Vai trò của báo chí với công tác chống tham nhũng trong nền kinh tế Việt Nam trong năm 2006

hoá –hiӋn ÿҥi hoá”. Nhѭng ÿӇ có thӇ hoà mình vào sân chѫi quӕc WӃ chung ÿó, có nhӳng nguyên tҳc mà nӅn kinh tӃ ViӋt Nam buӝc phҧi tuân theo. ĈӇ thu hút ÿҫu tѭ, ÿӇ ViӋt Nam thӵc sӵ trӣ thành môi trѭӡng Pѫ ѭӟc cӫa các nhà ÿҫu tѭ, nhà nѭӟc ta phҧi kiên quyӃt chӕng tham nhNJng. Nhѭ tác giҧ Thomas L. Friedman trong tác phҭm “ChiӃc Lexus và Cây Ôliu” vӅ quá trình toàn cҫu hoà ÿã tӯng phân tích, chӍ nhӳng quӕc gia có môi trѭӡng kinh doanh trong sҥch, minh bҥch vӅ tài chính và әn ÿӏnh vӅ chính trӏ mӟi có thӇ khiӃn nhӳng ông trùm tài chính và nhӳng tұp ÿoàn ÿa quӕc gia ÿӇ mҳt ÿӃn và ÿҫu tѭ vào nhӳng khoҧn kӃch xù cho sӵ phát triӇn. Ý thӭc ÿѭӧc ÿLӅu ÿó, trong giai ÿRҥn hӝi nhұp và nhӳng bѭӟc cuӕi cùng tiӃn tӟi hoàn tҩt ÿàm phán gia nhұp tә chӭc Thѭѫng Mҥi ThӃ Giӟi WTO, ViӋt Nam ÿã kiên quyӃt thӇ hiӋn mình không khoan nhѭӧng vӟi tham nhNJng, kiên quyӃt chӕng tham nhNJng.Cҧ nѭӟc ViӋt Nam ÿã thӵc sӵ nhìn thҷng vào nhӳng yӃu kém, chҩp nhұn nhӳng cѫn chuyӇn mình ÿau ÿӟn và nhӳng thay ÿәi khó khăn ÿӇ nâng cao chҩt lѭӧng “trong sҥch” cho môi trѭӡng ÿҫu tѭ. ViӋt Nam thӵc sӵ ý thӭc rõ vai trò và trách nhiӋm cӫa mình trên sân chѫi toàn cҫu. Báo Chí – bӝ máy, cѫ quan ngôn luұn cӫa Ĉҧng và nhà nѭӟc- ÿã thӵc sӵ thӇ hiӋn ÿѭӧc vai trò tích cӵc, ÿi ÿҫu và có ý thӭc tӕt trong quá trình ÿӏnh Kѭӟng dѭ luұn, cùng vӟi dѭ luұn góp phҫn vào công cuӝc ÿҩu tranh chung cho sӵ phát triӇn ҩy. Báo Chí luôn ÿi ÿҫu trong các hoҥt ÿӝng chӕng tham nhNJng trӣ thành tiӃng nói lӟn cӫa nhân dân, ÿӭng vӅ phía nhân dân, bҧo vӋ quyӅn lӧi cӫa nhân dân và gìn giӳ uy tín, nâng cao vai trò cӫa Ĉҧng và Nhà Nѭӟc trong cuӝc ÿҩu tranh ÿó. Vai trò cӫa báo chí thӵc sӵ to lӟn trong công cuӝc phát triӇn. Chính vì thӃ, tôi chӑn ÿӅ tài nghiên cӭu: “Vai trò cӫa báo chí vӟi công tác chӕng tham nhNJng trong nӅn kinh tӃ ViӋt Nam trong năm 2006” vӟi mong muӕn khҷng ÿӏnh vai trò quan trӑng cӫa báo chí trong sӵ phát triӇn, xem xét kƭ nhӳng mһt còn hҥn chӃ trong công tác chӕng tham nhNJng cӫa báo chí. 9ӟi chuyên ngành cӫa bҧn thân là Báo Chí, tôi chӑn ÿӅ tài vì niӅm yêu thích, sӵ quan tâm và phù hӧp vӟi ÿһc thù cӫa nӝi dung hӑc tұp cӫa bҧn thân. 22. Giӟi hҥn nghiên cӭu: ĈӅ tài chú trӑng nӝi dung nghiên cӭu vào vҩn ÿӅ báo chí trong công tác chӕng tham nhNJng ӣ nѭӟc ta trong năm 2006, mӝt năm vӟi nhiӅu sӵ kiӋn và biӃn ÿӝng. Tôi chӍ khҧo sát các nӝi dung trên mӝt sӕ tӡ báo in chӭ không hѭӟng vào báo hình và báo mҥng cùng các thӇ loҥi khác vì khҧ Qăng còn hҥn chӃ và vì sӵ khӕng chӃ vӅ mһt thӡi gian, tài chính. 3. Phѭѫng pháp nghiên cӭu: Thu thұp tài liӋu vӅ các sӵ kiӋn tham nhNJng trong nӅn kinh tӃ ViӋt Nam trong năm 2006 cùng vӟi nhӳng bài viӃt, nhӳng thông tin mà báo chí ÿã khai thác ӣ các vө viӋc ÿó. Phân tích các sӵ kiӋn và các vө án tham nhNJng ÿó qua cái nhìn cӫa giӟi báo chí. Phân tích, tәng hӧp các tѭ liӋu ÿã có, viӃt bài và viӃt báo cáo. 4. Tình hình nghiên cӭu ÿӅ tài : Tính ÿӃn nay, ÿã có nhӳng ÿӅ tài nghiên cӭu vӅ nӝi dung vai trò phҧn biӋn xã hӝi cӫa báo chí, vӕn là mӝt yӃu tӕ quan trӑng trong công tác chӕng tham nhNJng trong nӅn kinh tӃ hiӋn nay. Tuy nhiên, nhӳng ÿӅ tài ÿi chuyên sâu phân tích vӅ nӝi dung tham nhNJng trong nӅn kinh tӃ ViӋt nam và sӵ can thiӋp cӫa báo chí vүn chѭa ÿѭӧc chú ý mә xҿ và phân tích. 5. Ý nghƭa cӫa ÿӅ tài: 9ӟi kiӃn thӭc hҥn hҽp cӫa mӝt sinh viên, tôi chӍ mong ÿӅ tài có thӇ góp phҫn ÿѭa ra mӝt hình dung khái quát vӅ nhӳng gì mà báo chí ViӋt Nam ÿã làm ÿѭӧc và chѭa làm ÿѭӧc cùng vӟi các cѫ quan chӭc năng trong cuӝc chiӃn chӕng tham nhNJng trong năm 2006. Qua ÿó, ÿӅ tài cNJng cӕ gҳng cung cҩp mӝt lѭӧng thông tin cҫn thiӃt ÿӇ sinh viên báo chí có thӇ hình dung ra vӅ công viӋc và ý nghƭa cӫa công tác chӕng tham nhNJng trong nӅn kinh tӃ cӫa ngѭӡi viӃt báo. ĈӅ tài cNJng hi vӑng ÿem lҥi nhӳng cái nhìn ÿҫy ÿӫ hѫn ÿӇ có nhӳng giҧi pháp tích Fӵc ÿӇ công tác chӕng tham nhNJng bҵng báo chí thӵc sӵÿѭӧc thӵc hiӋn Wӕt hѫn, nghiêm túc hѫn và có sӭc mҥnh hѫn. 3Chѭѫng 1 : Khái luұn vӅ nӅn kinh tӃ ViӋt Nam trong thӡi kì ÿәi mӟi .Vai trò cӫa báo chí trong công cuӝc ÿәi mӟi: 1. Tình hình kinh tӃ ViӋt Nam trong thӡi kì ÿәi mӟi: 1Ӆn kinh tӃ ViӋt Nam, cùng vӟi Trung Quӕc , liên tөc trong hai năm 2005, 2006 ÿѭӧc nhìn nhұn là “thҫn kì”. NӃu Trung Quӕc chóng mһt vӟi mӭc ÿӝ tăng trѭӣng quá ÿӝt ngӝt gҫn 10% thì ViӋt Nam cNJng không hӅ kém ӣ mӭc 8, 89%. Và ÿӃn ÿҫu năm 2007, khi ÿӃn trө sӣ cӫa WTO ӣ Geneve (Thuӷ Sƭ) ÿӇ bѭӟc vào vӏ trí cӫa thành viên thӭ 150 cӫa WTO, ViӋt Nam ÿã ÿѭӧc nhұn danh hiӋu ³Ĉҩt nѭӟc tiêu biӇu cӫa năm 2006” tӯ cѫ quan Thѭѫng Mҥi và phát triӇn Hoa Kì cho nhӳng thành tӵu to lӟn ÿã ÿҥt ÿѭӧc trong Qăm 2006. GDP bình quân ÿҫu ngѭӡi cӫa ViӋt Nam tăng, chât lѭӧng ÿӡi sӕng cӫa ngѭӡi dân ÿѭӧc nâng cao, nhӳng công trình vӟi nhӳng khoҧn ÿҫu tѭ khәng lӗÿã ÿem lҥi diӋn mҥo mӟi cho cuӝc Vӕng cӫa ngѭӡi ViӋt Nam: sung túc hѫn, văn hoá hѫn, tiӃn bӝ hѫn. Nguyên nhân cӫa sӵ phát triӇn vѭӧt bұc và nhӳng bѭӟc tiӃn thҫn kì ÿó phҧi ÿѭӧc ghi nhұn tӯ nhӳng nӛ lӵc cҧi cách cӫa Ĉҧng và Nhà Nѭӟc cho phù hӧp vӟi giai ÿRҥn phát triӇn mӟi. Nhӳng tranh cãi, nhӳng sӱa ÿәi, nhӳng cҧi cách trong hӋ thӕng hành chính Vӵ nghiӋp ÿã khiӃn ViӋt Nam trӣ nên thân thiӋn hѫn vӟi các nhà ÿҫu tѭ, nguӗn vӕn nѭӟc ngoài dành cho ViӋt Nam ngày càng nhiӅu. Song song ÿó, cNJng phҧi kӇ ÿӃn viӋc nhìn nhұn chín chҳn Fӫa nhà nѭӟc vӅ tiӅm năng kinh tӃ ӣ các ngành công nghiӋp “không khói” nhѭ Du Lӏch và các hoҥt ÿӝng Thѭѫng Mҥi – Dӏch 9ө mà ngѭӡi ViӋt vӕn luôn làm rҩt tӕt. Khҷng ÿӏnh tiӅm năng du Oӏch, phát triӇn du lӏch, nhà nѭӟc ViӋt Nam ÿã làm nhӳng dòng lӧi nhuұn ngoҥi tӋ ào ҥt chҧy vӅ nѭӟc. Tuy nhiên, trong ánh sáng cӫa sӵ phát triӇn cùng nhӳng thay ÿәi vѭӧt bұc ÿó, ngѭӡi ta không thӇ không thӯa nhұn ViӋt Nam Yүn là mӝt trong các quӕc gia có tӍ lӋ tham nhNJng và ÿѭӧc “xӃp” ÿLӇm tham nhNJng rҩt cao trên bình diӋn chung cӫa thӃ giӟi.Nhӳng nhà ÿҫu tѭ tҩt nhiên luôn ái ngҥi vӅÿLӅu ÿó.Nhӳng lӝ trình trong viӋc xin giҩy phép kinh doanh, ÿҩu thҫu...ӣ ViӋt Nam còn nhiӅu bҩt Fұp và còn nhiӅu kӁ hӣÿӇ nhӳng kҿ nҳm nhӳng chӭc vө chӫ chӕt thao túng nӅn kinh tӃ. Nhӳng nhân tӕ kӁ hӣÿó ÿã làm nӅn kinh tӃ ViӋt Nam phát triӇn nhѭng chѭa thұt sӵ ÿӗng ÿӅu, có tiӃn bӝ nhѭng còn ÿӇ lҥi nhiӅu hӕ sâu sai lҫm. Chính hiӋn tѭӧng tham nhNJng ÿã góp phҫn làm trì trӋ quá trình phát triӇn, làm ViӋt Nam chұm ÿѭӧc thӃ giӟi 4chào ÿón, làm quá trình hӝi nhұp mang nhiӅu gian nan và nhӳng thӱ thách thӵc sӵ không hӅ dӉ vѭӧt qua. Chính vì thӃ, Luұt Phòng chӕng tham nhNJng ÿã ÿѭӧc Quӕc Kӝi khoá 11 thông qua tҥi kǤ hӑp thӭ 8, vào cuӕi tháng 11/2005, sau quá trình xây dӵng công phu, trѭng cҫu dân ý và nhiӅu phiên thҧo luұn sôi nәi tҥi nghӏ trѭӡng. Ta sӁ tìm hiӇu khái lѭӧc vӅ vҩn ÿӅ tham nhNJng và chӕng tham nhNJng trong nӅn kinh tӃ nѭӟc ta. 2. HiӋn tѭӧng tham nhNJng trong nӅn kinh tӃ: 2.1. Khái niӋm tham nhNJng (trên thӃ giӟi và ӣ ViӋt Nam): Trong trang web cӫa Cѫ quan ngoҥi giao Hoa Kì cӫa ViӋt Nam có bài phân tích cӫa tác giҧ Boris Begovic (trung tâm nghiên cӭu Tӵ Do- Dân Chӫ) vӅ các vҩn ÿӅ toàn cҫu. Trong bài phân tích, ông có nói ÿӃn vҩn ÿӅ tham nhNJng và chӕng tham nhNJng. Ĉӏnh nghƭa “Tham nhNJng” ÿѭӧc ông khái quát nhѭ sau: “Ĉ͓nh nghƭa ³Tham nhNJng´: Tham nhNJng là gì? Có th͋ có nhi͉u câu tr̫ lͥi cho câu h͗i này. ͦ c̭p ÿ͡ phân tích, Vito Tanzi ÿã ÿ˱a ra câu tr̫ lͥi súc tích nh̭t: ³Tham nhNJng là hành ÿ͡ng c͙ tình không tuân thͯ các nguyên t̷c công minh nh̹m trͭc Oͫi cho cá nhân ho̿c cho nhͷng k̓ có liên quan tͣi hành ÿ͡ng ÿy´. Có ba n͡i dung chính trong ÿ͓nh nghƭa này. N͡i dung thͱ nh̭t ÿ͉ c̵p Wͣi nguyên t̷c công minh bͧi lͅ nó ÿòi h͗i quan h͏ cá nhân ho̿c các m͙i quan h͏ khác không ÿ˱ͫc xen vào các quy͇t ÿ͓nh kinh t͇ có liên quan ÿ͇n nhi͉u bên. Vi͏c ÿ͙i x͵ bình ÿ̻ng vͣi ṱt c̫ các chͯ th͋ kinh t͇ là P͡t yêu c̯u c̯n thi͇t ÿ͙i vͣi m͡t n͉n kinh t͇ th͓ tr˱ͥng ho̩t ÿ͡ng có hi͏u qu̫. Thái ÿ͡ thiên v͓ÿ͙i vͣi m͡t s͙ chͯ th͋ kinh t͇ cͭ th͋ nào ÿó ch̷c ch̷n sͅ vi ph̩m nguyên t̷c công minh và mͧ ÿ˱ͥng cho tham nhNJng. Không có thiên v͓ thì sͅ không có tham nhNJng. Còn có thêm hai ÿL͉u ki͏n c̯n thi͇t khác d͕n ÿ˱ͥng cho tham nhNJng, hay nói cách khác, nhͷng ÿL͉u ki͏n c̯n thi͇t ÿ͋ hành ÿ͡ng c͙ tình thiên v͓ ³không tuân thͯ nguyên t̷c công minh´) có th͋ÿ˱ͫc g͕i là tham nhNJng. ĈL͉u ki͏n thͱ nh̭t là thái ÿ͡ thiên v͓ ph̫i có chͯÿích. Vi͏c vô ý vi ph̩m nguyên t̷c công minh, ch̻ng h̩n vì thi͇u thông tin ÿ̯y ÿͯ, không ÿ˱ͫc coi là tham nhNJng. Thͱ hai, ph̫i có ích lͫi nh̭t ÿ͓nh nào ÿó cho cá nhân vi ph̩m nguyên t̷c công minh; n͇u không sͅ không có tham nhNJng. Vi͏c vi ph̩m nguyên t̷c không thiên v͓ÿôi khi ÿ˱ͫc coi là phân bi͏t ÿ͙i x͵, nh˱ng l̩i không ph̫i là tham nhNJng. Vi͏c trͭc lͫi ho̿c dành lͫi th͇ cho k̓ h͙i l͡ có th͋ di͍n ra d˱ͣi nhi͉u hình thͱc. Ng˱ͥi ta th˱ͥng cho r̹ng tham nhNJng có nghƭa là nh̵n ti͉n (lo̩i tham nhNJng này th˱ͥng ÿ˱ͫc g͕i là nh̵n h͙i l͡), nh˱ng nhͷng E͝ng l͡c t˱˯ng t͹ cNJng có th͋ là món quà ÿ̷t ti͉n ho̿c nhͷng ân hu͏ khác. T̿ng m͡t b͡ trang sͱc ÿ̷t ti͉n cho vͫ cͯa m͡t ng˱ͥi ÿã vi ph̩m 5nguyên t̷c công minh và dành cho con trai cͯa ông ta m͡t công vi͏c (nh́ nhàng) h̵u hƭnh rõ ràng là tham nhNJng. Vi͏c trͭc lͫi ho̿c h˱ͧng lͫi có th͋ di͍n ra cùng lúc vͣi vi͏c vi ph̩m nguyên t̷c công minh, nh˱ng cNJng có th͋ di͍n ra ͧ nhͷng thͥi ÿL͋m khác nhau. Cͭ th͋, s͹ thiên v͓ cͯa m͡t cá nhân nh̵n h͙i l͡ sͅ khi͇n cho k̓ h͙i O͡ có b͝n ph̵n ho̿c ÿôi khi b̷t bu͡c ph̫i ng̭m ng̯m ÿ͉n ÿáp l̩i s͹˱u ái ÿó. B͝n ph̵n ÿó sͅ không m̭t ÿi theo thͥi gian, và vì v̵y vi͏c trͭc lͫi Wͳ nhͷng cá nhân h͙i l͡ sͅ v̳n ti͇p tͭc trong t˱˯ng lai. N͇u tr̫˯n b̹ng cách dành cho con trai cͯa ông ta m͡t công vi͏c có thu nh̵p cao, nh˱ng F̵u ta l̩i vͳa b̷t ÿ̯u h͕c ÿ̩i h͕c thì rõ ràng là giͷa vi͏c cho và nh̵n có P͡t kho̫ng cách v͉ thͥi gian. H˯n nͷa, khi th͗a thu̵n tham nhNJng, ÿôi khi vi͏c tr̫˯n th̵m chí không ÿ˱ͫc nêu cͭ th͋ nh˱ng hai bên v̳n ng̯m hi͋u ÿó là b͝n ph̵n c̯n ph̫i th͹c hi͏n.´ Qua ÿӏnh nghƭa cӫa ông, ba nguyên tҳc khi vi phҥm sӁ dүn tӟi hành vi ÿѭӧc xem là tham nhNJng là: Nguyên tҳc công minh, thái ÿӝ thiên vӏ có chӫÿích, lӧi ích cӫa cá nhân nào ÿó khi vi phҥm nguyên tҳc công minh. Cách ÿӏnh nghƭa và xem xét các yӃu tӕ tham nhNJng này chӫ yӃu hѭӟng vào ý thӭc, hành vi cӫa chӫ thӇ có quyӅn chӭc, có ÿӏa vӏ nhҩt ÿӏnh ÿӕi vӟi Pӝt nguyên tҳc và yêu cҫu xã hӝi nào ÿó mà khi vi phҥm nguyên tҳc ÿó, không hoàn thành nghƭa vө cӫa ÿӏa vӏÿó, ngѭӡi có ÿӏa vӏ sӁÿѭӧc hѭӣng Pӝt món lӧi vұt chҩt nào ÿҩy, thѭӡng có ý nghƭa kinh tӃ rҩt cao. Còn mӝt ÿӏnh nghƭa khác mà Ngân Hàng ThӃ Giӟi (World Bank) sӱ dөng .Theo ÿó, tham nhNJng là ³O̩m dͭng công quy͉n ÿ͋ t˱ lͫL´. Ĉ͓nh nghƭa này cho r̹ng căn nguyên cͯa tham nhNJng xṷt phát tͳ công quy͉n và l̩m Gͭng công quy͉n, tham nhNJng g̷n li͉n vͣi nhà n˱ͣc và các ho̩t ÿ͡ng Fͯa nhà n˱ͣc, vi͏c nhà n˱ͣc can thi͏p vào th͓ tr˱ͥng và tͳ s͹ t͛n t̩i cͯa khu v͹c công. Nói cách khác, khái ni͏m này lo̩i trͳ kh̫ năng tham nhNJng x̫y ra trong khu v͹c t˱ nhân, và ch͑ t̵p trung duy nh̭t vào tình tr̩ng tham nhNJng trong khu v͹c công. Ĉ͓nh nghƭa này phù hͫp vͣi quan ÿL͋m cͯa Gary Becker, ng˱ͥi ÿã ÿR̩t gi̫i Nobel, cho r̹ng ³Q͇u chúng ta xóa b͗ nhà n˱ͣc thì chúng ta cNJng xóa b͗ÿ˱ͫc tham nhNJng´. Trên ÿây, chúng ta ÿã khҧo sát hai khái niӋm vӅ tham nhNJng và ta có thӇ nhұn thҩy, trong cҧ hai ÿӏnh nghƭa ҩy, yӃu tӕ “công quyӅn” ÿѭӧc ÿӅ cұp xoáy sâu hѫn cҧ. ĈLӅu này có thӇ lí giҧi không khó khăn vì chӍ có nhӳng ngѭӡi nҳm nhӳng vai trò chӫ chӕt trong nӅn kinh tӃ, trong các lӝ trình hành chính phөc vө cho nӅn kinh tӃ mӟi có thӇ thѭӡng xuyên tiӃp xúc vӟi các ÿӕi tѭӧng “có tiӅm năng cho hӕi lӝ” ÿӇ tìm ÿѭӧc quyӅn lӧi cҫn thiӃt cho bҧn thân bҵng con ÿѭӡng ngҳn nhҩt. Chính ӣ ÿây, các quan chӭc hành chính mӟi có thӇ bán danh vӏ cӫa mình mua vӅ lӧi ích vұt chҩt. 2.2. Lӏch sӱ xuҩt hiӋn và giai ÿӑan bùng nә cӫa tham nhNJng trong nӅn kinh tӃ ViӋt Nam nhӳng năm trong giai ÿӑan ÿәi mӟi nói chung và năm 2006 nói riêng : 6Không chӍ có trong nӅn kinh tӃ hiӋn ÿҥi chúng ta mӟi có tham nhNJng. Thӵc ra ӣ bҩt kì ÿâu, trong mӝt xã hӝi có nhà nѭӟc, có mӝt bӝ máy can thiӋp vào thӏ trѭӡng và các lӧi ích lӟn, có giá trӏ thì ӣÿó có ngѭӡi quҧn lí.Ngѭӡi quҧn lí nҳm nhӳng ÿҫu mӕi dүn ÿӃn quyӅn lӧi cӫa Pӝt nhóm ngѭӡi nào ÿó. Tҩt yӃu ÿLӅu ÿó dүn ÿӃn tham nhNJng. Tuy nhiên, trong giai ÿRҥn trѭӟc ÿәi mӟi, cѫn sӕt tham nhNJng chѭa lӟn, chѭa thӵc sӵ lӟn và nhà nѭӟc cNJng chѭa thӵc sӵ nhìn nhұn nó mӝt cách nghiêm túc. Nhѭng trong quá trình hӝi nhұp, minh bҥch và lành mҥnh trong kinh doanh là yêu cҫu tҩt yӃu cho sӵ tӗn tҥi cӫa mӝt quӕc gia. ViӋc thúc ÿҭy sӵ lành mҥnh, minh bҥch trong hoҥt ÿӝng kinh doanh tҩt \Ӄu làm nhӳng bҩt әn tiӅm ҭn trѭӟc ÿây ӣ các mҳt xích có vҩn ÿӅ trong QӅn kinh tӃ lӝ ra, ÿӭt gãy và buӝc nhà nѭӟc ta phҧi chӍnh ÿӕn cho công cuӝc phát triӇn. Chѭa bao giӡ nhà nѭӟc ViӋt Nam, nhân dân ViӋt Nam kiên quyӃt ÿҩu tranh chӕng tham nhNJng ÿӃn vұy. Trong năm 2006, kӃ thӯa nhӳng thành quҧÿã có tӯ nhӳng năm 2004, 2005, ý thӭc ngѭӡi dân vӅ trách nhiӋm chӕng tham nhNJng cho sӵ phát triӇn chung cӫa nѭӟc nhà ÿã ÿѭӧc nâng cao. Trѭӟc kia, tham nhNJng trong nhà nѭӟc chӍ có nhà nѭӟc chӕng, các cѫ quan hӳu quan chӕng. Còn năm 2006 lҥi khác, rҩt nhiӅu nhӳng vө viӋc tham nhNJng ÿѭӧc ÿѭa ra ánh sáng nhӡ vào quyӃt tâm và ý thӭc cӫa ngѭӡi dân.Hình ҧnh nhӳng nông dân lam lNJ chҥy trӕn tránh phҧi “”trҧ lӡi các câu hӓi có liên quan”” vӟi giӟi báo chí ÿã không còn. Thay vào ÿó là nhӳng lá thѭ khiӃu nҥi hàng loҥt, nhӳng tҩm lòng kiên quyӃt “”theo ÿӃn cùng”” hành trình chӕng tham nhNJng cӫa các cѫ quan công an, các cѫ quan báo chí, nhà nѭӟc. Có thӇ nói, mҫm mӕng tham nhNJng trong nӅn kinh tӃÿã có tӯ lâu, thӵc sӵ phát triӇn, bén rӉ trong thân thӇ nӅn kinh tӃ tӯ lâu nhѭng Qăm 2006 là thӡi ÿLӇm ÿánh dҩu bѭӟc ngoһt trong công tác chӕng tham nhNJng cӫa nhà nѭӟc ViӋt nam : thӡi ÿLӇm tuyên chiӃn thӵc sӵ. Toàn dân ÿã quyӃt tâm bѭӟc vào công cuӝc bҧo vӋ nӅn móng quӕc gia khӓi sӵ bành trѭӟng cӫa nhӳng con bҥch tuӝc tham nhNJng khәng lӗ. Ĉòi hӓi tҩt yӃu cӫa mӝt quӕc gia muӕn thu hút ÿѭӧc vӕn ÿҫu tѭ và sӵ quan tâm chú ý cӫa nѭӟc ngoài chính là mӝt môi trѭӡng ÿҫu tѭ trong sҥch, minh bҥch. Và ViӋt Nam ÿang nӛ lӵc không ngӯng cho mөc tiêu ÿó. Tuy nhiên, sӵ phát triӇn và cuӝc ÿҩu tranh nào cNJng ÿi kèm vӟi nhӳng ÿәi thay ÿau ÿӟn. 3. Báo chí vào cuӝc chӕng tham nhNJng: 3.1.Ĉôi nét vӅ lӏch sӱ hình thành và phát triӇn cӫa báo chí ViӋt Nam và vai trò chӕng tham nhNJng cӫa báo chí trong lӏch sӱ: Báo Chí ViӋt Nam ra ÿӡi muӝn.Mãi ÿӃn năm 1865, tӡ Gia Ĉӏnh Báo ÿҫu tiên viӃt bҵng chӳ quӕc ngӳ mӟi ra ÿӡi .Nhѭng ÿӃn mãi 7Qăm 1869, ngѭӡi ViӋt Nam ÿҭu tiên làm báo là ông Trѭѫng Vƭnh Kí mӟi xuҩt hiӋn, ông làm chӫ bút cho tӡ Gia Ĉӏnh Báo tӯ năm này. Trҧi qua thăng trҫm và nhӳng bѭӟc ngoһt phát triӇn dѭӟi chính quyӅn bҧo hӝ cӫa Thӵc dân Pháp, báo chí ViӋt Nam dҫn tӯ công cө tuyên truyӅn mӝt hѭӟng cӫa nhà nѭӟc Pháp ÿã thӵc sӵ trӣ thành sҧn phҭm cӫa ngѭӡi ViӋt Nam, phөc vө cho cuӝc sӕng cӫa ngѭӡi ViӋtNam. Trong suӕt quá trình phát triӇn cӫa mình, báo chí ÿã luôn là nhân tӕÿӏnh hѭӟng cho tѭ tѭӣng cӫa sӕÿông ngѭӡi dân. Mӝt nӝi dung trong chӭc năng ÿӏnh hѭӟng tѭ tѭӣng ÿó là lên án nhӳng hành ÿӝng xҩu, Yҥch trҫn bӝ mһt thұt cӫa nhӳng thӃ lӵc chӕng lҥi quyӅn lӧi cӫa nhân dân lao ÿӝng và gìn giӳ nhӳng giá trӏ nhân văn, văn hoá, nhӳng giá trӏ tinh thҫn, ÿҥo ÿӭc truyӅn thӕng tӕt cӫa dân tӝc. Chính vì thӃ, trong quá trình hoҥt ÿӝng và phát triӇn cӫa mình, báo chí ÿã luôn ÿӭng ӣ vӏ trí tuyên chiӃn vӟi cái ác, cái xҩu trong xã hӝi. 9ӟi “ông vua phóng sӵ Bҳc Kì” VNJ Trӑng Phөng, nhӳng thiên phóng sӵ “Cѫm thҫy cѫm cô”, “Kƭ nghӋ lҩy tây”... ÿã cho thҩy nӛi cay ÿҳng cӫa nhӳng con ngѭӡi cùng khә trong xã hӝi cNJ và vҥch trҫn bӝ Pһt vô nhân, tàn bҥo, dâm dөc cӫa nhӳng con ngѭӡi cӫa “nѭӟc mҽĈҥi Pháp”. Sau này, báo chí cách mҥng cNJng thӯa nhұn trong chӭc năng quҧn lí cӫa báo chí có nӝi dung “báo chí tham gia tích c͹c vào cu͡c ÿ̭u tranh ch͙ng các hi͏n t˱ͫng tiêu c͹c trong ÿͥi s͙ng kinh t͇ - xã h͡i, trong W͝ chͱc Ĉ̫ng và các c˯ quan nhà n˱ͣc.”1 Chính V.I Lênin cNJng ÿòi hӓi: “chính phͯ cNJng ph̫i ÿ˱ͫc G˱ lu̵n công chúng cͯa n˱ͣc mình ki͋m soát”2 Vai trò cӫa báo chí trong công tác chӕng tiêu cӵc trong kinh WӃ-xã hӝi thӵc sӵ ÿѭӧc chính thӭc thӯa nhұn.Trong nhӳng năm chiӃn tranh, ngoài vai trò cәÿӝng tinh thҫn yêu nѭӟc, chӕng giһc ngoҥi xâm và xây dӵng Tә quӕc Chӫ Nghƭa Xã Hӝi, báo chí ÿã góp phҫn không nhӓ vào công tác chӕng nhӳng biӇu hiӋn không tӕt, nhӳng hành vi gây hҥi ÿӃn uy tín cӫa Ĉҧng và xâm hҥi quyӅn lӧi cӫa nhân dân. Vai trò chӕng tham nhNJng cNJng ÿã có tӯ rҩt lâu nhѭ vұy nhѭng ý thӭc cӫa ngѭӡi làm báo trѭӟc kia còn e dè, sӧ gây phѭѫng hҥi ÿӃn danh dӵ, uy tín cӫa Ĉҧng nên cuӝc ÿҩu tranh chӕng tham nhNJng trѭӟc kia trên báo chí chѭa thӵc sӵ lӟn, chѭa thӵc sӵ sâu rӝng và làm nên nhӳng thay ÿәi trong ý thӭc cӫa ngѭӡi dân nhӳng năm gҫn ÿây. Trong thӡi ÿҥi mӣ cӱa, giai ÿRҥn ÿәi mӟi, báo chí cùng vӟi các cѫ quan chӭc năng và nhӳng công dân yêu nѭӟc, quan tâm ÿӃn vұn PӋnh ÿҩt nѭӟc ÿã bҳt tay nhau trӣ thành mӝt thӃ chân kiӅng vӳng chҳc trong công tác chӕng tham nhNJng thӵc sӵ ngày hôm nay. 1 PTS.Dѭѫng Xuân Sѫn, PTS. Ĉinh Văn Hѭӡng, Giҧng viên Trҫn Quang:Cѫ sӣ lý luұn báo chí truyӅn thông,NXB Văn Hoá Thông Tin, Hà Nӝi, 1995,tr.89 2 V.I Lênin: Toàn tұp. tұp 35, Moscow, 1976,tr.20 (Bҧn tiӃng Nga) 8Trong giai ÿRҥn mӣÿҫu, dù còn gһp nhiӅu khó khăn: sӵ lo Vӧ không dám hӧp tác cӫa ngѭӡi dân, sӵ cӱa quyӅn ӭc hiӃp cӫa các cѫ quan nhà nѭӟc có sai phҥm nhmѭng vүn biӃt cách lӧi dөng yӃu tӕ “không minh bҥch” cӫa mình trong cuӝc ÿӕi ÿҫu vӟi báo chí, sӵ “không chính thӭc” cӫa thông tin báo chí... nhѭng trong hai năm 2005, 2006, nhӳng gì mà báo chí ViӋt Nam -ÿһc biӋt báo chí TP.HCM ÿã làm ÿѭӧc thӵc sӵ Oӟn.TiӃng nói khҷng ÿӏnh: “Nhà Nѭӟc ViӋt Nam tuyên chiӃn vӟi tham nhNJng” cNJng ÿã ÿѭӧc bҥn bè thӃ giӟi nhìn nhұn qua bӝ mһt cӫa báo chí. Nhӳng gì báo Chí ViӋt Nam làm ÿѭӧc tҥo nên mӝt bѭӟc ngoһt lӟn trong quá trình hӝi nhұp cӫa ÿҩt nѭӟc. Nhӳng thành quҧ ÿҥt ÿѭӧc trong công tác chӕng tham nhNJng sӁÿѭӧc nhìn nhұn kƭ lѭӥng hѫn qua phҫn 3.3 cӫa chѭѫng 1 này. 3.2. Báo chí hiӋn nay vӟi vai trò chӕng tham nhNJng trong cách nhìn nhұn cӫa nhà nѭӟc và nhân dân: Trên trang web chính thӭc cӫa Ĉҧng Cӝng Sҧn ViӋt Nam, nhà nѭӟc ta ÿã chính thӭc thӯa nhұn yӃu tӕ quan trӑng trong quá trình phát triӇn cӫa giai ÿRҥn ÿәi mӟi: phҧn biӋn xã hӝi. Phҧn biӋn xã hӝi ÿѭӧc xem nhѭ mӝt nhân tӕ quan trӑng duy trì sӵәn ÿӏnh cӫa xã hӝi. Phҧn biӋn xã hӝi vҥch ra nhӳng thiӃu xót, sai lҫm, nhӳng quan ÿLӇm còn thiӃu tính thӵc tӃ, mang nһng tính duy ý chí. Phҧn biӋn xã hӝi là thӵc sӵ cҫn thiӃt trong các lӝ trình thӵc tӃ hoá các chính sách, làm trong sҥch bӝ máy nhà Qѭӟc cNJng nhѭ dành quyӅn làm chӫ thӵc sӵ vӅ tay nhân dân. Cuӕi năm 2006, báo Tuәi Trҿ có mӝt bài viӃt: “Phҧn biӋn xã Kӝi: nhân vұt cӫa năm 2006”. Bài viӃt nhѭ mӝt sӵ chính thӭc thӯa nhұn vai trò và nhӳng ÿóng góp tích cӵc cӫa phҧn biӋn xã hӝi trong quá trình ÿҩt nѭӟc tiӃn vào hӝi nhұp. 9ӟi báo chí, phҧn biӋn xã hӝi ÿѭӧc chính thӭc thӯa nhұn FNJng chính làm nâng cao ý nghƭa, tiӃng nói cӫa báo chí trong hӋ thӕng quҧn lí xã hӝi. 9ӟi công tác chӕng tham nhNJng trong nӅn kinh tӃ, báo chí không chӍ là nhân tӕ “ÿҫu tàu” ÿӏnh hѭӟng dѭ luұn mà còn là ngѭӡi bҥn song hành cho nhӳng cá nhân, tә chӭc “không chính thӭc” có thӇ góp tiӃng nói cӫa mình vào cuӝc ÿҩu tranh chung. Chӭc năng phҧn biӋn xã hӝi, mӝt mҧng nҵm trong chӭc năng quҧn lí cӫa báo chí, ÿã ÿѭӧc nhà nѭӟc thӵc sӵ quan tâm và coi trӑng. Hѫn thӃ nӳa, nhân dân ÿã và ÿang thӵc sӵ ý thӭc ÿѭӧc vai trò và sӭc mҥnh, FNJng nhѭ tiӃng nói cӫa mình trong công tác chӕng tham nhNJng. 3.3. Khái quát nhӳng thành quҧ mà báo chí ÿã ÿҥt ÿѭӧc trong công tác chӕng tham nhNJng trong năm 2006.Mӝt sӕ vө viӋc tiêu biӇu ÿѭӧc khҧo sát: Cuӕi năm 2006 vӯa qua, trang web cӫa Thanh Tra Chính Phӫ công bӕ danh sách nhӳng vө án tham nhNJng nәi cӝm trong năm 2006. Sau ÿó, báo ÿLӋn tӱ Vietnamnet ( cNJng dӵa 9vào nguӗn tӯ trang Thanh tra chính phӫ công bӕ bҧng “phong thҫn” xӃp Kҥng nhӳng vө án tham nhNJng lӟn nhҩt trong năm ÿã bӏ phanh phui. XӃp theo thӭ tӵ, lҫn lѭӧt các vө án ÿó là : ³1. Ĉͱng ÿ̯u là Yͭ án ³con b̩c tri͏u ÿ{´ Bùi Ti͇n DNJng và tiêu c͹c lͣn ͧ Ban Qu̫n lý d͹ án (DA) PMU18 B͡ Giao thông V̵n t̫i (GTVT) E͓ phanh phui khi͇n B͡ tr˱ͧng GTVT Ĉào Ĉình Bình b͓ c̫nh cáo và ph̫i tͳ chͱc; ti͇p ÿó là nguyên Thͱ tr˱ͧng Th˱ͥng tr͹c B͡ Giao thông V̵n t̫i, ng˱ͥi ÿ˱ͫc coi là ³có tri͋n v͕ng´ b͓ b̷t. 17 t͝ chͱc và 40 cá nhân ͧ B͡ GTVT liên quan ÿã b͓ x͵ lý; m͡t s͙ cán E͡ cͯa ngành Công an liên quan ÿ͇n ³ch̩\´ án b͓ ÿình ch͑ công tác. Chính phͯÿã ph̫i xem xét và ÿL͉u ch͑nh c˯ ch͇ qu̫n lý v͙n ODA. 2. Vͭ vi͏c cán b͡ lãnh ÿ̩o th͓ xã Ĉ͛ S˯n - H̫i Phòng mang hàng chͭc P̫nh ÿ̭t có giá tr͓ ti͉n tͽÿ˱ͫc chia chác và mang ÿi ³quan h͏´. Nhͷng ng˱ͥi khi͇u n̩i, t͙ cáo thì b͓ trù d̵p, khai trͳ kh͗i Ĉ̫ng. Lên tͣi ÿ͑nh ÿL͋m cͯa s͹ hài h˱ͣc là b̫n án s˯ tẖm ÿ˱ͫc tuyên vͣi 50.000 ÿ͛ng ti͉n án phí cho các b͓ cáo và hình thͱc n̿ng nh̭t là c̫nh cáo. Mͭc ÿích cͯa s͹ can thi͏p cͯa m͡t s͙ lãnh ÿ̩o H̫i Phòng sͅÿ˱ͫc làm sáng t͗ trong thͥi gian tͣi. 3. V̭n ÿ͉ nhà công vͭ bi͇n thành nhà t˱ do báo chí phát hi͏n, ÿL͉u tra và ÿ˱a ra công lu̵n ÿã khi͇n d˱ lu̵n c̫ n˱ͣc quan tâm và bày t͗ s͹ bͱc xúc. V̭n ÿ͉ này l̵p tͱc ÿ˱ͫc ÿ˱a lên bàn ngh͓ s͹ và ÿã làm nóng ngh͓ tr˱ͥng Qu͙c h͡i và HĈND TP Hà N͡i và TP.HCM. Ông Hoàng Văn Nghiên, ông Phan Văn V˱ͫng không ÿ˱ͫc TP Hà N͡i bán cho 2 bi͏t th͹ mà 2 ông ÿang thuê ͧ; ông Lê Ĉͱc Thúy - Th͙ng ÿ͙c Ngân hàng Nhà n˱ͣc Vi͏t Nam cNJng ÿã ph̫i tr̫ l̩i nhà s͙ 6 Lý Thái T͝ (Hà N͡i) mua sai quy ÿ͓nh. 4. Ti͇p theo là Yͭ siêu lͳa Nguy͍n Ĉͱc Chi cùng d͹ án Rusalk và nhͷng V͹ "˱u ái" khó hi͋u tͳ phía t͑nh Khánh Hòa. 5. Vͭ tiêu c͹c mua s̷m thi͇t b͓ͧ 38 b˱u ÿL͏n t͑nh, TP trên toàn qu͙c W̩i các b˱u ÿL͏n do trùm lͳa ÿ̫o Nguy͍n Lâm Thái c̯m ÿ̯u. Nguy͍n Lâm Thái ÿã h͙i l͡ h˯n 1 tͽÿ͛ng cho giám ÿ͙c, Phó Giám ÿ͙c, tr˱ͧng phòng cͯa 9 b˱u ÿL͏n. 10 Ĉ͝i l̩i, nhi͉u lãnh ÿ̩o cͯa 38 b˱u ÿL͏n t͑nh, TP ÿã ký hͫp ÿ͛ng mua bán thi͇t b͓ b˱u ÿL͏n vͣi các công ty cͯa Nguy͍n Lâm Thái gây thi͏t h̩i cho nhà n˱ͣc 45 tͽÿ͛ng. 6. Vi͏c F͹u ÿ̩i bi͋u Qu͙c h͡i M̩c Kim Tônÿã ch͑ÿ̩o các tr˱ͥng trên ÿ͓a bàn t͑nh Thái Bình chi 20% t͝ng tr͓ giá s͙ máy tính ÿ˱ͫc l̷p ÿ͋ chi phí cho d͹ án. Ĉ͛ng thͥi, ông Tôn ÿã ép 17 tr˱ͥng làm chͱng tͳ kh͙ng ÿ͋ rút ra g̯n 500 tri͏u ÿ͛ng trong vͭ Tr̯n Th͓ ánh và nhͷng ng˱ͥi có liên quan ÿã lͳa mua cͯa các công ty hàng trăm máy tính, thi͇t b͓ tr͓ giá K˯n 4,2 tͽÿ͛ng ÿ͋ l̷p ÿ̿t cho kho̫ng 20 tr˱ͥng h͕c cͯa t͑nh theo m͡t G͹ án "ma". 7. Nhͷng sai ph̩m t̩i Vietnam Airlines FNJng là m͡t trong 10 vͭÿình ÿám cͯa năm, Vi͏c Vietnam Airlines bao cho con m͡t s͙ lãnh ÿ̩o, b͡ ngành ÿi du h͕c dù không ÿͯ tiêu chu̱n, Nhͷng thi͏t h̩i trong vi͏c tr̫ máy bay, mua ÿ͡ng c˯ hay m̭t 5,2 tri͏u euro ti͉n ph̩W« 8. Ĉ̭t rͳng t̩i huy͏n ngo̩i thành Sóc S˯n (Hà N͡i) b͓ "băm nát" nh˱ng không ÿ˱ͫc tr͛ng cây gây rͳng mà thay vào ÿó, các ngôi nhà cͱ O̯n l˱ͫt m͕c lên. Ph̯n lͣn nhͷng ng˱ͥi ÿͱng tên ÿ͇n tͳ Hà N͡i, chuy͋n ÿ͝i mͭc ÿích s͵ dͭng, xây d͹ng công trình, làm trang tr̩i, nhà hàng, bi͏t th͹, nhà ngh͑ cu͙i tu̯n... 9. S͙ ti͉n sai ph̩m không lͣn nh˱ng Yͭ xà x̓o ti͉n cͱu trͫͧ H˱˯ng 6˯n, Hà Tƭnh ³[ͱng ÿáng´ ÿ˱ͫc ÿͱng trong danh sách 10 vͭ tham nhNJng, lãng phí cͯa năm 2006. Không có b̭t cͱ ai b͓ truy cͱu trách nhi͏m hình s͹ trong vͭ án tham nhNJng vͣi hành vi nghiêm tr͕ng: "X̓o" ti͉n cͱu trͫ nhân ÿ̩o ͧ huy͏n +˱˯ng S˯n. Vͭ vi͏c b͓ "chìm xu͛ng" tͳ năm 2004 ÿ͇n năm 2006 mͣi b͓ báo chí "khui" ra. Phó Thͯ t˱ͣng Tr˱˯ng Vƭnh Tr͕ng (Tr˱ͧng ban N͡i chính Trung ˱˯ng, Phó Thͯ t˱ͣng ÿ̿c trách v͉ ch͙ng tham nhNJng) ÿã truy͉n ÿ̩t ý ki͇n yêu F̯u t͑nh Hà Tƭnh ph̫i làm rõ, x͵ lý nghiêm vͭ vi͏c tͳ ngày 25/8. 10. Nhͷng gian l̵n trong kǤ thi t͙t nghi͏p năm 2006 t̩i m͡t s͙ h͡i ÿ͛ng thi cͯa Hà Tây ÿã châm ngòi cho c̫ n˱ͣc phát ÿ͡ng phong trào nói không vͣi tiêu c͹c trong thi c͵. ´3 3 Nguӗn: Trang web thanh tra chính phӫ, báo Vietnamnet: ngày ….. 11 Qua cách xӃp hҥng cӫa trang Thanh Tra Chính Phӫ mà tӡ Vietnamnet ÿã chҩp nhұn, ta có thӇ nhұn thҩy cách xӃp hҥng này dӵa trên quy mô tham nhNJng, mӭc ÿӝ thiӋt hҥi mà nhӳng cá nhân, tә chӭc tham nhNJng gây ra trong quá trình tìm kiӃm và lӧi dөng nhӳng kӁ hӣ cӫa luұt pháp và tѭӟc vӏ cӫa bҧn thân hӑ. &NJng trong bҧng xӃp hҥng, ta cNJng nhұn thây, tҩt cҧ các vө viӋc tham nhNJng nêu trên ÿӅu có sӵ tham gia tích cӵc, sát sao và sâu sҳc Fӫa các tӡ báo trong cҧ nѭӟc. Có nhӳng vө viӋc do báo chí ÿӏa phѭѫng phanh phui, cNJng có nhӳng vө do các cѫ quan ÿLӅu tra tiӃn hành ÿLӅu tra song song vӟi sӵ trӧ giúp cӫa báo chí. CNJng có nhӳng vө án, nhӡ cҫu nӕi là báo chí, nhӳng nhân chӭng tӯ bóng tӕi và sӵ im lһng ÿã bѭӟc ra cung Fҩp nhӳng thông tin quan trӑng, nhiӅu khi mang tính chҩt bѭӟc ngoһt cho quá trình ÿLӅu tra. 7ҩt cҧ các vө viӋc nәi cӝm nêu trên, cùng vӟi hàng trăm sai phҥm vӟi bӝ mһt thұt cӫa nhӳng cá nhân, tә chӭc lӝng quyӅn trөc lӧi khác ÿã ÿѭӧc báo chí ÿӅ cұp ÿӃn. Trong ÿӅ tài nghiên cӭu này, vì thӡi gian hҥn hҽp và khҧ năng cӫa ngѭӡi viӃt còn thҩp, chúng tôi chӍ sӱ dөng hai trong sӕ 10 vө viӋc nêu trên ÿӇ làm căn cӭ phân tích vai trò, ҧnh Kѭӣng, tác ÿӝng cӫa báo chí vӟi công tác chӕng tham nhNJng trong nӅn kinh tӃ ViӋt Nam năm 2006, ÿó là 2 vө viӋc: vө án con bҥc triӋu ÿô Bùi TiӃn DNJng và vө viӋc biӃn nhà công thành nhà tѭ (xӃp vӏ trí lҫn lѭӧt là thӭ 1 và thӭ 3 trong bҧng xӃp hҥng nêu trên). Tóm lҥi: 1Ӆn kinh tӃ trong giai ÿRҥn hӝi nhұp vӟi nhӳng tiӃn bӝ vѭӧt Eұc ÿòi hӓi ViӋt Nam phҧi kiên quyӃt ÿҩu tranh chӕng tham nhNJng, xây Gӵng mӝt môi trѭӡng kinh tӃ trong sҥch, lành mҥnh và thӫ tөc thông thoáng. Trong cuӝc chiӃn chӕng tham nhNJng ÿó, báo chí vӟi chӭc năng quҧn lí xã hӝi ÿóng vai trò là cҫu nӕi cӫa nhân dân ÿӇ tiӃng nói cӫa nhân dân trӣ thành tiӃng nói “phҧn biӋn xã hӝi” làm cho hӋ thӕng quҧn lí trong Vҥch, thӵc tӃ hѫn, nӅn kinh tӃ phát triӇn vӳng mҥnh và әn ÿӏnh hѫn. Báo chí thӵc sӵ là lӵc lѭӧng tiên phong trong cuӝc chiӃn chӕng tham nhNJng và là hình ҧnh tiêu biӇu khҷng ÿӏnh quyӅn làm chӫ, ý thӭc làm chӫ thӵc Vӵ cӫa nhân dân nѭӟc ViӋt Nam ÿӝc lұp. Tuy nhiên, hành trình cӫa báo chí trong cuӝc chiӃn cam go ÿó thӵc sӵ không dӉ. Trong chѭѫng tiӃp theo, chúng ta sӁÿӅ cұp ÿӃn vai trò cӫa báo chí trong công tác chӕng tham nhNJng vӟi nhӳng khía cҥnh và Qӝi dung khác nhau cӫa nó. Chѭѫng 2: Vai trò cͯa báo chí trong công tác ch͙ng tham nhNJng.Nhͷng th͋ hi͏n Fͯa vai trò ÿó trong năm 2006: 12 1. Khҧo sát nhӳng vө viӋc và nhӳng sӵ kiӋn tiêu biӇu cӫa công tác chӕng tham nhNJng : Trong năm 2006 ÿã có nhiӅu sӵ kiӋn tiêu biӇu tҥo nên nhӳng bѭӟc ngoһt mҥnh mӁ trong nӅn kinh tӃ ViӋt Nam. Sau khi chính thӭc gia nhұp Wә chӭc WTO (ngày 7/11/2006) chúng ta ÿã thu hút ÿѭӧc sӵ chú ý và ѭu ái ÿһc biӋt cӫa các nhà ÿҫu tѭ nѭӟc ngoài. Ĉһc biӋt, ngay tӯ trѭӟc khi Eѭӟc ngoһt WTO ÿӃn vӟi ta, thӏ trѭӡng ViӋt Nam vүn ÿѭӧc ÿánh giá là Pӝt thӏ trѭӡng thӵc sӵ tiӅm năng và môi trѭӡng kinh doanh khá әn ÿӏnh, không có nhӳng bҩt әn vӅ chính trӏ.Sӵ kiӋn hãng Intel chính thӭc xây Gӵng mӝt nhà máy sҧn xuҩt linh kiӋn ÿLӋn tӱӣ ViӋt Nam chính là thành công thӵc sӵ có ý nghƭa cӫa năm. Tҩt yӃu trong quy luұt kinh tӃ, khi các ông trùm kinh tӃÿә vӕn vào ÿâu, sӁ có hàng ngàn công ty vӯa và nhӓ khác “noi theo” khiӃn cho nӅn kinh tӃ ViӋt Nam có ÿѭӧc bѭӟc ngoһt do huy ÿӝng ÿѭӧc lѭӧng vӕn khәng lӗ trong mӝt thӡi gian ngҳn. Tuy nhiên, cNJng trong mӝt năm ÿҫy sӵ kiӋn này, nhà nѭӟc ta phҧi thӵc sӵ kiên quyӃt chӕng tham nhNJng nӃu muӕn sӵ phát triӇn nhҧy vӑt này có thӇӣ lҥi lâu dài vӟi cөc diӋn kinh tӃ ViӋt Nam. 10 sӵ kiӋn tham nhNJng hàng ÿҫu mà chúng tôi nêu theo sӵ xӃp hҥng cӫa thanh tra chính phӫ và sӵ công nhұn cӫa báo chí cҧ nѭӟc ӣ phҫn 3.3 chѭѫng 1 chính là bӝ Pһt biӇu hiӋn cho nhӳng thành công cӫa cuӝc chiӃn cam go ÿó. Trong ÿӅ tài này tôi chӑn hai sӵ kiӋn ÿLӇm ӣ thӭ hҥng 1 và 3 ÿӇ phân tích: vө án con bҥc triӋu ÿô Bùi TiӃn DNJng và vө viӋc biӃn nhà công thành nhà tѭ 2 Khái quát vӅ nhӳng sӵ kiӋn ÿó: 9ө án “con bҥc triӋu ÿô Bùi TiӃn DNJng” có thӇ khái quát nhѭ sau: Sau ÿѭӡng dây cá ÿӝ bóng ÿá và nhӳng vӃt nhѫ lӟn cӫa các cҫu thӫ ViӋt Nam ӣ Seagame 23 vӅ hành vi bán ÿӝ, các cѫ quan chӭc năng bҳt ÿҫu ÿӇ Pҳt tӟi mҧng tӝi phҥm cá ÿӝ trong thӇ thao mà có lӁ tӯ lâu ÿã phát triӇn nhѭng chӃ tài chѭa ÿӫ mҥnh và chѭa ÿѭӧc sӵ chú ý theo dõi nhѭ mӝt loҥi hình tӝi phҥm nguy hiӇm. 0ӝt ÿѭӡng dây cá ÿӝ lӟn ÿѭӧc phѫi bày vӟi nhân vұt chính là Bùi TiӃn DNJng, tәng giám ÿӕc PMU18 (Ban quҧn lí các dӵ án 18, trѭӧc thuӝc %ӝ Giao Thông Vұn Tҧi). Vӟi vai trò là là ngѭӡi nҳm quyӅn lӟn nhҩt trong mӝt cѫ quan có chӭc năng và nhiӋm vө : ³thay m̿t chͯÿ̯u t˱ qu̫n lý quá trình ÿ̯u t˱ và xây d͹ng các công trình giao thông do b͡ giao; giao d͓ch, ti͇p xúc vͣi các t͝ chͱc trong và ngoài n˱ͣc ÿ͋ tìm ngu͛n v͙n cho các d͹ án do ban qu̫n lý. PMU 18 luôn ÿ˱ͫc ˱u ái giao cho qu̫n lý hàng trăm tri͏u USD tͳ ngu͛n v͙n ODA, v͙n trái phi͇u chính phͯ... ÿ͋ ÿ̯u t˱ h̩ t̯ng giao thông. PMU 18 ÿang là chͯÿ̯u t˱ cͯa nhi͉u d͹ án Oͣn nh˱ QL18, QL10, QL2, c̯u Ĉà R̹ng, c̯u Bãi Cháy (mͱc ÿ̯u t˱ 2.142 t͑ ÿ͛ng)... PMU18 ÿang ÿ˱ͫc tuy͋n ch͕n t˱ v̭n cho d͹ án xây G͹ng ÿ˱ͥng cao t͙c trên QL3 có v͙n ÿ̯u t˱ 3.533,4 t͑ÿ͛ng.´4, ông Bùi 4 Tuҩn Phùng :Nhӳng dӵ án tai tiӃng; báo Tuәi Trҿ, sӕ ngày 19-01-2006 13 TiӃn DNJng ÿã lӧi dөng chӭc quyӅn, sӱ dөng bҩt hӧp pháp sӕ tiӅn khәng Oӗ cӫa PMU18 và dùng các hình thӭc móc nӕi ăn bӟt, gian lұn ÿӇ rút nhӳng khoҧn tiӅn khәng lӗ tính lên ÿӃn con sӕ triӋu USD ÿӇ cá ÿӝ bóng ÿá, bao gái, nhұu nhҽt, ăn chѫi ngút trӡi. Có nhӳng con sӕ vӅ thiӋt hҥi các công trình do PMU18 ÿã có bàn tay Bùi TiӃn DNJng cùng ÿӗng bӑn nhúng vào làm dѭ luұn sӱng sӕt: Dӵ án cҫu Hàm Rӗng-Thanh Hoá (sau ÿәi tên là cҫu Hoàn Long) vӕn tăng 2.7 lҫn nhѭng vүn sөt lún, bӃn phà Minh Châu (Ba Vì-Hà Tây) xây xong không thӇÿѭa vào sӱ dөng, quӕc lӝ 2 vӯa xây xong 3 tháng ÿã xuӕng cҩp nghiêm trӑng... Trong ÿѭӡng dây cá ÿӝ Bùi TiӃn DNJng, các cѫ quan ÿLӅu tra còn Oҫn ra manh mӕi cӫa nhӳng hành vi phҥm tӝi cӫa thӭ trѭӣng bӝ Giao Thông Vұn Tҧi NguyӉn ViӋt TiӃn, hành vi tә chӭc ÿánh bҥc cӫa Bùi Quang Hѭng (Cán bӝ Cҧnh sát giao thông công an Hà Nӝi) và hàng loҥt các quan chӭc khác cӫa bӝ sұu PMU18 ÿang cùng._.