Xây dựng diễn đàn trên web - Web Forum

Chöông 1 ÑAËT VAÁN ÑEÀ I. GIÔÙI THIEÄU CHUNG Neáu ai ñaõ töøng söû duïng Internet chaéc seõ khoâng ít laàn nghe hoaëc söû duïng dòch vuï nhoùm thaûo luaän treân Internet (NewsGroup), ñaây laø dòch vuï khaù phoå bieán hieän nay. Khi ta gaëp moät vaán ñeà thaéc maéc, hoaëc ñang tìm kieám moät thoâng tin gì ñoù, thì NewsGroup seõ laø ngöôøi trôï giuùp ñaéc löïc cho chuùng ta. Dòch vuï naøy cho pheùp ngöôøi duøng göûi leân maïng Internet nhöõng caâu hoûi hoaëc nhöõng thaéc maéc cuûa mình, sau ñoù neáu moät ngöôøi naøo ñoù, ôû ñaâu ñoù treân theá giôùi cuõng tham gia vaøo nhoùm thaûo luaän ñoù neáu hoï ñoïc ñöôïc ñöôïc maåu tin cuûa chuùng ta vaø bieát veà thoâng tin veà vaán ñeà ñoù hoï seõ traû lôøi cho ta vaø ngöôïc laïi ta cuõng coù theå trôû thaønh moät ngöôøi traû lôøi. Thaät laø thuù vò khi ñöôïc moïi ngöôøi treân toaøn caàu giuùp ta giaûi quyeát moät vaán ñeà. Ngaøy nay caùc NewsGroup thöôøng ñöôïc tích hôïp luoân treân web neân taïo ñieàu kieän thuaän lôïi hôn cho ngöôøi söû duïng vaø ngöôøi ta goïi ñoù laø caùc Dieãn ñaøn treân web (web forum). Treân maïng Internet hieän ñang coù raát nhieàu dieãn ñaøn noùi veà nhieàu chuû ñeà khaùc nhau. Ví duï trang www.deja.com ñaây laø trang web noåi tieáng veà vaán ñeà trao ñoåi thoâng tin giöõa moïi ngöôøi qua Internet. Nhö ta thaáy treân hình, ngöôøi ta chia ra raát nhieàu chuû ñeà nhö: copm. (computer): khoa hoïc veà maùy tính, rec. (recreation): hoäi thaûo veà giaûi trí ngheä thuaät... Hình 1: Trang web noåi tieáng veà dieãn ñaøn (deja.com) Taùc duïng lôùn nhaát cuûa Dieãn ñaøn treân web laø moïi ngöôøi khi tham gia vaøo maïng coù theå ñaët ra moät vaán ñeà gì ñoù theo moät chuû ñeà nhaát ñònh ñeå coù theå nhaän ñöôïc caâu traû lôøi cuûa nhieàu ngöôøi treân toaøn theá giôùi. Ñeå coù theå thaáy ñöôïc lôïi ích veà tính quaûng baù vaø khoái löôïng thoâng tin, kieán thöùc ñoà soä treân dieãn ñaøn ta coù theå so saùnh dòch vuï naøy vôùi dòch vuï E-mail nhö sau: Neáu nhö noùi thoâng tin trao ñoåi qua mail chæ laø quan heä 1-1 , töùc laø chæ coù moät ngöôøi göûi vaø chæ coù moät ngöôøi, hoaëc moät nhoùm ngöôøi nhaän thö. Trong khi ñoù Dieãn ñaøn treân web laïi coù quan heä 1-n, töùc laø moät ngöôøi hoûi coù nhieàu ngöôøi traû lôøi. Nhö vaäy lôïi ích maø Dieãn ñaøn treân web ñem laïi cho ngöôøi söû duïng laø khoâng nhoû. Ngaøy nay Dieãn ñaøn treân Web ñöôïc öùng duïng raát nhieàu nôi, ví duï trong moät tröôøng ñaïi hoïc, dieãn ñaøn seõ giuùp ñôõ caùc sinh vieân trao ñoåi thaûo luaän vôùi nhau qua maïng, hay trong maïng noäi boä cuûa moät cô quan... Xuaát phaùt töø lôïi ích maø dieãn ñaøn ñem laïi, vôùi mong muoán taïo ra moät öùng duïng treân maïng, giuùp moïi ngöôøi trao ñoåi thoâng tin vôùi nhau neân em choïn ñeà taøi: “Xaây döïng dieãn ñaøn treân web - Web Forum”. Hieän nay Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin - Ñieän töû Vieãn thoâng chuùng ta ñang coù moät maïng cuïc boä hieän ñaïi, tuy nhieân em chöa thaáy coù nôi cho pheùp sinh vieân truy nhaäp, tìm hieåu nhöõng vaán ñeà phuïc vuï cho coâng vieäc hoïc taäp hay giaûi trí. Chöông trình Dieãn ñaøn treân Web neáu ñöôïc söû duïng treân maïng cuûa tröôøng mong seõ goùp moät phaàn vaøo vieäc trao ñoåi thoâng tin cuûa caùc baïn sinh vieân, ñem laïi moät hình thöùc trao ñoåi thoâng tin môùi vaø chaéc chaén seõ hieäu quaû. II. HÖÔÙNG XAÂY DÖÏNG CHÖÔNG TRÌNH Khi noùi ñeán dieãn ñaøn moïi ngöôøi lieân töôûng ñeán ngay ñeán caùc cuoäc baøn luaän, phaân tích veà moät vaán ñeà gì ñoù cuûa moät nhoùm ngöôøi naøo ñoù. Trong dieãn ñaøn moïi ngöôøi ñöa ra yù kieán cuûa mình, caùc caâu hoûi cuûa mình ñeå moïi ngöôøi tham gia phaân tích tìm caâu traû lôøi, ñoù laø dieãn ñaøn trong cuoäc soáng haèng ngaøy chæ dieãn ra trong noäi boä moät nhoùm ngöôøi. Ngaøy nay, vôùi söï phaùt trieån cuûa maïng Internet yù töôûng ñöa caùc cuoäc noùi chuyeän, baøn luaän xung quanh moät vaán ñeà gì ñoù cuõng ñöôïc ñöa leân maïng. Nhö vaäy, khi tham gia dieãn ñaøn treân maïng caùc thaønh vieân khoâng caàn phaûi taäp trung taïi moät ñòa ñieåm naøo ñoù maø chæ caàn ngoài taïi nhaø cuøng vôùi chieác maùy tính vaø tham gia vaøo maïng laø coù theå tham gia ñöôïc dieãn ñaøn. öu ñieåm cuûa phöông phaùp naøy laø ôû choå seõ coù nhieàu ngöôøi vaø raát nhieàu nôi treân theá giôùi tham gia vaøo dieãn ñaøn vaø vaán ñeà ñaët ra treân dieãn ñaøn chaéc chaén seõ mau choùng ñöôïc giaûi thích. Dieãn ñaøn treân web laø moät chöông trình öùng duïng ñöôïc xaây döïng döôùi daïng caùc trang web. Vôùi web, moïi ngöôøi söû duïng coù theå truy xuaát ñeán caùc trang öùng duïng naøy ñeå trao ñoåi thoâng tin vôùi ngöôøi khaùc. Do chöông trình xaây döïng treân web coù trao ñoåi thoâng tin giöõa caùc ngöôøi söû duïng vôùi nhau neân caùc trang web cuûa öùng duïng nhaát thieát phaûi laø caùc trang web coù noäi dung ñoäng. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây ñeå xaây döïng caùc trang web ñoäng ngöôøi ta thöôøng hay söû duïng caùc ngoân ngöõ nhö: VBScript, Jscript, ASP. Ngoaøi ra caùc trang web cho pheùp ngöôøi söû duïng trao ñoåi thoâng tin vôùi nhau neân phaûi coù moät cô sôû döõ lieäu ñeå löu tröõ caùc thoâng tin maø ngöôøi söû duïng trao ñoåi vôùi nhau. CHÖÔNG 2 CAÙC COÂNG CUÏ TRÔÏ GIUÙP Phaàn naøy giôùi thieäu veà caùc thaønh phaàn caàn thieát ñeå öùng duïng coù theå chaïy ñöôïc vaø caùc coâng cuï giuùp cho vieäc laäp trình. I. YEÂU CAÀU VEÀ MOÂI TRÖÔØNG LAØM VIEÄC CUÛA ÖÙNG DUÏNG Dieãn ñaøn treân Web laø moät chöông trình öùng duïng ñöôïc vieát treân giao dieän web vaø ngöôøi söû duïng coù theå ngoài taïi maùy con ñeå truy xuaát caùc trang web cuûa öùng duïng do vaäy yeâu caàu ñaàu tieân laø phaûi coù moät maùy chuû chaïy phaàn meàm web server (thoâng thöôøng laø IIS (Internet Information Server chaïy treân WinNT hay Personal Web Server chaïy treân Win98). Thöù hai, do ñaây laø trang web coù töông taùc vôùi cô sôû döõ lieäu caàn phaûi coù MS Access hay SQL Server. Thöù ba, phaûi coù moät chuaån keát noái giöõa cô sôû döõ lieäu ñeå ñöa döõ lieäu töø caùc ngöôøi söû duïng vaøo cô sôû döõ lieäu cuõng nhö truy xuaát caùc döõ lieäu töø caùc baûng cuûa cô sôû döõ lieäu. Khi xaây döïng chöông trình tuy coù nhieàu caùch löïa choïn veà moâi tröôøng laøm vieäc cuûa öùng duïng nhöng em choïn moâi tröôøng laøm vieäc cho öùng duïng goàm: - PWS (Personal Web Server) - Cô sôû döõ lieäu: Microsoft Access 98 - Chuaån keát noái: ODBC Web Server laø moät chöông trình öùng duïng. Treân web server chöùa nhöõng site maø caùc maùy con coù theå truy xuaát ñeán caùc site naøy. Thoâng thöôøng treân maùy coù heä ñieàu haønh Windows 98 thì web server laø Personal Web Server, treân maùy WindowsNT Server thì duøng phaàn meàm IIS 4.0. Veà cô sôû döõ lieäu, caùc öùng duïng thöïc teá hieän nay ngöôøi ta thöôøng hay söû duïng SQL Server. Tuy nhieân trong quaù trình xaây döïng chöông trình khoâng coù moät maùy tính coù caáu hình ñuû maïnh ñeå caøi ñaët SQL Server. Hôn nöõa trong chöông trình ta chæ duøng cô sôû döõ lieäu ñeå löu tröõ thoâng tin vaøo caùc baûng neân vieäc choïn SQL Server hay MS Access laø khoâng quan troïng. Veà chuaån ODBC, ODBC laø vieát taét cuûa Open Database Connectivity (heä thoáng keát noái CSDL môû). ODBC ñöôïc coi nhö laø moät giao thöùc chuaån ñeå giao tieáp giöõa chöông trình öùng duïng vôùi heä thoáng caùc baûng cuûa cô sôû döõ lieäu. Ví duï khi ta vieát caùc chöông trình öùng duïng coù truy xuaát cô sôû döõ lieäu thoâng qua ODBC thì ODBC nhaän nhöõng yeâu caàu töø chöông trình öùng duïng vaø chuyeån thaønh ngoân ngöõ database engine ñeå truy xuaát cô sôû döõ lieäu. À Maùy chuû : Maùy con CSDL ODBC Internet Intranet Hình 2: Yeâu caàu moâi tröôøng laøm vieäc cuûa öùng duïng Vaø ñeå coù theå hình dung ñöôïc khaùi quaùt caùch chöông trình laøm vieäc cuõng nhö caùch trao ñoåi döõ lieäu töø ngöôøi söû duïng vôùi cô sôû döõ lieäu nhö theá naøo ta xem hình 2 Theo nhö hình veõ treân, ngöôøi söû duïng coù thoâng qua moâi tröôøng maïng Internet hay Intranet coù theå truy xuaát caùc trang cuûa öùng duïng treân web server (maùy chuû). Khi coù thao taùc vôùi cô sôû döõ lieäu nhö: göûi moät baøi, tìm kieám thoâng tin veà moät baøi naøo ñoù... thì caùc yeâu caàu naøy seõ ñöôïc web server thöïc hieän. Web server seõ thöïc thi caùc ñoaïn maõ leänh ñeå truy xuaát ñöôïc caùc baûng trong cô sôû döõ lieäu thoâng quan ODBC, tuyø theo yeâu caàu cuûa ngöôøi söû duïng web server coù theå ñöa döõ lieäu vaøo cô sôû döõ lieäu hoaëc truy xuaát caùc thoâng tin töø cô sôû döõ lieäu vaø cuoái cuøng traû veà cho ngöôøi söû duïng keát quaû maø hoï yeâu caàu. Treân laø moät soá ñieàu cô baûn veà moâi tröôøng vaø caùch thöùc hoaït ñoäng cuûa öùng duïng. II. CAÙC COÂNG CUÏ TRÔÏ GIUÙP TRONG LAÄP TRÌNH 1. Jscript (javascript): Jscript ñöôïc phaùt trieån bôûi Microsoft nhaèn laøm taêng tính naêng cho trình duyeät Internet Explorer. Tröôùc ñaây caùc trang web ñöôïc vieát baèng HTML coù khaû naêng töông taùc vôùi ngöôøi söû duïng raát keùm thì nay vôùi Jscript chuùng ta coù theå taïo ra ñöôïc nhöõng trang web ñaày soáng ñoäng vaø khaû naêng töông taùc raát maïnh. Neáu ai ñaõ töøng laäp trình vôùi Java thì vieäc hoïc Jscript seõ raát deã daøng. Maët duø chöùc naêng cuûa Jscript khoâng maïnh baèng caùc ngoân ngöõ laäp trình nhö Java hay C++ nhöng cuõng ñuû ñeå ngöôøi laäp trình vieát nhöõng chöông trình nhoû cho caùc trang web. Trong thöïc teá ngöôøi ta thöôøng hay söû duïng Jscript ñeå taïo ra nhöõng trang web töông taùc vôùi ngöôøi duøng nhö: caùc form nhaäp soá lieäu, caùc nuùt baám treân trang web, hoaëc nhöõng hình aûnh chuyeån ñoäng treân trang web..., laøm cho trang web gioáng nhö moät chöông trình thöïc thuï. 2. VBScript (visual basic script) Vbscript cuõng do Microsoft phaùt trieån. Cuõng nhö Jscript, Vbscript ñöôïc cheøn vaøo trang web ñeå laøm taêng theâm tính naêng töông taùc cho trang web. Thöôøng Vbsript ñöôïc duøng ñeå vieát nhöõng ñoaïn chöông trình tính toaùn soá lieäu treân trang web, hoaëc coù theå duøng noù ñeå vieát nhöõng ñoaïn chöông trình trao ñoåi döõ lieäu giöõa trang web vaø caùc cô sôû döõ lieäu. Toùm laïi, Jscript vaø Vbscript khoâng phaûi laø phieân baûn cuûa baát kyø moät ngoân ngöõ naøo maëc duø Jscript thì troâng gaàn gioáng nhö Java hay Vbscript thì troâng gaàn gioáng nhö Visual basic. Theâm vaøo ñoù Jscript vaø VBScript khoâng duøng ñeå taïo ra ñöôïc caùc öùng duïng ñoäc laäp maø noù phaûi ñöôïc chaïy keøm vaøo trong caùc trang web vaø caùc ñoaïn maõ cuûa caùc ngoân ngöõ naøy seõ ñöôïc dòch vaø thöïc thi treân web server hay treân trình duyeät cuûa ngöôøi söû duïng. 3. ASP (active server page) Microsoft Active Server Page (ASP) laø moät moâi tröôøng kòch baûn treân maùy chuû duøng ñeå taïo ra nhöõng öùng duïng Web ñoäng vaø coù töông taùc. ASP coù moät taäp caùc ñoái töôïng coù saün vôùi nhieàu tính naêng phong phuù, khaû naêng hoã trôï VBScript vaø JScript cuøng vôùi moät soá thaønh phaàn ActiveX khaùc keøm theo. - Ñaëc ñieåm cuûa ASP Taïo ra nhöõng trang web ñoäng coù töông taùc: ASP coù hoä trôï caùc script nhö JScript vaø Vbscript, baèng caùch ñöa caùc script naøy vaøo trong trang ASP chuùng ta coù theå taïo ra nhöõng trang web ñoäng coù töông taùc. ASP coù hoã trôï caùc ñoái töôïng ñöôïc xaây döïng saün, vôùi caùc ñoái töôïng naøy cuøng vôùi caùc script chuùng ta coù theå taïo ra nhöõng trang web ña naêng. Ví duï chuùng ta coù theå duøng ñoái töôïng Request ñeå vieát nhöõng ñoaïn chöông trình yeâu caàu server cung caáp thoâng tin töø server. Ngoaøi ra ASP coøn coù nhöõng ñoái töôïng khaùc maø khi duøng ngöôøi duøng phaûi ñònh nghóa tröôùc khi duøng, caùc ñoái töôïng naøy cuõng cung caáp cho ngöôøi laäp trình coù khaû naêng taïo ra ñöôïc nhöõng trang Web höõu ích. Coù theå truy xuaát ñeán cô sôû döõ lieäu nhö MS Access hay SQL server. - Khaû naêng cuûa ASP Vôùi ASP ta coù theå taïo ñöôïc nhieàu loaïi web naøo hieän ñang coù treân Internet. Sau ñaây ta coù theå lieät keâ ra moät soá khaû naêng maø ASP coù theå laøm: Taïo nhöõng hình aûnh quaûng caùo ñoäng raát sinh ñoäng vaø ñeïp maét treân trang web. Coù theå ñöa caùc thoâng tin töø caùc form cuûa HTML leân cô sôû döõ lieäu. Coù theå taïo ra coù theå hieån thò noäi dung khaùc nhau tuyø thuoäc vaøo ngöôøi söû duïng. Coù nghóa laø ñoái vôùi ngöôøi söû duïng naøy seõ coù noäi dung hieån thò treân trình duyeät khaùc vôùi ngöôøi söû duïng khaùc. Ñoái vôùi nhöõng trình duyeät web khaùc nhau, version khaùc nhau (IE hay Netscape) thì asp coù theå coù nhöõng noäi dung hieån thò khaùc nhau tuyø thuoäc vaøo khaû naêng cuûa trình duyeät. - Caùc ñoái töôïng cuûa ASP CLIENT SERVER REQUEST OBJECT Cookies Form QueryString ServerVariables ClientCertificate RESPONSE OBJECT Cookies (properties) (methods) SERVER OBJECT (methods) APPLICATION OBJECT (methods) (properties) SESSION OBJECT (methods) (properties) Hình 3: Caùc ñoái töôïng ñöôïc xaây döïng saün cuûa ASP Nhaèm taïo ñieàu kieän cho ngöôøi laäp trình, ASP cung caáp cho ngöôøi laäp trình naêm ñoái töôïng ñöôïc xaây döïng saün. Trong ñoù: Session Duøng ñeå löu tröõ nhöõng thoâng tin caàn thieát trong phieân laøm vieäc cuûa user. Nhöõng thoâng tin löu tröõ trong session khoâng bò maát ñi khi user di chuyeån qua caùc trang öùng duïng. Application Duøng ñeå chia seû thoâng tin giöõa caùc user trong cuøng moät öùng duïng. Ñoái töôïng Application thöôøng ñöôïc duøng ñeå ñeám soá laàn truy caäp ñeán öùng duïng cuûa user Request duøng ñeå truy caäp nhöõng thoâng tin ñöôïc chuyeån cuøng vôùi yeâu caàu HTTP. Nhöõng thoâng tin naøy goàm caùc tham soá cuûa form khi ñöôïc Submit duøng phöông thöùc POST hay GET hay caùc tham soá ñöôïc ghi cuøng vôùi trang asp trong lôøi goïi ñeán trang ñoù. Duøng ñoái töôïng Request ñeå chia seû thoâng tin giöõa caùc trang asp trong moät öùng duïng. Ngoaøi ra Request coøn ñöôïc duøng ñeå laáy giaù trò cookie löu tröõ treân maùy client Response göûi thoâng tin ra user, goàm caùc thoâng tin ghi tröïc tieáp ra browser, chuyeån browser ñeán moät URL khaùc hoaëc thieát laäp cookie treân maùy client Server cung caáp phöông tieän truy caäp ñeán nhöõng phöông thöùc vaø thuoäc tính treân server. - Caùch taïo trang ASP Vôùi moät trang HTML coù saün, ta coù theå deã daøng taïo ra caùc trang ASP baèng caùch theâm vaøo caùc leänh ASP Script caàn thieát vaø ñoåi phaàn môû roäng thaønh .asp. - Caùch cheøn caùc ASP Script vaøo trang ASP: ASP Script phaûi ñöôïc ñaët giöõa kyù hieäu hoaëc giöõa khoái Nhöõng leänh naèm giöõa phaûi söû duïng ngoân ngöõ scripting chính thöùc qui ñònh cho trang ñoù. Ñeå chæ ñònh ngoân ngöõ chính thöùc cho trang ASP, ta duøng chæ daãn ñaët ôû doøng ñaàu tieân cuûa trang ASP. Löu yù, ngoân ngöõ Vbsvript laø ngoân ngöõ chính thöùc ngaàm ñònh cho trang ASP. Duøng khoái ñeå ñònh nghóa caùc Procedure (Sub hoaëc Function) coù söû duïng trong trang ASP (caùc Procedure thöôøng ñaët ôû cuoái trang). 4. Visual InterDev (visual Internet Development) Visual InterDev laø moät phaàn meàm ñöôïc phaùt trieån bôûi Microsoft. Ñaây laø moät phaàn meàm coù hoã trôï cho laäp trình thieát keá web ñaëc bieät phaàn meàm coù cho pheùp ngöôøi laäp trình coù theå nhìn thaáy tröïc tieáp trang web cuûa mình ñang thieát keá. Visual InterDev hoã trôï raát maïnh cho vieäc laäp trình caùc trang web coù töông taùc. Taát caû caùc ñoái töôïng cuûa ASP ñeàu ñöôïc phaàm meàm naøy hoã trôï. Do taát caû caùc ñoái töôïng cuûa ASP ñöôïc phaàn meàm naøy hoå trôï neân vieäc laáy Visual Interdev ñeå soaïn thaûo caùc trang asp seõ raát nhanh vaø ít gaëp loãi. - Nhöõng öu ñieåm cuûa phaàn meàm: Hoã trôï maïnh cho ngöôøi laäp trình taïo ra nhöõng trang öùng duïng baèng ngoân ngöõ HTML hay caùc ngoân ngöõ môùi nhö DHTML. Laø moät coâng cuï laäp trình maïnh cho web, phaàn meàm coù raát nhieàu coâng cuï ñöôïc xaây döïng saün, caùc ñoái töôïng ñöôïc xaây döïng saün trong thö vieän. Ngoaøi ra ngöôøi laäp trình coù theå söû duïng ñeán caùc coâng cuï gôõ roái chöông trình, kieåm tra chöông trình hay taïo ra nhöõng trang web moät caùch nhanh choùng Tích hôïp taát caû caùc thuoäc tính, caùc ñoái töôïng cuûa caùc ngoân ngöõ nhö VBScript, JavaScript, J++ hay caùc ñoái töôïng cuûa ASP Visual InterDev coù moät trình soaïn thaûo thoâng minh, töï ñoäng hieåu ñöôïc taát caû caùc method, properties, event cuûa ñoái töôïng (ñeå thaáy roõ ñieàu naøy xin xem hình 5). Cho pheùp taïo ra caùc trang html, asp... Hình 4: Choïn löïa caùc kieåu khaùc nhau ñeå taïo trang web Moät vaøi hình veõ sau seõ cho thaáy söï thuaän tieän cuûa Visual InterDev trong vieäc laäp trình web, ñaëc bieät laø laäp trình vôùi caùc trang ASP. Hieån thò taát caû caùc thuoäc tính caùc phöông thöùc cuûa moät ñoái töôïng asp Hình 5: Trình soaïn thaûo thoâng minh cho pheùp laäp trình thuaän lôïi Caùc coâng cuï hoã trôï cho laäp trình caùc trang web Cho pheùp gôõ roái chöông trình Taïo ra 1 Project ñeå chöùa taát caû caùc file trong web site Nhìn thaáy tröïc tieáp keát quaû laäp trình Xem maõ nguoàn cuûa chöông trình Hình 6: Coù theå quaûn lyù ñöôïc 1 project, thaáy ñöôïc tröïc quan keát quaû laäp trình, hoã trôï caùc coâng cuï... 5 . DHTML (dynamic html) - DHTML laø söï keát hôïp giöõa caùc thuoäc tính cuûa HTML, JavaScript vaø Vbscript. Tröôùc ñaây muoán laøm moät trang Web ñeïp, vôùi caùc hình aûnh ñoäng, chöõ ñoåi maøu, ñoåi kieåu chöõ hay muoán laøm moät menu treân trang web laø moät ñieàu khoù khaên. Gaàn ñaây Microsoft ñöa ra coâng ngheä DHTML (dynamic HTML), DHTML ñöôïc xaây döïng döïa treân neàn taûng cuûa HTML, nhöng khaû naêng cuûa DHTML toû ra noåi troäi hôn so vôùi HTML do khaû naêng taïo ra nhöõng trang web ñoäng vaø linh hoaït. - Khaû naêng cuûa DHTML Vôùi DHTML ta coù theå deã daøng taïo ra nhöõng hieäu öùng ñoái vôùi trang web, coâng vieäc naøy tröôùc ñaây phaûi maát raát nhieàu thôøi gian vaø coâng söùc. Coù theå daáu ñi moät doøng chöõ hay moät böùc aûnh naøo ñoù treân trang web vaø coù theå cho noù xuaát hieän baát cöù khi naøo ta muoán. Coù theå taïo ra nhöõng doøng chöõ hay nhöõng böùc tranh soáng ñoäng treân trang web Coù theå taïo ra nhöõng form treân trang web, döõ lieäu trong form coù theå cho hieån thò ngay leân chính trang web ñoù maø khoâng phaûi môû ra moät trang web khaùc (thoâng thöôøng, vôùi HTML ta muoán hieån thò moät thoâng tin khaùc leân treân trang web thì baét buoäc moät trang web khaùc phaûi ñöôïc môû ra). Coù theå duøng DHTML ñeå hieån thò thoâng tin trong cô sôû döõ lieäu. CHÖÔNG 3 PHAÂN TÍCH CHÖÔNG TRÌNH I. TOÅNG QUAÙT VEÀ CHÖÙC NAÊNG CUÛA DIEÃN ÑAØN TREÂN WEB - Göûi baøi leân dieãn ñaøn. - Xem baøi ñaõ ñöôïc göûi theo caùc chuû ñeà khaùc nhau - Traû lôøi baøi ñaõ ñöôïc göûi - Tìm kieám moät baøi - Ñaêng kyù trôû thaønh thaønh vieân cuûa dieãn ñaøn - Ñaùnh daáu baøi öa thích - Xoaù caùc baøi ñaõ coù treân dieãn ñaøn - Theâm ngöôøi söû duïng - Xoaù ngöôøi söû duïng - Theâm chuû ñeà cho dieãn ñaøn - Xoaù chuû ñeà. Chöùc naêng chính cuûa Dieãn ñaøn treân web laø cho pheùp ngöôøi söû duïng ñöa ñöôïc yù kieán cuûa hoï leân maïng. Ñeå hieåu ñöôïc moät caùch khaùi quaùt web forum hoaït ñoäng nhö theá naøo chuùng ta xeùt moät ví duï veà chöùc naêng chính cuûa dieãn ñaøn laø xem vaø göûi baøi. Ví duï: Khi tham gia vaøo dieãn ñaøn ngöôøi söû duïng seõ löïa choïn moät chuû ñeà trong loaït caùc chuû ñeà cuûa dieãn ñaøn nhö trong hình 7, Ví duï ta choïn chuû ñeà “laäp trình”, sau khi choïn chuû ñeà xong, moät danh saùch caùc baøi thuoäc chuû ñeà ñoù seõ xuaát hieän nhö hình 8. Ngöôøi söû duïng seõ choïn moät trong caùc baøi trong danh saùch ñeå xem noäi dung, ví duï choïn baøi “Con troû trong C” thì noäi dung cuûa baøi naøy hieän ra nhö trong hình 9, neáu ngöôøi ñoïc thaáy coù theå traû lôøi ñöôïc thì nhaép vaøo nuùt traû lôøi vaø nhaäp noäi dung vaøo form nhö hình 10 vaø nhaép nuùt traû lôøi, baøi traû lôøi seõ naèm ngay döôùi caâu hoûi. Neáu ngöôøi söû duïng muoán göûi moät baøi môùi thì coù theå nhaép vaøo nuùt “Göûibaøimôùi”. Treân ñaây laø phaàn sô löôïc veà hoaït ñoäng cô baûn cuûa dieãn ñaøn. Ngoaøi ra noù coøn cho pheùp ngöôøi duøng coù nhieàu thao taùc khaùc khaùc nhau. Ñeå minh hoaï cho chöùc naêng chính cuûa dieãn ñaøn laø göûi vaø traû löoøi moät baøi, ta ñöa ra ví duï ñeå chuùng ta coù theå hình dung ñöôïc khaùi quaùt dieãn ñaøn duøng laøm gì vaø noù coù daùng daáp nhö theá naøo. Phaàn sau chuùng ta seõ ñi chi tieát veà chöùc naêng cuûa dieãn ñaøn. Hình 8: Danh saùch caùc baøi ñaõ ñaêng Hình 7: Caùc chuû ñeà cuûa dieãn ®µn Hình 9: Xem noäi dung 1 baøi Hình 10: Göûi baøi môùi, hoaëc traû lôøi II. CAÙC VAÁN ÑEÀ CAÀN GIAÛI QUYEÁT KHI XAÂY DÖÏNG CHÖÔNG TRÌNH Thieát keá toång quaùt öùng duïng: nhaèm giuùp ngöôøi laäp trình deã phaùt trieån öùng duïng moät caùch coù toå chöùc, ñuùng höôùng, ñuùng yeâu caàu ñaõ ñeà ra. Thieát keá cô sôû döõ lieäu: ñaây laø phaàn quan troïng, coù lieân quan ñeán tính toái öu cuûa heä thoáng. Xaây döïng giao dieän: taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho ngöôøi söû duïng khi göûi caùc yeâu caàu cuûa mình ñeán web server. Vieát caùc trang web ñeå thöïc hieän caùc chöùc naêng cuûa chöông trình: döïa vaøo ASP vaø caùc ngoân ngöõ script ñeå taïo ra nhöõng modul cho chöông trình. Kieåm tra, söûa loãi chöông trình 1. Phaân caáp ngöôøi söû duïng Khoâng phaûi taát caû ngöôøi söû duïng dieãn ñeàu coù quyeàn thöïc hieän taát caû caùc khaû naêng treân. Ví duï, moät ngöôøi söû duïng thoâng thöôøng khoâng theå coù quyeàn xoaù baøi treân dieãn ñaøn, hoaëc coù theå ñaùnh daáu moät baøi... Do vaäy, phaân quyeàn cho ngöôøi söû duïng laø ñieàu caàn thieát vaø khi tham gia vaøo dieãn ñaøn tuyø theo quyeàn cuûa mình maø coù caùc chöùc naêng khaùc nhau. Chöông trình chia ngöôøi söû duïng thaønh 3 caáp: caáp 0, caáp 1 vaø caáp 2. - Caáp 0: ngöôøi söû duïng chöa ñaêng kyù - Caáp 1: laø nhöõng ngöôøi quaûn lyù heä thoáng. - Caáp 2: ngöôøi söû duïng coù ñaêng kyù teân truy nhaäp. a. Ngöôøi söû duïng thoâng thöôøng Dieãn ñaøn treân maïng laø nôi maø taát caû moïi ngöôøi ñeàu coù theå tham gia vaø ñoùng goùp caùc yù kieán, caùc caâu hoûi cuûa mình. Do vaäy, moät ngöôøi khoâng caàn ñaêng kyù coù theå tham gia vaøo dieãn ñaøn vaø coù caùc khaû naêng sau: - Xem noäi dung cuûa moät baøi baát kyø. - Göûi caâu hoûi môùi theo moät chuû ñeà nhaát ñònh naøo ñoù - Göûi caâu traû lôøi cho nhöõng caâu maø mình bieát. - Saép xeáp traät töï cuûa caùc baøi gôûi theo yù muoán: theo chuû ñeà cuûa baøi göûi, theo tieâu ñeà, theo ngaøy thaùng naêm, theo ngöôøi göûi, ... - Tìm kieám: tìm kieám baát kyø moät baøi gôûi naøo ñoù treân dieãn ñaøn theo: noäi dung cuûa baøi gôûi, theo chuû ñeà, theo tieâu ñeà cuûa baøi göûi. b. Ngöôøi söû duïng coù ñaêng kyù Dieãn ñaøn treân Web coù theå cho pheùp moïi ngöôøi truy caäp vaøo vaø gôûi caùc baøi cuûa mình leân dieãn ñaøn, tuy nhieân heä thoáng coù cho pheùp ngöôøi duøng coù theå taïo cho mình moät Account rieâng. Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi duøng coù ñaêng kyù Account khi Login vaøo öùng duïng seõ coù khaû naêng löu giöõ laïi caùc baøi maø ngöôøi ñoù öa thích. Laàn truy caäp tieáp theo, neáu ngöôøi söû duïng login ñuùng teân truy nhaäp vaø maät khaåu thì coù khaû naêng xem laïi caùc baøi maø mình ñaõ ghi nhôù trong caùc laàn tröôùc. Ngoaøi quyeàn lôïi ñöa ñaùnh daáu baøi, ngöôøi söû duïng coù ñaêng kyù coøn coù theå coù nhieàu quyeàn lôïi khaùc nhö: nhaän ñöôïc thoâng tin veà moät baøi môùi hay caùc caâu hoûi/ traû lôøi coù lieân quan ñeán ngöôøi söû duïng... Tuy nhieân trong quaù trình phaùt trieån öùng duïng do thôøi gian coù haïn neân chöa öùng duïng taïm thôøi chöa coù chöùc naêng naøy. c. Ngöôøi quaûn lyù Ñoái vôùi ngöôøi quaûn lyù, ngoaøi caùc hoaït ñoäng nhö moät ngöôøi söû duïng bình thöôøng coøn coù caùc khaû naêng sau: - Quaûn lyù ngöôøi söû duïng: - Xoaù ngöôøi söû duïng: xoaù moät ngöôøi söû duïng bình thöôøng ra khoûi heä thoáng - Taïo ngöôøi söû duïng môùi - Xoaù caùc baøi treân dieãn ñaøn: Ñaây laø moät bieän phaùp duøng ñeå quaûn lyù noäi dung cuûa caùc baøi vieát gôûi leân dieãn ñaøn - Quaûn lyù caùc chuû ñeà cuûa dieãn ñaøn: - Xoaù moät chuû ñeà baát kyø - Theâm vaøo moät chuû ñeà môùi SÔ ÑOÀ QUI TRÌNH HOAÏT ÑOÄNG CUÛA CAÙC TRANG TRONG ÖÙNG DUÏNG WEB FORUM Xem noäi dung 1 baøi Göûi baøi môùi Veà trang hieån thò Quay veà trang hieån thò Trang Login Trang ñaêng kyù Thaønh coâng Thaát baïi Danh saùch baøi ghi nhôù Ghi nhôù baøi Xem noäi dung 1 baøi Xem, göûi baøi Tìm kieám Ñaêng kyù Login Danh saùch baøi Theâm chuû ñeà Xoaù chuû ñeà Danh saùch chuû ñeà Xoaù baøi Danh saùch User Xoaù User Theâm User  ‚ ƒ „  ‚ User Admin Hieån thò caùc baøi Noäi dung baøi Soaïn vaø göûi baøi Trang nhaäp ND caàn tìm kieám Hieån thò keát quaû tìm kieám laø danh saùch caùc baøi göûi  ‚ Quaù trình tìm kieám bµi ƒ Hoaït ñoäng cuûa User ñaêng kyù „ Caùc chöùc naêng cuûa ngöôøi quaûn lyù Quaù trình xem, göûi vaø traû lôøi baøi Hình 11: Qui trình hoaït ñoäng cuûa caùc trang web 2. Hoaït ñoäng cuûa chöông trình: Khi ngöôøi söû duïng göûi yeâu caàu ñeán server coù chöùa öùng duïng, neáu yeâu caàu ñöôïc ñaùp öùng trang web giao tieáp vôùi ngöôøi söû suïng seõ hieän ra treân maùy cuûa ngöôøi duøng. Töø ñaây ngöôøi söû duïng coù theå tieáp tuïc göûi caùc yeâu caàu cuûa mình ñeán server baèng caùch choïn caùc chöùc naêng töông öùng ñaõ ñöôïc thieát keá saün treân caùc trang web vaø server seõ nhaän caùc yeâu caàu naøy sau ñoù xöû lyù tính toaùn ngay treân server vaø traû veà cho ngöôøi duøng nhöõng gì maø hoï yeâu caàu. Cuï theå qui trình hoaït ñoäng cuûa caùc trang nhö sau: Qui trình göûi vaø xem baøi Trang ñaàu tieân seõ laø trang hieån thò danh saùch caùc baøi ñöôïc göûi döôùi daïng caùc sieâu lieân keát. Ngöôøi söû duïng muoán xem noäi dung cuûa moät baøi naøo ñoù thì kích vaøo tieâu ñeà cuûa baøi. ôû trang xem noäi dung ngöôøi söû duïng coù theå traû lôøi cho baøi coù noäi dung vöøa ñoïc. Ngoaøi ra ngöôøi söû duïng coù theå göûi moät baøi môùi. Qui trình tìm kieám baøi AÙp duïng ñoái vôùi: Ngöôøi söû duïng bình thöôøng, ngöôøi söû duïng coù ñaêng kyù, ngöôøi quaûn lyù. Khi ngöôøi söû duïng muoán tìm kieám moät baøi naøo ñoù, seõ coù moät trang tìm kieám vaø ôû trang tìm kieám - Tìm kieám theo chuû ñeà cuûa baøi göûi - Tìm kieám theo noäi dung cuûa baøi göûi - Tìm kieám nhöõng baøi trong moät khoaûng thôøi gian giôùi haïn naøo ñoù Keát quaû traû veà: Neáu tìm thaáy caùc baøi coù nhö noäi dung ngöôøi duøng caàn tìm kieám thì danh saùch caùc baøi ñöôïc tìm thaáy seõ ñöôïc lieät keâ treân trang web Neáu khoâng tìm thaáy seõ hieån thò thoâng baùo khoâng tìm thaáy Qui trình ñaêng kyù vaø login cuûa ngöôøi söû duïng, ghi nhôù baøi AÙp duïng ñoái vôùi: Ngöôøi chöa ñaêng kyù, ngöôøi ñaõ ñaêng kyù, ngöôøi quaûn lyù. Ñeå trôû thaønh moät thaønh vieân cuûa dieãn ñaøn, ngöôøi söû duïng phaûi ñaêng kyù moät account vaø seõ ñöôïc heä thoáng caáp moät teân truy nhaäp vaø maät khaåu rieâng cho ngöôøi ñoù. Khi yeâu caàu ñöôïc ñaêng kyù, moät trang ñaêng kyù bao goàm caùc oâ ñeå nhaäp thoâng tin ñöôïc hieän ra, ngöôøi söû duïng seõ nhaäp caùc thoâng tin vaøo caùc oâ naøy vaø göûi ñi, neáu ñöôïc heä thoáng chaáp nhaän thì ngöôøi ñaêng kyù seõ nhaän ñöôïc moät thoâng baùo chuùc möøng thaønh coâng, neáu khoâng thaønh coâng heä thoáng seõ thoâng baùo loãi vaø hieän ra laïi trang ñaêng kyù cho ngöôøi söû duïng söûa laïi caùc thoâng tin ñaêng kyù cho phuø hôïp. Khi ñaõ trôû thaønh moät thaønh vieân cuûa dieãn ñaøn ngöôøi söû duïng ngoaøi vieäc coù theå söû duïng caùc trang gioáng nhö moät ngöôøi söû duïng bình thöôøng coøn coù theå ñaùnh daáu nhöõng baøi maø mình öu thích. Qui trình hoaït ñoäng cuûa ngöôøi quaûn lyù: AÙp duïng ñoái vôùi: Ngöôøi quaûn lyù Ñeå forum hoaït ñoäng toát caàn phaûi coù moät ngöôøi quaûn lyù, chöùc naêng cuûa ngöôøi quaûn lyù bao goàm: - Xoaù baøi Chöông trình cho pheùp ngöôøi quaûn lyù choïn baát cöù moät baøi naøo ñoù ñeå xoaù vaø coù theå xoaù nhieàu baøi hoaëc xoaù moät baøi. Vieäc xoaù baøi thöïc hieän theo nguyeân taéc: khi moät baøi cha ñöôïc xoaù thì taát caû caùc baøi con cuûa noù seõ ñöôïc xoaù theo. Theâm ngöôøi söû duïng , xoaù ngöôøi söû duïng Nhaèm quaûn lyù ñöôïc ngöôøi duøng treân heä thoáng, chöông trình cho pheùp ngöôøi quaûn lyù coù theå theâm ngöôøi söû duïng vaøo heä thoáng vaø ngöôïc laïi coù theå xoaù ngöôøi söû duïng ra khoûi heä thoáng. - Theâm chuû ñeà , xoaù chuû ñeà Ñeå cho dieãn ñaøn ngaøy caøng phong phuù, ngöôøi quaûn lyù coù theå theâm vaøo dieãn ñaøn nhöõng chuû ñeà cho phuø hôïp vôùi yeâu caàu thöïc tieãn. Ngöôïc laïi, neáu coù moät chuû ñeà naøo ñoù maø quaù laâu ngaøy khoâng coù ngöôøi tham gia thì ngöôøi quaûn lyù coù theå xoaù chuû ñeà ñoù ñi. Vieäc xoaù chuû ñeà cuõng theo nguyeân taéc laø taát caû caùc baøi thuoäc chuû ñoù cuõng xoaù theo. CHÖÔNG 4 PHAÂN TÍCH THIEÁT KEÁ HEÄ THOÁNG Nhö ñaõ noùi trong phaàn giôùi thieäu toång quan veà hoaït ñoäng cuûa dieãn ñaøn, ngöôøi söû duïng khi göûi moät baøi leân dieãn ñaøn thì caùc thaønh phaàn cuûa moät baøi göûi: thoâng tin veà ngöôøi göûi, tieâu ñeà baøi göûi, noäi dung... ñeàu phaûi ñöôïc löu tröõ trong cô sôû döõ lieäu treân maùy chuû. Thoâng thöôøng ngöôøi ta thöôøng duøng caùc moâ hình cô sôû döõ lieäu quan heä ñeå chöùa caùc thoâng tin veà baøi göûi nhö SQL Server hay MS Access. Trong ñoà aùn naøy em choïn cô sôû döõ lieäu laø Access ñeå löu caùc thoâng tin veà baøi göûi. Do coù lieân quan nhieàu ñeán cô sôû döõ lieäu, ñoàng thôøi caùc thoâng tin cuûa baøi göûi ñoøi hoûi phaûi ñöôïc toå chöùc moät caùch hôïp lyù vaø chaët cheõ neân trong phaàn naøy chuû yeáu trình baøy veà phaàn phaân tích vaø thieát keá heä thoáng. I. NHÖÕNG THOÂNG TIN CAÀN QUAÛN LYÙ TREÂN CÔ SÔÛ DÖÕ LIEÄU Thoâng tin caùc baøi maø ngöôøi söû duïng göûi leân dieãn ñaøn, moãi baøi phaûi coù maõ rieâng, caáp cuûa baøi ñoù, noäi dung cuûa baøi laø gì. Thoâng tin veà ngöôøi duøng, khi ngöôøi söû duïng ñaêng kyù thì caùc thoâng tin veà ngöôøi söû duïng nhö: teân truy nhaäp, maät khaåu, caáp cuûa ngöôøi söû duïng (caáp Admin vaø caáp User) phaûi ñöôïc löu tröõ treân cô sôû döõ lieäu. Noäi dung cuûa baøi sau khi göûi seõ ñöôïc taùch ra thaønh caùc töø khoaù, caùc töø khoaù naøy seõ taïo neân caùc baûng chæ muïc duøng cho muïc ñích tìm kieám thoâng tin veà caùc baøi göûi ñaõ göûi leân dieãn ñaøn. Do vaäy caùc töø khoaù, caùc chæ muïc cuõng phaûi ñöôïc löu giöõ. Quaûn lyù caùc chuû ñeà cuûa baøi göûi, caùc chuû ñeà naøy do ngöôøi quaûn lyù dieãn ñaøn qui ñònh vaø coù theå theâm bôùt. Quaûn lyù caùc thoâng tin ghi nhôù baøi cuûa taát caû caùc thoâng tin veà ngöôøi söû duïng: hoï teân, e-mail... II. PHAÂN TÍCH VAØ THIEÁT KEÁ 1. Sô ñoà doøng döõ lieäu DFD User Chöa ñaêng kyù ._.