Vai trò của con người trong sự nghiệp xây dựng Xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay

môc lôc Lêi nãi ®Çu Néi dung chÝnh Ch­¬ng I. Lý luËn chung vÒ con ng­êi 1. C¸c quan ®iÓm tr­íc M¸c vÒ vÊn ®Ò con ng­êi 1.1. Quan niÖm vÒ con ng­êi trong triÕt häc ph­¬ng §«ng. 1.2. Quan niÖm vÒ con ng­êi trong triÕt häc ph­¬ng T©y. 2. Quan ®iÓm triÕt häc M¸c-Lªnin vÒ con ng­êi 2.1. Nh÷ng quan niÖm c¬ b¶n cña triÕt häc M¸c-Lªnin vÒ con ng­êi 2.2. Mèi quan hÖ gi÷a c¸ nh©n vµ x· héi 2.3. Mèi quan hÖ gi÷a quÇn chóng nh©n d©n vµ l·nh tô Ch­¬ng II. Vai trß cña con ng­êi 1. T­ t­ëng Hå ChÝ Minh vÒ con ng­êi 1.1. Néi dung chÝnh cña t­ t­ëng Hå ChÝ Minh vÒ con ng­êi. 1.2. T­ t­ëng Hå ChÝ Minh vÒ chiÕn l­îc “tr¨m n¨m trång ng­êi”. 1.3. TÝnh ®oµn kÕt, yªu th­¬ng lÉn nhau “BÇu ¬i th­¬ng lÊy bÝ cïng” trong t­ t­ëng Hå ChÝ Minh. 2. Vai trß cña con ng­êi ViÖt Nam trong viÖc x©y dùng chñ nghÜa x· héi theo h­íng c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ngµy nay 2.1. Thùc tr¹ng Con ng­êi ViÖt Nam hiÖn nay. 2.2. Gi¶i ph¸p kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ cña con ng­êi ViÖt Nam. 2.3. X©y dùng con ng­êi ViÖt Nam ph¸t triÓn toµn diÖn ®¸p øng yªu cÇu c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa, ph¸t triÓn theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam hiÖn nay. KÕt luËn. Lêi nãi ®Çu Chóng ta ®ang sèng trong kû nguyªn cña kinh tÕ tri thøc, ®ßi hái mçi con ng­êi ph¶i ®­îc ®µo t¹o tr×nh ®é häc vÊn, n¨ng lùc; tu d­ìng rÌn luyÖn phÈm chÊt ®¹o ®øc, ý thøc lao ®éng tèt h¬n ®Ó cã thÓ ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu cña sù biÕn ®æi khoa häc c«ng nghÖ hÕt søc nhanh chãng. Trong sù nghiÖp ®æi míi ®Êt n­íc víi nh÷ng môc tiªu d©n giµu, n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh hiÖn nay, con ng­êi vµ nguån nh©n lùc ®­îc coi lµ nh©n tè quan träng hµng ®Çu, quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn nhanh, hiÖu qu¶ vµ bÒn v÷ng nÒn kinh tÕ n­íc ta. §ã lµ yÕu tè hÕt søc bøc thiÕt vµ cÇn cã tÝnh cËp nhËt, ®¸p øng ®­îc yªu cÇu vÒ con ng­êi vµ nguån nh©n lùc xÐt trong n­íc ta nãi riªng vµ quèc tÕ nãi chung. Chóng ta kh¼ng ®Þnh con ng­êi võa lµ môc tiªu võa lµ ®éng lùc cña ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®ång thêi ph¶i lµ nh÷ng con ng­êi cã tri thøc vµ ®¹o ®øc. Tõ ®©y mçi con ng­êi dÇn dÇn vÒ ®óng vÞ trÝ lµ mét chñ thÓ s¸ng t¹o ra c¸c gi¸ trÞ, bao gåm c¸c gi¸ trÞ tinh thÇn vµ gi¸ trÞ vËt chÊt, cho b¶n th©n vµ cho x· héi. V× vËy, vÊn ®Ò cèt lâi lµ ta ph¶i thùc hiÖn chiÕn l­îc gi¸o dôc ®µo t¹o nguån nh©n lùc, ph¸t triÓn con ng­êi mét c¸ch toµn diÖn c¶ thÓ lùc lÉn trÝ lùc. NhiÖm vô cña gi¸o dôc ®µo t¹o lµ ®­a con ng­êi ®¹t ®Õn nh÷ng gi¸ trÞ phï hîp víi ®Æc ®iÓm v¨n ho¸ vµ nh÷ng yªu cÇu míi ®Æt ra ®èi víi con ng­êi ViÖt Nam ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh ®æi míi cña n­íc ta còng nh­ xu h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung trªn thÕ giíi. Do vËy nªn em chän ®Ò tµi: “Vai trß cña con ng­êi trong sù nghiÖp x©y dùng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam hiÖn nay” lµm ®Ò tµi cho tiÓu luËn m«n triÕt häc M¸c-Lªnin. §Ó hoµn thµnh bµi tiÓu luËn nµy em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù h­íng dÉn tËn t×nh cña c« gi¸o NguyÔn ThÞ BÝch Thñy. Néi dung chÝnh Ch­¬ng I: Lý luËn chung vÒ con ng­êi 1. C¸c quan ®iÓm tr­íc M¸c vÒ vÊn ®Ò con ng­êi 1.1. Quan niÖm vÒ con ng­êi trong triÕt häc ph­¬ng §«ng: Nh÷ng vÊn ®Ò triÕt häc vÒ con ng­êi lµ mét néi dung lín trong lÞch sö triÕt häc nh©n lo¹i. §ã lµ nh÷ng vÊn ®Ò: con ng­êi lµ g×? B¶n tÝnh, b¶n chÊt cña con ng­êi? Mèi liªn hÖ gi÷a con ng­êi vµ thÕ giíi? Con ng­êi cã thÓ lµm g× ®Ó gi¶i phãng m×nh, ®¹t tíi tù do?... §©y còng chÝnh lµ néi dung c¬ b¶n cña nh©n sinh quan - mét néi dung cÊu thµnh thÕ giíi quan triÕt häc. Trong triÕt häc Trung Hoa suèt chiÒu dµi lÞch sö trªn hai ngµn n¨m cæ - trung ®¹i, vÊn ®Ò b¶n tÝnh con ng­êi lµ vÊn ®Ò ®­îc quan t©m hµng ®Çu. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy c¸c nhµ t­ t­ëng cña Nho gi¸o vµ Ph¸p gia ®· tiÕp cËn tõ gi¸c ®é ho¹t ®éng thùc tiÔn chÝnh trÞ, ®¹o ®øc cña x· héi vµ ®i ®Õn kÕt luËn b¶n tÝnh cña con ng­êi lµ ThiÖn (Nho gia) vµ b¶n tÝnh ng­êi lµ bÊt thiÖn (Ph¸p gia). C¸c nhµ t­ t­ëng cña §¹o gia, ngay tõ L·o tö thêi Xu©n Thu, l¹i tiÕp cËn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò b¶n tÝnh ng­êi tõ gi¸c ®é kh¸c vµ tíi kÕt luËn b¶n tÝnh tù nhiªn cña con ng­êi. Sù kh¸c nhau vÒ gi¸c ®é tiÕp cËn vµ víi nh÷ng kÕt luËn kh¸c nhau vÒ b¶n tÝnh con ng­êi ®· lµ tiÒn ®Ò xuÊt ph¸t cho nh÷ng quan ®iÓm kh¸c nhau cña c¸c tr­êng ph¸i triÕt häc nµy trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò vÒ quan ®iÓm chÝnh trÞ, ®¹o ®øc vµ nh©n sinh cña hä. Kh¸c víi nÒn triÕt häc Trung Hoa, c¸c nhµ t­ t­ëng cña c¸c tr­êng ph¸i triÕt häc Ên §é mµ tiªu biÓu lµ tr­êng ph¸i §¹o PhËt l¹i tiÕp cËn tõ gi¸c ®é kh¸c, gi¸c ®é suy t­ vÒ con ng­êi vµ ®êi ng­êi ë tÇm chiÒu s©u triÕt lý siªu h×nh (Siªu h×nh häc) ®èi víi nh÷ng vÊn ®Ò nh©n sinh quan. KÕt luËn vÒ b¶n tÝnh V« ng·, V« th­êng vµ tÝnh h­íng thiÖn cña con ng­êi trªn con ®­êng truy t×m sù Gi¸c Ngé lµ mét trong nh÷ng kÕt luËn ®éc ®¸o nhÊt cña triÕt häc §¹o PhËt. 1.2. Quan niÖm vÒ con ng­êi cña triÕt häc ph­¬ng T©y: Gi¸c ®é tiÕp cËn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò triÕt häc vÒ con ng­êi trong nÒn triÕt häc ph­¬ng T©y cã nhiÒu ®iÓm kh¸c víi nÒn triÕt häc ph­¬ng §«ng. Nh×n chung, c¸c nhµ triÕt häc duy vËt ®· lùa chän gi¸c ®é khoa häc tù nhiªn ®Ó lý gi¶i vÒ b¶n chÊt con ng­êi vµ c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan. Tõ thêi Cæ ®¹i, c¸c nhµ triÕt häc duy vËt ®· tõng ®­a ra quan niÖm vÒ b¶n chÊt vËt chÊt tù nhiªn cña con ng­êi, coi con ng­êi còng nh­ v¹n vËt trong giíi tù nhiªn kh«ng cã g× thÇn bÝ, ®Òu ®­îc cÊu t¹o nªn tõ vËt chÊt. Tiªu biÓu lµ quan niÖm cña §ªm«crit vÒ b¶n chÊt vËt chÊt nguyªn tö cÊu t¹o nªn thÓ x¸c vµ linh hån cña con ng­êi. Nh÷ng quan ®iÓm duy vËt nµy ®· ®­îc tiÕp tôc ph¸t triÓn trong nÒn triÕt häc thêi kú Phôc h­ng vµ CËn ®¹i mµ tiªu biÓu lµ c¸c nhµ duy vËt n­íc Anh vµ Ph¸p thÕ kû XVIII; nã còng lµ mét trong nh÷ng tiÒn ®Ò lý luËn cho chñ nghÜa duy vËt nh©n b¶n cña Phoi¬b¾c. Trong mét ph¹m vi nhÊt ®Þnh, ®ã còng lµ mét trong nh÷ng tiÒn ®Ò lý luËn cña quan niÖm duy vËt vÒ con ng­êi trong triÕt häc M¸c. C¸c nhµ triÕt häc duy t©m trong lÞch sö triÕt häc ph­¬ng T©y l¹i chó träng gi¸c ®é ho¹t ®éng lý tÝnh cña con ng­êi. Tiªu biÓu cho gi¸c ®é tiÕp cËn nµy lµ quan ®iÓm cña Plat«n thêi cæ ®¹i Hy L¹p, §ªc¸ct¬ trong nÒn triÕt häc Ph¸p thêi CËn ®¹i vµ Hªghen trong nÒn triÕt häc Cæ ®iÓn §øc. C¸c nhµ triÕt häc nµy ®· lý gi¶i b¶n chÊt lý tÝnh cña con ng­êi tõ gi¸c ®é siªu tù nhiªn. Víi Plat«n, ®ã lµ b¶n chÊt bÊt tö cña linh hån thuéc thÕ giíi ý niÖm tuyÖt ®èi, víi §ªc¸ct¬, ®ã lµ b¶n chÊt phi kinh nghiÖm (apriori) cña lý tÝnh, cßn ®èi víi Hªghen, th× ®ã lµ b¶n chÊt lý tÝnh tuyÖt ®èi... Trong nÒn triÕt häc ph­¬ng T©y hiÖn ®¹i, nhiÒu trµo l­u triÕt häc vÉn coi nh÷ng vÊn ®Ò triÕt häc vÒ con ng­êi lµ vÊn ®Ò trung t©m cña nh÷ng suy t­ triÕt häc mµ tiªu biÓu lµ chñ nghÜa hiÖn sinh, chñ nghÜa Ph¬rít. Nh×n chung, c¸c quan ®iÓm triÕt häc tr­íc M¸c vµ ngoµi M¸cxÝt cßn cã nh÷ng h¹n chÕ c¬ b¶n. Nh÷ng h¹n chÕ ®ã ®· ®­îc kh¾c phôc vµ v­ît qua bëi quan niÖm duy vËt biÖn chøng cña triÕt häc M¸c-Lªnin vÒ con ng­êi. 2. Quan ®iÓm triÕt häc M¸c-Lªnin vÒ con ng­êi 2.1. Nh÷ng quan niÖm c¬ b¶n cña triÕt häc M¸c-Lªnin vÒ con ng­êi -Con ng­êi lµ mét thùc thÓ thèng nhÊt gi÷a mÆt sinh vËt víi mÆt x· héi TiÒn ®Ò vËt chÊt ®Çu tiªn quy ®Þnh sù tån t¹i cña con ng­êi lµ giíi tù nhiªn. Còng do ®ã, b¶n tÝnh tù nhiªn cña con ng­êi bao hµm trong nã c¶ b¶n tÝnh sinh häc, tÝnh loµi cña nã. Tuy nhiªn, mÆt tù nhiªn kh«ng ph¶i lµ yÕu tè duy nhÊt quy ®Þnh b¶n chÊt con ng­êi. §Æc tr­ng quy ®Þnh sù kh¸c biÖt gi÷a con ng­êi víi thÕ giíi loµi vËt lµ ph­¬ng diÖn x· héi cña nã. Víi ph­¬ng ph¸p biÖn chøng duy vËt, triÕt häc M¸c nhËn thøc vÊn ®Ò con ng­êi mét c¸ch toµn diÖn, cô thÓ, trong toµn bé tÝnh hiÖn thùc x· héi cña nã, mµ tr­íc hÕt lµ lao ®éng s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt. TÝnh x· héi cña con ng­êi biÓu hiÖn trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt, con ng­êi s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt vµ tinh thÇn, phôc vô ®êi sèng cña m×nh, h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ng«n ng÷ t­ duy, x¸c lËp quan hÖ x· héi. Bëi vËy, lao ®éng lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh h×nh thµnh b¶n chÊt x· héi cña con ng­êi, ®éng thêi h×nh thµnh nh©n c¸ch c¸ nh©n trong céng ®ång x· héi. Con ng­êi lu«n bÞ quyÕt ®Þnh bëi ba hÖ thèng quy luËt kh¸c nhau, nh­ng thèng nhÊt víi nhau, ®ã lµ hÖ thèng c¸c quy luËt tù nhiªn, hÖ thèng c¸c quy ®Þnh vÒ t©m lý ý thøc vµ hÖ thèng c¸c quy luËt x· héi. - Trong tÝnh hiÑn thùc cña nã, b¶n chÊt cña con ng­êi lµ tæng hßa nh÷ng quan hÖ x· héi §Ó nhÊn m¹nh b¶n chÊt x· héi cña con ng­êi, C.M¸c ®· nªu lªn luËn ®Ò næi tiÕng trong trong t¸c phÈm LuËn c­¬ng vÒ Phoi¬b¾c: “B¶n chÊt cña con ng­êi kh«ng ph¶i lµ c¸i cè h÷u cña c¸ nh©n riªng biÖt. Trong tÝnh hiÖn thùc cña nã, b¶n chÊt con ng­êi lµ tæng hßa nh÷ng quan hÖ x· héi”. LuËn ®Ò trªn kh¼ng ®Þnh r»ng, kh«ng cã con ng­êi trõu t­îng, tho¸t ly mäi ®iÒu kiÖn, hoµn c¶nh lÞch sö x· héi. Con ng­êi lu«n lu«n cô thÓ, x¸c ®Þnh, sèng trong mét ®iÒu kiÖn lÞch sñ cô thÓ nhÊt ®Þnh. Trong ®iÒu kiÖn lÞch sö ®ã, b»ng ho¹t ®éng thùc tiÔn cña m×nh, con ng­êi t¹o ra nh÷ng gi¸ trÞ vËt chÊt vµ tinh thÇn ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn. ChØ trong toµn bé c¸c mèi quan hÖ ®ã, con ng­êi míi béc lé toµn bé b¶n chÊt x· héi cña m×nh. ë con ng­êi, mÆt tù nhiªn tån t¹i thèng nhÊt víi mÆt x· héi. Quan niÖm b¶n chÊt con ng­êi lµ tæng hßa nh÷ng quan hÖ x· héi míi gióp ta nhËn thøc ®óng ®¾n, tr¸nh khái c¸ch hiÓu th« thiÓn vÒ tù nhiªn, c¸i sinh vËt ë con ng­êi. - Con ng­êi lµ chñ thÓ vµ lµ s¶n phÈm cña lÞch sö: Con ng­êi lµ s¶n phÈm cña cña lÞch sö, cña tiÕn hãa l©u dµi cña giíi h÷u sinh. Song con ng­êi lu«n lu«n lµ chñ thÓ cña lÞch sö - x· héi. Nh­ng lÞch sö Êy kh«ng do chóng ta lµm ra, mµ trong mét chõng mùc nµo ®ã chóng ta tham dù vµo viÖc lµm ra lÞch sö Êy th× ®iÒu ®ã diÔn ra mµ chóng ta kh«ng hÒ biÕt vµ kh«ng ph¶i do ý muèn cña chóng. Nh­ vËy, víi t­ c¸ch lµ thùc thÓ x· héi, con ng­êi ho¹t ®éng thùc tiÔn, t¸c ®éng vµo tù nhiªn, c¶i biÕn giíi tù nhiªn, ®ång thíi thøc ®Èy sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña lÞch sö x· héi. Trong qu¸ tr×nh c¶i biÕn tù nhiªn, con ng­êi còng lµm ra lÞch sö cña m×nh. Kh«ng cã ho¹t ®éng cña con ng­êi thÝ còng kh«ng tån t¹i quy luËt x· héi, vµ do ®ã, kh«ng cã sù tån t¹i cña toµn bé lÞch sö x· héi loµi ng­êi. B¶n chÊt cña con ng­êi, trong mèi quan hÖ víi ®iÒu kiÖn lÞch sö x· héi lu«n lu«n vËn ®éng vµ biÕn ®æi, còng ph¶i thay ®æi cho phï hîp. V× vËy, ®Ó ph¸t triÓn b¶n chÊt cña con ng­êi theo h­íng tÝch cùc, cÇn ph¶i lµm cho hoµn c¶nh ngµy cµng mang tÝnh ng­êi nhiÒu h¬n. Hoµn c¶nh ®ã chÝnh lµ toµn bé m«i tr­êng tù nhiªn vµ x· héi t¸c ®éng ®Õn con ng­êi theo khuynh h­íng ph¸t triÓn nh»m ®¹t tíi c¸c gi¸ trÞ cã tÝnh môc ®Ých, tù gi¸c, cã ý nghÜa ®Þnh h­íng gi¸o dôc. 2.2 Mèi quan hÖ gi÷a c¸ nh©n vµ x· héi. - C¸ nh©n vµ nh©n c¸ch C¸ nh©n lµ mét chØnh thÓ ®¬n nhÊt bao gåm nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng kh«ng lÆp l¹i kÕt hîp víi nh÷ng ®iÓm chung cña b¶n chÊt ng­êi, ®ãng vai trß chñ thÓ tù ý thøc vµ cã mét vÞ trÝ nhÊt ®Þnh trong x· héi. Nh©n c¸ch lµ toµn bé nh÷ng ®Æc ®iÓm, phÈm chÊt, t©m lý, sinh lý ®Ó t¹o thµnh mét chØnh thÓ ®¬n nhÊt, tù ®¸nh gi¸ ý thøc vµ ®iÒu chØnh ®­îc nh÷ng hµnh vi cña m×nh. C¸ nh©n bao giê còng g¾n liÒn víi nh©n c¸ch. - BiÖn chøng gi÷a c¸ nh©n vµ x· héi X· héi lµ kh¸i niÖm dïng ®Ó chØ céng ®ång c¸c c¸ nh©n trong mèi quan hÖ biÖn chøng víi nhau. Nguyªn t¾c c¬ b¶n cña viÖc x¸c lËp mèi quan hÖ gi÷a c¸ nh©n va tËp thÓ lµ mèi quan hÖ gi÷a lîi Ých c¸ nh©n vµ lîi Ých céng ®ång x· héi. §ã còng lµ mèi quan hÖ võa cã sù thèng võa cã m©u thuÉn. Mçi c¸ nh©n víi t­ c¸ch lµ mét con ng­êi, kh«ng thÓ t¸ch rêi khái nh÷ng céng ®ßng x· héi nhÊt ®Þnh, ®ång thêi mèi quan hÖ gi÷a c¸ nh©n vµ x· héi lµ hiÖn t­îng cã tÝnh lÞch sö. Quan hÖ c¸ nh©n - x· héi lu«n vËn ®éng, biÕn ®æi vµ ph¸t triÓn, trong ®ã, sù thay ®æi vÒ chÊt chØ diÔn ra khi cã sù thay thÕ h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi nµy b»ng h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi kh¸c. X· héi gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh ®èi víi c¸ nh©n. C¸ nh©n ph¸t triÓn l¹i lµ ®iÒu kiÖn ®Ó thóc ®Èy x· héi tiÕn lªn. Thùc chÊt mèi quan hÖ gi÷a c¸ nh©n vµ x· héi lµ mèi quan hÖ lîi Ých. Mèi quan hÖ nµy do sù quy ®Þnh cña mÆt kh¸ch quan vµ mÆt chñ quan. MÆt kh¸ch quan biÓu hiÖn ë tr×nh ®é ph¸t triÓn vµ n¨ng suÊt lao ®éng. MÆt chñ quan biÓu hiÖn ë kh¶ n¨ng nhËn thøc vµ vËn dông quy luËt x· héi phï hîp víi môc ®Ých cña con ng­êi. Trong thêi k× qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi vµ ngayc¶ d­íi chÕ ®é x· héi chñ nghÜa, nh÷ng m©u thuÉn gi÷a c¸ nh©n vµ x· héi vÉn cßn tån t¹i. Do ®ã ®Ó gi¶i quyÕt ®óng ®¾n quan hÖ c¸ nh©n - x· héi , cÇn tr¸nh hai th¸i ®é cùc ®oan. Mét lµ chØ thÊy c¸ nh©n mµ kh«ng thÊy x· héi. Hai lµ chØ thÊy x· héi mµ kh«ng thÊy c¸ nh©n. ë n­íc ta hiÖn nay, trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, lîi Ých c¸ nh©n ngµy cµng ®­îc chó ý, t¹o c¬ héi míi ®Ó ph¸t triÓn c¸ nh©n. Tuy nhiªn, c¬ chÕ nµy cã thÓ dÉn tíi tuyÖt ®èi hãa lîi Ých c¸ nh©n, ph©n hãa giµu nghÌo trong x· héi,chøa ®ùng kh¶ n¨ng ®èi lËp gi÷a c¸ nh©n vµ x· héi. Do vËy, ta cÇn kh¾c phôc mÆt tr¸i cña c¬ chÕ thÞ tr­êng, ph¸t huy vai trß nh©n tè con ng­êi, thùc hiÖn chiÕn l­îc con ng­êi cña §¶ng ta. 2.3 Mèi quan hÖ gi÷a quÇn chóng nh©n d©n vµ l·nh tô CÇn kh¼ng ®Þnh r»ng, mèi quan hÖ gi÷a quÇn chóng nh©n d©n víi l·nh tô lµ quan hÖ biÖn chøng. TÝnh biÖn chøng cña mèi quan hÖ trªn biÓu hiÖn ë: Thø nhÊt, tÝnh thèng nhÊt gi÷a quÇn chóng nh©n d©n vµ l·nh tô. Thø hai, quÇn chóng nh©n d©n vµ l·nh tô thèng nhÊt trong môc ®Ých vµ lîi Ých cña m×nh. Thø ba, sù kh¸c biÖt gi÷a quÇn chóng nh©n d©n vµ l·nh tô biÓu hiÖn trong vai trß kh¸c nhau cña sù t¸c ®éng ®Õn lÞch sö. Bëi vËy, quan hÖ gi÷a quÇn chóng nh©n d©n vµ vÜ nh©n l·nh tô lµ biÖn chøng, võa thèng nhÊt võa kh¸c biÖt. - Vai trß cña quÇn chóng nh©n d©n Chñ nghÜa duy vËt lÞch sö kh¼ng ®Þnh:”QuÇn chóng nh©n d©n lµ chñ thÓ s¸ng t¹o ch©n chÝnh ra lÞch sö”. Vai trß quyÕt ®Þnh lÞch sö cña quÇn chóng nh©n d©n ®­îc biÓu hiÖn ë ba néi dung: Thø nhÊt, quÇn chóng nh©n d©n lµ lùc l­îng s¶n xuÊt c¬ b¶n cña x· héi, trùc tiÕp s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt, lµ cë cña sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña x· héi. Thø hai, quÇn chóng nh©n d©n lµ ®éng lùc c¬ b¶n cña mäi cuéc c¸ch m¹ng x· héi. Thø ba, quÇn chóng nh©n d©n lµ ng­êi s¸ng t¹o ra nh÷ng gi¸ trÞ v¨n hãa tinh thÇn. Tãm l¹i, xÐt tõ kinh tÕ ®Õn chÝnh trÞ, tõ ho¹t ®éng vËt chÊt ®Õn ho¹t ®éng tinh thÇn, quÇn chóng nh©n d©n lu«n ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh trong lÞch sö. Tuy nhiªn, tïy ®iÒu kiÖn lÞch sö mµ vai trß chñ thÓ cña quÇn chóng nh©n d©n còng biÓu hiÖn kh¸c nhau. ChØ trong chñ nghÜa x· héi, quÇn chóng nh©n d©n míi cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t huy tµi n¨ng vµ trÝ s¸ng t¹o cña m×nh. LÞch sö d©n téc ViÖt Nam ®· chøng minh vai trß, søc m¹nh cña quÇn chóng nh©n d©n. §¶ng céng s¶n ViÖt Nam còng kh¼ng ®Þnh, c¸ch m¹ng lµ sù nghiÖp cña quÇn chóng, vµ quan ®iÓm “lÊy d©n lµm gèc” trë thµnh t­ t­ëng th­êng trùc nãi lªn vai trß s¸ng t¹o ra lÞch sö cña nh©n d©n ViÖt Nam. - Vai trß cña l·nh tô Trong mèi quan hÖ víi quÇn chóng nh©n d©n, l·nh tô cã nhiÖm vô chñ yÕu sau: Thø nhÊt, n¾m b¾t xu thÕ cña d©n téc, quèc tÕ vµ thêi ®¹i trªn c¬ së hiÓu biÕt c¸c quy luËt kh¸ch quan cña c¸c qu¸ tr×nh kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi. Thø hai, ®Þnh h­íng chiÕn l­îc vµ ho¹ch ®Þnh ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng c¸ch m¹ng. Thø ba, tæ chøc lùc l­îng gi¸o dôc thuyÕt phôc quÇn chóng, thèng nhÊt ý chÝ vµ hµnh ®éng cña quÇn chóng nh»m h­íng vµo gi¶i quyÕt nh÷ng môc tiªu c¸ch m¹ng ®Ò ra. Tõ nhiÖm vô trªn ta thÊy l·nh tô cã vai trß to lín ®èi víi phong trµo quÇn chóng. §ång thêi, chñ nghÜa M¸c - Lªnin ®ßi hái ph¶i bµi trõ tÖ sïng b¸i c¸ nh©n. TÖ sïng b¸i c¸ nh©n, thÇn th¸nh hãa c¸ nh©n ng­êi l·nh ®¹o sÏ dÉn ®Õn nhiÒu hiÖn t­îng tiªu cùc, nhiÒu hËu qu¶ xÊu, ph¸ ho¹i sù nghiÖp c¸ch m¹ng cña §¶ng vµ nh©n d©n ta. V× thÕ , c¸c nhµ kinh ®iÓn cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin lu«n lu«n coi sïng b¸i c¸ nh©n lµ mét hiÖn t­îng xa l¹ víi b¶n chÊt, môc ®Ých, lý t­ëng cña giai cÊp v« s¶n. Nh÷ng l·mh tô vÜ ®¹i cña giai cÊp v« s¶n nh­ C.M¸c, ¨ngghen, Lªnin, Hå ChÝ Minh ®Òu hÕt søc khiªm tèn, gÇn gòi nh©n d©n, ®Ò cao vai trß quÇn chóng nh©n d©n, xøng ®¸ng lµ c¸c vÜ nh©n kiÖt xuÊt mµ toµn thÓ loµi ng­êi t«n kÝnh vµ ng­ìng mé. Ch­¬ng II. Vai trß cña con ng­êi ViÖt nam thêi ®¹i míi 1. T­ t­ëng Hå ChÝ Minh vÒ con ng­êi 1.1. Néi dung chÝnh cña t­ t­ëng Hå ChÝ Minh vÒ con ng­êi: Con ng­êi trong t­ t­ëng Hå ChÝ Minh kh«ng ph¶i lµ con ng­êi chung chung, trõu t­îng, phi lÞch sö, mµ lµ con ng­êi hiÖn thùc, cô thÓ, sinh ®éng, tr­íc hÕt lµ nh©n d©n lao ®éng vµ quÇn chóng bÞ ¸p bøc ë kh¾p mäi n¬i, kh«ng ph©n biÖt d©n téc vµ mµu da. Néi dung cña toµn bé t­ t­ëng Hå ChÝ Minh vÒ con ng­êi lµ tin ë d©n, dùa vµo d©n, tæ chøc vµ ph¸t huy søc m¹nh toµn d©n, båi d­ìng, ®µo t¹o vµ ph¸t huy m¹nh n¨ng lùc cña d©n, ë mçi c¸ nh©n còng cña c¶ céng ®ång. Trong t­ t­ëng Hå ChÝ Minh, con ng­êi tån t¹i võa víi t­ c¸ch c¸ nh©n, võa lµ thµnh viªn cña gia ®×nh vµ céng ®ång, cã cuéc sèng c¸ nh©n hµi hßa, phong phó. Theo Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, con ng­êi lµ vèn quý nhÊt, lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng. Con ng­êi lµ môc tiªu cña sù nghiÖp gi¶i phãng d©n téc, gi¶i phãng x· héi vµ lµ ®éng lùc cña chÝnh sù nghiÖp ®ã. Ng­êi coi con ng­êi lµ mét thùc thÓ thèng nhÊt cña c¸i “c¸ nh©n” vµ c¸i “x· héi”, con ng­êi tån t¹i trong mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a c¸ nh©n vµ céng ®ång, d©n téc, giai cÊp, nh©n lo¹i, yªu th­¬ng con ng­êi, tin t­ëng tuyÖt ®èi ë con ng­êi. 1.2. T­ t­ëng Hå ChÝ Minh vÒ chiÕn l­îc “tr¨m n¨m trång ng­êi”: Con ng­êi trong t­ t­ëng Hå ChÝ Minh lµ con ng­êi nh©n c¸ch, bao gåm hai yÕu tè ®øc vµ tµi. Trong ®ã, ®øc lµ nÒn t¶ng, tµi lµ yÕu tè quan träng. Ng­êi chØ ra bèn phÈm chÊt ®¹o ®øc chung, c¬ b¶n nhÊt cña con ng­êi lµ: Trung víi n­íc, hiÕu víi d©n Yªu th­¬ng ®ång lo¹i CÇn kiÖm liªm chÝnh, chÝ c«ng v« t­ Tinh thÇn quèc tÕ trong s¸ng Ng­êi còng ®­a ra c¸c nguyªn t¾c x©y ®­ng ®¹o ®øc con ng­êi ViÖt Nam trong thêi ®¹i míi: Nãi ®i ®«i víi lµm X©y ®i ®«i víi chèng Tu d­ìng ®¹o ®øc suèt ®êi Chñ tÞch Hå ChÝ Minh quan niÖm: “Con ng­êi kh«ng ph¶i lµ thÇn th¸nh, cã c¶ c¸i tèt vµ c¸i xÊu. Bëi vËy, ph¶i lµm cho phÈm chÊt tèt trong mçi con ng­êi n¶y në nh­ hoa mïa xu©n vµ phÇn xÊu bÞ mÊt dÇn ®i.” Ng­êi yªu cÇu ph¶i thøc tØnh, t¸i t¹o l­¬ng t©m, ®¸nh thøc nh÷ng g× tèt ®Ñp nhÊt trong mçi con ng­êi. 1.3. TÝnh ®oµn kÕt, yªu th­¬ng lÉn nhau “BÇu ¬i th­¬ng lÊy bÝ cïng” trong t­ t­ëng Hå ChÝ Minh: Lßng th­¬ng yªu con ng­êi, th­¬ng yªu nh©n d©n bao la, th¾m thiÕt: t×nh yªu th­¬ng con ng­êi cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh kh«ng chØ giíi h¹n ë nh©n d©n ViÖt Nam mµ lµ t×nh b¸c ¸i bao la, yªu th­¬ng nh­ng ng­êi ®ång c¶nh ngé mÊt n­íc, nh÷ng ng­êi lao ®éng nghÌo ®ãi, nh÷ng ng­êi thuéc c¸c d©n téc kh¸c cã chung sè phËn víi d©n téc ViÖt Nam. Ng­êi ch¨m lo ®Õn viÖc n©ng cao d©n trÝ, chèng giÆc dèt, xãa n¹n mï ch÷, ph¸t triÓn gi¸o dôc. Ng­êi còng tin t­ëng v÷ng ch¾c vµo kh¶ n¨ng vµ phÈm gi¸ tèt ®Ñp cña con ng­êi. Ng­êi lu«n ®Ò cao t­ t­ëng “LÊy d©n lµm gèc”, tin t­ëng m·nh liÖt vµo søc m¹nh, tinh thÇn chñ ®éng, s¸ng t¹o cña quÇn chóng nh©n d©n vµ lßng t«n kÝnh, kÝnh träng víi nh©n d©n lao ®éng. Trong t­ t­ëng Hå ChÝ Minh, Ng­êi ®Æc biÖt nhÊm m¹nh vai trß cña quÇn chóng nh©n d©n trong sù nghiÖp c¸ch m¹ng ViÖt Nam. Ch¨m lo, båi d­ìng, sö dông, ph¸t ®éng søc m¹nh toµn d©n, xuÊt ph¸t tõ truyÒn thèng yªu n­íc, th­¬ng d©n, Hå ChÝ Minh ®· ra ®i t×m ®­êng cøu n­íc, cøu d©n. Suèt cuéc ®êi, Ng­êi v× n­íc, v× d©n. 2. Vai trß cña con ng­êi ViÖt Nam trong thêi ®¹i míi 2.1. Thùc tr¹ng con ng­êi ViÖt Nam hiÖn nay Con ng­êi ViÖt Nam ®­îc ®¸nh gi¸ lµ th«ng minh, hiÕu häc, cÇn cï trong lao ®éng, dòng c¶m trong chiÕn ®Êu. §ã lµ nh÷ng ®øc tÝnh quý b¸u, ®· gióp d©n téc ta tån t¹i ®­îc ®Òn ngµy nay, tr¶i qua kh«ng Ýt th¨ng trÇm cña lÞch sö. ThÕ nh­ng kh«ng thÓ tù hµo m·i víi qu¸ khø. Nh÷ng gi¸ trÞ truyÒn thèng Êy còng cÇn ®­îc c¶i biÕn cho thÝch nghi víi thêi ®¹i héi nhËp. Nguêi ViÖt Nam hiÕu häc, chuéng tri thøc. Thêi ®¹i nµy tri thøc lµ cña b¸u, vËy t­ëng chõng d©n ta ®· cã ­u thÕ c¬ b¶n ®Ó ®i vµo thÕ kû 21. ThÕ nh­ng vÉn ch­a ph¶i. Bëi lÏ c¸i ®éng lùc hµng ®Çu ®Ó thøc ®Èy x· héi tri thøc ph¸t triÓn lµ ®Çu ãc t­ëng t­îng, s¸ng t¹o, mµ chóng ta cßn nghÌo trÝ t­ëng t­ëng. ThiÕu søc t­ëng t­îng lµ mét khiÕm khuyÕt lín mµ tíi ®©y ta ph¶i cè g¾ng kh¾c phôc, tr­íc hÕt tõ c¬ chÕ qu¶n lý x· héi vµ sù chÊn h­ng gi¸o dôc tõ nhiÒu n¨m nay chØ thiªn vÒ nhåi nhÐt kiÕn thøc, b¾t ch­íc m¸y mãc vµ kiÕm chÕ c¸ tÝnh. Con ng­êi ViÖt Nam Ýt d¸m chÊp nhËp rñi ro t×m con ®­êng míi; kh«ng cã thãi quen tÝnh to¸n hiÖu qu¶, thiÕu ®Çu ãc thùc tÕ, l¹i ham chuéng h×nh thøc, ch¹y theo h­ danh viÓn v«ng; kÐm kh¶ n¨ng, kinh nghiÖm hîp t¸c, gãp søc cïng nhau thøc hiÖn mét môc tiªu, mét kÕ ho¹ch lín, cho nªn Ýt x©y dùng ®­îc ªkip hïng m¹nh vÒ mét lÜnh vùc nµo, th­êng chØ cã nhiÒu c¸ nh©n giái ®øng riªng lÎ mµ kh«ng hîp l¹i ®Ó t¹o ra nh÷ng tËp thÓ hïng m¹nh, xuÊt s¾c ®­îc. TÝnh céng ®ång bÒn chÆt cã ë ng­êi ViÖt Nam còng lµ ®iÒu dÔ hiÓu, bëi v× hä lµ nh÷ng c«ng d©n cña Quèc gia cã vÞ trÝ ®Þa lý thuËn lîi, lu«n ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng thÕ lùc dßm ngã, x©m l¨ng vµ ®ång hãa; bëi v× hä lµ c«ng d©n cña mét ®Êt n­íc cã ®iÒu kiÖn khÝ hËu “m­a ch¼ng thuËn, giã ch¼ng hßa”... NÒn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp tù cÊp, tù tóc t¹o sù khÐp kÝn trong mét khu«n khæ gia ®×nh vµ lµng x·, do ®ã t¹o nªn nh÷ng c¸ nh©n cã tÝnh b¶o thñ kh¸ cao. Víi ®iÒu kiÖn nh­ vËy, dÔ dµng luyÖn cho con ng­êi lèi sèng: “n¨ng nhÆt, chÆt bÞ”, khuyÕn khÝch sù khÐo tay, hay lµm mµ xa l¹ víi sù c¸ch t©n, ®æi míi, t×m tßi, xung kÝch... §iÒu ®Æc biÖt h¬n, nÒn s¶n xuÊt nhá Êy l¹i ®­îc dung d­ìng bëi mét hÖ t­ t­ëng Nho gi¸o víi sù ph©n chia ®¼ng cÊp: SÜ -N«ng - C«ng - Th­¬ng. Cô thÓ lµ trong b¶ng thang gi¸ trÞ Êy, tÇng líp SÜ (kÎ sÜ hay tÇng líp cã häc) ®­îc ®øng ®Çu tiªn. Häc ë ®©y lµ häc s¸ch th¸nh hiÒn, häc Ngò kinh tø th­ chø kh«ng ph¶i lµ häc khoa häc, kü thuËt. Häc ë ®©y lµ häc lµm quan, lµm thÇy chø kh«ng ph¶i häc ®Ó lµm thî, cho nªn mçi c¸ nh©n ph¶i phÊn ®Êu häc cho ®­îc ®Ó ®ç «ng NghÌ, «ng Tæng. T©m lý nµy tån t¹i tíi ngµy nay mµ “di chøng” cña nã trong x· héi ch­a thÓ kh¾c phôc triÖt ®Ó ®­îc. §ã lµ tr×nh tr¹ng: träng b»ng h¬n thùc t¹i, t×nh tr¹ng b»ng rëm, b»ng gi¶; t×nh tr¹ng thõa thÇy thiÕu thî, thiÕu thî ®ang tån t¹i mµ viÖc gi¶i quyÕt kh«ng ph¶i mét sím mét chiÒu. Còng trong b¶ng thang gi¸ trÞ nµy tÇng líp th­ong nh©n bÞ xÕp vµo cuèi b¶ng. Th­¬ng nh©n ®ång nghÜa víi vô lîi, tiÓu nh©n, m¸nh khãe... ChÝnh víi c¸ch nh×n nh­ vËy, trong suèt qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, tÇng líp nµy lu«n nhá bÐ. Vµ ®­¬ng nhiªn c¸ch nh×n vµ kh«ng gian x· héi ®ã ®· dÉn tíi hÖ qu¶ lµ hiÖn nay tÇng líp doanh nh©n ViÖt Nam ®ang rÊt chËt vËt trong “biÓn c¶” cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, trong ®iÒu kiÖn héi nhËp vµ giao l­u quèc tÕ. Nh÷ng biÓu hiÖn thiÕu tÝnh chuyªn nghiÖp trong kinh doanh ®ã lµ: mÊt th­¬ng hiÖu trªn thÞ tr­êng quèc tÕ, mÊt uy tÝn trong kinh doanh hay qu¶ng b¸ s¶n phÈm cßn yÕu... Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, yÕu tè ph¸p luËt cã vai trß ®Æc biÖt. Bëi v×, viÖc ®iÒu chØnh tÊt c¶ c¸c quan hÖ tõ c¸ nh©n tíi x· héi ®Òu b»ng luËt ph¸p, ®iÒu ®ã ®¶m b¶o cho sù c«ng b»ng cña mçi c¸ nh©n trong x· héi. ThÕ nh­ng xuÊt ph¸t tõ x· héi tiÓu n«ng céng t­ t­ëng Nho gi¸o, nh÷ng con ng­êi víi t­ c¸ch c¸ nh©n ®· “v¸c nÆng ” trªn vai nh÷ng yÕu tè truyÒn thèng b»ng lèi suy nghÜ: gia ®×nh lµ c¸i gèc cña N­íc, N­íc lµ c¸i Nhµ to, Nhµ lµ c¸i N­íc nhá. BiÓu hiÖn ë quan niÖm mét ng­êi lµm quan c¶ hä ®­îc nhê, t©m lý côc bé, bÌ ph¸i... Nh÷ng biÓu hiÖn nµy tr¸nh sao khái hiÖn t­îng tïy tiÖn, ®éc ®o¸n bÊt chÊp ph¸p luËt. VÒ chÊt l­îng nguån nh©n lùc: Trong c¸c n¨m ®æi míi, m¹ng l­íi ®µo t¹o, d¹y nghÒ cña n­íc ta cã sù ph¸t triÓn m¹nh vÒ quy m« vµ chÊt l­îng ®µo t¹o. HiÖn nay c¶ n­íc cã h¬n 204 tr­êng d¹y nghÒ, 148 trung t©m d¹y nghÒ, 104 tr­êng cao ®¼ng, 74 tr­êng ®¹i häc (ch­a kÓ c¸c tr­êng cña bé C«ng an vµ Bé Quèc phßng), hµng n¨m ®µo t¹o h¬n 900 ngh×n häc sinh nghÒ vµ 1 triÖu sinh viªn Cao ®¼ng, §¹i häc. C¸c c¶i c¸ch vÒ gi¸o dôc, ®µo t¹o ®· cã t¸c ®éng ®Õn n©ng cao chÊt l­îng nguån nh©n lùc, më réng tri thøc, kh¶ n¨ng s¸ng t¹o, ph¸t minh, ãc t­ëng t­îng vµ c¸c kü n¨ng thùc hµnh nghÒ nghiÖp cña ng­êi lao ®éng. Bé phËn kh«ng nhá ng­êi lao ®éng n­íc ta ®· lµm chñ ®­îc khoa häc, c«ng nghÖ míi hiÖn ®¹i chuyÓn giao tõ n­íc ngoµi, ®¸p øng ®­îc sù ph¸t triÓn t¨ng tèc cña c¸c ngµnh nghÒ c«ng nghÖ cao, ngµnh nghÒ dÞch vô míi (c«ng nghÖ th«ng tin, viÔn th«ng, vËt liÖu míi, c«ng nghÖ sinh häc, m¸y mãc thiÕt bÞ chÝnh x¸c, hµng kh«ng, ng©n hµng, tµi chÝnh, b¶o hiÓm, t­ vÊn kinh tÕ vµ ph¸p luËt...). Tuy nhiªn, so víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi quy m« vµ chÊt l­îng nguån nh©n lùc n­íc ta vÉn ®ang ®øng tr­íc nh÷ng th¸ch thøc to lín trong c¹nh tranh vµ héi nhËp vµo qu¸ tr×nh toµn cÇu hãa. Víi d©n sè trªn 70% lµm n«ng nghiÖp vµ sèng ë n«ng th«n th× Ýt nhiÒu chÞu sù t¸c ®éng cña lèi sèng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Do ®ã t¸c phong c«ng nghiÖp d­êng nh­ vÉn cßn thiÕu trong mçi c¸ nh©n. HiÖn t­îng lµm viÖc ®­îc ch¨ng hay chí, hiÖu qu¶ kinh tÕ ë c¸c c¬ quan c«ng nghiÖp cña mçi c«ng nh©n còng ch­a ®­îc ®Ò cao. HiÖn t­îng tïy tiÖn trong c«ng viÖc, coi th­êng kû c­¬ng, kû luËt, lµm viÖc Ýt tÝnh tíi hiÖu qu¶ ®ang dÇn lµm cho khu vùc doanh nghiÖp mÊt ®i tÝnh c¹nh tranh cña m×nh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ... 2.2. Gi¶i ph¸p kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ cña con ng­êi ViÖt Nam: Ch×a khãa v¹n n¨ng ®Ó ph¸t triÓn nguån nh©n lùc chÊt l­îng cao chÝnh lµ ph¶i n©ng cao gi¸o dôc toµn diÖn, ®æi míi c¬ cÊu tæ chøc, c¬ chÕ qu¶n lý, néi dung, ph­¬ng ph¸p d¹y vµ häc; thùc hiÖn “chuÈn hãa, hiÖn d¹i hãa, x· héi hãa”, chÊn h­ng nÒn gi¸o dôc ViÖt Nam. Gi¶i quyÕt tèt quan hÖ gi÷a yªu cÇu t¨ng nhanh quy m« gi¸o dôc, lao ®éng qua ®µo t¹o chuyªn m«n kü thuËt vµ n©ng cao chÊt l­îng cña gi¸o dôc, ®µo t¹o ®Ó ®¸p øng nhu cÇu c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc theo con ®­êng x· héi chñ nghÜa h­íng vµo nÒn kinh tÕ tri thøc vµ tham gia m¹nh mÏ vµo qu¸ tr×nh toµn cÇu hãa. C¸c gi¶i ph¸p cô thÓ lµ: t¨ng c­êng x· héi hãa, ®a d¹ng hãa c¸c h×nh thøc së h÷u vµ thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cho gi¸o dôc, ®µo t¹o vµ d¹y nghÒ; ®æi míi néi dung vµ c«ng nghÖ gi¸o dôc, ®µo t¹o phï hîp víi xu thÕ hiÖn ®¹i cña thÕ giíi; t¨ng ®Çu t­ cña ChÝnh phñ theo h­íng ®Çu t­ cã träng ®iÓm nh»m x©y dùng c¸c tr­êng, c¬ së gi¸o dôc vµ ®µo t¹o lý thuyÕt vµ thùc hµnh nghÒ nghiÖp, gi÷a ®µo t¹o lý thuyÕt vµ thùc hµnh nghÒ nghiÖp, gi÷a ®µo t¹o chuyªn m«n kü thuËt víi nguyªn cøu khoa häc vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh cña nÒn kinh tÕ. D©n sè cña ViÖt Nam lµ d©n sè trÎ, chóng ta nªn tËp trung cho gi¸o dôc tõ nhá nhÊt vÒ h×nh thµnh nh©n c¸ch vµ t¸c phong lµm viÖc míi (nh©n c¸ch vµ trÝ lùc). §Çu t­ vÒ dinh d­ìng ®Ó ph¸t triÓn thÓ lùc cho thÕ hÖ trÎ cña ®Êt n­íc. T¨ng c­êng ®µo t¹o vµ n©ng cao chÊt l­îng lao ®éng c¸c ngµnh nghÒ c«ng nghÖ cao, ngµnh dÞch vô chÊt l­îng vµ tr×nh ®é cao ®Ó thóc ®Èy ph¸t triÓn h­íng vµo nÒn kinh tÕ tri thøc; thóc ®Èy hîp t¸c hiÖu qu¶ víi c¸c hang, tËp ®oµn s¶n xuÊt - kinh doanh cã khoa häc vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµ c¸c tæ chøc ph¸t triÓn khoa häc vµ c«ng nghÖ trªn thÕ giíi. Chó träng ®µo t¹o vµ d¹y nghÒ ®¸p øng cho c¸c khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghÖ cao, khu ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi, ®µo t¹o nh©n lùc cho xuÊt khÈu lao ®éng, ®µo t¹o nh©n lùc cho chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ c¬ cÊu lao ®éng n«ng th«n. N©ng cao hiÖu qu¶ c¹nh tranh cña lao ®éng n­íc ta trªn ph­¬ng diÖn thÓ lùc, t¸c phong c«ng nghiÖp, kü thuËt lao ®éng, kû luËt, kh¶ n¨ng thÝch øng vµ c¸c phÈm chÊt kh¸c cña lao ®éng quèc tÕ th«ng qua m«i tr­êng gi¸o dôc huÊn luyÖn, ®µo t¹o ra c¸c quy tr×nh tiªu chuÈn ho¹t ®éng t¹i c¸c c¬ së. N©ng cao chØ sè HDI cña n­íc ta th«ng qua c¸c kÕ ho¹ch, gi¶i ph¸p vµ thùc hiÖn t¨ng tèc ph¸t triÓn kinh tÕ nh»m kh«ng ngõng n©ng cao nhanh chãng møc sèng, t¨ng sè n¨m ®i häc, ®¶m b¶o tèt ch¨m sãc y tÕ, an ninh x· héi cho d©n c­ vµ ng­êi lao ®éng còng lµ nh÷ng gi¶i ph¸p cÇn ®­îc Nhµ n­íc ta quan t©m vµ ®Çu t­ ®óng møc. Nhµ n­íc còng nªn hoµn thiÖn c¸c chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn thóc ®Èy ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ®¶m b¶o tham gia hiÖu qu¶ vµo qu¸ tr×nh toµn cÇu hãa. Trong ®ã ®Æc biÖt lµ c¸c chÝnh s¸ch nh­: khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng tham gia vµo ®µo t¹o chuyªn m«n kü thuËt, ph¸t triÓn vµ ®iÒu chØnh thÞ tr­êng lao ®éng (ph¸t triÓn hÖ thèng cung øng, t­ vÊn viÖc lµm; chÝnh s¸ch t¸c ®éng ®Õn cung - cÇu vµ quan hÖ cung - cÇu lao ®éng, chÝnh s¸ch di chuyÓn lao ®éng…), tiÒn l­¬ng vµ tiÒn c«ng ®èi víi hÖ thèng nh÷ng ng­êi lµm c«ng t¸c ®µo t¹o, d¹y nghÒ vµ lao ®éng chuyªn m«n kü thuËt cao, ­u tiªn ®èi víi häc sinh c¸c nghÒ mµ tuy nÒn kinh tÕ cã nhu cÇu nh­ng khã thu hót häc sinh (nghÒ kÐm hÊp dÉn, nghÒ nÆng häc, ®éc h¹i…) 2.3. X©y dùng con ng­êi ViÖt Nam ph¸t triÓn toµn diÖn ®¸p øng yªu cÇu c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa, ph¸t triÓn theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam hiÖn nay Nh»m thùc hiÖn môc tiªu ®Õn n¨m 2020 ®­a ®Êt n­íc vÒ c¬ b¶n trë thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp, sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë ®Êt n­íc ta lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¨n b¶n, toµn diÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô vµ qu¶n lý kinh tÕ, x· héi tõ sö dông søc lao ®éng phæ th«ng lµ chÝnh sang sö dông mét c¸ch phæ biÕn søc lao ®éng víi c«ng nghÖ, ph­¬ng tiÖn, ph­¬ng ph¸p tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i t¹o ra n¨ng suÊt lao ®éng x· héi cao. Quan ®iÓm cña §¶ng ta xem con ng­êi lµ ®éng lùc cã ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn to lín. VÒ mÆt lý luËn, quan ®iÓm nµy thÓ hiÖn mét b­íc tiÕn dµi trong nhËn thøc vÒ con ng­êi vµ vai trß cña con ng­êi, phï hîp víi xu h­íng ph¸t triÓn cña thÕ giíi ngµy nay: nÕu cã mét chiÕn l­îc ph¸t triÓn hîp lý, c¸c quèc gia ®i sau vÉn cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn nhanh mµ kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i ®­îc thiªn nhiªn ­u ®·i vÒ tµi nguyªn, kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i cã c¸c ®iÒu kiÖn nh­ c¸c n­íc c«ng nghiÖp thÕ hÖ thø nhÊt. Quan ®iÓm nµy còng ®ßi hái c¸c quyÕt ®Þnh vÜ m« ph¶i n¨ng ®éng, s¸ng suèt, lu«n ph¶n ¸nh ®­îc nh÷ng quy luËt tiÕn bé thêi ®¹i. Ngoµi ra, viÖc xem con ng­êi lµ ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn cßn thÓ hiÖn mét niÒm tin vµo n¨ng lùc, tin vµo søc m¹nh trÝ tuÖ cña con ng­êi. §ã chÝnh lµ khÝa c¹nh nh©n v¨n thÓ hiÖn trong ®­êng lèi cña §¶ng ta. VÒ mÆt thùc tiÔn, quan ®iÓm cña §¶ng xem con ng­êi lµ ®éng lùc ®· ®­a ra ®­îc lêi gi¶i cho vÊn ®Ò t¹o nguån lùc thùc sù cho sù ph¸t triÓn, chØ râ môc tiªu c¨n b¶n vµ l©u dµi cña sù ph¸t triÓn kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ ph¸t triÓn kinh tÕ, hay ph¸t triÓn x· héi mµ lµ ph¸t triÓn con ng­êi. “C­¬ng lÜnh xay dùng chñ nghÜa x· héi trong thêi kú qu¸ ®é” ®· x¸c ®Þnh vµ ®­îc §¹i héi IX cña §¶ng tiÕp tôc kh¨ng ®Þnh: “V× h¹nh phóc con ng­êi lµ ®éng lùc to lín ph¸t huy mäi tiÒm n¨ng s¸ng t¹o cña nh©n d©n”. V¨n kiÖn §¹i héi IX cña §¶ng còng nªu râ: “Ph¸t huy nguån lùc trÝ tuÖ vµ søc m¹nh tinh thÇn cña ng­êi ViÖt Nam, coi ph¸t triÓn gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, khoa häc vµ c«ng nghÖ lµ nÒn t¶ng vµ lµ ®éng lùc cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa.” Thùc chÊt c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ë n­íc ta lµ qu¸ tr×nh t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò vÒ vËt chÊt, kü thuËt, vÒ con ng­êi, c«ng nghÖ, ph­¬ng tiÖn, ph­¬ng ph¸p - nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n cña lùc l­îng s¶n xuÊt cho chñ nghÜa x· héi. Néi dung cèt lâi cña c«ng nghiªp hãa, hiÖn ®¹i hãa lµ c¶i biÕn lao ®éng thñ c«ng, l¹c hËu thµnh lao ®éng sö dông kü th._.