Tính tóan thiết kế bãi chôn lấp chất thải rắn sinh hoạt hợp vệ sinh cho huyện Vĩnh Cửu, tỉnh Đồng Nai quy mô 5 ha

CHÖÔNG 1 TOÅNG QUAN NGHIEÂN CÖÙU Lyù do choïn ñeà taøi Vieäc xöû lí chaát thaûi raén (CTR) sinh hoaït moät caùch hôïp lí ñaõ vaø ñang ñaët ra nhöõng vaán ñeà böùc xuùc ñoái vôùi haàu heát caùc tænh, thaønh cuûa nöôùc ta. Laâu nay, CTR sinh hoaït thöôøng ñöôïc choân laáp ôû caùc baõi raùc hôû hình thaønh moät caùch töï phaùt. Haàu heát caùc baõi choân raùc naøy ñeàu thieáu hoaëc khoâng coù heä thoáng xöû lí oâ nhieãm laïi ñaët gaàn khu daân cö, gaây ra nhöõng taùc ñoäng tieâu cöïc ñeán moâi tröôøng vaø söùc khoeû coäng ñoàng. Maët khaùc söï gia taêng nhanh choùng cuûa toác ñoä ñoâ thò hoaù vaø maät ñoä daân cö ôû caùc quaän, huyeän, tænh, thaønh ñaõ gaây ra nhöõng aùp löïc lôùn ñoái vôùi heä thoáng quaûn lí CTR sinh hoaït hieän nay. Vieäc löïa choïn coâng ngheä xöû lí CTR sinh hoaït vaø qui hoaïch baõi choân laáp CTR sinh hoaït moät caùch hôïp lí coù yù nghóa heát söùc quan troïng ñoái vôùi coâng taùc baûo veä moâi tröôøng. Hieän nay tình hình thu gom vaø xöû lí CTR sinh hoaït treân ñòa baøn huyeän Vónh Cöûu chöa ñöôïc thöïc hieän toát, coâng taùc thu gom chöa trieät ñeå, bieän phaùp xöû lí chöa hôïp veä sinh do ñoù coù theå gaây oâ nhieãm moâi tröôøng treân dieän roäng neáu khoâng coù bieän phaùp xöû lí höõu hieäu vaø kòp thôøi. Trong töông lai söï phaùt trieån cuûa toaøn huyeän veà daân soá, kinh teá, hoaït ñoäng dòch vuï thöông maïi vaø söï phaùt trieån cuûa caùc ngaønh coâng nghieäp treân ñòa baøn huyeän seõ laøm gia taêng moät khoái löôïng CTR sinh hoaït raát ñaùng keå gaây aùp löïc leân moâi tröôøng khu vöïc. Do ñoù vieäc ñaàu tö xaây döïng baõi choân laáp CTR sinh hoaït taïi huyeän Vónh Cöûu ñeå giaûi quyeát caùc vaán ñeà caáp baùch treân cho giai ñoaïn hieän taïi vaø töông lai laø heát söùc caàn thieát. Vieäc xaây döïng Baõi choân laáp CTR sinh hoaït taïi huyeän Vónh Cöûu seõ giaûi quyeát ñöôïc caùc vaán ñeà sau: Töøng böôùc khaéc phuïc tình traïng CTR sinh hoaït ñöôïc tieâu huûy, xaû boû tuøy tieän gaây maát veä sinh moâi tröôøng nhö hieän nay. Giaûi quyeát ngay ñöôïc nhu caàu caáp thieát veà baõi choân laáp CTR sinh hoaït cho huyeän Vónh Cöûu. Môû roäng ñòa baøn thu gom, giaûi quyeát löôïng CTR sinh hoaït ñang toàn ñoïng chöa ñöôïc thu gom, taêng tæ leä thu gom, giaûi quyeát caùc vaán ñeà veà toàn ñoïng CTR sinh hoaït haøng ngaøy ôû caùc khu daân cö trong huyeän nhö hieän nay. Xöû lyù taäp trung, coù cô sôû khoa hoïc, kyõ thuaät ñaûm baûo khoâng gaây oâ nhieãm moâi tröôøng, nhaèm tieán tôùi ñoùng cöûa caùc khu xöû lyù raùc taïm thôøi khoâng hôïp veä sinh. Do ñoù vieäc löïa choïn vaø tieán haønh ñeà taøi “ Tính toaùn – thieát keá baõi choân laáp CTR sinh hoaït hôïp veä sinh cho huyeän Vónh Cöûu, tænh Ñoàng Nai” quy moâ 5 ha cho vieäc choân laáp CTR sinh hoaït hôïp veä sinh ôû huyeän Vónh Cöûu laø heát söùc caàn thieát vaø caáp baùch. Muïc tieâu cuûa ñeà taøi Thieát keá baõi choân laáp CTR sinh hoaït hôïp veä sinh cho huyeän Vónh Cöûu, tænh Ñoàng Nai ñeå khoáng cheá oâ nhieãm moâi tröôøng do CTR sinh hoaït gaây ra. Noäi dung ñeà taøi Toång quan veà hieän traïng quaûn lí CTR sinh hoaït huyeän Vónh Cöûu, tænh Ñoàng Nai. Coâng ngheä choân laáp CTR sinh hoaït vaø löïa choïn coâng ngheä choân laáp thích hôïp. Tính toaùn thieát keá oâ choân laáp vaø caùc coâng trình phuï. Tính toaùn kinh teá. Giaûi phaùp vaän haønh, quy hoaïch vaø kyõ thuaät ñoùng baõi. Phaïm vi nghieân cöùu Chæ nghieân cöùu treân ñòa baøn huyeän Vónh Cöûu, tænh Ñoàng Nai. Chæ tính toaùn cho CTR sinh hoaït. Phöông phaùp nghieân cöùu Nghieân cöùu lyù thuyeát Thu thaäp soá lieäu: Caùc vaên baûn phaùp quy cuûa trung öông vaø ñòa phöông coù lieân quan ñeán vaán ñeà quaûn lyù veä sinh moâi tröôøng ñoái vôùi chaát thaûi raén. Caùc vaên baûn vaø caùc quy ñònh ñoái vôùi vieäc xaây döïng BCL chaát thaûi raén hôïp veä sinh. Caùc döõ lieäu veà ñieàu kieän töï nhieân: ñòa chaát, ñòa hình, ñòa maïo, ñaát, khí töôïng thuyû vaên… Tham khaûo yù kieán caùc chuyeân gia. Nghieân cöùu thöïc ñòa Khaûo saùt thöïc ñòa ñòa ñieåm xaây döïng baõi choân laáp. Khaûo saùt thöïc ñòa caùc coâng trình töông töï. CHÖÔNG 2 TOÅNG QUAN VEÀ HIEÄN TRAÏNG QUAÛN LÍ CTR SINH HOAÏT HUYEÄN VÓNH CÖÛU, TÆNH ÑOÀNG NAI. Ñaëc ñieåm töï nhieân Vò trí ñòa lyù Huyeän Vónh Cöûu naèm veà phía Taây Baéc cuûa tænh Ñoàng Nai, ranh giôùi cuûa huyeän ñöôïc xaùc ñònh nhö sau: Phía Baéc giaùp huyeän Ñoàng Phuù vaø Buø Ñaêng cuûa tænh Bình Phöôùc. Phía Nam giaùp thaønh phoá Bieân Hoøa vaø huyeän Thoáng Nhaát. Phía Ñoâng giaùp huyeän Ñònh Quaùn vaø huyeän Thoáng Nhaát. Phía Taây giaùp huyeän Taân Uyeân cuûa tænh Bình Döông. Toång dieän tích töï nhieân toaøn huyeän laø 107.318ha. Huyeän coù 10 ñôn vò haønh chính goàm: thò traán Vónh An vaø 9 xaõ laø: Trò An, Thieän Taân, Bình Hoøa, Taân Bình, Taân An, Bình Lôïi, Thaïnh Phuù, Vónh Taân vaø Phuù Lyù. Ñòa hình Huyeän Vónh Cöûu coù 2 daïng ñòa hình chính: ñoài vaø ñoàng baèng ven soâng. Ñòa hình ñoài Phaân boá taäp trung ôû khu vöïc phía Baéc cuûa huyeän, dieän tích töï nhieân: 83.351 ha, chieám 77,7% toång dieän tích toaøn huyeän. Cao trình cao nhaát ôû khu vöïc phía Baéc khoaûng 340m, thaáp daàn veà phía Nam vaø Taây Nam, khu vöïc trung taâm huyeän coù ñoä cao khoaûng 100 – 120m khu vöïc phía Nam khoaûng 10 – 50m. Dieän tích coù ñoä doác 15O chæ chieám 4,2%. Daïng ñòa hình naøy töông ñoái thích hôïp vôùi phaùt trieån noâng – laâm nghieäp vaø xaây döïng cô sôû haï taàng. Ñòa hình ñoàng baèng Dieän tích 5.994 ha, chieám 5,5% toång dieän tích, cao ñoä trung bình 2 – 10m, nôi thaáp nhaát 1 – 2m. Ñaát khaù baèng, thích hôïp vôùi saûn xuaát noâng nghieäp, nhöng do neàn ñaát yeáu neân ít thích hôïp vôùi xaây döïng cô sôû haï taàng. Khí haäu Huyeän Vónh Cöûu naèm trong vuøng chòu aûnh höôûng khí haäu chung cuûa tænh Ñoàng Nai. Ñaây laø vuøng coù ñieàu kieän khí haäu oân hoøa, bieán ñoäng giöõa caùc thôøi ñieåm trong naêm, trong ngaøy khoâng cao, ñoä aåm khoâng quaù cao, khoâng bò aûnh höôûng tröïc tieáp cuûa luõ luït. Do vaäy ñaây laø moät trong caùc vuøng lyù töôûng ñeå phaùt trieån saûn xuaát coâng nghieäp. Caùc thoâng soá cô baûn cuûa khí haäu nhö sau: Nhieät ñoä khoâng khí Nhieät ñoä khoâng khí aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán quaù trình phaùt taùn vaø chuyeån hoùa caùc chaát oâ nhieãm trong khí quyeån. Nhieät ñoä caøng cao thì toác ñoä caùc phaûn öùng hoùa hoïc dieãn ra trong khí quyeån caøng lôùn vaø thôøi gian löu caùc chaát oâ nhieãm trong khí quyeån caøng nhoû. Ngoaøi ra nhieät ñoä khoâng khí coøn laøm thay ñoåi quaù trình bay hôi dung moâi höõu cô, caùc chaát gaây muøi hoâi, laø yeáu toá quan troïng taùc ñoäng leân söùùc khoûe coâng nhaân trong quaù trình lao ñoäng. Vì vaäy trong quaù trình tính toaùn, döï baùo oâ nhieãm khoâng khí vaø thieát keá caùc heä thoáng khoáng cheá oâ nhieãm caàn phaân tích ñeán yeáu toá nhieät ñoä. Keát quaû theo doõi söï thay ñoåi nhieät ñoä taïi traïm Bieân Hoøa cho thaáy: Nhieät ñoä trung bình naêm : 26,7 oC Nhieät ñoä cao nhaát tuyeät ñoái : 40 oC Nhieät ñoä thaáp nhaát tuyeät ñoái : 13.0 oC Nhieät ñoä cuûa thaùng cao nhaát : 24 ¸ 35 oC (thaùng 4 haøng naêm) Nhieät ñoä cuûa thaùng thaáp nhaát: 22 ¸ 31 oC (thaùng 12 haøng naêm) Bieân ñoä dao ñoäng nhieät giöõa caùc thaùng trong naêm khoâng lôùn (» 3oC) nhöng bieân ñoä nhieät giöõa ngaøy vaø ñeâm töông ñoái lôùn (» 10 ¸ 13oC vaøo muøa khoâ) vaø (» 7 ¸ 9oC vaøo muøa möa). Baûng 1. Nhieät ñoä khoâng khí trung bình thaùng taïi traïm bieân hoøa Nhieät ñoä trung bình thaùng (oC) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 26,3 26,2 27,6 28,7 28,3 27,4 27,0 26,5 26,6 26,5 26,0 25,2 (Nguoàn: Phaân vieän NC Khí töôïng - Thuûy vaên phía Nam) Ñoä aåm khoâng khí Ñoä aåm khoâng khí cuõng nhö nhieät ñoä khoâng khí laø moät trong nhöõng yeáu toá töï nhieân aûnh höôûng ñeán quaù trình chuyeån hoùa vaø phaùt taùn oâ nhieãm, ñeán quaù trình trao ñoåi nhieät cuûa cô theå vaø söùc khoûe con ngöôøi. Ñoä aåm töông ñoái cuûa khu vöïc dao ñoäng töø 75 - 85%, cao nhaát ñöôïc ghi nhaän vaøo thôøi kyø caùc thaùng coù möa (thaùng VI - XI) töø 83 - 87%, do ñoä bay hôi khoâng cao laøm cho ñoä aåm khoâng khí khaù cao vaø ñoä aåm ñaït thaáp nhaát laø vaøo caùc thaùng muøa khoâ (thaùng II - IV) ñaït 67 - 69%. Keát quaû quan traéc ñoä aåm trong nhieàu naêm taïi traïm khí töôïng Bieân Hoøa ñöôïc ñöa ra trong baûng sau:  Baûng 2. Ñoä aåm töông ñoái khoâng khí (%) taïi traïm bieân hoøa Ñoä aåm töông ñoái trung bình thaùng (%) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 72,2 66,6 68,2 71,2 79,3 82,8 84,7 86,6 87,0 86,4 88,2 77,8 (Nguoàn: Phaân vieän NC Khí töôïng - Thuûy vaên phía Nam) Böùc xaï maët trôøi Böùc xaï maët trôøi laø moät trong nhöõng yeáu toá quan troïng aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán cheá ñoä nhieät trong vuøng vaø qua ñoù seõ aûnh höôûng ñeán möùc ñoä beàn vöõng khí quyeån vaø quaù trình phaùt taùn - bieán ñoåi cuûa caùc chaát oâ nhieãm. Cöôøng ñoä böùc xaï tröïc tieáp lôùn nhaát vaøo caùc thaùng II, III, coù theå ñaït ñeán 0,72 - 0,79 cal/cm2.phuùt, töø thaùng IV - VII coù theå ñaït ñeán 0,42 - 0,46 cal/cm2.phuùt vaøo nhöõng giôø tröa. Cöôøng ñoä böùc xaï tröïc tieáp ñi ñeán maët thaúng goùc vôùi tia maët trôøi coù theå ñaït 0,77 - 0,88 cal/cm2.phuùt vaøo nhöõng giôø tröa cuûa caùc thaùng naéng vaø ñaït 0,42 - 0,56 cal/cm2.phuùt vaøo nhöõng giôø tröa cuûa caùc thaùng möa (töø thaùng VI - XII). Keát quaû ño ñaïc vaø tính toaùn böùc xaï toång coäng trung bình taïi traïm Bieân Hoøa ñöôïc ñöa ra trong baûng sau: Baûng 3. Böùc xaï toång coäng trung bình ngaøy taïi traïm bieân hoøa BÖÙC XAÏ TOÅNG COÄNG TRUNG BÌNH NGAØY (cal/cm2) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 461 511 542 535 500 447 448 443 460 444 432 435 (Nguoàn: Phaân vieän NC Khí töôïng - Thuûy vaên phía Nam) Löôïng möa Möa coù taùc duïng thanh loïc caùc chaát oâ nhieãm trong khoâng khí vaø pha loaõng caùc chaát oâ nhieãm trong nöôùc, nöôùc möa coøn cuoán theo caùc chaát chaát oâ nhieãm rôi vaõi treân maët ñaát xuoáng caùc nguoàn nöôùc. Khi thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi saûn xuaát caàn quan taâm ñeán löôïng nöôùc möa, thöôøng ñeå giaûm khoái löôïng nöôùc thaûi phaûi xöû lyù caàn phaûi taùch rieâng heä thoáng thoaùt nöôùc möa vôùi nöôùc thaûi saûn xuaát. Löôïng möa trung bình thaùng taïi traïm Bieân Hoøa ñöôïc cho trong baûng sau: Baûng 4. Löôïng möa trung bình thaùng taïi traïm bieân hoøa LÖÔÏNG MÖA TRUNG BÌNH THAÙNG (mm/ thaùng) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 7,9 4,4 14,6 45,1 157,2 238,0 264,8 276,7 293,3 203,1 81,1 28,3 ( Nguoàn: Phaân vieän NC Khí töôïng - Thuûy vaên phía Nam) Cheá ñoä gioù Gioù laø nhaân toá quan troïng trong quaù trình phaùt taùn vaø lan truyeàn chaát oâ nhieãm trong khoâng khí. Khi vaän toác gioù caøng lôùn, khaû naêng lan truyeàn buïi vaø caùc chaát oâ nhieãm caøng xa, khaû naêng pha loaõng vôùi khoâng khí saïch caøng lôùn. Höôùng gioù chuû ñaïo trong khu vöïc töø thaùng VII - X laø höôùng Taây - Taây Nam, töông öùng vôùi toác ñoä gioù töø 3,0 - 3,6 m/s. Höôùng gioù chuû ñaïo töø thaùng XI - II laø höôùng Baéc - Ñoâng Baéc, töông öùng vôùi toác ñoä gioù töø 3,4 - 4,7 m/s. Taøi nguyeân thieân nhieân Taøi nguyeân nöôùc ngaàm Theo Lieân Ñoaøn Ñòa Chaát 8, nöôùc ngaàm taïi huyeän Vónh Cöûu khaù phong phuù, hieän ñaõ ñöôïc khai thaùc ñeå söû duïng sinh hoaït vaø töôùi cho khoaûng 191 ha. Taøi nguyeân ñaát Toaøn Huyeän coù 6 nhoùm ñaát: Nhoùm ñaát phuø sa : 1.243 ha (chieám 1,2% dieän tích ñaát cuûa huyeän) Nhoùm ñaát Gley : 4.751 ha (4,4%) Nhoùm ñaát ñen : 2.907 ha (2,7%) Nhoùm ñaát xaùm : 72.682 ha (67,7%) Nhoùm ñaát ñoã : 7.643 ha (7,1%) Nhoùm ñaát loang loã : 120 ha (0,1%) Coøn laïi laø hoà, ao: 15.908 ha (14,8%), soâng suoái: 2.065 ha (1,9%) Theo soá lieäu thoáng keâ cuûa phoøng ñòa chính huyeän Vónh Cöûu, haàu heát dieän tích ñaát ñaõ ñöôïc söû duïng vôùi cô caáu nhö sau: Toång dieän tích ñaát töï nhieân : 107.319 ha (100%) Ñaát noâng nghieäp : 17.218 ha (16,0%) Ñaát laâm nghieäp : 65.921 ha (61,4%) Ñaát chuyeân duøng : 18.021 ha (16,8%) Ñaát ôû : 507 ha (0,5%) Ñaát chöa söû duïng : 5.652 ha (5,3%) Hieäu quaû söû duïng ñaát noâng nghieäp coøn raát thaáp, trong ñaát luùa môùi coù 30,6% dieän tích ñöôïc saûn xuaát 2 vuï, 69,4% dieän tích coøn laïi laøm 1 vuï. Trong ñaát caây laâu naêm, ñaát caây aên quaû chæ chieám 11,9%, cao su chieám 3,8%, ñaát troàng ñieàu chieám tôùi 81,8%. Naêng suaát caùc loaïi caây troàng trong caùc loaïi hình söû duïng ñaát coøn thaáp vaø khoâng oån ñònh.  Ñaëc ñieåm kinh teá xaõ hoäi 2.2.1 Kinh teá Noâng nghieäp Toång dieän tích gieo troàng caây troàng naêm 2002 laø 16.472 ha, trong ñoù: caây löông thöïc (luùa, baép) 11.114 ha, caây thöïc phaåm (rau, ñaäu caùc loaïi) 795 ha, caây coâng nghieäp (myø, mía, boâng vaûi, ñaäu naønh, ñaäu phoäng) 4.563 ha. Laâm nghieäp Dieän tích troàng röøng taäp trung : 317 ha Dieän tích röøng chaêm soùc tu boå : 1.600 ha Thuûy saûn Dieän tích nuoâi troàng : 188 ha Saûn löôïng nuoâi troàng : 375 ha Thöông maïi – Dòch vuï Soá ñôn vò kinh doanh thöông maïi – dòch vuï tính ñeán cuoái naêm 2002 laø 2.479 ñôn vò, trong ñoù goàm 29 doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh vaø 2.450 hoä kinh doanh caù theå. Saûn xuaát coâng nghieäp Soá lieäu thoáng keâ ñeán heát naêm 2002 toaøn huyeän coù 609 cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp, trong ñoù coù 2 cô sôû quoác doanh, 604 cô sôû ngoaøi quoác doanh vaø 3 cô sôû coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Saûn phaåm coâng nghieäp chuû yeáu treân ñòa baøn goàm gaïch, ñaù caùc loaïi, ñöôøng maät, ñuùc gang, xay xaùt, khai thaùc caùt, ñaát soûi, giaøy theå thao, ñieän thöông phaåm, nöôùc ñaù caây vaø boät ñaát cao lanh. Toång giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp trong toaøn huyeän tính ñeán heát naêm 2002 laø 1.656.775 trieäu ñoàng. 2.2.2 Daân soá Vónh Cöûu tính ñeán ngaøy 31/12/ 2000 laø 104.106 ngöôøi, döï baùo möùc gia taêng daân soá trung bình giai ñoaïn 2001 - 2010 laø 2,5% vaø laø 2,1%/naêm giai ñoaïn 2010 - 2030. 2.3 Hieän traïng thu gom, xöû lyù raùc taïi huyeän Vónh Cöûu Hieän nay treân ñòa baøn huyeän Vónh Cöûu CTR chuû yeáu laø raùc thaûi sinh hoaït. Löôïng raùc thu gom ñöôïc chuû yeáu laø taïi caùc khu vöïc thò traán, thò töù, chôï vôùi löôïng raùc thu gom chieám khoaûng 40% öôùc tính töông ñöông khoaûng 15 taán/ngaøy. Ñoái vôùi löôïng CTR sinh hoaït sinh ra töø caùc khu daân cö thöa thôùt thì chöa ñöôïc thu gom, chuùng ñöôïc thaûi boû töï do khoâng coù qui hoaïch nhaát ñònh. Vieäc thu gom CTR sinh hoaït hieän nay taïi huyeän Vónh Cöûu chuû yeáu laø do tö nhaân ñöùng ra thu gom moät caùch töï phaùt, khoâng coù moät qui hoaïch cuï theå, bieän phaùp xöû liù cuõng ñôn giaûn chuû yeáu laø söû duïng phöông phaùp ñoå ñoáng chôø khoâ roài ñoát, giaûi phaùp naøy chöa an toaøn vaø hôïp veä sinh vì khaû naêng gaây oâ nhieãm moâi tröôøng cao. 2.4 Döï baùo khoái löôïng chaát thaûi raén sinh hoaït huyeän Vónh Cöûu ñeán naêm 2028 Cuøng vôùi söï phaùt trieån kinh teá, ñôøi soáng cuûa ngöôøi daân ngaøy caøng naâng cao vaø keùo theo toác ñoä thaûi raùc cuûa moãi ngöôøi cuõng taêng. Noùi chung, toác ñoä thaûi raùc tính theo ñaàu ngöôøi phuï thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá, phuï thuoäc vaøo möùc soáng, möùc ñoâ thò hoùa, nhu caàu vaø taäp quaùn sinh hoaït cuûa ngöôøi daân. Hieän nay, huyeän Vónh Cöûu chöa coù heä thoáng thu gom raùc hoaøn chænh neân vieäc döï ñoaùn khoái löôïng raùc döïa vaøo soá lieäu thoáng keâ raát deã daãn ñeán sai soá. Vì vaäy söï gia taêng khoái löôïng CTR sinh hoaït seõ ñöôïc öôùc tính theo toác ñoä gia taêng daân soá. Döï baùo daân soá Ñeå döï ñoaùn daân soá huyeän ñeán naêm 2028 ta duøng coâng thöùc Euler caûi tieán Ni*+1 = Ni + r * N(i+1/2) *rt Trong ñoù : Ni+1 = Ni + r*Ni*rt Ni+1/2= (Ni+1 + Ni)/2 Trong ñoù : Ni+1 : laø daân soá hieän taïi cuûa naêm tính toaùn (ngöôøi) Ni : Daân soá hieän taïi laø  ngöôøi (2000) rt: Ñoä cheânh leäch giöõa caùc naêm ,thöôøng = 1 r : Toác ñoä gia taêng daân soá Theo qui hoaïch toång theå kinh teá xaõ hoäi huyeän Vónh Cöûu tính ñeán ngaøy 31/12/ 2000 laø 104.106 ngöôøi, döï baùo möùc gia taêng daân soá trung bình giai ñoaïn 2001 - 2010 laø 2,5% vaø laø 2,1%/naêm giai ñoaïn 2010 - 2030. Baûng 5. Keát quaû tính toaùn döï baùo gia taêng daân soá töø 2000 ñeán naêm 2028 Naêm Tæ leä taêng daân soá r Ni Ni+1 Ni+1/2 N*i+1 (ngöôøi) 2000 104106 2001 2.5% 104106 106709 105407 106741 2002 2.5% 106709 109376 53354 108043 2003 2.5% 109376 112111 54688 110744 2004 2.5% 112111 114914 56055 113512 2005 2.5% 114914 117786 57457 116350 2006 2.5% 117786 120731 58893 119259 2007 2.5% 120731 123749 60366 122240 2008 2.5% 123749 126843 61875 125296 2009 2.5% 126843 130014 63422 128429 2010 2.5% 130014 133264 65007 131639 2011 2.1% 133264 136063 66632 134664 2012 2.1% 136063 138920 68032 137492 2013 2.1% 138920 141838 69460 140379 2014 2.1% 141838 144816 70919 143327 2015 2.1% 144816 147857 72408 146337 2016 2.1% 147857 150962 73929 149410 2017 2.1% 150962 154133 75481 152548 2018 2.1% 154133 157369 77066 155751 2019 2.1% 157369 160674 78685 159022 2020 2.1% 160674 164048 80337 162361 2021 2.1% 164048 167493 82024 165771 2022 2.1% 167493 171011 83747 169252 2023 2.1% 171011 174602 85505 172806 2024 2.1% 174602 178269 87301 176435 2025 2.1% 178269 182012 89134 180140 2026 2.1% 182012 185834 91006 183923 2027 2.1% 185834 189737 92917 187786 2028 2.1% 189737 193721 94869 191729 (Nguoàn: Tính toaùn-toång hôïp) Caên cöù vaøo tæ leä gia taêng daân soá cuûa huyeän haøng naêm vaø heä soá thaûi raùc bình quaân ñaàu ngöôøi/ngaøy cho pheùp döï baùo taûi löôïng raùc thaûi cuûa toaøn huyeän giai ñoaïn 2000 -2020. 2.4.2 Döï baùo löôïng CTR sinh hoaït Töø keát quaû nghieân cöùu raùc thaûi sinh hoaït ôû nhieàu ñòa phöông khaùc, öôùc tính toác ñoä thaûi raùc hieän nay ôû huyeän Vónh Cöûu laø 0,3 kg/ngöôøi/ngaøy. Theo ñaø phaùt trieån cuûa xaõ hoäi, toác ñoä thaûi raùc bình quaân ñaàu ngöôøi seõ ngaøy moät taêng leân vaø döï baùo toäc ñoä thaûi raùc ñeán naêm 2010 seõ laø 0,5 kg/ngöôøi/ngaøy, ñeán naêm 2020 seõ laø 0,7 kg/ngöôøi/ngaøy. Keát quaû tính toaùn döï baùo ñöôïc ñöa ra trong baûng döôùi ñaây: Baûng 6. Döï baùo löôïng raùc thaûi sinh hoaït phaùt sinh trong giai ñoaïn 2000 - 2028 Naêm Soá daân (ngöôøi) Toác ñoä thaûi raùc (kg/ngöôøi/ngaøy) Löôïng raùc (taán) 1 ngaøy 1 naêm 2000 104106 0,30 31,23 11399,61 2001 106741 0,32 34,16 12467,35 2002 108043 0,34 36,73 13408,14 2003 110744 0,36 39,87 14551,76 2004 113512 0,38 43,13 15744,11 2005 116350 0,40 46,54 16987,10 2006 119259 0,42 50,09 18282,40 2007 122240 0,44 53,79 19631,74 2008 125296 0,46 57,64 21037,20 2009 128429 0,48 61,65 22500,76 2010 131639 0,50 65,82 24024,12 2011 134664 0,52 70,03 25559,23 2012 137492 0,54 74,25 27099,67 2013 140379 0,56 78,61 28693,47 2014 143327 0,58 83,13 30342,33 2015 146337 0,60 87,80 32047,80 2016 149410 0,62 92,63 33811,48 2017 152548 0,64 97,63 35635,21 2018 155751 0,66 102,80 37520,42 2019 159022 0,68 108,13 39469,26 2020 162361 0,70 113,65 41483,24 2021 165771 0,73 121,01 44169,68 2022 169252 0,75 126,94 46332,74 2023 172806 0,78 134,79 49197,87 2024 176435 0,81 142,91 52163,01 2025 180140 0,84 151,32 55230,92 2026 183923 0,87 160,01 58404,75 2027 187786 0,90 169,01 61687,70 2028 189737 0,90 172,56 62982,98 (Nguoàn: Tính toaùn- toång hôïp) Ghi chuù: Tính theo tæ leä taêng daân soá trung bình 2,5% (giai ñoaïn 2001 - 2010) vaø 2,1% (giai ñoaïn 2010 - 2028). Nhö vaäy qua baûng tính toaùn cho thaáy vaøo thôøi ñieåm 2010 löôïng raùc thaûi sinh ra treân toaøn huyeän laø 66 taán/ngaøy vaø tôùi naêm 2028 seõ laø 17,56 taán/ngaøy. Do ñieàu kieän giôùi haïn veà thôøi gian neân khoâng coù soá lieäu cuï theå veà thaønh phaàn raùc sinh hoaït cuûa huyeän Vónh Cöûu trong nhöõng naêm gaàn ñaây. Vì vaäy, em seõ duøng soá lieäu thaønh phaàn raùc thaûi sinh hoaït naêm 1999 cuûa Huyeän ñeå tính toaùn gaàn ñuùng veà saûn löôïng khí phaùt sinh trong baõi choân laáp ôû phaàn sau cuûa ñoà aùn naøy. Baûng 7.Thaønh phaàn raùc sinh hoaït cuûa huyeän Vónh Cöûu naêm 1999 STT Thaønh phaàn %khoái löôïng öôùt 1 Laù caây, raùc höõu cô 69,67 2 cao su 2,31 3 Nhöïa, nilon 4,00 3 Giaáy vuïn, cacton 1,14 4 Kim loaïi, voû ñoà hoäp 11,51 5 Thuûy tinh, saønh söù 1,56 6 Chaát deã chaùy 2,30 7 Xaø baàn 8,23 Toång coäng 100,00 (Nguoàn: Hieän traïng moâi tröôøng Tænh Ñoàng Nai, 1999) CHÖÔNG 3 COÂNG NGHEÄ CHOÂN LAÁP CTR SINH HOAÏT VAØ LÖÏA CHOÏN COÂNG NGHEÄ CHOÂN LAÁP THÍCH HÔÏP 3.1 Coâng ngheä choân laáp CTR sinh hoaït 3.1.1 Khaùi nieäm Choân laáp laø phöông phaùp thaûi boû CTR kinh teá nhaát vaø chaáp nhaän ñöôïc veà maët moâi tröôøng. Ngay caû khi aùp duïng caùc bieän phaùp giaûm thieåu löôïng chaát thaûi, taùi sinh, taùi söû duïng vaø caû kyõ thuaät chuyeån hoaù chaát thaûi, vieäc thaûi boû phaàn chaát thaûi coøn laïi ra baõi choân laáp vaãn laø moät khaâu quan troïng trong chieán löôïc quaûn lyù toång hôïp CTR. Coâng taùc quaûn lyù baõi choân laáp keát hôïp chaët cheõ vôùi quy hoaïch, thieát keá, vaän haønh, ñoùng cöûa vaø kieåm soaùt sau khi ñoùng cöûa hoaøn toaøn baõi choân laáp. Öu nhöôïc ñieåm cuûa phöông phaùp choân laáp: Öu ñieåm: Phuø hôïp vôùi nhöõng nôi coù dieän tích ñaát roäng. Xöû lí ñöôïc taát caû caùc loaïi CTR, keå caû caùc CTR maø nhöõng phöông phaùp khaùc khoâng theå xöû lyù trieät ñeå hoaëc khoâng xöû lyù ñöôïc. BCL sau khi ñoùng cöûa coù theå söû duïng cho nhieàu muïc ñích khaùc nhau nhö: baõi ñoå xe, saân chôi, coâng vieân… Thu hoài naêng löôïng töø khí gas. Khoâng theå thieáu duø cho aùp duïng baát kì phöông phaùp naøo. Linh hoaït trong quaù trình söû duïng (khi khoái löôïng CTR gia taêng coù theå taêng cöôøng theâm coâng nhaân vaø thieát bò cô giôùi), trong khi caùc phöông phaùp khaùc phaûi ñöôïc môû roäng qui moâ coâng ngheä ñeå taêng coâng suaát. Ñaàu tö ban ñaàu vaø chi phí hoaït ñoäng cuûa BCL thaáp hôn so vôùi nhöõng phöông phaùp khaùc. Nhöôïc ñieåm Toán nhieàu dieän tích ñaát choân laáp, nhaát laø nhöõng nôi taøi nguyeân ñaát coøn khan hieám. Phaûi phuø hôïp vôùi yeâu caàu ñòa hình, ñòa chaát, khí töôïng cuûa töøng ñòa phöông cho neân vieäc nghieân cöùu laäp döï aùn khaû thi ban ñaàu khaù coâng phu vaø toán keùm. Laây lan caùc dòch beänh. Gaây oâ nhieãm moâi tröôøng nöôùc, ñaát, khí xung quanh BCL. Khoù khaên vaø toán keùm trong vieäc kieåm soaùt khí thaûi vaø nöôùc thaûi. Coù nguy cô xaûy ra söï coá chaùy noå, gaây nguy hieåm do söï phaùt sinh khí CH4 vaø H2S Coâng taùc quan traéc chaát löôïng moâi tröôøng BCL vaø xung quanh vaãn phaûi ñöôïc tieán haønh sau khi ñoùng cöûa. Aûnh höôûng caûnh quan. Vieäc quy hoaïch, thieát keá vaø vaän haønh cuûa moät baõi choân laáp CTR hieän ñaïi ñoøi hoûi aùp duïng nhieàu nguyeân taéc cô baûn veà khoa hoïc, kyõ thuaät vaø kinh teá. Caùc vaán ñeà chính lieân quan ñeán vieäc thieát keá BCL hôïp veä sinh bao goàm : (1) Vaán ñeà moâi tröôøng vaø caùc quy ñònh raøng buoäc; (2) Caùc daïng vaø phöông phaùp choân laáp; (3) Vò trí baõi choân laáp; (4) Quaûn lyù khí sinh ra trong quaù trình choân laáp; (5) Kieåm soaùt nöôùc roø ræ; (6) Kieåm soaùt nöôùc beà maët vaø nöôùc möa; (7) Caáu truùc BCL vaø söï suït luùn; (8) Quan traéc chaát löôïng moâi tröôøng; (9) Boá trí maët baèng toång theå vaø thieát keá sô boä BCL; (10) Xaây döïng quy trình vaän haønh BCL; (11) Ñoùng cöûa hoaøn toaøn BCL vaø nhöõng vaán ñeà caàn quan taâm; (12) Tính toaùn vaø thieát keá chi tieát BCL. 3.1.2 Phaân loaïi 3.1.2.1 Theo caáu truùc Baõi hôû (open dumps) Choân döôùi bieån (submarine disposal) BCL hôïp veä sinh (Sanitary landfill) Baõi hôû Ñaây laø phöông phaùp coå ñieån, ñaõ ñöôïc aùp duïng töø raát laâu. Ngay caû trong thôøi kyø Hy Laïp vaø La Maõ coå ñòa caùch ñaây khoaûng 500 naêm tröôùc coâng nguyeân, con ngöôøi ñaõ bieát ñoå raùc beân ngoaøi caùc thaønh luõy- laâu ñaøi ôû cuoái höôùng gioù. Cho ñeán nay, phöông phaùp naøy vaãn coøn aùp duïng ôû nhieàu nôi treân theá giôùi. Phöông phaùp naøy coù nhieàu nhöôïc ñieåm nhö: Laøm maát veû thaåm myõ cuûa caûnh quan: Nhöõng ñoáng raùc thaûi laø moâi tröôøng thuaän lôïi cho caùc ñoäng vaät gaëm nhaám, caùc loaøi coân truøng, vector gaây beänh sinh soâi, naåy nôû gaây nguy hieåm cho söùc khoeû con ngöôøi Nöôùc ræ raùc sinh ra töø caùc baõi raùc hôû seõ laøm baõi raùc trôû neân laày loäi, aåm öôùt. Nöôùc ræ raùc naøy do khoâng coù bieän phaùp kieåm soaùt, khoâng coù heä thoáng thu gom seõ thaám vaøo caùc taàng ñaát beân döôùi gaây oâ nhieãm nguoàn nöôùc ngaàm, hoaëc taïo thaønh doøng chaûy traøn gaây oâ nhieãm nguoàn nöôùc maët Baõi raùc hôû seõ gaây oâ nhieãm khoâng khí do quaù trình phaân huûy raùc taïo thaønh caùc khí coù muøi hoâi thoái; Maët khaùc ôû caùc baõi raùc hôû coøn coù hieän töôïng "chaùy ngaàm" hay coù theå chaùy thaønh ngoïn löûa, vaø taát caû caùc quaù trình treân seõ daãn ñeán vaán ñeà oâ nhieãm khoâng khí. Ñaây laø phöông phaùp xöû lyù CTR reû tieàn nhaát, chæ toán chi phí cho coâng vieäc thu gom vaø vaän chuyeån raùc töø nôi phaùt sinh ñeán baõi raùc. Tuy nhieân phöông phaùp naøy laïi ñoøi hoûi moät dieän tích baõi raùc lôùn. Do vaäy ôû caùc thaønh phoá ñoâng daân cö vaø ñaát ñai khan hieám thì phöông phaùp naøy trôû neân ñaét tieàn cuøng vôùi nhieàu nhöôïc ñieåm nhö ñaõ neâu treân. Choân döôùi bieån Nhieàu nghieân cöùu cho thaáy vieäc choân raùc döôùi bieån cuõng coù nhieàu ñieàu lôïi. Ví du,ï ôû thaønh phoá New York, tröôùc ñaây CTR ñöôïc chôû ñeán beán caûng baèng nhöõng ñoaøn xe löûa rieâng, sau ñoù chuùng ñöôïc caùc xaø lan chôû ñem choân döôùi bieån ôû ñoä saâu toái thieåu 100 feets, nhaèm traùnh tình taïng löôùi caù bò vöôùng maéc. Ngoaøi ra, ôû San Francisco, New York vaø moät soá thaønh phoá ven bieån khaùc cuûa Hoa Kyø, ngöôøi ta coøn xaây döïng nhöõng baõi raùc ngaàm nhaân taïo treân cô sôû söû duïng caùc khoái gaïch, beâ toâng phaù vôõ töø caùc khu xaây döïng, hoaëc thaäâm chí caùc oâ toâ thaûi boû. Ñieàu naøy vöøa giaûi quyeát ñöôïc vaán ñeà chaát thaûi, ñoàng thôøi taïo neân nôi truù aån cho caùc loaøi sinh vaät bieån,… BCL hôïp veä sinh Ñaây laø phöông phaùp ñöôïc nhieàu ñoâ thò treân theá giôùi aùp duïng cho quaù trình xöû lyù raùc thaûi. Ví duï,ï ôû Hoa Kyø coù treân 80% löôïng raùc thaûi ñoâ thò ñöôïc xöû lyù baèng phöônng phaùp naøy; hoaëc ôû caùc nöôùc Anh, Nhaät Baûn,… Baõi choân laáp hôïp veä sinh ñöôïc thieát keá ñeå ñoå boû CTR sao cho möùc ñoä gaây ñoäc haïi ñeán moâi tröôøng laø nhoû nhaát. Taïi ñaây CTR ñöôïc ñoå boû vaøo caùc oâ choân laáp cuûa BCL, sau ñoù ñöôïc neùn vaø bao phuû moät lôùp ñaát daøy khoaûng 1,5cm (hay vaät lieäu bao phuû) ôû cuoái moãi ngaøy. Khi baõi choân laáp hôïp veä sinh ñaõ söû duïng heát coâng suaát thieát keá cuûa noù, moät lôùp ñaát (hay vaät lieäu bao phuû) sau cuøng daøy khoaûng 60cm ñöôïc phuû leân treân. BCL hôïp veä sinh coù heä thoáng thu vaø xöû lyù nöôùc roø ræ, khí thaûi töø baõi choân laáp. Baõi choân laáp hôïp veä sinh coù nhöõng öu ñieåm sau: ÔÛ nhöõng nôi coù ñaát troáng, BCL hôïp veä sinh thöôøng laø phöông phaùp kinh teá nhaát cho vieäc ñoå boû chaát thaûi raén. Ñaàu tö ban ñaàu vaø chi phí hoaït ñoäng cuûa BCL hôïp veä sinh thaáp so vôùi caùc phöông phaùp khaùc (ñoát, uû phaân). BCL hôïp veä sinh coù theå nhaän taát caû caùc loaïi CTR maø khoâng caàn thieát phaûi thu gom rieâng leû hay phaân loaïi. BCL hôïp veä sinh raát linh hoaït trong khi söû duïng. Ví duï, khi khoái löôïng CTR gia taêng coù theå taêng cöôøng theâm coâng nhaân vaø thieát bò cô giôùi, trong khi ñoù caùc phöông phaùp khaùc phaûi môû roäng nhaø maùy ñeå taêng coâng suaát. Do bò neùn chaët vaø phuû ñaát leân treân neân caùc coân truøng, chuoät boï, ruoài muoãi khoâng sinh soâi naåy nôû ñöôïc. Caùc hieän töôïng chaùy ngaàm hay chaùy buøng khoù coù theå xaûy ra, ngoaøi ra giaûm thieåu ñöôïc caùc muøi hoâi thoái gaây oâ nhieãm khoâng khí. Goùp phaàn laøm giaûm naïn oâ nhieãm nöôùc ngaàm vaø nöôùc maët. Caùc BCL hôïp veä sinh sau khi ñoùng cöûa coù theå xaây döïng thaønh caùc coâng vieân, caùc saân chôi, saân vaän ñoäng, coâng vieân giaùo duïc, saân golf, hay caùc coâng trình phuïc vuï nghæ ngôi giaûi trí (recreational facilities). Ví duï, ôû Hoa Kyø coù caùc saân vaän ñoäng Denver, Colorado, Mout Transhmore coù nguoàn goác laø caùc baõi choân laáp. Tuy nhieân, caùc BCL hôïp veä sinh cuõng coù moät soá nhöôïc ñieåm sau: Caùc baõi choân laáp hôïp veä sinh ñoøi hoûi dieän tích ñaát ñai lôùn. Moät thaønh phoá ñoâng daân cö, coù soá löôïng raùc thaûi caøng nhieàu thì dieän tích baõi thaûi caøng lôùn. Ngöôøi ta öôùc tính moät thaønh phoá coù quy moâ 10.000 daân thì löôïng raùc thaûi moãi naêm coù theå laáp ñaày dieän tích 1 hecta vôùi chieàu saâu 3m. Caùc lôùp ñaát phuû ôû caùc BCL hôïp veä sinh thöôøng hay bò gioù thoåi vaø phaùt taùn ñi xa. Caùc BCL hôïp veä sinh thöôøng sinh ra caùc khí CH4 hoaëc khí H2S ñoäc haïi coù khaû naêng gaây chaùy noå hay gaây ngaït. Tuy nhieân khí CH4 coù theå ñöôïc thu hoài ñeå laøm khí ñoát. Neáu khoâng xaây döïng vaø quaûn lyù toát coù theå gaây ra oâ nhhieãm nöôùc ngaàm vaø oâ nhieãm khoâng khí. Theo chöùc naêng Thoâng thöôøng, BCL chaát thaûi coù theå phaân ra caùc loaïi sau: BCL CTR nguy haïi (hazardous waste landfill) BCL CTR chæ ñònh (designated waste) BCL CTR ñoâ thò (municipal solid waste landfill) Baûng 8. Phaân loaïi baõi raùc veä sinh LOAÏI BAÕI CTR LOAÏI CHAÁT THAÛI I CTR ñoäc haïi II CTR chæ ñònh III CTR ñoâ thò (Nguoàn: Nguyeãn Vaên Phöôùc, 2004, giaùo trình Xöû lí chaát thaûi raén, Vieän Taøi Nguyeân vaø Moâi tröôøng) Chaát thaûi theo quy ñònh laø chaát thaûi khoâng nguy haïi, coù theå giaûi phoùng nhöõng thaønh phaàn coù noàng ñoä vöôït quaù tieâu chuaån chaát löôïng nöôùc hoaëc laø nhöõng chaát thaûi ñaõñöôïc DOHS (State Department of Health Service) cho pheùp. Löu yù raèng heä thoáng phaân loaïi naøy chuù troïng ñeán baûo veä nguoàn nöôùc maët, nöôùc ngaàm hôn laø vaán ñeà phaùt taùn khí baõi raùc vaø chaát löôïng moâi tröôøng khoâng khí. Baõi choân laáp chaát thaûi raén sinh hoaït hoãn hôïp Moät löôïng nhaát ñònh caùc chaát thaûi raén coâng nghieäp khoâng nguy haïi vaø buøn töø traïm xöû lyù nöôùc thaûi ñöôïc pheùp ñoå ôû nhieàu baõi choân laáp thuoäc nhoùm III. Buøn töø traïm xöû lyù nöôùc thaûi chæ ñöôïc pheùp ñoå ra baõi choân laáp neáu ñaõ taùch nöôùc neáu ñaït noàng ñoä chaát raén töø 51% trôû leân. Ví duï, ôû California, buøn ñoå ôû baõi choân laáp CTRSH phaûi._. ñaït tyû leä khoái löôïng chaát thaûi raén : buøn laø 5:1. Vaät lieäu che phuû trung gian vaø che phuû cuoái cuøng cuûa BCL coù theå laø ñaát hay nhöõng vaät lieäu khaùc nhö phaân compost töø raùc vuôøn vaø raùc sinh hoaït, huøn coáng raûnh, xaø baàn… Ñeå taêng theâm söùc chöùa cuûa BCL, nhöõng BCL ñaõ ñoùng cöûa ôû moät soá nôi coù theå taùi söû duïng baèng caùch ñaøo phaàn chaát thaûi ñaõ phaân huûy ñeå thu hoài kim loaïi vaø söû duïng phaàn coøn laïi laøm vaät lieäu che phuû haøng ngaøy cho chaát thaûi môùi. Trong moät soá tröôøng hôïp, chaát thaûi ñaõ phaân huûy ñöôïc ñaøo leân, döï tröõ vaø laép ñaët lôùp loùt ñaùy tröôùc khi söû duïng laïi BCL. Baõi choân laáp chaát thaûi ñaõ nghieàn CTR ñöôïc nghieàn nhoû tröôùc khi ñoå ra baõi choân laáp. Chaát thaûi ñaõ nghieàn coù theå taêng khoái löôïng leân 35% so vôùi chaát thaûi chöa nghieàn vaø khoâng caàn che phuû haøng ngaøy. Caùc vaán ñeà veà muøi, ruoài nhaëng, chuoät, boï vaø gioù thoåi bay raùc khoâng coøn quan troïng nöõa vì raùc nghieàn coù theå neùn toát hôn vaø coù beà maët ñoàng nhaát hôn, löôïng chaát thaûi che phuû giaûm vaø moät soá loaïi vaät lieäu che phuû khaùc coù theå khoáng cheá ñöôïc nöôùc ngaám vaøo baõi choân laáp trong quaù trình vaän haønh. Nhöõng ñieåm baát lôïi chính cuûa phöông phaùp naøy laø caàn coù thieát bò neùn raùc vaø cuõng caàn phaàn baõi choân thoâng thöôøng ñeå choân laáp chaát thaûi khoâng neùn ñöôïc. Phöông phaùp naøy coù theå aùp duïng ñöôïc ôû nhöõng nôi coù chi phí choân laáp cao, vaät lieäu che phuû khoâng saün coù vaø löôïng möa thaáp hoaëc taäp trung theo muøa. CTR ñaõ nghieàn cuõng coù theå saûn xuaát phaân höõu cô duøng laøm lôùp che phuû trung gian. Baõi choân laáp nhöõng thaønh phaàn chaát thaûi rieâng bieät BCL nhöõng thaønh phaàn chaát thaûi rieâng bieät goïi laø baõi choân laáp ñôn (monofill). Tro, ximaêng vaø nhöõng chaát thaûi töông töï, thöôøng ñònh nghóa laø chaát thaûi theo quy ñònh, ñöôïc choân ôû nhöõng baõi choân laáp rieâng ñeå taùch bieät chuùng vôùi caùc thaønh phaàn khaùc cuûa CTR sinh hoaït. Vì tro coù chöùa moät phaàn nhoû caùc chaát höõu cô khoâng chaùy, neân muøi sinh ra do quaù trình khöû sulfate trôû thaønh vaán ñeà caàn quan taâm ñoái vôùi baõi choân laáp tro. Ñeå khaéc phuïc muøi töø caùc baõi choân laáp tro naøy caàn laép ñaët heä thoáng thu hoài khí. Caùc loaïi baõi choân laáp khaùc Beân caïnh nhöõng BCL coå ñieån ñaõ moâ taû, moät soá phöông phaùp choân laáp ñaëc bieät ñaõ ñöôïc thieát keá tuyø theo muïc ñích quaûn lyù baõi choân laáp nhö 1) BCL ñöôïc thieát keá nhaèm taêng toác ñoä sinh khí, 2) BCL vaän haønh nhö nhöõng ñôn vò xöû lyù CTR hôïp nhaát. Baõi choân laáp ñöôïc thieát keá ñeå taêng toác ñoä sinh khí: Neáu löôïng khí thaûi phaùt sinh vaø thu hoài töø quaù trình phaân huûy kò khí CTR ñöôïc khoáng cheá ñaït cöïc ñaïi, khi ñoù caàn thieát keá baõi choân laáp CTR ñaëc bieät. Chaúng haïn, ñeå taän duïng ñoä saâu CTR ñöôïc ñoå ôû nhöõng ñôn nguyeân rieâng bieät khoâng caàn lôùp che phuû trung gian vaø nöôùc roø ræ ñöôïc tuaàn hoaøn trôû laïi ñeå taêng hieäu quaû quaù trình phaân huûy sinh hoïc. Ñieåm baát lôïi cuûa loaïi BCL naøy laø löôïng nöôùc roø ræ dö phaûi ñöôïc xöû lyù. Baõi choân laáp ñoùng vai troø nhö nhöõng ñôn vò xöû lyù CTR hôïp nhaát: Caùc thaønh phaàn höõu cô ñöôïc taùch rieâng vaø ñoå vaøo baõi choân laáp rieâng ñeå coù theå taêng toác ñoä phaân huûy sinh hoïc baèng caùch taêng ñoä aåm cuûa raùc nhö söû duïng nöôùc roø ræ tuaàn hoaøn, boå sung buøn töø traïm xöû lyù nöôùc thaûi hoaëc phaân ñoäng vaät. CTR ñaõ bò phaân huûy duøng laøm vaät lieäu che phuû cho nhöõng khu vöïc choân laáp môùi vaø ñôn nguyeân naøy laïi ñöôïc duøng cho loaïi raùc môùi. Theo ñòa hình Caùc phöông phaùp chuû yeáu : Ñoå vaøo hoá ñaøo, möông raõnh. Ñoå vaøo khu ñaát baèng. Ñoå vaøo khu vöïc coù ñòa hình heûm nuùi, loõm nuùi. Phöông phaùp hoá ñaøo / raõnh (Excavated Cell/Trench Method) Phöông phaùp ñaøo raõnh choân CTR laø phöông phaùp lyù töôûng cho nhöõng khu vöïc coù ñoä saâu thích hôïp, vaät lieäu che phuû saün coù vaø möïc nöôùc ngaàm khoâng gaàn beà maët, thích hôïp söû duïng cho nhöõng ñaát ñai baèng phaúng hay nghieâng ñeàu vaø ñaëc bieät laø nhöõng nôi maø chieàu saâu lôùp ñaát ñaøo taïi baõi ñoå ñuû ñeå bao phuû lôùp raùc neùn. Trong phöông phaùp naøy, ñaàu tieân phaûi ñaøo hoá / raõnh, laép ñaët heä thoáng lôùp loùt, heä thoáng thu nöôùc roø ræ vaø heä thoáng thoaùt khí. Ñaát ñaøo ñöôïc duøng laøm vaät lieäu che phuû haøng ngaøy (ôû cuoái moãi ngaøy hoaït ñoäng, phuû leân treân raùc ñaõ neùn moät lôùp vaät lieäu bao phuû (ñaát) daøy töø 0,15 - 0,3 m ñeå traùnh phaùt sinh vaø lan truyeàn muøi hoâi, traùnh ruoài muoãi sinh soáng, traùnh nöôùc möa ngaám vaøo raùc phaùt sinh nöôùc roø ræ, traùnh raùc bay,…) hoaëc lôùp che phuû cuoái cuøng. Lôùp loùt coù theå laø lôùp maøng ñòa chaát toång hôïp, lôùp ñaát seùt coù ñoä thaåm thaáu thaáp hoaëc keát hôïp caû hai loaïi naøy ñeå haïn cheá söï lan truyeàn cuûa nöôùc roø ræ vaø khí thaûi phaùt sinh töø BCL. Hoá choân laáp thöôøng coù daïng hình vuoâng vôùi kích thöôùc moãi caïnh coù theå leân ñeán 305m vaø ñoä doác maët treân dao ñoäng trong khoaûng 1,5:1 ñeán 2:1. Möông coù chieàu daøi thay ñoåi trong khoaûng 61 – 305m, chieàu saâu töø 0,9 – 3,0m vaø chieàu roäng töø 4,6 – 15,2m. Sau ñoù CTR ñöôïc ñoå vaøo hoá / raõnh vôùi chieàu daøy töø 0,45 - 0,60 m. Xe uûi seõ traûi ñeàu raùc treân beà maët hoá / raõnh ñaøo vaø raùc ñöôïc neùn baèng xe lu hay xe ñaàm chaân cöøu. Hoaït ñoäng cöù tieáp tuïc dieãn ra ñeán khi ñaït chieàu cao thieát keá laáp ñaày moãi ngaøy. Chieàu daøi söû duïng moãi ngaøy phuï thuoäc vaøo chieàu cao laáp ñaày vaø khoái löôïng CTR. Chieàu daøi cuõng phaûi ñuû ñeå traùnh gaây söï chaäm treã cho caùc xe thu gom raùc chôø ñôïi ñoå raùc. Chieàu roäng cuûa raõnh ít nhaát cuõng baèng 2 laàn chieàu roäng cuûa thieát bò neùn eùp ñeå caùc loáp xe hay ñeá xe neùn taát caû caùc vaät lieäu treân dieän tích laøm vieäc. Ñaát bao phuû moãi ngaøy ñöôïc laáy baèng caùch ñaøo caùc raõnh keá beân hay tieáp tuïc ñaøo raõnh ñang ñöôïc laáp ñaày. Trong moät soá tröôøng hôïp, BCL ñöôïc pheùp xaây döïng döôùi möïc nöôùc ngaàm neáu caáu truùc baõi choân ñaûm baûo ngaên nöôùc ngaàm thaám töø beân ngoaøi vaøo cuõng nhö nöôùc roø ræ vaø nöôùc thaûi phaùt taùn ra moâi tröôøng xung quanh. BCL daïng naøy thöôøng ñöôïc thaùo nöôùc, ñaøo vaø loùt ñaùy theo quy ñònh. Caùc thieát bò thaùo nöôùc phaûi hoaït ñoäng lieân tuïc cho ñeán khi ñoå CTR vaøo baõi choân ñeå traùnh hieän töôïng taïo aùp suaát naâng coù theå laøm lôùp ñaùy bò nhaác leân vaø raùch. Phöông phaùp choân laáp treân khu vöïc ñaát baèng phaúng Phöông phaùp naøy ñöôïc söû duïng khi ñòa hình khoâng cho pheùp ñaøo hoá hoaëc möông. Khu vöïc baõi choân laáp ñöôïc loùt ñaùy vaø laép ñaët heä thoáng thu nöôùc roø ræ. Vaät lieäu che phuû phaûi ñöôïc chôû ñeán baèng xe taûi hoaëc xe xuùc ñaát töø nhöõng khu vöïc laân caän. ÔÛ nhöõng khu vöïc khoâng coù saün vaät lieäu che phuû, phaân compost laøm töø raùc vöôøn vaø raùc sinh hoaït ñöôïc duøng thay theá, cuõng coù theå duøng caùc loaïi vaät lieäu che phuû taïm thôøi di ñoäng ñöôïc nhö ñaát vaø maøng ñòa chaát. Ñaát vaø maøng ñòa chaát phuû treân beà maët ñôn nguyeân ñaõ ñoå raùc coù theå thaùo ra khi caàn ñoå lôùp tieáp theo. Trong phöông phaùp naøy, ñaàu tieân phaûi xaây döïng moät con ñeâ ñaát (ñeå ñôõ chaát thaûi khi noù ñöôïc ñoå vaø traûi thaønh lôùp moûng), laép ñaët heä thoáng lôùp loùt, heä thoáng thu nöôùc roø ræ vaø heä thoáng thoaùt khí cho khu vöïc ñoå raùc. CTR ñöôïc ñoå treân maët ñaát, sau ñoù söû duïng xe uûi traûi raùc ra thaønh nhöõng daõy daøi vaø heïp, moãi lôùp coù chieàu saâu thay ñoåi töø 0,4 – 0,75 m. Moãi lôùp ñöôïc neùn baèng xe lu hay ñaàm chaân cöøu, sau khi lôùp döôùi ñöôïc neùn xong thì tieáp tuïc ñoå, traûi ñeàu vaø neùn theâm moät lôùp môùi ôû treân. Hoaït ñoäng cöù tieáp dieãn nhö theá trong suoát thôøi gian laøm vieäc cuûa ngaøy, ñeán khi chieàu daøy cuûa chaát thaûi ñaït ñeán ñoä cao töø 1,8 -3 m. ÔÛ cuoái moãi ngaøy hoaït ñoäng, moät lôùp ñaát (vaät lieäu bao phuû) daøy töø 0,15 - 0,3 m ñöôïc phuû leân treân raùc ñaõ neùn. Chieàu roäng cuûa khu vöïc ñoå raùc thöôøng töø 2,5 – 6,0 m, chieàu daøi BCL thay ñoåi phuï thuoäc vaøo khoái löôïng raùc, ñieàu kieän baõi ñoå vaø trang thieát bò. Khi moät taàng raùc choân, neùn vaø phuû ñaát ñöôïc hoaøn thaønh thì taàng keá tieáp ñöôïc ñaët leân treân taàng beân döôùi cho tôùi khi ñaït ñeán ñoä cao thieát keá. Phöông phaùp loõm nuùi (Cayon/Depression Method) Caùc heûm nuùi, khe nuùi, hoá ñaøo, nôi khai thaùc moû… coù theå ñöôïc söû duïng laøm baõi choân laáp. Kyõ thuaät ñoå vaø neùn chaát thaûi trong caùc khe nuùi, moõm nuùi, moû ñaù phuï thuoäc vaøo ñòa hình, ñòa chaát vaø thuûy vaên cuûa baõi ñoå, ñaëc ñieåm cuûa vaät lieäu bao phuû, thieát bò kieåm soaùt nöôùc roø ræ, khí baõi raùc vaø ñöôøng vaøo khu vöïc baõi choân laáp. Thoaùt nöôùc beà maët laø moät yeáu toá quan troïng trong phöông phaùp loõm nuùi. Trong phöông phaùp naøy ôû moãi taàng phaûi choân laáp ñoaïn ñaàu vaø cuoái tröôùc ñeå traùnh vieäc öù ñoïng nöôùc trong khu vöïc choân laáp. Phöông phaùp choân laáp nhieàu lôùp trong tröôøng hôïp naøy töông töï nhö BCL daïng baèng phaúng. Neáu ñaùy töông ñoái baèng phaúng, tröôùc khi choân laáp, coù theå aùp duïng phöông phaùp ñaøo hoá / raõnh nhö trình baøy ôû treân ñeå thu ñöôïc ñaát ñaøo phuû. Öu ñieåm cuûa phöông phaùp naøy laø vaät lieäu che phuû saün coù cho töøng lôùp rieâng bieät sau khi laáp ñaày cuõng nhö cho toaøn boä baõi choân laáp khi ñaõ ñaït ñoä cao thieát keá. Vaät lieäu che phuû laáy töø vaùch hoaëc ñaùy nuùi tröôùc khi ñaët lôùp loùt ñaùy. Ñoái vôùi hoá choân vaø khu vöïc moû khai thaùc neáu khoâng ñuû vaät lieäu che phuû trung gian coù theå chôû töø töø nôi khaùc ñeán hoaëc duøng phaân compost laøm töø raùc vöôøn vaø raùc sinh hoaït ñeå che phuû. 3.1.2.4 Theo loaïi CTR tieáp nhaän BCL CTR khoâ: laø baõi choân laáp caùc chaát thaûi thoâng thöôøng (raùc sinh hoaït, raùc ñöôøng phoá vaø raùc coâng nghieäp). BCL CTR öôùt: laø baõi choân laáp duøng ñeå choân laáp chaát thaûi döôùi daïng buøn nhaõo. BCL CTR hoãn hôïp: laø nôi duøng ñeå choân laáp chaát thaûi thoâng thöôøng vaø caû buøn nhaõo. Ñoái vôùi caùc oâ daønh ñeå choân laáp öôùt vaø hoãn hôïp baét buoäc phaûi taêng khaû naêng haáp thuï nöôùc raùc cuûa heä thoáng thu nöôùc raùc, khoâng ñeå cho raùc thaám ñeán nöôùc ngaàm. Theo keát caáu Baõi choân laáp noåi: laø baõi choân laáp xaây noåi treân maët ñaát ôû nhöõng nôi coù ñòa hình baèng phaúng, hoaëc khoâng doác laém (vuøng ñoài goø). Chaát thaûi ñöôïc chaát thaønh ñoáng cao ñeán 15m. Trong tröôøng hôïp naøy xung quanh baõi choân laáp phaûi coù caùc ñeâ khoâng thaám ñeå ngaên chaën nöôùc raùc xaâm nhaäp vaøo nöôùc maët xung quanh cuõng nhö nöôùc maët xung quanh xaâm nhaäp vaøo baõi choân laáp. Caùc oâ choân laáp CTR Raõnh thoaùt nöôùc möa, nöôùc maët Lôùp bao phuû treân cuøng Maët ñaát Hình 1: Baõi choân laáp noåi Baõi choân laáp chìm: laø loaïi baõi chìm döôùi maët ñaát hoaëc taän duïng caùc hoà töï nhieân, moû khai thaùc cuõ, haøo, möông, raõnh. Lôùp bao phuû treân cuøng (doác) Raõnh thoaùt nöôùc Caùc oâ choân laáp CTR Maët ñaát Hình 2: Baõi choân laáp chìm Baõi choân laáp keát hôïp: laø loaïi baõi xaây döïng nöûa chìm, nöûa noåi. Chaát thaûi khoâng chæ ñöôïc choân laáp ñaày hoá maø sau ñoù tieáp tuïc ñöôïc chaát ñoáng leân treân. Caùc oâ choân laáp CTR Maët ñaát Raõnh thoaùt nöôùc Lôùp bao phuû treân cuøng (doác) Hình 3: Baõi choân laáp keát hôïp chìm noåi Baõi choân laáp ôû khe nuùi: laø loaïi baõi ñöôïc hình thaønh baèng caùch taän duïng khe nuùi ôû caùc vuøng nuùi, ñoài cao. Lôùp bao phuû treân cuøng (doác) Raõnh thoaùt nöôùc Ñænh baõi choân laáp Maët ñaát ban ñaàu Hình 4 : Baõi choân laáp ôû khe nuùi Theo qui moâ Quy moâ BCL CTR ñoâ thò phuï thuoäc vaøo quy moâ cuûa ñoâ thò nhö daân soá, löôïng CTR phaùt sinh , ñaëc ñieåm CTR... Theo Thoâng tö lieân tòch soá 01/2001/TTLT-BKHCNMT-BXD: Höôùng daãn caùc quy ñònh veà baûo veä moâi tröôøng ñoái vôùi vieäc löïa choïn ñòa ñieåm, xaây döïng vaø vaän haønh BCL CTR; Quy moâ cuûa BCL coù theå ñöôïc phaân ra thaønh caùc loaïi nhoû, vöøa, lôùn vaø raát lôùn theo baûng sau  Baûng 9. Phaân loaïi qui moâ BCL chaát thaûi raén STT Loaïi baõi Daân soá ñoâ thò hieän taïi Löôïng raùc (taán/naêm) Dieän tích baõi (ha) 1 Nhoû £ 100.000 20.000 £ 10 2 Vöøa 100.000 - 300.000 65.000 10 – 30 3 Lôùn 300.000 - 1.000.000 200.000 30 – 50 4 Raát lôùn ³ 1.000.000 > 200.000 ³ 50 (Nguoàn: Nguyeãn Vaên Phöôùc, 2004, giaùo trình Xöû lí chaát thaûi raén, Vieän Taøi Nguyeân vaø Moâi tröôøng) Thôøi gian hoaït ñoäng ñoái vôùi BCL chaát thaûi ít nhaát laø 5 naêm. Hieäu quaû nhaát töø 25 naêm trôû leân. 3.2 Löïa choïn ñòa ñieåm xaây döïng baõi choân raùc Nguyeân taéc chung Coâng taùc chuaån bò ñaàu tö, thöïc hieän ñaàu tö, xaây döïng baõi choân laáp phaûi tuaân theo Nghò ñònh soá 16/2005/NÑ-CP, ngaøy 07/02/2005 cuûa Chính phuû veà vieäc ban haønh quy cheá quaûn lí ñaàu tö xaây döïng. Nghò ñònh 209/2005/NÑ-CP ngaøy 16/02/2004 cuûa Chính phuû veà vieäc quaûn lyù chaát löôïng coâng trình xaây döïng vaø theo caùc quy ñònh taïi Thoâng tö lieân tòch soá 01/2001/TTLT-BKHCNMT-BXD ngaøy 18/01/2001 cuûa Boä Khoa hoïc, Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng vaø Boä Xaây döïng veà vieäc höôùng daãn caùc quy ñònh veà baûo veä moâi tröôøng ñoái vôùi vieäc löïa choïn ñòa ñieåm, xaây döïng vaø vaän haønh BCL CTR. 3.2.1 Moâ taû vò trí ñòa hình Vò trí döï kieán khu ñaát döï aùn thuoäc xaõ Vónh An huyeän Vónh Cöûu vaø naèm caùch Thò traán Vónh An khoaûng 4 km veà phía Taây Nam. Töø Thò traán Vónh An ñi theo ñöôøng tænh loä 768 tôùi caëp vôùi khu ñaát döï aùn. Ñòa ñieåm ñaõ ñöôïc UBND tænh Ñoàng Nai löïa choïn vaø cho pheùp UBND huyeän Vónh Cöûu ñaàu tö xaây döïng baõi choân laáp nhìn chung laø raát thuaän lôïi. Ñaëc ñieåm cuûa khu ñaát döï aùn coù theå toùm taét nhö sau: Naèm trong quy hoaïch cuûa UBND tænh Ñoàng Nai vaø ñaõ ñöôïc pheâ duyeät. Ñaây laø moät thung luõng keïp giöõa hai quaû ñoài ñaát ñoû Bazan. Vò trí cuûa khu ñaát naèm caùch tænh loä 768 khoaûng gaàn 1 km neân raát thuaän tieän cho vieäc vaän chuyeån chaát thaûi raén töø thò traán Vónh An ra baõi raùc. Xung quanh khu ñaát döï aùn laø röøng caây tai töôïng, baïch ñaøn vaø keo ñaõ ñöôïc quy hoaïch vaø troàng khoaûng gaàn 10 naêm neân taïo ra moâi tröôøng raát trong laønh vaø coù theå taïo khaû naêng ngaên khoâng cho phaùt taùn muøi hoâi, tieáng oàn cuûa baõi raùc ñeán moâi tröôøng xung quanh. 3.2.2 Phaân tích khaû naêng thích hôïp cuûa vò trí baõi choân laáp 3.2.2.1 Hieän traïng maët baèng Vò trí khu ñaát döï aùn naèm caùch Thò traán Vónh An khoaûng 4 km veà phía Taây Nam. Töø Thò traán Vónh An ñi theo ñöôøng tænh loä 768 tôùi caëp vôùi khu ñaát döï aùn. Khu ñaát hieän traïng laø khu ñaát troáng, naèm trong thung luõng giöõa 2 quaû ñoài, hieän taïi chæ coù coû daïi moïc treân khu ñaát naøy, xung quanh laø röøng keo tai töôïng môùi ñöôïc troàng leân xen laãn vôùi caùc raãy mì cuûa ngöôøi daân trong vuøng. Ñieàu kieän töï nhieân Ñòa hình Xaõ Vónh An thuoäc vuøng khí haäu nhieät ñôùi gioù muøa, ñaëc tröng bôûi cheá ñoä noùng aåm, möa nhieàu. Coù hai muøa roõ reät laø muøa möa vaø muøa khoâ. Muøa möa keùo daøi töø thaùng 5 keát thuùc vaøo thaùng 10, löôïng möa trung bình 2.000mm, naêm coù löôïng möa lôùn nhaát ñaït 3.335mm vaø naêm coù löôïng möa ít nhaát laø 1.404mm. Nhieät ñoä trung bình 26,7oC, ñoä aåm töông ñoái trung bình töø 75-85%, cao nhaát laø 87% vaø thaáp nhaát laø 67%, löôïng boác hôi nöôùc trung bình haøng naêm laø 977mm, löôïng boác hôi cao nhaát vaøo caùc thaùng 3,4,5 haøng naêm. Thuaän lôïi: Do thôøi gian möa taäp trung neân coù theå laäp keá hoaïch taùch nöôùc möa ra khoûi nöôùc thaûi. Khí haäu trong vuøng döï aùn töông ñoái oån ñònh, noùng aåm quanh naêm raát thích hôïp cho vieäc vieäc phaân huyû sinh hoïc xaûy ra trong BCL. Khu vöïc khoâng coù baõo ñoå boä, khoâng coù luõ queùt neân ít gaây ruûi ro cho khu vöïc BCL. Khoù khaên: Do ñieàu kieän möa nhieàu vaø ñòa hình ñoài loài loõm neân nöôùc möa coù theå chaûy doàn veà nôi coù ñòa hình thaáp do ñoù döï aùn caàn löu yù vaán ñeà naøy. Vôùi vò trí döï aùn naèm daân cö thöa thôùt neân caùc taùc ñoäng baát lôïi gaây ra do söï phaùt taùn muøi vaø khí thaûi bò haïn cheá. Caùc taùc ñoäng veà tieáng oàn do hoaït ñoäng cuûa xe taûi vaø caùc thieát bò coâng trình khaùc cuõng bò giôùi haïn. Heä sinh thaùi caïn vaø döôùi nöôùc ôû khu vöïc döï aùn ít coù giaù trò. Moâi tröôøng nöôùc Nguoàn nöôùc maët gaàn khu vöïc Döï aùn nhaát laø suoái Laùng Nguyeân. Taïi thôøi ñieåm khaûo saùt thöïc hieän baùo caùo laø muøa khoâ, suoái khoâng coù nöôùc neân khoâng theå laáy maãu phaân tích nöôùc maët. Keát quaû khoan khaûo saùt ñòa chaát taïi khu ñaát döï aùn cuõng khoâng tìm thaáy möïc nöôùc ngaàm, ñieàu ñoù cho thaáy möïc nöôùc ngaàm taïi khu vöïc döï aùn laø khaù saâu, vieäc boá trí döï aùn taïi ñaây seõ haïn cheá vieäc gaây aûnh höôûng xaáu ñeán chaát löôïng nöôùc ngaàm trong khu vöïc. Keát quaû phaân tích chaát löôïng nöôùc ngaàm taïi moät hoä daân trong vuøng ñöôïc trình baøy trong caùc baûng sau: Baûng 10. Chaát löôïng nöôùc ngaàm khu vöïc döï aùn Stt Chæ tieâu phaân tích Ñôn vò Keát quaû Tieâu chuaån so saùnh TCVN 5944-1995 Ph - 5,8 6,5 - 8,5 Cl- Mg/l 86,8 200 – 600 NO3- Mg/l 1,36 45 NH3+ Mg/l 0,56 - Fe toång coäng Mg/l 16,7 1 – 5 (Nguoàn: CEFINEA, Thaùng 01/2005) Ghi chuù: _ TCVN 5944 - 1995 : Tieâu chuaån chaát löôïng nöôùc ngaàm Ngaøy laáy maãu : 10/01/2005 Vò trí laáy maãu : Gieáng khoan taïi hoä nhaø daân trong Thò traán Keát quaû phaân tích cho thaáy chaát löôïng nöôùc ngaàm taïi gieáng laáy maãu coù pH vaø haøm löôïng saét toång coäng khoâng ñaït tieâu chuaån chaát löôïng nöôùc ngaàm. Moâi tröôøng khoâng khí Khu vöïc döï aùn laø ñaát troáng naèm trong khu vöïc thung luõng giöõa 2 quaû ñoài, hieän taïi chæ coù coû daïi moïc hoang vaø xung quanh khu ñaát laø röøng keo tai töôïng do ñoù chaát löôïng moâi tröôøng khoâng khí khu vöïc döï aùn laø khaù trong saïch, khoâng bò aûnh höôûng bôûi caùc hoaït ñoäng cuûa giao thoâng hay coâng nghieäp. Chaát löôïng moâi tröôøng khoâng khí taïi döï aùn ñöôïc trình baøy trong baûng sau: Baûng 11. Chaát löôïng moâi tröôøng khoâng khí khu vöïc döï aùn Stt Chæ tieâu Ñôn vò Keát quaû Tieâu chuaån so saùnh TCVN 5937,5949-1995 Buïi Mg/m3 0,20 0,3 SO2 Mg/m3 0,012 0,5 NO2 Mg/m3 0,027 0,4 CO Mg/m3 3,21 40 Nhieät ñoä oC 30,2 - Ñoä aåm % 64,6 - Tieáng oàn DBA 48 – 51 75 (Nguoàn: CEFINEA, Thaùng 01/2005) Ghi chuù: Vò trí laáy maãu : Giöõa khu ñaát döï aùn Ngaøy laáy maãu : 10/01/2005 TCVN 5937, 5949 - 1995: Tieâu chuaån cho pheùp ñoái vôùi khoâng khí xung quanh. Keát quaû ño ñaïc vaø phaân tích trong baûng treân cho thaáy chaát löôïng moâi tröôøng khoâng khí khu vöïc thöïc hieän döï aùn laø khaù trong saïch, noàng ñoä caùc chæ tieâu ño ñeàu thaáp hôn tieâu chuaån cho pheùp. 3.2.2.3 Ñieàu kieän cô sôû haï taàng Vò trí cuûa khu ñaát naèm caùch tænh loä 768 khoaûng gaàn 1 km neân raát thuaän tieän cho vieäc vaän chuyeån chaát thaûi raén töø thò traán Vónh An ra baõi raùc vaø nhö ñaõ moâ taû ôû phaàn vò trí, khu vöïc döï aùn hieän traïng laø ñaát troáng, naèm trong thung luõng giöõa 2 quaû ñoài, chæ coù coû daïi vaø röøng keo tai töôïng xung quanh xen laãn vôùi caùc raãy mì, gaàn khu ñaát döï aùn khoâng coù nhaø daân, cô sôû haï taàng ôû ñaây haàu nhö chöa coù gì ngoaøi con ñöôøng ñaát daãn vaøo döï aùn. Nhìn chung cô sôû haï taàng khu vöïc chöa coù gì, chuû yeáu laø caây buïi, coû daïi neân raát thuaän lôïi cho vieäc phaùt quang, toân taïo maët baèng maø khoâng phaûi toán nhieàu chi phí cho coâng taùc ñeàn buø hay giaûi toaû. 3.2.2.4 Ñieàu kieän kinh teá Ñaát trong döï aùn laø ñaát do nhaø nöôùc quaûn lyù do vaäy khoâng coù ñeàn buø. Maët khaùc trong khu cöï aùn khoâng coù nhaø ôû neân cuõng khoâng caàn chi phí giaûi toaû, giaûm bôùt phaàn naøo chi phí ñaàu tö. 3.2.2.5 Caùc ñaëc ñieåm veà qui hoaïch vaø phaùt trieån vuøng Vò trí naèm caùch xa khu daân cö vaø thò traán VónhAn neân thoaû maõn veà ñieàu kieän maët baèng theo quy ñònh cuûa Thoâng tö lieân tòch soá 01/2001/TTLT - BKHCN&MT - BXD ngaøy 18/01/2001 veà vieäc höôùng daãn caùc qui ñònh veà baûo veä moâi tröôøng ñoái vôùi vieäc löïa choïn ñòa ñieåm, xaây döïng vaø vaän haønh baõi choân laáp chaát thaûi raén. Baûng 12. Qui ñònh khoaûng caùch li thích hôïp löïa choïn vò trí xaây döïng BCL Caùc coâng trình Ñaëc ñieåm vaø quy moâ coâng trình Khoaûng caùch toái thieåu töø vaønh ñai coâng trình tôùi caùc baõi choân laáp (m) Theo quy ñònh BCLR nhoû vaø vöøa Tröôøng hôïp cuûa döï aùn Ñoâ thò Caùc thaønh phoá, thò xaõ, thò traán, thò töù… 3000 – 5000 3000 Saân bay, khu coâng nghieäp, haûi caûng Töø quy moâ nhoû ñeán lôùn 1000 - 2000 Khoâng coù Cuïm daân cö ôû ñoàng baèng vaø trung du >15 hoä cuoái höôùng gioù chính caùc höôùng khaùc >1000 >300 >1000 > 1000 Cuïm daân cö ôû mieàn nuùi Theo khe nuùi 3000-5000 Khoâng coù Coâng trình khai thaùc nöôùc ngaàm Coâng suaát < 100 m3/ngaøy Coâng suaát <10.000 m3/ngaøy Coâng suaát > 10.000 m3/ngaøy 50-100 >100 >500 200 (Nguoàn: Thoâng tö lieân tòch soá 01/2001/TTLT - BKHCN&MT – BXD) Theo thoâng tö naøy thì hieän taïi vò trí khu xöû lyù raùc döï kieán ñaûm baûo ñöôïc vaø möùc ñoä gaây aûnh höôûng do ñoù cuõng khoâng ñaùng keå. Vieäc quy hoaïch vò trí baõi raùc taïi vò trí naøy phuø hôïp vôùi quy hoaïch vaø ñònh höôùng phaùt trieån cuûa huyeän, coù söï chaáp thuaän cuûa ñòa phöông, ñoaøn theå vaø coäng ñoàng. 3.2.2.6 Ñieàu kieän kyõ thuaät Döï aùn xaây döïng baõi choân laáp chaát thaûi raén coù ñòa hình nuùi, khoâng baèng phaúng. Möïc nöôùc ngaàm thaáp khoaûng töø 20 – 25 m (khaûo saùt ñòa chaát chöa phaùt hieän möïc nöôùc ngaàm khi khoan). Ñaëc ñieåm ñòa chaát coâng trình Ñoaøn khaûo saùt goàm Trung taâm Coâng ngheä Moâi tröôøng keát hôïp vôùi tröôøng ÑH Baùch khoa Tp. HCM ñaõ tieán haønh khoan thaêm doø taïi khu ñaát döï aùn: - Soá löôïng hoá khoan (HK): 03 hoá vôùi ñoä saâu HK 1 laø 20,7m; HK 2 laø 16,5m; HK 3 laø 22m - Thôøi gian thöïc hieän: töø ngaøy 27/11 ñeán 02/12/2004. Keát quaû khoan khaûo saùt cho thaáy ñòa taàng taïi vò trí xaây döïng döï aùn ñöôïc phaân thaønh caùc lôùp sau : Lôùp 1: Ñoä saâu maët lôùp 0,0 m, ñoä saâu ñaùy lôùp 2,4m Thaønh phaàn chuû yeáu : Seùt laãn saïn soûi laterit, naâu vaøng - naâu ñoû, traïng thaùi cöùng. Lôùp naøy phaân boá nhö sau: Lôùp 2:Ñoä saâu maët lôùp 2,2 m, ñoä saâu ñaùy lôùp 5,5m Thaønh phaàn chuû yeáu : Seùt beùo, xaùm traéng - naâu ñoû nhaït, traïng thaùi nöûa cöùng. Lôùp naøy phaân boá nhö sau: Lôùp 3: Ñoä saâu maët lôùp 5,5 m, ñoä saâu ñaùy lôùp 11,5m Thaønh phaàn chuû yeáu : Seùt laãn buïi, xaùm ñen, traïng thaùi nöûa cöùng. Lôùp 4: Ñoä saâu maët lôùp 11,5 m, ñoä saâu ñaùy lôùp 13m Thaønh phaàn chuû yeáu : Seùt pha naëng, naâu - naâu xaùm ñoám traéng, traïng thaùi deûo cöùng. Lôùp 5: Ñoä saâu maët lôùp 11 m, ñoä saâu ñaùy lôùp 17m Thaønh phaàn chuû yeáu : Seùt laãn buïi, xaùm ñen, traïng thaùi nöûa cöùng. Lôùp 6: Ñoä saâu maët lôùp 17 m, ñoä saâu ñaùy lôùp 22m Thaønh phaàn chuû yeáu : Ñaù seùt boät keát (ñang trong quaù trình phong hoùa), xen keïp caùc lôùp seùt moûng. Maøu xaùm tro, xaùm xanh. Traïng thaùi cöùng. Nhìn chung khu vöïc khaûo saùt phaùt hieän 06 ñôn nguyeân ñòa chaát coâng trình. Caùc lôùp ñaát ñaõ traûi qua quaù trình neùn chaët töï nhieân neân coù cöôøng ñoä chòu löïc toát, tính neùn luùn töông ñoái thaáp. Ngoaøi ra ñeå xem xeùt ñaùnh giaù ñaày ñuû caùc khía caïnh veà khaû naêng chaáp nhaän cuûa vò trí baõi choân laáp CTR sinh hoaït ta xaây döïng baûng toùm taét ñaùnh giaù khaû naêng chaáp nhaän vôùi caùc yeáu toá caàn thieát cho moät baõi baõi choân laáp CTR sinh hoaït nhö sau: Baûng 13. Caùc chæ tieâu ñaùnh giaù caàn ñaûm baûo trong vieäc löïa choïn trong vieäc löïa choïn baõi choân laáp CTR sinh hoaït huyeän Vónh Cöûu Yeáu toá Ñoøi hoûi Ñaùnh giaù Ñoä lôùn Ñuû kích thöôùc choân raùc trong 20 naêm +++ Vuøng ñeäm Coù vuøng ñeäm an toaøn vaø döï kieán môû roäng +++ Khoaûng caùch Caøng gaàn nôi phaùt sinh chaát thaûi caøng toát Caùch xa heä thoáng caáp nöôùc nhaø daân +++ ++ Loái vaøo Ñaûm baûo ñi laïi trong moïi thôøi tieát, ñuû roäng khoâng taéc ngheõn +++ Söû duïng ñaát Khoâng gaây maâu thuaãn trong vieäc söû duïng ñaát Chi phí tröng duïng ñaát laâu daøi vaø taïm thôøi Caùc vaán ñeà phaùt sinh do giaûi toûa ñeàn buø hay tranh chaáp söû duïng ñaát +++ +++ +++ Ñòa hình Ñieàu kieän töï nhieân thuaän lôïi Traùnh caùc nôi suït luùn hay ñaát truõng ngaäp nöôùc Ñòa hình ñaûm baûo vieäc san uûi, vaän chuyeån ñaát ñaù ít nhaát ++ ++ + + Ñòa chaát Traùnh nhöõng vuøng coù ñoäng ñaát, tröôït ñaát, ñöùt ñoaïn, vuøng moû chöa khai thaùc… +++ Tính chaát ñaát Phaûi coù lôùp seùt ôû neàn ñaùy hoaëc phaûi coù saün nguoàn vaät lieäu laøm lôùp loùt neàn hay taàng phuû trung gian vaø taàng phuû cuoái cuøng ++ Nöôùc maët Khoâng naèm trong vuøng ñaát öôùt hay ñaát ngaäp Khaû naêng aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán soâng suoái trong khu vöïc +++ ++ Nöôùc ngaàm Khoâng tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi nguoàn nöôùc ngaàm. Neàn ñaùy baõi choân cao hôn taàng nöôùc ngaàm treân cuøng. Traùnh taàng ngaäp nöôùc. Traùnh nhöõng vuøng boå caäp nöôùc ngaàm. +++ Khoâng khí Naèm ôû nôi haïn cheá thaáp nhaát söï phaùt taùn muøi vaø khí thaûi +++ Tieáng oàn Haïn cheá thaáp nhaát taùc ñoäng tieáng oàn do hoaït ñoäng cuûa caùc xe taûi vaø caùc thieát bò coâng trình khaùc. +++ Taøi nguyeân sinh hoïc Traùnh nhöõng vuøng cö truù cuûa caùc loaøi thuù quyù hieám, hoaëc caùc sinh vaät ñang bò ñe doïa +++ Taøi nguyeân vaên hoùa Traùnh nhöõng vuøng thuoäc di tích khaûo coå, di tích lòch söû vaên hoùa, khu du lòch.. +++ Luaät ñinh / quy ñònh/ quy hoaïch Xem xeùt caùc yeâu caàu, quy ñònh cuûa ñòa phöông, cuûa vuøng vaø cuûa quoác gia +++ Söï tham gia cuûa coäng ñoàng Söï chaáp thuaän cuûa coäng ñoàng veà vò trí baõi raùc Söï tham gia uûng hoä cuûa coäng ñoàng vaøo döï aùn +++ ++ Giaùn ñoaïn caùc hoaït ñoäng khaùc trong khu vöïc Aûnh höôûng ñeán caùc hoaït ñoäng khaùc (noâng nghieäp, nuoâi troàng thuyû saûn…) trong khu vöïc +++ Keát quaû veà moâi tröôøng Coù keát quaû toát vaø naâng cao yù thöùc veà baûo veä moâi tröôøng Taêng cöôøng coâng taùc veä sinh moâi tröôøng khu vöïc +++ +++ ( Nguoàn: Traàn Hieáu Nhueä – ÖÙng Quoác Duõng – Nguyeãn thò Kim Thaùi, 2001, Quaûn lí CTR, NXB Xaây döïng) Ghi chuù: +++ : Chaáp nhaän ++ : Chaáp nhaän neáu coù bieän phaùp kieåm soaùt + : Khoâng chaáp nhaän Treân cô sôû keát quaû khaûo saùt thöïc ñòa, kieåm tra, ño ñaïc ñòa chaát cho thaáy haàu heát caùc yeáu toá ñeàu ñöôïc ñaùnh giaù laø chaáp nhaän vaø chaáp nhaän coù bieän phaùp khoáng cheá. Moät soá yeáu toá chaáp nhaän ñöôïc neáu coù bieän phaùp kieåm soaùt moâi tröôøng toát nhö: coù khaû naêng aûnh höôûng chaát löôïng nguoàn nöôùc maët, coù khaû naêng gaây oâ nhieãm khoâng khí, ñòa hình khoâng thuaän lôïi cho vieäc thi coâng, aûnh höôûng ñeán quy hoaïch phaùt trieån noâng nghieäp vaø söï tham gia cuûa coäng ñoàng vaøo döï aùn. Tuy nhieân vaán ñeà chính ôû ñaây laø BCL naèm treân vuøng ñoài cao neân caàn quan taâm ñeán nöôùc roø ræ töø baõi raùc cuõng nhö nöôùc möa chaûy traøn qua baõi raùc xuoáng nhöõng nôi thaáp hôn. Nhö vaäy, coù theå keát luaän vò trí döïa kieán BCL laø chaáp nhaän ñöôïc. Moät soá ñieåm baát lôïi khaùc coù theå khaéc phuïc baèng caùc bieän phaùp quaûn lyù vaø kyõ thuaät khi xaây döïng vaø vaän haønh BCL. 3.3 Choïn phöông phaùp choân laáp thích hôïp Caên cöù vaøo tình hình thöïc teá cuûa ñòa phöông coâng ngheä xöû lyù raùc ñöôïc löïa choïn laø baõi choân laáp hôïp veä sinh. Tuøy thuoäc ñieàu kieän ñòa hình, ñòa chaát, thuûy vaên ôû töøng khu vöïc maø ngöôøi ta thöôøng aùp duïng kieåu choân laáp: noåi, chìm hoaëc nöûa noåi nöûa chìm. Choân laáp noåi so vôùi maët ñaát hieän höõu, töùc laø hoá choân xaây döïng cao hôn maët ñaát, bieän phaùp naøy ñoøi hoûi chi phí ñaàu tö cao neân chæ aùp duïng taïi caùc nôi coù ñòa hình truõng thaáp hôn möïc nöôùc maët. Choân laáp chìm töùc laø hoá choân xaây döïng thaáp hôn maët ñaát, bieän phaùp naøy aùp duïng phuø hôïp cho nhöõng hoang maïc, nôi coù möïc nöôùc maët thaáp, möïc nöôùc ngaàm saâu, löôïng möa nhoû. Choân laáp nöûa noåi nöûa chìm töùc laø hoá choân ñöôïc boá trí moät nöûa döôùi ñaát vaø moät nöûa noåi treân maët, kieåu choân laáp naøy phuø hôïp vôùi ñieàu kieän khí haäu vaø ñòa hình Vieät Nam. Phöông phaùp choân laáp ñöôïc löïa choïn cho döï aùn laø phöông phaùp choân laáp oâ raõnh, nöûa noåi, nöûa chìm. Phöông phaùp naøy coù nhöõng öu ñieåm sau: Phuø hôïp vôùi qui moâ xöû lyù vöøa vaø nhoû; Phuø hôïp vôùi ñieàu kieän ñòa hình cuûa khu vöïc; Kieåm soaùt ñöôïc nöôùc baõi raùc vaøo muøa möa; Deã daøng trong caùc hoaït ñoäng kieåm soaùt vaø vaän haønh baõi choân laáp. CHÖÔNG 4 TÍNH TOAÙN THIEÁT KEÁ CAÙC HOÁ CHOÂN LAÁP VAØ CAÙC COÂNG TRÌNH PHUÏ 4.1 Tính toaùn löôïng raùc caàn phaûi xöû lyù qua caùc naêm töø 2008 ñeán 2028 Tuyø theo loaïi thieát bò ñöôïc söû duïng cho vieäc ñaàm neùn CTR treân oâ choân laáp maø ta coù tyû troïng raùc sau khi ñaàm neùn seõ khaùc nhau. Baûng 14. Tyû troïng CTR sinh hoaït sau khi ñaàm neùn Daïng thieát bò Tyû troïng raùc sau khi ñaàm neùn (kg/m3) Maùy uûi xích 520-620 Maùy uûi xuùc baùnh loáp 500-570 Maùy ñaàm neùn baùnh theùp 710-950 (Nguoàn: GS.TS. Traàn Hieáu Nhueä,TS. ÖÙng Quoác Duõng, TS. Nguyeãn Thò Kim Thaùi, QLCTR-Taäp 1: CTR Ñoâ Thò, NXB Xaây Döïng, 2001) Ta choïn khoái löôïng rieâng cuûa raùc khi ñaàm neùn trong baõi raùc laø 800 kg/m3 (hay 0,8 taán/m3). Baûng 15. Tính toaùn döï ñoaùn löôïng CTR sinh hoaït caàn phaûi xöû lyù töø 2008 ñeán 2028 naêm löôïng raùc phaùt sinh (taán) tyû leä thu gom (%) löôïng raùc thu gom (taán) theå tích (m3/naêm) Löoïng raùc tích luyõ (taán) löôïng raùc tích luyõ (m3) /(ngaøy) /(naêm) /(ngaøy) /(naêm) 2008 57,64 21037,20 40 23,05 8414,88 10518,60 8414,88 10518,60 200._.33+ Hk) /10.33 =   (atm) Coâng suaát maùy neùn khí Trong ñoù: Qkk (m3/s) :Hieäu suaát maùy neùn khí .Trong thöïc teá = 0,7- 0,8.Choïn =0,8 Coâng suaát thöïc cuûa bôm thöôøng laáy baèng 1,5 coâng suaát tính toaùn :Ntt = 1,5.0,61885 = 0,928 (KW) = 1,24 (HP) Trong thöïc teá choïn maùy bôm 1,5 Hp (1 ngöïa röôõi) thuaän lôïi hôn (1 Hp = 0.746 KWh) Hieäu suaát xöû lí COD laø 5%, BOD laø 5% ( theo Laâm Minh Trieát- XLNT Ñoâ thò vaø Coâng nghieäp) CODr = 95%.3000 =2850(mg/l) BODr = 95%.930 = 883,5(mg/l) SSr = 95%.334= 317,3(mg/l) Baûng 26. Soá lieäu thieát keá beå ñieàu hoøa STT Teân thoâng soá (kyù hieäu) Ñôn vò Soá lieäu 1 Chieàu daøi (L) m 7 2 Chieàu roäng (B) m 5 3 Chieàu cao toång coäng (H) m 2,5 4 Ñöôøng kính oáng daãn khí vaøo beå () mm 60 5 Soá oáng nhaùnh (n) nhaùnh 5 6 Soá loã treân 1 oáng nhaùnh loå 24 7 Soá loå treân moãi meùt oáng  nhaùnh(a) loå 4 8 Ñöôøng kính 1 loã treân oáng nhaùnh mm 4 9 Ñöôøng kính ñöôøng oáng nhaùnh(dn) mm 27 10 Coâng suaát maùy suïc khí HP 1,5 11 Noàng ñoä COD ñaàu ra mg/l 2850 12 Noàng ñoä BOD ñaàu ra mg/l 883,5 13 Noàng ñoä SS ñaàu ra mg/l 317,3 Tính toaùn thieát keá beå UASB: Khi thieát keá beå phaûn öùng yeám khí UASB coù theå tham khaûo soá lieäu cho trong baûng 1 , ñeå chonï thoâng soá thieât keá thích hôïp. Baûng 27. Soá lieäu kyõ thuaät töø keát quaû vaän haønh beå UASB. Nguoàn nöôùc thaûi Haøm löôïng COD ñaàu vaøo (mg/l) Thôøi gian löu nöôùc trong beå (giôø) Taûi troïng COD (kgCOD/m3,ngaøy) Hieäu quaû khöû COD(%) Nöôùc thaûi sinh hoaït 500-800 4-10 4-10 70-75 Nhaø maùy röôïu, men röôïu. 20.000 5-10 14-15 60 Cheá bieán boät khoai taây 4.500-7.000 5-10 8-9 75-80 Cheá bieán söõa 3.000-3.400 5-10 12 80 Nhaø maùy hoaù chaát höõu cô toång hôïp 18.000 5-10 7-9 90 Cheá bieán rau vaø hoa quaû 8.300 5-10 18 55 Giaáy caùc loaïi 7.700 5-10 12 80 Cheá bieán haûi saûn 2.300-3.000 5-10 8-10 75-80 (Nguoàn : Trònh Xuaân Lai- TT Thieát keá caùc coâng trình xöû lí nöôùc thaûi)  Baûng 28. Caùc thoâng soá thieát keá cho beå UASB Thoâng soá Giaù trò Taûi troïng beà maët phaàn laéng (m3/m2ngaøy) khi: + xöû lí CHC hoaø tan + xöû lí nöôùc thaûi coù caën lô löûng + ñoái vôùi buøn daïng boâng (chöa taïo haït) 72 24-30 12 Chieàu cao beå, m + nöôùc thaûi loaõng + nöôùc thaûi ñaäm ñaëc (COD>= 3.000mg/l) 3-5 5-7 hoaëc 10m Pheåu taùch khí-caën: + vaùch nghieâng pheåu thu khí + dieän tích beà maët khe hôû giöõa caùc pheåu thu khí + chieàu cao pheåu thu khí + ñoaïn nhoâ ra cuûa taám höôùng doøng naèm beân döôùi khe hôû 45-600 >=15-20% dieän tích beà maët beå 1,5-2m 10-20cm Thôøi gian löu buøn, ngaøy 35-100 ngaøy ( Nguoàn: Laâm Minh Trieát- XLNT Ñoâ thò vaø Coâng nghieäp) Thoâng soá thieát keá Q = 25(m3/ngaøy) BOBvaøo =883,5(mg/l) CODvaøo =2850(mg/l) SSvaøo = 317,3(mg/l) Yeâu caàu xöû lyù: hieäu quaû xöû lí COD laø E = 70(%) ( choïn E döïa vaøo baûng 27 caên cöù vaøo CODvaøo vaø taûi troïng COD (phuï thuoäc caùc nguoàn taûi (4-18 kg COD/m3.ng)) Choïn thôøi gian löu nöôùc laø 72h Dung tích xöû lyù yeám khí caàn thieát Choïn chieàu cao phaàn xöû lyù yeám khí laø: Choïn H1 (m) Dieän tích beå caàn thieát: Choïn toác ñoä nöôùc ñi leân trong beå v(m/h) =0.6m/h ( v = 0.6 – 0,9 m/h ) ( TS.Trònh Xuaân Lai– Tính toaùn thieát keá caùc coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi, trang 193 ) Choïn beå coù chieàu roäng R =3(m), chieàu daøi D = 5 (m) Toång chieàu cao cuûa beå : = 5 + 1.2 + 0.3 = 6,5(m) Trong ñoù: H1: Chieàu cao phaàn theå tích xöû lyù yeám khí H2: Chieàu cao vuøng laéng (chieàu cao pheåu thu khí) H2 = (1,2-2m) H3: Chieàu cao döï tröõ (chieàu cao döï tröõ) (0,3-0,5m) Theå tích cuûa toaøn beå: = 6,5.15 = 97,5(m3) Choïn 1 pheåu thu khí trong beå, chieàu cao pheåu 1,2m, chieàu daøi ñaùy pheåu (l) thu khí baèng chieàu daøi beå l = 5m, choïn chieàu roäng pheåu r = 2,4m. Caùc caên cöù ñeå löïa choïn: vaùch nghieâng pheåu thu khí 45-600 phaàn dieän tích maët khe hôû giöõa caùc pheåu thu khí: (ñieàu kieän A/Akh = 15-20%) Trong ñoù: A = dieän tích beà maët beå (= chieàu daøi beå D x chieàu roäng beå R) Akh = dieän tích khe hôû giöõa caùc pheåu thu khí AP = dieän tích daùy cuûa pheåu thu khí. Tính heä thoáng nöôùc phaân phoái vaøo beå: nöôùc thaûi ñöôïc daãn vaøo beå UASB baèng 1 oáng chính vaø 10 oáng nhaùnh baèng nhöïa PVC ñaët theo daïng xöông caù, treân oáng nhaùnh (moãi oáng caùch nhau 400m) coù ñuïc loã ôû goác nghieâng 450 phía döôùi( loã coù ñöôøng kính 8mm). Choïn vaän toác doøng chaûy trong oáng laø: v = 1m/s, ta tính ñöôïc ñöôøng kính nhö: Hình 11. Oáng phaân phoái nöôùc Ñöôøng kính oáng daãn nöôùc chính: , choïn DC =20(mm) Ñöôøng kính oáng nöôùc nhaùnh (coù 10 oáng nhaùnh): , choïn d = 16(mm) Löu löôïng nöôùc qua 1 loã: (vaän toác nöôùc qua loã laáy vloã = 1.1m/s) qloã =vloã. soá loã treân 1 oáng nhaùnh: (loã) Soá loã treân 1m chieàu daøi oáng: Löôïng COD caàn xöû lí trong 1 ngaøy Löôïng khí sinh ra taïi beå trong 1 ngaøy Qkhí = (m3/ngaøy) Trong ñoù thaønh phaàn khí metan (CH4) chieám 70% toång löôïng khí sinh ra. QCH4 = 0,7.Qkhí = 0,7.13,4 = 9,38(m3/ngaøy) Löôïng buøn sinh ra khi loaïi boû 1 kg COD laø 0,05 – 0,1 (kg) Chonï = 0,05 (kg) Gbuøn = 0,05.G = 0,05.53,5 = 2,675 (kg/ngaøy) Tính toaùn maùng thu nöôùc Maùng thu nöôùc chính giöõa moãi pheåu thu khí, doïc theo chieàu daøi beå, chieàu daøi maùng baèng chieàu daøi beå. Ta choïn kích thöôùc beå 1 caùch töông ñoái theo hình veõ sau: Hình 12. Maùng thu nöôùc Maùng raêng cöa: Hình 13. Maùng raêng cöa Haøm löôïng COD trong nöôùc thaûi ra khoûi beå UASB: CODra= 30%.2850 =855(mg/) Haøm löôïng BOD5 trong nöôùc thaûi ra khoûi beå UASB laø BODra = 30%.883,5= 265,05 (mg/l) Baûng 29. Caùc thoâng soá thieát keá beå UASB TT Thoâng soá Ñôn vò Giaù trò 1 Dieän tích beà maët phaàn laéng m2 15 2 Theå tích ngaên phaûn öùng m3 75 3 Kích thöôùc moãi ñôn nguyeân: Soá löôïng Chieàu daøi Chieàu roäng Chieàu cao Caùi m m m 1 5 3 6,8 4 Kích thöôùc pheåu thu khí: Soá löôïng Chieàu daøi Chieàu roäng Chieàu cao Caùi m m m 1 5 2,4 1,5 5 Oáng phaân phoái: Soá oáng chính: Chieàu daøi Ñöôøng kính Soá oáng nhaùnh: Chieàu daøi Ñöôøng kính Soá loã treân 1 oáng Oáng m mm oáng m mm loã 1 5 20 10 3 16 13 6 Löôïng khí meâtan sinh ra moãi ngaøy m3/ngaøy 29 7 Löôïng buøn sinh ra moãi ngaøy m3/ngaøy 8,3 8 Haøm löôïng COD ñaàu ra mg/l 855 9 Haøm löôïng BOD ñaàu ra mg/l 265,05 10 Haøm löôïng SS ñaàu ra mg/l 317,3 Beå phaûn öùng Vì löu löôïng nöôùc xöû lí quaù nhoû chæ 25m3/ngñ neân ta khoâng caàn cho nöôùc qua beå keo tuï ñeå troän ñeàu nöôùc vôùi pheøn maø ta seõ söû duïng phöông phaùp troän trong oáng daãn. Bieän phaùp söû duïng laø bieän phaùp ñôn giaûn nhaát, ñoù laø ñöa pheøn vaøo oáng ñaåy cuûa maáy bôm (bôm nöôùc vaøo beå taïo boâng) vaø sau ñieåm ñöa pheøn naøy ta thay moät ñoaïn oáng daãn nöôùc nguoàn ñeán beå taïo boâng baèng ñoaïn oáng coù ñöôøng kính nhoû hôn. Beå taïo boâng Caùc thoâng soá ñaàu vaøo: CODvaøo= 855(mg/l) BODvaøo = 265,05(mg/l) SSvaøo = 317,3(mg/l) Choïn thôøi gian löu nöôùc trong beå phaûn öùng : t = 30 phuùt 2) Theå tích beå V = QTB * t = ( m3) Choïn V =0,6(m3) 3) Choïn kích thöôùc beå. Choïn chieàu cao moãi ngaên laø H = 0,6(m) Dieän tích maët baèng cuûa beå: F = V/H = 0,6(m2) Choïn chieàu daøi beå L =1(m) Chieàu roäng beå B = 1(m) Choïn chieàu cao baûo veä hbv = 0,3(m) Chieàu cao xaây döïng HXD = H + hbv = 0,6+ 0,3 = 0,9(m) Tieát dieän ngang cuûa beå laø Fn = B * H = 1.0,6 = 0,6(m2) Vì löu löôïng nöôùc xöû lí quaù nhoû neân ta chæ choïn beå chæ coù 1 ngaên coâng taùc. Vaäy theå tích cuûa beå: 0,6(m3) Caùnh khuaáy trong caùc buoàng Cöôøng ñoä khuaáy troän trong döï kieán laø 60s-1, toác ñoä quay cô baûn laø13 voøng / phuùt Naêng löôïng N cho toaøn boä khoái nöôùc thaûi: Cöôøng ñoä khuaáy troän coù giaù trò Gradian vaän toác laø G = 60s-1(vaän toác khuaáy n = 13 voøng/phuùt ) Ta coù: Trong ñoù: G: Gradien vaän toác (s-1) N: Naêng löôïng caàn thieát (W) m: Heä soá nhôùt ñoäng hoïc cuûa nöôùc 0,0092 kgm2/s. V: Theå tích höõu ích cuûa beå (m3) Tính dieän tích caùnh khuaáy: N = 51 x C x F x V3. Trong ñoù : C: Heä soá söùc caûn cuûa nöôùc phuï thuoäc vaøo l/b cuûa baûn caùnh. b: chieàu roäng baûn caùnh khuaáy (m) l: chieàu daøi baûn caùnh khuaáy (m) neáu neáu neáu choïn Tính dieän tích ngang cuûa baûn caùnh khuaáy F (töùc dieän tích hình troøn taïo thaønh khi caùnh khuaáy quay) Vaän toác tuyeät ñoái cuûa baûn caùnh khuaáy vk (m/s): Vaän toác daøi cuûa caùnh khuaáy v: Trong ñoù: n: soá voøng quay cuûa caùnh khuaáy (choïn 13 voøng/phuùt) R: baùn kính caùnh khuaáy (hay baùn kính voøng khuaáy) (m) Choïn R = 60%*L / 2 = 60%.1/2 = 0,3(m) Vaäy Thöû laïi: F/Fn = 0,113/0,6 = 0,19 < 0.2 thoaû maõn ñieàu kieän. Fn: dieän tích maët caét ngang theo chieàu thaúng ñöùng( baèng chieàu roäng nhaân chieàu cao möïc nöôùc trong beå) Choïn caùnh khuaáy goàm 4 baûn caùnh khuaáy Suy ra dieän tích höõu ích 1 baûn caùnh khuaáy f(m2) Maø f = b.l = 0,02825; l/b = 2 , suy ra b = 0,12(m), l = 0,24(m) Baûng 30. Caùc thoâng soá thieát keá beå taïo boâng STT Caùc chæ tieâu 1 Theå tích beå (m3) 0,6 2 Chieàu roäng (m) 1 3 Chieàu daøi (m) 1 4 Chieàu cao (m) 0,6 5 n (voøng / phuùt) 13 6 N (W) 0,19872 7 G (s-1) 600 Beå laéng ñôït 1(daïng li taâm) Nhieäm vuï cuûa beå laéng ñôït 1 laø loaïi boû caùc taïp chaát lô löûng coøn laïi trong nöôùc thaûi sau khi ñaõ qua caùc coâng trình xöû lí tröôùc ñoù. Ôû ñaây caùc chaát lô löûng coù tæ troïng lôùn hôn tæ troïng cuûa nöôùc seõ laéng xuoáng ñaùy, caùc chaát lô löûng coù tæ troïng nheï hôn seõ noåi leân maët nöôùc vaø seõ ñöôïc thieát bò gaït caën taäp trung ñeán hoá ga ñaët ôû beân ngoaøi beå. Baûng 31.Caùc thoâng soá thieát keá ñaët tröng cho beå laéng li taâm Thoâng soá Giaù trò Trong khoaûng Ñaëc tröng TCXD-51-84 Thôøi gian löu nöôùc, giôø 1,5-2,5 2,0 Taûi troïng beà maët, m3/m2.ngaøy + löu löôïng trung bình + löu löôïng cao ñieåm 32-48 80-120 Taûi troïng maùng traøn, m3/m.ngaøy 125-500 Oáng trung taâm + ñöôøng kính + chieàu cao 15-20%D 55-65%H Chieàu saâu H cuûa beå laéng, m 3,0- 4,6 3,7 Ñöôøng kính D cuûa beå laéng, m 3,0-60 12- 45 >=18 Ñoä doác ñaùy, mm/m 62-167 83 Toác ñoä thanh gaït buøn, voøng/phuùt 0,02-0,05 0,03 >=0,05 (Nguoàn:Laâm Minh Trieát- XLNT Ñoâ thò vaø Coâng nghieäp-NXB ÑHQG.TPHCM-2006) Caùc soá lieäu ñaàu vaøo ñeå tính toaùn: + löu löôïng trung bình cuûa nöôùc thaûi trong ngaøy ñeâm: 25(m3/ngñ) + haøm löôïng chaát lô löûng: 317,3mg/l + haøm löôïng BOD5: 265,05 mg/l + haøm löôïng COD: 855mg/l + nhieät ñoä nöôùc thaûi 250C Dieän tích maët thoaùng cuûa beå laéng li taâm öùng vôùi löu löôïng trung bình tính theo coâng thöùc: Dieän tích maët thoaùng cuûa beå laéng li taâm treân maët baèng öùng vôùi löu löôïng trung bình tính theo coâng thöùc: Trong ñoù: Qtbngñ: löu löôïng tính toaùn trung bình (m3/ngñ) L1: taûi troïng thieát keá öùng vôiù löu löôïng trung bình ngaøy.L1 = 40(m3/m2.ngñ). (theo baûng caùc thoâng soá thieát keá beå laéng ñôït 1 –Laâm Minh Trieát – XLNT ñoâ thò vaø coâng nghieäp) Dieän tích maët thoaùng cuûa beå laéng li taâm öùmg vôùi löu löôïng lôùn nhaát tính theo coâng thöùc: Trong ñoù: Qmaxngñ: löu löôïng tính toaùn trung bình (m3/ngñ) L2: taûi troïng thieát keá öùng vôiù löu löôïng trung bình ngaøy.L2 = 100(m3/m2.ngñ). (theo baûng caùc thoâng soá thieát keá beå laéng ñôït 1 –Laâm Minh Trieát – XLNT ñoâ thò vaø coâng nghieäp) So saùnh F1 vaø F2 ta choïn F = 0,8 (m2) Ñöôøng kính beå laéng: , ñeå thoaû maõn thoâng soá thieát keá ta choïn D =3(m) Ñöôøng kính oáng trung taâm: Neáu maùng thu nöôùc ñaët ngoaøi beå thì ñöôøng kính maùng: Chieàu cao oáng trung taâm: Choïn chieàu cao coâng taùc cuûa beå (hay chieàu saâu höõu ích cuûa beå laéng) H = 3(m) Choïn chieàu cao lôùp buøn laéng hb =0,3(m) Choïn chieàu cao lôùp nöôùc trung hoaø hth = 0,3(m) Chieàu cao baûo veä hbv = 0,3(m) Vaäy chieàu cao toång coäng cuûa beå laéng ñôït 1 laø: Htc = H + hb + hth + hbv = 3 + 0,3 + 0,3 + 0,3 = 3,9(m) Kieåm tra caùc thoâng soá cuûa beå laéng: Taûi troïng thuyû löïc cuûa maùng thu: Theå tích phaàn laéng: Thôøi gian löu nöôùc: Hieäu quaû laéng: Soá lieäu ñaàu ra caàn ñaït: + haøm löôïng chaát lô löûng SS = (100%-69,5%).317,3= 96,7(mg/l) + haøm löôïng BOD5 = (100%-47,8%).265,05 = 138,4(mg/l)  Baûng 32. caùc thoâng soá thieát keá beå laéng STT Thoâng soá Ñôn vò Soá löôïng 1 Chieàu cao xaây döïng beå m 3,9 2 Chieàu cao lôùp nöôùc trong beå m 3,6 3 Ñöôøng kính beå m 3 4 Ñöôøng kính oáng trung taâm m 0,45 5 Ñöôøng kính maùng thu m 3,6 6 Ñöôøng kính oáng daãn nöôùc thaûi mm 7 Ñöôøng kính oáng xaõ caën mm Hoà hieáu khí Caùc soá lieäu ñaàu vaøo ñeå tính toaùn; + löu löôïng trung bình cuûa nöôùc thaûi trong ngaøy ñeâm: 25(m3/ngñ) + haøm löôïng chaát lô löûng: 96,7(mg/l) + haøm löôïng BOD5 cuûa nöôùc thaûi daãn vaøo hoà: 138,4(mg/l) + nhieät ñoä nöôùc thaûi 250C Soá lieäu ñaàu ra caàn ñaït: + haøm löôïng chaát lô löûng = 60(mg/l) + haøm löôïng BOD5 = 40mg/l Thôøi gian löu nöôùc laïi trong hoà: Trong ñoù: + t: thôøi gian nöôùc löu laïi ôû hoà, ngaøy.ñeâm + heä soá söû duïng theå tích hoà, laáy nhö sau: khi tæ leä giöõa chieàu roäng B vaø chieàu daøi L (B:L) töø 1:1 ñeán 1:3 thì = 0,35; khi B:L giaûm ñeán 1:30 thì = 0,35. + K: haèng soá phuï thuoäc nhieät ñoä: + L0: haøm löôïng BOD5 cuûa nöôùc thaûi daãn vaøo hoà 180(mg/l) + Lt: haøm löôïng BOD5 caàn ñaït sau xöû lí 40(mg/l) Theå tích hoà: Dieän tích maët thoaùng cuûa hoà: Trong ñoù: + Cp: löôïng oxy hoaø tan töông öùng vôùi nhieät ñoä cuûa nöôùc trong hoà, laáy theo baûng 5.3. öùng vôùi nhieät ñoä t (laáy nhoû hôn nhieät ñoä cuûa nöôùc thaûi) coù Cp(mg/l). + C0: haøm löôïng oxy hoaø tan trong nöôùc ra khoûi hoà, laáy = 5-6mg/l + L0: haøm löôïng BOD5 ban ñaàu cuûa nöôùc thaûi thaûi vaøo hoà, mg/l + Lt: haøm löôïng BOD5 cuûa nöôùc thaûi sau xöû lí, mg/l + Tr: ñoä hoaø tan töï nhieân cuûa khoâng khí vaøo nöôùc öùng vôùi ñoä thieáu hut oxy baèng 1, laáy baèng 4-6 g/m3.ngñ. + a: heä soá ñaëc tröng tính chaát beà maët cuûa hoà: Khi bôø hoà khuùc khuyûu, a = 0,5- 0,6 Khi bôø hoà bình thöôøng, a = 0,8-0,9 Kích thöôùc hoà sinh vaät treân maët baèng ñöôïc choïn nhö sau: Chieàu daøi hoà l = 100(m) Chieàu roäng hoà B =13(m) Chieàu saâu lôùp nöôùc cuûa hoà: Laáy H = 0,3(m) 4.5 Tính toùan thieát keá caùc coâng trình phuï khaùc 4.5.1 Saøn tieáp nhaän raùc Saøn phaân loaïi ñöôïc thieát keá nhaèm caùc muïc ñích sau: Chöùa raùc taïm thôøi, ñieàu hoaø khi coù söï coá treân oâ choân raùc (löôïng raùc veà quaù nhieàu, thieát bò san uûi, ñaàm neùn bò hö hoûng…) Chöùa raùc vaøo thôøi gian möa ñeå giaûm thieåu löôïng nöôùc roø ræ vaø taïo ñieàu kieän toái öu cho quaù trình neùn raùc taïi oâ choân raùc. Taùi sinh vaø taùi söû duïng moät soá thaønh phaàn trong raùc. Saøn tieáp nhaän raùc coù dieän tích xaây döïng khoaûng 200m2, caùc heä thoáng thoaùt nöôùc roø ræ ñöôïc boá trí ñeå thu heát löôïng nöôùc roø ræ sinh ra trong thôøi gian löu raùc, phaân loaïi raùc, chuyeån raùc. Maët saøn khu vöïc tieáp nhaän ñöôïc ñoå beâ toâng M250 daøy 300, ñoàng thôøi taïo ñoä doác ôû moät soá khu vöïc ñeå thu nöôùc roø ræ sinh ra. 4.5.2 Coång, töôøng raøo vaø vaønh ñai caây xanh Ñaøo möông bao quanh baõi raùc cho Huyeän Vónh Cöûu. Möông bao xung quanh baõi choân laáp coù taùc duïng caùch ly vôùi khu vöïc laân caän beân ngoaøi. Vaønh ñai caây xanh ñöôïc troàng trong moät daõi roäng 5 m xung quanh baõi raùc. Ngoaøi ra caây xanh coøn ñöôïc troàng doïc hai beân ñöôøng daãn töø ñöôøng giao thoâng chính vaøo oâ choân raùc ñeå taïo ra vuøng ñeäm cho baõi choân laáp raùc nhaèm ñaûm baûo yeâu caàu myõ quan, ñoùng goùp vaøo vieäc caûi thieän veä sinh moâi tröôøng. 4.5.3 Nhaø haønh chính vaø quaûn lyù Xaùc ñònh quy moâ Toång dieän tích toaøn khu 176m2, chi tieát khu haønh chính vaø quaûn lyù baûo goàm nhöõng haïng muïc sau: Vaên phoøng cho nhaân vieân: 375 m2. Nhaø nghæ nhaø taém vaø khu veä sinh cuûa coâng nhaân. Keát caáu xaây döïng Khu nhaø haønh chính coù keát caáu ñôn giaûn söû duïng töôøng chòu löïc. Töôøng xaây gaïch maùi lôïp toâle. Traàn baèng taám nhöïa 4.5.4 Xaây döïng ñöôøng giao thoâng: Ñöôøng chính ra vaøo baõi choân laáp: Ñöôøng ra vaøo baõi caàn phaûi söûa chöõa, xaây döïng laïi ñaûm baûo cho xe raùc coù theå vaøo ñöôïc trong moïi ñieàu kieän thôøi tieát, ñaûm baûo trong suoát cho xe chaïy trong quaù trình chôû raùc vaøo baõi. Ñöôøng vaøo baõi raùc caàn ñöôïc söûa chöõa ñaït caùc tieâu chuaån sau: Chieàu roäng neàn ñöôøng ñaït : 10 m Chieàu roäng beà maët ñöôøng : 6 m Keát caáu lôùp aùo beà maët ñöôøng : Soûi ñoû Ñöôøng noäi boä: Ñöôøng noäi boä duøng ñeå vaän chuyeån raùc vaøo caùc oâ choân raùc ñaõ ñöôïc ñònh hình saün, ñöôøng noäi boä thöôøng söû duïng laø ñöôøng ñaát taïm, vôùi toång chieàu daøi öôùc tính khoaûng 0,5 km ñöôïc xaây döïng theo caùc tieâu chuaån sau: Ñöôøng caáp V ñoàng baèng Chieàu roäng neàn ñöôøng : 7 m Chieàu roäng beà maët ñöôøng : 4 m Keát caáu lôùp aùo beà maët ñöôøng : Soûi ñoû 4.5.5 Troàng caây xanh xung quanh baõi choân laáp: Neân löïa choïn caây coù taùn roäng, khoâng ruïng laù, xanh quanh naêm. Chieàu cao cuûa caây tính toaùn toái thieåu baèng chieàu cao baõi choân laáp. Caây xanh caàn ñöôïc troàng ôû caùc khoaûn ñaát chöa ñöôïc söû duïng vaø ñaát troáng ôû khu vöïc nhaø kho vaø caùc coâng trình phuï trôï. Caây xanh coøn ñöôïc troàng ôû 2 beân ñöôøng giao thoâng chính vaøo baõi choân laáp. 4.6 Döï truø kinh phí xaây döïng cô baûn baõi choân laáp Baûng 33. khaùi toaùn chi phí xaây döïng laép caùc haïng muïc coâng trình TT HAÏNG MUÏC ÑÔN VÒ GIAÙ TRÒ DÖÏ TOAÙN SOÁ LÖÔÏNG ÑÔN GIAÙ(VNÑ) THAØNH TIEÀN(VNÑ) PHAÀN XAÂY DÖÏNG A KHAI HOANG CHUAÅN BÒ MAËT BAÈNG -XAÂY DÖÏNG ÑÖÔØNG NOÄI BOÄ 1 Coâng taùc khai hoang vaø chuaån bò maët baèng m2  50.000  2.000 100.000.000  2 Ñöôøng noâi boä m2 8.000 200.000 1.600.000.000 TOÅNG COÄNG 1.700.000.000 B XAÂY DÖÏNG 1 HOÁ CHOÂN LAÁP 1 Oáng nhöïa HDPE D150 m 742 120.000 89.040.000 3 Oáng nhöïa HDPE D200 m 267 180.000 48.060.000 4 Maøng choáng thaám HDPE m2 10.836 25.000 270.900.000 5 Maøng ñòa chaát HDPE m2 8.887 26.000 231.062.000 6 Khoái löôïng ñaát ñaøo, ñaép m3 10.134 800 8.107.200  TOÅNG CHI PHÍ XD 7 HOÁ 4.530.183.000  C TRAÏM XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI 1 Beå ñieàu hoaø m3 70  1.500.000  105.000.000 2 Beå UASB m3 97,5  1.500.000  146.250.000 3 Beå taïo boâng m3 0,9  1.500.000  1.350.000 4 Beå laéng m3 3,12  1.500.000  4.680.000 5 Hoà sinh hoïc caùi 32.000.000  TOÅNG COÄNG 289.280.000 D CAÁP NÖÔÙC SAÏCH 100.000.000 E NHAØ HAØNH CHAÙNH NHAØ NGHÆ COÂNG NHAÂN Caùi 1 122.000.000 F SAØN RÖÛA XE Caùi 1 20.000.000 G NHAØ BAÛO VEÄ - COÅNG, ÑAØO MÖÔNG LAØM RANH, ÑÖÔØNG VAØO VAØ NOÄI BOÄ 1.800.000.000 H SAØN TIEÁP NHAÄN RAC Caùi 1 67.000.000 Chi phí xaây döïng cô baûn cuûa toaøn boä baõi choân laáp laø : P = A + B + C + D + E + F + G + H = 6.928.463.000(VNÑ). CHÖÔNG 5 GIAÛI PHAÙP VAÄN HAØNH, QUY HOAÏCH VAØ KYÕ THUAÄT ÑOÙNG BAÕI CHOÂN LAÁP 5.1 Quy trình vaän haønh baõi choân laáp raùc Trong giai ñoaïn hoaït ñoäng cuûa BCL Qui ñònh caùc loaïi raùc ñöôïc pheùp choân laáp ôû baõi raùc: Muïc ñích cuûa döï aùn laø xaây döïng baõi choân laáp raùc thaûi hôïp veä sinh vaø baûo veä moâi tröôøng. Raùc thaûi ñöôïc pheùp choân laáp trong baõi raùc bao goàm caùc loaïi raùc thaûi sinh hoaït töø caùc khu daân cö, thò traán, thò töù trong huyeän vaø raùc thaûi saûn xuaát khoâng ñoäc haïi cuûa caùc nhaø maùy, xí nghieäp coâng nghieäp treân ñòa baøn huyeän. Thaønh phaàn chuû yeáu cuûa caùc loaïi raùc thaûi ñöôïc pheùp choân laáp laø caùc chaát höõu cô. Ñieàu kieän choân laáp caùc loaïi chaát thaûi raén taïi baõi choân laáp Chaát thaûi raén ñöôïc chaáp nhaän choân laáp taïi baõi choân laáp hôïp veä sinh laø taát caû caùc loaïi chaát thaûi khoâng nguy haïi, coù khaû naêng phaân huyû heo thôøi gian, baâo goàm: Raùc thaûi gia ñình. Raùc thaûi chôï, ñöôøng phoá. Giaáy, bìa, caønh caây nhoû vaø laù caây. Tro, cuûi goã muïc, vaûi, ñoà da (tröø pheà thaûi da co chöùa Croâm). Raùc thaûi töø vaên phoøng, khaùch saïn, nhaø haøng aên uoáng. Pheá thaûi saûn xuaát khoâng naém trong dang muïc raùc thaûi nguy haïi töø caùc ngaønh cong nghieäp (cheá bieán löông thöïc, thöïc phaåm, röôïu bia giaûi khaùt, giaáy, giaøy, da…) Buøn seät thu ñöôïc töø caùc traïm xöû lí nöôùc (ñoâ thò vaø coâng nghieäp) coù caën khoâ lôùn hôn 20%. Pheá thaûi nhöïa toång hôïp. Tro xæ khoâng chöùa caùc thaønh phaàn nguy haïi döôïc sinh ra töø quaù trình ñoát raùc thaûi. Tro xæ töø quaù trình ñoát nhieân lieäu. Raùc thaûi khoâng ñöôïc chaáp nhaän choân laáp taïi baõi choân laáp hôïp veä sinh laø taát caû caùc loaïi raùc coù ñaëc tính sau: Raùc thaûi thuoäc danh muïc raùc thaûi nguy haïi (quaûn lí ñaëc bieät theo Quy cheá quaûn lí raùc thaûi nguy haïi döôïc ban haønh keøm theo Nghò ñònh cuûa chính phuû). Raùc thaûi coù ñaëc tính laây nhieãm. Raùc thaûi phoùng xaï bao goàm nhöõng chaát coù chöùa moät hay nhieàu haït nhaân phoùng xaï theo qui cheá an toaøn phoùng xaï. Caùc loaïi toàn dö cuûa thuoác baûo veä thöïc vaät vaø nhöõng pheá thaûi coù chöùa haøm löôïng PCB cao hôn 50mg/kg. Raùc thaûi deã chaùy vaø noå. Buøn seät töø caùc traïm xöû lí nöôùc (ñoâ thò vaø coâng nghieäp) coù haøm löôïng caën khoâ thaáp hôn 20%. Ñoà duøng gia ñình coù theå tích to, coàng keành nhö giöôøng, tuû, baøn, tuû laïnh… Caùc pheá thaûi vaät lieäu xaây döïng, khai khoaùng. Caùc loaïi ñaát coù nhieãm caùc thaønh phaàn nguy haïi vöôït quaù tieâu chuaån TCVN 5941-1995 quy ñònh ñoái vôùi chaát löôïng ñaát. Caùc loaïi xaùc suùc vaät vôùi khoái löôïng lôùn. Quy trình vaän haønh baõi choân laáp Tính toaùn khoái löôïng chaát thaûi raén Raùc tröôùc khi vaøo baõi ñoå phaûi qua saøn tieáp nhaän. Khoái löôïng raùc cuûa moãi chuyeán chuyeân chôû ñöôïc tính caân ñaët ôû tröôùc coång. Khoái löôïng raùc moãi ngaøy chuyeån ñeán baõi choân laáp raùc ñöôïc thoáng keâ vaø ñöa vaøo maùy tính haøng ngaøy. Ñoàng thôøi ngöôøi quaûn lí vaän haønh baõi choân laáp phaûi xaùc ñònh ñuùng caùc loaïi chaát thaûi ñöôïc pheùp choân laáp khi tieáp nhaän vaøo baõi choân laáp. Saøn tieáp nhaän raùc (löu raùc) coù dieän tích khoaûng 200 m2 vì moät phaàn raùc ñöôïc chuyeån thaúng ñeán oâ choân raùc. Trong caùc ngaøy leã teát, hoaëc trong tröôøng hôïp coù söï coá oâ choân laáp raùc seõ ñöôïc tröõ taïm taïi saøn tieáp nhaän. Ngoaøi ra, khi coù möa lôùn lieân tuïc, raùc seõ ñöôïc löu laïi saøn tieáp nhaän maø khoâng chuyeån ra oâ choân laáp ñeå traùnh aûnh höôûng ñeán quaù trình ñaàm neùn raùc. Khu naøy cuõng ñöôïc duøng ñeå chöùa pheá lieäu taùi söû duïng vaø khoù phaân huyû. Oâ choân laáp Raùc ñöôïc vaän chuyeån baèng caùc xe thu gom oâ choân laáp. Xe raùc ñöôïc höôùng daãn vaøo ñoå ñuùng khu vöïc quy ñònh. Vieäc höôùng daãn naøy do nhöõng coâng nhaân cuûa Ban quaûn lyù baõi raùc ñöôïc huaán luyeän thöïc hieän. Raùc töø xe vaän chuyeån ñoå xuoáng oâ choân laáp ñöôïc 1 xe ñaàm neùn chuyeân duïng coù gaøu san uûi thaønh töøng lôùp daøy 50cm. Sau ñoù, lôùp raùc naøy ñöôïc ñaàm neùn ñeå ñaït tyû leä 0,8 taán/m3 vaø coù chieàu daøy khoaûng 20-40cm. Chieàu cao lôùp raùc ñoå moãi ngaøy laø 1m. lôùp raùc naøy seõ ñöôïc che phuû baèng lôùp ñaát daøy 10cm. Trong tröôøng hôïp coù söï coá laøm khoái löôïng raùc ñöa veà baõi choân laáp taêng leân nhôø coù saøn phaân loaïi neân khoái löôïng raùc ñeán oâ choân laáp vaãn khoâng thay ñoåi. Tuy nhieân, do löôïng raùc taêng neân ñeå ñaûm baûo hoaït ñoäng ñaàm neùn vaø che phuû, thôøi gian laøm vieäc cuûa xe ñaàm neùn chuyeân duïng vaø xe vaän chuyeån vaät lieäu che phuû trung gian seõ taêng gaáp ñoâi. Cheá phaåm EM (Effective Micro-organism) pha vôùi nöôùc töø hoà sinh vaät cuûa traïm xöû lyù nöôùc roø ræ theo tyû leä 1/50 ñöôïc söû duïng ñeå phun leân oâ choân laáp ñang vaän haønh vaøo hai laàn trong tuaàn (thöù 2 vaø thöù 5) nhaèm laøm giaûm muøi hoâi, ñoàng thôøi söï lan truyeàn beänh taät qua caùc loaïi vi truøng gaây beänh, chuoät boï..cuõng ñöôïc haïn cheá baèng caùch phun thuoác dieät coân truøng moãi tuaàn moät laàn. Khi moät oâ choân laáp ñaõ ñaày, töùc löôïng raùc tieáp nhaän ñaõ ñaõ ñaït dung tích lôùn nhaát theo nhö thieát keá kyõ thuaät thì phaûi tieán haønh che phuû lôùp che phuû cuoái cuøng. 5.2 Giai ñoaïn ñoùng cöûa BCL Trình töï ñoùng cöûa oâ choân laáp Khi taát caû caùc oâ choân laáp ñaõ nhaän ñuû dng tích raùc lôùn nhaát nhö thieát keá kyõ thuaät thì phaûi tieán haønh ñoùng cöûa baõi choân laáp. Neáu caùc loâ choân laáp laïi ñöôïc söû duïng laïi, thì sau khi ñoùng loâ choân laáp ít nhaát 10 naêm môùi ñöôïc pheùp ñaøo caùc loâ choân laáp ñeå laøm phaân boùn. Ñoàng thôøi tieán haønh söûa chöõa laïi ñôn nguyeân choân laáp ñeå ñöa vaøo söû duïng. Oâ choân laáp, sau khi ñoùng cöûa vaãn khoâng cho pheùp ngöôøi vaø suùc vaät vaøo khu vöïc naøy töï do, ñaëc bieät laø phaàn treân cuøng, nôi taäp trung khí ga. Sau khi ñoùng cöûa oâ choân laáp vaø caû baõi choân laáp raùc phaûi coù baùo caùo ñaày ñuû veà quy trình hoaït ñoäng cuûa khu vöïc choân laáp, caùc dieãn bieán veà moâi tröôøng trong quaù trình hoaït ñoäng vaø ñeà xuaát caùc bieän phaùp tieáp tuïc kieåm soaùt moâi tröôøng trong caùc naêm tieáp theo cho cô quan chöùc naêng. Thôøi gian giaùm saùt moâi tröôøng khu vöïc xung quanh phaûi keùo daøi lieân tuïc trong voøng 25 naêm sau ñoù. Caùc bieän phaùp quaûn lyù baõi raùc sau khi ñoùng cöûa Thöôøng xuyeân kieåm tra maët baõi ñeå phaùt hieän veát nöùt hay loã thuûng. Kieåm tra ñöôøng thoaùt nöôùc möa treân maët baõi, boá trí doøng nöôùc möa treân beà maët luoân höôùng ra phía ngoaøi baõi raùc ñeå traùnh xoùi moøn. Coâng taùc giaùm saùt moâi tröôøng nöôùc ngaàm xung quanh baõi choân laáp vaãn ñöôïc tieán haønh thöôøng xuyeân vôùi taàn suaát 2 laàn/naêm vaø phaûi tieáp tuïc keùo daøi sau 20 naêm, keå töø khi ñoùng cöûa baõi raùc. Khí gas phaûi ñöôïc quan saùt thöôøng xuyeân, coâng taùc naøy raát caàn thieát vì ñaây laø daáu hieäu ñeå nhaän bieát möùc ñoä phaân huûy cuûa baõi raùc. Khi khoâng coøn khí baõi raùc thoaùt ra chöùng toû söï phaân huûy raùc ñaõ keát thuùc. Luùc ñoù, coù theå ñöa baõi raùc vaøo muïc ñích söû duïng khaùc (löu yù: khoâng xaây döïng caùc coâng trình cao taàng leân treân maët baõi ñeå traùnh hieän töôïng luùn ñaát hay laøm bieán daïng ñaùy baõi raùc). Treân lôùp phuû beà maët, khoâng troàng loaïi caây coù reã aên quaù saâu ñeå reã caây khoâng theå xuyeân qua lôùp ñaát phuû, ñeán taàng ñaát chöùa raùc laøm hö hoûng maët baõi hoaëc reã caây seõ haáp thuï caùc chaát ñoäc coù trong raùc. Giaùm saùt chaát löôïng moâi tröôøng khu vöïc baõi choân laáp Coâng taùc giaùm saùt bao goàm giaùm saùt chaát löôïng moâi tröôøng khoâng khí, moâi tröôøng nöôùc, moâi tröôøng ñaát vaø heä sinh thaùi, moâi tröôøng lao ñoäng vaø söùc khoûe coäng ñoàng khu vöïc phuï caän ñeå coù theå xaùc ñònh caùc dieãn bieán cuûa chaát löôïng moâi tröôøng chòu aûnh höôûng cuûa caùc hoaït ñoäng cuûa baõi choân laáp raùc gaây ra trong suoát thôøi gian vaän haønh vaø trong voøng 25 naêm sau khi ñoùng cöûa hoaøn toaøn. Beân caïnh ñoù, coâng taùc kieåm tra ñoä doác, ñoä suït luùn oâ choân laáp cuõng phaûi ñöôïc quan taâm. CHÖÔNG 6 KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ 6.1 Keát luaän Döï aùn xaây döïng Baõi choân laáp chaát thaûi raén quy moâ 5 ha taïi thò traán Vónh An, huyeän Vónh Cöûu, tænh Ñoàng Nai laø moät trong nhöõng döï aùn nhaèm caûi thieän moâi tröôøng soáng raát caàn thieát cho khu vöïc. Nhu caàu ñaàu tö xaây döïng baõi raùc xuaát phaùt töø caùc tình hình thöïc teá vaø caùc ñoøi hoûi sau ñaây: Vieäc ñaàu tö xaây döïng baõi choân laáp chaát thaûi raén laø raát caàn thieát cho thöïc traïng hieän nay cuûa huyeän Vónh Cöûu veà moâi tröôøng cuõng nhö kinh teá xaõ hoäi. Döï aùn giaûi quyeát trieät ñeå vaán ñeà raùc toàn ñoïng haøng ngaøy cuûa huyeän Vónh Cöûu trong giai ñoaïn hieän taïi cuõng nhö trong töông lai. Coâng ngheä choân laáp ñöôïc löïa choïn cho baõi raùc hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi ñieàu kieän ñòa chaát thuûy vaên, ñòa chaát coâng trình cuõng nhö caùc ñieàu kieän töï nhieân, kinh teá xaõ hoäi khaùc cuûa khu vöïc. Xaây döïng baõi raùc môùi laø nhaèm baûo veä moâi tröôøng soáng cuûa coäng ñoàng xaõ hoäi, ñaûm baûo vaán ñeà söùc khoûe cho coäng ñoàng, yeáu toá quan troïng haøng ñaàu trong muïc tieâu chính saùch phaùt trieån cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ta. Döï aùn khi thöïc hieän coù theå coù taùc ñoäng tieâu cöïc ñeán moâi tröôøng khu vöïc xaây döïng trong quaù trình trieån khai thi coâng vaø khi ñöa vaøo söû duïng. Do ñoù, ñoøi hoûi phaûi coù bieän phaùp thieát keá vaø thi coâng hôïp lyù nhaèm giaûm thieåu taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng. Song song vôùi vieäc kieåm soaùt oâ nhieãm, coâng taùc quan traéc moâi tröôøng cuõng ñöôïc thöïc hieän töø khi baét ñaàu khaûo saùt vaø keùo daøi sau khi ñoùng cöûa. Tuy nhieân, döï aùn thaønh coâng seõ goùp phaàn caûi thieän moâi tröôøng chung vaø goùp phaàn tích cöïc vaø söï taêng tröôûng kinh teá cho Huyeän. 6.2 Kieán nghò Trong quaù trình thieát keá, nhaø thaàu thi coâng phaûi ñaûm baûo tuaân thuû ñuùng qui trình kyõ thuaät ñaõ thieát keá ñeå ñaûm baûo baõi raùc hoaït ñuùng chöùc naâng vaø tieâu chuaån cuûa moät baõi raùc hôïp veä sinh. Trong quaù trình hoaït ñoäng cuûa döï aùn, Chuû ñaàu tö cam keát seõ thöïc hieän toát caùc bieän phaùp baûo veä moâi tröôøng ñaõ ñöôïc pheâ duyeät trong baùo caùo. Khi ñi vaøo hoaït ñoäng seõ ñaøo taïo caùn boä quaûn lyù vaän haønh heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi ñuùng kyõ thuaät, töï giaùm saùt hieäu quaû xöû lyù vaø ñieàu chænh phuø hôïp baûo ñaûm caùc chæ tieâu moâi tröôøng ñaàu ra ñaït tieâu chuaån qui ñònh (nguoàn loaïi B, TCVN 5945 – 1995); seõ ñaøo taïo caùn boä quaûn lyù vaän haønh caùc heä thoáng xöû lyù ñuùng kyõ thuaät, seõ töï giaùm saùt hieäu quaû xöû lyù vaø ñieàu chænh phuø hôïp baûo ñaûm caùc chæ tieâu moâi tröôøng ñaàu ra ñaït tieâu chuaån qui ñònh. ._.