Xã hội chủ nghĩa & thời kỳ quá độ lên Chủ nghĩa xã hội

Lêi nãi ®Çu Ph¸t triÓn kinh tÕ lµ vÊn ®Ò quan träng nhÊt tõ tr­íc tíi nay cña x· héi loai ng­êi. KÓ tõ khi con ng­êi xuÊt hiÖn , x· héi loµi ng­êi ®· tr¶i qua vµ h×nh thµnh x· héi : cuéc sèng nguyªn thuû , chiÕm h÷u n« lÖ , phong kiÕn , t­ b¶n chñ nghÜa vµ ®Ønh cao ®ang huíng tíi x· héi chñ nghÜa . T­¬ng øng víi mçi t×nh th¸i x· héi trong mét h×nh th¸i kinh tÕ mang nÐt ®Æc tr­ng riªng . T­ b¶n chñ nghÜa còng vËy , ®©y lµ mét giai ®o¹n mµ cña c¶i vËt chÊt cña x· héi ®­îc s¶n xuÊt ra nhiÒu h¬n tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n tr­íc céng l¹i . Mét giai ®o¹n chøng kiÕn bao sù biÕn ®æi c¶ vÒ mÆt chÊt lÉn vÒ mÆt l­îng cña x· héi loµi ng­êi : kinh tÕ , khoa häc kÜ thuËt , chÝnh trÞ , v¨n ho¸ ... Tuy nhiªn trong giai ®o¹n nµy còng lµ mét giai ®o¹n ph¸t triÓn cßn nhiÒu thiÕu sãt nh­ ph©n biÖt giµu nghÌo , khñng ho¶ng king tÕ , chiÕn tranh bÊt c«ng b»ng trong x· héi ... Tõ nh÷ng khuyÕt tËt ®ã , con ng­êi muèn h­íng tíi mét x· héi ë ®ã con ng­êi cã quyÒn b×nh ®¼ng , kh«ng cßn ®ãi nghÌo vµ ¸p bøc bãc lét , vËt chÊt s¶n xuÊt ra cã thÓ ®¸p øng mäi nhu cÇu cña con ng­êi... ®ã chÝnh lµ chÕ ®é x· héi chñ nghÜa. Nh­ng liÖu x· héi tiÕn lªn céng s¶n chñ nghÜa b»ng con ®­êng nµo vµ trong bao l©u , ®©y lµ mét bµi to¸n nan gi¶i ®· ®ang vµ sÏ ®Æt ra víi tÊt c¶ nh©n lo¹i. §Ó tiÕn lªn x· héi chñ nghÜa th× cÇn ph¶i tr¶i qua hai giai ®o¹n : ®ã lµ giai ®o¹n chñ nghÜa x· héi vµ giai ®o¹n chñ nghÜa céng s¶n. HiÖn nay n­íc ta ®ang ë trong thêi k× qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi ; mét thêi k× mang tÝnh chÊt qu¸ ®é , c¸i míi th× ch­a thµnh c¸i cò th× ch­ hoµn toµn døt bá , thêi kÝ nµy cã sù giao nhËp cña nhiÒu t­ t­ëng . D­íi ngän cê cña §¶ng lµ kim chØ nam la M¸c - Lª nin vµ t­ t­ëng Hå ChÝ Minh chóng ta cóng khong thÓ ®èt ch¸y giai ®o¹n hay phñ nhËn hoµn toµn nh÷ng thµnh tùu mµ chñ nghÜa t­ b¶n ®¹t ®­îc , nhÊt lµ c3 chñ nghÜa t­ b¶n nhµ n­íc . Theo Lªnin th× trong giai ®o¹n qu¸ ®é lªn x· héi chñ nghÜa , chóng ta kh«ng thÓ vuøt bá hoµn toµn chñ nghÜa t­ b¶n nhµ n­íc mµ ph¶i thÊy ®­îc nh÷ng ®iÓm m¹nh cña nã dÓ ph¸t huy. Sau sù sôp ®æ cña Liªn x« vµ c¸c n­íc §«ng ¢u , hÖ thèng c¸c n­íc theo chñ nghÜa x· héi bÞ ¶nh h­ëng rÊt lín . Tuy nhiªn §¶ng vµ nh©n ®©n ViÖt Nam vÉn kiªn ®Þnh ®i theo con ®­êng ®· chän vµ b¶o vÖ thµnh qu¶ C¸ch m¹ng . §Ó tiÕn lªn X· Héi Chñ NghÜa ViÖt Nam ph¶i tr¶i qua rÊt nhiÒu khã kh¨n do xuÊt ph¸t ®iÓm rÊt thÊp , nÒn kinh tÕ l¹c hËu , khoa häc kÜ thuËt thÊp , tr×nh ®é qu¶n lÝ cßn yÕu kÐm ...V× vËy muèn ph¸t triÓn x· héi chóng ta ph¶i ¸p dông m« h×nh kinh tÕ nhµ n­íc t­ b¶n vµo s¶n xuÊt vµ qu¶n lý . §©y lµ mét vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt lµm sao cho phï hîp víi nÒn kinh tÕ n­íc ta , t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ khu vùc vµ thÐ giíi trong sù chuyÓn ho¸ m¹nh mÏ cña nÒn kinh tÕ toµn cÇu , chóng ta ph¶i ®uæi kÞp ®­îc guång quay cña toµn cÇu ho¸kinh tÕ . Còng v× thÕ nªn ®Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ : ((Chñ nghÜa M¸c - Lªnin vÒ x· héi chñ nghÜa vµ thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi, thêi kú qu¸ ®é ®i lªn chñ nghÜa ë ViÖt Nam )) lµ mét ®Ò ¸n rÊt cÊp b¸ch kh«ng chØ ®Æt ra cho c¸c nhµ kinh tÕ vµ qu¶n lý mµ cßn lµ mét vÊn ®Ò ®Æt ra cho chóng ta , nh÷ng cö nh©n kinh tÕ t­¬ng lai mét kÕt luËn nhËn thøc vµ thùc tÕ cña nÒn kinh tÕ n­íc ta hiÖn nay ®ã lµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ TT theo ®Þnh h­êng X· héi chñ nghÜa . PhÇn néi dung A. Lý luËn cña V.I.Lª Nin vÒ c CNTB nhµ n­íc trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH I- ChÝnh s¸ch kinh tÕ míi vµ sù cÇn thiÕt ph¶i sö dông Chñ nghÜa T­ b¶n Nhµ n­íc . 1. ChÝnh s¸ch kinh tÕ míi vµ sù cÇn thiÕt ph¶i sö dông Chñ nghÜa T­ b¶n Nhµ n­íc . Sau khi giµnh ®­îc chÝnh quyÒn tõ tay phong kiÕn l¹i b­íc vµo cuéc chiÕn nh»m lËt ®æ chÕ ®é thµnh qu¶ c¸ch m¹ng võa ®¹t ®­îc . Mét n­íc nga võa b­íc ra khái cuéc néi chiÕn víi nÒn kinh tÕ l©m vµo t×nh trang khñng ho¶ng trÇm träng : ThiÕu l­¬ng thùc , thiÕu n¨ng l­îng , s¶n xuÊt ®×nh ®èn , n«ng d©n nghÌo ®ãi , khèi liªn minh c«ng n«ng cã nguy c¬ tan vì ... th× chØ sau mét thêi gian ng¾n hÇu hÕt c¸c ngµnh ®Òu ®· ®¹t vµ v­ît møc tr­íc chiÕn tranh , nÒn kinh tÕ ®­îc phôc håi dÇn , nh©n d©n h¨ng h¸i thi ®ua lao ®éng s¶n xuÊt . N­íc Nga nh­ ®­îc thæi mét luång sinh lùc míi kÓ tõ khi chÝnh s¸ch kinh tÕ míi ra ®êi . Thùc tiÔn ®ã ®· b¸c bá nh÷ng kÓ thï cña Nhµ n­íc X« viÕt vµ nh÷ng bän hoµi nghi kh¸ch coi chÝnh s¸ch kinh tÕ míi nh­ lµ mét chÝnh s¸ch quay vÒ chñ nghÜa t­ b¶n . Khi kÕ thõa nh÷ng lý luËn cña M¸c- Anghen , Lª Nin ®· nãi ®Õn mét thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi. §Æc ®iÓm næi bËt cña thêi kú nµy lµ nh÷ng nh©n tè cña x· héi míi vµ nh÷ng tµn tÝch cña x· héi cò tån t¹i ®an xen lÉn nhau , ®Êu tranh víi nhau trªn mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi , t­ t­ëng , tËp qu¸n trong x· héi ... trong giai ®o¹n nµy, ch­a cã mét lùc l­îng nµo th¾ng thÐ tuyÖt ®èi , cã nghÜa lµ viÖc tiÕp tôc ¸p dông ph­¬ng thøc s¶n xuÊt vµ ph©n phèi céng s¶n chñ nghÜa lµ mét sai lÇm ®¸ng tiÕc vµ ngay giai ®o¹n thÊp cña Chñ nghÜa céng s¶n chóng ta còng kh«ng thÓ ®¹t tíi ®­îc . Sù thiªn tµi cña Lª Nin ®­îc thÓhiÖn ë viÖc ng­êi ®· nhËn ra sù Êu trÜ Êy vµ ®· ph¸t triÓn ngay lý luËn cña M¸c khi c¸ch m¹ng X· héi Chñ nghÜa míi giµnh ®­îc th¾ng lîi chØ trong mét thêi gian rÊt ng¾n . Lªnin nhÊn m¹nh viÖc cÇn ph¶i x¸c ®Þnh xem m×nh ®ang ë giai ®o¹n nµo cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. Nh÷ng xÝ nghiÖp nhá tr­íc ®©y bÞ Quèc h÷u ho¸ nay cho t­ nh©n thuª hay mua l¹i ®Î kinh doanh tù do , chñ yÕu lµ xÝ nghiÖp s¶n xuÊt hµng tiªu dïng . Cho phÐp më réng trao ®æi hµng ho¸ gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n , gi÷a c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp cho th­¬ng nh©n ®­îc tù do ho¹t ®éng ( chñ yÕu lµ b¸n lÎ ) ®Ó gãp phÇn kh«i phôc kinh tÕ thay thÕ chÝnh s¸ch tr­ng thu l­¬ng thùc b»ng chÝnh s¸ch thuÕ l­¬ng thùc . Theo chÝnh s¸ch nµy ng­êi n«ng d©n ph¶i nép thuÕ l­¬ng thùc víi mét møc cè ®Þnh trong nhiÒu n¨m . Møc thuÕ nµy c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn cña ®Êt ®ai canh t¸c . Nãi c¸ch kh¸c thuÕ n«ng nghiÖp chÝnh lµ ®Þa t« mµ ng­êi n«ng d©n canh t¸c trªn ruéng ®Êt thuéc sá h÷u toµn d©n ph¶i tr¶ cho nhµ n­íc . Sè l­îng l­¬ng thùc cßn l¹i ng­êi n«ng d©n ®­îc tù do trao ®æi , mua b¸n trªn thÞ tr­êng . Tæ chøc thÞ tr­êng , th­¬ng nghiÖp , thiÕt lËp quan hÖ hµng hãa - tiÒn tÖ gi÷a nhµ n­íc vµ n«ng d©n , gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n , gi÷a c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp . Sö dông søc m¹nh kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn , c¸c h×nh thøc kinh tÕ qu¸ ®ä nh­ khuyÕn khÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt nhá cña n«ng d©n , thî thñ c«ng , khuyÕn khÝch kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n , sö dông chñ nghÜa T­ b¶n Nhµ n­íc, cñng cè l¹i c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc , chuyÓn sang chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ. §ång thêi, V.I.Lªnin chñ tr­¬ng ph¸t triÓn m¹nh mÏ quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ víi c¸c n­íc t­ b¶n ph­¬ng t©y ®Ó tranh thñ kü thuËt , vèn vµ khuyÕn khÝch kinh tÕ ph¸t triÓn . Danh tõ n­íc céng hoµ x· héi chñ nghÜa X«viÕt cã nghÜa lµ chÝnh quyÒn X«viÕt quyÕt t©m thùc hiÖn b­íc chuyÓn lªn chñ nghÜa x· héi, chø hoµn toµn kh«ng cã nghÜa lµ ®· thõa nhËn chÕ ®é kinh tÕ hiÖn nay lµ chÕ ®é x· héi chñ nghÜa (( ®iÒu nµy cã mét ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng , nhÊt lµ sau thÊt b¹i nÆng nÒ cña chÝnh s¸ch céng s¶n thêi chiÕn håi mïa xu©n n¨m 1921 . Nã chØ lµ mét chÝnh s¸ch t¹m thêi trong thêi chiÕn cßn khi ®Êt n­íc ®· giµnh l¹i th¾ng lîi th× ch¼ng ng­êi d©n nµo cßn muèn thùc hiÖn nã n÷a . Cßn lóc nµy Nga lµ mét n­íc trung n«ng chó kh«ng ph¶i lµ mét n­íc t­ b¶n ph¸t triªnt nh­ §øc hay Anh , Ph¸p ®Ó mµ cã thÓ chuyÓn lªn ngay chñ nghÜa x· héi . Muèn duy tr× ®­î chñ ngih· x· héi th× ph¶i cã nh÷ng c¬ së kinh tÕ , x· héi nhÊt ®Þnh . Sai lÇm ë ®©y lµ nh÷ng ng­êi céng s¶n t­ëng r»ng chØ cÇn thiÕt lËp chÕ ®é s¶n xuÊt quèc doanh vµ chÕ ®ä nhµ n­íc ph©n phèi lµ ®· b¾t ®Çu mét chÕ ®é kihn tÕ míi kh¸c víi chÕ ®é tr­íc . Nh­ vËy ®Õn thêi kú hoµ b×nh x©y dùng chñ nghÜa x· héi th× chÝnh s¸ch kinh tÕ c«ng s¶n thêi chiÕn kh«ng cßn thÝch hîp lµ mét ®iÒu tÊt yÕu vµ cÇn ph¶i ®­îc thay thÕ b»ng mét chÝnh s¸ch kh¸c phï hîp h¬n víi quy luËt cña sù ph¸t triÓn Theo Lªnin , nÒn kinh tÕ x· héi chñ nghÜa vÉn cÇn ph¶i ®­îc tæ chøc theo kiÓu s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ vËn ®éng theo c¸c quy luËt kinh tÕ hoµng ho¸ , kinh tÕ thÞ tr­îng . Giai cÊp v« s¶n l·nh ®¹o cÇn thiÕt ph¶i biÕt sö dông tèt c¸c quan hÖ hµng - tiÒn , c¸c ph¹m trï kinh tÕ cña s¶n xuÊt hµng ho¸ ®Ó thùc hiÖn ®­îc môc ®Ých cña m×nh . chÝnh s¸ch kinh tÕ míi ( NEP ) ra ®êi . VËy thùc chÊt cña chÝnh s¸ch nµy lµ nh­ thª nµo vµ nã cã ­u ®iÓm g× h¬n so víi chÝnh s¸chs¸ch céng s¶n thêi chiÕn. Cã thÓ kh¸i qu¸t toµn bé néi dung cña chÝnh s¸ch kinh tÕ míi thµnh chÝnh s¸ch ph¸t triÓn m¹nh mÏ lùc l­îng s¶n xuÊt , ®Æc biÖt ®èi víi mét n­íc tiÓu n«ng qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi. §©y ®­îc coi lµ nhiÖm vô c¬ b¶n vµ bøc thiÕt nhÊt , phï hîp víi c­¬ng lÜnh mµ §¶ng ®· ®Ò ra . Chóng ta biÕt r»ng bÊt cø mét lÝ luËn nµo ®­a ra ®Òu ph¶i dùa trªn nh÷ng c¬ së thùc tÕ kh¸ch quan . N­íc Nga lóc bÊy giê lµ mét n­íc trung n«ng , n«ng d©n chiÕm ®¹i ®a sè nh­ng sau chiÕn tranh nã l¹i r¬i vµo t×nh tr¹ng thiÕu l­¬ng thùc trÇm träng , n¹n ®Çu c¬ tÝch tr÷ lóa m× gia t¨ng khiÕn cho chÝnh phñ kh«ng thÓ kiÓm so¸t ®­îc t×nh h×nh . C¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt ®Òu bÞ ®×nh trÖ , toµn bbé nÒn ®¹i c«ng nghiÖp bÞ ph¸ huû toµn bbé sau chiÕn tranh , c«ng nh©n thiÕu viÖc lµm , thiÕu l­¬ng thùc , ®êi sèng hÕt søc khã kh¨n . KÓ c¶ ®èi víi mét n­íc giµu nhÊt vµ ph¸t triÓn nhÊt th× sau cuéc chiÕn tranh ®Õ quèc tµn ph¸ còng chØ cã thÓ kh«i phôc ®­îc nÒn ®¹i s¶n xuÊt c«ng nghiÖp sau nhiÒu n¨m . VËy víi mét n­íc tiÓu n«ng , gi¶i ph¸p tèi ­u ®Ó kh«i phôc nÒn kinh tÕ ph¶i ch¨ng lµ c¶i thiÖn ®êi sèng cña ng­êi n«ng d©n vµ n©ng cao lùc l­îng s¶n xuÊt cña hä , ®ång thêi trong mét chõng mùc nµo ®ã cã thÓ kh«i phôc nÒn tiÓu c«ng nghiÖp ®Ó gióp ®ì ngay mét phÇn nµo ®ã cho nÒn king tÕ n«ng d©n ? Lªnin kh¼ng ®Þnh (( ph¶i b¾t ®Çu ®Çu t­ n«ng d©n , ng­êi nµo kh«ng hiÓu ®iÒu ®ã , ng­êi nµo cã ý ®­a vÊn ®Ò n«ng ®©n lªn hµng ®Çu nh­ thÕ lµ mét sù tõ bá hoÆc t­¬ng tù nh­ sù tõ bá chuyªn chÝnh v« s¶n , th× ch¼ng qua lµ v× ng­êi ®ã kh«ng chÞu suy nghÜ kÜ cµng vÊn ®Ò ®ã vµ bÞ loÌi nãi chèng rçng chi phèi )) . Tuy giai cÊp v« s¶n n¾m chÝnh quyÒn nh­ng mét sù liªn kÕt chÆt chÏ gi÷a giai cÊp n«ng d©n trong mét n­íc tiÓu n«ng sÏ lµ ®iÒu kiÖn cÇn ®Ó thùc hiÖn ®­îc chñ nghÜa x· héi . Giai cÊp t­ s¶n víi t­ c¸ch lµ giai cÊp l·nh ®¹o cÇn thiÕt ph¶i biÕt h­íng chÝnh s¸ch vµo viÖc gi¶i quyÕt tr­íc tiªn nh÷ng vÊn ®Ò cÊp thiÕt nhÊt , mÊu chèt nhÊt . Mµ (( vÊn ®Ò cÊp thiÕt nhÊt hiÖn nay lµ dïng c¸c biÖn ph¸p cã thÓ kh«i phôc ngay lùc l­îng s¶n xuÊt cu¶ kinh tÕ n«ng d©n )) . ChÝnh s¸ch thuÕ l­¬ng thùc vµ tù do trao ®æi ra ®êi chÝnh lµ sù biÓu hiÖn quan ®iÓm ®ã cña Lªnin . §èi víi nh÷ng ng­êi tiÓu n«ng th× chÕ ®é x· héi chñ nghÜa hay chÕ ®é t­ b¶n kh«ng quan träng , ®iÒu mµ hä quan t©m lµ hä sÏ ®­îc lîi nh­ thÕ nµo . ViÖc tù do trao ®æi hµng ho¸ vµ l­¬ng thùc thõa ®É t¹o ra mét ®éng lùc thóc ®Èy tinh thÇn h¨ng say lao ®éng cña ng­êi n«ng d©n . §èi víi n­íc Nga lóc bÊy giê , n«ng nghiÖp ph¸t triÓn tÊt sÏ kÐo theo c¸c ngµnh kh¸c ph¸t triÓn . ChÝnh ®iÒu ®ã ®· cñng cè thªm mèi liªn minh c«ng n«ng vµ v« s¶n ®­îc sù ñng hé cña nh÷ng n«ng d©n nghÌo khæ . Tuy nhiªn nãi ®Õn tù do trao ®æi lµ tù do bu«n b¸n , mµ tù do bu«n b¸n theo quan ®iÓm cña Lªnin thêi ®ã - tøc lµ lïi l¹i chñ nghÜa t­ b¶n. Lªnin chØ râ , tù do bu«n b¸n lµ kh«i phôc chñ nghÜa t­ b¶n trªn mét møc ®é lín , lµ tù do cña chñ nghÜa t­ b¶n . §iÒu ®ã cã ph¶i lµ mét thÊt b¹i nÆng nÒ cña giai cÊp v« s¶n hay kh«ng hay chØ lµ mét b­íc lïi mang tÝnh chiÕn l­îc mµ chÝnh quyÒn X« ViÕt thi hµnh nh»m ®¹t ®­îc c¸i mµ m×nh muèn . CÇn thÊy ngay r»ng víi chÝnh s¸ch tù do trao ®æi , tõng líp s¶n xuÊt nhá ®· ph¸t triÓn nhanh chãng vµ chñ nghÜa t­ b¶n lµ cÇn cho ®«ng ®¶o quÇn chóng n«ng d©n vµ cho t­ b¶n t­ nh©n lµ ng­êi ph¶i bu«n b¸n ®Ó tho· m·n nhu cÇu n«ng d©n . §Ó võa khuyÕn khÝch s¶n xuÊt ph¸t triÓn mµ vÉn gi÷ ®­îc b¶n chÊt chuyªn chÝnh cña m×nh , giai cÊp v« s¶n chØ cã thÓ thõa nhËn cho chñ nghÜa t­ ®­îc ph¸t triÓn ë mét chõng mùc nµo ®ã . T­ b¶n t­ nh©n cÇn ph¶i ®­îc ph¸t triÓn theo sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ n­íc , vµ ®iÒu ®ã tÊt dÉn ®Õn sù ra ®êi cña chñ nghÜa t­ b¶n Nhµ n­íc . Mét nguyªn nh©n n÷a dÉn ®Õn sù ra ®êi cña chñ nghÜa t­ b¶n nhµ n­íc lµ ë ngay t×nh tr¹ng s¶n xuÊt cña n­íc Nga lóc bÊy giê . M¸c vµ Anghen dù b¸o r»ng : C¸ch m¹ng v« s¶n vµ do ®ã chñ nghÜa x· héi vµ Chñ nghÜa céng s¶n sÏ næ ra vµ th¾ng lîi cïng mét lóc , hoÆc trong phÇn lín c¸c n­íc t­ b¶n tiªn tiÕn ë t©y ©u . ThÕ nh­ng n­íc Nga lµ mét n­íc t­ b¶n trung b×nh - theo c¸ch ®¸nh gi¸ cña Lªnin - ®ang muèn tiÕn lªn con ®­êng chñ nghÜa x· héi . Nã kh«ng ph¶i lµ n­íc Anh x· héi chñ nghÜa hay n­íc §øc x· héi chñ nghÜa . V× vËy nÕu chØ muèn kh«ng th«i mµ kh«ng cã nÒn t¶ng kinh tÕ v÷ng ch¾c th× con ®­êng tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi ®ét ph¸ vµo t­¬ng lai lµ mét ®iÒu kh«ng t­ëng . Lªnin nãi râ thªm kh«ng cã kÜ thuËt t­ b¶n chñ nghÜa ®ùoc x©y dùng trªn nh÷ng trªn nh÷ng ph¸t minh míi nhÊt cña khoa häc hiÖn ®¹i th× kh«ng thÓ nãi ®Õn chñ nghÜa x· héi ®­îc . NhiÖm vô cña chÝnh quyÒn v« s¶n Nga lµ hÕt søc nÆng nÒ . Lµm sao ®Ó n­íc Nga vèn l¹c hËu vÒ khoa häc kÜ thuËt , tr×nh ®é d©n chÝ thÊp lªn mét n­íc cã tr×nh ®é khoa häc kÜ thuËt ph¸t triÓn , khoa häc kÜ thuËt tiÕn tiÕn khi mµ ®¹i ®a sè nh©n d©n lµ n«ng d©n nghÌo chØ cã biÕt s¶n xuÊt n«ng nghiÖp . Mèi quan hÖ gi÷a c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp , n«ng d©n víi c«ng nh©n kh«ng chØ mang tÝnh chÊt mét chiÒu mµ ng­êi n«ng d©n còng cÇn nh÷ng s¶n phÈm , hµng ho¸ cña c«ng nghiÖp vµ thñ c«ng nghiÖp, ®iÒu ®ã sÏ kÝch thÝch c¶ c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp ph¸t triÓn . ThÕ nh­ng sau chiÕn tranh n­íc Nga cßn l¹i g× ? ChØ nh­ " mét ng­êi bÞ ®¸nh gÇn chÕt ... vµ may mµ nã vÉn cã thÓ chèng n¹ng mµ ®i ®­îc " . Kh«ng cã bÊt kú sù ñng hé cña c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa ë mét n­íc hay mét sè n­íc nµo, nuíc Nga ph¶i dùa vµo nç lùc cña m×nh lµ chÝnh nh­ng ®iÒu ®ã vÉn chua ®ñ . D©n téc Nga cÇn ph¶i dùa vµo thêi ®¹i ®Ó tån t¹i , ®Ó x©y dùng lý t­ëng cña m×nh . Trong khi chñ nghÜa t­ b¶nvÉn m¹nh th× t¹i sao ta kh«ng dùa vµo nã ®Ó sèng ? Lªnin nãi râ ®iÒu ®ã chóng ta kh«ng thÓ tù m×nh lµm ®­îc nÕu kh«ng cã sù gióp ®ì cña t­ b¶n n­íc ng¬µi . Ng­êi nµo kh«ng ch×m ®¾m trong ¶o t­ëng mµ nh×n vµo thùc tÕ , th× ph¶i hiÓu râ ®iÒu ®ã . Theo Lªnin cÇn ph¶i du nhËp chñ nghÜa t­ b¶n tõ bªn ngoµi b»ng nh÷ng hîp ®ång bu«n b¸n víi c¸c n­íc t­ b¶n lãn b»ng chÝnh s¸ch t«nh­îng . Tãm l¹i b»ng nh÷ng h×nh thøc kh¸c nhau cña chñ nghÜa t­ b¶n nhµ n­íc , chñ nghÜa t­ b¶n nhµ n­íc sÏ lµm mét b­íc tiÕn so víi t×nh h×nh hiÖn nay trong n­íc céng hoµ X« ViÕt cña chóng ta . NÕu ch¼ng h¹n trong nöa n¨m n÷a chóng ta thiÕt lËp ®­îc chñ nghÜa t­ b¶n nhµ n­íc th× ®ã sÏ lµ th¾ng lîi to lín vµ sÏ ®¶m b¶o ch¾c ch¾n r»ng qua mét n¨m sau chñ nghÜa x· héi sÏ ®­îc cñng cè hoÇn toµn vµ trë nªn v÷ng ch¾c . T¹i sao mét n­íc x· héi chñ nghÜa l¹i cã thÓ tån t¹i mét h×nh thøccña chñ nghÜa t­ b¶n nh­ng ®ã l¹i lµ nhËn xÐt cña V.I.Lªnin , ng­êi ®· s¸ng lËp ra §¶ng céng s¶n X« ViÕt ®­a d©n Nga ®i theo con ®­êng chñ nghÜa t­ b¶n . B»ng nh÷ng chÝnh s¸ch tiÕn bé vµ nh÷ng thµnh qu¶ ®¹t ®­îc sau mét thêi gian ng¾n thùc hiÖn chÝnh s¸ch kinh tÕ míi ( NEP ) mµ néi dung chñ yÕu cña chÝnh s¸ch nµy lµ viÖc thùc hiÖn chñ nghÜa t­ b¶n nhµ n­íc. Lªnin ®· chøng minh ®­îc r»ng nhËn ®Þnh trªn lµ hoµn toµn ®óng ®¾n víi mét n­íc Nga cã chÝnh quyÒn míi non trÎ vµ mét nÒn kinh tÕ ®i lªn tõ l¹c hËu . 2/ Thµnh tùu cña chÝnh s¸ch kinh tÕ ( NEP ) . ChÝnh s¸ch kinh tÕ míi ®· t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt ë c¶ thµnh thÞ lÉn n«ng th«n , v× nã ®¾p øng ®­îc nhu cÇu cña qui luËt kinh tÕ cña nÒn s¶n xuÊt x· héi chñ nghÜa cßn mang tÝnh chÊt hµng ho¸ vµ cã nhiÒu thµnh phÇn . Nhê ®ã , trong mét thêi gian ng¾n , Nhµ n­íc X« ViÕt ®· kh«i phôc ®­îc nÒn kinh tÕ quèc d©n bÞ chiÕn tranh tµn ph¸ , · tiÕn ®­îc mét bøoc dµi trong viÖc cñng cè khèi liªn minh c«ng n«ng ; mét Nhµ n­íc c«ng n«ng nhiÒu d©n téc ®Çu tiªn trªn thÕ giíi ®· ®­îc thµnh lËp , ®ã lµ liªn bang céng hoµ x· héi chñ nghÜa X« ViÕt . ChÝnh s¸ch kinh tÕ míi cßn cã ý nghÜa quèc tÕ cña nã . §èi víi c¸c n­íc tiªn tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi ®Òu cÇn thiÕt vËn dông tinh thÇn c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch ®ã bch¼ng h¹n nh­ vÊn ®Ò quan hÖ hµng ho¸ - tiÒn tÖ , nguyªn t¾c liªn minh c«ng n«ng , sö dông nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn . ChÝnh s¸ch kinh tÕ míi ®­îc qu¸n triÖt trong c¸c ngµnh kinh tÕ vµ lÊy viÖc kh«i phôc n«ng nghiÖp lµm nhiÖm vô hµng ®Çu , lµ vÊn ®Ò cÊp b¸ch tr­íc m¾t . §Õn cuèi xu©n n¨m 1922 , Liªn X« ®· v­ît qua ®­îc n¹n ®ãi vµ ®Õnn¨m 1925 , n«ng nghiÖp Liªn X« ®· v­ît møc tr­íc chiÐn tranh . Tæng s¶n l­îng c«ng nghiÖp n¨m 1925 so víi n¨m 1913 míi ®Æt 75.5%. tuy nhiªn ngµnh iÖn vµ c¬ khÝ chÕ t¹o v­ît møc tr­íc chiÕn tranh , nhiÒu xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp nhÑ vµ c«ng nghiÖp thùc phÈm ®· ®Æt vµ v­ît mø tr­íc chiÕn tranh . Trong viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch kinh tÕ míi , Lªnin coi th­¬ng nghiÖp lµ m¾t xÝchtrong chuçi d©y xÝch c¸c sù biÕn lÞch sö mµ Nhµ n­íc ph¶i ®em toµn lùc ra mµ n¾m lÊy nã . Do ®ã th­¬ng nghiÖp ®· ®­îc t¨ng c­êng m¹nh mÏ . II-Chñ nghÜa t­ b¶n nhµ n­íc 1.Khaùi nieäm: Chuû Nghóa Tö Baûn laø moät hình thaùi kinh teá xaõ hoäi lôùn cuûa xaõ hoäi loaøi ngöôøi vôùi caùc giai ñoaïn phaùt trieån khaùc nhau.Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc laø moät trong nhöõng giai ñoaïn lòch söû quan troïng cuûa Chuû Nghóa Tö Baûn .Khoâng moät ai coù theå phuû nhaän thaønh quaû cuûa Chuû Nghóa Tö Baûn ù ñaõ ñaït ñöôïc ,ñoù laø moät böùôc ngoaët cuûa lòch söû. C.Mac ñaõ coù nhaän xeùt xaùc ñaùng raèng trong voøng chöa ñaày moät theá kyû thoáng trò cuûa mình Chuû Nghóa Tö Baûn ñaõ taïo ra moät möùc saûn xuaát khoång loà baèng taát caùc theá heä loaøi ngöôøi tröôùc ñoù ñaõ taïo ra .Töø luùc xuaát hieän loaøi ngöôøi ,hoï ñaõ soánng laâu daøi trong neàn saûn xuaát nhoû laïc haäu,phaân taùn ,naêng xuaát voâ cuøng thaáp keùm, khoâng baûo ñaûm taùi saûn suaát giaûn ñôn.Töø ñaàu theá kyû XVI ñeán nay,laàn ñaàu tieân trong lòch söû ,Chuû Nghóa Tö Baûn ñaõ chuyeån neàn saûn xuaát nhoû leân neàn saûn xuaát lôùn vôùi ñaëc tröng veà chaát so vôùi saûn xuaát nhoû.Söï thaéng lôïi naøy dieãn ra ñaàu tieân ôû nöôùc Anh roài laàn löôït sang caùc nöôùc Phaùp ,Ñöùc,…vaø caùc nöôùc khaùc . Cuøng vôùi ñaø phaùt trieån cuûa löïc löôïng saûn xuaát ,quaù trình xaõ hoäi hoaù saûn xuaát cuõng ñaït ñöôïcnhöôõng böôùc tieán lôùn , vôùi trình ñoä cao . Hieäp taùc ñôn giaûn , coâng tröôøng thuû coâng neàn ñaïi coâng nghieäp cô khí laø nhöõng giai ñoaïn phaùt trieån xaõ hoäi hoaù saûn xuaát Tö Baûn Chuû Nghóa . Maàm moáng ñaàu tieân cuûa Chuû Nghóa Tö Baûn chính laø söï tích luyõ tö baûn nguyeân thuyû, vôùi söï buoân baùn noâ leä ,trao ñoåi buoân baùn caùc loaïi haøng hoaù vôùi nöôùc ngoaøi do neàn saûn xuaát thuû coâng phaùt trieån vaø do boùc loät thuoäc ñòa caùc nöôùc ñaõ tích luyõ ñöôïc moät khoái löôïng khoång loà tö baûn cho neàn saûn xuaát tö baûn sau naøy .Tieáp tuïc phaùt trieån kinh teá vôùi söï trôï giuùp ñaéc löïc cuûa khoa hoïc kó thuaät caùc nöôùc Tö baûn tieáp tuïc phaùt trieån vöôït baäc veà kinh teá , söï caïnh tranh cuûa caùc nöôùc veà thi tröôøng tieâu thuï haøng hoaù ,thuoäc ñòa…ñaõ daãn ñeán caùc cuoäc chieán tranh lôùn maø ñieån hình laø hai cuoäc chieán tranh theá giôùi thöù nhaát vaø thöù hai voâ cuøng aùc lieät vaø thaûm khoác. Hình thöùc xaõ hoäi hoaù cao hôn khi Chuû Nghóa Tö Baûn chuyeån leân giai ñoaïn Chuû Nghóa Tö Baûn ñoäc quyeàn va ñænh cao laø Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc . Chuû Nghóa Tö Baûn ñoäc quyeàn Nhaø Nöôùc laø hình thöùc thoáng trò cuûa Chuû Nghóa Tö Baûn ñoäc quyeàn döïa treân cô sôû tích tuï vaø taäp trung tö baûn ra ñôøi töø sau chieán tranh theá giôùi thöù nhaát ,noù xuaát hieän ñaàu tieân ôû Ñöùc .Do caïnh tranh quaù khoác lieät neân caùc nhaø saûn xuaát tö baûn coù xu höôùng lieân keát vôùi nhau hay quy luaät caù lôùn nhuoát caù beù hìmh thaønh neân caùc taäp ñoaøn ñoäc quyeàn quoác gia ñeán caùc taäp ñoaøn xuyeân quoác gia cac- ten, xanh-di-ca,congglomera .Trong giai ñoaïn naøy vai troø cuûa nhaø nöôùc con chöa thöïc söï quan troïng laém nhöng sau naøy thì noù caøng theå hieän vai troø cuûa mình nhö trong giai ñoaïn Chuû Nghóa Tö Baûn ñoäc quyeàn Nhaø Nöôâc coäng saûn theå noùi tö baûn daã taïo ra phaàn moät neàn taûng kinh teá vöõng chaéc vôùi cô sôû khoa hoïc kó thuaät tieân tieán,neàn saûn xuaát cô khí ,töï ñoäng hoaù taïo ra moät khoái löôïng vaät chaát khoång loà. Leânin ñaõ töøng so saùnh nöôùc nga vôùi nöôùc Ñöùc luùc baáy giôø vaø cho raèng neáu nöôùc Nga coù ñaày ñuû vaät chaát kyõ thuaät nhö nöôùc Ñöùc thì coù theå chuyeån tieáp leân Chuû Nghóa Xaõ Hoäi maø khoâng phaûi traûi qua baát kì moät giai ñoaïn trung gian naøo. Ngöôøi nhaän ñònh raèng “Chuû Nghóa Tö Baûn ñoïc quyeàn Nhaø nöôùc laø söï chuaån bò vaät chaát ñaày ñuû nhaát cho Chuû Nghóa Xaõ Hoäi ,laø phoøng chôø ñi vaøo Chuû Nghóa Xaõ Hoäi maø giöõa naác thang ñoù vôùi naác thang Chuû Nghóa Xaõ Hoäi khoâng coøn moät naác thang naøo nöõa caû” .Nhö vaäy xaõ hoäi coäng saûn chæ coù theå xuaát hieän moät caùch töï nhieân khi nhöõng tieàn ñeà vaät chaát vaø tieàn ñeà xaõ hoäi ñöôïc chuaån bò ñaày ñuûnhaát , moät “phoøng chôø” lyù töôûng cho Chuû Nghóa Xaõ Hoäi ñaõ saün saøng. Nhöng thaéng lôïi cuûa Caùch Maïng Thaùng 10 Nga khoâng xuaát phaùt töø tieàn ñeø noùi treân.Laø moät nöôùc tö baûn phaùt trieån trung bình vaø coøn nhieàu maët haïn che á, nöôùc Ngak coù cô sôû vaät chaát kó thuaät , khoâng coù löïc löôïng saûn xuaát phaøt trieån nhaèm taïo tieàn ñeà vaät chaát cho Chuû Nghóa Xaõ Hoäi ra ñôøi .Chính vì vaäy noù khoâng theå quaù ñoä tröïc tieáp leân Chuû Nghóa Xaõ Hoäi maø phaûi laáy moâ hình giaùn tieáp ñi leân Chuû Nghóa Xaõ Hoäi .ngöôøi noùi trong boái caûnh ñoù ,phaûi bieát baéc chieác caàu nhoû xuyeân qua Chuû Nghóa Tö Baûn leân Chuû Nghóa Xaõ Hoäi ,ñoù laø Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Ø nöôùc _moät söï trôû laïi con ñöôøng phaùt trieån hôïp quy luaät kinh teá. Khi LEÂ_NIN ñaõ ñöa quan nieäm veà Chuû Nghóa Tö Baûn nhaø nöôùc ,ñaõ coù raùt nhieàu ngöôøi hoang mang giao ñoäng .ngay caû baûn thaân LEÂ_NIN cuõng baát ngôø veà “thöù Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø nöôùc” khoâng ai döï kieán naøy .Moïi ngöôøi cho raèng” Chuû Nghóa Tö BaûnNhaø nöôùc laø Chuû Nghóa Tö Baûn “,vaø ta coù theå caàn hieåu nhö theá thoâi .LEÂ-nin ñaõ thuyeát phuïc moïi ngöôøi raèng ñoù laø caùch hieåu kinh vieän ,sai laàm vi rôi vaøo caùi beänh trí thöùc vaø chuû nghóa töï do .baây giôø muoán xaây döïng thaønh coâng Chuû Nghóa Xaõ Hoäi thì chuùng ta phaûi thaúng thaén thöøa nhaän raèng “toaøn boä quan ñieåm cuûa chuùng ta veà Chuû Nghóa Xaõ Hoäi ñaõ thay ñoåi veà cô baûn”.Theo LEÂN_NiN,Chuû Nghóa Xaõ Hoäi Nhaø nöôùc laø saûn phaåm cuûa söï can thieäp tích cöïc cuûa nhaø nöôùc vaø hoaït ñoäng cuûa caùc xí nghieäp tö baûn .Neáu laø nhaø nöôùc tö saûn thì Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø nöôùc phucv vuï lôïi ích giai caáp tö saûn,neáu laø nhaø nöôùc Xaõ hoäi chuû nghóa thì phuïc vuï cho lôïi ích giai caáp coâng nhaân vaø nhaân daân lao ñoäng. Trong thôøi kì quaù ñoä leân Chuû Nghóa Xaõ Hoäi ,Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø nöôùc mang tính chaát ñaëc bieät ñoù laø tính chaát chính trò nhaø nöôùc thay ñoåi ,nhaø nöôùc Xaõ hoäi chuû nghóa –Nhaø nöôùc cuûa daân do daân ,vì daân .Nhaø nöôùc naøy coù trong tay moät thöïc löïc kinh teá döïa treân hình thöùc sôû höõu xaõ hoäi maø nhaø nöôùc laø ñaïi bieåu naém giöõ nhöõng vò trí then choát troïng yeáu cuûa neàn kinh teá ,giöõ vai troø chuû ñaïo cuûa caùc thaønh phaàn kinh teá khaùc . Söï phaùt trieån cuûa Chuû Nghóa Tö Baûn nhaø nöôùc trong thôøi kì quaù ñoä leân Chuû Nghóa Xaõ Hoäi khoâng coù muïc ñích töï thaân ,maø laø phöông tieän ,con ñöôøng ñeå taêng saûn xuaát ,laø bieän phaùp bieán caùc xí nghieäp Tö baûn chuû nghóa thaønh Xaõ hoäi chuû nghóa .LEÂ-NIN noùi “thöôøng chuùng ta vaãn coøn laäp laïi caùi lyù luaän cho raèng Chuû Nghóa Tö Baûn laø xaáu, Chuû Nghóa Xaõ Hoäi laø toát “Cuõng nhö quan ñieåm tröôùc ñaây cho raèng “maët traêng Trung Hoa troøn hôn maët traêng Hoa KÌ “.Nhöng caùi lí luaän aáy laø sai vì noù khoâng ñeám xæa ñeán toaøn boä keát caáu kinh teá xaõ hoäi hieän coù ,maø chæ nhìn thaáy coù hai keát caáu trong soá ñoù thoâi .Chuû Nghóa Tö Baûn la xaáu so vôùi Chuû Nghóa Xaõ Hoäi nhöng laø toát so vôùi neàn tieåu saûn xuaát .Chuû Nghóa Tö Baûn nhaø nöôùc veà kinh teá cao hôn raát nhieàu so vôùi neàn kinh teá luùc ñoù cuûa nöôc Nga vì vaäy nöôùc Nga phaûi bieát lôïi duïng noù laøm maét xích trung gian giöõa neàn tieåu saûn xuaát vaø Chuû Nghóa Xaõ Hoäi ,laøm phöông tieän ,laøm con ñöôøng ,phöông phaùp,phöông thöùc ñeå û taêng löïc löôïng saûn xuaát leân .Vaø ñieàu ñoù seõ ñöa nöôùc Nga ñeán Chuû Nghóa Xaõ Hoäi baèng con ñöôøng chaéc chaén nhaát. Vôùi ñieàu kieän ñaëc bieät ñoù ,vôùi söï kieåm keâ, kieåm soaùt vaø söï thoãn hôïp cuûa voán cuûa nhaø nöôùc vaøo caùc doanh nghieäp coâng nghieäp,noâng nghieäp vaø dòch vuï seõ höôùng söï hoaït ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp theo tay laùi cuûa nhaø nöôùc xaõ hoäi chuû nghóa .Bôûi vaäy Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc theo caùch noùi cuûa Leâ-nin “laø caùi khoâng ñaùng sôï “laø saûn phaåm taát yeáu “laø moät “böôùc tieán trong söï phaùt trieån cuûa lòch söû ñoái vôùi caùc nöôùc quaù ñoä leân Chuû Nghóa Xaõ Hoäi tö moät neàn kinh teá laïc haäu Coù theå noùi noäi dung cuûa Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc qua caùc maët sau : -Söï kieåm keâ ,kieåm soaùt ñoái vôùi caùc thaønh phaàn kinh teá . _Caùc hình thöùc kinh teá quaù ñoâï döïa treân caùc hình thöùc sôû höõu hoãn hôïp veà voán giöõa nhaø nöôùc XãHCN vôùi nenà kinh teá tö baûn tö nhaân trong vaø ngoaøi nöôùc. -Vieäc hoïc taäp ,söû duïng coù choïn loïc nhöõng thaøng töïu khoa hoïc coâng ngheä vaø chuyeån giao khoa hoïc kyõ thuaät,coâng ngheä ,khoa hoïc kinh teá vaø quaûn lyù kinh teá ôû caùc nöôùc tö baûn tieân tieán. -Vieäc coi troïng lôïi ích kinh teá ,hieäu quaû kinh teá thoâng qua vieäc nhaø nöôùc vaän duïng cô cheá thò tröôøng vôùi tö caùch laø ñoäng löïc kinh teá cuûa söï phaùt trieånneà kinh teá quoác daân. Töø caùc khía caïnh treân coù theå quan nieäm söï hình thaønh vaø phaùt trieån Chuû Nghóa Tö Baûn.Nhaø nöôùc trong thôøi kyø quaù ñoä leân Chuû Nghóa Xaõ Hoäi ,veà noäi dung gaén lieàn vôùi 3 möùc ñoä: -ÔÛ möùc cao nhaát vaø toaøn dieäïn nhaát , Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc ñöôïc quan nieäm nhö laø moät hình thöùc kinh teá-xaõ hoäi quaù ñoä -ÔÛ möùc heïp vaø thaáp hôn ,Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc ñöôïc quan nieäm laø moät chính saùch,moät coâng cuï maø nhaø nöôùc Xaõ Hoäi Chuû Nghóa duøng ñeå ñieàu tieát vaø quaûn lyù hoaït ñoäng cuûa caùc thaønh phaàn kinh teá ,nhaát laø kinh teá tö baûn tö nhaân trong thôøi kyø quaù ñoä leân Chuû Nghóa Xaõ Hoäi . -Döôùi goùc nhìn kinhteá,Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc ñöôïc quan nieäm laø caùc hình thöùc kinh teá trung gian quaù ñoä.Caùc hình thöùc naøy döïa treân hình thöùc sôû höõu hoãn hôïp giöõa kinh teá nhaø nöôùc vaø kinh teá tö baûn tö nhaân trong vaø ngoaøi nöôùc. 2.Ñieàu kieän thöïc hieän Chuû Nghóa Tö Baûn nhaø nöôùc vaø vieäc söû duïng coù hieäu quaû hình thöùc naøy. Baûnû thaân Chuû Nghóa Tö Baûn khoâng theå töï noù phaùt trieån trong loøng cheá ñoä Xaõ Hoäi Chuû Nghóa duø raèng söï phaùt trieån cuûa noù coù laø khaùch quan ,taát yeáu ñi chaêng nöõa.Vì vaäy muoán duy trì Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc thì chính quyeàn voâ saûn phaûi taïo ra caùc ñieàu kieän ñeå thöù Chuû Nghóa Tö Baûn naøycoù theå toàn taïi vaø phaùt trieån.Vieäc söû duïng sao cho coù hieäu quaû hình thöùc kinh teá Tö baûn Nhaø Nöôùccuõng laø moät vaán ñeà caàn ñöôïc quan taâm . Theo lyù luaän cuûa V.I.Leânin veà Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc Û thì Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc laø saûn phaåm cuûa söï can thieäp tích cöïc cuûa nhaø nöôùc vaøo hoaït ñoäng trong caùc xí nghieäp tö baûn.Vaäy muoán Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc ra ñôøi thì ñieàu tröôùc tieân laø phaûi coù quan heä saûn xuaát Tö Baûn Chuû Nghóa , töùc laø caàn phaûi coù giai caáp tö saûn vaø giai caáp voâ saûn.ÔÛ nöôùc Nga luùc baáy giôø giai caáp tö saûn haàu nhö khoâng coøn toàn taïi , caùc xí nghieäp tö baûnkeå caû vöøa vaø nhoû ñeàu bò quoác höõu hoaù,neàn ñaïi coâng nghieäp Tö Baûn Chuû Nghóa bò taøn phaù naëng neà, caù coâng xöoûng vaø nhaø maùy bò ngöøng hoaït ñoäng .Giai caáp voâ saûn voán laø giai caáp saûn xuaát ra cuûa caûi vaät chaát trong caùc xí nghieäp cuûa neàn ñaïi coâng nghieäp Tö Baûn Chuû Nghóa neân hoï, nhöõng ngöôøi coâng nhaân “ñaõ bò maát tính giai caáp,nghóa laø bò daåy ra ngoaøi con ñöôøn toàn taïi giai caáp cuûa mình , vaø khoâng coøn toàn taïi vôùi tö caùch laø giai caáp voâ saûn nöõa..Ñoâi khi veà hình thöùc noù ñöïoc coi laø giai caáp voâ saûn, nhöng noù khoâng coù goác reã kinh teá.Vì vaäy moät yeâu caàu ñaët ra laø muoán khoâi phuïc quan heä saûn xuaát Tö Baûn Chuû Nghóa thì phaûi phuïc hoài giai caáp tö saûn trong nöôùcvaø keâu goïi ñaàu tö cuûa tö saûn nöôùc ngoaøi.Nhôø ñoù giai caáp coâng nhaân môùi coù ñieøu kieän tieáp tuïc phaùt trieån, “ ñöôïc laøm vieäc trong caùc coâng xöôûng cô khí lôùn chöù khoâng laøm caùi vieäc ñaàu cô, chöù khoâng phaûi cheá taïo caùi baät löûa ñeå baùn… .Quan heä saûn xuaát Tö Baûn Chuû Nghóa xeùt veà maët sôû höõu thì noù toàn taïi döôùi nhieàu hình thöùc sôû höõu khaùc nhau: Sôû höõu tö nhaân Tö Baûn Chuû Nghóa , Sôû höõu taäp theå Tö Baûn Chuû Nghóa , Sôû höõu nhaø nöôùc ,Sôû höõu hôïp taùc , Sôû höõu khoâng mang tính chaát Tö baûn Nhaø nöôùc .Töông öùng vôùi caùc loaïi hình thöùc khaùc nhau laø söï ña daïng veà caùc thaønh phaàn kinh teá. Ñaây cuõng laø moät phaàn noäi dung cuûa chính saùch kinh teá môùi maø Leânin ñaõ ñeà ra.Vaø noù cuõng phuø hôïp vôùi neàn kinh teá thôøi kyø quaù ñoä.Quan heä sôû höõu Tö Baûn Chuû Nghóa vôùi hình thöùc phoå bieán nhaát laø sôû höõu coå phaàn ñöïoc C.Maùc coi laø böôùc quaù ñoä ñeå “bieán taát caû nhöõng chöùc naêng cuûa quaù trình taùi saûn xuaát hieän coøn gaén vôùi quyeàn sôû höõu tö baûn giaûn ñôn than chöùc naêng cuûa ngöôøi saûn xuaát ñaõ lieân hieäp laïi vôùi nhau ,töùc laø thanh chöùc naêng cuûa xaõ hoäi.,vaø do ñoù xí nghieäp cuûa noù cuõng bieåu hieän ra laø nhöõng xí nghieäp xaõ hoäi. Ñieàu kieän thöù hai ñeå phaùt trieån Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc coù söï can thieäp cuûa nhaø nöôùc vaøo neàn kinh teá .Ñieàu naøy coù yù nghóa raát quan troïng vì Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc trong thôøi kyø quaù ñoä leân Chuû Nghóa Xaõ Hoäi phaûn aùnh moái quan heä giöõa giai caáp coâng nhaân vaø nhaø nöôùc cuûa hoï vôùi nhaø nöôùc tö baûn .Kinh teá tö baûn nhaø nöôùc laø moät kieåu toå chöùc kinh teá do nhaø nöôùc cuûa hoï vôùi caùc nhaø tö baûn.Kinh teá tö baûn nhaø nöôùc laø moät kieåu toå chöùc kinh teá do nhaø nöôùc cuûa giai caáp coâng nhaân chuû ñoäng taïo ra ñeå khai thaùc ,thu huùt caùc nguoàn löïc ñònh höôùng caùc thaønh phaàn kinh teá khaùc phaùt trieån theo con ñöôøng Xaõ Hoäi Chuû Nghóa .Khi aùp duïng Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc vaøo neàn kinh teá Nga thì Chuû Nghóa Tö Baûn seõ coù ñieàu kieän phaùt trieån trong loøng moät nöôùc ñi theo ñònh höôùng Xa._.