Tổ chức công tác kế toán tập hợp chi phí (chi phí sản xuất) và tính giá thành sản phẩm ở Công ty xây lắp và thi công cơ giới Sông Đà 9

PhÇn më ®Çu Cã thÓ nãi x©y dùng lµ ngµnh kinh tÕ cã truyÒn thèng l©u ®êi, ®ãng vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Nã gãp phÇn t¹o ra h¹ tÇng cã së cho x· héi, thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh kh¸c. §ång thêi x©y dùng còng lµ ngµnh ®ãng gãp mét phÇn kh«ng nhá vµo thu nhËp quèc d©n, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, gãp phÇn n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cho ng­êi d©n. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y víi chÝnh s¸ch ®æi míi c¬ chÕ vµ “Më cöa”, nÒn kinh tÕ nãi chung vµ ngµnh x©y dùng nãi riªng ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn c¶ vÒ chÊt vµ l­îng. ThÞ tr­êng hµng ho¸ b¾t ®Çu h×nh thµnh vµ ®i kÌm víi nã lµ yÕu tè c¹nh tranh xuÊt hiÖn nh­ mét tÊt yÕu kh¸ch quan vµ ngµy cµng trë nªn gay g¾t. §iÒu nµy ®ßi hái c¸c nhµ doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã sù thay ®æi trong s¶n xuÊt kinh doanh còng nh­ qu¶n lý. Vµ víi chøc n¨ng lµ c«ng cô qu¶n lý, c«ng t¸c kÕ to¸n còng cÇn ph¶i ®­îc hoµn thiÖn. §Æc biÖt trong lÜnh vùc x©y l¾p, hiÖn nay chñ yÕu ¸p dông ph­¬ng thøc ®Êu thÇu. §Ó th¾ng thÇu c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p cÇn ph¶i t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt l­îng cao nh­ng gi¸ thµnh ph¶i thÊp ®Ó ®¶m b¶o cã l·i. Muèn vËy ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ chi phÝ vµ tÝnh to¸n chÝnh x¸c gi¸ thµnh s¶n phÈm do kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Th«ng tin vÌ chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm do kÕ to¸n cung cÊp sÏ gióp c¸c nhµ qu¶n lý ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ tÝnh h×nh sö dông vËt t­, lao ®éng, tiÒn vèn vµ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh ®Ó tõ ®ã cã quyÕt ®Þnh phï hîp. NhËn thøc râ vai trß cña ho¹t ®éng x©y l¾p, hiÓu ®­îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, trong thêi gian thùc t¹p t¹i C«ng ty X©y L¾p vµ Thi c«ng c¬ giíi S«ng §µ 9 t«i ®· ®i s©u nghiªn cøu ®Ò tµi “Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty x©y l¾p vµ thi c«ng c¬ giíi S«ng §µ 9. Ch­¬ng I: Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p trong doanh nghiÖp x©y l¾p . Ch­¬ng II: Thùc tÕ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ë C«ng ty x©y l¾p vµ thi c«ng c¬ giíi S«ng §µ 9. Ch­¬ng III: Nh÷ng nhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ ®Ó hoµn thiÖn tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gÝa thµnh s¶n phÈm ë C«ng ty x©y l¾p vµ thi c«ng c¬ giíi S«ng §µ 9. Thêi gian nghiªn cøu cã h¹n, ch¾c ch¾n Chuyªn ®Ò sÏ cßn nhiÒu thiÕu sãt mong c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c b¹n gãp ý ®Ó chuyªn ®Ò ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Ch­¬ng I Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p trong doanh nghiÖp x©y l¾p Sù cÇn thiÕt ph¶i tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp x©y l¾p §Æc ®iÓm cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n. X©y dùng c¬ b¶n lµ ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt ®éc lËp cã chøc n¨ng t¹o nªn h¹ tÇng c¬ së cho x· héi, t¨ng tiÒm lùc kinh tÕ vµ quèc phßng cho ®Êt n­íc. MÆt kh¸c nã gãp phÇn thay ®æi c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, t¹o ra c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng gãp phÇn n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cho ng­êi d©n. So víi ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt kh¸c, ngµnh x©y dùng c¬ b¶n cã nh÷ng ®Æc ®iÓm kinh tÕ kü thuËt riªng, thÓ hiÖn ë qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n phÈm vµ s¶n phÈm mµ ngµnh t¹o ra. Qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n phÈm cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n chÝnh lµ qu¸ tr×nh x©y dùng c¸c c«ng tr×nh, b¾t ®Çu tõ khi khëi c«ng x©y dùng cho ®Õn khi c«ng tr×nh hoµn thµnh bµn giao ®­a vµo sö dông. Thêi gian nµy kÐo dµi bao l©u th­êng phô thuéc vµo quy m«, tÝnh chÊt phøc t¹p kü thuËt cña tõng c«ng tr×nh. Ng­êi ta th­êng chia qu¸ tr×nh thi c«ng thµnh c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau nh­: chuÈn bÞ thi c«ng ( kho chøa nguyªn vËt liÖu, ®­êng lµm t¹m, tæ chøc lao ®éng, bè trÝ m¸y mãc thiÕt bÞ thi c«ng, chuÈn bÞ l¸n tr¹i cho c«ng nh©n vµ m¸y mãc), thi c«ng c«ng tr×nh vµ hoµn thiÖn c«ng tr×nh. Mçi giai ®o¹n l¹i bao gåm nhiÒu phÇn viÖc kh¸c nhau vµ phÇn lín ph¶i thùc hiÖn theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh, c«ng viÖc nµy hoµn thµnh míi cã thÓ lµm ®­îc c«ng viÖc tiÕp theo. Trong cïng mét thêi gian, doanh nghiÖp th­êng ph¶i triÓn khai nhiÒu hîp ®ång x©y dùng kh¸c nhau, trªn nh÷ng ®Þa ®iÓm kh¸c nhau, phÇn lín lµ ngoµi trêi vµ chÞu ¶nh h­ëng nhiÒu vµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn. MÆt kh¸c mçi c«ng tr×nh l¹i cã yªu cÇu thiÕt kÕ kü thuËt riªng nªn cã thÓ nãi qu¸ tr×nh thi c«ng mang tÝnh chÊt kh«ng æn ®Þnh. Nh÷ng c«ng tr×nh x©y dùng hoµn thµnh bµn giao vµ thanh quyÕt to¸n cho chñ ®Çu t­ cã thÓ xem lµ s¶n phÈm ®· ®­îc thÞ tr­êng chÊp nhËn. §©y lµ nh÷ng s¶n phÈm sÏ ph¸t huy t¸c dông trong s¶n xuÊt còng nh­ trong sinh ho¹t hµng ngµy. S¶n phÈm x©y l¾p lµ s¶n phÈm mang tÝnh chÊt ®Æc biÖt, nã th­êng ®­îc s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng( hîp ®ång x©y dùng) cã thêi gian thi c«ng dµi, cè ®Þnh t¹i mét vÞ trÝ ®· x¸c ®Þnh tr­íc. S¶n phÈm x©y l¾p cã chu kú tÝnh gi¸ thµnh dµi, kh«ng nhÊt qu¸n gi¸ trÞ lín vµ rÊt kh¸c nhau, kÕt cÊu phøc t¹p. Cã thÓ nãi ngµnh x©y dùng c¬ b¶n lµ mét ngµnh ®Æc thï, cã nhiÕu ®Æc ®iÓm kh¸c víi c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt kh¸c, ®Æc ®iÓm nµy ¶nh h­ëng lín ®Õn yªu cÇu qu¶n lý còng nh­ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. 1.1..2 Yªu cÇu qu¶n lý, kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p trong doanh nghiÖp x©y l¾p. XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n vµ cña s¶n phÈm x©y l¾p, viÖc qu¶n lý ®Çu t­ vµ x©y dùng lµ hÕt søc khã kh¨n. ChØ cÇn mét chót l¬i láng trong qu¶n lý cã thÓ dÉn ®Õn nh÷ng tæn thÊt lín. §Æc biÖt tõ khi chuyÓn ®æi c¬ chÕ, c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p ®øng tr­íc mét thö th¸ch rÊt lín lµ lµm sao qu¶n lý doanh nghiÖp ®­îc tèt, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c. VÒ phÝa Nhµ n­íc còng ®Æt ra yªu cÇu míi: mét mÆt ph¶i t¹o ra m«i tr­êng kinh doanh n¨ng ®éng cho c¸c doanh nghiÖp, mÆt kh¸c vÉn ph¶i gi¸m s¸t chÆt chÏ ho¹t ®éng cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n ®Ó ®¶m b¶o cho c¸c kho¶n ®Çu t­ cña Nhµ n­íc ®­îc sö dông hîp lý vµ hiÖu qu¶. Nhµ n­íc ®· ban hµnh mét sè v¨n b¶n quy ®Þnh c¸c ®iÒu kho¶n nh»m b¶o vÖ n©ng cao hiÖu qu¶ ngµnh x©y dùng nh­: Trong ®iÒu lÖ qu¶n lý ®Çu t­ vµ x©y dùng ( Ban hµnh theo quyÕt ®Þnh sè 177/CP ngµy 20/10/1994 cña ChÝnh phñ) ®· quy ®Þnh mét sè yªu cÇu c¬ b¶n cña qu¶n lý ®Çu t­ vµ x©y dùng lµ: C«ng t¸c qu¶n lý ®Çu t­ vµ x©y dùng c¬ b¶n ph¶i ®¶m b¶o t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm, dÞch vô ®­îc x· héi chÊp nhËn vÒ gi¸ c¶, chÊt l­îng, ®¸p øng ®­îc mô tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ trong tõng thêi kú. Thùc hiÖn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, ®Èy nhanh tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña ng­êi d©n. Huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn ®Çu t­ trong n­íc còng nh­ ®Çu t­ n­íc ngoµi, khai th¸c nguån tµi nguyªn, tiÒm lùc lao ®éng, ®Êt ®ai vµ c¸c tiÒm lùc kh¸c ®ång thêi b¶o vÖ m«i tr­êng sinh th¸i. X©y dùng ph¶i theo quy ho¹ch ®­îc duyÖt, thiÕt kÕ hîp lý, tiÕn tiÕn, mü quan. X©y dùng ph¶i ®óng tiÕn ®é, chÊt l­îng cao víi chi phÝ hîp lý vµ thùc hiÖn b¶o hµnh c«ng tr×nh. Ngoµi ra ®Ó qu¶n lý hiÖu qu¶ chi phÝ trong ngµnh x©y dùng c¬ b¶n, Nhµ n­íc ®· ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch chÕ ®é vÒ gi¸, c¸c nguyªn t¾c lËp dù to¸n, x©y dùng c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt ®Ó x¸c ®Þnh møc vèn ®Çu t­ cho c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. C¸c doanh nghiÖp ph¶i tu©n thñ theo c¸c chÕ ®é mµ Nhµ n­íc ban hµnh. MÆt kh¸c b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ph¶i x¸c ®Þnh chÝnh x¸c chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p cña m×nh lµm c¬ së cho viÖc h¹ch to¸n l·i lç còng nh­ viÖc qu¶n lý chi phÝ ®Ó t×m ra nh÷ng biÖn ph¸p t¸c ®éng nh»m tiÕt kiÖm chi phÝ vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. §Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, lÜnh vùc x©y dùng c¬ b¶n chñ yÕu ¸p dông ph­¬ng thøc ®Êu thÇu. §Ó th¾ng thÇu c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p cÇn ph¶i ®­a ra mét gi¸ thÇu hîp lý, mét mÆt chÊp hµnh ®óng ®Þnh møc, ®¬n gi¸ do Nhµ n­íc ban hµnh, ®¸p øng yªu cÇu kü, mü thuËt mµ vÉn ph¶i ®¶m b¶o cã l·i. Muèn lµm ®­îc ®iÒu nµy, c¸c doanh nghiÖp ph¶o t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ mµ tr­íc hÕt lµ qu¶n lý s¶n xuÊt, qu¶n lý chi phÝ vµ gi¸ thµnh. V× vËy, hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ®­îc coi lµ mét c«ng viÖc träng t©m. 1.1.3 Vai trß, nhiÖm vô cña kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Trong qu¸ tr×nh tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, con ng­êi lu«n quan t©m ®Õn hiÖu qu¶ cña c«ng viÖc, tøc lµ tiÕn hµnh so s¸nh nh÷ng chi phÝ mµ hä ®· bá ra vµ kÕt qu¶ mang l¹i. Hä lu«n cã mong muèn t¨ng lîi Ých cña m×nh b»ng c¸ch gi¶m thiÓu c¸c chi phÝ, muèn vËy hä ph¶i qu¶n lý c¸c chi phÝ ®ã. Con ng­êi ®· sö dông nhiÒu c«ng cô kh¸c nhau ®Ó qu¶n lý, song cã thÓ nãi kÕ to¸n lµ mét c«ng cô qu¶n lý h÷u hiÖu. Víi chøc n¨ng ghi chÐp, tÝnh to¸n, ph¶n ¸nh, gi¸m s¸t mét c¸ch th­êng xuyªn liªn tôc sù vËn ®éng cña vËt t­, tiÒn vèn, kÕ to¸n cung cÊp cho c¸c nhµ qu¶n lý nh÷ng con sè chÝnh x¸c vÒ chi phÝ cña tõng bé phËn còng nh­ cña toµn doanh nghiÖp. Th«ng qua nh÷ng d÷ liÖu mµ kÕ to¸n cung cÊp, c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp cã thÓ n¾m b¾t ®­îc chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh thùc tÕ cña tõng s¶n phÈm còng nh­ kÕt qu¶ s¶n xuÊt cña tõng doanh nghiÖp ®Ó ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc chi phÝ vµ dù to¸n chi phÝ, t×nh h×nh sö dông vËt t­ lao ®éng, tiÒn vèn, t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh ®Ó tõ ®ã cã quyÕt ®Þnh thÝch hîp. §Ó tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, ®¸p øng tèt yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh ë doanh nghiÖp, kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ph¶i thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau: -Ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c vµ kÞp thêi toµn bé chi phÝ thùc tÕ, tËp hîp theo ®óng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®· x¸c ®Þnh. -KiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc chi phÝ vÒ vËt t­, nh©n c«ng, m¸y thi c«ng vµ c¸c dù to¸n chi phÝ kh¸c. Ph¸t hiÖn kÞp thêi c¸c kho¶n chªnh lÖch so víi ®Þnh møc, c¸c kho¶n chi phÝ ngoµi kÕ ho¹ch, c¸c kho¶n thiÖt h¹i mÊt m¸t, h­ háng trong s¶n xuÊt ®Ó cã biÖn ph¸p ng¨n chÆn kÞp thêi. -TÝnh to¸n chÝnh x¸c, kÞp thêi gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y l¾p theo ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh ®· x¸c ®Þnh. -KiÓm tra viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp thep tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh v¹ch ra kh¶ n¨ng, biÖn ph¸p h¹ gi¸ thµnh mét c¸ch h÷u hiÖu, hîp lý. -X¸c ®Þnh ®óng ®¾n vµ bµn giao thanh to¸n kÞp thêi khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh. §inh kú kiÓm tra vµ ®¸nh gi¸ khèi l­îng s¶n phÈm dë dang theo nguyªn t¾c x¸c ®Þnh. - §¸nh gi¸ ®óng kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, tõng bé phËn thi c«ng trong thêi kú nhÊt ®Þnh. KÞp thêi lËp b¸o c¸o kÕ to¸n vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y l¾p. ChÝ phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp x©y l¾p: Chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp x©y l¾p lµ toµn bé chi phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ vµ c¸c chi phÝ cÇn thiÕt khac ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh x©y l¾p vµ cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh cña s¶n phÈm x©y l¾p. Nh­ vËy néi dung chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y l¾p bao gåm: Toµn bé gi¸ trÞ t­ liÖu s¶n xuÊt ®· hao phÝ trong qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n phÈm x©y l¾p nh­: nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô, khÊu hao TSC§ ®­îc gäi lµ chi phÝ lao ®éng vËt ho¸. Chi phÝ vÒ tiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho ng­êi lao ®éng tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®­îc gäi lµ chi phÝ lao ®éng sèng. C¸c chi phÝ kh¸c nh­ b¶o hiÓm x· héi, BHYT, kinh phÝ c«ng ®oµn. ®é lín cña chi phÝ s¶n xuÊt lµ mét ®¹i l­îng x¸c ®Þnh vµ phô thuéc vµo hai nh©n tè chñ yÕu lµ khèi l­îng lao ®éng, t­ liÖu s¶n xuÊt ®· tiªu dïng vµ gi¸ c¶ t­ liÖu s¶n xuÊt, tiÒn c«ng cho mét ®¬n vÞ lao ®éng ®· hao phÝ. Chi phÝ s¶n xuÊt chØ lµ nh÷ng chi phÝ ®­îc phÐp h¹ch to¸n vµo c¸c kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt trong kú theo quy ®Þnh cña nhµ n­íc, nã kh«ng bao gåm c¸c chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®· bá ra nh­ng kh«ng ®­îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt trong kú, vÝ dô nh­: chi phÝ vÒ tiÒn vay qu¸ h¹n, chi phÝ vÒ tiÒn ph¹t vi ph¹m hîp ®ång. §Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc theo dâi, qu¶n lý chi phÝ vµ c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ, cÇn ph¶i ph©n lo¹i chi phÝ. Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i kh¸c nhau dùa trªn nh÷ng tiªu thøc sau: Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy c¨n cø vµo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ s¶n xuÊt toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt trong kú cña doanh nghiÖp ®­îc ph©n thµnh c¸c yÕu tè chi phÝ sau: Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu: gåm toµn chi phÝ vÒ c¸c lo¹i ®èi t­îng lao ®éng nh­ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu, phô tïng thay thÕ, vËt liÖu thiÕt bÞ x©y dùng. Chi phÝ nh©n c«ng lµ chi phÝ vÒ søc lao ®éng bao gåm toµn bé sè tiÒn l­¬ng, phô cÊp vµ c¸c kho¶n trÝch trªn l­¬ng ph¶i tr¶ cho ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp. Chi phÝ khÊu hao TSC§: ®©y chÝnh lµ hao phÝ vÒ t­ liÖu lao ®éng, lµ toµn bé sè tiÒn trÝch khÊu hao TSC§ sö dông cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: lµ kho¶n chi tr¶ vÒ c¸c lo¹i dÞch vô thuª ngoµi, mua ngoµi phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: lµ toµn bé c¸c chi phÝ b»ng tiÒn dïng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt ngoµi c¸c yÕu tè ®· kÓ trªn. C¸ch ph©n lo¹i nµy hco biÕt kÕt cÊu, tØ träng tõng yÕu tè chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¬ së ®Ó lËp b¸o c¸o chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè trªn thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh phôc vô cho yªu cÇu th«ng tin vµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp, còng nh­ ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn dù to¸n chi phÝ vµ lËp dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh cho kú sau. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo môc ®Ých, c«ng dông cña chi phÝ: Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y l¾p ®­îc chia thµnh c¸c kho¶n môc sau: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: lµ chi phÝ cho c¸c lo¹i vËt liÖu chÝnh, v©t liÖu phô, vËt liÖu sö dông lu©n chhuyÓn cÇn thiÕt ®Ó t¹o nªn s¶n phÈm x©y l¾p. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: lµ chi phÝ tiÒn l­¬ng c¬ b¶n, c¸c kho¶n phô cÊp, l­¬ng phô cã tÝnh chÊt æn ®Þnh cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt cÇn thiÕt ®Ó t¹o thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Chi phi sö dông m¸y thi c«ng: lµ chi phÝ sö dông xe m¸y thi c«ng ®Ó hoµn thµnh s¶n phÈm x©y l¾p bao gåm: chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng, ®éng lùc, tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n ®iÒu khiÓn vµ nh÷ng chi phÝ kh¸c cña m¸y thi c«ng. Chi phÝ s¶n xuÊt chung: lµ c¸c chi phÝ trùc tiÕp kh¸c, chi phÝ cho bé m¸y qu¶n lý ®éi, c¸c kho¶n trÝch BHYT, BHXH, KPC§. Ngoµi ra cßn nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i kh¸c nh­ dùa vµo qu¸ tr×nh m« t¶ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt th× cã chi phÝ ban ®Çu vµ chi phÝ chuyÓn ®æi; dùa vµo mèi quan hÖ vµ kh¶ n¨ng quy n¹p vµo c¸c ®èi t­îng kÕ to¸n chi phÝ th× cã chi phÝ trùc tiÕp vµ chi phÝ gi¸n tiÕp. Mçi c¸ch ph©n lo¹icã mét ý nghÜa nhÊt ®Þnh trong viÖc qu¶n lý, h¹ch to¸n chi phÝ trong doanh nghiÖp. Tuy nhiªn hai c¸ch ph©n lo¹i trªn lµ phæ biÕn mµ c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p ¸p dông. 1.2.2 Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p (lao vô, dÞch vô) lµ chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho mét khèi l­îng hoÆc mét ®¬n vÞ s¶n phÈm (c«ng viÖc, lao vô) do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®· hoµn thµnh. Trong doanh nghiÖp x©y l¾p, gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ toµn bé chi phÝ ®·chi ra cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao vµ ®­îc chÊp nhËn thanh to¸n. Gi¸ thµnh chÝnh lµ mét bé phËn chi phÝ chuyÓn dÞch vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm. §øng trªn gãc ®é doanh nghiÖp, nã lµ mét chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh toµn bé chÊt l­îng ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh vµ qu¶n lý kinh tÕ cña doanh nghiÖp. §Æc biÖt trong doanh nghiÖp x©y l¾p, khi gi¸ b¸n chÝnh lµ gi¸ ®Êu thÇu do c«ng ty x¸c ®Þnh tr­íc th× gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét chØ tiªu quan träng, nã quyÕt ®Þnh ®Õn møc l·i lç cña c«ng tr×nh. Nh­ vËy ta cã thÓ thÊy chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ hai mÆt biÓu hiÖn cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Chóng cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, gièng nhau vÒ mÆt chÊt v× ®Òu lµ nh÷ng hao phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ vµ c¸c chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c mµ doanh nghiÖp ®· chi ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh­ng hai kh¸i niÖm nµy kh«ng ®ång nhÊt víi nhau, VÒ mÆt ph¹m vi, chi phÝ s¶n xuÊt g¾n víi mét thêi kú nhÊt ®Þnh cßn gi¸ thµnh l¹i g¾n víi khèi l­îng s¶n phÈm hay c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®· hoµn thµnh. VÒ mÆt néi dung (l­îng) chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã thÓ kh¸c nhau khi cã s¶n phÈm s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú biÓu hiÖn. Z = D ®k + C - Dck Trong ®ã: Z: tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm D ®k: trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú C: tæng chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú D ck: trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú Gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp x©y l¾p ®­îc ph©n chia thµnh nhiÒu lo¹i kh¸c nhau: a) Gi¸ thµnh dù to¸n: lµ tæng chi phÝ dù to¸n ®Ó hoµn thµnh khèi l­îng x©y l¾p c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Gi¸ thµnh dù to¸n ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc kinh tÕ, kü thuËt cña ®¬n gi¸ Nhµ n­íc. C¨n cø vµo gi¸ trÞ dù to¸n x©y l¾p cña tõng c«ng tr×nh hay h¹ng môc c«ng tr×nh ta cã thÓ x¸c ®Þnh gi¸ thµnh dù to¸n cña chóng. Gi¸ trÞ dù to¸n = Gi¸ thµnh dù to¸n – L·i ®Þnh møc Do ®ã: Gi¸ thµnh dù to¸n = Gi¸ trÞ dù to¸n – L·i ®Þnh møc Gi¸ trÞ dù to¸n ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¸c ®Þnh møc, ®¬n gi¸ cña c¬ quan cã thÈm quyÒn ban hµnh dùa trªn mÆt b»ng gi¸ c¶ thÞ tr­êng. Do vËy nã kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc thùc chÊt gi¸ trÞ cña tõng c«ng tr×nh. ChÝnh v× vËy gi¸ thµnh dù to¸n còng chØ lµ mét tiªu chÝ ®Ó doanh nghiÖp x©y l¾p phÊn ®Êu h¹ thÊp chi phÝ. Doanh nghiÖp cÇn ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®Ó dù kiÕn chØ tiªu h¹ gi¸ thµnh. b) Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: lµ gi¸ thµnh ®­îc x©y dùng trªn c¬ së nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ cña doanh nghiÖp vÒ c¸c ®Þnh møc, ®¬n gi¸, biÖn ph¸p thi c«ng. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch = Gi¸ thµnh dù to¸n – Møc h¹ gi¸ thµnh Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch lµ c¬ së phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y l¾p trong giai ®o¹n kÕ ho¹ch, nã ph¶n ¸nh tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp. c) Gi¸ thnµh thùc tÕ: lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña nh÷ng chi phÝ thùc tÕ ®Ó hoµn thµnh khèi l­îng x©y l¾p. Gi¸ thµnh thùc tÕ ®­îc tÝnh trªn c¬ së sè liÖu kÕ to¸n vÒ chi phÝ s¶n xuÊt cña khèi l­îng x©y l¾p ®­îc thùc hiÖn trong kú. Gi¸ thµnh thùc tÕ kh«ng chØ bao gåm nh÷ng chi phÝ trong ®Þnh møc mµ cßn bao gåm c¶ nh÷ng chi phÝ thùc tÕ kh¸c khoong n»m trong kÕ ho¹ch dù to¸n nh­ mÊt m¸t, hao hôt vËt t­ do nguyªn nh©n chñ quan trong b¶n th©n doanh nghiÖp. d) Gi¸ thµnh cña khèi l­îng hoµn chØnh vµ gi¸ thµnh cña khèi l­îng hoµn thµnh quy ­íc: xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña ngµnh x©y dùng vµ cña s¶n phÈm x©y l¾p, ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp x©y l¾p cßn ®­îc theo dâi trªn hai chØ tiªu: gi¸ thµnh cña khèi l­îng hoµn chØnh vµ gi¸ thµnh cña khèi l­îng hoµn thµnh quy ­íc. Gi¸ thµnh cña khèi l­îng hoµn chØnh lµ gi¸ thµnh cña nh÷ng c«ng tr×nh/h¹ng môc c«ng tr×nh ®· hoµn thµnh ®¶m b¶o chÊt l­îng kü thuËt ®óng thiÕt kÕ ®­îc chñ ®Çu t­ nghiÖm thu vµ chÊp nhËn thanh to¸n. Khèi l­îng hoµn thµnh quy ­íc lµ khèi l­îng x©y l¾p ®· hoµn thµnh ®Õn mét giai ®o¹n nhÊt ®Þnh vµ tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn sau: Ph¶i n»m trong thiÕt kÕ, ®¶m b¨o chÊt l­îng kü thuËt Ph¶i ®¹t ®Õn mét ®iÓm dõng kü thuËt hîp lý Khèi l­îng nµy ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh mét c¸ch cô thÓ, ®­îc bªn chñ ®Çu t­ nghiÖm thu vµ thµnh to¸n. 1.3 §èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¹m vi, giíi h¹n ®Ó tËp hîp c¸c chi phÝ nh»m ®¸p øng nhu cÇu kiÓm so¸t chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Giíi h¹n ®Ó tËp hîp chi phÝ cã thÎ lµ n¬i ph¸t sinh chi phÝ (®éi s¨n xuÊt) hoÆc n¬i g¸nh chÞu chi phÝ (c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, ®¬n ®Æt hµng). ViÖc x¸c ®Þnh ®óng ®¾n ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ cã mét ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng, nã phôc vô cho viÖc t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ, thùc hiÖn h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé vµ h¹ch to¸n kinh tÕ taong doanh nghiÖp, ph¸t huy vai trß vµ chøc n¨ng cña kÕ to¸n. ViÖc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¬ së cho viÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh vµ t¹o ®iÒu kiÖn tÝnh gi¸ thµnh ®­îc chÝnh x¸c. Khi x¸c ®Þnh ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ng­êi ta th­êng dùa vµo mét sè c¨n cø nh­: ®Æc ®iÓm c«ng dông cña chi phÝ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp, ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm, yªu cÇu kiÓm tra, kiÓm so¸t chi phÝ vµ yªu cÇu h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé daonh nghiÖp, yªu cÇu tÝnh gi¸ thµnh cho tõng ®èi t­îng cô thÓ, kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é qu¶n lý nãi chung vµ h¹ch to¸n nãi riªng. §èi víi ngµnh x©y dùng, ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ lµ tõng c«ng tr×nh/ h¹ng môc c«ng tr×nh hay tæ/ ®éi/ xÝ nghiÖp x©y dùng. 1.3.2 §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¸c lo¹i s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô doanh nghiÖp s¶n xuÊt chÕ t¹o vµ thùc hiÖn cÇn ®­îc tÝnh tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ. X¸c ®Þnh ®óng ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn trong c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, nã t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh mét c¸ch ®Çy ®ñ chÝnh x¸c. Khi x¸c ®Þnh ®èi tÝnh gi¸ thµnh ng­êi ta còng ph¶i dùa vµo mét sè nh©n tè cô thÓ nh­: ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt vµ c¬ cÊu s¶n xuÊt, c¸c yªu cÇu qu¶n lý, yªu cÇu cung cÊp th«ng tin cho viÖc ra quyÕt ®Þnh trong doanh nghiÖp, kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é qu¶n lý h¹ch to¸n. Trong doanh nghiÖp x©y l¾p, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh th­êng trïng víi ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, ®ã cã thÓ lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao. Nh­ vËy trong mét sè tr­êng hîp ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh trïng nhau, tuy nhiªn ®©y lµ hai kh¸i niÖm kh¸c nhau. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¨n cø ®Ó tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ theo ®èi t­îng chÞu chi phÝ, dùa vµo ®Æc ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ. Môc tiªu cña nã lµ t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ vµ thùc hiÖn chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh l¹i lµ c¨n cø ®Ó lËp b¶ng biÓu chi tiÕt gi¸ thµnh vµ tæ chøc c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh theo tõng ®èi t­îng phôc vô cho viÖc kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm. Bëi thÕ mét ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ bao gåm nhiÒu ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt vµ ng­îc l¹i. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Tuú thuéc vµo kh¶ n¨ng quy n¹p chi phÝ vµo c¸c ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, kÕ to¸n viªn cã thÓ ¸p dông ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ cho phï hîp. Cã hai ph­¬ng ph¸p c¬ b¶n lµ ph­¬ng ph¸p tËp hîp trùc tiÕp vµ ph­¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp. Ph­¬ng ph¸p tËp hîp trùc tiÕp: Theo ph­¬ng ph¸p nµy c¸c chi phÝ cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ ®· x¸c ®Þnh vµ c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n, ghi chÐp ban ®Çu cho phÐp th× quy n¹p trùc tiÕp c¸c chi phÝ nµy vµo tõng ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cã liªn quan. Ph­¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp: §­îc ¸p dông khi mét lo¹i chi phÝ cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ kh«ng thÓ tËp hîp trùc tiÕp cho tõng ®èi t­îng ®­îc. Khi ®ã cÇn ph¶i lùa chän tiªu chuÈn hîp lý ®Ó tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi t­îng liªn quan theo c«ng thøc: Ci = SC/STi Trong ®ã: Ci: Chi phÝ s¶n xuÊt cho ®èi t­îng i SC: Tæng chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp STi: Tæng ®¹i l­îng cña tiªu chuÈn dïng ®Ó ph©n bæ Ti: §¹i l­îng cña tiªu chuÈn ph©n bæ dïng cho ®èi t­îng i Theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho lµ ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn hay kª khai ®Þnh kú, §èi víi mçi ph­¬ng ph¸p th× viÖc ¸p dông tµi kho¶n vµ c¸ch thøc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt còng kh¸c nhau. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. Theo ph­¬ng ph¸p nµy toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc thùc hîp theo tõng kho¶n môc sau: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp s¶n phÈm x©y l¾p bao gåm gi¸ thùc tÕ cña toµn bé nguyªn vËt liªô chÝnh, vËt liÖu phô, cÊu kiÖn vµ c¸c bé phËn kÕt cÊu c«ng tr×nh ®· sö dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x©y l¾p tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Nã kh«ng bao gåm gi¸ trÞ vËt liÖu, nhiªn liÖu sö dông cho m¸y thi c«ng vµ vËt liÖu cho ®èi t­îng qu¶n lý c«ng tr×nh. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cßn bao gåm c¶ chi phÝ cèp pha, dµn gi¸o c«ng cô, dông cô ®­îc sö dông nhiÒu lÇn. Tµi kho¶n sö dông: §Ó tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 621 – Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiªp. Tµi kho¶n 621 ®­îc më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, khèi l­îng x©y l¾p vµ c¸c giai ®o¹n c«ng viÖc cã dù to¸n riªng. Ngoµi ra kÕ to¸n cßn sö dông mét sè tµi kho¶n kh¸c nh­: 111, 112, 152, 153, 331. Qu¸ tr×nh kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®­îc m« t¶ qua s¬ ®å sau: (H×nh 1) TK 152,153 TK 621 TK 154 TrÞ gi¸ NVL xuÊt kho dïng cho ho¹t ®éng x©y l¾p TK 111, 112, 331 TrÞ gi¸ NVL thùc dïng cho H§ XL Gi¸ trÞ NVL mua ngoµi trùc tiÕp cho ho¹t ®éng x©y l¾p TK 133 ThuÕ VAT ®­îc khÊu trõ H×nh 1: S¬ ®å kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ NVLTT 1.4.1.1.2 kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trong doanh nghiÖp x©y l¾p bao gåm tiÒn l­¬ng chÝnh, l­¬ng phô, c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt æn ®Þnh cña c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p thuéc ®¬n vÞ vµ sè tiÒn thuª ngoµi lao ®éng trùc tiÕp x©y l¾p ®Ó hoµn thµnh s¶n phÈm theo ®¬n gi¸ x©y dùng c¬ b¶n. Nã kh«ng bao gåm c¸c b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn trÝch trªn tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n x©y l¾p, tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cña c¸n bé qu¶n lý, c¸n bé kü thuËt, nh©n viªn qu¶n lý ®éi c«ng tr×nh vµ tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp còng ®­îc tËp hîp riªng theo tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ. Tµi kho¶n sö dông: §Ó tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 622 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Tµi kho¶n 622 ®­îc m¬ chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay giai ®o¹n c«ng viÖc. Qu¸ tr×nh kÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®­îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau (H×nh 2) TK 334 TK 622 TK 154 TiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cho Ng­êi lao ®éng TK 111 KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng cuèi kú H×nh 2: S¬ ®å kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ NCTT 1.4.1.3 KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng: Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng lµ toµn bé chi phÝ trùc tiÕp ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh sñ dông m¸y ®Ó thùc hiÖn khèi l­îng c«ng viÖc x©y l¾p b»ng m¸y theo ph­¬ng ph¸p thi c«ng hçn hîp. Chi phÝ m¸y thi c«ng bao gåm c¸c kho¶n sau ®©y: - Chi phÝ nh©n c«ng: L­¬ng chÝnh, l­¬ng phô, phô cÊp ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp ®iÒu khiÓn xe. Chi phÝ vËt liÖu, nhiªn liÖu dïng cho m¸y thi c«ng. Chi phÝ dông cô xuÊt dïng cho m¸y thi c«ng. Chi phÝ dÞch vô thuª ngoµi dïng cho m¸y thi c«ng. Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c cho xe m¸y thi c«ng. Tµi kho¶n sö dông: §Ó tËp hîp chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng kÕ to¸n sö dông TK 623 - Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. Tµi kho¶n 623 ®­îc më 6 tµi kho¶n cÊp 2 nh­ sau: 6231 - Chi phÝ nh©n c«ng 6232 - Chi phÝ vËt liÖu 6233 - Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt 6234 - Chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng 6237 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi 6238 - C¸c lo¹i chi phÝ b»ng tiÒn Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: Phô thuéc vµo h×nh thøc sö dông m¸y thi c«ng NÕu tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng biÖt vµ cã ph©n cÊp h¹ch to¸n cho tõng ®éi m¸y cã tæ chøc kÕ to¸n riªng th×: - H¹ch to¸n c¸c chi phÝ cã liªn quan ®Õn ®éi m¸y thi c«ng: Nî TK 621, 622, 627 Cã c¸c TK liªn quan - H¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y vµ tÝnh gi¸ thµnh ca m¸y thùc hiÖn trªn tµi kho¶n 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. Chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc c¨n cø vµo gi¸ thµnh ca m¸y ( theo gi¸ thùc tÕ hoÆc gi¸ kho¸n néi bé) cung cÊp cho c¸c ®èi t­îng x©y l¾p. Tuú theo ph­¬ng thøc tæ chøc c«ng t¸c h¹ch to¸n vµ mèi quan hÖ gi÷a ®éi m¸y thi c«ng víi ®éi x©y l¾p ®Ó ghi. + NÕu doanh nghiÖp thùc hiÖn theo ph­¬ng thøc cung cÊp lao vô m¸y lÉn nhau gi÷a c¸c bé phËn ghi: Nî Tk 623 (6238) Cã TK 154 + NÕu doanh nghiÖp thùc hiÖn theo ph­¬ng thøc b¸n lao vô m¸y lÉn nhau gi÷a c¸c bé phËn trong néi bé ghi: Nî TK 623 (6238) Nî TK 133 (ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ - 1331) Cã TK 333 (ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép nhµ n­íc - 3331) Cã TK 512 (511) b. NÕu kh«ng tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng biÖt, hoÆc cã tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng biÖt nh­ng kh«ng tæ chøc dÕ to¸n riªng biÖt th× qu¸ tr×nh tËp hîp chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ®­îc thÓ hiÖn s¬ ®å sau (h×nh 3) TK 152, 153 TK 623 TK 154 TrÞ gi¸ NVL xuÊt kho sö dông cho m¸y thi c«ng TK 111, 112, 331 Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ thi c«ng m¸y TrÞ gi¸ NVL mua ngoµi xuÊt dïng cho thi c«ng TK 133 ThuÕ VAT ®­îc khÊu trõ TK 111, 112, 331 ThuÕ VAT ®­îc khÊu trõ Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c TK 331, 111 TiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cho CN TK 214 KhÊu hao xe m¸y thi c«ng ë ®éi m¸y thi c«ng H×nh 3: S¬ ®å kÕ to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng 1.4.1.1.4. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung: Chi phÝ s¶n xuÊt chung trong tõng ®éi x©y l¾p bao gåm l­¬ng nh©n viªn qu¶n lý ®éi thi c«ng; b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn tÝnh theo tû lÖ quy ®Þnh cña c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p, nh©n viªn qu¶n lý ®éi, nh©n viªn ®iÒu khiÓn xe m¸y thi c«ng; chi phi vËt liÖu, c«ng cô dông cô dïng cho qu¶n lý ®éi; chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh kh«ng ph¶i lµ m¸y thi c«ng sö dông ë ®éi, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, chi phÝ khac b»ng tiÒn. Tµi kho¶n sö dông: §Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 627- Chi phÝ s¶n xuÊt chung. tµi kho¶n nµy còng ®­îc më c¸c tµi kho¶n cÊp 2 ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung theo tõng yÕu tè. 6271: chi phÝ nh©n c«ng 6272: Chi phÝ vËt liÖu 6273: Chi phÝ c«ng cô dông cô 6274: Chi phÝ khÊu hao TSC§ 6277: Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi 6278: Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn Qu¸ tr×nh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc ph¶n ¸nh qua s¬ ®å d­íi ®©y (H×nh 4) TK 152, 111, 112, 331 TK 627 TK 154 TrÞ gi¸ NVL dïng cho qu¶n lý ®éi xe TK 133 TK 111, 112, 331 Ph©n bæ chi phÝ SX chung cho tõng ®éi Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi Chi phÝ b»ng tiÒn dïng cho qu¶n lý ®éi xe TK 214 KhÊu hao TSC§ dïng cho qu¶n lý ®éi xe TK 214 L­¬ng, BHXH, BHYT, KPC§, cña CN H×nh 4: S¬ ®å kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung 1.4.1.2 KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú: Ph­¬ng ph¸p nµy th­êng ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p cã quy m« nhá, chØ tiÕn hµnh mét ho¹t ®éng kh¸c víi tr­êng hîp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn, ®èi víi c¸c doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú sö dông tµi kho¶n 631 (gi¸ thµnh s¶n xuÊt) ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Cßn tµi kho¶n 154 chØ dïng ®Ó._.