Tổ chức công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty TNHH Hiển Vinh

Lêi më ®Çu Cïng víi sù ph¸t triÓn nh­ vò b·o cña khoa häc c«ng nghÖ lµ c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ – chÝnh trÞ – x· héi ®ang nãng báng trªn toµn thÕ giíi.Nh­ng t©m ®iÓm l«i cuèn mäi ng­êi vÉn lµ sù c¹nh tranh khèc liÖt trong c¬ chÕ thÞ tr­êng.Mäi doanh nghiÖp ®Òu chñ ®éng tæ chøc kinh doanh mét c¸ch chÆt chÏ vµ hîp lý c¶ vÒ chiÒu réng vµ chiÒu s©u víi môc tiªu lµ lîi nhuËn. §Ó lµm ®­îc viÖc ®ã ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý nãi chung lµ c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý s¶n xuÊt nãi riªng sao cho võa tiÕt kiÖm chi phÝ,h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm võa kh«ng lµm ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm vµ ngµy cµng n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm nh»m phï hîp víi nhu cÇu ng­êi tiªu dïng.Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ nh÷ng chØ tiªu chÊt l­îng ph¶n ¸nh chÊt l­íng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.Th«ng qua nh÷ng th«ng tin vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm,c¸c nhµ qu¶n lý ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ t×nh h×nh sö dông vËt t­, tµi liÖu, tiÒn vèn... tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña c¸c doanh nghiÖp vµ nã còng phï hîp víi quy luËt tÊt yÕu kh¸ch quan cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Còng nh­ nh÷ng doanh nghiÖp kh¸c, C«ng ty TNHH HiÓn Vinh còng chÞu sù c¹nh tranh gay g¾t trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Víi t­ c¸ch lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt th× c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n lµ mét c«ng t¸c quan träng; mµ tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc coi lµ kh©u träng t©m. Nã cã ý nghÜa rÊt lín, ®ãng gãp vµo sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty TNHH HiÓn Vinh,®­îc tiÕp xóc thùc tiÔn c«ng t¸c kÕ to¸n kÕt hîp víi nhËn thøc b¶n th©n; ®­îc sù gióp ®ì cña c« gi¸o h­íng dÉn cïng ban l·nh ®¹o c«ng ty, ®Æc biÖt lµ phßng kÕ to¸n em m¹nh d¹n ®i s©u t×m hiÓu ®Ò tµi “Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty TNHH HiÓn Vinh” lµm chuyªn ®Ò thùc tËp cña m×nh. Néi dung chuyªn ®Ò tèt nghiÖp gåm 3 phÇn: PhÇn I: Lý luËn chung vÒ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. PhÇn II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty TNHH HiÓn Vinh. PhÇn III: Mét sè kiÕn nghÞ h»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm tai C«ng ty TNHH HiÓn Vinh. Do tr×nh ®é lý luËn, nhËn thøc thùc tÕ vµ thêi gian thùc tËp cã h¹n nªn bµi viÕt cña em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu xãt, h¹n chÕ. Em rÊt mong nhËn ®­îc sù gióp ®ì vµ ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c b¸c, anh chÞ trong phßng kÕ to¸n ®Ó em cã ®iÒu kiÖn bæ sung vµ n©ng cao kiÕn thøc cña m×nh. PhÇn thø nhÊt Lý luËn chung vÒ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt I. Sù cÇn thiÕt cña tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, viÖc c¹nh tranh gi÷a c¸c ngµy cµng trë nªn gay g¾t. V× vËy, ®Ó cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn th× c¸c ngµnh ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt lu«n ph¶i t×m ra mäi biÖn ph¸t ®Ó lµm sao gi¶m chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm nh»m tiªu thô ngµy cµng nhiÒu s¶n phÈm h¬n vµ mang l¹i lîi nhuËn cho doanh nghiÖp, Muèn lµm ®­îc ®iÒu nµy, bªn c¹nh viÖc c¶i tiÕn kÜ thuËt, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ xóc tiÕn b¸n hµng, c¸c doanh nghiÖp còng ph¶i t¨ng c­êng qu¶n lý kinh tÕ mµ träng t©m qu¶n lý s¶n xuÊt. ViÖc qu¶n lý chi phÝ ®ãng vai trß v« cïng th­êng xuyªn, liªn tôc biÕn ®éng vËt t­, tµi s¶n, tiÒn vèn,...kÕ to¸n dïng th­íc ®o gi¸ ttÞ vµ th­íc ®o hiÖn vËt qu¶n lý chi phÝ. Do ®ã, kÕ to¸n ®· cung cÊp kÞp thêi nh÷ng tµi liÖu liªn quan ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt mµ doanh nghiÖp ®· bá ra, ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu qu¶n lý chi phÝ ®èi víi tæng ho¹t ®éng, tæng lo¹i s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô gióp l·nh ®¹o doanh nghiÖp n¾m b¾t ®­îc t×nh h×nh sö dông c¸c yÕu tè, chi phÝ lµ tiÕt kiÖm hay l¨ng phÝ so víi ®Þnh møc. Trªn c¬ së nµy l¨nh ®¹o doanh nghiÖp cã nh÷ng biÖn ph¸p thÝch hîp nh»m tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm,cã nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n trong s¶n xuÊt. HiÖn nay trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, nÒu tiÕt kiÖn ®­îc chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm trong khi chÊt l­îng s¶n phÈm lu«n ®­îc b¶o ®¶m, khèi luîng tiªu thô ngµy cµng t¨ng th× lîi nhuËn doanh nghiÖp ®¹t ®­îc ngµy cµng t¨ng lªn. §iÒu ®ã kh¼ng ®Þnh r»ng kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong hÖ thèng kÕ to¸n lµ v« cïng cÇn thiÕt. 1)Chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. 1.1) Chi phÝ s¶n xuÊt Chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hoa phÝ trong lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ vµ c¸c chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c mµ thùc tÕ doanh nghiÖp ®· chi ra ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét thêi k× nhÊt ®Þnh. §Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c doanh nghiÖp th­êng xuyªn bá ra c¸c kho¶n chi phÝ vÒ ®èi t­îng lao ®éng nh­ nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu t­ liÖu lao ®éng nh­ nhµ x­ëng, m¸y mãc thiÕt bÞ vµ tµi s¶n cè ®Þnh kh¸c, søc lao ®éng con ng­êi. C¸c dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. Nh­ng kh«ng n»m ngoµi nh÷ng hao phÝ vÒ vËt chÊt nh­ tiªu hao nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu n¨ng l­îng, m¸y mãc thiÕt bÞ... gäi chung lµ lao ®éng vËt ho¸ vµ hao phÝ vÒ tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng, tiÒn trÝch quü lao ®éng x· héi... gäi chung lµ lao ®éng sèng. §ã chÝnh lµ c¸c yÕu tè c¬ b¶n cÊu thµnh nªn s¶n phÈm míi t¹o ra. Trong ®iÒu kiÖn tån t¹i nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ mäi chi phÝ bá ra cuèi cïng ®Òu ®­îc biÓu hiÖn d­íi h×nh thøc tiÒn tÖ. HiÓu ®­îc râ kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n biÖt ®­îc chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt víi c¸c chi phÝ ngoµi lÜnh vùc s¶n xuÊt gióp cho viÖc tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Tõ t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý gi¸m ®èc chi tiªu gi¸ thµnh, lµm cho hiÖu qu¶ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ngµy cµng lªn cao. 1.2) Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt lµ viÖc s¾p xÕp chi phÝ s¶n xuÊt vµo tõng lo¹i, tõng nhãm kh¸c nhau theo ®Æc tr­ng nhÊt ®Þnh ®Ó phôc vô cho yªu cÇu kiÓm tra vµ ph©n tÝch toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt hoÆc tõng yÕu tè chi phÝ ban ®Çu cña chóng theo tõng n¬i ph¸t sinh vµ n¬i chÞu chi phÝ. Ph©n lo¹i chi phÝ mét c¸ch khoa häc vµ theo nh÷ng tiªu thøc thÝch hîp võa ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, võa thóc ®Èy doanh nghiÖp kh«ng ngõng tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, võa lµ tiÒn ®Ò rÊt quan träng cña kÕ ho¹ch hãa, kiÓm tra vµ ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp. 1.2.1) Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo néi dung tÝnh chÊt kÕ to¸n cña c¸c chi phÝ. Theo néi dung tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ, toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ®­îc chia thµnh c¸c yÕu tè sau: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu Chi phÝ nh©n c«ng Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh Chi phÝ dÞch vô mua hµng Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c ViÖc ph©n lo¹i chi phÝ theo néi dung tÝnh chÊt kinh tÕ cña chóng cã t¸c dông cho biÕt kÕt cÊu, tØ träng tõng lo¹i chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®· chi ra trong ho¹ch ®éng s¶n xuÊt ®Ó lËp b¶n thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh (PhÇn chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè) ®Ó phôc vô cho yªu cÇu th«ng tin vµ qu¶n trÞ t¹i doanh nghiªp, ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh dù to¸n chi phÝ, lËp dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cho kú sau. 1.2.2) Ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt theo môc ®Ých c«ng dông kinh tÕ cña chi phÝ C¨n cø vµo môc ®Ých c«ng dông cña chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó chia ra c¸c kho¶n môc cña chi phÝ kh¸c nhau, mçi kho¶n môc chi phÝ bao gåm nh÷ng chi phÝ cã cïng môc ®Ých, c«ng dông. Toµn bé chi phÝ ph¸t sinh trong kú ®­îc chia thµnh c¸c môc sau: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp - Chi phÝ s¶n xuÊt chung, bao gåm: chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng, chi phÝ vËt liÖu, chi phÝ c«ng cô s¶n xuÊt, chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ dÞch vô ngoµi, chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. ViÖc ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo môc ®Ých, c«ng dông kinh tÕ cã ¸p dông phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ theo ®Þnh møc, cung cÊp sè liÖu cho c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh lµ tµi liÖu tham kh¶o ®Ó lËp ®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt vµ lËp kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm cho kú sau. 1.2.3) Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo mèi quan hÖ víi khèi l­îng s¶n xuÊt, c«ng viÖc, lao vô dÞch vô trong kú. C¨n cø mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt víi khèi l­îng s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô s¶n xuÊt trong kú, chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc chia thµnh 2 loai: Chi phÝ kh¶ biÕn (biÕn phÝ) Chi phÝ gi¸n biÕn (®Þnh phÝ) 1.2.4) Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ mèi quan hÖ ®èi t­îng chi phÝ - Chi phÝ trùc tiÕp - Chi phÝ gi¸n tiÕp C¸ch ph©n lo¹i nµy cã ý nghÜa ®èi víi viÖc x¸c ®Þnh ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt cho c¸c ®èi t­îng mét c¸ch ®óng ®¾n vµ hîp lý. 1.2.5) Ph©n lo¹i chi phÝ theo néi dung cÊu thµnh chi phÝ. Chi phÝ ®¬n nhÊt Chi phÝ tæng hîp C¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo néi dung cÊu thµnh cña chi phÝ gióp cho viÖc nhËn thøc vÞ trÝ cña tõng lo¹i chi phÝ trong viÖc h×nh thµnh s¶n phÈm ®Ó tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp thÝch hîp víi tõng lo¹i. 2)Gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ c¸c lo¹i gi¸ thµnh 2.1) Gi¸ thµnh s¶n phÈm Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho khèi l­îng hoÆc ®¬n vÞ s¶n phÈm do doanh nghiÖp s¶n xuÊt hoµn thµnh. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh chÊt l­îng s¶n phÈm cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt. KÕt qu¶ cña viÖc sö dông c¸c lo¹i tµi s¶n, vËt t­, lao ®éng, tiÒn vèn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hay c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ kü thuËt mµ doanh nghiÖp thùc thi, nh»m môc ®Ých s¶n xuÊt ®­îc nhiÒu s¶n phÈm víi chi phÝ bá ra Ýt nhÊt. 2.2) Ph©n lo¹i gi¸ thµnh §Ó gióp cho viÖc nghiªn cøu vµ qu¶n lý tèt gi¸ thµnh s¶n phÈm, kÕ to¸n cÇn ph©n biÖt c¸c lo¹i gi¸ thµnh kh¸c nhau. Cã 2 c¸ch ph©n lo¹i gi¸ thµnh chñ yÕu: 2.2.2) Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo thêi gian vµ c¬ së d÷ liÖu tÝnh gi¸ thµnh C¨n cø vµo c¸ch ph©n lo¹i nµy, gi¸ thµnh ®­îc chia lµm 3 lo¹i: Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: Lµ gi¸ thµnh ®­îc tÝnh theo chi phÝ s¶n xuÊt kÕ ho¹ch vµ s¶n l­îng kÕ ho¹ch do bé phËn kÕ ho¹ch doanh nghiÖp thùc hiªn tr­íc khi b¾t ®Çu qu¸ tr×nh chÕ t¹o s¶n xuÊt s¶n phÈm. §©y lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp, lµ c¨n cø so s¸nh, ph©n tÝch do ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch hai gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp. Gi¸ thµnh ®Þnh møc: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tÝnh trªn c¬ së x¸c ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hµnh vµ chi phÝ tÝnh cho ®¬n vÞ s¶n phÈm, ®­îc tÝnh to¸n tr­íc khi s¶n xuÊt. §©y lµ c«ng cô qu¶n lý ®Þnh møc cña doanh nghiÖp vµ lµ th­íc ®o chÝnh x¸c ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ sö dông vËt t­, tµi s¶n, lao ®éng, s¶n xuÊt, gióp cho viÖc ®¸nh gi¸ gi¶i ph¸p kinh tÕ kü thuËt mµ doanh nghiÖp ®· thùc thi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Gi¸ thµnh thùc tÕ: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tÝnh trªn c¬ së sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt thùc hiÖn ph¸t sinh trong kú vµ s¶n l­îng s¶n phÈm thùc tÕ s¶n xuÊt ®­îc trong kú, chØ ®­îc tÝnh to¸n sau khi kÕt thóc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. §©y lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh kÕt qu¶ phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp trong viÖc tæ chøc vµ sö dông c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ, tæ chøc kü thuËt ®Ó thùc thi s¶n xuÊt s¶n phÈm. §ång thêi lµ c¬ s¬ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh cña doanh nghiÖp. 2.2.2) Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo ph¹m vi tÝnh to¸n Trong ph¹m vi tÝnh to¸n gi¸ thµnh, gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc chia lµm 2 loai: Gi¸ thµnh s¶n xuÊt th­c tÕ: Lµ toµn bé chi phÝ ®Ó t¹o ra s¶n phÈm d· hoµn thµnh nhËp kho bao gåm toµn bé chi phÝ cã liªn quan ®Õn mét khèi l­¬ng s¶n phÈm x¸c ®Þnh thuéc 3 kho¶n môc: chi phÝ nguyªn vËt liÖu thùc tÕ, chi phÝ nh©n c«ng thùc tÕ, chi phÝ xuÊt chÝnh. Gi¸ thµnh toµn bé cña s¶n phÈm tiªu thô lµ toµn bé cho phÝ thùc tÕ cã liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm nhÊt ®Þnh bao gåm gi¸ thµnh s¶n xuÊt, chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph©n bæ cho s¶n phÈm ®· tiªu thô, c¸ch x¸c ®Þnh: Gi¸ thµnh toµn Gi¸ thµnh s¶n Chi phÝ b¸n hµng,chi phÝ bé cña s¶n phÈm = xuÊt cña s¶n + qu¶n lý doanh nghiÖp ph©n bæ phÈm ®· tiªu thô cho s¶n phÈm ®· tiªu thô Nh­ vËy, ®èi t­îng tÝnh to¸n cña lo¹i gi¸ thµnh nµy lµ toµn bé sè s¶n phÈm ®­îc x¸c ®Þnh lµ ®· tiªu thô. §©y lµ c¨n cø ®Ó tÝnh to¸n, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. 3) Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã mèi quan hÖ biÖn chøng víi nhau. Chóng gièng nhau vÒ chÊt v× ®Òu lµ nh÷ng hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp chi ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. Chi phÝ s¶n xuÊt trong kú lµ c¨n cø, c¬ së ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Sù tiÖt kiÖm hay l·ng phÝ cña doanh nghiÖp vÒ chi phÝ s¶n xuÊt cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi sù t¨ng gi¶m cña gi¸ thµnh s¶n phÈm. Do v©y, qu¶n lý gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i g¾n liÒn víi chi phÝ s¶n xuÊt. MÆc dï vËy, gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cßn cã sù kh¸c biÖt. Chi phÝ s¶n xuÊt cÊu thµnh s¶n phÈm nh­ng kh«ng ph¶i tÊt c¶ chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú ®Òu ®­îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm trong kú. Gi¸ thµnh s¶n phÈm biÓu hiÖn l­îng chi phÝ mµ doanh nhgiÖp ph¶i chi ra ®Ó hoµn thµnh mét ®¬n vÞ s¶n phÈm, cßn chi phÝ s¶n xuÊt biÓu hiÖn sè chi phÝ mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra trong kú, chi phÝ vµ gi¸ thµnh lµ 2 mÆt s¶n xuÊt: Gi¸ thµnh s¶n = Chi phÝ s¶n xuÊt + Chi phÝ s¶n - Chi phÝ s¶n xuÊt xuÊt s¶n phÈm dd ®Çu kú xuÊt trong kú dd cuèi kú Chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm hoµn thµnh, cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm chØ bao gåm nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn s¶n phÈm hoµn thµnh. Nã bao gåm c¶ chi phÝ kú tr­íc chuyÓn sang vµ kh«ng bao gåm chi phÝ cña s¶n phÈm lµm dë cuèi kú. Ngoµi ra, chi phÝ s¶n xuÊt cßn bao gåm c¶ chi phÝ ®· ph¸t sinh tõ kú tr­íc ph©n bæ cho kú nµy (chi phÝ tr¶ tr­íc) hoÆc mét phÇn cho chi phÝ sÏ ph¸t sinh ë kú sau nh­ng l¹i tÝnh vµo chi phÝ ph¸t sinh ë kú nµy. 4) NhiÖm vô cña kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. §Ó tæ chøc tèt kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®¸p øng tèt yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh qu¶n lý ë doanh nghiÖp th× kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cÇn ®­îc thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau: - X¸c ®Þnh ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cho phï hîp víi ®Æc ®iÓm vµ yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp. - Tæ chøc vËn dông c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cho phï hîp víi ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho (KKTX hoÆc KK§K) mµ doanh nghiÖp ®· lùa chän. - Tæ chøc tËp hîp, kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt theo ®óng ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®· x¸c ®Þnh yªu cÇu cña c¸c yÕu tè chi phÝ vµ kho¶n môc gi¸ thµnh. - LËp b¸o c¸o chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè (trªn thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh), ®Þnh kú tæ chøc ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë doanh nghiÖp. - Tæ chøc kiÓm tra vµ ®¸nh gi¸ khèi l­îng s¶n phÈm dë dang khoa häc, hîp lý, x¸c ®Þnh gi¸ thµnh vµ h¹ch to¸n gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh s¶n xuÊt trong kú mét c¸ch ®Çy ®ñ chÝnh x¸c. II) Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt 1) §èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. §èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¹m vi giíi h¹n mµ chi phÝ s¶n xuÊt cÇn tËp hîp theo ph¹m vi giíi h¹n ®ã nh»m ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. §Ó x¸c ®Þnh ®óng ®¾n ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ, kÕ to¸n ph¶i c¨n cø vµo ®ã tÝnh lo¹i h×nh s¶n xuÊt, ®Æc biÖt lµ quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. X¸c ®Þnh ®óng ®¾n ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ kh©u ®Çu tiªn cña kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, quyÕt ®Þnh ®Õn c«ng t¸c vËn dông hÖ thèng tµi kho¶n chi tiªu phôc vô yªu cÇu cung cÊp th«ng tin trong néi bé doanh nghiÖp. X¸c ®Þnh ®óng ®¾n ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ sù kiÓm tra, kiÓm so¸t chi phÝ s¶n xuÊt, t¨ng c­êng tr¸ch nhiÖm vËt chÊt cho c¸c bé phËn, ®ång thêi cung cÊp sè liÖu chi tiÕt vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp. 2)Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt 2.1)KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ph­¬ng ph¸p KKTX 2.1.1) Tµi kho¶n sö dông - TK 621: “Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp” dïng ®Ó tËp hîp toµn bé chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp dïng cho s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm ph¸t sinh tronh kú. - TK 622: “Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp” dïng ®Ó tËp hîp toµn bé chi phÝ vÒ tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt vµo tµi kho¶n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. - TK 627: “Chi phÝ s¶n xuÊt chung” dïng ®Ó tËp hîp toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt trong kú liªn quan ®Õn s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm trong c¸c ph©n x­ëng, tæ, ®éi s¶n xuÊt. - TK 154: “Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang” dïng ®Ó tËp hîp toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt trong kú liªn quan ®Õn s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm, phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Ngoµi ra kÕ to¸n cßn sö dông mét sè tµi kho¶n nh­ TK 155 – “Thµnh phÈm”, TK 632 – “Gi¸ vèn hµng ho¸”, TK 133 – “ThuÕ gÝ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ”... 2.1.2) KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp bao gåm chi phÝ vÒ c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, c«ng cô dïng trùc tiÕp cho viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm. C¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho kÕ to¸n tÝnh gi¸ thùc tÕ vËt liÖu s¶n xuÊt dïng trùc tiÕp vµo c¸c ®èi t­îng tËp hîpchi phÝ s¶n xuÊt d· x¸c ®Þnh ®Ó tæng hîp. ViÖc tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp vµo c¸c ®èi t­îng cã thÓ tiÕn hµnh theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp. - Ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp: §­îc ¸p dông cho c¸c chi phÝ nguyªn vËt liÖu chØ liªn quan ®Õn mét ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt (tõng ph©n x­ëng, tõng bé phËn) - Ph­ng ph¸p gi¸n tiÕp:§­îc ¸p dông trong tr­êng hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cã liªn quan nhiÒu ®Õn c¸c ®èi t­îng kh¸c nhau. §Ó ph©n bæ chi phÝ hîp lý cho c¸c ®èi t­îng, cÇn lùa chä tiªu thøc ph©n bæ phï hîp.§ã lµ tiªu thøc ®¶m b¶o mèi quan hÖ tû lÖ thuËn gi÷a tæng chi phÝ cÇn ph©n bæ víi tiªu thøc ph©n bæ cña c¸c ®èi t­îng. - C«ng thøc x¸c ®Þnh hÖ thèng ph©n bæ (H): Trong ®ã: : Tæng chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ cÇn ph©n bæ : Tiªu thøc ph©n bæ thuéc ®èi t­îng i N : Sè ®èi t­îng ph©n bæ : Chi phÝ thùc tÕ ph©n bæ cho ®èi t­îng i §Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp kÕ to¸n sö dông TK 621 – “Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp” §Ó phôc vô cho yªu cÇu ë tõng ®¬n vÞ TK 621 ®­îc më chi tiÕt cho tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ. ViÖc h¹ch to¸n mét sè nghiÖp vô chñ yÕu liªn quan tíi TK chi phÝ nµy ®­îc thùc hiÖn trªn s¬ ®å sau: 1.1.1 1.1.2 S¬ ®å 1.1 1.2 KÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp TrÞ gi¸ NVL xuÊt dïng trùc tiÕp cho s¶n xuÊt TrÞ gi¸ NVL ch­a sö dông vÒ phÕ liÖu thu håi TrÞ gi¸ NVL mua ngoµi Sö dông ngay cho SXSP Cuèi kú kÕt chuyÓn Chi phi NVL trùc tiÕp TK 152, 153 TK 621 TK 152 TK 111, 112, 113 TK 154 TK133 2.1.3) Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp bao gåm tiÒn l­¬ng chÝnh, l­¬ng phô vµ c¸c kho¶n phô cÊp, lµm thªm giê, lµm ®ªm, tiÒn B¶o hiÓm x· héi vµ thay l­¬ng cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm lao vô. §Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp kÕ to¸n sö dông TK 622 – “Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp”. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp còng ®­îc më chi tiÕt cho tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ theo yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp. Tr×nh tù kÕ to¸n theo s¬ ®å: 1.2.1.1 S¬ ®å 1.2 1.2.1.1.1 kÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp TK 154 `TiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n SX chÝnh Cuèi kú kÕt chuyÓn CPNCTT cho ®èi t­îng chÞu chi phÝ TK 334 TK 622 TK 335 TK 338 TrÝch tiÒn nghØ phÕp cña c«ng nh©n trùc tiÕp SX C¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT KPC§ theo quy ®Þnh 2.1.4) KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung. Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ c¸c chi phÝ co liªn quan ®Ó phôc vô qu¶n lý, s¶n xuÊt trong ph¹m vi c¸c ph©n x­ëng bé phËn, tæ ®éi s¶n xuÊt, bao gåm: chi phÝ vÒ tiÒn c«ng t¸c, chi phÝ vÒ tiÒn c«ng vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ kh¸c nhau cho nh©n viªn qu¶n lý ph©n x­ëng, chi phÝ vËt liÖu, c«ng cô dông cô dïng trong qu¶n lý. §Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung kÕ to¸n sö dông TK 627 – “Chi phÝ s¶n xuÊt chung”. Tµi kho¶n nµy ®­îc më theo tõng néi dung cña chi phÝ s¶n xuÊt chung vµ tËp hîp theo ®Þa ®iÓm ph¸t sinh. Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n theo s¬ ®å sau: S¬ ®å 1.3 KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung Chi phÝ nh©n viªn Cuèi kú chuyÓn kÕt CPSXC Chi phÝ vËt liÖu TK 334, 338 TK 627 TK 154 TK 152 Chi phÝ c«ng cô, dông cô Chi phÝ khÊu hao TSC§ Chi phÝ khÊu hao TSC§ Chi phi kh¸c b»ng tiÒn ThuÕ GTGT §­îc khÊu trõ TK153 TK 214 TK 111, 112, 113 TK 133 2.1.5) KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ toµn doanh nghiÖp. 1.2.1.1.1.1 Chi phÝ s¶n xuÊt sau khi tËp hîp riªng tõng kho¶n môc, cÇn ®­îc kÕt chuyÓn ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cña toµn doanh nghiÖp vµ chØ tiªu tõng ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. KÕ to¸n sö dông TK 154 – “Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dang dë”. Tr×nh tù kÕ to¸n theo s¬ ®å: S¬ ®å 1.4 KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph­¬ng ph¸p KKTX TK 632 TK 334, 338 TK 111, 112 TK 152, 153 TK 214 TK 154 TK 152, 138 TK 621 Chi phÝ NVLTT Cuèi kú k/c ph©n bæ CPNVLTT PhÕ liÖu thu håi do SP háng Båi th­êng cho SP háng Chi phÝ KH TSC§ CCDC CP dÞch vô mua ngoµi Vµ CP kh¸c b»ng tiÒn TK 133 ThuÕ VAT ®­îc khÊu trõ TK 622 Chi phÝ nh©n viªn Cuèi kú k/c CPNCTT Gi¸ thµnh SX SP lao vô b¸n ngay kh«ng qua kho 2.2) KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ph­¬ng ph¸p KK§K Ph­¬ng ph¸p nµy chØ ®­îc ¸p dông víi nh÷ng doanh nghiÖp nhá, tiÕn hµnh mét lo¹i ho¹t ®éng. §Ó thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ph­¬ng ph¸p KK§K, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n TK 631 – “Gi¸ thµnh s¶n xuÊt”, TK 611 – “Mua hµng”. - TK 611 ®­îc sö dông ®Ó ph¶n ¸nh viÖc nhËp nguyªn liÖu, CCDC mua vµo trong kú. Cuèi kú kiÓm kª hµng tån kho, tÝnh gi¸ xuÊt dïng c«ng thøc: TrÞ gi¸ vèn thùc TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ TrÞ gi¸ vèn cña TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ tÕ vËt t­, hµng = ®Ó vËt t­, hµng + vËt t­, hµng hãa - cña vËt t­, hµng hãa xuÊt kho hãa tån ®Çu kú nhËp trong kú hãa tån cuèi kú KÕ to¸n ph¶I më sæ C«ng ty ®Ó h¹ch to¸n trÞ gi¸ thùc tÕ hµng mua vµ theo tõng nguyªn liÖu, CCDC, TK 611 kh«ng cã sè d­ cuèi kú. - TK 631 ®­îc s­ dông ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh. C¸c tµi kho¶n hµng tån kho (TK 152, 153, 156,…) TK 154 chØ sö dông ®Ó ph¶n ¸nh vËt t­, hµng hãa, trÞ gi¸ s¶n phÈm vµo cuèi kú. S¬ ®å 1.5 1.2.1.1.1.1.1 S¬ ®å tËp hîp chi phÝ toµn doanh nghiÖp (Theo ph­¬ng ph¸p KK§K) TK 183 TK 152 KÕt chuyÓn chi phÝ cña SPDD ®Çu kú KÕt chuyÓn CP NVLTT TK 154 TK 631 TK 154 TK 1621 KÕt chuyÓn chi phÝ NCTT KÕt chuyÓn chi phÝ SXC TK 622 TK 627 KÕt chuyÓn chi phÝ cua SPDD cuèi kú PhÕ liÖu thu håi do SP háng Gi¸ thµnh SX cña SP hoµn thµnh trong kú TiÒn båi th­êng vÒ SP háng TK 632 3) C¸c ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt, s¶n phÈm lµm dë cuèi kú lµ nh÷ng s¶n phÈm cßn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o, ®ang n»m trªn d©y truyÒn quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt ch­a ®Õn thêi kú thu ho¹ch, ch­a hoµn thµnh bµn giao. HiÖn nay, trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã thÓ cã c¸c ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang nh­ sau: 3.1) §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ nguyªn liÖu trùc tiÕp. Theo ph­¬ng ph¸p nµy, s¶n phÈm dë dang cuèi kú chØ tÝnh to¸n phÇn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, céng chi phÝ c«ng nh©n trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung tÝnh c¶ cho s¶n phÈm. Ph­¬ng ph¸p nµy thÝch hîp trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã tû träng chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp lín. C«ng thøc tÝnh: Trong ®ã: &:Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú : Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ph¸t sinh trong kú & : S¶n l­îng thµnh phÇn vµ s¶n phÈm dë dang cuèi kú. Ph­¬ng ph¸p nµy cã ­u ®iÓm lµ tinh to¸n ®¬n gi¶n, khèi l­îng c«ng viÖc tÝnh to¸n Ýt. Tuy vËy, nã còng cã nh­îc ®iÓm lµ ®é chÝnh x¸c kh«ng cao do chØ tÝnh cã mét kho¶n nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. 3.2) §¸nh gi¸ thµnh s¶n phÈm dë dang theo khèi l­îng s¶n xuÊt hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng. §èi víi chi phÝ s¶n xuÊt bá ra mét lÇn ngay tõ ®Çu quy tr×nh c«ng nghÖ nh­ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp hoÆc chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh trùc tiÕp s¶n xuÊt. §èi víi chi phÝ s¶n xuÊt bá dÇn vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh­ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung: Trong ®ã: : Lµ khèi l­îng s¶n phÈm lµm dë ®­îc quy ®æi ra khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng theo tØ lÖ hoµn thµnh (% HT) Ph­¬ng ph¸p nµy cã ­u ®iÓm lµ ®é chÝnh x¸c cao nh­ng tÝnh to¸n nhiÒu, thÝch hîp cho c¸c doanh nghiÖp cã tû träng chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp kh«ng lín l¾m, khèi l­îng s¶n phÈm dë dang cuèi kú nhiÒu vµ biÕn ®éng lín so víi ®Çu kú. 3.3) §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ s¶n xuÊt ®Þnh møc. Ph­¬ng ph¸p nµy chØ ¸p dông víi nh÷ng s¶n phÈm ®· x©y dùng ®Þnh møc. C¨n cø theo khèi l­îng s¶n phÈm dë dang ®· kiÓm kª x¸c ®Þnh ë tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt vµ ®Þnh møc tõng kho¶n môc chi phÝ ®· tÝnh ë møc khèi l­îng s¶n phÈm dë dang cña tõng c«ng ®o¹n, sau ®ã tËp hîp l¹i cho tõng lo¹i s¶n phÈm. §é chÝnh x¸c cña ph­¬ng ph¸p nµy phô thuéc vµo viÖc x©y dùng c¸c ®Þnh mùc cã chÝnh x¸c hay kh«ng. 4) C¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh HiÖn nay c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p sau: 4.2.1) Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n Ph­¬ng ph¸p nµy cßn gäi lµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trùc tiÕp.Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp thuéc lo¹i h×nh s¶n xuÊt ®¬n gi¶n víi sè l­îng mÆt hµng Ýt, s¶n xuÊt víi sè l­îng lín, chu kú s¶n xuÊt ng¾n nh­ c¸c nhµ m¸y ph¸t ®iÖn, nhµ m¸y n­íc, c¸c doanh nghiÖp khai th¸c qu¹ng,…C«ng thøc tÝnh: Trong ®ã: :Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm : Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm : Tæng chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh & :Chi phÝ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú : Khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh. 4.2.2) Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo hÖ sè Ph­¬ng ph¸p nµy th­êng ®­îc ¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp mµ trong cïng mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cïng sö dông mét thø nguyªn vËt liÖu vµ mét l­îng lao ®éng nh­ng thu ®­îc nhiÒu lo¹i s¶n phÈm kh¸c nhau. Chi phÝ ph¸t sinh trong kú kh«ng tËp hîp riªng cho tõng lo¹i s¶n phÈm mµ tËp chung cho c¶ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. KÕ to¸n sÏ c¨n cø vµo hÖ sè quy ®æi c¸c lo¹i s¶n phÈm vÒ s¶n phÈm gèc, sau ®ã dùa vµo tæng chi phÝ liªn quan ®Õn gi¸ thµnh c¸c lo¹i s¶n phÈm ®Ó tËp hîp tÝnh gi¸ thµnh. 4.2.3) Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc. Ph­¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm quy tr×nh c«ng nghÖ phøc t¹p kiÓu chÕ biÕn liªn tôc s¶n phÈm, ph¶i tr¶i nhiÒu giai ®o¹n chÕ biÕn liªn tiÕp theo mét quy tr×nh nhËt ®Þnh, tæ chøc s¶n xuÊt nhiÒu chu kú s¶n xuÊt ng¾n vµ xen kÏ liªn tôc. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ lµ quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt tõng giai ®o¹n vµ ®èi t­îng ®¸nh gi¸ gi¸ thµnh lµ thµnh phÈm hoÆc nöa thµnh phÈm. Kú tÝnh gi¸ thµnh lµ kú hµng th¸ng. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc cã tÝnh gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm. C«ng thøc tÝnh: Trong ®ã: : Tæng gi¸ thµnh thµnh phÈm giai ®o¹n cuèi : Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm giai ®o¹n tr­íc ®ã : Tæng chi phÝ s¶n xuÊt tËp hîp ë giai ®o¹n n &: Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú, cuèi kú giai ®o¹n n : S¶n l­îng nöa thµnh phÈm giai ®o¹n n * Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc kh«ng tÝnh gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm. C«ng thøc tÝnh: Trong ®ã: : Chi phÝ s¶n xuÊt i trong thµnh phÈm : Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang giai ®o¹n i ®Çu kú : Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh ë giai ®o¹n i : Sè l­îng s¶n phÈm ë giai ®o¹n i : S¶n l­îng thµnh phÈm ë giai ®o¹n cuèi Chi phÝ s¶n xuÊt ë tõng giai ®o¹n trong thµnh phÇn ph¶I kÕt chuyÓn song song tõng kho¶n ®Ó tÝnh gi¸ thµnh phÈm theo c«ng thøc sau: Ngoµi c¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trªn cßn cã c¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh nh­: Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n ®Æt hµng, ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo tû lÖ, ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ chi phÝ va ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®Þnh møc. 5) HÖ thèng sæ kÕ to¸n ¸p dông trong kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm Tïy thuéc vµo h×nh thøc kÕ to¸n doanh nghiÖp ¸p dông mµ sö dông nh÷ng mÉu sæ kÕ to¸n thuéc h×nh thøc ®ã ®Ó cung cÊp nh÷ng th«ng tin kÕ to¸n kÞp thêi ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c. Trong tæ chøc hÖ thèng sæ kÕ to¸n cã 4 h×nh thøc ghi sæ kÕ to¸n: Tæ chøc hÖ thèng kÕ to¸n theo h×nh thøc NhËt ký chung Tæ chøc hÖ thèng kÕ to¸n theo h×nh thøc NhËt ký sæ c¸i Tæ chøc hÖ thèng kÕ to¸n theo h×nh thøc Chøng tõ ghi sæ Tæ chøc hÖ thèng kÕ to¸n theo h×nh thøc NhËt ký chøng tõ * H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chung §Æc tr­ng c¬ b¶n: TÊt c¶ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®Òu ph¶I ®­îc ghi sæ nhËt ký chung theo tr×nh tù thêi gian ph¸t sinh. BiÓu sè 01 Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n theo h×nh thøc nhËt ký chung Chøng tõ kÕ to¸n Sæ nhËt ký chung Sæ c¸i B¸o c¸o tµi chÝnh B¶ng C§ sè ph¸t sinh B¶ng tæng hîp chi tiÕt Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt Sæ nhËt ký ®Æc biÖt Ghi chó: Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng Quan hÖ ®èi chiÕu H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký – sæ c¸i §Æc tr­ng c¬ b¶n: C¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®­îc kÕt hîp ghi chÐp theo tr×nh tù thêi gian, néi dung kinh tÕ (theo tµi kho¶n kÕ to¸n) trªn cïng mét quyÓn, sæ kÕ to¸n tæng hîp duy nhÊt lµ nhËt ký sæ c¸i. C¨n cø ®Ó ghi vµo nhËt ký sæ c¸i lµ c¸c chøng tõ gèc hoÆc c¸c b¶ng tæng hîp chøng tõ gèc. BiÓu sè 02 Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n theo h×nh thøc chøng tõ ghi sæ Chøng tõ kÕ to¸n Sæ nhËt ký chung Sæ quü B¸o c¸o tµi chÝnh B¶ng tæng hîp chi tiÕt Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt B¶ng tæng hîp chøng tõ KT cïng lo¹i Ghi chó: Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng Quan hÖ ®èi chiÕu *H×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ §Æc tr­ng c¬ b¶n: C¨n cø trùc tiÕp ®Ó ghi sæ kÕ to¸n tæng hîp lµ “chøng tõ ghi sæ”. ViÖc ghi sæ kÕ to¸n tæng hîp bao gåm: + Ghi theo tr×nh tù thêi gian trªn sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ + Ghi theo néi dung kinh tÕ ph¸t sinh trªn sæ c¸i Chøng tõ ghi sæ do kÕ to¸n lËp trªn c¬ së chøng tõ gèc hoÆc b¶ng tæng hîp chøng tõ gèc cïng lo¹i cã cïng néi dung kinh tÕ. Chøng tõ gèc ®­îc ®¸nh sè liÖu liªn tôc trong tõng th¸ng hoÆc c¶ n¨m (thø tù trong sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ) vµ c¸c chøng tõ gèc ®Ýnh kÌm, ph¶i ®­îc kÕ to¸n tr­ëng duyÖt tr­íc khi ghi sæ kÕ to¸n. BiÓu sè 03 Tr×nh tù ._.