Tổ chức Kế toán tập hợp chi phí sản Xuất và tính giá thành sản phẩm ở Công ty cổ phần cơ khí và xây lắp số 7 (78 tr)

Lêi nãi ®Çu Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, víi chÝnh s¸ch më cöa cña nhµ n­íc mét mÆt ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c Doanh nghiÖp cã thÓ ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng, tiÒm lùc cña m×nh, mÆt kh¸c l¹i ®Æt c¸c doanh nghiÖp tr­íc mét thö th¸ch lín ®ã lµ sù c¹nh tranh gay g¾t trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ nh÷ng chØ tiªu quan träng lu«n ®­îc c¸c nhµ qu¶n lý quan t©m, xem xÐt, nghiªn cøu, v× chóng g¾n liÒn víi kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. §Æc biÖt muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng c¸c doanh nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng ®æi míi, c¶i tiÕn n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng... ®ång thêi ph¶i tËp hîp ®Çy ®ñ, tÝnh to¸n chÝnh x¸c chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµm tiÒn ®Ò ®Ó tiÕn hµnh h¹ch to¸n kinh doanh, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Những thông tin do kÕ to¸n chi phÝ, gi¸ thµnh cung cÊp gióp cho nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp cã thÓ ®­a ra nh÷ng quyÕt s¸ch quan träng, nh÷ng chiÕn l­îc s¶n xuÊt kinh doanh vµ hướng ®i míi cho toµn doanh nghiÖp.Tõ nh÷ng nhËn ®Þnh trªn c¸c nhµ qu¶n trÞ nhËn thÊy viÖc tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét yªu cÇu kh«ng thÓ thiÕu ®­îc ®èi víi c«ng t¸c tæ chøc kÕ to¸n nãi riªng vµ ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý nãi chung ë bÊt kú mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt, kinh doanh nµo. §©y lµ vÊn ®Ò cã tÝnh nguyªn t¾c trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ liªn quan ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mét doanh nghiÖp. Qua thêi gian t×m hiÓu thùc tÕ ë C«ng ty COMA7, víi nhËn thøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ kh©u ®Æc biÖt quan träng trong c«ng t¸c kÕ to¸n, cÇn ®­îc hoµn thiÖn c¶ vÒ lý luËn lÉn thùc tiÔn phôc vô thiÕt thùc cho c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh t¹i C«ng ty, ®­îc sù gióp ®ì, chØ b¶o tËn t×nh cña c¸c c¸n bé kÕ to¸n trong C«ng ty vµ cña ThÇy gi¸o h­íng dÉn, em ®· m¹nh d¹n nghiªn cøu ®Ò tµi "Tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë C«ng ty cæ phÇn c¬ khÝ và Xây lắp số 7”, cụ thể tại Xí Nghiệp Đúc, em ®· lùa chän vÊn ®Ò nµy lµm chuyªn ®Ò cho b¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp cña m×nh. §Ò tµi gåm 3 phÇn: PhÇn I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. PhÇn II: T×nh h×nh tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë C«ng ty cæ phÇn Cơ khí và Xây lắp số 7 PhÇn III: Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë C«ng ty cæ phÇn Cơ khí và xây lắp số 7 MÆc dï ®· cã nhiÒu cè g¾ng nh­ng trong chuyên đề cña em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em rÊt mong nhËn ®­îc sù gióp ®ì, chØ b¶o cña c¸c thÇy c« trong bé m«n vµ cña c¸c c¸n bé kÕ to¸n trong C«ng ty ®Ó chuyên đề của em ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Hà nội, ngµy 18 th¸ng 02 n¨m 2006 Sinh viªn thùc hiÖn NguyÔnThị THU HUYỀN PhÇn I Lý luËn c¬ b¶n vÒ tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp. I. Sù cÇn thiÕt ph¶i tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp. 1. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt. 1.1. Chi phÝ s¶n xuÊt. §Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, ta cÇn ph¶i cã ®ñ 3 yÕu tè c¬ b¶n lµ: T­ liÖu lao ®éng; ®èi t­îng lao ®éng; søc lao ®éng. Muèn huy ®éng c¸c yÕu tè trªn vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt th× doanh nghiÖp ph¶i bá ra nh÷ng chi phÝ nhÊt ®Þnh. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ víi c¬ chÕ tù h¹ch to¸n kinh doanh, mäi chi phÝ chi ra lu«n ®­îc tÝnh to¸n, ®o l­êng b»ng tiÒn. Chi phÝ vÒ tiÒn c«ng, tiÒn l­¬ng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña hao phÝ vÒ lao ®éng sèng, chi phÝ vÒ NVL, khÊu hao TSC§ ... lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn vÒ lao ®éng vËt ho¸. Ngoµi c¸c yÕu tè c¬ b¶n trªn, ®Ó thùc hiÖn ®­îc c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt th× doanh nghiÖp còng ph¶i bá ra c¸c lo¹i chi phÝ kh¸c (còng ®­îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt) nh­ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng (BHYT,BHXH,KPC§), c¸c lo¹i thuÕ kh«ng ®­îc hoµn tr¶ nh­ thuÕ GTGT kh«ng ®­îc khÊu trõ, thuÕ tµi nguyªn, thuÕ m«n bµi... Chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ vµ c¸c chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c mµ doanh nghiÖp ph¶i chi ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. 1.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt: Chi phÝ s¶n xuÊt cã nhiÒu lo¹i. §Ó qu¶n lý vµ kiÓm tra chÆt chÏ viÖc thùc hiÖn ®Þnh møc chi phÝ, tÝnh to¸n hiÖu qu¶, tiÕt kiÖm, kÕ to¸n cÇn tiÕn hµnh ph©n lo¹i chi phÝ. Tuú theo môc ®Ých qu¶n lý vµ xem xÐt chi phÝ d­íi c¸c gãc ®é kh¸c nhau mµ lùa chän tiªu thøc ph©n lo¹i cho phï hîp. Thùc tÕ cho thÊy cã mét sè tiªu thøc ph©n lo¹i chÝnh nh­ sau: 1.2.1. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo néi dung tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ ( ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè) cã 5 yÕu tè chi phÝ: - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu: bao gåm c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu chÝnh, nguyªn vËt liÖu phô, nhiªn liÖu...doanh nghiÖp sö dông cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong kú. - Chi phÝ nh©n c«ng: bao gåm toµn bé sè tiÒn c«ng, phô cÊp vµ c¸c kho¶n trÝch trªn tiÒn l­¬ng theo quy ®Þnh cña lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm, thùc hiÖn c«ng viÖc, lao vô trong kú. - Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: sè trÝch khÊu hao trong kú cña TSC§ dïng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: gåm c¸c kho¶n chi tr¶ vÒ c¸c lo¹i dÞch vô mua ngoµi, thuª ngoµi phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp trong kú (nh­ dÞch vô ®­îc cung cÊp vÒ ®iÖn, n­íc, söa ch÷a TSC§...) - Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: bao gåm c¸c chi phÝ b»ng tiÒn ngoµi c¸c lo¹i (c¸c yÕu tè) kÓ trªn mµ doanh nghiÖp chi cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong kú. Ph©n lo¹i CPSX cña doanh nghiÖp thµnh c¸c yÕu tè chi phÝ kÓ trªn cho biÕt kÕt cÊu, tû träng tõng lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt mµ doanh nghiÖp chi ra trong kú. 1.2.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo môc ®Ých c«ng dông cña chi phÝ, gåm c¸c kho¶n môc chi phÝ: - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: bao gåm chi phÝ vÒ c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu chÝnh (kÓ c¶ nöa thµnh phÈm mua ngoµi), vËt liÖu phô, nhiªn liÖu...sö dông trùc tiÕp vµo viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn c«ng viÖc, lao vô. Kh«ng tÝnh vµo kho¶n môc nµy nh÷ng chi phÝ nguyªn vËt liÖu dïng vµo môc ®Ých phôc vô nhu cÇu s¶n xuÊt chung hay cho nh÷ng ho¹t ®éng ngoµi lÜnh vùc s¶n xuÊt. - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: bao gåm chi phÝ vÒ tiÒn l­¬ng, phô cÊp ph¶i tr¶ vµ c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ trªn tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n (lao ®éng) trùc tiÕp s¶n xuÊt theo quy ®Þnh. Kh«ng tÝnh vµo kho¶n môc nµy tiÒn l­¬ng, phô cÊp vµ c¸c kho¶n trÝch trªn tiÒn l­¬ng cña nh©n viªn ph©n x­ëng, nh©n viªn b¸n hµng, nh©n viªn qu¶n lý doanh nghiÖp hay nh©n viªn kh¸c. - Chi phÝ s¶n xuÊt chung gåm: Lµ nh÷ng chi phÝ dïng vµo viÖc qu¶n lý vµ phôc vô s¶n xuÊt chung t¹i bé phËn s¶n xuÊt (ph©n x­ëng, ®éi, tr¹i...) bao gåm c¸c kho¶n sau ®©y: + Chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng: gåm chi phÝ tiÒn l­¬ng, phô cÊp ph¶i tr¶ vµ c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ trªn tiÒn l­¬ng cña nh©n viªn qu¶n lý, nh©n viªn thèng kª, nh©n viªn tiÕp liÖu, nh©n viªn b¶o vÖ...t¹i ph©n x­ëng (®éi, tr¹i) s¶n xuÊt theo quy ®Þnh. + Chi phÝ vËt liÖu: gåm vËt liÖu c¸c lo¹i sö dông cho nhu cÇu s¶n xuÊt chung cña ph©n x­ëng (®éi, tr¹i) s¶n xuÊt, nh­ dïng ®Ó söa ch÷a TSC§, dïng cho c«ng t¸c qu¶n lý t¹i ph©n x­ëng. + Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt: chi phÝ vÒ c¸c lo¹i c«ng cô, dông cô dïng cho nhu cÇu s¶n xuÊt chung ë ph©n x­ëng (®éi, tr¹i) s¶n xuÊt, nh­: khu«n mÉu, dông cô g¸ l¾p, dông cô cÇm tay, dông cô b¶o hé lao ®éng...Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt cã thÓ bao gåm trÞ gi¸ thùc tÕ c«ng cô, dông cô xuÊt kho (®èi víi lo¹i ph©n bæ mét lÇn) vµ sè ph©n bæ vÒ chi phÝ c«ng cô, dông cô kú nµy (®èi víi lo¹i ph©n bæ nhiÒu lÇn) dïng cho nhu cÇu s¶n xuÊt chung ë ph©n x­ëng (®éi, tr¹i) s¶n xuÊt. + Chi phÝ KHTSC§: bao gåm sè khÊu hao TSC§ h÷u h×nh, TSC§ v« h×nh vµ TSC§ thuª tµi chÝnh sö dông ë ph©n x­ëng (®éi, tr¹i) s¶n xuÊt, nh­ khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt, khÊu hao nhµ x­ëng... + Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: bao gåm c¸c kho¶n chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, thuª ngoµi ®Ó sö dông cho nhu cÇu s¶n xuÊt chung cña ph©n x­ëng (®éi, tr¹i) s¶n xuÊt nh­ chi phÝ vÒ ®iÖn, n­íc, ®iÖn tho¹i, söa ch÷a TSC§... + Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: bao gåm c¸c kho¶n chi b»ng tiÒn ngoµi c¸c kho¶n ®· kÓ trªn, sö dông cho nhu cÇu s¶n xuÊt chung cña ph©n x­ëng (®éi, tr¹i) s¶n xuÊt. Ph©n lo¹i CPSX theo môc ®Ých vµ c«ng dông kinh tÕ cã t¸c dông phôc vô cho viÖc qu¶n lý chi phÝ theo ®Þnh møc; lµ c¬ së cho kÕ to¸n tËp hîp CPSX vµ tÝnh GTSP theo kho¶n môc, lµ c¨n cø ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh vµ ®Þnh møc CPSX cho kú sau. 1.2.3. Ph©n lo¹i chi phÝ theo mèi quan hÖ víi khèi l­îng s¶n phÈm, c«ng viÖc lao vô s¶n xuÊt trong kú, bao gåm: - Chi phÝ cè ®Þnh - Chi phÝ biÕn ®æi 1.2.4. Ph©n lo¹i chi s¶n xuÊt theo ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ mèi quan hÖ víi ®èi t­îng chÞu chi phÝ s¶n xuÊt.: -Chi phÝ trùc tiÕp -Chi phÝ gi¸n tiÕp 1.2.5. Ph©n lo¹i chi phÝ theo néi dung cÊu thµnh cña chi phÝ. -Chi phÝ ®¬n nhÊt -Chi phÝ tæng hîp 1.2.6. C¸c c¸ch ph©n lo¹i kh¸c: Trªn quan ®iÓm cña kÕ to¸n qu¶n trÞ, chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc ph©n thµnh nhiÒu lo¹i theo nhiÒu tiªu thøc kh¸c nhau phï hîp víi tõng môc ®Ých sö dông. Xem xÐt c¸c c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó sö dông chóng c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý nh­ sau: a. Ph©n lo¹i chi phÝ theo chøc n¨ng ho¹t ®éng. -Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: -Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: -Chi phÝ s¶n xuÊt chung: b. Ph©n lo¹i chi phÝ theo mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ víi c¸c kho¶n môc bao gåm : -Chi phÝ s¶n phÈm: -Chi phÝ thêi kú: c. C¨n cø vµo mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ víi ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ, chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm: -Chi phÝ c¬ b¶n: -Chi phÝ chung: d.C¨n cø vµo mèi quan hÖ vµ khèi l­îng vËn ®éng bao gåm: -Chi phÝ kh¶ biÕn (Gäi lµ biÕn phÝ) -Chi phÝ bÊt biÕn (Gäi lµ ®Þnh phÝ) -Chi phÝ hçn hîp Mçi c¸ch chi phÝ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt ®Òu cã ý nghÜa ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xu¸t vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë nh÷ng gãc ®é kh¸c nhau,doanh nghiÖp cã thÓ vËn dông mét hoÆc mét sè c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt nh»m môc ®Ých chung lµ qu¶n lý tèt chi phÝ s¶n xuÊt qua ®ã thùc hiªn viÖc gi¸ thµnh s¶n phÈm 2. Gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm. 2.1. Gi¸ thµnh s¶n phÈm. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho mét khèi l­îng hoÆc mét ®¬n vÞ s¶n phÈm ( c«ng viÖc, lao vô, dÞch vô...) nhÊt ®Þnh do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®· hoµn thµnh. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ th­íc ®o chi phÝ s¶n xuÊt cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm hay mét khèi l­îng s¶n phÈm (lao vô, dÞch vô nhÊt ®Þnh, bëi lÏ l­îng lao ®éng hao phÝ thÓ hiÖn møc ®é tiªu hao cô thÓ cña tõng lo¹i chi phÝ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹o ra s¶n phÈm hoµn thµnh. ChÝnh v× vËy mµ c¸c doanh nghiÖp kh«ng ngõng phÊn ®Êu h¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm sao cho chi phÝ s¶n xuÊt ra s¶n phÈm lµ Ýt nhÊt. Gi¸ thµnh s¶n phÈm cã 2 chøc n¨ng chñ yÕu ®ã lµ chøc n¨ng th­íc ®o bï ®¾p chi phÝ vµ chøc n¨ng lËp gi¸. 2.2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm. 2.2.1. Theo c¬ së sè liÖu vµ thêi ®iÓm tÝnh gi¸ thµnh. C¨n cø vµo c¬ së sè liÖu vµ thêi ®iÓm tÝnh gi¸ thµnh, GTSP ®­îc chia lµm 3 lo¹i: - Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: lµ gi¸ thµnh ®­îc tÝnh trªn c¬ së CPSX kÕ ho¹ch vµ s¶n l­îng kÕ ho¹ch. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh kÕ ho¹ch do bé phËn kÕ ho¹ch cña doanh nghiÖp thùc hiÖn vµ ®­îc tiÕn hµnh tr­íc khi b¾t ®Çu qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm, gi¸ thµnh kÕ ho¹ch lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp, lµ c¨n cø ®Ó so s¸nh, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp. - Gi¸ thµnh ®Þnh møc: lµ gi¸ thµnh ®­îc tÝnh trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hµnh vµ chØ tÝnh cho ®¬n vÞ s¶n phÈm. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh ®Þnh møc còng ®­îc thùc hiÖn tr­íc khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm. Gi¸ thµnh ®Þnh møc lµ c«ng cô qu¶n lý ®Þnh møc cña doanh nghiÖp, lµ th­íc ®o chÝnh x¸c ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ sö dông tµi s¶n, vËt t­, lao ®éng trong s¶n xuÊt, gióp ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ kü thuËt ®· thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. - Gi¸ thµnh thùc tÕ: lµ gi¸ thµnh ®­îc tÝnh trªn c¬ së sè liÖu CPSX thùc tÕ ®· ph¸t sinh vµ tËp hîp ®­îc trong kú còng nh­ s¶n l­îng s¶n phÈm thùc tÕ ®· s¶n xuÊt trong kú. Gi¸ thµnh thùc tÕ chØ cã thÓ tÝnh to¸n ®­îc sau khi kÕt thóc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm vµ ®­îc tÝnh to¸n cho c¶ chØ tiªu tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ. Gi¸ thµnh thùc tÕ lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp, ph¶n ¸nh kÕt qu¶ phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp trong viÖc tæ chøc vµ sö dông c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ-kü thuËt-tæ chøc vµ c«ng nghÖ...®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm, lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ nghÜa vô cña doanh nghiÖp ®èi víi Nhµ n­íc còng nh­ ®èi víi c¸c ®èi t¸c liªn doanh liªn kÕt. Theo ph¹m vi c¸c chi phÝ cÊu thµnh. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, GTSP ®­îc chia lµm c¸c lo¹i sau: - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt(Gtsx): gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm bao gåm c¸c chi phÝ s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm (CPNVLTT, CPNCTT, CPSXC) tÝnh cho s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô ®· hoµn thµnh. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm ®­îc sö dông ®Ó h¹ch to¸n thµnh phÈm nhËp kho vµ gi¸ vèn hµng b¸n (trong tr­êng hîp b¸n th¼ng cho kh¸ch hµng kh«ng qua nhËp kho). GTSP lµ c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ vèn hµng ho¸ vµ møc l·i gép trong kú ë c¸c doanh nghiÖp vµ ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: Zsxsp = CPNVLTT + CPNCTT + CPSXC - Gi¸ thµnh toµn bé cña s¶n phÈm tiªu thô (Gtb cña sp tt): bao gåm gi¸ thµnh s¶n xuÊt vµ Chi phÝ b¸n hµng(CPBH), Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp (CPQLDN) tÝnh cho s¶n phÈm tiªu thô. Nh­ vËy, gi¸ thµnh toµn bé cña s¶n phÈm tiªu thô chØ x¸c ®Þnh vµ tÝnh to¸n khi s¶n phÈm, c«ng viÖc hoÆc lao vô ®· ®­îc x¸c nhËn lµ tiªu thô. Gi¸ thµnh toµn bé cña s¶n phÈm tiªu thô lµ c¨n cø ®Ó tÝnh to¸n, x¸c ®Þnh møc lîi nhuËn tr­íc thuÕ cña doanh nghiÖp vµ ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: Ztb cña sp tt = Zsxsp + CPBH + CPQLDN - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt theo biÕn phÝ : Lµ gi¸ thµnh s¶n xuÊt bao gåm c¸c biÕn phÝ s¶n xuÊt (KÓ c¶ biÕn phÝ trùc tiÕp vµ biÕn phÝ gi¸n tiÕp ) Zsxtheo biÕn phÝ =CPNVLTT+CPNCTT+BiÕn phÝ sx chung -Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cã ph©n bæ hîp lý chi phÝ cè ®Þnh:Lµ gi¸ thµnh s¶n xuÊt cã ph©n bæ hîp lý chi phÝ cè ®Þnh bao gåm toµn bé biÕn phÝ s¶n xuÊt vµ ®Þnh phÝ ®­îc ph©n bæ 3. Mèi quan hÖ gi÷a CPSX vµ GTSXTB. VÒ b¶n chÊt, CPSX vµ GTSP lµ hai kh¸i niÖm gièng nhau: chóng ®Òu lµ c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng vµ c¸c hao phÝ kh¸c cña doanh nghiÖp. Tuy vËy, gi÷a CPSX vµ GTSP còng cã sù kh¸c nhau trªn c¸c ph­¬ng diÖn sau: - Nãi ®Õn CPSX lµ xÐt c¸c hao phÝ trong mét thêi kú, cßn nãi ®Õn GTSP lµ xem xÐt, ®Ò cËp ®Õn mèi quan hÖ cña chi phÝ ®èi víi qu¸ tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm (vµ ®· hoµn thµnh). §ã lµ hai mÆt cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. - VÒ mÆt l­îng, CPSX vµ GTSP cã thÓ kh¸c nhau khi cã s¶n phÈm s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú. Sù kh¸c nhau vÒ mÆt l­îng vµ mèi quan hÖ gi÷a CPSX vµ GTSP thÓ hiÖn ë c«ng thøc tÝnh GTSP tæng qu¸t sau ®©y: G = D®k + C - Dck Trong ®ã: G : Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm D®k: TrÞ gi¸ s¶n phÈm lµm dë ®Çu kú Dck: TrÞ gi¸ s¶n phÈm lµm dë cuèi kú C : Tæng chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú 4. Yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm: §èi víi ng­êi qu¶n lý th× c¸c chi phÝ lµ mèi quan t©m hµng ®Çu bëi v× lîi nhuËn thu ®­îc nhiÒu hay Ýt chÞu ¶nh h­ëng trùc tiÕp cña nh÷ng chi phÝ ®· chi ra. §Æc biÖt trong mét doanh nghiÖp, chi phÝ s¶n xuÊt lµ mét bé phËn chi phÝ chñ yÕu chiÕm tû träng lín do ®ã vÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm sao kiÓm so¸t ®­îc c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt ®ã. NhËn diÖn, ph©n tÝch c¸c ho¹t ®éng ph¸t sinh chi phÝ s¶n xuÊt lµ ®iÒu mÊu chèt ®Ó cã thÓ qu¶n lý chi phÝ ph¸t sinh ë toµn doanh nghiÖp nãi chung vµ tõng bé phËn s¶n xuÊt nãi riªng ®­îc tèt h¬n, gãp phÇn qu¶n lý tµi s¶n, vËt t­, lao ®éng, tiÒn l­¬ng mét c¸ch tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶. mÆt kh¸c cã biÖn ph¸p phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh vµ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. §ã lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó thÞ tr­êng chÊp nhËn s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cã hai chøc n¨ng c¬ b¶n lµ: Chøc n¨ng bï ®¾p chi phÝ vµ chøc n¨ng lËp gi¸ Do ®ã, yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ ph¶i tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸ch tèt nhÊt phôc vô cho viÖc ra c¸c quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, thùc hiÖn môc tiªu cña chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm nh­ng trong ®iÒu kiÖn chÊt l­îng kh«ng ®æi hoÆc t¨ng lªn vµ gi¸ b¸n kh«ng ®æi. Vai trß, nhiÖm vô cña kÕ to¸n tËp hîp CPSX vµ tÝnh GTSP. Trong qu¶n trÞ doanh nghiÖp, CPSX vµ GTSP lµ nh÷ng chØ tiªu kinh tÕ quan träng lu«n ®­îc c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp quan t©m, v× CPSX vµ GTSP lµ nh÷ng chØ tiªu ph¶n ¸nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. TÝnh ®óng, tÝnh ®ñ CPSX vµ GTSP lµ tiÒn ®Ò ®Ó tiÕn hµnh h¹ch to¸n kinh doanh, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh còng nh­ tõng lo¹i s¶n phÈm (c«ng viÖc, lao vô) trong doanh nghiÖp. Tµi liÖu vÒ CPSX vµ GTSP cßn lµ c¨n cø quan träng ®Ó ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc chi phÝ; t×nh h×nh sö dông tµi s¶n, vËt t­, lao ®éng, tiÒn vèn; t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch GTSP trong doanh nghiÖp ®Ó cã c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý phï hîp nh»m t¨ng c­êng h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé doanh nghiÖp. §Ó tæ chøc tèt kÕ to¸n tËp hîp CPSX vµ tÝnh GTSP, ®¸p øng tèt yªu cÇu qu¶n lý CPSX vµ GTSP ë doanh nghiÖp, kÕ to¸n tËp hîp CPSX vµ tÝnh GTSP cÇn thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau: - X¸c ®Þnh ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp CPSX vµ ®èi t­îng tÝnh GTSP phï hîp víi c¸c ®Æc ®iÓm vµ yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp. - Tæ chøc vËn dông c¸c tµi kho¶n (TK) kÕ to¸n ®Ó h¹ch to¸n CPSX vµ GTSP phï hîp víi ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho (Kª khai th­êng xuyªn-KKTX hoÆc KiÓm kª ®Þnh kú-KK§K) mµ doanh nghiÖp ®· lùa chän. - Tæ chøc tËp hîp, ph©n bæ vµ kÕt chuyÓn CPSX theo ®óng ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp CPSX ®· x¸c ®Þnh, theo c¸c yÕu tè chi phÝ vµ kho¶n môc gi¸ thµnh. - LËp B¸o c¸o chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè (trªn ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh), ®Þnh kú tæ chøc ph©n tÝch CPSX vµ GTSP ë doanh nghiÖp. Tæ chøc kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ khèi l­îng s¶n phÈm dë dang khoa häc, hîp lý, x¸c ®Þnh gi¸ thµnh vµ h¹ch to¸n GTSP hoµn thµnh s¶n xuÊt trong kú mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c. II. Tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp Qu¸ tr×nh tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm gåm hai giai ®o¹n nèi tiÕp nhau: Giai ®o¹n tËp hîp chi phÝ theo tõng s¶n phÈm, tõng nhãm s¶n phÈm, giai ®o¹n c«ng nghÖ . . . vµ giai ®o¹n tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm . . . X¸c ®Þnh ®èi t­îng chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ kh©u ®Çu tiªn vµ ®Æc biÖt quan träng trong toµn bé c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. 1. §èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt: §èi t­îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¹m vi giíi h¹n mµ c¸c chi phÝ cÇn ®­îc tËp hîp trong kú ®ã nh»m ®¸p øng yªu cÇu kiÓm tra gi¸m s¸t chi phÝ vµ yªu cÇu tÝnh gi¸ thµnh Ph¹m vi giíi h¹n tËp hîp chi phÝ gåm cã hai lo¹i: - N¬i ph¸t sinh chi phÝ: Lµ ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt hay giai ®o¹n c«ng nghÖ. . . - N¬i chÞu chi phÝ: S¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm, ®¬n ®Æt hµng. . . Nh­ vËy thùc chÊt cña viÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng kÕ to¸n chi phÝ lµ x¸c ®Þnh ho¹t ®éng hay ph¹m vi cña chi phÝ ph¸t sinh lµm c¬ së cho viÖc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. C¸c doanh nghiÖp kh¸c nhau th× cã ®Æc ®iÓm tæ chøc, ®Æc ®iÓm qu¶n lý, ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt còng kh¸c nhau. Khi x¸c ®Þnh ®èi t­îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cÇn ph¶i c¨n cø vµo: * Thø nhÊt: Môc ®Ých sö dông chi phÝ, kÕ to¸n cÇn x¸c ®Þnh chi phÝ ®­îc sö dông cho môc ®Ých g×. * Thø hai: §Æc ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ, c¨n cø vµo n¬i chi phÝ ®­îc tËp hîp: + C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n th× ®èi t­îng hay giíi h¹n kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé qui tr×nh c«ng nghÖ NÕu doanh nghiÖp cã quy tr×nh s¶n xuÊt phøc t¹p theo kiÓu chÕ biÕn liªn tôc th× ®èi t­îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ lµ tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ, tõng ph©n x­ëng. + C¨n cø vµo lo¹i h×nh s¶n xuÊt: C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®¬n chiÕc th× ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ lµ tõng nhãm s¶n phÈm nh­ xÝ nghiÖp ®ãng tÇu, « t«. C¸c doanh nghiÖp cã lo¹i h×nh s¶n xuÊt hµng lo¹t cã khèi l­îng lín th× th× ®èi t­îng kÕ to¸n chi phÝ lµ nhãm s¶n phÈm nh­ xÝ nghiÖp s¶n xuÊt giµy, b¸nh kÑo... * Thø ba: C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt: Nh»m phôc vô cho yªu cÇu chØ ®¹o s¶n xuÊt vµ qu¶n lý kinh tÕ nh¹y bÐn, cã hiÖu qu¶ cao, viÖc tæ chøc s¶n xuÊt ë mçi doanh nghiÖp, mçi ®¬n vÞ lµ kh¸c nhau. * Thø t­: C¨n cø vµo yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý: §èi víi doanh nghiÖp mµ thùc hiÖn h¹ch to¸n néi bé mét c¸ch réng r·i ®ßi hái ph¶i kiÓm tra chi phÝ, ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé ®Õn c¸c ph©n x­ëng giai ®o¹n c«ng nghÖ. * Thø n¨m: c¨n cø vµo yªu cÇu tÝnh gi¸ thµnh. 2. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp CPSX. 2.1. KÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp (CPNVLTT) CPNVLTT lµ nh÷ng chi phÝ vÒ vËt liÖu chÝnh, nöa thµnh phÈm mua ngoµi, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu sö dông trùc tiÕp cho viÖc s¶n xuÊt chÕ t¹o hoÆc thùc hiÖn dÞch vô, lao vô cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, ng­ nghiÖp, x©y dùng c¬ b¶n, giao th«ng vËn t¶i, b­u ®iÖn... CPNVLTT th­êng ®­îc x©y dùng ®Þnh møc chi phÝ vµ tæ chøc chi phÝ theo tõng ®Þnh møc. Th«ng th­êng CPNVLTT cã liªn quan trùc tiÕp tíi tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ ®ã cã thÓ tæ chøc tËp hîp theo ph­¬ng ph¸p ghi trùc tiÕp, c¸c chøng tõ liªn quan ®Õn chi phÝ trùc tiÕp, c¸c chøng tõ liªn quan ®Õn nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp, ®Òu ph¶i ghi ®óng ®èi t­îng chÞu chi phÝ, trªn c¬ së ®ã kÕ to¸n lËp b¶ng tËp hîp chi phÝ trùc tiÕp cho c¸c ®èi t­îng cã liªn quan ®Ó ghi trùc tiÕp vµo c¸c tµi kho¶n vµ chi tiÕt theo ®óng ®èi t­îng. NÕu nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp sö dông cho nhiÒu ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n phÈm th× lóc ®ã kÕ to¸n sÏ dïng ph­¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp. Ph©n bæ theo c«ng thøc: C = Trong ®ã : Ci : Lµ chi phÝ nguyªn vËt liÖu ph©n bæ cho ®èi t­îng thø i. åC : Lµ tæng chi phÝ nguyªn vËt liÖu lµ tËp hîp cÇn ph©n bè. åT : Lµ tæng ®¹i l­îng cña tiªu chuÈn dïng ®Ó ph©n bæ. Ti : Lµ ®¹i l­îng cña tiªu chuÈn ph©n bæ cña ®èi t­îng i. Chi phÝ nguyªn liÖu vµ vËt liÖu chÝnh, nöa thµnh phÈm mua ngoµi cã thÓ chän tiªu chuÈn ph©n bæ lµ: Chi phÝ ®Þnh møc, khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt... Chi phÝ vËt liÖu phô, nhiªn liÖu cã thÓ chän tiªu chuÈn ph©n bæ lµ : Chi phÝ ®Þnh møc, chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh, khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt. §Ó tÝnh to¸n tËp hîp chÝnh x¸c chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp, kÕ to¸n cÇn chó ý kiÓm tra x¸c ®Þnh sè nguyªn liÖu, vËt liÖu ®· tÝnh nh­ng cuèi kú vÉn ch­a sö dông hÕt vµ trÞ gi¸ cña phÕ liÖu thu håi nÕu cã, ®Ó lo¹i ra khái chi phÝ vÒ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp trong kú. Chi phÝ thùc tÕ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp trong kú = TrÞ gi¸ nguyªn liÖu, vËt liÖu xuÊt ®­a vµo sö dông _ TrÞ gi¸ nguyªn liÖu, vËt liÖu cßn l¹i cuèi kú ch­a sö dông _ TrÞ gi¸ phÕ liÖu thu håi §Ó tËp hîp vµ ph©n bè chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp kÕ to¸n sö dông TK 621- chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp. Tr×nh tù kÕ to¸n theo s¬ ®å 1.1 S¬ ®å 1.1 : S¬ ®å tæng hîp qu¸ tr×nh kÕ to¸n chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp 2.2. KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp : Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ nh÷ng kho¶n tiÒn ph¶i tr¶, ph¶i thanh to¸n cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô bao gåm : tiÒn l­¬ng chÝnh, l­¬ng phô, c¸c kho¶n phô cÊp, tiÒn trÝch b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn theo thêi gian ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, kh«ng ®­îc tÝnh vµo chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, c¸c kho¶n tiÒn c«ng, tiÒn l­¬ng, c¸c kho¶n phô cÊp cña nh©n viªn ph©n x­ëng, nh©n viªn b¸n hµng vµ nh©n viªn qu¶n lý doanh nghiÖp. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp th­êng ®­îc tÝnh trùc tiÕp vµo tõng ®èi t­îng chÞu chi phÝ liªn quan. Trong tr­êng hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt nh­ng cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t­îng mµ kh«ng h¹ch to¸n trùc tiÕp ®­îc tiÒn l­¬ng phô, c¸c kho¶n phô cÊp hoÆc tiÒn l­¬ng chÝnh tr¶ theo thêi gian mçi ng­êi lao ®éng thùc hiÖn nhiÒu c«ng t¸c kh¸c nhau trong ngµy... th× cã thÓ tËp hîp chung sau ®ã chän tiªu chuÈn thÝch hîp ®Ó tÝnh to¸n ph©n bæ cho c¸c ®èi t­îng chÞu chi phÝ cã liªn quan. Tiªu chuÈn ®Ó ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cã thÓ lµ : Chi phÝ tiÒn c«ng ®Þnh møc. Giê c«ng ®Þnh møc hoÆc giê c«ng thùc tÕ ; Khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt, tuú theo tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ, c¸c kho¶n trÝch b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn, c¨n cø tû lÖ trÝch quy ®Þnh ®Ó tÝnh theo sè tiÒn c«ng ®· tËp hîp hoÆc ph©n bæ tõng ®èi t­îng. §Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp kÕ to¸n sö dông TK622 chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Tµi kho¶n nµy ®­îc dïng ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm trùc tiÕp thùc hiÖn lao vô trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt thuéc ngµnh c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, l©m ng­ nghiÖp, x©y dùng c¬ b¶n, giao th«ng vËn t¶i, b­u ®iÖn... viÖc tÝnh to¸n ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cã thÓ ®­îc ph¶n ¸nh ë b¶ng ph©n bæ tiÒn c«ng vµ b¶o hiÓm x· héi. Tuú theo ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña tõng doanh nghiÖp cña TK 622 chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cã thÓ më c¸c chi tiÕt cÇn thiÕt. Tr×nh tù kÕ to¸n theo s¬ ®å 1.2 S¬ ®å 1.2 : S¬ ®å tæng hîp qu¸ tr×nh kÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. TK334 TK154(631) TK622 KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cho c¸c ®èi t­îng chÞu chi phÝ L­¬ng chÝnh phô vµ phô cÊp ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n s¶n xuÊt TK 338 TrÝch BHXH,BHYT,KPC§ theo tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt TK 335 TrÝch tr­íc tiÒn l­¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n s¶n xuÊt (3) (4) (2) (1) 2.3. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung : Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng chi phÝ qu¶n lý phôc vô s¶n xuÊt vµ nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt ngoµi 2 kho¶n vËt liÖu trùc tiÕp vµ nh©n c«ng trùc tiÕp, ph¸t sinh ë c¸c ph©n x­ëng, c¸c ®éi s¶n xuÊt nh­ chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng, ®éi s¶n xuÊt, chi phÝ vËt liÖu, c«ng cô dông cô dïng ë ph©n x­ëng, ®éi s¶n xuÊt chi phÝ khÊu hao TSC§... Chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¶i ®­îc tËp hîp theo tõng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ, mét doanh nghiÖp nÕu cã nhiÒu ph©n x­ëng s¶n xuÊt, nhiÒu ®éi s¶n xuÊt ph¶i më sæ chi tiÕt ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng ph©n x­ëng s¶n xuÊt, tõng ®éi s¶n xuÊt. Cuèi th¸ng chi phÝ s¶n xuÊt chung ®· tËp hîp ®­îc kÕt chuyÓn ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Chi phÝ s¶n xuÊt chung cña ph©n x­ëng hoÆc ®éi s¶n xuÊt nµo kÕt chuyÓn vµo tÝnh gi¸ thµnh cña s¶n phÈm, c«ng viÖc cña ph©n x­ëng hoÆc ®éi s¶n xuÊt trong kú cã s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm, nhiÒu c«ng viÖc th× ph¶i tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c s¶n phÈm, c«ng viÖc cã liªn quan tiªu chuÈn sö dông ®Ó ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ lµ : - Ph©n bæ theo chi phÝ tiÒn c«ng trùc tiÕp. - Ph©n bæ theo chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp. - Ph©n bæ theo chi phÝ tiÒn c«ng vµ chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp. §Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung kÕ to¸n sö dông TK 627 chi phÝ s¶n xuÊt chung ®Ó tËp hîp chi phÝ theo tõng yÕu tè, TK 627, chi phÝ s¶n xuÊt chung quy ®Þnh cã 6 TK cÊp 2 : - TK 627.1 chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng. - TK 627.2 chi phÝ vËt liÖu. - TK 627.3 chi phÝ dông cô s¶n xuÊt. - TK 627.4 chi phÝ khÊu hao TSC§. - TK 627.7 chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. - TK 627.8 chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. Tuú thuéc yªu cÇu qu¶n lý cña tõng ngµnh, tõng doanh nghiÖp cã thÓ më thªm mét sè tµi kho¶n cÊp 2 kh¸c ®Ó ph¶n ¸nh mét sè néi dung chi phÝ hoÆc yÕu tè chi phÝ thÝch hîp. Tr×nh tù kÕ to¸n theo s¬ ®å 1.3 S¬ ®å 1.3 : S¬ ®å tæng hîp qu¸ tr×nh kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung TK334, 338 TK 627 TK154 (631) KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh trong kú L­¬ng c¸c kho¶n ph¶i n«p cña nv ph©n x­ëng TK 152,153,(611) Gi¸ trÞ vËt liÖu c«ng cô dông cô dïng cho ph©n x­ëng TK142 (421) Chi phÝ tr¶ tr­íc ®­îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung kú nµy (2) (6) (3) (1) TK 214 KhÊu hao TSC§ sö dông ë ph©n x­ëng (4) TK 111,112,141,331 Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn (5) TK133 2.4. KÕ to¸n tænghîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp. 2.4.1. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ph­¬ng ph¸p KKTX. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ ss¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­¬ng xuyªn ®­îc thùc hiÖn trªn TK154 “chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang”. Tr×nh tù kÕ to¸n theo s¬ ®å 1.4 S¬ ®å 1.4 : S¬ ®å kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph­¬ng ph¸p KKTX TrÞ gi¸ phÕ liÖu thu håi . Cuèi th¸ng kÕt chuyÓn chi phÝ NL - VL trùc tiÕp TK 622 Cuèi th¸ng kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp TK627 Cuèi th¸ng kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung (2) (4) (3) (6) (8) (1) TK 155 Båi th­êng ph¶i thu do s¶n xuÊt háng (5) XuÊt b¸n th¼ng kh«ng qua kho (6) TK632 TK621 TK152 TK154 TK 138 NhËp kho thµnh phÈm (7) Hµng göi b¸n kh«ng qua kho TK157 D­ cuèi kú 2.4.2. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú : KÕ to¸n tËp hîp CPSX toµn doanh nghiÖp theo ph­¬ng ph¸p KK§K ¸p dông ë c¸c doanh nghiÖp cã qui m« nhá, chØ s¶n xuÊt mét lo¹i ho¹t ®éng. §Ó tiÕn hµnh tËp hîp CPSX toµn doanh nghiÖp kÕ to¸n sö dông TK 154 “CPSXKDD” ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú, vµ sö dông TK 631 “Gi¸ thµnh s¶n xuÊt”. Tr×nh tù kÕ to¸n ®­îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å 1.5 S¬ ®å 1.5 : S¬ ®å kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp theo ph­¬ng ph¸p KK§K Chi phÝ s¶n phÈm dë dang cuèi kú Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú TK 621 KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt trùc tiÕp TK622 KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (2) (5) (3) (7) (1) TK 138(1388) PhÕ liÖu thu håi do cã s¶n phÈm háng (6) Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm hoµn thµnh (7) TK632 TK154 TK154 TK631 TK 611 TiÒn båi th­êng ph¶i thu vÒ s¶n phÈm háng TK627 KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung (4) (8) 3.Tæ chøc hÖ thèng sæ kÕ to¸n ®Ó chi chÐp tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt Sæ kÕ to¸n dïng ®Ó ghi chÐp tËp hîp chi phÝ gåm hai hÖ thèng sæ c¬ b¶n. - Sæ kÕ to¸n phôc vô cho kÕ to¸n tµi chÝnh tøc lµ sæ kÕ to¸n tæng hîp : Tuú theo h×nh thøc kÕ to¸n mµ doanh nghiÖp ¸p dông ®Ó cã sæ kÕ to¸n kh¸c nhau. - Sæ kÕ to¸n phôc vô cho kÕ to¸n qu¶n trÞ (kÕ to¸n ph©n tÝch vµ kÕ to¸n qu¶n trÞ) : §èi víi viÖc ghi chÐp tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, tuú theo yªu cÇu qu¶n lý cô thÓ vµ ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ ®· x¸c ®Þnh mµ kÕ to¸n më c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt ®Ó tËp hîp chi phÝ theo ®èi t­îng. MÉu sæ chi tiÕt tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm s¶n phÈm, quy tr×nh c«ng nghÖ mµ kÕ to¸n cã thÓ tù thiÕt kÕ nh­ng nã ph¶i ®¸p øng ®­îc viÖc theo dâi chi tiÕt cho tõng kho¶n môc chi phÝ ®ång thêi theo tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ. - Tuú theo m« h×nh doanh ngh._.iÖp, yªu cÇu qu¶n lý. . . mµ kÕ to¸n cã thÓ ¸p dông mét trong c¸c h×nh thøc kÕ to¸n ®ang ®­îc ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp. - H×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ.nhËt ký chøng tõ,nhËt ký chung… - Mçi h×nh thøc kÕ to¸n cã mét ®Æc ®iÓm riªng, hÖ thèng sæ s¸ch riªng, ­u vµ nh­îc ®iÓm kh¸c nhau, thÝch hîp víi tõng doanh nghiÖp cô thÓ cã nh÷ng ®Æc ®iÓm, ®iÒu kiÖn riªng. VÝ dô víi doanh nghiÖp cã khèi l­îng c«ng viÖc lín, sö dông m¸y vi tÝnh. . . th× th­êng ¸p dông h×nh thøc NhËt ký chung, hÖ thèng sæ s¸ch bao gåm: - Sæ kÕ to¸n tæng hîp : Sæ nhËt ký chung vµ sæ c¸i TK 153, TK 621, TK 622, TK 627, TK 154. . . - C¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt, sæ chi phÝ s¶n xuÊt, c¸c b¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô, b¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ BHXH, b¶ng ph©n bæ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, thÎ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, sæ kÕ to¸n chi tiÕt c¸c TK 621, TK 622, TK 627, TK 154. Khi tÝnh gi¸ thµnh tÊt c¶ 3 h×nh thøc kÕ to¸n trªn ®Òu cã ®Æc ®iÓm lu©n chuyÓn chøng tõ nh­ sau : Sæ vËt liÖu, TSC§, tiÒn l­¬ng liªn quan Sæ tæng hîp TK 621, TK 622, TK 627 Sæ tæng hîp TK 154, TK 631 B¸o c¸o kÕ to¸n B¶ng tæng hîp CPSX cho c¸c ®èi t­îng Chøng tõ gèc SCT chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng ®èi t­îng §èi chiÕu Cuèi kú Cuèi kú Cuèi kú Chi phÝ trùc tiÕp SCT chi phÝ s¶n xuÊt chung CPSX chung Ph©n bæ (kÕt chuyÓn) III. Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang. S¶n phÈm dë dang lµ khèi l­îng s¶n phÈm, c«ng viÖc cßn ®ang trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ biÕn, ®ang n»m trªn d©y truyÒn c«ng nghÖ, ch­a ®Õn k× thu ho¹ch, ch­a hoµn thµnh bµn giao, cßn ph¶i qua mét sè c«ng ®o¹n n÷a míi trë thµnh thµnh phÈm. Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt trong k× s¶n xuÊt lu«n lu«n cã mét bé phËn s¶n phÈm ®· hoµn thµnh vµ mét bé phËn s¶n phÈm vÉn cßn s¶n xuÊt dë dang ®ang n»m trªn c¸c c«ng ®o¹n. Bé phËn s¶n phÈm nµy mÆc dï ®ang cßn lµ s¶n phÈm dë dang mh­ng ph¶i chÞu chi phÝ bá ra hoÆc lµ cã chi phÝ dë dang thùc tÕ ph¸t sinh k× tr­íc nh­ng k× nµy míi bæ sung vµo gi¸ th¸nh s¶n phÈm . Do vËy ®Ó x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh x¸c cÇn ph¶i ®¸nh gi¸, kiÓm kª s¶n phÈm lµm dë cuèi k×: HiÖn nay, trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã thÓ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë cuèi k× theo mét trong c¸c Ph­¬ng ph¸p sau: 1. §¸nh gi¸ SPDD theo CPNVLTT. Theo ph­¬ng ph¸p nµy, chi phÝ cho SPDDCK chØ ®¸nh gi¸ theo kho¶n môc CPNVLTT hoÆc NVL chÝnh trùc tiÕp. C«ng thøc tÝnh to¸n nh­ sau: D®k+Cn Dck = ------------------ x Sd Stp+Sd Trong ®ã: D®k, Dck : CPSPDD cuèi kú, ®Çu kú. Cn :CPNVLTT (NVL chÝnh trùc tiÕp) ph¸t sinh trong kú. Stp, Sd : S¶n l­îng SP hoµn thµnh, SPDD cuèi kú. Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã CPNVL chiÕm tû träng lín trong GTSP. Ph­¬ng ph¸p nµy ®¬n gi¶n, khèi l­îng tÝnh to¸n Ýt nh­ng th«ng tin vÒ CPSXDD cã ®é chÝnh x¸c kh«ng cao. 2. §¸nh gi¸ SPDD theo khèi l­îng SP hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng. Theo ph­¬ng ph¸p nµy, mäi CPSX trong kú ®Òu ®­îc tËp hîp cho c¶ sè SPDD, c¨n cø vµo møc ®é hoµn thµnh cña SPDD ®Ó quy ®æi ra sè SP hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng. §èi víi chi phÝ bá vµo mét lÇn tõ ®Çu (CPNVLTT hoÆc CPNVL chÝnh) th× tÝnh cho SP hoµn thµnh vµ SPDD nh­ ph­¬ng ph¸p trªn. §èi víi c¸c chi phÝ kh¸c bá dÇn vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt theo møc ®é chÕ biÕn, s¶n xuÊt s¶n phÈm (CPNCTT vµ CPSXC) sÏ tÝnh vµo SPDDCK theo møc ®é hoµn thµnh: D®k + C Dck = -------------- x Stp’ Stp + Stp’ Trong ®ã: Stp’: s¶n phÈm hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng. (Stp’= Sd x møc ®é hoµn thµnh) ViÖc ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy cã ®é chÝnh x¸c, hîp lý cao h¬n song tÝnh to¸n phøc t¹p h¬n. Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã khèi l­îng SPDD ë c¸c kh©u trong d©y truyÒn t­¬ng ®èi ®Òu nhau. 3. §¸nh gi¸ SPDD theo CPSX ®Þnh møc. Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc tiÕn hµnh trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc chi phÝ ®­îc x©y dùng cho tõng giai ®o¹n. CPSXKDDDCK ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau: Dck = Sd x §Þnh møc chi phÝ ¦u ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ tÝnh to¸n nhanh tuy nhiªn møc ®é chÝnh x¸c kh«ng cao. Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông víi DN x©y dùng ®­îc ®Þnh møc chi phÝ hîp lý, chi tiÕt cho tõng lo¹i s¶n phÈm ë c¸c c«ng ®o¹n SX. IV. Tæ chøc kÕ to¸n gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh, kú tÝnh gi¸ thµnh. 1.1 §èi t­îng tÝnh GTSP. §èi t­îng tÝnh GTSP lµ c¸c lo¹i s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra cÇn ph¶i tÝnh tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña chóng. X¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn trong toµn bé c«ng t¸c tÝnh GTSP cña kÕ to¸n. §Ó x¸c ®Þnh ®óng ®èi t­îng tÝnh GTSP cÇn dùa vµo c¸c c¨n cø sau: ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm, ®Æc ®iÓm tÝnh chÊt tõng lo¹i s¶n phÈm, yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý vµ tr×nh ®é h¹ch to¸n kÕ to¸n cña doanh nghiÖp. Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ: tõng s¶n phÈm, c«ng viÖc, tõng ®¬n ®Æt hµng ®· hoµn thµnh, tõng c«ng tr×nh. 1.2 Kú tÝnh GTSP. Kú tÝnh gi¸ thµnh lµ kú bé phËn kÕ to¸n gi¸ thµnh cÇn ph¶i tiÕn hµnh c«ng viÖc tÝnh gi¸ thµnh cho c¸c ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. Nguyªn t¾c chung kú tÝnh gi¸ thµnh ph¶i lµ kú khi kÕt thóc quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt hoÆc kÕt thóc mét giai ®o¹n c«ng nghÖ vµ ph¶i phï hîp víi yªu cÇu, tr×nh ®é qu¶n lý. Do vËy x¸c ®Þnh kú tÝnh gi¸ thµnh ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, yªu cÇu vµ tr×nh ®é cña nh©n viªn tÝnh GTSP. Kú tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ theo th¸ng, quý hoÆc tuú theo chu kú s¶n xuÊt thÝch hîp. 2. Ph­¬ng ph¸p tÝnh GTSP trong doanh nghiÖp. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh lµ mét ph­¬ng ph¸p hoÆc mét hÖ thèng c¸c ph­¬ng ph¸p ®­îc vËn dông ®Ó tÝnh GTSP, lao vô hoµn thµnh. Cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸thµnh kh¸c nhau, nh­ lµ: + Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trùc tiÕp. + Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc. + Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n ®Æt hµng. + Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo gi¸ thµnh ®Þnh møc. + Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo hÖ sè. + Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo tû lÖ . . . Dï sö dông ph­¬ng ph¸p nµo ®Ó tÝnh gi¸ thµnh th× trong gi¸ thµnh lu«n bao gåm 3 kho¶n môc: CPNVLTT, CPNCTT, CPSXC. Trong chuyªn ®Ò nµy, t«i chØ xin tr×nh bµy néi dung cña ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo hÖ sè. 2.1. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n. Theo ph­¬ng ph¸p nµy, kÕ to¸n c¨n cø trùc tiÕp vµo chi phÝ s¶n xuÊt ®· tæng hîp ®­îc cho ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cã liªn quan, tÝnh trùc tiÕp ®­îc tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ theo c«ng thøc: G®v = Trong ®ã: G®v: Gi¸ thµnh ®¬n vÞ åG: Tæng gi¸ thµnh Trong tr­êng hîp cã SPDD th× tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ SPDD vµ tÝnh riªng theo kho¶n môc: åG = D®k + C - Dck ViÖc tÝnh gi¸ thµnh theo ph­¬ng ph¸p nµy tiÕn hµnh ®¬n gi¶n, kÕt qu¶ ®­îc x¸c ®Þnh nhanh chãng, tuy nhiªn nÕu s¶n phÈm ph¶i qua nhiÒu c«ng ®o¹n chÕ biÕn, tÝnh gi¸ thµnh theo ph­¬ng ph¸p nµy sÏ kh«ng ®em l¹i kÕt qu¶ chÝnh x¸c. Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt chØ cã mét b­íc chÕ biÕn hoÆc cã nhiÒu b­íc chÕ biÕn nh­ng quy m« nhá. 2.2. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo hÖ sè : Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo hÖ sè ¸p dông thÝch hîp trong tr­êng hîp cïng mét quy tr×nh s¶n xuÊt, sö dông cïng mét lo¹i nguyªn vËt liÖu, kÕt qu¶ s¶n xuÊt thu ®­îc ®ång thêi nhiÒu lo¹i s¶n phÈm chÝnh kh¸c nhau (liªn s¶n phÈm) nh­ trong c«ng nghiÖp ho¸ chÊt, c«ng nghiÖp ho¸ dÇu, c«ng nghiÖp nu«i ong, XÝ nghiÖp nu«i bß s÷a... Trong c¸c tr­êng hîp nµy ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, cßn ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng lo¹i s¶n phÈm do quy tr×nh c«ng nghÖ ®ã s¶n xuÊt hoµn thµnh. Néi dung ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo hÖ sè nh­ sau : Tr­íc hÕt ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm kinh tÕ hoÆc kü thuËt cña s¶n phÈm ®· quy ®Þnh cho mçi lo¹i s¶n phÈm mét hÖ sè, trong ®ã chän lo¹i s¶n phÈm cã ®Æc tÝnh tiªu biÓu nhÊt lµm s¶n phÈm tiªu chuÈn nhÊt lµm s¶n phÈm tiªu chuÈn cã hÖ sè 1. VÝ dô : Theo quy ®Þnh cña ngµnh n«ng nghiÖp : S¶n phÈm cña ngµnh nu«i bß s÷a lµ: 1kg bß s÷a cã hÖ sè 1, mét con bª t¸ch mÑ cã hÖ sè 100. - C¨n cø s¶n l­îng thùc tÕ hoµn thµnh cña tõng lo¹i s¶n phÈm vµ hÖ sè gi¸ thµnh ®· quy ®Þnh ®Ó tÝnh ®æi ra s¶n l­îng, tõng lo¹i ra s¶n phÈm tiªu chuÈn ( s¶n phÈm cã hÖ sè = 1). Tæng s¶n l­îng thùc tÕ quy ®æi ra s¶n l­îngs¶n phÈm tiªu chuÈn = n å i=1 Qi . Hi Trong ®ã : Qi : lµ s¶n l­îng thùc tÕ cña s¶n phÈm i Hi : lµ hÖ sè quy ®Þnh cho s¶n phÈm lo¹i i C¨n cø vµo chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp trong kú cho c¶ quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ chi phÝ cña s¶n phÈm vµ chi phÝ cña s¶n phÈm dë dang ®Çu vµ cuèi kú ®Ó tÝnh tæng gi¸ thµnh cña c¶ liªn s¶n phÈm theo tõng kho¶n môc (theo ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¶n ®¬n). - TÝnh gi¸ thµnh cña tõng lo¹i s¶n phÈm b»ng c¸ch lÊy tæng gi¸ thµnh cña c¸c lo¹i s¶n phÈm chia cho tæng s¶n l­îng cña c¸c lo¹i s¶n phÈm ®· quy ®æi nh©n víi sè l­îng ®· quy ®æi cña tõng lo¹i s¶n phÈm. - TÝnh gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña tõng lo¹i s¶n phÈm b»ng c¸ch lÊy tæng gi¸ thµnh cña tõng lo¹i chia cho s¶n l­îng thùc tÕ cña tõng lo¹i tr­íc khi quy ®æi. PHÇn II THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÌNH GIÁ THÀNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN CƠ KHÍ VÀ XÂY LẮP SỐ 7 I. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA DOANH NGHIỆP 1.Quá trình hình thành và phát triển của Công ty. Công ty cổ phần Cơ Khí và Xây Lắp số 7 là thành viên của Tổng Công Ty cơ khí xây dựng, là một doanh nghiệp Nhà Nước được thành lập số 1803/QĐ- BXD ngày 19/11/2004 của Bộ Xây Dựng, trên cơ sở cũ là Công ty Cơ hí và Xây lắp số 7( được đổi tên từ Công Ty Cơ Khí Xây Dựng Liên Ninh theo Quyết định số 1567/BXD-TCLĐ ngày 01/11/2000 của Bộ Xây Dựng- là Doanh nghiệp Nhà Nước được thành lập theo quyết định số 165/BXD ngày 05/05/1993 của Bộ trưởng Bộ Xây Dựng trên cơ sở sắp xếp tổ chức lại Nhà máy Cơ Khí Xây Dụng Liên Ninh, thành lập từ năm 1966). Tên Tiếng Việt: Công ty Cổ phần Cơ khí và Xây lắp số 7. Tên Giao dịch quốc tế: CONSTRUCTION AND MACHINERY JOINT STOCK COMPANY No 7. Tên viết tắt: COMA 7. Trụ sở chính: KM14 Quốc lộ 1A- Thanh Trì – Hà Nội. Điện thoại: 04- 8615254,8614381 Fax: 04-8614294 Tư cách pháp nhân theo pháp luật Việt Nam. Có con dấu riêng , được mở tài khoản tại ngân hàng theo quy định pháp luật, được đăng ký kinh doanh theo Luật định, được tổ chức và hoạt động theo Luật Doanh nghiệp và điều lệ của công ty cổ phần đã được Đại hội đồng cổ đông thông qua. Vốn, cổ phần. Vốn Điều lệ: 10.000.000.000( Mười tỷ đồng Việt Nam) Cổ phần phát hành lần đầu: 100.000 cổ phần, mềnh giá một cổ phần là 100.000 đồng, với trị giá: 10.000.000.000 đồng. Giấy phép kinh doanh số 109590 do ủy Ban Kế Hoạch thành Phố Hà Nội cấp ngày 17/2/1996. Ngày 01/08/1996 Nhà máy Cơ Khí Kiến Trúc Liên Ninh được đổi tên thành Nhà Máy Cơ Khí Liên Ninh theo Quyết định số 457 BXD/TCLĐ ngày 01/08/1990.Theo Quyết định số 165/BXD- TCLĐ ngày 05/05/1993 của Bộ Trưởng Bộ xây dựng trên cơ sở tách phân xưởng sửa chữa máy gạch ngói ra khỏi nhà máy Kiến Trúc Gia Lâm.Mục đích sản xuất kinh doanh của nhà máy là phục vụ cho chiến trường. Lực lượng cán bộ công nhân viên chức đồng thời cũng là những chiến sĩ tự vệ đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ sản xuất, bảo vệ thiết bị, chiến đấu và phục vụ chiến đấu. Năm 1970, Nhà máy cơ khí kiến trúc Liên Ninh được đổi tên thành Nhà máy Cơ khí Liên Ninh theo Quyết định 457 BXD/TCLĐ ngày 01/08/1990.Theo quyết định 165/BXD-TCLĐ ngày 05/05/1993 của Bộ trưởng Bộ xây dựng trên cơ sở sắp xếp tổ chức lại Doanh nghiệp Nhà nước đơn vị mang tên Nhà máy Cơ Khí xây dựng Liên ninh trực thuộc Liên hiệp các xí nghiệp Cơ Khí Xây Dựng – Bộ xây dựng.Ngày 02/01/1996 Nhà Máy Xây Dựng Liên Ninh được đổi tên thành Công ty Cơ Khí Xây Dựng Liên Ninh. Thực hiện sự chỉ đạo của Tổng Công ty Cơ Khí Xây Dựng và nghị quyết của Đại hội Đảng Bộ Công ty nhiệm kỳ lần thứ 18( 2002- 2003) đi sâu sản xuất thiết bị phục vụ cho công nghệ xi măng, công nghệ chế biến đá, gia công kết cấu thép có quy mô lớn và hiện đại, đa dạng hóa ngành nghề kinh doanh và xây lắp trên phạm vi cả nước. Theo quyết định 1567/BXD ngày 01/11/2000 của Bộ Xây Dựng, Công ty cơ khí xây dựng Liên Ninh được đổi tên thành Công ty Cổ phần Cơ Khí và Xây lắp số 7 theo quyết định số 1803/QĐ- BXD ngày 19/11/2004 của Bộ Xây Dựng. Nếu như trước đây công ty chỉ là một cơ sở nhỏ bé, thiết bị công nghệ lạc hậu, sản phẩm làm ra không tiêu thụ được, thị trường tiêu thụ hạn hẹp, công nhân không có việc làm, Nhà máy gần như lâm vào tình trạng bế tắc, thì nay Công ty cổ phần cơ khí và xây lắp số 7 đang trên đà phát triển về mọi mặt.Từ năm 1995 tới nay, dưới sự lãnh đão của Tổng Công ty Cơ Khí Xây dựng, Công ty cổ phần cơ khí và xây lắp số 7 đã mạnh dạn đầu tư nhà xưởng, trang thiết bị hiện đại, công nghệ tiên tiến để nâng cao hiệu xuất lao động nhằm hạ giá thành sản phẩm, Công ty cũng đã áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo ISO 9001:2000. Sau hơn 10 năm đổi mới Công ty cổ phần cơ khí và xây lắp số 7 đã quán triệt đường lối của Đảng: Phát triển kinh tế nhiều thành phần vận động theo kinh tế thị trường có sự quản lý của Nhà Nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa, phát triển kinh tế đi đôi với tiến hành công bằng xã hội.Công ty đã mạnh dạn tham gia chế tạo, lắp đặt nhiều cồn trình trọng điểm của Nhà nước và của địa phương và đạt hiệu quả cao. 2. Đặc điểm bộ máy quản lý *Tổ chức bộ máy quản lý Là một DN chuyên sản xuất, gia công, xây lắp nên công tác tổ chức sản xuất kinh doanh rất linh hoạt, Công ty đã nâng cấp từ phân xưởng thành các Xí nghiệp, Đội trực thuộc.Cơ chế quản lý cũng có nhiều nét đổi mới, Công ty đã xóa bỏ chế độ bao cấp cho các phân xưởng, đội trước đây, giao quyền tự chủ, tự hạch toán tạo điều kiện cho các Xí nghiệp, Đội chủ động trong sản xuất và kinh doanh, tìm kiếm hợp đồng. Hiện nay, việc tổ chức thành các xí nghiệp, Đội trực thuộc đã giúp Công ty quản lý lao động và điều hành sản xuất một cách có hiệu quả.Công ty có 5 phòng ban, và 4 xí nghiệp, Đội trực thuộc theo sơ đồ sau: S¬ ®å tæ chøc bé m¸y qu¶n l ý cña c«ng ty c¬ khÝ coma7 Giám đốc Phụ trách chung Phó Giám đốc Kinh doanh Phó Giám đốc Kỹ Thuật Phòng Kế hoạch kinh doanh Phòng tài chính kế toán Phòng tổ chức hành chính Phòng Kỹ Thuật XN Đúc và KDVT thiết bị XN Cơ khí và Điện công trình XN Chế tạo kết cấu thép và xây lắp XN xây dựng Công trình Tr¸ch nhiÖm quyÒn h¹n Bé m¸y cña C«ng ty: * Ban gi¸m ®èc gåm: 01 Gi¸m ®èc vµ 02 Phã gi¸m ®èc. - Gi¸m ®èc: Lµ ng­êi ®øng ®Çu bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty ®iÒu hµnh ho¹t ®éng cña C«ng ty theo chÕ ®é víi nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ vµ chÞu tr¸ch nhiÖm chØ huy toµn bé, bé m¸y qu¶n lý ngoµi viÖc uû quyÒn cho Phã gi¸m ®èc. - Mét Phã gi¸m ®«c kỹ thuật: Cã nhiÖm vô gióp gi¸m ®èc c«ng ty chØ ®¹o, gi¸m s¸t, triÎn khai toµn bé c«ng viÖc liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ qu¶n lý thiÕt bÞ, m¸y mãc cña c«ng ty, cã tr¸ch nhiÖm chØ ®¹o c¸c bé phËn liªn quan x©y dùng vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, kÕ ho¹ch söa ch÷a b¶o d­ìng thiÕt bÞ. Trùc tiÕp qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh các xí nghiệp, phßng KÕ ho¹ch s¶n xuÊt, phßng Kü thuËt - KCS thùc hiÖn s¶n xuÊt theo ®óng kÕ ho¹ch, ®¸p øng c¸c chØ tiªu s¶n l­îng, chÊt l­îng, tû lÖ thu håi vµ hao hôt b¸n thµnh phÈm, ®Þnh møc vËt t­. . .. - Mét phã Giám đốc kinh doanh: Cã nhiÖm vô gióp gi¸m ®èc chØ ®¹o, gi¸m s¸t, triÓn khai toµn bé c«ng viÖc liªn quan ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty. Bao gåm: Trî gióp gi¸m ®èc lËp kÕ ho¹ch vµ triÓn khai c¸c chiÕn l­îc kinh doanh, tiªu thô s¶n phÈm th«ng qua phßng Kinh doanh vµ m¹ng l­íi tiªu thô cña c«ng ty. Trùc tiÕp phô tr¸ch bé phËn xuÊt khÈu, duy tr× vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng xuÊ khÈu cña c«ng ty d­íi sù chØ ®¹o cña gi¸m ®èc,phô tr¸ch c«ng t¸c kü thuËt c«ng nghÖ, chØ ®¹o c«ng t¸c qu¶n lý thiÕt bÞ, thiÕt kÕ chÕ t¹o s¶n phÈm ... *Khèi v¨n phßng gåm: 4 phßng ban. Phßng Tæ chøc - hµnh chÝnh: Cã nhiÖm vô x©y dùng kÕ ho¹ch vÒ c«ng t¸c tæ chøc lao ®éng, tiÕn hµnh c¸c thñ tôc vÒ tuyÓn dông, sa th¶i lao ®éng, ®¸p øng nhu cÇu vÒ nh©n lùc phôc vô ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, x©y dùng kÕ ho¹ch ®µo t¹o, qu¶n lý CBCNV. Qu¶n lý lao ®éng, tiÒn l­¬ng, x©y dùng ®Þnh møc lao ®éng, ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng. Qu¶n lý c¸c c«ng t¸c hµnh chÝnh theo c¸c quy ®Þnh cña Nhµ n­íc vÒ Hµnh chÝnh - v¨n th­ - l­u tr÷, thùc hiÖn c«ng t¸c ®èi néi, ®èi ngo¹i, tæ chøc phôc vô c¸c héi nghÞ, héi häp, ®¶m b¶o an ninh trËt tù trong c«ng ty. - Phßng kÕ ho¹ch kinh doanh: : Cã nhiÖm vô nghiªn cøu thÞ tr­êng, cung cÊp th«ng tin vÒ thÞ tr­êng cho l·nh ®¹o, ®Ò xuÊt víi l·nh ®¹o c«ng ty c¸c chiÕn l­îc, kÕ ho¹ch, biÖn ph¸p kinh doanh ng¾n h¹n, dµi h¹n. Thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i ®Ó tiªu thô hÕt s¶n phÈm cña c«ng ty. Trùc tiÕp tham gia gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn khiÕu kiÖn cña kh¸ch hµng.LËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt , kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm theo th¸ng, quý, n¨m vµ cung cÊp kÞp thêi, ®óng sè l­îng vµ chÊt l­îng c¸c lo¹i vËt t­, nguyªn nhiªn vËt liÖu, phô tïng thiÕt bÞ theo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, lËp kÕ ho¹ch ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n. Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ vµ tæng kÕt viÖc thùc hiÖn kª ho¹ch s¶n xuÊt, kÕ ho¹ch cung cÊp vËt t­, lµm b¸o c¸o ®Þnh kú theo quy ®Þnh, thùc hiÖn c«ng t¸c ®iÒu ®é s¶n xuÊt. - Phßng kü thuËt: lµ phßng chuyªn m«n gióp cho Ban gi¸m ®èc trong c¸c lÜnh vùc sau: + TÝnh to¸n thiÕt kÕ s¶n phÈm. + Gi¸m s¸t vÒ kü thuËt, c«ng nghÖ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm, c«ng tr×nh tr­íc khi xuÊt x­ëng. + Qu¶n lý thiÕt bÞ, kü thuËt vÒ an toµn vµ vÖ sinh lao ®éng. - Phßng Tµi chÝnh - KÕ to¸n: Cã nhiÖm vô lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh ng¾n h¹n, dµi h¹n, tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n theo ®óng quy ®Þnh cña Nhµ n­íc vµ theo ®iÒu lÖ ho¹t ®éng cña Tæng c«ng ty vµ c«ng ty. Cung cÊp nh÷ng chØ tiªu kinh tÕ tµi chÝnh cÇn thiÕt cho gi¸m ®èc c«ng ty trªn c¬ së ®ã gióp cho viÖc kiÓm tra mét c¸ch toµn diÖn vµ cã hÖ thèng t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty ®Ó gi¸m ®èc cã c¬ së chØ ®¹o s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶. LËp b¸o c¸o tµi chÝnh ph¶n ¸nh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty theo ®Þnh kú th¸ng, quý, n¨m vµ c¸c b¸o c¸o bÊt th­êng kh¸c. *Khèi s¶n xuÊt gåm: 350 c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, 4 xÝ nghiÖp s¶n xuÊt chÝnh. - XÝ nghiÖp §óc: gåm cã 6 tæ. - XÝ nghiÖp c¬ khÝ vµ l¾p r¸p: 6 tæ. - XÝ nghiÖp kÕt cÊu thÐp: gåm cã 4 tæ. - XÝ nghiÖp X©y dùng c«ng tr×nh 3 tæ. Mục tiêu và đặc điểm hoạt động kinh doanh của Công ty Công ty cổ phần cơ khí và xây lắp số 7 là một Doanh nghiệp Nhà nước hoạt động có tư cách pháp nhân, là đơn vị hoạch toán độc lập theo pháp luật Việt Nam, trực thuộc tổng Công ty Cơ Khí và Xây dựng- Bộ xây dựng. Hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty chủ yếu trong các lĩnh vực sau: Sản xuất thiết bị máy móc cho ngành xây dựng, vật liệu xây dựng và công trình đô thị. - Đầu tư kinh doanh phát triển và thi công xây dựng các công trình dân dụng, công nghiệp, giao thông, thủy lơi, công trình kỹ thuật hạ tầng đô thị và khu công nghiệp, công trình đường dây điện, trạm biến áp điện, điện lạnh, hệ thống kỹ thuật cơ điện công trình. - Gia công, lắp đặt khung nhôm kính, lắp đặt thiết bị. - Lập dự án đầu tư, thiết kế công trình kỹ thuật hạ tầng đô thị, khu công nghiệp. - Kinh doanh nhà và bất động sản. - Xuất nhập khẩu vật tư, thiết bị và công nghệ, xuất khẩu lao động và chuyên gia kỹ thuật. - Sản xuât và kinh doanh vật tư thiết bị, vật liệu xây dựng, phụ tùng, phụ kiện bằng kim loại, sơn tĩnh điện, mạ décor vân gỗ, vân đá trên nhôm. - Kinh doanh nhà hàng khách sạn. - Đào tạo nghề, phát triển nguồn nhân lực. - Kinh doanh các ngành nghề khác theo quy định của Pháp luật. Mục tiêu của Công ty là trở thành một Doanh nghiệp hàng đầu về chế tạo và kinh doanh các sản phẩm kết cấu thép, thiết bị phi tiêu chuẩn, thiết bị và phụ tùng, phụ kiện cho ngành sản xuât vật liệu xây dựng và xây dựng. Tư vấn xây dưng và kinh doanh phát triển nhà, xuất nhập khẩu vật tư… Đảm bảo dịch vụ thỏa mãn tới mức cao nhất các yêu cầu đã thỏa thuận của khách hàng. Để thực hiện mục tiêu trên, Công ty cổ phần cơ khí và xây lắp sô 7 cam kết duy trì Hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế ISO 9001: 2000 của Công ty cổ phần cơ khí và xây lắp số 7. Công ty luôn luôn nỗ lực đặt vấn đề chất lượng hàng đầu, không ngừng đầu tư thiết bị, công nghệ hiện đại, cải tiến và nânh cao chất lượng sản phẩm phục vụ.Tạo mọi điều kiện cho cán bộ công nhân viên của mình thường xuyên đào tạo nâng cao trình độ, tay nghề có đủ năng nực cần thiết thực hiện mọi công việc được giao. Các sản phẩm dịch vụ do Công ty cung cấp trên thị trừong trong nước và quốc tế đã và đang là những minh chứng cho sự tin cậy cao của khách hàng.Đó chính là tính thỏa mãn đa dạng, hàm lượng công nghệ kĩ thuậtc cao, độ an toàn tuyệt đối cùng với sự phục vụ hết mình và quan niệm hàng đầu về chữ tín.Công ty luôn mong muốn được hợp tác cùng các tổ chức, doanh nghiệp trong và ngoài nước, vì sự phát triển của hai bên trên quan điểm cùng có lợi, hướng tới mục tiêu chung , góp phần thực hiện sự nghiệp HĐH- CNH đất nước. Trong những năm qua, với phương châm đẩy mạnh đầu tư, mở rộng đa dạng hóa ngành nghề kinh doanh, đặc biệt là tăng năng lực về chiều sâu trong lịch vực chế tạo cơ khí, mở rộng sang lĩnh vực xây lắp các công trình dân dụng, công nghiệp, giao thông cầu đường, thủy lợi phục vụ sự nghiệp CNH-HĐH đất nước.Công ty đã tham gia thực hiện thành công nhiều dự án như: Quốc lộ 2B, 2C, Đường Xuân Hòa - Hang Dơi – Đèo Nhe, San lấp mặt bằng và lấn biển Hạ Long, Đường Tân Long – Xuân Vân – Tuyên Quang, Cầu Đông Điềm Hà Tĩnh, Xây lắp đường dây 10/22KV và lắp đặt thiết bị tại trạm 110 KV Ba Chè – Núi 1- Thanh Hóa, Đường dây 10 KV và hạ thế thị xã Cao Bằng, Nhà Điều dưỡng và Phục hồi chức năng lao động, Công ty điện lực I, Khu vui chơi giải trí Sài Gòn- Mũi Né….KCT nhà máy xi măng Bỉm Sơn, Công ty xi măng Hoàng Thạch, Công ty Xi măng Bút Sơn, Công ty mía đường Nghệ An, KTC lọc bụi xuất khẩu sang Thổ Nhĩ Kì, Singapore, Malaysia, Nhà xưởng công ty cổ phần thực phẩm Thiên Hương, Dự án UGINOX Việt Nam, Nhà truyền thống Huyện Thanh trì…. Các công trình thi công đều đảm bảo đúng tiến độ, chất lượng, được các chủ đầu tư tín nghiệm thu và bàn giao đưa vào sử dụng tốt. Kết quả sản xuất kinh doanh của Công ty trong 3 năm gần đây của Công ty STT ChØ tiªu N¨m 2003 N¨m 2004 N¨m 2005 Doanh thu 26.441.235 29.076.587 30.553.458 Nép ng©n s¸ch 927.295 1.586.615 1.284.210 Lîi nhuËn 1.228.387 1.105.574 1.356.174 Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi trªn 1 th¸ng 724 1.008 1.008 Sè lao ®éng (ng­êi) 410 430 460 *Tổ chức sản xuất và kinh doanh Công ty tổ chức sản xuất và kinh doanh theo mô hình xí nghiệp sản xuất và các đội trực thuộc.Trong đó: (.) Xí nghiệp Đúc và kinh doanh thiết bị vật tư Đây là xí nghiệp hàng đầu của Công ty, chuyên kinh doanh, sản xuất các loại sản phẩm như gang, thép, vật tư thiết bị,,, đều rất cần cho ngành xây dựng và vật liệu xây dựng.Sản phẩm của xí nghiệp là sản phẩm chủ lực của Công ty. Doanh thu của xí nghiệp vì vậy mà chiếm tỷ trong cao trong tổng doanh thu. (.) Xí nghiệp cơ khí và cơ điện công trình Tiền thân của xí nghiệp là phân xưởng cơ khí và cơ điện công trình.Hiện nay đã có nhiều đổi mới về máy móc thiết bị, ngành nghề sản xuất và kinh doanh. Cũng khá đa dạng, cụ thể là sản xuất kinh doanh các lĩnh vực như: lắp đặt điện công trình, lắp đặt máy công trình, các thiết bị máy. (.) Xí nghiệp chế tạo kết cấu thép và xây lắp Xí nghiệp chuyên cung cấp, thiết kế các loại khung nhà xưởng, giàn không gian bằng khung thép hiện đang được các nhà thầu xây dựng sử dụng rất phổ biến.Do vậy, doanh thu của xí nghiệp qua các năm khá ổn định. (.) Xí nghiệp xây dựng và trang trí trên nhôm Xí nghiệp này được thành lập và đi vào sản xuất từ giữa quý 3 năm 2002, là kết quả của việc đầu tư và mở rộng sản xuất kinh doanh của Công ty cơ khí và xây lắp số 7.Tuy vậy, ngay từ khi mới thành lập và đi vào sản xuất và kinh doanh, xí nghiệp đã đạt được doanh thu là 2.863.550.000 VNĐ, đây là dấu hiệu đáng mừng, chứng tỏ việc đầu tư mở rộng sản xuất của Công ty là có kết quả tốt. (.) Các đội trực thuộc. Đây là những đội thuộc sự quản lý của Công ty, cho nên sẽ có sự ưu ái hơn về mặt khách hàng, tuy nhiên việc sản xuất kinh doanh của các đội này mang tính thời vụ nên doanh thu của các đội này có tỷ trọng thấp nhất trong toàn Công ty. Đặc điểm quy trình sản xuất và kinh doanh của Công ty COMA Sơ đồ hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty Tiếp thị ® Khai thác ® Thương thảo ® Ký hợp đồng ® Thiết kế ® Lập dự toán ® Mua vật tư ® Chuẩn bị thiết bị, nhân lực, kỹ thuật ® Sản xuất ® Đóng gói ® Giao hàng ® Thanh toán Theo hình thức trọn gói từ mua vật tư đến bán hàng. Sản xuẩt theo hệ thống quản lý chất lượng ISO 900:2000 - Quản lý, điều hành sản xuất từ Công ty xuống tới các xí nghiệp thành viên - Sản xuất theo dây chuyền và dựa vào trên các tiêu chuẩn quốc tế, quốc gia và ngành. S¬ ®å qu¸ tr×nh chÕ t¹o vËt ®óc cña coma7 (S¶n phÈm Bi) Lµm khu«n Lµm khu«n Kho mÉu Kho hµm ChuÈn bÞ hîp c¸t NÊu kim lo¹i R¸p Rãt §Ó nguéi Dì C¸t ®Ëu Lµm s¹ch KiÓm vËt §óc Giao kho NhiÖt luyÖn Xí nghiệp Đúc là xí nghiệp hàng đầu của Công ty với sô nhân viên và công nhân trong xí nghiệp là 56 người được chia làm 6 tổ: Tổ văn phòng, tổ khuôn bi,, tổ phụ tùng, tổ hoàn thiện, tô vận hành, tổ khuôn thủ công 1 và 2.Sản phẩm của Xí nghiệp có nhiều loại, đa dạng như Bi đúc nghiền Clainke cho các nhà máy Ximăng chủ lực trong Công ty, các tấm lót, con sò, hàng phụ tùng thay thế như bánh răng, bánh đà cho các máy nghiền.Tất cả các sản phẩm này đều phục vụ cho các nhà máy xi măng, hóa chất…trong đó sản phẩm Bi đúc là mặt hàng chủ lực của Công ty và của xí nghiệp.Trong khuôn khổ đề tài và thời gian giới hạn, em xin chỉ viết về quy trình sản xuất và chế tạo sản phẩm Bi. Đầu tiên, Bi đúc được trộn từ hỗn hợp nước thủy tinh, cát trắng và cát tái sinh.Đổ ra khuôn và đóng rắn bằng khí CO2.Sau đó ghép khuôn.Bằng cách, rán hai nửa của mẫu vào hỗn hợp bằng đất sét trộn nước thủy tinh, đọi khô va ghép khuôn.Sau đó thì ráp khuôn bằng cách chèn khuôn ở trong hòm khuôn bằng hỗn hợp cát đúc bằng đất sét.Sau đó là quy trình nấu rót bằng cách nấu chảy kim loại ở trong lò ở nhiệt độ 1600-1650 độ C.Tiếp theo là làm sạch bằng máy làm sạch sản phẩm.Sau đó bi được cho vào lò nung phản xạ, nhiệt độ nung 750-850 độ C.Sau đó là tôi bi.Bi lại được tiếp tuc cho ra bàn quay bi và làm nguội trực tiếp ở trên bàn bằng quạt gió có phun nước sương.Và cuối cùng cho bi vào lò ram bằng điện ở nhiệt độ 350-400 độ C.Và kết thúc quy trình làm bi. 4. §Æc ®iÓm tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n Do cã ®Æc ®iÓm lµ ®Þa bµn ho¹t ®éng tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh tËp trung t¹i mét ®Þa ®iÓm nªn c«ng ty tæ chøc kÕ to¸n theo h×nh thøc tËp trung vµ ®­îc h¹ch to¸n ®éc lËp. Vµi nÐt kh¸i qu¸t viÖc tæ chøc kÕ to¸n t¹i c«ng ty: + ChÕ ®é kÕ to¸n: Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, cô thÓ: LuËt kÕ to¸n n¨m 2003 Th«ng t­ sè 89/2002/TT ngµy 9/10/2002 cña Bé Tµi chÝnh h­íng dÉn kÕ to¸n thùc hiÖn bèn (04) chuÈn mùc kÕ to¸n ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh sè 149/2001/Q§ - BTC ngµy 31/12/2001 cña Bé Tr­ëng Tµi chÝnh. QuyÕt ®Þnh sè 165//2002/Q§-BTC ngµy 31/12/2002 cña Bé Tµi chÝnh vÒ viÖc ban hµnh vµ c«ng bè s¸u (06)chuÈn mùc kÕ to¸n kÕ to¸n ViÖt Nam. Th«ng t­ sè 45/2003 TT-BTC ngµy 15/5/203 cña Bé tµi chÝnh h­íng dÉn quyÕt to¸n vèn ®Çu t­... + Niªn ®é kÕ to¸n: B¾t ®Çu ngµy 01/01/N, kÕt thóc ngµy 31/12/N. + H×nh thøc sæ kÕ to¸n ¸p dông: NhËt ký chung. Phần mềm kế toán sử dụng là: AC -NET + TÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ. + Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ TSC§: Theo nguyªn gi¸, theo phương pháp đường thẳng. Nguyên tắc đánh giá: Kết hợp cả phương pháp đánh giá hao mòn hưu hình và hao mòn vô hình + Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho: Kª khai th­êng xuyªn. + Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸: Giản đơn - Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n . 1. Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cña COMA7. S¬ ®å bé m¸y phßng kÕ to¸n tµi chÝnh ë coma7 Tr­ëng phßng KÕ to¸n tr­ëng KÕ to¸n gi¸ thµnh Phã phßng KÕ to¸n tæng hîp KÕ to¸n Ng©n hµng KÕ to¸n VËt t­ KÕ to¸n C«ng tr×nh KÕ to¸n Ng©n hµng VÒ nh©n sù: KÕ to¸n tr­ëng: Cã nhiÖm vô tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty ®¶m b¶o gän nhÑ, ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. §«n ®èc kiÓm tra c¸c phÇn h¹ch to¸n chi tiÕt vµ tæng hîp sè liÖu lËp b¸o c¸o tµi chÝnh quý, n¨m. LËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh ng¾n, dµi h¹n phôc vô cho c¸c kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ ®Çu t­ cña c«ng ty. Nghiªn cøu x©y dùng c¸c quy ®Þnh, quy chÕ, thÓ chÕ tµi chÝnh kÕ to¸n ¸p dông t¹i C«ng ty phï hîp víi c¸c quy ®Þnh, thÓ chÕ tµi chÝnh kÕ to¸n cña Nhµ n­íc. KiÓm tra vµ ®«n ®èc thu håi c¸c kho¶n nî cña C«ng ty. Tæng kÕt ®¸nh gi¸ t×nh h×nh qu¶n lý, ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ tµi chÝnh, ®¸nh gi¸ viÖc sö dông vèn cè ®Þnh, vèn l­u ®éng, c¸c biÖn ph¸p lµm t¨ng vßng quay vèn l­u ®éng ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶. KiÓm duyÖt c¸c b¸o c¸o v¨n b¶n do phßng so¹n th¶o, ký c¸c chõng tõ nhËp, xuÊt, thu, chi, vµ c¸c chøng tõ vÒ thanh, quyÕt to¸n... Phã phßng - KÕ to¸n tæng hîp: ChÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc kÕ to¸n tr­ëng, chÞu tr¸ch nhiÖm tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh, theo dâi c¸c kho¶n ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n, lËp c¸c b¸o c¸o thuÕ, b¸o c¸o nhanh, b¸o c¸o QuyÕt to¸n tµi chÝnh cña C«ng ty. KÕ to¸n ng©n hµng: Më sæ theo dâi, kiÓm tra ®èi chiÕu c¸c kho¶n tiÒn vÒ, tiÒn göi vµo ng©n hµng, kiÓm h¹ch to¸n chi tiÕt vµ tæng hîp sù biÕn ®éng vÒ Tµi s¶n cè ®Þnh, khÊu hao Tµi s¶n cè ®Þnh.Söa ch÷a TSC§, t×nh h×nh thanh to¸n c¸c kho¶n tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng, B¶o hiÓm x· héi, B¶o hiÓm Y tÕ, cho C¸n bé c«ng nh©n viªn hµng th¸ng. KÕ to¸n vËt t­: h¹ch to¸n chi phÝ tæng hîp nhËp xuÊt tån nguyªn vËt liÖu, CCDC, chi phÝ qu¶n lý xÝ nghiÖp vµ c¸c kho¶n t¹m øng c«ng nî. - Kế to¸n c«ng tr×nh: Theo dâi ph¶n ¸nh chÝnh x¸c gi¸ trÞ c¸c kho¶n thiÖt h¹i trong thi c«ng l¾p ®Æt. Thñ quü: ChÞu tr¸ch nhiÖm vÒ thu chi tiÒn mÆt b¸o c¸o tån quü hµng th¸ng, ngµy vµ nép vµo ng©n hµng. S¬ ®å h×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chung ë coma7 Chøng tõ gèc NhËt ký chung Sæ c¸i TK B¶ng c©n ®èi Tµi kho¶n B¸o c¸o tµi chÝnh Sæ nhËt ký - NKTT - NKCT Sæ quü Sæ chi tiÕt C¸c tµi kho¶n B¶ng tæng hîp Chi tiÕt sè ph¸t sinh tõng Tµi kho¶n Ghi chó: Ghi b¸o c¸o hµng ngµy Cuèi th¸ng ghi §èi chiÕu Þ Néi dung h×nh kÕ to¸n NhËt ký chung: - Hµng ngµy khi c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh th× cã c¸c chøng tõ gèc ®i kÌm, c¸c chøng tõ gèc nµy hµng ngµy ®­îc ®­a vµo sæ nhËt ký, nªn c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh ®­îc ghi vµo sæ chi tiÕt tµi kho¶n; trong tr­êng hîp c¸c nghiepÑ vô ph¸t sinh liªn quan ®Õn thu chi tiÒn mÆt th× c¸c phiÕu thu, chi ®­îc chuyÓn cho bé phËn thñ quü._.