Tư tưởng Hồ Chí Minh về việc xây dựng phẩm chất đạo đức: “Trí, dũng, nhân, tín, liêm, trung

Chủ đề: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ XÂY DỰNG PHẨM CHẤT ĐẠO ĐỨC: “TRÍ, DŨNG, NHÂN, TÍN, LIÊM, TRUNG” CHO NGƯỜI CÁN BỘ QUÂN ĐỘI. MỞ ĐẦU Tư tưởng đạo đức của Chủ tịch Hồ Chí Minh và tấm gương vĩ đại về đạo đức cách mạng của Người là một bộ phận quan trọng trong di sản tinh thần vô giá mà Người để lại cho toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta. Sinh thời Hồ Chí Minh thường xuyên quan tâm giáo dục đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên và nhân dân, trong đó có đội ngũ cán bộ quân đội.V× theo B¸c ®©y lµ mét viÖc lµm hÕt søc quan träng liªn quan ®Õn søc sèng cña §¶ng, sù thµnh b¹i cña c¸ch m¹ng. Yêu cầu, nội dung phẩm chất đạo đức của người cán bộ quân đội theo tư tưởng Hồ Chí Minh rất toàn diện và sâu sắc trong đó: “Trí, Dũng, Nhân, Tín, Liêm, Trung” là những giá trị chuẩn mực đạo đức quan trọng nhất. Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng phẩm chất đạo đức: : “Trí, Dũng, Nhân, Tín, Liêm, Trung” cho người cán bộ quân đội có ý nghĩa to lớn trong quá trình xây dựng, chiến đấu và trưởng của quân đội, đặc biệt trong sự nghiệp xây dựng quân đội về chính trị, đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. NỘI DUNG 1. Cơ sở hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng phẩm chất đạo đức : “Trí, Dũng, Nhân, Tín, Liêm, Trung” cho người cán bộ quân đội: 1.1. Đạo đức cách mạng mà Hồ Chí Minh chủ trương xây dựng cho cán bộ đảng viên và nhân dân là đạo đức mới- §¹o ®øc c¸ch m¹ng mang b¶n chÊt giai cÊp c«ng nh©n. Theo Hồ Chí Minh: “Đạo đức đó không phải là đạo đức thủ cựu. Nó là đạo đức mới, đạo đức vĩ đại, nó không phải vì danh vọng cá nhân mà vì lợi ích chung của Đảng, của dân tộc, của cả loài người”. 1.2. Hồ Chí Minh khẳng định: Đạo đức mới là gốc, là nền tảng của người cách mạng, người cán bộ đảng viên nói chung, và của người cán bộ quân đội nói riêng. Hồ Chí Minh dạy rằng: “Cũng như sông phải có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân”. Theo Hå ChÝ Minh gèc cña c¸ch m¹ng lµ d©n, gèc cña c«ng viÖc lµ c¸n bé, gèc cña c¸n bé lµ ®¹o ®øc. 1.3. Cơ sở hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng phẩm chất đạo đức : “Trí, Dũng, Nhân, Tín, Liêm, Trung” cho người cán bộ quân đội. Hồ Chí Minh kế thừa những giá trị đạo đức truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam (lòng nhân ái, thương người, vì nghĩa, khoan dung, độ lượng...) KÕ thõa khÝ ph¸ch bµ Tr­ng bµ TriÖu, Lª Lîi, Quang Trung…ch¾t läc tinh hoa nghÖ thuËt qu©n sù truyÒn thèng, ®Æc biÖt lµ phÐp chän t­íng, luyÖn binh, dïng binh trong "Binh th­ yÕu l­îc" cña TrÇn Quèc TuÊn; "Hæ tr­íng khu c¬" cña §µo Duy Tõ… Thâu thái tinh hoa đạo đức phương Đông, phương Tây. Tiếp thu tư tưởng đạo đức của chủ nghĩa Mác-Lênin- chủ nghĩa nhân đạo cộng sản cao cả. Không chỉ học tập tiếp thu mà với trái tim nhân hậu và trí tuệ uyên bác, Hồ Chí Minh đã phát triển các giá trị đạo đức truyền thống dân tộc và nhân loại lên tầm cao mới, phù hợp với thời đại mới và thực tiễn cách mạng Việt Nam. Đó là đạo đức Hồ Chí Minh. Đồng thời Người diễn đạt những giá trị đạo đức mới bởi những kh¸i niÖm ®¹o ®øc quen thuéc víi nh©n d©n ta trong ®ã cã c¶ nh÷ng phạm trù đạo đức nho giáo, kh¸i qu¸t nh÷ng phÈm chÊt c¬ b¶n cña ng­êi c¸ch m¹ng… 1.4. Tuỳ từng đối tượng cán bộ mà Hồ Chí Minh giải thích và đặt thứ tự ưu tiên các giá trị đạo đức để giáo dục. Trong thư gửi Đại hội Đảng bộ Liên khu IV (Tháng 6/1947) Bác khái quát yêu cầu phẩm chất đạo đức người cán bộ cách mạng bằng năm chữ: “Trí, Dũng, Nhân, Nghĩa, Liêm”.(kh¸i qu¸t bèi c¶nh lÞch sö vµ ý nghÜa lêi d¹y cña B¸c) Ngày 22/12/1947 trong bài “Kỷ niệm ngày thành lập giải phóng quân Việt Nam” Người chỉ thị: “Vệ quốc quân, dân quân du kích phải luôn luôn phát triển...cái đạo đức: : “Trí, Dũng, Liêm, Trung” . (kh¸i qu¸t bèi c¶nh lÞch sö vµ ý nghÜa lêi d¹y cña B¸c) Phẩm chất đạo đức cơ bản của con người Việt Nam nói chung trong nền đạo đức mới theo Hồ Chí Minh khái quát là: “Trung với nước, hiếu với dân”; “thương yêu con người”; “cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư”; “tinh thần quốc tế chân chính, trong sáng”. Nhân cách người cán bộ quân đội theo Hồ Chí Minh thống nhất với nhân cách người công dân, người cán bộ cách mạng. Song do bản chất cách mạng của quân đội ta và yêu cầu đặc thù của hoạt động quân sự, Bác đặt ra yêu cầu cao hơn, đòi hỏi cán bộ quân đội phải thực hiện nhân cách của mình ở 2 tư cách: Tư cách chiến sĩ, tư cách người đảng viên cộng sản. Trong bài huấn thị tại Hội nghị Quân sự lần thứ V (Tháng 8/1948) Bác xác định phẩm chất đạo đức, nhân cách của người tướng phải: “Trí, Dũng, Nhân, Tín, Liêm, Trung”. Thực chất đây chính là yêu cầu cao về phẩm chất đạo đức Bác đặt ra cho người cầm quân - người chỉ huy quân sự dù bất luận ở cấp nào, cương vị nào cũng phải rèn luyện, phấn đấu thực hiện. NÕu nh­ trung víi n­íc, hiÕu víi d©n lµ phÈm chÊt c¬ b¶n hµng ®Çu ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a c¸ nh©n víi Tæ quèc vµ nh©n d©n; cÇn,kiÖm, liªm, chÝnh h­íng tíi x¸c lËp chuÈn mùc ®¹o ®øc cña mçi ng­êi víi c«ng viÖc hµng ngµy, trong kiÕn t¹o cuéc sèng míi, x©y dùng nh©n c¸ch ®¹o ®øc míi, th×: "TrÝ, Dòng Nh©n, TÝn, Liªm, Trung" lµ biÓu hiÖn ®Æc thï cña ®¹o ®øc míi ë mét lÜnh vùc ®Æc thï. §ã lµ chuÈn mùc ®¹o ®øc cña ng­êi c¸n bé qu©n ®éi trong ho¹t ®éng qu©n sù. 2. Nội dung thực chất của các phạm trù: : “Trí, Dũng, Nhân, Tín, Liêm, Trung”. Nội dung thực chất của các phạm trù đạo đức nói trên thể hiện ở hầu hết các bài nói, bài viết của Hồ Chí Minh về đạo đức hoặc có liên quan đến đạo đức. Đặc biệt trong tác phẩm: “Sửa đổi lối làm việc” (Tháng 10/1947), thư gửi Đại hội Đảng bộ Liên khu 4 (Tháng 6/1947), trong bài nói tại Hội nghị quân sự lần thứ V (Tháng 8/1948) Bác giải thích: 2.1. “Trí” là đầu óc sáng suốt, biết xem người, biết xem việc,vì vậy mà biết làm việc có lợi, tránh việc có hại cho Đảng, biết vì Đảng mà cất nhắc người tốt, đề phòng người gian”. 2.2. “Dũng” là dũng cảm, gan góc, gặp việc có gan làm. Thấy khuyết điểm có gan sửa chữa. Cực khổ, khó khăn có gan chịu đựng... nếu cần phải có gan hy sinh cả tính mạng cho Đảng, cho Tổ quốc, không bao giờ rụt rè, nhút nhát. 2.3. “Nhân” là thật thà thương yêu, hết lòng giúp đỡ đồng chí và đồng bào.Vì thế mà kiên quyết chống lại những người, những việc, có hại đến Đảng, đến nhân dân. Nhân là đối với địch hàng, ta phải khoan dung. 2.4. “Tín” là làm cho người ta tin mình, thí dụ đã hứa thưởng thì phải thưởng. Tín cũng có nghĩa là tự tin ở sức mình nữa, nhưng không phải là tự mãn, tự cao. 2.5. “Liêm” là không tham địa vị - không tham tiền tài. Không tham sung sướng. Không tham người tâng bốc mình. Vì vậy mà quang minh chính đại, không bao giờ hủ hoá. 2.6. “Trung” là trung thành tuyệt đối với Tổ quốc, với nhân dân. (So sánh sự phát triển về chất trong nội dung các phạm trù so với quan niệm đạo đức nho giáo và quan niệm truyền thống). * Tóm lại: Mỗi phạm trù đạo đức nói trên phản ánh những khía cạnh khác nhau của đạo đức phẩm chất người cán bộ quân đội. Nhưng giữa các phạm trù đó có mối quan hệ chặt chẽ, không tách rời, tổng hợp lại các nhân tố đó tạo nên phẩm chất đạo đức toàn diện của người cán bộ quân đội. Theo Hồ Chí Minh đó là sự thống nhất, hoà quyện giữa “Đức” và “Tài”, trong đó đức là gốc.Theo Ng­êi c¸n bé thùc hiÖn c¸c phÈm chÊt ®¹o ®øc trªn míi chØ lµ mét nöa, ng­êi c¸n bé ph¶i gi¸o dôc h­íng dÉn cho bé ®éi vµ nh©n d©n thùc hiÖn míi lµ ng­êi c¸n bé hoµn toµn. Hå ChÝ Minh lµ mét tÊm g­¬ng mÉu mùc vÒ phÈm chÊt ®¹o ®øc: “Trí, Dũng, Nhân, Tín, Liêm, Trung”. Ng­êi ®Ò ra c¸c yªu cÇu míi vµ còng lµ ng­êi ®Çu tiªn thùc hiÖn trän vÑn c¸c yªu cÇu Êy. Ng­êi toµn t©m, toµn ý lo cho d©n téc. C¶ cuéc ®êi häc tËp , cèng hiÕn, v­¬n lªn trong thanh b¹ch, kh«ng chót riªng t­. 3. C¸n bé qu©n ®éi häc tËp vµ lµm theo t­ t­ëng vµ tÊm g­¬ng ®¹o ®øc: “Trí, Dũng, Nhân, Tín, Liêm, Trung” Hå ChÝ Minh. Häc tËp n¾m v÷ng vÞ trÝ vai trß vµ néi dung c¬ b¶n cña: “Trí, Dũng, Nhân, Tín, Liêm, Trung” cã ý nghÜa to lín trong n©ng cao ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cho c¸n bé qu©n ®éi ë mäi thêi kú c¸ch m¹ng. Gần 60 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành Quân đội nhân dân Việt Nam đã cùng toàn dân viết lên những trang vàng chói lọi trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc. Một trong những nguyên nhân làm nên kỳ tích huy hoàng, làm cho quân đội ta trở thành Quân đội anh hùng “Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”. là đội ngũ cán bộ quân đội đã tu dưỡng phấn đấu theo tư tưởng Hồ Chí Minh mà trong đó các phẩm chất đạo đức: “Trí, Dũng, Nhân, Tín, Liêm, Trung” là những giá trị tiêu biểu điển hình. Do ®ã ®éi ngò c¸n bé qu©n ®éi (vµ c¸n bé chiÕn sÜ nãi chung) ®· ®­îc nh©n d©n tin yªu mÕn phôc. Qu©n ®éi thùc sù lµ c«ng cô b¹o lùc s¾c bÐn cña §¶ng, Nhµ n­íc lµ trô cét cña sù nghiÖp b¶o vÖ Tæ quèc, x©y dùng chñ nghÜa x· héi. Tuy nhiªn tr­íc nh÷ng diÔn biÕn phøc t¹p cña thêi cuéc, t×nh h×nh ®¹o ®øc lèi sèng cã biÓu hiÖn xuèng cÊp, tiªu cùc x· héi cã chiÒu h­íng gia t¨ng. Tiªu cùc ®ã còng ph¸t sinh ë mét sè c¸n bé, ®¬n vÞ qu©n ®éi. NghÞ quyÕt 94/§UQSTW, NghÞ quyÕt ®¹i héi §¶ng bé qu©n ®éi lÇn thø V ®· chØ râ: Mét bé phËn c¸n bé qu©n ®éi hÉng hôt vÒ trÝ tuÖ, thiÕu dòng khÝ ®Êu tranh, c¬ héi thùc dông, ch¹y theo lîi Ých kinh tÕ, vËt chÊt, mÊt ®oµn kÕt néi bé, qu©n phiÖt víi chiÕn sÜ, v­íng vµo c¸c tÖ n¹n x· héi…g©y hËu qu¶ nghiªm träng. Sù xuèng cÊp vÒ ®¹o ®øc, tha ho¸ vÒ lèi sèng do nhiÒu nguyªn nh©n b¾t nguån tõ sù quyÕn dò cña ®ång tiÒn, cña quyÒn lùc, cña nh÷ng tham väng c¸ nh©n chñ nghÜa sinh ra. C¸ch ®©y h¬n nöa thÕ kû B¸c Hå ®· tõng c¶nh b¸o vÒ sù suy tho¸i Êy (trÝch). KÝnh th­a… PhÈm chÊt ®¹o ®øc ng­êi c¸n bé qu©n ®éi: “Trí, Dũng, Nhân, Tín, Liêm, Trung” lµ gi¸ trÞ tinh thÇn vµ ®¹o ®øc cao quý, gi¸ trÞ v¨n ho¸ ®éc ®¸o ph¶n ¸nh b¶n chÊt c¸ch m¹ng vµ truyÒn thèng vÎ vang cña qu©n ®éi ta, mµ §¶ng quang vinh, B¸c Hå vÜ ®¹i vµ c¸c thÓ hÖ cha anh ®· dµy c«ng vun ®¾p, b»ng c¶ m¸u x­¬ng vµ n­íc m¾t. ®ã lµ gi¸ trÞ t­ t­ëng tiÕn bé cña thêi ®¹i, cña d©n téc, lµ chuÈn mùc ®Ó c¸c thÕ hÖ häc tËp, rÌn luyÖn phÊn ®Çu, lµ nguån ®éng viªn lín lao, niÒm tù hµo th«i thóc tr¸ch nhiÖm cña mçi chóng ta . TiÕp tôc qu¸n triÖt vµ thùc hiÖn tèt lêi d¹y cña b¸c cho c¸n bé qu©n ®éi, chóng ta ph¶i kÕt hîp nhiÒu biÖn ph¸p ®ång bé: gi÷a gi¸o dôc vµ tù gi¸o dôc, ®Æt lîi Ých cña §¶ng cña nh©n d©n lªn trªn lîi Ých c¸ nh©n, x©y dùng m«i tr­êng ®¹o ®øc lµnh m¹nh, t¹o d­ luËn x· héi tÝch cùc t«n vinh nh÷ng gi¸ trÞ ®¹o ®øc lèi sèng cao ®Ñp, cæ vò ng­êi tèt, viÖc tèt , ®Çu tranh phª ph¸n c¸i xÊu, c¸i tiªu cùc, l¹c hËu. KÕt hîp ®Ò cao ý thøc tù gi¸c víi t¨ng c­êng kû luËt, ph¸p luËt Nhµ n­íc . §Èy m¹nh phong trµo thi ®ua häc tËp rÌn luyÖn theo t­ t­ëng, ®¹o ®øc t¸c phong Hå ChÝ Minh. Tr¸ch nhiÖm ®ã tr­íc hÕt thuéc vÒ b¶n th©n mçi c¸n bé qu©n ®éi. B¸c Hå d¹y: "§¹o ®øc c¸ch m¹ng kh«ng ph¶i trªn trêi sa xuèng….Vµng cµng luyÖn cµng trong " ; "Mét d©n téc, mét §¶ng vµ mçi con ng­êi ngµy h«m qua lµ vÜ ®¹i…chñ nghÜa c¸ nh©n ". Mçi c¸n bé §¶ng viªn ph¶i tÝch cùc tù gi¸c häc tËp, trau dåi trÝ thøc, n©ng cao trÝ tuÖ vµ chuyªn m«n nghiÖp vô, v­¬n lªn chiÕm lÜnh thµnh tùu khoa häc c«ng nghÖ, vµ tham gia cã hiÖu qu¶ ®Êu tranh trªm mÆt trËn t­ t­ëng lý luËn…. ®¸p øng yªu cÇu cña cuéc chiÕn tranh b»ng c«ng nghÖ cao trong t­¬ng lai (nÕu nã xÈy ra ). V÷ng vµng trong mäi hoµn c¶nh : v­ît mäi khã kh¨n, d¸m nãi, d¸m lµm, d¸m chÞu tr¸ch nhiÖm, d¸m ®Êu tranh, s½n sµng hi sinh c¶ tÝnh m¹ng cho §¶ng, cho Tæ quèc, lu«n ®oµn kÕt th­¬ng yªu chiÕn sÜ, g¾n bã víi nh©n d©n, g­¬ng mÉu trong sinh ho¹t c«ng t¸c, mÉu mùc vÒ ®¹o ®øc c¸ch m¹ng … KÕt luËn: Kh¼ng ®Þnh l¹i gi¸ trÞ, ý nghÜa t­ t­ëng Hå ChÝ Minh vÒ x©y dùng phÈm chÊt ®¹o ®øc: “Trí, Dũng, Nhân, Tín, Liêm, Trung” X©y dùng ®¹o ®øc c¸ch m¹ng theo t­ t­ëng Hå ChÝ Minh cho c¸n bé qu©n ®éi lµ c¶ mét qu¸ tr×nh l©u dµi bÒn bØ g¾n víi ®ång bé c¸c néi dung biÖn ph¸p: X©y dùng qu©n ®éi, x©y dùng ®¬n vÞ, x©y dùng c¸c tæ chøc v÷ng m¹nh… chèng t­ t­ëng n«n nãng, chñ quan hay thô ®éng trong gi¸o dôc. B¸c Hå ®· nhiÒu lÇn nh¾c nhë chóng ta: "häc hái lµ viÖc ph¶i tiÕp tôc suèt ®êi " còng nh­ Khæng Tö tõng nãi: "häc kh«ng biÕt ch¸n , d¹y kh«ng biÕt mái", vµ nh­ lêi d¹y cña Lªnin: "Häc, häc n÷a häc m·i" . V× lÏ ®ã chóng ta nguyÖn tiÕp tôc häc tËp vËn dông nh÷ng t­ t­ëng qu¸ b¸u trong di s¶n v« tËn cña Ng­êi vÒ phÈm chÊt ®¹o ®øc ng­êi c¸n bé, quyÕt t©m phÊn ®Êu theo con ®­êng mµ §¶ng , B¸c Hå vµ nh©n d©n ta ®· lùa chän. ._.