Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải cho công ty Ferrin Rostaing Tannery tại khu công nghiệp Long Thành Đồng Nai công suất 50 m3/ ngày đêm

TÍNH TOAÙN THIEÁT KEÁ HEÄ THOÁNG XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI CHO COÂNG TY THUOÄC DA PERRIN ROSTAING TANNERY TAÏI KHU COÂNG NGHIEÄP LONG THAØNH COÂNG - SUAÁT 50 M3/NGAØY ÑEÂM. GIÔÙI THIEÄU 1.1. Söï caàn thieát cuûa ñeà taøi Nöôùc ta ñang trong thôøi kyø thöïc hieän chính saùch coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc. Vaø böôùc ñaàu ñaõ gia nhaäp Toå chöùc Thöông Maïi Quoác Teá - WTO. Muïc tieâu cuûa quoác gia laø thu huùt caùc nguoàn löïc, caùc voán ñaàu tö töø nöôùc ngoaøi vaøo Vieät Nam. Höôùng ñi hieän nay laø ñaàu tö phaùt trieån caùc ngaønh coâng nghieäp muõi nhoïn, caùc vuøng kinh teá troïng ñieåm, môû roäng vaø phaùt trieån caùc khu coâng nghieäp, khu cheá xuaát vaø khu coâng ngheä cao. Theo Boä Thöông maïi, giaøy deùp laø moät trong boán maët haøng coù kim ngaïch xuaát khaåu cao cuûa ngaønh kinh teá, seáp thöù tö sau daàu thoâ, haøng deät may vaø thuûy saûn. Kim ngaïch xuaát khaåu trong 9 thaùng ñaàu naêm 2001 ñaït 1,125 tyû USD (TL 17, soá 14 ngaøy 10/10/2001). Vôùi haøng ngaøn coâng ty, xí nghieäp, cô sôû thuoäc da trong caû nöôùc ñaõ ñem veà cho ñaát nöôùc moät löôïng ngoaïi teä lôùn vaø taïo ra coâng aên vieäc laøm cho haøng vaïn lao ñoäng Vôùi toác ñoä taêng tröôûng lieân tuïc töø naêm 1993 ñeán nay, ngaønh kinh teá muõi nhoïn naøy höùa heïn seõ phaùt trieån roäng lôùn hôn nöõa. Neáu nhö vaøo naêm 1998, nhu caàu cuûa thò tröôøng Theá giôùi laø 10 tyû taán saûn phaåm thì naêm 2005 laø 17 tyû döï ñoaùn ñeán naêm 2010 laø 20 tyû taán saûn phaåm. Ngaønh coâng nghieäp thuoäc da cuõng ñoùng goùp phaàn vaøo söï phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi, taïo coâng aên vieäc laøm cho haøng traêm ngöôøi ñeåø coù thu nhaäp oån ñònh. Ngoaøi ra, ngaønh thuoäc da cuõng ñaõ cung caáp nguyeân lieäu cho caùc ngaønh coâng nghieäp khaùc, goùp phaàn taêng nguoàn ngaân saùch cuûa nhaø nöôùc. Beân caïnh vieäc phaùt trieån kinh teá, gia taêng saûn löôïng, caùc vaán ñeà moâi tröôøng, chaát thaûi coâng nghieäp cuõng laø moái quan taâm haøng ñaàu cuûa caùc nhaø quaûn lyù vaø nhaø saûn xuaát. Ngaønh thuoäc da ñaõ taïo ra caùc hoùa chaát thaûi trong quùa trình hoaït ñoäng saûn xuaát. Caùc thaønh phaàn vaø tính chaát nöôùc thaûi thuoäc da raát ñoäc haïi, taùc ñoäng ñeán coäng ñoàng xung quanh, aûnh höôûng ñeán moâi tröôøng ñaát, nöôùc vaø khoâng khí. Tröôùc hieän thöïc caáp baùch ñoù, em nhaän thaáy raèng ñeà taøi: “Tính toaùn thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi coâng ty thuoäc da Perrin Rostaing Tannery khu coâng nghieäp Long Thaønh” thöïc söï coù yù nghóa. Muïc ñích cuûa ñeà taøi Muïc ñích cuûa vieäc trieån khai thöïc hieän xöû lyù nöôùc thaûi thuoäc da coâng ty Perrin Rostaing Tannery laø ñaùp öùng yeâu caàu cuûa Luaät baûo veä moâi tröôøng vaø caùc quy ñònh cuûa Sôû Taøi nguyeân Moâi tröôøng tænh Ñoàng Nai. Ñoàng thôøi haïn cheá oâ nhieãm moâi tröôøng töø caùc hoaït ñoäng cuûa coâng ty, taïo ñieàu kieän cho coâng ty sôùm ñi vaøo hoaït ñoäng mang laïi vieäc laøm cho ngöôøi daân. Vaø ñaây cuõng laø muïc ñích cuûa vieäc thöïc hieän luaän vaên toát nghieäp. Phöông phaùp thöïc hieän Ñeå hoaøn thaønh vieäc trieån khai thöïc hieän xöû lyù nöôùc thaûi thuoäc da coâng ty Perrin Rostaing Tannery caàn aùp duïng moät soá phöông phaùp nhö sau: Phöông phaùp khaûo cöùu taøi lieäu Tieâu chuaån xaây dựng Phöông phaùp khaûo saùt thöïc teá Phöông phaùp toång hôïp taøi lieäu Phöông phaùp thoáng keâ Phöông phaùp so saùnh Phöông phaùp chuyeân gia Noäi dung cuûa ñeà taøi Giôùi thieäu caùc coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi thuoäc da Löïa choïn coâng ngheä xöû lyù Tính toaùn thieát keá coâng trình CHÖÔNG 2 SÔ LÖÔÏC NGAØNH THUOÄC DA VAØ COÂNG TY PERRIN ROSTAING TANNERY Toång quan veà ngaønh thuoäc da Phaân boá, quy moâ saûn xuaát cuûa coâng ty thuoäc da Caùc xí nghieäp, cô sôû thuoäc da ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh naèm raûi raùc trong caùc quaän huyeän, nhö tieåu thuû coâng nghieäp thuoäc da naèm treân ñöôøng AÂu cô, phöôøng 9, quaän Taân Bình, quaän 11 vaø caùc xí nghieäp naèm trong khu coâng nghieäp… coù hai daïng saûn xuaát trong ngaønh thuoäc da taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh: Caùc xí nghieäp trung bình, lôùn coù coâng suaát töø 2 – 4 taán da/ngaøy nhö: coâng ty da Saøi Goøn, coâng ty thuoäc da Bình Lôïi, coâng ty Tamico. Caùc tieåu thuû coâng nghieäp da do tö nhaân quaûn lyù, voán ñaàu tö nhoû, maùy moùc thieát bò laïc haäu, dieän tích heïp, naèm xen keõ vôùi khu daân cö, coâng suaát nhoû khoaûng 150 – 300kg da/ngaøy. Trong ñoù, caùc cô sôû saûn xuaát nhoû thöôøng chieám ña soá. Moät soá cô sôû saûn xuaát thuoäc da ñöôïc lieät keâ ôû baûng 1 Baûng 1_ Danh muïc caùc cô sôû cheá bieán da ñöôïc khaûo saùt taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh Stt Teân cô sôû Ñòa ñieåm Saûn phaåm Coâng suaát (taán/ngaøy) 1 Xí nghieäp da Bình Lôïi Bình Thaïnh Da traâu, boø thuoäc 2400 2 Xí nghieäp lieân doanh Tamico Taân bình nt 1800 3 Nhaø maùy cheá bieán da Taân Bình Taân bình nt 180 4 Cô sôû Hieäp Thaønh Höng Taân bình nt 18 5 Cô sôû thuoäc da Höng Thaùi Taân bình nt 15 6 HTX da Hieäp Thaønh Taân bình nt 13 7 TSX Höõu Nghò Taân Bình nt 57 8 HTX da Kim Thaønh Taân Bình nt 12 9 HTX da Phöôùc Höng Taân Bình nt 9 (Nguoàn: nghieân cöùu thöïc nghieäm, ñeà xuaát coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi ngaønh thuoäc da TP.HCM- Nguyeãn Nhö Sang). Caùc nhaø maùy thuoäc da treân ñòa baøn thaønh phoá, taäp trung chuû yeáu ôû Taân Bình, Bình Chaùnh taïi vì ñaây laø ngaønh truyeàn thoáng ñaõ coù töø laâu ñôøi. Ñaëc thuø cuûa ngaønh thuoäc da laø söû duïng nguyeân lieäu da soáng nhö: da traâu, da boø, da lôïn, deâ, cöøu, …; coâng ngheä saûn xuaát töø thoâ sô ñeán hieän ñaïi, söû duïng moät löôïng nöôùc lôùn, nhieàu loaïi hoùa chaát neân ngaønh naøy thaûi ra nöôùc thaûi coù noàng ñoä caùc chaát cao, caùc chaát thaûi raén, khí ñoäc vaø vi sinh vaät gaây beänh. Qua baûng 2 cho thaáy coâng ngheä thuoäc da ôû thaønh phoá chuû yeáu laø thuoäc Crom, moät ít laø thuoäc Tannia vaø pheøn nhoâm. Nhöõng thuaän lôïi vaø khoù khaên Thuaän lôïi Thuoäc da laø moät ngaønh ngheà truyeàn thoáng ñaõ coù töø laâu ñôøi, chính vì theá kinh nghieäm trong saûn xuaát kinh doanh caùc côû sôû ñöôïc tích luõy ngaøy caøng taêng. Thò tröôøng nguyeân lieäu vaø tieâu thuï saûn phaåm cuûa ngaønh thuoäc da töông ñoái oån ñònh. Ñoái vôùi coâng ty Perrin Rostaing Tannery, nguyeân lieäu ñöôïc nhaäp töø nöôùc ngoaøi, saûn phaåm laøm ra cung caáp 80% cho caùc coâng ty, doanh nghieäp Vieät Nam, 20% ñöôïc xuaát khaåu. Ngaønh noâng nghieäp chaên nuoâi phaùt trieån laø nguoàn nguyeân lieäu oån ñònh cung caáp cho caùc nhaø maùy thuoäc da. Ñoäi nguõ lao ñoäng taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh, khu coâng nghieäp Long Thaønh, Ñoàng Nai doài daøo neân ñoù laø ñieàu kieän thuaän lôïi cho caùc coâng ty thuoäc da vaø caùc coâng ty saûn xuaát ra caùc saûn phaåm khaùc. Khoù khaên Do ngaønh ngheà thuyeàn thoáng neân trang thieát bò maùy moùc coøn laïc haäu, möùc ñoä töï ñoäng hoùa chöa cao, aûnh höôûng ñeán chaát löôïng saûn phaåm, daãn ñeán khoù caïnh tranh cuøng caùc saûn phaåm khaùc. Tröø caùc coâng ty lieân doanh hoaëc ñaàu tö tröïc tieáp cuûa nöôùc ngoaøi, coøn laïi phaàn lôùn laø cô sôû saûn xuaát nhoû naèm xen keõ vôùi khu daân cö, gaây neân hieän töôïng oâ nhieãm moâi tröôøng, vì vaäy caàn phaûi di dôøi caùc cô sôû saûn xuaát ra ngoaïi thaønh. Thieáu voán ñaàu tö caû veà coâng ngheä vaø voán ñaàu tö cho coâng taùc baûo veä moâi tröôøng, nhö heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi, khí, … cuõng nhö caùc heä thoáng xöû lyù moâi tröôøng khaùc nhaèm ñaûm baûo veä sinh moâi tröôøng. Ña soá caùc nhaø maùy thuoäc da chöa coù heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi hoaøn chænh gaây neân oâ nhieãm moâi tröôøng, nhöng vieäc di dôøi cuûa caùc nhaø maùy gaëp raát nhieàu khoù khaên vì chöa coù chính saùch hoã trôï hôïp lyù. Ñaëc ñieåm coâng ngheä saûn xuaát cuûa ngaønh thuoäc da Thuoäc da laø quaù trình söû duïng ña hoùa chaát ñeå coá ñònh caáu truùc cuûa Collagen laøm cho da khoâng bò thoái röõa, coù tính chaát beàn nhieät, khoâng cöùng gioøn khi laïnh vaø khoâng bò nhaên vaø thoái röõa khi aåm vaø noùng (theo Löông Ñöùc Phaåm). Quaù trình coâng ngheä Caùc coâng ñoaïn saûn xuaát thuoäc da goàm: Baûo quaûn vaø xöû lyù da nguyeân lieäu Baûo quaûn nguyeân lieäu Röûa da Hoài töôi da Ngaâm voâi laøm meàm da Laøm xoáp Thuoäc da Thuoäc da Taùch nöôùc Laøm meàm da Saáy, gia coá, ñaùnh boùng, nhuoäm Nhieân lieäu, nguyeân lieäu Nguyeân lieäu Caùc loaïi nguyeân lieäu chính: nguyeân lieäu chính söû duïng cho coâng nghieäp thuoäc da laø da caùc loaïi ñoäng vaät. Da ñoäng vaät goàm 4 lôùp: Lôùp loâng: Laø phaàn ngoaøi cuøng ñöôïc taåy boû Lôùp bieåu bì (lôùp da maët) laø lôùp ngoaøi cuûa da, coù ñaëc tính khoâng thích hôïp cho coâng ngheä thuoäc da, sau khi thuoäc, saûn phaåm keùm chaát löôïng hôn so vôùi lôùp bì caät, deã nhaøu, raùch, ñoä beàn keùm. Lôùp bì caät: hay lôùp moâ maïch lieân keát (corium) coù caáu taïo daïng sôïi colaten ñöôïc duøng cho thuoäc da, lôùp naøy coù ñaëc tính meàm, coù ñoä beàn cao, khoâng cöùng, gioøn khi thôøi tieát thay ñoåi, khoâng bò phaân huûy trong ñieàu kieän thöôøng. Lôùp baïc nhaïc môõ elastin, lôùp trong cuøng deã bò thoái röûa, ñoä beàn keùm khi thôøi tieát thay ñoåi. Lôùp naøy ñöôïc naïo xeùn boû khi taïo ra saûn phaåm da thaønh phaåm. Ngoaøi nguyeân lieäu chính laø da ñoäng vaät coøn coù caùc nguyeân lieäu khaùc nhö caùc chaát phuï da, caùc khoùa chaát duøng ñeå thuoäc vaø nhuoäm maàu, nguyeân lieäu muoái duøng ñeå öôùp baûo quaûn gia. Nhieân lieäu phuïc vuï cho quaù trình thuoäc da bao goàm: Naêng löôïng ñieän cung caáp cho caùc thieát bò, ñoäng cô vaø maùy moùc khaùc, hôi nöôùc cung caáp ñeå aáp say da… Saûn phaåm ñaàu ra Phuï thuoäc vaøo nhaø maùy saûn xuaát muoán taïo ra saûn phaåm gì ñeå ñaùp öùng nhu caàu thò tröôøng, nhìn chung coù caùc saûn phaåûm sau: da thuoäc laàn 1, da thuoäc laàn 2, …. Caùc saûn phaåm khoâng mong muoán ñoù laø nöôùc thaûi töø caùc coâng ñoaïn saûn xuaát, chaát thaûi raén, vaø khí boác leân muøi hoâi thoái. Moãi coâng ñoaïn saûn xuaát taïo ra tính chaát nöôùc thaûi khaùc nhau, chaát thaûi raén khaùc nhau vaø muøi hoâi thoái ôû töøng coâng ñoaïn; muøi cuûa hoùa chaát, muøi cuûa caùc chaát thaûi ra bò phaân huûy. Ngoaøi caùc chaát thaûi taïo ra do quaù trình saûn xuaát tröïc tieáp thì nöôùc thaûi taïo ra töø quaù trình sinh hoaït cuûa coâng nhaân nhaân vieân, raùc thaûi ra trong quaù trình sinh hoaït (raùc sinh hoaït). Quy trình saûn xuaát cuûa coâng ngheä thuoäc da (theo Löông Ñöùc Phaåm-XLNT baèng CNSH); thuoäc da duøng 2 phöông phaùp thuoäc da Tannin vaø thuoäc Croâm. Hình 1_ Sô ñoà coâng ngheä thuoäc da Da ñoäng vaät Röûa, hoài töôi Khöû môû, taåy nhôøn Baûo quaûn Taåy loâng, ngaâm voâi Khöû voâi, laøm meàm Xeùm dieàm, naïo thòt Xeû da, xeùn tæa Xeùn söûa, hoaøn thieän Baøo EÙp nöôùc Thuoäc croâm laàn 1 Laøm xoáp Saûn phaåm da meàm Ñaùnh boùng Saáy EÙp ti UÛ, eùp Thuoäc Tannin Saáy neùn Aên daàu ti Saûn phaåm da cöùng Thuoäc laïi, nhuoäm, aên daàu b) Sô ñoà coâng ngheä da cöùng Tannin Hình 2_ Sô ñoà coâng ngheä thuoäc da Tamin Da ñoäng vaät Saûn phaåm da cöùng Röûa, hoài töôi Thuoäc Baûo quaûn Taåy loâng, ngaâm voâi Ngaâm axit Naïo baïc nhoïc Khöû voâi, laøm meàm da Aên daàu c) Thuoäc da meàm Hình 3_ Sô ñoà coâng ngheä da meàm Xeùn dieàm, naïo thòt Da ñoäng vaät EÙp nöôùc Röûa, hoài töôi Laøm xoáp Baûo quaûn Taåy loâng, ngaâm voâi Khöû môû, taåy nhôøn Khöû voâi, laøm meàm da Thuoäc Croâm laàn 1 Thuoäc laïi, nhuoäm aên Baøo Saûn phaåm da meàm d) Quy trình thuoäc da vaø caùc doøng thaûi Hình 4_ Sô ñoà coâng ngheä vaø doøng thaûi ngaønh thuoäc da (Löông Ñöùc Phaåm) Xeùn dieàm, naïo thòt Da ñoäng vaät Baøo Röûa, hoài töôi Thuoäc da Röûa, baûo quaûn, öôùp muoái Taåy loâng, ngaâm voâi Laøm xoáp Taåy voâi, laøm meàm da EÙp nöôùc, ti Trung hoøa, thuoäc laïi, nhuoäm aên daàu Hoaøn thieän, eùp saáy xeùn meùp, ñaùnh boùng Da thaønh phaåm Quy trình saûn xuaát cuûa coâng ngheä thuoäc da bao goàm: Baûo quaûn da baèng caùch öôùp muoái hay saáy khoâ, thöôøng thöôøng duøng phöông phaùp öôùp baèng muoái. Hoà töôi ñeå laáy laïi löôïng nöôùc ñaõ maát trong quaù trình baûo quaûn, thöôøng sau hoài töôi löôïng nöôùc trong da chieám 70 – 80%. Ngaâm voâi, taåy loâng, duøng voâi vaø Natrisunfit Na2S vôùi muïc ñích thuûy phaân caùc proâtein ôû xung quanh loã chaân loâng laøm cho chaân loâng roäng ra, meàm ñi vaø traùnh ra khoûi da. Xeùn dieàm, naïo thòt baèng bieän phaùp cô hoïc ñeå taùch phaàn loâng coøn laïi, dieàm vaø thòt baïc nhaïc naïo ra xeùn sau ñoù xeû da, xeùn tæa. Khöû voâi laøm meàm da vôùi muïc ñích taùch löôïng voâi coøn dö trong da ñeå traùnh hieän töôïng laøm cöùng da vaø cho da deã xaâm nhaäp hoùa chaát thuoäc. Laøm xoáp taïo moâi tröôøng pH thích hôïp ñeå caùc chaát thuoäc deã khuyeách taùn vaøo da vaø lieân keát vôùi caùc phaân töû collegen. Thuoäc da laø duøng hoùa chaát thuoäc Tannin (Tannin nhaân taïo hay Tannin thaûo moäc) vaø caùc hôïp chaát Croâm ñöa vaøo da, coá ñònh trong caùc caáu truùc Collegen laøm cho da khoâng bò thoái röõa vaø coù caùc tính chaát phuø hôïp vôùi muïc ñích söû duïng. Thuoäc Croâm: thuoäc Croâm ñoøi hoûi quaù trình ngaâm voâi laâu hôn vaø quaù trình laøm meàm da ngaén hôn laø thuoäc Tannin. Da ñöôïc ñöa vaøo troáng quay chöùa dung dòch acid, NaCl, muoái Croâm, Cr2(SO4)3, Cr(OH)SO4, Cr(OH)Cl2. Noàng ñoä muoái trong dung dòch thöôøng laø 8%, töông öùng 25-26% Cr2O3. Quaù trình naøy duøng clo saûn xuaát da caùc loaïi da nheï dai vaø beàn. Nöôùc thaûi mang tính acid vaø croâm cao. Thuoäc Tannin: duøng chaát Tannini ñeå coá ñònh caáu truùc collagen. Quaù trình naøy duøng clo caùc loaïi da naëng, mòn vaø boùng, deã taïo hình, coù tính chaát phuø hôïp vôùi muïc tieâu söû duïng. Caùc hoùa chaát thuoäc Tannin thaûo moäc ñöôïc taùch chieát töø caây tuøng, soài… Tannin nhaân taïo hay sgntan laø phöùc chaát cuûa Phenolsunphonicaxit Formaldehit, chaát dieät khuaån. Thôøi gian thuoäc keùo daøi vaøi tuaàn coù khi vaøi thaùng. Nöôùc thaûi coâng ñoaïn naøy khoâng lôùn nhöng haøm löôïng chaát raén, ñoä maøu, COD raát cao. Thuoäc pheøn: Quaù trình thuoäc pheøn töông töï nhö thuoäc Croâm, chæ khaùc loaïi hoùa chaát ñöa vaøo ñeå thuoäc, duøng pheøn nhoâm ñeå thuoäc. Quaù trình naøy thoâng thöôøng coù quy trình thuoäc laïi. Saûn phaåm thuoäc pheøn thöôøng duøng cho caùc loaïi da öôùt, chaát löôïng khoâng cao. Hoaøn taát: sau khi thuoäc: coâng ñoaïn uû ñeå coá ñònh caùc chaát thuoäc vaø ñeå taùch nöôùc, thuoäc laïi, nhuoäm aên daàu, saáy khoâ vaø ñaùnh boùng sôn, ti laøm maát neáp nhaên, taïo ra caùc saûn phaåm coù tính ña daïng veà maøu saéc. Khaû naêng gaây oâ nhieãm Phaân tích khaû naêng gaây oâ nhieãm Ñaëc ñieåm ngaønh thuoäc da, coù nhieàu nguoàn thaûi trong taát caû caùc coâng ñoaïn cuûa quaù trình thuoäc da laø ñeàu söû duïng nöôùc. Ñònh möùc nöôùc tieâu thuï cho 1 taán da nguyeân lieäu laø 30 – 70 m3. Löôïng nöôùc thaûi cuõng xaáp xæ möùc tieâu thuï. Trong nöôùc thaûi chöùa ñuû thaønh phaàn hoùa chaát söû duïng ôû moãi coâng ñoaïn vaø nhöõng chaát taùch ra töø da. Trong nöôùc thaûi ngoaøi caùc hoùa chaát duøng cho thuoäc da coøn coù caùc chaát lô löûng, chaát raén toång coäng, daàu, môû, BOD, COD … raát cao. Caùc hoùa chaát duøng trong coâng ngheä thuoäc da goàm coù: muoái aên, ñaù voâi (Natrisunfat –Na2S), voâi (Ca(OH)2), soda (Na2CO3), amonsunfat ((NH4)2SO4), coù theå coù Na2SiF6, HCl, NaHCO3, H2SO4, tannin, croâmsunfat (Cr2(SO4)3, daàu thöïc vaät, ñoäng vaät, sgntan, chaát trôï nhuoäm, thuoác nhuoäm, dung moâi höõu cô, axit formic, oxit kim loaïi, sôn, chaát taïo maøu. Caùc chaát oâ nhieãm taùch ra töø da: hôïp chaát chöùa Nitô (proteâin, peptit, axitamin, cologen), chaát beùo, axit beùo, kertain vaø saûn phaåm thuûy phaân, loâng vuïn, da vuïn … Nhaän daïng nöôùc thaûi thuoäc da: nöôùc thaûi thuoäc da thöôøng coù maøu (tannin cho maøu naâu ñen, croâm cho maøu xanh), muøi khoù chòu, haøm löôïng SS, DS, TS, BOD, COD cao. Nöôùc thaûi mang tính kieàm ôû coâng ñoaïn ñaàu (ngaâm nöôùc, ngaâm voâi khöû loâng), mang tính axit ôû coâng ñoaïn laøm xoáp, thuoäc da. Baûng 2_ Ñaëc tính nöôùc thaûi thuoäc da Coâng ñoaïn Löu löôïng thaûi (m3/taán da) pH TS (mg/l) SS (mg/l) BOD (mg/l) Hoài töôi 2.5 – 4.0 7.5-8.0 9000-28000 2500-4000 1100-2500 Ngaâm voâi 6.5 – 10 10-12.5 16000-54000 4500-6500 6000-9000 Khöû voâi 7.0 – 8.0 3-9 1200-12000 200-1200 1000-2000 Thuoäc Tannin 20 – 40 5.0-6.8 8000-50000 5000-20000 6000-12000 Laøm xoáp 2.0 – 3.0 2.9-4.0 16000-45000 600-6000 600-2200 Thuoäc Croâm 4.0 – 5.0 2.6-3.2 2400-12000 300-1000 800-1200 30 – 35 7.5-10 10000-25000 1200-6000 2000-3000 (Nguoàn: coâng ngheä XLNT baèng bieän phaùp sinh hoïc - Löông Ñöùc Phaåm) Taûi löôïng chaát oâ nhieãm trong nöôùc thaûi phuï thuoäc vaøo töøng loaïi da, coâng ngheä thuoäc (thuoäc Croâm hay Tannin), coâng ngheä cuõ hay môùi löôïng hoùa chaát ñöa vaøo, coâng ngheä nhuoäm vaø hoøa tan hoùa chaát ñöa vaøo söû duïng, doøng nöôùc thaûi chung coù ñaëc tính nhö sau: (theo Löông Ñöùc Phaåm) Nhieät ñoä : 20 – 60oC pH : 3 – 12 Chaát raén lô löõng (SS) : 1250 – 6000 (mg/l) BOD5 : 2000 – 3000 (mg/l) COD : 2500 – 3000 (mg/l) Daàu môõ : 100 – 500 (mg/l) Cr3+ : 70 – 170 (mg/l) S2- : 120 -170 (mg/l) Hieän nay, caû nöôùc ñaõ coù moät soá coâng ty, xí nghieäp thuoäc da ñaõ coù heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi. Vieän nghieân cöùu da giaày (Haø Noäi), coâng ty da Saøi Goøn, coâng ty Ñaëng Tö Kyù, … Tuy nhieân hieäu quaû xöû lyù chöa cao, coøn laïi moät soá cô sôû khaùc xaûû tröïc tieáp nöôùc thaûi ra keânh, raïch, soâng, coáng thoaùt nöôùc chung cuûa thaønh phoá. Thaønh phaàn – tính chaát nöôùc thaûi thuoäc da Trong quaù trình saûn xuaát thuoäc da caàn phaûi söû duïng moät löôïng nöôùc lôùn töø 80 – 100m3/taán da. Nöôùc ñöôïc söû duïng tröïc tieáp vaøo caùc coâng ñoaïn ngaâm voâi, röûa hoài töôi hoøa tan caùc hoùa chaát. Löôïng nöôùc thaûi xaáp xæ baèng löôïng nöôùc caáp, mang theo nhieàu chaát höõu cô, kim loaïi … Trong coâng ñoaïn baûo quaûn, muoái aên NaCl ñöôïc söû duïng ñeå öôùp da soáng, khi thôøi tieát noùng aåm coù theå söû duïng muoái Na2SiF6 ñeå khöû truøng. Nöôùc thaûi cuûa coâng ñoaïn naøy laø nöôùc röûa da coù chöùa muoái vaø caùc taïp chaát cuûa da. Da ñöôïc öôùp muoái sau ñoù ñem röûa ngaâm hoài töôi coù theå coù theâm caùc hoùa chaát nhö NaOCL, NaCO3, nöôùc thaûi coâng ñoaïn naøy chöùa nhieàu chaát höõu cô, chaát lô löûng vaø caùc muoái. Coâng ñoaïn khöû voâi laøm meàm da söû duïng löôïng lôùn nöôùc vaø caùc hoùa chaát (NH4)2SO4, NH4Cl ñeå taùch löôïng voâi coøn laïi vaø duøng men vi sinh laøm meàm da, nöôùc thaûi coâng ñoaïn naøy mang tính kieàm coù chöùa chaát höõu cô proteâin, haøm löôïng amon, amoniac. Trong coâng ñoaïn laøm xoáp, caùc hoùa chaát söû duïng laø axit, axetic, axitsunphuric, axitformic, caùc axit naøy chaám döùt hoaït ñoäng cuûa caùc enzym, moâi tröôøng pH 2.0 - 3.5 taïo moâi tröôøng thích hôïp cho caùc hoùa chaát thuoäc khuyeách taùn vaøo da, lieân keát caùc collegen, nöôùc thaûi coù SS, Croâm, tính axit, neáu thuoäc Tannin BOD5 cao, nöôùc ñen. Coâng ñoaïn eùp: nöôùc nhuoäm trung hoøa, aên daàu, hoaøn thieän nöôùc thaûi chöùa croâm, thuoác nhuoäm, kim loaïi, daàu … Nhìn chung, nöôùc thaûi thuoäc da laø nguoàn oâ nhieãm naëng, mang tính ñoäc, gaây nhieàu taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng, neáu khoâng ñöôïc xöû lyù trieät ñeå tröôùc khi xaû thaûi ra nguoàn nöôùc. Baûng 3_ Thaønh phaàn – tính chaát nöôùc thaûi nhuoäm da Croâm Stt Thoâng soá Ñôn vò Giaù trò 1 pH mgCaCO3/l 3.9 – 5.3 2 Ñoä kieàm mg/l 1475 – 1630 3 Chaát raén toång coäng mg/l 22436 – 25780 4 Chaát raén bay hôi mg/l 6277 – 6755 5 COD mg/l 3250 – 8500 6 BOD5 mg/l 2576 – 3696 7 TOD mg/l 18.2 – 22.8 8 N-amonia mg/l 114 – 157 9 chloride mg/l 5924 – 20500 10 chlomine mg/l 32 – 115 (Nguoàn: Nghieân cöùu thöïc nghieäm, ñeà xuaát coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi ngaønh thuoäc da TP.HCM-Nguyeãn Nhö Sang) Baûng 4_ Thaønh phaàn – tính chaát nöôùc thaûi thuoäc da Tannin Stt Thoâng soá Ñôn vò Giaù trò 1 pH 4.5 – 6 2 Ñoä maøu mg/l 1870 – 2695 3 BOD5 mg/l 1750 - 2500 4 COD mg/l 3750 – 5600 5 SS mg/l 1840 – 2578 6 TS mg/l 5726 - 7600 7 TVS mg/l 1780 - 2400 (Nguoàn: Nghieân cöùu thöïc nghieäm, ñeà xuaát coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi ngaønh thuoäc da TP.HCM-Nguyeãn Nhö Sang) Baûng 5_ Taûi löôïng oâ nhieãm do nöôùc thaûi thuoäc da Teân cô sôû Löu löôïng (m3/ngaøy) SS BOD5 COD SO42- Cr XN da Bình Lôïi 400 1.16 0.6 1.52 0.36 10 XN VL Tamico 300 087 0.45 1.14 0.27 7.5 NM da Taân Bình 30 0.09 0.05 0.11 0.03 0.75 Cô sôû da 10 0.06 0.03 0.08 0.02 0.5 Toång coâng suaát TB cuûa VN 2.000.000 5800 3000 7600 1800 50.000 (Nguoàn: Trung taâm thoâng tin kinh teá vaø khoa hoïc kyõ thuaät – Boä coâng ngheä hoïc 1995). Baûng 6_ Thaønh phaàn – Tính chaát nöôùc thaûi taïi coáng xaû chung cuûa 1 soá cô sôû thuoäc da ôû Tp.HCM. Stt Chæ tieâu Maãu 1 Maãu 2 Maãu 3 Maãu 4 Maãu 5 Maãu 6 1 pH 4.04 5.02 4.26 7.66 12.39 0.03 2 CODrc 764 1005 2567 398 7116 13674 3 CODlitaâm 472 726 1288 268 3977 8615 4 BODlaéng 330 240 256 80 1000 6700 5 SS 258 360 907 150 3780 - 6 TDS 2340 10540 4160 718 4500 - 7 Crtc 0.724 67.02 113.93 0.418 0.571 0.693 8 SO42- 360 333 391 134 - - 9 Collorli taâm 430 1320 445 380 1326 509 10 Daàutc KPH 15 12 14 1106 2852 11 TS - - - - - 30570 (Nguoàn: Nghieân cöùu thöïc nghieäm ñeà xuaát CN XL nöôùc thaûi ngaønh thuoäc da Tp.HCM – Nguyeãn Nhö Sang). Ghi chuù: KPH: Khoâng phaùt hieän Ngoaïi tröø pH. Caùc chæ tieâu khaùc coù ñôn vò laø mg/l Thôøi gian laáy maãu 22/11/1997 Ñòa ñieåm laáy maãu: Maãu 1 : 19/6, Maãu 2: 28/17, Maãu 3: 42/31, Maãu 4: 43/1-2, Maãu 5 Coâng ty Tamico, Maãu 6: 16/15 (Aâu cô, F9, TB) Baûng 7_ Thaønh phaàn tính chaát nöôùc thaûi töøng coâng ñoaïn cuûa XN LD Tamico Coâng ñoaïn Löu löôïng - Q BOD SS m3/ngaøy %Q pH mg/l g/ngaøy % toång soá mg/l g/ngaøy %toång soá Hoài töôi 126 42.1 6.8 2800 277 19.8 4000 554 30 Taåy loâng 47 15.7 11.5 15500 728 52 2210 1039 56.1 Ngaâm voâi 17 10.1 11.7 650 30 2.2 0 78 4.2 Taåy voâi 30.5 5.6 9.5 6000 183 12.9 1650 64 3.4 Ngaâm acid 16.8 5.0 2.5 2900 48 3.5 2100 87 4.7 Thuoäc 15.3 2.9 3.6 6500 100 7 5200 17 0.9 Thuoäc laïi laàn 1 8.7 2.9 4.0 2000 18 1.2 1100 5 0.3 Thuoäc laïi laàn 2 8.7 100 3.7 2200 19 1.4 600 7 0.4 Toång 300 1403 100 850 1051 100 (Nguoàn: Keát quaû khaûo saùt taïi XN lieân doanh Tamico). Toùm laïi: Nöôùc thaûi ngaønh thuoäc da gaây ra oâ nhieãm nghieâm troïng ñeán moâi tröôøng cuõng nhö söùc khoûe con ngöôøi do thaønh phaàn vaø tính chaát nöôùc thaûi coù chöùa haøm löôïng caùc chaát oâ nhieãm raát cao. Caùc chaát höõu cô coù noàng ñoä cao trong nöôùc thaûi laøm giaûm noàng ñoä oxy hoøa tan trong nöôùc. Chaát lô löûng nhieàu laøm nöôùc vaån ñuïc, keát laéng keùm aûnh höôûng ñeán ñoäng, thöïc vaät trong nöôùc. Muoái laøm taêng ñoä maën cuûa nöôùc, maøu toái aûnh höôûng maøu cuûa nguoàn aûnh höôûng ñeán quang hôïp rong taûo, tính ñoäc cuûa Cr3+ chæ baèng 1/100 ñoäc cuûa Cr6+. Cr3+ gaây dò öùng da, sô cöùng ñoäng maïch, öùc cheá sinh tröôûng vi sinh vaät, laøm giaûm khaû naêng phaân huûy caùc chaát höõu cô cuûa chuùng. S2- taïo ra muøi tröùng thoái, gaây ngoä ñoäc vi sinh vaät. 2.2.5.3. Söï taùc ñoäng cuûa nöôùc thaûi thuoäc da ñeán moâi tröôøng vaø söùc khoûe Ñaëc tính cuûa nöôùc thaûi cuûa töøng coâng ñoaïn thuoäc da laø raát khaùc nhau nhö ñaõ trình baøy ôû caùc baûng treân. Chuùng taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng vaø söùc khoûe con ngöôøi thoâng qua baûng sau: Baûng 8_ Caùc chæ tieâu oâ nhieãm nöôùc thaûi qua töøng coâng ñoaïn vaø taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng vaø söùc khoûe Coâng ñoaïn Caùc chæ tieâu oâ nhieãm chính Taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng Röûa, ngaâm hoài töôi Nöôùc thaûi nhieãm BOD, COD, DS. Ñoái vôùi nguyeân lieäu laø da muoái thì nöôùc thaûi nhieãm theâm chæ tieâu Cl- Nöôùc thaûi nhieãm BOD, COD: gaây ra söï thieáu huït oxy trong nöôùc, phaân huûy yeám khí sinh ra muøi (khí H2S, NH3) gaây ñoäc sinh vaät Ngaâm voâi, taåy loâng, röûa, naïo baïc nhaïc, röûa voâi, röûa Nöôùc thaûi coù ñoä maën BOD, sulphide, SS cao - Sulphide: khí noàng ñoä lôùn hôn 600mg/l thì ñaây laø chaát taåy. - SS: vaån ñuïc, gaây ra laéng caën trong moâi tröôøng thieáu huït oâxy, xaûy ra yeám khí aûnh höôûng ñeán thuûy sinh. Clorua: nöôùc coù vò maën haøm löôïng TDS cao gaây oâ nhieãm nguoàn nöôùc. - Aûnh höôûng söùc khoûe con ngöôøi caùc beänh ngoaøi da, vieâm pheá quaûn, dò öùng da - Daàu giaûm khaû naêng khueách taùn oxy vaøo nöôùc. - Gaây ra thieáu huït oxy trong nöôùc, phaân huûy yeám khí, sinh ra muøi, khí H2S, NH3 gaây ñoäc haïi ñeán thuûy sinh Ngaâm acid Nöôùc thaûi nhieãm DS, acid cao Thuoäc Nöôùc thaûi nhieãm acid, crom Röûa Nöôùc thaûi nhieãm acid, crom Nhuoäm aên daàu Nöôùc thaûi nhieãm crom, daàu, maøu, BOD, COD Ngaâm vaø röûa Nöôùc thaûi nhieàu maøu, BOD (Nguoàn: Soå tay höôùng daãn xöû lyù oâ nhieãm moâi tröôøng trong saûn xuaát tieåu thuû coâng nghieäp, taäp 3 – Laâm Minh Trieát, Nguyeãn Phöôùc Daân, Nguyeãn Nhö Sang, 1998-1999). Giôùi thieäu veà coâng ty Perrin Rostaing Tannery Ñieàu kieän töï nhieân vaø kinh teá xaõ hoäi Coâng ty Perrin – Rostaing Tannery ñang ñöôïc trieån khai thi coâng taïi khu coâng nghieäp Long Thaønh, Ñoàng Nai. Vò trí ñòa lyù Coâng ty Perrin – Rostaing Tannery (Vieät Nam) naèm treân loâ DII-3, ñöôøng Phöôùc Hoøa khu coâng nghieäp Long Thaønh, huyeän Long Thaønh, tænh Ñoàng Nai. Phía Baéc laø ñöôøng Phöôùc Hoøa Phía Nam giaùp coâng ty Rostaing Technic Phía Taây giaùp khu ñaát troáng Phía Ñoâng giaùp vôùi ñöôøng Long Phöôùc. Khu coâng nghieäp Long Thaønh laø khu coâng nghieäp môùi quy hoaïch cô sôû haï taàng hoaøn chænh, oån ñònh. Khu coâng nghieäp naèm xa khu daân cö. Ñieàu kieän töï nhieân Khí haäu Coâng ty Perrin – Rostaing Tannery treân ñòa baøn Ñoàng Nai gaàn thaønh phoá Hoà Chí Minh cho neân ñieàu kieän khí haäu khoâng khaùc maáy khí haäu ôû tp.HCM. Khí haäu oân hoøa, ñaëc tröng khí haäu nhieät ñôùi gioù muøa cuûa vuøng ñoàng baèng. Coù hai muøa roõ reät muøa möa töø thaùng 5 – 11, muøa khoâ töø thaùng 12 – 4 naêm sau. Nhieät ñoä trung bình haøng naêm khoaûng 28oC Ñoä aåm töông ñoái trung bình 82% - 85% (muøa möa) veà muøa khoâ laø 70% - 76%. Löôïng boác hôi trung bình 1169.4 mm/naêm, chieám 60% toång löôïng möa. Löôïng möa trung bình naêm laø 1859.4mm Toång löôïng böùc xaï maët trôøi trong naêm khoaûng 145 – 152 kcal/cm2. Soá giôø naéng trong naêm 2488 giôø Gioùù khu vöïc naèm trong vuøng coù caùc höôùng gioù chính laø Ñoâng Nam, Taây, Taây Nam, xen keõ thaùng 5 – 10, toác ñoä gioù trung bình 6.8 m/s. Ñòa hình Vuøng ñaát thuoäc khu coâng nghieäp Long Thaønh tænh Ñoàng Nai ñaõ ñöôïc quy hoaïch, ñaát baèng phaúng coù caùc coâng trình nhö ñöôøng noäi boä, thoaùt nöôùc möa. Ñieàu kieän kinh teá xaõ hoäi Coâng ty Perrin – Rostaing Tannery naèm treân loâ D.11-3 ñöôøng Phöôùc Hoøa, khu coâng nghieäp Long Thaønh, huyeän Long Thaønh, tænh Ñoàng Nai vôùi toång dieän tích maët baèng laø 9.000 m2. Ñoàng Nai laø tænh coù nhieàu trieån voïng trong töông lai. Ñoàng Nai coù nhieàu khu coâng nghieäp vôùi cô sôû vaät chaát phaùt trieån kinh teá dòch vuï ñoàng ñeàu. Daân cö ñoâng ñuùc, gaàn ñoâ thò lôùn laø TP.HCM, Vuõng Taøu neân khu coâng nghieäp Long Thaønh deã daøng thu huùt löïc löôïng lao ñoäng coù trình ñoä cao. Vôùi söï quan taâm cuûa cô quan tænh Ñoàng Nai, sôû Taøi nguyeân Moâi tröôøng tænh Ñoàng Nai vaø ban quaûn lyù khu coâng nghieäp ñaõ taïo ñieàu kieän raát thuaän lôïi cho coâng ty hoaït ñoäng saûn xuaát giai ñoïan hieän taïi vaø töông lai. Toång quan hoaït ñoäng cuûa coâng ty Coâng ty thuoäc da Perrin – Rostaing Tannery (Vieät Nam) lieân doanh giöõa hai ñoái taùc laø: Plantciones Quira S.A vaø xí nghieäp Rostain Vieät Nam truï sôû taïi khu coâng nghieäp Bieân Hoøa II. Lónh vöïc hoaït ñoäng cuûa coâng ty saûn xuaát caùc loaïi da töø nguyeân lieäu da ñaõ sô cheá vaø saûn xuaát caùc saûn phaåm töø da ñeå xuaát khaåu. Coâng ty naèm ôû vò trí loâ DII-3 ñöôøng Phöôùc Hoøa, Khu Coâng Nghieäp Long Thaønh, huyeän Long Thaønh, tænh Ñoàng Nai, vôùi dieän tích laø 9000 m2. Hoaït ñoäng saûn xuaát cuûa coâng ty söû duïng ñieän löôùi ñieän cuûa quoác gia. Nguoàn nöôùc do khu coâng nghieäp cung caáp. Nhu caàu veà ñieän laø khoaûng 400.000 kwh/naêm. Nhu caàu veà nöôùc laø döï truø laø 50m3/ngaøyñeâm. Nhu caàu lao ñoäng khoaûng 50 ngöôøi Vieät Nam. Quy trình coâng ngheä saûn xuaát Do ñaëc ñieåm coâng ty söû duïng nguyeân lieäu da laø “wet-blue hide” da ñaõ thuoäc 1 laàn baèng hoùa chaát thuoäc da coù croâm ôû daïng khoâ neân quy trình saûn xuaát coâng ty nhö sau: Hình 5_ Sô ñoà coâng ngheä saûn xuaát thuoäc da croâm Nguyeân lieäu caùc coâng ñoaïn saûn xuaát Da ñaõ thuoäc moät laàn → eùp taùch nöôùc Laïng da Hoùa chaát thuoäc da → thuoäc laïi Thuoác nhuoäm, dung dòch ñeäm, daàu → nhuoäm Saáy khoâ Hoùa chaát → hoaøn taát Ño ñaïc Veà thuoäc da baèng hôïp chaát töï nhieân Tanning coâng ty cuõng theo quy trình coâng ngheä chung (hình 3) vaø hoùa chaát duøng cho vieäc ngaâm da tröôùc khi taåy loâng laø NaOCl.Hình 6_ Quy trình thuoäc da duøng hôïp chaát thöïc vaät Da töôi Ngaâm röûa, loïc boû thòt vaø môû Saáy khoâ Röûa, ngaäm voâi, taåy loâng Xöû lyù enzyme, xöû lyù axit nhuoäm maøu Nhuoäm aên daàu Thuoäc da Laøm phaúng Aên daàu Gia coâng hoaøn taát Da thuoäc thaønh phaåm Thuyeát minh quy trình saûn xuaát Thuoäc da duøng croâm Coâng ty thuoäc da theo caû 2 caùch: thuoäc da croâm vaø duøng hôïp chaá chieát xuaát töø thöïc vaät Trong thôøi gian ñaàu coâng ty cho hoaït ñoäng daây chuyeàn thuoäc laïi croâm. Da nguyeân lieäu coâng ty laø da ñaõ thuoäc 1 laàn baèng hoùa chaát croâm ôû daïng khoâ. Quy trình saûn xuaát nhö hình 5 Thuyeát minh coâng ngheä saûn xuaát Da ñaõ thuoäc 1 laàn (ñöôïc nhaäp veà) ñem ñi eùp ñeå loaïi ñoä aåm ñeán möùc ñoä caàn thieát; Da thuù thöôøng daøy hôn möùc caàn thieát neân ôû böôùc naøy ngöôøi ta laïng da. Caùc taám da taïo ra seõ coù ñoä daøy töông ñoái vôùi maët trong saàn suøi. Tieáp theo ngöôøi ta seõ baøo nhaün maët saàn suøi naøy. Nhöõng taám da moûng, taùch ra töø maët trong cuûa taám da ñöôïc duøng laøm nguyeân lieäu cho ngaønh may maëc. Ñeå taïo cho da thuoäc maøu saéc vaø caùc tính chaát maø ta mong muoán, caùc taám da thuoäc ñöôïc cho vaøo thuøng khaùc ñeå thuoäc laïi, nhuoäm maøu vaø nhuoäm daàu aên. Thuoäc laïi laø böôùc thuoäc laàn thöù hai, ngaén hôn vaø thöôøng du._.øng hoùa chaát thuoäc khoâng coù croâm. Sau khi thaùo dung dòch thuoäc da khoûi thuøng, ngöôøi ta cho phaåm maøu vaøo ñeå nhuoäm maøu cho da. Sau ñoù thaùo dung dòch nhuoäm maøu ra, laáy da ra vaø eùp nöôùc cho ñeán ñoä aåm caàn thieát, roài ñöa trôû laïi vaøo thuøng, cho hoãn hôïp daàu vaøo, cho thuøng quay. Coâng ñoaïn nhuoäm aên daàu naøy giuùp taïo ñoä meàm cho da thuoäc. Sau nhuoäm aên daàu, da ñöôïc saáy khoâ vaø gia coâng theâm hai böôùc phoå bieán nhaát laø laøm meàm da vaø ñaùnh boùng. Ngöôøi ta ñaùnh baèng caùch duøng caùt ñaùnh nheï leân caû hai maët cuûa taám da. Ñaùnh boùng baèng caùt giuùp caûi thieän lôùp tuyeát cuûa maët trong da hay laøm mòn ñi nhöõng khieám khuyeát cuûa beà maët taám da. Caùc coâng ñoaïn gia coâng tieáp theo giuùp da thuoäc coù nöôùc boùng hay khoâng thaám nöôùc. Thöôøng taát caû caùc loaïi da thuoäc ñeàu phuû bôûi ít nhaát 1 lôùp hoùa chaát. Caùc hoùa chaát cuûa coâng ñoaïn hoøan taát naøy ñöôïc sôn baèng caùch phun hay laên leân beà maët da. Thoâng thöôøng ngöôøi ta phuû 3 lôùp, sau moãi laàn thao taùc phuû ñeàu coù thôøi gian saáy khoâ, coù theå daäp kieåu hoa vaên leân da thuoäc. Cuoái cuøng taám da thuoäc ñöôïc ño baèng thieát bò ñieän töû vaø con soá dieän tích ñöôïc ñoùng daáu leân maët trong cuûa taám da. Da ñöôïc ñoùng goùi, löu tröõ trong kho. Thuoäc da baèng caùc hôïp chaát chieát xuaát töø thöïc vaät Quy trình saûn xuaát ñöôïc trình baøy ôû hình 6. Coâng ngheä naøy duøng caùc chaát chieát suaát töø voû caây laøm hoùa chaát thuoäc da. Trong giai ñoaïn 2 coâng ty seõ aùp duïng quy trình naøy ñeå thuoäc da, saûn phaåm da thuoäc duøng laøm caùc maët haøng thuû coâng. Da töôi ñöôïc ngaâm voâi, roài laáy ra caïo loâng baèng maùy. Sau ñoù, da ñöôïc ngaâm vaø röûa, roài loùc boû thòt. Sau ñoù, caùc taám da ñöôïc caét thaønh nhöõng taám hình chöõ nhaät roài ñöa vaøo thuøng xöû lyù vôùi enzyme, sau ñoù laø dung dòch muoái axit nhö thuoäc croâm; Tieáp ñoù, nhuoäm aên maøu baèng dung dòch thuoäc da yeáu. Thöôøng da thuoäc baèng coâng ngheä naøy chæ coù maøu nhaït. Nhuoäm maøu xong, da ñöôïc cho vaøo caùc beå to chöùa dung dòch thuoäc da vaø ñöôïc chuyeån töø dung dòch thuoäc da maïnh sang moät dung dòch thuoäc da chieát xuaát töø thöïc vaät laø caùc hôïp chaát polyphenolic. Khi thuoäc, caùc nhoùm phenol cuûa caùc hôïp chaát thuoäc da seõ hình thaønh lieân keát, caùc lieân keát hyñroâ vôùi caùc peùptid cuûa protein trong da ñoäng vaät. Trong moät soá tröôøng hôïp löôïng tannim seõ lieân keát laïi trong da thuoäc leân ñeán 50%. Thuoäc da kieåu naøy thöôøng khoâng taùch moûng thöïc söï nhöng noù coù böôùc laøm phaúng taïo nhöõng taám da coù ñoä daøy khoâng ñoàng nhaát. Böôùc naøy chæ loaïi boû nhöõng phaåm daøy nhaát ôû maët döôùi cuûa taám da. Sau ñoù da ñöôïc nhuoäm aên daàu; Tieáp theo da ñöôïc saáy khoâ vaø gia coâng cô hoïc Coù theå ngöôøi ta phun phuû moät lôùp hoùa chaát hoaëc eùp ñeå laøm mòn beà maët saàn suøi ôû beân trong lôùp da. Cuoái cuøng, da thuoäc ñöôïc ño, ñoùng goùi, thaønh phaåm, löu kho. Thieát bò – nguyeân lieäu – saûn phaåm Caùc loaïi thieát bò cuûa coâng ty Toaøn boä maùy moùc thieát bò saûn xuaát cuûa coâng ty laø nhöõng maùy moùc thieát bò tieân tieán coøn môùi hay ñaõ qua söõ duïng. Döï kieán ña phaàn maùy moùc seõ nhaäp khaåu töø chaâu Aâu, moät phaàn chaâu AÙ vaø moät phaàn mua taïi Vieät Nam. Caùc maùy moùc thieát bò naøy ñöôïc ñaûm baûo seõ thoûa maõn luaät an toaøn lao ñoäng Vieät Nam. Baûng 9_ Danh muïc caùc maùy moùc thieát bò Teân – quy caùch – nhaõn hieäu maùy moùc thieát bò Giaù USD Tình traïng Xuaát xöù Thuøng Olcina 60.000 Môùi Chaâu AÂu Thuøng Olcina 60.000 Môùi Chaâu AÂu Thuøng nhuoäm inox 1.000 Ñaõ qua söû duïng 80% Chaâu AÂu Thuøng nhuoäm inox 1.000 Ñaõ qua söû duïng 80% Chaâu AÂu Thuøng nhöïa 1.000 Ñaõ qua söû duïng 80% Chaâu AÂu Thuøng nhöïa 10.000 Ñaõ qua söû duïng 80% Chaâu AÂu Thuøng saáy 10.000 Môùi Vieät Nam Maùy laïng da 25.000 Môùi Chaâu AÙ Maùy laïng da 2.000 Ñaõ qua söû duïng 80% Chaâu AÂu Maùy eùp MERCIER 6.000 Ñaõ qua söû duïng 80% Chaâu AÂu Maùy eùp MERCIER 16.000 Ñaõ qua söû duïng 80% Chaâu AÂu Maùy chaø boùng da baéng caùt 15.000 Ñaõ qua söû duïng 80% Chaâu AÂu Maùy laïng da ALETTI loaïi DE1300 15.000 Ñaõ qua söû duïng 80% Chaâu AÂu Maùy laïng da ALETTI loaïi DE1300 15.000 Ñaõ qua söû duïng 80% Chaâu AÂu Framing Machine BOY 16.000 Ñaõ qua söû duïng 80% Chaâu AÂu Maùy saáy khoâ kieåu xoay 25.000 Môùi Vieät Nam Palisson STOLLMASCHINE 5.000 Ñaõ qua söû duïng 80% Chaâu Aâu Palisson STOLLMASCHINE 5.000 Ñaõ qua söû duïng 80% Chaâu Aâu Maùy ñaùnh boùng TURNER coù SD 10.000 Ñaõ qua söû duïng 80% Chaâu Aâu Loïc buïi 10.000 Môùi Chaâu AÙ Maùy ñaùnh boùng MOLISSA 10.000 Ñaõ qua söû duïng 80% Chaâu Aâu FINEFLEX 10.000 Ñaõ qua söû duïng 80% Chaâu Aâu Maùy phun 20.000 Ñaõ qua söû duïng 80% Chaâu AÙ Maùy to CHARVO 5.000 Ñaõ qua söû duïng 80% Chaâu Aâu Noài hôi 10.000 Ñaõ qua söû duïng 80% Chaâu Aâu Fenwick 5.000 Ñaõ qua söû duïng 80% Chaâu Aâu Xe taûi 10.000 Ñaõ qua söû duïng 80% Vieät Nam Heä thoáng laøm laïnh 30.000 Ñaõ qua söû duïng 80% Vieät Nam Heä thoáng xöû lyù oâ nhieãm 50.000 Môùi, ñaõ söû duïng 80% Vieät Nam Toång coäng 424.000 Thieát bò vaên phoøng Heä thoáng maùy tính 3.000 Môùi Vieät Nam Thieát bò lao ñoäng 5.000 Môùi Chaâu AÙ Heä thoáng lieân laïc 1.000 Môùi Chaâu AÙ Toång coäng 9.000 Coâng cuï saûn xuaát Caân coâng nghieäp 1.500 Môùi Chaâu AÙ Baøn x 10 2.000 Môùi Vieät Nam Caùc duïng cuï khaùc 10.000 Môùi Vieät Nam Thuøng ñeå döï tröõ haøng x15 5.500 Môùi Vieät Nam Caùc coâng cuï khaùc x15 1.000 Môùi Vieät Nam Toång coäng 20.000 Toång coäng 453.000 (Nguoàn: Baùo caùoÑTM coâng ty Perrin – Rostaing Tannery VN). Caùc loaïi nguyeân lieäu coâng ty söû duïng Toaøn boä nguyeân lieäu vaø hoùa chaát söû duïng trong saûn xuaát cuûa döï aùn seõ ñöôïc nhaäp khaåu. Baûng 10_ Nhu caàu nguyeân vaät lieäu Stt Teân – quy caùch - nhaõn hieäu Soá löôïng kg Naêm thöù 1 Naêm thöù 2 Naêm thöù 3 1 Da ñaõ thuoäc Croâm 1 laàn 198.000 29.700 386.100 2 Hoùa chaát nhuoäm laïi 3.564 5.346 6.950 3 Daàu 124.760 197.110 243.243 4 Enzyme 4.158 6.237 8.108 5 Chaát khöû truøng 1.089 1.634 2.124 6 Sulfure sulfite 29.700 44.550 57.915 7 Metabisulfite 5.940 8.910 11.583 8 Hoùa chaát nhuoäm laïi 24.354 36.531 47.494 9 Hoùa chaát thuoäc da toång hôïp 55.640 83.460 108.498 10 Hoùa chaát chieát xuaát thöïc vaät 66.500 99.750 129.675 11 Nhöïa toång hôïp 38.620 57.930 75.309 12 Nhöïa toång hôïp 22.440 33.660 43.758 13 Sodium Bicarbonat 35.640 53.460 69.498 14 Sodium Carbonate 4.950 7.425 9.653 15 Ammoniasulfate 17.820 26.730 34.749 16 Acideformic 41.640 62.460 81.198 17 Hoùa chaát thuoäc da voâ cô 59.400 89.100 115.830 Toång coäng 734.195 1.101.293 1.431.680 (Nguoàn: Baùo caùo ÑTM coâng ty Perrin – Rostaing Tannery VN). Nhu caàu tieâu thuï ñieän cuûa coâng ty khi ñi vaøo hoaït ñoäng oå ñònh laø khoaûng 400.000 kwh/naêm Nhu caàu nöôùc cuûa coâng ty söû duïng laø 50m3/ngaøy ñeâm Caùc saûn phaåm cuûa coâng ty Saûn phaåm cuûa coâng ty laø da thuoäc duøng cho caùc ngaønh saûn xuaát gaêng tay, giaày, quaàn aùo vaø tuùi saùch. Trong ñoù, 80% saûn löôïng cuûa coâng ty seõ ñöôïc baùn cho caùc nhaø saûn xuaát gaêng tay vaø giaày coù nhaø maùy saûn xuaát ñaët taïi Vieät Nam nhö Rostaing Vieät Nam, Nike, Adidas …, 20% coøn laïi seõ ñöôïc xuaát khaåu ra nöôùc ngoaøi. Naêm ñaàu coâng ty cung caáp khoaûng 10.000 m2 da thuoäc/thaùng, vôùi 30% coâng suaát hoaït ñoäng. Naêm 2 trôû ñi coâng ty seõ ñaït ñöôïc 30.000 m2 da thuoäc/thaùng. Baûng 11_ Saûn phaåm chính cuûa coâng ty thuoäc da Perrin – Rostaing Vieät Nam Teân saûn phaåm Naêm thöù I Naêm thöù II Naêm saûn phaåm oån ñònh Soá löôïng m2 Ñôn giaù öôùc tính USD/m2 Toång coäng USD Soá löôïng m2 Ñôn giaù öôùc tính USD/m2 Toång coäng USD Soá löôïng m2 Ñôn giaù öôùc tính USD/m2 Toång coäng USD Da thuoäc duøng cho saûn xuaát giaày vaø gaêng tay 179.100 10 1.791.000 358.200 11 3.940.200 465.660 11 5.122.260 Da thuoäc duøng cho ngaønh may maëc vaø saûn xuaát tuùi saùch 18.900 17 325.836 37.800 20 756.000 49.140 20 982.800 Toång 198.000 2.116.836 398.000 4.696.200 514.800 6.105.060 CHÖÔNG 3 CAÙC PHÖÔNG PHAÙP XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI THUOÄC DA Toång quan veà caùc phöông phaùp xöû lyù nöôùc thaûi thuoäc gia Xöû lyù cô hoïc vaø hoùa lyù Trong nöôùc thaûi thöôøng coù caùc loaïi taïp chaát coù kích thöôùc khaùc nhau. Tuøy theo kích côõ caùc haït, huyeàn phuø ñöôïc chia thaønh haït chaát raén lô löûng coù theå laéng ñöôïc, caùc haït keo ñöôïc khöû baèng ñoâng tuï. Ngoaøi ra nöôùc thaûi coøn coù phöông trình thay ñoåi cheá ñoä xaû giaùn ñoaïn. Ñeå loaïi boû caùc taïp chaát noåi, coù kích thöôùc deã laéng…duøng phöông phaùp xöû lyù cô hoïc laø thích hôïp Quaù trình xöû lyù hoùa lyù laø quaù trình xöû lyù ñoái vôùi caùc loaïi nöôùc thaûi coù haøm löôïng chaát lô löûng cao chöùa chaát ñoäc haïi vaø ñoä maøu cao. Ta duøng phöông phaùp keo töï taïo boâng löôïng naøy döôïc taùch ra töø beå laéng. Quaù trình xöû lyù cô hoïc vaø hoùa lyù seõ giuùp cho coâng trình xöû lyù sinh hoïc ñaït hieäu quaû cao. Öu ñieåm: xöû lyù moïi nguoàn nöôùc thaûi, thieát bò goïn nheï, hieäu quaû cao Nhöôïc ñieåm: chi phí hoùa chaát cao, toán naêng löôïng. Song chaén raùc Song chaén raùc ñaët tröôùc caùc coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi, tröôùc traïm bôm… nhaèm giöõ laò caùc vaät thoâ, da thöøa… Song chaén raùc baèng saét troøn hoaëc vuoâng (saét troøn coù Φ = 8 ÷ 10 mm) khoaûng caùch giöõa caùc thanh laø 60 ÷ 100mm ñeå chaén vaät thoâ vaø töø 10 – 25 mm ñeå chaén vaät nhoû hôn. Song chaén raùc thöôøng ñaët ñöùng, nghieâng goùc 60 – 75o, löôùi chaén raùc ñaët nghieân 45 – 60o. Vaät toác doøng chaûy thöôøng laáy 0.8 – 1 m/s ñeå traùnh laéng caùt. Laáy raùc coù theå baèng cô giôùi hay cô khí töï ñoäng ñi keøm vôùi song chaén raùc thöôøng coù maùy nghieàn raùc. Beå ñieàu hoøa löu löôïng vaø chaát löôïng Löu löôïng vaø chaát löôïng nöôùc thaûi töø caùc coâng ñoaïn thuoäc da thöôøng dao ñoäng theo meû, giôø trong ngaøy. Beå ñieàu hoøa nhieäm vuï ñieàu hoøa löu löôïng vaø chaát löôïng. Trong beå phaûi coù thieát bò khuaáy troän ñeå ñaûm baûo hoøa tan vaø san ñeàu noàng ñoä caùc chaát baån trong toaøn boä theå tích beå vaø khoâng cho caën laéng trong beå. Beå laéng Quaù trình laéng coù nhieäm vuï taùch daàu môõ vaø caùc taïp chaát noåi khaùc ra khoûi nöôùc thaûi. Coù nhieàu loaïi beå laéng phuï thuoäc vaøo soá chæ tieâu oâ nhieãm. Vôùi moâ hình Tartest, tieán haønh thí nghieäm laéng tónh, maãu nöôùc thaûi töø quaù trình saûn xuaát ñöôïc ñieàu chænh pH ôû nhöõng giaù trò khaùc nhau baèng NaOH, caùc maãu ñöôïc khuaáy ñeàu vaø ñöôïc ñeå laéng 0.5 – 1 giôø. Xaùc ñònh COD, ñoä ñuïc lôùp nöôùc treân maët töø ñoù seõ xaùc ñònh ñöôïc pH toái öu vaø hieäu suaát xöû lyù COD. Trong quaù trình thuoäc Croâm, nöôùc thaûi coù chöùa acid vaø haøm löôïng croâm cao, chliride vaø caùc chaát khaùc. Vì vaäy, nöôùc thaûi caàn ñöôïc xöû lyù sô boä tröôùc khi ñöa vaøo doøng thaûi chung. Croâm trong nöôùc thaûi thuoäc da croâm toàn taïi daïng croâm III, coù theå khöû croâm baèng caùch ñieàu chænh pH ñeå taïo hyñroxide croâm. Sau ñoù laéng caën keát tuûa. Löu löôïng nöôùc thaûi cuûa quaù trình thuoäc Tannin khoâng lôùn (khoaûng 10% löu löôïng nöôùc toång coäng), nhöng noàng ñoä chaát baån cao. COD vaø ñoä maøu khoâng khöû ñöôïc baèng phöông phaùp sinh hoïc vì söï hieän dieän cuûa phaàn töû Tannin vaø moät soá ñoäc toá. Do ñoù, nöôùc thaûi loaïi naøy neân ñöôïc xöû lyù rieâng bieät ñeå taùch keo Tannin. Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán quaù trình laéng: löu löôïng nöôùc thaûi, thôøi gian laéng, khoái löôïng rieâng vaø taûi troïng tính theo chaát raén, vaän toác doøng chaûy trong beå, söï neùn baèng ñóa, nhieät ñoä nöôùc vaø theå tích beå. Trong beå laéng thöôøng boá trí thieát bò taùch daàu môõ vaùng noåi. Loïc qua lôùp vaät lieäu loïc Duøng ñeå taùch caùc taïp chaát phaân taùn loaïi nhoû, kim loaïi maø beå laéng laéng chöa heát. Ngöôøi ta söû duïng caùc loaïi vaät lieäu loïc nhö: caùt thaïch anh, than hoaït tính, soûi nghieàn, beân caïnh caùc beå loïc troïng löïc coøn coù beå loïc aùp löïc, maùy vi loïc coù löôùi. Ñaëc tính cuûa lôùp vaät lieäu laø ñoä xoáp vaø beà maët rieâng. Quaù trình keo tuï, tuyeån noåi Ñeå taêng nhanh quaù trình laéng caùc chaát lô löõng phaân taùn nhoû, caùc haït keo, hay nhöïa nhuõ töông polyme vaø caùc taïp chaát khaùc, ngöôøi ta duøng phöông phaùp keo tuï. Caùc chaát ñoâng tuï thöôøng laø Al2(SO4)3, Fe2(SO4)3, FeCl3, NaAlO2, Al2(OH)5Cl. Nhoâm sulfate khi cho vaøo nöôùc hoøa tan toát trong nöôùc vaø taïo thaønh huñroxide nhoâm. Al2(SO4)3 + 3Ca(HCO3)2 = 2Al(OH)3 + 3CaSO4 + 6CO3 Xöû lyù baèng phöông phaùp keo tuï, taïo boâng laø cho vaøo nöôùc 1 loaïi hoùa chaát laø chaát keo tuï ñeå coù theå laøm cho caùc haït raát nhoû bieán thaønh nhöõng haït lôùn laéng xuoáng. Chaát keo tuï thöôøng laø pheøn nhoâm muoái nhoâm, muoái hay pheøn saét. Khi cho pheøn nhoâm vaøo nöôùc chuùng phaân ly thaønh caùc ion Al3+. Sau ñoù, caùc ion naøy phaân huûy thaønh Al(OH)3 Al3+ + 3H2O = Al(OH)3 + 3H+ Trong ñoù Al(OH)3 quyeát ñònh ñeán hieäu quaû keo tuï, coøn giaûi phoùng ra caùc ion H+ naøy seõ ñöôïc kieàm hoùa trong töï nhieân thöôøng cho voâi vaøo hay duøng soda, xuùt. Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán quaù trình keo tuï: Trò soá pH cuûa nöôùc: Trò soá pH cuûa nöôùc aûnh höôûng raát lôùn vaø nhieàu maët ñeán quùa trình keo tuï, pH aûnh höôûng ñeán caùc chaát höõu cô trong nöôùc nhö acide humic, neáu pH thaáp keo acide humic mang ñieän tích aâm ñeå laéng loaïi boû khi cho chaát keo tuï vaøo, khi pH cao, noù trôû thaønh muoái acide humic deã tan, hieäu quaû khöû keùm. Aûnh höôûng cuûa pH ñoái vôùi toác ñoä keo tuï dung dòch keo, söï lieân keát caùc haït phuï thuoäc vaøo ñieän theá zeta, zeta caøng nhoû löïc ñaåy giöõa caùc haït caøng yeáu toác ñoä keo tuï cuûa noù caøng nhanh vaø ngöôïc laïi. Vì vaäy, tuøy töøng loaïi nöôùc thaûi cuï theå ñeå xaùc ñònh pH toái öu chæ xaùc ñònh baèng thöïc nghieäm löôïng duøng chaát keo tuï. Quaù trình keo tuï khoâng phaûi laø moät loaïi phaûn öùng ñôn thuaàn, neân löôïng chaát keo tuï caàn cho vaøo khoâng theå caên cöù vaøo tính toaùn ñeå xaùc ñònh. Tuøy vaøo ñieàu kieän cuï theå neân xaùc ñònh baèng thöïc nghieäm ñeå tìm ra löôïng chaát keo tuï toái öu. Toác ñoä khuaáy hoãn hôïp nöôùc thaûi vaø chaát keo tuï. Toác ñoä khuaáy troän aûnh höôûng raát lôùn söï phaùt taùn chaát keo tuï, phaân boå ñoàng ñeàu chaát keo tuï vaø cô hoäi va chaïm giöõa caùc haït keo vôùi caùc chaát baån, toác ñoä khuaáy töø nhanh ñeán chaäm daàn. Khuaáy nhanh ñeå taêng phaùt taùn haït keo vaø söï thuûy phaân caùc haït keo laø raát nhanh, taïo caùc haït boâng. Sau ñoù khuaáy chaäm daàn ñeå traùnh beå caùc haït boâng caën. Caùc taïp chaát vaø chaát tieáp xuùc cuõng aûnh höôûng ñeán quaù trình keo tuï Phöông phaùp haáp phuï Hieän nay, phöông phaùp haáp phuï ñöôïc söû duïng roäng raõi ñeå xöû lyù nöôùc thaûi coâng nghieäp. Phöông phaùp naøy duøng ñeå xöû lyù (trieät ñeå) nöôùc thaûi khoûi caùc chaát höõu cô hoøa tan sau khi xöû lyù baèng caùc phöông paùhp khaùc. Hieän töôïng taêng noàng ñoä chaát tan treân beà maët phaân chia giöõa hai pha goïi laø hieän töôïng haáp phuï vaø ñöôïc chia laøm 3 caáp: Haáp thu: Nhöõng phaân töû cuûa chaát baån hoøa tan khoâng nhöõng taäp trung treân beà maët maø coøn bò huùt saâu vaøo caùc lôùp trong cuûa chaát raén. Haáp phuï lyù hoïc: Laø quaù trình huùt cuûa moät hoaëc hoãn hôïp chaát baån hoøa tan theå khí hoaëc theå loûng treân beà maët chaát raén. Haáp phuï hoùa hoïc: Laø quaù trình huùt caùc chaát tan daïng khí döôùi taùc duïng hoùa hoïc Caùc phöông phaùp xöû lyù hoùa hoïc Phöông phaùp trung hoøa Trong nöôùc thaûi coù dao ñoäng giaù trò pH. Nöôùc thaûi coù tính acide hay tính kieàm. Vieäc trung hoøa ñöa giaù trò pH veà khoaûng giaù trò pH phuø hôïp cho quaù trình xöû lyù, pH = 6.5 – 8.5 Trung hoøa baèng caùch duøng caùc dung dòch acide hoaëc muoái acide, caùc dung dòch kieàm hoaëc acide kieàm ñeå trung hoøa dòch nöôùc thaûi. Caùc loaïi hoùa chaát nhö: CaCO3, CaO, Ca(OH)2, MgO, Mg(OH)2, NaOH, HCl Phöông phaùp oxi hoùa khöû Ñeå laøm saïch nöôùc thaûi, ngöôøi ta coù theå söû duïng caùc chaát oxy hoùa ôû daïng khí hay hoùa loûng ñeå oxy hoùa caùc chaát ñoäc haïi trong nöôùc thaûi thaønh caùc chaát ít ñoäc hôn. Nhöôïc ñieåm toán nhieàu caùc hoùa chaát ñeå xöû lyù, chæ ñöôïc duøng khi caùc taïp chaát toán nhieàu caùc hoùa chaát ñeå xöû lyù vaø khi caùc taïp chaát gaây baån trong nöôùc khoâng theå taùch baèng nhöõng phöông phaùp khaùc. Phöông phaùp sinh hoïc Sau khi xöû lyù hoùa lyù, nöôùc thaûi thuoäc da caàn phaûi ñöôïc xöû lyù sinh hoïc ñeå khöû caùc chaát höõu cô. Xöû lyù sinh hoïc laø döïa treân hoaït ñoäng soáng cuûa vi sinh vaät, chuû yeáu laø vi khuaån dò döôõng coù trong nöôùc thaûi. Vi sinh vaät khoaùng hoùa trôû thaønh nhöõng chaát voâ cô, chaát khí ñôn giaûn vaø nöôùc. Söï khaùc bieät cuûa quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi baèng phöông phaùp sinh hoïc baèng coâng trình töï nhieân (soâng, ao, hoà) vaø coâng trình nhaân taïo laø thôøi gian xöû lyù ñöôïc ruùt ngaén hieäu quaû cao, ít toán dieän tích. Coù hai daïng xöû lyù sinh hoïc: Xöû lyù sinh hoïc baèng phöông phaùp hieáu khí vaø phöông phaùp kî khí. Trong ñoù, phöông phaùp hieáu khí ñöôïc aùp duïng roäng raõi. Xöû lyù sinh hoïc hieáu khí Coù nhieàu nghieân cöùu xöû lyù nöôùc thaûi thuoäc da treân moâ hình loïc sinh hoïc vaø hoà sinh hoïc. Haàu heát ñaït hieäu quaû cao, tuy nhieân, loïc sinh hoïc coù khuynh höôùng deã taéc ngheõn do muoái CaCO3 taïo thaønh ôû coâng ñoaïn sô cheá. Ñoái vôùi hoà sinh hoïc laïi ñoøi hoûi dieän tích beà maët lôùn khoâng khaû thi vôùi caùc nhaø maùy coù dieän tích nhoû heïp. Xöû lyù sinh hoïc kî khí ñaït hieäu quaû cao xong thôøi gian xöû lyù laâu theå tích lôùn seõ khoâng hieäu quaû veà kinh teá. Theo nghieân cöùu cuûa Nguyeãn Nhö Sang ñeà xuaát xöû lyù nöôùc thaûi thuoäc da baèng coâng trình sinh hoïc hieáu khí (beå loïc sinh hoïc vaø Aerotonk) ñaït hieäu quaû cao. Baûng 12_Löôïng BOD, COD trong nöôùc thaûi thuoäc da ôû nhöõng giai ñoaïn xöû lyù khaùc nhau Maãu Soá maãu COD (mg/l) BOD (mg/l) BOD/COD Sau xöû lyù buøn hoaït tính doøng chaûy lieân tuïc (nöôùc thaûi thuoäc pheøn coù nhuoäm) 1 2 3 407 400 675 125 140 110 0.31 0.35 0.16 Sau xöû lyù buøn hoaït tính töøng meû (nöôùc thaûi thuoäc pheøn coù nhuoäm) 1 2 3 4 740 340 540 414 77 56 35 48 0.10 0.16 0.06 0.12 Sau khi xöû lyù buøn hoaït tính töøng meû (nöôùc thaûi thuoäc pheøn khoâng coù nhuoäm) 1 2 3 4 5 440 545 510 246 655 13 16 23 17 27 0.03 0.029 0.045 0.068 0.041 Nöôùc thaûi thuoäc pheøn sau xöû lyù cô hoïc 1 2 3 4 1485 1240 1310 1470 1010 760 780 800 0.68 0.61 0.60 0.54 (Nguoàn: Nghieân cöùu thöïc nghieäm, ñeà xuaát coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi ngaønh thuoäc da TPHCM – Nguyeãn Nhö Sang) Hieän vieäc xöû lyù caùc chaát khoù bò phaân huûy sinh hoïc gaëp raát nhieàu khoù khaên ñang laø moái quan taâm. Treân theá giôùi ngöôøi ta ñaõ söû duïng ozon ñeå oxy hoùa (phaân huûy) caùc doøng thaûi rieâng ñöa caùc chaát khoù phaân huûy chaát ñoäc haïi veà caùc chaát coù caáu truùc ñôn giaûn maø vi sinh vaät deã phaân huûy. Nöôùc thaûi thuoäc da cuõng ñöôïc aùp duïng ozon ñeå phaân huûy caùc chaát ñoäc haïi vaø khoù phaân huûy ñeå vi sinh vaät deã xöû lyù. Song trong ñieàu kieän Vieät Nam hieän nay vieäc aùp duïng ozon ñeå xöû lyù nöôùc thaûi laø raát toán keùm vaø khoâng hieäu quaû Beå loïc sinh hoïc: Laø coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi trong ñieàu kieän nhaân taïo nhôø caùc vi sinh vaät hieáu khí vaø quaù trình dieãn ra … Coâng ty da Saøi Goøn, Beán Phuù, Q6. TPHCM Baûng 13_Chæ tieâu phaân tích Kí hieäu pH Ñoä maøu SS BOD COD Daàu khoaùng 299 1200 5140 0.129 TP-01 3.5 1330 103 300 1190 0.213 TP-02 3.7 780 TCVN 5.5 - 9 100 50 100 1 TD-01 Nöôùc thaûi cuûa khaâu nhuoäm aên daàu TD-02 Nöôùc thaûi coáng xaû thaûi chung cuûa coâng ty (Nguoàn: Tröôøng KHTN – TS Nguyeãn Kyø Phuøng 28/06/05) Khi cho nöôùc thaûi leân beà maët beå vaø nöôùc thaûi chaûy qua lôùp vaät lieäu loïc, vaät lieäu loïc coù theå laø ñaù daêm, xæ, goã, caùc vaät lieäu baèng nhöïa, haït caàu nhöïa, taám nhöïa … Caùc caën baån ñöôïc giöõ laïi ôû beà maët lôùp vaät lieäu loïc vaø ôû caùc khoaûng troáng cuûa vaät lieäu loïc taïo thaønh nhöõng maøng vi sinh vaät. Caùc vi sinh vaät haáp thuï caùc chaát höõu cô vaø oâxy laøm cho quaù trình oxy hoùa dieãn ra. Hieäu quaû xöû lyù coù theå ñaït 60 – 90%, tuøy thuoäc beå loïc sinh hoïc theo caùc daïng beå loïc sinh hoïc, theo möùc ñoä xöû lyù, bieän phaùp laøm thoaùng, cheá ñoä laøm vieäc, sô ñoà coâng ngheä, khaû naêng chuyeån taûi … Beå suïc khí buøn hoaït tính (Aerotank) Beå Aerotank laø coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi baèng hoãn hôïp nöôùc thaûi vaø buøn coù chöùa löôïng vi sinh vaät hieáu khí. Coù theå oxy hoùa chaát höõu cô trong nöôùc thaûi, ñeå ñaûm baûo cho buøn hoaït tính coù theå lô löûng daûm baûo cho quaù trình oxy hoùa chaát höõu cô caàn suïc khí ñeå caáp oxy cho vi sinh vaät. Thôøi gian löu nöôùc khoâng quaù 12 giôø (4 – 8 giôø) hieäu quaû xöû lyù BOD 90 – 95%. Soá löôïng buøn tuaàn hoaøn vaø löôïng khoâng khí caàn caáp laáy phuï thuoäc vaøo ñoä aåm vaø möùc ñoä yeâu caàu xöû lyù Hoà sinh hoïc: Hoà sinh hoïc laø hoà chöùa khoâng lôùn, xöû lyù nöôùc thaûi baèng sinh hoïc, chuû yeáu döïa vaøo quaù trình töï laøm saïch cuûa hoà. Hoà phaân laøm 3 loaïi: Hoà kî khí, hoà hieáu khí (coù suïc khí) vaø hoà hieáu kî. Nöôùc chaûy qua hoà vaän toác khoâng lôùn, quaù trình xöû lyù dieãn ra nhôø vi sinh vaät kî khí, hieáu khí, vi khuaån, rong taûo, beøo (sinh vaät). Toác ñoä oâxy hoùa chaäm, thôøi gian löu nöôùc lôùn 30 – 35 ngaøy. Hoà kî khí thöôøng xöû lyù nöôùc thaûi coâng nghieäp, chieàu saâu hoà lôùn 2.4 – 3.6 m Hoà hieáu kî: gioáng nhö caùc ao hoà töï nhieân. Caùc ao hoà naøy xöû lyù nöôùc thaûi chia laøm 3 vuøng: vuøng phía treân laø hieáu khí, vuøng giöõa laø tuøy nghi, vuøng döôùi ñaùy hoà laø kî khí. Hoà hieáu khí: phaân laøm 2 daïng hoà hieáu khí laøm thoaùng töï nhieân. Laøm thoaùng töï nhieân laø cung caáp oxy döïa vaø söï khuyeách taùn khoâng khí qua maët nöôùc vaø quaù trình quang hôïp cuûa thöïc vaät. Hoà hieáu khí laøm thoaùng nhaân taïo. Nguoàn cung caáp oxy baèng caùc thieát bò bôm neùn khí, suïc khí, chieàu saâu hoà 2 – 4.5 m. Löu nöôùc töø 1 – 3 ngaøy. Xöû lyù sinh hoïc kî khí Hieäu nay coù nhieàu nghieân cöùu öùng duïng quaù trình sinh hoïc kî khí ñeå xöû lyù nöôùc thaûi thuoäc da. Loaïi nöôùc thaûi thuoäc da Tanin coù theå thu ñöôïc trung bình 0.6 lít CH4/g BOD khöû ñöôïc… Xöû lyù sinh hoïc baèng vi sinh yeám khí laø quaù trình phaân huûy caùc chaát höõu cô, voâ cô coù trong nöôùc thaûi khi khoâng coù oxy, xöû lyù nöôùc thaûi coù noàng ñoä BOD, COD cao. Quaù trình chuyeån hoùa chaát höõu cô trong nöôùc thaûi baèng vi sinh yeám khí xaûy ra theo 3 böôùc. Böôùc 1: moät nhoùm vi sinh töï nhieân coù trong nöôùc thaûi thuûy phaân caùc hôïp chaát höõu cô phöùc taïp vaø lipit thaønh caùc chaát höõu cô ñôn giaûn nhö Monosacarit, amino acide ñeå taïo ra thöùc aên vaø naêng löôïng cho vi sinh hoaït ñoäng. Böôùc 2: nhoùm vi khuaån taïo men acide bieán ñoåi caùc hôïp chaát höõu cô ñôn giaûn thaønh caùc acide höõu cô thöôøng laø acide – axetic. Böôùc 3: nhoùm vi khuaån taïo meâtan chuyeån hoùa hyñro vaø acide axetic thaønh khí meâtan vaø cacbonic… Hieäu quaû xöû lyù nöôùc thaûi thuoäc da baèng phöông phaùp kî khí coù theå ñaït 60%, vôùi haøm löôïng sulfite leân ñeán 650 mg/l. ñoái vôùi quaù trình loïc kî khí xöû lyù nöôùc thaûi thuoäc da Tanin ñaït hieäu quaû khöû 80 – 90% COD, 80 – 97% BOD ôû taûi troïng höõu cô 20 kg COD/m3 ngaøy vaø vôùi 12 giôø löu nöôùc. UASB khoâng thích hôïp vôùi nöôùc thaûi thuoäc da coù haøm löôïng sulfade vöôït quaù 500mg/l. Sulfade, baûn thaân khoâng gaây ñoäc cho vi sinh vaät ngöôïc laïi vi sinh deã daøng chuyeån hoùa sulfade (SO42-) thaønh H2S. Baûn thaân H2S laø chaát ñoäc, öùc cheá quaù trình kî khí bôûi tính ñoäc tröïc tieáp cuûa sulfide, tính ñoäc naøy lieân quan ñeán H2S, caïnh tranh cô chaát giöõa vi khuaån khöû sulfade vaø vi khuaån metane, sulfide keát tuûa vôùi caùc nguyeân toá vi löôïng. Khi haøm löôïng SO42- khoâng quaù cao (hoaëc tæ soá COD/SO42- khoâng vöôït quaù 10) seõ khoâng aûnh höôûng ñeán quaù trình kî khí. Trong tröôøng hôïp haøm löôïng sulfade cao coù theå taùch rieâng quaù trình kî khí thaønh 2 hai giai ñoaïn rieâng bieät: acide vaø methane. Trong beå acide hoùa rieâng bieät, vi khuaån khöû sulfade chuyeån hoùa SO42- thaønh H2S. Vaø H2S deã daøng taùch ra khoûi nöôùc khi pH thaáp trong quaù trình acide hoùa. Khi aùp duïng quaù trình sinh hoïc kî khí xöû lyù nöôùc thaûi thuoäc da coù haøm löôïng sulfade cao, neân coù thieát bò taùch khí H2S ra khoûi nöôùc thaûi tröôùc khi xöû lyù kî khí. Xöû lyù buøn Trong quùa trình xöû lyù nöôùc thaûi, thu ñöôïc moät löôïng lôùn buøn caën, ñoù laø nhöõng taïp chaát voâ cô, höõu cô. Buøn caën töø song chaén raùc ñöôïc nghieàn nhoû roài cho vaøo tröôùc song chaén ñöôïc laéng ôû beå laéng I hoaëc nghieàn nhoû cho vaøo beå neùn buøn beå methane vaø buøn ôû beå laéng I chuû yeáu laø caën buøn voâ cô goïi laø caën töôi. Buøn thu ñöôïc ôû laéng II chuû yeáu laø caùc taïp chaát höõu cô chöùa nhieàu sinh khoái vi sinh vaät. Buøn sinh ra thöôøng ôû daïng loûng hay baùn loûng, coù haøm löôïng chaát raén 0.25 – 12% troïng löôïng thuøy thuoäc vaøo coâng ngheä xöû lyù aùp duïng, ñoä aåm buøn leân ñeán 98 – 99.7 % Muïc ñích cuûa quaù trình xöû lyù buøn laø giaûm ñoä ñoä aåm vaø haøm löôïng chaát höõu cô cuûa buøn, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho vieäc thaûi boû hoaëc söû duïng laïi Buøn töø beå laéng I, beå loïc sinh hoïc, buøn dö töø Aerotank thoâng thöôøng ñöôïc neùn, taùch nöôùc baèng bôm ly taâm, loïc eùp hoaëc laéng troïng löïc. Buøn khoâng neùn giöõ laïi vì caùc phaûn öùng leân men laøm cho buøn khoù tích nöôùc. Xöû lyù buøn nhaèm giaûm bôùt nöôùc trong buøn, laøm khoâ buøn, giaûm haøm löôïng vi sinh vaät gaây beänh, khöû muøi giaûm khaû naêng leân men buøn. Buøn coù haøm löôïng chaát raén 0.8%. Sau khi neùn haøm löôïng chaát raén taêng leân 4% troïng löôïng. Quaù trình oån ñònh coù theå thöïc hieän baèng moät soá bieän phaùp nhö: Giaûm haøm löôïng chaát raén hay hôi baèng sinh hoïc (beå metan), beå phaân huûy buøn hieáu khí, uû Oâxy hoùa hoùa hoïc chaát höõu cô Chaâm caùc hoùa chaát khöû vi sinh gaây beänh (voâi, chloride) Gia nhieät ñeå khöû truøng Quaù trình taïo ñieàu kieän nhaèm taêng cöôøng khöû nöôùc cuûa buøn. Hai bieän phaùp thöôøng söû duïng laø chaâm hoùa chaát vaø xöû lyù nhieät. Bieän phaùp baèng hoùa chaát coù theå giaûm ñoä aåm töø 90 – 99% xuoáng 65 – 85% tuøy thuoäc vaøo tính chaát buøn xöû lyù. Hoùa chaát laø caùc haït keo, polyme laøm keo tuï buøn taêng khaû naêng dính keát caùc haït buøn vaø taùch nöôùc ra, hoùa chaát thöôøng laø FeCl2, voâi, pheøn nhoâm, polyme Caùc phöông phaùp xöû lyù buøn nhö sau: Phöông phaùp laéng troïng löïc: coù theå hoøa tan haøm löôïng chaát raén trong buøn töø 1 – 2% leân ñeán 6 – 10%. Ñoái vôùi buøn sinh hoïc hoaëc buøn cuûa quaù trình keo tuï baèng hoùa chaát, noàng ñoä buøn chæ taêng leân 4 – 6%. Sau ñoù, thöïc hieän quaù trình laøm khoâ trong khoâng khí, loïc chaân khoâng, ly taâm hay loïc eùp ñeå taêng noàng ñoä buøn, khi noàng ñoä buøn lôùn hôn 25% môùi döøng. Phöông phaùp ly taâm buøn: coù theå vöøa neùn buøn vöøa taùch nöôùc. Buøn sau khi xöû lyù coù haøm löôïng chaát raén 30 – 35%. Tuy nhieân, phöông phaùp naøy ñoøi hoûi phaûi ñaàu tö vaän haønh vaø baûo döôõng. Coâng suaát toái thieåu cuûa maùy ly taâm buøn laø 5m3/h, neân chæ söû duïng cho caùc heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi coù coâng suaát lôùn hôn 120 m3/ngaøy. Phöông phaùp loïc chaân khoâng: buøn sau khi xöû lyù coù haøm löôïng chaát raén lô löõng töø 20-25% (tuøy theo lôùp vaät lieäu loïc). Do ñoù, caàn phaûi boå sung theâm hoùa chaát oån ñònh nhö voâi, FeCl3, polyme Phöông phaùp eùp daây ñai: sau khi xöû lyù buøn coù haïm löôïng chaát raén töø 14-44%. Phöông phaùp thöôøng coù boå sung theâm hoùa chaát oån ñònh polyme Phöông phaùp loïc eùp: Buøn sau khi xöû lyù coù haøm löôïng chaát raén 30-52%. Phöông phaùp naøy ñoøi hoûi tieâu hao nhieàu hoùa chaát vaø naêng löôïng, thieát bò cô khí phöùc taïp Saân phôi buøn: phöông phaùp aùp duïng cho taùch nöôùc töø buøn ñaõ phaân huûy, saân phôi buøn coâng ngheä ñôn giaûn nhöng coù theå phaùt taùn muøihoâi thoái. Moät soá quy trình xöû lyù nöôùc thaûi thuoäc gia Thieát bò oxy hoùa Thieát bò keát tuûa C B A Thieát bò ñieàu hoøa Thieát bò keo tuï Boàn hoùa chaát Thieát bò laéng 1 Thieát bò buøn hoaït hoùa Thieát bò laéng 2 Xöû lyù buøn A : Doøng chöùa sulfua B : Doøng chöùa Croâm 3 C : Caùc doøng thaûi khaùc Nöôùc xöû lyù Nöôùc taùch buøn Buøn xöû lyù Hoùa chaát Nöôùc sau xöû lyù Hình 7_ Sô ñoà coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi thuoäc da theo [17]. Hình 8_ Coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi thuoäc da coâng xuaát 10 – 20 m3 ngaøy ñeâm theo[20]. + Nöôùc thaûi töø caùc coâng ñoaïn khaùc. + Nöôùc thaûi thuoäc pheøn vaø tannin. + Nöôùc thaûi töø ngaâm voâi Beå ñieàu hoøa Beå laéng vaø taùch vaùng noåi Beå sinh hoïc hieáu khí töøng meû Beå neùn buøn Beå chöùa vaùng noåi Khoâng khí Hình 9_Coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi thuoäc da coâng xuaát vöøa vaø nhoû theo [20]. Khoâng khí Nöôùc sau xöû lyù Beå ñieàu hoaø 1 Beå ñieàu hoaø 2 Beå laéng ñôït 1 Beå SH hieáu khítöøng meû Beå laéngñôït 1 Beå chöùa caën voâi Beå neùn buøn Vaùng boït Khoâng khí Nöôùc thaûi chung Nöôùc thaûi Crom, ngaâm voâi Hình 10_ Coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi thuoäc da theo [17]. Nöôùc thaûi da muoái Nnöôùc thaûi chung Nöôùc thaûi khi thuoäc da Laéng ngang Hoaøn nguyeân Cr3+ Laéng caùt Beå ñieàu hoaø Traïm pheøn Beå laéng Beå tuyeån noåi Boït noåi Beå laéng Beå Aerotank Taùi sinh buøn Beå laéng Buøn xöû ly._.i boû moãi ngaøy = löôïng taêng sinh khoái toång coäng tính theo MLSS – haøm löôïng chaát lô löûng trong doøng ra. Tính löôïng buøn xaû ra haøng ngaøy töø beå laéng ñôït 2, theo ñöôøng tuaàn hoaøn buøn nhö sau. Trong ñoù: Qxaû – Löôïng buøn xaû ra m3/ngaøy V – Theå tích beå. V = 50 m3 XT – Noàng ñoä buøn hoaït tính trong doøng tuaàn hoaøn. mg/l. Xra – Noàng ñoä buøn hoaït tính trong nöôùc ra khoûi beå laéng. X – Noàng ñoä buøn trong beå Bioblock choïn X = 2885 mg/l Q – Löu löôïng nöôùc thaûi. m3/ngaøy Tính heä soá tuaàn hoaøn töø phöông trình caân baèng vaät chaát vieát cho beå laéng 2. Löu löôïng buøn tuaàn hoaøn Tæ soá F/M Kieåm tra toác ñoä söû duïng chaát neàn BOD5 cuûa 1 g buøn. Tính löôïng Oxy caàn cung caáp cho beå Bioblock döïa treân BOD20. Löôïng oxy caàn caáp trong ñieàu kieän chuaån Trong ñoù: f – heä soá chuyeån ñoåi Px – Löôïng buøn hoaït tính sinh ra do khöû BOD (tính theo MLVSS). Löôïng Oxy caàn thieát trong ñieàu kieän thöïc teá 250. Trong ñoù: Cs20 – Noàng ñoä oxy baõo hoaø trong nöôùc saïch ôû 200. Csh – Noàng ñoä oxy baõo hoaø trong nöôùc saïch öùng nhieät ñoä T0C vaø ñoä cao so vôùi maët nöôùc bieån taïi nhaø maùy xöû lyù. Coù theå coi Cs20 Csh = 9.08 mg/l Cd – Noàng ñoä oxy caàn duy trì trong beå Bioblock. Cd = 1.5 – 2 mg/l, choïn Cd = 2 mg/l - Heä soá ñieàu chænh löïc caêng beà maët theo haøm löôïng muoái, = 1. - heä soá ñieàu chænh löôïng oxy tan trong nöôùc thaûi do aûnh höôûng caùc ñieàu kieän: Haøm löôïng caën, haøm löôïng muoái, chaát hoaït ñoäng beà maët, thieát bò laøm thoaùng…  = 0.6 – 0.94, choïn = 0.6. Coâng xuaát hoaø tan thieát bò Trong ñoù: Ou – coâng xuaát hoaø tan oxy vaøo nöôùc. Ou = 5 g O2/m3.m. Choïn theo [4] baûng 7.1. Choïn heä thoáng phaân phoái khí boït nhoû daïng daøn oáng coù gaén ñóa phaân phoái khí, ñaët oáng saùt ñaùy beå h = 3.5 m. Löôïng khoâng khí caàn thieát Trong ñoù: f – heä soá an toaøn, f = 1.5 – 2. m. Kích thöôùc beå theå tích beå: V = 50, L : B : H = 4.8 : 3 : 3.5, theå tích thöïc cuûa beå laø: V = 4.8 * 3 * 3.5 = 50.4 m3 n. Chieàu cao xaây döïng Ñöôøng oáng daãn khí chính Trong ñoù: V1 – Vaän toác khí trong maïng löôùi oáng phaân phoái. Theo Laâm Minh Trieát V1 = 10 – 15 m/s, choïn V1 = 12 m/s. Ñöôøng oáng khí nhaùnh Trong ñoù: qkhj – Löu löôïng khí qua moãi oáng nhaùnh Choïn 2 oáng nhaùnh phaân phoái theo chieàu dọc cuûa beå. Khoaûng caùch caùc oáng laø: Choïn V2 = 1.3 m/s. Vaän toác khí trong oáng nhaùnh Soá thieát bò phaân phoái khí Choïn thieát bò phaân phoái khí ñóa diffuser maõ hieäu ED 401, thoâng soá löu löôïng khí (r), ñôn vò lít/phuùt. caùi, r = 11 – 96. choïn r = 80 lít/phuùt. caùi. Soá ñóa treân moät oáng nhaùnh Khoaûng caùch caùc ñóa treân oáng nhaùnh Soá ñóa caàn thieát N = 6 * 2 = 12 caùi ñóa B – Chiều daøi cuûa beå cuõng laø chieàu daøi cuûa oáng nhaùnh. 0.4 m – laø khoaûng caùch töø tim ñĩa khí ñeán thaønh beå. r. löôïng khí caàn thieát ñể khöû 1 kg BOD5 Löôïng khí caàn thieát ñeå choïn maùy neùn khí. Tính aùp löïc maùy neùn khí Vaän toác khí thoaùt ra ôû khe hôû 5 – 10 m/s. Aùp löïc caàn thieát cho heä thoáng neùn khí Trong ñoù: H – Chieàu cao höõu ích cuûa beå – H = 3.5 m hd – Toån thaát aùp löïc do ma saùt doïng ñöôøng (m) hc – Toån thaát cuïc boä (m) hf – Toån thaát qua thieát bò ñóa phaân phoái, hf khoâng quaù 0.5 m hd, hc – khoâng vöôït quaù 0.4 m. Aùp löïc khoâng khí Coâng xuaát maùy thoåi khí * Giaù theå vi sinh choïn loaïi giaù theå hình caàu f 60 PVC loaïi nheï noåi treân maët nöôùc khoái löôïng giaù theå vi sinh can duøng: 4.8 x 3 x 2 = 28.8 m3 Baûng 20_ Baûng toùm taét caùc thoâng soá thieát keá beå Bioblock. Stt Teân quy caùch Ñôn vò Soá löôïng 1 Theå tích chöùa nöôùc m3 50 2 Theå tích xaây döïng m3 57.6 3 Kích thöôùc beå LxBxH m 4.8 x 3 x 4 4 Thôøi gian löu nöôùc giôø 24 5 Löôïng buøn thaûi boû m3/ngaøy 1.81 6 Oáng daãn khí chính mm 60 7 Löôïng khí caàn cung caáp L/s 5.9 8 Coâng xuaát maùy thoåi khí Hp 0.38 9 Aùp löïc khoâng khí mH2O 14.87 10 Giaù theå vi sinh M3 28.8 Beå Biofiltor (cho phöông aùn 2) Chöùc naêng Biofiltor laø loaïi beå loïc sinh hoïc döïa vaøo quaù trình hoaït ñoäng cuûa vi sinh vaät dính baùm treân beà maët vaät lieäu loïc. Nöôùc chaûy treân beà maët vaät lieäu loïc, caùc chaát oâ nhieãm bò haáp thuï, phaân huyû thaønh nhöõng chaát ñôn giaûn, nöôùc, naêng löôïng vaø sinh khoái, vi sinh vaät phaùt trieån taïo thaønh lôùp maøng nhaày. Quaù trình vi sinh vaät oxy hoaù caùc chaát oâ nhieãm coù tham gia oxy trong khoâng khí baèng caùch laøm thoaùng töï nhieân hoaëc suïc khí nhaân taïo. Caáu taïo Biofiltor coù nhieàu loaïi. Do tính chaát nöôùc thaûi, löu löôïng nöôùc thaûi. Choïn Biofiltor nhoû gioït moät baäc, coù tuaàn hoaøn nöôùc vaø taêng thôøi gian löu nöôùc so vôùi thôøi gian löu nöôùc thoâng thöôøng. Vì noàng ñoä oâ nhieãm cao. Chieàu cao coâng taùc töø 1 – 3 m, choïn H = 3 m. Vaät lieäu loïc duøng taám nhöïa ñan coù caùc ngaên nhoû ôû trong. Hình daïng beå choïn hình chöõ nhaät. Tính toaùn Coâng xuaát 50 m3/ngaøy BOD5 ñaàu vaøo S0 = 213.465 mg/l BOD5 ñaàu ra S = 50 mg/l Chieàu cao lôùp loïc, choïn H = 3 m Vaät lieäu loïc nhöïa taám ñan kích thöôùc 1000 * 600*400 Heä soá tuaàn hoaøn R = 0.5 Nhieät ñoä cuûa nöôùc 250C Hieäu xuaát xöû lyù E = 90% Theå tích lôùp vaät lieäu F – giaù trò thoâng soá tuaàn hoaøn W – löôïng BOD5 caàn khöû trong ngaøy Dieän tích beå loïc Kích thöôùc beå loïc: L* B * H = 4 * 3 * 3 Taûi troïng thuyû löïc Taûi troïng chaát höûu cô tính cho 1 m3 vaät lieäu Chieàu cao xaây döïng beå Trong ñoù: h1 – Khoaûng caùch töø beà maët lôùp vaät lieäu ñeán maùi che cuûa beå, h1 = 0.5 theo TCXD 51 – 84. h2 – khoaûng caùch saøn beå ñeán lôùp vaät lieäu, h2 = 0.5 – 1, choïn h2 = 0.5 m Soá löôïng voøi phun Löu löôïng lôùn nhaát chaûy vaøo beå Choïn voøi phun coù ñöôøng kín mieäng, voøi phun 0.7 mm. Aùp löïc tónh ôû ñaàu voøi phun = 2 m. Toån thaát aùp löïc trong maïng löôùi phaân phoái laáy = 30% toån thaát toång coäng. Vaäy toån thaát lôùn nhaát ôû ñaàu voøi phun. Ñöôøng kính voøng töôùi ñònh theo bieåu ñoà hình 5.6 – Laâm Minh Trieát. Aùp löïc töï do lôùn nhaát Hmax = 1.4 m Ñöôøng kính mieäng voøi phun d = 12.7 mm Ñöôøng kính voøng töôùi D = 1.6 m, baùn kính voøng töôùi R = 0.8 m. Löu löôïng töôùi cuûa moãi voøi phun ñöôïc xaùc ñònh theo bieåu ñoà hình 5.7 – Laâm Minh Trieát. q = 20 lít/phuùt = 0.334 l/s. Voøi phun ñöôïc boá trí xen keõ choàng nhau. Khoaûng caùch giöõa 2 taâm voøi phun keá tieáp nhau. Khoaûng caùch giöõa caùc haøng cuûa voøi phun. Boá trí oáng daïng xöông caù. Moät oáng chính, oáng phuï vuoâng goùc oáng chính. Soá oáng phuï laø: 4 / 1.2 = 3.33 oáng Choïn n1 = 3 oáng (3 haøng). Soá voøi phun treân 1 haøng. n2 = 3 / 1.65 = 2 voøi phun Soá voøi phun treân 1 beå n3 = 5 voøi phun. Toån thaát aùp löïc qua daøn phaân phoái khoâng nhoû hôn 0.5 m, choïn 0.9 m. Vaân toác chuyeån ñoäng cuûa nöôùc trong ñöôøng oáng chính khoâng quaù 1 m/s. vaø trong oáng nhaùnh khoâng quaù 0.75 m/s. Choïn ñöôøng kính oáng daãn nöôùc chính D = 60 mm. Baûng 21_ Baûng toùm taét caùc thoâng soá thieát keá beå loïc sinh hoïc. Stt Teân quy caùch Ñôn vò Soá löôïng 1 Theå tích vaät lieäu m3 34 2 Theå tích xaây döïng m3 48 2 Kích thöôùc beå LxBxH m 4 x 3 x 4 3 Thôøi gian löu nöôùc giôø 16.32 6.9 Beå laéng ñôït II Chöùc naêng Hoãn hôïp nöôùc vaø buøn hoaït tính hay caùc maøng sinh vaät sinh ra töø coâng trình xöû lyù sinh hoïc, ñöôïc daãn ñeán beå laéng ñôït 2. Beå laéng ñôït 2 coù nhieäm vuï laéng vaø taùch buøn hoaït tính hay maøng sinh vaät vaø moät phaàn chaát khoâng tan xuoáng ñaùy beå. Nöôùc trong sau khi laéng seõ thu vaø chuyeån sang coâng ñoaïn xöû lyù tieáp theo. Buøn sau khi laéng moät phaàn vaän chuyeån sang beå Bioblock Caáu taïo Löïa choïn beå laéng ñôït 2 laø beå laéng ñöùng daïng hình truï vuoâng (chieàu daøi = chieàu roäng). Beå laéng ñöùng laøm baèng beâ troâng coát theùp. Tính toaùn Chieàu cao laøm vieäc cuûa beå Choïn chieàu cao laøm vieäc H1 = 3 m Thôøi gian löu nöôùc trong beå tính theo coâng thöùc. H1 = Ud * t * 3.6 Trong ñoù: Ud – Toác ñoä daâng nöôùc vuøng laéng theo TCXD 51 – 84, Ud O 0.5 mm/s, choïn Ud = 0.146 mm/s. Theå tích coâng taùc beå Theå tích beå tính theo coâng thöùc W = Qhtb * t = 2.1 * 5.7 = 12 m3 c. Dieän tích vuøng laéng theo maët baèng cuûa beå d. Dieän tích oáng trung taâm F2 = Qhtb / V1 * 3.6 = 2.1 / 14.6 * 3.6 = 0.04 m2 Trong ñoù: V1 – Vaän toác nöôùc chaûy ôû oáng trung taâm, theo TCXD 51 – 84 V1 O 30 mm/s. e. Dieän tích toång coäng beå laéng ñôït hai f. Kích thöôùc beå laéng ñôït hai L x B = 2 x 2 g. Chieàu cao phaàn ñaùy noùn beå h. Ñöôøng kính buoàng phaân phoái trung taâm i. Ñöôøng kính phaàn loe oáng trung taâm j. Ñöôøng kính taám chaén k. Chieàu cao toång coäng beå laéng Trong ñoù: hbv = 0.9 m laø chieàu cao baûo veä l. Theå tích phaàn chöùa buøn cuûa beå Trong ñoù: b – Löôïng buøn hoaït tính dö, laáy theo baûng 3 – 34 öùng vôùi NOS20 = 20 mg/l, choïn b = 200 mg/l (theo Laâm Minh Trieát). P – Ñoä aåm cuûa buøn hoaït tính, p = 99.4% m. Maùng thu nöôùc vaø oáng xaû buøn Maùng thu nöôùc söû duïng oáng PVC þ 76, coù duïc loã khoaûng caùch 2 tim loã 50 mm, loã þ 12, ñaët xung quanh thaønh beå. Thu buøn baèng bôm elip, oáng thu buøn þ 60. Baûng 22_ Toùm taét caùc thoâng soá kyõ thuaät beå laéng ñôït 2. Stt Thoâng soá kyõ thuaät Ñôn vò Soá löôïng 1 Theå tích chöùa nöôùc m3 12 2 Kích thöôùc LxBxH m 2 x 2 x 4.3 3 Thôøi gian löu nöôùc giôø 5.7 4 Vaän toác nöôùc daâng mm/s 0.146 Beå neùn buøn Chöùc naêng Buøn ôû caùc ngaên laéng coù ñoä aåm cao (99,4%) caàn thöïc hieän quaù trình neùn buøn ñeå ñaït ñoä aåm thích hôïp (90 – 97%) cho quaù trình xöû lyù caën ôû coâng ñoaïn tieáp theo. Nhieäm vuï beå neùn buøn laø laøm giaûm ñoä aåm cuûa buøn hoaït tích dö. Moät phaàn buøn töø beå laéng ñôït hai tuaàn hoaøn laïi beå Bioblock, löôïng buøn dö cho vaøo beå neùn buøn. Löïa choïn beå neùn buøn daïng beå laéng ñöùng. Caáu taïo Beå neùn buøn vaät lieäu baèng beâ toâng coát theùp. Tính toaùn Beå neùn buøn kích thöôùc choïn theo kích thöôùc beå laéng ñôït 2 , löu löôïng buøn huùt töø beå laéng ñôït 2 vaøo beå neùn buøn choïn 1m3/h, löôïng buøn beå laéng ñôït 1 choïn 1 m3/h Caùc thoâng soá thieát keá beå neùn buøn theå hieän ôû baûng sau. Baûng 23_ Baûng toùm taét thoâng soá thieát keá beå neùn buøn. Stt Thoâng soá kyõ thuaät Ñôn vò Soá löôïng 1 Theå tích beå m3 12 2 Theå tích xaây ñöïng m3 17.2 3 Kích thöôùc LxBxH m 2 x 2 x 4.3 4 Thôøi gian löu nöôùc giôø 12 6.11. Beå trung gian Laø nôi löu nöôùc sau laéng II. Nöôùc töø ñaây seõ ñöôïc bôm ñeán beå loïc aùp löïc: Thôøi gian löu nöôùc trong beå laø 1.9 giôø Theå tích beå: Kích thöôùc caùc caïnh cuûa beå: L x B x H = 2 * 2 * 1 (m) Chieàu cao baûo veä beå : hbv = 0,5 m Theå tích thöïc cuûa beå: Vt = 2 * 2 * 1.5 = 6 (m) Baûng 24_ Baûng toùm taét caùc thoâng soá thieát keá beå trung gian. Stt Teân quy caùch Ñôn vò Soá löôïng 1 Theå tích chöùa nöôùc m3 4 2 Theå tích xaây döïng m3 6 2 Kích thöôùc beå LxBxH m 2 x 2 x 1.5 3 Thôøi gian löu nöôùc giôø 1.9 6.12. Boàn loïc aùp löïc: Coù 2 boàn loïc: khi boàn loïc 1 hoaït ñoäng, boàn 2 khoâng laøm vieäc, ñeán khi trôû löïc trong boàn loïc 1 baèng trôû löïc quy ñònh = 80% h (ñöôïc tính ôû phaàn sau), thì noù seõ böôùc vaøo quaù trình röûa loïc boàn loïc 2 baét ñaàøu hoaït ñoäng, cöù theá tieáp tuïc cho caùc chu kì loïc, röûa loïc tieáp theo. Caùc thoâng soá thieát keá: Choïn boàn loïc aùp löïc 2 lôùp: than Anthracite vaø caùt thaïch anh. Chieàu cao lôùp caùt: h1 = 0,5 (m). Ñöôøng kính hieäu quaû cuûa haït caùt de = 0,5 mm, heä soá ñoàng nhaát U = 1,6 Chieàu cao lôùp than: h2 = 0,3 (m). Ñöôøng kính hieäu quaû cuûa haït caùt de = 1,2 mm, heä soá ñoàng nhaát U = 1,5 Toác ñoä loïc v = 5 (m/h). Tính toaùn: Dieän tích beà maët loïc: Ñöôøng kính boàn loïc aùp löïc: Choïn 2 boàn loïc aùp löïc nhö nhau D = 1 m, moät caùi laøm vieäc moät caùi döï phoøng. Kieåm tra dieän tích beà maët loïc: Khoaûng caùch töø beà maët vaät lieäu loïc cho ñeán mieäng pheãu thu nöôùc röûa loïc: Choïn h = 0.5 m Trong ñoù: Hvl: chieàu cao lôùp vaät lieäu loïc: bao goàm chieàu cao lôùp caùt vaø chieàu cao lôùp than hoaït tính (m) e: ñoä giaûn nôû cuûa vaät lieäu khi röûa: e = 0.25 – 0.5, choïn e = 0.3 Chieàu cao toång coäng cuûa boàn loïc aùp löïc H= h + Hvl + hbv + ht = 0.5 + 0.3 + 0.5 + 0.2 + 0.3 = 1.8 (m) Trong ñoù: hbv: chieàu cao baûo veä töø maùng thu nöôùc ñeán naép ñaäy phía treân (m), hbv = 0,2 (m) ht: chieàu cao phaàn thu nöôùc (m), ht = 0,3 (m). Tính löu löôïng nöôùc duøng ñeå röûa loïc Choïn toác ñoä röûa nöôùc vn = 0,35 m3/m2.phuùt Röûa ngöôïc 1 giai ñoaïn Röûa ngöôïc baèng nöôùc trong 10 – 15 phuùt vôùi vn = 0,35 m3/m2.phuùt. Löôïng nöôùc röûa loïc caàn thieát cho 1 boàn loïc/1 laàn röûa: Löu löôïng bôm nöôùc röûa ngöôïc: Tính toån thaát aùp löïc qua lôùp vaät lieäu loïc; Trong ñoù: C: heä soá neùn eùp, C = 600 – 1200, choïn C = 1000 To: nhieät ñoä nöôùc (oC) de: ñöôøng kính hieäu quaû (mm) vh: toác ñoä loïc (m/ngaøy) hvl: chieàu daøy lôùp vaät lieäu loïc (m) Ñoái vôùi lôùp caùt: Ñoái vôùi lôùp than: Toån thaát qua 2 lôùp vaät lieäu loïc: htt = hc + hth = 0.12 + 0.02 = 0.14 (m/ngaøy) Sau beå loïc aùp löïc haøm löôïng caën lô löûng SS coøn laïi khoaûng 7 mg/l, töông öùng BOD5 cuûa caën lô löûng: Löôïng BOD5 sau xöû lyù: Baûng 25_ Baûng toùm taét caùc thoâng soá thieát keá boàn loïc aùp löïc. Stt Teân quy caùch Ñôn vò Soá löôïng 1 Dieän tích boàn loïc m2 0.8 2 Ñöôøng kính beå m 1 3 Chieàu cao boàn loïc m 1.8 4 Löu löôïng nöôùc röûa ngöôïc m3/h 21 6.13. Beå khöû truøng (beå tieáp xuùc): a. löôïng clo hoaït tính caàn thieát khöû truøng nöùôc thaûi Trong ñoù: Ya – Löôïng clo hoaït tính caàn ñeå khöû truøng nöôùc thaûi, kg/h; Q – Löu löôïng nöôùc thaûi tính toaùn, Q = 2.1 m3/h a - Lieàu löôïng hoaït tính laáy theo ñieàu 6.20.3 – TCXD – 51 – 84: Nöôùc thaûi sau xöû lyù sinh hoïc hoaøn toaøn : a = 3 g/m3; b. Dung tích höõu ích cuûa thuøng hoøa tan ñöôïc tính theo coâng thöùc: Choïn moät laàn pha söû duïng cho 2 ngaøy theå tích höõu ích thuøng, W = 0.075 m3. Trong ñoù: Qtb.ngñ – Löu löôïng trung bình ngaøy ñeâm, Qtb.ngñ = 50 m3/ngaøy ñeâm b – Noàng ñoä dung dòch clorua voâi, b = 2.5% choïn b = 2% p – Haøm löôïng clo hoaït tích trong clorua voâi, p = 20%. n – Soá laàn hoøa troän dung dòch clorua voâi trong 2 ngaøy ñeâm, choïn n = 1 c. Theå tích toång coäng cuûa thuøng hoøa tan tính caû phaàn laéng d. Löôïng dung dòch clorua voâi 2% lôùn nhaát cung caáp qua bôm ñònh löôïng. Bôm ñònh löôïng hoùa chaát ñöôïc choïn coù daõy thang ñieàu chænh löu löôïng trong khoaûng 0 – 0.9 L/phuùt, soá maùy bôm choïn laø 2 (moät coâng taùc, 1 döï phoøng). Choïn boàn pha hoùa chaát thuøng PVC 500 L coù baùn treân thò tröôøng, moãi laàn pha 300 L Thôøi gian bôm ñònh löôïng huùt heát nöôùc 300 L laø 19 giôø e. Theå tích beå tieáp xuùc: Choïn kích thöôùc beå: L x B x H = 1.6 x 1 x 1,5 (m) Chieàu cao baûo veä hbv = 0,5 m Beå tieáp xuùc goàm 4 ngaên, soá vaùch ngaên laø 3 vaät lieäu baèng beâ toâng vaø gaïch, beà roäng ngaên = 0.4 (m). Baûng 26_ Baûng toùm taét caùc thoâng soá thieát keá beå khöû truøng. Stt Teân quy caùch Ñôn vò Soá löôïng 1 Theå tích chöùa nöôùc m3 1.6 2 Kích thöôùc beå LxBxH m 1.6 x 1 x 1.5 3 Thôøi gian löu nöôùc Phuùt 45.7 4 Löu löôïng Clorin L/phuùt 0.26 Tính toaùn maùy eùp buøn Choïn maùy eùp buøn daïng khung baûn, maùy eùp thuûy löïc, coâng xuaát eùp 1 taán/ngaøy, Dieän tích loïc eùp 0.4 m2. Löu löôïng buøn Wb = 1 m3/ngaøy vaäy choïn 4 ngaøy/1 laàn eùp. CHÖÔNG 7 TÍNH TOAÙN KINH TEÁ Tính toaùn kinh teá laø vieäc xaùc ñònh chi phí xaây doing caùc coâng trình, mua caùc thieát bò maùy moùc…(xaây döïng cô baûn hay xaây döïng ban ñaàu) vaø chi phí vaän haønh heä thoáng. Treân cô sôû chi phí xaây döïng, xaùc ñònh thôøi gian khaáu hao vaø thu hoài voán, cuøng vôùi chi phí vaän haønh, duy tu, döï phoøng,…Töø ñoù, xaùc ñònh ñöôïc toång chi phí caàn cho heä thoáng trong moät ñôn vò thôøi gian vaø xaùc ñònh giaù thaønh xöû lyù cho 1 m3 nöôùc thaûi. 7.1. Chi phí xaây döïng ban ñaàu Chi phí xaây döïng ban ñaàu (Mbñ)bao goàm chi phí xaây döïng cô baûn vaø mua trang thieát bò vaø caùc chi phí phaùt sinh trong quaù trình chaïy thích nghi. Baûng 27: Baûng döï toaùn khoái löôïng vaø chi phí nhaân coâng Stt Teân loaïi vaät tö Thoâng soá Ñ-vò S-löôïng Ñôn giaù(VNÑ) Thaønh tieàn(VNÑ) PHAÀN XAÂY DÖÏNG 225,605,000 1 Hoá thu ñaët song chaén raùc1,5 x 0,5 x 0,7 (m) Beâ toâng coát theùp m3 0.525 1,000,000 525,000 2 Beå ñieàu hoaø4,8 x 3,2 x 3,5 (m) Beâ toâng coát theùp m3 53.76 1,000,000 53,760,000 3 Beå phaûn öng 10,5 x 0,5 x 1,5 (m) Beâ toâng coát theùp m3 0.375 1,000,000 375,000 4 Beå phaûn öùng 20,5 x 0,5 x 1,5 (m) Beâ toâng coát theùp m3 0.375 1,000,000 375,000 5 Beå keo tuï0,6 x 0,5 x 1,5 (m) Beâ toâng coát theùp m3 0.45 1,000,000 450,000 6 Beå taïo boâng 1 x 0,5 x 1,5 (m) Beâ toâng coát theùp m3 0.75 1,000,000 750,000 7 Beå laéng laàn 12 x 2 x 4,3 (m) Beâ toâng coát theùp m3 17.2 1,000,000 17,200,000 8 Beå trung hoaø0,5 x 0,5 x 1,5 (m) Beâ toâng coát theùp m3 0.375 1,000,000 375,000 9 Beå Bioblock4,8 x 3,0 x 4,3 (m) Beâ toâng coát theùp m3 61.92 1,000,000 61,920,000 10 Beå laéng laàn 22,0 x 2,0 x 4,3 (m) Beâ toâng coát theùp m3 17.2 1,000,000 17,200,000 11 Beå chöùa trung gian2,0 x 2,0 x 1,7 (m) Beâ toâng coát theùp m3 6.8 1,000,000 6,800,000 12 Beå khöû truøng1,7 x 1 x 1,5 (m) Beâ toâng coát theùp m3 2.25 1,000,000 2,250,000 13 Beå neùn buøn2,0 x 2,0 x 4,3 (m) Beâ toâng coát theùp m3 17.2 1,000,000 17,200,000 14 Saøn keâ boàn loïc2,5 x 1,5 x 0,3 (m) Beâ toâng coát theùp m3 1.125 1,800,000 2,025,000 15 Nhaø ñieàu haønh 6,0 x 3,0 (m) Gaïch theû m2 18 800,000 14,400,000 16 Noái ñi laïi Beâ toâng m2 100 300,000 30,000,000 PHAÀN COÂNG NGHEÄ 576,500,000 1 Song chaén raùc, Viet Nam _ Slit 5mm_ SUS 304 Caùi 1 8,000,000 8,000,000 2 Löôïc raùc tinh, Viet Nam _ Slit 1mm_ SUS 304 Caùi 1 40,000,000 40,000,000 3 Bôm maøng, USA _ Q = 2 m3/giôø _ H = 2 bar Caùi 2 15,000,000 30,000,000 4 Moâ tô khuaáy nhanh, Taiwan _ P = 0,3kW Caùi 4 12,000,000 48,000,000 5 Moâ tô khuaáy chaäm, Taiwan _ P = 0,15kW Caùi 1 15,000,000 15,000,000 6 Bôm buøn, loaïi bôm ellip, Viet Nam _ Q = 2 m3/giôø _ H = 20 m Caùi 2 7,500,000 15,000,000 7 Bôm buøn, loaïi bôm maøng, USA _ Q = 2 m3/giôø _ H = 2 bar Caùi 2 15,000,000 30,000,000 8 Maùy eùp buøn, Taiwan Caùi 1 50,000,000 50,000,000 9 Maùy ño pH, Italy Caùi 2 18,000,000 36,000,000 10 Maùy ño löu löôïng, Taiwan Caùi 1 2,000,000 2,000,000 12 Maùy thoåi khí, Taiwan _ Q = 63 m3/giôø _ H=20 mH2O Caùi 2 35,000,000 70,000,000 13 Bôm truïc ngang, Grundfos - Denmark _ Q = 5 m3/giôø _ H = 15 m Caùi 2 7,000,000 14,000,000 14 Boàn hoaù chaát 500L, PVC Caùi 5 1,500,000 7,500,000 15 Bôm ñònh löôïng, Italy Caùi 5 8,000,000 40,000,000 16 Boàn loïc aùp löïc Caùi 2 16,000,000 32,000,000 17 Giaù theå vi sinh m3 30 2,000,000 60,000,000 18 Ñóa thoåi khí, USA Caùi 12 500,000 6,000,000 19 Maùy neùn khí, Taiwan Caùi 2 6,000,000 12,000,000 20 Ñöôøng oáng coâng ngheä Ht 1 15,000,000 15,000,000 21 Thieát bò ñieän vaø caùc phuï kieän Ht 1 20,000,000 20,000,000 22 Chi phí vaän chuyeån vaø laép ñaët Ht 1 18,000,000 18,000,000 23 Vaän haønh vaø höôùng daãn vaän haønh Laàn 1 8,000,000 8,000,000 Toång coäng 802,105,000 Chi phí treân bao goàm: VAT 10% 80,210,500 Toång coäng 882,315,500 7.2. Chi phí haøng naêm Chi phí haøng naêm bao goàm chi phí hoaù chaát, chi phí ñieän naêng, chi phí nhaân coâng, baùo caùo moâi tröôøng haøng naêm vaø chi phí xöûa chöõa baûo chì maùy moùc thieát bò… a. Chí phí hoùa chaát Stt Teân hoaù chaát Khoái löôïng (Kg/m3) Ñôn giaù (VNÑ) Thaønh tieàn (VNÑ) 1 javen 2x2 L 8.000 32.000 2 NaOH 3 7.500 22.500 3 FeCl3 2.5 11.000 27.500 4 Polyme 0.02 75.000 1.500 Toång coäng 83.500 ñ/1 m3 b. Chí phí ñieän naêng tieâu thuï Stt Kyù hieäu maùy Coâng suaát (kWxSLxhhñ) Ñôn giaù (Ñ/KWH) Thaønh tieàn (VNÑ) 1 M2,3,4,7 0.3 x 4 x 24 1.000 28.800 2 M05 0.15 x 1 x 24 1.000 3.600 3 F12 2.5 x 1 x 1 1.000 2.500 4 AB01/02 3.7 x 2 x 12 1.000 88.8000 5 AC01/02 3 x 2 x 24 1.000 144.000 6 P01/02 0.7 x 2 x 24 1.000 33.600 7 CP01/02/03 0.4 x 5 x 4 1.000 8.000 Toång chi phí tieâu thuï ñieän trong 24 giôø 309.300 ñ Chi phí xöû lyù treân 1 m3 nöôùc thaûi 6.186 ñ c. Chi phí nhaân coâng Tt Soá nhaân coâng Ñôn vò Chi phí (Ñ/Ngöôøi/Thaùng) Thaønh tieàn (Ñ/ngaøy) 1 02 ngöôøi 2.000.000 134.000 ñ Chi phí nhaân coâng treân 1 m3 nöôùc thaûi 2.68 ñ d. Chi phí chung Chi phí vaän haønh xöû lyù nöôùc thaûi trong ñieàu kieän bình thöôøng Coâng suaát 50 m3/ngaøy T = 83.500 +6.186 + 2.68 = 92.366 ñ/1 m3 nöôùc thaûi * Trong hai phöông aùn, phöông aùn moät vaø phöông aùn 2 khaùc nhau coâng ñoaïn xöû lyù buøn vaø xöû lyù sinh hoïc. Phöông aùn 1 söû duïng Bioblock vaø maùy eùp buøn coâng ngheä hieän ñaïi vaø hôïp veä sinh moâi tröôøng chi phí khoâng cao. Phöông aùn 2 coâng ngheä chæ khaùc laø duøng saân phôi buøn vaø coâng ngheä Biofilter. Veà hieäu quaû xöû lyù thaáp hôn phöông aùn 1, coù muøi hoâi thoái töø saân phôi buøn vaø Biofilter neáu biofilter hoaït ñoäng khoâng hieäu quaû. Giaù thaønh gaàn baèng giaù thaønh phöông aùn 1. Vaäy ñoái vôùi nöôùc thaûi coâng ty thuoäc da perrin Rostaing tannery coâng xuaát 50 m3/Ngñ aùp duïng coâng ngheä phöông aùn 1 laø hôïp lyù phuø hôïp vôùi ñieàu kieän kinh teá vaø moâi tröôøng cuûa coâng ty vaø quy ñònh baûo veä moâi tröôøng cuûa KCN Long Thaønh Ñoàng Nai. CHÖÔNG 8 KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ Keát luaän Ñaùp öùng yeâu caàu caáp thieát cuûa coâng nghieäp hoùa ñaát nöôùc, khu vöïc phaùt trieån kinh teá vaø ñaûm baûo an toaøn veà moâi tröôøng vaø söùc khoûe coäng ñoàng xung quanh. Ñaûm baûo lôïi ích kinh teá cuûa coâng ty vaø lôïi ích chung cuûa khu vöïc. Vieäc nghieân cöùu löïa choïn coâng ngheä xöû lyù moâi tröôøng cho coâng ty thuoäc da Perrin Rostaing Tannery trong ñoù xöû lyù nöôùc thaûi laø muïc tieâu ñaët haøng ñaàu cuûa coâng ty vaø ñoù cuõng laø muïc tieâu vaø noâi dung ñoà aùn toát nghieäp cuûa em. Trong chöông trình cuûa ñoà aùn toát nghieäp ñaõ giôùi haïn phaàn naøo vieäc trieån khai thöïc hieän thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi thuoäc da cho coâng ty song em cuõng ñaõ coá gaéng noùi roõ nhöõng ñieåm troïng taâm, nhöõng noäi dung quan troïng maø trong thöïc teá cuõng ñaõ vaø ñang thöïc hieân vaø aùp duïng. Noäi dung cuûa luaän vaên cuõng ñaõ laøm saùng toû vaø coù tính môùi ôû moät soá ñieåm nhö: phaân tích vaø ñöa ra ñaëc tính cuûa nöôùc thaûi, coâng ngheä saûn xuaát da thuoäc. Chæ roõ nhöõng ñaëc ñieåm coâng ngheä saûn xuaát hieân nay. Ñaëc bieät ñöa ra caùc bieän phaùp vaø coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi hieän ñaõ vaø ñang aùp duïng ôû Vieät Nam vaø treân theá giôùi. Luaän vaên coù ñieåm môùi phaân tích ñaëc ñieåm coâng ngheä cuõ vaø môùi, ñöa ra coâng ngheä khaù môùi trong soá caùc coâng ngheä ñang aùp duïng xöû lyù hieän nay. Cuï theå nhö coâng ngheä ñaõ aùp duïng phöông phaùp xöû lyù baèng hoùa hoïc, hoùa lyù, sinh hoïc trong ñoù coâng ngheä Bioblock hieän ñöôïc aùp duïng roäng raõi ôû caùc nöôùc song ôû Vieät Nam aùp duïng chöa nhieàu. Coâng ngheä aùp duïng xöû lyù nöôùc thaûi thuoäc da cho coâng ty Perrin Rostaing Tannery coâng ngheä ñôn giaûn hoaït ñoäng töï ñoäng vaø baùn töï ñoäng, coâng ngheä coù laép ñaët thieát bò ñieàu khieån töï ñoäng coù caøi ñaët thôø gian, caùc CB, caùc contactor, caùc coâng taéc phao ñieän, thieát bò ño pH töï ñoäng ñieàu chænh hoùa chaát, thieát bò ño löu löôïng… Song giôùi haïn cuûa ñeà taøi cuõng ñaõ laøm naûy sinh moät soá haïn cheá cuûa ñeà taøi nhö: chöa roõ raøng trong moät soá coâng trình ñôn vò, chöa phaân tích ñöôïc moät soá nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa moät soá thieát bò phuï trôï, chöa phaân tích roõ nguyeân lyù hoaït ñoäng theo töï ñoäng hoùa, chöa noùi roõ veà söû duïng hoùa chaát, … Kieán nghò Quaù trình thöïc hieän trieån khai höïc hieän thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi thuoäc da gaëp raát nhieàu khoù khaên: Thieáu caùc thoâng tin lieân quan phuïc vuï cho vieäc thöïc hieän thieát keá, Caàn cung caáp nay ñuû caùc thoâng tin phuïc vuï cho vieäc thieát keá. Do löu löôïng nhoû vaø tính chaát nöôùc thaûi kieán nghò neân aùp duïng phöông aùn 1. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. Laâm Minh Trieát, Nguyeãn Thanh Huøng, Nguyeãn Phöôùc Daân – Naêm 2004 – Xöû lyù nöôùc thaûi Ñoâ thò vaø Coâng nghieäp_Tính toaùn thieát keá coâng trình – Vieän Moâi tröôøng vaø taøi nguyeân. 2. TS. Trònh Xuaân Lai – Naêm 2000 – Tính toaùn thieát keá caùc coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi – Nhaø xuaát baûn Xaây döïng. 3. TS. Trònh Xuaân Lai – Naêm 2004 – Xöû lyù nöôùc caáp cho sinh hoaït vaø coâng nghieäp – Nhaø xuaát baûn Xaây döïng. 4. Trònh Xuaân Lai – Naêm 2003 – Tính toaùn thieát keá caùc coâng trình trong heä thoáng caáp nöôùc saïch – Nhaø xuaát baûn baûn Khoa hoïc Kyõ thuaät. 5. Trònh Xuaân Lai – Naêm 2002 – Caáp nöôùc taäp 2 – Nhaø xuaát baûn khoa hoïc vaø kyõ thuaät. 6. PGS.TS. Hoaøng Hueä – Naêm 2005 – Xöû lyù nöôùc thaûi – Nhaø xuaát baûn Xaây döïng. 7. PGS.TS. Hoaøng Hueä, KS Phan Ñình Böôûi – Naêm1996 - Maïng löôùi caáp thoaùt nöôùc - Nhaø xuaát baûn Xaây döïng. 8. Hoaøng Hueä – Naêm 2005 – Giaùo trình Caáp thoaùt nöôùc – Nhaø xuaát baûn Xaây döïng. 9. Traàn Vaên Ngaân, Ngoâ Thò Nga – Naêm 2005 - Giaùo trình Coâng ngheä Xöû lyù nöôùc thaûi – Nhaø xuaát baûn Khoa hoïc Kyõ thuaät 10. GS.TS Traàn Hieáu Nhueä – Naêm 1999 – Thoaùt nöôùc vaø Xöû lyù nöôùc thaûi Coâng nghieäp - Nhaø xuaát baûn Khoa hoïc Kyõ thuaät. 11. TS Nguyeãn Ngoïc Dung – Naêm 2003 – Xöû lyù nöôùc caáp - Nhaø xuaát baûn Xaây döïng. 12.Nguyeãn Döùc Löôïng, Nguyeãn Thò Thuyø Döông – Naêm 2003 – Coâng ngheä sinh hoïc moâi tröôøng, Taäp 1: Coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi – Nhaø xuaát baûn Ñaïi hoïc Quoác giaù Tp. Hoà Chí Minh. 13. TS Hoaøng Ñöùc Lieân, TS Nguyeãn Thanh Nam – Naêm 1999 – Thuyû löïc vaø caáp thoaùt nöôùc trong noâng nghieäp – Nhaø xuaát baûn Giaùo duïc. 14. TS Traàn Ñöùc Haï, ThS. Leâ Dung – Naêm 2002 – Maùy bôm vaø caùc thieát bò caáp thoaùt nöôùc - Nhaø xuaát baûn Xaây döïng. 15. Boä xaây döïng – Naêm 2003 - Tieâu chuaån xaây döïng TCXD 51-84 Thoaùt nöôùc beân ngoaøi vaø coâng trình. 16. PGS. TS Nguyeãn Höõu Laân – Naêm 2002 – Thuyû löïc ñaïi cöông – Ñaïi hoïc Kyõ thuaät Coâng ngheä Tp Hoà Chí Minh. 17. Cty Lieân Doanh Coâng Ngheä Moâi Tröôøng Vieät Nam – Ñan Maïch – Baùo caùo ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng Nhaø maùy saûn xuaát da thuoäc - Coâng ty Perrin Rostaing VN. 18. PGS TS Löông Ñöùc Phaåm – Coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi baèng bieän phaùp sinh hoïc - Nhaø xuaát baûn giaùo duïc. 19. Ths Nguyeãn Nhö Sang – Naêm 2002 - Nghieân cöùu thöïc nghieäm, ñeà xuaát coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi ngaønh thuoäc da Tp.HCM. 20. Sôû Taøi Nguyeân Moâi Tröôøng Tp.HCM – Xöû lyù oâ nhieãm moâi tröôøng trong ngaønh saûn xuaát tieåu thuû coâng nghieäp taäp 3 – Xöû lyù oâ nhieãm ngaønh thuoäc da. 21. GS.TSKH Leâ Huy Baù – Naêm 2004 – Giaùo trình phöông phaùp luaän Nghieân cöùu khoa hoïc. 22. Nguyeãn Baù Thaéng, Nguyeãn Vaên Ngoïc, Vuõ Minh Giang, Traàn Baù Bích – Naêm 2002 – Giaùo trình ñaøo taïo Coâng nhaân kyõ thuaät ngaønh nöôùc theo phöông phaùp Moâñun - Nhaø xuaát baûn Xaây döïng. 23. Trịnh Xuaân Lai – Nguyễn Trọng Dương – Xử lyù nöôùc thải coâng nghiệp – Nhaø xuaát baûn xaây döïng. PHUÏ LUÏC HÌNH PHUÏ LUÏC BAÛNG Baûng 1_ Danh muïc moät soá cô sôû cheá bieán da ñöôïc khaûo saùt taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh 3 Baûng 2_ Ñaëc tính nöôùc thaûi thuoäc da 12 Baûng 3_ Thaønh phaàn – tính chaát nöôùc thaûi nhuoäm da Croâm 14 Baûng 4_ Thaønh phaàn – tính chaát nöôùc thaûi thuoäc da Tannin 14 Baûng 5_ Taûi löôïng oâ nhieãm do nöôùc thaûi thuoäc da 15 Baûng 6_ Thaønh phaàn – Tính chaát nöôùc thaûi taïi coång xaû chung cuûa 1 soá cô sôû thuoäc da ôû tp.HCM) 15 Baûng 7_ Thaønh phaàn tính chaát nöôùc thaûi töøng coâng ñoaïn cuûa XN LD Tamico 16 Baûng 8_ Caùc chæ tieâu oâ nhieãm nöôùc thaûi qua töøng coâng ñoaïn vaø taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng vaø söùc khoûe 17 Baûng 9_ Danh muïc caùc maùy moùc thieát bò 23 Baûng 10_ Nhu caàu nguyeân vaät lieäu 25 Baûng 11_ Saûn phaåm chính cuûa coâng ty thuoäc da Perring – Rostanning Vieät Nam 27 Baûng 12_ Trình baøy löôïng BOD, COD trong nöôùc thaûi thuoäc da ôû nhöõng giai ñoaïn xöû lyù khaùc nhau 32 Baûng 13_. Chæ tieâu phaân tích 33 Baûng 14_ Keát quaû phaân tích noàng ñoä oâ nhieãm coâng ñoaïn thuoäc laïi Cty Ñaëng Tö Kyù. 41 Baûng 15_ Thaønh phaàn nöôùc thaûi Cty Perrin Rostanin vaø Tieâu chuaån xaû nguoàn loaïi B 44 Baûng 16_ Baûng toùm taét thoâng soá thieát keá beå ñieàu hoøa 56 Baûng 17_ Toùm taét thoâng soá thieát keá beå phaûn öùng hoùa lyù 63 Baûng 18_ Baûng toùm taét caùc thoâng soá thieát keá beå laéng ñôït 1 68 Baûng 19_ Baûng toùm taét thoâng soá thieát keá beå trung hoøa 75 Baûng 20_ Baûng toùm taét thoâng soá thieát keá beå Bioblock 78 Baûng 21_Baûng toùm taét thoâng soá thieát keá beå loïc sinh hoïc nhoû gioït 81 Baûng 22_Baûng toùm taét thoâng soá thieát keá beå laéng ñôït 2 84 Baûng 23_Baûng toùm taét thoâng soá thieát keá beå neùn buøn………………………………… .84 Baûng 24_Baûng toùm taét thoâng soá thieát keá beå chöùa trung gian ………………….85 Baûng 25_Baûng toùm taét thoâng soá thieát keá boàn loïc aùp löïc ……………………………. .88 Baûng 26_Baûng toùm taét thoâng soá thieát keá beå khöû truøng …………………………… …90 Baûng 27_Baûng döï toaùn khoái löôïng vaø chi phí nhaân coâng 91 - 94 ._.