Xây dựng Tổng Công ty Hàng không Việt Nam trở thành một tập đoàn kinh tế mạnh có sức cạnh tranh cao trong khu vực

Lêi c¶m ¬n Em xin bµy tá lêi c¶m ¬n s©u s¾c tãi thÇy gi¸o Vò Sü TuÊn – TiÕn sÜ, chñ nhiÖm khoa Kinh tÕ Ngo¹i Th­¬ng tr­êng §¹i häc Ngo¹i Th­¬ng Hµ Néi ®· tËn t×nh gióp ®ì chØ b¶o em trong thêi gian em viÕt kho¸ luËn nµy. §ång thêi em còng xin bµy tá lßng c¶m ¬n c¸c c¸n bé, nh©n viªn Ban Phôc vô hµng ho¸ XÝ nghiÖp Th­¬ng m¹i mÆt ®Êt Néi Bµi – S©n bay quèc tÕ Néi Bµi ®· cung cÊp cho em nh÷ng th«ng tin vµ nh÷ng tµI liÖu bæ Ých trong thêi gian em thùc tËp t¹i XÝ nghiÖp. Nh©n dÞp kho¸ häc kÕt thóc em xin c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o tr­êng §¹i häc Ngo¹i th­¬ng ®· nhiÖt t×nh gi¶ng d¹y vµ gióp ®ì chóng em hoµn thµnh kho¸ häc. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! Lêi nãi ®Çu Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng dÞch vô ngµy cµng ®ãng vai trß quan träng, tû träng cña ngµnh dÞch vô t¨ng rÊt nhanh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. DÞch vô hµng kh«ng lµ mét trong nh÷ng ngµnh ®­îc ChÝnh phñ x¸c ®Þnh lµ ngµnh kinh tÕ – kü thuËt mòi nhän cña ®Êt n­íc trong thêi kú héi nhËp kinh tÕ. §Þnh h­íng x©y dùng ViÖt Nam trë thµnh trung t©m trung chuyÓn Hµng kh«ng quèc tÕ trong khu vùc. Cã thÓ nãi ngµnh Hµng kh«ng ViÖt Nam cã ®ãng gãp to lín cho nÒn kinh tÕ, lµ lÜnh vùc thu hót nhiÒu ngo¹i tÖ. Theo chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty Hµng kh«ng ViÖt Nam giai ®o¹n 1999 -2010 ®· chØ râ “ X©y dùng Tæng c«ng ty HKVN trë thµnh mét tËp ®oµn kinh tÕ m¹nh cã søc c¹nh tranh cao trong khu vùc, cã hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ ®Æc biÖt ®¶m b¶o an toµn cao, phôc vô sù nghiÖp CNH vµ H§H ®Êt n­íc gãp phÇn ®¶m b¶o an ninh quèc phßng. DÞch vô hµng kh«ng rÊt réng lín, bao gåm rÊt nhiÒu dÞch vô nhá liªn quan. Trong kho¸ luËn nµy em muèn ®Ò cËp ®Õn mét lo¹i h×nh dÞch vô ®Æc biÖt quan träng trong chuyªn chë hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu b»ng ®­êng hµng kh«ng ®ã lµ dÞch vô hµng ho¸ hµng kh«ng. DÞch vô hµng ho¸ hµng kh«ng lµ c¶ mét quy tr×nh phôc vô hµng hãa tr­íc khi ®­a hµng lªn m¸y bay ®Ó chuyªn chë hay sau khi dì hµng tõ m¸y bay xuèng.§©y lµ kh©u rÊt quan träng ®Ó ®¶m b¶o an toµn cho hµnh kh¸ch, cho m¸y bay vµ cho b¶n th©n hµng ho¸. §©y lµ lÇn ®Çu tiªn em viÕt kho¸ luËn do kiÕn thøc cßn h¹n hÑp nªn kh«ng thÓ tr¸nh khái cã nhiÒu sai sãt, em rÊt mong nhËn ®­îc sù gãp ý cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c b¹n. Môc lôc Ch­¬ng I : Kh¸i qu¸t vÒ vËn chuyÓn vµ dÞch vô vËn chuyÓn hµng ho¸ b»ng ®­êng hµng kh«ng. 6 VËn t¶i hµng kh«ng 6 1. 1 Kh¸i niÖm vµ vai trß cña vËn t¶i hµng kh«ng 6 1. 2 VÞ trÝ ®Æc ®iÓm 7 1. 3 §èi t­îng chuyªn chë b»ng ®­êng hµng kh«ng 9 1. 4 C¸c tæ chøc quèc tÕ vÒ hµng kh«ng 11 1.4.1 IATA 11 1.4.2 FIATA 12 Kh¸i qu¸t vÒ dÞch vô 13 2.1 DÞch vô lµ g× 13 2.2 C¸c lo¹i h×nh dÞch vô 13 2. 3 §ãng gãp cña ngµnh dÞch vô ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n 14 DÞch vô hµng ho¸ trong chuyªn chë hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu b»ng ®­êng hµng kh«ng ViÖt Nam 14 3. 1 Kh¸i niÖm dÞch vô hµng ho¸ hµng kh«ng 14 3.1.1 Kh¸i niÖm 14 3.1.2 C¸c lo¹i h×nh dÞch vô hµng ho¸ hµng kh«ng 14 3.2 C¬ s¬ vËt chÊt kü thuËt, c¸c ph­¬ng tiÖn lµm hµng phôc vô cho dÞch vô hµng ho¸ hµng kh«ng 16 3.2.1 C¬ së vËt chÊt kü thuËt cña Hµng kh«ng ViÖt Nam 16 3.2.2 C¸c ph­¬ng tiÖn, thiÕt bÞ lµm hµng chñ yÕu phôc vô cho hµng ho¸ hµng kh«ng 21 Ch­¬ng II : Thùc tr¹ng kinh doanh mét sè lo¹i h×nh dÞch vô hµng ho¸ cña H·ng Hµng kh«ng quèc gia ViÖt Nam. 27 DÞch vô hµng xuÊt 27 Giíi thiÖu chung 27 Quy tr×nh phôc vô hµng xuÊt 29 ChÊp nhËn hµng ho¸ 29 ChÊt xÕp hµng ho¸ 31 Phôc vô hµng ho¸ xuÊt 35 C¸c møc gi¸ phôc vô hµng xuÊt HKVN quy ®Þnh 39 DÞch vô hµng nhËp 42 2.1 Giíi thiÖu chung 42 2.2 Quy tr×nh phôc vô hµng nhËp 44 2.3 C¸c møc gi¸ phôc vô hµng nhËp HKVN quy ®Þnh 47 3 DÞch vô phôc vô mét sè lo¹i hµng ®Æc biÖt 50 3.1 Kh¸i niÖm hµng ®Æc biÖt 50 3.2 Ph©n lo¹i hµng ®Æc biÖt 52 3.3 Phôc vô hµng quan tµi 55 3.4 Phôc vô hµng nÆng qu¸ kÝch cì 57 3.5 Phôc vô hµng quý hiÕm 60 3.6 Phôc vô hµng tói th­ ngo¹i giao 62 3.7 Phôc vô hµng dÔ h­ háng 4.DÞch vô tr¶ hµng 69 4.1 Th«ng b¸o nhËn hµng 69 4.2 Thñ tôc tr¶ hµng 70 4.3 VËn chuyÓn hµng ho¸ vÒ c¸c tr¹m hµng ho¸ trong thµnh phè 72 5. DÞch vô gi¶i quyÕt c¸c tr­êng hîp khiÕu n¹i, bÊt thuêng sau vËn chuyÓn nÕu cã 5.1 Vai trß cña viÖc xö lý khiÕu n¹i 77 5.2 Tµi liÖu ph¹m vi, ®èi t­îng vµ thêi gian ¸p dông cho khiÕu n¹i 78 5.3 C¸c t×nh huèng khiÕu n¹i vµ nh÷ng tr­êng hîp bÊt th­êng hay x¶y ra sau vËn chuyÓn 79 5.4 BiÖn ph¸p xö lý khiÕu n¹i vµ tr­êng hîp bÊt th­êng sau vËn chuyÓn cña HKVN 87 Ch­¬ng III : §Þnh h­íng vµ c¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn dÞch vô hµng ho¸ cña H·ng Hµng kh«ng quèc gia ViÖt Nam 94 1Thùc tiÔn vµ kinh nghiÖm cña mét sè h·ng hµng kh«ng trªn thÕ giíi 94 Kinh nghiÖm cña Singapore Airlines trong qu¸ tr×nh lµm hµng 94 Kinh nghiÖm cña Japan Airlines trong kinh doanh dÞch vô hµng ho¸ 95 2.Dù b¸o vµ nh÷ng ®Þnh h­íng ph¸t triÓn dÞch vô hµng ho¸ cña HKVN 97 2.1. Dù b¸o ph¸t triÓn kinh doanh dÞch vô t¹i c¸c Côm C¶ng hµng kh«ng ViÖt Nam 97 2.2 Quan ®iÓm ph¸t triÓn chung cña HKVN 99 3. C¸c gi¶i ph¸p chung n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh dÞch vô hµng ho¸ cña H·ng Hµng kh«ng quèc gia ViÖt Nam 100 3.1 §Çu t­ ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ c¬ së vËt chÊt kü thuËt 100 3.2 Gi¶i ph¸p vÒ vèn 104 3.3 Liªn doanh liªn kÕt ®Ó ph¸t triÓn dÞch vô hµng ho¸ 106 3.4 §Çu t­ ®Ó ph¸t triÓn nguån nh©n lùc phôc vô hµng ho¸ 108 4 C¸c gi¶i ph¸p riªng cô thÓ ®èi víi tõng lo¹i h×nh dÞch vô hµng ho¸ 109 4.1 §èi víi dÞch vô hµng xuÊt vµ dÞch vô hµng nhËp 109 4.2 §èi víi dÞch vô gi¶i quyÕt khiÕu n¹i sau vËn chuyÓn 117 4.3 §èi víi dÞch vô phôc vô c¸c lo¹i hµng ®Æc biÖt 118 5 Mét sè ®Ò xuÊt kiÕn nghÞ 119 5.1 §èi víi chÝnh phñ 119 5.2 §èi víi Côc Hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam 120 5.3 H·ng hµng kh«ng quèc gia ViÖt Nam 121 KÕt luËn 122 Tµi liÖu tham kh¶o 123 Ch­¬ng I : Kh¸i qu¸t chung vÒ vËn chuyÓn vµ dÞch vô vËn chuyÓn hµng ho¸ b»ng ®­êng hµng kh«ng. VËn t¶i hµng kh«ng 1.1 Kh¸i niÖm vµ vai trß cña vËn t¶i hµng kh«ng VËn t¶i hµng kh«ng nãi theo nghÜa réng lµ sù tËp hîp c¸c yÕu tè kinh tÕ kü thuËt nh»m khai th¸c viÖc chuyªn chë b»ng m¸y bay mét c¸ch cã hiÖu qu¶.NÕu nãi theo nghÜa hÑp th× VTHK lµ sù di chuyÓn cña m¸y bay trong kh«ng trung hay cô thÓ h¬n lµ h×nh thøc vËn chuyÓn hµnh kh¸ch, hµng ho¸, hµnh lÝ, b­u kiÖn tõ mét ®Þa ®iÓm nµy ®Õn mét ®Þa ®iÓm kh¸c b»ng m¸y bay. VTHK lµ mét ngµnh cßn rÊt trÎ so víi ngµnh vËn t¶i kh¸c.NÕu nh­ vËn t¶i ®õ¬ng biÓn ra ®êi vµ ph¸t triÓn tõ thÕ kû thø 5 tr­íc c«ng nguyªn th× VTHK míi chØ ph¸t triÓn tõ nh÷ng n¨m ®Çu cña thÕ kû 20. VTHK khi míi ra ®êi chØ phôc vô nhu cÇu qu©n sù, nh­ng cho ®Õn nay, sù ph¸t triÓn cña VTHK ®· g¾n liÒn víi nhu cÇu vËn chuyÓn hµnh kh¸ch, hµng ho¸ vµ nã ®· trë thµnh mét ngµnh quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi nãi chung vµ ®èi víi bu«n b¸n quèc tÕ nãi riªng. VTHK ®ãng vai trß quan träng trong viÖc thiÕt lËp vµ më mang nhiÒu vïng kinh tÕ kh¸c nhau vµ trong viÖc t¹o b­íc ph¸t triÓn chung cho nÒn kinh tÕ thÕ giíi.B¶n th©n nã còng lµ mét ngµnh c«ng nghiÖp lín, kh«ng ngõng ph¸t triÓn.N¨m 1967, tæng thu nhËp cña c¸c c«ng ty hµng kh«ng cña c¸c n­íc thuéc ICAO lµ 12,5 tû USD, tu¬ng ®­¬ng 7% doanh thu cña ngµnh c«ng nghiÖp trªn thÕ giíi, n¨m 1980, con sè ®ã ®· lªn tíi 87,676 tû USD, lîi nhuËn cña c¸c h·ng thµnh viªn cña IATA trong n¨m 1997 lµ 5 tû USD. Tuy chØ chuyªn chë kho¶ng 1% tæng khèi luîng hµng ho¸ trong bu«n b¸n quèc tÕ nh­ng l¹i chiÕm kho¶ng 20% trÞ gi¸ hµng ho¸ trong bu«n b¸n quèc tÕ.§èi víi nh÷ng n­íc ph¸t triÓn, vËn t¶i hµng kh«ng chØ chuyªn chë mét khèi luîng nhá h¬n 1%, nh­ng l¹i chiÕm kho¶ng 30% trÞ gi¸. §iÒu nµy chøng tá vËn t¶i hµng kh«ng cã vai trß rÊt lín ®èi víi viÖc vËn chuyÓn hµng ho¸ ®Æc biÖt lµ hµng hãa cã gi¸ trÞ cao. VTHK cã vÞ trÝ sè mét ®èi víi vËn t¶i quèc tÕ nh÷ng mÆt hµng mau háng, dÔ thèi, sóc vËt sèng, th­ tõ, chøng tõ, hµng nh¹y c¶m víi thêi gian, hµng cøu trî khÈn cÊp … nh÷ng mÆt ®ßi hái giao ngay cho m¸y bay cã ­u thÕ tuyÖt ®èi vÒ tèc ®é so víi ph­¬ng tiÖn vËn t¶i kh¸c. VTHK cã vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng ®èi víi viÖc giao l­u gi÷a c¸c n­íc, lµ cÇu nèi gi÷a nÒn v¨n ho¸ gi÷a c¸c d©n téc, lµ ph­¬ng tiÖn chÝnh cña du kh¸ch quèc tÕ. VTHK lµ mét m¾t xÝch quan träng ®Ó liªn kÕt c¸c ph­¬ng thøc vËn t¶i, t¹o ra kh¶ n¨ng kÕt hîp c¸c ph­¬ng thøc vËn t¶i víi nhau nh­ VTHK/ vËn t¶i biÓn,VTHK/ vËn t¶i « t« … nh»m khai th¸c lîi thÕ cña c¸c ph­¬ng thøc vËn chuyÓn. 1. 2 §Æc ®iÓm cña VTHK TuyÕn ®­êng trong vËn t¶i hµng kh«ng lµ kh«ng trung vµ hÇu nh­ lµ ®­êng th¼ng,kh«ng phô thuéc vµo ®Þa h×nh mÆt ®Êt, mÆt n­íc, kh«ng ph¶i ®Çu t­ x©y dùng.TuyÕn ®­êng trong vËn t¶i hµng kh«ng ®­îc h×nh thµnh trong kh«ng gian c¨n cø vµo ®Þnh h­íng lµ chÝnh, cho nªn cã thÓ nãi kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm vËn t¶i chÝnh lµ kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iem ®ã.Tuy nhiªn viÖc h×nh thµnh c¸c ®­êng bay trùc tiÕp nèi liÒn gi÷a hai s©n bay còng phô thuéc Ýt nhiÒu vµo ®iÒu kiÖn ®Þa lÝ,®Æc thï khÝ t­äng cña tõng vïng, nh­ng c¬ b¶n, tuyÕn ®­êng di chuyÓn cña m¸y bay lµ t­¬ng ®èi th¼ng nÕu kh«ng kÓ ®Õn sù thay ®æi ®é cao cña m¸y bay trong qu¸ tr×nh di chuyÓn.Th«ng thuêng ®­êng hµng kh«ng bao giê còng ng¾n h¬n vËn t¶i ®­êng s¾t vµ « t« kho¶ng 20% vµ ®­êng s«ng lµ 30%. Tèc ®é vËn t¶i cao nh­ng thêi gian vËn chuyÓn ng¾n, nÕu xÐt vÒ tèc ®é th× vËn t¶i hµng kh«ng cã ­u thÕ nhÊt. NÕu chóng ta so s¸nh trªn m«t qu·ng ®­êng 500 km th× m¸y bay mÊt mét tiÕng, tµu ho¶ ®i mÊt 8,3 tiÕng, « t« ®i mÊt 10 tiÕng vµ tµu biÓn mÊt kho¶ng 27 tiÕng. VËn t¶i hµng kh«ng an toµn so víi c¸c ph­¬ng thøc vËn t¶i kh¸c th× VTHK Ýt tæn thÊt nhÊt do thêi gian vËn chuyÓn ng¾n nhÊt, trang thiÕt bÞ phôc vô vËn t¶i hiÖn ®¹i nhÊt m¸y bay l¹i bay ë ®é cao trªn 9 c©y sè, trªn tõng ®iÖn li, nªn trõ lóc cÊt c¸nh vµ h¹ c¸nh, m¸y bay hÇu nh­ kh«ng bÞ t¸c ®éng bëi c¸c ®iÒu kiÖn thiªn nhiªn nh­ sÐt, m­a b·o trong hµnh tr×nh. VTHK lu«n ®ßi hái sö dông c«ng nghÖ cao. Do tèc ®é cao vµ chñ yÕu chØ chuyªn chë hµnh kh¸ch vµ hµng hãa cã gi¸ trÞ cao, hµng giao ngay, hµng cøu trî khÈn cÊp do vËy ®ßi hái ®é an toµn tuyÖt ®èi trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn.VTHK kh«ng cho phÐp sai sãt do tÝnh nghiªm träng cña tai n¹n huû diÖt, v× thÕ VTHK ®ßi hái nh÷ng tiªu chuÈn rÊt kh¾t khe vÒ c«ng nghÖ kÜ thuËt vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn. H·ng Boing khi thiÕt kÕ m¸y bay Boing thÕ hÖ míi ( B767) ®· trang bÞ cho m¸y bay nh÷ng m¸y tÝnh m¹nh nhÊt ®Ó cã kh¶ n¨ng tÝnh tr­íc ®­îc vµ xö lÝ ®­îc 4 triÖu t×nh huèng cã thÓ x¶y ra khi bay. VTHK cung cÊp c¸c dÞch vô cã tiªu chuÈn cao h¬n h¼n so víi c¸c ph­¬ng thøc vËn t¶i kh¸c, vµ ®­îc ®¬n gi¶n ho¸ vÒ thñ tôc vµ c¸c chøng tõ do m¸y bay bay th¼ng, Ýt qua c¸c tr¹m kiÓm tra, kiÓm so¸t. Tuy nhiªn vËn t¶i hµng kh«ng còng cã mét sè h¹n chÕ nhÊt ®Þnh : C­íc hµng kh«ng cao nhÊt do chi phÝ trang thiÕt bÞ, chi phÝ s©n bay, chi phÝ khÊu hao m¸y bay, chi phÝ dÞch vô… cao. NÕu so s¸nh c­íc vËn chuyÓn mét kg hµng ho¸ trªn cïng mét tuyÕn ®­êng ®i tõ NhËt ®Õn London th× c­íc m¸y bay lµ 5,5 USD, trong khi ®ã tµu biÓn chØ cã 0,7 USD. So víi ®­êng s¾t vµ « t« th× c­íc vËn t¶i hµng kh«ng còng cao h¬n tõ 2 ®Õn 4lÇn, nªn vËn t¶i hµng kh«ng bÞ h¹n chÕ ®èi víi viÖc vËn chuyÓn nh÷ng mÆt hµng gi¸ trÞ thÊp, nguyªn liÖu, s¶n phÈm n«ng nghiÖp do c­íc chiÕm mét tû lÖ qu¸ lín trong gi¸ hµng ë n¬i ®Õn lµm cho gi¸ hµng qu¸ cao, kh«ng cã søc c¹nh tranh.VËn t¶i hµng kh«ng chØ thÝch hîp víi viÖc vËn chuyÓn nh÷ng mÆt hµng cã gi¸ trÞ cao, hµng cøu trî khÈn cÊp, hµng ®ßi hái giao ngay … VTHK bÞ h¹n chÕ ®èi víi viÖc chuyªn chë hµng ho¸ khèi luîng lín, hµng cång kÒnh do m¸y bay cã träng t¶i vµ dung tÝch nhá. M¸y bay vËn t¶i th«ng dông lín nhÊt thÕ giíi ngµy nay còng chØ cã kh¶ n¨ng chuyªn chë 110 tÊn hµng mét chuyÕn, th«ng thuêng mét m¸y bay chØ cã thÓ chuyªn chë kho¶ng 60 tÊn mét chuyÕn, m¸y bay chë kh¸ch th× chØ kÕt hîp vËn chuyÓn ®­îc kho¶ng 10 tÊn mét chuyÕn.So víi tµu biÓn cã kh¶ n¨ng chuyªn chë hµng tr¨m ngµn tÊn th× søc chë hµng cña m¸y bay rÊt nhá. VTHK ®ßi hái ®Çu t­ lín vÒ c¬ së kü thuËt cho m¸y bay, s©n bay, ®µo d¹o nh©n lùc còng nh­ hoµ nhËp vµo hÖ thèng kiÓm so¸t th«ng l­u, hÖ thèng ®Æt chç hµng ho¸ toµn cÇu, viÖc tham gia vµo c¸c tæ chøc còng nh­ hÖ thèng c¸c quy t¾c quèc tÕ vÒ hµng kh«ng..do vËy mµ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, c¸c n­íc nghÌo gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n ®èi víi sù ph¸t triÓn vËn t¶i hµng kh«ng do kh«ng cã vèn ®Ó mua m¸y bay, x©y dùng s©n bay, mua s¾m trang thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, do ®ã khã cã thÓ t¹o ra ®­îc mét s©n ch¬i b×nh ®¼ng víi c¸c n­íc cã tiÒm lùc kinh tÕ, khoa häc c«ng nghÖ ph¸t triÓn. 1. 3 §èi tùîng vËn chuyÓn b»ng ®­êng hµng kh«ng §èi t­îng vËn chuyÓn b»ng ®­êng hµng kh«ng bao gåm ba lo¹i chÝnh ( trõ hµnh kh¸ch kh«ng tr×nh bµy ë ®©y ) ®ã lµ hµng ho¸ th«ng thuêng, th­ b­u kiÖn vµ hµng chuyÓn ph¸t nhanh. Th­-b­u kiÖn (air mail) :Gåm th­,b­u phÈm dïng ®Ó biÕu tÆng,vËt kØ niÖm.Nh÷ng lo¹i nµy ®ßi hái thêi gian vËn chuyÓn nhanh, ®é an toµn cao. Hµng chuyÓn ph¸t nhanh ( Express) :Gåm c¸c lo¹i chøng tõ (Document), c¸c lo¹i s¸ch b¸o, t¹p chÝ vµ ®Æc biÖt lµ hµng cøu trî khÈn cÊp (Emergentcy) Hµng ho¸ th«ng th­ßng (Air Freight): lµ nh÷ng lo¹i hµng ho¸ ®­îc chuyªn chë b»ng m¸y bay trõ th­, b­u kiÖn b­u phÈm, vµ hµng chuyÓn ph¸t nhanh. Hµng ho¸ th«ng th­êng ®­îc chuyªn chë b»ng m¸y bay chiÕm kho¶ng 80%, cßn l¹i 16% lµ hµng chuyÓn ph¸t nhanh, 4% lµ hµng b­u phÈm, b­u kiÖn. Hµng ho¸ th«ng th­êng gåm nh÷ng lo¹i sau ®©y : Hµng gi¸ trÞ (high value commodity) BÊt cø mÆt hµng nµo cã gi¸ trÞ khai ®Ó chuyªn chë lµ 1000 USD hoÆc tu¬ng ®u¬ng hay cao h¬n cho mét kÝ c¶ b×. Vµng ë mäi h×nh thøc B¹ch kim ë mäi h×nh thøc Hèi phiÕu, cæ phiÕu, sÐc, tem. Kim c­¬ng, hång ngäc, c¸c lo¹i ch©u b¸u kh¸c §å trang søc §ång hå vµng, b¹ch kim hay b¹c §éng vËt sèng (live animals): Lo¹i nµy gåm ®éng vËt nu«i trong nhµ, ®éng vËt ë c¸c v­ên thó. §éng vËt sèng cÇn cã yªu cÇu vÒ kiÓm dÞch, ch¨m sãc ®Æc biÖt, ®ßi hái ph¶i vËn chuyÓn nhanh ®Ó kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn søc khoÎ. Hµng nh¹y c¶m víi thÞ tr­êng (market sensitive air freight) : Nh­ hµng b¸n theo mïa, hµng mèt, hµng thêi trang ( fashion goods) Hµng nguy hiÓm Lµ mét sè lo¹i hµng mÆc dï ®­îc sö dông phæ biÕn nh­ng cã nh÷ng thuéc tÝnh nguy hiÓm néi t× khi chuyªn chë b»ng ®­êng hµng kh«ng. VÝ dô nh­ s¬n trong ®iÒu kÞªn thay ®æi vÒ ¸p suÊt kh«ng khÝ vµ nhiÖt ®é cã thÓ tho¸t h¬i dÔ ch¸y. NhiÒu ho¸ chÊt cã b¶n chÊt ¨n mßn hay dÔ næ vµ chØ cã thÓ ®­îc nhËn chë nÕu ®­îc ®ãng gãi nh­ thÕ nµo ®ã ®Ó h¹n chÕ nh÷ng thuéc tÝnh ®ã tíi møc ®é an toµn. Hµng ®Æc biÖt quan träng. Cã mét hµng ho¸ ®ßi hái h×nh thøc lµm hµng vµ chuyªn chë ®Æc biÖt bao gåm: Thuèc cøu sinh mÖnh: ®­îc ­u tiªn l­u th«ng vµ th­êng ®­îc th«ng b¸o gÊp ®Ó di chuyÓn, v× ®ã lµ yªu cÇu thuèc men cho mét ng­êi riªng biÖt ë thêi gian riªng biÖt, kh¸c víi thuèc(Cøu ng­êi bÖnh) dïng cho mét sè thuèc cã gi¸ trÞ y tÕ cao. Thuèc nguy hiÓm. MÉu bÖnh lÝ. B­u th­, b¸o vµ phim míi. Hµng dÔ háng. Hµng dÔ tæn thÊt, dÔ mÊt c¾p nh­ mÉu c«ng nghiÖp hay kiÕn tróc, ®­îc xÕp trong khu vùc riªng trong ga vµ ®­îc b¶o vÖ chu ®¸o h¬n. Hµi cèt, di hµi 1. 4 C¸c tæ chøc quèc tÕ vÒ hµng kh«ng 1.4.1 HiÖp héi vËn chuyÓn hµng kh«ng quèc tÕ IATA.( International Air Transport Association) §ã lµ mét tæ chøc tù nguyÖn phi chÝnh phñ cña nh÷ng h·ng hµng kh«ng thµnh lËp n¨m 1945. Thµnh viªn cña nã ®­îc dµnh cho tÊt c¶ nh÷ng h·ng hµng kh«ng cã danh s¸ch ®¨ng kÝ ë nh÷ng n­íc lµ thµnh viªn cña ICAO. TÝnh ®Õn ngµy 1\1\1988,IATA ®· cã 168 héi viªn vµ ICAO cã 159 quèc gia héi viªn. Nh÷ng h·ng hµng kh«ng trong ho¹t ®éng quèc tÕ lµn nh÷ng héi viªn ho¹t ®éng, trong khi ®ã nh÷ng h·ng hµng kh«ng néi ®Þa lµ nh÷ng héi viªn céng t¸c cña IATA. Môc tiªu cña IATA lµ: §Èy m¹nh viÖc vËn chuyÓn hµng kh«ng an toµn, thuêng xuyªn vµ kinh tÕ v× lîi Ých cña nh©n d©n thÕ giíi khuyÕn khÝch thu¬ng m¹i ®­êng hang kh«ng vµ nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn vËn chuyÓn hµng kh«ng. Cung cÊp nh÷ng ph­¬ng tiÖn ®Ó phèi hîp hµnh ®éng gi÷a c¸c xÝ nghiÖp hµng kh«ng, tham gia trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp trong dÞch vô van t¶i hµng kh«ng quèc tÕ. Hîp t¸c quèc tÕ víi tæ chøc hµng kh«ng d©n dông quèc tÕ (ICAO ) vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ kh¸c. IATA cung cÊp mét bé m¸y nh»m t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p cho nh÷ng vÊn ®Ò chung mµ c¸c h·ng hµng kh«ng gÆp ph¶i. Nã còng cè g¾ng ®Èy m¹nh viÖc cung cÊp cho c«ng chóng nh÷ng chuÈn mùc ho¹t ®éng cao vµ nh÷ng tËp qu¸n kinh doanh an toµn do c¸c h·ng hµng kh«ng vµ ®¹i lÝ cña hä thùc hiÖn. Ho¹t ®éng cña nã bao gåm tÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn lÜnh vùc kü thuËt, ph¸p lÝ vµ tµi chÝnh cña vËn chuyÓn hµng kh«ng nh­ng do vai trß quan träng nhÊt cña nã liªn quan ®Õn viÖc ®iÒu chØnh c¬ cÊu gi¸ c­íc vµ gi¸ vÐ cña c¸c tæ chøc héi viªn. C¸c héi nghÞ l­u th«ng IATA häp theo ®Þnh k× lµ diÔn ®µn cho c¸c tæ chøc hµng kh«ng th¶o luËn ®Õn vÊn ®Ò liªn quan ®Õn gi¸ c­íc vµ gi¸ vÐ vËn chuyÓn nh÷ng mÆt hµng h¹n chÕ, chøng tõ tiªu chuÈn vµ xö lÝ thñ tôc … 1.4.2 HiÖp héi quèc tÕ c¸c tæ chøc giao nhËn FIATA. Lµ c¬ quan thÕ giíi cña nh÷ng ng­êi giao nhËn thµnh lËp n¨m 1926.Tæ chøc nµy bao gåm nh÷ng héi viªn chÝnh thøc lµ nh÷ng hiÖp héi quèc gia nh÷ng nguêi giao nhËn vµ nh÷ng héi viªn céng t¸c lµ nh÷ng h·ng giao nhËn c¸ thÓ :Tªn t¾t FIATA b¾t nguån tõ tªn tiÕng ph¸p : Fe’de’ration intenationele des association de trannsitaires ef assimile’s. FIATA lµ mét tæ chøc phi chÝnh phñ tù nguyÖn hiÖn nay ®¹i diÖn cho h¬n 35 ngh×n ng­êi giao nhËn trªn 130 n­íc. C¸c c¬ quan cña Liªn hiÖp quèc nh­ Héi ®ång kinh tÕ x· héi LHQ (ECOSOC) uû ban cña Liªn hiÖp quèc vÒ Th­¬ng m¹i vµ ph¸t triÓn (UNCTAD ), uû ban kinh tÕ Ch©u ¢u (ECE) vµ uû ban kinh tÕ x· héi Ch©u ¸ vµ Th¸i b×nh du¬ng (ESCAP) ®· c«ng nhËn ®Þa vÞ ph¸p lÝ toµn cÇu cña tæ chøc nµy. §èi víi tÊt c¶ c¸c tæ chøc trªn FIATA ®­îc h­ëng quy chÕ t­ vÊn. FIATA còng ®­îc c¸c tæ chøc quèc tÕ liªn quan ®Õn bu«n b¸n vµ vËn t¶i thõa nhËn nh­ phßng th­¬ng m¹i quèc tÕ (ICC) hiÖp héi vËn chuyÓn hµng kh«ng quèc tÕ (IATA) còng nh­ tæ chøc cña ng­êi vËn chuyÓn vµ ng­êi göi hµng. Môc tiªu chÝnh cña IATA lµ b¶o vÖ vµ ph¸t huy lîi Ých cña ng­êi giao nhËn ë møc ®é quèc tÕ vµ c¶i tiÕn chÊt l­îng dÞch vô. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu nµy, chñ yÕu lµ th«ng qua ban l·nh ®¹o vµ c¸c viÖn, c¸c uû ban kÜ thuËt cïng nhau gi¶i quyÕt tÊt c¶ nh÷ng lÜnh vùc vÒ nghiÖp vô giao nhËn. ViÖn vËn chuyÓn hµng kh«ng cña FIATA gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò c­íc hµng kh«ng nh»m b¶o vÖ lîi Ých chung cña c¸c ®¹i lÝ h·ng hµng kh«ng. Tæ chøc nµy bµn b¹c víi IATA vµ nh÷ng tæ chøc quèc tÕ kh¸c cã liªn quan ®Õn c«ng nghÖ chuyªn chë hµng kh«ng. ViÖc thµnh lËp c¬ quan t­ vÊn lµ héi ®ång t­ vÊn liªn kÕt IATA – FIATA ®· lµm cho IATA vµ FIATA cã thÓ tæ chøc nh÷ng buæi th¶o luËn theo ®Þnh k× vÒ nh÷ng vÊn ®Ò quan t©m chung nh­ ®µo t¹o, vËn chuyÓn hµng nguy hiÓm, nhòng yªu cÇu nghiÖp vô cÇn thiÕt ®Ó trë thµnh ®¹i lÝ hµng hµng kh«ng, vËn ®¬n hµng kh«ng, thuËn lîi ho¸ vµ tù ®éng ho¸ … 2. Kh¸i qu¸t vÒ dÞch vô 2.1 DÞch vô lµ g× DÞch vô lµ mét ngµnh phi s¶n xuÊt phôc vô nhu cÇu cña con ng­êi. DÞch vô lµ thø kh«ng hiÖn h÷u, kh«ng nh×n thÊy ®­îc nh­ng con ng­êi cã thÓ nhËn thøc ®­îc nã hay nãi c¸ch kh¸c dÞch vô lµ v« h×nh vµ cã vai trß kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong bÊt kú mét nÒn kinh tÕ nµo. 2.2 C¸c lo¹i h×nh dÞch vô Còng nh­ c¸c ngµnh s¶n xuÊt n«ng nghiÖp hay c«ng nghiÖp, dÞch vô bao gåm rÊt nhiÒu lo¹i h×nh tõ nh÷ng dÞch vô ®¬n gi¶n phôc vô sinh ho¹t hµng ngµy cña con ng­êi nh­ dÞch vô c¾t tãc, dÞch vô giÆt lµ … cho ®Õn c¸c lo¹i h×nh dÞch vô lín cã ý nghÜa quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ nh­ dÞch vô truyÒn h×nh, dÞch vô hµng kh«ng, dÞch vô b­u ®iÖn, dÞch vô du lÞch C¸c lo¹i h×nh dÞch vô trong mét nÒn kinh tÕ rÊt nhiÒu kh«ng thÓ thèng kª mét c¸ch chÝnh x¸c, trong mçi mét lo¹i h×nh dÞch vô lín l¹i bao gåm nhiÒu dÞch vô kh¸c liªn quan, ë ®©y chØ nªu kh¸i qu¸t mét sè lo¹i h×nh dÞch vô tiªu biÓu : DÞch vô truyÒn h×nh cung cÊp cho kh¸n gi¶ nh÷ng ch­¬ng tr×nh gi¶i trÝ, phim truyÖn, thêi sù …. nh»m phôc vô nhu cÇu gi¶i trÝ cña con ng­êi. S¶n phÈm cña ngµnh truyÒn h×nh lµ nh÷ng ch­¬ng tr×nh ®­îc ph¸t trªn Ti vi. DÞch vô vËn t¶i lµ viÖc chuyªn chë hµnh kh¸ch hay hµng ho¸ tõ mét ®Þa ®iÓm nµy ®Õn mét ®Þa ®iÓm kh¸c b»ng c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i nh­ « t«, tµu ho¶ hay m¸y bay …. DÞch vô kh¸ch s¹n DÞch vô ¨n uèng DÞch vô t­ vÊn….. Theo nh­ ®Þnh nghÜa th× s¶n phÈm cña dÞch vô lµ v« h×nh lµ kh«ng hiÖn h÷u, nã kh«ng ph¶i lµ mét s¶n phÈm h÷u h×nh nh­ chiÕc xe m¸y hay ti vi mµ nã lµ sù hoµn thiÖn cña mét qu¸ tr×nh phôc vô ®¸p øng nhu cÇu con ng­êi. VÝ dô nh­ s¶n phÈm cña dÞch vô hµng kh«ng lµ viÖc hoµn thµnh nghÜa vô chuyªn chë hµnh kh¸ch hay hµnh lý tõ mét ®Þa ®iÓm nµy ®Õn mét ®Þa ®iÓm kh¸c b»ng m¸y bay. §Ó phôc vô hµnh kh¸ch ®­îc chu ®¸o cßn cã rÊt nhiÒu lo¹i h×nh dÞch vô kh¸c cã liªn quan nh­ dÞch vô hµng ho¸ hay c¸c dÞch vô phi hµng kh«ng … 2.4 §ãng gãp cña ngµnh dÞch vô ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n DÞch vô ngµy cµng chiÕm mét vÞ trÝ quan träng trong tõng nÒn kinh tÕ quèc d©n còng nh­ nÒn kinh tÕ thÕ giíi, thÓ hiÖn ë tû träng trong GNP kh«ng ngõng t¨ng lªn nhê nh÷ng cuéc c¶i c¸ch c¬ cÊu tõ cuèi thËp niªn 80. §Õn nay, tû träng dÞch vô trong GNP ®¹t kho¶ng 60-70% ë c¸c n­íc ph¸t triÓn vµ xÊp xØ 40% ë c¸c n­íc kÐm ph¸t triÓn h¬n vµ cã chiÒu h­íng tiÕp tôc t¨ng. Trong th­¬ng m¹i thÕ giíi, gi¸ trÞ vµ tû träng cña th­¬ng m¹i dÞch vô còng liªn tôc gia t¨ng, n¨m 2000 ®¹t 2815 tû USD chiÕm kho¶ng 20% tæng gi¸ trÞ th­¬ng m¹i thÕ giíi, tÝnh chung c¶ giai ®o¹n 1985-2000 hµng n¨m th­¬ng m¹i dÞch vô trªn thÕ giíi t¨ng trung b×nh 9%, cao h¬n tèc ®é 6% cña hµng ho¸. VÒ ®Çu t­, trªn mét nöa gi¸ trÞ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi hiÖn nay thuéc vÒ lÜnh vùc dÞch vô.ë ViÖt Nam n¨m 2000 dÞch vô chiÕm 39,09% trong c¬ cÊu kinh tÕ, t¨ng 6,75 % so víi n¨m 1999, tuy n¨m 2001 tû träng dÞch vô chiÕm 38,95% thÊp h¬n so víi n¨m 2000 nh­ng dÞch vô vÉn chiÕm tû träng cao nhÊt trong nÒn kinh tÕ, nªn cÇn cã sù ®Çu t­ thÝch ®¸ng. 3 DÞch vô hµng ho¸ trong chuyªn chë hµng hãa xuÊt nhËp khÈu b»ng ®­êng hµng kh«ng 3.1 Kh¸i niÖm vµ ph©n lo¹i dich vô hµng hãa hµng kh«ng 3.1.1 Kh¸i niÖm DÞch vô hµng hãa hµng kh«ng lµ qu¸ tr×nh phôc vô hµng hãa sau khi nhËn hµng hãa ®Ó chuyªn chë hay sau khi dì hµng tõ m¸y bay xuèng, hay nãi c¸ch kh¸c lµ qu¸ tr×nh ch¨m sãc hµng hãa theo tõng tÝnh chÊt cña tõng chñng lo¹i hµng nh­ b¶o qu¶n, ®ãng gãi, d¸n nh·n ph©n luång … C¸c lo¹i dÞch vô hµng ho¸ hµng kh«ng C¸c dÞch vô phôc vô trùc tiÕp hµng ho¸ DÞch vô phôc vô hµng xuÊt DÞch vô phôc vô hµng nhËp DÞch vô tr¶ hµng DÞch vô lµm hµng DÞch vô l­u kho b·i DÞch vô gi¶i quyÕt c¸c khiÕu n¹i vµ tr­êng hîp bÊt th­êng sau vËn chuyÓn DÞch vô kiÓm tra an ninh DÞch vô bèc xÕp hµng ho¸ vµ hµnh lý DÞch vô b¶o qu¶n l¹nh hµng ho¸ DÞch vô phôc vô c¸c lo¹i hµng ®Æc biÖt, hµng quý hiÕm DÞch vô xö lý tµi liÖu chuyÕn bay C¸c dÞch vô gi¸n tiÕp phôc vô hµng ho¸ DÞch vô kü thuËt s©n ®ç DÞch vô kü thuËt tµu bay DÞch vô vÖ sinh m¸y bay DÞch vô vÖ sinh kho hµng DÞch vô vËn chuyÓn hµng ho¸ vÒ c¸c tr¹m trong thµnh phè DÞch vô b­u ®iÖn DÞch vô qu¶ng c¸o §¸nh gi¸ chÊt l­îng dÞch vô hµng ho¸ cña mét sè h·ng hµng kh«ng H·ng HK §iÓm 1 2 3 4 5 6 7 8 TB VN 4.0 3.7 3.9 3.8 4.0 3.7 3.6 3.7 3.8 TG 4.0 4.0 4.0 4.0 4.1 3.9 4.0 3.8 4.0 SQ 4.2 4.1 4.3 4.1 4.2 3.9 4.2 3.9 4.1 OZ 4.2 4.4 4.0 4.3 3.8 3.9 4.3 3.9 4.1 CX 4.1 3.7 4.1 3.8 4.0 4.0 3.5 4.0 3.9 KE 4.2 4.2 4.1 3.8 4.1 4.1 4.2 3.9 4.1 JL 4.2 3.9 4.2 3.8 4.0 3.9 3.7 4.0 4.0 LH 4.5 3.9 4.7 4.3 4.2 4.4 4.2 3.8 4.2 AF 4.4 4.1 4.3 4.1 4.5 4.3 4.3 4.0 4.2 ( Nguån : B¸o c¸o kÕt qu¶ ®iÒu tra dÞch vô VCHH t¹i ViÖt Nam – 2000 Ghi chó : NhËn tr¶ hµng nhanh chãng thuËn tiÖn Gi¸ c¶ linh ho¹t §¶m b¶o an toµn hµng ho¸ ( kh«ng háng, vì, thÊt l¹c ) Cung cÊp ®Çy ®ñ th«ng tin cÇn thiÕt ChÊt l­îng dÞch vô ®Æt chç ChÊt l­îng dÞch vô phôc vô hµng ho¸ Th¸i ®é vµ hiÖu qu¶ lµm viÖc cña nh©n viªn bé phËn lËp chøng tõ vµ thanh to¸n Th¸i ®é vµ hiÖu qu¶ lµm viÖc cña nh©n viªn kho hµng 3.2 C¬ së vËt chÊt kÜ thuËt hµng kh«ng, c¸c ph­¬ng tiÖn lµm hµng phôc vô cho dÞch vô hµng ho¸ hµng kh«ng. 3.2.1 C¬ së vËt chÊt kü thuËt cña hµng kh«ng ViÖt Nam 3.2.1.1 C¶ng hµng kh«ng ( air port ) Theo ICAO c¶ng hµng kh«ng lµ toµn bé diÖn tÝch trªn mÆt ®Êt, mµ thËm chÝ c¶ mÆt n­íc, céng víi toµn bé c¸c c¬ së h¹ tÇng gåm mét hay nhiÒu ®­êng cÊt c¸nh, c¸c toµ nhµ, nhµ ga, kho hµng liªn quan ®Õn sù di chuyÓn cña kh¸ch hµng vµ hµng ho¸ do m¸y bay chuyªn chë ®Õn còng nh­ sù di chuyÓn cña m¸y bay. Nh­ vËy, c¶ng hµng kh«ng lµ n¬i ®ç còng nh­ cÊt c¸nh h¹ c¸nh cña m¸y bay vµ lµ n¬i cung cÊp c¬ së vËt chÊt còng nh­ c¸c dÞch vô cÇn thiÕt liªn quan ®Õn vËn t¶i hµng ho¸ b»ng ®­êng hµng kh«ng.C¶ng hµng kh«ng bao gåm mét sè bé phËn chñ yÕu nh­ ®uêng cÊt h¹ c¸nh, khu vùc ®ç vµ cÊt gi÷ m¸y bay, khu vùc ®iÒu khiÓn bay, khu vùc qu¶n lÝ hµnh chÝnh, khu vùc chê ®­a ®ãn kh¸ch, khu vùc kho hµng vµ c¸c tr¹m giao nhËn hµng ho¸, n¬i b¶o d­ìng m¸y bay, n¬i chøa nhiªn liÖu vµ c¸c khu dÞch vô kh¸c. M¸y bay(aircraft, airplane) QM¸y bay chë kh¸ch : Lµ lo¹i m¸y bay dïng ®Ó chë kh¸chë khoang chÝnh vµ kÕt hîp chë hµng ho¸ ë khoang bông (belli )cña m¸y bay. HÇu hÕt c¸c h·ng hµng kh«ng dïng lo¹i m¸y bay nµy ®Ó chë hµng.Sè l­îng hµng trªn mét chuyÕn bay bÞ h¹n chÐ nh­ng cã nh÷ng thuËn lîi lµ sè chuyÕn nhiÒu h¬n vµ kÕt hîp ®­îc c­íc chë hµng vµ chë kh¸ch ®Ó ®Þnh ra ®­îc lîi tøc thu nhËp. QM¸y bay chë hµng Lo¹i nµy chØ chë hµng vµ th­êng ®­îc dïng bæ xung cho m¸y bay chë kh¸ch. Nã cã thuËn lîi lµ cã thÓ chë ®­îc nh÷ng l« hµng lín vµ xÕp ®­îc hµng cã kÝch th­íc ®Æc biÖt. Nh­ng ®ång thêi phÝ kinh doanh cao, v× thÕ lo¹i nµy chñ yÕu lµ do c¸c h·ng hµng kh«ng cã c¬ së c«ng nghiÖp vµ kinh tÕ m¹nh ë trong n­íc míi sö dông. QM¸y bay chë kÕt hîp ( Mixed / Combination (combi) aircraft) M¸y bay nµy cã thÓ chë c¶ hµng ho¸ vµ hµnh kh¸ch trªn boong chÝnh vµ thªm hµng trong khoang bông.V× vËy nã t¹o ra sù c¬ ®éng ®èi víi viÖc ®iÒu chØnh kh¶ n¨ng chë hµng cho phï hîp víi yªu cÇu. HiÖn nay c¶ ba h·ng hµng kh«ng ë ViÖt Nam ( Vietnam Airline, Pacific Airline, Vasco, kh«ng tÝnh SFC v× nã chØ bay phôc vô quèc phßng lµ chÝnh ) chØ cã tæng sè m¸y bay lµ 27 chiÕc, trong ®ã Vasco cã 3 chiÕc, Pacific Airline cã 3 chiÕc vµ Vietnam Airline cã 2 chiÕc. Trong sè 24 m¸y bay cña Vietnam Airline vµ Pacific Airline th× chØ cã 6 chiÕc së h÷u cña ViÖt Nam, cßn l¹i 18 chiÕc ph¶i thuª cña n­íc ngoµi ®Ó khai th¸c, §iÒu nµy g©y khã kh¨n rÊt lín cho hµng kh«ng ViÖt Nam do tiÒn thuª m¸y bay rÊt tèn, nªn kh«ng cã kh¶ n¨ng gi¶m gi¸ ®Ó c¹nh tranh, mÆt kh¸c tiÒn thuª th× ph¶i tr¶ b»ng USD, trong khi ®ã tiÒn b¸n vÐ l¹i thu b»ng tiÒn ViÖt hoÆc tiÒn ®Þa ph­¬ng cña mét sè nuíc Ch©u ¸ nªn n¨m 97 vµ 98 Vietnam Airline gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n khi ®ång USD lªn gi¸ cßn ®ång VND vµ mét sè ®ång tiÒn mét sè n­íc Ch©u ¸ mÊt gi¸ do l¹m ph¸t. 3.2.1.3 S©n bay HiÖn t¹i ViÖt Nam cã 34 s©n bay trong ®ã cã 17 s©n bay ®ang khai th¸c sö dông. Nh÷ng s©n bay nµy ®­îc ph©n theo khu vùc ®Þa lÝ, h×nh thµnh nªn 3 côm c¶ng hµng kh«ng, víi c¸c s©n bay quèc tÕ lµ trung t©m. Côm c¶ng hµng kh«ng s©n bay miÒn b¾c gåm trung t©m lµ s©n bay quèc tÕ néi bµi vµ c¸c s©n bay vÖ tinh lµ §iÖn Biªn, Nµ S¶n, C¸t Bi, Vinh. Côm c¶ng hµng kh«ng s©n bay miÒn trung gåm trung t©m lµ s©n bay quèc tÕ §µ N½ng vµ c¸c s©n bay vÖ tinh nh­ Pleiku, Nha Trang, Phó Bµi, Qui Nh¬n. Côm c¶ng hµng kh«ng s©n bay miÒn Nam gåm trung t©m lµ s©n bay quèc tÕ T©n S¬n NhÊt vµ c¸c s©n bay vÖ tinh nh­ Liªn Kh­¬ng ( §µ L¹t ), Bu«n Mª Thuét, R¹ch R¸, Phó Quèc, Quµn Long (Cµ Mau ). C¸c s©n bay ë phÝa b¾c phÇn lín ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së nh÷ng s©n bay ®­îc x©y dùng tõ nh÷ng n¨m 1945, c¸c s©n bay miÒn nam vµ miÒn trung chñ yÕu ®­îc x©y dùng tr­íc n¨m 1975, c¸c s©n bay vÖ tinh phÇn lín ®­îc x©y dùng nh»m môc tiªu qu©n sù nªn vÞ trÝ th­êng kh«ng phï hîp víi vËn t¶i hµng kh«ng d©n dông. §èi víi vËn chuyÓn quèc tÕ chóng ta chØ sö dông 3 s©n bay lµ Néi Bµi –Hµ Néi, T©n S¬n NhÊt - thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ s©n bay §µ N½ng – thµnh phè §µ N½ng. Doanh thu tõ ngµnh hµng kh«ng, nh­ chóng ta ®· biÕt chñ yÕu cã ®­îc tõ c¸c dÞch vô quèc tÕ, nªn ®©y lµ ba s©n bay ®­îc ®Çu t­ ­u tiªn n©ng cÊp tr­íc tiªn. QS©n bay Néi Bµi HiÖn nay s©n bay Néi Bµi ®· hoµn thµnh kÕ ho¹ch më réng do tËp ®oµn JTCA NhËt B¶n ®¶m nhËn.N¨m 1998, Néi Bµi ®· cã kh¶ n¨ng tiÕp nhËn 2,5 triÖu hµnh kh¸ch vµ 30000 tÊn hµng ho¸, ®Õn n¨m 2000 con sè nµy ®· t¨ng lªn ®Õn 4triÖu vµ 40000 tÊn. Nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kØ 21, s©n bay Néi Bµi sÏ cÇn ®­îc ®Çu t­ kho¶ng 50 triÖu USD, ®Ó cã kh¶ n¨ng tiÕp nhËn kho¶ng 6 triÖu hµnh kh¸ch vµ 70000 tÊn hµng ho¸ vµo n¨m 2005 sau ®ã sÏ ®Çu t­ n©ng cÊp ®Ó tíi n¨m 2010, Néi Bµi cã kh¶ n¨ng tiÕp nhËn tõ 9 ®Õn 10 triÖu hµnh kh¸ch vµ kho¶ng h¬n 100000 tÊn hµng ho¸. QS©n bay T©n S¬n NhÊt. Lµ cöa ngâ giao l­u quan träng kh«ng chØ víi vïng tam gi¸c kinh tÕ Hå ChÝ Minh – Bµ RÞa – Vòng TÇu mµ cßn víi c¶ T©y nguyªn vµ ®ång b»ng s«ng Cöu Long. Ho¹t ®éng ë san bay nµy ®­îc ®¸nh gi¸ lµ s«i ®éng, nhén nhÞp nhÊt trong sè c¸c c¶ng hµng kh«ng, s©n bay trong c¶ n­íc. H¬n 20 h·ng hµng kh«ng n­íc ngoµi ®ang khai th¸c c¸c h·ng ®­êng bay th­êng lÖ vµ ngµy cµng t¨ng tÇn suÊt bay nèi liÒn thµnh phè Hå ChÝ Minh víi c¸c thµnh phè kh¸c trªn thÕ giíi. HiÖn nay c¶ng hµng kh«ng s©n bay T©n S¬n NhÊt cã kh¶ n¨ng tiÕp nhËn 3,5 triÖu hµnh kh¸ch vµ 40 ngh×n tÊn hµng ho¸ 1 n¨m. Trong nh÷ng n¨m 1991-1995, tèc ®é t¨ng tr­áng cña s©n bay nµy lµ kho¶ng 35% ®èi víi hµnh kh¸ch vµ 18,5% ®èi víi hµng ho¸. T©n S¬n NhÊt ®ang ®Çu t­ 200 triÖu USD ®Ó n©ng cÊp vµ t¨ng c«ng suÊt cña nã lªn 8 ®Õn 10 triÖu hµnh kh¸ch vµo ®Çu thÕ kØ tíi. QS©n bay §µ N½ng HiÖn t¹i §µ N½ng lµ s©n bay nhá nh©t trong 3 s©n bay quèc tÕ cña ViÖt Nam. Khi nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt vµ c¶ng Ch©n M©y, còng nh­ nhiÒu khu c«ng nghiÖp ®­îc ®­a vµo khai th¸c vµo ®Çu n¨m 2000 th× s©n bay §µ N½ng sÏ trë thµnh s©n bay rÊt nhén nhÞp. Tr­íc m¾t s©n bay cÇn ®Çu t­ 50 triÖu USD ®Ó n©ng cÊp. So víi c¸c s©n bay trªn thÕ giíi c¸c s©n bay cña ViÖt Nam cßn qu¸ nhá, ch­a nãi ®Õn nh÷ng s©n bay lín, chØ so víi nh÷ng s©n bay trong khu vùc th× c¸c s©n bay cña ViÖt Nam ®· qu¸ nhá bÐ, s©n bay cña Th¸i Lan cã thÓ th«ng qua ®­îc 23 triÖu hµnh kh¸ch mét n¨m, s©n bay Changi cña Singapore lµ 25,5 triÖu hµnh kh¸ch n¨m, s©n bay Tai Tak cña Hång K«ng cã c«ng suÊt lµ 30 triÖu hµnh kh¸ch n¨m. Do vËy cÇn ph¶i ®Çu t­ ph¸t triÓn mét c¸ch hÖ thèng vµ l©u dµi th× c¸c s©n bay cña chóng ta míi ®¹t tÇm vãc quèc tÕ. 3.2.1.4 §­êng bay HiÖn nay Hµng kh«ng ViÖt Nam cã ®­êng bay tíi 17 n­íc vµ 15 tØnh, thµnh phè trong c¶ n­íc. §­êng bay cña ViÖt Nam tíi c¸c n­íc vµ c¸c vïng trong n­íc §Õn cuèi n¨m 2001, m¹ng ®­êng bay quèc tÕ cña Vietnam Airline v­¬n tíi 22 ®iÓm n­íc ngoµi,trong ®ã bay trùc tiÕp ®Õn 18, bao gåm B¨ngCèc,§µi Loan, Cao Hïng, Qu¶ng Ch©u, B¾c Kinh, C«n Minh, Xª un, Singapore, Kualalamp¬, Phn«mpªnh, Xiªm RiÖp, Viªn Ch¨n, Pari, Dubai, Osaka, Xitni vµ Menb¬n. Vietnam Airline cßn gi¸n tiÕp khai th¸c 4 ®iÓm quèc tÕ kh¸c :T«ki«, Los Angeles, Sanfransisco vµ Malina. §­êng bay néi ®Þa nèi Hµ Néi, §µ N½ng vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh ®Õn 12 ®iÓm trong c¶ n­íc. N¨m 2001 Vietna._.m Airline cßn më thªm ®­êng bay míi ®Õn C«n Minh,B¾c Kinh ( Trung Quèc ).Tõ th¸ng 5/2001, hîp ®ång liªn doanh gi÷a Vietnam Airline vµ China Airline sÏ chÝnh thøc cã hiÖu lùc cho phÐp Vietnam Airline hiÓn thÞ sè hiÖu chuyÕn bay chuyÕn bay cña m×nh trªn ®uêng bay gi÷a ViÖt Nam vµ Mü. M¹ng ®­êng bay néi ®Þa còng sÏ ®­îc phñ kÝn kh¾p c¸c s©n bay trong c¶ n­íc. Cïng víi viÖc cñng cè vµ ph¸t triÓn m¹ng ®­êng bay, n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô, hÖ thèng b¸n vÐ cña Vietnam Airlines còng ngµy cµng ®­îc cñng cè, hoµn thiÖn víi m¹ng l­íi 19 v¨n phßng chi nh¸nh vµ hµng ngµn ®¹i lÝ trªn toµn thÕ giíi, Vietnam Airline còng tham gia vµo c¸c m¹ng ph©n phèi, ®Æt gi÷ chç toµn cÇu nh­ GDS, BSP, ABACUS. 3.2.2 C¸c ph­¬ng tiÖn, thiÕt bÞ lµm hµng chñ yÕu phôc vô cho hµng ho¸ hµng kh«ng 3.2.2.1ThiÕt bÞ chÊt xÕp hµng theo ®¬n vÞ ULD ( Unit Load Device ) a. Giíi thiÖu chung Sö dông ULD trong viÖc chÊt xÕp hµng ho¸ nh»m tiÕt kiÖm thêi gian cho mét chuyÕn bay ®ång thêi cã thÓ chñ ®éng trong viÖc chÊt xÕp nh­ tiÕn hµnh chÊt xÕp tõ tr­íc nÕu cã kÕ ho¹ch s½n, tËn dông ®­îc tèi ta thêi gian cho m¸y bay n»m t¹i s©n ®ç. Ngoµi ra dïng ULD sÏ ®¶m b¶o an toµn tèt nhÊt cho hµng ho¸, tr¸nh ®­îc m­a n¾ng mÊt c¾p. ULD lµ mét thiÕt bÞ dïng ®Ó chÊt xÕp hµng ho¸, hµnh lý. ThiÕt bÞ nµy tiÕp xóc trùc tiÕp víi hÖ thèng chèt gi÷ trªn sµn m¸y bay. Nã ®¸p øng ®­îc tÊt c¶ nh÷ng yªu cÇu vÒ an toµn kÕt cÊu cña m¸y bay mµ kh«ng cÇn cã thªm nh÷ng chi tiÕt phô trî kh¸c v× cã thÓ coi nh­ nh÷ng hÇm hµng cã kh¶ n¨ng di chuyÓn ®­îc cña m¸y bay cßn ®­îc coi nh­ nh÷ng thiÕt bÞ cña m¸y bay. ULD gåm cã M©m vµ l­íi ( lo¹i cã kÕt cÊu vµ kh«ng cã kÕt cÊu ) Thïng Igloo Trang thiÕt bÞ chÊt xÕp ULD lµ mét bé phËn cÊu thµnh cña m¸y bay ®­îc thiÕt kÕ, s¶n xuÊt, söa ch÷a, b¶o d­ìng theo tiªu chuÈn hµng kh«ng do c¸c nhµ chøc tr¸ch hµng kh«ng cña c¸c chÝnh phñ liªn quan quy ®Þnh. ULD lµ thiÕt bÞ cÇn chi phÝ ®Çu t­ cao ( tõ 1000 – 2000 USD / chiÕc ) do ®ã ®ßi hái ph¶i ®­îc b¶o qu¶n sö dông vµ phôc vô theo quy ®Þnh tr¸nh l·ng phÝ, háng hãc. ViÖc b¶o qu¶n, sö dông kh«ng ®óng quy tr×nh kh«ng nh÷ng ph¸ vì kÕ ho¹ch khai th¸c mµ cßn g©y uy hiÕp ®Õn an toµn m¸y bay. .Ph©n lo¹i : Cã 2 lo¹i ULD chÝnh b.1.ULD ®­îc phª chuÈn Lµ lo¹i ULD cña m¸y bay ®­îc c¸c c¬ quan h÷u quan ( chÝnh phñ, c¸c tæ chøc chuyªn tr¸ch vÒ ®¶m b¶o an toµn kü thuËt … ) cÊp phÐp cho nhµ s¶n xuÊt ULD Nã ®¸p øng ®­îc ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu vÒ an toµn cho m¸y bay c¶ trong qu¸ tr×nh bay lÉn khi phôc vô d­íi mÆt ®Êt. Lo¹i ULD nµy cã kÕt cÊu phï hîp víi hÖ thèng chèt gi÷ cña m¸y bay v× thÕ cßn ®­îc coi nh­ nh÷ng hÇm hµng cã kh¶ n¨ng di chuyÓn ®­îc. Thïng ®­îc phª chuÈn sÏ ®­îc phÐp chÊt xÕp lªn c¸c lo¹i m¸y bay kh¸c nhau. b.2. ULD kh«ng ®­îc phª chuÈn Lo¹i ULD nµy dïng ®Ó chÊt xÕp hµng ho¸ nh­ng kh«ng cã sù phª chuÈn, cÊp phÐp cña chÝnh phñ, c¸c c¬ quan h÷u quan liªn quan cho nhµ s¶n xuÊt. Tuy nhiªn lo¹i ULD nµy kh«ng ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu vÒ an toµn, kÕt cÊu vµ hÖ thèng chÞu t¶i cña m¸y bay. V× thÕ kh«ng ®­îc coi nh­ nh÷ng hÇm hµng di ®éng cña m¸y bay, nh­ng l¹i rÊt tiÖn lîi cho viÖc phôc vô hµng ho¸ d­íi mÆt ®Êt. ViÖc vËn chuyÓn lo¹i ULD nµy chØ ®­îc phÐp sö dông trªn mét sè lo¹i m¸y bay nhÊt ®Þnh d­íi sù phª chuÈn cña h·ng sö dông m¸y bay. Kh«ng ®­îc xÕp lªn sµn cña m¸y bay th©n réng chë hµng hoÆc m¸y bay kÕt hîp chë hµng lÉn chë kh¸ch. §­îc phÐp xÕp ë sµn víi ®iÒu kiÖn ph¶i ®¶m b¶o ch»ng d©y, l­íi ch¾c ch¾n tr¸nh sù va ®Ëp vµo trÇn vµ v¸ch ng¨n. c.C¸c lo¹i ULD c.1.M©m M©m ®­îc chÕ t¹o b»ng hîp kim nh«m ®¶m b¶o cøng vµ nhÑ vÒ khèi l­îng, ®­îc thiÕt kÕ theo nh÷ng yªu cÇu an toµn vÒ vËn chuyÓn trªn m¸y bay cã bÒ mÆt ph¼ng h×nh ch÷ nhËt. Hµng ho¸ ®­îc xÕp lªn bÒ mÆt cña m©m vµ ®­îc ®Þnh vÞ bëi l­íi hoÆc v¸n. Xung quanh r×a cña m©m ®­îc chÕ t¹o nh÷ng vµ cã kho¸ chèt. Khi xÕp lªn m¸y bay, m©m ®­îc kho¸ chÆt bëi hÖ thèng chèt gi÷ trªn sµn cña m¸y bay, ®¶m b¶o kh«ng xª dÞch ®­îc khi m¸y bay lªn hoÆc xuèng. HÇu hÕt kÝch cì cña m©m lµ : 224 x 318 cm 88 x 125 in 224 x 274 cm 88 x 108 in 224 x 606 cm 96 x 238,5 in 224 x 318 cm 96 x 125 in c.2.Igloo Lµ lo¹i m©m cã l­íi hoÆc v¸n b»ng kim lo¹i nh«m, h×nh d¸ng nh­ mét lÒu tr¹i dïng ®Ó chÊt hµng ho¸. Hµng ho¸ còng ®­îc ®Þnh vÞ b»ng hÖ thèng l­íi hoÆc vßm Cã hai lo¹i Igloo Igloo kh«ng cã kÕt cÊu Lµ lo¹i Igloo ®­îc xÕp hµng ho¸ nh­ng kh«ng xÕp ®­îc trùctiÕp lªn sµn m¸y bay mµ xÕp lªn m©m, ®­îc ®Þnh vÞ b»ng hÖ thèng d©y ch»ng vµ l­íi. Igloo cã kÕt cÊu Lµ lo¹i Igloo kÕt hîp gi÷a m©m vµ líp vá kim lo¹i t¹o h×nh vßm, hµng ho¸ ®­îc xÕp phÝa trong vµ kh«ng cÇn l­íi hoÆc d©y ch»ng c.3.Thïng Cã h×nh d¸ng nh­ Igloo nãi chung nh­ng cã nhiÒu lo¹i Thïng võa dïng trªn m¸y bay vµ tµu thuû, ®­êng bé ( Inter modal container) Lµ lo¹i thïng cã chiÒu dµi 20 ®Õn 40 Ft, chiÒu réng kho¶ng 8 Ft Dïng chÊt lªn sµn trªn cña m¸y bay chë hµng hoÆc m¸y bay chë hµng kÕt hîp chë kh¸ch. Ngoµi ra cßn kÕt hîp chë ®­îc trªn ®­êng bé lÉn tµu thñy, ®­êng s¾t Thïng xÕp ë sµn trªn cña m¸y bay( Main deck container ) Lo¹i thïng nµy chØ xÕp ®­îc trªn sµn trªn cña m¸y bay th©n réng chë hµng hoÆc m¸y bay chë kÕt hîp chë kh¸ch lÉn chë hµng ( combi A/C ) §é cao giíi h¹n tõ 163cm ( 64 in ) trë lªn tuú theo tõng lo¹i m¸y bay. Thïng ®­îc xÕp ë sµn d­íi cña m¸y bay ( hÇm hµng ) th©n réng Cã hai lo¹i Lo¹i nöa kÝch cì cã thÓ xÕp hai thïng hai bªn cho mçi vÞ trÝ xÕp thïng. Lo¹i ®ñ kÝch cì ( Full size ) XÕp mét vÞ trÝ xÕp thïng d. NhËn biÕt ULD ( Indentification ) Cã rÊt nhiÒu lo¹i ULD sö dông trong viÖc vËn chuyÓn hµng ho¸ b»ng ®­êng hµng kh«ng. Mçi lo¹i cã kÝch cì riªng phï hîp cho viÖc chÊt xÕp cña tõng lo¹i m¸y bay. §Ó x¸c ®Þnh vµ nhËn biÕt ®­îc nh÷ng lo¹i ULD kh¸c nhau cho phï hîp víi tõng lo¹i m¸y bay, ng­êi ta dùa vµo c¸c ký hiÖu( code ) vµ ch÷ sè ®· ®­îc IATA phª chuÈn. Code nhËn biÕt ULD gåm cã 9 ký tù sè vµ ch÷ Trong ®ã : Ba ký tù ®Çu tiªn chØ lo¹i ULD, kÝch th­íc ®¸y vµ kÝch cì th©n cña ULD hoÆc kh¶ n¨ng thÝch hîp trªn c¸c lo¹i m¸y bay kh¸c nhau. Bèn ký tù tiÕp theo chØ sè thø tù Hai ký tù cuèi cïng thÓ hiÖn code hai ch÷ cña c«ng ty së h÷u ULD VÝ dô : P1P 3065 TG 123 4567 89 Gi¶i thÝch : P1P : chØ lo¹i ULD ( P : lµ ULD ( Pallet ) : m©m 1 : chØ kÝch cì : 88 x 125 in P : chØ kh¶ n¨ng chÊt lªn c¸c m¸y bay kh¸c nhau 3065 : chØ sè thø tù dïng ®Ó qu¶n lý ULD TG : chØ code 2 ch÷ cña h·ng së h÷u m©m, thïng ( Thai airways ) Mçi sè hoÆc nhãm sè liªn quan ®Õn nh÷ng ®Æc tÝnh riªng cña ULD ( trong tr­êng hîp ®¸nh sè tõ 1 ®Õn 9 ) d.1.Ch÷ ®Çu tiªn cña code nhËn biÕt ULD chØ lo¹i ULD vµ ®­îc phª chuÈn hay kh«ng ®­îc phª chuÈn A : ULD ®­îc phª chuÈn D : ULD kh«ng ®­îc phª chuÈn F : M©m kh«ng ®­îc phª chuÈn G : M©m cã l­íi kh«ng ®­îc phª chuÈn H : Chuång ngùa K : Chuång tr©u, bß M : Thïng cã m¸y l¹nh kh«ng ®­îc phª chuÈn P : M©m ®­îc phª chuÈn R : Thïng ®­îc phª chuÈn cã m¸y lµm l¹nh U : Igloo kh«ng ®­îc phª chuÈn d.2.Ch÷ thø hai hoÆc sè chØ kÝch th­íc ®¸y cña ULD Code ch÷ ( sè ) KÝch th­íc A (1) 2235 x 3157 mm ( 88 x 125 in ) B (2) 2235 x 2743 mm (88 x 108 in ) E 2235 x 1346 mm (88x53 in ) F 2438 x 2991 mm ( 96 x 117 3/4 in ) G (7) 2438 x6058 mm (96 x 238 1/2 in ) H 2438 x 9125 mm (96 x 359 1/4 in ) J 2438 x 12192 mm (96 x 359 in) K, V 1534 x 1562 mm (60,4 x 61,5 in) L (9) 1534 z 3157 mm (60,4 x 125 in ) M(6) 2438 x 3157 mm (96 x 125 in) N 1562 x 2438 mm ( 61,5 x 96 in) P 1198 x 1534 mm (47 x 60,4in ) Q 1534 x 2438 mm (60,4 x 96 in ) d.3.Ch÷ hoÆc sè thø ba chØ kÝch cì th©n cña ULD ®Ó chÊt hµng. Tuy nhiªn kÝch th­íc th©n cña c¸c lo¹i ULD nµy dùa trªn diÖn tÝch trong cña khoang hµng. Mçi ULD ®­îc ®¸nh m· code hoÆc d¸n nh·n theo sù kh¸c nhau cña c¸c lo¹i m¸y bay chuyªn chë chóng Code cña h·ng së h÷u ULD ( Hai ch÷ cuèi ) Dïng code hai ch÷ cña h·ng, qua ®ã dÔ dµng nhËn thÊy h·ng së h÷u ULD ®ã ( VN, AF, TG, SQ, MH…) Ghi chó : Code nhËn d¹ng cña IATA ®­îc ghi râ phÝa ngoµi ULD víi träng l­îng c¶ vá tèi ®a vµ träng l­îng vá ULD. §èi víi m©m ghi ë r×a cña m©m MGW ( Maximum gross weight ) träng l­îng c¶ vá tèi ®a Tare Wt – Träng l­îng vá thïng VÝ dô : PAP5001VN MGW 6804 TARE 240 KGS 3.2.2.2 C¸c thiÕt bÞ xÕp dì t¹i s©n bay HiÖu qu¶ cña VTHK phô thuéc rÊt nhiÒu vµo trang thiÕt bÞ cña s©n bay vµ ®©y còng lµ mét trong c¸c yÕu tè ®Ó c¸c chñ hµng lùa chän khi göi hµng. Víi c¸c s©n bay kh¸c nhau, c¸c trang thiÕt bÞ phôc vô xÕp dì hµng ho¸ còng kh¸c nhau,nã phô thuéc voµ s©n bay vµ c¸c luång hµng C¸c thiÕt vÞ xÕp dì t¹i s©n bay gåm hai lo¹i chÝnh,lµ c¸c thiÕt bÞ xÕp dì hµng ho¸ lªn xuèng m¸y bay, c¸c thiÕt bÞ vËn chuyÓn hµng ho¸ tõ vµ tíi m¸y bay. C¸c lo¹i thiÕt bÞ chñ yÕu bao gåm : Xe vËn chuyÓn Container / Pallet trong s©n bay ( container/ pallet transporter ) Lo¹i nµy dïng ®Ó vËn chuyÓn container vµ pallet tõ vµ tíi m¸y bay vµ vËn chuyÓn container / pallet trong néi bé s©n bay Xe n©ng ( forklift truck ) §©y lµ xe n©ng container / pallet lªn xe vËn chuyÓn container/pallet hay lªn thiÕt bÞ n©ng, h¹ container lªn xuèng m¸y bay khi xÕp dì hµng ThiÕt bÞ n©ng container / pallet ( high loader ) §©y lµ thiÕt bÞ n©ng ®Ó xÕp hay dì container hay pallet lªn hay ra khái m¸y bay,sau ®ã chuyÓn hµng sang xe vËn chuyÓn container hay pallet hay sang forklift truck ®Ó vËn chuyÓn vÒ kho hay n¬i tËp kÕt hµng trong khu vùc s©n bay B¨ng chuyÒn hµng rêi ( Self propell conveyor ) §©y lµ b¨ng chuyÒn hay b¨ng t¶i dïng ®Ó chuyÓn hµng rêi lªn hay xuèng m¸y bay. Dolly Dolly lµ gi¸ ®ì hay r¬ moãc, dïng ®Ó ®Æt container hay pallet lªn trªn vµ dïng ®Çu xe kÐo ®Ó di chuyÓn container hay pallet trong s©n bay Ch­¬ng II : Thùc tr¹ng kinh doanh mét sè lo¹i h×nh dÞch vô hµng ho¸ cña H·ng Hµng kh«ng quèc gia ViÖt Nam 1 DÞch vô hµng xuÊt 1.1 Giíi thiÖu chung Hµng xuÊt (theo c¸ch gäi th«ng th­êng cña HKVN lµ hµng ®i ) lµ tÊt c¶ nh÷ng lo¹i hµng ho¸ ®­îc HKVN chÊp nhËn chuyªn chë tµ ng­êi göi hay tõ mét ®¹i lý ®Ó vËn chuyÓn tõ ViÖt nam ( s©n bay ®i ) ®Õn métn­íc hay mét khu vùc kh¸c ( s©n bay ®Õn ) DÞch vô hµng xuÊt lµ qu¸ tr×nh ch¨m sãc, b¶o qu¶n, phôc vô hµng ho¸ tõ lóc nhËn hµng ho¸ ®Ó chuyªn chë ®Õn khi hµng ®· ®­îc chuyÓn lªn m¸y bay ®Ó v¹n chuyÓn ®Õn s©n bay ®Õn TÊt c¶ c¸c lo¹i hµng ho¸ xuÊt ph¶i ®­îc tr¶i qua mét qóa tr×nh phôc vô gäi lµ phôc vô hµng xuÊt. Quy tr×nh phôc vô hµng xuÊt cña HKVN ®­îc thùc hiÖn dùa trªn chuÈn mùc quèc tÕ IATA. Qu¸ tr×nh phôc vô hµng xuÊt cña h·ng HKVN ®Òu do 3 xÝ nghiÖp th­¬ng m¹i mÆt ®Êt ®­îc ®Æt t¹i 3 san bay quèc tÕ Néi Bµi, T©n S¬n NhÊt vµ §µ n½ng ®ã lµ : XÝ nghiÖp th­¬ng m¹i mÆt ®Êt Néi Bµi XÝ nghiÖp th­¬ng m¹i mÆt ®Êt T©n S¬n NhÊt XÝ nghiÖp th­¬ng m¹i mÆt ®Êt §µ N½ng Hµng n¨m, khèi l­îng hµng ho¸ vËn chuyÓn qua ®­êng HKVN rÊt lín vµ cã xu h­íng ngµy cµng t¨ng nhanh. Theo b¸o c¸o s¶n luîng cña ban nghiÖp vô hµng ho¸ xÝ nghiÖp TMM§ Néi bµi th× khèi l­îng hµng ®i ( khèi l­îng hµng xuÊt ®· ®­îc phôc vô ) tõ th¸ng 1 n¨m 2000 ®Õn th¸ng 10 n¨m 2002 nh­ sau §¬n vÞ : kgs Ghi chó: H·ng quèc tÕ : Hµng ho¸ cu¶ c¸c h·ng hµng kh«ng quèc tÕ göi qua ®­êng HKVN VN QtÕ : Hµng ho¸ vËn chuyÓn ®i quèc tÕ cña HKVN VN N§: Hµng ho¸ vËn chuyÓn trong néi ®Þa cña HKVN BK QT : Hµng b­u kiÖn vËn chuyÓn ®i quèc tÕ cña HKVN BK N§: Hµng b­u kiÖn vËn chuyÓn trong néi ®Þa cña HKVN Hµng ho¸ 2000 2001 Néi bµi Gia l©m Pacific Tæng Néi bµi Gia L©m Pacific Tæng H·ng QtÕ 2,227,368.88 232,94.50 - 2,463,910.98 - 45,485.00 - 2,114,944.73 VN QtÕ 2,654,989.82 368,871.50 - 3,042,406.72 - 389,699.20 - 3,323,698.61 VN N§ 6,944,592.58 90,211.00 1,267,201.30 8,310,456.68 - 64,693.00 - 11,939,519.10 BK QT 234,250.07 - - 234,250.07 - - - 221,959.98 BK N§ 707,077. 29 - 2,161.00 709,238.13 - - - 755,498.08 Nguån : B¸o c¸o s¶n l­îng hµng ®i, Ban nghiÖp vô, Phßng phôc vô hµng ho¸ XÝ nghiÖp TMM§ Néi bµi.n¨m 2001 Qua b¶ng sè liÖu trªn cã thÓ thÊy ®©y lµ s¶n l­îng hµng ®i ( hµng xuÊt ) ®­îc phôc vô t¹i c¸c kho hµng s©n bay miÒn B¾c n¨m 2000, 2001 cña HKVN. Hµng ho¸ xuÊt tr­íc khi ®­a lªn m¸y bay ®­îc phôc vô t¹i kho hµng Gia L©m vµ Néi Bµi. Trong b¶ng sè liÖu nµy cã c¶ s¶n l­îng hµng xuÊt ®­îc phôc vô cña h·ng Pacific Airlines nh­ng hµng ho¸ cña h·ng nµy chiÕm mét tû träng rÊt nhá trong tæng s¶n l­îng hµng ho¸. S¶n l­îng hµng ho¸ cña HKVN göi ®i quèc tÕ vµ néi ®Þa n¨m 2001 t¨ng h¬n so víi n¨m 2000 ®iÒu nµy cã thÓ thÊy r»ng s¶n l­îng hµng ho¸ vËn chuyÓn ®i ngµy cµng t¨ng nhÊt lµ hµng ®i quèc tÕ. Hµng cña h·ng quèc tÕ göi qua ®­êng HKVN n¨m 2001 gi¶m ®i so víi n¨m 2000. mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµ do sè vô bÊt th­êng x¶y ra cña HKVN trong n¨m 2000 lµ nhiÒu nhÊt trong sè c¸c h·ng hµng kh«ng ®ang kinh doanh khai th¸c trªn thÞ tr­êng ViÖt Nam nªn kh¸ch hµng chuyÓn sang göi hµng ho¸ ®Õn c¸c h·ng kh¸c ®ang kinh doanh khai th¸c trªn thÞ tr­êng ViÖt Nam. Trong 10 th¸ng n¨m 2002 s¶n l­îng hµng ®i ®­îc phôc vô lµ : §¬n vÞ : kgs Hµng ho¸ 2002 Néi Bµi Gia l©m Pacific Tæng Hµng h·ng QtÕ - 23,589.50 - 3,567,488.35 VN quèc tÕ - 70,545.20 - 3,806,741.90 VN néi ®Þa - 113,229.80 - 11,897,137.80 B­u kiÖn qtÕ - - - 146,922.63 B­u kiÖn N§ - - - 795,922.35 Nguån : B¸o c¸o s¶n l­îng hµng ®i, Ban nghiÖp vô, Phßng phôc vô hµng ho¸ XÝ nghiÖp TMM§ Néi bµi th¸ng 10 n¨m 2002 B¶ng sè liÖu trªn lµ s¶n l­îng hµng ®i ®­îc phôc vô t¹i s©n bay miÒn B¾c tõ th¸ng 1 ®Õn th¸ng 10 n¨m 2002. Qua b¶ng sè liÖu ta thÊy chØ trong 10 th¸ng n¨m 2002 tæng s¶n l­îng hµng ®i ®­îc phôc vô ( bao gåm hµng quèc tÕ, VN QtÕ ….) ®Òu lín h¬n tæng s¶n l­îng cña c¶ n¨m 2001. Hµng ho¸ ®­îc vËn chuyÓn qua ®­êng HKVN ngµy cµng t¨ng nhanh nªn cÇn cã sù ®Çu t­ thÝch ®¸ng ®Ó n©ng cao chÊt l­îng phôc vô hµng ho¸ vµ lµm t¨ng h¬n n÷a s¶n l­îng hµng ho¸ vËn chuyÓn. Thùc tÕ quy tr×nh phôc vô hµng xuÊt cña HKVN hiÖn nay nh­ sau : 1.2 Quy tr×nh phôc vô hµng xuÊt Quy tr×nh phôcvô hµng xuÊt thùc tÕ t¹i c¸c s©n bay hiÖn nay gåm 3 b­íc, ®­îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña IATA 1.2.1 ChÊp nhËn hµng ho¸ Qu¸ tr×nh chÊp nhËn hµng ho¸ lµ viÖc h·ng HK sau khi nhËn hµng tõ ng­êi göi ph¶i kiÓm tra hµng hãa xem cã phï hîp víi quy ®Þnh vËn chuyÓn hµng ho¸ hay kh«ng. ViÖc chÊp nhËn hµng ho¸ do mét bé phËn ®¶m nhËn gäi lµ bé phËn chÊp nhËn hµng ho¸. Sau khi nhËn hµng ho¸ bé phËn nµy tiÕn hµnh kiÓm tra : Néi dung cña kiÖn hµng Träng l­îng KÝch th­íc Ph­¬ng thøc thanh to¸n ThiÕt bÞ phôc vô s©n bay Lo¹i m¸y bay Quy ®Þnh vÒ xuÊt khÈu, nhËp khÈu, qu¸ c¶nh KiÓm tra thùc tÕ ViÖc chÊp nhËn hµng ho¸ ®Ó chuyªn chë ph¶i tu©n thñ nh÷ng nguyªn t¾c chung, nh÷ng nguyªn t¾c nµy do h·ng hµng kh«ng ®­a ra theo quy ®Þnh cña IATA, nh÷ng nguyªn t¾c ®ã lµ : KiÓm tra t×nh tr¹ng hµng hãa tr­íc khi giao hµng (BÊt k× mét dÊu hiÖu nµo vÒ sù h­ háng hoÆc m¸y mãc ph¶i ®­îc b¸o c¸o ngay trong lóc chÊp nhËn KiÓm tra sè kiÖn hµng ho¸ ®èi chiÕu víi tµi liÖu bµn giao ( b¸o c¸o ngay nÕu cã bÊt k× sù sai lÖch nµo ) KiÓm tra kÝch th­íc cña tõng kiÖn hµng xem hµng cã n»m trong giíi h¹n vËn hµnh cña m¸y bay trªn c¸c chÆng cña hµnh tr×nh mµ ng­êi göi hoÆc ®¹i lÝ yªu cÇu kh«ng ( nh»m ®¶m b¶o tèt qu¸ tr×nh chÊt xÕp trªn tÊt c¶ c¸c chÆng cña hµnh tr×nh vµ nh»m ®Ó tÝnh kÝch th­íc tõng l« hµng ) KiÓm tra néi dung hµng ®Ó xem hµng cã n»m trong lo¹i hµng nguy hiÓm mµ kh«ng ®­îc khai b¸o hay kh«ng KiÓm tra xem tÊt c¶ kiÖn hµng ®· ®uîc d¸n nh·n, m¸c vµ ®ãng gãi ®óng quy c¸ch ch­a, ( nh»m b¶o vÖ cho chÝnh hµng ho¸ vµ b¶o vÖ cho m¸y bay, nh©n viªn phôc vô ®ång thêi x¸c ®Þnh hµng vµ cã kÕ ho¹ch phôc vô ®Æc biÖt nÕu hµng ®ã lµ lo¹i hµng ®Æc biÖt. KiÓm tra kÝch th­íc vµ träng l­îng cña l« hµng, sai lÖch träng l­îng sÏ ¶nh h­ëng ®Õn sù an toµn cña m¸y bay ( nh»m b¶o vÖ an toµn khi vËn chuyÓn, x¸c ®Þnh träng t¶i cña sµn m¸y bay, phôc vô chÊt xÕp c¸c ph­¬ng tiÖn cÇn chÊt xÕp, nh»m tÝnh gi¸ c­íc vËn chuyÓn B¶o ®¶m hîp ®ång ph¶i ®­îc lËp vµ thêi gian, ngµy lËp hîp ®ång ph¶i ®uîc ghi l¹i KiÓm tra b¶n chÊt hµng ho¸ ®· ®­îc miªu t¶ cã phï hîp víi miªu t¶ ghi trong vËn ®¬n hay kh«ng 1.2.2 ChÊt xÕp hµng ho¸ 1.2.2.1 Tiªu chuÈn kü thuËt chÊt xÕp Sau khi hoµn thµnh viÖc chÊp nhËn hµng ho¸, nh©n viªn chÊt xÕp sÏ tiÕn hµnh chÊt xÕp hµng ho¸ lªn sµn m¸y bay,thïng hoÆc m©m, viÖc chÊt xÕp ph¶i ®¶m b¶o ®óng theo c¸c tiªu chuÈn kü thuËt. c¸c tiªu chuÈn nµy bao gåm : QC­êng ®é chÊt xÕp sµn tèi ®a ( Maximum Floor Loading insensity ): Lµ giíi h¹n cho phÐp chÊt xÕp lªn sµn m¸y bay Giíi h¹n nµy khèng chÕ träng l­îng chÊt xÕp lªn mét diÖn tÝch nhÊt ®Þnh cña sµn m¸y bay hoÆc c¸c thiÕt bÞ chÊt xÕp ( thïng, m©m …) C­êng ®é nµy ®­îc x¸c ®Þnh bëi mèi quan hÖ gi÷a träng l­îng vµ diÖn tÝch mµ nã ®­îc ®Æt lªn §¬n vÞ tÝnh ( Kilograms trªn m2 hoÆc Square Foot )C«ng thøc x¸c ®Þnh c­êng ®é cña bÊt k× träng l­îng chÊt xÕp nµo lµ : Insensity( C­êng ®é chÊt xÕp ) = Träng l­îng cña kiÖn hµng / DiÖn tÝch ®¸y tiÕp xóc víi mÆt sµn QChiÒu dµi chÊt xÕp tèi ®a ( Maximum Linear Load ): Lµ giíi h¹n chiÒu dµi cho phÐp chÊt xÕp trong hÇm hµng m¸y bay Giíi h¹n nµy phô thuéc vµo träng l­îng chÊt xÕp tèi ®a cã thÓ ®Æt lªn mét kho¶ng chiÒu dµi nhÊt ®Þnh cña hÇm hµng §¬n vÞ tÝnh : Kilogram trªn Inch ( kg/ inch ) Träng l­îng nµy ®­îc x¸c ®Þnh bëi c«ng thøc sau : Running Load = Träng l­îng kiÖn hµng/ ChiÒu dµi chÊt xÕp = kg/inch ChiÒu dµi chÊt xÕp cña träng l­îng chÊt xÕp lµ tæng chiÒu dµi tiÕp xóc cña träng l­îng chÊt xÕp 1.2.2.2 Nguyªn t¾c chÊt xÕp ViÖc chÊt xÕp hµng ho¸ ph¶i dùa theo nguyªn t¾c cô thÓ, HKVN ®­a ra nh÷ng nguyªn t¾c chÊt xÕp nh­ sau : a.Nguyªn t¾c chung VËn chuyÓn hµng kh«ng lµ mét trong nh÷ng lo¹i h×nh vËn chuyÓn hiÖn ®¹i nhÊt hiÖn nay. §Ó ®¶m b¶o an toµn chung cho chuyÕn bay, cÊu tróc cña m¸y bay, ng­êi vµ tµi s¶n trªn m¸y bay, c«ng viÖc chÊt xÕp ®ßi hái ph¶i ®­îc s¾p xÕp khoa häc vµ chÝnh x¸c Sù chuÈn bÞ chu ®¸o c¸c ph­¬ng tiÖn phôc vô vµ viÖc chÊt xÕp t¶i vµo thïng, m©m cÇn ®­îc coi träng b. Nguyªn t¾c chÊt xÕp hµng rêi. ChuÈn bÞ chu ®¸o c¸c ph­¬ng tiÖn ®Ó chÊt xÕp Ph¶i lãt phÝa d­íi b»ng nilon hoÆc tÊm chèng ­ít ®Ó tr¸nh háng hãc c¸c thiÕt bÞ hoÆc bÞ ­ít hµng ho¸. Nh÷ng kiÖn hµng to nÆng ph¶i ®­îc xÕp d­íi vµ ph¶i xÕp vµo gi÷a ®Ó ®¶m b¶o träng t©m, nh÷ng kiÖn hµng nhá ph¶i ®­îc xÕp s¸t nhau, ph¶i cã sù liªn kÕt víi nhau ®Ó tr¸nh nghiªng ®æ vµ ph¶i ®¶m b¶o sao cho kho¶ng c¸ch gi÷a kiÖn hµng cßn l¹i Ýt nhÊt. Trong tr­êng hîp t¶i trong thïng kh«ng ®Çy, cÇn dïng d©y ch»ng ®Ó gi÷ t¶i trong thïng sao cho kh«ng bÞ nghiªng ®æ trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn. T¶i ph¶i ®­îc xÕp sao cho kh«ng v­ît qu¸ khu«n h×nh quy ®Þnh cña hÇm hµng m¸y bay Khi chÊt xÕp t¶i lªn thïng, kh«ng xÕp nh÷ng kiÖn hµng nÆng lªn v¸ch nghiªng cña thïng vµ ®¶m b¶o sao cho träng t©m cña t¶i n»m trong giíi h¹n thïng cho phÐp, tr¸nh lµm cho thïng bÞ nghiªng ®æ trong qu¸ tr×nh di chuyÓn tõ n¬i ®Õn ®iÓm tËp kÕt hay ra m¸y bay §èi víi m©m cã c¸nh ( Wings ) kh«ng ®­îc xÕp nh÷ng kiÖn hµng nÆng lªn hai c¸nh Trong bÊt k× mét tr­êng hîp nµo còng kh«ng ®­îc xÕp v­ît qu¸ t¶i tèi ®a cho phÐp cña m©m, thïng ( träng t¶i tèi ®a c¶ b× )ph¶i l­u ý r»ng trong tr­êng hîp kh«ng ®­îc xÕp tèi ®a träng t¶i cña thïng, m©m ®Ó phï hîp víi giíi h¹n cho phÐp cña m¸y bay Khi chÊt xÕp t¶i xong cÇn ph¶i ®Æc biÖt l­u ý ®Õn viÖc kÕt thóc chÊt xÕp hµng ( ch»ng buéc l­íi, ®ãng chèt cöa …) mäi cè g¾ng trong kh©u chuÈn bÞ vµ chÊt xÕp ®óng quy ®Þnh cã thÓ trë lªn v« nghÜa nÕu ë kh©u cuèi cïng viÖc ®ãng cöa thïng vµ gia cè l­íi m©m hµng kh«ng chuÈn x¸c. §¶m b¶o r»ng kh«ng tËp trung qu¸ vµo cöa thïng ®Ó ¶nh h­ëng ®Õn viÖc ®ãng më thïng ®­îc dÔ dµng §èi víi cöa b¹t ph¶i ®¶m b¶o tÊm b¹t cöa khong ph×nh qu¸ giíi h¹n cho phÐp §èi víi m©m hµng chó ý khi phñ l­íi ph¶i dµn ®Òu theo ®óng chiÒu quy ®Þnh, l­íi kh«ng bÞ sên r¸ch. Ph¶i kiÓm tra l­íi, ch»ng, ®Æc biÖt lµ nh÷ng ®Çu thõa xem ®· ®­îc gia cè gän gµng hîp lÝ hay ch­a. Chó ý khi ch»ng l­íi vµo m©m hµng, kh«ng kÐo qu¸ c¨ng lµm cho thµnh m©m bÞ cong vªnh g©y khã kh¨n cho viÖc ®­a m©m hµng vµo ®óng vÞ trÝ kho¸ cè ®Þnh trªn sµn m¸y bay 1.2.2.3 C¸c lo¹i ®iÖn chÊt xÕp §iÖn chÊt xÕp lµ mét bøc ®iÖn bao gåm nh÷ng tµi liÖuliªn quan ®Õn t×nh tr¹ng chÊt xÕp cña hµng ho¸ ®­îc göi cho c¸c s©n bay ®Õn vµ c¸c bé phËn liªn quan. Sau mçi chuyÕn bay viÖc göi ®iÖn cho c¸c s©n bay ®Õn vµ c¸c bé phËn liªn quan vÒ t×nh tr¹ng chÊt xÕp cña chuyÕn bay lµ hÕt søc cÇn thiÕt kh«ng thÓ thiÕu ®­îc.C¸c ®iÖn th«ng b¸o ®Òu ph¶i theo mÉu chung cña IATA a. C¸c lo¹i ®iÖn chÝnh trong chÊt xÕp LDM ( Load Message ) §iÖn chÊt xÕp CPM ( Container / Pallet Message ) §iÖn vÞ trÝ thïng m©m (MVT (Movement Message )§iÖn cÊt h¹ c¸nh ( LMD ) vµ ®iÖn thïng m©m (CPM ) CÊu t¹o vµ néi dung cña mét bøc ®iÖn chÊt xÕp CÊu t¹o chung cña mét bøc ®iÖn bao gåm c¸c phÇn c¬ b¶n sau vµ ®Òu theo c¸c mÉu chuÈn cña IATA a.1.§Þa chØ liªn hÖ §Þa chØ cña n¬i nhËn ®iÖn gåm 7 kÝ tù ( VD : SGNFNVN ) Trong ®ã : Ba kÝ tù ®Çu chØ m· thµnh phè s©n bay ®i Hai kÝ tù tiÕp theo chØ n¬i, bé phËn nhËn ®iÖn Hai kÝ tù cuèi cïng chØ tªn n­íc cña h·ng hµng kh«ng göi ®iÖn §Þa chØ n¬i nhËn ®iÖn th­êng ®­îc b¾t ®Çu b»ng c¸c kÝ hiÖu hai ch÷ vµ ®­îc thèng nhÊt thµnh hai møc ®é thÓ hiÖn møc ®é ­u tiªn cña bøc ®iÖn Møc ®é khÈn : QU Møc ®é th«ng th­êng : QN, QK, QD … a.2.Néi dung ®iÖn LMD PhÇn néi dung bao gåm : sè hiÖu chuyÕn bay ( Flight Number ), ngµy bay (Date ), sè hiÖu ®¨ng kÝ cña m¸y bay (Aircraft Registration ), sè ghÕ trªn chuyÕn bay vµ tæ bay lµm nhiÖm vô trªn chuyÕn bay Ngoµi ra cßn cã th«ng b¸o phôc vô ( Supplementary Informaion ) dïng ®Ó diÔn gi¶i mét sè th«ng tin trong néi dung ®iÖn hay c¸c chó ý cho ng­êi nhËn ®iÖn Mét sè kÝ hiÖu sö dông trong ®iÖn tÝn vµ chÊt xÕp b.1 KÝ hiÖu mét sè 0 – No Volume Available ( §· ®­îc chÊt xÕp ®Çy ) 1 – 1/4 of the volume is available ( thïng hµng cßn trèng 1/4 thÓ tÝch ) 2 - 1/2 of the volume is available ( thïng hµng cßn trèng 1/2 thÓ tÝch ) 3 - 3/4 of the volume is available ( thïng hµng cßn trèng 3/4 thÓ tÝch ) b.2. KÝ hiÖu mét ch÷ B ( Baggage ) Hµnh lÝ C ( Cargo ) Hµng ho¸ D ( Crew Baggage ) Hµnh lÝ tæ bay F ( Fisrt Priority Baggage ) Hµnh lÝ ­u tiªn N ( Nil ) Empty Position : No Item in Load : vÞ trÝ trèng U ( Unserivable ULD ) thïng háng ®i söa ch÷a X ( Empty ULD ) thïng m©m rçng b3 KÝ hiÖu chÊt xÕp ®Æc biÖt AVI ( Life Animals ) §éng vËt sèng DIP ( Dip Mail & Cargo ) Tói th­ ngo¹i giao hay hµng ngo¹i giao EAT Thùc phÈm, thøc ¨n FIL ( Undevelop film ) phim ch­a tr¸ng FIEA ( Heavy Cargo ) Hµng nÆng träng l­îng tõ 150 kg trë lªn HEG ( hatching eggs ) Trøng gièng HUM ( Coffin, Human remains ) Quan tµi hay x¸c ng­êi ICE ( Dry Ice ) ®¸ kh« NWP ( Newspaper ) B¸o chÝ OHG ( Overhang ) Hµng qu¸ khæ PE (P, F, M, S, ) ( Persible Cargo ) Hµng dÔ h­ háng RCL ( Corrosive Material ) ChÊt ¨n mßn RFL ( Flamable Lipid ) ChÊt láng dÔ ch¸y RFS ( Flamable Solid ) ChÊt r¾n dÔ ch¸y RFW ( Dangerous When Wet ) Nguy hiÓm khi gÆp n­íc RIS ( Infectious Substance ) ChÊt truyÒn nhiÔm RPB ( Poison ) ChÊt ®éc RPG ( Poisonous Gas ) KhÝ ®éc 1.2.3 Phôc vô hµng xuÊt 1.2.3.1 §Æt chç cho l« hµng ( Cargo Rervation) a.§Æt chç cho l« hµng Lµ viÖc göi ®iÖn cho c¸c ®iÓm phôc vô nh»m th«ng b¸o nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt vÒ t×nh tr¹ng cña l« hµng ®Ó cã thÓ phôc vô ®­îc tèt vµ tËn dông ®­îc träng t¶i tèi ®a tr¸nh ®­îc rñi ro mÊt m¸t. Sau khi h·ng chuyªn chë nhËn ®­îc yªu cÇu cña ng­êi göi vÒ l« hµng cña hä hoÆc sau khi ®· nhËn hµng t¹i c¸c ®¹i lÝ, ng­êi chuyªn chë sÏ tiÕn hµnh ®Æt chç cho l« hµng nh»m ®¶m b¶o cho l« hµng ®­îc vËn chuyÓn vµ phôc vô tõ ®Çu ®Õn ®iÓm cuèi theo lé tr×nh mµ kh¸ch hµng ®· yªu cÇu. Ngµy nay l­îng hµng ho¸ ®­îc vËn chuyÓn b»ng ®­êng hµng kh«ng ngµy cµng t¨ng v× thÕ viÖc ®Æt chç tr­íc l¹i cµng trë lªn cÇn thiÕt.L« hµng nÕu kh«ng ®­îc ®Æt chç cho c¸c chÆng tiÕp theo th× sÏ gÆp nhiÒu trë ng¹i ®Æc biÖt c¸c ®iÓm chuyÓn tiÕp, cã thÓ sÏ kh«ng ®­îc chuyÓn tiÕp trªn chÆng sau §èi víi hµng sù ®Æt chç trªn tÊt c¶ c¸c chÆng cña lé tr×nh ( ®èi víi hµng ho¸ cã gi¸ trÞ lín ®­ho¸ ®Æc biÖt th× tuyÖt ®èi kh«ng ®­îc nhËn chuyªn chë nÕu kh«ng cã ng­êi göi kª khai víi nhµ chuyªn chë th× ngoµi viÖc ®Æt chç cho l« hµng nhÊt thiÕt ph¶i cã sù ®ång ý tiÕp nhËn t¹i ®iÓm ®Õn ®Ó ®¶m b¶o an toµn kho tµng, c¸c trang thiÕt bÞ vÒ an ninh vµ sù ®ång ý cña ng­êi nhËn b. Nh÷ng thñ tôc cÇn lµm khi ®Æt chç cho l« hµng Sau khi kh¸ch hµng ®­îc chÊp nhËn vµ ®· chän ®­îc tuyÕn ®­êng phï hîp, b­íc tiÕp theo lµ ®Æt chç trªn chuyÕn bay ®· chän. Trªn thùc tÕ nh÷ng l« hµng kh¸c nhau ®ßi hái ph¶i cã sù phôc vô ®Æc biÖt, chÊp nhËn tuyÕn ®­êng ®Òu phô thuéc vµo viÖc ®· ®Æt chç tr­íc víi h·ng vËn chuyÓn §Ó lo liÖu viÖc nµy, kh¸ch hµng ph¶i ®Õn víi c¸c ®¹i lÝ hoÆc ®Õn th¼ng h·ng hµng kh«ng, cßn c¸c ®¹i lÝ hoÆc tæng ®¹i lÝ cña h·ng vËn chuyÓn cã ba c¸ch ®Æt nh­ sau B»ng ®iÖn tho¹i B»ng Fax B»ng m¸y tÝnh nèi m¹ng víi h·ng vËn chuyÓn §Æt chç cho l« hµng ph¶i cung cÊp cho h·ng vËn chuyÓn c¸c th«ng tin sau Sè vËn ®¬n Sè kiÖn Sè c©n Tªn hµng KÝch cì vµ tû träng hµng hãa S©n bay ®i vµ s©n bay ®Õn TuyÕn ®­êng yªu cÇu Tªn, ®Þa chØ vµ tel cña ng­êi ®Æt chç ®Ó h·ng vËn chuyÓn tiÖn liªn hÖ c. Nh÷ng l« hµng b¾t buéc ph¶i cã sù ®Æt chç( th­êng lµ nh÷ng lo¹i hµng ho¸ ®Æc biÖt cÇn cã sù ch¨m sãc ®¨c biÖt nªn ph¶i ®­îc ®Æt chç tr­íc ®Ó cã kÕ ho¹ch ch¨m sãc ) Nh÷ng l« hµng cÇn ch¨m sãc ®Æc biÖt khi vËn chuyÓn Nh÷ng l« hµng cã gi¸ trÞ khai b¸o trªn 1000 USD / kg c¶ b× Nh÷ng l« hµng cã chøa hoÆc bao gåm KiÖn hµng qu¸ khæ, qu¸ t¶i §éng vËt sèng Hµng dÔ h­ háng X¸c ng­êi vµ tro Hµng nÆng mïi 1.2.3.2 TiÕp nhËn hµng Nh©n viªn cña bé phËn xÕp hµng ph¶i thùc hiÖn theo ®óng nh÷ng b­íc c¨n b¶n sau NhËn phiÕu göi hµng cña kh¸ch, ®¹i lÝ, b¶n danh s¸ch hµng chuyÓn tiÕp cña bé phËn lµm hµng chuyÓn tiÕp nÕu cã ChuÈn bÞ ULD vµ c¸c ph­¬ng tiÖn chÊt xÕp kh¸c KiÓm tra l« hµng sao cho phï hîp víi quy ®Þnh cña h¶i quan, h·ng vËn chuyÓn vµ thêi gian quy ®Þnh tiÕp nhËn hµng Ch¾c ch¾n r»ng nh÷ng yªu cÇu vÒ phôc vô hµng ®Æc biÖt sÏ ®­îc tu©n thñ KiÓm tra ®iÒu kiÖn ®ãng gãi thÎ nh·n Bè trÝ soi chiÕu an ninh KiÓm tra sè kh«ng vËn ®¬n, ®Õm sè kiÖn, c©n, ®o kÝch th­íc hµng chÝnh x¸c X¸c nhËn vµ kÝ vµo phiÕu göi hµng B¸o c¸o cÊp trªn nh÷ng sù cè bÊt th­êng trong khi nhËn hµng XÕp hµng vµo kho ph¶i xÕp th¼ng vµo ULD Sau khi xÕp hµng vµo kho ph¶i ®¸nh dÊu vÞ trÝ xÕp trªn hÖ thèng m¸y tÝnh H­ìng dÉn kh¸ch chuyÓn phiÕu c©n hµng, thanh to¸n phÝ phôc vô ®Ó xuÊt kh«ng vËn ®¬n Lµm b¶n b¸o c¸o chÊt xÕp göi cho bé phËn lµm tµi liÖu hµng ho¸ 1.2.3.3 LËp b¶n danh s¸ch cho mét chuyÕn bay TÊt c¶ hµng ho¸ cña mét chuyÕn bay ®­îc chÊt lªn m¸y bay ®Òu ®­îc thùc hiÖn trªn b¶ng danh s¸ch hµng hãa dïng theo mÉu cña ICAO ViÖc lËp danh s¸ch hµng ho¸ do nh©n viªn tµi liÖu cña h·ng hµng kh«ng thùc hiÖn t¹i ®iÓm khëi hµnh hay ®iÓm chuyÓn tiÕp cña m¸y bay cho mçi ®iÓm h¹ c¸nh Néi dung cña b¶n danh s¸ch hµng ho¸, gåm 13 tiªu ®Ò Owner or operate :Môc nµy dïng ®Ó ®iÒn tªn h·ng vËn chuyÓn ( NÕu sö dông b¶n danh s¸ch hµng ho¸ tæng hîp th× ®iÒn “ AS LISTED BELOW” ) Tiªu ®Ò : Tªn ®Çy ®ñ cña h·ng vËn chuyÓn Page : Sè trang Marks of nationality and registration : Quèc tÞch vµ sè ®¨ng kÝ cña m¸y bay Flight Number : Sè hiÖu chuyÕn bay Date : Ngµy cÊt c¸nh Point of Lading : §iÒn tªn thµnh phè vµ tªn n­íc hµng xuÊt ®i( s©n bay ®i ) Point of Unlading : §iÒn tªn ®Çy ®ñ cña n­íc vµ thµnh phè hµng ®­îc chuyÓn ®Õn ( s©n bay ®Õn) Air waybill number :Sè kh«ng vËn ®¬n ®Çy ®ñ cña l« hµng Number of package :Sè kiÖn hµng hãa t­¬ng øng víi tõng kh«ng vËn ®¬n Nature of goods :§iÒn tªn hµng ho¸ For use by owner or operater only : Dµnh cho h·ng chuyªn chë ®iÒn ®Çy ®ñ träng l­îng c¶ b× cña l« hµng ®ång thêi ®¸nh dÊu ®iÓm ®Õn cuèi cïng cña l« hµng Remark :Dïng ®Ó ®iÒn sè hiÖu chuyÕn bay For official use only : Môc nµy dµnh cho nh©n viªn ®iÒn c¸c yªu cÇu phôc vô ®Æc biÖt C¸c møc gi¸ phôc vô hµng xuÊt HKVN quy ®Þnh Møc gi¸ nµy ®­îc ¸p dông theo gi¸ phôc vô hµng ho¸ cña TCT HKVN ra c«ng v¨n sè 1024 / PVHH ngµy 12/10/2001 ¸p dông cho tÊt c¶ c¸c kho hµng t¹i c¸c s©n bay . Møc gi¸ nµy ®­îc quy ®Þnh dùa theo quy ®Þnh vÒ møc gi¸ phôc vô hµng xuÊt cña IATA, c¸c møc gi¸ nµy hÇu hÕt ®Òu ngang víi c¸c møc gi¸ phôc vô hµng xuÊt cña Singapore airlines ( SQ ) nh­ng SQ cã quy ®Þnh ngµy l­u kho tèi thiÓu cho mçi lo¹i hµng ho¸ vµ quy ®Þnh tiÒn ph¹t chËm nhËn hµng . 13.1 Gi¸ l­u kho ®èi víi hµng xuÊt §èi t­îng ¸p dông : Ng­êi göi hµng, c¸ nh©n hay ®¹i lÝ, tæ chøc ®­îc uû th¸c göi hµng Møc gi¸ §èi víi hµng xuÊt lµ hµng th«ng th­êng TiÒn l­u kho sÏ tÝnh theo ngµy d­¬ng lÞch tõ ngµy thø ba tr­íc chuyÕn bay trë vÒ tr­íc ( trõ ngµy chñ nhËt, ngµy lÔ ) nh­ sau Gi¸ l­u kho : 3 ngµy ®Çu : 300 VND /ngµy/ kg Tõ ngµy thø t­ :600 VND / ngµy/kg Tõ ngµy thø 9 :1000VND /ngµy / kg Gi¸ tèi thiÓu : 40000VND/ Kh«ng vËn ®¬n / ngµy §èi víi hµng xuÊt lµ hµng gi¸ trÞ TiÒn l­u kho sÏ tÝnh theo ngµy d­¬ng lÞch kÓ tõ ngµy tiÕp nhËn hµng nh­ sau Gi¸ l­u kho : 3850 VND/ngµy /kg Gi¸ tèi thiÓu : 650000VND / ngµy / kh«ng vËn ®¬n §èi víi hµng xuÊt cÇn chøa trong kho l¹nh TiÒn l­u kho sÏ tÝnh theo ngµy (24 giê / ngµy) kÓ tõ ngµy tiÕp nhËn hµng nh­ sau Gi¸ l­u kho :3850 VND/ ngµy /kg Gi¸ tèi thiÓu : 120000VND /ngµy /kh«ng vËn ®¬n §èi víi hµng xuÊt khÈu lµ §éng vËt sèng Gi¸ l­u kho : 765 VND / ngµy Gi¸ tèi thiÓu :120000 VND / ngµy / kh«ng vËn ®¬n §èi víi hµng xuÊt lµ hµng nguy hiÓm Gi¸ l­u kho : 1250 VND / ngµy /kg Gi¸ tèi thiÓu : 650000VND /ngµy / kh«ng vËn ®¬n §èi víi hµng xuÊt lµ vò khÝ, chÊt næ Gi¸ l­u kho :2250VND /kg/ngµy Gi¸ tèi thiÓu 650000VND /kg/ ngµy Gi¸ phôc vô hµng xuÊt khÈu lµ hµng ®Æc biÖt Gi¸ cho thuª trang thiÕt bÞ, ®Þa ®iÓm xuÊt kh«ng vËn ®¬n vµ nh©n c«ng bèc xÕp Gi¸ ¸p dông :550 VND / kg Gi¸ tèi thiÓu : 28000 VND /l« hµng /lÇn Gi¸ xuÊt kh«ng vËn ®¬n : VËn ®¬n göi hµng quèc tÕ : 45000VND / kh«ng vËn ®¬n VËn ®¬n göi hµng néi ®Þa : 20000VND/ kh«ng vËn ®¬n 1.3.2 Gi¸ phôc vô hµng ®Æc biÖt møc gi¸ nµy bao gåm ba lo¹i , kh¸c víi hµng th«ng th­êng lµ cã thªm møc gi¸ ¸p t¶i tõ m¸y bay vµo nh­ng chØ ¸p dông khi kh¸ch hµng cã yªu cÇu Hµng quý hiÕm Gi¸ giao hµng :700 VND/kg Gi¸ tèi thiÓu : 600000 VND / kh«ng vËn ®¬n Gi¸ ¸p t¶i hµng tõ kho ra m¸y bay : 1400000 VND /lÇn ¸p t¶i ( yªu cÇu cña kh¸ch hµng ) §éng vËt sèng Gi¸ giao hµng : 770 VND / kg Gi¸ tèi thiÓu : 100000 VND / kh«ng vËn ®¬n Hµng quan tµi : 700000 VND / kh«ng vËn ®¬n Theo b¸o c¸o c._.triÓn th× dïng ®Ó t¨ng c­êng ®æi míi thiÕt bÞ mÆt ®Êt. Quü khÊu hao thiÕt bÞ mÆt ®Êt, quü khÊu hao m¸y baychØ chuyªn dïng cho ®Çu t­ m¸y bay. §©y lµ gi¶i ph¸p ®óng cÇn ®­îc duy tr× Vay cña c¸n bé c«ng nh©n viªn Tæng c«ng ty lµ mét doanh nghiÖp lín, víi sè c¸n bé c«ng nh©n viªn kho¶ng 12000 ng×n ng­êi. Trong nh÷ng n¨m qua, Tæng c«ng ty hµng kh«ng ViÖt Nam ®­îc xÕp vµo lo¹i doanh nghiÖp cã thu nhËp b×nh qu©n t­¬ng ®èi cao. V× vËy viÖc huy ®éng vèn tõ néi bé c¸n bé c«ng nh©n viªn lµ cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn ®­îc. NÕu tÝnh mçi ng­êi mét th¸ng cho tæng c«ng ty vay tõ 300 ®Õn 500 ng×n th× mét n¨m tæng c«ng ty cã thÓ vay ®­îc mét sè tiÒn kh«ng nhá. Tuy nhiªn viÖc nµy cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch ®¶m b¶o lîi Ých tho¶ ®¸ng ®èi víi ng­êi cho vay vÒ l·i suÊt, Ýt nhÊt còng ph¶i ngang víi l·i suÊt c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i Huy ®éng vèn tõ bªn ngoµi gåm Hç trî cña ng©n s¸ch nhµ n­íc Ngµnh hµng kh«ng d©n dông lµ ngµnh kinh tÕ mòi nhän, cã vÞ trÝ vµ tÇm quan träng lín trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc. Trong giai ®o¹n ®æi míi hiÖn nay, nhiÖm vô cña ngµnh hµng kh«ng cµng trë nªn ®Æc biÖt quan träng. V× vËy nhµ n­íc cÇn cã sù hç trî ®Çu t­ thÝch ®¸ng nh­ miÔn thuÕ t¹m nhËp t¸i xuÊt x¨ng dÇu, ®å uèng vµ c¸c suÊt ¨n phôc vô chuyÕn bay, gi¶m thuª kinh doanh vËn t¶i hµng kh«ng, ­u tiªn nguån vèn ODA ®Ó mua m¸y bay, ®µo t¹o phi c«ng vµ thî kü thuËt Vay ng©n hµng th­¬ng m¹i HiÖn nay c¸c ng©n hµng trong n­íc chñ yÕu cho vay ng¾n h¹n vµ trung h¹n víi l·i suÊt thÊp. Tæng c«ng ty lµ mét ®¬n vÞ kinh doanh lín vµ cã uy tÝn nªn viÖc vay vèn kh«ng khã kh¨n. Tuy nhiªn vèn nµy kh«ng thÓ dïng ®Ó ®Çu t­ dµi h¹n ®­îc, v× vËy h·ng gÆp nhiÒu khã kh¨n cho nh÷ng ®Çu t­ chiÕn l­îc l©u dµi Vay cã thÕ chÊp vµ thuª tµi chÝnh HiÖn nay tæng c«ng ty hµng kh«ng ®ang ¸p dông ph­¬ng ph¸p huy ®éng vèn tõ c¸c tæ chøc tµI chÝnh b»ng hai h×nh thøc lµ vay cã thÕ chÊp vµ thuª tµI chÝnh ®Ó cã tiÒn ®Çu t­ ph¸t triÓn ®éi bay. 3.3 Liªn doanh víi n­íc ngoµi ®Ó ph¸t triÓn dÞch vô hµng ho¸ Hµng kh«ng d©n dông lµ mét ngµnh kinh tÕ – kü thuËt – dÞch vô thuéc c¬ së h¹ tÇng cña ®Êt n­íc. Kh«ng nh÷ng thÕ nã cßn lµ mét ngµnh kinh tÕ ®èi ngo¹i cña mét n­íc. Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thi tr­êng më, ngµnh hµng kh«ng d©n dông cµng ®ãng vai trß hÕt søc quan träng trong sù giao l­u vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc. Nã t¹o nªn nhÞp cÇu nèi lien gi÷a c¸c lôc ®Þa trªn thÕ giíi, rót ng¾n kho¶ng c¸ch vµ thêi gian cho viªc ®i l¹i, bu«n b¸n, chuyÓn giao th«ng tin khoa häc, c«ng nghÖ gi÷a c¸c quèc gia vµ c¸c tæ chøc còng nh­ c¸ nh©n ho¹t ®éng trong lÜnh vùc kinh tÕ x· héi, khoa häc, c«ng nghÖ. Nã lµ ph­¬ng tiÖn quan träng trong viÖcliªn doanh, liªn kÕt gi÷a c¸c tæ chøc, c¸ nh©n trong mäi ho¹t ®éng v× lîi Ých con ng­êi. Trong lÜnh vù phôc vô hµng ho¸ HKVN võa thiÕu vèn v­a thiÕu kinh nghiÖm cña n­íc ngoµi. Liªn doanh liªn kÕt ®Ó ph¸t triÓn toµn ngµnh nãi chung vµ ph¸t triÓn dÞch vô hµng ho¸ nãi riªng lµ rÊt cÇn thiÕt Mét trong c¸c ®Æc ®iÓm næi bËt vµ c¬ b¶n cña vËn t¶i hµng kh«ng lµ c¹nh tranh gay g¾t vµ liªn doanh liªn kÕt. Khi nãi tíi liªn doanh liªn kÕt trong lÜnh vùc vËn t¶i hµng kh«ng, kh«ng chØ nãi ®Õn liªn doanh liªn kÕt trong lÜnh vùc chuyªn chë hµng ho¸ mµ nã cßn thÓ hiÖn trong lÜnh vùc chÕ t¹o m¸y bay, chuyÓn giao kü thuËt, c«ng nghÖ, du lÞch vµ c¸c dÞch vô ®ång bé kh¸c … nh×n chung cã thÓ nªu ra mét sè h×nh thøc liªn doanh liªn kÕt sau ®©y : Liªn doanh khai th¸c c¸c ®­êng bay cña c¸c h·ng hµng kh«ng gi÷a c¸c h·ng hµng kh«ng gi÷a hai quèc gia §©y lµ h×nh thøc liªn doanh vèn h×nh thµnh tõ l©u. Ngay khi míi thµnh lËp, ICAO còng ®· quan t©m ®Õn vÊn ®Ò liªn doanh nµy, nh­ng do nhu cÇu khai th¸c vµ c¬ chÕ thÞ tr­êng c¹nh tranh nªn tÝnh chÊt vµ ph­¬ng thøc liªn doanh ngµy cµng phøc t¹p bëi v×, ngµy ngµy c¸c h×nh thøc liªn doanh kh«ng chØ t¨ng vÒ sè l­îng c¸c hiÖp ®Þnh song ph­¬ng mµ nã cßn ®i s©u vµo néi dung khai th¸c.Th«ng qua c¸c hiÖp ®Þnh dÞch vô hµng kh«ng song ph­¬ng, hai h·ng hµng kh«ng thuéc hai quèc gia cã thÓ thùc hiÖn liªn doanh liªn kÕt d­íi c¸c kiÓu lo¹i nh­ bay chung cê hiÖu, bay liªn doanh, bay thªm tuyÕn, ®ãng gãp cæ phÇn.. Liªn doanh ®a quèc gia Tr­íc ®©y ngµnh hµng kh«ng thÕ giíi quan t©m ®Õn kh¸i niÖm hµng kh«ng toµn cÇu nh­ng tÝnh chÊt vµ kh¸i niÖm cña nã kh¸c víi kh¸i niÖm hiÖn nay. Liªn doanh ®a quèc gia ®­îc thùc hiÖn d­íi hai d¹ng : Liªn doanh khu vùc vµ liªn doanh toµn cÇu. Kh¸i niÖm vÒ h·ng hµng kh«ng khu vùc xuÊt hiÖnvµo ®Çu thËp kû 90. §ã lµ sù liªn doanh cña mét sè h·ng hµng kh«ng lín trong khu vùc ®Ó t¹o mét thÕ khai th¸c liªn hoµn, m¹nh c¶ vÒ tµi chÝnh, dÞch vô vµ kü thuËt, ®ñ søc bay xa, tiÕp cËn thÞ tr­êng ë Ch©u ¢u vµ Mü, chèng l¹i sù ®éc quyÒn cña c¸c h·ng hµng kh«ng Mü. VÝ dô, h·ng hµng kh«ng Singapore liªn doanh víi h·ng hµng kh«ng Th¸i Lan vµ Indonexia thµnh lËp h·ng hµng kh«ng khu vùc ®Çu tiªn ë ch©u ¸ Tæng c«ng ty hµng kh«ng cÇn nghiªn cøu ¸p dông nh÷ng h×nh thøc liªn doanh t­¬ng tù nh­ trªn trong ho¹t ®éng cña m×nh 3.4 §Çu t­ ®Ó ph¸t triÓn nguån nh©n lùc Nh×n chung ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn cña ngµnh hµng kh«ng d©n dông cã phÈm chÊt tèt. Do cã chÝnh s¸ch tuyÓn dông vµ ®µo t¹o nªn ngµnh hµng kh«ng ngµy nay ®· cã mét lùc l­îng lao ®éng nhiÒu thÕ hÖ, kÕt hîp ®­îc nh÷ng ng­êi lao ®éng cã kinh nghiÖm l©u n¨m víi thÕ hÖ trÎ ®­îc ®µo t¹o c¬ b¶n trong vµ ngoµi n­íc Trong qu¸ tr×nh phôc vô hµng ho¸ vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp x¶y ra mµ nguyªn nh©n chñ yÕu lµ dolçi cña nh©n viªn phôc vô. Hµng n¨m sè vèn ®Çu t­ cho ph¸t triÓn nguån nh©n lùc rÊt lín nh­ng vÉn ch­a ®¸p øng ®ñ yªu cÇu vÒ nh©n lùc cña h·ng nãi chung còng nh­ cña c¸c xÝ nghiÖp phôc vô mÆt ®Êt nãi riªng,cã nhiÒu c¸n bé c«ng nh©n viªn ch­a ®­îc ®µo t¹o c¬ b¶n ®ång bé. NhiÒu c¸n bé ®­îc ®µo t¹o theo c¬ chÕ qu¶n lý c«ng nghÖ cò,kh«ng cßn phï hîp víi ®iÒu kiÖn míi. Lùc l­äng lao ®éng trÎ ®­îc ®µo t¹o c¬ b¶n l¹i ch­a cã nhiÒu kinh nghiÖm thùc tiÔn, do ®ã dÉn ®Õn t×nh tr¹ng hÉng hôt c¸n bé qu¶n lý, vµ c¸n bé kü thuËt. Tr×nh ®é ngo¹i ng÷ vµ tin häc cña nhiÒu c¸n bé cßn yÕu, ¶nh h­ëng ®Õn viÖc hoµn thµnh nhiÖm vô vµ hoµ nhËp víi céng ®ång hµng kh«ng thÕ giíi. Con ng­êi bao giê còng lµ yÕu tè quan träng nhÊt, nã l¹i ®Æc biÖt quan träng ®èi víi mét doanh nghiÖp ®ßi hái tèc ®é, c«ng nghÖ cao, ®é an toµn vµ c¸c dÞch vô hoµn h¶o nh­ vËn t¶i hµng kh«ng quèc tÕ. Trong nh÷ng n¨m qua Tæng c«ng ty ®· rÊt chó träng vÊn ®Ò ®µo t¹o nh©n lùc vµ coi ®©y lµ yÕu tè then chèt ®Ó ph¸t triÓn vµ chuÈn bÞ tiÕn vµo thÕ kû 21. Yªu cÇu ®Æt ra ®èi víi ph¸t triÓn nh©n lùc lµ x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn cña ngµnh hµng kh«ng cã tr×nh ®é phï hîp víi ngµnh nghÒ, cã phÈm chÊt chÝnh trÞ, cã n¨ng lùc chuyªn m«n vµ tr×nh ®é ngo¹i ng÷ ®¸p øng ®­îc ¸c yªu cÇu vÒ tæ chøc qu¶n lý vµ kinh doanh. Do vËy cÇn ph¶i ®æi míi vµ hoµn thiÖn c¸c chÝnh s¸ch. ChÝnh s¸ch c¸n bé : Bæ nhiÖm s¾p xÕp ®óng ng­êi, ®óng vÞ trÝ theo c¸c tiªu chuÈn c¸n bé qu¶n lý cña nhµ n­íc vµ cña ngµnh. Ph¶i tiÕn hµnh ®ång thêi viÖc ®µo t¹o c¸n bé chuyªn mon vµ c¸n bé c¸n bé qu¶n lý, c¸n bé qu¶n lý ph¶i lµ nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao. Lùa chän vµ cö c¸n bé tham gia c¸c ch­êng tr×nh ®µo t¹o taÞ c¸c trung t©m ®µo t¹o quèc tÕ cña ICAO vµ IATA ChÝnh s¸ch ®µo t¹o ®éi ngò chuyªn m«n nghiÖp vô §Ó ®¸p øng nhu cÇu vÒ chuyªn m«n, tõ nay ®Õn n¨m 2010 cÇn ®µo t¹o kho¶ng 9300 ng­êi trong ®ã cã 3500 c¸n bé chuyªn m«n cã tr×nh ®é ®¹i häc trë lªn vµ 5800 c¸n bé c«ng nh©n viªn cã tr×nh ®é trung häc chuyªn nghiÖp vµ thî lµnh nghÒ. §èi víi ®µo t¹o ®¹i häc cÇn ­u tiªn tËp trung cho c¸c lÜnh vùc kü thuËt chuyªn ngµnh nh­ kinh tÕ hµng kh«ng,qu¶n trÞ kinh doanh, ta× chÝnh kÕ to¸n, luËt … CÇn nhanh chãng ph¸t triÓn ®éi ngò ng­êi l¸i m¸y bay th­¬ng m¹i ®ñ kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn c¸c m¸y bay hiÖn ®¹i ®Ó kh«ng ph¶i thuª phi c«ng n­íc ngoµi nh­ hiÖn nay lµm cho chi phÝ kinh doanh khai th¸c m¸y bay t¨ng lªn rÊt cao, tiÕn tíi ®éi m¸y bay cu¶ ViÖt Nam. 4. Mét sè gi¶i ph¸p riªng, cô thÓ ®èi víi tõng lo¹i h×nh phôc vô hµng hãa 4.1 §èi víi phôc vô hµng xuÊt vµ phôc vô hµng nhËp Hµng ho¸ vËn chuyÓn qua ®­êng hµng kh«ng ViÖt Nam ®­îc ph©n thµnh hai luång chÝnh : hµng nhËp vµ hµng xuÊt. Qu¸ tr×nh phôc vô hµng ho¸ ®­îc thùc hiÖn t¹i c¸c kho hµng ë c¸c s©n bay ngoµi ra cßn cã mét sè tr¹m hµng ho¸ ®­îc thµnh lËp trong thµnh phè. HKVN ®· thµnh lËp 3 xÝ nghiÖp phôc vô mÆt ®Êt ®Æt t¹i 3 s©n bay quèc tÕ t¹i 3 miÒn B¾c, Trung, Nam ®Ó ®¶m nhiÖm tÊt c¶ c¸c dÞch vô th­¬ng m¹i mÆt ®Êt t¹i s©n bay trong ®ã phôc vô hµng ho¸ tr­íc vµ sau chuyÕn bay lµ c«ng viÖc cô thÓ vµ chñ yÕu cña 3 xÝ nghiÖp nµy.ViÖc phôc vô hµng hãa cã ®¶m b¶o chÊt l­îng hay kh«ng phô thuéc rÊt nhiÒu vµo c¸c yÕu tè t¸c ®éng trong quy tr×nh phôc vô hµng ho¸ trong ®ã cã thÓ kÓ ®Õn nh÷ng yÕ tè t¸c ®éng chñ yÕu vµ quyÕt ®Þnh ®èi v¬Ý chÊt l­îng dÞch vô hµng hãa ®ã lµ : Trang thiÕt bÞ phôc vô mÆt ®Êt Quy tr×nh phôc vô vµ chi phÝ l­u kho b·i ChÊt l­îng phôc vô vµ tr×nh ®« chuyªn m«n cña nh©n viªn phôc vô Thñ tôc, tµi liÖu trong qu¸ tr×nh phôc vô VÒ trang thiÕt bÞ phôc vô mÆt ®Êt : §©y lµ yÕu tè quan träng trong qóa tr×nh phôc vô hµng ho¸ bëi v× tÊt c¶ c¸c lo¹i hµng ho¸ ( trõ hµng nguy hiÓm, quý hiÕm ) tr­íc khi ®­a lªn m¸y bay hay sau khi ®­îc dì xuèng tõ m¸y bay ®Òu ph¶i ®­îc ®­a vµo kho hµng l­u kho, b¶o qu¶n, lµm thñ tôc. Theo ®¸nh gi¸ cña mét sè c¸n bé phßng phôc vô hµng ho¸ xÝ nghiÖp Th­¬ng m¹i mÆt ®Êt Néi Bµi th× quy tr×nh phôc vô hµng ho¸ cña HKVN ®Òu dùa theo mÉu chuÈn quèc tÕ IATA vµ kinh nghiÖm cña Singapore Airlines nh­ng ®iÒu quan träng lµ chÊt l­îng phôc vô cña ta ch­a b»ng h·ng Singapore lµ do trang thiÕt bÞ cña hä hiÖn ®¹i vµ ®ång bé h¬n cña VNA rÊt nhiÒu. HiÖn nay c¸c thiÕt bÞ phôc vô cho hµng ho¸ ë c¶ 3 s©n bay quèc tÕ ®Òu ®· cò vµ l¹c hËu.T¹i s©n bay quèc tÕ Néi Bµi, TCT ®· ®Çu t­ x©y dùng ®­îc ga hµnh kh¸ch khang trang, ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ nh­ng viÖc x©y míi l¹i ga hµng ho¸ vÉn cßn n»m trong kÕ ho¹ch, theo b¸o c¸o diÖn tÝch kho, trang thiÕt bÞ t¹i miÒn B¾c cña phßng phôc vô hµng ho¸ xÝ nghiÖp th­¬ng m¹i mÆt ®Êt Néi Bµi ngµy 23/8/2000 th× diÖn tÝch kho, s©n b·i t¹i miÒn b¾c nh­ sau : B¸o c¸o diÖn tÝch kho, trang thiÕt bÞ( ®¬n vÞ tÝnh m2) DiÖn tÝch kho, s©n b·i Kho Néi Bµi : 3250 Phßng trùc ®éi :30 Phßng thñ tôc :64 Kho hµng xuÊt néi ®Þa :90 Kho hµng xuÊt quèc tÕ :540 Kho hµng nhËp quèc tÕ :638 Kho míi ( nhËp quèc tÕ ):168 Kho hµng nhËp néi ®Þa:264 Khu c©n Dolly : 45 S©n b·i :1411 Kho gia l©m 3500 Nhµ kho :800 Nhµ lµm thñ tôc ( c¶ h¶i quan) :400 S©n b·i : 2230 Kho hµng 55 ®­êng L¸ng 1084 Nhµ kho vµ nhµ thñ tôc : 435 S©n b·i : 649 Trang thiÕt bÞ : ¤ t« : 8 chiÕc ( 6 xe Zil 130, 1 xe bß ma, 1xe mazda ) M¸y tÝnh : 29 chiÕc Xe xóc : 6 chiÕc( 3 chiÕc ë Néi bµi, 2 chiÕc ë Gia l©m, 1chiÕc ë L¸ng ) Kho l¹nh : 2 kho t¹i kho nhËp quèc tÕ – kho hµng Néi Bµi Tñ gi÷ l¹nh : 1 chiÕc t¹i kho nhËp néi ®Þa – kho hµng Néi Bµi Theo dù ®o¸n cña Ban nghiÖp vô hµng ho¸ th× trong n¨m 2003 khèi l­îng hµng ho¸ ®­îc vËn chuyÓn qua s©n bay miÒn B¾c vµo kho¶ng 60 ngh×n tÊn kÓ c¶ hµng b­u ®iÖn ®i vµ ®Õn. Víi sè l­îng hµng hãa lín nh­ vËyth× diÖn tÝch kho b·i vµ c¸cthiÕt bÞ nh­ trªn kh«ng ®ñ ®Ó phôc vô hµng ho¸, ®iÒu nµy sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng qu¸ t¶i g©y ïn t¾c, tËp trung trong nh÷ng ngµy cao ®iÓm. H¬n n÷a, ®iÒu nµy sÏ lµm gi¶m chÊt l­îng phôc vô hµng ho¸ g©y ra nhiÒu thiÕu sãt vµ lµm ¶nh h­ëng ®Õn uy tÝn cña h·ng. Theo chiÕn l­îc ph¸t triÓn h·ng HKQGVN 1998 th× nhu cÇu vèn ®Çu t­ vµo trang thiÕt bÞ mÆt ®Êt 2005 lµ 58 800 000 USD, ®©y lµ l­îng vèn rÊt lín nªn ®ßi hái ph¶i cã sù ñng hé vµ trî gióp tõ phÝa nhµ n­íc ®Ó gióp cho ngµnh HKVN ph¸t triÓn mét c¸ch toµn diÖn, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh ®èi víi c¸c h·ng hµng kh«ng kh¸c. HiÖn nay t¹i s©n bay quèc tÕ Néi Bµi, do khèi l­îng hµng ®i, hµng ®Õn hµng n¨m rÊt lín, xÝ nghiÖp TM M§ Néi Bµi ®· cã kÕ ho¹ch tr×nh c«ng ty cho x©y dùng nhµ ga hµnh kh¸ch cò thµnh ga hµng ho¸ ®Ó më réng diÖn tÝch phôc vô hµng ho¸ gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng phôc vô vµ doanh thu cña xÝ nghiÖp.ViÖc t¨ng c­êng ®Çu t­ cho c¬ së vËt chÊt kü thuËt cÇn tËp trung vµo. Kho tµng Më réng khu vùc xö lý hµng,l¾p ®Æt hÖ thèng con l¨n, gi¸ ®ì hµng nhiÒu tÇng, tiÕn tíi trang bÞ hÖ thèng cÇn cÈu vËn th¨ng tù ®éng ®Ó cÊt lÊy hµng X©y dùng c¸c kho ®Æc biÖt ®Ó chøa c¸c lo¹i hµng : hµng cÇn ®Ó l¹nh, ®éng vËt sèng, hµng nguy hiÓm, hµng cã gi¸ trÞ cao, x¸c ng­êi, hµng b­u ®iÖn, hµng rau qu¶ Ph­¬ng tiÖn §Çu t­ thªm xe l¨n träng t¶i 3,5 tÊn, 10 tÊn T¨ng ®Çu t­ xe t¶i chë hµng tõ c¸c kho ë thµnh phè lªn s©n bay vµ ng­îc l¹i Tham gia vµo hÖ thèng Internet tr­íc hÕt lµ NETNAM Truy cËp sè liÖu gi÷a c¸c kho ë thµnh phè vµ kho ë s©n bay Néi Bµi C¸c ®¹i lý hµng hãa truy cËp ®­îc th«ng tin vÒ hµng hãa cña hä H×nh thµnh viÖc b¸o th­ tù ®éng qua m¹ng Internet cho kh¸ch hµng ®Õn tõng ®Þa chØ cña hä NhËn c¸c yªu cÇu cña kh¸ch hµng qua m¹ng Internet vÒ lùa chän kho hµng ®Ó göi, nhËn hµng, yªu cÇu ®èi víi nh÷ng l« hµng cÇn phôc vô ®Æc biÖt nh­ ®Ó l¹nh, b¶o qu¶n trong thïng kÝn còng nh­ chuyªn m«n hãa viÖc tr¶ lêi ®iÖn tho¹i §ãng tñ tµi liÖu cho c¸c c¸ nh©n, ®¹i lý, ®¹i sø qu¸n, tæ chøc quèc tÕ thuª bao VÒ quy tr×nh phôc vô hµng nhËp, chóng ta nªn lµm theo kinh nghiÖm cña Singapore Airlines ( SQ) ®ã lµ kÕt hîp dÞch vô phôc vô hµng nhËp víi dÞch vô tr¶ hµng v× thùc tÕ dÞch vô tr¶ hµng n»m trong dÞch vô hµng nhËp,hµng ho¸ khi ®­îc vËn chuyÓn vÒ ®Òu ph¶i giao l¹i cho ng­êi nhËn, nÕu kÕt hîp hai dÞch vô nµy lµm mét sÏ tiÕt kiÖm thêi gian vµ chi phÝ cho kh¸ch hµng h¬n n÷a thñ tôc tr¶ hµng sÏ gi¶m bít ®­îc mét sè kh©u phøc t¹p dÔ dÉn ®Õn nh÷ng sai sãt kh«ng thÓ tr¸nh khái trong qu¸ tr×nh phôc vô hµng. HiÖn nay, tÊt c¶ c¸c lo¹i hµng ho¸ ®­îc l­u kho trong c¸c kho b¶o qu¶n hµng cña c¸c s©n bay quèc tÕ VN ®Òu ®­îc ¸p dông mét møc gi¸ theo quy ®Þnh møc gi¸ phôc vô hµng ho¸ cña TCT HKVN c«ng v¨n sè 1024/PVHH ra ngµy 12/10/2001, møc gi¸ nµy míi ®­îc TCT HKVN söa ®æi n¨m 2001, nh­ng HKVN kh«ng cã quy ®Þnh ngµy l­u kho tèi ®a cho c¸c lo¹i hµng ho¸ ®Õn nªn ng­êi nhËn kh«ng ph¶i b¾t buéc ®Õn ®óng ngµy hÑn ®Ó nhËn hµng vµ tiÒn l­u kho sÏ t¨ng tû lÖ thuËn víi sè ngµy hµng ho¸ n»m trong kho. §èi víi vÊn ®Ò nµy HKVN nªn lµm theo kinh nghiÖm cña SQ ph¶i quy ®Þnh ngµy nhËn hµng hoÆc quy ®Þnh sè ngµy l­u kho tèi ®a ®èi víi hµng ho¸, hiÖn nay diÖn tÝch kho b·i cña HKVN vÉn cßn h¹n chÕ, nÕu ®Ó hµng ho¸ l­u kho nhiÒu ngµy sÏ g©y ra qu¸ t¶i hµng ho¸ trong kho, h¬n n÷a nÕu hÖ thèng b¶o qu¶n hµng ho¸ kh«ng ®¶m b¶o dÔ dÉn ®Õn lµm h­ háng hµng ho¸, ®©y còng lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y ra nh÷ng tr­êng hîp bÊt th­êng trong khi ch¨m sãc hµng.ViÖc hµng ho¸ l­u trong kho nhiÒu ngµy lµm t¨ng chi phÝ l­u kho cho hµng ho¸ nªn HKVN cÇn ®­a ra quy ®Þnh sè ngµy l­u kho tèi ®a vµ h×nh thøc ph¹t nÕu kh«ng ®Õn nhËn hµng ®óng thêi h¹n v× l­îng hµng ho¸ ®Õn ngµy cµng nhiÒu kh«ng ®ñ chç trong kho ®Ó l­u gi÷ hµng ho¸. VÒ chÊt l­îng phôc vô vµ tr×nh ®é chuyªn m«n cña nh©n viªn phôc vô §Ó chÊt l­îng phôc vô hµng ho¸ ®­îc n©ng cao bªn canh c¸c trang thiÕt bÞ hiÖn ®aÞ ®ång bé cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch ®µo t¹o ®éi ngò nh©n viªn phôc vô hµng ho¸. Hµng n¨m t¹i 3 s©n bay quèc tÕ ®Òu cã nh÷ng líp ®µo t¹o nghiÖp vô cho nh©n viªn nh­ng trong qu¸ tr×nh phôc vô hµng ho¸ vÉn cã nhiÒu nh÷ng bÊt cËp x¶y ra dÉn ®Õn nh÷ng thiÕu sãt x¶y ra trong khi lµm hµng. Theo ®¸nh gi¸ c«ng viÖc cña c¸c ®éi phôc vô hµng ho¸ cña 3 s©n bay quèc tÕ ViÖt nam th× vÞ trÝ c«ng viÖc ®­îc ®¸nh gi¸ nh­ sau : §¸nh gi¸ c«ng viÖc cña c¸c ®éi Ký hiÖu : Thñ tôc tr¶ hµng Tµi liÖu nhËp Bèc xÕp nhËp KiÓm tra hµng Bèc xÕp xuÊt Tµi liÖu xuÊt ChÊp nhËn hµng ¸p t¶i Thu tiÒn §¸nh gi¸ tõng vÞ trÝ c«ng viÖc theo thø tù tõ 1 ®Õn 9 ChuÈn bÞ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ChÊt l­îng dÞch vô 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Th¸i ®é phôc vô 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Bµn giao rót kinh nghiÖm 1 2 3 4 5 6 7 8 9 §¸nh gi¸ chung : ( ViÖc ®¸nh gi¸ ®­îc l­îng ho¸ theo thang ®iÓm 5 ) 5 : RÊt tèt 4: tèt 3: trung b×nh 2 : KÐm 1 : RÊt kÐm §iÓm 4,5 cßn cã nghÜa lµ dÞch vô ®¹t yªu cÇu vµ lµm hµi lßng kh¸ch hµng §iÓm 3 : thùc hiÖn dÞch vô ë møc yÕu kÐm §iÓm d­íi 3 ®ång nghÜa víi viÖc cßn l©u míi ®¸p øng yªu cÇu cña kh¸ch hµng A B C D E F G H I Theo quan ®iÓm tù ®¸nh gi¸ cña HKVN th× chÊt l­îng phôc vô cña nh©n viªn phôc vô hµng ho¸ míi chØ ®¹t ë thang ®iÓm trªn 3 cãnghÜa lµ vÉn ch­a ®¸p øng ®­îc hoµn toµn yªu cÇu cña kh¸ch hµng, nªn h·ng cÇn cã sù ®Çu t­ thÝch ®¸ng vµo viÖc ®µo t¹o nguån nh©n lùc ®Ó chÊt l­îng phôc vô ®¹t kÕt qu¶ cao h¬n vµ cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh víi c¸c h·ng hµng kh«ng kh¸c. VÒ ®éi ngò nh©n viªn phôc vô hµng nhËp Trong qu¸ tr×nh lµm hµng th­êng x¶y ra nh÷ng lçi sau : H­íng dÉn kh¸ch hµng kh«ng râ rµng Gi¶i thÝch dµi dßng khã hiÓu ThiÕu kiªn nhÉn khi kh¸ch hµng cÇn chØ dÉn Nãi to nãi chuyÖn riªng khi cã kh¸ch §æ lçi cho nhau tr­íc mÆt kh¸ch NÐt mÆt c¨ng th¼ng khi tiÕp kh¸ch §Ó tr¸nh g©y phiÒn hµ cho kh¸ch hµng h·ng cÇn cã sù ®Çu t­ thÝch ®¸ng vµo nguån nh©n lùc v× nh©n viªn lµm hµng th­êng trùc tiÕp tiÕp xóc víi kh¸ch hµng, trùc tiÕp phôc vô hµng hãa. NÕu kh«ng ®­îc ®µo t¹o ®óng chuyªn m«n sÏ lµm ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng dÞch vô,g©y khã kh¨n cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh. VÒ thñ tôc vµ tµi liÖu hµng ho¸ §èi víi hµng nhËp quèc tÕ hiÖn nay tÊt c¶ c¸c h·ng ®Òu kh«ng th«ng b¸o kÕ ho¹ch nhËp hµng kÓ c¶ VNA vËy ®Ò nghÞ c¸c phßng ban tµi liÖu hµng ho¸ cã kÕ ho¹ch cô thÓ tõng ngµy nhËp hµng theo thø tù ®Ó tr¸nh ïn t¾c vµ tËp trung trong ngµy cao ®iÓm. Trong qu¸ tr×nh nhËp hµng néi ®Þa vµ xuÊt hµng, do thêi gian cho chuyÕn bay ng¾n ®ßi hái ph¶i thùc hiÖn nhanh, chÝnh x¸c th× sÏ ®¶m b¶o ®ñ ®­îc träng t¶i th­¬ng m¹i trªn thùc tÕ viÖc ph¶i thùc hiÖn phiÕu giao hµng mÊt nhiÒu thêi gian v× thÕ hiÖn nay mét sè nh©n viªn ph¶i lµm phiÕu chuyÓn giao nh­ lµ mét h×nh thøc cßn chÊt l­îngth× hÇu nh­ kh«ng cã v× lµm sau khi ®· hoµn thµnh phôc vô chuyÕn bay, vËy c¸c xÝ nghiÖp phôc vô mÆt ®Êt sím ®­a ra h­íng gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cßn bÊt cËp tr¸nh g©y nhiÒu sai sãt cã ¶nh h­ëng ®Õn uy tÝn cña h·ng. ë ®©y cã thÓ ®­a ra mét sè kiÕn nghÞ ®èi víi qu¸ tr×nh lµm thñ tôc vµ tµi liÖu hµng ho¸ nh­ sau. Phèi kÕt hîp gi÷a h¶i quan vµ kho hµng Gi¶m bít mét kh©u : H¶i quan ký vµo vËn ®¬n chÝnh tr­íc khi lµm phiÕu xuÊt kho, kh¸ch sÏ kh«ng ph¶i ch¹y ®i ch¹y l¹i nhiÒu, viÖc nµy ®ßi hái hai bªn ph¶i phèi hîp rÊt chÆt chÏ. Khi kh¸ch kh«ng lµm ®­îc thñ tôc nhËp hµng ph¶i th«ng b¸o cho nhau biÕt ®Ó gi¶i xö lý. C¸c kh©u thñ tôc nhËn hµng t¹i s©n bay quèc tÕ Néi Bµi hiÖn nay Cæng vµo 1/2 Thñ tôc nhËn hµng 3 H¶i quan 3* Thñ tôc nhËn hµng Cæng ra 5*/6 H¶i quan 4** Kho hµng 4* H¶i quan 4/5 Gi¶m bít kh©u (3* ) thñ tôc nhËn hµng t¹i s©n bay quèc tÕ Néi Bµi nh­ sau Cæng vµo 1/2 Thñ tôc nhËn hµng 3/4/5 H¶i quan Cæng ra 5*/6 H¶i quan 4** Kho hµng 4* Ghi chó ; Chøng minh th­, giÊy giíi thiÖu GiÊy b¸o nhËn hµng, vËn ®¬n phô VËn ®¬n chÝnh 3*. VËn ®¬n chÝnh cã x¸c nhËn cña h¶i quan PhiÕu xuÊt kho 4*. PhiÕu xuÊt kho cã x¸c nhËn cña kho hµng Tê khai h¶i quan 5*. Tê khai h¶i quan cã x¸c nhËn cña h¶i quan Ho¸ ®¬n ®· nép thuÕ cho h¶i quan C¬ quan kiÓm dÞch Sím ®iÒu tra c¸c v¨n b¶n ph¸p quy ®Ó kiÓm so¸t chÆt chÏ hµng hãa xuÊt nhËp khÈu ®Æc biÖt lµ hµng dÔ h­ háng Phèi kÕt hîp gi÷a h¶i quan vµ kho hµng 4.2 §èi víi dÞch vô gi¶i quyÕt khiÕu n¹i vµ c¸c tr­êng hîp bÊt th­êng sau vËn chuyÓn MÆc dï ngµnh hµng kh«ng ViÖt Nam ®· lµm mäi cè g¾ng trong qu¸ tr×nh phôc vô nh­ng nh÷ng trôc trÆc vÉn lu«n ph¸t sinh. Nh­ng ®Ó ®¶m b¶o chÊt lùîng phôc vô hµng hãa vµ hµnh kh¸ch, h·ng hµng kh«ng cÇn ph¶i lu«n h¹n chÕ tèi ®a nh÷ng sù viÖc bÊt th­êng x¶y ra sau vËn chuyÓn ®Ó gi¶m bít sù khiÕu n¹i cña kh¸ch hµng v× khi c¸c trôc trÆc x¶y ra sÏ lµm cho kh¸ch hµng n¶n chÝ vµ cã thÓ sÏ dÔ dµng tõ bá h·ng ®Ó sö dông s¶n phÈm cña h·ng c¹nh tranh, ®iÒu nµy sÏ lµm ¶nh h­ëng ®Õn uy tÝn cña h·ng. H¬n n÷a viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i g©y nhiÒu phiÒn hµ cho kh¸ch hµng vµ cho nhµ vËn chuyÓn, hao tèn thêi gian vµ tiÒn cña. V× cËy h·ng cÇn ph¶i ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p ®Ó võa lµm hµi lßng kh¸ch hµng võa kh«ng lµm ¶nh h­ëng ®Õn h·ng Theo nh­ thùc tr¹ng cña dÞch vô nµy ®· ®­îc ®Ò cËp ë ch­¬ng II, ®Ó chÊt l­îng phôc vô hµng ho¸ ®­îc tèt h¬n, xin ®­a ra kiÕn nghÞ nh­ sau : Víi Tæng c«ng ty: TCT sím ban hµnh mét sè quy ®Þnh nh­ : Quy ®Þnh vÒ phôc vô hµng ho¸ ( Cargo Handling Manuals) ®Ó c¸c ®¬n vÞ cã c¬ së thùc hiÖn ; quy tr×nh giao nhËn tµi liÖu chuyÕn bay trong ®ã thÓ hiÖn tr¸ch nhiÖm cña mçi ng­êi, mçi ®¬n vÞ trong tõng c«ng ®o¹n phôc vô,ban Tµi chÝnh kÕ to¸n sím triÓn khai quy tr×nh qu¶n lý vµ sö dông CCA cho tÊt c¶ c¸c ®Çu s©n bay lµm ph­¬ng tiÖn ®Ó gi¶i quyÕt khi cÇn ®iÓu chØnh c­íc phÝ ( hiÖn nay nhiÒu l« hµng ph¶i gi÷ l¹i ®Ó chê gi¶i quyÕt thñ tôc tµi chÝnh. Nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh do c¸c lçi cña c¸c thÞ tr­êng nµo g©y ra sÏ trõ vµo ng©n s¸ch cña v¨n phßng khu vùc, v¨n phßng chi nh¸nh cña thÞ tr­êng ®ã. Víi c¸c ®¬n vÞ liªn quan : C¸c ®¬n vÞ liªn quan cÇn chñ ®éng, phèi hîp tèt h¬n n÷a trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c tr­êng hîp hµng ho¸ bÊt th­êng t¹i ®¬n vÞ m×nh vµ th«ng b¸o cho ban KHTTHH n¾m ®­îc ®Ó cã h­íng nh¾c nhë, bæ xung ®iÒu chØnh quy tr×nh phôc vô hµng ho¸ cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ. §Ó gi¶m tû lÖ hµng bÞ h­ h¹i xuèng, yªu cÇu c¸c ®¬n vÞ ph¶i chÊn chØnh ngay c¸c bé phËn liªn quan trùc thuéc, kiÓm so¸t chÆt tÊt c¶ c¸c kh©u, ®¨c biÖt lµ kh©u phôc vô hµng vµ cã chÝnh s¸ch g¾n tr¸ch nhiÖm cña hä víi viÖc ®Ó hµng bÞ r¸ch vì h­ h¹i. KiÓm tra kü träng l­îng kÝch th­íc vµ träng l­îng tÝnh c­íc cña tÊt c¶ c¸c l« hµng sau khi nhËn cña kh¸ch ë s©n bay ®i vµ tr­íc khi tr¶ cho kh¸ch ë s©n bay ®Õn. §èi víi c¬ quan v¨n phßng chi nh¸nh HKVN t¹i óc, CDG, SIN, …cÇn quan t©m h¬n n÷a c«ng t¸c phôc vô hµng ho¸, ®Æc biÖt l­u ý v¨n phßng chi nh¸nh óc vÒ nh÷ng sù viÖc bÊt th­êng x¶y ra trong n¨m 2000 Trong n¨m 2000, ban KHTTHH ®· nhËn ®­îc sù hîp t¸c vµ th«ng tin cña nhiÒu ®¬n vÞ ®Æc biÖt lµ c«ng ty TNHH phôc vô hµng ho¸ T©n S¬n NhÊt ( TCS). Phßng hµng ho¸ v¨n phßng khu vùc miÒn Nam song vÉn cßn nhiÒu ®¬n vÞ ch­a th«ng tin kÞp thêi c¸c sù viÖc bÊt th­êng x¶y ra trong khu vùc m×nh phô tr¸ch ®Ó ban KHTTHH cã nh÷ng nh¾c nhë vµ ®iÒu chØnh kÞp thêi tr¸nh nh÷ng thiÖt h¹i ®¸ng tiÕc, ban KHTTHH hy väng trong nh÷ng n¨m tiÕp theo sÏ tiÕp tôc nhËn ®­îc sù hîp t¸c chÆt chÏ h¬n n÷a cña tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ, ®Ó c«ng t¸c phôc vô hµng ho¸ cña Vietnam Airlines ngµy cµng tèt h¬n 4.3 §èi víi dÞch vô phôc vô c¸c lo¹i hµng ho¸ ®Æc biÖt Hµng ho¸ ®Æc biÖt còng n»m trong sè l­îng hµng ®Õn vµ ®i, tû lÖ nµy chiÕm kho¶ng 15%.Nh­ng do tÝnh chÊt cña c¸c lo¹i hµng hãa nµy cÇn cã quy tr×nh ch¨m sãc ®Æc biÖt riªng nªn HKVN ®· ®­a ra nh÷ng quy ®Þnh riªng vÒ quy tr×nh ch¨m sãc c¸c lo¹i hµng ®Æc biÖt. Phôc vô vµ vËn chuyÓn c¸c lo¹i hµng ®Æc biÖt nµy mang tÝnh khÈn cÊp, tÕ nhÞ ( nh­ phôc vô hµng quan tµi ), quan träng ( nh­ phôc vô hµng quý hiÕm, nguy hiÓm )nªn ®Ó phôc vô ®­îc tèt th× cÇn ph¶i cã hÖ thèng kho hµng, s©n b·i, kho l¹nh … hiÖn ®¹i. Theo thùc tÕ phôc vô hµng ®Æc biÖt t¹i c¸c kho hµng hiÖn nay th× c¸c lo¹i hµng nguy hiÓm, quý hiÕm sau khi nhËp vÒ ®Òu ph¶i th«ng b¸o ngay cho ng­êi nhËn ®Õn nhËn hµng do tÝnh chÊt cña b¶n th©n hµng ho¸ vµ do hÖ thèng l­u gi÷ b¶o qu¶n cña ta ch­a ®¸p øng ®­îc.H¬n n÷a, c¸c lo¹i hµng ho¸ ®Æc biÖt, gi¸ trÞ l¹i kh«ng ®­îc phÐp vËn chuyÓn vÒ c¸c tr¹m hµng ho¸ trong thµnh phè do ch­a cã kinh nghiÖm trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn vÒ kho hµng trong thµnh phè, do vÊn ®Ò chi phÝ….vµ c¸c kho trong thµnh phè ch­a ®ñ tiªu chuÈn kü thuËt ®Ó l­u giò b¶o qu¶n c¸c lo¹i hµng ho¸ nµy. §©y lµ vÊn ®Ò bÊt cËp vµ g©y khã kh¨n cho kh¸ch hµng ®ång thêi cã ¶nh h­ëng ®Õn doanh thu cña h·ng. VËy h·ng HKVNcÇn cã kÕ ho¹ch më réng diÖn tÝch kho hµng, ®¨c biÖt lµ x©y dùng thªm c¸c kho hµng l¹nh ®Ó chøa hµng t­¬i sèng, hµng dÔ h­ háng …CÇn hiÖn ®¹i ho¸ c¸c kho hµng trog thµnh phè, ®Çu t­ ®Çy ®ñ c¸c ph­¬ng tiÖn lµm hµng, chøa hµng nh­ c¸c kho ë s©n bay ®Ó cã thÓ phôc vô ®­îc tÊt c¶ c¸c lo¹i hµng ho¸ kÓ c¶ hµng nguy hiÓm, hµng quý hiÕm… 5. Mét sè ®Ò xuÊt kiÕn nghÞ 5.1 §èi víi chÝnh phñ TiÕp tôc x¸c ®Þnh ngµnh hµng kh«ng lµ ngµnh kinh tÕ – kü thuËt mòi nhän cña ®Êt n­íc trong thêi kú CNHvµ H§H. §Þnh h­íng x¸c ®Þnh ViÖt Nam trë thµnh trung t©m trung chuyÓn Hµng kh«ng quèc tÕ trong khu vùc, trªn c¬ së ®ã, nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch ­u tiªn cho ®Çu t­ ngµnh hµng kh«ng trªn nhiÒu mÆt. X©y dùng c¬ së h¹ tÇng c¶ng hµng kh«ng, s©n bay, c¸c côm C«ng nghiÖp hµng kh«ng vµ nhanh chãng x©y dùng m« h×nh “Trôc nan hoa “ h÷u hiÖu ®Ó biÕn ViÖt Nam thµnh trung t©m trung chuyÓn hµng kh«ng khu vùc qua Néi Bµi, T©n S¬n NhÊt vµ §µ N½ng. ¦u tiªn t¹o nguån vèn, vay vèn, chÝnh s¸ch tÝn dông … ®Ó mua s¾m tµu bay míi vµ c¸c ph­¬ng tiÖn phôc vô mÆt ®Êt kh¸c Gi¶m thuÕ nhËp khÈu vµ phô thu nhiªn liÖu d­íi møc 10%, ¸p dông chÕ ®é t¹m nhËp t¸i xuÊt nhiªn liÖu ®èi víi nh÷ng chuyÕn bay quèc tÕ cña VNA ®Ó ®¶m b¶o tÝnh c«ng b»ng víi c¸c h·ng kh¸c khi mua nhiªn liÖu t¹i ViÖt Nam ®­îc h­ëng chÕ ®é nµy Bá kho¶n thuÕ tiÒn thuª m¸y bay v× : ViÖc thuª m¸y bay chØ ®¬n thuÇn lµ thuª ph­ong tiÖn vËn t¶i trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh chø kh«ng ph¶i lµ nhËp. HÕt thêi h¹n thuª, m¸y bay ®­îc hoµn tr¶ nguyªn vÑn cho ng­êi cho thuª vµ kh«ng cã bÊt kú h×nh thøc chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ øng dông c«ng nghÖ nµo vµo ViÖt Nam. H¬n n÷a, viÖc nhËp khÈu c«ng nghÖ míi nãi chung nªn ®­îc khuyÕn khÝch nh­ c¸c n­íc NhËt B¶n, Hµn Quèc ®· tõng lµm trong giai ®o¹n ®Çu ph¸t triÓn c«ng nghÖ. Cho phÐp VNA ®iÒu chØnh gi¸ vÐ néi ®Þa thêi ®iÓm thÝch hîp X©y dùng c¸c chÝnh s¸ch nh»m ®¬n gi¶n ho¸ c¸c thu tôc vÒ ®Çu t­ nhµ n­íc taÞ ViÖt Nam ®èi víi lÜnh vùc thuª mua söa ch÷a b¶o d­ìng m¸y bay thÕ hÖ míi ¸p dông hÖ thèng ph¸p lý vÒ khai th¸c vµ b¶o d­ìng tiªn tiÕn cña JAA, FAA t¹o m«i tr­êng ph¸p lý thuËn lîi cho Hµng kh«ng d©n dông, t¹o sù tin t­ëng, yªn t©m cho c¸c tæ chøc tÝn dông, ng©n hµng, chñ ®Çu t­ vµ ng­êi cho thuª ph­¬ng tiÖn vËn t¶i X©y dùng thñ tôc, ®¬n gi¶n ho¸ XNK vµ biÖn ph¸p tæng thÓ nh»m biÕn ViÖt Nam trá thµnh mét ®Êt nøoc du lÞch cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao vÒ ch­¬ng tr×nh du lÞch HiÖn ®¹i ho¸ trang thiÕt bÞ vµ c¸c biÖn ph¸p kiÓm tra an ninh vµ h¶i quan kh«ng trùc diÖn t¹i c¸c s©n bay quèc tÕ cña ViÖt Nam, t¹o m«i tr­êng tho¶i m¸i cho hµnh kh¸ch Cã chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng tho¶ ®¸ng ®Ó khuyÕn khÝch vµ thu hót lùc l­îng lao ®éng ®Æc thï hµng kh«ng lµ ng­êi l¸i, vµ thî kü thuËt ®Ó gi¶m bít thuÕ cña nhµ n­íc. Nhµ n­íc hç trî mét sè dù ¸n kh«ng hoµn l¹i cña nhµ n­íc cho VNA ®Ó x©y dùng mét trung t©m ®µo t¹o vµ ®­îc ph©n bæ chØ tiªu ®µo t¹o ng­êi l¸i, thî kü thuËt, c¸n bé qu¶n lý nghiÖp vô, ®Æc biÖt lµ c¸c trung t©m ®µo t¹o cña c¸c n­íc ph¸t triÓn. 5.2 §èi víi Côc hµng kh«ng ViÖt Nam Trùc tiÕp ¸p dông chÝnh s¸ch kh«ng t¶i, c¸c chÝnh s¸ch th­¬ng quyÒn ®a ph­¬ng, song ph­¬ng theo h­íng tù do ho¸,cã kiÓm so¸t theo c¸c néi dung, tiÕn ®é phï hîp víi n¨ng lùc cña VNA, kiÓm ®Þnh c¸c nguyªn t¾c c¹nh tranh lµnh m¹nh ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi hîp lý cu¶ h·ng Hµng kh«ng n­íc ngoµi trong chia sÎ thÞ tr­êng Hµng kh«ng quèc tÕ, quyÒn lîi cu¶ ng­êi tiªu dïng, cña chÝnh phñ ViÖt Nam vµ cña VNA.§ång thêi cïng víi VNA ®Ò nghÞ nhµ n­íc t¹o ®iÒu kiÖn cho VNA héi nhËp thÞ tr­êng chung ASEAN tõ 2003 ®Õn 2006 vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ kh¸c nh÷ng n¨m tiÕp theo. Sím hoµn chØnh ®Ò ¸n quy ho¹ch tæng thÓ m¹ng s©n bay toµn quèc tr×nh chÝnh phñ phª duyÖt ®Ó VNA cã chÝnh s¸ch x©y dùng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn chiÕn l­îc kinh doanh t¹i thÞ tr­êng vµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn ®éi m¸y bay. §Ò nghÞ nhµ n­íc cã chÝnh s¸ch ­u ®·i ®Ó nhanh chãng xËy dùng s©n bay §µ N½ng hoÆc Chu Lai ®Ó trë thµnh trung t©m trung chuyÓn hµng ho¸ quèc tÕ khu vùc Nhanh chãng ®Çu t­ trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i cho c¸c s©n bay träng ®iÓm vµ c¸c s©n bay dù bÞ cho tõng vïng øng víi ba s©n bay quèc tÕ NBA, §NA, TSN ®Ó ®ñ tiªu chuÈn ho¹t ®éng 24/24, ®¶m b¶o khai th¸c an toµn vµ hiÖu qu¶ Cã chÝnh s¸ch ­u ®·i thuª bao c¬ së h¹ tÇng t¹i c¸c c¶ng hµng kh«ng, ®¨c biÖt lµ c¸c c¶ng hµng kh«ng quèc tÕ NBA, §NA, TSA 5.3 §èi víi h·ng Hµng kh«ng quèc gia ViÖt Nam Sím hoµn chØnh c¬ cÊu tæ chøc tr×nh côc hµng kh«ng vµ nhµ n­íc phª duyÖt theo m« h×nh tËp ®oµn kinh tÕ vµ lÊy VNA lµm träng t©m. Më réng thÞ tr­êng, ph¸t triÓn n¨ng lùc c¹nh tranh ph¶i lÊy hiÖu qu¶ kinh tÕ lµm th­íc ®o ph¸t triÓn T¨ng c­êng hîp t¸c quèc tÕ trªn quan ®iÓm c¸c bªn cïng cã lîi TriÓn khai chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty Hµng kh«ng thµnh c¸c dù ¸n kh¶ thi, ®Æc biÖt trong c¸c lÜnh vùc : Vèn, ph¸t triÓn ®éi m¸y bay, kü thuËt c«ng nghÖ, söa ch÷a b¶o d­ìng m¸y bay vµ ®µo t¹o X©y dùng dù ¸n thuª c«ng ty n­íc ngoµi tæng kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng cña VNA nh»m häc hái vµ t¹o tiÒn ®Ò cho c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh KÕt luËn : XuÊt ph¸t tõ chiÕn l­îc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña n­íc ta tõ nay ®Õn 2005 ®· ®uîc ®¹i héi §¶ng lÇn th­ VII th«ng qua, môc tiªu ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn ngµnh HKDD ViÖt Nam ®­îc x¸c ®Þnh t¹i ®¹i héi §¶ng bé Côc hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam, h·ng HKQGVN cÇn ®­îc ph¸t triÓn theo môc tiªu x©y dùng h·ng HKQGVN trë thµnh h·ng hµng kh«ng hiÖn ®¹i, mét tËp ®oµn m¹nh cã hiÖu qña kinh tÕ cao, cã ph¹m vi ho¹t ®éng trong n­íc vµ quèc tÕ réng, cã uy tÝn trongkhu vùc, phôc vô ®¾c lùc sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ – chÝnh trÞ – x· héi cña ®Êt n­íc vµ xøng ®¸ng lµ biÓu t­îng cña n­íc ViÖt Nam ®æi míi. VËn chuyÓn hµng ho¸ lµ mét trong nh÷ng nghiÖp vô chñ yÕu cña HKVN, trong ®ã kh©u phôc vô hµng ho¸ lµ kh«ng thÓ thiÕu. ChÊt l­îng phôc vô hµng ho¸ ®­îc n©ng cao sÏ gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng chuyªn chë hµng hãa. Tuy kiÕn thøc cßn h¹n hÑp nh­ng trongkho¸ luËn tèt nghiÖp nµy em muèn ®­a ra mét sè c¸c gi¶i ph¸p nhá ®Ó gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng phôc vô hµng ho¸ nãi riªng vµ n©ng cao chÊt l­îngchuyªn chë hµng ho¸ nãi chung Tµi liÖu tham kh¶o : Gi¸o tr×nh phôc vô hµng ho¸ XÝ nghiÖp th­¬ng m¹i mÆt ®Êt Néi Bµi L­u hµnh néi bé – 2000 Chñ biªn : NguyÔn Thanh H¶i Nh÷ng quy ®Þnh ph¸p luËt vµ c«ng ­íc quèc tÕ vÒ giao nhËn hµng ho¸ XuÊt nhËp khÈu T¸c gi¶ : NguyÔn V¨n H­ng Nhµ xuÊt b¶n TP HCM C¸c v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ hµng kh«ng Nhµ xuÊt b¶n GTVT 1993 B¸o c¸o ®iÒu tra dÞch vô vËn chuyÓn hµng ho¸ hµng kh«ng t¹i ViÖt Nam –TCT HKVN 2000 B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh c¸c n¨m 2000-2002 xÝ nghiÖp th­¬ng m¹i mÆt ®Êt Néi Bµi LuËt hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam 1995 §iÒu lÖ vËn chuyÓn hµng ho¸ quèc tÕ cña ViÖt Nam 1993 T¹p chÝ HKVN c¸c sè 2002 Heritage c¸c sè n¨m 2002 Principle of Cargo Handling 1993 IATA Air Cargo Fraining Forwarding 1991 ._.