Xây dựng hệ thống thông tin quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN ----------------------------------- NGUYỄN XUÂN HƢƠNG XÂY DỰNG DỆ THỐNG THÔNG TIN QUẢN LÝ THIẾT BỊ ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN Chuyên ngành: Khoa học máy tính Mã số: 60.48.01 LUẬN VĂN THẠC SĨ CÔNG NGHỆ THÔNG TIN NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. LÊ VĂN PHÙNG Thái Nguyên - Năm 2008 Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 1 MỤC LỤC MỤC LỤC ............................................................................................................................. 1 MỞ ĐẦU ............................................................................................................................... 6 Chƣơng I. CƠ SỞ LÝ THUYẾT ........................................................................................... 8 QUY TRÌNH PHÂN TÍCH VÀ THIẾT KẾ HỆ THỐNG THEO HƢỚNG CÓ CẤU TRÖC ............................................................................................................................................... 8 1.1. Khái niệm phân tích và thiết kế hệ thống. .................................................................. 8 1.2. Một số phƣơng pháp Phân tích và thiết kế hệ thống. .................................................. 9 1.2.1 Phƣơng pháp phân tích thiết kế có cấu trúc (SADT-Structured Analysis and Design Technique .......................................................................................................... 9 1.2.2. Phƣơng pháp phân tích thiết kế Merise ............................................................. 10 1.2.3. Phƣơng pháp phân tích MCX (Méthode de xavier castellani) .......................... 11 1.2.4. Phƣơng pháp phân tích GLACSI (Groupe d’ Animation et de Liaison pour l’ Analyse et de conception de Système d’ Information) ................................................ 12 1.2.5. Phƣơng pháp phân tích hƣớng đối tƣợng (OOAD: Object Oriented Analysis and Design) ......................................................................................................................... 13 1.3. Quy trình phát triển HTTT . ...................................................................................... 13 1.3.1. Lập kế hoạch (khảo sát hệ thống): ..................................................................... 14 1.3.2. Phân tích: ........................................................................................................... 15 1.3.2.1. Phân tích hiện trạng: ................................................................................... 15 1.3.2.2. Phân tích khả thi và lập hồ sơ nhiệm vụ: .................................................... 15 1.3.2.3. Xây dựng mô hình hệ thống chức năng: ..................................................... 16 1.3.3.. Thiết kế: ............................................................................................................ 17 1.3.4. Giai đoạn thực hiện ............................................................................................ 17 1.3.5. Chuyển giao hệ thống ........................................................................................ 18 1.3.6. Bảo trì ................................................................................................................ 18 1.4. Mô hình không gian phát triển một hệ thống ............................................................ 18 1.4.1. Mức quan niệm .................................................................................................. 19 1.4.2. Mức tổ chức ....................................................................................................... 20 1.4.3. Mức logic ........................................................................................................... 20 1.4.4. Mức vật lý (tác nghiệp) ...................................................................................... 20 1.5. Phƣơng pháp luận phát triển hệ thống ...................................................................... 21 1.6. Phân tích hệ thống ..................................................................................................... 22 1.6.1. Biểu đồ phân cấp chức năng nghiệp vụ BFD (Business Function Diagram) .... 23 1.6.1.1. Xây dựng BFD theo phân cấp chức năng: ................................................. 24 1.6.1.2 Xây dựng BFD theo dạng công ty: ............................................................. 25 1.6.2. Biểu đồ quan hệ thực thể (ERD) ........................................................................ 26 1.6.2.1. Thực thể ...................................................................................................... 26 1.6.2.2. Thuộc tính ................................................................................................... 26 1.6.2.3. Mối quan hệ ................................................................................................ 27 1.6.2.4. Chuẩn hóa dữ liệu ....................................................................................... 29 1.6.3. Biểu đồ luồng dữ liệu (DFD-Data Flow Diagram ) ........................................... 30 1.6.3.1. Những hỗ trợ của DFD .............................................................................. 30 1.6.3.2. Các thành phần của một DFD: .................................................................... 31 1.6.3.3. Các chú ý khi xây dựng một DFD .............................................................. 33 1.7. Thiết kế hệ thống ...................................................................................................... 34 1.7.1. Hƣớng tiếp cận thiết kế hệ thống theo hƣớng mô hình...................................... 34 Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 2 1.7.2. Kiến trúc ứng dụng ............................................................................................ 35 1.7.3. Biểu đồ luồng dữ liệu vật lý. .............................................................................. 35 1.7.3.1. Chức năng vật lý ......................................................................................... 36 1.7.3.2. Luồng dữ liệu vật lý .................................................................................... 36 1.7.3.3. Kho dữ liệu vật lý ....................................................................................... 36 1.7.4. Kiến trúc Công nghệ thông tin ........................................................................... 36 1.7.4.1. Hệ thống phân tán ....................................................................................... 36 1.7.4.2. Kiến trúc dữ liệu ......................................................................................... 38 1.7.4.3. Kiến trúc giao diện ...................................................................................... 38 1.7.5. Các phƣơng thức lƣu trữ dữ liệu ........................................................................ 39 1.7.5.1. File .............................................................................................................. 39 1.7.5.2. Cơ sở dữ liệu ............................................................................................... 39 1.7.6. Kiến trúc dữ liệu ................................................................................................ 40 1.7.6.1. Kiến trúc dữ liệu mô tả cách thức: .............................................................. 40 1.7.6.2. Hệ quản trị CSDL: ...................................................................................... 40 1.7.7. Thiết kế đầu vào ................................................................................................. 40 1.7.7.1. Các khái niệm ............................................................................................. 40 1.7.7.2. Các phƣơng thức nhập liệu ......................................................................... 41 1.7.7.3. Các nguyên tắc thiết kế đầu vào ................................................................. 41 1.7.7.4. Kiểm soát nhập liệu .................................................................................... 42 1.7.8. Thiết kế đầu ra ................................................................................................... 42 1.7.8.1. Phân loại đầu ra ........................................................................................... 42 1.7.8.2. Các phƣơng thức phân loại đầu ra .............................................................. 43 1.7.9. Thiết kế giao diện ngƣời dùng ........................................................................... 43 1.7.9.1. Kỹ thuật thiết kế giao diện ngƣời dùng....................................................... 44 1.7.9.2. Các phong cách thiết kế giao diện ngƣời dùng ........................................... 46 1.7.9.2. Cách thức thiết kế giao diện ngƣời dùng ................................................... 47 1.7.10. Sơ đồ quy trình phát triển hệ thống ................................................................. 48 Chƣơng II. KHẢO SÁT BÀI TOÁN THỰC TẾ ................................................................. 49 KHẢO SÁT VÀ XÁC ĐỊNH YÊU CẦU, MÔ HÌNH GHIỆP VỤ TRONG HỆ THỐNG QUẢN LÝ THIẾT BỊ ĐH THÁI NGUYÊN ....................................................................... 49 2.1. Tổng quan về Đại học Thái Nguyên ......................................................................... 49 2.2. Quy trình quản lý Thiết bị trong Đại học Thái Nguyên ............................................ 51 2.2.1. Phân loại tài sản thiết bị trong ĐHTN ............................................................... 51 2.2.1.1. Tài sản cố định hữu hình: ........................................................................... 51 2.2.1.2. Tài sản cố định vô hình ............................................................................... 52 2.2.2. Nguồn gốc hình thành tài sản ............................................................................ 53 2.2.3. Sơ đồ tổ chức quản lý tài sản thiết bị trong ĐHTN ........................................... 53 2.2.4. Yêu cầu về quản lý (QTTB) .............................................................................. 54 2.2.5. Yêu cầu về kế toán (Kế toán tài sản) ................................................................. 54 2.3. Mô hình trao đổi thông tin quản lý thiết bị trong Đại học Thái Nguyên .................. 55 2.3.1. Các văn bản, quy trình quản lý tài sản, thiết bị đƣợc áp dụng trong đại học Thái Nguyên ......................................................................................................................... 55 2.3.2. Mô hình phân hệ ................................................................................................ 55 2.3.3. Mô tả đối tƣợng ................................................................................................. 55 2.3.4. Mô tả chức năng nghiệp vụ ................................................................................ 56 2.3.4.1. Tổ chức thực hiện việc đầu tƣ mua sắm tài sản. (QTTB) ........................... 56 Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 3 2.3.4.2. Quản lý, đăng ký, lập thẻ tài sản. (Kế toán tài sản) .................................... 56 2.3.4.3. Bán, chuyển nhƣợng tài sản. (QTTB và Kế toán tài sản) ........................... 57 2.3.4.4. Dịch chuyển, thu hồi tài sản. (QTTB và Kế toán tài sản) ........................... 57 2.3.4.5. Khấu hao tài sản cố định. (Kế toán tài sản) ................................................ 57 2.3.4.6. Thanh lý tài sản. (QTTB và Kế toán tài sản) .............................................. 58 2.3.4.7. Hạch toán, báo cáo tài sản. (Kế toán tài sản) .............................................. 58 2.3.5. Mô tả thông báo ................................................................................................. 59 2.4. Danh sách các hồ sơ dữ liệu sử dụng ........................................................................ 60 2.4.1. Các đơn vị thành viên ........................................................................................ 60 2.4.1.1. Quản trị thiết bị ........................................................................................... 60 2.4.1.2. Kế toán tài sản ............................................................................................. 63 2.4.2. Đại học Thái Nguyên ......................................................................................... 65 2.5. Hạn chế trong quy trình quản lý thiết bị trong Đại học Thái Nguyên ...................... 65 2.6. Hƣớng pháp triển hệ thống Quản lý thiết bị trong Đại học Thái Nguyên ................ 66 2.6.1. Mục đích ............................................................................................................ 66 2.6.2. Lƣu đồ ................................................................................................................ 67 2.6.3. Thông số tổng hợp ............................................................................................. 67 2.6.4. Phân đoạn hoạt động .......................................................................................... 68 2.6.4.1. Bƣớc Tập hợp chứng từ tăng giảm và điều chuyển tài sản ......................... 68 2.6.4.2. Bƣớc Lập thẻ tài sản, quản lý và theo dõi tài sản ....................................... 68 2.6.4.3. Bƣớc Báo cáo tài sản .................................................................................. 69 2.6.4.4. Bƣớc Kiểm tra báo cáo tài sản .................................................................... 70 2.6.5. Hồ sơ .................................................................................................................. 70 2.7. Yêu cầu hệ thống ...................................................................................................... 71 2.8. Yêu cầu bảo mật ....................................................................................................... 71 Chƣơng III. PHÂN TÍCH VÀ THIẾT KẾ ........................................................................... 72 XÂY DỰNG MÔ HÌNH PHÂN TÍCH VÀ THIẾT KẾ HTTT QUẢN LÝ THIẾT BỊ ĐH THÁI NGUYÊN .................................................................................................................. 72 3.1. Phân tích ................................................................................................................... 72 3.1.1. Biểu đồ phân cấp chức năng .............................................................................. 72 3.1.2. Biểu đồ luồng dữ liệu mức khung cảnh ............................................................. 74 3.1.2.1. Biểu đồ luồng dữ liệu mức đỉnh (Mức 0) ................................................... 75 3.1.2.2. Biểu đồ luồng dữ liệu mức dƣới đỉnh Tổ chức thực hiện việc đầu tƣ mua sắm tài sản (Mức 1).................................................................................................. 76 3.1.2.3. Biểu đồ luồng dữ liệu mức dƣới đỉnh Quản lý đăng ký lập thẻ tài sản (Mức 1) .............................................................................................................................. 77 3.1.2.4. Biểu đồ luồng dữ liệu mức dƣới đỉnh Bán, thanh lý, dịch chuyển tài sản (Mức 1) .................................................................................................................... 78 3.1.2.5. Biểu đồ luồng dữ liệu mức dƣới đỉnh Tính khấu hao (Mức 1) .................. 79 3.1.2.6. Biểu đồ luồng dữ liệu mức dƣới đỉnh In báo cáo tài sản (Mức 1) ............. 80 3.1.2.7. Biểu đồ luồng dữ liệu mức dƣới đỉnh Tìm kiếm thông tin tài sản (Mức 1) ................................................................................................................................. 81 3.1.3. Mô hình khái niệm dữ liệu ................................................................................. 82 3.1.3.1. Xác định các thực thể và các thuộc tính ..................................................... 82 3.1.3.2. Đặc tả mối quan hệ giữa các thực thể ......................................................... 83 3.1.3.3. Mô hình khái niệm ...................................................................................... 86 3.2. Thiết kế ..................................................................................................................... 87 Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 4 3.2.1. Kiến trúc ứng dụng ............................................................................................ 87 3.2.1.1. Môi trƣờng sử dụng .................................................................................... 87 3.2.1.2. Công cụ phát triển ....................................................................................... 87 3.2.1.3. Mô hình quản lý ứng dụng .......................................................................... 87 3.2.1.4. Kiến trúc ứng dụng ..................................................................................... 88 3.2.2. Mô hình quan hệ ................................................................................................ 90 3.2.3. Chuẩn hóa .......................................................................................................... 91 3.2.4. Mô hình E-R ...................................................................................................... 92 3.2.5. Cơ sở dữ liệu vật lý ............................................................................................ 93 3.2.6. Xác định sơ đồ luồng dữ liệu hệ thống .............................................................. 96 3.2.6.1. Sơ đồ hệ thống cho biểu đồ 1.1 Mua sắm tài sản ....................................... 96 3.2.6.2. Sơ đồ hệ thống cho biểu đồ 1.2 Bàn giao tài sản ........................................ 96 3.2.6.3. Sơ đồ hệ thống cho biểu đồ 2.1 Đăng ký sổ tài sản .................................... 97 3.2.6.4. Sơ đồ hệ thống cho biểu đồ 2.2 Lập thẻ tài sản .......................................... 97 3.2.7. Chức năng của chƣơng trình .............................................................................. 98 3.2.8. Thiết kế giao diện ............................................................................................ 100 3.2.8.1. Xác định các giao diện nhập liệu .............................................................. 100 3.2.8.2. Xác định các giao diện xử lý..................................................................... 100 3.2.8.3 Giao diện ngƣời dùng ................................................................................ 101 3.2.9. Thiết kế đầu ra ................................................................................................. 104 3.2.9.1. Biên bản bàn giao tài sản .......................................................................... 104 3.2.9.2. Sổ quản lý tài sản ...................................................................................... 105 3.2.9.3. Thẻ tài sản số định .................................................................................... 106 3.2.9.4. Biên bản thu hồi tài sản ............................................................................. 106 3.2.9.5. Báo cáo tình hình tăng giảm tài sản trong năm ......................................... 107 3.2.9.6. Sổ theo rõi tài sản cố định ......................................................................... 108 3.2.9.7. Báo cáo tình trạng trang cấp và sử lý tài sản trong năm ........................... 109 3.2.9.8. Bảng tổng hợp tài sản đề nghị xử lý ......................................................... 110 3.2.9.9. Biên bản kiểm kê tài sản ........................................................................... 111 Chƣơng IV. PHẦN MỀM THỬ NGHIỆM ....................................................................... 112 PHẦN MỀM THỬ NGHIỆM QUẢN LÝ THIẾT BỊ ĐH THÁI NGUYÊN .................... 112 4.1. Hệ quản trị cơ sở dữ liệu Microsoft SQL Server 2005 ........................................... 112 4.2. Ngôn ngữ lập trình Microsoft Visual Basic 2005 ................................................... 113 4.2.1. Net Framework : ............................................................................................. 113 ......................................................................................................................................... 4.2.2. Hoạt động của Visual Basic .NET : ................................................................. 115 4.2.3. Kết hợp các trình biên dịch : ............................................................................ 115 4.2.4. Kế thừa : ........................................................................................................... 116 4.2.5. Hƣớng đối tƣợng : ............................................................................................ 117 4.3. Ngôn ngữ lập trình ASP.NET ................................................................................. 117 4.3. Giao diện chƣơng trình thủ nghiệm ........................................................................ 118 4.3.1. Giao diện Menu chính chƣơng trình ................................................................ 118 4.3.2. Giao diện nhập liệu .......................................................................................... 119 4.3.3. Giao diện tƣơng tác .......................................................................................... 119 4.3.4. Giao diện tìm kiếm .......................................................................................... 119 4.3.4. Giao diện tìm kiếm .......................................................................................... 120 4.3.5. Giao diện báo cáo ............................................................................................ 120 Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 5 KẾT LUẬN ........................................................................................................................ 121 1. Những kết quả đạt đƣợc của đề tài : .......................................................................... 121 2. Những hạn chế : ......................................................................................................... 121 3. Hƣớng khắc phục, phát triển mở rộng: ...................................................................... 121 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................................. 123 Danh mục các ký hiệu, các chữ viết tắt Đại học Thái Nguyên (ĐH TN) Hệ thống thông tin (HTTT) Ngƣời sử dụng (NSD) Structured Analysis and Design Technique (SADT) BFD (Business Function Diagram) Cơ sở dữ liệu (CSDL) Miền núi Bắc Việt nam (MNB) Tài sản cố định (TSCĐ) Kiến trúc hệ thống (KTHT) Quản trị thiết bị (QTTB) Kế toán tài sản (KTTS) DFD-Data Flow Diagram Structured Analysis and Design Technique (SADT) BFD (Business Function Diagram) Physical Data Flow Diagram - PDFD Danh mục các bảng Trang Bảng 3.1: Thông tin hồ sơ quản lý tài sản .................................................................. 70 Bảnh 3.2: Các bảng cơ sở dữ liệu vật lý ..................................................................... 94 Danh mục hình vẽ, đồ thị Hình 1.1: Sơ đồ xây dựng HHTT tin học hóa trang ................................................... 14 Hình 1.2: Sơ đồ xây dựng HTTT trang 18 Hình 1.3: Sơ đồ 3 chiều không gian phát triển hệ ........................................................ 9 Hình 1.4: Vi dụ Biểu đồ chức năng nghiệp vụ của HTTT .............................................. 23 Hình 1.5: Ví dụ: BFD về “Quản lý trông giữ xe” ........................................................... 25 Hình 1.6: Sơ đồ quy trình phát triển hệ thống ............................................................. 48 Hình 2.1: Sơ đồ tổ chức quản lý tài sản thiết bị trong ĐHTN ................................... 53 Hình 2.2: Sơ đồ quy trình quản lý thiết bị ................................................................. 67 Hình 3.1: Biểu đồ phân cấp chức năng ....................................................................... 72 Hình 3.2: Biểu đồ luồng dữ liệu mức khung cảnh ....................................................... 74 Hình 3.3: Biểu đồ luồng dữ liệu mức đỉnh ................................................................. 75 Hình 3.4: Mô hình khái niệm ....................................................................................... 85 Hình 3.5: Mô hình chức năng nhiệm vụ các lớp phần mềm ....................................... 87 Hình 3.6: Sơ đồ E_R .................................................................................................... 91 Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 6 MỞ ĐẦU Trong quá trình phát triển lĩnh vực Công nghệ thông tin phần mềm là giai đoạn phát triển tự nhiên và tất yếu khi mà phần cứng ngày càng đƣợc phát triển. Sự phát triển của máy tính, sau đó là các vi máy tính, máy tính nhúng, cùng với sự áp dụng Công nghệ thông tin vào trong mọi lĩnh vực đời sống xã hội. Phần mềm đóng vai trò trung tâm trong lĩnh vực Khoa học và Công nghệ trên thế giới. Với sự tiến bộ đƣợc mong đợi của các hệ thống phần mềm, tƣơng lai của công nghệ phần mềm rất triển vọng, sáng sủa và tiềm năng. Sự tác động của công nghệ phần mềm tới Khoa học và Công nghệ sẽ là rất lớn. Số lƣợng các sản phẩm phần mềm mới đƣợc tạo ra trong vùng giao giữa các kỹ thuật truyền thống, khoa học máy tính, khoa học tự nhiên, công nghệ đang tăng lên. Cuộc cách mạng công nghệ thông tin, những tiến bộ trong truyền thông không dây và kỹ thuật hệ thống nhúng sẽ thúc đẩy tốc độ phát triển sản phẩm phần mềm thông minh. Trong xu thế hội nhập, các hàng rào bảo hộ cho các trƣờng Đại học trong nƣớc sẽ dần đƣợc dỡ bỏ, các trƣờng Đại học Việt Nam phải đối mặt với khuynh hƣớng cạnh tranh toàn cầu, cạnh tranh với các Đại học lớn trên chính thị trƣờng quốc nội. Trong bối cảnh đó, các Đại học trong nƣớc phải không ngừng nâng cao chất lƣợng đào tạo cũng nhƣ nâng cao trình độ quản lý để tăng sức cạnh tranh, tìm mọi cách để phát huy tối đa tiền năng của mình nhằm đạt hiệu quả cao trong đào tạo. Do đó, việc ứng dụng Công nghệ thông tin trong quản lý nhằm giảm tối đa chi phí cũng nhƣ nguồn lực để nâng cao khả năng cạnh tranh trong thời kỳ hội nhập quốc tế. Đại học Thái Nguyên (ĐH TN) cũng không nằm ngoài xu thế đó cũng phải tự hoàn thiện về mọi mặt. Trong đó mặt quản lý đƣợc Đảng ủy và ban giám đốc Đại học rất chú trọng phát triển cả về con ngƣời và công cụ quản lý. Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 7 Trong Đại học hiện hay đã sử dụng một số phần mềm ứng dụng (quản lý đào tạo, kế toán, quản lý Đảng viên …) hiệu quả đạt đƣợc khi áp dụng các phần mềm này rất cao. Hiện nay tại ĐH TN việc quản lý thiết bị đƣợc một ban quản lý thiết bị gồm 5 ngƣời, Việc quản lý của ban thiết bị này chủ yếu đang áp dụng trên các công cụ thủ công, sổ sách, các tập tin dạng văn bản Word, Excel. Nên việc quản lý gặp rất nhiều khó khăn vì các thiết bị của toàn Đại học năm ở các vị trí địa lý và phân cấp chức năng quản lý khác nhau. Nhu cầu sử dụng một HTTT Quản lý thiết bị của ĐH TN là rất cần thiết và cấp bách hiện nay. Hệ thống đó phải khắc phục đƣợc một số tồn tại theo kiểu quản lý thủ công (Báo cáo nhanh về số lƣợng và giá trị các thiết bị trong toàn Đại học, việc điều chuyển các thiết bị trong đại học có hiệu quả cao, quản lý tài sản công một cách hiệu quả hơn …) Vì vậy trong luận văn này em muốn nghiên cứu, tìm hiểu về phân tích thiết kế hệ thống, và đặc biệt là ứng dụng phân tích thiết kế trong lĩnh vực Quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên. Phần mềm này đem lại những lợi ích trong việc Quản lý thiết bị của Đại học. Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 8 Chƣơng I. CƠ SỞ LÝ THUYẾT QUY TRÌNH PHÂN TÍCH VÀ THIẾT KẾ HỆ THỐNG THEO HƢỚNG CÓ CẤU TRÖC 1.1. Khái niệm phân tích và thiết kế hệ thống. Phân tích hệ thống là việc sử dụng các phƣơng pháp và công cụ để nhận thức và hiểu biết đƣợc hệ thống, tìm các giải pháp giải quyết các vấn đề phức tạp đặt ra cho hệ thống. Phân tích hệ thống nhằm xác định nhu cầu thông tin của tổ chức. Nó sẽ cung cấp những dữ liệu cơ sở cho việc thiết kế Hệ thống thông tin (HTTT) sau này. Phân tích chi tiết bào gồm phân tích dữ liệu và phân tích các hoạt động sử lý mà HTTT tƣơng lai sẽ sử dụng và thực hiện. Phân tích là hoạt động tiếp nối hoạt động khảo sát theo một quy trình nhằm hiểu rõ một hiện tƣợng hay một vấn đề nào đó diễn ra trong đời sống xã hội. Phân tích hệ thống găn liền với việc nghiên cứu chi tiết vấn đề, hiện tƣợng và đƣa ra những quy luật hoạt động của chúng. Phân tích là quá trình triển khai mà nhà thiết kế hệ thống phải làm để tự giải thích cho những vƣớng mắc và để hiểu hệ thống một cách rõ ràng hơn. Phân tích là công việc trung tâm khi sây dựng một HTTT. Phân tích hệ thống gồm nhiều giai đoạn và khởi sự ngay trong giai đoạn lập kế hoạch vì công việc tìm hiểu nhu cầu và khả năng thực tế đã bắt đầu ngay từ khi vạch chiến lƣợc. Việc phân tích đƣợc chia thành nhiều công đoạn cụ thể. Cùng với phân tích, thiết kế là giai đoạn trung tâm trong quá trình phát triển cho bất kỳ sản phẩm hay hệ thống công nghệ nào. Thiết kế là quá trình xác định và xây dựng giải pháp kỹ thuật dựa trên máy tính cho các yêu cầu nghiệp vụ đƣợc xác định trong phân tích hệ thống. Thiết kế hệ thống là nhằm đƣa ra những phƣơng pháp tốt, những cách tiếp cận để thực hiện việc quản lý, vận hành hệ thống một cách tốt nhất, hiệu quả nhất. Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 9 Mục đích của việc Phân tích và thiết kế là hƣớng tới HTTT mới có khả năng hỗ trợ ra Quyết định, hƣớng tới chƣơng trình cài đặt dễ sửa chữa, hệ thống dể sử dụng, có độ chính xác cao. 1.2. Một số phƣơng pháp Phân tích và thiết kế hệ thống. Lịch sử hình thành và phát triển các phƣơng pháp phân tích và thiết kế HTTT có từ lâu và rất đa dạng. Phƣơng pháp phân tích thiết kế hệ thống hi._.ện đại ra đời là quá trình tiếp nối các phƣơng pháp phân tích cổ điển. Từ sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ thông tin trong vài ba thập niên trở lại đây, các tổ chức mà con ngƣời muốn tự động hóa càng ngày càng phức tạp, yêu cầu tự động hóa càng cao và các đòi hỏi của ngƣời dùng càng khắt khe hơn, các phƣơng pháp phân tích thiết kế đã không ngừng đƣợc hoàn thiện. Cho tới nay trên thế giới đã hình thành nhiều phƣơng pháp, nhiều trƣờng phái quan tâm đến lĩnh vực này. 1.2.1 Phương pháp phân tích thiết kế có cấu trúc (SADT-Structured Analysis and Design Technique Phƣơng pháp này xuất phát từ Mỹ, ý tƣởng cơ bản của nó là Phân rã một hệ thống lớn thành các hệ thống con đơn giản. SADT đƣợc xây dựng dựa trên 7 nguyên lý sau: . Sử dụng một mô hình . Phân tích kiểu Top-down. . Dùng một mô hình chức năng và một mô hình quan niệm (còn đƣợc gọi là “mô hình thiết kế” để mô tả hệ thống. . Thể hiện tính đối ngẫu của hệ thống . Sử dụng các biểu diễn dƣới dạng đồ hoạ . Phối hợp các hoạt động của nhóm . Ƣu tiên tuyệt đối cho hồ sơ viết. Công cụ để phân tích: . Sơ đồ phân cấp chức năng nghiệp vụ. Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 10 . Sơ đồ luồng dữ liệu. . Mô hình thực thể - mối quan hệ. . Mô hình quan hệ. . Từ điển dữ liệu. . Ngôn ngữ truy vấn có cấu trúc. . Mô hình hóa logic. Phƣơng pháp phân tích thiết kế SADT có ƣu điểm là dựa vào nguyên lý phân tích có cấu trúc, thiết kế theo lối phân cấp, bảo đảm từ một dữ liệu vào sản xuất nhiều dữ liệu ra. Nhƣợc điểm của phƣơng pháp này là không bao gồm toàn bộ các tiến trình phân tích do đó nếu không thận trọng có thể đƣa đến tình trạng trùng lặp thông tin. 1.2.2. Phương pháp phân tích thiết kế Merise MERISE viết tắt từ cụm từ Methode pour Rassembler les Ideés Sans Effort. Phƣơng pháp này ra đời vào những năm cuối của thập niên 70. Xuất phát từ những suy nghĩ của một nhóm nghiên cứu đứng đầu bởi J.L.Lemoigne tại trƣờng đại học Aix-En-Provence - Pháp và những nghiên cứu hiện thực đồng thời ở Trung tâm nghiên cứu trang bị kỹ thuật (CETE), dƣới sự lãnh đạo của H.Tardien.Trong sự phát triển nhanh chóng của công nghệ mới, MERISE dựa trên 3 mặt cơ bản sau: Mặt thứ nhất: quan tâm đến chu kỳ sống (life cycle) của HTTT qua các giai đoạn: Thai nghén (Gestation) - Quan niệm/Ý niệm - Quản trị - Chết. Chu kỳ sống này có thể kéo dài từ 15 đến 20 năm đối với các HTTT lớn. Mặt thứ hai: đề cập đến chu kỳ đặc trƣng của HTTT , còn đƣợc gọi là chu kỳ trừu tƣợng. Mỗi tầng đƣợc mô tả dƣới dạng mô hình tập trung bao gồm tập hợp các thông số chính xác. Theo đó khi những thông số của tầng dƣới tăng trƣởng, tầng đang mô tả không biến đổi và nó chỉ thay đổi khi các thông số của mình thay đổi. Mỗi mô hình đƣợc mô tả thông qua một hình Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 11 thức dựa trên các quy tắc, nguyên lý ngữ vựng và cú pháp quy định. Có những quy tắc cho phép chuyển từ mô hình này sang mô hình khác một cách tự động nhiều hoặc ít. Mặt thứ ba: mặt này liên quan đến chu kỳ các quyết định cần phải đƣa ra trong các chu kỳ sống của sản phẩm. Đặc trƣng của phƣơng pháp Merise là tách rời dữ liệu và xử lý nhằm đảm bảo tính khách quan trong quá trình phân tích và cung cấp đầy đủ các mô hình để diễn đạt các bƣớc cập nhật. Hệ thống bao gồm dữ liệu và xử lý đƣợc biểu diễn ở ba mức: -Mức quan niệm (Concept): xác định các thành phần của dữ liệu và xử lý. -Mức tổ chức (Oganization): chi tiết hóa những quan hệ giữa chúng. -Mức tác nghiệp (Physic): các thành phần đƣợc thể hiện trong thực tế nhƣ thế nào. Công cụ để phân tích: Trên cơ sở ba mức bất biến của HTTT , phƣơng pháp phân tích thiết kế Merise sử dụng các mô hình tƣơng ứng trên các mức này để phân tích thiết kế một HTTT . MỨC DỮ LIỆU XỬ LÝ Mức quan niệm MH quan niệm về dữ liệu MH quan niệm về xử lý Mức tổ chức MH tổ chức về dữ liệu MH tổ chức về xử lý Mức vật lý MH vật lý về dữ liệu MH vật lý về xử lý Ƣu điểm của phƣơng pháp phân tích thiết kế MERISE là có cơ sở khoa học vững chắc. Hiện là một trong những phƣơng pháp đƣợc dùng nhiều ở Pháp và Châu Âu khi phải phân tích các hệ thống lớn. Nhƣợc điểm của phƣơng pháp này là cồng kềnh. Do đó, để giải quyết các ứng dụng nhỏ phƣơng pháp này thƣờng đƣa đến việc kéo dài thời gian. 1.2.3. Phương pháp phân tích MCX (Méthode de xavier castellani) Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 12 Phƣơng pháp phân tích MCX có nguồn gốc từ Pháp, do giáo sƣ của Học viện Tin học cho các xí nghiệp IIE (Institut Informatique d’Entrerise) sáng tạo. Phƣơng pháp phân tích MCX dựa trên các nguyên lý và đặc trƣng cơ bản sau: Cho phép xây dựng đƣợc một mô hình tổng quát chính xác để biểu diễn HTTT hoặc các phân hệ của HTTT . Cho phép phân tích, nắm dữ liệu, quá trình xử lý và truyền thông của HTTT . Cho phép lƣợng hoá các xử lý. MCX có ƣu điểm là thích hợp với việc thực hành. Nhƣợc điểm là rƣờm rà. 1.2.4. Phương pháp phân tích GLACSI (Groupe d’ Animation et de Liaison pour l’ Analyse et de conception de Système d’ Information) Phƣơng pháp này cũng có nguồn gôc từ Pháp, ra đời vào tháng 4 năm 1982. Tác giả của nó là một nhóm giáo sƣ của Học viện Công nghệ Pháp (IUT). Nội dung cơ bản của phƣơng pháp là trình bày một tập hợp các công cụ và nguyên liệu để tiến hành các giai đoạn cơ bản sau đây của tiến trình phân tích:  Nghiên cứu hệ thống  Nghiên cứu hiện trạng  Nghiên cứu khả thi  Phân tích chức năng  Mô hình dữ liệu  Mô hình xử lý  Phân tích cấu trúc  Tổ chức dữ liệu: ở mức logic và mức vật lý  Tổ chức xử lý: xử lý theo lô, xử lý theo thời gian thực Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 13  Môi trƣờng tiếp nhận: máy tính, mạng máy tính, ngôn ngữ, các phần mềm chuyên dụng  Giao diện ngƣời-máy Nhƣợc điểm của phƣơng pháp là chƣa thử nghiệm nhiều trong thực tế. Ƣu điểm của phƣơng pháp là một công cụ tốt để giảng dạy. 1.2.5. Phương pháp phân tích hướng đối tượng (OOAD: Object Oriented Analysis and Design) Phƣơng pháp phân tích hƣớng đối tƣợng hình thành giữa thập niên 80 dựa trên ý tƣởng lập trình hƣớng đối tƣợng. Phƣơng pháp này đã phát triển, hoàn thiện và hiện nay rất phổ dụng. Lối tiếp cận hƣớng đối tƣợng là một lối tƣ duy về vấn đề theo lối ánh xạ các thành phần trong bài toán vào các đối tƣợng ngoài đời thực. Với lối tiếp cận này, chúng ta xác định các đối tƣợng, chúng tƣơng đối độc lập với nhau. Sau đó ta có thể xây dựng ứng dụng bằng cách chắp các đối tƣợng đó lại với nhau. Khi đã xây dựng một số đối tƣợng căn bản trong thế giới máy tính, bạn có thể chắp chúng lại với nhau để tạo ứng dụng của mình. Nó dựa trên một số khái niệm cơ bản sau: Ðối tƣợng (Object): gồm dữ liệu và thủ tục tác động lên dữ liệu này. Ðóng gói (Encapsulation): Không cho phép tác động trực tiếp lên dữ liệu của đối tƣợng mà phải thông qua các phƣơng thức trung gian. Lớp (Class): Tập hợp các đối tƣợng có chung một cấu trúc dữ liệu và cùng một phƣơng thức. Kế thừa (Heritage): tính chất kế thừa là đặc tính cho phép định nghĩa một lớp mới từ các lớp đã có bằng cách thêm vào đó những dữ liệu mới, các phƣơng thức mới có thể kế thừa những đặc tính của lớp cũ. 1.3. Quy trình phát triển HTTT . Mọi phƣơng pháp phân tích thiết kế HTTT phải trải qua các giai đoạn sau: Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 14  Nghiên cứu nhu cầu (hệ thống cần gì?)  Nghiên cứu khả thi (cân nhắc giữa nhu cầu và khả năng)  Đề xuất một kiểu kiến trúc mới của hệ thống  Mã hóa (tổ chức dữ liệu và lập trình)  Thử nghiệm và khai thác Quá trình phát triển của HTTT phải bắt đầu từ tình trạng của HTTT cũ và từ sự thiếu hiệu quả của hệ thống cũ so với nhiệm vụ đặt ra của tổ chức. 1.3.1. Lập kế hoạch (khảo sát hệ thống): Đây là giai đoạn đầu tiên thông qua việc tiếp xúc giữa ngƣời phân tích và chủ đầu tƣ nhằm xác định các công việc cần thiết trƣớc khi có thể tiến hành nghiên cứu các lĩnh vực, bộ phận, hệ thống con, các tổ chức có liên quan đến HTTT cần xây dựng. Giai đoạn này là làm rõ đƣợc ý muốn của chủ đầu tƣ là: Hệ thống cũ họat động nhƣ thế nào? Xác định hệ thống mới phải làm nhƣ thế nào? Hệ thống cũ làm gì? Tìm hiểu yêu cầu thực tế và yêu cầu sử dụng. Mã hóa, chuyển giao, bảo trì. Bắt đầu THỰC HIỆN PHÂN TÍCH THIẾT KẾ Hệ thống mới phải làm gì? Hình 1.1: Sơ đồ xây dựng một HTTT tin học hóa Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 15 xây dựng 1 HTTT mới hay nâng cấp 1 HTTT cũ. Mục đích cần làm sáng tỏ những vấn đề sau:  Có cần thiết xây dựng HTTT mới hoặc nâng cấp HTTT cũ không? Nếu có,  Thời gian bắt đầu, thời gian kết thúc  Ƣớc tính chi phí thực hiện  Nhân lực, vật lực phục vụ cho hệ thống tƣơng lai.  Có ích lợi và những cản trở gì.  Trách nhiệm mỗi bên cũng đƣợc thỏa thuận sơ bộ vào giai đoạn này. Nói tóm lại, kết thúc của giai đoạn này là một hợp đồng không chính thức giữa ngƣời phân tích thiết kế và chủ đầu tƣ. 1.3.2. Phân tích: Là giai đoạn trung tâm khi xây dựng 1 HTTT , giai đoạn này bao gồm các giai đoạn và khởi sự ngay trong giai đoạn lập kế hoạch. Phân tích bao gồm các công đoạn sau: 1.3.2.1. Phân tích hiện trạng: Giai đoạn này nhằm hiểu rõ tình trạng hoạt động của hệ thống cũ trong mục đích hoạt động của tổ chức. Cụ thể, nó bao gồm các công việc: - Tìm hiểu hiện trạng: thông qua việc nghiên cứu hồ sơ, tài liệu để tìm hiểu thông tin chung về ngành dọc của tổ chức. - Tìm hiểu hoạt động hiện tại của tổ chức - Xác định các thành phần tham gia trong tổ chức - Các nhiệm vụ của các tổ chức thành viên và các tổ chức bên ngoài có liên quan - Các mối quan hệ thông tin giữa các thành viên trong tổ chức 1.3.2.2. Phân tích khả thi và lập hồ sơ nhiệm vụ: Phân tích khả thi phải tiến hành trên 3 mặt: Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 16 . Phân tích khả thi về kỹ thuật: xem xét khả năng kỹ thuật hiện có để đề xuất giải pháp kỹ thuật áp dụng cho HTTT mới. . Phân tích khả thi kinh tế: xem xét khả năng tài chính để chi trả cho việc xây dựng HTTT mới cũng nhƣ chỉ ra những lợi ích mà hệ thống sẽ đem lại. . Phân tích khả thi hoạt động: khả năng vận hành hệ thống trong điều kiện khuôn khổ, điều kiện tổ chức và quản lý cho phép của tổ chức. Sau đó, ngƣời phân tích phải định ra một vài giải pháp và so sánh, cân nhắc các điểm tốt và không tốt của từng giải pháp. Tóm lại, trong giai đoạn này ngƣời phân tích phải tìm ra một điểm cân bằng giữa nhu cầu và khả năng. Sau khi đã chọn lựa xong giải pháp ngƣời phân tích cần phải lập hồ sơ nhiệm vụ. Công việc này nhằm mục đích: - Định hình các chức năng hệ thống cần đạt đƣợc. - Định ra các thủ tục xây dựng quan niệm và thực hiện hệ thống. - Định hình sơ lƣợc giao diện của hệ thống với ngƣời sử dụng (NSD) trong tƣơng lai. Làm các bản mẫu (prototype) để NSD hình dung đƣợc hệ thống trong tƣơng lai. Tóm lại, lập hồ sơ nhiệm vụ là một thỏa thuận không chính thức giữa 3 phía: Ngƣời phân tích, Chủ đầu tƣ và NSD. 1.3.2.3. Xây dựng mô hình hệ thống chức năng: Ngƣời phân tích dựa vào kết quả phân tích để xây dựng mô hình nghiệp vụ của hệ thống, từ đó làm rõ mô hình thông tin và mô hình họat động của hệ thống. Trong toàn bộ hoạt động phân tích thì đây là giai đoạn quan trọng nhất. Quá trình tìm hiểu và xây dựng mô hình hệ thống đƣợc gọi là hoàn tất nếu không còn một phản hồi nào từ phía chủ đầu tƣ. Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 17 1.3.3. Thiết kế: Thiết kế và phân tích không phải là hai giai đoạn rời nhau. Thiết kế hệ thống sẽ cho một phƣơng án tổng thể hay một mô hình đầy đủ của HTTT . Nó bao gồm tất cả các đặc tả về hình thức và cấu trúc của hệ thống. Trong giai đoạn thiết kế ngƣời phân tích phải xác định một cách chi tiết: - Các thông tin. - Các qui tắc phát sinh, tiếp nhận và xử lý thông tin - Các kiểu khai thác - Các phƣơng tiện cứng và mềm đƣợc sử dụng trong hệ thống. Tóm lại, thiết kế bao gồm các công việc sau:  Thiết kế dữ liệu: xác định các đối tƣợng (tập thực thể) và cấu trúc dữ liệu đƣợc sử dụng trong hệ thống.  Thiết kế chức năng: định ra các modun xử lý thể hiện các chức năng xử lý của HTTT .  Thiết kế giao diện: chi tiết hóa hình thức giao tiếp ngƣời - máy  Thiết kế an toàn hệ thống  Thiết kế phần cứng: tính toán các yêu cầu kỹ thuật cho hệ thống  Dự kiến nhân sự tại các vị trí công tác của hệ thống. 1.3.4. Giai đoạn thực hiện Trong giai đoạn này xây dựng hệ thống bao gồm xây dựng các file cơ bản. Viết các chƣơng trình thực hiện các chức năng của hệ thống mới tƣơng ứng với các kiểu khai thác đã đặt ra. Thực chất của giai đoạn này là thực hiện mã hóa dữ liệu và giải thuật nên còn đƣợc gọi là giai đoạn mã hóa (coding) Một trong những nhiệm vụ quan trọng của giai đoạn này là làm tài liệu sử dụng để cho hƣớng dẫn cho NSD và làm tài liệu kỹ thuật cho các chuyên gia tin học phát triển hệ thống sau này. Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 18 1.3.5. Chuyển giao hệ thống Giai đoạn này là giai đoạn cuối cùng để ngƣời phân tích hiệu chỉnh HTTT và đƣa hệ thống vào khai thác , vận hành thử bằng số liệu giả để phát hiện sai sót . Sau đó ngƣời phân tích phải đào tạo NSD tại mỗi vị trí trong hệ thống. 1.3.6. Bảo trì Là quá trình sửa đổi, khắc phục những thiếu sót của HTTT để làm cho hệ thống thích nghi hơn, thuận tiện hơn trong sử dụng. Tóm lại, quá trình xây dựng một HTTT có thể mô tả theo sơ đồ dƣới đây: 1.4. Mô hình không gian phát triển một hệ thống Mỗi bƣớc trong quá trình phân tích thiết kế là một điểm trong không gian 3 chiều đƣợc thể hiện nhƣ sau: - Chiều thành phần của HTTT (X) - Chiều mức bất biến (Y) - Chiều các giai đoạn phát triển (Z) LËp kÕ ho¹ch Thùc hiÖn Ph©n tÝch ThiÕt kÕ ChuyÓn giao B¶o tr× TỔ CHỨC Hình 1.2: Sơ đồ xây dựng HTTT Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 19 1.4.1. Mức quan niệm Mức quan niệm của một HTTT là sự mô tả mục đích HTTT đó và những ràng buộc phải tôn trọng trong mối quan hệ với mục đích của hệ thống. Các mô tả này phải độc lập với mọi giải pháp cài đặt sau này. Ví dụ, HTTT quản lý các chuyến bay của một công ty hành không. Cụ thể, ở mức quan niệm người ta cần mô tả: - Các đối tƣợng đƣợc sử dụng trong hệ thống. - Các hiện tƣợng và các mối quan hệ thông tin giữa các đối tƣợng, giữa các hệ thống con trong hệ thống và giữa hệ thống với môi trƣờng bên ngoài. - Thứ tự công việc đƣợc thực hiện trong hệ thống. - Các qui tắc biến đổi, công thức tính toán, thuật toán. - Các nhiệm vụ mà hệ thống phải thực hiện và các ràng buộc mà hệ thống phải tôn trọng. Có 3 loại quy tắc: + Qui tắc quản ly ́: qui định mục tiêu và ràng buộc của hệ thống (thƣờng là những quy định, luật lệ áp đặt từ môi trƣờng ngoài). Ví dụ: "SV phải nộp Thông tin Xử lý Con người Thiết bị Mức Vật lý Mức Logic Mức tổ chức Mức Quan niệm Lập kế hoạch Phân tích Thiết kế Thực hiện Chuyển giao Bảo trì Hình 1.3: Sơ đồ 3 chiều không gian phát triển hệ thống Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 20 học phí khi vào học", "doanh nghiệp phải đong thuế VAT". Một cách để xem xét một quy tắc có phải là quy tắc quản lý không là nếu hủy bỏ quy tắc này thì hệ thống có nguy cơ bị phá vỡ không? + Qui tắc tổ chức: qui tắc liên quan đến giải pháp họat động của hệ thống. + Qui tắc kỹ thuật: qui tắc liên quan đến các yêu cầu kỹ thuật để đảm bảo hệ thống có thể họat động đƣợc. Tóm lại ở mức quan niệm cần trả lời các câu hỏi: . Chức năng của HTTT là gì? . HTTT cần những yếu tố gì? . Hệ thống gồm những dữ liệu và các quy tắc quản lý nhƣ thế nào? 1.4.2. Mức tổ chức Mục đích của mức tổ chức là xác định các phƣơng tiện, nhân lực, máy móc, cách tổ chức để cung cấp các thông tin cho NSD đúng thời hạn và đủ độ tin cậy. Tại mức này, cần trả lời các câu hỏi: Ai làm? Làm ở đâu? Làm khi nào? Thông tin ở mức tổ chức đƣợc mô tả theo giải pháp cơ sở dữ liệu và thực chất là quan hệ logic của chúng. Do đó, đối với dữ liệu mức tổ chức còn gọi là mức logic. 1.4.3. Mức logic Quy định các công cụ tin học mà các công cụ này đƣợc NSD dùng trong các thao tác xử lý. 1.4.4. Mức vật lý (tác nghiệp) Đây là mức ít trừu tƣợng nhất vì nó chính là hệ thống có thể họat động và vận hành. Tại mức này, cần trả lời các câu hỏi hệ thống hoạt động nhƣ thế nào? Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 21 Mục tiêu của mức vật lý là xác định cách thực hiện của HTTT trong một môi trƣờng cài đặt nào đó, thông tin ở đây đƣợc mô tả với các cấu trúc, giá mang và phƣơng thức truy nhập. 1.5. Phƣơng pháp luận phát triển hệ thống Phƣơng pháp luận phát triển hệ thống là một quy trình phát triển chuẩn hóa xác định một tập các hoạt động, phƣơng pháp, thực nghiệm, kết quả và các công cụ tự động hóa mà những ngƣời phát triển hệ thống và ngƣời quản lý dự án dùng để phát triển và cải thiện không ngừng các HTTT và phần mềm Các phương pháp luận phát triển hệ thống - Phát triển ứng dụng nhanh có kiến trúc (Architected Rapid Application Development - Architected RAD) - Phƣơng pháp luận phát triển hệ thống động (Dynamic Systems Development Methodology - DSDM) - Phát triển ứng dụng kết hợp (Joint Application Development - JAD) - Công nghệ thông tin (Information Engineering - IE) - Phát triển ứng dụng nhanh (Rapid Application Development - RAD) - Quy trình hợp nhất Rational (Rational Unified Process - RUP) - Phân tích và thiết kế hƣớng cấu trúc - Lập trình eXtreme (eXtremeProgramming - XP) VI. Cách tiếp cận phƣơng pháp phân tích thiết kế có cấu trúc (SADT) Đặc trƣng của phƣơng pháp hƣớng cấu trúc là phân chia chƣơng trình chính thành nhiều chƣơng trình con, mỗi chƣơng trình con nhằm đến thực hiện một công việc xác định. Trong phƣơng pháp hƣớng cấu trúc, phần mềm đƣợc thiết kế dựa trên một trong hai hƣớng: Hƣớng dự liệu và hƣớng hành động. Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 22 - Các tiếp cận hƣớng dự liệu xây dựng phần mềm dựa trên việc phân rã phần mềm theo các chức năng cần đáp ứng và dữ liệu cho các chức năng đó. Cách tiếp cận hƣớng dữ liệu sẽ giúp cho những ngƣời phát triển hệ thống dễ dàng xây dựng ngân hàng dữ liệu. - Các tiếp cận hƣớng hành động lại tập trung phân tích hệ phần mềm dựa trên các hoạt động thực thi các chức năng của phần mềm đó. Cách thực hiện của phƣơng pháp hƣớng cấu trúc là phƣơng pháp thiết kế từ trên xuống (top-down). Phƣơng pháp này tiến hành phân rã bài toán thành các bài toán nhỏ hơn, rồi tiếp tục phân rã các bài toán con đến khi nhận biết đƣợc các bài toán có thể cài đặt đƣợc ngay trên các công cụ, ngôn ngữ lập trình hƣớng cấu trúc. Phƣơng pháp hƣớng cấu trúc có ƣu điểm là tƣ duy phân tích thiết kế rõ ràng, chƣơng trình sáng sủa dễ hiểu. Tuy nhiên, phƣơng pháp này cũng có những nhƣợc điểm của nó. - Không hỗ trợ tái sử dụng lại. Các chƣơng trình hƣớng cấu trúc phụ thuộc chặt chẽ vào cấu trúc dữ liệu và bài toán cụ thể, do đó không thể tái dùng lại các modul nào đó của phần mềm này cho phần mềm mới với các yêu cầu về dữ liệu khác. - Không phù hợp cho phát triển các phần mềm lớn. Nếu HTTT lớn, việc phân ra thành các bài toán con cũng nhƣ phân các bài toán con thành các modul và quản lý mối quan hệ giữa các modul đó sẽ không dễ dàng và dễ gây ra các lỗi trong phân tích và thiết kế hệ thống, cũng nhƣ khó kiểm thử và bảo trì. 1.6. Phân tích hệ thống Là giai đoạn trung tâm đầu tiên trong chu trình phát triển hệ thống. Chính kế hoạch phát triển hệ thống sẽ cung cấp đủ thông tin khái quát nhất về hệ thống thực để tiến hành phân tích. Mục tiêu của giai đoạn này là xác định Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 23 những dữ liệu nào, thông tin nào và dịch vụ xử lý thông tin nào cần cho hệ thống tƣơng lai. Kết quả phân tích đó chính là cơ sở nền tảng để đề xuất và hƣớng tới một chiến lƣợc thiết kế khả thi. 1.6.1. Biểu đồ phân cấp chức năng nghiệp vụ BFD (Business Function Diagram) Biểu đồ chức năng nghiệp vụ là một sơ đồ hình học dùng để mô tả sự phân rã có thứ bậc các chức năng của hệ thống từ đại thể đến chi tiết. Mỗi nút trong biểu đồ là một chức năng, các chức năng này có quan hệ bao hàm với nhau và chúng đƣợc nối với nhau bằng các cung để tạo nên một cấu trúc cây (top – down). Ký hiệu trong biểu đồ: - Hình chữ nhật có tên chỉ chức năng ở bên trong. - Đƣờng thẳng gấp khúc để nối các chức năng ở mực trên và các chức năng ở mức trực tiếp thuộc nó. Ví dụ: Biểu đồ chức năng nghiệp vụ của HTTT “quản lý doanh nghiệp” Quản lý Doanh nghiệp Quản lý Nhân sự Quản lý Vật tư Quản lý Tài chính Tài sản cố định Thiết bị Lương tiền Kế toán Hình 1.4: Vi dụ Biểu đồ chức năng nghiệp vụ của HTTT “quản lý doanh nghiệp” Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 24 Có hai dạng để biểu diễn mô hình chức năng nghiệp vụ là dạng phân cấp chức năng dạng chuẩn và dạng công ty. 1.6.1.1. Xây dựng BFD theo phân cấp chức năng: Để hình thành biểu đồ phân cấp chức năng ngƣời ta phân chia một chức năng của một bộ phận thành các chức năng con và dựa trên nguyên tắc sau:  Tính thực chất của mỗi chức năng: mỗi chức năng đƣợc phân rã từ một chức năng ở mức trên phải là một bộ phận thực sự tham gia thực hiện chức năng đã phân rã ra nó. Do đó, để hình thành một mức tiếp theo, ngƣời phân tích phải đặt câu hỏi “để hoàn thành chức năng này thì các chức năng con nào sẽ đƣợc thực hiện?”  Tính đầy đủ của mỗi chức năng con: Việc thực hiện các chức năng ở mức kế tiếp phải bảo đảm thực hiện đƣợc chức năng mức trên đã phân rã ra chúng  Bố trí, sắp xếp các chức năng: khi thiết lập biểu đồ BFD không nên có quá 6 mức, một hệ thống nhỏ thông thƣờng có khoảng 3 mức. Mỗi chức năng trong mô hình có thể có nhiều chức năng con. Ở mỗi mức các chức năng con nên đặt trên cùng một hàng. Sơ đồ nên cân bằng, nghĩa là các chức năng cùng một mức nên có kích thƣớc và độ phức tạp tƣơng đƣơng nhau.  Đặt tên cho chức năng: Mỗi chức năng nên có một tên riêng đơn giản nhƣng thể hiện bao quát các chức năng con và phản ánh đƣợc thực tế nghiệp vụ của nó.  Mô tả chi tiết chức năng lá: các chức năng cuối cùng của một BFD đƣợc gọi là chức năng lá. Các chức năng này thực hiện trực tiếp công việc của hệ thống nên nó cần phải đƣợc mô tả một cách trình tự và chi tiết. Ví dụ: BFD về “Quản lý trông giữ xe” Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 25 1.6.1.2 Xây dựng BFD theo dạng công ty: BFD dạng công ty đƣợc sử dụng để mô tả chức năng tổng quát của tổ chức, thƣờng đƣợc sử dụng trong các hệ thống lớn, đòi hỏi phải phân tích sao cho dữ liệu phải đƣợc xử lý và sử dụng chung trong toàn bộ hệ thống. Để mô tả BFD dạng công ty phân tích viên phải xác định tất cả các chức năng nghiệp vụ ở mức cao nhất của tổ chức và chú ý rằng bất kỳ dự án nào cũng là bộ phận của một hoặc nhiều chức năng cao nhất này. Ví dụ: Biểu đồ chức năng nghiệp vụ mức cao nhất của HTTT quản lý đào tạo trong một trƣờng đại học. Quản lý trông giữ xe 1. QL. nhận xe 2. QL. trả xe 3. Giải quyết sự cố 1.1 Nhận dạng xe 1.2 Ktra chổ trống 1.3 Ghi vé xe 1.4 Ghi số xe vào 2.1 Kiểm tra vé 2.2 Đối chiếu vé 2.3 Thanh toán 2.4 Ghi số xe ra 3.1 Kiểm tra sổ gửi 3.2 Ktra hiện trường 3.3 Lập biên bản 3.4 Thanh toán sự cố Quản lý Đào tạo Quản lý Sinh viên Quản lý Giáo viên Quản lý Môn học Hình 1.5: Ví dụ: BFD về “Quản lý trông giữ xe” Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 26 Chú ý: cần phân biệt một BFD với một sơ đồ tổ chức của một cơ quan. Sơ đồ tổ chức của một cơ quan mô tả các bộ phận, các tổ chức hợp thành của cơ quan đó nên cũng có dạng hình cây. Sơ đồ tổ chức thƣờng dùng để mô tả luồng thông tin đi từ bộ phận này đến bộ phận khác trong tổ chức. 1.6.2. Biểu đồ quan hệ thực thể (ERD) 1.6.2.1. Thực thể Thực thể là một tập các thể hiện của đối tƣợng mà nó biểu diễn Thực thể phải có một tên duy nhất (một danh từ số ít), từ định danh duy nhất và ít nhất một thuộc tính (chính là từ định danh) Các loại thực thể có thể có: o Con ngƣời: là những ngƣời thực hiện chức năng nào đó trong hoặc ngoài hệ thống. Ví dụ: công ty, khách hàng, phòng ban, bộ phận, nhân viên, giáo viên, sinh viên, nhà cung cấp… o Địa điểm: là nơi đƣợc sử dụng bởi con ngƣời. Ví dụ: nơi bán hàng, toà nhà, phòng, chi nhánh… o Vật thể: là những đối tƣợng vật lý thấy rõ. Ví dụ: sách, tạp chí, sản phẩm, nguyên liệu thô, công cụ… o Sự kiện: là những gì xảy ra theo thời gian hoặc theo một quy trình nhất định. Ví dụ: giải thƣởng, sự huỷ bỏ, chuyến bay, giờ học, việc lập hoá đơn, việc đặt hàng, việc đăng ký, sự gia hạn, sự đặt chỗ, việc bán hàng… o Khái niệm: là những gì không thể nhìn thấy đƣợc. Ví dụ: tài khoản, khoảng thời gian, khoá học, nguồn tài chính, quy tắc, luật lệ… Trong ERD, thực thể đƣợc ký hiệu là một hình chữ nhật, mỗi thực thể tƣơng đƣơng với một bảng dữ liệu trong cơ sở dữ liệu của hệ thống. Thể hiện của thực thể: là một thực thể cụ thể. Ví dụ thực thể SinhVien có thể có nhiều thể hiện nhƣ Hùng, Thành, Khánh… 1.6.2.2. Thuộc tính Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 27 Mỗi thực thể bao gồm nhiều thông tin, mỗi thông tin là một thuộc tính của tập thực thể, ứng với một trƣờng trong bảng dữ liệu tƣơng ứng. Ví dụ: khách hàng Nguyễn Văn A có năm sinh là 1981, có số điện thoại là 8534… . Tập thực thể khách hàng sẽ có các thuộc tính “năm sinh”, “số điện thoại”. Một thuộc tính là một đặc tính mô tả hoặc đặc điểm quan tâm của một thực thể. Kiểu dữ liệu (Data type) của một thuộc tính xác định kiểu dữ liệu có thể lƣu trữ đƣợc trong thuộc tính đó Phạm vi (Domain) của một thuộc tính xác định các giá trị mà thuộc tính đó có thể chứa một cách hợp lệ Giá trị mặc định (default value) của một thuộc tính là giá trị sẽ đƣợc ghi vào nếu không đƣợc xác định bởi ngƣời dùng 1.6.2.3. Mối quan hệ Mối quan hệ thể hiện một liên kết giữa một, hai hoặc nhiều thực thể. Nó phải có một cái tên (và có thể mang dữ liệu). Quan hệ 1-1: Là mối quan hệ trong đó một thực thể của tập thực thể này tƣơng ứng với duy nhất một thực thể của tập thực thể kia và ngƣợc lại. Ví dụ, một thực thể hóa đơn hàng chỉ ứng với duy nhất một thực thể chi tiết hóa đơn mô tả nó. Quan hệ 1-1 đƣợc biểu diễn bằng một mũi tên hai đầu hoặc là một đoạn thẳng Quan hệ này sẽ dẫn tới việc nhập chung hai tập thực thể thành một tập thực thể, tập thực thể mới phải bao gồm các thuộc tính của hai tập thực thể cũ. Quan hệ 1-n: Là mối quan hệ mà trong đó một thực thể của tập thực thể này có quan hệ với nhiều thực thể của tập thực thể kia. Ví dụ, một khách hàng có thể đặt nhiều đơn hàng nên một thực thể khách hàng trong tập thực thể khác hàng có quan hệ với nhiều thựuc thể đơn hàng trong tập thực thể đơn hàng. Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 28 Quan hệ 1- nhiều đƣợc biểu diễn bằng một mũi tên 1 đầu hƣớng từ bên nhiều tới bên 1 hoặc là một đoạn thẳng với một đầu là trạc ba hƣớng về bên nhiều… Quan hệ này đóng vai trò rất quan trọng thể hiện mối liên hệ giữa các thực thể trong mô hình. Ở đây, thuộc tính khóa của bên một sẽ là thuộc tính kết nối của bên nhiều. Quan hệ n-n: Là mối quan hệ mà trong đó một thực thể của tập thực thể này có quan hệ với nhiều thực thể của tập thực thể kia và ngƣợc lại. Ví dụ, một nhà cung cấp trong tập thực thể nhà cung cấp có thể cung cấp nhiều loại hàng trong tập thực thể Hàng hóa và ngƣợc lại một loại hàng có thể đƣợc cung cấp bới nhiều nhà cung cấp. Quan hệ nhiều - nhiều đƣợc biểu diễn bằng một đoạn thẳng hoặc là một đoạn thẳng có trạc ba ở cả hai đầu… Quan hệ này không thể hiện đƣợc mối quan hệ giữa hai thực thể cũng nhƣ không cho thấy điều gì về mặt nghiệp vụ, nên thƣờng tách thành hai quan hệ 1- n bằng cách tạo một tập thực thể trung gian có quan hệ 1- n với cả hai tập thực thể đã có. Ví dụ với quan hệ n-n giữa nhà cung cấp và hàng hóa, ta sẽ tạo tập thực thể nhà cung cấp/hàng hóa có quan hệ là một nhà cung cấp gồm nhiều dòng nhà cung cấp/hàng hóa và một hàng hóa lại ứng với nhiều dòng nhà cung cấp/hàng hóa. Số yếu tố tài liệu hoá số lƣợng các thể hiện của một thực thể có thể có quan hệ với một thể hiện của thực thể khác trong một quan hệ Bao gồm số lớn nhất và nhỏ nhất các thể hiện Phản ánh quy tắc nghiệp vụ hoặc thực tế nghiệp vụ nó chung (ví dụ có bao nhiêu lớp học mà một sinh viên có thể tham gia, có bao nhiêu sinh viên có thể có trong một lớp học). Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 29 1.6.2.4. Chuẩn hóa dữ liệu Phân tích dữ liệu là một quá trình chuẩn bị một mô hình dữ liệu cho việc cài đặt thành một cơ sở dữ liệu đơn giản, không dƣ thừa, mềm dẻo và dễ thích ứng. Kỹ thuật cụ thể đƣợc gọi là sự chuẩn hóa. Chuẩn hóa là một kỹ thuật tổ chức các thuộc tính dữ liệu sao cho chúng đƣợc nhóm thành các thực thể không dƣ thừa, ổn định, mềm dẻo và dễ thích ứng: Không có sự lặp lại các thuộc tính ở các bảng khác nhau, trừ thuộc tính khóa và thuộc tính kết nối Không chứa các thuộc tính có giá trị là kết quả tính đƣợc của các thuộc tính khác. Ví dụ, thuộc tính giá thành là kết quả của thuộc tính số lƣợng nhân với thuộc tính đơn giá nên cần phải loại bỏ. Không có vai trò giống nhau giữa các thực thể  Khái niệm phụ thuộc hàm: Phụ thuộc hàm đơn trị: từ 1 giá trị của khóa trong bảng, ta chỉ xác định đƣợc 1 giá trị cho các thuộc tính khác.VD: với mỗi mã khách hàng, chỉ có duy nhất một giá trị Họ tên, số điện thoại, địa chỉ… Phụ thuộc hàm đa trị: 1 giá trị của khóa trong bảng lại ứng với nhiều giá trị của các thuộc tính khác. ._.Khóa Tham chiếu Not Null # MaDichChuyen Text 20 Mã dịch chuyển PK/FK DichChuyenTaiSan  # MaTSTB Text 40 Mã tài sản thiết bị PK/FK TaiSanThietBi # MaDVSD Text 10 Mã đơn vị chuyển FK DonViSuDung # MaDVSD Text 10 Mã đơn vị nhận FK DonViSuDung Bảng 13: Tài sản phụ (TaiSanPhu) Tên trƣờng Kiểu trƣờng Độ rộng / Định dạng Diễn giải Khóa Tham chiếu Not Null # MaTSTBPhu Text 40 Mã tài sản thiết bị phụ PK  # MaNhom Text 10 Mã nhóm FK NhomT aiSan TenTS Text 50 Tên tài sản NgayNamSD Date/Time dd/mm/yyyy Tháng năm đƣa vào SD NuocSX Text 20 Nƣớc SX DVT Text 20 ĐVT ThongSoKyThuat Memo Thông số kỹ thuật BaoHanh Number Tháng Số tháng bảo hành # MaDVCC Text 10 Mã đơn vị cung cấp FK DonViC ungCap Bảnh 3.2: Các bảng cơ sở dữ liệu vật lý Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 96 3.2.6. Xác định sơ đồ luồng dữ liệu hệ thống 3.2.6.1. Sơ đồ hệ thống cho biểu đồ 1.1 Mua sắm tài sản Tiến trình “1.1.2 Ghi sổ quản lý tài sản” - Xử lý theo lo mỗi khi có tài sản thiết bị đƣợc mua về - Nhập thông tin của tài sản thiết bị, chọn lựa theo phân nhóm tài sản đã có trong bảng nhóm tài sản 3.2.6.2. Sơ đồ hệ thống cho biểu đồ 1.2 Bàn giao tài sản Tiến trình “1.1.2 Ghi thông tin đơn vị sử dụng vào sổ QLTS” - Xử lý theo lo mỗi khi có tài sản thiết bị đƣợc bàn giao - Chỉ cần nhập mã tài sản thiết bị, thông tin tài sản đã có, chọn lựa đơn vị sử dụng đã có trong bảng đơn vị sử dụng Thông tin tài sản thiết bị và đơn vị sử dụng TaiSanThietBi 1 Máy thực hiện 1 tiến trình “1.2.2 Ghi thông tin đơn vị sử dụng vào sổ QLTS” 1.2.1 Bàn giao trực tiếp cho người sử dụng 1.2.2 Ghi thông tin đơn vị sử dụng vào sổ DCTS Quản trị thiết bị Thông tin tài sản bàn giao DonViSuDung 4 Quản trị thiết bị Chứng kiến bàn giao tài sản NSD tài sản Tiếp nhận tài sản Thông tin tài sản thiết bị TaiSanThietBi 1 Máy thực hiện 1 tiến trình “1.1.2 Ghi sổ quản lý tài sản” 1.1.1 Tổ chức mua sắm 1.1.2 Ghi Sổ QLTS Quản trị thiết bị Thông tin tài sản thiết bị NhomTaiSan 2 DonViCungCap 3 DichChuyenTaiSan 5 ChiTietDichChuyenTaiSan 6 Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 97 3.2.6.3. Sơ đồ hệ thống cho biểu đồ 2.1 Đăng ký sổ tài sản Tiến trình “2.1.1 Kiểm tra thông tin tài sản” Kế toán tài sản nhập mã hoặc tên tài sản cần đăng ký, nếu tài sản chƣa có trong cơ sở dữ liệu thì quản trị thiết bị chƣa nhập vào hoặc không có tái sản đó, nếu tài sản đó đã có thì thông tin tài sản đó đƣợc chuyển đến tiến trình 2.1.2 Tiến trình “2.1.2 Ghi sổ đăng ký tài sản” Thông tin đƣợc cập nhật lƣu trong sổ đăng ký tài sản 3.2.6.4. Sơ đồ hệ thống cho biểu đồ 2.2 Lập thẻ tài sản Tiến trình “2.2.1 Kiểm tra tài sản cố định” Nếu tài sản đạt 2 tiêu chuẩn sau là tài sản cố định - Tài sản có nguyên giá “giá trị” >= 10.000.000đồng - Năm sử dụng >= 1 năm Thông tin tài sản thiết bị Máy thực hiện 2 tiến trình “2.1.1 Kiểm tra thông tin tài sản; 2.1.2 Ghi sổ đăng ký tài sản ” 2.1.1 Kiểm tra thông tin tài sản 2.1.2 Ghi Sổ Đăng ký tài sản Kế toán tài sản Mã tài sản, tên tài sản cần đăng ký NhomTaiSan 2 DonViCungCap 3 TaiSanThietBi 1 DonViSuDung 4 DangKyTaiSan 7 ChiTietDangKyTaiSan 8 TaiSanThietBi 1 Thông tin tài sản cố định Máy thực hiện 2 tiến trình “2.2.1 Kiểm tra tài sản cố định; 2.2.2 Ghi thẻ tài sản cố định ” 2.2.1 Kiểm tra Tài sản cố định 2.2.2 Ghi thẻ tài sản cố định Kế toán tài sản Mã tài sản, tên tài sản cần đăng ký NhomTaiSan 2 DonViCungCap 3 TaiSanThietBi 1 Tỷ lệ hao mòn 6 TheTaiSanCoDinh 7 DonViSuDung 8 Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 98 3.2.7. Chức năng của chương trình Quản lý tài sản, thiết bị ĐHTN 1. Tổ chức thực hiện việc đầu tư mua sắm tài sản 2. Quản lý đăng ký lập thẻ tài sản 3. Bán, thanh lý, dịch chuyển tài sản 2.1 Đăng ký TS 2.2 Lập thẻ TS 3.1 Thanh lý tài sản 3.2 Dịch chuyển TS 3.3 Giảm tài sản 4. Tính khấu hao TS, KK 6. Tìm kiếm thông tin TS 6.1 Liệt kê TS theo Dmục 6.2 Tìm kiếm theo tên TS 6.3 Tìm kiếm theo mã TS 5. Báo cáo TS 5.1 Bảng tính khấu hao 5.2 Bảng tài sản 5.3 Báo cáo tình hình TS 5.4 Thẻ TS 1.1 Mua sắm TS 1.2 Bàn giao TS 4.1 Khấu hao TS tăng 4.2 Khấu hao TS giảm 4.3 TS ngừng khấu hao 4.4 Kiểm kê TS 7. Quản lý người dùng Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 99 Mô tả các chức năng của chƣơng trình 1.1. Nhập thông tin tài sản; Người thực hiện: Quản lý tài sản. 1.2. Bàn giao tài sản; Người thực hiện: Quản lý tài sản. 2.1. Đăng ký tài sản: Người thực hiện: Kế toán tai sản. 2.2. Lập thẻ tài sản. Người thực hiện: Kế toán tài sản. 3.1. Thanh lý tài sản. Người thực hiện: Quản trị thiết bị. 3.2. Dịch chuyển tài sản. Người thực hiện: Quản trị thiết bị. 3.3. Giảm tài sản. Người thực hiện: Kế toán tài sản. 4.1 Tính khấu hao tài sản tăng. Người thực hiện: Kế toán tài sản. 4.2 Tính khấu hao tài sản tăng. Người thực hiện: Kế toán tài sản. 4.3 Tài sản ngừng khấu hao. Người thực hiện: Kế toán tài sản. 4.4 Kiểm kê tài sản. Người thực hiện: Kế toán tài sản; Quản trị thiết bị 5.1. Báo cáo tính khấu hao. 5.2. Bảng tài sản. 5.3. Báo cáo tình hình tài sản. 5.4. Thẻ tài sản. 6.1. Liệt kê tài sản theo danh mục. 6.2. Tìm kiếm theo tên tài sản. 6.3. Tìm kiếm theo mà tài sản 7. Quản lý người dùng Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 100 3.2.8. Thiết kế giao diện 3.2.8.1. Xác định các giao diện nhập liệu (Suy ra từ mô hình E_R) a. Cập nhật tỷ lệ hao mòn  TỶ LỆ HAO MÕN b. Cập nhật thẻ tài sản cố định  THẺ TÀI SẢN CỐ ĐỊNH c. Cập nhật thanh lý tài sản  THANH LÝ TÀI SẢN, CHI TIẾT THANH LÝ TÀI SẢN d. Cập nhật đăng ký tài sản  ĐĂNG KÝ TÀI SẢN, CHI TIẾT ĐĂNG KÝ TÀI SẢN e. Cập nhật tài sản thiết bị  TÀI SẢN THIẾT BỊ f. Cập nhật tài sản phụ  TÀI SẢN PHỤ g. Cập nhật dịch chuyển tài sản DỊCH CHUYỂN TÀI SẢN, CHI TIẾT DỊCH CHUYỂN TÀI SẢN h. Cập nhật đơn vị cung cấp  ĐƠN VỊ CUNG CẤP i. Cập nhật nhóm tài sản  NHÓM TÀI SẢN j. Cập nhật đơn vị sử dụng  ĐƠN VỊ SỬ DỤNG 3.2.8.2. Xác định các giao diện xử lý “k. Ghi sổ quản lý tài sản” Thông tin tài sản thiết bị TaiSanThietBi 1 Máy thực hiện 1 tiến trình “1.1.2 Ghi sổ quản lý tài sản” 1.1.1 Tổ chức mua sắm 1.1.2 Ghi Sổ QLTS Quản trị thiết bị Thông tin tài sản thiết bị NhomTaiSan 2 DonViCungCap 3 Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 101 3.2.8.3 Giao diện người dùng a. Nhập thông tin tài sản; Người thực hiện: Quản lý tài sản. NHẬP THÔNG TIN TÀI SẢN MỚI Mã tài sản thiết bị* Mã nhóm Chọn Combo Box Tên tài sản Tháng năm đƣa vào SD dd/mm/yyyy Nƣớc SX Chọn Combo Box ĐVT dd/mm/yyyy Thông số kỹ thuật Số tháng bảo hành Tháng Mã đơn vị cung cấp Chọn Combo Box Mã đơn vị sử dụng Chọn Combo Box Mã tài sản thiết bị phụ Chọn Combo Box b. Bàn giao tài sản; Người thực hiện: Quản lý tài sản. NHẬP ĐƠN VỊ SỬ DỤNG TÀI SẢN Mã thẻ tài sản *: CNTTMT000000000000 1 Chọn Combo Box Mã nhóm tài sản *: MT Mã đơn vị cung cấp *: CtyTN Mã đơn vị sử dụng *: Chọn Combo Box Số hiệu chứng từ: 123HĐ-CNTT Tên tài sản: Máy vi tính để bàn Ngày lập thẻ: 02/09/2008 Nƣớc sản xuất: Việt Nam Năm sản xuất: 2008 Năm đƣa vào sử dụng: 2008 Thông số kỹ thuật: Chip 3Gz/ Ram 1GB/ … Bảo hành: 12 Đã bàn giao chƣa: Yes  No Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 102 c. Lập thẻ tài sản. Người thực hiện: Kế toán tài sản. LẬP THẺ TÀI SẢN Mã thẻ tài sản *: CNTTMT000000000000 1 Chọn Combo Box Mã nhóm tài sản *: MT Mã đơn vị cung cấp *: CtyTN Mã đơn vị sử dụng *: PHONGTH Số hiệu chứng từ: 123HĐ-CNTT Tên tài sản: Máy vi tính để bàn Ngày lập thẻ: 02/09/2008 Nƣớc sản xuất: Việt Nam Năm sản xuất: 2008 Năm đƣa vào sử dụng: 2008 Thông số kỹ thuật: Chip 3Gz/ Ram 1GB/ … Bảo hành: 12 Nguyên giá: VN đồng Lập thẻ tài sản: Yes  No d. Thanh lý tài sản. Người thực hiện: Quản trị thiết bị. THANH LÝ TÀI SẢN Mã thẻ tài sản *: CNTTMT0000000000001 Chọn Combo Box Mã nhóm tài sản *: MT Mã đơn vị cung cấp *: CtyTN Mã đơn vị sử dụng *: PHONGTH Số hiệu chứng từ: 123HĐ-CNTT Tên tài sản: Máy vi tính để bàn Ngày lập thẻ: 02/09/2008 Nƣớc sản xuất: Việt Nam Năm sản xuất: 2008 Năm đƣa vào sử dụng: 2008 Thông số kỹ thuật: Chip 3Gz/ Ram 1GB/ … Bảo hành: 12 Nguyên giá: 12.000.000 VN đồng Giá trị khấu hào: 2.000.000 VN đồng (tự động tính) Giá trị còn lại: 10.000.000 VN đồng Tình trạng thanh lý, hủy (giảm tài sản): List box (Thanh lý; Hủy) Giá trị thanh lý: Lý do thanh lý, hủy: Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 103 e. Dịch chuyển tài sản. Người thực hiện: Quản trị thiết bị. ĐIỀU CHUYỂN TÀI SẢN Mã thẻ tài sản *: CNTTMT0000000000001 Chọn Combo Box Mã nhóm tài sản *: MT Mã đơn vị cung cấp *: CtyTN Mã đơn vị sử dụng *: PHONGTH Đến Số hiệu chứng từ: 123HĐ-CNTT Tên tài sản: Máy vi tính để bàn PHONGTHUCHANH Ngày lập thẻ: 02/09/2008 Chọn Combo Box Nƣớc sản xuất: Việt Nam Năm sản xuất: 2008 Năm đƣa vào sử dụng: 2008 Thông số kỹ thuật: Chip 3Gz/ Ram 1GB/ … Bảo hành: 12 Nguyên giá: 12.000.000 f. Giảm tài sản. Người thực hiện: Kế toán tài sản. g. Tính khấu hao. Người thực hiện: Kế toán tài sản. h. Báo cáo tính khấu hao. i. Bảng tài sản. j. Báo cáo tình hình tài sản. k. Thẻ tài sản. l. Liệt kê tài sản theo danh mục. m. Tìm kiếm theo tên tài sản. n. Tìm kiếm theo mà tài sản Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 104 3.2.9. Thiết kế đầu ra 3.2.9.1. Biên bản bàn giao tài sản Tên tài liệu: Biên bản bàn giao; Ký hiệu: Biểu 1 Hình thức: Biên bản Ngƣời thực hiện: Quản trị thiết bị Thời gian sử dụng: Hàng ngày Nội dung: Thông tin về bàn giao tài sản, thiết bị giữa NSD, QTTB, KTTS TÊN ĐƠN VỊ THÀNH VIÊN ĐƠN VỊ: …………….. Số: /BG-QTTB CỘNG HÕA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc Thái Nguyên, ngày tháng năm BIÊN BẢN BÀN GIAO Căn cứ …………………………………về việc bàn giao tài sản. Hôm nay, ngày …… tháng ….. năm 200…., tại Chúng tôi gồm: A- Đại diện Bên giao: 1. ……………………………………… Chức vụ: ……………………………………… 2. ……………………………………… Chức vụ: ……………………………………… B- Đại diện bên nhận: 1. ……………………………………… Chức vụ: ……………………………………… 2. ……………………………………… Chức vụ: ……………………………………… Cùng tiến hành bàn giao và tiếp nhận số tài sản nhƣ sau: I. Tài sản TT TÊN THIẾT BỊ QUI CÁCH ĐVT SL Nước SX Nguyên giá Giá trị tại thời điểm bàn giao Thông số kỹ thuật 1 2 3 4 5 II. Linh kiện phụ tùng kèm theo ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ĐẠI DIỆN BÊN GIAO KẾ TOÁN TÀI SẢN ĐẠI DIỆN BÊN NHẬN THỦ TRƢỞNG Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 105 SỔ QUẢN LÝ TÀI SẢN Đơn vị quản lý: Phòng Quản trị thiết bị Ngày tháng năm lập sổ: Ngày….. tháng….. năm 200… Thái nguyên-Năm 200… 3.2.9.2. Sổ quản lý tài sản Tên tài liệu: Sổ quản lý tài sản; Ký hiệu: Biểu 2 Hình thức: Sổ Ngƣời thực hiện: Quản trị thiết bị Thời gian sử dụng: Hàng ngày Nội dung: Thông tin chi tiết về tài sản, đơn vị quản lý. Bìa: TÊN ĐƠN VỊ THÀNH VIÊN ĐƠN VỊ: …………….. CỘNG HÕA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc Nội dung: TT Mã tem Tên thiết bị Quy cách ĐVT Thông số kỹ thuật Nước SX Năm bắt đầu SD Nguyên giá Thời gian bảo hành Loại tài sản (Cố định/Dụng cụ) Đơn vị sử dụng: Phòng Tổng hợp 1 Cntt-mt-th01 Máy tính Bộ PIV 1.6/512… VN 2007 17.000.000 36th Cố định 2 Cntt-t-th05 Tủ tài liệu Cái 1.6x12 VN 2006 2.000.000 3 th Dụng cụ 3 ……… 4 ……… 5 ……… Đơn vị sử dụng: Bộ môn mạng máy tính 1 Cntt-mt- mmt01 Máy tính Bộ PIV 1.6/512… VN 2007 17.000.000 36th Cố định 2 Cntt-t- mmt05 Tủ tài liệu Cái 1.6x12 VN 2006 2.000.000 3 th Dụng cụ 3 ……… 4 ……… 5 ……… NGƢỜI LẬP SỔ Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 106 3.2.9.3. Thẻ tài sản số định Tên tài liệu: Thẻ tài sản cố định; Ký hiệu: Biểu 3 Hình thức: 1 tờ giấy B5 Ngƣời thực hiện: Kế toán tài sản Thời gian sử dụng: Hàng ngày Nội dung: Thông tin về một tài sản cố định. TÊN ĐƠN VỊ THÀNH VIÊN ĐƠN VỊ: …………….. Mẫu số 05- ĐK/TSNN (Ban hành kèm theo Thông tƣ số 35/2007/TT- BTC ngày 10/4/2007 của Bộ Tài chính) THẺ TÀI SẢN CỐ ĐỊNH Mã số TSCĐ……………… 1. Tên tài sản:……………………………………………………………… 2. Thông số kỹ thuật:……………………………………………………… 3. Năm sản xuất:…………………Nƣớc sản xuất………………………… 4. Thời gian đƣa vào sử dụng: ngày…..tháng……năm………. 5. Thời gian mua sắm: ………ngày…..tháng……năm………. 6. Nguyên giá: .....................................................(nghìn đồng). 7. Tên ngƣời hoặc bộ phận trực tiếp sử dụng: ………………………… Ngày tháng năm 20… Thủ trƣởng đơn vị (Ký tên, đóng dấu) 3.2.9.4. Biên bản thu hồi tài sản Tên tài liệu: Biên bản thu hồi tài sản ; Ký hiệu: Biểu 4 Hình thức: Biên bản Ngƣời thực hiện: Quản trị thiết bị Thời gian sử dụng: Hàng ngày Nội dung: Thông tin về thu hồi tài sản TÊN ĐƠN VỊ THÀNH VIÊN ĐƠN VỊ: …………….. CỘNG HÕA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc BIÊN BẢN THU HỒI TÀI SẢN Ngày ….. tháng….. năm 200….. 1. Tên tài sản:……………………………………………………………… 2. Thông số kỹ thuật:……………………………………………………… 3. Năm sản xuất:…………………Nƣớc sản xuất………………………… 4. Thời gian đƣa vào sử dụng: ngày…..tháng……năm………. 5. Thời gian mua sắm: ………ngày…..tháng……năm………. 6. Nguyên giá: .....................................................(nghìn đồng). 7. Tên ngƣời hoặc bộ phận trực tiếp sử dụng: ………………………… Tình trạng tài sản khi thu hội: …………………………………………… …………………………………………………………………………………. ĐẠI DIỆN BÊN GIAO ĐẠI DIỆN BÊN NHẬN Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 107 3.2.9.5. Báo cáo tình hình tăng giảm tài sản trong năm Tên tài liệu: Báo cáo tăng giảm tài sản trong năm ; Ký hiệu: Biểu 5 Hình thức: Báo cáo Ngƣời thực hiện: Kế toán tài sản Thời gian sử dụng: Hàng năm Nội dung: Thông tin về tài sản tăng giảm trong năm TÊN ĐƠN VỊ THÀNH VIÊN ĐƠN VỊ: …………….. CỘNG HÕA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc BÁO CÁO TÌNH HÌNH TĂNG, GIẢM TSCĐ Năm................ Đơn vị tính:.............. STT - Loại tài sản cố định - Nhóm tài sản cố định Đơn vị tính số lƣợng Số đầu năm Tăng trong năm Giảm trong năm Số cuối năm SL GT SL GT SL GT SL GT I TSCĐ hữu hình 1.1 Nhà cửa, vật kiến trúc - Nhà ở - Nhà làm việc -..... 1.2 Máy móc, thiết bị ........... 1.3 Phƣơng tiện vận tải, truyền dẫn ........... 1.4 Thiết bị, dụng cụ quản lý ........... TSCĐ khác II TSCĐ vô hình 2.1 ........................ ........................ 2.2 ........................ ........................ Cộng Ngƣời lập biểu (Ký, họ tên) Kế toán trƣởng (Ký, họ tên) Ngày .... tháng .... năm... Thủ trƣởng đơn vị (Ký, họ tên, đóng dấu) Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 108 3.2.9.6. Sổ theo rõi tài sản cố định Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 109 3.2.9.7. Báo cáo tình trạng trang cấp và sử lý tài sản trong năm Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 110 3.2.9.8. Bảng tổng hợp tài sản đề nghị xử lý Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 111 3.2.9.9. Biên bản kiểm kê tài sản Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 112 Chƣơng IV. PHẦN MỀM THỬ NGHIỆM PHẦN MỀM THỬ NGHIỆM QUẢN LÝ THIẾT BỊ ĐH THÁI NGUYÊN 4.1. Hệ quản trị cơ sở dữ liệu Microsoft SQL Server 2005 SQL Server 2005 là phiên bản mới nhất của hệ quản trị CSDL SQL Server hoạt động theo mô hình Client - Server của Microsoft. Đây là phiên bản chính đƣợc phát hành lần đầu tiên trong 5 năm qua, kể từ phiên bản SQL Server 2000. SQL có nhiều tính năng mới, giúp bạn quản lý CSDL với tính năng khai thác thông tin vô cùng hiệu quả. SQL Server 2005 mạnh hơn và tốt hơn SQL Server 2000. Sản phẩm đƣa ra những chức năng và giá cả phù hợp theo nhu cầu cũng nhƣ độ lớn của doanh nghiệp, giúp quản lý kinh doanh nhạy cảm và ngày càng hiệu quả hơn.  Khả năng cơ bản. Khả năng quản lý cao, thêm nữa khả năng phục hồi và sao chép, những cải tiến trong bản sao sẽ cho phép các hoạt động xây dựng và triển khai những ứng dụng có độ tin cậy cao.  Khả năng sắp xếp. Những tiến bộ về sắp xếp nhƣ việc phân chia, tách riêng biệt và hỗ trợ 64-bit sẽ cho phép bạn xây dựng và triển khai hầu hết các ứng dụng yêu cầu bằng việc sử dụng SQL Server.  Bảo mật. Những nâng cấp về bảo mật nhƣ các thiết lập “bảo vệ mặc định” và một mô hình bảo mật nâng cao sẽ cung cấp khả năng bảo mật cao cho dữ liệu.  Khả năng quản lý. Một công cụ quản lý mới, các khả năng tự điều hƣớng đƣợc mở rộng, mô hình lập trình mới sẽ tăng tính hiệu quả của quản trị viên cơ sở dữ liệu.  Khả năng hoạt động liên kết. Thông qua sự hỗ trợ trong các chuẩn công nghiệp, các dịch vụ Web và Microsoft .NET Framework, SQL Server sẽ hỗ trợ khả năng liên kết hoạt động với nhiều hệ thống, ứng dụng và thiết bị. Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 113  Các công cụ. Các chuyên gia phát triển có thể sử dụng công cụ phát triển cho Transact – SQL, XML, Multidementional Expression (MDX), và XML for Analysis (XML/A). Sự tích hợp với môi trƣờng Visual Studio sẽ cung cấp hiệu quả cho sự phát triển và sửa lỗi trong các ứng dụng tin tức kinh doanh và giới hạn kinh doanh.  Hỗ trợ ngôn ngữ được mở rộng. Ngoài ngôn ngữ chung (CLR) đƣợc cầu hình trong cơ sở dữ liệu, các chuyên gia phát triển có thể chọn các ngôn ngữ quen thuộc nhƣ Transact-SQL, Microsoft Vitual Basic®.NET, Microsoft Vitual C# ®.NET để phát triển các ứng dụng.  XML và các dịch vụ Web. SQL Server 2005 sẽ hỗ trợ cả XML kiểu quan hệ và riêng lẻ, vì vậy các hoạt động vào ra dữ liệu có thể lƣu, quản lý và phân tích dữ liệu theo định dạng phù hợp nhất với những cần thiết của nó. Sự hỗ trợ cho việc tồn tại và đƣa ra các chuẩn mở nhƣ Giao thức truyền siêu văn bản (HTTP), XML, Giao thức truy cập đối tƣợng đơn giản (SOAP), Xquery và Định nghĩa lƣợc đồ XML (XSD) sẽ cho phép việc truyền thông đƣợc mở rộng. 4.2. Ngôn ngữ lập trình Microsoft Visual Basic 2005 4.2.1. Net Framework : Về khái niệm thì trình biên dịch của Visual Basic.Net nằm ở lớp trên của .Net Framework. Trình biên dịch Visual Basic.Net đơn giản đƣa ra những phần khác nhau của .Net Framework đã đƣợc chỉ định dùng cho ngôn ngữ Visual Basic. Trình biên dịch Visual Basic kiểm tra nghiêm ngặt về mặt cú pháp của ngôn ngữ, nhƣng tất cả các hành động lại sảy ra ở mức .Net Framework. Hạt nhân của .Net Framework là CLR (Common Language Runtime) CLR quản lý sự thực thi của đoạn mã .Net và cung cấp các dịch vụ tạo quá trình phát triển chƣơng trình ứng dụng dễ dàng hơn. Các trình biên dịch và các công cụ làm cho chức năng của thƣ viện thực thi runtime trở nên phong phú và hiệu quả hơn. Đoạn mã mà bạn viết hƣớng đến một kiến trúc Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 114 đích cụ thể gọi là mã đƣợc quản lý (managed code). CLR quản lý đoạn mã ở mức thực thi thấp nhất, kết hợp khả năng sử dụng đồng thời nhiều ngôn ngữ đan xen nhau (coss-language), tích hợp quản lý các lỗi ngoại lệ, khởi động và chấm dứt các tiến trình (thread) ở mức thấp, hỗ trợ về bảo mật, quản lý phiên bản, đóng gói cài đặt. CLR cung cấp sự dễ dàng cho các nhà phát triển Visual Basic.Net khi thiết kế và xây dựng ứng dụng mà những đối tƣợng của chúng có thể tƣơng tác với các đối tƣợng đƣợc viết bằng ngôn ngữ khác. Sự tƣơng tác này có thể bởi vì các trình biên dịch ngôn ngữ và các công cụ phát triển hƣớng đến sử dụng CLR với một hệ thống kiểu dữ liệu chung định nghĩa bởi thƣ viện runtime. Visual Basic.Net bao gồm rất nhiều kiểu dữ liệu mới, các kiểu dữ liệu cũ của Visual Basic 6.0 nhƣ Variant không còn đƣợc hỗ trợ nữa. Những thay đổi này nhằm làm thích nghi đặc tả của CLR. Framework, language, Tools Visual Basic C ++ C # ........ Visual Studio.NET CLS-Common Laguage Specication Web Service User Interface Data and XML Base class library CLR - Common Language Runtime Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 115 4.2.2. Hoạt động của Visual Basic .NET : Nếu đã viết Visual Basic trƣớc đây ắt hẳn sẽ nhận ra sự khác biệt trong cú pháp Visual Basic .NET. Trƣớc đây bạn sử dụng câu lện Dim để khai báo biến kiểu nguyên (tên biến iInteger), nhƣng bây giờ bạn có thể khởi tạo biến trong cùng câu lệnh khai báo, rút gọn và hiệu quả. Do iInteger là một đối tƣợng trong Visual Basic .NET nên nó có những thuộc tính và phƣơng thức riêng. Trình soạn thảo IDE sẽ tự động hiển thị thuộc tính và phƣơng thức mà đối tƣợng cung cấp, đặc tính này của trình soạn mã đƣợc gọi là IntelliSense. Có thể bạn đã quen thuộc với đặc tính IntellíSense trong phiên bản trƣớc của trình soạn mã Visual Basic. Trình soạn mã của Visual Basic .NET cho phép tự động điền đầy đủ các từ khoá khác nhau khi bạn đánh vào. IntelliSense cung cấp một mảng các lựa chọn cho việc tham chiếu đến ngôn ngữ dễ truy cập hơn. Khi viết mã bạn không cần viết đầy đủ trình soạn thảo tự động thực hiện việc tìm kiếm trên các thành phần ngôn ngữ. Bạn có thể giữ lại chỉ số của mình, tìm thông tin mà bạn cần, thêm thành phần ngôn ngữ trực tiếp vào đoạn mã của bạn, và thậm chí IntelliSense tự hoàn thành những gì mà bạn đánh vào. Visual Basic cổ điển sử dụng các thƣ viện kiểu (type library) để IntelliSense tìm kiếm thông tin. Nếu bạn ràng buộc muộn (later bind) chẳng hạn nhƣ tạo đối tƣợng bằng hàm CreateOject thì IntelliSense không trợ giúp gì đƣợc cho bạn. Với .NET tất cả các kiểu dữ liệu đều có sẵn bất kể bạn sử dụng ràng buộc trễ hay sớm. 4.2.3. Kết hợp các trình biên dịch : Bƣớc đầu tiên trong việc biên dịch một chƣơng trình Visual Basic .NET là biên dịch các đoạn chƣơng trình nguồn. Trình biên dịch sẽ dịch chƣơng trình nguồn sang ngôn ngữ MSIL (Microsoft Intermedia Language) còn gọi là ngôn ngữ trung gian, MSIL là một tập hợp các lệnh độc lập với CPU có thể chuyển đổi hiệu quả và nhanh chóng sang ngôn ngữ máy. MSIL cung cấp một tập hợp phong phú những chỉ thị lệnh phục vụ việc lấy ra, lƣu trữ, khởi tạo, Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 116 gọi, các phép toán số học và logic, điều khiển luồng xử lý, truy cập bộ nhớ, xử lý biểu thức..vv. Tất cả những đoạn mã đƣợc xây dựng trên MSLL thực thi ở dạng mã đƣợc quản lý Managed Code. 4.2.4. Kế thừa : Thật sự Form là những lớp mô tả giao diện ngƣời dùng cho ứng dụng của bạn. Khi một cửa sổ Form hiển thị, một thể hiện về lớp của Form đƣợc tạo ra và có thể đƣợc sử dụng nhƣ bất cứ đối tƣợng nào khác. Bạn có thể thêm các phƣơng thức và các thuộc tính tuỳ chọn vào một Form để thực thi bất cứ những gì cần thiết. Lập trình hƣớng đối tƣợng cung cấp một loạt những thuận tiện, từ việc duy trì đến bảo vệ dữ liệu, thuận tiện thật sự là đoạn mã có thể dùng lại đƣợc. Khi chƣơng trình trở nên ngày càng phức tạp, giải quyết bài toán đa dạng của các phần nền hệ điều hành và phần trung gian của phần cứng, Internet và các thiết bị vô tuyến, chẳng hạn chỉ có một cách duy nhất mà các lập trình viên có thể trở nên quen thuộc là sử dụng và lập trình với các đối tƣợng. Để thêm một chức năng có sẵn vào chƣơng trình bạn cần Import chức năng đó vào đoạn mã. Đó là chính là tính kế thừa sinh động trong Visual Basic .Net. Từ khoá mới Import rất dễ hiểu. Nó tự nhƣ bạn nhập khẩu (Import) một sản phẩm từ bên ngoài có sẵn về dùng thay vì phải cất công tạo ra nó với công nghệ thô sơ. Một Module có thể chứa nhiều câu lệnh Import, câu lệnh Import phải xuất hiện trong module trƣớc khi tham chiếu đến những hàm hay phƣơng thức đƣợc cài đặt sẵn trong các lớp. Bằng cách import không gian tên (Namespace) định nghĩa các lớp theo cơ chế này, bạn có thể tham chiếu đến các kiểu đối tƣợng nhƣ Form một cách ngắn gọn mà không cần đầy đủ tên truy cập tƣờng minh nhƣ System. Windows.Forms.Form Import System.ComponentModel Import System.Drawing Import System.Windows.Forms.Form Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 117 Với một câu lệnh Import System.Windows.Forms.Form bạn chỉ định là lớp Form1 sẽ kế thừa tính năng của lớp Form trong thƣ viện Windows Forms. Không gian tên System.Windows.Forms.Form chứa các lớp phục vụ cho việc tạo các ứng dụng trên Windows. Trong không gian tên này bạn sẽ không chỉ thấy có lớp Form mà còn có nhiều điều khiển khác có thể đƣợc thêm vào Form để tạo giao diện. Public Class Form1 Inherits System.Windows.Forms.Form 4.2.5. Hướng đối tượng : Nếu là một lập trình viên Visual Basic, bạn có thể nghĩ rằng hiện bạn vẫn không cần phải học lập trình hƣớng đối tƣợng. Visual Basic cổ điển đã đáp ứng đủ cho những nhu cầu của bạn. Bạn có thể làm hầu hết những gì bạn cần chỉ với một ít kiến thức về ngôn ngữ. Tuy nhiên rất nhiều lập trình viên lại cảm thấy rằng việc biến chuyển từ kiểu lập trình truyền thống sang .NET ít nhất là sẽ không phức tạp so với giai đoạn biến chuyển từ lập trình DOS sang Windows. Một điều mới đó là Visual Basic hoàn toàn mang tính hƣớng đối tƣợng, một mô hình lập trình thế hệ mới. Tƣơng tự nhƣ với Java, mọi thứ trong Visual Basic .NET đều là đối tƣợng. Một số đối tƣợng nhƣ Integer (số nguyên) cung cấp những phƣơng thức riêng mà bạn có thể dùng để định dạng giá trị của đối tƣợng số nguyên hoặc đổi nó sang kiểu chuỗi. Hƣớng đối tƣợng là một phần của Visual Basic .NET. 4.3. Ngôn ngữ lập trình ASP.NET ASP.NET là một tập các công nghệ phát triển web thực hiện bởi hãng Microsoft. Các lập trình viên sử dụng chúng để xây dựng các trang web động, các ứng dụng web và các dịch vụ XML Web. Đây là một phần của nền .NET và cũng là sự kế nhiệm của công nghệ Active Server Pages (ASP) truyền thống. Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 118 4.3. Giao diện chƣơng trình thủ nghiệm 4.3.1. Giao diện Menu chính chương trình Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 119 4.3.2. Giao diện nhập liệu 4.3.3. Giao diện tương tác Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 120 4.3.4. Giao diện tìm kiếm 4.3.5. Giao diện báo cáo Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 121 KẾT LUẬN 1. Những kết quả đạt đƣợc của đề tài : Mô tả đƣợc toàn cảnh cũng nhƣ quy trình phân tích thiết kế HTTT theo hƣớng cấu trúc. Đã cơ bản hoàn thành các bƣớc trong phân tích và thiết kế HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên. Về mặt phân tích thiết kế hệ thống về cơ bản đã đáp ứng đƣợc yêu cầu quản lý thiết bị trong Đại học Thái Nguyên. Đề tài đã có những đóng góp và phát triển sau đây: o Xây dựng hoàn chỉnh cơ sở dữ liệu về quản lý thiết bị trong Đạo học . o Thiết kế và cài đặt cơ bản các chức năng chính. o Thiết kế và cài đặt các trang Web/Win để thực hiện các chức năng của phần mềm Quản lý thiết bị trong Đại học. 2. Những hạn chế : - Về mặt thiết kế chƣa thiết kế đầy đủ các giao diện chi tiết ngƣời dùng, các luồng thông tin xử lý. - Các chức năng tìm kiếm nâng cao cũng nhƣ các báo cáo nhanh còn chƣa thiết kế. - Các giao diện thiết kế thực hiện các thao tác quản lý, tìm kiếm v.v. đƣợc bố trí chƣa đƣợc hợp lý và thẩm mỹ, cần đƣợc nâng cấp trong các phiên bản sau. 3. Hƣớng khắc phục, phát triển mở rộng: - Bổ sung thông tin quản lý về hồ sơ tài sản nhƣ : Thông tin về sửa chữa, bảo hành, định kỳ bảo dƣỡng thiết bị. - Hoàn thành chi tiết nội dung phần thiết kế. Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 122 - Hoàn thiện phần mềm thử nghiệm để đƣa vào sử dụng thử trong thực tế. Vì đây là bản phân tích thiết kế đầu tiên nên mặc dù đã có nhiều cố gắng, song về mặt phân tích cũng nhƣ chƣơng trình không thể tránh đƣợc sai sót. Em rất mong các Thầy đóng góp ý kiến để em có thể hoàn thiện và cập nhật những chức năng mới cũng nhƣ hoàn thiện các chức năng đã có. Để hoàn thiện đƣợc đề tài này, em xin bày tỏ lòng biết ơn và cảm ơn sâu sắc đến với các Thầy, Cô Khoa Công nghệ thông tin – Đại học Thái Nguyên; Viện Công nghệ thông tin – Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Cảm ơn Các Thầy cô đã có công dạy dỗ đã tạo điều kiện cho chúng em đƣợc tham gia lớp học này. Xin chân thành cảm ơn thầy TS. Lê Văn Phùng đã giúp đỡ, hƣớng dẫn em hoàn thành đề tài này. Kính chúc các Thầy, cô, luôn mạnh khoẻ, hạnh phúc và thành đạt. Đề tài: Xây dựng HTTT quản lý thiết bị Đại học Thái Nguyên 123 TÀI LIỆU THAM KHẢO Tiếng việt: 1. TS. Lê Văn Phùng (2004), Phân tích thiết kế HTTT - NXB Đại học QG . 2. Nguyễn Văn Ba (2003), Phân tích thiết kế HTTT - NXB Đại học QG. 4. Đào Thanh Tình, Giáo trình Phân tích TK HTTT - Viện ĐH Mở HN 5.Nguyễn Quang Thông, Giáo trình Phân tích TK HTTTQL - TT ĐT Công nghệ AVNET 6. Phạm Tuấn Anh, Phân tich thiết kế HTTT - Đại học Bách khoa Hà Nội 7. Thiết lập HTTT quản lý của các tổ chức - Louis Rigand, Dunod 1984- Bản dịch tiếng Việt 1988. 8. Quy định về công tác quản lý – Thiết bị của ĐH TN (2006) 9. Phạm Hữu Khang, Lập trình Visual Basic.NET - Phạm Hữu Khang - Nhà xuất bản Lao Động Xã Hội. 10.Hoàng Anh Quang, Visual Basic.NET 2005 - NXB Văn hoá Thông tin. 11. Phạm Hữu Khang (2002) SQL Server 2002 – NXB Giáo dục Tiếng anh: 12. Collin Carnall (1995) Managing Change in Organizations 2 nd Edition, Prentice Hall. 13. Kenneth C.Laudon, Jane P.Laudon (1996) Management Information Systems (Organization and Technology ) 4nd Edition, Prentice Hall Internet: 14. 15. ._.