Tổ chức hệ thống kế toán chi phí và tính giá thành sản phẩm trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Bao Bì Nhựa Sài Gòn

LÔØI MÔÛ ÑAÀU 1. Tính caáp thieát cuûa ñeà taøi Lòch söû keá toaùn traûi qua raát nhieàu thôøi kyø cô baûn khaùc nhau nhö thôøi kyø maø coâng vieäc cuûa keá toaùn gaén lieàn vôùi nhöõng phöông phaùp, kyõ thuaät thu thaäp thoâng tin giaûn ñôn caùc nghieäp vuï kinh teá taøi chính phaùt sinh mang tính thoáng keâ laïi taøi saûn, nguoàn voán, chi phí, thu thaäp, lôïi nhuaän ôû phaïm vi heïp veà tình hình hoaït ñoäng keát quaû kinh doanh chuyeån sang thôøi kyø phaùt trieån vöôït baäc cuûa söï tính toaùn baèng khoa hoïc hieän ñaïi veà kyõ thuaät. Xeùt treân dieän roäng vi moâ söï thay ñoåi naøy laøm ñaûo loän laïi toaøn boä heä thoáng keá toaùn tröôùc ñaây noù coù söï aûnh höôûng vaø taàm quan troïng raát lôùn ñoái vôùi heä thoáng keá toaùn. Xeùt treân dieän heïp vi moâ ñoái vôùi caùc coâng ty söï thay ñoåi naøy cuõng laøm aûnh höôûng ñeán söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa baûn thaân mình do bôûi heä thoáng keá toaùn thay ñoåi seõ laøm cho söï caïnh tranh veà saûn phaåm thay ñoåi nhö chaát löôïng vaø giaù caû cuûa saûn phaåm. Nhöõng nhaân toá chaát löôïng vaø giaù caû döïa treân cô sôû hao phí veà lao ñoäng soáng vaø lao ñoäng caù bieät cuûa doanh nghieäp. Taäp hôïp chi phí vaø tính giaù thaønh cuûa saûn phaåm laø chæ tieâu kinh teá toång hôïp ñaùnh giaù nhieàu maët hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp noù phaûn aûnh moät caùch toång quaùt veà maët kinh teá, kyõ thuaät, toå chöùc quaûn lyù. Maët khaùc noù coøn laïi cô sôû ñeå ñònh giaù baùn cho saûn phaåm, phaân tích chi phí vaø laø caên cöù ñeå xaùc ñònh keát quaû kinh doanh. Tuy nhieân ñeå xaùc ñònh ñuùng ñöôïc nhöõng nhaân toá treân ñieàu caáp thieát ñoái vôùi moãi nhaø quaûn trò laø ñöa ra ñöôïc nhöõng phöông phaùp cuï theå xaây döïng, toå chöùc vaø tính toaùn ñöôïc chi phí vaø giaù thaønh cuûa saûn phaåm sao cho chính xaùc. Chính töø tính caáp thieát nhö treân, toâi choïn ñeà taøi nghieân cöùu “Toå chöùc heä thoáng keá toaùn chi phí vaø tính giaù thaønh saûn phaåm treân cô sôû hoaït ñoäng (ABC) taïi Coâng Ty Bao Bì Nhöïa Saøi Goøn” nhaèm goùp phaàn giaûi quyeát moät soá vaán ñeà veà lyù luaän vaø söï 1 öùng duïng vaøo thöïc tieãn hieän taïi cuûa keá toaùn chi phí saûn xuaát vaø tính giaù thaønh saûn phaåm taïi Coâng Ty Bao Bì Nhöïa Saøi Goøn. 2. YÙ nghóa khoa hoïc vaø thöïc tieãn Chuyeân ñeà ñaõ phaàn naøo goùp phaàn laøm roõ veà cô sôû lyù luaän vaø aùp duïng thöïc tieãn veà chi phí saûn xuaát vaø phöông phaùp tính giaù thaønh saûn phaåm veà saûn xuaát bao bì nhöïa trong Cty Nhöïa Saøi Goøn. Ñaëc bieät laø ñaõ ñöa ra ñöôïc phöông phaùp tính giaù thaønh saûn phaåm treân cô sôû hoaït ñoäng (ABC) thay vì tröôùc ñaây söû duïng phöông phaùp tính giaù thaønh saûn phaåm treân cô sôû khoái löôïng. Thöïc teá cho thaáy phöông phaùp toå chöùc heä thoáng keá toaùn chi phí vaø tính giaù thaønh saûn phaåm treân cô sôû khoái löôïng khoâng phaûi laø moät phöông phaùp môùi treân theá giôùi xong laïi laø moät phöông phaùp môùi ñoái vôùi neàn keá toaùn cuûa vieät nam. Tuy nhieân phöông phaùp tính toaùn naøy ñaõ ñöôïc ñuùc keát nhöõng kinh nghieäm quaûn lyù cuûa caùc nöôùc coù hieäu quaû neân noù coù tính chaát ñaëc thuø chung vaø ñaëc thuø rieâng cuûa noù. 3. Muïc ñích Nhaèm moät böôùc caûi thieän hôn veà maët lyù luaän toå chöùc keá toaùn chi phí vaø tính giaù thaønh saûn phaåm treân cô sôû hoaït ñoäng (ABC). Maët khaùc ñöa ra phöông phaùp tính toaùn môùi meû hôn so vôùi phöông phaùp cuõ ñaõ ñöôïc aùp duïng maø khoâng mang laïi hieäu quaû cao taïi Coâng ty Bao Bì nhöïa saøi goøn nhaèm goùp phaàn thuùc ñaåy vieäc duy trì, phaùt trieån laâu daøi cuûa Coâng ty. Beân caïnh ñoù ñeà taøi coøn ñöa ra ñöôïc söï khaùc bieät lôùn giöõa phöông phaùp tính giaù thaønh treân cô sôû khoái löôïng vaø phöông phaùp treân cô sôû hoaït ñoäng (ABC). 4. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu Ñeà taøi nghieân cöùu veà maët lyù luaän vaø vaän duïng heä thoáng keá toaùn chi phí saûn xuaát vaø phöông phaùp tính giaù thaønh saûn phaåm treân cô sôû hoaït ñoäng taïi Coâng ty Bao Bì Nhöïa Saøi goøn. 2 5. Phöông phaùp nghieân cöùu Chuyeân ñeà ñaõ söû duïng phöông phaùp toång hôïp ñeå nghieân cöùu nhö phöông phaùp thoáng keâ, choïn maãu, so saùnh, phaân tích, quan saùt. Nhöng phöông phaùp mang tính chuû ñaïo vaãn laø duy vaät bieän chöùng vaø duy vaät lòch söû. 6. Ñoùng goùp môùi cuûa ñeà taøi Ñöa ra ñöôïc cô sôû lyù luaän vaø vaän duïng coù tính saùng taïo (döïa treân neàn taûng) moät soá noäi dung keá toaùn chi phí vaø tính giaù thaønh saûn phaåm treân cô sôû hoaït ñoäng taïi Coâng ty Bao Bì Nhöïa Saøi Goøn. Chæ ra ñöôïc nhöõng nhöôïc ñieåm quan troïng veà toå chöùc heä thoáng chi phí vaø tính giaù thaønh saûn phaåm treân cô sôû hoaït ñoäng qua ñoù ñöa ra ñöôïc phöông phaùp coù tính khaû thi hôn nhaèm ñaép öùng ñöôïc yeâu caàu cuûa nhaø quaûn lyù 7. Boá cuïc Luaän vaên goàm 3 noäi dung chính . ™ Chöông 1 : Cô sôû lyù luaän veà vieäc toå chöùc heä thoáng keá toaùn chi phí saûn xuaát vaø tính giaù thaønh saûn phaåm treân cô sôû hoaït ñoäng. ™ Chöông 2 : Thöïc traïng heä thoáng keá toaùn chi phí saûn xuaát vaø tính giaù thaønh saûn phaåm taïi Coâng ty bao bì nhöïa saøi goøn. ™ Chöông 3 : Phöông höôùng toå chöùc heä thoáng keá toaùn chi phí saûn xuaát vaø tính giaù thaønh saûn phaåm treân cô sôû hoaït ñoäng taïi Coâng ty bao bì nhöïa saøi goøn. 3 CHÖÔNG I : CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ VIEÄC TOÅ CHÖÙC HEÄ THOÁNG KEÁ TOAÙN CHI PHÍ SAÛN XUAÁT VAØ TÍNH GIAÙ THAØNH SAÛN PHAÅM TREÂN CÔ SÔÛ HOAÏT ÑOÄNG 1.1 Heä thoáng keá toaùn chi phí saûn xuaát vaø tính giaù thaønh saûn phaåm treân cô sôû khoái löôïng. 1.1.1 Ñaëc ñieåm heä thoáng keá toaùn chi phí saûn xuaát vaø tính giaù thaønh saûn phaåm treân cô sôû khoái löôïng Giaù thaønh saûn phaåm laø gì ? Baøn luaän ñeán giaù thaønh saûn phaåm coù theå thaáy ñöôïc raát nhieàu quan ñieåm sau : Quan ñieåm 1 : [5,10-11] “Giaù thaønh saûn phaåm laø bieåu hieän baèng tieàn toaøn boä nhöõng hao phí veà lao ñoäng soáng vaø lao ñoäng vaät hoaù ñöôïc tính cho moät ñaïi löôïng, keát quaû saûn phaåm hoaøn thaønh nhaát ñònh”. Quan ñieåm naøy ñaõ ñöa ra ñöôïc nhöõng yeáu toá vaät chaát beân trong caáu thaønh neân baûn thaân saûn phaåm vaø thöïc hieän giaù trò cuûa saûn phaåm, maët khaùc cho thaáy ñöôïc noäi dung cô baûn cuûa giaù thaønh saûn phaåm vaø tieát kieäm ñöôïc chi phí saûn xuaát theo höôùng tuyeät ñoái vaø töông ñoái laø nhöõng bieän phaùp cô baûn ñeå haï thaáp giaù thaønh saûn phaåm, taêng cöôøng doanh lôïi. Chính nhöõng öu ñieåm naøy maø ñoâi khi ngöôøi ta laàm töôûng raèng cöù saûn xuaát nhieàu saûn phaåm thì giaù thaønh haï vaø taêng cöôøng ñöôïc doanh lôïi nhöng vaán ñeà chính laø coù mang laïi ñöôïc nhö vaäy hay khoâng? Quan ñieåm 2 : [5.11-12] “Giaù thaønh saûn phaåm laø toaøn boä caùc khoaûn chi phí maø doanh nghieäp boû ra ñeå saûn xuaát vaø tieâu thuï saûn phaåm baát keå noù naèm ôû boä phaän naøo trong caùc boä phaän caáu thaønh giaù trò saûn phaåm. Theo quan ñieåm naøy thì caàn phaûi xem xeùt vaø giaûi quyeát söï hình thaønh vaø phaùt sinh cuûa caùc loaïi chi phí : Chi phí coá ñònh vaø chi phí bieán ñoåi. Hay noùi caùch khaùc laø toaøn boä caùc ñaàu vaøo cuûa caùc yeáu toá vaät chaát nhaèm muïc ñích taïo ra nhöõng ñaàu ra töông öùng khoâng phaân bieät noù naèm trong boä phaän naøo cuûa caùc boä phaän thuoäc giaù trò saûn phaåm. 4 Quan ñieåm 3 : [5,12-13] “Giaù thaønh saûn phaåm laø bieåu hieän moái lieân heä töông quan giöõa moät beân laø chi phí saûn xuaát vaø moät beân laø keát quaû ñaït ñöôïc trong töøng giai ñoaïn nhaát ñònh”. Quan ñieåm naøy yeâu caàu ñaùnh giaù chaát löôïng saûn phaåm ôû töøng giai ñoaïn saûn xuaát hoaëc boä phaän saûn xuaát maø ôû ñoù coù theå xaùc ñònh ñöôïc löôïng chi phí tieâu hao vaø keát quaû saûn xuaát ñaït ñöôïc. Cho pheùp ngöôøi quaûn lyù luoân chuû ñoäng trong vieäc xaùc ñònh giaù thaønh cuûa töøng loaïi keát quaû trong töøng giai ñoaïn saûn xuaát nhaát ñònh, giuùp cho doanh nghieäp naém baét kòp thôøi hieäu quaû ñaàu tö cuûa töøng loaïi coâng vieäc, töøng loaïi saûn phaåm. Tuy nhieân quan ñieåm naøy khoâng theå hieän ñöôïc söï gaén chaët cheõ toaøn boä caùc ñaàu vaøo coù lieân quan ñeán quaù trình saûn xuaát saûn phaåm trong nhöõng ñieàu kieän nhaát ñònh vaø phaïm vi nhaát ñònh do vaäy khoâng theå hieän ñöôïc chöùc naêng buø ñaép cuûa chæ tieâu giaù thaønh saûn phaåm. Töø nhöõng quan ñieåm treân ta coù theå keát luaän Giaù thaønh saûn phaåm laø söï chuyeån dòch giaù trò caùc yeáu toá vaät chaát vaøo giaù trò saûn phaåm ñöôïc saûn xuaát, tieâu thuï vaø noù bao goàm toaøn boä caùc khoaûn hao phí vaät chaát thöïc teá caàn ñöôïc buø ñaép baát keå noù thuoäc boä phaän naøo trong caáu thaønh giaù trò saûn phaåm. Nhö vaäy, giaù thaønh saûn phaåm laø moät ñaïi löôïng xaùc ñònh, bieåu hieän moái lieân heä giöõa hai ñaïi löôïng laø chi phí boû ra vaø keát quaû ñaõ ñaït ñöôïc. Chöùc naêng giaù thaønh saûn phaåm. Thoâng qua giaù thaønh ngöôøi ta coù theå ñaùnh giaù ñöôïc toaøn boä caùc bieän phaùp kinh teá toå chöùc, kyõ thuaät maø caùc doanh nghieäp ñaõ ñaàu tö trong quaù trình saûn xuaát kinh doanh vaø coù theå ñaùnh giaù hieäu quaû cuûa quaù trình saûn xuaát, khaû naêng phaùt trieån vaø vieäc söû duïng caùc yeáu toá vaät chaát nhö theá naøo? Giaù thaønh saûn phaåm coù raát nhieàu chöùc naêng nhö thöôùc ño buø ñaép chi phí. Ñaây laø vaán ñeà quan troïng nhaát vaø ñöôïc quan taâm ñaàu tieân cuûa caùc doanh nghieäp bôûi hieäu quaû kinh teá ñöôïc bieåu hieän ra tröôùc heát laø doanh nghieâp coù khaû naêng buø laïi nhöõng chi phí maø mình ñaõ boû ra. [5,14] 5 Chöùc naêng laäp giaù: Giaù cuûa saûn phaåm ñöôïc caên cöù vaøo giaù trò saûn phaåm. Vieäc xaây döïng giaù caû quyeát ñònh khaû naêng buø ñaép hao phí vaät chaát vaø tieâu thuï. [5,14] Chöùc naêng ñoøn baåy kinh teá. Giaù thaønh khoâng chæ theå hieän trong quaù trình thöïc hieän nguyeân taéc haïch toaùn kinh teá doanh nghieäp maø theå hieän roõ neùt vaø tích cöïc trong noäi boä khi thöïc hieän haïch toaùn kinh teá noäi boä [5,15-16] Chi phí saûn xuaát laø gì ? Quaù trình saûn xuaát kinh doanh laø quaù trình maø caùc doanh nghieäp phaûi thöôøng xuyeân ñaàu tö caùc loaïi chi phí khaùc nhau ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích laø taïo ra ñöôïc khoái löôïng saûn phaåm do vaäy caùc loaïi chi phí phaùt sinh moät caùch thöôøng xuyeân, noù luoân vaän ñoäng, thay ñoåi trong quaù trình taùi saûn xuaát. “Chi phí saûn xuaát laø bieåu hieän baèng tieàn toaøn boä nhöõng hao phí veà lao ñoäng soáng vaø lao ñoäng vaät hoaù phaùt sinh trong quaù trình hoaït ñoäng saûn xuaát cuûa doanh nghieäp trong moät thôøi kyø nhaát ñònh” [5,7]. Ñònh nghóa naøy veà baûn chaát thì gioáng vôùi giaù thaønh saûn phaåm cuøng bieåu hieän baèng tieàn nhöõng hao phí veà lao ñoäng soáng vaø lao ñoäng vaät hoaù phaùt sinh trong quaù trình saûn xuaát, nhöng khaùc so vôùi giaù thaønh saûn phaåm laø veà löôïng töùc laø khi ñeà caäp ñeán chi phí saûn xuaát thì seõ khoâng phaân bieät cho loaïi saûn phaåm naøo, ñaõ hoaøn thaønh hay chöa hoaøn thaønh. “Chi phí saûn xuaát laø toaøn boä caùc khoaûn chi phí maø doanh nghieäp phaûi boû ra thöïc hieän quaù trình saûn xuaát vaø ñaït ñöôïc muïc ñích laø taïo ra ñöôïc saûn phaåm ôû moïi daïng theå coù ñöôïc cuûa noù” [4,62]. Veà maët ñònh tính chi phí sx laø baûn thaân caùc yeáu toá vaät chaát phaùt sinh vaø tieâu hao taïo neân quaù trình saûn xuaát vaø ñaït ñöôïc muïc ñích laø taïo neân saûn phaåm. Veà maët ñònh löôïng laø baûn thaân caùc yeáu toá veà vaät chaát cuûa caùc yeáu toá vaät chaát tham gia vaøo quaù trình saûn xuaát vaø ñöôïc bieåu hieän qua caùc thöôùc ño khaùc nhau maø thöôùc ño chuû yeáu laø thöôùc ño tieàn teä. Thoâng tin veà chi phí vaø giaù thaønh saûn phaåm phuïc vuï cho vieäc laäp keá hoaïch, ra quyeát ñònh quaûn trò vaø kieåm soaùt noäi boä. Taäp hôïp chi phí vaø phaân loaïi chính xaùc coù yù 6 nghóa thieát thöïc trong vieäc ñaùnh giaù ñuùng thöïc teá söû duïng nguoàn cuûa doanh nghieäp cuõng nhö ñöa ra caùc quyeát ñònh ñaàu tö vaø giaù baùn hôïp lyù. Do vaäy vieäc taäp hôïp chi phí ñeå tính giaù thaønh saûn phaåm coù yù nghóa thieát thöïc ñoái vôùi quaûn trò cuõng nhö cung caáp thoâng tin moät caùch ñaày ñuû vaø chính xaùc ñoái vôùi caùc ñoái töôïng beân ngoaøi. Tuy nhieân vieäc taäp hôïp chi phí giaùn tieáp cho töøng loaïi saûn phaåm luoân laø moái lo ngaïi vaø quan taâm ñoái vôùi moái keá toaùn giaù thaønh do bôûi noù khoâng theå tính tröïc tieáp vaøo ñoái töôïng tính giaù thaønh nhö chi phí nhaân coâng hay chi phí nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp. Ñaëc ñieåm heä thoáng keá toaùn chi phí saûn xuaát vaø tính giaù thaønh treân cô sôû khoái löôïng Chi phí giaùn tieáp (chi phí saûn xuaát chung) ñöôïc taäp hôïp vaøo caùc ñoái töôïng chi phí döïa treân caùc tieâu chí coù ít hoaëc khoâng coù moái quan heä nhaân quaû vôùi möùc ñoä hoaït ñoäng cuûa boä phaän. Phaân boå chi phí saûn xuaát chung theo tyû leä chi phí saûn xuaát chung dieän roäng duy nhaát vaø tyû leä chi phí saûn xuaát chung theo boä phaän töùc laø theo heä thoáng keá toaùn chi phí saûn xuaát vaø tính giaù thaønh saûn phaåm treân cô sôû khoái löôïng söû duïng phöông phaùp phaân boå döïa theo tieâu thöùc phaân boå caáp toång theå hay boä phaän. Phöông phaùp tính giaù thaønh saûn phaåm treân cô sôû khoái löôïng phaân boå chi phí giaùn tieáp döïa treân caùc tieâu thöùc ñôn nhö tieàn löông lao ñoäng tröïc tieáp hoaëc soá giôø maùy chaïy, hoaëc laø theo Chi phí nguyeân vaät lieäu chính… Caùc chi phí giaùn tieáp nhö chi phí söû duïng maùy, kieåm tra chaát löôïng, kieåm tra tieán ñoä, mua, baûo döôõng, giaùm saùt vaø caùc chi phí phaân xöôûng chung (khaáu hao nhaø xöôûng, baûo hieåm, tieän ích vaø kho) ñöôïc taäp hôïp nhö chi phí cuûa caùc boä phaän phuïc vuï. Caùc chi phí naøy laïi ñöôïc phaân boå cho caùc boä phaän saûn xuaát theo tyû leä ñôn so vôùi soá giôø lao ñoäng tröïc tieáp cuûa töøng boä phaän moät caùch ñôn giaûn, hoaëc ñoâi khi qua nhöõng yù ñoà phöùc taïp khoù hieåu. 7 Ñeå tieán haønh phaân boå chi phí saûn xuaát chung coù theå söû duïng caùc tieâu thöùc nhö tyû leä tieàn löông coâng nhaân saûn xuaát, tyû leä chi phí nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp vaø chi phí nhaân coâng tröïc tieáp, vôùi soá giôø maùy chaïy, ñôn vò nhieân lieäu tieâu hao, soá giôø coâng.. Caùc tieâu thöùc phaân boå chi phí saûn xuaát chung treân cô sôû khoái löôïng Tieâu thöùc phaân boå chi phí ñöôïc xem laø hôïp lyù phaûi ñaûm baûo caùc tieâu chuaån sau : Phaûi gaén lieàn vôùi söï phaùt sinh cuûa chi phí ñöôïc phaân boå. Phaûn aùnh möùc chi phí chung söû duïng cuûa moãi boä phaän vaø möùc lôïi ích maø moãi boä phaän thuï höôûngvaø tính ñôn giaûn nhaát quaùn vaø tieát kieäm. ™ Giôø coâng lao ñoäng tröïc tieáp Vieäc söû duïng giôø coâng lao ñoäng tröïc tieáp laøm tieâu thöùc ñeå phaân boå chi phí thöôøng cung caáp moät cô sôû ñònh höôùng toát hôn döïa vaøo caùc chi phí khaùc do bôûi thôøi gian lao ñoäng cuûa coâng nhaân tröïc tieáp lieân quan chaët cheõ ñeán chi phí giaùn tieáp luoân coù moái lieân heä nhaân quaû tieàn löông lao ñoäng tröïc tieáp vaø chi phí giaùn tieáp. Trong tröôøng hôïp tyû suaát lao ñoäng gioáng nhau, khoâng coù söï khaùc bieät chuû yeáu giöõa tieâu thöùc giôø coâng lao ñoäng tröïc tieáp vaø tieàn löông lao ñoäng tröïc tieáp. Neân vieäc phaân boå chi phí giaùn tieáp theo phöông phaùp naøy laø phuø hôïp hôn. Tuy nhieân neáu döïa vaøo giôø coâng lao ñoäng tröïc tieáp noù seõ khoâng theå ñuùng ñöôïc trong caùc doanh nghieäp hoaït ñoäng saûn xuaát vôùi trang thieát bò khoâng phaûi laø töï ñoäng hoaù maø chi phí cuûa noù raát thaáp so vôùi chi phí nhaân coâng ñeå vaän haønh maùy moùc thieát bò. Vieäc söû duïng tieâu thöùc giôø coâng lao ñoäng tröïc tieáp coù theå taïo ra nhöõng leäch laïc lôùn trong phaân boå chi phí saûn xuaát chung ™ Tieàn löông lao ñoäng tröïc tieáp Ñeå tính chi phí veà tieàn löông caàn döïa vaøo hao phí thöïc teá veà soá löôïng, chaát löôïng lao ñoäng vaø ñôn giaù löông ñöôïc quy ñònh trong nhöõng ñieàu kieän cuï theå. Soá löôïng lao ñoäng maø ñôn vò söû duïng ñeå thöïc hieän quaù trình saûn xuaát kinh doanh goàm lao ñoäng thöôøng xuyeân vaø lao ñoäng coù tính chaát taïm thôøi. 8 Phöông phaùp naøy ñeå phaân boå chi phí giaùn tieáp caàn söû duïng tieàn löông lao ñoäng tröïc tieáp cuûa caùc coâng nhaân saûn xuaát taïo ra saûn phaåm. Nhö vaäy ñoái vôùi nhöõng saûn phaåm caàn nhieàu coâng nhaân lao ñoäng hôn, tieàn löông cao hôn seõ phaûi gaùnh chòu phaàn nguoàn söû duïng nhieàu hôn trong saûn xuaát vaø dung caáp dòch vuï vaø nhöõng saûn phaåm caàn ít coâng nhaân hôn nhöng laïi ñoøi hoûi phaûi töï ñoäng hoaù saûn xuaát tieàn löông thaáp hôn thì gaùnh chòu phaàn ít hôn chi phí giaùn tieáp, nhöng thöïc teá laïi khoâng phaûi nhö vaäy do bôûi neáu söû duïng maùy moùc töï ñoäng nhöng chi phí khaáu hao, chi phí nhieân lieäu söû duïng cao hôn … thì chi phí giaùn tieáp phaûi nhieàu hôn môùi ñuùng. ™ Soá giôø maùy chaïy Chi phí khaáu hao, nhieân lieäu xöû duïng…. phuï thuoäc vaøo vieäc söû duïng maùy moùc thieát bò vaø thöôøng bieán ñoäng tröïc tieáp vôùi vieäc söû duïng maùy moùc. Nhöng beân caïnh ñoù noù cuõng raát khoù khaên trong vieäc thu thaäp döõ lieäu veà söû duïng maùy moùc thieát bò. Vieäc theo doõi muïc ñích söû duïng maùy moùc thieát bò cho moät ñoái töôïng chi phí cuï theå laø raát khoù khaên, thôøi gian maùy chaïy khoâng theå tính rieâng chi töøng ñoái töôïng chi phí ñöôïc. Chi phí giaùn tieáp ñöôïc taäp hôïp vaøo caùc ñoái töôïng chi phí döïa treân caùc tieâu chí coù ít hoaëc khoâng coù moái quan heä nhaân quaû vôùi möùc ñoä hoaït ñoäng cuûa boä phaän. Söï phaân boå chi phí nhö vaäy coù theå khoâng chính xaùc vaø nhaàm laãn vì moät saûn phaåm coù theå gaùnh chòu quaù nhieàu chi phí trong khi caùc saûn phaåm khaùc ñöôïc ñaùnh giaù thaáp hôn chi phí thöïc teá. Coâng thöùc phaân boå chi phí saûn xuaát chung Möùc phaân boå chi phí Chi phí saûn xuaát chung Soá ñôn vò cuûa töøng saûn xuaát chung = thöïc teá phaùt sinh trong thaùng x ñoái töôïng theo cho töøng ñoái töôïng Toång soá ñôn vò cuûa caùc ñtöôïng tieâu thöùc ñöôïc ñöôïc phaân boå tính theo tieâu thöùc löïa choïn ñöïôc löïa choïn 9 VD1 : Soá lieäu taïi Coâng Ty Z nhö sau : Soá löôïng Saûn phaåm hoaøn thaønh X : 100, saûn phaåm Y : 50 Soá giôø coâng lao ñoäng tröïc tieáp vaø soá giôø maùy chaïy ñöôïc taäp hôïp (baûng 1.1) BAÛNG 1.1 DÖÕ LIEÄU TAÄP HÔÏP Chi phí X Ñôn vò sp Y Ñôn vò sp Toång coäng Ñ.giaù (ñ)ù/giôø Giôø coâng lao ñoäng tröïc tieáp 6giôø 4giôø 800giôø 15.000 Soá giôø maùy chaïy 4giôø 3giôø 550giôø 40.000 Toång chi phí saûn xuaát chung : 50.000.000 ñ Töø nhöõng giaû thieát treân ta coù theå phaân boå chi phí saûn xuaát chung theo moät trong 2 caùch sau : 10 ™ Giôø coâng lao ñoäng tröïc tieáp 50.000.000 Saûn phaåm X = x 9.000.000 = 37.500.000 15.000 x 800 50.000.000 Saûn phaåm Y = x 3.000.000 = 12.500.000 15.000 x 800 TC = 50.000.000 ™ Soá giôø maùy chaïy 50.000.000 Saûn phaåm X = x 16.000.000 = 36.364.000 550 x 40.000 50.000.000 Saûn phaåm Y = x 6.000.000 = 13.636.000 550 x 40.000 TC = 50.000.000 Neáu löïa choïn tieâu thöùc phaân boå theo giôø coâng lao ñoäng tröïc tieáp, Chi phí saûn xuaát chung phaân boå cho saûn phaåm X : 37.500.000 Saûn phaåm Y : 12.500.000, Neáu löïa choïn tieâu thöùc phaân boå theo soá giôø maùy chaïy Saûn phaåm X : 36.364.000 Saûn phaåm Y : 13.636.000, Saûn phaåm X cheânh leäch giaûm 1.136.000, saûn phaåm Y cheânh leäch taêng 1.136.000. Do vaäy chæ vôùi vieäc ñöa ra phöông phaùp phaân boå chi phí saûn xuaát chung döïa theo tieâu thöùc giôø coâng lao ñoäng tröïc tieáp hay soá giôø maùy chaïy thì chi phí cuûa saûn phaåm naøy seõ ñöôïc tính vaøo chi phí cho saûn phaåm khaùc vaø ngöôïc laïi. Nhö vaäy lieäu caùc tieâu thöùc phaân boå theo heä thoáng keá toaùn chi phí saûn xuaát vaø tính giaù thaønh saûn phaåm treân cô sôû khoái löôïng coù ñem laïi söï chính xaùc veà giaù thaønh cuûa saûn phaåm hay khoâng? 11 Nguyeân nhaân daãn ñeán tình traïng giaù thaønh khoâng chính xaùc laø do caùch thöùc phaân boå chi phí, chi phí phaùt sinh töø beân trong caùc boä phaän saûn xuaát vaø chi phí ñöôïc phaân boå töø caùc boä phaän phuïc vuï cho caùc saûn phaåm haàu nhö chæ söû duïng tieâu thöùc phaân boå theo caáp ñôn vò hoaëc döïa treân tieâu thöùc ñôn vaø ít theå hieän moái quan heä nhaân quaû nhö phaân boå theo chi phí nhaân coâng tröïc tieáp, nguyeân vaät lieäu chính, soá giôø maùy chaïy, soá giôø lao ñoäng tröïc tieáp. Heä thoáng tính giaù thaønh treân cô sôû khoái löôïng coù theå cung caáp giaù thaønh chính xaùc hôn vaø hôïp lyù hôn khi quaù trình hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp coù nhöõng ñaëc ñieåm sau: Quy trình saûn xuaát ñôn giaûn hoaëc laø giöõa caùc chuûng loaïi cuûa saûn phaåm vaø dòch vuï ít coù söï khaùc nhau. Chi phí saûn xuaát chung chieám moät tyû leä raát nhoû trong toång chi phí cuûa saûn phaåm Quaù trình cheá bieán ñoàng nhaát giöõa caùc chuûng loaïi saûn phaåm vaø dòch vuï Keát Luaän : Vieäc phaân boå chi phí saûn xuaát chung döïa vaøo soá giôø coâng lao ñoäng tröïc tieáp, soá giôø maùy chaïy, hay tieàn löông ñeàu coù theå daãn ñeán khoâng chính xaùc do bôûi moät saûn phaåm ñöôïc saûn xuaát ra seõ luoân luoân bò aûnh höôûng vaø bò chi phoái bôûi nhieàu nhaân toá khaùc nhau. Neáu chuùng ta coá gaéng aùp ñaët saûn phaåm ñoù vaøo moät nhaân toá quyeát ñònh naøo ñoù thì cuõng seõ laøm aûnh höôûng ñeán giaù thaønh cuûa caùc saûn phaåm khaùc. Tuy nhieân tuyø vaøo ñaëc ñieåm cuûa töøng ngaønh ngheà maø ta coù theå löïa choïn ñöôïc phöông thöùc phaân boå mang tính thích hôïp nhaát. 1.1.2 Öu nhöôïc ñieåm cuûa heä thoáng keá toaùn chi phí saûn xuaát vaø tính giaù thaønh saûn phaåm treân cô sôû khoái löôïng. 1.1.2.1 Öu ñieåm Phöông phaùp naøy thuaän lôïi cho ngöôøi quaûn lyù quyeát ñònh sôùm veà giaù baùn saûn phaåm do bôûi tính giaù thaønh theo phöông phaùp phaân boå döïa vaøo tieâu thöùc khoái löôïng 12 seõ giuùp doanh nghieäp coù theå döïa vaøo soá lieäu cuûa caùc thaùng tröôùc ñeå ñònh giaù, xaùc ñònh giaù baùn nhanh choùng. Phöông phaùp tính toaùn ñôn giaûn, deã söû duïng, deã hieåu vaø thích hôïp cho vieäc ñaùnh giaù haøng toàn kho ñeå laäp baùo caùo taøi chính. Chæ caàn xaùc ñònh phaân boå döïa vaøo tieâu thöùc nguyeân vaät lieäu chính hay nhaân coâng tröïc tieáp, soá giôø maùy chaïy laø coù theå xaùc ñònh ñöôïc chi phí saûn xuaát chung trong saûn phaåm laø bao nhieâu? Maø khoâng phaûi maát nhieàu thôøi gian, nhaân löïc tính toaùn vaø theo doõi. Maët khaùc noù coù theå söû duïng nhaát quaùn töø naêm naøy qua naêm khaùc. ÔÛ nhöõng coâng ty coù quy moâ hoaït ñoäng chi phí saûn xuaát chung chieám tyû leä ít hôn chi phí nhaân coâng tröïc tieáp vaø khoái löôïng saûn xuaát laø töông töï nhau phöông phaùp phaân boå theo saûn xuaát chung coù theå seõ hôïp lyù hôn do bôûi khi ñöa ra quyeát ñònh söû duïng phaân boå chi phí saûn xuaát chung phaûi tính toaùn ño löôøng vaø ghi nhaän thoâng tin chi phí boû ra vaø lôïi ích mang laïi. 1.1.2.2 Nhöôïc ñieåm Tyû leä theo boä phaän cung caáp nhieàu thöôùc ño chi tieát hôn, ñaëc bieät neáu coù caùc boä phaän thöïc hieän caùc chöùc naêng hoaøn toaøn khaùc nhau. Phaân boå theo dieän roäng thì ñôn giaûn nhöng boû soùt phaân boå chi phí cuûa caùc boä phaän phuïc vu.ï Phöông phaùp tính giaù thaønh naøy coù theå daãn ñeán giaù thaønh khoâng chính xaùc hoaëc laø cao hôn thöïc teá hoaëc laø thaáp hôn thöïc teá moät caùch ñaùng keå. Giaù thaønh thaáp hôn thöïc teá : Chi phí cho saûn phaåm cao nhöng giaù thaønh tính ñöôïc thì thaáp. Ñieàu naøy coù theå seõ aûnh höôûng raát lôùn ñeán keát quaû kinh doanh cuûa moät doanh nghieäp (loã trong kinh doanh veà maët haøng ñoù). Giaù thaønh cao hôn thöïc teá : Chi phí cho saûn phaåm thaáp nhöng giaù thaønh tính ñöôïc thì cao. Ñieàu naøy coù aûnh höôûng raát lôùn ñeán thò phaàn cuûa coâng ty treân thò tröôøng do bôûi khoù maø caïnh tranh ñöôïc so vôùi caùc ñoái thuû khaùc. 13 Tröôøng hôïp doanh nghieäp saûn xuaát nhieàu loaïi saûn phaåm khaùc nhau, tính toaùn khoâng chính xaùc giaù thaønh moät loaïi saûn phaåm seõ daãn ñeán giaù thaønh cuûa taát caû caùc saûn phaåm khaùc cuõng khoâng ñöôïc chính xaùc. 1.2 Heä Thoáng keá toaùn chi phí sx vaø tính giaù thaønh saûn phaåm treân cô sôû hoaït ñoäng. 1.2.1 Ñaëc ñieåm heä thoáng keá toaùn chi phí saûn xuaát vaø tính giaù thaønh saûn phaåm treân cô sôû hoaït ñoäng laø gì? Ñaëc ñieåm cuûa phöông phaùp naøy laø thöïc hieän vieäc phaân boå chi phí saûn xuaát chung gaén lieàn vôùi möùc ñoä hoaït ñoäng cuûa ñoái töôïng ñöôïc phaân boå. Möùc ñoä hoaït ñoäng cuûa moät ñoái töôïng naøo ñoù laø khaû naêng gaây ra chi phí thuoäc veà moät hoaëc moät soá nguyeân nhaân nhaát ñònh. Döïa vaøo nhöõng nguyeân nhaân gaây ra chi phí nhö soá giôø maùy chaïy, soá laàn maùy chaïy ñôn vò nhieân lieäu tieâu hao, soá löôïng nhaân coâng tröïc tieáp, soá giôø lao ñoäng tröïc tieáp ñeå tieán haønh phaân boå nhöõng khoaûn thuoäc chi phí cho töøng ñoái töôïng tính giaù thaønh. 1.2.1.1 Heä thoáng keá toaùn chi phí saûn xuaát vaø tính giaù thaønh saûn phaåm treân cô sôû hoaït ñoäng laø gì? Heä thoáng keá toaùn chi phí saûn xuaát vaø tính giaù thaønh treân cô sôû hoaït ñoäng laø phöông phaùp xaùc ñònh chi phí cho caùc ñoái töôïng chòu chi phí treân cô sôû caùc hoaït ñoäng chöùc naêng ñaõ thöïc hieän cho caùc ñoái töôïng chòu chi phí, nhö soá giôø lao ñoäng tröïc tieáp, soá giôø maùy chaïy, soá laàn caøi ñaët maùy, soá giôø kieåm tra kyõ thuaät, soá giôø kieåm tra chaát löôïng saûn phaåm, soá leänh saûn xuaát. Tính giaù thaønh treân cô sôû hoaït ñoäng laø söï taäp trung chi phí vaøo nhöõng trung taâm hoaït ñoäng. Moãi trung taâm ñeàu ñöôïc xem nhö laø moät phaàn cuûa quy trình saûn xuaát. Nhöõng chi phí theo hoaït ñoäng naøy sau ñoù seõ ñöôïc phaân boå cho caùc ñoái töôïng tính giaù 14 thaønh nhö saûn phaåm, dòch vuï theo soá löôïng hoaït ñoäng maø caùc ñoái töôïng naøy ñaõ söû duïng. 1.2.1.2 Thuû tuïc phaân boå hai giai ñoaïn Heä thoáng tính giaù thaønh treân cô sôû hoaït ñoäng (ABC) söû duïng caùch tieáp caän hai giai ñoaïn ñôn giaûn, töông töï nhö heä thoáng tính giaù thaønh truyeàn thoáng nhöng mang tính toång quaùt hôn. Thuû tuïc phaân boå chi phí hai giai ñoaïn laø xaùc ñònh CPSX chung cho caùc trung taâm hoaït ñoäng chöùc naêng hay caùc nhoùm chi phí, roài sau ñoù xaùc ñònh CPSX chung cho caùc ñoái töôïng chòu chi phí. ™ Giai ñoaïn 1 : Xaùc ñònh nhöõng trung taâm hoaït ñoäng quan troïng lieân quan ñeán chi phí saûn xuaát chung vaø ghi nhaän chi phí saûn xuaát chung cho moãi trung taâm hoaït ñoäng nhö: Trung taâm tieáp nhaän vaø cung öùng nguyeân vaät lieäu, trung taâm hoaït ñoäng kyõ thuaät cô ñieän, trung taâm caøi ñaët, trung taâm hoaït ñoäng KCS, trung taâm quaûn lyù ñieàu haønh chung, trung taâm thöïc hieän leänh saûn xuaát… ™ Giai ñoaïn 2 : Phaân boå chi phí cuûa moãi khu vöïc chi phí : CPhí saûn xuaát chung ñöôïc môû chi tieát ñeå taäp hôïp vaø phaân boå chi phí cuûa töøng trung taâm hoaït ñoäng, keá toaùn phaûi tính nhieàu tyû leä phaân boå saûn xuaát chung nhö :Phaân boå chi phí theo caùc soá giôø maùy chaïy, soá giôø caøi ñaët maùy, thöïc hieän leänh saûn xuaát, soá löôïng ñôn ñaët haøng…. Töông öùng vôùi moãi moät trung taâm ñaõ ñöôïc xaùc ñònh ôû giai ñoaïn 1. 1.2.1.3 Khi naøo caàn heä thoáng keá toaùn chi phí saûn xuaát vaø tính giaù thaønh saûn phaåm treân cô sôû hoaït ñoäng. Nguyeân nhaân laøm cho heä thoáng tính giaù thaønh treân cô sôû khoái löôïng khoâng coøn tin caäy vaø chính xaùc laø do nhöõng tieán boä trong kyõ thuaät saûn xuaát. Tröôùc ñaây ñeå saûn xuaát ra saûn phaåm, nhu caàu cuûa ngöôøi söû duïng khoâng cao neân kyõ thuaät saûn xuaát 15 thöôøng thuû coâng vaø mang naëng tính cô baép. Khi xaõ hoäi phaùt trieån vaø tieán cao hôn nhu caàu cuûa con ngöôøi khoâng chæ döøng laïi ôû nhöõng saûn phaåm ñôn thuaàn maø hoï yeâu caàu saûn phaåm phaûi ngaøy moät lôùn hôn veà maãu maõ, chaát löôïng, chuûng loaïi vaø phaûi coù söï tieán boä trong kyõ thuaät saûn xuaát nhö coâng ngheä maùy moùc… Söï ñoåi môùi coâng ngheä nhaèm hieän ñaïi hoaù vaø taêng cöôøng söùc saûn xuaát ñeå laøm cho saûn phaåm coù söï thay ñoåi vaø nhö theá cuõng keùo theo söï ñoøi hoûi giaù thaønh cuûa moät saûn phaåm phaûi coù söï chính xaùc ñeå duy trì söï toàn taïi cuûa doanh nghieäp. Do tình traïng khoâng chính xaùc cuûa heä thoáng tính giaù thaønh treân cô sôû khoái löôïng caøng gia taêng khi tính ña daïng cuûa saûn phaåm gia taêng vì vaäy thoâng tin giaù thaønh saûn phaåm khoâng chính xaùc coù theå daãn ñeán nhöõng haäu quaû chieán löôïc khoâng ñöôïc nhö mong muoán ; chaúng haïn caùc quyeát ñònh sai veà maët haøng kinh doanh, ñònh giaù khoâng thöïc teá vaø phaân boå caùc nguoàn löïc khoâng hieäu quûa. Vì vaäy coâng vieäc ñoøi hoûi caùc caáp quaûn trò caàn phaûi coù söï thay ñoåi trong nhaän thöùc cuõng nhö trong chieán löôïc hoaït ñoäng kinh doanh cuûa mình ñeå laøm sao mang laïi hieäu quaû trong coâng vieâc baèng vieäc tìm ra ñöôïc heä thoáng tính giaù thaønh môùi vaø chính xaùc hôn. Do ñoù heä thoáng tính giaù thaønh treân cô sôû hoaït ñoäng ñaõ ñöôïc quan taâm tôùi. ABC ñöôïc thöïc hieän khi chi phí ño löôøng caùc hoaït ñoäng chöùc naêng giaûm, coù theå do caùc heä thoáng xöû lyù baèng maùy tính trong saûn xuaát. Ngaøy nay khi coâng ngheä phaùt trieån vieäc söû duïng coâng ngheä saûn xuaát thoâ sô khoâng coøn toàn taïi thay vaøo ñoù laø coâng ngheä maùy moùc hieän ñaïi ñem laïi naêng xuaát vaø chaát löôïng cho saûn phaåm vì theá vieäc theo doõi quy trình coâng ngheä naøy cuõng ñoøi hoûi phaûi coù heä thoáng söû lyù baèng maùy tính trong saûn xuaát . Chi phí cuûa loãi ñònh giaù sai. Vieäc xaùc ñònh ñuùng giaù thaønh cuûa moät saûn phaåm coù chöùc naêng voâ cuøng quan troïng nhö chöùc naêng thöôùc ño buø ñaép chi phí, chöùc naêng laäp giaù, chöùc naêng ñoøn baåy kinh teá vì vaäy giaù thaønh ñaõ trôû thaønh moät trong nhöõng chæ tieâu kinh teá coù yù nghóa raát 16 quan troïng trong quaûn lyù hieäu quaû vaø chaát löôïng saûn xuaát kinh doanh. Giaù thaønh coøn laø cô sôû giuùp cho ngöôøi quaûn lyù ñònh giaù baùn cho saûn phaåm, dòch vuï vaø duøng ñeå xaùc ñònh giaù trò haøng toàn kho trong caùc baùo caùo taøi chính vaø ñeå xaùc ñònh thu nhaäp thuaàn (lôïi töùc._. thuaàn) trong moät thôøi kyø nhaát ñònh. Khi vieäc ñònh giaù cho moät saûn phaåm sai seõ daãn ñeán hieäu quaû trong kinh doanh khoâng toát nhöng neáu chuùng ta khoâng quan taâm ñeán vieäc xaây döïng moät phöông phaùp tính giaù thaønh ñuùng vaø chính xaùc seõ daãn ñeán loãi ñònh giaù sai saûn phaåm. Vì vaäy heä thoáng tính giaù thaønh ABC ñöôïc söû duïng thay theá caùc heä thoáng tính giaù thaønh theo cô sôû khoái löôïng ñeå traùnh tình traïng chi phí cuûa loãi ñònh giaù sai. Tính ña daïng cao veà khoái löôïng, qui moâ, vaø ñoä phöùc taïp Nhaân toá kyõ thuaät thay ñoåi taùc ñoäng ñeán ñoái töôïng lao ñoäng, taêng cöôøng chaát löôïng lao ñoäng vaø laøm cho giaù thaønh coù söï thay ñoåi. Vieäc taïo ra nhöõng phöông phaùp tính giaù thaønh môùi coù hieäu quaû vaø coù khaû naêng thay theá cho phöông phaùp cuõ seõ ñöôïc söû duïng taïo ra nhöõng bieán ñoäng trong caáu thaønh giaù thaønh saûn phaåm. Nhöõng nhaân toá kyõ thuaät taùc ñoäng ñeán tính chuyeân moân hoaù cao hôn ñoàng thôøi vôùi vieäc taêng cöôøng trình ñoä laønh ngheà moät caùch thích ñaùng töø ñoù laøm cho giaù thaønh saûn phaåm coù söï thay ñoåi. Maët khaùc nhaân toá kyõ thuaät taùc ñoäng ñeán thay ñoåi hoaøn thieän quy trình coâng ngheä, heä thoáng quaûn lyù ñöôïc taêng cöôøng vaø hoaøn thieän caû veà toå chöùc laãn trang thieát bò, phöông tieän kyõ thuaät phuïc vuï. 1.2.1.4 Caùc böôùc ñeå thieát keá heä thoáng keá toaùn chi phí saûn xuaát vaø tính giaù thaønh saûn phaåm treân cô sôû hoaït ñoäng Böôùc 1 : Nhaän dieän caùc chi phí nguoàn löïc vaø caùc hoaït ñoäng chöùc naêng. Hoaït ñoäng chöùc naêng caáp – ñôn vò – hoaït ñoäng chöùc naêng ñöôïc theå hieän cho töøng ñôn vò khoái löôïng saûn xuaát (vaät lieäu tröïc tieáp söû duïng, soá giôø lao ñoäng tröïc tieáp, laép raùp moät boä phaän). 17 Hoaït ñoäng chöùc naêng caáp nhoùm saûn phaåm, hoaït ñoäng chöùc naêng ñöôïc theå hieän cho töøng nhoùm saûn phaåm chöù khoâng phaûi cho töøng ñôn vò khoái löôïng saûn xuaát (caøi ñaët maùy, ñaët haøng, saép xeáp saûn xuaát). Hoaït ñoäng chöùc naêng duy trì – saûn phaåm – hoaït ñoäng ñöôïc thöïc hieän ñeå hoã trôï saûn xuaát saûn phaåm quy ñònh (thieát keá saûn phaåm, quaûn lyù phuï tuøng, phaùt haønh caùc ñôn ñaët haøng thay ñoåi kyõ thuaät). Hoaït ñoäng duy trì – saûn xuaát – hoaït ñoäng ñöôïc thöïc hieän ñeå duy trì saûn xuaát noùi chung (baûo veä, khaáu hao nhaø xöôûng, quaûn lyù phaân xöôûng..). Caùc hoaït ñoäng chöùc naêng vaø caùc caáp hoaït ñoäng Hoaït ñoäng chöùc naêng Caùc Caáp hoaït ñoäng Chi phí nguyeân vaät lieäu Caáp ñôn vò Giôø lao ñoäng tröïc tieáp Caáp ñôn vò Giôø maùy chaïy Caáp ñôn vò Soá löôïng leänh saûn xuaát Nhoùm Soá löôïng boä phaän hôïp thaønh Nhoùm Böôùc 2 : Xaùc ñònh caùc CP nguoàn löïc cho caùc hoaït ñoäng chöùc naêng Xaùc ñònh caùc nguoàn löïc vaø tieâu thöùc phaân boå söû duïng nguoàn löïc Nguoàn löïc Phaân boå söû duïng nguoàn löïc Nhaân coâng Soá löôïng coâng nhaân Kho Soá löôïng maët haøng ñöôïc ñaët Kyõ sö Thôøi gian laøm vieäc Quaûn ñoác Thôøi gian laøm vieäc Keá toaùn Thôøi gian laøm vieäc Ngieân cöùu vaø phaùt trieån Soá löôïng maõ saûn phaåm môùi Böôùc 3 : Xaùc ñònh CP hoaït ñoäng chöùc naêng cho caùc ñoái töôïng chòu chi phí 18 Hoaït ñoäng Tieâu thöùc phaân boå hoaït ñoäng Kieåm tra chaát löôïng saûn phaåm Soá giôø kieåm tra Lieân quan ñeán lao ñoäng Soá lao ñoäng Xöû lyù saûn xuaát Soá loaït saûn phaåm Caøi ñaët maùy Soá giôø caøi ñaët Hoã trôï saûn phaåm Soá löôïng saûn phaåm Chaïy maùy Soá giôø maùy chaïy Cung caáp tieàn thöôûng Chi phí nhaân coâng tröïc tieáp Thöïc hieän leänh saûn xuaát Soá leänh saûn xuaát Nhöõng hoaït ñoäng ñöôïc hình thaønh töø cuøng moät söï kieän, chuaån bò caùc yeâu caàu saûn xuaát, saép xeáp caùc loaït saûn xuaát, thöïc hieän kieåm tra phaàn ñaàu tieân, vaø di chuyeån vaät lieäu, taát caû coù theå söû duïng cuøng moät tieâu thöùc phaân boå hoaït ñoäng. VD2: Soá lieäu taïi Coâng Ty Z nhö sau : Soá löôïng Saûn phaåm X : 100, saûn phaåm Y : 50 .Chi phí giôø coâng lao ñoäng tröïc tieáp, tieàn löông lao ñoäng tröïc tieáp vaø soá giôø maùy chaïy (Xem baûng 1.2) BAÛNG 1.2 TAÄP HÔÏP DÖÕ LIEÄU Chi phí X Y Toång coäng Giôø coâng lao ñoäng tröïc tieáp 6giôø 4giôø 800giôø Tieàn löông lao ñoäng tröïc tieáp 70.000 90.000 11.500.000 Soá giôø maùy chaïy 4giôø 3giôø 550giôø Chi phí cho moät giôø maùy chaïy 40.000 ñ/giôø. Chi phí giôø coâng lao ñoäng tröïc tieáp 15.000 ñ/giôø. Toång chi phí saûn xuaát chung : 50.000.000 ñ (caøi ñaët maùy tính, chi phí vaän chuyeån, chi phí ñoùng goùi, chi phí KCS, Chaïy maùy, Thöïc hieän leänh..) 19 Theo phöông phaùp ABC. Nhaän dieän caùc hoaït ñoäng chöùc naêng caùc tieâu thöùc phaân boå, söû duïng nguoàn löïc theo caùc hoaït ñoäng chöùc naêng, caùc chi phí döï toaùn (Xem Baûng 1.3) BAÛNG1.3 NHAÄN DIEÄN CAÙC HOAÏT ÑOÄNG CHÖÙC NAÊNG Hoaït ñoäng chöùc naêng Chi phí Tieâu thöùc phaân boå theo caùc hoaït ñoäng chöùc naêng Chi phí quaûn lyù phaân xöôûng 11.500.000 Soá giôø coâng lao ñoäng tröïc tieáp Thöïc hieän leänh sx 5.000.000 Soá leänh sxuaát ñöôïc thöïc hieän Chaïy maùy 22.000.000 Soá giôø maùy chaïy Kyõ thuaät 7.000.000 Tyû leä thaønh phaåm hoaøn thaønh Ñôn ñaët haøng vaø Ñoùng goùi 4.500.000 Soá ñaët haøng ñoùng goùi Toång coäng 50.000.000 Caùc chi phí nguoàn löïc cho töøng hoaït ñoäng chöùc naêng seõ ñöôïc theå hieän nhö theá naøo? (Xem Baûng 1.4) BAÛNG1.4 CHI PHÍ NGUOÀN LÖÏC CHO TÖØNG HOAÏT ÑOÄNG CHÖÙC NAÊNG X Y Toång coäng Giôø coâng quaûn lyù 6giôø 4giôø 800giôø Thöïc hieän leänh saûn xuaát 1leänh x 20s.phaåm 1leänh x 10 s.phaåm 10 leänh Chaïy maùy 4giôø 3giôø 550giôø Kyõ Thuaät 66%/ 100 saûn phaåm 34%/50 saûn phaåm 100% Ñôn ñaët haøng Ñoùng goùi 1ñôn x 10 sp 1 ñôn x 5 sp 15 ñôn Töø vieäc phaân tích ra chi phí nguoàn löïc cho caùc hoaït ñoäng chöùc naêng ta tính tyû leä phaân boå theo caùc tieâu thöùc hoaït ñoäng. (Xem Baûng 1.5) 20 BAÛNG 1.5 TYÛ LEÄ PHAÂN BOÅ THEO TIEÂU THÖÙC HOAÏT ÑOÄNG Chi phí Söû duïng nguoàn löïc Tyû leä phaân boå Giôø coâng quaûn lyù 11.500.000 800 giôø 14.375 Thöïc hieän leänh saûn xuaát 5.000.000 10 leänh 500.000 Chaïy maùy 22.000.000 550giôø 40.000 Kyõ Thuaät 7.000.000 100% 7.000.000 Ñôn ñaët haøng Ñoùng goùi 4.500.000 15 ñôn 300.000 Toång coäng 50.000.000 Taát caû nhöõng nhaân toá treân ta coù theå tính vaø phaân boå chi phí saûn xuaát chung cho töøng loaïi saûn phaåm nhö sau : Saûn phaåm X (Xem baûng 1.6), Saûn phaåm Y (Xem 1.7). BAÛNG 1.6 CHI PHÍ SAÛN XUAÁT CHUNG PHAÂN BOÅ CHO SAÛN PHAÅM X Soá löôïng : 100 saûn phaåm Tieâu thöùc phaân boå (1) Tyû leä phaân boå (2) Söû duïng nguoàn löïc (3) CPSXC phaân boå (4= 3 x2) CPSXC ñôn vò (5 = 4 : SL) Giôø coâng quaûn lyù 14.375 6giôø x 100 8.625.000 86.250 Thöïc hieän leänh saûn xuaát 500.000 5leänh 2.500.000 25.000 Chaïy maùy 40.000 4giôø x 100 16.000.000 160.000 Kyõ Thuaät 7.000.000 66% 4.620.000 46.200 Ñôn ñaët haøng, ñoùng goùi 300.000 10 ñôn 3.000.000 30.000 Toång coäng 34.745.000 347.450 21 BAÛNG 1.7 CHI PHÍ SAÛN XUAÁT CHUNG PHAÂN BOÅ CHO SAÛN PHAÅM Y Soá löôïng : 50 saûn phaåm Tieâu thöùc phaân boå 0(1) Tyû leä phaân boå (2) Söû duïng nguoàn löïc (3) CPSXC phaân boå (4= 3 x2) CPSXC ñôn vò (5 = 4 : SL) Giôø coâng quaûn lyù 14.375 4giôø x 50 2.875.000 57.500 Thöïc hieän leänh saûn xuaát 500.000 5leänh 2.500.000 50.000 Chaïy maùy 40.000 3giôø x 50 6.000.000 120.000 Kyõ Thuaät 7.000.000 34% 2.380.000 47.600 Ñôn ñaët haøng Ñoùng goùi 300.000 5 ñôn 1.500.000 30.000 Toång coäng 15.255.000 305.100 1.2.1.5 So saùnh heä thoáng keá toaùn chi phí saûn xuaát vaø tính giaù thaønh saûn phaåm treân cô sôû hoaït ñoäng vôùi heä thoáng keá toaùn chi phí saûn xuaát vaø tính giaù thaønh saûn phaåm treân cô sôû khoái löôïng. Veà caên baûn heä thoáng keá toaùn chi phí saûn xuaát theo ABC cuõng gioáng nhö heä thoáng keá toaùn chi phí saûn xuaát treân cô sôû khoái löôïng. Chuùng ta cuõng taäp hôïp theo 3 khoaûn muïc chính Chi phí nguyeân vaät lieäu Chi phí nhaân coâng Chi phí saûn xuaát chung Tuy nhieân ñieàu khaùc bieät caên baûn ôû phöông phaùp naøy chính laø caùch thöùc taäp hôïp vaø phaân boå chi phí saûn xuaát chung theo nhöõng trung taâm hoaït ñoäng khaùc nhau vaø 22 tieâu thöùc löïa choïn ñeå phaân boå chi phí saûn xuaát chung khaùc nhau. Noù ña daïng hôn vaø coâng phu hôn. Phöông phaùp ABC Theo phöông phaùp ABC ñöôïc taäp hôïp theo nhöõng nguyeân nhaân gaây ra chi phí, ñeå laøm cô sôû phaân boå chi phí cho ñoái töôïng tính giaù thaønh. Coâng thöùc nhö sau : Phaân boå chi phí Chi phí taäp hôïp theo Nguyeân nhaân gaây ra chi cho töøng ñoái töôïng = trung taâm hoaït ñoäng x phí cho töøng ñoái töôïng tính giaù thaønh Toång nguyeân nhaân tính giaù thaønh Caùc hoaït ñoäng chi phí giaùn tieáp nhö chaïy maùy, xöû lyù saûn xuaát, caøi ñaët maùy, hoã trôï saûn phaåm seõ ñöôïc phaân thaønh caáp baäc chi phí nhö sau: Hoaït ñoäng Caáp baäc chi phí Chaïy maùy Toång theå doanh nghieäp Xöû lyù saûn xuaát Loaït saûn phaåm Caøi ñaët maùy Loaït saûn phaåm Hoã trôï saûn phaåm Saûn phaåm ™ Phöông phaùp ABC taäp hôïp chi phí giaùn tieáp döïa treân caùc hoaït ñoäng phaûi gaùnh chòu chi phí hôn laø taäp hôïp chi phí moät caùch chuû quan theo phöông phaùp truyeàn thoáng. ™ Phöông phaùp ABC caûi tieán öôùc tính chi phí giaùn tieáp baèng vieäc söû duïng caùc tieâu thöùc phaân boå phöùc hôïp ñeå taäp hôïp chi phí cuûa caùc hoaït ñoäng vaøo caùc saûn phaåm coù lieân quan ñeán nguoàn tieâu duøng bôûi caùc hoaït ñoäng naøy. ™ Heä thoáng ABC xaùc ñònh nhoùm chi phí caùc hoaït ñoäng chöùc naêng hoaëc caùc trung taâm hoaït ñoäng chöùc naêng chöù khoâng phaûi caùc trung taâm chi phí boä phaän hay toång theå. ™ Tieâu thöùc phaân boå maø heä thoáng ABC söû duïng ñeå xaùc ñònh caùc chi phí hoaït ñoäng chöùc naêng cho caùc ñoái töôïng chòu chi phí laø caùc tieâu thöùc döïa treân moät hoaït ñoäng hay caùc hoaït ñoäng chöùc naêng ñaõ thöïc hieän cho caùc ñoái töôïng chòu chi phí. ™ Khi aùp duïng phöông phaùp ABC, chi phí saûn xuaát chung chuyeån daàn töø nhöõng saûn phaåm coù khoái löôïng saûn xuaát nhieàu, giaù trò cao ñeán nhöõng saûn phaåm coù khoái löôïng saûn xuaát ít, giaù trò thaáp. ™ Taäp hôïp chi phí giaùn tieáp theo nhöõng hoaït ñoäng khaùc nhau. Chi phí cuûa moãi hoaït ñoäng ñöôïc phaân boå cho caùc saûn phaåm theo tieâu thöùc phaân boå phuø hôïp cuûa hoaït ñoäng ñoù. ™ Phöông phaùp chi phí theo hoaït ñoäng döïa treân caùc tieâu chí coù lieân heä vôùi nhieàu hoaït ñoäng ñeå phaân boå chi phí giaùn tieáp thay vì döïa treân moät cô sôû ñôn (Phöông phaùp truyeàn thoáng) ™ Phaân boå chi phí saûn xuaát chung: Phöông phaùp ABC phaân boå chi phí saûn xuaát chung baèng caùch xaùc ñònh caùc trung taâm hoaït ñoäng, Vieäc ghi nhaän chi phí cho moãi 23 trung taâm vaø löïa choïn caùc nguyeân nhaân gaây ra chi phí. Coøn phöông phaùp truyeàn thoáng thì phaân boå chi phí saûn xuaát chung döïa vaø nhöõng tieâu thöùc lieân quan ñeán khoái löôïng (tyû leä nguyeân vaät lieäu chính, nhaân coâng tröïc tieáp hay soá giôø maùy chaïy…) Phöông phaùp Giaù thaønh treân cô sôû khoái löôïng ™ Theo phöông phaùp tính giaù thaønh saûn xuaát truyeàn thoáng thì caùc chi phí giaùn tieáp nhö chi phí söû duïng maùy, kieåm tra chaát löôïng saûn phaåm, giaùm saùt, khaáu hao nhaø xöôûng, … ñöôïc taäp hôïp nhö caùc boä phaän phuïc vuï. Caùc chi phí naøy sau ñöôïc phaân boå cho caùc boä phaän saûn xuaát theo tyû leä hoaëc laø soá giôø lao ñoäng, hoaëc laø chi phí nguyeân vaät lieäu chính hoaëc laø soá giôø maùy chaïy. ™ Heä thoáng tính giaù thaønh truyeàn thoáng söû duïng caùc boä phaän hoaëc caùc trung taâm chi phí ñeå taäp hôïp vaø phaân boå chi phí thay vì duøng caùc trung taâm chi phí, heä thoáng ABC duøng caùc hoaït ñoäng ñeå taäp hôïp chi phí coù nghóa laø thay vì hoûi laøm theá naøo ñeå phaân boå chi phí cuûa caùc boä phaän phuïc vuï cho caùc boä phaän saûn xuaát, hoä thoáng ABC ñoøi hoûi hoaït ñoäng naøo ñöôïc thöïc hieän bôûi caùc nguoàn löïc cuûa caùc boä phaän phuïc vuï. Chi phí nguoàn löïc ñöôïc phaân boå cho caùc hoaït ñoäng treân cô sôû nguoàn löïc ñöôïc söû duïng ñeå thöïc hieän caùc hoaït ñoäng laø bao nhieâu. ™ Ñieàu thaät söï khaùc laø ñaõ boû qua aûnh höôûng cuûa caùc nhaân toá gaây ra chi phí. Khi aùp duïng giôø lao ñoäng tröïc tieáp laøm caên cöù phaân boå daøn traûi ñeàu chi phí cho taát caû saûn phaåm 1.2.2 Öu nhöôïc ñieåm cuûa heä thoáng keá toaùn chi phí saûn xuaát vaø tính giaù thaønh saûn phaåm treân cô sôû hoaït ñoäng 1.2.2.1 Öu ñieåm Vieäc phaân boå chi phí saûn xuaát chung theo töøng trung taâm hoaït ñoäng chi phí seõ laøm taêng tính chính xaùc hôn ñoái vôùi giaù thaønh moät saûn phaåm ñoàng thôøi phaûn aùnh ñuùng ñöôïc giaù trò taïo ra moãi saûn phaåm ñoù. Traùnh ñöôïc tröôøng hôïp ñoäi giaù thaønh leân quaù cao hoaëc giaûm giaù thaønh quaù thaáp cuûa saûn phaåm. Vieäc thay ñoåi phöông thöùc phaân boå chi phí saûn xuaát chung buoäc ñoàng boä trong xí nghieäp söû duïng chi phí moät caùch hôïp lyù, tieát kieäm ñeå khoâng ngöøng haï thaáp giaù thaønh. Qua vieäc phaân tích tính toaùn giaù thaønh theo ABC coù lôïi theá laø chính xaùc hôn phöông phaùp truyeàn thoáng giuùp cho nhaø quaûn trò phaùt hieän ra saûn phaåm naøo seõ mang laïi lôïi nhuaän cho doanh nghieäp ñeå doanh nghieäp coù theå ñieàu chænh naêng löïc hoaït ñoäng ñeå ñaùp öùng nhu caàu saûn xuaát caàn thieát ñoàng thôøi ñöa ra quyeát ñònh chieán löôïc kinh doanh ñoái vôùi saûn phaåm cuõng nhö khaùch haøng. Khi chi phí saûn xuaát chung ñöôïc phaân boå tröïc tieáp ñoái vôùi moãi trung taâm hoaït ñoäng nhö (trung taâm hoaït ñoäng KCS, trung taâm hoaït ñoäng kyõ thuaät cô ñieän…) giaù thaønh moãi moät loaïi saûn phaåm seõ phaûn aùnh ñuùng ñöôïc tính chaát cuûa noù ñieàu naøy cuõng giuùp cho doanh nghieäp nhaän bieát vaø so saùnh hoaëc coù theå tính toaùn laïi vaø ñöa ra 24 nhöõng bieän phaùp thích hôïp laø neân giaûm chi phí cho trung taâm naøo vaø ñaàu tö theâm vaøo trung taâm naøo ñeå ñaït hieäu quaû hôn. Vieäc haïch toaùn chi phí theo caùc trung taâm hoaït ñoäng töø ñoù xaùc ñònh giaù thaønh saûn phaåm phuø hôïp cho vieäc quaûn lyù chi phí theo noäi dung vaø theo chöùc naêng maø qua ñoù kieåm soaùt chaët cheõ hôn vieäc phaùt sinh vaø söû duïng chi phí gaén lieàn vôùi yeâu caàu tieát kieäm. ABC giuùp cho nhaø quaûn trò kieåm soaùt caùc hoaït ñoäng gaây ra chi phí moät caùch toát hôn. Vôùi vieäc quaûn lyù kinh doanh treân cô sôû hoaït ñoäng, hoï choïn nhöõng döï aùn coù khaû naêng sinh lôïi cao ñeå caûi tieán hoaït ñoäng. Baèng vieäc phaân boå chi phí hoaït ñoäng cho caùc ñoái töôïng chòu chi phí, caùc nhaø quaûn trò seõ nhaän ra nhöõng saûn phaåm, dòch vuï vaø khaùch haøng coù khaû naêng sinh lôïi vaø khoâng coù khaû naêng sinh lôïi. Sau ñoù hoï söû duïng vieäc quaûn lyù chieán löôïc treân cô sôû hoaït ñoäng baèng vieäc ra caùc quyeát ñònh veà giaù, keát caáu saûn phaåm, thieát keá saûn phaåm, caùc moái lieân heä vôùi khaùch haøng vaø nhaø cung caáp, caùc quyeát ñònh veà kyõ thuaät ñeå chuyeån caùc saûn phaåm vaø khaùch haøng khoâng coù khaû naêng sinh lôïi thaønh caùc saûn phaåm khaùch haøng coù khaû naêng sinh lôïi. Khi coâng ty aùp duïng phöông phaùp ABC chi phí saûn xuaát chung chuyeån daàn töø nhöõng saûn phaåm coù khoái löôïng saûn xuaát nhieàu, giaù trò cao ñeán nhöõng saûn phaåm coù khoái löôïng saûn xuaát ít, giaù trò thaáp. Keát quaû laø giaù thaønh ñôn vò saûn phaåm coù khoái löôïng saûn xuaát ít taêng leân so vôùi caùch tính tröôùc. Cung caáp nhöõng thöôùc ño chính xaùc hôn veà caùc chi phí phaân boå theo tieâu thöùc hoaït ñoäng chöùc naêng. Giuùp nhaø quaûn trò nhaän dieän vaø kieåm soaùt caùc chi phí nguoàn löïc khoâng ñöôïc söû duïng. 1.2.2.2 Nhöôïc ñieåm Phöông phaùp tính giaù thaønh phöùc taïp hôn so vôùi phöông phaùp truyeàn thoáng. Chi phí duy trì cho hoaït ñoäng ABC laø toán keùm hôn. Doanh nghieäp phaûi ñaàu tö hôn veà nguoàn nhaân löïc ñeå theo doõi tæ mæ, caån thaän hoaït ñoäng chi phí phaùt sinh,. Coù nhöõng chi phí phaùt sinh ngoaøi caùc trung taâm hoaït ñoäng chính phaûi xeáp chuùng vaøo trung taâm hoaït ñoäng khaùc, do vaäy vaãn coù nhöõng saûn phaåm phaûi ñoäi theâm chi phí khoâng hôïp lyù do trung taâm khaùc gaây neân. Quaù trình quaûn lyù chi phí treân cô sôû hoaït ñoäng, nhöõng söï choáng ñoái coù tính chaát caù nhaân vaø toå chöùc vaãn coù theå phaùt sinh laøm caûn trôû vieäc söû duïng hieäu quaû heä thoáng naøy. Ñoøi hoûi caùc nhaân vieân keá toaùn phaûi nhaïy caûm vôùi nhöõng ñieàu kieän laøm cho söï choáng ñoái ñoù phaùt sinh nhaèm ñöa ra caùc bieän phaùp toát ñeå vöôït qua. Coù nhöõng chi phí coù theå ñoøi hoûi phaân boå cho caùc boä phaän vaø saûn phaåm treân cô sôû nhöõng thöôùc ño khoái löôïng chuû quan. Coù nhöõng chi phí lieân quan ñeán saûn phaåm cuï theå bò boû soùt. 25 CHÖÔNG II. THÖÏC TRAÏNG HEÄ THOÁNG KEÁ TOAÙN CHI PHÍ SAÛN XUAÁT VAØ TÍNH GIAÙ THAØNH SAÛN PHAÅM TAÏI COÂNG TY BAO BÌ NHÖÏA SAØI GOØN 2.1. Sô ñoà toå chöùc boä maùy keá toaùn taïi coâng ty bao bì nhöïa saøi goøn ™ Giôùi thieäu moät vaøi neùt veà Cty Bao Bì Nhöïa Saøi Goøn Teân Coâng ty ; Cty TNHH Bao Bì Nhöïa Saøi Goøn Ñiaï chæ : Ñöôøng Soá 10 KCN Taân Bình, Quaän Taân Phuù, TPHCM Loaïi hình kinh doanh : Saûn xuaát bao bì maøng Gheùp phöùc hôïp loaïi cao caáp Hình thöùc sôû höõu voán : Tö nhaân Saûn phaåm : Bao bì nhöïa cao caáp caùc loaïi ™ Toå chöùc boä maùy keá toaùn taïi coâng ty (Xem sô ñoà 2.1) Boä maùy taøi chính keá toaùn taøi chính taïi coâng ty ñöôïc quaûn lyù theo chieàu doïc vì Giaùm ñoác taøi chính laø ngöôøi ñöùng ñaàu phoøng TCKT vaø chòu traùch nhieäm tröôùc toång giaùm ñoác veà hoaït ñoäng cuûa phoøng vaø laø ngöôøi coù quyeàn cao nhaát quyeát ñònh ñeán tình hình taøi chính cuûa coâng ty. Keá toaùn tröôûng chòu söï quaûn lyù tröïc tieáp cuûa Giaùm ñoác taøi chính, Keá toaùn toång hôïp vaø caùc keá toaùn vieân chòu söï quaûn lyù tröïc tieáp töø keá toaùn tröôûng vaø baùo caùo coâng vieäc haøng ngaøy cho keá toaùn tröôûng ™ Vai troø vaø chöùc naêng Xaây döïng vaø thöïc hieän heä thoáng chöùng töø, soå saùch, bieåu maãu baùo caùo saûn xuaát ñeå theo doõi chi phí saûn xuaát moät caùch lieân tuïc töø khaâu nhaäp, ñöa nguyeân vaät lieäu vaøo saûn xuaát cho ñeán khi hoaøn thaønh giaù thaønh cuûa saûn phaåm vaø löu thoâng. Toå chöùc haïch toaùn keá toaùn vaø thieát laäp caùc nguyeân taéc quy ñònh veà voán vaø söû duïng voán Caân ñoái keá hoaïch taøi chính tuaàn, thaùng, quyù, naêm cho ban giaùm ñoác Kieåm tra, kieåm soaùt caùc hoaït ñoäng taøi chính. Phaân tích, ñaùnh giaù keát quaû taøi chính cuûa doanh nghieäp. Thieát laäp BC quaûn trò phuïc vuï Ban giaùm ñoác 26 Thieát laäp baùo caùo taøi chính phuïc vuï cho hoaït ñoäng kinh doanh cuûa coâng ty cuõng nhö cho caùc moái quan heä thoâng tin ñaàu vaøo vaø quan heä thoâng tin ñaàu ra. SÔ ÑOÀ 2.1 SÔ ÑOÀ TOÅ CHÖÙC BOÄ MAÙY KEÁ TOAÙN TAÏI COÂNG TY Giaùm ñoác taøi chính Keá toaùn tröôûng Keá toaùn toång hôïp Keá toaùn ngaân haøng Keá toaùn vaät tö, Tp Keá toaùn coâng nôï Keá toaùn thanh toaùn Keá toaùn giaù thaønh 2.2 Quy trình saûn xuaát bao bì maøng gheùp phöùc hôïp cao caáp taïi Cty Bao Bì Nhöïa Saøi Goøn (Sô ñoà 2.2) Vieäc saûn xuaát bao bì maøng gheùp phöùc hôïp cao caáp cho caùc saûn phaåm khaâu ñaàu tieân laø phaûi khaéc truïc ñieän töû. Tieáp ñeán laø In oáng ñoàng, ôû khaâu naøy nguyeân vaät lieäu seõ ñöôïc ñöa vaøo heä thoáng in thoâng qua maùy in oáng ñoàng 7 maøu. Khi coâng vieäc hoaøn taát boä phaän KCS seõ kieåm tra chaát löôïng cuûa vieäc in aán xong chuyeån qua boä phaän maùy gheùp maøng. Taïi ñaây nguyeân vaät lieäu chính seõ tieáp tuïc ñöôïc söû duïng ñeå gheùp maøng laïi vôùi nhau, KCS cuõng seõ kieåm tra chaát löôïng cuûa vieäc gheùp maøng tröôùc khi chuyeån qua boä phaän maùy chia cuoän thaønh phaåm vaø khaâu thaønh phaåm. 27 SÔ ÑOÀ 2.2 QUY TRÌNH COÂNG NGHEÄ SAÛN XUAÁT BAO BÌ MAØNG GHEÙP PHÖÙC HÔÏP CAO CAÁP Baøi maãu khaùch giao Boä phaän thieát keá Khaéc truïc ñieän töû In oáng ñoàng Gheùp maøng Chia cuoän Kho baùn thaønh Boä phaän thaønh phaåm Kho thaønh phaåm Boä phaän kho baõi Boä phaän keá toaùn cnôï Giao haøng cho khaùch Boä phaän keá hoaïch Vaät tö in (maøng BOPP, PET…möïc dung moâi) Vaät tö gheùp (Haït PELD, PP, AL-foil, dung moâi, keo, metalized) KCS kieåm tra Chaát löôïng Coâng nôï Phieáu XK Kho vaø KCS giao nhaän KCS kieåm tra KCS kieåm tra KSC kieåm tra Phaûn hoài Ñoái chieáu Kho vaø KCS giao nhaän Chöa chaáp Ñoàng Kyù KSC kieåm tra Leänh SX KCS kieåm tra KCS kieåm traKSC kieåm tra Trao ñoåi thoâng tin noäi boä ñeå Thoaû maõn, ñaùp öùng yeâu caàu khaùch haøng 28 Theo nhu caàu thöïc teá vaø khaû naêng taøi chính cuûa coâng ty phuø hôïp vôùi quy trình coâng ngheä neâu treân, phöông aùn thieát bò coâng ngheä chính seõ ñöôïc moâ taû (Phuï luïc 1) 2.3 Sô ñoà trình töï keá toaùn chi phí saûn xuaát vaø tính giaù thaønh saûn phaåm taïi Cty Bao Bì Nhöïa Saøi Goøn 2.2.1 Taäp hôïp chi phí saûn xuaát (Sô ñoà 2.3) Chi phí nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp TK söû duïng : 621 Quaù trình saûn xuaát baét ñaàu baèng vieäc chuyeån caùc nguyeân vaät lieäu töø kho döï tröõ sang khaâu saûn xuaát. Nguyeân vaät lieäu chính bao goàm Maøng BOPP Maøng MCPP Möïc caùc loaïi (ñen, tím, ñoû, xanh, vaøng, traéng) Toluence,EA, MEK, Dung moâi caùc loaïi… Vaät lieäu phuï vaø nhieân lieäu xuaát söû duïng nhö : Thuøng carton Oáng loõi Dao gaït möïc Xaêng, daàu….. Phaân boå chi phí vaät lieäu phuï vaø nhieân lieäu cho töøng ñoái töôïng söû duïng caùc tieâu thöùc nhö möùc tieâu hao, tyû leä vôùi troïng löôïng hoaëc giaù trò vaät lieäu chính söû duïng, tyû leä vôùi giôø maùy hoaït ñoäng Chi phí nhaân coâng tröïc tieáp. TK söû duïng : 622 Chi phí nhaân coâng tröïc tieáp bao goàm taát caû caùc khoaûn chi phí phaùt sinh lieân quan ñeán boä phaän lao ñoäng tröïc tieáp saûn xuaát saûn phaåm nhö tieàn löông, tieàn coâng , 29 caùc khoaûn phuï caáp, caùc khoaûn trích BHXH, BHYT, KPCÑ tính vaøo chí phí theo quy ñònh. Chi phí saûn xuaát chung. TK söû duïng : 627 Laø nhöõng chi phí lieân quan ñeán vieäc phuïc vuï cho saûn xuaát nhö : Chi phí quaûn lyù phaân xöôûng (Quaûn ñoác, Toå tröôûng, Toå phoù……) Chi phí truïc in Chi phí ñieän nöôùc, xaêng daàu Khaáu hao TSCÑ Chi phí baûo trì vaø söûa chöõa maùy moùc Nhöõng chi phí khaùc lieân quan ñeán ñoái töôïng chòu chi phí Vieäc taäp hôïp ñöôïc thöïc hieän töøng thaùng vaø cuoái moãi thaùng tieán haønh phaân boå vaø keát chuyeån vaøo ñoái töôïng haïch toaùn chi phí.. Coâng thöùc phaân boå chi phí saûn xuaát chung nhö sau : Goïi M : Möùc phaân boå chi phí saûn xuaát chung cho töøng ñoái töôïng X : Toång chi phí saûn xuaát chung phaùt sinh Y : Toång soá ñôn vò cuûa caùc ñoái töôïng ñöôïc phaân boå theo tieâu thöc ñöôïc löïa choïn Z : Soá ñôn vò cuûa ñoái töôïng theo tieâu thöùc ñöôïc löïa choïn X M = x Z Y Quy trình tính giaù thaønh taïi coâng ty (Phuï luïc 2) 30 SÔ ÑOÀ : 2.3 TAÄP HÔÏP CHI PHÍ SAÛN XUAÁT 154 111.331.152…. 621,622,627 334.338.111…. 111.112.338…. T.Hôïp CP NVL tröïc tieáp T.Hôïp CP nhaân coâng T.Hôïp CP saûn xuaát chung K/chuyeån CPSX 2.2.2 Phöông phaùp phaân boå chi phí saûn xuaát chung (627) Chi phí saûn xuaát chung (627) ñöôïc taäp hôïp chi tieát theo khoaûn muïc chi phí vaø ñöôïc phaân boå döïa theo tieâu thöùc chi phí nguyeân vaät lieäu chính 6271 : Chi phí nhaân vieân quaûn lyù (Quaûn ñoác, Toå tröôûng, Kyõ thuaät, KCS….) 6272 : Chi phí hao moøn truïc in 6273 : Chi phí ñieän nöôùc söû duïng 6274 : Chi phí khaáu hao maùy moùc thieát bò 6275 : Chi phí thuøng carton 6276 : Chi phí oáng loõi 6278: Chi phí khaùc baèng tieàn Nguyeân nhaân phaân boå chi phí saûn xuaát chung döïa vaøo tieâu thöùc chi phí nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp 31 Tính ñaëc thuø cuûa ngaønh ngheà kinh doanh (Chi phí nguyeân vaät lieäu chieám tyû leä cao >60% toång chi phí) Chi phí nhaân coâng thaáp (Do bôûi quy trình saûn xuaát saûn phaåm ñoøi hoûi phaûi traûi qua nhöõng coâng ñoaïn phöùc taïp maùy in, gheùp, chia…) Coâng thöùc phaân boå chi phí saûn xuaát chung nhö sau : Goïi M : Möùc phaân boå chi phí saûn xuaát chung cho töøng ñoái töôïng X : Toång chi phí saûn xuaát chung phaùt sinh Ynvl : Toång chi phí nguyeân vaät lieäu chính Znvl : Soá ñôn vò cuûa ñoái töôïng theo tieâu thöùc nguyeân vaät lieäu chính X M = x Znvl Ynvl 2.2.3 Phöông phaùp tính giaù thaønh saûn phaåm Cty Bao Bì nhöïa saøi goøn ñaõ aùp duïng tính giaù thaønh theo phöông phaùp phaân böôùc khoâng tính giaù thaønh cuûa baùn thaønh phaåm. Giai ñoaïn coâng ngheä söû duïng goàm 3 böôùc ™ Maùy in Vaät lieäu ñöa vaøo söû duïng : Maøng BOPP, PET…, möïc, dung moâi… Nhaân coâng : Nhaân vieân tröïc tieáp ñieàu haønh phaân xöôûng A, coâng nhaân ñöùng maùy in ™ Maùy gheùp Vaät lieäu ñöa vaøo söû duïng Haït nhöïa PELD, PP, dung moâi, keo, metalized Nhaân coâng söû duïng : Nhaân vieân tröïc tieáp ñieàu haønh phaân xöôûng A, coâng nhaân ñöùng maùy gheùp…. ™ Maùy chia Vaät lieäu phuï ñöa vaøo söû duïng : Oáng loõi, thuøng carton caùc loaïi 32 Nhaân coâng söû duïng : Nhaân vieân tröïc tieáp ñieàu haønh phaân xöôûng A, coâng nhaân ñöùng maùy chia. Trong töøng giai ñoaïn coâng ngheä chæ thöïc hieän vieäc taäp hôïp chi phí (Xem sô ñoà 2.4 ) vaø sau ñoù tieán haønh keát chuyeån veà boä phaän toång hôïp ñeå tính giaù thaønh saûn phaåm hoaøn chænh. (Xem Sô ñoà 2.5) SÔ ÑOÀ : 2.4 SÔ ÑOÀ KEÁ TOAÙN CHI TIEÁT Giai ñoaïn maùy in 154 CP naèm trong giaù thaønh SP hoaøn chænh 621 622 CP NVL tröïc tieáp CP nhaân coâng tröïc tieáp CP saûn xuaát chung 627 Giai ñoaïn maùy gheùp 154 thaønh Sa hoa CP naèm trong giaù ûn phaåm øn chænh 621 622 627 CP nhaân coâng tröïc tieáp CP saûn xuaát chun CP NVL tröïc tieáp g 33 Töø sô ñoà 2.4 ta coù theå toång hôïp leân sô ñoà 2.5 nhö sau : SÔ ÑOÀ 2.5 SÔ ÑOÀ KEÁ TOAÙN TOÅNG HÔÏP 627 Giai ñoaïn maùy chia 154 Cp naèm trong giaù thaønh Sphaåm hoaøn chænh 622 627 CP nhaân coâng tröïc CP saûn xuaát chung CP NVL tröïc tieáp 155.157.632 621 622 627 CP nhaân coâng tröïc tieáp CP saûn xuaát chung 154 Z cuûa saûn phaåm hoaøn chænh 34 Treân ñaây laø sô ñoà theå hieän cho vieäc tính giaù thaønh saûn phaåm taïi coâng ty Bao bì nhöïa saøi goøn. Tuy nhieân trong phaàn naøy Luaän vaên chuû yeáu ñeà caäp ñeán phöông phaùp phaân boå chi phí saûn xuaát chung hieän ñang ñöôïc söû duïng taïi coâng ty qua soá lieäu nhö sau : Coâng ty saûn xuaát “Giaáy Goùi Keïo Xoáp baép, Giaáy goùi baùnh snack möïc tin tin, Giaáy goùi baùnh khoâng in cuûa Cty Ñöôøng Quaûng Ngaõi vôùi soá löôïng 1.880 cuoän, 650 cuoän, 700 cuoän. Toång soá 3.230 cuoän. Chi phí saûn xuaát nguyeân vaät lieäu vaø nhaân coâng taäp hôïp qua Baûng 2.1 BAÛNG 2.1 CHI PHÍ SAÛN XUAÁT NGUYEÂN VAÄT LIEÄU, NHAÂN COÂNG Khoaûn muïc chi phí Giaáy goùi keïo xoáp baép - Quaûng Ngaõi (1.880 cuoän) Giaáy goùi baùnh snack möïc tin tin – Quaûng Ngaõi (650 cuoän) Cuoän giaáy goùi baùnh khoâng in – Qngaõi (700 cuoän) Toång coäng CP NVL 150.000.000 290.000.000 320.000.000 760.000.000 CP Nhaân coâng 14.000.000 20.000.000 17.000.000 51.000.000 Veà khoaûn muïc chi phí saûn xuaát chung ñaõ ñöôïc theo doõi vaø taäp hôïp moät caùch cuï theå chi tieát qua Baûng 2.2 BAÛNG 2.2 CHI PHÍ SAÛN XUAÁT CHUNG Stt Chi tieát chi phí saûn xuaát chung Soá tieàn 01 Chi phí nhaân vieân quaûn lyù, quaûn ñoác, toå tröôûng, Kyõ thuaät, KCS 62.000.000 02 Chi phí khaáu hao maùy moùc thieát bò 163.000.000 03 Chi phí hao moøn truïc tin 30.000.000 04 Chi phí ñieän nöôùc, xaêng daàu… söû duïng 50.000.000 05 Chi phí thuøng carton…. 10.000.000 06 Chi phí ñieän thoaïi, vaên phoøng phaåm… 5.000.000 07 Chi phí khaùc 10.000.000 Toång coäng 330.000.000 Trong thaùng : Toång chi phí saûn xuaát chung : 330.000.000 ñ Toång chi phí nguyeân vaät lieäu : 760.000.000 ñ 35 Quy trình saûn xuaát 3 loaïi saûn phaåm caàn traûi qua nhöõng thieát bò maùy moùc sau : Giaáy goùi keïo xoáp baép quaûng ngaõi : Söû duïng maùy in + Maùy gheùp + Maùy chia Giaáy goùi baùn snack möïc tin tin : Söû duïng maùy in + Maùy gheùp + Maùy chia Giaáy goùi baùnh khoâng in : Söû duïng maùy gheùp + Maùy chia Chi phí saûn xuaát chung ñöôïc phaân boå döïa theo tieâu thöùc chi phí nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp. Vì vaäy moãi saûn phaåm seõ ñöôïc phaân boå chi phí saûn xuaát chung nhö sau : Giaáy goùi keïo xoáp baép - Quaûng Ngaõi (1880 cuoän ) 330.000.000 x 150.000.000 = 65.131.578 760.000.000 Giaáy goùi baùnh snack möïc tin tin – Quaûng Ngaõi (650 cuoän) 330.000.000 x 290.000.000 = 125.921.053 760.000.000 Giaáy goùi baùnh khoâng in – Qngaõi (35 cuoän) 330.000.000 x 320.000.000 = 138.947.369 760.000.000 TC : 330.000.000 36 Caên cöù vaøo baûng 2.1, baûng 2.2 vaø phaân boå chi phí saûn xuaát chung ta coù baûng giaù thaønh saûn phaåm (Xem baûng 2.3) vaø giaù thaønh ñôn vò saûn phaåm (Xem baûng 2.4) BAÛNG 2.3 BAÛNG GIAÙ THAØNH SAÛN PHAÅM Chi phí Giaáy goùi keïo xoáp baép - Quaûng Ngaõi (1.880 cuoän) Giaáy goùi baùnh snack möïc tin tin – Quaûng Ngaõi (650 cuoän) Cuoän giaáy goùi baùnh khoâng in – Qngaõi (700 cuoän) Chi phí nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp 150.000.000 290.000.000 320.000.000 Chi phí nhaân coâng 14.000.000 20.000.000 17.000.000 Chi phí saûn xuaát chung 65.131.578 125.921.053 138.947.369 Toång coäng 229.131.578 435.921.053 475.947.369 BAÛNG 2.4 BAÛNG GIAÙ THAØNH ÑÔN VÒ SAÛN PHAÅM Chi phí Giaáy goùi keïo xoáp baép - Quaûng Ngaõi._.