Vận dụng một số phương pháp thống kê phân tích tình hình hoạt động xuất khẩu nông sản của Tổng Công ty rau quả-Nông sản Việt Nam

LêI Më §ÇU Trong xu thÕ toµn cÇu ho¸ ngµy nay, c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ®Òu ph¶i gi¶i quyÕt mét bµi to¸n hãc bóa lµ “ Lµm thÕ nµo ®Ó ®­a kinh tÕ n­íc m×nh ®¹t tíi tr×nh ®é cao?”. Tuy r»ng mçi n­íc ®Òu cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng, lîi thÕ riªng nh­ng chiÕn l­îc “ c«ng nghiÖp ho¸ h­íng vÒ xuÊt khÈu” ®Òu thÝch hîp víi hÇu hÕt c¸c quèc gia trªn thÕ giíi. ChiÕn l­îc nµy ®­îc thÕ giíi c«ng nhËn nh­ lµ m« h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ ®em l¹i nhiÒu thµnh c«ng cho c¸c quèc gia tho¸t khái t×nh tr¹ng ®ãi nghÌo, l¹c hËu. §èi víi mét quèc gia ®ang ph¸t triÓn nh­ ViÖt Nam, trong nç lùc rót ng¾n kho¶ng c¸ch víi c¸c n­íc ph¸t triÓn, ho¹t ®éng xuÊt khÈu thùc sù cã ý nghÜa chiÕn l­îc trong sù nghiÖp x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, t¹o tiÒn ®Ò v÷ng ch¾c cho c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Víi ®Æc ®iÓm lµ mét n­íc n«ng nghiÖp, 80% d©n sè ho¹t ®éng trong lÜnh vùc nµy thªm vµo ®ã ®iÒu kiÖn tù nhiªn thuéc miÒn khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa cho phÐp n­íc ta trång ®­îc nhiÒu lo¹i rau qu¶ nhiÖt ®íi, ¸ nhiÖt ®íi, mïa thu ho¹ch kÕ tiÕp nhau nhiÒu th¸ng trong n¨m. Bëi vËy mµ c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp n­íc ta rÊt ®a d¹ng vµ phong phó t¹o tiÒm n¨ng s¶n xuÊt lín cho nÒn kinh tÕ n­íc ta. ChÝnh v× lÏ ®ã, ViÖt Nam ®· x· ®Þnh n«ng s¶n lµ mÆt hµng xuÊt khÈu vµ xuÊt khÈu quan träng trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ, t¹o nguån thu cho ng©n s¸ch vµ thóc ®Èy sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Qua qu¸ tr×nh nghiªn cøu vµ t×m hiÓu t¹i Tæng c«ng ty xuÊt khÈu rau qu¶-n«ng s¶n ViÖt Nam, víi môc ®Ých nghiªn cøu t×nh h×nh xuÊt khÈu n«ng s¶n cña Tæng c«ng ty trong thêi gian qua, vÒ xu h­íng biÕn ®éng, c¸c nh©n tè t¸c ®éng, tõ ®ã dù b¸o vÒ gi¸ trÞ xuÊt khÈu trong thêi gian tíi em ®· chän vÊn ®Ò: “VËn dông mét sè ph­¬ng ph¸p thèng kª ph©n tÝch t×nh h×nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu n«ng s¶n cña Tæng c«ng ty rau qu¶-n«ng s¶n ViÖt Nam” lµm ®Ò tµi luËn v¨n tèt nghiÖp. Ngoµi lêi nãi ®Çu vµ kÕt luËn, néi dung luËn v¨n bao gåm 3 phÇn: Ch­¬ng I: Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Ch­¬ng II: Xây dựng hệ thống chỉ tiêu và một số phương pháp thống kê phân tích hoạt động xuất khẩu nông sản. Ch­¬ng III: VËn dông ph­¬ng ph¸p thèng kª ph©n tÝch t×nh h×nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu n«ng s¶n cña Tæng c«ng ty rau qu¶-n«ng s¶n ViÖt Nam. Do thêi gian kh«ng nhiÒu vµ sù thiÕu nh¹y bÐn trong nhËn thøc thùc tÕ, nªn em ch­a thÓ ph©n tÝch vµ t×m hiÓu c¸c vÊn ®Ò kü cµng h¬n. Do ®ã, bµi viÕt kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em rÊt mong ®­îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp, chØ b¶o cña thÇy ®Ó bµi viÕt cña em ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Qua bµi viÕt nµy, em xin ch©n thµnh bµy tá lßng biÕt ¬n s©u s¾c thÇy gi¸o PGS.TS NguyÔn C«ng Nhù ®· chØ b¶o, gióp ®ì tËn t×nh, cïng víi c¸c c« chó phßng KD-XNK 9 Tæng c«ng ty rau qu¶-n«ng s¶n ViÖt Nam ®· t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho em hoµn thµnh b¶n luËn v¨n nµy . Em xin ch©n thµnh c¸m ¬n! Hµ Néi, th¸ng 6 n¨m 2006. CH¦¥NG I MéT Sè VÊN §Ò CHUNG VÒ HO¹T §éNG XUÊT KHÈU I. Kh¸i niÖm vµ vai trß cña xuÊt khÈu 1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña xuÊt khÈu 1.1. Kh¸i niÖm xuÊt khÈu Ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ viÖc bu«n b¸n hµng ho¸, dÞch vô cho mét quèc gia kh¸c trªn c¬ cë dïng ngo¹i tÖ lµm ph­¬ng tiÖn bu«n b¸n víi nguyªn t¾c ngang gi¸. Tõ kh¸i niÖm chung vÒ xuÊt khÈu hµng ho¸ nãi trªn, ta cã thÓ hiÓu r»ng xuÊt khÈu n«ng s¶n hµng ho¸ lµ ®­a nh÷ng mÆt hµng n«ng s¶n ®ã b¸n ra n­íc ngoµi nh»m thu ®­îc ngo¹i tÖ cho nÒn kinh tÕ nãi chung, vµ ngµnh n«ng nghiÖp nãi riªng. Môc ®Ých cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ khai th¸c lîi thÕ cña tõng quèc gia trong ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. ViÖc trao ®æi hµng ho¸ mang l¹i lîi Ých cho c¸c quèc gia, do ®ã c¸c quèc gia ®Òu tÝch cùc tham gia më réng ho¹t ®éng nµy. 1.2. §Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu Tuy nhiªn vÒ h×nh thøc vµ ph¹m vi ho¹t ®éng xuÊt khÈu cã nhiÒu ®iÓm kh¸c biÖt mµ c¸c nhµ xuÊt khÈu cÇn nhËn thÊy, ®Ó cã sù vËn ®éng hîp lý, c¸c ®iÓm ®ã lµ: Thø nhÊt: Kh¸ch hµng trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ ng­êi n­íc ngoµi. Do ®ã khi muèn phôc vô hä, nhµ xuÊt khÈu kh«ng thÓ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p gièng hoµn toµn nh­ khi chinh phôc kh¸ch hµng trong n­íc. Bëi v× gi÷a hai lo¹i kh¸ch hµng nµy cã nhiÒu ®iÓm kh¸c biÖt vÒ ng«n ng÷, lèi sèng, møc sèng, phong tôc tËp qu¸n… §iÒu nµy ®· dÉn ®Õn nh÷ng kh¸c biÖt trong nhu cÇu vµ tho¶ m·n nhu cÇu. V× vËy nhµ xuÊt khÈu cÇn cã sù nghiªn cøu s©u h¬n ®Ó t×m nhu cÇu cña kh¸ch hµng n­íc ngoµi, ®Ó ®­a ra nh÷ng hµng ho¸ phï hîp. Thø hai: ThÞ tr­êng trong kinh doanh xuÊt khÈu th­êng phøc t¹p khã tiÕp cËn h¬n víi thÞ tr­êng trong n­íc. Bëi v× thÞ tr­êng xuÊt khÈu v­ît qua ph¹m vi biªn giíi quèc gia, nªn vÒ mÆt ®Þa lý th× nã c¸ch xa h¬n, phøc t¹p h¬n, cã nhiÒu nh©n tè rµng buéc h¬n. Thø ba: H×nh thøc mua b¸n trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu th­êng lµ mua qua hîp ®ång xuÊt khÈu víi khèi l­îng mua lín míi cã hiÖu qu¶. Thø t­: NghiÖp vô liªn quan ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu nh­ thanh to¸n, vËn chuyÓn, ký kÕt hîp ®ång… ®Òu phøc t¹p vµ chøa ®ùng nhiÒu rñi ro. Tãm l¹i, ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ sù më réng quan hÖ bu«n b¸n ra n­íc ngoµi, ®iÒu nµy thÓ hiÖn sù phøc t¹p cña nã. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu cã thÓ ®em l¹i kÕt qu¶ cao h¬n ho¹t ®éng kinh doanh trong n­íc nh­ng còng chøa ®ùng nhiÒu rñi ro h¬n. 1.3. Kh¸i niÖm vÒ hµng n«ng s¶n Hµng n«ng s¶n lµ tæng hîp cña nhiÒu nhãm hµng kh¸c nhau nh­: - Nhãm hµng c¸c s¶n phÈm nhiÖt ®íi bao gåm: cµ phª, ca cao, chÌ, ®­êng, chuèi, c¸c lo¹i hoa qu¶ cã mói, ... - Nhãm hµng ngò cèc bao gåm: lóa m×, lóa g¹o, c¸c lo¹i ngò cèc h¹t th« (ng«, kª...), s¾n... - Nhãm hµng thÞt bao gåm: thÞt bß, thÞt cõu, thÞt lîn, gia cÇm... - Nhãm hµng dÇu mì vµ c¸c s¶n phÈm tõ dÇu: c¸c lo¹i h¹t cã dÇu (®Ëu t­¬ng, h¹t h­íng d­¬ng...), c¸c lo¹i dÇu thùc vËt vµ chÊt bÐo (dÇu cä, dÇu c¶i, dÇu dõa...), c¸c lo¹i dÇu tõ sinh vËt biÓn (c¸), c¸c s¶n phÈm tõ dÇu (kh« dÇu ®Ëu t­¬ng, kh« dÇu c¶i, kh« dÇu cä...). - Nhãm hµng s÷a vµ c¸c s¶n phÈm tõ s÷a: b¬, pho m¸t, vµ c¸c s¶n phÈm lµm tõ s÷a (s÷a ®Æc, s÷a bét...). - Nhãm hµng n«ng s¶n nguyªn liÖu th«: b«ng, ®ay, sîi, cao su, c¸c lo¹i da thó... 2. Vai trß cña xuÊt khÈu n«ng s¶n hµng ho¸ 2.1 Sù cÇn thiÕt cña xuÊt khÈu n«ng s¶n hµng ho¸ - S¶n xuÊt n«ng nghiÖp tr¶i trªn kh«ng gian réng lín víi c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn-kinh tÕ x· héi kh¸c nhau, chÝnh v× thÕ t¹o nªn c¸c lîi thÕ riªng ®èi víi mçi quèc gia, cã thÓ cã quèc gia cã nh÷ng s¶n phÈm n«ng nghiÖp gièng nhau nh­ng do yªu cÇu vÒ chÊt ®Êt, ®iÒu kiÖn khÝ hËu… t¹o ra c¸c ®Æc tr­ng riªng vÒ h­¬ng vÞ, mµu s¾c mµ c¸c s¶n phÈm ®ã trång ë n­íc kh¸c kh«ng thÓ cã ®­îc vµ ng­îc l¹i, v× vËy mçi quèc gia ®Òu s¶n xuÊt ra c¸c s¶n phÈm mµ n­íc m×nh chiÕm ­u thÕ nhÊt vµ b¸n s¶n phÈm ®ã cho c¸c n­íc kh¸c - nh÷ng n­íc mµ yªu cÇu vÒ s¶n phÈm ®ã kh«ng thÓ cã ®­îc. V× thÕ ®ßi hái ph¶i cã sù xuÊt khÈu n«ng s¶n hµng ho¸ diÔn ra trªn thÕ giíi. - Nhu cÇu vÒ n«ng s¶n hµng ho¸ lµ nhu cÇu thiÕt yÕu kh«ng thÓ thiÕu ®­îc ®èi víi con ng­êi, nh­ng nhu cÇu ®ã l¹i rÊt ®a d¹ng phong phó vµ ngµy cµng cao, thÝch nh÷ng s¶n phÈm míi l¹ tõ n¬i kh¸c ®­a ®Õn ®ã lµ c¸c s¶n phÈm mµ ®Þa ph­¬ng m×nh, quèc gia m×nh kh«ng cã. ChÝnh nh÷ng ®iÒu ®ã lµm cho gi÷a c¸c quèc gia cã nhu cÇu vÒ trao ®æi n«ng s¶n hµng ho¸ vµ sù trao ®æi nµy ngµy cµng ph¸t triÓn v× nhu cÇu ngµy cµng cao cña nh©n d©n c¸c n­íc. §èi víi ViÖt Nam chóng ta ph¶i xuÊt khÈu n«ng s¶n hµng ho¸ v× nh÷ng lý do sau: Thø nhÊt: N­íc ta lµ mét n­íc cã tû lÖ ng­êi d©n lµm n«ng nghiÖp rÊt lín, nªn n«ng nghiÖp n­íc ta rÊt dåi dµo, kh«ng nh÷ng ®¸p øng ®ñ nhu cÇu tiªu dïng trong n­íc mµ cßn d­ thõa rÊt lín. Tuy nhiªn thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi l¹i rÊt thÊp. §Ó t¨ng thu nhËp cho hé n«ng d©n th× chóng ta ph¶i nghÜ ®Õn viÖc xuÊt khÈu, ®­a c¸c s¶n phÈm trong n­íc giíi thiÖu víi kh¸ch hµng trªn thÕ giíi ®Ó hä biÕt ®Õn c¸c h­¬ng vÞ ®Æc tr­ng vµ hÕt søc ®Ëm ®µ cña c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp ViÖt Nam. Thø hai: N­íc ta n»m trong vµnh ®ai khÝ hËu nhiÖt ®íi cã pha tÝnh chÊt «n ®íi nªn c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp cña n­íc ta hÕt søc phong phó, ®a d¹ng. Do ®ã gi¸ c¶ c¸c s¶n phÈm n«ng s¶n ®Òu rÎ, cã thÓ c¹nh tranh vÒ gi¸ víi c¸c n­íc kh¸c. Thø ba: N­íc ta so víi c¸c n­íc kh¸c cã mét lîi thÕ rÊt lín vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn, khÝ hËu, kinh nghiÖm cïng víi sù cÇn cï ch¨m chØ cña ng­êi d©n… ®· t¹o cho n­íc ta mét truyÒn thèng n«ng nghiÖp l©u ®êi. §ång thêi ngµy nay víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt nÒn n«ng nghiÖp n­íc ta ®· ph¸t triÓn theo mét h­íng míi, t¹o ®­îc nhiÒu s¶n phÈm cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu. ChÝnh v× thÕ viÖc xuÊt khÈu n«ng s¶n lµ mét ®iÒu hÕt søc cÇn thiÕt vµ cÇn ph¶i më réng ra h¬n n÷a ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ®Çu ra cho s¶n phÈm. Nh­ vËy, ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸ dÞch vô nãi chung vµ xuÊt khÈu n«ng s¶n nãi riªng lµ mét trong hai ho¹t ®éng chñ yÕu cña th­¬ng m¹i quèc tÕ. Th­¬ng m¹i quèc tÕ lµm xuÊt hiÖn luång di chuyÓn hµng ho¸, dÞch vô tõ n­íc xuÊt khÈu sang n­íc kh¸c ®Ó thu t­ b¶n vÒ. Do vËy sù cÇn thiÕt ph¶i xuÊt khÈu hµng ho¸, dÞch vô nãi chung vµ n«ng s¶n nãi riªng lµ mét tÊt yÕu. 2.2 Vai trß cña xuÊt khÈu n«ng s¶n hµng ho¸ Thùc tiÔn ®· x¸c ®Þnh ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng mòi nhän, quyÕt ®Þnh ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña mét ®Êt n­íc, v× vËy xuÊt khÈu n«ng s¶n còng lµ nh©n tè gãp phÇn quan träng vµo thóc ®Èy nÒn kinh tÕ quèc d©n ®i lªn. ViÖc x©m nhËp vµo thÞ tr­êng thÕ giíi tr­íc hÕt lµ nh»m môc ®Ých kinh tÕ. Th«ng qua th­¬ng m¹i quèc tÕ, c¸c quèc gia chÊp nhËn vµ coi sù phô thuéc lÉn nhau nh­ mét ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña thêi ®¹i, c¸c n­íc cã thÓ t×m kiÕm thÞ tr­êng nguyªn liÖu, vèn, kü thuËt, kinh nghiÖm s¶n xuÊt…, th«ng qua con ®­êng trao ®æi quèc tÕ x¸c ®Þnh chç ®øng trong ph©n c«ng lao ®éng thÕ giíi, ®ång thêi t×m lîi thÕ so s¸nh cho hµng ho¸ n­íc m×nh. Më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu kh«ng chØ t¹o ra nguån tÝch luü chñ yÕu cho nÒn kinh tÕ mµ cßn t¹o ®iÒu kiÖn tiÕp nhËn khoa häc kü thuËt míi, bæ sung nguyªn liÖu cho c¸c ngµnh kh¸c (trong ®ã cã ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn hµng ho¸ cho xuÊt khÈu), dÇn rót ng¾n ®­îc kho¶ng c¸ch vÒ tr×nh ®é gi÷a n­íc ta víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Víi c¸c kÕt qu¶ mµ xuÊt khÈu mang l¹i, th× xuÊt khÈu n«ng s¶n còng vai trß hÕt søc quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n. a. XuÊt khÈu t¹o nguån vèn chñ yÕu cho nhËp khÈu Nguån vèn ®Ó nhËp khÈu cã thÓ ®­îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån nh­: liªn doanh víi n­íc ngoµi hoÆc ®Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi; xuÊt khÈu hµng ho¸ sang n­íc ngoµi, vay nî, viÖn trî, tµi trî; thu tõ ho¹t ®éng du lÞch, dÞch vô; xuÊt khÈu søc lao ®éng… Trong c¸c nguån vèn nh­: ®Çu t­ n­íc ngoµi, vay nî, viÖn trî…còng ph¶i b»ng c¸ch nµy hay c¸ch kh¸c, nã kh«ng ph¶i lµ sù ph¸t triÓn ®éc lËp cña mçi quèc gia mµ sù ph¸t triÓn theo c¸c c¸ch thøc ®ã lµ sù ph¸t triÓn phô thuéc vµo kinh tÕ cña n­íc kh¸c, v× thÕ ®Ó nhËp khÈu th× nguån vèn quan träng nhÊt lµ tõ xuÊt khÈu. XuÊt khÈu quyÕt ®Þnh quy m« vµ tèc ®é t¨ng cña nhËp khÈu, xuÊt khÈu ®­îc còng ®ång nghÜa víi viÖc "ph¸t triÓn ®Êt n­íc tõ néi lùc lµ chÝnh" th× ®iÒu ®ã ®­î­c gäi lµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña mét quèc gia. Trong nh÷ng n¨m qua, nguån thu tõ xuÊt khÈu cña n­íc ta kh«ng ngõng t¨ng lªn. Trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp, kim ng¹ch xuÊt khÈu chiÕm 35% cña tæng kim ng¹ch c¶ n­íc n¨m 2005. Víi xu h­íng nµy, nguån thu tõ xuÊt khÈu ®· dÇn ®¶m b¶o ®­îc nhËp khÈu. b. XuÊt khÈu gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ sang nÒn kinh tÕ h­íng ngo¹i XuÊt khÈu gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, v×: - XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ngµnh kh¸c cã liªn quan cã c¬ héi ph¸t triÓn thuËn lîi. VÝ dô nh­ ph¸t triÓn ngµnh rau qu¶ chÕ biÕn xuÊt khÈu sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho ngµnh s¶n xuÊt rau qu¶ t­¬i, ngµnh s¶n xuÊt bao b×.. ph¸t triÓn theo. - XuÊt khÈu t¹o ra kh¶ n¨ng më réng thÞ tr­êng tiªu thô, thÞ tr­êng cung cÊp ®Çu vµo cho s¶n xuÊt, khai th¸c tèi ®a s¶n xuÊt trong n­íc. - XuÊt khÈu t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò kinh tÕ kü thuËt nh»m ®æi míi th­êng xuyªn s¶n xuÊt trong n­íc. Nãi c¸ch kh¸c, xuÊt khÈu lµ c¬ së t¹o thªm vèn, kü thuËt vµ c«ng nghÖ tõ thÕ giíi bªn ngoµi vµo ViÖt Nam nh»m hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ n­íc ta. - Th«ng qua xuÊt khÈu hµng ho¸ nãi chung vµ n«ng s¶n hµng ho¸ nãi riªng, ViÖt Nam sÏ tham gia vµo cuéc c¹nh tranh trªn thÕ giíi vÒ gi¸ c¶, chÊt l­îng phï hîp víi nhu cÇu thÞ tr­êng. C¸c cuéc c¹nh tranh nµy ®ßi hái ph¶i tæ chøc l¹i s¶n xuÊt cho phï hîp víi nhu cÇu thÞ tr­êng. XuÊt khÈu cßn ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n ®æi míi vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý kinh doanh, n©ng cao chÊt l­îng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm… ®Ó phï hîp víi nhu cÇu cña thÞ tr­êng, tõ ®ã t¹o ®µ cho c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn theo xu h­íng ph¸t triÓn chung cña c¸c doanh nghiÖp trªn thÕ giíi, kh«ng nh÷ng thÕ chÊt l­îng hµng ho¸ nãi chung, n«ng s¶n hµng ho¸ nãi riªng ngµy cµng ®¹t yªu cÇu cña thÞ tr­êng thÕ giíi. c. XuÊt khÈu n«ng s¶n t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm cho lao ®éng n«ng nghiÖp N¨m 2002 lao ®éng n«ng nghiÖp chiÕm kho¶ng 68-69%, ®Õn n¨m 2005 tû lÖ nµy cßn kho¶ng 63% tæng sè lao ®éng c¶ n­íc. ChÝnh v× lÏ ®ã nÕu xuÊt khÈu n«ng s¶n hµng ho¸ ph¸t triÓn, th× khèi l­îng hµng ho¸ n«ng nghiÖp còng ph¶i t¨ng c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng ®Ó cã thÓ xuÊt khÈu ®­îc, tõ ®ã cã thªm viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng nãi chung vµ lao ®éng n«ng th«n nãi riªng. XuÊt khÈu cßn t¹o ra nguån vèn ngo¹i tÖ ®Ó nhËp khÈu c¸c hµng ho¸, vËt phÈm tiªu dïng thiÕt yÕu phôc vô ®êi sèng vµ ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng ngµy cµng cao cña nh©n d©n. d. XuÊt khÈu hµng ho¸ nãi chung, xuÊt khÈu n«ng s¶n nãi riªng ®Òu lµ c¬ së ®Ó më réng vµ thóc ®Èy c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i Cã xuÊt khÈu th× sÏ cã c¸c quan hÖ lµm ¨n kinh tÕ víi n­íc ngoµi, tõ ®ã sÏ më réng c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i theo h­íng ngµy cµng më réng. XuÊt khÈu vµ c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i lµm cho nÒn kinh tÕ n­íc ta g¾n chÆt víi ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. Th«ng th­êng c¸c ho¹t ®éng xuÊt khÈu ra ®êi sím h¬n c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i kh¸c nªn nã thóc ®Èy c¸c quan hÖ nµy ph¸t triÓn. Ch¼ng h¹n xuÊt khÈu thóc ®Èy quan hÖ tÝn dông, ®Çu t­, vËn t¶i quèc tÕ… §Õn l­ît nã, chÝnh c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i l¹i t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó më réng xuÊt khÈu. 2.3 Vai trß xuÊt khÈu n«ng s¶n hµng ho¸ ®èi víi doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n (DNKDXK) Ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp cã vai trß to lín ®èi víi b¶n th©n doanh nghiÖp khi tham gia vµo th­¬ng m¹i quèc tÕ, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c DNKDXK th× ®iÒu nµy l¹i hÕt søc quan träng bëi v× c¸c DNKDXK cña ViÖt Nam t­¬ng ®èi nhiÒu, c¸c DNKDXK ®­îc tiªu thô trong n­íc cßn Ýt, chÝnh v× thÕ nªn t¨ng c­êng c¸c ho¹t ®éng xuÊt khÈu trong c¸c doanh nghiÖp n«ng nghiÖp ë ViÖt Nam lµ mét ®iÒu hÕt søc to lín v×: - Th«ng qua xuÊt khÈu, c¸c DNKDXK trong n­íc cã ®iÒu kiÖn tham gia vµo c¸c cuéc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi vÒ c¸c s¶n phÈm n«ng s¶n cña m×nh vÒ gi¸ c¶, chÊt l­îng, chñng lo¹i, mÉu m·, ®é an toµn vÖ sinh thùc phÈm…, tõ ®ã biÕt ®­îc c¸c thÕ m¹nh vµ h¹n chÕ cña doanh nghiÖp m×nh mµ hoµn thiÖn quy tr×nh s¶n xuÊt, chÕ biÕn… phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn cña thÕ giíi, h¬n thÕ n÷a DNKDXK sÏ ph¶i h×nh thµnh mét c¬ cÊu s¶n xuÊt phï hîp víi thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc. - S¶n xuÊt hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu gióp cho DNKDXK thu hót ®­îc nhiÒu lao ®éng, t¹o ra thu nhËp æn ®Þnh cho ng­êi lao ®éng, t¹o nguån ngo¹i tÖ ®Ó nhËp khÈu hµng tiªu dïng cÇn thiÕt. Nã võa ®¸p øng ®­îc thu nhËp ngµy cµng cao cña ng­êi d©n, võa thu ®­îc lîi nhuËn. S¶n xuÊt hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu cßn gióp DNKDXK ph¶i lu«n ®æi míi vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý kinh doanh, ®ång thêi cã vèn ®Ó tiÕp tôc ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt khoa häc c«ng nghÖ vÒ gièng, khoa häc c«ng nghÖ trong b¶o qu¶n, khoa häc c«ng nghÖ trong vÖ sinh an toµn thùc phÈm… tøc lµ ®Çu t­ cho s¶n xuÊt kh«ng chØ theo bÒ réng mµ cßn theo chiÒu s©u. - XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp më réng quan hÖ kinh doanh víi c¸c b¹n hµng trong vµ ngoµi n­íc, trªn c¬ së c¶ hai bªn cïng cã lîi. V× vËy ®· gióp cho doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng t¨ng ®­îc doanh sè, lîi nhuËn mµ ®ång thêi chia sÎ ®­îc rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. - XuÊt khÈu t¹o ra vÞ thÕ míi cho DNKDXK trªn thÞ tr­êng trong n­íc vµ c¶ quèc tÕ. 3. C¸c h×nh thøc xuÊt khÈu chñ yÕu hiÖn nay XuÊt khÈu kh«ng ph¶i lµ hµnh vi mua b¸n ®¬n lÎ mµ lµ c¶ hÖ thèng c¸c quan hÖ bu«n b¸n, ®Çu t­ trong n­íc ra bªn ngoµi nh»m môc ®Ých ®Èy m¹nh s¶n xuÊt hµng ho¸, chuyÓn ®æi kinh tÕ cho phï hîp vµ tõng b­íc n©ng cao møc sèng cña ng­êi d©n. HiÖn nay, tuú ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh cô thÓ cña mçi n­íc, mçi chñ thÓ trong giao dÞch th­¬ng m¹i quèc tÕ, ng­êi ta lùa chän c¸c ph­¬ng thøc xuÊt khÈu kh¸c nhau, ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng nµy cã hiÖu qu¶. Song c¸c h×nh thøc xuÊt khÈu ®­îc ¸p dông phæ biÕn lµ: · XuÊt khÈu trùc tiÕp XuÊt khÈu trùc tiÕp lµ viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ dÞch vô mµ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra hoÆc thu mua tõ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong n­íc, sau ®ã xuÊt khÈu nh÷ng s¶n phÈm ®ã ra n­íc ngoµi th«ng qua c¸c tæ chøc cña m×nh. H×nh thøc xuÊt khÈu trùc tiÕp cã ­u ®iÓm lµ lîi nhuËn thu ®­îc cña c¸c ®¬n vÞ kinh doanh th­êng cao h¬n so víi c¸c h×nh thøc kh¸c. Víi vai trß lµ ng­êi b¸n hµng trùc tiÕp, doanh nghiÖp cã thÓ n©ng cao uy tÝn cña m×nh th«ng qua quy c¸ch vµ phÈm chÊt hµng ho¸, tiÕp cËn trùc tiÕp víi thÞ tr­êng vµ n¾m b¾t ®­îc nhu cÇu thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng. Tuy nhiªn, h×nh thøc nµy ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã mét l­îng vèn øng tr­íc kh¸ lín ®Ó s¶n xuÊt, thu mua hoÆc cã thÓ gÆp rÊt nhiÒu rñi ro nh­: kh«ng thu môa ®­îc hµng, bÞ thanh to¸n chËm hay do thay ®æi tû gi¸… · XuÊt khÈu gia c«ng uû th¸c Lµ h×nh thøc xuÊt khÈu ®­îc ¸p dông trong tr­êng hîp mét doanh nghiÖp cã hµng ho¸ muèn xuÊt khÈu, nh­ng v× doanh nghiÖp kh«ng ®­îc phÐp tham gia trùc tiÕp vµo ho¹t ®éng xuÊt khÈu hoÆc kh«ng cã ®iÒu kiÖn tham gia. Khi ®ã hä sÏ uû th¸c cho doanh nghiÖp kinh doanh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu lµm nhiÖm vô xuÊt khÈu cho m×nh. Bªn uû th¸c sÏ thu phÝ uû th¸c. Theo h×nh thøc nµy, quan hÖ gi÷a ng­êi b¸n vµ ng­êi mua ®­îc th«ng qua ng­êi thø ba gäi lµ trung gian. H×nh thøc nµy ®­îc sö dông trong c¸c tr­êng hîp cÇn thiÕt nh­: x©m nhËp thÞ tr­êng míi hay ®­a ra thÞ tr­êng mét lo¹i s¶n phÈm míi. Cã ­u ®iÓm lµ kh«ng cÇn bá vèn vµo kinh doanh nh­ng vÉn thu ®­îc lîi nhuËn, Ýt rñi ro, viÖc thanh to¸n ®­îc ®¶m b¶o v× ®Çu ra ch¾c ch¾n. Song nã còng ®ßi hái rÊt nhiÒu thñ tôc xuÊt vµ nhËp khÈu, do ®ã ®Ó thùc hiÖn tèt h×nh thøc nµy c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã nh÷ng c¸n bé kinh doanh cã kinh nghiÖm vÒ nghiÖp vô nhËp khÈu. · Bu«n b¸n ®èi l­u ( hµng ®æi hµng ) Bu«n b¸n ®èi l­u lµ h×nh thøc giao dÞch mµ trong ®ã ho¹t ®éng xuÊt khÈu kÕt hîp chÆt chÏ víi ho¹t ®éng nhËp khÈu, ng­êi b¸n ®ång thêi lµ ng­êi mua, l­îng hµng trao ®æi cã gi¸ trÞ t­¬ng ®­¬ng víi gi¸ trÞ l« hµng ®· xuÊt. ë ®©y, môc ®Ých xuÊt khÈu kh«ng nh»m thu vÒ mét kho¶n ngo¹i tÖ mµ nh»m thu vÒ mét l­îng hµng ho¸ cã gi¸ trÞ b»ng l« hµng xuÊt. Cã nhiÒu h×nh thøc bu«n b¸n ®èi l­u: hµng ®æi hµng ( phæ biÕn ), trao ®æi bï trõ, chuyÓn giao nghÜa vô… · Gia c«ng xuÊt khÈu Gia c«ng xuÊt khÈu lµ ph­¬ng thøc kinh doanh, trong ®ã mét bªn ( bªn nhËn gia c«ng ) nhËp khÈu nguyªn liÖu hoÆc b¸n thµnh phÈm cña bªn kia ( bªn ®Æt gia c«ng ), ®Ó chÕ t¹o ra thµnh phÈm giao l¹i cho bªn ®Æt gia c«ng vµ nhËn thï lao gäi lµ phÝ gia c«ng. H×nh thøc nµy ¸p dông trong tr­êng hîp c¸c doanh nghiÖp nhËn gia c«ng thiÕu vèn s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc thiÕu kinh nghiÖm. §©y lµ h×nh thøc ®­îc ¸p dông phæ biÕn ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn cã nguån nh©n lùc dåi dµo. · XuÊt khÈu theo nghÞ ®Þnh th­ §©y lµ h×nh thøc xuÊt khÈu hµng ho¸ ( th­êng lµ tr¶ nî ) ®­îc ký theo nghÞ ®Þnh th­ gi÷a hai chÝnh phñ. XuÊt khÈu theo h×nh thøc nµy cã ­u ®·i nh­: kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh, rñi ro thÊp… · XuÊt khÈu t¹i chç §©y lµ h×nh thøc míi nh­ng nã ®· thÓ hiÖn ®­îc nhiÒu ­u ®iÓm, tiÖn Ých cña m×nh. §Æc ®iÓm cña h×nh thøc nµy lµ hµng ho¸ kh«ng b¾t buéc ph¶i v­ît qua biªn giíi quèc gia ®Ó ®Õn tay kh¸ch hµng. Do vËy kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i cã hîp ®ång phô trî nh­: hîp ®ång vËn t¶i, b¶o hiÓm… ChÝnh v× vËy sÏ gi¶m ®­îc chi phÝ vËn chuyÓn còng nh­ c¸c phÝ tæn kh¸c cã liªn quan, ®ång thêi h¹n chÕ ®­îc mäi rñi ro th­êng cã. · T¹m nhËp t¸i xuÊt Néi dung chÝnh cña h×nh thøc nµy lµ xuÊt khÈu nh÷ng hµng ho¸ ®· nhËp tr­íc ®©y vµ ch­a tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng chÕ biÕn. Môc ®Ých cña h×nh thøc nµy lµ thu vÒ mét l­îng ngo¹i tÖ lín h¬n so víi sè b¸n ra ban ®Çu. Hµng ho¸ cã thÓ ®i tõ n­íc xuÊt khÈu tíi n­íc t¸i xuÊt khÈu, råi tõ n­íc t¸i xuÊt khÈu sang n­íc nhËp khÈu. N­íc t¸i xuÊt khÈu sÏ thu tiÒn cña n­íc nhËp khÈu vµ tr¶ tiÒn cho n­íc xuÊt khÈu. II. Néi dung cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ë c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt khÈu n«ng s¶n 1. Nghiªn cøu thÞ tr­êng Nghiªn cøu thÞ tr­êng lµ kh©u hÕt søc quan träng ®èi víi mäi doanh nghiÖp. Riªng ®èi víi doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n th× viÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng lµ qu¸ tr×nh thu thËp th«ng tin, sè liÖu vÒ mÆt hµng n«ng s¶n tõ ®ã cã thÓ rót ra kÕt luËn vÒ xu h­íng vËn ®éng cña thÞ tr­êng n«ng s¶n. §iÒu ®ã sÏ gióp cho c¸c nhµ qu¶n lý ®­a ra nh÷ng nhËn ®Þnh ®óng ®¾n ®Ó lËp kÕ ho¹ch kinh doanh cho mÆt hµng nµy. Néi dung chÝnh cña nghiªn cøu thÞ tr­êng vÒ mÆt hµng n«ng s¶n lµ xem xÐt kh¶ n¨ng x©m nhËp vµ më réng thÞ tr­êng. §Ó thùc hiÖn nghiªn cøu thÞ tr­êng, c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n ®Òu nghiªn cøu tõ c¸c c«ng viÖc sau: - Nghiªn cøu cung: Tr­íc hÕt ph¶i n¾m ®­îc t×nh h×nh chung, ®ã lµ toµn bé khèi l­îng hµng hãa n«ng s¶n ®·, ®ang vµ cã kh¶ n¨ng b¸n trªn thÞ tr­êng. - Nghiªn cøu cÇu: V× n«ng s¶n lµ mÆt hµng thiÕt yÕu vµ cã søc c¹nh tranh, nªn cÇn nghiªn cøu tõ nh÷ng thÞ tr­êng vÒ hµng hãa n«ng s¶n ®ang b¸n trªn thÞ tr­êng mµ x¸c ®Þnh xem mÆt hµng n«ng s¶n nµo cã thÓ th­¬ng m¹i ho¸ ®­îc. - Ph©n tÝch nh÷ng ®iÒu kiÖn cña thÞ tr­êng. - Nghiªn cøu vÒ gi¸ c¶. - Nghiªn cøu vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh. 2. T¹o nguån mua hµng xuÊt khÈu cña DNKDXK Nguån hµng xuÊt khÈu lµ toµn bé hµng hãa cña mét c«ng ty, mét ®Þa ph­¬ng, mét vïng hoÆc toµn bé ®Êt n­íc cã kh¶ n¨ng vµ ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn xuÊt khÈu ®­îc ®Þnh nghÜa lµ nguån hµng xuÊt khÈu ®¶m b¶o yªu cÇu vÒ chÊt l­îng quèc tÕ. T¹o nguån hµng cho xuÊt khÈu lµ toµn bé nh÷ng ho¹t ®éng tõ ®Çu t­ s¶n xuÊt, kinh doanh ®Õn c¸c nghiÖp vô nghiªn cøu thÞ tr­êng, ký kÕt hîp ®ång, thùc hiÖn hîp ®ång, vËn chuyÓn b¶o qu¶n, s¬ chÕ ph©n lo¹i nh»m t¹o ra n«ng s¶n hµng ho¸ cã ®Çy ®ñ tiªu chuÈn cÇn thiÕt cho xuÊt khÈu. Nh­ vËy c«ng t¸c t¹o nguån hµng cho xuÊt khÈu cã thÓ chia lµm hai lo¹i ho¹t ®éng chÝnh lµ: + Ho¹t ®éng s¶n xuÊt n«ng s¶n hµng ho¸ cho xuÊt khÈu. + Ho¹t ®éng nghiÖp vô phôc vô c«ng t¸c t¹o nguån hµng cho xuÊt khÈu. Thu mua t¹o nguån hµng n«ng s¶n cho xuÊt khÈu lµ mét hÖ thèng nghiÖp vô trong kinh doanh mua b¸n trao ®æi n«ng s¶n hµng ho¸ nh»m t¹o ra nguån hµng cho xuÊt khÈu. C«ng t¸c nµy cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn chÊt l­îng, gi¸ c¶ cña hµng xuÊt khÈu vµ tiÕn ®é giao hµng ®Õn viÖc thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu, uy tÝn cña doanh nghiÖp vµ hiÖu qu¶ kinh doanh. Th«ng qua hÖ thèng c¸c ®¹i lý, c¸c m«i giíi, ng­êi thu gom… ®Ó thu mua hµng phôc vô cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu, c¸c doanh nghiÖp n«ng nghiÖp chñ ®éng vµ æn ®Þnh ®­îc nguån hµng xuÊt khÈu lµ mét trong nh÷ng chiÕn l­îc cña doanh nghiÖp n«ng nghiÖp, nhÊt lµ trong t×nh h×nh hiÖn nay khi c¹nh tranh ®ang diÔn ra gay g¾t. 3. Giao dÞch, ®µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång 3.1 C¸c h×nh thøc giao dÞch C¨n cø vµo mÆt hµng dù ®Þnh xuÊt khÈu, ®èi t­îng, thêi gian giao dÞch vµ n¨ng lùc ng­êi tiÕn hµnh giao dÞch mµ doanh nghiÖp chän ph­¬ng thøc giao dÞch cho phï hîp, th«ng th­êng cã c¸c h×nh thøc giao dÞch sau: - Giao dÞch trùc tiÕp: Lµ viÖc gÆp gì trùc tiÕp gi÷a hai bªn ®Ó trao ®æi vÒ ®iÒu kiÖn giao dÞch, vÒ nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn viÖc ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång mua b¸n. §©y lµ h×nh thøc ®µm ph¸n ®Æc biÖt quan träng. H×nh thøc ®µm ph¸n nµy ®Èy nhanh tèc ®é gi¶i quyÕt mäi vÊn ®Ò gi÷a hai bªn mµ nhiÒu khi lµ lèi tho¸t cho nh÷ng ®µm ph¸n b»ng th­ hoÆc b»ng ®iÖn tho¹i ®· kÐo dµi qu¸ l©u mµ kh«ng cã kÕt qu¶. - Giao dÞch qua th­ tÝn: Ngµy nay viÖc sö dông h×nh thøc nµy vÉn lµ phæ biÕn ®Ó giao dÞch gi÷a c¸c nhµ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. Nh÷ng cuéc tiÕp xóc ban ®Çu th­êng qua th­ tÝn. Ngay c¶ sau khi hai bªn ®· cã ®iÒu kiÖn gÆp gì trùc tiÕp th× viÖc duy tr× quan hÖ còng ph¶i qua th­ tÝn. - Giao dÞch qua ®iÖn tho¹i: ViÖc giao dÞch qua ®iÖn tho¹i gióp nhµ kinh doanh ®µm ph¸n mét c¸ch khÈn tr­¬ng, ®óng thêi c¬ cÇn thiÕt. Trao ®æi qua ®iÖn tho¹i lµ trao ®æi b»ng miÖng, kh«ng cã g× lµm b»ng chøng cho nh÷ng tho¶ thuËn, quyÕt ®Þnh trong trao ®æi. Bëi vËy, h×nh thøc nµy chØ nªn dïng trong tr­êng hîp chØ cßn chê x¸c nhËn chi tiÕt sau khi trao ®æi b»ng ®iÖn tho¹i cÇn cã th­ x¸c nhËn néi dung ®µm ph¸n. 3.2 §µm ph¸n vµ nghÖ thuËt ®µm ph¸n §µm ph¸n trong kinh doanh ë bÊt cø lo¹i h×nh nµo ®Òu lµ mét nghÖ thuËt. Trong kinh doanh hîp t¸c lµm ¨n víi n­íc ngoµi, c¸c chñ thÓ ®µm ph¸n tõ c¸c quèc gia kh¸c nhau, víi ng«n ng÷ vµ tËp qu¸n trong kinh doanh còng kh¸c nhau lµm cho viÖc ®µm ph¸n còng trë nªn phøc t¹p h¬n. Qu¸ tr×nh ®µm ph¸n vÒ c¸c ®iÒu kiÖn cña c¸c hîp ®ång ngo¹i th­¬ng lµ c¬ së ®Ó ®i ®Õn ký kÕt hîp ®ång. Bªn c¹nh ®ã nh÷ng tranh chÊp trong th­¬ng m¹i quèc tÕ còng ®ßi hái chi phÝ cao… ChÝnh v× vËy, ®µm ph¸n trong kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cµng ®ßi hái ph¶i kinh tÕ, ph¶i biÕt ¸p dông mét c¸ch khÐo lÐo nghÖ thuËt ®µm ph¸n th× míi nhanh chãng ®¹t ®­îc thµnh c«ng nh­ mong muèn. Khi tiÕn hµnh ®µm ph¸n cÇn chó ý c¸c b­íc sau: - Chµo hµng: ®©y lµ viÖc nhµ kinh doanh thÓ hiÖn râ ý ®Þnh b¸n hµng cña m×nh, vµ còng lµ lêi ®Ò nghÞ ký hîp ®ång mua b¸n. - Hoµn gi¸: khi ng­êi mua nhËn ®­îc ®¬n chµo hµng nh­ng kh«ng chÊp nhËn hoµn toµn ®¬n chµo hµng mµ ®­a ra mét lêi ®Ò nghÞ kh¸c th× lêi ®Ò nghÞ nµy ®­îc gäi lµ hoµn gi¸. - X¸c nhËn: sau khi hai bªn tho¶ thuËn víi nhau vÒ ®iÒu kiÖn giao dÞch, cã thÓ ghi l¹i tÊt c¶ c¸c tho¶ thuËn göi cho bªn kia, ®ã lµ v¨n kiÖn cã ch÷ ký cña hai bªn. 3.3 Ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu VÒ thùc chÊt, hîp ®ång xuÊt khÈu lµ nh÷ng tho¶ thuËn vÒ c¸c ®iÒu kiÖn mua b¸n hµng ho¸, khèi l­îng hµng, chÊt l­îng hµng, gi¸ c¶, ®iÒu kiÖn, giao nhËn, c¸c diÒu kiÖn thanh to¸n… gi÷a doanh nghiÖp tham gia xuÊt khÈu vµ c¸c b¹n hµng. Nh÷ng tho¶ thuËn nµy ®­îc thÓ hiÖn trong c¸c h×nh thøc v¨n b¶n hîp ®ång nhÊt ®Þnh. VÒ mÆt ph¸p lý, hîp ®ång xuÊt khÈu lµ c¨n cø ph¸p luËt rµng buéc c¸c bªn ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô cña m×nh còng nh­ ®­îc h­ëng nh÷ng quyÒn lîi nhÊt ®Þnh. ChÝnh v× vËy khi ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu, doanh nghiÖp ph¶i xem xÐt l¹i c¸c kho¶n tho¶ thuËn tr­íc khi ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu. C¸c ®iÒu kho¶n b¾t buéc cña hîp ®ång: - §iÒu kho¶n 1: tªn hµng, quy c¸ch phÈm chÊt, sè l­îng, bao b×, ký m· hiÖu. - §iÒu kho¶n 2: gi¸ c¶, tæng gi¸ trÞ. - §iÒu kho¶n 3: thêi gian, ®Þa ®iÓm vµ ph­¬ng tiÖn giao hµng. - §iÒu kho¶n 4: gi¸m ®Þnh hµng ho¸. - §iÒu kho¶n 5: ®iÒu kiÖn xÕp hµng vµ th­ëng ph¹t. - §iÒu kho¶n 6: nh÷ng chøng tõ cÇn thiÕt cho l« hµng xuÊt khÈu. - §iÒu kho¶n 7: thanh to¸n. - §iÒu kho¶n 8: tr¸ch nhiÖm cña c¸c bªn khi vi ph¹m hîp ®ång. - §iÒu kho¶n 9: thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp hîp ®ång. - §iÒu kho¶n 10: hiÖu lùc cña hîp ®ång. Tr­íc khi ký kÕt mét hîp ®ång, cÇn chó ý ®Õn c¸c ®iÓm sau: + Hîp ®ång cÇn tr×nh bµy râ rµng, s¸ng sña, ph¶n ¸nh ®óng néi dung ®· tho¶ thuËn, kh«ng ®Ó t×nh tr¹ng mËp mê cã thÓ suy luËn nhiÒu c¸ch kh¸c nhau. + Hîp ®ång cÇn ®Ò cËp ®Çy ®ñ mäi vÊn ®Ò, tr¸nh viÖc ph¶i ¸p dông tËp qu¸n ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò bªn kia ®Ò cËp ®Õn. C¸c ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång ph¶i tu©n thñ ®óng luËt ph¸p quèc tÕ còng nh­ luËt ph¸p cña c¸c bªn tham gia ký kÕt. + Ng­êi tham gia ký kÕt ph¶i lµ ng­êi cã ®ñ thÈm quyÒn chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ néi dung ®· ký. + Ng«n ng÷ trong hîp ®ång lµ ng«n ng÷ phæ biÕn mµ hai bªn ®Òu th«ng th¹o. 4. Thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu Sau khi ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu hµng ho¸ víi kh¸ch hµng, mçi mét doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm, néi dung vµ tr×nh tù c«ng viÖc ph¶i lµm, cè g¾ng kh«ng ®Ó x¶y ra nh÷ng sai sãt, thiÖt h¹i ®¸ng tiÕc, h¹n chÕ tèi ®a nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra. Th«ng th­êng thùc hiÖn mét hîp ®ång xuÊt khÈu bao gåm c¸c b­íc sau: Thuª tµu Xin giÊy phÐp xuÊt khÈu Ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu KiÓm tra L/C ChuÈn bÞ hµng ho¸ KhiÕu n¹i víi träng tµi KiÓm nghiÖm hµng ho¸ Lµm thñ tôc h¶i quan Giao hµng lªn tµu Mua b¶o hiÓm Lµm thñ tôc thanh to¸n §©y lµ tr×nh tù nh÷ng c«ng viÖc chung nhÊt, cÇn tiÕn hµnh ®Ó thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu, tuy nhiªn trªn thùc tÕ tuú theo tho¶ thuËn gi÷a hai bªn trong hîp d«ng cã thÓ bá qua mét sè c«ng ®o¹n. III. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp 1. C¸c nh©n tè thuéc bªn ngoµi doanh nghiÖp 1.1. C¸c nh©n tè tù nhiªn §èi víi ho¹t ®éng n«ng nghiÖp th× yÕu tè ®iÒu kiÖn tù nhiªn ®­îc coi lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc ph¸t triÓn cña lÜnh vùc n«ng nghiÖp, vÒ sè l­îng , chÊt l­îng, tÝnh kÞp thêi cña n«ng s¶n hµng ho¸… dÉn ®Õn ¶nh h­ëng rÊt lín tíi viÖc xuÊt khÈu cña n«ng nghiÖp. ViÖt Nam cã ®iÒu kiÖn khÝ hËu vµ sinh th¸i kh¸ phong phó, ®a d¹ng, mçi vïng miÒn cã mét lîi thÕ riªng trong viÖc s¶n xuÊt hµng n«ng s¶n. §Æc biÖt nhiÒu vïng cã ®Êt ®ai, khÝ hËu ®Æc thï cho phÐp ph¸t triÓn mét sè lo¹i c©y ®Æc s¶n, cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu cao. §iÒu ®ã ®· t¹o cho n«ng s¶n ViÖt Nam cã n¨ng suÊt cao, cã nh÷ng ®Æc tr­ng vÒ chÊt l­îng tù nhiªn , vÒ h­¬ng vÞ nh­: vïng ®ång b»ng s«ng Hång vµ ®ång b»ng s«ng Cöu Long ®­îc ®¸nh gi¸ lµ cã ®é ph× nhiªu cho phÐp s¶n xuÊt quanh n¨m vµ thÝch hîp víi nhiÒu lo¹i gièng lóa cao s¶n, ®Æc chñng; vïng T©y Nguyªn vµ §«ng Nam Bé cho phÐp s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i n«ng s¶n mang l¹i hiÖu qu¶ cao nh­: cµ phª, cao su, ®iÒu, tiªu... 1.2. C«ng cô chÝnh s¸ch vÜ m« C¸c n­íc kh¸c nhau th­êng cã chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i kh¸c nhau, thÓ hiÖn ý chÝ vµ môc tiªu cña Nhµ n­íc trong viÖc can thiÖp vµ ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i quèc tÕ cã liªn quan ®Õn nÒn kinh tÕ quèc d©n. §Ó nÒn kinh tÕ quèc d©n vËn hµnh mét c¸ch cã hiÖu qu¶ th× nh÷ng chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i thÝch hîp thùc sù cÇn thiÕt. Trong lÜnh vùc xuÊt khÈu, nh÷ng c«ng cô chÝnh s¸ch chñ yÕu th­êng ®­îc Nhµ n­íc sö dông ®Ó ®iÒu tiÕt vµ qu¶n lý ho¹t ®éng nµy lµ: a. ThuÕ quan: ThuÕ quan lµ lo¹i thuÕ ®¸nh vµo tõng ®¬n vÞ hµng xuÊt khÈu. ViÖc ®¸nh thuÕ ®­îc chÝnh phñ ban hµnh nh»m qu¶n lý ho¹t ®éng xuÊt khÈu theo chiÒu h­íng cã lîi cho quèc gia m×nh, ®ång thêi më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi víi n­íc ngoµi. ViÖc ®¸nh thuÕ xuÊt khÈu lµm t¨ng t­¬ng ®èi møc gi¸ c¶ hµng xuÊt khÈu so víi møc gi¸ quèc tÕ nªn ®em l¹i bÊt lîi cho s¶n xuÊt kinh doanh trong n­íc. Nh×n chung, c«ng cô nµy chØ ®­îc c¸c n­íc ¸p dông víi sè Ýt mÆt hµng bæ sung cho nguån thu ng©n s¸ch Nhµ n­íc. b. C«ng cô phi thuÕ quan ( h¹n ng¹ch xuÊt khÈu ) H¹n ng¹ch ®­îc hiÓu nh­ quy ®Þnh cña Nhµ n­íc vÒ sè l­îng cao nhÊt cña mét mÆt hµng hay nhãm mÆt hµng ®­îc phÐp xuÊt khÈu, nhËp khÈu tõ mét thÞ tr­êng néi ®Þa trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh th«ng qua c¸c h×nh thøc cÊp giÊy phÐp. Môc ®Ých cña chÝnh phñ khi sö dông biÖn ph¸p nµy lµ nh»m môc ®Ých qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶ vµ ®iÒu chØnh lo¹i hµng ho¸ xuÊt khÈu. H¬n ._.thÕ n÷a, cã thÓ b¶o hé nÒn kinh tÕ trong n­íc, b¶o vÖ tµi nguyªn, c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n… c. Tû gi¸ vµ c¸c chÝnh s¸ch ®ßn bÈy cã liªn quan nh»m khuyÕn khÝch xuÊt khÈu §©y lµ nh©n tè ¶nh h­ëng s©u s¾c ®Õn quy m« vµ c¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu. Mét chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i thuËn lîi cho xuÊt khÈu lµ chÝnh s¸ch duy tr× t­¬ng ®èi æn ®Þnh vµ t­¬ng ®èi thÊp. Kinh nghiÖm cña c¸c n­íc ®ang thùc hiÖn chiÕn l­îc h­íng vÒ xuÊt khÈu lµ ph¶i ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i th­êng kú ®Ó ®¹t ®­îc møc tû gi¸ c©n b»ng trªn thÞ tr­êng, ®ång thêi duy tr× møc tû gi¸ t­¬ng quan víi chi phÝ vµ gi¸ c¶ trong n­íc. Ngoµi ra chÝnh s¸ch trî cÊp, trî gi¸… còng cã t¸c dông thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu. d. C¸c chÝnh s¸ch ®èi víi c¸n c©n th­¬ng m¹i §ã lµ c«ng viÖc gi÷ cho tû lÖ xuÊt khÈu t­¬ng ®èi c©n b»ng, nh­ng kh«ng ph¶i lµ viÖc h¹n chÕ nhËp khÈu, cÊm nhËp khÈu hay vay vèn ®Ó gi÷ cho c¸n c©n thanh to¸n c©n b»ng, ®ã lµ sù c©n b»ng tiªu cùc. VÊn ®Ò ®Æt ra ë ®©y lµ khuyÕn khÝch viÖc s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, chó träng ®Õn mÆt hµng chñ lùc. 1.3. C¸c quan hÖ quèc tÕ vµ chÝnh trÞ quèc tÕ HiÖn nay víi xu h­íng toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ, nhiÒu liªn minh kinh tÕ ë c¸c møc ®é kh¸c nhau ®· ®­îc h×nh thµnh, nhiÒu hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i song ph­¬ng, ®a ph­¬ng gi÷a c¸c khèi kinh tÕ ®ang ®­îc ký kÕt víi môc tiªu gi¶m bít thuÕ quan gi÷a c¸c n­íc tham gia, gi¶m gi¸ c¶, thóc ®Èy ho¹t ®éng th­¬ng m¹i trong khu vùc vµ trªn toµn thÕ giíi. §Ó cã ®­îc mét thÞ tr­êng réng lín, Nhµ n­íc còng nh­ c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu cÇn th¾t chÆt h¬n n÷a c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ s½n cã, tham gia vµo c¸c liªn minh, c¸c hiÖp héi ®Ó nhËn ®­îc sù ñng hé cña quèc tÕ ®ång thêi t×m kiÕm thªm ®èi t¸c vµ thÞ tr­êng míi. 1.4. C¸c yÕu tè khoa häc c«ng nghÖ Víi sù ph¸t triÓn nh­ vò b·o cña khoa häc c«ng nghÖ kü thuËt trong thêi gian qua, nhiÒu c«ng nghÖ tiªn tiÕn ®· ra ®êi t¹o ra nhiÒu c¬ héi nh­ng còng g©y ra nhiÒu nguy c¬ ®èi víi tÊt c¶ c¸c ngµnh s¶n xuÊt. HiÖn nay, ë ViÖt Nam cã nhËp khÈu mét sè d©y chuyÒn s¶n xuÊt tiªn tiÕn trªn thÕ giíi cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt n«ng s¶n. Quy m« s¶n xuÊt ®· ®¹t ®­îc c«ng suÊt lín, s¶n l­îng vµ chÊt l­îng t­¬ng ®èi cao, s¶n phÈm ®a d¹ng vµ phong phó, t¹o hiÖu qu¶ trong c«ng t¸c b¶o qu¶n vµ chuyªn chë hµng xuÊt khÈu… Tuy nhiªn, c«ng nghÖ cña chóng ta vÉn cßn l¹c hËu so víi khu vùc vµ thÕ giíi, do ®ã chÊt l­îng s¶n phÈm lµm ra ch­a thùc sù ®¸p øng ®­îc nhu cÇu, mµ nÕu cã th× l¹i yÕu vÒ tèc ®é quy m« s¶n xuÊt dÉn ®Õn viÖc ®¸p øng nh÷ng ®¬n ®Æt hµng lín rÊt khã kh¨n. Tõ ®ã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm kÐm, lµm ¶nh h­ëng ®Õn viÖc xuÊt khÈu. 2. C¸c nh©n tè thuéc bªn trong doanh nghiÖp §èi víi mçi doanh nghiÖp, néi lùc lµ hÕt søc quan träng, nã lµ nh÷ng yÕu tè tiªn quyÕt cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp. YÕu tè bªn trong doanh nghiÖp chÝnh lµ nh÷ng yÕu tè thuéc vÒ tiÒm lùc cña doanh nghiÖp. Mét doanh nghiÖp lµm ¨n giái lµ doanh nghiÖp biÕt ph¸t huy thÕ m¹nh cña m×nh tõ nh÷ng tiÒm lùc s½n cã vµ h¹n chÕ tèi ®a nh÷ng ®iÓm yÕu cña m×nh, ®Ó cã thÓ ®øng v÷ng trong c¹nh tranh vµ cã thÓ t¨ng ®­îc vÞ thÕ cña m×nh trªn th­¬ng tr­êng. C¸c yÕu tè thuéc m«i tr­êng bªn trong doanh nghiÖp bao gåm: 2.1. Vèn Lµ ®iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ, kh«ng thÓ thiÕu ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña mäi ngµnh. Lµ yÕu tè quan träng thÓ hiÖn n¨ng lùc s¶n xuÊt cña mçi doanh nghiÖp. 2.2. Con ng­êi Lµ mét yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu, vµ lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. ChÝnh con ng­êi ®· tham gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Ó t¹o ra s¶n phÈm hµng ho¸ cho x· héi. Khi xem xÐt ®éi ngò lao ®éng kh«ng chØ xÐt vÒ mÆt c¬ cÊu sè l­îng lao ®éng mµ cßn ph¶i xem xÐt tíi chÊt l­îng vµ tr×nh ®é cña ng­êi lao ®éng. Ch¨m lo ®Õn viÖc ®µo t¹o, båi d­ìng vµ n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n cña ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp lµ nhiÖm vô vµ môc tiªu hµng ®Çu cña c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay. 2.3. Nguån hµng vµ møc ®é tin cËy cña nguån cung cÊp Nguån hµng gãp phÇn kh«ng nhá trong viÖc thu mua nguyªn liÖu vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. Nguån hµng ph¶i æn ®Þnh, ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn vÒ m«i tr­êng, sinh th¸i… Møc ®é tin cËy lµ ®iÒu kh«ng thÓ thiÕu, nguån cung cÊp cã tin cËy th× viÖc giao dÞch míi l©u dµi, c¸c nhµ doanh nhiÖp míi yªn t©m ®Çu t­ trang thiÕt bÞ, mÆt hµng vµ chñng lo¹i hµng ho¸ kinh doanh… C¸c doanh nghiÖp ph¶i th­êng xuyªn theo dâi kÕt hîp víi ®Þa ph­¬ng n¬i nguån cung cÊp ®Ó viÖc giao dÞch thuËn tiÖn, ®ång thêi lu«n t¹o ®­îc thÕ chñ ®éng trong nh÷ng diÔn biÕn thÞ tr­êng khi khan hiÕm nguån hµng. 2.4. Søc c¹nh tranh vÒ gi¸ Trong kinh doanh gi¸ c¶ ®­îc coi lµ kh©u cuèi cïng vµ thÓ hiÖn kÕt qu¶ cña c¸c kh©u kh¸c. MÆc dï trªn thÕ giíi c¹nh tranh gi¸ c¶ ®· chuyÓn sang c¹nh tranh vÒ chÊt l­îng vµ thêi gian giao hµng. Nh­ng do ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm n«ng s¶n mang tÝnh thêi vô, khi c¹nh tranh th× c¹nh tranh gi¸ c¸c s¶n phÈm nµy vÉn diÕn ra gay g¾t nhÊt, nã ®ãng vai trß ®iÒu chØnh dung l­îng vµ nhÞp ®é tiªu thô cña thÞ tr­êng. T¸c ®éng ®ã cã thÓ dù ®o¸n ®­îc th«ng qua ®é co gi·n cña gi¸. 2.5. ChÊt l­îng s¶n phÈm vµ sù am hiÓu s¶n phÈm. ChÊt l­îng s¶n phÈm lµ yÕu tè mµ ng­êi tiªu dïng rÊt nh¹y c¶m. NÕu doanh nghiÖp cung cÊp nh÷ng s¶n phÈm kÐm chÊt l­îng th× sÏ bÞ ng­êi tiªu dïng tÈy chay, møc tiªu thô gi¶m m¹nh võa ¶nh h­ëng ®Õn uy tÝn, ®é tin cËy cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng. ChÊt l­îng hµng ho¸ kh«ng chØ thu hót kh¸ch hµng, lµm t¨ng khèi l­îng tiªu thô mµ cßn lµ ®iÒu kiÖn ®Ó doanh nghiÖp cã thÓ n©ng gi¸ mét c¸ch hîp lý mµ vÉn ®¶m b¶o uy tÝn. ViÖc ®¶m b¶o chÊt l­îng mang tÝnh l©u dµi víi ph­¬ng ch©m “tr­íc sau nh­ mét” cã ý nghÜa lín ®èi víi doanh nghiÖp, nã sÏ t¹o lßng tin kh¸ch hµng ®èi víi doanh nghiÖp. 2.6. HiÖu qu¶ b¸n hµng vµ ®Þa bµn ho¹t ®éng. §èi víi c¸c doanh nghiÖp th× tiªu thô hµng ho¸ cã ý nghÜa “sèng cßn”. Khi s¶n phÈm cña doanh nghiÖp ®­îc tiªu thô trªn thÞ tr­êng, tøc lµ nã ®­îc ng­êi tiªu dïng chÊp nhËn ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu. Nh­ vËy doanh nghiÖp sÏ cã møc tiªu thô tèt, cã doanh thu, lîi nhuËn th× hiÖu qu¶ kinh doanh sÏ cao. CÇn ph¶i tæ chøc m¹ng l­íi tiªu thô hîp lý, xuyªn suèt gãp phÇn ®Èy m¹nh, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. C¸c yÕu tè nãi trªn cã ¶nh h­ëng quyÕt ®Þnh ®Õn kh¶ n¨ng khai th¸c lîi thÕ tõ thÞ tr­êng. NÕu ph¸t huy ®­îc tiÒm n¨ng cña doanh nghiÖp sÏ cho phÐp tËn dông tèi ®a thêi c¬ víi chi phÝ thÊp mang l¹i hiÖu qu¶ kinh doanh cao. CH¦¥NG II X©y dùng hÖ thèng chØ tiªu vµ mét sè ph­¬ng ph¸p thèng kª ph©n tÝch ho¹t ®éng xuÊt khÈu n«ng s¶n I. HÖ thèng chØ tiªu thèng kª nghiªn cøu ho¹t ®éng xuÊt khÈu n«ng s¶n 1. Kh¸i niÖm, vai trß hÖ thèng chØ tiªu thèng kª xuÊt khÈu n«ng s¶n 1.1. Kh¸i niÖm ChØ tiªu thèng kª ph¶n ¸nh l­îng g¾n víi chÊt cña c¸c mÆt, c¸c tÝnh chÊt c¬ b¶n cña hiÖn t­îng sè lín trong ®iÒu kiÖn thêi gian vµ ®Þa ®iÓm cô thÓ. TÝnh chÊt cña c¸c hiÖn t­îng c¸ biÖt ®­îc kh¸i qu¸t ho¸ trong chØ tiªu thèng kª. Do ®ã chØ tiªu ph¶n ¸nh nh÷ng mèi quan hÖ chung cña tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ hoÆc nhãm ®¬n vÞ trong tæng thÓ. ChØ tiªu thèng kª cã hai mÆt: kh¸i niÖm vµ møc ®é. Trong ®ã, kh¸i niÖm cã néi dung lµ ®Þnh nghÜa vµ giíi h¹n vÒ thuéc tÝnh, sè l­îng, thêi gian cña hiÖn t­îng. Cßn møc ®é cã thÓ biÓu hiÖn b»ng c¸c lo¹i thang ®o kh¸c nhau, ph¶n ¸nh quy m« hoÆc c­êng ®é cña hiÖn t­îng. HÖ thèng chØ tiªu thèng kª lµ tËp hîp c¸c chØ tiªu thèng kª cã mèi liªn hÖ h÷u c¬ víi nhau, ph¶n ¸nh c¸c mÆt cña tæng thÓ vµ mèi liªn hÖ gi÷a hiÖn t­îng cÇn nghiªn cøu vµ c¸c hiÖn t­îng kh¸c cã liªn quan. HÖ thèng chØ tiªu xuÊt khÈu n«ng s¶n lµ tËp hîp c¸c chØ tiªu bé phËn ph¶n n¸h quy m« xuÊt khÈu, c¬ cÊu xuÊt khÈu, hiÖu qu¶ xuÊt khÈu… 1.2. Vai trß TÊt c¶ c¸c sù vËt hiÖn t­îng ®Òu n»m trong mèi quan hÖ biÖn chøng víi c¸c sù vËt hiÖn t­îng kh¸c nhau, t¸c ®éng qua l¹i víi nhau. Mét chØ tiªu thèng kª chØ ph¶n ¸nh ®­îc mét mÆt, mét khÝa c¹nh cña vÊn ®Ò. V× vËy, muèn nghiªn cøu mét c¸ch toµn diÖn ta ph¶i x©y dùng ®­îc mét hÖ thèng chØ tiªu thèng kª. XuÊt khÈu n«ng s¶n lµ mét vÊn ®Ò kinh tÕ phøc t¹p, cã ¶nh h­ëng liªn quan bëi nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau. Do ®ã cÇn ph¶i cã mét hÖ thèng chØ tiªu nghiªn cøu mét c¸ch toµn diÖn vµ ®Çy ®ñ nhÊt t×nh h×nh xuÊt khÈu n«ng s¶n. 2. Nguyªn t¾c x©y dùng hÖ thèng chØ tiªu thèng kª xu©t khÈu n«ng s¶n Khi x©y dùng hÖ thèng chØ tiªu cÇn ®¶m b¶o c¸c nguyªn t¾c sau: Thø nhÊt: §¶m b¶o tÝnh h­íng ®Ých. Theo nguyªn t¾c nµy, hÖ thèng chØ tiªu nghiªn cøu ho¹t ®éng xuÊt khÈu n«ng s¶n ph¶i ®¸p øng nhu cÇu th«ng tin cÇn thiÕt phôc vô cho viÖc ®¸nh gi¸, ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu n«ng s¶n. Thø hai: §¶m b¶o tÝnh hÖ thèng. HÖ thèng chØ tiªu thèng kª ph¶i cã kh¶ n¨ng nªu lªn ®­îc mèi liªn hÖ gi÷a c¸c mÆt cña hiÖn t­îng sao cho phï hîp víi môc ®Ých nghiªn cøu. C¸c chØ tiªu nµy võa mang tÝnh chÊt chung cña tæng thÓ, võa mang tÝnh chÊt bé phËn vµ c¸c chØ tiªu nh©n tè nh»m ph¶n ¸nh ®­îc ®Æc ®iÓm ph¸t triÓn cña ngµnh. §¶m b¶o tÝnh hÖ thèng nghÜa lµ ph¶i ®¶m b¶o tÝnh nhÊt qu¸n gi÷a hÖ thèng chØ tiªu tæng thÓ vµ hÖ thèng chØ tiªu bé phËn. §¶m b¶o sù thèng nhÊt vÒ néi dung, ph­¬ng ph¸p vµ ph¹m vi tÝnh cña c¸c chØ tiªu. Thø ba: §¶m b¶o tÝnh kh¶ thi. NghÜa lµ ë tõng doanh nghiÖp, tõng ®Þa ph­¬ng, tõng quèc gia khi x©y dùng hÖ thèng chØ tiªu ph¶i c¨n cø vµo kh¶ n¨ng, nh©n tµi vËt lùc cho phÐp ®Ó cã thÓ tiÕn hµnh thu thËp, tæng hîp c¸c chØ tiªu. §ßi hái ng­êi lËp vµ hoµn thiÖn chØ tiªu ph¶i c©n nh¾c thËt kü l­ìng, x¸c ®Þnh nh÷ng chØ tiªu c¨n b¶n nhÊt, quan träng nhÊt vµ ph¶i ®¶m b¶o c¸c chØ tiªu nµy kh«ng ®­îc tÝnh trïng, vµ sè l­îng kh«ng qu¸ nhiÒu mµ vÉn ®¸p øng ®­îc môc ®Ých nghiªn cøu. Thø t­: §¶m b¶m tÝnh hiÖu qu¶. HÖ thèng chØ tiªu thèng kª ®­îc x©y dùng ph¶i mang ®Çy ®ñ th«ng tin ph¶n ¸nh ®­îc kÕt qu¶ ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Nh÷ng th«ng tin nµy ph¶i ®¹t ®­îc tiªu chuÈn vµ chÊt l­îng nhÊt ®Þnh. TÝnh hiÖu qu¶ ë ®©y bao gåm c¶ hiÖu qu¶ vÒ kinh tÕ vµ hiÖu qu¶ vÒ x· héi, tøc lµ chi phÝ bá ra ®Ó x©y dùng hÖ thèng chØ tiªu thèng kª kh«ng ®­îc lín h¬n kÕt qu¶ thu ®­îc. 3. Nh÷ng quy ®Þnh chung trong c«ng t¸c thèng kª xuÊt khÈu. 3.1 X¸c ®Þnh ph¹m vi xuÊt khÈu. Theo quan ®iÓm SNA th× xuÊt nhËp khÈu lµ quan hÖ trao ®æi, mua b¸n hµng ho¸, dÞch vô gi÷a c¸c ®¬n vÞ th­êng tró vµ ®¬n vÞ kh«ng th­êng tró. Bao gåm: xuÊt nhËp khÈu qua bªn giíi vµ xuÊt nhËp khÈu t¹i chç. Cßn theo quan ®iÓm thèng kª ngo¹i th­¬ng quèc tÕ th× xuÊt nhËp khÈu lµ quan hÖ trao ®æi mua b¸n hµng ho¸, dÞch vô cña mét n­íc víi n­íc ngoµi. HiÓu theo nghÜa nµy th× xuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng b¸n hµng ho¸ cña n­íc ta cho n­íc ngoµi ®ång thêi lµm t¨ng nguån vËt chÊt cho ®Êt n­íc. Nh­ vËy ho¹t ®éng xuÊt khÈu diÔn ra trªn mét ph¹m vi v« cïng réng lín, do vËy c¸c n­íc khi tham gia vµo ho¹t ®éng bu«n b¸n giao dÞch quèc tÕ cÇn ph¶i hiÓu râ vµ tu©n thñ c¸c th«ng ­íc, c¸c qui ®Þnh hiÖn hµnh ®Ó khai th¸c lîi thÕ cña quèc gia, phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ. 3.2 X¸c ®Þnh thêi ®iÓm thèng kª xuÊt khÈu * XuÊt khÈu t¹i chç XuÊt khÈu t¹i chç ®­¬c tÝnh t¹i thêi ®iÓm khi hµng ho¸ mua b¸n xong, chuyÓn quyÒn së h÷u hµng ho¸ tõ ®¬n vÞ c­ d©n th­êng tró sang ®¬n vÞ c­ d©n kh«ng th­êng tró. * XuÊt khÈu qua biªn giíi §­îc tÝnh t¹i thêi ®iÓm hµng ho¸ mua b¸n xong, chuyÓn quyÒn së h÷u tõ ®¬n vÞ th­êng tró sang ®¬n vÞ kh«ng th­êng tró, ®· ®­îc thanh to¸n vµ qua biªn giíi. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®­îc coi lµ hoµn thµnh khi hµng ho¸ ®· ®­îc chuyÓn qua biªn giíi. ViÖc ®¨ng ký xuÊt khÈu theo thêi ®iÓm chuyÓn hµng qua biªn giíi cã ý nghÜa v« cïng quan träng, nã ph¶n ¸nh vµ ®¸nh gi¸ mét c¸ch ®óng, chÝnh x¸c t×nh h×nh xuÊt khÈu trong kú. Hµng xuÊt khÈu qua biªn giíi gåm: xuÊt khÈu qua ®­êng bé, ®­êng biÓn, ®­êng hµng kh«ng. - Khi vËn chuyÓn b»ng ®­êng bé, thêi ®iÓm hµng ®­îc chuyÓn giao qua biªn giíi trïng víi thêi ®iÓm chuyÓn giao tr¸ch nhiÖm vÒ hµng ho¸. ChÕ ®é b¸o c¸o ë n­íc ta qui ®Þnh thêi ®iÓm ®Ó tÝnh: trong tr­êng hîp vËn chuyÓn b»ng « t« lµ hµng ho¸ rêi khái l·nh thæ n­íc ta vµ do h¶i quan cöa khÈu biªn giíi x¸c nhËn. Trong tr­êng hîp vËn chuyÓn b»ng ®­êng s¾t, thêi ®iÓm tÝnh lµ ngµy hµng rêi ga biªn giíi n­íc ta theo x¸c nhËn cña h¶i quan biªn giíi. - Khi vËn chuyÓn b»ng ®­êng biÓn, thêi ®iÓm ®­îc tÝnh theo ngµy ®Çu tÇu chë hµng rêi c¶ng trªn c¬ së vËn ®¬n ®· ®­îc thyÒn tr­ëng ký. - Khi vËn chuyÓn b»ng ®­êng hµng kh«ng, hµng xuÊt khÈu qua biªn giíi theo nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Æc biÖt vµ còng kh«ng cã sù ®¨ng ký nµo ®­îc thùc hiÖn t¹i thêi ®iÓm ®ã. Do ®ã, thêi ®iÓm ®¨ng ký hµng xuÊt khÈu ®­îc thùc hiÖn vµo thêi ®iÓm hµng qua biªn giíi. 3.3 X¸c ®Þnh gi¸ trÞ xuÊt khÈu XuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ ®­îc tÝnh theo gi¸ thùc tÕ hiÖn hµnh. Gi¸ chi tr¶ cho mét lo¹i hµng ho¸ kh«ng chØ phô thuéc vµo chÊt l­îng, mÉu m· mµ cßn phô thuéc vµo n¬i hµng ho¸ ®ã ®­îc trao ®æi. NÕu lµ hµng ho¸ xuÊt khÈu th× ®­îc tÝnh theo gi¸ FOB: Gi¸ FOB = Gi¸ mua hµng + Chi phÝ kh¸c. Trong ®ã, c¸c chi phÝ kh¸c bao gåm l·i vay ng©n hµng, chi phÝ qu¶n lý, thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ doanh thu, chi phÝ l­u th«ng, l·i dù tÝnh. NÕu lµ hµng ho¸ nhËp khÈu th× ®­îc tÝnh theo gi¸ CIF: Gi¸ CIF = Gi¸ FOB + Chi phÝ vËn chuyÓn + PhÝ b¶o hiÓm. Gi¸ CIF ®­îc x¸c ®Þnh khi kh¸ch hµng yªu cÇu hµng ho¸ ph¶i ®­îc vËn chuyÓn vÒ tËn n¬i nhËn hµng. 4. X¸c ®Þnh hÖ thèng chØ tiªu thèng kª nghiªn cøu ho¹t ®éng xuÊt khÈu n«ng s¶n Mét hÖ thèng chØ tiªu ®¸nh gi¸ t×nh h×nh xuÊt khÈu n«ng s¶n hoµn chØnh gåm rÊt nhiÒu chØ tiªu. Tuy nhiªn, tuú thuéc vµo chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña tõng ®¬n vÞ mµ lùa chän hÖ thèng chØ tiªu cho phï hîp. §Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh xuÊt khÈu n«ng s¶n, cã thÓ sö dông 3 nhãm chØ tiªu sau: - Nhãm chØ tiªu quy m« xuÊt khÈu ( quy m« theo ®¬n vÞ hiÖn vËt vµ ®¬n vÞ gi¸ trÞ ). - Nhãm chØ tiªu c¬ cÊu xuÊt khÈu ( c¬ cÊu theo tõng lo¹i n«ng s¶n, c¬ cÊu theo thÞ tr­êng xuÊt khÈu vµ h×nh thøc xuÊt khÈu ). - ChØ tiªu gi¸ xuÊt khÈu b×nh qu©n. 4.1 Nhãm chØ tiªu quy m« xuÊt khÈu §©y lµ nhãm chØ tiªu ph¶n ¸nh toµn bé sè tiÒn mµ ngµnh xuÊt khÈu thu ®­îc do tiªu thô s¶n phÈm. Quy m« xuÊt khÈu lµ chØ tiªu tuyÖt ®èi, thêi kú vµ cã thÓ tÝnh theo ®¬n vÞ hiÖn vËt hoÆc ®¬n vÞ gi¸ trÞ cho tõng doanh, tõng ngµnh vµ toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. * Quy m« xuÊt khÈu tÝnh theo ®¬n vÞ hiÖn vËt: Chñ yÕu ¸p dông víi c¸c hµng ho¸ lµ s¶n phÈm vËt chÊt, cã t¸c dông: - §Ó tÝnh c¸c chØ tiªu gi¸ trÞ xuÊt khÈu. - LËp vµ kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch cña tõng lo¹i s¶n phÈm. - C©n ®èi s¶n xuÊt ( ®Æc biÖt lµ s¶n phÈm n«ng nghiÖp ). * Quy m« xuÊt khÈu t×nh theo ®¬n vÞ gi¸ trÞ: · Quy m« xuÊt khÈu tÝnh theo mÆt hµng Qi = Trong ®ã: Qi _ gi¸ trÞ xuÊt khÈu theo mÆt hµng i. pi _ ®¬n gi¸ cña mÆt hµng i. qi _ l­îng hµng cña mÆt hang i theo møc gi¸ pi. · Quy m« tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu Q = Trong ®ã: Q - tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu. Qi - gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña mÆt hµng i. §©y lµ mét trong nh÷ng chØ tiªu quan träng nhÊt ph¶n ¸nh quy m« xuÊt khÈu cña c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh nãi riªng vµ cña toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n nãi chung, tõ ®ã tÝnh to¸n ®­îc c¸n c©n xuÊt nhËp khÈu ë tõng thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. 4.2 Nhãm chØ tiªu c¬ cÊu xuÊt khÈu Cã hai lo¹i chØ tiªu c¬ cÊu th­êng sö dông lµ: c¬ cÊu theo lo¹i s¶n phÈm xuÊt khÈu vµ c¬ cÊu theo thÞ tr­êng xuÊt khÈu. - C¬ cÊu xuÊt khÈu theo mÆt hµng: d= Trong ®ã: KN _ kim ng¹ch xuÊt khÈu ( theo ®¬n vÞ gi¸ trÞ ) hay khèi l­îng hµng xuÊt khÈu (theo ®¬n vÞ hiÖn vËt) cña mÆt hµng i. KN _ tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu ( theo ®¬n vÞ gi¸ trÞ ) hay tæng khèi l­îng hµng xuÊt khÈu ( theo ®¬n vÞ hiÖn vËt ). ChØ tiªu nµy cho biÕt tõng lo¹i s¶n phÈm i chiÕm tû träng bao nhiªu % trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu. Tõ chØ tiªu nµy ta cã thÓ phÈn tÝch ®­îc sù thay ®æi vµ chuyÓn dÞch cña c¬ cÊu, còng nh­ ph©n tÝch ®­îc sù ¶nh h­ëng cña c¬ cÊu xuÊt khÈu tíi c¸c chØ tiªu cã liªn quan nh­: tèc ®é chu chuyÓn hµng ho¸ b×nh qu©n, tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n, tû suÊt chi phÝ l­u th«ng b×nh qu©n. - C¬ cÊu xuÊt khÈu theo thÞ tr­êng: Theo ®¬n vÞ hiÖn vËt: d= Theo ®¬n vÞ gi¸ trÞ: d= Trong ®ã: d, d_ lµ tû träng xuÊt khÈu ph©n theo n­íc tÝnh theo ®¬n vÞ hiÖn vËt vµ ®¬n vÞ gi¸ trÞ. Q, Q _ lµ l­îng n«ng s¶n xuÊt khÈu (theo ®¬n vÞ hiÖn vËt) hay gi¸ trÞ n«ng s¶n xuÊt khÈu. ChØ tiªu nµy cho biÕt trÞ gi¸ xuÊt khÈu sang mét n­íc trong thÞ tr­êng xuÊt khÈu cña n­íc ta chiÕm bao nhiªu % trong tæng trÞ gi¸ xuÊt khÈu sang c¸c n­íc. Tõ chØ tiªu nµy cho phÐp xem xÐt c¬ cÊu xuÊt khÈu cña n­íc ta sang c¸c n­íc, ®Ó tõ ®ã t×m ra ®©u lµ thÞ tr­êng cÇn ph¸t triÓn, ®©u lµ thÞ tr­êng tiÒm n¨ng cÇn më réng. 4.3 ChØ tiªu gi¸ xuÊt khÈu b×nh qu©n ChØ tiªu gi¸ xuÊt khÈu b×nh qu©n biÓu hiÖn møc ®é ®iÓn h×nh cña gi¸ cho mét nhãm hµng trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh, ®Ó tõ ®ã ®Þnh ra mét møc gi¸ xuÊt khÈu chung cho phï hîp. ChØ tiªu gi¸ xuÊt khÈu b×nh qu©n ®­îc x©y dùng trªn c¬ së x¸c ®Þnh hai chØ tiªu sau: ®¬n gi¸ xuÊt khÈu vµ l­îng hµng xuÊt khÈu. C«ng thøc tÝnh: = Trong ®ã: _ gi¸ xuÊt khÈu b×nh qu©n. p_ ®¬n gi¸ xuÊt khÈu. q_ khèi l­îng xuÊt khÈu. Ph¹m vi ¸p dông: chØ tiªu nµy ®­îc tÝnh to¸n cho tõng ®¬n vÞ hoÆc cho toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n, theo c¸c ®èi t­îng vµ thêi ®iÓm kh¸c nhau. 4.4. ChØ tiªu hiÖu qu¶ ho¹t ®éng xuÊt khÈu ChØ tiªu quan träng nhÊt vÒ hiÖu qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ chØ tiªu hiÖu qu¶ ngo¹i tÖ xuÊt khÈu. ChØ tiªu nµy ®­îc x¸c ®Þnh tõ quan hÖ gi÷a kÕt qu¶ vµ chi phÝ. KÕt qu¶ cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ doanh thu ngo¹i tÖ thu vÒ tõ ho¹t ®éng xuÊt khÈu, cßn chi phÝ lµ tæng c¸c kho¶n chi phÝ ®Ó s¶n xuÊt ra hµng xuÊt khÈu ®ã. C«ng thøc tÝnh: Dx Hx = Zx Trong ®ã: Hx _hiÖu qu¶ ngo¹i tÖ cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Dx _doanh thu ngo¹i tÖ cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Zx _chi phÝ ®Ó s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu (tÝnh b»ng ®ång néi tÖ) . Do vËy, chØ tiªu hiÖu qu¶ ngo¹i tÖ cña xuÊt khÈu chØ râ mét ®¬n vÞ tiÒn tÖ trong n­íc chi ra cho hµng xuÊt khÈu th«ng qua quan hÖ ngo¹i th­¬ng ®em vÒ ®­îc bao nhiªu ®¬n vÞ ngo¹i tÖ. ChØ tiªu nµy chñ yÕu ®­îc tÝnh cho tõng ®¬n vÞ xuÊt khÈu. II. Mét sè ph­¬ng ph¸p thèng kª c¬ b¶n ®­îc vËn dông trong ph©n tÝch ho¹t ®éng xuÊt khÈu n«ng s¶n 1. Ph­¬ng ph¸p ph©n tæ 1.1 Kh¸i niÖm Ph©n tæ thèng kª lµ c¨n cø vµo mét hoÆc mét sè tiªu thøc nµo ®ã ®Ó tiÕn hµnh ph©n chia c¸c ®¬n vÞ thuéc hiÖn t­îng nghiªn cøu thµnh c¸c tæ vµ c¸c tiÓu tæ cã c¸c tÝnh chÊt kh¸c nhau. 1.2 NhiÖm vô - Ph©n chia c¸c lo¹i h×nh kinh tÕ-x· héi cña hiÖn t­îng nghiªn cøu. - BiÓu hiÖn kÕt cÊu cña hiÖn t­îng nghiªn cøu. - BiÓu hiÖn mèi liªn hÖ gi÷a c¸c tiªu thøc. 1.3 ý nghÜa Ph©n tæ thèng kª ®­îc dïng phæ biÕn trong c¸c giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh nghiªn cøu thèng kª. Cô thÓ: - Trong ®iÒu tra thèng kª: ph©n tæ ®­îc dïng trong ®iÒu tra chän mÉu. - Trong tæng hîp thèng kª: ph©n tæ lµ ph­¬ng ph¸p c¬ b¶n ®Ó tæng hîp. - Giai ®o¹n ph©n tÝch thèng kª: ph©n tæ lµ mét trong nh÷ng ph­¬ng ph¸p quan träng cña ph©n tÝch. 1.4 Ph©n lo¹i a/ Ph©n tæ gi¶n ®¬n Lµ h×nh thøc ph©n tæ theo mét tiªu thøc, lµ viÖc c¨n cø vµo mét tiªu thøc nµo ®ã (cã thÓ lµ tiªu thøc sè l­îng hay tiªu thøc thuéc tÝnh) ®Ó ph©n phèi c¸c l­îng biÕn vµo tõng tæ. VËn dông ph­¬ng ph¸p ph©n tæ theo mét tiªu thøc trong thèng kª xuÊt khÈu cho phÐp nghiªn cøu kÕt cÊu vµ ph©n tÝch kÕt cÊu gi¸ trÞ s¶n xuÊt b/ Ph©n tæ kÕt hîp Lµ ph©n tæ theo nhiÒu tiªu thøc, nh»m s¾p xÕp thø tù c¸c tiªu thøc, x¸c ®Þnh sè tæ theo tõng tiªu thøc tõ ®ã x¸c ®Þnh ®­îc mèi liªn hÖ gi÷a c¸c tiªu thøc víi nhau. Ph©n tæ kÕt hîp ®­îc v©n dông trong thèng kª ph©n tÝch xuÊt khÈu ®Ó ph©n tæ gi¸ trÞ xuÊt khÈu theo n¨m vµ c¸c mÆt hµng, theo n¨m vµ thÞ tr­êng… c/ Ph©n tæ l¹i Ph©n tæ l¹i lµ tiÕn hµnh ph©n tæ trªn c¬ sá ph©n bæ tµi liÖu cò kh«ng cßn phï hîp, nh»m ®¸p øng mét môc ®Ých nghiªn cøu nµo ®ã. Ph­¬ng ph¸p: lËp c¸c tæ míi b»ng c¸ch thay ®æi kho¶ng c¸ch tæ cña ph©n tæ cò. d/ Ph©n tæ nhiÒu chiÒu Ph©n tæ nhiÒu chiÒu lµ cïng mét lóc ph©n tæ theo nhiÒu tiªu thøc kh¸c nhau nh­ng cã vai trß ngang nhau trong viÖc ®¸nh gi¸ hiÖn t­îng. Trong ph©n tæ nhiÒu chiÒu, c¸c tiªu thøc nguyªn nh©n ®ång thêi lµm tiªu thøc ph©n tæ, v× vËy ng­êi ta ph¶i ®­a c¸c tiªu thøc ph©n tæ ®ã vÒ mét d¹ng tiªu thøc tæng hîp råi c¨n cø vµo tiªu thøc tæng hîp nµy ®Ó tiÕn hµnh ph©n tæ nh­ ph©n tæ theo mét tiªu thøc. 2. Ph­¬ng ph¸p b¶ng thèng kª 2.1 Kh¸i niÖm B¶ng thèng kª lµ h×nh thøc thÓ hiÖn c¸c tµi liÖu thèng kª mét c¸ch cã hÖ thèng, hîp lý, râ rang, nh»m nªu lªn c¸c ®Æc tr­ng vÒ l­îng cña hiÖn t­îng nghiªn cøu. B¶ng thèng kª gióp chóng ta tiÕn hµnh, so s¸nh, ®èi chiÕu vµ ph©n tÝch theo c¸c ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau. 2.2 C¸c lo¹i b¶ng thèng kª - B¶ng gi¶n ®¬n: lµ lo¹i b¶ng mµ phÇn chñ ®Ò kh«ng ph©n tæ mµ chØ liÖt kª c¸c ®¬n vÞ theo tªn ®Þa ph­¬ng, thêi gian. - B¶ng ph©n tæ: lµ b¶ng mµ ®èi t­îng nghiªn cøu ë phÇn chñ ®Ò ®­îc ph©n chia thµnh c¸c tæ theo mét tiªu thøc. - B¶ng kÕt hîp: lµ b¶ng mµ ®èi t­îng nghiªn cøu ghi ë phÇn chñ ®Ò ®­îc ph©n tæ theo 2,3 hoÆc nhiÒu tiªu thøc h¬n. 2.3 Nh÷ng yªu cÇu ®èi víi viÖc x©y dùng b¶ng thèng kª - Quy m« b¶ng kh«ng nªn qu¸ lín. - C¸c tiªu ®Ò, tiªu môc cÇn chÝnh x¸c, gän vµ dÔ hiÓu. - C¸c hµng, cét cÇn ®­îc ký hiÖu. - C¸c chØ tiªu gi¶i thÝch cÇn ®­îc s¾p xÕp hîp lý, phï hîp víi môc ®Ých nghiªn cøu. - Ph¶i cã d¬n vÞ cho tõng chØ tiªu vµ chung cho c¶ b¶ng. - C¸c sè liÖu ph¶i ghi theo ®é chÝnh x¸c nh­ nhau. - Ph¶i cã phÇn ghi chó ë cuèi b¶ng ®Ó gi¶i thÝch néi dung mét sè chØ tiªu nÕu cÇn hoÆc ghi nguån sè liÖu nÕu cã. 3. Ph­¬ng ph¸p håi quy t­¬ng quan 3.1 Kh¸i niÖm Håi quy t­¬ng quan lµ ph­¬ng ph¸p to¸n häc ®­îc vËn dung trong thèng kª ®Ó biÓu hiÖn vµ ph©n tÝch mèi liªn hÖ t­¬ng quan gi÷a c¸c hiÖn t­îng kinh tÕ-x· héi. Khi nghiªn cøu ho¹t ®éng xuÊt khÈu n«ng s¶n, ph­¬ng ph¸p håi quy t­¬ng quan cho phÐp x¸c ®Þnh ®­îc ¶nh h­ëng cña c¸c yÕu tè t¸c ®éng tíi nh­: yÕu tè tù nhiªn, yÕu tè x· héi, yÕu tè chÝnh trÞ, yÕu tè nguyªn vËt liÖu, yÕu tè kü thuËt… Trong ®ã cã nh÷ng yÕu tè chóng ta cã thÓ l­îng ho¸ ®­îc vµ cã nh÷ng yÕu tè khã cã thÓ l­îng ho¸ ®­îc th«ng qua c¸c chØ tiªu nh­: hÖ sè t­¬ng quan, hÖ sè co gi·n, tû sè t­¬ng quan… CÇn ph¶i x¸c ®Þnh râ ®©u lµ tiªu thøc nguyªn nh©n, ®©u lµ thøc kÕt qu¶. 3.2 NhiÖm vô - X¸c ®Þnh ®­îc m« h×nh håi quy ph¶n ¸nh mèi liªn hÖ gi÷a tiªu thøc nguyªn nh©n vµ tiªu thøc kÕt qu¶. Tuú theo môc ®Ých vµ ph¹m vi nghiªn cøu mµ biªn phô thuéc cã thÓ lµ mét biÕn hay nhiÒu biÕn. Cô thÓ ®­îc x¸c ®Þnh qua 4 b­íc: + Gi¶i thÝch sù tån t¹i thùc tÕ vµ b¶n chÊt cña mèi liªn hÖ b»ng ph©n tÝch lý luËn. + Th¨m dß mèi liªn hÖ b»ng c¸c ph­¬ng ph¸p thèng kª. + LËp ph­¬ng tr×nh håi quy. + TÝnh to¸n c¸c tham sè vµ gi¶i thÝch ý nghÜa cña chóng. - Tõ m« h×nh håi quy ®· x©y dùng ®­îc, ph¶i ®¸nh gi¸ møc ®é chÆt chÏ cña mèi liªn hÖ, xem m« h×nh cã ®ñ tin cËy hay kh«ng, mèi liªn hÖ cã ý nghÜa thùc tÕ hay kh«ng. 3.3 ý nghÜa Ph­¬ng ph¸p håi quy t­¬ng quan ®­îc sö dông nh»m x©y dùng c¸c m« h×nh kinh tÕ nãi chung còng nh­ nhiÒu m« h×nh håi quy gi÷a tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu víi c¸c yÕu tè g©y ra sù biÕn ®éng cña kÕt qu¶ ®. Tõ ®ã x¸c ®Þnh ®­îc chÝnh x¸c møc ®é biÕn ®éng cña tõng yÕu tè. Sö dông ph­¬ng ph¸p håi quy t­¬ng quan cho phÐp ta dù ®o¸n sù biÕn ®éng cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu trong t­¬ng lai. 3.4 C¸c m« h×nh håi quy Mèi liªn hÖ phô thuéc gi÷a kÕt qu¶ ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµ c¸c nh©n tè g©y ra sù biÕn ®éng cña kÕt qu¶ ®ã ®­îc biÓu hiÖn th«ng qua c¸c m« h×nh håi quy kh¸c nhau. - Ph­¬ng tr×nh håi quy thÓ hiÖn mèi liªn hÖ t­¬ng quan tuyÕn tÝnh. = a + bx Trong ®ã: x : trÞ sè cña tiªu thøc nguyªn nh©n. : trÞ sè ®iÒu chØnh cña tiªu thøc kÕt qu¶. a,b: c¸c tham sè cña ph­¬ng tr×nh. a,b ®­îc x¸c ®Þnh b»ng ph­¬ng ph¸p b×nh ph­¬ng nhá nhÊt vµ mang ý nghÜa: a: lµ tham sè tù do nãi lªn ¶nh h­ëng cña c¸c nguyªn nh©n ngoµi x tíi sù biÕn ®éng cña y. b: lµ hÖ sè håi quy nãi lªn ¶nh h­ëng cña tiªu thøc nguyªn nh©n x tíi tiªu thøc nguyªn nh©n y ( mçi khi x thay ®æi 1 ®¬n vÞ th× y thay ®æi trung b×nh b ®¬n vÞ). §Ó ®¸nh gi¸ tr×nh ®é chÆt chÏ cña mèi liªn hÖ t­¬ng quan tuyÕn tÝnh, ng­êi ta sö dông hÖ sè t­¬ng quan (r). - Ph­¬ng tr×nh håi quy thÓ hiÖn mèi liªn hÖ t­¬ng quan phi tuyÕn. Ph­¬ng tr×nh Parabol: = a + b.x + c.x Ph­¬ng tr×nh Hybebol: = a + Ph­¬ng tr×nh hµm mò: = a.b §Ó ®¸nh gi¸ tr×nh ®é chÆt chÏ cña mèi liªn hÖ t­¬ng quan phi tuyÕn, ng­êi ta sö dông tû sè t­¬ng quan (h). - Tuy nhiªn trong thùc tÕ, mét kÕt qu¶ do nhiÒu nguyªn nh©n t¸c ®éng. Vµ ph­¬ng tr×nh håi quy béi cã d¹ng sau: = b+ b.x+ b.x+…+ b.x §Ó ®¸nh gi¸ tr×nh ®é chÆt chÏ mèi liªn hÖ t­¬ng quan tuyÕn tÝnh nhiÒu tiªu thøc ng­êi ta th­êng tÝnh hai lo¹i hÖ sè t­¬ng quan lµ: hÖ sè t­¬ng quan béi vµ hÖ sè t­¬ng quan riªng. 4. Ph­¬ng ph¸p d·y sè thêi gian 4.1 Kh¸i niÖm D·y sè thêi gian lµ c¸c trÞ sè cña chØ tiªu thèng kª ®­îc s¾p xÕp theo thø tù thêi gian. 4.2 Ph©n lo¹i a) D·y sè sè tuyÖt ®èi §­îc biÓu hiÖn b»ng nh÷ng sè tuyÖt ®èi. §©y lµ lo¹i d·y sè th­êng gÆp nhÊt, ch¼ng h¹n nh­: gi¸ trÞ kim ng¹ch n«ng s¶n xuÊt khÈu, l­îng n«ng s¶n xuÊt khÈu… D·y sè sè tuyÖt ®èi bao gåm: - D·y sè thêi kú: biÓu hiÖn quy m« (khèi l­îng) cña hiÖn t­îng trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. Trong d·y sè thêi kú, c¸c møc ®é lµ nh÷ng sè tuyÖt ®èi thêi kú. - D·y sè thêi ®iÓm: biÓu hiÖn quy m« (khèi l­îng) cña hiÖn t­îng t¹i nh÷ng thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. Trong d·y sè thêi ®iÓm, c¸c møc ®é lµ nh÷ng sè tuyÖt ®èi thêi ®iÓm. b) D·y sè t­¬ng ®èi §­îc x©y dùng bëi nh÷ng sè t­¬ng ®èi, lµ kÕt qu¶ cña viÖc so s¸nh hai sè tuyÖt ®èi víi nhau. c) D·y sè b×nh qu©n Lµ d·y sè gåm c¸c møc ®é trung b×nh hay c¸c chØ tiªu b×nh qu©n, nã mang tÝnh chÊt ®¹i diÖn cho nhiÒu møc ®é cïng lo¹i. 4.3 T¸c dông Qua d·y sè thêi gian cã thÓ nghiªn cøu c¸c ®Æc ®iÓm vÒ sù biÕn ®éng cña hiÖn t­îng, v¹ch râ xu h­íng vµ tÝnh quy luËt cña sù ph¸t triÓn, ®ång thêi ®Ó dù ®o¸n c¸c møc ®é cña hiÖn t­îng trong t­¬ng lai. 4.4 C¸c chØ tiªu ph©n tÝch d·y sè thêi gian. Do ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng xuÊt khÈu, ®ång thêi dùa trªn c¬ së tæng hîp sè liÖu vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng xuÊt khÈu th­êng lµ theo thêi kú nªn ta chØ ®Ò cËp ®Õn c¸c chØ tiªu ph©n tÝch ®­îc vËn dông ®èi víi d·y sè thêi kú. a) Møc ®é trung b×nh theo thêi gian ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh theo møc ®é ®¹i biÓu cña hiÖn t­îng, thÓ hiÖn quy m« kim ng¹ch xuÊt khÈu trong suèt thêi gian nghiªn cøu. C«ng thøc: Trong ®ã: yi (i= 1,2,3…) lµ c¸c møc ®é cña d·y sè thêi kú. b) L­îng t¨ng (gi¶m) tuyÖt ®èi ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh sù thay ®æi vÒ quy m« cña kim ng¹ch xuÊt khÈu gi÷a hai thêi gian nghiªn cøu. Tuú theo møc ®é nghiªn cøu, ta cã c¸c chØ tiªu vÒ l­îng t¨ng (gi¶m) sau ®©y: + L­îng t¨ng (gi¶m) tuyÖt ®èi liªn hoµn (tõng kú): ph¶n ¸nh sù thay ®æi quy m« xuÊt khÈu gi÷a hai thêi gian liÒn nhau. di = yi - yi-1 (i = 2,n) + L­îng t¨ng (gi¶m) tuyÖt ®èi ®Þnh gèc: ph¶n ¸nh sù thay ®æi vÒ quy m« xuÊt khÈu trong kho¶ng thêi gian dµi. Di = yi - y1 Gi÷a hai chØ tiªu trªn cã mèi quan hÖ víi nhau: d2 + d3 +…+ dn = Dn = yn - y1 + L­îng t¨ng (gi¶m) tuyÖt ®èi trung b×nh: chÝnh lµ møc ®é ®¹i diÖn cho l­îng t¨ng (gi¶m) tuyÖt ®èi liªn hoµn. c) Tèc ®é ph¸t triÓn Tèc ®é ph¸t triÓn lµ mét sè t­¬ng ®èi (th­êng ®­îc biÓu hiÖn b»ng lÇn hoÆc %) ph¶n ¸nh tèc ®é vµ xu h­íng biÕn ®éng cña hiÖn t­îng qua thêi gian. * Tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn: ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu gi÷a hai thêi gian liÒn nhau. yi Ti = (i = 2,3…n) yi-1 * Tèc ®é ph¸t triÓn ®Þnh gèc: ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu trong nh÷ng kho¶ng thêi gian dµi. yi Ti = (i = 2,3…n) y1 Gi÷a tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn vµ tèc ®é ph¸t triÓn ®Þnh gèc cã mèi quan hÖ : - TÝch c¸c tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn b»ng tèc ®é ph¸t triÓn ®Þnh gèc. t2.t3……tn = Tn hay Pti = Ti (i = 2,3…n) - Th­¬ng cña hai tèc ®é ph¸t triÓn ®Þnh gèc liÒn nhau b»ng tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn gi÷a hai thêi gian ®ã. * Tèc ®é ph¸t triÓn trung b×nh: lµ trÞ sè ®¹i biÓu cña c¸c tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn. V× c¸c tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn cã quan hÖ tÝch nªn ®Ó tÝnh tèc ®é ph¸t triÓn b×nh qu©n ng­êi ta sö dông c«ng thøc sè trung b×nh nh©n. Chó ý: chØ nªn tÝnh chØ tiªu tèc ®é ph¸t triÓn trung b×nh ®èi víi nh÷ng hiÖn t­îng biÕn ®éng theo mét xu h­íng nhÊt ®Þnh. d) Tèc ®é t¨ng (gi¶m) ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh møc ®é cña hiÖn t­îng gi÷a hai thêi gian ®· t¨ng hoÆc gi¶m bao nhiªu lÇn (hoÆc bao nhiªu %). - Tèc ®é t¨ng (gi¶m) liªn hoµn: Hay - Tèc ®é t¨ng (gi¶m) ®Þnh gèc: Hay: - Tèc ®é t¨ng (gi¶m) trung b×nh: e) Gi¸ trÞ tuyÖt ®èi cña 1% t¨ng (gi¶m) ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh cø 1% t¨ng (gi¶m) cña tèc ®é t¨ng (gi¶m) liªn hoµn th× t­¬ng øng víi mét trÞ sè tuyÖt ®èi lµ bao nhiªu. Hay: * Chó ý: ChØ tiªu nµy chØ tÝnh cho tèc ®é t¨ng (hoÆc gi¶m) liªn hoµn ®èi víi tèc ®é t¨ng (hoÆc gi¶m) ®Þnh gèc th× kh«ng tÝnh v× lu«n lµ mét sè kh«ng ®æi vµ b»ng . 5. Ph­¬ng ph¸p chØ sè 5.1 Kh¸i niÖm ChØ sè lµ mét sè t­¬ng ®èi (®­îc biÓu hiÖn b»ng lÇn hoÆc %) tÝnh ®­îc b»ng c¸ch so s¸nh hai møc ®é cña mét hiÖn t­îng. Trong thùc tÕ, ®èi t­îng nghiªn cøu cña chØ sè lµ nh÷ng hiÖn t­îng phøc t¹p, bao gåm: + NhiÒu ®¬n vÞ, phÇn tö cã tÝnh chÊt, ®Æc ®iÓm kh¸c nhau nh­: khèi l­îng s¶n phÈm, l­îng hµng tiªu thô… + C¸c nh©n tè kh¸c. 5.2 Ph©n lo¹i Cã 2 c¸ch ph©n lo¹i chØ sè. - Theo ph¹m vi tÝnh: ChØ sè ®¬n: ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng cña tõng ®¬n vÞ hiÖn t­îng c¸ biÖt. ChØ sè tæng hîp: ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng chung cña nhiÒu ®¬n vÞ, hiÖn t­îng c¸ biÖt. - Theo tÝnh chÊt cña chØ tiªu: ChØ sè chØ tiªu chÊt l­îng: ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng cña mét chØ tiªu chÊt l­îng nµo ®ã nh­: chØ sè gi¸ thµnh, chØ sè gi¸ c¶, chØ sè n¨ng suÊt lao ®éng… ChØ sè chØ tiªu khèi l­îng: ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng cña mét chØ tiªu khèi l­îng nµo ®ã nh­: khèi l­îng s¶n phÈm, khèi l­îng hµng ho¸ tiªu thô… 5.3 §Æc ®iÓm c¬ b¶n Khi so s¸nh c¸c hiÖn t­îng phøc t¹p, ph¶i t×m c¸ch chuyÓn c¸c ®¬n vÞ, c¸c phÇn tö cã ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt kh¸c nhau vÒ mét d¹ng ®ång nhÊt ®Ó thùc hiÖn viÖc tæng hîp tµi liÖu. Khi nghiªn cøu sù biÕn ®éng cña mét nh©n tè nµo ®ã th× ph¶i cè ®Þnh c¸c nh©n tè kh¸c cßn l¹i. CH¦¥NG III VËn dông ph­¬ng ph¸p thèng kª ph©n tÝch t×nh h×nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu n«ng s¶n cña Tæng c«ng ty rau qu¶-n«ng s¶n ViÖt Nam I. Tæng quan vÒ tæng c«ng ty rau qu¶-n«ng s¶n viÖt nam 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam cã tiÒn th©n lµ Tæng c«ng ty xuÊt nhËp khÈu rau qu¶ thuéc Bé ngo¹i th­¬ng. Thùc hiÖn chñ tr­¬ng cña Nhµ n­íc g¾n s¶n._.n tÝch biÕn ®éng tæng gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu n¨m 2005 so víi n¨m 2000 do ¶nh h­ëng biÕn ®éng cña kim ng¹ch xuÊt khÈu tõng n¨m - BiÕn ®éng tuyÖt ®èi: 6.127.323 = 1.155.948 + 3.324.888 + 1.340.134 + + 662.934 + (-356.581) - BiÕn ®éng t­¬ng ®èi: 2,47 = 0,97 x 1,07 x 1,15 x 1,63 x 1,28 NhËn xÐt: Gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n cña Tæng c«ng ty n¨m 2005 t¨ng 147,57% so víi n¨m 2000 (b¶ng 8) lµ do ¶nh h­ëng cña c¸c bé phËn sau: Do gi¸ trÞ xuÊt khÈu n¨m 2001 t¨ng 1.155.948 USD so víi n¨m 2000 hay t¨ng 27,84% lµm cho tæng gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n giai ®o¹n 2000-2005 t¨ng 1.155.948 USD tøc lµ 27,84%. Do gi¸ trÞ xuÊt khÈu n¨m 2002 t¨ng so víi n¨m 2001 lµ 3.324.888 USD tøc 62,64% lµm cho tæng gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n giai ®o¹n 2000-2005 t¨ng lªn 4.480.836 USD tøc lµ t¨ng 107,92%. Do gi¸ trÞ xuÊt khÈu n¨m 2003 t¨ng so víi n¨m 2002 lµ 1.340.134 USD hay 15.52%. Do n¨m 2004 t¨ng so víi n¨m 2003 lµ 662.934 USD hay 6,65%. Vµ do gi¸ trÞ xuÊt khÈu n¨m 2005 gi¶m 356.581 USD so víi n¨m 2004, tøc lµ gi¶m 3,35% lµm cho tæng gi¸ trÞ kim ng¹ch gia ®o¹n 2000-2005 còng gi¶m 3,35%.  c. Ph©n tÝch biÕn ®éng gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n n¨m 2005 so víi n¨m 2000 do ¶nh h­ëng cña tõng thÞ tr­êng. B¶ng 10 ThÞ tr­êng §¬n vÞ 2000 2005 EU USD 844.201 1.905.421 ASEAN - 948.760 1.969.982 Mü - 215.875 1.237.095 Nga - 498.761 1.519.982 Trung Quèc - 567.324 1.588.544 ThÞ tr­êng kh¸c - 1.037.089 2.058.310 Tæng - 4.152.010 10.279.333 - BiÕn ®éng tuyÖt ®èi: 6.127.323 = 1.021.220 + 1.021.222 + 1.021.220 + 1.021.221 + 1.021.220 + 1.021.221 (USD) - BiÕn ®éng t­¬ng ®èi: 1,47 = 0,245 + 0,245 + 0,245 + 0,245 + 0,245 + 0,245 (lÇn) NhËn xÐt: Gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n n¨m 2005 so víi n¨m 2000 t¨ng 6.127.323 USD tøc lµ t¨ng 147% do ¶nh h­ëng cña c¸c thÞ tr­êng nh­ sau: do ¶nh h­ëng cña thÞ tr­êng EU lµ 24,5% tøc lµ 1.021.220 USD, do ¶nh h­ëng cña thÞ tr­êng ASEAN lµ 24,5% tøc lµ 1.021.222 USD, do ¶nh h­ëng cña thÞ tr­êng Mü lµ 24,5% (1.021.220 USD), do ¶nh h­ëng cña thÞ tr­êng Nga lµ 24,5% (1.021.221 USD), do ¶nh h­ëng cña thÞ tr­êng Trung Quèc lµ 24,5% (1.021.220 USD) vµ do ¶nh h­ëng cña c¸c thÞ tr­êng kh¸c lµ 24,5% (1.021.221 USD). d. Ph©n tÝch biÕn ®éng cña gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n n¨m 2005 so víi n¨m 2000 do ¶nh h­ëng cña 2 nh©n tè: gi¸ xuÊt khÈu vµ khèi l­îng xuÊt khÈu §Ó ph©n tÝch ta sö dông m« h×nh: Q = Trong ®ã: pq: lµ gi¸ vµ l­îng c¸c mÆt hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu n¨m 2005 pq: lµ gi¸ vµ l­îng c¸c mÆt hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu n¨m 2000 Q,Q: tæng gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu n¨m 2000, 2005 B¶ng 11 ChØ tiªu 2000 2005 p q Q p q Q L¹c 499 1980 988.020 598 2767 1.654.666 §iÒu 545 737 401.665 467 784 366.128 Tiªu 1479 1609 2.379.711 1371 4121 5.649.891 ChÌ 1174 185 217.190 1358 328 445.424 Bét s¾n 181 393 71.133 196 1864 365.344 Tõ sè liÖu b¶ng trªn, ta thay vµo m« h×nh: L¹c: BiÕn ®éng t­¬ng ®èi 1,67 = 1,19*1,39 BiÕn ®éng tuyÖt ®èi 666.646 = 273.933 + 392.713 NhËn xÐt: Gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu l¹c n¨m 2005 so víi n¨m 2000 t¨ng 67% hay t¨ng 666.646 USD lµ do ¶nh h­ëng cña hai nh©n tè: + Do ®¬n gi¸ 1 tÊn l¹c t¨ng lµm cho gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu l¹c t¨ng 19% hay t¨ng 273.933 USD. + Do l­îng l¹c xuÊt khÈu t¨ng lµm cho gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu l¹c t¨ng 39% hay t¨ng 392.713 USD. §iÒu: BiÕn ®éng t­¬ng ®èi 0,91 = 0,86*1,06 BiÕn ®éng tuyÖt ®èi -35.537 = - 61.152 + 25.615 NhËn xÐt: Gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu ®iÒu n¨m 2005 so víi n¨m 2000 gi¶m 9% hay gi¶m 35.537 USD lµ do ¶nh h­ëng cña hai nh©n tè: + Do ®¬n gi¸ 1 tÊn ®iÒu gi¶m lµm cho gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu ®iÒu gi¶m 14% hay gi¶m 61.152 USD. + Do l­îng ®iÒu xuÊt khÈu t¨ng lµm cho gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu ®iÒu t¨ng 6% hay t¨ng 25.615 USD. Tiªu: BiÕn ®éng t­¬ng ®èi 2,37 = 0,93*2,56 BiÕn ®éng tuyÖt ®èi 3.270.180 = - 445.068 + 3.715.248 NhËn xÐt: Gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu tiªu n¨m 2005 so víi n¨m 2000 t¨ng 137% hay t¨ng 3.270.180 USD lµ do ¶nh h­ëng cña hai nh©n tè: + Do ®¬n gi¸ 1 tÊn tiªu gi¶m lµm cho gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu tiªu gi¶m 7% hay gi¶m 445.068 USD. + Do l­îng tiªu xuÊt khÈu t¨ng lµm cho gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu tiªu t¨ng 156% hay t¨ng 3.715.248USD. ChÌ: BiÕn ®éng t­¬ng ®èi 2,05 = 1,15*1,77 BiÕn ®éng tuyÖt ®èi 228.234 = 60.352 + 167.882 NhËn xÐt: Gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu chÌ n¨m 2005 so víi n¨m 2000 t¨ng 105% hay t¨ng 228.234 USD lµ do ¶nh h­ëng cña hai nh©n tè: + Do ®¬n gi¸ 1 tÊn chÌ t¨ng lµm cho gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu chÌ t¨ng 15% hay t¨ng 60.352 USD. + Do l­îng chÌ xuÊt khÈu t¨ng lµm cho gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu chÌ t¨ng 77% hay t¨ng 167.882 USD. Bét s¾n: BiÕn ®éng t­¬ng ®èi 5,14 = 1,08*4,74 BiÕn ®éng tuyÖt ®èi 294.211 = 27.960 + 266.251 NhËn xÐt: Gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu bét s¾n n¨m 2005 so víi n¨m 2000 t¨ng 414% hay t¨ng 294.211 USD lµ do ¶nh h­ëng cña hai nh©n tè: + Do ®¬n gi¸ 1 tÊn bét s¨n t¨ng lµm cho gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu bét s¾n t¨ng 8% hay t¨ng 27.960 USD. + Do l­îng bét s¾n xuÊt khÈu t¨ng lµm cho gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu bét s¾n t¨ng 374% hay t¨ng 266.251 USD. Nh­ vËy do sù biÕn ®éng cña c¶ gi¸ vµ l­îng mµ gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng n«ng s¶n cã sù thay ®æi, qua ph©n tÝch ta nhËn thÊy ¶nh h­ëng cña l­îng xuÊt khÈu ®Õn gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu m¹nh h¬n ¶nh h­ëng cña gi¸ xuÊt khÈu. 3. Dù ®o¸n gi¸ trÞ s¶n l­îng xuÊt khÈu n«ng s¶n cña Tæng c«ng ty b»ng hµm xu thÕ ViÖc dù ®o¸n gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n cña Tæng c«ng ty trong nh÷ng n¨m tíi cã ý nghÜa rÊt quan träng. ViÖc ®Æt ra môc tiªu gi¸ trÞ xuÊt khÈu n¨m tíi sÏ gióp cho viÖc ®Þnh h­íng s¶n xuÊt, ®Ò ra c¸c chÝnh s¸ch phï hîp còng nh­ khuyÕn khÝch c¸c c¸n bé, c«ng nh©n viªn ph¸t huy kh¶ n¨ng cña m×nh ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu ®· ®Þnh. Dùa vµo kÕt qu¶ tÝnh to¸n ë trªn, tæng gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty biÕn ®éng qua thêi gian theo mét hµm xu thÕ tuyÕn tÝnh cã ®¹ng = 3.367.445,13 + 1.370.303,34*t §Ó dù ®o¸n cho n¨m 2006, thay t = 7 vµo ph­¬ng tr×nh Y = 3.367.445,13 + 1.370.303,34*7 = 12.959.568,51 USD §Ó dù ®o¸n cho n¨m 2007, thay t = 8 vµo ph­¬ng tr×nh Y = 3.367.445,13 + 1.370.303,34*8 = 14.329.871,85 USD Nh­ vËy, theo kÕt qu¶ trªn gi¶ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n cña Tæng c«ng ty n¨m 2006 sÏ lµ 12.959.568,51 USD vµ n¨m 2007 sÏ lµ 14.329.871,85 USD III. KiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p 1. KiÕn nghÞ víi Nhµ N­íc vµ Bé chñ qu¶n a/ §iÒu chØnh chiÕn l­îc ph¸t triÓn: Ph¸t triÓn n«ng nghiÖp trong t­¬ng lai ph¶i dùa trªn c¬ së nhu cÇu vµ thÞ hiÕu tiªu dïng c¸c n«ng s¶n theo h­íng n«ng s¶n cã gi¸ trÞ vµ chÊt l­îng. Thay ®æi ph­¬ng thøc tõ “sè l­îng lµ chÝnh sang t­ duy chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶” ®Ó chuyÓn s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm gi¸ trÞ thÊp sang s¶n phÈm cã gi¸ trÞ cao vµ c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn cã chÊt l­îng cao. Do vËy, vai trß cña Nhµ n­íc trong nghiªn cøu, quy ho¹ch ph¸t triÓn c¸c ngµnh s¶n phÈm cã lîi thÕ so s¸nh sÏ ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh tíi sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp trong t­¬ng lai. C¸c c¬ quan qu¶n lý, nghiªn cøu vµ doanh nghiÖp cÇn cã tr¸ch nhiÖm lín h¬n trong viÖc cung cÊp c¸c dÞch vô hç trî n«ng nghiÖp nh­ t¹o ra c¸c gièng c©y trång vËt nu«i tèt, c¸c dÞch vô khuyÕn n«ng, phßng chèng dÞch bÖnh, b¶o hiÓm s¶n xuÊt... §ång thêi, Nhµ n­íc víi vai trß qu¶n lý vÜ m« cÇn ph¶i c©n ®èi lîi Ých gi÷a c¸c ngµnh, c¸c khu vùc, ®Ó cã sù ®Çu t­ tho¶ ®¸ng cho n«ng nghiÖp vµ n«ng d©n ®­îc tiÕp cËn víi c¸c ®Çu vµo quan träng nh­ thuû lîi, ®iÖn, c¸c lo¹i vËt t­, ph©n bãn víi chÊt l­îng cao vµ gi¸ thÊp. b/ §Çu t­ vµo khoa häc - c«ng nghÖ: §ãng gãp cña nghiªn cøu khoa häc vµ khuyÕn n«ng ngµy cµng cã vÞ trÝ quan träng nh­ng vèn ®Çu t­ vµo lÜnh vùc nµy cßn thÊp, chØ chiÕm vµo kho¶ng 0,1% GDP n«ng nghiÖp (Th¸i Lan vµo kho¶ng 1,4 - 1,5%, cao h¬n ViÖt Nam 14 - 15 lÇn). Nh­ng ®· cã nhiÒu gièng míi, nhiÒu tiÕn bé kü thuËt ®ù¬c ¸p dông ®· mang l¹i hiÖu qu¶ cao. CÇn t¨ng c­êng ®Çu t­ cho nghiªn cøu khoa häc vµ c«ng t¸c khuyÕn n«ng øng dông tiÕn bé kü thuËt ®Ó t¹o ra nh÷ng “bøt ph¸” míi cho ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vÒ t¨ng n¨ng suÊt, chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶. Nh»m n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng x· héi vµ chiÕn l­îc c¹nh tranh “chuyÓn träng t©m tõ lîi thÕ so s¸nh dùa vµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn, nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ gi¸ nh©n c«ng rÎ, sang lîi thÕ c¹nh tranh m¹nh h¬n dùa trªn tiÒm lùc khoa häc víi chi phÝ thÊp còng nh­ nhiÒu s¶n phÈm vµ qui tr×nh ®éc ®¸o h¬n lµ xu h­íng tiÕn bé cña th­¬ng m¹i quèc tÕ hiÖn nay”. c/ Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn: Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn võa t¹o ra gi¸ trÞ t¨ng cao, võa t¹o ®Çu ra æn ®Þnh h¬n cho s¶n xuÊt. H¬n n÷a, chÕ biÕn n«ng s¶n ®¸p øng ®­îc nhu cÇu tiªu dïng ®a d¹ng cña thÕ giíi, chiÕm lÜnh thÞ tr­êng vµ dµnh thÞ phÇn cho hµng ho¸. Th¸i Lan xuÊt khÈu g¹o ®¹t 6,67 triÖu tÊn (1999) vµ 6,6 triÖu tÊn (2000), tuy thÞ tr­êng g¹o cã nhiÒu biÕn ®éng vÒ dung l­îng vµ gi¸ c¶, nh­ng lîi thÕ cña g¹o Th¸i Lan cã chÊt l­îng cao trªn 28% g¹o xuÊt khÈu lµ g¹o hÊp ®· qua chÕ biÕn cã thÞ tr­êng tiªu thô æn ®Þnh , nªn chØ ph¶i chÞu biÕn ®éng vÒ gi¸ mµ Ýt chÞu biÕn ®éng vÒ sè l­îng hµng. Tr¸i l¹i ViÖt Nam xuÊt khÈu g¹o chÞu biÕn ®éng rÊt lín vÒ thÞ tr­êng vµ gi¸ c¶ v× g¹o ViÖt Nam chÊt l­îng thÊp, kh«ng cã b¹n hµng lín vµ æn ®Þnh. Mét bÊt cËp mµ tõ l©u nay chóng ta th­êng gÆp ®ã lµ khi ch­a cã nhµ m¸y chÕ biÕn th× n«ng s¶n Õ thõa, gi¸ thÊp. Nh­ng khi cã nhµ m¸y th× l¹i kh«ng cã ®ñ nguyªn liÖu hoÆc gi¸ l¹i t¨ng lªn lµm cho gi¸ thµnh s¶n phÈm chÕ biÕn cao, kh«ng hiÖu qu¶. CÇn ®­îc qu¸n triÖt QuyÕt ®Þnh 80/TTg vµ m« h×nh liªn kÕt 4 nhµ (Nhµ n­íc, Nhµ khoa häc, Nhµ doanh nghiÖp vµ Nhµ n«ng) t¨ng c­êng vai trß chØ ®¹o thùc hiÖn liªn kÕt s¶n xuÊt - chÕ biÕn - tiªu thô ®Ó thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn mét c¸ch bÒn v÷ng. d/ C¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn n«ng nghiÖp cÇn h­íng vµo s¶n xuÊt nh÷ng ngµnh vµ n«ng s¶n cã lîi thÕ so s¸nh: ChÝnh s¸ch ®Çu t­: Nhµ n­íc cÇn ®Æc biÖt quan t©m ®ång bé tíi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt - chÕ biÕn - l­u th«ng tiªu thô vµ xuÊt khÈu, cô thÓ ­u tiªn ®Çu t­ cho c¸c yªu cÇu sau: + §Çu t­ cho c¸c vïng s¶n xuÊt tËp trung chuyªn canh lín t¹o thµnh c¸c vïng nguyªn liÖu cã chÊt l­îng cao cho chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng (giao th«ng, ®iÖn, n­íc, thuû lîi, th«ng tin...) + §Çu t­ c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc, trong ®ã chó ý ®Çu t­ cho nghiªn cøu gièng, øng dông c¸c tiÕn bé kü thuËt g¾n liÒn víi chÝnh s¸ch khuyÕn n«ng vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt. + §Çu t­ cho c«ng viÖc n©ng cÊp vµ ®æi míi c«ng nghÖ chÕ biÕn. + §Çu t­ cho c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng vµ xóc tiÕn th­¬ng m¹i c¶ tÇm vÜ m« vµ vi m«... nh»m x©y dùng mét chiÕn l­îc thÞ tr­êng v÷ng ch¾c. ChÝnh s¸ch ®Êt ®ai: Tr­íc yªu cÇu cña sù ph¸t triÓn cÇn x¸c ®Þnh vµ quy ho¹ch cô thÓ c¸c vïng s¶n xuÊt hµng ho¸ tËp trung, theo h­íng quy ho¹ch, ®Çu t­ x©y dùng métc c¸ch ®ång bé (vÒ c¬ së h¹ tÇng kü thuËt vµ x· héi). Thùc hiÖn c¸c dù ¸n qui ho¹ch s¶n xuÊt ®· ®­îc duyÖt. §ång thêi xö ký tèt mèi quan hÖ gi÷a quyÒn së h÷u vµ quyÒn sö dông ®Êt ®ai, t¹o ®iÒu kiÖn thùc hiÖn tèt qui ho¹ch bè trÝ s¶n xuÊt vµ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng. Do vËy cÇn tËp trung c¸c vÊn ®Ò sau: + Gi¶i quyÕt nhanh viÖc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt ®ai cho hé n«ng d©n. + T¹o ®iÒu kiÖn cho nh÷ng ng­êi ®­îc giao ®Êt nh­ng kh«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt chuyÓn sang nghÒ kh¸c co thu nhËp cao h¬n, chuyÓn nh­îng vµ khuyÕn khÝch dån l« ®æi thöa, më réng quy m« s¶n xuÊt kinh tÕ hé vµ trang tr¹i. + Nghiªn cøu sù vËn ®éng cã tÝnh quy luËt c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña s¶n xuÊt cã tÝnh ®Æc biÖt nh­ ®Êt ®ai, ®Ó sím t¹o m«i tr­êng vµ hµnh lang ph¸p lý vÒ thÞ tr­êng ®Êt ®ai, tr¸nh thÞ tr­êng “kinh tÕ mua b¸n ngÇm” nh­ hiÖn nay lµm cho Nhµ n­íc khã qu¶n lý vµ kiÓm so¸t, võa g©y khã kh¨n cho qu¸ tr×nh tËp trung ®Êt ®ai ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ sù chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp, n«ng th«n. Ph¸t huy nh÷ng ngµnh cã lîi thÕ so s¸nh vµ t¹o lËp lîi thÕ hoÆc ngay tõ b©y giê chóng ta ®· ph¶i t¹o ra c¸i lîi thÕ so s¸nh ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn. ViÖc quy ho¹ch ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp dµi h¹n ph¶i cã sù c©n nh¾c kücµng h¬n ®Õn c¸c cam kÕt quèc tÕ. §èi víi nh÷ng ngµnh hµng hiÖn nay ®ang cã chñ tr­¬ng thay thÕ hµng nhËp khÈu cÇn c©n nh¾c kü l­ìng møc ®é, quy m« ph¸t triÓn vµ b­íc ®i, tËp trung ®Çu t­ khoa häc c«ng nghÖ ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l­îng vµ h¹ gi¸ thµnh. 2. KiÕn nghÞ ®èi víi Tæng c«ng ty a. KiÕn nghÞ trªn ph¹m vi toµn doanh nghiÖp: - Tæng c«ng ty khÈn tr­¬ng trong viÖc triÓn khai võa x©y dùng míi, võa ®Çu t­ chiÒu s©u cho mét sè nhµ m¸y chÕ biÕn ®· cò kh«ng ®¶m b¶o vÒ n¨ng suÊt, chÊt l­îng cho xuÊt khÈu nh»m tõng b­íc hiÖn ®¹i ho¸ ngµnh chÕ biÕn n«ng s¶n. - Thay v× gia c«ng cho n­íc ngoµi, doanh nghiÖp cÇn ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu trùc tiÕp sang c¸c thÞ tr­êng lín ®Óph¸t triÓn th­¬ng hiÖu cña m×nh. HiÖn nay hµng cña Tæng c«ng ty ®­îc xuÊt ra n­íc ngoµi nh­ng nh·n m¸c kh«ng ph¶i cña Tæng c«ng ty, ®iÒu nay ¶nh h­ëng ®Õn sù ph¸t triÓn l©u dµi cña Tæng c«ng ty. - Rµ so¸t c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt vµ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt tr­íc vô s¶n xuÊt. CÇn ph¶i tiÕt kiÖm, t×m c¸c biÖn ph¸p ®Ó gi¶m gi¸ thµnh cña s¶n phÈm (®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt, bao b×, c«ng nghÖ, qu¶n lý,phÝ c¸c lo¹i…). - Thùc hiÖn nghiªm tóc hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng, hÖ thèng ®¶m b¶o vÖ sinh an toµn thùc phÈm nh»m t¹o ra c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn cã chÊt l­îng tèt, æn ®Þnh, ®¸p øng yªu cÇu cña kh¸ch hµng. - Nghiªn cøu, x©y dùng chiÕn l­îc ph¸t triÓn C«ng ty mÑ giai ®o¹n 2006-2010 víi tæ chøc gän nhÑ vµ ®éi ng÷ c¸n bé cã ®ñ tr×nh ®é n¨ng lùc, chiÕn l­îc thÞ tr­êng (®Æc biÖt ®èi víi c¸c thÞ tr­êng xuÊt khÈu träng ®iÓm nh­ Nga, Mü, EU, Trung Quèc), chiÕn l­îc s¶n phÈm, chiÕn l­îc qu¶ng b¸ th­¬ng hiÖu… - §Èy m¹nh c«ng t¸c thÞ tr­êng, xóc tiÕn th­¬ng m¹i ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho s¶n xuÊt ph¸t triÓn trªn nguyªn t¾c b¶o toµn vèn, ®óng ph¸p luËt, duy tr× vµ më réng c¸c thÞ tr­êng hiÖn cã, t×m kiÕm c¸c thÞ tr­êng míi. CÇn nghiªn cøu ®a d¹ng c¸c mÆt hµng vµ ngµnh nghÒ kinh doanh. - Nhanh chãng hoµn thiÖn WEBSITE cña Tæng c«ng ty ®­a vµo sö dông, th­êng xuyªn cËp nhËp th«ng tin ®Ó thùc sù cã Ých cho ng­êi truy cËp. b. KiÕn nghÞ ®èi víi c«ng t¸c thèng kª xuÊt nhËp khÈu. - Hoµn thiÖn hÖ thèng chØ tiªu thèng kª trong Tæng c«ng ty. ViÖc cã mét hÖ thèng chØ tiªu thèng kª chÆt chÏ vµ ®Çy ®ñ sÏ gióp Tæng c«ng ty ph©n tÝch chÝnh x¸c t×nh h×nh vµ t×m ra c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu nh»m ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. - HiÖn nay ë Tæng c«ng ty, c«ng t¸c thèng kª ®­îc thùc hiÖn r¶i r¸c ë mét sè phßng ban nh­ phßng kÕ ho¹ch-tæng hîp, phßng kÕ to¸n… Do ®ã Tæng c«ng ty cÇn h×nh thµnh mét bé phËn thèng kª ®éc lËp, víi nhiÖm vô lµm c«ng t¸c thèng kª trªn tÊt c¶ c¸c khÝa c¹nh, c¸c lÜnh vùc trong ®ã cã thèng kª ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. - §Ó lµm tèt c«ng t¸c thèng kª, Tæng c«ng ty cÇn cã mét ®éi ngò c¸n bé cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao, cã kinh nghiÖm vÒ ngo¹i ng÷ nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn m«i tr­êng kinh doanh quèc tÕ hiÖn nay ®Çy biÕn ®éng, th«ng tin thay ®æi tõng giê. Tæng c«ng ty cã thÓ göi c¸n bé cã n¨ng lùc ®i häc tËp, nghiªn cøu ë c¸c líp ®µo t¹o trong vµ ngoµi n­íc. - Hoµn thiÖn c¸c biÓu mÉu b¸o c¸o thèng kª. Sè l­îng c¸c biÓu mÉu, b¸o c¸o hiÖn nay cña Tæng c«ng ty rÊt nhiÒu, do ®ã cÇn hoµn thiÖn ®Ó tr¸nh nh÷ng sai sãt khi khai b¸o, hoÆc tr¸nh sù trïng hîp gi÷a c¸c biÓu mÉu. 3. Gi¶i ph¸p thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu mÆt hµng n«ng s¶n cña Tæng c«ng ty rau qu¶-n«ng s¶n ViÖt Nam a. VÒ s¶n phÈm Tæng c«ng ty vÉn h¹n chÕ vÒ sè l­îng, chñng lo¹i c¸c s¶n phÈm n«ng s¶n chÕ biÕn xuÊt khÈu. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy Tæng c«ng ty cÇn thùc hiÖn nh÷ng biÖn ph¸p sau: - T¹o nguån nguyªn liÖu mét c¸ch ®Çy ®ñ, kÞp thêi: t¹o nguån nguyªn liÖu lµ mét kh©u rÊt quan träng trong qua tr×nh thùc hiÖn c«ng t¸c xuÊt khÈu. T¹o ®­îc nguån nguyªn liÖu æn ®Þnh, cã chÊt l­îng tèt sÏ gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n xuÊt. Muèn cã ®­îc nguån nguyªn liÖu æn ®Þnh th× viÖc ®Çu t­ x©y dùng vïng nguyªn liÖu cho Tæng c«ng ty lµ mét viÖc lµm cÇn thiÕt. Sau ®©y lµ mét sè h×nh thøc t¹o nguån: Thø nhÊt, Tæng c«ng ty thùc hiÖn toµn bé qua tr×nh tõ thu gom n«ng s¶n tõng hé n«ng d©n nhá lÎ ®Õn chÕ biÕn , b¶o qu¶n. Ph­¬ng thøc ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh nµy ®­îc thèng nhÊt theo mét d©y chuyÒn vµ Tæng c«ng ty sÏ dÔ dµng kiÓm so¸t ®­îc mäi ho¹t ®éng, thu mua víi gi¸ gèc. H×nh thøc nµy chØ ¸p dông víi nh÷ng mÆt hµng chñ lùc, sÏ gióp Tæng c«ng ty ®ì tèn kÐm chi phÝ. Thø hai, Tæng c«ng ty thu gom hµng ho¸ tõ c¸c ®Çu mèi trung gian. H×nh thøc nµy chØ ¸p dông khi thiÕu nguån nguyªn liÖu cÇn thiÕt hoÆc ®èi víi nh÷ng mÆt hµng míi tham gia vµo xuÊt khÈu, v× víi ph­¬ng thøc nµy chi phÝ sÏ cao do ph¶i chia sÎ lîi nhuËn víi c¸c ®Çu mèi trung gian vµ kh«ng æn ®Þnh. Thø ba, Tæng c«ng ty thµnh lËp c¸c c¬ së s¶n xuÊt cña m×nh t¹i vïng thu mua ®Ó ®¶m b¶o nguån nguyªn liÖu ®­îc liªn tôc vµ æn ®Þnh. - §a d¹ng ho¸ mÆt hµng: Tæng c«ng ty cÇn tËp trung vµo mét sè h­íng chÝnh sau: + TiÕp tôc ph¸t triÓn nh÷ng mÆt hµng chñ ®¹o nh­: l¹c, ®iÒu, cµ phª… v× c¸c mÆt hµng nµy t¨ng tr­ëng sÏ t¹o ra gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu lín, t¨ng nhanh kim ng¹ch xuÊt khÈu theo h­íng v÷ng ch¾c vµ æn ®Þnh. + TËp trung vµo c¸c mÆt hµng cã kim ng¹ch xuÊt khÈu tuy ch­a cao nh­ng cã võa qua cã tèc ®é t¨ng tr­ëng nhanh, cã tiÒm n¨ng, kh«ng bÞ h¹n chÕ hoÆc ch­a bÞ h¹n chÕ vÒ thÞ tr­êng, h¹n ng¹ch. + Ngoµi c¸c mÆt hµng chñ yÕu, Tæng c«ng ty cÇn tiÕp tôc t×m kiÕm nh÷ng mÆt hµng cã tiÒm n¨ng nh»m ®a d¹ng ho¸ mÆt hµng xuÊt khÈu, ®¸p øng ®­îc nh÷ng nhu cÇu cña thÞ tr­êng. - N©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm: + Tæng c«ng ty cã thÓ liªn doanh, liªn kÕt víi c¸c c«ng ty cã uy tÝn trong khu vùc còng nh­ trªn thÕ giíi ®Ó tæ chøc s¶n xuÊt, chÕ biÕn c¸c mÆt hµng n«ng s¶n cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu cao. + §Çu t­, n©ng cÊp, më réng vµ x©y dùng míi mét sè c¬ së chÕ biÕn. + Tæng c«ng ty còng cÇn ph¶i chó träng tíi c«ng t¸c b¶o qu¶n – mét ho¹t ®éng hÕt søc quan träng ®Ó gi÷ g×n, b¶o ®¶m chÊt l­îng cho s¶n phÈm. b. VÒ gi¸ b¸n xuÊt khÈu S¶n phÈm c¹nh tranh ngoµi chÊt l­îng, mÉu m· ®a d¹ng phong phó th× møc gi¸ phï hîp sÏ lµ nh©n tè ¶nh h­ëng lín ®Ó ng­êi tiªu dïng ®­a ra quyÕt ®Þnh mua hay kh«ng mua. Do vËy, Tæng c«ng ty cÇn x¸c ®Þnh cho m×nh mét møc gi¸ xuÊt khÈu hîp lý ®em l¹i lîi Ých cao nhÊt cho Tæng c«ng ty. - Quy ho¹ch vïng nguyªn liÖu ®Õ chñ ®éng thu mua. - Gi¶m tû lÖ hao hôt, l·ng phÝ trong qu¸ tr×nh chÕ biÕn. - N©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ cho ng­êi lao ®éng, cã chÕ ®é khen th­ëng tho¶ ®¸ng nh»m khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng sö dông tiÕt kiÖm. c. VÒ bao b× Bao b× cña s¶n phÈm còng lµ mét nh©n tè gãp phÇn b¶o vÖ an toµn vÒ sè l­îng, chÊt l­îng cho s¶n phÈm, gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng phôc vô, mÆt kh¸c bao b× còng lµ mét h×nh thøc qu¶ng c¸o hÕt søc cã hiÖu qu¶. ChÝnh v× vËy mµ viÖc ®Çu t­ x©y dùng nhµ m¸y bao b× cho riªng m×nh lµ mét viÖc lµm v« cïng cÇn thiÕt. d. VÒ lao ®éng Con ng­êi trong kinh doanh còng nh­ trong c¸c lÜnh vùc kh¸c ®Òu ®ãng vai trß rÊt quan träng. Tæng c«ng ty ph¶i biÕt qu¶n lý nh­ thÕ nµo cho phï hîp víi tõng thêi kú, hoµn c¶nh cô thÓ. Cïng víi viÖc ®Çu t­ c«ng nghÖ tiªn tiÕn cho s¶n xuÊt kinh doanh ®ßi hái c¸n bé ph¶i cã tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng nghÖ míi. V× vËy muèn t¹o ra gi¸ trÞ xuÊt khÈu cao ph¶i kÞp thêi ®µo t¹o vµ båi d­ìng n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ cho c¸n bé vµ cho ng­êi lao ®éng. Tæng c«ng ty cÇn ph¶i t¹o m«i tr­êng lµm viÖc thuËn lîi vµ tiÖn nghi, cã chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng hîp lý vµ sö dông ®ßn bÈy kinh tÕ ®Ó khuyÕn khÝch vµ lµm c«ng t¸c xuÊt khÈu ®¹t n¨ng suÊt, chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ cao. Bªn c¹nh ®ã, cÇn cã chÕ ®é khen th­ëng hîp lý ®èi víi nh÷ng c¸n bé giái trong Tæng c«ng ty ®Ó t¹o ®éng lùc phÊn ®Êu cho c¸c c¸n bé kh¸c, ®ång thêi còng cÇn cã chÕ ®é xö ph¹t víi nh÷ng tr­êng hîp cã hµnh vi, phong c¸ch lµm viÖc kh«ng tèt cè t×nh lµm tæn h¹i cho Tæng c«ng ty. e. VÒ thÞ tr­êng §èi víi bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo khi tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh còng cÇn cã mét thÞ tr­êng æn ®Þnh vµ cã nhiÒu thÞ tr­êng ®Ó duy tr× vµ ph¸t triÓn c«ng viÖc kinh doanh cña m×nh. §Ó cã thÓ hoµ nhËp víi thÞ tr­êng khu vùc vµ thÕ giíi, Tæng c«ng ty cÇn thùc hiÖn nh÷ng biÖn ph¸p sau: - T¨ng c­êng nghiªn cøu thÞ tr­êng xuÊt khÈu: Nghiªn cøu thÞ tr­êng xuÊt khÈu gióp cho Tæng c«ng ty n¾m b¾t ®­îc xu h­íng cña thÞ tr­êng, nhu cÇu vµ t×nh h×nh cung cÊp hµng n«ng s¶n trªn thÕ giíi ®Ó tõ ®ã cã nh÷ng biÖn ph¸p cô thÓ th©m nhËp vµo thÞ tr­êng. ViÖc thu thËp vµ xö lý th«ng tin ®ãng vai trß quan träng trong nghiªn cøu thÞ tr­êng, nã ®­îc thÓ hiÖn qua c¸c nguån sau: Ghi chÐp néi bé: ®©y lµ nguån th«ng tin hÕt søc chÝnh x¸c, Tæng c«ng ty cã thÓ thu thËp th«ng tin tõ c¸c b¸o c¸o vÒ ®¬n ®Æt hµng, t×nh h×nh tiªu thô, gi¸ c¶. Qua s¸ch b¸o, Ên phÈm: th«ng qua s¸ch b¸o, chuyªn ngµnh, t¹p chÝ, c¸c b¸o c¸o cña chÝnh phñ, cña Bé th­¬ng m¹i… Tæng c«ng ty cã thÓ cã nh÷ng th«ng tin míi nhÊt ®­îc cËp nhËt hµng ngµy. - X©y dùng chÝnh s¸ch marketing phï hîp trªn thÞ tr­êng xuÊt khÈu. Ho¹t ®éng marketing ngµy cµng ph¸t triÓn vµ ®­îc thùc hiÖn hoµn thiÖn h¬n, ®Æc biÖt lµ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nh­ hiÖn nay. Tæng c«ng ty cÇn ph¶i x©y dùng chÝnh s¸ch marketing phï hîp, ph¶i biÕt kÕt hîp hµi hoµ gi÷a c¸c tham sè gi¸ c¶, s¶n phÈm, ph©n phèi xóc tiÕn mét c¸ch linh ho¹t, thÝch hîp víi ®Æc ®iÓm cña mçi thÞ tr­êng ®Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao víi møc chi phÝ hîp lý nhÊt mµ vÉn thu hót ®­îc kh¸ch hµng. - C¸c thÞ tr­êng mµ Tæng c«ng ty cÇn tËp trung. MÆc dï hiÖn nay, Tæng c«ng ty ®· cã quan hÖ b¹n hµng víi c¸c n­íc trong khu vùc còng nh­ trªn thÕ giíi. Tuy nhiªn ®Ó cã mét h­íng xuÊt khÈu n«ng s¶n v÷ng ch¾c, hiÖu qu¶ Tæng c«ng ty cÇn tËp trung mét sè thÞ tr­êng thiÕt yÕu sau: thÞ tr­êng EU, ASEAN, Mü, Nga, Trung Quèc…v× ®ã lµ nh÷ng thÞ tr­êng lu«n chiÕm tû träng lín trong tæng gi¸ trÞ kim ng¹ch cña Tæng c«ng ty. KÕT LUËN Qua ph©n tÝch t×nh h×nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu n«ng s¶n cña Tæng c«ng ty rau qu¶-n«ng s¶n ViÖt Nam ta nhËn thÊy ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty ph¸t triÓn vµ t­¬ng ®èi æn ®Þnh. Xøng ®¸ng lµ mét trong nh÷ng doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu hµng ®Çu cña ViÖt Nam, t¹o lËp ®­îc mét vÞ trÝ v÷ng vµng trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu n«ng s¶n ë thÞ tr­êng trong n­íc còng nh­ trªn thÕ giíi. N¨m 2006 lµ n¨m héi nhËp quèc tÕ vµ khu vùc cña ViÖt nam ®­îc më sang mét trang míi, thùc hiÖn HiÖp ®Þnh ¦u ®·i thuÕ quan cã hiÖu lùc chung (CEPT) cho khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN (AFTA), ViÖt Nam sÏ lµ thµnh viªn cña tæ chøc Th­¬ng m¹i thÕ giíi WTO. Tæng c«ng ty ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng th¸ch thøc khi héi nhËp víi nhiÒu biÕn ®éng vµ c¹nh tranh gay g¾t, nh÷ng khã kh¨n vÒ nguyªn liÖu, thêi tiÕt khÝ hËu, vèn, gi¸ vËt t­ t¨ng, gi¸ xuÊt khÈu mét sè s¶n phÈm gi¶m, nh­ng Tæng c«ng ty còng cã nhiÒu c¬ héi ®Ó ph¸t triÓn xuÊt khÈu do nhu cÇu rau qu¶, n«ng s¶n thÞ tr­êng thÕ giíi tiÕp tôc t¨ng. Nh÷ng biÕn ®æi tû gi¸ gi÷a ®ång VND vµ USD sÏ lµm t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng xuÊt khÈu ViÖt Nam t¹o ®iÒu kiÖn më réng thÞ tr­êng, më réng s¶n xuÊt. §ång thêi, Tæng c«ng ty còng cã c¬ héi nhiÒu h¬n n¾m b¾t nh÷ng tiÕn bé c«ng nghÖ míi vÒ kü thuËt còng nh­ vÒ qu¶n lý. Em hy väng ®Ò tµi nghiªn cøu sÏ lµ mét vµi ®ãng gãp nhá vµo ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cña Tæng c«ng ty. Em rÊt mong sÏ nhËn ®­îc nh÷ng gãp ý, bæ sung tõ phÝa thÇy c« vµ c¸n bé trong Tæng c«ng ty. Xin cho phÐp em ®­îc bµy tá lßng c¶m ¬n ch©n thµnh vµ s©u s¾c nhÊt ®Õn PGS.TS NguyÔn C«ng Nhù, c¸c thÇy c« Khoa Thèng kª cïng toµn thÓ c¸n bé phßng KD-XNK 9 Tæng c«ng ty rau qu¶ - n«ng s¶n ViÖt Nam ®· hÕt lßng chØ b¶o, gióp ®ì em hoµn thµnh luËn v¨n nµy. DANH MôC TµI LIÖU THAM KH¶O 1. Gi¸o tr×nh lý thuyÕt thèng kª Chñ biªn PGS.PTS T« Phi Ph­îng, NXB Gi¸o dôc. 2. Gi¸o tr×nh thèng kª c«ng nghiÖp Chñ biªn PGS.TS NguyÔn C«ng Nhù. NXB Thèng kª. 3. Gi¸o tr×nh kinh tÕ th­¬ng m¹i Chñ biªn PGS.TS §Æng §×nh §µo – PGS.TS Hoµng §øc Th©n. Khoa Th­¬ng M¹i-§H KTQD. NXB Thèng kª. 4. Gi¸o tr×nh Th­¬ng m¹i quèc tÕ Chñ biªn PGS.TS NguyÔn Duy Bét. Khoa Th­¬ng M¹i-§H KTQD. NXB Gi¸o dôc 1997. 5. T¹p chÝ N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n Sè 4/2001; sè 5 vµ 6/2004 6. T¹p chÝ “Con sè vµ sù kiÖn” 8/2000 ; 6/2004 7. C¸c b¸o c¸o cña Tæng c«ng ty rau qu¶ - n«ng s¶n ViÖt Nam B¸o c¸o tæng kÕt 15 n¨m ho¹t ®éng. B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c c¸c n¨m 2003, 2004, 2005 Tæng hîp b¸o c¸o tµi chÝnh. Môc lôc Trang NhËn xÐt cña gi¸o viªn ph¶n biÖn B¶ng 1: Khèi l­îng c¸c mÆt hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu §¬n vÞ : TÊn MÆt hµng 2000 2001 2002 2003 2004 2005 So s¸nh (%) 2001/2000 2002/2001 2003/2002 2004/2003 2005/2004 L¹c 1980 3313 7502 7025 2770 2767 167,32 226,44 93,64 39,43 99,89 §iÒu 737 775 827 890 935 784 105,16 106,74 107,62 105,06 83,85 Tiªu 1609 2397 2438 1851 4095 4121 148,97 101,71 75,92 221,23 100,63 ChÌ 185 785 805 384 335 328 424,32 102,55 47,70 87,24 97,91 Bét s¾n 393 979 1043 4294 1862 1864 249,11 106,54 411,69 43,36 10,11 Võng - - - - 622 - - - - - - S¾n l¸t - - - - - 35 - - - - - §Ëu ®á - - - - - 6 49 - - - - - (Nguån: Phßng kÕ ho¹ch tæng hîp - Tæng C«ng ty rau qu¶ n«ng s¶n ViÖt Nam) B¶ng 2: Gi¸ c¸c mÆt hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu §¬n vÞ : USD/TÊn MÆt hµng 2000 2001 2002 2003 2004 2005 So s¸nh (%) 2001/2000 2002/2001 2003/2002 2004/2003 2005/2004 L¹c 499 501 498 599 667 598 100,40 99,40 120,24 111,3 89,65 §iÒu 545 359 334 377 423 467 65,87 93,03 112,87 112,20 110,40 Tiªu 1479 887 1365 1363 1368 1371 59,97 153,88 99,85 100,37 100,22 ChÌ 1174 1171 1173 1206 1649 1358 99,74 100,17 102,81 111,86 100,67 Bét s¾n 181 177 183 189 195 196 97,79 103,39 103,28 103,17 100,51 (Nguån: Phßng kÕ ho¹ch tæng hîp - Tæng C«ng ty rau qu¶ n«ng s¶n ViÖt Nam) B¶ng 3: Gi¸ trÞ c¸c mÆt hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu §¬n vÞ : USD MÆt hµng 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Tæng L¹c 998.020 1659.813 3.735.996 4.207.975 1.847.590 1.654.666 14.094.060 §iÒu 401.665 278.225 276.218 335.530 395.505 366.128 2.053.271 Tiªu 2.379.711 2.126.139 3.327.870 2.522.913 5.601.960 5.649.891 21.608.484 ChÌ 217.190 919.235 944.265 463.104 451.915 445.424 3.441.133 Bét s¾n 71.133 173.283 190.869 811.566 363.090 365.344 1.975.285 Võng - - - - 660.765 - 660.765 S¾n l¸t - - - - - 3.500 3.500 §Ëu ®á - - - - - 373.599 373.599 Hµng kh¸c 94.291 151.263 157.628 1.631.892 1.315.089 1.420.781 4.770.944 Tæng 4.152.010 5.307.958 8.632.846 9.972.980 10.635.914 10.279.333 48.981.041 (Nguån: Phßng kÕ ho¹ch tæng hîp - Tæng C«ng ty rau qu¶ n«ng s¶n ViÖt Nam) B¶ng 4: Gi¸ trÞ c¸c mÆt hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu ra c¸c thÞ tr­êng §¬n vÞ : USD ThÞ tr­êng N¨m EU Asean Mü Nga Trung Quèc ThÞ tr­êng kh¸c Tæng 2000 884.201 948.760 215.875 498.761 567.324 1.037.089 4.152.010 2001 1.076.859 1.141.418 408.533 691.419 759.982 1.229.747 5.307.958 2002 1.631.007 1.695.566 962.681 1.245.567 1.314.130 1.783.895 8.632.846 2003 1.854.362 1.918.923 1.186.036 1.468.923 1.537.485 2.007.251 9.972.980 2004 1.964.851 2.029.412 1.296.525 1.579.412 1.647.974 2.117.740 10.635.914 2005 1.905.421 1.969.982 1.237.095 1.519.982 1.588.544 2.058.310 10.279.333 Tæng 9.316.700 9.704.061 5.306.745 7.004.064 7.415.439 10.234.032 48.981.041 (Nguån: Phßng kÕ ho¹ch tæng hîp - Tæng C«ng ty rau qu¶ n«ng s¶n ViÖt Nam) B¶ng 6 : C¬ cÊu gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n theo thÞ tr­êng CT N¨m Tæng gi¸ trÞ (USD) EU ASEAN Mü Nga Trung Quèc ThÞ tr­êng kh¸c Gi¸ trÞ (USD) Tû träng (%) Gi¸ trÞ (USD) Tû träng (%) Gi¸ trÞ (USD) Tû träng (%) Gi¸ trÞ (USD) Tû träng (%) Gi¸ trÞ (USD) Tû träng (%) Gi¸ trÞ (USD) Tû träng (%) 2000 4.152.010 884.201 21,3 948.760 22,8 215.875 5,2 498.761 12,0 567.324 13,7 1.037.089 24,9 2001 5.307.958 1.076.859 20,3 1.141.418 21,5 408.533 7,7 691.419 13,0 759.982 14,3 1.229.747 23,2 2002 8.632.846 1.631.007 18,9 1.695.566 19,6 962.681 11,1 1.245.567 14,4 1.314.130 15,2 1.789.895 20,7 2003 9.972.980 1.854.362 18,6 1.918.923 19,2 1.186.036 11,9 1.468.923 14,7 1.537.485 15,4 2.007.251 20,1 2004 10.635.914 1.964.851 18,5 2.029.412 19,1 1.296.525 12,2 1.519.982 14,8 1.647.974 15,5 2.117.740 19,9 2005 10.279.333 1.905.421 18,5 1.969.982 19,2 1.237.095 12,0 7.004.064 14,8 1.588.544 15,4 2.058.310 20,2 Tæng 48.981.041 9.316.700 9.704.061 5.306.745 7.415.439 10.234.032 (Nguån: Phßng kÕ ho¹ch tæng hîp - Tæng C«ng ty rau qu¶ n«ng s¶n ViÖt Nam) B¶ng 8: BiÕn ®éng tæng gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n ChØ tiªu N¨m Gi¸ trÞ XK (USD) L­îng t¨ng (gi¶m) tuyÖt ®èi (USD) Tèc ®é ph¸t triÓn (%) Tèc ®é t¨ng (gi¶m) (%) Gi¸ trÞ 1% t¨ng (gi¶m) LH: di §G: Di LH: t §G: T LH: ai §G: Ai 2000 4.152.010 - 0 - 0 - 0 - 2001 5.307.958 1.155.948 1.155.948 127,84 127,84 27,84 27,84 41.521,12 2002 8.632.846 3.324.888 4.480.836 162,64 207,92 62,64 107,92 53.079,31 2003 9.972.980 1.340.134 5.820.970 115,52 240,19 15,52 140,19 86.348,84 2004 10.635.914 662.934 6.483.904 106,65 256,16 6,65 156,16 99.689,32 2005 10.279.333 -356.581 6.127.323 96,65 247,57 -3,35 147,57 106.442,09 Trung b×nh 8.163.506,833 1.225.464,6 121,86 21,86 B¶ng 9 BiÕn ®éng gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n do ¶nh h­ëng cña yÕu tè xu thÕ vµ yÕu tè ngÉu nhiªn ChØ tiªu N¨m Yt t et (Yt - ) 2000 4.152.010 1 47.737.748,47 -585.738,47 - - - - - - 2001 5.307.958 2 6.108.051,82 -800.093,82 1.155.948 1.370.303,35 -214.355,35 1.155.948 1.370.303,35 -214.355,35 2002 8.632.846 3 7.478.355,16 1.154.490,84 3.324.888 1.370.303,34 1.954.584,66 4.480.836 2.740.606,69 1.740.229,31 2003 9.972.980 4 8.848.658,49 1.124.321,51 1.340.134 1.370.303,33 -30.169,33 5.820.970 4.110.910,02 1.710.059,98 2004 10.635.914 5 10.218.961,83 416.952,17 662.934 1.370.303,34 -707.369,34 6.483.904 5.481.213,36 1.002.690,64 2005 10.279.333 6 11.589.265,17 -1.309.932,17 -356.581 1.370.303,34 -1.726.884,34 6.127.323 6.851.516,7 -724.193,7 Tæng 48.981.041 21 48.981.040,94 0,06 6.127.323 6.851.516,7 -724.193,7 ._.