Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải nhà máy thủy sản Nam Phương, Khu công nghiệp Trà Nóc II, Tp Cần Thơ với công suất 600 m3/ngày đêm

CHÖÔNG 1. GIÔÙI THIEÄU CHUNG 1.1. ÑAËT VAÁN ÑEÀ Trong nhöõng thaäp nieân gaàn ñaây, oâ nhieãm moâi tröôøng noùi chung vaø oâ nhieãm nöôùc noùi rieâng ñang trôû thaønh moái lo chung cuûa nhaân loaïi. Vaán ñeà oâ nhieãm moâi tröôøng vaø baûo veä söï trong saïch cho caùc thuûy vöïc hieän nay ñang laø nhöõng vaán ñeà caáp baùch trong quaù trình phaùt trieån xaõ hoäi khi neàn kinh teá vaø khoa hoïc kyõ thuaät ñang tieán leân nhöõng böôùc daøi. Ñeå phaùt trieån beàn vöõng chuùng ta caàn coù nhöõng bieän phaùp kyõ thuaät haïn cheá, loaïi boû caùc chaát oâ nhieãm do hoaït ñoäng soáng vaø saûn xuaát thaûi ra moâi töôøng. Moät trong nhöõng bieän phaùp tích cöïc trong coâng taùc baûo veä moâi tröôøng vaø choáng oâ nhieãm nguoàn nöôùc laø toå chöùc thoaùt nöôùc vaø vaø xöû lyù nöôùc thaûi tröôùc khi xaû vaøo nguoàn tieáp nhaän. Cheá bieán thuûy saûn ôû nöôùc ta laø ngaønh coâng nghieäp coù maïng löôùi saûn xuaát roäng vôùi nhieàu maët haøng, nhieàu chuûng loaïi vaø gaàn ñaây coù toác ñoä taêng tröôûng kinh teá raát cao. Tuy nhieân taêng tröôûng kinh teá cuûa ngaønh môùi chæ laø ñieàu kieän caàn nhöng chöa ñuû cho söï phaùt trieån, vì saûn xuaát caøng phaùt trieån thì löôïng chaát thaûi caøng lôùn.. Caùc chaát thaûi coù thaønh phaàn chuû yeáu laø caùc chaát höõu cô bao goàm caùc hôïp chaát chöùa Cacbon, Nitô, Photpho… Trong ñieàu kieän khí haäu Vieät Nam chuùng nhanh choùng bò phaân huûy gaây oâ nhieãm moâi tröôøng ñaát, nöôùc, khoâng khí vaø aûnh höôûng xaáu ñeán söùc khoûe con ngöôøi. Ví duï, noàng ñoä COD trong nöôùc thaûi coâng ty cheá bieán thuûy saûn caùc loaïi khoaûng 2000 ¸ 6000 mg/l vöôït quaù 30 laàn tieâu chuaån cho pheùp (TCVN 5945 – 2005). Trong nhöõng naêm gaàn ñaây coù raát nhieàu khieáu kieän vaø yù kieán phaûn öùng cuûa nhaân daân veà oâ nhieãm moâi tröôøng do ngaønh cheá bieán thuûy saûn gaây ra. Ñieàu naøy cho thaáy ngaønh cheá bieán thuûy saûn ñang ñöùng tröôùc nguy cô laøm suy thoaùi moâi tröôøng, aûnh höôûng khoâng nhöõng ñeán cuoäc soáng hieän taïi maø caû cho theá heä töông lai. Chính vì vaäy trong phaïm vi heïp cuûa luaän vaên em choïn ñeà taøi “Tính toaùn thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi coâng ty cheá bieán thuûy saûn Nam Phöông” thuoäc khu coâng nghieäp Traø Noùc II, thaønh phoá Caàn Thô, tænh Caàn Thô. 1.2. MUÏC ÑÍCH ÑEÀ TAØI Thieát keá coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi coâng ty cheá bieán thuûy saûn Nam Phöông ñeå xöû lyù chaát thaûi, giaûm thieåu taùc haïi leân moâi tröôøng trong ñieàu kieän phuø hôïp vôùi thöïc teá cuûa nhaø maùy thuyû saûn Nam Phöông. 1.3. PHAÏM VI THÖÏC HIEÄN Vieäc öùng duïng coâng ngheä xöû lyù chung cho moät ngaønh coâng nghieäp laø raát khoù khaên , do moãi nhaø maùy coù ñaëc tröng rieâng veà coâng ngheä, nguyeân lieäu, nhieân lieäu… neân thaønh phaàn vaø tính chaát nöôùc thaûi khaùc nhau. Phaïm vi öùng duïng cuûa ñeà taøi laø xöû lyù nöôùc thaûi cuûa Coâng ty cheá bieán thuyû saûn xuaát Nam Phöông vaø moät soá coâng ty khaùc neáu coù cuøng ñaëc tính chaát thaûi ñaëc tröng. 1.4. PHÖÔNG PHAÙP THÖÏC HIEÄN Ñieàu tra khaûo saùt, thu thaäp soá lieäu, taøi lieäu lieân quan, quan saùt tröïc tieáp, laáy maãu ño ñaïc vaø phaân tích caùc chæ tieâu chaát löôïng nöôùc. Phöông phaùp löïa choïn: Toång hôïp soá lieäu Phaân tích khaû thi Tính toaùn kinh teá CHÖÔNG 2. TOÅNG QUAN VEÀ NGAØNH COÂNG NGHIEÄP CHEÁ BIEÁN THUÛY SAÛN 2.1. TOÅNG QUAN VEÀ NGAØNH COÂNG NGHIEÄP CHEÁ BIEÁN THUÛY SAÛN ÔÛ VIEÄT NAM Nöôùc ta coù chieàu daøi bôø bieån treân 3 200 km vôùi 112 cöûa soâng, raïch… vuøng ñaëc quyeàn kinh teá roäng khoaûng 17 trieäu km2 vôùi 3000 ñaûo lôùn nhoû coù theå xaây döïng thaønh caùc ñòa ñieåm khai thaùc cheá xuaát thuûy saûn. Trong ñaát lieàn coù 1 147 000ha maët nöôùc trong ñoù coù khoaûng 30 vaïn ha baõi trieàu cöûa soâng, haøng chuïc vaïn ha eo vònh ñaàm phaù. Thaønh phaàn loaøi thuyû saûn cuûa chuùng ta ña daïng, coù nhieàu loaøi ñaëc saûn cuûa vuøng nhieät ñôùi. Ngoaøi ra coøn coù khoaûng 544 500 000 ha ruoäng truõng, 56 200 000 ha ao, hoà… coù theå duøng ñeå nuoâi caù. Tính ñeán nay caû nöôùc ñaõ xaây döïng ñöôïc 650 hoà, ñaäp vöøa vaø lôùn, 5300 hoà vaø ñaäp nhoû vôùi dung tích xaáp xæ 12 tæ m3. Ñaëc bieät laø nhieàu hoà thieân nhieân vaø nhaân taïo raát lôùn nhö Hoà Taây(10 ÷ 14trieäu m3), hoà Thaùc Baø (3 000 trieäu m3), hoà Caám Sôn (250 trieäu m3). Ñieàu kieän töï nhieân nhìn chung thuaän lôïi cho söï phaùt trieån, nuoâi troàng cuõng nhö ñaùnh baét thuyû saûn. Vôùi ñieàu kieän ñoù thuyû saûn trôû thaønh ngaønh kinh teá quan troïng, coù vai troø ngaøy caøng to lôùn trong neàn kinh teá quoác daân ñaùp öùng veà nhu caàu thöïc phaåm, nguyeân lieäu cuõng nhö haøng xuaát khaåu. Theo thoáng keâ cuûa Boä Thuûy saûn naêm 1997, Vieät Nam coù khoaûng hôn 2 trieäu lao ñoäng phuïc vuï trong caùc ngaønh coâng nghieäp vaø caùc ngaønh dòch vuï coù lieân quan ñeán ngaønh thuûy saûn. Khoaûng 24% saûn phaåm coâng nghieäp thuûy saûn ñaõ ñöôïc cheá bieán xuaát khaåu, phaàn coøn laïi ñaõ ñöôïc baùn treân thò tröôøng noäi ñòa hoaëc döôùi hình thöùc saûn phaåm caù töôi (35%) hoaëc ñöôïc cheá bieán (41%) döôùi daïng nöôùc maém hoaëc thuûy saûn saáy khoâ. Trong chieán löôïc phaùt trieån kinh teá ngaønh thuyû saûn ñaët ra muïc tieâu ñeán naêm 2010 saûn löôïng cheá bieán thuyû saûn ñaït hôn 1 tyû taán. Phaân boá caùc coâng ty cheá bieán thuyû saûn ôû Vieät Nam khoâng ñoàng ñeàu, soá coâng ty ôû mieàn Nam chieán khoaûng 60%, nhöng taäp trung chuû yeáu ôû Thaønh phoá Hoà Chí Minh, coøn laïi mieàn trung 34%, vaø mieàn Baéc chæ chieám 6,5%. Ñaëc tröng cuûa ngaønh cheá bieán thuyû saûn laø phuï thuoäc vaøo nhu caàu thò tröôøng xuaát khaåu vaø thôøi vuï thu hoaïch. Do ñoù caùc coâng ty ñöôïc thieát keá ñeå cheá bieán caùc loaïi caù vaø caùc saûn phaåm thuyû haûi saûn khaùc nhau ñeå coù theå hoaït ñoäng lieân tuïc. Caùc coâng ty thöôøng coù theå cheá bieán ñuû caùc loaïi caù ñoâng laïnh, ñoäng vaät thaân meàm, möïc oáng, toâm, toâm ñoùng hoäp vaø caù khoâ. Trong ñoù toâm cheá bieán döôùi daïng boû ñaàu, voû vaø boùc gaân laø moät trong nhieàu saûn phaåm xuaát khaåu quan troïng nhaát cuûa Vieät Nam. Thò tröôøng xuaát khaåu thuûy saûn ñöôïc môû roäng ra 78 nöôùc vaø vuøng laõnh thoå. Haøng thuûy saûn coù giaù trò gia taêng töø 19,7% (1999) leân 36% (2001). Nhieàu coâng ty cheá bieán thuûy saûn ñöôïc naâng caáp vaø xaây döïng môùi, coù 100 coâng ty thöïc hieän HACCP, coù 68 coâng ty ñöôïc caáp code xuaát haøng ñi caùc nöôùc trong lieân minh chaâu aâu. Laàn ñaàu tieân Vieät Nam coù haøng thuyû saûn xuaát ñi Thuî Só ñöôïc daùn nhaõn toâm sinh thaùi do caùc toå chöùc giaùm ñònh quoác teá coâng nhaän. Ngoaøi ra coøn coù 8 vuøng thu hoaïch nhuyeãn theå hai maûnh voû ñöôïc coâng nhaän ñuû ñieàu kieän an toaøn veä sinh laøm nguyeân lieäu xuaát khaåu vaøo thò tröôøng EU. Neáu naêm 2000 haøng thuyû saûn ñöôïc baùn ôû 68 quoác gia vaø vuøng laõnh thoå thì naêm 2001 taêng leân 78. Tuy nhieân, tieâu thuï thuyû saûn Vieät Nam vaãn taäp trung vaøo khaùch haøng chính laø Nhaät baûn, Myõ, Trung Quoác ( keå caû Hoàng Koâng), EU… cô caáu thò tröôøng coù söï bieán ñoåi lôùn töø naêm 1997 ñeán nay. Nhöõng naêm tröôùc ñaây thò tröôøng Nhaät gaàn nhö laø thò tröôøng chuû löïc thì ñeán nay thò tröôøng Myõ ñaõ böôùc leân haøng ñaàu chieám 28%. Thò tröôøng Trung Quoác ñöôïc môû roäng vaø phaùt trieån nhanh choùng. Tuy chöa baèng thò phaàn nhö Myõ, Nhaät baûn song laïi cho ta döï baùo saùng suûa vì söùc mua cuûa thò tröôøng naøy ñang phaùt trieån. Coù moät thöïc teá laø thò tröôøng caùc nöôùc chaâu aù khaùc ( ngoaøi Nhaät, Trung Quoác) cuõng laø thò tröôøng tieâu thò thuyû saûn raát lôùn. Haøng naêm löôïng vaø giaù trò xuaát khaåu vaøo Ñaøi loan, Haøn Quoác, Malaysia, Singapore… ñeàu taêng. Nhu caàu haøng cho thò tröôøng naøy ña daïng, phong phuù vôùi chaát löôïng ôû nhieàu möùc cao thaáp khaùc nhau, quy moâ töøng loâ haøng thöôøng nhoû phuø hôïp vôùi naêng löïc cheá bieán cuûa ña soá coâng ty cuûa ta. Naêm 2001, giaù trò haøng xuaát khaåu cho thò tröôøng Haøn Quoác vaø Trieàu Tieân baèng giaù trò xuaát cho caû coäng ñoàng chaâu aâu. Thò tröôøng Nga – Ñoâng aâu, tuy löôïng haøng tieâu thuï chöa lôùn nhöng cuõng laø thò tröôøng tieàm taøng, coù khaû naêng phaùt trieån. Coù theå noùi tröø Anbani coøn taát caû caùc nöôùc xaõ hoäi chuû nghóa tröôùc ñaây ôû Ñoâng aâu ñeàu nhaäp thuyû saûn töø Vieät Nam 2.2. COÂNG NGHEÄ SAÛN XUAÁT CUÛA NGAØNH CHEÁ BIEÁN THUÛY SAÛN Haûi saûn ñöôïc thu mua löïa choïn nhöõng loaïi coù ñuû tieâu chuaån cheá bieán. Caùc cô sôû cheá bieán khaùc nhau thöôøng söû duïng coâng ngheä cheá bieán khaùc nhau. Cô sôû cheá bieán ôû quy moâ tieåu thuû coâng nghieäp söû duïng coâng ngheä cheá bieán ñôn giaûn, coâng ngheä cheá bieán khoâ. Caùc coâng ty lôùn söû duïng coâng ngheä hieän ñaïi thaønh phaåm ñaït tieâu chuaån xuaát khaåu. Tuyø theo quy moâ cuûa caùc cô sôû saûn xuaát, tính chaát nguyeân lieäu, tính chaát saûn phaåm, daây chuyeàn coâng ngheä cheá bieán haûi saûn ôû moãi cô sôû khaùc nhau. Tuy nhieân, nhìn chung caùc coâng ngheä cheá bieán ôû Vieät Nam ñeàu tuaân theo quy trình cheá bieán nhö sau : Hình 2.1: Sô ñoà quy trình chung cheá bieán thuûy haûi saûn. Treân ñaây laø sô ñoà quy trình coâng ngheä chung cho taát caû caùc saûn phaåm cuûa ngaønh cheá bieán thuûy saûn. Döôùi ñaây xin giôùi thieäu qui trình cheá bieán moät soá loaïi saûn phaåm haûi saûn phoå bieán cuûa Vieät Nam: Sô ñoà coâng ngheä cheá bieán toâm suù Hình 2.2 : Sô ñoà quy trình chung cheá bieán toâm suù. Sô ñoà coâng ngheä cheá bieán möïc Hình 2.3 : Sô ñoà quy trình chung cheá bieán möïc. Sô ñoà coâng ngheä cheá bieán caù Hình 2.4 : Sô ñoà coâng ngheä cheá bieán caù. Löôïng nöôùc thaûi töø caùc coâng ngheä raát khaùc nhau, phuï thuoäc vaøo löôïng nöôùc caáp, quy trình coâng ngheä, phöông phaùp cheá bieán, tình traïng maùy moùc. Löôïng nöôùc thaûi töø caùc coâng ty dao ñoäng raát lôùn, ôû Vieät Nam löôïng nöôùc thaûi tính treân 1 taán saûn phaåm dao ñoäng töø 30 – 200 m3. Ngaønh cheá bieán thuûy saûn ñaõ söû duïng moät soá löôïng nöôùc raát lôùn trong quaù trình cheá bieán ñoàng thôøi cuõng thaûi ra moâi tröôøng moät löôïng lôùn nöôùc thaûi cuøng vôùi caùc chaát thaûi raén (ñaàu, deø möïc, vaây, voû toâm,…) 2.3. THAØNH PHAÀN VAØ TÍNH CHAÁT NÖÔÙC THAÛI NGAØNH CHEÁ BIEÁN THUÛY SAÛN Nöôùc thaûi coâng nghieäp cheá bieán thuûy saûn goàm 3 loaïi chính: nöôùc thaûi sinh hoaït, nöôùc thaûi saûn xuaát vaø nöôùc thaûi veä sinh coâng nghieäp. Ñaëc ñieåm nöôùc thaûi thuyû saûn laø bò oâ nhieãm bôùi caùc chaát höõu cô, chaát raén lô löûng, caùc chaát dinh döôõng vaø vi sinh vaät gaây beänh. Caùc chaát oâ nhieãm naøy khi thaûi ra ngoaøi moâi tröôøng gaây oâ nhieãm lan toaû tôùi moâi tröôøng ñaát, nöôùc khoâng khí aûnh höôûng tôùi, kinh teá, caûnh quan vaø söùc khoeû con ngöôøi. Nöôùc thaûi cheá bieán thuûy saûn coù haøm löôïng COD dao ñoäng trong khoaûng600 ÷ 6000 mg/l, haøm löôïng BOD5 cuõng khaù lôùn töø 400 ÷ 3800 mg/l, noàng ñoä chaát raén lô löûng töø 125 ÷ 400 mg/l, trong nöôùc coøn coù chöùa caùc vuïn thuûy saûn vaø caùc vuïn naøy thöôøng deã laéng, haøm löôïng Nitô (57 ÷ 120 mg/l) vaø Phoâtpho (13 ÷ 90 mg/l), toång vi khuaån hieáu khí töø 104-105 khuaån laïc/100ml. 2.4. NGUOÀN GOÁC PHAÙT SINH VAØ TAÙC ÑOÄNG MOÂI TRÖÔØNG CUÛA CAÙC CHAÁT OÂ NHIEÃM TRONG NGAØNH CHEÁ BIEÁN THUÛY SAÛN Caùc nguoàn gaây oâ nhieãm chuû yeáu trong caùc coâng ty cheá bieán ñoâng laïnh thöôøng ñöôïc phaân chia thaønh 3 daïng: chaát thaûi raén, chaát thaûi loûng vaø chaát thaûi khí. Trong quaù trình saûn xuaát coøn gaây ra caùc nguoàn oâ nhieãm khaùc nhö tieáng oàn, ñoä rung vaø khaû naêng gaây chaùy noå. 2.4.1. Chaát thaûi raén Chaát thaûi raén thu ñöôïc töø quaù trình cheá bieán toâm, möïc, caù,soø coù ñaàu voû toâm, voû soø, da, mai möïc, noäi taïng… Thaønh phaàn chính cuûa pheá thaûi saûn xuaát caùc saûn phaåm thuyû saûn chuû yeáu laø caùc chaát höõu cô giaøu ñaïm, canxi, phoátpho. Toaøn boä pheá lieäu naøy ñöôïc taän duïng ñeå cheá bieán caùc saûn phaåm phuï, hoaëc ñem baùn cho daân laøm thöùc aên cho ngöôøi, thöùc aên chaên nuoâi gia suùc, gia caàm hoaëc thuyû saûn. Ngoaøi ra coøn coù moät löôïng nhoû raùc thaûi sinh hoaït, caùc bao bì, daây nieàng hö hoûng hoaëc ñaõ qua söû duïng vôùi thaønh phaàn ñaëc tröng cuûa raùc thaûi ñoâ thò. 2.4.2. Chaát thaûi loûng Nöôùc thaûi trong coâng ty maùy cheá bieán ñoâng laïnh phaàn lôùn laø nöôùc thaûi trong quaù trình saûn xuaát bao goàm nöôùc röûa nguyeân lieäu, baùn thaønh phaåm, nöôùc söû duïng cho veä sinh vaø nhaø xöôûng, thieát bò, duïng cuï cheá bieán, nöôùc veä sinh cho coâng nhaân. Löôïng nöôùc thaûi vaø nguoàn gaây oâ nhieãm chính laø do nöôùc thaûi trong saûn xuaát. 2.4.3. Khí thaûi Khí thaûi sinh ra töø coâng ty coù theå laø: Khí thaûi Chlo sinh ra trong quaù trình khöû truøng thieát bò, nhaø xöôûng cheá bieán vaø khöû truøng nguyeân lieäu, baùn thaønh phaåm. Muøi tanh töø möïc, toâm nguyeân lieâu, muøi hoâi tanh töø nôi chöùa pheá thaûi, voû soø, coáng raõnh. Buïi sinh ra trong quaù trình vaän chuyeån, boác dôõ nguyeân lieäu. Hôi taùc nhaân laïnh coù theå bò roø ræ: NH3 Hôi xaêng daàu töø caùc boàn chöùa nhieân lieäu, maùy phaùt ñieän, noài hôi. Tieáng oàn, nhieät ñoä Tieáng oàn xuaát hieän trong coâng ty cheá bieán thuyû saûn chuû yeáu do hoaït ñoäng cuûa caùc thieát bò laïnh, chaùy noå, phöông tieän vaän chuyeån… Trong phaân xöôûng cheá bieán cuûa caùc coâng ty thuyû saûn nhieät ñoä thöôøng thaáp vaø aåm hôn so khu vöïc khaùc. 2.5. TAÙC ÑOÄNG CUÛA NGAØNH CHEÁ THUYÛ SAÛN ÑEÁN MOÂI TRÖÔØNG SINH THAÙI 2.5.1. Taùc ñoäng cuûa nöôùc thaûi ñeán moâi tröôøng Nöôùc thaûi cheá bieán thuyû saûn coù haøm löôïng caùc chaát oâ nhieãm cao neáu khoâng ñöôïc xöû lyù seõ gaây oâ nhieãm caùc nguoàn nöôùc maët vaø nöôùc ngaàm trong khu vöïc. Ñoái vôùi nöôùc ngaàm taàng noâng, nöôùc thaûi cheá bieán thuyû saûn coù theå thaám xuoáng ñaát vaø gaây oâ nhieãm nöôùc ngaàm. Caùc nguoàn nöôùc ngaàm nhieãm caùc chaát höõu cô, dinh döôõng vaø vi truøng raát khoù xöû lyù thaønh nöôùc saïch cung caáp cho sinh hoaït. Ñoái vôùi caùc nguoàn nöôùc maët, caùc chaát oâ nhieãm coù trong nöôùc thaûi cheá bieán thuyû saûn seõ laøm suy thoaùi chaát löôïng nöôùc, taùc ñoäng xaáu ñeán moâi tröôøng vaø thuûy sinh vaät, cuï theå nhö sau: Caùc chaát höõu cô Caùc chaát höõu cô chöùa trong nöôùc thaûi cheá bieán thuyû saûn chuû yeáu laø deã bò phaân huûy. Trong nöôùc thaûi chöùa caùc chaát nhö cacbonhydrat, protein, chaát beùo... khi xaû vaøo nguoàn nöôùc seõ laøm suy giaûm noàng ñoä oxy hoøa tan trong nöôùc do vi sinh vaät söû duïng oâxy hoøa tan ñeå phaân huûy caùc chaát höõu cô. Noàng ñoä oxy hoøa tan döôùi 50% baõo hoøa coù khaû naêng gaây aûnh höôûng tôùi söï phaùt trieån cuûa toâm, caù. Oxy hoøa tan giaûm khoâng chæ gaây suy thoaùi taøi nguyeân thuûy saûn maø coøn laøm giaûm khaû naêng töï laøm saïch cuûa nguoàn nöôùc, daãn ñeán giaûm chaát löôïng nöôùc caáp cho sinh hoaït vaø coâng nghieäp. Taùc ñoäng cuûa chaát raén lô löûng Caùc chaát raén lô löûng laøm cho nöôùc ñuïc hoaëc coù maøu, noù haïn cheá ñoä saâu taàng nöôùc ñöôïc aùnh saùng chieáu xuoáng, gaây aûnh höôûng tôùi quaù trình quang hôïp cuûa taûo, rong reâu... Chaát raén lô löûng cuõng laø taùc nhaân gaây aûnh höôûng tieâu cöïc ñeán taøi nguyeân thuûy sinh ñoàng thôøi gaây taùc haïi veà maët caûm quan (taêng ñoä ñuïc nguoàn nöôùc) vaø gaây boài laéng loøng soâng, caûn trôû söï löu thoâng nöôùc vaø taøu beø… Taùc ñoäng cuûa caùc chaát dinh döôõng (N, P) Noàng ñoä caùc chaát nitô, photpho cao gaây ra hieän töôïng phaùt trieån buøng noå caùc loaøi taûo, ñeán möùc ñoä giôùi haïn taûo seõ bò cheát vaø phaân huûy gaây neân hieän töôïng thieáu oxy. Neáu noàng ñoä oxy giaûm tôùi 0 gaây ra hieän töôïng thuûy vöïc cheát aûnh höôûng tôùi chaát löôïng nöôùc cuûa thuûy vöïc. Ngoaøi ra, caùc loaøi taûo noåi treân maët nöôùc taïo thaønh lôùp maøng khieán cho beân döôùi khoâng coù aùnh saùng. Quaù trình quang hôïp cuûa caùc thöïc vaät taàng döôùi bò ngöng treä. Taát caû caùc hieän töôïng treân gaây taùc ñoäng xaáu tôùi chaát löôïng nöôùc, aûnh höôûng tôùi heä thuyû sinh, ngheà nuoâi troàng thuyû saûn, du lòch vaø caáp nöôùc. Amonia raát ñoäc cho toâm, caù duø ôû noàng ñoä raát nhoû. Noàng ñoä laøm cheát toâm, caù töø 1,2 ¸ 3 mg/l. Tieâu chuaån chaát löôïng nöôùc nuoâi troàng thuûy saûn cuûa nhieàu quoác gia yeâu caàu noàng ñoä Amonia khoâng vöôït quaù 1mg/l. Vi sinh vaät Caùc vi sinh vaät ñaëc bieät vi khuaån gaây beänh vaø tröùng giun saùn trong nguoàn nöôùc laø nguoàn oâ nhieãm ñaëc bieät. Con ngöôøi tröïc tieáp söû duïng nguoàn nöôùc nhieãm baån hay qua caùc nhaân toá laây beänh seõ truyeàn daãn caùc beänh dòch cho ngöôøi nhö beänh lî, thöông haøn, baïi lieät, nhieãm khuaån ñöôøng tieát nieäu, tieâu chaûy caáp tính.. 2.5.2. Taùc ñoäng cuûa khí thaûi ñeán moâi tröôøng Caùc khí thaûi coù chöùa buïi, caùc chaát khí COx, NOx, SOx… seõ taùc ñoäng xaáu tôùi söùc khoeû cuûa coâng nhaân lao ñoäng trong khu vöïc, ñaây laø taùc nhaân gaây beänh ñöôøng hoâ haáp cho con ngöôøi neáu hít thôû khoâng khí oâ nhieãm laâu ngaøy. Khí Clo phaùt sinh töø khaâu veä sinh khöû truøng. Nöôùc khöû truøng thieát bò, duïng cuï chöùa haøm löôïng Chlorine 100 – 200 ppm. Chlo hoaït ñoäng coøn laïi trong nöôùc thaûi vôùi haøm löôïng cao vaø noàng ñoä khí Clo trong khoâng khí ño ñöôïc taïi choã thöôøng cao hôn möùc quy ñònh töø 5 ñeán 7 laàn. Clo laø loaïi khí ñoäc, gaây aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán maét, ñöôøng hoâ haáp khi tieáp xuùc ôû noàng ñoä cao coù theå gaây cheát ngöôøi. Ngoaøi ra, caùc saûn phaåm phuï laø caùc chaát höõu cô daãn xuaát cuûa Chlo coù ñoä beàn vöõng vaø ñoäc tính cao. Caùc chaát naøy ñeàu ñoäc haïi vaø coù khaû naêng tích tuï sinh hoïc. Muøi hoâi tanh ôû khu vöc saûn xuaát tuy khoâng coù ñoäc tính caáp, nhöng trong ñieàu kieän phaûi tieáp xuùc vôùi thôøi gian daøi ngöôøi lao ñoäng seõ coù bieåu hieän ñaëc tröng nhö buoàn noân, keùm aên, meät moûi trong giôø laøm vieäc. 2.5.3.Taùc ñoäng do heä thoáng laïnh Caùc heä thoáng laïnh trong cheá bieán thuyû saûn thöôøng xuyeân hoaït ñoäng, nhieät ñoä cuûa caùc tuû caáp ñoâng hoaëc kho laïnh caàn duy trì töông öùng -40 oC vaø –250C, laøm taêng ñoä aåm cuïc boä leân raát cao. Trong ñieàu kieän tieáp xuùc vôùi nöôùc laïnh thöôøng xuyeân vaø laâu daøi, laøm vieäc ôû ñieàu kieän nhieät ñoä thay ñoåi ngoät, lieân tuïc, ngöôøi lao ñoäng hay maéc caùc beänh veà ñöôøng hoâ haáp, vieâm khôùp. 2.5.4.Veä sinh lao ñoäng vaø beänh ngheà nghieäp Baát cöù ngaønh coâng nghieäp naøo cuõng gaëp phaûi vaán ñeà lieân quan ñeán veä sinh lao ñoäng vaø beänh ngheà nghieäp taùc taùc ñoäng xaáu ñeán söùc khoeû ngöôøi lao ñoäng neáu khoâng coù söï quan taâm giaûi quyeát hôïp lyù. Ñieàu kieän lao ñoäng laïnh aåm trong coâng ty cheá bieán thuyû saûn ñoâng laïnh thöôøng gaây ra caùc beänh cuõng hay gaëp ôû caùc nghaønh khaùc nhö vieâm xoang, hoïng, vieâm keát maïc maét( treân 60%) vaø caùc beänh phuï khoa ( treân 50%). Caùc khí CFC (Cloro – Fluo - Cacbon) ñöôïc duøng trong caùc thieát bò laïnh, töø laâu ñaõ ñöôïc coi laø taùc nhaân gaây thuûng taàng oâzoân vaø seõ bò caám duøng trong thôøi gian tôùi. Ngoaøi ra baûn thaân CFC laø caùc chaát ñoäc, khi hít phaûi ôû noàng ñoä cao coù theå gaây ngoä ñoäc caáp tính, thaäm chí gaây töû vong. Nhaän xeùt chung veà nöôùc thaûi ngaønh cheá bieán thuûy saûn Nöôùc thaûi ngaønh cheá bieán thuûy saûn coù COD dao ñoäng trung bình töø 1000 ÷ 6000 mg/l, haøm löôïng BOD dao ñoäng trung bình töø 400 ÷ 3800 mg/l, haøm löôïng Nitô cuõng raát cao. So vôùi tieâu chuaån TCVN 5945 –1995 thì nöôùc thaûi ngaønh cheá bieán thuûy saûn ñaõ vöôït möùc cho pheùp gaáp nhieàu laàn. Ngoaøi ra nöôùc thaûi coøn chöùa caùc baõ raén nhö: vaây, deø, ñaàu, ruoät, … raát deã laéng. Vì vaäy, vieäc nghieân cöùu aùp duïng vaø trieån khai coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi ngaønh cheá bieán thuûy saûn laø vaán ñeà caáp baùch maø chuùng ta phaûi thöïc hieän. CHÖÔNG 3. TOÅNG QUAN VEÀ COÂNG TY CHEÁ BIEÁN THUÛY SAÛN NAM PHÖÔNG 3.1. GIÔÙI THIEÄU CHUNG VEÀ COÂNG TY CHEÁ BIEÁN THUÛY SAÛN NAM PHÖÔNG Teân coâng ty: Coâng ty TNHH Thuûy Saûn Nam Phöông Ñòa chæ : Loâ 2.20 B, KCN traø noùc II, Phöôùc Thôùi , Quaän OÂ Moân, TP .Caàn Thô Loïai hình coâng ty: Saûn xuaát Loaïi hình kinh doanh: Xuaát khaåu, Noäi ñòa . Vôùi toång coâng suaát cheá bieán ñaït treân 36.000 taán /naêm, coâng ty luoân ñaët chaát löôïng saûn phaåm leân haøng ñaàu, vì theá coâng ty khoâng ngaïi ñaàu tö cho heä thoáng quaûn lyù chaát löïôïng (SSOP, HACCP,ISO 2200, BRC) vaø caùc tieâu chaån chung veà veä sinh vaø an toaøn thöïc phaåm ñoái vôùi taát caû thò tröôøng nhaäp khaåu treân theá giôùi . Beân caïnh vieäc ñaàu tö veà nhaø xöôûng vaø quaûn lyù chaát löôïng, coâng ty coøn ñaàu tö phaùt trieån nguoàn nhaân löïc baèng ñoäi nguõ quaûn lyù kinh doanh coù nhieàu naêm kinh nghieäm vaø treân 1000 nhaân coâng laønh ngheà tröïc tieáp saûn xuaát ñaûm baûo cho ra ñôøi nhöõng saûn phaåm chaát löôïng cao nhaát. Saûn phaån chính cuûa coâng ty: Caù basa, caù tra nguyeân con, fillet, caét khuùc . Thò tröøôøng xuaát khaåu: Myõ,Eu, Canada, UÙc,Hoàng Koâng, Haøn Quoác… 3.2. SÔ ÑOÀ TOÅ CHÖÙC CUÛA COÂNG TY PHAÂN XÖÔÛNG CHEÁ BIEÁN ÑOÂNG LAÏNH PHAÂN XÖÔÛNG CÔ ÑIEÄN LAÏNH VAØ SAÛN XUAÁT NÖÔÙC ÑAÙ Toå vaän haønh Toå söûa chöõa Toå KCS Toå caáp döôõng Toå baûo veä PHOØNG KYÕ THUAÄT PHOØNG TOÅ CHÖÙC HAØNH CHAÙNH PHOØNG KEÁ TOAÙN PHOØNG KEÁ HOAÏCH BAN GIAÙM ÑOÁC Toå tieáp nhaän Toå cheá bieán Toå thaønh phaåm Toå baùo goùi Toå caáp döôõng Hình3.1. Sô ñoà toå chöùc coâng ty 3.3. MOÂ TAØ QUY TRÌNH COÂNG NGHEÄ SAÛN XUAÁT CUÛA COÂNG TY Caù basa, caù tra ñöôïc nuoâi taïi caùc ao trong vuøng kieåm soaùt cuûa cô quan chöùc naêng khi coâng ty kyù hôïp ñoàng vôùi caùc nhaø cung caáp nguyeân lieäu (chuû ao ), coâng ty seõ ñöa nhaân vieân KCS ñeán laãy maãu ,kieåm tra chaát löôïng theo tieâu chuaån ñaõ ñaët ra ( caù phaûi ñaït xaáp xæ 400 gr- 500 gr ,khoâng bò dò taät ….) Caù soáng döôïc chuyeån ñeán ñeán coâng ty baèng ghe ñuïc, ñöôïc chöùa trong caùc thuøng kín coù naép nay vaø chuyeån ñeán khu tieáp nhaän nguyeân lieäu taïi coâng ty Nöôùc vaøo Nöôùc thaûi Röûa 4 Xeáp khuoân Chôø ñoâng Caáp ñoâng Phaân côõ, loaïi Caân 1 Nöôùc vaøo Nöôùc thaûi Quay thuoác Nöôùc vaøo Nöôùc thaûi Laïng da Chænh hình Nöôùc vaøo Nöôùc thaûi Röûa 2 Nöôùc vaøo Nöôùc thaûi Nöôùc vaøo Nöôùc thaûi Caét t tieát – Röûa 1 Fillet Tieáp nhaän nguyeân lieäu Soi kyù sinh truøng Röûa 3 Nöôùc vaøo Nöôùc thaûi Taùch khuoân Bao goùi Baûo quaûn Hình 3.2. Sô ñoà coâng ngheä saûn xuaát cuûa coâng ty 3.4. ÑIEÀU KIEÄN KHÍ HAÄU THUYÛ VAÊN, HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG CUÛA COÂNG TY Nhiệt độ Nhieät ñoä khoâng khí laø yeáu toá aûnh höôûng raát maïnh meõ.Nhiệt độ khoâng khí laø yếu tố ảnh hưởng rất mạnh mẽ đến quaù trình lan truyeàn vaø chuyển hoaù chất oâ nhieãm. Nhiệt độ caøng tăng cao thì tốc độ lan truyền vaø chuyển hoaù chất oâ nhieãm caøng lôùn. Nhiệt độ khoâng khí dao động trong khoảng ( 26,8-27.5 0C ). Nhiệt độ trung bình/năm 26,4 0C. Chế độ mưa Möa coù taùc duïng laøm pha loaõng caùc chaát thaûi,löôïng möa caøng lôùn thì möùc ñoä oâ nhieãm khoâng khí vaø nöôùc caøng giaûm. Löôïng möa trung bình naêm haèng naêm: 1,666 mm. Ñoä aåm khoâng khí: 75-90 %. Baõo: taàn xuaát xuaát hieän baõo raát thaáp. Boác hôi: löôïng boác hôi trung bình naêm töø 950-Mùa mưa lượng bốc hơi ít hơn mùa khô(55-99 mm). Cheá ñoä gioù Gioù yếu tố quan trọng trong việc lan truyền chất oâ nhiễm khoâng khí. Tốc độ gioù caøng cao thì chất ô nhiễm được vận chuyển caøng xa nồng độ chất ô nhiễm caøng được pha loaõng bôûi khoâng khí saïch .Khi tốc độ gioù nhỏ hoặc laëng gioù thì chất oâ nhiễm chụp ngay xuống mặt đất gaây tình traïng oâ nhiễm cao tại khu vực chế biến. Tốc ñoä gioù trung bình trong năm 1,6 m/s. Trong năm coù hôn 60 ngaøy coù doâng, tốc ñộ gioù doâng cao nhất trong năm ghi nhận đñöôïc laø 31 m/s. Số ngaøy coù doâng xảy ra trong thaùng 5 ñeán thaùng 10..Toác ñoä gioù vaø höôùng gioù thay ñoåi phuï thuoäc vaøo töøng thôøi kyø trong muøa. Muøa möa baét ñaàu töø thaùng 5 ñeán thaùng 11vaø coù gioù Taây Nam töø bieån thoåi vaøo.muøa khoâ gioù ñoâng baéc vaø gioù ñoâng nam töø thuoäc ñòa thoåi vaøo gaây khoâ Chaát löôïng khoâng khí taïi Caàn Thô Nhìn chung,moâi tröôøng khoâng khí cuûa khu vöïc thöïc hieän döï aùn bò oâ nhieãm chuû yeáu do buïi vaø tieáng oàn maø chuû yeáu töø hoaït ñoäng giao thoâng.Moâi tröôøng khoâng khí ở khu vực thực hiện dự aùn ñöôïc thể hiện ở bảng sau. Bảng3.1. Chất lượng khoâng khí STT Chất oâ nhiễm Đơn vị đo Kết quả TCVN 5937-2005 1 Bụi mg/m3 0,31 0,3 2 SO2 mg/m3 0,09 0,35 3 NO2 mg/m3 0,06 0,2 4 CO mg/m3 1,53 30 Caùc vaán ñeà veä sinh moâi tröôøng: Chaát thaûi raén ñöôïc chöùa trong kho pheá lieäu khoâng quaù 12 giôø. Cuoái ngaøy saûn xuaát, pheá lieäu ñöôïc giaûi phoùng khoûi kho. Chaát thaûi raén töø caùc quaù trình gia coâng cheá bieán ñöôïc baùn cho caùc doanh nghieäp cheá bieán thöùc aên gia suùc. Hieän nay Xí nghieäp chöa coù caùn boä chuyeân traùch veà moâi tröôøng nhöng phoøng kyõ thuaät cuûa Xí nghieäp vaãn laáy maãu nöôùc thaûi ñeå phaân tích moãi naêm moät laàn vaø caùc vaán ñeà moâi tröôøng luoân ñöôïc thaûo luaän trong caùc cuoäc hoïp giao ban haøng thaùng cuûa Xí nghieäp. Veà vaán ñeà söû duïng nöôùc, Xí nghieäp hieän ñang söû duïng 2 nguoàn nöôùc laø nöôùc gieáng vaø nöôùc caáp. Nöôùc gieáng ñöôïc xöû lí qua heä thoáng daøn möa phun thaønh tia vaø rôi xuoáng laàn löôït qua caùc saøn roài chaûy vaøo beå laéng nhaèm taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho quaù trình khöû Fe trong nöôùc ngaàm. Nöôùc caáp cuøng vôùi nöôùc ngaàm sau khi khöû saét ñöôïc ñöa vaøo beå chöùa roài chaûy qua lôùp soûi vaø nuùm loïc tröôùc khi chaûy ñeán beå chöùa nöôùc saïch. Sau ñoù nöôùc ñöôïc bôm leân thaùp roài phaân phoái cho saûn xuaát. Nöôùc thaûi vaøo heä thoáng xöû lí goàm coù 2 loaïi nöôùc chính: Nöôùc thaûi sinh hoaït Löu löôïng nöôùc thaûi sinh hoaït phaùt sinh töø nhaø beáp, nhaø aên, khu veä sinh chung, nhaø veä sinh trong khu vöïc saûn xuaát khoaûng 15 m3/ngaøy. Nöôùc thaûi saûn xuaát Löôïng nöôùc thaûi saûn xuaát vaøo heä thoáng xöû lyù hieän nay khoaûng 600 m3/ngaøy. Tuy nhieân nöôùc thaûi khoâng chæ bao goàm nöôùc maø coøn coù caùc chaát baån, caùc chaát baån naøy coù nguoàn goác töø nguyeân lieäu thuyû saûn nhö maùu, môõ, noäi taïng, thòt vuïn…Caùc chaát baån naøy toàn taïi döôùi daïng caën laéng, raén lô löûng vaø hoaø tan vôùi thaønh phaàn höõu cô chuû yeáu laø Cacbonhydrat, caùc proteâin nhö axit amin, amoni ure vaø caùc axit beùo… OÂ nhieãm do nhieät phaùt sinh töø nguoàn böùc xaï maët trôøi vaø töø caùc maùy moùc thieát bò saûn xuaát: maùy laøm laïnh, loø hôi, maùy phaùt ñieän döï phoøng. Tuy nhieân beân trong caùc xöôûng saûn xuaát ñöôïc thieát keá thoâng thoaùng, heä thoáng thoâng gioù hoaït ñoäng toát neân nhieät löôïng toaû ra khoâng aûnh höôûng nhieàu ñeán saûn xuaát vaø laøm vieäc cuûa caùn boä, nhaân vieân, coâng nhaân trong nhaø maùy. An toaøn lao ñoäng vaø coâng taùc PCCC An toaøn lao ñoäng Trong nhöõng naêm qua cuøng vôùi söï ñaàu tö cho vieäc môû roäng saûn xuaát, caûi tieán coâng ngheä saûn xuaát, nhaø maùy cuõng ñaõ coù nhieàu hoaït ñoäng thieát thöïc quan taâm ñeán an toaøn lao ñoäng. Nhaø maùy ñaõ boá trí nhaø xöôûng caùch li vôùi vaên phoøng vaø caùc coâng trình khaùc trong khuoân vieân nhaø maùy. Coâng nhaân, nhaân vieân laøm vieäc trong caùc boä phaän ñeàu ñöôïc trang bò caùc duïng cuï vaø trang phuïc baûo hoä lao ñoäng theo quy ñònh. Boá trí nhaø xöôûng thoâng thoaùng coù nhöõng khoaûng troáng caàn thieát ñoái vôùi töøng thieát bò vaø ôû vò trí cao raùo. Ñaõ boá trí vaø duy trì toát heä thoáng chieáu saùng trong xöôûng saûn xuaát. Laép ñaët vaø duy trì hoaït ñoäng heä thoáng thoâng gioù giaûi nhieät caùc phaân xöôûng. Töøng phaân xöôûng cuûa nhaø maùy ñeàu coù baûng tin theo doõi tình hình an toaøn saûn xuaát vaø chæ tieâu, phöông phaùp phaán ñaáu duy trì an toaøn lao ñoäng. Ñaõ thöïc hieän toát vieäc khaùm söùc khoeû ñònh kyø cho ngöôøi lao ñoäng theo cheá ñoä haèng naêm. Ñaõ vaø ñang tieán haønh ño ñaïc, giaùm saùt chaát löôïng moâi tröôøng cuûa nhaø maùy theo ñònh kyø. Coâng taùc phoøng chaùy chöõa chaùy Nhaø maùy coù moät hoà chöùa nöôùc 37 m3 duøng cho coâng taùc phoøng chaùy chöõa chaùy vaø ñöôïc boá trí 4 ñieåm chöõa chaùy khaép toaøn Xí nghieäp. Ñoäi phoøng chaùy chöõa chaùy cô ñoäng cuûa nhaø maùy ñöôïc duy trì vôùi 6 bình chöõa chaùy daïng boät vaø 6 bình daïng hôi. Ñöôøng xung quanh beân ngoaøi phoøng cheá bieán ñöôïc traùng nhöïa ñeå xe cöùu hoaû coù theå ra vaøo deã daøng. Trong khu cheá bieán cuõng ñaõ thöïc hieän ñaày ñuû caùc bieän phaùp choáng söï coá moâi tröôøng nhö phoøng choáng chaùy noå,phoøng choáng seùt … CHÖÔNG 4. TOÅNG QUAN VEÀ CAÙC PHÖÔNG PHAÙP XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI THUÛY SAÛN Do ñaëc tính nöôùc thaûi ngaønh cheá bieán thuûy saûn chöùa löôïng chaát höõu cô lôùn, tæ soá BOD/COD dao ñoäng khoaûng töø 0,5 ñeán 0,7 neân bieän phaùp xöû lyù thöôøng ñöôïc aùp duïng laø söû duïng caùc coâng trình xöû lyù sinh hoïc. Trong nöôùc thaûi coøn chöùa löôïng caën khaù lôùn, caùc maûnh vuïn nguyeân lieäu coù ñaëc tính cô hoïc töông ñoái beàn vì theá tröôùc khi ñöa vaøo heä thoáng xöû lyù sinh hoïc, nöôùc thaûi caàn ñöôïc xöû lyù baèng caùc coâng trình xöû lyù cô hoïc ñeå loaïi boû caën naøy. Do löu löôïng vaø chaát löôïng nöôùc thaûi cheá bieán thuûy saûn thay ñoåi raát lôùn theo thôøi gian, do ñoù trong coâng ngheä thöôøng phaûi söû duïng beå ñieàu hoøa coù dung tích ñuû lôùn ñeå oå ñònh doøng nöôùc thaûi vaøo coâng trình xöû lyù sinh hoïc tieáp theo. Nöôùc thaûi sau khi xöû lyù sinh hoïc vaãn coøn moät soá vi sinh vaät gaây beänh, do ñoù phaûi qua giai ñoaïn khöû truøng tröôùc khi xaû ra ngoaøi moâi tröôøng. 4.1. PHÖÔNG PHAÙP CÔ HOÏC Xöû lyù cô hoïc (hay coøn goïi laø xöû lyù baäc I) nhaèm muïc ñích loaïi boû caùc taïp chaát khoâng tan (raùc, caùt nhöïa, daàu môõ, caën lô löûng, caùc taïp chaát noåi…) ra khoûi nöôùc thaûi; ñieàu hoøa löu löôïng vaø noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm trong nöôùc thaûi. Caùc coâng trình xöû lyù cô hoïc nöôùc thaûi thuûy saûn thoâng duïng: 4.1.1. Song chaén raùc Song chaén raùc thöôøng ñaët tröôùc heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi hoaëc coù theå ñaët taïi caùc mieäng xaû trong phaân xöôûng saûn xuaát nhaèm giöõ laïi caùc taïp chaát coù kích thöôùc lôùn nhö: nhaùnh caây, goã, laù, giaáy, niloâng, vaûi vuïn vaø caùc loaïi raùc khaùc. Döïa vaøo khoaûng caùch caùc thanh, song chaén ñöôïc chia thaønh hai loaïi: Song chaén thoâ coù khoaûng caùch giöõa caùc thanh töø 60 ÷100mm. Song chaén mòn coù khoaûng caùch giöõa caùc ._.thanh töø 10 ÷25mm. 4.1.2. Löôùi loïc Löôùi loïc duøng ñeå khöû caùc chaát lô löûng coù kích thöôùc nhoû, thu hoài caùc thaønh phaàn quyù khoâng tan hoaëc khi caàn phaûi loaïi boû raùc coù kích thöôùc nhoû. Kích thöôùc maét löôùi töø 0,5÷1,0mm. Löôùi loïc thöôøng ñöôïc bao boïc xung quanh khung roãng hình truï quay troøn (hay coøn goïi laø troáng quay) hoaëc ñaët treân caùc khung hình dóa. 4.1.3. Beå laéng caùt Beå laéng caùt ñaët sau song chaén, löôùi chaén vaø ñaët tröôùc beå ñieàu hoøa, tröôùc beå laéng ñôït I. Nhieäm vuï cuûa beå laéng caùt laø loaïi boû caën thoâ naëng nhö caùt, sôûi, maûnh vôõ thuûy tinh, maûnh kim loaïi, tro taùn, thanh vuïn, voû tröùng… ñeá baûo veä caùc thieát bò cô khí deã bò maøi moøn, giaûm caën naëng ôû caùc coâng ñoaïn xöû lyù tieáp theo. Beå laéng caùt goàm 3 loaïi: Beå laéng caùt ngang,beå laéng caùt toåi khí,beå laéng caùt ly taâm 4.1.4. Beå ñieàu hoøa Do ñaëc ñieåm coâng ngheä saûn xuaát cuûa moät soá ngaønh coâng nghieäp, löu löôïng vaø noàng ñoä nöôùc thaûi thöôøng khoâng ñeàu theo caùc giôø trong ngaøy, ñeâm. Söï dao ñoäng lôùn veà löu löôïng vaø noàng ñoä daãn ñeán nhöõng haäu quaû xaáu veà cheá ñoä coâng taùc cuûa maïng löôùi vaø caùc coâng trình xöû lyù. Do ñoù beå ñieàu hoøa ñöôïc duøng ñeå duy trì doøng thaûi vaø noàng ñoä vaøo coâng trình xöû lyù oå ñònh, khaéc phuïc nhöõng söï coá vaän haønh do söï dao ñoäng veà noàng ñoä vaø löu löôïng cuûa nöôùc thaûi gaây ra vaø naâng cao hieäu suaát cuûa caùc quaù trình xöû lyù sinh hoïc. 4.1.5. Beå laéng Duøng ñeå taùch caùc chaát khoâng tan ôû daïng lô löûng trong nöôùc thaûi theo nguyeân taéc döïa vaøo söï khaùc nhau giöõa troïng löôïng caùc haït caën coù trong nöôùc thaûi. Caùc beå laéng coù theå boá trí noái tieáp nhau. Quaù trình laéng toát coù theå loaïi boû ñeán 90 ÷ 95% löôïng caën coù trong nöôùc thaûi. Vì vaäy ñaây laø quaù trình quan troïng trong xöû lyù nöôùc thaûi, thöôøng boá trí xöû lyù ban ñaàu hay sau khi xöû lyù sinh hoïc. Ñeå coù theå taêng cöôøng quaù trình laéng ta coù theå theâm vaøo chaát ñoâng tuï sinh hoïc. Beå laéng ñöôïc chia thaønh caùc loaïi sau:beå laéng ngang ,beå laéng ñöùng,beå laéng ly taâm 4.1.6. Beå vôùt daàu môõ Caùc loaïi coâng trình naøy thöôøng ñöôïc öùng duïng khi xöû lyù nöôùc thaûi coâng nghieäp, nhaèm loaïi boû caùc taïp chaát coù khoái löôïng rieâng nhoû hôn nöôùc, chuùng gaây aûnh höôûng xaáu tôùi caùc coâng trình thoaùt nöôùc (maïng löôùi vaø caùc coâng trình xöû lyù). Vì vaäy ta phaûi thu hoài caùc chaát naøy tröôùc khi ñi vaøo caùc coâng trình phía sau. Caùc chaát naøy seõ bòt kín loã hoång giöõa caùc haït vaät lieäu loïc trong caùc beå sinh hoïc…vaø chuùng cuõng phaù huûy caáu truùc buøn hoaït tính trong beå Aerotank, gaây khoù khaên trong quaù trình leân men caën. 4.1.7. Beå loïc Coâng trình naøy duøng ñeå taùch caùc phaàn töû lô löûng, phaân taùn coù trong nöôùc thaûi vôùi kích thöôùc töông ñoái nhoû sau beå laéng baèng caùch cho nöôùc thaûi ñi qua caùc vaät lieäu loïc nhö caùt, thaïch anh, than coác, than buøn, than goã, soûi nghieàn nhoû… Beå loïc thöôøng laøm vieäc vôùi hai cheá ñoä loïc vaø röûa loïc. Ñoái vôùi nöôùc thaûi ngaønh cheá bieán thuûy saûn thì beå loïc ít ñöôïc söû duïng vì noù laøm taêng giaù thaønh xöû lyù. 4.2. PHÖÔNG PHAÙP HOÙA - LYÙ Cô sôû cuûa phöông phaùp hoùa lyù laø ñöa vaøo nöôùc thaûi chaát phaûn öùng naøo ñoù, chaát naøy phaûn öùng vôùi caùc taïp chaát baån trong nöôùc thaûi vaø coù khaû naêng loaïi chuùng ra khoûi nöôùc thaûi döôùi daïng caên laéng hoaëc döôùi daïng hoøa tan khoâng ñoäc haïi. Caùc phöông phaùp hoùa lyù thöôøng ñöôïc söû duïng ñeå xöû lyù nöôùc thaûi cheá bieán thuûy saûn laø quaù trình keo tuï, haáp phuï, trích ly, tuyeån noåi… 4.2.1. Keo tuï Quaù trình laéng chæ coù theå taùch ñöôïc caùc haït raén huyeàn phuø nhöng khoâng heå taùch ñöôïc caùc chaát gaây nhieãm baån ôû daïng keo vaø hoøa tan vì chuùng laø nhöõng haït raén coù kích thöôùc quaù nhoû. Quaù trình thuûy phaân caùc chaát ñoâng tuï vaø taïo thaønh caùc boâng keo xaûy ra theo caùc giai ñoaïn sau: Me3+ + HOH ( Me(OH)2+ + H+ Me(OH)2+ + HOH ( Me(OH)+ + H+ Me(OH)+ + HOH ( Me(OH)3 + H+ Me3+ + HOH ( Me(OH)3 + 3H+ Caùc chaát keo tuï thöôøng duøng laø pheøn nhoâm (Al2(SO4)3.18H2O, NaAlO2, Al2(OH)5Cl, KAl(SO4)2.12H2O, NH4Al(SO4)2.12H2O); pheøn saét (Fe2(SO4)3.2H2O; Fe2(SO4)3.3H2O; FeSO4.7H2O vaø FeCl3) hoaëc chaát keo tuï khoâng phaân ly, daïng cao phaân töû coù nguoàn goác thieân nhieân hoaëc toång hôïp. Caùc chaát keo tuï cao phaân töû cho pheùp naâng cao ñaùng keå hieäu quaû cuûa quaù trình keo tuï vaø laéng boâng caën sau ñoù. 4.2.2. Tuyeån noåi Tuyeån noåi ñöôïc öùng duïng ñeå xöû lyù caùc chaát lô löûng trong nöôùc (buøn hoaït tính, maøng vi sinh vaät). Nöôùc thaûi ñöôïc neùn ñeán aùp suaát 40-60psi vôùi khoái löôïng khoâng khí baõo hoøa. Khi aùp suaát cuûa hoãn hôïp khí-nöôùc naøy ñöôïc giaûm ñeán aùp suaát khí quyeån trong beå tuyeån noåi thì nhöõng boït khí nhoû beù ñöôïc giaûi phoùng. Boït khí coù khaû naêng haáp phuï caùc boâng buøn vaø caùc chaát lô löûng hoaëc nhuõ töông (daàu, sôïi …) laøm chuùng keát dính laïi vôùi nhau vaø noåi leân treân beà maët beå. Hoãn hôïp khí - chaát raén noåi leân taïo thaønh vaùng treân beà maët. Nöôùc ñaõ ñöôïc loaïi boû caùc chaát raén lô löûng ñöôïc xaû ra töø ñaùy cuûa beå tuyeån noåi. 4.2.2.1. Tuyeån noåi vôùi vôùi vieäc taùch caùc boït khí ra khoûi dung dòch Bieän phaùp naøy ñöôïc söû duïng roäng raõi vôùi nöôùc thaûi chöùa caùc chaát baån nhoû vì noù cho pheùp taïo boït khí raát nhoû. Thöïc chaát cuûa bieän phaùp naøy laø taïo ra moät dung dòch quaù baõo hoøa khoâng khí. Sau ñoù khoâng khí ñöôïc taùch ra khoûi dung dòch ôû daïng caùc boït cöïc nhoû vaø loâi keùo caùc chaát baån noåi leân treân maët nöôùc. Tuyeån noåi chaân khoâng Tuyeån noåi khoâng aùp löïc Tuyeån noåi aùp löïc. 4.2.2.2. Tuyeån noåi vôùi vieäc cung caáp khoâng khí neùn qua taám xoáp, oáng chaâm loã Tuyeån noåi vôùi thoåi khoâng khí neùn qua caùc voøi Tuyeån noåi vôùi phaân taùn khoâng khí qua taám xoáp. 4.3. PHÖÔNG PHAÙP SINH HOÏC Phöông phaùp naøy döïa treân cô sôû hoaït ñoäng phaân huûy caùc chaát höõu cô coù trong nöôùc thaûi cuûa caùc vi sinh vaät. Caùc vi sinh vaät söû duïng caùc chaát höõu cô vaø moät soá chaát khoaùng laøm nguoàn dinh döôõng vaø taïo naêng löôïng. Trong quaù trình phaùt trieån, chuùng nhaän caùc chaát dinh döôõng ñeå xaây döïng teá baøo, sinh tröôûng vaø sinh saûn neân sinh khoái cuûa chuùng ñöôïc taêng leân. Phöông phaùp naøy ñöôïc söû duïng ñeå xöû lyù hoaøn toaøn caùc chaát höõu cô coù khaû naêng phaân huûy sinh hoïc trong nöôùc thaûi. Coâng trình xöû lyù sinh hoïc thöôøng ñöôïc ñaët sau khi nöôùc thaûi ñaõ ñöôïc xöû lyù sô boä qua caùc quaù trình xöû lyù cô hoïc, hoùa hoïc, hoùa lyù. Caùc phöông phaùp sinh hoïc coù theå ñöôïc phaân chia döïa treân caùc cô sôû khaùc nhau, song nhìn chung coù theå chia thaønh hai loaïi chính nhö sau: Nguyeân lyù sinh hoïc hieáu khí laø bieän phaùp xöû lyù söû duïng caùc nhoùm vi sinh vaät hieáu khí. Ñaûm baûo hoaït ñoäng soáng cuûa chuùng caàn cung caáp oâxy lieân tuïc vaø duy trì nhieät ñoä trong khoaûng töø 20 ÷ 40oC. Xöû lyù sinh hoïc yeám khí laø bieän phaùp söû duïng caùc vi sinh vaät yeám khí ñeå loaïi boû caùc chaát höõu cô coù trong nöôùc thaûi. 4.3.1. Xöû lyù sinh hoïc trong ñieàu kieän töï nhieân Phöông phaùp xöû lyù qua ñaát. Thöïc chaát cuûa quaù trình xöû lyù laø: khi loïc nöôùc thaûi qua ñaát caùc chaát raén lô löûng vaø keo seõ bò giöõ laïi ôû lôùp treân cuøng. Nhöõng chaát naøy taïo ra moät maøng goàm raát nhieàu vi sinh vaät bao boïc treân beà maët caùc haït ñaát, maøng naøy seõ haáp phuï caùc chaát höõu cô hoøa tan trong nöôùc thaûi. Nhöõng vi sinh vaät seõ xöû duïng oâxy cuûa khoâng khí qua caùc khe ñaát vaø chuyeån hoùa caùc chaát höõu cô thaønh caùc hôïp chaát khoaùng. Caùc coâng trình xöû duïng phöong phaùp xöû lyù qua ñaát laø: Caùnh ñoàng töôùi,caùnh ñoàng loïc Caùnh ñoàng töôùi coâng coäng hoaëc caùnh ñoàng loïc: laø nhöõng maûnh ruoäng ñöôïc san baèng hoaëc doác khoâng ñaùng keå vaø ñöôïc ngaên baèng nhöõng bôø ñaát. Nöôùc thaûi ñöôïc phaân phoái vaøo nhöõng maûnh ruoäng ñoù nhôø maïng löôùi töôùi vaø sau khi loïc qua ñaát laïi ñöôïc qua moät maïng löôùi khaùc ñeå tieâu ñi. Hoà sinh vaät : Laø hoà xöû lyù sinh hoïc, coù nhieàu teân goïi khaùc nhö: hoà oxy hoùa, hoà oån ñònh nöôùc thaûi v.v… Caùc quaù trình dieãn ra trong hoà sinh vaät cuõng töông töï nhö quaù trình töï laøm saïch dieãn ra ôû caùc soâng hoà chöùa nöôùc töï nhieân: ñaàu tieân caùc chaát höõu cô bò phaân huûy bôûi vi sinh vaät. Caùc saûn phaåm taïo thaønh sau khi phaân huûy laïi ñöôïc rong, taûo söû duïng. Do keát quaû hoaït ñoäng soáng cuûa vi sinh vaät oxy töï do laïi ñöôïc taïo thaønh vaø hoøa tan trong nöôùc roài laïi ñöôïc vi sinh vaät söû duïng ñeå trao ñoåi chaát. Söï hoaït ñoäng cuûa rong taûo khoâng phaûi laø quaù trình chính maø chæ taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cung caáp cho quaù trình maø thoâi. Vai troø xöû lyù chuû yeáu ôû ñaây vaãn laø vi sinh vaät . Hoà sinh vaät coù theå chia ra laøm hai loaïi chính nhö sau: Loaïi 1: Nöôùc thaûi sau khi laéng sô boä qua caùc beå laéng ñöôïc pha loaõng vôùi nöôùc soâng theo tæ leä 1:3 ñeán 1:5 vaø cho chaûy vaøo hoà. OÂxy hoaø tan ñöôïc cung caáp qua maët thoaùng. Trong hoà cuõng dieãn ra quaù trình ñoâng tuï sinh hoïc, oâxy hoùa caùc chaát höõu cô vaø do ñoù BOD cuûa nöôùc thaûi giaûm xuoáng. 4.3.2. Xöû lyù sinh hoïc trong ñieàu kieän nhaân taïo 4.3.2.1. Xöû lyù sinh hoïc trong ñieàu kieän hieáu khí Naêm 1914 hai nhaø baùc hoïc ngöôøi Anh laø Ardern vaø Lockett ñaõ thaønh coâng trong vieäc taïo buøn hoaït tính vaø söû duïng buøn hoaït tính ñeå xöû lyù nöôùc thaûi. Coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi baèng buøn hoaït tính ñöôïc aùp duïng töø ñoù ñeán nay. Hieän nay ñaõ coù raát nhieàu traïm xöû lyù nöôùc thaûi baèng buøn hoaït tính hoaït ñoäng treân khaép theá giôùi nhaèm ñeå xöû lyù caùc doøng nöôùc thaûi töø caùc trung taâm ñoâ thò vaø caùc coâng ty cheá bieán thöïc phaåm. Hieäu quaû khöû COD, BOD cao, trong ña soá caùc tröôøng hôïp ñaït töø 78 ÷ 82% hoaëc coù theå lôùn hôn. Caùc coâng trình töông thích cuûa quaù trình xöû lyù sinh hoïc hieáu khí coù theå keå ñeán nhö: beå Aerotank buøn hoaït tính (vi sinh vaät lô löûng), beå thoåi khí sinh hoïc tieáp xuùc (vi sinh vaät dính baùm), beå loïc sinh hoïc, thaùp loïc sinh hoïc, beå sinh hoïc tieáp xuùc quay… Quaù trình buøn hoaït tính Quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi söû duïng buøn hoaït tính döïa vaøo hoaït ñoäng soáng cuûa vi sinh vaät hieáu khí. Trong beå Aerotank, caùc chaát lô löûng ñoùng vai troø laø caùc haït nhaân ñeá cho vi khuaån cö truù, sinh saûn vaø phaùt trieån daàn leân thaønh caùc boâng caën goïi laø buøn hoaït tính. Buøn hoaït tính laø caùc boâng caën coù maàu naâu saãm chöùa caùc chaát höõu cô haáp thuï töø nöôùc thaûi vaø laø nôi cö truù ñeå phaùt trieån cuûa voâ soá vi khuaån vaø vi sinh vaät soáng khaùc. Caùc vi sinh vaät ñoàng hoaù caùc chaát höõu cô coù trong nöôùc thaûi thaønh caùc chaát dinh döôõng cung caáp cho söï soáng. Trong quaù trình phaùt trieån vi sinh vaät söû duïng caùc chaát ñeå sinh saûn vaø giaûi phoùng naêng löôïng, neân sinh khoái cuûa chuùng taêng leân nhanh. Nhö vaäy caùc chaát höõu cô coù trong nöôùc thaûi ñöôïc chuyeån hoaù thaønh caùc chaát voâ cô nhö H2O, CO2 khoâng ñoäc haïi cho moâi tröôøng. Quaù trình sinh hoïc coù theå dieãn taû toùm taét nhö sau : Chaát höõu cô + vi sinh vaät + oâxy ( NH3 + H2O + naêng löôïng + teá baøo môùi hay coù theå vieát : Chaát thaûi + buøn hoaït tính + khoâng khí ( Saûn phaåm cuoái + buøn hoaït tính dö Phaân loaïi beå aerotank theo sô ñoà vaän haønh Beå Aerotank truyeàn thoáng Sô ñoà vaän haønh cuûa beå Aerotank truyeàn thoáng nhö sau: Hình 4.1: Sô ñoà laøm vieäc cuûa beå Aeroatnk truyeàn thoáng. Beå Aerotank vôùi sô ñoà naïp nöôùc thaûi vaøo theo baäc Hình 4.2: Sô ñoà laøm vieäc cuûa Aerotank naïp theo baäc. Beå Aerotank coù heä thoáng caáp khí giaûm daàn theo chieàu doøng chaûy Noàng ñoä chaát höõu cô vaøo beå Aerotank ñöôïc giaûm daàn töø ñaàu ñeán cuoái beå do ñoù nhu caàu cung caáp oâxy cuõng tæ leä thuaän vôùi noàng ñoä caùc chaát höõu cô. ÔÛ ñaàu vaøo cuûa beå caàn löôïng oâxy lôùn hôn do ñoù phaûi caáp khoâng khí nhieàu hôn ôû ñaàu vaøo vaø giaûm daàn ôû caùc oâ tieáp sau ñeå ñaùp öùng cöôøng ñoä tieâu thuï khoâng ñeàu oâxy trong toaøn beå. Öu ñ ieåm cuûa beå daïng naøy laø: Giaûm ñöôïc löôïng khoâng khí caáp vaøo töùc giaûm coâng suaát cuûa maùy neùn. Khoâng coù hieän töôïng laøm thoaùng quaù möùc laøm ngaên caûn söï sinh tröôûng cuûa vi khuaån khöû caùc hôïp chaát chöùa Nitô. Beå Aerotank taûi troïng cao. Nhöõng beå Aerotank cao taûi ñöôïc coi laø nhöõng beå coù söùc taûi chaát baån cao vaø cho hieäu suaát laøm saïch cuõng cao. Coù theå aùp duïng khi yeâu caàu xöû lyù ñeå nöôùc ñaàu ra coù chaát löôïng loaïi C hoaëc döôùi loaïi B. Nöôùc qua beå laéng ñôït I hoaëc chæ qua löôùi chaén raùc, sau ñoù troän ñeàu vôùi 10 ÷ 20% buøn tuaàn hoaøn, ñi vaøo beå Aerotank ñeå laøm thoaùng trong khoaûng thôøi gian töø 1÷3 giôø. Noàng ñoä buøn hoaït tính trong beå ( 1000 mg/l. Baèng caùch ñieàu chænh löôïng khí caáp vaøo vaø löôïng buøn hoaït tính tuaàn hoaøn, coù theå thu ñöôïc hieäu quaû xöû lyù ñaït loaïi C vaø gaàn loaïi B. Beå Aerotank coù ngaên tieáp xuùc vôùi buøn hoaït tính ñaõ oån ñònh (Contact Stabilitation) Nöôùc töø beå laéng ñôït 1 ñöôïc troän ñeàu vôùi buøn hoaït tính ñaõ ñöôïc taùi sinh (buøn ñaõ ñöôïc xöû lyù ñeán oån ñònh trong ngaên taùi sinh) ñi vaøo naêng tieáp xuùc cuûa beå, ôû ngaên tieáp xuùc buøn haáp phuï vaø haáp thuï phaàn lôùn caùc chaát keo lô löûng vaø chaát baån hoøa tan coù trong nöôùc thaûi vôùi thôøi gian raát ngaén khoaûng 0,5 ( 1 giôø roài chaûy sang beå laéng ñôït 2. Buøn laéng ôû ñaùy beå laéng 2 ñöôïc bôm tuaàn hoaøn laïi beå taùi sinh. ÔÛ beå taùi sinh, buøn ñöôïc laøm thoaùng trong thôøi gian töø 3 ( 6 giôø ñeå oâxy hoùa heát caùc chaát höõu cô ñaõ haáp thuï. Buøn sau khi taùi sinh raát oån ñònh. Buøn dö ñöôïc xaû ra ngoaøi tröôùc ngaên taùi sinh. Öu ñieåm cuûa daïng beå naøy laø beå Aerotank coù dung tích nhoû, chòu ñöôïc söï dao ñoäng cuûa löu löôïng vaø chaát löôïng nöôùc thaûi. Hình 4.3: Sô ñoà laøm vieäc cuûa beå Aerotank coù ngaên tieáp xuùc. Beå laøm thoaùng keùo daøi Hình 4.4: Sô ñoà laøm vieäc cuûa beå Aerotank laøm thoaùng keùo daøi. Beå Aerotank khuaáy troän hoaøn chænh Hình 4.5 : Sô ñoà laøm vieäc cuûa beå Aerotank khuaáy troän hoaøn chænh. Öu ñieåm chính cuûa sô ñoà laøm vieäc theo nguyeân taéc khuaáy troän hoaøn chænh laø: pha loaõng ngay töùc khaéc noàng ñoä cuûa caùc chaát oâ nhieãm trong toaøn theå tích beå, khoâng xaûy ra hieän töôïng quaù taûi cuïc boä ôû baát cöù phaàn naøo cuûa beå, aùp duïng thích hôïp cho loaïi nöôùc thaûi coù chæ soá theå tích buøn cao, caën khoù laéng. Möông oâxy hoùa Möông oâxy hoùa laø daïng caûi tieán cuûa beå Aerotank khuaáy troän hoaøn chænh coù daïng voøng hình chöõ O laøm vieäc trong cheá ñoä laøm thoaùng keùo daøi vôùi dung dòch buøn hoaït tính lô löûng trong nöôùc thaûi chuyeån ñoäng tuaàn hoaøn lieân tuïc trong möông. Quaù trình vi sinh dính baùm Phaàn lôùn vi khuaån coù khaû naêng sinh soáng vaø phaùt trieån treân beà maët vaät raén, khi coù ñuû ñoä aåm vaø thöùc aên laø caùc hôïp chaát höõu cô, muoái khoaùng vaø oâxy. Chuùng dính baùm vaøo beà maët vaät raén baèng chaát Gelatin do chính vi khuaån tieát ra vaø chuùng coù theå deã daøng di chuyeån trong lôùp Gelatin dính baùm naøy. Ñaàu tieân vi khuaån cö truù hình thaønh taäp trung ôû moät khu vöïc, sau ñoù maøng vi sinh khoâng ngöøng phaùt trieån, phuû kín toaøn boä beà maët vaät raén baèng moät lôùp teá baøo. Chaát dinh döôõng (hôïp chaát höõu cô, muoái khoaùng) vaø oâxy coù trong nöôùc thaûi caàn xöû lyù khueách taùn qua maøng biofilm vaøo taän lôùp xenluloâ. Sau moät thôøi gian, söï phaân lôùp hoaøn thaønh: lôùp ngoaøi cuøng laø lôùp hieáu khí, ñöôïc oâxy khueách taùn xaâm nhaäp, lôùp giöõa laø lôùp tuøy nghi, lôùp trong laø lôùp yeám khí khoâng coù oâxy. Beà daøy cuûa caùc lôùp naøy phuï thuoäc vaøo loaïi vaät lieäu ñôõ (vaät lieäu loïc). Beà daøy lôùp hoaït tính hieáu khí thöôøng khoaûng 300 ÷ 400 (m. Beå loïc sinh hoïc Laø coâng trình ñöôïc thieát keá nhaèm muïc ñích phaân huûy caùc vaät chaát höõu cô coù trong nöôùc thaûi nhôø quaù trình oâxy hoùa dieãn ra treân beà maët vaät lieäu tieáp xuùc. Trong beå thöôøng chöùa ñaày vaät lieäu tieáp xuùc, laø giaù theå cho vi sinh vaät soáng baùm. Beå loïc sinh hoïc thöôøng ñöôïc phaân chia thaønh hai daïng: beå loïc sinh hoïc nhoû gioït vaø beå loïc sinh hoïc cao taûi. Thaùp loïc sinh hoïc cuõng coù theå ñöôïc xem nhö laø moät beå loïc sinh hoïc nhöng coù chieàu cao khaù lôùn. Beå loïc sinh hoïc nhoû gioït thöôøng duøng ñeå xöû lyù sinh hoïc hoaøn toaøn nöôùc thaûi, giaù trò BOD cuûa nöôùc thaûi sau khi laøm saïch ñaït tôùi 10 ÷ 15mg/l vôùi löu löôïng nöôùc thaûi khoâng quaù 1000 m3/ngñ. Beå loïc sinh hoïc cao taûi coù nhöõng ñaëc ñieåm: taûi troïng nöôùc tôùi10 ÷ 30m3/m2ngñ töùc laø gaáp 10 ÷ 30 laàn ôû beå loïc nhoû gioït. Thaùp loïc sinh hoïc: nhöõng thaùp loïc sinh hoïc coù theå xöû duïng ôû caùc traïm xöû lyù vôùi löu löôïng döôùi 50000m3/ngñ, vôùi ñieàu kieän ñòa hình thuaän lôïi vaø noàng ñoä nöôùc thaûi sau khi laøm saïch BOD laø 20÷25mg/l. Beå loïc sinh hoïc tieáp xuùc quay (RBC) Beå loïc sinh hoïc tieáp xuùc quay (RBC – Rotating Biological Contactors) ñöôïc aùp duïng ñaàu tieân ôû CHLB Ñöùc naêm 1960 vaø hieän nay ñaõ ñöôïc söû duïng roäng raõi ñeå xöû lyù BOD vaø Nitrat hoùa. RBC bao goàm caùc ñóa troøn polystyren hoaëc polyvinyl chloride ñaët gaàn saùt nhau. Ñóa nhuùng chìm khoaûng 40% trong nöôùc thaûi vaø quay ôû toác ñoä chaäm. Khi ñóa quay, maøng sinh khoái treân ñóa tieáp xuùc vôùi chaát höõu cô coù trong nöôùc thaûi vaø sau ñoù tieáp xuùc vôùi oâxy. Ñóa quay taïo ñieàu kieän chuyeån hoùa oâxy vaø luoân giöõ sinh khoái trong ñieàu kieän hieáu khí. Ñoàng thôøi ñóa quay coøn taïo neân löïc caét loaïi boû caùc maøng vi sinh khoâng coøn khaû naêng baùm dính vaø giöõ chuùng ôû daïng lô löûng ñeå ñöa qua beå laéng ñôït II. Khaùc vôùi quaàn theå vi sinh vaät ôû buøn hoaït tính, thaønh phaàn loaøi vaø vaø soá löôïng caùc loaøi laø töông ñoái oån ñònh. Vi sinh vaät trong maøng baùm treân ñóa quay goàm caùc vi khuaån kò khí tuøy tieän nhö: Pseudomonas, Alcaligenes, Flavobacterium, … caùc vi sinh vaät hieáu khí nhö: Bacillus (thöôøng thì coù ôû lôùp treân cuûa maøng). Khi löôïng khoâng khí cung caáp khoâng ñuû thì vi sinh vaät taïo thaønh maøng moûng goàm caùc chuûng vi sinh vaät yeám khí nhö: Desulfovibrio vaø moät soá vi khuaåu sunfua, trong ñieàu kieän yeám khí vi sinh vaät thöôøng taïo muøi khoù chòu. Naám vaø vi sinh vaät hieáu khí phaùt trieån ôû maøng treân, vaø cuøng tham gia vaøo vieäc phaân huûy caùc chaát höõu cô. Söï ñoùng goùp naám chæ quan troïng trong tröôøng hôïp pH nöôùc thaûi thaáp, hoaëc caùc loaïi nöôùc thaûi coâng nghieäp ñaëc bieät, vì naám khoâng theå caïnh tranh vôùi caùc loaïi vi khuaån veà thöùc aên trong ñieàu kieän bình thöôøng. Beå sinh hoïc theo meû SBR Thöïc chaát cuûa beå sinh hoïc hoaït ñoäng theo meû (SBR - Sequence Batch Reactor) laø moät daïng cuûa beå Aerotank. Khi xaây döïng beå SBR nöôùc thaûi chæ caàn ñi qua song chaén, beå laéng caùt vaø taùch daàu môõ neáu caàn, roài naïp thaúng vaøo beå. Beå Aerotank laøm vieäc theo meû lieân tuïc coù öu ñieåm laø khöû ñöôïc caùc hôïp chaát chöùa nitô, photpho khi vaän haønh ñuùng caùc quy trình hieáu khí, thieáu khí vaø yeám khí. Beå sinh hoïc laøm vieäc theo töøng meû keá tieáp ñöôïc thöïc hieän theo 5 giai ñoaïn: Giai ñoaïn 1: Ñöa nöôùc thaûi vaøo beå. Nöôùc thaûi ñaõ qua song chaén raùc vaø beå laéng caùt, taùch daàu môõ, töï chaûy hoaëc bôm vaøo beå ñeán möùc ñònh tröôùc. Giai ñoaïn 2: Taïo phaûn öùng sinh hoùa giöõa nöôùc thaûi vaø buøn hoaït tính baèng suïc khí hay laøm thoaùng beà maët ñeå caáp oâxy vaøo nöôùc vaø khuaáy troän ñeàu hoãn hôïp. Thôøi gian laøm thoaùng phuï thuoäc vaøo chaát löôïng nöôùc thaûi, yeâu caàu veà möùc ñoä xöû lyù. Giai ñoaïn 3: Laéng trong nöôùc. Quaù trình dieãn ra trong moâi tröôøng tónh, hieäu quaû thuûy löïc cuûa beå ñaït 100%. Thôøi gian laéng trong vaø coâ ñaëc buøn thöôøng keát thuùc sôùm hôn 2 giôø. Giai ñoaïn 4: Thaùo nöôùc ñaõ ñöôïc laéng trong ôû phaàn treân cuûa beå ra nguoàn tieáp nhaän. Giai ñoaïn 5: Chôø ñôïi ñeå naïp meû môùi, thôøi gian chôø ñôïi phuï thuoäc vaøo thôøi gian vaän haønh 4 quy trình treân vaø vaøo soá löôïng beå, thöù töï naïp nöôùc nguoàn vaøo beå. ÔÛ nhöõng coâng ty coù doøng chaûy ñeàu coù theå boá trí lòch hoaït ñoäng ñeå ruùt thôøi gian xuoáng coøn baèng 0. 4.3.2.2. Xöû lyù sinh hoïc trong ñieàu kieän kî khí Phaân huûy kî khí (Anaerobic Descomposotion) laø quaù trình phaân huûy caùc chaát höõu cô thaønh chaát khí (CH4 vaø CO2) trong ñieàu kieän khoâng coù oâxy. Caùc ñoäng löïc cuûa quaù trình kî khí vaø caân baèng vaät chaát noùi chung laø töông töï nhö caùc heä thoáng hieáu khí, tuy nhieân coù moät vaøi khaùc bieät caàn ñöôïc caân nhaéc. Vieäc chuyeån hoaù caùc axit höõu cô thaønh khí meâtan saûn sinh ra ít naêng löôïng. Löôïng chaát höõu cô chuyeån hoaù thaønh khí vaøo khoaûng 80 ( 90%. Hieäu quaû xöû lyù phuï thuoäc vaøo nhieät ñoä nöôùc thaûi, pH, noàng ñoä MLSS. Nhieät ñoä thích hôïp cho phaûn öùng sinh khí laø töø 32 ( 35 oC. Trong tröôøng hôïp nhieät ñoä nhoû hôn 30oC coù theå cung caáp theâm nhieät ñoä ñeå ñaït ñöôïc nhieät ñoä toái öu cho hoaït ñoäng cuûa vi sinh vaät leân men kò khí. Tuy nhieân khí meâtan sinh ra töø bình phaûn öùng coù theå ñöôïc söû duïng ñeå cung caáp nhieät. Öu ñieåm noåi baät cuûa quaù trình xöû lyù kî khí laø löôïng buøn saûn sinh ra raát thaáp, vì theá chi phí cho vieäc xöû lyù buøn thaáp hôn nhieàu so vôùi caùc quaù trình xöû lyù hieáu khí. Trong quaù trình leân men kî khí, thöôøng coù 4 nhoùm vi sinh vaät phaân huûy vaät chaát höõu cô noái tieáp nhau: Caùc vi sinh vaät thuûy phaân (Hydrolytic) phaân huûy caùc chaát höõu cô daïng polyme nhö caùc polysaccharide vaø protein thaønh caùc monomer. Keát quaû cuûa söï “beû gaõy” maïch cacbon naøy chöa laøm giaûm COD. Caùc monomer ñöôïc chuyeån hoùa thaønh caùc axit beùo (VFA) vôùi moät löôïng nhoû H2 . Caùc axit chuû yeáu laø Acetic, propionic vaø butyric vôùi nhöõng löôïng nhoû cuûa axit Valeric. Ôû giai ñoaïn axit hoùa naøy, COD coù giaûm ñi ñoâi chuùt (khoâng quaù 10%). Taát caû caùc axit coù maïch carbon daøi hôn axit acetic ñöôïc chuyeån hoùa tieáp thaønh acetac vaø H2 bôûi caùc vi sinh vaät Acetogenic, chaúng haïn nhö söï chuyeån hoùa cuûa axit propionic dieãn ra theo phöông trình: C3H5COOH + 2H2O ( C2H4O2 + CO2 + 3H2 Trong phaûn öùng naøy, vieäc giaûm COD ñöôïc bieåu hieän thoâng qua söï xuaát hieän H2. Phaûn öùng naøy chæ seõ dieãn ra neáu nhö noàng ñoä H2 raát thaáp. Axit acetic vaø H2 bò chuyeån hoùa thaønh CH4 bôûi caùc vi sinh vaät methanogenic: Axit acetic: C2H4O2 " CO2 + CH4 CH3COO- + H2O " CH4 + HCO32- Hydrogen: HCO32- + 4H2 " CH4 + OH- + 2H2O Caùc coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi söû duïng phöông phaùp sinh hoïc yeám khí: Quaù trình kî khí tieáp xuùc (Anaerobic contact process) Quaù trình naøy cung caáp phaân ly vaø hoaøn löu caùc vi sinh vaät gioáng, do ñoù cho pheùp vaän haønh quaù trình ôû thôøi gian löu töø 6 ( 12 giôø. Caàn coù moät thieát bò khöû khí (Degasifier) ñeå giaûm thieåu taûi troïng chaát raén ôû böôùc phaân ly. Ñeå xöû lyù ôû möùc ñoä cao, thôøi gian löu chaát raén ñöôïc xaùc ñònh laø 10 ngaøy ôû nhieät ñoä 32oC, neáu nhieät ñoä giaûm ñi 11oC, thôøi gian löu ñoøi hoûi phaûi taêng gaáp ñoâi. Quaù trình loïc kî khí (Anaerobic filter process) Loïc kî khí gaén vôùi söï taêng tröôûng caùc vi sinh vaät kî khí treân caùc giaù theå. Beå loïc coù theå ñöôïc vaän haønh ôû cheá ñoä doøng chaûy ngöôïc hoaëc xuoâi. Giaù theå loïc trong quaù trình löu giöõ buøn hoaït tính treân noù cuõng coù khaû naêng phaân ly caùc chaát raén vaø khí saûn sinh ra trong quaù trình tieâu hoùa. Beå UASB (Upflow Anaerobic Sludge Blanket) Nöôùc thaûi ñöôïc ñöa tröïc tieáp vaøo phía döôùi ñaùy beå vaø ñöôïc phaân phoái ñoàng ñeàu, sau ñoù chaûy ngöôïc leân xuyeân qua lôùp buøn sinh hoïc daïng haït nhoû (boâng buøn) vaø caùc chaát höõ cô bò phaân huûy. Caùc boït khí meâtan vaø NH3, H2S noåi leân treân vaø ñöôïc thu baèng caùc chuïp thu khí ñeå daãn ra khoûi beå. Nöôùc thaûi tieáp theo ñoù chuyeån ñeán vuøng laéng cuûa beå vaø taïi ñoù seõ dieãn ra söï phaân taùch 2 pha loûng vaø raén. Nöôùc thaûi tieáp tuïc ñi ra khoûi beå, coøn buøn hoaït tính thì hoaøn löu laïi vuøng lôùp boâng buøn. Söï taïo thaønh buøn haït vaø duy trì ñöôïc noù laø voâ cuøng quan troïng khi vaän haønh UASB. Thöôøng cho theâm vaøo beå 150 mg/l Ca2+ ñeå ñaåy maïnh söï taïo thaønh haït buøn vaø 5 ( 10 mg/l Fe2+ ñeå giaûm bôùt söï taïo thaønh caùc sôïi buøn nhoû. Ñeå duy trì lôùp boâng buøn ôû traïng thaùi lô löûng, toác ñoä doøng chaûy thöôøng laáy khoaûng 0,6 ( 0,9 m/h. Söï oån ñònh chaát thaûi dieãn ra ñoàng thôøi vôùi vieäc chuyeån dòch chaát thaûi xuyeân ra lôùp buø Xöû lyù sinh hoïc trong ñieàu kieän thieáu khí VSV Nitrosomonas Nguyeân taéc cuûa phöông phaùp naøy laø trong ñieàu kieän thieáu oâxy (haøm löôïng oâxy hoøa tan ñöôïc giöõ trong nöôùc laø 1mg/l) thì caùc chaát dinh döôõng nhö Nitô, Photpho coù trong nöôùc thaûi seõ bò caùc vi sinh vaät tuøy nghi phaân huûy. Phöông phaùp chuû yeáu laø khöû Nitrat: VSV Nitrosomonas NO3- NO2- NO2- + chaát höõu cô ® N2 + CO2 + H2O 4.4. XÖÛ LYÙ HOAØN THIEÄN Nöôùc thaûi sau khi xöû lyù baèng phöông phaùp sinh hoïc coøn chöùa khoaûng 105÷106 vi khuaån trong 1ml. Haàu heát caùc loaïi vi khuaån coù trong nöôùc thaûi khoâng phaûi laø vi truøng gaây beänh, nhöng khoâng loaïi tröø khaû naêng toàn taïi moät vaøi loaøi vi khuaån gaây beänh naøo ñoù. Neáu xaû nöôùc thaûi ra nguoàn caáp nöôùc, hoà bôi, hoà nuoâi caù thì khaû naêng lan truyeàn beänh seõ raát lôùn, do ñoù phaûi coù bieän phaùp khöû truøng nöôùc thaûi tröôùc khi xaû ra nguoàn tieáp nhaän. Duøng Clo hôi qua thieát bò ñònh löôïng Clo. Duøng Hypoclorit – Canxi daïng boät – Ca(ClO)2. Duøng Hypoclorit – Natri, nöôùc Javel NaClO. Duøng Ozon. Duøng tia cöïc tím (UV) do ñeøn thuûy ngaân aùp löïc thaáp saûn ra. CHÖÔNG 5. PHAÂN TÍCH CAÙC CHÆ TIEÂU NÖÔÙC THAÛI – ÑEÀ XUAÁT ,LỰA CHỌN CAÙC COÂNG NGHEÄ XÖÛ LYÙ 5.1. THAØNH PHAÀN VAØ TÍNH CHAÁT NÖÔÙC THAÛI CUÛA COÂNG TY Nöôùc thaûi nhaø maùy thuûy saûn Nam Phöông phaùt sinh ra trong quaù trình röûa nguyeân lieäu ,tinh cheá ,sô cheá saøn phaåm vaø röûa nhaø xöôûng sau moãi ca saûn xuaát. Thaønh phaàn chuû yeáu laø ruoät caù, da caù… Baûng 5.1. Keát quaû ,ñieàu tra ,khaûo saùt chaát löông nöôùc thaûi cuûa coâng ty nhö sau: STT thoâng soá Đơn vị Giaù trị 1 Löu löôïng Q m3/ngaøy ñeâm 600 2 Löu löôïng QTB m3/h 25 3 Löu löôïng Qmax m3/h 87,5 4 Löu löôïng Qmin m3/h 10 5 Thôøi gian hoaït ñoäng h 24 6 PH 5,5-6,5 6 BOD5 mg/l 1400 7 COD mg/l 2100 5 Tổng Nitơ mg/l 80 6 Toång Phoát Pho mg/l 17 SS mg/l 450 6 Dầu mở mg/l 120 Yeâu caàu sau xöû lyù Nöôùc thaûi sau khi qua heä thoáng ñaït TCVN: 5945-2005, loaïi B. Caùc chæ tieâu cuï theå nhö sau: Bảng 5.2. Caùc thoâng số đầu ra (sau xử lý). STT Caùc thoâng số oâ nhiểm Đơn vị Giaù trị 1 pH 5.5-9 2 Nhu cầu oxy hoùa học COD mg/l £ 80 3 Nhu cầu oâxy hoùa sinh hoïc BOD5 mg/l £ 50 4 SS mg/l £ 100 5 Tổng nitơ mg/l £ 30 6 Toång Phot pho ≤ 6 6 Dầu mở mg/l £ 20 5.2. ÑEÀ XUAÁT CAÙC PHÖÔNG AÙN XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI CUÛA COÂNG TY Ñaëc ñieåm nöôùc thaûi cuûa ngaønh cheá bieán thuûy haûi saûn noùi chung vaø cuûa coâng ty cheá bieán thuûy saûn Nam Phöông noùi rieâng laø coù söï oâ nhieãm höõu cô cao vôùi caùc chæ tieâu ñaëc tröng cho söï oâ nhieãm höõu cô nhö COD, BOD khaù cao vaø caùc chæ tieâu nöôùc thaûi khaùc cuûa coâng ty ñeàu vöôït quaù tieâu chuaån cho pheùp xaû vaøo moâi tröôøng. Vôùi tæ leä BOD : COD laø 0,6 coâng ngheä phuø hôïp ñeå xöû lyù nöôùc thaûi cho coâng ty laø coâng ngheä xöû lyù sinh hoïc. Ñeå loaïi boû caùc chaát höõu cô coù trong nöôùc thaûi coù theå aùp duïng nhieàu coâng trình xöû lyù sinh hoïc khaùc nhau. Do ñaëc ñieåm noàng ñoä chaát oâ nhieãm trong nöôùc thaûi khaù cao neân phaûi söû duïng keát hôïp xöû lyù sinh hoïc vôùi söï tham gia cuûa vi khuaån kî khí vaø vi khuaån hieáu khí. Xöû lyù sinh hoïc bao goàm xöû lyù sinh hoïc töï nhieân vaø sinh hoïc nhaân taïo. 5.2.1. Xöû lyù nöôùc thaûi baèng coâng trình xöû lyù sinh hoïc töï nhieân Hình 5.1. Sô ñoà coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi baèng phöông phaùp sinh hoïc töï nhieân. Phöông aùn xöû lyù nöôùc thaûi baèng phöông phaùp töï nhieân coù raát nhieàu öu ñieåm so vôùi caùc coâng trình nhaân taïo nhö: Tieâu toán raát ít naêng löôïng trong quaù trình vaän haønh. Coâng ngheä ñôn giaûn. Vaän haønh vaø quaûn lyù ñôn giaûn, khoâng yeâu caàu trình ñoä kyõ thuaät cao Kinh phí thaáp trong quaù trình xaây döïng cuõng nhö trong thôøi gian hoaït ñoäng Thieát bò vaø xaây döïng ñôn giaûn. Nhöôïc ñieåm: lôùn nhaát cuûa caùc coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi baèng phöông phaùp töï nhieân laø dieän tích ñaát söû duïng raát lôùn (lôùn raát nhieàu so vôùi caùc coâng trình nhaân taïo) neân thöôøng ñöôïc xaây döïng ôû nhöõng vuøng maø ñaát ñai khoâng coù giaù trò (hoaëc coù giaù trò raát thaáp) veà noâng nghieäp vaø (hoaëc) kinh teá . Coâng ty cheá bieán thuûy saûn Nam Phöông ñöôïc xaây döïng trong khu coâng nghieäp Traø Noùc maø tieàm naêng phaùt trieån cuûa khu coâng nghieäp laø coøn khaù lôùn do vaäy vieäc söû duïng moät dieän tích ñaát khaù lôùn trong khu coâng nghieäp laø khoâng khaû thi veà maët kinh teá cuõng nhö veà maët caûnh quan cuûa khu coâng nghieäp. Do ñoù, vieäc söû duïng phöông aùn khoâng phuø hôïp vôùi ñieàu kieän cuûa coâng ty. 5.2.2. Sô ñoà coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi baèng coâng trình xöû lyù sinh hoïc nhaân taïo Do ñaëc ñieåm nöôùc thaûi coù noàng ñoä chaát höõu cô töông ñoái cao neân aùp duïng coâng trình xöû lyù sinh hoïc kî khí keát hôïp vôùi hieáu khí coù lôïi hôn caû veà kinh teá laãn hieäu quaû xöû ._.ôùc ngaàm ôû baõi choân laáp … Tính toaùn Caùc soá lieäu tính toaùn: Khoái löôïng caën caàn xöû lyù : löôïng caën naøy chuû yeáu töø beå Aerotank) vaø khoái löôïng buøn töôi töø beå tuyeån noåi . Gbuøn=77,87+20,16 =98,03 kg/ngñ Rieâng löôïng buøn töø beå UASB trong thôøi gian xaû buøn seõ chuyeån tôùi maùy loïc eùp baêng taûi vaø seõ ñöôïc xöû lyù vaøo nhöõng ngaøy nghæ. Maùy eùp laøm vieäc 4 giôø/ngaøy, 3ngaøy/tuaàn. Löôïng caën ñöa vaøo maùy trong moät tuaàn Gt = 7 x Gbuøn = 7 x 98,03 = 686,21 (kg/tuaàn) Löôïng caën ñöa vaøo maùy trong moät giôø Gh = (kg/h) Chieàu roäng baêng taûi neáu choïn baêng taûi coù naêng suaát 80kg/m.roäng.giôø (m) Döïa vaøo Catalogue cuûa thieát bò maùy loïc eùp baêng taûi , ta choïn thieát bò loaïi FP800 coù chieàu daøi baêng laø 1,0 m vaø naêng suaát 80 kg/m.roäng.giôø. Baûng 6.10: Catalogue cuûa thieát bò maùy eùp loïc baêng taûi. FP 500 FB 800 FP 1000 FB 1200 FB 1500 FB 1700 Belt Width(mm) 500 800 1000 1200 1500 1700 Capacity(T/hr) 0,6 - 2,0 1,8 – 4,0 3,0 - 6,5 4 – 8 6 – 14 10 – 16 D.S(kg/hr) 6 – 40 18 – 80 30 – 130 40 – 160 60 – 280 100 – 320 Compressor (HP) 0,5 1,0 1,0 1,0 1,0 2,0 Drive Motor(HP) 0,5 0,5 1,0 1,0 1,0 1,5 Wash Pump(HP) 3,0 3,0 5,0 5,0 5,0 7,5 Mixer(HP) 1/ 4 1/ 4 1/ 4 1/ 4 1/ 2 1/ 2 Dimension(m) 3,0x0,9x1,8 4,1x1,3x2,1 4,1x1,5x2,1 4,1x1,7x2,1 4,3x2,0x2,2 4,3x2,2x2,2 Weight(ton) 0,8 2,0 2,8 3,2 3,6 4,0 CHÖÔNG 7. MOÂ TAÛ COÂNG TRÌNH THIEÁT BÒ ,KHAI TOAÙN COÂNG TRÌNH 7.1. MOÂ TAÛ COÂNG TRÌNH-THIEÁT BÒ 7.1.1. Moâ taû coâng trình 7.1.1.1. Beå thu gom Kích thöôùc :daøi xroäng x cao :4m x 3,5mx 3m . Vaät lieäu :Beâ toâng coát theùp ,mac 200, beân trong queùt choáng thaám. 7.1.1.2. Beå ñieàu hoaø Kích thöôùc :daøi x roäng x cao :7m x 5m x3,8m. Vaät lieäu :Beâ toâng coát theùp ,mac 200, beân trong queùt choáng thaám. 7.1.1.3. Beå tuyeån noåi Kích thöôùc :ñöôøng kính x cao :2,8m x 2,8m. Vaät lieäu :Beâ toâng coát theùp ,mac 200, beân trong queùt choáng thaám. 7.1.14. Beå UASB Kích thöôùc :daøi x roäng x cao :6m x 5m x4,6m Vaät lieäu :Beâ toâng coát theùp ,mac 200, beân trong queùt choáng thaám 7.1.1.5. Beå Aerotank Kích thöôùc :daøi x roäng x cao :12,8m x 5m x4,5m. Vaät lieäu :Beâ toâng coát theùp ,mac 200, beân trong queùt choáng thaám. 7.1.1.6. Beå laéng II Kích thöôùc :ñöôøng kính x cao :8,8m x 4,4m. Vaät lieäu :Beâ toâng coát theùp ,mac 200, beân trong queùt choáng thaám 7.1.1.7.Beå tieáp xuùc Kích thöôùc :daøi x roäng x cao :4,2m x 2m x2m. Vaät lieäu :Beâ toâng coát theùp ,mac 200, beân trong queùt choáng thaám. Beân trong coù 3 vaùch ngaên ,laøm baèng gaïch. 7.1.1.8. Beå chuùa buøn Ngaên 1 Kích thöôùc :daøi x roäng x cao :1,5m x1, 5m x2m. Ngaên 2: Kích thöôùc :daøi x roäng x cao :1,5m x1m x2m. Vaät lieäu :Beâ toâng coát theùp ,mac 200, beân trong queùt choáng thaám. 7.1.1.9. Beå neùn buøn : Kích thöôùc :ñöôøng kính x cao :2m x 4,1m. Vaät lieäu :Beâ toâng coát theùp ,mac 200, beân trong queùt choáng thaám. 7.1.1.10. Beå chöùa nöôùc dö Kích thöôùc :daøi x roäng x cao :2m x1m x3m. Vaät lieäu :Beâ toâng coát theùp ,mac 200, beân trong queùt choáng thaám. 7.2. MOÂ TAÛ THIEÁT BÒ (BÔM, MAÙY THOÅI KHÍ) 7.2.1. Bôm nöôùc thaûi Beå thu gom Kieåu daùng: FC 300T, bôm chìm. Ñaëc tính kyõ thuaät: Motor: 3phase, 380V-50Hz, P=3Hp Vaän haønh: giaùn ñoaïn Xuaát xöù: Italy Vò trí laép ñaët: Beå thu gom Soá löôïng: 02 caùi 7.2.2. Bôm nöôùc thaûi Beå ñieàu hoaø Kieåu daùng: FC 150T Ñaëc tính kyõ thuaät: Motor: 3phase, 380V-50Hz, P=1,5Hp Vaän haønh: giaùn ñoaïn Xuaát xöù: Italy Vò trí laép ñaët: Beå ñieàu hoaø Soá löôïng: 02 caùi 7.2.3. Maùy thoåi khí taïi Beå ñieàu hoaø. Kieåu daùng: SSR-65 Ñaëc tính kyõ thuaät: Motor: 3phase, 380V-50Hz, P=2,2KW, n=1110rpm Vaän haønh: Giaùn ñoaïn. Xuaát xöù: Ñaøi Loan Vò trí laép ñaët: Beå ñieàu hoaø Soá löôïng: 02 7.2.4. Maùy thoåi khí taïi Beå Aeroten Kieåu daùng: SSR-125 Ñaëc tính kyõ thuaät: Motor: 3phase, 380V-50Hz, P=11KW, n=1650rpm Vaän haønh: Giaùn ñoaïn. Xuaát xöù: Ñaøi Loan Vò trí laép ñaët: Beå ñieàu hoaø Soá löôïng: 02 caùi 7.2.5. Maùy neùn khí taïi Beå tuyeån noåi Kieåu daùng: Ñaëc tính kyõ thuaät: Motor: 3phase, 380V-50Hz, P=11KW Vaän haønh: Lieân tuïc Xuaát xöù: Ñaøi Loan Vò trí laép ñaët: Beå tuyeån noåi Soá löôïng: 01 caùi 7.2.6. Bôm nöôùc thaûi Beå tuyeån noåi(Bôm tuaàn hoaøn) Kieåu daùng: NCBZ-4P-32-250C Ñaëc tính kyõ thuaät: Motor: 3phase, 380V-50Hz, P=3Hp Vaän haønh: Lieân tuïc Xuaát xöù: Italy Vò trí laép ñaët: Beå thu gom Soá löôïng: 01 caùi 7.2.7. Bôm buøn töø Beå tuyeån noåi Kieåu daùng: NCBZ-4P-32-125A Ñaëc tính kyõ thuaät: Motor: 1phase, 230V-50Hz, P=0,5Hp Vaän haønh: Lieân tuïc Xuaát xöù: Italy Vò trí laép ñaët: Beå tuyeån noåi Soá löôïng: 01 caùi 7.2.8. Bôm buøn töø Beå UASB Kieåu daùng: NCBZ-4P-32-125A Ñaëc tính kyõ thuaät: Motor: 1phase, 230V-50Hz, P=0,5Hp Vaän haønh: Lieân tuïc Xuaát xöù: Italy Vò trí laép ñaët: Beå UASB Soá löôïng: 01 caùi 7.2.9. Bôm buøn Beå chöùa buøn Kieåu daùng: SP 60G Ñaëc tính kyõ thuaät: Motor: 1phase, 230V-50Hz, P=0,5Hp Vaän haønh: Lieân tuïc Xuaát xöù: Italy Vò trí laép ñaët: Beå chöùa buøn ngaên 1 Soá löôïng: 01 caùi 7.2.10. Bôm buøn beå chöùa buøn Kieåu daùng: SP 40G Ñaëc tính kyõ thuaät: Motor: 1phase, 230V-50Hz, P=0,2KW Vaän haønh: Lieân tuïc Xuaát xöù: Italy Vò trí laép ñaët: Beå chöùa buøn, ngaên 2 Soá löôïng: 01 caùi 7.2.11. Bôm buøn töø Beå neùn buøn veà Baêng taûi eùp buøn Kieåu daùng: NCBZ-4P-32-125A Ñaëc tính kyõ thuaät: Motor: 1phase, 230V-50Hz, P=0,5Hp Vaän haønh: Lieân tuïc Xuaát xöù: Italy Vò trí laép ñaët: Beå neùn buøn Soá löôïng: 01 caùi 7.2.12. Bôm beå thu nöôùc dö Kieåu daùng: SP 40G Ñaëc tính kyõ thuaät: Motor: 1phase, 230V-50Hz, P=0,2KW Vaän haønh: Lieân tuïc Xuaát xöù: Italy Vò trí laép ñaët: Beå thu nöôùc dö. Soá löôïng: 01 caùi 7.2.13. Bôm buøn beå laéng II Kieåu daùng: SD 80/2T Ñaëc tính kyõ thuaät: Motor: 3phase, 230V-50Hz, P=0,8 Hp Vaän haønh: Lieân tuïc Xuaát xöù: Italy Vò trí laép ñaët: Beå laéng II Soá löôïng: 01 caùi 7.3 DÖÏ TOAÙN CHI PHÍ ÑVT: 1.000VNÑ STT MOÂ TAÛ COÂNG TRÌNH THIEÁT BÒ KHOÁI LÖÔÏNG HAÏNG MUÏC ÑÔN VÒ TÍNH ÑÔN GIAÙ THAØNH TIEÀN A PHAÀN XAÂY DÖÏNG 01 Hoá thu gom : +beâ toâng coát theùp +beâ toâng loùt 4,8 4,2 m3 1.600 500 7.680 2.100 02 Beå ñieàu hoøa : + beâ toâng coát theùp +beâ toâng loùt 19,2 7 m3 1.600 500 30.720 3.500 03 Beå tuyeån noåi +beâ toâng coát theùp +beâ toâng loùt 2,55 1,23 m3 1.600 500 4.080 615 04 Beå UASB : +beâ toâng coát theùp Saøn beå UASB 20,24 6 m3 1.600 500 32.384 3.000 05 Beå Aerotank : +beâ toâng coát theùp +beâ toâng 32,04 12,5 m3 1.600 500 51.264 6.250 06 Beå laéng: +beâ toâng coát theùp +beâ toâng loùt 2,794 12,158 m3 1.600 500 4.470,4 6.079 07 Beå tieáp xuùc : +beâ toâng coát theùp +beâ toâng 6,64 8,4 m3 1600 500 10.624 4.200 08 Beå chöùa buøn +beâ toâng coát theùp +beâ toâng loùt 3,8 0,75 m3 1.600 500 6.080 375 09 Beå neùn buøn +beâ toâng coát theùp +beâ toâng 2.97 0,628 m3 1.600 500 4.752 314 10 Beå thu nöôùc dö +beâ toâng coát theùp +beâ toâng loùt 3,6 2 m3 1.600 500 5.760 1.000 11 Nhaø ñieàu haønh 20 m3 1. 000 20.000 TOÅNG COÄNG 212.007,4 B PHAÀN THIEÁT BÒ, MAÙY MOÙC 01 Loïc raùc thoâ 01 Caùi 2. 000 2.000 02 Loïc raùc tinh 01 Caùi 40.000 40.000 03 Bình aùp löïc 01 Caùi 20.000 20.000 04 Maùy taïo aùp 01 caùi 30.000 30.000 04 Bôm nöôùc thaûi beå thu gom 02 Caùi 10.000 20.000 05 Bôm nöôùc thaûi beå ñieàu hoøa 02 Caùi 8.500 17.000 06 Ñóa phaân phoái khí beå ñieàu hoøa 12 Caùi 150 1.800 07 Maùy thoåi khí beå ñieàu hoøa 02 Caùi 20.000 40.000 09 Naép beå UASB 01 Caùi 600 600 10 Boä taám höôùng doøng trong beå UASB 01 Boä 4.000 4.000 12 Maùng thu nöôùc raêng cöa beå UASB 01 Boä 2.500 2.500 13 Maùy thoåi khí beå Aerotank 02 Caùi 30.000 60.000 14 Ñóa phaân phoái khí beå Aerotank 54 Caùi 150 8.100 15 Moteur khuaáy beå laéng 01 Caùi 4.500 4.500 16 Giaøn khuaáy gaït buøn 01 Caùi 20.000 20.000 17 Maùng thu nöôùc raêng cöa beå laéng 01 Caùi 2 .500 2.500 18 Bôm tuaàn hoaøn buøn buøn 01 Caùi 5.000 5.000 19 Maùng thu nöôùc raêng cöa beå neùn buøn 01 Caùi 2. 000 2. 500 21 Bôm buøn cuûa beå neùn buøn 01 Caùi 7.000 7.000 22 Bôm nöôùc dö 01 Caùi 7. 000 7.000 23 Thuøng chöùa dung dòch 03 Caùi 500 1.500 24 Maùy khuaáy dung dòch 02 Caùi 2.000 4.000 25 Bôm ñònh löôïng dung dòch 03 Caùi 5. 000 15.000 26 Bôm nöôùc saïch 01 Caùi 5.000 5.000 28 Maùy loïc eùp baêng taûi 01 Caùi 200.000 200.000 29 Tuû ñieän ñieàu khieån 01 Caùi 20.000 20.000 30 Heä thoáng ñöôøng ñieän kyõ thuaät 01 Heä thoáng 8. 000 8.000 31 Heä thoáng ñöôøng oáng coâng ngheä 01 Heä thoáng 8.000 8.000 32 Caùc chi tieát phuï, phaùt sinh 20.000 TOÅNG COÄNG 575.400 Toång kinh phí xaây döïng heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi cho phöông aùn 1 laø: T1 = Chi phí xaây döïng + Chi phí thieát bò, maùy moùc = 212.007.400+ 575.400.000 = 787.407.400(VNÑ) 7.4. CHI PHÍ XÖÛ LYÙ 01M3 NÖÔÙC THAÛI 7.4.1. Chi phí xaây döïng Vaäy toång voán ñaàu tö cô baûn cho heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi cuûa nhaø maùy theo phöông aùn löïa choïn (phöông aùn 1) laø T1 = 787 407 400 (VNÑ) Chi phí xaây döïng cô baûn vaø thieát bò ñöôïc khaáu hao ñöôïc khaáu hao trong 20 naêm. Vaäy toång chi phí khaáu hao nhö sau: Tkh= VNÑ/ngaøy 7.4.2. Chi phí vaän haønh Chi phí ñieän naêng (D) Ñieän naêng tieâu thuï cuûa nhaø maùy khi ñi vaøo hoaït ñoäng nhö sau: STT THIEÁT BÒ SOÁ LÖÔÏNG (caùi) COÂNG SUAÁT (Kw) THÔØI GIAN HOAÏT ÑOÄNG (h/ngaøy) TOÅNG ÑIEÄN NAÊNG TIEÂU THUÏ (kwh/ngaøy) 01 Loïc raùc tinh (maùy saøng raùc) 01 0,37 24 x 1 8,88 02 Maùy khuaáy dung dòch 01 1,5 1 x 4 6 03 Bôm nöôùc thaûi beå thu gom 02 2,2 12 x 2 52,8 04 Bôm nöôùc thaûi beå ñieàu hoøa 02 1,2 12 x 2 28,8 05 Maùy neùn khí beå ñieàu hoøa 03 1,08 12 x 2 25,92 06 Bôm cho bình aùp löïc tuyeån noåi 02 2,079 12 x 2 49,9 07 Maùy neùn khí beå Aerotank 02 11 12 x 2 264 08 Maùy gom buøn beå laéng 01 1 24 x 1 24 09 Daøn quay beå neùn buøn 01 1,5 24 x 1 36 10 Bôm buøn 04 1,6 4 x 12 76,8 11 Bôm nöôùc dö 02 0.1 4 x 2 0.8 12 Bôm ñònh löôïng dung dòch 06 0,2 12 x 6 14,4 13 Bôm nöôùc saïch 01 0.5 1 x 1 0.5 15 Maùy loïc eùp baêng taûi 01 0,8 8 x 1 6,4 TOÅNG COÄNG 607,92 Ñieän naêng tieâu thuï trong 01 ngaøy = 607,92 kwh Laáy chi phí cho 01 Kwh = 1200 VNÑ Chi phí ñieän naêng cho 01 ngaøy vaän haønh: D = 607,92x 1200 = 729.504.000(VNÑ) Chi phí hoaù chaát (H) Chi phí Clo tieâu thuï 1 ngaøy: HClo = 1,8kg/ngaøy x 30 000 kg/ngaøy = 54 000 (VNÑ/ngaøy) Chi phí Polyme tieâu thuï trong 1 ngaøy: Khi heä thoáng hoaït ñoäng oån ñònh, löôïng buøn caàn eùp laø 77,87 kg buøn Löôïng Polyme caàn thieát ñeå xöû lyù 1kg buøn laø 5,0 g. Vaäy löôïng Polyme tieâu thuï trong moät ngaøy laø: 77,87 x 5,0.10-3 = 0,39 kgPolyme. HPolyme = 0,39 kg/ngaøy x 200 000 ñ/kg = 78 000 (VNÑ/ngaøy) Chi phí hoùa chaát moät ngaøy: H = HClo + HPolyme = 132.000 (VNÑ/ngaøy) Nhaân coâng (N) STT NHAÂN LÖÏC SOÁ LÖÔÏNG LÖÔNG THAÙNG TOÅNG CHI PHÍ 01 Nhaân vieân vaän haønh 02 ngöôøi 1.500.000 ñ/thaùng 3.000. 000 ñ/thaùng 02 Caùn boä 01 ngöôøi 3.500.000 ñ/thaùng 3.500.000 ñ/thaùng Chi phí nhaân coâng tính trong moät ngaøy: N = 6.500.000 / 30 = 216.600(VNÑ/ngaøy) Chi phí söõa chöõa nhoû (S) Chi phí söõa chöõa nhoû haèng naêm öôùc tính baèng 1% toång soá voán ñaàu tö vaøo coâng trình xöû lyù: S = 0,01 x T1 = 0,01 x 787.407.000 = 7.874.074(VNÑ/naêm) Chi phí söõa chöõa tính trong moät ngaøy S = 21.500.000(VNÑ/ngaøy) Vaäy, toång chi phí cho 01 ngaøy vaän haønh heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi : Tvh = D + H + N + S = 729.000+ 132. 000 + 216.000+21.500 = 1 .098.500(VNÑ/ngaøy) Chi phí xöû lyù 01m3 nöôùc thaûi Chi phí tính cho 01m3 nöôùc thaûi ñöôïc xöû lyù: Cxl = (Tkh + Tvh)/600m3 = (107.864+1.098.500)/600 2.000(VNÑ/m3) Laõi suaát ngaân haøng i= 0,8 % thaùng Vaäy chi phí thöïc teá ñeå xöû lyù 1m3 nöôùc thaûi laø : Ctt = Cxl ( 1+ 0.008´12 ) = 2.000 ( 1+ 0.008´12) »2.200.000 (ñoàng) CHÖÔNG 8. TOÅ CHÖÙC QUAÛN LYÙ VAØ VAÄN HAØNH 8.1. GIAI ÑOAÏN KHÔÛI ÑOÄNG 8.1.1. Beå UASB Vì khí CH4, CO2 vaø hoãn hôïp khí sinh vaät khaùc ñöôïc hình thaønh bôûi hoaït ñoäng phaân huûy cuûa caùc vi khuaån kî khí neân yeâu caàu ñaàu tieân laø beå UASB phaûi tuyeät ñoái kín. Vi khuaån sinh metan maãn caûm cao vôùi oxy, neáu khoâng giöõ kín söï hoaït ñoäng cuûa vi khuaån seõ khoâng bình thöôøng vaø beå khoâng coù khaû naêng giöõ khí. 8.1.1.1. Chuaån bò buøn Buøn söû duïng trong beå UASB ñöôïc laáy töø beå UASB cuûa coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi nhaø maùy thuyû saûn töông töï. Noàng ñoä buøn trong dao ñoäng töø 10 ñeán 20g/l, haøm löôïng chaát raén bay hôi laø 6,2% tính treân khoái löôïng buøn öôùt. Thôøi gian vaø hieäu quaû xöû lyù cuûa beå UASB trong giai ñoaïn khôûi ñoäng phuï thuoäc vaøo söï thích nghi moâi tröôøng xöû lyù môùi cuûa caùc vi sinh vaät. Theå tích buøn ñöôïc caáy vaøo beå thöôøng chieám khoaûng 1/4 - 1/3 beå. Thôøi gian thích nghi cuûa vi sinh vaät leân men kî khí dieãn ra raát chaäm, do ñoù thôøi gian thích nghi cuûa buøn keùo daøi trong khoaûng 30 ngaøy trong ñieàu kieän nhieät ñoä töø 25 ñeán 350, pH trung tính. Thôøi gian thích nghi cuûa vi khuaån leân men raát nhanh xaûy ra ngay trong ngaøy, trong khi ñoù thôøi gian thích nghi cuûa caùc vi khuaån phaân huûy protein, axit beùo, lipit laïi chaäm töø 3 ñeán 10 ngaøy. 8.1.1.2. Kieåm tra buøn Chaát löôïng buøn : haït buøn phaûi coù kích thöôùc ñeàu nhau, baùn kính cuûa haït khoaûng 0,6mm, buøn phaûi coù maøu ñen saäm. Neáu ñieàu kieän cho pheùp coù theå tieán haønh kieåm tra chaát löôïng vaø thaønh phaàn quaàn theå vi sinh vaät cuûa beå ñònh laáy buøn söû duïng tröôùc khi laáy buøn laø 5 ngaøy. 8.1.1.3. Vaän haønh Khôûi ñoäng heä thoáng thöïc hieän caùc böôùc tieán haønh nhö sau: Bôm nöôùc thaûi chænh löu löôïng sao cho taûi troïng beå ñaït giaù trò oån ñònh vaø taêng daàn leân theo hieäu quaû xöû lyù cuûa beå ñeán 15 kgCOD/m3/ngaøy. Ñeå thôøi gian töø 3 ñeán 5 ngaøy bôm tuaàn hoaøn 100% löôïng nöôùc thaûi vôùi muïc ñích laøm caùc vi sinh vaät phuïc hoài. Sau ñoù duy trì cheá ñoä hoaït ñoäng lieân tuïc. Trong giai ñoaïn khôûi ñoäng, laáy maãu vaø phaân tích laø raát caàn thieát vì chuùng giuùp cho ngöôøi vaän haønh ñieàu chænh ñuùng thoâng soá hoaït ñoäng cuûa caùc thieát bò, coâng trình xöû lyù. Thoâng soá kieåm soaùt chæ tieâu pH, nhieät ñoä, löu löôïng, noàng ñoä COD, noàng ñoä MLSS ñöôïc kieåm tra haøng ngaøy, Chæ tieâu BOD5 nitô, photpho chu kyø kieåm tra1 laàn/ tuaàn. Caùc vò trí kieåm tra ño ñaïc laø tröôùc khi vaøo beå, trong beå, ra khoûi beå. Caàn coù söï keát hôïp quan saùt caùc thoâng soá vaät lyù nhö ñoä muøi, ñoä maøu, ñoä ñuïc, lôùp boït trong beå cuõng nhö doøng chaûy. Taàn soá quan saùt laø haøng ngaøy. 8.1.2. Beå Aerotank 8.1.2.1. Chuaån bò buøn Buøn söû duïng laø loaïi buøn xoáp coù chöùa nhieàu vi sinh vaät coù khaû naêng oxy hoùa vaø khoaùng hoùa caùc chaát höõu cô coù trong nöôùc thaûi. Tuøy theo tính chaát vaø ñieàu kieän moâi tröôøng cuûa nöôùc thaûi maø söû duïng buøn hoaït tính caáy vaøo beå xöû lyù khaùc nhau. Buøn coù theå laáy töø coâng trình xöû lyù hieáu khí cuûa coâng ty thuûy saûn coù tính chaát töông töï. Noàng ñoä buøn ban ñaàu caàn cung caáp cho beå hoaït ñoäng laø 1g/l – 1,5g/l. 8.1.2.2. Kieåm tra buøn Chaát löôïng buøn : Boâng buøn phaûi coù kích thöôùc ñeàu nhau. Buøn toát seõ coù maøu naâu. Neáu ñieàu kieän cho pheùp coù theå tieán haønh kieåm tra chaát löôïng vaø thaønh phaàn quaàn theå vi sinh vaät cuûa beå ñònh laáy buøn söû duïng tröôùc khi laáy buøn laø 2 ngaøy. 8.1.2.3. Vaän haønh Quaù trình phaân huûy hieáu khí vaø thôøi gian thích nghi cuûa caùc vi sinh vaät dieãn ra trong beå AEROTANK thöôøng dieãn ra raát nhanh, do ñoù thôøi gian khôûi ñoäng beå raát ngaén. Caùc böôùc tieán haønh nhö sau: Kieåm tra heä thoáng neùn khí, caùc van cung caáp khí. Cho buøn hoaït tính vaøo beå. Trong beå Aeroten, quaù trình phaân huûy cuûa vi sinh vaät phuï thuoäc vaøo caùc ñieàu kieän sau: pH cuûa nöôùc thaûi, nhieät ñoä, caùc chaát dinh döôõng, noàng ñoä buøn vaø tính ñoàng nhaát cuûa nöôùc thaûi. Do ñoù caàn phaûi theo doõi caùc thoâng soá pH, nhieät ñoä, noàng ñoä COD, noàng ñoä MLSS, SVI, DO ñöôïc kieåm tra haøng ngaøy, Chæ tieâu BOD5 nitô, photpho chu kyø kieåm tra1 laàn/ tuaàn. Caàn coù söï keát hôïp quan saùt caùc thoâng soá vaät lyù nhö ñoä muøi, ñoä maøu, ñoä ñuïc, lôùp boït trong beå cuõng nhö doøng chaûy. Taàn soá quan saùt laø haøng ngaøy. Chuù yù: Trong giai ñoaïn khôûi ñoäng caàn laøm theo höôùng daãn cuûa ngöôøi coù chuyeân moân. Caàn phaûi söûa chöõa kòp thôøi khi gaëp söï coá. 8.2. VAÄN HAØNH HAÈNG NGAØY 8.2.1 BeÅ UASB Khi beå hoaït ñoäng oån ñònh, giaù trò cuûa caùc thoâng soá kieåm soaùt haàu heát gioáng vôùi giai ñoaïn khôûi ñoäng : Caùc yeáu toá sau seõ aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng cuûa beå UASB: Nhieät ñoä Nhieät ñoä laø yeáu toá ñieàu tieát cöôøng ñoä cuûa quaù trình, caàn duy trì trong khoaûng 30÷350C. Nhieät ñoä toái öu cho quaù trình naøy laø 350C. pH pH toái öu cho quaù trình dao ñoäng trong phaïm vi raát heïp, töø 6,5 ñeán 7,5. Söï sai leäch khoûi khoaûng naøy ñeàu khoâng toát cho pha methane hoùa. Chaát dinh döôõng Caàn ñuû chaát dinh döôõng theo tyû leä COD:N:P = (400÷1000):7:1 ñeå vi sinh vaät phaùt trieån toát, neáu thieáu thì boå sung theâm. Ñoä kieàm Ñoä kieàm toái öu caàn duy trì trong beå laø 1500÷3000 mg CaCO3/l ñeå taïo khaû naêng ñeäm toát cho dung dòch, ngaên caûn söï giaûm pH döôùi möùc trung tính. Muoái (Na+, K+, Ca2+) Pha methane hoùa vaø acid hoùa lipid ñeàu bò öùc cheá khi ñoä maën vöôït quaù 0,2 M NaCl. Söï thuûy phaân protein trong caù cuõng bò öùc cheá ôû möùc 20 g/l NaCl. IC50 = 700¸7600 mg/l. Lipid Ñaây laø caùc hôïp chaát raát khoù bò phaân huûy bôûi vi sinh vaät. Noù taïo maøng treân VSV laøm giaûm söï haáp thuï caùc chaát vaøo beân trong. Ngoaøi ra coøn keùo buøn noåi leân beà maët, giaûm hieäu quaû cuûa quaù trình chuyeån ñoåi methane. Ñoái vôùi LCFA, IC50 = 500÷1250 mg/l. Hoaït ñoäng cuûa vi khuaån seõ khoâng coù hieäu quaû neáu chaát höõu cô leân men khoâng troän ñeàu. Neáu beà maët nöôùc coù lôùp vaùng daøy bao phuû caàn phaûi khuaáy troän ñeå phaù tan lôùp vaùng ñoù. Nöôùc thaûi vaøo beå caàn coù haøm löôïng caùc chaát oån ñònh traùnh hieän töôïng gaây soác cho beå. Do hoaït ñoäng laâu neân trong beå coù theå tích luõy caùc ion NH4+, Ca, K, Na, Zn, SO4.. ÔÛ noàng ñoä cao quaù caùc ion naøy coù theå aûnh höôûng ñeán sinh tröôûng vaø phaùt trieån cuûa vi khuaån sinh metan. Ñeå khaéc phuïc tình traïng treân ngöôøi ta coù theå laéng thu caën sau moät thôøi gian daøi hoaït ñoäng. 8.2.2. Beå Aerotank Ñoái vôùi hoaït ñoäng beå AEROTANK giai ñoaïn khôûi ñoäng raát ngaén neân söï khaùc vôùi giai ñoaïn hoaït ñoäng khoâng nhieàu. Giai ñoaïn heä thoáng ñaõ hoaït ñoäng coù soá laàn phaân tích ít hôn giai ñoaïn khôûi ñoäng. Caùc yeáu toá sau seõ aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng cuûa beå Aerotank: Caùc hôïp chaát hoùa hoïc Nhieàu hoùa chaát pheânol, formaldeâhyt , caùc chaát baûo veä thöïc vaät, thuoác saùt khuaån,… coù taùc duïng gaây ñoäc cho heä vi sinh vaät trongbuøn hoaït tính, aûnh höôûng tôùi hoaït ñoäng soáng cuûa chuùng, thaäm chí gaây cheát . Noàng ñoä oxi hoøa tan DO Caàn cung caáp lieân tuïc ñeå ñaùp öùng ñaày ñuû cho nhu caàu hieáu khí cuûa vi sinh vaät soáng trong buøn hoaït tính . Löôïng oxi coù theå ñöôïc coi laø ñuû khi nöôùc thaûi ñaàu ra beå laéng 2 coù DO laø 2 mg/l. Thaønh phaàn dinh döôõng Chuû yeáu laø cacbon, theå hieän baèng BOD ( nhu caàu oxi sinh hoùa ), ngoaøi ra coøn caàn coù nguoàn Nitô (thöôøng ôû daïng NH+4 ) vaø nguoàn Phoátpho (daïng muoái Phoát phat), coøn caàn nguyeân toá khoaùng nhö Magieâ, Canxi, Kali, Mangan, Saét,… Thieáu dinh döôõng : toác ñoä sinh tröôûng cuûa vi sinh giaûm, buøn hoaït tính giaûm, khaû naêng phaân huûy chaát baån giaûm. Thieáu Nitô keùo daøi : caûn trôû caùc quaù trình hoùa sinh, laøm buøn bò phoàng leân, noåi leân khoù laéng . Thieáu Phoátpho : vi sinh vaät daïng sôït phaùt trieån laøm cho buøn keát laïi, nheï hôn nöôùc noåi leân, laéng chaäm, giaûm hieäu quaû xöû lí. Khaéc phuïc : cho tæ leä dinh döôõng BOD : N : P = 100 : 5 : 1. Ñieàu chænh löôïng buøn tuaàn hoaøn phuø hôïp. Tæ soá F/M Noàng ñoä cô chaát trong moâi tröôøng aûnh höôûng nhieàu ñeán vi sinh vaät, phaûi coù moät löôïng cô chaát thích hôïp, moái quan heä giöõa taûi troïng chaát baån vôùi traïng thaùi trao ñoåi chaát cuûa heä thoáng ñöôïc bieåu thò qua tæ soá F/M pH Thích hôïp laø 6,5 – 8,5, neáu naèm ngoaøi giaù trò naøy seõ aûnh höôûng ñeán quaù trình hoùa sinh cuûa vi sinh vaät, quaù trình taïo buøn vaø laéng. Nhieät ñoä Haàu heát caùc vi sinh vaät trong nöôùc thaûi laø theå öa aám , coù nhieät ñoä sinh tröôûng toái ña laø 400C , ít nhaát laø 50C . Ngoaøi ra coøn aûnh höôûng ñeán quaù trình hoøa tan oxi vaøo nöôùc vaø toác ñoä phaûn öùng hoùa sinh . 8.3. NGUYEÂN NHAÂN VAØ BIEÄN PHAÙP KHAÉC PHUÏC SÖÏ COÁ TRONG VAÄN HAØNH HEÄ THOÁNG XÖÛ LYÙ Nhieäm vuï cuûa traïm xöû lyù nöôùc thaûi laø baûo ñaûm xaû nöôùc thaûi sau khi xöû lyù vaøo nguoàn tieáp nhaän ñaït tieâu chuaån quy ñònh moät caùch oån ñònh. Tuy nhieân, trong thöïc teá, do nhieàu nguyeân nhaân khaùc nhau coù theå daãn tôùi söï phaù huûy cheá ñoä hoaït ñoäng bình thöôøng cuûa caùc coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi, nhaát laø caùc coâng trình xöû lyù sinh hoïc. Töø ñoù daãn ñeán hieäu quaû xöû lyù thaáp, khoâng ñaït yeâu caàu ñaàu ra. Nhöõng nguyeân nhaân chuû yeáu phaù huûy cheá ñoä laøm vieäc bình thöôøng cuûa traïm xöû lyù nöôùc thaûi: Löôïng nöôùc thaûi ñoät xuaát chaûy vaøo quaù lôùn hoaëc coù nöôùc thaûi saûn xuaát hoaëc coù noàng ñoä vöôït quaù tieâu chuaån thieát keá. Nguoàn cung caáp ñieän bò ngaét. Luõ luït toaøn boä hoaëc moät vaøi coâng trình. Tôùi thôøi haïn khoâng kòp thôøi söõa chöõa ñaïi tu caùc coâng trình vaø thieát bò cô ñieän. Coâng nhaân kyõ thuaät vaø quaûn lyù khoâng tuaân theo caùc quy taéc quaûn lyù kyõ thuaät, keå caû kyõ thuaät an toaøn. Quaù taûi coù theå do löu löôïng nöôùc thaûi chaûy vaøo traïm vöôït quaù löu löôïng thieát keá do phaân phoái nöôùc vaø buøn khoâng ñuùng vaø khoâng ñeàu giöõa caùc coâng trình hoaëc do moät boä phaän caùc coâng trình phaûi ngöøng laïi ñeå ñaïi tu hoaëc söõa chöõa baát thöôøng. Phaûi coù taøi lieäu höôùng daãn veà sô ñoà coâng ngheä cuûa toaøn boä traïm xöû lyù vaø caáu taïo cuûa töøng coâng trình. Ngoaøi caùc soá lieäu veà kyõ thuaät coøn phaûi chæ roõ löu löôïng thöïc teá vaø löu löôïng thieát keá cuûa caùc coâng trình. Ñeå ñònh roõ löu löôïng thöïc teá caàn phaûi coù söï tham gia chæ ñaïo cuûa caùc caùn boä chuyeân ngaønh. Khi xaùc ñònh löu löôïng cuûa toaøn boä caùc coâng trình phaûi keå ñeán traïng thaùi laøm vieäc taêng cöôøng _ töùc laø moät phaàn caùc coâng trình ngöøng ñeå söõa chöõa hoaëc ñaïi tu. Phaûi baûo ñaûm khi ngaét moät coâng trình ñeå söõa chöõa thì soá coøn laïi phaûi laøm vieäc vôùi löu löôïng trong giôùi haïn cho pheùp vaø nöôùc thaûi phaûi phaân phoái ñeàu giöõa chuùng. Ñeå traùnh quaù taûi, phaù huûy cheá ñoä laøm vieäc cuûa caùc coâng trình, phoøng chæ ñaïo kyõ thuaät _ coâng ngheä cuûa traïm xöû lyù phaûi tieán haønh kieåm tra moät caùch heä thoáng veà thaønh phaàn nöôùc theo caùc chæ tieâu soá löôïng, chaát löôïng. Neáu coù hieän töôïng vi phaïm quy taéc quaûn lyù phaûi kòp thôøi chaán chænh ngay. Khi caùc coâng trình bò quaù taûi moät caùch thöôøng xuyeân do taêng löu löôïng vaø noàng ñoä nöôùc thaûi phaûi baùo leân cô quan caáp treân vaø caùc cô quan thanh tra veä sinh hoaëc ñeà nghò môû roäng hoaëc ñònh ra cheá ñoä laøm vieäc môùi cho coâng trình. Trong khi chôø ñôïi, coù theå ñeà ra cheá ñoä quaûn lyù taïm thôøi cho ñeán khi môû roäng hoaëc coù bieän phaùp môùi ñeå giaûm taûi troïng ñoái vôùi traïm xöû lyù. Ñeå traùnh bò ngaét nguoàn ñieän, ôû traïm xöû lyù neân duøng hai nguoàn ñieän ñoäc laäp. 8.4. TOÅ CHÖÙC QUAÛN LYÙ VAØ KYÕ THUAÄT AN TOAØN 8.4.1. Toå chöùc quaûn lyù Quaûn lyù traïm xöû lyù nöôùc thaûi ñöôïc thöïc hieän tröïc tieáp qua cô quan quaûn lyù heä thoáng. Cô caáu laõnh ñaïo, thaønh phaàn caùn boä kyõ thuaät, soá löôïng coâng nhaân moãi traïm tuøy thuoäc vaøo coâng suaát moãi traïm, möùc ñoä xöû lyù nöôùc thaûi caû möùc ñoä cô giôùi vaø töï ñoäng hoùa cuûa traïm. ÔÛ traïm xöû lyù nöôùc thaûi caàn 02 caùn boä kyõ thuaät ñeå quaûn lyù, vaän haønh heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi. Quaûn lyù veà caùc maët: kyõ thuaät an toaøn, phoøng choáng chaùy noå vaø caùc bieän phaùp taêng hieäu quaû xöû lyù. Taát caû caùc coâng trình phaûi coù hoà sô saûn xuaát. Neáu coù nhöõng thay ñoåi veà cheá ñoä quaûn lyù coâng trình thì phaûi kòp thôøi boå sung vaøo hoà sô ñoù. Ñoái vôùi taát caû caùc coâng trình phaûi giöõ nguyeân khoâng ñöôïc thay ñoåi veà cheá ñoä coâng ngheä. Tieán haønh söõa chöõa, ñaïi tu ñuùng thôøi haïn theo keá hoaïch ñaõ duyeät tröôùc. Nhaéc nhôû nhöõng coâng nhaân thöôøng tröïc ghi ñuùng soå saùch vaø kòp thôøi söõa chöõa sai soùt. Haøng thaùng laäp baùo caùo kyõ thuaät veà boä phaän kyõ thuaät cuûa traïm xöû lyù nöôùc thaûi. Nghieân cöùu cheá ñoä coâng taùc cuûa töøng coâng trình vaø daây chuyeàn, ñoàng thôøi hoaøn chænh caùc coâng trình vaø daây chuyeàn ñoù. Toå chöùc cho coâng nhaân hoïc taäp kyõ thuaät ñeå naâng cao tay ngheà vaø laøm cho vieäc quaûn lyù coâng trình ñöôïc toát hôn, ñoàng thôøi cho hoï hoïc taäp veà kyõ thuaät an toaøn lao ñoäng. 8.4.2. Kyõ thuaät an toaøn Khi coâng nhaân môùi laøm vieäc phaûi ñaëc bieát chuù yù veà an toaøn lao ñoäng. Höôùng daãn hoï veà caáu taïo, chöùc naêng töøng coâng trình, kyõ thuaät quaûn lyù vaø an toaøn, höôùng daãn caùch söû duïng maùy moùc thieát bò vaø traùnh tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi nöôùc thaûi. Coâng nhaân phaûi trang bò baûo hoä lao ñoäng khi tieáp xuùc vôùi hoùa chaát. Phaûi an toaøn chính xaùc khi vaän haønh. Khaéc phuïc nhanh choùng neáu söï coá xaûy ra, baùo ngay cho boä phaän chuyeân traùch giaûi quyeát. 8.4.3. Baûo trì Coâng taùc baûo trì thieát bò, ñöôøng oáng caàn ñöôïc tieán haønh thöôøng xuyeân ñeå ñaûm baûo heä thoáng xöû lyù hoaït ñoäng toát, khoâng coù nhöõng söï coá xaûy ra. Caùc coâng taùc baûo trì heä thoáng bao goàm : Heä thoáng ñöôøng oáng Thöôøng xuyeân kieåm tra caùc ñöôøng oáng trong heä thoáng xöû lyù, neáu coù roø ræ hoaêïc taéc ngheõn caàn coù bieän phaùp xöû lyù kòp thôøi. Caùc thieát bò Maùy bôm Haøng ngaøy vaän haønh maùy bôm neân kieåm tra bôm coù ñaåy nöôùc leân ñöôïc hay khoâng. Khi maùy bôm hoaït ñoäng nhöng khoâng leân nöôùc caàn kieåm tra laàn löôït caùc nguyeân nhaân sau :Nguoàn ñieän, caùnh bôm, ñoäng cô Khi bôm phaùt ra tieáng keâu laï cuõng caàn ngöøng bôm ngay laäp töùc vaø tìm caùc nguyeân nhaân ñeå khaéc phuïc söï coá treân. Caàn söûa chöõa bôm theo töøng tröôøng hôïp cuï theå. Ñoäng cô khuaáy troän Kieåm tra thöôøng xuyeân hoaït ñoäng cuûa caùc ñoäng cô khuaáy troän. Ñònh kyø 6 thaùng kieåm tra oå bi vaø thay theá daây cua-roa. Caùc thieát bò khaùc Ñònh kyø 3 thaùng veä sinh xuùc röûa caùc thieát bò, traùnh tình traïng ñoùng caën treân thaønh thieát bò . Ñaëc bieät chuù yù xoái nöôùc maïnh vaøo caùc taám laéng traùnh tình traïng baùm caën treân beà maët caùc taám laéng. Maùy thoåi khí caàn thay nhôùt ñònh kyø 6 thaùng 1 laàn Motô truïc quay, caùc thieát bò lieân quan ñeán xích keùo ñònh kyø tra daàu môõ 1 thaùng 1 laàn Rulo baùnh maùy eùp buøn ñònh kyø tra daàu môõ 1 thaùng 1 laàn Toaøn boä heä thoáng seõ ñöôïc baûo döôõng sau 1 naêm hoaït ñoäng CHÖÔNG 9. KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ 9.1. KEÁT LUAÄN Nhaø maùy Thuyû Saûn Nam Phöông ñöôïc xaây döïng ñaõ ñaùp öùng caùc yeâu caàu veà moâi tröôøng, laø yeâu caàu mang tính caáp baùch vaø chieán löôïc cuûa döï aùn xaây döïng Nhaø maùy. Vieäc xaây döïng Traïm xöû lyù nöôùc thaûi cuûa Nhaø maùy thuyû saûn Nam Phöông coøn theå hieän yù thöùc traùch nhieäm ñoái vôùi coäng ñoàng xung quanh khu vöïc Nhaø maùy toaï laïc vaø ñaùp öùng ñöôïc caùc chöùng chæ quoác teá veà moâi tröôøng, taêng cöôøng khaû naêng caïnh tranh cuûa coâng ty treân thò tröôøng. Vieäc xaây döïng Traïm Xöû lyù nöôùc thaûi cuûa Nhaø maùy thuyû saûn Nam Phöông coøn taïo ñoäng löïc thuùc ñaåy caùc doanh nghieäp trong caû nöôùc noùi chung vaø khu vöïc ñoàng baèng soâng Cöûu Long noùi rieâng tieán haønh saûn xuaát vöøa mang laïi hieäu quaû kinh teá vöøa baûo veä moâi tröôøng soáng, söùc khoeû coäng ñoàng vaø heä sinh vaät goùp phaàn thöïc hieän moät caùch ñuùng ñaén chuû tröông chính saùch cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc vì coâng nghieäp hoaù ñaát nöôùc moät caùch beàn vöõng, vì moät theá giôùi saïch ñeïp hôn. 9.2. KIEÁN NGHÒ Qua quaù trình khaûo saùt vaø tìm hieåu veà hoaït ñoäng cuûa ngaønh coâng nghieäp saûn xuaát giaáy vaø boät giaáy, ñaëc bieät laø Nhaø maùy Boät giaáy Phöông Nam, luaän vaên coù nhöõng kieán nghò nhö sau : Caàn ñaàu tö ñaøo taïo moät ñoäi nguõ caùn boä khoa hoïc kyõ thuaät chuyeân ngaønh tham gia vaøo caùc hoaït ñoäng moâi tröôøng cuûa Nhaø maùy vaø quaûn lyù vaän haønh traïm xöû lyù nöôùc thaûi. Xaây döïng caùc phoøng thí nghieäm nghieân cöùu caùc chuûng loaïi vi sinh vaät thích nghi ñaëc bieät vôùi moâi tröôøng nöôùc thaûi thuyû saûn,. Tieán haønh saûn xuaát saïch hôn, döï toaùn chaát thaûi taïi caùc nôi thöôøng thaûi ra caùc chaát oâ nhieãm ñeå chuû ñoäng ñoái phoù ngaên chaën chaát thaûi sinh ra ngay taïi nguoàn, töø ñoù giaûm ñöôïc taûi löôïng oâ nhieãm ñaàu vaøo caùc coâng trình xöû lyù Hôïp taùc chaët cheû vôùi cô quan moâi tröôøng chuû quaûn taïi ñòa phöông, caùc caáp. Töø ñoù, phoái hôïp kòp thôøi ñeå coù theå giaûi quyeát ñöôïc caùc vaán ñeà moâi tröôøng khaån caáp. ._.