Tổ chức kế toán Tài sản cố định tại Công ty cổ phần bóng đèn phích nước Rạng Đông
Tài liệu Tổ chức kế toán Tài sản cố định tại Công ty cổ phần bóng đèn phích nước Rạng Đông: ... Ebook Tổ chức kế toán Tài sản cố định tại Công ty cổ phần bóng đèn phích nước Rạng Đông
Tóm tắt tài liệu Tổ chức kế toán Tài sản cố định tại Công ty cổ phần bóng đèn phích nước Rạng Đông, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lêi më ®Çu
Lµ mét trong ba yÕu tè s¶n xuÊt kinh doanh c¬ b¶n (Tµi s¶n cè ®Þnh (TSC§); nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô; lao ®éng sèng), TSC§ ®ãng mét vai trß hÕt søc quan träng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña mét doanh nghiÖp. C¸c lo¹i TSC§ ®Òu cã gi¸ trÞ lín, thêi gian sö dông l©u dµi, tham gia nhiÒu chu kú s¶n xuÊt kinh doanh, nã cã ¶nh hëng trùc tiÕp tíi viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Bëi vËy, ®ßi hái c«ng t¸c tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n TSC§ t¹i doanh nghiÖp ph¶i hÕt søc khoa häc: TSC§ ph¶i ®îc ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ mét c¸ch ®óng ®¾n; viÖc theo dâi t×nh h×nh biÕn ®éng vµ söa ch÷a TSC§ ph¶i ®îc ghi chÐp ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, kÞp thêi; viÖc tÝnh khÊu hao ph¶i phï hîp víi ®Æc ®iÓm riªng cña doanh nghiÖp. H¬n thÕ n÷a, mét thùc tÕ ®Æt ra cho tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay lµ muèn tån t¹i, ph¸t triÓn vµ ®øng v÷ng trªn thÞ trêng th× ®ßi hái mçi ®¬n vÞ ph¶i biÕt tæ chøc tèt c¸c nguån lùc s¶n xuÊt cña m×nh vµ sö dông chóng mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt.
Trong thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty cæ phÇn bãng ®Ìn phÝch níc R¹ng ®«ng, ®èi diÖn víi thùc tr¹ng qu¶n lý kinh tÕ, sù quan t©m cña c«ng ty vÒ vÊn ®Ò qu¶n lý vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông TSC§, kÕt hîp víi nhËn thøc cña b¶n th©n vÒ tÇm quan träng cña vÊn ®Ò vµ mong muèn r»ng qua ®©y em cã thÓ cñng cè vµ n©ng cao nhËn thøc cña m×nh vÒ viÖc tæ chøc kÕ to¸n TSC§. ChÝnh v× vËy, em ®· lùa chän ®Ò tµi : “Tæ chøc kÕ to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh t¹i c«ng ty cæ phÇn bãng ®Ìn phÝch níc R¹ng §«ng”.
KÕt cÊu chuyªn ®Ò ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn th× cã 3 ch¬ng:
- Ch¬ng 1: LÝ luËn chung vÒ kÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt.
- Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh ë c«ng ty cæ phÇn bãng ®Ìn phÝch níc R¹ng §«ng
- Ch¬ng 3: Mét sè ý kiÕn vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh ë c«ng ty cæ phÇn bãng ®Ìn phÝch níc R¹ng §«ng.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù híng dÉn tËn t×nh cña thÇy gi¸o Th.s D¬ng Nh¹c vµ c¸c c¸n bé trong c«ng ty ®· t¹o mäi ®iÒu kiÖn gióp ®ì em hoµn thµnh tèt chuyªn ®Ò nµy.
Ch¬ng 1 lÝ luËn chung vÒ kÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt
1.1 Sù cÇn thiÕt ph¶i tæ chøc kÕ to¸n TSC§ trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt
1.1.1 Kh¸i niÖm, vÞ trÝ vµ vai trß cña TSC§
1.1.1.1 Kh¸i niÖm TSC§
§Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c doanh nghiÖp cÇn thiÕt ph¶i cã ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt bao gåm: T liÖu lao ®éng, ®èi tîng lao ®éng vµ søc lao ®éng. Tµi s¶n cè ®Þnh lµ mét bé phËn chñ yÕu cña t liÖu lao ®éng ®ãng vai trß quan träng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
TSC§ trong c¸c doanh nghiÖp lµ nh÷ng t liÖu lao ®éng chñ yÕu vµ c¸c tµi s¶n kh¸c cã gi¸ tri lín, tham gia vµo nhiÒu chu k× SXKD vµ gi¸ trÞ cña nã ®îc chuyÓn dÞch dÇn dÇn, tõng phÇn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm, dÞch vô ®îc s¶n xuÊt ra trong c¸c chu kú s¶n xuÊt.
Th«ng thường một tư liệu lao động được coi là TSCĐ khi ®ång thời thoả m·n ®îc hai tiªu chuẩn là tiªu chuẩn về gÝa trị và tiªu chuẩn về thời gian sử dụng trong chế độ quản lý TSCĐ hiện hành của nhà nước như:
+ Gi¸ trị từ 10.000.000 đồng trở lªn.
+ Thời gian sử dụng trªn một năm.
- Khi tham gia vào chu kỳ sản xuất kinh doanh, TSCĐ cã đặc điểm sau đ©y:
+ Tham gia toàn bộ một lần vào nhiều chu kỳ kinh doanh TSCĐ vẫn giữ nguyªn h×nh th¸i vật chất ban đầu cho đến khi hư hỏng hoàn toàn.
+ GÝa trị TSCĐ bị hao mßn dần và dịch chuyển từng phần theo mức độ vào s¶n phÈm trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.
1.1.1.2 VÞ trÝ, vai trß cña TSC§ trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt
Tµi s¶n cè ®Þnh lµ mét bé phËn chñ yÕu cña t liÖu lao ®éng, nã ®îc coi lµ c¬ së vËt chÊt kü thuËt cã vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Trong ®iÒu kiÖn khoa häc kü thuËt hiÖn nay vµ qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, chóng ta ph¶i tËp trung tríc hÕt vµo viÖc ®æi míi vÒ c¬ së vËt chÊt, ®æi míi c«ng nghÖ cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, c¶i tiÕn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông cña TSC§ nh»m n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng x· héi vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ quèc d©n. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay, mét vÊn ®Ò ®Æt ra cã tÝnh chÊt sèng cßn ®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp lµ uy tÝn vµ chÊt lîng s¶n phÈm, ®Ó t¹o ®îc s¶n phÈm cã chÊt lîng cao, mÉu m· ®a d¹ng phong phó, chóng ta ph¶i kh«ng ngõng ®æi míi m¸y mãc, thiÕt bÞ , ¸p dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn nh»m ®¸p øng ®îc yªu cÇu s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm vµ phï hîp víi thÞ hiÕu ngêi tiªu dïng.
Nh vËy, cã thÓ nãi TSC§ lµ c¬ së vËt chÊt kü thuËt quan träng vµ cã ý nghÜa to lín ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt trong toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. C¶i thiÖn, hoµn thiÖn, ®æi míi , sö dông hiÖu qu¶ TSC§ lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp nãi riªng vµ cña nÒn kinh tÕ nãi chung.
1.1.2 Ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh
1.1.2.1 Ph©n lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh
TSC§ trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt lµ mét bé phËn tµi s¶n chñ yÕu, phong phó vÒ chñng lo¹i, nguån h×nh thµnh. §Ó thuËn lîi cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n TSC§ cÇn tiÕn hµnh ph©n lo¹i TSC§.
Ph©n lo¹i TSC§ lµ viÖc s¾p xÕp c¸c TSC§ trong doanh nghiÖp thµnh c¸c lo¹i, c¸c nhãm TSC§ cã cïng ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt theo mét tiªu thøc ph©n lo¹i nhÊt ®Þnh.
1.1.2.1.1 Ph©n lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh theo h×nh th¸i biÓu hiÖn
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, dùa trªn h×nh th¸i vËt chÊt cô thÓ cña tµi s¶n mµ TSC§ ®îc ph©n thµnh: TSC§ h÷u h×nh vµ TSC§ v« h×nh.
a) TSC§ h÷u h×nh
Theo chuÈn mùc sè 03 – Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh trong hÖ thèng chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam (ban hµnh vµ c«ng bè theo quyÕt ®Þnh sè 149/2001/Q§-BTC ngµy 31/12/2001 cña Bé trëng Bé tµi chÝnh ): TSC§ h÷u h×nh lµ nh÷ng tµi s¶n cã h×nh th¸i vËt chÊt cô thÓ do doanh nghiÖp n¾m gi÷ ®Ó sö dông cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh phï hîp víi tiªu chuÈn ghi nhËn tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh.
C¸c tµi s¶n ®îc ghi nhËn lµ TSC§ h÷u h×nh ph¶i tho¶ m·n ®ång thêi c¸c tiªu chuÈn sau:
Ch¾c ch¾n thu håi ®îc lîi Ých kinh tÕ trong t¬ng lai tõ viÖc sö dông tµi s¶n ®ã.
Nguyªn gi¸ tµi s¶n ph¶i ®îc x¸c ®Þnh mét c¸ch ®¸ng tin cËy.
Thêi gian sö dông íc tÝnh trªn 1 n¨m.
Cã ®ñ tiªu chuÈn gi¸ trÞ theo quy ®Þnh hiÖn hµnh.
TSC§ h÷u h×nh (c¨n cø vµo ®Æc trng kü thuËt) bao gåm:
Nhµ cöa, vËt kiÕn tróc: Nhµ lµm viÖc, nhµ xëng, nhµ kho, …
M¸y mãc, thiÕt bÞ: M¸y mãc thiÕt bÞ dïng trong SXKD
Ph¬ng tiÖn vËn t¶i, thiÕt bÞ truyÒn dÉn: «t«, m¸y kÐo, hÖ thèng d©y dÉn ®iÖn...
ThiÕt bÞ, dông cô qu¶n lý: Dông cô ®o lêng, thiÕt bÞ dïng trong qu¶n lý…
C©y l©u n¨m, sóc vËt lµm viÖc vµ cho s¶n phÈm.
TSC§ h÷u h×nh kh¸c: C¸c TSC§ cha xÕp vµo c¸c nhãm trªn.
b) TSC§ v« h×nh
Theo chuÈn mùc sè 04 – tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh trong hÖ thèng chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam quy ®Þnh: Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh lµ nh÷ng tµi s¶n kh«ng cã h×nh th¸i vËt chÊt nhng x¸c ®Þnh ®îc gi¸ trÞ vµ do doanh nghiÖp n¾m gi÷, sö dông trong s¶n xuÊt, kinh doanh, cung cÊp dÞch vô hoÆc cho c¸c ®èi tîng kh¸c thuª phï hîp víi tiªu chuÈn ghi nhËn TSC§ v« h×nh.
TSC§ v« h×nh rÊt khã nhËn biÕt, nªn khi xem xÐt mét nguån lùc v« h×nh cã tho¶ m·n ®Þnh nghÜa trªn hay kh«ng th× ph¶i xÐt ®Õn c¸c khÝa c¹nh sau:
TÝnh cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc: TSC§ v« h×nh cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh mét c¸ch riªng biÖt, cã thÓ ®em cho thuª, b¸n ®éc lËp.
Kh¶ n¨ng kiÓm so¸t: Doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng kiÓm so¸t tµi s¶n, lîi Ých thu ®îc, rñi ro liªn quan ®Õn tµi s¶n.
Lîi Ých kinh tÕ t¬ng lai: Doanh nghiÖp cã thÓ thu ®îc c¸c lîi Ých kinh tÕ tu¬ng lai tõ TSC§ v« h×nh díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau.
Tiªu chuÈn gi¸ trÞ vµ thêi gian sö dông TSC§ v« h×nh còng ®îc quy ®Þnh t¬ng tù nh TSC§ h÷u h×nh.
TSC§ v« h×nh bao gåm:
QuyÒn sö dông ®Êt: Chi phÝ liªn quan tíi sö dông ®Êt, chi phÝ ®Òn bï…
Nh·n hiÖu hµng hãa: Chi phÝ vÒ th¬ng hiÖu hµng ho¸,…
B¶n quyÒn, b»ng ph¸t minh s¸ng chÕ: Gi¸ trÞ b»ng ph¸t minh s¸ng chÕ, chi phÝ cho c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu…
PhÇn mÒm m¸y tÝnh: Gi¸ trÞ phÇn mÒm m¸y tÝnh mµ doanh nghiÖp mua, tù chÕ.
GiÊy phÐp vµ giÊy phÐp nhîng quyÒn.
QuyÒn ph¸t hµnh: Chi phÝ vÒ quyÒn ph¸t hµnh s¸ch b¸o, t¹p chÝ…
* ý nghÜa: Ph©n lo¹i TSC§ theo h×nh th¸i biÓu hiÖn gióp cho ngêi qu¶n lý cã mét c¸ch nh×n tæng qu¸t vÒ c¬ cÊu ®Çu t TSC§ cña doanh nghiÖp, ®©y lµ mét c¨n cø quan träng ®Ó ra c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t hoÆc ®iÒu chØnh ph¬ng híng ®Çu t cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ. §ång thêi, c¸ch ph©n lo¹i nµy cßn gióp doanh nghiÖp cã c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý tµi s¶n, tÝnh to¸n khÊu hao khoa häc, hîp lý ®èi víi tõng lo¹i tµi s¶n.
1.1.2.1.2 Ph©n lo¹i TSC§ theo quyÒn së h÷u
Căn cứ vào quyền sở hữu, TSCĐ của doanh nghiệp được chia thành 2 loại: TSCĐ tự cã và TSCĐ thuª ngoài.
a) TSCĐ tự cã: Là c¸c TSCĐ x©y dựng, mua sắm và h×nh thành từ nguồn vốn ng©n s¸ch cấp hoặc cấp trªn cấp, nguồn vốn liªn doanh, c¸c quĩ của doanh nghiệp và c¶ TSCĐ được biếu tặng...
b) TSCĐ thuª ngoài: Là TSCĐ đi thuª để sử dụng một thời gian nhất định theo hợp đồng thuª tài sản. Tuỳ theo điều khoản của hợp đồng thuª mà TSCĐ đi thuª được chia thành TSCĐ thuª tài chÝnh và TSCĐ thuª hoạt động.
+TSCĐ thuª tài chÝnh: là c¸c TSCĐ đi thuª nhưng doanh nghiệp cã quyền kiểm so¸t và sử dụng l©u dài theo c¸c điều khoản của hợp đồng thuª. Mét hîp ®ång thuª tµi chÝnh ph¶i thoả m·n một trong 5 điều kiện sau:
1. Bªn cho thuª chuyÓn giao quyÒn së h÷u tµi s¶n cho bªn thuª khi hÕt h¹n thuª (tøc mua l¹i tµi s¶n)
2. T¹i thêi ®iÓm khëi ®Çu thuª tµi s¶n, bªn thuª cã quyÒn lùa chän mua l¹i tµi s¶n thuª víi møc gi¸ íc tÝnh thÊp h¬n gi¸ trÞ hîp lý vµo cuèi thêi h¹n thuª.
3.Thời hạn thuª tài sản chiÕm phÇn lín thêi gian sö dông kinh tÕ cña tµi s¶n cho dï kh«ng cã sù chuyÓn giao quyÒn së h÷u.
4.T¹i thêi ®iÓm khëi ®Çu thuª tµi s¶n, gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña c¸c kho¶n thanh to¸n tiÒn thuª tèi thiÓu chiÕm phÇn lín gi¸ trÞ hîp lý cña tµi s¶n thuª.
5. Tµi s¶n thuª thuéc lo¹i chuyªn dïng mµ chØ cã bªn thuª míi cã kh¶ n¨ng sö dông kh«ng cÇn cã sù thay ®æi s÷a ch÷a nµo.
TSCĐ thuª tài chÝnh cũng coi như TSCĐ của doanh nghiệp được phản ¸nh trªn bảng c©n đối kế to¸n, doanh nghiệp cã tr¸ch nhiệm quản lý sử dụng và trÝch khấu hao như c¸c TSCĐ tự cã của đơn vị.
+ TSCĐ thuª hoạt động: là TSCĐ thuª kh«ng thoả m·n bất kỳ điều khoản nào của hợp đồng thuª tài chÝnh. Bªn đi thuª chØ được quản lý, sử dụng trong thời hạn hợp đồng và phải hoàn trả khi kết thóc hợp đồng.
* ý nghÜa: C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp cho việc quản lý và tổ chức hạch to¸n TSCĐ phï hợp theo từng loại TSCĐ gãp phần sử dụng hợp lý và cã hiệu quả TSCĐ ở doanh nghiệp.
1.1.2.1.3 Ph©n lo¹i TSC§ theo nguån h×nh thµnh
C¨n cø vµo nguån h×nh thµnh, TSC§ cã c¸c lo¹i sau:
TSC§ do vèn Ng©n s¸ch (hoÆc cÊp trªn) cÊp.
TSC§ ®îc trang bÞ b»ng nguån vèn tù bæ sung.
TSC§ ®îc trang bÞ b»ng nguån vèn vay.
TSC§ ®îc trang bÞ b»ng c¸c nguån kh¸c nh nhËn gãp vèn liªn doanh, liªn kÕt cña c¸c ®¬n vÞ kh¸c…
1.1.2.1.4 Ph©n lo¹i TSC§ theo t×nh h×nh sö dông
Căn cứ vào t×nh h×nh sử dụng TSCĐ trong từng thời kỳ được chia thành:
- TSCĐ đang dïng: là những TSCD của doanh nghiệp ®ang sử dụng cho c¸c hoạt động sản xuất kinh doanh hoặc c¸c hoạt động phóc lợi sự nghiệp hay an ninh quốc phßng của doanh nghiệp.
- TSCĐ chưa cần dïng: là những TSCĐ cần thiết cho hoạt động sản xuất kinh doanh hay c¸c hoạt động kh¸c của doanh nghiệp song hiện tại chưa cần dïng, đang được dự trữ để sử dụng sau này.
- TSCĐ kh«ng cần dïng chờ thanh lý: để thu hồi vốn đầu tư bỏ ra ban đầu.
Theo c¸ch ph©n loại nµy gióp cho việc ®¸nh gi¸ hiện trạng TSCĐ, phương hướng đầu tư TSCĐ vào c¸c lĩnh vực cụ thể nhằm n©ng cao hiệu quả sử dụng vốn cố định của doanh nghiệp.
1.1.2.2 §¸nh gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh
§¸nh gi¸ TSC§ lµ viÖc vËn dông ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña TSC§ ë nh÷ng thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh theo nh÷ng nguyªn t¾c chung. TSC§ ®îc ®¸nh gi¸ lÇn ®Çu vµ cã thÓ ®¸nh gi¸ l¹i trong qu¸ tr×nh sö dông. TSC§ ®îc ®¸nh gi¸ theo nguyªn gi¸, gi¸ trÞ ®· hao mßn vµ gi¸ trÞ cßn l¹i.
1.1.2.2.1 Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh (gi¸ trÞ ghi sæ ban ®Çu)
Nguyªn gi¸ TSC§ lµ toµn bé c¸c chi phÝ mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra ®Ó cã ®îc tµi s¶n ®ã tÝnh ®Õn thêi ®iÓm ®a tµi s¶n ®ã dÕn vÞ trÝ s½n sµng sö dông.
Nguyªn gi¸ TSC§ ®îc x¸c ®Þnh theo nguyªn t¾c gi¸ phÝ. Theo nguyªn t¾c nµy, nguyªn gi¸ TSC§ bao gåm toµn bé c¸c chi phÝ cã liªn quan ®Õn viÖc mua hoÆc x©y dùng, chÕ t¹o TSC§ kÓ c¶ c¸c chi phÝ vËn chuyÓn, l¾p ®Æt, ch¹y thö vµ c¸c chi phÝ hîp lý, cÇn thiÕt kh¸c tríc khi sö dông tµi s¶n.
Nguyªn gi¸ TSC§ ®îc x¸c ®Þnh cho tõng ®èi tîng ghi TSC§ lµ tõng ®¬n vÞ tµi s¶n cã kÕt cÊu ®éc lËp hoÆc lµ mét hÖ thèng gåm nhiÒu bé phËn tµi s¶n liªn kÕt víi nhau ®Ó thùc hiÖn mét sè chøc n¨ng nhÊt ®Þnh.
TSC§ cña c¸c doanh nghiÖp bao gåm nhiÒu lo¹i, ®îc h×nh thµnh tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau. Víi mçi nguån h×nh thµnh, c¸c yÕu tè cÊu thµnh còng nh ®Æc ®iÓm cÊu thµnh nguyªn gi¸ TSC§ còng kh¸c nhau do ®ã c¸ch x¸c ®Þnh nguyªn gi¸ TSC§ còng kh¸c nhau. Sau ®©y lµ c¸ch x¸c dÞnh nguyªn gi¸ TSC§ trong mét sè trîng hîp cô thÓ:
+ §èi víi TSC§ mua ngoµi:
- §èi víi TSC§ mua ngoµi tr¶ ngay b»ng tiÒn thanh to¸n hÕt t¹i thêi ®iÓm mua:
Nguyªn gi¸ = gi¸ mua + c¸c kho¶n thuÕ kh«ng ®îc hoµn l¹i + chi phÝ mua liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc ®a TSC§ vµo vÞ trÝ s½n sµng sö dông
Gi¸ mua: lµ gi¸ thuÇn th¬ng m¹i (gi¸ trong ho¸ ®¬n – c¸c kho¶n gi¶m trõ GTGT)
C¸c kho¶n thuÕ kh«ng ®îc hoµn l¹i : thuÕ nhËp khÈu; thuÕ GTGT cña TSC§ mua theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp ; thuÕ GTGT cña TSC§ sö dông cho ho¹t ®éng thuéc nguån kinh phÝ kh¸c.
Chi phÝ mua : chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì , l¾p ®Æt, ch¹y thö, thuª chuyªn gia vµ c¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp kh¸c.
- §èi víi TSC§ mua theo ph¬ng thøc tr¶ chËm, tr¶ gãp cã ph¸t sinh kho¶n l·i tÝn dông th× nguyªn gi¸ TSC§ ®îc x¸c ®Þnh theo gi¸ mua tr¶ tiÒn ngay.
+ §èi víi TSC§ mua díi h×nh thøc trao ®æi :
- TSC§ h×nh thµnh díi h×nh thøc trao ®æi víi mét TSC§ kh¸c t¬ng tù ( cã tÝnh n¨ng vµ c«ng dông nh nhau, ®îc sö dông trong cïng mét lÜnh vùc kinh doanh vµ cã gÝa trÞ t¬ng ®¬ng) : nguyªn gi¸ cña nã ®îc x¸c ®Þnh b»ng gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ ®em ®i trao ®æi.
- TSC§ h×nh thµnh díi h×nh thøc trao ®æi víi mét TSC§ kh«ng t¬ng tù th× nguyªn gi¸ cña nã ®îc x¸c ®Þnh b»ng gÝa hîp lÝ cña TSC§ nhËn vÒ.
+ §èi víi TSC§ do doanh nghiÖp tù x©y dùng, tù chÕ t¹o :
Nguyªn gi¸ = Gi¸ thµnh thùc tÕ TSC§ + Chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì, ch¹y thö
NÕu ®¬n vÞ ®Çu t x©y dùng TSC§ b»ng nguån vèn vay th× sè tiÒn l·i tÝnh trªn kho¶n vèn ®ã ®îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ TSC§ trong suèt qu¸ tr×nh ®Çu t. Kho¶n chi phÝ l·i vay ®ã kh«ng ®îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ TSC§ kÓ tõ khi TSC§ ®îc bµn giao cho bé phËn s¶n xuÊt kinh doanh.
+ §èi víi TSC§ h×nh thµnh do giao thÇu x©y dùng c¬ b¶n: nguyªn gi¸ lµ gi¸ quyÕt to¸n c«ng tr×nh x©y dùng + c¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp kh¸c ®Ó ®a TSC§ vµo sö dông vµ lÖ phÝ tríc b¹…
+ §èi víi TSC§ nhËn gãp vèn liªn doanh: nguyªn gi¸ TSC§ ®îc x¸c ®Þnh theo gi¸ do héi ®ång liªn doanhchÊp nhËn + c¸c chi phÝ ph¸t sinh ®Ó ®a TSC§ vµo vÞ trÝ sö dông.
+ §èi víi TSC§ ®îc cÊp, ®îc ®iÒu chuyÓn: lµ gi¸ trÞ cßn l¹i trªn sæ kÕ to¸n cña TSC§ ë c¸c ®¬n vÞ cÊp, ®¬n vÞ ®iÒu chuyÓn … hoÆc gi¸ trÞ theo ®¸nh gi¸ thùc tÕ cña héi ®ång giao nhËn + c¸c chi phÝ kh¸c ®Ó nhËn tµi s¶n vÒ.
+ §èi víi TSC§ ®îc cho, ®îc biÕu, ®îc tÆng: nguyªn gi¸ lµ gi¸ trÞ hîp lÝ cña tµi s¶n nhËn ®îc + c¸c chi phÝ ph¸t sinh
Víi c¸c TSC§ h÷u h×nh vµ v« h×nh th× c¸c trrêng hîp trªn ®Òu cã thÓ x¶y ra. Riªng víi TSC§ v« h×nh, cã mét sè trêng hîp ®Æc biÖt nh sau:
- TSC§ v« h×nh h×nh thµnh tõ viÖc trao ®æi, thanh to¸n b»ng chøng tõ liªn quan ®Õn quyÒn së h÷u vèn: nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh ®îc x¸c ®Þnh b»ng gi¸ trÞ hîp lÝ cña c¸c chøng tõ ph¸t hµnh liªn quan ®Õn quyÒn së h÷u vèn.
- TSC§ v« h×nh lµ quyÒn sö dông ®Êt : nguyªn gi¸ ®îc x¸c ®Þnh b»ng tiÒn chi ra ®Ó cã quyÒn sö dông ®Êt hîp ph¸p + chi phÝ do ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng, san lÊp mÆt b»ng, lÖ phÝ tríc b¹…hoÆc lµ gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt nhËn gãp vèn.
-TSC§ v« h×nh h×nh thµnh tõ néi bé doanh nghiÖp: nguyªn gi¸ lµ c¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn kh©u thiÕt kÕ, x©y dùng, s¶n xuÊt thö nghiÖm ph¶i chi ra tÝnh ®Õn thêi ®iÓm ®a TSC§ ®ã vµo sö dông theo dù tÝnh.
+ Nguyªn gi¸ TSCĐ thuª tài chÝnh: Được phản ¸nh ở đơn vị đi thuª như đơn vị chủ sở hữu tài sản bao gồm gi¸ mua thực tế, c¸c chi phÝ vận chuyển bốc dỡ... C¸c chi phÝ kh¸c trước khi sử dụng và nguyªn gi¸ TSCĐ đã được hạch to¸n vào chi phÝ kinh doanh cho phï hợp với thời hạn thuª của hợp đồng tài chÝnh.
* ý nghÜa cña viÖc ghi sæ TSC§ theo nguyªn gi¸: viÖc ghi sæ TSC§ theo nguyªn gi¸ cho phÐp ®¸nh gi¸ tæng qu¸t tr×nh ®é trang bÞ c¬ së vËt chÊt, kÜ thuËt vµ quy m« cña doanh nghiÖp. §ång thêi ®©y cßn lµ c¬ së ®Ó tÝnh khÊu hao , theo dâi t×nh h×nh vèn ®Çu t ban ®Çu vµ ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông TSC§.
Nguyªn gi¸ TSC§ trong doanh nghiÖp chØ ®îc thay ®æi trong c¸c trêng hîp sau:
-§¸nh gi¸ l¹i gi¸ trÞ cña TSC§ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
-N©ng cÊp TSC§.
-Th¸o dì mét hay mét sè bé phËn cña TSC§.
1.1.2.2.2 Gi¸ trÞ hao mßn cña tµi s¶n cè ®Þnh
Hao mßn TSC§ lµ sù gi¶m dÇn gi¸ trÞ sö dông vµ gi¸ trÞ cña TSC§ do tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh, do bµo mßn cña tù nhiªn, do tiÕn bé kü thuËt…trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña TSC§. §Ó thu håi l¹i gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§ ®Ó t¸i s¶n xuÊt l¹i TSC§, ngêi ta tiÕn hµnh trÝch khÊu hao b»ng c¸ch chuyÓn phÇn gi¸ trÞ hao mßn cña tµi s¶n ®ã vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm t¹o ra hoÆc vµo chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong kú. Hao mßn lµ mét hiÖn tîng kh¸ch quan, cßn khÊu hao l¹i lµ viÖc tÝnh to¸n vµ ph©n bæ cã hÖ thèng nguyªn gi¸ cña TSC§ vµo chi phÝ kinh doanh qua thêi gian sö dông cña TSC§.
1.1.2.2.3 Gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n cè ®Þnh
Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a nguyªn gi¸ TSC§ vµ sè khÊu hao luü kÕ
Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
Gi¸ trÞ cßn l¹i = Nguyªn gi¸ - Sè khÊu hao luü kÕ
cña TSC§ cña TSC§
Nguyªn gi¸ TSC§ ®îc lÊy theo sæ kÕ to¸n sau khi ®· tÝnh ®Õn c¸c chi phÝ ph¸t sinh ghi nhËn ban ®Çu.
Trêng hîp nguyªn gi¸ TSC§ ®îc ®¸nh gi¸ th× gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ ®îc ®iÒu chØnh theo c«ng thøc:
Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§
sau khi ®¸nh gi¸ l¹i
Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§
tríc khi ®¸nh gi¸ l¹i
Gi¸ trÞ ®¸nh gi¸ l¹i cña TSC§
Nguyªn gi¸ cña TSC§
x
=
§¸nh gi¸ TSC§ theo gi¸ trÞ cßn l¹i gióp doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®îc sè vèn cha thu håi cña TSC§ ®Ó biÕt ®îc hiÖn tr¹ng cña TSC§ lµ cò hay míi ®Ó cã ph¬ng híng ®Çu t vµ kÕ ho¹ch bæ sung thªm TSC§ vµ cã biÖn ph¸p ®Ó b¶o toµn ®îc vèn cè ®Þnh.
1.1.3 Yªu cÇu qu¶n lý tµi s¶n cè ®Þnh vµ nhiÖm vô cña kÕ to¸n TSC§
1.1.3.1 Yªu cÇu qu¶n lý TSC§
Xuất ph¸t từ đặc điểm, vÞ trÝ vµ vai trß của TSCĐ yªu cÇu ®Æt ra cho c¸c doanh nghiÖp lµ cần phải quản lý chặt chẽ về mặt gi¸ trị và hiện vật TSC§.
- Về mặt hiện vật: Đßi hỏi phải quản lý TSCĐ trong suốt thời gian sản xuất, nghĩa là phải quản lý từ việc đầu tư, mua sắm x©y dựng, sửa chữa lớn cho đến qu¸ tr×nh sản xuất TSCĐ tại doanh nghiệp. Việc quản lý TSCĐ sẽ chấm dứt khi doanh nghiệp tiến hành thanh lý, nhượng b¸n TSCĐ.
- Về mặt gi¸ trị: Đßi hỏi phải theo dâi quản lý TSCĐ chặt chẽ về t×nh h×nh hao mßn, nhất là trong thời kỳ khoa học kỹ thuật kh«ng ngừng đổi mới như hiện nay, th× hao mßn v« h×nh sẽ xảy ra rất lớn. V× thế mà phải ph©n bổ chi phÝ khấu hao một c¸ch khoa học, hợp lý, để thu hồi vốn đầu tư phục vụ cho việc bảo toàn vốn cố định.
1.1.3.2 NhiÖm vô cña kÕ to¸n TSC§
§Ó ®¸p øng c¸c yªu cÇu qu¶n lý TSC§, kÕ to¸n TSC§ víi t c¸ch lµ mét c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh ph¶i ph¸t huy chøc n¨ng cña m×nh ®Ó thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau :
- Tæ chøc ghi chÐp, ph¶n ¸nh, tæng hîp sè liÖu mét c¸ch chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ, kÞp thêi sè lîng, hiÖn tr¹ng vµ gi¸ trÞ TSC§ hiÖn cã, t×nh h×nh t¨ng, gi¶m, di chuyÓn TSC§ trong néi bé doanh nghiÖp nh»m gi¸m s¸t chÆt chÏ viÖc mua s¾m, ®Çu t, viÖc b¶o qu¶n vµ sö dông TSC§.
- Ph¶n ¸nh kÞp thêi gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§ trong qu¸ tr×nh sö dông, tÝnh to¸n, ph¶n ¸nh chÝnh x¸c sè khÊu hao vµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong k×.
- Tham gia lËp kÕ ho¹ch söa ch÷a, dù to¸n söa ch÷a TSC§ , ph¶n ¸nh chÝnh x¸c chi phÝ söa ch÷a TSC§ , kiÓm tra viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch söa ch÷a, vµ dù to¸n chi phÝ söa ch÷a TSC§.
-Tham gia kiÓm kª, kiÓm tra ®Þnh k× hay bÊt thêng TSC§, tham gia ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ khi cÇn thiÕt, tæ chøc ph©n tÝch t×nh h×nh b¶o qu¶n vµ sö dông TSC§ ë doanh nghiÖp.
1.2 Tæ chøc kÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt
1.2.1 KÕ to¸n chi tiÕt tµi s¶n cè ®Þnh
KÕ to¸n chi tiÕt TSC§ gåm: LËp, thu thËp c¸c chøng tõ ban ®Çu liªn quan ®Õn TSC§ ë doanh nghiÖp, tæ choc kÕ to¸n chi tiÕt TSC§ ë phßng kÕ to¸n, vµ ë c¸c ®¬n vÞ sö dông TSC§.
Chøng tõ ban ®Çu gåm:
Biªn b¶n giao nhËn TSC§ (MÉu sè 01 – TSC§)
Biªn b¶n thanh lý TSC§ (MÉusè 03- TSC§)
Biªn b¶n giao nhËn TSC§ SCL ®· hoµn thµnh (MÉu 04 – TSC§)
Biªn b¶n ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ (MÉu 05 – TSC§)
B¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao TSC§
C¸c tµi liÖu kÜ thuËt cã liªn quan.
TSC§ cña doanh nghiÖp ®îc sö dông vµ b¶o qu¶n ë nhiÒu bé phËn kh¸c nhau cña doanh nghiÖp , do vËy cÇn ph¶i kÕ to¸n chi tiÕt TSC§ ®Ó ph¶n ¸nh vµ kiÓm tra t×nh h×nh t¨ng, gi¶m , hao mßn TSC§ trªn ph¹m vi kÕ to¸n doanh nghiÖp vµ theo tõng n¬i b¶o qu¶n. KÕ to¸n chi tiÕt ph¶i theo dâi ®èi víi tõng ®èi tîng ghi TSC§ theo c¸c chØ tiªu vÒ gi¸ trÞ nh: nguyªn gi¸, gi¸ trÞ hao mßn, gi¸ trÞ cßn l¹i,nguån gèc, thêi gian sö dông, c«ng suÊt , sè hiÖu….
a) Tæ chøc kÕ to¸n chi tiÕt TSC§ t¹i n¬i sö dông, b¶o qu¶n
ViÖc theo dâi TSC§ t¹i n¬i sö dông ,b¶o qu¶n nh»m x¸c ®Þnh, g¾n tr¸ch nhiÖm sö dông vµ b¶o qu¶n tµi s¶n víi tõng bé phËn , gãp phÇn n©ng cao tr¸ch nhiÖm vµ hiÖu qu¶ sö dông TSC§.
T¹i n¬i sö dông, b¶o qu¶n TSC§ sö dông sæ tµi s¶n ®Ó theo dâi t×nh h×nh t¨ng, gi¶m cña TSC§ trong ph¹m vi bé phËn qu¶n lý.
b) Tæ chøc kÕ to¸n chi tiÕt t¹i bé phËn kÕ to¸n
T¹i bé phËn kÕ to¸n cña doanh nghiÖp, kÕ to¸n sö dông “thÎ TSC§” vµ “sæ TSC§” ®Ó theo dâi t×nh h×nh t¨ng, gi¶m , hao mßn TSC§.
+ ThÎ TSC§ : do kÕ to¸n lËp cho tõng ®èi tîng ghi TSC§ cña doanh nghiÖp, thÎ ph¶i ®îc kÕ to¸n trëng ®¬n vÞ x¸c nhËn vµ ®îc lu ë phßng kÕ to¸n trong suèt thêi gian sö dông TSC§ ®Ó theo dâi vµ qu¶n lý TSC§
C¨n cø ®Ó ghi thÎ TSC§ lµ bé hå s¬ vÒ TSC§: biªn b¶n giao nhËn cña c¸c chøng tõ, ho¸ ®¬n mua, tµi liÖu kÜ thuËt, thiÕt kÕ liªn quan,…
Trªn thÎ TSC§ ph¶n ¸nh c¸c chØ tiªu chung vÒ TSC§ (tªn gäi, kÝ hiÖu, m·, quy c¸ch, níc s¶n xuÊt, n¨m s¶n xuÊt,…), ph¶n ¸nh nguyªn gi¸ cña TSC§ khi ®a vµo sö dông, nguyªn gi¸ ®¸nh l¹i, gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ qua c¸c n¨m, c¸c dông cô, phô tïng ®i kÌm.
+ Sæ TSC§: ®îc më ®Ó theo dâi t×nh h×nh t¨ng, gi¶m, t×nh h×nh hao mßn TSC§ cña tõng doanh nghiÖp. Mçi mét lo¹i TSC§ cã thÓ ®îc dïng riªng trªn mét sæ hoÆc mét trang sæ
C¨n cø ®Ó ghi sæ TSC§ lµ c¸c thÎ TSC§ . NÕu gi¶m TSC§, kÕ to¸n ph¶i rót thÎ TSC§ t¹i ng¨n thÎ vµ ghi gi¶m trªn sæ chi tiÕt.
1.2.2 KÕ to¸n tæng hîp t¨ng, gi¶m tµi s¶n cè ®Þnh
1.2.2.1 Chøng tõ kÕ to¸n sö dông
Mét nghiÖp vô kinh tÕ tµi chÝnh cã liªn quan ®Õn TSC§ ®Òu ph¶i ®îc ph¶n ¸nh vµo c¸c chøng tõ kÕ to¸n lµm c¨n cø ®Ó ghi sæ. Nh÷ng chøng tõ chñ yÕu dÓ sö dông lµ: Biªn b¶n giao nhËn TSC§; biªn b¶n thanh lý TSC§; biªn b¶n giao nhËn TSC§ söa ch÷a lín ®· hoµn thµnh; biªn b¶n ®¸nh gi¸ l¹i TSC§; b¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao TSC§; c¸c tµi liÖu kÜ thuËt cã liªn quan.
§Ó ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô t¨ng, gi¶m TSC§, kÕ to¸n sö dông mét sè chøng tõ chñ yÕu sau:
- Biªn b¶n giao nhËn TSC§ : do bé phËn mua s¾m TSC§ lËp ra, bµn giao víi bé phËn sö dông TSC§ : ho¸ ®¬n mua hµng, vËn chuyÓn.
- Ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia t¨ng, c¸c chøng tõ vÒ l¾p ®Æt, vËn chuyÓn, ch¹y thö
- Trêng hîp x©y dùng c¬ b¶n hoµn thµnh bµn giao: hå s¬ hoµn thµnh c«ng tr×nh vµ b¸o c¸o quyÕt to¸n c«ng tr×nh
- Trêng hîp nhËn gãp vèn liªn doanh : biªn b¶n nhËn gãp vèn; biªn b¶n liÓm kª, ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ ; biªn b¶n thanh lý TSC§.
- Trêng hîp nhù¬ng b¸n : ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia t¨ng
1.2.2.2 Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông
Để ghi c¸c nghiệp vụ tăng giảm TSCĐ hữu h×nh, v« h×nh kế to¸n sử dụng TK 211,213 và c¸c tài khoản liªn quan kh¸c như TK 111, TK 331...
TK 211 “Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh”: ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng TSC§ h÷u h×nh thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp theo chØ tiªu nguyªn gi¸. KÕt cÊu cña tµi kho¶n nµy nh sau:
Bªn Nî: ph¶n ¸nh nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh t¨ng trong kú.
Bªn Cã: ph¶n ¸nh nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh gi¶m trong kú.
D Nî : ph¶n ¸nh nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh hiÖn cã.
TK 211 ®îc chi tiÕt thµnh c¸c tµi kho¶n cÊp 2:
TK 2112- Nhµ cöa, vËt kiÕn tróc.
TK 2113- M¸y mãc, thiÕt bÞ.
TK 2114- Ph¬ng tiÖn vËn t¶i truyÒn dÉn.
TK 2115- ThiÕt bÞ dông cô qu¶n lý.
TK 2116- C©y l©u n¨m, sóc vËt lµm viÖc vµ cho s¶n phÈm.
TK 2118- TSC§ h÷u h×nh kh¸c.
TK 212 “TSC§ thuª tµi chÝnh” dïng ®Ó theo dâi t×nh h×nh ®i thuª TSC§ dµi h¹n. KÕt cÊu cña tµi kho¶n nµy nh sau:
Bªn Nî: ph¶n ¸nh nguyªn gi¸ TSC§ thuª tµi chÝnh t¨ng trong kú.
Bªn Cã: ph¶n ¸nh nguyªn gi¸ TSC§ thuª tµi chÝnh gi¶m trong kú.
D Nî : nguyªn gi¸ TSC§ ®ang thuª dµi h¹n.
TK 213 “TSC§ v« h×nh” ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng TSC§ v« h×nh thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp theo chØ tiªu nguyªn gi¸.
Bªn Nî: ph¶n ¸nh nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh t¨ng trong kú.
Bªn Cã: ph¶n ¸nh nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh gi¶m trong kú.
D Nî : ph¶n ¸nh nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh hiÖn cã.
TK 213 ®îc chi tiÕt thµnh c¸c tµi kho¶n cÊp 2:
TK 2131: QuyÒn sö dông ®Êt.
TK 2132: Chi phÝ thµnh lËp doanh nghiÖp.
TK 2133: B»ng ph¸t minh s¸ng chÕ.
TK 2134: Chi phÝ nghiªn cøu, ph¸t triÓn.
TK 2135: Chi phÝ vÒ lîi thÕ th¬ng m¹i.
TK 2138: TSC§ v« h×nh kh¸c.
1.2.2.3 KÕ to¸n tæng hîp t¨ng, gi¶m TSC§ h÷u h×nh, v« h×nh
* KÕ to¸n t¨ng, gi¶m TSC§ ph¶n ¸nh qua c¸c s¬ ®å sau:
S¬ ®å 01: s¬ ®å h¹ch to¸n t¨ng tsc® do mua s¾m
§èi víi doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ:
Mua s¾m trong níc:
TK 111, 112, 331, 341
TK 211
Gi¸ mua vµ c¸c chi phÝ mua tríc khi sö dông TSC§
TK 133.2
ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ
NhËp khÈu
TK 111, 112, 331, 341
TK 211
Gi¸ mua vµ c¸c chi phÝ mua tríc khi sö dông TSC§
TK 333.12
TK 333.3
ThuÕ nhËp khÈu ph¶i nép
TK 333.12
ThuÕ GTGT ph¶i nép ®îc khÊu trõ
§èi víi doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp
TK 111, 112, 331, 341
TK 211
Gi¸ mua vµ c¸c chi phÝ mua tríc khi sö dông TSC§
TK 333.3
ThuÕ nhËp khÈu ph¶i nép
S¬ ®å 02: s¬ ®å ho¹ch to¸n t¨ng tsc® do nhËn cÊp ph¸t, nhËt gãp vèn liªn doanh.
TK 411
Nguyªn gi¸
TK 211
Gi¸ trÞ vèn gãp
TK 111, 112, 331, …
Chi phÝ tiÕp nhËn
S¬ ®å 03: s¬ ®å ho¹ch to¸n t¨ng tsc® do ®îc biÕu tÆng, viÖn trî.
TK 711
Nguyªn gi¸
TK 211
Gi¸ TSC§ ®îc biÕu tÆng
TK 111, 112, 331, …
Chi phÝ tiÕp nhËn
s¬ ®å 04: s¬ ®å ho¹ch to¸n ®¸nh gi¸ t¨ng tsc®
TK 412
TK 211
§iÒu chØnh t¨ng nguyªn gi¸ TSC§HH
TK 214
TK 412
§iÒu chØnh gi¸ trÞ hao mßn TSC§HH
s¬ ®å 05: S¬ ®å ho¹ch to¸n t¨ng tsc® do xdcb hoµn thµnh bµn giao
XDCB tù lµm hoÆc giao thÇu tõng phÇn:
TK 152, 153
TK 241
TK 211
C¸c chi phÝ XDCB ph¸t sinh
K/c gi¸ trÞ ®îc quyÕt to¸n
TK 152, 153, 331
TK 133
ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ
(nÕu cã)
C¸c chi phÝ tríc khi sö dông TSC§ ph¸t sinh
XDCB giao thÇu hoµn toµn:
TK 331
TK 211
Gi¸ trÞ thanh to¸n cha cã thuÕ GTGT
TK 133
ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ
s¬ ®å 06
s¬ ®å ho¹ch to¸n t¨ng tsc® do nhËn l¹i vèn gãp liªn doanh tríc ®©y
TK 222
Tk 211
Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ gãp liªn doanh ®îc nhËn l¹i
TK 111, 112, 138
PhÇn vèn liªn doanh bÞ thiÕu
Gi¸ trÞ TSC§ nhËn l¹i cao
®îc nhËn l¹i b»ng tiÒn
h¬n vèn gãp liªn doanh
TK 635
PhÇn vèn liªn doanh
kh«ng thu håi ®ñ
s¬ ®å 07
s¬ ®å kÕ to¸n tsc® t¨ng do tù chÕ
TK 621
Tæng
hîp
chi
phÝ
s¶n
xuÊt
phÊt
sinh
TK 154
TK 154
Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm chuyÓn thµnh
TSC§ sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh
TK 622
Chi phÝ vît møc b×nh thêng cña TSC§ tù chÕ
TK 155
TK 627
Gi¸ thµnh s¶n
XuÊt kho s¶n phÈm
phÈm nhËp kho
®Ó chuyÓn thµnh TSC§
§ång thêi ghi:
TK 512
TK 211
Ghi t¨ng nguyªn gi¸ TSC§ (Doanh thu lµ gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n
phÈm chuyÓn thµnh TSC§ sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh)
TK 111, 112, 331 …
s¬ ®å 08: s¬ ®å h¹ch to¸n t¨ng tsc® do mua s¾m tr¶ chËm tr¶ gãp
TK 111.112
TK 331
TK 211
§Þnh kú
Tæng sè tiÒn
Nguyªn gi¸ ghi theo gi¸ mua
thanh to¸n tiÒn
ph¶i thanh to¸n
tr¶ tiÒn ngay t¹i thêi ®iÓm mua
TK 242
TK 635
L·i
§Þnh kú ph©n bæ dÇn vµo chi phÝ
tr¶ chËm
theo sè l·i tr¶ chËm, tr¶ gãp ®Þnh kú
TK 133
ThuÕ
GTGT
s¬ ®å 09
s¬ ®å h¹ch to¸n mua tsc®
díi h×nh thøc trao ®æi kh«ng t¬ng tù
1. Khi ®a TSC§ ®i trao ®æi:
TK 211
TK811
Ghi gi¶m nguyªn gi¸ TSC§ ®a ®i trao ®æi
Gi¸ trÞ cßn l¹i
TK 214
Gi¸ trÞ hao mßn
2. Khi nhËn ®îc TSC§ do trao
TK 711
TK 131
TK 711
GÝa trÞ hîp lý TSC§HH
Gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§HH nhËn vÒ
®a ®i trao ®æi vµ thuÕ GTGT
vµ thuÕ GTGT (nÕu cã)
TK 333.11
TK 133
ThuÕ GTGT nÕu cã
ThuÕ GTGT (nÕu cã)
TK 111, 112
NhËn sè tiÒn ph¶i thu thªm
thanh to¸n sè tiÒn ph¶i tr¶ thªm
s¬ ®å 10
s¬ ®å h¹ch to¸n mua tsc®
díi h×nh thøc trao ®æi t¬ng tù
TK 211
TK 214
Gi¸ trÞ hao mßn TSC§
Nguyªn gi¸ TSC§HH
h÷u h×nh ®a ®i trao ®æi
®a ®i trao ®æi
TK 211
Nguyªn gi¸ TSC§HH nhËn vÒ (Ghi theo
GTCL cña TSC§HH ®a ®i trao ®æi)
s¬ ®å 11:
s¬ ®å h¹ch to¸n mua tsc® lµ nhµ cöa, vËt kiÕn tróc g¾n liÒn víi quyÒn sö dông ®Êt, ®a vµo sö dông ngay cho sxkd
TK 111, 112, 331…
TK 211
Ghi t¨ng TSC§ h÷u h×nh (Chi tiÕt nhµ cöa, vËt kiÕn tróc)
TK 213
Ghi t¨ng TSC§ v« h×nh (Chi tiÕt quyÒn sö dông ®Êt)
TK 133
ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (nÕu cã)
s¬ ®å 12:
s¬ ®å h¹ch to¸n gi¶m tsc® do thanh lý, nhîng b¸n
TK 211
TK 214
Nguyªn gi¸ TSC§
GTHM cña TSC§
TK 333.1
TK 811
ThuÕ GTGT ph¶i nép
GTCL cña TSC§
(nÕu cã)
TK 711
TK111, 112, 152…
Thu nhËp tõ thanh lý
C¸c chi phÝ thanh lý
nhîng b¸n TSC§
nhîng b¸n TSC§
s¬ ®å 13:
s¬ ®å h¹ch to¸n gi¶m tsc® do gãp vèn liªn doanh
Vèn gãp ®îc ®¸nh gi¸ cao h¬n gi¸ trÞ cßn l¹i:
TK 211
TK 214
Nguyªn gi¸ TSC§
Gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§
TK 412
TK 222
Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§
Chªnh lÖch gi¸ trÞ vèn gãp > gi¸ trÞ cßn l¹i
Vèn gãp ®îc ®¸nh gi¸ thÊp h¬n gi¸ trÞ cßn l¹i:
TK 211
TK 214
Nguyªn gi¸ TSC§
Gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§
TK 222
Gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§
TK 412
Chªnh lÖch gi¸ trÞ vèn gãp < gi¸ trÞ cßn l¹i
s¬ ®å 14:
s¬ ®å h¹ch to¸n gi¶m tsc® do tr¶ l¹i vèn gãp liªn doanh
Gi¸ trÞ TSC§ tr¶ l¹i cao h¬n GTCL:
TK 211
TK 214
Nguyªn gi¸ TSC§
Gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§
TK 412
TK 411
Chªnh lÖch gi¸ trÞ tr¶ l¹i > gi¸ trÞ cßn l¹i
Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§
Gi¸ trÞ TSC§ tr¶ l¹i thÊp h¬n GTCL:
TK 211
TK 214
Nguyªn gi¸ TSC§
Gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§
TK 222
Gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§
TK 412
Chªnh lÖch gi¸ trÞ tr¶ l¹i < gi¸ trÞ cßn l¹i
s¬ ®å 15:
s¬ ®å h¹ch to¸n gi¶m tsc® do bÞ mÊt, thiÕu ph¸t hiÖn khi kiÓm kª
Cha x¸c ®Þnh ®îc nguyªn nh©n:
TK 211
TK 214
Nguyªn gi¸ TSC§
Gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§
TK 138.1
Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§
thiÕu mÊt cha râ ng._.uyªn nh©n
X¸c ®Þnh ®îc nguyªn nh©n vµ cã quyÕt ®Þnh xö lý:
TK 211
TK 214
Nguyªn gi¸ TSC§
Gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§
TK 138.8
Sè tiÒn ngêi ph¹m lçi ph¶i båi thêng
TK 811
PhÇn tæn thÊt ®îc tÝnh vµo chi phÝ
TK 415
PhÇn bï ®¾p tõ quü dù phßng tµi chÝnh
s¬ ®å 16:
s¬ ®å h¹ch to¸n ®¸nh gi¸ gi¶m tsc®
TK 211
TK 412
§iÒu chØnh gi¶m nguyªn gi¸ TSC§HH
TK 214
§iÒu chØnh gi¸ trÞ hao mßn TSC§HH
s¬ ®å 17:
s¬ ®å h¹ch to¸n ®¸nh gi¸ gi¶m tsc®
TK 211
TK 214
Gi¸ trÞ hao mßn luü tÕ cña TSC§ h÷u h×nh
TK 242
Nguyªn gi¸
Gi¸ trÞ cßn l¹i
TSC§HH gi¶m
(nÕu GTCL lín ph©n bæ nhiÒu n¨m)
TK 627, 641, 64
Gi¸ trÞ cßn l¹i
(nÕu GTCL nhá tÝnh mét lÇn vµo CPSXKD)
* Ghi chó: Trong trêng hîp t¨ng TSC§ do mua s¾m, ®ång thêi víi bót to¸n ghi t¨ng TSC§ th× kÕ to¸n cßn ph¶i ghi c¸c bót to¸n kÕt chuyÓn nguån.
§èi víi doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp th× trong nguyªn gi¸ TSC§ mua s¾m, ®Çu t bao gåm cña thuÕ GTGT ®Çu vµo; c¸c kho¶n thu nhËp tõ thanh lý, nhîng b¸n bao gåm c¶ thuÕ GTGT ph¶i nép.
* H¹ch to¸n TSC§ ®i thuª vµ cho thuª:
TK627,641,642
TK 111,112
TK 315
Thanh to¸n tiÒn thuª trong kú (4)
TK 342
TiÒn gèc ph¶i tr¶ trong kú (3b)
TK 133
TK 3331
ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (1b)
ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ hµng kú (2)
TK 212
Nguyªn gi¸ TSC§ thuª
tµi chÝnh (1a)
TK 2142
KhÊu hao ®· trÝch lËp (7b)
Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ (7a)
TrÝch KHTSC§ trong kú (6)
Tr¶ l¹i tµi s¶n khi kÕt thóc hîp ®ång (7)
TK 211,213
ChuyÓn quyÒn së h÷u khi kÕt thóc hîp ®ång (8a)
TiÒn tr¶ thªm ®Ó mua l¹i TSC§ (8c)
TK 811
PhÝ cam kÕt sö dông vèn (5)
L·i tiÒn thuª ph¶i tr¶ trong kú (3a)
TK 2141,2143
Kc gi¸ trÞ hao mßn (8b)
H¹ch to¸n TSC§ thuª tµi chÝnh (s¬ ®å 19):
H¹ch to¸n TSC§ thuª ho¹t ®éng
TK 111,112,331
TK 142 (1421)
TK 241,627,641,642
Tr¶ tríc tiÒn thuª cho nhiÒu kú
Ph©n bæ tiÒn thuª vµo chi phÝ SXKD trong kú
Tr¶ tiÒn thuª theo tõng kú
TK 133
ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ
H¹ch to¸n TSC§ t¹i ®¬n vÞ ®i thuª (S¬ ®å 20):
§ång thêi, khi nhËn TSC§ thuª ho¹t ®éng, kÕ to¸n ghi ®¬n:
Nî TK 001: gi¸ trÞ TSC§ thuª ho¹t ®éng
H¹ch to¸n TSC§ thuª ho¹t ®éng t¹i ®¬n vÞ cho thuª (trêng hîp doanh nghiÖp kh«ng ph¶i lµ ®¬n vÞ chuyªn kinh doanh ®Ó cho thuª). S¬ ®å 21:
TK 111,112,131
TK 711
TK 911
TK 811
TK 214
TiÒn thu tõ cho thuª tµi s¶n (nÕu tiÒn nhËn tõng kú)
KÕt chuyÓn chi phÝ cuèi kú
KÕt chuyÓn thu nhËp cuèi kú
Chi phÝ khÊu hao cña TSC§ cho thuª
TK 3387
TK 152,111,334…
Ph©n bæ dÇn tiÒn thuª vµo thu nhËp trong kú
TiÒn thuª nhËn cho nhiÒu kú
Chi phÝ kh¸c trong qu¸ tr×nh cho thuª
TK 3331
ThuÕ GTGT ph¶i nép
(ph¬ng ph¸p khÊu trõ )
1.2.3 KÕ to¸n khÊu hao TSC§
1.2.3.1 Kh¸i niÖm khÊu hao TSC§
KhÊu hao TSC§ lµ sù ph©n bæ mét c¸ch cã hÖ thèng gi¸ trÞ ph¶i khÊu hao cña TSC§ trong suèt thêi gian sö dông h÷u Ých cña tµi s¶n ®ã vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô ®îc s¸ng t¹o ra.
B¶n chÊt khÊu hao TSC§: Lµ biÖn ph¸p chñ quan cña con ngêi nh»m thu håi sè vèn ®· ®Çu t vµo TSC§. ViÖc trÝch khÊu hao lµ viÖc ph©n phèi gi¸ trÞ TSC§, thu håi vèn ®Çu t vµo TSC§.
Ph¹m vi: ChØ tÝnh vµ trÝch khÊu hao víi nh÷ng TSC§ tham gia vµo ho¹t ®éng SXKD.
ViÖc trÝch khÊu hao ph¶i phï hîp møc ®é hao mßn cña TSC§, ph¶i phï hîp víi quy ®Þnh hiÖn hµnh vÒ chÕ ®é trÝch khÊu hao TSC§ do nhµ níc quy ®Þnh.
Nguyªn t¾c tÝnh khÊu hao TSC§
ViÖc tÝnh khÊu hao TSC§ trong c¸c doanh nghiÖp nhµ níc hiÖn nay ®îc thùc hiÖn theo quyÕt ®Þnh 206/2003/Q§- BTC ngµy 12/12/2003 cña bé trëng bé tµi chÝnh. VÒ nguyªn t¾c:
+ Mäi TSC§ cña doanh nghiÖp cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh ®Òu ph¶i trÝch khÊu hao. Møc trÝch khÊu hao TSC§ ®îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ kinh doanh trong k×.
Doanh nghiÖp kh«ng ®îc tÝnh vµ trÝch khÊu hao ®èi víi nh÷ng TSC§ ®· khÊu hao hÕt nhng vÉn sö dông vµo ho¹t ®éng kinh doanh. §èi víi nh÷ng TSC§ cha khÊu hao hÕt ®· háng, doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh nguyªn nh©n, quy tr¸ch nhiÖm ®Òn bï, ®ßi båi thêng thiÖt h¹i… vµ tÝnh vµo chi phÝ kh¸c.
+ Nh÷ng TSC§ kh«ng tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh th× kh«ng ph¶i trÝch khÊu hao, bao gåm:
- TSC§ thuéc dù tr÷ nhµ níc giao cho doanh nghiÖp qu¶n lý hé, gi÷ hé;
- TSC§ phôc vô c¸c ho¹t ®éng phóc lîi trong doanh nghiÖp nh nhµ trÎ, c©u l¹c bé,… ®îc ®Çu t b»ng quü phóc lîi;
- Nh÷ng TSC§ phôc vô nhu cÇu chung toµn x· héi, kh«ng phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp nh ®ª, ®Ëp, cÇu cèng,… mµ nhµ níc giao cho doanh nghiÖp qu¶n lý.
- TSC§kh¸c kh«ng tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
+ Doanh nghiÖp cho thuª TSC§ ph¶i trÝch khÊu hao ®èi víi TSC§ cho thuª
+ Doanh nghiÖp ®i thuª TSC§ tµi chÝnh ph¶i trÝch khÊu hao TSC§ thuª tµi chÝnh nh TSC§ thuéc së h÷u cña doanh nghiÖp theo quy ®Þnh hiÖn hµnh. Trêng hîp ngay t¹i thêi ®iÓm khëi ®Çu thuª tµi s¶n , doanh nghiÖp ®i thuª TSC§ tµi chÝnh cam kÕt kh«ng mua TSC§ thuª trong hîp ®ång thuª tµi chÝnh th× doanh nghiÖp ®i thuª ®uîc trÝch khÊu hao TSC§ thuª tµi chÝnh theo thêi h¹n thuª trong hîp ®ång.
+ ViÖc trÝch khÊu hao hoÆc th«i trÝch khÊu hao TSC§ ®îc thùc hiÖn b¾t ®Çu tõ ngµy ( theo sè ngµy cña th¸ng ) mµ TSC§ t¨ng, gi¶m hoÆc ngõng tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh.
+ QuyÒn sö dông ®Êt l©u dµi lµ TSC§ v« h×nh ®Æc biÖt, doanh nghiÖp ghi nhËn lµ TSC§ v« h×nh theo nguyªn gi¸ nhng kh«ng ®îc trÝch khÊu hao.
C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§
Trong mỗi doanh nghiệp việc tÝnh khấu hao được tÝnh theo nhiều phương ph¸p kh¸c nhau. Việc lựa chọn phương ph¸p khấu hao đóng đắn và phï hợp với từng loại h×nh doanh nghiệp là rất quan trọng nã gióp cho c«ng t¸c quản lý và sử dụng vốn cố định trong c¸c doanh nghiệp được tốt hơn.
Th«ng thường cã c¸c phương ph¸p khấu hao cơ bản sau:
Phương ph¸p khấu hao theo đường thẳng
Phương ph¸p khấu hao theo số dư giảm dần
Phương ph¸p khấu hao theo số lượng sản phẩm.
Ph¬ng ph¸p khÊu hao theo ®êng th¼ng
Møc khÊu hao ph¶i trÝch b×nh qu©n n¨m
=
Nguyªn gi¸ cña TSC§
Thêi gian sö dông (n¨m)
Møc trÝch khÊu hao hµng th¸ng b»ng sè khÊu hao ph¶i trÝch c¶ n¨m chia cho 12 th¸ng
§èi víi TSC§ ®· qua sö dông, thêi gian sö dông cña TSC§ ®îc x¸c ®Þnh nh sau:
Thêi gian sö dông cña TSC§
=
Gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§
x
Thêi gian sö dôngcña TSC§ míi cïng TSC§ x¸c ®Þnh theo Q§ 206
Gi¸ b¸n TSC§ t¬ng ®¬ng
Trong ®ã gi¸ trÞ hîp lý lµ gi¸ mua hoÆc trao ®æi thùc tÕ ( trong trêng hîp mua b¸n, trao ®æi) ; lµ gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ ( trong trêng hîp ®îc cÊp, ®îc ®iÒu chuyÓn) ; gi¸ trÞ theo ®¸nh gi¸ cña héi ®ång giao nhËn ( trong trêng hîp ®îc cho, biÒu tÆng, nhËn gãp vèn) .
Trêng hîp doanh nghiÖp muèn x¸c ®Þnh thêi gian sö dông cña TSC§ kh¸c víi khung thêi gian sö dông quy ®Þnh theo quyÕt ®Þnh 206, doanh nghiÖp ph¶i gi¶i tr×nh râ c¸c c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh thêi gian sö dông cña TSC§ ®ã ®Ó Bé tµi chÝnh xem xÐt, quyÕt ®Þnh theo 3 tiªu chuÈn:
- Tuæi thä kü thuËt cña TSC§ theo thiÕt kÕ
- HiÖn tr¹ng cña TSC§ ( thêi gian TSC§ ®· qua sö dông, thÕ hÖ TSC§, t×nh h×nh thùc tÕ cña tµi s¶n,…)
- Tuæi thä kinh tÕ cña TSC§.
Trêng hîp cã c¸c yÕu tè t¸c ®éng ( nh viÖc n©ng cÊp hay th¸o dì mét hay mét sè bé phËn cña TSC§ … ) nh»m kÐo dµi hoÆc rót ng¾n thêi gian sö dông ®· x¸c ®Þnh tríc ®ã cña TSC§, doanh nghiÖp tiÕn hµnh x¸c ®Þnh l¹i thêi gian sö dông cña TSC§ theo 3 tiªu chuÈn quy ®Þnh ë trªn t¹i thêi ®iÓm hoµn thµnh nghiÖp vô ph¸t sinh, ®ång thêi ph¶i lËp biªn b¶n nªu râ c¸c c¨n cø lµm thay ®æi thêi gian sö dông.
Doanh nghiÖp x¸c ®Þnh thêi gian sö dông cña TSC§ v« h×nh nhng tèi ®a kh«ng qu¸ 20 n¨m. Riªng thêi gian sö dông cña quyÒn sö dông ®Êt cã thêi h¹n lµ thêi h¹n ®îc phÐp sö dông ®Êt theo quy ®Þnh.
Trêng hîp thêi gian sö dông hay nguyªn gi¸ cña TSC§ thay ®æi, doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh l¹i møc trÝch khÊu hao trung b×nh cña TSC§ b»ng c¸ch lÊy gi¸ trÞ cßn l¹i trªn sæ kÕ to¸n chia ( : ) cho thêi gian sö dông x¸c ®Þnh l¹i hoÆc thêi gian sö dông cßn l¹i cña TSC§,
Møc trÝch khÊu hao cho n¨m cuèi cïng cña thêi gian sö dông TSC§ ®îc x¸c ®Þnh lµ hiÖu sè gi÷a nguyªn gi¸ TSC§ vµ sè khÊu hao luü kÕ ®· thùc hiÖn ®Õn n¨m tríc n¨m cuèi cïng cña TSC§ ®ã.
b) Ph¬ng ph¸p khÊu hao theo sè d gi¶m dÇn:
Møc trÝch khÊu hao hµng n¨m cña TSC§ = Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ * TØ lÖ khÊu hao nhanh
Trong ®ã:
+ TØ lÖ khÊu hao nhanh = TØ lÖ khÊu hao TSC§ theo ph¬ng ph¸p ®êng th¼ng * HÖ sè ®iÒu chØnh(%)
+TØ lÖ khÊu hao TSC§ 1
theo ph¬ng ph¸p = * 100
®êng th¼ng Thêi gian sö dông cña TSC§
HÖ sè ®iÒu chØnh x¸c ®Þnh theo thêi gian sö dông cña TSC§ quy ®Þnh t¹i b¶ng díi ®©y:
Thêi gian sö dông cña TSC§ HÖ sè ®iÒu chØnh (lÇn)
§Õn 4 n¨m (t= 4 n¨m) 1,5
Trªn 4 ®Õn 6 n¨m (4n¨m < t < 6n¨m) 2,0
Trªn 6 n¨m (t > 6n¨m) 2,5
- Møc trÝch khÊu hao hµng th¸ng b»ng møc trÝch khÊu hao hµng n¨m chia cho 12 th¸ng.
c) Ph¬ng ph¸p khÊu hao theo sè lîng, khèi lîng s¶n phÈm:
Møc trÝch khÊu hao trong h¸ng cña TSC§
=
Sè lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong th¸ng
x
Møc trÝch khÊu hao b×nh tÝnh cho 1 ®¬n vÞ SP
Trong ®ã:
Møc trÝch khÊu hao b×nh qu©n tÝnh cho 1®¬n vÞ SP
=
Nguyªn gi¸ cña TSC§
S¶n lîng theo c«ng suÊt thiÕt kÕ
Møc trÝch khÊu hao n¨m cña TSC§ b»ng tæng møc trÝch khÊu hao cña 12 th¸ng trong n¨m hoÆc tÝnh theo c«ng thøc sau:
Møc trÝch khÊu hao n¨m cña TSC§
=
Sè lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong n¨m
x
Møc trÝch khÊu hao b×nh tÝnh cho 1 ®¬n vÞ SP
Trêng hîp c«ng suÊt thiÕt kÕ hoÆc nguyªn gi¸ cña TSC§ thay ®æi, doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh l¹i møc trÝch khÊu hao cña TSC§.
1.2.3.4 KÕ to¸n tæng hîp khÊu hao TSC§
- Tài khoản sử dụng: Để theo dâi t×nh h×nh hiện cã, sự biến động tăng, giảm khấu hao, kế to¸n sử dụng TK 214 “ Hao mßn TSCĐ”
Tài khoản 214- chi tiết thành 3 tài khoản cấp 2
TK 2141- Hao mßn TSCĐ hữu h×nh
TK 2142- Hao mßn TSCĐ thuª tài chÝnh
TK 2143- Hao mßn TSCĐ v« h×nh
Bªn cạnh đã kế to¸n còng sử dụng TK 009 – nguồn vốn khấu hao cơ bản để theo dâi sự h×nh thành và sử dụng khấu hao cơ bản TSCĐ. Đồng thời còng sử dụng c¸c TK liªn quan kh¸c như TK 627, 641, 642.
Chứng từ sử dụng: bảng tÝnh và ph©n bổ khấu hao, c¸c chứng từ kh¸c liªn quan.
Tr×nh tự kế to¸n khÊu hao TSC§ theo s¬ ®å sau:S¬ ®å 22:
TK 211,213
TK 214
TK 627,641,642
Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ cña TSC§ gi¶m do thanh lý, nhîng b¸n, ®iÒu chuyÓn thµnh c«ng cô dông cô…
TK 212
Gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§ dïng cho phóc lîi, sù nghiÖp, dù ¸n (ghi vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n)
Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ cña TSC§ thuª tµi chÝnh (tr¶ l¹i tµi s¶n thuª khi hÕt h¹n hîp ®ång)
TK 412
§iÒu chØnh gi¶m gi¸ trÞ hao mßn
§iÒu chØnh t¨ng gi¸ trÞ hao mßn
§Þnh kú trÝch khÊu hao TSC§ tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh
TK 4313, 466
Hao mßn luü kÕ cña TSC§ nhËn ®iÒu chuyÓn (h¹ch to¸n phô thuéc)
TK 211,213
TK 111,112,336
Nép vèn KHCB lªn cÊp trªn hoÆc ®iÒu chuyÓn cho c¸c ®¬n vÞ kh¸c néi bé
TK 136
TK 411
§îc hoµn tr¶
Kh«ng ®îc hoµn tr¶
1.2.4 KÕ to¸n söa ch÷a TSC§
Söa ch÷a TSC§ lµ mét c«ng viÖc hÕt søc cÇn thiÕt bëi trong qu¸ tr×nh sö dông TSC§ sÏ bÞ hao mßn vµ h háng. Tuú theo quy m«, tÝnh chÊt cña c«ng viÖc söa ch÷a, kÕ to¸n sÏ ph¶n ¸nh vµo c¸c tµi kho¶n thÝch hîp.
Söa ch÷a nhá mang tÝnh b¶o dìng: ®©y lµ c«ng viÖc mang tÝnh duy tu, b¶o dìng thêng xuyªn. Khèi lîng söa ch÷a kh«ng nhiÒu, v× vËy c¸c chi phÝ söa ch÷a ®îc h¹ch to¸n trùc tiÕp vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú.
Söa ch÷a lín tµi s¶n cè ®Þnh bao gåm cã hai lo¹i:
Söa ch÷a lín mang tÝnh phôc håi: lµ ho¹t ®éng nh»m thay thÕ nh÷ng bé phËn h háng trong qu¸ tr×nh sö dông ®Ó ®¶m b¶o cho tµi s¶n ®îc ho¹t ®éng vµ ho¹t ®éng mét c¸ch b×nh thêng. Chi phÝ söa ch÷a lµ kh¸ lín, thêi gian söa ch÷a kÐo dµi vµ thêng ph¶i lËp dù to¸n chi phÝ söa ch÷a. Chi phÝ vÒ söa ch÷a TSC§ ®îc theo dâi riªng trªn TK 241 (2413). Khi c«ng viÖc hoµn thµnh, chi phÝ söa ch÷a nµy ®îc kÕt chuyÓn vÒ TK 142 ®èi víi c«ng viÖc söa ch÷a ngoµi kÕ ho¹ch hoÆc TK 335 víi c«ng viÖc söa ch÷a trong kÕ ho¹ch.
TK 111,112,152 214,334,331…
Chi phÝ söa ch÷a thêng xuyªn TSC§ (thuª ngoµi hoÆc tù lµm)
TK 133
ThuÕ GTGT (trêng hîp thuª ngoµi) hoÆc cña vËt liÖu, dÞch vô mua ngoµi dïng cho söa ch÷a
TËp hîp chi phÝ söa ch÷a lín, n©ng cÊp TSC§
TK 2413
TK 627 641,642
TK 335
KÕt chuyÓn CP söa ch÷a lín, n©ng cÊp khi c«ng viÖc hoµn thµnh bµn giao
TK 142
TÝnh vµo CP ph¶i tr¶ nÕu söa ch÷a lín theo kÕ ho¹ch
TrÝch tríc theo kÕ ho¹ch
TÝnh vµo CP tr¶ tríc nÕu söa ch÷a lín ngoµi kÕ ho¹ch
Ph©n bæ dÇn CP söa ch÷a
TK 211
Ghi t¨ng nguyªn gi¸ TSC§ nÕu söa ch÷a n©ng cÊp
S¬ ®å23 : H¹ch to¸n söa ch÷a TSC§
N©ng cÊp TSC§: lµ ho¹t ®éng nh»m kÐo dµi thêi gian sö dông, n©ng cao n¨ng suÊt, tÝnh n¨ng, t¸c dông cña TSC§ nh c¶i t¹o, x©y l¾p, trang bÞ bæ sung thªm cho TSC§. Trong trêng hîp nµy, c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh n©ng cÊp TSC§ còng ®îc tËp hîp qua TK 241 (2413), khi c«ng viÖc hoµn thµnh th× tÊt c¶ c¸c chi phÝ n©ng cÊp ®îc ghi t¨ng nguyªn gi¸ TSC§. S¬ ®å 23:
KÕ to¸n kiÓm kª ®¸nh gi¸ l¹i TSC§
Mäi trêng hîp ph¸t hiÖn thõa hoÆc thiÕu TSC§ ®Òu ph¶i truy t×m nguyªn nh©n. C¨n cø vµo biªn b¶n kiÓm kª TSC§ vµ kÕt luËn cña héi ®ång kiÓm kª ®Ó h¹ch to¸n chÝnh x¸c, kÞp thêi theo tõng nguyªn nh©n cô thÓ.
- NÕu TSC§ thõa do cha ghi sæ, kÕ to¸n ph¶i c¨n cø vµo hå s¬ TSC§ ®Ó ghi t¨ng TSC§ tuú theo trêng hîp cô thÓ.
- NÕu TSC§ ph¸t hiÖn thõa ®îc x¸c ®Þnh lµ TSC§ cña ®¬n vÞ kh¸c th× ph¶i b¸o ngay cho ®¬n vÞ chñ tµi s¶n ®ã biÕt. NÕu cha x¸c ®Þnh ®îc chñ tµi s¶n trong thêi gian chê xö lý, kÕ to¸n ph¶i c¨n cø vµo tµi liÖu kiÓm kª, t¹m thêi ph¶n ¸nh tµi kho¶n ngoµi b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ®Ó theo dâi gi÷ hé.
- TSC§ ph¸t hiÖn thiÕu trong kiÓm kª ph¶i ®îc truy cøu nguyªn nh©n x¸c ®Þnh ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm vµ sö lý ®óng theo quy ®Þnh hiÖn hµnh cña chÕ ®é tµi chÝnh tuú theo tõng trêng hîp cô thÓ.
Doanh nghiÖp ph¶i ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ theo mÆt b»ng gi¸ cña thêi diÓm ®¸nh gi¸ l¹i theo quyÕt ®Þnh cña nhµ níc. Khi ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ hiÖn cã, doanh nghiÖp ph¶i thµnh lËp héi ®ång ®¸nh gi¸ l¹i TSC§, ®ång thêi ph¶i x¸c ®Þnh nguyªn gi¸ míi, gi¸ trÞ hao mßn ph¶i ®iÒu chØnh t¨ng( gi¶m) so víi sæ kÕ to¸n ®îc lµm c¨n cø ®Ó ghi sæ. Chøng tõ kÕ to¸n ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ lµ biªn b¶n kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ l¹i TSC§.
Sơ đồ 24: Kế to¸n đ¸nh gi¸ lại tài sản cố định.
TK 412 TK211 TK412
Chªnh lệch tăng Chªnh lệch giảm
Nguyªn gi¸ nguyªn gi¸
TK 214
Chênh lệch tăng hao mòn Chên lệch giảm hao mòn
Ch¬ng 2 Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh ë c«ng cæ phÇn bãng ®Ìn phÝch níc R¹ng §«ng
2.1 §Æc ®iÓm chung cña c«ng ty cæ phÇn bãng ®Ìn phÝch níc R¹ng §«ng
2.1.1 Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ c«ng ty
Tªn c«ng ty: C«ng ty cæ phÇn bãng ®Ìn phÝch níc R¹ng §«ng
Tªn giao dÞch: Rang Dong light source and vacuum-flask company
Trùc thuéc: Bé c«ng nghiÖp
Tªn gi¸m ®èc: KS NguyÔn §oµn Th¨ng
Tµi kho¶n: 102010000079107 më t¹i ng©n hµng c«ng th¬ng chi nh¸nh §èng §a-hµ Néi
M· sè thuÕ: 0101526991
M· cæ phiÕu: RAL
§Þa chØ: 87-89 H¹ §×nh-Thanh Xu©n-Hµ Néi
Tel: (84-4)8.584310 / 8.589138 / 8.584576.
Fax: (04)8.585038
Email: ralaco@hn.vnn.vn
2.1.2.Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty
C«ng ty ®îc thµnh lËp n¨m 1961 víi tªn ban ®Çu lµ: Nhµ m¸y bãng ®Ìn phÝch níc R¹ng §«ng trùc thuéc tæng c«ng ty sµnh sø thuû tinh-Bé c«ng nghiÖp, víi h×nh thøc lµ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. S¶n phÈm chÝnh cña c«ng ty lµ: Bãng ®Ìn trßn, bãng ®Ìn Huúnh quang, bãng ®Ìn Huúnh quang Compact, phô kiÖn c¸c thiÕt bÞ chiÕu s¸ng, phÝch níc vµ c¸c s¶n phÈm kh¸c.
Nhµ m¸y ®îc x©y dùng theo thiÕt kÕ cña Trung Quèc, khëi c«ng vµo th¸ng 5/1959 ®Õn th¸ng 6/1962 th× hoµn thµnh. Ngµy 16/3/1963, nhµ m¸y bãng ®Ìn phÝch níc R¹ng §«ng chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng víi c«ng suÊt thiÕt kÕ ban ®Çu: 1,9 triÖu bãng ®Ìn trßn vµ 200 ngh×n ruét phÝch /1 n¨m.
Sau h¬n 40 n¨m thµnh lËp vµ ph¸t triÓn c«ng ty cæ phÇn bãng ®Ìn phÝch níc R¹ng §«ng ngµy cµng ph¸t triÓn vµ gi÷ v÷ng ®îc chç ®øng trªn thÞ trêng trong níc vµ thÕ giíi. §Ó cã sù ph¸t triÓn lín m¹nh nh ngµy nay c«ng ty ®· tr¶i qua bao nhiªu th¨ng trÇm vÊt v¶.
ThÞ trêng chÝnh cña c«ng ty:ThÞ trêng trong níc vµ mét sè níc ngoµi nh: Hµn Quèc, Australia, Anh, Ai CËp.
1963-1977: S¶n lîng b×nh qu©n 1 n¨m bãng ®Ìn c¸c lo¹i lµ 1tr/n¨m. PhÝch níc: 170 ngµn/n¨m
1978-1989: S¶n lîng b×nh qu©n 1 n¨m 4,3 triÖu bãng/ n¨m. PhÝch níc: 370 ngµn sp/n¨m
1994-1997: C«ng ty thùc hiÖn chiÕn lîc ®Çu t theo chiÒu s©u. S¶n lîng b×nh qu©n 1 n¨m: Bãng ®Ìn c¸c lo¹i 18.6 tr/n¨m. PhÝch níc: 1.4tr/n¨m
1998-2002: Giai ®o¹n c«ng ty thùc hiÖn hiÖn ®¹i ho¸. S¶n lîng b×nh qu©n 1 n¨m: Bãng ®Ìn c¸c lo¹i 36.7tr/n¨m.ThiÕt bÞ chiÕu s¸ng vµ phô kiÖn 900 ngµn/n¨m. PhÝch níc: 3.5tr/n¨m
2003-2005: Giai ®o¹n héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. §Æc biÖt ngµy 1/7/2004 c«ng ty cã quyÕt ®Þnh chÝnh thøc chuyÓn sang c«ng ty cæ phÇn.
S¶n lîng b×nh qu©n 1 n¨m: Bãng ®Ìn c¸c lo¹i 62.3tr/n¨m.ThiÕt bÞ chiÕu s¸ng vµ phô kiÖn 4tr/n¨m. PhÝch níc: 5.8tr/n¨m
2006: s¶n lîng b×nh qu©n:
15 d©y chuyÒn s¶n xuÊt bãng ®Ìn :80trsp/n¨m
5 d©y chuyÒn s¶n xuÊt thiÕt bÞ chiÕu s¸ng vµ phô kiÖn:30trsp/n¨m
2 d©y chuyÒn s¶n xuÊt phÝch níc :7trsp/n¨m
Kh¸nh thµnh nhµ m¸y thø 2 t¹i B¾c Ninh víi diÖn tÝch:62000 m2.
Mét sè chØ tiªu mµ c«ng ty ®· ®¹t ®îc qua mét sè n¨m:
mét vµi chØ tiªu kinh tÕ tõ 2002-2006
chØ tiªu
®.vÞ
2002
2003
2004
2005
2006
Gi¸ trÞ tsl
Tû ®ång
335,662
470,00
511,917
605,297
809,500
Doanh sè tiªu thô
Tû ®ång
297,882
354,03
399,38
471,205
609,75
Nép ng©n s¸ch
Tû ®ång
27,764
23,500
22,022
33,860
36,400
Thu nhËp b×nh qu©n
1000®
2294
2340
2195
2450
2550
Ln thùc hiÖn
Tû ®ång
15,310
17,800
12,597
40,00
45,755
2.1.3 §Æc ®iÓm tæ chøc cña c«ng ty
2.1.3.1 §Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh
C«ng ty hiÖn nay ®· chuyÓn ®æi thµnh c«ng ty cæ phÇn, cã quy m« t¬ng ®èi lín. Bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty cã :
- Ban ®iÒu hµnh:
§¹i héi ®ång cæ ®«ng: bao gåm tÊt c¶ c¸c cæ ®«ng cã quyÒn biÓu quyÕt, cã quyÒn quyÕt ®Þnh cao nhÊt c«ng ty.
Héi ®ång qu¶n trÞ: Nh©n danh c«ng ty quyÕt ®Þnh tÊt c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn c«ng ty trõ nh÷ng vÊn ®Ò thuéc thÈm quyÒn cña ®¹i héi ®ång cæ ®«ng. Thay mÆt héi ®ång qu¶n trÞ lµ chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ, cã quyÒn quyÕt ®Þnh cao nhÊt.
Ban kiÓm so¸t: do §¹i héi ®ång cæ ®«ng bÇu ra ®Ó kiÓm tra tÝnh hîp lý, hîp ph¸p trong ho¹t ®éng ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh, b¸o c¸o tµi chÝnh cña c«ng ty.
Ban gi¸m ®èc: §iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng cña c«ng ty lµ gi¸m ®èc cïng ba phã gi¸m ®èc vµ mét kÕ to¸n trëng. Ba phã gi¸m ®èc( PG§) gåm:
Mét PG§ phô tr¸ch tiªu thô s¶n phÈm
Mét PG§ phô tr¸ch ph©n xëng
Mét PG§ phô tr¸ch xuÊt khÈu, tæ chøc ®iÒu hµnh
- C¸c phßng ban chøc n¨ng:
+ V¨n phßng gi¸m ®èc vµ ®Çu t ph¸t triÓn: Gåm hai bé phËn:
V¨n th: Phô tr¸ch c«ng viÖc hµnh chÝnh nh tiÕp kh¸ch, héi häp,lu tr÷ giÊy tê .
T vÊn ®Çu t : ThÈm ®Þnh c¸c dù ¸n ®Çu t, x©y dùng c¸c dù ¸n míi
+ Phßng tæ chøc ®iÒu hµnh s¶n xuÊt: Qu¶n lý nh©n sù, ®iÒu phèi lao ®éng, ®¶m b¶o vËt t cho s¶n xuÊt, lªn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ ®iÒu hµnh chung, thèng kª vËt t tån kho, tham mu cho gi¸m ®èc vÒ kü thuËt, c«ng nghÖ.
+ Phßng qu¶n lý kho: Qu¶n lý vËt t, hµng ho¸, tµi s¶n trong kho, tiÕn hµnh c¸c thñ tôc nhËp- xuÊt kho. Th«ng b¸o t×nh h×nh lu©n chuyÓn vËt t lªn c¸c phßng ban chøc n¨ng cña c«ng ty.
+ Phßng KCS: KiÓm tra chÊt lîng ®Çu vµo, s¶n phÈm ®Çu ra qua tÊt c¶ c¸c c«ng ®o¹n s¶n xuÊt, gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò vÒ chÊt lîng vËt t, s¶n phÈm, phô tïng.
+ Phßng thÞ trêng: Nghiªn cøu, kh¶o s¸t thÞ trêng, x©y dùng c¸c chiÕn lîc marketing, thùc hiÖn viÖc b¸n hµng, më réng thÞ trêng, qu¶ng c¸o s¶n phÈm.
+ Phßng Kü thuËt C«ng nghÖ : ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ, øng dông khoa häc c«ng nghÖ míi, n©ng cÊp thay thÕ m¸y mãc hiÖn ®¹i.
+ Phßng b¶o vÖ: §¶m b¶o an ninh, an toµn trong s¶n xuÊt, trong toµn c«ng ty, duy tr× néi quy vµ chÕ ®é kû luËt cña c«ng ty, tiÕn hµnh c«ng t¸c tù vÖ phßng ch¸y ch÷a ch¸y.
+ Phßng tµi chÝnh kÕ ho¹ch tæng hîp: Tæ chøc h¹ch to¸n, thùc hiÖn c¸c chÕ ®é cña cña Nhµ Níc, tæng hîp sè liÖu cung cÊp th«ng tin cho nhu cÇu qu¶n lý, qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng tµi chÝnh, gi¸m s¸t hiÖu qu¶ sö dông vèn cña c«ng ty, x©y dùng kÕ ho¹ch tµi chÝnh.
S¬ ®å 25: S¬ ®å bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty
§¹i héi ®ång cæ ®«ng
Héi ®ång qu¶n trÞ
Chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ
PG§ phô tr¸ch XK, tæ chøc ®iÒu hµnh
V¨n phßng G§ vµ ®Çu t ph¸t triÓn
Gi¸m ®èc
PG§ tiªu thô s¶n phÈm
PG§ phô tr¸ch ph©n xëng
KÕ to¸n trëng
Phßng tæ chøc ®iÒu hµnh s¶n xuÊt
Phßng dÞch vô ®êi sèng
Phßng kü thuËt c«ng nghÖ
Phßng qu¶n lý kho
Phßng b¶o vÖ
Phßng KCS
Phßng thÞ trêng
Phßng TCKT tæng hîp
Ph©n xëng thuû tinh
Ph©n xëng bãng ®Ìn trßn
Ph©n xëng c¬ ®éng
Ph©n xëng phÝch níc
Ph©n xëng huúnh quang
Ph©n xëng thiÕt bÞ chiÕu s¸ng
Ph©n xëng compact
2.1.3.2 §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh
S¶n phÈm chñ yÕu cña c«ng ty lµ:
-Bãng ®Ìn trßn
-Bãng ®Ìn huúnh quang
-PhÝch níc
§Ó phï hîp víi quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt 3 s¶n phÈm chÝnh trªn c«ng ty tæ chøc thµnh 7 ph©n xëng chÝnh víi nh÷ng nhiÖm vô cô thÓ sau:
+ Ph©n xëng thuû tinh: Lµ kh©u më ®Çu cho qu¸ tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm, cã nhiÖm vô s¶n xuÊt ra thµnh phÈm thuû tinh lµm vá bãng ®Ìn trßn, vµ b×nh phÝch níc tõ nguyªn vËt liÖu: C¸t v©n h¶i, trêng th¹ch, b¹ch v©n…
+ Ph©n xëng bãng ®Ìn trßn: NhËn thuû tinh tõ ph©n xëng thuû tinh t¹o nªn vá bãng, s¶n xuÊt phô kiÖn bãng ®Ìn trßn vµ l¾p r¸p thµnh bãng ®Ìn trßn hoµn chØnh.
+ Ph©n xëng chÊn lu: S¶n xuÊt ra c¸c lo¹i chÊn lu phôc vô cho ph©n xëng huúnh quang ®Ó s¶n xuÊt ra c¸c lo¹i ®Ìn huúnh quang.
+ Ph©n xëng phÝch nø¬c: Cã nhiÖm vô s¶n xuÊt thµnh ruét phÝch, trong ®ã mét phÇn ruét phÝch nhËp kho ®Ó b¸n vµ mét phÇn chuyÓn sang giai ®o¹n ®ét dËp ®Ó l¾p r¸p thµnh phÝch hoµn chØnh.
+ Ph©n xëng c¬ ®éng: Cung cÊp n¨ng lîng, ®«ng lùc( ®iÖn, níc, than, ga…) cho c¸c phßng ban vµ c¸c ph©n xëng s¶n xuÊt.
+ Ph©n xëng huúnh quang: S¶n xuÊt c¸c lo¹i ®Ìn huúnh quang.
+ Ph©n xëng compact: S¶n xuÊt ra ®Ìn huúnh quang compact. Trong ph©n xëng compact cã 3 nghµnh: Ngµnh chÊn lu ®iÖn tö, Ngµnh chÊn lu ®iÖn tõ t¾c te vµ ngµnh èng vµ l¾p r¸p
Quy tr×nh s¶n xuÊt c¸c lo¹i s¶n phÈm ®îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å 26:
PX c¬ ®éng
PX bãng ®Ìn
PX phÝch níc
PX Huúnh quang
PX thuû tinh
Giai ®o¹n ®ét dËp
s¶n phÈm phÝch
s¶n phÈm bãng ®Ìn trßn
s¶n phÈm ruét phÝch
§Ìn huúnh quang
PX thiÕt bÞ chiÕu s¸ng
Ban t vÊn chiÕu s¸ng
PX compact-Ngµnh c.lu ®iÖn tö
PX compact-Ngµnh c.lu ®iÖn tõ t¾c te
PX compact-ngµnh èng vµ l¾p r¸p
2.1.4 §Æc ®iÓm tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n
2.1.4.1 Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n
C«ng ty Cæ PhÇn Bãng ®Ìn phÝch níc R¹ng §«ng lµ ®¬n vÞ h¹ch to¸n ®éc lËp, tæ chøc kÕ to¸n theo h×nh thøc tËp trung t¹i phßng tµi chÝnh kÕ to¸n tæng hîp. Phßng cã nhiÖm vô tæng hîp sè liÖu kÕ to¸n,lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh, lu tr÷ chøng tõ. C¸c ph©n xëng kh«ng tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n riªng. Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n tæng hîp gåm cã 15 ngêi víi c¸c chøc n¨ng:
- KÕ to¸n trëng:§iÒu hµnh bé m¸y kÕ to¸n thùc thi theo ®óng chÝnh s¸ch chÕ ®é kÕ to¸n cña Nhµ Níc, chÞu tr¸ch nhiÖm tríc gi¸m ®èc vÒ toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n tµi chÝnh cña c«ng ty
- Ba phã phßng gåm:
Mét phã phßng phô tr¸ch kÕ to¸n tæng hîp: Cïng kÕ to¸n trëng theo dâi ®Þnh møc vËt t, c¸c yÕu tè s¶n xuÊt,…®Ó cã c¸c quyÕt ®Þnh cô thÓ. Cuèi th¸ng tiÕp nhËn c¸c nhËt ký chøng tõ ®Ó lªn sæ c¸i c¸c tµi kho¶n, lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh
Mét phã phßng phô tr¸ch kÕ to¸n vËt t vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm: Qu¶n lý tæng thÓ t×nh h×nh thu mua, nhËp xuÊt tån kho c¸c lo¹i vËt t, tÝnh gi¸ thµnh c¸c lo¹i thµnh phÈm.
Mét phã phßng phô tr¸ch tin häc
Vµ c¸c bé phËn kh¸c:
* Bé phËn kÕ to¸n tiÒn mÆt vµ tiÒn göi Ng©n Hµng: Theo dâi c¸c kho¶n thu chi b»ng tiÒn mÆt, tiÒn göi NH, c¸c kho¶n tiÒn vay; qu¶n lý vµ ph¶n ¸nh t×nh h×nh hiÖn cã, t¨ng gi¶m cña c¸c quÜ tiÒn mÆt vµ tiÒn göi.
* Bé phËn kÕ to¸n vËt t vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm: gåm mét sè kÕ to¸n viªn phô tr¸ch qu¶n lÝ tõng lo¹i vËt t (t×nh h×nh thu mua, nhËp, xuÊt, tån kho), tÝnh gi¸ thµnh tõng lo¹i s¶n phÈm.
* Bé phËn kÕ to¸n t¹m øng vµ c«ng nî: theo dâi t×nh h×nh t¹m øng vµ thanh to¸n t¹m øng, qu¶n lÝ vµ ph¶n ¸nh t×nh h×nh c«ng nî.
* Bé phËn kÕ to¸n tiÒn l¬ng: tËp hîp, thèng kª t×nh h×nh thùc hiÖn lao ®éng cña c«ng nh©n viªn, tÝnh vµ thanh to¸n l¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn, qu¶n lý quÜ l¬ng cña c«ng ty.
* Bé phËn kÕ to¸n tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh: theo dâi t×nh h×nh b¸n hµng cña c¸c lo¹i s¶n phÈm, tæng hîp sè liÖu ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh th«ng thêng.
Bé m¸y kÕ to¸n ®îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau (s¬ ®å 27): KÕ to¸n trëng
Bé phËn kÕ to¸n tiÒn mÆt vµ tiÒn göi NH
Bé phËn KT vt vµ tÝnh gi¸ thµnh SP
Bé phËn KT t¹m øng vµ c«ng nî
Bé phËn kÕ to¸n tiÒn l¬ng
Bé phËn KT chi phÝ vµ TSC§
Bé phËn KT tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
2.1.4.2 H×nh thøc kÕ to¸n
H×nh thøc kÕ to¸n, hÖ thèng sæ ®îc ¸p dông lµ h×nh thøc nhËt ký chøng tõ. §©y lµ h×nh thøc khoa häc, phï hîp víi thùc tÕ s¶n xuÊt kinh doanh, quy m« cña c«ng ty. HÖ thèng sæ cña c«ng ty gåm: NhËt ký chøng tõ sè: 1, 2, 4, 5, 7, 8. B¶ng kª sè: 1, 2, 4, 5, 6, 11. B¶ng ph©n bæ 1,2,3. Sæ c¸i c¸c tµi kho¶n.C¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt.S¬ ®å tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n: S¬ ®å 29:
Chøng tõ gèc và
C¸c b¶ng ph©n bæ
B¶ng kª
NKCT
Sæ thÎ kÕ to¸n chi tiÕt
Sæ c¸i
B¸o c¸o tài chÝnh
B¶ng tæng hîp
chi tiÕt
Ghi hµng ngµy
Ghi cuèi th¸ng
§èi chiÕu kiÓm tra
2.1.4.3 Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n kh¸c
C«ng ty h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
TÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ.
TÝnh khÊu hao TSC§ theo ph¬ng ph¸p: ®êng th¼ng, víi nguyªn t¾c trßn th¸ng.
C«ng ty ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n theo quyÕt ®Þnh 15.
Niªn ®é kÕ to¸n : tõ ngµy 1/1 ®Õn 31/12 hµng n¨m.
§¬n vÞ tiÒn tÖ h¹ch to¸n: ViÖt Nam ®ång.
Kú h¹ch to¸n: Theo th¸ng
2.2 Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh ë c«ng ty cæ phÇn bãng ®Ìn phÝch níc R¹ng §«ng
2.2.1 §Æc ®iÓm tµi s¶n cè ®Þnh trong c«ng ty
Do lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt lín, s¶n phÈm cña c«ng ty ®îc s¶n xuÊt ra ®ßi hái ph¶i cã ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt, vËn chuyÓn, dù tr÷, cung øng. §Ó ®¸p øng ®îc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®ã, TSC§ cña c«ng ty rÊt ®a dang vÒ sè lîng, chñng lo¹i, vµ c¶ chÊt lîng. §Ó qu¶n lý tèt TSC§, c«ng ty tiÕn hµnh ph©n lo¹i TSC§ theo c¸c chØ tiªu sau:
- Ph©n lo¹i theo h×nh th¸i biÓu hiÖn: gåm TSC§ h÷u h×nh, TSC§ v« h×nh.
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, c«ng ty ®· qu¶n lý ®îc c¶ mÆt hiÖn vËt, gi¸ trÞ vµ khÊu hao TSC§ mét c¸ch khoa häc vµ hîp lý.
- Ph©n lo¹i theo quyÒn së h÷u: TSC§ tù cã, TSC§ thuª ngoµi.
C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp c«ng ty h¹ch to¸n vµ ph¶n ¸nh hao mßn, khÊu hao, chi phÝ thuª tµi s¶n.
- Ph©n lo¹i theo nguån h×nh thµnh: TSC§ h×nh thµnh tõ nguån ng©n s¸ch Nhµ níc, TSC§ h×nh thµnh tõ nguån vèn tù bæ sung,TSC§ h×nh thµnh tõ nguån vèn vay kh¸c.
Víi c¸ch ph©n lo¹i nµy, C«ng ty ®· biÕt ®îc TSC§ ®îc h×nh thµnh tõ nguån nµo chiÕm tû lÖ bao nhiªu trong tæng vèn cè ®Þnh. Tõ ®ã c«ng ty sÏ cã kÕ ho¹ch thanh to¸n c¸c kho¶n vay ®óng h¹n.
Do thêi gian nghiªn cøu cã giíi h¹n, em xin ®i s©u nghiªn cøu c«ng t¸c kÕ to¸n TSC§ h÷u h×nh t¹i c«ng ty.
2.2.2 Ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ TSC§ ë c«ng ty cæ phÇn bãng ®Ìn phÝch níc R¹ng §«ng
2.2.2.1 Ph©n lo¹i TSC§
§Ó qu¶n lý chÆt chÏ vµ cã hiÖu qu¶ TSC§ h÷u h×nh th× c«ng ty ®· tiÕn hµnh ph©n lo¹i TSC§ h÷u h×nh theo ®Æc trng kü thuËt:gåm c¸c lo¹i:
Nhµ cöa, vËt kiÕn tróc: V¨n phßng, nhµ xëng, kho.
M¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt: C¸c d©y chuyÒn s¶n xuÊt…
Ph¬ng tiÖn vËn t¶i: « t«.
Dông cô qu¶n lý.
TSC§ VH gåm: quyÒn sö dông ®Êt, nh·n hiÖu vµ th¬ng hiÖu.
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy cho ta biÕt ®îc cÊu kÕt TSC§ ë trong c«ng ty theo tõng nhãm ®Æc trng vµ tû träng cña tõng nhãm trong tæng sè TSC§ hiÖn cã. Qua ®ã biÕt ®îc c«ng ty chó träng ®Çu t TSC§ HH nµo. T¹i 31/03/07(quý I/07), t×nh h×nh TSC§ HH cña c«ng ty nh sau:
Lo¹i TSC§
Nguyªn gi¸
Gi¸ trÞ hao mßn
Gi¸ trÞ cßn l¹i
I. TSC§ HH
153.104.376.814
97.986.820.984
52.324.444.350
1. Nhµ cöa, vËt kiÕn tróc
39.097.411.049
21.295.265.402
17.802.145.647
2. M¸y mãc thiÕt bÞ
95.498.470.304
67.333.975.104
28.164.495.200
3. Ph ¬ng tiÖn vËn t¶i
15.190.418.624
9.357.580.478
5.832.838.146
4. Dông cô qu¶n lý
3.318.076.837
2.793.111.480
524.965.357
II. TSC§ VH
85.942.925.178
62.717.463.194
26.018.573.464
1. QuyÒn sö dông ®Êt
79.023.562.230
58.065.229.942
20.958.332.288
2.Nh·n hiÖu, th¬ng hiÖu
6.919.362.948
4.652.233.252
2.267.129.696
Tæng céng TSC§
239.047.301.992
160.704.284.178
78.343.017.814
2.2.2.2 §¸nh gÝa TSC§
ViÖc ®¸nh gi¸ TCS§ trong doanh nghiÖp lµ v« cïng cÇn thiÕt v× nã lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó kÕ ho¹ch ho¸ vµ h¹ch to¸n TCS§. TÝnh vµ ph©n bæ khÊu hoa chÝnh x¸c, ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông vèn trong c«ng ty . V× vËy muèn thùc hiÖn ®îc c«ng viÖc ®ã cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ TCS§. ë c«ng ty cæ phÇn bãng ®Ìn phÝch níc R¹ng §«ng th× viÖc ®¸nh gi¸ tµi s¶n ®îc tiÕn hµnh theo nguyªn t¾c chung cña chÕ ®é kÕ to¸n. §ã lµ viÖc ®¸nh gi¸ TSC§ theo nguyªn gi¸ vµ theo gi¸ trÞ cßn l¹i.
2.2.2.2.1 §¸nh gi¸ TSC§ theo nguyªn gi¸
Nguyªn gi¸ TCS§ lµ toµn bé chi phÝ mµ doanh nghiÖp bá ra ®Ó cã ®îc TSC§ vµ ®a tµi s¶n ®ã vµo qu¸ tr×nh sö dông.
Nguyªn gi¸ TSC§
=
Gi¸ mua thùc tÕ
+
C¸c kho¶n thuÕ kh«ng hßan l¹Þ
+
Chi phÝ liªn quan trùc tiÕp
TSC§ h÷u h×nh cña c«ng ty t¨ng lªn chñ yÕu lµ do mua s¾m vµ do ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n .
VÝ dô:
Ngµy 14/3/2007, c«ng ty cæ phÇn bãng ®Ìn phÝch níc R¹ng §«ng mua 1 d©y chuyÒn s¶n xuÊt thiÕt bÞ chiÕu s¸ng míi dïng cho ph©n xëng s¶n xuÊt thiÕt bÞ chiÕu s¸ng. Tæng gi¸ mua: 550 triÖu, thuÕ GTGT: 55triÖu. Chi phÝ vËn chuyÓn tr¶ b»ng tiÒn mÆt: 3.500.000, phÝ l¾p ®¨t ch¹y thö tr¶ b»ng tiÒn mÆt: 3.000.000®. Nguyªn gi¸ cña TSC§ ®îc x¸c ®Þnh lµ:
(1)
Gi¸ mua:
=
550.000.000®
(2)
PhÝ vËn chuyÓn
=
3.500.000®
(3)
PhÝ l¾p ®Æt ch¹y thö
=
3.000.000 ®
C¨n cø vµo nghiÖp vô trªn do d©y chuyÒn sx mua vÒ dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ nªn nguyªn gi¸ ®îc x¸c ®Þnh nh sau:
Nguyªn gi¸ = (1) + (2) + (3) = 556.500.000®ång
Sè tiÒn thuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ lµ 55.000.000® sè thuÕ nµy ®îc ph¶n ¸nh vµo tµi kho¶n 1332 thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ TSC§. Trong 3 th¸ng nÕu sè thuÕ nµy cha ®îc hoµn l¹i hÕt th× c¬ quan ®Ò nghÞ c¬ quan thuÕ hoµn l¹i sè thuÕ trªn
2.2.2.2.2 §¸nh gi¸ TSC§ theo gi¸ trÞ hao mßn
Trong qu¸ tr×nh sö dôngTSC§ bÞ hao mßn dÇn vÒ vËt chÊt, gi¸ trÞ. C«ng ty cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®îc gi¸ trÞ hao mßn ®Ó ®¶m b¶o cho viÖc qu¶n lý TSC§ ._.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
12827.doc
