Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt cho khu dân cư căn hộ cao tầng 584, xã Tân Kiên, huyện Bình Chánh, TpHCM với công suất 1800m3/ngày đêm

CHÖÔNG 1 MÔÛ ÑAÀU ÑAËT VAÁN ÑEÀ Döï aùn “khu chung cö – caên hoä cao taàng 584 Taân Kieân” ñöôïc chuû ñaàu tö laø Toång Coâng ty xaây döïng coâng trình giao thoâng 5(CIENCO-5) vaø coâng ty ÑTXD& KTCT giao thoâng 584 seõ goùp phaàn ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu caáp thieát veà nhaø ôû cuûa ngöôøi daân, taïo moät moâi tröôøng soáng vaên minh hieän ñaïi vaø ñaûm baûo an ninh. Khu chung cö – caên hoä cao taàng 584 seõ goùp phaàn laøm cho dieän maïo cuûa xaõ Taân Kieân noùi rieâng vaø cuûa huyeän Bình Chaùnh noùi chung ngaøy caøng hieän ñaïi vaø phaùt trieån. Ñoàng thôøi döï aùn cuõng ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu ñoâ thò hoùa tröôùc maét vaø laâu daøi cuûa huyeän. Söï phaùt trieån cuûa döï aùn seõ goùp phaàn ñaåy nhanh toác ñoä phaùt trieån cuûa khu ñoâ thò naøy, ñoàng thôøi keùo theo caùc ñieàu kieän vaên hoaù, tinh thaàn cuõng ñöôïc caûi thieän trong moãi ngöôøi daân. Döï aùn khu daân cö – caên hoä cao taàng 584 ñöôïc xaây döïng vôùi quy moâ lôùn vôùi daân soá döï kieán khoaûng 4471 ngöôøi, khi döï aùn ñi vaøo hoaït ñoäng caùc taùc ñoäng tieâu cöïc aûnh höôûng ñeán moâi tröôøng naûy sinh laø taát yeáu. Moâi tröôøng khoâng khí, nöôùc maët, nöôùc ngaàm … ñeàu bò taùc ñoäng ôû nhieàu möùc ñoä khaùc nhau do caùc loaïi chaát thaûi phaùt sinh vaø nguy cô xaûy ra ruûi ro, söï coá veà moâi tröôøng, trong ñoù chuû yeáu laø khí thaûi, nöôùc thaûi vaø chaát thaûi raén. Ñaëc bieät laø vaán ñeà nöôùc thaûi, vôùi quy moâ döï aùn lôùn goàm caùc toøa nhaø caên hoä cao taàng. Veà laâu veà daøi neáu khoâng coù bieän phaùp xöû lyù khaéc phuïc thì seõ gaây aûnh höôûng ñeán nguoàn tieáp nhaän nöôùc thaûi laø soâng chôï Ñeâm. Tröôùc tình hình ñoù vieäc thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung taïi Khu chung cư – căn hộ cao tầng 584 Tân Kiên laø caàn thieát nhaèm ñaït tôùi söï haøi hoaø laâu daøi, beàn vöõng giöõa nhu caàu phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi vaø baûo veä moâi tröôøng moät caùch thieát thöïc nhaát. MUC ÑÍCH ÑEÀ TAØI Tính toaùn, thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi sinh hoaït phuø hôïp vaø khaû thi cho “Khu chung cư – căn hộ cao tầng 584 Tân Kiên, coâng suaát 1.800 m3/ngaøy.ñeâm” ñeå nöôùc thaûi sau khi qua heä thoáng xöû lyù ñaït quy chuaån QCVN 14:2008, coät A tröôùc khi thaûi ra nguoàn tieáp nhaän. PHAÏM VI ÑEÀ TAØI Veà noäi dung thöïc hieän:ñeà taøi giôùi haïn trong vieäc tính toaùn, thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi sinh hoaït cho khu chung cư – căn hộ cao tầng 584 Tân Kiên. Veà thôøi gian thöïc hieän: 12 tuaàn, từ tháng 5/ 2010 đến tháng 7/2010. NOÄI DUNG THÖÏC HIEÄN Tìm hieåu vò trí ñòa lyù, ñieàu kieän töï nhieân, ñieàu kieän kinh teá- xaõ hoäi vaø hieän traïng moâi tröôøng taïi khu vöïc xaây döïng heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi. Thu thaäp caùc taøi lieäu toång quan veà ñaëc tröng nöôùc thaûi sinh hoaït vaø caùc phöông phaùp xöû lyù nöôùc thaûi sinh hoaït. Xaùc ñònh caùc thoâng soá thieát keá bao gồm löu löôïng, thaønh phaàn, tính chaát nöôùc thaûi vaø nguoàn xaû thaûi. Ñöa ra caùc phöông aùn xöû lyù vaø choïn phöông aùn xöû lyù hieäu quaû nhaát ñeå thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi cuûa khu daân cö. Tính toaùn thieát keá caùc coâng trình ñôn vò vaø theå hieän phần tính toán treân caùc baûng veõ kyõ thuaät. Döï toaùn chi phí xaây döïng, thieát bò, hoùa chaát, chi phí vaän haønh traïm xöû lyù nöôùc thaûi. PHÖÔNG PHAÙP THÖÏC HIEÄN Phöông phaùp thu thaäp taøi lieäu, soá lieäu: thu thaäp caùc taøi lieäu lyù thuyeát coù lieân quan; caùc soá lieäu veà daân soá, ñieàu kieän töï nhieân, ñieàu kieän kinh teá xaõ hoäi laøm cô sôû ñeå ñaùnh giaù hieän traïng vaø taûi löôïng oâ nhieãm do nöôùc thaûi sinh hoaït gaây ra khi khu dân cư ñi vaøo hoaït ñoäng. Phöông phaùp so saùnh: so saùnh öu khuyeát ñieåm cuûa caùc coâng ngheä xöû lyù ñeå ñöa ra giaûi phaùp xöû lyù nöôùc thaûi coù hieäu quaû hôn, so saùnh ñaëc tính nöôùc thaûi ñaàu vaøo với tieâu chuẩn xaû thaûi ñeå choïn coâng ngheä xöû lyù phuø hôïp. Phöông phaùp tính toaùn: söû duïng caùc coâng thöùc toaùn hoïc ñeå tính toaùn caùc coâng trình ñôn vò cuûa heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi, chi phí xaây döïng vaø vaän haønh heä thoáng. Phöông phaùp trao ñoåi yù kieán: trong quaù trình thöïc hieän ñeà taøi ñaõ tham khaûo yù kieán cuûa giaùo vieân höôùng daãn veà vaán ñeà coù lieân quan. CHÖÔNG 2 GIÔÙI THIEÄU VEÀ DÖÏ AÙN KHU CHUNG CÖ CAÊN HOÄ CAO TAÀNG 584 TAÂN KIEÂN GIÔÙI THIEÄU CHUNG Teân döï aùn : KHU DAÂN CÖ – CAÊN HOÄ CAO TAÀNG 584 – TAÂN KIEÂN Chuû ñaàu tö : TOÅNG CTY XD COÂNG TRÌNH GIAO THOÂNG 5 (CIENCO 5)- COÂNG TY ÑTXD & KTCT GIAO THOÂNG 584 Ñòa chæ lieân heä: 90 Ñaøo Duy Anh, Phöôøng 9, Quaän Phuù Nhuaän, Tp. Hoà Chí Minh. ÑT: 08.8443744 – 08.8444648 Fax: 08.8457425 Qui moâ daân soá cho dự án döï kieán laø 4.471 ngöôøi. Vôùi dieän tích 27.791,00m2, Khu Khu daân cö – Caên hoä cao taàng 584 Taân Kieân goàm caùc coâng trình sau: Daïng nhaø lieân keá vöôøn:114 caên Daïng nhaø chung cö goàm: Chung cö A vôùi 4 block: 15 taàng vaø 01 taàng haàm coù 430 caên hoä; Khu chung cö B vôùi 5 block: goàm 15 taàng vaø 01 taàng haàm coù 546 caên hoä. Hình 2.1: Baûn ñoà quy hoaïch khu daân cö caên hoä cao taàng CIENCO 5 ÑIEÀU KIEÄN TÖÏ NHIEÂN TAÏI KHU VÖÏC DÖÏ AÙN Vò trí ñòa lyù Khu ñaát ñaàu tö xaây döïng Khu daân cö – Caên hoä cao taàng 584 Taân Kieân toïa laïc taïi ñöôøng Huyønh Baù Chaùnh, Xaõ Taân Kieân, Huyeän Bình Chaùnh, TP. Hoà Chí Minh. Caùc maët tieáp giaùp cuûa khu ñaát nhö sau: Phía Baéc : giaùp khu daân cö hieän höõu vaø ñaát troáng. Phía Nam : giaùp khu daân cö, ranh laø ñöôøng noäi boä. Phía Ñoâng : giaùp vôùi coâng ty lieân doanh saûn xuaát naép chai cao caáp vaø coâng ty TNHH in aán Nguyeân Höng. Phía Taây : giaùp khu daân cö hieän höõu ranh giôùi laø ñöôøng Huyønh Baù Chaùnh. Ñòa hình Khu ñaát coù ñòa hình töông ñoái baèng phaúng vôùi cao ñoä trung bình 1,00m ñeán 1,2m so vôùi cao ñoä quoác gia. Khí haäu Khu vöïc quy hoaïch thuoäc phaân vuøng khí haäu IVb cuûa Vieät Nam. Ñaëc ñieåm cuûa phaân vuøng khí haäu naøy laø: Nhieät ñoä: bình quaân 29oC Thaùng coù nhieät ñoä cao nhaát: thaùng 05 (40oC) Thaùng coù nhieät ñoä thaáp nhaát: thaùng 12 (23oC) Khí haäu: nhieät ñôùi, moät naêm chia 2 muøa roõ reät – möa vaø naéng : Muøa möa töø thaùng 05 – 11. Muøa naéng töø thaùng 12 - 04 Ñoä aåm: trung bình 79,8%. Thaùng coù ñoä aåm cao nhaát: thaùng 9 (90%). Thaùng coù ñoä aåm thaáp nhaát: thaùng 3 (65%). Löôïng möa: soá ngaøy möa trung bình trong naêm laø 159 ngaøy ñaït 1.949mm (trong khoaûng töø 1.392 – 2.318 mm). Löôïng möa cao nhaát: 2.318 mm/naêm Löôïng möa thaáp nhaát: 1.392 mm/naêm Böùc xaï: toång löôïng böùc xaï maët trôøi trung bình ñaït 11,7Kcal/thaùng. Löôïng böùc xaï cao nhaát: 14,2 Kcal/thaùng Löôïng böùc xaï thaáp nhaát: 10,2 Kcal/thaùng Löôïng boác hôi: khaù lôùn (trong naêm 1.350mm), trung bình 37mm/ngaøy. Gioù: coù hai höôùng gioù chính. Thònh haønh trong muøa khoâ: gioù Ñoâng Nam chieám 20%-40%; gioù Ñoâng chieám 20%-30% Thònh haønh trong muøa möa: gioù Taây Nam chieám 66%. Nguoàn: Soá lieäu khí töôïng thuyû vaên naêm 2005 – Sôû Du lòch TP.HCM. 2.3 THIEÁT KEÁ HEÄ THOÁNG COÂNG TRÌNH Toå chöùc khoâng gian kieán truùc Qua nghieân cöùu ñieàu kieän töï nhieân khu vöïc, hieän traïng döï aùn, moái lieân heä chöùc naêng khu vöïc, caùc chæ tieâu kinh teá kyõ thuaät ñöôïc choïn, nhu caàu ñaàu tö phaùt trieån ñaõ ñöôïc xaùc ñònh, döï aùn ñöôïc thieát keá theo moâ hình toå chöùc nhoùm ôû ña naêng vaø taäp trung khu vöïc quy hoaïch ñöôïc toå chöùc thaønh 2 khoái nhaø A, B. KHOÁI A : Goàm 15 taàng vaø 01 taàng haàm. Taàng haàm: vôùi dieän tích 4373.88 m2. Daønh phaàn lôùn dieän tích ñeå xe vôùi hôn 1000 xe 2 baùnh vaø 20 xe 4 baùnh. Ngoaøi ra moät phaàn dieän tích taàng haàm duøng ñeå boá trí heä hoáng kyõ thuaät cuûa chung cö. Taàng 01: vôùi dieän tích 3336m2 Taàng 1 ñöôïc thieát keá bao goàm: Khu thöông maïi, nôi dòch vuï thöông maïi, nôi sinh hoaït coäng ñoàng, traïm y teá, saûnh haønh lang & loái ra vaøo saûnh chính. Boá trí goàm 10 caên hoä thöông maïi. Töø taàng 02 ñeán taàng 15: vôùi dieän tích 3269 x 14 = 45.768m2: moãi taàng goàm 30 caên hoä. Nhö vaäy toång soá caên hoä cuûa 14 taàng laø: 30 x 14 = 420 caên. Taàng saân thöôïng: duøng laøm dòch vuï phuïc vuï cho toøa nhaø vôùi dieän tích 1.824,4m2. KHOÁI B : Goàm 15 taàng vaø 01 taàng haàm. Taàng haàm: vôùi dieän tích 5455,62 m2. Daønh phaàn lôùn dieän tích ñeå xe vôùi hôn 1300 xe 2 baùnh vaø 30 xe 4 baùnh. Ngoaøi ra moät phaàn dieän tích taàng haàm duøng ñeå boá trí heä hoáng kyõ thuaät cuûa chung cö. Taàng 01: vôùi dieän tích 4156,40m2 Taàng 1 ñöôïc thieát keá bao goàm: Khu thöông maïi, nôi dòch vuï thöông maïi, nôi sinh hoaït coäng ñoàng, saûnh haønh lang & loái ra vaøo saûnh chính. Boá trí goàm 14 caên hoä thöông maïi. Töø taàng 02 ñeán taàng 15: vôùi dieän tích 4105.40 x 14 = 57.475,6m2: moãi taàng goàm 38 caên hoä. Nhö vaäy toång soá caên hoä cuûa 14 taàng laø: 30 x 14 = 352 caên. Taàng saân thöôïng: duøng laøm dòch vuï phuïc vuï cho toøa nhaø vôùi dieän tích 2011.40m2. Caùc loâ lieân keá A vaø B naèm ôû vò trí thuaän tieän vôùi ñöôøng giao thoâng chính vaø gaàn nhö taùch bieät vôùi toaøn khu neân ñöôïc thieát keá ñaëc thuø hôn. Loâ A vaø loâ B ñöôïc quy hoaïch gaàn nhau neân hình thöùc kieán truùc ñöôïc thieát keá mang daùng chung, rieâng loâ F laø caên hoä ñöùng ñoäc laäp. Maët khaùc, caùc loâ trong loâ A coù nhieàu kích thöôùc khaùc nhau neân giaûi phaùp boá trí maët baèng cuõng coù phaàn khaùc nhau (ví duï nhö töø loâ A1 ñeán loâ A8 ñöôïc thieát keá theâm coù nhaø ñeå xe). Maët baèng caùc caên hoä trong caû 2 loâ A, B vaø F ñeàu ñöôïc thieát keá coù ñaày ñuû chöùc naêng bao goàm: phoøng khaùch, phoøng nguû, beáp, phoøng aên, khu veä sinh vaø patio thoâng thoaùng. Caùc phoøng ñöôïc boá trí hôïp lyù, thoâng thoaùng, chieáu saùng ñaày ñuû, giao thoâng thuaän tieän hôïp lyù, thuaän lôïi caû veà giaûi phaùp keát caáu. Maët ñöùng ñöôïc thieát keá ñôn giaûn hieän ñaïi, boá cuïc keát hôïp töø nhöõng khoái hình hoïc ñôn giaûn hieäu quaû veà coâng naêng, vaät lieäu chuû yeáu töôøng xaây gaïch beà maët phuû sôn nöôùc vôùi toâng maøu xanh lô nheï nhaøng keát hôïp moät vaøi chi tieát mang tính chaát trang trí baèng vaät lieäu thoâ nhö ñaù cheû, gaïch nung laøm taêng tính töï nhieân ñoàng thôøi laøm coâng trình haøi hoøa phuø hôïp vôùi caûnh quan xung quanh. Hình thaønh neân moät toång theå khu daân cö hieän ñaïi vaø mang tính ñaëc thuø phong caùch AÙ Ñoâng. Vôùi cöûa goã kính, saét kính, traàn thaïch cao, neàn laùt gaïch ceramic. Caùc loâ C, D vaø loâ E quy hoaïch gaàn gioáng nhau neân hình thöùc kieán truùc cuõng töông ñoái gioáng nhau veà: Toå chöùc khoâng gian beân trong gioáng nhau (thuaän lôïi cho thi coâng, hieäu quaû kinh teá cho chuû ñaàu tö). Thoâng thoaùng vaø ñoái löu cho töøng caên nhaø lieân keá nhôø gieáng trôøi (giaûi quyeát toát cho thoâng thoaùng WC, caàu thang). Thaåm myõ veà kieán truùc ngoaïi thaát: 3 loâ kieán truùc maët tieàn khaùc nhau, hình thöùc kieán truùc hieän ñaïi, kieán truùc 3 loâ C, D, E coù söï töông ñoàng nhau. Maët ñöùng ñöôïc thieát keá ñôn giaûn hieän ñaïi, boá cuïc keát hôïp töø nhöõng khoái hình hoïc ñôn giaûn hieäu quaû veà coâng naêng, vaät lieäu chuû yeáu töôøng xaây gaïch beà maët phuû sôn nöôùc vôùi toâng maøu xanh lô nheï nhaøng keát hôïp moät vaøi chi tieát mang tính chaát trang trí baèng vaät lieäu thoâ nhö ñaù cheû, gaïch nung laøm taêng tính töï nhieân ñoàng thôøi laøm coâng trình haøi hoøa phuø hôïp vôùi caûnh quan xung quanh. Hình thaønh neân moät toång theå khu daân cö hieän ñaïi vaø mang tính ñaëc thuø phong caùch AÙ Ñoâng. Vôùi cöûa goã kính, saét kính, traàn thaïch cao, neàn laùt gaïch ceramic. Giao thoâng tieáp caän coâng trình Giao thoâng beân ngoaøi khu ôû Ñöôøng chính: Laø ñöôøng soá 2 loä giôùi 16m, loøng ñöôøng 10m keát noái vôùi heä thoáng giao thoâng chung ncua3 khu vöïc vaø ñöôøng Huyønh Baù Chaùnh taïo neân truïc giao thoâng chính trong khu vöïc. Ñöôøng noäi boä: coù loä giôùi 12 – 14m, loøng ñöôøng 8m, leà moãi beân 3+3m vaø 2+3m. Maïng ñöôøng ñaûm baûo PCCC toát. Giao thoâng beân trong khu ôû Do ñòa chaát khu vöïc treân coù neàn ñaát yeáu, do ñoù neân choïn xaây döïng keát caáu maët ñöôøng theo hình thöùc phaân kyø ñaàu tö, tröôùc maét seõ xaây döïng keát caáu maët ñöôøng theo hình thöùc laùng nhöïa. Sau khi neàn ñöôøng ñöôïc oån ñònh seõ tieán haønh thaûm lôùp beâ toâng nhöïa hoaøn thieän (döï kieán sau 2 – 3 naêm ñöa coâng trình vaøo khai thaùc). Caùc ñöôøng noäi boä: coù loä giôùi 12m – 14m cuï theå nhö sau: Baûng 2.1: Giao thoâng beân trong noäi boä STT Loaïi ñöôøng Maët ñöôøng Væa heø Loä giôùi Chieàu daøi 1 Ñöôøng Ñ1 8m 2+2m 12m 112,4m 2 Ñöôøng Ñ2 10m 3+3m 16m 603,645m 3 Ñöôøng Ñ3’& Ñ4’ 8m 2+3m 13m 185,7m 4 Ñöôøng Ñ3& Ñ4 8m 3+3m 14m 112,8m 5 Ñöôøng Ñ5 8m 2+3m 13m 146,3m 6 Ñöôøng Ñ6 8m 2+2m 12m 70,5m 7 Ñöôøng Ñ7 8m 2+2m 12m 84,9m Boá cuïc caây xanh Dieän tích ñaát : 7.354,00m2. Maät ñoä xaây döïng : 13,88%. Coâng vieân caây xanh khu nhaø ôû: boá trí caây xanh caûnh quan vaø saân taäp TDTT, ñöôøng ñi daïo, ñöôïc boá trí phaân taùn trong caùc nhoùm ôû. Ngoaøi ra coøn coù caùc caên hoä coù saân vöôøn treân moãi khoái nhaø taêng cöôøng dieän tích caây xanh. Thieát keá keát caáu Coâng trình thieát keá theo tieâu chuaån Vieät Nam (TCVN) bao goàm caùc tieâu chuaån sau: TCVN 5574 – 1991: Tieâu chuaån thieát keá beâ toâng coát theùp. TCVN 2737 - 1995: Tieâu chuaån thieát keá taûi troïng vaø taùc ñoäng. TCVN 45 - 1978: Tieâu chuaån thieát keá neàn nhaø vaø coâng trình. TCVN 95 – 1978: Nhaø cao taàng – thieát keá coïc khoan nhoài. TCVN 205 – 1998: Tieâu chuaån thieát keá moùng coïc. TCVN 198 – 1998: Nhaø cao taàng – thieát keá caáu taïo BTCT toaøn khoái. TCVN 229 – 1999: Chæ daãn tính toaùn thaønh phaàn cuûa taûi troïng gioù. Coâng trình Chung Cö Taân Kieân, xaõ Taân Kieân – H. Bình Chaùnh – TP.HCM, theo phöông aùn thieát keá kieán truùc, coâng trình ñöôïc phaân thaønh caùc coâng naêng chính nhö sau: Taàng haàm: Nhaø ñeå xe, maùy phaùt, phoøng ñieän, veä sinh… Taàng 1: Saûnh chính, vaên phoøng, ban quaûn lyù chung cö, khu veä sinh nam nöõ… Taàng ñieån hình: taàng 2 – 15 duøng laøm caên hoä gia ñình. Taàng saân thöôïng. Taàng maùi vôùi boàn nöôùc maùi, 25m3/1 boàn. Nhö vaäy, chöùc naêng chính cuûa coâng trình laø söû duïng laøm caên hoä ñeå ôû. Vì coâng trình laø daïng nhaø cao taàng, coù taûi troïng chaân coät lôùn, aûnh höôûng taùc ñoäng ngang (gioù) nhieàu, ñoàng thôøi ñeå ñaûm baûo veû myõ quan cho caùc caên hoä neân giaûi phaùp keát caáu chính cuûa coâng trình ñöôïc choïn nhö sau: Keát caáu moùng ñôõ toaøn boä coâng trình laø heä thoáng moùng ñaøi ñôn baèng BTCT, ñaët treân neàn coïc ñoùng BTCT coù chieàu daøi döï kieán 39.5m, tieát dieän coïc d=0.4mx0.4m. Keát caáu chòu löïc ngang laø heä thoáng khung – giaèng: coät, giaàm, saøn, vaùch cöùng. Chòu löïc ñöùng laø heä coät, heä thoáng vaùch cöùng, coät naøy ñöôïc lieân keát vaøo heä moùng coïc ñoùng BTCT. Söû duïng moâ hình saøn coù daàm baèng BTCT, saøn haàm coù chieàu daøy h = 250mm. saøn taàng ñieån hình, saân thöôïng, maùi daøy h = 150mm. Caùc giaûi phaùp naøy seõ ñaûm baûo veà ñoä cöùng toång theå coâng trình, khoáng cheá chuyeån vò ngang taïi ñænh coâng trình, ñoàng thôøi laøm giaûm aûnh höôûng cuûa luùn leäch cuûa coâng trình (neáu coù). Thieát keá cô ñieän Heä thoáng ñieän Chæ tieâu thieát keá caáp ñieän phuïc vuï khu taùi ñònh cö: 0,6KW – 0,9KW/ngöôøi/ngaøy/ñeâm. Ñieän ñöôïc caáp töø traïm 110/22KV Phuù Laâm hieän coù nhaän ñieän töø tuyeán 15KV chaïy doïc ñöôøng Huyønh Baù Chaùnh. Ñeå cung caáp ñieän cho khu nhaø ôû caàn xaây döïng maïng phaân phoái ñieän trung haï theá, bao goàm: Traïm bieán theá 15 – 22/0,4KV: 3 traïm duøng maùy bieán theá 3 pha ñaët kín trong phoøng coù toång coâng suaát ñaït 5950KVA. Maïng trung theá 22KV: Xaây döïng môùi nhaùnh reõ trung theá 22KV, noái töø tuyeán trung theá hieän coù doïc ñöôøng Huyønh Baù Chaùnh, duøng caùp ñoàng 3 loõi boïc caùch ñieän XLPE – 24KV daãn vaøo khu chung cö coù toång chieàu daøi khoaûng 900m. Maïng haï theá vaø ñeøn chieáu saùng: xaây döïng môùi maïng haï theá caáp ñieän cho caùc caên hoä vaø chieáu saùng loái ñi saân baõi duøng caùp ñoàng 4 loõi boïc caùch ñieän choân ngaàm. Ñieän cung caáp ñeán töøng loâ nhaø vaø moãi hoä gia ñình phaûi boá trí ñoàng hoà ñieän rieâng. Chieáu saùng loái ñi duøng ñeøn cao aùp sodium 150 ÷ 250W – 220V coù choaù vaø caàn ñeøn ñaët treân truï ñeøn theùp traùng keõm cao 8 ÷ 9m, ôû coâng vieân baõi coû duøng ñeøn coù chuïp trang trí 3 ÷ 4 boùng 70W – 220V ñaët treân truï trang trí cao 4m. Nguoàn ñieän: hieän taïi ñaây laø coâng trình xaây döïng vaø thieát keá môùi laáy nguoàn ñieän töø traïm haï aùp toaøn khu vöïc vaø maùy phaùt ñieän döï phoøng ñeå cung caáp cho toaøn coâng trình naøy. Phöông aùn caáp ñieän Chung cö block A: Nguoàn ñieän 380V/220V töø haï aùp caáp nguoàn cho maùy bieán aùp 1250KVA caáp ñeán tuû ñieän chính. Maùy bieán aùp 1250KVA caáp ñieän cho caên hoä. * Töø tuû ñieän MSB nguoàn ñieän ñöôïc caáp cho hai tuyeán chính sau: Caáp cho tuû ñieän: DB-D (khoái caên hoä block D). Caáp cho tuû ñieän: DB-E (khoái caên hoä block E). Coâng suaát ñieän laáy töø traïm bieán aùp 1250KVA caáp ñieän tröïc tieáp cho traïm bieán aùp 400KVA vaø maùy phaùt ñieän 400KVA khu coâng coäng. * Töø tuû ñieän ATS nguoàn ñieän ñöôïc caáp cho caùc tuyeán chính sau: - Caáp cho tuû ñieän: DB-H. - Caáp cho tuû ñieän: DB-1 (khu thöông maïi, khu sinh hoaït coäng ñoàng vaø khu y teá). - Caáp cho tuû ñieän: DB-ST. - Caáp cho tuû ñieän: DB-TM (thang maùy). - Caáp cho tuû ñieän: DB-MB (maùy bôm). - Caáp cho tuû ñieän: DB-PCCC. - Caáp cho tuû ñieän: DB-QTA (quaït taêng aùp). Chung cö block B: Nguoàn ñieän 380V/220V töø haï aùp caáp nguoàn cho maùy bieán aùp 1600KVA caáp ñeán tuû ñieän chính. Maùy bieán aùp 1600KVA caáp ñieän cho caên hoä. * Töø tuû ñieän MSB nguoàn ñieän ñöôïc caáp cho hai tuyeán chính sau: Caáp cho tuû ñieän: DB-A (khoái caên hoä). Caáp cho: DB-B (khoái tuû ñieän caên hoä). Caáp cho: DB-C (khoái tuû ñieän caên hoä). Coâng suaát ñieän laáy töø traïm bieán aùp 1600KVA caáp ñieän tröïc tieáp cho traïm bieán aùp 400KVA vaø maùy phaùt ñieän cho khu coâng coäng. * Töø tuû ñieän ATS nguoàn ñieän ñöôïc caáp cho caùc tuyeán chính sau: - Caáp cho tuû ñieän: DB-H. - Caáp cho tuû ñieän: DB-1 (khu thöông maïi, khu sinh hoaït coäng ñoàng vaø khu y teá). - Caáp cho tuû ñieän: DB-ST. - Caáp cho tuû ñieän: DB-TM (thang maùy). - Caáp cho tuû ñieän: DB-MB (maùy bôm). - Caáp cho tuû ñieän: DB-PCCC. - Caáp cho tuû ñieän: DB-QTA (quaït taêng aùp). Nhö vaäy toaøn heä thoáng ñieän cuûa khu coâng trình “Khu daân cö – Caên hoä cao taàng 584 (CIENCO 5) Taân Kieân” söû duïng hai nguoàn ñieän chính laø löôùi ñieän quoác gia vaø maùy phaùt döï phoøng ñeå cung caáp cho toaøn boä coâng trình thoâng qua tuû ñieän chính ATS vaø MBS. Heä thoáng caáp thoaùt nöôùc Heä thoáng caáp nöôùc Löôïng nöôùc caáp cuûa döï aùn chuû yeáu phuïc vuï cho nhu caàu sinh hoaït cuûa daân cö trong caùc caên hoä cuûa khu nhaø ôû vaø caùc coâng trình dòch vuï coâng coäng cuûa trung taâm thöông maïi, caáp nöôùc töôùi tieâu ñöôøng noäi boä, caây xanh vaø caáp nöôùc chöõa chaùy. Chæ tieâu thieát keá caáp nöôùc sinh hoaït laø 200lit/ngöôøi/ngaøy ñeâm. Thöïc teá ñoái vôùi khu chung cö thì löôïng nöôùc caáp khoaûng 300-400lit/ngöôøi/ngaøy ñeâm. Chæ tieâu thieát keá caáp nöôùc chöõa chaùy laø 10lit/s/1 ñaùm chaùy (TCVN 2622 - 1995). Xaây döïng moät tuyeán oáng caáp nöôùc chính D200 daøi 344m ñi treân truïc ñöôøng Huyønh Baù Chaùnh vaø 580m treân truïc ñöôøng D2 noái tröïc tieáp vaøo tuyeán oáng caáp nöôùc hieän traïng D400 treân ñöôøng Quoác Loä 1A taïi ngaõ 3 (Quoác Loä 1A – Huyønh Baù Chaùnh) trong giai ñoaïn ñaàu vaø trong töông lai seõ noái vaøo tuyeán oáng caáp nöôùc D300 treân ñöôøng Traàn Vaên Kieåu, taïi ngaõ 3 (ñöôøng D2 – Traàn Vaên Kieåu). Khaû naêng caáp nöôùc cuûa tuyeán chính D200 laø 3.900m3/ngaøy ñeâm. Töø tuyeán oáng caáp nöôùc chính D200 treân ñöôøng Huyønh Baù Chaùnh – ñöôøng D2 seõ phaùt trieån 3 tuyeán nhaùnh caáp nöôùc cuït D100 ñeå caáp nöôùc cho caùc khu nhaø thaáp taàng. Töø tuyeán oáng caáp nöôùc chính D200 treân ñöôøng Huyønh Baù Chaùnh – ñöôøng D2 seõ phaùt trieån 2 tuyeán nhaùnh D150 vaø 1 nhaùnh D100, 3 tuyeán naøy ñöôïc noái vôùi nhau taïo thaønh 2 voøng caáp nöôùc cho khu chung cö cao taàng nhaèm baûo ñaûm söï an toaøn lieân tuïc cho maïng caáp nöôùc. Heä thoáng caáp nöôùc ñöôïc xaây döïng ngaàm döôùi væa heø vaø coù heä thoáng PCCC, caùch maët ñaát 0,5m ÷ 0,7m vaø caùch moùng coâng trình 1,5m. Caùch ñöôøng oáng kyõ thuaät khaùc 1m. Moãi hoä gia ñình coù ñoàng hoà nöôùc rieâng. Heä thoáng thoaùt nöôùc baån xaây döïng rieâng bieät vôùi heä thoáng thoaùt nöôùc möa. Tieâu chuaån thoaùt nöôùc baån trong khu taùi ñònh cö 400lit/ngöôøi/ngaøy ñeâm. Heä thoáng coáng thoaùt nöôùc baån ñöôïc thieát keá töï chaûy, xaây döïng ngaàm döôùi ñaát vaø ñi doïc theo caùc truïc ñöôøng chính trong khu quy hoaïch. Coáng thoaùt nöôùc thaûi sinh hoaït coù daïng coáng troøn; söû duïng coáng nhöïa gaân PE (ñoái vôùi coáng coù kích thöôùc 400). Ñoä saâu choân coáng tính töø ñænh coáng > 0,7m. Nöôùc thaûi tröôùc khi thoaùt ra soâng raïch phaûi qua traïm xöû lyù ñaït tieâu chuaån theo quy ñònh veà moâi tröôøng, phuø hôïp tieâu chuaån Vieät Nam. Veä sinh moâi tröôøng Nhaø veä sinh, xöû lyù raùc, nöôùc thaûi baån, khai thaùc söû duïng nguoàn nöôùc ngaàm phaûi tuaân thuû theo quy ñònh cho pheùp. Raùc thaûi phaûi phaân loaïi taïi moãi hoä daân cö. Toå chöùc thu gom raùc höõu cô noäi trong ngaøy vaø raùc voâ cô 3 ngaøy/1 laàn baèng xe chuyeân duøng, ñöa veà traïm xöû lyù taäp trung cuûa Thaønh Phoá (Khu xöû lyù Ña Phöôùc – Bình Chaùnh). Vieäc quaûn lyù caây xanh, vöôøn hoa coâng coäng vaø maïng löôùi coâng trình kyõ thuaät ñöôïc thöïc hieän toát nhaèm phuïc vuï cho khu ôû naøy. CHÖÔNG 3 TOÅNG QUAN VEÀ NÖÔÙC THAÛI SINH HOAÏT VAØ CAÙC PHÖÔNG PHAÙP XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI SINH HOAÏT TOÅNG QUAN VEÀ NÖÔÙC THAÛI SINH HOAÏT Nguoàn phaùt sinh, ñaëc tính nöôùc thaûi sinh hoaït Khu daân cö caên hoä cao taàng vôùi qui moâ theo tính toaùn coù khoaûng 4471 ngöôøi ôû. Nöôùc thaûi phaùt sinh töø quaù trình sinh hoaït cuûa ngöôøi daân trong khu vöïc naøy. Loaïi nöôùc thaûi naøy bò oâ nhieãm bôûi caùc chaát raén lô löûng (SS), caùc chaát höõu cô (BOD, COD), caùc chaát dinh döôõng (N, P) vaø vi khuaån gaây beänh Ecoli. Toång löu löôïng nöôùc caáp cho sinh hoaït Q = 4471 ngöôøi * 400 L/ngöôøi ngaøy = 1.788.400 L/ngaøy = 1800 m3/ngaøy Trong ñoù: Chæ tieâu caáp nöôùc 400 L/ngöôøi ngaøy (TCXD 2262-1995) Nöôùc phuïc vuï cho töôùi caây 4 -6 lít/m2 (TCVN 33 – 85: Tieâu chuaån töôùi nöôùc) Dieän tích saân baõi vöôøn caûnh laø 7.354 m2 Q = 7354 x 5 x 10-3 = 37 m3/ngaøy. Dung tích nöôùc phuïc vuï chöõa chaùy cho caû 2 khoái nhaø: 276 m3. Nöôùc phuïc vuï cho dòch vuï, thöông maïi: Soá löôïng nhaân vieân öôùc tính: 100 ngöôøi Nhaø haønh chính coù nhu caàu duøng nöôùc: 30 l/ngöôøi/ngaøy Nöôùc caáp sinh hoaït: 3m3. Nöôùc röûa saøn, röûa neàn nhaø: 7 m3. Nöôùc duøng cho beáp khu Bar capheâ-nhaø haøng: 20 m3. Vaäy löôïng nöôùc phuïc vuï cho thöông maïi, dòch vuï cho caû 2 khoái khoaûng 60m3. Toång löu löôïng nöôùc caáp phaûi cung caáp: QTC = löu löôïng nöôùc caáp cho sinh hoaït + löu löôïng nöôùc phuïc vuï dòch vuï, thöông maïi QTC = 1800 + 60 = 1860 m3/ngaøy = 1900 m3/ngaøy Toång löu löôïng nöôùc thaûi sinh hoaït cuûa caû 2 khoái nhaø chieám khoaûng 90% nhu caàu nöôùc caáp QTC = 0,9 x 1900 1800 m3/ngaøy Caùc chaát höõu cô coù trong nöôùc thaûi sinh hoaït chuû yeáu laø caùc loaïi carbonhydrate, protein, lipid laø caùc chaát deã bò vi sinh vaät phaân huûy. Khi phaân huûy thì vi sinh vaät caàn laáy oxi hoøa tan trong nöôùc ñeå chuyeån hoùa caùc chaát höõu cô noùi treân thaønh CO2, N2, H2O, CH4,… Thaønh phaàn, tính chaát nöôùc thaûi sinh hoaït Thaønh phaàn vaø tính chaát cuûa nöôùc thaûi sinh hoaït phuï thuoäc raát nhieàu vaøo nguoàn nöôùc thaûi. Ngoaøi ra löôïng nöôùc thaûi ít hay nhieàu coøn phuï thuoäc vaøo taäp quaùn sinh hoaït. Thaønh phaàn nöôùc thaûi sinh hoaït goàm 2 loaïi : Nöôùc thaûi nhieãm baån do chaát baøi tieát con ngöôøi töø caùc phoøng veä sinh; Nöôùc thaûi nhieãm baån do caùc chaát thaûi sinh hoaït: caën baõ, daàu môõ töø caùc nhaø beáp cuûa caùc nhaø haøng, khaùch saïn, caùc chaát taåy röûa, chaát hoaït ñoäng beà maët töø caùc phoøng taém, nöôùc röûa veä sinh saøn nhaø… Ñaëc tính vaø thaønh phaàn tính chaát cuûa nöôùc thaûi sinh hoaït töø caùc khu phaùt sinh nöôùc thaûi naøy ñeàu gioáng nhau, chuû yeáu laø caùc chaát höõu cô, trong ñoù phaàn lôùn caùc loaïi carbonhydrate, protein, lipid laø caùc chaát deã bò vi sinh vaät phaân huûy. Khi phaân huûy thì vi sinh vaät caàn laáy oxi hoøa tan trong nöôùc ñeå chuyeån hoùa caùc chaát höõu cô treân thaønh CO2, N2, H2O, CH4,… Chæ thò cho löôïng chaát höõu cô coù trong nöôùc thaûi coù khaû naêng bò phaân huûy hieáu khí bôûi vi sinh vaät chính laø chæ soá BOD5. Chæ soá naøy bieåu dieãn löôïng oxi caàn thieát maø vi sinh vaät phaûi tieâu thuï ñeå phaân huûy löôïng chaát höõu cô coù trong nöôùc thaûi. Nhö vaäy chæ soá BOD5 caøng cao cho thaáy chaát höõu cô coù trong nöôùc thaûi caøng lôùn, oxi hoøa tan trong nöôùc thaûi ban ñaàu bò tieâu thuï nhieàu hôn, möùc ñoä oâ nhieãm cuûa nöôùc thaûi cao hôn. Baûng 3.1: Thaønh phaàn vaø tính chaát nöôùc thaûi sinh hoaït (chöa qua xöû lyù) Chæ tieâu oâ nhieãm Heä soá phaùt thaûi Caùc quoác gia gaàn guõi vôùi Vieät Nam Theo tieâu chuaån Vieät Nam (TCXD-51-84) Chaát raén lô löûng (SS) 70 - 145 50 - 55 BOD5 ñaõ laéng 45 - 54 25 - 30 BOD20 ñaõ laéng - 30 - 35 COD 72 - 102 - N-NH4+ 2.4 - 4.8 7 Phospho toång 0.8 - 4.0 1.7 Daàu môõ 10 - 30 - (Nguoàn: Giaùo trình coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi, Traàn Vaên Nhaân vaø Ngoâ Thò Nga, NXB khoa hoïc kyõ thuaät, 1999) Baûng 3.2: Thaønh phaàn vaø tính chaát nöôùc thaûi sinh hoaït (ñaõ qua xöû lyù ôû beå töï hoaïi) STT THAØNH PHAÀN GAÂY OÂ NHIEÃM ÑÔN VÒ GIAÙ TRÒ TB TCVN 6772:2000 (möùc I) 1 pH 6 – 8 5 – 9 2 SS mg/l 50-100 50 3 BOD mg/l 120-140 30 4 COD mg/l 250-500 - 5 N_NO3 mg/l 20-40 30 6 P – PO43- mg/l 4 – 8 6 7 Toång Coliform MNP/100 ml 106 – 108 1.000 (Nguoàn: Thoaùt nöôùc – Taäp 2: Xöû lyù nöôùc thaûi – Hoaøng Hueä, NXB KHKT). CAÙC CHÆ TIEÂU CÔ BAÛN VEÀ CHAÁT LÖÔÏNG NÖÔÙC THAÛI Caùc chæ tieâu lyù hoùa Chaát raén toång coäng Chaát raén toång coäng trong nöôùc thaûi bao goàm caùc chaát raén khoâng tan hoặc lô löûng vaø caùc hôïp chaát tan ñaõ ñöôïc hoøa tan vaøo trong nöôùc. Muøi Hôïp chaát gaây muøi ñaëc tröng nhaát laø H2S _ muøi tröùng thoái. Caùc hôïp chaát khaùc, chaúng haïn nhö indol, skatol, cadaverin vaø cercaptan ñöôïc taïo thaønh döôùi ñieàu kieän yeám khí coù theå gaây ra nhöõng muøi khoù chòu hôn caû H2S. Ñoä maøu Maøu cuûa nöôùc thaûi laø do caùc chaát thaûi sinh hoaït, coâng nghieäp, thuoác nhuoäm hoặc do caùc saûn phaåm ðöôïc tao ra töø caùc quaù trình phaân huûy caùc chaát höõu cô. Ñôn vò ño ñoä maøu thoâng duïng laø mgPt/L (thang ño Pt _Co). Ñoä maøu laø moät thoâng soá thöôøng mang tính chaát cảm quan, coù theå ñöôïc söû duïng ñeå ñaùnh giaù traïng thaùi chung cuûa nöôùc thaûi. Ñoä ñuïc Ñoä ñuïc cuûa nöôùc thaûi laø do caùc chaát lô lửng vaø caùc chaát daïng keo chöùa trong nöôùc thaûi taïo neân. Ñôn vò ño ñoä ñuïc thoâng duïng laø NTU. Caùc chæ tieâu hoùa hoïc vaø sinh hoïc pH pH laø chæ tieâu ðặc tröng cho tính axit hay bazô cuûa nöôùc vaø ñöôïc tính baèng noàng ñoä cuûa ion Hydro ( pH = -lg[H+]). pH laø chæ tieâu quan troïng nhaát trong quaù trình sinh hoùa bôûi toác ñoä cuûa quaù trình naøy phuï thuoäc ñaùng keå vaøo söï thay ñoåi cuûa pH. Nhu caàu oxy hoùa hoïc _ COD : Laø löôïng oxy caàn thieát ñeå oxy hoùa caùc chaát höõu cô coù trong nöôùc thaûi, keå caû caùc chaát höõu cô khoâng bò phaân huûy sinh hoïc. Nhu caàu oxy sinh hoùa _ BOD : Laø moät trong nhöõng thoâng soá cô baûn ñaëc tröng cho möùc ñoä oâ nhieãm nöôùc thaûi bôûi caùc chaát höõu cô coù theå bò oxy hoùa sinh hoùa. Ñaây laø thoâng soá quan troïng ñeå chæ möùc ñoä nhieãm baån nöôùc thaûi baèng caùc chaát höõu cô coù theå phaân huyû sinh hoïc, do ñoù laø thoâng soá ñöôïc söû duïng trong tính toaùn, thieát keá coâng trình xöû lyù baèng phöông phaùp sinh hoïc. Nitô : Nitô coù trong nöôùc thaûi ôû daïng lieân keát höõu cô vaø voâ cô. Nước thải sinh hoaïtluoân coù một số hợp chất höõu cô chứa nitơ. Trong nöôùc,caùc hôïp chaát naøy daàn daàn bò chuyeån hoaù veà caùc daïng NH3, NO2-, vaø NO3- . Ñaây ñeàu laø caùc daïng deã haáp thuï cuûa thöïc vaät baäc thaáp (rong, reâu, taûo…). Do ñoù, nếu haøm lượng nitơ coù trong nước thải xả ra soâng, hồ quaù mức cho pheùp sẽ gaây ra hiện tượng phuù dưỡng hoaù kích thích sự phaùt triển nhanh của rong, reâu, tảo laøm bẩn nguồn nước. Chaát hoaït ñoäng beà maët : Caùc chaát hoaït ñoäng beà maët laø nhöõng chaát höõu cô goàm 2 phaàn: kị nöôùc vaø öa nöôùc taïo neân söï phaân taùn cuûa caùc chaát ñoù trong daàu vaø trong nöôùc. Nguoàn taïo ra caùc chaát hoaït ñoäng beà maët laø do vieäc söû duïng caùc chaát taåy röûa trong sinh hoaït vaø trong một số ngành coâng nghieäp. Ñoái vôùi nöôùc thaûi beänh vieän, nhu caàu söû duïng chaát taåy röûa khaù lôùn,do ñoù noàng ñoä caùc chaát hoaït ñoäng beà maët trong nöôùc thaûi beänh vieän coù theå khaù cao. Oxy hoøa tan _ DO : Laø löôïng oxy töø khoâng khí coù theå hoaø tan vaøo nöôùc trong ñieàu kieän nhieät ñoä, aùp suaát nhaát ñònh (mg/l). Oxy laø chaát khí quan troïng nhaát trong soá caùc chaát khí hoaø tan trong moâi tröôøng nöôùc. Noù raát caàn ñoái vôùi ñôøi soáng sinh vaät ñaëc bieät ñoái vôùi thuyû sinh vaät. Theo nghieân cöùu thì noàng ñoä oxy hoaø tan trong nöôùc lyù töôûng cho caùc thuyû sinh vaät laø treân 5 mg/l. DO laø moät thoâng soá raát quan troïng trong thieát keá vaø vaän haønh caùc heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi baèng phöông phaùp sinh hoïc (hieáu khí, thieáu khí, kî khí) cuõng nhö laø chæ tieâu ñöôïc söû duïng ñeå giaùm saùt vaø quaûn lyù chaát löôïng nöôùc nguoàn. Vi sinh vaät gaây beänh : Nhiều vi sinh vật gây bệnh có mặt trong nước thải có thể truyền hoặc gây bệnh cho người. Chúng vốn không bắt nguồn từ nước mà cần có vật chủ để sống ký sinh, phát triển và sinh sản. Một số các sinh vật gây bệnh có thể sống một thời gian khá dài trong nước và là nguy cơ truyền bệnh tiềm tàng, bao gồm vi khuẩn, vi rút, giun sán. Vi khuẩn: Các loại vi khuẩn gây bệnh có trong nước thường gây các bệnh về đường ruột, như dịch tả (cholera) do vi khuẩn Vibrio comma), bệnh thương hàn (typhoid) do vi khuẩn Salmonella typh._.osa... Vi rút : Vi rút có trong nước thải có thể gây các bệnh có liên quan đến sự rối loạn hệ thần kinh trung ương, viêm tủy xám, viêm gan... Thông thường sự khử trùng bằng các quá trình khác nhau trong các giai đoạn xử lý có thể diệt được vi rút. Giun sán (helminths): Giun sán là loại sinh vật ký sinh có vòng đời gắn liền với hai hay nhiều động vật chủ, con người có thể là một trong số các vật chủ này. Chất thải của người và động vật là nguồn đưa giun sán vào nước. Tuy nhiên, các phương pháp xử lý nước hiện nay tiêu diệt giun sán rất hiệu quả. CAÙC PHÖÔNG PHAÙP XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI Phöông phaùp xöû lyù cô hoïc Xöû lyù nöôùc thaûi baèng phöông phaùp cô hoïc nhaèm muïc ñích: Taùch nhöõng chaát khoâng hoøa tan, nhöõng vaät chaát lô löûng coù kích thöôùc lôùn (raùc, nhöïa, daàu môõ, caën lô löûng, caùc taïp chaát noåi…) ra khoûi nöôùc thaûi. Loaïi boø caën naëng nhö: soûi, caùt, kim loaïi naëng, thuûy tinh… Ñieàu hoøa löu löôïng vaø caùc chaát oâ nhieãm trong nöôùc thaûi Phöông phaùp cô hoïc coù theå giuùp loaïi boû ñeán 60% caùc taïp chaát khoâng ta trong nöôùc thaûi vaø giaûm ñeán 30% BOD. Phöông phaùp cô hoïc laø giai ñoaïn chuaån bò vaø taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho quaù trình xöû l1 hoùa lyù vaø sinh hoïc. Song chaén raùc Song chaén raùc laø thieát bò ñaàu tieân trong daây chuyeàn xöû lyù, saøng ñöôïc ñaët trong hoá thu gom nöôùc thaûi, coù taùc duïng loaïi boû caùc taïp chaát kích thöôùc lôùn cuoán theo nöôùc, thöôøng ñöôïc laøm baèng kim loaïi, ñaët ôû cöûa vaøo keânh daãn. Tuøy theo kích thöôùc khe hôû, song chaén raùc ñöôïc phaân thaønh loaïi thoâ, trung bình vaø mòn. Song chaén raùc thoâ coù khoaûng caùch giöõa caùc thanh töø 60 – 100 mm vaø song chaén raùc mòn coù khoaûng caùch giöõa caùc thanh töø 10 – 25 mm. Raùc coù theå laáy baèng phöông phaùp thuû coâng hoaëc thieát bò caøo raùc cô khí. Beå laéng caùt : Beå laéng caùt ñaët sau song chaén raùc vaø ñaët tröôùc beå ñieàu hoøa löu löôïng vaø chaát löôïng, ñaët tröôùc beå laéng ñôït moät. Beå laéng caùt coù nhieäm vuï loaïi boû caùt, cuoäi, xæ loø hoaëc caùc loaïi taïp chaát voâ cô khaùc coù kích thöôùc töø 0,2 – 2 mm ra khoûi nöôùc thaûi nhaèm ñaûm baûo an toaøn cho bôm khoûi bò caùt, soûi baøo moøn, traùnh taéc ñöôøng oáng daãn vaø traùnh aûnh höôûng ñeán coâng trình sinh hoïc phía sau. Theo ñaëc tính doøng chaûy coù theå phaân loaïi beå laéng caùt: beå laéng caùt coù doøng chaûy ngang trong möông tieát dieän hình chöõ nhaät, beå laéng caùt coù doøng chaûy doïc theo maùng tieát dieän hình chöõ nhaät ñaët theo chu vi cuûa beå troøn, beå laéng caùt suïc khí, beå laéng caùt coù doøng chaûy xoaùy, beå laéng caùt ly taâm. Beå ñieàu hoøa : Beå coù nhieäm vuï caân baèng löu löôïng vaø noàng ñoä nöôùc thaûi nhaèm ñaûm baûo hieäu suaát cho caùc coâng ñoaïn xöû lyù tieáp theo. Moät ñaëc tröng cuûa nöôùc thaûi beänh vieän laø haøm löôïng BOD khaù cao neân thöôøng coù muøi khoù chòu do nhöõng khí sinh ra trong quaù trình phaân huûy caùc chaát höõu cô. Trong beå ñieàu hoøa coù laép ñaët heä thoáng suïc khí, ngoaøi nhieäm vuï khuaáy troän laøm ñoàng ñeàu noàng ñoä cuûa caùc chaát oâ nhieãm coøn coù taùc duïng khöû muøi nöôùc thaûi. Có hai loại bể ðiều hoà: Beå ñieàu hoøa löu löôïng vaø chaát löôïng naèm tröïc tieáp treân ñöôøng chuyeån ñoäng cuûa doøng chaûy. Beå ñieàu hoøa löu löôïng laø chuû yeáu, coù theå naèm tröïc tieáp treân ñöôøng vaän chuyeån cuûa doøng chaûy hay naèm ngoaøi ñöôøng ñi cuûa doøng chaûy. Ñeå ñaûm baûo chöùc naêng ñieàu hoøa löu löôïng vaø chaát löôïng nöôùc thaûi, ta caàn boá trí trong beå heä thoáng, thieát bò khuaáy troän ñeå san baèng noàng ñoä caùc chaát baån cho toaøn boä theå tích nöôùc thaûi coù trong beå vaø ñeå ngaên ngöøa caën laéng, pha loaõng noàng ñoä caùc chaát ñoäc haïi neáu coù, nhaèm loaïi tröø hieän töôïng bò soác veà chaát löôïng khi ñöa nöôùc vaøo xöû lyù sinh hoïc. Phöông phaùp hoùa lyù Cơ sở của phương pháp hoá lý là các phản ứng hoá học diễn ra giữa các chất ô nhiễm và các chất thêm vào. Các phương pháp hoá lý thường được sử dụng là oxy hoá và trung hoà. Đi đôi với các phản ứng này còn kèm theo các quá trình kết tủa và nhiều hiện tượng khác. Nói chung bản chất của quá trình xử lý nước thải bằng phương pháp hoá lý là áp dụng các quá trình vật lý và hoá học để loại bớt các chất ô nhiễm mà không dùng quá trình lắng ra khỏi nước thải. Cac công trình tiêu biểu của việc áp dụng phương pháp này bao gồm: Beå keo tuï, taïo boâng : Quaù trình keo tuï taïo boâng ñöôïc öùng duïng ñeå loaïi boû caùc chaát raén lô löõng vaø caùc haït keo coù kích thöôùc raát nhoû (10-7-10-8 cm). Caùc chaát naøy toàn taïi ôû daïng khueách taùn vaø khoâng theå loaïi boû baèng quaù trình laéng vì toán raát nhieàu thôøi gian. Ñeå taêng hieäu quaû laéng, giaûm bôùt thôøi gian laéng cuûa chuùng thì ta theâm vaøo nöôùc thaûi moät soá hoùa chaát nhö pheøn nhoâm, pheøn saét, polymer,… Caùc chaát naøy coù taùc duïng keát dính caùc chaát kheách taùn trong dung dòch thaønh caùc haït coù kích côõ vaø tyû troïng lôùn hôn neân seõ laéng nhanh hơn. Caùc chaát keo tuï duøng laø pheøn nhoâm: Al2(SO4)3.18H2O, NaAlO2, Al2(OH)3Cl, KAl(SO4)2.12H2O, NH4Al(SO4)2.12H2O; pheøn saét: Fe2(SO4)3.2H2O, FeSO4.7H2O, FeCl3 hay chaát keo tuï khoâng phaân ly, daïng cao phaân töû coù nguoàn goác thieân nhieân hay toång hôïp. Trong khi tiến hành quá trình keo tụ, tạo bong cần chú ý: pH cuûa nöôùc thaûi. Baûn chaát cuûa heä keo. Söï coù maët cuûa caùc ion trong nöôùc. Thaønh phaàn cuûa caùc chaát höõu cô trong nöôùc. Nhieät ñoä. Caùc phöông phaùp keo tuï coù theå laø keo tuï baèng chaát ñieän ly, keo tuï baèng heä keo ngöôïc daáu. Trong quaù trình XLNT baèng chaát keo tuï, sau khi keát thuùc giai ñoaïn thuûy phaân caùc chaát keo tuï (pheøn nhoâm, pheøn saét, pheøn keùp), giai ñoaïn tieáp theo laø giai ñoaïn hình thaønh boâng caën. Ñeå cho quaù trình taïo boâng caën dieãn ra thuaän lôïi ngöôøi ta xaây döïng caùc beå phaûn öùng ñaùp öùng caùc cheá ñoä khuaáy troän. Beå phaûn öùng theo cheá ñoä khuaáy troän ñöôïc chia laøm 2 loaïi: thuûy löïc vaø cô khí. Thoâng thöôøng, sau khi dieãn ra quaù trình keo tuï taïo boâng, nöôùc thaûi seõ ñöôïc ñöa qua beå laéng ñeå tieán haønh loaïi boû caùc boâng caën coù kích thöôùc lôùn ñöôïc hình thaønh. Phöông phaùp keo tuï coù theå laøm trong nöôùc vaø khöû maøu nöôùc thaûi vì sau khi taïo boâng caën, caùc boâng caën lôùn laéng xuoáng thì nhöõng boâng caën naøy coù theå keùo theo caùc chaát phaân taùn khoâng tan gaây ra maøu. Beå tuyeán noåi Tuyeån noåi laø phöông phaùp ñöôïc aùp duïng töông ñoái roäng raõi nhaèm loaïi boû caùc taïp chaát khoâng tan, khoù laéng. Trong nhieàu tröôøng hôïp, tuyeån noåi coøn ñöôïc söû duïng ñeå taùch caùc chaát tan nhö chaát hoaït ñoäng beà maët. Baûn chaát cuûa quaù trình tuyeån noåi ngöôïc laïi vôùi quaù trình laéng vaø cuõng ñöôïc aùp duïng trong tröôøng hôïp quaù trình laéng xaûy ra raát chaäm vaø raát khoù thöïc hieän. Caùc chaát lô löõng nhö daàu, môõ seõ noåi leân treân beà maët cuûa nöôùc thaûi döôùi taùc duïng cuûa caùc boït khí taïo thaønh lôùp boït coù noàng ñoä taïp chaát cao hôn trong nöôùc ban ñaàu. Hieäu quaû phaân rieâng baèng tuyeån noåi phuï thuoäc kích thöôùc vaø soá löôïng bong boùng khí. Kích thöôùc toái öu cuûa bong boùng khí laø 15 - 30.10-3mm. Phöông phaùp haáp thuï : Taùch caùc chaát höõu cô vaø khí hoøa tan ra khoûi nöôùc thaûi baèng caùch taäp trung caùc chaát ñoù leân beà maët chaát raén hoaëc baèng caùch töông taùc giöõa chaát baån hoøa tan vôùi chaát raén. Phöông phaùp haáp phuï ñöôïc duøng ñeå loaïi boû haàu heát caùc chaát baån hoøa tan vaøo nöôùc maø caùc phöông phaùp khaùc khoâng laø ñöôïc. Thoâng thöôøng ñaây laø nhöõng hôïp chaát coù ñoäc tính cao hoaëc caùc chaát coù muøi, vò, maøu khoù bò phaân huûy sinh hoïc. Caùc chaát haáp phuï thöôøng ñöôïc duøng laø than hoaït tính, chaát raén hoaït tính, silicagen, keo nhoâm vaø moät soá chaát toång hôïp khaùc hoaëc caùc chaát thaûi trong saûn xuaát nhö xæ tro, xæ maï saét, trong ñoù than hoaït tính ñöôïc söû duïng nhieàu nhaát. Phöông phaùp trích ly : Trích ly laø phöông phaùp taùch caùc chaát baån hoøa tan ra khoûi nöôùc thaûi baèng dung moâi naøo ñoù nhöng vôùi ñieàu kieän dung moâi ñoù khoâng tan trong nöôùc vaø ñoä hoøa tan chaát baån trong dung moâi cao hôn trong nöôùc. Ngoaøi ra coøn caùc phöông phaùp khaùc nhö: Chöng bay hôi laø chöng nöôùc thaûi ñeå caùc chaát hoøa tan trong ñoù cuøng bay leân theo hôi nöôùc. Trao ñoåi ion laø phöông phaùp thu hoài caùc cation vaø anion baèng caùc chaát trao ñoåi ion (ionit) caùc chaát trao ñoåi ion laø caùc chaát raén trong thieân nhieân hoaëc vaät lieäu nhöïa nhaân taïo. Chuùng khoâng hoøa tan trong nöôùc vaø trong dung moâi höõu cô, coù khaû naêng trao ñoåi ion. Phöông phaùp trao ñoåi ion cho pheùp thu ñöôïc nhöõng chaát quí trong nöôùc thaûi vaø cho hieäu suaát xöû lyù khaù cao. Tinh theå hoùa laø phöông phaùp loaïi boû caùc chaát baån khoûi nöôùc ôû traïng thaùi tinh theå. Ngoaøi caùc phöông phaùp hoùa lyù keå treân, ñeå xöû lyù – khöû caùc chaát baån trong nöôùc thaûi ngöôøi ta coøn duøng caùc phöông phaùp nhö: khöû phoùng xaï, khöû khí, khöû muøi, khöû muoái trong nöôùc thaûi. Phöông phaùp hoùa hoïc Caùc phöông phaùp hoùa hoïc thöôøng ñöôïc öùng duïng trong xöû lyù nöôùc thaûi: trung hoøa, Oxi hoùa vaø khöû. Tuøy theo tính chaát nöôùc thaûi vaø muïc ñích caàn xöû lyù maø coâng ñoaïn xöû lyù hoùa hoïc ñöôïc ñöa vaøo vò trí naøo. Chi phí cuûa caùc phöông phaùp xöû lyù naøy thöôøng cao. Phöông phaùp naøy thöôøng ñöôïc duøng ñeå thu hoài caùc chaát quí hoaëc ñeå khöû caùc chaát ñoäc hoaëc caùc chaát aûnh höôûng xaáu ñoái vôùi giai ñoaïn xöû lyù sinh hoùa sau naøy . Cô sôû cuûa caùc phöông phaùp hoùa hoïc laø caùc phaûn öùng hoùa hoïc, caùc quaù trình lyù hoùa dieãn ra giöõa chaát baån vôùi hoùa chaát cho vaøo trong nöôùc thaûi. Nhöõng phaûn öùng dieãn ra coù theå laø phaûn öùng oxy hoùa - khöû, caùc phaûn öùng taïo chaát keát tuûa hoaëc caùc phaûn öùng phaân huûy chaát ñoäc haïi. Caùc phöông phaùp hoùa hoïc laø oxy hoùa, trung hoøa vaø keo tuï (hay coøn goïi laø keo tuï taïo boâng). Thoâng thöôøng ñi ñoâi vôùi trung hoøa coù keøm theo quaù trình keo tuï vaø nhieàu hieän töôïng vaät lyù khaùc. Phöông phaùp trung hoøa Nöôùc thaûi caàn ñöôïc trung hoøa, ñöa pH veà khoaûng 6,5 - 8,5 tröôùc khi thaûi ra nguoàn tieáp nhaän hoaëc söû duïng cho coâng ngheä xöû lyù tieáp theo. Tuøy vaøo theå tích, noàng ñoä cuûa nöôùc thaûi, cheá ñoä thaûi, khaû naêng saün coù vaø giaù thaønh cuûa taùc nhaân hoùa hoïc ñeå löïa choïn phöông phaùp trung hoøa. Trung hoøa nöôùc thaûi coù theå ñöôïc thöïc hieän baèng nhieàu caùch khaùc nhau: Trung hoøa baèng troän laãn khí thaûi Trung hoøa baèng taùc nhaân hoùa hoïc Trung hoøa nöôùc thaûi axit baèng caùch loïc qua vaät lieäu Trung hoøa baèng caùc khí axit Phöông phaùp oxy hoùa khöû: Nhôø caùc quaù trình oxy hoùa – khöû maø caùc chaát baån ñoäc haïi ñöôïc bieán thaønh caùc chaát khoâng ñoäc, moät phaàn ôû daïng laéng caën, phaàn ôû daïng khí deã bay hôi. Vì vaäy ñeå khöû caùc chaát ñoäc haïi trong nöôùc thaûi thöôøng duøng phöông phaùp noái tieáp: oxy hoùa – laéng caën vaø haáp phuï, töùc laø hoùa hoïc – cô hoïc vaø hoùa lyù. Ñeå laøm saïch nöôùc thaûi, ta coù theå söû duïng caùc chaát oxy hoùa nhö Clo ôû daïng khí hoaëc hoùa loûng, caùc hôïp chaát cuûa Clo nhö: NaOCl, Ca(OCl)2 …KMnO4. K2Cr2O7, H2O2, oxy khoâng khí, O3…Trong quaù trình oxy hoùa caùc chaát ñoäc haïi trong nöôùc thaûi chuyeån thaønh caùc chaát khoâng ñoäc haïi hoaëc ít ñoäc haïi hôn vaø taùch ra khoûi nöôùc. Quaù trình naøy tieâu toán löôïng lôùn caùc taùc nhaân hoùa hoïc Khöû truøng nöôùc thaûi Nöôùc sau khi xöû lyù baèng phöông phaùp sinh hoïc coøn coù theå chöùa khoaûng 105-106 vi khuaån trong 1ml nöôùc. Haàu heát caùc loaïi vi khuaån coù trong nöôùc thaûi khoâng phaûi laø vi truøng gaây beänh, nhöng khoâng loaïi tröø khaû naêng toàn taïi cuûa chuùng. Neáu xaû nöôùc thaûi ra nguoàn caáp nöôùc, hoà nuoâi caù thì khaû naêng lan truyeàn beänh seõ raát lôùn. Do vaäy, caàn phaûi coù bieän phaùp khöû truøng nöôùc thaûi tröôùc khi thaûi ra nguoàn tieáp nhaän. Duøng caùc chaát hoaëc caùc taùc nhaân coù tính ñoäc ñoái vôùi vi sinh vaät, taûo, ñoäng vaät nguyeân sinh…trong moät thôøi gian nhaát ñònh ñeå ñaûm baûo caùc tieâu chuaån veà veä sinh. Toác ñoä khöû truøng phuï thuoäc vaøo noàng ñoä chaát khöû truøng, nhieät ñoä nöôùc, haøm löôïng caën vaø khaû naêng phaân ly cuûa chaát khöû truøng. Caùc chaát khöû truøng thöôøng ñöôïc söû duïng: khí hoaëc nöôùc Clo, voâi clorua , nöôùc javel, caùc hipoclorit… Caùc phöông phaùp khöû truøng ñöôïc söû duïng hieän nay: Phöông phaùp Chlor hoùa Phöông phaùp Chlor hoùa nöôùc thaûi baèng clorua voâi Phöông phaùp khöû truøng nöôùc thaûi baèng Iod Phöông phaùp khöû truøng nöôùc thaûi baèng ozon Phöông phaùp khöû truøng nöôùc thaûi baèng tia töû ngoaïi Trong caùc phöông phaùp treân thì phöông phaùp duøng Clo hôi vaø caùc hôïp chaát cuûa Clo laø ñöôïc söû duïng phoå bieán vì chuùng ñöôïc ngaønh coâng nghieäp duøng nhieàu, coù saün vôùi giaù thaønh chaáp nhaän ñöôïc vaø hieäu quaû khöû truøng cao nhöng caàn phaûi coù theâm caùc coâng trình ñôn vò nhö traïm cloratô (khi duøng clo hôi) , traïm clorua voâi (khi duøng clorua voâi), beå troän, beå tieáp xuùc. Phöông phaùp sinh hoïc Söû duïng phöông phaùp sinh hoïc ñeå laøm saïch nöôùc thaûi khoûi caùc hôïp chaát höõu cô vaø moät soá chaát voâ cô nhö H2S, caùc sunfit, ammoniac, nito…Phöông phaùp naøy döïc treân cô sôû söï hoaït ñoäng cuûa caùc vi sinh vaät, chuû yeáu laø vi khuaån dò döôõng hoaïi sinh coù trong nöôùc thaûi ñeå phaân huûy caùc chaát höõu cô gaây nhieãm baån trong nöôùc thaûi. Caùc vi sinh vaät söû duïng caùc chaát höõu cô vaø moät soá chaát khoaùng laøm chaát dinh döôõng vaø taïo naêng löôïng. Keát quaû laø caùc chaát höõu cô naøy bò khoaùng hoùa trôû thaønh caùc chaát voâ cô, caùc chaát khí ñôn giaûn vaø nöôùc. Trong quaù trình dinh döôõng, chuùng söû duïng caùc chaát dinh döôõng ñeå taùi taïo teá baøo, sinh tröôûng, sinh saûn neân sinh khoái, ñoàng thôøi coù theå laøm saïch caùc chaát höõ cô hoøa tan hoaëc caùc chaát phaân taùn nhoû. Nguyeân lyù chung cuûa quaù trình oxy hoùa sinh hoùa: thöïc hieän quaù trình oxy hoùa sinh hoùa caùc chaát höõu cô hoøa tan, caùc chaát keo phaân taùn nhoû trong nöôùc thaûi caàn ñöôïc di chuyeån vaøo beân trong teá baøo vi sinh vaät. Toùm laïi quaù trình xöû lyù sinh hoïc goàm caùc giai ñoaïn sau: Chuyeån caùc hôïp chaát oâ nhieãm töø pha loûng tôùi beà maët teá baøo vi sinh vaät do khueách taùn ñoái löu vaø phaân töû. Di chuyeån chaát töø beà maët ngoaøi teá baøo qua maøng baùn thaám baèng khueách taùn do söï cheânh leäch noàng ñoä giöõa caùc chaát beân trong vaø beân ngoaøi teá baøo. Quaù trình chuyeån hoùa caùc chaát beân trong teá baøo vi sinh vaät vôùi söï saûn sinh naêng löôïng vaø toång hôïp caùc chaát môùi cuûa teá baøo vôùi söï haáp thu naêng löôïng. Beå phaûn öùng yeám khí tieáp xuùc : Quaù trình phaân huûy xaûy ra trong beå kín vôùi buøn tuaàn hoaøn. Hoãn hôïp buøn vaø nöôùc thaûi trong beå ñöôïc khuaáy troän hoaøn toaøn, sau khi phaân huûy hoãn hôïp ñöôïc ñöa sang beå laéng hoaëc beå tuyeån noåi ñeå taùch rieâng buøn vaø nöôùc. Buøn tuaàn hoaøn trôû laïi beå kî khí, löôïng buøn dö thaûi boû thöôøng raát ít do toác ñoä sinh tröôûng cuûa vi sinh vaät khaù chaäm. Beå xöû lyù baèng lôùp buøn kî khí vôùi doøng nöôùc ñi töø döôùi leân (UASB) : Ñaây laø moät trong nhöõng quaù trình kî khí öùng duïng roäng raõi nhaát treân theá do hai ñaëc ñieåm chính sau : Caû ba quaù trình phaân huûy-laéng buøn-taùch khí ñöôïc laép ñaët trong cuøng moät coâng trình. Taïo thaønh caùc loaïi buøn haït coù maät ñoä vi sinh vaät raát cao vaø toác ñoä laéng vöôït xa so vôùi buøn hoaït tính hieáu khí daïng lô löûng. Beân caïnh ñoù, quaù trình xöû lyù sinh hoïc kî khí UASB coøn coù nhöõng öu ñieåm so vôùi quaù trình buøn hoaït tính hieáu khí nhö: Ít tieâu toán naêng löôïng vaän haønh. Ít buøn dö neân giaûm chi phí xöû lyù buøn. Buøn sinh ra deã taùch nöôùc. Nhu caàu dinh döôõng thaáp neân giaûm chi phí boå sung dinh döôõng. Coù khaû naêng thu hoài naêng löôïng töø khí Methane. Beå loïc kî khí : Beå loïc kî khí laø moät beå chöùa vaät lieäu tieáp xuùc ñeå xöû lyù chaát höõu cô chöùa carbon trong nöôùc thaûi. Nöôùc thaûi ñöôïc daãn vaøo beå töø döôùi leân hoaëc töø treân xuoáng, tieáp xuùc vôùi lôùp vaät lieäu treân ñoù coù vi sinh vaät kî khí sinh tröôûng vaø phaùt trieån. Vì vi sinh vaät ñöôïc giöõ treân beà maët vaät lieäu tieáp xuùc vaø khoâng bò röûa troâi theo nöôùc sau xöû lyù neân thôøi gian löu cuûa teá baøo sinh vaät raát cao (khoaûng 100 ngaøy). Quaù trình xöû lyù hieáu khí vôùi vi sinh vaät sinh tröôûng daïng lô löûng : Trong quaù trình buøn hoaït tính, caùc chaát höõu cô hoøa tan vaø khoâng hoøa tan chuyeån hoùa thaønh boâng buøn sinh hoïc – quaàn theå vi sinh vaät hieáu khí – coù khaû naêng laéng döôùi taùc duïng cuûa troïng löïc. Nöôùc chaûy lieân tuïc vaøo beå aeroten, trong ñoù khí ñöôïc ñöa vaøo cuøng xaùo troän vôùi buøn hoaït tính cung caáp oâxy cho vi sinh vaät phaân huûy chaát höõu cô. Döôùi ñieàu kieän nhö theá, vi sinh vaät sinh tröôûng taêng sinh khoái vaø keát thaønh boâng buøn. Hoãn hôïp buøn vaø nöôùc thaûi chaûy ñeán beå laéng ñôït 2 vaø taïi ñaây buøn hoaït tính laéng xuoáng ñaùy. Moät löôïng lôùn buøn hoaït tính (25 – 75% löu löôïng) tuaàn hoaøn veà beå aeroten ñeå giöõ oån ñònh maät ñoä vi khuaån, taïo ñieàu kieän phaân huûy nhanh chaát höõu cô. Löôïng sinh khoái dö moãi ngaøy cuøng vôùi löôïng buøn töôi töø beå laéng 1 ñöôïc daãn tieáp tuïc ñeán coâng trình xöû lyù buøn. Moät soá daïng beå öùng duïng quaù trình buøn hoaït tính lô löûng nhö: Beå aeroten thoâng thöôøng, beå aeroten xaùo troän hoaøn chænh, möông oâxy hoùa, beå hoaït ñoäng giaùn ñoaïn, . . . Quaù trình xöû lyù hieáu khí vôùi vi sinh vaät sinh tröôûng daïng dính baùm Beå loïc sinh hoïc chöùa ñaày vaät lieäu tieáp xuùc, laø giaù theå cho vi sinh vaät soáng baùm. Vaät lieäu tieáp xuùc thöôøng laø ñaù coù ñöôøng kính trung bình 25 – 100 mm, hoaëc vaät lieäu nhöïa coù hình daïng khaùc nhau, … coù chieàu cao töø 4 – 12 m. Nöôùc thaûi ñöôïc phaân boá ñeàu treân maët lôùp vaät lieäu baèng heä thoáng quay hoaëc voøi phun. Quaàn theå vi sinh vaät soáng baùm treân giaù theå taïo neân maøng nhaày sinh hoïc coù khaû naêng haáp phuï vaø phaân huûy chaát höõu cô chöùa trong nöôùc thaûi. Quaàn theå vi sinh vaät naøy coù theå bao goàm vi khuaån hieáu khí, kî khí vaø tuøy tieän, naám, taûo, vaø caùc ñoäng vaät nguyeân sinh, … trong ñoù vi khuaån tuøy tieän chieám öu theá. Phaàn beân ngoaøi lôùp maøng nhaày (khoaûng 0,1 – 0,2 mm) laø loaïi vi sinh hieáu khí. Khi vi sinh phaùt trieån, chieàu daøy lôùp maøng ngaøy caøng taêng, vi sinh lôùp ngoaøi tieâu thuï heát löôïng oâxy khueách taùn tröôùc khi oâxy thaám vaøo beân trong. Vì vaäy, gaàn saùt beà maët giaù theå moâi tröôøng kî khí hình thaønh. Khi lôùp maøng daøy, chaát höõu cô bò phaân huûy hoaøn toaøn ôû lôùp ngoaøi, vi sinh soáng gaàn beà maët giaù theå thieáu nguoàn cô chaát, chaát dinh döôõng daãn ñeán tình traïng phaân huûy noäi baøo vaø maát ñi khaû naêng baùm dính. Nöôùc thaûi sau xöû lyù ñöôïc thu qua heä thoáng thu nöôùc ñaët beân döôùi. Sau khi ra khoûi beå, nöôùc thaûi vaøo beå laéng ñôït hai ñeå loaïi boû maøng vi sinh taùch khoûi giaù theå. Nöôùc sau xöû lyù coù theå tuaàn hoaøn ñeå pha loaõng nöôùc thaûi ñaàu vaøo beå loïc sinh hoïc, ñoàng thôøi duy trì ñoä aåm cho maøng nhaày. Beå loïc sinh hoïc tieáp xuùc quay (RBC) RBC bao goàm caùc ñóa troøn polystyren hoaëc polyvinyl chloride ñaët gaàn saùt nhau. Ñóa nhuùng chìm moät phaàn trong nöôùc thaûi vaø quay ôû toác ñoä chaäm. Töông töï nhö beå loïc sinh hoïc, maøng vi sinh hình thaønh vaø baùm treân beà maët ñóa. Khi ñóa quay, mang sinh khoái treân ñóa tieáp xuùc vôùi chaát höõu cô trong nöôùc thaûi vaø sau ñoù tieáp xuùc vôùi oâxy. Ñóa quay taïo ñieàu kieän chuyeån hoùa oâxy vaø luoân giöõ sinh khoái trong ñieàu kieän hieáu khí. Ñoàng thôøi, khi ñóa quay taïo neân löïc caét loaïi boû caùc maøng vi sinh khoâng coøn khaû naêng baùm dính vaø giöõ chuùng ôû daïng lô löûng ñeå ñöa sang beå laéng ñôït hai. Nhöõng phöông phaùp loaïi caùc chaát raén coù kích thöôùc vaø tyû troïng lôùn trong nöôùc thaûi ñöôïc goïi chung laø phöông phaùp cô hoïc. Ñeå giöõ caùc taïp chaát khoâng hoaø tan lôùn hoaëc moät phaàn chaát baån lô löûng: duøng song chaén raùc hoaëc löôùi loïc. Ñeå taùch caùc chaát lô löûng coù tyû troïng lôùn hôn hoaëc beù hôn nöôùc duøng beå laéng: Caùc chaát lô löûng nguoàn goác khoaùng (chuû yeáu laù caùt) ñöôïc laéng ôû beå laéng caùt. Caùc haït caën ñaëc tính höõu cô ñöôïc taùch ra ôû beå laéng. Caùc chaát caën nheï hôn nöôùc: daàu, môõ, nhöïa,… ñöôïc taùch ôû beå thu daàu, môõ, nhöïa (duøng cho nöôùc thaûi coâng nghieäp). Ñeå giaûi phoùng chaát thaûi khoûi caùc chaát huyeàn phuø, phaân taùn nhoû…duøng löôùi loïc, vaûi loïc, hoaëc loïc qua lôùp vaät lieäu loïc. CHÖÔNG 4 LÖÏA CHOÏN, ÑEÀ XUAÁT COÂNG NGHEÄ XÖÛ LYÙ ÑAËC TÍNH NÖÔÙC THAÛI ÑAÀU VAØO VAØ TIEÂU CHUAÅN XAÛ THAÛI Nöôùc thaûi ñaàu vaøo cuûa heä thoáng chuû yeáu laø nöôùc ñöôïc thaûi boû sau khi söû duïng cho caùc muïc ñích sinh hoaït cuûa coäng ñoàng: taém, giaët giuõ,taåy röûa, veä sinh caù nhaân,… Thaønh phaàn cuûa nöôùc thaûi sinh hoaït goàm 2 loaïi: Nöôùc thaûi nhieãm baån do chaát baøi tieát cuûa con ngöôøi töø caùc phoøng veä sinh Nöôùc thaûi nhieãm baån do caùc chaát thaûi sinh hoaït: caën baõ töø nhaø beáp, caùc chaát röûa troâi, keå caû laøm veä sinh saøn nhaø. Nöôùc thaûi sinh hoaït chöùa nhieàu chaát höõu cô deã bò phaân huyû sinh hoïc, ngoaøi ra coøn coù caû caùc thaønh phaàn voâ cô, vi sinh vaät vaø vi truøng gaây beänh raát nguy hieåm. Chaát höõu cô chöùa trong nöôùc thaûi bao goàm caùc hôïp chaát nhö protein(40-50%);hydrat cacbon(40-50%). Noàng ñoä chaát höõu cô trong nöôùc thaûi sinh hoaït dao ñoäng trong khoaûng 150-450mg/l theo troïng löôïng khoâ. Coù khoaûng 20-40% chaát höõu cô khoù bò phaân huyû sinh hoïc. Nöôùc thaûi sau khi ñöôïc xöû lyù taïi heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung cuûa khu chung cư – căn hộ cao tầng caàn phaûi ñaït quy chuaån QCVN 14:2008, coät A, Nguoàn tieáp nhaän nöôùc thaûi sau khi xöû lyù laø soâng chôï Ñeäm. Thaønh phaàn tính chaát nöôùc thaûi sinh hoaït ñaëc tröng vaø tieâu chuaån xaû thaûi ñöôïc trình baøy trong Baûng 4.1. Baûng 4.1 Thaønh phaàn nöôùc thaûi sinh hoaït ñaëc tröng. STT Thaønh phaàn nöôùc thaûi Ñôn vò Noàng ñoä QCVN 14:2008, coät A 1 pH - 6,8 5,0 – 9,0 2 SS mg/l 200 50 3 BOD5 mg/l 250 30 4 COD mg/l 400 - 5 Nitô toång mg/l 30 30 6 Photpho toång mg/l 10 6,0 7 Tổng Coliform MPN/100ml 108 3.000 Nguoàn: Giaùo trình coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi, Traàn Vaên Nhaân – Ngoâ Thò Nga, 2004. QUY TRÌNH XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI SINH HOAÏT ÑÖÔÏC ÑEÀ XUAÁT Bao gồm 2 giai đoạn Giai đoạn 1:thu gom nước thải sinh hoạt từ các nguồn khác nhau. Hệ thống thoát nước thải bẩn: nước thải từ nhà bếp của các căn hộ sẽ được đưa vào hệ thống bể tách dầu, tách cặn bằng lưới chắn rác tinh trước khi đấu nối vào hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt tập trung trong toàn khu nhà. Hệ thống thoát nước xí: nước thải từ nhà vệ sinh, tắm giặt của các căn hộ…được xả vào hệ thống thoát nước sinh hoạt chung sau khi được xử lý cục bộ tại các bể tự hoại. Nước thải sinh hoạt từ các hộ gia đình riêng lẻ được thu gom và xử lý sơ bộ ở bể xử lý tự hoại 3 ngăn trong từng khối nhà. Nguyên tắc hoạt động của bể này là lắng cặn và phân hủy kỵ khí cặn lắng. Hiệu quả xử lý theo chất lơ lửng đạt 65 - 70% và theo BOD5 là 60 - 65%. Hình 4.1 Cấu tạo bể tự hoại 3 ngăn Giai ñoaïn 2: xử lý nước thải sinh hoạt tại hệ thống xử lý nước thải tập trung. Döïa vaøo tính chaát, thaønh phaàn nöôùc thaûi sinh hoaït vaø yeâu caàu möùc ñoä xöû lyù, đề tài ñeà xuaát hai phöông aùn xöû lyù nöôùc thaûi. Veà cô baûn thì hai phöông aùn gioáng nhau veà caùc coâng trình xöû lyù sô boä. Ñieåm khaùc nhau cô baûn giöõa hai phöông aùn laø coâng trình xöû lyù sinh hoïc. Phöông aùn moät söû duïng beå Aerotank vaø phöông aùn hai söû duïng beå loïc sinh hoïc laøm coâng trình xöû lyù sinh hoïc chính. Nöôùc thaûi töø nhaø veä sinh sau khi qua beå töï hoaïi Beå tieáp nhaän Beå ñieàu hoøa Beå Aerotank Beå laéng 2 Boàn loïc aùp löïc Nguoàn tieáp nhaän QTVN 14:2008 Coät A Maùy thoåi khí Beå chöùa buøn Buøn dö huùt ñònh kì Beå trung gian Beå khöû truøng Chlorin Maùy thoåi khí buøn tuaàn hoaøn Nöôùc röûa loïc Beå laéng 1 Nöôùc thaûi töø nguoàn khaùc Nöôùc thaûi töø nhaø beáp sau khi qua beå taùch daàu môõ Hình 4.2: Sô ñoà coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi phöông aùn 1 Nöôùc thaûi töø nguoàn khaùc Nöôùc thaûi töø nhaø veä sinh sau khi qua beå töï hoaïi Nöôùc thaûi töø nhaø beáp sau khi qua beå taùch daàu môõ Beå tieáp nhaän Maùy thoåi khí Beå ñieàu hoøa Beå laéng 1 Nöôùc tuaàn hoaøn Beå loïc sinh hoïc Beå chöùa buøn Beå laéng 2 Beå trung gian Buøn dö huùt ñònh kì Nöôùc röûa loïc Boàn loïc aùp löïc Nguoàn tieáp nhaän QTVN 14:2008 Coät A Chlorin Beå khöû truøng Hình 4.3: Sô ñoà coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi phöông aùn 2 LÖÏA CHOÏN COÂNG NGHEÄ XÖÛ LYÙ Hai phöông aùn ñeà xuaát ôû muïc treân ñaõ ñöôïc löïa choïn döïa vaøo caùc nguyeân taéc: - Ñaëc tính nöôùc thaûi sinh hoaït ñaàu vaøo - Tieâu chuaån xaû thaûi cuûa soâng chôï Ñeäâm - Ñieàu kieän maët baèng cuûa döï aùn khu daân cö - Kinh phí ñaàu tö chuû döï aùn döï kieán daønh cho vieäc xaây döïng heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi Sau ñaây laø nhöõng ñieåm phaân tích veà öu nhöôïc ñieåm cuûa hai phöông aùn ñaõ ñeà xuaát: Öu – nhöôïc ñieåm Phöông aùn 1 Phöông aùn 2 Öu ñieåm Beå Aerotank phuø hôïp vôùi coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi coù coâng suaát baát kì; Caáu taïo beå ñôn giaûn; Heä thoáng ñöôïc ñieàu khieån töï ñoäng, vaän haønh ñôn giaûn, ít söûa chöõa; Deã khoáng cheá caùc thoâng soá vaän haønh; Hieäu quaû xöû lyù BOD vaø COD töông ñoái cao. Löôïng buøn sinh ra ít vaø coù khaû naêng laéng nhanh; Hieäu quaû xöû lyù cao; Nhöôïc ñieåm Löôïng buøn hoaït tính sinh ra nhieàu; Khaû naêng xöû lyù N khoâng cao Phuø hôïp vôùi xöû lyù nöôùc thaûi coâng suaát nhoû Vaän haønh phöùc taïp; Chi phí xaây döïng cao; Toán naêng löôïng do phaûi tuaàn hoaøn nöôùc; Khaû naêng xöû lyù N cao hôn, Veà cô baûn, hai phöông aùn xöû lyù nöôùc thaûi sinh hoaït ñeàu coù hieäu quaû xöû lyù nöôùc thaûi toát. Tuy nhieân ñoái vôùi beå loïc sinh hoïc, chi phí xaây döïng toán keùm cuøng vôùi cheá ñoä laøm vieäc phöùc taïp hôn neân phöông aùn 1 ñöôïc löïa choïn laø phöông aùn thieát keá cuoái cuøng. 4.4 THUYEÁT MINH COÂNG NGHEÄ XÖÛ LYÙ LÖÏA CHOÏN Nöôùc thaûi (NT) ñöôïc chia thaønh nhieàu doøng khaùc nhau: töø vieäc taém giaët cuûa ngöôøi daân tröôùc khi cho vaøo heä thoáng xöû lyù taäp trung seõ ñöôïc cho qua löôùi loïc raùc, töø caùc haàm töï hoaïi 3 ngaên vaø töø caùc nhaø beáp, nhaø haøng sau khi qua beå taùch daàu theo heä thoáng thoaùt nöôùc rieâng ñöôïc daãn ñeán beå tieáp nhaän coù ñaët roï chaén raùc. Roï chaén raùc coù nhieäm vuï loaïi boû caùc chaát höõu cô coù kích thöôùc lôùn, nhö bao ny loâng, oáng chích, boâng baêng, vaûi vuïn… nhaèm traùnh gaây hö haïi bôm hoaëc taéc ngheõn caùc coâng trình phía sau. Nöôùc thaûi töø beå tieáp nhaän ñöôïc bôm qua beå ñieàu hoaø baèng heä thoáng 2 bôm chìm hoaït ñoäng luaân phieân. Beå ñieàu hoøa coù taùc duïng ñieàu hoøa löu löôïng vaø noàng ñoä nöôùc thaûi, traùnh hieän töôïng quaù taûi vaøo caùc giôø cao ñieåm, do ñoù giuùp heä thoáng xöû lyù laøm vieäc oån ñònh ñoàng thôøi giaûm kích thöôùc caùc coâng trình ñôn vò tieáp sau. Trong beå ñieàu hoøa coù boá trí 2 bôm chìm nöôùc thaûi hoaït ñoäng luaân phieân ñeå bôm vaøo beå laéng1 .Sau khi qua be å laéng 1 nöôùc chaûy vaøo beà Aerotank. Trong beå sinh hoïc hieáu khí keát hôïp quaù trình buøn hoaït tính, caùc chaát höõu cô hoøa tan vaø khoâng hoøa tan chuyeån hoùa thaønh boâng buøn sinh hoïc - quaàn theå vi sinh vaät hieáu khí - coù khaû naêng laéng döôùi taùc duïng cuûa troïng löïc. Nöôùc thaûi chaûy lieân tuïc vaøo beå sinh hoïc trong ñoù khí ñöôïc ñöa vaøo cuøng xaùo troän vôùi buøn hoaït tính, cung caáp oxy cho vi sinh phaân huûy chaát höõu cô. Döôùi ñieàu kieän nhö theá, vi sinh sinh tröôûng taêng sinh khoái vaø keát thaønh boâng buøn. Hoãn hôïp buøn hoaït tính vaø nöôùc thaûi goïi laø dung dòch xaùo troän (mixed liquor). Hoãn hôïp naøy chaûy ñeán beå laéng 2. Beå laéng 2 coù nhieäm vuï laéng vaø taùch buøn hoaït tính ra khoûi nöôùc thaûi. Buøn sau khi laéng coù haøm löôïng SS = 8.000 mg/L, moät phaàn seõ tuaàn hoaøn trôû laïi beå sinh hoïc (25-75% löu löôïng) ñeå giöû oån ñònh maät ñoä cao vi khuaån taïo ñieàu kieän phaân huûy nhanh chaát höõu cô, ñoàng thôøi oån ñònh noàng ñoä MLSS = 2000 mg/L. Caùc thieát bò trong beå laéng goàm oáng trung taâm phaân phoái nöôùc, heä thoáng thanh gaït buøn - motour giaûm toác vaø maùng raêng cöa thu nöôùc. Ñoä aåm buøn hoaït tính dao ñoäng trong khoaûng 98.5 - 99.5%. Löu löôïng buøn dö Qw thaûi ra moåi ngaøy ñöôïc huùt boû ñònh kì. Nöôùc thaûi töø maùng traøn, tieáp tuïc töï chaûy vaøo beå chöùa nöôùc trung gian laøm nhieäm vuï löu chöùa vaø bôm nöôùc thaûi vaøo Boàn loïc aùp löïc. Boàn loïc aùp löïc coù chöùc naêng loaïi boû caùc caën lô löûng sau quaù trình laéng, giaûm ñoä maøu, ñoä ñuïc cuûa nöôùc thaûi. Töø boàn loïc aùp löïc, nöôùc thaûi ñöôïc daãn sang beå tieáp xuùc Clorine. Beå tieáp xuùc ñöôïc xaây döïng vôùi nhieàu vaùch ngaên daïng zich-zaéc nhaèm xaùo troän doøng chaûy, taêng cöôøng khaû naêng tieáp xuùc cuûa nöôùc thaûi vaø hoùa chaát khöû truøng. Chlorine, chaát oxy hoùa maïnh thöôøng ñöôïc söû duïng roäng raõi trong quaù trình khöû truøng nöôùc thaûi. Ngoaøi muïc ñích khöû truøng, chlorine coøn coù theå söû duïng ñeå giaûm muøi. Hôïp chaát chlorine söû duïng ôû daïng boät calcium hypochloride [Ca(OCl)2]. Haøm löôïng chlorine caàn thieát ñeå khöû truøng cho nöôùc sau laéng 3 - 15mg/L .Haøm löôïng chlorine cung caáp vaøo nöôùc thaûi oån ñònh qua bôm ñònh löôïng hoùa chaát. Nöôùc thaûi sau khi khöû truøng ñaûm baûo ñaït quy chuaån (QCVN 14:2008, coät A) thaûi vaøo heä thoáng ._.