Tóm tắt Luận văn - Quản lý công tác bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý cho đội ngũ tổ trưởng chuyên môn các trường trung học phổ thông tỉnh Gia Lai

Ph ản bi ện 2: PGS.TS. VÕ NGUYÊN DU Lu ận v ăn được b ảo v ệ t ại H ội đồ ng b ảo v ệ ch ấm Lu ận v ăn tốt nghi ệp Th ạc sĩ Giáo d ục h ọc, h ọp t ại Đại h ọc Đà N ẵng vào ngày 11 tháng 9 năm 2015 Có th ể tìm hi ểu lu ận v ăn t ại: - Trung tâm Thông tin - Học li ệu, Đại h ọc Đà Nẵng - Th ư vi ện Trường Đại h ọc Sư ph ạm, Đại h ọc Đà Nẵng 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do ch ọn đề tài Trong th ời đại ngày nay giáo d ục (GD) đã tr ở thành nhân t ố quy ết định, động l ực thúc đẩy s ự phát tri ển xã h ội, ch ỉ có GD m ới đào t ạo được ngu ồn nhân l ực đáp ứng yêu c ầu c ủa s ự phát tri ển xã hội, GD đã tr ở thành m ục tiêu phát tri ển hàng đầu c ủa t ất c ả các qu ốc gia trên th ế gi ới. Lực l ượng có vai trò quan tr ọng quy ết định ch ất l ượng GD chính là đội ng ũ nhà giáo và cán b ộ quản lý giáo d ục (CBQLGD). Quy ết định ch ất l ượng giáo d ục và đào t ạo ở trong tr ường ph ổ thông là các t ổ chuyên môn (TCM). Tổ tr ưởng chuyên môn (TTCM) là nh ững CBQL c ơ s ở, tr ực ti ếp qu ản lý đội ng ũ giáo viên (GV) ở các TCM. Đội ng ũ này có vai trò, v ị trí r ất quan tr ọng trong nhà tr ường. Tuy v ậy, trong th ực t ế, đội ng ũ này đang làm vi ệc ch ủ y ếu d ựa vào kinh nghi ệm. Các TTCM th ường lúng túng trong vi ệc l ập k ế ho ạch chung cho t ổ, g ặp khó kh ăn khi t ổ ch ức sinh ho ạt chuyên mônSở d ĩ nh ư v ậy là vì h ọ thi ếu ki ến th ức, k ỹ n ăng QLGD c ơ b ản. Có l ẽ đây là m ột nguyên nhân ảnh hưởng đến ch ất l ượng GD ở các tr ường Trung h ọc ph ổ thông (THPT). C ần ph ải có nh ững bi ện pháp nh ằm b ồi d ưỡng nghi ệp v ụ qu ản lý (NVQL) cho đội ng ũ TTCM, giúp h ọ qu ản lý t ốt TCM ở tr ường THPT, đáp ứng yêu c ầu đổi m ới GD. Đã có nhi ều công trình nghiên c ứu c ủa các nhà khoa h ọc giáo d ục về v ấn đề nêu trên ở nh ững góc độ ti ếp c ận khác nhau. Tuy nhiên, ở Gia Lai, v ấn đề này ch ưa được nghiên c ứu m ột cách khoa h ọc. Để góp ph ần gi ải quy ết v ấn đề, tôi ch ọn đề tài nghiên c ứu: " Qu ản lý công tác b ồi dưỡng nghi ệp v ụ qu ản lý cho đội ng ũ t ổ tr ưởng chuyên môn các tr ường THPT t ỉnh Gia Lai”. 2 2. M ục đích nghiên c ứu Đề xu ất các bi ện pháp qu ản lý công tác bồi d ưỡng NVQL cho đội ng ũ TTCM tr ường THPT t ỉnh Gia Lai nh ằm góp ph ần nâng cao ch ất l ượng đội ng ũ TTCM và thông qua đó nâng cao ch ất l ượng GD ở các tr ường THPT Gia Lai trong giai đoạn hi ện nay. 3. Khách th ể và đối t ượng nghiên c ứu 3.1. Khách th ể nghiên c ứu: Công tác b ồi d ưỡng TTCM các tr ường THPT. 3.2. Đối t ượng nghiên c ứu: QL công tác bồi d ưỡng NVQL cho đội ng ũ TTCM ở các tr ường THPT tỉnh Gia Lai. 4. Nhi ệm v ụ nghiên c ứu 4.1. Nghiên c ứu c ơ s ở lý lu ận của QL công tác bồi d ưỡng NVQL cho đội ng ũ TTCM các tr ường THPT. 4.2. Kh ảo sát và phân tích th ực tr ạng: Quản lý công tác b ồi dưỡng NVQL cho TTCM các tr ường THPT t ỉnh Gia Lai. 4.3. Đề xu ất các bi ện pháp QL công tác bồi d ưỡng NVQL cho đội ng ũ TTCM ở các tr ường THPT t ỉnh Gia Lai. 5. Gi ới h ạn và ph ạm vi nghiên c ứu c ủa đề tài Nghiên c ứu các bi ện pháp qu ản lý c ủa S ở GD& ĐT đối v ới công tác b ồi d ưỡng NVQL cho đội ng ũ TTCM ở các tr ường THPT tỉnh Gia Lai. Nghiên c ứu được th ực hi ện trên đội ng ũ TTCM c ủa 14 tr ường THPT các huy ện phía Nam t ỉnh Gia Lai trong n ăm h ọc t ừ 2010 – 2015 và đề xu ất bi ện pháp cho giai đoạn 2015 – 2020. 6. Gi ả thuy ết khoa h ọc Nếu áp d ụng các bi ện pháp QL công tác bồi d ưỡng NVQL cho đội ng ũ TTCM trong tr ường THPT theo h ướng bám sát các ch ức năng QLGD, phù h ợp v ới nh ững điều ki ện th ực t ế ở địa ph ươ ng thì 3 sẽ nâng cao được năng l ực QL cho đội ng ũ TTCM, góp ph ần nâng cao ch ất l ượng GD ở các tr ường THPT t ỉnh Gia Lai. 7. Ph ươ ng pháp nghiên c ứu 7.1. Nhóm ph ươ ng pháp nghiên c ứu lý lu ận 7.2. Nhóm các ph ươ ng pháp nghiên c ứu th ực ti ễn 7.3. Nhóm ph ươ ng pháp b ổ tr ợ 8. C ấu trúc lu ận v ăn Ngoài ph ần m ở đầu, k ết lu ận và ki ến ngh ị, n ội dung c ơ b ản th ể hi ện ở 3 ch ươ ng Chươ ng 1: Cơ s ở lý lu ận c ủa qu ản lý công tác bồi d ưỡng nghi ệp v ụ qu ản lý cho đội ng ũ TTCM các tr ường THPT. Ch ươ ng 2: Th ực tr ạng qu ản lý công tác b ồi d ưỡng NVQL cho đội ng ũ TTCM các tr ường THPT t ỉnh Gia Lai. Ch ươ ng 3: Các bi ện pháp qu ản lý công tác b ồi d ưỡng NVQL cho đội ng ũ TTCM các tr ường THPT t ỉnh Gia Lai. Ngoài ph ần chính, lu ận v ăn còn có ph ần danh m ục tài li ệu tham kh ảo và ph ần ph ụ l ục. 4 CHƯƠ NG 1 CƠ S Ở LÝ LU ẬN C ỦA QU ẢN LÝ CÔNG TÁC B ỒI D ƯỠNG NGHI ỆP V Ụ QU ẢN LÝ CHO ĐỘI NG Ũ TỔ TR ƯỞNG CHUYÊN MÔN TR ƯỜNG TRUNG H ỌC PH Ổ THÔNG 1.1. TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN C ỨU VỀ QL CÔNG TÁC BỒI D ƯỠNG NVQL Qu ản lý giáo d ục hi ện đạ i đã và đang có thêm nhi ều n ội dung mới, đòi h ỏi CBQLGD ph ải ti ếp nh ận và bi ết v ận d ụng nhi ều ph ươ ng pháp và ph ươ ng ti ện QL hi ện đạ i phù h ợp và có hi ệu qu ả. Do v ậy, yêu c ầu t ất y ếu c ần làm hi ện nay là nâng cao ch ất l ượng độ i ng ũ CBQLGD mà ch ủ y ếu là thông qua đào t ạo BD. Ở THPT, TTCM là CBQL c ơ s ở, qu ản lý tr ực ti ếp độ i ng ũ GV. Tuy nhiên, t ừ tr ước đế n nay vi ệc b ồi d ưỡng NVQL cho TTCM ít được quan tâm. Gần đây, vấn đề này được các tác gi ả Đặng Qu ốc B ảo, Nguy ễn Đình Ch ỉnh, Tr ần Bá Hoành, Nguy ễn V ăn Lê, Đỗ Ng ọc Nh ư, Tr ần Minh H ằng đề c ập đến trong các công trình nghiên c ứu. Các công trình nghiên c ứu trên dù ít hay nhi ều đều th ống nh ất về s ự c ần thi ết ph ải nâng cao n ăng l ực QL cho TTCM và coi đây là một gi ải pháp then ch ốt trong đổi m ới ho ạt động QL chuyên môn nh ằm nâng cao ch ất l ượng GD của các tr ường THPT hi ện nay. Ở t ỉnh Gia Lai, vi ệc b ồi d ưỡng nâng cao n ăng l ực QL cho TTCM trong các tr ường THPT được lãnh đạo S ở GD & ĐT, Hiệu tr ưởng (HT) các tr ường THPT quan tâm. Song ch ưa đề c ập đến m ột cách đầy đủ và h ệ th ống. Trên c ơ s ở nghiên c ứu lí lu ận, kh ảo sát th ực tr ạng và từ đó tác gi ả đề xu ất m ột s ố bi ện pháp qu ản lý (QL) công tác bồi d ưỡng NVQL cho đội ng ũ TTCM các tr ường THPT trên địa bàn t ỉnh Gia Lai phù h ợp v ới yêu cầu đổi m ới giáo d ục hi ện nay. 5 1.2. CÁC KHÁI NI ỆM CHÍNH C ỦA ĐỀ TÀI 1.2.1. Qu ản lý Qu ản lý ch ứa đựng n ội dung r ộng l ớn, đa d ạng, ph ức t ạp và luôn v ận động, bi ến đổi, phát tri ển. Vì v ậy, khi nh ận th ức v ề QL, có nhi ều cách ti ếp c ận và quan ni ệm khác nhau. Trong ph ạm vi nghiên cứu c ủa đề tài này tác gi ải s ử d ụng định ngh ĩa c ủa tác gi ả Lê Quang Sơn: QL là tác động có ý th ức, b ằng quy ền l ực, theo quy trình c ủa ch ủ th ể qu ản lý t ới đối t ượng QL để ph ối h ợp các ngu ồn l ực nh ằm th ực hi ện m ục tiêu c ủa t ổ ch ức trong điều ki ện môi tr ường bi ến đổi. 1.2.2. Qu ản lý giáo d ục Các nhà nghiên c ứu đưa ra nhi ều đị nh ngh ĩa v ề QLGD. Khái quát l ại thì qu ản lý giáo d ục là s ự tác động có ý th ức, có m ục đích của ch ủ th ể qu ản lý t ới đối t ượng qu ản lý nh ằm đư a ho ạt động c ủa hệ th ống giáo d ục đạt t ới m ục tiêu qu ản lý m ột cách có hi ệu qu ả. 1.2.3. T ổ tr ưởng chuyên môn a. T ổ chuyên môn TCM đó là g ồm nh ững thành viên được tổ ch ức thành TCM theo môn h ọc, nhóm môn h ọc ho ặc nhóm các ho ạt độ ng ở t ừng c ấp học THCS, THPT. M ỗi TCM có t ổ tr ưởng, t ừ 1 đế n 2 t ổ phó ch ịu s ự qu ản lý ch ỉ đạ o c ủa HT, do HT b ổ nhi ệm trên c ơ s ở gi ới thi ệu c ủa TCM và giao nhi ệm v ụ vào đầu n ăm h ọc. b. Tổ tr ưởng chuyên môn Được hi ểu là ng ười đứ ng đầ u, điều hành công vi ệc c ủa m ột t ổ, chuyên sâu v ề chuyên môn, l ĩnh v ực ki ến th ức riêng c ủa m ột ngành khoa h ọc. 1.2.4. Bồi d ưỡng nghi ệp v ụ qu ản lý a. Bồi d ưỡng Bồi d ưỡng TTCM là giúp cho TTCM có được nh ững ki ến th ức 6 cần thi ết đủ để th ực hi ện nhi ệm v ụ qu ản lý công tác chuyên môn mà mình được đả m nh ận. b. Nghi ệp v ụ Theo Từ điển Ti ếng Vi ệt do Hoàng Phê biên so ạn thì: Nghi ệp vụ là kĩ n ăng, bi ện pháp th ực hi ện công vi ệc chuyên môn c ủa m ột ngh ề. Từ đó, có th ể hi ểu: Nghi ệp v ụ là nh ững công vi ệc mà m ột ng ười ph ải th ực hi ện để hoàn thành ch ức trách c ủa mình. Mu ốn hoàn thành ch ức trách c ủa mình, h ọ ph ải hi ểu rõ n ội dung và cách th ức th ực hi ện công vi ệc và ph ải có m ột trình độ chuyên môn nh ất định. c. Nghi ệp v ụ qu ản lý (NVQL) Từ quan ni ệm v ề nghi ệp v ụ chúng ta có th ể hi ểu nghi ệp v ụ qu ản lý th ực ch ất là nh ững công vi ệc, nh ững cách th ức mà nhà qu ản lý ph ải làm để th ực hi ện các ch ức n ăng qu ản lý, n ội dung qu ản lý trong m ột b ộ máy . Với quan điểm này, NVQL c ơ b ản c ủa TTTCM được đề c ập là nh ững hi ểu bi ết và k ỹ n ăng ch ủ y ếu c ủa ho ạt động qu ản lý c ủa TCM. d. Bồi d ưỡng nghi ệp v ụ qu ản lý Bồi d ưỡng NVQL là: Bổ sung các ki ến th ức, c ập nh ật ki ến th ức và k ỹ n ăng còn thi ếu ho ặc l ạc h ậu nh ằm nâng cao trình độ, phát tri ển thêm n ăng l ực để ng ười qu ản lý th ực hi ện t ốt các ch ức năng qu ản lý, qua đó hoàn thành ch ức trách c ủa mình được giao. 1.2.5. Qu ản lý công tác bồi d ưỡng nghi ệp v ụ qu ản lý Qu ản lý công tác BD là h ệ th ống tác động có h ướng đích c ủa ch ủ th ể qu ản lý các c ấp đến các thành t ố c ủa công tác b ồi d ưỡng, t ừ đó công tác này v ận hành hi ệu qu ả, đạt được m ục tiêu đặt ra. 1.3. NHỮNG YÊU C ẦU ĐỐI V ỚI NG ƯỜI TTCM TR ƯỜNG THPT TRONG B ỐI C ẢNH HI ỆN NAY 7 1.3.1. Các nhi ệm v ụ c ơ b ản c ủa ng ười TTCM trường THPT Ngoài việc th ực hi ện nhi ệm v ụ c ủa GV theo quy định TTCM còn nh ững nhi ệm v ụ: Tham m ưu cho HT trong vi ệc xây d ựng k ế ho ạch ho ạt độ ng c ủa nhà tr ường; xây d ựng k ế ho ạch và t ổ ch ức th ực hi ện k ế ho ạch chuyên môn, ho ạt độ ng GD của t ổ; QL giáo viên trong tổ; Th ực hi ện công tác KT – ĐG ho ạt độ ng d ạy h ọc, GD của t ổ viên theo k ế ho ạch, đề xu ất khen th ưởng, k ỷ lu ật đố i v ới GV trong t ổ. 1.3.2. Nh ững yêu c ầu v ề NVQL c ủa TTCM trường THPT TTCM trường THPT tr ước h ết ph ải có th ế gi ới quan Mác - Lênin và t ư t ưởng H ồ Chí Minh, hiểu các quy đị nh c ủa pháp lu ật, ph ải có nh ững ph ẩm ch ất và kỹ n ăng cần thi ết: xây d ựng k ế ho ạch, t ổ ch ức th ực hi ện và ki ểm tra đánh giá. 1.4. CÔNG TÁC B ỒI D ƯỠNG NVQL CHO ĐỘI NG Ũ TTCM TR ƯỜNG THPT 1.4.1. Mục tiêu b ồi d ưỡng Mục tiêu b ồi d ưỡng nhằm BD ki ến th ức, k ỹ n ăng c ơ b ản v ề qu ản lý tr ường h ọc trong môi tr ường có nhi ều thay đổi, bi ết g ắn t ầm nhìn v ới hành động, phát huy nh ững giá tr ị c ủa t ổ ch ức và xã h ội theo định h ướng đổi m ới c ăn b ản và toàn di ện GD & ĐT. 1.4.2. Nội dung b ồi d ưỡng a. Bồi d ưỡng nâng cao nh ận th ức t ư t ưởng chính tr ị, ph ẩm ch ất đạ o đứ c và c ập nh ật các ch ủ tr ươ ng chính sách phát tri ển kinh t ế xã h ội, phát tri ển giáo d ục b. Bồi d ưỡng chuyên môn nghi ệp v ụ Bồi d ưỡng cho độ i ng ũ TTCM c ập nh ật b ổ sung ki ến th ức mới, ứng d ụng CNTT trong d ạy h ọc và qu ản lý GV và h ọc sinh. c. Bồi d ưỡng n ăng l ực qu ản lý 8 Chú tr ọng BD các k ỹ n ăng QL cho đội ng ũ TTCM: k ỹ n ăng xây d ựng, t ổ ch ức th ực hi ện k ế ho ạch, KT-ĐG, các k ỹ n ăng khác 1.4.3. Ph ươ ng th ức b ồi d ưỡng BD th ường xuyên, BD t ừ xa, BD theo chuyên đề, h ội th ảo, 1.5. QUẢN LÝ CÔNG TÁC B ỒI D ƯỠNG NVQL CHO ĐỘI NG Ũ TTCM TR ƯỜNG THPT 1.5.1. Mục tiêu qu ản lý công tác bồi d ưỡng nghi ệp v ụ qu ản lý cho đội ng ũ TTCM Trường THPT QL công tác b ồi d ưỡng NVQL giúp người TTCM nh ằm nâng cao trình độ chính tr ị, chuyên môn, trình độ NVQL, lãnh đạo có nh ững k ỹ n ăng c ần thi ết để gi ải quy ết nh ững tình hu ống QL hi ện t ại và t ươ ng lai nh ằm nâng cao ch ất l ượng giáo d ục. 1.5.2. Nội dung qu ản lý công tác bồi d ưỡng NVQL cho đội ng ũ TTCM Trường THPT a. Quản lý vi ệc xây d ựng ch ươ ng trình b ồi d ưỡng Giúp TTCM các Trường THPT th ực hi ện t ốt ch ức n ăng QL của mình, phát huy vai trò v ừa là ch ỉ huy, v ừa là c ố v ấn và là tr ọng tài cho đội ng ũ TTCM trong t ổ ch ức th ực hi ện nhi ệm v ụ GD. b. Quản lý vi ệc th ực hi ện các ho ạt độ ng bồi d ưỡng Qu ản lý n ội dung b ồi d ưỡng độ i ng ũ TTCM;Qu ản lý hình th ức tổ ch ức b ồi d ưỡng; Qu ản lý phươ ng pháp BD. c. Quản lý các l ực l ượng tham gia công tác b ồi d ưỡng Sở GD & ĐT c ần xây d ựng và hoàn thi ện được c ơ ch ế ph ối hợp, liên k ết gi ữa nhà tr ường v ới các c ấp qu ản lý giáo d ục. d. Ki ểm tra - đánh giá công tác b ồi d ưỡng NVQL cho đội ng ũ TTCM Th ường xuyên ki ểm tra, rà soát vi ệc th ực hi ện k ế ho ạch để có nh ững điều ch ỉnh; Định kì có báo cáo s ơ k ết, t ổng k ết và rút kinh 9 nghi ệm ch ỉ rõ nguyên nhân và đề xu ất bi ện pháp kh ắc ph ục. e. Quản lý các điều ki ện h ỗ tr ợ công tác b ồi d ưỡng NVQL cho đội ng ũ TTCM Sở GD & ĐT cần: Đảm b ảo các điều ki ện v ề CSVC - TBDH, trang b ị các điều ki ện c ần thi ết ph ục v ụ t ốt công tác BD. Ti ểu k ết ch ươ ng 1 TCM ở Tr ường THPT có ch ức n ăng giúp HT điều hành và th ực hi ện các ho ạt động NVSP, tr ực ti ếp QL lao động c ủa GV trong tổ, vì v ậy TTCM không nh ững c ần ph ải có trình độ chuyên môn gi ỏi mà còn ph ải có n ăng l ực QL tốt m ọi ho ạt động, t ừng b ước xây d ựng, củng c ố và phát tri ển TCM. M ột th ực t ế cho th ấy TTCM Trường THPT đều được HT ra quy ết định b ổ nhi ệm t ừ GV nên h ọ ch ưa có hệ th ống ki ến th ức và k ỹ n ăng QL nên c ần được BD về NVQL để h ọ có đủ kh ả n ăng hoàn thành các nhi ệm v ụ được giao. Qu ản lý công tác b ồi d ưỡng NVQL cho đội ng ũ TTCM th ể hi ện ở vi ệc l ập k ế ho ạch b ồi d ưỡng đội ng ũ TTCM, xây d ựng n ội dung, t ổ ch ức các hình th ức, ch ỉ đạo cung c ấp các điều ki ện để b ồi dưỡng đội ng ũ TTCM. Công tác qu ản lý b ồi d ưỡng NVQL cho đội ng ũ TTCM tr ường THPT s ẽ quy ết định hi ệu qu ả qu ản lý c ủa các nhà tr ường, góp ph ần nâng cao ch ất l ượng giáo d ục toàn di ện cho học sinh. Cơ s ở lý lu ận v ề qu ản lý công tác b ồi d ưỡng NVQL cho đội ng ũ TTCM tr ường THPT nêu ở ch ươ ng này là ti ền đề, lu ận c ứ giúp cho vi ệc kh ảo sát th ực tr ạng v ấn đề ở ch ươ ng 2 và đề xu ất các bi ện pháp qu ản lý ở ch ươ ng 3. 10 CH ƯƠ NG 2 TH ỰC TR ẠNG QU ẢN LÝ CÔNG TÁC B ỒI D ƯỠNG NGHI ỆP VỤ QU ẢN LÝ CHO ĐỘI NG Ũ TTCM TR ƯỜNG THPT T ỈNH GIA LAI 2.1. KHÁI QUÁT TÌNH HÌNH KINH T Ế - XÃ H ỘI VÀ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO T ẠO T ỈNH GIA LAI 2.1.1. Khái quát tình hình kinh t ế - xã h ội 2.1.2. Tình hình Giáo d ục và Đào t ạo Năm h ọc 2013-2014, s ố tr ường h ọc m ầm non và ph ổ thông trong toàn t ỉnh hi ện có 806 tr ường (46 tr ường THPT). 2.1.3. Tình hình phát tri ển Giáo d ục Trung h ọc t ỉnh Gia Lai a. Quy mô tr ường l ớp Năm h ọc 2014 – 2015 toàn ngành có 46 tr ường THPT v ới 985 lớp, v ới 39,386 h ọc sinh. b. Công tác xây d ựng đội ng ũ c. Tình hình đội ng ũ cán b ộ qu ản lý, giáo viên, nhân viên Đội ng ũ cán b ộ QLGD Gia Lai đã được t ăng c ường c ả v ề s ố lượng và ch ất lượng. 100% cán b ộ QL đạt chu ẩn và trên chu ẩn. 2.2. KHÁI QUÁT QUÁ TRÌNH KH ẢO SÁT 2.2.1. M ục tiêu kh ảo sát Thu th ập s ố li ệu, thông tin c ụ th ể, khách quan v ề th ực tr ạng QL công tác b ồi d ưỡng NVQL cho đội ng ũ TTCM c ủa các tr ường THPT tỉnh Gia Lai. Công vi ệc này nh ằm tìm hi ểu th ực t ế QL công tác BD NVQL cho đội ng ũ TTCM các tr ường THPT t ỉnh Gia Lai. 2.2.2. N ội dung kh ảo sát Chúng tôi ti ến hành kh ảo sát: CBQL (HT, phó HT), TTCM và GV theo n ội dung: Nh ận th ức v ề t ầm quan tr ọng c ủa vi ệc BD kỹ 11 năng QL cho đội ng ũ TTCM; năng l ực QL của độ i ng ũ TTCM; tình hình BD đội ng ũ TTCM; QL công tác BD đội ng ũ TTCM. 2.2.3. Ph ươ ng pháp kh ảo sát Điều tra qua phi ếu h ỏi k ết h ợp ph ỏng v ấn, trao đổi. 2.2.4. T ổ ch ức kh ảo sát a. Đối t ượng kh ảo sát Đối t ượng được kh ảo sát là 163 CBQL g ồm HT, PHT, TTCM của 14 tr ường THPT tỉnh Gia Lai. b. X ử lý s ố li ệu và vi ết báo cáo k ết qu ả kh ảo sát Chúng tôi xây d ựng phi ếu tr ưng c ầu ý ki ến v ới các tiêu chí v ề năng l ực qu ản lý c ủa TTCM và các bi ện pháp QL công tác b ồi d ưỡng NVQL c ủa Sở GD & ĐT cho đội ngũ TTCM v ới 41 HT, phó HT, 122 TTCM và 170 GV có kinh nghi ệm của 14 tr ường THPT. 2.3. TÌNH HÌNH ĐỘI NG Ũ TTCM CÁC TR ƯỜNG THPT GIA LAI 2.3.1. Mô t ả đội ng ũ TTCM các tr ường THPT t ỉnh Gia Lai Qua kh ảo sát 14 tr ường THPT t ỉnh Gia Lai trong n ăm h ọc 2014 – 2015 có nh ững tr ường có b ề dày truy ền th ống d ạy và h ọc có số giáo viên đông các b ộ môn đều thành l ập t ổ chuyên môn riêng, cũng có tr ường m ới thành l ập s ố l ớp ít, giáo viên ít nên ph ải ghép t ổ chuyên môn, nhìn chung đều đáp ứng đủ v ề s ố l ượng, các TTCM đều có ph ẩm ch ất đạo đức t ốt, nhi ệt tình, t ận tâm v ới ngh ề, có tinh th ần trách nhi ệm, ý th ức t ổ ch ức k ỷ lu ật cao. Qua kh ảo sát chúng tôi th ấy t ỷ l ệ TTCM đạt chu ẩn và trên chu ẩn còn th ấp, cụ th ể s ố TTCM có trình độ Cao h ọc chi ếm t ỉ l ệ 13,33%; ch ứng ch ỉ ngo ại ng ữ A,B: 48%; ch ứng ch ỉ tin A,B: 65,33%. Đây là thách th ức đòi hỏi TTCM tr ường THPT c ần ph ải ph ấn đấu h ọc t ập, t ự BD nh ằm đáp ứng yêu c ầu đổ i m ới GD hi ện nay. 12 2.3.2. Th ực tr ạng nghi ệp v ụ qu ản lý c ủa đội ng ũ TTCM a. Th ực tr ạng n ăng l ực nh ận th ức c ủa độ i ng ũ TTCM Qua kh ảo sát, 100% các TTCM đề u có nh ận th ức đúng đắ n v ề ch ủ ngh ĩa Mác - Lênin và t ư t ưởng H ồ Chí Minh; ch ấp hành t ốt ch ủ tr ươ ng chính sách c ủa Đả ng, pháp lu ật Nhà n ước, nắm v ững v ề vai trò c ủa giáo d ục trong công cu ộc đổ i m ới đấ t n ước hi ện nay. b. Th ực tr ạng n ăng l ực xây d ựng k ế ho ạch c ủa đội ng ũ TTCM Trung bình c ả 8 n ội dung đánh giá thì s ố TTCM có k ỹ n ăng xây d ựng k ế ho ạch đạ t m ức bình th ường tr ở lên là 93.7%, nh ư v ậy, hầu h ết các TTCM có kh ả n ăng xây d ựng k ế ho ạch trong QL TCM. c. Th ực tr ạng n ăng l ực t ổ ch ức th ực hi ện c ủa độ i ng ũ TTCM Trung bình c ả 10 n ội dung đánh giá thì n ăng l ực t ổ ch ức th ực hi ện c ủa TTCM đạ t m ức bình th ường tr ở lên là 90.2%; Điều đó cho th ấy, n ăng l ực t ổ ch ức th ực hi ện đang là điểm y ếu c ủa các TTCM. d. Th ực tr ạng n ăng l ực ki ểm tra, đánh giá c ủa độ i ng ũ TTCM Trung bình c ả 6 n ội dung đánh giá thì s ố TTCM có n ăng l ực ki ểm tra đánh giá đạ t m ức bình th ường tr ở lên là 89.0%, có 11.0% đánh giá ch ưa đạt. Cho th ấy, n ăng l ực KT-ĐG c ủa TTCM còn th ấp. e. Th ực tr ạng các k ỹ n ăng khác c ủa độ i ng ũ TTCM Qua k ết qu ả kh ảo sát, chúng tôi th ấy r ằng 7 k ỹ n ăng thu ộc nhóm k ỹ n ăng khác, n ếu tính trung bình c ộng cho c ả nhóm này thì mức r ất t ốt đạ t 9.3%, m ức t ốt đạ t 42.8%, t ổng hai m ức này đạt 52.1%, m ức ch ưa đạt chi ếm 11.9%. Qua tìm hi ểu, chúng tôi được bi ết các bu ổi sinh ho ạt chuyên môn còn n ặng tính hình th ức, ch ưa tr ở thành bu ổi trao đổ i h ọc h ỏi kinh nghi ệm GD gi ữa các t ổ viên. 13 2.4. THỰC TR ẠNG CÔNG TÁC B ỒI D ƯỠNG NGHI ỆP V Ụ QU ẢN LÝ CHO ĐỘ I NG Ũ TTCM T ỈNH GIA LAI 2.4.1. Mục tiêu b ồi d ưỡng Tr ước nh ững yêu c ầu m ới c ủa s ự phát tri ển GD trong th ời k ỳ công nghi ệp hoá, hi ện đại hoá, đòi h ỏi ph ải t ăng c ường xây d ựng đội ng ũ nhà giáo và CBQLGD m ột cách toàn di ện. 2.4.2. Nội dung b ồi d ưỡng Kết qu ả th ăm dò đội ng ũ TTCM các tr ường kh ảo sát v ề n ội dung BD nh ư sau: 92.9% TTCM có nguy ện v ọng được BD nâng cao năng l ực qu ản lý; 83.3% có nhu c ầu được BD ki ến th ức v ề Tin h ọc; 61.9% có nhu c ầu được BD nâng cao trình độ ngo ại ng ữ. 2.4.3. Ph ươ ng th ức b ồi d ưỡng Qua kh ảo sát ý ki ến c ủa HT, PHT và TTCM v ề các lo ại hình đã được tổ ch ức trong công tác BD đội ng ũ TTCM th ời gian qua là: BD chuyên đề, sinh ho ạt chuyên môn, thao gi ảng h ội gi ảng. 2.4.4. Kết qu ả b ồi d ưỡng Thực t ế cho th ấy trong 2 n ăm qua t ại Gia Lai, nhi ều TTCM do không được BD về NVQL nên có lúc làm không đúng ch ức n ăng, nhi ệm v ụ ng ười TTCM, thi ếu ch ủ độ ng trong qu ản lý TCM... 2.5. THỰC TR ẠNG QU ẢN LÝ CÔNG TÁC B ỒI D ƯỠNG NGHI ỆP V Ụ QU ẢN LÝ CHO ĐỘI NG Ũ TTCM TR ƯỜNG THPT T ỈNH GIA LAI 2.5.1. Th ực tr ạng QL vi ệc xây d ựng ch ươ ng trình BD Qua kh ảo sát thực tr ạng QL xây d ựng n ội dung, ch ươ ng trình BD cho đội ng ũ TTCM, các tr ường tham gia kh ảo sát, nh ận xét, đánh giá ở m ức độ ch ưa hài lòng chi ếm t ỉ l ệ t ươ ng đối cao t ừ 29.8% (yêu cầu 3) đến 32.6% (yêu c ầu 2). K ết qu ả trên cho th ấy, công tác QL nội dung, ch ươ ng trình BD đội ng ũ TTCM còn nhi ều h ạn ch ế. 14 2.5.2. Th ực tr ạng qu ản lý vi ệc th ực hi ện các ho ạt độ ng b ồi dưỡng nghi ệp v ụ qu ản lý cho độ i ng ũ TTCM Qua kh ảo sát th ực tr ạng QL hình th ức BD đội ng ũ TTCM cho th ấy tỉ lệ m ức độ ch ưa hài lòng và t ạm hài lòng r ất cao. Nh ư v ậy, công tác QL hình th ức BD đội ng ũ TTCM c ũng còn nhi ều b ất c ập. 2.5.3. Th ực tr ạng QL vi ệc ph ối h ợp các l ực l ượng tham gia công tác bồi d ưỡng Trong nh ững n ăm g ần đây, vi ệc ph ối h ợp v ới các tr ường ĐHSP do S ở GD liên k ết t ổ ch ức c ũng ch ỉ t ập trung BD ki ến th ức chuyên môn, n ội dung t ừ d ạy tích h ợp liên môn, cách th ức KT- ĐG. Phần l ớn độ i ng ũ TTCM ch ưa được đào t ạo, b ồi d ưỡng NVQL. 2.5.4. Th ực tr ạng QL các ngu ồn l ực và các điều ki ện h ỗ tr ợ công tác b ồi d ưỡng Từ k ết qu ả phân tích th ực tr ạng, chúng tôi có nh ận xét: CBQL các nhà tr ường ho ặc là ch ưa th ật s ự quan tâm đến công tác BD đội ng ũ TTCM nên ch ưa đầu t ư kinh phí đúng m ức ở l ĩnh v ực này. 2.5.5. Th ực tr ạng công tác ki ểm tra – đánh giá công tác BD Kết qu ả khảo sát th ực tr ạng qu ản lý đánh giá k ết qu ả BD đội ng ũ TTCM cho th ấy: ý ki ến nh ận xét, đánh giá ở m ức độ t ỉ l ệ t ạm hài lòng t ừ 32.6% (yêu c ầu 1) đến 51.0% (yêu c ầu 2). Vì v ậy, có th ể nói công tác QL đánh giá k ết qu ả BD đội ng ũ TTCM còn nhi ều h ạn ch ế. 2.6. ĐÁNH GIÁ CHUNG 2.6.1. Nh ững m ặt m ạnh Sự quan tâm c ủa S ở GD trong công tác b ồi d ưỡng NVQL cho đội ng ũ TTCM . Đội ng ũ TTCM các tr ường THPT t ỉnh Gia Lai có ph ẩm ch ất chính tr ị t ốt, yêu ngh ề, có ý th ức t ổ ch ức k ỷ lu ật. 2.6.2. Nh ững h ạn ch ế Đội ng ũ TTCM ch ưa được BD, đào t ạo có h ệ th ống v ề QLGD. 15 2.6.3. Nguyên nhân của hạn ch ế * Nguyên nhân khách quan Chươ ng trình k ế ho ạch b ồi d ưỡng, đào t ạo c ủa B ộ GD - ĐT ít đề c ập đế n bồi d ưỡng NVQL cho đội ng ũ TTCM. * Nguyên nhân ch ủ quan - Nhi ều TTCM nh ận th ức v ề ch ức n ăng, nhi ệm v ụ c ủa mình ch ưa t ốt, nên vi ệc h ọc t ập, BD công tác QL ít được chú tr ọng. - Sự ph ối k ết h ợp, trao đổi v ề kinh nghi ệm QL của TTCM ít được t ổ ch ức ở các t ổ, các tr ường v ới nhau. Đây c ũng là nguyên nhân làm cho công tác qu ản lý TCM ch ưa t ốt. Ti ểu k ết ch ươ ng 2 Qua kh ảo sát th ực tr ạng QL công tác BD đội ng ũ TTCM các tr ường THPT t ỉnh Gia Lai, chúng tôi th ấy r ằng S ở GD & ĐT Ga Lai nh ận th ức đúng đắ n vai trò, v ị trí TTCM trong tr ường THPT và quan tâm đến công tác BD độ i ng ũ TTCM b ởi TTCM là ng ười t ổ ch ức và th ực hi ện m ọi ho ạt độ ng chuyên môn c ủa nhà tr ường, m ắt xích quan tr ọng trong toàn b ộ ho ạt độ ng QLGD ở c ấp c ơ s ở. Hiện nay các tr ường THPT ch ưa s ử dụng và phát huy h ết n ăng lực s ẵn có c ủa đội ng ũ TTCM. H ạn ch ế l ớn nh ất c ủa độ i ng ũ TTCM là n ăng l ực QL của h ọ, b ởi TTCM điều hành ho ạt độ ng c ủa t ổ ch ỉ dựa vào kinh nghi ệm, TTCM ch ưa được quan tâm BD kịp th ời. Từ th ực tr ạng trên, chúng tôi nh ận th ấy Sở GD & ĐT Gia Lai cần xác định nh ững m ặt m ạnh, hạn ch ế, nh ững thu ận l ợi, khó kh ăn để tìm ra nh ững bi ện pháp QL công tác BD, t ừng b ước nâng cao năng l ực QL cho đội ng ũ TTCM nh ằm nâng cao ch ất l ượng, hi ệu qu ả GD & ĐT đáp ứng yêu c ầu đổi m ới GD hi ện nay. 16 CH ƯƠ NG 3 CÁC BI ỆN PHÁP QU ẢN LÝ CÔNG TÁC B ỒI D ƯỠNG NGHI ỆP V Ụ QU ẢN LÝ CHO ĐỘI NG Ũ T Ổ TR ƯỞNG CHUYÊN MÔN CÁC TRƯỜNG THPT T ỈNH GIA LAI 3.1. CÁC NGUYÊN T ẮC ĐỀ XU ẤT BI ỆN PHÁP QU ẢN LÝ 3.1.1. Nguyên t ắc đảm b ảo tính pháp lý Vi ệc đề xu ất bi ện pháp ph ải c ăn c ứ vào các v ăn b ản pháp quy, quy định pháp lu ật v ề Giáo d ục và đào t ạo: Điều l ệ tr ường ph ổ thông; các Ngh ị định c ủa Chính ph ủ, Ch ỉ th ị, Quy ết định c ủa B ộ tr ưởng B ộ GD & ĐT, Thông t ư h ướng d ẫn c ủa ngành. 3.1.2. Nguyên t ắc đồng b ộ Các bi ện pháp đưa ra đều ph ải đả m b ảo tính đồ ng b ộ, ph ải đảm b ảo tính khoa h ọc, tính h ệ th ống là không mâu thu ẫn v ới các văn b ản pháp quy hiện hành. 3.1.3. Nguyên t ắc phù h ợp th ực t ế Các bi ện pháp khi ứng d ụng ph ải phù h ợp v ới th ực ti ễn, đáp ứng yêu c ầu phát tri ển quy mô giáo d ục c ủa tr ường THPT, ph ải c ăn cứ vào yêu c ầu độ i ng ũ TTCM trong tình hình hi ện nay. 3.1.4. Nguyên t ắc đả m b ảo tính hiệu qu ả Các bi ện pháp được đề xu ất đảm b ảo khi th ực hi ện có th ể nâng cao n ăng l ực QL cho đội ng ũ TTCM các tr ường THPT t ỉnh Gia Lai. 3.2. CÁC BI ỆN PHÁP QU ẢN LÝ CÔNG TÁC B ỒI D ƯỠNG NGHI ỆP V Ụ QU ẢN LÝ CHO ĐỘI NG Ũ TTCM TR ƯỜNG THPT 3.2.1. Tổ ch ức các ho ạt động nâng cao nh ận th ức cho đội ng ũ CBQL, TTCM v ề t ầm quan tr ọng c ủa công tác b ồi d ưỡng NVQL cho đội ng ũ TTCM Trường THPT 17 a. M ục đích c ủa bi ện pháp Mục đích c ủa bi ện pháp này là nâng cao nh ận th ức c ủa l ực lượng QL nhà tr ường: giúp cho HT, phó HT và các TTCM nh ận th ức đủ, đúng v ề vai trò c ủa lý lu ận khoa h ọc QL, v ề s ự c ấp bách c ần ph ải nâng cao năng l ực QL cho TTCM, nh ất là trong giai đoạn hi ện nay. b. N ội dung c ủa bi ện pháp Nh ững n ội dung nh ận th ức c ần cung c ấp cho TTCM bao g ồm: - Nh ững ch ủ tr ươ ng, đường l ối c ủa Đảng và Nhà n ước v ề GD - Nh ững ki ến th ức v ề lý lu ận qu ản lý hi ện đại. c. Cách th ức th ực hi ện Nội dung th ực cần k ết h ợp nhi ều hình th ức tuyên truy ền khác nhau: Sở GD có th ể m ời chuyên gia đến nói chuy ện; t ổ ch ức các cu ộc h ội th ảo, các bu ổi sinh ho ạt v ề chính tr ị, chuyên môn; xây d ựng tủ sách qu ản lý, đặt mua các lo ại sách báo, t ạp chí GD, qu ản lý GD, xây d ựng n ền n ếp đọc sách báo, vi ết các b ản thu ho ạch. 3.2.2. Cụ th ể hoá chu ẩn nghi ệp v ụ qu ản lý c ủa TTCM Trường THPT a. M ục đích c ủa bi ện pháp Mục đích c ủa bi ện pháp này là cụ th ể hoá được chu ẩn nghi ệp vụ QL c ủa TTCM trong tr ường THPT để BD cho đội ng ũ TTCM nh ằm c ủng c ố, t ăng c ường độ i ng ũ cán b ộ QLGD theo h ướng nâng cao tính chuyên nghi ệp; chu ẩn hoá v ề trình độ chuyên môn và n ăng lực qu ản lý b. N ội dung c ủa bi ện pháp D ựa trên chu ẩn ki ểm định ch ươ ng trình chung c ủa B ộ và các yêu c ầu c ủa ng ười lãnh đạo, qu ản lí giáo d ục th ế k ỉ 21. c. Cách th ức th ực hi ện 18 Sở GD tăng c ường quy ền t ự ch ủ và trách nhi ệm TCM cho độ i ng ũ TTCM đi đôi v ới vi ệc đẩ y m ạnh thanh tra, ki ểm tra b ằng các v ăn bản có tính pháp quy, bảo đả m tính công khai, minh b ạch, công b ằng trong huy động và s ử d ụng các ngu ồn l ực đầ u t ư cho giáo d ục. 3.2.3. Xây d ựng ch ươ ng trình b ồi d ưỡng NVQL cho TTCM a. Mục đích c ủa bi ện pháp Sở GD th ực hi ện nghiêm túc ch ươ ng trình BD của B ộ GD với mục tiêu phát tri ển n ăng l ực cho CBQL tr ường ph ổ thông v ề lãnh đạo và QL tr ường h ọc, ch ủ động đổi m ới lãnh đạo, QL để phát tri ển Nhà tr ường trong b ối c ảnh đổi m ới c ăn b ản và toàn di ện n ền GD. b. Nội dung của bi ện pháp Căn cứ vào Quy ết đị nh 382/Q Đ - BGD & ĐT c ủa B ộ GD, Sở GD đổi m ới CT BD, biên so ạn CT, tài li ệu theo h ướng m ở, c ập nh ật th ể hi ện rõ định h ướng v ận d ụng vào th ực ti ễn qu ản lý ở c ơ s ở. c. Cách th ức th ực hi ện - Sở GD liên k ết v ới h ọc vi ện QLGD, Tr ường ĐHSP, các c ơ sở BD đào t ạo CB QLGD so ạn tài li ệu n ội dung, ch ươ ng trình. 3.2.4. Phối h ợp các l ực l ượng trong công tác b ồi d ưỡng TTCM a. M ục đích Trên c ơ s ở điều tra, kh ảo sát, đánh giá nhu c ầu, S ở GD & ĐT Gia Lai thi ết k ế n ội dung t ừ đó có k ế ho ạch liên k ết các tr ường Đại học, ho ặc m ời các chuyên gia đặt hàng, thi ết k ế ch ươ ng trình BD, từ đó có th ể xây d ựng ch ươ ng trình BD ng ắn h ạn để c ấp ch ứng ch ỉ; Xây dựng CT đào t ạo l ấy v ăn b ằng c ử nhân, th ạc s ĩ, ti ến s ĩ QLGD. b. N ội dung và cách th ức th ực hi ện Giáo d ục - đào t ạo được ti ến hành b ằng nhi ều cách: Mời chuyên gia, tổ ch ức liên k ết các nhóm tr ường theo TCM các tr ường 19 THPT;Khai thác Internet, bi ến quá trình đào t ạo, BD thành quá trình tự đào t ạo, t ự BD; Tổ ch ức giao l ưu gi ữa các TCM các tr ường THPT. 3.2.5. Đa d ạng hóa các hình th ức b ồi d ưỡng, đề cao vai trò t ự b ồi dưỡng c ủa đội ng ũ TTCM a. M ục đích Việc đa d ạng hóa các hình th ức BD có ý ngh ĩa lý lu ận sâu s ắc trong vi ệc h ướng t ới m ột “xã hội h ọc t ập ”, v ừa phù h ợp v ới th ực ti ễn công tác giáo d ục hi ện nay. b. N ội dung và cách th ức th ực hi ện Bồi d ưỡng ngay t ại c ơ s ở, k ết h ợp giao nhi ệm v ụ và h ướng dẫn ki ểm tra đôn đố c; BD th ường xuyên vào các d ịp ngh ỉ hè; Khuy ến khích TTCM t ự h ọc, t ự BD trên c ơ s ở Sở GD cung c ấp tài li ệu h ỗ tr ợ và t ạo điều ki ện v ề th ời gian để h ọ t ự h ọc, t ự nghiên c ứu. 3.2.6. Ch ỉ đạo ứng d ụng mạnh m ẽ CNTT trong công tác ki ểm tra, đánh giá k ết qu ả BD của TTCM a. M ục đích c ủa bi ện pháp Với m ục tiêu nâng cao n ăng l ực th ực hành cho đội ng ũ TTCM, Đổi m ới cách th ức KT-ĐG k ết qu ả BD của đội ng ũ TTCM thông qua vi ệc s ử d ụng các bài t ập tr ắc nghi ệm khách quan là m ột cách đo lường xác định m ức độ ki ến th ức, k ỹ n ăng và thái độ mà ng ười h ọc có được sau m ột quá trình h ọc t ập so v ới m ục tiêu c ủa ch ươ ng trình. b. N ội dung c ủa bi ện pháp Sở GD thi ết k ế h ệ th ống các bài t ập tr ắc nghi ệm khách quan và s ử d ụng công c ụ đo l ường. Cách này vừa giúp cho gi ảng viên có cơ s ở điều ch ỉnh ph ươ