Tổ chức Kế toán quản trị chi phí sản xuất tại Xí nghiệp toa xe Đà Nẵng

Phần 1 C¬ së lý luËn vÒ tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt i. tæng quan vÒ kÕ to¸n qu¶n trÞ 1. Khái niệm và bản chất của kế toán quản trị a. Khái quát về sự ra đời của kế toán quản trị X· héi cµng ph¸t triÓn th× nhu cÇu th«ng tin cµng trë nªn ®a d¹ng, bøc thiÕt. HiÖn nay th«ng tin ®­îc xem nh­ lµ mét yÕu tè trùc tiÕp cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, kÕ to¸n gãp phÇn rÊt quan träng vµo c«ng t¸c qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ, tµi chÝnh. Từ những năm 50 của thế kỷ 20, sự phát triển nhanh chóng của khoa học kỹ thuật đã tác động đến mọi mặt của đời sống kinh tế, chính trị, văn hoá xã hội, đặc biệt là lĩnh vực kinh tế. Nó đã làm thay đổi phương thức sản xuất, cách thức quản lý cũng như kết cấu chi phí trong giá thành sản phẩm. Mặt khác, xu hướng khu vực hoá, toàn cầu hoá nền kinh tế thế giới đã tạo ra những cơ hội trong hợp tác kinh doanh nhưng cũng tạo ra sự cạnh tranh khốc liệt giữa các doanh nghiệp, các thành phần kinh tế. Đứng trước những thay đổi, những cơ hội và thách thức đó, doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển, giành được những thắng lợi trong cạnh tranh phải luôn luôn thu thập đầy đủ thông tin để nhà quản lý có thể ra quyết định thích hợp, kịp thời. Phần lớn những nhu cầu thông tin của nhà quản lý được thoả mãn thông qua các kênh thông tin trải suốt trong nội bộ doanh nghiệp.Vì vậy, kế toán đòi hỏi phải phục vụ tốt hơn cho công việc dự báo, tổ chức điều hành, kiểm soát và ra quyết định. Chính nhu cầu thông tin này đã hình thành nên chuyên ngành kế toán quản trị. Như vậy, kế toán quản trị về bản chất là một bộ phận cấu thành không thể tách rời của hệ thống kế toán vì đều làm nhiệm vụ tổ chức hệ thống thông tin kinh tế trong doanh nghiệp. Kế toán quản trị trực tiếp cung cấp thông tin cho các nhà quản lý bên trong tổ chức doanh nghiệp - người có trách nhiệm điều hành và kiểm soát mọi hoạt động của tổ chức đó. Ở nước ta kÕ to¸n qu¶n trÞ trong c¸c doanh nghiÖp ra ®êi vµ ph¸t triÓn khi nÒn kinh tÕ n­íc ta chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. KÕ to¸n qu¶n trÞ ®­îc ¸p dông cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ vµ mäi lÜnh vùc kinh doanh, kÓ c¶ c¸c tæ chøc ho¹t ®éng kh«ng v× môc ®Ých lîi nhuËn. b. Khái niệm và bản chất của KTQT Theo ®Þnh nghÜa cña HiÖp héi kÕ to¸n quèc gia (Mü) – National Asociation of Accountants (NAA) – v¨n kiÖn sè 1A th¸ng 3/1984, th×: “KÕ to¸n qu¶n trÞ lµ qu¸ tr×nh cung cÊp th«ng tin cho nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp trong viÖc lËp kÕ ho¹ch, kiÓm so¸t, ®iÒu hµnh c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Quy tr×nh kÕ to¸n qu¶n trÞ bao gåm c¸c c«ng viÖc x¸c ®Þnh, c©n, ®o, ®ong, ®Õm, thu thËp, tÝch luü, ph©n tÝch, chuÈn bÞ th«ng tin, gi¶i thÝch vµ cung cÊp th«ng tin cho c¸c nhµ qu¶n lý ®Ó c¸c nhµ qu¶n lý xö lý c¸c th«ng tin nµy theo h­íng cã lîi nhÊt cho doanh nghiÖp”. Theo định nghĩa của Viện kế toán viên quản trị Hoa Kỳ thì KTQT“ là quá trình nhận diện, đo lường, tổng hợp, phân tích, soạn thảo, diễn giải và truyền đạt thông tin được quản trị sử dụng để lập kế hoạch, đánh giá và kiểm tra trong nội bộ tổ chức, và để đảm bảo việc sử dụng hợp lý và có trách nhiệm đối với các nguồn lực của tổ chức đó”. Theo LuËt KÕ to¸n ViÖt Nam, KTQT “lµ viÖc thu thËp, xö lý, ph©n tÝch vµ cung cÊp th«ng tin kinh tÕ, tµi chÝnh theo yªu cÇu qu¶n trÞ vµ quyÕt ®Þnh kinh tÕ, tµi chÝnh trong néi bé ®¬n vÞ kÕ to¸n”. Nh­ vËy, cã rÊt nhiÒu quan niÖm vµ ®Þnh nghÜa vÒ kÕ to¸n qu¶n trÞ, nh­ng ®øng trªn gãc ®é sö dông th«ng tin kÕ to¸n phôc vô cho chøc n¨ng qu¶n lý cña c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp, cã thÓ ®Þnh nghÜa kÕ to¸n qu¶n trÞ nh­ sau: KÕ to¸n qu¶n trÞ lµ mét khoa häc thu nhËn, xö lý vµ cung cÊp th«ng tin vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt - kinh doanh mét c¸ch chi tiÕt, phôc vô cho c¸c nhµ qu¶n trÞ trong viÖc lËp kÕ ho¹ch, ®iÒu hµnh, tæ chøc thùc hiÖn kÕ ho¹ch vµ qu¶n lý ho¹t ®éng kinh tÕ, tµi chÝnh trong néi bé doanh nghiÖp. Tõ ®ã rót ra b¶n chÊt cña kÕ to¸n qu¶n trÞ nh­ sau: - KÕ to¸n qu¶n trÞ kh«ng chØ thu nhËn, xö lý vµ cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ thùc sù ph¸t sinh vµ ®· thùc sù hoµn thµnh, mµ cßn xö lý vµ cung cÊp th«ng tin phôc vô cho viÖc ra c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý. §Ó cã ®­îc c¸c th«ng tin nµy, kÕ to¸n qu¶n trÞ ph¶i sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p khoa häc ®Ó ph©n tÝch, xö lý chóng mét c¸ch linh ho¹t, phï hîp víi nhu cÇu th«ng tin cña nhµ qu¶n trÞ. HÖ thèng hãa th«ng tin theo mét tr×nh tù dÔ hiÓu vµ gi¶i tr×nh qu¸ tr×nh ph©n tÝch theo c¸c chØ tiªu cô thÓ, phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n trÞ doanh nghiÖp. - KÕ to¸n qu¶n trÞ chØ cung cÊp nh÷ng th«ng tin vÒ ho¹t ®éng kinh tÕ, tµi chÝnh trong ph¹m vi yªu cÇu qu¶n lý néi bé cña mét doanh nghiÖp. Nh÷ng th«ng tin ®ã chØ cã ý nghÜa ®èi víi nh÷ng ng­êi ®iÒu hµnh, qu¶n trÞ doanh nghiÖp, kh«ng cã ý nghÜa ®èi víi c¸c ®èi t­îng bªn ngoµi. V× vËy, ng­êi ta nãi kÕ to¸n qu¶n trÞ lµ lo¹i kÕ to¸n dµnh cho nh÷ng ng­êi lµm c«ng t¸c qu¶n lý, trong khi ®ã kÕ to¸n tµi chÝnh kh«ng phôc vô trùc tiÕp cho môc ®Ých nµy. - KÕ to¸n qu¶n trÞ lµ mét bé phËn cña c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ lµ mét chøc n¨ng quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®­îc ®èi víi hÖ thèng qu¶n trÞ doanh nghiÖp. 2. Kế toán quản trị với chức năng của nhà quản lý Trong ho¹t ®éng kinh doanh, ng­êi qu¶n lý ph¶i ®iÒu hµnh c¸c ho¹t ®éng hµng ngµy, lËp kÕ ho¹ch cho t­¬ng lai, gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò vµ thùc hiÖn mét khèi l­îng lín c¸c quyÕt ®Þnh th­êng xuyªn vµ kh«ng th­êng xuyªn. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu nµy ®ßi hái ph¶i ®­îc cung cÊp nh÷ng th«ng tin ®Æc biÖt kh¸c nhau tõ kÕ to¸n qu¶n trÞ. - Chức năng lập kế hoạch: Trong việc lập kế hoạch người quản lý vạch ra những việc phải làm để đưa hoạt động của tổ chức doanh nghiệp hướng về các mục tiêu đã xác định như: mục tiêu về lợi nhuận, về sự tăng trưởng, nâng cao uy tín của doanh nghiệp… Các kế hoạch được lập có thể là ngắn hạn hoặc dài hạn. Trong chức năng này, KTQT cung cÊp nh÷ng th«ng tin ®Ó ra c¸c quyÕt ®Þnh vÒ kÕ ho¹ch th«ng qua việc lượng hoá các mục tiêu của quản lý dưới dạng các chỉ tiêu về số lượng và giá trị. KÕ ho¹ch nµy ®­îc tiÕn hµnh d­íi sù ®iÒu khiÓn cña héi ®ång xÐt duyÖt dù to¸n, cã sù tham gia cña kÕ to¸n tr­ëng, ®­îc lËp hµng n¨m. - Chức năng điều hành (Thực hiện kế hoạch): Để việc thực hiện kế hoạch đạt được hiệu quả cao nhất, nhà quản trị sẽ quyết định các phương pháp tốt nhất để tổ chức con người với các nguồn tài - vật lực. KTQT phải cung cấp thông tin hàng ngày về tình hình hoạt động của tổ chức, về tài sản, chi phí, thu nhập…cả về mặt hiện vật và giá trị để phục vụ đắc lực cho nhà quản trị điều hành tốt quá trình hoạt động của tổ chức. - Chức năng kiểm soát: Trong qu¶n lý, viÖc lËp ra kÕ ho¹ch ch­a ®ñ mµ quan träng h¬n lµ cÇn nh÷ng th«ng tin cã liªn quan ®Õn viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch. KÕ to¸n qu¶n trÞ gióp cho chøc n¨ng kiÓm soát b»ng c¸ch thiÕt kÕ nªn c¸c b¸o c¸o cã d¹ng so s¸nh. C¸c nhµ qu¶n trÞ sö dông b¸o c¸o ®ã ®Ó kiÓm tra, ®¸nh gi¸ trong c¸c lÜnh vùc tr¸ch nhiÖm mµ hä cÇn quan t©m, ®Ó xem xÐt vµ ®iÒu chØnh, tæ chøc thùc hiÖn c¸c môc tiªu ®Æt ra. Do ®ã, kÕ to¸n qu¶n trÞ ph¶i lµm sao cho c¸c nhµ qu¶n lý nhËn ®­îc nh÷ng th«ng tin mµ hä cÇn hoÆc muèn nhËn. - Chức năng ra quyết định: Để ra được một quyết định thì cần phải có thông tin, những thông tin thật cụ thể, thật chi tiết, thật đầy đủ, thật kịp thời, không chỉ trong quá khứ mà còn cả ở hiện tại và trong tương lai. Những thông tin này phần lớn được cung cấp từ KTQT. 3. NhiÖm vô cña kÕ to¸n qu¶n trÞ Chức năng cơ bản của KTQT là cung cấp thông tin cho nhà quản trị để ra quyết định. Để hoàn thành tốt chức năng của mình, KTQT phải làm tốt các nhiệm vụ sau: - Thu thập, xử lý thông tin, số liệu kÕ to¸n theo phạm vi, nội dung KTQT của đơn vị xác định theo từng thời kỳ. Muốn vậy, kế toán phải sử dụng hệ thống các chứng từ và sổ sách để ghi chép một cách có hệ thống hoạt động kinh doanh hàng ngày. - Kiểm tra, giám sát các định mức, tiêu chuẩn, dự toán. - Cung cấp thông tin theo yêu cầu quản trị nội bộ của đơn vị bằng các báo cáo KTQT - Tổ chức phân tích thông tin phục vụ cho yêu cầu lập kế hoạch và ra quyết định của Ban lãnh đạo doanh nghiệp 4. C¸c ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n qu¶n trÞ Lµ mét bé phËn cña hÖ thèng kÕ to¸n, nªn vÒ nguyªn t¾c, kÕ to¸n qu¶n trÞ còng sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p c¬ b¶n gièng nh­ kÕ to¸n tµi chÝnh, ®ã lµ: ph­¬ng ph¸p chóng tõ, ph­¬ng ph¸p tµi kho¶n và ghi kép, ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ vµ ph­¬ng ph¸p tæng hîp – c©n ®èi kÕ to¸n. Tuy nhiªn, do môc ®Ých sö dông th«ng tin cña kÕ to¸n qu¶n trÞ kh¸c víi kÕ to¸n tµi chÝnh, v× vËy c¸c ph­¬ng ph¸p sö dông trong kÕ to¸n qu¶n trÞ cã nh÷ng nÐt ®Æc thï riªng nh»m thu thËp, xö lý vµ cung cÊp th«ng tin cô thÓ, chi tiÕt, vµ mang tÝnh linh ho¹t theo yªu cÇu qu¶n lý néi bé. Do ®ã, hÖ thèng ph­¬ng ph¸p sö dông trong kÕ to¸n qu¶n trÞ ®­îc ph©n thµnh 2 nhãm: nhãm ph­¬ng ph¸p thu nhËn, xö lý, tæng hîp th«ng tin vµ nhãm ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch chØ tiªu theo yªu cÇu cña nhµ qu¶n trÞ. 4.1. Nhãm ph­¬ng ph¸p thu nhËn, xö lý vµ tæng hîp th«ng tin Nhãm ph­¬ng ph¸p thu nhËn, xö lý vµ tæng hîp th«ng tin lµ hÖ thèng ph­¬ng ph¸p ®­îc sö dông trong mäi ph©n hÖ kÕ to¸n, hÖ thèng nµy bao gåm: a. Ph­¬ng ph¸p chøng tõ KÕ to¸n qu¶n trÞ ngoµi viÖc sö dông nh÷ng th«ng tin vÒ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ tµi chÝnh ph¸t sinh vµ thùc sù hoµn thµnh ®· ph¶n ¸nh trªn chøng tõ kÕ to¸n cña hÖ thèng chøng tõ b¾t buéc ®Ó ph©n tÝch vµ tËp hîp t×nh h×nh vÒ chi phÝ, thu nhËp vµ kÕt qu¶ mét c¸ch chi tiÕt, cßn sö dông hÖ thèng chøng tõ h­íng dÉn. C¸c chøng tõ h­íng dÉn ®­îc doanh nghiÖp cô thÓ theo c¸c chØ tiªu phôc vô trùc tiÕp cho viÖc thu nhËn, xö lý vµ cung cÊp th«ng tin néi bé. ViÖc kiÓm tra, xö lý vµ lu©n chuyÓn chøng tõ ®­îc x¸c lËp theo c¸ch riªng, nh»m b¶o ®¶m cung cÊp th«ng tin chÝnh x¸c, trung thùc, kÞp thêi cho c«ng t¸c ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn dù to¸n chi phÝ còng nh­ phôc vô cho c«ng t¸c lËp dù to¸n míi. b. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ §Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh huy ®éng vµ sö dông tµi s¶n trong doanh nghiÖp, kÕ to¸n qu¶n trÞ ph¶i sö dông ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸, tøc lµ quy ®æi c¸c lo¹i tµi s¶n phi tiÒn tÖ thµnh tiÒn ®Ó cung cÊp c¸c th«ng tin cã tÝnh tæng hîp cho nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp. KÕ to¸n qu¶n trÞ còng ph¶i tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c vµ tr×nh tù tÝnh gi¸ gièng nh­ kÕ to¸n tµi chÝnh. Tuy nhiªn, do môc ®Ých riªng cña kÕ to¸n qu¶n trÞ nªn c¸c nguyªn t¾c vµ tr×nh tù tÝnh gi¸ nµy mang mét ý nghÜa vµ ph­¬ng ph¸p ®Æc thï, nhÊt lµ trong viÖc ph©n bæ chi phÝ chung cho c¸c ®èi t­îng cÇn qu¶n trÞ hoÆc trong viÖc ph©n lo¹i chi phÝ thµnh chi phÝ biÕn ®æi vµ chi phÝ cè ®Þnh ®Ó x¸c ®Þnh ®iÓm hoµ vèn th× quan ®iÓm cña kÕ to¸n qu¶n trÞ cã ®iÓm kh¸c biÖt víi kÕ to¸n tµi chÝnh. c. Ph­¬ng ph¸p tµi kho¶n và ghi kép §Ó cã sè liÖu chi tiÕt, tû mû vµ kÞp thêi phôc vô cho qu¶n lý néi bé, kÕ to¸n qu¶n trÞ ph¶i sö dông tµi kho¶n ®­îc thiÕt lËp trªn c¬ së yªu cÇu qu¶n lý tõng chØ tiªu cô thÓ. C¨n cø vµo yªu cÇu qu¶n lý cô thÓ tõng chØ tiªu chi tiÕt, kÕ to¸n qu¶n trÞ më c¸c tµi kho¶n ®Ó hÖ thèng ho¸ th«ng tin tõ chøng tõ theo c¸c chØ tiªu cña b¸o c¸o kÕ to¸n qu¶n trÞ. C¸c tµi kho¶n cña kÕ to¸n qu¶n trÞ kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i gièng víi c¸c tµi kho¶n trong hÖ thèng tµi kho¶n thèng nhÊt cña kÕ to¸n tµi chÝnh vµ ph­¬ng ph¸p ghi tµi kho¶n còng rÊt ®a d¹ng (cã thÓ ghi ®¬n, cã thÓ ghi kÐp). Th«ng tin ®­îc ph©n lo¹i trªn c¸c tµi kho¶n lµ ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò ®Ó lËp b¸o c¸o kÕ to¸n qu¶n trÞ. d. Ph­¬ng ph¸p tæng hîp vµ c©n ®èi kÕ to¸n §Ó ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c chØ tiªu thuéc ®èi t­îng cÇn qu¶n trÞ, kÕ to¸n qu¶n trÞ ph¶i cã c¸c b¶ng tæng hîp vµ c©n ®èi sè liÖu ®· ®­îc ghi nhËn trªn c¸c tµi kho¶n. Kh¸c víi b¸o c¸o kÕ to¸n tµi chÝnh, b¸o c¸o kÕ to¸n qu¶n trÞ võa ph¶i thÓ hiÖn sè dù to¸n (kÕ ho¹ch) võa thÓ hiÖn ®­îc sè thùc tÕ, võa thÓ hiÖn b»ng th­íc ®o tiÒn tÖ võa cã thÓ thÓ hiÖn b»ng th­íc ®o hiÖn vËt. Ngoµi ra, b¸o c¸o kÕ to¸n tµi chÝnh ®­îc lËp cã tÝnh chÊt ®Þnh kú th× b¸o c¸o kÕ to¸n qu¶n trÞ ph¶i ®¸p øng ®­îc tÝnh kÞp thêi cho c¸c nhµ qu¶n trÞ. Ph­¬ng ph¸p tæng hîp vµ c©n ®èi trong kÕ to¸n qu¶n trÞ t¹o ra “s¶n phÈm” cuèi cïng cña toµn bé chu tr×nh kÕ to¸n qu¶n trÞ ®­îc tiÕn hµnh trong mét doanh nghiÖp, ®ã lµ hÖ thèng b¸o c¸o kÕ to¸n qu¶n trÞ. HÖ thèng b¸o c¸o kÕ to¸n qu¶n trÞ lµ nguån th«ng tin chñ yÕu ®Ó nhµ qu¶n trÞ ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh hîp lý trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng cña m×nh. 4. 2. Nhãm ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch chØ tiªu a. Ph­¬ng ph¸p chi tiÕt Mäi qu¸ tr×nh kinh doanh vµ kÕt qu¶ kinh doanh ®Òu cã thÓ vµ cÇn thiÕt chi tiÕt theo nhiÒu h­íng kh¸c nhau, nh»m ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c kÕt qu¶ ®¹t ®­îc. §Ó cung cÊp ®Çy ®ñ th«ng tin cho nhµ qu¶n trÞ trong viÖc ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý, kÕ to¸n qu¶n trÞ ph¶i th­êng xuyªn sö dông ph­¬ng ph¸p chi tiÕt. Cụ thể: - §Ó cung cÊp th«ng tin cho nhµ qu¶n trÞ ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh kinh doanh vµ kÕt qu¶ kinh doanh cña tõng bé phËn, kÕ to¸n qu¶n trÞ ph¶i chi tiÕt chi phÝ vµ kÕt qu¶ theo tõng bé phËn tham gia vµo qu¸ tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp. - §Ó cung cÊp th«ng tin cho nhµ qu¶n trÞ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ kinh doanh theo tõng mÆt hµng, kÕ to¸n qu¶n trÞ ph¶i chi tiÕt chi phÝ vµ kÕt qu¶ kinh doanh theo tõng mÆt hµng. - §Ó cung cÊp th«ng tin cho nhµ qu¶n trÞ ®¸nh gi¸ tiÕn ®é thùc hiÖn c¸c chØ tiªu, kÕ to¸n qu¶n trÞ ph¶i chi tiÕt c¸c chØ tiªu theo tõng kú kinh doanh. Ph­¬ng ph¸p chi tiÕt ®­îc kÕ to¸n qu¶n trÞ sö dông mét c¸ch linh ho¹t, tuú theo ®èi t­îng ph¶n ¸nh vµ yªu cÇu cña nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp. Ph­¬ng ph¸p chi tiÕt lµ tiÒn ®Ò ®Ó vËn dông ph­¬ng ph¸p tµi kho¶n vµ lËp b¸o c¸o trong kÕ to¸n qu¶n trÞ. b. Ph­¬ng ph¸p so s¸nh §Ó thùc hiÖn ®­îc chøc n¨ng cña m×nh, kÕ to¸n qu¶n trÞ ph¶i th­êng xuyªn sö dông ph­¬ng ph¸p so s¸nh ®Ó ph©n tÝch chi phÝ vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh theo tõng bé phËn, tõng mÆt hµng hoÆc tõng ph­¬ng ¸n. Cụ thể: - Khi lËp b¸o c¸o cung cÊp th«ng tin cho nhµ qu¶n trÞ ra quyÕt ®Þnh lùa chän ph­¬ng ¸n tèi ­u th× kÕ to¸n qu¶n trÞ ph¶i so s¸nh chi phÝ vµ thu nhËp cña c¸c ph­¬ng ¸n víi nhau. - Khi lËp b¸o c¸o ph©n tÝch t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh, kÕ to¸n qu¶n trÞ ph¶i so s¸nh t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c chØ tiªu víi sè kÕ ho¹ch, ®Þnh møc, dù to¸n... Ph­¬ng ph¸p so s¸nh trong kÕ to¸n qu¶n trÞ th­êng ®­îc sö dông khi lËp c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n. c. Ph­¬ng ph¸p liªn hÖ Khi thùc hiÖn lËp b¸o c¸o kÕ to¸n, kÕ to¸n qu¶n trÞ ph¶i ®øng trªn quan ®iÓm toµn diÖn, tøc lµ ph¶i ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ®¹t ®­îc cña tõng mÆt, tõng ho¹t ®éng, qu¸ tr×nh, bé phËn kinh doanh trong mèi liªn hÖ phæ biÕn, cã nghÜa lµ kÕ to¸n qu¶n trÞ ph¶i sö dông ph­¬ng ph¸p liªn hÖ. Ph­¬ng ph¸p liªn hÖ ®­îc sö dông th­êng xuyªn trong kÕ to¸n qu¶n trÞ lµ liªn hÖ c©n ®èi vµ liªn hÖ tuyÕn tÝnh. Liªn hÖ c©n ®èi cã c¬ së lµ sù c©n b»ng vÒ l­îng gi÷a hai mÆt cña c¸c yÕu tè vµ kÕt qu¶ kinh doanh cña ®èi t­îng nghiªn cøu. Ch¼ng h¹n, khi nghiªn cøu t×nh h×nh l­u chuyÓn tiÒn tÖ, kÕ to¸n qu¶n trÞ ph¶i sö dông liªn hÖ c©n ®èi gi÷a thu vµ chi, gi÷a huy ®éng tiÒn vµ sö dông tiÒn... Liªn hÖ tuyÕn tÝnh lµ mèi quan hÖ chi phÝ - s¶n l­îng - thu nhËp - kÕt qu¶ kinh doanh theo mét h­íng x¸c ®Þnh gi÷a ®èi t­îng ph¶n ¸nh vµ c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng. Liªn hÖ tuyÕn tÝnh ®­îc sö dông phæ biÕn trong kÕ to¸n qu¶n trÞ lµ mèi liªn hÖ chi phÝ - s¶n l­îng - thu nhËp - kÕt qu¶ kinh doanh. Nhê sö dông ph­¬ng ph¸p liªn hÖ mµ kÕ to¸n qu¶n trÞ cã thÓ dù ®o¸n t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng bé phËn cña doanh nghiÖp trong t­¬ng lai, gióp cho nhµ qu¶n trÞ cã quyÕt ®Þnh lùa chän ph­¬ng ¸n míi hoÆc ®iÒu chØnh kÞp thêi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt - kinh doanh. ii. tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt Cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng chi phÝ lµ mét trong nh÷ng th«ng tin quan träng hµng ®Çu trong qu¸ tr×nh tæ chøc ®iÒu hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c nhµ qu¶n trÞ vµ ®øng trªn gi¸c ®é kÕ to¸n, c¸c th«ng tin c¸c nhµ qu¶n trÞ cÇn hÇu hÕt ®Òu cã liªn quan ®Õn chi phÝ. Tuy nhiªn chi phÝ cã thÓ ®­îc nhËn diÖn d­íi nhiÒu gãc nh×n kh¸c nhau, vµ sù nh×n nhËn ®ã kh«ng ngoµi môc ®Ých phôc vô cho nhu cÇu qu¶n trÞ cña doanh nghiÖp. 1. Chi phÝ vµ c¸c c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ 1.1. Khái niệm về chi phí Môc ®Ých cña kÕ to¸n qu¶n trÞ trong lÜnh vùc chi phÝ lµ nh»m cung cÊp th«ng tin thÝch hîp, h÷u Ých vµ kÞp thêi cho viÖc ra quyÕt ®Þnh kinh doanh cña c¸c nhµ qu¶n trÞ. V× thÕ, ®èi víi kÕ to¸n qu¶n trÞ, chi phÝ kh«ng chØ ®¬n gi¶n ®­îc nhËn thøc theo quan ®iÓm cña kÕ to¸n tµi chÝnh, mµ nã cßn ph¶i ®­îc nhËn diÖn theo nhiÒu ph­¬ng diÖn kh¸c nhau ®Ó ®¸p øng th«ng tin mét c¸ch toµn diÖn cho c¸c nhµ qu¶n trÞ trong viÖc ho¹ch ®Þnh, kiÓm so¸t vµ ra quyÕt ®Þnh. Theo ®ã, chi phÝ cã thÓ lµ nh÷ng phÝ tæn thùc tÕ ph¸t sinh g¾n liÒn víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hµng ngµy cña doanh nghiÖp, chi phÝ còng cã thÓ lµ nh÷ng phÝ tæn ­íc tÝnh ®Ó thùc hiÖn mét dù ¸n, hoÆc lµ nh÷ng lîi nhuËn bÞ mÊt ®i do lùa chän ph­¬ng ¸n, hy sinh c¬ héi kinh doanh, vµ cã nh÷ng kho¶n chi phÝ ®ùơc kiÓm so¸t bëi mét cÊp qu¶n lý nµy nh­ng l¹i kh«ng ®­îc kiÓm so¸t bëi mét cÊp qu¶n lý kh¸c. V× vËy, khi nhËn thøc chi phÝ theo quan ®iÓm kÕ to¸n qu¶n trÞ, chóng ta cßn ph¶i chó träng ®Õn môc ®Ých sö dông, ®Õn nhu cÇu qu¶n lý cña c¸c nhµ qu¶n trÞ còng nh­ ¶nh h­ëng cña m«i tr­êng kinh doanh ®Õn sù h×nh thµnh vµ biÕn ®éng cña chi phÝ chø kh«ng chØ c¨n cø vµo chøng cø-chøng tõ. Do ®ã, viÖc ph©n lo¹i chi phÝ theo nhiÒu tiªu thøc kh¸c nhau nh»m ®¸p øng môc tiªu qu¶n lý kh¸c nhau lµ mét yªu cÇu cÇn thiÕt cña kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt. 1.2. Các cách phân loại chi phí a. Phân loại chi phí theo chức năng hoạt động Môc ®Ých cña viÖc ph©n lo¹i chi phÝ theo chøc n¨ng ho¹t ®éng trong kÕ to¸n qu¶n trÞ lµ x¸c ®Þnh râ vai trß, chøc n¨ng ho¹t ®éng cña chi phÝ trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ë c¸c doanh nghiÖp vµ cung cÊp th«ng tin cã hÖ thèng cho viÖc lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh. Theo chøc n¨ng ho¹t ®éng, chi phÝ ®­îc ph©n thµnh: a.1. Chi phÝ s¶n xuÊt Chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé chi phÝ cã liªn quan ®Õn viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm trong mét kú nhÊt ®Þnh. Chi phÝ s¶n xuÊt gåm: - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp - Chi phÝ s¶n xuÊt chung Nh­ vËy, chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé chi phÝ cÇn thiÕt ®Ó chÕ t¹o s¶n phÈm, nh÷ng lo¹i chi phÝ kh¸c kh«ng g¾n liÒn víi viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm th× kh«ng ®­îc xÕp vµo chi phÝ s¶n xuÊt. a.2. Chi phÝ ngoµi s¶n xuÊt §Ó tæ chøc vµ thùc hiÖn viÖc tiªu thô s¶n phÈm, doanh nghiÖp cßn ph¶i thùc hiÖn mét sè kho¶n chi phÝ ë kh©u ngoµi s¶n xuÊt ®­îc gäi lµ chi phÝ ngoµi s¶n xuÊt. Chi phÝ ngoµi s¶n xuÊt gåm: - Chi phÝ b¸n hµng - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiệp b.Phân loại chi phí theo mối quan hệ với báo cáo tài chính b.1. Chi phÝ thêi kú: bao gåm nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh trong kú h¹ch to¸n. V× thÕ, chi phÝ thêi kú lµ nh÷ng chi phÝ trùc tiÕp lµm gi¶m lîi tøc trong kú mµ chóng ph¸t sinh. Chi phÝ thêi kú kh«ng ph¶i lµ nh÷ng chi phÝ t¹o thµnh thùc thÓ cña s¶n phÈm hay n»m trong c¸c yÕu tè cÊu thµnh gi¸ vèn cña hµng ho¸ mua vµo, mµ lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ hoµn toµn biÖt lËp víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm hoÆc mua vµo hµng ho¸. V× vËy, chi phÝ thêi kú bao gåm c¸c chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiệp. b.2. Chi phÝ s¶n phÈm: bao gåm c¸c chi phÝ g¾n liÒn víi c¸c s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt ra hoÆc mua vµo ®Ó b¸n l¹i. §èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, chi phÝ s¶n phÈm gåm chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, lao ®éng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung. Nh­ vËy, chi phÝ s¶n phÈm lu«n g¾n liÒn víi s¶n phÈm vµ chØ ®­îc thu håi khi s¶n phÈm tiªu thô, cßn khi ch­a tiªu thô th× chóng ®­îc n»m trong s¶n phÈm tån kho. c. Ph©n lo¹i chi phÝ theo c¸ch øng xö của chi phÝ Môc ®Ých cña c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ nµy trong kÕ to¸n qu¶n trÞ lµ cung cÊp th«ng tin phôc vô cho viÖc lËp kÕ ho¹ch, kiÓm tra vµ chñ ®éng ®iÒu tiÕt chi phÝ cho phï hîp. Dùa vµo tÝnh chÊt biÕn ®æi cña chi phÝ s¶n xuÊt trong mèi quan hÖ víi s¶n l­îng s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô s¶n xuÊt trong kú cña doanh nghiÖp, chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ®­îc chia lµm 2 lo¹i: c.1. BiÕn phÝ (chi phÝ biÕn ®æi): Lµ tËp hîp lo¹i chi phÝ mµ l­îng tiªu hao cña chóng tû lÖ thuËn víi sù biÕn ®æi s¶n l­îng s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô s¶n xuÊt, mua vµo hoÆc b¸n ra trong kú. Biến phí bao gồm: + Biến phí thực thụ (tỷ lệ): Lµ nh÷ng chi phÝ biÕn ®æi tuyÕn tÝnh (cïng mét tØ lÖ) víi sù biÕn ®æi cña møc ®é ho¹t ®éng. VÝ dô nh­: chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp biÕn ®æi tuyÕn tÝnh víi sè l­îng s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt ra, chi phÝ nhiªn liÖu biÕn ®æi tuyÕn tÝnh víi sè giê m¸y ho¹t ®éng… + Biến phí cấp bậc: Lµ nh÷ng chi phÝ cã thay ®æi víi møc ®é ho¹t ®éng nh­ng kh«ng tuyÕn tÝnh. Nh÷ng chi phÝ nµy kh«ng thay ®æi khi møc ®é ho¹t ®éng thay ®æi Ýt. Nã chØ thay ®æi khi møc ®é ho¹t ®éng thay ®æi ë mét møc ®¸ng kÓ nµo ®ã. Trong kh©u s¶n xuÊt, chi phÝ thuéc lo¹i biÕn phÝ bao gåm: chi phÝ nguyªn, vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng, chi phÝ nhiªn liÖu, ®éng lùc liªn quan trùc tiÕp ®Õn s¶n l­îng s¶n phÈm, dÞch vô s¶n xuÊt ra trong kú. c.2. §Þnh phÝ (chi phÝ cè ®Þnh): Lµ tËp hîp c¸c lo¹i chi phÝ mµ møc tiªu hao cña chóng kh«ng phô thuéc s¶n l­îng s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô s¶n xuÊt hoÆc b¸n ra trong kú. Định phí bao gồm: + Định phí bắt buộc: Lµ nh÷ng chi phÝ kh«ng thÓ kh«ng cã cho dï møc ®é ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp xuèng rÊt thÊp, thËm chÝ kh«ng ho¹t ®éng. VÝ dô: KhÊu hao TSC§, l­¬ng cña c¸n bé qu¶n lý… + §Þnh phÝ tuú ý: Lµ nh÷ng chi phÝ cã thÓ dÔ dµng thay ®æi tuú vµo ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña møc ®é ho¹t ®éng. Nhµ qu¶n lý cã thÓ ra c¸c quyÕt ®Þnh chi phÝ tuú ý hµng n¨m. VÝ dô nh­: chi phÝ qu¶ng c¸o, nghiªn cøu, chi quan hÖ quÇn chóng… Trong kh©u s¶n xuÊt th× ®Þnh phÝ th­êng cã: chi phÝ tµi s¶n cè ®Þnh, c«ng cô dông cô, chi phÝ t¹o m«i tr­êng lµm viÖc (®iÖn th¾p s¸ng, ch¹y c¸c thiÕt bÞ vÖ sinh c«ng nghiÖp...), chi phÝ cho nh©n viªn ph©n x­ëng, chi phÝ hµnh chÝnh cña ph©n x­ëng... c.3. Chi phÝ hỗn hợp: là loại chi phí mà bản thân nó gồm cả yếu tố biến phí lẫn định phí. Ở mức hoạt động căn bản, chi phí hỗn hợp thể hiện các đặc điểm của định phí, quá mức đó nó lại thể hiện đặc điểm của biến phí d. C¸c c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ kh¸c nh»m môc ®Ých ra quyÕt ®Þnh Ngoµi nh÷ng c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ nh­ trªn ®· ®Ò cËp, trong qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh, nhµ qu¶n trÞ cßn ph¶i xem xÐt mét sè ph­¬ng ph¸p ph©n lo¹i chi phÝ kh¸c nh­: - Chi phÝ trùc tiÕp vµ chi phÝ gi¸n tiÕp + Chi phÝ trùc tiÕp lµ chi phÝ cã thÓ t¸ch biÖt, ph¸t sinh mét c¸ch riªng biÖt cho mét ho¹t ®éng cô thÓ cña doanh nghiÖp nh­ mét s¶n phÈm, ë mét ph©n x­ëng s¶n xuÊt, mét ®¹i lý. Nh­ vËy, xÐt vÒ b¶n chÊt th× chi phÝ trùc tiÕp lµ chi phÝ mµ tù b¶n th©n nã hiÓn nhiªn ®­îc chuyÓn vµo ®¬n vÞ s¶n phÈm hoÆc mét ®¬n vÞ cña tæ chøc c¬ quan. + Chi phÝ gi¸n tiÕp lµ chi phÝ chung hay chi phÝ kÕt hîp, kh«ng cã liªn quan tíi ho¹t ®éng cô thÓ nµo, mµ liªn quan cïng lóc víi nhiÒu ho¹t ®éng. Do vËy, ®Ó x¸c ®Þnh chi phÝ gi¸n tiÕp cña mét ho¹t ®éng cô thÓ ph¶i ¸p dông ph­¬ng ph¸p ph©n bæ. Trªn gãc ®é qu¶n trÞ doanh nghiÖp th× chi phÝ trùc tiÕp th­êng mang tÝnh chÊt cã thÓ tr¸nh ®­îc, nghÜa lµ ph¸t sinh vµ mÊt ®i cïng víi sù ph¸t sinh vµ mÊt ®i cña mét ho¹t ®éng cô thÓ. Chi phÝ gi¸n tiÕp, tr¸i l¹i mang tÝnh kh«ng thÓ tr¸nh ®­îc vµ chóng ph¸t sinh ®Ó phôc vô cho Ýt nhÊt hai ho¹t ®éng trë lªn. Cho nªn chóng vÉn sÏ tån t¹i, cho dï cã mét hay mét vµi ®èi tượng mà chúng phục vụ ngừng hoạt động. - Chi phÝ kiÓm so¸t ®­îc vµ chi phÝ kh«ng kiÓm so¸t ®­îc Chi phÝ kiÓm so¸t ®­îc vµ chi phÝ kh«ng kiÓm so¸t ®­îc lµ nh÷ng kho¶n môc chi phÝ ph¶n ¸nh ph¹m vi, quyÒn h¹n cña c¸c nhµ qu¶n trÞ c¸c cÊp ®èi víi nh÷ng lo¹i chi phÝ ®ã. Nh­ vËy, c¸c nhµ qu¶n trÞ cÊp cao cã nhiÒu quyÒn quyÕt ®Þnh vµ kiÓm so¸t nhiÒu chi phÝ h¬n. Mét lo¹i chi phÝ ®­îc xem lµ chi phÝ kiÓm so¸t ®­îc ë mét cÊp qu¶n lý nµo ®ã, nÕu cÊp nµy cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh chi phÝ ®ã. Th«ng th­êng, ë c¸c cÊp qu¶n lý thÊp míi cã nh÷ng chi phÝ kh«ng kiÓm so¸t ®­îc. - Chi phÝ chªnh lÖch Tr­íc khi ra quyÕt ®Þnh, c¸c nhµ qu¶n trÞ th­êng ph¶i so s¸nh nhiÒu ph­¬ng ¸n kh¸c nhau vµ mçi ph­¬ng ¸n l¹i cã c¸c lo¹i chi phÝ riªng, kh¸c nhau c¶ vÒ l­îng vµ lo¹i chi phÝ. Mçi ph­¬ng ¸n sÏ cã mét sè chi phÝ liªn quan vµ chóng ®­îc ®em so s¸nh víi chi phÝ cña c¸c ph­¬ng ¸n kh¸c. Mét sè chi phÝ cã ë ph­¬ng ¸n nµy nh­ng chØ cã mét phÇn hoÆc kh«ng cã ë ph­¬ng ¸n kh¸c, c¸c lo¹i chi phÝ nµy ®­îc gäi lµ chi phÝ chªnh lÖch. - Chi phÝ c¬ héi Chi phÝ c¬ héi lµ lîi nhuËn tiÒm tµng bÞ mÊt ®i khi chän ph­¬ng ¸n hµnh ®éng nµy ®Ó thay thÕ mét ph­¬ng ¸n hµnh ®éng kh¸c. Hµnh ®éng kh¸c ë ®©y lµ ph­¬ng ¸n tèi ­u nhÊt cã s½n so víi ph­¬ng ¸n ®­îc chän. Chi phÝ c¬ héi kh«ng cã trªn sæ s¸ch kÕ to¸n, nh­ng chi phÝ nµy ph¶i ®­îc xem xÐt mét c¸ch râ rµng, døt kho¸t trong mäi quyÕt ®Þnh cña nhµ qu¶n lý. - Chi phÝ ch×m Chi phÝ ch×m lµ mét lo¹i chi phÝ mµ doanh nghiÖp ph¶i chÞu vµ vÉn sÏ ph¶i chÞu dï doanh nghiÖp chän ph­¬ng ¸n hµnh ®éng nµo. Chi phÝ ch×m kh«ng bao giê thÝch hîp víi viÖc ra quyÕt ®Þnh vµ chóng kh«ng cã tÝnh chªnh lÖch. Tãm l¹i, viÖc ph©n chia chi phÝ theo nh÷ng tiªu thøc kh¸c nhau gióp kÕ to¸n qu¶n trÞ nhËn diÖn vµ tæ chøc thu thËp, tr×nh bµy th«ng tin vÒ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh phï hîp t¹o ®iÒu kiÖn cung cÊp th«ng tin kÞp thêi theo yªu cÇu cña nhµ qu¶n lý. 2. Quan ®iÓm, nguyªn t¾c tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt 2.1 Quan ®iÓm vÒ tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt HiÖn nay cã mét sè quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ kÕ to¸n qu¶n trÞ như sau: Quan ®iÓm thø nhÊt cho r»ng, kÕ to¸n qu¶n trÞ lµ kÕ to¸n chi tiÕt. NghÜa lµ tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ lµ tæ chøc kÕ to¸n chi tiÕt c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh trong ®¬n vÞ. Thùc chÊt, quan ®iÓm nµy xuÊt ph¸t tõ th«ng tin cña kÕ to¸n qu¶n trÞ th­êng lµ nh÷ng th«ng tin chi tiÕt cung cÊp cho c¸c nhµ qu¶n trÞ thuéc c¸c cÊp qu¶n lý kh¸c nhau. Nh­ng quan ®iÓm nµy l¹i vÊp ph¶i mét vÊn ®Ò lµ th«ng tin cña kÕ to¸n qu¶n trÞ Ýt chó träng ®Õn tÝnh chÝnh x¸c cao mµ chØ chó träng ®Õn tÝnh h÷u Ých vµ kÞp thêi cña th«ng tin. Ngoµi ra, kÕ to¸n chi tiÕt chØ lµ mét bé phËn cña kÕ to¸n tµi chÝnh, nh»m giải thích số liệu trên tµi kho¶n tæng hîp. Theo quan ®iÓm thø hai, kÕ to¸n qu¶n trÞ hoµn toµn ®éc lËp víi kÕ to¸n tµi chÝnh nªn tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ hoµn toµn ®éc lËp víi tæ chøc kÕ to¸n tµi chÝnh. Quan ®iÓm thø hai xuÊt ph¸t tõ viÖc kÕ to¸n qu¶n trÞ kh«ng bÞ rµng buéc bëi tÝnh ph¸p lÖnh vµ th«ng tin kÕ to¸n qu¶n trÞ kh«ng tu©n thñ nh÷ng nguyªn t¾c hay chuÈn mùc kÕ to¸n chung nh­ th«ng tin cña kÕ to¸n tµi chÝnh. Song nÕu chÊp nhËn tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ hoµn toµn ®éc lËp víi tæ chøc kÕ to¸n tµi chÝnh sÏ dÉn ®Õn viÖc tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n qu¸ cång kÒnh, kÐm hiÖu qu¶ trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng vµ cung cÊp th«ng tin. Theo quan ®iÓm thø ba, tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ lµ viÖc tæ chøc kÕt hîp tæ chøc kÕ to¸n tµi chÝnh vµ tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ trong cïng mét bé m¸y kÕ to¸n. NghÜa lµ kÕ to¸n qu¶n trÞ cã thÓ tËn dông nh÷ng th«ng tin cña kÕ to¸n tµi chÝnh, dùa vµo nh÷ng ph­¬ng ph¸p cña kÕ to¸n tµi chÝnh vµ nh÷ng ph­¬ng ph¸p riªng cã cña m×nh ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng cung cÊp th«ng tin cho nh÷ng nhµ qu¶n trÞ ra quyÕt ®Þnh. Tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ lµ tæ chøc thùc hiÖn khèi l­îng c«ng t¸c kÕ to¸n qu¶n trÞ vµ tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n theo mét m« h×nh phï hîp víi ®Æc ®iÓm, ®iÒu kiÖn riªng cã cña mét ®¬n vÞ cô thÓ nghÜa lµ tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ bao hµm c¶ tæ chøc hÖ thèng chøng tõ, tµi kho¶n, sæ s¸ch, b¸o c¸o kÕ to¸n ¸p dông trong tõng lo¹i h×nh doanh nghiÖp cô thÓ. Nh­ vËy, víi chøc n¨ng tæ chøc thùc hiÖn khèi l­îng c«ng t¸c kÕ to¸n vµ s¾p xÕp nh©n sù kÕ to¸n, tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c kÕ to¸n nãi riªng vµ c«ng t¸c qu¶n lý nãi chung. H¬n thÕ n÷a, nã cßn ¶nh h­ëng ®Õn viÖc ®¸p øng c¸c yªu cÇu qu¶n lý kh¸c nhau cña c¸c ®èi t­îng cã quyÒn lîi trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp ®Õn ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ, trong ®ã cã c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp. ChÝnh v× vËy, nhËn thøc ®óng ®¾n tÇm quan träng cña tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt lµ vÊn ®Ò hÕt søc cÇn thiÕt ®èi víi b¶n th©n doanh nghiÖp nãi chung vµ nh÷ng nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp nãi riªng. 2.2 Nguyªn t¾c tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt Trong qu¸ tr×nh tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i qu¸n triÖt c¸c nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh. C¸c nguyªn t¾c ®­a ra nh÷ng h­íng dÉn lµm nÒn t¶ng cho qu¸ tr×nh tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ ®ã lµ: Nguyªn t¾c thèng nhÊt ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së vai trß qu¶n lý kinh tÕ cña nhµ n­íc, nh÷ng nguyªn lý chung ®Ó thùc hµnh c«ng t¸c qu¶n trÞ. Qu¶n lý nÒn kinh tÕ theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ n­íc, ®¬n vÞ chñ qu¶n vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng kh«ng can thiÖp trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt – kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp b»ng mét hÖ thèng chØ tiªu ph¸p lÖnh vµ bao cÊp nh­ tr­íc ®©y, nh­ng Nhµ n­íc vÉn ph¶i cã nhiÖm vô h­íng dÉn c«ng t¸c qu¶n trÞ kinh doanh ë c¸c doanh nghiÖp, v× vËy, viÖc tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ ë c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã sù h­íng dÉn chØ ®¹o cña chÝnh c¸c ®¬n vÞ chñ qu¶n vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng cña Nhµ n­íc. Sù chØ ®¹o tËp trung cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng cña Nhµ n­íc vµ ®¬n vÞ chñ qu¶n sÏ gióp cho c¸c nhµ qu¶n trÞ ë c¸c doanh nghiÖp cã ®­îc ph­¬ng h­íng ®Ó x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng th«ng tin néi bé phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n trÞ kinh doanh. §iÒu nµy t¹o ra hiÖu qu¶ vÒ mÆt x· héi, nã lµm cho c¸c doanh nghiÖp kh«ng ph¶i tù mµy mß ®Ó tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ vµ h¬n n÷a, nã t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng t¸c ®µo t¹o c¸n bé qu¶n trÞ doanh nghiÖp. Nguyªn t¾c thÝch øng ®ßi hái tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i c¨n cø trªn c¬ së hiÖn trạng thùc tÕ cña doanh nghiÖp vÒ quy m«, ®Þa bµn, lÜnh vùc ho¹t ®éng, khèi l­îng c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, møc ®é ph©n cÊp qu¶n lý néi bé, bé m¸y kÕ to¸n vµ tr×nh ®é nghiÖp vụ cña ®éi ngò nh©n viªn kÕ to¸n hiÖn cã, møc ®é trang bÞ ph­¬ng tiÖn thiÕt bÞ tÝnh to¸n. Mçi doanh nghiÖp ®Òu h×nh thµnh vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt – kinh doanh theo mét quy m« vµ thuéc mét lo¹i h×nh s¶n xuÊt – kinh doanh nhÊt ®Þnh, trªn c¬ së quy tr×nh c«ng nghÖ, tæ chøc s¶n xuÊt – kinh doanh, tæ chøc bé m¸y qu¶n lý... sÏ mang tÝnh ®Æc thï riªng cña tõng doanh nghiÖp. §iÒu ®ã dÉn ®Õn tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ ë c¸c doanh nghiÖp phô thuéc vµo nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng cña doanh nghiÖp, v× vËy, c«ng viÖc tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ ë tõng doanh nghiÖp ®ßi hái sù chñ ®éng, s¸ng t¹o cña tõng doanh nghiÖp. Nguyªn t¾c tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶: Tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt võa ph¶i ®¶m b¶o gän nhÑ, tiÕt kiÖm chi phÝ, võa ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu cung cÊp th«ng tin ®Çy ®ñ, kÞp thêi. Thùc hiÖn nguyªn t¾c nµy ph¶i chó ý tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt mét c¸ch khoa häc, hîp lý, b¶o ®¶m thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng, nhiÖm vô cña kÕ to¸n qu¶n trÞ ®­îc tèt nhÊt, hiÖu qu¶ nhÊt víi chi phÝ tiÕt kiÖm nhÊt. NghÜa lµ tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i ®­îc thùc hiÖn trªn nguyªn t¾c kÕt hîp hµi hoµ gi÷a lîi Ých vµ chi phÝ ®Ó tæ chøc ho¹t ®éng. Nguyªn t¾c träng yÕu: Theo nguyªn t¾c nµy, tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt chØ chó träng ®Õn nh÷n._.g vÊn ®Ò mang tÝnh träng yÕu, quyÕt ®Þnh b¶n chÊt vµ néi dung cña sù vËt, kh«ng quan t©m tíi c¸c yÕu tè cã Ýt t¸c dông trong th«ng tin do kÕ to¸n qu¶n trÞ cung cÊp. Mét kho¶n môc lµ quan träng nÕu cã lý do hîp lý ®Ó biÕt r»ng nã sÏ ¶nh h­ëng ®Õn quyÕt ®Þnh cña nh÷ng nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp. Ngoµi nh÷ng nguyªn t¾c nãi trªn, viÖc tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i häc tËp kinh nghiÖm cña mét sè n­íc tiªn tiÕn trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi trªn c¬ së biÕt chän läc, vËn dông nh÷ng vÊn ®Ò phï hîp víi ®Æc ®iÓm riªng cña ngµnh ®Ó ®¶m b¶o tÝnh kh¶ thi vµ tÝnh thùc tiÔn. ViÖc qu¸n triÖt nh÷ng nguyªn t¾c trªn ®¶m b¶o tÝnh khoa häc, hîp lý trong toµn bé qu¸ tr×nh tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n nãi chung vµ trong tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt nãi riªng. 3. Néi dung tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt 3.1. Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n Néi dung kÕ to¸n qu¶n trÞ còng nh­ bé phËn cÊu thµnh ph©n hÖ kÕ to¸n qu¶n trÞ gåm chøng tõ, tµi kho¶n, sæ s¸ch, b¸o c¸o kÕ to¸n qu¶n trÞ chØ ®­îc vËn hµnh vµ ph¸t huy t¸c dông khi cã sù ho¹t ®éng cña bé m¸y kÕ to¸n bao gåm c¸c nhµ chuyªn m«n vµ sù phèi hîp cña hä trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng còng nh­ sù phèi hîp víi c¸c bé phËn kh¸c cã liªn quan. Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n lµ viÖc tËp hîp, s¾p xÕp c¸c c¸n bé, nh©n viªn kÕ to¸n cïng c«ng t¸c kÕ to¸n ®Ó thùc hiÖn toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n, tµi chÝnh vµ thèng kª ë ®¬n vÞ. HiÖu qu¶ cña c«ng t¸c kÕ to¸n ë ®¬n vÞ phô thuéc vµo viÖc tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n hîp lý. ViÖc s¾p xÕp nh©n sù ph¶i phï hîp víi quy m«, sè l­îng nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, yªu cÇu, tr×nh ®é chuyªn m«n còng nh­ n¨ng lùc cña tõng ng­êi ®¶m b¶o ph¸t huy ®­îc së tr­êng cña tõng ng­êi, tõ ®ã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn bé phËn kh¸c cã liªn quan. §ång thêi, tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n ph¶i g¾n chÆt với m« h×nh tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ. Trªn c¬ së nghiªn cøu mèi liªn hÖ gi÷a kÕ to¸n tµi chÝnh vµ kÕ to¸n qu¶n trÞ trong qu¸ tr×nh ghi nhËn, xö lý vµ cung cÊp th«ng tin vÒ c¸c sù kiÖn kinh tÕ tµi chÝnh ph¸t sinh ë doanh nghiÖp, viÖc tæ chøc hÖ thèng kÕ to¸n doanh nghiÖp cã thÓ ®­îc tæ chøc theo mét trong hai m« h×nh sau: - Tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ kÕt hîp víi kÕ to¸n tµi chÝnh - Tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ t¸ch biÖt víi kÕ to¸n tµi chÝnh D­íi sù chØ ®¹o, ®iÒu hµnh cña KÕ to¸n tr­ëng, mçi nh©n viªn kÕ to¸n phÇn hµnh vµ kÕ to¸n tæng hîp ®Òu cã chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n riªng ®èi víi khèi l­îng c«ng t¸c kÕ to¸n ë ®¬n vÞ. Tuú theo lÜnh vùc kinh doanh, quy m« ho¹t ®éng còng nh­ tr×nh ®é n¨ng lùc cña ®éi ngò nh©n viªn kÕ to¸n mµ c¸c doanh nghiÖp sÏ tæ chøc vµ thiÕt lËp c¬ cÊu bé m¸y kÕ to¸n thÝch hîp. Bé m¸y kÕ to¸n cña doanh nghiÖp cã thÓ ®­îc tæ chøc theo mét trong c¸c ph­¬ng thøc d­íi ®©y: a. Ph­¬ng thøc trùc tuyÕn: Mäi nh©n viªn trong bé m¸y kÕ to¸n ®­îc ®iÒu hµnh, kiÓm so¸t trùc tiÕp tõ KÕ to¸n tr­ëng. Víi c¸ch tæ chøc nµy, mèi quan hÖ phô thuéc trong bé m¸y kÕ to¸n trë nªn ®¬n gi¶n, râ rµng. Ph­¬ng thøc nµy phï hîp ®èi víi m« h×nh tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ kÕt hîp víi kÕ to¸n tµi chÝnh. b. Ph­¬ng thøc trùc tuyÕn tham m­u: VÒ c¬ b¶n, ph­¬ng thøc nµy còng nh­ ph­¬ng thøc trùc tuyÕn nh­ng cã thªm bé phËn tham m­u gióp viÖc cho KÕ to¸n tr­ëng vÒ mét sè lÜnh vùc chuyªn s©u nhÊt ®Þnh nh­ tin häc, kÕ to¸n qu¶n trÞ hoÆc kiÓm to¸n, ¸p dông ph­¬ng thøc nµy phï hîp víi m« h×nh tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ t¸ch biÖt víi kÕ to¸n tµi chÝnh. c. Ph­¬ng thøc chøc n¨ng: Bé m¸y kÕ to¸n ®­îc ph©n chia thµnh c¸c bé phËn ®éc lËp (gäi lµ ban, phßng kÕ to¸n) ®¶m nhËn c¸c c«ng viÖc riªng vµ ®­îc ®iÒu hµnh t­¬ng ®èi ®éc lËp. KÕ to¸n tr­ëng chØ ®¹o kÕ to¸n nghiÖp vô th«ng qua c¸c tr­ëng ban hoÆc tr­ëng phßng kÕ to¸n. d. Ph­¬ng thøc liªn hîp: Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n theo ph­¬ng thøc nµy lµ sù kÕt hîp cña hai trong sè ba ph­¬ng thøc trªn sao cho phï hîp víi hoµn c¶nh thùc tÕ cña doanh nghiÖp. 3.2. Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt §Æc ®iÓm cña kÕ to¸n qu¶n trÞ lµ linh ho¹t vµ mang “tÝnh chÊt néi bé” rÊt cao, nã bÞ chi phèi bëi c¸c nh©n tè thuéc vÒ tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh, tæ chøc qu¶n lý, quy tr×nh vµ lo¹i h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng doanh nghiÖp. ViÖc nghiªn cøu ®Ó tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ chung cho c¸c doanh nghiÖp chØ ë møc ®é nguyªn lý chung vµ c¬ b¶n cã tÝnh kh¸i qu¸t vÒ néi dung vµ tæ chøc bé m¸y. Trªn c¬ së ®ã, c¸c doanh nghiÖp vËn dông vµ thiÕt lËp cho doanh nghiÖp m×nh mét m« h×nh tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ phï hîp víi nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng cña doanh nghiÖp m×nh. a. Tæ chøc chøng tõ kÕ to¸n Tæ chøc chøng tõ kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn cña kÕ to¸n qu¶n trÞ, do vËy cÇn ®­îc tæ chøc tèt nh»m ®¶m b¶o c¸c th«ng tin do kÕ to¸n qu¶n trÞ cung cÊp lµ thÝch hîp vµ ®¸ng tin cËy. Chøng tõ cña kÕ to¸n qu¶n trÞ kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i lµ chøng tõ hîp ph¸p, hîp lÖ vµ hîp lý. C¸c chøng tõ cña kÕ to¸n qu¶n trÞ cã thÓ lµ nh÷ng chøng tõ mang tÝnh chÊt th«ng tin nhanh, ®¸p øng ®­îc c¸c nhu cÇu kh¸c nhau vÒ th«ng tin cña kÕ to¸n qu¶n trÞ ®èi víi c¸c cÊp qu¶n lý. - Chøng tõ vÒ nguyªn vËt liÖu: Chøng tõ vÒ nguyªn vËt liÖu dïng ®Ó x¸c ®Þnh chi phÝ nguyªn vËt liÖu. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu ®­îc x¸c ®Þnh c¨n cø trªn phiÕu xuÊt kho hoÆc b¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu. PhiÕu xuÊt kho vµ b¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu ph¶n ¸nh lo¹i vËt t­ xuÊt dïng cho s¶n xuÊt s¶n phÈm theo sè l­îng vµ gi¸ trÞ thùc tÕ cña vËt t­ xuÊt dïng theo ®óng yªu cÇu th«ng tin cña kÕ to¸n tµi chÝnh. §Ó phôc vô môc ®Ých qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt, phiÕu xuÊt kho hoÆc b¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu cÇn ®­îc bæ sung chØ tiªu ®Þnh møc hoÆc kÕ ho¹ch cña tõng lo¹i vËt t­ xuÊt dïng cho tõng ph©n x­ëng s¶n xuÊt. Trªn c¬ së thùc tÕ vµ ®Þnh møc, kÕ to¸n cã thÓ bæ sung thªm yÕu tè chªnh lÖch gi÷a ®Þnh møc vµ thùc tÕ lµm c¬ së cho nhµ qu¶n trÞ ph©n tÝch ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè vÒ sè l­îng vµ gi¸ trÞ tõ ®ã cã quyÕt ®Þnh ®iÒu chØnh. - Chøng tõ vÒ lao ®éng: Chøng tõ vÒ lao ®éng ®­îc sö dông ®Ó x¸c ®Þnh chi phÝ nh©n c«ng. Chi phÝ nh©n c«ng ®­îc x¸c ®Þnh dùa trªn b¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng hoÆc b¶ng chÊm c«ng, phiÕu theo dâi s¶n phÈm hoµn thµnh. Tuy nhiªn c¸c chøng tõ trªn ®©y chØ ph¶n ¸nh sè l­îng thêi gian lao ®éng thùc tÕ vµ ®¬n gi¸ thùc tÕ cña nh©n c«ng s¶n xuÊt. Nh»m phôc vô tèt h¬n vµ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña c¸c nhµ qu¶n trÞ, trªn b¶ng chÊm c«ng hoÆc phiÕu theo dâi s¶n phÈm hoµn thµnh, kÕ to¸n cã thÓ thiÕt kÕ thªm mét sè chØ tiªu phôc vô qu¶n trÞ chi phÝ nh©n c«ng nh­ chØ tiªu thêi gian lao ®éng cña nh©n c«ng theo ®Þnh møc, v­ît ®Þnh møc, ®¬n gi¸ tiÒn c«ng theo ®Þnh møc ®Ó tõ ®ã x¸c ®Þnh sù chªnh lÖch gi÷a ®Þnh møc vµ thùc tÕ lµm c¨n cø ph©n tÝch c¸c sai biÖt vÒ chi phÝ s¶n xuÊt cho nhµ qu¶n trÞ. - Chøng tõ vÒ chi phÝ kh¸c ngoµi chi phÝ nguyªn vËt liÖu vµ chi phÝ nh©n c«ng: C¸c chøng tõ nµy bao gåm b¶ng ph©n bæ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, c¸c chøng tõ vÒ dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c chøng tõ vÒ chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. C¸c chøng tõ nµy cã thÓ mang c¶ nh÷ng th«ng tin vÒ chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ vµ chi phÝ s¶n xuÊt theo ®Þnh møc hoÆc dù to¸n tuú theo yªu cÇu cô thÓ cña nhµ qu¶n trÞ. b. Tæ chøc tµi kho¶n kÕ to¸n vµ sæ kÕ to¸n Tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ sö dông c¸c tµi kho¶n theo mét trong ba h­íng sau: Thø nhÊt, tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ sö dông hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n qu¶n trÞ riªng, ®éc lËp víi hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n cña kÕ to¸n tµi chÝnh. HÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n qu¶n trÞ nµy ®­îc sö dông ®Ó ghi nhËn chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kÕt hîp víi viÖc nhËn d¹ng chi phÝ cè ®Þnh vµ chi phÝ biÕn ®æi. Thø hai, sö dông hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n chi tiÕt cña kÕ to¸n tµi chÝnh ®Ó chi tiÕt ho¸ c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt trong ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Thø ba, tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ sö dông hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n qu¶n trÞ riªng ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh theo c¸ch øng xö cña chi phÝ, kÕt hîp víi viÖc tËn dông mét sè tµi kho¶n tæng hîp cña kÕ to¸n tµi chÝnh nh­: Tµi kho¶n “Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp”; Tµi kho¶n “Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp”; Tµi kho¶n “Chi phÝ s¶n xuÊt chung” ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ s¶n xuÊt theo chøc n¨ng ho¹t ®éng phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt; Tµi kho¶n “Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang” ®Ó tæng hîp toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt cña tõng s¶n phÈm hoÆc cña tõng ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt. Sau khi ®­îc tËp hîp trªn tµi kho¶n “Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang”, kÕ to¸n tiÕn hµnh tæng hîp vµ kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm sang tµi kho¶n “Thµnh phÈm” ph¶n ¸nh gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña tõng s¶n phÈm hoÆc cña tõng ph©n x­ëng s¶n xuÊt. Gi¸ vèn cña thµnh phÈm tiªu thô ®­îc ph¶n ¸nh vµo tµi kho¶n “Gi¸ vèn hµng b¸n”. Ph¹m vi ph¶n ¸nh cña c¸c tµi kho¶n nµy hoµn toµn lµ ph¶n ¸nh chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm cña ®¬n vÞ. Do ®ã, ®Ó phôc vô môc ®Ých qu¶n trÞ doanh nghiÖp, kÕ to¸n qu¶n trÞ cã thÓ thiÕt kÕ thªm mét sè tµi kho¶n cã cïng néi dung ph¶n ¸nh nh­ng ph¹m vi më réng h¬n, chi tiÕt h¬n vµ mang tÝnh th«ng tin nhanh h¬n vÒ chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh. Tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt sÏ sö dông mét sè sæ kÕ to¸n chi tiÕt chi phÝ. Sæ kÕ to¸n chi tiÕt chi phÝ ph¶i ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu sau: - Theo dâi ®­îc chi tiÕt tõng kho¶n môc chi phÝ, yÕu tè chi phÝ kÕt hîp víi viÖc nhËn d¹ng chi phÝ biÕn ®æi vµ chi phÝ cè ®Þnh. - Ph©n tÝch chi phÝ theo tõng ®èi t­îng chi tiÕt ®· x¸c ®Þnh phï hîp víi yªu cÇu cung cÊp th«ng tin chi tiÕt vÒ chi phÝ ®Ó phôc vô yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ, ®¸p øng yªu cÇu x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tõng mÆt hµng, nhãm hµng theo yªu cÇu cña nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp. Víi môc ®Ých cung cÊp th«ng tin cho nhµ qu¶n trÞ trong viÖc ra quyÕt ®Þnh, lËp dù to¸n chi phÝ, qu¶n lý chi phÝ cña c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, kÕ to¸n qu¶n trÞ cÇn cã mét hÖ thèng sæ kÕ to¸n chi tiÕt ®Ó thu nhËn, xö lý c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh diÔn ra trong doanh nghiÖp. §Ó theo dâi chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo c¸ch øng xö cña chi phÝ còng nh­ lµm c¬ së cho viÖc ph©n tÝch c¸c biÕn ®éng chi phÝ kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ sö dông mét sè sæ s¸ch kÕ to¸n sau: - Sæ chi tiÕt chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. - Sæ chi tiÕt chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. - Sæ chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt chung (bao gåm chi tiÕt vÒ biÕn phÝ s¶n xuÊt chung vµ ®Þnh phÝ s¶n xuÊt chung). Tuy nhiªn c¸c lo¹i sæ chi tiÕt trªn phôc vô cho môc ®Ých kÕ to¸n tµi chÝnh chØ thÓ hiÖn c¸c chØ tiªu sè l­îng vµ gi¸ trÞ cña tõng lo¹i chi phÝ nguyªn vËt liÖu, nh©n c«ng, mµ kh«ng thÓ hiÖn c¸c chØ tiªu nh­ sè l­îng vµ gi¸ trÞ cña chi phÝ theo ®Þnh møc, dù to¸n hoÆc kÕ ho¹ch. Do ®ã, sæ chi tiÕt chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, nh©n c«ng trùc tiÕp vµ sổ chi tiÕt biÕn phÝ s¶n xuÊt chung vµ ®Þnh phÝ s¶n xuÊt chung ph¶i bæ sung thªm yÕu tè ®Þnh møc hoÆc dù to¸n ®Ó tõ ®ã cã c¬ së ph©n tÝch sù chªnh lÖch gi÷a sè l­îng, gi¸ trÞ thùc tÕ vµ ®Þnh møc hoÆc dù to¸n. Nhµ qu¶n trÞ sÏ c¨n cø vµo xu h­íng vµ møc ®é chªnh lÖch gi÷a thùc tÕ vµ dù to¸n ®Ó cã ph­¬ng h­íng ®iÒu chØnh vµ phôc vô cho môc ®Ých ra quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. c. Tæ chøc b¸o c¸o kÕ to¸n Báo cáo kế toán lµ ph­¬ng tiÖn ®Ó truyÒn ®¹t th«ng tin ®Õn c¸c nhµ qu¶n trÞ, hÖ thèng b¸o c¸o kÕ to¸n qu¶n trÞ ph¶i ®¶m b¶o ®­îc yªu cÇu cung cÊp th«ng tin thÝch hîp, kÞp thêi vµ phï hîp theo tõng ®èi t­îng sö dông th«ng tin víi mét chi phÝ xö lý thÝch hîp. §Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu nµy, hÖ thèng b¸o c¸o kÕ to¸n qu¶n trÞ ph¶i ®­îc x©y dùng nh»m môc ®Ých cung cÊp th«ng tin h÷u Ých g¾n liÒn víi tõng môc tiªu ho¹t ®éng cô thÓ cña tõng doanh nghiÖp, ®ång thêi phôc vô chøc n¨ng qu¶n lý cña c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp. Tæ chøc b¸o c¸o kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt sÏ gåm c¸c lo¹i b¸o c¸o sau: - B¸o c¸o phôc vô chøc n¨ng ho¹ch ®Þnh cña nhµ qu¶n trÞ. C¸c b¸o c¸o nµy th­êng ®­îc thÓ hiÖn d­íi d¹ng lµ hÖ thèng c¸c b¶ng dù to¸n ng©n s¸ch rÊt h÷u Ých trong viÖc trî gióp c¸c nhµ qu¶n trÞ t×m kiÕm c¸c nguån tµi trî còng nh­ ph©n phèi c¸c nguån nµy cho c¸c ho¹t ®éng t­¬ng lai cña doanh nghiÖp. MÆt kh¸c, c¸c th«ng tin ®­îc thÓ hiÖn trªn c¸c b¶ng dù to¸n chÝnh lµ c¸c tiªu chuÈn cho viÖc ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng, liªn kÕt sù truyÒn t¶i th«ng tin vµ sù hîp t¸c gi÷a c¸c ®¬n vÞ, bé phËn trong viÖc thùc hiÖn môc tiªu chung cña toµn doanh nghiÖp. Th«ng th­êng, c¸c b¶ng dù to¸n cña doanh nghiÖp th­êng gåm c¸c dù to¸n vÒ tÊt c¶ c¸c mÆt ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, tuy nhiªn ®Ó phôc vô môc ®Ých qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt, kÕ to¸n cã thÓ lËp mét sè b¶ng dù to¸n nh­ dù to¸n s¶n xuÊt, dù to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu, dù to¸n chi phÝ nh©n c«ng, dùa trªn sù kÕt hîp víi mét sè chØ tiªu dù to¸n kh¸c. C¸c b¶ng dù to¸n th­êng ®­îc lËp theo n¨m, theo quý hoÆc theo th¸ng tuú theo yªu cÇu cña nhµ qu¶n trÞ. - B¸o c¸o phôc vô cho chøc n¨ng kiÓm so¸t vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng nh­ b¸o c¸o vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn ®Þnh møc (dù to¸n) chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n tÝch chªnh lÖch vÒ chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm. C¸c b¸o c¸o kiÓm so¸t ®­îc lËp nh»m cung cÊp cho nhµ qu¶n trÞ t×nh h×nh ho¹t ®éng cña tæ chøc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn theo kÕ ho¹ch. TÊt c¶ c¸c b¸o c¸o kiÓm so¸t th­êng bao gåm c¸c chØ tiªu: ®Þnh møc (dù to¸n) vµ kÕt qu¶ thùc tÕ, trong ®ã, vÊn ®Ò quan träng lµ viÖc so s¸nh gi÷a sè liÖu ®Þnh møc vµ kÕt qu¶ thùc tÕ ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng, ®ång thêi trªn c¬ së c¸c kho¶n chªnh lÖch ph¸t sinh x¸c ®Þnh nguyªn nh©n vµ cã biÖn ph¸p xö lý thÝch hîp. Tuú thuéc vµo kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é qu¶n lý còng nh­ yªu cÇu qu¶n lý cô thÓ cña tõng doanh nghiÖp, tõng bé phËn trong doanh nghiÖp mµ hÖ thèng b¸o c¸o kÕ to¸n qu¶n trÞ cã thÓ kh¸c nhau vÒ sè l­îng b¸o c¸o, sè l­îng chØ tiªu b¸o c¸o còng nh­ kÕt cÊu th«ng tin trªn b¸o c¸o. Phần 2 Thực trạng tổ chức kế toán quản trị chi phí sản xuất TẠI XÍ NGHIỆP TOA XE ĐÀ NẴNG I. GIỚI THIỆU VỀ XÍ NGHIỆP TOA XE ĐÀ NẴNG 1. Lịch sử hình thành và phát triển Xí nghiệp Toa xe ĐN được thành lập ngày 01 tháng 10 năm 1976 với tiền thân là phân xưởng toa xe của Công ty cơ xa ĐN do chế độ cũ để lại. Số lượng lao động ban đầu là hơn 70 công nhân trực tiếp sản xuất và cán bộ quản lý. Với nhiệm vụ của cơ sở trước đây là bảo dưỡng các toa xe chạy trong khu vực nên cơ sở vật chất kĩ thuật còn rất nghèo nàn, chỉ có 4 vị trí sửa chữa, diện tích mặt bằng là 500m2. Khi mới thành lập đơn vị lấy tên là Đoạn Toa xe Đà Nẵng thuộc ban quản lý Đường sắt 2- thuộc Tổng cục Đường Sắt. Xí nghiệp Toa xe ĐN thuộc XN liên hiệp Vận Tải Đường Sắt khu vực II nay trực thuộc Công Ty Vận Tải Hàng Hoá Đường Sắt, trụ sở chính của XN đặt tại 236 Hải phòng, thành phố ĐN. Quá trình lịch sử của XN có thể chia ra làm các thời kì sau: v Từ khi thành lập đến năm 1988: Trong giai đoạn này thì cơ sở vật chất, kĩ thuật của XN còn thấp kém, trong khi đó thì quá trình đầu tư nhỏ giọt còn thiếu đồng bộ, năng lực sửa chữa chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ của Ngành Đường Sắt giao, sản lượng bình quân năm chỉ đạt khoảng 350 toa xe sửa chữa nhỏ. v Giai đoạn từ năm 1988 đến 2003: - 1/5/1988 Bộ giao thông vận tải quyết dịnh tách XN Đầu máy- Toa xe Đà Nẵng thành hai Xí nghiệp là: XN đầu máy ĐN và XN toa xe ĐN. XN toa xe ĐN là XN nằm trong cơ cấu tổ chức sản xuất của Liên hiệp Đường Sắt Việt Nam và trực thuộc XN liên hợp Vận Tải Đường Sắt khu vực II. - Trước năm 2003 XN toa xe là đơn vị hạch toán phụ thuộc chỉ hạch toán ở mức độ tập hợp chi phí và báo cáo cho cấp trên nên không có lơi nhuận (do doanh thu = chi phí). v Từ năm 2003 đến nay do sự thay đổi mô hình quản lý của ngành nên XN hoạt động sản xuất theo cơ chế khoán sản phẩm tức là cấp trên cấp cho một xe là bao nhiêu tiền thì nếu XN tiết kiệm được chi phí cho một xe đó thì XN sẽ có lợi nhuận. Chỉ tiêu 2003 2004 2005 2006 Doanh thu 3.566.068.406 19.484.103.308 13.047.014.573 15.145.234.684 Lợi nhuận - 461.237.639 591.577.323 756.531.645 2. Chức năng, nhiệm vụ của Xí nghiệp toa xe Đà Nẵng a. Chức năng Quản lý sản xuất và kỹ thuật trong công tác sửa chữa, vận dụng toa xe, bao thầu hàng theo nhiệm vụ của Công ty VTHHĐS giao. b. Nhiệm vụ: Xí nghiệp được giao nhiệm vụ chủ yếu sau: - Tổ chức khám chữa toa xe và cứu chữa tai nạn đầu máy toa xe kịp thời đối với các loại toa xe đang vận dụng trong phạm vị hoạt động của XN từ Đồng Hới đến Diêu Trì, bảo đảm an toàn chạy tàu và giải quyết thông đường nhanh nhất. - Tổ chức cấp nước cho các đoàn tàu khách Trung ương, địa phương. - Tổ chức sửa chữa định kì toa xe theo kế hoạch của Công ty VTHHĐS giao. - Tổ chức bao tàu các đoàn tàu hàng Trung ương, địa phương, tàu đá, tàu thoi chạy trên tuyến đường sắt thống nhất từ Đồng hới đến Diêu trì theo biểu đồ chạy tàu. - Quản lý khai thác, bảo dưỡng sữa chữa các phương tiện thiết bị và các tài sản khác do Công ty VTHHĐS giao cho Xí nghiệp. - Ngoài các nhiệm vụ trên, XN còn thực hiện các nhiệm vụ được giao thêm như đại tu, hoán cải, nâng cấp các loại toa xe khách, hàng, sản xuất phụ tùng phục vụ cho công tác sửa chữa, vận dụng toa xe. 3. Đặc điểm hoạt động - Xí nghiệp Toa xe ĐN là đơn vị hạch toán phụ thuộc của Công ty Vận tải hàng hoá ĐS, do đó sản phẩm của XN chỉ là sản phẩm công đoạn. Sản phẩm của XN được chia ra làm 2 loại là sản phẩm chính và sản phẩm phụ * Sản phẩm chính bao gồm 5 loại sản phẩm: + Toa xe Km (Tx, KM): là sản phẩm đội hình bao tàu hàng (lao động trưởng tàu hàng, áp tải toa xe, bảo vệ toa xe,...) + Làm đầu kì 1,3: tức là làm đầu, khám hãm, bơm mỡ toa xe định kì 3 tháng 1 lần + Kiểm tra, bảo dưỡng cấp 6 tháng. + Tác nghiệp đoàn tàu khách, hàng + Sửa chữa nhỏ toa xe (niên tu toa xe): là những sản phẩm toa xe định kì 1 năm đưa vào sửa chữa một lần đối với toa xe khách và toa xe hàng ổ trượt (xe bầu dầu) và 18 tháng đối với xe hàng ổ bi, ... + Và các nhiệm vụ đột xuất khác (sửa chữa lớn toa xe, nâng cấp hoán cải toa xe) trong đó sửa chữa lớn là cấp sửa chữa định kì sau 4-5 kì sửa chữa nhỏ toa xe, còn nâng cấp hoán cải là việc nâng cấp hoặc thay đổi thiết kế toa xe phù hợp để phục vụ khách và hàng hoá. * Sản phẩm phụ : sửa chữa lớn toa xe, nâng cấp hoán cải toa xe, sửa chữa nhỏ toa xe khách theo hợp đồng với hai Công ty khách Hà Nội, Sài Gòn. 4. Tổ chức bộ máy quản lý tại Xí nghiệp toa xe Đà Nẵng a. Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý Bäü maïy täø chæïc quaín lyï åí Xê nghiãûp Toa xe Đà Nàông âæåüc täø chæïc theo cå cáúu træûc tuyãún do xuáút phaït tæì âàûc âiãøm vaì täø chæïc saín xuáút cuía Xê nghiãûp. Theo cå cáúu naìy Giaïm âäúc laì ngæåìi phuû traïch chung, bäü pháûn tham mæu vaì giuïp viãûc coï hai Phoï giaïm âäúc vaì 7 phoìng ban, 2 phán xæåíng, 7 trạm khám xe từ Đồng Hới đến Diêu Trì, trạm quản lý tàu hàng và đội cứu viện cơ động. Giám đốc Phó giám đốc phụ trách khối công nghiệp Phó giám đốc phụ trách khối vận dụng Phòng vật tư Phòng kế hoạch Phòng Tài vụ Phòng kỹ thuật Phòng TCCB LĐ Phòng hành chính QTrị Phòng BV-AN quốc phòng Phân xưởng sữa chữa Phân xưởng cơ điện Phân đoạn vận dụng Các trạm khám xe Trạm quản lý tàu hàng Đội cứu viện Ghi chú: Chức năng chỉ đạo Quan hệ nghiệp vụ b.Chức năng và nhiệm vụ của từng phòng ban + Giaïm âäúc: Laì ngæåìi phuû traïch chung vaì coï quyãön quyãút âënh âiãöu haình moüi cäng viãûc trong saín xuáút kinh doanh, træûc tiãúp phuû traïch caïc lénh væûc cäng taïc: Kãú toaïn taìi chênh, täø chæïc näüi chênh.. + Phoï Giaïm âäúc phuû traïch khäúi vận duûng: laì ngæåìi giuïp viãûc cho Giaïm âäúc phuû traïch træûc tiãúp âãún khäúi phuûc vuû chaûy taìu vaì khäúi phuûc vuû trãn taìu. + Phoï Giaïm âäúc phuû traïch khäúi cäng nghiãûp: Laì ngæåìi giuïp viãûc cho Giaïm âäúc chëu traïch nhiãûm træûc tiãúp chè âaûo khäúi saín xuáút laì 2 phán xæåíng. + Phoìng váût tæ: Cung cáúp váût tæ, nguyãn váût liãûu phuûc vuû cho quaï trçnh saín xuáút, sæía chæîa , theo doîi tçnh hçnh váût tæ cuía xê nghiãûp. + Phòng Kế hoạch : Nhận nhiệm vụ cấp trên, lập kế hoạch sản xuất kinh doanh của đơn vị, xây dựng kế hoạch sữa chữa lớn toa xe và một số công trình đầu tư bằng nguồn vốn khấu hao cơ bản và khấu hao sửa chữa lớn. + Phòng Tài vụ: Chịu trách nhiệm tổng hợp cuối cùng về công tác hạch toán cuối cùng trong Xí nghiệp cũng như các quy định trong hạch toán kế toán tại Công ty vận tải hàng hóa Đường sắt. + Phòng kỹ thuật: làm công tác quản lý hồ sơ tài liệu kỹ thuật: máy móc thiết bị, phương tiện vận tải ( toa xe ), chuẩn bị về công tác kỹ thuật cho sản xuất, tổ chức công tác bảo dưỡng và sữa chữa máy móc thiết bị và quản lý chất lượng sản phẩm, kiểm tra kỹ thuật toa xe, tham mưu cho Giám đốc về công tác chạy tàu. + Phoìng tổ chức cán bộ lao động (TCCB-LĐ): Quaín lyï theo doîi cán bộ công nhân viên trong toaìn XN, bäú trê lao âäüng phuì håüpû våïi saín xuáút. Láûp caïc âënh mæïc vãö tiãön læång vaì caïc qui chãú phán phäúi tiãön læång, ngoaìi ra theo doîi vaì thæûc hiãûn caïc qui âënh chãú âäü cuía nhaì næåïc nhæ: cäng taïc an toaìn lao âäüng, caïc chãú âäü vaì BHXH, caïc chãú âäü chênh saïch khaïc.... + Phoìng Haình chênh Quaín trë : Coï nhiãûm vuû täø chæïc cäng taïc phong traìo trong toaìn âån vë, chëu traïch nhiãûm tiếp nhận, âæa giáúy tåì cäng vàn chè thë. + Phoìng Baío vãû Quán sæû : Phuû traïch cäng taïc baío vãû cå quan, phán xæåíng, haìng nàm täø chæïc cäng taïc táûp huáún Quán sæû. + Phán xæåíng Sæía chæîa : Chuyãn âaûi tu, âoïng måïi, hoaïn caíi toa xe, sæía chæîa nhoí toa xe + Phán xæåíng Cå âiãûn : Hoaìn thiãûn maûng læåïi âiãûn trãn caïc toa xe, nháûn âån âàût haìng, phán loaûi vaì giao nhiãûm vuû cho täø saín xuáút các phụ tùng chi tiết và lắp rắp lên xe, quaï trçnh saín xuáút kãút thuïc thç saín pháøm âæåüc Phoìng Kyî thuáût kiãøm tra cháút læåüng, nghiãûm thu. Sau âoï tiãún haình giao saín pháøm cho âån vë âàût haìng. +.Phán âoaûn Váûn duûng : Phuû traïch cäng taïc kiểm tra sæía chæîa, thay thãú phuû kiãûn nhoí cáön thiãút âãø toa xe tiãúp tuûc âæåüc váûn haình an toàn trên đường, quản lý các trạm đội trực tuyến. +Traûm Khaïm xe : Khi taìu vãö âãún sán ga thç traûm coï traïch nhiãûm cæí ngæåìi âi kiãøm tra vãö màût kyî thuáût toa xe . + Traûm quản lý taìu haìng : là đơn vị đóng ở các ga lớn có các đoàn tàu dừng để đón tiễn khách và lập các đoàn tàu hàng...có nhiệm vụ kiểm tra phát hiện các sự cố hư hỏng của toa xe trong các đoàn tàu để tiến hành sửa chữa kịp thời. + Âäüi cæïu viãûn : Coï nhiãûm vuû häù tråü khi caïc toa xe bë tai naûn, cung cáúp caïc váûn duûng cáön thiãút phuûc vuû cho âäüi cæïu viãûn caïc toa xe. II. ĐẶC ĐIỂM TỔ CHỨC BỘ MÁY KẾ TOÁN TẠI XÍ NGHIỆP TOA XE ĐÀ NẴNG 1. Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán Kế toán tiền lương, tiền mặt ,BHXH Kế toán tổng hợp, thanh toán và TSCĐ Kế toán vật liệu, CCDC Thủ quỹ Kế toán trưởng Ghi chú: Chức năng chỉ đạo Quan hệ nghiệp vụ 2. Chức năng, nhiệm vụ của từng nhân viên kế toán * Kế toán trưởng: Là người chịu trách nhiệm trước Giám đốc và các cơ quan tài chính cấp trên về các vấn đề liên quan đến tài chính của Xí nghiệp, chỉ đạo chuyên môn các nhân viên kế toán trong phòng kế toán. * Kế toán tiền lương, tiền mặt, BHXH: - Có nhiệm vụ tính toán tiền lương và các khoản trích theo lương cho cán bộ công nhân viên trong Xí nghiệp và theo dõi các khoản tạm ứng lương, các khoản khấu trừ lương, lập bảng thanh toán lương dựa trên cơ sở bảng chấm công. Định kỳ đối chiếu với số liệu trên sổ quỹ của thủ quỹ và cuối tháng lập bảng trích và phân bổ tiền lương. - Theo dõi khoản thu chi tiền mặt. * Kế toán tổng hợp, thanh toán và TSCĐ: - Có nhiệm vụ tập hợp tất cả các chứng từ và số liệu, kiểm tra đối chiếu để phát hiện những sai sót (nếu có), lập bảng cân đối số phát sinh, các báo cáo kế toán theo qui định. - Theo dõi tình hình tăng giảm TSCĐ, tính và phân bổ khấu hao TSCĐ trong kỳ tại Xí nghiệp, theo dõi toàn bộ các nghiệp vụ kinh tế phát sinh có liên quan trong kỳ hạch toán. * Kế toán vật liệu, CCDC: Có nhiệm vụ theo dõi chi tiết, tổng hợp tình hình nhập - xuất - tồn theo từng loại vật liệu và công cụ dụng cụ cả về mặt giá trị lẫn mặt số lượng, sau đó cuối tháng tổng hợp số liệu, phân bổ sử dung vật tư cho từng đối tượng sử dụng trong Xí nghiệp. * Thủ quỹ : Có nhiệm vụ thu, chi và bảo quản tiền mặt theo đúng qui định, nộp tiền mặt vào ngân hàng nếu có. Căn cứ vào các phiếu thu và chi hàng ngày đối chiếu kiểm tra với sổ sách kế toán, cuối tháng lập báo cáo tồn quỹ. 3. Tổ chức sổ kế toán và trình tự luân chuyển chứng từ a. Sơ đồ tổ chức sổ kế toán Căn cứ vào những đặc điểm về qui mô SXKD của XN và số lượng các nghiệp vụ phát sinh nên XN áp dụng hình thức kế toán Nhật Ký Chung. Theo hình thức kế toán này thì kế toán chỉ căn cứ vào những chứng từ gốc cùng loại hằng ngày để lập định khoản, sau đó ghi trực tiếp vào sổ Nhật Ký Chung và căn cứ vào các nhật ký này để ghi vào Sổ Cái. Hiện nay XN đã áp dụng chương trình kế toán máy tức là hàng hàng ngày căn cứ vào các chứng từ, kế toán nhập dữ liệu vào máy tính theo các bảng, biểu được thiết kế sẵn trên phần mềm kế toán đến cuối kỳ kế toán thực hiện các thao tác khoá sổ (cộng sổ) và lập báo cáo tài chính. PHẦN MỀM KẾ TOÁN -Báo cáo tài chính -Báo cáo kế toán quản trị BẢNG TỔNG HỢP CHỨNG TỪ KẾ TOÁN CHỨNG TỪ KẾ TOÁN SỔ KẾ TOÁN -Sổ tổng hợp -Sổ chi tiết Ghi chú: Nhập số liệu hàng ngày In sổ, báo cáo cuối tháng, cuối năm Đối chiếu, kiểm tra b. Trình tự luân chuyển chứng từ Hçnh thæïc säø kãú toaïn nháût kyï chung gäöm coï caïc loaûi säø kãú toaïn chuí yãúu sau: + Säø Nháût kyï chung + Säø Nháût kyï chuyãn duìng + Säø Caïi + Caïc säø vaì theí chi tiãút khaïc Taûi Xê nghiãûp Toa xe Đaì Nàông âaî aïp duûng kãú toaïn trãn maïy vi tênh do âoï tæì säú liãûu ghi säú ban âáöu âæåüc cáûp nháût vaìo maïy vê tênh sau khi xæí lyï vaì tênh toaïn ta seî in ra âáöy âuí caïc loaûi säø nháût kyï, säø caïi, säø chi tiãút cáön thiãút . Do âàûc âiãøm cäng taïc täø chæïc kãú toaïn trãn maïy vi tênh nãn trçnh tæû luán chuyãøn chæïng tæì kãú toaïn nhæ sau: + Càn cæï vaìo chæïng tæì gäúc ban âáöu cuía caïc nghiãûp vuû kinh tãú phaït sinh theo trçnh tæû thåìi gian vaì näüi dung kinh tãú cuía caïc nghiãûp vuû âoï ta lãn âënh khoaín kãú toaïn hay coìn goüi laì chæïng tæì ghi säø . Sau âoï cáûp nháût dæî liãûu vaìo maïy vê tênh chi tiãút theo tæìng taìi khoaín, tiãøu khoaín vaì tæìng maî vaì âäúi tæåüng chê phê âäúi våïi caïc taìi khoaín thuäüc loaûi 6 sao cho âáöy âuí caïc dæî kiãûn ban âáöìu maì ngæåìi láûp trçnh âaî khai baïo trong chæång trçnh quaín lyï. + Sau khi âaî nháûp dæî liãûu âáöìy âuí ta kiãøm tra laûi säú liãûu thäng qua chæång trçnh “Kiãøm tra säú liãûu” nãúu tháúy coï gç sai soït tiãún haình âiãöu chènh laûi säú liãûu cho chênh xaïc, sau đó maïy seî xæí lyï, tênh toaïn phán bäø chênh xaïc caïc chi phê saín xuáút kinh doanh theo tæìng âäúi tæåüng táûp håüp chi phê vaì âæa ra nhæîng thäng tin theo yãu cáöu cuía ngæåìi sæí duûng âaî khai baïo khi láûp trçnh. Cuối kỳ, tiến hành kiểm tra số liệu về tính chính xác như: tài khoản, số tiền,… và tiến hành in ra theo các mẫu sổ phục vụ cho nhu cầu quản lý, lưu trữ và theo dõi cần thiết Trình tự in và các mẫu sổ được sử dụng tại Xí nghiệp theo sơ đồ sau: Phiếu định TK Bảng CĐKT Bảng phân tích TK Bảng CĐTK Nhật ký chung Sổ cái của từng TK chi tiết Phân tích kết quả kinh doanh Thuyết minh tài chính III. TỔ CHỨC KTQT CHI PHÍ SẢN XUẤT TẠI XÍ NGHIỆP TOA XE ĐÀ NẴNG Chi phí sản xuất kinh doanh tại XN toa xe Đà Nẵng gồm nhiều loại, phát sinh tại nhiều bộ phận khác nhau theo những mục tiêu nhất định. Xét theo nội dung kinh tế, chi phí sản xuất tại XN chia thành các yếu tố cơ bản sau: Chi phí nguyên vật liệu, chi phí công cụ dụng cụ, chi phí nhân công, chi phí khấu hao TSCĐ, chi phí dịch vụ mua ngoài và chi phí bằng tiền khác. 1. Tổ chức KTQT chi phí nguyên vật liệu 1.1. Đặc điểm của chi phí nguyên vật liệu Với nhiệm vụ sản xuất kinh doanh chính là sửa chữa, nâng cấp, hoán cải, vận dụng toa xe nên sản phẩm do Xí nghiệp tạo ra là các lao vụ, dịch vụ không tồn tại dưới dạng hình thái vật chất cụ thể. Do vậy, đặc điểm của nguyên vật liệu ở Xí nghiệp là không có nguyên vật liệu chính cấu thành thực thể sản phẩm. Chi phí nguyên vật liệu tại XN gồm toàn bộ giá trị nhiên liệu, vật liệu phụ, phụ tùng thiết bị (hàng tự sản, tự tiêu) xuất dùng cho hoạt động sản xuất kinh doanh. - Vật liệu phụ: Chiếm số lượng lớn trong số vật tư mua về bao gồm cả nguyên liệu (sắt, thép, gỗ, ván,…), phụ tùng toa xe (ổ bi,…) và các sản phẩm của các ngành công nghệ khác cung cấp như đồ điện, đồ trang trí nội thất. - Nhiên liệu: phục vụ cho việc vận hành máy móc, vận chuyển hàng hoá và phục vụ cho việc đi lại cho ban quản lý XN, bao gồm xăng, dầu diezel, than đá,... - Phụ tùng thiết bị (hàng tự sản tự tiêu): Là những sản phẩm XN sản xuất ra rồi lại dùng cho sản xuất chính của XN. Hàng tự sản tự tiêu bao gồm phụ kiện, phụ tùng thay thế như: lá mía, nẹp sắt, đế guốc hãm...và dụng cụ nhỏ như đục sắt, búa tay... 1.2. Tổ chức chứng từ kế toán - Chứng từ sử dụng để phản ánh chi phí nguyên vật liệu dùng cho sản xuất chính là: Phiếu lĩnh vật tư (phiếu xuất kho), phiếu di chuyển vật tư trong nội bộ và các chứng từ khác như: biên bản giải thể, sửa chữa toa xe, mệnh lệnh sản xuất,… - Căn cứ vào kế hoạch sản xuất và bảng định mức vật tư cho từng sản phẩm cũng như biên bản giải thể, sửa chữa toa xe do phòng kỹ thuật lập và mệnh lệnh sản xuất do Phó Giám đốc phụ trách khối công nghiệp đề ra, các tổ sản xuất lập phiếu lĩnh vật tư để sử dụng vật tư cho công việc thay thế, sửa chữa toa xe. Đối với các trạm dọc tuyến căn cứ vào công việc khám chữa các đoàn tàu khách hàng chạy trên tuyến và sửa chữa tại trạm, trạm cử vật tư viên về kho nhận vật tư bằng phiếu di chuyển vật tư trong nội bộ. Phiếu này gồm có 2 liên, 1 liên được chuyển về trạm còn thủ kho giữ 1 liên để ghi vào sổ theo dõi vật tư ở các trạm. Đối với các loại vật tư văn phòng phẩm dùng cho bộ phận quản lý, căn cứ vào kế hoạch duyệt định mức cho từng phòng ban, nhân viên ở các văn phòng nhận văn phòng phẩm về sử dụng bằng phiếu lĩnh vật tư. Phiếu này được lập thành 2 liên, 1 liên thủ kho giữ để làm căn cứ ghi vào thẻ kho, còn 1 liên cuối tháng thủ kho tập hợp lại rồi giao cho Phòng Tài vụ để vào sổ kế toán. Bảng định mức vật liệu STT Tên vật liệu, phụ tùng Đơn vị Giá An Bn A B80 Bđp 64 chỗ C HC Bv 1 Sắt thép các loại kg 5.000 170 170 170 170 60 200 220 170 2 Sơn mầu các loại kg 16.000 93._. qu¶n lý nh÷ng th«ng tin vÒ chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ (tõng ph©n x­ëng, tæ, ®éi, tõng s¶n phÈm,…) vµ theo tõng kho¶n môc (hoÆc yÕu tè) chi phÝ. Trong ®ã: B¸o c¸o t×nh h×nh thùc hiÖn ®Þnh møc chi phÝ vËt liÖu vµ ph©n tÝch c¸c chªnh lÖch vÒ chi phÝ vËt liÖu, B¸o c¸o t×nh h×nh thùc hiÖn ®Þnh møc chi phÝ nh©n c«ng vµ ph©n tÝch c¸c chªnh lÖch vÒ chi phÝ nh©n c«ng gióp cho nhµ qu¶n lý kiÓm tra, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh sö dông c¸c chi phÝ nguyªn vËt liÖu vµ nh©n c«ng ë c¸c bé phËn s¶n xuÊt theo 2 nh©n tè gi¸ vµ l­îng. B¸o c¸o t×nh h×nh thùc hiÖn ®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt chung vµ ph©n tÝch chªnh lÖch vÒ chi phÝ s¶n xuÊt chung gióp cho nhµ qu¶n lý kiÓm tra, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh sö dông chi phÝ s¶n xuÊt chung. 8. Một số kiến nghị đối với XN toa xe Đà Nẵng XN cÇn ph¶i xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cô thÓ cña m×nh ®Ó x¸c ®Þnh nhu cÇu th«ng tin cÇn thiÕt cho nhµ qu¶n trÞ ë tõng cÊp, trªn c¬ së ®ã tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña XN. a. §èi víi c¸c nhµ qu¶n trÞ XN toa xe Đà Nẵng - CÇn n©ng cao nhËn thøc vµ tr×nh ®é qu¶n lý cho c¸c nhµ qu¶n trÞ XN ®Ó t¨ng c­êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ kh¶ n¨ng héi nhËp víi kinh tÕ c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. C¸c nhµ qu¶n trÞ ph¶i biÕt ®­a ra nh÷ng yªu cÇu vÒ th«ng tin cÇn ®­îc bé phËn kÕ to¸n qu¶n trÞ cung cÊp, vµ quan träng lµ ph¶i cã kiÕn thøc ph©n tÝch còng nh­ biÕt sö dông th«ng tin. MÆt kh¸c, c¸c nhµ qu¶n trÞ ph¶i biÕt kÕ ho¹ch ho¸ chiÕn l­îc ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cña XN th«ng qua viÖc lËp c¸c kÕ ho¹ch dµi h¹n vµ ng¾n h¹n. Dù to¸n ng©n s¸ch ®­îc sö dông trong kÕ to¸n qu¶n trÞ sÏ lµ mét c«ng cô ®Þnh l­îng gióp c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp lËp kÕ ho¹ch vµ kiÓm so¸t viÖc thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch nµy. - Điều chỉnh qui trình lập kế hoạch chi phí, cho phép các trạm, phân xưởng, đội đề xuất mức kế hoạch chi phí cho riêng mình. Việc làm này phát sinh một vấn đề là các đội, trạm, phân xưởng có thể đề xuất mức kế hoạch quá cao so với chi phí phát sinh tại trạm, đội, phân xưởng của mình. Giải quyết vấn đề này có thể chọn cách yêu cầu các trạm, đội, phân xưởng giải trình các căn cứ lập kế hoạch. Phòng kế toán, phòng kế hoạch, phòng hành chính - quản trị có nhiệm vụ kiểm tra tính chính xác của các căn cứ này, từ đó xác lập mức kế hoạch cụ thể cho từng đội, trạm, phân xưởng. Vào cuối kỳ, kế hoạch cụ thể này là căn cứ quan trọng để đánh giá kết quả của từng đội, trạm, phân xưởng và trách nhiệm của người lãnh đạo. - Bổ sung nhân sự cho phòng kế toán: Phòng kế toán hiện nay chỉ gồm 5 thành viên nên khối lượng công việc rất nhiều. Chính vì vậy mà chất lượng thông tin kế toán quản trị cung cấp chưa đáp ứng được nhu cầu thông tin của Giám đốc Xí nghiệp và quản lý các bộ phận. Do đó, XN nên bổ sung nhân lực cho phòng kế toán để phòng kế toán có nhiều thời gian và nhân lực thực hiện công việc kế toán quản trị. - Tổ chức các khoá đào tạo ngắn hạn nhằm bồi dưỡng năng lực cho các kế toán viên chuyên ngành kế toán quản trị. Do KTQT vẫn còn là một ngành mới mẻ ở nước ta hiện nay, các kế toán viên vốn quen thuộc và chú trọng vào kế toán tài chính và kế toán thuế tất yếu còn bỡ ngỡ với các kỹ năng, các nhiệm vụ của KTQT. Họ có thể tự đào tạo để nâng cao năng lực đáp ứng nhu cầu của KTQT nưng đòi hỏi thời gian lâu dài mà chưa chắc hiệu quả. Vì vậy, XN nên đầu tư vào việc đào tạo KTQT cho các kế toán viên. - Lãnh đạo XN nên nghiên cứu để tìm ra cách áp dụng KTQT phù hợp với điều kiện của XN để KTQT trở thành một công cụ thực sự hữu hiệu của người quản lý. b. §èi víi tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n XN XN nên s¾p xÕp l¹i bé m¸y kÕ to¸n theo h­íng kÕt hîp bé phËn kÕ to¸n tµi chÝnh vµ bé phËn kÕ to¸n qu¶n trÞ trong cïng mét bé m¸y kÕ to¸n. Trªn c¬ së ®ã, bé phËn kÕ to¸n qu¶n trÞ sö dông nguån th«ng tin ®Çu vµo chñ yÕu tõ kÕ to¸n tµi chÝnh ®Ó thu thËp, xö lý vµ l­îng ho¸ th«ng tin theo chøc n¨ng riªng cã cña m×nh. Tuy nhiªn, trong việc tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n t¹i XN, cÇn chó träng tÝnh b¶o mËt cña th«ng tin kÕ to¸n qu¶n trÞ. c. §èi víi nguån nh©n lùc thùc hiÖn kÕ to¸n qu¶n trÞ KÕ to¸n qu¶n trÞ ®ãng vai trß then chèt trong viÖc cung cÊp th«ng tin ®Þnh l­îng gióp c¸c nhµ qu¶n trÞ thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý XN, nh÷ng th«ng tin nµy rÊt lîi h¹i trong m«i tr­êng ho¹t ®éng ®Çy sù c¹nh tranh, cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn thµnh c«ng cña XN. Lµ mét chiÕc cÇu nèi nh»m cung cÊp th«ng tin ®Õn c¸c nhµ qu¶n trÞ, c¸c nh©n viªn kÕ to¸n ph¶i ý thøc ®­îc tÇm quan träng trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nhiÖm vô cña m×nh. V× vËy, cÇn ph¶i cã mét chuÈn mùc ®¹o ®øc cho viÖc hµnh nghÒ cña nh©n viªn kÕ to¸n qu¶n trÞ. C¸c chuÈn mùc nµy ph¶i ®­îc xem lµ néi dung quan träng trong ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o nh©n viªn kÕ to¸n, vµ chuÈn mùc nµy sÏ ®­îc nghiªn cøu vµ ban hµnh bëi mét tæ chøc nghÒ nghiÖp cã uy tÝn. Chủ động tìm hiểu, phán đoán mục tiêu quản lý, nhu cầu thông tin thật sưj của Giám đốc XN và quản lý các bộ phận vào các thời điểm khác nhau. Bởi vì mỗi cấp quản lý cần các loại thông tin khác nhau, nhu cầu thông tin trong các thời điểm khác nhau cũng hoàn toàn khác nhau và thông tin cần cho các loại quyết định cũng không giống nhau. Chủ động trong vấn đề này, kế toán sẽ chọn lọc các chỉ tiêu phân tích phù hợp, thiết kế các thông tin phù hợp cho từng cấp quản lý, giảm thời gian và khối lượng công việc hải làm. Chủ động trong việc nghiên cứu tình hình sản xuất kinh doanh của XN, của ngành để có các thông tin mang tính tổng hợp, đa dạng hơn khi báo cáo. Chủ động đề xuất các ý kiến liên quan đến tình hình hoạt động sản xuất của XN để ban lãnh đạo XN có thể căn cứ vào đó xem xét, đánh giá tính hợp lý. Nếu các phòng ban đồng ý có thể áp dụng các đề xuất vào thực tiễn. d. §èi víi hÖ thèng chØ tiªu th«ng tin - CÇn x©y dùng hÖ thèng chØ tiªu th«ng tin trong néi bé XN mét c¸ch ®ång bé vµ thèng nhÊt, tr¸nh sù trïng l¾p nh»m ®¶m b¶o cho viÖc truyÒn t¶i th«ng tin ®­îc nhanh chãng vµ thuËn lîi, còng nh­ kh«ng xuÊt hiÖn sù m©u thuÉn lÉn nhau gi÷a c¸c th«ng tin ®­îc cung cÊp. Ban qu¶n trÞ XN cÇn thiÕt kÕ mét cÊu tróc tæ chøc khoa häc bao gåm viÖc tæ chøc bé m¸y qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh mét c¸ch thËt hîp lý, cã sù ph©n ®Þnh râ rµng vÒ tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n cña tõng bé phËn trong viÖc thu nhËn, xö lý vµ cung cÊp th«ng tin. Cã nh­ vËy míi t¹o nªn mét hÖ thèng th«ng tin néi bé hoµn chØnh ®¸p øng ®­îc nhu cÇu th«ng tin cña c¸c ®èi t­îng sö dông trong XN. - CÇn x©y dùng mét hÖ thèng ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt tiªn tiÕn vµ hiÖn thùc ®Ó vËn dông trong XN, nh»m cung cÊp mét nguån d÷ liÖu ®¸ng tin cËy cho kÕ to¸n qu¶n trÞ trong viÖc dù b¸o vµ kiÓm so¸t chi phÝ. - Cã chÝnh s¸ch ®µo t¹o l¹i, còng nh­ båi d­ìng n©ng cao nghiÖp vô chuyªn m«n vÒ kÕ to¸n vµ kÕ to¸n qu¶n trÞ cho ®éi ngò c¸c nh©n viªn kÕ to¸n cña XN thÝch øng víi yªu cÇu ®ßi hái cña mét nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. - Thông tin kế toán cần tốc độ và sự thích hợp. Do vậy kế toán nên tăng thời gian và mật độ báo cáo có thể là sử dụng các báo cáo nhanh chi phí theo tuần và báo cáo hàng tháng. Để thực hiện được điều này XN nên yêu cầu các trạm, đội, phân xưởng định kỳ 2 ngày một lần nộp các chứng từ chi phí phát sinh về phồng kế toán. Như vậy sẽ giúp Giám đốc XN nắm bắt chi tiết và sát với tình hình thực tế để từ đó đưa ra quyết định hợp lý giúp XN hoạt động tốt hơn.  LỜI MỞ ĐẦU ! BÊt kú nhµ qu¶n lý nµo trong doanh nghiÖp cũng ®Òu ph¶i dùa vµo c¸c th«ng tin cña kÕ to¸n bëi v× kÕ to¸n lµ mét bé phËn cÊu thµnh quan träng cña hÖ thèng qu¶n lý kinh tÕ, tµi chÝnh, cã vai trß tÝch cùc trong viÖc qu¶n lý, ®iÒu hµnh vµ kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ. Víi t­ c¸ch lµ mét bé phËn cÊu thµnh cña hÖ thèng qu¶n lý, kÕ to¸n lµ mét lÜnh vùc g¾n liÒn víi ho¹t ®éng kinh tÕ, tµi chÝnh, ®¶m nhiÖm tæ chøc hÖ thèng th«ng tin cã Ých cho c¸c quyÕt ®Þnh kinh tÕ. Do vËy, th«ng tin kÕ to¸n phôc vô c¶ trong vµ ngoµi doanh nghiÖp. Dùa trªn ®Æc ®iÓm nµy, kÕ to¸n ®­îc chia thµnh hai nh¸nh chÝnh: nh¸nh kÕ to¸n cung cÊp th«ng tin cho nh÷ng ®èi t­îng chñ yÕu ë bªn ngoµi doanh nghiÖp ®­îc gäi lµ kÕ to¸n tµi chÝnh; nh¸nh kÕ to¸n cung cÊp th«ng tin cho qu¶n lý, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng trong néi bé doanh nghiÖp, ®­îc gäi lµ kÕ to¸n qu¶n trÞ. KÕ to¸n qu¶n trÞ ra ®êi vµ ph¸t triÓn lµ kÕt qu¶ tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn hÖ thèng h¹ch to¸n kÕ to¸n g¾n víi sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng qu¶n lý ë c¸c tæ chøc lîi nhuËn vµ phi lîi nhuËn trong nÒn kinh tÕ x· héi. KÕ to¸n qu¶n trÞ nãi chung, kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt tại Xí nghiệp toa xe Đà Nẵng nãi riªng cã tÇm quan träng ®Æc biÖt ®èi víi viÖc thiÕt lËp hÖ thèng th«ng tin mét c¸ch chi tiÕt, tû mØ vµ khoa häc phôc vô ®iÒu hµnh, qu¶n lý trong néi bé Xí nghiÖp víi nhiÒu néi dung vµ øng dông quan träng ®· ®­îc ¸p dông réng r·i ë c¸c n­íc cã nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn. Tuy nhiªn, do nhiÒu nguyªn nh©n chñ quan vµ kh¸ch quan mµ kÕ to¸n qu¶n trÞ ®Æc biÖt lµ kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt vÉn cßn lµ vÊn ®Ò míi mÎ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp n­íc ta. ChÝnh v× vËy, viÖc nghiªn cøu nh»m tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp lµ vÊn ®Ò hÕt søc cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch. XuÊt ph¸t tõ nhËn thøc ®ã, em ®· quyết định chän ®Ò tµi: “Tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt tại Xí nghiệp toa xe Đà Nẵng” lµm ®Ò tµi luËn v¨n tốt nghiệp cho mình. §Ò tµi gãp phÇn nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n nh»m môc ®Ých lµm s¸ng tá h¬n vÒ b¶n chÊt, néi dung vµ ph­¬ng ph¸p cña kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt tại Xí nghiệp toa xe Đà Nẵng. Trªn c¬ së ®ã, ®¸nh gi¸ nh÷ng thµnh c«ng vµ tån t¹i ®ång thêi ®ưa ra một số ý kiến đóng góp nhằm tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt tại Xí nghiệp toa xe Đà Nẵng. Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn vµ danh môc tµi liÖu tham kh¶o, luËn v¨n ®­îc kÕt cÊu thµnh ba phần: - Phần 1: C¬ së lý luËn vÒ tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt. - Phần 2: Thùc tr¹ng tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt tại Xí nghiệp toa xe Đà Nẵng - Phần 3: Một số ý kiến đóng góp nhằm hoµn thiÖn tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt tại Xí nghiệp toa xe Đà Nẵng. Mặc dù đã có nhiều cố gắng nhưng do hạn chế về thời gian và hiểu biết nên bài luận văn của em không tránh khỏi những thiếu sót. Em mong nhận được ý kiến đóng góp của thầy cô và các bạn. Em xin chân thành cảm ơn! Đà Nẵng, tháng 6 năm 2007 Sinh viên thực hiện Vũ Thuỳ Linh LỜI KẾT ! §Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn thÝch øng víi mét nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, c¸c doanh nghiÖp lu«n lu«n ph¶i t×m c¸ch ®èi phã víi nh÷ng c¹nh tranh khèc liÖt tõ c¸c doanh nghiÖp kh¸c, nhÊt lµ khi Việt Nam trở thành thành viên thứ 150 của tổ chức thương mại thế giới WTO. Do vËy, nhu cÇu th«ng tin cho qu¶n lý qu¸ tr×nh kinh doanh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay lµ mét ®iÒu kh«ng thÓ thiÕu ®­îc. KÕ to¸n - mét bé phËn cÊu thµnh quan träng cña hÖ thèng c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ - tµi chÝnh, cã vai trß tÝch cùc trong viÖc qu¶n lý, ®iÒu hµnh vµ kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ. Mét hÖ thèng kÕ to¸n cã thÓ ®¸p øng tèt c¸c nhu cÇu th«ng tin ph¶i lµ mét hÖ thèng bao gåm hai ph©n hÖ: kÕ to¸n tµi chÝnh vµ kÕ to¸n qu¶n trÞ. §èi víi ph©n hÖ kÕ to¸n qu¶n trÞ, th«ng tin ph¶i theo môc ®Ých qu¶n trÞ trong néi bé doanh nghiÖp ®Ó dù b¸o c¸c sù kiÖn x¶y ra vµ dù to¸n c¸c ¶nh h­ëng vÒ tµi chÝnh kinh tÕ cña chóng ®èi víi tæ chøc. C¸c th«ng tin nµy kh«ng cÇn ph¶i tu©n thñ c¸c chuÈn mùc kÕ to¸n tµi chÝnh. Thay vµo ®ã, nã ®­îc nhÊn m¹nh ®Õn tÝnh thÝch hîp – nghÜa lµ kh¶ n¨ng h÷u dông trong viÖc dù ®o¸n t­¬ng lai, vµ tÝnh linh ho¹t – nghÜa lµ phï hîp víi ®Æc thï cña doanh nghiÖp. Như vậy, việc tổ chức kế toán quản trị nói chung và kế toán quản trị chi phí sản xuất nói riêng tại XN toa xe ĐN là hết sức cần thiết để cung cấp thông tin kịp thời, chính xác, có chất lượng cao giúp cho nhà quản lý hoạch định những chiến lược, đối sách hiệu quả nhất, nhanh nhất. Sau thời gian thực tập tại XN toa xe Đà Nẵng kiến thức kế toán của em được bổ sung nhiều hơn, thực tế hơn trên phần hành của mình. Em xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ tận tình của cô giáo Th.S Trần Thượng Bích La cùng toàn thể các bác, các cô, các chú nhân viên trong phòng Tài vụ và trong toàn XN toa xe Đà Nẵng. Đà Nẵng, tháng 6 năm 2007 Sinh viên thực hiện Vũ Thuỳ Linh Phô lôc sè 01 XÝ nghiÖp: Toa xe Đà Nẵng B¶ng c©n ®èi chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt Th¸ng: Lo¹i s¶n phÈm M· sè tµi kho¶n BiÕn phÝ §Þnh phÝ Tæng chi phÝ M· sè Tªn Chi phÝ vËt liÖu phụ Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ nhiên liÖu Chi phÝ công cụ, dụng cụ Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c Chi phÝ nh©n công gián tiếp Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh Chi phÝ nhiên liÖu, phụ tùng Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c Tæng chi phÝ theo tõng m· sè tµi kho¶n Phô lôc sè 02 XÝ nghiÖp:Toa xe ĐN Sæ chi tiÕt chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp Th¸ng:… Chøng tõ Néi dung Thùc tÕ Dù to¸n Chªnh lÖch vÒ Lý do L­îng thùc tÕ §¬n gi¸ thùc tÕ Chi phÝ thùc tÕ L­îng ®Þnh møc Gi¸ ®Þnh møc Chi phÝ ®Þnh møc L­îng Gi¸ Sè tiÒn Céng Phô lôc sè 03 XÝ nghiÖp:… Sæ chi tiÕt chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Th¸ng:… Chøng tõ Néi dung Thùc tÕ Dù to¸n Chªnh lÖch vÒ Lý do L­îng thùc tÕ §¬n gi¸ nh©n c«ng thùc tÕ Chi phÝ nh©n c«ng thùc tÕ L­îng ®Þnh møc §¬n gi¸ nh©n c«ng ®Þnh møc Chi phÝ nh©n c«ng ®Þnh møc L­îng Gi¸ Sè tiÒn Céng Phô lôc sè 04 XÝ nghiÖp:… Sæ chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt chung Th¸ng:… Chøng tõ Néi dung Dù to¸n Thùc tÕ BiÕn phÝ §Þnh phÝ Tæng Cã TK… Nî TK 627 152 153 334 338 331 111 112 … Tæng BiÕn phÝ §Þnh phÝ Chi phÝ hçn hîp Céng Phô lôc sè 05 XÝ nghiÖp:… Dù to¸n s¶n xuÊt Quý C¶ n¨m ChØ tiªu Quý 1 Quý 2 Quý 3 Quý 4 1. S¶n l­îng tiªu thô dù kiÕn (SP) 2. Dù tr÷ tån kho cuèi kú (SP) 3. Tæng nhu cÇu s¶n phÈm = (1)+(2) 4. Dù tr÷ ®Çu kú 5. L­îng s¶n phÈm cÇn s¶n xuÊt = (1)+(2) – (3) (2)=% nhu cÇu s¶n l­îng tiªu thô quý sau (4): Dù tr÷ ®Çu kú quý 1 c¨n cø vµo sæ chi tiÕt thµnh phÈm ngµy 31/12 n¨m tr­íc Phô lôc sè 06 XÝ nghiÖp:… Dù to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Quý C¶ n¨m ChØ tiªu Quý 1 Quý 2 Quý 3 Quý 4 1. L­îng s¶n phÈm cÇn s¶n xuÊt (SP) 2. §Þnh møc nguyªn liÖu (kg) 3. Tæng møc nguyªn vËt liÖu tiªu hao = (1)x(2) 4. Møc dù tr÷ cuèi kú (kg) 5. Tæng nhu cÇu nguyªn vËt liÖu (kg) = (3)+(4) 6. L­îng nguyªn vËt liÖu tån ®Çu kú (kg) 7. Dù to¸n nhu cÇu nguyªn vËt liÖu (kg) = (5) – (6) 8. §Þnh møc gi¸ nguyªn vËt liÖu 9. Dù to¸n nhu cÇu nguyªn vËt liÖu = (7) x (8) 10. Dù to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu = (3) x (8) (4): Møc dù tr÷ cuèi kú = % møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu cña quý sau Phô lôc sè 07 XÝ nghiÖp:… Dù to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Quý C¶ n¨m ChØ tiªu Quý 1 Quý 2 Quý 3 Quý 4 1. Dù to¸n s¶n phÈm s¶n xuÊt (SP) 2. §Þnh møc thêi gian s¶n xuÊt s¶n phÈm (giê) 3. Tæng nhu cÇu giê c«ng s¶n xuÊt (giê) = (1)x(2) 4. §¬n gi¸ nh©n c«ng trùc tiÕp 5. Dù to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp = (3) x (4) Phô lôc sè 08 XÝ nghiÖp:… Dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung Quý C¶ n¨m ChØ tiªu Quý 1 Quý 2 Quý 3 Quý 4 1. Dù to¸n biÕn phÝ s¶n xuÊt chung a) Dù to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp b) Dù to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp c) BiÕn phÝ trùc tiÕp = (1a)+(1b) d) BiÕn phÝ s¶n xuÊt chung = % BiÕn phÝ trùc tiÕp = % x (1c) 2. Dù to¸n ®Þnh phÝ s¶n xuÊt chung a) L­¬ng bé phËn s¶n xuÊt gi¸n tiÕp b) KhÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ, nhµ x­ëng 3. Dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung = (1)+(2) Phô lôc sè 9 XÝ nghiÖp:… B¸o c¸o t×nh h×nh thùc hiÖn ®Þnh møc chi phÝ vËt liÖu vµ ph©n tÝch chªnh lÖch vÒ chi phÝ vËt liÖu S¶n l­îng Chi phÝ nguyªn vËt liÖu tÝnh theo Møc ®é ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè SL0iM0ijG0ij SL1iM0ijG0ij SL1iM1ijG0ij SL1iM1ijG1ij Chªnh lÖch s¶n l­îng Chªnh lÖch møc tiªu hao Chªnh lÖch gi¸ vËt liÖu Tæng hîp chªnh lÖch A 1 2 3 4 5=2-1 6=3-2 7=4-3 8=5+6+7 X Y … Céng Ghi chó: SLi: S¶n l­îng s¶n phÈm i ®­îc s¶n xuÊt; Mij: Møc tiªu hao vËt t­ j ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm i; Gij: §¬n gi¸ vËt t­ j dïng s¶n xuÊt s¶n phÈm i; 1: Sè liÖu thùc tÕ; 0: Sè liÖu ®Þnh møc. Phô lôc sè 10 XÝ nghiÖp:… B¸o c¸o t×nh h×nh thùc hiÖn ®Þnh møc chi phÝ nh©n c«ng vµ ph©n tÝch chªnh lÖch vÒ chi phÝ nh©n c«ng S¶n l­îng Chi phÝ nh©n c«ng tÝnh theo Møc ®é ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè SL0iT0ijG0ij SL1iT0ijG0ij SL1iT1ijG0ij SL1iT1ijG1ij Chªnh lÖch s¶n l­îng Chªnh lÖch l­îng thêi gian lao ®éng Chªnh lÖch gi¸ nh©n c«ng Tæng hîp chªnh lÖch A 1 2 3 4 5=2-1 6=3-2 7=4-3 8=5+6+7 X Y … Céng Ghi chó: Tij: §Þnh møc thêi gian lao ®éng tiªu hao ë c«ng ®o¹n j ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm i; Gj: §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng c«ng ®o¹n j; SLi: Sè l­îng s¶n phÈm i ®­îc s¶n xuÊt; 1: Sè liÖu thùc tÕ; 0: Sè liÖu ®Þnh møc. Phô lôc sè 11 XÝ nghiÖp:… B¸o c¸o t×nh h×nh thùc hiÖn dù to¸n biÕn phÝ s¶n xuÊt chung vµ ph©n tÝch chªnh lÖch vÒ biÕn phÝ s¶n xuÊt chung YÕu tè biÕn phÝ s¶n xuÊt chung Dù to¸n biÕn phÝ s¶n xuÊt chung §iÒu chØnh dù to¸n biÕn phÝ s¶n xuÊt chung theo khèi l­îng ho¹t ®éng thùc tÕ Møc ®é ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè T1Gpb0SL1 T0Gpb0SL1 T1Gpb1SL1 Chªnh lÖch møc ®é ho¹t ®éng Chªnh lÖch ®¬n gi¸ ph©n bæ Tæng hîp chªnh lÖch A 1= T0Gpb0 2 3 4 5=2-3 6=4-2 7=5+6 X Y … Céng Ghi chó: T: Møc ®é ho¹t ®éng tÝnh cho mét s¶n phÈm (sè giê lao ®éng trùc tiÕp ®Ó t¹o mét s¶n phÈm, sè giê m¸y ®Ó t¹o ra mét s¶n phÈm,…); Gpb: §¬n gi¸ ph©n bæ biÕn phÝ s¶n xuÊt chung tÝnh cho mét ®¬n vÞ ho¹t ®éng (mét giê c«ng lao ®éng trùc tiÕp, hay mét giê m¸y ho¹t ®éng); SL: S¶n l­îng s¶n xuÊt; 1: Sè liÖu thùc tÕ; 0: Sè liÖu dù to¸n. Phô lôc sè 12 XÝ nghiÖp:… B¸o c¸o t×nh h×nh thùc hiÖn dù to¸n ®Þnh phÝ s¶n xuÊt chung vµ ph©n tÝch chªnh lÖch vÒ ®Þnh phÝ s¶n xuÊt chung YÕu tè chi phÝ §Þnh phÝ s¶n xuÊt chung dù to¸n §Þnh phÝ s¶n xuÊt chung thùc tÕ §Þnh phÝ s¶n xuÊt chung dù to¸n ®iÒu chØnh theo s¶n l­îng thùc tÕ Møc ®é ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè Chªnh lÖch chi tiªu ®Þnh phÝ s¶n xuÊt chung Chªnh lÖch s¶n l­îng Tæng hîp 1=SL0Tpbc 2 3=SL1Tpbc 4=2-1 5=3-1 6=4+5 1. VËt liÖu 2. TiÒn l­¬ng 3. KhÊu hao 4. TiÒn thuª nhµ 5. TiÒn b¶o hiÓm … Céng Ghi chó: Tpbc: Tû lÖ ph©n bæ ®Þnh phÝ s¶n xuÊt chung chuÈn = §Þnh phÝ s¶n xuÊt chung dù to¸n S¶n l­îng dù tÝnh s¶n xuÊt ë møc n¨ng suÊt b×nh th­êng SL: S¶n l­îng s¶n xuÊt; 1: Sè liÖu thùc tÕ; 0: Sè liÖu dù to¸n. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Kế toán quản trị PGS TS. Phạm Văn Dược – NXB Thống kê 2006 2. Kế toán quản trị Th.S Huỳnh Thị Lợi – Th.S Nguyễn Khắc Tâm – TS. Võ Thị Nhị NXB Thống kê 2001 3. Chế độ kế toán doanh nghiệp – NXB Tài chính Hà Nội - 2006 (Hệ thống tài khoản kế toán – Báo cáo tài chính, chứng từ và sổ kế toán) 4. Kế toán quản trị Th.S Hồ Văn Nhàn – Th.S Nguyễn Thị Lãnh – Trường ĐH Duy Tân 5. Thông tư 53/2006/TT – BTC Hướng dẫn áp dụng kế toán quản trị trong doanh nghiệp 6. Phân tích kinh tế doanh nghiệp TS. Nguyễn Năng Phúc – ĐH Kinh tế quốc dân NXB Tài chính 2003 7. Giáo trình kế hoạch kinh doanh – NXB Lao động – Xã hội 2005 8. Phân tích hoạt động kinh doanh phần I – ĐH Kinh tế Đà Nẵng 2001 9. Kế toán quản trị - Th.S Bùi Văn Trường NXB Lao động – Xã hội 2006 10. Kế toán quản trị - Nguyễn Tấn Bình NXB Thống kê 2005 11. Giáo trình kế toán quản trị - TS Nguyễn Minh Phương NXB Lao động – Xã hội 2002 12. Kế toán quản trị - Th.S Huỳnh Lợi NXB Thống kê 2003 13. Tạp chí kế toán 14. Các tài liệu tham khảo khác có liên quan NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN PHẢN BIỆN ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT SỬ DỤNG KTQT ĐN XN VTHHĐS TCCBLĐ BV- AN BHXH BHYT KPCĐ TSCĐ CCDC SXKD TK SP Kế toán quản trị Đà Nẵng Xí nghiệp Vận tải hàng hoá đường sắt Tổ chức cán bộ lao động Bảo vệ an ninh Bảo hiểm xã hội Bảo hiểm y tế Kinh phí công đoàn Tài sản cố định Công cụ, dụng cụ Sản xuất kinh doanh Tài khoản Sản phẩm Phần 1 b. Khái niệm và bản chất của KTQT 2. Kế toán quản trị với chức năng của nhà quản lý 3. Nhiệm vụ của kế toán quản trị 4. Các phương pháp kế toán quản trị 4.1. Nhóm phương pháp thu nhận, xử lý và tổng hợp thông tin 4. 2. Nhóm phương pháp phân tích chỉ tiêu ii. tổ chức kế toán quản trị chi phí sản xuất 1. Chi phí và các cách phân loại chi phí 1.1. Khái niệm về chi phí 1.2. Các cách phân loại chi phí 2. Quan điểm, nguyên tắc tổ chức kế toán quản trị chi phí sản xuất 2.1 Quan điểm về tổ chức kế toán quản trị chi phí sản xuất 2.2 Nguyên tắc tổ chức kế toán quản trị chi phí sản xuất 3. Nội dung tổ chức kế toán quản trị chi phí sản xuất 3.1. Tổ chức bộ máy kế toán 3.2. Tổ chức công tác kế toán quản trị chi phí sản xuất Phần 2 Thực trạng tổ chức kế toán quản trị chi phí sản xuất TẠI XÍ NGHIỆP TOA XE ĐÀ NẴNG I. GIỚI THIỆU VỀ XÍ NGHIỆP TOA XE ĐÀ NẴNG 1. Lịch sử hình thành và phát triển 2. Chức năng, nhiệm vụ của Xí nghiệp toa xe Đà Nẵng 3. Đặc điểm hoạt động 4. Tổ chức bộ máy quản lý tại Xí nghiệp toa xe Đà Nẵng II. ĐẶC ĐIỂM TỔ CHỨC BỘ MÁY KẾ TOÁN TẠI XÍ NGHIỆP TOA XE ĐÀ NẴNG 1. Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán 2. Chức năng, nhiệm vụ của từng nhân viên kế toán 3. Tổ chức sổ kế toán và trình tự luân chuyển chứng từ III. TỔ CHỨC KTQT CHI PHÍ SẢN XUẤT TẠI XÍ NGHIỆP TOA XE ĐÀ NẴNG 1. Tổ chức KTQT chi phí nguyên vật liệu 1.1. Đặc điểm của chi phí nguyên vật liệu 1.2. Tổ chức chứng từ kế toán 2. Tổ chức KTQT chi phí nhân công 2.1. Đặc điểm của chi phí nhân công 2.2. Tổ chức chứng từ kế toán 2.3. Tổ chức tài khoản kế toán và sổ kế toán 3. Tổ chức KTQT chi phí khấu hao TSCĐ 3.1. Phương pháp tính khấu hao 3.2. Tổ chức chứng từ kế toán. 3.3. Tổ chức tài khoản kế toán và sổ kế toán 4. Tổ chức KTQT chi phí công cụ, dụng cụ 4.1. Đặc điểm chi phí công cụ, dụng cụ 4.2 Tổ chức chứng từ kế toán 4.3. Tổ chức tài khoản kế toán và sổ kế toán 5. T ổ chức KTQT chi phí dịch vụ mua ngoài và chi phí bằng tiền khác 6. Tổ chức hệ thống báo cáo kế toán phản ánh chi phí sản xuất sản phẩm Phần 3 MỘT SỐ Ý KIẾN ĐÓNG GÓP NHẰM HOÀN THIỆN TỔ CHỨC KTQT CHI PHÍ SẢN XUẤT TẠI XÍ NGHIỆP TOA XE ĐÀ NẴNG I. NHẬN XÉT VỀ TỔ CHỨC KTQT CHI PHÍ SẢN XUẤT TẠI XN 1. Những ưu điểm 1.1. Về hoạt động kế toán nói chung 1.2. Về tổ chức hệ thống thông tin phục vụ KTQT chi phí sản xuất 2. Những nhược điểm 2.1. Về hoạt động kế toán nói chung 2.2. Về tổ chức hệ thống thông tin phục vụ KTQT chi phí sản xuất II. CÁC PHƯƠNG PHÁP TỔ CHỨC KTQT CỦA MỘT SỐ NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI 1. Tổ chức KTQT kết hợp với KTTC 2. Tổ chức KTQT độc lập với KTTC III. MỤC TIÊU, YÊU CẦU CỦA VIỆC TỔ CHỨC KTQT CHI PHÍ SẢN XUẤT TẠI XN TOA XE ĐÀ NẴNG 1. Mục tiêu 2. Yêu cầu IV. MỘT SỐ Ý KIẾN ĐÓNG GÓP NHẰM TỔ CHỨC KTQT CHI PHÍ SẢN XUẤT TẠI XN TOA XE ĐN 1. Tổ chức phân loại chi phí 2. Tổ chức bộ máy kế toán 3. Tổ chức hệ thống chứng từ kế toán 3.1. Các chứng từ phản ánh chi phí nguyên vật liệu 3.2. Các chứng từ phản ánh chi phí nhân công 4. Tổ chức hệ thống tài khoản kế toán 5. Tổ chức hệ thống sổ sách kế toán 6. Vận dụng linh hoạt cỏc kỹ thuật phõn tớch thụng tin 7. Tổ chức hệ thống báo cáo kế toán 7.1 Các báo cáo phục vụ cho chức năng hoạch định của nhà quản trị 7.2. Báo cáo phục vụ cho chức năng kiểm soát và đánh giá kết quả hoạt động 8. Một số kiến nghị đối với XN toa xe Đà Nẵng LỜI MỞ ĐẦU ! LỜI MỞ ĐẦU ! LỜI KẾT ! CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT SỬ DỤNG ._.