Vận chuyển hàng hoá và dịch vụ phục vụ hàng Xuất nhập khẩu của Vietnam Airlines

Lêi nãi ®Çu * TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi. Xu thÕ toµn cÇu ho¸ vµ xu thÕ quèc tÕ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ ®· kÐo theo xu thÕ toµn cÇu ho¸ cña vËn t¶i hµng kh«ng. §iÒu nµy cã thÓ kh¼ng ®Þnh vËn t¶i hµng kh«ng, ®Æc biÖt lµ vËn t¶i hµng kh«ng quèc tÕ lµ mét m¾t xÝch quan träng cña vËn t¶i toµn cÇu, sù ph¸t triÓn cña nã chÞu t¸c ®éng m¹nh cña qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ kinh tÕ, tù do ho¸ th­¬ng m¹i. §ång thêi vËn t¶i hµng kh«ng còng cã nh÷ng t¸c ®éng nhÊt ®Þnh tíi nÒn kinh tÕ thÕ giíi nãi chung vµ cña tõng quèc gia nãi riªng. HiÖn nay, sau khi ViÖt Nam më cöa nÒn kinh tÕ, t¨ng c­êng giao l­u bu«n b¸n quèc tÕ th× vËn t¶i chuyªn chë hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu lµ mét vÊn ®Ò cÇn ®­îc quan t©m chó ý ®Ó gãp phÇn thùc hiÖn chiÕn l­îc kinh tÕ mµ §¶ng vµ nhµ n­íc ta ®· ®Ò ra.Trong c¸c ngµnh vËn t¶i th× vËn t¶i hµng kh«ng ®ãng mét vai trß quan träng trong viÖc chyªn chë hµng ho¸ quèc tÕ. Vietnam Airlines lµ mét h·ng hµng kh«ng cßn non trÎ, thùc tiÔn vµ kinh nghiÖm kinh doanh trªn th­¬ng tr­êng vËn t¶i hµng kh«ng quèc tÕ cßn rÊt h¹n chÕ, ®Æc biÖt lµ c«ng t¸c vËn chuyÓn vµ c¸c dÞch vô phôc vô hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu b»ng ®­êng hµng kh«ng cßn rÊt khiªm tèn. Lµm thÕ nµo ®Ó thóc ®Èy vËn chuyÓn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu cña Vietnam Airlines b¾t nhÞp ®­îc víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ quèc tÕ, ®ång thêi ®¸p øng ®­îc nhu cÇu vËn chuyÓn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu khi mµ nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®ang ph¸t triÓn m¹nh? ChÝnh v× vËy viÖc nghiªn cøu, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ c«ng t¸c vËn chuyÓn vµ dÞch vô phôc vô hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu t¹i c¸c c¶ng hµng kh«ng quèc tÕ cña Vietnam Airlines - nßng cèt cña hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam lµ hÕt søc cÇn thiÕt. Môc ®Ých nghiªn cøu Môc ®Ých cña bµi kho¸ luËn nµy lµ ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng kinh doanh vËn chuyÓn vµ c¸c dÞch vô phôc vô hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu cña H·ng hµng kh«ng quèc gia ViÖt Nam tõ ®ã ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy vËn chuyÓn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu ®èi víi Vietnam Airlines. §èi t­îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu. §èi t­îng nghiªn cøu cña kho¸ luËn nµy lµ c«ng t¸c vËn chuyÓn vµ c¸c dÞch vô phôc vô chuyªn chë hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu cña Vietnam Airlines. Ph¹m vi nghiªn cøu : dùa trªn thùc tr¹ng t×nh h×nh kinh doanh cña h·ng hµng kh«ng quèc gia ViÖt Nam trong kho¶ng thêi gian 1990 - 2002 vµ so s¸nh víi mét sè h·ng hµng kh«ng quèc tÕ kh¸c. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu Trong kho¸ luËn nµy t¸c gi¶ cã sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p diÔn gi¶i quy n¹p, ph­¬ng ph¸p so s¸nh, ®¸nh gi¸ vµ ph©n tÝch ®Ò nghiªn cøu ®èi t­îng tõ ®ã ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p cã kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt ®­îc nh÷ng vÊn ®Ò mµ thùc tÕ ®Æt ra. Néi dung vµ bè côc. Bè côc cña kho¸ luËn nµy ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn vµ c¸c tµi liÖu tham kh¶o, kho¸ luËn gåm ba ch­¬ng. Ch­¬ng 1: Kh¸i qu¸t vÒ chuyªn chë hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu b»ng ®­êng hµng kh«ng. Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng kinh doanh vËn chuyÓn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu cña Vietnam Airlines. Ch­¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy chuyªn chë hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu b»ng ®­êng hµng kh«ng cña Vietnam Airlines. MÆc dï ®· cã nhiÒu cè g¾ng nh­ng do cßn mét sè h¹n chÕ nªn kho¸ luËn cßn nhiÒu thiÕu sãt, T¸c gi¶ mong nhËn ®­îc sù gãp ý bæ xung cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c b¹n sinh viªn. T¸c gi¶ ch©n thµnh c¶m ¬n Ban gi¸m hiÖu tr­êng §¹i häc Ngo¹i Th­¬ng, Khoa kinh tÕ ngo¹i th­¬ng, cïng c¸c thÇy c« gi¸o ®· ®µo t¹o vµ gióp ®ì T¸c gi¶ trong qu¸ tr×nh häc tËp vµ nghiªn cøu t¹i tr­êng. §Æc biÖt lµ c« Ph¹m Thanh Hµ cïng c¸c ®ång nghiÖp ®· tËn t©m, nhiÖt t×nh h­íng dÉn vµ gióp ®ì T¸c gi¶ trong suèt qu¸ tr×nh nghiªn cøu ®Ò tµi nµy. T¸c gi¶ còng ch©n thµnh c¶m ¬n l·nh ®¹o Tæng c«ng ty hµng kh«ng ViÖt Nam, XÝ nghiÖp th­¬ng m¹i mÆt ®Êt Néi Bµi ®· t¹o ®iÒu kiÖn vÒ thêi gian, cung cÊp sè liÖu gióp T¸c gi¶ hoµn thµnh c«ng viÖc cña m×nh. Hµ Néi th¸ng 12 n¨m 2003 TrÇn Quang TuÊn Ch­¬ng 1. Kh¸i qu¸t vÒ chuyªn chë hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu b»ng ®­êng hµng kh«ng. I. Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ vËn t¶i hµng kh«ng. LÞch sö ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña vËn t¶i hµng kh«ng LÞch sö ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña vËn t¶i hµng kh«ng quèc tÕ. So víi c¸c ph­¬ng thøc vËn t¶i kh¸c th× vËn t¶i hµng kh«ng lµ mét ngµnh cßn rÊt non trÎ, nÕu vËn t¶i hµng h¶i ra ®êi tõ thÕ kû thø n¨m tr­íc c«ng nguyªn th× vËn t¶i hµng kh«ng chØ míi ra ®êi vµ ph¸t triÓn tõ ®Çu thÕ 20. Ng­êi ®Æt nÒn mãng cho vËn t¶i hµng kh«ng lµ Leonardo Devinci (1452 -1519), «ng ®· nghiªn cøu chuyÓn ®éng bay cña loµi chim tõ ®ã «ng ®· thiÕt kÕ ra m« h×nh c¸nh bay cho thiÕt bÞ bay sau nµy, ®©y lµ cét mèc ®¸nh dÊu c«ng cuéc chinh phôc bÇu trêi cña loµi ng­êi. Tr­íc khi chiÕc m¸y bay ®Çu tiªn cña loµi ng­êi ra ®êi th× ph­¬ng tiÖn vËn t¶i hµng kh«ng cña con ng­êi lµ nh÷ng chiÕc khinh khÝ cÇu. + N¨m 1783, ë ph¸p, anh em nhµ Montgolier vµ Charles ®· chÕ ra khÝ cÇu hydro vµ khÝ nãng. + N¨m 1897, t¹i §øc, Wolfert s¸ng chÕ ra khinh khÝ cÇu dïng ®éng c¬ x¨ng ®iÒu khiÓn ®­îc. + N¨m 1900, t¹i §øc, Zeppeling chÕ t¹o ra khÝ cÇu cã hai ®éng c¬ x¨ng, n¨m 1906 «ng ®· c¶i tiÕn thÕ hÖ khinh khÝ cÇu nµy. Tuy nhiªn søc chë cña khinh khÝ cÇu lµ rÊt nhá, nã chØ ®¸p øng ®­îc nhu cÇu du lÞch hay th¸m hiÓm, vËn chuyÓn th­ tÝn víi khèi l­îng khiªm tèn trong khi nhu cÇu vËn chuyÓn hµng ho¸ cña con ng­êi ngµy cµng t¨ng theo sù ph¸t triÓn cña th­¬ng m¹i thÕ giíi. ChiÕc m¸y bay ®Çu tiªn cña loµi ng­êi ®­îc ra ®êi n¨m 1903 t¹i Mü do anh em nhµ Wright chÕ t¹o, ®©y lµ lo¹i m¸y bay hai tÇng c¸nh gç, ®éng c¬ ch¹y b»ng x¨ng. Cho ®Õn cuéc chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø nhÊt (1914 -1918) vµ ®Æc biÖt lµ trong cuéc chiÕn tranh thÕ giíi lÇn hai (1939 - 1945) ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vËn t¶i phôc vô môc ®Ých qu©n sù, ngµnh hµng kh«ng thÕ giíi ®· cã nh÷ng tiÕn bé v­ît bËc trong viÖc chinh phôc kho¶ng kh«ng vÒ thêi gian, ®é cao, kho¶ng c¸ch. Sau chiÕn tranh thÕ giíi lÇn hai, víi nh÷ng thµnh tùu vÒ khoa häc kü thuËt vµ sau nµy lµ sù ph¸t triÓn vÒ c«ng nghÖ ®· gãp phÇn quan träng trong viÖc ph¸t triÓn vËn t¶i hµng kh«ng quèc tÕ nãi chung vµ vËn t¶i hµng kh«ng cña mçi quèc gia nãi riªng, sù tiÕn bé nµy thÓ hiÖn ë viÖc øng dông c¸c tiÕn bé khoa häc kÜ thuËt vµo viÖc chÕ t¹o s¶n xuÊt vµ ®iÒu khiÓn m¸y bay. + §éng c¬ m¸y bay : ®Çu tiªn lµ ®éng c¬ piston, sau ®ã lµ ®éng c¬ tuabin c¸nh qu¹t, vµ b©y giê lµ ®éng c¬ tuabin ph¶n lùc, m¹nh h¬n gÊp nhiÒu lÇn. + VËt liÖu chÕ t¹o m¸y bay : chiÕc m¸y bay ®Çu tiªn lµm b»ng gç, sau ®ã lµ b»ng nh«m vµ thÐp, khèi l­îng cña m¸y bay rÊt lín søc chë nhá cho nªn ngµy nay hä sö dông vËt liÖu tæng hîp composite võa nhÑ võa bÒn h¬n nhiÒu lÇn so víi c¸c lo¹i vËt liÖu cò, n©ng hiÖu suÊt chë cña m¸y bay lªn. +M¸y tÝnh ®iÖn tö vµ c«ng nghÖ th«ng tin hiÖn ®¹i ®­îc sö dông trong ®iÒu khiÓn bay vµ h­íng dÉn bay tõ mÆt ®Êt. + §èi t­îng chuyªn chë ®a d¹ng h¬n, khèi l­îng vËn t¶i ngµy cµng t¨ng. Tr­íc chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø hai th× vËn t¶i hµng kh«ng chñ yÕu phôc vô môc ®Ých qu©n sù. Sau chiÕn tranh thÕ giíi hai vËn t¶i hµng kh«ng vÉn phôc vô môc ®Ých qu©n sù, song vËn t¶i hµng ho¸ vµ hµnh kh¸ch míi lµ träng t©m cña vËn t¶i hµng kh«ng. Lóc míi ra ®êi, do chi phÝ vËn t¶i hµng kh«ng lµ rÊt lín nªn ®èi t­îng cña vËn t¶i hµng kh«ng lóc bÊy giê lµ hµnh kh¸ch c«ng vô, th­ tÝn, hµng ho¸ cã gi¸ trÞ cao. Ngµy nay ®èi t­îng vËn t¶i hµng kh«ng lµ hµnh kh¸ch du lÞch, th­¬ng nh©n, hµng ho¸ còng ®a d¹ng h¬n rÊt nhiÒu, kh«ng ph¶i chØ cã hµng cã gi¸ trÞ cao mµ cã thÓ lµ hµng mïa vô, hµng giao ngay.. Søc chë cña m¸y bay còng t¨ng lªn rÊt nhiÒu lÇn, tõ nh÷ng chiÕc m¸y bay ®éng c¬ piston DC3 s¶n xuÊt n¨m 1936 víi tèc ®é 282 km/h träng t¶i 2,7 tÊn vµ chØ chë tèi ®a 21 ng­êi, cho ®Õn nay chØ trong vµi chôc n¨m chóng ta ®· cã nh÷ng lo¹i m¸y bay chuyªn chë ®­îc 660 hµnh kh¸ch t­¬ng ®­¬ng víi 68 tÊn hµng ho¸ nh­ m¸y bay B747 - 400, hay h·ng Atonov cña Nga s¶n xuÊt lo¹i m¸y bay chuyªn dông dïng cho vËn t¶i, nã cã thÓ chuyªn chë ®­îc c¶ mét chiÕc Airbus lo¹i võa, trong t­¬ng lai gÇn ®©y h·ng Airbus sÏ cho ra ®êi lo¹i A340 - 800 cã søc chë tíi 800 hµnh kh¸ch vµ tèc ®é bay ®· v­ît gÊp hai lÇn tèc ®é ©m thanh nh­ lo¹i Concord cña Ph¸p vµ Anh s¶n xuÊt. (1) . LÞch sö ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña vËn t¶i hµng kh«ng ViÖt Nam. NÕu vËn t¶i hµng kh«ng thÕ giíi ra ®êi tõ ®Çu thÕ kû 20 th× m·i ®Õn gi÷a thÕ kû 20 nµy th× vËn t¶i hµng kh«ng ViÖt Nam míi b¾t ®Çu nh÷ng b­íc ®i ®Çu tiªn. Th¸ng 10 - 1954, sau chiÕn th¾ng §iÖn Biªn Phñ, hiÖp ®Þnh Geneve ®­îc ký kÕt, ViÖt nam ®· tiÕp qu¶n s©n bay Gia L©m - Hµ Néi tõ qu©n viÔn chinh Ph¸p. Th¸ng 1 - 1956, theo quyÕt ®Þnh cña Thñ t­íng chÝnh phñ, côc hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam ®­îc thµnh lËp, trùc thuéc Bé quèc phßng. Giai ®o¹n tõ 1956 - 1975. Ngµy 1/5/1956 ®­êng bay quèc tÕ ®Çu tiªn Hµ Néi - B¾c Kinh ®­îc khai tr­¬ng sau khi ViÖt Nam kÝ hiÖp ®Þnh hµng kh«ng víi Trung Quèc. Th¸ng 1/1959 Côc kh«ng qu©n thuéc Bé quèc phßng ®­îc thµnh lËp Th¸ng 5/1959 T¹i s©n bay Gia L©m, côc kh«ng qu©n ®· thµnh lËp trung ®oµn kh«ng qu©n vËn t¶i ®Çu tiªn, tiÒn th©n cña h·ng hµng kh«ng quèc gia ViÖt Nam ngµy nay. Thêi gian nµy hµng kh«ng ViÖt Nam míi chØ cã 5 chiÕc m¸y bay cña Ph¸p ®Ó l¹i, chñ yÕu phôc vô nhu cÇu vËn t¶i qu©n sù. Giai ®o¹n tõ 1976 - 1989 Th¸ng 2/1976 ChÝnh phñ ban hµnh nghÞ ®Þnh 28CP thµnh lËp tæng côc hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam thuéc Bé quèc phßng. Lóc nµy ngoµi c¸c lo¹i m¸y bay chiÕm ®ù¬c tõ thêi Ph¸p vµ mét sè m¸y bay do Liªn X« cò viÖn trî ta cßn cã c¸c lo¹i DC 6, DC 4, DC 3 chiÕm ®­îc cña Mü nguþ. §­êng bay quèc tÕ còng ®­îc më thªm víi Lµo,Th¸i Lan, Malaysia, Singapore, Philippine. ViÖt Nam ®· x©y dùng 3 s©n bay quèc tÕ gåm Néi Bµi, T©n S¬n NhÊt, §µ N½ng, tuy nhiªn chØ cã hai s©n bay Néi Bµi vµ T©n s¬n nhÊt lµ ho¹t ®éng m¹nh. Giai ®o¹n tõ 1990 ®Õn nay. Th¸ng 8/1989 Tæng c«ng ty hµng kh«ng ViÖt Nam ®­îc thµnh lËp nh­ lµ mét ®¬n vÞ kinh tÕ quèc doanh thuéc Tæng côc hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam, t¸ch ho¹t ®éng hµng kh«ng d©n dông ra khái Bé quèc phßng. Th¸ng 3/1990 ChÝnh phñ giao cho Bé giao th«ng vËn t¶i qu¶n lý ngµnh hµng kh«ng d©n dông, gi¶i thÓ Tæng côc hµng kh«ng dËn dông ViÖt Nam. Th¸ng 6/1992 Thñ T­íng chÝnh phñ quyÕt ®Þnh lËp Côc hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam thuéc Bé giao th«ng vËn t¶i vµ b­u ®iÖn. Th¸ng 8/1994 Theo quyÕt ®Þnh cña Thñ t­íng chÝnh phñ, H·ng hµng kh«ng quèc gia ViÖt Nam ra ®êi gäi t¾t lµ Vietnam Airlines trùc thuéc Côc hµng kh«ng. Th¸ng 5/ 1995 theo nghÞ ®Þnh 32 cña Thñ T­íng chÝnh phñ t¸ch Côc hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam ra khái bé giao th«ng vËn t¶i vµ trùc tiÕp qu¶n lý. Th¸ng 5/2003 ChÝnh phñ l¹i quyÕt ®Þnh tr¶ l¹i cho Bé giao th«ng vËn t¶i qu¶n lý Côc hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam. Còng trong thêi gian nµy, vËn t¶i hµng kh«ng còng cã nh÷ng ph¸t triÓn ®¸ng kÓ. VÒ ®éi bay, tõ chç chØ cã n¨m chiÕc m¸y bay thÕ hÖ ®Çu tiªn do Ph¸p ®Ó l¹i th× nay hµng kh«ng ViÖt Nam ®· cã mét ®«i bay hiÖn ®¹i gåm c¸c lo¹i m¸y bay cña c¸c h·ng s¶n xuÊt næi tiÕng thÕ giíi nh­ Boeing, Airbus, ATR 72, Folker.. VÒ ®­êng bay th× ngoµi c¸c ®­ßng bay trong n­íc chóng ta ®· cã c¸c ®­ßng bay tíi tÊt c¶ c¸c ch©u lôc trªn thÕ giíi nh­ Mü, Ph¸p, Australia, NhËt B¶n,C¸c tiÓu v­¬ng quèc Arap... Hµng kh«ng ViÖt Nam ®· tham gia vµo tæ chøc hµng kh«ng d©n dông quèc tÕ (ICAO) n¨m 1980, ®©y lµ tæ chøc quan träng nhÊt trong lÜnh vùc hµng kh«ng d©n dông, chóng ta còng cã tªn trong hiÖp héi vËn t¶i hµng kh«ng quèc tÕ (IATA). ®©y lµ mét ®iÒu thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn vËn t¶i hµng kh«ng ë ViÖt Nam trong thêi k× mµ n­íc ta ®ang tiÕn hµnh héi nhËp kinh tÕ víi khu vùc vµ thÕ giíi.( 2) §Æc ®iÓm cña vËn t¶i hµng kh«ng VËn t¶i hµng kh«ng nãi theo nghÜa réng lµ sù tËp hîp c¸c yÕu tè kinh tÕ kü thuËt nh»m khai th¸c viÖc chuyªn chë b»ng m¸y bay mét c¸ch cã hiÖu qu¶. nÕu nãi theo nghÜa hÑp th× vËn t¶i hµng kh«ng lµ sù di chuyÓn cña m¸y bay trong kh«ng gian hay cô thÓ h¬n lµ h×nh thøc vËn chuyÓn hµnh kh¸ch, hµng ho¸, hµnh lý, b­u kiÖn tõ mét ®Þa ®iÓm nµy ®Õn mét ®Þa ®iÓm kh¸c b»ng m¸y bay. VËn t¶i hµng kh«ng cã nh÷ng ®Æc thï riªng cña nã mµ c¸c ngµnh kh¸c kh«ng cã ®­îc. 2.1 C¸c ­u ®iÓm cña vËn t¶i hµng kh«ng. -TuyÕn ®­êng trong vËn t¶i hµng kh«ng lµ kh«ng trung vµ hÇu nh­ lµ ®­êng th¼ng, kh«ng phô thuéc vµo ®Þa h×nh mÆt ®Êt, mÆt n­íc, kh«ng ph¶i ®Çu t­ x©y dùng. Tuy nhiªn viÖc h×nh thµnh c¸c ®­êng bay còng phô thuéc Ýt nhiÒu vµo ®iÒu kiÖn ®Þa lý, khÝ t­îng cña tõng vïng. Th«ng th­êng ®­êng hµng kh«ng bao giê còng ng¾n h¬n ®­êng ®­êng s¾t vµ ®­êng bé kho¶ng 20% vµ ®­êng biÓn lµ 30% -Tèc ®é vËn t¶i cao, thêi gian vËn t¶i ng¾n. Cã thÓ nãi vËn t¶i hµng kh«ng cã tèc ®é cao nhÊt rót ng¾n thêi gian vËn t¶i. NÕu nh­ trªn mét qu·ng ®­êng 500 km th× víi lo¹i m¸y bay b×nh th­êng chØ mÊt kho¶ng 1 giê th× tÇu ho¶ mÊt h¬n 8 giê, «t« lµ 10 giê, vµ ®­êng biÓn lµ 27 giê. -VËn t¶i hµng kh«ng lu«n ®ßi hái sö dông c«ng nghÖ cao : do tèc ®é cao vµ chñ yÕu lµ chuyªn chë con ng­êi vµ hµng ho¸ cã gi¸ trÞ cao v× vËy cÇn mét sù an toµn tuyÖt ®èi trong qu¸ tr×nh vËn t¶i bëi tÝnh chÊt huû diÖt nghiªm träng mét khi tai n¹n x¶y ra cho nªn vËn t¶i hµng kh«ng kh«ng cho phÐp mét sù sai sãt nµo kÓ c¶ nhá nhÊt . VËn t¶i hµng kh«ng lu«n c¶i tiÕn vµ øng dông nh÷ng c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña thÕ giíi. - Do ®Æc tÝnh trªn mµ vËn t¶i hµng kh«ng ®­îc coi lµ an toµn nhÊt, tØ lÖ tai n¹n, thiÖt h¹i trong vËn t¶i b»ng ®­êng hµng kh«ng thÊp h¬n rÊt nhiÒu so víi c¸c h×nh thøc vËn t¶i kh¸c. -VËn t¶i hµng kh«ng cung cÊp c¸c dÞch vô cã tiªu chuÈn cao h¬n h¼n c¸c ph­¬ng thøc vËn t¶i kh¸c, ®­îc ®¬n gi¶n ho¸ vÒ thñ tôc vµ chøng tõ do m¸y bay bay th¼ng Ýt qua c¸c tr¹m kiÓm tra, kiÓm so¸t. Tuy nhiªn vËn t¶i hµng kh«ng còng cã nh÷ng h¹n chÕ cña nã. 2.2 C¸c h¹n chÕ cña vËn t¶i hµng kh«ng. - C­íc phÝ vËn t¶i hµng kh«ng rÊt cao do chi phÝ trang thiÕt bÞ, chi phÝ m¸y bay, chi phÝ c¸c dÞch vô phôc vô. nÕu so s¸nh c­íc vËn t¶i hµng kh«ng cho 1 kg hµng trªn cïng mét tuyÕn ®­êng tõ Hµn Quèc ®i Marseille cña Ph¸p th× c­íc m¸y bay lµ 6 USD trong khi ®ã tµu biÓn chØ kho¶ng trªn d­íi 1USD. Gi¸ c­íc cao nªn vËn t¶i hµng kh«ng bÞ h¹n chÕ ®èi víi viÖc vËn chuyÓn mÆt hµng cã gi¸ trÞ thÊp, khèi l­îng lín do chi phÝ vËn chuyÓn chiÕm mét tØ lÖ qu¸ lín trong gi¸ b¸n cña hµng hµng ho¸ , nh­ vËy søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ dã sÏ bÞ suy gi¶m so víi c¸c mÆt hµng cïng chñng lo¹i, hay mÆt hµng thay thÕ. - VËn t¶i hµng kh«ng còng bÞ h¹n chÕ trong viÖc chuyªn chë hµng ho¸ khèi l­îng lín, hµng cång kÒnh do m¸y bay cã träng t¶i vµ dung tÝch nhá, lo¹i m¸y bay lín nhÊt hiÖn nay chØ cã kh¶ n¨ng chuyªn chë tèi ®a 110 tÊn hµng, nÕu kÕt hîp chë kh¸ch víi chë hµng th× chØ kho¶ng 15 - 20 tÊn. Trong khi ®­êng biÓn cã nh÷ng con tµu cã thÓ chuyªn chë tíi hµng chôc v¹n tÊn. - VËn t¶i hµng kh«ng ®ßi hái ®Çu t­ lín vÒ c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho m¸y bay, s©n bay, trang thiÕt bÞ, nhµ ga, hÖ thèng dÞch vô,..Do vËy c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, c¸c n­íc nghÌo gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong viÖc ph¸t triÓn vËn t¶i hµng kh«ng do thiÕu vèn, thiÕu thiÕt bÞ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Vai trß cña vËn t¶i hµng kh«ng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ trong qu¸ tr×nh héi nhËp cña ViÖt Nam víi khu vùc vµ quèc tÕ. 3.1 VËn t¶i hµng kh«ng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. VËn t¶i nãi chung vµ vËn t¶i hµng kh«ng nãi riªng cã vai trß rÊt quan träng vµ cã t¸c dông to lín ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n cña mçi quèc gia, còng nh­ ®èi víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi, ®Æc biÖt nã thóc ®Èy qu¸ tr×nh bu«n b¸n quèc tÕ vµ héi nhËp gi÷a c¸c n­íc trong khu vùc trªn thÕ giíi. HÖ thèng vËn t¶i hµng kh«ng phôc vô tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi nh­ s¶n xuÊt, l­u th«ng, tiªu dïng quèc phßng, do ®ã nã ph¶n ¸nh tr×nh ®é ph¸t triÓn cña mét ®Êt n­íc. Vai trß cña vËn t¶i hµng kh«ng thÓ hiÖn râ nÐt ë nh÷ng mÆt sau. - VËn t¶i hµng kh«ng lµ mét trong nh÷ng nh©n tè thóc ®Èy nÒn kinh tÕ quèc d©n, t¨ng c­êng quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ. Thùc tÕ, khi vËn t¶i hµng kh«ng ph¸t triÓn kÐo theo nhiÒu lÜnh vùc kinh tÕ kh¸c cïng ph¸t triÓn, lµ ph­¬ng tiÖn vËn t¶i kÕt nèi nhiÒu vïng trong mét quèc gia vµ nhiÒu quèc gia trªn toµn thÕ giíi ®¶m b¶o hÖ thèng l­u th«ng quan träng cña c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ quèc tÕ, gãp phÇn kh¾c phôc sù ph¸t triÓn kh«ng ®ång ®Òu gi÷a c¸c vïng,miÒn, gãp phÇn c¶i thiÖn ®êi sång nh©n d©n. Më ®­êng hµng kh«ng còng cã nghÜa lµ më thªm mét cöa khÈu quèc tÕ, më réng hîp t¸c kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸, du lÞch. Nh­ vËy vËn t¶i hµng kh«ng ®· ®¸p øng nhu cÇu di chuyÓn hµng ho¸ vµ hµng kh¸ch ngµy cµng t¨ng trong x· héi. - Doanh thu cña ngµnh hµng kh«ng ®ãng gãp mét phÇn kh«ng nhá ngo¹i tÖ cho ®Êt n­íc, nã t¸c ®éng ®Õn t×nh h×nh c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ cña quèc gia, nhÊt lµ víi nh÷ng n­íc ®ang vµ kÐm ph¸t triÓn, nguån thu ngo¹i tÖ tõ xuÊt khÈu cßn thÊp. Nh­ vËy vËn t¶i hµng kh«ng ®ãng gãp mét phÇn ®¸ng kÓ trong tæng s¶n phÈm x· héi. - Ngoµi ra vËn t¶i hµng kh«ng còng gãp phÇn t¨ng c­êng kh¶ n¨ng quèc phßng, b¶o vÖ ®Êt n­íc, ®ång thêi nã còng gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho mét bé phËn lùc l­îng lao ®éng trong x· héi. 3.2 VËn t¶i hµng kh«ng trong qu¸ tr×nh héi nhËp cña ViÖt Nam víi nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. Tù do ho¸ th­¬ng m¹i ®­îc khëi x­íng tõ B¾c Mü vµ Ch©u ¢u sau ®ã lan to¶ sang ch©u ¸ vµ hÇu hÕt c¸c khu vùc trªn thÕ giíi. HiÖn nay xu thÕ nµy ®ang diÔn ra víi tèc ®é nhanh vµ theo c¸c cÊp ®é kh¸c nhau nh­ tiÓu khu vùc, khu vùc vµ toµn cÇu. Khi xu thÕ toµn cÇu ho¸ th­¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ thÕ giíi ngµy cµng ph¸t triÓn ®· kÐo theo xu thÕ toµn cÇu ho¸ vËn t¶i trong ®ã cã vËn t¶i hµng kh«ng, còng theo c¸c cÊp ®é tiÓu khu vùc, khu vùc vµ toµn cÇu. NÕu nh­ trong hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ cã c¸c tæ chøc kinh tÕ nh­ WTO, APEC, AFTA, NAFTA.. th× biÓu hiÖn vÒ liªn kÕt vËn t¶i hµng kh«ng cã IATA, ICAO. Tr­íc xu thÕ cña thêi ®¹i, viÖc tham gia vµo qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ khu vùc ho¸ cïng víi viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch më cöa nÒn kinh tÕ ViÖt Nam nãi chung vµ vËn t¶i hµng kh«ng nãi riªng lµ thùc sù cÇn thiÕt vµ lµ mét ®ßi hái mang tÝnh kh¸ch quan. T¹i ®¹i héi §ang lÇn thø IX Bé chÝnh trÞ ra quyÕt ®Þnh sè 07 - NQ /TW ngµy 27/11/2001 vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ nh»m t¹o thÕ vµ lùc míi cho cho c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ tiÕn nhanh tiÕn m¹nh vµ v÷ng ch¾c trong thÕ kØ 21. Tr­íc n¨m 1990, hÖ thèng c¸c n­íc X· héi chñ nghÜa ch­a sôp ®æ, ViÖt Nam hÇu nh­ chØ quan hÖ vÒ kinh tÕ chÝnh trÞ víi c¸c n­íc thuéc Liªn X« cò vµ c¸c n­íc X· héi cñ nghÜa ë §«ng ¢u, cho nªn hÖ thèng m¹ng ®­êng bay cña hµng kh«ng ViÖt Nam rÊt h¹n chÕ, chØ cã Liªn X«, råi tõ ®©y hµng ho¸, hµnh kh¸ch míi chuyÓn chÆng bay ®i c¸c n­íc kh¸c. Sau n¨m 1990, sau khi mµ chóng ta thùc hiÖn ®­êng lèi ®æi míi ph¸t triÓn kinh tÕ, ViÖt Nam ®· ®¹t ®­îc mét sè thµnh tùu kinh tÕ ®¸ng kÓ ®­a ViÖt Nam tho¸t khái t×nh tr¹ng khñng ho¶ng kinh tÕ, l¹m ph¸t bÞ ®Èy lïi (tõ 774,7 % n¨m 1986 xuèng cßn 12,5 % n¨m 1995 vµ nay chØ cßn lµ 1 con sè) ®©y lµ mét thµnh c«ng lín cña chÝnh s¸ch kinh tÕ cña ViÖt Nam mµ thÕ giíi ®¸nh gi¸ rÊt cao, nhÞp ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n GDP giai ®o¹n1991 -1995 lµ 8,2% vµ giai ®o¹n 1996 - 2000 lµ 7% (3). Trong thêi gian nµy, quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ cña ViÖt Nam cã nhiÒu chuyÓn biÕn, nh­ viÖc ViÖt Nam tham gia chÝnh thøc vµo khèi ASEAN n¨m 1995, quan hÖ ngo¹i giao gi÷a ViÖt Nam vµ Mü ®­îc b×nh th­êng ho¸ còng ®· gãp phÇn më réng quan hÖ quèc tÕ cña ViÖt Nam, hiÖn nay ViÖt Nam còng lµ thµnh viªn cña DiÔn ®µn khu vùc ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng (APEC) vµ s¾p tíi n­íc ta còng sÏ gia nhËp tæ chøc th­¬ng m¹i lín nhÊt thÕ giíi (WTO), ®iÒu nµy sÏ më ra nh÷ng triÓn väng vµ th¸ch thøc lín ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam nãi chung vµ ngµnh vËn t¶i hµng kh«ng nãi riªng. Cïng víi sù héi nhËp cña ®Êt n­íc, ngµnh vËn t¶i hµng kh«ng ®· kh«ng ngõng ph¸t triÓn, nÕu nh­ tr­íc thêi k× ®æi míi, vËn t¶i hµng kh«ng chñ yÕu thùc hiÖn nhiÖm vô chÝnh trÞ phôc vô c¸c ®­êng bay trong n­íc vµ mét vµi ®­êng bay quèc tÕ ng¾n bõng c¸c lo¹i m¸y bay thÕ hÖ cò, träng t¶i nhá. S¶n l­îng vËn t¶i n¨m 1976 chØ ®¹t 21000 l­ît kh¸ch, 3000 tÊn hµng ho¸. §Õn nay Vietnam Airlines ®· cã h¬n 50 ®­êng bay tíi 27 thµnh phè trªn thÕ giíi s¶n l­îng vËn t¶i n¨m 1999 lµ 2.6 triÖu l­ît kh¸ch vµ 42000 tÊn hµng ho¸, n¨m 2001 lµ 48000 tÊn hµng ho¸ (4). Vietnam Airlines cã quan hÖ hµng kh«ng víi 42 quèc gia vµ l·nh thæ ë kh¾p c¸c ch©u lôc trªn thÕ giíi, Vietnam Airlines còng ®· tham gia tæ chøc hµng kh«ng quèc tÕ ICAO, IATA, AAPA, vµ tæ chøc "Hîp t¸c vËn t¶i hµng kh«ng tiÓu vïng s«ng Mekong" gåm c¸c thµnh viªn lµ Campuchia, Mianma, Lµo, ViÖt Nam. Sù tiªu vong cña c¸c doanh nghiÖp vËn chuyÓn hµng kh«ng ViÖt Nam còng ®ång nghÜa víi viÖc chóng ta mÊt ®i mét lùc l­îng dù bÞ quan träng trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ, ®¶m b¶o an ninh quèc phßng cña ®Êt n­íc.XuÊt ph¸t tõ yÕu tè nµy quan ®iÓm chñ ®¹o thùc hiÖn héi nhËp quèc tÕ vÒ vËn t¶i hµng kh«ng ViÖt Nam lµ chñ ®éng héi nhËp quèc tÕ theo h­íng tù do hãa, cã sù hç trî cÇn thiÕt cña nhµ n­íc ®¶m b¶o sù tham gia bÒn v÷ng cña ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng vËn t¶i hµng kh«ng khu vùc vµ thÕ giíi tõng b­íc theo lé tr×nh : TiÓu vïng Campuchia - Myama - Lµo - ViÖt Nam, ASEAN, APEC vµ WTO trªn c¬ së nguyªn t¾c ®éc lËp tù chñ vµ ®Þnh h­íng XHCN.(5) Nh­ vËy, vËn t¶i hµng kh«ng vµ qu¸ tr×nh héi nhËp cña ViÖt Nam víi khu vùc vµ thÕ giíi cã mèi quan hÖ h÷u c¬ kh«ng thÓ t¸ch rêi trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ®Êt n­íc. II. C¬ së ph¸p lý cña chuyªn chë hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu b»ng ®­êng hµng kh«ng quèc tÕ. Nguån luËt ®iÒu chØnh C¸c nguån luËt quèc tÕ. 1.1.1C«ng ­íc Vacsava 1929. Cho ®Õn nay c«ng ­íc thèng nhÊt mét sè quy t¾c vÒ vËn t¶i hµng kh«ng quèc tÕ ®­îc kÝ t¹i Vacsava ngµy 12/10/1929 vÉn ®­îc coi lµ c«ng ­íc chñ yÕu cña vËn t¶i hµng kh«ng. C«ng ­íc nµy ¸p dông ®èi víi ®èi víi tÊt c¶ viÖc vËn chuyÓn quèc tÕ b»ng m¸y bay. C«ng ­íc ®ù¬c chia thµnh 5 ch­¬ng vµ 41 ®iÒu kho¶n. Ch­¬ng 1 : Kh¸i niÖm vµ ph¹m vi ¸p dông cña c«ng ­íc. Ch­¬ng 2 : C¸c qui ®Þnh liªn quan ®Õn chøng tõ vËn chuyÓn vÒ hµnh kh¸ch, hµnh lý, phiÕu göi hµng, vËn ®¬n hµng kh«ng Ch­¬ng 3 : C¸c qui ®Þnh vÒ tr¸ch nhiÖm cña ng­êi chuyªn chë. Ch­¬ng 4 : C¸c qui ®Þnh vÒ chuyªn chë hçn hîp. Ch­¬ng 5 : C¸c qui ®Þnh vÒ tham gia c«ng ­íc vµ b·i ­íc. C¸c qui ®Þnh chñ yÕu liªn quan ®Õn vËn chuyÓn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu lµ Chøng tõ vËn t¶i hµng kh«ng - kh«ng vËn ®¬n (AWB), c¸c qui ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña ng­êi chuyªn chë. 1.1.2 Nh÷ng söa ®æi bæ xung c«ng ­íc Vacsava 1929 cã liªn quan tíi vËn chuyÓn hµng ho¸ quèc tÕ nh­ sau. NghÞ ®Þnh th­ Hague1955 ( kÝ vµo th¸ng 9/1955) : Söa ®æi c«ng ­íc ®Ó thèng nhÊt mét sè qui t¾c liªn quan ®Õn vËn t¶i hµng kh«ng quèc tÕ. Theo nghÞ ®Þnh th­ nµy th× ng­êi chuyªn chë kh«ng ®­îc h­ëng miÔn tr¸ch ®èi víi nh÷ng tæn thÊt vÒ hµng ho¸ do lçi trong viÖc hoa tiªu, chØ huy vµ ®iÒu hµnh m¸y bay. Nh­ng ng­êi chuyªn chë hµng kh«ng ®­îc h­ëng miÔn tr¸ch khi mÊt m¸t, h­ h¹i hµng ho¸ lµ do kÕt qu¶ néi tú, Èn tú vµ phÈm chÊt hµng ho¸ chuyªn chë g©y ra. C«ng ­íc Guadalajara 1961 ( kÝ vµo th¸ng 9/1961) bæ xung cho c«ng ­íc Vacsava 1929 liªn quan tíi vËn t¶i hµng kh«ng quèc tÕ ®­îc thùc hiÖn bëi mét ng­êi kh¸c kh«ng ph¶i lµ ng­êi chuyªn chë theo hîp ®ång. Theo c«ng ­íc nµy th× ng­êi chuyªn chë theo hîp ®ång lµ ng­êi ký hîp ®ång vËn chuyÓn ®­îc ®iÒu chØnh b»ng c«ng ­íc Vacsava 1929 víi ng­êi göi hµng hay víi ng­êi thay mÆt ng­êi göi hµng. Ng­êi chuyªn chë thùc sù lµ mét ng­êi kh¸c kh«ng ph¶i lµ ng­êi chuyªn chë theo hîp ®ång, thùc hiÖn toµn bé hay mét phÇn hîp ®ång vËn chuyÓn. C«ng ­íc nµy quy ®Þnh, c¶ ng­êi chuyªn chë theo thùc sù vµ ng­êi chuyªn chë theo hîp ®ång ®Òu ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn hîp ®ång. Nh­ng khi bao gåm c¶ vËn chuyÓn kÕ tiÕp th× ng­êi chuyªn chë theo hîp ®ång cã tr¸ch nhiÖm ®èi víi toµn bé qu¸ tr×nh vËn t¶i, ng­êi chuyªn chë thùc sù chØ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi phÇn thùc hiÖn cña m×nh. NghÞ ®Þnh th­ Guatamala 1971. Qui ®Þnh chi tiÕt h¬n c¸ch tÝnh träng l­îng hµng ho¸ ®Ó xem xÐt båi th­êng. Theo nghÞ ®Þnh th­ nµy, trong tr­êng hîp hµng ho¸ bÞ mÊt m¸t h­ h¹i hoÆc giao chËm mét phÇn th× träng l­îng ®­îc xem xÐt ®Ó x¸c ®Þnh sè tiÒn mµ ng­êi chuyªn chë ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm båi th­êng lµ träng l­îng cña mét hay nhiÒu kiÖn hµng ho¸ bÞ tæn thÊt. Nh­ng nÕu phÇn hµng ho¸ bÞ mÊt m¸t h­ h¹i hay giao chËm l¹i ¶nh h­ëng tíi gi¸ trÞ cña c¸c kiÖn kh¸c ghi trong cïng mét vËn ®¬n hµng kh«ng th× toµn bé träng l­îng cña mét kiÖn hay nhiÒu kiÖn kh¸c Êy còng ®ù¬c xem xÐt vµo giíi h¹n tr¸ch nhiÖm cña ng­êi chuyªn chë. C¸c nghÞ ®Þnh th­ Montreal 1975. (B¶n 1, b¶n 2, b¶n 3, b¶n 4.) B¶n 1. Söa ®æi c«ng ­íc Vacsava 1929 B¶n 2. Söa ®æi c«ng ­íc Vacsava 1929 ®· ®­îc söa b»ng nghÞ ®Þnh th­ Hague 1955. B¶n 3. Söa ®æi c«ng ­íc Vacsava 1929 ®· ®­îc söa b»ng nghÞ ®Þnh th­ Guatamala 1971 B¶n 4. Söa c«ng ­íc quèc tÕ kÝ t¹i Warsaw 1929 ®· ®ù¬c söa bëi Hague 1955 Trong nghÞ ®Þnh th­ nµy qui ®Þnh mét sè ®iÓm kh¸c Giíi h¹n tr¸ch nhiÖm thÓ hiÖn b»ng ®ång SDR chø kh«ng ph¶i ®ång FRF nh­ c«ng ­íc Vacsava 1929. Giíi h¹n tr¸ch nhiÖm cña ng­êi chuyªn chë víi 1 kg hµng ho¸ lµ 17 SDR/kg T¨ng thªm miÔn tr¸ch cho ng­êi chuyªn chë hµng kh«ng khi hµng ho¸ bÞ tæn thÊt h­ h¹i : + Do thiÕu sãt trong ®ãng gãi bao b× cña ng­êi chuyªn chë, ng­êi phôc vô hay ng­êi ®¹i lý cña hä thùc hiÖn. +Do hµnh ®éng xung ®ét vò trang, chiÕn tranh. + Do hµnh ®éng cña chÝnh quyÒn nh©n d©n thùc hiÖn cã liªn quan tíi xuÊt nhËp khÈu vµ qu¸ c¶nh. (6) LuËt ViÖt Nam ViÖc chuyªn chë hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu b»ng ®­êng hµng kh«ng ViÖt Nam ®­îc thùc hiÖn trªn c¬ së luËt hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam, ®iÒu lÖ vËn chuyÓn hµng ho¸ quèc tÕ cña h·ng hµng kh«ng quèc gia ViÖt Nam. ThÓ lÖ t¹m thêi vËn chuyÓn hµng kh«ng quèc tÕ 1979 (7) ThÓ lÖ t¹m thêi vËn chuyÓn hµng kh«ng quèc tÕ do Côc vËn chuyÓn Bé quèc phßng ban hµnh ngµy 30/3/1979, thùc chÊt nh÷ng qui ®Þnh cña b¶n thÓ lÖ ®ù¬c dùa trªn mét sè néi dung c¬ b¶n cña C«ng ­íc Vacsava 1929 ¸p dông cho viÖc vËn chuyÓn quèc tÕ b»ng ®­êng hµng kh«ng ë ViÖt Nam nh»m môc ®Ých ®¸p øng kÞp thêi cho sù ph¸t triÓn vÒ vËn t¶i hµng kh«ng quèc tÕ trong khi mµ ViÖt Nam ch­a cã luËt hµng kh«ng d©n dông. B¶n thÓ lÖ t¹m thêi nµy gåm 8 ch­¬ng vµ 84 ®iÒu néi dung chñ yÕu gåm c¸c qui ®Þnh liªn quan ®Õn vËn chuyÓn hµnh kh¸ch, vËn t¶i hµng ho¸, hµnh lý, qui ®Þnh vÒ thñ tôc hµnh chÝnh, tr¸ch nhiÖm båi th­êng cña ng­êi chuyªn chë. Ch­¬ng1: C¸c ®Þnh nghÜa, kh¸i niÖm c¬ b¶n liªn quan tíi vËn t¶i hµng kh«ng. Ch­¬ng 2: Qui ®Þnh vÒ ph¹m vi ¸p dông thÓ lÖ. Ch­¬ng 3: Nh÷ng qui ®Þnh vÒ vËn chuyÓn hµnh kh¸ch. Ch­¬ng 4: Qui ®Þnh vÒ vËn chuyÓn hµnh lý Ch­¬ng 5: Qui ®Þnh vÒ vËn chuyÓn hµng ho¸ Ch­¬ng 6: Qui ®Þnh vÒ thñ tôc hµnh chÝnh Ch­¬ng 7: Qui ®Þnh tr¸ch nhiÖm båi th­êng cña ng­êi chuyªn chë hµng kh«ng. Ch­¬ng 8: Qui ®Þnh thñ tôc khiÕu n¹i. LuËt hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam 1992. §Ó cã c¬ së ph¸p lý ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng vËn t¶i hµng kh«ng ngµy cµng ph¸t triÓn, khai th¸c mét c¸ch cã hiÖu qu¶ c¸c tiÒm n¨ng vÒ hµng kh«ng, gãp phÇn thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ, më réng giao l­u hîp t¸c quèc tÕ. Ngµy 26/12/1991 Quèc héi kho¸ VIII, kú häp thø 10 ®· th«ng qua luËt hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam, cã hiÖu lùc tõ ngµy 1/6/1992. LuËt hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam gåm 10 ch­¬ng vµ 110 ®iÒu, qui ®Þnh c¸c néi dung c¬ b¶n sau. Ch­¬ng 1: Nh÷ng qui ®Þnh chung Ch­¬ng 2: Qui ®Þnh vÒ tµu bay Ch­¬ng 3: Qui ®Þnh vÒ c¶ng hµng kh«ng. Ch­¬ng 4: Qui ®Þnh vÒ tæ bay Ch­¬ng 5: Qui ®Þnh vÒ ho¹t ®éng bay. Ch­¬ng 6: Qui ®Þnh vÒ vËn chuyÓn hµng kh«ng. Ch­¬ng 7: Qui ®Þnh tr¸ch nhiÖm båi th­êng thiÖt h¹i. Ch­¬ng 8: Thanh tra an toµn hµng kh«ng Ch­¬ng 9: Xö lý vi ph¹m vµ gi¶i quyÕt tranh chÊp. Ch­¬ng 10: §iÒu kho¶n cuèi cïng. Theo qui ®Þnh cña luËt nµy, ph¹m vi ®èi t­îng ho¹t ®éng hµng kh«ng d©n dông më réng cho tÊt c¶ c¸c tæ chøc c¸ nh©n thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ x· héi trong vµ ngoµi n­íc ®­îc phÐp kinh doanh vËn t¶i hµng kh«ng trªn c¬ së b×nh ®¼ng tr­íc ph¸p luËt vµ t«n träng chñ quyÒn cña nhau. Qui ®Þnh vÒ ®¨ng kÝ quèc tÞch cña tµu bay, c¸c tæ chøc c¸ nh©n trong vµ ngoµi n­íc ®Òu ®ù¬c phÐp ®¨ng kÝ t¹i ViÖt Nam. Theo bé luËt nµy th× chØ cã doanh nghiÖp vËn chuyÓn hµng kh«ng ®­îc thµnh lËp theo quy ®Þnh ph¸p luËt cña ViÖt Nam míi ®­îc phÐp kinh doanh vËn chuyÓn c«ng céng b»ng tµu bay. C¸c h·ng vËn chuyÓn hµng kh«ng n­íc ngoµi kh«ng ®ù¬c phÐp vËn chuyÓn hµnh kh¸ch, hµnh lý, hµng ho¸, b­u phÈm trong l·nh thæ ViÖt Nam, mµ chØ ®­îc phÐp vËn chuyÓn hµnh kh¸ch, hµng ho¸, hµnh lý tõ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam hoÆc tõ ViÖt Nam ra n­íc ngoµi trªn c¬ së hiÖp ®Þnh hµng kh«ng ®· kÝ kÕt víi chÝnh phñ ViÖt Nam. Sau ®ã luËt hµng kh«ng d©n dung ViÖt Nam 1992 ®· ®­îc bæ sung söa ®æi mét sè ®iÒu + Qui ®Þnh cô thÓ h¬n vÒ doanh nghiÖp vËn chuyÓn hµng kh«ng ViÖt Nam ph¶i cã trô së chÝnh t¹i ViÖt Nam, trong tr­êng hîp doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi th× bªn ViÖt Nam ph¶i cã ®iÒu kiÖn vÒ vèn vµ quyÒn kiÓm so¸t thùc tÕ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam vµ phï hîp víi luËt ph¸p, th«ng lÖ quèc tÕ. + Qui ®Þnh vÒ tr¸ch nhiÖm cña ng­êi chuyªn chë trong viÖc båi th­êng thiÖt h¹i ®èi víi viÖc g©y tö vong hoÆc tæn thÊt søc khoÎ cña c¸ nh©n vµ ng­êi thø 3 d­íi mÆt ®Êt kh«ng qu¸ 150000 USD. Hµnh lý, hµng ho¸, b­u phÈm b­u kiÖn ph¶i ®­îc kiÓm tra an ninh tr­íc khi ®­a lªn m¸y bay.. §iÒu lÖ vËn chuyÓn hµng ho¸ quèc tÕ cña H·ng hµng kh«ng quèc gia ViÖt Nam 1993 N¨m 1993, H·ng hµng kh«ng quèc gia ViÖt Nam ®· ban hµnh "§iÒu lÖ vËn chuyÓn hµng ho¸ quèc tÕ cña H·ng hµng kh«ng quèc gia ViÖt Nam" ®Ó cô thÓ ho¸ nh÷ng ®iÒu ®­îc qui ®Þnh trong luËt hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam 1992. B¶n ®iÒu lÖ nµy thay thÕ cho " ThÓ lÖ t¹m thêi vËn chyÓn hµng kh«ng quèc tÕ " ban hµnh n¨m 1979. B¶n ®iÒu lÖ nµy cã 4 phÇn gåm nh÷ng néi dung chñ yÕu sau. PhÇn 1 : Qui ®Þnh chung PhÇn 2 : ChÊp nhËn vËn chuyÓn PhÇn 3 : C­íc vËn chuyÓn PhÇn 4 : C¸c dÞch vô vµ c­íc phÝ liªn quan. Ngoµi ra c¸c h·ng hµng kh«ng ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam cßn ph¶i chÞu sù ®iÒu chØnh cña LuËt th­¬ng m¹i. Bé luËt nµy ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng hµnh vi th­¬ng m¹i, x¸c ®Þnh ®Þa vÞ ph¸p lý cña th­¬ng nh©n vµ c¸c nguyªn t¾c chuÈn mùc trong ho¹t ®éng th­¬ng m¹i t¹i ViÖt Nam. Tr¸ch nhiÖm cña ng­êi chuyªn chë hµng kh«ng ®èi víi hµng ho¸ 2.1. Tr¸ch nhiÖm cña ng­êi chuyªn chë theo c«ng ­íc Vacsava 1929 Thêi h¹n tr¸ch nhiÖm Thêi h¹n tr¸ch nhiÖm cña ng­êi chuyªn chë lµ kho¶ng thêi gian vµ kh«ng gian mµ ng­êi chuyªn chë ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi nh÷ng tæn thÊt cña hµng ho¸ chuyªn chë. Theo c«ng ­íc Vacsava, ng­êi chuyªn chë ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi hµng ho¸ trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn b»ng m¸y bay tõ s©n bay ®i ®Õn s©n bay ®Õn, nghÜa lµ tr¸ch nhiÖm cña ng­êi chuyªn chë tÝnh tõ khi hµng ho¸ b¾t ®Çu n»m trong sù b¶o qu¶n cña ng­êi chuyªn chë hµng kh«ng, ë trong c¶ng hµng kh«ng, ë trong m¸y bay hoÆc bÊt cø n¬i nµo mµ m¸y bay ph¶i h¹ c¸nh ë ngoµi c¶ng hµng kh«ng. Thêi h¹n nµy còng ®­îc më réng cho viÖc vËn chuyÓn hµng ho¸ b»ng ®­êng bé, ®­êng biÓn hoÆc ®­êng s«ng tiÕn hµnh ngoµi c¶ng hµng kh«ng nh»m môc ®Ých lÊy hµng, giao hµng hoÆc chuyÓn t¶i hµng trong thêi gian thùc hiÖn hîp ®ång vËn chuyÓn b»ng m¸y bay. C¬ së tr¸ch nhiÖm cña ng­êi chuyªn chë hµng kh«ng. Theo c«ng ­íc Vacsava 1929, ng­êi chuyªn chë ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ thiÖt h¹i trong tr­êng hîp mÊt m¸t, thiÕu hôt, h­ háng hµng ho._.¸ xÈy ra trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn hµng kh«ng, ng­êi chuyªn chë còng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nh÷ng thiÖt h¹i do viÖc chËm vËn chuyÓn hµng g©y ra. Tuy nhiªn ng­êi chuyªn chë ®ù¬c miÔn tr¸ch nÕu anh ta chøng minh ®­îc r»ng anh ta hoÆc ®¹i lý cña anh ta ®· ¸p dông mäi biÖn ph¸p cÇn thiÕt, hîp lý ®Ó tr¸nh thiÖt h¹i hoÆc kh«ng thÓ ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p nh­ vËy nh­ng thiÖt h¹i vÉn x¶y ra. Ng­êi chuyªn chë còng ®­îc miÔn tr¸ch nÕu lçi ®ã lµ do hoa tiªu, chØ huy hoÆc vËn hµnh m¸y bay mµ ng­êi chuyªn chë hay ®¹i lý cña hä ®· ¸p dông mäi biÖn ph¸p cÇn thiÕt, hîp lý, trong kh¶ n¨ng cho phÐp nh­ng thiÖt h¹i vÉn x¶y ra. Giíi h¹n tr¸ch nhiÖm cña ng­êi chuyªn chë hµng kh«ng. Giíi h¹n tr¸ch nhiÖm cña ng­êi chuyªn chë hµng kh«ng lµ sè tiÒn lín nhÊt mµ ng­êi chuyªn chë ph¶i båi th­êng cho mét ®¬n vÞ hµng ho¸ bÞ tæn thÊt, mÊt m¸t trong tr­êng hîp tÝnh chÊt vµ gi¸ trÞ cña hµng ho¸ kh«ng ®­îc kª khai trªn vËn ®¬n. Theo c«ng ­íc Vacsava 1929, nÕu gi¸ trÞ hµng ho¸ ®­îc kª khai trªn kh«ng vËn ®¬n th× giíi h¹n tr¸ch nhiÖm cña ng­êi chuyªn chë lµ trÞ gi¸ ghi trªn kh«ng vËn ®¬n. Tuy nhiªn, nÕu gi¸ trÞ hµng ho¸ ®­îc kª khai trªn kh«ng vËn ®¬n lín h¬n gi¸ trÞ thùc tÕ cña hµng ho¸ lóc giao hµng th× ng­êi chuyªn chë chØ ph¶i båi th­êng theo gi¸ trÞ thùc tÕ cña hµng ho¸. NÕu gi¸ trÞ hµng ho¸ kh«ng ®­îc kª khai th× møc ®Òn bï tæn thÊt hµng ho¸ tèi ®a lµ 250 FRF/ kg. ( ®ång FRF ®­îc b¶o ®¶m b»ng 65,5 mg vµng, ®é nguyªn chÊt lµ 9/10). Trong tr­êng hîp ng­êi chuyªn chë cã ý g©y tæn thÊt th× hä kh«ng ®­îc h­ëng giíi h¹n tr¸ch nhiÖm nh­ trªn. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi, cña ngµnh vËn t¶i hµng kh«ng, mét sè qui ®Þnh tr­íc ®©y kh«ng cßn phï hîp n÷a, ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vËn t¶i tr­íc nh÷ng thay ®æi ®ã th× c«ng ­íc Vacsava 1929 còng ®· ®­îc bæ xung vµ söa ch÷a nhiÒu lÇn. C¸c c«ng ­íc, hiÖp ®Þnh, nghÞ ®Þnh th­ chñ yÕu söa ®æi bæ xung giíi h¹n tr¸ch nhiÖm båi th­êng cña ng­êi chuyªn chë hµng kh«ng ®èi víi tai n¹n vÒ hµnh kh¸ch, thiÖt h¹i vÒ hµng ho¸ hµnh lý vµ thêi h¹n th«ng b¸o tæn thÊt, khiÕu n¹i ng­êi chuyªn chë. 2.2. Theo qui ®Þnh cña luËt hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam 1992 LuËt hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam vµ ®iÒu lÖ vËn chuyÓn hµng ho¸ quèc tÕ cña h·ng hµng kh«ng quèc gia ViÖt Nam qui ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña ng­êi chuyªn chë nh­ sau: Ng­êi chuyªn chë cã nghÜa vô chuyªn chë hµng ho¸ ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång tíi ®Þa ®iÓm ®Õn vµ tr¶ hµng cho ng­êi cã quyÒn nhËn. Khi hµng ho¸ ®· ®­îc vËn chuyÓn ®Õn n¬i giao hµng, ng­êi chuyªn chë cã nghÜa vô th«ng b¸o cho ng­êi cã quyÒn nhËn hµng ®Õn nhËn hµng. Trong tr­êng hîp ng­êi nhËn hµng tõ chèi nhËn hµng hoÆc hµng kh«ng thÓ giao cho ng­êi nhËn hµng ®­îc th× ng­êi vËn chuyÓn cã nghÜa vô cÊt gi÷ hµng ho¸ vµ th«ng b¸o cho ng­êi göi hµng biÕt. C¸c phÝ tæn ph¸t sinh do ng­êi göi hµng chÞu. Thêi h¹n tr¸ch nhiÖm cña ng­êi chuyªn chë. Ng­êi chuyªn chë chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi hµng ho¸, hµnh lý trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn b»ng m¸y bay. Qóa tr×nh vËn chyÓn hµng ho¸, hµnh lý kÝ göi b»ng m¸y bay ®­îc tÝnh tõ thêi ®iÓm ng­êi göi hµng giao hµng ho¸ cho ng­êi vËn chuyÓn tíi thêi ®iÓm ng­êi vËn chuyÓn tr¶ hµng cho ng­êi cã quyÒn nhËn. C¬ së tr¸ch nhiÖm cña ng­êi chuyªn chë. LuËt hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam qui ®Þnh c¬ së tr¸ch nhiÖm cña ng­êi chuyªn chë nh­ sau: Ng­êi chuyªn chë chÞu tr¸ch nhiÖm b«i th­êng thiÖt h¹i do mÊt m¸t, thiÕu hôt hoÆc h­ háng hµng ho¸, hµnh lý ký göi trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn hµng b»ng tµu bay. Ng­êi vËn chuyÓn còng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm båi th­êng thiÖt h¹i x¶y ra do sù chËm trÔ trong viÖc vËn chuyÓn vµ giao hµng, trõ khi chøng minh ®­îc r»ng nh©n viªn hoÆc ®¹i lý cña m×nh ®· ¸p dông mäi biÖn ph¸p ®Ó tr¸nh thiÖt h¹i hoÆc kh«ng thÓ ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p nh­ vËy nh­ng thiÖt h¹i vÉn x¶y ra. +C¸c tr­êng hîp ng­êi chuyªn chë ®­îc miÔn tr¸ch theo qui ®Þnh cña luËt hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam. Do ®Æc tÝnh tù nhiªn hoÆc khuyÕt tËt vèn cã cña hµng ho¸ hµnh lý kÝ göi Do hµnh ®éng b¾t gi÷, c­ìng chÕ cña chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng hoÆc toµ ¸n së t¹i. Do xung ®ét vò trang, chiÕn tranh, néi chiÕn. Do lçi cña ng­êi göi hµng, ng­êi nhËn hµng, ng­êi ¸p t¶i hµng ®­îc ng­êi göi hµng cö ®i kÌm theo hµng ho¸. Giíi h¹n tr¸ch nhiÖm cña ng­êi chuyªn chë. §©y lµ sè tiÒn lín nhÊt mµ ng­êi chuyªn chë ph¶i båi th­êng khi cã tæn thÊt, mÊt m¸t x¶y ra trong ph¹m vi tr¸ch nhiÖm cña m×nh trong tr­êng hîp tÝnh chÊt, gi¸ trÞ cña hµng ho¸ ®ã kh«ng ®­îc kª khai trªn vËn ®¬n hµng kh«ng (theo diÒu 76 LuËt hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam). + NÕu hµng ho¸ ®· ®­îc kª khai gi¸ trÞ th× båi th­êng theo gi¸ trÞ kª khai + NÕu gi¸ trÞ kª khai lín h¬n gi¸ trÞ thùc tÕ th× c¨n cø vµo gi¸ trÞ thùc tÕ. + NÕu kh«ng kª khai trÞ gi¸ th× båi th­êng theo gi¸ trÞ thiÖt h¹i thùc tÕ cña hµng ho¸ ®ã. Møc båi th­êng thiÖt h¹i cña ng­êi chuyªn chë trong tr­êng hîp ®· nãi ë trªn kh«ng v­ît qu¸ giíi h¹n tr¸ch nhiÖm d©n sù cña ng­êi chuyªn chë. + NÕu kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ trÞ thiÖt h¹i thùc tÕ, th× møc båi th­êng ®­îc tÝnh tíi giíi h¹n tr¸ch nhiÖm d©n sù cña ng­êi chuyªn chë. Giíi h¹n tr¸ch nhiÖm d©n sù cña ng­êi chuyªn chë ®­îc qui ®Þnh cho hµng ho¸, hµnh lý kÝ göi lµ 20USD/kg hoÆc 9,07USD/pound. §èi víi hµnh lý x¸ch tay hay hµnh lý hµnh kh¸ch tù b¶o qu¶n th× giíi h¹n tr¸ch nhiÖm d©n sù lµ 400USD/hµnh kh¸ch trong tr­êng hîp tæn thÊt toµn bé x¶y ra. NÕu cã mét ®iÓm ®i, ®Õn hay mét ®iÓm dõng tho¶ thuËn thuéc Mü th× giíi h¹n tr¸ch nhiÖm cña ng­êi chuyªn chë lµ 1250USD/hµng kh¸ch. Ngoµi møc båi th­êng nµy ng­êi chuyªn chë ph¶i hoµn l¹i ng­êi göi hµng c­íc phÝ, phô phÝ vËn chuyÓn sè hµng ho¸ bÞ thiÖt h¹i do lçi cña ng­êi chuyªn chë. 3. Qui ®Þnh cña c«ng ­íc Vacsava vÒ vËn ®¬n hµng kh«ng (Airway bill) - Lµ b»ng chøng cña mét hîp ®ång vËn t¶i ®· ®­îc kÝ kÕt gi÷a ng­êi chuyªn chë vµ ng­êi göi hµng. - Lµ b»ng chøng vÒ viÖc ng­êi chuyªn chë hµng kh«ng ®· nhËn hµng. - Lµ giÊy chøng nhËn b¶o hiÓm cho hµng ho¸ vËn chyÓn b»ng ®­êng hµng kh«ng (trong tr­êng hîp mµ gi¸ c­íc ®· bao gåm c¶ phÝ b¶o hiÓm). - Lµ chøng tõ kª khai h¶i quan cho hµng ho¸. - Lµ h­íng dÉn ®èi víi nh©n viªn hµng kh«ng trong qu¸ tr×nh phôc vô chuyªn chë hµng ho¸ §iÓm kh¸c biÖt cña vËn ®¬n hµng kh«ng víi vËn ®¬n ®­êng biÓn lµ vËn ®¬n hµng kh«ng kh«ng ph¶i lµ b»ng chøng vÒ quyÒn së h÷u hµng ho¸, nªn nã kh«ng ph¶i lµ lo¹i vËn ®¬n cã thÓ giao dÞch ®­îc. Nguyªn nh©n lµ do tèc ®é cña vËn t¶i hµng kh«ng qu¸ nhanh, hµng ho¸ ®­îc giao trong mét thêi gian ng¾n trong khi ®ã nÕu göi chøng tõ vËn t¶i hµng kh«ng tõ ng­êi xuÊt khÈu qua ng©n hµng cña hä tíi ng©n hµng cña ng­êi nhËp khÈu ®Ó råi ng©n hµng cña ng­êi nhËp khÈu göi cho ng­êi nhËp khÈu mÊt mét kho¶ng thêi gian dµi. So s¸nh c¸c c«ng ­íc, qui t¾c quèc tÕ vµ LuËt hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam vÒ tr¸ch nhiÖm cña ng­êi chuyªn chë ®èi víi vËn t¶i hµng ho¸ quèc tÕ Néi dung Vacsava 1929 Hague 1955 Guatemala 1971 Montreal 1975 LuËt HKDD ViÖt Nam Thêi h¹n tr¸ch nhiÖm Ng­êi chuyªn chë chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi hµng ho¸ trong suèt qu¸ tr×nh vËn chuyÓn b»ng ®­êng hµng kh«ng Gièng víi c«ng ­íc Vacsava 1929 Gièng víi c«ng ­íc Vacsava 1929 Gièng víi c«ng ­íc Vacsava 1929 Ng­êi chuyªn chë chÞu tr¸ch nhiÖm kÓ tõ khi ng­êi göi hµng giao hµng cho ng­êi vËn chuyÓn tíi thêi ®iÓm ng­êi vËn chuyÓn tr¶ hµng cho ng­êi cã quyÒn nhËn C¬ së tr¸ch nhiÖm Ng­êi chuyªn chë chÞu tr¸ch nhiÖm båi th­êng trong tr­êng hîp hµng ho¸ bÞ mÊt m¸t h­ h¹i vµ giao chËm . MiÔn tr¸ch : Nh©n viªn hay ®¹i lý cña ng­êi chuyªn chë ®· tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p ®Ó tr¸nh thiÖt h¹i hoÆc kh«ng thÓ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p nh­ vËy nh­ng thiÖt h¹i vÉn x¶y ra. Do lçi cña hoa tiªu. Do lçi cña ng­êi göi hµng, nhËn hµn. Kh«ng bÞ kiÖn trong vßng 2 n¨m. Ng­êi chuyªn chë ph¶i båi th­êng trong tr­êng hîp hµng ho¸ bÞ mÊt m¸t, h­ h¹i hoÆc giao chËm. MiÔn tr¸ch: Kh«ng ®­îc miÔn tr¸ch do lçi cña hoa tiªu. §­îc miÔn tr¸ch do lçi Èn t×, néi t× cña hµng ho¸. Gièng nghÞ ®inh th­ Hague 1955 Gièng nghÞ ®inh th­ Hague 1955 Ng­êi chuyªn chë chÞu tr¸ch nhiÖm båi th­êng trong tr­êng hîp hµng ho¸ bÞ mÊt m¸t h­ h¹i. - Ng­êi chuyªn chë ®­îc miÔn tr¸ch ®èi víi c¸c tæn thÊt ®èi víi hµng ho¸ , hµnh lý ký göi do c¸c nguyªn nh©n sau: Do ®Æc tÝnh tù nhiªn hay khuyÕt tËt vèn cã cña hµng ho¸ hµnh lý ký göi . Do hµnh ®éng b¾t gi÷, c­ìng chÕ cña chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng hoÆc toµ ¸n së t¹i. Do xung ®ét vò trang, chiÕn tranh, néi chiÕn. Do lçi cña ng­êi göi hµng, ng­êi nhËn hµng, ng­êi ¸p t¶i hµng cö ®i kÌm theo hµng ho¸. Giíi h¹n tr¸ch nhiÖm 250 USD/kg 250USD/kg 250FRF/kg B¶n sè 1,2,3: 17 SDR/kg hoÆc 250 FRF/kg. B¶n sè 4 kh«ng qui ®Þnh 20USD/kg hoÆc 9,07USD/pound VÒ c¬ b¶n, nh÷ng qui ®Þnh cña luËt hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam phï hîp víi nh÷ng qui ®Þnh cña c¸c c«ng ­íc quèc tÕ vÒ vËn t¶i hµng kh«ng ®Æc biÖt lµ c¸c qui ®Þnh liªn quan ®Õn thêi h¹n tr¸ch nhiÖm, c¬ së tr¸ch nhiÖm giíi h¹n tr¸ch nhiÖm cña ng­ßi chuyªn chë. §iÒu nµy t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn cña vËn t¶i hµng kh«ng ViÖt Nam, ®Æc biÖt lµ chuyªn chë hµng ho¸ quèc tÕ khi mµ ViÖt Nam ®ang ®Èy m¹nh hîp t¸c vµ héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi. Tãm l¹i: Qua nghiªn cøu ch­¬ng 1 cã thÓ rót ra mét sè vÊn ®Ò sau. Hµng kh«ng lµ mét ph­¬ng tiÖn hiÖn ®¹i cã kh¶ n¨ng nèi kÕt m¹ng l­íi giao th«ng trªn toµn cÇu mµ c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i kh¸c kh«ng thÓ so s¸nh ®­îc. VËn t¶i hµng kh«ng thÕ giíi nãi chung vµ vËn t¶i hµng kh«ng ViÖt Nam nãi riªng cã nh÷ng ¶nh h­ëng, t¸c ®éng to lín tíi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ nÒn kinh tÕ cña tõng quèc gia. HiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi trong kinh doanh vËn t¶i hµng kh«ng lµ rÊt to lín, ®Æc biÖt lµ t¹o ra c«ng ¨n viÖc lµm cho mét sè l­îng lín ng­êi lao ®éng vµ gãp phÇn ph©n bè lao ®éng trªn nhiÒu lÜnh vùc. §ãng gãp mét phÇn vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc. VËn t¶i hµng kh«ng lµ mét ®iÓn h×nh cña cña mèi quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ, vËn t¶i hµng kh«ng kh«ng thÓ ®i ng­îc l¹i xu h­íng toµn cÇu ho¸, tù do ho¸. Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh héi nhËp mçi quèc gia cÇn cã mét lé tr×nh riªng, mét h­íng ®i riªng phï hîp víi m×nh. QuyÒn h¹n tr¸ch nhiÖm cña ng­êi chuyªn chë theo qui ®Þnh cña luËt hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam 1992. VÒ c¬ b¶n th× nguån luËt nµy phï hîp víi th«ng lÖ vµ luËt hµng kh«ng quèc tÕ tuy nhiªn vÉn cßn mét sè ®iÓm ch­a ®­îc thèng nhÊt, cÇn ph¶i cã nh÷ng ®iÒu chØnh cho phï hîp víi xu h­íng héi nhËp cña ngµnh vËn t¶i hµng kh«ng n­íc ta hiÖn nay. HÖ thèng c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn thùc hiÖn c¸c qui ®Þnh cña luËt hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam cßn thiÕu, ®iÒu nµy g©y nhiÒu khã kh¨n cho ng­êi chuyªn chë còng nh­ ®èi víi kh¸ch hµng. Ch­¬ng II. Thùc tr¹ng kinh doanh vËn chuyÓn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu cña Vietnam Airlines. I.C¬ cÊu tæ chøc cña Vietnam Airlines. 1.M« h×nh tæ chøc qu¶n lý. Theo quyÕt ®Þnh sè 372/Q§ - TTG ngµy 4/4/2003 cña Thñ t­íng chÝnh phñ, Tæng c«ng ty hµng kh«ng ViÖt Nam ( Vietnam Airlines) sÏ ho¹t ®éng theo m« h×nh C«ng ty mÑ - C«ng ty con. Trong ®ã c«ng ty mÑ lµ Tæng c«ng ty hµng kh«ng ViÖt Nam thuéc lo¹i h×nh doanh nghiÖp nhµ n­íc së h÷u 100% vèn, chÞu sù ®iÒu chØnh cña LuËt doanh nghiÖp nhµ n­íc 1995, C«ng ty con quan hÖ víi c«ng ty mÑ theo ®iÒu lÖ tæ chøc, ho¹t ®éng vµ quy chÕ tµi chÝnh thÝ ®iÓm, bao gåm nh÷ng lo¹i h×nh sau: + Hai c«ng ty TNHH mét thµnh viªn do c«ng ty mÑ së h÷u 100% vèn ®iÒu lÖ lµ: C«ng ty x¨ng dÇu hµng kh«ng vµ c«ng ty bay dÞch vô hµng kh«ng. C¸c c«ng ty nµy ho¹t ®éng theo LuËt doanh nghiÖp ViÖt Nam 1999. + M­êi c«ng ty cæ phÇn do c«ng ty mÑ n¾m cæ phÇn chi phèi gåm : C«ng ty hµng kh«ng cæ phÇn Pacific Airlines C«ng ty cung øng xuÊt ¨n Néi Bµi C«ng ty kh¶o s¸t thiÕt kÕ hµng kh«ng. C«ng ty dÞch vô hµng kh«ng s©n bay T©n s¬n nhÊt C«ng ty dÞch vô hµng kh«ng s©n bay Néi bµi C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh hµng kh«ng C«ng ty in hµng kh«ng C«ng ty xuÊt nhËp khÈu hµng kh«ng C«ng ty cæ phÇn dÞch vô hµng ho¸ Néi bµi C«ng ty cæ phÇn tin häc hµng kh«ng. C¸c c«ng ty nµy còng ho¹t ®éng theo LuËt doanh nghiÖp 1999 + Bèn c«ng ty liªn doanh cã vèn gãp chi phèi cña tæng c«ng ty: C«ng ty liªn doanh TNHH dÞch vô hµng ho¸ T©n s¬n nhÊt . C«ng ty liªn doanh s¶n xuÊt b÷a ¨n trªn tµu bay T©n s¬n nhÊt . C«ng ty liªn doanh TNHH giao nhËn hµng hãa thµnh phè Hå ChÝ Minh C«ng ty liªn doanh ph©n phèi toµn cÇu. C¸c c«ng ty nµy ho¹t ®éng theo c¸c qui ®Þnh cña LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi + T¸m c«ng ty liªn kÕt do c«ng ty mÑ n¾m d­íi 50% vèn ®iÒu lÖ : C«ng ty cung øng dÞch vô hµng kh«ng C«ng ty dÞch vô hµng kh«ng s©n bay §µ N½ng C«ng ty nhùa cao cÊp hµng kh«ng. C«ng ty vËn t¶i «t« hµng kh«ng C«ng ty cung øng xuÊt nhËp khÈu lao ®éng hµng kh«ng C«ng ty cæ phÇn du lÞch hµng kh«ng C«ng ty cæ phÇn kh¸ch s¹n hµng kh«ng. C«ng ty cæ phÇn qu¶ng c¸o hµng kh«ng. + Mét ®¬n vÞ sù nghiÖp lµ ViÖn khoa häc hµng kh«ng.(9) Héi ®ång qu¶n trÞ lµ c¬ quan qu¶n lÝ cao nhÊt cña tæng c«ng ty hµng kh«ng, lµ ®¹i diÖn trùc tiÕp chñ së h÷u t¹i tæng c«ng ty, chÞu tr¸ch nhiÖm b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn vµ tµi s¶n cña nhµ n­íc giao. Tæng gi¸m ®èc lµ ng­êi cã quyÒn ®iÒu hµnh cao nhÊt trong tæng c«ng ty, lµ ®¹i diÖn ph¸p nh©n cña tæng c«ng ty, chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc héi ®ång qu¶n trÞ, tr­íc ph¸p luËt vÒ nhiÖm vô ®­îc ph©n c«ng hoÆc uû quyÒn. Gióp ®ì cho Tæng gi¸m ®èc cßn cã 3 phã Tæng gi¸m ®èc. Tæng gi¸m ®èc trùc tiÕp phô tr¸ch qu¶n lý: Ban kÕ ho¹ch ®Çu t­, Ban tµi chÝnh kÕ to¸n, Tæ chøc c¸n bé, c«ng nghÖ th«ng tin, v¨n phßng §¶ng §oµn Phã tæng gi¸m ®èc kiªm gi¸m ®èc th­¬ng m¹i phô tr¸ch( theo uû quyÒn cña tæng gi¸m ®èc ) : Ban kÕ ho¹ch thÞ tr­êng, tiÕp thÞ hµnh kh¸ch, tiÕp thÞ hµng ho¸, dÞch vô thÞ tr­êng, ba v¨n phßng khu vùc B¾c - Trung - Nam, c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn ë n­íc ngoµi, c¸c xÝ nghiÖp dÞch vô mÆt ®Êt, xÝ nghiÖp hµng ho¸ Néi Bµi, xÝ nghiÖp xuÊt ¨n Néi bµi. Phã tæng gi¸m ®èc kiªm gi¸m ®èc khai th¸c bay phô tr¸ch: Ban ®iÒu hµnh khai th¸c bay, Ban tiªu chuÈn vµ an toµn bay, §oµn bay, §oµn tiÕp viªn, Trung t©m ®µo t¹o hµng kh«ng. Phã tæng gi¸m ®èc kiªm gi¸m ®èc phô tr¸ch kü thuËt phô tr¸ch ban kü thuËt, b¶o ®¶m chÊt l­îng, xÝ nghiÖp söa ch÷a m¸y bay A75 vµ A76, c«ng ty cung øng xuÊt nhËp khÈu hµng kh«ng. Héi §ång Qu¶n TrÞ Tæng Gi¸m §èc Ban KiÓm So¸t Ban TCCB-L§TL V¨n Phßng §èi Ngo¹i Ban §µo T¹o Ban an toµn an ninh Ban TC- KT Ban KÕ ho¹ch ®Çu t­ Ban khoa häc vµ CN §¶m b¶o chÊt l­îng H§ ph¸t triÓn ®éi bay H§ khÈn cÊp Trung t©m khÈn nguy PTG§ Khai Th¸c PTG§ TMDV PTG§ DVM§ PTG§ §THL PTG§ Kü thuËt PTG§ Ban ®iÒu hµnh bay §oµn bay 919 §oµn TiÕp Viªn Ban KH thÞ tr­ßng Ban tiÕp thÞ kh¸ch Ban tiÕp hµng ho¸ TT thèng kª vµ TH C¸c v¨n phßng Ban dÞch vô & TT TT kiÓm so¸t KT XÝ nghiÖp TMM§ XN chÕ biÕn xuÊt ¨n Ban ®µo t¹o TT huÊn luyÖn bay Ban kü thuËt A75, A76 Ban QLDA§TXD C¸c c«ng ty liªn doanh: Pacific airlines, ABACUS, TCS,Vinaco C«ng ty bay dÞch vôVasco ViÖn KH& KT Vinaco, In HK, airimex, Nasco, Sasco, C¬ cÊu Tæ chøc cña Tæng c«ng ty hµng kh«ng ViÖt Nam 2. M¹ng l­íi c¸c v¨n phßng, ®¹i lý trong vµ ngoµi n­íc. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam nãi chung vµ sù ph¸t triÓn cña ngµnh hµng kh«ng nãi riªng, m¹ng l­íi c¸c ®­êng bay cña Vietnam Airlines ®­îc më réng ra kh¾p c¸c ch©u lôc trªn thÕ giíi. ChÝnh ®iÒu nµy ®· ®Æt ra nhu cÇu ph¶i cã mét m¹ng l­íi c¸c v¨n phßng, ®¹i lý phï hîp ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vËn chuyÓn cña kh¸ch hµng tõ ViÖt Nam ®i c¸c n­íc vµ ng­îc l¹i tõ c¸c n­íc kh¸c tíi ViÖt Nam. HiÖn nay, Vietnam airlines ®· thµnh lËp c¸c v¨n phßng trùc thuéc, ®ång thêi kÝ c¸c hîp ®ång vËn chuyÓn víi c¸c ®¹i lý vËn t¶i quèc tÕ trªn kh¾p c¶ n­íc ®Ó phôc vô nhu cÇu vËn chuyÓn cña kh¸ch hµng. T¹i Hµ Néi kh¸ch hµng cã thÓ liªn hÖ víi nh÷ng v¨n, phßng ®¹i lý sau ®Ó mua dÞch vô chuyªn chë hµng ho¸ b»ng ®­êng hµng kh«ng cña Vietnam Airlines: Phßng hµng ho¸ s©n bay Néi bµi Kho hµng Gia L©m Chi nh¸nh c«ng ty vËn t¶i giao nhËn Hoµng Hµ. C«ng ty vËn t¶i vµ giao nhËn Northern Freight Chi nh¸nh c«ng ty vËn t¶i vµ giao nhËn SAFI Chi nh¸nh c«ng ty vËn t¶i Vinatrans C«ng ty Vietfracht. C«ng ty Vinako T¹i H¶i Phßng kh¸ch hµng cã thÓ liªn hÖ: V¨n phßng cña Vietnam airlines - H¶i Phßng C«ng ty vËn t¶i vµ giao nhËn hµng kh«ng H¶i Phßng. T¹i §µ N½ng kh¸ch hµng cã thÓ liªn hÖ. Phßng hµng ho¸ s©n bay §µ N½ng. T¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh kh¸ch hµng cã thÓ liªn hÖ t¹i: Phßng hµng ho¸ s©n bay T©n S¬n nhÊt. C«ng ty TNHH dÞch vô hµng ho¸ T©n S¬n nhÊt (TCS) C«ng ty vËn t¶i vµ giao nhËn SAFI C«ng ty vËn t¶i vµ giao nhËn Vietrans Sµi Gßn C«ng ty vËn t¶i vµ giao nhËn Hoµng Hµ C«ng ty vËn t¶i vµ giao nhËn Vitaco C«ng ty vËn t¶i vµ giao nhËn Minh Ph­¬ng. C«ng ty vËn t¶i vµ giao nhËnVinako C«ng ty vËn t¶i vµ giao nhËn New Global Co. Ltd. C«ng ty v¹n t¶i vµ giao nhËn Sµi Gßn Shipping. C«ng ty vËn t¶i vµ giao nhËn Vietfracht. Ngoµi hÖ thèng m¹ng l­íi v¨n phßng, ®¹i lý ë trong n­íc th× Vietnam airlines ®· cã v¨n phßng, hoÆc kÝ c¸c hîp ®ång ®¹i lý vËn chuyÓn víi c¸c c«ng ty vËn t¶i vµ giao nhËn ë 23 n­íc trªn thÕ giíi (10) B¶ng 1: C¸c quèc gia cã v¨n phßng ®¹i diÖn cña cña Vietnam airlines 1 Australia anh New zeland 13 Netherlands 2 Cambodia 14 Philppines 3 Canada 15 Singapore 4 China 16 Spain 5 France 17 Switzelands 6 Germany 18 Taiwan 7 Indonesia 19 Thailand 8 Italy 20 United Arab Emirates 9 Japan 21 United Kingdom 10 Korean 22 United stade of America 11 Loas 23 Malaysia Nguån : B¶n tin cña vietnamair.com II. C¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ c¸c dÞch vô phôc vô vËn chuyÓn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu cña Vietnam Airlines. S©n bay. HiÖn t¹i trªn toµn l·nh thæ ViÖt Nam cã tíi gÇn 100 s©n bay, trong ®ã chñ yÕu lµ s©n bay qu©n sù, hÖ thèng s©n bay d©n sù ®ang ®­îc khai th¸c vµo kho¶ng 20 s©n bay. Nh÷ng s©n bay nµy ®­îc ph©n chia theo khu vùc ®Þa lý, t¹o thµnh 3 côm c¶ng lÊy c¸c s©n bay quèc tÕ lµm trung t©m. Côm c¶ng s©n bay miÒn b¾c víi s©n bay quèc tÕ Néi Bµi lµ trung t©m, c¸c s©n bay ®Þa ph­¬ng phôc vô cho bay néi ®Þa lµ §iÖn Biªn, Nµ S¶n, C¸t Bi, Vinh Côm c¶ng s©n bay miÒn Trung cã s©n bay §µ N½ng lµm trung t©m, c¸c s©n bay ®Þa ph­¬ng lµ Pleiku, Nha Trang, Phó bµi, Qui Nh¬n. Côm c¶ng s©n bay miÒn Nam lÊy s©n bay T©n S¬n nhÊt lµm trung t©m, c¸c s©n bay ®Þa ph­¬ng gåm Liªn kh­¬ng, Bu«n Ma ThuËt, Phó quèc, R¹ch Gi¸. ViÖt Nam ®· ph©n lo¹i c¸c s©n bay theo tiªu chuÈn cña ICAO lµ cÊp 1, 2,3,4 hoÆc t­¬ng øng lµ A,B,C,D theo c¸c tiªu chÝ t­¬ng ®ång ®ã lµ chiÒu dµi, réng, søc chÞu t¶i cña ®­êng b¨ng. ë ViÖt Nam hiÖn nay trõ c¸c c¶ng hµng kh«ng quèc tÕ nh­ Néi Bµi, T©n S¬n NhÊt, §µ N½ng, th× c¸c s©n bay cßn l¹i thuéc cì C,D,E cã chiÒu dµi ®­êng b¨ng tõ 1200 ®Õn 1800 m chØ dïng cho c¸c m¸y bay cì nhá nh­ AN2, JAK 40, ATR72 h¹ cÊt c¸nh. S©n bay quèc tÕ Néi Bµi. S©n bay quèc tÕ Néi bµi n»m ë cöa ngâ thñ ®«, hiÖn nay Néi bµi ®ang phôc vô 15 ®­êng bay quèc tÕ, 6 ®­êng bay n«i ®Þa. HiÖn nay, s©n bay quèc tÕ Néi bµi tiÕp tôc ®­îc ®Çu t­, x©y dùng vµ n©ng cÊp nh»m t¨ng c­êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng vËn t¶i hµng kh«ng quèc tÕ. KÕ ho¹ch giai ®o¹n hai cña nhµ ga T1 tiÕp tôc ®­îc triÓn khai, nhµ ga T2 sÏ ®­îc x©y míi, ga hµng ho¸ ®­îc n©ng cÊp, ®­êng b¨ng cÊt h¹ c¸nh 1A, 1B ®ñ kh¶ n¨ng tiÕp nhËn t©t c¶ c¸c lo¹i m¸y bay hiÖn ®¹i trªn thÕ giíi. N¨m 2002 s©n bay quèc tÕ Néi bµi tiÕp nhËn 2,8 triÖu l­ît hµnh kh¸ch trong n­íc vµ quèc tÕ, 60.000 tÊn hµng ho¸ (11). Theo ­íc tÝnh, ®Õn n¨m 2010 s©n bay Néi Bµi ®ñ kh¶ n¨ng tiÕp nhËn 8 triÖu hµnh kh¸ch, 100.000 tÊn hµng ho¸ mçi n¨m. S©n bay T©n S¬n NhÊt. §©y lµ c¶ng hµng kh«ng quan träng nhÊt khu vùc phÝa nam, ®¶m b¶o viÖc giao l­u bu«n b¸n vµ ®i l¹i cña kh¸ch hµng vïng kinh tÕ n¨ng ®éng nhÊt ë ViÖt Nam ( tam gi¸c kinh tÕ TPHCM - Bµ RÞa - Vòng Tµu). S©n bay T©n S¬n nhÊt ho¹t ®éng nhén nhÞp víi kho¶ng 100 chuyÕn bay ®i vµ ®Õn mçi ngµy, víi 23 h·ng hµng kh«ng quèc tÕ ®ang khai th¸c bay. Trong n¨m 2002 s©n bay ®· tiÕp nhËn 3,9 triÖu l­ît hµnh kh¸ch (12), vµ gÇn 130,000 tÊn hµng ho¸ c¸c lo¹i. Nhµ ga míi cña T©n S¬n nhÊt sÏ ®­îc ®Çu t­ x©y míi vµo n¨m 2005 cã kh¶ n¨ng tiÕp nhËn 10 triÖu hµnh kh¸ch, 200.000 tÊn hµng ho¸ S©n bay §µ N½ng. §©y lµ s©n bay phôc vô ho¹t ®éng kinh tÕ khu vùc miÒn trung, trong thêi gian qua s©n bay quèc tÕ §µ N½ng ®· ®­îc c¶i tiÕn vµ n©ng cÊp thµnh c¶ng hµng kh«ng cÊp A ®ñ tiªu chuÈn tiÕp nhËn tÊt c¶ c¸c lo¹i m¸y bay cì lín hay cì nhá, tuy nhiªn møc ®é khai th¸c bay t¹i s©n bay cßn thÊp, chñ yÕu lµ cña Vietnam airlines khai th¸c c¸c chuyÕn bay quèc tÕ t¹i ®©y, hiÖn chØ cã 3 tuyÕn ®­êng bay quèc tÕ ®Õn §µ N½ng lµ Cathays Pacific, Thai Airways vµ Southern airlines cña Trung Quèc, cßn c¸c h·ng hµng kh«ng kh¸c míi b¾t ®Çu trong giai ®o¹n t×m hiÓu thÞ tr­êng. 2.§éi m¸y bay. HiÖn nay trªn thÕ giíi ®ang sö dông c¸c lo¹i m¸y bay ®Ó chuyªn chë hµng ho¸ hoÆc hµnh kh¸ch, mçi lo¹i m¸y bay cã ­u ®iÓm riªng cña nã.Cã lo¹i chuyªn phôc vô bay tÇm ng¾n, l­îng kh¸ch nhá, cã lo¹i chuyªn phôc vô c¸c tuyÕn tÇm trung vµ dµi, khèi l­îng chuyªn chë lín. B¶ng2: Träng t¶i cña c¸c lo¹i m¸y bay vËn t¶i STT KÝch cì m¸y bay Lo¹i m¸y bay Kh¶ n¨ng chuyªn chë 1 Nhá Cressna, Beech 1,5 tÊn 2 KiÓu dïng ®Ó chuyÓn t¶i F50, BAC146 5 -8 tÊn 3 KiÓu dïng trong khu vùc B737, MD80 12 -16 tÊn 4 ChÆng dµi, th©n hÑp B707,DC8 35 - 45 tÊn 5 Th©n réng A300, A320, A340,B767, DC10, B777 30 - 50 tÊn 6 Th©n lín B747, MD 11, Antonov 70 - 110 tÊn Nguån: t¹p chÝ hµng kh«ng ViÖt Nam sè 3/2002 " VËn t¶i hµng kh«ng thÕ giíi" HiÖn nay ®éi bay cña Vietnam airlines cã 31 m¸y bay trong ®ã : 3 chiÕc B777, 6 chiÕc B767, 10 chiÕc A320, 2 chiÕc A321, 8 chiÕc ATR 72, 2 chiÕc Forker - 70. Vµ tõ nay ®Õn n¨m 2005 Vietnam airlines sÏ tiÕp nhËn thªm 5 chiÕc A320, vµ 4 chiÕc B777. Víi ®éi m¸y bay hiÖn ®¹i ®Çy ®ñ trang thiÕt bÞ nµy Vietnam Airlines cã kh¶ n¨ng chuyªn chë c¸c lo¹i hµng ho¸ tõ hµng th«ng th­êng ®Õn hµng ®Æc biÖt nh­ hµng ®«ng l¹nh, hµng t­¬i sèng, rau qña t­¬i, ®éng vËt sèng.. PhÇn lín m¸y bay cña Vietnam Airlines hiÖn nay lµ ®i thuª, ®iÒu nµy g©y khã kh¨n lín cho Vietnam Airlines v× chi phÝ thuª m¸y bay lµ rÊt lín. TÊt c¶ nh÷ng m¸y bay trªn môc ®Ých chÝnh lµ chë kh¸ch, hµng ho¸ ®­îc chuyªn chë kÌm theo ë khoang hµng,Vietnam Airlines ch­a cã mét m¸y bay chë hµng chuyªn dông nµo, cã nghÜa lµ viÖc chuyªn chë hµng hµng ho¸ hoµn toµn thô ®éng, phô thuéc vµo chuyÕn bay cña hµnh kh¸ch, ®iÒu nµy còng g©y ¶nh h­ëng kh«ng nhá cho ph¸t triÓn vËn t¶i hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu cña Vietnam airline. 3.M¹ng ®­êng bay cu¶ Vietnam Airlines B¶ng 3: §iÓm ®i - ®Õn cã c¸c chuyÕn bay hîp t¸c cña Vietnam airlines Ch©u ©u B¾c Mü NhËt B¶n Trung §«ng Australia Amsterdam Atlanta Fukuoka Abu Dhabi Adelaide Arlanda Baltimore Hiroshima Amman Brisbane Bratislava Boston Kansai Bahrain Cairns Brussels Calgary Nagasaki Beirut Canberra Bucharest Charlotte Nagoya Cairo Darwin Chisinau Cincinnati Narita Damascus Hobart Dusseldorf Cleveland Sapporo Dhahran Launceston Frankfurt Columbus Sendai Doha Perth Kiev Dallas Tokyo Jeddah Townsville Kosice Dayton Karachi Lille Dorval Muscat Ljubljiana Dulles Riyadh London Indianapolis Tehran Luxembourg Los Angeles Tel Aviv Manchester Manitowadge Moscow Memphis Ostrava Miami Prague Minneapolis Rome Mirabel Rotterdam O'hare-Chicago Sofia Ottawa Tirana Pearson Warsaw Philadelphia Zaragoza Portland Zurich Salt Lake City San Francisco Seattle Vancouver Washington Nguån : Vietnamair.com B¶ng 4: M¹ng ®­êng bay néi ®Þa cña Vietnam airlines Bu«n Ma ThuËt CÇn th¬ §µ L¹t §µ N·ng H¶i phßng Hµ Néi Sµi Gßn HuÕ Nha Trang Phó Quèc Pleiku Qui Nh¬n Phó Yªn §iÖn Biªn Vinh Nguån : b¶n tin cña Vietnamair.com Nh­ vËy hiÖn nay Vietnam airlines ®ang khai th¸c 32 ®iÓm ®Õn quèc tÕ vµ néi ®Þa, ngoµi ra h·ng cßn cã 50 ®­êng bay nèi chuyÕn tíi c¸c thµnh phè trªn kh¾p thÕ giíi. §Ó më réng vµ khai th¸c hiÖu qu¶ m¹ng ®­êng bay quèc tÕ trong thêi gian qua Vietnam airlines ®· thay ®æi tõng b­íc vµ tiÕn tíi ®æi míi c¬ b¶n ph­¬ng tiÖn vËn t¶i hµng kh«ng. ViÖc më mét ®­êng bay quèc tÕ lµ vÊn ®Ò mµ c¸c nhµ vËn t¶i hµng kh«ng hÕt søc quan t©m, hä ph¶i xem xÐt, nghiªn cøu kÜ l­ìng sau khi tæng hîp, ph©n tÝch gi¶i quyÕt ®ång bé c¸c vÊn ®Ò : nhu cÇu thÞ tr­êng, kh¶ n¨ng chiÕm lÜnh thÞ tr­êng cña nhµ chuyªn chë ®­îc chØ ®Þnh khai th¸c, nhµ ga hµng ho¸, kho b·i, ph­¬ng tiÖn xÕp dì hµng ho¸. 4. Nhµ ga hµng ho¸, kho b·i. 4.1 Khu vùc c¶ng hµng kh«ng miÒn B¾c gåm 2 ga hµng ho¸, ga hµng ho¸ Néi Bµi vµ ga hµng ho¸ Gia L©m T¹i s©n bay Néi Bµi ga hµng ho¸ ®­îc x©y dùng tõ ®Çu nh÷ng n¨m 80 víi diÖn tÝch kho¶ng 10000 m2 chia lµm c¸c khu hµng xuÊt vµ khu hµng nhËp. Trong khu hµng xuÊt th× ®­îc chia thµnh khu xuÊt néi ®Þa vµ xuÊt quèc tÕ, khu hµng nhËp còng gåm khu hµng nhËp néi ®Þa vµ nhËp quèc tÕ. T¹i ga Néi Bµi vµ ga Gia L©m hiÖn nay ch­a cã kho hµng l¹nh mµ chØ cã container l¹nh, v× vËy viÖc phôc vô hµng t­¬i sèng, hµng ®«ng l¹nh gÆp nhiÒu khã kh¨n. Tuy nhiªn hiÖn nay nhµ ga hang ho¸ Néi bµi ®ang ®­îc më réng b»ng viÖc c¶i t¹o l¹i nhµ ga hµnh kh¸ch cò, vµ sÏ trang bÞ thªm kho l¹nh. 4.2 Khu vùc c¶ng hµng kh«ng phÝa Nam HiÖn nay Vietnam Airlines cã liªn doanh víi ®èi t¸c Singapore thµnh lËp c«ng ty TNHH dÞch vô hµng ho¸ gäi t¾t lµ TCS. §©y lµ kho hµng hµng hiÖn ®¹i so víi c¸c n­íc trong khu vùc, cã kh¶ n¨ng phôc vô 100.000 tÊn hµng ho¸, víi c¸c kho l¹nh, container l¹nh, hÖ thèng th«ng giã.. ®ñ kh¶ n¨ng tiÕp nhËn mäi lo¹i hµng ho¸, ®Æc biÖt lµ c¸c lo¹i hµng ®«ng l¹nh, hµng rau qu¶ t­¬i. 4.3 Ga hµng ho¸ khu vùc miÒn Trung HiÖn t¹i chØ cã kho hµng t¹i s©n bay §µ N½ng, víi qui m« nhá, kh«ng cã kho l¹nh. Thêi h¹n l­u kho cho phÐp lµ 1 th¸ng, nÕu sau thêi gian nµy chñ hµng kh«ng nhËn hµng th× sè hµng ®ã ®­îc ®em b¸n ®Êu gi¸. 4.4 C¸c thiÕt bÞ xÕp dì vËn chuyÓn hµng t¹i s©n bay. HiÖn nay t¹i c¸c s©n bay quèc tÕ cña ViÖt Nam ®Òu ®­îc trang bÞ c¸c thiÕt bÞ xÕp dì vËn chuyÓn hµng rÊt tiªn tiÕn, ®iÒu nµy lµm t¨ng hiÖu qu¶ bèc dì hµng ho¸ còng nh­ hiÖu qu¶ vËn t¶i hµng kh«ng vµ ®©y còng lµ mét trong nh÷ng yÕu tè ®Ó c¸c chñ hµng lùa chän khi göi hµng. Nh÷ng thiÕt bÞ ®ã bao gåm: Xe ®Çu kÐo : lo¹i nµy dïng ®Ó kÐo c¸c gi¸ ®ì container, pallet tõ vµ tíi m¸y bay. Xe n©ng : ®©y lµ lo¹i xe ®Ó n©ng c¸c kiÖn hµng nÆng ThiÕt bÞ n©ng : ®©y lµ thiÕt bÞ dïng ®Ó n©ng c¸c container hay pallet hµng tõ c¸c gi¸ ®ì lªn m¸y bay hoÆc ng­îc l¹i. B¨ng chuyÒn hµng rêi : ®©y lµ b¨ng t¶i dïng ®Ó t¶i c¸c kiÖn hµng rêi lªn m¸y bay Dolly : lµ gi¸ ®ì cña container hay pallet Pallet : lµ mét bôc ph¼ng, cã kÝch th­íc tiªu chuÈn, trªn ®ã hµng ho¸ ®­îc chÊt xÕp, ch»ng buéc tr­íc khi xÕp lªn m¸y bay. Pallet cã thÓ xÕp hµng rêi nhanh chãng b»ng b¨ng chuyÒn, hµng ho¸ ®­îc gi÷ chÆt trªn pallet nhê lång hoÆc l­íi. Theo qui ®Þnh cña IATA cã c¸c lo¹i pallet chñ yÕu sau: (15) B¶ng 4: C¸c lo¹i palett theo tiªu chuÈn cña IATA STT Sè hiÖu KÝch th­íc ( dµi* réng), mm 1 1 2438 * 6058 2 2H 2438 * 3175 3 2C 2235 * 3175 4 2 2438 * 3175 5 2A 2235 * 3175 6 2D 2235 * 3175 7 3 2235 * 3175 Nguån: Theo tµi liÖu nghiÖp vô phßng phôc vô hµng ho¸ - XÝ nghiÖp th­¬ng m¹i mÆt ®Êt Néi Bµi Container m¸y bay ( ULD) §©y lµ lo¹i container ®­îc chÕ t¹o dïng cho chuyªn chë hµng ho¸ b»ng ®­êng hµng kh«ng B¶ng 4: Th«ng sè kÜ thuËt cña c¸c trang thiÕt bÞ chÊt xÕp Số TT Loại KÝch th­íc ®¸y (Inch) ChiÒu cao(Inch) Träng t¶i tèi ®a (kg) ThÓ tÝch(m3) Lo¹i m¸y bay thÝch hîp 1 AKH 61.5 * 60.4 45 1.135 3.6 A320 2 DQF 96.0 * 60.4 64 2.450 7.2 B767 3 PMC 96.0 * 125 64 6.800 12.7 B767 4 PKC 61.5 * 60.4 45 1.135 3.6 A320 5 DPE 47.0 * 60.4 64 1.225 3.4 B767 6 P1P 88.0 * 125 64 6.696 10.5 B767 Nguån: tµi liÖu nghiÖp vô Phßng phôc vô hµng ho¸ - XÝ nghiÖp th­¬ng m¹i mÆt ®Êt Néi Bµi PhÝ dÞch vô phôc vô hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu. 5.1 Hµng nhËp khÈu C¸c lo¹i phÝ: ( tÊt c¶ ®­îc tÝnh theo ®ång ®« la Mü) - PhÝ phôc vô tèi thiÓu cho 1kg................... 0.08 - L­u kho: + Hµng th«ng th­êng: MiÔn phÝ l­u kho cho hai ngµy ®Çu tiªn bao gåm c¶ ngµy hµng ®Õn Tõ ngµy thø 3 ®Õn ngµy thø 5, phÝ kg/ngµy:..................... 0.02 Tõ ngµy thø 6 , phÝ kg/ngµy :..................... 0.05 Tõ ngµy thø 10, phÝ kg/ngµy :..................... 0.08 PhÝ l­u kho tèi thiÓu cho mät kh«ng vËn ®¬n :..................... 3.00 +§èi víi hµng ho¸ lµ b¸o, t¹p chÝ: PhÝ l­u kho tèi thiÓu cho mét kh«ng vËn ®¬n :..................... 1.00 Gi¶m 50% phÝ l­u kho so víi hµng th«ng th­êng nÕu hµng ho¸ lµ b¸o, t¹p chÝ Ng­êi nhËn hµng ph¶i tr¶ phÝ l­u kho. C¸c phÝ kh¸c: Ng­êi gom hµng hoÆc ®¹i lý ®­îc uû quÒn ph¶i tr¶ lÖ phÝ phôc vô cho kh«ng vËn ®¬n thø cÊp, 01 kg................................ 0.50 LÖ phÝ tèi ®a cho mét kh«ng vËn ®¬n thø cÊp................................10.00 PhÝ phôc vô cho nh÷ng hµng ho¸ ®Æc biÖt sÏ ®­îc th«ng b¸o cho tõng tr­êng hîp. 5.2 Hµng chuyÓn tiÕp Qui ®Þnh chung: hµng hãa quèc tÕ ®­îc phÐp chuyÓn tiÕp t¹i hai s©n bay quèc tÕ lµ Néi Bµi vµ T©n S¬n NhÊt PhÝ phôc vô mét ®ît Møc phÝ tèi thiÓu, 01 kg................................ 0.08 L­u kho : MiÔn phÝ l­u kho cho ngµy ®Çu tiªn, trong tr­êng hîp chËm trÔ, phÝ thu sÏ ®­îc ¸p dông cho h·ng hµng kh«ng nhËp hµng. 5.3 Hµng xuÊt khÈu - PhÝ phôc vô mÆt ®Êt : PhÝ tèi thiÓu cho 01 kg.......................... 0.08 -PhÝ tµi liÖu: - PhÝ cho mét kh«ng vËn ®¬n...............................2.00 - C¸c lo¹i phÝ kh¸c sÏ ®­îc th«ng b¸o cô thÓ -L­u kho + MiÕn phÝ l­u kho cho hai ngµy ®Çu tiªn, phÝ l­u kho b¾t ®Çu ®­îc tÝnh tõ ngµy thø 2 Tõ ngµy thø 2 ®Õn ngµy thø 4, phÝ / 01 kg :..................... 0.02 Tõ ngµy thø 5, phÝ / 1kg :..................... 0.05 Tõ ngµy thø 9, phÝ /1 kg :..................... 0.08 PhÝ l­u kho tèi thiÓu cho mét kh«ng vËn ®¬n:..................... 3.00 +Hµng lµ b¸o, t¹p chÝ: PhÝ l­u kho tèi thiÓu cho mét kh«ng vËn ®¬n:..................... 1.00 Gi¶m 50% phÝ l­u kho so víi hµng th«ng th­êng nÕu hµng ho¸ lµ b¸o, t¹p chÝ. III. Quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ vµ hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ cña Vietnam airlines C¸c hiÖp ®inh song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng vÒ hîp t¸c ph¸t triÓn cña Vietnam Airlines. §¶ng vµ nhµ n­íc ta ®· x¸c ®Þnh nhiÖm vô " më réng quan hÖ ®èi ngo¹i, chñ ®éng tham gia c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ khu vùc, cñng cè vµ n©ng cao vÞ thÕ n­íc ta trªn tr­êng quèc tÕ". Thùc hiÖn chñ tr­¬ng trªn cña §¶ng vµ nhµ n­íc, trong nh÷ng n¨m qua ngµnh hµng kh«ng ®· ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu trong viÖc më réng quan hÖ kinh tÕ ®._.