Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải tập trung khu dân cư Long Tân A - Nhơn Trạch - Đồng Nai

MÔÛ ÑAÀU Nöôùc ñoùng vai troø raát quan troïng trong vieäc ñieàu hoøa khoâng khí vaø ñaûm baûo söï soáng cho Traùi ñaát. Nöôùc laø nguoàn dinh döôõng nuoâi soáng Theá giôùi höõu sinh treân traùi ñaát noùi chung, cuûa töøng quoác gia vaø cuûa töøng con ngöôøi noùi rieâng. Traùi ñaát ñöôïc bao phuû bôûi 71% laø nöôùc, nhöng trong ñoù, chæ coù 1% laø nöôùc ngoït ñeå duøng tröïc tieáp cho nhu caàu sinh hoaït cuûa toaøn boä daân soá treân Theá giôùi. Chuùng ta khoâng theå laøm ngô vôùi lôøi caûnh baùo : “Toaøn caàu ñang khaùt”, lyù do cuûa ñieàu ñoù laø vì nhu caàu veà nöôùc ñang ngaøy caøng gia taêng theo nhòp ñoä phaùt trieån ñoâ thò vaø phaùt trieån Xaõû Hoäi. Trong chieán löôïc phaùt trieån toång theå kinh teá – xaõ hoäi cuûa tænh Ñoàng Nai ñaõ xaùc ñònh seõ phaùt trieån huyeän Nhôn Traïch thaønh moät thaønh phoá daân cö – dòch vuï vaø vaên minh hieän ñaïi trong Vuøng kinh teá troïng ñieåm phía Nam. Ñeå töøng böôùc hoaøn thieän quy hoaïch chung cuûa thaønh phoá, caùc döï aùn quy hoaïch chi tieát ñang töøng böôùc ñöôïc trieån khai. Khu daân cö Long Taân A thuoäc xaõ Long Taân huyeän Nhôn Traïch ñöôïc thieát keá quy hoaïch theo chuû tröông cuûa tænh (Quyeát ñònh soá 881/QÑ.CT.UBT ngaøy25/2/2005 vaø Quyeát ñònh soá 6349/QÑ.UBND ngaøy 26/6/2006) – xaây döïng nhöõng khu daân cö chaát löôïng cao, ñaûm baûo nhöõng tieâu chuaån tieân tieán veà veä sinh moâi tröôøng, thaåm myõ, ... phuø hôïp vôùi tính chaát moät ñoâ thò hieän ñaïi. Döï aùn chung cö LONG TAÂN A khi ñöa vaøo söû duïng seõ thaûi ra moät löôïng nöôùc thaûi coù khaû naêng gaây oâ nhieãm moâi tröôøng xung quanh. Vì vaäy, vieäc caáp thieát laø phaûi xöû lyù löôïng nöôùc thaûi naøy tröôùc khi thaûi ra moâi tröôøng. CHÖÔNG I: MUÏC TIEÂU VAØ NOÄI DUNG PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU 1.1 Muïc tieâu nghieân cöùu Thieát keá heä thoáng XLNT sinh hoaït nhaèm xöû lyù löôïng nöôùc thaûi ra haèng ngaøy töø chung cö ñaït tieâu chuaån moâi tröôøng 5945-2005. Ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu cuûa uyû ban nhaân daân Tænh Ñoàng Nai veà tình traïng nöôùc thaûi hieän nay, nhaèm höôùng ñeán muïc tieâu phaùt trieån chung cuûa Tænh. 1.2 Noäi dung nghieân cöùu: Laáy maãu taïi caùc chung cö khaùc phaân tích caùc chæ tieâu , COD, SS , pH,N-NH4, P- toång, P-PO43-, coliform, xem xeùt noàng ñoä oâ nhieãm cuûa khu daân cö Ñeà xuaát coâng ngheä vaø thieát keá heä thoáng XLNT cho chung cö Long Taân A döïa theo caùc soá lieäu phaân tích ñöôïc. Tieán haønh tính toaùn thieát keá heä thoáng XLNT taïi chung cö Long Taân A. 1.3 Phöông phaùp nghieân cöùu: Nghieân cöùu tö lieäu: ñoïc vaø thu thaäp soá lieäu veà tình hình nöôùc thaûi khu daân cö vaø caùc heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi khu daân cö. Khaûo saùt tình hình thöïc teá Khu daân cö Long Taân A. Khaûo saùt, phaân tích maãu nöôùc thaûi cuûa Khu daân cö Long Taân A. Tính toaùn, thieát keá caùc coâng trình ñôn vò cho heä thoáng XLNT. 1.4 Phaïm vi cuûa ñeà taøi: Ñeà taøi ñöôïc giôùi haïn trong phaïm vi : Tính toaùn – thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung Khu daân cö Long Taân A- Huyeän Nhôn Traïch -Tænh Ñoàng Nai.Thôøi gian baét ñaàu töø ngaøy 9/4/2007 vaø keát thuùc vaøo ngaøy 30/6/2007. CHÖÔNG II: TOÅNG QUAN VEÀ NÖÔÙC THAÛI SINH HOAÏT–CAÙC PHÖÔNG PHAÙP XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI SINH HOAÏT KHU DAÂN CÖ. 2.1 TOÅNG QUAN VEÀ NÖÔÙC THAÛI SINH HOAÏT 2.1.1. Nguoàn goác vaø phaân loaïi: 2.1.1.1 Nguoàn goác Nöôùc thaûi sinh hoaït laø nöôùc ñöôïc thaûi boû sau khi söû duïng cho caùc muïc ñích sinh hoaït cuûa con ngöôøi: taém, giaët, taåy röûa, veä sinh caù nhaân,…Chuùng ñöôïc thaûi ra töø caùc caên hoä, cô quan, tröôøng hoïc, beänh vieän, chôï vaø caùc coâng trình coâng coäng khaùc. Löôïng nöôùc thaûi sinh hoaït phuï thuoäc vaøo daân soá cuûa vuøng, heä thoáng caáp nöôùc cho vuøng, ñaëc ñieåm heä thoáng thoaùt nöôùc. Phaân loaïi Caùc loaïi nöôùc thaûi sinh hoaït ñöôïc hình thaønh trong quaù trình sinh hoaït cuûa con ngöôøi. moät soá caùc hoaït ñoäng dòch vuï hoaëc coâng coäng nhö beänh vieän, tröôøng hoïc, nhaø aên…cuõng taïo ra nöôùc thaûi coù thaønh phaàn vaø tính chaát töông töï nhö nöôùc thaûi sinh hoaït. Ñeå tieän cho vieäc löïa choïn phöông phaùp daây chuyeàn coâng ngheä vaø tính toaùn thieát keá caùc coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi, NTSH ñöôïc phaân loaïi theo caùc phöông phaùp sau ñaây: Theo nguoàn goác hình thaønh Nöôùc thaûi khoâng chöùa phaân, nöôùc tieåu vaø caùc loaïi thöïc phaåm töø caùc thieát bò veä sinh nhö boàn taém, chaäu giaët, chaäu röûa maët. Loaïi nöôùc thaûi naøy chöùa chuû yeáu chaát lô löûng, caùc chaát taåy giaët vaø thöôøng goïi laø “ nöôùc xaùm”. Noàng ñoä caùc chaát höõu cô trong caùc trong loaïi nöôùc thaûi naøy thaáp vaø thöôøng khoù phaân huûy sinh hoïc, trong nöôùc thaûi chöùa nhieàu taïp chaát voâ cô Nöôùc thaûi chöùa phaân, nöôùc tieåu töø caùc khu veä sinh (toilet) coøn ñöôïc goïi laø “nöôùc ñen”. Trong nöôùc thaûi toàn taïi caùc loaïi vi khuaån gaây beänh vaø deå gaây muøi hoâi thoái. Haøm löôïng caùc chaát höõu cô (BOD) vaø caùc chaát dinh döôõng nhö nitô, photpho cao. Caùc loaïi nöôùc thaûi naøy thöôøng gaây nguy haïi ñeán söùc khoeû vaø deã laøm nhieãm baån nguoàn nöôùc maët. Tuy nhieân chuùng thích hôïp ñeå laøm phaân boùn hoaëc taïo khí sinh hoïc. Nöôùc thaûi nhaø beáp chöùa daàu môõ vaø pheá thaûi thöïc phaåm töø nhaø beáp, maùy röûa baùt. Caùc loaïi coù haøm löôïng lôùn caùc chaát höõu cô (BOD, COD) vaø caùc nguyeân toá dinh döôõng khaùc (nitô vaø photpho). Caùc chaát baån trong nöôùc thaûi naøy deã taïo khí sinh hoïc vaø deã söû duïng laøm phaân boùn. Moät soá ngöôøi goïi nhoùm nöôùc thaûi thöù hai vaø thöù ba vôùi teân chung laø “nöôùc ñen”. Theo ñoái töôïng thoaùt nöôùc Nhoùm nöôùc thaûi caùc hoä gia ñình, khu daân cö. Nhoùm nöôùc thaûi caùc coâng trình coâng coäng, dòch vuï nhö nöôùc thaûi beänh vieän, nöôùc thaûi khaùch saïn, nöôùc thaûi tröôøng hoïc, nöôùc thaûi nhaø aên. Moãi nhoùm, moãi loaïi nöôùc thaûi coù löu löôïng, cheá ñoä xaõ nöôùc vaø thaønh phaàn tính chaát ñaët tröng rieâng. Theo ñaëc ñieåm heä thoáng thoaùt nöôùc seõ hình thaønh neân hai loaïi nöôùc thaûi Nöôùc thaûi heä thoáng thoaùt nöôùc rieâng. Nöôùc thaûi töø caùc thieát bò veä sinh ñöôïc thu gom vaø vaän chuyeån veà traïm xöû lyù theo tuyeán coáng rieâng. Nöôùc thaûi heä thoáng thoaùt nöôùc chung. Caùc loaïi nöôùc thaûi sinh hoaït (nöôùc xaùm vaø nöôùc ñen) cuøng vôùi nöôùc möa ñôït ñaàu trong khu vöïc thoaùt nöôùc ñöôïc thu gom vaø vaän chuyeån theo ñöôøng coáng chung veà traïm xöû lyù. Trong moät soá tröôøng hôïp nöôùc ñen ñöôïc xöû lyù sô boä taïi choã qua caùc coâng trình nhö beå taùch daàu môõ, beå töï hoaïi, sau ñoù cuøng nöôùc xaùm xaû vaøo tuyeán coáng thoaùt nöôùc chung cuûa tænh.. Vieäc phaân loaïi nöôùc thaûi theo heä thoáng thoaùt nöôùc phuï thuoäc vaøo ñoái töôïng thoaùt nöôùc, ñaëc ñieåm heä thoáng thoaùt nöôùc cuûa tænh vaø caùc ñieàu kieän töï nhieân vaø ñieàu kieän xaõ hoäi khaùc cuûa ñoâ thò. Thaønh phaàn vaø tính chaát cuûa nöôùc thaûi: NTSH laø nöôùc thaûi phaùt sinh ra sau khi söû duïng cho caùc muïc ñích aên uoáng, sinh hoaït, taém röûa, veä sinh nhaø cöûa . . . cuûa caùc khu daân cö, khu coâng coäng, cô sôû dòch vu . . . nhö vaäy NTSH ñöôïc hình thaønh trong quaù trình sinh hoaït cuûa con ngöôøi. Ñaëc tröng cuûa NTSH laø haøm löôïng chaát höõu cô lôùn ( töø 50 – 55% toång löôïng chaát baån), chöùa nhieàu vi sinh vaät, trong ñoù coù vi sinh vaät gaây beänh. Ñoàng thôøi trong nöôùc thaûi coøn coù nhieàu vi khuaån phaân huûy chaát höõu cô caàn thieát cho caùc quaù trình chuyeån hoaù chaát baån trong nöôùc. Thaønh phaàn NTSH phuï thuoäc vaøo tieâu chuaån caáp nöôùc, ñieàu kieän trang thieát bò veä sinh . . . Baûng 2.1 : Thaønh phaàn nöôùc thaûi sinh hoaït khu daân cö Chæ tieâu Trong khoaûng Trung bình Toång chaát raén (TS), mg/l 350 - 1200 720 Chaát raén hoaø tan (TDS), mg/l 250 - 850 500 Chaát raén lô löûng(SS), mg/l 100 - 350 220 BOD5, mg/l 110 - 400 220 Toång Nitô, mg/l 20 - 85 40 Nitô höõu cô, mg/l 8 - 35 15 Nitô Amoni, mg/l 12 - 50 25 Clorua, mg/l 30 - 100 50 Ñoä kieàm, mgCaCO3/L 50 - 200 100 Toång chaát beùo, mg/l 50 - 150 100 Toång photpho, mg/l - 8 (Nguoàn : Metcalf and Eddy.1991) Baûng 2.2 : Thaønh phaàn ñaëc tröng NTSH chöa xöû lyù TP Haøm löôïng Ñôn vò yeáu TB maïnh Chaát raén lô löûng Chaát raén hoaø tan Chaát raén laéng ñöôïc BOD5 COD Nitrogen höõu cô N- amonia P- höõu cô P- voâ cô Ñoä kieàm (HCO3) Coliform 200 250 5 110 250 8 12 1 3 50 220 500 10 220 500 15 25 3 5 100 350 850 20 400 1000 35 50 5 10 150 (Nguoàn : Metcalf and Eddy.1991) NTSH giaøu chaát höõu cô vaø chaát dinh döôõng, vì vaäy noù laø nguoàn ñeå caùc loaïi vi khuaån, trong ñoù coù vi khuaån gaây beänh phaùt trieån. Trong nöôùc thaûi sinh hoaït coù toång coliform töø 106 – 109 MPN/100ml (theo : Hoaøng Hueä, 1996). Tính chaát cuûa nöôùc thaûi ñöôïc xaùc ñònh baèng vieäc phaân tích hoaù hoïc caùc thaønh phaàn nhieãm baån. Vì vieäc laøm ñoù gaëp nhieàu khoù khaên vaø phöùc taïp, neân thoâng thöôøng ngöôøi ta chæ xaùc ñònh moät soá chæ tieâu ñaëc tröng nhaát veà chaát löôïng vaø söû duïng ñeå thieát keá caùc coâng trình xöû lyù. Caùc chæ tieâu ñoù laø : nhieät ñoä, maøu saéc, muøi vò, ñoä, pH, chaát tro vaø chaát khoâng tro, haøm löôïng chaát lô löûng, chaát laéng ñoïng, BOD, haøm löôïng caùc chaát lieân keát khaùc nhau cuûa nitô, photpho, Clorid, Sulfat, DO, chaát nhieãm baån höõu cô . . . Haøm löôïng chaát lô löûng laø moät trong nhöõng chæ tieâu cô baûn ñaùnh giaù chaát löôïng nöôùc thaûi. Caên cöù theo chæ tieâu naøy, ngöôøi ta tieán haønh tính toaùn caùc beå laéng vaø xaùc ñònh soá löôïng caën laéng. Haøm löôïng BOD laø chæ tieâu duøng ñeå tính toaùn coâng trình xöû lyù sinh hoïc. Vôùi caùc nguoàn nöôùc thaûi khaùc nhau, thaäm chí cuøng moät nguoàn nöôùc nhöng ôû nhöõng thôøi ñieåm khaùc nhau chæ soá BOD coù nhöõng giaù trò khaùc nhau. Thôøi gian caàn thieát ñeå thöïc hieän quaù trình sinh hoïc phuï thuoäc vaøo noàng nhieãm baån, coù theå töø 1,2, 5 . . . 20 ngaøy hay laâu hôn nöõa. Theo soá lieäu thöïc nghieäm vôùi thôøi gian töø 15 – 20 ngaøy haàu nhö luôïng oxy trong quaù trình sinh hoaù ñaõ chi phí ñaày ñuû 99%. Hieän töôïng oxy hoaù xaûy ra khoâng ñoàng ñeàu theo thôøi gian. Böôùc ñaàu quaù trình xaûy ra vôùi cöôøng ñoä maïnh, sau ñoù giaûm daàn. Löôïng oxy hoaø tan laø moät chæ tieâu cô baûn ñeå ñaùnh giaù chaát löôïng nöôùc thaûi ñaõ ñöôïc xöû lyù. Ñeå coù söï hoaït ñoäng bình thöôøng cuûa caùc hoà töï nhieân, luôïng oxy hoaø tan khoâng ñöôïc nhoû hôn 4 mg/l, trong nöôùc thaûi baån thoâng thöôøng khoâng coù oxy hoaø tan. Nöôùc thaûi coù chöùa moät löôïng lôùn caùc vi khuaån, virut, naám, reâu , taûo . . .ñeå ñaùnh giaù möùc ñoä nhieåm baån bôûi vi khuaån ngöôøi ta ñaùnh giaù qua moät loaït vi khuaån ñöôøng ruoät hình ñuõa ñieån hình laø – coâli. Coâli ñöôïc coi nhö moät loaïi vi khuaån voâ haïi soáng trong ruoät ngöôøi, ñoäng vaät. Coâli phaùt trieån nhanh trong moâi tröôøng coù chöùa Glucozô 0.5% duøng laøm nguoàn naêng löôïng vaø nguoàn cacbon, clorua amon 0.1% duøng laøm nguoàn nitô vaø moät soá nguyeân toá khaùc döôùi daïng voâ cô. Loaïi coù haïi laø virut, moïi loaïi virut ñeàu soáng kyù sinh trong teá baøo. Bình thöôøng khi bò vung giaûi moãi con coâli giaûi phoùng 150 con virut. Trong thöïc teá toàn taïi hai ñaïi luôïng ñeå tính soá luôïng coâli laø coâli index vaø trò soá coâliform. Noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm trong nöôùc thaûi NTSH ñöôïc thaûi ra töø hai chung cö qua heä thoáng beå töï hoaïi, sau khi laáy maãu phaân tích xaùc ñònh ñöôïc noàng ñoä caùc chaát oâ nhieåm nhö sau: Baûng 2.3 : Noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm trong NTSH STT Thoâng soá Ñôn vò Maãu phaân tích M11 M12 M13 1 pH 6,8 6,4 6,9 2 SS mg/l 305 280 250 3 Ñoä ñuïc NTU 169 152 126 4 COD mg/l 371 323 308 6 P-toång mg/l 8 5 6,7 7 P-PO4 mg/l 6,4 3,2 4,3 8 N-NH3 mg/l 5 5,2 6,1 9 N-NO3 mg/l 1,33 0,59 0,7 2.1.3. Aûnh höôûng cuûa nöôùc thaûi sinh hoaït Aûnh höôûng cuûa nöôùc thaûi oâ nhieãm chaát höõu cô Caùc chaát höõu cô chuû yeáu trong nöôùc thaûi sinh hoaït laø caùc hydratcacbon. Ñaây laø chaát deãbò vi sinh vaät phaân huyû baèng cô cheá söû duïng oxy hoaø tan trong nöôùc ñeå oxy hoaù caùc chaát höõu cô. Haøm löôïng caùc chaát höõu cô deã bò vi sinh vaät phaân huyû ñöôïc xaùc ñònh giaùn tieáp qua nhu caàu oxy sinh hoaù (BOD5), söï oânhieãm chaát höõu cô seõ daãn ñeán söï suy giaûm caùc noàng ñoä oxy hoaø tan trong nöôùc do vi sinh vaät söû duïng ñeå phaân huyû chaát höõu cô, oxy hoaø tan giaûm seõ gaây taùc haïi nghieâm troïng ñeán heä thuyû sinh vaät. Aûnh höôûng cuûa nöôùc thaûi daàu môõ Khi xaû vaøo nguoàn nöôùc, phaàn lôùn daàu loang treân maët nöôùc, chæ coù moät phaàn nhoû hoaø tan trong nöôùc, caën baû chöùa daàu khi laéng xuoáng seõ bò phaân huyû, moät phaàn noåi leân maët nöôùc, moät phaàn hoaø tan trong nöôùc, phaàn coøn laïi tích tuï trong buøn ñaùy gaây oâ nhieãm cho sinh vaät nöôùc. Aûnh höôûng chaát raén lô löûng trong nöôùc Chaát raén lô löûng cuõng laø taùc nhaân gaây aûnh höôûng tieâu cöïc ñeán taøi nguyeân thuyû sinh, ñoàng thôøi gaây taùc haïi veà maët caûm quan nhö taêng ñoä ñuïc nguoàn nöôùc, gaây boài laéng vaø taét ngheõn doøng soâng. Aûnh höôûng cuûa nöôùc thaûi chöùa nhieàu chaát dinh döôõng Nöôùc thaûi chöùa nhieàu chaát dinh döôõng gaây hieän töôïng phuù döôõng hoaù, aûnh höôûng chaát löôïng nguoàn nöôùc vaø söï soáng cuûa thuyû sinh. Vi khuaån gaây beänh Moät soá loaøi vi khuaån gaây beänh toàn taïi trong nöôùc thaûi khi ra soâng hoà seõ thích nghi daàn vaø phaùt trieån maïnh. Theo con ñöôøng nöôùc noù seõ gaây beänh dòch cho ngöôøi vaø caùc ñoäng vaät khaùc. 2.1.4. Tieâu chuaån nöôùc thaûi vaø cheá ñoä thaûi nöôùc 2.1.4.1. Tieâu chuaån nöôùc thaûi Tieâu chuaån nöôùc sinh hoaït thaûi laø löôïng trung bình nöôùc thaûi trong moät ngaøy tính cho moät ngöôøi soáng ôû nôi coù heä thoáng thoaùt nöôùc q0 (l/ngöôøi- ngaøyñeâm). Ñaây laø moät taøi lieäu cho thieát keá heä thoáng thoaùt nöôùc. Khi laøm quy hoaïch xaây döïng thaønh phoá, nhaø nöôùc ñònh tieâu chuaån thaûi nöôùc döôùi daïng möùc ñoä trang thieát bò tieän nghi sinh hoaït, veä sinh trong caùc khu nhaø ôû. Töø ñoù ngöôøi laøm coâng taùc caáp thoaùt nöôùc ruùt ra tieâu chuaån thaûi q0 cuï theå döôùi daïng ñònh löôïng (l/ngöôøi-ngaøy ñeâm). (Xem baûng2.4). Tieâu chuaån thaûi nöôùc qo bao goàm löôïng nöôùc thaûi sinh hoaït cuûa moãi moät ngöôøi, keå caû ôû nôi laøm vieäc, nôi aên uoáng, nôi taém giaët, töùc laø ôû cô quan, ôû nhaø aên coâng coäng v.v… Trang bò veä sinh trong nhaø ôû caøng cao thì tieâu thaûi caøng lôùn. Phaàn nöôùc thaûi töø nhaø ôû caøng nhieàu thì phaàn lôùn nöôùc thaûi töø caùc coâng trình coâng coäng caøng ít. Ví duï, nhöõng ngöôøi soáng trong nhaø coù trang bò nöôùc taém giaët seõ khoâng ñeán nhaø taém coâng coäng. Khi thieát keá heä thoáng thoaùt nöôùc cho thaønh phoá laáy tieâu chuaån thaûi nöôùc baèng tieâu chuaån caáp nöôùc ñaõ duøng vaø bò nhieãm baån. Tuy nhieân, khoâng phaûi taát caû löôïng nöôùc caáp cho tænh ñeàu chaûy vaøo heä thoáng thoaùt nöôùc sinh hoaït. Nöôùc töôùi ñöôøng, töôùi vöôøn, nöôùc chöõa chaùy, nöôùc vaøo gieáng phun v.v… chaûy vaøo maïng löôùi thoaùt nöôùc möa hoaëc thaám vaøo ñaát . Cuõng vì vaäy löôïng nöôùc caáp cho nhu caàu aáy ñaõ tröø ra ngoaøi tieâu chuaån caáp nöôùc sinh hoaït cuûa nhaân daân. Tieâu chuaån thaûi nöôùc sinh hoaït, lôùn hay nhoû, phuï thuoäc vaøo möùc ñoä tieän nghi trong nhaø ôû, phuï thuoäc vaøo ñieàu kieän khí haäu. Baûng 2.4 : Tieâu chuaån thoaùt nöôùc Möùc ñoä trang bò thieát bò veä sinh Tieâu chuaån thoaùt nöôùc qo = l/ngöôøi. ngaøy Trung bình Trong ngaøy duøng nöôùc lôùn nhaát 1. Caùc nhaø coù heä thoáng caáp thoaùt nöôùc beân trong, coù duïng cuï veä sinh, nhöng khoâng coù thieát bò taém 2. Nhö treân, coù thieát bò taém 3. Nhö treân vaø coù caáp nöôùc noùng cuïc boä 80 - 100 110 - 140 140 - 180 90 - 120 120 - 180 180 - 200 (Nguoàn : Metcalf and Eddy.1991) 2.1.4.2 Cheá ñoä thaûi nöôùc Töø soá daân N vaø tieâu chuaån thaûi nöôùc qo chæ xaùc ñònh ñöôïc löu löôïng trung bình ngaøy. Cuõng nhö cheá ñoä duøng nöôùc, cheá ñoä thaûi nöôùc sinh hoaït khoâng ñeàu giöõa caùc giôø trong moät ngaøy vaø giöõa caùc ngaøy trong moät naêm. Trong khi thieát keá heä thoáng thoaùt nöôùc ta phaûi tính ñeán löu löôïng nöôùc thaûi moät caùch hôïp lyù, sao cho: Moät maët heä thoáng thoaùt nöôùc ñaûm baûo ñöôïc chöùc naêng, nghóa laø ñaûm baûo yeâu caàu kyõ thuaät toát nhaát, maët khaùc giaù thaønh xaây döïng nhoû nhaát, töùc laø ñaït yeâu caàu kinh teá. Muoán laøm ñöôïc nhö vaäy trong khi tính toaùn phaûi duøng ñeán heä soá khoâng ñieàu hoaø. Coù heä soá khoâng ñieàu hoaø ngaøy, heä soá khoâng ñieàu hoaø giôø vaø heä soá khoâng ñieàu hoaø chung. Heä soá khoâng ñieàu hoaø ngaøy laø tyû soá löu löôïng trong ngaøy thaûi nöôùc nhieàu nhaát vôùi löu löôïng trong ngaøy thaûi nöôùc trung bình cuûa naêm. Heä soá khoâng ñieàu hoaø ngaøy phaûn aùnh möùc ñoä trang bò tieän nghi veä sinh trong caùc nhaø ôû vaø söï thay ñoåi khí haäu. Heä soá khoâng ñieàu hoaø giôø laø tyû soá löu löôïng trong giôø thaûi nöôùc nhieàu nhaát vôùi löu löôïng trong giôø thaûi nöôùc trung bình cuûa ngaøy thaûi nöôùc toái ña. Heä soá khoâng ñieàu hoaø giôø phaûn aùnh taäp quaùn sinh hoaït cuûa nhaân daân, möùc ñoäâ phaùt trieån coâng nghieäp vaø söï hoaït ñoäng cuûa caùc phoøng thí nghieäm khoa hoïc khoâng ñieàu hoaø ngaøy vaø giôø. Theo taøi lieäu nghieân cöùu cuûa nhieàu nöôùc thì heä soá khoâng ñieàu hoaø chung phuï thuoäc vaøo löu löôïng trung bình giaây q (l/s), töùc laø phuï thuoäc vaøo tieâu chuaån thaûi nöôùc qo vaø soá daân N cuûa thaønh phoá. Heä soá khoâng ñieàu hoaø chung seõ giaûm daàn khi löu löôïng trung bình giaây taêng daàn, töùc laø khi quy moâ cuûa thaønh phoá vaø möùc soáng cuûa nhaân daân coøn thaáp, heä thoáng thoaùt nöôùc vôùi heä soá khoâng ñieàu hoaø coøn lôùn. nhö vaäy, heä soá khoâng ñieàu hoaø laøm cho heä thoáng thoaùt nöôùc hieän nay töï coù khaû naêng döï tröõ cho töông lai, khi maø quy moâ vaø möùc soáng trong thaønh phoá taêng leân. Baûng 2.5 : trò soá cuûa Kch phuï thuoäc qtb q,(l/s) 5 15 30 50 100 200 300 500 1000 1250 Kch 3 2,5 2 1,8 1,6 1,4 1,34 1,25 1,2 1,15 (Nguoàn : baûng 1.4 xöû lyù nöôùc thaûi Trònh Xuaân Lai) Heä soá khoâng ñieàu treân ñaây seõ ñöôïc duøng ñeå tính toaùn löu löôïng nöôùc thaûi sinh hoaït töø caùc khu nhaø ôû cuûa nhaân daân thaønh phoá vôùi quy moâ daân soá, vôùi möùc traïng bò veä sinh, vôùi ñieàu kieän khí haäu xaùc ñònh, vôùi taäp quaùn sinh hoaït nhaát ñònh. Khi thieát keá moät heä thoáng thoaùt nöôùc môùi phaûi nghieân cöùu caùc ñieàu kieän töông öùng cuï theå cuûa ñòa phöông. CAÙC PHÖÔNG PHAÙP XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI SINH HOAÏT Caùc loaïi nöôùc thaûi ñeàu chöùa caùc taïp chaát gaây nhieåm baån coù tính chaát raát khaùc nhau: töø caùc chaát raén khoâng tan, ñeán caùc loaïi chaát khoù tan vaø nhöõng hôïp chaát tan trong nöôùc. XLNT laø loaïi boû caùc taïp chaát ñoù, laøm saïch laïi nöôùc vaø coù theå ñöa nöôùc ñoå vaøo nguoàn hoaëc ñöa taùi söû duïng. Ñeå ñaït ñöôïc nhöõng muïc ñích ñoù chuùng ta thöôøng döïa vaøo töøng loaïi taïp chaát ñeå löïa choïn phöông phaùp xöû lyù thích hôïp. Sau ñaây laø caùc phöông phaùp XLNT. 2.2.1 Xöû lyù nöôùc thaûi baèng phöông phaùp cô hoïc Thöôøng aùp duïng ôû giai ñoaïn ñaàu cuûa quaù trình xöû lyù, trong nöôùc thaûi thöôøng coù caùc loaïi taïp chaát raén côõ khaùc nhau bò cuoán theo nhö bao bì, chaát deûo, giaáy, caùt soûi, …. Ngoaøi ra, coøn coù caùc loaïi haït lô löûng ôû daïng huyeàn phuø raát khoù laéng. Tuyø theo kích côõ, caùc haït huyeàn phuø ñöôïc chia thaønh haït chaát raén lô löûng coù theå laéng ñöôïc vaø haït raén keo ñöôïc khöû baèng ñoâng tuï. Moät soá quaù trình vaø coâng trình , thieát bò nhö song chaén raùc, löôùi chaén raùc, beå laéng , beå taùch daàu môõ, loïc caùt vaø ly taâm… duøng ñeå xöû lyù sô boä taùch caùc chaát phaân taùn thoâ nhaèm ñaûm baûo cho heä thoáng thoaùt nöôùc hoaëc caùc coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi phía sau hoaït ñoäng oån ñònh. 1. Song chaén raùc Song chaén raùc thöôøng ñaët tröôùc heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi hoaëc coù theå ñaët taïi caùc mieäng xaû trong phaân xöôûng saûn xuaát nhaèm giöõ laïi caùc taïp chaát coù kích thöôùc lôùn nhö: nhaùnh caây, goã, laù, giaáy, niloâng, vaûi vuïn vaø caùc loaïi raùc khaùc, ñoàng thôøi baûo veä caùc coâng trình bôm, traùnh aùch taéc ñöôøng oáng, möông daãn. Hình 2.1: Song chaén raùc cô giôùi Döïa vaøo khoaûng caùch caùc thanh, song chaén ñöôïc chia thaønh 2 loaïi: Song chaén thoâ coù khoaûng caùch giöõa caùc thanh töø 60 ÷100mm. Song chaén mòn coù khoaûng caùch giöõa caùc thanh töø 10 ÷25mm. 2. Quaù trình laéng : Laø moät quaù trình trong coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi, thöôøng öùng duïng ñeå taùch caùc chaát raén lô löûng ra khoûi nöôùc thaûi döïa treân nguyeân taéc söï khaùc nhau veà troïng löôïng giöõa caùc haït caën lô löõng vaø nöôùc. Quaù trình laéng coù khaû naêng loaïi boû töø 90-95% löôïng caën baån chöùa trong nöôùc. Ñaây thöôøng laø quaù trình xöû lyù ban ñaàu hoaëc sau quaù trình xöû lyù. Quaù trình laéng coù theå chia laøm 3 daïng cô baûn phuï thuoäc vaøo traïng thaùi cuûa caùc haït caën laéng trong nöôùc : Laéng ñoäc laäp Laéng keo tuï Laéng keát hôïp 3 . Quaù trình loïc : Quaù trình loïc thöôøng öùng duïng ñeå loaïi boû caën lô löûng trong nöôùc sau beå laéng, nöôùc ñi qua lôùp vaät lieäu loïc baèng caùt thaïch anh vôùi caùc caáp khoái khaùc nhau hoaëc than antrasit. Vaät lieäu loïc coù ñieàu kieän töông ñöông thay ñoåi töø 0,4-1,2 mm toác ñoä nöôùc qua loïc thöôøng dao ñoäng töø 5-8 m/h. Beå loïc laøm vieäc hai cheá ñoä : loïc bình thöôøng vaø röûa loïc. 4 Löôùi loïc Löôùi loïc duøng ñeå khöû caùc chaát lô löûng coù kích thöôùc nhoû, thu hoài caùc thaønh phaàn quyù khoâng tan hoaëc khi caàn phaûi loaïi boû raùc coù kích thöôùc nhoû. Kích thöôùc maét löôùi töø 0,5÷1,0mm. Löôùi loïc thöôøng ñöôïc bao boïc xung quanh khung roãng hình truï quay troøn (hay coøn goïi laø troáng quay) hoaëc ñaët treân caùc khung hình daêng… 5 Beå laéng caùt Beå laéng caùt ñaët sau song chaén, löôùi chaén vaø ñaët tröôùc beå ñieàu hoøa, tröôùc beå laéng ñôït I. Nhieäm vuï cuûa beå laéng caùt laø loaïi boû caën thoâ naëng nhö caùt, soûi, maûnh vôõ thuûy tinh, kim loaïi, tro taùn, thanh vuïn, voû tröùng… ñeå baûo veä caùc thieát bò cô khí deã bò maøi moøn, giaûm caën naëng ôû caùc coâng ñoaïn xöû lyù tieáp theo. Beå laéng caùt goàm 3 loaïi: Beå laéng caùt ngang Hình 2.2: Beå laéng caùt ngang Beå laéng caùt thoåi khí Beå laéng caùt ly taâm 6 Beå taùch daàu môõ Caùc loaïi coâng trình naøy thöôøng ñöôïc öùng duïng khi xöû lyù nöôùc thaûi coâng nghieäp, nhaèm loaïi boû caùc taïp chaát coù khoái löôïng rieâng nhoû hôn nöôùc. Caùc chaát naøy seõ bòt kín loã hoång giöõa caùc haït vaät lieäu loïc trong caùc beå sinh hoïc…vaø chuùng cuõng phaù huûy caáu truùc buøn hoaït tính trong beå Aerotank, gaây khoù khaên trong quaù trình leân men caën. 7 Beå ñieàu hoøa Beå ñieàu hoøa ñöôïc duøng ñeå duy trì doøng thaûi vaø noàng ñoä vaøo coâng trình xöû lyù oån ñònh, khaéc phuïc nhöõng söï coá vaän haønh do söï dao ñoäng veà noàng ñoä vaø löu löôïng cuûa nöôùc thaûi gaây ra vaø naâng cao hieäu suaát cuûa caùc quaù trình xöû lyù sinh hoïc. Beå ñieàu hoøa coù theå ñöôïc phaân loaïi nhö sau: Beå ñieàu hoøa löu löôïng Beå ñieàu hoøa noàng ñoä Beå ñieàu hoøa caû löu löôïng vaø noàng ñoä. 8 Beå laéng Duøng ñeå taùch caùc chaát khoâng tan ôû daïng lô löûng trong nöôùc thaûi theo nguyeân taéc troïng löïc. Caùc beå laéng coù theå boá trí noái tieáp nhau. Quaù trình laéng toát coù theå loaïi boû ñeán 90 ÷ 95% löôïng caën coù trong nöôùc thaûi. Vì vaäy ñaây laø quaù trình quan troïng trong xöû lyù nöôùc thaûi, thöôøng boá trí xöû lyù ban ñaàu hay sau khi xöû lyù sinh hoïc. Ñeå coù theå taêng cöôøng quaù trình laéng ta coù theå theâm vaøo chaát ñoâng tuï sinh hoïc. Beå laéng ñöôïc chia laøm 3 loaïi: Beå laéng ngang (coù hoaëc khoâng coù vaùch nghieâng): Hình 2.3: Beå laéng ngang Beå laéng ñöùng: maët baèng laø hình troøn hoaëc hình vuoâng. Trong beå laéng hình troøn nöôùc chuyeån ñoäng theo phöông baùn kính (radian). Beå laéng li taâm: maët baèng laø hình troøn. Nöôùc thaûi ñöôïc daãn vaøo beå theo chieàu töø taâm ra thaønh beå roài thu vaøo maùng taäp trung roài daãn ra ngoaøi. 9 Beå loïc Coâng trình naøy duøng ñeå taùch caùc phaàn töû lô löûng, phaân taùn coù trong nöôùc thaûi vôùi kích thöôùc töông ñoái nhoû sau beå laéng baèng caùch cho nöôùc thaûi ñi qua caùc vaät lieäu loïc nhö caùt, thaïch anh, than coác, than buøn, than goã, soûi nghieàn nhoû… Beå loïc thöôøng laøm vieäc vôùi hai cheá ñoä loïc vaø röûa loïc. Quaù trình loïc chæ aùp duïng cho caùc coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi taùi söû duïng vaø caàn thu hoài moät soá thaønh phaàn quí hieám coù trong nöôùc thaûi. Caùc loaïi beå loïc ñöôïc phaân loaïi nhö sau: Loïc qua vaùch loïc Beå loïc vôùi lôùp vaät lieäu loïc daïng haït Thieát bò loïc chaäm Thieát bò loïc nhanh. Hình 2.4 : Beå loïc 2.2.2 Xöû lyù nöôùc thaûi baèng phöông phaùp hoaù hoïc, hoaù lyù 2.2.2.1. Xöû lyù nöôùc thaûi baèng phöông phaùp hoaù lyù Caùc phöông phaùp hoaù lyù ñöôïc aùp duïng ñeå xöû lyù nöôùc thaûi laø ñoâng tuï, keo tuï ,haáp phuï,trao ñoåi ion, trích ly, chöng caát, coâ ñaëc, loïc ngöôïc vaø sieâu loïc, keát tinh nhaõ haáp… caùc phöông phaùp naøy ñöôïc öùng duïng ñeå loaïi ra khoûi nöôùc thaûi caùc haït lô löûng, phaân taùn (raén vaø loûng), caùc khí tan, caùc chaát voâ cô vaø höõu cô hoaø tan 2.2.2.1.1 Phöông phaùp ñoâng tuï- tuûa boâng Ñoâng tuï vaø tuûa boâng laø moät coâng ñoaïn cuûa quaù trình XLNT, maëc duø chuùng laø hai quaù trình rieâng bieät tuy nhieân chuùng khoâng theå taùch rôøi nhau. Vai troø cuûa quaù trình ñoâng tuï vaø keát boâng laø nhaèm loaïi boû huyeàn phuø, chaát keo coù trong nöôùc thaûi. Ñoâng tuï: laø phaù vôû tính beàn vöõng cuûa caùc haït keo, baèng caùch ñöa theâm chaát phaûn öùng goïi laø chaát ñoâng tuï. Keát boâng : laø söï tích tuï caùc haït “ñaõ phaù vôõ ôû ñoä beàn” thaønh caùc cuïm nhoû sau ñoù keát thaønh nhöõng cuïm lôùn hôn vaø coù theå laéng ñöôïc goïi laø quaù trình keát boâng. Quaù trình keát boâng coù theå caûi thieän baèng caùch ñöa theâm vaøo caùc chaát phaûn öùng goïi laø chaát trôï keát boâng. Tuy nhieân quaù trình keát boâng chòu söï chi phoái cuûa hai hieän töôïng : keát boâng ñoäng hoïc vaø keát boâng Ortocinetique. Keát boâng ñoäng hoïc lieân quan ñeán khuyeách taùn Brao (chuyeån ñoäng hoãn ñoän) keát boâng daïng naøy thay ñoåi theo thôøi gian vaø chæ coù taùc duïng ñoái vôùi caùc haït nhoû hôn 1 microfoc deã daøng taïo thaønh khoái ñoâng tuï nhoû. Keát boâng Ortocinetique lieân quan ñeán quaù trình tieâu hao naêng löôïng vaø cheá ñoä doøng chaûy laø chaûy taàng hay chaûy roái. Baûng 2.6 : Caùc giai ñoaïn cuûa quaù trình ñoâng tuï , keát boâng Giai ñoaïn Hieän töôïng Thuaät ngöõ Cho theâm chaát ñoâng tuï Phaûn öùng vôùi nöôùc, ion hoaù, thuyû phaân, polime hoaù. Thuyû phaân Phaù huyõ tính beàn Ñaëc tính huùt ion laøm ñoâng laïnh beà maët caùc phaân töû. Ñoâng tuï Ñaëc tính lieân quan ñeán ion hoaëc tröôøng hôïp beà maët cuûa phaân töû. Bao goàm caû chaát keo keát tuûa. Lieân quan ñeán trong caùc phaân töû, tröôøng hôïp ñoàng hôïp chaát Vaän chuyeån Chuyeån ñoäng Brao Keát boâng ngoaïi vi Naêng löôïng tieâu taùn (gradian toác ñoä) Keát boâng truïc giao - Caùc chaát laøm ñoâng tuï, keát boâng Ñeå taêng quaù trình laéng caùc chaát lô löûng hay moät soá taïp chaát khaùc ngöoøi ta thöôøng duøng caùc chaát laøm ñoâng tuï, keát boâng nhö nhoâm sunfat, saét sunfat, saét clorua hay moät soá polime nhoâm, PCPA, polyacrylamit (CH2CHCONH2)n Hieäu suaát cuûa quaù trình ñoâng tuï cao nhaát khi pH = 4 -8.5.Ñeå boâng taïo thaønh deã laéng hôn thì ngöôøi ta duøng chaát trôï ñoâng. Ñoù laø nhöõng chaát cao phaân töû tan ñöôïc trong nöôùc vaø deã phaân ly thaønh ion. Tuyø thuoäc vaøo töøng nhoùm ion khi phaân ly maø caùc chaát trôï ñoâng coù ñieän tích aâm hay döông ( caùc chaát trôï ñoâng tuï laø anion hay cation). Ña soá chaát baån höõu cô, voâ cô daïng keo coù trong nöôùc thaûi chuùng toàn taïi ôû ñieän tích aâm, vì vaäy maø caùc chaát trôï ñoâng cation khoâng caàn keo tuï tröôùc ñoù. Vieäc löïa choïn hoaù chaát, lieàu löôïng toái öu cuûa chuùng, thöù töï cho vaøo nöôùc caàn phaûi tính thöïc nghieäm. Thoâng thöôøng lieàu löôïng chaát trôï ñoâng laø töø 1-5mg/l. Ñeå phaûn öùng dieãn ra hoaøn toaøn vaø tieát kieäm hoaù chaát thì phaûi khuaáy troän ñeàu vôùi nöôùc thaûi, lieàu löôïng hoaù chaát cho vaøo caàn phaûi tính baèng Grotamet. Thôøi gian löu nöôùc trong beå troän laø töøù 1-15 phuùt. Thôøi gian ñeå nöôùc thaûi tieáp xuùc vôùi hoaù chaát tôùi khi baét ñaàu laéng laø töø 20-60 phuùt, trong khoaûng thôøi gian naøy caùc chaát hoaù hoïc taùc duïng vôùi caùc chaát trong nöôùc thaûi vaø quaù trình ñoâng tuï xaûy ra. Hình 2.5: Quaù trình taïo boâng caën cuûa caùc haït keo 2.2.2.1.2. Phöông phaùp haáp phuï Phöông phaùp haáp phuï duøng ñeå loaïi heát caùc chaát baån hoaø tan vaøo nöôùc maø caùc phöông phaùp xöû lyù sinh hoïc cuøng caùc phöông phaùp khaùc khoâng theå loaïi boû ñöôïc vôùi haøm löôïng raát nhoû. Thoâng thöôøng ñaây laø caùc hôïp chaát hoaø tan coù ñoäc tính cao hoaëc caùc chaát coù muøi, vò vaø maøu raát khoù chòu. Caùc chaát haáp phuï thöôøng duøng laø: than hoaït tính, ñaát seùt hoaït tính, silicagen, keo nhoâm, moät soá chaát toång hôïp khaùc vaø moät soá chaát thaûi trong saûn xuaát nhö xæ tro, xi maï saét. Trong soá naøy, than hoaït tính ñöôïc duøng phoå bieán nhaát. Caùc chaát höõu cô, kim loaïi naëng vaø caùc chaát maøu deã bò haáp phuï. Löôïng chaát haáp phuï tuyø thuoäc vaøo khaû naêng cuûa töøngloaïi chaát haáp phuï vaø haøm löôïng chaát baån coù trong nöôùc. Phöông phaùp naøy coù theå haáp phuï 58-95% caùc chaát höõu cô vaø maøu. caùc chaát höõu cô coù theå bò haáp phuï ñöôïc laø phenol, Akylbenzen, Sunfonic axit, thuoác nhuoäm vaø caùc hôïp chaát thôm. Tuyeån noåi Tuyeån noåi laø quaù trình vaät lyù ñöôïc duøng ñeå taùch caùc haït raén vaø caùc haït chaát loûng ra khoûi pha loûng. Quaù trình naøy ñöôïc thöïc hieän nhôø boït khí taïo ra trong khoái chaát loûng khi cho khoâng khí vaøo. Caùc boït khí baùm vaøo caùc haït hoaëc ñöôïc giöõ laïi trong caáu truùc haït neân taïo neân löïc ñaåy ñoái vôùi caùc haït. Khoâng khí ñöôïc ñöa vaøo nöôùc vôùi aùp löïc töø 1.75 – 3.5 kg/cm2. sau ñoù nöôùc thaûi dö thöøa khoâng khí ñöôïc ñöa sang beå laøm thoaùng, taïi ñoù caùc boït khí ñi leân laøm cho caùc chaát raén lô löûng noåi leân maët nöôùc vaø ñöôïc loaïi boû. Hình 2.6: Beå tuyeån._. noåi keát hôïp vôùi coâ ñaëc buøn 2.2.2.2 Xöû lyù nöôùc thaûi baèng phöông phaùp hoaù hoïc 2.2.2.2.1 Phöông phaùp trung hoøa Phöông phaùp trung hoaø chuû yeáu ñöôïc duøng trong nöôùc thaûi ngaønh coâng nghieäp coù chöùa kieàm hoaëc axit. Ñeå traùnh hieän töôïng nöôùc thaûi gaây oâ nhieãm cho moâi tröôøng xung quanh thì ngöôøi ta phaûi trung hoaø nöôùc thaûi, vôùi muïc ñích laø laøm laéng caùc muoái cuûa kim loaïi naëng xuoáng vaø taùch ra khoûi nöôùc thaûi. Quaù trình trung hoaø tröôùc heát laø phaûi tính ñeán khaû naêng trung hoaø laãn nhau giöõa caùc loaïi nöôùc thaûi chöùa axit hay kieàm hay khaû naêng döï tröõ kieàm cuûa NTSH vaø nöôùc soâng. Trong thöïc teá neáu hoãn hôïp nöôùc thaûi coù pH = 6.5-8.5 thì nöôùc ñoù ñöôïc coi laø trung hoaø. 2.2.2.2.2 Phöông phaùp oxi hoaù- khöû 1. Oxi hoaù baèng khoâng khí Oxi hoaù baèng khoâng khí döïa vaøo khaû naêng hoaø tan cuûa oxi vaøo nöôùc. Phöông phaùp naøy thöôøng duøng ñeå oxi hoaù Fe2+ thaønh Fe3+. Ngoaøi ra phöông phaùp naøy coøn duøng ñeå loaïi boû moät soá hôïp chaát nhö : H2S, C02 tuy nhieân caàn phaûi chuù yù haøm löôïng khí suïc vaøo vì neáu suïc khí quaù naëng seõ laøm taêng pH cuûa nöôùc. 2. Oxi hoaù baèng phöông phaùp hoaù hoïc Clo laø moät trong nhöõng chaát duøng ñeå khöû truøng nöôùc. Clo khoâng duøng döôùi daïng khí maø chuùng caàn phaûi hoaø tan trong nöôùc ñeå taïo thaønh daïng HClO, chaát naøy coù taùc duïng dieät khuaån. Tuy nhieân Clo coù khaû naêng giöõ laïi trong nöôùc laâu. Ngoaøi ra ta coøn söû duïng hôïp chaát cuûa Clo nhö Cloramin, chuùng cuõng coù khaû naêng khöû truøng nöôùc nhöng hieäu quaû khoâng cao. Beân caïnh ñoù chuùng coøn coù khaû naêng giöõ laïi trong nöôùc laâu ôû nhieät ñoä cao. oâzoân laø moät chaát oxi hoaù maïnh duøng ñeå xöû lyù nöôùc uoáng nhöng chuùng khoâng coù khaû naêng giöõ laïi trong nöôùc. Pedroxit hydro : cuõng duøng ñeå khöû truøng nöôùc tuy nhieân giaù thaønh cao. Noù coù theå duøng ñeå khöû truøng ñöôøng oáng. Ngoaøi ra coøn duøng ñeå xöû lyù hôïp chaát chöùa löu huyønh trong nöôùc thaûi gaây ra muøi hoâi khoù chòu. Öu ñieåm duøng chaát naøy laø khoâng taïo thaønh hôïp chaát halogen. 3. Phöông phaùp oxi hoaù ñieän hoaù Phöông phaùp oxi hoaù ñieän hoaù ñöôïc duøng ñeå XLNT, vôi muïc ñích khöû ñoäc caùc chaát coù trong nöôùc thaûi thöôøng duøng ñeå thu hoài caën quyù (kim loaïi) treân caùc ñieän cöïc anot. Phöông phaùp naøy duøng XLNT xi maï niken, maï baïc hay caùc nhaø maùy taåy gæ kim loaïi, nhö ñieän phaân dung dòch chöùa saét sunfat vaø axit sunfuric töï do baèng maøng trao ñoåi ion seõ phuïc hoài 80 – 90% axit sunfuric vaø thu hoài boät saét vôùi khoái löôïng laø 20 -25 kg/m3 dung dòch. Neáu xöû lyù baèng phöông phaùp ñieän phaân thì nöôùc thaûi coù theå duøng laïi ñöôïc, vaø dung dòch axit sunfuric coù theå duøng laïi cho quaù trình ñieän phaân sau. Baûng 2.7: ÖÙng duïng quaù trình xöû lyù hoaù hoïc Quaù trình ÖÙng duïng Trung hoøa Ñeå trung hoaø caùc nöôùc thaûi coù ñoä kieàm hoaëc axit cao. Keo tuï Loaïi boû Photpho vaø taêng hieäu quaû laéng cuûa caùc chaát raén lô löûng trong caùc coâng trình laéng sô caáp. Haáp phuï Loaïi boû caùc chaát höõu cô khoâng theå xöû lyù ñöôïc baèng caùc phöông phaùp hoaù hoïc hay sinh hoïc thoâng duïng. Cuõng ñöôïc duøng ñeå khöû Clo cuûa nöôùc thaûi sau xöû lyù, tröôcù khi thaûi vaøo moâi tröôøng Khöû truøng Ñeå loaïi boû caùc vi sinh vaät gaây beänh. Caùc phöông phaùp thöôøng söû duïng laø: chlorine, chlorine dioxide, bromide chloride, ozone… Khöû Clo Loaïi boû caùc hôïp chaát cuûa chlorine coøn soùt laïi sau quaù trình khöû truøng baèng Clo. Caùc quaù trình khaùc Nhieàu loaïi hoaùù chaát ñöôïc söû duïng ñeå ñaït ñöôïc nhöõng muïc tieâu nhaát ñònh naøo ñoù. Ví duï nhö duøng hoaù chaát ñeå keát tuûa caùc kim loaïi naëng trong nöôùc thaûi. 2.2..3 Xöû lyù nöôùc thaûi baèng phöông phaùp sinh hoïc XLNT baèng phöông phaùp sinh hoïc laø döïa treân hoaït ñoäng soáng cuûa vi sinh vaät, chuû yeáu laø vi khuaån dò döôõng hoaïi sinh coù trong nöôùc thaûi. Quaù trình hoaït ñoäng cuûa chuùng cho keát quaû laø caùc chaát höõu cô gaây nhieãm baån ñöôïc khoaùng hoaù vaø trôû thaønh chaát voâ cô, caùc chaát khí ñôn giaûn vaø nöôùc. Caùc quaù trình sinh hoïc coù theå dieãn ra trong caùc khu vöïc töï nhieân, hoaëc caùc beå ñöôïc thieát keá vaø xaây döïng ñeå phuïc vuï cho vieäc xöû lyù moät loaïi nöôùc thaûi naøo ñoù. Phöông phaùp sinh hoïc chia ra thaønh hai nhoùm chính nhö sau: 1. Caùc phöông phaùp hieáu khí (Aerobic) 2. Caùc phöông phaùp kò khí (Anaerobic) 2.2..3.1 Caùc phöông phaùp hieáu khí Caùc phöông phaùp hieáu khí döïa treân nguyeân taéc laø caùc vi sinh vaät hieáu khí phaân huyû caùc hôïp chaát höõu cô trong ñieàu kieän coù oxi hoaø tan. Chaát höõu cô + O2 H2O + CO2 + NH3 + … Caùc phöông phaùp xöû lyù thöôøng hay söû duïng: Phöông phaùp buøn hoaït tính (activated sludge) Moät soá daïng buøn hoaït tính caûi tieán nhö : suïc khí töøng caáp, suïc khí keùp daøi, möông oxi hoaù… Phöông phaùp loïc sinh hoïc (trickling filter) Phöông phaùp ao oån ñònh (ao hieáu khí, ao tuyø nghi) Trong caùc phöông phaùp phaân huyû sinh hoïc hieáu khí treân thì vieäc aùp duïng phöông phaùp ao oån ñònh hieän ñang coù xu höôùng giaûm do ñoøi hoûi maët baèng vaø hieäu xuaát thaáp. 2.2.3.2 Caùc phöông phaùp xöû lyù kò khí Thöôøng ñöôïc söû duïng ñeå loaïi boû caùc taïp chaát höõu cô coù trong phaàn caën cuûa nöôùc thaûi baèng vi sinh vaät tuyø nghi vaø vi sinh vaät kò khí. Quaù trình phaân huyû kò khí caùc hôïp chaát höõu cô thöôøng xaûy ra theo hai quaù trình nhö sau : Quaù trình leân men axit : Thuyû phaân vaø chuyeån hoaù caùc saûn phaåm thuyû phaân (nhö axit beùo, ñöôøng thaønh caùc axit vaø röôïu maïch ngaén hôn vaø cuoái cuøng thaønh khí cacbonic (CO2). Quaù trình leân men methan : Phaân huyû caùc chaát höõu cô thaønh khí methan (CH4) vaø khí cacbonic (CO2). Hieän nay xu höôùng aùp duïng phöông phaùp phaân huyû kò khí coù thu hoài naêng löôïng (biogas) ñang ñöôïc aùp duïng roäng raõi do caùc nguyeân nhaân sau : Theå tích coâng trình nhoû, ít chieám maët baèng. Chi phí vaän haønh thaáp. Coù khaû naêng thu hoài naêng löôïng. Caùc phöông phaùp kò khí thöôøng hay söû duïng: – Kò khí tieáp xuùc (anaerrobic contactor) – Beå phaûn öùng kò khí coù ñeäm daõn (fluidized bed) – Kò khí kieåu ñeäm buøn doøng chaûy ngöôïc ( uplow anaerrobic sludge blanket) Caùc quaù trình sinh hoïc chuû yeáu duøng trong xöû lyù nöôùc thaûi: Moät soá thuaät ngöõ hay gaëp trong quaù trình sinh hoïc xöû lyù nöôùc thaûi – Caùc quaù trình hieáu khí: caùc quaù trình xöû lyù sinh hoïc xaõy ra trong ñieàu kieän coù maët oxy. – Caùc quaù trình kò khí hay yeám khí: caùc quaù trình xöû lyù sinh hoïc xaõy ra trong ñieàu kieän khoâng coù oxy. – Quaù trình sinh hoïc tuyø tieän: Quaù trình xöû lyù sinh hoïc trong ñoù quaàn theå vi sinh vaät coù theå hoaït ñoäng trong ñieàu kieän coù oxi hoaëc khoâng coù oxi phaân töû. Quaù trình naøy goïi laø quaù trình töï phaùt. – Quaù trình loaïi boû (hoaëc khöû) chaát dinh döôõng: Trong quaù trình naøy caùc chaát dinh döôõng laø N vaø P ñöôïc loaïi boû khi xöû lyù sinh hoïc. – Khöû BOD daïng cacbon: Laø quaù trình chuyeån hoaù caùc chaát höõu cô coù nguoàn goác cacbon trong nöôùc thaûi thaønh teá baøo chaát cuûa vi sinh vaät vaø saûn phaåm cuoái cuøng ôû daïng khí. Trong quaù trình chuyeån hoaù, giaû ñònh raèng hôïp chaát höõu cô coù chöùa N khaùc nhau ñeàu chuyeån thaønh amon. – Nitrat hoaù: Laø quaù trình chuyeån hoaù amon thaønh nitrit vaø nitrit thaønh nitrat. – Khöû nitrat: Laø quaù trình chuyeån hoaù nitrat thaønh nitô phaân töû ôû daïng khí. – Cô chaát hay chaát neàn: Laø thuaät ngöõ ñeå chæ caùc chaát höõu cô hoaëc chaát dinh döôûng seõ ñöôïc chuyeån hoaù trong quaù trình xöû lyù sinh hoïc. Trong nöôùc thaûi caùc chaát höõu cô chöùa cacbon ñöôïc bieåu hieän laø BOD, COD, ñöôïc coi laø cô chaát hay chaát neàn, seõ ñöôïc chuyeån hoaù trong quaù trình xöû lyù sinh hoïc. – Quaù trình sinh tröôûng lô löûng: Vi sinh vaät sinh saûn vaø phaùt trieån trong caùc boâng caën buøn hoaït tính ôû traïng thaùi lô löûng trong caùc beå sinh hoïc. Caùc vi sinh vaät naøy taïo thaønh buøn hoaït tính coù vai troø phaân huyõ caùc chaát höõu cô ñeå xaây döïng teá baøo môùi vaø taïo thaønh saûn phaåm cuoái cuøng laø daïng khí. Chuùng sinh tröôûng ôû traïng thaùi lô löûng vaø xaùo troän cuøng vôùi nöôùc. Cuoái cuøng caùc chaát dinh döôõng caïn kieät, caùc boâng caën laéng thaønh buøn. – Quaù trình sinh tröôûng dính baùm: Trong xöû lyù sinh hoïc, caùc vi sinh vaät chòu traùch nhieäm phaân huyû caùc hôïp chaát höõu cô phaùt trieån thaønh maøn dính baùm hay gaén keát caùc vaät lieäu trô nhö ñaù, xæ, goã, saønh söù, chaát deûo. Quaù trình naøy coøn ñöôïc goïi laø quaù trình maøng sinh hoïc hay maøng coá ñònh, xaûy ra ôû caùc coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi. – Buøn hoaït tính: Laø taäp hôïp nhöõng vi sinh vaät coù maët trong nöôùc thaûi,hình thaønh nhöõng boâng caën coù khaû naêng haáp thu vaø phaân huyû caùc hôïp chaát höõu cô khi coù maët oxi. Veà khoái löôïng buøn hoaït tính ñöôïc tính baèng löôïng sinh khoái vi sinh vaät vaø toång caën buøn khoâ vaø khoâng tro. – Hoà sinh hoïc: Laø thuaät ngöõ duøng ñeå chæ quaù trình xöû lyù xaûy ra trong caùc ao hoà coù chieàu saâu vaø cöôøng ñoä xöû lyù khaùc nhau. Hình 2.7: Hoà tuøy nghi – Beå Aerotank: Laø coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi coù daïng beå ñöôïc thöïc hieän nhôø buøn hoaït tính vaø caáp oxi baèng khí neùn hoaëc laøm thoaùng, khuaáy ñaûo lieân tuïc. Vôùi ñieàu kieän nhö vaäy, buøn ñöôïc phaùt trieån ôû traïng thaùi lô löûng vaø hieäu xuaát phaân huyû caùc hôïp chaát phaân laø khaù cao. Aerotank thöôøng ñöôïc goïi laø beå phaûn öùng hieáu khí. Moät soá loaïi beå aerotank thöôøng duøng trong xöû lyù nöôùc thaûi: Beå Aerotank truyeàn thoáng : Hình 2.8: sô ñoà coâng ngheä ñoái vôùi beå Aerotank truyeàn thoáng 2.2.4 Coâng trình xöû lyù sinh hoïc trong ñieàu kieän töï nhieân Quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi. Caøng saâu xuoáng lôùp ñaát phía döôùi löôïng oxy caøng ít vaø quaù trình oxi hoaù giaûm daàn. Cuoái cuøng ñeán moät ñoä saâu maø ôû ñoù chæ dieãn ra quaù trình khöû nitrat. Thöïc teá cho thaáy raèng quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi qua lôùp ñaát beà maët dieãn ra ôû ñoä saâu tôùi 1.5 m. cho neân caùnh ñoàng töôùi, baõi Cô sôû cuûa phöông phaùp naøy laø döïa vaøo khaû naêng töï laøm saïch cuûa ñaát vaø nguoàn nöôùc. Vieäc xöû lyù nöôùc thaûi thöïc hieän treân caùc coâng trình : caùnh ñoàng loïc, baõi loïc, hoà sinh hoïc… Vieäc xöû lyù nöôùc thaûi treân caùnh ñoàng töôùi, baõi loïc dieãn ra keát quaû toå hôïp cuûa quaù trình hoaù lyù vaø sinh hoaù phöùc taïp. Thöïc chaát laø khi cho nöôùc thaûi thaám qua lôùp ñaát beà maët thì caën ñöôïc giöõ laïi ôû ñaáy, nhôø coù oxy vaø caùc vi khuaån hieáu khí maø quaù trình oxy hoaù ñöôïc dieãn ra. Nhö vaäy, söï coù maët cuûa oxy khoâng khí tong caùc mao quaûn ñaát ñaù laø ñieàu kieän caàn thieát trong quaù trình loïc thöôøng xaây döïng ôû nhöõng nôi möïc nöôùc ngaàm thaáp hôn 1.5m tính ñeán maët ñaát. Thôøi gian gaàn ñaây, ôû nhieàu nöôùc treân theá giôùi phoå bieán duøng caùc khu ñaát thuoäc noâng tröôøng, noâng trang ôû ngoaïi oâ ñoâ thò ñeå xöû lyù nöôùc thaûi. Vieäc duøng nöôùc thaûi ñaõ xöû lyù sô boä ñeå töôùi cho caây troàng so vôùi vieäc duøng nöôùc ao, hoà, muøa maøng taêng leân ñeán 2-3 laàn coù khi taêng tôùi 4 laàn, nhaát laø nhöõng khu troàng coû taêng leân tôùi 5 laàn. Chính vì vaäy, khi löïa choïn phöông phaùp xöû lyù nöôùc thaûi vaø vò trí caùc coâng trình xöû lyù, tröôùc tieân phaûi xeùt ñeán khaû naêng söû duïng nöôùc thaûi sau khi xöû lyù phuïc vuï lôïi ích noâng nghieäp. Chæ khi khoâng coù khaû naêng ñoù (theo ñieàu kieän ñòa phöông, yeâu caàu veä sinh vaø kinh teá kyõ thuaät), ngöôøi ta môùi duøng bieän phaùp xöû lyù sinh hoaù trong ñieàu kieän nhaân taïo. Nhö vaäy, xaây döïng caùnh ñoàng töôùi phaûi tuaân theo hai muïc ñích : + Veä sinh, töùc laø phaûi xöû lyù nöôùc thaûi. Kinh teá noâng nghieäp, töùc laø söû duïng noâng nghieäp ñeå töôùi aåm vaø söû duïng caùc chaát dinh döôõng coù trong nöôùc thaûi ñeå boùn cho caây troàng. Ngöôøi ta phaân bieät hai caùnh ñoàng töôùi: Caùnh ñoàng töôùi coâng coäng -chöùc naêng chuû yeáu laø xöû lyù nöôùc thaûi. Coøn phuïc vuï cho noâng nghieäp laø thöù yeáu. Caùnh ñoàng töôùi noâng nghieäp – phuïc vuï noâng nghieäp vaø xöû lyù nöôùc thaûi laø nhöõng muïc tieâu thoáng nhaát. Xaây döïng vaø quaûn lyù caû hai loaïi caùnh ñoàng treân phaûi tuaân theo nhöõng yeâu caàu veà veä sinh nhaát ñònh, cuï theå laø caám khoâng ñöôïc duøng nöôùc thaûi chöa qua xöû lyù sô boä ñeå töôùi caùc loaïi rau aên soáng. Khi sô boä laéng nöôùc thaûi coù theå giöõ laïi ñöôïc 50 – 60% toång soá vi khuaån cuøng vôùi caùc chaát lô löûng ôû daïng caën laéng. Nhö vaäy nöôùc thaûi sau khi laéng khoâng nguy hieåm laém veà vi truøng. Xöû lyù nöôùc thaûi baèng phöông phaùp sinh hoïc nhaân taïo coù theå giaûm tôùi 90 – 95% löôïng vi truøng, vì vaäy coù theå duøng ñeå töôùi cho caùc loaïi rau aên soáng khoâng ñaùng lo ngaïi laém. Söï phaùt trieån beänh giun saùn qua rau laø vaán ñeà traàm troïng ñaùng phaûi quan taâm hôn caû. Tröùng giun saùn laán qua ñaát vaø rau coù khaû naêng soáng hoaït ñoäng trong thôøi gian daøi, ñaëc bieät tröùng giun saùn kim giöõ ñöôïc tính chaát xaâm nhaäp trong ñaát tôùi 1 – 1.5 naêm. Trong nöôùc thaûi sau khi laéng coù theå giaûm tôùi 50 – 60% tröùng giun saùn ôû caùc beå laéng ngang vôùi toác ñoä doøng chaûy 1mm/s giaûm ñöôïc 95%, xöû lyù caën ôû nhieät ñoä cao (50 – 550C) seõ tieâu dieät ñöôïc tröùng giun saùn. Neáu khu ñaát chæ duøng ñeå xöû lyù nöôùc thaûi, hoaëc chöùa nöôùc thaûi khi caàn thieát thì ñöôïc goïi laø baõi loïc. Xöû lyù nöôùc thaûi nhôø hoà sinh hoïc laø lôïi duïng quaù trình töï laøm saïch cuûa hoà, löôïng oxi cho quaù trình sinh hoaù chuû yeáu laø do khoâng khí xaâm nhaäp qua maët hoà vaø do quaù trình quang hôïp cuûa thöïc vaät nöôùc. 2.2..5 Xöû lyù buøn caën nöôùc thaûi Trong nöôùc thaûi coù caùc chaát khoâng hoaø tan nhö caùt, raùc, caën laéng … caùc loaïi caùt (chuû yeáu laøthaønh phaàn voâ cô vaø coù tyû troïng lôùn) ñöôïc phôi khoâ vaø ñoå san neàn, raùc ñöôïc nghieàn nhoû vaø vaän chuyeån veà baõi choân laáp raùc. Caën laéng ñöôïc giöõû laïi trong beå laéng ñôït moät (thöôøng ñöôïc goïi laø caën sô caáp) coù haøm löôïng chaát höõu cô lôùn ñöôïc keát hôïp vôùi buøn thöù caáp (chuû yeáu laø sinh khoái vi sinh vaät dö), hình thaønh trong quaù trình xöû lyù sinh hoïc nöôùc thaûi, xöû lyù theo caùc böôùc taùch nöôùc sô boä, oån ñònh sinh hoïc trong ñieàu kieän yeám khí hoaëc hieáu khí vaø laøm khoâ. Buøn caën sau xöû lyù coù theå söû duïng laøm phaân boùn. CHÖÔNG III: HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG TAÏI KHU DAÂN CÖ LONG TAÂN A 3.1 ÑIEÀU KIEÄN TÖÏ NHIEÂN – KINH TEÁ – XAÕ HOÄI CUÛA KHU VÖÏC DÖÏ AÙN 3.1.1Vò trí ñòa lyù Döï aùn Khu daân cö Long Taân A ñaët treân khu ñaát coù dieän tích 63,46 ha taïi xaõ Long Taân, huyeän Nhôn Traïch, tænh Ñoàng Nai, vôùi vò trí töông ñoái nhö sau : – Vò trí naøy giaùp caùch UBND xaõ khoaûng 4km theo tuyeán giao thoâng soá 2. Vò trí naøy chuû yeáu laø ñaát troàng luùa, coù 06 hoä daân sinh soáng, töông ñoái thoaùng do naèm gaàn soâng lôùn. Phía Baéc giaùp khu daân cö Long Taân (ñaõ laäp quy hoaïch chi tieát) . Phía Nam giaùp ñöôøng chính döï kieán cuûa ñoâ thò Nhôn Traïch. Phía Ñoâng giaùp giaùp ñöôøng soá 2 noái daøi noái veà cuûa ñoâ thò Nhôn Traïch. Phía Taây song song vôùi ñöôøng noái töø Quaän 9 – TP. HCM qua huyeän Nhôn Traïch (caùch loä giôùi 300m). Thuaän lôïi – Vieäc xaây döïng Khu daân cö hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi quy hoaïch chung cuûa huyeän Nhôn Traïch, ñoù laø khuyeán khích khai thaùc kinh doanh quyõ ñaát keùm hieäu quaû nhaèm phaùt trieån caùc khu vöïc thöông maïi vaø dòch vuï. Thuaän lôïi veà maët giao thoâng do khu daân cö naèm ôû vò trí gaàn caùc truïc ñöôøng giao thoâng huyeát maïch ñi Vuõng Taøu, TP.HCM. Khu vöïc chuû yeáu laø ñaát troáng neân vieäc ñaàu tö môùi khaù thuaän lôïi vaø deã thöïc hieän. Khoù khaên – Hieän traïng caùc coâng trình kieán truùc vaø cô sôû haï taàng trong khu vöïc coøn quaù ngheøo naøn neân Coâng ty phaûi ñaàu tö kinh phí töông ñoái lôùn. Nöôùc thaûi cuûa khu daân cö thaûi tröïc tieáp ra caùc keânh raïch thoaùt nöôùc töï nhieân noái vôùi soâng Ñoàng Nai, cho neân Chuû ñaàu tö phaûi ñaàu tö heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi ñaït tieâu chuaån moâi tröôøng tröôùc khi thaûi ra ngoaøi 3.1.2 Ñòa hình- Ñòa Chaát Caên cöù theo baûn ñoà ñòa hình hieän traïng tyû leä 1/500, Khu daân cö Long Taân A coù ñòa hình töông ñoái baèng phaúng. Cao ñoä thay ñoåi töø 2m – 3m. Cao phía Ñoâng vaø thaáp daàn veà phía Taây. Rieâng nhöõng khu vöïc Raïch Ke, raïch Ngoïn Cau, ñòa hình töông ñoái thaáp, cao ñoä töø 1,1 – 2m. Trong khu vöïc quy hoaïch chuû yeáu laø ñaát troàng luùa, coøn laïi laø ñaát troàng maøu vaø caây aên traùi. Nhìn chung, ñieàu kieän ñòa hình khu vöïc raát thuaän lôïi trong vieäc xaây döïng cô sôû haï taàng, xong cuõng nhö tieâu thoaùt nöôùc möa, traùnh ñöôïc hieän töôïng ngaäp uùng cuïc boä vaøo muøa möa. Tuy nhieân do ñòa hình töông ñoái thaáp neân gaây raát nhieàu khoù khaên trong vieäc san laáp maët baèng, gia coá neàn moùng coâng trình cuõng nhö xöû lyù neàn ñaát yeáu vaø thoaùt nöôùc thaûi khi khu daân cö ñi vaøo hoaït ñoäng. Caùc lôùp ñaát trong khu vöïc khaûo saùt tính töø maët neàn hieän höõu bao goàm: – Lôùp 1: Ñaát ñaép, beà daøy 0,6m Lôùp 2: Buøn, chaûy, beà daøy 10,1m Lôùp 3a: Seùt pha nöûa cöùng, beà daøy chöa xaùc ñònh Lôùp 3: Caùt pha, deûo, beà daøy chöa xaùc ñònh Lôùp 4: Seùt pha, deûo cöùng, beà daøy chöa xaùc ñònh Lôùp 5: Caùt pha, deûo, beà daøy chöa xaùc ñònh Caùc lôùp ñaát trong khu vöïc khaûo saùt ñeàu coù tính naêng kyõ thuaät keùm thuaän lôïi (ngoaïi tröø lôùp 5: caùt pha deûo) Tuyø thuoäc taûi troïng cuï theå cuûa coâng trình coù theå choïn giaûi phaùp moùng cho hôïp lyù ñeå ñaûm baûo ñoä oån ñònh cuûa coâng trình. 3.1.3 Taøi nguyeân ñaát Quy moâ dieän tích khu daân cö Long Taân A laø 63,46 ha – Chæ tieâu söû duïng ñaát: 75 – 80 m2/ngöôøi Maät ñoä cö truù: 135 – 140 ngöôøi/ha Tyû leä xaây döïng caùc loaïi hình nhaø ôû: Nhaø lieân keá vöôøn – bieät thöï: chieám 90 – 95% dieän tích ñaát ôû Nhaø chung cö: chieám 5 – 10 % dieän tích ñaát ôû Taàng cao nhaø ôû trung bình: Nhaø lieân keá vöôøn – bieät thöï: 2 -3 taàng Nhaø chung cö: 7 – 9 taàng Coâng trình coâng coäng > 2 taàng Dieän tích ñaát daønh cho moät loâ ñieån hình: Nhaø lieân keá vöôøn: 125 – 200 m2/loâ Bieät thöï : 240 – 360 m2/loâ 3.1.4 Khí haäu Nhieät ñoä khoâng khí aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán quaù trình phaùt taùn caùc chaát oâ nhieãm trong khí quyeån. Ngoaøi ra nhieät ñoä khoâng khí coøn laøm thay ñoåi quaù trình bay hôi caùc chaát oâ nhieãm höõu cô, laø yeáu toá quan troïng taùc ñoäng leân söùc khoûe coâng nhaân trong quaù trình lao ñoäng. Vì vaäy trong quaù trình ñaùnh giaù möùc ñoä oâ nhieãm khoâng khí vaø ñeà xuaát caùc phöông aùn khoáng cheá caàn phaân tích yeáu toá nhieät ñoä. Nhieät ñoä trung bình naêm taïi khu vöïc döï aùn laø 26,4oC. Nhieät ñoä cao tuyeät ñoái laø 38,4oC, nhieät ñoä thaáp tuyeät ñoái laø 16,1oC. Cheânh leäch nhieät ñoä giöõa thaùng noùng nhaát vaø laïnh nhaát trong naêm laø 3oC. Toång soá giôø naéng trung bình haøng naêm laø 2.300 giôø, muøa khoâ coù soá giôø naéng chieám töø 55 – 60% toång soá giôø naéng trong naêm. Cheânh leäch nhieät ñoä giöõa thaùng noùng nhaát vaø laïnh nhaát trong naêm laø 3oC. Cheânh leäch nhieät ñoä giöõa thôøi gian ban ngaøy vaø ban ñeâm trong muøa khoâ laø 10-13oC, muøa möa laø 7-9oC. Thuyû vaên Chieàu daøi toång coäng cuûa soâng Ñoàng Nai laø 586,4 km tính töø ñieåm nguoàn ñeán taän cöûa bieån Caàn Giôø. Dieän tích löu vöïc cuûa heä thoáng soâng Ñoàng Nai khoaûng 15.305 km2. Soâng Ñoàng Nai nhaän löôïng möa haøng naêm khaù lôùn : töø 1.800 ñeán 2.200 mm. Soâng Ñoàng Nai coù raát nhieàu chi löu. Trong ñoù caùc chi löu chính laø : soâng Ña Nhim, soâng Ña Huoai, soâng La Ngaø, soâng Beù vaø soâng Saøi Goøn. Caùc hoà chöùa chính trong heä thoáng soâng Ñoàng Nai bao goàm: hoà Trò An, hoà Daàu Tieáng, hoà Ñôn Döông. Cheá ñoä thuûy vaên löu vöïc soâng Ñoàng Nai hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm khí haäu: muøa luõ keùo daøi töø thaùng VII tôùi thaùng XI laø thôøi kyø soâng raát doài daøo nguoàn nöôùc nhôø möa thöôøng xuyeân vaø muøa kieät töø XII ñeán thaùng VI laø thôøi kyø löôïng nöôùc trong soâng giaûm daàn vì nöôùc soâng cung caáp cho quaù trình ruùt nöôùc ngaàm, nöôùc maët trong löu vöïc. Keát quaû quan traéc löu löôïng nöôùc soâng Ñoàng Nai cuûa Ñaøi khí töôïng thuûy vaên khu vöïc Nam Boä trong thôøi gian nhieàu naêm qua cho thaáy vaøo muøa khoâ (caùc thaùng II, III, IV) nöôùc soâng caïn, trong ñoù caïn nhaát laø vaøo thaùng IV (40 m3/s). Baét ñaàu muøa möa löu löôïng taêng nhanh. Trong 3 thaùng VIII, IX, X löu löôïng ñaït töø 1.140 ñeán 1.211 m3/s Cheá ñoä thuûy vaên soâng Ñoàng Nai chòu aûnh höôûng töø cheá ñoä ñieàu tieát cuûa hoà Trò An vaø cheá ñoä baùn nhaät trieàu cuûa bieån Ñoâng. Soâng Ñoàng Nai chòu aûnh höôûng cuûa cheá ñoä baùn nhaät trieàu khoâng ñeàu döôùi taùc ñoäng cuûa phaàn Taây Nam bieån Ñoâng, töùc laø haøng ngaøy coù hai laàn trieàu leân vaø hai laàn trieàu xuoáng. Vaøo muøa caïn, trieàu bieån Ñoâng aûnh höôûng ñeán chaân thaùc Trò An treân soâng Ñoàng Nai. Bieân ñoä trieàu trong thôøi kyø trieàu cöôøng ñaït khoaûng 3 – 4 m, trong thôøi kyø trieàu keùm cuõng ñaït töø 1,5 ñeán 2 m. Ñænh trieàu cao nhaát thöôøng xaûy ra töø thaùng VI ñeán thaùng VIII. Raïch Ke, raïch Ngoïn Cau coù chieàu roäng töø 6 –10m vaø saâu töø 1,5 –2m naèm ôû phía Taây khu vöïc döï aùn, hai raïch naøy ñöôïc noái vôùi soâng Caùi. Soâng Caùi coù chieàu roäng 15 – 20m, chieàu saâu hôn 3m laø moät nhaùnh cuûa soâng Ñoàng Nai, nôi tieáp nhaän nöôùc thaûi cuûa khu daân cö. Cheá ñoä thuûy vaên cuûa soâng Caùi chòu aûnh höôûng tröïc tieáp cuûa soâng Ñoàng Nai neân nöôùc trieàu coù aûnh höôûng raát maïnh ñeán khu quy hoaïch neáu khoâng tính toaùn ñeán giaûi phaùp san laáp naâng cao code neàn. Cô sôû haï taàng Hieän traïng veà cô sôû haï taàng (1). Hieän traïng giao thoâng Giao thoâng noäi boä: Trong khu ñaát quy hoaïch hieän chæ toàn taïi moät soá ñöôøng ñaát vôùi beà roäng töø 1,5 - 4m vaø moät soá ñöôøng moøn nhoû phuïc vuï daân cö ñi laïi trong khu vöïc ñeå saûn xuaát noâng nghieäp nhö vaän chuyeån noâng saûn ñi baùn. Giao thoâng ñoái ngoaïi : Hieän taïi chæ coù ñöôøng soá 2 (ñöôøng truïc chính ñoâ thò Nhôn Traïch) ñi veà phía Ñoâng Khu daân cö döï kieán noái veà Trung Taâm ñoâ thò môùi Nhôn Traïch. (2). Hieän traïng caáp ñieän Hieän taïi, beân trong khu quy hoaïch chöa coù maïng phaân phoái ñieän. Nguoàn ñieän söû duïng chuû yeáu laáy töø nguoàn ñieän löôùi trung theá 22KV cuûa Tuy Haï thuoäc xaõ Long Taân. (3). Thoâng tin lieân laïc Heä thoáng vieãn thoâng cuûa huyeän Nhôn Traïch laø heä thoáng kyõ thuaät soá. Caû huyeän coù 06 traïm vieãn thoâng vôùi toång dung löôïng 7.528 soá, môùi söû duïng khoaûng 6.000 soá. Maät ñoä 5 maùy/100 ngöôøi. Ñaõ coù 3 traïm phaùt soùng di ñoäng cuûa Mobifone, Vinafone, Viettel. Khu ñaát döï aùn chöa ñöôïc cung caáp dòch vuï ñieän thoaïi coá ñònh, tuy nhieân vaãn naèm trong vuøng phuû soùng cuûa caùc maïng ñieän thoaïi di ñoäng treân. (4). Hieän traïng caáp nöôùc Hieän taïi, khu quy hoaïch söû duïng heä thoáng caáp nöôùc cuûa hoä daân nöôùc Thieän Taân, coâng suaát 260.000m3/ngaøy. (5). Hieän traïng thoaùt nöôùc Hieän taïi, khu quy hoaïch chöa coù heä thoáng thoaùt nöôùc chung. Nöôùc möa tieâu thoaùt töï nhieân treân ñoàng ruoäng, keânh raïch. 3.1.7 Daân soá Keát hôïp cuøng hoäi phuï nöõ xaõ trieån khai luaät baûo veä chaêm soùc söùc khoûe cho treû em ñaït 85 löôït ngöôøi tham döï vaø phaùt ñöôïc 600 tôø rôi. Tham möu cho UBND hoïp vaø trieån khai caùc ngaønh coù lieân quan keát hôïp ñaêng kyù cuoäc vaän ñoäng xaây döïng khu daân cö ”xaõ phöôøng phuø hôïp vôùi treû em”. Trieån khai coâng taùc truyeàn thoâng daân soá ñôït 02/2006. Ñöa 06 em ñi Huyeän nhaän hoïc boång nieân khoùa 2006-2007. Caáp baûo hieåm cho treû em töø 0-06 tuoåi ñöôïc 643/656 em ñaït 98%. PHÖÔNG HÖÔÙNG QUY HOAÏCH CHUNG Trong chieán löôïc phaùt trieån toång theå kinh teá – xaõ hoäi cuûa tænh Ñoàng Nai ñaõ xaùc ñònh seõ phaùt trieån huyeän Nhôn Traïch thaønh moät thaønh phoá daân cö – dòch vuï vaø vaên minh hieän ñaïi trong Vuøng kinh teá troïng ñieåm phía Nam. Ñeå töøng böôùc hoaøn thieän quy hoaïch chung cuûa thaønh phoá, caùc döï aùn quy hoaïch chi tieát ñang töøng böôùc ñöôïc trieån khai. Khu daân cö Long Taân A thuoäc xaõ Long Taân huyeän Nhôn Traïch ñöôïc thieát keá quy hoaïch theo chuû tröông cuûa tænh (Quyeát ñònh soá 881/QÑ.CT.UBT ngaøy 25/2/2005 vaø Quyeát ñònh soá 6349/QÑ.UBND ngaøy 26/6/2006) – xaây döïng nhöõng khu daân cö chaát löôïng cao, ñaûm baûo nhöõng tieâu chuaån tieân tieán veà veä sinh moâi tröôøng, thaåm myõ, ... phuø hôïp vôùi tính chaát moät ñoâ thò hieän ñaïi. Tính chaát vaø chöùc naêng Khu daân cö Long Taân A bao goàm caùc thaønh phaàn chöùc naêng sau: – Nhaø ôû Coâng trình thöông maïi - dòch vuï Coâng trình phuïc vuï coâng coäng Coâng vieân – caây xanh Heä thoáng kyõ thuaät haï taàng ñoä thò Khu daát ñöôïc chia thaønh caùc ñôn vò thuaän tieän cho sinh hoaït coäng ñoàng, boá trí caùc coâng trình dòch vuï coâng coäng vôùi baùn kính hôïp lyù. Boá trí hôïp lyù caùc loaïi hình nhaø ôû vaø caùc loâ ñaát ôû. Xaùc ñònh quy moâ dieän tích caùc thaønh phaàn chöùc naêng cuûa khu ôû, nhoùm nhaø ôû phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm, tính chaát cuûa khu daân cö. Quy Moâ Quy moâ dieän tích khu daân cö Long Taân A laø 63,46 ha Quy moâ daân soá : khoaûng 7.800 ngöôøi Caùc Chæ Tieâu Kinh Teá Kyõ Thuaät Vôùi vò trí, tính chaát chöùc naêng cuûa moät khu daân cö ñoâ thò môùi Nhôn Traïch, ñöôïc quy hoaïch laø ñoâ thò loaïi II, döï kieán caùc chæ tieâu kinh teá kyõ thuaät xaây döïng khu daân cö Long Taân A, ñöôïc xaùc ñònh nhö sau: 3.2.3.1 Veà söû duïng ñaát – Chæ tieâu söû duïng ñaát: 75 – 80 m2/ngöôøi Maät ñoä cö truù: 135 – 140 ngöôøi/ha Tyû leä xaây döïng caùc loaïi hình nhaø ôû: Nhaø lieân keá vöôøn – bieät thöï: chieám 90 – 95% dieän tích ñaát ôû Nhaø chung cö : chieám 5 – 10 % dieän tích ñaát ôû Taàng cao nhaø ôû trung bình: Nhaø lieân keá vöôøn – bieät thöï: 2 -3 taàng Nhaø chung cö : 7 – 9 taàng Coâng trình coâng coäng > 2 taàng Dieän tích ñaát daønh cho moät loâ ñieån hình: Nhaø lieân keá vöôøn: 125 – 200 m2/loâ Bieät thöï : 240 – 360 m2/loâ 3.2.3.2. Veà cô sôû haï taàng kyõ thuaät – Giao thoâng : tyû leä ñaát giao thoâng khu daân cö 30 – 35% Caáp nöôùc : tieâu chuaån 150l/ngöôøi.ngaøy Thoaùt nöôùc baån : tieâu chuaån = 80% löôïng nöôùc caáp Caáp ñieän : tieâu chuaån caáp ñieän daân duïng 1500kW/ngöôøi/naêm Boá cuïc xaây döïng maët baèng Caên cöù yeâu caàu noäi dung thieát keá, ñaëc ñieåm hieän traïng khu ñaát, ñeà xuaát 4 phöông aùn cô caáu quy hoaïch. Caùc phöông aùn ñeàu döïa treân boä khung ñöôøng giao thoâng chính ñoâ thò vaø lieân khu vöïc vaø moái quan heä vôùi caùc khu vöïc daân cö ñoâ thò xung quanh theo QHC ñoâ thò môùi Nhôn Traïch vaø QHC xaõ Long Taân ñang ñöôïc thieát laäp vaø pheâ duyeät. Trong ñoù phöông aùn 4 ñöôïc choïn vaø trieån khai chi tieát. Cô caáu söû duïng ñaát trong khu daân cö Long Taân A ñöôïc ñöa ra trong(Baûng 3.1) Baûng 3.1: Cô caáu vaø muïc ñích söû duïng ñaát trong khu daân cö Stt Muïc ñích söû duïng Dieän tích (ha) Tyû leä(%) 1 Ñaát ôû Ñaát nhaø ôû cao taàng keát hôïp dòch vuï Ñaát nhaø ôû lieân keát coù saân vöôøn (trong ñoù ñaát daønh cho taùi ñònh cö laø 6.4ha) Ñaát xaây döïng bieät thöï 32,39 1,87 19,80 10,72 51,04 2 Ñaát coâng trình coâng coäng Haønh chính Giaùo duïc Thöông maïi – dòch vuï coâng coäng 5,30 0,81 3,30 1,19 8,35 3 Ñaát coâng vieân caây xanh - TDTT 7,07 11,14 4 Ñaát giao thoâng 18,70 29,47 Toång coäng 63,46 100 (Nguoàn: Ñoà aùn quy hoaïch chi tieát khu daân cö Long Taân A – 7/2006) 3.2.4.1 Coâng trình haønh chaùnh – coâng coäng – nhaø ôû – Coâng trình haønh chaùnh, kyù hieäu HC, dieän tích 0,81ha, maët ñaát xaây döïng 30%, TCTB 2-3 Coâng trình thöông maïi – dòch vuï coâng coäng (1,19ha), goàm: (DV-1) 0,73ha, (DV-2) 4,46 ha, mñxd 30%, TCTB 2 – 3 Coâng trình giaùo duïc goàm: Hai tröôøng maãu giaùo(quy moâ 270 – 300 hoïc sinh): (GD - 3) 0,35ha, (GD - 4) 0,48 ha, mñxd 30%, TCTB 2 – 3 Tröôøng caáp I (GD – 1) 0.95 ha, 500 – 600 hoïc sinh, mñxd 30%, TCTB 2-3 Tröôøng caáp II(GD – 2) 1,52 ha, 400 – 500 hoïc sinh, mñxd 30%, TCTB 2-3 Veà chæ giôùi xaây döïng: Caùc coâng trình coâng coäng xaây döïng caùch loä giôùi toái thieåu 10m 3.2.4.2. Nhaø ôû (1). Phaân boá caùc loâ nhaø ôû Phaân boá chi tieát caùc loâ nhaø ôû trong khu daân cö Long taân A ñöôïc trình baøy trong (baûng 3.2). Baûng 3.2 : Phaân boá chi tieát caùc loâ nhaø ôû trong khu daân cö Long Taân A Kyù hieäu Dieän tích (ha) Soá loâ nhaø MÑXD(%) TCTB Heä soá SDÑ Ghi chuù CC – 1 0,81 35 7 – 9 2,45 – 3,15 Chung cö keát hôïp DVTM CC – 2 1,06 35 7 – 9 2,45 – 3,15 TÑC – 1 0,96 58 70 – 80 2 – 3 1,4 – 2,4 Daønh taùi ñònh cö TÑC – 2 0,94 44 70 – 80 2 – 3 1,4 – 2,4 TÑC – 3 1,05 54 70 – 80 2 – 3 1,4 – 2,4 TÑC – 4 1,04 60 70 – 80 2 – 3 1,4 – 2,4 TÑC – 5 1,15 66 70 – 80 2 – 3 1,4 – 2,4 TÑC – 6 1,36 67 70 – 80 2 – 3 1,4 – 2,4 LK – 1 0,35 20 70 – 80 2 – 3 1,4 – 2,4 Nhaø lieân keá vöôøn LK – 2 0,79 46 70 – 80 2 – 3 1,4 – 2,4 LK – 3 0,70 47 70 – 80 2 – 3 1,4 – 2,4 LK – 4 0,55 26 70 – 80 2 – 3 1,4 – 2,4 LK – 5 0,29 18 70 – 80 2 – 3 1,4 – 2,4 LK – 6 0,93 50 70 – 80 2 – 3 1,4 – 2,4 LK – 7 0,68 48 70 – 80 2 – 3 1,4 – 2,4 LK – 8 1,12 54 70 – 80 2 – 3 1,4 – 2,4 LK – 9 0,90 62 70 – 80 2 – 3 1,4 – 2,4 LK – 10 0,44 25 70 – 80 2 – 3 1,4 – 2,4 LK – 11 0,99 68 70 – 80 2 – 3 1,4 – 2,4 LK – 12 0,34 23 70 – 80 2 – 3 1,4 – 2,4 LK – 13 0,62 31 70 – 80 2 – 3 1,4 – 2,4 LK – 14 0,91 48 70 – 80 2 – 3 1,4 – 2,4 LK – 15 0,72 57 70 – 80 2 – 3 1,4 – 2,4 LK – 16 0,72 57 70 – 80 2 – 3 1,4 – 2,4 LK – 17 0,72 57 70 – 80 2 – 3 1._.öu löôïng giôø lôùn nhaát H : toång chieàu cao aùp löïc ( H = 6 m) Baûng 4.4 Caùc thoâng soá xaây döïng hoá thu gom STT Teân Thoâng Soá Kyõ thuaät Soá lieäu xaây döïng Ñôn Vò Tính 1 Chieàu Daøi Beå 4 m 2 Chieàu Roäng Beå 2,2 m 3 Chieàu cao Beå 2,2 m 4.5.3 Troáng Loïc Tinh Nhieäm vuï Troáng loïc tinh coù nhieäm vuï loïc caën lô löûng vaø ñöôïc ñaët treân beå ñieàu hoaø Nguyeân taéc hoat ñoäng Ñể khử caùc tạp chất lơ lửng coù kích thước nhỏ hoaëc caùc saûn phaåm coù giaù trò thöôøng söû duïng löôùi loïccoù chieàu roäng khe 0,5 – 1 mm. Löôùi loïc ñöôïc thieát keá daïng troáng. Khi tang trống quay với vận tốc từ 0,1 – 0,5 m/s, nöôùc thải ñöôïc lọc qua bề mặt ngoaøi . caùc vaät thaûi ñöôïc caøo qua bề mặt löôùi baèng heä thoáng caøo. Thiết kế Dieän tích höõu ích taám chaén (theo giaùo trình XLNT ; Traàn Vaên Nhâaân – Ngoâ Thò Nga ) : toång dieän tích höõu ích (m2) : löu löôïng giaây lôùn nhaát cuûa nöôùc thaûi ( : vaän toác cuûa nöôùc thaûi qua taám chaén ( u =0,8 -1m/s) Lựa choïn troáng loïc tinh: troáng naøy mua treân thò tröôøng vôùi ñöôøng kính D = 0,75m; chieàu daøi 1m ; Haøm löôïng chaát lô löûng () vaø (NOS20) sau khi qua loïc giaûm 30% vaø 5% 4.5.4 Beå Ñieàu Hoaø Nhieäm vuï Beå ñieàu hoøa coù nhieäm vuï ñieàu hoøa löu löôïng vaø noàng ñoä trong nöôùc thaûi traùnh laéng caën, ñoàng thôøi xöû lyù sinh hoïc moät phaàn, taïo cheá ñoä laøm vieäc oån ñònh cho caùc coâng trình xöû lyù phía sau. Nguyeân taéc hoaït ñoäng Beå ñieàu hoøa thieát keá theo nguyeân taéc xaùo troän baèng khí neùn Tính toaùn beå ñieàu hoaø 1. Tính theå tích beå ñieàu hoaø Choïn thôøi gian löu nöôùc trong beå ñieàu hoaø laø 4 giôø (theo Laâm Minh Trieát XLNTÑoâ Thò Vaø Coâng Nghieäp - Tính Toaùn Thieát Keá Caùc Coâng Trình) Theå tích beå m3 Kích thöôùc xaây döïng beå ñieàu hoøa Choïn chieàu cao laøm vieäc laø h = 4,5 m Chieàu cao baûo veä hbv = 0,5 m Chieàu cao xaây döïng beå ñieàu hoøa: H = h + hbv = 4,5+0,5 = 5m Tieát dieän ngang cuûa beå ñieàu hoøa choïn kích thöôùc beå : daøi * roäng = 8m *4,5m = 36 m 2 theå tích xaây döïng beå ñieàu hoøa: daøi * roäng * cao = 8m * 4,5m *5m = 180m3 2.Tính löôïng khoâng khí vaøo beå ñieàu hoaø Löu löôïng khí caàn cung caáp cho beå ñieàu hoaø m3/phuùt =32,15l/s 0,032m3/s trong ñoù : toác ñoä khí neùn , = 12 l/m3.phuùt =0,012m3/m3.phuùt (= 0,01 – 0,015 m3/m3.phuùt, theo taøi lieäu Tính Toaùn Thieát Keá Caùc Coâng Trình XLNT – Trònh Xuaân Lai, trang 42.NXBXD Haø Noäi, 2000) V: theå tích beå ñieàu hoaø, V = 160,8 m3 Khoâng khí ñöôïc phaân phoái qua heä thoáng oáng khoan loã coù ñöôøng kính 5 mm (ñöôøng kính caùc loã töø 2 – 5 mm) Ñöôøng kính oáng chính daãn khí vaøo beå Trong ñoù : : löu löôïng khí caàn cung caáp cho beå ñieàu hoaø, m3/s D : ñöôøng kính oáng daãn khí vaøo beå , m V : vaän toác khí trong ñöôøng oáng, choïn v = 10 – 15 m/s , choïn v = 10 m/s Vaäy Choïn D = 64mm Oáng nhaùnh ñaët vuoâng goác vôùi beå vaø cho chaïy doïc theo chieàu daøi cuûa beå, choïn oáng nhaùnh daøi 7,7m, khoaûng caùch giöõa caùc oáng caùch nhau 1m vaø choïn soá oáng nhaùnh trong beå ñieàu hoaø laø 5 oáng. Ñöôøng kính oáng nhaùnh m Choïn D = 28 mm Toång dieän tích loã treân oáng nhaùnh Trong ñoù : F1 : toång dieän tích loã treân oáng nhaùnh m2 : löu löôïng khí caàn cung caáp cho beå ñieàu hoaø, m3/s : vaän toác khí trong ñöôøng oáng v = 10 – 15 m/s , choïn v = 15 m/s Vaäy m2 Dieän tích moät loã Trong ñoù : : dieän tích moät loã (m2) d: ñöôøng kính loã khí , d = 0,005 m Vaäy m2 Soá loã treân oáng nhaùnh Trong ñoù m : soá loã treân oáng nhaùnh (loã) F1 : toång dieän tích loã treân oáng nhaùnh , F1 = 0,0021m2 : dieän tích moät loã, m2 Vaäy loã Choïn =105 loã Khoaûng caùch giöõa caùc loã treân oáng , m Trong ñoù B: chieàu daøi oáng phaân phoái khí laø 7,7 m : soá loã treân oáng nhaùnh m = 105loã vaäy m Aùp löïc vaø coâng suaát cuûa heä thoáng neùn khí Aùp löïc caàn thieát cuûa heä thoáng neùn khí Trong ñoù : toån thaát aùp löïc do ma saùt doïc theo chieàu daøi oáng daãn (m) : toån thaát cuïc boä, (m) : toån thaát qua thieát bò phaân phoái(m) Toång toån thaát hd vaø hc thöôøng khoâng vöôït quaù 0,4 m; toån thaát hf khoâng quaù 0,5 m. Do ñoù aùp löïc caàn thieát seõ laø: m Vaäy aùp löïc khoâng khí cho beå ñieàu hoaø seõ laø: (at) (at) Coâng suaát cuûa maùy neùn khí ñöôïc tính theo coâng thöùc: Trong ñoù : löu löôïng khoâng khí caáp cho beå ñieàu hoaø, m3/s : hieäu suaát maùy neùn khí, choïn = 0,8 Vaäy kw Baûng 4.5. Caùc thoâng soá kieát keá beå ñieàu hoøa STT Teân Thoâng Soá Kyõ Thuaät Giaù Trò Ñôn Vò 1 Chieàu Daøi 8 m 2 Chieàu Roäng 4,5 m 3 Chieàu Cao 5 m 4 Oáng phaân phoái khí 5 oáng 5 Loã phaân phoái khí 105 loã 4.5.5 Beå Aeroten Nhieäm vuï Trong beå aeroten nöôùc thaûi ñöôïc cung caáp oxi ñeå khuaáy troän ñeàu vôùi buøn hoaït tính, trong buøn hoaït tính laø taäp hôïp chuû yeáu caùc quaàn theå vi khuaån khoaùng hoaù, coù khaû naêng haáp thuï vaø oxi hoaù caùc chaát höõu cô nhôø cung caáp oxi töø beân ngoaøi. Ñeå ñaûm baûo löôïng oxi caàn thieát trong nöôùc thaûi taïi beå aeroten, khuyaâyù troän buøn hoaït tính caàn cung caáp oxi cho beå baèng heä thoáng suïc khí. Tính toaùn beå aeroten Caùc thoâng soá tính toaùn Löu löôïng trung bình cuûa nöôùc thaûi trong moät ngaøy ñeâm Q = 964 m3/ngñ Haøm löôïng NOS20 trong nöôùc thaûi daãn vaøo aeroten : La = 228 mg/L Haøm löôïng chaát lô löûng trong nöôùc thaûi caàn ñaït sau xöû lyù : Cs = 50 mg/l Nhieät ñoä cuûa nöôùc thaûi trung bình 240C Giaû söû raèng chaát raén lô löûng trong nöôùc thaûi ñaàu ra laø chaát raén sinh hoïc (buøn hoaït tính), trong ñoù coù 80% laø chaát deã bay hôi vaø 60% laø chaát coù theå phaân huyû sinh hoïc Choïn loaïi aeroten xaùo troän hoaøn toaøn. Caùc thoâng soá ñoäng hoïc Y, Kd ñöôïc xaùc ñònh baèng thöïc nghieäm . khi thieáu soá lieäu thöïc nghieäm coù theå laáy nhö sau : Heä soá saûn löôïng buøn : choïn ngaøy-1 (ñoái vôùi nöôùc thaûi ñoâ thò coù theå laáy theo kinh nghieäm cuûa caùc nöôùc nhö sau :Y = 0,4 – 0,8 mgVSS/mgNOS5) Heä soá phaân huyõ noäi baøo : k = 0.05 ngaøy-1 Haøm löôïng buøn hoaït tính trong beå aeroten : X = 2000 mg/l Haøm löôïng buøn tuaàn hoaøn : Xth = 8000 mg/l Thôøi gian löu buøn : ngaøy 1 . Xaùc ñònh noàng ñoä NOS5 cuûa nöôùc thaûi ñaàu vaøo vaø ñaàu ra aeroten NOS5(vaøo) = NOS20 (vaøo)0,68 =2280,68 = 155,04 mg/L NOS5(ra) = 30 mg/l 2 . Tính noàng ñoä NOS5 hoaø tan trong nöôùc ôû ñaàu ra NOS5 = NOS5 hoaø tan trong nöôùc ñaàu ra + NOS5 cuûa chaát lô löûng ñaàu ra NOS5 cuûa chaát lô löûng trong nöôùc thaûi ôû ñaàu ra phaàn coù khaû naêng phaân huyûõ sinh hoïc cuûa chaát raén sinh hoïc ôû ñaàu ra 0,650 mg/l = 30 mg/l NOS hoaøn toaøn cuûa chaát raén coù khaû naêng phaân huyû sinh hoïc ôû ñaàu ra 301,42 mg O2 tieâu thuï / teá baøo bò oxi hoaù = 42,6 mg/L NOS5 cuûa chaát raén lô löûng ôû ñaàu ra = 42,6mg/L0,68 = 28,968 mg/L NOS5 hoaø tan cuûa chaát raén coù khaû naêng phaân huyû sinh hoïc ôû ñaàu ra 30 mg/L = + 28,968 mg/L = 1,032 mg/l 3 . Xaùc ñònh hieäu quaû xöû lyù E Hieäu quaû xöû lyù ñöôïc xaùc ñònh bôûi phöông trình Hieäu quaû xöû lyù tính theo NOS5 hoaø tan Hieäu quaû xöû lyù toång coäng 4 . Tính theå tích beå aeroten Theå tích beå aeroten Caùc thoâng soá tính toaùn beå: ngaøy X = 2000 mg/l Q = 964 m3/ngaøy Y = 0,6 ngaøy-1 S0 = 155,04 mg/l S = 30 mg/l Kñ = 0,05 ngaøy-1 Thôøi gian löu nöôùc trong beå (ngaøy) = 6 (h) Choïn chieàu cao höõu ích H = 4 m ( H = 36 m ; TCXD 51 – 84) Chieàu cao baûo veä hbv = 0,5 m Chieàu cao toång coäng Htc = 4 + 0,5 = 4,5 m Choïn tæ soá W : H = 1,5 : 1, vaäy chieàu roäng beå W :H = 6 : 4 Chieàu daøi L cuûa beå 5 . Löôïng buøn dö thaûi ra moãi ngaøy Heä soá saûn löôïng quan saùt (Yobs) Löôïng buøn dö sinh ra moãi ngaøy theo VSS Px = Yobs Q (BODvaøo – BODra) Px(VSS) = 0.4964m3/ngaøy(155,04–1,032)g/m310-3kg/g = 59,38(kgVSS/ngaøy) Toång löôïng buøn sinh ra moãi ngaøy theo SS (KgSS / ngaøy) Löôïng buøn dö caàn xöû lyù moãi ngaøy Löôïng buøn dö caàn xöû lyù = toång löôïng buøn – löôïng SS troâi ra khoûi laéng II Mdö(SS) = 74,23kgSS/ngaøy – 964 m3/ngaøy50g/m310-3kg/g = 26,1kgSS /ngaøy Löôïng buøn dö coù khaû naêng phaân huyõ sinh hoïc caàn xöû lyù Mdö(VSS) = 26,1 0,8 = 20,88 KgVSS/ ngaøy 6 . Xaùc ñònh löu löôïng buøn dö caàn xöû lyù Löu löôïng buøn thaûi ñöôïc xaùc ñònh töø coâng thöùc Töø ñoù, m3/ngaøy 7 . Xaùc ñònh tæ leä buøn tuaàn hoaøn Döïa vaøo phöông trình caân baèng sinh khoái : haøm löôïng caën lô löûng ñaàu vaøo, mg/l : löu löôïng tính toaùn vaøo beå (m3/h) : löu löôïng buøn tuaàn hoaøn, m3/ ngaøy : haøm löôïng SS cuûa lôùp buøn laéng hoaëc buøn tuaàn hoaøn, mg/l : haøm löôïng buøn hoaït tính trong beå aeroten, mgMLSS/l Haøm löôïng buøn hoaït tính trong beå aeroten mgSS/l Giaû söû = 0 , , chia hai veá cho Q, ta ñöôïc Trong ñoù : heä soá tuaàn hoaøn, Vaäy löu löôïng buøn tuaàn hoaøn m3/h Kieåm tra taûi troïng theå tích LBOD vaø tæ soá Taûi troïng theå tích : kgNOS5/m3.ngaøy Tæ soá ngaøy-1 trò soá naøy thoaû = (0,20,6) ngaøy-1 8 . Xaùc ñònh löôïng oxi cung caáp cho aeroten Tính löôïng oxi caàn thieát theo coâng thöùc Kg/ngaøy Trong ñoù Q = 964 m3/ngaøy = 155,04 mg/l = 1,032 mg/l f : heä soá chuyeån ñoåi giöõa BOD5 vaø BOD20, f=0,68 Vaäy (kgO2/ngaøy) Löôïng oxi thöïc teá caàn söû duïng cho beå Trong ñoù : heä soá tính ñeán ñoä ngaám cuûa oxi vaøo thieát bò , hình daùng beå. : noàng ñoä baûo hoaø cuûa oxi trong nöôùc ôû nhieät ñoä laøm vieäc, = 9,08 mg/l C : löôïng oxi caàn duy trì trong beå C = 2 mg/l T : nhieät ñoä nöôùc thaûi, T=240C Vaäy kgO2/ngaøy – Tính löôïng khoâng khí caàn cung caáp m3/ngaøy : löôïng oxi caàn thieát, kgO2/ngaøy f : heä soá an toaøn f = 1,5 - 2 : coâng suaát hoaø tan oxi vaøo nöôùc thaûi cuûa thieát bò phaân phoái tính theo gram oxi cho 1m3 khoâng khí. tính OU: Choïn heä thoáng phaân phoái khí boït nhoû mòn, khi XLNT noàng ñoä buøn hoaït tính , heä soá thöôøng laø 0,7 , = 7 grO2/m3.m ôû ñieàu kieän trung bình. ( Tra baûng 7-1 trang 112 , tính toaùn thieát keá caùc coâng trình XLNT –Ts Trònh Xuaân Lai, NXBXD naêm 2000) Beå saâu 4 m , choïn ñoä saâu ngaäp nöôùc h = 3,8 m Vaäy , coâng suaát hoaø tan oxi cuûa thieát bò grO2/m3 Löôïng khoâng khí caàn thieát 12988(m3/ngaøy) = 541 (m3/h) Choïn ñóa saønh xoáp phaân phoái khí coù ñöôøng kính 170mm, dieän tích beà maët, cöôøng ñoä khí 200l/phuùt. Soá ñóa caàn thieát laø: Choïn 45 ñóa Choïn 5 oáng phaân phoái nhaùnh vôùi chieàu daøi 9m boá trí theo chieàu roäng beå, khoaûng caùch giöõa 2 oáng phaân phoái nhaùnh laø 1 m. Xaùc ñònh coâng suaát maùy neùn khí Aùp löïc caàn thieát cho heä thoáng neùn khí xaùc ñònh theo coâng thöùc: Toång toån thaát hd vaø hc khoâng vöôït quaù 0,4 m, hf toån thaát qua thieát bò phaân phoái ñóa, hf = 0,5m Do ñoù aùp löïc caàn thieát: m H: chieàu saâu ngaäp nöôùc cuûa ñóa phun H = 3,8 m Aùp löïc khoâng khí seõ laø: Coâng suaát maùy neùn khí Trong ñoù : löu löôïng khoâng khí caàn cung caáp, m3/h = 0,0904m3/s : hieäu suaát maùy neùn khí =0,8 P: aùp löïc khoâng khí (at) kw Tính toaùn caùc ñöôøng oáng daãn khí Vaän toác khí ñi trong caùc oáng v = 10 – 15 m/s, choïn v = 12 m/s Löu löôïng khí ñi trong oáng laø m3/s Ñöôøng kính oáng chính daãn khí neùn m Choïn oáng 100 mm Ñöôøng kính oáng nhaùnh m Choïn oáng =30mm Ñöôøng kính oáng daãn nöôùc thaûi = 180(mm) Choïn oáng 200 Baûng 4.6 : Caùc thoâng soá thieât keá beå Aerotank STT Teân thoâng soá Soá lieäu duøng thieát keá Ñôn vò 1 Chieàu daøi 10 m 2 Chieàu roäng 6 m 3 Chieàu cao coâng taùc 4 m 4 Chieàu cao xaây döïng(H) 4,5 m 5 Thôøi gian löu nöôùc 6 giôø 6 Thôøi gian löu buøn 10 ngaøy 4.5.6 Beå Laéng Ñôït 2 Nhieäm vuï Bể lắng 2 laøm nhiệm vuï laéng trong nöôùc ôû phaàn treân vaø xaõ ra beå chöùa (beå tieáp xuùc) vaø coâ ñaëc buøn hoaït tính ñeán noàng ñoâ nhaát ñònh ôû phaàn döôùi cuûa beå ñeå bôm tuaàn hoaøn trôû laïi beå aeroten. Nguyeân taéc hoaït ñoäng Nöôc thaûi töø beå aeroten chaûy vaøo ñöôøng oáng vaøo oâng trung taâm ( keát thuùc baèng oáng mieäng loe hình pheåu). Sau khi ra khoûi oáng trung taâm nöôùc thaûi va vaøo taám chaén vaø thay ñoåi höôùng töø ñöùng sang ngang roài daâng leân theo thaân beå. Nöôùc ñaõ laéng trong traøn qua maùng thu ñaët xung quanh thaønh beå vaø ñi ra ngoaøi. Tính toaùn beå laéng ñôït 2 Caùc thoâng soá thieát keá beå laéng ñôït 2 ñöôïc theå hieän ôû baûng 9 -12, (theo Laâm Minh Trieát XLNT ñoâ thò vaø coâng nghieäp – tính toaùn thieát keá coâng trình, trang 434). Choïn taûi troïng beà maët thích hôïp cho loaïi buøn hoaït tính naøy laø 20 m3/m2.ngaøy vaø taûi troïng chaát raén laø 5 kg/m2.h . Dieän tích beà maët beå laéng m2 : löu löôïng trung bình ngaøy, m3/ngaøy : taûi troïng beà maët, m3/m2.ngaøy Dieän tích beà maët beå laéng tính theo taûi trong chaát raén laø : Trong ñoù : = taûi troïng chaát raén, kgSS/m2.ngaøy do AsAL , vaäy dieän tích beà maët theo taûi trong chaát raén laø dieän tích tính toaùn. Dieän tích tieát dieän öôùt cuûa oáng trung taâm cuûa beå laéng ñöùng ñôït 2 Qmax,s : löu löôïng giaây lôùn nhaát, Qmax,s = 21,25l/s hay 0,02125 m3/s Vtt : toác ñoä chuyeån ñoäng cuûa nöôùc trong oáng trung taâm, laáy khoâng lôùn hôn 30 mm/s hay 0,03m/s , (ñieàu 6.5.9 , TCXD 51-84) Choïn beå laéng ñöùng hình vuoâng treân maët baèng, dieän tích moãi beå Trong ñoù : n soá beå laéng ñöùng, n =2 Chieàu daøi moãi caïnh hình vuoâng m Choïn chieàu daøi hình vuoâng laø b = 5,4 m Ñöôøng kính cuûa oáng trung taâm m , choïn d=0,7 m Trong ñoù : f1 = dieän tích tieát dieän oáng trung taâm cuûa moät beå ; f1 :2 = 0,71 : 2 = 0,355m2 Chieàu cao tính toaùn cuûa vuøng laéng Trong ñoù : t : thôøi gian laéng cuûa beå laéng ñöùng ñôït 2 sau beå aeroten xöû lyù sinh hoïc khoâng hoaøn toaøn ñeán 80% t= 2h , ( ñieàu 6.5.4 TCXD 54 – 84) Chieàu cao phaàn hình noùn cuûa beå laéng ñöùng m Trong ñoù : h2 : chieàu cao lôùp trung hoaø , m h3 : chieàu cao giaû ñònh cuûa lôùp caën laéng trong beå , m bt : chieàu roäng phaàn treân cuûa beå laéng , bt = 5,4m bd : chieàu roäng phaàn ñaùy beå , bd =1 m : goùc nghieân cuûa ñaùy beå laéng so vôùi phöông ngang , choïn Chieàu cao cuûa oáng trung taâm laáy baèng chieàu cao tính toaùn cuûa vuøng laéng vaø baèng 2,5 m. ñöôøng kính mieäng loe cuûa oáng trung taâm laáy baèng chieàu cao cuûa oáng loe vaø baèng 1,35 ñöôøng kính oáng trung taâm: m Ñöôøng kính taám haét laáy baèng 1,3 laàn ñöôøng kính mieäng loe vaø baèng 1,30.945 =1,23 Goùc nghieân giöõa beà maët taám haét so vôùi maët phaüng ngang laáy baèng 170, suy ra chieàu cao noùn :hchaén = Khoaûng caùch töø oáng trung taâm ñeán taám haét laø (0,25-0,5m) choïn laø 0,3 m (giaùo trình XLNT-PGS- TS Hoaøng Hueä) Chieàu cao toång coäng cuûa beå laéng ñöùng laø : H = htt+hn = h1 + h2 + h3 + ho = 2,5 +2,2 + 0,3 =5 m Kieåm tra laïi thôøi gian löu nöôùc Theå tích phaàn laéng Thôøi gian löu nöôùc h >1h Theå tích phaàn chöùa buøn cuûa beå laéng m3 Trong ñoù : Ft : tieát dieän ngang phaàn treân cuûa beå Ft =F1 Fd : tieát dieän ngang phaàn ñaùy cuûa beå Fd=1m2 Thôøi gian löu buøn Thieát keá maùng voøng thu nöôùc quanh chu vi beå Dm = 0,95,4 = 4,86 m Choïn Dm = 4.8 m Chieàu roäng cuûa maùng m Choïn chieàu cao maùng hm = 0,3 m Chieàu daøi maùng thu nöôùc m Taûi troïng maùng traøng m3/ngaøy 500 m3/ngaøy ( theo Laâm Minh Trieát, XLNT Ñoâ Thò Vaø Coâng Nghieäp Tính Toaùn Thieát Keá Caùc Coâng Trình ) Choïn taám thu nöôùc hình raêng cöa, kích thöôùc nhö sau : Chieàu cao taám raêng cöa h = 150 mm Chieàu roäng chöõ V laø 80 mm Chieàu cao chöõ V laø 40 mm Khoaûng caùch giöõa 2 chöõ V laø 60 mm Choïn 40 hình chöõ V Ñöôøng kính oáng daãn nöôùc thaûi = 180 mm Choïn oáng 200 Ñöôøng oáng daãn buøn tuaàn hoaøn m =13mm Choïn oáng 130 Ñöôøng oáng xaõ buøn m =48mm Choïn D = 48 mm Baûng4.7 : Caùc thoâng soá thieát keá beå laéng ñöùng ñôït II STT Teân thoâng soá Soá lieäu duøng thieát keá Ñôn vò 1 Soá beå laéng 2 beå 2 Ñöôøng kính oáng trung taâm 0,7 m 3 Chieàu daøi beå 5,4 m 4 Chieàu roäng beå 5,4 m 5 Chieàu cao tính toaùn vuøng laéng 2,5 m 6 Goùc nghieân ñaùy beå so vôùi phöông ngang 45 ñoä 7 Chieàu cao phaàn hình noùn cuûa beå 2,2 m 8 Thôøi gian löu nöôùc 1,87 giôø 9 Thôøi gian löu buøn 1,43 giôø 10 Chieàu cao xaây döïng 5 m 4.5.7 Ñöôøng oáng khöû truøng vaø thuøng pha hoaù chaát 4.5.7.1 Kích thöôùc cuûa thuøng hoaø troän, thuøng hoaø tan Theo tieâu chuaån thieát keá (ñieàu 6.20.1TCXD 54 - 84),nöôùc thaûi sau khi xöû lyù ñeàu phaûi ñöôïc khöû truøng tröôùc khi xaû vaøo nguoàn nöôùc vôùi traïm xöû lyù coù coâng suaát khoâng lôùn(Q1500m3/ng.ñ) coù theå duøng clorua voâi ñeå khöû truøng. Phản ứng thuỷ phaân của clorua voâi CaOCl2 + 2H2O CaCl2 + Ca(OH)2 + HClO HClO lại phaân ly thanh axit clohydric va oxi tự do HClO HCl + O HClO, O laø nhöõng chaát oxi hoaù maïnh coù khaû naêng tieâu dieät vi truøng Löôïng Clo hoaït tính lôùn nhaát caàn thieát ñeå khöû truøng nöôùc thaûi kg/h Trong ñoù : a: lieàu löôïng Clo hoaït tính , ñoái vôùi nöôùc thaûi sau xöû lyù sinh hoïc khoâng hoaøn toaøn a = 5 g/m3 (ñieàu 6.20.3 TCXD 51 – 84) : löu löôïng nöôùc thaûi lôùn nhaát giôø , =76,514 m3/h Löôïng Clo hoaït tính trung bình kg/h Trong ñoù : löu löôïng nöôùc thaûi trung bình giôø, = 40,2 m3/h Dung tích höõu ích cuûa thuøng hoaø tan Trong ñoù : m3 : löu löôïng trung bình ngaøy ñeâm(=964 m3/ngñ) b : noàng ñoä dung dòch clorua voâi , b = 2,5% p : haøm löôïng clo hoaït tính trong clorua voâi , p = 20% n : soá laàn hoaø troän dung dòch clorua voâi trong ngaøy ñeâm ( n = 26), choïn n = 2 Theå tích toång coäng cuûa thuøng hoaø tan tính caû theå tích phaàn laéng Wtc = 1,15W = 1,150,482 = 0,554m3 Choïn 2 thuøng hoaø tan , theå tích moãi thuøng : m3 Choïn thuøng nhöïa 400L coù baùn saún treân thò tröôøng Theå tích thuøng hoaø troän laáy baèng 40%W1 theå tích thuøng hoaø tan Wtr = 0,40,277 = 0,11 m3 Chieàu cao H = 0,3 m, dieän tích treân maët baèng m2 boá trí treân thuøng hoaø tan Dung dòch clorua voâi hoaø tan seõ ñöôïc bôm ñònh löôïng ñöa tôùi beå tieáp xuùc. Löôïng clorua voâi 2,5% lôùn nhaát cung caáp qua bôm ñònh löôïng. l/h hay 1,27l/phuùt Choïn 2 bôm ñònh löôïng : 1 coâng taùc, 1 döï phoøng Taát caû caùc thieát bò söû duïng cho vieäc khöû truøng nöôùc thaûi (thuøng hoaø troän, thuøng hoaø tan, bôm ñònh löôïng hoaù chaát v, v …). ñeàu ñöôïc ñaët trong moät phoøng chuyeân duïng – Traïm Clo. 4.5.7.2 BEÅ TIEÁP XUÙC. Nhiệm vụ Nöôùc sau khi thaûi qua beå laéng 2 ñöôïc daãn ñeán beå tieáp xuùc ñeå khöû truøng baèng dung dòch clorua voâi (CaOCl2). Nhieäm vuï cuûa beå tieáp xuùc laø löu nöôùc vaø taïo chaûy ziczaêc qua töøng ngaên taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho quaù trình tieáp xuùc giöõa nöôùc thaûi vaø hoùa chaát khöû truøng. Tính toaùn beå tieáp xuùc Tính toaùn bể tiếp xuùc với thời gian lưu nước 30 phuùt. Dung tích hữu ích cuûa bể (m3) choïn chieàu saâu lôùp nöôùc trong beå laø: H = 2,5 m , chieàu cao an toaøn laø 0,5m Diện tích mặt thoaùng cuûa bể tiếp xuùc: m2 Ta choïn beå hình vuoâng. Kích thöôùc xaây döïng beå: daøi * roäng * cao = 6*2*2,5 = 30m3 - Chieàu daøi vaùch ngaên laáy baèng 2/3 chieàu roäng cuûa beå : =1,3 (m) - Beå tieáp xuùc coù 4 ngaên, khoaûng caùch giöõa thaønh beå ñeán vaùch ngaên laø 1.5m. Baûng 4.8 caùc thoâng soá thieát keá beå tieáp xuùc STT Teân Thoâng Soá Soá Lieäu Thieát Keá Ñôn Vò 1 Chieàu Daøi 6 m 2 Chieàu Roäng 2 m 3 Chieàu Cao 2,5 m 4.5.8 Beå Chöùa Buøn Nhieäm vuï Sau khi buøn thaûi ra töø troáng loïc tinh vaø beå laéng 2 seõ ñöôïc daãn ñeán beå chöùa buøn. beå chöùa buøn coù nhieäm vuï chöùa buøn vaø laøm coâ ñaëc buøn nhaèm giaûm ñoä aåm cuûa buøn baèng caùch laéng cô hoïc ñeå ñaït ñoä aåm thích hôïp, sau ñoù buøn ñöôïc huùt ra ngoaøi. Tính toaùn beå chöùa buøn Haøm löôïng buøn hoaït tính dö coù theå xaùc ñònh theo coâng thöùc : mg/l Trong ñoù : : haøm löôïng buøn hoaït tính dö , mg/l : heä soá tính toaùn laáy baèng 1,1 (khi aeroten xöû lyù khoâng hoaøn toaøn) vaø 1,3 khi aeroten xöû lyù hoaøn toaøn : haøm löôïng chaát lô löng sau khi ñöôïc loïc qua troáng loïc tinh, = 107,52mg/l : haøm löôïng buøn hoaït tính troâi theo nöôùc ra khoûi beå laéng 2 , = 35 mg/l ( khi NOS20 = 44 mg/l) Löôïng buøn hoaït tính dö lôùn nhaát () coù theå tính theo coâng thöùc : mg/l Löôïng buøn hoaït tính dö lôùn nhaát giôø m3/h trong ñoù: : löôïng buøn hoaït tính dö lôùn nhaát , m3/h P : phaàn traêm löôïng buøn hoaït tính tuaàn hoaøn veà beå aeroten , P = 88% nhö ñaõ tính ôû phaàn tröôùc Q : löu löôïng trung bình ngaøy ñeâm cuûa hoãn hôïp nöôùc thaûi, Q = 964 m3/ng.ñ Cd : noàng ñoä buøn hoaït tính dö phuï thuoäc vaøo ñaëc tính cuûa buøn, ñöôïc laáy theo baûng 3 – 12 : 2500mg/l Choïn thôøi gian löu buøn trong beå laø 3 ngaøy Theå tích beå chöùa buøn m3 Choïn kích thöùôc xaây döïng beå D*R*H = 2,5*2,5*3 Nöôùc sau khi taùch buøn cho chaûy trôû laïi beå bôm ñeå xöû lyù moät laàn nöûa . Baûng 4.9 : Caùc thoâng soá thieát keá beå chöùa buøn STT Teân Thoâng Soá Soá Lieäu Thieát Keá Ñôn Vò 1 Chieàu Daøi 2,5 m 2 Chieàu Roäng 2,5 m 3 Chieàu Cao 3 m 4.5. 9 Saân Phôi Buøn: Toång löôïng buøn caën cuûa Khu Daân Cö: G = Q * (0,8*SS + 0,3*BOD) kg/ ngaøy. Trong ñoù. - Q : löu löôïng nöôùc thaûi -SS : Haøm löôïng SS cuûa nuôùc thaûi g/ml - BOD 5 Haøm löôïng BOD cuûa nöôùc thaûi g/ml. G = 964 * (0,8*160 + 0,3 * 200) 10-3 = 182 kg/ ngaøy. Troïng löôïng ñem phôi haøng ngaøy G = 182 kg/ngaøy Tyû troïng dung dòch buøn S1 = 1,02, noàng ñoä buøn ñaàu vaøo p = 2%, buøn khoâ ra ñaït 25% Theå tích dung dòch buøn 2% ñem phôi moõi ngaøy choïn chieàu daøy buøn 8cm thôøi gian phôi buøn 3 tuaàn : 21 ngaøy 1 m2 saân phôi buøn 25% ñöôïc löôïng caën g = V * S2 * P1 = 0,08 * 1,07 * 25% = 0,0214 taán = 21,4 taán/21 ngaøy V ; theå tích cuûa 1m2 saân phôi V= 1*0,08 = 0,08 m3 S2 tyû troïng buøn 25%, choïn S2 = 1,07 taán/m3 Löôïng buøn caàn phôi trong 21 ngaøy G = 21 *182 = 3822 kg Dieän tích saân phôi Dieän tích toång coäng saân phôi W = F + f Trong ñoù : F : dieän tích caùc oâ phôi f : dieän tích caùc ñöôøng bao hoá thu nöùôc… f laáy baèng 40%F f = 40% F = 0,4 * 178,6 = 71,44 m2 W = 178,6 + 71,44 = 250,04 m2 Cöù 5 ngaøy thì ta bôm buøn töø beå chöùa buøn ñeán saân phôi buøn moät laàn. Do ñoù ta choïn 5 oâ Dieän tích moãi oâ. Ñeå ñaûm baûo an toaøn khi thôøi tieát baát thöôøng ta choïn 6 oâ nhö vaäy cuõng deã daøng cho vieäc xaây döïng saân phôi buøn H = h1 + h2 +h3 +h4 Trong ñoù: - h1 chieàu cao lôùp soûi : 200 mm - h2 chieàu cao lôùp caùt : 200mm - h3 chieàu cao dung dòch buøn: = 250mm - h4 chieàu cao an toaøn h4 = 250mm H = 200 + 200+ 250+ 250 = 900 mm» 1 m Baûng 4.10: Caùc thoâng soá thieát keá saân phôi buøn STT Teân Thoâng Soá Giaù trò Ñôn Vò 1 Dieän tích toång coäng 250 m2 2 Chieàu cao saân 1 m 3 Dieän tích moãi oâ 35,72 m2 4 Soá oâ 6 oâ 4.6 KHAI TOAÙN CHI PHÍ 4.6.1 Chi phí xaây döïng, thieát bò: 4.6.1.1 Voán ñaàu tö xaây döïng Giaù thaønh xaây döïng ñeå tính toaùn sô boä laø 2.000.000 (VNÑ /m3xaây döïng) Baûng4.11 : Tính toaùn giaù thaønh xaây döïng STT Teân coâng trình Soá löôïng Theå tích Ñôn vò tính Vaät lieäu Ñôn giaù(trieäu) Thaønh tieàn(trieäu VNÑ) 1 Beå bôm 1 12,75 m3 BTCT 25.5 2 Beå ñieàu hoaø 1 160,8 m3 BTCT 321.6 3 Beå aeroten 1 241 m3 BTCT 482 4 Beå laéng II 2 314,9 m3 BTCT 629.8 5 Beå khöû truøng 1 27 m3 BTCT 54. 6 Beå chöùa buøn 1 13,2 m3 BTCT 26.4 7 Saân phôi buøn - - - 20 8 Toång coäng (A) 1.559,3 Ghi chuù: chi phí treân bao goàm chi phí laép ñaët heä thoáng, chi phí ñaøo ñaát, vaän chuyeån 4.6.1.2 Voán ñaàu tö maùy moùc thieát bò Baûng 4.12 giaù thaønh thieát bò maùy moùc STT Teân thieát bò Ñôn vò SL Ñôn giaù (Trieäu VND) Thaønh tieàn (Trieäu VND) Beå tieáp nhaän 1 Song chaén raùc Caùi 1 2 2 2 Bôm chìm nöôùc thaûi Caùi 2 35 70 Beå ñieàu hoøa 3 Bôm chìm nöôùc thaûi Caùi 2 6 12 4 Maùy thoåi khí Caùi 1 40 40 Beå Aerotank 6 Maùy neùn khí Caùi 1 40 40 7 Ñóa phaân phoái khí Caùi 45 0.377 17 Beå laéng II 8 Maùng thu nöôùc raêng cöa Boä 2 2 4 9 Moâ tô gaït buøn beå laéng II Caùi 2 1.5 3 10 Bôm huùt buøn Caùi 2 8 16 Beå chöùa buøn Bôm huùt buøn Caùi 2 8 16 Hoùa chaát vaø caùc coâng trình phuï 11 Bôm hoùa chaát Caùi 2 4.5 9 12 Thuøng ñöïng hoùa chaát 400l Caùi 2 0,75 1.5 13 Thuøng ñöïng hoaù chaát 250l Caùi 2 0,35 0.7 14 Tuû ñieàu khieån Caùi 1 30 30 15 Heä thoáng ñöôøng ñieän kyõ thuaät Heä thoáng 1 70 70 16 Heä thoáng ñöôøng oáng nhöïa Heä thoáng 1 50 50 17 Caùc chi tieát phuï phaùt sinh 50 18 Chi phí laép ñaët 30 Toång coäng (B) 467.7 Kinh phí vaän haønh Traïm xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung öôùc tính khoaûng 1.000 VNÑ/m3, nhö vaäy kinh phí vaän haønh cho 1 ngaøy khoaûng 1.300.000 VNÑ/ngaøy. 4.6.1.3 Chi phí khaùc STT Chi phí Kyù hieäu Caùch tính Thaønh tieàn 1 Chi phí thieát keá A1 2.1%(A+B)1.1 46.823.700 2 Chi phí phaân tích vaø khaûo saùt maãu 3,000,000 3 Chi phí laäp thuyeát minh vaø choïn phöông aùn xöû lyù 10%A1 4.626.930 4 Chi phí chuyeån giao coâng ngheä 3.5%(A+B) 70.000.000 Toång coäng (C) 124.450.630 Toång voán ñaàu tö cho heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi laø: A + B + C = 1.559.3 + 467.7 + 124,450.63 = 2.151.450.630 trieäu 4.6.2 Chi phí vaän haønh nhaø maùy xöû lyù 4.6.2.1 Hoaù chaát Löôïng clo hoaït tính trung bình kg/h 4.6.2.2 Nhaân coâng Traïm xöû lyù goàm 4 nhaân coâng (moãi ca goàm 2 ngöôøi, 1 kyõ thuaät vieân vaø 1 baûo veä) Tieàn löông 1.500.000 ñoàng/ ngöôøi Tieàn löông toång coäng : 1.500.000´4 = 6.000.000 ñoàng/thaùng 4.6.2.3 Ñieän Baûng 4.13: Tính toaùn giaù thaønh ñieän STT Thieát bò Coâng suaát thieát bò (kw) Soá giôø hoaït ñoäng(h) Ñieän tieâu thuï kw/ngaøy 1 Maùy thoåi khí 1,34 12 16,08 2 Maùy thoåi khí 4,34 12 52,08 3 Bôm nöôùc thaûi 75 24 1800 4 Bôm ñieàu hoaø 72 24 1.728 5 Bôm buøn 7,96 12 95,52 6 Bôm ñònh löôïng 0,25 6 1,5 Toång coäng : 3.693,18 kw/ngaøy Soá tieàn phaûi traû trong moät ngaøy laø 3.693.180 (trieäu) Soá tieàn phaûi traû trong moät thaùng laø : 110.795.400 (trieäu) CHÖÔNG V KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ KEÁT LUAÄN Trong khi vaán ñeà moâi tröôøng ñang ngaøy caøng trôû neân xaáu ñi do caùc hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi, trong ñoù coù hoaït ñoäng saûn xuaát, vieäc xöû lyù nöôùc thaûi ôû moãi khu daân cö laø ñieàu heát söùc caàn thieát. Xöû lyù nöôùc thaûi tröôùc khi thaûi ra nguoàn tieáp nhaän goùp phaàn baûo veä nguoàn nöôùc khoûi bò nhieãm baån, giöõ gìn veä sinh moâi tröôøng vaø ñaûm baûo ñöôïc caân baèng sinh thaùi vaø ña daïng sinh hoïc cuûa vuøng. Treân cô sôû ñoù luaän vaên ñaõ ñöa ra coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi phuø hôïp vôùi ñieàu kieän thöïc teá cuûa khu daân cö. Heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi ñöôïc thieát keá döïa treân söï keát hôïp hoùa lyù vaø sinh hoïc, nöôùc thaûi vaøo heä thoáng xöû lyù coù noàng ñoä oâ nhieãm höõu cô khaù cao, do ñoù coâng ngheä xöû lyù chuû yeáu döïa vaøo caùc coâng trình xöû lyù sinh hoïc. Öu ñieåm noåi baät cuûa heä thoáng xöû lyù laø khaû naêng xöû lyù oâ nhieãm höõu cô khaù cao, haïn cheá toái ña chi phí xöû lyù nhöng nöôùc ñaàu ra ñaït ñöôïc TCVN. Hôn nöõa heä thoáng xöû lyù hoaït ñoäng töï ñoäng nhôø boä ñieàu khieån döïa treân maïch PLC. Vieäc töï ñoäng hoùa giuùp vaän haønh deã daøng, chính xaùc, giaûm chi phí nhaân coâng. KIEÁN NGHÒ Do thôøi gian thöïc hieän luaän vaên töông ñoái ngaén neân caùc thoâng soá tính toaùn chuû yeáu döïa vaøo taøi lieäu tham khaûo. Caàn chaïy moâ hình ñeå xaùc ñònh ñieàu kieän vaän haønh toái öu. Heä thoáng xöû lyù caàn ñöôïc baûo trì, baûo döôõng, thöôøng xuyeân theo doõi, caàn coù bieän phaùp vaø ñoäi nguõ nhaân vieân quaûn lyù cuõng nhö vaän haønh moät caùch chuyeân nghieäp. Chaát löôïng nöôùc ñaàu ra caàn ñöôïc theo doõi thöôøng xuyeân. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Hoaøng Hueä – 1996 – Xöû lyù nöôùc thaûi – Nhaø xuaát baûn xaây döïng Haø Noäi Trònh Xuaân Lai – 2000 – Tính toaùn thieát keá coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi ñoâ thò – Nhaø xuaát baûn Haø Noäi. Laâm Minh Trieát – 2004 – Tính toaùn thieát keá coâng trình xöû kyù nöôùc thaûi ñoâ thò vaø coâng nghieäp – Nhaø xuaát baûn Ñaïi hoïc Quoác Gia Tp. Hoà Chí Minh. Traàn Vaên Nhaân – Ngoâ Thò Nga – 1999 – Giaùo trình coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi – Nhaø xuaát baûn Khoa hoïc kyõ thuaät. Trung taâm ñaøo taïo ngaønh nöôùc vaø moâi tröôøng – 1999 – Soå tay xöû lyù nöôùc taäp 1,2 – Nhaø xuaát baûn xaây döïng Haø Noäi Thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi vöøa vaø nhoû. Traàn Ñöùc Haï TIEÂU CHUAÅN VIEÄT NAM 5945:2005 TT Thoâng soá Ñôn vò Giaù trò giôùi haïn A B C 1 Nhieät ñoä oC 40 40 45 2 pH - 6 - 9 5,5 - 9 5 - 9 3 Muøi - Khoâng khoù chòu Khoâng khoù chòu - 4 Maàu saéc, Co-Pt ôû pH=7 20 50 - 5 BOD5 (20oC) mg/l 30 50 100 6 COD mg/l 50 80 400 7 Chaát raén lô löûng mg/l 50 100 200 8 Asen mg/l 0,05 0,1 0,5 9 Thuûy ngaân mg/l 0,005 0,01 0,01 10 Chì mg/l 0,1 0,5 1 11 Cadimi mg/l 0,005 0,01 0,5 12 Crom (IV) mg/l 0,05 0,1 0,5 13 Crom (III) mg/l 0,2 1 2 14 Ñoàng mg/l 2 2 5 15 Keõm mg/l 3 3 5 16 Niken mg/l 0,2 0,5 2 17 Mangan mg/l 0,5 1 5 18 Saét mg/l 1 5 10 19 Thieác mg/l 0,2 1 5 20 Xianua mg/l 0,07 0,1 0,2 21 Phenol mg/l 0,1 0,5 1 22 Daàu môû khoaùng mg/l 5 5 10 23 Daàu ñoäng thöïc vaät mg/l 10 20 30 24 Clo dö mg/l 1 2 - 25 PCBs mg/l 0,003 0,01 0,05 26 Hoùa chaát baûo veä thöïc vaät: Laân höõu cô mg/l 0,3 1 27 Hoùa chaát baûo veä thöïc vaät: Clo höõu cô mg/l 0,1 0,1 28 Sunfua mg/l 0,2 0,5 1 29 Florua mg/l 5 10 15 30 Clorua mg/l 500 600 1000 31 Amoni (tính theo Nitô) mg/l 5 10 15 32 Toång nitô mg/l 15 30 60 33 Toång phoâtpho mg/l 4 6 8 34 Coliform MPN/100ml 3000 5000 - 35 Xeùt nghieäm sinh hoïc (Bioassay) 90% caù soáng soùt sau 96 giôø trong 100% nöôùc thaûi - ._.