Xây dựng phân hệ tra tìm đối tượng theo vân tay trên mạng INTRANET ứng dụng công nghệ ASP.NET & SQLSERVER

LÔØI MÔÛ ÑAÀU Ngaøy nay, Coâng Ngheä Thoâng Tin ñaõ thaät söï thoâng duïng vaø ñang coù nhöõng böôùc phaùt trieån maïnh meõ trong raát nhieàu lónh vöïc, caû veà chieàu saâu laãn chieàu roäng. Maùy tính caù nhaân khoâng coøn xa laï vôùi con ngöôøi nöõa maø noù ñaõ trôû neân raát quen thuoäc vaø khoâng theå thieáu ñöôïc ñoái vôùi nhieàu ngöôøi, nhieàu coâng ty, nhieàu toå chöùc hay nhieàu ñôn vò v. v... Noù thaät söï laø moät coâng cuï heát söùc thuaän lôïi ñeå giuùp con ngöôøi giaûi quyeát caùc vaán ñeà veà khoa hoïc, kyõ thuaät, vaên hoùa, giaùo duïc, xaõ hoäi, kinh teá, chính trò, quaûn lyù vaø coøn laø coâng cuï giaûi trí khaù toát cho con ngöôøi. Khoâng naèm ngoaøi söï phaùt trieån ñoù cuûa xaõ hoäi. Moät soá caùc coâng vieäc trong ngaønh tröôùc ñaây phaûi laøm thuû coâng nay ñaõ ñöôïc öùng duïng Coâng Ngheä Thoâng Tin. Khoâng nhöõng laøm giaûm ñaùng keå coâng lao ñoäng maø coøn taêng nhanh toác ñoä coâng vieäc leân haøng traêm laàn ñaùp öùng kòp thôøi yeâu caàu coâng vieäc. Moät trong nhöõng coâng vieäc maø caùc caùn boä trong ngaønh chuùng ta thöôøng xuyeân phaûi laøm ñoù laø vieäc tra tìm caên cöôùc ñoái töôïng qua vaân tay hay chæ baûn. Tröôùc ñaây khi chöa öùng duïng Coâng Ngheä Thoâng Tin vaøo coâng taùc naøy thì thöôøng phaûi maáât nhieàu thôøi gian. Do ñoù ñoâi khi khoâng ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu caáp baùch cuûa coâng vieäc. Töø tình hình ñoù moät yeâu caàu ñaët ra laø chuùng ta phaûi nghieân cöùu ñeå öùng duïng Coâng Ngheä thoâng tin vaøo coâng taùc naøy. Nhaèm khaéc phuïc nhöôïc ñieåm treân cuûa coâng vieäc khi laøm thuû coâng. Coù raât nhieàu caùch öùng duïng Coâng Ngheä Thoâng Tin ñeå giaû quyeát vaàn ñeà treân nhöng hieäu quaû coâng vieäc cuûa moãi caùch laø khaùc nhau. Trong khoaù luaän naøy cuûa Em chæ ñöa ra moät giaûi phaùp. Ñoù laø duøng coâng ngheä ASP.NET vaø SQLSERVER cuûa Microsoft ñeå xaây döïng moät Phaân Heä Tra Tìm Caên Cöôùc Theo Vaân Tay Treân Maïng. Maø cuï theå laø xaây döïng moät trang WEB treân maïng noäi boä cuûa ngaønh phuïc vuï coâng taùc naøy Chöông 1 TOÅNG QUAN YEÂU CAÀU CUÛA ÑEÀ TAØI Muïc ñích cuûa ñeà taøi: Xaây döïng trang WEB trong heä thoáng maïng noäi boä cuûa ngaønh phuïc vuï coâng taùc tra tìm caên cöôùc theo vaân tay. Laøm cho coâng vieäc tra tìm caên cöôùc theo vaân tay ñöôïc thöïc hieân deã daøng nhanh choùng daùp öùng nhanh yeâu caàu nghieäp vuï ñaëêt ra. Yeâu caàu ñeà taøi: - Moâ phoûng heä thoáng nhaän daïng vaân tay töï ñoäng. - Xaây döïng heä thoáng trang WEB tra tìm caên cöôùc treân maïng noäi boä ngaønh - Heä thoáng nhaän yeâu caàu cuûa ngöôøi duøng qua Browser töø maùy traïm döôùi daïng daáu veát hieân tröôøng laø moät daáu vaân tay hay toaøn boä chæ baûn cuûa ñoái töôïng - Treân Server nhaän yeâu caàu cuûa ngöôøi duøng vaø traû lôøi laïi theo yeâu caàu döôùi daïng caùc trang WEB - Do tính baûo maät cuûa thoâng tin caên cöôùc heä thoáng caàn phaûi ñaûm baûo an toaøn thoâng tin - Quaûn lyù ñöôïc caùc caùn boä söû duïng heä thoáng, quaù trình söû duïng heä thoáng cuûa caùc caùn boä . - Giao dieän thaân thieä deã söû duïng ñaùp öùng yeâu caâu ñaëc thuø cuûa coâng taùc. NOÄI DUNG NGHIEÂN CÖÙU Coâng ngheä Internet -Laø coâng ngheä maïng chuaån toaøn caàu. -Goàm nhieàu giao thöùc truyeàn thoâng maïng chuaån. Ngoân ngöõ HTML -Hypertext Makup Languge Laø ngoân ngöõ chuaån ñeå taïo laäp caùc taøi lieäu WWW.HTML Javascript - laø moät ngoân ngöõ laäp trình chính thoáng, ngoân ngöõ nhuùng…… Nhöng noùi chung muoán söû duïng JavaScript thì phaøi coù moät trình soaïn thaûo vaên baûn . Ví duï nhö : Jpad, NotePada8Va2 phaûi coù moät trình duyeät support cho JavaScript chaúng haïn nhö : Internet Explorer, hay Netsape Browser. - Laø ngoân ngöõ hay ñöôïc söû duïng trong thieát keá va xaây döïng caùc trang WEB ñoäng. Moâ hình Client/Server - Moâ hinh öùng duïng thoâng duïng treân maïng trong ñoù öùng duïng ñöôïc chia laøm hai phaàn: - Client göûi caùc thoâng tin yeâu caàu töø may traïm treân maïng tôùi Server. - Server :nhaän caùc yeâu caàu töø Client sau ñoù giaûi quyeát yeâu caàu vaø traû lôøi laïi cho Client. Coâng ngheä ASP.NET - Töø nhöõng yeâu caàu treân vaø vieäc ñaët vaán ñeà, ta nhaän thaáy heä thoáng cuûa chuùng ta hoaït ñoäng treân moâi tröôøng maïng (Internet) theo moâ hình Client/Server. Coâng ngheä ASP.NET cuûa Microsoft hieän laø coâng ngheä môùi vôùi nhieàu öu ñieåm - ASP.NET Cho pheùp söû duïng ngoân ngöõ trung laäp. Trang ASP.NET coù theå ñöôïc vieát baèng raát nheàu ngoân ngöõ nhö : VBScript, Jscript, VisualBasic, C++, C#, Pert … - ASP.NET Cho pheùp taùch rôøi maõ laäp trình vôùi noäi dung taøi lieäu laøm cho öùng duïng deã baûo trì hôn. - ASP.NET kieåm soaùt giuùp laäp trình vieân moïi vieäc veà traïng thaùi va töông taùc vôùi caùc thaønh phaàn ñieàu khieån. - Ngoaøi vieäc söû lyù caùc trang HTML ASP.NET coøn co khaû naêng taïo ra caùc trang WML phuïc vuï cho ñieän thoaï di ñoäng va thöïc hieân trao ñoåi döõ lieäu XML - Xaây döïng ñöôïc caùc ñoái töôïng phaân taùn coù theå trieäu goïi töø xa vaø söû duïng laïi treân nhieàu heä ñieàu haønh. - APS.NET cung caáp nhieàu coâng cuï phuïc vuï cho vieäc baûo maät thoâng tin treân maïng. ADO.NET - ADO+ Hay ADO.NET laø moät coâng ngheä truy xuaát cô sôû döõ lieäu môùi cuûa Microsoft noù vaãn döõ laïi nhöõng ñaëc ñieåm deã duøng cuûa ADO. Nhöng kieán truùc cuûa ADO.NET thay ñoåi raát nhieàu theo höôùng phuïc vuï cho nhöõng öùng duïng WEB ñoù laø do söï buùng noå cuûa Internet. SQL Server: - Khoái löôïng thoâng tin caên cöôùcø laø raát lôùn vaø ñoøi hoûi tính baûo maät cao neân vieäc choïn SQL Server laø phuø hôïp. Vieäc choïn SQL Server vôùi nhöõng lyù do sau: - Laø moät trong nhöõng heä quaûn trò cô sôû döõ lieäu thoâng duïng nhaát. - Ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu thöïc hieän nhieàu truy vaán cuøng moät luùc. - Cho pheùp thöïc hieän moâ hình cô sôû döõ lieäu phaân taùn. - Tính baûo maät cao. - Moâ taû ñöôïc ñaày ñuû ñöôïc moät cô sôû döõ lieäu quan heä. Toùm laïi, töø nhöõng noäi dung nghieân cöùu naøy phaàn tieáp theo trong chöông 2 seõ trình baøy caùc coâng ngheä lieân quan khi ta xaây döïng neân heä thoáng naøy. Ch­¬ng 2 C¬ së lý thuyÕt I. C«ng nghÖ internet 1. Internet vµ xuÊt xø cña nã Internet lµ mét m¹ng m¸y tÝnh nèi hµng triÖu m¸y tÝnh víi nhau trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi. Internet cã lÞch sö rÊt ng¾n, nã cã nguån gèc tõ mét dù ¸n cña Bé Quèc Phßng Mü cã tªn lµ ARPANET vµo n¨m 1969, dù ¸n nh»m thùc nghiÖm x©y dùng mét m¹ng nèi c¸c trung t©m nghiªn cøu khoa häc vµ qu©n sù víi nhau. §Õn n¨m 1970 ®· cã thªm hai m¹ng: Store-and-forwarrd vµ ALOHAnet, ®Õn n¨m 1972 hai m¹ng nµy ®· ®­îc kÕt nèi víi ARPANET. Còng trong n¨m 1972 Ray Tomlinson ph¸t minh ra ch­¬ng tr×nh th­ tÝn ®iÖn tö E-mail. Ch­¬ng tr×nh nµy ®· nhanh chãng ®­îc øng dông réng r·i ®Ó göi c¸c th«ng ®iÖp trªn m¹ng ph©n t¸n. KÕt nèi quèc tÕ ®Çu tiªn vµo ARPANET tõ University College of London (Anh) vµ Royal Radar Establishment (Na Uy) ®­îc thùc hiÖn vµo n¨m 1973. Thµnh c«ng vang déi cña ARPANET ®· lµm nã nhanh chãng ®­îc ph¸t triÓn, thu hót hÇu hÕt c¸c tr­êng ®¹i häc t¹i Mü. Do ®ã tíi n¨m 1983 nã ®· ®­îc t¸ch thµnh hai m¹ng riªng: MILNET tÝch hîp víi m¹ng d÷ liÖu quèc phßng (Defense Data Network) dµnh cho c¸c ®Þa ®iÓm qu©n sù vµ ARPANET dµnh cho c¸c ®Þa ®iÓm phi qu©n sù. Sau mét thêi gian ho¹t ®éng, do mét sè lý do kü thuËt vµ chÝnh trÞ, kÕ ho¹ch sö dông m¹ng ARPANET kh«ng thu ®­îc kÕt qu¶ nh­ mong muèn. V× vËy Héi ®ång khoa häc quèc gia Mü (National Science Foundation) ®· quyÕt ®Þnh x©y dùng mét m¹ng riªng NSFNET liªn kÕt c¸c trung t©m tÝnh to¸n lín vµ c¸c tr­êng ®¹i häc vµo n¨m 1986. M¹ng nµy ph¸t triÓn hÕt søc nhanh chãng, kh«ng ngõng ®­îc n©ng cÊp vµ më réng liªn kÕt tíi hµng lo¹t c¸c doanh nghiÖp, c¸c c¬ së nghiªn cøu vµ ®µo t¹o cña nhiÒu n­íc kh¸c nhau. Còng tõ ®ã thuËt ng÷ Internet ra ®êi. DÇn dÇn kü thuËt x©y dùng m¹ng ARPANET ®· ®­îc thõa nhËn bëi tæ chøc NSF, kü thuËt nµy ®­îc sö dông ®Ó dùng m¹ng lín h¬n víi môc ®Ých liªn kÕt c¸c trung t©m nghiªn cøu lín cña n­íc Mü. Ng­êi ta ®· nèi c¸c siªu m¸y tÝnh (Supercomputer)thuéc c¸c vïng kh¸c nhau b»ng ®­êng ®iÖn tho¹i cã tèc ®é cao. TiÕp theo lµ sù më réng m¹ng nµy ®Õn c¸c tr­êng ®¹i häc. Ngµy cµng cã nhiÒu ng­êi nhËn ra lîi Ých cña hÖ thèng trªn m¹ng, ng­êi ta dïng ®Ó trao ®æi th«ng tin gi÷a c¸c vïng víi kho¶ng c¸ch ngµy cµng xa. Vµo nh÷ng n¨m 1990 ng­êi ta b¾t ®Çu më réng hÖ thèng m¹ng sang lÜnh vùc th­¬ng m¹i t¹o thµnh nhãm CIX (Commercial Internet Exchange Association). Cã thÓ nãi Internet thËt sù h×nh thµnh tõ ®©y. Cho ®Õn thêi ®iÓm hiÖn t¹i, Internet ®· trë thµnh mét phÇn kh«ng thÓ t¸ch rêi cña cuéc sèng hiÖn ®¹i§èi víi mét ng­êi lao ®éng b×nh th­êng t¹i mét n­íc ph¸t triÓn b×nh th­êng, Internet ®· trë thµnh mét kh¸i niÖm gièng nh­ §iÖn tho¹i, Tivi. Trong thêi gian biÓu cña mét ngµy lµm viÖc ®· xuÊt hiÖn mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh ®Ó sö dông Internet, còng gièng nh­ kho¶ng thêi gian xem Tivi mµ th«i. Theo sè liÖu thèng kª, n¨m 2000 sè l­îng ng­êi sö dông Internet lµ kho¶ng 150 triÖu vµ dù ®o¸n ®Õn n¨m 2003 sÏ lµ 545 triÖu ng­êi sö dông hiÖnSè l­îng 150 triÖu ng­êi sö dông hiÖn t¹i ®­îc ph©n bè rÊt kh«ng ®ång ®Òu trªn toµn cÇuQu¸ nöa sè ng­êi sö dông lµ ë khu vùc B¾c Mü cßn l¹i ë Ch©u ¢u, Ch©u ¸, Nam Mü, Ch©u Phi vµ khu vùc cËn §«ngCô thÓ lµ: B¾c Mü 57%, Ch©u ¢u 21.75%, Nam Mü 3%, Ch©u Phi 0.75% vµ khu vùc cËn §«ng 0.5% C¸c lo¹i h×nh dÞch vô ®­îc sö dông nhiÒu nhÊt trªn Internet lµ: Gi¸o dôc, mua b¸n, gi¶i trÝ, c«ng viÖc th­êng ngµy t¹i c«ng së, truyÒn ®¹t th«ng tin, c¸c lo¹i dÞch vô cã liªn quan ®Õn th«ng tin c¸ nh©n. Trong ®ã, c¸c dÞch vô liªn quan ®Õn th«ng tin c¸ nh©n chiÕm nhiÒu nhÊt, sau ®ã lµ c«ng viÖc, gi¸o dôc, gi¶i trÝ vµ mua b¸n. 2. C¸ch thøc truyÒn th«ng trªn Internet Trong nh÷ng n¨m 60 vµ 70, nhiÒu c«ng nghÖ m¹ng m¸y tÝnh ®· ra ®êi nh­ng mçi kiÓu l¹i dùa trªn c¸c phÇn cøng riªng biÖt. Mét trong nh÷ng kiÓu nµy ®­îc gäi lµ m¹ng côc bé (Local Area Networks - LAN), nèi c¸c m¸y tÝnh víi nhau trong ph¹m vi hÑp b»ng d©y dÉn vµ mét thiÕt bÞ ®­îc cµi ®Æt trong mçi m¸y. C¸c m¹ng lín h¬n ®­îc gäi lµ m¹ng diÖn réng (Wide Area Networks - WAN), nèi nhiÒu m¸y tÝnh víi nhau trong ph¹m vi réng th«ng qua mét hÖ thèng d©y truyÒn dÉn kiÓu nh­ trong c¸c hÖ thèng ®iÖn tho¹i. MÆc dï LAN vµ WAN ®· cho phÐp chia sÎ th«ng tin trong c¸c tæ chøc mét c¸ch dÔ dµng h¬n nh­ng chóng vÉn bÞ h¹n chÕ chØ trong tõng m¹ng riªng rÏ Mçi mét c«ng nghÖ m¹ng cã mét c¸ch thøc truyÒn tin riªng dùa trªn thiÕt kÕ phÇn cøng cña nã. HÇu hÕt c¸c LAN vµ WAN lµ kh«ng t­¬ng thÝch víi nhau. Internet ®­îc thiÕt kÕ ®Ó liªn kÕt c¸c kiÓu m¹ng kh¸c nhau vµ cho phÐp th«ng tin ®­îc l­u th«ng mét c¸ch tù do gi÷a nh÷ng ng­êi sö dông mµ kh«ng cÇn biÕt hä sö dông lo¹i m¸y nµo vµ kiÓu m¹ng g×. §Ó lµm ®­îc ®iÒu ®ã cÇn ph¶i cã thªm c¸c m¸y tÝnh ®Æc biÖt ®­îc gäi lµ c¸c bé ®Þnh tuyÕn (Router) nèi c¸c LAN vµ c¸c WAN víi c¸c kiÓu kh¸c nhau l¹i víi nhau. C¸c m¸y tÝnh ®­îc nèi víi nhau nh­ vËy cÇn ph¶i cã chung mét giao thøc (Protocol) tøc lµ mét tËp hîp c¸c luËt dïng chung qui ®Þnh vÒ c¸ch thøc truyÒn tin. Víi sù ph¸t triÓn m¹ng nh­ hiÖn nay th× cã rÊt nhiÒu giao thøc chuÈn ra ®êi nh»m ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn. C¸c chuÈn giao thøc ®­îc sö dông réng r·i nhÊt hiÖn nay nh­ giao thøc TCP/IP, giao thøc SNA cña IBM, OSIISDN, X.25 hoÆc giao thøc LAN to LAN netBIOS. Giao thøc ®­îc sö dông réng r·i nhÊt hiÖn nay trªn m¹ng lµ TCP/IP. Giao thøc nµy cho phÐp d÷ liÖu ®­îc göi d­íi d¹ng c¸c “gãi “ (packet) th«ng tin nhá. Nã chøa hai thµnh phÇn, Internet Protocol (IP) vµ Transmission Control Protocol (TCP). Giao thøc TCP/IP ®¶m b¶o sù th«ng suèt viÖc trao ®æi th«ng tin gi÷a c¸c m¸y tÝnh. Internet hiÖn nay ®ang liªn kÕt hµng ngµn m¸y tÝnh thuéc c¸c c«ng ty, c¬ quan nhµ n­íc, c¸c trung t©m nghiªn cøu khoa häc, tr­êng ®¹i häc, kh«ng ph©n biÖt kho¶ng c¸ch ®Þa lý trªn toµn thÕ giíi. §ã lµ ng©n hµng d÷ liÖu khæng lå cña nh©n lo¹i. Mét sè m¹ng m¸y tÝnh bao gåm mét m¸y tÝnh trung t©m (cßn gäi lµ m¸y chñ) vµ nhiÒu m¸y tr¹m kh¸c nèi víi nã. C¸c m¹ng kh¸c kÓ c¶ Internet cã quy m« lín bao gåm nhiÒu m¸y chñ cho phÐp bÊt kú mét m¹ng m¸y tÝnh nµo trong m¹ng ®Òu cã thÓ kÕt nèi víi c¸c m¸y kh¸c ®Ó trao ®æi th«ng tin. Mét m¸y tÝnh khi ®­îc kÕt nèi víi Internet sÏ lµ mét trong sè hµng chôc triÖu thµnh viªn cña m¹ng khæng lå nµy. V× vËy Internet lµ m¹ng m¸y tÝnh lín nhÊt thÕ giíi hay nã lµ m¹ng cña c¸c m¹ng. 3. C¸c dÞch vô trªn Internet Internet lµ c«ng nghÖ th«ng tin liªn l¹c míi, nã t¸c ®éng s©u s¾c vµo x· héi, vµo cuéc sèng ë møc ®é kh¸ bao qu¸t. Nã ®­a chóng ta vµo mét thÕ giíi cã tÇm nh×n réng lín vµ chóng ta cã thÓ lµm mäi thø nh­: viÕt th­, ®äc b¸o, xem b¶n tin, gi¶i trÝ, tra cøu vµ hiÖn nay c¸c c«ng ty cã thÓ kinh doanh th«ng qua Internet, dÞch vô th­¬ng m¹i ®iÖn tö hiÖn nay ®ang ph¸t triÓn kh¸ m¹nh mÏ. D­íi ®©y chØ lµ mét sè dÞch vô trªn Internet: Th­ ®iÖn tö (E-mail): DÞch vô E-mail cã thÓ dïng ®Ó trao ®æi th«ng tin gi÷a c¸c c¸ nh©n víi nhau, c¸c c¸ nh©n víi tæ chøc vµ gi÷a c¸c tæ chøc víi nhau. DÞch vô nµy cßn cho phÐp tù ®éng göi néi dung th«ng tin ®Õn tõng ®Þa chØ hoÆc tù ®éng göi ®Õn tÊt c¶ c¸c ®Þa chØ cÇn göi theo danh s¸ch ®Þa chØ cho tr­íc (gäi lµ mailing list). Néi dung th«ng tin göi ®i dïng trong th­ ®iÖn tö kh«ng chØ cã v¨n b¶n (text) mµ cßn cã thÓ ghÐp thªm (attack) c¸c v¨n b¶n ®· ®­îc ®Þnh d¹ng, graphic, sound, video. C¸c d¹ng th«ng tin nµy cã thÓ hoµ trén, kÕt hîp víi nhau thµnh mét tµi liÖu phøc t¹p. Lîi Ých chÝnh dÞch vô th­ ®iÖn tö lµ th«ng tin göi ®i nhanh vµ rÎ. WWW (World Wide Web): §©y lµ kh¸i niÖm mµ ng­êi dïng Internet quan t©m nhiÒu nhÊt hiÖn nay. Web lµ mét c«ng cô, hay ®óng h¬n lµ mét dÞch vô cña Internet, Web chøa th«ng tin bao gåm v¨n b¶n, h×nh ¶nh, ©m thanh vµ thËm chÝ c¶ video ®­îc kÕt hîp víi nhau... Web cho phÐp chóng ta chui vµo mäi ngâ ng¸ch trªn Internet, lµ nh÷ng ®iÓm chøa CSDL gäi lµ Website. Nhê cã Web nªn dï kh«ng ph¶i lµ chuyªn gia, mäi ng­êi cã thÓ sö dông Internet mét c¸ch dÔ dµng. PhÇn mÒm sö dông ®Ó xem Web gäi lµ tr×nh duyÖt (Browser). Mét trong nh÷ng tr×nh duyÖt th«ng th­êng hiÖn nay lµ Navigator cña Netcape, tiÕp ®ã lµ Internet Explorer cña Microsoft. DÞch vô truyÒn file (FTP - File Transfer Protocol): lµ dÞch vô dïng ®Ó trao ®æi c¸c tÖp tin tõ m¸y chñ xu«ng c¸c m¸y c¸ nh©n vµ ng­îc l¹i. Gropher: DÞch vô nµy ho¹t ®éng nh­ viÖn Menu ®ñ lo¹i. Th«ng tin hÖ thèng Menu ph©n cÊp gióp ng­êi sö dông tõng b­íc x¸c ®Þnh ®­îc nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt ®Ó ®i tíi vÞ trÝ cÇn ®Õn. DÞch vô nµy cã thÓ sö dông ®Ó t×m kiÕm th«ng tin trªn c¸c FTPSite. Telnet: DÞch vô nµy cho phÐp truy cËp tíi Server ®­îc x¸c ®Þnh râ nh­ mét TelnetSite t×m kiÕm Server. Ng­êi t×m cã thÓ thÊy mét dÞch vô v« gi¸ khi t×m kiÕm c¸c th«ng tin trong th­ viÖn vµ c¸c th«ng tin l­u tr÷. Telnet ®Æc biÖt quan träng trong viÖc kÕt nèi c¸c th«ng tin tõ c¸c m¸y tÝnh xuèng trung t©m. HTML Toång quan Hypertext Markup Language laø gì ? HTML laø moät ngoân ngöõ ñôn giaûn vaø khaù maïnh, cho pheùp chuùng ta taïo ra caùc trang web. Ngoân ngöõ naøy duøng caùc tag hoaëc maõ cho pheùp ngöôøi duøng cheøn vaên baûn ñeå taïo caùc thaønh phaàn cuûa trang web vaø ñöôïc hieän thò bôûi trình duyeät web. Noùi veà web chuùng ta caàn phaân bieät hai thuaät ngöõ : web page chæ laø moät taøi lieäu HTML. Web site laø moät soá caùc trang lieân keát vôùi nhau vaø ñöôïc quaûn lyù bôûi nhöõng caù nhaân hay moät toå chöùc naøo ñoù. Hypertext vaø Hyperlink : Moät trong nhöõng ñieåm chính cuûa HTML, xaùc ñònh caùch thöùc hooït ñoäng cuûa web, laø hoå trôï caùc lieân keát sieâu vaên baûn (hypertext). Baèng caùch söû duïng caùc leänh ñaët bieät trong HTML, taùc giaû trang web coù theå thay ñoåi moät ñoaïn chöõ naøo ñoù thaønh daïng coù theå kích hoaït ñöôïc (thöôøng coù daáu gaïch döôùi vaø coù maøu khaùc so vôùi vaên baûn bình thöôøng). Khi ngöôøi duøng nhaáp vaøo hypertext thì trình duyeät web thöôøng ñaùp öùng baèng caùch traû veà moät trang web môùi. Nhöng khoâng phaûi taát caû caùc lieân keát ñieàu laø ñoaïn chöõ – hình aûnh cuõng coù theå trôû thaønh “coù khaû naêng click”. Trong tröôøng hôïp naøy goïi laø moät sieâu lieân keát (hyperlink) thì thích hôïp hôn, nhöng ñieàu ñoù thì khoâng quan troïng, chuùng coù theå duøng thay theá cho nhau ñöôïc. Nhöng laøm theá naøo ñeå lieân keát ñeán trang naøy ? Moãi trang web (vaø haàu heát caùc taøi nguyeân khaùc treân Internet) coù moät ñòa chæ ñaët bieät vaø duy nhaát. Caùc ñòa chæ ñoù goïi laø Uniform Resource Locators (URLs). URL : Haàu heát caùc dòch vuï ñeàu coù moät phöông phaùp ñònh ñòa chæ, vì theá chuùng ta coù theå tìm thaáy taøi nguyeân cuï theå moät caùch deã daøng. Ñoái vôùi moãi loaïi dòch vuï, ñòa chæ coù theå khaùc nhau. Baûng lieät keâ sau chæ ra caùc loaïi dòch vuï : Giao thöùc Taøi lieäu coù theå truy caäp http:// Taøi lieäu HTML https:// Taøi lieäu HTML ñöôïc baûo maät files:// Taøi lieäu HTML treân ñóa cuïc boä ftp:// Site Ftp vaø caùc taäp tin gopher:// Menu Gopher vaø caùc taøi lieäu news:// Nhoùm tin UseNet treân moät News Server World Wide web cuõng coù phöông phaùp ñònh ñòa chæ cuûa chính noù, nhöng coù hôi cao caáp hôn so vôùi caùc phöông phaùp ñöôïc duøng trong nhöõng dòch vuï tröôùc kia. Khoâng nhöõng vì web raát môùi, maø coøn vì noù laø dòch vuï duy nhaát cho pheùp truy caäp taát caû caùc dòch vuï Internet khaùc, neân ñòa chæ cuûa noù phaûi tinh vi hôn. URLs chính laø caùc ñòa chæ maø chuùng ta ñang noùi tôùi. Chuùng coù daïng nhö sau : protocol://internet_address/path/filename.ext hay : protocol://internet_address ví duï : Coù hai lôïi ích chính khi duøng URL : Cho pheùp chuùng ta chæ ra moät caùch töôøng minh loaïi dòch vuï Internet seõ duøng. Ví duï, HTTP chæ ra Hypertext Transfer Protocol – ñaây laø giao thöùc cô baûn ñeå truyeàn caùc taøi lieäu web. Heä thoáng ñònh ñòa chæ URL gaùn cho moãi taøi lieäu, chöông trình, vaø taäp tin treân Internet moät ñòa chæ rieâng bieät. Söû duïng caùc HTML Tags ñeå ñaùnh daáu taøi lieäu : Coù hai loaïi tags cô baûn : container tag – tag chöùa, coù mang thoâng tin vaø empty tag – tag roãng, khoâng caàn phaàn ñoùng. Ví duï : Chaøo baïn ! laø tag roãng--> Trong HTML thì khoâng phaân bieät chöõ hoa vaø chöõ thöôøng. Thaønh phaàn quan troïng nhaát trong moät taøi lieäu HTML laø caùc lieân keát. Vì vaäy tröôùc tieân chuùng ta khaûo saùt tag . Trong tag coù nhieàu thuoäc tính nhöng phoå bieán nhaát laø href vaø name. Cuù phaùp : <a Accesskey = key Class = classname Datafld = colname Datasrc = #ID Href = url id =value lang = language Language = Javscript | Jscript | VBScript | VBS Method = http-method Name =name Rel = "stylesheet" Rev ="stylesheet" Style = css1-properties Tabindex = n Target = window_name | _blank | _parent | _search | _self | _top Title = text Urn = urn event = script > Ñeå lieân keát ñeán moät trang khaùc chuùng ta söû duïng : vaên baûn click ví duï : muoán lieân keát vôùi microsoft : Microsoft Home Page Lieân keát treân cuøng moät trang, chuùng ta duøng kyù töï # hay moät teân anchor. Ví duï : Veà nhoùm taùc giaû Khi click vaøo lieân keát naøy coù theå taùc ñoäng leân thanh cuoän treân trình duyeät cho ñeán khi coù phaàn teân laø “about” hieån thò treân maøn hình. Ñieàu naøy coù nghóa laø moät phaàn naøo ñoù treân taøi lieäu cuûa chuùng ta bao goàm luoân ñích ñeán cuûa moät lieân keát, chaúng haïn ñoaïn maõ sau: Veà Nhoùm Taùc Giaû Nhoùm taùc giaû hieän laø sinh vieân naêm cuoái tröôøng Huøng Vöông. Caáu Truùc Cuûa Moät Taøi Lieäu HTML Tieâu Ñeà Noäi dung cuûa taøi lieäu Nhö chuùng ta thaáy thì moät taøi lieäu HTML coù Phaàn Ñaàu vaø Phaàn Thaân. Theo thöù töï chuùng ta haõy khaûo saùt phaàn ñaàu cuûa taøi lieäu. Phaàn Ñaàu Cuûa Taøi Lieäu : Tag môû vaø tag ñoùng bao noäi dung cuûa phaàn ñaàu. Phaàn chöùa trong caùc tags vaø thöôøng laø thoâng tin chung veà taäp tin vaø noù khoâng hieån thò leân phaàn vaên baûn taøi lieäu. Coù moät soá tags trong phaàn naøy cuõng coù theå naèm trong phaàn body. Tag coù theå chöùa moät soá thaønh phaàn : : moâ taû töïa ñeà taøi lieäu. Coù hai thuoäc tính : id vaø lang. Cuù phaùp : <title Title = string > : URL goác cuûa taøi lieäu. Coù hai thuoäc tính : href, target. Cuù phaùp : <base Href = url Target = window_name | _blank | _parent | _search | _self | _top > : nhuùng theâm thoâng tin. Coù naêm thuoäc tính : content, http-equiv, name, title, url. Cuù phaùp : <meta Content = description http-equiv = response Name = text Title = text url = url > : hieån thò doøng vaên baûn chaïy töø phaûi sang traùi. Coù raát nhieàu thuoäc tính nhöng coù hai thuoäc tính thöôøng ñöôïc söû duïng : direction vaø behavior. Cuù phaùp : <Marquee behavior = alternate | scroll | slide Bgcolor = color Class = classname Datafld = colname Dataformatas = html | text Datasrc = #ID Direction = down | left | right | up Height = n Hspace = n ID=value Language = javascript | jscript| vbscript | vbs Loop = n Scrollamount = n Scrolldelay = milliseconds Style = css1-properties Title = text Truespeed vspace = n width = n event = script > : ñaët giaù trò font neàn ñöôïc söû duïng maëc ñònh khi daøn trang vaên baûn. Coù saùu thuoäc tính : face, color, id, size, title, class. Cuù phaùp : <basefont Class = classname Color =color Face =font Id =value Lang =language Size =n > : cho pheùp chuùng ta taïo caùc trang vôùi aâm thanh neàn. Coù taùm thuoäc tính : balance, id, loop, src, title, volume, class, lang. Cuù phaùp : <bgsound Balance = n Class = classname ID=value Lang =language Loop = n Src = url Title = text Volume = n > : cho pheùp taøi lieäu hieän haønh söû duïng caùc vaên phong (styles) ñöôïc ñònh nghóa trong moät stylesheet rieâng. Coù caùc thuoäc tính sau : disabled, href, id, media, rel, rev, title. Cuù phaùp : <Link Disabled Href = url ID=value Media = Screen | Print | All Rel = stylesheet Rev = stylesheet Title = text > : xaùc ñònh moät kòch baûn cho trang vaø seõ ñöôïc thoâng dòch bôûi moät script engine. Cuù phaùp : : xaùc ñònh moät taäp vaên phong cho trang. Cuù phaùp : <style Disabled Media = Screen | Print | All Title = text > Phaàn Thaân Cuûa Taøi Lieäu Phaàn thaân cuûa taát caû caùc taøi lieäu HTML ñöôïc ñònh nghóa baèng container tag . Trong phaàn naøy seõ coù vaên baûn, hyperlink, hình aûnh, baûn ñoà hình aûnh, form, baûng, vaø caùc thöù khaùc. Caùc Tags Ñònh Daïng Vaên Baûn ,.., : duøng ñeå taïo ñeà muïc chöông, ñeà muïc trang. : taïo moät ñoaïn vaên baûn. : canh giöõa baát kyø ñoái töôïng naøo. : in ñaäm vaên baûn. : in ñaäm ôû haàu heát caùc maøn hình trình duyeät. : in nghieân. : in nghieân ôû haàu heát caùc maøn hình trình duyeät. : kieåu gaïch ngang ôû giöõa. : kieåu gaïch döôùi. : nhaáp nhaùy vaên baûn. : taêng côõ chöõ do trình duyeät xaùc ñònh. : giaûm côõ chöõ do trình duyeät xaùc ñònh. : coù thuoäc tính size : ñònh côõ chöõ. color : maøu chöõ. : ñònh daïng vaên baûn ôû daïng chæ soá döôùi nhö H2O. : ñònh daïng vaên baûn ôû daïng chæ soá treân nhö A3. : trích daãn vaên baûn, noäi dung döôïc trích seõ ñöôïc canh leà ôû caû hai leà traùi laãn leà phaûi. : noäi dung ñöôïc trích seõ ñöôïc in nghieân. : ñoâi khi chuùng ta caàn theå hieän trang web moät vaøi doøng maõ leänh ñeå yeâu caàu ngöôøi khaùc thöïc hieän moät thao taùc naøo ñoù, tag naøy ñöôïc duøng trong tröôøng hôïp naøy. : ñeå khai baùo moät ñòa chæ, nhieàu trình duyeät ñònh daïng noäi dung beân trong caëp tags naøy ôû daïng in nghieân. : xuoáng doøng vaên baûn. : duøng ñeå boá trí theâm cho vaên baûn. : duøng ñeå baûo veä nhöõng vaên baûn ñaõ ñöôïc ñònh daïng tröôùc ñoù trong trình soaïn thaïo. Caùc Tags Taïo Danh Saùch : taïo moät phaàn töû cuûa danh saùch. : taïo moät danh saùch coù thöù töï. Caùc kieåu ñaùnh soá cuûa thuoäc tính type trong danh saùch coù thöù töï maëc ñònh kieåu ñaùnh soá laø 1, 2, 3..: I : duøng chöõ soá la maõ in nhö I, II,.. ñeå ñaùnh soá. I : duøng chöõ soá la maõ thöôøng nhö i, ii,.. ñeå ñaùnh soá. A : duøng kyù töï hoa A, B, C, .. ñeå ñaùnh soá. a : duøng kyù töï thöôøng a, b, c, .. ñeå ñaùnh soá. : taïo moät danh saùch khoâng coù thöù töï, khoâng ñaùnh soá maø duøng caùc kyù hieäu ñaùnh daáu bullet coù trong thuoäc tính type, coù ba kieåu sau : square : trong trình duîeât bullet laø hình vuoâng ñaày. circle : trong trình duîeât bullet laø hình vuoâng roãng. Disc : bullet maëc ñònh trong trình duyeät Danh saùch ñònh nghóa duøng ñeå khai baùo caùc thuaät ngöõ vaø ñònh nghóa cuûa thuaät ngöõ qua caùc tags : : khai baùo danh saùch ñònh nghóa. : khai baùo thuaät ngöõ. : khai baùo ñònh nghóa cuûa thuaät ngöõ. Caùc Tags Taïo Baûng : khai baùo baûng. : khai baùo moät haøng cuûa baûng. : khai baùo moät oâ döõ lieäu cuûa baûng. : khai baùo caùc tieâu ñeà haøng vaø tieâu coät cuûa baûng. : khai baùo tieâu ñeà baûng. Caùc Tags Taïo Form vaø Taïo Khung Form laøm nhöõng gì ? Form cho pheùp chuùng ta nhaäp thoâng tin hay phaûn hoài töø caùc ngöôøi duøng nhö : Goõ vaøo caùc caâu traû lôøi, yù kieán. Choïn caùc caâu traû lôøi töø danh saùch do chuùng ta taïo. Choïn caâu traû lôøi töø moät soá tuyø choïn maø chuùng ta ñaët taû. Döõ lieäu ñöôïc gôûi ñeán web server, vaø ñöôïc xöû lyù bôûi moät script ñöôïc thieát keá ñeå xöû lyù döõ lieäu vaø taïo ra moät trang HTML ñeå phaûn hoài. Muoán xöû lyù döõ lieäu form, chuùng ta phaûi bieát veà script, laäp trình cho web server nhö CGI Script, ASP, PHP, JSP/Servlet. Form tags vaø caùc tags lieân quan ñeán vieäc taïo from Cuù phaùp form tag : <Form Action = url ENCTYPE=encoding LANG=language METHOD=GET | POST NAME=name STYLE=css1-properties TARGET=window_name | _blank | _parent | _search | _self | _top TITLE=text event = script > Hai thuoäc tính thöôøng söû duïng nhaát laø : action : baùo cho trình duyeät bieát caùch “ñoái xöû“ vôùi döõ lieäu cuûa form khi chuùng ta click taïi nuùt submit. Ta phaûi nhaäp ñòa chæ URL cuûa site duøng ñeå nhaän döõ lieäu khi ngöôøi duøng click vaøo submit, thoâng thöôøng ñòa chæ naøy chæ ñeán moät CGI script hay caùc kyû thuaät cho server maø chuùng toâi ñaõ giôùi thieäu ôû treân. method : xaùc ñònh caùch döõ lieäu ñöôïc ñoùng goùi ñeå chuyeån ñeán server. Thoâng soá naøy thöôøng xöû duïng hai phöông thöùc laø POST vaø GET. POST : noù cho pheùp gôûi moät löôïng döõ lieäu lôùn. GET : duøng deå xöû lyù döõ lieäu ñôn giaûn, haïn cheá kích thöôùc döõ lieäu gôûi ñi, ít hôn 255 kyù töï. Input tag cho pheùp chuùng ta duøng nhieàu kieåu input khaùc nhau treân form chaúng haïn text box, check box, radio button, ….Noù coù nhieàu thuoäc tính, nhöng hai thuoäc tính baét buoäc phaûi coù laø name vaø type. Cuù phaùp : <Input Accesskey = key Align = Left | Right | Center ALT=text Disabled Dynsrc = url ID=value Lang = language Lowsrc = url Maxlength = n Name = name Readonly Size = n Src = url Style = css1-properties Type = button | checkbox | File | Hidden | img | password | reset | submit | text Value = value event = script > Tags : duøng tag naøy keøm vôùi tag ñeå taïo hoäp danh saùch thaû xuoáng (combo box) neáu khoâng coù thuoäc tính size hoaëc size = 1 vaø caû list box neáu ngöôïc laïi. Cuù phaùp keát hôïp hai tag : Chocolate Strawberry Vanilla Tags : duøng ñeå hieån thò hoäp vaên baûn thoâng thöôøng trong form. Taïo Khung Veà cô baûn, frame laø moät caùch taïo giao dieän ñôn giaûn, nhöng hieäu quaû cho caùc web sites. Noù chia trang thaønh nhieàu phaàn khaùc nhau, moãi phaàn coù theå ñöôïc caäp nhaäp rieâng bieät. Tag laø moät container tag ñöôïc duøng ñeå taïo trang frame. Tag naøy thay theá hoaøn toaøn cho tag vaø aùp duïng cho toaøn trang (nghóa laø khoâng theå taïo moät phaàn cuûa trang coù frame). Coù hai thuoäc tính thoâng duïng laø cols vaø rows nhaän giaù trò soá (ñöôïc tính baèng pixel), tyû leä phaàn traêm, hoaëc keát hôïp caû hai. Trò * laø tyû leä töông ñoái, coù theå duøng ñeå xaùc ñònh cho frame ngang hay doïc, chieám toaøn boä phaàn coøn laïi cuûa trang web. Maõ leänh toång quaùt cho tag naøy : Chæ coù tag frame hay frameset loàng nhau môùi ñöôïc chaáp nhaän beân trong caëp Chuùng ta caàn khai baùo tag cho moåi haøng hoaëc coät ñaõ ñöôïc khai baùo trong tag , chaúng haïn : Tag ñöôïc ñaët sau tag , duøng cho caùc trình duyeät khoâng hoå trôï frame, noù seõ hieän thò vaên baûn bình thöôøng nhö khoâng coù frame. Ngöôïc laïi, nhöõng trình duyeät hoå trôï frame seõ boû qua vaên baûn vaø maõ HTML trong tag vaø hieån thò frame. Nhöõng Target “ma thuaät” Phaàn naøy giaûi thích lyù do chuùng ta khoâng theå ñaët teân frame baét ñaàu baèng daáu gaïch döôùi. Vì taát caû caùc target “ma thuaät” ñeàu ñöôïc ñaët teân baét ñaàu baèng daáu gaïch döôùi, duøng ñeå ñaêng kyù vôùi trình duyeät raèng chuùng ñöôïc xöû lyù nhö lieân keát ñaët bieät. Thuoäc tính target nhaän caùc giaù trò sau : _blank : URL naøy chæ dònh lieân keát muoán naïp moät trang troáng vaøo cöûa soå trình duyeät. _seft : thay cho tag vaø buoäc vaøo 1 kieåu lieân keát naïp vaøo cuøng 1 cöûa soå chöùa lieân keát naøy. _parent : Buoäc tö lieäu naïp vaøo cöûa soå cha cuûa cöûa soå hieän taïi. Neáu khoâng toàn taïi cöûa soå cha noù hoaït ñoäng nhö _self. _top : taøi lieäu naïp vaøo phaàn frame treân cuûa cöûa soå, taïo ra hình aûnh moät trang khoâng duøng frame. Ngoaøi ra coøn coù hai tags naâng cao daønh cho Applet vaø Activex Control laø vaø . Caû hai tags naøy coù cuøng tag ñeå nhaän caùc tham soá ñöa vaøo. Söû duïng Frame , Table , Form trong HTML : Ví du: frame.html : Vi du ve Frame Please use I.E 5.0 Window Document (frame.html) Frame1 Frame2 Document frame1.html Document frame2.html Frame1.html Frame2.html Frame I II Frame1.html FrameI Vui loøng ñaùnh vaên baûn Ñoái töôïng Frame : chöùa trong maûng frame[], truy caäp theo chæ soá frame[i] hoaëc theo teân teân ñoái töôïng frame name Thuoäc tính frame object Frameset : Chia trang Web thaønh bao nhieâu trang Name: teân cuûa frame (khaùc teân cuûa frame object) Length: soá löôïng caùc frame trong object (chæ coù khai baùo frameset) Window.document.frames[i].name Javascript Toång quan veà Javascript : Javascript ? JavaScript laø ngoân ngöõ laäp trình môùi ñöôïc phaùt trieån bôûi Netscape Communications giuùp thieát keá cho caùc chöông trình öùng duïng client and server. Noù vaãn phuï thuoäc vaøo ngoân ngöõ Java cuûa Sun Microsystem. Caùch thöùc vieát 1 javascript code seõ nhö sau : ._.