Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải công ty Vinacafe - Khu công nghiệp Biên Hòa I - Đồng Nai

MUÏC LUÏC LÔØI CAÛM ÔN DANH MUÏC CAÙC TÖØ VIEÁT TAÉT DANH MUÏC CAÙC BAÛNG BIEÅU DANH MUÏC HÌNH VEÕ, ÑOÀ THÒ CHÖÔNG 1 : MÔÛ ÑAÀU 1.1 CÔÛ SÔÛ HÌNH THAØNH ÑEÀ TAØI 1.2 MUÏC TIEÂU CUÛA ÑEÀ TAØI 1.3 NOÄI DUNG NGHIEÂN CÖÙU 1.4 PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU 1.5 PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU CHÖÔNG 2 : TOÅNG QUAN VEÀ NGAØNH CHEÁ BIEÁN CAØ PHEÂ 2.1. TOÅNG QUAN NGAØNH CHEÁ BIEÁN CAØ PHEÂ VIEÄT NAM 2.2. VAÁN ÑEÀ MOÂI TRÖÔØNG DO NGAØNH CHEÁ BIEÁN CAØ PHEÂ GAÂY RA 2.3. TÍNH CHAÁT VAØ THAØNH PHAÀN NÖÔÙC THAÛI CUÛA NGAØNH CHEÁ BIEÁN CAØ PHEÂ. CHÖÔNG 3 : TOÅNG QUAN VEÀ COÂNG TY VINACAFEÙ 3.1. LÒCH SÖÛ HÌNH THAØNH VAØ PHAÙT TRIEÅN 3.2. HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG TAÏI COÂNG TY CHÖÔNG 4 : TOÅNG QUAN VEÀ CAÙC PHÖÔNG PHAÙP XLNT HIEÄN NAY. 4.1. XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI BAÈNG PHÖÔNG PHAÙP CÔ HOÏC. 4.2. XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI BAÈNG PHÖÔNG PHAÙP HOAÙ LY.Ù 4.3. XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI BAÈNG PHÖÔNG PHAÙP SINH HOÏC. CHÖÔNG 5 : THÖÛ NGHIEÄM MOÂ HÌNH VAØ KEÁT QUAÛ 5.1. CÔ SÔÛ LYÙ THUYEÁT 5.2. CAÙC BÖÔÙC TIEÁN HAØNH. 5.3. KEÁT QUAÛ. 5.3.1 Thí nghieäm 1 : Xaùc Ñònh Caùc Thoâng Soá Buøn: 5.3.2. Thí Nghieäm 2 : Chaïy Giai Ñoaïn Thích Nghi: 5.3.3. Thí Nghieäm 3: Chaïy moâ hình tónh. 5.3.3.1. Chaïy taûi troïng öùng vôùi thôøi gian löu nöôùc ( 24 h ) : 5.3.3.2. Taûi troïng 12 h . 5.3.3.3. Taûi troïng 8 h. 5.3.3.4.Taûi troïng 6h. 5.3.3.5. Taûi troïng 4h. 5.3.3.6. Taûi troïng 2h. 5.3.4. Thí Nghieäm 4: Chaïy moâ hình ñoäng vaø xaùc ñònh thoâng soá ñoäng hoïc: 5.3.4.1. Chaïy taûi troïng ñoäng öùng vôùi thôøi gian löu nöôùc(24h): 5.3.4.2.Chaïy taûi troïng ñoäng öùng vôùi thôøi gian löu nöôùc(12h)) 5.3.4.3. Chaïy taûi troïng ñoäng öùng vôùi thôøi gian löu nöôùc(8h) 5.3.5. Xaùc ñònh caùc heä soá ñoäng hoïc. CHÖÔNG 6: ÑEÀ XUAÁT PHÖÔNG AÙN XLNT CHO COÂNG TY VINACAFEÙ 6.1. SÖÏ CAÀN THIEÁT VIEÄC XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI. 6.2. ÑEÀ XUAÁT PHÖÔNG AÙN XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI. 6.2.1. Cô sôû ñöa ra phöông aùn xöû lyù. 6.2.2. Phöông aùn XLNT ñeà xuaát. 6.2.3. Thuyeát minh daây chuyeàn coâng ngheä. 6.3. TÍNH TOAÙN COÂNG TRÌNH ÑÔN VÒ 6.3.1. Song chaén raùc. 6.3.2. Haàm bôm tieáp nhaän. 6.3.3. Beå ñieàu hoaø. 6.3.4. Beå trung hoaø. 6.3.5. Beå keo tuï 6.3.6. Beå laéng 1 . 6.3.7. Beå UASB 6.3.8. Beå Aerotank 6.3.9. Beå Laéng 2 6.3.10. beå trung gian 6.3.11. Beå Loïc Aùp Löïc 6.3.12. boàn loïc than hoaït tính 6.3.13. Beå Khöû Truøng 6.3.14. beå chöùa nöôùc saïch 6.3.15. beå chöùa buøn 6.3.16. Beå Neùn Buøn 6.3.17. Saân Phôi Buøn 6.3.18. tính hoaù chaát. CHÖÔNG 7 : TÍNH TOAÙN KINH TEÁ 7.1. TÍNH TOAÙN VOÁN ÑAÀU TÖ. 7.2. TÍNH TOAÙN CHI PHÍ QUAÛN LYÙ VAØ VAÄN HAØNH. CHÖÔNG 8 : KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ 8.1. KEÁT LUAÄN 8.2. KIEÁN NGHÒ TAØI LIEÄU THAM KHAÛO LÔØI CAÛM ÔN. Luaän vaên toát nghieäp laø thaønh quaû bao naêm ñeøn saùch ôû baäc ñaïi hoïc, laø moät moác raát quan troïng cuûa moïi sinh vieân, laø coâng söùc, yù chí, söï quyeát taâm cao ñoä cuûa baûn thaân vaø moät phaàn khoâng thieáu ñoù laø söï taän taâm, phoái hôïp aên yù, nhieät tình giuùp ñôõ töø nhieàu phía môùi laøm neân ñöôïc moät luaän vaên hoaøn chænh vaø ñaït hieäu quaû cao. Trong luaän vaên naøy, töø quaù trình hình thaønh ñeà taøi cho ñeán tính toaùn, thieát keá, veõ vaø keát thuùc ñeàu ñöôïc söï giuùp ñôõ cuûa raát nhieàu ngöôøi, baûn thaân noå löïc laø ñieàu taác nhieân, khoâng theât noùi. Nhöng beân caïnh coâng söùc cuûa baûn thaân thì em ñaõ ñöôïc söï giuùp ñôõ voâ cuøng lôùn cuûa thaày höôùng daãn chính laø thaày PGS.TS Nguyeãn Ñöùc Caûnh, ñang coâng taùc taïi Vieän Cô Hoïc Öùng Duïng, thaày ñaõ giuùp em töøng böôùc töø khi coù teân ñeà taøi chaáp nhaän cho ñeán khi keát thuùc ñeà taøi naøy, baûn thaân ñaõ ñöôïc söï ñoàng tình, taän taâm giuùp ñôõ cuûa thaày. Trong Vieän Cô Hoïc Öùng Duïng, ñôn vò thaày ñang coâng taùc coøn coù Anh Chaâu cuõng ñaõ raát nhieät tình höôùng daãn, söûa loãi sai cuûa baûn veõ, vaø tính toaùn, thieát keá ñeà taøi ñeå hoaøn thieän vaø keát thuùc ñeà taøi. Beân caïnh ñoù, coøn moät nhaân toá khoâng keùm phaàn quan troïng ñoù laø söï hôïp taùc, giuùp ñôõ cuûa ñaïi dieän coâng ty Vinacafeù Bieân Hoaø – Ñoàng Nai, Tröôûng Phoøng Anh Quoác Anh, Ks moâi tröôøng Anh Khöôùc, Ks ñieän Anh Huy, caùc baùc baûo veä trong Coâng ty ñaõ giuùp ñôõ voâ cuøng nhieät tình vaø hieáu khaùch. Ñeå chaïy ñöôïc moâ hình thì nöôùc thaûi laáy raát nhieàu, thuû tuïc ra vaøo Coâng ty raát nghieâm ngoaëc nhöng ñaõ ñöôïc söï giuùp ñôõ cuûa Anh Quoác Anh em ñaõ laáy nöôùc thaûi thaønh coâng vaø cuõng cuõng nhö chaïy moâ hình. Ngoaøi ra, Anh Quoác Anh ñaõ giuùp em caùc taøi lieäu lieân quan veà Coâng Ty ñeå luaän vaên hoaøn thaønh ñuùng döï ñònh maø khoâng vaáp phaûi khoù khaên caûn trôû naøo. Ñoái vôùi Tröôøng Ñaïi Hoïc Kyõ Thuaät Coâng Ngheä Tp. HCM, caûm ôn coâ Vaân – thö kyù khoa moâi tröôøng vaø coâng ngheä sinh hoïc, ñaõ cho em xin giaáy giôùi thieäu ñeå ñöôïc xin taøi lieäu ôû Coâng Ty, caûm ôn Thaày Höng caùn boä phoøng thí nghieäm tröôøng ñaõ taïo ñieàu kieän toái ña ñeå em phaân tích caùc chæ tieâu vaø chaïy moâ hình thuaän lôïi, ñoàng thôøi cuõng caûm ôn caùc baïn hoïc cuøng khoaù baïn Höõu Thieän sinh vieân lôùp MT3, baïn Hoàng sinh vieân lôùp MT2, cuõng giuùp ñôõ, cuøng em vöôït qua khoù khaên trong quaù trình thí nghieäm keùo daøi hôn 1 thaùng. Trong quaù trình chuaån bò, thöïc hieän vaø keát thuùc luaän vaên naøy baûn thaân em ñaõ coù raát nhieàu thieáu soùt, mong Thaày, caùc Anh, caùc baïn boû qua cho. Moät laàn nöõa nhôø vaøo lôøi caûm ôn trong muïc luïc cuûa luaän vaên naøy, baûn thaân sinh vieân Nguyeãn Thò Aùnh Loan xin noùi lôøi caûm ôn chaân thaät cuûa mình ñeán caùc Thaày, Coâ, caùc Anh, caùc baïn ñaõ giuùp ñôõ ñeå em hoaøn thaønh luaän vaên, toát nghieäp ra tröôøng. TP. HCM 12/2007 NGUYEÃN THÒ AÙNH LOAN DANH MUÏC CAÙC CHÖÕ VIEÁT TAÉT BOD : Biochemical Oxygen Demand : Nhu caàu oxy sinh hoaù, mg/l COD : Chemical Oxygen Demand : Nhu caàu oxy hoaù hoïc, mg/l DO : Dissolved Oxygen : Noàng ñoä oxy hoaø tan, mg/l SS : Suspended Solid : Chaát raén lô löûng , mg/l VS : Volatile Solid :Chaát raén bay hôi, mg/l SVI : Sludge Volume Index : Chæ soá theå tích buøn, ml/g MLSS : Mixed Liquor Suspended Solid : Chaát raén lô löûng trong buøn loûng, mg/l. MLVSS : Mixed Liquor Volatile Suspended Solid : Chaát raén lô löûng bay hôi trong buøn loûng, mg/l. F/M : Food/ Microganism Ratio : Tyû leä thöùc aên cho sinh vaät UASB : Upflow Anaerobic Slude Blanket : Beå phaùn öùng kî khí. Aerotank : Beå sinh hoïc hieáu khí XLNT : Xöû lyù nöôùc thaûi TCVN : Tieâu chuaån Vieät Nam SCR : Song chaén raùc XL : Xöû lyù XLKK : Xöû lyù kî khí KXL : Khu xöû lyù. HTXLNT : Heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi CN : Coâng nghieäp XLSH : Xöû lyù sinh hoïc PP : Phöông phaùp HC : Höõu cô NT : Nöôùc thaûi VK : Vi khuaån VR : Vi ruùt PPSH : Phöông phaùp sinh hoïc TB : Teá baøo XN : Xí nghieäp DANH SAÙCH CAÙC BAÛNG BIEÅU. Baûng 1 : Caùc phöông phaùp phaân tích. Baûng 2 : Dieãn bieán dieän tích vaø saûn löôïng caø pheâ Vieät Nam 9 vuï vöøa qua. Baûng 3 : Tình hình xuaát khaåu caø pheâ Vieät Nam töø vuï 1995/96. Baûng 5 : Heä soá hoaø tan. Baûng 6 : Caùc thoâng soá ñaàu vaøo taïi Coâng ty. Baûng 7 : Caùc thoâng soá ñaàu ra loaïi A ( TCVN 5945 – 2005 ). DANH MUÏC CAÙC HÌNH VEÕ, ÑOÀ THÒ. Hình 1 : Moâ hình caën. Hình 2 : Söï thay ñoåi cheá ñoä oxy. Hình 3 : Sô ñoà daây chuyeàn saûn xuaát Coâng Ty Vinacafeù. Hình 4 : Sô ñoà coâng ngheä traïm XLNT. Hình 5 : sô ñoà coâng ngheä XLKK. Hình 6 : Sô ñoà 1 Hình 7 : Sô ñoà 2 Hình 8 : Sô ñoà 3 Hình 9 : Caùc giai ñoaïn taêng tröôûng cuûa teá baøo sinh vaät. CHÖÔNG 1 : MÔÛ ÑAÀU. 1.1. CÔ SÔÛ HÌNH THAØNH ÑEÀ TAØI Cheá bieán caø pheâ ñang laø ngaønh phaùt trieån nhanh vaø mang laïi hieäu quaû kinh teá cao, vôùi toång dieän tích troàng ñaït treân 500.000 ha vaø saûn löôïng 10 trieäu bao moãi naêm caø pheâ Vieät Nam hieän nay ñang xeáp thöù 2 sau gaïo trong danh muïc haøng noâng saûn xuaát khaåu cuûa Vieät Nam. Nöôùc Vieät Nam naèm trong vaønh ñai nhieät ñôùi Baéc Baùn Caàu, traûi daøi theo phöông kinh tuyeán töø 8030’ ñeán 23030’ vó ñoä Baéc. Ñieäu kieän khí haäu vaø ñòa lyù thích hôïp vôùi söï phaùt trieån caây caø pheâ ñaõ ñem laïi cho caø pheâ Vieät Nam moät höông vò raát rieâng. Vinacafeù laø moät Toång Coâng Ty nhaø nöôùc vôùi 100% soá voán nöôùc ngoaøi vaø laø hoäi vieân lôùn nhaát cuûa hieäp hoäi caø pheâ ca cao Vieät Nam vieát taét VIOFA, ñaây laø doanh nghieäp lôùn coù tôùi 70 Coâng Ty, xí nghieäp vaø noâng tröôøng. Haèng naêm Vinacafeù xuaát khaåu moät löôïng lôùn tôùi 20 – 25 % saûn löôïng caø pheâ caû nöôùc. Ñieàu ñaùng quan taâm ôû ñaây laø nöôùc thaûi cuûa caùc nhaø maùy cheá bieán caø pheâ chöùa löôïng lôùn chaát höõu cô, maøu cao, gaây muøi …. Oâ nhieãm moâi tröôøng xung quanh. Neáu khoâng ñöôïc xöû lyù trieät ñeå tröôùc khi xaû ra nguoàn tieáp nhaän hay thaûi ra moâi tröôøng, Coâng Ty Vinacafeù thuoäc khu coâng nghieäp bieân hoaø I – Ñoàng Nai hieän taïi chöa coù HTXLNT laø moái nguy haïi lôùn cho moâi tröôøng xung quanh, ñeå BVMT chung cho KCN vaø tænh Ñoàng Nai noùi rieâng, ñieàu caáp baùch ôû ñaây laø phaûi xaây döïng HTXLNT . Vôùi kieán thöùc ñaõ ñöïôc hoïc ôû tröôøng veà XLNT em muoán goùp moät phaàn vaøo coâng taùc BVMT neân ñaõ nghieân cöùu ñeà taøi : “ Tính Toaùn, Thieát Keá HTXLNT Coâng Ty Vinacafeù, KCN Bieân Hoaø I – Ñoàng Nai” ñaây cuõng chính laø teân ñoà aùn toát nghieäp cuûa em. 1.2. MUÏC TIEÂU CUÛA ÑEÀ TAØI. Ñeå BVMT cuøng vôùi vieäc phaùt trieån ngaønh caø pheâ Vieät Nam theo höôùng xanh – saïch – ñaït tieâu chuaån chaát löôïng, ít oâ nhieãm moâi tröôøng, ñaït tieâu chuaån cho pheùp xaû thaûi vaøo nguoàn tieáp nhaän. Tính toaùn, thieát keá HTXLNT cho coâng Ty Vinacafeù chính laø xaây döïng ñeå giaûi quyeát caùc vaán ñeà oâ nhieãm nöôùc thaûi do ngaønh cheá bieán caø pheâ noùi chung vaø coâng ty Vinacafeù gaây ra. Ngoaøi ra, ñeà taøi coøn muïc ñích cuûng coá kieán thöùc ñaõ hoïc trong hôn 4 naêm ñaïi hoïc, tìm ra höôùng giaûi quyeát cho nhöõng kieán thöùc thöïc teá khoâng coù treân saùch vôû, töï löïc caùnh sinh ñeå laøm moät ñoà aùn ra tröôøng, mang kieán thöùc, kinh nghieäm, vaáp ngaõ, ñieàu hay, khaû naêng, söùc treû… ñeå phuïc vuï lôïi ích cho xaõ hoäi noùi chung vaø queâ nhaø – Phuù Yeân noùi rieâng, ñeå cuøng hoaø nhaäp vaøo xu theá phaùt trieån chung cuûa theá giôùi noùi chung vaø Nöôùc ta noùi rieâng laø “ BVMT xanh – saïch – khoâng gaây oâ nhieãm”. 1.3. NOÄI DUNG NGHIEÂN CÖÙU. Ñeå ñaït muïc tieâu ñeà ra cuûa ñoà aùn toát nghieäp, ñeå hoaøn thaønh toát ñoà aùn naøy thì ngöôøi thöïc hieän caàn nghieân cöùu caùc noäi dung sau: Tìm hieåu ngaønh cheá bieán caø pheâ ôû Vieät Nam. Tìm hieåu quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa Coâng Ty Vinacafeù. Caùc vaán ñeà moâi tröôøng taïi coâng ty Vinacafeù. Tìm hieåu daây chuyeàn coâng ngheä saûn xuaát cuûa coâng ty Vinacafeù. Chaïy moâ hình thöû nghieäm XLNT nhaø maùy cheá bieán caø pheâ baèng coâng ngheä buøn hoaït tính, xaùc ñònh caùc thoâng soá ñoäng hoïc, xaùc ñònh thoâng soá ñaàu vaøo. Döïc vaøo thoâng soá chaïy moâ hình, yeâu caàu ñeà taøi maø thieát keá HTXLNT phuø hôïp cho Coâng Ty Vinacafeù. 1.4. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU 1.4.1. Phöông phaùp luaän. Nöôùc thaûi cheá bieán caø pheâ coù haøm löôïng COD dao ñoäng trung bình töø 1000 – 3000 mg/l, BOD dao ñoäng trung bình khoaûng 800 – 1500 mg/l, haøm löôïng N dao ñoäng trung bình 50 – 100 mg/l. Ngoaøi ra trong nöôùc thaûi coù chaát raén lô löûng raát cao neân taïo cho nöôùc thaûi caø pheâ moät maøu ñen, ñoä maøu dao ñoäng töø 1000 – 3000 pT – Co. Nöôùc thaûi cheá bieán caø pheâ vöôït möùc cho pheùp so quy ñònh cho pheùp xaû thaûi ra nguoàn tieáp nhaän theo TCVN 1995, chæ tieâu COD vaø BOD vöïôt chæ tieâu töø 5 – 10 laàn, ñoä maøu vöïôt chæ tieâu töø 5 -10 laàn… ta thaáy raèng taûi löôïng oâ nhieãm cuûa ngaønh caø pheâ raát cao, do möùc ñoä oâ nhieãm neân ta khoâng theå laøm ngô maø caàn phaûi coù bieän phaùp thích hôïp ñeå xöû lyù ñaït tieâu chuaån tröôùc khi thaûi ra nguoàn tieáp nhaän. 1.4.2. Phöông phaùp thöïc teá. Trong quaù trình laøm ñoà aùn ñeå chính xaùc, ñaït hieäu quaû vaø ñaùp öùng yeâu caàu thì caàn phaûi vaän duïng nhieàu phöông phaùp khaùc nhau: - Phöông phaùp ñieàu tra, khaûo saùt. Tính chaát, thaønh phaàn nöôùc thaûi, ñaëc ñieåm lyù, hoaù, sinh töø nguoàn thaûi ñaàu vaøo, nguyeân nhaân gaây oâ nhieãm… - Phöông phaùp tìm kieám. Tham khaûo, tìm kieám treân maïng, saùch vôû, hay thöïc teá quy trình, coâng ngheä XLNT ôû Vieät Nam vaø nöôùc ngoaøi lieân quan ñeán ngaønh cheá bieán caø pheâ. - Phöông phaùp chaïy moâ hình. Moâ hình moâ phoûng ôû phoøng thí nghieäm, vaän haønh moâ hình XLNT. Phöông phaùp nghieân cöùu, tính toaùn. Caùc thoâng soá ñoäng hoïc, tìm ra hieäu quaû XL toái öu, thôøi gian löu nöôùc hieäu quaû cho quaù trình XL…ñaûm baûo tính khaû thi veà maët kinh teáâ – kyû thuaät vaø khaû naêng aùp duïng keát quaû vaøo thöïc teá. Baûng 1: Caùc Thoâng Soá Vaø Phöông Phaùp Phaân Tích Thoâng soá Phöông phaùp phaân tích pH pH keá COD Phöông phaùp ñun kín ( thieát bò phaûn öùng COD) BOD5 Phöông phaùp WINKLER caûi tieán N toång Phöông phaùp KJIELDAHL P toång Phöông phaùp so maøu baèng maùy quang phoå keá haáp thu Phöông phaùp xöû lyù soá lieäu. Soá lieäu theå hieän treân baûng bieåu. Soá lieäu xöû lyù baèng chöông trình Microsoft Office/ Microsoft Office 2003. Vaên baûn soaïn thaûo söû duïng chöông trình Microsoft Office 2003. Caùc baûn veõ ñöôïc söû duïng chöông trình Autocad 2004. 1.5. PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU Do thôøi gian coù haïn, giôùi haïn ñeà taøi toát nghieäp ra tröôøng cuûa sinh vieân khoâng ñöôïc quaù roäng, vöøa taàm vaø coù tính khaû thi, thöïc teá ñaït hieäu quaû cao vì theá khoâng theå bao quaùt heát caùc vaán ñeà moâi tröôøng trong Coâng Ty Vinacafeù. Ñoà aùn tieán haønh trong moät soá phaïm vi sau: Ñoà aùn taäp trung vaøo XLNT caø pheâ, caùc vaán ñeà moâi tröôøng khaùc chæ neâu toång quaùt chöù khoâng chuyeân saâu. Chaïy moâ hình XLNT cheá bieán caø pheâ baèng coâng ngheä buøn hoaït tính döôùi daïng moâ phoûng coù kích thöôùc nhoû , moâ hình nghieân cöùu chæ tieâu MLSS, COD. Chæ tieâu phaân tích pH, COD, BOD, N toång, P toång, ñoä maøu, DO, SS. Tính toaùn thieát keá caùc coâng trình ñôn vò. CHÖÔNG 2 : TOÅNG QUAN VEÀ NGAØNH CHEÁ BIEÁN CAØ PHEÂ. 2.1. TOÅNG QUAN NGAØNH CHEÁ BIEÁN CAØ PHEÂ VIEÄT NAM. 2.1.1. Hieän traïng ngaønh cheá bieán caø pheâ. Caø pheâ laø teân moät chi thöïc vaät hoïc thieân baûo, hoï naøy goàm 500 chi khaùc nhau vôùi treân 6.000 loaïi caây nhieät ñôùi. Chi caø pheâ bao goàm nhieàu loaïi caây laâu naêm khaùc nhau, hai loaïi caø pheâ coù yù nghóa kinh teá, loaïi thöù nhaát coù teân thoâng thöôøng trong tieáng vieät laø caây caø pheâ cheø ( teân khoa hoïc coffea arabica), ñaïi dieän cho khoaûng 61% caùc saûn phaåm caø pheâ treân theá giôùi, loaøi thöù hai laø caø pheâ voái ( teân khoa hoïc laø coffea canephora hay coffea robusta), chieám khoaûng 39% caùc saûn phaåm caø pheâ. Ngoaøi ra coøn coù coffea liberica vaø coffea excelsa ( ôû Vieät Nam goïi laø caø pheâ mít ) vôùi saûn löôïng khoâng ñaùng keå. Caø pheâ caây coù theå cao ñeán 6m, caø pheâ voái tôùi 10m. Tuy nhieân ôû caùc trang traïi caø pheâ thöôøng caét tæa ñeå giöõ ñoä cao töø 2- 4 m, thuaän lôïi cho vieäc thu hoaïch, caây caø pheâ coù vaønh thon daøi, laù cuoáng ngaén, xanh ñaäm, hình oval. Maët treân laù coù maøu xanh thaåm, maët döôùi coù maøu xanh nhaït hôn. Chieàu daøi cuûa laù khoaûng 8 – 15 cm, roäng 4 -6 cm. Reã caây caø pheâ laø loaïi deã coïc, caém saâu vaøo loøng ñaát khoaûng töø 1 ñeán 2,5 m vôùi raát nhieàu reã phuï toaû xung quanh laøm nhieäm vuï huùt chaát dinh döôõng nuoâi caây. Hoa caø pheâ maøu traéng, coù naêm caùnh, thöôøng moïc thaønh chuøm ñoâi hoaëc chuøm ba. Maøu hoa vaø höông hoa deã laøm ta lieân töôûng ñeán hoa nhaøi. Hoa chæ nôû trong voøng 3 ñeán 4 ngaøy vaø thôøi gian thuï phaán chæ trong voøng vaøi ba tieáng. Moät caây caø pheâ tröôûng thaønh coù töø 30.000 ñeán 40.000 boâng hoa. Ngay töø khi caây caø pheâ ra hoa keát quaû thì ngöôøi ta ñaõ coù nhöõng ñaùnh giaù ñaàu tieân veà vuï muøa caø pheâ. Ôû caùc nöôùc saûn xuaát caø pheâ lôùn ñieàu naøy ñaëc bieät quan troïng trong vieäc ñöa ra nhöõng nhaän ñònh veà giaù caû vaø thò tröôøng, tuy vaäy nhöõng ñôït reùt ñaäm hay haïn haùn coù theå laøm ñaûo loän moïi söï tính toaùn vaø ñaåy thò tröôøng vaøo tình theá hoaøn toaøn khaùc. Caø pheâ laø loaïi caây töï thuï phaán, do ñoù gioù vaø coân truøng coù aûnh höôûng lôùn ñeán quaù trình sinh tröôûng cuûa caây. Sau khi töï thuï phaán töø 7 ñeán 9 thaùng caây seõ cho quaû hình baàu duïc, beà ngoaøi gioáng nhö quaû anh ñaøo. Trong thôøi gian chín, maøu saéc thay ñoåi töø xanh sang vaøng roài cuoái cuøng laø ñoû. Quaû coù maøu ñen khi ñaõ chín naãu. Caây caø pheâ ñöôïc ñöa vaøo Vieät Nam töø naêm 1970, maõi ñeán theá kyû 20 môùi ñöôïc phaùt trieån troàng ôû moät soá ñoàn ñieàn cuûa ngöôøi Phaùp. Naêm 1930 ôû Vieät Nam coù 5.900 ha, trong thôøi kyø nhöõng naêm 1960 – 1970, caây caø pheâ ñöôïc phaùt trieån ôû moät soá noâng tröôøng quoác doanh ôû caùc tænh mieàn Baéc, khi cao nhaát laø 1964 – 1966 ñaõ ñaït tôùi 13.000 ha song khoâng beàn vöõng do saâu beänh ôû caø pheâ Aribica vaø do yeáu toá töï nhieân khoâng phuø hôïp vôùi caø pheâ Rubusta neân moät soá lôùn caø pheâ phaûi thanh lyù. Cho ñeán naêm 1975, ñaát nöôùc thoáng nhaát, dieän tích caø pheâ caû nöôùc 13.000 ha, cho saûn löôïng 6.000 taán. Sau 1975, caø pheâ ôû Vieät Nam ñöôïc phaùt trieån maïnh taïi caùc tænh Taây Nguyeân nhôø coù voán töø caùc nöôùc Hieäp Ñònh hôïp taùc lieân Chính Phuû vôùi caùc nöôùc : Lieân Xoâ cuõ, CHDC Ñöùc, Bungary, Tieäp khaéc vaø Ba Lan, ñeán naêm 1990 ñaõ coù 119.300 ha. Treân cô sôû naøy, töø 1986 phong traøo troàng caø pheâ phaùt trieån maïnh trong nhaân daân, ñeán nay ñaõ coù treân 390.000 ha, ñaït saûn löôïng gaàn 700.000 taán. Nöôùc Vieät Nam naèm trong vaønh ñai nhieät ñôùi Baéc Baùn Caàu, traûi daøi theo phöông kinh tuyeán töø 8030’ ñeán 23030’ vó ñoä Baéc. Ôû 16014 coù ñeøo Haûi Vaân naèm trong daõy nuùi Baïch Maõ, cuoái daõy tröôøng sôn Baéc, naèm ngang ra ñeán bieån taïo neân moät böùc töôøng thaønh cao treân 1.000 m ngaên gioù muøa ñoâng baéc vaø chia ñaïi lyù khí haäu Vieät Nam thaønh hai mieàn. Mieàn ñòa lyù khí haäu phía Nam thuoäc khí haäu nhieät ñôùi noùng aåm thích hôïp cho caây caø pheâ Robusta. Mieàn khí haäu phía Baéc coù maøu ñoâng laïnh vaø coù möa phuøn thích hôïp vôùi caø pheâ Arabica. Caùch ñaây 25 naêm, moät phaàn tö theá kyû, vaán ñeà phaùt trieån caây caø pheâ ñöôïc ñaët ra vôùi nhöõng böôùc khôûi ñaàu raàm roä, chuû yeáu taïi ñaïi baøn tænh Ñaêklaêk vaø Gia Lai Kontum ôû Taây Nguyeân. Vaøo thôøi gian naøy caû nöôùc chæ coù khoaûng khoâng ñaày 20 ngaøn hecta phaùt trieån keùm, naêng suaát thaáp, vôùi saûn löôïng chæ khoaûng 4.000 – 5.000 taán. Ñeán nay vaøo naêm 2000 caû nöôùc ñaõ coù khoaûng 500.000 ha caø pheâ haàu heát phaùt trieån, sinh tröôûng toát, naêng suaát cao, toång saûn löôïng ñaït tôùi 80 vaïn taán. Nhöõng con soá vöôït xa taác caû moïi suy nghó, moïi muïc tieâu chieán löôïc cuûa ngaønh. Dieän tích caø pheâ Vieät Nam baét ñaàu taêng nhanh vaøo nöûa cuoái thaäp kyû 80 cuûa theá kyû 20. Ñeán naêm 1992 giaù caø pheâ theá giôùi tuït xuoáng möùc thaáp nhaát do caùc nöôùc saûn xuaát caø pheâ treân theá giôùi tung löïông caø pheâ toàn kho töø nhöõng naêm tröôùc ñoù do Toå Chöùc caø pheâ quoác teá coøn aùp duïng cheá ñoä haïn ngaïch xuaát nhaäp khaåu. Sau naêm 1992 giaù caø pheâ laïi phuïc hoài vaø daàn daàn ñaït tôùi ñænh cao vaøo naêm 1994, 1995. Luùc naøy moïi ngöôøi töø noâng daân, gia ñình caùn boä coâng nhaân vieân ôû Taây Nguyeân vaø caû nhöõng ngöôøi ôû Thaønh Phoá töø Nha Trang ñeán Thaønh Phoá Hoà Chí Minh xoâ ñi tìm ñaát, mua vöôøn laøm caø pheâ, daãn ñeán söï taêng nhanh saûn löôïng caø pheâ moãi naêm. Ñieàu naøy khoâng naèm trong söï kieåm soaùt cuûa chuùng ta vaø ñeán hoâm nay chuùng ta phaûi traû giaù ñaét, vôùi nhöõng toån thaát naëng neà. Baûng 2 Dieãn Bieán Dieän Tích Vaø Saûn Löôïng Caø Pheâ Vieät Nam 9 Nieâm Vuï Vöøa Qua. Nieân vuï Dieän tích ( ha) Saûn löôïng ( taán) 1992/93 140.000 140.400 1993/94 150.000 181.200 1994/95 215.000 211.920 1995/96 295.000 236.280 1996/97 350.000 342.300 1997/98 410.000 413.580 1998/99 460.000 404.206 1999/00 520.000 700.000 2000/01 500.000 900.000 Sau naêm 1975, khi ñi vaøo phaùt trieån saûn xuaát caø pheâ, chuùng ta môùi coù moät ít xöôûng cheá bieán cuõ kyõ, chaép vaù. Ôû phía Baéc coù moät soá xöôûng cheá bieán ôû Ñoàng Giao, Phuû Quyø vôùi thieát bò laép ñaët töø naêm 1960 – 1962 do coäng hoaø Daân Chuû Ñöùc cheá taïo, ôû Phía Nam coù moät soá xöôûng cuûa caùc doanh ñieàn cuõ nhö Rossi, Delphante ñeå laïi coâng suaát khoâng lôùn. Cuøng vôùi vieäc môû roäng dieän tích troàng caø pheâ, chuùng ta cuõng baét tay vaøo xaây döïng caùc xöôûng cheá bieán môùi, baét ñaàu töø nhöõng thieát bò leû, roài ñeán caùc daây chuyeàn saûn xuaát sao cheùp theo maãu cuûa Hang – Xa cuûa nhaø maùy cô khí 1/5 Haûi Phoøng. Nhaø maùy A74 Boä Coâng Nghieäp ôû Thuû Ñöùc – Thaønh Phoá Hoà Chí Minh. Nhöõng naêm gaàn ñaây nhieàu Coâng Ty, noâng tröôøng ñaõ xaây döïng caùc xöôûng cheá bieán môùi khaù hoaøn chænh vôùi thieát bò nhaäp töø Coäng Hoaø Lieân Bang Ñöùc, Braxin. Moät loaït hôn moät chuïc daây chuyeàn cheá bieán caø pheâ cuûa haûng Pinhalense – Braxin ñöôïc ñöa vaøo Vieät Nam. Tieáp ñoù laïi taïo moâ phoûng coù caûi tieán coâng ngheä cuûa Braxin. Caùc cô sôû cheá bieán vôùi thieát bò môùi, chaát löôïng saûn phaåm khaù ñöôïc xaây döïng trong voøng 5,7 naêm laïi ñaây ñaûm baûo cheá bieán ñöôïc khoaûng 150.000 taán ñeán 200.000 taán caø pheâ nhaân xuaát khaåu. Ngoaøi ra coøn nhieàu cô sôû taùi cheá trang bò khoâng hoaøn chænh vôùi nhieàu maùy leû, cheá bieán caø pheâ thu mua cuûa daân ñaõ qua sô cheá nhaèm ñaûm baûo tieâu chuaãn xuaát khaåu. Caø pheâ cuûa daân thu haùi veà chuû yeáu xöû lyù phaân taùn ôû töøng hoä noâng daân qua con ñöôøng phôi khoâ treân saân caû saân caùt vaø saân xi maêng. Nhieàu nôi chuùng ta duøng caùc maùy say xaùt nhoû ñeå xay caø pheâ quaû khoâ ra caø pheâ nhaân baùn cho nhöõng ngöôøi thu mua caø pheâ. Tình hình cheá bieán nhö vaäy daãn ñeán keát quaû laø saûn phaåm chaát löôïng khoâng ñeàu. Caø pheâ cuûa caùc Coâng Ty, noâng tröôøng saûn xuaát ra thöôøng coù chaát löôïng toát, maët haøng ñeïp nhö ôû Ñaêklaêk coù caø pheâ cuûa caùc coâng ty Thaéng Lôïi, Phöôùc An, caùc coâng ty Vieät Ñöùc, Buoân Hoà, Ñ’Rao … ñöôïc khaùch haøng ñaùnh giaù cao. Trong voøng 20 naêm laïi ñaây caø pheâ ñaõ taêng saûn löôïng leân gaáp traêm laàn nguyeân nhaân daãn ñeán nhöõng thaønh töïu ñoù tröôùc heát laø nhôø chính saùch cuûa nhaø nöôùc phuø hôïp vôùi noâng daân laø laøm giaøu treân maûnh ñaát cuûa mình döïa vaøo söï caàn cuø lao ñoäng cuûa baûn thaân mình. Veà nguyeân nhaân khaùch quan phaûi noùi raèng ñoù laø do giaù caø pheâ treân theá giôùi nhöõng naêm gaàn ñaây dieãn bieán coù lôïi cho ngaønh saûn xuaát, caø pheâ laøm ra baùn ñöôïc giaù cao vaø thu nhaâp cuûa ngöôøi noâng daân ñaõ taêng leân ñaùng keå. Baûn keá hoaïch ñaàu tieân veà caø pheâ Vieät Nam xaây döïng 1980 ñaït muïc tieâu cho ngaønh caø pheâ chæ coù 180.000 ha vôùi saûn löôïng 200.000 taán. Sau nhieàu laàn ñieàu chænh con soá ñoù cuõng chæ leân ñöôïc 350.000 ha vôùi 450.000 taán, nhöng thöïc teá hoaøn toaøn khaùc nhöõng con soá thoáng keâ ñieàu tra vaøo naêm 2000 cho thaáy dieän tích caø pheâ caû nöôùc ñaõ leân ñeán 520.000 ha vôùi saûn löôïng 900.000 taán, ñöa Vieät Nam leân vò trí thöù 2 theá giôùi veà saûn xuaát caø pheâ. Ñaây laø con soá baát ngôø cho nhieàu ngöôøi keå caû trong ngaønh caø pheâ Vieät Nam. Baûng3: Tình Hình Xuaát Khaåu Caø Pheâ Vieät Nam Töø Vuï 1995/96 Ñeán 2000/01 Nieân vuï Xuaát ( ha) Ñôn giaù bình quaân ( USD/ MT) 1994/95 212.038 2.633,0 1995/96 221.496 1.815,0 1996/97 336.242 1.198,0 1997/98 395.418 1.152,0 1998/99 404.206 1.373,0 1999/00 653.678 823,0 2000/01 874.676 436,6 Caùc vuï caø pheâ töø 1998/99 veà tröôùc saûn löôïng xuaát khaåu taêng haøng naêm khoâng lôùn laém, nhöng hai vuï 1999/00, 2000/01 moãi vuï taêng treân 200.000 taán töùc laø taêng khoaûng 3,5 trieäu bao vaø ñôn giaù xuaát khaåu hai vuï naøy giaûm thaûm baïi, giaù vuï sau chæ baèng 60% giaù vuï tröôùc. Giaù baùn FOB caûng Vieät Nam quyù III/2001 laø 308,8 USD/ taán vaø quyù IV chæ coøn 321 USD/ taán nghóa laø chæ baèng gaàn moät nöûa giaù thaønh. Tröôùc tình hình ñoù, töø naêm 2000 ñeán nay Chính Phuû ñaõ chæ ra höôùng ñi cho ngaønh caø pheâ vaø söï ñieàu chænh phöông höôùng laø moät vaán ñeà coù taàm quan troïng ñoái vôùi ngaønh caø pheâ Vieät Nam. Hieän nay, ôû Vieät Nam caø pheâ laø maët haøng noâng saûn xuaát khaåu coù giaù trò ñöùng thöù hai sau gaïo. Giaù trò caø pheâ xuaát khaåu thöôøng chieám 10% toång kim ngaïch xuaát khaåu haøng naêm. Vuï 2000/01 Vieät Nam ñaõ xuaát khaåu caø pheâ ñi 61 nöôùc. Vieät Nam hieän nay ñang thöïc hieän ñieàu chænh phöông höôùng chieán löôïc nhaèm vaøo noäi dung chuû yeáu sau: Chuyeån dòch cô caáu caây troàng, xaùc ñònh muïc tieâu chieán löôïc cho ngaønh. Haï giaù thaønh saûn xuaát naâng cao hieäu quaû kinh doanh. Ñoåi môùi coâng ngheä, thieát bò cheá bieán, aùp duïng tieâu chuaån chaát löôïng saûn phaåm nhaø nöôùc phuø hôïp vôùi tieâu chuaån quoác teá, naâng cao chaát löôïng saûn phaåm phuø hôïp vôi nhu caàu cuûa thò tröôøng. Saûn xuaát vaø cung caáp ra thò tröôøng nhieàu chuûng loaïi maët haøng caø pheâ nhaân soáng, ñaùp öùng yeâu caàu ngöôøi tieâu duøng. Saûn xuaát caùc maët haøng chaát löôïng cao nhö : caø pheâ höõu cô, caø pheâ ñaëc bieät… Ñoåi môùi quan heä mua baùn, môû roäng thò tröôøng cho caø pheâ Vieät Nam, quan taâm ñaày ñuû hôn ñeán thò tröôøng noäi ñòa. Cuoái cuøng laø phaùt trieån moät ngaønh saûn xuaát caø pheâ beàn vöõng ôû Vieät Nam. Tröôùc ñaây caø pheâ Vieät Nam ñöôïc baùn vôùi 3 chæ tieâu chaát löôïng ñôn giaûn thuyû phaân %, haït ñen vôõ %, vaø taïp chaát %. Maëc duø Vieät Nam töøng ban haønh tieâu chuaån nhaø nöôùc veà yeâu caàu kyû thuaät ñoái vôùi caø pheâ nhaân TCVN 4193 – 86. Tuy nhieân vaøo thôøi kyø môû cöûa, ngaønh caø pheâ cheá bieán tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi thò tröôøng theá giôùi trong buoåi ban ñaàu caàn coù heä thoáng tieâu chuaån, ñôn giaûn, deã thöïc hieän hôn neân ñaõ ra ñôøi YCVN 4193 – 93 vôùi 3 chæ tieâu ñaõ neâu ôû treân. Vaø nay ngaønh caø pheâ Vieät Nam ñaõ coù moät böôùc tröôûng thaønh vaø thò tröôøng ñoøi hoûi chaát löôïng cao hôn caàn coù tieâu chuaån caáp nhaø nöôùc phuø hôïp vôùi tieâu chuaån quoác teá, do ñoù ngaønh caø pheâ ñaõ ñöôïc xaây döïng TCVN 4193 – 2001 vaø ñaõ ñöôïc nhaø nöôùc ban haønh. Hieän coù hai nhaø maùy saûn xuaát caø pheâ hoaø tan ñang hoaït ñoäng, moät laø nhaø maùy caø pheâ Bieân Hoaø thuoäc Vinacafeù, moät laø cuûa Nestle Thaùi Lan. Vaán ñeà tìm thò tröôøng ñeå môû roäng thò tröôøng tieâu thuï ñeå taïo ñieàu kieän môû roäng saûn xuaát, vaán ñeà caø pheâ daïng loûng cuõng ñang ñöôïc xem xeùt. Do ñoù ôû Vieät Nam caây caø pheâ ñaûm baûo cho söï phaùt trieån beàn vöõng. Muoán vaäy phaûi coù moät höôùng ñi ñuùng ñeå caây caø pheâ mang laïi lôïi ích kinh teá cuõng nhö lôïi ích sinh thaùi. 2.1.2 Giôùi thieäu veà ngaønh cheá bieán caø pheâ Bieân Hoaø – Ñoàng Nai. Noùi ñeán cheá bieán caø pheâ ôû Ñoàng Nai laø ta seõ nghó ngay ñeán Coâng Ty Vinacafeù Bieân Hoaø, ñôn vò saûn xuaát caø pheâ ñöùng ñaàu Tænh Ñoàng Nai noùi rieâng vaø caû nöôùc noùi chung. Vieät Nam tính ñeán thôøi ñieåm thaùng 11/ 2005 coù 3 ñôn vò saûn xuaát caø pheâ hoaø tan vôùi toång coâng xuaát 2200 taán/ naêm. Trong ñoù, Vinacafeù : 1000 taán/ naêm ñang chaïy heát coâng suaát, Nescafeù :1000 taán/ naêm, Trung Nguyeân : 200 taán/ naêm chöa ñöa vaøo söû duïng. Trong soá caùc loaïi caø pheâ hoaø tan ñang caïnh tranh treân thò tröôøng thì caø pheâ hoaø tan nguyeân chaát chieám 14% , coøn laïi 86% laø caø pheâ hoaø tan 3 trong 1, ngöôøi daân goïi laø caø pheâ söõa ( vì coù boå sung theâm ñöôøng vaø boät söõa). Hieän treân thò tröôøng coù theå tìm thaáy treân 20 nhaõn hieäu khaùc nhau, nhöng theo soá lieäu nghieân cöùu thò tröôøng cuûa Taylor Nelson Sofrees – TNS naêm 2004 vì Vinacafeù chieám 50,4%, Nescafeù 33,2%, caùc nhaõn hieäu khaùc 16,4%. Bình quaân moãi nhaõn hieäu nhoû chæ chieám chöa tôùi 1% thò phaàn caø pheâ hoaø tan 3 trong 1. Ñoäng thaùi cuûa keû daãn ñaàu – Vinacafeù : Trong thôøi gian gaàn ñaây khi ngoaøi hai loaïi caø pheâ hoaø tan noùi treân, trình laøng theâm moät saûn phaåm môùi – caø pheâ hoaø tan 4 trong 1 – caø pheâ saâm ( boå sung theâm ñöôøng, boät söõa vaø nhaân saâm ) ñeå ñöôïc “ moät mình moät chôï “ cho thaáy thò tröôøng trong nöôùc ñaõ gaàn tôùi möùc baõo hoaø. Lyù do gì khuyeán Nescafeù ñaõ tung ra cuøng moät luùc 3 saûn phaåm caø pheâ 3 trong 1 vôùi bao bì hoaøn toaøn môùi vaø thay ñoåi luoân thoâng ñieäp quaûng caùo? Chæ coù theå giaûi thích raèng thò phaàn ñaõ bò chia seû bôûi nhieàu saûn phaåm cuûa haøng loaït Coâng Ty tung “ saûn phaåm ñaáu troän” vaøo thò tröôøng. 2.2. VAÁN ÑEÀ MOÂI TRÖÔØNG DO NGAØNH CHEÁ BIEÁN CAØ PHEÂ GAÂY RA. 2.2.1. Chaát Thaûi Raén. Trong ngaønh cheá bieán caø pheâ vaán ñeà chaát thaûi raén cuõng ñaùng quan taâm. Chaát thaûi raén thöôøng laø: bao nylon, bao caton, thuyû tinh, nhöïa, caø pheâ nhaân thaûi, baõ caø pheâ, taïp chaát caø pheâ, traáu, thuøng nhöïa ñöïng daàu DO, raùc sinh hoaït…. 2.2.2. Nöôùc Thaûi. Nöôùc thaûi trong ngaønh cheá bieán caø pheâ laø vaán ñeà raát nan giaûi hieän nay vì chuùng raát khoù xöû lyù. Nöôùc thaûi ñöïôc thaûi trong caùc coâng ñoaïn cuûa daây chuyeàn saûn xuaát cuï theå laø : Ôû coâng ñoaïn trích ly coù nöôùc thaûi do röûa bình trích ly, veä sinh… Ôû coâng ñoaïn ly taâm cuõng coù löôïng nöôùc thaûi ñöôïc thaûi ra do quaù trình röûa, veä sinh thieát bò ly taâm. Ôû coâng ñoaïn coâ ñaëc coù nöôùc ngöng, nöôùc veä sinh ñöôïc thaûi ra. Vaø moät löôïng nöôùc ñöôïc thaûi ra nöõa ñoù laø nöôùc sinh hoaït. 2.2.3. Khí Thaûi. Khí thaûi cuûa ngaønh cheá bieán caø pheâ chæ thaûi ra trong moät coâng ñoaïn cuûa quaù trình saûn xuaát caø pheâ ñoù laø coâng ñoaïn xay. Ôû coâng ñoaïn naøy coù khoùi caø pheâ, khí do ñoát daàu DO, khí do ñoát gas. 2.2.4. Tieáng Oàn Vaø Ñoä Rung. Ñoái vôùi ngaønh cheá bieán caø pheâ thì vaán ñeà tieáng oàn vaø ñoä rung khoâng aûnh höôûng vaø toàn taïi. Quaù trình saûn xuaát khoâng caàn nhieät ñoä cao, chæ ôû nhieät ñoä bình thöôøng, vaø daây chuyeàn saûn xuaát khoâng coù coâng ñoaïn naøo coù ñoä rung cao, vöôït tieâu chuaån cho pheùp maø aûnh höôûng ñeán coâng nhaân laøm vieäc. 2.2.5. Caùc Taùc Nhaân Nhö : Hoaù Hoïc, Sinh Hoïc, Nhieät . Cheá bieán caø pheâ thöôøng khoâng coù taùc nhaân naøo aûnh höôûng ñaùng keå neân khoâng quan taâm ñeán vaán ñeà naøy. 2.3._.. THAØNH PHAÀN VAØ TÍNH CHAÁT CUÛA NÖÔÙC THAÛI . 2.3.1. Thaønh phaàn vaø tính chaát caën coù trong nöôùc thaûi. 2.3.1.1. Toång haøm löôïng caën (TS). Toång caùc loaïi caën Höõu Cô vaø Voâ Cô ôû daïng lô löûng vaø hoøa tan (mg/l). Ñeå xaùc ñònh: Laáy moät theå tích (V) nöôùc thaûi ñem saáy khoâ ôû 103oC, sau ñoù ñem caân vaø chia cho theå tích (V) ta ñöôïc TS. - Caën lô löûng (SS) Laø nhöõng caën coù theå quan saùt baèng maét thöôøng hay loaïi boû baèng caùc phöông phaùp nhö laéng, loïc. Ñeå xaùc ñònh ta laáy moät (V) nöôùc thaûi ñem loïc qua giaáy loïc, saáy khoâ ôû 150oC vaø ñem caân (mg/l). SS:70% laø Höõu Cô, 30% laø Voâ Cô. - Caën laéng ñöôïc. Laáy 1 lít nöôùc thaûi cho vaøo oáng laéng coù khaéc ñoä, ñeå laéng tónh 30’. Ño theå tích caën laéng ôû phía ñaùy oáng nghieäm, keát quaû ml caën laéng / lít nöôùc thaûi (ml/l) hay ml caën laéng / gam SS: Goïi laø chæ soá theå tích: SVI = 2.3.1.2.Caën hoøa tan Coù kích thöôùc raát nhoû vaø loït qua giaáy loïc (40% Höõu Cô + 60% Voâ Cô). Vì vaäy, khi thieát keá coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi laø phaûi laøm sao phaùt trieån ñöôïc caùc VSV haáp thuï caën Höõu Cô ôû daïng hoøa tan, keo, lô löûng thaønh caën ôû daïng oån ñònh deã laéng. Ta coù theå hình dung moâ hình caën nhö sau: 100% Toång haøm löôïng caën (TS). Chieám 0.1% veà troïng löôïng Nöôùc chieám 99.9 % theo troïng löôïng 70mg/l caën daïng keo 130mg/l caën laéng 200 mg/l caën lô löûng (SS) 800mg/l caën hoøa tan 1000 mg/l toång haøm löôïng caën (TS) Hình 1 : Moâ hình caën. 2.3.2. . Nhu caàu oxy sinh hoùa BOD vaø nhu caàu oxy hoùa hoïc COD 2.3.2.1. BOD (NOS): (mg/l) Laø löôïng oxy caàn thieát cho VK phaùt trieån ñeå oxy hoùa caùc chaát höõu cô coù trong nöôùc thaûi. Ñaây laø thoâng soá quan troïng duøng chæ möùc ñoä nhieãm baãn nöôùc thaûi baèng caùc chaát Höõu Cô vaø duøng tính toaùn, thieát keá coâng trình xöø lyù baèng PP sinh hoïc . CAÙCH XAÙC ÑÒNH BOD: Laáy nöôùc baõo hoøa oxy, ño DObñ (mg). Laáy (V) nöôùc thaûi cho vaøo maãu vaø cho vaøo tuû saáy ôû 20oC, sau 5 ngaøy ñöa ra ño löôïng oxy coøn laïi trong maãu (DOsau) BOD5 = (mg/l) Ñeå phaân huûy hoaøn toaøn (98%) thì phaûi caàn ñeán 20 ngaøy caáy (BOD20) BOD5 = (0.68 - 0.7)BOD20 2.3.2.2. COD (NOH): Laø löôïng oxy caàn thieát ñeå oxy hoùa hoaøn toaøn caùc chaát Höõu Cô vaø moät phaàn caùc chaát Voâ cô.Xaùc ñònh COD baèng PP oxy hoùa maïnh trong ñieàu kieän acid (PP Bicromat), COD luoân > BOD, COD/BOD caøng nhoû thì XLSH caøng deã. Nöôùc thaûi sinh hoaït coù BOD ~ 0.86COD (NT coâng nghieäp thì thay ñoåi) 2.3.3. Oxy hoøa tan (DO) Ñaây laø chæ soá quan troïng trong xöû lyù SINH HOÏC hieáu khí (luoân giöõ 1.5 _ 2mg/l). DO phuï thuoäc vaøo nhieät ñoä, aùp suaát cuûa nöôùc (nhieät ñoä taêng à DO giaûm, aùp suaát taêng à DO taêng). + D = 0: oxy baõo hoøa hoaøn toaøn + D = 1: Thieáu huït hoøan toaøn neân khoâng coù oxy. Ñoä thieáu huït oxy sau thôøi gian t: Dt = Do*10-K2t Trong ñoù: Vôùi: K2: heä soá toác ñoä hoøa tan ( phuï thuoäc vaøo to, S, …) Baûng 4 : Heä soá hoaø tan. Nguoàn nöôùc K2 10oC 15 oC 20 oC 25 oC Khoâng coù doøng chaûy - 0.11 0.15 - vchaûy <0.5 m/s 0.17 0.185 0.02 0.215 Chaûy maïnh 0.425 0.46 0.05 0.54 - Söï thay ñoåi cheá ñoä oxy coù theå bieåu dieãn nhö sau: 100 75 50 25 01 02 03 04 05 06 07 08 Thôøi gian, Ngaøy Möùc ñoä baûo hoøa Oxy % Ñoä huït toái ña A B 1 2 3 Hình 2 Thay Ñoåi Cheá Ñoä Oxy A: Ñieåm tôùi haïn cuûa ñoä huït Oxy toái ña B: Ñieåm phuïc hoài toác ñoä oxy hoøa tan toái ña A: ñieåm tôùi haïn cuûa Dmax, bieåu dieãn traïng thaùi nguy hieåm cuûa nöôùc nguoàn veà maët veä sinh. 2.3.4. pH Ñaùnh giaù söï toàn taïi cuûa H+ trong nöôùc thaûi. Chæ tieâu khaù quan troïng khi nghieân cöùu xöû lyù nöôùc thaûi . pH = -lg[H+] Quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi baèng PP SH raát caàn giaù trò pH. Quaù trình XL hieáu khí caàn pH = (6.5-8.5). Toát nhaát laø 6.8-7.4. 2.3.5. Hôïp chaát nitô vaø phospho N laø chaát dinh döôõng quan troïng trong quaù trình phaùt trieån cuûa VSV trong caùc coâng trình XLSH. Trong nöôùc thaûi toàn taïi 2 daïng laø NO2-vaø NO3-. NO2- laø saûn phaåm trung gian cuûa quaù trình nitraùt hoùa. Quaù trình naøy bao goàm 2 giai ñoaïn: Nitroza Nitrosomonas 2NH3 + 3O2 2HNO2 + 2H2O + Q VK Sau ñoù: Nitrobacter 2HNO2 + O2 2HNO3 + 2H2O + Q Nhö vaäy, NO2 vaø NO3 chæ coù theå xuaát hieän sau khi xöû lyù nöôùc thaûi trong coâng trình sinh hoùa: Biophin vaø Areten. Phospho cuõng nö nitô laø chaát dinh döôõng cho VK soáng vaø phaùt trieån trong caùc coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi. Toàn taïi chuû yeáu PO43-. Caû hai loaïi Nitô vaø P neáu vöôït quaù giaù trò naøo ñoù seõ gaây phuù döôõng hoùa. Trong xöû lyù nöôùc thaûi baèng PP SH thöôøng COD:N:P ~150:5:1. 2.3.6. Thaønh phaàn VS Nöôùc thaûi coù chöùa moät löôïng lôùn VK, VR, naám, reâu taûo, giun saùn, …. Ñeå ñaùnh giaù möùc ñoä nhieãm baån bôûi VK, ngöôøi ta ñaùnh giaù qua moät loaïi VK ñöôøng ruoät: Coli. Coli index ( Coli chuaån ñoä) laø ñaïi löôïng duøng tính toaùn soá löôïng tröïc khuaån coù chöùa trong 1 lít nöôùc thaûi. - Trò soá Coli ( Colitit) laø theå tích nöôùc nhoû nhaát (ml) coù chöùa moät tröïc khuaån. VD: noùi raèng Colitit = 400 töùc laø trong 400 ml nöôùc thaûi chöùa 1 tröïc khuaån. 2.3.7. Nhieät ñoä nöôùc thaûi Ñaây laø ñaïi löôïng aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi baèng PP sinh hoïc. Nhieät ñoä klhoâng chæ aûnh höôûng ñeán thôøi gian chuyeån hoùa cuûa SV maø coøn taùc ñoäng ñeán quaù trình haáp thu khí oxy vaøo nöôùc thaûi vaø quaù trình laéng boâng caën ôû beå laéng 2. Bieán thieân nhieät ñoä PÖ phuï thuoäc vaøo nhieät ñoä: rT = r20 x q (T – 20) Trong ñoù: - rT: nhieät ñoä phaûn öùng & ôû To (K) - r20: nhieät ñoä phaûn öùng & ôû 20oC - q: heä soá hoaït ñoä nhieät ñoä (1.02-1.09) Noàng ñoä thích hôïp cho xöû lyù SH: 30-35oC CHÖÔNG 3 : TOÅNG QUAN VEÀ COÂNG TY VINACAFEÙ. 3.1. LÒCH SÖÛ HÌNH THAØNH VAØ PHAÙT TRIEÅN CUÛA COÂNG TY. 3.1.1. Lòch söû hình thaønh. Ngöôøi Phaùp ñaõ coù coâng ñöa caây caø pheâ ñeán vaø chính hoï ñaõ xaây döïng nhaø maùy caø pheâ ñaàu tieân taïi Vieät Nam. Ñoù chính laø tieàn thaân cuûa Coâng Ty Vinacafeù Bieân Hoaø ngaøy nay vôùi caùi teân khai sinh vaøo naêm 1969 laø nhaø maùy Coronel. Sau bieán coá lòch söû troïng ñaïi naêm 1975, ñaát nöôùc Vieät Nam hoaøn toaøn thoáng nhaát, ngöôøi Phaùp ruùt veà nöôùc, ñeå laïi moät nhaø maùy vôùi coâng suaát thieát keá 80 taán caø pheâ hoaø tan/ naêm, vöøa khaùnh thaønh, chöa ñöa vaøo chaïy thöû. Chính nhöõng con ngöôøi Vieät Nam ñaõ nghieân cöùu vaø chaïy thöû vaø saûn xuaát thaønh coâng. Meû caø pheâ hoaø tan ñaàu tieân ra loø vaøo naêm 1977 ñaõ chöùng minh daân toäc Vieät Nam khoâng nhöõng anh huøng trong chieán ñaáu maø coøn gioûi trong lao ñoäng, saûn xuaát. Trong gaàn 3 thaäp kyû hoaït ñoäng vôùi teân goïi Nhaø maùy Caø pheâ Bieân Hoaø – moät doanh nghieäp nhaø nöôùc, Vinacafeù ñaõ lôùn maïnh vöôït baäc. Ngay trong khuoân vieân cuõ, vaøo naêm 2000 ñaõ moïc leân moät nhaø maùy môùi coâng suaát lôùn gaáp 10 laàn nhaø maùy do ngöôøi Phaùp xaây döïng tröôùc ñaây. Vaø quan troïng hôn heát, moät teân tuoåi Vinacafeù ñaõ noåi tieáng trong vaø ngoaøi nöôùc. Baûn lónh Vieät moät laàn nöõa ñöôïc khaúng ñònh treân moät traän chieán môùi, khoâng tieáng suùng – moät thöông tröôøng caïnh tranh khoác lieät. Ñaùnh daáu moác son 30 naêm töø ngaøy ñaát nöôùc thoáng nhaát, töø thaùng 1 naêm 2005, Vinacafeù ñaõ vöôn leân moät taàm cao môùi khi ñöôïc chuyeån ñoåi töø moät doanh nghieäp nhaø nöôùc thaønh moät coâng ty coå phaàn vôùi teân goïi chính thöùc laø coâng ty coå phaàn Vinacafeù Bieân Hoaø, teân giao dòch vieát taét laø Vinacafeù BH. Ngaøy nay, khi noùi veà caø pheâ Vieät Nam, Vinacafeù laø caùi teân ñaàu tieân ñöôïc nhaéc ñeán. Vaø khi noùi ñeán Vinacafeù laø noùi ñeán chaát löôïng vöôït troäi, noùi veà höông vò thôm ngon thuaàn khieát cuûa caø pheâ Vieät Nam. Höông vò thieân nhieân laø phöông chaâm kinh doanh cuûa Coâng Ty, ta thaáy ngay beân caïnh teân cuûa Coâng Ty, Coâng Ty Vinacafeù – höông vò thieân nhieân, cho thaáy phöông chaâm kinh doanh naøy raát quan troïng vaø ñi ñaàu cuûa Coâng Ty. Caø pheâ ôû caùc vuøng ñaát coù khí haäu vaø thoå nhöôõng khaùc nhau cho höông vò ñaëc tröng, raát khaùc nhau. Nhôø bí quyeát khai thaùc höông vò thuaàn chaát vaø tinh khieát coù saün trong haït caø pheâ Vieät Nam, Vinacafeù thöïc söï khaùc bieät vôùi baát kyø loaïi caø pheâ naøo khaùc. Khi thöôûng thöùc Vinacafeù, baïn hoaøn toaøn coù theå caûm nhaän veà thieân nhieân Vieät Nam. “ Vinacafeù höông vò cuûa thieân nhieân “ Chæ ñem ñeán ngöôøi tieâu duøng nhöõng gì tinh tuyù nhaát cuûa thieân nhieân laø phöông chaâm kinh doanh cuûa Vinacafeù. Chính phöông chaâm naøy ñaõ laøm cho Vinacafeù ngaøy caøng ñöôïc yeâu meán. Ñoù cuõng chính laø neàn taûng phaùt trieån cuûa Vinacafeù. 3.1.2. Phaùt trieån cuûa coâng ty. Ngaøy 27 – 10 – 2007 Vinacafeù Bieân Hoaø ñaõ nhaän danh hieäu anh huøng lao ñoäng thôøi kyø ñoåi môùi do Nhaø Nöôùc trao taëng. Chuû tòch nöôùc Nguyeãn Minh Trieát göûi laõng hoa chuùc möøng. 30 naêm qua, Vinacafeù ñaõ ñöùng vöõng vaø lieân tuïc phaùt trieån, töø choã chæ laø moät nhaø maùy nhoû, cuõ kyõ coâng suaát 80 taán/ naêm, khoâng thöông hieäu, khoâng coù thò tröôøng tieán ñeán sôû höõu moät nhaø maùy môùi coâng suaát 8000 taán caø – pheâ hoaø tan/ naêm vôùi coâng ngheä hieän ñaïi baëc nhaát theá giôùi vaø thöông hieäu Vinacafeù noåi tieáng vôùi thò phaàn chi phoái taïi Vieät Nam vaø ñöïôc xuaát khaåu hôn 20 quoác gia treân theá giôùi, doanh thu ngaøy caøng taêng. Hieän nay Coâng Ty tieáp tuïc ñaàu tö xaây döïng moät nhaø maùy môùi coâng suaát gaáp boán laàn hieän nay nhaèm phaùt trieån theâm nhieàu loaïi saûn phaåm môùi, ñaùp öùng nhu caàu ña daïng cuûa ngöôøi tieâu duøng. Vôùi thaønh coâng nhö ngaøy nay thì Vinacafeù ñaõ luoân tin vaøo ngöôøi tieâu duøng , tin vaøo ñoái taùc vaø nhö moät quy luaät, ngöôøi tieâu duøng ñaõ tin laïi. Ñoù laø ñieàu quyù giaù nhaát maø Vinacafeù gaët haùi ñöôïc. Moät kyø tích cuûa Coâng Ty moïi thöù töø con soá 0 caùch ñaây 20 naêm nhöng baây giôø ñöôc taëng danh hieäu anh huøng lao ñoäng, Oâng Buõi Xuaân Thoa – toång giaùm ñoác Coâng Ty ñaõ phaùt bieåu” saûn phaåm ñaùp öùng nhu caàu, phuø hôïp thò hieáu ngöôøi tieâu duøng, coù chaát löôïng an toaøn thöïc phaåm laø yeáu toá coát loõi taïo neân söï thaønh coâng. Vinacafeù tung ra saûn phaåm caø pheâ söõa 3 trong 1. Chính doøng saûn phaåm naøy ñaõ mang laïi dieän maïo môùi cho ngaønh caø pheâ Vieät Nam. Ñeán nay duø thò tröôøng coù haøng chuïc saûn phaåm cuøng loaïi nhöng caø pheâ söõa 3 trong 1 cuûa Vinacafeù vaãn chieám thò phaàn haøng ñaàu, môùi nhaát laø saûn phaåm caø pheâ saâm 4 trong 1 hieän vaãn khoâng coù ñoái thuû. Töø luùc khoâng baùn noåi cho ngöôøi ngheøo ôû trong nöôùc, nay saûn phaåm cuûa Vinacafeù ñaõ coù maët treân baøn aên cuûa ngöôøi daân 20 quoác gia. Taêng tröôûng töø xuaát khuaåu cuûa Coâng Ty ñaït töø 30 - 50 % moãi naêm. Doanh thu naêm 2006 cuûa Vinacafeù ñaït 455 tyû ñoàng. Quyù I/2007 ñaït möùc taêng tröôûng 50% so vôùi cuøng kyø. Ñích nhaém cuûa Coâng Ty laø trôû thaønh doanh nghieäp 1.000 tyû ñoàng vaøo naêm 2009. Coâng Ty ñaõ ñaït ñöôïc caùc danh hieäu lôùn, quan troïng taàm quoác gia cuõng nhö quoác teá goùp phaàn naâng cao uy tín cuûa Coâng ty nhö : giaûi thöôûng WIPO – Trophy daønh cho DN xuaát saéc nhaát naêm 2005 do Toå Chöùc Sôû Höõu Trí Tueä cuûa Lieân Hieäp Quoác trao taëng, 10 naêm lieàn ( 1995 – 2005 ) ñöôïc coâng nhaän laø Haøng Vieät Nam chaát löôïng cao, huy chöông vaøng hoäi chôï quoác teá haøng coâng nghieäp, Topten haøng Vieät Nam chaát löôïng cao, thöông hieäu uy tín … vaø nhieàu naêm lieàn ñöôïc giaûi thöôûng Vifotec daønh cho coâng trình nghieân cöùu, öùng duïng khoa hoïc kyõ thuaät vaø coâng ngheä Vieät Nam. Keá hoaïch cuûa Coâng Ty ñeán naêm 2010 laø ña daïng ngaønh haøng, saûn phaåm, taêng cöôøng caùc tieâu chuaån veà an toaøn thöïc phaåm, gia nhaäp caâu laïc boä 1 ngaøn tyû/ naêm, giöõ vöõng vò trí soá 1 taïi Vieät Nam trong ngaønh caø pheâ vaø tham gia thaønh coâng ôû nhöõng ngaønh haøng môùi, thöông hieäu Vinacafeù seõ ñöôïc phoå bieán roäng raõi ôû caùc thò tröôøng troïng ñieåm nöôùc ngoaøi nhö Myõ, Asean, Ñoâng Baéc AÙ, Trung Quoác, Ñoâng Aâu. 3.1.3. Vò trí vaø quy moâ cuûa coâng ty. 3.1.3.1. Vò trí cuûa Coâng Ty. Hieän nay Coâng Ty Vinacafeù naèm trong KCN Bieân Hoaø I – Ñoàng Nai. Coâng Ty ñaàu tö haï taàng laø Coâng Ty phaùt trieån KCN Bieân Hoaø ( Sonadezi ), giaùm ñoác laø Oâng Nguyeãn Vaên Tyù. Coâng Ty coå phaàn Vinacafeù Bieân Hoaø, giaùm ñoác laø Oâng Buõi Xuaân Thoa. Coâng Ty naèm treân ñöôøng soá 1, KCN Bieân hoaø I – Tp. Bieân Hoaø, Ñoàng Nai, Vieät Nam. Tel : 84 613 836554, 834740 / fax : 84 613 638108 E –mail: vinacafe@vinacafebienhoa.com Website: www.vinacafebienhoa.com 3.1.3.2. Quy moâ cuûa Coâng Ty. Qua moät quaù trình daøi taïo döïng vaø phaùt trieån hieän taïi toång dieän tích cuûa Coâng Ty laø 15.000 m2. Coâng Ty coù 80% caùn boä nhaân vieân coù trình ñoä ñaïi hoïc vaø cao ñaúng, 20% coâng nhaân kyõ thuaät coù tay ngheà baäc ¾ trôû leân. Coâng suaát hieän nay laø 8.000 taán/ naêm, töø naêm 2006 lao ñoäng cuûa Coâng Ty taêng leân 8 laàn hieän nay coù khoaûng 300 ngöôøi, saûn löôïng saûn phaåm taêng 200 laàn, doanh thu taêng 220 laàn. Giao thoâng: ñöôøng giao thoâng noäi boä vaø heä thoáng caáp nöôùc ñaõ xaây döïng hoaøn chænh, heä thoáng ñieän ñaùp öùng ñuû nhu caàu, thoâng tin lieân laïc thuaän tieän trong vaø ngoaøi nöôùc. Heä thoáng giao thoâng cung caáp nguyeân vaät lieäu saûn phaåm raát thuaän tieän vaø hoaøn chænh, nguyeân vaät lieäu cung caáp chuû yeáu töø caùc Tænh Taây Nguyeân nhö : Ñaêklaêk, Gia Lai…. Töø caùc Tænh naøy ñöôïc vaän chuyeån tôùi Coâng Ty Vinacafeù baèng ñöôøng boä. Coâng ngheä hieän ñaïi nhaäp töø nöôùc ngoaøi, quy trình saûn xuaát vaãn laø töø tröôùc ñeán nay vì chính quy trình naøy ñaõ taïo cho Vinacafeù Bieân Hoaø coù höông vò thieân nhieân ñöïc tröng maø khoâng quoác gia naøo coù theå baét chöôùc taïo ra saûn phaåm gioáng ñöôïc. Coâng Ty döï ñònh xaây döïng theâm nhaø maùy cheá bieán coâng suaát 3.200 taán/naêm taïi KCN Long Thaønh ( ña soá saûn phaåm dnaøh cho xuaát khaåu ) vôùi voán ñaàu tö 50 trieäu USD, treân dieän tích roäng 7.000 ha, döï kieán naêm 2008 ñi vaøo hoaït ñoäng. Coâng Ty Vinacafeù Bieân Hoaø cuõng ñaàu tö vaøo nhieàu coâng taùc tö vaán cho ngöôøi troàng caø pheâ veà gioáng, caùch cheá bieán caø pheâ haït coù chaát löôïng cao, vaø ñaàu tö cho caùc noâng tröôøng vaät tö, thieát bò maùy moùc töôùi tieâu ñeå ñoåi laïi caø pheâ haït treân cô sôû hai beân cuøng coù lôïi thoâng qua caùc hôïp ñoàng kinh teá. 3.1.4. Daây Chuyeàn Coâng Ngheä. Cafeâ nhaân Saøng, phaân loaïi Rang caø pheâ haït rang thaønh phaåm Xay caø pheâ xay thaønh phaåm Trích ly Ly taâm Coâ ñaëc Saáy dòch ñaõ khoâ Saûn phaåm caø pheâ hoaø tan Hình 3: Sô Ñoà Daây Chuyeàn Saûn Xuaát Cuûa Vinacafeù. 3.2. HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG TAÏI COÂNG TY. Ñoái vôùi Coâng Ty Vinacafeù, trong quaù trình tìm hieåu, khaûo saùt, tham quan… ñaõ coù moät keát luaän nhoû veà caùc vaán ñeà moâi tröôøng toàn taïi xung quanh Coâng Ty. 3.2.1 Nöôùc thaûi. Trong Coâng Ty vaán ñeà naøy ñang laø vaán ñeà raát quan taâm, bôûi leõ maët duø naêng suaát Coâng Ty luoân naâng cao nhöng beân caïnh ñoù Coâng Ty vaãn chöa coù heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi. Nhöng döï ñònh saép tôùi seõ xaây döïng heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi, ñaõ coù raát nhieàu ñôn vò ñaáu thaàu vaø seõ nhanh choùng xaây döïng. - Nöôùc thaûi sinh hoaït vaø nöôùc thaûi saûn xuaát. Chuùng ñöôïc goïp chung vaøo moät ñöôøng oáng daãn ñeán hoá thu vaø ñöôïc xöû lyù sô boä, roài thaûi ra traïm xöû lyù taäp trung ( Taïi KCN Bieân Hoaø II vôùi coâng suaát hieän taïi 4.000 m3/ngñ ). - Nöôùc möa ñöôïc taùch rieâng vaøo ñöôøng oáng khaùc vaø daãn ra nguoàn tieáp nhaän. Vaán ñeà nöôùc thaûi maëc duø chöa coù heä thoáng xöû lyù nhöng Coâng Ty luoân luoân khai baùo ñaêng kyù nöôùc thaûi. 3.2.2. Chaát thaûi raén. Vôùi chaát thaûi raén thì Coâng ty ñaõ coù chuû tröông xöû lyù trieät ñeå nhö : Baõ caø pheâ : ñöôïc duøng laøm nguyeân lieäu taïo phaân sinh hoïc. Bao bì, giaáy, nhöïa : Coâng Ty baùn pheá lieäu. Daàu nhôùt, thuyû tinh : Coâng Ty Moâi Tröôøng Ñoâ Thò Xöû Lyù. Raùc sinh hoaït : : Coâng Ty Moâi Tröôøng Ñoâ Thò Xöû Lyù. Trong vaán ñeà chaát thaûi raén taïi Coâng Ty ñaõ coù baùo caùo giaùm saùt veà moâi tröôøng ( 6 thaùng/ 1 laàn) Ngoaøi ra coøn coù khai baùo ñaêng kyù chaát thaûi raén. Vì theá chaát thaûi raén taïi Coâng Ty xöû lyù trieät ñeå, ñuùng theo tieâu chuaån moâi tröôøng. 3.2.3. Khí thaûi. Vaán ñeà khí thaûi vaãn chöa coù bieän phaùp xöû lyù, tröôûng phoøng kyû thuaät cuûa Coâng Ty cho bieát “ khí thaûi khoâng aûnh höôûng gì nhieàu ñeán moâi tröôøng neân khoâng coù bieän phaùp xöû lyù” Khí thaûi trong quaù trình saûn xuaát cuûa Coâng Ty chuû yeáu laø khoùi trong khuaâu rang caø pheâ, ñoát daàu, ñoát gas… 3.2.4. Caây Xanh. Caây xanh trong Coâng Ty maëc duø khoâng nhieàu nhöng cuõng coù ñeå ñieàu hoaø khoâng khí xung quanh Coâng Ty, taïo khoâng khí maùt meû. CHÖÔNG 4 : TOÅNG QUAN VEÀ CAÙC PHÖÔNG PHAÙP XÖÛ LYÙ HIEÄN NAY. Baûng 5 : Moät vaøi phöông phaùp XLNT hieän nay. Quy trình xöû lyù Caùc coâng ñoaïn coù theå aùp duïng Cô hoïc Laø quaù trình maø khi nöôùc thaûi ñi qua ñoù seõ khoâng laøm thay ñoåi tính chaát hoaù hoïc vaø sinh hoïc cuûa noù. Xöû lyù cô hoïc coøn nhaèm naâng cao chaát löôïng vaø xöû lyù caùc böôùc tieáp theo. Laéng caën. Loïc qua löôùi loïc. Laøm thoaùng. Loïc qua lôùp vaät lieäu loïc, loïc qua maøng. Tuyeån noåi vaø vôùt boït. Khöû khí. Khuaáy troän vaø pha loaõng. Hoaù hoïc Laø quaù trình duøng moät soá chaát vaø beå phaûn öùng nhaèm laøm naâng cao chaát löôïng cuûa nöôùc thaûi ñeå ñaùp öùng hieäu quaû xöû lyù cuûa caùc coâng ñoaïn sau. Clo hoa.ù Ozon hoaù. Trung hoaø baèng dung dòch axit hoaëc kieàm. Keo tu.ï Haáp thuï vaø haáp phu.ï Trao ñoåi ion. Sinh hoïc Laø phöông phaùp duøng vi sinh vaät, chuû yeáu laø vi khuaån ñeå phaân huyû sinh hoaù caùc hôïp chaát höõu cô, bieán caùc chaát coù khaû naêng thoái röõa thaønh nhöõng hôïp chaát oån ñònh vôùi saûn phaåm cuoái cuøng laø cacbonic, nöôùc vaø caùc chaát voâ cô khaùc. xöû lyù hieáu khí Beå aerotank. Beå loïc sinh hoïc. Hoà hieáu khí, hoà oxy hoaù. Oån ñònh caën trong moâi tröông hieáu khí. Xöû lyù yeám khí Beå UASB. Beå loïc yeám khí. Beå töï hoaïi, beå laéng hai vo.û Hoà yeám khí. Oån ñònh caën trong moâi tröôøng yeám khí. II I Clo III IV 9 8 4 3 7 6 5 2a 1a 2 1 1: SCR 1a: Nghieàn raùc 2: Laéng caùt 2a: Phôi caùt 3: Laéng ñôït I 4: Coâng trình sinh hoïc HÌNH 4: Sô ñoà coâng ngheä traïm xöû lyù nöôùc thaûi . 5: Laéng II 6: Maùng troän 7: Tieáp xuùc 8: Coâng trình XL caën 9: Khoâ caën. I: XL cô hoïc II: XL sinh hoïc III: Khöû truøng IV: XL caën 4.1. XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI BAÈNG PHÖÔNG PHAÙP CÔ HOÏC. 4.1.1. Song Chaén Raùc: (Scr) SCR laø coâng trình xöû lyù sô boä nhaèm loaïi boû moät löôïng raùc baån thoâ chuaån bò cho xöû lyù nöôùc thaûi sau ñoù. SCR bao goàm caùc thanh ñan saép xeáp caïnh nhau. Khoaûng caùch giöõa caùc thanh goïi laø khe hôû (maét löôùi) vaø kyù hieäu laø b. Ta coù theå phaân bieät caùc loaïi SCR nhö sau: SCR thoâ: b = 30 ÷ 200mm. SCR coá tinh: b = 5 ÷ 25mm. SCR coá ñònh vaø di ñoäng. SCR thuû coâng vaø cô giôùi. 4.1.2. Thieát bò nghieàn, caét vuïn raùc. Caùc nhaø cheá taïo ñaõ saûn xuaát vaø treân thò tröôøng baùn nhieàu loaïi thieát bò vöøa laøm löôùi chaén raùc, vöøa caét vaø nghieàn vuïn raùc thaønh caùc haït, maûnh nhoû lô löûng trong nöôùc thaûi maø khoâng taéc ngheõn oáng, khoâng gaây haïi cho maùy bôm. Thöïc teá, Myõ aùp duïng, caùc nöôùc phöông Taây vaø Nga cho thaáy : ôû caùc nhaø maùy XLNT, vieäc caøi ñaët maùy nghieàn raùc thay cho song chaén raùc vaø löôùi chaén ñaõ gaây khoù khaên cho nhieàu coâng ñoaïn xöû lyù tieáp theo do haøm löôïng caên taêng leân. Loaïi caën naøy hay gaây taéc ngheõn heä thoáng phaân phoái khí vaø caùc thieát bò laøm thoaùng trong beå Aerotank, chuû yeáu laø caùc ñóa, loã phaân phoái khí vaø dính baùm vaøo caùc tuabin laøm hö haïi vaø giaûm coâng suaát cuûa thieát bò cô khí laøm thoaùng beà maët. Vì vaäy kyû sö caân nhaéc kyõ löôõng tröôùc khi duøng. 4.1.3. Beå laéng caùt vaø beå vôùt daàu. Beå laéng caùt thöôøng duøng ñeå laéng giöõ nhöõng haït caën lôùn coù chöùa trong nöôùc thaûi nhö : caùt, soûi, maõnh vôõ thuyû tinh, maûnh kim loaïi, tro taøn, than vuïn, voû tröùng… ñeå baûo veä caùc thieát bò cô khí deã maøi moøn, giaûm caân naëng cuûa caùc coâng ñoaïn xöû lyù sau. Theo ñaëc tính doøng chaûy coù theå phaân loaïi beå laéng caùt sau: Beå laéng caùt ngang nöôùc chaûy thaúng thöôøng coù hoá thu caën ôû ñaàu beå. Caùt ñöôïc caøo veà hoá thu baèng caøo saét vaø laáy ra baèng bôm phun tia… Beå laéng caùt ñöùng nöôùc chaûy töø döôùi leân doïc theo thaân beå. Beå laéng caùt tieáp tuyeán coù maët hình troøn, maùng daãn nöôùc vaøo tieáp tuyeán vôùi beå. Chòu taùc duïng cuûa 2 löïc, löïc baûn thaân P, vaø löïc ly taâm. Beå laéng caùt laøm thoaùng laø böôùc phaùt trieån cuûa beå laéng caùt tieáp tuyeán. Nhôø thoåi khí maø doøng chaûy nöôùc thaûi trong beå vöøa quay vöøa tònh tieán taïo neân chuyeån ñoäng xoaéc oác. Beå vôùt daàu môõ nhieäm vuï thu hoài daàu, taïo ñieàu kieän cho quaù trình xöû lyù sau ñoù. 4.1.4. Beå ñieàu hoaø. Ñaët sau beå laéng caùt, tröôùc beå laéng ñôït 1, beå ñieàu hoaø coù nhieäm vuï ñieàu hoaø löu löôïng vaø chaát löôïng nöôùc thaûi.Trong beå coù heä thoáng khuaáy troän ñeå ñaûm baûo hoaø tan vaø san ñeàu noàng ñoä, traùnh laéng caën. 4.1.5. Caùc loaïi beå laéng Beå laéng coù caáu taïo maët baèng laø hình chöõ nhaät hay hình troøn, ñöôïc thieát keá ñeå loaïi boû baèng troïng löïc caùc haït caën coù trong nöôùc theo doøng chaûy lieân tuïc vaøo beå vaø ra beå. Phaân loaïi beå laéng: Beå laéng hình troøn. Trong beå laéng hình troøn, nöôùc chuyeån ñoäng theo höôùng baùn kính. Tuyø theo caùch chaûy cuûa doøng nöôùc vaøo vaø ra maø ta coù caùc daïng beå laéng troøn khaùc nhau. Beå laéng ngang (HCN). Nöôùc thaûi ñi vaøo vuøng phaân phoái nöôùc ñaët ôû ñaàu beå laéng, qua vaùch phaân phoái, nöôùc chuyeån ñoäng ñeàu nöôùc vaøo vuøng laéng, thöôøng caáu taïo daïng maùng coù loã. 4.2. XÖÛ LYÙ BAÈNG PHÖÔNG PHAÙP HOAÙ LY.Ù Caùc phöông phaùp hoaù lyù ñöôïc söû duïng ñeå XLNT laø ñoâng tuï, keo tuï, haáp phuï, trao ñoåi ion, trích ly, chöng caát, coâ ñaëc, loïc ngöôïc vaø sieâu loïc, keát tinh, nhaû haáp… caùc phöông phaùp naøy ñöôïc öùng duïng ñeå loaïi khoûi nöôùc thaûi caùc haït lô löûng phaân taùn. Caùc khí tan, caùc chaát voâ cô vaø höõu cô hoaø tan. 4.2.1. Ñoâng tuï – keát boâng. Ñoù laø quaù trình thoâ hoaù caùc haït phaân taùn vaø chaát nhuõ töông. Phöông phaùp ñoâng tuï hieäu quaû nhaát khi söû duïng ñeå taùch caùc haït keo phaân taùn coù kích thöôùc 1 – 100 . Trong XLNT, söï ñoâng tuï dieãn ra döôùi aûnh höôûng cuûa chaát boå sung, goïi laø chaát ñoâng tuï. Chaát ñoâng tuï trong nöôùc taïo thaønh caùc boâng hydroxit kim loaïi, laéng nhanh trong tröôøng hôïp troïng löïc. Caùc boâng naøy coù khaû naêng huùt caùc haït keo coù dieän tích aâm yeáu coøn caùc boâng ñoâng tuï coù ñieän tích döông yeáu neân giöõa chuùng coù löïc huùt laãn nhau. Chaát ñoâng tuï thöôøng duøng laø muoái nhoâm, saét hoaëc hoãn hôïp cuûa chuùng. Vieäc choïn chaát ñoâng tuï phuï thuoäc thaønh phaàn, tính chaát hoaù lí vaø giaù thaønh cuûa noù, noàng ñoä taïp chaát trong nöôùc, pH vaø thaønh phaàn muoái trong nöôùc. Caùc muoái nhoâm ñöôïc laøm chaát ñoâng tuï laø AL2(SO4)3.18 H20 ; NaA02 ; AL2(OH)5CL ; KAL(SO4)2.12 H20 trong soá ñoù phoå bieán nhaát laø muoái nhoâm sunfat. 4.2.2. Keo tuï. Keo tuï laø quaù trình keát hôïp caùc chaát lô löûng khi coù caùc hôïp chaát cao phaân töû trong nöôùc. Khaùc vôùi quaù trình ñoâng tuï, khi keo tuï söï keát hôïp dieãn ra khoâng chæ laø do tieáp xuùc tröïc tieáp maø coøn do töông taùc laãn nhau giöõa caùc phaân töû chaát keo tuï bò haáp phuï treân caùc haït lô löûng. Söï keo tuï ñöôïc tieán haønh ñeå thuùc ñaåy quaù trình taïo boâng hydroxit nhoâm vaø saét vôùi muïc ñích taêng vaän toác laéng cuûa chuùng. Vieäc söû duïng chaát keo tuï laøm giaûm chaát ñoâng tuï, giaûm thôøi gian ñoâng tuï vaø taêng vaän toác laéng. Keo tuï coù theå keát hôïp chaát töï nhieân vaø toång hôïp, chaát töï nhieân laø tinh boät, este, xenlulo,…. Chaát voâ cô laø ñioxit silic ñaõ hoaït hoaù. Chaát keo tuï höõu cô toång hôïp laø ( - CH2 – CH – CONH2 )N , polyacrilamit kó thuaät (PAA), PAA hydrat hoaù. PAA kyõ thuaät ñöôïc ñieàu cheá khi töông taùc acrylonitrin vôùi axit sunfuric cuøng vôùi söï polime hoaù acrylamit tieáp theo. Coøn PAA hydrat hoùa thu ñöôïc do röûa PAA kyû thuaät baèng kieàm. 4.2.3. Tuyeån noåi. Tuyeån noåi ñöôïc öùng duïng ñeå loaïi ra khoûi nöôùc caùc taïp chaát phaân taùn khoâng tan vaø khoù laéng. Trong nhieàu tröôøng hôïp tuyeån noåi coøn ñöôïc söû duïng ñeå taùch chaát tan nhö chaát hoaït ñoäng beà maët, tuyeån noåi öùng duïng ñeå XLNT cuûa nhieàu ngaønh saûn xuaát nhö : cheá bieán daàu moû, sôïi nhaân taïo, giaáy xenlulo, da, hoaù chaát, thöïc phaåm, cheá taïo maùy…. Noù coøn ñöïôc söû duïng ñeå taùch buøn hoaït tính sau khi xöû lyù hoaù sinh. Öu ñieåm cuûa phöông phaùp tuyeån noåi laø hoaït ñoäng lieân tuïc, phaïm vi öùng duïng roäng raõi, chi phí ñaãu tö vaø vaän haønh khoâng lôùn, thieát bò ñôn giaûn, vaän toác noåi lôùn hôn vaän toác laéng, coù theå thu caën vôùi ñoä aåm nhoû ( 90 – 95% ), hieäu quaû xöû lyù cao ( 90 – 98% ), coù theå thu hoài taïp chaát. Cô sôû tuyeån noåi nhö sau : khi ñeán gaàn caùc boït khí ñang noåi leân trong nöôùc, caùc haït lô löûng seõ keát dính vôùi caùc boït khí naøy vaø cuøng noù noåi leân treân maët nöôùc, taïo thaønh lôùp boït coù noàng ñoä taïp chaát cao hôn trong nöôùc ban ñaàu. 4.2.4. Haáp phuï Haáp phuï ñöôïc öùng duïng ñeå khöû ñoäc nöôùc thaûi khoûi thuoác dieät coû, phenol, thuoác saùt truøng, caùc hôïp chaát nitô voøng thôm, chaát hoaït ñoäng beà maët, thuoác nhuoäm… öu ñieåm cuûa phöông phaùp naøy laø hieäu quaû cao, coù khaû naêng xöû lyù nhieàu chaát trong nöôùc thaûi vaø coù theå thu hoài chaát naøy. Xöû lyù chaát haáp phuï coù theå thu hoài, coù theå taùi sinh vaø taän duïng chaát thaûi vaø phaân huyû, tieâu huyû chaát thaûi cuøng vôùi chaát haáp phuï. Hieäu quaû xöû lyù cuûa phöông phaùp naøy ñaït 80 – 95% vaø phuï thuoäc vaøo baûn chaát hoaù hoïc cuûa chaát haáp phuï, dieän tích beà maët chaát haáp phuï, caáu truùc hoaù hoïc cuûa chaát caàn haáp phuï vaø traïng thaùi cuûa noù trong dung dòch. Chaát haáp phuï ngöôøi ta hay söû duïng laø than hoaït tính, caùc chaát toång hôïp vaø chaát thaûi cuûa moät soá ngaønh saûn xuaát ( tro, xæ, mac cöa…) chaát haáp phuï voâ cô nhö ñaát seùt, keo nhoâm vaø caùc hydroxit kim loaïi ít ñöôïc söû duïng vì naêng löïc töông taùc töông ñoái lôùn. Phoå bieán nhaát laø than hoaït tính. 4.3. XÖÛ LYÙ BAÈNG PHÖÔNG PHAÙP SINH HOÏC. 4.3.1. Giôùi thieäu chung. 4.3.1.1. Phöông phaùp kî khí. Quaù trình kî khí laø quaù trình phaân huyû sinh hoïc chaát höõu cô raát cao trong ñieàu kieän khoâng coù oxy. Phaân huyû kî khí coù theå chía thaønh 6 quaù trình : Thuyû phaân polymer. - Thuyû phaân caùc protein - Thuyû phaân polysaccharide - Thuyû phaân chaát beùo Leân men caùc aminoaxit vaø ñöôøng. Phaân huyû kî khí caùc axit beùo maïch daøi vaø röôïu. Phaân huyû kî khí caùc axit beùo deã bay hôi. Hình thaønh khí metan töø acid acetic. Hình thaønh khí metan töø hydrogen vaø CO2. Caùc quaù trình naøy coù theå goïp thaønh 4 giai ñoaïn, xaûy ra ñoàng thôøi trong quaù trình phaân huyû kî khí chaát höõu cô: Thuyû phaân. Trong giai ñoaïn naøy, döôùi taùc duïng cuûa enzim do vi khuaån tieát ra, caùc phöùc chaát vaø chaát khoâng tan nhö lipids, proteins … chuyeån hoaù thaønh caùc phöùc chaát ñôn giaûn hôn hoaëc chaát hoaø tan nhö ñöôøng, caùc aminoaxit, axit beùo. Quaù trình naøy saûy ra chaäm, toác ñoä phaân huyû phuï thuoäc vaøo pH, kích thöôùc haït vaø ñaëc tính deã phaân huyû cuûa cô chaát, chaát beùo thuyû phaân raát chaäm. Axit hoaù. Trong giai ñoaïn naøy, vi khuaån leân men chuyeån hoaù caùc chaát hoaø tan thaønh chaát deã ñôn giaûn nhö axit beùo deã bay hôi, alcohols, axit lactic, methanol, H2, H2S…. vaø sinh khoái môùi. Söï hình thaønh caùc acid coù theå laøm pH giaûm xuoáng coøn 4.0. Acetic hoaù. Vi khuaån acetic chuyeån hoaù caùc saûn phaåm cuûa giai ñoaïn acid hoaù thaønh acetate, CO2, vaø sinh khoái môùi. Meâtan hoaù. Ñaây laø giai ñoaïn cuoái cuøng cuûa quaù trình phaân huyû kî khí. Acid acetic, H2, CO2, acid fomic vaø methanol chuyeån hoaù thaønh methane, CO2 vaø sinh khoái môùi. Trong 3 giai ñoaïn thuyû phaân, acid hoaù, vaø acetic hoaù, COD trong dung dòch haàu nhö khoâng giaûm, COD chæ giaûm trong giai ñoaïn methane hoaù. Nhöng trong coâng ngheä xöû lyù kò khí, caàn löu yù hai yeáu toá quan troïng: duy trì sinh khoái vi khuaån caøng nhieàu caøng toát, taïo tieáp xuùc ñuû giöõa nöôùc thaûi vôùi sinh khoái vi khuaån. Coâng ngheä XLKK Sinh tröôûng lô löûng Sinh tröôûng dính baùm Xaùo troän hoaøn toaøn Tieáp xuùc kî khí UASB Loïc kî khí Taàng lô löûng Vaùch ngaên HÌNH5: Sô Ñoà Coâng Ngheä XLKK. 4.3.1.2. Phöông phaùp hieáu khí. Caùc phöông phaùp hieáu khí döïa reân nguyeân taéc laø caùc vi sinh vaät hieáu khí phaân huûy caùc chaát höõu cô trong ñieàu kieän coù oxy hoøa tan. Chaát höõu cô + O2 H2O + CO2 + NH3 + …. ÔÛ ñieàu kieän hieáu khí (haøm löôïng oâxy hoøa tan toái thieåu 1.5 – 2.0 (mg/l), NH4+ cuõng bò loaïi nhôø quaù trình nitrat hoùa cuûa vi sinh vaät töï döôõng. NH4+ + 2O2 NO3- + 2H+ + H2O + Naêng löôïng Cô cheá cuûa quaù trình phaân huûy caùc chaát trong teá baøo coù theå toùm taét nhö sau: Caùc haát höõu cô ñaàu tieân bò oâxy hoùa laø hydrat cacbon vaø moät soá caùc chaát höõu cô khaùc. Men cuûa vi sinh vaät seõ taùch hydro khoûi moùc xích vaø ñem phoái hôïp vôùi oxy khoâng khí ñeå taïo thaønh nöôùc. Nhôø coù hydro khoûi moùc xích vaø oxy trong nöôùc, caùc phaûn öùng oxy hoùa khöû giöõa caùc nguyeân töû cacbon môùi dieãn ra ñöôïc. Ñöôøng, ruôïu vaø caùc axit höõu cô khaùc laø caùc s._.ôøng kính oáng nhaùnh ( Dn) mm 60 6 Soá ñóa phaân phoái Ñóa 22 7 Soá oáng phaân phoái Oáng 3 6.3.9. Beå Laéng 2 6.3.9.1. Chöùc naêng. Beå laéng 2 coù nhieäm vuï giöõ laïi phaàn raén trong quaù trình buøn hoaït tính töùc laø caùc boâng buøn sau xöû lyù sinh hoïc. 6.3.9.2. Tính toaùn. Dieän tích maët baèng cuûa beå Trong ñoù : + C0 noàng ñoä buøn duy trì trong beå Aerotank, Co =2500 mg/l + laø heä soá tuaàn hoaøn, = 0,78 + Ct noàng ñoä buøn tuaàn hoaøn, Ct = 8000 mg/l + VL vaän toác laéng öùng vôùi beà maët phaân chia noàng ñoä CL m/h Vôùi : + Vmax vaän toác laéng cöïc ñaïi, choïn Vmax = 0,7 m/h + K laø heä soá, choïn k = 60 + CL noàng ñoä caën taïi beà maët phaân chia giöõa vuøng laéng vaø vuøng chöùa buøn mg/l m2 Dieän tích beå neáu theâm buoàng phaân phoái trung taâm Sbeå = 1,1 * S = 1,1 * 3,65 = 4,015 m2 Ñöôøng kính beå m, choïn D = 2,5 m Ñöôøng kính buoàng phaân phoái trung taâm m, choïn d = 0,65 m Dieän tích buoàng phaân phoái trung taâm m2 Tính mieäng loe oáng trung taâm. Ñöôøng kính mieäng loe oáng trung taâm d1 = chieàu cao oáng loe ( h ) h = d1 = 1,35 d = 1,35 * 0,65 = 0,88 m Ñöôøng kính taám chaén hình noùn d2 = 1,3* d1 = 1,3 * 0,88 = 1,14 m, choïn d2 = 1,15 m choïn khoaûng caùch töø mieäng oáng loe trung taâm ñeán taám chaén laø 0,3 m Dieän tích vuøng laéng cuûa beå Sbeå - F = 4,015 – 0,3066 = 3,7 m2 Taûi troïng thuyû löïc m3/m2.ng Vaän toác ñi leân doøng nöôùc chaûy trong beå m/h Thieát keá ñaùy choùp Choïn ñaùy choùp daïng hình noùn coù goùc nghieâng ôû ñaùy laø 450 deã daøng thaùo caën baèng aùp löïc thuyû tính. Chieàu cao ñaùy noùn m, choïn hn = 1,3 m Chieàu cao toång coäng cuûa beå H = h1 + hn + hbv Vôùi: + hbv chieàu cao baûo veä, m. choïn hbv = 0,3 m + h1 chieàu cao coâng taùc cuûa beå, m h1 = v * t = 0,5 *10-3* 1,5 * 3600 = 2,7 m Trong ñoù : + v laø vaän toác nöôùc chaûy, v = 0,5 mm/s + t laø thôøi gian löu nöôùc, t = 1,5 h vaäy H = 2,7 + 0,3 + 1.3 = 4,3 m Tính löôïng caën tích luyõ trong beå laéng. noàng ñoä buøn trong beå laéng mg/l = 6 kg/m3 Theå tích buøn trong 1 ngaøy Vbuøn = Trong ñoù : K laø löôïng buøn xaû trong 1 ngaøy mg/ngaøy = 556,25 kg/ngaøy Vbuøn = m3 Choïn chu kyø xaû caën laø 2h, theå tích chöùa buøn caàn V= m3 Taûi troïng maùng thu nöôùc treân 1m chieàu daøi cuûa maùng m3/m.daøi.ngaøy Soá lieäu thieát keá beå laéng 2 ñöôïc toùm taéc nhö sau: Stt Teân thoâng soá ( kyù hieäu ) Ñôn vò Soá lieäu 1 Chieàu cao toång coäng cuûa beå ( h) M 4,3 2 Chieàu cao ñaùy noùn ( hn ) m 1,3 3 Ñöôøng kính beå ( D ) m 2,5 4 Ñöôøng kính oáng loe trung taâm ( d1 ) m 0,88 5 Ñöôøng kính taám chaén ( d2 ) m 1,15 6 Chieàu daøi maùng thu nöôùc ( L ) m 6,28 6.3.10. Beå trung gian. 6.3.10.1. Chöùc naêng. Beå trung gian coù nhieäm vuï chöùa nöôùc töø beå laéng 2 sang ñeå bôm leân beå loïc aùp löïc. 6.3.10.2. Tính toaùn. Theå tích beå trung gian. m3 Trong ñoù: + Q laø löu löôïng nöôùc thaûi, m3/ngñ + t laø thôøi gian löu nöôùc, h. Choïn t = 30 phuùt Kích thöôùc löïa choïn: Daøi : 1,4 Roäng : 1,2 Cao : 1,3 ( trong ñoù chieàu cao döï tröõ laø 0,5 m) 6.3.11. Beå Loïc Aùp Löïc 6.3.11.1. Chöùc Naêng Beå loïc aùp löïc coù chöùc naêng loïc laïi nhöõng chaát lô löûng coøn laïi trong nöôùc nhaèm laøm cho nöôùc ñaàu ra ñaït hieäu quaû loaïi A. 6.3.11.2. Tính toaùn Gaûi söû choïn beå loïc aùp löïc hai lôùp ( 1 ) laø than Ancharatice vaø ( 2 ) laø lôps caùt thaïch anh Kích thöôùc lôùp vaät lieäu loïc theå hieän baûng 9 – 13 choïn chieàu cao lôùp caùt h1 = 0,3 m, ta coù hieäu quaû de = 0,5 mm, u = 1,6. Choïn lôùp than h2 = 0,5 m vaø ñöôøng kính hieäu quaû de = 1,2 mm, u = 1,5. Toác ñoä loïc v = 9 m/h vaø soá beå loïc laø n = 1 . Dieän tích beå loïc m2 Ñöôøng kính beå loïc m Khoaûng caùch töø beà maët lôùp vaät lieäu loïc ñeán mieäng pheåu thu nöôùc röûa h = Hvl * e + 0,25 Trong ñoù : + Hvl chieàu cao lôùp vaät lieäu loïc + e laø ñoä giaûn nôû lôùp vaät lieäu loïc khi röûa ngöôïc, e = 0,25 – 0,5, choïn e = 0,5 vaäy h = (0,3 + 0,5 )*0,5 + 0,25 = 0,65 m Chieàu cao toång coäng cuûa beå loïc H = h + hvl + h bv + hthu = 0,65 +( 0,3 + 0,5 ) +0,3 + 0,3 =2,05 m Trong ñoù : + hthu chieàu cao phaàn thu nöôùc, m( tính töø maët chuïp loïc cho ñeán ñaùy beå ) + hthu = 0,3 Döïa vaøo baûng 9 – 14 vaø ñöôøng kính hieäu quaû caûu caùt vaø than anchratice coù theå choïn toác ñoä röûa loïc cuûa nöôùc vnöôùc = 0,35 m3/m2.ph vaø toác ñoä khí 1,0 m3/m2.ph Röûa ngöôïc chia laøm 3 giai ñoaïn: (1 ) Röûa ngöôïc coù toác ñoä vkhí = 1,0 m3/m2.ph trong thôøi gian t = 1 – 2 phuùt ( 2) Röûa khí vaø nöôùc trong thôøi gian t = 4 – 5 phuùt (3 ) Röûa ngöôïc baèng nöôùc toûng thôøi gian t = 4 – 5 phuùt vôùi toác ñoä röûa nöôùc vnöôùc = 0,35 m3/m2.ph. Löôïng nöôùc caàn thieát cho röûa ngöôïc cho 1 beå loïc m3/beå Löu löôïng bôm röûa ngöôïc Qrn = A * vnöôùc = 0,463 * 0,35*60 = 9,7 m3/h Löu löôïng maùy thoåi khí Qkhí = A * vkhí = 0,463 * 1,0 = 0,463 m3/phuùt Toån thaát aùp löïc qua lôùp vaät lieäu loïc ( ñaàu chu kyø loïc ) ñöôïc xaùc ñònh theo coâng thöùc cuûa Hazen Trong ñoù : + C laø heä soá neùn, C = 600 – 1200 + t0 laø nhieät ñoä nöôùc, 0C + d10 ñöôøng kính hieäu quaû. Mm + Vh toác ñoä loïc, m/ng + L chieàu daøy lôùp vaät lieäu loïc, m Ñoái vôùi caùt loïc: m Ñoái vôùi than m Toång aùp löïc qua hai lôùp vaät lieäu loïc h = 0,18 + 0,052 = 0,232 m - Sau beå loïc aùp löïc haøm löôïng caën lô löûng SS coøn laïi Ce = 5 mg/l, töông öùng vôùi BOD5 cuûa haøm löôïng caën lô löûng + BOD5 caën lô löng = 5 * 0,65 * 1,42 * 0,68 = 3 mg/l Toång BOD5 sau beå loïc aùp löïc BOD5 sau XL = BOD5 caën lô löng + BOD5 hoaø tan = 3 + 4 = 7 mg. 6.3.12. Coät loïc than hoaït tính. 6.3.12.1. Chöùc naêng. Khöû maøu vaø chaát raén lô löûng coøn soùt laïi trong nöôùc. 6.3.12.2. Tính toaùn. Toác ñoä loïc qua coät loïc v= 9 m/h Dieän tích beà maët coät loïc than hoaït tính. m2 Ñöôøng kính coät loïc. m, choïn D = 0,8 m Löôïng than hoaït tính caàn thieát. thì löôïng than caàn thieát 24 kg/m3 Löôïng than hoaït tính G = 4,167 * 24 = 100 kg Chieàu cao lôùp than. m, choïn Hthan = 0,4 m Trong ñoù : + laø khoái löôïng rieâng cuûa than, = 500 kg/m3() Theå tích lôùp than m3 Caàn choïn laïi ñöôøng kính coät loïc than hoaït tính : D = 0,5 m m Chieàu cao toång coäng cuûa coät loïc. H = Hthan + hbv + hthu + hsoûi ñôõ = 1,02 + 0,3 + 0,3 + 0,2 = 1,82 m Trong ñoù : + hbv : chieàu cao an toaøn, hbv = 0,3 m + hthu : chieàu cao phaàn thu nöôùc, hthu = 0,3 m. 6.3.13. Beå Khöû Truøng 6.3.13.1. Chöùc naêng. Sau khi qua beå laéng 2, nöôùc thaûi ñaõ ñöôïc kieåm soaùt caùc chæ tieâu hoaù, lyù vaø giaûm ñöôïc phaàn lôùn caùc vi sinh vaät gaây beänh coù trong nöôùc thaûi, nhöng vaãn chöa an toaøn cho nguoàn tieáp nhaän. Do ñoù, caàn coù khaâu khöû truøng tröôùc khi thaûi ra ngoaøi. Beå khöû truøng coù nhieäm vuï troän ñeàu hoaù chaát vôùi nöôùc thaûi, taïo ñieàu kieän tieáp xuùc vaø coù ñuû thôøi gian löu nöôùc ñuû laâu ñeå oxy hoaù caùc teá baøo vi sinh vaät. 6.3.13.2. Tính toaùn. Löôïng clo hoaït tính caàn thieát ñeå khöû truøng nöôùc thaûi, ñoái vôùi traïm xöû lyù nöôùc thaûi coù Q < 1000 m3 thì söû duïng clorua voâi ñeå khöû truøng. Lieàu löôïng clo hoaït tính caàn thieát ñeå khöû truøng nöôùc thaûi a = 5 – 10 g/m3 ( Traàn Hieáu Nhueä ), choïn a = 5 Löôïng clo caàn thieát kg/h Theå tích beå V = Q * t = 4,167 * 0,75 = 3,1253 m3 Trong ñoù : + t thôøi gian löu nöôùc, h. choïn t = 45 phuùt = 0,75 h Kích thöôùc beå. Chieàu roäng beå m Vôùi : + h laø chieàu cao coâng taùc cuûa beå, m . Choïn h = 1,5 m + L laø chieàu daøi beå, m. Choïn L = 1,75 m + Chieàu cao baûo veä ( hbv = 0,5 m ) Chieàu cao toång coäng cuûa beå H = h + hbv = 1,5 + 0,5 = 2 m Vaùch ngaên. Chieàu daøi vaùch ngaên baèng 2/3 chieàu roäng beå b1 = m, choïn 2 vaùch ngaên trong beå. Stt Teân thoâng soá ( kyù hieäu ) Ñôn vò Soá lieäu 1 Chieàu daøi beå ( L ) m 1,75 2 Chieàu roäng beå ( b ) m 1,2 3 Chieàu cao toång coäng beå ( H ) m 2 4 Chieàu daøi vaùch ngaên (b1 ) m 0,8 5 Khoaûng caùch giöa caùc vaùch ngaên ( l ) m 0,875 6 Soá vaùch ngaên vaùch 2 6.3.14. Beå chöùa nöôùc saïch. 6.3.14.1. Chöùc naêng. Coù nhieäm vuï thu nöôùc saïch ñaõ ñaït tieâu chuaån khi ñaõ xöû lyù. 6.3.14.2. Tính toaùn. Theå tích beå chöùa nöôùc saïch. m3 Trong ñoù: + Q laø löu löôïng nöôùc thaûi, m3/ngñ + t laø thôøi gian löu nöôùc, h. Choïn t = 30 phuùt Kích thöôùc löïa choïn: Daøi : 1,4 Roäng : 1,2 Cao : 1,3 ( trong ñoù chieàu cao döï tröõ laø 0,5 m. 6.3.15. beå chöùa buøn. 6.3.15.1. chöùc naêng. Buøn sinh ra töø beå laéng 2 seõ ñöôïc chuyeån qua beå chöùa buøn coù hai ngaên. Moät ngaên chöùa buøn trong beå seõ ñöôïc bôm tuaàn hoaøn trôû laïi beå Aerotank, ngaên coøn laïi chöùa buøn dö seõ ñöôïc bôm qua beå neùn buøn. Beå chöùa buøn ñöôïc thieát keá vôùi hai ngaên vôùi thôøi gian löu buøn ôû hai ngaên laø khaùc nhau. Ngaên thöù nhaát tieáp nhaän toaøn boä löôïng buøn hoaït tính töø beå laéng 2, moät phaàn löôïng buøn naøy seõ ñöôïc tuaàn hoaøn laïi beå Aerotank, phaàn coøn laïi seõ daâng leân vaø traøn qua ngaên thöù 2, roài ñöôïc bôm sang beå neùn buøn. 6.3.15.2. Tính toaùn. Ngaên 1. Toång theå tích buøn ñöôïc chuyeån sang ngaên thöù nhaát trong moät ngaøy laø Qbuøn = Qt + Qa = 3,7 + 92,708 = 96,408 m3/ngñ Choïn thôøi gian löu buøn t1 = 20 phuùt Theå tích ngaên 1 m3 Kích thöôùc ngaên thöù nhaát D R C = 1,311 (m) Ngaên 2 Choïn thôøi gian löu buøn toûng ngaên 2 laø 12 h Theå tích ngaên 2 m3 Kích thöôùc ngaên 2 D R C = 1,8511 (m) 6.3.16. Beå Neùn Buøn 6.3.16.1. Chöùc naêng. Caën töôi töø beå laéng 1 vaø buøn hoaït tính töø beå laéng 2 coù ñoä aåm töông ñoái cao ( 99 – 99,2% ñoái vôùi buøn hoaït tính vaø 92 – 96% ñoái vôùi caën töôi ). Caàn phaûi giaûm ñoä aåm vaø theå tích tröôùc khi ñöa vaøo caùc coâng trình xöû lyù tieáp theo. 6.3.16.2. Tính toaùn. Löôïng caên töôi daãn ñeán beå neùn buøn kg/ngñ Trong ñoù : + C0 laø haøm löôïng SS ban ñaàu, mg/l, C0 = 468 mg/l + E ñoä aåm cuûa caën, %, E = 95% Löôïng buøn hoaït tính xaû ra töø beå laéng 2 kg/ngñ Vaäy toång löôïng buøn daãn ñeán beå neùn buøn G = G1 + G2 = 44,5 + 46,38 =90,9 kg/ngñ Löôïng buøn cöïc ñaïi daãn ñeán beå neùn buøn G’ = G * K = 90,9 * 1,2 = 109,08 kg/ngñ Vôùi: K heä soá khoâng ñieàu hoaø thaùng cuûa buøn hoaït tính dö, K = 1,15 – 1,2, choïn K = 1,2 Dieän tích maët baèng cuûa beå neùn buøn m2 Vôùi: a laø taûi troïng caën treân beà maët beå neùn buøn, a = 35 – 78 kg/m2.ngaøy, choïn a = 35 Ñöôøng kính beå neùn buøn m Ñöôøng kính buoàng phaân phoái trung taâm d = 0,25 D = 0,25 * 2,2 = 0,55 m, choïn d = 0,6 m dieän tích buoàng phaân phoái trung taâm m2 Ñöôøng kính mieäng loe oáng trung taâm m Ñöôøng kính taám chaén hình noùn m Chieàu cao phaàn coâng taùc cuûa beå m Vôùi: + t laø thôøi gian löu nöôùc, t = 3h + v vaän toác nöôùc buøn daâng leân, choïn v = 0,3 m/s chieàu cao phaàn ñaùy noùn vôùi goùc nghieâng 450 m Chieàu cao toång coäng cuûa beå neùn buøn H = h1 + h2 + hbv = 3,25 + 1,1 = 4,85 m Stt Teân thoâng soá ( kyù hieäu ) Ñôn vò Soá lieäu 1 Ñöôøng kính beå ( D ) m 2,2 2 Ñöôøng kính oáng trung taâm ( d ) m 0,6 3 Ñöôøng kính mieäng loe oáng trung taâm ( d1 ) m 0,8 4 Ñöôøng kính taám chaën hình noùn ( d2 ) m 1,05 5 Chieàu cao toång coäng cuûa beå ( H ) m 4,85 6 Chieàu cao ñaùy noùn ( h2 ) m 1,1 6.3.17. Saân Phôi Buøn 6.3.17.1. Chöùc naêng. buøn töø beå neùn buøn ñöïôïc ñöa tôùi ñaây ñeå laøm khoâ vaø phôi, giuùp cho coâng ñoaïn xöû lyù buøn veà sau ñöôïc deã daøng. 6.3.17.2. Tính toaùn Giaû söû coâng ty laøm vieäc 300 ngaøy/naêm vaø taûi troïng saân phôi buøn laø 90 kg/m2.naêm Dieän tích saân phôi buøn m2 Chia laøm 2 ñôn nguyeân moãi ñôn nguyeân 41 m2, moãi ñôn nguyeân coù daïng HCN vôùi chieàu roäng 4 m Chieàu daøi cuûa 1 ñôn nguyeân m Vaäy kích thöôùc xaây döïng saân phôi buøn nhö sau: Stt Teân thoâng soá ( kyù hieäu ) Ñôn vò Soá lieäu 1 Dieän tích saân ( A ) m2 46 2 Soá ñôn nguyeân coâng trình ( n ) 2 3 Chieàu roäng moät ñôn nguyeân ( R ) m 4 4 Chieàu daøi moãi ñôn nguyeân ( L ) m 8 5 Chieàu cao moãi ñôn nguyeân ( H ) m 1.5 6.3.18. Tính hoaù chaát. 6.3.18.1. Beå chöùa ureâ ( noàng ñoä 10% ) vaø bôm chaâm dd ureâ. Trong XLSH baèng quaù trình buøn hoaït tính thì tyû leä BOD : N = 100 : 5 BODvaøo = 1200 mg/l Löôïng N caàn thieát N = mg/l Phaân töû löôïng ureâ ( H2N- CO – NH2 ) = 60 Khoái löôïng phaân töû N2 = 2 * 14 = 28 Tyû leä khoái löôïng = Löôïng ureâ caàn thieát mg/l Löu löôïng nöôùc thaûi trung bình caàn XL Q = 100 m3/ngñ Noàng ñoä dd ureâ söû duïng = 10% = 100 kg/m3 Löu löôïng dd ureâ cung caáp = m3/ngñ Thôøi gian löu dd laø 1 ngaøy Theå tích beå yeâu caàu = 0,2 m3 Choïn 2 maùy bôm dd chaâm ureâ ( 1 hoaït ñoäng, 1 döï phoøng ) Ñaëc tính bôm ñònh löôïng Q = 90 l/h, aùp löïc 1,5 bar Tính toaùn boàn chöùa vaø tieâu thuï dd dinh döôõng soá löôïng 1 boàn chöùc naêng chöùa vaø tieâu thuï chaát dinh döôõng ñöôøng kính 1 m chieàu cao 1 m dung tích thieát keá 1 m3 ñaët trong traïm hoaù chaát 6.3.18.2. Beå chöùa H3PO4 vaø bôm chaâm dd H3PO4 tyû leä BOD : P = 100 : 1 BODvaøo = 1200 mg/l Löôïng P caàn thieát P = mg/l Söû duïng H3PO4 laøm taùc nhaân cung caáp P Khoái löôïng phaân töû H3PO4 = 98 Khoái löôïng nguyeân töû H3PO4 = 31 Tyû leä khoái löôïng Löôïng H3PO4 caàn mg/l Löu löïông nöôùc thaûi caàn XL, Q = 100 m3/ngñ Löôïng H3PO4 tieâu thuï kg/ngaøy Noàng ñoä H3PO4 söû duïng = 85% = 850 kg/m3 Dd H3PO4 cung caáp = m3/ngñ Thôøi gian löu 2 ngaøy Theå tích beå yeâu caàu = 0,1 m3 Choïn 2 maùy bôm dd chaâm ureâ ( 1 hoaït ñoäng, 1 döï phoøng ) Ñaëc tính bôm ñònh löôïng Q = 3,5 l/h, aùp löïc 1,5 bar Tính boàn chöùa dd H3PO4 Soá löôïng 1 boàn Chöùc naêng chöùa vaø tieâu thuï dd H3PO4 Ñöôøng kính 1 m Chieàu cao 1 m Dung tích thieát keá 1 m3 Ñaët trong traïm hoaù chaát 6.3.18.3. Beå chöùa H2SO4 vaø bôm chaâm dd H2SO4 Q = 4,167 m3ngñ pHmax = 9 pHtrunghoaø = 7 K = 0,000005 Khoái löôïng phaân töû H2SO4 = 98 Löu löïông nöôùc thaûi caàn XL, Q = 100 m3/ngñ Noàng ñoä H3PO4 söû duïng = 98% Troïng löôïng rieâng dd = 1,84 Lieàu löôïng chaâm vaøo = l/h Thôøi gian löu 15 ngaøy Theå tích beå yeâu caàu = 1,2.10-3*24*15 = 0,4 l Choïn 2 maùy bôm dd chaâm ureâ ( 1 hoaït ñoäng, 1 döï phoøng ) Ñaëc tính bôm ñònh löôïng Q = 0,5 l/h, aùp löïc 1,5 bar Tính boàn chöùa dd H2SO4 Soá löôïng 1 boàn Chöùc naêng chöùa vaø tieâu thuï dd H2SO4 Ñöôøng kính 1 m Chieàu cao 1 m Dung tích thieát keá 2 m3 Ñaët trong traïm hoaù chaát 6.3.18.4. Beå chöùa NaOH vaø bôm chaâm dd NaOH Q = 4,167 m3ngñ pHmax = 4 pHtrunghoaø = 7 K = 0,00001 mol/l Khoái löôïng phaân töû NaOH = 40 Löu löïông nöôùc thaûi caàn XL, Q = 100 m3/ngñ Noàng ñoä NaOH söû duïng = 28% Troïng löôïng rieâng dd = 1,53 Lieàu löôïng chaâm vaøo = l/h Thôøi gian löu 15 ngaøy Theå tích beå yeâu caàu = 5,45.10-3*24*15 = 1,96 l Choïn 2 maùy bôm dd chaâm ureâ ( 1 hoaït ñoäng, 1 döï phoøng ) Tính boàn chöùa dd NaOH. Soá löôïng 1 boàn Chöùc naêng chöùa vaø tieâu thuï dd NaOH Ñöôøng kính 1m Chieàu cao 1 m Dung tích thieát keá 1 m3 Ñaët trong traïm hoaù chaát 6.3.18.5. Beå chöùa vaø tieâu thuï dd Al2(SO4)3 Soá löôïng 1 boàn Chöùc naêng chöùa vaø tieâu thuï dd NaOH Ñöôøng kính 1m Chieàu cao 1 m Dung tích thieát keá 1 m3 Ñaët trong traïm hoaù chaát 6.3.18.6. Beå chöùa vaø tieâu thuï dd A-polymer Soá löôïng 1 boàn Chöùc naêng chöùa vaø tieâu thuï dd NaOH Ñöôøng kính 1m Chieàu cao 1 m Dung tích thieát keá 1 m3 Ñaët trong traïm hoaù chaát 6.3.18.7. Beå chöùa vaø bôm chaâm NaOCL Q = 4,167 m3/ngñ Llieàu löôïng clo = 8 mg/l Löôïng clo chaâm vaøo beå khöû truøng = 8*100*10-3 = 0,8 kg/ng Noàng ñoä dd NaOCL = 10% Löôïng NaOCL chaâm vaøo beå khöû truøng l/ng = 0,333 l/h Theå tích caàn thieát beå chöùa 8 * 2 = 16 l Choïn 2 bôm ( 1 hoaït ñoäng, 1 döï phoøng ) Ñaët tính cuûa bôm ñònh löôïng Q = 0,5 l/h, aùp löïc 1,5 bar 6.3.18.8. Chaát keát tuûa polymer söû duïng cho thieát bò khöû nöôùc cho buøn. Löïông buøn khoâ = 100 kg/ngayø Thôøi gian vaän haønh = 8 h/ngaøy Löïông buøn khoâ trong 1 ngaøy = kg/ngaøy Lieàu löïông polymer = 5 kg/taán buøn Löôïng polymer tieâu thuï = kg/h Haøm löôïng polymer söû duïng 0,2% Löôïng dd chaâm vaøo = m3/h Choïn 1 heä thoáng chaâm polymer, coâng suaát 0,032 m3/h Beå chöùa vaø tieâu thuï dd C- polymer Soá löôïng 1 boàn Chöùc naêng chöùa vaø tieâu thuï dd NaOH Ñöôøng kính 1m Chieàu cao 1 m Dung tích thieát keá 1 m3 Ñaët trong traïm hoaù chaát CHÖÔNG 7 : TÍNH TOAÙN KINH TEÁ. 7.1. TÍNH TOAÙN VOÁN ÑAÀU TÖ. 7.1.1. Khai toaùn phaàn xaây döïng cô baûn. Stt Haïng muïc Thoâng soá thieát keá Ñôn giaù ( ñoàng/m3) Thaønh tieàn Daøi Roäng Cao Dung tích 1 Haàm bôm tieáp nhaän 21 1 1,5 3 720.000 2.160.000 2 SCR 1,1 0,05 0,69 0,69 680.000 258.000 3 Beå ñieàu hoaø 5,5 3,5 2,7 51,975 680.000 35.343.000 4 Beå trung hoaø 2 1,2 1 2,4 720.000 1.728.000 5 Beå keo tuï 1,75 1,2 1 2,1 720.000 1.512.000 6 Beå laéng 1 1,5 1,5 4,83 10,8675 680.000 7.389.900 7 Beå UASB 27,3 680.000 18.564.000 8 Beå Aerotank 8,3 4,5 4,8 179,28 680.000 121.910.400 9 Beå laéng 2 2,5 2,5 4,25 26,5625 680.000 18.062.500 10 Beå loïc aùp löïc 0,8 0,8 2,05 1,312 720.000 944.640 11 Beå khöû truøng 4,75 1,2 1,8 10,26 680.000 6.976.800 12 Beå neùn buøn 2,2 2,2 4,85 23,474 680.000 15.962.320 13 Saân phôi buøn 6 5 30 680.000 20.400.000 14 Ñöôøng noäi boä KXL 100 150.000 15.000.000 15 Beå loïc than hoaït tính 0,5 1,82 800.000 16 Beå trung gian 1,4 1,2 1,3 2,2 680.000 1.485.000 17. Beå chöùa nöôùc saïch 1,4 1,2 1,3 2,2 680.000 1.485.000 Toång khai toaùn phaàn xaây döïng cô baûn = 269.981.560 7.1.2. Khai toaùn phaàn thieát bò coâng ngheä. Stt Haïng muïc Ñôn vò Soá löôïng Ñôn giaù Thaønh tieàn 1 Bôm nöôùc thaûi caùi 4 10.000.000 40.000.000 2 Bôm buøn beå laéng 1 caùi 1 5.000.000 5.000.000 3 Bôm buøn beå Aerotank caùi 1 9.500.000 9.500.000 4 Bôm buøn beå neùn caùi 1 6.500.000 6.500.000 5 Maùy khuaáy beå trung hoaø caùi 1 6.000.000 6.000.000 6 Maùy khuaáy beå keo tuï caùi 1 6.000.000 6.000.000 7 Bôm ñònh löôïng hoaù chaát NaOH caùi 1 10.000.000 10.000.000 8 Bôm ñònh löïông hoaù chaát H2SO4 caùi 1 10.000.000 10.000.000 9 Bôm ñònh löôïng hoùa chaát AL2(SO4)3 caùi 1 10.000.000 10.000.000 10 Bôm ñònh löôïng hoaù chaát A-polymer caùi 1 10.000.000 10.000.000 11 Bôm ñònh löïông hoaù chaát NaOCL caùi 1 10.000.000 10.000.000 12 Bôm ñònh löôïng hoaù chaát C-polymer caùi 1 10.000.000 10.000.000 13 Thieát bò pha cheá vaø tieâu thuï NaOH caùi 1 10.000.000 10.000.000 14 Thieát bò pha cheá vaø tieâu thuï H2SO4 caùi 1 10.000.000 10.000.000 15 Thieát bò pha cheá vaø tieâu thuï AL2(SO4)3 caùi 1 10.000.000 10.000.000 16 Thieát bò pha cheá vaø tieâu thuï A-polymer caùi 1 10.000.000 10.000.000 17 Thieát bò pha cheá vaø tieâu thuï NaOCL caùi 1 20.000.000 20.000.000 18 Thieát bò pha cheá vaø tieâu thuï C-polymer caùi 1 20.000.000 20.000.000 19 Thieát bò pha cheá chaát dinh döôõng caùi 1 20.000.000 20.000.000 20 maùy thoåi khí beå Aerotank caùi 1 50.000.000 50.000.000 21 Maùy thoåi khí beå ñieàu hoaø caùi 1 50.000.000 50.000.000 22 Oáng höôùng doøng beå neùn buøn Boä 1 6.500.000 6.500.000 23 Ñaäp traøn beå laéng 1 M 1,5 300.000 450.000 24 Ñaäp traøn beå laéng 2 M 2,5 300.000 750.000 25 Ñaäp traøn beå neùn buøn M 2,2 300.000 660.000 26 Ñaäp chaén boït beå neùn buøn M 8 300.000 2.400.000 27 Maùng thu vaùng noåi beå laéng 1 Caùi 1 2.000.000 2.000.000 28 Maéng thu vaùng noåi beå laéng 2 Caùi 1 2.000.000 2.000.000 29 Ñieän ñieàu khieån Boä 1 50.000.000 50.000.000 30 Ñieän ñoäng löïc Boä 1 15.000.000 15.000.000 31 Ñieän aùnh saùng Boä 1 10.000.000 10.000.000 32 Ñöôøng oáng coâng ngheä boä 1 50.000.000 50.000.000 Toång khai toaùn phaàn thieát bò – coâng ngheä = 450.760.000 7.1.3. Baûng toång hôïp kinh phí. Stt Haïng muïc Giaù trò 1 Phaàn xaây döïng cô baûn 269.981.560 2 Phaàn thieát bò coâng ngheä Giaù trò xaây laép tröôùc thueá 450.760.000 720.741.560 3 Thieát keá kyõ thuaät thi coâng Toång giaù trò döï aùn tröôùc thueá 150.000.000 870.741.560 4 Thueá giaù trò gia taêng (VAT =10%) Giaù trò döï aùn sau thueá 86.697.156 957.438.716 Laøm troøn chín traêm naêm möôi baûy trieäu boán traêm ba möôi taùm nghìn. 7.2. TÍNH TOAÙN CHI PHÍ QUAÛN LYÙ VAØ VAÄN HAØNH. 7.2.1. Chi phí nhaân coâng. Ks. Ñieän. 1 ngöôøi 2,5 trieäu VNÑ/ngöôøi. Thaùng 12 thaùng = 30 (trieäu VNÑ) Ks. Moâi tröôøng. 1 ngöôøi 2,5 trieäu VNÑ/ngöôøi. Thaùng 12 thaùng = 30 (trieäu VNÑ) Coâng nhaân. 1 ngöôøi 1,5 trieäu VNÑ/ngöôøi. Thaùng 12 thaùng = 18 ( trieäu VNÑ ) Toång chi phí nhaân coâng : 30 + 30 + 18 = 78 (trieäu VNÑ) 7.2.2. Chi phí ñieän naêng. Öôùc tính chi phí ñieän cho heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi moät naêm laø 200 trieäu. 7.2.3. Chi phí hoaù chaát. Öôùc tính chi phí hoaù chaát söû duïng cho 1 naêm laø 50 trieäu ñoàng. 7.2.4. Baûn toång hôïp chi phí quaûn lyù vaø vaän haønh. Stt Haïng muïc Giaù trò 1 Chi phí nhaân coâng 78.000.000 2 Chi phí hoaù chaát 50.000.000 3 Chi phí ñieän naêng 150.000.000 Toång chi phí quaûn lyù vaø vaän haønh laø 278.000.000 CHÖÔNG 8 : KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ. 8.1. KEÁT LUAÄN. Trong quaù trình thöïc hieän Ñoà Aùn Toát Nghieäp “ tính toaùn thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi Coâng Ty cheá bieán Vinacaøpheâ – KCN Bieân Hoaø 1 – Ñoàng Nai” coù nhöõng nhaän xeùt sau : Nöôùc thaûi cuûa Coâng Ty raát khoù xöû lyù vì tính chaát vaø thaønh phaàn caùc chaát trong nöôùc thaûi nhö ñoäï maøu cao, haøm löôïng chaát höõu cô cuõng cao … Nöôùc thaûi cuûa Coâng Ty hoaøn toaøn coù khaû naêng xöû lyù baèng coâng ngheä buøn hoaït tính hay coøn goïi laø xöû lyù theo phöông phaùp hieáu khí – buøn hoaït tính. Nhöng trong quaù trình aùp duïng coâng ngheä naøy caàn phaûi löïa choïn taûi troïng thích hôïp ñeå ñem laïi hieäu quaû cao. Caàn choïn noàng ñoä COD ñaàu vaøo thích hôïp, thôøi gian löu nöôùc vaø löu buøn toát nhaát ( khoaûng 8 – 12 giôø ) ñeå ñaûm baûo ñaàu ra ñaït tieâu chuaån loaïi A cuûa TCVN 5945 – 1995. Coâng Ty hieän nay chöa coù HTXLNT tröôùc khi thaûi ra nguoàn tieáp nhaän. Ngoaøi ra, coøn coù moät soá vaán ñeà nöõa laø nöôùc thaûi coù muøi raát hoâi vaø muøi hoâi trong quaù trình saûn xuaát. Coâng Ty chöa coù heä thoáng xöû lyù, do ñoù nöôùc thaûi sinh hoaït cuõng thaûi chung ra coáng nöôùc thaûi vaø thaûi ra soâng laøm nöôùc soâng aûnh höôûng. Vieäc xaây döïng heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi laø voâ cuøng caàn thieát. Cô sôû vaät chaát vaø trang thieát bò khaù hieän ñaïi vì vaäy ngoaøi hai vaán ñeà aûnh höôûng ñeán moâi tröôøng hieän nay : nöôùc thaûi vaø muøi hoâi thì caùc vaán ñeà moâi tröôøng khaùc ñeàu ñöôïc ñaûm baûo. 8.2. KIEÁN NGHÒ. Qua quaù trình nghieân cöùu vaø ñoàng thôøi tìm hieåu, xem xeùt tình hình moâi tröôøng taïi coâng ty Vinacaøpheâ – KCN Bieân Hoaø 1 – Ñoàng Nai, ñoà aùn xin coù vaøi yù kieán ñoùng goùp vaøo vieäc baûo veä moâi tröôøng. Coù bieän phaùp xöû lyù muøi hoâi trong quaù trình cheá bieán, traùnh aûnh höôûng coâng daân vaø moâi tröôøng xung quanh. Coâng suaát hoaït ñoäng ngaøy caøng taêng cao, do vaäy vieäc xaây döïng heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi cho Coâng ty laø vieäc laøm caàn thieát hieän nay. Qua nghieân cöùu cho thaáy xöû lyù nöôùc thaûi caø pheâ baèng coâng ngheä buøn hoaït tính mang laïi hieäu quaû raát cao. Caàn kieåm soaùt heä thoáng thoaùt nöôùc cuûa nhaø maùy. Taùch rieâng heä thoáng thoaùt nöôùc möa vaø heä thoáng thoaùt nöôùc saûn xuaát ñeå thuaän tieän cho vieäc xöû lyù. Caàn coù bieän phaùp xöû lyù sô boä nöôùc thaûi toát hôn ñeå ñaûm baûo cho quaù trình xöû lyù cuûa heä thoáng thieát keá ñaït hieäu quaû nhö mong muoán. Thöïc hieän thöôøng xuyeân caùc chöông trình veä sinh quaûn lyù chaát thaûi caûu Coâng ty nhö veä sinh nhaø xöôûng haèng ngaøy vaø veä sinh coâng ty haøng tuaàn. Môû caùc khoaù hoïc veà moâi tröøông ñeå naâng cao yù thöùc cuûa moïi coâng nhaân trong Coâng ty veà vaán ñeà moâi tröøông xung quanh hoï. Ñeå cuøng thöïc hieän cho moâi tröøông Coâng ty xanh – sanh – khoâng oâ nhieãm. Vieäc Coâng ty ñang daãn ñaàu caû nöôùc veà löôïng tieâu thuï trong vaø ngoaøi nöôùc, vì theá ñeå taïo ñöôïc danh tieáng treân tröôøng theá giôùi, ñeå caïnh tranh trong thôøi ñaïi môû cöûa khi nöôùc ta vaøo WTO thì vieäc baûo veä moâi tröôøng caàn phaûi ñöôïc quan taâm haøng ñaàu, saûn phaåm chaát löôïng thì moâi tröôøng laø yeáu toá khoâng keùm phaàn quan troïng. Caàn ñaøo taïo caùc boä moâi tröøông ñaõ coù trong Coâng ty, caàn lieân keát chaët cheõ vôùi Coâng Ty moâi tröôøng ñoâ thò ñeå giaûi quyeát caùc vaán ñeà moâi tröôøng ngaøy caøng toát hôn. Xaây döïng ñoäi nguõ caùc nhaân vieân coù chuyeân moân cao ñeå quaûn lyù moïi hoaït ñoäng lieân quan ñeán vaán ñeà moâi tröôøng cuûa Coâng ty ñöôïc toát hôn. Troàng nhieàu caây xanh theâm nöõa ñeå ñieàu hoaø khoâng khí noùng böùc ôû Ñoàng Nai, maëc khaùc laøm giaûm bôùt oâ nhieãm khoâng khí. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO TAØI LIEÄU TIEÁNG VIEÄT. Laâm Vónh Sôn, giaùo trình xöû lyù nöôùc thaûi. Laâm Vónh Sôn, baøi giaûng thöïc taäp kyû thuaät xöû lyù nöôùc thaûi vaø nöôùc caáp, Tröôøng Ñaïi Hoïc Kyû Thuaät Coâng Ngheä TP. Hoà Chí Minh, 2003. Laâm Minh Trieát – xöû lyù nöôùc thaûi – tính toaùn thieát keá caùc coâng trình …, Tröôøng Ñaïi Hoïc Xaây Döïng Haø Noäi, 1974. Laâm Minh Trieát, Nguyeãn Thanh Huøng…, xöû lyù nöôùc thaûi ñoâ thò vaø coâng nghieäp, Nhaø Xuaát Baûn Ñaïi Hoïc Quoác Gia Thaønh Phoá Hoà Chí Minh, 2006. Nguyeãn Vaên Phöôùc, kyû thuaät xöû lyù chaát thaûi coâng nghieäp, Tröôøng Ñaïi Hoïc Kyû thuaät Tp. HCM. Nguyeãn Thò Thu Thuyû, xöû lyù nöôùc caáp sinh hoaït vaø coâng nghieäp, Nhaø Xuaát Baûn Khoa Hoïc Vaø Kyõ Thuaät Haø Noäi, 2003. Traàn Hieáu Nhueä, Laâm Minh Trieát…, xöû lyù nöôùc thaûi, Tröôøng Ñaïi Hoïc Xaây Döïng Haø Noäi, 1978. Trònh Xuaân Lai, tính toaùn thieát keá caùc coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi.., Nhaø Xuaát Baûn Xaây Döïng, 2000. Trung taâm ñaøo taïo ngaønh nöôùc vaø moâi tröôøng, soå tay xöû lyù nöôùc, taäp 1, Nhaø Xuaát Baûn Xaây Döïng Haø Noäi, 1999. TAØI LIEÄU NÖÔÙC NGOAØI. Metealf & Eddy – Wastewater Engineering Treatment And Reuse – Mc. Graw – Hill Inc, 2003. W. Wesley Eckenfelder – Industrial Water Pollution Control – Mc. Graw – Hill Inc, 1989. TREÂN INTERNET. WWW.GOOGLE.COM.VN WWW.VINACAFEBIENHOA.COM WWW.HUTECH.EDU.VN WWW.VIETNAMNET.VN PHUÏC LUÏC A.1 TIEÂU CHUAÅN VIEÄT NAM TCVN 6984 : 2005 CHAÁT LÖÔÏNG NÖÔÙC – TIEÂU CHUAÅN NÖÔÙC THAÛI COÂNG NGHIEÄP THAÛI VAØO VÖÏC NÖÔÙC SOÂNG DUØNG CHO MUÏC ÑÍCH BAÛO VEÄ THUYÛ SINH. ( Water quality – standards industrial effluents discharged in to rivers for proâtectin of aquatic life ) 1. Phaïm vi aùp duïng. Tieâu chuaån naøy quy ñònh chi tieát giaù trò giôùi haïn cuûa caùc thoâng soá vaø noàng ñoä cuûa caùc chaát oâ nhieãm trong nöôùc thaûi coâng nghieäp theo taûi löôïng vaø theo löu löïông nöôùc soâng tieáp nhaän. Trong tieâu chuaån naøy, nöôùc thaûi coâng nghieäp ñöôïc hieåu laø dung dòch thaûi hay nöôùc thaûi do quaù trình saûn xuaát, cheá bieán, kinh doanh caûu caùc loaïi hình coâng nghieäp thaûi ra. Khoaûng caùch giöõa ñieåm xaû vaø nguoàn tieáp nhaän theo caùc quy ñònh hieän haønh. Tieâu chuaån naøy aùp duïng ñoàng thôøi vôùi TCVN 5945 – 2005 vaø duøng ñeå kieåm soaùt chaát löôïng nöôùc thaûi coâng nghieäp khi ñoå vaøo vöïc nöôùc soâng hoaëc suoái cuï theå ( sau ñaây goïi chung laø “ soâng” ) coù chaát löôïng nöôùc duøng cho muïc ñích baûo veä thuyû sinh. 2. Tieâu chuaån vieän daãn. TCVN 5945 -1995 : nöôùc thaûi coâng nghieäp – tieâu chuaån thaûi. 3. Giaù trò giôùi haïn. Giaù trò giôùi haïn theo taûi löôïng caùc thoâng soá vaø noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm nöôùc thaûi khi thaûi vaøo caùc vöïc soâng coù löu löôïng khaùc nhau, khoâng ñöôïc quaù caùc giaù trò ñöôïc neâu ôû baûng 1. Caùc thoâng soá vaø noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm khoâng neâu trong baûng 1 ñöôïc aùp duïng theo TCVN 5945 – 2005. 3.2 Phöông phaùp laáy maãu, phaân tích, tính toaùn, xaùc ñònh töøng thoâng soá vaø noàng ñoä cuï theå ñöôïc quy ñònh trong caùc Tieâu Chuaån Vieät Nam töông öùng hoaëc caùc phöông phaùp khaùc do caùc cô quan coù thaåm quyeàn veà moâi tröôøng chæ ñònh. Baûng A.2 : Baûng giaù trò giôùi haïn caùc thoâng soá vaø noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm trong nöôùc thaûi coâng nghieäp. STT THOÂNG SOÁ ÑÔN VÒ GIAÙ TRÒ GIÔÙI HAÏN A B C 1 Nhieät ñoä 0C 40 40 45 2 pH 6 - 9 5,5 – 9 5 – 9 3 BOD5 mg/l 20 50 100 4 COD mg/l 50 100 400 5 Chaát lô löûng mg/l 50 100 200 6 Asen mg/l 0.05 0,1 0,5 7 Cadimi mg/l 0,01 0,002 0,5 8 Chì mg/l 0,1 0,5 1 9 Clo dö mg/l 1 2 2 10 Crom ( Cr+6) mg/l 0,05 0,1 0,5 11 Crom ( Cr+3) mg/l 0,2 1 2 12 Daàu môõ khoaùng mg/l KPHÑ 1 5 13 Daàu ñoäng thöïc vaät mg/l 5 10 30 14 Ñoàng mg/l 0,2 1 5 15 Keõm mg/l 1 2 5 16 Mangan mg/l 0,2 1 5 17 Niken mg/l 0,2 1 2 18 Photpho höõu cô mg/l 0,2 0,5 1 19 Photpho toång soá mg/l 4 6 8 20 Saét mg/l 1 5 10 21 Tetracloetylen mg/l 0,02 0,1 0,1 22 Thieác mg/l 0,2 1 5 23 Thuyû ngaân mg/l 0,005 0,005 0,01 24 Toång N mg/l 3 6 60 25 Tricloetylen mg/l 0,05 0,3 0,3 26 Amoniac mg/l 0,1 1 10 27 Florua mg/l 1 2 5 28 Phenol mg/l 0,001 0,05 1 29 Sunfua mg/l 0,2 0,5 1 30 Xianua mg/l 0,05 0,1 0,1 31 Toång hoaït ñoäng phoùng xaï mg/l 0,1 0,1 0,1 32 Toång hoaït ñoäng phoùng xaï mg/l 1 1 0,1 33 Cliform MPN/100ml 5000 10000 0,1 Chuù thích : KPHÑ – khoâng phaùt hieän ñöôïc. PHUÏ LUÏC B Hình A. Thieát Bò Phaûn Öùng COD Hình B. Hoùa chaát thí nghieäm. Hình C. Beáp ñun. Hình D. Duïng cuï thí nghieäm. Hình E. Heä thoáng chöng caát Nitô. Hình F. Caân. Hình G. Tuû ño BOD. Hình H. Bình khí neùn. ._.