Việc vận dụng các quy định pháp lý của Liên minh Châu Âu EU về chất lượng và nhãn hiệu sản phẩm trong xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam vào thị trường này

Lêi më ®Çu ThÕ kØ 21 lµ thÕ kØ cña kinh tÕ tri thøc, víi xu h­íng khu vùc ho¸ vµ toµn cÇu ho¸ ®ang ®Æt ra cho c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i quèc tÕ nh÷ng c¬ héi míi. ChÝnh v× vËy, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu lµ ph­¬ng h­íng chiÕn l­îc ®­îc §¹i héi §¶ng IX x¸c ®Þnh vµ chØ ®¹o thùc hiÖn theo tinh thÇn : “ViÖt Nam s½n sµng lµm b¹n, lµm ®èi t¸c tin cËy cña tÊt c¶ c¸c n­íc trong céng ®ång thÕ giíi, phÊn ®Êu v× hoµ b×nh ®éc lËp d©n téc vµ ph¸t triÓn”. §Ó thùc hiÖn chiÕn l­îc vµ ®Þnh h­íng xuÊt khÈu lµ phÊn ®Êu ®¹t tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu 5 n¨m tíi ®¹t kho¶ng 114 tû USD, t¨ng 16%/n¨m, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam kh«ng thÓ kh«ng ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ hµng ho¸ cña ViÖt Nam xuÊt khÈu ®i ®©u lµ cã lîi thÕ nhÊt. ThÞ tr­êng Liªn minh Ch©u ¢u EU lµ mét thÞ tr­êng tiÖu thô réng lín, ®¹i diÖn cho 6,5% d©n sè thÕ giíi (382,5 triÖu) nh­ng chiÕm tíi 1/5 th­¬ng m¹i toµn cÇu. EU lµ thÞ tr­êng nhËp khÈu lín thø hai thÕ giíi sau Mü, nhu cÇu nhËp khÈu hµng n¨m ®a d¹ng vµ phong phó. EU nhËp rÊt nhiÒu c¸c mÆt hµng n«ng s¶n, kho¸ng s¶n, thuû h¶i s¶n vµ dÖt may. §©y lµ nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam. Hµng giµy dÐp, dÖt may, thuû h¶i s¶n, ®å gèm ®å gia dông, cµ phª, chÌ vµ gia vÞ cña ViÖt Nam ®ang lµ nh÷ng mÆt hµng ®­îc ­a chuéng t¹i thÞ tr­êng Ch©u ¢u vµ triÓn väng ph¸t triÓn c¸c mÆt hµng nµy rÊt kh¶ quan. V× vËy, cã thÓ nãi r»ng EU lµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu quan träng vµ tiÒm n¨ng cña ViÖt Nam. §Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng ho¸ sang EU, ViÖt Nam ®· phÇn nµo cã ®­îc sù t¨ng tr­ëng æn ®Þnh vµ t¹o thuËn lîi cho ViÖt Nam gia nhËp tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO). Trong h¬n 10 n¨m kÓ tõ khi ViÖt Nam chÝnh thøc thiÕt lËp quan hÖ ngo¹i giao víi EU, ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam sang EU kh«ng ngõng t¨ng c¶ vÒ chiÒu réng vµ chiÒu s©u. Tuy nhiªn tû träng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam trong kim ng¹ch ngo¹i th­¬ng cña EU cßn kh¸ khiªm tèn vµ ch­a t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng vµ lîi Ých cña hai bªn. Thùc tÕ cho thÊy, mét trong nh÷ng nguyªn nh©n quan träng h¹n chÕ c¬ héi xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam chÝnh lµ hµnh lang ph¸p lý hÕt søc chÆt chÏ cña EU. Nh÷ng quy ®Þnh ph¸p lý nµy ®· trë thµnh nh÷ng rµo c¶n ®èi víi c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. Nã h¹n chÕ kh¶ n¨ng th©m nhËp vµ chiÕm lÜnh thÞ tr­êng. ViÖc nghiªn cøu t×m hiÓu nh÷ng vÊn ®Ò ph¸p lý vµ thùc tiÔn vËn dông cña ViÖt Nam khi th©m nhËp thÞ tr­êng nµy lµ ®iÒu hÕt søc quan träng. ChÝnh v× nh÷ng lý do nh­ vËy nªn t«i ®· chän ®Ò tµi: “ViÖc vËn dông c¸c quy ®Þnh ph¸p lý cña Liªn minh Ch©u ¢u EU vÒ chÊt l­îng vµ nh·n hiÖu s¶n phÈm trong xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng nµy” ®Ó viÕt Kho¸ luËn tèt nghiÖp nh»m ®i s©u t×m hiÓu vÒ thÞ tr­êng EU vµ c¸c yªu cÇu cña thÞ tr­êng EU ®èi víi hµng ho¸ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam còng nh­ viÖc vËn dông c¸c quy ®Þnh ph¸p lý cña EU cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. §Ó hoµn thµnh Kho¸ luËn tèt nghiÖp, t¸c gi¶ ®· sö dông ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch, tæng hîp trªn c¬ së nh÷ng th«ng tin thu thËp ®­îc cïng c¸c ph­¬ng ph¸p thèngkª, so s¸nh... ®Ó nghiªn cøu nh÷ng yªu cÇu mµ ®Ò tµi ®Æt ra. Do thêi gian nghiªn cøu kh«ng dµi vµ viÖc thu thËp tµi liÖu cßn gÆp nhiÒu h¹n chÕ nªn Kho¸ LuËn Tèt NghiÖp nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. KÝnh mong nhËn ®­îc ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c thÇy c« gi¸o, c¸c b¹n sinh viªn ®Ó Kho¸ LuËn ®­îc hoµn thiÖn h¬n Nh÷ng néi dung cña Kho¸ luËn ®­îc tr×nh bµy trong 3 ch­¬ng sau: Ch­¬ng 1: Tæng quan vÒ Liªn Minh Ch©u ¢u vµ c¸c quy ®Þnh quy ®Þnh vÒ chÊt l­îng - nh·n hiÖu s¶n phÈm xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng nµy Ch­¬ng 2: Thùc tiÔn vËn dông c¸c quy ®Þnh ph¸p lý vÒ chÊt l­îng vµ nh·n hiÖu s¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng EU Ch­¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ viÖc ¸p dông c¸c quy ®Þnh ph¸p lý cña EU nh»m thóc ®Èy xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng nµy. Cuèi cïng, t«i xin bµy tá lßng biÕt ¬n ch©n thµnh tíi Ban gi¸m hiÖu, Phßng §µo T¹o, Khoa KTNT vµ c¸c Phßng Ban kh¸c cña tr­¬ng §¹i Häc Ngo¹i Th­¬ng ®· t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho t«i ®­îc häc tËp vµ rÌn luyÖn 4 n¨m qua. §Æc biÖt t«i xin tr©n träng göi lêi c¶m ¬n ch©n thµnh nhÊt tíi PGS –TS Lª §×nh T­êng, ng­êi ®· nhiÖt t×nh h­íng dÉn t«i vµ c¸c b¹n bÌ cña t«i, ®· gióp ®ì t«i hoµn thµnh tèt Kho¸ luËn nµy. Qua KLTN nµy t«i còng tá lßng biÕt ¬n s©u s¾c nhÊt tíi cha mÑ, c¸c anh chÞ vµ nh÷ng ng­êi th©n cña t«i, nh÷ng ng­êi ®· ñng hé t«i c¶ vÒ vËt chÊt lÉn tinh thÇn trong suèt 4 n¨m häc võa qua. Hµ néi th¸ng 12 n¨m 2003 Sinh viªn Vò ThÞ Nam Ph­¬ng Ch­¬ng 1 Liªn minh Ch©u ¢u vµ nh÷ng quy ®Þnh ph¸p lý vÒ chÊt l­îng - nh·n hiÖu s¶n phÈm xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng nµy Kh¸i qu¸t vÒ liªn minh Ch©u ¢u Tæng quan vÒ liªn minh Ch©u ¢u Liªn minh Ch©u ¢u lµ mét tæ chøc liªn kÕt kinh tÕ khu vùc lín nhÊt, thµnh c«ng nhÊt trªn thÕ giíi vµ ®­îc coi lµ sù mÉu mùc cña xu thÕ hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ. Mét tæ chøc thùc hiÖn cã kÕt qu¶ qu¸ tr×nh hîp nhÊt vÒ kinh tÕ gi÷a c¸c quèc gia ®éc lËp vÒ chÝnh trÞ theo thiÕt chÕ thÞ tr­êng thèng nhÊt vµ chÆt chÏ. HiÖn nay cïng víi Mü, NhËt B¶n Liªn minh Ch©u ¢u ®ang lµ mét trong ba trung t©m kinh tÕ hïng m¹nh trªn thÕ giíi. §Ó cã ®­îc nh÷ng thµnh tùu nh­ ngµy nay, EU ®· ph¶i tr¶i qua mét thêi gian dµi h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn víi nh÷ng b­íc th¨ng trÇm cña nã, ®Æc biÖt lµ c¶ qu¸ tr×nh nghiªn cøu vµ nh÷ng nç lùc to lín cña c¸c n­íc thµnh viªn trong liªn kÕt kinh tÕ. Sau khi chiÕn tranh thÕ giíi thø 2 kÕt thóc, mét mÆt, tr­íc yªu cÇu cÊp thiÕt ph¶i kh«i phôc vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ bÞ tµn ph¸ nÆng nÒ trong chiÕn tranh, c¸c n­íc T©y ¢u nhËn thÊy cÇn ph¶i cã sù hîp t¸c chÆt chÏ h¬n gi÷a c¸c n­íc T©y ¢u víi nhau ®Ó x©y dùng vµ ng¨n chÆn chiÕn tranh sau nµy cã thÓ næ ra gi÷a c¸c n­íc Ch©u ¢u, ®Æc biÖt lµ ph¶i ®æi míi kinh tÕ, lÊy sù hîp t¸c vÒ s¶n xuÊt thay cho sù ®èi ®Þch vÒ kinh tÕ. MÆt kh¸c, qu¸ tr×nh kh¸ch quan xuÊt ph¸t tõ ®ßi hái ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt do ®êi sèng kinh tÕ quèc tÕ ho¸ ngµy cµng réng r·i cïng víi sù ph¸t triÓn nh­ vò b·o cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt ®· ¶nh h­ëng s©u s¾c tíi sù ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt vµ ®êi sèng kinh tÕ T©y ¢u. Sù tiÕn triÓn nhanh chãng vÒ c«ng nghÖ, kü thuËt trªn thÕ giíi ®· t¸c ®éng m¹nh mÏ lµm cho T©y ¢u c¶m thÊy cÇn ph¶i cã sù thay ®æi g¾n liÒn víi tiÕn bé vÒ kinh tÕ. ChÝnh trong bèi c¶nh ®ã, viÖc t¨ng c­êng quan hÖ kinh tÕ gi÷a c¸c n­íc T©y ¢u víi nhau vµ thiÕt lËp mét tæ chøc siªu quèc gia cã sø m¹ng ®iÒu hµnh phèi hîp ho¹t ®éng kinh tÕ cña tõng quèc gia cµng trë nªn bøc xóc. §Ó thèng nhÊt Ch©u ¢u, lóc nµy cã hai h­íng vËn ®éng: Hîp t¸c: C¸c quèc gia hîp t¸c víi nhau nh­ng mçi quèc gia ®Òu gi÷ trän chñ quyÒn d©n téc. Hoµ nhËp hay “nhÊt thÓ ho¸”: C¸c quèc gia ®Òu chÊp nhËn vµ tu©n thñ theo mét c¬ quan quyÒn lùc siªu quèc gia. Cuèi cïng nã sÏ dÉn tíi viÖc h×nh thµnh mét tæ chøc kiÓu liªn bang. LÞch sö cña sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Céng §ång kinh tÕ Ch©u ¢u ®· ®­îc ®¸nh dÊu bëi b¶n tuyªn bè vµo ngµy 09/05/1950 mµ lóc ®ã Ýt ng­êi ®¸nh gi¸ ®­îc tÇm quan träng cña nã. Ngo¹i Tr­ëng Ph¸p Robert Struman theo s¸ng kiÕn cña nhµ chÝnh trÞ gia- nhµ kinh tÕ häc Ph¸p Jean Monet, ®· ®Ò xuÊt víi §øc viÖc thµnh lËp mét tæ chøc hîp t¸c Ch©u ¢u trong mét tæ chøc “më cöa” ®Ó c¸c n­íc Ch©u ¢u kh¸c nÕu cã nguyÖn väng cïng tham gia ®Ó nh»m thèng nhÊt viÖc s¶n xuÊt còng nh­ tiªu thô c¸c s¶n phÈm than-thÐp. B¶n tuyªn bè nªu râ ®Ò nghÞ trªn ®©y cña Ph¸p nh»m ®Æt nÒn mãng ®Çu tiªn cho mét “Liªn bang Ch©u ¢u” ®Ó g×n gi÷ hoµ b×nh. S¸ng kiÕn nµy cña Ph¸p cã ý nghÜa to lín ®èi víi c¸c n­íc T©y ¢u, nã võa më ra mét kiÓu quan hÖ hoµn toµn míi ®èi víi lÜnh vùc kinh tÕ (lÊy hîp t¸c thay cho ®èi ®Þch kinh tÕ), võa bao hµm sù hoµ gi¶i gi÷a Ph¸p vµ §øc, t¹o thµnh khung cho sù thèng nhÊt Ch©u ¢u trong t­¬ng lai. C¸c n­íc Italia, BØ, Hµ Lan còng lªn tiÕng ñng hé cho s¸ng kiÕn nµy. Ngµy 18/04/1951, t¹i Paris, s¸u n­íc Ch©u ¢u ®· ký hiÖp ­íc thµnh lËp Céng ®ång Than vµ ThÐp Ch©u ¢u (ECSC) më ra mét ch­¬ng míi trong lÞch sö quan hÖ gi÷a c¸c n­íc T©y ¢u. Nh÷ng thµnh tùu vÒ kinh tÕ vµ chÝnh trÞ mµ ECSC mang l¹i ®· dÉn ®Õn viÖc ngµy 25/3/1957, t¹i Rome s¸u n­íc thµnh viªn ®· cïng nhau kÝ kÕt hiÖp ­íc thiÕt lËp Céng ®ång kinh tÕ Ch©u ¢u (EEC) vµ céng ®ång n¨ng l­îng nguyªn tö Ch©u ¢u (EURATOM) víi nhiÖm vô ®Èy m¹nh s¸ng t¹o ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nguyªn tö, ®¶m b¶o cung cÊp nguyªn liªu vµ b¶o vÖ m«i tr­êng, ®¶m b¶o sù hoµ nhËp kinh tÕ, tiÕn tíi mét thÞ tr­êng thèng nhÊt t¹o ra sù tù do l­u th«ng hµng ho¸ vµ nguån nh©n lùc trong toµn khèi. N¨m 1967 c¸c tæ chøc trªn hîp nhÊt thµnh mét tæ chøc chung cã tªn lµ Céng ®ång Ch©u ¢u (EC). Trªn c¬ së nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®­îc c¶ vÒ mÆt kinh tÕ còng nh­ chÝnh trÞ, ngµy 1/1/1973 EC “më cöa” ®ãn ba thµnh viªn míi: Anh, Ailen vµ §an M¹ch. Sau lÇn “më cöa” thø nhÊt, víi viÖc gia nhËp cña c¸c n­íc T©y B¾c ¢u, Céng ®ång Ch©u ¢u më cöa lÇn thø hai ®ãn thªm ba n­íc Nam ¢u: Hy L¹p (1981), T©y Ban Nha (1986) vµ Bå §µo Nha (1986). Nhê nh÷ng thµnh c«ng ®· ®¹t ®­îc trªn ph­¬ng diÖn kinh tÕ vµ chÝnh trÞ, Céng ®ång kinh tÕ Ch©u ¢u tiÕp tôc më réng c¸c qu¸ tr×nh liªn kÕt réng r·i gi÷a c¸c n­íc vµ c¸c d©n téc. §Ønh cao nh÷ng nç lùc cña qu¸ tr×nh thèng nhÊt Ch©u ¢u ®­îc thÓ hiÖn qua cuéc häp th­îng ®Ønh c¸c n­íc thuéc céng ®ång kinh tÕ Ch©u ¢u tæ chøc t¹i Maastricht (Hµ Lan) th¸ng 12 n¨m 1991. Héi nghÞ ®· th«ng qua hiÖp ­íc Maastricht víi nh÷ng néi dung sau: x©y dùng ng«i nhµ chung Ch©u ¢u, thµnh lËp liªn minh kinh tÕ tiÒn tÖ (EMU) vµ liªn minh chÝnh trÞ (EPU). Ngµy1/1/1993, hiÖp ­íc Maastricht chÝnh thøc cã hiÖu lùc. EC gåm 12 n­íc trë thµnh Liªn Minh Ch©u ¢u (EU). Cho ®Õn nay, EU gåm 15 n­íc thµnh viªn, trong ®ã cã 3 thµnh viªn míi lµ ¸o, PhÇn Lan vµ Thuþ §iÓn (gia nhËp n¨m 1995). Cã thÓ nãi qu¸ tr×nh ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña EU gÇn nöa thÕ kû qua lµ c¶ mét qu¸ tr×nh ®Êu tranh gay g¾t, mét qu¸ tr×nh tranh chÊp vµ tho¶ hiÖp. Song víi nç lùc to lín vµ cam kÕt thèng nhÊt vÒ môc tiªu cña c¸c n­íc thµnh viªn, EU ®· ph¸t triÓn v­ît bËc, xóc tiÕn liªn kÕt trªn nhiÒu lÜnh vùc ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc kinh tÕ, tiÒn tÖ víi viÖc t¹o lËp thÞ tr­êng chung vµ tiÕn ®Õn thiÕt lËp mét khu vùc tiÒn tÖ æn ®Þnh nh»m c¹nh tranh víi ®ång ®«la Mü trªn thÞ tr­êng quèc tÕ vÒ l©u vÒ dµi ®Ó h×nh thµnh mét liªn minh tiÒn tÖ vµ kinh tÕ thèng nhÊt tiÕn tíi t¨ng c­êng liªn kÕt vÒ mÆt chÝnh trÞ. Víi tiÒm n¨ng to lín vÒ kinh tÕ, khoa häc c«ng nghÖ cña m×nh, EU ®ãng vai trß hÕt søc quan träng trong viÖc chi phèi c¸c quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ. Liªn minh Ch©u ¢u ngay tõ khi míi thµnh lËp ®· ®Æt vÊn ®Ò kinh tÕ lªn hµng ®Çu, h­íng ®Õn x©y dùng mét thÞ tr­êng chung. ThÞ tr­êng chung cã thÓ ®­îc hiÓu lµ mét kh«ng gian réng lín bao trïm l·nh thæ cña tÊt c¶ c¸c quèc gia thµnh viªn mµ ë ®ã hµng ho¸, lao ®éng, dÞch vô vµ t­ b¶n ®­îc l­u chuyÓn hoµn toµn tù do. Më ®Çu cho viÖc dÉn ®Õn mét thÞ tr­êng chung lµ viÖc hoµn tÊt x©y dùng Liªn Minh thuÕ quan cña 6 n­íc vµo th¸ng 07/1968. Liªn minh thuÕ quan nµy bao hµm viÖc xo¸ bá hoµn toµn mäi lo¹i thuÕ quan vµ nh÷ng h¹n chÕ vÒ sè l­îng ®èi víi ho¹t ®éng th­¬ng m¹i trong céng ®ång, ®ång thêi x©y dùng mét biÓu thuÕ quan chung duy nhÊt cho toµn céng ®ång, giµnh cho nhau nh÷ng ­u ®·i trong quan hÖ mËu dÞch gi÷a c¸c n­íc thµnh viªn. Tõ n¨m 1958 cho ®Õn n¨m 1968, tû lÖ khèi l­îng xuÊt khÈu gi÷a c¸c n­íc trong céng ®ång ®· t¨ng tõ 37% lªn 50% tång xuÊt khÈu cña céng ®ång, cßn tû lÖ nhËp khÈu t¨ng tõ 30% lªn 47%. Tuy nhiªn trong mét thêi gian dµi tiÕp sau ®ã tiÕn tr×nh x©y dùng thÞ tr­êng chung bÞ chËm l¹i do c¸c n­íc trong céng ®ång r¬i vµo cuéc khñng ho¶ng dÇu löa n¨m 1973 vµ sù sôp ®æ cña hÖ thèng tiÒn tÖ Bretton Woods. C¸c n­íc qu¸ lo l¾ng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò cña riªng m×nh nªn kh«ng cßn thùc sù quan t©m ®Õn viÖc x©y dùng thÞ tr­êng chung n÷a. Ph¶i ®Õn gi÷a nh÷ng n¨m 80, tr­íc sù suy yÕu cña kinh tÕ thÕ giíi, c¸c n­íc trong céng ®ång buéc ph¶i xem xÐt l¹i c¸c ho¹t ®éng liªn kÕt kinh tÕ cña m×nh nh»m t×m c¸ch khai th«ng t×nh tr¹ng tr× trÖ vµ ®em l¹i cho tiÕn tr×nh nhÊt thÓ ho¸ kinh tÕ mét ®µ ph¸t triÓn míi. C¸c n­íc nµy l¹i thÊy ®­îc sù cÇn thiÕt ph¶i cã nç lùc míi ®Ó nhanh chãng hoµn tÊt viÖc x©y dùng thÞ tr­êng chung EU. Th¸ng 07/1987, viÖc ký kÕt §Þnh ­íc Ch©u ¢u thèng nhÊt, tiÕn tr×nh x©y dùng thÞ tr­êng chung ®· tiÕn thªm mét b­íc quan träng. Qua §Þnh ­íc nµy c¸c n­íc trong céng ®ång ®· nhÊn m¹nh ®Õn viÖc xo¸ bá c¸c ®­êng biªn giíi néi bé, t¹o thÞ tr­êng chung cho sù l­u th«ng hµng ho¸, lao ®éng dÞch vô vµ vèn. Ngµy 01/01/1993, sau b¶y n¨m tÝch cùc chuÈn bÞ, toµn thÓ céng ®ång Ch©u ¢u chÝnh thøc trë thµnh mét thÞ tr­êng chung ®­îc gi¶i phãng khái c¸c ®­êng biªn giíi néi bé. Mét b­íc ph¸t triÓn tÊt yÕu trong tiÕn tr×nh dÉn tíi thÞ tr­êng chung lµ viÖc thèng nhÊt c¸c n­íc trong EU ë lÜnh vùc tiÒn tÖ. Néi dung chÝnh ë ®©y lµ x©y dùng mét liªn minh kinh tÕ vµ tiÒn tÖ Ch©u ¢u (EMU) vµ ®ång tiÒn chung Ch©u ¢u (EURO). C¸c ho¹t ®éng ®¸ng kÓ trªn gãp phÇn thóc ®Èy nÒn kinh tÕ cña c¸c n­íc ph¸t triÓn ®ång ®Òu, t¨ng søc c¹nh tranh víi hµng ho¸ cña c¸c n­íc kh¸c. Tuy nhiªn ®Ó ®­îc tham gia vµo Liªn minh kinh tÕ tiÒn tÖ, c¸c n­íc trong khèi EU ph¶i ®¹t ®­îc 5 tiªu chuÈn c¬ b¶n sau: ThiÕu hôt ng©n s¸ch kh«ng ®­îc cao qu¸ 3% GDP cña n­íc m×nh; Nî Nhµ n­íc kh«ng ®­îc cao qu¸ 60% GDP cña n­íc m×nh; L¹m ph¸t kh«ng ®ùîc cao qu¸ 1,5% møc b×nh qu©n cña c¸c chØ tiªu nµy ë 3 n­íc trong khèi cã nÒn kinh tÕ æn ®Þnh nhÊt; L·i suÊt tÝn dông kh«ng cao qu¸ møc b×nh qu©n cña c¸c chØ tiªu nµy ë ba n­íc trong khèi cã nÒn kinh tÕ æn ®Þnh nhÊt; Trong hai n¨m gÇn ®©y ®ång b¶n tÖ kh«ng bÞ ph¸ gi¸. §èi chiÕu víi c¸c tiªu chuÈn trªn th× hiÖn ®· cã 12 trong sè 15 n­íc thµnh viªn EU ®¹t ®ñ tiªu chuÈn EMU. Ngµy 01/01/1999, ®ång tiÒn chung Ch©u ¢u ®· chÝnh thøc cã mÆt trªn thÞ tr­êng. §ång EURO ra ®êi ®· biÕn c¸c n­íc EU thµnh mét thùc thÓ th­¬ng m¹i duy nhÊt, mét thÞ tr­êng réng lín, nÒn kinh tÕ cña c¸c n­íc thµnh viªn cã thÓ æn ®Þnh h¬n vµ ph¸t triÓn mét c¸ch ®ång ®Òu h¬n, kh¶ n¨ng c¹nh tranh so víi Mü vµ NhËt B¶n còng tõ ®ã mµ t¨ng lªn. Cã thÓ nãi viÖc thiÕt lËp thÞ tr­êng chung lµ mét thµnh qu¶ lín nhÊt trong qu¸ tr×nh liªn kÕt kinh tÕ Ch©u ¢u, lµ nÒn t¶ng quan träng cho c¸c giai ®o¹n tiÕp theo cña tiÕn tr×nh nhÊt thÓ ho¸ EU. §Æc ®iÓm chung cña thÞ tr­êng EU 1.1.2.1 Nh÷ng ®iÓm t­¬ng ®ång EU lµ mét thÞ tr­êng réng lín, víi d©n sè 382,5 triÖu ng­êi tiªu dïng, n¨m 2002 thu nhËp quèc d©n kho¶ng 8.562 tû USD (kho¶ng 20% GDP toµn cÇu), thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi 32.028 USD/n¨m, hiÖn t¹i gåm 15 quèc gia thµnh viªn. (Nguån: T¹p chÝ Th­¬ng m¹i sè 31/2003). ThÞ tr­êng nµy cßn më réng sang c¸c n­íc thuéc “HiÖp héi mËu dÞch tù do Ch©u ¢u” (EFTA) t¹o thµnh mét thÞ tr­êng réng lín kho¶ng 390 triÖu ng­êi. EU lµ thÞ tr­êng cã nhiÒu thµnh viªn mÆc dÇu vËy ®©y vÉn lµ thÞ tr­êng thèng nhÊt trªn nhiÒu khÝa c¹nh. Ngay tõ cuèi nh÷ng n¨m 60 cña thÕ kû 20, EU ®· lµ thÞ tr­êng cã hÖ thèng h¶i quan thèng nhÊt trong c¶ khèi víi ®Þnh møc chung ë c¸c n­íc thµnh viªn. Tõ khi hiÖp ®Þnh Maastricht cã hiÖu lùc (01/01/1993), EU thµnh thÞ tr­êng chung thèng nhÊt huû bá ®­êng biªn giíi néi bé trong liªn minh (biªn giíi l·nh thæ quèc gia vµ biªn giíi h¶i quan). Ngoµi mét thÓ chÕ thèng nhÊt, liªn minh cßn cã c¬ chÕ thèng nhÊt trong viÖc ra quyÕt ®Þnh vµ thùc hiÖn trong ph¹m vi céng ®ång. Nh÷ng quyÕt ®Þnh cña céng ®ång ph¶i ®­îc tu©n thñ nghiªm tóc ë mçi quèc gia thµnh viªn. §iÒu nµy ®ù¬c thÓ hiÖn trong nguyªn t¾c “LuËt céng ®ång lu«n cao h¬n luËt quèc gia”. G¾n liÒn víi sù ra ®êi cña thÞ tr­êng chung Ch©u ¢u lµ mét chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i chung. Nã ®iÒu tiÕt ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu vµ l­u th«ng hµng ho¸ dÞch vô trong néi bé khèi. EU ngµy nay ®­îc xem nh­ mét ®¹i quèc gia ë Ch©u ¢u. Bëi vËy chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i chung cña EU còng gièng nh­ chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i cña mét quèc gia. Nã bao gåm chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i néi khèi vµ chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng. ChÝnh s¸ch th­¬ng m¹i néi bé khèi tËp trung vµo viÖc x©y dùng vµ vËn hµnh thÞ tr­êng chung Ch©u ¢u nh»m xo¸ bá viÖc kiÓm so¸t biªn giíi l·nh thæ quèc gia vµ h¶i quan (xo¸ bá c¸c hµng rµo thuÕ quan vµ phi quan thuÕ) ®Ó tù do l­u th«ng hµng ho¸ søc lao ®éng, dÞch vô vµ vèn ®ång thêi ®iÒu hoµ c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vµ x· héi cña c¸c n­íc thµnh viªn. TÊt c¶ c¸c n­íc thµnh viªn EU ®Òu ¸p dông mét chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng chung víi c¸c n­íc ngoµi khèi. Uû ban Ch©u ¢u (EC) lµ ng­êi ®¹i diÖn duy nhÊt cho liªn minh trong viÖc ®µm ph¸n ký kÕt c¸c hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i vµ dµn xÕp tranh chÊp trong lÜnh vùc nµy. C¸c biÖn ph¸p ®­îc ¸p dông phæ biÕn trong chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng cña EU lµ thuÕ quan, h¹n ng¹ch h¹n chÕ vÒ chÊt l­îng, hµng rµo kü thuËt, chèng b¸n ph¸ gi¸ vµ trî cÊp xuÊt khÈu. §èi víi hµng xuÊt khÈu theo h¹n ng¹ch vµo khèi, møc thuÕ trung b×nh ®¸nh vµo hµng dÖt may lµ 9%, hµng n«ng s¶n lµ 18% cßn hµng c«ng nghiÖp lµ 2%. ChÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng cña EU tõ 1951 ®Õn nay ph©n thµnh nh÷ng nhãm chñ yÕu sau: Nhãm chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, nhãm chÝnh s¸ch thay thÕ nhËp khÈu, nhãm chÝnh s¸ch tù do ho¸ th­¬ng m¹i vµ nhãm chÝnh s¸ch h¹n chÕ xuÊt khÈu tù nguyÖn. §Ó ®¶m b¶o c¹nh tranh c«ng b»ng trong th­¬ng m¹i, EU ®· thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p chèng b¸n ph¸ gi¸, chèng trî cÊp xuÊt khÈu vµ chèng hµng gi¶. EU ®· ban hµnh chÝnh s¸ch chèng b¸n ph¸ gi¸ vµ ¸p dông thuÕ “chèng xuÊt khÈu b¸n ph¸ gi¸” ®Ó ®Êu tranh víi nh÷ng trë ng¹i trong bu«n b¸n víi thÕ giíi. Cã thÓ kÓ ®Õn viÖc ®¸nh thuÕ 30% ®èi víi nh÷ng s¶n phÈm ®iÖn tö cña Hµn Quèc va Singapore, giµy dÐp cña Trung Quèc, ®¸nh thuÕ 50%-100% ®èi víi c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt camera truyÒn h×nh cña NhËt B¶n… trong khi ®ã c¸c biÖn ph¸p chèng hµng gi¶ cña EU cho phÐp ng¨n chÆn kh«ng cho nhËp khÈu nh÷ng hµng ho¸ ®¸nh c¾p b¶n quyÒn. Bªn c¹nh viÖc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p chèng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh trong th­¬ng m¹i, EU cßn sö dông mét biÖn ph¸p ®Ó ®Èy m¹nh th­¬ng m¹i víi c¸c n­íc ®ang vµ chËm ph¸t triÓn. §ã lµ hÖ thèng ­u ®·i thuÕ quan phæ cËp (GSP). B»ng c¸ch nµy, EU cã thÓ lµm cho nhãm c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn (trong ®ã cã ViÖt Nam) vµ nhãm n­íc chËm ph¸t triÓn dÔ dµng th©m nhËp vµo thÞ tr­êng cña m×nh. S¾p tíi quèc héi EU sÏ th«ng qua hÖ thèng ­u ®·i thuÕ quan phæ cËp míi, hÖ thèng nµy sÏ bao gåm 2 nhãm s¶n phÈm cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ®­îc h­ëng ­u ®·i thuÕ quan phæ cËp cña EU thay v× 4 nhãm s¶n phÈm nh­ ®ang ¸p dông hiÖn nay, ®ã lµ s¶n phÈm nh¹y c¶m vµ s¶n phÈm kh«ng nh¹y c¶m. Hµng cña c¸c n­íc ®ang vµ chËm ph¸t triÓn muèn ®­îc h­ëng GSP khi nhËp khÈu vµo EU th× ph¶i tu©n thñ c¸c quy ®Þnh cña EU vÒ xuÊt xø hµng ho¸ vµ ph¶i xuÊt tr×nh giÊy chøng nhËn xuÊt xø mÉu A do c¬ quan cã thÈm quyÒn cña c¸c n­íc ®­îc h­ëng GSP cÊp. Ngoµi ra ®Ó ®¶m b¶o quyÒn lîi vµ an toµn cho ng­êi tiªu dïng trong khèi, EU cßn ban hµnh rÊt nhiÒu c¸c ®¹o luËt chñ yÕu cÊm bu«n b¸n c¸c s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt tõ nh÷ng n­íc cã ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt ch­a ®¹t møc an toµn ngang víi tiªu chuÈn cña EU. Ch¼ng h¹n nh­ ®¹o luËt 91/493/EC cña héi ®ång EC “nh÷ng ®iÒu kiÖn ®èi víi søc kháe ®èi víi viÖc nhËp khÈu kinh doanh hµng thuû s¶n trªn thÞ tr­êng EU”. Theo ®iÒu 10 cña ®¹o luËt nµy, c¸c tiªu chuÈn ¸p dông Ýt nhÊt lµ t­¬ng ®­¬ng víi nh÷ng tiªu chuÈn chØ ®¹o ®­îc ¸p dông trªn thÞ tr­êng néi ®Þa EU. Kh¸i niÖm t­¬ng ®­¬ng ë ®©y ®­îc hiÓu lµ, t­¬ng ®­¬ng vÒ tæ chøc chøc n¨ng cña c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm theo tiªu chuÈn HACCP (Hazard Analysis Critical Control Point- ®iÓm giíi h¹n kiÓm tra møc nguy hiÓm) ®èi víi hµng thùc phÈm. EU còng th«ng qua nh÷ng quy ®Þnh b¶o vÖ quyÒn lîi ng­êi tiªu dïng vÒ ®é an toµn chung cña c¸c s¶n phÈm ®­îc b¸n ra, c¸c hîp ®ång qu¶ng c¸o, nh·n hiÖu… C¸c tæ chøc chuyªn nghiªn cøu ®¹i diÖn cho ng­êi tiªu dïng sÏ ®­a ra c¸c quy chÕ ®Þnh chuÈn Quèc Gia hoÆc Ch©u ¢u. HiÖn nay ë Ch©u ¢u cã 3 tæ chøc ®Þnh chuÈn: Uû ban Ch©u ¢u vÒ ®Þnh chuÈn, Uû Ban Ch©u ¢u vÒ §Þnh chuÈn ®iÖn tö, ViÖn §Þnh chuÈn viÔn th«ng Ch©u ¢u. §Æc biÖt EU cã quy chÕ vÒ nh·n m¸c rÊt kh¾t khe nhÊt lµ ®èi víi c¸c hµng thùc phÈm ®å uèng, thuèc men vµ v¶i lôa. §iÒu nµy chi phèi rÊt lín tíi xuÊt khÈu thuû s¶n cña ViÖt Nam. Nhê øng dông thµnh tùu vÒ c«ng nghÖ th«ng tin, EU ®· thiÕt lËp hÖ thèng chèng gian lËn vÒ h¹n ng¹ch trong toµn khèi. H¶i quan EU víi nh÷ng ph­¬ng tiÖn hiÖn ®¹i n¾m rÊt ch¾c c¸c sè liÖu nhËp khÈu cña tõng n­íc hµng ngµy kh«ng cho phÐp v­ît sè l­îng giao hµng theo quy ®Þnh dï chØ lµ mét ®¬n vÞ. §Ó gi¶i quyÕt nh÷ng tr­êng hîp nµy cã khi ph¶i th­¬ng l­îng rÊt khã kh¨n. EU cã 15 thÞ tr­êng quèc gia. Mçi thÞ tr­êng l¹i cã ®Æc ®iÓm tiªu dïng riªng, do vËy cã thÓ thÊy r»ng thÞ tr­êng EU cã nhu cÇu rÊt ®a d¹ng vµ phong phó vÒ hµng ho¸. Tuy cã nh÷ng kh¸c biÖt nhÊt ®Þnh vÒ tËp qu¸n vµ thÞ hiÕu tiªu dïng nh­ng 15 n­íc thµnh viªn ®Òu lµ nh÷ng quèc gia n»m trong khu vùc T©y vµ B¾c ¢u nªn cã nh÷ng ®Æc ®iÓm t­¬ng ®ång vÒ kinh tÕ, v¨n hãa. Tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña c¸c n­íc kh¸ ®ång ®Òu cho nªn ng­êi d©n thuéc khèi EU cã nh÷ng ®iÓm chung vÒ së thÝch vµ thãi quen tiªu dïng. Ng­êi tiªu dïng Ch©u ¢u cã së thÝch vµ thãi quen sö dông c¸c s¶n phÈm cã nh·n hiÖu næi tiÕng trªn thÕ giíi. Hä cho r»ng, nh÷ng s¶n phÈm nµy g¾n liÒn víi chÊt l­îng s¶n phÈm vµ cã uy tÝn l©u ®êi, cho nªn dïng nh÷ng s¶n phÈm mang nh·n hiÖu næi tiÕng sÏ an t©m vÒ mÆt chÊt l­îng vµ an toµn cho ng­êi sö dông. V× vËy trong nhiÒu tr­êng hîp mÆc dï s¶n phÈm gi¸ rÊt ®¾t nh­ng hä vÉn mua mµ kh«ng thÝch chuyÓn sang tiªu dïng nh÷ng s¶n phÈm kh«ng næi tiÕng kh¸c cho dï gi¸ rÎ h¬n nhiÒu. Ng­êi tiªu dïng EU thÝch sö dông vµ cã thãi quen tiªu dïng mét sè hµng ho¸ sau: Hµng may mÆc vµ giµy dÐp: Ng­êi d©n ¸o, §øc, Hµ Lan chØ mua hµng may mÆc hoÆc giµy dÐp kh«ng chøa chÊt nhuém cã nguån gèc h÷u c¬ (azo-dyes). Kh¸ch hµng EU ®Æc biÖt quan t©m tíi chÊt l­îng vµ thêi trang cña hai lo¹i s¶n phÈm nµy. §èi víi hµng giµy dÐp, ng­êi EU cã xu h­íng ®i giÇy v¶i. Xu h­íng nµy cµng t¨ng lªn tû lÖ thuËn víi xu h­íng tiªu dïng giµy dÐp t¨ng hµng n¨m cña EU. §èi víi mÆt hµng nµy nhu cÇu thay ®æi nhanh chãng, nhÊt lµ vÒ mÉu mèt. Thuû h¶i s¶n: Ng­êi tiªu dïng EU kh«ng mua nh÷ng s¶n phÈm thuû h¶i s¶n bÞ nhiÔm ®éc do t¸c ®éng cña m«i tr­êng hoÆc do c¸c chÊt phô gia kh«ng ®­îc phÐp sö dông. §èi víi nh÷ng s¶n phÈm thuû h¶i s¶n qua chÕ biÕn, ng­êi Ch©u ¢u chØ dïng nh÷ng s¶n phÈm ®ãng gãi cã ghi tªn s¶n phÈm, n¬i s¶n xuÊt, c¸c ®iÒu kiÖn b¶o qu¶n vµ sö dông, m· sè vµ m· v¹ch. Hä tÈy chay c¸c lo¹i thuû s¶n nhËp khÈu cã chøa khuÈn Salmonela, ®éc tè Lustamine, nhiÔm V.Paraheamoliticus, nhiÔm V. Cholerea. Ng­êi Ch©u ¢u ¨n ngµy cµng nhiÒu thuû s¶n v× hä cho r»ng sÏ gi¶m ®­îc bÐo mµ vÉn khoÎ m¹nh. EU lµ mét trong nh÷ng thÞ tr­êng lín nhÊt trªn thÕ giíi còng chØ nh­ thÞ tr­êng Mü nh­ng kh¸c víi thÞ tr­êng Mü ë chç EU lµ mét céng ®ång kinh tÕ m¹nh vµ lµ mét trung t©m v¨n minh l©u ®êi cña nh©n lo¹i, do ®ã së thÝch tiªu dïng cña ng­êi d©n rÊt cao sang. Hä cã thu nhËp cã møc sèng kh¸ ®ång ®Òu, yªu cÇu kh¾t khe vÒ chÊt l­îng vµ ®é an toµn s¶n phÈm nãi chung cßn víi thùc phÈm th× chÊt l­îng vµ vÖ sinh lµ hµng ®Çu. YÕu tè quyÕt ®Þnh tiªu dïng cña ng­êi Ch©u ¢u lµ chÊt l­îng hµng ho¸ chø kh«ng ph¶i lµ gi¸ c¶ ®èi víi ®¹i ®a sè c¸c mÆt hµng ®­îc tiªu thô trªn thÞ tr­êng nµy. Trong khi ®ã Mü lµ mét x· héi ®a v¨n ho¸, ®a d©n téc nªn së thÝch tiªu dïng cña ng­êi Mü rÊt ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i hµng ho¸ vµ ®ßi hái vÒ chÊt l­îng kh«ng kh¾t khe nh­ thÞ tr­êng EU. Xu h­íng tiªu dïng trªn thÞ tr­êng EU ®ang cã nh÷ng thay ®æi nh­: kh«ng thÝch dïng ®å nhùa mµ thÝch dïng ®å gç, thÝch ¨n thuû s¶n h¬n ¨n thÞt, yªu cÇu vÒ mÉu mèt vµ kiÓu d¸ng thay ®æi nhanh ®Æc biÖt ®èi víi nh÷ng mÆt hµng thêi trang (giµy dÐp, quÇn ¸o…). Së thÝch vµ thãi quen tiªu dïng trªn thÞ tr­êng nµy ®ang thay ®æi rÊt nhanh cïng víi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña khoa häc c«ng nghÖ. Ngµy nay ng­êi Ch©u ¢u cÇn nhiÒu chñng lo¹i hµng ho¸ víi sè l­îng lín vµ nh÷ng hµng ho¸ cã vßng ®êi ng¾n. Kh«ng nh­ tr­íc kia hä chØ thÝch dïng nh÷ng hµng ho¸ cã chÊt l­îng cao, gi¸ ®¾t, vßng ®êi s¶n phÈm dµi, hiÖn nay së thÝch tiªu dïng l¹i lµ nh÷ng s¶n phÈm cã chu tr×nh sèng ng¾n h¬n gi¸ rÎ h¬n vµ ph­¬ng thøc dÞch vô tèt h¬n. Thãi quen nµy ®èi víi tÊt c¶ hµng ho¸ tiªu dïng, kÓ c¶ hµng c«ng nghÖ cao. Tuy cã sù thay ®æi vÒ së thÝch vµ thãi quen tiªu dïng nh­ vËy nh­ng chÊt l­îng hµng ho¸ vÉn lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh hµng ®Çu ®èi víi phÇn lín c¸c hµng ho¸ tiªu thô trªn thÞ tr­êng nµy. Mét ®iÓm t­¬ng ®ång n÷a mµ chóng ta ph¶i kÓ ®Õn ®ã lµ v¨n ho¸ trong kinh doanh cña c¸c doanh nh©n EU. Víi c¸c ®èi t¸c trong khu vùc nµy, nhiÒu khi ®· tho¶ thuËn xong vÒ chÊt l­îng gi¸ c¶, nh­ng hä vÉn ®Õn tËn n¬i ®Ó xem xÐt t×nh h×nh s¶n xuÊt m«i tr­êng råi míi ký hîp ®ång. Trong giao dÞch c¸c doanh nh©n EU rÊt coi träng ch÷ tÝn. Hä kh«ng thÓ chÊp nhËn viÖc giao hµng kh«ng ®óng thêi h¹n quy ®Þnh, kh«ng tho¶ m·n c¸c yªu cÇu vÒ chÊt l­îng hîp ®ång. C¸c nhµ nhËp khÈu Ch©u ¢u rÊt cÈn träng trong viÖc lùa chän c¸c nhµ cung cÊp, c¸c doanh nghiÖp th­êng yªu cÇu c¸c nhµ cung cÊp ký quü 5% gi¸ trÞ hîp ®ång, kho¶n tiÒn nµy sÏ mÊt nÕu kh«ng giao hµng. Nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt EU mét thÞ tr­êng chung thèng nhÊt trong ®ã, hµng ho¸ dÞch vô, vèn vµ søc lao ®éng ®­îc tù do l­u th«ng gi÷a 15 n­íc thµnh viªn vµ ®Õn nay ®· l­u hµnh ®ång tiÒn chung Euro trong 12 trªn 15 n­íc thµnh viªn. Tuy nhiªn dï kh«ng cã rµo c¶n gi÷a c¸c quèc gia thµnh viªn, c¸c quèc gia më cöa cho c¸c quèc gia thµnh viªn kh¸c, c¸c nÒn kinh tÕ thèng nhÊt vµ hÖ thèng quy ®Þnh, luËt ph¸p hoµ hîp, tuy nhiªn tÝnh chÊt thÞ tr­êng cña c¸c n­íc cã nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt ®¸ng kÓ do sù kh¸c biÖt vÒ d©n sè, diÖn tÝch t«n gi¸o, phong tôc tËp qu¸n,v¨n ho¸-x· héi, khÝ hËu, tµi nguyªn thiªn nhiªn, c¬ së h¹ tÇng, hÖ thèng kinh tÕ chÝnh trÞ kh¸c nhau. Mçi quèc gia ®Òu cã nguån gèc d©n téc c¬ b¶n cã nh÷ng gi¸ trÞ truyÒn thèng vµ nh÷ng ®Æc tr­ng v¨n ho¸ cña riªng m×nh. §iÒu ®ã ®· t¹o nªn nh÷ng nÐt riªng biÖt trong tÝnh c¸ch vµ thÞ hiÕu tiªu dïng EU. V× vËy, chóng ta ph¶i chó ý ®Õn yÕu tè nµy khi lµm ¨n bu«n b¸n víi tõng n­íc trong khu vùc nµy. §Ó thiÕt lËp ®­îc mèi quan hÖ víi c¸c th­¬ng nh©n EU cÇn l­u ý mét sè tÝnh c¸ch c¸ biÖt: víi th­¬ng nh©n Anh mÆc dï cã sù quen biÕt l©u nh­ng viÖc chän b¹n hµng rÊt chËm ch¹p theo kiÓu “phít ¨ng lª”, ng­îc l¹i víi c¸c th­¬ng nh©n §øc, T©y Ban Nha th× ngay ë lÇn tiÕp xóc ®Çu tiªn còng cã thÓ thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ bu«n b¸n. Tuy nhiªn víi th­¬ng nh©n §øc th× ph¶i cung cÊp cho hä ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin vÒ doanh nghiÖp, vÒ s¶n phÈm mµ hä yªu cÇu ®Ó hä nghiªn cøu ®éng th¸i ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp mét vµi n¨m, cßn ®èi víi th­¬ng nh©n T©y Ban Nha chØ cÇn ®­a mÉu hµng vµ néi dung giao dÞch lµ cã thÓ bµn viÖc bu«n b¸n. Doanh nghiÖp Ph¸p chñ yÕu quan t©m ®Õn gi¸ c¶ vµ hä thÝch g¸n m¸c lªn hµng ho¸ theo kiÓu Ph¸p. Doanh nghiÖp §øc kh«ng chÊp nhËn mua hµng theo catal« trong khi c¸c doanh nghiÖp Anh l¹i rÊt quan t©m ®Õn chÊt l­îng vµ sßng ph¼ng, lu«n tu©n theo luËt lÖ mét c¸ch chÝnh x¸c. Kh¸c víi doanh nghiÖp Mü th­êng ho¹t ®éng mét m×nh, c¸c doanh nghiÖp §øc ®i ®©u còng cã trî lý ®i cïng. NÕu mêi hä ®Õn th¨m xÝ nghiÖp s¶n xuÊt cña m×nh, hä th­êng ®äc c¸c t­ liÖu liªn quan vµ xem xÐt s¶n phÈm. VÒ thêi gian ®Õn th¨m xÝ nghiÖp hä còng rÊt thËn träng: nÕu th¶o luËn nh÷ng vÊn ®Ò quan träng hä th­êng ®Õn sím h¬n mét chót. KÕt thóc cuéc trao ®æi “chóng t«i sÏ ®Õn” th× nhÊt ®Þnh hä sÏ ®Õn. NÕu hÑn gÆp hä th× ph¶i x¸c ®Þnh ngµy giê cho chÝnh x¸c. Khi tranh luËn mµ ®ót tay vµo tói quÇn hay tói ¸o sÏ g©y Ên t­îng kh«ng tèt ®èi víi ng­êi Ph¸p, BØ, Thuþ §iÓn vµ PhÇn Lan; v¨n ho¸ ë c¸c n­íc Ph­¬ng §«ng coi viÖc sê mã vµo ng­êi kh¸c lµ suång s·, xóc ph¹m riªng t­ trong khi ®ã c¸c n­íc Nam ¢u hµnh ®éng nh­ vËy ®­îc coi lµ chøng tá sù nhiÖt t×nh vµ b¹n h÷u. C¸c nhµ nh©n chñng häc tæng kÕt r»ng: ng­êi §øc, Thuþ Sü th­êng ¨n nãi thËn träng chÝnh x¸c, võa ®ñ coi träng tÝnh l«gic kh¸ch quan, dùa vµo nguyªn v¨n nguyªn b¶n; ng­êi Italia thÝch nãi nhiÒu, tranh luËn bµn c·i mét c¸ch hiÕu th¾ng. V¨n hãa mÆc còng cÇn ph¶i chó ý: nhiÒu doanh nh©n Ph¸p cã quan niÖm ph©n tÇng x· héi khi nh×n c¸ch ¨n mÆc cña ng­êi kh¸c, hä cã Ên t­îng tèt, cã c¶m t×nh ®èi víi ng­êi ¨n mÆc sang träng hîp mèt. Ng­êi §øc mÕn mé trang phôc v¶i lanh mÒm, cµ v¹t trang nh·, ®å trang søc s¸ng mµu víi c¸c nh·n m¸c næi tiÕng, coi ®ã lµ biÓu hiÖn cña sù cëi më, nghiªm tóc th«ng minh. Doanh nh©n Hµ Lan l¹i kh«ng chó träng ®Õn c¸ch ¨n mÆc cÇu k× mµ thÝch tù nhiªn, tiÖn lîi…Doanh nh©n Anh kh«ng thÝch khi trß chuyÖn hoÆc nãi nh÷ng lêi ®µm tiÕu vÒ Hoµng Gia Anh, ®èi víi ng­êi Ph¸p vµ ®a sè c¸c n­íc Ch©u ¢u kh¸c kh«ng nªn hái vÒ ®êi t­ vµ chuyÖn gia ®×nh v× coi ®©y lµ täc m¹ch- trong khi ®ã ë ViÖt Nam l¹i coi lµ quan t©m ®Õn ng­êi kh¸c. Doanh nh©n Thuþ Sü rÊt chó ý ®Õn n¨m th¸ng ra ®êi cña doanh nghiÖp ®èi t¸c vµ mèi quan hÖ víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c trªn thÞ tr­êng quèc tÕ, coi ®ã lµ th­íc ®o tµi n¨ng, uy tÝn cña chñ doanh nghiÖp vµ c«ng ty ®èi t¸c. Ng­êi B¾c ¢u rÊt thÝch nãi ®Õn chøc vô cña m×nh trong qu¸ tr×nh ®µm ph¸n, th­¬ng thuyÕt. Doanh nh©n §øc, ¸o, h¬i l¹nh Ýt c­êi cã thÓ bá qua mét sè nghi thøc x· giao th¨m hái mµ ®i th¼ng vµo vÊn ®Ò, c«ng viÖc. Trong giao dÞch quèc tÕ quan hÖ c¸ nh©n cã t¸c dông kh¸ quan träng, xuÊt ph¸t tõ thiÖn c¶m c¸c b¹n hµng EU cã thÓ mêi ®èi t¸c vÒ nhµ dù tiÖc. Nh­ng nªn nhí: ë §an M¹ch, mét nhµ bu«n ®­îc mêi ®Õn nhµ ®ång nghiÖp th× nªn nhí mang theo hoa t­¬i hoÆc quµ tÆng; ë Na Uy nÕu muèn ®­îc ®èi xö thËt tèt th× ngay h«m b÷a tiÖc ng­êi ®­îc mêi nªn tÆng chñ nhµ mét mãn quµ; ë Ph¸p tr­íc h«m nhËn lêi dù tiÖc hay ®Õn th¨m còng ph¶i tÆng hoa tr­íc cho ng­êi chñ. Th­¬ng nh©n Ph¸p rÊt thÝch sau mçi ®ît bu«n b¸n kÕt hîp tæ chøc mét cuéc vui ®Æc biÖt, thËm chÝ ngay c¶ tr­íc khi ®µm ph¸n c«ng viÖc. Khi tÆng hoa còng cÇn chó ý ®Õn ng«n ng÷ v¨n ho¸ cña hoa ®èi víi phong tôc tõng n­íc Ch©u ¢u: ë Anh vµ Ph¸p, hoa loa kÌn tr¾ng chØ dïng trong tang lÔ; hoa hång ®á th¾m rÊt ®­îc ­u chuéng ®èi víi phô n÷ Ph¸p vµ Italia nh­ng ë T©y Ban Nha th× ng­îc l¹i; ë Ph¸p hoa mµu vµng gîi nªn sù kh«ng chung thuû vµ kh«ng dïng ®Ó tÆng hoa ai c¶; ë Ch©u ¢u nªn tÆng hoa b«ng lÎ vµ nªn tr¸nh con sè 13. §èi víi ng­êi tiªu dïng Ch©u ¢u kh¸c víi Mü hä rÊt miÔn c­ìng ph¶i sö dông b»ng thÎ tÝn dông, hä cè g¾ng tr¶ hÕt tiÒn sau mét thêi gian. Thãi quen ng­êi tiªu dïng EU ®èi víi mét sè s¶n phÈm l­u th«ng trªn thÞ tr­êng còng cã ph©n biÖt. Ch¼ng h¹n ®èi víi s¶n phÈm thuû h¶i s¶n, nh÷ng ng­êi tiªu dïng ë nh÷ng quèc gia B¾c ¢u (Na Uy, Thuþ §iÓn, §an M¹ch ) ­a thÝch c¸c lo¹i thuû h¶i s¶n vïng n­íc l¹nh h¬n c¸c lo¹i thuû h¶i s¶n ë vïng n­íc Êm, vèn lµ së thÝch tiªu dïng ë c¸c n­íc Nam ¢u vµ vïng §Þa Trung H¶i, nh÷ng s¶n phÈm dÖt may ®èi víi ng­êi tiªu dïng EU, yÕu tè mèt ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu. Hä coi phÇn gi¸ trÞ vÒ mÉu mèt vµ thêi trang lµ chÝnh. VÒ hÖ thèng ph©n phèi s¶n phÈm, trªn thÞ tr­êng EU còng cã nh÷ng nÐt ®Æc thï ®èi víi tõng nhãm quèc gia. VÝ dô ë B¾c ¢u viÖc ph©n phèi c¸c s¶n phÈm tiªu dïng cã xu h­íng tËp trung cao, gi¶m bít trung gian, rót ng¾n ®­êng ®i cña s¶n phÈm tíi ng­êi tiªu dïng, tËp trung vµo c¸c cöa hµng b¸n lÎ lín, c¸c siªu thÞ. Ng­îc l¹i ë c¸c quèc gia Nam ¢u, viÖc ph©n phèi c¸c s¶n phÈm tiªu dï._.ng chñ yÕu vÉn do c¸c cöa hµng b¸n lÎ nhá truyÒn thèng thùc hiÖn (Italia, Hy L¹p, T©y Ban Nha...) §Ó xuÊt khÈu ®ù¬c hµng ho¸ vµo thÞ tr­êng EU, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam kh«ng nh÷ng cÇn ph¶i n¾m nhu cÇu thÞ tr­êng, thÞ hiÕu tiªu dïng vµ ®¶m b¶o s¶n phÈm cã c¹nh tranh vÒ chÊt l­îng còng nh­ gi¸ c¶ mµ cßn ph¶i thµnh th¹o kªnh ph©n phèi, hÖ thèng luËt ph¸p cña EU vµ hÖ thèng qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu. Quan hÖ kinh tÕ ViÖt Nam-EU: HiÖn nay, EU cã thÓ coi lµ mét tæ chøc cã tiÒm n¨ng to lín ®Ó hîp t¸c vÒ mäi mÆt, ®Æc biÖt trong lÜnh vùc th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­. Do hoµn c¶nh lÞch sö nªn ®Õn tr­íc 1975 quan hÖ kinh tÕ-th­¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam vµ EU cßn rÊt h¹n chÕ. Trong giai ®o¹n 1975-1979, EU ®· giµnh cho ViÖt Nam kho¶n viÖn trî lªn tíi 109 triÖu USD trong ®ã viÖn trî trùc tiÕp lµ 68 triÖu USD. Song tõ th¸ng 7 n¨m 1979, do vÊn ®Ò Campuchia nªn EU ®· ngõng viÖn trî cho ViÖt Nam, kÓ c¶ kho¶n viÖn trî 36 triÖu USD ®· ®­îc phª chuÈn. Tõ cuèi n¨m 1984, EU b¾t ®Çu nèi l¹i viÖn trî nh©n ®¹o cho ViÖt Nam. Quan hÖ ViÖt Nam-EU b¾t ®Çu ngay khi n­íc ta thèng nhÊt hai miÒn Nam-B¾c n¨m 1975, tuy nhiªn m·i ®Õn n¨m 1990 mèi quan hÖ hîp t¸c míi më ra mét trang míi b¾t ®Çu b»ng Héi nghÞ Ngo¹i tr­ëng 12 n­íc thµnh viªn Céng ®ång EC quyÕt ®Þnh lËp quan hÖ ngo¹i giao víi chÝnh thøc víi ViÖt Nam cÊp ®¹i sø ngµy 22 th¸ng 10 n¨m 1990. Tõ ®ã ®Õn nay c¸c mèi quan hÖ song ph­¬ng ®· tõng b­íc ph¸t triÓn c¶ vÒ chÊt vµ vÒ l­îng. C¸c n­íc thµnh viªn EU ®· t¨ng c­êng h¬n n÷a quan hÖ hîp t¸c, ®Çu t­ th­¬ng m¹i vµ viÖn trî cho ViÖt Nam. Th¸ng 12 n¨m 1990, ®¹i diÖn Uû ban Ch©u ¢u vµ ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· kÝ tho¶ thuËn vÒ ch­¬ng tr×nh gióp ®ì nh÷ng ng­êi ViÖt Nam ra ®i bÊt hîp ph¸p trë vÒ t¸i hoµ nhËp trªn nguyªn t¾c håi h­¬ng tù nguyÖn víi kho¶n cho vay tÝn dông lªn tíi 47 triÖu USD. Ngoµi ra, EU cßn gióp ®µo t¹o nghÒ (méc, may mÆc, qu¶n lý kinh tÕ…), c¶i thiÖn c¸c vïng n«ng th«n (lµm ®­êng giao th«ng, c¶i t¹o m«i tr­êng, trång rõng, lÊn biÓn…) vµ ph¸t triÓn y tÕ (cÊp thuèc, c¶i t¹o bÖnh viÖn, ®µo t¹o c¸n bé). EU còng quan t©m ®Õn t¨ng c­êng quan hÖ kinh tÕ-th­¬ng m¹i, biÓu hiÖn cô thÓ lµ hiÖp ®Þnh vÒ bu«n b¸n dÖt may ngµy 15/12/1992 t¹i Brucxen vµ cã hiÖu lùc 5 n¨m b¾t ®Çu tõ 1/1/1993 ®Õn nay ®· qua hai lÇn gia h¹n vµ ®iÒu chØnh t¨ng h¹n ng¹ch. HiÖp ®Þnh ®¸nh dÊu mét b­íc chuyÓn biÕn tÝch cùc trong mèi quan hÖ gi÷a hai bªn. §©y còng lµ tiÒn ®Ò cho viÖc kÝ kÕt c¸c hiÖp ®Þnh vÒ hîp t¸c kinh tÕ- th­¬ng m¹i, khoa häc- kü thuËt sau nµy. Còng cÇn nh¾c l¹i r»ng c¸c n­íc thµnh viªn EU (BØ, Ph¸p, Hµ Lan, Thuþ §iÓn…) còng t¨ng c­êng gióp ®ì ViÖt Nam trong c¸c lÜnh vùc hîp t¸c khoa häc- kü thuËt, ®µo t¹o c¸n bé chuyªn gia còng nh­ tµi trî cho c¸c sù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n. §Ønh cao cña sù ph¸t triÓn quan hÖ gi÷a ViÖt Nam vµ EU ®­îc ®¸nh dÊu b»ng sù kiÖn träng ®¹i diÔn ra vµo ngµy 17 th¸ng 7 n¨m 1995 t¹i Brucxen (BØ). HiÖp ®Þnh khung vÒ hîp t¸c kinh tÕ cã hiÖu lùc vµo 01/01/1996 trong ®ã cã quy ®Þnh hai bªn dµnh cho nhau chÕ ®é tèi huÖ quèc (MFN), cam kÕt më cöa thÞ tr­êng hµng ho¸ cña nhau tíi møc tèi ®a cã tÝnh ®Õn ®iÒu kiÖn ®Æc thï cña mçi bªn, EU còng cam kÕt dµnh cho hµng ho¸ xuÊt xø tõ ViÖt Nam ­u ®·i thuÕ quan phæ cËp (GSP). Trªn c¬ së khai th¸c c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong quan hÖ hîp t¸c gi÷a hai bªn, kÕt qu¶ ho¹t ®éng th­¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam vµ c¸c n­íc trong khèi ®· ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu ®¸ng kÓ, chØ tÝnh riªng trong giai ®o¹n 1991-1997, tæng kim ng¹ch 2 chiÒu ViÖt Nam vµ EU ®· t¨ng gÊp 10 lÇn, trong ®ã thÆng d­ mËu dÞch cña ViÖt Nam ngµy cµng lín. N¨m 1998, tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam víi EU ®¹t trªn 4 tû USD; n¨m 1999 ®¹t 4,5 tû USD; n¨m 2000 ®¹t gÇn 5 tû USD vµ n¨m 2001 ®· v­ît trªn 5 tû USD. Tuy nhiªn xuÊt nhËp khÈu ViÖt Nam-EU cã sù t¨ng tr­ëng ®Òu ®Æn, nh­ng ®Õn nay míi chØ chiÕm kho¶ng 0,12% tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña EU vµ chiÕm 14 % tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam, trong ®ã tõ n¨m 1998 ViÖt Nam lu«n xuÊt siªu cho EU. N¨m 2002, nhiÒu n­íc më réng nhËp khÈu víi ViÖt Nam. HÇu hÕt c¸c n­íc trong khèi ®Òu cã quan hÖ xuÊt nhËp khÈu víi ViÖt Nam (13 trªn tæng sè 15 n­íc). §øc lµ n­íc dÉn ®Çu, chiÕm 28,5 % tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam víi EU n¨m 2002, Ph¸p (20,7%), Anh (12,7%), Italia (9,6%). Thùc tÕ nh×n mét c¸ch tæng quan th× quan hÖ th­¬ng m¹i ViÖt Nam-EU ch­a t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng cña hai bªn. C¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ yÕu cña ViÖt Nam sang EU lµ nh÷ng mÆt hµng mµ thÞ tr­êng nµy cã nhu cÇu nhËp khÈu hµng n¨m víi khèi l­îng lín lµ giµy dÐp, hµng may mÆc, hµng n«ng s¶n, hµng thuû h¶i s¶n, cao su, than ®¸. C¸c mÆt hµng nµy chiÕm tõ 72-76% xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang EU. Kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang EU t¨ng trung b×nh 50%/n¨m. Cã thÓ nãi EU lµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu hµng ho¸ quan träng hµng ®Çu cña ViÖt Nam. C¸c mÆt hµng nhËp khÈu chñ yÕu cña ViÖt Nam tõ EU lµ m¸y mãc thiÕt bÞ c«ng nghÖ cao nh­ linh kiÖn ®iÖn tö vµ m¸y vi tÝnh, m¸y mãc thiÕt bÞ phô liÖu dÖt may, da, s¾t thÐp c¸c lo¹i, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i nh­ « t« vµ phô tïng « t« vµ ho¸ chÊt, t©n d­îc. Nh×n chung quan hÖ th­¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam vµ EU ngµy cµng ph¸t triÓn c¶ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u. VÒ tµi chÝnh, c¸c n­íc Ph¸p, BØ, §øc… tÝch cùc xo¸ nî, gi¶m nî cho ViÖt Nam. Ph¸p tÝch cùc kªu gäi c¸c n­íc kh¸c cïng víi m×nh gióp ViÖt Nam tr¶ nî quèc tÕ trong khu«n khæ “C©u l¹c bé Paris”; vµ gióp nèi l¹i mèi quan hÖ gi÷a ViÖt Nam víi c¸c tæ chøc tµi chÝnh, tÝn dông quèc tÕ. §ång thêi c¸c n­íc EU cßn viÖn trî ph¸t triÓn (ODA) víi l·i suÊt ­u ®·i ®Æc biÖt cho ViÖt Nam. §Õn hÕt n¨m 1999, EU ®· viÖn trî cho ViÖt Nam 2,1 tØ EURO ®­îc tËp trung vµo 4 lÜnh vùc quan träng nhÊt cña nÒn kinh tÕ: n«ng nghiÖp, ph¸t triÓn x· héi, y tÕ vµ giao th«ng. Ch­¬ng tr×nh viÖn trî cho ho¹t ®éng ®Èy m¹nh xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang EU rÊt ®a d¹ng, bao gåm tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc nh­ nghiªn cøu thÞ tr­êng (nghiªn cøu thÞ hiÕu, s¶n phÈm, hç trî tham gia c¸c héi chî triÓn l·m, phæ biÕn ng«n ng÷ vµ v¨n ho¸ Ch©u ¢u…), ph¸t triÓn th«ng tin, cÊp tÝn dông, cung cÊp c¸c dÞch vô hç trî chuyªn m«n nh­ lËp kÕ ho¹ch, kinh doanh, marketing… Mét sè ch­¬ng tr×nh ®Æc biÖt nh­ ®Çu t­ ch©u ¸, ch­¬ng tr×nh hç trî doanh nghiÖp võa vµ nhá (SMEDEF), Trung t©m th«ng tin th­¬ng m¹i Ch©u ¢u (EBIC) cã vai trß bæ trî cho c¸c chÝnh s¸ch vµ ho¹t ®éng th­¬ng m¹i gi÷a hai bªn. VÒ ®Çu t­, cho ®Õn nay, EU cã tæng dù ¸n lµ trªn 400 dù ¸n víi tæng sè vèn ®¨ng kÝ lªn ®Õn 6 tû USD. HiÖn nay sè vèn cßn ®ang ho¹t ®éng lµ 288 dù ¸n chiÕm 9% tæng sè dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam víi sè vèn ®¨ng kÝ ®¹t 5,8 tû USD chiÕm 15,26% tæng sè vèn ®¨ng kÝ vµo ViÖt Nam. §Çu t­ cña EU mang mét ý nghÜa hÕt søc quan träng ®èi víi c«ng cuéc hiÖn ®¹i ho¸ cña ViÖt Nam, nhiÒu dù ¸n tËp trung vµo lÜnh vùc then chèt nh­ th¨m dß vµ khai th¸c dÇu khÝ, chÕ t¹o «t«, s¶n xuÊt hµng tiªu dïng, ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, n«ng nghiÖp. HiÖn nay ®· cã 11 trªn 15 n­íc cã c¸c nhµ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. §øng ®Çu lµ Ph¸p (víi 104 dù ¸n, tæng sè vèn ®¨ng kÝ lµ 1,789 tû USD), Anh (29 dù ¸n, tæng sè vèn ®¨ng kÝ 1,047 tû USD), Hµ Lan (36 dù ¸n, 578 triÖu USD), Thuþ §iÓn (8 dù ¸n, 37 triÖu USD). Cã thÓ nãi r»ng quan hÖ kinh tÕ- th­¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam vµ EU tuy ch­a dµi nh­ng nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc trong h¬n 10 n¨m qua kÓ tõ khi kÝ hiÖp ®Þnh khung hîp t¸c ViÖt Nam-EU lµ hÕt søc quan träng vµ cã ý nghÜa thiÕt thùc ®èi víi c¶ hai bªn. Cïng víi nç lùc cña c¶ hai phÝa vµ nh÷ng yÕu tè thuËn lîi bªn ngoµi, chóng ta cã thÓ hoµn toµn tin t­ëng r»ng trong t­¬ng lai, quan hÖ kinh tÕ-th­¬ng m¹i ViÖt Nam-EU sÏ tiÕp tôc ®Èy m¹nh vµ ph¸t triÓn lªn mét tÇm cao míi. C¸c quy ®Þnh ph¸p lý cña EU vÒ chÊt l­îng vµ nh·n hiÖu s¶n phÈm xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng EU 1.2.1 C¸c quy ®Þnh vÒ chÊt l­îng 1.2.1.1 HÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng s¶n phÈm ISO 9000 Liªn minh Ch©u ¢u ¸p dông hÖ thèng qu¶n lý ISO 9000 vµ hÖ thèng qu¶n lý 14000. §èi víi tiªu chuÈn chÊt l­îng, hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng ISO 9000 gÇn nh­ lµ yªu cÇu b¾t buéc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng EU thuéc c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. Thùc tÕ cho thÊy, ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn Ch©u ¸ vµ ViÖt Nam, hµng cña c¸c doanh nghiÖp cã giÊy chøng nhËn chÊt l­îng ISO 9000 th©m nhËp vµo thÞ tr­êng EU dÔ dµng h¬n nhiÒu so víi c¸c doanh nghiÖp kh«ng cã giÊy chøng nhËn nµy. Cã thÓ nãi hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng ®· trë thµnh giÊy th«ng hµnh cho c¸c doanh nghiÖp th©m nhËp vµo thÞ tr­êng thÕ giíi nãi chung vµ thÞ tr­êng kh«ng mÊy “dÔ tÝnh” nµy nãi riªng. ISO 9000 lµ hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng gåm c¸c quy tr×nh kü thuËt vµ kiÓm tra, kiÓm so¸t toµn bé qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra s¶n phÈm chø kh«ng ph¶i lµ mét tiªu chuÈn chÊt l­îng s¶n phÈm nh­ mét sè doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n lÇm t­ëng. ISO lµ tËp hîp c¸c cã hÖ thèng c¸c kinh nghiÖm qu¶n lý chÊt l­îng tèt nhÊt do Tæ Chøc tiªu chuÈn quèc tÕ (International Standard Organization) ®Æt ra ®Ó gióp c¸c doanh nghiÖp c¶i tiÕn c¸c hÖ thèng qu¶n lý nh»m ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu vÒ n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng s¶n phÈm, gi¶m l·ng phÝ vµ tû lÖ phÕ phÈm ®Ó duy tr× mét d¹ng s¶n phÈm lu«n cã chÊt l­îng ®ång nhÊt phï hîp víi gi¸ thµnh. Khi doanh nghiÖp ¸p dông HÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng ISO 9000, ng­êi tiªu dïng cã thÓ an t©m víi chÊt l­îng s¶n phÈm cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra. Nãi c¸ch kh¸c, cã thÓ coi viÖc ¸p dông HÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng nh­ mét “dÊu hiÖu” x¸c ®Þnh ch÷ tÝn gi÷a doanh nghiÖp vµ kh¸ch hµng, lµ sù kh¼ng ®Þnh cam kÕt cung øng s¶n phÈm cã chÊt l­îng tin cËy. Trong hai thËp kØ qua “vÊn ®Ò chÊt l­îng” næi lªn nh­ lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng nhÊt cña th­¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp. Kh¸ch hµng EU nãi riªng vµ thÕ giíi nãi chung ngµy cµng cã nh÷ng yªu cÇu kh¾t khe h¬n vÒ chÊt l­îng hµng ho¸ vµ dÞch vô còng nh­ viÖc chÊp hµnh ®Çy ®ñ vµ nhanh chãng c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c trong hîp ®ång. Th«ng th­êng, kh¸ch hµng kh«ng chØ muèn cã ®­îc s¶n phÈm thÝch hîp víi kh¶ n¨ng thanh to¸n cña hä mµ cßn muèn c¸c yªu cÇu cña hä ph¶i ®­îc gi¶i quyÕt nhanh chãng vµ doanh nghiÖp ph¶i t×m ra c¨n nguyªn cña vÊn ®Ò ®Ó ng¨n chÆn t¸i diÔn ë c¸c lÇn tiÕp sau. Sù ra ®êi cña Bé Tiªu chuÈn ISO 9000 ®· trî gióp mét c¸ch cã hiÖu qu¶ cho c¸c nhµ cung cÊp c¸c lo¹i hµng ho¸ vµ dÞch vô x©y dùng c¸c hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng toµn bé ®Ó c«ng ty kiÓm tra ®­îc chÊt l­îng s¶n phÈm ë mäi kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ nhê ®ã sÏ tr¸nh ®­îc nh÷ng sai sãt ®¸ng kÓ, tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ s¶n xuÊt vµ thêi gian. Bé tiªu chuÈn ISO 9000 cña Tæ chøc tiªu chuÈn quèc tÕ (ISO) lµ hÖ thèng ®¶m b¶o chÊt l­îng ®­îc ¸p dông réng r·i trong s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸ vµ dÞch vô. ISO ®­a ra 20 yªu cÇu chÝnh ®èi víi doanh nghiÖp ¸p dông bao gåm: Tr¸ch nhiÖm l·nh ®¹o, hÖ thèng chÊt l­îng, xem xÐt hîp ®ång, kiÓm so¸t tµi liÖu, mua s¶n phÈm, kiÓm tra s¶n phÈm do kh¸ch hµng cung cÊp, nhËn biÕt vµ x¸c ®Þnh nguån gèc s¶n phÈm, kiÓm so¸t qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, kiÓm tra vµ thö nghiÖm, kiÓm so¸t thiÕt bÞ ®o l­êng vµ thö nghiÖm, t×nh tr¹ng kiÓm tra vµ thö nghiÖm, kiÓm so¸t s¶n phÈm kh«ng phï hîp, hµnh ®éng kh¾c phôc vµ ng¨n ngõa, xÕp dì l­u kho, bao gãi, b¶o qu¶n giao hµng, kiÓm so¸t hå s¬ chÊt l­îng, ®µo t¹o, dÞch vô kü thuËt, kü thuËt thèng kª. CÊu tróc cña Bé tiªu chuÈn ISO 9000 Bé tiªu chuÈn ISO 9000:2000 bao gåm nhiÒu tiªu chuÈn. Trong ®ã tiªu chuÈn chÝnh ISO 9001- HÖ thèng chÊt l­îng, nªu ra c¸c yªu cÇu ®èi víi hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng mµ doanh nghiÖp cÇn ®¸p øng. Ngoµi ra cßn cã c¸c tiªu chuÈn hç trî vµ h­íng dÉn thùc hiÖn nh­ : ISO 9000- thuËt ng÷ vµ ®Þnh nghÜa; ISO 9004- h­íng dÉn c¶i tiÕn hiÖu qu¶. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông mét trong ba m« h×nh sau trong bé tiªu chuÈn nµy: ISO 9001: ¸p dông cho doanh nghiÖp tõ kh©u thiÕt kÕ, triÓn khai, s¶n xuÊt, l¾p ®Æt vµ dÞch vô . ISO 9002: ¸p dông cho doanh nghiÖp s¶n xuÊt, l¾p ®Æt dÞch vô (kh«ng bao gåm kh©u thiÕt kÕ). ISO 9003: ¸p dông cho doanh nghiÖp trong quy tr×nh kiÓm tra thö nghiÖm cuèi cïng ®èi víi s¶n phÈm. §Ó cho bé ISO 9000 duy tr× tÝnh hiÖu lùc, nh÷ng tiªu chuÈn nµy ®­îc xem xÐt ®Þnh k× (kho¶ng 5 n¨m mét lÇn) nh»m cËp nhËp nh÷ng ph¸t triÓn míi nhÊt trong lÜnh vùc qu¶n lý chÊt l­îng, vµ th«ng tin ph¶n håi tõ ng­êi sö dông. Ban kü thuËt cña Tæ chøc tiªu chuÈn quèc tÕ ISO/TC/176 bao gåm nhiÒu chuyªn gia tõ c¸c doanh nghiÖp vµ tæ chøc trªn toµn thÕ giíi theo dâi viÖc ¸p dông c¸c tiªu chuÈn ®Ó x¸c ®Þnh nh÷ng c¶i tiÕn cÇn thiÕt nh»m tho¶ m·n nh÷ng ®ßi hái vµ mong muèn cña ng­êi sö dông vµ ®­a vµo phiªn b¶n míi. 1.2.1.2 Bé tiªu chuÈn vÒ qu¶n lý m«i tr­êng ISO 14000 §èi víi tiªu chuÈn b¶o vÖ m«i tr­êng, thÞ tr­êng EU yªu cÇu hµng ho¸ cã liªn quan ®Õn m«i tr­êng ph¶i d¸n nh·n theo quy ®Þnh (nh·n sinh th¸i, nh·n t¸i sinh) vµ cã chøng chØ ®­îc quèc tÕ c«ng nhËn. VÝ dô, tiªu chuÈn GAP (good agricultural Practice ) vµ c¸c nh·n hiÖu sinh th¸i (Ecolabels) ®ang ngµy cµng ®­îc phæ biÕn, chøng tá c¸c cÊp ®é kh¸c nhau vÒ m«i tr­êng tèt. Ngoµi ra c«ng ty cßn ph¶i tu©n thñ hÖ thèng qu¶n lý m«i tr­êng ISO 14000 vµ c¸c bé luËt mang tÝnh ®¹o ®øc. ISO 14000 lµ Bé tiªu chuÈn vÒ qu¶n lý m«i tr­êng, ®­îc x©y dùng trªn c¬ së tho¶ thuËn quèc tÕ bao gåm c¸c yªu cÇu ®èi víi c¸c yÕu tè c¬ b¶n cã thÓ ®iÒu chØnh ®­îc ®Ó thiÕt lËp hÖ thèng qu¶n lý m«i tr­êng cã kh¶ n¨ng c¶i thiÖn m«i tr­êng mét c¸ch liªn tôc t¹i c¸c tæ chøc c¬ së. Bé tiªu chuÈn ISO 14000 ®em ®Õn c¸ch tiÕp cËn hÖ thèng cho viÖc qu¶n lý m«i tr­êng vµ cung cÊp c¸c c«ng cô hç trî cã liªn quan nh­ ®¸nh gi¸ m«i tr­êng, nh·n m«i tr­êng, ph©n tÝch m«i tr­êng sèng cña s¶n phÈm… cho c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c tæ chøc c¬ së kh¸c ®Ó qu¶n lý sù t¸c ®éng cña hä tíi m«i tr­êng, ng¨n ngõa sù « nhiÔm vµ liªn tôc c¶i thiÖn m«i tr­êng víi sù cam kÕt cña l·nh ®¹o vµ sù tham gia cã ý thøc cña mäi thµnh viªn tõ ng­êi s¶n xuÊt trùc tiÕp ®Õn c¸c c¸n bé qu¶n lý. ISO 14000 ®Ò cËp ®Õn 5 l·nh vùc sau ®©y: HÖ thèng qu¶n lý m«i tr­êng; §¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng m«i tr­êng; Ghi nh·n m«i tr­êng; §¸nh gi¸ chu tr×nh sèng cña s¶n phÈm; C¸c khÝa c¹nh m«i tr­êng trong chu tr×nh sèng cña s¶n phÈm. Lîi Ých cu¶ viÖc ¸p dông ISO 14000: Qu¶n lý cã hiÖu qu¶ nguån tµi nguyªn vµ gi¶m thiÓu chÊt th¶i, gi¶m tiªu thô n¨ng l­îng Gi¶m rñi ro Cè g¾ng nç lùc ®Ó c¶i tiÕn liªn tôc c«ng t¸c b¶o vÖ m«i tr­êng cña doanh nghiÖp N©ng cao n¨ng suÊt T¹o h×nh ¶nh tèt vÒ doanh nghiÖp ®èi víi kh¸ch hµng, b¹n hµng còng nh­ toµn thÓ ®èi víi céng ®ång gióp t¨ng c­êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. Kh¸c víi ISO 9000, ®èi t­îng qu¶n lý lµ chÊt l­îng th× ®èi t­îng qu¶n lý cña ISO 14000 lµ m«i tr­êng. ë c¸c quèc gia ®· cã søc Ðp vÒ yªu cÇu b¶o vÖ m«i tr­êng nh­ Hoa K×, EU, Canada…th× viÖc ¸p dông ISO 14000 ®· trë thµnh mét ®ßi hái mang tÝnh b¾t buéc. ViÖc ¸p dông ISO 14000 sÏ gióp kh¸ch hµng EU yªn t©m vÒ khÝa c¹nh b¶o vÖ m«i tr­êng cña s¶n phÈm, dÞch vô mµ hä mong muèn. 1.2.1.3 HÖ thèng an toµn vÖ sinh thùc phÈm §èi víi tiªu chuÈn vÖ sinh thùc phÈm, c¸c c«ng ty chÕ biÕn thùc phÈm ph¶i tu©n thñ c¸c tiªu chuÈn vÖ sinh chÆt chÏ. VÒ ph­¬ng diÖn nµy, viªc ¸p dông hÖ thèng HACCP (Hazard Analysis Critical Control Point) lµ rÊt quan träng vµ gÇn nh­ lµ yªu cÇu b¾t buéc ®èi víi c¸c xÝ nghiÖp chÕ biÕn thuû s¶n cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn muèn xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng EU. HACCP lµ hÖ thèng ph©n tÝch nguy c¬ vµ kiÓm so¸t c¸c kh©u träng yÕu trong qu¸ tr×nh chÕ biÕn thùc phÈm. HACCP kh«ng ph¶i lµ hÖ thèng qu¶n lý ¸p dông ®¹i trµ nh­ ISO 9000 hoÆc ISO 14000. HACCP ®­îc thiÕt kÕ riªng cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn thùc phÈm vµ c¸c ngµnh cã liªn quan ®Õn thùc phÈm (ch¨n nu«i trång trät…) tËp trung vµo vÊn ®Ò vÖ sinh vµ ®­a ra mét c¸ch tiÕp cËn cã hÖ thèng ®Ó phßng ngõa vµ gi¶m thiÓu nguy c¬. HÖ thèng cã tÝnh b¾t buéc ®èi víi c«ng ty chÕ biÕn thùc phÈm t¹i EU. C¸c c«ng ty thùc phÈm n­íc ngoµi kh«ng cã nghÜa vô ph¶i tu©n thñ c¸c quy ®Þnh cña EU vÒ HACCP. Tuy nhiªn ®iÒu ®ã chØ ®óng trªn danh nghÜa. NÕu nhµ nhËp khÈu cña EU mua nguyªn liÖu tõ n­íc ngoµi th× hä ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nguyªn liÖu ®ã theo c¸c nguyªn t¾c HACCP kÓ tõ khi hµng vµo ®Õn cöa khÈu. C¬ chÕ nµy buéc hä ph¶i ®ßi hái c¸c nhµ xuÊt khÈu n­íc ngoµi tu©n thñ theo nguyªn t¾c HACCP. Vµ nh­ vËy, HACCP trë thµnh ®ßi hái chung. C¸c nhµ xuÊt khÈu cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, nÕu kh«ng muèn mÊt thÞ tr­êng, chØ cßn c¸ch øng dông hÖ thèng nµy trong s¶n xuÊt vµ thuyÕt phôc c¸c nhµ nhËp khÈu EU (b»ng chøng chØ hoÆc b»ng b¸o c¸o kiÓm tra) r»ng hä ®· ®i theo ®óng c¸c nguyªn t¾c cña hÖ thèng phßng ngõa nµy. ¸p dông HACCP cã nh÷ng thuËn lîi sau: + Nã tËp trung vµo nhËn biÕt vµ ng¨n ngõa mèi nguy tõ nhiÔm bÈn thùc phÈm vµ t×m c¸ch v­ît xa giíi h¹n cña ph­¬ng ph¸p kiÓm so¸t an toµn thùc phÈm truyÒn thèng (ph­¬ng ph¸p chØ ph¸t hiÖn ra thay v× phßng ngõa vÊn ®Ò an toµn thùc phÈm). + Tr­íc tiªn nã cho phÐp gi¶m sù gi¸m s¸t cña chÝnh quyÒn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ vµ cã lîi nhuËn h¬n, bëi v× biªn b¶n gi÷ l¹i cho phÐp ng­êi ®iÒu tra biÕt c«ng ty ®ang tu©n theo luËt an toµn thùc phÈm trong toµn bé thêi gian tèt h¬n nh­ thÕ nµo so víi khi c«ng ty thùc hiÖn trong mét sè ngµy quy ®Þnh nµo ®ã; nã cã thÓ gióp cho ®ì viÖc kiÓm tra bëi nh÷ng chuyªn gia ®iÒu khiÓn. + Nã chó ý ®Õn nhËn biÕt nh÷ng mèi nguy cã lý do, cã thÓ t­ëng t­îng ®­îc thËm chÝ c¶ trong nh÷ng thÊt b¹i kh«ng cã trong kinh nghiÖm tr­íc ®©y. V× vËy, nã ®Æc biÖt cã Ých cho qu¸ tr×nh ho¹t ®éng míi. + Nã ®ñ mÒm dÎo ®Ó lµm phï hîp nh÷ng thay ®æi më ®Çu, nh­ tiÕn bé trong ®Ò c­¬ng trang bÞ, c¶i tiÕn trong thñ tôc chÕ biÕn vµ sù ph¸t triÓn kü thuËt liªn quan ®Õn s¶n phÈm. + Nã cã thÓ s½n sµng hîp nhÊt vµo c¸c hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng. Quy ®Þnh vÒ bao b×, xuÊt xø, kÝ m· hiÖu Quy ®Þnh vÒ bao b× C¸c s¶n phÈm khi xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng EU ph¶i ®­îc ®ãng gãi, d¸n nh·n m¸c, bao gåm c¸c th«ng tin vÒ chÊt phô gia, m· sè m· v¹ch, c¸ch sö dông vµ c¸c thao t¸c b»ng tay cÇn thiÕt. EU quy ®Þnh mét sè ph­¬ng ph¸p chÊt l­îng cña bao b× xuÊt khÈu nh­ sau: Bao b× ph¶i phï hîp víi ph­¬ng thøc vËn t¶i ®ã. Bao b× ®ãng gãi vËn chuyÓn, xö lý. Ngoµi ra bao b× cßn ph¶i chèng ®ì l¹i c¸c thay ®æi cña thêi tiÕt, thay ®æi nhiÖt ®é, xö lý kh«ng cÈn thËn vµ chèng l¹i mÊt m¸t. Víi lý do m«i tr­êng trong mét sè tr­êng hîp c¸c lo¹i bao b× b»ng PVC kh«ng ®­îc c¸c chÝnh phñ cho phÐp. C¸c nhµ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam cÇn ph¶i th¶o luËn víi kh¸ch hµng cña m×nh vµ cÇn ph¶i dù ®o¸n tr­íc chi phÝ ®ãng gãi ®Æc biÖt trong chi phÝ b¸n cña hä nÕu cã yªu cÇu (Nguån: Trung t©m xóc tiÕn th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ Thµnh phè Hå ChÝ Minh). Quy ®Þnh vÒ xuÊt xø, nh·n m¸c s¶n phÈm * Quy ®Þnh vÒ xuÊt xø: §èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu, xuÊt khÈu, trªn nh·n hµng ho¸ ph¶i ghi cô thÓ vµ râ rµng tªn n­íc xuÊt xø. Ph¶i ghi thËt cô thÓ ®Ó tr¸nh g©y hiÓu lÇm vÒ nguån gèc cña s¶n phÈm. *Quy ®Þnh vÒ nh·n m¸c s¶n phÈm: Víi môc ®Ých d¶m b¶o an toµn cho ng­êi sö dông, nh·n m¸c trë nªn rÊt quan träng trong viÖc l­u th«ng hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng EU. Nh·n hµng ho¸ ë EU ph¶i tu©n theo c¸c yªu cÇu c¬ b¶n sau: Tªn s¶n phÈm (®iÒu kiÖn vËt chÊt hoÆc c¸ch xö lý cô thÓ) Tªn/®Þa chØ cña nhµ s¶n xuÊt, ®ãng bao, ng­êi b¸n hoÆc ng­êi nhËp khÈu b»ng ng«n ng÷ ®Þa ph­¬ng cña EU N­íc xuÊt xø Thµnh phÇn theo thø tù gi¶m dÇn vÒ träng l­îng Träng l­îng vµ khèi l­îng theo hÖ ®o l­êng mÐt ChÊt phô gia theo tªn c¸c lo¹i §iÒu kiÖn b¶o qu¶n ®Æc biÖt Thêi gian sö dông H­íng dÉn c¸ch sö dông ®Æc biÖt Cô thÓ ®èi víi tõng lo¹i hµng ho¸ nh­ sau: C¸c lo¹i thùc phÈm, ®å uèng ®ãng gãi ph¶i ghi râ tªn s¶n phÈm, nh·n m¸c, thµnh phÇn träng l­îng tÞnh, thêi gian sö dông, c¸ch sö dông, ®i¹ chØ cña n­íc s¶n xuÊt hoÆc n¬i b¸n, n¬i s¶n xuÊt, c¸c ®iÒu kiÖn ®Æc biÖt ®Ó b¶o qu¶n, chuÈn bÞ sö dông hoÆc c¸c thao t¸c b»ng tay. §èi víi v¶i lôa, EU lËp ra mét hÖ thèng thèng nhÊt vÒ m· hiÖu cho biÕt c¸c lo¹i sîi cÊu thµnh nªn lo¹i v¶i lôa ®­îc b¸n trªn thÞ tr­êng EU. BÊt cø lo¹i v¶i lôa nµo ®­îc s¶n xuÊt ra trªn c¬ së hai hay nhiÒu lo¹i sîi mµ mét trong c¸c lo¹i Êy chiÕm tèi thiÓu 85% tæng träng l­îng th× trªn m· hiÖu cã thÓ ®Ò tªn lo¹i sîi ®ã kÌm tØ lÖ tèi thiÓu 85% hoÆc ghi cÊu thµnh chi tiÕt cña s¶n phÈm. NÕu s¶n phÈm gåm hai hay nhiÒu lo¹i sîi mµ kh«ng lo¹i sîi nµo ®¹t tØ lÖ 85% th× trªn m· hiÖu Ýt nhÊt còng ph¶i ghi tØ lÖ cña hai lo¹i sîi quan träng nhÊt, kÌm theo tªn c¸c lo¹i sîi ®· ®­îc sö dông. §èi víi hµng may mÆc, nh×n chung cã hai lo¹i néi dung trªn nh·n cña s¶n phÈm gåm yªu cÇu b¾t buéc nh­ xuÊt xø, tØ lÖ sîi, kh¶ n¨ng dÔ ch¸y vµ yªu cÇu kh«ng b¾t buéc nh­ h­íng dÉn giÆt tÈy, kÝch cì. §èi víi hµng thñ c«ng mü nghÖ vµ quµ tÆng, nh·n céng ®ång CE cã thÓ ®­îc ¸p dông cho tõng s¶n phÈm. Nh·n m¸c hµng ho¸ cña c¸c lo¹i thùc phÈm vµ ®å uèng cã chøa chÊt ký ninh hoÆc cafein ph¶i ®­îc ghi râ thµnh phÇn trªn bao b×, vµ ph¶i ghi râ hµm l­îng cafein. C¸c s¶n phÈm cã liªn quan ®Õn søc khoÎ cña ng­êi tiªu dïng ph¶i cã ký m· hiÖu theo quy ®Þnh cu¶ EU nh­ ®å ch¬i trÎ em, ®å uèng cã chøa cafein, thiÕt bÞ ®iÖn ¸p thÊp, thiÕt bÞ y tÕ, nguyªn vËt liÖu x©y dùng, cÊm dïng nh÷ng ho¸ chÊt mµ thuéc danh môc EU cÊm sö dông trong nu«i trång hay b¶o qu¶n thùc phÈm. Ngoµi ra c¸c mÆt hµng sau ®©y ph¶i tu©n thñ quy chÕ vÒ nh·n m¸c ®Æc biÖt: v«i, xim¨ng, vµ chÊt g¾n kÕt t­¬ng tù, ®µn piano, kÌn acm«nica vµ nh÷ng nh¹c cô t­¬ng tù, cÆp nhiÖt ®é, thuèc b¸n theo ®¬n, mü phÈm. ViÖc nhËp khÈu mét sè mÆt hµng nh­ thøc ¨n ®ãng gãi, r­îu m¹nh ch­ng cÊt bia, r­îu vang, dÊm vµ thùc phÈm ph¶i tu©n theo nh÷ng quy ®Þnh ®Æc biÖt, theo ®ã nh÷ng mÆt hµng nµy ph¶i cã nh·n thÓ hiÖn nhµ s¶n xuÊt, thµnh phÇn, dung tÝch/khèi l­îng, n­íc xuÊt xø. Do tÝnh phøc t¹p cña quy ®Þnh nµy vµ viÖc thay ®æi yªu cÇu vÒ nh·n m¸c nªn cÇn ph¶i n¾m ®­îc th«ng tin tõ nhµ nhËp khÈu tr­íc khi chuyÓn hµng. Quy ®Þnh vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ vµ b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp * Quy ®Þnh vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸: Nh·n hiÖu lµ tªn gäi, thuËt ng÷, dÊu hiÖu biÓu t­îng, thiÕt kÕ hay tæng hîp nh÷ng ®iÒu nµy nh»m x¸c ®Þnh nh÷ng hµng ho¸ vµ dÞch vô mµ ng­êi b¸n cè g¾ng ph©n biÖt víi hµng cña ®èi thñ c¹nh tranh (§Þnh nghÜa cu¶ HiÖp Héi Marketing Mü). NÕu kh«ng cã nh·n hiÖu, ng­êi tiªu dïng kh«ng thÓ ph©n biÖt hµng ho¸ nµy víi hµng ho¸ kh¸c. EU quy ®Þnh nh·n hiÖu c¬ b¶n cã thÓ h×nh thµnh b»ng ch÷, b»ng h×nh vÏ lÉn ch÷ víi nhiÒu mµu s¾c kh¸c nhau. Dïng nh÷ng ph­¬ng tiÖn nµy nhµ s¶n xuÊt cã thÓ t¹o nªn rÊt nhiÒu lo¹i h×nh nh·n hiÖu kh¸c nhau phï hîp víi tõng mÆt hµng cña tõng ®èi t­îng tiªu thô. EU kh«ng dïng c¸c lo¹i nh·n hiÖu sau ®©y: Gièng quèc kú, quèc huy hay qu©n huy cña n­íc nµo ®ã, Huy hiÖu hay gièng huy hiÖu vña mét ®oµn thÓ x· héi nµo ®ã, Trïng hoÆc gièng hÖt mét nh·n hiÖu ®· ®­îc ®¨ng ký hay ®· ®­îc dïng, Ch©n dung ng­êi kh¸c mµ ch­a ®­îc sù ®ång ý cña ng­êi ®ã, Ch©n dung hay tªn l·nh tô, Dïng tªn ®Þa lý… Nh·n hiÖu hµng ho¸ muèn ®¨ng kÝ ë c¸c n­íc tham gia c«ng ­íc quèc tÕ vÒ b¶o vÖ quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp th× ph¶i ®¨ng kÝ tr­íc ë trong n­íc héi viªn vµ khi ®· ®­îc ®¨ng kÝ ë mét n­íc héi viªn th× chØ cÇn th«ng b¸o cho c¸c n­íc thµnh viªn kh¸c biÕt lµ coi nh­ ®· ®­îc ®¨ng kÝ ë tÊt c¶ c¸c n­íc héi viªn kh¸c. * C¸c quy ®Þnh vÒ b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp EU ®· tham gia C«ng ­íc Paris vÒ b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp. §èi t­îng b¶o hé bao gåm patent, mÉu h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, nh·n hiÖu dÞch vô, tªn th­¬ng m¹i, chØ dÉn nguån gèc hoÆc tªn gäi xuÊt xø vµ chèng c¹nh tranh lµnh m¹nh. Së h÷u c«ng nghiÖp ë ®©y ®­îc hiÓu theo nghÜa réng nhÊt kh«ng chØ ¸p dông cho c«ng nghiÖp vµ th­¬ng m¹i theo ®óng nghÜa cña chóng mµ cho c¸c ngµnh s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp khai th¸c vµ tÊt c¶ c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp tù nhiªn vµ s¶n phÈm tù nhiªn nh­ r­îu ngò cèc, thuèc l¸, gia sóc, hoa qu¶, kho¸ng s¶n, n­íc ngät bia, hoa vµ bét. §Ó gióp c¸c chñ së h÷u nh·n hiÖu tiÕn hµnh ®¨ng kÝ nh·n hiÖu hµng ho¸ cña m×nh vµo c¸c n­íc Ch©u ©u thuËn lîi, nhanh chãng vµ ®ì tèn kÐm h¬n, Céng ®ång Ch©u ¢u ®· lËp ra mét hÖ thèng ®¨ng kÝ nh·n hiÖu hµng ho¸ riªng, ®éc lËp víi c¸c n­íc thuéc céng ®ång. Nh·n hiÖu hµng ho¸ ®­îc ®¨ng kÝ th«ng qua hÖ thèng nµy ®­îc gäi lµ nh·n hiÖu céng ®ång hay cßn gäi lµ CTM lµ c¸c ch÷ c¸i ®Çu cña tªn tiÕng Anh "Community Trade Mark". Khi ®¨ng kÝ nh·n hiÖu hµng ho¸ qua hÖ thèng ®¨ng ký CTM, chñ së h÷u nh·n hiÖu chØ ph¶i nép mét ®¬n duy nhÊt cho mét c¬ quan ®­îc ®¨ng kÝ ®­îc thµnh lËp riªng, ®éc lËp víi hÖ thèng ®¨ng kÝ quèc gia cña mçi n­íc thµnh viªn. §Ó ®­îc ®¨ng kÝ CTM, nh·n hiÖu ph¶i ®­îc c¶ 15 n­íc trong céng ®ång ®ång ý. Sau khi ®­îc ®¨ng kÝ t¹i c¬ quan ®¨ng kÝ nµy, nh·n hiÖu ®ã sÏ cã hiÖu lùc ë tÊt c¶ c¸c n­íc thµnh viªn Céng §ång Ch©u ¢u. Ng­îc l¹i, nÕu nh·n hiÖu bÞ huû bá hay mÊt hiÖu lùc ë mét n­íc thµnh viªn th× ®­¬ng nhiªn bÞ mÊt hiÖu lùc trong c¶ Céng §ång. V× hÖ thèng ®¨ng kÝ CTM lµ ®éc lËp vµ kh«ng cã ¶nh h­ëng ®èi víi hÖ thèng ®¨ng kÝ quèc gia cña mçi n­íc thµnh viªn céng ®ång, nªn chñ së h÷u nh·n hiÖu hoµn toµn tù do nép ®¬n ®¨ng kÝ nh·n hiÖu CTM, hoÆc nép ®¬n quèc gia, hoÆc c¶ hai. §iÒu nµy cã nghÜa lµ nh·n hiÖu CTM vµ nh·n hiÖu ®¨ng ký quèc gia ®Òu cã thÓ song song tån t¹i. §¬n ®¨ng kÝ CTM ®­îc nép cho c¬ quan ®¨ng ký cã tªn lµ "The Office for Harmonization in the Internal Market" cã tªn viÕt t¾t lµ OHIM cã trô së ®ãng t¹i T©y Ban Nha. V¨n phßng nµy chÝnh thøc ho¹t ®éng tõ 1/4/1996. * Chñ thÓ nép ®¬n CTM bao gåm : C¸ nh©n, ph¸p nh©n thuéc c¸c n­íc thµnh viªn Céng ®ång Ch©u ¢u ; C¸ nh©n, ph¸p nh©n thuéc c¸c n­íc thµnh viªn C«ng ¦íc Paris hay HiÖp §Þnh TRIPs ; C¸ nh©n, ph¸p nh©n cã n¬i c­ tró hoÆc trô së kinh doanh ®ãng t¹i mét trong c¸c n­íc thµnh viªn C«ng ¦íc Paris hoÆc HiÖp §Þnh TRIPs. ViÖt Nam lµ thµnh viªn cña C«ng ¦íc Paris. V× vËy c¸c c¸ nh©n, ph¸p nh©n ViÖt Nam nÕu cã nhu cÇu ®Òu cã thÓ nép ®¬n ®¨ng ký CTM t¹i OHIM. §¬n ®¨ng kÝ nh·n hiÖu CTM cã thÓ ®­îc lµm b»ng mét trong 11 ng«n ng÷ chÝnh thøc cña Céng ®ång (®©y ®­îc coi lµ ng«n ng÷ thø nhÊt). Trong ®¬n, ng­êi nép ®¬n ph¶i tuyªn bè chän mét trong 5 ng«n ng÷ : T©y Ban Nha, §øc, Anh, Ph¸p, ý (®©y lµ 5 ng«n ng÷ chÝnh thøc ®­îc sö dông ë OHIM ) lµ ng«n ng÷ thø 2 ®Ó sö dông khi tiÕn hµnh c¸c thñ tôc, vÝ dô nh­ ph¶n ®èi ®¬n, khiÕu n¹i, huû bá hiÖu lùc… Lo¹i nh·n hiÖu ®­îc ®¨ng kÝ lµ: nh·n hiÖu hµng ho¸, nh·n hiÖu dÞch vô, nh·n hiÖu tËp thÓ vµ nh·n hiÖu chøng nhËn. *Thñ tôc nép ®¬n : Tµi liÖu th«ng tin cÇn cung cÊp : Tªn ®Çy ®ñ, ®Þa chØ, sè ®iÖn tho¹i, sè fax (nÕu cã) vµ quèc tÞch cña ng­êi nép ®¬n ; GiÊy uû quyÒn cña ng­êi nép ®¬n ; 5 mÉu nh·n hiÖu cÇn ®¨ng ký ; Danh môc hµng ho¸, dÞch vô mang nh·n hiÖu ; Ph©n lo¹i quèc tÕ hµng ho¸, dÞch vô (nÕu biÕt). *XÐt nghiÖm ®¬n : §¬n sau khi nép ë OHIM sÏ ®­îc c¬ quan nµy xÐt nghiÖm vÒ h×nh thøc. NÕu ®¬n cã ®ñ c¸c th«ng tin vµ c¸c tµi liÖu nªu trªn, ngµy nép ®¬n ®­îc ghi nhËn. Sau ®ã ®¬n ®­îc chuyÓn sang xÐt nghiÖm néi dung. Trong giai ®o¹n xÐt nghiÖm néi dung, nh·n hiÖu ghi trong ®¬n chØ ®­îc xÐt nghiÖm trªn c¬ së tuyÖt ®èi tøc lµ ®¸nh gi¸ vÒ kh¶ n¨ng ph©n biÖt cña nh·n hiÖu, vÝ dô nh·n hiÖu thuéc c¸c dÊu hiÖu lo¹i trõ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt hay kh«ng; cã tr¸i víi trËt tù c«ng céng vµ ®¹o ®øc x· héi hay kh«ng; nh·n hiÖu cã g©y nhÇm lÉn víi c«ng chóng vÒ b¶n chÊt, nguån gèc ®Þa lý cña hµng hãa vµ dÞch vô mang nh·n hiÖu hay kh«ng. *Ph¶n ®èi ®¬n Sau khi ®¬n ®­îc c«ng bè trªn c«ng b¸o CTM, c¸c bªn thø 3 cã quyÒn lîi vµ lîi Ých liªn quan nÕu cã c¨n cø r»ng viÖc ®¨ng ký nh·n hiÖu trong ®¬n sÏ g©y thiÖt h¹i ®Õn quyÒn vµ lîi Ých cña m×nh cã thÓ tiÕn hµnh thñ tôc ph¶n ®èi ®¬n trong vßng 3 th¸ng kÓ tõ ngµy c«ng bè ®¬n. C¸c lý do ®Ó ph¶n ®èi ®¬n bao gåm nh­ng kh«ng giíi h¹n ë nh÷ng lý do chÝnh sau : Nh·n hiÖu trong ®¬n trïng hoÆc t­¬ng tù g©y nhÇm lÉn víi CTM ®· ®­îc ®¨ng ký tr­íc hoÆc nép tr­íc; Nh·n hiÖu trong ®¬n trïng lÆp hoÆc t­¬ng tù víi nh·n hiÖu trong ®¬n quèc gia hoÆc ®· ®­îc ®¨ng ký quèc gia hoÆc nép ®¬n quèc gia tr­íc, hoÆc nh·n hiÖu ®¨ng kÝ quèc tÕ ®ang cã hiÖu lùc ë c¸c n­íc thµnh viªn céng ®ång Ch©u ¢u; Nh·n hiÖu trong ®¬n trïng lÆp hoÆc t­¬ng tù g©y nh©m lÉn víi c¸c nh·n hiÖu næi tiÕng ®­îc theo quy ®Þnh cña C«ng ¦íc Paris. NÕu kh«ng cã bªn nµo ph¶n ®èi ®¬n trong thêi h¹n cho phÐp, OHIM sÏ ®¨ng kÝ nh·n hiÖu. * Thêi h¹n b¶o hé vµ gia h¹n hiÖu lùc Nh·n hiÖu CTM sau khi ®­îc ®¨ng ký sÏ cã hiÖu lùc 10 n¨m kÓ tõ ngµy nép ®¬n vµ cã thÓ ®­îc gia h¹n nhiÒu lÇn liªn tôc, mçi lÇn 10 n¨m, vµ chñ së h÷u ph¶i nép lÖ phÝ gia h¹n. Khi gia h¹n, chñ së h÷u kh«ng ph¶i nép b»ng chøng sö dông nh·n hiÖu. Nh­ vËy, c¸c doanh nghiÖp muèn xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng EU th× cã thÓ ®¨ng kÝ th­¬ng hiÖu vµo thÞ tr­êng nµy th«ng qua hÖ thèng CTM. CTM kh«ng yªu cÇu n­íc xuÊt xø cña doanh nghiÖp cã nhu cÇu ®¨ng kÝ th­¬ng hiÖu ph¶i gia nhËp vµo hÖ thèng nµy. Chi phi cho mét lÇn ®¨ng kÝ lµ 4000 USD nép trùc tiÕp ®¬n cho v¨n phßng OHIM kh«ng cÇn qua Côc së h÷u c«ng nghiÖp. Nh­ vËy ë mçi n­íc doanh nghiÖp chØ tèn vµi tr¨m USD. CTM kh«ng yªu cÇu doanh nghiÖp ph¶i cã hµng ho¸ ë tÊt c¶ c¸c n­íc trong EU mµ chØ cÇn t¹i mét n­íc. Vµ doanh nghiÖp còng kh«ng cÇn ph¶i ®¨ng kÝ t¹i ViÖt Nam tr­íc khi ®¨ng kÝ vµo EU. ë ViÖt Nam ®a sè lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, viÖc ®¨ng ký th­¬ng hiÖu vµo tõng n­íc chiÕm mét chi phÝ kh¸ lín trong khi doanh nghiÖp xuÊt khÈu víi mét sè l­îng nhá. Do ®ã hÖ thèng nµy gióp doanh nghiÖp më réng ®­îc thÞ tr­êng, ®ång thêi b¶o vÖ ®­îc thÞ phÇn cña m×nh ë c¸c n­íc kh¸c. EU ngµy nay ®­îc coi lµ mét ®¹i quèc gia ë Ch©u ¢u. Cïng víi c¸c chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i vµ chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng, c¸c quy ®Þnh ph¸p lý ®­îc x©y dùng nh»m t¹o c¬ héi kinh doanh cho mäi ®èi t­îng trong thÞ tr­êng chung vµ ng¨n ngõa c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh b¾t nguån tõ sù mÐo mã vÒ th­¬ng m¹i. Mét thÞ tr­êng lµnh m¹nh kh«ng thÓ vËn hµnh mét c¸ch su«n sÎ nÕu kh«ng thèng nhÊt c¸c quy ®Þnh vµ ®iÒu kiÖn c¹nh tranh ¸p dông. §èi víi c¸c quèc gia cã quan hÖ th­¬ng m¹i víi Liªn Minh Ch©u ¢u EU, viÖc nghiªn cøu vµ ¸p dông c¸c quy ®Þnh ph¸p lý nªu trªn cã ý nghÜa hÕt søc quan träng. Trong xu thÕ héi nhËp më cöa hiÖn nay, n¾m b¾t thêi c¬ vµ hiÓu râ thÞ tr­êng sÏ gióp c¸c quèc gia cã thÓ ®Þnh h­íng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn, thóc ®Èy quan hÖ bu«n b¸n vµ hoµ nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Víi thÞ tr­êng EU, viÖc quan hÖ víi khèi liªn minh nµy sÏ ®em l¹i cho c¸c quèc gia nhiÒu c¬ héi còng nh­ c¶ nh÷ng th¸ch thøc. VÒ phÝa ViÖt Nam, kÓ tõ khi thiÕt lËp quan hÖ ngo¹i giao víi EU n¨m 1990, quan hÖ kinh tÕ th­¬ng m¹i ngµy cµng ph¸t triÓn vµ ®­îc cñng cè vÒ mäi mÆt. §Æc biÖt trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ViÖt Nam ®ang xóc tiÕn, khai th«ng, hoµ nhËp vµo thÞ tr­êng EU. Trªn thùc tÕ vÊn ®Ò hoµ nhËp nµy kh«ng ph¶i dÔ dµng khi nh÷ng quy ®Þnh ph¸p lý vµ nh÷ng rµo c¶n th­¬ng m¹i lu«n g©y trë ng¹i cho phÝa doanh nghiÖp ViÖt Nam. MÆc dï ®øn._.s¶n xuÊt. §Ó t¹o ra s¶n phÈm cã chÊt l­îng cao vµ ®¸p øng nhu cÇu thÞ hiÕu cña ng­êi tiªu dïng, ngoµi viÖc trang bÞ m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i ph¶i cã nh÷ng c¸n bé kü thuËt vµ c«ng nh©n giái lµnh nghÒ. HiÖn nay n­íc ta cã rÊt thiÕu c¸n bé kü thuËt vµ c«ng nh©n kü thuËt cã tay nghÒ cao. Cho nªn dÉn tíi t×nh tr¹ng s¶n xuÊt hµng ho¸: chÊt l­îng kÐm, kh«ng ®ång ®Òu vµ kiÓu d¸ng cßn ®¬n ®iÖu, thiÕu tÝnh s¸ng t¹o. V× thÕ mµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh quèc tÕ cña hµng ho¸ rÊt thÊp. Do vËy, ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy c¸c chóng ta cÇn ph¶i chó träng tæ chøc nhiÒu ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o chuyªn s©u cho c¸c c¸n bé kü thuËt vµ c«ng nh©n kü thuËt thuéc c¸c lÜnh vùc, c¸c ngµnh kinh tÕ ®Ó t¹o ra mét ®éi ngò c¸n bé kü thuËt giái vµ c«ng nh©n lµnh nghÒ trong c¸c ngµnh chÕ t¹o, s¶n xuÊt, chÕ biÕn. §ång thêi, chóng ta nªn phèi hîp víi c¸c n­íc vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ ®Ó göi c¸c c¸n bé kü thuËt vµ c¸c c«ng nh©n trÎ cã triÓn väng cña ta ra n­íc ngoµi ®µo t¹o. NÕu chØ chó träng ®µo t¹o c¸n bé kü thuËt vµ c«ng nh©n kü thuËt th× ch­a ®ñ mµ ph¶i cã c¶ mét ®éi ngò c¸n bé th­¬ng m¹i giái n÷a th× míi cã thÓ ®­a c¸c s¶n phÈm cã chÊt l­îng cao tíi ng­êi tiªu dïng EU. Nh­ thÕ vÉn ch­a ®ñ mµ ph¶i cã c¶ mét ®éi ngò qu¶n lý giái th× míi ®­a doanh nghiÖp ph¸t triÓn lªn ®­îc. Do ®ã c¸c doanh nghiÖp ®Òu ph¶i: - Chó träng c«ng t¸c ®µo t¹o ®Ó n©ng cao n¨ng lùc c¸n bé vµ c«ng nh©n kü thuËt v× hä lµ nh©n tè quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong viÖc n©ng cao søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng EU. C¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n n©ng cao tr×nh ®é c¸n bé vµ c«ng nh©n kü thuËt cã tr×nh ®é nghiÖp vô, n¨m v÷ng ®­îc c¸c nghiÖp vô liªn quan ®Õn qu¶n lý chÊt l­îng s¶n phÈm, nh·n hiÖu, ký m· hiÖu… phï hîp víi c¸c quy ®Þnh cña EU ®Ó hµng ho¸ ®­îc xuÊt khÈu nhanh chãng hiÖu qu¶. - Tõng doanh nghiÖp ph¶i dµnh mét kho¶n kinh phÝ nhÊt ®Þnh cho ho¹t ®éng nµy vµ ph¶i biÕt tËn dông c¸c ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o c¸n bé, c«ng nh©n kü thuËt cña ChÝnh Phñ ®Ó cö c¸n bé cña m×nh tham gia. §èi víi c¸n bé th­¬ng m¹i, c¸c doanh nghiÖp kh«ng chØ chó träng n©ng cao nghiÖp vô chuyªn m«n mµ ph¶i n©ng cao c¶ ngo¹i ng÷ v× ngo¹i ng÷ kÐm sÏ khã thµnh c«ng trong ®µm ph¸n vµ th­êng ë thÕ bÊt lîi trong giao dÞch kinh doanh. - Tæ chøc c¸c líp huÊn luyÖn, ®µo t¹o nh»m n©ng cao kiÕn thøc vµ tr×nh ®é cho ®éi ngò c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp chuyªn xuÊt khÈu hµng sang EU. Tham gia c¸c kho¸ thuyÕt tr×nh giíi thiÖu c¸c th«ng tin míi nhÊt vÒ chÕ ®é chÝnh s¸ch còng nh­ c¸c h­íng dÉn vÒ bao b× hµng ho¸, marketing… Tham gia c¸c héi nghÞ, héi th¶o tõ phÝa Liªn minh Ch©u ¢u ®Ó trao ®æi häc hái kinh nghiÖm víi giíi kinh doanh cña Ch©u ¢u. - Tæ chøc c¸c ®oµn ®¹i biÓu ®i nghiªn cøu, th¨m dß thÞ tr­êng EU, ®ång thêi mêi c¸c doanh nghiÖp EU vµo lµm viÖc t×m hiÓu c¸c c¬ héi kinh doanh vµ ®Çu t­ s¶n xuÊt ë ViÖt Nam. 3.2.1.4 §Èy m¹nh ¸p dông th­¬ng m¹i ®iÖn tö: C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam nªn ®Èy m¹nh viÖc ¸p dông th­¬ng m¹i ®iÖn tö v× th­¬ng m¹i ®iÖn tö ®em l¹i cho c¸c doanh nghiÖp nh÷ng lîi Ých to l¬n. C¸c doanh nghiÖp EU còng nh­ Mü cã quan niÖm lµ: “NÕu c«ng ty b¹n kh«ng tån t¹i trªn Internet th× c«ng ty b¹n kh«ng tån t¹i” vµ hä lu«n quan t©m xem cã t×m thÊy ®èi t¸c cÇn t×m trªn Internet kh«ng. Nh­ vËy, th­¬ng m¹i ®iÖn tö còng lµ gi¶i ph¸p cã tÝnh th¸ch thøc lín ®èi víi doanh nghiÖp ViÖt Nam. C¸c Website cña doanh nghiÖp ®­îc vÝ nh­ lµ nh÷ng Trung t©m th«ng tin, v¨n phßng ®¹i diÖn vµ cöa hµng b¸n lÎ cña doanh nghiÖp ë mäi n¬i mäi lóc trªn mäi ph­¬ng diÖn do vËy nã cã tÇm quan träng trong viÖc xóc tiÕn giíi thiÖu s¶n phÈm doanh nghiÖp m×nh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. KÕt nèi Internet, nhê c¸c c«ng cô t×m kiÕm nh­ Yahoo, AOL, Alta Vista, doanh nghiÖp cã thÓ t×m thÊy hÕt c¸c th«ng tin cÇn thiÕt phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh còng nh­ t×m kiÕm ®èi t¸c rÊt nhanh vµ hiÖu qu¶. Bªn c¹nh ®ã c¸c doanh nghiÖp còng kh«ng thÓ bá qua viÖc ®¨ng ký tªn miÒn trªn Internet. Internet ®ang trë thµnh thÕ m¹nh trong giao th­¬ng quèc tÕ, trong ®ã cã viÖc tiÕp thÞ. Mét ®Þa chØ tªn miÒn ng¾n gän, th«ng dông dÔ truy cËp lµ ®iÓm thuËn lîi ®Ó doanh nghiÖp ®­a h×nh ¶nh, th«ng tin cña m×nh ®Õn víi ng­êi tiªu dïng, v× thÕ ®©y lµ viÖc cÇn lµm ngay tõ b©y giê. Mét h×nh thøc míi lµ thÞ tr­êng ®iÖn tö ( e- market). C¸c doanh nghiÖp nªn ®¨ng ký vµo e – market ®Ó tr×nh bµy vÒ m×nh, vÒ s¶n phÈm cña m×nh. Lîi thÕ cña nã lµ thu hót ®­îc sù quan t©m cña ng­êi truy cËp vµo ®óng trang web cÇn t×m thay v× ph¶i chän lùa gi÷a mu«n vµn website cïng ngµnh hµng khi hä t×m kiÕm. 3.2.1.5 T¨ng c­êng c«ng t¸c ®¨ng ký th­¬ng hiÖu ë thÞ tr­êng EU §Ó ®­îc ph¸p luËt b¶o hé tr¸nh nh÷ng rñi ro bÞ x©m ph¹m th­¬ng hiÖu nh­ trong thêi gian qua, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i ®¨ng ký th­¬ng hiÖu ë trong n­íc vµ ®Æc biÖt ë n­íc ngoµi. §èi víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu, ®¨ng ký th­¬ng hiÖu t¹i thÞ tr­êng n­íc ngoµi mang ý nghÜa sèng cßn. ViÖc ®¨ng ký kh«ng v× lîi Ých tr­íc m¾t cho c¸c doanh nghiÖp: cã thÓ b¸n hµng trùc tiÕp cho doanh nghiÖp n­íc ngoµi kh«ng cÇn tèn kÐm chi phÝ trung gian, kh«ng bÞ c¸c c«ng ty n­íc ngoµi lÊy nh·n m¸c cña hä ®Æt tªn cho s¶n phÈm cña m×nh, kh«ng bÞ d×m gi¸ trªn thÞ tr­êng v× s¶n phÈm kh«ng cã nh·n m¸c,... mµ cßn lµ lîi Ých vÒ l©u dµi: t¹o nªn mét th­¬ng hiÖu uy tÝn, chÊt l­îng. Doanh nghiÖp còng ph¶i quan t©m ®Õn viÖc ®¨ng ký b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp ë ®©u cho hîp lý vµ cã lîi nhÊt, kh«ng ®¨ng ký bõa b·i ë c¸c thÞ tr­êng m×nh kh«ng thÓ v­¬n tíi, v× nh­ thÕ còng sÏ rÊt tèn kÐm, l·ng phÝ... Tr­íc khi ®¨ng ký th­¬ng hiÖu, doanh nghiÖp cÇn x¸c ®Þnh thÞ tr­êng cña m×nh ®Ó t×m hiÓu luËt së h÷u cña n­íc ®ã. Doanh nghiÖp cÇn t×m hiÓu quèc gia cÇn ®¨ng ký th­¬ng hiÖu n»m trong hÖ thèng së h÷u trÝ tuÖ nµo ®Ó doanh nghiÖp cã thÓ tham gia ®¨ng ký theo hÖ thèng ®ã. 3.2.2 Gi¶i ph¸p ë tÇm vÜ m« 3.2.2.1 VÒ ®èi ngo¹i §Èy m¹nh x©y dùng chiÕn l­îc ph¸t triÓn thÞ tr­êng EU th«ng qua viÖc ®µm ph¸n ký kÕt c¸c HiÖp §Þnh, tho¶ thuËn th­¬ng m¹i nh»m t¹o ra c¸c tiÒn ®Ò, hµnh lang ph¸p lý ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. T¨ng c­êng ®µm ph¸n th­¬ng m¹i cÊp chÝnh phñ gi÷a ViÖt Nam vµ Liªn minh Ch©u ¢u ®Ó t¹o khung ph¸p lý cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam th©m nhËp thÞ tr­êng EU. §Ó cã ®­îc kÕt qu¶ nµy, Nhµ n­íc ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p c¶i c¸ch m¹nh mÏ h¬n n÷a ®Ó x©y dùng kinh tÕ thÞ tr­êng ë ViÖt Nam nh»m g©y Ên t­îng tèt cho c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch cña EU. ViÖc tham kh¶o vµ giíi thiÖu chÝnh s¸ch lÉn nhau gi÷a hai chÝnh phñ còng cÇn ®­îc t¨ng c­êng. HiÖp ®Þnh hîp t¸c ViÖt Nam- EU ®· kÝ chØ quy ®Þnh chung chung vÒ th­¬ng m¹i hµng ho¸. Sau khi cã hiÖp ®Þnh khung ViÖt Nam- EU, c¶ hai bªn ®Òu cÇn thÊy ph¶i cã mét hiÖp ®Þnh chi tiÕt h¬n kh«ng nh÷ng vÒ lÜnh vùc th­¬ng m¹i hµng ho¸ mµ cßn vÒ së h÷u trÝ tuÖ, th­¬ng m¹i, dÞch vô vµ ®Çu t­. NghÜa lµ hai bªn cÇn ph¶i cã HiÖp §Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt Nam- EU, t­¬ng tù nh­ HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Nam – Hoa Kú. ViÖc thay ®æi HiÖp ®Þnh lµ cÇn thiÕt v× trong giai ®o¹n nµy ch¾c ch¾n chóng ta ph¶i th­¬ng th¶o víi EU vÒ viÖc gia nhËp Tæ Chøc Th­¬ng M¹i ThÕ giíi (WTO), chÝnh v× thÕ ph¶i cã mét HiÖp ®Þnh míi ngang tÇm trong ®ã nh÷ng quy ®Þnh chi tiÕt ph¶i phï hîp víi tiÕn tr×nh gia nhËp WTO cña ViÖt Nam. Chóng ta cã thÓ ®ång thêi ®µm ph¸n hiÖp §Þnh Th­¬ng m¹i víi viÖc ®µm ph¸n gia nhËp WTO. Th¶o luËn ë cÊp chÝnh phñ vÒ më cöa thÞ tr­êng, tr­íc hÕt lµ ®èi víi nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam. Thµnh lËp tæ t­ vÊn cÊp cao cña Bé Th­¬ng M¹i hai ChÝnh phñ nh»m t×m hiÓu nh÷ng vÊn ®Ò ph¸p lý cßn thiÕu cho doanh nghiÖp hai bªn. Tæ nµy cã nhiÖm vô cËp nhËt th­êng xuyªn th«ng tin vÒ thÞ tr­êng ®Ó th«ng b¸o cho doanh nghiÖp; ®iÒu chØnh hoÆc kh¾c phôc nh÷ng v­íng m¾c cho c¸c doanh nghiÖp khi thùc hiÖn dÞch vô kinh doanh ®ång thêi gióp c¸c doanh nghiÖp t×m c¸c ®èi t¸c trùc tiÕp, tin cËy l©u dµi. 3.2.2.2 VÒ ®èi néi * Hoµn thiÖn hµnh lang ph¸p lý t¹o thuËn lîi tèi ®a cho xuÊt khÈu HiÖn nay ViÖt Nam vÉn ch­a cã ®¹o luËt riªng vÒ qu¶n lý chÊt l­îng s¶n phÈm, nh·n hiÖu s¶n phÈm vµ vÒ b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp nh­ phÇn lín c¸ quèc gia trªn thÕ giíi (vÝ dô nh­ Trung Quèc cã luËt nh·n hiÖu hµng ho¸, luËt b¶n quyÒn, luËt Patent…). Do ®ã muèn t×m hiÓu quy ®Þnh vÒ s¶n phÈm, nh·n hiÖu s¶n phÈm, b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp cña ViÖt Nam ph¶i ®äc rÊt nhiÒu v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c nhau vµ c¸c v¨n b¶n d­íi luËt kh¸c nh­ qu¶n lý hµnh chÝnh, qu¶n lý th­¬ng m¹i vµ thÞ tr­êng, ®o l­êng tiªu chuÈn chÊt l­îng. §iÒu nµy g©y khã kh¨n cho viÖc t×m hiÓu ph¸p luËt ®Æc biÖt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng EU khi mµ hä cßn ph¶i tu©n thñ c¸c quy ®Þnh quy ®Þnh riªng cña thÞ tr­êng khã tÝnh nµy. §Ó kh¾c phôc ®­îc nh­îc ®iÓm trªn ®©y ®ßi hái ph¶i tæng kÕt thùc tiÔn thi hµnh ph¸p luËt vÒ qu¶n lý cña ViÖt Nam; t×m hiÓu vµ tham kh¶o thùc tÕ x©y dùng c¸c bé luËt vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu s¶n phÈm, luËt b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp cña ViÖt Nam; t×m hiÓu vµ tham kh¶o thùc tÕ x©y dùng c¸c bé luËt vÒ s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu s¶n phÈm cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi; x©y dùng mét ch­¬ng tr×nh dµi h¹n vÒ khung ph¸p lý vÒ qu¶n lý chÊt l­îng s¶n phÈm; nh·n hiÖu s¶n phÈm vµ b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp; trong ®ã cã viÖc so¹n th¶o vµ ban hµnh ®¹o luËt riªng vÒ qu¶n lý chÊt l­îng s¶n phÈm, nh·n hiÖu s¶n phÈm, vµ b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp. NÕu chóng ta thùc hiÖn ®­îc ®iÒu nµy th× sÏ t¹o nÒn t¶ng thuËn lîi hç trî c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu vµo EU. Tr­íc m¾t cã thÓ nhËn thÊy mét sè vÊn ®Ò cÇn sím gi¶i quyÕt: CÇn sím bæ sung mét sè ®èi t­îng b¶o hé nh­ nh·n hiÖu hµng ho¸ tËp thÓ, chèng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh… ®Ó viÖc b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ ë ViÖt Nam sím ®­îc hoµn thiÖn, ®¸p øng yªu cÇu giao l­u ph¸t triÓn th­¬ng m¹i ë ViÖt Nam còng nh­ th©m nhËp thÞ tr­êng EU vµ thÕ giíi. NghÞ ®Þnh 63/CP ngµy 24/10/1996 quy ®Þnh chi tiÕt vÒ quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp kh«ng cã c¸c quy ®Þnh râ rµng vÒ xÐt nghiÖm nh·n hiÖu hµng ho¸ mµ ¸p dông theo xÐt nghiÖm s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp. KÕt qu¶ xÐt nghiÖm v× vËy, cã thÓ phô thuéc vµo ý kiÕn chñ quan cña xÐt nghiÖm viªn. T×nh tr¹ng trªn dÉn ®Õn khã x¸c lËp c¸c c¨n cø ®Ó khiÕu n¹i khi bÞ vi ph¹m. CÇn bæ sung c¸c quy ®Þnh cô thÓ vÒ chÕ ®é xÐt nghiÖm nh·n hiÖu hµng ho¸ nh»m tr¸nh ®­îc nh÷ng v­íng m¾c trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp, khiÕu n¹i khi mµ nh·n hiÖu cña ViÖt Nam bÞ x©m ph¹m b¶n quyÒn lµm mÊt uy tÝn cña doanh nghiÖp ViÖt Nam, mÊt c¬ héi x©m nhËp thÞ tr­êng EU. §Ó ®æi míi vµ hoµn thiÖn c¸c bé m¸y qu¶n lý s¶n phÈm, nh·n hiÖu s¶n phÈm vµ b¶o hé së h÷u c«ng nghÖp, ViÖt Nam cÇn nghiªn cøu tham gia vµo c¸c tæ chøc quèc tÕ ®Æc biÖt lµ c¸c tæ chøc cña EU ®Ó tham kh¶o kinh nghiÖm cña hä. Vai trß cña c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ, c¸c tæ chøc ®¹i diÖn, ng­êi ®¹i diÖn ë c¸c n­íc cã ý nghÜa rÊt lín trong viÖc b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp nh­ HiÖp héi nh·n hiÖu hµng ho¸ Céng §ång Ch©u ¢u (ECTA), Héi nh·n hiÖu hµng ho¸ quèc tÕ (INTA)… c¸c héi vµ hiÖp héi nµy ®Òu cã ®iÒu lÖ vµ c­¬ng lÜnh râ rµng vµ ho¹t ®éng rÊt m¹nh nh»m hç trî cho c¸c c¬ quan cña chÝnh phñ ®¶m b¶o thùc thi cã hiÖu qu¶ viÖc b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp ®èi víi nh·n hiÖu hµng ho¸. Thùc tÕ ë ViÖt Nam còng cã nh÷ng tæ chøc ®¹i diÖn së h÷u c«ng nghiÖp ®· ho¹t ®éng nh­: Trung t©m hç trî s¸ng t¹o vµ b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp (INVENCO) trùc thuéc liªn hiÖp c¸c Héi khoa häc vµ kü thuËt ViÖt Nam; Héi b¶o trî vÒ quyÒn lîi cña ng­êi tiªu dïng ë ViÖt Nam; Trung t©m hç trî nghiªn cøu vµ t­ vÊn ph¸p lý (LERES) cña Tr­êng §¹i häc khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n… Thùc tiÔn ®· chøng minh vai trß cña c¸c héi trong viÖc n©ng cao nhËn thøc cña cña céng ®ång vÒ b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp. Nhµ n­íc kh«ng ph¶i chi ng©n s¸ch cho ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc nµy mµ ph¸p luËt vÒ së h÷u trÝ tuÖ cña ViÖt Nam cßn ®­îc thùc thi hiÖu qu¶ cao h¬n. Bëi vËy, nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Ó nh©n réng lo¹i h×nh ho¹t ®éng nµy. * Ph¸t triÓn c¸c ngµnh hµng chñ lùc sang thÞ tr­êng EU Nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch cô thÓ ®Ó ph¸t triÓn c¸c ngµnh hµng xuÊt khÈu chñ lùc. Th«ng qua sù hç trî vÒ vèn, ­u ®·i vÒ thuÕ vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong s¶n xuÊt kinh doanh cho c¸c doanh nghiÖp, ViÖt Nam cã thÓ ph¸t triÓn ®­îc s¶n xuÊt néi ®Þa, ®ång thêi n©ng cao ®­îc kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ vµ doanh nghiÖp ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng EU. §èi víi mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc lµ giµy dÐp vµ dÖt may, do cã ®Æc thï riªng trong s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu: ta chñ yÕu lµm gia c«ng cho n­íc ngoµi nªn hiÖu qu¶ thùc tÕ thu ®­îc tõ xuÊt khÈu rÊt thÊp (25-30% doanh thu). H¬n n÷a, do gia c«ng theo ®¬n ®Æt hµng vµ s¶n xuÊt theo kü thuËt n­íc ngoµi nªn c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hoµn toµn bÞ ®éng vÒ mÉu m·, s¶n xuÊt còng nh­ tiªu thô s¶n phÈm. §©y lµ ®iÓm träng yÕu trong xuÊt khÈu hai mÆt hµng nµy cña ta. NÕu cø tiÕp tôc kÐo dµi t×nh tr¹ng nµy sÏ rÊt bÊt lîi cho ViÖt Nam. Nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch cô thÓ ®Ó khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt (chø kh«ng ph¶i c¸c doanh nghiÖp gia c«ng) lµm ¨n cã hiÖu qu¶ hoÆc c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®· xuÊt khÈu trùc tiÕp s¶n phÈm sang EU thuéc hai ngµnh c«ng nghiÖp nµy tiÕp tôc ®Çu t­ vèn vµ ®æi míi c«ng nghÖ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Ó c¶i tiÕn s¶n phÈm phï hîp víi thÞ hiÕu cña ng­êi tiªu dïng EU, n©ng cao chÊt l­îng; t¨ng c­êng xuÊt khÈu theo ph­¬ng thøc mua ®øt b¸n ®o¹n, gi¶m dÇn ph­¬ng thøc gia c«ng xuÊt khÈu; ®ång thêi ®Èy m¹nh xuÊt khÈu trùc tiÕp s¶n phÈm cã tû lÖ néi ®Þa ho¸ cao vµ tiÕn tíi xuÊt khÈu s¶n phÈm 100% nguyªn liÖu trong n­íc nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu hai mÆt hµng nµy. §èi víi nh÷ng mÆt hµng ®ang ®­îc ­a chuéng trªn thÞ tr­êng EU nh­ hµng thñ c«ng mü nghÖ, ®å gç gia dông, ®å dïng phôc vô du lÞch, ®å ch¬i trÎ em, hµng ®iÖn tö vµ hµng thuû h¶i s¶n lµ nh÷ng mÆt hµng ®­îc ng­êi tiªu dïng EU ­a chuéng, Nhµ N­íc cÇn cã chÝnh s¸ch cô thÓ khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ vèn vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®Ó më réng quy m« s¶n xuÊt, n©ng cao n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng s¶n phÈm, ®a d¹ng ho¸ vµ n©ng cao tr×nh ®é tiÕp thÞ s¶n phÈm nh»m môc ®Ých t¨ng khèi l­îng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng nµy sang EU. §èi t­îng ¸p dông cña chÝnh s¸ch lµ nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶, nh÷ng doanh nghiÖp cã mÆt hµng xuÊt khÈu míi vµ cã triÓn väng ph¸t triÓn. §èi víi mét sè mÆt hµng n«ng s¶n cã kh¶ n¨ng xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng EU nh­ cµ phª, chÌ ®iÒu, h¹t tiªu, cao su, rau qu¶…, Nhµ n­íc cÇn x©y dung quy ho¹ch, chän lùa vµ cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch cô thÓ ®Ó ®Èy m¹nh ®Çu t­ vèn t¹o ra c¸c vïng s¶n xuÊt chuyªn canh øng dông c¸c kü thuËt tiªn tiÕn, c«ng nghÖ sau thu ho¹ch ®Ó ®¶m b¶o s¶n phÈm lµm ra cã n¨ng suÊt cao, chÊt l­îng tèt, ®ång ®Òu gi¸ thµnh h¹ vµ khèi l­îng lín. ViÖc t¹o ra vïng s¶n xuÊt chuyªn canh cho xuÊt khÈu sÏ gióp cho c«ng t¸c qu¶n lý chÊt l­îng ®­îc thùc hiÖn tèt tõ kh©u chän gièng, kü thuËt th©m canh, ch¨m sãc ®Õn lùa chän ®¶m b¶o chÊt l­îng, kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng chÊt l­îng kÐm, kh«ng æn ®Þnh vµ nguån cung cÊp nhá. Víi chÝnh s¸ch nµy hµng n«ng s¶n cña ta cã thÓ x©m nhËp ®­îc thÞ tr­êng. Chóng ta ®ang thùc hiÖn tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ vµ ph­¬ng h­íng ®Õn n¨m 2020 ViÖt Nam sÏ trë thµnh n­íc c«ng nghiÖp. Nh­ vËy 10-20 n¨m tíi c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sÏ chuyÓn m¹nh theo h­íng: t¨ng nhanh tû träng hµng chÕ biÕn, chÕ t¹o vµ gi¶m m¹nh tû träng hµng nguyªn liÖu th«. §Ó cã c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu nh­ trªn trong t­¬ng lai, Nhµ n­íc cÇn cã mét chÝnh s¸ch cô thÓ khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ chÕ t¹o (thùc phÈm chÕ biÕn, ®å ®iÖn, ®iÖn tö gia dông, ®iÖn tö-tin häc (phÇn mÒm), c«ng nghÖ viÔn th«ng…) ®Çu t­ theo chiÒu s©u ®Ó n©ng cao chÊt l­îng, gi¸ trÞ gia t¨ng vµ tÝnh ®éc ®¸o cña s¶n phÈm, ®a d¹ng ho¸ mÆt hµng nh»m t¨ng nhanh khèi l­îng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng EU. Riªng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp lín cña Nhµ n­íc thuéc c¸c ngµnh ®iÖn tö-tin häc, c«ng nghÖ viÔn th«ng, c¸c ngµnh cã hµm l­îng chÊt x¸m cao, Nhµ n­íc cÇn cã sù hç trî vÒ vèn vµ khuyÕn khÝch hä tËp trung cho nghiªn cøu c¬ b¶n ®Ó t¹o ra c¸c s¶n phÈm c«ng nghÖ cao. §èi t­îng ¸p dông cña chÝnh s¸ch lµ nh÷ng doanh nghiÖp chÕ biÕn vµ chÕ t¹o cã uy tÝn trªn th­¬ng tr­êng quèc tÕ. * G¾n nhËp khÈu c«ng nghÖ nguån víi xuÊt khÈu T©y B¾c ¢u, träng t©m sÏ lµ EU mµ chñ yÕu lµ c¸c thÞ tr­êng lín nh­ §øc, Anh, Ph¸p vµ Italia. NhiÒu mÆt hµng cã thÓ t¨ng xuÊt khÈu vµo EU nh­ng chñ yÕu vÉn lµ dÖt may, giµy dÐp, h¶i s¶n, rau qu¶ cao su s¶n phÈm nhùa, s¶n phÈm gç vµ c¬ khÝ. MÆt hµng nhËp khÈu chñ yÕu tõ thÞ tr­êng nµy sÏ lµ m¸y mãc, thiÕt bÞ c«ng nghÖ cao, m¸y chÕ biÕn thùc phÈm, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, m¸y bay ho¸ chÊt t©n d­îc, nguyªn phô liÖu dÖt- may-da. §Ó ph¸t triÓn xuÊt khÈu h¬n n÷a sang EU, do ®ã ®ßi hái cao vÒ chÊt l­îng hµng ho¸, nhÊt lµ h¶i s¶n vµ thùc phÈm chÕ biÕn. So víi c¸c thÞ tr­êng xuÊt khÈu truyÒn thèng kh¸c cña ViÖt Nam th× EU l¹i lµ mét thÞ tr­êng khã th©m nhËp, kh«ng nh÷ng c¹nh tranh rÊt gay g¾t mµ thÞ hiÕu tiªu dïng còng rÊt kh¾t khe, kªnh ph©n phèi phøc t¹p vµ cã nhiÒu quy ®Þnh ngÆt nghÌo vÒ hµng nhËp khÈu. Song, ViÖt Nam vµ EU cã c¬ cÊu hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu hoµn toµn bæ sung cho nhau. BÊy l©u nay chóng ta nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ tõ Ch©u ¸ gi¸ rÎ nh­ng kh«ng bÒn. NÕu chóng ta t¨ng c­êng nhËp khÈu c«ng nghÖ nguån tõ Ch©u ¢u sÏ lµm c©n b»ng c¸n c©n thanh to¸n, phÝa EU kh«ng t×m c¸ch c¶n trë hµng xuÊt khÈu cña ta, ®ång thêi nhËp khÈu ®­îc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i phôc vô cho s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu gióp thay ®æi c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu nãi chung, sang thÞ tr­êng EU nãi riªng. Do vËy, ViÖt Nam cã thÓ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng m×nh cã lîi thÕ, ®ång thêi t¨ng c­êng nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ vµ d©y chuyÒn c«ng nghÖ hiÖn ®¹i cña EU ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt t¹o ®éng lùc ®Èy m¹nh kinh tÕ ph¸t triÓn. Nh÷ng s¶n phÈm thu ®­îc tõ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hiÖn ®¹i l¹i xuÊt khÈu trë l¹i EU. NhËp khÈu c«ng nghÖ nguån tõ EU cã thÓ thùc hiÖn b»ng 2 biÖn ph¸p sau ®©y: (1) §Çu t­ cña chÝnh phñ; (2) Thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ EU tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. §Ó thùc hiÖn nh÷ng biÖn ph¸p nµy, Nhµ n­íc ViÖt Nam cÇn ph¶i cã nh÷ng ­u ®·i dµnh riªng cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi EU bªn c¹nh nh÷ng ­u ®·i vµ quyÒn lîi mµ hä ®­îc h­ëng theo luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. Nh÷ng ­u ®·i nµy cã thÓ lµ vÒ thuÕ nhËp khÈu c«ng nghÖ nguån tõ EU, thuÕ suÊt lîi tøc, thuÕ chuyÓn lîi nhuËn. C¸c ®èi t¸c EU chØ ®­îc h­ëng nh÷ng ­u ®·i nµy nÕu gãp vèn b»ng c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®­îc chÕ t¹o t¹i Liªn minh vµ ®Çu t­ vµo nh÷ng lÜnh vùc sau: ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn thùc phÈm, ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt c¸c thiÕt bÞ ®iÖn, ngµnh ®iÖn tö, viÔn th«ng… Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p nµy, ViÖt Nam võa thu hót ®­îc c«ng nghÖ tõ EU l¹i võa n©ng cao vµ tiªu chuÈn ho¸ chÊt l­îng hµng xuÊt khÈu nãi chung vµ chÊt l­îng hµng sang thÞ tr­êng EU nãi riªng. Víi sù gãp mÆt cña c¸c c¸c nhµ ®Çu t­ EU trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, ch¾c ch¾n hµng thuû s¶n ViÖt Nam sÏ ®¹t tiªu chuÈn HACCP vµ c¸c mÆt hµng kh¸c ®¹t tiªu chuÈn ISO 9000 vµ ISO 14000. Hµng ViÖt Nam cã thÓ ®¸p øng tèt nhÊt c¸c yªu cÇu kh¾t khe cña thÞ tr­êng EU vÒ chÊt l­îng, vÖ sinh, b¶o vÖ m«i tr­êng, mÉu m· ®Ñp vµ chñng lo¹i phong phó. §ång thêi ®em l¹i thµnh c«ng lín cho xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang EU vµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®­îc thùc hiÖn d­íi sù gi¸m s¸t ®iÒu hµnh cña c¸c doanh nghiÖp EU nªn hµng ViÖt Nam sÏ ®­îc trang bÞ tÝnh c¹nh tranh quèc tÕ cao. *Hç trî tÝn dông cho c¸c doanh nghÞªp xuÊt khÈu §¹i bé phËn c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ kinh doanh hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang EU ®Òu cã quy m« võa vµ nhá, nªn kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ kh«ng cao. V× thÕ ®Ó ®Èy m¹nh, më réng quy m« vµ n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng nµy, Nhµ n­íc cÇn cã sù hç trî c¸c doanh nghiÖp vÒ vèn th«ng qua hÖ thèng ng©n hµng. §Ó triÓn khai ho¹t ®éng hç trî nµy, Nhµ n­íc ViÖt Nam cÇn thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p sau: Sö dông cã hiÖu qu¶ quü hç trî xuÊt khÈu ®Ó c¸c doanh nghiÖp ®­îc vay vèn víi l·i suÊt thÊp, gi¶i quyÕt c¸c khã kh¨n vÒ vèn l­u ®éng vµ vèn ®Çu t­, ®æi míi trang thiÕt bÞ. B¶o l·nh tÝn dông xuÊt khÈu, t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp th©m nhËp ®­îc thÞ tr­êng. Xóc tiÕn thµnh lËp ng©n hµng chuyªn doanh cña khu vùc doanh nghiÖp võa vµ nhá, thu hót sù tham gia cña c¸c doanh nghiÖp kÓ c¶ doanh nghiÖp lín víi sù hç trî cña Nhµ n­íc vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ. §¶m b¶o sù b×nh ®¼ng thùc sù trong quan hÖ tÝn dông ng©n hµng trªn c¬ së ph¸p luËt gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ (hiÖn nay c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá thuéc khu vùc t­ nh©n kh«ng ®­îc lÊy gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®ai ®Ó thÕ chÊp khi vay vèn). Më réng kh¶ n¨ng tiÕp cËn nguån tÝn dông tõ c¸c ng©n hµng còng nh­ c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh. §¬n gi¶n ho¸ thñ tôc vay vèn vµ yªu cÇu thÕ chÊp tµi s¶n cña ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông. Më réng kh¶ n¨ng tiÕp cËn c¸c nguån vèn cho doanh nghiÖp võa vµ nhá, Nhµ n­íc cÇn thµnh lËp Quü B¶o l·nh tÝn dông. Quü nµy thùc hiÖn b¶o l·nh cho doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn nh­ng kh«ng ®ñ tµi s¶n ®Ó thÕ chÊp vay vèn. Quü ®­îc thµnh lËp d­íi h×nh thøc lµ mét tæ chøc tµi chÝnh nhµ n­íc, ho¹t ®éng kh«ng v× môc tiªu lîi nhuËn, cho phÐp c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá s¶n xuÊt, kinh doanh xuÊt khÈu cã hiÖu qu¶ ®­îc vay vèn theo ph­¬ng thøc tù vay tù tr¶. Bªn c¹nh c¸c chÝnh s¸ch hç trî vÒ vèn, Nhµ n­íc còng cÇn cã chÝnh s¸ch hç trî vÒ c«ng t¸c xóc tiÕn, hç trî xuÊt khÈu sang EU. Nhµ n­íc cÇn khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp tham gia héi chî, triÓn l·m hoÆc héi th¶o chuyªn ®Ò thÞ tr­êng, gióp c¸c doanh nghiÖp trùc tiÕp tiÕp cËn thÞ tr­êng, trùc tiÕp t×m hiÓu nhu cÇu, thÞ hiÕu cña thÞ tr­êng vµ trùc tiÕp giao dÞch víi c¸c nhµ nhËp khÈu chÝnh cña thÞ tr­êng EU, ®ång thêi khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ®Æt c¬ së ë c¸c n­íc EU d­íi h×nh thøc thÝch hîp nh­ c¬ quan ®¹i diÖn th­êng tró, v¨n phong liªn l¹c, ®¹i diÖn uû th¸c, c«ng ty liªn doanh ®Ó ph¸t triÓn thÞ tr­êng xuÊt khÈu. Ngoµi ra, Nhµ n­íc cã thÓ hç trî cho c¸c doanh nghiÖp trong viÖc xóc tiÕn vµ tiÕp cËn thÞ tr­êng do c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay ®ang rÊt khã kh¨n trong viÖc t×m kiÕm ®èi t¸c EU nhÊt lµ nh÷ng ®èi t¸c tin cËy. Do vËy cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao vai trß cña c¸c th­¬ng vô trong viÖc xóc tiÕn th­¬ng m¹i, t×m c¸c ®èi t¸c, ng©n hµng tin cËy cho doanh nghiÖp trong n­íc. Bªn c¹nh ®ã, nhµ n­íc còng cÇn ph¶i: - Cho phÐp thµnh lËp mét Trung T©m xóc tiÕn th­¬ng m¹i ViÖt Nam t¹i EU ®Ó phôc vô nh­ n¬i tr­ng bµy giíi thiÖu s¶n phÈm ViÖt Nam, khuyÕch tr­¬ng h×nh ¶nh vÒ ®Êt n­íc vµ con ng­êi ViÖt Nam. ViÖc nµy cã thÓ thu hót ®­îc c¸c doanh nghiÖp vµ céng ®ång ng­êi ViÖt thuª diÖn tÝch t¹i trung t©m ®Ó giíi thiÖu s¶n phÈm, b¸n hµng giao dÞch mua hµng cña EU, t¹o ®Çu mèi, xóc tiÕn cho c¸c doanh nghiÖp trong n­íc triÓn khai bu«n b¸n víi c¸c b¹n hµng EU. - Më réng h×nh thøc chî xóc tiÕn xuÊt khÈu ®èi víi c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc. HiÖn nay ë ViÖt Nam míi cã chî xóc tiÕn n«ng s¶n xuÊt khÈu. Chî ®· chÝnh thøc ®­îc më cöa, lµ n¬i trao ®æi mua b¸n c¸c lo¹i n«ng s¶n xuÊt khÈu; cã sù tham gia cña c¸c nhµ kinh doanh, c¸c nhµ s¶n xuÊt, c¸c c«ng ty giao nhËn, c¸c h·ng b¶o hiÓm, c¸c c¬ quan gi¸m ®Þnh. Hµng ngµy chî cung cÊp th«ng tin miÔn phÝ vÒ gi¸ c¶, s¶n l­îng n«ng s¶n thÕ giíi. T¹i ®©y cßn ®­îc xem truyÒn h×nh trùc tiÕp thÞ tr­êng mua b¸n n«ng s¶n h¹n ng¹ch ë London vµ New York. Chî cßn cung cÊp c¸c th«ng tin b»ng Fax vµ email theo yªu cÇu. NÕu c¸c mÆt hµng kh¸c nh­ ®å gç gia dông, hµng thñ c«ng mü nghÖ, thuû h¶i s¶n…còng cã chî xóc tiÕn xuÊt khÈu nh­ mÆt hµng n«ng s¶n th× triÓn väng xuÊt khÈu nh÷ng n¨m tíi sÏ rÊt kh¶ quan. - §Èy m¹nh c«ng t¸c trî cÊp xuÊt khÈu d­íi h×nh thøc th­ëng xuÊt khÈu, tû gi¸ khuyÕn khÝch ®èi víi ngo¹i tÖ thu ®­îc nhê xuÊt khÈu, hoÆc gi¸n tiÕp dïng ng©n s¸ch nhµ n­íc tuyªn truyÒn xóc tiÕn th­¬ng m¹i. Më réng trî cÊp ®èi víi nhiÒu mÆt hµng ViÖt Nam cã lîi thÕ, kh«ng nªn chØ bã gän dµnh cho c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp. Trªn ®©y lµ mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu liªn quan ®Õn chÊt l­îng vµ nh·n hiÖu s¶n phÈm nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang thÞ tr­êng EU. Víi nç lùc cña hai bªn cïng víi nh÷ng biÖn ph¸p thóc ®Èy trong ng¾n h¹n vµ dµi h¹n th× cã thÓ rÊt tin t­ëng quan hÖ th­¬ng m¹i ViÖt Nam-EU sÏ ph¸t triÓn rÊt tèt ®Ñp. Hµng ho¸ cña ViÖt Nam cã søc c¹nh tranh cao trªn thÞ tr­êng EU vµ t¹o tiÒn ®Ò th©m nhËp c¸c thÞ tr­êng kh¸c trªn thÕ giíi. KÕt luËn Liªn minh ch©u ©u (EU) ®­îc xem nh­ lµ mét mÉu mùc cña xu thÕ hîp t¸c quèc tÕ, ®­îc xem nh­ mét ®¹i quèc gia ë Ch©u ¢u. Víi thÞ tr­êng chung thèng nhÊt, hµng ho¸ ®­îc s¶n xuÊt hay nhËp khÈu vµo mét quèc gia thµnh viªn th× còng cã thÓ ®­îc chuyÓn sang mét quèc gia thµnh viªn kh¸c mµ kh«ng ph¶i chÞu mét h¹n chÕ nµo. C¸c quèc gia thµnh viªn chia sÎ chÝnh s¸ch chung vÒ n«ng nghiÖp, chÝnh s¸ch an ninh vµ ®èi ngo¹i, hîp t¸c t­ ph¸p vµ néi vô ®ång thêi ¸p dông mét chÕ ®é th­¬ng m¹i chung. Trong xu thÕ vËn ®éng cña thÕ giíi, Liªn minh Ch©u ¢u ®­îc h×nh thµnh, ph¸t triÓn vµ ch¾c ch¾n sÏ cßn ph¸t triÓn rÊt m¹nh trong thÕ kû tíi. Quan hÖ quèc tÕ ®Æc biÖt vµ lÜnh vùc th­¬ng m¹i víi Liªn minh Ch©u ¢u sÏ mang ý nghÜa chiÕn l­îc cho mäi quèc gia, mäi tæ chøc. Bªn c¹nh ®ã, EU lµ thuéc nhãm nÒn c¸c kinh tÕ lín nhÊt thÕ giíi vµ lµ mét thÞ tr­êng réng lín ®Çy hÊp dÉn, cã søc tiªu thô æn ®Þnh, l¹i høa hÑn cã nh÷ng khëi s¾c trong thêi k× 2001-2010 nªn viÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu vµo EU lµ mét trong nh÷ng träng ®iÓm cña chÝnh s¸ch thÞ tr­êng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. H¬n n÷a víi viÖc më réng sang phÝa §«ng víi sù tham gia cña 10 n­íc §«ng ¢u tõ th¸ng 5 n¨m 2004 sÏ lµ c¬ héi thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp cña chóng ta. Tuy vËy, viÖc th©m nhËp vµo khu vùc kinh tÕ lín nhÊt thÕ giíi nµy ®ang lµ mét vÊn ®Ò lín ®Æt ra ®ang lµ mét vÊn ®Ò lín ®Æt ra ®èi víi c¸c n­íc ®ang vµ kÐm ph¸t triÓn trong ®ã cã ViÖt Nam. Víi nh÷ng quy ®Þnh ph¸p lý vµ yªu cÇu hÕt søc ngÆt nghÌo vÒ ®èi víi hµng nhËp khÈu ®· trë thµnh nh÷ng rµo c¶n cña xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. ThÞ tr­êng EU ®ßi hái chÊt l­îng s¶n phÈm ph¶i lu«n ®­îc c¶i tiÕn vµ ®æi míi víi dÞch vô ngµy cµng tèt vµ gi¸ c¶ hîp lý bªn c¹nh ®ã lµ nh÷ng yªu cÇu vÒ søc khoÎ vµ an toµn cho ng­êi tiªu dïng còng nh­ vÒ m«i tr­êng vµ tr¸ch nhiÖm x· héi. §iÒu nµy ®­îc ®Æt ra bëi luËt ph¸p hoÆc bÞ ®ßi hái bëi chÝnh b¶n th©n thÞ tr­êng th«ng qua nh÷ng chøng nhËn, nh·n hiÖu vµ tiªu chuÈn quèc tÕ. C¸c nhµ xuÊt khÈu ë c¸c n­íc ®ang vµ kÐm ph¸t triÓn ph¶i tu©n theo nh÷ng luËt lÖ nµy vµ nh÷ng ®ßi hái cña thÞ tr­êng. Thùc tÕ qu¸ tr×nh vËn dông nh÷ng quy ®Þnh ph¸p lý vÒ chÊt l­îng vµ nh·n hiÖu s¶n phÈm ë ViÖt Nam cho thÊy dï cã mét sè nh÷ng thµnh tùu ®¸ng ghi nhËn tõ nç lùc cña c¸c doanh nghiÖp trong viÖc n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, n©ng cao søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ “Made in Vietnam” trªn thÞ tr­êng quèc tÕ th× c¸c doanh nghiÖp cña chóng ta vÉn cßn hiÓu biÕt rÊt Ýt vÒ ph¸p luËt cô thÓ nh­ nh÷ng quy ®Þnh vÒ chÊt l­îng vµ nh·n hiÖu s¶n phÈm cña EU, ch­a t×m hiÓu kü vÒ th«ng tin thÞ tr­êng, kh©u tiÕp thÞ xóc tiÕn th­¬ng m¹i cßn yÕu, hµng ho¸ kh«ng ®¹t yªu cÇu vÒ chÊt l­îng, thiÕu nguån nh©n lùc…Do vËy gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang thÞ tr­êng nµy chiÕm tû träng nhá chiÕm 0,4% trong tæng kim ng¹ch nhËp khÈu cña EU. ViÖc ph©n tÝch “ ViÖc vËn dông nh÷ng quy ®Þnh ph¸p lý cña Liªn minh Ch©u ¢u EU vÒ chÊt l­îng vµ nh·n hiÖu s¶n phÈm trong xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng nµy ” kh¼ng ®Þnh EU lµ thÞ tr­êng tiÒm n¨ng lín. Th«ng qua viÖc bu«n b¸n víi EU, ®­îc EU dµnh cho nhiÒu ­u ®·i trong th­¬ng m¹i, ®Çu t­, ViÖt Nam sÏ gÆt h¸i ®­îc nhiÒu thµnh c«ng phï hîp víi ®­êng lèi më cöa mµ ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· ®Ò ra. TriÓn väng cña ho¹t ®éng nµy phô thuéc vµo chÝnh s¸ch hîp t¸c kinh tÕ - th­¬ng m¹i cña ViÖt Nam víi EU. PhÝa EU ®· ®ang vµ sÏ ®Èy m¹nh h¬n n÷a ho¹t ®éng hîp t¸c th­¬ng m¹i víi ViÖt Nam, më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu cho hµng ho¸ cña ViÖt Nam. Nh÷ng thµnh qu¶ b­íc ®Çu cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ sÏ cho phÐp ViÖt Nam ph¸t triÓn nhanh kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng EU. MÆc dï vÉn cßn nh÷ng khã kh¨n vµ tån t¹i trong bøc tranh th­¬ng m¹i cña ViÖt Nam- EU nh­ng víi nh÷ng nç lùc cña hai chÝnh phñ trªn c¬ së quan hÖ hîp t¸c gióp ®ì lÉn nhau t¹o ®µ ph¸t triÓn cho ho¹t ®éng th­¬ng m¹i còng nh­ c¸c ngµnh chñ ®¹o nh­ dÖt may, da giµy vµ thuû s¶n ®ang cã nh÷ng ch­¬ng tr×nh cô thÓ ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ t¨ng c­êng xuÊt khÈu sang EU. Hi väng víi nh÷ng cè g¾ng ®ã, trong t­¬ng lai kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu gi÷a hai bªn sÏ kh«ng ngõng ®­îc më réng, ®em l¹i lîi Ých cho ViÖt Nam vµ cho c¸c n­íc thµnh viªn EU. Tµi liÖu tham kh¶o Ph¸p lÖnh chÊt l­îng hµng ho¸ sè 18/1999/PL - UBTVQH10. NghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ sè 54/2000/N§ - CP ngµy 03/10/2000 vÒ b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp ®èi víi bÝ mËt kinh doanh, chØ dÉn ®Þa lý, tªn th­¬ng m¹i vµ b¶o hé quyÒn chèng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh liªn quan tíi së h÷u c«ng nghiÖp. Ph¸p lÖnh xö lý vi ph¹m hµnh chÝnh ngµy 6/7/95. NghÞ ®Þnh 57/CP ngµy 31/5/1997 quy ®Þnh xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh trong lÜnh vùc ®o l­êng vµ chÊt l­îng hµng ho¸. LuËt d©n sù n­íc CHXHCN ViÖt Nam - PhÇn 6 - Ch­¬ng 2 : QuyÒn së h÷u c«ng nghiÖp. NghÞ ®Þnh 63/CP ngµy 24/10/1996 quy ®Þnh chi tiÕt vÒ së h÷u c«ng nghiÖp. Qu¶n lý chÊt l­îng thuû s¶n do Trung t©m kiÓm tra chÊt l­îng vµ vÖ sinh an toµn thuû s¶n (Bé Thuû s¶n) xuÊt b¶n n¨m 1999. C«ng ­íc Pari vÒ b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp. HiÖp ­íc hîp t¸c Patent ký t¹i Washington ngµy 19/6/1970, söa ®æi ngµy 2/10/1979 vµ ngµy 03/02/1984. HiÖp ®Þnh Madrid liªn quan ®Õn ®¨ng ký nh·n m¸c ngµy 14/04/1891. S¬ l­îc vÒ ISO 9000 - T¸c gi¶ : KhiÕu ThiÖn ThuËt 195 quèc gia vµ vïng l·nh thæ trªn thÕ giíi - NXB ThÕ giíi 2001 - Chñ biªn: Mai Lý Qu¶ng. T¹p chÝ nghiªn cøu Ch©u ¢u sè 4/2000, sè 5/2000, sè 2/2001, sè 4/2001 sè 5/2002. T¹p chÝ nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ thÕ giíi sè 1/2000, sè1/2001. T¹p chÝ th­¬ng m¹i sè 10/2001 sè 18/ 2003, sè 26/2003 sè 31/2003. T¹p chÝ th­¬ng nghiÖp vµ thÞ tr­êng sè 2/2001, sè 8/2001. T¹p chÝ ngo¹i th­¬ng sè 84 ra ngµy 20/5/2000. T¹p chÝ tuÇn b¸o kinh tÕ sè 61/2000, sè 91/2000. Niªn gi¸m thèng kª 96, 97, 98, 99, 2000,2001- NXB Thèng kª, Hµ néi. Thêi b¸o kinh tÕ Sµi Gßn sè 40 ngµy 3/10/1996 sè 261 ngµy 10/5/1996, sè 45 ngµy 6/11/1997, sè 31 ngµy 30/7/1998, sè 32 ngµy 6/8 /1998, Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt nam sè 50 ngµy 25/4/2001, sè 56 ngµy 9/5/2001. T¹p chÝ tiªu chuÈn- §o l­êng- ChÊt l­îng sè 8/2003. B¸o DiÔn ®µn doanh nghiÖp, c¸c sè: 57, 59, 61, 63, 67, 69, 70, 77, 79, 83, 85 (n¨m 2002), sè 97 n¨m 2003. B¸o Doanh nghiÖp, c¸c sè: 18, 21, 32, 34, 37 (n¨m 2002). C¸c trang Web: ._.