Tổ chức công tác Kế toán bán hàng & xác định kết quả bán hàng tại Công ty XNK Tổng hợp Hà Nội

Lêi më ®Çu Trong c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp, c¸c Doanh nghiÖp hÇu nh­ kh«ng mÊy quan t©m ®Õn vÊn ®Ò b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng, bëi ®· cã Nhµ n­íc lo, Nhµ n­íc chÞu. Do sù can thiÖp qu¸ s©u cña Nhµ n­íc vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nªn t¹o ra søc û l¹i lín ë c¸c Doanh nghiÖp, ®iÒu ®ã ®· gãp phÇn lµm cho nÒn kinh tÕ chËm ph¸t triÓn. HiÖn nay, Nhµ n­íc ta thùc hiÖn ®­êng lèi ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng, c¸c Doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cïng tån t¹i, c¹nh tranh víi nhau b×nh ®¼ng tr­íc ph¸p luËt. V× thÕ, buéc c¸c Doanh nghiÖp ph¶i n¨ng ®éng h¬n, tæ chøc tèt c«ng t¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh, n¾m b¾t quy luËt c¬ chÕ thÞ tr­êng ®Ó ra c¸c quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n, kÞp thêi. VÊn ®Ò b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng còng ®· ®­îc c¸c Doanh nghiÖp chó ý tíi bëi nã ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña Doanh nghiÖp. §Æc biÖt lµ doanh thu b¸n hµng cã ý nghÜa rÊt lín ®èi víi toµn bé ho¹t ®éng cña Doanh nghiÖp. Nã ®¶m b¶o cho Doanh nghiÖp trang tr¶i chi phÝ, thùc hiÖn kh«ng nh÷ng t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n mµ cßn thùc hiÖn t¸i s¶n xuÊt më réng, gióp Doanh nghiÖp thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi Nhµ n­íc, æn ®Þnh t×nh h×nh tµi chÝnh,. . ..VËy, ®Ó ®øng v÷ng trªn thÞ tr­êng th× Doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc tèt c«ng t¸c b¸n hµng, x¸c ®Þnh kÕt qu¶, cã chiÕn l­îc tiªu thô thÝch hîp nh»m ®¶m b¶o thu ®­îc hiÖu qu¶ cao trong kinh doanh, cã l·i. XuÊt ph¸t tõ quan ®iÓm trªn, trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty XNK Tæng hîp Hµ Néi, em ®· nghiªn cøu, t×m hiÓu vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng cña C«ng ty. Víi sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c c¸n bé, nh©n viªn trong C«ng ty nãi chung vµ c¸c nh©n viªn phßng kÕ to¸n nãi riªng, cïng sù h­íng dÉn cña c¸c thÇy c« gi¸o- ®Æc biÖt lµ Phã Gi¸o S­- TiÕn SÜ: Ng­yÔn ThÞ §«ng, em ®· chän ®Ò tµi “ Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng t¹i C«ng ty XNK Tæng hîp Hµ Néi.” Kho¸ luËn ®­îc kÕt cÊu thµnh 3 ch­¬ng: Ch­¬ng1:C¬ së lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng trong c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng t¹i C«ng ty XNK Tæng hîp Hµ Néi. Ch­¬ng 3: Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng ë c«ng ty XNK Hµ Néi. Do thêi gian cã h¹n nªn kho¸ luËn tèt nghiÖp nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt vµ khiÕm khuyÕt.KÝnh mong ®­îc sù chØ b¶o, ®ãng gãp cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c b¹n ®Ó ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Ch­¬ng 1 C¬ së Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng trong c¸c Doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. 1.1. Sù cÇn thiÕt cña c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng trong doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu. 1.1.1. §Æc ®iÓm kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. Kinh doanh XNK thùc chÊt vÉn lµ kinh doanh th­¬ng m¹i, nªn khi t×m hiÓu ®Æc ®iÓm kinh doanh XNK còng lµ t×m hiÓu ®Æc ®iÓm kinh doanh th­¬ng m¹i. Ngµnh Th­¬ng m¹i thùc hiÖn chøc n¨ng nèi liÒn gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. §èi t­îng kinh doanh cña ngµnh Th­¬ng m¹i lµ hµng ho¸. §ã lµ nh÷ng s¶n phÈm lao ®éng ®­îc c¸c doanh nghiÖp Th­¬ng m¹i mua vÒ ®Ó b¸n ra nh»m ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt, tiªu dïng vµ xuÊt khÈu. Hµng ho¸ trong kinh doanh Th­¬ng m¹i th­êng ®­îc ph©n theo c¸c ngµnh hµng nh­: Hµng vËt t­ thiÕt bÞ Hµng c«ng nghÖ phÈm tiªu dïng Hµng l­¬ng thùc - thùc phÈm Hµng linh, kiÖn ®iÖn m¸y. Hµng thñ c«ng mü nghÖ Tæng hîp c¸c ho¹t ®éng thuéc c¸c qu¸ tr×nh mua b¸n, trao ®æi vµ dù tr÷ hµng ho¸ trong Doanh nghiÖp kinh doanh Th­¬ng m¹i ®­îc gäi lµ l­u chuyÓn hµng ho¸. Qu¸ tr×nh b¸n hµng trong Doanh nghiÖp th­êng ®­îc thùc hiÖn theo hai ph­¬ng thøc: B¸n bu«n vµ b¸n lÎ. §Æc tr­ng cña b¸n bu«n lµ b¸n víi sè l­îng lín, khi chÊm døt qu¸ tr×nh mua, b¸n th× hµng ho¸ ch­a ®Õn tay ng­êi tiªu dïng mµ phÇn lín hµng ho¸ cßn trong lÜnh vùc l­u th«ng hoÆc lÜnh vùc s¶n xuÊt ®Ó chÕ biÕn råi trë l¹i lÜnh vùc l­u th«ng. Cßn ®Æc tr­ng b¸n lÎ hµng ho¸ lµ b¸n hµng trùc tiÕp cho ng­êi tiªu dïng, kÕt thóc qu¸ tr×nh b¸n lÎ lµ hµng ho¸ ®ã ®· vµo lÜnh vùc tiªu dïng. Trong kinh doanh Th­¬ng m¹i, vèn hµng ho¸ lµ vèn chñ yÕu nhÊt vµ nghiÖp vô kinh doanh hµng ho¸ lµ nghiÖp vô ph¸t sinh th­êng xuyªn vµ chiÕm mét khèi l­îng c«ng viÖc rÊt lín vµ qu¶n lý hµng ho¸ lµ néi dung qu¶n lý quan träng hµng ®Çu trong c¸c doanh nghiÖp Th­¬ng m¹i. V× vËy, viÖc tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n l­u chuyÓn hµng ho¸ cã ý nghÜa hÕt søc quan träng ®èi víi toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n cña Doanh nghiÖp. 1.1.2. Sù cÇn thiÕt cña kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng trong ho¹t ®éng kinh doanh XNK. B¸n hµng lµ giai ®o¹n cuèi cña qu¸ tr×nh tuÇn hoµn vèn ë ®¬n vÞ(T-H-T) .ChØ cã th«ng qua viÖc b¸n hµng gi¸ trÞ s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô míi ®­îc thùc hiÖn do ®ã míi cã ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn môc ®Ých cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ t¸i s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng ngõng ®­îc më réng. Doanh thu b¸n hµng sÏ bï ®¾p ®­îc c¸c chi phÝ bá ra ®ång thêi kÕt qu¶ b¸n hµng sÏ quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.B¸n hµng tù th©n nã kh«ng ph¶i lµ mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh­ng nã l¹i lµ mét kh©u cÇn thiÕt cña t¸i s¶n xuÊt x· héi.V× vËy b¸n hµng gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng ,phôc vô s¶n xuÊt,tiªu dïng vµ ®êi sèng x· héi.Nhê cã ho¹t ®éng b¸n hµng, hµng ho¸ sÏ ®­îc ®­a ®Õn tay ng­êi tiªu dïng vµ tho¶ m·n nhu cÇu ng­êi tiªu dïng, viÖc tiªu thô hµng ho¸ gãp phÇn c©n ®èi gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. Doanh nghiÖp cµng tiªu thô ®­îc nhiÒu hµng ho¸ th× søc m¹nh cña doanh nghiÖp cµng t¨ng lªn.Nh­ vËy, b¸n hµng sÏ quyÕt ®Þnh sù sèng cßn cña doanh nghiÖp, cã b¸n ®­îc hµng ho¸ th× doanh nghiÖp míi cã kh¶ n¨ng t¸i s¶n xuÊt. Ngoµi ra viÖc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c khèi l­îng hµng ho¸ tiªu thô lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu kinh tÕ tµi chÝnh,®¸nh gi¸ tr×nh ®é ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ nh­ x¸c ®Þnh sè vßng lu©n chuyÓn vèn x¸c ®Þnh tû suÊt lîi nhuËn trªn doanh sè b¸n…lµ c¬ së ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô víi Ng©n s¸ch Nhµ n­íc nh­ nép thuÕ TNDN,thuÕ GTGT,thuÕ TT§B… ViÖc thóc ®Èy b¸n hµng ë doanh nghiÖp lµ c¬ së ®Ó thóc ®Èy s¶n xuÊt vµ tiªu thô ë c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ cã quan hÖ kinh tÕ víi doanh nghiÖp. B¸n hµng gãp phÇn ®iÒu hoµ gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, gi÷a tiÒn vµ hµng,gi÷a kh¶ n¨ng vµ nhu cÇu,…lµ ®iÒu kiÖn ®Ó ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn c©n ®èi trong tõng ngµnh, tõng vïng còng nh­ toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n.B¸n hµng lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ cuèi cïng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, (lîi nhuËn) cña ®¬n vÞ. §©y lµ mét chØ tiªu chÊt l­îng tæng hîp cã ý nghÜa quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ®¬n vÞ. Cã lîi nhuËn doanh nghiÖp míi cã ®iÒu kiÖn ®Ó më réng s¶n xuÊt kinh doanh, n©ng cao ®êi sèng cho ng­êi lao ®éng, t¹o nguån tÝch luü quan träng cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. Qua nh÷ng ®iÒu tra trªn ta thÊy r»ng b¸n hµng cã vai trß v« cïng quan träng,bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®Òu kh«ng thÓ thiÕu ®i chøc n¨ng nµy. §Ó thùc hiÖn tèt vai trß cña kÕ to¸n, KÕ to¸n Doanh nghiÖp XNK còng chÝnh lµ doanh nghiÖp Th­¬ng m¹i cÇn thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô sau: - Ghi chÐp, ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, kÞp thêi vÒ t×nh h×nh l­u chuyÓn cña hµng ho¸ ë Doanh nghiÖp vÒ mÆt gi¸ trÞ vµ hiÖn vËt. TÝnh to¸n, ph¶n ¸nh ®óng ®¾n trÞ gi¸ vèn hµng nhËp kho, xuÊt kho vµ trÞ gi¸ vèn cña hµng ho¸ tiªu thô. - KiÓm tra, gi¸m s¸t chÆt chÏ t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch vÒ qu¸ tr×nh mua hµng, b¸n hµng. X¸c ®Þnh ®óng ®¾n kÕt qu¶ kinh doanh hµng ho¸. §ång thêi, chÊp hµnh ®óng c¸c chÕ ®é tµi chÝnh vÒ chøng tõ, sæ s¸ch nhËp, xuÊt kho, b¸n hµng ho¸ vµ tÝnh thuÕ. Cung cÊp th«ng tin tæng hîp vµ th«ng tin chi tiÕt cÇn thiÕt vÒ hµng ho¸ phôc vô kÞp thêi cho qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Theo dâi chÆt chÏ t×nh h×nh tån kho hµng ho¸, gi¶m gi¸ hµng ho¸.Tæ chøc kiÓm kª hµng ho¸ ®óng theo quy ®Þnh, b¸o c¸o kÞp thêi hµng tån kho. 1.2. KÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng trong kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. 1.2.1. KÕ to¸n gi¸ vèn hµng ho¸ tiªu thô. 1.2.1.1. Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn hµng b¸n TrÞ gi¸ vèn hµng xuÊt kho ®Ó b¸n bao gåm trÞ gi¸ mua thùc tÕ vµ chi phÝ mua cña sè hµng ho¸ ®· xuÊt kho ®Ó b¸n. §èi víi Doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p KKTX: Cã thÓ tÝnh trÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng ho¸ xuÊt kho theo c¸c ph­¬ng ph¸p sau: TÝnh theo ®¬n gi¸ b×nh qu©n cña hµng lu©n chuyÓn trong kú: §¬n gi¸ b×nh qu©n = TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng tån ®Çu kú + TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng nhËp trong kú Sè l­îng hµng Tån ®Çu kú + Sè l­îng hµng nhËp trong kú TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng xuÊt kho = Sè l­îng hµng xuÊt kho x §¬n gi¸ b×nh qu©n TÝnh theo ph­¬ng ph¸p nhËp tr­íc, xuÊt tr­íc(FIFO): Theo ph­¬ng ph¸p nµy, gi¶ thiÕt l« hµng nµo nhËp kho tr­íc th× xuÊt kho tr­íc. Hµng xuÊt thuéc l« hµng nhËp nµo lÊy ®¬n gi¸ vèn cña l« hµng ®ã ®Ó tÝnh. TÝnh theo ph­¬ng ph¸p nhËp sau, xuÊt tr­íc(FILO): Theo ph­¬ng ph¸p nµy, gi¶ thiÕt l« hµng nµo nhËp kho sau th× xuÊt tr­íc. Hµng xuÊt thuéc l« hµng nµo lÊy ®¬n gi¸ vèn cña l« hµng ®ã ®Ó tÝnh. TÝnh theo ph­¬ng ph¸p thùc tÕ ®Ých danh: C¸ch tÝnh nµy ®­îc sö dông trong tr­êng hîp doanh nghiÖp qu¶n lý hµng tån kho theo tõng l« hµng nhËp. Hµng xuÊt thuéc l« hµng nhËp nµo lÊy ®¬n gi¸ nhËp cña l« hµng ®ã ®Ó tÝnh. Ph­¬ng ph¸p nµy th­êng sö dông víi nh÷ng lo¹i hµng cã gi¸ trÞ cao, th­êng xuyªn cã c¶i tiÕn vÒ mÉu m· vµ chÊt l­îng. Chi phÝ mua hµng ph©n bæ cho sè hµng ®· b¸n ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: Chi phÝ mua ph©n bæ cho hµng xuÊt kho = Chi phÝ mua ph©n bæ cho hµng ®Çu kú + Chi phÝ mua hµng ph¸t sinh trong kú x TrÞ gi¸ mua cña hµng xuÊt kho TrÞ gi¸ mua cña hµng tån ®Çu kú + TrÞ gi¸ mua cña hµng nhËp trong kú (2) §èi víi Doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p KK§K: Theo ph­¬ng ph¸p nµy, cuèi kú, Doanh nghiÖp kiÓm kª hµng tån kho vµ tÝnh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ hµng xuÊt kho theo c«ng thøc sau: TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng ho¸ xuÊt kho trong kú = TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng ho¸ tån ®Çu kú + TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng ho¸ nhËp kho trong kú - TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng ho¸ tån cuèi kú 1.2.1.2. KÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n * Tæ chøc chøng tõ kÕ to¸n: Khi xuÊt kho hµng ho¸ ®Ó b¸n cho kh¸ch hµng hoÆc göi ®i b¸n theo hîp ®ång ®· ký th× bé phËn cung tiªu lËp phiÕu xuÊt kho. PhiÕu xuÊt kho ®­îc lËp lµm 3 liªn, lµ thñ tôc ®Ó tiÕn hµnh xuÊt kho hµng ho¸ vµ lµ c¨n cø ®Ó ghi trÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt kho ®Ó b¸n. * Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông: TK 632- Gi¸ vèn hµng b¸n Ngoµi ra, cßn sö dông mét sè tµi kho¶n liªn quan nh­ TK 156, TK 157, TK 611, TK 911, . . . KÕ to¸n mét sè nghiÖp vô chñ yÕu: Theo s¬ ®å sè 1.1 ( S¬ ®å sè 1.1) §èi víi Doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p KKTX, ta cã s¬ ®å sau: Hµng ho¸ xuÊt b¸n bÞ tr¶ l¹i kho TK 156 TK 632 XuÊt kho b¸n trùc tiÕp TK 157 TK911 XuÊt kho hµng ho¸ göi b¸n K/c GVHB ®Ó X§KQ TK 331 HH mua b¸n, göi b¸n th¼ng (S¬ ®å sè 1.2) §èi víi Doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p KK§K, ta cã s¬ ®å sau: TK 632 GVHH tån cuèi kú TK 156,157 TK 6112 GVHH tån ®Çu kú Hµng ho¸ xuÊt ®· TK 911 b¸n trùc tiÕp k/c GVHB ®Ó X§KQ TK 331,111,112… Hµng ho¸ mua vµo trong kú TK 133 1.2.2. KÕ to¸n doanh thu tiªu thô hµng ho¸. * Kh¸i niÖm doanh thu b¸n hµng : Doanh thu b¸n hµng lµ sè tiÒn thu ®­îc hoÆc sÏ thu ®­îc tõ viÖc doanh nghiÖp b¸n hµng ho¸, cung cÊp dÞch vô cho kh¸ch hµng. §èi víi doanh nghiÖp ¸p dông ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ th× doanh thu b¸n hµng lµ toµn bé sè tiÒn thu ®­îc tõ viÖc doanh nghiÖp b¸n hµng ho¸, cung cÊp dÞch vô cho kh¸ch hµng kh«ng bao gåm phÇn thuÕ GTGT. §èi víi Doanh nghiÖp ¸p dông ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp th× doanh thu b¸n hµng lµ toµn bé sè tiÒn doanh nghiÖp thu ®­îc tõ viÖc Doanh nghiÖp b¸n hµng ho¸, cung cÊp dÞch vô cho kh¸ch hµng ®· bao gåm phÇn thuÕ GTGT. Theo quy ®Þnh cña ChuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam sè 14 “ Doanh thu vµ thu nhËp kh¸c” th× doanh thu lµ tæng gi¸ trÞ c¸c lîi Ých kinh tÕ doanh nghiÖp thu ®­îc trong kú kÕ to¸n, ph¸t sinh tõ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh th«ng th­êng cña doanh nghiÖp, gãp phÇn lµm t¨ng vèn chñ së h÷u. Doanh thu ph¸t sinh tõ giao dÞch sù kiÖn x¸c ®Þnh bëi tho¶ thuËn gi÷a doanh nghiÖp víi bªn mua hoÆc bªn sö dông tµi s¶n. Nã ®­îc x¸c ®Þnh b»ng gi¸ trÞ hîp lý cña c¸c kho¶n ®· ®· thu ®­îc hoÆc sÏ thu ®­îc sau khi trõ ®i c¸c kho¶n chiÕt khÊu th­¬ng m¹i, gi¶m gi¸ hµng b¸n vµ gi¸ trÞ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i. Doanh thu bao gåm: Doanh thu b¸n hµng. Doanh thu cung cÊp dÞch vô. Doanh thu tiÒn l·i, tiÒn b¶n quyÒn, cæ tøc vµ lîi nhuËn ®­îc chia. Doanh thu b¸n hµng ®­îc ghi nhËn khi ®ång thêi tho¶ m·n tÊt c¶ 5 ®iÒu kiÖn sau: (1) Doanh nghiÖp ®· chuyÓn giao phÇn lín rñi ro vµ lîi Ých g¾n liÒn víi quyÒn së h÷u s¶n phÈm hoÆc hµng ho¸ cho ng­êi mua. (2) Doanh nghiÖp kh«ng cßn n¾m gi÷ quyÒn qu¶n lý hµng ho¸ nh­ ng­êi së h÷u hµng ho¸ hoÆc quyÒn kiÓm so¸t hµng ho¸. (3) Doanh thu ®­îc x¸c ®Þnh t­¬ng ®èi ch¾c ch¾n. (4) Doanh nghiÖp ®· thu ®­îc hoÆc sÏ thu ®­îc lîi Ých kinh tÕ tõ giao dÞch b¸n hµng. (5) X¸c ®Þch ®­îc chi phÝ liªn quan ®Õn giao dÞch b¸n hµng. * Nguyªn t¾c tæ chøc kÕ to¸n doanh thu b¸n hµng. - ChØ h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n doanh thu b¸n hµng cña khèi l­îng hµng khi nã ®· ®­îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô. - Kh«ng h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n doanh thu b¸n hµng trong tr­êng hîp sau: + TrÞ gi¸ hµng göi b¸n theo ph­¬ng thøc ký göi ®¹i lý (ch­a ®­îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô). + TrÞ gi¸ hµng xuÊt kho giao cho bªn ngoµi gia c«ng, chÕ biÕn. + TrÞ gi¸ hµng ho¸ göi ®i b¸n, dÞch vô ®· cung cÊp cho kh¸ch hµng nh­ng ch­a ®­îc chÊp nhËn thanh to¸n cña ng­êi mua. + TrÞ gi¸ hµng ho¸, dÞch vô cung cÊp gi÷a ®¬n vÞ thuéc mét C«ng ty, Tæng C«ng ty h¹ch to¸n ngµnh. +Sè tiÒn thu vÒ cho thuª TSC§, thu nhËp vÒ ho¹t ®éng tµi chÝnh, hoÆc thu nhËp bÊt th­êng kh¸c. 1.2.2.1. C¸c ph­¬ng thøc b¸n hµng. * Kh¸i niÖm b¸n hµng: B¸n hµng lµ viÖc chuyÓn quyÒn së h÷u s¶n phÈm, hµng ho¸ g¾n víi phÇn lín lîi Ých hoÆc rñi ro cho kh¸ch hµng, ®ång thêi ®­îc kh¸ch hµng thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n. §èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n, thùc hiÖn b¸n hµng lµ tiÒn ®Ò c©n ®èi gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, gi÷a tiÒn vµ hµng trong l­u th«ng. C¸c Doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng kh«ng thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn mét c¸ch ®éc lËp mµ gi÷a chóng cã mèi quan hÖ qua l¹i kh¨ng khÝt víi nhau. Qu¸ tr×nh b¸n hµng cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn quan hÖ c©n ®èi gi÷a c¸c ngµnh, c¸c ®¬n vÞ, nã t¸c ®éng ®Õn quan hÖ cung cÇu trªn thÞ tr­êng. C¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu thùc hiÖn viÖc b¸n hµng ë trong n­íc vµ b¸n hµng ra n­íc ngoµi (xuÊt khÈu). V× vËy, kÕ to¸n ph¶i më sæ ®Ó theo dâi chi tiÕt cho tõng nghiÖp vô b¸n hµng (b¸n hµng nhËp khÈu, hµng xuÊt khÈu, hµng trong n­íc,. . .) * C¸c ph­¬ng thøc b¸n hµng: B¸n hµng theo ph­¬ng thøc göi b¸n: Theo ph­¬ng thøc nµy, ®Þnh kú doanh nghiÖp göi hµng cho kh¸ch hµng trªn c¬ së cña tho¶ thuËn trong hîp ®ång mua b¸n hµng ho¸ gi÷a hai bªn vµ giao hµng t¹i ®Þa ®iÓm ®· quy ­íc trong hîp ®ång. Khi xuÊt kho göi hµng ®i, hµng vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña Doanh nghiÖp, chØ khi nµo kh¸ch hµng ®· tr¶ tiÒn hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n th× khi Êy hµng míi chuyÓn quyÒn së h÷u vµ ®­îc ghi nhËn doanh thu b¸n hµng. B¸n hµng theo ph­¬ng thøc giao hµng trùc tiÕp: Theo ph­¬ng thøc nµy, bªn kh¸ch hµng uû quyÒn cho c¸n bé nghiÖp vô ®Õn nhËn hµng t¹i kho cña Doanh nghiÖp b¸n hoÆc giao nhËn tay ba (mua b¸n th¼ng). Ng­êi nhËn hµng sau khi ký vµo chøng tõ b¸n hµng cña Doanh nghiÖp th× hµng ho¸ ®­îc x¸c ®Þnh lµ ®· b¸n (hµng ®· chuyÓn quyÒn së h÷u). Trong ph­¬ng thøc nµy cã c¸c tr­êng hîp sau: + B¸n hµng thu tiÒn ngay + B¸n hµng tr¶ gãp + B¸n hµng cho kh¸ch hµng chÞu + Tr­êng hîp tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n viªn b»ng hµng ho¸ vµ trao ®æi hµng ho¸ víi doanh nghiÖp kh¸c th× còng ®­îc ghi nhËn lµ doanh thu b¸n hµng. 1.2.2.2. KÕ to¸n doanh thu b¸n hµng. * Tæ chøc chøng tõ kÕ to¸n: KÕ to¸n tr­ëng cÇn h­íng dÉn nh©n viªn kÕ to¸n sö dông ho¸ ®¬n, chøng tõ bao gåm: Ho¸ ®¬n GTGT, ho¸ ®¬n b¸n hµng, ho¸ ®¬n tù in vµ c¸c chøng tõ ®Æc thï kh¸c. Tr­êng hîp Doanh nghiÖp trùc tiÕp b¸n lÎ hµng ho¸, cung cÊp dÞch vô cho ng­êi tiªu dïng kh«ng thuéc diÖn ph¶i lËp hãa ®¬n b¸n hµng th× khi b¸n hµng ph¶i lËp “ B¶ng kª b¸n lΔ. §èi víi c¸c Doanh nghiÖp thuéc diÖn nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ, khi b¸n hµng hµng ho¸, dÞch vô ph¶i sö dông “ Ho¸ ®¬n GTGT” do Bé Tµi chÝnh ph¸t hµnh (trõ tr­êng hîp ®­îc dïng chøng tõ ghi gi¸ thanh to¸n lµ gi¸ cã thuÕ GTGT). §èi víi c¸c Doanh nghiÖp thuéc diÖn nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp, khi b¸n hµng ho¸, dÞch vô ph¶i sö dông “ Ho¸ ®¬n b¸n hµng” do Bé tµi chÝnh ph¸t hµnh. * Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông: §Ó kÕ to¸n doanh thu b¸n hµng, kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n sau ®©y: -TK 511- Doanh thu b¸n hµng ho¸ vµ cung cÊp dÞch vô. Chi tiÕt: TK 5111: Doanh thu b¸n hµng ho¸. TK 5112: Doanh thu b¸n s¶n phÈm. TK 5113: Doanh thu cung cÊp dÞch vô. TK 5114: Doanh thu trî cÊp, trî gi¸. TK 512- Doanh thu b¸n hµng néi bé- gåm ba tµi kho¶n cÊp hai: TK 5121: Doanh thu b¸n hµng ho¸ néi bé. TK 5122: Doanh thu b¸n s¶n phÈm néi bé. TK 5123: Doanh thu cung cÊp dÞch vô néi bé. TK 521- ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i- gåm ba tµi kho¶n cÊp hai: TK 5211: ChiÕt khÊu hµng ho¸. TK 5212: ChiÕt khÊu thµnh phÈm. TK 5213: ChiÕt khÊu dÞch vô. TK 531 - Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i. TK 532 - Gi¶m gi¸ hµng b¸n. TK 3331- ThuÕ GTGT- Chi tiÕt: TK 33311: ThuÕ GTGT ®Çu ra. Ngoµi ra, cßn sö dông mét sè tµi kho¶n liªn quan kh¸c nh­: TK 3387- Doanh thu ch­a thùc hiÖn, TK 413- Chªnh lÖch tû gi¸, TK 111- TiÒn mÆt,. . . * KÕ to¸n mét sè nghiÖp vô chñ yÕu: 1.2.2.2.1. KÕ to¸n doanh thu b¸n hµng ra bªn ngoµi B¸n hµng trong n­íc: §èi víi Doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÇu trõ: + Tr­êng hîp 1: Ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng thu tiÒn ngay. C¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT vµ giÊy b¸o cã cña ng©n hµng, phiÒu thu tiÒn mÆt, kÕ to¸n ghi: Nî TK 111, 112: Theo tæng gi¸ thanh to¸n. Cã TK 511: Ghi theo gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ GTGT. Cã TK 3331: Ghi sè thuÕ GTGT ph¶i nép. + Tr­êng hîp 2: Ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng ng­êi mua ch­a tr¶ tiÒn. C¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT vµ th«ng b¸o chÊp nhËn thanh to¸n cña kh¸ch hµng, kÕ to¸n ghi: Nî TK 131: Ghi theo tæng gi¸ thanh to¸n. Cã TK 511: Ghi theo gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ GTGT. Cã TK 3331: Ghi sè thuÕ GTGT ph¶i nép. + Tr­êng hîp 3: Ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng tr¶ gãp. C¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT vµ hîp ®ång mua - b¸n ®· ký kÕt víi kh¸ch hµng, kÕ to¸n ghi: Nî TK 111, 112: Ghi sè tiÒn kh¸ch hµng ®· tr¶. Nî TK 131: Sè tiÒn kh¸ch hµng cßn nî. Cã TK 511: Ghi theo gi¸ b¸n tr¶ ngay mét lÇn ch­a cã thuÕ GTGT. Cã TK 3331 (33311): Ghi sè thuÕ GTGT ph¶i nép. Cã TK 338 (3387): Ph¶n ¸nh kho¶n chªnh lÖch gi÷a tæng thanh to¸n trõ ®i (-) doanh thu, thuÕ (nÕu cã). §ång thêi, ph¶i ph©n bæ doanh thu ch­a thùc hiÖn vµo doanh thu kú nµy vµ doanh thu c¸c kú tiÕp theo: Nî TK 338 (3387) Cã TK 515- Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh. + Tr­êng hîp 4: Ph¶n ¸nh doanh thu ®æi hµng. Doanh thu ®­îc ghi nhËn trªn c¬ së gi¸ c¶ trao ®æi gi÷a Doanh nghiÖp víi kh¸ch hµng. Khi b¸n hµng, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT, kÕ to¸n ghi: Nî TK 131: Tæng gi¸ thanh to¸n. Cã TK 511: Gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ. Cã TK 3331 (1): ThuÕ GTGT ph¶i nép. Khi mua hµng, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n mua, kÕ to¸n ghi: Nî TK 152, 153, 156: Gi¸ mua hµng ch­a cã thuÕ GTGT. Nî TK 133: ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ. Cã TK 131: Tæng gi¸ thanh to¸n. KÕt thóc, thanh lý hîp ®ång trao ®æi gi÷a hai bªn, nÕu gi¸ trÞ hµng ho¸ ®­a ®i trao ®æi cao h¬n gi¸ trÞ vËt t­, hµng ho¸ nhËn vÒ th× kÕ to¸n ghi: Nî TK 111, 112 Cã TK 131- Ph¶i thu cña kh¸ch hµng. + Tr­êng hîp 5: Doanh thu b¸n hµng ®¹i lý, ký göi. C¨n cø vµo hîp ®ång ,xuÊt giao hµng cho bªn ®¹i lý sè hµng ho¸ nµy vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña c«ng ty, kÕ to¸n ghi: Nî TK 157 Cã TK 156 Sau khi nhËn ®­îc giÊy b¸o ®· b¸n ®­îc hµng cña ®¹i lý khi ®ã x¸c ®Þnh tiªu thô , kÕ to¸n ghi: Nî TK 632: Gi¸ vèn cña hµng göi ®¹i lý ®· b¸n ®­îc Cã TK 157: Gi¸ vèn cña hang göi ®¹i lý ®· b¸n ®­îc Ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng cña hµng göi ®¹i lý ®· b¸n ®­îc, kÕ to¸n ghi: Nî TK 131: Tæng sè tiÒn ph¶i thu tõ bªn ®¹i lý Cã TK 511: Doanh thu cña hµng ký göi Cã TK 333(3331): ThuÕ GTGT ph¶i nép Ph¶n ¸nh hoa hång ®¹i lý ph¶i tr¶ cho bªn ®¹i lý , ®©y thùc chÊt lµ chi phÝ b¸n hµng (chi phÝ thuª b¸n hµng), kÕ to¸n ghi: Nî TK 1331: ThuÕ GTGT khÊu trõ cña hµng ho¸ ®¹i lý. Nî TK 641: Hoa hång ®¹i lý( tr¶ cho bªn b¸n ®¹i lý) Cã TK 131: Hoa hång ®¹i lý( gi¶m trõ sè tiÒn ph¶i thu) (Chó ý: PhÝ hµng ho¸ vµ thuÕ GTGT 10%) Khi nhËn ®­îc tiÒn do bªn b¸n ®¹i lý tr¶, kÕ to¸n ghi: Nî TK 111,112 Cã TK 131 Nªn doanh thu b¸n hµng ho¸ ®¹i lý, ký göi ph¸t sinh t¹i ®¬n vÞ nhËn b¸n: Nî TK 111, 112,…: Sè tiÒn nhËn ®­îc. Cã TK 131 : Chñ ®¹i lý. Hµng ho¸ ®­îc nhËn: Nî TK 131: Chñ ®¹i lý. Nî TK 111, 112: NhËn b»ng tiÒn. Cã TK 511: Doanh thu cña hµng ho¸ ký göi. Cã TK 3331: ThuÕ GTGT ph¶i nép. NÕu ®¹i lý tr¶ l¹i hµng, kÕ to¸n ghi: Nî TK 156 Cã TK 157 B¸n hµng xuÊt khÈu: Sau khi x¸c ®Þnh lµ hµng xuÊt khÈu (®· hoµn thµnh thñ tôc h¶i quan, hµng ®· xÕp lªn ph­¬ng tiÖn vËn t¶i ®Ó rêi c¶ng hoÆc xuÊt khái biªn giíi), kÕ to¸n ghi nhËn doanh thu hµng xuÊt khÈu c¨n cø vµo ho¸ ®¬n th­¬ng m¹i kÌm theo hîp ®ång xuÊt khÈu. NÕu thu b»ng ngo¹i tÖ th× ph¶i quy ®æi ra ViÖt Nam ®ång theo tû gi¸ thùc tÕ ph¸t sinh hoÆc theo tû gi¸ giao dÞch b×nh qu©n trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng do Ng©n hµng ViÖt nam c«ng bè t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh nghiÖp vô kinh tÕ, kÕ to¸n ghi: Nî TK 1112, 1122, 131 Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô. Cã TK 3333: ThuÕ xuÊt, nhËp khÈu ph¶i nép (nÕu cã). §ång thêi ghi ®¬n Nî TK 007: Sè ngo¹i tÖ thu tõ b¸n hµng. 1.2.2.2.2. KÕ to¸n doanh thu b¸n hµng néi bé KÕ to¸n sö dông TK 512: Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh doanh thu cña sè s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô tiªu thô trong néi bé c¸c doanh nghiÖp. Doanh thu tiªu thô néi bé lµ sè tiÒn thu ®­îc do b¸n hµng ho¸, s¶n phÈm, cung cÊp dÞch vô tiªu thô néi bé gi÷a c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc trong cïng mét C«ng ty… Khi h¹ch to¸n trªn tµi kho¶n nµy cÇn t«n träng mét sè quy ®Þnh sau: KÕ to¸n doanh thu b¸n hµng néi bé ®­îc thùc hiÖn nh­ quy ®Þnh ®èi víi doanh thu b¸n hµng ( TK 511). Tµi kho¶n nµy chØ sö dông cho c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn h¹ch to¸n phô thuéc trong mét C«ng ty hay mét Tæng c«ng ty, nh»m ph¶n ¸nh sè doanh thu tiªu thô néi bé trong mét kú kÕ to¸n. ChØ ph¶n ¸nh vµo tµi kho¶n nµy sè doanh thu cña khèi l­îng s¶n phÈm, hµng hãa, dÞch vô cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cung cÊp lÉn cho nhau. Kh«ng h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n nµy c¸c kho¶n doanh thu b¸n hµng cho c¸c ®¬n vÞ kh«ng trùc thuéc C«ng ty,Tæng c«ng ty. Doanh thu tiªu thô néi bé lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh néi bé cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn. Tr­êng hîp 1: B¸n hµng tiªu thô néi bé. §­îc thÓ hiÖn trong s¬ ®å sè 1.3 nh­ sau: (S¬ ®å sè 1.3) Tr×nh tù kÕ to¸n doanh thu néi bé ®­îc thÓ hiÖn trong s¬ ®å sau: TK 512 TK 627, 641, 642, 1368 …. DTBH sö dông néi bé TK 111, 112,. . . DTBH trong néi bé TK 3331 TK 334, 431 Tr¶ l­¬ng th­ëng cho CNV b»ng s¶n phÈm hµng ho¸ Tr­êng hîp 2: B¸n hµng trong néi bé * §èi víi hµng ho¸ thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ vµ c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ. - Khi doanh nghiÖp( c«ng ty, ®¬n vÞ cÊp trªn) xuÊt hµng ho¸ ®Õn c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc, h¹ch to¸n phô thuéc ( nh­ c¸c chi nh¸nh, cöa hµng ) ph¶i lËp phiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé. + C«ng ty, ®¬n vÞ cÊp trªn c¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé, x¸c ®Þnh gi¸ vèn cña hµng ho¸ xuÊt cho c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc ®Ó b¸n, ghi: Nî TK 157: Hµng göi ®i b¸n ( gi¸ vèn) Cã TK 155, 156… + Khi ®¬n vÞ trùc thuéc h¹ch to¸n phô thuéc nhËn ®­îc hµng ho¸ do c«ng ty, ®¬n vÞ cÊp trªn chuyÓn ®Õn, kÕ to¸n c¨n cø vµo PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé vµ c¸c chøng tõ cã liªn quan, ghi: Nî TK 155, 156: Gi¸ b¸n néi bé Cã TK 336: Ph¶i tr¶ néi bé Khi ®¬n vÞ trùc thuéc h¹ch to¸n phô thuéc ( lµ ®în vÞ chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ ), b¸n hµng ho¸ do c«ng ty, ®¬n vÞ cÊp trªn chuyÓn ®Õn ph¶i lËp ho¸ ®¬n (GTGT ) hµng ho¸ b¸n ra theo qui ®Þnh. + §¬n vÞ trùc thuéc h¹ch to¸n phô thuéc c¨n cø vµo ho¸ ®¬n( GTGT) ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng, ghi: Nî TK 111,112,131,… Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng (Gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ GTGT) Cã TK 3331: ThuÕ GTGT ph¶i nép ( 33311) + C«ng ty, ®¬n vÞ cÊp trªn c¨n cø vµo b¶n kª ho¸ ®¬n hµng ho¸ b¸n ra do ®¬n vÞ trùc thuéc h¹ch to¸n phô thuéc lËp chuyÓn ®Õn ph¶i lËp ho¸ ®¬n ( GTGT). Ph¶n ¸nh hµng ho¸ tiªu thô néi bé göi cho c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc. C¨n cø vµo ho¸ ®¬n ( GTGT), KÕ to¸n ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng néi bé theo gi¸ b¸n néi bé ch­a cã thuÕ GTGT, ghi: Nî TK 111,112,136: Gi¸ b¸n néi bé ®· cã thuÕ GTGT Cã TK 512: Doanh thu b¸n hµng néi bé (gi¸ b¸n néi bé ch­a cã thuÕ GTGT) Cã TK 3331: ThuÕ GTGT ph¶i nép ( 33311) §ång thêi ph¶n ¸nh gi¸ vèn cña hµng b¸n ra: Nî TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n Cã TK 157: Hµng göi ®i b¸n + Khi ®¬n vÞ trùc thuéc h¹ch to¸n phô thuéc nhËn ®­îc ho¸ ®¬n ( GTGT) vÒ hµng ho¸ tiªu thô néi bé do c«ng ty, ®¬n vÞ cÊp trªn lËp chuyÓn ®Õn trªn c¬ së sè hµng ho¸ ®· b¸n, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n ( GTGT) ph¶n ¸nh thuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ ghi: Nî TK 133: ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ Cã TK 156: Hµng ho¸ ( nÕu ch­a kÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng ho¸) Cã TK632: Gi¸ vèn hµng b¸n ( nÕu ®· kÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng ho¸ ) - Tr­êng hîp khi xuÊt hµng ho¸ giao cho c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc h¹ch to¸n phô thuéc, C«ng ty, ®¬n vÞ cÊp trªn kh«ng sö dông phiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé mµ sö dông ngay Ho¸ ®¬n ( GTGT) th× khi xuÊt hµng ho¸ do c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc h¹ch to¸n phô thuéc ph¶i lËp ho¸ ®¬n ( GTGT). + C«ng ty, ®¬n vÞ cÊp trªn c¨n cø vµo ho¸ ®¬n ( GTGT) ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng, ghi: Nî TK 111,112,136: Gi¸ b¸n néi bé ®· cã thuÕ GTGT Cã TK 512: Doanh thu b¸n hµng néi bé ( Gi¸ b¸n néi bé ch­a cã thuÕ GTGT) Cã TK 3331: ThuÕ GTGT ph¶i nép ( 33311) + §¬n vÞ trùc thuéc h¹ch to¸n phô thuéc khi nhËn ®­îc ho¸ ®¬n ( GTGT) vµ hµng ho¸ do c«ng ty ( ®¬n vÞ cÊp trªn) giao cho ®Ó b¸n, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n ( GTGT) vµ c¸c chøng tõ cã liªn quan ph¶n ¸nh gi¸ vèn cña hµng nhËp kho theo gi¸ b¸n néi bé ch­a cã thuÕ GTGT, thuÕ GTGT ®Çu vÇo ®­îc khÊu trõ, ghi: Nî TK 155, 156: Gi¸ b¸n néi bé ch­a cã thuÕ GTGT Nî TK 133: ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ Cã TK 111,112, 336: Tæng gi¸ thanh to¸n néi bé + Khi ®¬n vÞ trùc thuéc h¹ch to¸n phô thuéc xuÊt b¸n hµng ho¸ chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ do c«ng ty, ®¬n vÞ cÊp trªn giao cho ®Ó b¸n ph¶i lËp ho¸ ®¬n (GTGT) hµng ho¸ b¸n ra theo qui ®Þnh vµ ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng, ghi: Nî TK 111,112,131: Tæng gi¸ thanh to¸n Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng (gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ GTGT) Cã TK 3331: ThuÕ GTGT ph¶i nép 1.2.3 KÕ to¸n c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu b¸n hµng. * C¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu: Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, ®Ó ®Èy m¹nh hµng ho¸ b¸n ra, thu håi nhanh chãng tiÒn b¸n hµng, doanh nghiÖp cÇn cã chÕ ®é khuyÕn khÝch ®èi víi kh¸ch hµng, v× thÕ Doanh nghiÖp ¸p dông c¸c kho¶n sau: - ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i: Lµ kho¶n tiÒn mµ Doanh nghiÖp ®· gi¶m trõ hoÆc ®· thanh to¸n cho ng­êi mua hµng do viÖc ng­êi mua hµng ®· mua hµng víi khèi l­îng lín theo tho¶ thuËn vÒ chiÕt khÊu th­¬ng m¹i ®· ghi trªn hîp ®ång kinh tÕ mua b¸n hoÆc c¸c cam kÕt mua, b¸n hµng. Gi¶m gi¸ hµng b¸n: Lµ kho¶n gi¶m trõ ®­îc Doanh nghiÖp (bªn b¸n) chÊp thuËn mét c¸ch ®Æc biÖt trªn gi¸ ®· tho¶ thuËn trªn ho¸ ®¬n, v× lý do hµng bÞ kÐm phÈm chÊt, kh«ng ®óng quy c¸ch, hoÆc kh«ng ®óng thêi h¹n ghi trong hîp ®ång. - TrÞ gi¸ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i: Lµ sè tiÒn Doanh nghiÖp ph¶i tr¶ l¹i cho kh¸ch hµng trong tr­êng hîp hµng ®· ®­îc x¸c ®Þnh lµ ®· b¸n nh­ng do chÊt l­îng kh«ng ®¹t yªu cÇu nh­ tho¶ thuËn, kh¸ch hµng tr¶ l¹i sè hµng ®ã. - Ngoµi ra, c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu cßn bao gåm: ThuÕ GTGT nép theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp, thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt. ( S¬ ®å sè 1.4) KÕ to¸n c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu ®­îc thÓ hiÖn trong s¬ ®å sau: TK 111, 112, 131 TK 521, 531, 532,. . . TK 511 P/¸ c¸c kho¶n gi¶m trõ K/c c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu ®Ó x¸c ®Þnh DTBH thuÇn TK 3331 TK 911 K/c DTT ®Ó 1.2.4. KÕ to¸n nghiÖp vô chi phÝ kinh doanh , qu¶n lý trong doanh nghiÖp. 1.2.4.1. KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng. * Kh¸i niÖm: Chi phÝ b¸n hµng lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ mµ doanh nghiÖp bá ra cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô trong kú. Cã thÓ nãi, chi phÝ b¸n hµng lµ chi phÝ l­u th«ng vµ chi phÝ tiÕp thÞ phÊt sinh trong qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, chi phÝ b¸n hµng bao gåm c¸c kho¶n sau: - Chi phÝ nh©n viªn: lµ kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ vÒ tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng, phô cÊp cã tÝnh chÊt tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng cña nh©n viªn b¸n hµng. - Chi phÝ vËt liÖu: Bao gåm chi phÝ vËt liÖu phôc vô cho qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸ nh­: VËt liÖu bao gãi, nhiªn liÖu dïng cho vËn chuyÓn hµng ho¸, vËt liÖu söa ch÷a quÇy hµng, cöa hµng…. - Chi phÝ ®å dïng: Ph¶n ¸nh chi phÝ dông cô, c«ng cô phôc vô cho qu¸ tr×nh b¸n hµng. - Chi phÝ khÊu hao TSC§: Ph¶n ¸nh chi phÝ khÊu hao nhµ cöa, cöa hµng, quÇy hµng, thiÕt bÞ phôc vô b¸n hµng. - Chi phÝ b¶o hµnh: Ph¶n ¸nh chi phÝ b¶o hµnh, söa ch÷a s¶n phÈm( c¶ söa ch÷a c«ng tr×nh). - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi phôc vô b¸n hµng: Gåm chi phÝ ®iÖn, n­íc, dÞch vô söa ch÷a. - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: Lµ chi phÝ b»ng tiÒn ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh b¸n hµng nh­ chi giíi thiÖu, qu¶ng c¸o, m«i gíi, chi phÝ tiÕp kh¸ch ë bé phËn b¸n hµng, héi nghÞ kh¸ch hµng, chi cho lao ®éng n÷…. - Chi phÝ b¸n hµng thùc tÕ ph¸t sinh trong kú ph¶i ®­îc ph©n lo¹i vµ tæng hîp theo ®óng néi dung quy ®Þnh. Cuèi k× h¹ch to¸n, chi phÝ b¸n hµng cÇn ®­îc ph©n bæ, kÕt chuyÓn ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng. ViÖc tÝnh to¸n, ph©n bæ vµ kÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng ®­îc vËn dông tuú theo lo¹i h×nh vµ ®iÒu kiÖn kinh doanh cña doanh nghiÖp. §èi víi doanh nghiÖp th­¬ng m¹i, tr­êng hîp doanh nghiÖp cã dù tr÷ hµng ho¸ gi÷a c¸c kú cã biÕn ®éng lín cÇn ph©n bæ mét phÇn chi phÝ b¶o qu¶n cho sè hµng cßn l¹i cuèi kú. C¸c kho¶n môc chi phÝ b¸n hµng cÇn ph©n bæ cho hµng cßn l¹i cuèi kú ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: Chi phÝ b¸n hµng cÇn ph©n bæ cho hµng cßn l¹i cuèi kú = Chi phÝ b¸n hµng cÇn ph©n bæ cßn ®Çu kú + Chi phÝ b¸n hµng cÇn ph©n bæ ph¸t sinh trong kú x TrÞ gi¸ hµng cßn cuèi kú TrÞ gi¸ hµng xuÊt trong kú + TrÞ gi¸ hµng cßn l¹i cuèi kú Tõ ®ã x¸c ®Þnh phÇn chi phÝ b¸n hµng ph©n bæ cho hµng ®· b¸n trong kú theo c«ng thøc sau: Chi phÝ b¸n hµng ph©n bæ cho hµng ®· b¸n trong kú = Chi phÝ b¸n hµng ph©n bæ cho hµng cßn l¹i ®Çu kú + Chi phÝ b¸n hµng ph¸t sinh t._.rong kú - Chi phÝ b¸n hµng ph©n bæ cho hµng cßn l¹i cuèi kú (S¬ ®å h¹ch to¸n tr×nh bµy ë s¬ ®å 1.5) 1.2.4.2. KÕ to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. * Kh¸i niÖm: Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ nh÷ng kho¶n chi ph¸t sinh cã liªn quan chung ®Õn toµn bé ho¹t ®éng cña c¶ doanh nghiÖp mµ kh«ng t¸ch riªng ra ®­îc cho bÊt kú ho¹t ®éng nµo. Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp bao gåm nhiÒu lo¹i nh­ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp, qu¶n lý hµnh chÝnh vµ chi phÝ chung kh¸c. Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp bao gåm: - Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý: Gåm tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng, phô cÊp cã tÝnh chÊt tiÒn l­¬ng( kÓ c¶ tiÒn ¨n ca) vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng cña c¸n bé, nh©n viªn v¨n phßng, c¸c phßng ban chøc n¨ng cña doanh nghiÖp. - Chi phÝ vËt liÖu qu¶n lý: Lµ gi¸ trÞ vËt liÖu dïng cho c«ng t¸c v¨n phßng, nghiÖp vô chuyªn m«n, c«ng t¸c qu¶n trÞ kinh doanh, gi¸ trÞ vËt liÖu dïng cho söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh thuéc bé phËn qu¶n lý doanh nghiÖp( trong tr­êng hîp söa ch÷a tù lµm). - Chi phÝ dông cô, ®å dïng v¨n phßng: ph¶n ¸nh gi¸ trÞ dông cô, ®å dïng v¨n phßng nh­ bµn ghÕ, tñ lµm viÖc, m¸y vi tÝnh c¸ nh©n…. - Chi phÝ khÊu hao TSC§: Ph¶n ¸nh chi phÝ hao mßn TSC§ ®ang sö dông ë c¸c bé phËn qu¶n lý doanh nghiÖp nh­ nhµ v¨n phßng, ph­¬ng tiÖn truyÒn dÉn, ph­¬ng tiÖn th«ng tin, m¸y mãc thiÕt bÞ dïng cho qu¶n lý. - ThuÕ, phÝ, lÖ phÝ: Nh­ thuÕ m«n bµi, thuÕ nhµ ®Êt, thuÕ thu trªn vèn, vµ c¸c kho¶n phÝ, lÖ phÝ kh¸c. - Chi phÝ dù phßng: Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, kho¶n dù phßng ph¶i thu khã ®ßi ®­îc tÝnh vµo chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Gåm chi phÝ ph¶i tr¶ cho ng­êi cung cÊp( ng­êi b¸n) dÞch vô cho doanh nghiÖp nh­ chi phÝ vÒ tiÒn ®iÖn, n­íc, tiÒn ®iÖn tho¹i, tiÒn thuª nhµ, tiÒn söa ch÷a TSC§ mµ doanh nghiÖp ph¶i tr¶ trong kú. - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: Gåm c¸c kho¶n chi phÝ chung cho doanh nghiÖp ch­a ph¶n ¸nh ë trªn nh­ chi phÝ vÒ ®µo t¹o, chi héi nghÞ tiÕp kh¸ch, c«ng t¸c phÝ, chi cho lao ®éng n÷. 1.2.4.3.KÕ to¸n mét sè nghiÖp vô chñ yÕu: Tr×nh tù kÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ®­îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau:( S¬ ®å sè 1.5) (S¬ ®å sè 1.5) KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. TK 334, 338 (2 ®Õn 4) TK 641, 642 TK 111, 112 Chi phÝ nh©n viªn TK 242,142,152, 153 (611) Chi phÝ vËt liÖu, CCDC TK 911 TK 1422 TK 214 CPBH, CPQLDN (1) Chi phÝ KH TSC§ ph©n bæ cho kú sau K/c CPBH, CPQLDN kú b¸o c¸o ®Ó x® kqu¶ TK 111, 112, 331 (1): kÕt chuyÓn chi phÝ kú Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn tr­íc chê kÕt chuyÓn TK 335,142,242 TrÝch tr­íc hoÆc ph©n bæ dÇn CP b¶o hµnh söa ch÷a lín TSC§ vµ c¸c kho¶n CP tr¶ tr­íc kh¸c TK 333 TK 642 ThuÕ, phÝ vµ lÖ phÝ TK 139 TrÝch lËp c¸c kho¶n dù phßng Nî ph¶i thu khã ®ßi 1.2.5. KÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng. KÕt qu¶ b¸n hµng lµ kÕt qu¶ cuèi cïng vÒ b¸n hµng ho¸, dÞch vô cña ho¹t ®éng kinh doanh chÝnh, ®­îc thÓ hiÖn qua chØ tiªu l·i hoÆc lè. Nã lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a doanh thu b¸n hµng thuÇn víi gi¸ vèn hµng b¸n, chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý Doanh nghiÖp. Nh­ vËy, kÕt qu¶ b¸n hµng ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: KÕt qu¶ b¸n hµng ho¸ kinh doanh = Doanh thu b¸n hµng thuÇn - Gi¸ vèn hµng ®· b¸n - Chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ QLDN tÝnh cho ho¹t ®éng b¸n hµng vµ CCDV Trong ®ã: Doanh thu thuÇn vÒ b¸n hµng lµ doanh thu b¸n hµng sau khi ®· trõ ®i (-) c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu (Gi¶m gi¸ hµng b¸n, hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i, chiÕt khÊu th­¬ng m¹i, thuÕ TT§B, thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp) Gi¸ vèn hµng b¸n: Bao gåm trÞ gi¸ mua cña hµng xuÊt kho ®Ó b¸n vµ chi phÝ thu mua ph©n bæ cho hµng xuÊt kho ®Ó b¸n. Chi phÝ b¸n hµng: Lµ chi phÝ l­u th«ng vµ chi phÝ tiÕp thÞ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh b¸n hµng. Nã bao gåm chi phÝ bao gãi, chi phÝ b¶o qu¶n hµng ho¸, chi phÝ vËn chuyÓn, tiÕp thÞ, qu¶ng c¸o,. . .. Chi phÝ qu¶n lý Doanh nghiÖp: Lµ c¸c kho¶n chi phÝ cho qu¶n lý kinh doanh, qu¶n lý hµnh chÝnh vµ phôc vô chung kh¸c liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp.Trong doanh nghiÖp th­¬ng m¹i chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ QLDN ®­îc bï ®¾p b»ng lîi nhuËn gép cña ho¹t ®éng b¸n hµng ho¸, lîi nhuËn gép cña ho¹t ®éng tµi chÝnh. KÕt qu¶ b¸n hµng lµ mét chØ tiªu quan träng, lµ mét phÇn quan träng trong tæng lîi nhuËn cña Doanh nghiÖp. Nã ph¶n ¸nh ho¹t ®éng kinh doanh cña Doanh nghiÖp trong kú cã hiÖu qu¶ hay kh«ng. Th«ng qua ®ã Doanh nghiÖp cã thÓ nhËn xÐt ®­îc ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh vµ cã nh÷ng biÖn ph¸p kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ. + NÕu kÕt qu¶ b¸n hµng lµ (+) chøng tá doanh nghiÖp cã l·i + NÕu kÕt qu¶ b¸n hµng lµ ( -) chøng tá doanh nghiÖp bÞ lç Tµi kho¶n sö dông: TK 911- X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. KÕ to¸n mét sè nghiÖp vô chñ yÕu( xem s¬ ®å sè 1.6) Cuèi kú, tiÕn hµnh kÕt chuyÓn doanh thu thuÇn, gi¸ vèn, chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶. (S¬ ®å sè 1.6) Tr×nh tù kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ®­îc thÓ hiÖn th«ng qua s¬ ®å sau: TK 632,635 TK 911 TK 511,515,711 K/c gi¸ vèn hµng b¸n vµ K/c doanh thu vµ thu Chi phÝ tµi chÝnh nhËp kh¸c thuÇn TK 641, 642,811 K/c CPBH, CPQLDN TK 4212 Chi phÝ kh¸c Lç TK 1422 Chê chuyÓn CPBH, CPQLDN kú tr­íc L·i 1.3. KÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng trong c¸c h×nh thøc tæ chøc sæ kÕ to¸n tæng hîp. HÖ thèng sæ kÕ to¸n sö dông trong doanh nghiÖp ®Ó ghi chÐp, hÖ thèng ho¸ th«ng tin tõ c¸c chøng tõ kÕ to¸n phï hîp víi h×nh thøc kÕ to¸n doanh nghiÖp ¸p dông. HÖ thèng sæ kÕ to¸n trong h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký chung bao gåm: + Sæ NhËt ký chung. + Sæ c¸i TK 632, 511, 512, 531, 532, 521, 641, 642, 911,. . . + C¸c sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt liªn quan nh­ sæ chi tiÕt b¸n hµng, sæ chi tiÕt ph¶i thu cña kh¸ch hµng, sæ chi tiÕt chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp, sæ chi tiÕt theo dâi kÕt qu¶ kinh doanh,. . . HÖ thèng sæ kÕ to¸n trong h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký sæ C¸i, bao gåm: + Sæ NhËt ký sæ c¸i. + C¸c sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt liªn quan. HÖ thèng sæ kÕ to¸n trong h×nh thøc Chøng tõ ghi sæ, bao gåm: + Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ. + Sæ C¸i TK 632, 511, 512, 521, 531, 532, 641, 642, 911, 421,. . . + C¸c sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt liªn quan. - HÖ thèng sæ kÕ to¸n trong h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký chøng tõ, bao gåm: + NhËt ký chøng tõ sè 8 vµ c¸c nhËt ký chøng tõ liªn quan kh¸c. + B¶ng kª sè 8,9,10,11 vµ b¶ng kª kh¸c liªn quan. + Sæ C¸i TK 632, 511, 512, 531, 532, 641, 642, 911,. . . + C¸c sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt liªn quan, më h¹ch to¸n c¸c chØ tiªu: Hµng ho¸, doanh thu, chi phÝ vµ kÕt qu¶. Ch­¬ng 2: thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng ë C«ng ty XuÊt nhËp khÈu Tæng hîp Hµ néi. 2.1. tæng quan vÒ c«ng ty xuÊt nhËp khÈu tæng hîp hµ néi. 2.1.1: Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty XNK Tæng hîp Hµ Néi. C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Tæng hîp Hµ néi (Geleiximco) lµ doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu, h¹ch to¸n kinh doanh ®éc lËp, cã t­ c¸ch ph¸p nh©n, chÞu sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc vÒ ho¹t ®éng kinh doanh XNK th«ng qua Bé th­¬ng m¹i. C«ng ty XuÊt nhËp khÈu Tæng hîp Hµ néi ®­îc thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh sè: 84 Q§- UB ngµy 09/01/1993 cña UBND Thµnh phè Hµ néi, ®­îc UBND Thµnh phè Hµ néi cÊp giÊy phÐp kinh doanh sè: 2053023 ngµy 09/02/1993 vµ giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh XNK sè: 040684 ngµy 19/08/1995. -Tªn c«ng ty: c«ng ty TNHH xuÊt nhËp khÈu tæng hîp Hµ Héi. Tªn giao dÞch: General export Import Company limited Tªn viÕt t¾t: Geleximco,Ltd - Trô së chÝnh: 64- NguyÔn L­¬ng B»ng- Ph­êng Nam Dång - QuËn §èng §a- Thµnh phè Hµ néi. Tel: (04) 5111290/ 5111769. Fax: 5111770 Vèn ®iÒu lÖ: 50.000.000.000(N¨m m­¬i tû). C«ng ty XNK tæng hîp Hµ Néi lµ mét tæ chøc kinh tÕ cã t­ c¸ch ph¸p nh©n, h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp d­íi sù kiÓm tra gi¸m s¸t cña c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc thµnh phè Hµ Néi.N»m trªn ®Þa bµn cã nhiÒu trôc ®­êng giao th«ng ch¹y qua nªn viÖc ho¹t ®éng kinh doanh ,l­u th«ng ,b¶o qu¶n, vËn chuyÓn hµng ho¸ cña c«ng ty diÔn ra t­¬ng ®èi thuËn lîi. TÝnh ®Õn nay C«ng ty ®· ®i vµo ho¹t ®éng ®­îc 12 n¨m. Tuy lóc ban ®Çu cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n do: Mét lµ, ViÖt nam míi më cöa nªn chÝnh s¸ch cßn nhiÒu h¹n chÕ ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng kinh doanh cña c«ng ty. Hai lµ, Geleximco lµ c«ng ty t­ nh©n, ®éi ngò c¸n bé cßn thiÕu kinh nghiÖm thÞ tr­êng, c«ng ty ch­a cã nhiÒu chi nh¸nh ë c¸c tØnh. Nh­ng ®Õn nay, C«ng ty ®· v­ît qua ®­îc nh÷ng trë ng¹i vµ ngµy cµng ph¸t triÓn. Uy tÝn cña c«ng ty trªn thÞ tr­êng ®· ®­îc n©ng cao lªn râ rÖt, c«ng ty ngµy cµng nhiÒu b¹n hµng lµm ¨n vµ ®èi t¸c trong vµ ngoµi n­íc. T¹i thêi ®iÓm thµnh lËp C«ng ty míi chØ cã trô së giao dÞch t¹i Hµ néi ch­a cã chi nh¸nh nµo ë ®Þa ph­¬ng kh¸c, nh­ng ®Õn nay c«ng ty ®· cã 7 chi nh¸nh ë c¸c ®Þa ph­¬ng: Tp Hå chÝ Minh, L¹ng S¬n, Qu¶ng Ninh, Th¸i B×nh, H­ng Yªn, Th¸i Nguyªn, Tuyªn Quang. §Ó ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh ngµy cµng lín m¹nh, C«ng ty cßn ph¶i v­ît qua rÊt nhiÒu khã kh¨n ®Æc biÖt lµ trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­êng c¹nh tranh khèc liÖt. D­íi ®©y lµ mét sè chØ tiªu kinh tÕ cho thÊy sù ph¸t triÓn cña C«ng ty: §¬n vÞ : VN§ ChØ tiªu N¨m2003 N¨m2004 So s¸nh Sè tuyÖt ®èi % 1. Doanh thu thuÇn 654.443.036.916 661.450.090.164 +7.007.053.248 +1,07 2. Lîi nhuËn tr­íc thuÕ 295.221.518.458 300.725.045.082 +5.503.526.624 +1,86 3. Nép ng©n s¸ch 88.622.025.172 90.203.012.000 +1.580.986.828 +1,78 4. Thu nhËp b×nh qu©n ( ng­êi/ th¸ng) 1.750.000 1.800.000 +50.000 +2,86 Qua b¶ng trªn ta thÊy doanh thu thuÇn cña n¨m nay cao h¬n n¨m tr­íc, lîi nhuËn tr­íc thuÕ còng cao h¬n nªn doanh nghiÖp còng nép vµo ng©n s¸ch nhiÒu h¬n ,thu nhËp b×nh qu©n (ng­êi / th¸ng) còng cao h¬n nªn chøng tá doanh nghiÖp ®ang trªn ®µ ho¹t ®éng rÊt tèt. 2.1.2. NhiÖm vô kinh doanh ,tæ chøc kinh doanh vµ tæ chøc bé m¸y qu¶n lý. 2.1.2.1. NhiÖm vô kinh doanh. C«ng ty ho¹t ®éng hÇu hÕt trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc: Th­¬ng m¹i, dÞch vô, s¶n xuÊt vµ ®Çu t­. Nªn, c¸c chøc n¨ng cña C«ng ty bao gåm: C«ng ty xuÊt khÈu trùc tiÕp hoÆc b¸n trong n­íc c¸c mÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ, c¸c s¶n phÈm do liªn doanh, liªn kÕt t¹o ra vµ c¸c mÆt hµng kh¸c. C¸c mÆt hµng nhËp khÈu cña c«ng ty bao gåm: VËt t­, m¸y mãc, thiÕt bÞ, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, ho¸ chÊt vµ hµng tiªu dïng phôc vô cho s¶n xuÊt vµ kinh doanh theo quy ®Þnh hiÖn hµnh cña Nhµ n­íc vµ Bé th­¬ng m¹i. C«ng ty ®­îc vµ nhËn uû th¸c xuÊt nhËp khÈu c¸c mÆt hµng Nhµ n­íc cho phÐp. C«ng ty ®­îc phÐp lµm dÞch vô th­¬ng m¹i. NhËp khÈu t¸i xuÊt, chuyÓn khÈu qu¸ c¶nh theo quy ®Þnh hiÖn hµnh cña Nhµ n­íc. C«ng ty ®­îc lµm ®¹i lý, më cöa hµng b¸n bu«n b¸n lÎ c¸c mÆt hµng s¶n xuÊt trong vµ ngoµi n­íc. *NhiÖm vô: Trùc tiÕp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu tæng hîp, ®­îc chñ ®éng trong giao dÞch, ®µm ph¸n, ký kÕt vµ thùc hiÖn c¸c hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng, c¸c hîp ®ång kinh tÕ vµ c¸c v¨n b¶n vÒ hîp t¸c liªn doanh liªn kÕt víi kh¸ch hµng trong vµ ngoµi n­íc thuéc néi dung ho¹t ®éng cña c«ng ty. Kinh doanh th­¬ng m¹i vµ c¸c lo¹i h×nh dÞch vô th­¬ng m¹i. Liªn doanh liªn kÕt trong n­íc ®Ó s¶n xuÊt hµng ho¸ phôc vô cho nhu cÇu thÞ tr­êng, cã nhiÖm vô trùc tiÕp kinh doanh XNK vµ mua b¸n trong, ngoµi n­íc. 2.1.2.2. Tæ chøc kinh doanh. C«ng ty XNK tæng hîp Hµ Néi thuéc lo¹i h×nh doanh nghiÖp Th­¬ng m¹i nªn c«ng viÖc kinh doanh chñ yÕu cña c«ng ty lµ mua vµo b¸n ra nªn c«ng t¸c tæ chøc kinh doanh lµ tæ chøc quy tr×nh lu©n chuyÓn hµng ho¸ chø kh«ng ph¶I lµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt nh­ ë ®¬n vÞ s¶n xuÊt. Quy tr×nh l­u chuyÓn hµng ho¸ cña c«ng ty ®­îc thùc hiÖn d­íi d¹ng s¬ ®å sau: Mua vµo Dù tr÷ B¸n ra ë kh©u mua vµo ,c¨n cø vµo kÕ ho¹ch cña c«ng ty ®· lËp ,phßng kinh doanh triÓn khai t×m nguån hµng vµ thùc hiÖn qu¸ tr×nh mua hµng .Sau khi mua hµng c«ng ty b¸n ra theo hai ph­¬ng thøc: B¸n bu«n vµ b¸n lÎ. 2.1.2.3. Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty. C«ng ty XNK Tæng hîp Hµ néi lµ c«ng ty t­ nh©n, thùc hiÖn h¹ch to¸n kinh doanh ®éc lËp, doanh nghiÖp võa kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, võa tiÕn hµnh s¶n xuÊt vµ kinh doanh dÞch vô. Doanh nghiÖp cã trô së chÝnh t¹i 64- NguyÔn L­¬ng B»ng- §èng §a- Hµ Néi. C«ng ty cã 30 ng­êi, m« h×nh c¬ cÊu tæ chøc kh¸ ®¬n gi¶n nh­ sau: * Ban l·nh ®¹o gåm cã hai thµnh viªn: Tæng gi¸m ®èc: ¤ng Vò V¨n TiÒn Tæng gi¸m ®èc lµ ng­êi cã toµn quyÒn nh©n danh c«ng ty ®Ó quyÕt ®Þnh mäi vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn môc ®Ých ,quyÒn lîi cña c«ng ty. Vµ lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm trong viÖc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng kinh doanh cña cña c«ng ty víi t­ c¸ch lµ thñ tr­ëng ®¬n vÞ. Tæng gi¸m ®èc ®iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng cña c«ng ty th«ng qua viÖc ph©n c«ng vµ uû quyÒn cho phã tæng gi¸m ®èc. Tæng gi¸m ®èc lµ ng­êi ®øng ®Çu bé m¸y ®iÒu hµnh phô tr¸ch chung mäi ho¹t ®éng cña c«ng ty ,cã quyÒn quyÕt ®Þnh tæ chøc bé m¸y ®iÒu hµnh vµ mäi vÊn ®Ò cña c«ng ty. Phã tæng gi¸m ®èc: ¤ng NguyÔn M¹nh §an Phã tæng gi¸m ®èc lµ ng­êi gióp viÖc cho tæng gi¸m ®èc .Gióp cho tæng gi¸m ®èc c¸c c«ng t¸c vÒ kinh doanh tiªu thô s¶n phÈm ,c«ng t¸c hµnh chÝnh qu¶n trÞ vµ b¶o vÖ. * C¸c phßng chøc n¨ng: Gåm cã 4 phßng Phßng kinh doanh: Cã 5 thµnh viªn. Phßng kinh doanh cã chøc n¨ng nhiªm vô lµ trùc tiÕp tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty; ®¹i diÖn cho C«ng ty ®µm ph¸n víi c¸c ®èi t¸c lµm ¨n; gi¶i quyÕt vµ tËp hîp c¸c thñ tôc cÇn thiÕt cho c¸c nghiÖp vô mua hµng b¸n hµng vµ t×m tßi nguån hµng còng nh­ c¸c mèi tiªu thô hµng; qu¶n lý vµ theo dâi t×nh h×nh kinh doanh cña c¸c chi nh¸nh. Phßng kinh doanh chÞu sù qu¶n lý trùc tiÕp cña Tæng Gi¸m ®èc vµ Phã Tæng Gi¸m ®èc. Phßng tæ chøc hµnh chÝnh: Cã 3 thµnh viªn Phßng tæ chøc hµnh chÝnh cã chøc n¨ng, nhiÖm vô qu¶n lý s¾p xÕp nh©n sù, ban hµnh néi quy, Ên ®Þnh chÕ ®é l­¬ng th­ëng theo sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña Tæng Gi¸m ®èc; tuyÓn nh©n viªn míi theo yªu cÇu cña phßng ban; trùc tiÕp giao dÞch víi c¸c c¬ quan hµnh chÝnh Nhµ n­íc nh­ UBND Thµnh phè,. . Phßng kÕ to¸n tµi chÝnh: Gåm 5 thµnh viªn Phßng kÕ to¸n tµi chÝnh cã chøc n¨ng, nhiÖm vô lµ thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n sæ s¸ch chøng tõ theo luËt ®Þnh: Qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng tµi chÝnh cña C«ng ty; qu¶n lý c¸c tµi kho¶n, ng©n quü; trùc tiÕp giao dÞch víi c¸c tæ chøc tµi chÝnh. Phßng kÕ to¸n tµi chÝnh chÞu sù qu¶n lý trùc tiÕp cña Tæng Gi¸m ®èc vµ Phã Tæng Gi¸m ®èc. Phßng dù ¸n vµ ®Çu t­ x©y dùng: Cã 7 thµnh viªn Phßng dù ¸n ®Çu t­ vµ x©y dùng cã c¸c chøc n¨ng nh­: lªn kÕ ho¹ch vµ chiÕn l­îc mét c¸ch cô thÓ theo quyÕt ®Þnh cña ban l·nh ®¹o, qu¶n lý viÖc x©y dùng c¸c chi nh¸nh, c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh kh¸c. Thªm vµo ®ã, phßng cã chøc n¨ng nh­ mét phßng nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn. C¬ cÊu tæ chøc C«ng ty XNK Tæng hîp Hµ Néi thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau: (S¬ ®å sè 2.1) S¬ ®å bé m¸y qu¶n lý C«ng ty XNK Tæng hîp Hµ néi Tæng gi¸m ®èc P. tæng gi¸m ®èc Phßng kinh doanh Phßng kÕ to¸n tµi chÝnh Phßng H.c tæng hîp Phßng dù ¸n vµ §TXD 2.1.3. Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n cña c«ng ty. 2.1.3.1. Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n. XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm tæ chøc ho¹t ®éng SXKD cña c«ng ty mµ bé m¸y kÕ to¸n tµi chÝnh ®­îc tæ chøc nh­ sau: KÕ to¸n tr­ëng: ChÞu tr¸ch nhiÖm cao nhÊt vÒ kÕ to¸n cña c«ng ty. Cã nhiÖm vô qu¶n lý, ®iÒu hµnh, bao qu¸t chung toµn bé c«ng viÖc trong phßng: Tæ chøc vµ chØ ®¹o ho¹t ®éng cña bé m¸y kÕ to¸n, chÞu tr¸ch nhiÖm chung vÒ toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n trong c«ng ty, tæ chøc kiÓm tra viÖc thùc hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n, vËn dông s¸ng t¹o h×nh thøc vµ ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n phï hîp víi ®iÒu kiÖn vµ ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. B¸o c¸o víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng cÊp trªn vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng tµi chÝnh cña c«ng ty nh­: B¸o c¸o víi c¬ quan ThuÕ t×nh h×nh lµm nghÜa vô víi nhµ n­íc. N¾m b¾t vµ ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty vÒ vèn vµ nguån vèn ®Ó tham m­u cho ban l·nh ®¹o c«ng ty biÕt t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty ®Ó ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý kÞp thêi ,chÝnh x¸c, cïng tæng gi¸m ®èc c«ng ty chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tµi chÝnh cña c«ng ty bao gåm: phª duyÖt c¸c v¨n b¶n ,giÊy tê sæ s¸ch liªn quan ®Õn tµi chÝnh. KÕ to¸n tæng hîp: Cã nhiÖm vô chñ yÕu lµ tæ chøc kÕ to¸n tæng hîp, lËp BCTC cña c«ng ty, gióp cho kÕ to¸n tæ chøc th«ng tin kinh tÕ, ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh, tæ chøc b¶o qu¶n hå s¬ tµi liÖu kÕ to¸n, tæ chøc tæng hîp vµ chi tiÕt nguån vèn kinh doanh, c¸c quü cña ®¬n vÞ. KÕ to¸n tiÒn l­¬ng, TSC§, vËt t­ hµng ho¸: §¶m b¶o theo dâi qu¸ tr×nh nhËp xuÊt hµng ho¸ trong c«ng ty, tÝnh l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn, theo dâi TSC§. KÕ to¸n doanh thu, c«ng nî, thanh to¸n víi kh¸ch hµng: Theo dâi c¸c nghiÖp vô liªn quan ®Õn b¸n hµng, doanh thu, c«ng nî, tiÒn göi, tiÒn vay cña C«ng ty. Thñ quü: Cã nhiÖm vô thu, chi tiÒn mÆt cho c¸c ®èi t­îng sö dông theo phiÕu thu, phiÕu chi ®· ®­îc ng­êi cã thÈm quyÒn ký duyÖt. Víi c¸ch s¾p xÕp vµ bè trÝ nh©n viªn trong phßng kÕ to¸n nh­ vËy ®· t¹o cho bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty ho¹t ®éng mét c¸ch nhÞp nhµng, ®ång bé, hiÖu qu¶ cao, ®¶m b¶o nguyªn t¾c bÊt kiªm nhiÖm cña kÕ to¸n. C«ng ty XNK Tæng hîp Hµ néi tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n võa tËp trung võa ph©n t¸n. H×nh thøc nµy phï hîp ®Æc ®iÓm kinh doanh cña C«ng ty v× Chi nh¸nh cña C«ng ty cã ®Þa ®iÓm xa C«ng ty, ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n nµy ®¶m b¶o c«ng t¸c kÕ to¸n ®Çy ®ñ kÞp thêi phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶. Cã thÓ minh ho¹ bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty theo s¬ ®å sau: ( S¬ ®å sè 2.2) S¬ ®å tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty XNK Tæng hîp Hµ néi. KÕ to¸n tr­ëng KÕ to¸n tæng hîp KÕ to¸n tiÒn l­¬ng, TSC§, vËt t­ hµng ho¸ KÕ to¸n doanh thu, c«ng nî, thanh to¸n víi kh¸ch hµng Thñ quü 2.1.3.2. Tæ chøc vËn dông chÕ ®é kÕ to¸n cña c«ng ty. ChÕ ®é kÕ to¸n c«ng ty ¸p dông hiÖn nay theo quyÕt ®Þnh sè 1141 TC/ C§KT ban hµnh ngµy 1/11/ 1995 cña Bé Tµi ChÝnh cã söa ®æi bæ sung cho phï hîp víi ho¹t ®éng SXKD cña c«ng ty. Niªn ®é kÕ to¸n: Tõ ngµy 1/1 ®Õn ngµy 31/12 Kú kÕ to¸n: Quý. §¬n vÞ tiÒn tÖ sö dông trong viÖc ghi chÐp kÕ to¸n: ViÖt nam ®ång, nguyªn t¾c chuyÓn ®æi tõ c¸c ®¬n vÞ tiÒn tÖ kh¸c sang VN§ theo tû gi¸ thùc tÕ do Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt nam c«ng bè t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh nghiÖp vô. H×nh thøc ghi sæ: Chøng tõ ghi sæ. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n TSC§: + Nguyªn gi¸ TSC§: §¸nh gi¸ theo gi¸ thùc tÕ + Ph­¬ng ph¸p ¸p dông: KhÊu hao theo ®­êng th¼ng. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho + Nguyªn t¾c ®¸nh gi¸: Theo gi¸ thùc nhËp + Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh trÞ gi¸ hµng tån kho: Theo ph­¬ng ph¸p KKTX. HÖ thèng sæ ¸p dông: + C¸c sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt: Sæ chi tiÕt b¸n hµng, thÎ kho kÕ to¸n,. . . + C¸c b¶ng kª, CTGS, sæ c¸i c¸c tµi kho¶n,. . . HÖ thèng B¸o c¸o tµi chÝnh: B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, B¸o c¸o kÕt qu¶ SXKD, B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ, ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh. Tr×nh tù kÕ to¸n Chøng tõ ghi sæ ®­îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau:(S¬ ®å sè 2.3) (S¬ ®å sè 2.3) Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n theo h×nh thøc chøng tõ ghi sæ: B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh B¸o c¸o tµi chÝnh Chøng tõ gèc B¶ng tæng hîp chøng tõ gèc Sæ thÎ kÕ to¸n chi tiÕt Chøng tõ ghi sæ Sæ C¸i Sæ quü B¶ng tæng hîp chi tiÕt Ghi chó: Ghi cuèi th¸ng, quý Ghi hµng ngµy Quan hÖ ®èi chiÕu 2.1.4. §Æc ®iÓm chung ¶nh h­ëng tíi c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng t¹i c«ng ty XNK tæng hîp Hµ néi. NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng c¹nh tranh gay g¾t chØ cã thÓ cã chç ®øng cho nh÷ng doanh nghiÖp cã ®ñ søc lùc ,trÝ tuÖ vµ tµi n¨ng thùc sù .V× vËy cã nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n cã l·i nh­ng còng cã kh«ng Ýt doanh nghiÖp lµm ¨n thua lç dÉn ®Õn ph¸ s¶n.Trong ®iÒu kiÖn më cöa cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ban l·nh ®¹o c«ng ty XNK tæng hîp Hµ Néi ®· linh ho¹t ®­a ra nhiÒu biÖn ph¸p kinh tÕ cã hiÖu qu¶ nh»m kh¾c phôc mäi khã kh¨n.Cïng víi sù ph¸t triÓn cña c«ng ty tr×nh ®é qu¶n lý cña ban l·nh ®¹o cña c«ng ty còng kh«ng ngõng ®­îc cñng cè vµ n©ng cao.KÕ to¸n thùc sù ®­îc coi lµ mét c«ng cô quan träng trong hÖ thèng qu¶n lý vµ hÖ thèng kÕ to¸n cña c«ng ty ®· kh«ng ngõng ®­îc hoµn thiÖn c¶ vÒ c¬ cÊu lÉn ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n. Sau mét thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty XNK tæng hîp Hµ Néi ®­îc quan s¸t thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n ë ®¬n vÞ víi nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ë nhµ tr­êng vµ kh¶ n¨ng t­ duy cßn h¹n chÕ nh­ng em xin ®­a ra mét vµi nhËn xÐt cña m×nh vÒ ®Æc ®iÓm chung ¶nh h­ëng tíi c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng cña c«ng ty nh­ sau: 2.1.4.1: Nh÷ng ¶nh h­ëng tèt. * VÒ bé m¸y kÕ to¸n:Cïng víi sù ph¸t triÓn cña c«ng ty bé m¸y kÕ to¸n còng ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n vµ cã nh÷ng ®ãng gãp rÊt to lín cho c«ng ty vÒ vÊn ®Ò tµi chÝnh gióp c«ng ty ®øng v÷ng vµ cã søc c¹nh tranh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng.C«ng ty ®· kÞp thêi ¸p dông vµ thùc hiÖn tèt chÕ ®é kÕ to¸n míi, sæ s¸ch kÕ to¸n cña c«ng ty lu«n hoµn thµnh ®óng thêi gian quy ®Þnh.C«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n trªn c¬ së vËn dông linh ho¹t nh­ng vÉn tu©n thñ nguyªn t¾c kÕ to¸n nhê ®ã ®¶m b¶o cung cÊp ®Çy ®ñ,chÝnh x¸c vµ kÞp thêi nhu cÇu th«ng tin trong qu¸ tr×nh qu¶n lý. Tõ viÖc lËp chøng tõ ®Õn lu©n chuyÓn chøng tõ ®­îc c«ng ty quy ®Þnh râ rµng hîp lý theo ®óng chÕ ®é ban hµnh.nhê cã hÖ thèng kÕ to¸n cña c«ng ty ®­îc tæ chøc khoa häc quy cñ nªn viÖc kiÓm tra cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng ®­îc tiÕn hµnh nhanh chãng,thuËn lîi. * VÒ h×nh thøc sæ ¸p dông:Theo chÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp hiÖn hµnh,c¸c doanh nghiÖp cã thÓ sö dông mét trong bèn h×nh thøc sæ kÕ to¸n.Mçi h×nh thøc ®Òu cã nh÷ng ­u ®iÓm riªng vµ nh­ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh.qua nghiªn cøu t×nh h×nh thùc tÕ em nhËn thÊy h×nh thøc sæ kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ mµ c«ng ty ®ang ¸p dông lµ rÊt phï hîp. 2.1.4.2: Nh÷ng ¶nh h­ëng ch­a tèt. VÒ c¬ b¶n c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c«ng ty XNK tæng hîp Hµ Néi ®· ®i vµo nÒ nÕp,®¶m b¶o tu©n thñ theo ®óng chÕ ®é cña nhµ n­íc, phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña c«ng ty hiÖn nay.Tuy nhiªn bªn c¹nh ®ã c«ng ty còng kh«ng tr¸nh khái nh÷ng tån t¹i,cßn cã nh÷ng vÊn ®Ò ch­a hoµn toµn hîp lý vµ ch­a thËt tèi ­u: + Phßng kÕ to¸n cña c«ng ty gåm 5 ng­êi víi nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é nghiÖp vô v÷ng vµng nhiÖt t×nh trong c«ng viÖc thùc sù lµ mét lîi thÕ cña c«ng ty.ViÖc bè trÝ c«ng viÖc cña c¸c thµnh viªn trong phßng kh¸ hîp lý.Tuy nhiªn ®Ó n¨ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô cña c¸n bé kÕ to¸n th× cã thÓ vµi n¨m mét lÇn kÕ to¸n viªn nªn ®æi phÇn viÖc cña m×nh cho ng­êi kh¸c.Qua ®ã mçi ng­êi sÏ cã mét tÇm nh×n kh¸i qu¸t h¬n vÒ kÕ to¸n,hiÓu s©u s¾c h¬n tõng phÇn hµnh c«ng viÖc t¹o sù phèi hîp nhÞp nhµng trong c«ng viÖc tr¸nh tr­êng hîp thùc hiÖn trïng lÆp gi÷a c¸c phÇn hµnh riªng. + C«ng ty kh«ng sö dông c¸c sæ nhËt ký chuyªn dïng ®Ó theo dâi riªng c¸c lo¹i nghiÖp vô th­êng xuyªn ph¸t sinh.Do nghiÖp vô liªn quan ®Õn tiÒn mÆt hµng ngµy cña c«ng ty rÊt lín nªn tæ chøc nhËt ký thu tiÒn vµ nhËt ký chi tiÒn ngoµi ra nghiÖp vô mua,b¸n hµng còng diÔn ra víi sè l­îng lín hµng ngµy, khèi l­îng thanh to¸n chËm lín. + Hµng ho¸ cña c«ng ty chÞu ¶nh h­ëng lín cña sù thay ®æi tØ gi¸ hèi ®o¸i trªn thÞ tr­êng. + Mét sè chØ tiªu ph©n tÝch cña c«ng ty cßn ch­a ®Çy ®ñ,ch­a ®¸p øng tèt cho qu¸ tr×nh kinh doanh. 2.2: tæ chøc qu¸ tr×nh b¸n hµng ë c«ng ty xuÊt nhËp khÈu tæng hîp hµ néi. 2.2.1 Kh¸i qu¸t vÒ nghiÖp vô b¸n hµng t¹i C«ng ty Víi môc tiªu ®Èy nhanh khèi l­îng hµng ho¸ b¸n ra, kh¸ch hµng ®Õn víi C«ng ty ®­îc ®¶m b¶o vÒ chÊt l­îng hµng ho¸, gi¸ c¶ phï hîp vµ cã thÓ lùa chän h×nh thøc thanh to¸n thÝch hîp. C«ng ty chÊp nhËn cho kh¸ch hµng tr¶ l¹i hµng ho¸ nÕu nh­ hµng ho¸ kÐm phÈm chÊt, sai vÒ quy c¸ch. . . Do vËy, C«ng ty lu«n chó träng c¸c mÆt sau: VÒ chÊt l­îng: Hµng ho¸ tr­íc khi b¸n ®­îc kiÓm tra kü l­ìng vÒ chÊt l­îng, chñng lo¹i, quy c¸ch,. . . VÒ gi¸ b¸n: §­îc x¸c ®Þnh trªn gi¸ mua thùc tÕ céng chi phÝ thu mua, b¶o qu¶n vµ g¾n liÒn víi sù vËn ®éng cña gi¸ c¶ thÞ tr­êng. HiÖn nay, C«ng ty ®ang ¸p dông ph­¬ng thøc b¸n hµng chñ yÕu lµ b¸n hµng trùc tiÕp. Hµng ho¸ ®­îc C«ng ty thu mua hoÆc nhËp khÈu nhËp vÒ kho C«ng ty, sau ®ã xuÊt b¸n theo hîp ®ång mua b¸n ®· ký kÕt víi kh¸ch hµng. Kh¸ch hµng cña C«ng ty chñ yÕu lµ kh¸ch hµng cò, quen thuéc nªn ngoµi h×nh thøc thanh to¸n ngay th× th­êng lµ thanh to¸n sau (cho kh¸ch hµng chÞu). Ph­¬ng thøc thanh to¸n ®a d¹ng nh­ng chñ yÕu lµ thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt, sÐc, tiÒn göi ng©n hµng. Lµ mét doanh nghiÖp kinh doanh XNK nªn nghiÖp vô b¸n hµng trong C«ng ty lu«n ®­îc chó träng. C¸c h×nh thøc b¸n hµng trong C«ng ty bao gåm: B¸n hµng nhËp khÈu. B¸n hµng néi ®Þa. 2.2.1.1. B¸n hµng nhËp khÈu Trong n¨m 2004 tæng doanh thu ®¹t lµ 661.450.090.164 trong ®ã doanh thu b¸n hµng nhËp khÈu ®¹t 440.966.726.776( chiÕm 2/3 tæng doanh thu). Trong b¸n hµng nhËp khÈu th× doanh thu b¸n mÆt hµng m¸y ®iÒu hoµ Temperzon ®¹t doanh sè b¸n cao nhÊt lµ 198.435.027.000( chiÕm kho¶ng 45% tæng doanh thu b¸n hµng nhËp khÈu), trong ®ã lo¹i 12000BTU ®¹t 131.290.018.000, cßn lo¹i 9000BTU ®¹t 67.145.009.000.Nªn em sÏ ®i s©u nghiªn cøu thÞ phÇn cña mÆt hµng nµy theo 2 chØ tiªu: doanh thu tÝnh theo khu vùc doanh thu tÝnh theo ph­¬ng thøc b¸n ®Ó lµm c¬ së nhËn xÐt: (BiÓu sè 2.1) ThÞ tr­êng vµ thÞ phÇn b¸n hµng ho¸ nhËp khÈu tÝnh theo khu vùc §¬n vÞ: VN§ Lo¹i hµng MiÒn b¾c(MB) MiÒn trung(MT) MiÒn nam(MN) Tû träng ThÞ phÇn (%) Tû träng ThÞ phÇn (%) Tû träng thÞ phÇn (%) 12000BTU 39387005400 30 13129001800 10 78774010800 60 9000BTU 20143502700 30 33572504500 50 13429001800 20 NhËn xÐt: Ta thÊy lo¹i 12000BTU gi¸ c¶ gÇn nh­ lµ gÊp ®«i lo¹i 9000BTU nªn lo¹i 12000BTU ®­îc ­a chuéng ë c¸c thµnh phè lín h¬n nªn thÞ phÇn cña nã ë miÒn nam lµ cao nhÊt v× ng­êi d©n ë ®©y cã thu nhËp cao rÊt thÝch dïng lo¹i nµy,®ång thêi lo¹i 9000BTU kh«ng ®­îc ­a chuéng l¾m nªn thÞ phÇn cña nã chØ ®¹t 20% doanh sè b¸n lo¹i ®ã. Cßn ë miÒn b¾c thÞ tr­êng t­¬ng ®èi æn ®Þnh doanh sè b¸n 2 lo¹i ®Òu ®¹t 30%. Cßn ë miÒn trung ng­êi d©n thÝch dïng lo¹i 9000BTU h¬n nªn thÞ phÇn cña nã ®¹t tíi 50% cao nhÊt trong c¶ n­íc, cßn lo¹i 12000BTU th× chØ ®¹t thÞ phÇn 10%. ( BiÓu sè 2.2 ) ThÞ tr­êng vµ thÞ phÇn b¸n hµng ho¸ nhËp khÈu tÝnh theo ph­¬ng thøc b¸n §¬n vÞ: VN§ Lo¹i hµng Göi b¸n Giao hµng trùc tiÕp Tû träng ThÞ phÇn ( %) Tû träng ThÞ phÇn (% ) 12000BTU 39387005400 30 91903012600 70 9000BTU 26858003600 40 40287005400 60 NhËn xÐt: Ta thÊy theo ph­¬ng thøc b¸n th× c«ng ty chñ yÕu thùc hiÖn ph­¬ng thøc b¸n giao hµng trùc tiÕp nªn thÞ phÇn cña ph­¬ng thøc nµy chiÕm ®a sè lo¹i 12000BTU chiÕm tíi 70% doanh sè b¸n , cãn lo¹i 9000BTU chiÕm 60% lµ do lo¹i nµy hîp tói tiÒn cña nhiÒu ng­ßi d©n nªn c«ng ty muèn khai th¸c triÖt ®Ó nªn cã t¨ng tû lÖ göi b¸n mÆt hµng nµy. 2.2.1.2: B¸n hµng néi ®Þa. Trong n¨m 2004 doanh sè b¸n hµng néi ®Þa ®¹t 220.483.363.388 ( chiÕm 1/3 trong tæng doanh thu ).Trong ®ã c«ng ty nhËn lµm ®¹i lý mua b¸n , ký göi vËt liÖu x©y dùng( xi m¨ng, s¾t thÐp) vµ trang trÝ néi thÊt lµ ®¹t doanh thu cao nhÊt lµ77.169.177.186( kho¶ng 35% tæng doanh thu b¸n hµng néi ®Þa) trong ®ã xi m¨ng(XM) H¶i Phßng ®¹t 20.292.294.297 xi m¨ng BØm S¬n ®¹t 56.876.882.889 .Nªn em sÏ ®i s©u nghiªn cøu vÒ thÞ phÇn cña mÆt hµng nµy theo 2 chØ tiªu : doanh thu tÝnh theo khu vùc vµ doanh thu tÝnh theo ph­¬ng thøc b¸n ®Ó lµm c¬ së nhËn xÐt: ( BiÓu sè 2.3) ThÞ tr­êng vµ thÞ phÇn b¸n hµng néi ®Þa tÝnh theo khu vùc §¬n vÞ: VN§ Lo¹i hµng MiÒn b¾c ( MB) MiÒn trung(MT) MiÒn Nam (MN) Tû träng ThÞphÇn ( % ) Tû träng ThÞ phÇn (%) Tû träng ThÞ phÇn (%) XM H¶i Phßng 8116917719 40 5073073574 25 7102303004 35 XM BØm S¬n 28438441444 50 17063064867 30 11375376578 20 NhËn xÐt: Ta thÊy hiÖn nay nhu cÇu x©y dùng ngµy cµng t¨ng n¾m b¾t ®­îc nhu cÇu ®ã c«ng ty ®· nhËn lµm ®¹i lý mua b¸n vËt liÖu x©y dùng. Nh×n vµo sè liÖu trªn ta nhËn thÊy mÆt hµng XM H¶i Phßng ®¹t thÞ phÇn ë miÒn b¾c lµ cao nhÊt (40%) v× ë ®©y ng­êi d©n rÊt thÝch dïng lo¹i XM nµy, cßn ë miÒn trung th× ng­êi d©n ë ®©y kh«ng thÝch lo¹i nµy nªn thÞ phÇn ®¹t thÊp nhÊt chØ cã 25%, cßn ë miÒn nam ®¹t 35%. Lo¹i XM BØm S¬n ë miÒn b¾c thÞ phÇn vÉn ®¹t cao nhÊt thø nh× lµ miÒn trung vµ cuèi cïng lµ miÒn nam. (BiÓu sè 2.4) ThÞ tr­êng vµ thÞ phÇn b¸n hµng néi ®Þa tÝnh theo ph­¬ng thøc b¸n §¬n vÞ: VN§ Lo¹i hµng Göi b¸n Giao hµng trùc tiÕp Tû träng ThÞ phÇn ( %) Tû träng ThÞ phÇn ( %) XM H¶i Phßng 2029229430 10 18263064867 90 XM BØm S¬n 85311532434 15 48345350455 85 NhËn xÐt: Ta thÊy c«ng ty kinh doanh theo ph­¬ng thøc giao hµng trùc tiÕp lµ chñ yÕu nªn thÞ phÇn cña c¶ hai mÆt hµng nµy ®Òu chiÕm chñ yÕu cßn göi b¸n chØ chiÕm mét sè l­îng nhá chñ yÕu lµ ký göi giíi thiÖu s¶n phÈm lµ chÝnh vµ khi cã hîp ®ång mua hµng c«ng ty sÏ chuyÓn hµng ®Õn tËn n¬i ng­êi mua. 2.2.2.Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n doanh thu b¸n hµng 2.2.2.1. Tæ chøc chøng tõ, tµi kho¶n, sæ kÕ to¸n sö dông Chøng tõ kÕ to¸n: C«ng ty nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ v× vËy ho¸ ®¬n b¸n hµng C«ng ty ®ang sö dông lµ Ho¸ ®¬n GTGT mÉu 01- GTKT- 3LL. Ho¸ ®¬n ®­îc lËp lµm 3 liªn: Liªn 1: L­u Liªn 2: Giao cho kh¸ch hµng. Liªn 3: Dïng ®Ó thanh to¸n. Trªn mçi ho¸ ®¬n ®­îc ghi ®Çy ®ñ, ®óng c¸c yÕu tè (Xem biÓu mÉu sè 1). Ngoµi ra, cßn sö dông c¸c chøng tõ nh­: GiÊy b¸o Cã Ng©n hµng, PhiÕu nhËp kho,. Tµi kho¶n kÕ to¸n: Do ®Æc ®iÓm kinh doanh cña C«ng ty, ®Ó theo dâi kÕt qu¶ b¸n hµng cña hµng ho¸ cã nguån gèc kh¸c nhau, C«ng ty ®· sö dông TK 511- Doanh thu b¸n hµng, vµ më chi tiÕt 2 TK cÊp hai: TK 5111- Doanh thu b¸n hµng nhËp khÈu. TK 5112- Doanh thu b¸n hµng néi ®Þa. Ngoµi ra, kÕ to¸n b¸n hµng cßn sö dông c¸c TK liªn quan kh¸c. KÕ to¸n kh«ng sö dông TK 521, TK 531, TK 532 ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu. Sæ kÕ to¸n, c¬ së, ph­¬ng ph¸p ghi sæ: C«ng ty sö dông c¸c sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt: Sæ b¸n hµng, thÎ kho kÕ to¸n, sæ chi tiÕt ph¶i thu cña kh¸ch hµng. C¸c sæ C¸i tµi kho¶n: TK 131, TK 511, TK 3331. C¸c b¶ng kª chøng tõ, chøng tõ ghi sæ. Tr×nh tù lªn sè liÖu sæ kÕ to¸n doanh thu b¸n hµng( xem s¬ ®å sè 2.4) (S¬ ®å sè 2.4) S¬ ®å tr×nh tù lªn sè liÖu sæ kÕ to¸n doanh thu b¸n hµng nh­ sau: Chøng tõ gèc (Ho¸ ®¬n, giÊy b¸o Cã,…) Chøng tõ ghi sæ Sæ C¸i TK 511, Sæ C¸i TK 131 B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh B¸o c¸o Tµi ChÝnh Sæ chi tiÕt DTBH, PTKH B¶ng tæng hîp chi tiªt DTBH,... Sæ quü, sæ kho hµng ho¸ … B¶ng tæng hîp chøng tõ gèc Ghi chó: Ghi cuèi th¸ng, quý Ghi hµng ngµy Quan hÖ ®èi chiÕu  BiÓu sè 2.5: Ho¸ ®¬n GTGT Ho¸ ®¬n (GTGT) Ngµy 10 th¸ng 12 n¨m 2004 MÉu sè: 01. GTKT- 3LL GU/ 2003B No: 029922 §¬n vÞ b¸n hµng: C«ng ty XNK Tæng hîp Hµ néi §Þa chØ: 64 NguyÔn L­¬ng B»ng- §èng §a- Hµ néi. Sè Tµi kho¶n: 2807599 H×nh thøc thanh to¸n: M· sè: 0100514947 Ng­êi mua hµng: C«ng ty TK & DVXD Th­¬ng m¹i §¬n vÞ: §Þa chØ: H×nh thøc thanh to¸n: M· sè: 0100111264-1 TT Tªn hµng._.