Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải bệnh viện nhân dân 115

LÔØI MÔÛ ÑAÀU Nöôùc ñoùng vai troø raát quan troïng trong vieäc ñieàu hoøa khoâng khí vaø ñaûm baûo söï soáng cho Traùi ñaát. Nöôùc laø nguoàn dinh döôõng nuoâi soáng Theá giôùi höõu sinh treân traùi ñaát noùi chung, cuûa töøng quoác gia vaø cuûa töøng con ngöôøi noùi rieâng. Traùi ñaát ñöôïc bao phuû bôûi 71% laø nöôùc, nhöng trong ñoù, chæ coù 1% laø nöôùc ngoït ñeå duøng tröïc tieáp cho nhu caàu sinh hoaït cuûa toaøn boä daân soá treân Theá giôùi. Chuùng ta khoâng theå laøm ngô vôùi lôøi caûnh baùo : “ Toaøn caàu ñang khaùt ”, lyù do cuûa ñieàu ñoù laø vì nhu caàu veà nöôùc ñang ngaøy caøng gia taêng theo nhòp ñoä phaùt trieån ñoâ thò vaø phaùt trieån Xaõû Hoäi. Ngaøy nay, Khoa hoïc kyõ thuaät tieán boä vöôït baäc, ñoâ thò hoùa phaùt trieån roäng khaép cuøng vôùi nhöõng khaùm phaù môùi trong ngaønh coâng ngheä sinh hoïc giuùp cho coâng taùc ñieàu trò ôû caùc beänh vieän ñaït hieäu quaû cao hôn. Nhöõng söï tieán boä naøy moät maët ñem laïi söï tieän nghi cho con ngöôøi, nhöng ñoàng thôøi cuõng goùp phaàn laøm taêng söï oâ nhieãm moâi tröôøng ñeán möùc ñe doïa söï soáng cuûa loaøi ngöôøi. Ñieàu naøy ñang laø moái nguy haïi ñeán söï soáng caû Theá Giôùi, moãi quoác gia vaø moãi con ngöôøi chuùng ta. Roõ raøng vieäc xöû lyù chaát thaûi vaø nöôùc thaûi coù yù nghóa ñaëc bieät trong söï nghieäp baûo veä moâi tröôøng, baûo veä söï soáng loaøi ngöôøi. Song cho ñeán nay, haàu heát caùc heä thoáng thoaùt nöôùc thaûi ôû caùc Thaønh phoá, huyeän, xaõ vaãn chöa coù heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi chung. Ñaùng löu yù laø nöôùc thaûi beänh vieän, moät loaïi nöôùc thaûi coù tính chaát oâ nhieãm cao, tuy nhieân haàu nhö caùc beänh vieän ôû nöôùc ta chöa ñaùp öùng ñöôïc heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi, hoaëc laø chæ xöû lyù sô boä, nöôùc sau xöû lyù cuõng khoâng ñaït tieâu chuaån theo quy ñònh. Do ñoù, vieäc ñaàu tö xaây döïng heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi ôû caùc beänh vieän, caùc Trung taâm Y teá laø moät vaán ñeà caáp baùch, goùp phaàn raát lôùn cho söï nghieäp baûo veä moâi tröôøng, baûo veä söùc khoûe coäng ñoàng vaø phaùt trieån ñaát nöôùc. Chöông 1 MÔÛ ÑAÀU 1.1. Lyù do choïn ñeà taøi : Ñeå phuïc vuï vaø ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån cuûa Xaõ hoäi, hieän nay coù nhieàu caùc trung taâm, beänh vieän tö nhaân cuõng nhö Nhaø nöôùc ñöôïc thaønh laäp, môû roäng. Beân caïnh nhöõng lôïi ích ñoùng goùp to lôùn thì ngaønh y teá cuõng taïo ra moät löôïng nöôùc thaûi chöùa caùc hoùa chaát, hoãn hôïp höõu cô, vi sinh vaät…gaây aûnh höôûng xaáu ñeán moâi tröôøng soáng. Xöû lyù nguoàn thaûi naøy nhö theá naøo tröôùc khi thaûi chuùng vaøo heä thoáng thoaùt nöôùc coâng coäng vaãn laø caâu traû lôøi coøn nhieàu boû ngoõ. Maëc duø ñaõ coù Luaät, coù nhöõng vaên baûn phaùp quy, höôùng daãn thöïc hieän veà vaán ñeà xöû lyù vaø quaûn lyù nöôùc thaûi, chaát thaûi Beänh vieän, song thöïc teá trong nhöõng naêm qua vieäc trieån khai thi haønh luaät vaãn coøn nhieàu baát caäp. Thaønh phoá chæ coù 18/68 Beänh vieän coù heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi töông ñoái hoaøn chænh. Ñaây chính laø moät moái nguy hieåm cho söùc khoûe coäng ñoàng neáu chính quyeàn caùc caáp trong Thaønh phoá hieän nay khoâng coi vieäc xaây döïng heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi beänh vieän laø yeâu caàu caáp baùch. Beänh vieän 115 ñaõ ñöôïc Boä Y Teá naâng leân thaønh beänh vieän haïng moät vaø coù hai muõi nhoïn chuyeân khoa cuûa Tp.HCM veà Thaàn Kinh vaø Thaän Nieäu ñaõ taïo ñöôïc uy tín, vaø söï tin töôûng veà chuyeân moân ñoái vôùi caùc Beänh vieän trong Thaønh phoá vaø caùc tænh phía Nam. Vôùi quy moâ vaø tính chaát chuyeân khoa hieän taïi, haøng ngaøy löôïng nöôùc thaûi cuûa Beänh vieän 115 khoaûng 180 m3, nhöng chöa ñöôïc xöû lyù toát, heä thoáng xöû lyù hieän taïi coøn nhieàu khuyeát ñieåm, haïn cheá, chaát löôïng nöôùc thaûi ñaàu ra chöa ñaït tieâu chuaån theo quy ñònh. Do ñoù, ñeå ñaûm baûo veä sinh moâi tröôøng vaø söùc khoûe coäng ñoàng, Beänh vieän 115 phaûi ñaàu tö xaây döïng moät heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi hieäu quaû, ñaït TCVN tröôùc khi ñöa vaøo nguoàn tieáp nhaän laø coáng chung cuûa Thaønh phoá. Vì vaäy, ñeà taøi “ Tính toaùn, thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi Beänh vieän Nhaân daân 115 ” ñöôïc choïn laøm ñeà taøi Ñoà aùn toát nghieäp nhaèm goùp phaàn ñeà xuaát bieän phaùp kyõ thuaät xöû lyù thích hôïp, phaàn naøo khaéc phuïc tình hình oâ nhieãm thöïc taïi, ñaûm baûo tieâu chuaån xaû thaûi theo quy ñònh vôùi kinh phí ñaàu tö phuø hôïp. 1.2. Muïc tieâu nghieân cöùu : Ñeà taøi nghieân cöùu thöïc traïng xaû thaûi vaø ñaëc tính cuûa nöôùc thaûi Beänh vieän 115, töø ñoù tính toaùn, thieát keá ra moät heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi hieäu quaû cho Beänh vieän. 1.3. Phöông phaùp nghieân cöùu : Nghieân cöùu lyù thuyeát - Toång quan taøi lieäu. - Laáy yù kieán chuyeân gia. Nghieân cöùu thöïc nghieäm - Khaûo saùt thöïc ñòa. - Tính toaùn kyõ thuaät, thieát keá caùc coâng trình ñôn vò. 1.4. Noäi dung nghieân cöùu : Toång quan caùc vaán ñeà nghieân cöùu coù lieân quan. OÂ nhieãm moâi tröôøng vaø nöôùc thaûi taïi Beänh vieän 115. Toång quan caùc phöông phaùp xöû lyù nöôùc thaûi beänh vieän vaø löïa choïn coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi cho Beänh vieän 115. Tính toaùn, thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi coâng suaát 180m3/ngaøy ñeâm. 1.5. Phaïm vi nghieân cöùu : Ñeà taøi ñöôïc giôùi haïn trong phaïm vi : Tính toaùn, thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi Beänh vieän 115. Thôøi gian baét ñaàu töø 01/10/2007 vaø keát thuùc vaøo ngaøy 22/12/2007. 1.6. YÙ nghóa ñeà taøi : Ñeà taøi ñöôïc thöïc hieän döïa treân cô sôû thu thaäp soá lieäu, nghieân cöùu thöïc traïng xöû lyù nöôùc thaûi taïi Beänh vieän 115 ñeå töø ñoù ñöa ra bieän phaùp kyõ thuaät xöû lyù phuø hôïp.Vì vaäy, keát quaû tính toaùn, thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi cuûa ñeà taøi coù theå laøm cô sôû cho Beänh vieän 115 tham khaûo ñeå ñaàu tö xaây döïng vaøo thöïc teá. Ñoàng thôøi ñaây cuõng coù theå ñöôïc xem nhö laø moät moâ hình thí ñieåm ñeå môû roäng vieäc xöû lyù nöôùc thaûi cho caùc Trung taâm Y teá Quaän, Huyeän treân ñòa baøn Thaønh phoá, ñaûm baûo tieâu chuaån xaû thaûi tröôùc khi thaûi ra nguoàn tieáp nhaän. Chöông 2 TOÅNG QUAN VEÀ NÖÔÙC THAÛI Y TEÁ – CAÙC PHÖÔNG PHAÙP XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI Y TEÁ 2.1. Khaùi quaùt veà ngaønh Y teá : Y teá laø moät ngaønh coù truyeàn thoáng laâu ñôøi, söï keát hôïp giöõa Y hoïc coå truyeàn vaø Y hoïc hieän ñaïi ñaõ taïo neân ñaëc tröng cô baûn cuûa ngaønh Y teá. Ngaønh Y teá coù moät ñoäi nguõ caùn boä coù trình ñoä töông ñoái cao, chuyeân moân gioûi. Ñaây laø moät ngaønh then choát trong lónh vöïc ñaûm baûo cho con ngöôøi veà maët theå chaát vaø laø ngaønh ñoäc laäp coù nhieàu ñoái töôïng ( beänh nhaân ) nhaát, vì theá ñaây laø ngaønh coù cô sôû hoaït ñoäng roäng khaép toaøn quoác. Rieâng TPHCM ñaõ coù treân 70 beänh vieän lôùn vöøa vaø nhoû, vaø treân 20 Trung taâm Y teá cuøng vôùi haøng traêm traïm Y teá ôû caùc quaän trong noäi thaønh. Bôûi theá nhu caàu nöôùc cho hoaït ñoäng ngaønh y teá laø raát lôùn, vaø löôïng nöôùc cung caáp luoân coù tæ leä thuaän vôùi löôïng nöôùc thaûi ra. Y teá laø ngaønh coù moái lieân heä maät thieát vôùi Xaõ hoäi, laø ngaønh coù vai troø quan troïng trong vieäc chaêm soùc söùc khoûe coäng ñoàng, giaûi quyeát caùc haäu quaû xaõ hoäi, an toaøn lao ñoäng. Vì theá ñaây laø moät ngaønh luoân ñöôïc quan taâm trong coâng taùc baûo veä moâi tröôøng trong saïch. 2.2. Caùc bieän phaùp khoáng cheá oâ nhieãm nöôùc thaûi vaø hieän traïng xöû lyù nöôùc thaûi Y teá, Beänh vieän ôû Tp.HCM: 2.2.1. Nguoàn goác xaû thaûi : Nöôc thaûi sinh ra trong toaøn boä khuoân vieân beänh vieän bao goàm caùc loaïi khaùc nhau vôùi nguoàn thaûi töông öùng : Nöôùc thaûi laø nöôùc möa thu gom treân toaøn boä dieän tích khuoân vieân beänh vieän. Nöôùc thaûi sinh hoaït cuûa caùn boä, coâng nhaân vieân trong beänh vieän, cuûa beänh nhaân vaø thaân nhaân thaêm nuoâi beänh. Nöôùc thaûi phaùt sinh töø hoaït ñoäng khaùm vaø ñieàu trò beänh. Nöôùc thaûi thaûi ra töø caùc coâng trình phuï trôï ( thieát bò xöû lyù khí thaûi, giaûi nhieät maùy phaùt ñieän döï phoøng, giaûi nhieät cho maùy ñieàu hoøa khoâng khí…) 2.2.2. Tính chaát ñaëc tröng & khaû naêng gaây oâ nhieãm : a. Nöôùc thaûi laø nöôùc möa : Nöôùc möa quy öôùc saïch : Loaïi nöôùc thaûi naøy sinh ra do löôïng nöôùc möa rôi treân khuoân vieân Beänh vieän. Chaát löôïng nöôùc möa khi chaûy vaøo heä thoáng thoaùt nöôùc phuï thuoäc vaøo noàng ñoä trong saïch cuûa khí quyeån taïi khu vöïc ñang xeùt vaø ñaëc ñieåm maët baèng bò röûa troâi. Theo phöông aùn boá trí maët baèng beänh vieän, caùc khu vöïc saân baõi ñeàu traùng nhöïa, khoâng ñeå haøng hoùa hoaëc raùc röôûi tích tuï laâu ngaøy treân khu vöïc saân baõi. Do ñoù, nöôùc möa khi chaûy traøn qua khu vöïc naøy coù möùc ñoä oâ nhieãm khoâng ñaùng keå vaø ñöôïc xem laø nöôùc thaûi “quy öôùc saïch” cuøng vôùi nöôùc möa thu gom treân maùi caùc khu nhaø trong beänh vieän. Nöôùc möa bò nhieãm baån : Nöôùc möa coù khaû naêng bò nhieãm baån khi chaûy qua moät soá vò trí vaø khu vöïc ñaëc bieät nhö : caùc gioû raùc ñaët ngoaøi ñöôøng, khu vöïc ñaët boàn chöùa nhieân lieäu cho maùy phaùt ñieän döï phoøng…Thaønh phaàn nöôùc möa trong tröôøng hôïp naøy seõ coù khaû naêng chöùa caùc chaát gaây baån vaø vaùng daàu môõ. b. Nöôùc thaûi sinh hoaït : Laø loaïi nöôùc thaûi ra sau khi söû duïng cho caùc nhu caàu sinh hoaït trong beänh vieän : aên uoáng, taém röûa, veä sinh…töø caùc khu nhaø laøm vieäc, caùc khu nhaø veä sinh, nhaø aên, caên tin…thaønh phaàn vaø tính chaát nöôùc thaûi sinh hoaït trong beänh vieän cuõng gioáng nhö nöôùc thaûi sinh hoaït töø caùc cuïm daân cö ñoâ thò khaùc :chöùa caùc chaát caën baõ, chaát höõu cô hoøa tan ( thoâng soá caùc chæ tieâu BOD, COD ), caùc chaát dinh döôõng ( nitô, photpho ) vaø vi truøng. Chaát löôïng nöôùc thaûi sinh hoaït naøy vöôït quaù tieâu chuaån quy ñònh hieän haønh vaø coù khaû naêng gaây oâ nhieãm höõu cô, laøm giaûm löôïng oxy hoøa tan ( DO ) voán raát quan troïng ñoái vôùi ñôøi soáng cuûa thuûy sinh vaät taïi nguoàn tieáp nhaän. c. Nöôùc thaûi khaùm vaø ñieàu trò beänh : Loaïi nöôùc thaûi naøy coù theå noùi laø loaïi nöôùc thaûi coù möùc ñoä oâ nhieãm höõu cô vaø chöùa nhieàu vi truøng gaây beänh nhaát trong soá caùc doøng thaûi nöôùc cuûa Beänh vieän. Nöôùc thaûi loaïi naøy phaùt sinh töø nhieàu khaâu vaø quaù trình khaùc nhau trong beänh vieän: giaët taåy aùo quaàn beänh nhaân, khaên lau, chaên meàn, drap cho caùc giöôøng beänh, suùc, röûa caùc vaät duïng y khoa, xeùt nghieäm, giaûi phaãu, saûn nhi, veä sinh lau chuøi caùc phoøng beänh vaø caùc phoøng laøm vieäc…Tuøy theo töøng khaâu vaø quaù trình cuï theå maø tính chaát nöôùc thaûi vaø möùc ñoä oâ nhieãm khi ñoù seõ khaùc nhau. Nhìn chung, nöôùc thaûi beänh vieän ñaëc tröng laø chöùa nhieàu maàm beänh, ñaëc bieät laø caùc beänh truyeàn nhieãm. Moät soá khu vöïc coù möùc ñoä nhieãm vi sinh gaây beänh, caën lô löõng, caùc chaát höõu cô raát cao nhö : + Nöôùc thaûi khu moå : chöùa maùu vaø caùc beänh phaåm… + Nöôùc thaûi khu xeùt nghieäm : chöùa nhieàu vi truøng gaây beänh khaùc nhau. Giaù trò BOD, COD, caën ôû khu naøy vöôït quaù nhieàu laàn chæ tieâu cho pheùp. Ngoaøi ra, nöôùc thaûi coøn coù khaû naêng nhieãm xaï töø caùc khu X – Quang, röûa phim. Vieäc xöû lyù nöôùc thaûi bò nhieãm phoùng xaï raát khoù khaên vaø toán keùm ( do chu kyø phaân huûy caùc chaát phoùng xaï khaù laâu ). Trong ñieàu kieän hieän nay khoâng ñeà caäp ñeán vieäc xöû lyù loaïi nöôùc thaûi naøy maø chæ xöû lyù coù tính chaát sô boä trong toaøn boä daây chuyeàn xöû lyù nöôùc thaûi cuûa beänh vieän. Moät soá beänh vieän ôû khu vöïc TPHCM hieän nay cuõng ñaõ tieán haønh caùc bieän phaùp khoáng cheá oâ nhieãm nöôùc baèng caùch taäp trung toaøn boä caùc loaïi nöôùc thaûi khaùm chöõa beänh vaø nöôùc thaûi sinh hoaït sau khi xöû lyù cuïc boä treân caùc beå töï hoaïi daãn ñeán traïm xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung tröôùc khi thaûi ra moâi tröôøng ngoaøi. Thaønh phaàn vaø tính chaát nöôùc thaûi hoãn hôïp ( khoâng tính nöôùc möa ) cuûa moät soá beänh vieän ôû khu vöïc TPHCM ñöôïc daãn ra trong caùc baûng sau : Baûng 2.1 - Thaønh phaàn vaø tính chaát nöôùc thaûi Beänh vieän Tröng Vöông STT Chæ tieâu oâ nhieãm ñaëc tröng Ñôn vò ño Noàng ñoä 1 pH 6.87 2 Caën lô löûng (SS) mg/l 168 3 Nhu caàu oxy sinh hoïc ( BOD5) mg/l 124 4 Nhu caàu oxy hoùa hoïc ( COD ) mg/l 158 5 Toång Nitô ( tính theo N ) mg/l 38 6 Toång photpho ( tính theo P ) mg/l 3.5 7 Toång Coliform MPN/100 ml 8.5 * 10 4 8 E.Coli MPN/100 ml 1.2 * 10 4 Nguoàn : CEFINEA. Baûng 2.2 - Thaønh phaàn vaø tính chaát nöôùc thaûi Beänh vieän Nguyeãn Tri Phöông STT Chæ tieâu oâ nhieãm ñaëc tröng Ñôn vò ño Noàng ñoä 1 pH 6.97 2 Caën lô löûng (SS) mg/l 182 3 Nhu caàu oxy sinh hoïc ( BOD5) mg/l 114 4 Nhu caàu oxy hoùa hoïc ( COD ) mg/l 152 5 Toång Nitô ( tính theo N ) mg/l 36 6 Toång photpho ( tính theo P ) mg/l 3.2 7 Toång Coliform MPN/100 ml 4.6 * 10 4 8 E.Coli MPN/100 ml 3.2 * 10 4 Nguoàn : CEFINEA. Baûng 2.3 - Thaønh phaàn vaø tính chaát nöôùc thaûi Beänh vieän Nguyeãn Traõi STT Chæ tieâu oâ nhieãm ñaëc tröng Ñôn vò ño Noàng ñoä 1 pH 6.84 2 Caën lô löûng (SS) mg/l 148 3 Nhu caàu oxy sinh hoïc ( BOD5) mg/l 126 4 Nhu caàu oxy hoùa hoïc ( COD ) mg/l 178 5 Toång Nitô ( tính theo N ) mg/l 34 6 Toång photpho ( tính theo P ) mg/l 3.2 7 Toång Coliform MPN/100 ml 6.5 * 10 4 8 E.Coli MPN/100 ml 2.6 * 10 4 Nguoàn : CEFINEA. Baûng 2.4 - Thaønh phaàn vaø tính chaát nöôùc thaûi Trung taâm y teá quaän 2 STT Chæ tieâu oâ nhieãm ñaëc tröng Ñôn vò ño Noàng ñoä 1 pH 6.92 2 Caën lô löûng (SS) mg/l 200 3 Nhu caàu oxy sinh hoïc ( BOD5) mg/l 250 4 Nhu caàu oxy hoùa hoïc ( COD ) mg/l 380 5 Toång Coliform MPN/100 ml 5.5 * 10 6 Nguoàn : CEFINEA. Nhìn chung nöôùc thaûi ôû moät soá beänh vieän Ña khoa khu vöïc TPHCM coù möa ñoä oâ nhieãm vöôït quaù giôùi haïn cho pheùp thaûi vaøo caùc nguoàn tieáp nhaän vaø coù ñaëc tính oâ nhieãm trung bình nhö sau : Baûng 2.5 - Ñaëc tính oâ nhieãm trung bình STT Chæ tieâu oâ nhieãm ñaëc tröng Ñôn vò ño Noàng ñoä 1 pH 6.8 – 7.2 2 Caën lô löûng (SS) mg/l 120 - 210 3 Nhu caàu oxy sinh hoïc ( BOD5) mg/l 80 - 152 4 Nhu caàu oxy hoùa hoïc ( COD ) mg/l 110 - 220 5 Toång nitô mg/l 30 – 40 6 Toång photpho mg/l 3 - 5 7 Toång Coliform MPN/100 ml 5.5 * 10 6 8 Ecoli MPN/100 ml 10 4 – 10 6 Nguoàn : CEFINEA. 2.2.3. Caùc phöông phaùp xöû lyù nöôùc thaûi Y teá taïi Vieät Nam hieän nay : 2.2.3.1. Khaùi quaùt veà caùc heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi Y teá : Heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi beänh vieän ñöôïc thieát keá nhaèm ñaûm baûo caùc tieâu chuaån sau : Giaûm noàng ñoä caùc taùc nhaân gaây oâ nhieãm xuoáng döôùi tieâu chuaån cho pheùp cuûa Vieät Nam ñaõ ban haønh. Phuø hôïp vôùi ñieàu kieän maët baèng vaø dieän tích cho pheùp, vôùi ñòa hình cuûa beänh vieän so vôùi moâi tröôøng xung quanh. Phuø hôïp vôùi khaû naêng ñaàu tö. Do tính chaát vaø ñaëc tröng cuûa nöôùc thaûi beänh vieän neân phöông phaùp xöû lyù baèng vi sinh vaät hieáu khí keøm theo khöû truøng laø phuø hôïp. Ñeå taêng cöôøng quaù trình thuûy phaân ( tieàn thuûy phaân ) caùc taïp chaát höõu cô vaø taêng cöôøng maät ñoä vi sinh coù ích cho quaù trình phaân huûy chaát thaûi caàn söû duïng cheá phaåm BIOWC 96 vaø DW 97 laø toå hôïp vi sinh vaø enzim ñöôïc saûn xuaát taïi Vieät Nam coù taùc duïng phaân huûy nhanh caùc chaát höõu cô trong nöôùc thaûi beänh vieän. 2.2.3.2. Caùc phöông phaùp xöû lyù nöôùc thaûi Y teá : Döïa vaøo keát quaû khaûo saùt treân vaø ñieàu kieän thöïc teá cuûa Vieät Nam hieän nay, PGS. Nguyeãn Xuaân Nguyeân cuøng nhoùm nghieân cöùu trong Ban chæ ñaïo Quoác gia ñaõ choïn 4 phöông phaùp xöû lyù nöôùc thaûi beänh vieän tieâu bieåu ñeå giôùi thieäu cho caùc ñòa phöông : a. Caùc Phöông phaùp cuûa Ban chæ ñaïo quoác gia : Boå sung BIOWC 96, DW 97 Nöôùc thaûi Saøng raùc Ñieàu hoøa löu löôïng Laéng sô caáp keát hôïp keo tuï PACN 95 Loïc sinh hoïc Laéng thöù caáp Khöû truøng Nguoàn tieáp nhaän Phöông phaùp thöù nhaát : Xöû lyù buøn baèng phöông phaùp neùn. Moâ taû chi tieát daây chuyeàn coâng ngheä xöû lyù theo phöông phaùp 1 : Goàm caùc coâng ñoïan sau : Boå sung toå hôïp vi sinh enzim BIOWC 96 vaø DW 97 ñeå phaân huûy chaát thaûi, phaân thaûi. Coâng ñoaïn laøm saïch cô hoïc sô caáp coù söû duïng chaát keo tuï PACN 95 ñeå loaïi boû chaát raén lô löûng ( SS ). Coâng ñoaïn xöû lyù sinh hoïc : loaïi boû caùc chaát höõu cô ñaõ ñöôïc phaân huûy treân cô sôû loïc sinh hoïc cao taûi. Coâng ñoaïn laøm saïch cô hoïc thöù caáp : loaïi boû chaát raén lô löûng vaø sinh khoái taïo ra trong coâng ñoaïn xöû lyù sinh hoïc. Coâng ñoaïn khöû truøng : Loaïi boû caùc vi sinh vaät gaây beänh baèng Cl2 hoaëc NaOCl, Ca ( OCl)2. Coâng ñoaïn xöû lyù buøn : giaûm theå tích buøn sinh ra trong caùc coâng ñoaïn laøm saïch cô hoïc vaø xöû lyù sinh hoïc. Phöông phaùp thöù hai : Boå sung BIOWC 96, DW 97 Nöôùc thaûi Saøng raùc Ñieàu hoøa löu löôïng Laéng sô caáp Tieáp xuùc sinh hoïc Laéng thöù caáp Khöû truøng Nguoàn tieáp nhaän Boå sung BIOWC 96, DW 97 Nöôùc thaûi Saøng raùc Ñieàu hoøa löu löôïng Laéng sô caáp keát hôïp vôùi keo tuï PACN 95 Xöû lyù vi sinh Aerotank Khöû truøng Nguoàn tieáp nhaän Phöông phaùp thöù ba : Phöông phaùp thöù tö : Boå sung BIOWC 96, DW 97 Nöôùc thaûi Saøng raùc Ñieàu hoøa löu löôïng Laéng sô caáp Xöû lyù vi sinh Aerotank Khöû truøng Nguoàn tieáp nhaän b. Ñaùnh giaù öu vaø nhöôïc ñieåm cuûa caùc phöông phaùp : Chuùng ta nhaän thaáy trong caùc sô ñoà coâng ngheä cuûa 4 phöông phaùp xöû lyù nöôùc thaûi beänh vieän ñeàu caàn boå sung toå hôïp vi sinh thuûy phaân nhanh chaát thaûi höõu cô keå caû phaân. Ñieàu naøy xuaát phaùt töø thöïc teá : caùc beänh vieän haàu heát ñeàu quaù taûi veà hoá xí vaø beå phoát. Söû duïng cheá phaåm BIOWC 96 ; DW 97 cho pheùp giaûi toûa söï quaù taûi naøy vì noù laøm cho quaù trình thuûy phaân seõ dieãn ra nhanh hôn quaù trình thuûy phaân bình thöôøng gaáp 7 – 8 laàn. Maët khaùc BIOWC 96 vaø DW 97 coù taùc duïng dieät tröùng giun saùn vaø phaàn lôùn vi khuaån gaây haïi. Caùc beå Aerotank vôùi buøn hoaït hoùa khi söû duïng BIOWC 96 vaø DW 97 khoâng caàn coù giai ñoaïn caáy buøn hoaït hoùa, ñieàu naøy thöôøng ñoøi hoûi thôøi gian daøi ( töø vaøi ñeán 20 ngaøy tuøy theo ñieàu kieän thöïc teá ) vaø laøm beå ñieàu hoøa coàng keành hôn . Phöông phaùp thöù nhaát : + Öu ñieåm : trong caùc phöông phaùp treân, phöông phaùp 1 caàn ñaàu tö kinh phí ban ñaàu lôùn hôn nhöng phöông phaùp naøy ñaûm baûo xöû lyù trieät ñeå caùc chaát oâ nhieãm coù trong nöôùc thaûi beänh vieän vaø vôùi keát caáu goïn nheï nhaát. Do aùp duïng phöông phaùp loïc sinh hoïc keát hôïp vôùi coâng ñoaïn xöû lyù hoùa lí khaùc . Phöông phaùp 1 coù söû duïng BIOWC 96 , DW 97 vaø PACN 95 coù hieäu suaát xöû lyù cao, coù theå ñaït tôùi treân 90 – 96 % vôùi BOD, 90% vôùi SS vaø tieâu dieät gaàn nhö hoaøn toaøn caùc loaïi vi khuaån. Coâng ñoaïn laéng sô caáp keát hôïp keo tuï laøm giaûm ñaùng keå löôïng SS trong nöôùc thaûi. Do ñoù, haïn cheá toái ña khaû naêng taéc ñeäm trong beå sinh hoïc do vi sinh vaät phaùt trieån. Trong phöông phaùp naøy duøng laéng thöù caáp neân ñaûm baûo giaûm löôïng lôùn SS sau coâng ñoaïn loïc sinh hoïc. Beå loïc sinh hoïc cao taûi daïng thaùp ñeäm coù beà maët tieáp xuùc pha lôùn ñaûm baûo hieäu suaát xöû lyù cao nhöng chieám dieän tích nhoû vaø goïn nheï hôn so vôùi beå aerotank vaø beå tieáp xuùc vi sinh, caáu taïo cuûa beå ñôn giaûn neân thuaän tieän cho khaâu quaûn lyù, vaän haønh, khoâng yeâu caàu cao ñoái vôùi ngöôøi vaän haønh heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi. Maët khaùc, buøn ñöôïc xöû lyù baèng phöông phaùp neùn coù theå giaûm theå tích khoaûng 4 laàn maø khoâng phaùt sinh oâ nhieãm trong quaù trình xöû lyù. + Nhöôïc ñieåm : ñaàu tö kinh phí ban ñaàu lôùn. Phöông phaùp thöù hai : + Öu ñieåm : Phöông phaùp naøy coù öu ñieåm laø caùc thieát bò töông ñoái ñôn giaûn, deã daøng trong thi coâng vaø vaän haønh. + Nhöôïc ñieåm : phöông phaùp naøy coù nhöôïc ñieåm veà maët coâng ngheä laø do laéng sô boä ñöôïc keát hôïp ôû beå ñieàu hoøa neân hieäu suaát laéng thaáp, daãn tôùi khaû naêng laøm giaûm hieäu suaát cuûa quaù trình xöû lyù. Beå tieáp xuùc vi sinh coù beà maët tieáp xuùc pha nhoû, do ñoù, khoái löôïng ñeäm vaø theå tích caàn thieát cuûa beå laø raát lôn neân tieâu toán nhieàu naêng löôïng daønh cho caáp khí. Phöông phaùp thöù 3 & 4 : + Öu ñieåm : Phöông phaùp 3 vaø 4 ñeàu coù öu ñieåm laø hieäu suaát xöû lyù coù theå ñaït tôùi 85 – 95 % BOD, voán ñaàu tö ban ñaàu nhoû. + Nhöôïc ñieåm : Hai phöông phaùp naøy ñeàu söû duïng phöông phaùp xöû lyù baèng Aerotank maø haïn cheá chính cuûa noù laø khoù vaän haønh do caàn phaûi khoáng cheá moät löôïng buøn caàn thieát nhaát ñònh trong beå so vôùi beå loïc sinh hoïc, beå Aerotank caàn nhieàu naêng löôïng hôn cho vieäc thoaùng gioù trong beå. c. Caùc coâng trình chính trong daây chuyeàn xöû lyù nöôùc thaûi beänh vieän bao goàm: Saøng raùc : Saøng raùc laø thieát bò ñaàu tieân trong daây chuyeàn xöû lyù, saøng ñöôïc ñaët trong hoá thu gom nöôùc thaûi, coù taùc duïng loaïi boû caùc taïp chaát kích thöôùc lôùn cuoán theo nöôùc. Caùc thoâng soá söû duïng trong tính toaùn thieát bò naøy goàm coù löu löôïng nöôùc thaûi, toác ñoä nöôùc chaûy qua saøng vaø kích thöôùc cuûa hoá ñaët saøng raùc. Beå ñieàu hoøa : Beå coù nhieäm vuï caân baèng löu löôïng vaø noàng ñoä nöôùc thaûi nhaèm ñaûm baûo hieäu suaát cho caùc coâng ñoaïn xöû lyù tieáp theo. Moät ñaëc tröng cuûa nöôùc thaûi beänh vieän laø haøm löôïng BOD khaù cao neân thöôøng coù muøi khoù chòu do nhöõng khí sinh ra trong quaù trình phaân huûy caùc chaát höõu cô. Trong beå ñieàu hoøa coù laép ñaët heä thoáng suïc khí, ngoaøi nhieäm vuï khuaáy troän laøm ñoàng ñeàu noàng ñoä cuûa caùc chaát oâ nhieãm coøn coù taùc duïng khöû muøi nöôùc thaûi. Beå keo tuï vaø laéng sô caáp : Beå naøy ñöôïc thieát keá döïa treân nguyeân taéc hôïp khoái giöõa thieát bò keo tuï vaø thieát bò laéng ñöùng, vieäc keát hôïp naøy cho pheùp taêng hieäu suaát laéng leân 30% so vôùi thieát bò laéng ñôn. Hoùa chaát keo tuï ñöôïc söû duïng laø PACN 95 ( saûn phaåm cuûa Lieân Hieäp Khoa hoïc – saûn xuaát Coâng ngheä hoùa hoïc ) coù taùc duïng laøm keo tuï nhanh caùc chaát lô löûng trong nöôùc thaûi vôùi hieäu suaát cao. Nhôø keát hôïp söû duïng PACN 95 trong coâng ñoaïn laéng sô caáp maø hieäu suaát laéng coù theå ñaït tôùi 90 – 95 %. Thieát bò ñöôïc thieát keá treân cô sôû cuûa beå laéng ñöùng coù keát hôïp ngaên phaûn öùng vaø ngaên taïo boâng. Vieäc löïa choïn thieát bò laéng ñöùng laø giaûm thieát bò maët baèng cuûa heä thoáng xöû lyù, ñaûm baûo phuø hôïp vôùi ñieàu kieän cuûa beänh vieän. Caùc thoâng soá thieát keá chính bao goàm : löu löôïng, haøm löôïng SS cuûa nöôùc thaûi, taûi troïng beà maët vaø thôøi gian löu thuûy löïc taïi caùc ngaên phaûn öùng, taïo boâng vaø ngaên laéng. Ñoái vôùi chaát keo tuï PACN 95, yeâu caàu thôøi gian löu trong ngaên phaûn öùng laø 5 phuùt, ngaên taïo boâng laø 20 phuùt vaø trong vuøng laéng laø 1 giôø. Neáu khoâng söû duïng PACN 95 , thôøi gian laéng laø 45 phuùt. Thieát bò xöû lyù sinh hoïc : Moät ñaëc tröng quan troïng cuûa nöôùc thaûi beänh vieän laø tæ leä BOD / COD > 0.5 vaø haøm löôïng BOD dao ñoäng trong khoaûng töø 120 - 200 mg/l, do ñoù ñeå giaûm löôïng caùc chaát höõu cô coù trong nöôùc thaûi thì söû duïng phöông phaùp hieáu khí baèng sinh vaät laø thích hôïp. Ñeå phuø hôïp vôùi ñieàu kieän maët baèng haïn heïp cuûa beänh vieän, thieát bò ñöôïc löïa choïn trong coâng ñoaïn naøy laø beå loïc sinh hoïc cao taûi. Nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa beå döïa treân khaû naêng cuûa caùc vi sinh vaät söû duïng chaát höõu cô chöùa trong nöôùc thaûi laøm nguoàn dinh döôõng ñeå soáng vaø bieán ñoåi chaát, giaûi phoùng ra caùc chaát voâ cô voâ haïi. Heä sinh vaät phaân huûy chaát höõu cô ñöôïc bao phuû treân beà maët cuûa lôùp ñeäm. Ñeäm caáu taïo töø vaät lieäu PVC daïng taám ñöôïc keát thaønh khoái taïo dieän tích beà maët lôùn vaø thuaän tieän trong laép ñaët cuõng nhu duy trì, baûo döôõng. Nöôùc thaûi ñöôïc töôùi lieân tuïc xuoáng lôùp ñeäm baèng heä thoáng daøn quay phaûn löïc. Oxy caàn thieát trong quaù trình oxy hoùa caùc chaát höõu cô cuõng ñöôïc cung caáp lieân tuïc nhôø maùy neùn vaø daøn oáng suïc khí. Quaù trình vaän haønh cuûa beå döïa treân nguyeân taéc chuyeån ñoäng ngöôïc chieàu cuûa hai doøng khí vaø loûng. Buøn vi sinh taïo ra ñöôïc taùch ôû beå laéng thöù caáp vaø moät phaàm ñöôïc tuaàn hoaøn. Khi söû duïng BIOWC 96 vaø DW 97, caùc chaát höõu cô bò huûy phaàn tröôùc trôû neân deã tieâu chi vi sinh vaät, nhôø ñoù naêng suaát xöû lyù cuûa thieát bò seõ taêng leân gaáp nhieàu laàn. Caùc thoâng soá thieát keá chính bao goàm löu löôïng, nhieät ñoä vaø haøm löôïng BOD cuûa nöôùc thaûi, caùc ñaëc tröng cuûa ñeäm, yeâu caàu hieäu suaát quaûn lyù ( haøm löôïng BOD doøng ra ) vaø moät soá thoâng soá löïa choïn khaùc. Hieäu suaát khöû BOD cuûa thieát bò seõ coù theå ñaït treân 90 – 95 % ( do söû duïng BIOWC 96 vaø DW 97 ) hoaëc 80 – 85 % ( trong tröôøng hôïp bình thöôøng). Beå laéng thöù caáp : Beå laéng thöù caáp ñöôïc ñaët ngay sau thieát bò loïc sinh hoïc, coù taùc duïng taùch caùc maøng vi sinh vaät lô löûng taïo ra trong quaù trình xöû lyù caùc chaát höõu cô. Beå cuõng ñöôïc thieát keá theo nguyeân taéc cuûa moät thieät bò laéng ñöùng nhaèm tieát kieäm maët baèng. Caùc thoâng soá chính ñöôïc söû duïng trong tính toaùn laø : löu löôïng nöôùc thaûi, taûi troïng beà maët vaø thôøi gian löu thuûy vöïc. Thôøi gian löu ñöôïc löïa choïn nhaèm ñaït tôùi hieäu suaát yeâu caàu laø 1.5 h (neáu söû duïng PACN 95 khoaûng 45 phuùt ). Beå khöû truøng : Ñaây laø thieát bò cuoái cuøng cuûa heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi. Beå ñöôïc ñaët tröôùc coáng xaû cuûa beänh vieän nhaèm dieät tröø caùc vi sinh vaät gaây beänh coù trong nöôùc thaûi tröôùc khi thaûi ra moâi tröôøng. Khi coù söû duïng BIOWC 96 vaø DW 97 , löôïng Coliform seõ giaûm so vôùi bình thöôøng khoaûng haøng traêm laàn. Hoùa chaát söû duïng trong khöû truøng laø Clo, ñöôïc bôm ñònh löôïng vaøo beå ñeå hoøa troän vôùi nöôùc thaûi. Beå ñöôïc thieát keá theo nguyeân taéc khuaáy troän thuûy löïc nhôø caùc vaùch ngaên , baûo ñaûm söï tieáp xuùc giöõa Clo loûng vôùi nöôùc thaûi. Caùc thoâng soá chính söû duïng trong thieát keá laø löu löôïng nöôùc thaûi vaø thôøi gian löu nöôùc thaûi trong beå. Ñaït tôùi hieäu suaát khöû truøng treân 90%, yeâu caàu thôøi gian tieáp xuùc giöõa Clo vôùi nöôùc thaûi phaûi laø 30 phuùt. Lieàu löôïng Clo söû duïng ñöôïc tính theo chæ soá coù Coliform. Beå neùn buøn : Beå ñöôïc ñöa vaøo daây chuyeàn xöû lyù nhaèm laøm giaûm theå tích buøn taïo thaønh trong caùc coâng ñoaïn xöû lyù cô hoïc vaø sinh hoïc. Vieäc thieát keá beå cuõng döïa treân nguyeân taéc cuûa moät thieát bò laéng ñöùng. Caùc thoâng soá ñöôïc söû duïng laø : toång theå tích buøn taïo thaønh, ñoä aåm, tyû troïng buøn, thôøi gian löu vaø taûi troïng beà maët. Nhôø thieát bò naøy, theå tích buøn coù theå giaûm tôùi 4 laàn. Buøn sau khi neùn coù theå söû duïng ñeå caûi taïo ñaát hoaëc laøm phaân höõu cô. 2.2.3.3. Caùc coâng ngheä môùi xöû lyù nöôùc thaûi Y teá : a. Nöôùc thaûi beänh vieän chöùa nhieàu loaïi vi khuaån gaây beänh nguy hieåm, nhöng hieän taïi ña soá beänh vieän ñeàu thaûi nöôùc thaûi vaøo heä thoáng coáng cuûa thaønh phoá vaø caùc ñoâ thò, nhöõng nôi khaùc laïi thaûi ra soâng. Ñaõ coù moät soá giaûi phaùp coâng ngheä môùi giaûi quyeát vaán ñeà naøy nhaèm baûo veä moâi tröôøng, traùnh laây nhieãm, baûo veä söùc khoûe coäng ñoàng, ñaùng chuù yù laø giaûi phaùp xöû lyù nöôùc thaûi maø phoøng khaùm Ña khoa ( Tröôøng Ñaïi Hoïc Y Döôïc TPHCM ) vaø Coâng ty Ñaïi Phuù Só ñaõ tieán haønh thöïc nghieäm. Heä thoáng naøy xöû lyù theo nguyeân taéc taïo laéng, tieät truøng, loïc trong, khöû muøi vaø thaûi ra moâi tröôøng töï nhieân, caùc thieát bò bao goàm bình loïc chuyeân söû duïng loïc taïp chaát, bình loïc pheøn vaø loïc trong, heä thoáng bôm tieät truøng hoùa chaát, bình loïc tinh baèng loõi söù vaø ñeøn UV khöû truøng. Heä thoáng vaän haønh qua 8 giai ñoaïn : Giai ñoaïn 1 : Heä thoáng oáng nöôùc thaûi cuûa beänh vieän ñöôïc ñöa taäp trung vaøo haàm chöùa khoaûng 3m3 chia laøm 3 ngaên coù caùc lôùp döôùi ngaên taïp chaát thoâ, ngaên ñaàu tieân loïc raùc thoâ, duøng Clo tieät truøng, raùc thoâ ñöôïc ñònh kyø vôùt leân ñöa vaøo haàm thieâu raùc cuûa beänh vieän. Giai ñoaïn 2 : Nöôùc ñi qua löôùi loïc vaøo ngaên laéng vaø chöùa. Giai ñoaïn 3 : Duøng moâtô bôm huùt töø ngaên chöùa neùn vaøo bình loïc taïp chaát, bôm ñònh löôïng seõ cuøng hoaït ñoäng ñeå khöû truøng Clo laàn 2. Giai ñoaïn 4 : Bình loïc taïp chaát seõ giöõ laïi caùc taïp chaát, sau moät thôøi gian bình seõ bò ngheõn, luùc naøy seõ chuyeån sang cheá ñoä röûa ngöôïc töï ñoäng laáy taïp chaát ra khoûi bình. Giai ñoaïn 5 : Söû duïng moät boä loïc trong vaø khöû pheøn goàm 2 oáng loïc Roki Techno ( Nhaät Baûn ) loïc laïi nöôùc ñeå ñaït ñoä trong tieâu chuaån cho nöôùc ñaàu ra. Giai ñoaïn 6 : Moät bôm ñònh löôïng Clo seõ boå sung haøm löôïng Clo caàn thieát ( laàn 3 ) ñaûm baûo nöôùc ñaàu ra tieät truøng 100%. Giai ñoaïn naøy coù theå boå sung hoaëc thay ñoåi baèng caùc heä thoáng tieät truøng khaùc nhö ñeøn cöïc tím, loïc tieät truøng… Giai ñoaïn 7 : Nöôùc sau xöû lyù ñöôïc bôm leân chöùa laïi trong bình inox 2000 lít ñeå taùi söû duïng hoaëc thaûi ra ñöôøng coáng. Giai ñoaïn 8 : Phaàn xöû lyù cuoái cuøng nöôùc röûa ngöôïc, nhöõng taïp chaát vaø moät ít vi khuaån coøn soùt laïi seõ ñöôïc ñöa vaøo haàm chöùa töï hoaïi, nöôùc ñaàu ra seõ ñöôïc daãn tröïc tieáp vaøo ñöôøng coáng xaû. Heä thoáng xöû lyù naøy coù coâng suaát 1.5 m3 / giôø. Theo kieåm nghieäm phaân tích cuûa Vieän Y teá Veä sinh coâng coäng ( Boä Y teá ) , caùc chæ soá MPN Coliform, MPN E. Coli lieân caàu khuaån phaân, Clostridium khöû sunfit, trong nöôùc maùy loïc laø 00/100 ml, ñaït tieâu chuaån veà xöû lyù nöôùc thaûi. b. Lieân hieäp khoa hoïc, saûn xuaát coâng ngheä hoùa hoïc ( UCE ) thuoäc trung taâm KHTN & CNQG môùi ñaây ñaõ nghieân cöùu thaønh coâng coâng ngheä môùi xöû lyù nöôùc thaûi beänh vieän theo nguyeân lyù moâñun, hôïp khoái vaø töï ñoäng hoùa. Nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa coâng ngheä naøy laø cho pheùp thöïc hieän keát hôïp nhieàu quaù trình cô baûn xöû lyù nöôùc thaûi trong moät khoâng gian thieát bò cuûa moâñun ñeå taêng hieäu quaû vaø giaûm chi phí vaän haønh. Coâng ngheä môùi naøy coøn söû duïng moät soá cheá phaåm ñaëc bieät nhaèm naâng cao hieäu suaát laø cheá phaåm vi sinh vaø chaát keo tuï toác ñoä cao PACN 95. Ñoù laø cheá phaåm laøm phaân giaûi nhanh caùc chaát thaûi höõu cô trong b._.eå phoát cuûa beänh vieän. Nhôø ñoù, toác ñoä phaân huûy chaát höõu cô trong thieát bò taêng 7 - 9 laàn vaø laøm giaûm söï quaù taûi cuûa beå phoát, kích thöôùc thieát bò, chi phí cheá taïo, vaän haønh vaø dieän tích maët baèng cho heä thoáng xöû lyù. Chaát PACN 95 cho pheùp giaûm kích thöôùc thieát bò laéng, giaûm chi phí xaây döïng, vaän haønh vaø tieát kieäm naêng löôïng. Daây chuyeàn coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi beänh vieän cuûa UCE thieát keá ñaûm baûo tieâu chuaån giaûm noàng ñoä caùc taùc nhaân oâ nhieãm döôùi tieâu chuaån cho pheùp cuûa Boä KHCN & MT, phuø hôïp vôùi ñieàu kieän maët baèng, dieän tích coù haïn cuûa beänh vieän vaø phuø hôïp vôùi khaû naêng ñaàu tö. Ñeå giaûm thieåu caùc taùc nhaân oâ nhieãm trong nöôùc thaûi, heä thoáng xöû lyù ñöôïc löïa choïn goàm caùc coâng ñoaïn : laøm saïch cô hoïc sô caáp, xöû lyù sinh hoïc, laøm saïch cô hoïc thöù caáp, khöû truøng vaø khöû buøn vôùi 7 thieát bò chính : saøng raùc, beå ñieàu hoøa, beå keo tuï, laéng sô caáp, thieát bò xöû lyù sinh hoïc, beå laéng thöù caáp, beå xöû lyù buøn vaø beå khöû truøng. Heä thoáng xöû lyù theo coâng ngheä naøy coù theå ñaït hieäu suaát xöû lyù 90 % ñoái vôùi BOD5, 80%SS vaø 99% Coliform.Nöôùc thaûi sau khi xöû lyù ñaït tieâu chuaån thaûi theo TCVN 5945–95 loaïi A. 2.2.4. Hieän traïng xöû lyù nöôùc thaûi Y teá, Beänh vieän ôû TPHCM : Taïi TPHCM, Sôû Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng ñaõ tieán haønh moät ñôït toång kieåm tra veà heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taïi caùc beänh vieän ( BV ) vaø caùc trung taâm y teá (TTYT) treân toaøn Thaønh Phoá. Keát quaû cho thaáy moãi ngaøy coù 17.276 m3 nöôùc thaûi ñöôïc thaûi ra töø 109 BV vaø TTYT oâ nhieãm naëng neà veà maët höõu cô vaø vi sinh : haøm löôïng BOD5 khoaûng 350 – 400 mg/l, chaát raén lô löûng laø 250 – 300 mg/l , ñaëc bieät haøm löôïng vi sinh cao gaáp 100 – 1000 laàn tieâu chuaån cho pheùp. Ñaùng chuù yù nhaát laø trong soá 17.276 m3 nöôùc thaûi haèng ngaøy thì chæ coù 12.925 m3 ( 75% ) ñaõ ñöôïc xöû lyù, tuy nhieân chæ coù 3.120m3 ( 18% ) nöôùc thaûi ñöôïc xöû lyù ñaït tieâu chuaån moâi tröôøng. Trong soá 51 beänh vieän coâng ôû TPHCM, chæ coù 30 beänh vieän coù heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi, trong ñoù coù 10/30 heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi ñaït tieâu chuaån. Trong soá 21 beänh vieän coøn laïi, coù nhöõng beänh vieän moãi ngaøy tieáp nhaän caû ngaøn beänh nhaân nhöng vaãn khoâng coù heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi nhö beänh vieän Chôï Raãy, Raêng Haøm Maët, Vieän Pasteur… Moät soá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi cuûa caùc beänh vieän treân ñòa baøn TPHCM : 2.2.4.1. Beänh vieän Nguyeãn Traõi : Heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi ñöôïc thieát keá vôùi löu löôïng nöôùc toái ña laø 400 m3 / ngaøy ñeâm. Nöôùc thaûi ñaàu ra Laéng 2 Xaû caën Beå ñieàu hoøa Thieát bò oxy hoùa Laéng 1 Xaû caën Khöû truøng Nöôùc thaûi ñaàu vaøo Troän thuûy löïc Song chaén raùc Keo tuï Sô ñoà daây chuyeàn coâng ngheä : Sô ñoà 2.1: Quy trình coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi Beänh vieän nguyeãn Traõi Thuyeát minh quy trình coâng ngheä : Nöôùc thaûi töø möông thaûi cuûa Beänh vieän ñöa ñeán hoá ga coù ñaët song chaén raùc ñeå loaïi boû caùc taïp chaát thoâ nhö boâng, baêng, vaûi, giaáy…raùc ñöôïc giöõ laïi ôû song chaén raùc vaø vôùt baèng caøo thuû coâng ñöa ra baõi raùc chung ñeå xöû lyù. Nöôùc thaûi ñöôïc daãn tröïc tieáp qua beå ñieàu hoøa, beå xaây chìm. Beå ñöôïc cung caáp khí nhaèm phaân huûy moät phaàn vaät chaát thaûi deã phaân huûy do vi sinh vaät coù saün trong nöôùc thaûi. Töø beå ñieàu hoøa, nöôùc ñöôïc bôm tôùi beå oxy hoùa, taïi ñaây löôïng COD, BOD, chaát raén lô löûng seõ bò phaân huûy vaø giaûm maïnh. Nöôùc ñöôïc daãn ra beå keo tuï nhôø söï cheânh leäch coät aùp. Taïi beå laéng ñôït I, nöôùc ñöôïc khuaáy troän vôùi chaát keo tuï tinh boät destrin ( C6H10O5 ). Thieát bò keo tuï troän coù chaát thích hôïp caùc haït lô löûng khi ta cho vaøo nöôùc thaûi caùc chaát cao phaân töû. Quaù trình dieãn ra khoâng nhöõng do tieáp xuùc tröïc tieáp maø coøn do töông taùc laãn nhau cuûa caùc phaân töû keo tuï vaø caùc haït lô löûng keát boâng caën taêng quaù trình laéng. Nöôùc thaûi tieáp tuïc ñöôïc ñöa qua thieát bò cyclon thuûy löïc, nhaèm laøm giaûm löôïng chaát raén lô löûng SS. Chaát raén lô löûng cuõng nhö löôïng BOD seõ ñöôïc giaûm thieåu khi nöôùc thaûi ñöôïc qua moät laàn thieát bò laéng. Cuoái cuøng löôïng nöôùc ñöôïc ñöa qua beå khöû truøng ra coáng. Löôïng caën buøn ñöôïc cung caáp theâm nöôùc hoài löu cho qua beå laøm khoâ baèng caùt. Beå ñöôïc xaây döïng noåi treân maët ñaát, coù cung caáp Clorua voâi ñeå khöû truøng nöôùc thaûi tröôùc khi qua xöû lyù. Beå coù 3 ngaên coù cöûa thaùo baû khi beå khoâ coøn raát ít nöôùc cho hoài löu laïi beå oån ñònh. Caën baû coøn laïi ñöôïc thaùo dôõ vaø xe veä sinh coâng coäng chuyeån ñi. 2.2.4.2. Beänh vieän Nhi Ñoàng I : Heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi cuûa Beänh vieän ñöôïc xaây döïng naêm 1994 vôùi coâng suaát 400 m3 / ngaøy ñeâm. Nöôùc thaûi ñaàu vaøo Song chaén raùc Beå ñieàu hoøa Beå xöû lyù sinh hoïc Beå laéng Xaû caën Beå khöû truøng Nöôùc thaûi ñaàu ra Sô ñoà coâng ngheä : Sô ñoà 2.2 : Quy trình coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi Beänh vieän Nhi Ñoàng I Thuyeát minh quy trình coâng ngheä : Nöôùc thaûi töø khu beänh vieän qua song chaén raùc ñeå gaïn boû raùc khoâ deã gaây taéc ngheõn bôm roài ñöa sang beå taäp trung. Beå naøy coù taùc duïng ñieàu hoøa löu löôïng cho beå sinh hoïc vaø beå laéng, maët khaùc giaûm ñi moät haøm löôïng caën coù trong nöôùc thaûi. Trong beå naøy ngöôøi ta ñaët moät bôm nhuùng chìm ñeå bôm nöôùc thaûi sang beå xöû lyù sinh hoïc. Beå xöû lyù sinh hoïc coù taùc duïng laøm giaûm ñi löôïng BOD toàn taïi trong nöôùc thaûi, caàn luoân duy trì ñieàu kieän hieáu khí ñeå xöû lyù ñaït hieäu quaû toát. Buøn sinh ra trong quaù trình xöû lyù sinh hoïc hieáu khí ñöôïc laéng taäp trung ôû ngaên laéng keát hôïp. Sau thôøi gian löu nöôùc ôû beå laéng, ñeå khöû caùc vi sinh vaät coù khaû naêng gaây beänh, nöôùc thaûi ñöôïc daãn sang beå tieáp xuùc coù chaâm Clo. Quaù trình khöû truøng ñöôïc tieán haønh trong thôøi gian 30 phuùt , sau ñoù, nöôùc thaûi ñöôïc xaû ra coáng chung cuûa thaønh phoá. Buøn dö trong quaù trình xöû lyù ñöôïc daãn vaøo beå chöùa buøn ñeå giaûm theå tích vaø leân men caën. Sau thôøi gian buøn ñaït theå tích 50%, keát hôïp vôùi coâng ty veä sinh ñeå ruùt caën xaû boû hay laøm phaân boùn ruoäng. 2.2.4.3. Beänh vieän Da lieãu TPHCM : Beänh vieän ñöôïc ñaàu tö xaây döïng moät heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi vôùi coâng suaát 200 m3 / ngaøy ñeâm, nhaèm ñaûm baûo nguoàn nöôùc saïch cho nhaân daân. Sô ñoà quy trình coâng ngheä : Song chaén raùc Nöôùc thaûi Ngaên tieáp nhaän Beå ñieàu hoøa coù thoåi khí Beå laéng keát hôïp vôùi phaân huûy kò khí Beå Aerotank Beå laéng ñôït II Beå khöû truøng Thaûi ra coáng Beå oån ñònh buøn Dung dòch Ca(OH)2 Dung dòch clorine Maùy thoåi khí Sô ñoà 2.3 : Quy trình coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi Beänh vieän Da lieãu Thuyeát minh quy trình coâng ngheä : Nöôùc thaûi ñöôïc ñöa qua song chaén raùc ñeå loaïi boû caùc taïp chaát thoâ, roài ñöôïc ñöa vaøo ngaên tieáp nhaän. Nöôùc sau khi qua ngaên tieáp nhaän, töï chaûy vaøo beå ñieàu hoøa ñöôïc khuaáy troän baèng khí neùn cung caáp töø traïm khí neùn. Nöôùc thaûi töø beå ñieàu hoøa ñöôïc bôm vaøo beå laéng, keát hôïp phaân huûy sinh hoïc kî khí. Beå coù caáu taïo goàm 2 phaàn : phaàn maùng laéng duøng ñeå laéng caën, phaàn ngaên buøn coù nhieäm vuï phaân huûy kò khí vuøng laéng. Caën laéng ñöôïc ñöa sang beå phaân huûy vaø oån ñònh buøn. Caën baõ ñöôïc oån ñònh vaø huùt ra ñem xöû lyù laøm phaân hoaëc ñoå ôû baõi raùc. Phaàn nöôùc thaûi sau khi qua beå ñieàu hoøa vaãn tieáp tuïc chaûy vaøo beå xöû lyù sinh hoïc hieáu khí tieáp xuùc, taïi ñaây haøm löôïng BOD5 coøn laïi seõ ñöôïc xöû lyù tieáp vôùi söï tham gia cuûa vi sinh vaät hieáu khí. Nöôùc thaûi tieáp tuïc chaûy qua beå laéng ñôït 2. ÔÛ beå naøy, caùc chaát lô löûng seõ ñöôïc giöõ laïi laøm giaûm haøm löôïng SS, sau ñoù nöôùc ñöôïc ñöa qua beå troän vôùi chaát khöû truøng clorine. Nöôùc thaûi sau khi qua beå tieáp xuùc clorine ñaït tieâu chuaån nöôùc thaûi loaïi B xaû ra coáng chung cuûa Thaønh Phoá. 2.2.5. Nhaän xeùt veà coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi cuûa caùc Beänh vieän : Caùc quy trình coâng ngheä cuûa caùc Beänh vieän noùi treân ñeàu ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu veà moät quy trình xöû lyù nöôùc thaûi thoâng thöôøng : tieàn xöû lyù, xöû lyù sô boä, xöû lyù baäc 2, tieät truøng, xöû lyù caën. Beänh vieän Nguyeãn Traõi sử dụng phương phaùp hoùa học ( oxy hoùa & keo tụ ) ñể xử lyù nước thải. Phương phaùp hoùa học naøy tieâu tốn một năng lượng lớn caùc taùc nhaân hoùa học, do ñoù, chæ aùp duïng cho những trường hợp khi caùc tạp chất gaây nhiễm bẩn trong nước thải khoâng thể taùch bằng những phương phaùp khaùc. Phương phaùp sinh học thường ñược ưu tieân lựa chọn ñể xử lyù nước thải chứa nhiều chất hữu cơ vì hiệu quả xử lyù cao vaø thiết kế , trang thiết bị ñơn giản hơn. Beänh vieän Nhi Ñoàng 1 söû duïng quy trình coâng ngheä ñôn giaûn, chæ coù beå sinh hoïc hieáu khí laø coâng trình xöû lyù chính trong toaøn boä quy trình. Neáu keát hôïp phöông phaùp hieáu khí vaø kò khí thì seõ ñaït hieäu quaû xöû lyù cao hôn. Quy trình xöû lyù nöôùc thaûi cuûa beänh vieän Da lieãu khaù hoaøn chænh : xöû lyù kò khí keát hôïp hieáu khí. Ngoaøi ra, beå Aerotank coù khaû naêng xöû lyù trieät ñeå BOD töø 85 – 95 %, sau xöû lyù cuõng khoâng coù muøi hoâi gaây oâ nhieãm moâi tröôøng xung quanh. Do tính chaát cuûa nöôùc thaûi beänh vieän, buøn thoâ ôû beå laéng 1 coù tính chaát ñoäc haïi neân phaûi taùch rieâng vôùi buøn ôû caùc coâng trình sau. Ñaây cuõng laø moät haïn cheá trong quy trình xöû lyù nöôùc thaûi cuûa caùc beänh vieän noùi treân. Chöông 3 TOÅNG QUAN BEÄNH VIEÄN NHAÂN DAÂN 115 VAØ ÑEÀ XUAÁT GIAÛI PHAÙP XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI 3.1. Khaùi quaùt veà Beänh vieän 115 : 3.1.1. Lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån : Teân ñôn vò : BEÄNH VIEÄN NHAÂN DAÂN 115 Teân thöôøng goïi : BEÄNH VIEÄN 115 Ñòa chæ : 88 Thaønh Thaùi (520Nguyeãn Tri Phöông cuû) P.12, Q.10, TPHCM Ñieän thoaïi : (08)8652368 -8654249; Fax : (08)8655193 Web : benhvien115.com.vn Sau moät thôøi gian chuaån bò boå sung ñaày ñuû chi tieát caùc vaên baûn baøn giao veà nhaân söï, cô sôû vaät chaát, ngaøy 14 thaùng 7 naêm 1989, taïi hoäi tröôøng Phaân hieäu ñaõ tieán haønh baøn giao giöõa hoïc vieän Quaân y vôùi UBND Thaønh phoá Hoà Chí Minh. Caên cöù quyeát ñònh soá 107/QÑ-QP ngaøy 14-4-1989: ñaïi dieän Hoïc Vieän Quaân Y, ñoàng chí thieáu töôùng Nguyeãn Ngoïc Dieäp ñoïc quyeát ñònh cuûa Boä Quoác Phoøng, giao Vieän Quaân y 115 vaø moät phaàn Phaân hieäu Hoïc Vieän Quaân Y veà Thaønh phoá Hoà Chí Minh. Caên cöù quyeát ñònh soá 229/QÑ-UB ngaøy 4-5-1989: ñoàng chí Ñoã Duy Lieân, Phoù Chuû tòch UBND Thaønh phoá tieáp nhaän Vieän Quaân y 115 vaø giao cho Sôû Y teá tröïc tieáp quaûn lyù. Theo vaên baûn baøn giao vaø tieáp nhaän cuûa hai beân, veà maët toå chöùc nhaân söï treân cô sôû giöõ nguyeân hieän traïng cuûa Vieän Quaân y tröôùc ngaøy 01-08-1989. Ngaøy 31-08-1989 UBND Thaønh phoá ra quyeát ñònh soá 502/QÑ-UB thaønh laäp Beänh Vieän Nhaân Daân 115 taïi soá 520 ñöôøng Nguyeãn Tri Phöông (nay laø 88 Thaønh Thaùi) – P.12 – Quaän 10 – TP.Hoà Chí Minh. Beänh vieän coù ñoäi nguõ caùn boä cong chöùc, baùc só, ñieàu döôõng coù trình ñoä chuyeân moân cao, phaåm chaát ñaïo ñöùc toát. Nhöõng naêm qua, Beänh vieän luoân phaùt huy theá maïnh cuûa ngaønh Y teá trong nhieäm vuï khaùm chöõa beänh, chaêm soùc söùc khoûe cho nhaân daân Thaønh phoá vaø caùc tænh phía Nam. Beänh vieän ñaõ tích cöïc thöïc hieän caùc chöông trình phuïc vuï ngöôøi ngheøo, ngaên chaën dòch beänh. Chuù troïng naâng cao chaát löôïng chaån ñoaùn vaø ñieàu trò, nghieân cöùu khoa hoïc, tieáp caän vaø öùng duïng caùc kyõ thuaät tieán. Töø 1999 ñeán 2001 Beänh vieän luoân ñöôïc UBDN Thaønh phoá taëng baèng khen. 3.1.2. Chöùc naêng vaø nhieäm vuï : Ngaøy nay, Beänh vieän 115 ñaõ ñöôïc Boä Y Teá naâng leân thaønh beänh vieän haïng moät vaø coù 2 muõi nhoïn chuyeân khoa cuûa TpHCM veà Thaàn Kinh vaø Thaän Nieäu ñaõ taïo ñöôïc uy tín, söï tin töôûng veà chuyeân moân ñoái vôùi caùc Beänh vieän trong Thaønh Phoá vaø caùc tænh phía Nam. Khaùm vaø ñieàu trò cho daân thuoäc ñòa baøn Thaønh Phoá theo phaân coâng phaân caáp cuûa ngaønh vaø caùc tænh laân caän. Phoái hôïp vôùi trung taâm Ñaøo Taïo vaø Boài Döôõng Caùn Boä Y Teá, caùc tröôøng Ñaïi hoïc vaø Trung hoïc Y teá Trung Öông vaø ñòa phöông trong coâng taùc giaûng daïy, ñaøo taïo, boài döôõng y, Baùc só chuyeân khoa phuïc vuï cho caùc tænh thaønh phoá vaø caùc tænh. Nghieân cöùu öùng duïng, phoå bieán tieán ñoä Khoa hoïc kyõ thuaät vaø hôïp taùc vôùi caùc toå chöùc Y Teá Quoác Teá trong nghieân cöùu beänh vieän veà Thaàn Kinh, Thaän Nieäu, thu huùt söï ñaàu tö chi vieän trang thieát bò kyõ thuaät nöôùc ngoaøi ñeå xaây döïng cô sôû vaät chaát kyõ thuaät, khoâng ngöøng naâng cao chaát löôïng, coâng taùc chuyeân moân cuûa Beänh Vieän nhaèm phuïc vuï toát nhieäm vuï ñöôïc giao. Giuùp y teá ñòa phöông thuoäc khu vöïc Beänh Vieän, hoå trôï Quaän 10, Quaän 3, Quaän 12, Huyeän Hoùc Moân veà vieäc ñaøo taïo nhaân vieân, söùc khoûe coäng ñoàng, chaêm soùc söùc khoeû böôùc ñaàu cho nhaân daân. Quaûn lyù taøi saûn lao ñoäng, kinh phí ñöôïc giao nhaèm naâng cao hieäu quûa phuïc vuï vaø thöôøng xuyeân giaùo duïc chính trò tö töôûng, phaåm chaát ñaïo ñöùc Xaây döïng beänh vieän ñuû tieâu chuaån laø Beänh vieän thöïc haønh cho trung taâm ñaøo taïo caùn boä y teá. Boä maùy toå chöùc cuûa Beänh vieän goàm 7 phoøng vaø 18 khoa. Caùc phoøng chöùc naêng : Phoøng keá hoaïch Phoøng toå chöùc caùn boä Phoøng taøi chính keá toaùn Phoøng vaät tö thieát bò Y teá Phoøng ñieàu döôõng Phoøng haønh chính quaûng trò Phoøng chæ ñaïo tuyeán Caùc khoa : Khoa caáp cöùu Khoa ngoaïi thaàn kinh Khoa noäi Thaàn Kinh Khoa Thaän Nieäu Khoa Tim – Khôùp – Phoåi – Lao Khoa Maïch Vaønh Khoa Noäi toång hôïp Khoa Ngoaïi toång hôïp 1 Khoa truyeàn nhieãm gia lieãu Khoa Tieát Noäi toång hôïp 3 (dòch vuï) Lieân Chuyeân Khoa Khoa ñieàu trò ban ngaøy ( Y hoïc coå truyeàn , Vaät lyù trò lieäu, phuïc hoài chöùc naêng + Noäi soi) Khoa chaån ñoaùn hình aûnh (Chaån ñoaùn hình aûnh + thaêm doø chöùc naêng + Noäi soi) Khoa xeùt nghieäm (huyeát hoïc – Hoaù Hoïc – Vi sinh) Khoa Choáng Nhieãm Khuaån Khoa Phaãu thuaät gaây meâ Hoài Söùc Khoa Hoài Söùc Tích Cöïc Khoa Döôïc… 3.1.3. Cô caáu toå chöùc : 3.1.3.1. Boá trí nhaân söï : Toång soá caùn boä coâng nhaân vieân: 794 ngöôøi Toång soá baùc só : 176 Tieán só : 5 Thaïc só : 27 Chuyeân khoa II : 8 Chuyeân khoa I : 70 Döôïc só ñaïi hoïc : 5 ( 2 chuyeân khoa I ) Toång soá ñieàu döôõng 253; Cöû nhaân ñieàu döôõng : 9; 100% y taù tröôûng khoa coù trình ñoä trung caáp trôû leân. 76% caùn boä tröôûng phoù khoa phoøng coù trình ñoä sau ñaïi hoïc. 3.1.3.2. Cô caáu toå chöùc : Veà hoaït ñoäng: Giaùm ñoác Beänh vieän Nhaân daân 115: Baùc só Nguyeãn Quoác Khaùnh Phoù giaùm ñoác Beänh vieän Nhaân daân 115: Baùc só Vuõ Baèng Giang Phoù giaùm ñoác Beänh vieän Nhaân daân 115: Baùc só Leâ Ñieàn Nhi Veà Ñaûng boä Beänh vieän: Baùc só Vuõ Baèng Giang – Bí thö Baùc só Nguyeãn Quoác Khaùnh – Phoù bí thö Toaøn boä Ñaûng boä coù 10 chi boä Chi boä Khoa Noäi 1 + 3 + 4, BS. Traàn Thu Haø, bí thö Chi boä Khoa Noäi 2 + Noäi Toång hôïp 3, BS. Phan Ngoïc Khaùnh, bí thö Chi boä Haønh chaùnh QT – Dinh Döôõng, CN. Nguyeãn Vaên Hieäu, bí thö Chi boä Khoa Lieân chuyeân khoa + khaùm beänh + Y hoïc daân toäc, BS. Löu Anh Huøng, bí thö Chi boä phoøng Keá hoaïch Toång hôïp + Trang bò + Döôïc + Choáng nhieãm khuaån + Ñieàu döôõng, BS. Vuõ Ñöùc Thònh. Chi boä Khoa X quang + Chuaån ñoaùn chöùc naêng + Xeùt nghieäm, BS. Nguyeãn Duy Löôïng, bí thö Chi boä Phoøng Toå chöùc caùn boä + Keá hoaïch taøi chiùnh, CN. Ñoã Hoàng Daân, bí thö Chi boä Khoa Caáp cöùu toång hôïp, BS. Nguyeãn Ngoïc Long, bí thö Chi boä Phoøng moå + Hoài söùc tích cöïc, BS. Nguyeãn Ngoïc Anh, bí thö Chi boä Ngoaïi Toång hôïp + Ngoaïi Thaàn kinh + Thaän, BS. Nguyeãn Hoaøng Anh, bí thö. 3.1.4. Quy moâ beänh vieän 115 : Dieän tích khuoân vieân 28.187m2, coù 21 khoa vaø 7 phoøng chöùc naêng, trong ñoù hai khoa muõi nhoïn laø Thaän – nieäu vaø Ngoaïi thaàn kinh. Beänh vieän 115 ñöôïc giao chæ tieâu laø 700 giöôøng noâi truù vaø 700 giöôøng ngoaïi truù. Nhöng coù khi leân ñeán 1000 giöôøng noäi truù, 800 giöôøng ngoaïi truù Caùc cô sôû dòch vuï : + Cô sôû saïch ñeïp, khang trang + Phoøng beänh nhaân ñuû tieän nghi + Trang thieát bò chuyeân moân ñöôïc ñaàu tö ñaày ñuû : 4 maùy sieâu aâm dopler maøu; maùy kích thích nhó ñeå thaêm doø chöùc naêng ñieän sinh lyù tim; maùy holter Ecg vaø huyeát aùp; maùy sieâu aâm maïch maùu, gaéng söùc. Khoa tim maïch ñöôïc trang bò: maùy phaù rung 3; Monitoring 6; Maùy khí dung 8. Töø naêm 1999 ñeán nay ñaõ coù heä thoáng oxy töôøng tieän lôïi. Thôøi gian laøm vieäc : + Buoåi saùng : töø 7g00 ñeán 11g30 + Buoåi chieàu : töø 13g00 ñeán 16g30 + Moãi tuaàn laøm vieäc 5 ngaøy, thöù 7 vaø Chuû nhaät nghæ. + Rieâng ñoäi vaän chuyeån caáp cöùu laøm vieäc 24/24 ( theo ca kíp ) + Coù xe caáp cöùu chuyeân duøng ñeå vaän chuyeån beänh nhaân + Caùc cô sôû dòch vuï laøm theâm ngaøy thöù 7 3.2. Hieän traïng moâi tröôøng Beänh vieän 115 : 3.2.1. Vò trí ñòa lyù : - Beänh vieän 115 naèm ôû ñöôøng Thaønh Thaùi, Phuôøng12, Quaän 10, TPHCM - Maët baèng khoâ raùo, baèng phaúng, khu vöïc thuoäc loaïi thoå cö, xung quanh coù raát nhieàu nhaø cao taàng. Beänh Vieän Nhaân Daân 115 vôùi soá löôïng beänh nhaân trong ngaøy raát nhieàu neân khaû naêng sinh nöôùc thaûi trong ngaøy laø raát lôùn. Caùc nguoàn gaây oâ nhieãm chính sau: 3.2.2. Hieän traïng quaûn lyù chaát thaûi : Beänh vieän coù maät ñoä beänh nhaân cö truù cao neân nguoàn phaùt sinh chaát thaûi raén trong ngaøy raát lôùn, do ñoù beänh vieän 115 ñaõ quan taâm, vaø coù bieän phaùp xöû lyù thích hôïp ñuùng quy cheá phaân loaïi raùc sinh hoaït vaø raùc thaûi y teá theo quyeát ñònh soá 2575/ 1999/ QÑ – BYT. Beänh Vieän Nhaân Daân 115 ñaõ phaân loaïi raùc taïi nguoàn töø nôi phaùt sinh: moãi khoa, phoøng ñeàu coù 2 loaïi thuøng raùc (taùch rieâng raùc thaûi sinh hoaït vaø raùc thaûi Y teá). Beänh vieän 115 cuõng höôùng daãn nhaân vieân vaø thaân nhaân beänh nhaân boû raùc ñuùng nôi qui ñònh. Vaán ñeà xöû lyù raùc thaûi, Beänh vieän ñaõ hôïp ñoàng vôùi coâng ty Moâi Tröôøng ñoâ thò moãi ngaøy thu gom raùc y teá 01 laàn. 3.2.3. Hieän traïng xöû lyù nöôùc thaûi : Nguoàn nöôùc chính cung caáp cho beänh vieän laø nöôùc thuûy cuïc cuûa Thaønh Phoá, phuïc vuï cho haàu heát caùc nhu caàu veà sinh hoaït, giaët taåy… 3.2.3.1. Nöôùc thaûi sinh hoaït: Nöôùc thaûi sinh hoaït phaùt sinh töø khu veä sinh cuûa nhaân vieân, beänh nhaân ñieàu trò vaø khu noäi truù cuûa beänh vieän. Löu löôïng trung bình khoaûng180m3/ngaøy. Trong nöôùc thaûi sinh hoaït, caùc chaát baån höõu cô ñöôïc khoaùng hoùa baèng oxy hoøa tan trong nöôùc vôùi söï hoaït ñoäng cuûa vi sinh vaät hieáu khí, laøm giaûm noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm ñeán möùc ñoä nhaát ñònh. Tuy nhieân, khi xaû nöôùc thaûi vaøo nguoàn vôùi moät löu löôïng lôùn vaø noàng ñoä baån cao vöôït quaù khaû naêng töï laøm saïch cuûa noù thì löôïng nöôùc thaûi naøy seõ laøm nhieãm baån nguoàn nöôùc. Neáu nöôùc thaûi chöa xöû lyù bò öù ñoïng, tuø haõm thì söï phaân huûy kò khí chaát höõu cô seõ xaûy ra vaø boác muøi hoâi thoái. Hôn nöõa, trong nöôùc thaûi sinh hoaït coøn chöùa voâ soá caùc vi khuaån gaây beänh töø chaát baøi tieát cuûa con ngöôøi vaø coù theå chöùa caùc ñoäc toá gaây nguy haïi ñeán söùc khoûe con ngöôøi vaø heä thuûy sinh cuûa nguoàn tieáp nhaän. Ngoaøi ra trong nöôùc thaûi sinh hoaït coù chöùa moät löôïng töông ñoái cao caùc chaát chöùa Nitô vaø Photpho. Khi nguoàn nöôùc giaøu chaát dinh döôõng (chuû yeáu laø caùc hôïp chaát Nitô vaø Photpho), noù seõ laøm kích thích söï phaùt trieån cuûa moät soá loaøi sinh vaät öa Nitô vaø Photpho. Söï phaùt trieån naøy seõ öùc cheá söï phaùt trieån cuûa caùc loaøi vi sinh vaät khaùc, daãn ñeán söï maát caân baèng trong moâi tröôøng sinh thaùi nöôùc: taïo neân ñoäc chaát hay laøm thay ñoåi tæ leä caân baèng cuûa chaát höõu cô (C, N, P). 3.2.3.2. Nöôùc thaûi töø khaâu giaët taåy Beänh vieän coù moät phoøng giaët taåy chuyeân duøng ñeå giaët quaàn aùo nhaân vieân, beänh nhaân, ra giöôøng. Ñaëc ñieåm chung cuûa nöôùc thaûi töø coâng ñoaïn naøy coù caùc thaønh phaàn chaát taåy cao vaø huyeát töông. Nöôùc thaûi töø coâng ñoaïn naøy cuõng ñöôïc nhaäp chung vôùi nöôùc thaûi sinh hoaït vaø daãn chung veà heä thoáng ñeå xöû lyù. 3.2.3.3. Nöôùc thaûi töø caùc hoaït ñoäng khaùm chöõa beänh vaø veä sinh duïng cuï y teá: Ñaây laø nguoàn nöôùc thaûi coù thaønh phaàn oâ nhieãm cao nhaát, coù caùc thaønh phaàn COD, BOD, vaø vi sinh vaät raát nhieàu laàn so vôùi tieâu chuaån cho pheùp xaû vaøo nguoàn tieáp nhaän. 3.2.3.4. Nöôùc möa: Beänh vieän coù heä thoáng nöôùc möa rieâng, taùch giöõa nöôùc möa vaø nöôùc thaûi, coù ñöôøng coáng caäp theo ñöôøng coáng daãn nöôùc thaûi sinh hoaït sau ñoù ñöôïc thoaùt ra ngoaøi chung theo coáng sau heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi cuûa beänh vieän. 3.2.3.5. Hieän traïng heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi : Coâng suaát xöû lyù nöôùc thaûi cuûa heä thoáng 180 m3/ ngaøy Heä thoáng khoâng hoaït ñoäng. Bôm hoùa chaát ñònh löôïng ñaõ hö. Taïi beå sinh hoïc hieáu khí vaø laéng 2 khoâng coù buøn hoaït tính. Coâng ngheä xöû lyù chöa phuø hôïp do khoâng coù thieát bò loïc aùp löïc. 3.2.4. Ñaëc tính nöôùc thaûi : Nöôùc thaûi beänh vieän coù nhöõng ñaëc tính sau: Baûng 3.1: Thaønh phaàn vaø tính chaát nöôùc thaûi Beänh vieän 115 Thoâng soá Ñaàu vaøo Daõy giaù trò Giaù trò trung bình pH 6.0 – 8.0 6.7 BOD5 toång, mg/L 120 – 180 160 COD toång, mg/L 140 – 200 190 Caën lô löõng (SS), mg/L 150- 200 180 Toång P, mg P/L 2.0 – 4.0 2.5 Toång Coliform, MPN/100 ml 107 – 108 5.107 3.3. Söï caàn thieát phaûi ñaàu tö xaây döïng heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi môùi Hieän nay, heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi ñaõ ñöôïc xaây döïng môùi tuy nhieân vaãn chöa ñöa vaøo hoaït ñoäng. Ñeå coù bieän phaùp baûo veä moâi tröôøng trong khu vöïc cuûa beänh vieän vaø moâi tröôøng chung cuûa Thaønh phoá theo Tieâu Chuaån Moâi Tröôøng Vieät Nam, Beänh Vieän caàn phaûi ñaàu tö xaây döïng heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi môùi phuø hôïp vôùi ñieàu kieän thöïc teá. Vieäc ñaàu tö söûa chöûa naâng caáp heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi beänh vieän nhaèm nhöõmg muïc tieâu sau: Goùp phaàn Baûo veä moâi tröôøng thaønh phoá, khoâng gaây oâ nhieãm nguoàn nöôùc ngaàm vaø nöôùc maët cuûa thaønh phoá. Giaûm oâ nhieãm moâi tröôøng khu vöïc chung quanh beänh vieän. Chöông 4 TÍNH TOAÙN – THIEÁT KEÁ HEÄ THOÁNG XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI BEÄNH VIEÄN NHAÂN DAÂN 115 4.1. Cô sôû ñeå löïa choïn phöông aùn xöû lyù : Heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi cuûa Beänh vieän 115 ñöôïc thieát keá döïa treân caùc cô sôû sau : Thaønh phaàn vaø tính chaát nöôùc thaûi ñaàu vaøo Löu löôïng nöôùc thaûi haèng ngaøy cuûa beänh vieän, Q = 180m3/ngaøy Dieän tích maët baèng haïn cheá Quy moâ vaø xu höôùng phaùt trieån cuûa beänh vieän. Khaû naêng taøi chính cuûa coâng ty. Yeâu caàu veà tieâu chuaån nöôùc thaûi beänh vieän Baûng 4.1 – Thoâng soá oâ nhieãm vaø giôùi haïn cho pheùp cuûa TCVN 6772 Thoâng soá oâ nhieãm Đơn vị Giôùi haïn cho pheùp Möùc I Möùc II Möùc III Mức IV Mức V 1. pH 5 - 9 5 - 9 5 - 9 5 - 9 5 - 9 2. BOD mg/l 30 30 40 50 200 3. Chaát raén lô löûng mg/l 50 50 60 100 100 4. Chaát raén coù theå laéng ñöôïc mg/l 0,5 0,5 0,5 0,5 KQĐ 5. toång chaát raén hoøa tan mg/l 500 500 500 500 KQĐ 6. Sunfua (theo H2S) mg/l 1.0 1.0 3.0 4.0 KQĐ 7. Nitrat (NO3) mg/l 30 30 40 50 KQĐ 8. Daàu môõ thöïc phaåm mg/l 20 20 20 20 100 9. Phosphat (PO43-) mg/l 6 6 10 10 KQĐ 10.Toång Colifoms PMN/ 100ml 1000 1000 5000 5000 10000 KQÑ khoâng quy ñònh Nguoàn : Tieâu Chuaån Vieät Nam, TCVN 6772 Tuøy theo loaïi hình, quy moâ vaø dieän tích söû duïng cuûa caùc beänh vieän maø möùc giôùi haïn caùc thaønh phaàn oâ nhieãm trong nöôùc thaûi ñöôïc aùp duïng theo baûng sau. Baûng 4.2 – Möùc aùp duïng cho pheùp ñoái vôùi töøng loaïi hình beänh vieän 1. Beänh vieän nhoû, traïm xaù Töø 10 ñeán 30 giöôøng beänh Möùc II Möùc I Phaûi khöû truøng nöôùc thaûi tröôùc khi thæa ra moâi tröôøng 2. Beänh vieän ña khoa Möùc I Phaûi khöû truøng nöôùc thaûi. Neáu coù thaønh phaàn oâ nhieãm ngoaøi nhöõng thoâng soá neâu trong baûng cuûa tieâu chuaån naøy, thì aùp duïng giôùi haïn töông öùng ñoái vôùi caùc thoâng soá ñoù quy ñònh trong TCVN 5945-1995 Nguoàn : Tieâu Chuaån Vieät Nam, TCVN 6772 Nhö vaäy khaû naêng aùp duïng giôùi haïn cho pheùp ñoái vôùi Beänh vieän 115 laø möùc I Baûng 4.3 - Caùc thoâng ñaëc tröng möôùc thaûi vaø yeâu caàu möùc ñoä xöû lyù Thoâng soá Ñaàu vaøo TCVN 6772-2000 Möùc I Daõy giaù trò Giaù trò trung bình pH 6.0 – 8.0 6.7 5.0 - 9.0 BOD5 , mg/L 120 – 180 160 ≤ 30 COD , mg/L 140 – 200 190 ≤ 80 Chaát raén lô löûng (SS), mg/L 150- 200 180 ≤ 50 Toång P, mg/L 2.0 – 4.0 2.5 ≤ 6 Toång Coliform, MPN/100 ml 107 – 108 5.107 1000 4.2. Sô ñoà quy trình coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi. Beå neùn buøn Beå ñieàu hoøa Beå sinh hoïc hieáu khí Möông khöû truøng Xe chôû buøn ñònh kyø Song chaén raùc Beå laéng ñöùng I Beå laéng ñöùng II Xaû ra nguoàn tieáp nhaän Buøn laéng Buøn tuaàn hoaøn Maùy thoåi khí Khí neùn Nöôùc thaûi Beå tieáp nhaän Thieát bò loïc aùp löïc Beå chöùa nöôùc saïch Röûa loïc Beå oån ñònh buøn Nöôùc sau röûa loïc Nöôùc buøn Buøn laéng Beå chöùa trung gian Sô ñoà 4-1: Quy trình coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi cuûa Beänh vieän 115 4.3. Thuyeát minh quy trình coâng ngheä : Nöôùc thaûi töø caùc khoa cuûa beänh vieän theo maïng löôùi thoaùt nöôùc rieâng ñöôïc daãn ñeán beå tieáp nhaän nöôùc thaûi. Tröôùc khi chaûy vaøo beå tieáp nhaän, nöôùc thaûi chaûy qua möông daãn coù ñaët song chaén raùc thoâ baèng theùp khoâng ræ, coù nhieäm vuï loaïi boû caùc chaát höõu cô coù kích thöôùc lôùn, nhö bao ny loâng, boâng baêng, vaûi vuïn…nhaèm traùnh gaây hö haïi bôm hoaëc taéc ngheõn caùc coâng trình phía sau. Nöôùc sau khi qua song chaén raùc chaûy vaøo beå tieáp nhaän, sau ñoù nöôùc ñöôïc bôm vaøo beå ñieàu hoøa. Beå ñieàu hoøa coù chöùc naêng ñieàu hoøa löu löôïng vaø noàng ñoä nöôùc thaûi, traùnh hieän töôïng quaù taûi vaøo caùc giôø cao ñieåm, do ñoù giuùp heä thoáng xöû lyù laøm vieäc oån ñònh ñoàng thôøi giaûm kích thöôùc caùc coâng trình ñôn vò tieáp sau. Trong beå ñieàu hoøa coù boá trí heä thoáng thoåi khí. Taùc duïng cuûa heä thoáng naøy laø xaùo troän nöôùc thaûi ñoàng thôøi cung caáp oxy nhaèm giaûm noàng ñoä BOD moät phaàn. Sau thôøi gian löu nöôùc, nöôùc thaûi seõ ñöôïc bôm vaøo beå laéng ñöùng ñôït 1, taïi ñaây nhöõng taïp chaát thoâ khoâng hoøa tan seõ ñöôïc giöõ laïi ôû ñaùy beå. Nhôø troïng löôïng rieâng cuûa caùc taïp chaát thoâ lôùn hôn troïng löôïng rieâng cuûa nöôùc neân laéng xuoáng ñaùy beå. Trong thôøi gian laøm vieäc 1.5h phaàn nöôùc chöùa caùc chaát lô löûng khoâng laéng ñöùng töø töø chaûy vaøo beå sinh hoïc hieáu khí (beå Aerotank), phaàn caën seõ ñöôïc bôm veà beå oån ñònh caën hieáu khí. Trong beå sinh hoïc tieáp xuùc keát hôïp quaù trình buøn hoaït tính, caùc chaát höõu cô hoøa tan chuyeån hoùa thaønh boâng buøn sinh hoïc - quaàn theå vi sinh vaät hieáu khí, coù khaû naêng laéng döôùi taùc duïng cuûa troïng löïc. Nöôùc thaûi chaûy lieân tuïc vaøo beå sinh hoïc trong ñoù khí ñöôïc ñöa vaøo cuøng xaùo troän vôùi buøn hoaït tính, cung caáp oxy cho vi sinh vaät phaân huûy chaát höõu cô. Vi khuaån vaø vi sinh vaät soáng nhôø vaøo oxy cung caáp vaø chaát dinh döôõng (N, P) laøm thöùc aên ñeå chuyeån hoùa chuùng thaønh caùc chaát trô khoâng hoøa tan vaø teá baøo môùi. Döôùi ñieàu kieän nhö theá, vi sinh vaät taêng tröôûng sinh khoái vaø keát thaønh boâng buøn. Hoãn hôïp buøn hoaït tính vaø nöôùc thaûi goïi laø dung dòch xaùo troän (mixed liquor). Hoãn hôïp naøy chaûy ñeán beå laéng ñöùng 2. Beå laéng ñöùng 2 coù nhieäm vuï laéng vaø taùch buøn hoaït tính ra khoûi nöôùc thaûi. Buøn sau khi laéng, moät phaàn ñöôïc tuaàn hoaøn laïi beå sinh hoïc ñeå giöõ maät ñoä cao vi sinh vaät taïo ñieàu kieän phaân huûy nhanh chaát höõu cô vaø duy trì maät ñoä sinh vaät trong beå sinh hoïc. Phaàn buøn dö ôû ñaùy beå laéng ñöôïc bôm sang beå oån ñònh buøn hieáu khí. Ñeå khöû caën lô löûng khoâng laéng ñöôïc ôû beå laéng ñôït II, nöôùc thaûi ñöôïc bôm vaøo thieát bò loïc aùp löïc. Sau moät thôøi gian vaän haønh, thieát bò loïc aùp löïc thöôøng bò ngaët loïc do haøm löôïng caën ñöôïc giöõ laïi trong lôùp vaät lieäu loïc. Do vaäy, ñeå duy trì ñöôïc hieäu quaû loïc, ta caàn tieán haønh röûa ngöôïc thieát bò loïc aùp löïc baèng nöôùc saïch. Nöôùc sau khi röûa ñöôïc daãn veà beå ñieàu hoøa. Sau ñoù tieáp tuïc chaûy vaøo coâng trình cuoái cuøng laø möông khöû truøng. Hôïp chaát chlorine laø chaát oxy hoùa maïnh thöôøng ñöôïc söû duïng roäng raõi trong quaù trình khöû truøng nöôùc thaûi. Ngoaøi muïc ñích khöû truøng coøn coù theå söû duïng ñeå giaûm muøi. Hôïp chaát chlorine söû duïng ôû daïng boät calcium hypochoride [Ca(OCl)2]. Haøm löôïng hôïp chaát chlorine caàn thieát khöû truøng cho nöôùc sau laéng, 3-15mg/l. Haøm löôïng hôïp chaát chlorine cung caáp vaøo nöôùc thaûi oån ñònh qua bôm ñònh löôïng hoùa chaát. Beå neùn buøn coù nhieäm vuï laéng coâ ñaëc buøn vaø taùch phaàn nöôùc laéng, phaàn nöôùc naøy ñöôùc bôm veà beå ñieàu ñeå tieáp tuïc xöû lyù. Phaàn buøn laéng ñöôïc bôm sang beå oån ñònh buøn. Beå oån ñònh buøn ñònh kyø ñöôïc huùt boû 10 ngaøy moät laàn. Tröôùc khi huùt boû caën ñöôïc naâng leân pH >11 baèng voâi/xuùt ñeå dieät khuaån gaây beänh toàn taïi trong buøn. 4.4. Öu ñieåm phöông aùn löïa choïn : Chòu ñöôïc taûi troïng cao do keát hôïp quaù trình buøn sinh hoïc baùm dính vaø buøn hoaït tính thoâng thöôøng Chi phí quaûn lyù vaø vaän haønh thaáp do öùng duïng quaù trình sinh hoïc Hieäu quaû khöû truøng cao An toaøn vi sinh gaây beänh veà maët quaûn lyù buøn t._.