Tính tóan thiết kế trạm xử lý công ty Khánh Thuận

CHÖÔNG 1 MÔÛ ÑAÀU Ñaët vaán ñeà: Trong thôøi ñaïi ngaøy nay, moâi tröôøng soáng laø moät trong nhöõng vaán ñeà ñang ñöôïc raát nhieàu ngaønh, nhieàu caáp quan taâm. Vaán ñeà naøy khoâng töï noù sinh ra maø nguyeân nhaân chính laø do nhu caàu cuoäc soáng con ngöôøi. ÔÛ Vieät Nam, trong giai ñoaïn hieän nay neàn kinh teá thò tröôøng laøm ñoäng löïc thuùc ñaåy nhòp ñieäu kinh teá töøng böôùc nhaûy voït, maø ñaëc bieät laø ngaønh coâng nghieäp phaùt trieån. Beân caïnh ñoù, caùc nhaø maùy, xí nghieäp, khu coâng nghieäp lieân tieáp nhau ñöôïc hình thaønh. Do ñoù, keùo theo caùc vaán ñeà veà moâi tröôøng nhö: khoâng khí, chaát thaûi raén, nöôùc thaûi… Ñaëc ñieåm quan troïng nhaát hieän nay laø vaán ñeà nöôùc thaûi, vì hieän nay khaâu quaûn lyù caùc vaán ñeà moâi tröôøng cuûa nhaø nöôùc ta chöa ñöôïc chaët cheõ ñoái vôùi doanh ngheäp. Do ñoù, haàu heát caùc nhaø maùy, xí nghieäp hieän nay ñeàu chöa coù heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi, neáu coù thì hoï cuõng xöû lyù chöa ñaït tieâu chuaån cuûa nhaø nöôùc. Cho neân vieäc xaây döïng nhaø maùy nöôùc thaûi rieâng cho töøng nhaø maùy, xí nghieäp laø ñieàu neân laøm khi tieán haønh xaây döïng nhaø xöôûng. AÙp duïng vaán ñeà naøy vôùi nhaø maùy saûn xuaát chieáu nhöïa vaø daây thun xuaát khaåu thuoäc coâng ty TNHH – SXTM Khaùnh Thuaän ta thaáy vieäc caàn thieát laø phaûi tieán haønh thieát keá, xaây döïng heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi cho nhaø maùy naøy. Vì theá, ñeà taøi “Tính toaùn thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi cho nhaø maùy saûn xuaát chieáu nhöïa vaø daây thun xuaát khaåu – Coâng ty TNHH – SXTM Khaùnh Thuaän löu löôïng 50 m3/ngaøy ñeâm” ñöôïc thöïc hieän nhaèm goùp phaàn laøm giaûm thieåu haøm löôïng oâ nhieãm cuûa nöôùc thaûi tröôùc khi thaûi vaøo moâi tröôøng soáng chung cuõng nhö coù theå haïn cheá bôùt vaán ñeà moâi tröôøng hieän nay. Muïc tieâu nghieân cöùu: Ñeà taøi ñöôïc thöïc hieän vôùi 3 muïc tieâu chính: Khaûo saùt vaø nghieân cöùu thöïc traïng, ñaëc tính cuûa nöôùc thaûi phaùt sinh trong nhaø maùy. Ñeà xuaát coâng ngheä vaø tính toaùn – thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi cho phuø hôïp vôùi ñieàu kieän thöïc teá cuûa nhaø maùy. Nöôùc thaûi sau xöû lyù phaûi ñaït tieâu chuaån loaïi B (TCVN 5945:2005). Noäi dung nghieân cöùu: Tìm hieåu hoaït ñoäng cuûa Nhaø maùy; Phaân tích doøng thaûi töø qui trình saûn xuaát; Phaân tích löïa choïn coâng ngheä xöû lyù phuø hôïp; Tính toaùn thieát keá phöông aùn xöû lyù nöôùc thaûi hoaøn chænh. Phöông phaùp thöïc hieän: Ñeà taøi nghieân cöùu baèng caùc phöông phaùp sau: Nghieân cöùu tö lieäu: Thu thaäp taøi lieäu, soá lieäu, ñaùng giaù toång quan veà coâng ngheä saûn xuaát, khaû naêng gaây oâ nhieãm moâi tröôøng vaø xöû lyù nöôùc thaûi cuûa nhaø maùy saûn xuaát chieáu nhöïa vaø daây thun xuaát khaåu Khaùnh Thuaän; Thu thaäp, phaân tích toång hôïp döõ lieäu ñeå tính toaùn vaø thieát keá caùc coâng trình ñôn vò; Phöông phaùp so saùnh: phöông phaùp naøy nhaèm ñaùnh giaù hieäu quaû xöû lyù nöôùc thaûi ñaàu vaøo vaø ra theo Tieâu chuaån Vieät Nam (TCVN 5945:2005); Phöông phaùp phaân tích chi phí lôïi ích: ñaùnh giaù hieäu quaû kinh teá trong quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi cuûa caùc phöông phaùp xöû lyù. Phaïm vi nghieân cöùu: Vôùi muïc tieâu nghieân cöùu ñaõ ñöôïc xaùc ñònh, ñeà taøi chæ ñöôïc giôùi haïn trong phaïm vi tìm hieåu tính chaát, löu löôïng nöôùc thaûi ñeå töø ñoù tính toaùn – thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi cho phuø hôïp vôùi nhaø maùy saûn xuaát chieáu nhöïa vaø daây thun xuaát khaåu Khaùnh Thuaän. YÙ nghóa cuûa ñeà taøi: Ñeà taøi ñöôïc thöïc hieän döïa treân cô sôû thu thaäp soá lieäu, nghieân cöùu thöïc traïng nguoàn thaûi, tính chaát nöôùc thaûi taïi nhaø maùy saûn xuaát chieáu nhöïa vaø daây thun xuaát khaåu Khaùnh Thuaän ñeå töø ñoù ñöa ra heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi cho phuø hôïp. Keát quaû tính toaùn – thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi cuûa ñeà taøi coù theå laøm cô sôû cho nhaø maùy Khaùnh Thuaän tham khaûo ñeå ñaàu tö xaây döïng vaøo thöïc teá. CHÖÔNG 2 TOÅNG QUAN VEÀ XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI Phöông phaùp xöû lyù cô hoïc: Xöû lyù cô hoïc (hay coøn goïi laø xöû lyù baäc I) nhaèm muïc ñích loaïi boû caùc taïp chaát khoâng tan (raùc, caùt nhöïa, daàu môõ, caën lô löûng, caùc taïp chaát noåi…) ra khoûi nöôùc thaûi; ñieàu hoøa löu löôïng vaø noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm trong nöôùc thaûi. Caùc coâng trình xöû lyù cô hoïc xöû lyù nöôùc thaûi thoâng duïng: Song chaén raùc: Song chaén raùc thöôøng ñaët tröôùc heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi hoaëc coù theå ñaët taïi caùc mieäng xaû trong phaân xöôûng saûn xuaát nhaèm giöõ laïi caùc taïp chaát coù kích thöôùc lôùn nhö: nhaùnh caây, goã, laù, giaáy, niloâng, vaûi vuïn vaø caùc loaïi raùc khaùc, ñoàng thôøi baûo veä caùc coâng trình bôm, traùnh aùch taéc ñöôøng oáng, möông daãn. Hình 2.1: Song chaén raùc cô giôùi Döïa vaøo khoaûng caùch caùc thanh, song chaén ñöôïc chia thaønh 2 loaïi: Song chaén thoâ coù khoaûng caùch giöõa caùc thanh töø 60 ÷100mm. Song chaén mòn coù khoaûng caùch giöõa caùc thanh töø 10 ÷25mm. Löôùi loïc Löôùi loïc duøng ñeå khöû caùc chaát lô löûng coù kích thöôùc nhoû, thu hoài caùc thaønh phaàn quyù khoâng tan hoaëc khi caàn phaûi loaïi boû raùc coù kích thöôùc nhoû. Kích thöôùc maét löôùi töø 0,5÷1,0mm. Löôùi loïc thöôøng ñöôïc bao boïc xung quanh khung roãng hình truï quay troøn (hay coøn goïi laø troáng quay) hoaëc ñaët treân caùc khung hình dóa. Beå laéng caùt Beå laéng caùt ñaët sau song chaén, löôùi chaén vaø ñaët tröôùc beå ñieàu hoøa, tröôùc beå laéng ñôït I. Nhieäm vuï cuûa beå laéng caùt laø loaïi boû caën thoâ naëng nhö caùt, soûi, maûnh vôõ thuûy tinh, kim loaïi, tro taùn, thanh vuïn, voû tröùng… ñeå baûo veä caùc thieát bò cô khí deã bò maøi moøn, giaûm caën naëng ôû caùc coâng ñoaïn xöû lyù tieáp theo. Beå laéng caùt goàm 3 loaïi: Beå laéng caùt ngang Hình 2.2: Beå laéng caùt ngang Beå laéng caùt thoåi khí Beå laéng caùt ly taâm Beå taùch daàu môõ Caùc loaïi coâng trình naøy thöôøng ñöôïc öùng duïng khi xöû lyù nöôùc thaûi coâng nghieäp, nhaèm loaïi boû caùc taïp chaát coù khoái löôïng rieâng nhoû hôn nöôùc. Caùc chaát naøy seõ bòt kín loã hoång giöõa caùc haït vaät lieäu loïc trong caùc beå sinh hoïc…vaø chuùng cuõng phaù huûy caáu truùc buøn hoaït tính trong beå Aerotank, gaây khoù khaên trong quaù trình leân men caën. Beå ñieàu hoøa Beå ñieàu hoøa ñöôïc duøng ñeå duy trì doøng thaûi vaø noàng ñoä vaøo coâng trình xöû lyù oån ñònh, khaéc phuïc nhöõng söï coá vaän haønh do söï dao ñoäng veà noàng ñoä vaø löu löôïng cuûa nöôùc thaûi gaây ra vaø naâng cao hieäu suaát cuûa caùc quaù trình xöû lyù sinh hoïc. Beå ñieàu hoøa coù theå ñöôïc phaân loaïi nhö sau: Beå ñieàu hoøa löu löôïng Beå ñieàu hoøa noàng ñoä Beå ñieàu hoøa caû löu löôïng vaø noàng ñoä. Beå laéng Duøng ñeå taùch caùc chaát khoâng tan ôû daïng lô löûng trong nöôùc thaûi theo nguyeân taéc troïng löïc. Caùc beå laéng coù theå boá trí noái tieáp nhau. Quaù trình laéng toát coù theå loaïi boû ñeán 90 ÷ 95% löôïng caën coù trong nöôùc thaûi. Vì vaäy ñaây laø quaù trình quan troïng trong xöû lyù nöôùc thaûi, thöôøng boá trí xöû lyù ban ñaàu hay sau khi xöû lyù sinh hoïc. Ñeå coù theå taêng cöôøng quaù trình laéng ta coù theå theâm vaøo chaát ñoâng tuï sinh hoïc. Beå laéng ñöôïc chia laøm 3 loaïi: Beå laéng ngang (coù hoaëc khoâng coù vaùch nghieâng): Hình 2.3: Beå laéng ngang Beå laéng ñöùng: maët baèng laø hình troøn hoaëc hình vuoâng. Trong beå laéng hình troøn nöôùc chuyeån ñoäng theo phöông baùn kính (radian). Beå laéng li taâm: maët baèng laø hình troøn. Nöôùc thaûi ñöôïc daãn vaøo beå theo chieàu töø taâm ra thaønh beå roài thu vaøo maùng taäp trung roài daãn ra ngoaøi. Beå loïc Coâng trình naøy duøng ñeå taùch caùc phaàn töû lô löûng, phaân taùn coù trong nöôùc thaûi vôùi kích thöôùc töông ñoái nhoû sau beå laéng baèng caùch cho nöôùc thaûi ñi qua caùc vaät lieäu loïc nhö caùt, thaïch anh, than coác, than buøn, than goã, soûi nghieàn nhoû… Beå loïc thöôøng laøm vieäc vôùi hai cheá ñoä loïc vaø röûa loïc. Quaù trình loïc chæ aùp duïng cho caùc coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi taùi söû duïng vaø caàn thu hoài moät soá thaønh phaàn quí hieám coù trong nöôùc thaûi. Caùc loaïi beå loïc ñöôïc phaân loaïi nhö sau: Loïc qua vaùch loïc Beå loïc vôùi lôùp vaät lieäu loïc daïng haït Thieát bò loïc chaäm Thieát bò loïc nhanh. Hình 2.4 : Beå loïc Phöông phaùp xöû lyù hoaù hoïc Ñoâng tuï vaø keo tuï Phöông phaùp ñoâng tuï-keo tuï laø quaù trình thoâ hoùa caùc haït phaân taùn vaø nhuõ töông, ñoä beàn taäp hôïp bò phaù huûy, hieän töôïng laéng xaûy laéng. Söû duïng ñoâng tuï hieäu quaû khi caùc hat keo phaân taùn coù kích thöôùc 1-100µm. Ñeå taïo ñoâng tuï, caàn coù theâm caùc chaát ñoâng tuï nhö: Pheøn nhoâm Al2(SO4)3.18H2O. Ñoä hoøa tan cuûa pheøn nhoâm trong nöôùc ôû 200C laø 362 g/l. pH toái öu töø 4.5-8. Pheøn saét FeSO4.7H2O.Ñoä hoøa tan cuûa pheøn saét trong nöôùc ôû 200C laø 265 g/l. Quaù trình ñoâng tuï baèng pheøn saét xaûy ra toát nhaát ôû pH >9. Caùc muoái FeCl3.6H2O, Fe2(SO4)3.9H2O, MgCl2.6H2O, MgSO4.7H2O, … Voâi. Khaùc vôùi ñoâng tuï, keo tuï laø quaù trình keát hôïp caùc haït lô löûng khi cho caùc hôïp chaát cao phaân töû vaøo. Chaát keo tuï thöôøng söû duïng nhö: tinh boät, ester, cellulose, … Chaát keo tuï coù theå söû duïng ñoäc laäp hay duøng vôùi chaát ñoâng tuï ñeå taêng nhanh quaù trình ñoâng tuï vaø laéng nhanh caùc boâng caën. Chaát ñoâng tuï coù khaû naêng laøm môû roäng phaïm vi toái öu cuûa quaù trình ñoâng tuï, laøm taêng tính beàn vaø ñoä chaët cuûa boâng caën, töø ñoù laøm giaûm ñöôïc löôïng chaát ñoâng tuï, taêng hieäu quaû xöû lyù. Hieän töôïng ñoâng tuï xaûy ra khoâng chæ do tieáp xuùc tröïc tieáp maø coøn do töông taùc laãn nhau giöõa caùc phaân töû chaát keo tuï bò haáp phuï theo caùc haït lô löûng. Khi hoøa tan vaøo nöôùc thaûi, chaát keo tuï coù theå ôû traïng thaùi ion hoaëc khoâng ion, töø ñoù ta coù chaát keo tuï ion hoaëc khoâng ion. Hình 2.5: Quaù trình taïo boâng caën cuûa caùc haït keo Trung hoøa Nöôùc thaûi cuûa moät soá ngaønh coâng nghieäp, nhaát laø coâng nghieäp hoùa chaát, do caùc quaù trình coâng ngheä coù theå coù chöùa caùc acid hoaëc bazô, coù khaû naêng gaây aên moøn vaät lieäu, phaù vôõ caùc quaù trình sinh hoùa cuûa caùc coâng trình xöû lyù sinh hoïc, ñoàng thôøi gaây caùc taùc haïi khaùc, do ñoù caàn thöïc hieän quaù trình rung hoøa nöôùc thaûi. Caùc phöông phaùp trung hoøa bao goàm: Trung hoøa laãn nhau giöõa nöôùc thaûi chöùa acid vaø nöôùc thaûi chöùa kieàm. Trung hoøa dòch thaûi coù tính acid, duøng caùc loaïi chaát kieàm nhö: NaOH, KOH, NaCO3, NH4OH, hoaëc loïc qua caùc vaät lieäu trung hoøa nhö CaCO3, dolomit,… Ñoái vôùi dòch thaûi coù tính kieàm thì trung hoøa bôûi acid hoaëc khí acid. Ñeå löïa choïn taùc chaát thöïc hieän phaûn öùng trung hoøa, caàn döïa vaøo caùc yeáu toá: Loaïi acid hay bazô coù trong nöôùc thaûi vaø noàng ñoä cuûa chuùng. Ñoä hoøa tan cuûa caùc muoái ñöôïc hình thaønh do keát quaû phaûn öùng hoùa hoïc. Oxy hoaù khöû Ña soá caùc chaát voâ cô khoâng theå xöû lyù baèng phöông phaùp sinh hoùa ñöôïc, tröø caùc tröôøng hôïp caùc kim loaïi naëng nhö: Cu, Zn, Pb, Co, Fe, Mn, Cr,…bò haáp phuï vaøo buøn hoaït tính. Nhieàu kim loaïi nhö : Hg, As,…laø nhöõng chaát ñoäc, coù khaû naêng gaây haïi ñeán sinh vaät neân ñöôïc xöû lyù baèng phöông phaùp oxy hoùa khöû. Coù theå duøng caùc taùc nhaân oxy hoùa nhö Cl2, H2O2, O2 khoâng khí, O3 hoaëc pirozulite ( MnO2). Döôùi taùc duïng oxy hoùa, caùc chaát oâ nhieåm ñoäc haïi seõ chuyeån hoùa thaønh nhöõng chaát ít ñoäc haïi hôn vaø ñöôïc loaïi ra khoûi nöôùc thaûi. Ñieän hoùa Cô sôû cuûa söï ñieän phaân goàm hai quaù trình: oxy hoùa ôû anod vaø khöû ôû catod. Xöû lyù baèng phöông phaùp ñieän hoùa raát thuaän lôïi ñoái vôùi nhöõng loaïi nöôùc thaûi coù löu löôïng nhoû vaø oâ nhieãm chuû yeáu do caùc chaát höõu cô vaø voâ cô ñaäm ñaëc. Öu ñieåm : Khoâng caàn pha loaõng sô boä nöôùc thaûi. Khoâng caàn taêng thaønh phaàn muoái cuûa chuùng. Coù theå taän duïng laïi caùc saûn phaåm quyù chöùa trong nöôùc thaûi. Dieän tích xöû lyù nhoû. Nhöôïc ñieåm: Toán keùm naêng löôïng. Phaûi taåy saïch beà maët ñieän cöïc khoûi caùc taïp chaát. Phöông phaùp xöû lyù hoùa lyù Trong daây chuyeân coâng ngheä xöû lyù, coâng ñoaïn xöû lyù hoùa lyù thöôøng ñöôïc aùp duïng sau coâng ñoaïn xöû lyù cô hoïc. Phöông phaùp xöû lyù hoùa lyù bao goàm caùc phöông phaùp haáp phuï, trao ñoåi ion, trích ly, chöng caát, coâ ñaëc, loïc ngöôïc,…. Phöông phaùp hoùa ly ñöôùc söû duïng ñeå loaïi khoûi dòch thaûi caùc haït lô löûng phaân taùn, caùc chaát höõu cô vaø voâ cô hoøa tan, coù moät soá öu ñieåm nhö: Loaïi ñöôïc caùc hôïp chaát höõu cô khoâng bò oxi hoùa sinh hoïc. Khoâng caàn theo doõi caùc hoaït ñoäng cuûa vi sinh vaät. Coù theå thu hoài caùc chaát khaùc nhau. Hieäu quaû xöû lyù cao vaø oån ñònh hôn. Tuyeån noåi Laø quaù trình dính baùm phaân töû cuûa caùc haït chaát baån ñoái vôùi beà maët phaân chia cuûa hai pha khí-nöôùc vaø xaûy ra khi coù naêng löôïng töï do treân beà maët phaân chia, ñoàng thôøi cuõng do caùc hieän töôïng thaám öôùt beà maët xuaát hieän theo chu vi thaám öôùt ôû nhöõng nôi tieáp xuùc khí-nöôùc- * Tuyeån noåi daïng boït: ñöôïc söû duïng ñeå taùch ra khoûi nöôùc thaûi caùc chaát khoâng tan vaø laøm giaûm moät phaàn noàng ñoä cuûa moät soá chaát hoøa tan. * Phaân ly daïng boït: ñöôïc öùng duïng ñeå xöû lyù caùc chaát hoøa tan coù trong nöôùc thaûi, ví duï nhö chaát hoaït ñoäng beà maët. Öu ñieåm cuûa phöông phaùp tuyeån noåi laø coù theå thu caën vôùi ñoä aåm nhoû, coù theå thu taïp chaát. Phöông phaùp tuyeån noåi ñöôïc söû duïng nhieàu trong caùc ngaønh coâng nghieäp nhö: tô sôïi nhaân taïo, giaáy cellulose, thöïc phaåm,… Hình 2.6: Beå tuyeån noåi keát hôïp vôùi coâ ñaëc buøn Haáp phuï Haáp phuï laø thu huùt chaát baån leân beà maët cuûa chaát haáp phuï, phaàn lôùn laø chaát haáp phuï raén vaø coù theå thöïc hieän trong ñieàu kieän tónh hoaëc ñoäng Quaù trình haáp phuï laø moät quaù trình thuaän nghòch, nghóa laø chaát bò haáp phuï coù theå bò giaûi haáp vaø chuyeån ngöôïc laïi vaøo chaát thaûi. Caùc chaát haáp phuï thöôøng ñöôïc söû duïng laø caùc loaïi vaät lieäu xoáp töï nhieân hay nhaân taïo nhö tro, maãu vuïn than coác, than buøn, silicagen, keo nhoâm, ñaát seùt hoaït tính,… vaø caùc chaát haáp phuï naøy coøn coù khaû naêng taùi sinh ñeå tieáp tuïc söû duïng. Trích ly Phöông phaùp taùch chaát baån höõu cô hoøa tan chöùa trong nöôùc baèng caùch troän laãn vôùi dung moâi naøo ñoù, trong ñoù, chaát höõu cô hoøa tan vaøo dung moâi toát hôn vaøo nöôùc. Trao ñoåi ion Caùc chaát caáu thaønh pha raén, maø treân ñoù xaûy ra söï trao ñoåi ion, goïi laø ionit. Caùc ionit coù theå coù nguoàn goác nhaân taïo hay töï nhieân, laø höõu cô hay voâ cô vaø coù theå ñöôïc taùi sinh ñeå söû duïng lieân tuïc. Ñöôïc söû duïng ñeå loaïi caùc ion kim loaïi trong nöôùc thaûi. Phöông phaùp xöû lyù sinh hoïc Thöïc chaát cuûa phöông phaùp sinh hoïc ñeå xöû lyù nöôùc thaûi laø söû duïng khaû naêng soáng vaø hoaït ñoäng cuûa vi sinh vaät ñeå phaân huûy caùc chaát höõu cô trong nöôùc thaûi. Chuùng chuyeån hoùa caùc chaát höõu cô hoøa tan vaø nhöõng chaát deã phaân huûy sinh hoïc thaønh nhöõng saûn phaåm cuoái cuøng nhö : CO2, H2O,NH4,.. Chuùng söû duïng moät soá hôïp chaát höõu cô vaø moät soá chaát khoaùng laøm nguoàn dinh döôõng vaø taïo naêng löôïng nhaèm duy trì quaù trình, ñoàng thôøi xaây döïng teá baøo môùi. Coâng trình xöû lyù sinh hoïc thöôøng ñöôïc ñaët sau khi nöôùc thaûi ñaõ ñöôïc xöû lyù sô boä qua caùc quaù trình xöû lyù cô hoïc, hoùa hoïc, hoùa lyù. Coâng trình xöû lyù trong ñieàu kieän töï nhieân Ao hoà sinh hoïc ( ao hoà oån ñònh nöôùc thaûi) Ñaây laø phöông phaùp xöû lyù ñôn giaûn nhaát vaø ñaõ ñöôïc aùp duïng töø xöa. Phöông phaùp naøy cuõng khoâng yeâu caàu kyõ thuaät cao, voán ñaàu tö ít, chí phí hoaït ñoäng reû tieàn, quaûn lyù ñôn giaûn vaø hieäu quaû cuõng khaù cao.Quy trình ñöôïc toùm taét nhö sau: Nöôùc thaûi® loaïi boû raùc, caùt soûi,..® Caùc ao hoà oån ñònh® Nöôùc ñaõ xöû lyù Hoà hieáu khí Ao noâng 0,3-0,5m coù quaù trình oxi hoaù caùc chaát baån höõu cô chuû yeáu nhôø caùc vi sinh vaät. Goàm 2 loaïi: hoà laøm thoaùng töï nhieân vaø hoà laøm thoaùng nhaân taïo. Hoà kò khí Ao kò khí laø loaïi ao saâu, ít hoaëc khoâng coù ñieàu kieän hieáu khí. Caùc vi sinh vaät kò khí hoaït ñoäng soáng khoâng caàn oxy cuûa khoâng khí. Chuùng söû duïng oxi töø caùc hôïp chaát nhö nitrat, sulfat.. ñeå oxi hoaù caùc chaát höõu cô, caùc loaïi röôïu vaø khí CH4, H2S,CO2,… vaø nöôùc. Chieàu saâu hoà khaù lôn khoaûng 2-6m. Hoà tuøy nghi Laø söï keát hôïp hai quaù trình song song: phaân huûy hieáu khí caùc chaát höõu cô hoaø tan coù ñeàu ôû trong nöôùc vaø phaân huûy kò khí (chuû yeáu laø CH4) caën laéng ôû vuøng ñaùy. Ao hoà tuøy nghi ñöôïc chia laøm 3 vuøng:lôùp treân laø vuøng hieáu khí, vuøng giöõa laø vuøng kò khí tuøy tieän vaø vuøng phía ñaùy saâu laø vuøng kò khí. Chieàu saâu hoà khoaûng 1-1,5m Hình 2.7: Hoà tuøy nghi Hoà oån ñònh baäc III Nöôùc thaûi sau khi xöû lyù cô baûn ( baäc II) chöa ñaït tieâu chuaån laø nöôùc saïch ñeå xaû vaøo nguoàn thì coù theå phaûi qua xöû lyù boå sung (baäc III). Moät trong caùc coâng trình xöû lyù baäc III laø ao hoà oàn ñònh sinh hoïc keát hôïp vôùi thaû beøo nuoâi caù. Phöông phaùp xöû lyù qua ñaát Thöïc chaát cuûa quaù trình xöû lyù laø: khi loïc nöôùc thaûi qua ñaát caùc chaát raén lô löûng vaø keo seõ bò giöõ laïi ôû lôùp treân cuøng. Nhöõng chaát naøy taïo ra moät maøng goàm raát nhieàu vi sinh vaät bao boïc treân beà maët caùc haït ñaát, maøng naøy seõ haáp phuï caùc chaát höõu cô hoøa tan trong nöôùc thaûi. Nhöõng vi sinh vaät seõ xöû duïng oâxy cuûa khoâng khí qua caùc khe ñaát vaø chuyeån hoùa caùc chaát höõu cô thaønh caùc hôïp chaát khoaùng. Caùnh ñoàng töôùi Caùnh ñoàng loïc Hình 2.8 : Xöû lyù nöôùc thaûi baèng ñaát Coâng trình xöû lyù sinh hoïc hieáu khí. Xöû lyù sinh hoïc trong ñieàu kieän hieáu khí coù theå keå ñeán hai quaù trình cô baûn : Quaù trình xöû lyù sinh tröôûng lô löûng. Quaù trình xöû lyù sinh tröôûng baùm dính. Caùc coâng trình töông thích cuûa quaù trình xöû lyù sinh hoïc hieáu nhö: beå Aerotank buøn hoaït tính (vi sinh vaät lô löûng), beå thoåi khí sinh hoïc tieáp xuùc (vi sinh vaät dính baùm), beå loïc sinh hoïc, thaùp loïc sinh hoïc, beå sinh hoïc tieáp xuùc quay… Beå phaûn öùng sinh hoïc hieáu khí – Aerotank Quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi söû duïng buøn hoaït tính döïa vaøo hoaït ñoäng soáng cuûa vi sinh vaät hieáu khí. Trong beå Aerotank, caùc chaát lô löûng ñoùng vai troø laø caùc haït nhaân ñeá cho vi khuaån cö truù, sinh saûn vaø phaùt trieån daàn leân thaønh caùc boâng caën goïi laø buøn hoaït tính. Buøn hoaït tính laø caùc boâng caën coù maàu naâu saãm chöùa caùc chaát höõu cô haáp thuï töø nöôùc thaûi vaø laø nôi cö truù ñeå phaùt trieån cuûa voâ soá vi khuaån vaø vi sinh vaät soáng khaùc. Caùc vi sinh vaät ñoàng hoaù caùc chaát höõu cô coù trong nöôùc thaûi thaønh caùc chaát dinh döôõng cung caáp cho söï soáng. Trong quaù trình phaùt trieån vi sinh vaät söû duïng caùc chaát ñeå sinh saûn vaø giaûi phoùng naêng löôïng, neân sinh khoái cuûa chuùng taêng leân nhanh. Nhö vaäy caùc chaát höõu cô coù trong nöôùc thaûi ñöôïc chuyeån hoaù thaønh caùc chaát voâ cô nhö H2O, CO2 khoâng ñoäc haïi cho moâi tröôøng. Quaù trình sinh hoïc coù theå dieãn taû toùm taét nhö sau : Chaát höõu cô + vi sinh vaät + oâxy Þ NH3 + H2O + naêng löôïng + teá baøo môùi hay coù theå vieát : Chaát thaûi + buøn hoaït tính + khoâng khí Þ Saûn phaåm cuoái + buøn hoaït tính dö Moät soá loaïi beå aerotank thöôøng duøng trong xöû lyù nöôùc thaûi: Beå Aerotank truyeàn thoáng : Hình 2.9: sô ñoà coâng ngheä ñoái vôùi beå Aerotank truyeàn thoáng Beå Aerotank taûi troïng cao: Hoaït ñoäng cuûa beå aerotank taûi troïng cao töông töï nhö beå coù doøng chaûy nuùt, chòu ñöôïc taûi troïng chaát baån cao vaø cho hieäu suaát laøm saïch cuõng cao, söû duïng ít naêng löôïng, löôïng buøn sinh ra thaáp. Nöôùc thaûi ñi vaøo coù ñoä nhieãm baån cao, thöôøng laø BOD>500mg/l. taûi troïng buøn hoaït tính laø 400 – 1000mg BOD/g buøn (khoâng tro) trong moät ngaøy ñeâm. Beå Aerotank coù heä thoáng caáp khí giaûm daàn theo chieàu doøng chaûy (beå coù doøng chaûy nuùt ) Noàng ñoä chaát höõu cô vaøo beå Aerotank ñöôïc giaûm daàn töø ñaàu ñeán cuoái beå do ñoù nhu caàu cung caáp oâxy cuõng tæ leä thuaän vôùi noàng ñoä caùc chaát höõu cô. Öu ñieåm : Giaûm ñöôïc löôïng khoâng khí caáp vaøo töùc giaûm coâng suaát cuûa maùy thoåi khí. Khoâng coù hieän töôïng laøm thoaùng quaù möùc laøm ngaên caûn söï sinh tröôûng cuûa vi khuaån khöû caùc hôïp chaát chöùa Nitô. Coù theå aùp duïng ôû taûi troïng cao (F/M cao), chaát löôïng nöôùc ra toát hôn. Beå Aerotank coù ngaên tieáp xuùc vôùi buøn hoaït tính ñaõ oån ñònh (Contact Stabilitation) Beå coù 2 ngaên : ngaên tieáp xuùc vaø ngaên taùi sinh Hình 2.10 : Sô ñoà laøm vieäc cuûa beå Aerotank coù ngaên tieáp xuùc. Öu ñieåm cuûa daïng beå naøy laø beå Aerotank coù dung tích nhoû, chòu ñöôïc söï dao ñoäng cuûa löu löôïng vaø chaát löôïng nöôùc thaûi, coù theå öùng duïng cho nöôùc thaûi coù haøm löôïng keo cao. Beå thoâng khí keùo daøi Khi nöôùc thaûi coù tæ soá F/M ( tæ leä giöõa BOD5 vaø buøn hoaït tính-mgBOD5/mg buøn hoaït tính) thaáp, taûi troïng thaáp, thôøi gian thoâng khí thöôøng laø 20-30h Hình 2.11: Sô ñoà laøm vieäc cuûa beå Aerotank laøm thoaùng keùo daøi. Beå Aerotank khuaáy troän hoaøn chænh : Hình 2.12 : Sô ñoà laøm vieäc cuûa beå Aerotank khuaáy troän hoaøn chænh. Öu ñieåm: pha loaõng ngay töùc khaéc noàng ñoä cuûa caùc chaát oâ nhieãm trong toaøn theå tích beå, khoâng xaûy ra hieän töôïng quaù taûi cuïc boä ôû baát cöù phaàn naøo cuûa beå, aùp duïng thích hôïp cho loaïi nöôùc thaûi coù chæ soá theå tích buøn cao, caën khoù laéng. Oxytank Döïa treân nguyeân lyù laøm vieäc cuûa aerotank khuaáy ñaûo hoaøn chænh ngöôøi ta thay khoâng khí neùn baèng caùch suïc khí oxy tinh khieát Hình 2.13: Oxytank Öu ñieåm: Hieäu suaát cao neân taêng ñöôïc taûi troïng BOD Giaûm thôøi gian suïc khí Laéng buøn deã daøng Giaûm buøn ñaùng keå trong quaùtrình xöû lyù Möông oxy hoùa Möông oâxy hoùa laø daïng caûi tieán cuûa beå Aerotank khuaáy troän hoaøn chænh coù daïng voøng hình chöõ O laøm vieäc trong cheá ñoä laøm thoaùng keùo daøi vôùi dung dòch buøn hoaït tính lô löûng trong nöôùc thaûi chuyeån ñoäng tuaàn hoaøn lieân tuïc trong möông. Loïc sinh hoïc – Biofilter Laø coâng trình ñöôïc thieát keá nhaèm muïc ñích phaân huûy caùc vaät chaát höõu cô coù trong nöôùc thaûi nhôø quaù trình oâxy hoùa dieãn ra treân beà maët vaät lieäu tieáp xuùc. Trong beå chöùa ñaày vaät lieäu tieáp xuùc, laø giaù theå cho vi sinh vaät soáng baùm. Coù 2 daïng: Beå loïc sinh hoïc nhoû gioït: laø beå loïc sinh hoïc coù vaät lieäu loïc khoâng ngaäp trong nöôùc. Giaù trò BOD cuûa nöôùc thaûi sau khi laøm saïch ñaït tôùi 10 ÷ 15mg/l vôùi löu löôïng nöôùc thaûi khoâng quaù 1000 m3/ngñ. Beå loïc sinh hoïc cao taûi: lôùp vaät lieäu loïc ñöôïc ñaët ngaäp trong nöôùc. Taûi troïng nöôùc tôùi10 ÷ 30m3/m2ngñ töùc laø gaáp 10 ÷ 30 laàn ôû beå loïc nhoû gioït. Thaùp loïc sinh hoïc cuõng coù theå ñöôïc xem nhö laø moät beå loïc sinh hoïc nhöng coù chieàu cao khaù lôùn. Hình 2.14 : Beå loïc sinh hoïc nhoû gioït Ñóa quay sinh hoïc RBC ( Rotating biological contactors) RBC goàm moät loaïi ñóa troøn xeáp lieàn nhau baèng polystyren hay PVC. Nhöõng ñóa naøy ñöôïc nhuùng chìm trong nöôùc thaûi vaø quay töø töø. Trong khi vaän haønh, sinh vaät taêng tröôûng seõ dính baùm vaøo beà maët ñóa vaø hình thaønh moät lôùp maøng nhaøy treân toaøn boä beà maët öôùt cuûa ñóa. Ñóa quay laøm cho sinh khoái luoân tieáp xuùc vôùi chaát höõu cô trong nöôùc thaûi vaø vôùi khoâng khí ñeå haáp thuï oxy, ñoàng thôøi taïo söï trao ñoåi oxy vaø duy trì sinh khoái trong ñieàu kieän hieáu khí. Beå sinh hoïc theo meû SBR ( Sequence Batch Reactor) SBR laø moät daïng cuûa beå Aerotank. Khi xaây döïng beå SBR nöôùc thaûi chæ caàn ñi qua song chaén, beå laéng caùt vaø taùch daàu môõ neáu caàn, roài naïp thaúng vaøo beå. Öu ñieåm laø khöû ñöôïc caùc hôïp chaát chöùa nitô, photpho khi vaän haønh ñuùng caùc quy trình hieáu khí, thieáu khí vaø yeám khí. Beå SBR hoaït ñoäng theo 5 pha: Pha laøm ñaày ( fill ): thôøi gian bôm nöôùc vaøo keùo daøi töø 1-3 giôø. Doøng nöôùc thaûi ñöôïc ñöa vaøo beå trong suoát thôøi gian dieãn ra pha laøm ñaày. Trong beå phaûn öùng hoaït ñoäng theo meû noái tieáp nhau, tuyø theo muïc tieâu xöû lyù, haøm löôïng BOD ñaàu vaøo, quaù trình laøm ñaày coù theå thay ñoåi linh hoaït: laøm ñaày – tónh, laøm ñaày – hoøa troän, laøm ñaày – suïc khí. Pha phaûn öùng, thoåi khí ( React ): Taïo phaûn öùng sinh hoùa giöõa nöôùc thaûi vaø buøn hoaït tính baèng suïc khí hay laøm thoaùng beà maët ñeå caáp oâxy vaøo nöôùc vaø khuaáy troän ñeàu hoãn hôïp. Thôøi gian laøm thoaùng phuï thuoäc vaøo chaát löôïng nöôùc thaûi, thöôøng khoaûng 2 giôø. Trong pha phaûn öùng, quaù trình nitrat hoùa coù theå thöïc hieän, chuyeån Nitô töø daïng N-NH3 sang N-NO22- vaø nhanh choùng chuyeån sang daïng N-NO3- Pha laéng (settle): Laéng trong nöôùc. Quaù trình dieãn ra trong moâi tröôøng tónh, hieäu quaû thuûy löïc cuûa beå ñaït 100%. Thôøi gian laéng trong vaø coâ ñaëc buøn thöôøng keát thuùc sôùm hôn 2 giôø. Pha ruùt nöôùc ( draw): khoaûng 0.5 giôø. Pha chôø : Chôø ñôïi ñeå naïp meû môùi, thôøi gian chôø ñôïi phuï thuoäc vaøo thôøi gian vaän haønh 4 quy trình treân vaø vaøo soá löôïng beå, thöù töï naïp nöôùc nguoàn vaøo beå. Xaû buøn dö laø moät giai ñoaïn quan troïng khoâng thuoäc 5 giai ñoaïn cô baûn treân, nhöng noù cuõng aûnh höôûng lôùn ñeán naêng suaát cuûa heä. Löôïng vaø taàn suaát xaû buøn ñöôïc xaùc ñònh bôûi naêng saát yeâu caàu, cuõng gioáng nhö heä hoaït ñoäng lieân tuïc thoâng thöôøng. Trong heä hoaït ñoäng giaùn ñoaïn, vieäc xaû buøn thöôøng ñöôïc thöïc hieän ôû giai ñoaïn laéng hoaëc giai ñoaïn thaùo nöôùc trong. Ñaëc ñieåm duy nhaát laø ôû beå SBR khoâng caàn tuaàn hoaøn buøn hoaït hoaù. Hai quaù trình laøm thoaùng vaø laéng ñeàu dieãn ra ôû ngay trong moät beå, cho neân khoâng coù söï maát maùt buøn hoaït tính ôû giai ñoaïn phaûn öùng vaø khoâng phaûi tuaàn hoaøn buøn hoaït tính töø beå laéng ñeå giöõ noàng ñoä Hình 2.15: Quaù trình vaän haønh cuûa beå SBR Coâng trình xöû lyù sinh hoïc kî khí Phaân huûy kî khí (Anaerobic Descomposotion) laø quaù trình phaân huûy caùc chaát höõu cô thaønh chaát khí (CH4 vaø CO2) trong ñieàu kieän khoâng coù oâxy. Vieäc chuyeån hoaù caùc axit höõu cô thaønh khí meâtan saûn sinh ra ít naêng löôïng. Löôïng chaát höõu cô chuyeån hoaù thaønh khí vaøo khoaûng 80 ¸ 90%. Hieäu quaû xöû lyù phuï thuoäc vaøo nhieät ñoä nöôùc thaûi, pH, noàng ñoä MLSS. Nhieät ñoä thích hôïp cho phaûn öùng sinh khí laø töø 32 ¸ 35 oC. Öu ñieåm noåi baät cuûa quaù trình xöû lyù kî khí laø löôïng buøn saûn sinh ra raát thaáp, vì theá chi phí cho vieäc xöû lyù buøn thaáp hôn nhieàu so vôùi caùc quaù trình xöû lyù hieáu khí. Trong quaù trình leân men kî khí, thöôøng coù 4 nhoùm vi sinh vaät phaân huûy vaät chaát höõu cô noái tieáp nhau: Caùc vi sinh vaät thuûy phaân (Hydrolytic) phaân huûy caùc chaát höõu cô daïng polyme nhö caùc polysaccharide vaø protein thaønh caùc monomer. Keát quaû cuûa söï “beû gaõy” maïch cacbon naøy chöa laøm giaûm COD. Caùc monomer ñöôïc chuyeån hoùa thaønh caùc axit beùo (VFA) vôùi moät löôïng nhoû H2 . Caùc axit chuû yeáu laø Acetic, propionic vaø butyric vôùi nhöõng löôïng nhoû cuûa axit Valeric. Ôû giai ñoaïn axit hoùa naøy, COD coù giaûm ñi ñoâi chuùt (khoâng quaù 10%). Taát caû caùc axit coù maïch carbon daøi hôn axit acetic ñöôïc chuyeån hoùa tieáp thaønh acetac vaø H2 bôûi caùc vi sinh vaät Acetogenic Phöông phaùp kò khí vôùi sinh tröôûng lô löûng Phöông phaùp tieáp xuùc kò khí Beå leân men coù thieát bò troän vaø beå laéng rieâng Quaù trình naøy cung caáp phaân ly vaø hoaøn löu caùc vi sinh vaät gioáng, do ñoù cho pheùp vaän haønh quaù trình ôû thôøi gian löu töø 6 ¸ 12 giôø. Caàn thieát bò khöû khí (Degasifier) giaûm thieåu taûi troïng chaát raén ôû böôùc phaân ly. Ñeå xöû lyù ôû möùc ñoä cao, thôøi gian löu chaát raén ñöôïc xaùc ñònh laø 10 ngaøy ôû nhieät ñoä 32oC, neáu nhieät ñoä giaûm ñi 11oC, thôøi gian löu ñoøi hoûi phaûi taêng gaáp ñoâi. Beå UASB ( upflow anaerobic Sludge Blanket) Nöôùc thaûi ñöôïc ñöa tröïc tieáp vaøo phía döôùi ñaùy beå vaø ñöôïc phaân phoái ñoàng ñeàu, sau ñoù chaûy ngöôïc leân xuyeân qua lôùp buøn sinh hoïc daïng haït nhoû (boâng buøn) vaø caùc chaát höuõ cô bò phaân huûy. Caùc boït khí meâtan vaø NH3, H2S noåi leân treân vaø ñöôïc thu baèng caùc chuïp thu khí ñeå daãn ra khoûi beå. Nöôùc thaûi tieáp theo ñoù chuyeån ñeán vuøng laéng cuûa beå phaân taùch 2 pha loûng vaø raén. Sau ñoù ra khoûi beå, buøn hoaït tính thì hoaøn löu laïi vuøng lôùp boâng buøn. Söï taïo thaønh buøn haït vaø duy trì ñöôïc noù raát quan troïng khi vaän haønh UASB. Thöôøng cho theâm vaøo beå 150 mg/l Ca2+ ñeå ñaåy maïnh söï taïo thaønh haït buøn vaø 5 ¸ 10 mg/l Fe2+ ñeå giaûm bôùt söï taïo thaønh caùc sôïi buøn nhoû. Ñeå duy trì lôùp boâng buøn ôû traïng thaùi lô löûng, toác ñoä doøng chaûy thöôøng laáy khoaûng 0,6 ¸ 0,9 m/h. Hình 2.16: Beå UASB Phöông phaùp kò khí vôùi sinh tröôûng gaén keát Loïc kò khí vôùi sinh tröôûng gaén keát treân giaù mang höõu cô (ANAFIZ) Loïc kî khí gaén vôùi söï taêng tröôûng caùc vi sinh vaät kî khí treân caùc giaù theå. Beå loïc coù theå ñöôïc vaän haønh ôû cheá ñoä doøng chaûy ngöôïc hoaëc xuoâi. Giaù theå loïc trong quaù trình löu giöõ buøn hoaït tính treân noù cuõng coù khaû naêng phaân ly caùc chaát raén vaø khí saûn sinh ra trong quaù trình tieâu hoùa. Loïc kò khí vôùi lôùp vaät lieäu giaû loûng tröông nôû (ANAFLUX) Vi sinh vaät ñöôïc coá ñònh treân lôùp vaät lieäu haït ñöôïc giaõn nôû bôûi doøng nöôùc daâng leân sao cho söï tieáp xuùc cuûa maøng sinh hoïc vôùi caùc chaát höõu cô ttrong moät ñôn vò theå tích laø lôùn nhaát. Öu ñieåm: Ít bò taéc ngheõn trong quaù trình laøm vieäc vôùi vaät lieäu loïc. Khôûi ñoäng nhanh choùng Khoâng taåy troâi caùc quaàn theå sin hoïc baùm dính treân vaät lieäu Coù khaû naêng thay ñoåi löu löôïng trong giôùi haïn toác ñoä chaát loûng. CHÖÔNG 3 TOÅNG QUAN VEÀ NHAØ MAÙY SAÛN XUAÁT CHIEÁU NHÖÏA VAØ DAÂY THUN XUAÁT KHAÅU – COÂNG TY TNHH & SXTM KHAÙNH THUAÄN Khaùi quaùt chung: Nhaø maùy ñöôïc xaây döïng treân khu ñaát coù toång dieän tích 32,843 m2 thuoäc Toå 1, aáp Caây Saén, xaõ Lai Uyeân, huyeän Beán Caùt, tænh Bình Döông. Coâng ty Khaùnh Thuaän hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh trong caùc ngaønh ngheà chính sau: + Saûn xuaát, mua ba._.ùn caùc maët haøng nhöïa (chieáu nhöïa, daây thun) + Xaây döïng coâng trình daân duïng vaø coâng nghieäp + Kinh doanh nhaø, nhaän quyeàn söû duïng ñaát ñeå xaây döïng nhaø ôû, chung cö ñeå baùn hoaëc cho thueâ + Ñaàu tö xaây döïng cô sôû haï taàng khu daân cö + In bao bì, in löôùi, in hoa vaên treân vaûi Moâ taû ñòa ñieåm trieån khai caùc hoaït ñoäng cuûa Nhaø maùy: Vò trí ñòa lyù cuûa nhaø maùy: Nhaø maùy naèm treân khu ñaát thuoäc toå 1, aáp Caây Saén, xaõ Lai Uyeân, huyeän Beán Caùt, tænh Bình Döông. Toång dieän tích khu ñaát laø 32.843 m2 Vò trí naøy giaùp vôùi Quoác loä 13, phía sau khu ñaát cuûa Döï aùn giaùp vôùi ñöôøng ñaát ñoû roäng 4-5m. Nhìn chung vò trí khu ñaát töông ñoái caùch bieät vôùi khu vöïc taäp trung daân cö, xung quanh chuû yeáu laø ñaát troàng caây cao su laâu naêm, laùc ñaùc caùch vaøi chuïc meùt coù moät ít hoä daân sinh soáng. Vò trí naøy coù ñaëc ñieåm sau: Phía Baéc giaùp vôùi röøng cao su Phía Nam giaùp vôùi ñaát troàng cao su cuûa Coâng ty Phong San. Phía Ñoâng giaùp ñöôøng noäi boä ñaát ñoû 6m Phía Taây giaùp vôùi ñöôøng Quoác loä 13. Voán ñaàu tö cuûa nhaø maùy: Toång voán ñaàu tö: 26.962.450.000 ñoàng Voán coá ñònh : 10.606.450.000 ñoàng +Maùy moùc, thieát bò saûn xuaát: 5.680.000.000 ñoàng +Xaây döïng 4.926.450.000 ñoàng - Voán löu ñoäng: 16.356.000.000ñoàng Nhaân löïc: Nhu caàu nhaân löïc taïi Coâng ty laø 476 ngöôøi, trong ñoù: + Boä phaän giaùn tieáp, quaûn lyù: 46 ngöôøi + Lao ñoäng tröïc tieáp : 430 ngöôøi Toùm taét coâng ngheä saûn xuaát: Coâng ngheä saûn xuaát daây thun khoanh Sô ñoà quy trình saûn xuaát daây thun khoanh ñöôïc ñöa ra nhö sau: Hình 3.1: Quy trình saûn xuaát daây thun khoanh Moâ taû quy trình saûn xuaát daây thun khoanh : Quy trình saûn xuaát chieáu nhöïa cuûa Döï aùn ñöôïc thöïc hieän treân daây chuyeàn thieát bò töï ñoäng vaø traûi qua caùc böôùc sau :. Böôùc 1 : Keo B1 goàm 66 kg baét ñaàu cho vaøo troän hoaù chaát goàm caùc loaïi hoaù chaát ñöa vaøo nhoài troän ñeàu . Böôùc 2 : Ñoå ra ñeå nguoäi roài ñöa vaøo caùn thaønh vieân, sau ñoù ñöa ra maùy où keùo thaønh oáng. Böôùc 3 : Ñem caùc oáng naøy ñöa vaøo haáp Böôùc 4 : OÁng sau khi nguoäi ñöa ra caét taïo thaønh caùc sôïi thun khoanh Böôùc 5 : Ñaùnh boùng caùc sôïi thun khoanh ñeå taïo cho noù coù maãu maõ ñeïp . Saûn phaåm sau khi hoaøn chænh seõ ñöôïc ñoùng goùi vaø nhaäp kho ñeå chôø ñöôïc tieâu thuï Coâng ngheä saûn xuaát chieáu nhöïa Sô ñoà quy trình saûn xuaát chieáu nhöïa ñöôïc ñöa ra nhö sau: Hình 3.2: Quy trình saûn xuaát chieáu nhöïa Moâ taû quy trình saûn xuaát chieáu nhöïa : Quy trình saûn xuaát chieáu nhöïa cuûa Döï aùn ñöôïc thöïc hieän nhö sau :. Böôùc 1 : Haït nhöïa PP vaø caùc chaát phuï gia ñöôïc ñöa vaøo maùy troän ñeå troän cho ñeàu giöõa haït nhöïa vaø caùc chaát phuï gia. Sau ñoù ñöôïc vo vieân thaønh töøng cuïc. Böôùc 2 : Sau khi ñöôïc vo vieân thaønh cuïc, chuùng ñöôïc ñöa vaøo maùy où ñeå taïo thaønh sôïi nhöïa nhôø söû duïng nhieät . Trong quaù trình où thaønh sôïi nhöïa coù söû duïng nöôùc ñeå giaûi nhieät cho caùc sôïi nhöïa. Böôùc 3 : Ñeå nguoäi vaø quaán thaønh cuoän. Böôùc 4 : Ñöa caùc cuoän sôïi nhöïa vaøo maùy deät ñan chieáu ñeå taïo ra chieáu nhöïa. Thaønh phaåm sau ñoù ñöôïc cuoän laïi thaønh töøng cuoän (khoaûng 50m) ñeå nhaäp vaøo kho. Nhu caàu nguyeân vaät lieäu: Nhu caàu veà nguyeân lieäu, phuï lieäu ñöôïc ñöa ra trong baûng sau: Baûng 3.3: Nhu caàu veà nguyeân lieäu, phuï lieäu saûn xuaát chieáu nhöïa CS 1.620 taán/naêm (döï kieán cao hôn 30% so vôùi nhu caàu) STT Teân nguyeân lieäu ÑVT Soá löôïng/naêm 1 Haït nhöïa PP taïo sôïi Taán/naêm 4820 2 Caùc chaát phuï gia Taán/naêm 267 (Nguoàn : Coâng ty TNHH – SXTM Khaùnh Thuaän) Baûng 3.4: Nhu caàu veà nguyeân lieäu, phuï lieäu saûn xuaát daây thun khoanh (3.200 taán/naêm) STT Teân nguyeân lieäu ÑVT Soá löôïng/naêm 1 Cao su thieân nhieân Taán/naêm 5.000 2 C (50%) Taán/naêm 160 3 Boät tale Taán/naêm 39 4 Xaêng daàu laøm meàm Taán/naêm 70 5 Löu huyønh S Taán/naêm 5 6 Oxít keõm ZnO Taán/naêm 16 7 Axít Stearic (laøm meàn vaø laø chaát daãn löu hoùa cao su) Taán/naêm 10 8 Chaát xuùc taùc MOR, MBT, MBTS, TMT Taán/naêm 3 9 Chaát phoøng laõo 3C, 7F, RD, D Taán/naêm 2 10 Kim loïai Taán/naêm 60 (Nguoàn : Coâng ty TNHH – SXTM Khaùnh Thuaän) Nhu caàu nhieân lieäu, naêng löôïng ñieän, nöôùc Nhu caàu ñieän Ñieän naêng laø nguoàn naêng löôïng chính cho daây chuyeàn saûn xuaát. Nhaø maùy söû duïng nguoàn ñieän löôùi quoác gia vôùi nhu caàu söû duïng laø 250.000 Kwh/naêm. Nhu caàu nöôùc saïch Do nguoàn nöôùc maët haïn cheá, khu vöïc döï aùn chöa coù heä thoáng nöôùc coâng coäng neân Döï aùn seõ ñaàu tö xaây döïng heä thoáng cung caáp nöôùc nöôùc saïch bao goàm gieáng khoan, boàn chöùa nöôùc. Döï kieán nhu caàu söû duïng nöôùc vaøo khoaûng 50 m3/ngaøy.ñeâm, trong ñoù chuû yeáu duøng cho cho loø hôi , laøm nguoäi maùy où sôïi vaø sinh hoïat. Nhieân lieäu loø hôi Ñeå caáp nhieät cho hoïat ñoäng saûn xuaát, Nhaø maùy söû duïng 01 loø hôi ñoát daàu DO vôùi ñònh möùc söû duïng 20kg daàu/h. OÂ nhieãm moâi tröôøng vaø caùc bieän phaùp giaûm thieåu: Nguoàn thaûi: Nguoàn gaây oâ nhieãm moâi tröôøng nöôùc: Nöôùc giaûi nhieät cho sôïi nhöïa vaø oáng cao su coù nhieät ñoä cao, chaát raén lô löûng cao (SS). Nöôùc laøm nguoäi truïc caùn coù löu löôïng nhoû, nhieät ñoä cao hôn tieâu chuaån, khoâng chöùa caùc thaønh phaàn oâ nhieãm. Nöôùc röûa maùy moùc thieát bò (maùy deät, boàn chöùa, maùy où...) coù chöùa haøm löôïng SS, BOD/COD. Nöôùc thaûi sinh hoaït cuûa CBCNV coù chöùa caùc chaát caën baõ, caùc chaát lô löûng, chaát höõu cô, caùc chaát dinh döôõng vaø vi sinh. Nöôùc möa chaûy traøn qua khu vöïc döï aùn cuoán theo caùt, ñaát, raùc, rôi vaõi xuoáng nguoàn nöôùc. Nguoàn gaây oâ nhieãm khoâng khí: Khí thaûi loø hôi coù chöùa caùc taùc nhaân oâ nhieãm nhö buïi, SOx, CO, NO2, THC…. Muøi hoâi sinh ra töø khaâu où sôïi nhöïa, haáp cao su, troän hoaù chaát, töø quaù trình phaân huûy chaát thaûi raén höõu cô, töø heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi. Khí thaûi cuûa caùc phöông tieän giao thoâng coù chöùa Buïi, SOx, CO, NO2, THC …. Tieáng oàn: Tieáng oàn trong khu vöïc saûn xuaát phaùt sinh chuû yeáu töø caùc maùy deät, maùy caùn, maùy caét, quaït, moât tô,….. Thoâng thöôøng, ñoä oàn töø caùc thieát bò naøy khaù cao vaø phaùt sinh lieân tuïc. Tuy nhieân do caùc thieát bò naøy ñöôïc caùch ly ôû caùc khu vöïc rieâng bieät cho neân ñoä oàn chung sinh ra taïi nhaø maùy khoâng lôùn, ñaûm baûo ñaït tieâu chuaån cho pheùp trong moâi tröôøng lao ñoäng 90dBA (Tieâu chuaån veä sinh coâng nghieäp – Quyeát ñònh 3733/2002/QÑ-BYT–10/10/2002). Tuy nhieân, trong thöïc teá vieäc tieáp xuùc thöôøng xuyeân vôùi nguoàn oàn töø 80dBA trôû leân seõ gaây öùc cheá thaàn kinh trung öông, gaây traïng thaùi meät moûi khoù chòu vaø laøm giaûm naêng suaát lao ñoäng, deã daãn ñeán tai naïn lao ñoäng. Do vaäy, caùc bieän phaùp choáng oàn vaø trang bò baûo hoä lao ñoäng choáng oàn cho ngöôøi coâng nhaân trong khu vöïc saûn xuaát seõ ñöôïc doanh nghieäp thöïc hieän nghieâm tuùc, ñuùng theo quy ñònh cuûa Nhaø nöôùc. Nhieät: Nguoàn oâ nhieãm nhieät laø töø caùc khu vöïc gia nhieät nhöïa taïo sôïi vaø khu vöïc khuoân eùp cao su. Nhieät ñoä trong xöôûng saûn xuaát cuõng phuï thuoäc vaøo nhieät ñoä moâi tröôøng xung quanh, maät ñoä coâng nhaân vaø keát caáu cuûa nhaø xöôûng. Ngoaøi ra, caùc yeáu toá nhö toác ñoä gioù cuõng laø moät trong caùc nguyeân nhaân laøm aûnh höôûng tôùi nhieät ñoä trong khu vöïc saûn xuaát. Tuy nhieân, toác ñoä gioù coøn phuï thuoäc nhieàu vaøo caáu truùc nhaø xöôûng vaø ñieàu kieän thoâng gioù. Ngoaøi ra, vaøo nhöõng ngaøy naéng noùng nhieät ñoä taêng cao trong caùc xöôûng saûn xuaát, Coâng ty seõ thöôøng xuyeân quan taâm ñeán caùc bieän phaùp laøm maùt cuïc boä (quaït coâng nghieäp). Nguoàn phaùt sinh chaát thaûi raén: Chaát thaûi raén saûn xuaát: bao goàm chuû yeáu laø giaáy, nhöïa, bao bì pheá thaûi, kim loïai, cao su, pheá phaåm…. Chaát thaûi raén sinh hoaït: cuaû caùn boä coâng nhaân vieân laøm vieäc taïi Döï aùn coù chöùa chuû yeáu laø caùc chaát höõu cô nhö thöùc aên thöøa, giaáy, nilon… Chaát thaûi nguy haïi : chuû yeáu laø caùc loaïi bao bì hoaù chaát, gieû lau daàu, dung moâi… Chaát thaûi raén sinh hoaït coù chöùa chuû yeáu laø bao bì, giaáy loaïi, caùc chaát höõu cô deã phaân huûy, thöùc aên thöøa… Caën laéng vaø buøn laéng töø heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung. Caùc bieän phaùp giaûm thieåu oâ nhieãm Bieän phaùp giaûm thieåu oâ nhieãm khoâng khí: Ñeå giaûm bôùt löôïng khí thaûi oâ nhieãm, nhaø maùy neân trang bò heä thoáng ñieàu hoøa khoâng khí khoáng cheá nhieät ñoä, ñoä aåm beân trong phaân xöôûng. Coâng ty caàn trang thieát bò heä thoáng quaït huùt boá trí treân töôøng hoaëc treân traàn cho töøng boä phaän saûn xuaát, ñaûm baûo cho moâi tröôøng laøm vieäc thoâng thoaùng. Ngoaøi ra, coù theå giaûm bôùt löôïng khí thaûi baèng caùch phun nöôùc, troàng caây xanh. Bieän phaùp giaûm thieåu tieáng oàn: OÂ nhieãm tieáng oàn cuûa nhaø maùy trong giai ñoaïn hoaït ñoäng oån ñònh khoâng gaây taùc ñoäng lôùn. Tuy nhieân, vieäc thöïc hieän nghieâm chænh caùc bieän phaùp nhaèm laøm haïn cheá loaïi oâ nhieãm naøy cuõng ñöôïc tieán haønh nhaèm laøm baûo veä söùc khoûe cho coâng nhaân vieân. Moät vaøi bieän phaùp giaûm thieåu oâ nhieãm tieáng oàn: Ñoái vôùi tieáng oàn gaây ra do maùy moùc saûn xuaát: coù theå laép caùc thieát bò ñaøn hoài, töôøng ñöôïc thieát keá caùch aâm, buoàng caùch aâm, boá trí thieát keá maùy ñeå traùnh xaûy ra coäng höôûng, thöôøng xuyeân kieåm tra, baûo trì maùy moùc hoaït ñoäng toát. Troàng nhieàu caây xanh ôû caùc phaân xöôûng coù phaùt sinh oàn nhaèm caùch ly oàn, caây xanh coù khaû naêng huùt aâm, giaûm nhoû tieáng oàn. Baûo veä coâng nhaân tröïc tieáp saûn xuaát baèng caùc trang bò baûo hoä lao ñoäng nhö nuùt tai choáng oàn. Söû duïng phöông tieän hieän ñaïi, thöôøng xuyeân baûo trì. Boá trí caùc ñöôøng giao thoâng hôïp lyù. Bieän phaùp giaûm thieåu oâ nhieãm nhieät: Caàn quan taâm ñeán caùc bieän phaùp thoâng gioù töï nhieân, trieät ñeå lôïi duïng höôùng gioù chuû ñaïo ñeå boá trí höôùng nhaø hôïp lyù. Boá trí quaït thoåi maùt cuïc boä cho nhöõng nôi phaùt sinh nhieàu nhieät trong xöôûng. Boá trí heä thoáng ñieàu hoøa cho khu vöïc vaên phoøng, caêntin, nhaø nghæ. Boá trí caùc chuïp huùt treân traàn maùi, quaït maùi ñeå huùt hôi aåm, nhieät thöøa keát hôïp vôùi huùt buïi ra khoûi phaân xöôûng. Boá trí maùy moùc phaùt sinh nhieät cao xen keõ nhau nhaèm traùnh söï taäp trung nhieàu nhieät ôû moät nôi. Troàng caây xanh, thöôøng xuyeân veä sinh maùy moùc thieát bò. Quaûn lyù chaát thaûi raén Chaát thaûi raén coâng nghieäp: Caùc bao bì pheá thaûi: cho vaøo caùc bao raùc coù phaân loaïi maøu rieâng bieät, sau ñoù thu gom vaø ñöa ñeán khu taäp trung CTR theo quy ñònh cuûa Nhaø maùy ñeå toàn tröõ, chôø dòch vuï veä sinh ñeán thu gom. Nhöõng chaát thaûi raén coù khaû naêng taùi söû duïng seõ ñöôïc thu gom vaø taùi söû duïng trong quaù trình saûn xuaát. Caën buøn dö töø caùc hoá da ga: thu gom rieâng vôùi CTR sinh hoaït vaø ñöôïc xöû lyù hôïp veä sinh theo quy ñònh. Coâng ty xaây döïng moät nhaø raùc trong ñoù coù naêm ngaên cho naêm loaïi raùc coù tính chaát khaùc nhau ñeå deã phaân loaïi, thu gom, taùi cheá hay quaûn lyù chaát thaûi. Chaát thaûi raén sinh hoaït: ÔÛ töøng phaân xöôûng vaø töøng haïng muïc coâng trình ñeàu trang bò hai gioû ñöïng raùc coù naép nay: moät gioû ñöïng raùc cöùng khoù xöû lyù (voû ñoà hoäp, voû lon bia,…), moät gioû ñöïng loaïi raùc meàm deã xöû lyù (giaáy, thöùc aên thöøa). Caùc gioû naøy ñöôïc thu gom trong ngaøy. Raùc thu gom ñöôïc phaân loaïi taäp trung laïi ñeå vaän chuyeån veà nôi taäp trung chính vaø chôø dòch vuï veä sinh coâng coäng mang ñi trong ngaøy. Bieän phaùp giaûm thieåu oâ nhieãm nöôùc: Nöôùc thaûi sinh hoaït: toaøn boä nöôùc thaûi sinh hoaït cuûa nhaø maùy seõ ñöôïc xöû lyù cuïc boä baèng beå töï hoaïi tröôùc khi thaûi vaøo heä thoáng thoaùt nöôùc chung. Nöôùc möa chaûy traøn: nöôùc naøy qui öôùc töông ñoái saïch neân khoâng caàn qua heä thoáng xöû lyù. Tuy nhieân ñeå choáng söï laéng caùt, taéc ngheõn vaø öù ñoïng nöôùc, Nhaø maùy caàn phaûi thoâng coáng, naïo veùt heä thoáng thoaùt nöôùc möa thöôøng xuyeân. Nöôùc thaûi saûn xuaát: caàn coù heä thoáng thu gom vaø xöû lyù nöôùc thaûi theo ñuùng qui trình kyõ thuaät. Ñaëc ñieåm nöôùc thaûi cuûa Nhaø maùy Khaùnh Thuaän: Tính chaát nöôùc thaûi: Nöôùc thaûi saûn xuaát: Nöôùc thaûi laøm nguoäi sôïi nhöïa ñöôïc taïo ra töø maùy moùc coù nhieät ñoä khoaûng 55 – 600C, ñònh kyø thaûi ra vôùi löu löôïng khoaûng 3 – 4 m3/ngaøy. Beân caïnh ñoù, nöôùc thaûi laøm nguoäi truïc caùn coù nhieät ñoä khoaûng 60 - 65oc, ñònh kyø thaûi ra vôùi löu löôïng khoaûng 1 - 2m3/ngaøy. Nhìn chung, nöôùc thaûi laøm nguoäi tuy coù nhieät ñoä cao hôn tieâu chuaån cho pheùp (< 400C, loaïi A - TCVN 5945:2005) nhöng khoâng chöùa caùc thaønh phaàn oâ nhieãm khaùc neân hoøan toøan coù theå thaûi thaúng ra moâi tröôøng cuøng vôùi caùc nguoàn thaûi khaùc thoâng qua gieáng thaám maø khoâng laøm aûnh höôûng ñeán moâi tröôøng. Nöôùc thaûi sinh hoaït: Nöôùc thaûi sinh hoaït cuûa 476 caùn boä coâng vieân trong nhaø maùy coù chöùa caën baõ (SS), caùc chaát höõu cô (BOD/COD), caùc chaát dinh döôõng (N,P) vaø vi sinh vaät. Theo tính toaùn thoáng keâ cuûa moät soá Quoác gia ñang phaùt trieån coù theå öôùc tính taûi löôïng oâ nhieãm trong nöôùc thaûi sinh hoaït nhö sau: Baûng 3.5: Taûi löôïng caùc chaát oâ nhieãm trong nöôùc thaûi sinh hoaït Chaát oâ nhieãm Khoái löôïng (g/ngöôøi.ngaøy) Taûi löôïng (kg/ngaøy) BOD5 45 – 54 11,8 – 14,2 COD (Dichromate) 72 – 102 18,9 – 26,8 Chaát raén lô löûng (SS) 70 – 145 18,4 – 38,1 Amoâni 2,4 – 4,8 0,6 – 1,2 Toång Nitô 6 – 12 1,6 – 3,1 Toång phospho 0,8 – 4,0 0,2 – 1,1 Löu löôïng nöôùc thaûi Neáu moãi ngöôøi moät ngaøy söû duïng trung bình 100 lít nöôùc thì löu löôïng nöôùc thaûi sinh hoaït thaûi ra laø 476 ngöôøi x 100 lít/ngöôøi/ngaøy.ñeâm = 47.600 lít/ngaøy.ñeâm. Noàng ñoä oâ nhieãm Noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm trong nöôùc thaûi sinh hoaït ñöôïc tính toaùn treân cô sôû taûi löôïng oâ nhieãm vaø löu löôïng nöôùc thaûi. Keát quaû tính toaùn noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm trong nöôùc thaûi sinh hoaït ñöôïc ñöa ra nhö sau: Baûng 3.6: Noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm trong nöôùc thaûi sinh hoaït Chaát oâ nhieãm TCVN 5945:2005 Noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm (mg/l) Khoâng xöû lyù Xöû lyù baèng beå töï hoaïi BOD 30 450 – 540 100 – 200 COD 50 720 – 1020 180 – 360 SS 50 700 – 1450 80 – 160 Toång N - 60 – 120 20 – 40 Amoâni - 24 – 48 5 – 15 Vi sinh (MPN/100 ml) - Toång coliform 3.000 106 –109 - Fecal coliform - 105 –106 - Tröùng giun saùn - 103 - So saùnh noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm chính vôùi tieâu chuaån nöôùc thaûi ñöôïc pheùp thaûi ra moâi tröôøng (TCVN 5945 - 2005) thaáy raèng : nöôùc thaûi sinh hoaït sau khi xöû lyù baèng beå töï hoaïi coù noàng ñoä BOD5, COD, SS vöôït tieâu chuaån nhieàu laàn. Vieäc oâ nhieãm caùc chaát höõu cô seõ daãn ñeán suy giaûm noàng ñoä oâxy hoaø tan trong nöôùc do vi sinh vaät söû duïng oxy hoaø tan ñeå phaân huûy caùc chaát höõu cô. Oâxy hoøa tan giaûm seõ gaây taùc haïi nghieâm troïng ñeán taøi nguyeân thuûy sinh. Löu löôïng nöôùc thaûi: Löu löôïng nöôùc thaûi cuûa Nhaø maùy ñöôïc tính baèng löu löôïng nöôùc caáp cho sinh hoaït vaø saûn xuaát cuûa nhaø maùy laø 50 m3/ngaøy ñeâm. 3.7. Ñeà xuaát coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi cho nhaø maùy Ñaëc ñieåm cuûa nöôùc thaûi nhaø maùy Phaân tích thaønh phaàn vaø tính chaát nöôùc thaûi cuûa nhaø maùy: Nöôùc thaûi taïi traïm xöû lyù nöôùc thaûi cuûa nhaø maùy xuaát phaùt chuû yeáu töø quaù trình sinh hoaït cuûa coâng nhaân, töø quaù trình röûa vaø veä sinh ñöôøng oáng trong daây chuyeàn coâng ngheä saûn xuaát, töø hoaït ñoäng saûn xuaát. Nöôùc giaûi nhieät cho sôïi nhöïa vaø oáng cao su coù nhieät ñoä cao, chaát raén lô löûng cao. Nöôùc laøm nguoäi truïc caùn coù nhieät ñoä cao hôn tieâu chuaån. Nöôùc röûa maùy moùc thieát bò chöùa haøm löôïng SS, BOD/COD cao. Nöôùc thaûi sinh hoaït cuûa CBCNV coù chöùa caùc chaát caën baõ, caùc chaát lô löûng, chaát höõu cô, caùc chaát dinh döôõng vaø vi sinh. Caùc thoâng soá ñaàu vaøo Löu löôïng nöôùc thaûi Q = 50 m3/ngaøy Tra baûng 2-3, “ Maïng löôùi thoaùt nöôùc cuûa Hoaøng Hueä – 1996 “ Þ kc = 3.6 Choïn kng = 1.3 ( Vi phaïm kng = 1.15 – 1.35 ) COD = 550 ¸ 800 mg/l BOD = 300 ¸ 450 mg/l SS = 350 ¸ 600 mg/l Toång N = 40 ¸ 60 mg/l Toång P = 8 ¸ 10 mg/l Nhaän xeùt thaønh phaàn vaø tính chaát nöôùc thaûi nhaø maùy BOD = 0.4 ¸ 0.5COD BOD, COD, SS dao ñoäng lôùn. Haøm löôïng caën lô löûng thay ñoåi tuøy theo loaïi nöôùc thaûi ôû moãi quy trình saûn xuaát. Nhìn chung hai ñaëc tính quan troïng cuûa nöôùc thaûi nhaø maùy laù taûi löôïng oâ nhieãm cao vaø ñoä dao ñoäng cuûa tính chaát doøng thaûi lôùn. Ñònh höôùng coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi cuûa nhaø maùy Muïc tieâu coâng ngheä Coâng ngheä xöû lyù phaûi ñaûm baûo chaát löôïng nöôùc sau xöû lyù ñaït tieâu chuaån vaøo nguoàn (TCVN 5945:2005) Coâng ngheä ñaûm baûo möùc an toaøn cao trong tröôøng hôïp coù söï thay ñoåi lôùn veà löu löôïng vaø noàng ñoä giöõa muøa möa vaø muøa khoâ. Coâng ngheä xöû lyù phaûi ñôn giaûn, deã vaän haønh, coù tính oån ñònh cao. Coâng ngheä xöû lyù phaûi mang tính hieän ñaïi vaø coù khaû naêng xöû duïng trong thôøi gian daøi. Voán ñaàu tö thaáp. Chi phí naêng löôïng vaø chi phí vaän haønh thaáp. Tieát kieäm dieän tích. Soá bôm söû duïng laø toái thieåu vaø taän duïng nguyeân taéc töï chaûy theo cao trình. Taän duïng cô sôû vaät chaát hieän coù taïi coâng ty. Löïa choïn coâng ngheä xöû lyù döïa vaøo caùc yeáu toá sau Löu löôïng vaø thaønh phaàn xöû lyù. Tieâu chuaån nöôùc thaûi sau xöû lyù vaøo nguoàn. Ñieàu kieän thöïc teá xaây döïng vaø vaän haønh heä thoáng. Ñieàu kieän veà kyõ thuaät ( xaây döïng, laép raùp vaø vaän haønh ) vaø khaû naêng veà voán ñaàu tö. Ñeà xuaát coâng ngheä xöû lyù: Phöông aùn 1 Löu ñoà xaây döïng quy trình coâng ngheä Xaây döïng löu ñoà quy trình coâng ngheä ñeå öôùc tính sô boä thoâng soá ñaàu ra cuûa heä thoáng xöû lyù lieäu coù ñaït ñöôïc tieâu chuaån yeâu caàu thieát keá khoâng. Nhaèm giuùp cho vieäc tính toaùn deã daøng vaø ít toán thôøi gian. Cô sôû löïa choïn hieäu suaát sô boä cuûa töøng coâng trình xöû lyù trong heä thoáng laø döïa treân giaùo trình “Thoaùt nöôùc vaø xöû lyù nöôùc thaûi coâng nghieäp – Traàn Hieáu Nhueä”, giaùo trình “Xöû lyù nöôùc thaûi – Traàn Vaên Nhaân vaø Ngoâ Thò Nga” vaø giaùo trình “xöû lyù nöôùc thaûi ñoâ thò vaø coâng nghieäp, tính toaùn thieát keá caùc coâng trình – Laâm Minh trieát”. Baûng 3.7: Löu ñoà öôùc tính hieäu suaát xöû lyù theo phöôùng aùn 1 cuûa HTXLNT Thoâng soá Haøm löôïng mg/l Taûi löôïng kg/ngaøy Hieäu suaát xöû lyù Löu löôïng 50 m3/ngaøy COD 670 67 0% BOD 380 38 0% SCR + beå thu gom SS 450 45 0% COD 670 67 10% BOD 380 38 15% Beå ñieàu hoøa SS 450 45 10% COD 603 60.3 80% BOD 314.9 31.49 80% Beå AEROTANK SS 405 40.5 75% COD 114.57 11.457 30% BOD 60.98 6.098 30% Beå laéng II SS 91.125 9.1125 40% COD 80.199 8.0199 BOD 42.686 4.2686 Beå khöû truøng SS 54.675 5.4675 Vaäy, qua löu ñoà treân ñaõ cho ta keát quaû sô boä ñaàu ra nhoû hôn tieâu chuaån yeâu caàu thieát keá ban ñaàu. Do ñoù, chuùng ta coù theå ñöa ra sô ñoà coâng ngheä xöû lyù cho phöông aùn 1 nhö sau: Sô ñoà coâng ngheä phöông aùn 1: Song chaén raùc Buøn khoâ Hoá thu gom Saân phôi buøn Beå ñieàu hoøa Maùy thoåi khí Beå chöùa buøn dö Beå AEROTANK Beå laéng II Ñöôøng nöôùc Hoùa chaát Beå khöû truøng Ñöôøng khí Ñöôøng hoaù chaát Ñöôøng buøn Nguoàn tieáp nhaän Thuyeát minh sô ñoà coâng ngheä Nöôùc thaûi cuûa nhaø maùy ñöôïc daãn vaøo coáng chung ñeå ñöa vaøo beå tieáp nhaän, tröôùc khi voâ beå tieáp nhaän phaûi qua song chaén raùc thoâ. Trong beå tieáp nhaän chia laøm hai ngaên ñeå thöïc hieän quaù trình laéng sô boä vaø oån ñònh nöôùc. Nöôùc thaûi sau khi vaøo beå tieáp nhaän seõ ñöôïc bôm vaøo beå ñieàu hoøa. Taïi ñaây seõ thöïc hieän quaù trình suïc khí ñeå dieàu hoøa löu löôïng vaø ñieàu hoøa noàng ñoä. Sau ñoù nöôùc thaûi tieáp tuïc ñöôïc ñöa sang beå xöû lyù sinh hoïc hieáu khí AEROTANK, taïi beå naøy caùc vi sinh vaät hieáu khí thöïc hieän quaù trình phaân giaûi caùc chaát höõu cô nhôø quaù trình suïc khí vaø hoaøn löu buøn. Sau khi xöû lyù ôû beå AEROTANK nöôùc thaûi ñöôïc ñöa sang beå laéng II ñeå loaïi boû nhöõng caën lô löûng, sau ñoù nöôùc ñöôïc ñöa sang beå khöû truøng, hoùa chaát khöû truøng ñöôïc bôm töø thuøng hoùa chaát vaø cuoái cuøng laø nöôùc ñöôïc thaûi ra nguoàn tieáp nhaän. Löôïng buøn dö töø beå laéng II seõ ñöôïc thu hoài veà beå chöùa buøn dö, taïi ñaây cuõng coù heä thoáng hoaøn löu buøn veà beå AEROTANK trong ñieàu kieän beå naøy thieáu buøn. Löôïng buøn dö töø beå chöùa buøn seõ ñöôïc bôm sang saân phôi buøn, sau ñoù döôïc mang ñi xöû lyù tieáp theo. Phöông aùn 2 Löu ñoà xaây döïng quy trình coâng ngheä phöông aùn 2: Baûng 3.8: Löu ñoà öôùc tính hieäu suaát xöû lyù theo phöông aùn 2 cuûa HTXLNT Thoâng soá Haøm löôïng mg/l Taûi löôïng kg/ngaøy Hieäu suaát xöû lyù Löu löôïng 50 m3/ngaøy COD 670 67 0% BOD 380 38 0% SCR + beå thu gom SS 450 45 0% COD 670 67 10% BOD 380 38 15% Beå ñieàu hoøa SS 450 45 10% COD 603 60.3 90% BOD 314.9 31.49 90% Beå loïc sinh hoïc SS 405 40.5 80% COD 57.285 5.7285 30% BOD 31.49 3.149 30% Beå laéng II SS 72.9 7.29 40% COD 40.0995 4.00995 BOD 22.043 2.2043 Beå khöû truøng SS 43.74 4.374 Sô ñoà coâng ngheä phöông aùn 2: Song chaén raùc Buøn khoâ Hoá thu gom Maùy thoåi khí Saân phôi buøn Beå ñieàu hoøa Beå chöùa buøn dö Beå loïc sinh hoïc Beå laéng II Ñöôøng nöôùc Ñöôøng khí Beå khöû truøng Ñöôøng hoaù chaát Ñöôøng buøn Hoùa chaát Nguoàn tieáp nhaän Thuyeát minh sô ñoà coâng ngheä Nöôùc thaûi cuûa nhaø maùy ñöôïc daãn vaøo coáng chung ñeå ñöa vaøo beå tieáp nhaän, tröôùc khi voâ beå tieáp nhaän phaûi qua song chaén raùc thoâ. Trong beå tieáp nhaän chia laøm hai ngaên ñeå thöïc hieän quaù trình laéng sô boä vaø oån ñònh nöôùc. Nöôùc thaûi sau khi vaøo beå tieáp nhaän seõ ñöôïc bôm vaøo beå ñieàu hoøa. Taïi ñaây seõ thöïc hieän quaù trình suïc khí ñeå dieàu hoøa löu löôïng vaø ñieàu hoøa noàng ñoä. Sau ñoù nöôùc thaûi tieáp tuïc ñöôïc ñöa sang beå xöû lyù sinh hoïc hieáu khí loïc sinh hoïc nhoû gioït, taïi beå naøy caùc vi sinh vaät hieáu khí thöïc hieän quaù trình phaân giaûi caùc chaát höõu cô nhôø quùa trình baùm dính cuûa chaát höõu cô vaøo vaät lieäu loïc. Sau khi xöû lyù ôû beå loïc sinh hoïc hieáu khí, nöôùc thaûi ñöôïc ñöa sang beå laéng II ñeå loaïi boû nhöõng caën lô löûng, sau ñoù nöôùc ñöôïc ñöa sang beå khöû truøng, hoùa chaát khöû truøng ñöôïc bôm töø thuøng hoùa chaát vaø cuoái cuøng laø nöôùc ñöôïc thaûi ra nguoàn tieáp nhaän. Löôïng buøn dö töø beå laéng II seõ ñöôïc thu hoài veà beå chöùa buøn dö. Löôïng buøn dö töø beå chöùa buøn seõ ñöôïc bôm sang saân phôi buøn, sau ñoù döôïc mang ñi xöû lyù tieáp theo. CHÖÔNG 4 TÍNH TOAÙN CAÙC COÂNG TRÌNH ÑÔN VÒ 4.1. Phöông aùn 1 Song chaén raùc: Nhieäm vuï: Nhieäm vuï cuûa SCR laø giöõ laïi caùc chaát thaûi coù kích thöôùc lôùn, traùnh taéc ngheõn bôm, ñöôøng oáng, baoûo ñaûm an toaøn vaø ñieàu kieän laøm vieäc oån ñònh cho toaøn heä thoáng. Nöôùc thaûi ñöôïc thu gom vaø vaän chuyeån veà traïm XLNT baèng MLTN, sau ñoù nöôùc ñöôïc ñöa vaøo hoá ga coù ñaët SCR baèng möông daãn tieát dieän hình chöõ nhaät. Tính toaùn Tính toaùn thuûy löïc cuûa möông daãn Tieát dieän möông daãn: Trong ñoù: v: vaän toác nöôùc chaûy trong möông (v = 0.6 ¸ 1 m/s), choïn v = 0.6 m/s Vieäc xaùc ñònh ñoä saâu vaø beà roäng cuûa möông daãn sao cho noù coù lôïi nhaát veà maët thuûy löïc. Theo giaùo trình cô hoïc chaát loûng kyõ thuaät cuûa Traàn Chaán Chænh, NXB Giaùo duïc 1996 thì möông daãn hình chöõ nhaät coù maët caét lôïi nhaát veà maët thuûy löïc khi: B = 2h B: laø beà roäng möông h: laø ñoä saâu möông daãn Do ñoù: Choïn Bk = 0.16 m, h = 0.08 m Baûng 4.1: Keát quaû tính toaùn möông daãn ñeán SCR Caùc thoâng soá tính toaùn Giaù trò Ñôn vò Qmax 0.008 m3/s Ñoä doác i 0.4 % Chieàu roäng Bk 0.16 m Chieàu saâu h 0.08 m Vaän toác v 0.6 m/s (Theo Giaùo trính xöû lyù nöôùc thaûi cuûa PGS-TS Hoaønh Hueä, NXB Xaây Döïng 2005 ). Tính soá khe hôû caàn thieát cuûa SCR Soá khe hôû cuûa SCR ñöôïc tính theo coâng thöùc: Trong ñoù: n: soá khe hôû cuûa SCR Qmax: löu löôïng giaây cöïc ñaïi trong ngaøy, Qmax = 0.008 m3/s v: vaän toác trung bình qua khe hôû cuûa SCR, v = 0.6 m/s K: heä soá neùn doøng do caùc thieát bò vôùt raùc, laáy baèng 1.05 (Giaùo trình XLNT cuûa PGS-TS Hoaøng Hueä, NXB Xaây Döïng 2005) h: chieàu saâu cuûa lôùp nöôùc tröôùc SCR, chính baèng ñoä ñaày trong möông daãn tröôùc SCR trong tröôøng hôïp Qmax, h = 0.08 ® Choïn soá khe hôû cuûa SCR laø: 11 Tính chieàu roäng cuûa SCR Bs = S * (n – 1) + b * n S: chieàu roäng cuûa caùc thanh chaén raùc, S = 8 mm = 0.008 m (Giaùo trình XLNT cuûa PGS-TS Hoaøng Hueä, NXB Xaây Döïng 2005) Bs = 0.008 * (11 – 1) + 0.016 * 11 = 0.256 m Choïn Bs = 0.26 m Chieàu daøi möông ñaët SCR Choïn goùc môû cuûa buoàng ñaët SCR baèng 200 Chieàu daøi ñoaïn môû L1: Chieàu daøi ñoaïn thu heïp L2: Chieàu daøi buoàng ñaët SCR chon Ls = 1m Vaäy chieàu daøi möông ñaët SCR laø: L = 0.14 + 0.07 + 1 = 1.21m Tính toån thaát aùp löïc qua SCR Trong ñoù: b: heä soá phuï thuoäc hình daïng thanh chaén, theo Trònh Xuaân Lai thì song chaén hình chöõ nhaät coù giaù trò b = 2.42 S: chieàu roäng lôùn nhaát cuûa thanh chaén, S = 0.008 m b: chieàu roäng beù nhaát cuûa khe, b = 0.016 m Va: vaän toác doøng chaûy qua khe hôû a: goùc nghieâng cuûa SCR so vôùi maët phaúng naèm ngang, SCR thuû coâng coù a = 45 ¸ 600, choïn a = 600 g: gia toác troïng tröôøng, g = 9.81m/s2 ® Vaäy chieàu cao xaây döïng cuûa möông ñaët SCR laø: H = h + hs + hbv = 0.08 + 0.015 + 0.3 = 0.395m, choïn H = 0.4m Baûng 4.2: Caùc thoâng soá xaây döïng möông vaø SCR STT Teân thoâng soá kyõ thuaät Soá lieäu xaây döïng Ñôn vò tính 1 Chieàu daøi möông, L 1.21 m 2 Chieàu daøi ñoaïn môû roäng, L1 0.14 m 3 Chieàu daøi ñoaïn thu heïp, L2 0.07 m 4 Chieàu daøi buoàng ñaët SCR, Ls 1 m 5 Chieàu roäng möông daãn, Bk 0.16 m 6 Chieàu roäng SCR, Bs 0.26 m 7 Chieàu cao cuûa möông, H 0.4 m 8 Soá thanh song chaén, n 11 Thanh 9 Kích thöôùc khe hôû, b 0.016 m 10 Beà daøy thanh song chaén, S 0.008 m 11 Beà roäng thanh song chaén 0.05 m Beå tieáp nhaän Nhieäm vuï: Laø nôi tieáp nhaän nöôùc thaûi töø caùc phaân xöôûng cuûa nhaø maùy, beå ñöôïc chia laøm hai ngaên muïc ñích laø quaù trình laéng sô boä vaø oån ñònh nöôùc thaûi cho maùy bôm bôm veà beå ñieàu hoøa. Tính toaùn Löu löôïng nöôùc thaûi: Q = 50 m3/ngaøy, heä soá khoâng ñieàu hoøa kh = 3.6, löu löôïng vaøo hoá gom : Qhmax = 22.5m3/h Choïn thôøi gian löu nöôùc, t = 10 ¸ 30 phuùt ( Xöû lyù nöôùc thaûi ñoâ thò vaø coâng nghieäp cuûa Laâm Minh Trieát), choïn t = 20 phuùt Theå tích hoá gom: Kích thöôùc beå: Choïn chieàu saâu höõu ích: h1 = 3 m Chieàu cao baûo veä: h2 = 0.3 m Chieàu cao xaây döïng beå: H = h1 + h2 = 3 + 0.3 = 3.3 m Tieát dieän beå: Choïn: Daøi * Roäng = 2m * 1.25m Theå tích xaây döïng beå tieáp nhaän: Daøi * Roäng * Cao = 2 * 1.25 * 3.3 = 8.25m3 Baûng 4.3: Caùc thoâng soá xaây döïng beå tieáp nhaän STT Teân thoâng soá kyõ thuaät Soá lieäu xaây döïng Ñôn vò tính 1 Chieàu daøi beå 2 m 2 Chieàu roäng beå 1.25 m 3 Chieàu cao beå 3.3 m Ñöôøng kính oáng daãn nöôùc thaûi qua beå ñieàu hoøa Vaän toác chaát loûng ñi trong oáng ñaåy cuûa bôm töø vd = 1.5 ¸ 2.5 m/s, vaø trong oáng huùt laø vh = 0.8 ¸ 2 m/s Khi: vh = 0.8m/s ® dh = 0.053m vh = 2 m/s ® dh = 0.033m Khi: vd = 1.5m/s ® dd = 0.037m vd = 2.5m/s ® dd = 0.029m Trong thöïc teá, ñöôøng kính oáng huùt baèng ñöôøng kính oáng ñaåy neân ta choïn dh = dd = 40mm ® Choïn PVC coù F40mm Tính vaø choïn bôm nöôùc thaûi sang beå ñieàu hoøa Aùp löïc toång (toaøn phaàn) khi bôm chaïy xaùc ñònh theo phöông trình Bernoulli Trong ñoù: H: Toång aùp suaát khi bôm chaïy tính theo m coät chaát loûng P1 vaø P2: Aùp suaát treân beà maët chaát loûng khoaûng huùt vaø kgoaûng ñaåy (P1 = P2 ) r: Khoái löôïng rieâng cuûa chaát loûng ñöôïc ñaåy ñi, r = 1000 kg/m3 g: Gia toác rôi töï do, g = 9.81m/s2 H0: Khoaûng caùch hình hoïc giöõa hai maët thoaùng, H0 = 4.5mH2O DH: Aùp suaát maát do khaéc phuïc trôû löïc treân ñöôøng huùt vaø ñöôøng ñaåy ( keå caû trôû löïc cuïc boä cuûa chaát loûng ñi ra khoûi oáng daãn ôû khoaûng ñaåy ) Xaùc ñònh cheá ñoä chaûy Trong ñoù: d: Laø ñöôøng kính oáng, d = 40mm = 0.04m m(300) = 0.8007Cp = 0.8007 * 10-3Pa.s Ñaây laø cheá ñoä chaûy roái ( coâng thöùc Blasius ) Aùp löïc khaéc phuïc trôû löïc treân ñöôøng oáng huùt vaø ñöôøng oáng ñaåy Vôùi Trong ñoù: åxh: Toång trôû löïc cuïc boä trong oáng huùt, åxh = x x = 0.5, Heä soá trôû löïc khi vaøo oáng huùt Þ åxh = 0.5 - åxd: Toång heä soá trôû löïc cuïc boä trong oáng ñaåy Treân ñöôøng oáng ñaåy coù 3 khuùc cong 900, moät van moät chieàu: åxd = x1 + 3x2 + x3 x1 = 1, Heä soá trôû löïc khi ra khoûi oáng ñaåy x2 = 0.11, Heä soá trôû löïc khuùc cong 900 x3 = 0.5, Heä soá trôû löïc cuûa van moät chieàu Þ åxd = 1 + 0.11 + 0.5 = 1.83 Þ åx = 0.5 + 1.83 = 2.33 Þ H = 4.5 + 0.7 = 5.2m Choïn H = 5.5m Choïn löu löôïng bôm laø Qb = 6.25 m3/h. Vaäy coâng suaát cuûa bôm laø: Choïn hai bôm coù coâng suaát 0.5KW hoaït ñoäng luaân phieân Beå ñieàu hoøa Nhieäm vuï: Beå ñieàu hoøa coù nhieäm vuï ñieàu hoøa löu löôïng, noàng ñoä chaát höõu cô, traùnh caën laéng vaø laøm thoaùng sô boä. Qua ñoù oxy hoùa moät phaàn chaát höõu cô, giaûm kích thöôùc caùc coâng trình ñôn vò phía sau vaø taêng khaû naêng laøm vieäc hieäu quaû. Tính toaùn: Baûng 4.4: baûng phaân phoái löu löôïng nöôùc theo giôø cuûa nhaø maùy Giôø Qvaøo (m3/h) Qbôm (m3/h) Nöôùc vaøo beå (m3) Nöôùc ra beå (m3) Dung tích._.