Tình hình triển khai E-Banking tại Việt Nam

Tr­êng ®¹i häc ngo¹i th­¬ng Khoa kinh tÕ ngo¹i th­¬ng Khãa luËn tèt nghiÖp ®Ò tµi t×nh h×nh triÓn khai e-banking t¹i viÖt nam Ng­êi viÕt : NguyÔn Thu H­¬ng Líp : A3 CN7 Gi¸o viªn h­íng dÉn : GS. NG¦T §inh Xu©n Tr×nh hµ néi - 2003 Tr­êng ®¹i häc ngo¹i th­¬ng Khoa kinh tÕ ngo¹i th­¬ng ***** Khãa luËn tèt nghiÖp ®Ò tµi t×nh h×nh triÓn khai e-banking t¹i viÖt nam Ng­êi viÕt : NguyÔn Thu H­¬ng Líp : A3 CN7 Gi¸o viªn h­íng dÉn : GS. NG¦T §inh Xu©n Tr×nh Hµ Néi - 2003 Môc lôc Lêi nãi ®Çu…………………………………………………………………………... 3 Ch­¬ng I: giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ e-banking ……………………….. 4 Kh¸i qu¸t vÒ e-banking …………………………………………………………. 4 C¸c lo¹i s¶n phÈm dÞch vô e-banking ………………………………………….. 5 C¸c lo¹i thÎ nhùa (Plastic Money) ………………………………………………. 5 ThÎ ghi cã (Credit Card) hay thÎ tÝn dông …………………………………. 6 ThÎ thanh to¸n (Charge Card) …………………………………………….. 9 ThÎ ghi nî (Debit Card) ……………………………………………………. 9 ThÎ th«ng minh (Smart Card) …………………………………………….. 11 Mét sè l­u ý ®Ó sö dông thÎ an toµn ………………………………………. 11 Vµi nÐt vÒ mét sè th­¬ng hiÖu thÎ phæ biÕn trªn thÕ giíi………………….. 14 Visa…………………………………………………………………... 14 Mastercard…………………………………………………………… 19 American Express……………………………………………………. 21 JCB…………………………………………………………………… 22 HÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö t¹i c¸c ®iÓm b¸n hµng (EFTPOS)………………… 24 M¸y rót tiÒn tù ®éng (Automatic Teller Machines - ATM)……………………. 25 DÞch vô ng©n hµng qua ®iÖn tho¹i (Telephone banking)……………………….. 25 Telephone banking lµ g× ? …………………………………………………. 26 Nh÷ng tiÖn Ých cña telephone banking…………………………………….. 26 Chi phÝ sö dông…………………………………………………………….. 27 C¸ch thøc sö dông vµ tÝnh an toµn………………………………………… 28 DÞch vô ng©n hµng t¹i nhµ (Home banking/PC banking) ……………………… 29 Giíi thiÖu chung vÒ dÞch vô ng©n hµng t¹i nhµ…………………………… 29 DÞch vô ng©n hµng t¹i nhµ ho¹t ®éng nh­ thÕ nµo? ……………………… 30 DÞch vô ng©n hµng qua m¹ng m¸y tÝnh toµn cÇu (Internet banking) ………….. 34 Giíi thiÖu chung vÒ internet banking………………………………………. 34 C¸ch thøc sö dông internet banking……………………………………….. 35 DÞch vô ng©n hµng qua v« tuyÕn truyÒn h×nh t­¬ng t¸c (Interactive TV)………. 41 DÞch vô ng©n hµng qua m¹ng viÔn th«ng kh«ng d©y (Wireless communications network) hay M(mobile) banking………………………………………………. 42 Nh÷ng yÕu tè quan träng trong sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn e-banking …….. 43 YÕu tè ph¸p lý………………………………………………………………….. 43 YÕu tè khoa häc c«ng nghÖ…………………………………………………….. 43 YÕu tè c¹nh tranh……………………………………………………………….. 44 Ch­¬ng II: t×nh h×nh triÓn khai e-banking t¹i ViÖt Nam……….. 45 Bèi c¶nh thóc ®Èy sù ph¸t triÓn e-banking t¹i ViÖt Nam …………………….. 45 T×nh h×nh triÓn khai e-banking t¹i ViÖt Nam nãi chung……………………… 48 T×nh h×nh triÓn khai e-banking t¹i hÖ thèng ng©n hµng trong n­íc………… 51 Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam…………………………………………… 51 Ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn ¸ Ch©u….…………………………………….. 55 Ng©n hµng §«ng ¸…………………………………………………………….. 57 Ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn Kü Th­¬ng…………………………………… 59 Ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn XuÊt NhËp khÈu ViÖt Nam ………………….. 61 Ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt Nam ……………………………………………. 65 T×nh h×nh triÓn khai e-banking t¹i hÖ thèng ng©n hµng cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi.. ………………………………………………………………………………. 66 Chohung Vina Bank……………………………………………………………. 66 Ng©n hµng ANZ ViÖt Nam ………………………………………………….…. 67 Ng©n hµng HSBC .……………………………………………………………... 71 Nh÷ng tån t¹i trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn e-banking t¹i ViÖt Nam hiÖn nay….. 71 Ch­¬ng III: c¸c gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn e-banking t¹i ViÖt Nam ……………………………………………………….. .75 Nhãm gi¶i ph¸p ph¸p lý ………………………………………………….……. 75 Nhãm gi¶i ph¸p c¬ së vËt chÊt kü thuËt ………………………………………..88 Nhãm gi¶i ph¸p ®µo t¹o nguån nh©n lùc ……………………………………... 90 Nhãm gi¶i ph¸p t¨ng c­êng hîp t¸c quèc tÕ………………………………….. 91 Nhãm gi¶i ph¸p n©ng cao nhËn thøc x· héi ………………………………….. 93 KÕt luËn ………………………………………………….……………………….... 94 Tµi liÖu tham kh¶o ………………………………………………….……….... 95 Lêi nãi ®Çu Trong thêi ®¹i bïng næ th«ng tin nh­ hiÖn nay, ®©u ®©u ta còng b¾t gÆp nh÷ng øng dông cña c«ng nghÖ th«ng tin. §Æc biÖt trong lÜnh vùc tµi chÝnh ng©n hµng, víi vai trß huyÕt m¹ch cña nÒn kinh tÕ, viÖc øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong sù ph¸t triÓn c¸c dÞch vô ng©n hµng ®· gãp phÇn quan träng t¹o nªn mét nÒn kinh tÕ cã tÝnh c¹nh tranh cao vµ ®em l¹i nhiÒu tiÖn Ých cho c¸c kh¸ch hµng. NhËn thøc ®­îc lîi Ých to lín mµ c«ng nghÖ th«ng tin ®em l¹i, nhiÒu ng©n hµng trªn thÕ giíi ®· vµ ®ang tiÕn hµnh ¸p dông c«ng nghÖ th«ng tin ®Ó ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn c¸c dÞch vô ng©n hµng nh»m tho¶ m·n tèi ®a nhu cÇu ngµy cµng ®a d¹ng cña kh¸ch hµng. ChØ cßn 7 n¨m n÷a, lÜnh vùc ng©n hµng ë ViÖt Nam sÏ ph¶i më cöa hoµn toµn. C¸c tæ chøc tÝn dông n­íc ngoµi víi sè vèn khæng lå, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, dÞch vô ®a d¹ng vµ víi bÒ dµy nhiÒu n¨m kinh nghiÖm sÏ ®­îc ho¹t ®éng kh«ng bÞ h¹n chÕ ë ViÖt Nam. §Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i trong n­íc buéc ph¶i ®a d¹ng ho¸ dÞch vô, hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ vµ tõng b­íc chiÕm lÜnh thÞ phÇn ngay tõ b©y giê. ChÝnh v× vËy mµ trong vµi n¨m gÇn ®©y vµ ®Æc biÖt lµ tõ ®Çu n¨m 2003, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®ua nhau tung ra c¸c s¶n phÈm, dÞch vô míi mµ ph¸t triÓn nhanh vµ m¹nh nhÊt ph¶i kÓ ®Õn dÞch vô e-banking. §Ó ®i s©u t×m hiÓu vÒ vÊn ®Ò nµy, t«i ®· lùa chän ®Ò tµi "T×nh h×nh triÓn khai e-banking t¹i ViÖt Nam" cho kho¸ luËn tèt nghiÖp. Th«ng qua kho¸ luËn nµy, t«i mong muèn ®em ®Õn cho ng­êi ®äc kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ e-banking cïng nh÷ng th«ng tin cËp nhËt vÒ t×nh h×nh triÓn khai dÞch vô e-banking t¹i ViÖt Nam. MÆc dï ®· hÕt søc cè g¾ng song do ®Ò tµi cßn kh¸ míi mÎ kh«ng chØ ë ViÖt Nam mµ cßn c¶ trªn thÕ giíi nªn ph¹m vi nghiªn cøu cßn h¹n hÑp vµ kh«ng tr¸nh khái cßn nhiÒu h¹n chÕ. T«i rÊt mong nhËn ®­îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp cña ng­êi ®äc quan t©m ®Õn lÜnh vùc dÞch vô ng©n hµng míi mÎ nµy. T«i xin göi lêi c¶m ¬n ch©n thµnh nhÊt tíi Gi¸o S­, Nhµ Gi¸o ¦u Tó §inh Xu©n Tr×nh, Tr­êng §¹i häc Ngo¹i Th­¬ng, ng­êi ®· tËn t×nh h­íng dÉn vµ cho t«i nh÷ng nhËn xÐt hÕt søc quý b¸u. T«i còng xin c¶m ¬n anh NguyÔn Thanh B×nh, C¸n bé Phßng Tin häc Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam; ChÞ Ph¹m Thu Hµ, Tr­ëng phßng Internet Banking vµ ChÞ Tr­¬ng Cóc H­¬ng, Tr­ëng phßng DÞch vô Tµi chÝnh C¸ nh©n, Ng©n hµng ANZ ViÖt Nam cïng gia ®×nh vµ b¹n bÌ, nh÷ng ng­êi ®· nhiÖt t×nh gióp ®ì vµ ®éng viªn t«i rÊt nhiÒu trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kho¸ luËn nµy. Ch­¬ng I: Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ e-banking Kh¸i qu¸t vÒ e-banking E-banking lµ tªn viÕt t¾t cña electronic-banking, cã nghÜa lµ "dÞch vô ng©n hµng ®iÖn tö". DÞch vô ng©n hµng ®iÖn tö lµ viÖc cung cÊp c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô ng©n hµng b¸n lÎ bao gåm: tiÕn hµnh giao dÞch ng©n hµng kiÓm tra tµi kho¶n thanh to¸n ho¸ ®¬n ®iÖn tö cung cÊp c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô thanh to¸n ®iÖn tö kh¸c nh­ tiÒn ®iÖn tö th«ng qua c¸c ph­¬ng tiÖn ®iÖn tö. TrÝch trong tµi liÖu "ANZ ViÖt Nam - DÞch vô Ng©n hµng §iÖn tö" cña TËp ®oµn Ng©n hµng H÷u h¹n óc vµ New Zealand, 2002. C«ng nghÖ hiÖn ®¹i ngµy nay ®· t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm, dÞch vô tuyÖt vêi, ®¸p øng ®­îc c¸c nhu cÇu ngµy cµng kh¾t khe cña kh¸ch hµng. Tr­íc ®©y, nãi ®Õn giao dÞch ng©n hµng, ta th­êng t­ëng t­îng ra c¶nh kh¸ch hµng ph¶i mÊt nhiÒu thêi gian ®iÒn vµo c¸c lo¹i mÉu giÊy tê, sau ®ã ®øng xÕp hµng dµi chê ®Õn l­ît, råi ph¶i lµm thñ tôc qua nhiÒu cöa mÊt rÊt nhiÒu thêi gian, c«ng søc, ch­a kÓ nh÷ng rñi ro, nguy hiÓm mµ kh¸ch hµng cã thÓ gÆp khi ph¶i thanh to¸n mét sè l­îng lín tiÒn mÆt. Ngoµi ra, kh¸ch hµng chØ cã thÓ ®Õn giao dÞch trong giê më cöa cña ng©n hµng. Nh­ng giê ®©y, c¸c dÞch vô e-banking ®a d¹ng víi c¸ch sö dông t­¬ng ®èi ®¬n gi¶n, tiÖn lîi ®· gióp kh¸ch hµng hoµn toµn tho¸t khái nh÷ng ®iÒu phiÒn to¸i ®ã. E-banking ®· thùc sù trë thµnh ph­¬ng tiÖn hç trî ®¾c lùc gióp cho kh¸ch hµng cã thÓ chñ ®éng kiÓm so¸t t×nh h×nh tµi chÝnh cña m×nh mét c¸ch an toµn, hiÖu qu¶, mäi lóc, mäi n¬i mµ kh«ng cÇn ph¶i trùc tiÕp tíi giao dÞch t¹i ng©n hµng. Víi c¸c doanh nh©n th× "thêi gian lµ vµng", do ®ã cã thÓ nãi e-banking gãp phÇn kh«ng nhá vµo thµnh c«ng trong ho¹t ®éng kinh doanh cña hä. E-banking mang l¹i rÊt nhiÒu tiÖn Ých kh«ng chØ cho kh¸ch hµng mµ cßn c¶ cho c¸c ng©n hµng n÷a. E-banking gióp cho ng©n hµng tiÕt kiÖm tèi ®a ®­îc nguån nh©n lùc bëi nhiÒu kh©u ®· ®­îc tù ®éng ho¸ nh­ng vÉn ®¶m b¶o cung cÊp dÞch vô chÊt l­îng cao tíi mét sè l­îng lín kh¸ch hµng cña m×nh. Vµ do ®ã, kh«ng nh÷ng lîi nhuËn thu ®­îc cña c¸c ng©n hµng t¨ng lªn mµ quan träng h¬n lµ uy tÝn cña hä còng ®­îc n©ng cao. Nh­ ®· nãi ë trªn, e-banking bao gåm nhiÒu lo¹i s¶n phÈm, dÞch vô kh¸c nhau ®­îc t¹o ra nh»m ®¸p øng nhu cÇu ®a d¹ng, phong phó cña kh¸ch hµng. HiÖn nay, nh÷ng s¶n phÈm, dÞch vô e-banking ®­îc c¸c ng©n hµng cung cÊp cho kh¸ch hµng bao gåm : c¸c lo¹i thÎ nhùa (thÎ thanh to¸n, thÎ tÝn dông, thÎ th«ng minh…); hÖ thèng thanh to¸n t¹i c¸c ®iÓm b¸n hµng m¸y rót tiÒn tù ®éng dÞch vô ng©n hµng qua ®iÖn tho¹i dÞch vô ng©n hµng t¹i nhµ dÞch vô ng©n hµng qua m¹ng m¸y tÝnh toµn cÇu dÞch vô ng©n hµng qua v« tuyÕn truyÒn h×nh t­¬ng t¸c dÞch vô ng©n hµng qua m¹ng viÔn th«ng kh«ng d©y C¸c lo¹i s¶n phÈm, dÞch vô e-banking C¸c lo¹i thÎ nhùa (Plastic Money) "Plastic Money" lµ tªn mµ ng­êi ta ®Æt cho c¸c lo¹i thÎ nhùa dïng thay thÕ cho tiÒn mÆt. Cã rÊt nhiÒu tªn gäi kh¸c nhau cho nh÷ng lo¹i thÎ nµy nh­ng nh×n chung chóng ®Òu cã hai chøc n¨ng chÝnh: gióp ng­êi ta cã thÓ rót ®­îc tiÒn mÆt hoÆc thùc hiÖn thanh to¸n mµ kh«ng cÇn dïng tiÒn mÆt hoÆc sÐc. HiÖn nay, hÇu hÕt c¸c ng©n hµng lín trªn thÕ giíi ®Òu cã thÓ ph¸t hµnh mét thÎ mang ba chøc n¨ng cho kh¸ch hµng cña hä: Chøc n¨ng b¶o chi sÐc (cã vai trß nh­ mét thÎ b¶o ®¶m cña ng©n hµng hay mét thÎ b¶o chi sÐc). Theo ®ã, ng©n hµng ®¶m b¶o thanh to¸n cho kho¶n tiÒn ghi trªn sÐc do kh¸ch hµng ph¸t hµnh tíi mét h¹n møc x¸c ®Þnh. Dïng ®Ó rót tiÒn mÆt tõ c¸c m¸y rót tiÒn tù ®éng (automatic teller machines hay cßn gäi lµ ATM) Dïng ®Ó thanh to¸n hµng ho¸, dÞch vô b»ng chuyÓn tiÒn ®iÖn tö t¹i ®iÓm b¸n hµng (Electronic Funds Transfer at Point of Sale hay cßn ®­îc viÕt t¾t lµ EFTPOS) Ngµy nay, s¶n phÈm vÒ thÎ rÊt ®a d¹ng. Ngoµi c¸c chøc n¨ng c¬ b¶n trªn, mçi lo¹i thÎ l¹i cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng nh»m ®¸p øng c¸c nhu cÇu phong phó cña kh¸ch hµng. Th«ng th­êng chñ thÎ sÏ ph¶i tr¶ phÝ hµng n¨m (annual fee) ®Ó sö dông thÎ. PhÝ nµy ®Ó bï l¹i c¸c chi phÝ mµ ng©n hµng ph¶i bá ra ®Ó duy tr× tµi kho¶n vµ ph¸t hµnh thÎ. NhiÒu ng©n hµng còng tÝnh phÝ cho nh÷ng giao dÞch t¹i m¸y ATM, th­êng tõ 50 cent ®Õn 3 USD tuú ng©n hµng vµ tuú theo giao dÞch ®ã t¹i ATM thuéc hay kh«ng thuéc hÖ thèng cña ng©n hµng ph¸t hµnh. ThÎ ghi cã (Credit Card) hay thÎ tÝn dông C¸c thÎ tÝn dông (credit card) cung cÊp c¸c kho¶n vay cho kh¸ch hµng khi mua hµng ho¸ hoÆc dÞch vô. ThÎ tÝn dông ®­îc c¸c c«ng ty thÎ tÝn dông (credit card companies) ph¸t hµnh. C¸c c«ng ty thÎ tÝn dông hµng ®Çu trªn thÕ giíi ph¶i kÓ ®Õn lµ Mastercard, Visa, American Express, Access, JCB … §Æc ®iÓm c¬ b¶n cña thÎ tÝn dông lµ nã cho phÐp chñ thÎ khi mua hµng cã thÓ nhËn hµng tr­íc vµ thanh to¸n sau, ®­îc h­ëng mét kho¶n tÝn dông tuÇn hoµn vµ h¹n møc tÝn dông do ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ qui ®Þnh. Khi kh¸ch hµng lÇn ®Çu tiªn mua thÎ tÝn dông, hä th­êng ph¶i ®Æt cäc tr­íc mét kho¶n tiÒn vµ ng©n hµng sÏ dùa vµo ®ã ®Ó ®Þnh ra h¹n møc tÝn dông cho thÎ (th­êng th× h¹n møc nµy cã gi¸ trÞ b»ng tæng sè tiÒn ®Æt cäc cña kh¸ch). §èi víi c¸c kh¸ch hµng ®· cã mét qu¸ tr×nh sö dông thÎ tÝn dông, ng©n hµng sÏ c¨n cø vµo c¸ch kh¸ch hµng th­êng thanh to¸n (tõng phÇn hay tr¶ hÕt, th­êng xuyªn thanh to¸n chËm hay ®óng h¹n…) ®Ó linh ho¹t ®Þnh ra h¹n møc tÝn dông cho tõng kh¸ch hµng. Tuú theo qui ®Þnh cña tõng ng©n hµng ph¸t hµnh mµ hµng th¸ng chñ thÎ sÏ ph¶i thanh to¸n mét møc tèi thiÓu hay toµn bé sè tiÒn hµng mua chÞu trong th¸ng. Th«ng th­êng, nÕu chñ thÎ thanh to¸n toµn bé ho¸ ®¬n thÎ ®óng h¹n th× sÏ kh«ng ph¶i tr¶ thªm l·i. NÕu kh«ng hä sÏ ph¶i tr¶ mét kho¶n l·i vay kh¸ cao, tõ 12%/n¨m trë lªn tuú tõng ng©n hµng qui ®Þnh. Khi mua s¾m thø g× ®ã b»ng thÎ tÝn dông, kh¸ch hµng ®­a thÎ cho ng­êi b¸n hµng. Ng­êi b¸n hµng lÊy c¸c th«ng tin cña thÎ nh­: sè thÎ, h¹n møc tÝn dông, ngµy hÕt h¹n. Sau ®ã, kh¸ch hµng ký tªn trªn biªn lai cña ng­êi b¸n mµ sau ®ã ng­êi b¸n dïng ®Ó nhËn thanh to¸n tiÒn b¸n hµng tõ c«ng ty thÎ tÝn dông. Ng­êi b¸n hµng sÏ ph¶i tr¶ mét kho¶n phÝ kho¶ng 4% gi¸ trÞ tiÒn hµng cho c«ng ty thÎ tÝn dông. Hµng th¸ng ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ sÏ göi cho chñ thÎ mét b¶n thanh to¸n trong ®ã liÖt kª ra tÊt c¶ c¸c giao dÞch trong th¸ng vµ tiÒn l·i ph¶i tr¶. Lîi ®iÓm lín nhÊt cña thÎ tÝn dông ®èi víi kh¸ch hµng lµ sù tiÖn dông vµ an toµn. Chóng tiÖn dông bëi lÏ khi cÇn mua mét chiÕc vÐ m¸y bay ch¼ng h¹n, kh¸ch hµng kh«ng cÇn ph¶i tíi ®¹i lý b¸n vÐ m¸y bay mµ chØ cÇn nhÊc ®iÖn tho¹i gäi cho ®¹i lý ®ã vµ ®äc cho hä sè thÎ tÝn dông cña m×nh. §iÒu nµy còng cã nghÜa lµ hä kh«ng cÇn ph¶i mang mét sè l­îng lín tiÒn mÆt theo ng­êi vµ do ®ã sÏ tr¸nh khái nguy c¬ bÞ c­íp. Cßn n÷a, hä kh«ng ph¶i mÊt thêi gian ®i rót tiÒn mÆt t¹i ng©n hµng råi l¹i mÊt c«ng ®Õm l¹i lÇn n÷a t¹i ®¹i lý b¸n vÐ m¸y bay. Ngoµi ra, trong tr­êng hîp bÞ mÊt hoÆc bÞ lÊy c¾p thÎ, tµi kho¶n cña kh¸ch hµng còng kh«ng bÞ ng­êi kh¸c sö dông miÔn lµ kh¸ch hµng ph¶i th«ng b¸o mÊt thÎ ngay lËp tøc. Mét lîi ®iÓm n÷a cña thÎ tÝn dông lµ nÕu kh¸ch hµng thanh to¸n ®Çy ®ñ c¸c kho¶n giao dÞch trong th¸ng ®óng h¹n th× hä kh«ng ph¶i tr¶ kho¶n tiÒn l·i. Nh­ vËy kh¸ch hµng ®­îc h­ëng mét kho¶n tÝn dông tuÇn hoµn mµ kh«ng ph¶i tr¶ l·i. ThÎ tÝn dông còng mang l¹i lîi Ých cho ng­êi b¸n hµng. Do kh¸ch hµng cã thÓ dïng hµng tr­íc, tr¶ tiÒn sau nªn doanh sè b¸n hµng sÏ t¨ng lªn. H¬n n÷a v× kh«ng giao dÞch b»ng tiÒn mÆt nªn ng­êi b¸n hµng sÏ an toµn h¬n v× hä sÏ ph¶i gi÷ Ýt tiÒn mÆt h¬n t¹i cöa hµng. MÆt kh¸c, kho¶n phÝ 4% mµ ng­êi b¸n hµng ph¶i tr¶ cho c«ng ty thÎ tÝn dông cïng víi c¸c chi phÝ hµnh chÝnh kh¸c hä ph¶i bá ra ®Ó lËp sæ s¸ch theo dâi vµ hoµn tÊt c¸c thñ tôc thu tiÒn b¸n hµng sÏ ®­îc ng­êi b¸n céng vµo gi¸ b¸n cña hµng ho¸. Nh­ vËy, thùc chÊt ng­êi b¸n hµng còng kh«ng ph¶i bá thªm chi phÝ mµ doanh thu l¹i t¨ng. Chñ thÎ sÏ ph¶i ký trªn biªn lai mua hµng bao gåm ba liªn - mét liªn chñ thÎ gi÷, mét cho ng­êi b¸n hµng vµ liªn cßn l¹i cho ng©n hµng. Ng©n hµng ghi cã tæng sè tiÒn b¸n hµng vµo tµi kho¶n cña ng­êi b¸n hµng, ghi nî vµo tµi kho¶n cña c«ng ty thÎ tÝn dông vµ göi c¸c biªn lai b¸n hµng ®Õn c«ng ty thÎ tÝn dông. Quy tr×nh nµy kh¸c nhau tuú thuéc vµo tõng ng©n hµng. Mét sè ng©n hµng trõ kho¶n tiÒn hoa hång ®­îc h­ëng vµo tæng sè tiÒn b¸n hµng tr­íc khi ghi cã vµo tµi kho¶n cña ng­êi b¸n. Khi c¸c c«ng ty thÎ tÝn dông nhËn ®­îc c¸c biªn lai b¸n hµng, hä sÏ thanh to¸n cho c¸c ng©n hµng th«ng qua hÖ thèng bï trõ tæng sè tiÒn b¸n hµng cña mçi cöa hµng trõ ®i kho¶n hoa hång. §ång thêi c«ng ty thÎ tÝn dông ghi nî vµo tµi kho¶n cña c¸c chñ thÎ vµ göi cho hä ho¸ ®¬n thanh to¸n hµng th¸ng. Sè cña c¸c thÎ bÞ b¸o mÊt hoÆc ®¸nh c¾p sÏ ®­îc cËp nhËt vµo mét hÖ thèng m¸y tÝnh. Danh s¸ch c¸c thÎ nµy ®­îc cËp nhËt th­êng xuyªn vµ c¸c chñ cöa hµng hay c¸c ®¹i lý thanh to¸n thÎ ®Òu cã thÓ truy cËp vµo m¹ng nµy ®Ó nhanh chãng kiÓm tra xem thÎ tÝn dông mµ kh¸ch hµng ®­a ra thanh to¸n cã n»m trong danh s¸ch ®ã hay kh«ng. ThÎ thanh to¸n (Charge Card) ThÎ thanh to¸n (charge card) cã c¸c chøc n¨ng t­¬ng tù thÎ tÝn dông, tuy nhiªn chñ thÎ ph¶i thanh to¸n toµn bé ho¸ ®¬n thÎ hµng th¸ng vµ ngoµi ra cßn ph¶i tr¶ phÝ héi viªn. C¸c lo¹i thÎ thanh to¸n phæ biÕn hiÖn nay lµ American Express, JCB, Diner's Club… ThÎ ghi nî (Debit Card) ThÎ ghi nî (debit card) còng cã c¸c chøc n¨ng t­¬ng tù thÎ tÝn dông, tuy nhiªn khi dïng thÎ ghi nî ®Ó thanh to¸n, sè tiÒn ph¶i tr¶ sÏ ®­îc trõ trùc tiÕp vµo tµi kho¶n cña kh¸ch hµng vµ nh­ vËy, sè d­ cã cña tµi kho¶n kh¸ch hµng bÞ gi¶m xuèng. Ng­îc l¹i, khi dïng thÎ tÝn dông th× sè d­ nî trong tµi kho¶n kh¸ch hµng t¨ng lªn. Kh¸ch hµng ch¾c ch¾n sÏ c¶m thÊy rÊt thuËn tiÖn khi dïng lo¹i thÎ nµy ®Ó thanh to¸n hay rót tiÒn mÆt v× hiÖn nay cã kho¶ng vµi chôc triÖu m¸y ®iÖn tö (electronic terminal) t¹i h¬n 100 n­íc trªn thÕ giíi chÊp nhËn thanh to¸n. Nh÷ng ­u ®iÓm cña thÎ ghi nî cã thÓ kÓ ra lµ: Thanh to¸n b»ng chÝnh tiÒn cña m×nh mµ kh«ng cÇn mang theo tiÒn mÆt hay sÐc Kh«ng ph¶i ®îi ng©n hµng x¸c nhËn thanh to¸n sÐc An toµn h¬n thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt DÔ dµng kiÓm so¸t t×nh h×nh tµi chÝnh cña m×nh Khi sö dông thÎ ghi nî ®Ó thanh to¸n cho hµng ho¸, dÞch vô, kh¸ch hµng ®­a thÎ cho ng­êi b¸n hµng. Ng­êi b¸n hµng sÏ cho thÎ tr­ît qua m¸y cÊp phÐp vµ nhËp sè tiÒn ph¶i thanh to¸n. Mét sè ®¹i lý cho phÐp kh¸ch hµng rót tiÒn mÆt t¹i ®©y b»ng c¸ch nhËp sè tiÒn vµo m¸y cÊp phÐp lín h¬n sè tiÒn thùc tÕ ph¶i thanh to¸n. Kh¸ch hµng nhËp m· sè PIN vµo bµn phÝm sè. Trong vµi gi©y, m¸y sÏ kiÓm tra c¸c th«ng tin, x¸c nhËn tiÒn cßn ®ñ trong tµi kho¶n vµ thùc hiÖn giao dÞch. Sau ®ã, mét ho¸ ®¬n sÏ ®­îc in ra tõ m¸y vµ sè tiÒn ph¶i thanh to¸n ®­îc trõ trùc tiÕp vµo tµi kho¶n cña kh¸ch hµng. Mét d¹ng cña thÎ ghi nî lµ thÎ rót tiÒn (cash card). ThÎ rót tiÒn (cash card) lµ tªn gäi cña c¸c lo¹i thÎ mµ chñ thÎ sö dông chóng ®Ó rót tiÒn mÆt tõ tµi kho¶n cña hä t¹i c¸c m¸y rót tiÒn tù ®éng (ATM). Hä kh«ng nh÷ng cã thÓ rót tiÒn t¹i c¸c m¸y ATM thuéc bÊt cø chi nh¸nh nµo cña ng©n hµng hä ®ang më tµi kho¶n mµ cßn cã thÓ sö dông ®­îc t¹i c¶ c¸c m¸y ATM cña c¸c ng©n hµng kh¸c cã nèi m¹ng víi ng©n hµng cña hä. Kh¸ch hµng cã thÓ hoµn toµn yªn t©m vÒ sù an toµn khi sö dông thÎ thanh to¸n v× mçi kh¸ch hµng ®Òu ®­îc ng©n hµng cung cÊp cho mét sè PIN (personal identification number). §©y lµ m· sè c¸ nh©n mµ kh¸ch hµng nªn häc thuéc lßng. M· sè nµy ®­îc gi÷ bÝ mËt tuyÖt ®èi, ngay c¶ c¸c nh©n viªn ng©n hµng còng kh«ng ®­îc biÕt chóng. Khi sö dông m¸y rót tiÒn tù ®éng, kh¸ch hµng ®­a thÎ vµo m¸y råi nhËp sè PIN cña m×nh. Sau ®ã kh¸ch hµng cã thÓ lùa chän c¸c dÞch vô hiÖn trªn mµn h×nh cña m¸y nh­ kh¸ch hµng cã thÓ rót ®­îc mét sè tiÒn mÆt tíi mét h¹n møc nhÊt ®Þnh, kiÓm tra sè d­ tµi kho¶n, in b¸o c¸o tµi kho¶n, chuyÓn tiÒn gi÷a c¸c tµi kho¶n hay nép tiÒn vµo tµi kho¶n… Kh«ng ph¶i m¸y rót tiÒn tù ®éng cña mäi ng©n hµng ®Òu cã chøc n¨ng gièng nhau. Tuú thuéc vµo quy ®Þnh cña n­íc së t¹i hoÆc theo nhu cÇu cô thÓ mµ m¸y ATM cña tõng ng©n hµng cã nh÷ng chøc n¨ng kh¸c nhau. Th«ng th­êng c¸c m¸y ATM ®Òu cã thÓ cho phÐp kh¸ch hµng kiÓm tra sè d­ tµi kho¶n, in b¸o c¸o tµi kho¶n, chuyÓn tiÒn gi÷a c¸c tµi kho¶n cña hä víi nhau. Ngoµi ra cã m¸y cßn cho phÐp kh¸ch hµng yªu cÇu sæ sÐc, nép sÐc hoÆc tiÒn mÆt vµo tµi kho¶n cña hä. ThÎ th«ng minh (Smart Card) ThÎ Th«ng minh (Smart Card) lµ lo¹i thÎ nhùa hiÖn ®¹i nhÊt hiÖn nay. Lo¹i thÎ nµy cã chøa mét m¹ch vi xö lý (microchip) trªn ®ã cã mang c¸c th«ng tin vÒ tµi kho¶n cña chñ thÎ. Nã cßn cã thÓ chøa c¶ c¸c th«ng tin vÒ c¸c giao dÞch tµi kho¶n tr­íc ®ã mµ chñ thÎ cã thÓ xem ®­îc t¹i c¸c m¸y ATM. Râ rµng r»ng lo¹i thÎ nµy cßn cã thÓ chøa c¸c th«ng tin kh«ng liªn quan tíi giao dÞch ng©n hµng nh­ c¸c th«ng sè y tÕ cña chñ thÎ, d÷ liÖu vÒ c¸c lo¹i b¶o hiÓm chñ thÎ ®ang tham gia vµ c¸c th«ng tin c¸ nh©n kh¸c. Mét sè l­u ý ®Ó sö dông thÎ an toµn: Sau khi nhËn thÎ ph¶i ký tªn ë « ch÷ ký ®»ng sau thÎ ngay lËp tøc. Kh«ng ®­îc viÕt m· sè nhËn d¹ng c¸ nh©n (PIN) lªn thÎ hay bá trong vÝ mµ ph¶i häc thuéc lßng nã. Mét sè ng©n hµng cho phÐp kh¸ch hµng cã thÓ ®æi sè PIN cho dÔ nhí h¬n. PhÇn lín c¸c thÎ cã sè PIN lµ 4 ch÷ sè, mét sè kh¸c th× sè PIN cã thÓ nhiÒu ch÷ sè h¬n hay cã bao gåm c¶ ch÷. NÕu sè PIN cã bao gåm c¶ ch÷ th× chñ thÎ nªn liªn hÖ víi ng©n hµng ph¸t hµnh ®Ó ®æi l¹i thµnh sè hÕt tr­íc khi ®i ra n­íc ngoµi ®Ó tr¸nh c¸c phiÒn phøc cã thÓ x¶y ra. Nªn ghi l¹i sè thÎ vµ sè ®iÖn tho¹i ®Ó b¸o mÊt thÎ vµ gi÷ ë n¬i an toµn. Khi chän sè PIN kh«ng nªn lÊy nh÷ng sè mµ ng­êi kh¸c cã thÓ dÔ dµng ®o¸n ®­îc nh­ sè ®iÖn tho¹i, ngµy sinh, bÝ danh, tªn cña m×nh, tªn con c¸i, bÊt cø sù kÕt hîp nµo cña nh÷ng th«ng tin nµy hay c¸c tõ dÔ nhí nh­ password, none…Nªn chän mËt khÈu mét c¸ch ngÉu nhiªn ®Ó kh«ng mét ai cã thÓ dß ra b»ng c¸ch suy luËn c¸c quan hÖ víi chñ thÎ. Cã thÓ më mét cuèn s¸ch dµy, lÇn ngãn tay qua trang s¸ch bÊt kú ®Õn mét tõ ng©ò nhiªn nµo ®ã vµ lÊy lµm mËt khÈu. Ghi vµo ®©u ®ã ®Ó khái quªn. Cã thÓ dïng mét tõ sai chÝnh t¶ ®Ó lµm mËt khÈu, vÝ dô ®¸ng lÏ viÕt password th× viÕt pasword. Còng cã thÓ th­êng xuyªn thay ®æi mËt khÈu b»ng c¸ch chen con sè kh¸c nhau vµo gi÷a mét tõ ch¼ng h¹n. §Ó t¨ng thªm tÝnh an toµn, mét sè m¸y ATM cã thÓ gi÷ thÎ nÕu kh¸ch bÊm sai sè PIN qu¸ 3 lÇn hay nÕu trong vßng 30 gi©y kh¸ch kh«ng cã thao t¸c trªn m¸y. Kh«ng tiÕt lé sè PIN cho bÊt cø ai, kÓ c¶ ng­êi th©n. Kh«ng ai, kÓ c¶ nh©n viªn ng©n hµng, c¶nh s¸t hay ®¹i lý thanh to¸n thÎ ®­îc quyÒn hái sè PIN cña chñ thÎ. ChØ duy nhÊt chñ thÎ ®­îc biÕt ®iÒu ®ã. Sau khi thùc hiÖn xong mét giao dÞch t¹i m¸y ATM, nhí lÊy l¹i thÎ vµ ho¸ ®¬n (nÕu cã). Gi÷ cÈn thËn c¸c ho¸ ®¬n ®Ó tiÖn ®èi chiÕu víi b¸o c¸o tµi kho¶n vÒ sau. Khi thÎ bÞ gi÷ l¹i trong m¸y ATM, cÇn c¶nh gi¸c víi tÊt c¶ nh÷ng ng­êi ®Ò nghÞ gióp ®ì, ngay c¶ khi hä lµ nh©n viªn b¶o vÖ cña ng©n hµng. Nh÷ng kÎ téi ph¹m cã thÓ lÊy ®­îc sè PIN b»ng nhiÒu c¸ch nh­ nh×n qua vai hay hái trùc tiÕp… CÇn b¸o cho ng©n hµng ph¸t hµnh ngay khi ph¸t hiÖn mÊt thÎ ®Ó tr¸nh kÎ gian lîi dông rót tiÒn trªn tµi kho¶n. Gi÷ thÎ cÈn thËn nh­ nã lµ tiÒn mÆt vËy. Tr¸nh lµm cong, gÉy, x­íc thÎ v× nã cã thÓ lµm háng d¶i tõ mÆt sau thÎ. Kh«ng nªn ®Ó thÎ tõ gÇn tivi, ®iÖn tho¹i di déng… v× nã thÓ lµm háng d¶i tõ cña thÎ. Lu«n cã thãi quen kiÓm tra ho¸ ®¬n b¸n hµng vµ so s¸nh víi tæng sè tiÒn thanh to¸n tr­íc khi ký ho¸ ®¬n. Nhí gi÷ l¹i mét b¶n copy ®Ó tiÖn ®èi chiÕu víi b¸o c¸o tµi kho¶n. Kh«ng bao giê ®­îc tiÕt lé sè thÎ cho ng­êi kh¸c trªn ®iÖn tho¹i trõ khi kh¸ch hµng biÕt ch¾c ®ã lµ ng­êi ®¸ng tin cËy hoÆc mét c«ng ty cã uy tÝn. Lu«n ®èi chiÕu c¸c ho¸ ®¬n mua hµng víi b¸o c¸o tµi kho¶n, ®Æc biÖt lµ sau khi võa míi kÕt thóc mét chuyÕn ®i. Khi dïng m¸y ATM cÇn chó ý quan s¸t xung quanh, tr¸nh rót tiÒn t¹i nh÷ng n¬i hÎo l¸nh hoÆc thiÕu ¸nh s¸ng. Nªn rñ thªm ng­êi kh¸c cïng ®i víi m×nh. LÊy thÎ ra s½n sµng, tr¸nh ph¶i lôc tung vÝ hoÆc tói x¸ch ®Ó t×m thÎ. Tr¸nh ®Ó nh÷ng ng­êi ®øng xÕp hµng ®»ng sau nh×n thÊy m×nh nhËp sè PIN hay sè tiÒn vµo m¸y. Kh«ng nªn ®Õm tiÒn ngay khi ®ang ®øng c¹nh m¸y ATM. CÊt ngay thÎ, tiÒn vµ ho¸ ®¬n ngay khi lµm xong giao dÞch, ®Õm sau. NÕu ph¸t hiÖn ra ®iÒu g× ®¸ng ngê, cÇn huû ngay giao dÞch vµ ®i chç kh¸c. NÕu cã thÓ, cÇn liªn hÖ l¹i víi ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ ®Ó x¸c nhËn giao dÞch ®· bÞ huû. NÕu m¸y ATM ®­îc ®Æt trong cabin cã cöa kÝn, kh«ng nªn ®Ó ng­êi l¹ vµo cïng khi rót tiÒn. Ngay khi ph¸t hiÖn ra cã sai kh¸c gi÷a ho¸ ®¬n víi b¶n b¸o c¸o tµi kho¶n, cÇn b¸o ngay cho ng©n hµng ph¸t hµnh biÕt ®Ó ®­îc gi¶i ®¸p. Tr­íc khi b¾t ®Çu chuyÕn ®i xa, nªn t×m hiÓu vÞ trÝ cã m¸y ATM chÊp nhËn lo¹i thÎ mµ m×nh ®ang cã b»ng c¸ch liªn hÖ víi ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ hoÆc t×m trªn m¹ng Internet. Vµi nÐt vÒ mét sè th­¬ng hiÖu thÎ phæ biÕn trªn thÕ giíi Visa HÖ thèng m¸y ATM toµn cÇu cña Visa HÖ thèng m¸y ATM toµn cÇu cña Visa bao gåm kho¶ng 810.000 m¸y trªn h¬n 150 n­íc. HÇu hÕt c¸c m¸y ATM nµy cung cÊp dÞch vô 24 giê trong ngµy, 7 ngµy trong tuÇn. HiÖn cã kho¶ng h¬n 1 tû ng­êi sö dông thÎ nµy trªn toµn thÕ giíi. C¸c lo¹i thÎ trong hÖ thèng Visa nh­ Visa, Plus vµ Electron ®Òu cho phÐp ng­êi sö dông rót tiÒn mét c¸ch nhanh chãng, thuËn tiÖn vµ an toµn. Rót tiÒn mÆt b»ng m¸y Visa/Plus ATM cã sö dông sè PIN an toµn, kh¸ch hµng cßn ®­îc h­ëng tû gi¸ chuyÓn ®æi ngo¹i tÖ hÊp dÉn h¬n. Ngoµi ra, c¸c m¸y ATM nµy cho phÐp kh¸ch rót lo¹i tiÒn cña n­íc ®ang c­ tró vµ trõ vµo tµi kho¶n cña kh¸ch hµng b»ng tiÒn néi tÖ. Nh­ vËy kh¸ch sÏ kh«ng ph¶i t×m chç ®æi tiÒn vµ kh«ng ph¶i tr¶ thªm tiÒn hoa hång nh­ th­êng cã t¹i c¸c ®iÓm ®æi tiÒn b×nh th­êng. C¸c m¸y ATM nµy còng th­êng ®­îc ®Æt ë nh÷ng ®Þa ®iÓm thuËn tiÖn nhÊt cho c¸c kh¸ch du lÞch nh­ t¹i c¸c s©n bay quèc tÕ, nhµ ga, c¸c trung t©m th­¬ng m¹i sÇm uÊt,... ThÎ ghi nî cña Visa cã 3 lo¹i chÝnh mang c¸c biÓu t­îng nh­ sau: ThÎ Visa Electron ThÎ Visa Electron b¾t ®Çu ®­îc ph¸t hµnh vµo nh÷ng n¨m 80 víi môc ®Ých ®Ó sö dông thanh to¸n t¹i c¸c ®¹i lý cã m¸y thanh to¸n ®iÖn tö. Visa Electron cã thÓ sö dông ®Ó thanh to¸n t¹i h¬n 12 triÖu ®¹i lý thanh to¸n ®iÖn tö trªn toµn thÕ giíi, thanh to¸n trªn Internet vµ ®Ó rót tiÒn mÆt t¹i h¬n 800.000 m¸y ATM. Ngµy nay thÎ Visa Electron ®­îc ph¸t triÓn mang thªm nhiÒu chøc n¨ng h¬n nh­ thÎ ghi nî, thÎ tÝn dông, thÎ tr¶ tr­íc, cã hoÆc kh«ng cã m¹ch vi xö lý (chip), tuy nhiªn nã th­êng ®­îc sö dông nh­ thÎ ghi nî. ThÎ Visa Electron ®­îc c¸c tæ chøc tµi chÝnh lµ thµnh viªn cña Visa ph¸t hµnh t¹i nhiÒu khu vùc trªn thÕ giíi nh­: ch©u Phi, ch©u ¸, vïng Ca-ri-bª, khu vùc Trung vµ Nam Mü, ch©u ¢u, Mª-hi-c« vµ khu vùc Trung §«ng. Tuy nhiªn, kh«ng mét tæ chøc tµi chÝnh nµo t¹i Mü vµ Canada ph¸t hµnh lo¹i thÎ nµy. MÆc dï vËy, thÎ Visa Electron vÉn ®­îc chÊp nhËn thanh to¸n t¹i c¸c ®¹i lý thanh to¸n thÎ vµ m¸y ATM cña hai n­íc trªn. ThÎ Visa Cash ThÎ Visa Cash mang biÓu t­îng nh­ sau: Nã ®­îc xem nh­ mét ph­¬ng thøc thanh to¸n míi cho c¸c kho¶n chi tiªu thiÕt yÕu hµng ngµy mµ kh«ng ph¶i mang hµng n¾m tiÒn lÎ trong tói. Ph­¬ng thøc thanh to¸n dÔ dµng, nhanh chãng vµ thuËn tiÖn nµy cã thÓ ®­îc sö dông ®Ó tr¶ c¸c kho¶n mua s¾m nhá nh­ mét cèc cµ-phª, tê b¸o, tr¶ tiÒn ®iÖn tho¹i c«ng céng, vÐ xem phim, phÝ göi xe, tiÒn truy cËp Internet c«ng céng, hoÆc tiÒn vÐ xe buýt,…§©y lµ lo¹i thÎ cã chøa m¹ch vi xö lý vµ cã thÓ ®­îc sö dông ®Ó thanh to¸n ngay t¹i ®iÓm b¸n hµng hoÆc trªn m¹ng Internet. Cã hai lo¹i thÎ Visa Cash chÝnh lµ lo¹i dïng mét lÇn vµ lo¹i cã thÓ n¹p thªm tiÒn. Lo¹i thÎ dïng mét lÇn ®­îc n¹p s½n mét gi¸ trÞ ®Þnh tr­íc nh­ thÎ ®iÖn tho¹i. Khi sö dông hÕt gi¸ trÞ cña thÎ th× ng­êi ta vøt nã ®i vµ l¹i mua thÎ míi. Lo¹i cßn l¹i kh«ng mang mét gi¸ trÞ ®Þnh tr­íc. Khi sö dông hÕt gi¸ trÞ cña thÎ, ta cã thÓ n¹p thªm tiÒn vµo thÎ t¹i c¸c m¸y chuyªn dông vµ m¸y ATM. Dï thuéc lo¹i thÎ nµo th× viÖc sö dông thÎ Visa Cash ®Ó thanh to¸n còng rÊt nhanh vµ tiÖn lîi. Ng­êi sö dông nã sÏ lu«n cã sè tiÒn lÎ m×nh cÇn mµ kh«ng cßn ph¶i lôc tung c¸c lo¹i tói lªn ®Ó t×m tiÒn lÎ hoÆc ph¶i dµi cæ chê ng­êi b¸n ®i ®æi tiÒn. ThÎ Visa Cash ®­îc sö dông nh­ mét lo¹i "tiÒn ®iÖn tö". Mçi thÎ ®­îc g¾n mét m¹ch vi xö lý cã thÓ mang ®­îc gi¸ trÞ b»ng tiÒn. Mçi lÇn dïng thÎ nµy ®Ó thanh to¸n cho mét thø g× ®ã, sè tiÒn ph¶i tr¶ sÏ ®­îc tù ®éng trõ tõ sè d­ hiÖn cã cña thÎ. §iÒu ®ã thùc sù nhanh chãng, tiÖn lîi vµ dÔ dµng! ThÎ Visa Cash ®­îc chÊp nhËn thanh to¸n t¹i tÊt c¶ c¸c ®¹i lý thanh to¸n thÎ, cöa hµng hoÆc m¸y ATM… cã tr­ng biÓu t­îng Visa Cash nh­ trªn. ThÎ tÝn dông Visa §ång së h÷u bëi 21.000 tæ chøc tµi chÝnh thµnh viªn trªn toµn thÕ giíi, Visa lµ mét tæ chøc t­ nh©n v× lîi nhuËn ®­îc thµnh lËp nh»m phôc vô lîi Ých cña c¸c thµnh viªn, chñ thÎ vµ c¸c ®¹i lý thanh to¸n. Th«ng qua c¸c tæ chøc tµi chÝnh thµnh viªn, Visa ®· cung cÊp mét gi¶i ph¸p thanh to¸n cã uy tÝn vµ ®­îc chÊp nhËn réng r·i nhÊt trªn thÕ giíi cho c¶ ng­êi tiªu dïng lÉn c¸c doanh nghiÖp. §Õn nay, Visa ®· ph¸t hµnh kho¶ng trªn 1 tû thÎ c¸c lo¹i ®­îc chÊp nhËn thanh to¸n trªn 150 quèc gia. Trong n¨m 2002, 2,4 ngh×n tû USD hµng ho¸ vµ dÞch vô ®· ®­îc thanh to¸n b»ng c¸c s¶n phÈm cña Visa. Sù ra ®êi cña Visa b¾t nguån tõ n¨m 1958, khi ng©n hµng Bank of America lÇn ®Çu tiªn ph¸t hµnh thÎ BankAmericard xanh, tr¾ng vµ vµng cho c¸c kh¸ch hµng ë California. Tuy nhiªn ý t­ëng vÒ lo¹i thÎ nµy ®· cã tõ tr­íc ®ã rÊt l©u. Ngay tõ nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû tr­íc, «ng A.P. Ginnini, ng­êi s¸ng lËp ra Bank of America ®· tin t­ëng r»ng c¸c kho¶n tÝn dông c¸ nh©n linh ho¹t sÏ gióp kh¸ch hµng kiÓm so¸t ®­îc cuéc sèng cña hä. ThÎ BankAmericard ra ®êi nh»m h­íng tíi sù thay ®æi tÝch cùc cña x· héi. ThÎ BankAmericard trë nªn phæ biÕn trªn kh¾p n­íc Mü vµo nh÷ng n¨m 60 vµ 70 cña thÕ kû tr­íc. §Ó hç trî cho nã, mét tæ chøc míi së h÷u vµ ®iÒu hµnh bëi nhiÒu tæ chøc thµnh viªn ®· ra ®êi. C¸i tªn "Visa" cña tæ chøc míi nµy ®­îc xuÊt hiÖn lÇn ®Çu tiªn vµo n¨m 1976. Ch¼ng bao l©u sau thÎ tÝn dông Visa ®· ph¸t triÓn trªn toµn cÇu. Trong suèt nh÷ng n¨m 80 vµ 90 cña thÕ kû qua, Visa tiÕp tôc ®¹t ®­îc nh÷ng b­íc tiÕn quan träng: cho ra ®êi thÎ tÝn dông cao cÊp ®Çu tiªn, thiÕt lËp hÖ thèng ATM toµn cÇu ®Çu tiªn, ph¸t triÓn thªm thÎ th«ng minh, thÎ tr¶ tr­íc… vµ tõng b­íc chiÕm lÜnh thÞ phÇn trªn toµn thÕ giíi. Cã c¶ mét "gia ®×nh" thÎ Visa ®Ó ®¸p øng mäi lo¹i nhu cÇu thanh to¸n: ThÎ Visa Classic mang mäi tiÖn Ých c¬ b¶n cña mét thÎ thanh to¸n nh­ thuËn tiÖn, an toµn vµ ®¸ng tin cËy. ThÎ Visa Gold mang ®Õn cho chñ thÎ h¹n møc thanh to¸n cao h¬n vµ nhiÒu dÞch vô còng nh­ tiÖn Ých ®i kÌm h¬n, bao gåm c¶ dÞch vô ph¸t hµnh thÎ thay thÕ khÈn cÊp vµ dÞch vô øng tiÒn tr­íc (cash advance) khÈn cÊp. ThÎ Visa Platinum lµ lo¹i thÎ cao cÊp nhÊt. Chñ nh÷ng thÎ nµy ®­îc h­ëng nh÷ng dÞch vô chÊt l­îng cao nhÊt nh­ cã h¹n møc tÝn dông lín, b¶o hiÓm tai n¹n khi ®i du lÞch vµ nhiÒu lo¹i dÞch vô trî gióp kh¸c. ThÎ Visa Electron/Visa Plus cho phÐp chñ thÎ cã thÓ thanh to¸n c¸c kho¶n mua s¾m trùc tiÕp tõ tµi kho¶n ng©n hµng cña m×nh mµ kh«ng cÇn ph¶i mang theo tiÒn mÆt, kh«ng chØ ë trong n­íc mµ cßn thanh to¸n ®­îc t¹i hµng triÖu ®¹i lý/cöa hµng trªn toµn thÕ giíi. ThÎ Visa Smart lµ mét lo¹i thÎ thanh to¸n ®a n¨ng. Lo¹i thÎ nµy cã chøa mét m¹ch vi xö lý cã thÓ tr÷ ®­îc l­îng th«ng tin gÊp 100 lÇn mét thÎ tõ b×nh th­êng. M¹ch vi xö lý nµy gióp cho thÎ Visa Smart cã thªm nh÷ng chøc n¨ng kh«ng cã ë bÊt cø mét thÎ ghi nî hay thÎ tÝn dông nµo cña Visa. Råi ®©y, chñ thÎ cã thÓ gép tÊt c¶ c¸c lo¹i thÎ gi¶m gi¸, thÎ ­u ®·i cña cöa hµng, thÎ ghi nî, thÎ tÝn dông, thÎ y tÕ, thÎ b¶o hiÓm …lµm mét. Nh­ vËy thÎ Visa Smart mang ®Õn nhiÒu tiÖn Ých nhÊt cho chñ thÎ. Hä kh«ng cßn ph¶i gi÷ hµng n¾m thÎ c¸c lo¹i trong vÝ mµ thay vµo ®ã lµ mét thÎ duy nhÊt vµ chØ cã hä míi sö dông ®­îc. Thanh to¸n b»ng thÎ Visa Smart còng an toµn h¬n c¸c lo¹i thÎ kh¸c, nhÊt lµ khi thanh to¸n qua m¹ng Internet v× mËt khÈu thÎ ®­îc b¶o vÖ vµ ph¶i qua m¸y ®äc x¸c nhËn l¹i tr­íc khi thùc hiÖn c¸c giao dÞch. Ngµy cµng nhiÒu thÎ Visa Smart ®­îc ph¸t hµnh ë khu vùc ch©u ¸ Th¸i B×nh D­¬ng. §Õn cuèi n¨m 2002, cã kho¶ng 11 triÖu thÎ Visa Smart ®­îc ph¸t hµnh t¹i khu vùc nµy. §Ó ®¶m b¶o Visa Smart phï hîp víi mäi mong muèn cña kh¸ch hµng, tæ chøc Visa ®· tiÕn hµnh nh÷ng cuéc kh¶o s¸t ®Ó lÊy sè liÖu thèng kª c¸c mong muèn vµ së thÝch cña kh¸ch hµng. Môc tiªu cña Visa lµ sÏ hoµn thiÖn thÎ Visa Smart ®Ó nã trë thµnh mét "ng©n hµng bá tói", phï hîp nhu cÇu cña tõng chñ thÎ. C¸c tæ chøc tµi chÝnh thµnh viªn (ng©n hµng) ph¸t hµnh thÎ Visa vµ qu¶n lý mäi mÆt liªn quan ®Õn tµi kho¶n thÎ. Visa chØ ®ãng vai trß nhµ cung cÊp c¸c gi¶i ph¸p thanh to¸n. Gi÷a Visa vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh thµnh viªn hay gi÷a Visa vµ c¸c ®¹i lý ch._.Êp nhËn thanh to¸n thÎ Visa cã nh÷ng qui ®Þnh ph¶i tu©n theo. VÝ dô nh­: mçi ng©n hµng ®­îc phÐp ®Æt ra c¸c tiªu chÝ riªng ®Ó ph¸t hµnh thÎ, ®­îc tù quyÕt ®Þnh l·i suÊt còng nh­ c¸c ®iÒu kho¶n ®iÒu kiÖn ®èi víi kh¸ch hµng; c¸c ®¹i lý/cöa hµng chÊp nhËn thanh to¸n thÎ Visa kh«ng ®­îc ®Æt ra h¹n møc tèi thiÓu cho nh÷ng giao dÞch thanh to¸n b»ng thÎ, thËm chÝ ®èi víi c¶ s¶n phÈm b¸n h¹ gi¸… MasterCard MasterCard International lµ mét trong nh÷ng c«ng ty thÎ næi tiÕng víi nhiÒu nh·n hiÖu thÎ ®­îc chÊp nhËn thanh to¸n réng r·i nh­ MasterCard, Cirrus vµ Maetro vµ kho¶ng 25.000 tæ chøc thµnh viªn thanh to¸n thÎ trªn toµn thÕ giíi. §èi t­îng kh¸ch hµng cña MasterCard bao gåm c¶ c¸ nh©n lÉn c¸c doanh nghiÖp lín nhá trªn 210 quèc gia vµ vïng l·nh thæ. MasterCard lµ ng­êi ®i ®Çu trong c¶i tiÕn vµ chÊt l­îng, cung cÊp nhiÒu sù lùa chän vÒ gi¶i ph¸p thanh to¸n c¶ trªn thÞ tr­êng thùc lÉn ¶o (internet). Víi h¬n 30 triÖu ®iÓm chÊp nhËn thanh to¸n thÎ trong ®ã bao gåm h¬n 820.000 m¸y ATM trªn toµn thÕ giíi, kh«ng cã mét thÎ thanh to¸n nµo ®­îc chÊp nhËn réng r·i nh­ MasterCard. TÝnh ®Õn 31 th¸ng 12 n¨m 2002, tæng doanh thu mua b¸n b»ng thÎ ®· v­ît qu¸ 1,14 ngh×n tû USD. ThÎ thuéc hÖ thèng MasterCard bao gåm 3 lo¹i chÝnh: ThÎ Maetro ThÎ Cirrus ThÎ MasterCard ThÎ Maetro thuéc lo¹i thÎ ghi nî. Cã thÓ dïng thÎ Maetro ®Ó mua s¾m, rót tiÒn mÆt t¹i h¬n 5 triÖu m¸y ®iÖn tö trªn toµn thÕ giíi hoÆc s¾p tíi ®©y cã thÓ thanh to¸n ®­îc trªn m¹ng Internet n÷a. ThÎ Cirrus còng thuéc lo¹i thÎ ghi nî nh­ng chØ ®­îc dïng ®Ó rót tiÒn mÆt t¹i c¸c m¸y ATM. TÊt c¶ c¸c m¸y ATM thuéc hÖ thèng Cirrus ®Òu cã ®Æc ®iÓm lµ c¸c h­íng dÉn trªn m¸y rÊt dÔ hiÓu vµ b»ng c¶ tiÕng Anh lÉn tiÕng b¶n ®Þa. ThÎ MasterCard lµ mét trong nh÷ng lo¹i thÎ tÝn dông phæ biÕn nhÊt trªn toµn thÕ giíi. C¸c chñ thÎ MasterCard ®­îc h­ëng kh¸ nhiÒu tiÖn Ých nh­: DÞch vô B¶o hiÓm mua s¾m (Purchase Assurance): Khi mét thø hµng ho¸ nµo ®ã ®­îc kh¸ch hµng mua b»ng thÎ MasterCard mµ bÞ h­ h¹i hoÆc mÊt trong vßng 90 ngµy kÓ tõ ngµy mua th× kh¸ch sÏ ®­îc hoµn tiÒn hoÆc ®æi. KÐo dµi thêi h¹n b¶o hµnh (Extended Warranty): hµng ho¸ mua b»ng thÎ MasterCard cã thÓ cã thêi h¹n b¶o hµnh dµi h¬n mµ kh«ng ph¶i mÊt thªm phÝ. MasterRental: ®©y lµ mét sù lùa chän th«ng minh ®Ó tiÕt kiÖm tiÒn khi kh¸ch cÇn thuª xe «t« trong vßng 15 ngµy liªn tôc hoÆc Ýt h¬n. Thùc tÕ, ®©y lµ dÞch vô b¶o hiÓm gióp chñ thÎ tr¸nh ®­îc c¸c kho¶n ph¹t cña ng­êi cho thuª xe trong tr­êng hîp kh¸ch lµm mÊt hoÆc háng xe. NÕu kh¸ch hµng ®· thanh to¸n toµn bé tiÒn thuª xe th× hä cã thÓ ®­îc b¶o hiÓm tíi 50.000 USD cho mét vô. Master RoadAssist: lµ dÞch vô hç trî kh¸ch hµng khi ch¼ng may bÞ háng xe gi÷a ®­êng. ChØ cÇn gäi ®iÖn ®Õn sè m¸y hç trî vµ th«ng b¸o ®Þa ®iÓm háng xe, trong thêi gian ng¾n nhÊt kh¸ch sÏ ®­îc ®éi söa ch÷a ®Õn trî gióp víi chi phÝ hîp lý ®­îc trõ th¼ng vµo tµi kho¶n thÎ. DÞch vô hç trî du lÞch (Travel Assistance Services): dÞch vô nµy sÏ cung cÊp cho kh¸ch hµng nhiÒu th«ng tin, h­íng dÉn bæ Ých vÒ c¸c dÞch vô quan träng kh¸ch cã thÓ cÇn khi ®i du lÞch nh­ thñ tôc cÊp visa, passport, ®æi ngo¹i tÖ, tiªm chñng... DÞch vô trî gióp toµn cÇu (MasterCard Global Service): dÞch vô nµy t¹o cho chñ thÎ sù yªn t©m khi ®i du lÞch hoÆc c«ng t¸c xa nhµ. §©y lµ dÞch vô ho¹t ®éng 24/24 giê trong ngµy, 365 ngµy trong n¨m cung cÊp c¸c trî gióp liªn quan ®Õn thÎ dï kh¸ch hµng ®ang ë bÊt cø ®©u. Kh¸ch hµng sÏ kh«ng ph¶i tr¶ phÝ ®iÖn tho¹i cho dÞch vô nµy trªn 75 quèc gia trªn toµn thÕ giíi. Khi cÇn, chñ thÎ chØ cÇn gäi ®Õn sè ®iÖn tho¹i DÞch vô khÈn cÊp (th­êng cã ë mÆt sau thÎ), tæng ®µi sÏ nèi m¸y cho kh¸ch tíi nh©n viªn cã thÓ nãi ®­îc thø tiÕng cña kh¸ch ®Ó trî gióp trong c¸c t×nh huèng sau: MÊt thÎ Ph¸t hµnh thÎ khÈn cÊp øng tiÒn mÆt khÈn cÊp Cung cÊp ®Þa chØ c¸c m¸y ATM cã chÊp nhËn thanh to¸n thÎ nµy t¹i ®Þa ®iÓm kh¸ch ®ang l­u tró KiÓm tra c¸c th«ng tin cã liªn quan tíi tµi kho¶n thÎ Sö dông c¸c tiÖn Ých kh¸c cña thÎ Tuy nhiªn, phÇn lín c¸c tiÖn Ých nªu trªn chØ cã ë thÎ MasterCard Gold hoÆc Platinium vµ kh¸ch hµng chØ ®­îc h­ëng khi ®¸p øng c¸c ®iÒu kho¶n, ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh. Ngoµi ra, thÎ cßn cã thÓ ®­îc dïng ®Ó thanh to¸n tù ®éng c¸c ho¸ ®¬n ®Þnh kú nh­ tiÒn ®iÖn, ®iÖn tho¹i, thuª nhµ, phÝ b¶o hiÓm, thuÕ… American Express (hay cßn gäi lµ thÎ AMEX) Cã kho¶ng 30 lo¹i thÎ AMEX kh¸c nhau ®¸p øng nhu cÇu cña nhiÒu ®èi t­îng hoÆc môc ®Ých sö dông. C¸c tiÖn Ých chÝnh: KiÓm so¸t t×nh h×nh ho¹t ®éng cña tµi kho¶n thÎ KiÓm tra b¸o c¸o tµi kho¶n, xem c¸c giao dÞch, thanh to¸n tiÒn mua hµng ®· thùc hiÖn trong th¸ng bÊt cø lóc nµo trong ngµy. Xem th«ng tin cËp nhËt vÒ c¸c giao dÞch gÇn nhÊt bao gåm c¶ c¸c lo¹i phÝ, c¸c kho¶n ph¶i thanh to¸n vµ tÝn dông. H­ëng ®iÓm th­ëng cho c¸c lÇn thanh to¸n víi sè tiÒn lín b»ng thÎ cho c¸c dÞch vô nh­ gi¶i trÝ, du lÞch, mua s¾m … T¶i c¸c d÷ liÖu vÒ ho¹t ®éng thÎ vµo c¸c phÇn mÒm chuyªn dông ®Ó dÔ dµng qu¶n lý t×nh h×nh tµi chÝnh nh­ Microsoft Money hay Quicken Ph­¬ng thøc thanh to¸n cho ho¸ ®¬n mua hµng trong th¸ng linh ho¹t: cã thÓ tr¶ mét lÇn ®Çy ®ñ hoÆc tr¶ chËm RÊt thuËn tiÖn v× kh¸ch hµng cã thÓ mua hµng nhiÒu lÇn trong th¸ng nh­ng chØ ph¶i thanh to¸n cho mét ho¸ ®¬n tæng hîp mçi th¸ng. §i mua s¾m víi thÎ American Express §­îc b¶o ®¶m chèng gian lËn §­îc chÊp nhËn réng r·i l¹i nhiÒu ®iÓm thanh to¸n Thêi h¹n b¶o hµnh cña nhµ s¶n xuÊt ®èi víi rÊt nhiÒu s¶n phÈm sÏ ®­îc kÐo dµi h¬n, cã thÓ tíi mét n¨m §i du lÞch víi thÎ American Express Cã thÓ ®i du lÞch tr­íc råi thanh to¸n sau. Cã thÓ thanh to¸n ®Çy ®ñ mét lÇn hoÆc tr¶ chËm Mçi lÇn ®i b»ng m¸y bay sÏ ®­îc b¶o hiÓm tíi 1 triÖu USD B¶o vÖ kh¸ch hµng khái nh÷ng sù cè x¶y ra trong chuyÕn ®i nh­ hµnh lý bÞ mÊt, thÊt l¹c hoÆc h­ háng,.. Cã thÓ rót tiÒn mÆt vµo bÊt cø lóc nµo thuËn tiÖn t¹i h¬n 500 ngµn m¸y ATM trªn toµn thÕ giíi H­ëng dÞch vô trî gióp 24 giê trong ngµy khi ®i du lÞch xa JCB Tõ khi thµnh lËp vµo n¨m 1961, JCB ®· lu«n gi÷ vÞ trÝ hµng ®Çu trong ngµnh c«ng nghÖ thÎ cña NhËt B¶n bëi viÖc cung cÊp dÞch vô chÊt l­îng cao. N¨m 1981, JCB b¾t ®Çu ch­¬ng tr×nh më réng ho¹t ®éng ra quèc tÕ nh»m cung cÊp dÞch vô víi chÊt l­îng vµ sù thuËn tiÖn t­¬ng tù tíi tÊt c¶ c¸c chñ thÎ JCB ë n­íc ngoµi. §Õn ®Çu nh÷ng n¨m 90, ngµy cµng nhiÒu c¸c tæ chøc tµi chÝnh cã uy tÝn hîp t¸c víi JCB. Sau ®ã, JCB ®· nhanh chãng trë thµnh nh·n hiÖu thÎ quèc tÕ lín, cã uy tÝn. HiÖn nay, cã kho¶ng 42 triÖu kh¸ch hµng sö dông thÎ JCB, kho¶ng 9,78 triÖu ®¹i lý chÊp nhËn thanh to¸n lo¹i thÎ nµy vµ kho¶ng 3.000 tæ chøc tÝn dông quèc tÕ cã quan hÖ hîp t¸c víi JCB. JCB theo ®uæi mét ph­¬ng ch©m ho¹t ®éng duy nhÊt lµ "dÞch vô xuÊt ph¸t tõ tr¸i tim"(Service from the Heart) trong mäi mèi quan hÖ víi kh¸ch hµng, ®¹i lý thanh to¸n thÎ vµ c¸c ®èi t¸c kh¸c. B»ng chøng cho ®iÒu nµy lµ JCB ®· x©y dùng mét hÖ thèng trî gióp kh¸ch hµng duy nhÊt lµ JCB Plaza. Khi chñ thÎ JCB ®i ra n­íc ngoµi, hä sÏ ®­îc c¸c nh©n viªn cña JCB Plaza chµo ®ãn nång nhiÖt vµ gióp ®ì b»ng mäi c¸ch. C¸c nh©n viªn ë ®©y ®­îc ®µo t¹o ®Æc biÖt vÒ phôc vô kh¸ch hµng, ®¸ng tin cËy vµ hiÓu biÕt réng nh­ mét ng­êi th­ ký riªng, tËn tôy nh­ mét ng­êi qu¶n lý trong mét kh¸ch s¹n sang träng. C¸c JCB Plaza th­êng ®­îc ®Æt t¹i c¸c ®­êng phè chÝnh cña 31 thµnh phè trªn toµn thÕ giíi. T¹i ®©y, kh¸ch hµng sÏ ®­îc trî gióp víi nhiÒu dÞch vô ®a d¹ng nh­ ph¸t hµnh gÊp thÎ thay thÕ, t­ vÊn vÒ y tÕ vµ rÊt nhiÒu dÞch vô chÊt l­îng cao kh¸c. C¸c ®èi t¸c vµ ®¹i lý thanh to¸n còng t×m thÊy nhiÒu lîi Ých trong sù hîp t¸c víi JCB. Kh«ng chØ doanh thu b¸n hµng cña hä t¨ng mµ hä cßn cã nhiÒu c¬ héi ®Ó qu¶ng b¸ th­¬ng hiÖu cña m×nh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. S¶n phÈm cña hä sÏ trë nªn hÊp dÉn kh¸ch hµng h¬n nÕu nh­ hä kÕt hîp c¸c tiÖn Ých cña thÎ JCB víi c¸c lo¹i s¶n phÈm vµ dÞch vô thÎ cña chÝnh m×nh. HÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö t¹i c¸c ®iÓm b¸n hµng (EFTPOS) EFTPOS hay cßn gäi lµ dÞch vô chuyÓn tiÒn ®iÖn tö t¹i ®iÓm b¸n hµng. Sè tiÒn ph¶i tr¶ cho hµng ho¸ sÏ ®­îc chuyÓn b»ng c«ng nghÖ ®iÖn tö t¹i ®iÓm b¸n hµng tõ ng©n hµng cña ng­êi mua sang ng©n hµng cña ng­êi b¸n. §iÓm b¸n hµng cã thÓ lµ t¹i siªu thÞ hay tr¹m b¸n x¨ng, n¬i mµ kh¸ch hµng sö dông thÎ ®Ó thanh to¸n cho hµng ho¸. Ng­êi b¸n hµng kÐo tr­ît thÎ qua m¸y cµ thÎ. §©y thùc chÊt lµ mét thiÕt bÞ ®äc cã thÓ ®äc ®­îc c¸c th«ng tin ®­îc m· ho¸ trªn d¶i tõ n»m ë mÆt sau thÎ. ThiÕt bÞ ®äc thÎ nµy cho phÐp c¸c th«ng tin cña chñ thÎ ®­îc chuyÓn qua ®­êng ®iÖn tho¹i tíi mét Tæng ®µi Trung t©m. C¸c th«ng tin trªn thÎ ®­îc m· ho¸ ®Ó ®¶m b¶o an toµn. Tæng ®µi Trung t©m lùa chän ®óng ng©n hµng vµ göi c¸c th«ng tin trªn thÎ ®Õn bé xö lý t¹i ng©n hµng cña chñ thÎ ®Ó kiÓm tra c¸c th«ng tin sau: Sè thÎ ThÎ ®· ®­îc b¸o mÊt bao giê ch­a ? Ngµy hÕt h¹n cña thÎ Tæng sè tiÒn ph¶i thanh to¸n Cã ®ñ tiÒn trªn tµi kho¶n cña kh¸ch hµng kh«ng ? M· sè nhËn diÖn ng­êi b¸n Sè thiÕt bÞ thanh to¸n cña ng­êi b¸n NÕu kÕt qu¶ kiÓm tra c¸c th«ng tin cho thÊy thÎ cã gi¸ trÞ thanh to¸n, bé xö lý cña ng©n hµng ng­êi mua sÏ göi sè cÊp phÐp ®· ®­îc m· ho¸ tíi Tæng ®µi Trung t©m vµ tõ ®©y sÏ göi th«ng b¸o tíi cöa hµng. M¸y cµ thÎ t¹i cöa hµng sÏ in ra mét giÊy biªn nhËn trªn ®ã cã sè cÊp phÐp. Kh¸ch hµng ký tªn lªn trªn giÊy biªn nhËn vµ sau ®ã cã thÓ mang hµng ®i. §ång thêi Tæng ®µi Trung t©m sÏ chuyÓn tæng sè tiÒn hµng tíi ng©n hµng cña ng­êi b¸n. NÕu kh«ng lÊy ®­îc sè cÊp phÐp th× ng­êi mua sÏ ph¶i thanh to¸n hµng ho¸ b»ng mét ph­¬ng thøc kh¸c. Sau ba ngµy, ng©n hµng cña ng­êi mua sÏ trõ tæng sè tiÒn hµng vµo tµi kho¶n cña ng­êi mua. Trong khi ®ã, còng sau ba ngµy, ng©n hµng cña ng­êi b¸n ghi cã vµo tµi kho¶n cña ng­êi b¸n tæng sè tiÒn b¸n hµng. M¸y rót tiÒn tù ®éng (Automatic Teller Machines - ATM) §óng nh­ tªn gäi, c¸c m¸y rót tiÒn tù ®éng (ATM) cho phÐp kh¸ch hµng tù m×nh rót tiÒn mµ kh«ng cÇn sù trî gióp nµo cña nh©n viªn ng©n hµng. Kh¸ch hµng dïng c¸c lo¹i thÎ nhùa nh­ ®· nãi ë phÇn trªn ®­a vµo m¸y ATM, c¸c m¸y nµy sÏ nhËn d¹ng kh¸ch hµng th«ng qua m· sè nhËn d¹ng c¸ nh©n (PIN) mµ kh¸ch hµng nhËp trªn bµn phÝm cña m¸y. Ngoµi chøc n¨ng chñ yÕu lµ cho phÐp kh¸ch hµng rót tiÒn mÆt, c¸c m¸y ATM cßn cung cÊp mét lo¹t c¸c tiÖn Ých kh¸c nh­ cho phÐp kh¸ch hµng vÊn tin tµi kho¶n, chuyÓn tiÒn gi÷a c¸c tµi kho¶n, yªu cÇu b¸o c¸o tµi kho¶n chi tiÕt hoÆc in c¸c b¸o c¸o tµi kho¶n mini… DÞch vô ng©n hµng qua ®iÖn tho¹i (Telephone banking) Trong ph­¬ng thøc giao dÞch ng©n hµng truyÒn thèng, kh¸ch hµng khi cÇn th«ng tin vÒ tµi kho¶n cña m×nh còng nh­ c¸c th«ng tin kh¸c vÒ dÞch vô ng©n hµng ®Òu ph¶i trùc tiÕp tíi ng©n hµng vµo giê giao dÞch. §iÒu nµy thùc sù tèn rÊt nhiÒu thêi gian cña kh¸ch hµng, nhÊt lµ nh÷ng kh¸ch hµng ë xa hoÆc kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®Õn giao dÞch trùc tiÕp. ThËm chÝ chØ v× thiÕu th«ng tin cËp nhËt vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i hay l·i suÊt vay, nhiÒu doanh nghiÖp bÞ tuét mÊt nh÷ng c¬ héi kinh doanh tèt hay dÉn ®Õn c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh sai lÇm. Sù ra ®êi cña dÞch vô telephone banking ®· thùc sù gi¶i tho¸t cho c¸c kh¸ch hµng nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp nãi riªng khái c¸c v­íng m¾c trªn. Telephone banking lµ g× ? Telephone banking lµ mét tiÖn Ých ng©n hµng mµ khi sö dông nã kh¸ch hµng chØ cÇn dïng hÖ thèng ®iÖn tho¹i th«ng th­êng. Víi dÞch vô nµy, kh¸ch hµng cã thÓ mäi lóc mäi n¬i, dïng ®iÖn tho¹i cè ®Þnh hay di ®éng ®Òu cã thÓ nghe ®­îc c¸c th«ng tin vÒ s¶n phÈm dÞch vô ng©n hµng, th«ng tin tµi kho¶n cña m×nh vµ thËm chÝ cã thÓ thùc hiÖn ®­îc mét sè lo¹i giao dÞch. §©y lµ hÖ thèng tr¶ lêi tù ®éng, ho¹t ®éng 24/24 giê trong ngµy, 7 ngµy trong mét tuÇn, 365 ngµy trong mét n¨m nªn kh¸ch hµng hoµn toµn chñ ®éng sö dông khi cÇn thiÕt. Nh÷ng tiÖn Ých cña telephone banking Khi sö dông telephone banking, kh¸ch hµng cã thÓ: KiÓm tra c¸c th«ng tin vÒ tµi kho¶n cña m×nh nh­ sè d­ tµi kho¶n, c¸c giao dÞch trªn tµi kho¶n trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh (®­îc quy ®Þnh tïy theo tõng ng©n hµng - cã ng©n hµng cho phÐp kh¸ch hµng kiÓm tra ®­îc c¸c giao dÞch trong vßng ba th¸ng gÇn nhÊt) ChuyÓn tiÒn gi÷a c¸c tµi kho¶n kh¸c nhau cña cïng kh¸ch hµng trong cïng ng©n hµng (mét sè ng©n hµng cßn cho phÐp kh¸ch hµng chuyÓn tiÒn tõ tµi kho¶n cña m×nh sang tµi kho¶n cña c¸c thµnh viªn kh¸c trong gia ®×nh nÕu nh­ hä còng cã tµi kho¶n trong ng©n hµng ®ã) Thanh to¸n c¸c ho¸ ®¬n ®Þnh kú nh­ tiÒn ®iÖn, tiÒn ®iÖn tho¹i, phÝ truy cËp internet, thanh to¸n ho¸ ®¬n thÎ tÝn dông, … Yªu cÇu, söa ®æi hoÆc hñy LÖnh Thanh to¸n ®Þnh kú (Standing Orders) vµ LÖnh Thanh to¸n trùc tiÕp (Direct Debits). Víi tiÖn Ých nµy cña telephone banking, kh¸ch hµng sÏ kh«ng ph¶i nhí c¸c kho¶n thanh to¸n ®Þnh kú víi sè tiÒn cè ®Þnh nh­ phÝ b¶o hiÓm, phÝ héi viªn, tiÒn mua tr¶ gãp,… mµ vÉn ®¶m b¶o thanh to¸n ®óng h¹n. Yªu cÇu ph¸t hµnh l¹i thÎ hoÆc PIN (m· sè nhËn d¹ng c¸ nh©n) Yªu cÇu mét kho¶n vay c¸ nh©n (personal loan) - tíi mét h¹n møc x¸c ®Þnh cña ng©n hµng Yªu cÇu rót thÊu chi (overdraft) - tíi mét h¹n møc x¸c ®Þnh cña ng©n hµng Tho¶ thuËn c¸c yªu cÇu míi hoÆc bæ sung vÒ thÕ chÊp §Æt mua ngo¹i tÖ hoÆc sÐc du lÞch (travellers cheques) Yªu cÇu chuyÓn tiÒn ra n­íc ngoµi - tíi mét h¹n møc x¸c ®Þnh cña ng©n hµng §Æt mua hèi phiÕu (bank drafts) - tíi mét h¹n møc x¸c ®Þnh cña ng©n hµng Th«ng tin vÒ sè d­ l­u ký chøng kho¸n Th«ng tin kÕt qu¶ khíp lÖnh cña c¸c phiªn giao dÞch gÇn nhÊt Th«ng tin vÒ c¸c lÖnh ®Æt mua, ®Æt b¸n chøng kho¸n gÇn nhÊt Thay ®æi ®Þa chØ liªn l¹c Yªu cÇu b¸o c¸o tµi kho¶n, sæ sÐc… Yªu cÇu ng©n hµng fax b¶n tû gi¸, gi¸ chøng kho¸n, b¶n l·i suÊt tiÒn göi…Khi dïng dÞch vô nµy, kh¸ch hµng cÇn liªn hÖ tr­íc víi ng©n hµng ®Ó ®¨ng ký sè fax cña m×nh. Ngoµi ra, c¸c kh¸ch hµng ch­a cã tµi kho¶n hoÆc ch­a sö dông dÞch vô cña ng©n hµng còng cã thÓ sö dông telephone banking ®Ó nghe giíi thiÖu vÒ c¸c dÞch vô ng©n hµng, th«ng tin vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i, l·i suÊt tiÕt kiÖm, l·i suÊt vay, gi¸ chøng kho¸n, … Chi phÝ sö dông Telephone banking lµ mét trong nh÷ng dÞch vô ng©n hµng ®em l¹i nhiÒu tiÖn Ých cho ng­êi sö dông víi chi phÝ thÊp nhÊt. §Ó sö dông dÞch vô nµy, kh¸ch hµng kh«ng cÇn mua thªm mét thiÕt bÞ ®Æc biÖt nµo mµ chØ cÇn dïng hÖ thèng ®iÖn tho¹i th«ng th­êng. HÇu hÕt c¸c ng©n hµng cung cÊp dÞch vô nµy miÔn phÝ, kh¸ch hµng chØ ph¶i tr¶ c­íc phÝ ®iÖn tho¹i cho b­u ®iÖn. Tuy nhiªn nÕu kh¸ch hµng sö dông dÞch vô fax cña telephone banking sÏ ph¶i tÝnh theo biÓu phÝ cô thÓ cña ng©n hµng. Víi hÖ thèng telephone banking, kh¸ch hµng sÏ tiÕt kiÖm ®­îc rÊt nhiÒu thêi gian, kh«ng cÇn ®Õn ng©n hµng vÉn gi¸m s¸t ®­îc c¸c giao dÞch ph¸t sinh trªn tµi kho¶n cña m×nh mäi lóc kÓ c¶ ngoµi giê hµnh chÝnh, mäi n¬i trong ph¹m vi c¶ n­íc vµ quèc tÕ. Dï kh¸ch hµng ®ang ë nhµ, ë c¬ quan hay ®ang ®i c«ng t¸c n­íc ngoµi còng cã thÓ kiÓm so¸t ®­îc c¸c giao dÞch trªn tµi kho¶n cña m×nh, cËp nhËt th«ng tin vÒ s¶n phÈm, dÞch vô cña ng©n hµng vµo bÊt cø thêi ®iÓm nµo thÝch hîp nhÊt víi hä. C¸ch thøc sö dông vµ tÝnh an toµn: C¸ch thøc sö dông dÞch vô nµy hoµn toµn ®¬n gi¶n. Sau khi ®¨ng ký sö dông dÞch vô víi ng©n hµng, kh¸ch hµng sÏ ®­îc cÊp m· sè truy cËp vµ mËt khÈu. M· sè truy cËp lµ cè ®Þnh vµ th­êng cã thÓ sö dông cho c¶ internet banking. §é dµi cña mËt khÈu do tõng ng©n hµng quy ®Þnh, th­êng nã lµ mét sè cã ®é dµi tèi thiÓu 5 ký tù vµ tèi ®a 20 ký tù. Kh¸ch hµng cã thÓ thay ®æi mËt khÈu bÊt cø lóc nµo ®Ó ®¶m b¶o an toµn, bÝ mËt cho c¸c th«ng tin tµi kho¶n. Khi cÇn dïng telephone banking kh¸ch hµng chØ cÇn gäi tíi ng©n hµng theo mét sè ®iÖn tho¹i ®· ®­îc ng©n hµng ®Þnh tr­íc cho tõng khu vùc. Sau khi kÕt nèi vµo hÖ thèng, kh¸ch hµng cã thÓ nghe m¸y h­íng dÉn c¸ch thøc bÊm m· dÞch vô hoÆc bÊm trùc tiÕp m· dÞch vô ®Ó yªu cÇu hÖ thèng tr¶ lêi c¸c th«ng tin cÇn thiÕt. M· dÞch vô lµ c¸c phÝm trªn bµn phÝm ®iÖn tho¹i t­¬ng øng víi mét dÞch vô do ng©n hµng quy ®Þnh. VÝ dô nh­: bÊm phÝm 101 - m· dÞch vô nghe sè d­; bÊm phÝm 123 - m· dÞch vô liÖt kª c¸c giao dÞch nî gÇn nhÊt, … Kh¸ch hµng cÇn chó ý, khi nhËp m· sè truy cËp vµ mËt khÈu kh¸ch hµng ph¶i bÊm liªn tiÕp, kh«ng bÞ ng¾t qu·ng (gi÷a hai sè liÒn nhau kh«ng ®­îc dõng qu¸ 2 gi©y). Khi nhËp xong m· sè truy cËp hoÆc mËt khÈu kh¸ch hµng cÇn b¸o cho hÖ thèng biÕt b»ng c¸ch bÊm mét phÝm kÕt thóc ®· ®­îc quy ®Þnh tr­íc, nh­ phÝm # ch¼ng h¹n. Ngoµi ra ®Ó tiÕt kiÖm thêi gian cho kh¸ch hµng, ng©n hµng cßn cã thÓ quy ®Þnh thªm mét sè phÝm chøc n¨ng cã t¸c dông ng­ng gi¶i ®¸p giao dÞch hiÖn th¬× vµ chuyÓn sang giao dÞch kh¸c, nghe l¹i mét giao dÞch hoÆc dõng ngay c©u tho¹i ®ang ®äc khi kh¸ch hµng kh«ng muèn nghe tiÕp. Dï ®¬n gi¶n, nh­ng tÝnh b¶o mËt cho c¸c th«ng tin tµi kho¶n vÉn ®­îc ®¶m b¶o v× mçi kh¸ch hµng sÏ ®­îc ng©n hµng cÊp m· sè truy cËp, mËt khÈu riªng. Kh¸ch hµng cã thÓ tù ®éng ®æi mËt khÈu bÊt cø lóc nµo muèn hoÆc khi cho r»ng cã ng­êi ®· biÕt mËt khÈu cña m×nh. Ngoµi ra ng©n hµng cßn cã hÖ thèng ng¨n chÆn c¸c truy cËp kh«ng hîp ph¸p. BÊt cø khi nµo gÆp khã kh¨n trong sö dông telephone banking, kh¸ch hµng còng cã thÓ gäi ®iÖn ®Õn sè ®iÖn tho¹i hç trî kh¸ch hµng cña ng©n hµng ®Ó ®­îc gi¶i ®¸p, gióp ®ì. DÞch vô ng©n hµng t¹i nhµ (Home banking/PC banking) Giíi thiÖu chung vÒ dÞch vô ng©n hµng t¹i nhµ DÞch vô ng©n hµng t¹i nhµ lµ mét lo¹i dÞch vô ng©n hµng ®iÖn tö cho phÐp kh¸ch hµng cã thÓ chñ ®éng kiÓm so¸t ho¹t ®éng giao dÞch ng©n hµng tõ v¨n phßng cña hä. HÖ thèng nµy gióp kh¸ch hµng tiÕt kiÖm ®­îc rÊt nhiÒu thêi gian vµ tiÒn b¹c v× hä kh«ng cÇn ph¶i ®Õn giao dÞch trùc tiÕp t¹i ng©n hµng, kh¸ch hµng sÏ cã nhiÒu thêi gian h¬n ®Ó tËp trung vµo c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Kh¸ch hµng còng kh«ng cßn ph¶i lo l¾ng vÒ n¹n kÑt xe còng nh­ c¸c lo¹i giÊy tê sæ s¸ch phøc t¹p. Víi sù trî gióp cña dÞch vô nµy, viÖc giao dÞch ng©n hµng ®èi víi kh¸ch hµng giê ®©y chØ cßn lµ viÖc bÊm vµi phÝm m¸y tÝnh, vµo thêi ®iÓm thuËn tiÖn nhÊt víi m×nh. Th«ng th­êng, dÞch vô ng©n hµng t¹i nhµ cã thÓ cho phÐp thùc hiÖn 3 chøc n¨ng chÝnh sau: ChuyÓn tiÒn: Chøc n¨ng nµy cho phÐp kh¸ch hµng cã thÓ lËp lÖnh chuyÓn tiÒn thanh to¸n cho bªn thø ba cã tµi kho¶n t¹i bÊt cø mét ng©n hµng nµo trªn thÕ giíi hoÆc lµm lÖnh chuyÓn tiÒn gi÷a c¸c tµi kho¶n cña chÝnh m×nh. Xem sè d­ vµ c¸c giao dÞch trªn tµi kho¶n: Chøc n¨ng nµy cung cÊp cho kh¸ch hµng c¸c th«ng tin cËp nhËt vÒ sè d­ tµi kho¶n còng nh­ c¸c giao dÞch trªn tµi kho¶n cña m×nh. Víi chøc n¨ng nµy kh¸ch hµng cßn cã thÓ tù in b¸o c¸o tµi kho¶n bÊt cø lóc nµo vµ thËm chÝ cßn cã thÓ chuyÓn th«ng tin, d÷ liÖu sang c¸c phÇn mÒm øng dông kh¸c nh­ Excel, Word,… Th­ tÝn dông: chøc n¨ng nµy cho phÐp kh¸ch hµng cã thÓ ®iÒn vµo mÉu th­ tÝn dông vµ chuyÓn tíi ng©n hµng. DÞch vô ng©n hµng t¹i nhµ ho¹t ®éng nh­ thÕ nµo ? §Ó sö dông dÞch vô nµy, kh¸ch hµng cÇn cã m¸y tÝnh víi cÊu h×nh phï hîp, modem, ®­êng ®iÖn tho¹i truy cËp vµ mét ch­¬ng tr×nh phÇn mÒm ®Æc biÖt do ng©n hµng cung cÊp. Khi sö dông dÞch vô, kh¸ch hµng sÏ quay sè trùc tiÕp ®Ó kÕt nèi víi ng©n hµng qua ®­êng ®iÖn tho¹i th«ng th­êng. Sau khi nhËp m· sè sö dông (username) vµ mËt khÈu (password), kh¸ch hµng sÏ cã quyÒn thùc hiÖn c¸c giao dÞch ng©n hµng tõ m¸y tÝnh c¸ nh©n ®Æt t¹i v¨n phßng m×nh. Th«ng th­êng c¸c phÇn mÒm cña DÞch vô ng©n hµng t¹i nhµ cã thÓ ho¹t ®éng ®­îc trong m«i tr­êng Window nªn sö dông nã kh¸ ®¬n gi¶n vµ thuËn tiÖn. Kh¸ch hµng chØ cÇn nhËp c¸c d÷ liÖu lªn mÉu LÖnh chuyÓn tiÒn hay Th­ tÝn dông trªn m¸y tÝnh ®· ®­îc cµi ®Æt s½n phÇn mÒm DÞch vô ng©n hµng t¹i nhµ t¹i v¨n phßng cña hä. Sau ®ã, c¸c lÖnh yªu cÇu nµy sÏ ®­îc chuyÓn mét c¸ch an toµn tíi ng©n hµng th«ng qua ®­êng d©y ®iÖn thoaÞ cã nèi víi modem t¹i v¨n phßng kh¸ch hµng. Ng©n hµng sÏ thùc hiÖn c¸c lÖnh yªu cÇu cña kh¸ch hµng ngay khi nhËn ®­îc th«ng qua hÖ thèng thanh to¸n nèi m¹ng toµn cÇu nh­ SWIFT (The Social for Worldwide Interbank Financial Telecommunications) hay Telex. PhÇn mÒm cña DÞch vô ng©n hµng t¹i nhµ cã thÓ ®­îc cµi ®Æt trªn m¹ng néi bé (Local Area Network hay cßn gäi lµ LAN) hoÆc trªn mét m¸y tÝnh ®éc lËp. Chóng ta cïng t×m hiÓu cô thÓ h¬n vÒ c¸c chøc n¨ng chÝnh cña DÞch vô ng©n hµng t¹i nhµ ®Ó thÊy ®­îc râ h¬n nh÷ng tiÖn Ých mµ nã mang l¹i cho kh¸ch hµng. Chøc n¨ng chuyÓn tiÒn: Chøc n¨ng chuyÓn tiÒn cho phÐp kh¸ch hµng cã thÓ lµm lÖnh chuyÓn tiÒn thanh to¸n cho bªn thø ba, chuyÓn tiÒn gi÷a c¸c tµi kho¶n néi bé hoÆc yªu cÇu ph¸t hµnh hèi phiÕu tõ v¨n phßng cña m×nh. Khi sö dông chøc n¨ng nµy cña phÇn mÒm DÞch vô ng©n hµng t¹i nhµ ch¾c ch¾n kh¸ch hµng sÏ thÊy viÖc lµm lÖnh yªu cÇu chuyÓn tiÒn qu¶ lµ mét c«ng viÖc dÔ dµng. PhÇn mÒm nµy tù ®éng ho¸ rÊt nhiÒu c«ng ®o¹n mµ kh¸ch hµng sÏ ph¶i lµm lÆp l¹i nhiÒu lÇn trong ph­¬ng thøc chuyÓn tiÒn truyÒn thèng. Chi tiÕt cña c¸c kho¶n thanh to¸n x¶y ra th­êng xuyªn cã thÓ ®­îc l­u l¹i trong hÖ thèng ®Ó t¸i sö dông víi nhiÒu cÊp ®é kh¸c nhau nh­: L­u tr÷ nh­ mét mÉu s½n (Save as Models): ¸p dông khi muèn l­u l¹i nh÷ng lÖnh thanh to¸n th­êng xuyªn víi sè tiÒn kh«ng cè ®Þnh nh­ tiÒn ®iÖn, ®iÖn tho¹i … L­u tr÷ nh­ mét mÉu cè ®Þnh (Save as Pre-Defined Transactions): ¸p dông khi muèn l­u l¹i nh÷ng lÖnh thanh to¸n th­êng xuyªn víi sè tiÒn kh«ng thay ®æi nh­ tiÒn phÝ b¶o hiÓm, phÝ héi viªn c©u l¹c bé,… L­u tr÷ nh­ mét mÉu ®Þnh kú (Save as Scheduled Transactions): ¸p dông khi cÇn thanh to¸n víi sè tiÒn cè ®Þnh vµ trong mét chu kú cè ®Þnh nh­ tiÒn l­¬ng cho nh©n viªn, tiÒn thuª v¨n phßng, … ThËm chÝ ®èi víi nh÷ng thanh to¸n kh«ng th­êng xuyªn kh¸c, kh¸ch hµng còng sÏ tiÕt kiÖm ®­îc rÊt nhiÒu thêi gian khi ®iÒn mÉu lÖnh cã s½n v× phÇn lín th«ng tin nh­ sè tµi kho¶n, ng©n hµng thô h­ëng, ng­êi thô h­ëng ®· ®­îc nhËp s½n thµnh mét danh s¸ch, hä chØ cÇn nh¾p chuét ®Ó lùa chän c¸i m×nh ®ang cÇn mµ th«i. Chøc n¨ng chuyÓn tiÒn trong DÞch vô ng©n hµng t¹i nhµ cã c¸c ®Æc ®iÓm sau: Kh¸ch hµng cã thÓ linh ho¹t lËp vµ söa ®æi c¸c lÖnh chuyÓn tiÒn trªn m¸y tÝnh cña m×nh. RÊt nhiÒu d÷ liÖu nh­ ng­êi thô h­ëng, sè tµi kho¶n thô h­ëng, ng©n hµng thô h­ëng, néi dung thanh to¸n… cã thÓ ®­îc l­u l¹i ®Ó dÔ dµng nhËp vµo lÖnh chuyÓn tiÒn. Cã thÓ linh ho¹t ®Þnh ra quyÒn h¹n sö dông c¸c chøc n¨ng cña DÞch vô ng©n hµng t¹i nhµ vµ h¹n møc duyÖt c¸c lÖnh chuyÓn tiÒn cho tõng nh©n viªn. VÝ dô: cã ng­êi chØ ®­îc xem th«ng tin mµ kh«ng ®­îc nhËp lÖnh hoÆc chØ sö dông nh÷ng lÖnh cã s½n nh­ Pre-Defined hay Scheduled transactions; cã ng­êi chØ ®­îc duyÖt c¸c lÖnh chuyÓn tiÒn víi sè tiÒn d­íi 5.000 USD ch¼ng h¹n… Cã thÓ göi vµ nhËn c¸c th«ng b¸o ®Õn vµ tõ ng©n hµng. C¸c th«ng tin ®­îc truyÒn ®Õn vµ tõ ng©n hµng mét c¸c an toµn vµ bÝ mËt v× cã hÖ thèng b¶o vÖ ®Æc biÖt. Chøc n¨ng xem sè d­ vµ c¸c giao dÞch trªn tµi kho¶n: Chøc n¨ng nµy cho phÐp kh¸ch hµng ®­îc nhanh chãng cËp nhËt c¸c th«ng tin vÒ c¸c tµi kho¶n cña m×nh t¹i ng©n hµng, kh«ng cÇn ph¶i ®îi b¶n sao kª tµi kho¶n hoÆc c¸c giÊy b¸o cã, b¸o nî…Kh«ng chØ xem c¸c th«ng tin, kh¸ch hµng cßn cã thÓ in ra hoÆc chuyÓn c¸c th«ng tin ®ã sang c¸c phÇn mÒm øng dông kh¸c nh­ Excel, Word… ®Ó lËp c¸c b¸o c¸o cho c¸c môc ®Ých riªng cña m×nh. Ngoµi ra chøc n¨ng nµy cßn cung cÊp cho kh¸ch hµng c¸c th«ng tin bæ Ých kh¸c nh­ tû gi¸ chuyÓn ®æi ngo¹i tÖ … Chøc n¨ng lËp Th­ TÝn dông (Letters of Credit) Chøc n¨ng nµy cho phÐp kh¸ch hµng lËp th­ tÝn dông mét c¸ch dÔ dµng vµ hiÖu qu¶. Nã tù ®éng ho¸ nhiÒu c«ng ®o¹n lÆp l¹i khi ph¶i lËp mét th­ tÝn dông. T­¬ng tù nh­ lÖnh chuyÓn tiÒn, c¸c th­ tÝn dông nµy cã thÓ ®­îc l­u l¹i ®Ó sö dông vÒ sau, chØ ph¶i söa mét sè chi tiÕt mµ th«i. Chøc n¨ng nµy cña dÞch vô ng©n hµng t¹i nhµ cung cÊp cho kh¸ch hµng c¸c kh¶ n¨ng sau: LËp Th­ tÝn dông mét c¸ch ®¬n gi¶n L­u tr÷ c¸c mÉu th­ th­êng dïng. L­u tr÷ hÖ thèng d÷ liÖu ®Ó lËp th­ tÝn dông nh­: danh s¸ch c¸c ng©n hµng, danh s¸ch ng­êi thô h­ëng, c¸c lo¹i tiÒn tÖ, danh s¸ch c¸c n­íc trªn thÕ giíi,… Khi cÇn c¸c th«ng tin nµy chØ cÇn lùa chän tõ danh s¸ch cã s½n nªn tiÕt kiÖm ®­îc rÊt nhiÒu thêi gian vµ ®é chÝnh x¸c cao. C¸c d÷ liÖu ®­îc l­u tr÷ vµ chuyÓn ®Õn vµ tõ ng©n hµng mét c¸ch an toµn, bÝ mËt tuyÖt ®èi. DÞch vô ng©n hµng qua m¹ng m¸y tÝnh toµn cÇu (Internet Banking) Giíi thiÖu chung vÒ internet banking Internet banking lµ mét lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng hiÖn ®¹i vµ cßn kh¸ míi mÎ. Nã cho phÐp kh¸ch hµng cã thÓ giao dÞch ng©n hµng th«ng qua m¹ng Internet vµo bÊt cø lóc nµo, ë bÊt cø ®©u mµ kh¸ch hµng cho lµ phï hîp nhÊt. Do ®ã, kh¸ch hµng cã thÓ lµm giao dÞch 24 giê trong ngµy, 7 ngµy trong tuÇn t¹i nhµ riªng hoÆc ë v¨n phßng, khi ®ang trong n­íc hay ®i n­íc ngoµi. Sù ra ®êi cña internet banking thùc sù lµ mét cuéc c¸ch m¹ng, nã thóc ®Èy c¸c giao dÞch x¶y ra nhanh h¬n, tiÕt kiÖm ®­îc rÊt nhiÒu thêi gian vµ tiÒn cña cho c¶ kh¸ch hµng lÉn ng©n hµng vµ cho x· héi nãi chung. T­¬ng tù nh­ dÞch vô ng©n hµng t¹i nhµ, ®Ó sö dông dÞch vô nµy kh¸ch hµng còng cÇn cã m¸y tÝnh, modem, ®­êng ®iÖn tho¹i truy cËp. Tuy nhiªn, khi sö dông dÞch vô nµy, kh¸ch hµng kh«ng cÇn cµi ®Æt thªm mét phÇn mÒm ®Æc biÖt nµo mµ chØ cÇn truy cËp trùc tiÕp vµo trang web cña ng©n hµng. Víi internet banking kh¸ch hµng cã thÓ: KiÓm tra sè d­ Xem th«ng tin vÒ tµi kho¶n nh­ sè d­ hiÖn t¹i (current balances) vµ sè d­ cã thÓ sö dông (available balances); l·i suÊt … Xem th«ng tin vÒ c¸c giao dÞch ®· thùc hiÖn trªn tµi kho¶n T×m kiÕm th«ng tin vÒ mét giao dÞch cô thÓ nµo ®ã, vÝ dô: sè sÐc, sè tiÒn vµ ngµy sÐc ®ã ®­îc thanh to¸n… ChuyÓn tiÒn gi÷a c¸c tµi kho¶n trong cïng hÖ thèng ng©n hµng Lµm lÖnh thanh to¸n Thanh to¸n ho¸ ®¬n Xem chi tiÕt vµ söa ®æi c¸c lÖnh thanh to¸n ®Þnh kú (standing orders) vµ lÖnh ghi nî trùc tiÕp (Direct Debit) Xem sè d­ vµ c¸c giao dÞch trªn thÎ tÝn dông Yªu cÇu ngõng thanh to¸n sÐc ChuyÓn c¸c th«ng tin d÷ liÖu tõ internet banking xuèng phÇn mÒm kÕ to¸n riªng cña m×nh nh­ Quicken hay Microsoft Money … Th«ng b¸o thay ®æi ®Þa chØ liªn l¹c… Th«ng b¸o ®Þnh kú b»ng e-mail khi sè d­ tµi kho¶n ®¹t ®Õn møc tèi ®a hay tèi thiÓu mµ kh¸ch hµng ®Æt ra tõ tr­íc. C¸ch thøc sö dông internet banking §Ó cã thÓ sö dông internet banking, tr­íc hÕt kh¸ch hµng cÇn ph¶i më mét tµi kho¶n giao dÞch (tµi kho¶n v·ng lai hoÆc tiÒn göi kh«ng kú h¹n) t¹i ng©n hµng. NÕu lµ tµi kho¶n chung tõ hai ng­êi trë lªn th× ph­¬ng thøc ®iÒu hµnh tµi kho¶n ph¶i lµ mçi ®ång chñ tµi kho¶n cã thÓ ®éc lËp thùc hiÖn giao dÞch th× míi cã thÓ sö dông ®­îc internet banking. Sau ®ã, kh¸ch hµng sÏ ®¨ng ký sö dông dÞch vô internet banking víi ng©n hµng. Trong ®¬n ®¨ng ký sö dông internet banking, kh¸ch hµng cÇn cung cÊp c¸c th«ng tin c¸ nh©n nh­ hä vµ tªn, giíi tÝnh, ngµy th¸ng n¨m sinh, ®Þa chØ vµ sè ®iÖn tho¹i liªn hÖ, c¸c sè tµi kho¶n mµ kh¸ch hµng muèn sö dông internet banking vµ quan träng nhÊt lµ mËt khÈu an toµn (security password). MËt khÈu an toµn nµy (cã thÓ bao gåm ch÷ vµ/hoÆc sè) do kh¸ch hµng tù ®Æt ra vµ ®­îc l­u l¹i trong hÖ thèng m¸y tÝnh cña ng©n hµng. B­íc tiÕp theo, ng©n hµng sÏ liªn l¹c l¹i víi kh¸ch hµng (b»ng th­ hoÆc email…) ®Ó b¸o cho hä biÕt m· sè ®¨ng ký kh¸ch hµng (cßn gäi lµ sè CRN hay Customer Registration Number) vµ sè ®iÖn tho¹i cña Trung t©m hç trî kh¸ch hµng vÒ internet banking. Sau ®ã, kh¸ch hµng sÏ gäi ®iÖn tíi ng©n hµng theo sè ®iÖn tho¹i nµy ®Ó lÊy mËt khÈu t¹m thêi ®Ó sö dông internet banking. Tr­íc khi cung cÊp mËt khÈu t¹m thêi, nh©n viªn ng©n hµng ph¶i x¸c nhËn ®­îc ng­êi ®ang liªn hÖ chÝnh lµ chñ tµi kho¶n b»ng c¸ch hái mËt khÈu an toµn vµ mét sè th«ng tin c¸ nh©n kh¸c mµ kh¸ch hµng ®· cung cÊp khi ®¨ng ký. Lóc nµy kh¸ch hµng cã thÓ b¾t ®Çu sö dông dÞch vô internet banking. Khi cÇn sö dông internet banking, kh¸ch hµng sÏ kÕt nèi vµo ®Þa chØ trang web cña ng©n hµng vµ lùa chän dÞch vô internet banking. Sau ®ã hÖ thèng sÏ yªu cÇu kh¸ch hµng nhËp sè CRN vµ mËt khÈu t¹m thêi. NÕu ®©y lµ lÇn ®Çu tiªn kh¸ch hµng sö dông dÞch vô nµy, hä sÏ ph¶i chÊp nhËn c¸c §iÒu kho¶n vµ ®iÒu kiÖn sö dông b»ng c¸ch nh¾p chuét vµo nót "®ång ý" trªn mµn h×nh. C¸c §iÒu kho¶n vµ ®iÒu kiÖn nµy qui ®Þnh c¸c quyÒn lîi vµ nghÜa vô cã liªn quan ®Õn viÖc sö dông internet banking. Kh¸ch hµng nªn ®äc vµ hiÓu râ c¸c ®iÒu kho¶n vµ ®iÒu kiÖn sö dông nµy ®Ó sö dông internet banking tèt h¬n. NÕu kh«ng ®ång ý, dÞch vô internet banking sÏ kh«ng ®­îc cung cÊp. Sau ®ã, hÖ thèng sÏ yªu cÇu kh¸ch hµng ph¶i ®æi mËt khÈu t¹m thêi do ng©n hµng cung cÊp sang mËt khÈu riªng cña m×nh. Sè ký tù cña mËt khÈu kh¸c nhau tuú qui ®Þnh cña tõng ng©n hµng nh­ng th«ng th­êng lµ 8 ký tù. §Ó t¨ng thªm tÝnh an toµn, mËt khÈu nµy th­êng thuéc lo¹i cã ph©n biÖt d¹ng ch÷ (case-sensitive). §iÒu nµy cã nghÜa lµ nÕu trong mËt khÈu cã ch÷ hoa vµ ch÷ th­êng, vÝ dô nh­ "10To56Kt", th× khi nhËp mËt khÈu vµo m¸y kh¸ch hµng ph¶i ®¸nh ®óng nh­ vËy. Khi chän mËt khÈu, kh¸ch hµng cÇn tr¸nh lÊy nh÷ng mËt khÈu mµ ng­êi kh¸c dÔ ®o¸n ra nh­ tªn m×nh hoÆc tªn vî (chång), con c¸i hoÆc ngµy sinh cña hä, sè ®iÖn tho¹i, … Nªn chän mËt khÈu kÕt hîp nhiÒu lo¹i ký tù nh­ ch÷ hoa, ch÷ th­êng, sè… vµ nªn thay ®æi th­êng xuyªn ®Ó ®¶m b¶o an toµn. Còng nh­ sè PIN cña thÎ rót tiÒn, mËt khÈu nµy còng ph¶i gi÷ tuyÖt ®èi bÝ mËt v× nÕu kh«ng ng­êi xÊu khi biÕt mËt khÈu cã thÓ rót tiÒn khái tµi kho¶n cña kh¸ch hµng. Còng ®Ó ®¶m b¶o cho tÝnh an toµn khi sö dông internet banking, hÖ thèng nµy sÏ kh«ng cho phÐp truy cËp th«ng tin nÕu mËt khÈu bÞ nhËp sai ba lÇn. §Ó sö dông trë l¹i, kh¸ch hµng cÇn liªn l¹c víi Trung t©m trî gióp kh¸ch hµng. Trong tr­êng hîp kh¸ch hµng quªn mËt kh©ñ, hä sÏ cÇn ph¶i liªn hÖ víi Trung t©m hç trî kh¸ch hµng ®Ó yªu cÇu ®­îc cÊp l¹i mËt khÈu kh¸c. Vµ khi nhËp mËt khÈu míi nµy vµo m¸y, hÖ thèng sÏ yªu cÇu kh¸ch ®æi l¹i mËt khÈu kh¸c cña riªng m×nh. Ngoµi c¸c biÖn ph¸p ®¶m b¶o an toµn b»ng mËt khÈu nãi trªn, c¸c ng©n hµng cßn sö dông mét lo¹t c¸c biÖn ph¸p bæ trî kh¸c nh­ hÖ th«ng t­êng löa (fire walls) vµ m· ho¸ d÷ liÖu (data encryption). Sau khi ®· kÕt nèi thµnh c«ng vµo dÞch vô internet banking cña ng©n hµng, kh¸ch hµng cã thÓ tuú ý lùa chän c¸c dÞch vô theo yªu cÇu nh­: Xem sè d­ tµi kho¶n: DÞch vô nµy cho phÐp kh¸ch hµng xem chi tiÕt sè d­ c¸c tµi kho¶n cã kÕt nèi vµo internet banking. Kh¸ch hµng chØ cÇn ®¬n gi¶n nh¾p ®óp chuét vµo sè tµi kho¶n cÇn xem. Kh¸ch hµng kh«ng chØ biÕt sè d­ hiÖn thêi trªn tµi kho¶n mµ cßn c¶ sè d­ ®­îc phÐp sö dông n÷a. Sè d­ ®­îc phÐp sö dông lµ sè tiÒn thùc cã trong tµi kho¶n vµ kh«ng bao gåm bÊt kú kho¶n tiÒn göi nµo ch­a ®­îc bï trõ hoÆc gi¸ trÞ nµo ch­a ®­îc h¹ch to¸n so víi sè d­. VÝ dô: sè d­ tµi kho¶n ®ang lµ 5 triÖu ®ång, nÕu kh¸ch hµng ®i mua s¾m b»ng thÎ hÕt 300.000 ®ång th× sè tiÒn nµy sÏ ®­îc gi÷ l¹i nh­ng ch­a trõ ngay vµo tµi kho¶n. Nh­ vËy, sè d­ hiÖn thêi cña tµi kho¶n lµ 5 triÖu ®ång vµ sè d­._.öi, tµi s¶n göi cña kh¸ch hµng t¹i tæ chøc tÝn dông, bao gåm tiÒn göi ®ång ViÖt Nam, ngo¹i tÖ d­íi c¸c h×nh thøc (tiÒn göi kh«ng kú h¹n, cã kú h¹n, tiÕt kiÖm,…), tµi s¶n göi cña kh¸ch hµng nh­ c¸c giÊy tê cã gi¸, quyÒn së h÷u tµi s¶n theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt…còng nh­ c¸c th«ng tin cã liªn quan ®Õn tiÒn göi cña kh¸ch hµng bao gåm sè hiÖu tµi kho¶n, mÉu ch÷ ký cña chñ tµi kho¶n hoÆc ng­êi ®­îc chñ tµi kho¶n uû quyÒn, c¸c th«ng tin vÒ doanh sè ho¹t ®éng vµ sè d­ tµi kho¶n, c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn giao dÞch göi, rót tiÒn, chuyÓn tiÒn vµ tµi s¶n cña kh¸ch hµng; néi dung c¸c v¨n b¶n, giÊy tê, tµi liÖu; tªn vµ mÉu ch÷ ký cña ng­êi göi tiÒn vµ tµi s¶n. Trªn c¬ së x¸c ®Þnh c¸c th«ng tin vÒ tiÒn göi, tµi s¶n göi cña kh¸ch hµng mµ c¸c tæ chøc tÝn dông cã tr¸ch nhiÖm ph¶i gi÷ bÝ mËt, ph¸p luËt cßn cã qui ®Þnh tr×nh tù, thñ tôc chÆt chÏ trong viÖc cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ tiÒn göi, tµi s¶n göi cña kh¸ch hµng. Theo ®ã, tæ chøc tÝn dông chØ ®­îc cung cÊp th«ng tin tiÒn göi, tµi s¶n göi cña kh¸ch hµng trong nh÷ng tr­êng hîp: Theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng hoÆc ng­êi ®­îc kh¸ch hµng uû quyÒn theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt, phôc vô ho¹t ®éng néi bé cña tæ chøc nhËn tiÒn göi vµ tµi s¶n göi cña kh¸ch hµng, theo yªu cÇu b»ng v¨n b¶n cña Tæng Gi¸m ®èc tæ chøc b¶o hiÓm tiÒn göi, theo yªu cÇu b»ng v¨n b¶n cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc trong qu¸ tr×nh thanh tra, ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö, thi hµnh ¸n thuéc thÈm quyÒn theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt. Trong tr­êng hîp cung cÊp th«ng tin cho c¬ quan Nhµ n­íc cã thÈm quyÒn, viÖc cung cÊp th«ng tin chØ ®­îc thùc hiÖn khi cã v¨n b¶n yªu cÇu cña c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn cïng c¸c tµi liÖu liªn quan trong ®ã x¸c ®Þnh râ: Lý do cÇn cung cÊp th«ng tin, c¸c th«ng tin cÇn cung cÊp (nªu cô thÓ lo¹i th«ng tin vµ tªn kh¸ch hµng); thêi h¹n cung cÊp th«ng tin; ®Þa ®iÓm cung cÊp th«ng tin. ViÖc cung cÊp th«ng tin tiÒn göi, tµi s¶n göi cña kh¸ch hµng trong tr­êng hîp nµy ph¶i ®­îc lËp thµnh biªn b¶n, trong ®ã x¸c ®Þnh râ: Thêi gian cung cÊp th«ng tin; ®Þa ®iÓm cung cÊp th«ng tin; néi dung chi tiÕt c¸c th«ng tin cung cÊp; ph¹m vi sö dông c¸c th«ng tin ®­îc cung cÊp; ng­êi ®¹i diÖn cho bªn cung cÊp vµ bªn ®­îc cung cÊp th«ng tin; nh÷ng ng­êi tham gia vµo viÖc cung cÊp vµ ®­îc cung cÊp th«ng tin, ng­êi lµm chøng (nÕu cã). Liªn quan ®Õn viÖc cung cÊp th«ng tin tiÒn göi, tµi s¶n göi theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng, QuyÕt ®Þnh sè 1004/2001/Q§-NHNN ngµy 8/8/2001 cña Ng©n hµng Nhµ n­íc cho phÐp tæ chøc tÝn dông qui ®Þnh qui tr×nh cung cÊp hoÆc tháa thuËn víi kh¸ch hµng ph­¬ng thøc cung cÊp cô thÓ. Th«ng th­êng, viÖc cung cÊp th«ng tin tiÒn göi, tµi s¶n göi cho kh¸ch hµng ®­îc thùc hiÖn theo ph­¬ng thøc giao dÞch trùc tiÕp. §Ó nhËn th«ng tin tiÒn göi, tµi s¶n göi, kh¸ch hµng ®Õn ng©n hµng ®Ó yªu cÇu vµ nhËn th«ng tin trùc tiÕp. Ph­¬ng thøc giao dÞch nµy cã ­u ®iÓm lµ th«ng qua c¸c b»ng chøng vÒ ch÷ ký, chøng minh th­,… ®­îc xuÊt tr×nh khi giao dÞch, ng©n hµng th­¬ng m¹i cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc chÝnh x¸c ng­êi yªu cÇu cung cÊp th«ng tin tiÒn göi vµ tµi s¶n göi chÝnh lµ kh¸ch hµng cã liªn quan cña m×nh hoÆc ng­êi ®­îc ng­êi nµy uû quyÒn (nÕu ®Ò nghÞ cung cÊp th«ng tin theo uû quyÒn), tõ ®ã thùc hiÖn chuyÓn giao th«ng tin mét c¸ch chÝnh x¸c. Trªn c¬ së qui ®Þnh ph¸p luËt hiÖn hµnh vµ qui tr×nh cung cÊp th«ng tin tiÒn göi, tµi s¶n göi cña kh¸ch hµng hiÖn ®ang ®­îc ¸p dông cã thÓ thÊy r»ng: ViÖc cung cÊp th«ng tin tiÒn göi, tµi s¶n göi ph¶i b¶o ®¶m tu©n theo qui tr×nh chÆt chÏ, b¶o ®¶m nguyªn t¾c: Cung cÊp, tiÕp cËn, chuyÓn giao th«ng tin chÝnh x¸c ®èi t­îng, ®óng thÈm quyÒn cña bªn yªu cÇu cung cÊp th«ng tin. Víi viÖc Ng©n hµng Nhµ n­íc më réng, cho phÐp tæ chøc tÝn dông ®­îc qui ®Þnh qui tr×nh hoÆc tho¶ thuËn víi kh¸ch hµng vÒ qui tr×nh, ph­¬ng thøc cung cÊp th«ng tin tiÒn göi, tµi s¶n göi, viÖc cung cÊp th«ng tin tiÒn göi, tµi s¶n göi cña kh¸ch hµng th«ng qua m¹ng Internet ®· cã tiÒn ®Ò ph¸p lý ®Ó thùc hiÖn. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ, trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, khi sè l­îng c¸c vô x©m nhËp tr¸i phÐp vµo hÖ thèng m¹ng Internet ngµy cµng nhiÒu, ®é b¶o mËt cña hÖ thèng th«ng tin lu«n lµ vÊn ®Ò ®­îc tÊt c¶ c¸c n­íc trªn thÕ giíi quan t©m th× viÖc ®­a, cung cÊp th«ng tin thuéc danh môc bÝ mËt cña kh¸ch hµng th«ng qua m¹ng Internet cã thùc sù b¶o ®¶m an toµn ? LiÖu ng©n hµng th­¬ng m¹i cã quyÒn ®¬n ph­¬ng tù m×nh qui ®Þnh theo ®ã cho phÐp kÕt nèi, cung cÊp th«ng tin tiÒn göi, tµi s¶n göi cña kh¸ch hµng qua m¹ng Internet mµ kh«ng cÇn sù chÊp thuËn nµo tõ phÝa kh¸ch hµng ? C¸c ng©n hµng cã ph¶i tu©n thñ theo c¸c nguyªn t¾c, ®iÒu kiÖn, tiªu chuÈn nµo khi thùc hiÖn cung cÊp dÞch vô ng©n hµng ®iÖn tö, cung cÊp dÞch vô ng©n hµng th«ng qua m¹ng Internet ? §Ó lµm râ c¸c vÊn ®Ò nµy ®ßi hái ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc sù an toµn cña viÖc cung cÊp th«ng tin th«ng qua m¹ng Internet, c¸c tiªu chuÈn an toµn khi giao dÞch qua m¹ng Internet, c¸c yªu cÇu ®èi víi qui tr×nh, c¸ch thøc giao dÞch, cung cÊp th«ng tin qua m¹ng Internet theo ®ã b¶o ®¶m ®óng ®èi t­îng, ®óng yªu cÇu t­¬ng tù c¸ch thøc giao dÞch trùc tiÕp, truyÒn th«ng vµ yªu cÇu cña ph¸p luËt. Trong ho¹t ®éng giao dÞch ng©n hµng ®iÖn tö, vÊn ®Ò ®¶m b¶o an toµn, bÝ mËt th«ng tin nãi chung, th«ng tin tiÒn göi nãi riªng lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò mang tÝnh then chèt. Thùc tÕ cho thÊy, kh«ng Ýt tr­êng hîp hÖ thèng m¹ng th«ng tin cña hÖ thèng ng©n hµng ®· bÞ x©m nhËp vµ tµi s¶n, th«ng tin cña kh¸ch hµng t¹i ng©n hµng ®· bÞ l¹m dông g©y thiÖt h¹i kh«ng nhá cho ng©n hµng vµ kh¸ch hµng cña ng©n hµng. Mét vÝ dô cô thÓ lµ ngµy 18/2, hai c«ng ty thÎ lín nhÊt thÕ giíi lµ Visa vµ Mastercard cho biÕt, mét tay hacker ®· truy cËp ®­îc vµo h¬n 5 triÖu tµi kho¶n tÝn dông cña kh¸ch hµng sö dông thÎ Visa vµ Mastercard t¹i Mü, trong ®ã h¬n 2 triÖu tµi kho¶n kh¸ch hµng bÞ x©m nhËp lµ cña Mastercard vµ h¬n 3 triÖu lµ cña Visa. NÕu sè thÎ tÝn dông vµ m· sè cña kh¸ch hµng ®· bÞ hacker biÕt ®­îc th× tµi kho¶n cña hä cã thÓ sÏ bÞ chóng sö dông mét c¸ch bÊt hîp ph¸p. Tuy nhiªn c¶ Visa vµ Mastercard ®Òu kh«ng cã ®iÒu kho¶n b¶o vÖ quyÒn lîi cña kh¸ch hµng trong tr­êng hîp nh­ thÕ nµy, do ®ã nh÷ng kh¸ch hµng nµy ®ang ph¶i ®èi phã víi nguy c¬ mÊt tiÒn rÊt cao. Ph¸t ng«n viªn cña Mastercard cho biÕt c«ng ty nµy sÏ tiÕn hµnh ®æi thÎ cho kh¸ch hµng mÆc dï ®iÒu nµy cã nghÜa lµ Mastercard sÏ ph¶i bá ra chi phÝ kh¸ lín. Mét vÝ dô n÷a lµ míi ®©y nhÊt t¹i ViÖt Nam, Website cña Vietcombank bÞ tÊn c«ng vµ t¹m dõng cung cÊp dÞch vô trong 1 ngµy. §iÒu nµy cho thÊy sù cÊp thiÕt vÒ b¶o ®¶m an toµn, b¶o mËt hÖ thèng th«ng tin. Víi thùc tr¹ng nµy, c¸c ng©n hµng khi thùc hiÖn kÕt nèi, giao dÞch ng©n hµng qua m¹ng Internet ph¶i cã sù chuÈn bÞ kü l­ìng, cã biÖn ph¸p, chÝnh s¸ch râ rµng vÒ chiÕn l­îc b¶o ®¶m an toµn, bÝ mËt th«ng tin, b¶o ®¶m an toµn m¹ng th«ng tin. Mét hÖ thèng th«ng tin b¶o ®¶m an toµn, b¶o mËt th«ng tin ph¶i ®¸p øng ®­îc nguyªn t¾c c¨n b¶n lµ: §¶m b¶o tÝnh tin cËy - Th«ng tin kh«ng bÞ truy cËp tr¸i phÐp bëi nh÷ng ng­êi kh«ng cã thÈm quyÒn; §¶m b¶o tÝnh nguyªn vÑn - Th«ng tin kh«ng thÓ bÞ söa ®æi, lµm gi¶ bëi nh÷ng ng­êi kh«ng cã thÈm quyÒn; §¶m b¶o tÝnh s½n sµng - Th«ng tin lu«n s½n sµng ®¸p øng nhu cÇu cña ng­êi cã thÈm quyÒn; §¶m b¶o kh«ng thÓ tõ chèi - Th«ng tin ph¶i b¶o ®¶m ®­îc cam kÕt vÒ mÆt ph¸p luËt bëi ng­êi cung cÊp. Theo nh÷ng nghiªn cøu gÇn ®©y vÒ b¶o mËt th«ng tin th× cã nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau dÉn ®Õn kh«ng an toµn m¹ng th«ng tin. C¸c nguyªn nh©n bao gåm: Th«ng tin, d÷ liÖu bÞ tiÕp cËn, x©m nhËp trªn ®­êng truyÒn Internet; sù thiÕu cÈn träng cña c¸c nh©n viªn ng©n hµng trong viÖc thùc thi chÝnh s¸ch b¶o mËt; sù thiÕu cÈn träng cña kh¸ch hµng giao dÞch; hÖ thèng thiÕt bÞ thiÕu an toµn; lçi phÇn mÒm…Nh­ vËy, ®Ó b¶o ®¶m nh÷ng nguyªn t¾c, yªu cÇu vÒ b¶o mËt, ®¶m b¶o an toµn th«ng tin, m¹ng th«ng tin ®ßi hái c¸c ng©n hµng ph¶i cã chÝnh s¸ch b¶o mËt khoa häc, thèng nhÊt vµ ph¶i ®­îc thùc hiÖn ®ång bé vµ trªn tÊt c¶ c¸c khÝa c¹nh: b¶o mËt trong m¹ng côc bé cña ng©n hµng, qu¶n trÞ m¹ng Internet, n©ng cao c«ng nghÖ, thiÕt bÞ b¶o mËt (th«ng qua sö dông t­êng löa (firewall) b»ng phÇn mÒm, phÇn cøng), n©ng cao hiÓu biÕt, tr¸ch nhiÖm cña nh©n viªn trong viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch b¶o mËt, kiÓm tra, kh¾c phôc c¸c lçi phÇn mÒm, m· ho¸ th«ng tin… Bªn c¹nh ®ã, qui tr×nh thiÕt lËp giao dÞch ng©n hµng ®iÖn tö: CÊp tªn giao dÞch vµ m· sè, söa ®æi tªn giao dÞch vµ m· sè, ph­¬ng thøc truyÒn, chuyÓn giao, göi th«ng tin, liªn quan ®Õn tªn giao dÞch vµ m· sè ®ãng vai trß rÊt quan träng trong b¶o mËt th«ng tin, giao dÞch ng©n hµng ®iÖn tö. Trªn thùc tÕ hiÖn nay, dÞch vô ng©n hµng trªn m¹ng Internet ®­îc thùc hiÖn theo ph­¬ng thøc t­¬ng tù nh­ ph­¬ng thøc giao dÞch trªn m¹ng Internet th«ng th­êng. §ã lµ, viÖc b¶o mËt vµ x¸c thùc giao dÞch trªn m¹ng Internet ®­îc thùc hiÖn th«ng qua tªn giao dÞch (User name) vµ m· sè (Password). Khi kh¸ch hµng ®­îc thiÕt lËp giao dÞch ng©n hµng ®iÖn tö víi ng©n hµng th× sÏ ®­îc ng©n hµng cÊp cho tªn giao dÞch vµ m· sè ®Ó thùc hiÖn giao dÞch vµ ®­îc tù m×nh thay ®æi m· sè ®Ó ®¶m b¶o an toµn. ViÖc kiÓm tra, x¸c thùc kh¸ch hµng khi giao dÞch ng©n hµng ®iÖn tö ®­îc thùc hiÖn th«ng qua viÖc kiÓm tra, x¸c thùc tªn giao dÞch vµ m· sè cña kh¸ch hµng t­¬ng tù nh­ giao dÞch víi c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô Internet. Ph­¬ng thøc giao dÞch nµy cã lîi thÕ lµ tËn dông ®­îc c¬ së c«ng nghÖ hiÖn hµnh, kh«ng ®ßi hái kh¸ch hµng ph¶i n©ng cÊp, bæ sung thªm thiÕt bÞ b¶o mËt vµ h¬n n÷a t¹o ®­îc sù quen thuéc ®èi víi nh÷ng ng­êi ®ang sö dông dÞch vô Internet hiÖn nay. §iÓm bÊt lîi lín nhÊt cña ph­¬ng thøc giao dÞch nµy lµ kh¶ n¨ng bÞ gi¶ m¹o vÒ tªn giao dÞch vµ m· sè t­¬ng ®èi cao. Tªn giao dÞch vµ m· sè khi ®­îc truyÒn ®i trªn m¹ng Internet cã thÓ bÞ tiÕp cËn, x©m nhËp vµ kÎ gi¶ m¹o cã thÓ sö dông th«ng tin nµy ®Ó tiÕp cËn c¸c dÞch vô ng©n hµng ®iÖn tö, th«ng tin tiÒn göi, tµi s¶n göi t¹i ng©n hµng. HiÖn t¹i, c¸c Website cña ng©n hµng ®Òu sö dông viÖc m· ho¸ th«ng tin theo chuÈn SSL (Secure Socket Layer) ®Ó kh¾c phôc kh¶ n¨ng x©m nhËp th«ng tin trªn ®­êng truyÒn. Tªn giao dÞch vµ m· sè cßn cã thÓ bÞ tiÕt lé do sù thiÕu an toµn trong qu¸ tr×nh cÊp, söa ®æi, chuyÓn giao tªn giao dÞch vµ m· sè, ®Æc biÖt trong c¸c giao dÞch tõ xa. ViÖc thiÕt lËp giao dÞch ng©n hµng qua m¹ng Internet - yªu cÇu cÊp tªn giao dÞch vµ m· sè (ban ®Çu) cã thÓ thùc hiÖn theo hai ph­¬ng thøc: giao dÞch trùc tiÕp vµ giao dÞch tõ xa (giao dÞch qua m¹ng Internet hoÆc giao dÞch qua ®iÖn tho¹i). a) Ph­¬ng thøc giao dÞch trùc tiÕp Víi ph­¬ng thøc giao dÞch trùc tiÕp, th«ng qua viÖc kh¸ch hµng trùc tiÕp ®Õn ng©n hµng, ng©n hµng cã thÓ kiÓm tra chøng minh th­, ch÷ ký, giÊy uû quyÒn (trong tr­êng hîp giao dÞch ®­îc uû quyÒn), tõ ®ã ng©n hµng cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc thÈm quyÒn cña ng­êi ®ang giao dÞch, tõ ®ã b¶o ®¶m ch¾c ch¾n viÖc giao dÞch, chuyÓn giao th«ng tin, d÷ liÖu - trong tr­êng hîp ®Ò nghÞ thiÕt lËp giao dÞch ng©n hµng ®iÖn tö lµ tªn giao dÞch vµ m· sè (ban ®Çu) - ®­îc chÝnh x¸c, ®óng ®èi t­îng, ®óng thÈm quyÒn. b) Ph­¬ng thøc giao dÞch tõ xa qua m¹ng Internet Trong tr­êng hîp kh¸ch hµng thùc hiÖn ®Ò nghÞ thiÕt lËp giao dÞch ng©n hµng ®iÖn tö th«ng qua m¹ng Internet, ng©n hµng sÏ cã mét sè khã kh¨n trong viÖc kiÓm tra, x¸c thùc kh¸ch hµng do thiÕu c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn thèng nh­ ch÷ ký, chøng minh th­,…(®Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, ë ViÖt Nam ch­a ¸p dông ch÷ ký ®iÖn tö). Trong tr­êng hîp nµy, th«ng th­êng c¸c ng©n hµng x¸c ®Þnh kh¸ch hµng th«ng qua viÖc yªu cÇu kh¸ch hµng ®iÒn ®Çy ®ñ vµo mÉu (form) ®Ò nghÞ giao dÞch ng©n hµng ®iÖn tö vµ göi ®Õn ng©n hµng, trong mÉu nµy cã nh÷ng th«ng tin mµ chØ kh¸ch hµng vµ ng©n hµng míi cã thÓ biÕt (th«ng th­êng lµ m· sè bÝ mËt). Tham chiÕu tr­êng hîp cô thÓ C¸c th«ng tin Vietcombank yªu cÇu kh¸ch hµng ®iÒn vµo mÉu (form) ®Ó ®Ò nghÞ thiÕt lËp giao dÞch ng©n hµng ®iÖn tö gåm: Tªn ng­êi më tµi kho¶n, sè, ngµy… chøng minh th­, ®Þa chØ, sè ®iÖn tho¹i, sè tµi kho¶n, lo¹i tµi kho¶n, ®Þa chØ email, sè Zip. §iÓm ®¸ng l­u ý lµ: Trong sè c¸c th«ng tin nµy th× c¸c th«ng tin nh­ tªn ng­êi më tµi kho¶n, sè, ngµy … chøng minh th­, ®Þa chØ, sè ®iÖn tho¹i, sè tµi kho¶n, lo¹i tµi kho¶n, ®Þa chØ email ®Òu lµ c¸c th«ng tin c«ng khai vµ hÇu nh­ ®èi t¸c cña kh¸ch hµng ®Òu cã thÓ biÕt th«ng qua c¸c lÇn giao dÞch víi kh¸ch hµng. ChØ cã th«ng tin vÒ m· sè Zip th× d­êng nh­ chØ cã ng©n hµng vµ kh¸ch hµng biÕt nªn kh«ng cã qui ®Þnh buéc ng©n hµng vµ kh¸ch hµng cã tr¸ch nhiÖm gi÷ bÝ mËt m· sè Zip nµy. MÆt kh¸c, m· sè nµy kh«ng chØ sö dông cho kh¸ch hµng trong giao dÞch më tµi kho¶n tiÒn göi, giao dÞch mµ cßn sö dông trong c¶ c¸c mÉu giao dÞch liªn quan ®Õn tiÒn göi tiÕt kiÖm. Nh­ vËy, kh¶ n¨ng bÞ lé m· sè Zip nµy kh¸ cao (ch­a kÓ ®Õn kh¶ n¨ng th«ng tin bÞ tiÕp cËn trªn ®­êng truyÒn). Nh­ vËy, kh¶ n¨ng bÞ gi¶ m¹o trong viÖc ®Ò nghÞ thiÕt lËp giao dÞch ng©n hµng ®iÖn tö trong tr­êng hîp giao dÞch qua m¹ng Internet lµ kh¸ cao nªó c¸c th«ng tin c¸c ng©n hµng sö dông ®Ó x¸c ®Þnh kh¸ch hµng kh«ng ®¶m b¶o tÝnh riªng biÖt, kh«ng ®­îc b¶o mËt mét c¸ch ®Çy ®ñ. Sau khi ®­îc ng©n hµng chÊp nhËn ®Ò nghÞ thiÕt lËp giao dÞch ng©n hµng ®iÖn tö, ng©n hµng sÏ göi th«ng b¸o cho kh¸ch hµng trong ®ã cung cÊp cho kh¸ch hµng tªn giao dÞch vµ m· sè (ban ®Çu) ®Ó giao dÞch vµ kh¸ch hµng ®­îc khuyÕn nghÞ thay ®æi m· sè ®Ó ®¶m b¶o an toµn. ViÖc cÊp tªn giao dÞch vµ m· sè (ban ®Çu) cã thÓ thùc thiÖn th«ng qua ph­¬ng ph¸p göi th­ giÊy, song hiÖn nay ®Ó thuËn tiÖn mét sè ng©n hµng th­êng cung cÊp th«ng tin nµy b»ng chuyÓn th­ ®iÖn tö (email). Trong tr­êng hîp cña Vietcombank, viÖc cÊp tªn giao dÞch vµ m· sè (ban ®Çu) ®­îc thùc hiÖn b»ng viÖc göi email tíi ®Þa chØ th­ ®iÖn tö ®· ®­îc ®iÒn trong mÉu ®Ò nghÞ göi tíi ng©n hµng. ViÖc chuyÓn th«ng tin tªn giao dÞch vµ m· sè giao dÞch b»ng email lµ kh«ng b¶o ®¶m an toµn do kh¶ n¨ng bÞ x©m nhËp, ®äc trém email lµ kh¸ cao. Theo c¸c chuyªn gia vÒ m¹ng Internet th× th«ng tin göi th«ng qua email th­êng kh«ng b¶o ®¶m an toµn vÒ mÆt b¶o mËt v× dÔ dµng bÞ th©m nhËp, tiÕp cËn th«ng tin trªn ®­êng truyÒn hoÆc bëi nhµ qu¶n trÞ m¹ng Internet. Liªn quan ®Õn viÖc söa ch÷a, thay ®æi, cung cÊp l¹i tªn giao dÞch vµ m· sè (trong tr­êng hîp quªn m· sè), ®Ó t¹o thuËn lîi cho kh¸ch hµng, c¸c ng©n hµng còng cho phÐp thùc hiÖn yªu cÇu th«ng qua m¹ng Internet. Qui tr×nh yªu cÇu, kiÓm tra, x¸c thùc yªu cÇu tõ kh¸ch hµng vµ cung cÊp c¸c söa ®æi còng t­¬ng tù nh­ qui tr×nh thiÕt lËp giao dÞch qua m¹ng Internet ®· tr×nh bµy trªn ®©y. Sau khi cã tªn giao dÞch vµ m· sè, kh¸ch hµng cã thÓ thiÕt lËp giao dÞch vµ tiÕp cËn c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn tiÒn göi, tµi s¶n göi t¹i ng©n hµng. Qua viÖc xem xÐt qui tr×nh thiÕt lËp, giao dÞch ng©n hµng ®iÖn tö trªn ®©y cã thÓ thÊy r»ng viÖc kiÓm tra, x¸c thùc kh¸ch hµng lµ mét kh©u rÊt quan träng ®Ó ®¶m b¶o thiÕt lËp giao dÞch ®óng ®èi t­îng. Bªn c¹nh ®ã, viÖc thiÕt lËp ph­¬ng thøc cung cÊp, chuyÓn giao th«ng tin giao dÞch (tªn giao dÞch, m· sè) mét c¸ch thËn träng lµ rÊt cÇn thiÕt ®Ó b¶o ®¶m sù an toµn, tu©n thñ theo yªu cÇu b¶o mËt th«ng tin tiÒn göi cña kh¸ch hµng theo luËt ®Þnh. §Ó ®¶m b¶o thiÕt lËp giao dÞch ®óng ®èi t­îng, tr¸nh sù gi¶ m¹o trong ®Ò nghÞ thiÕt lËp giao dÞch ng©n hµng ®iÖn tö, tr¸nh viÖc cÊp tªn giao dÞch, m· sè giao dÞch sai ®èi t­îng, tr¸nh viÖc tiÕp cËn, x©m nhËp, tiÕt lé tªn giao dÞch, m· sè giao dÞch trong qu¸ tr×nh truyÒn tin, c¸c ng©n hµng cÇn ph¶i: X¸c ®Þnh chÝnh x¸c th«ng tin, d÷ liÖu mµ kh¸ch hµng ph¶i ®iÒn vµo mÉu (form) göi cho ng©n hµng, b¶o ®¶m th«ng qua c¸c th«ng tin ®ã cã thÓ x¸c ®Þnh chÝnh x¸c ®­îc kh¸ch hµng cña m×nh. Trong tr­êng hîp sö dông m· sè bÝ mËt (nh­ m· Zip mµ Vietcombank ¸p dông) ®Ó nhËn biÕt kh¸ch hµng th× cÇn x¸c ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm gi÷ bÝ mËt th«ng tin vÒ m· sè bÝ mËt nµy cña c¶ kh¸ch hµng vµ nh©n viªn ng©n hµng. Lùa chän h×nh thøc chuyÓn giao th«ng tin vÒ tªn giao dÞch vµ m· sè giao dÞch sao cho thÝch hîp, b¶o ®¶m an toµn (nh­ b»ng ®­êng th­ th­êng hoÆc chØ göi th­ th«ng b¸o tªn giao dÞch vµ kh¸ch hµng sÏ liªn hÖ l¹i víi ng©n hµng b»ng ®iÖn tho¹i ®Ó ®­îc cung cÊp m· sè giao dÞch). ViÖc sö dông th­ ®iÖn tö chØ ®­îc thùc hiÖn khi th­ ®iÖn tö ®· ®­îc m· ho¸, b¶o mËt, b¶o ®¶m an toµn, kh«ng bÞ tiÕp cËn, ®äc trém trong qu¸ tr×nh chuyÓn tin. Bªn c¹nh ®ã, giao dÞch ng©n hµng ®iÖn tö lµ lo¹i h×nh ho¹t ®éng t­¬ng ®èi míi, cã tiÒm Èn nhiÒu rñi ro. ViÖc kÕt nèi, giao dÞch, cung cÊp th«ng tin kh¸ch hµng th«ng qua m¹ng Internet còng ®Æt kh¸ch hµng vµo rñi ro vÒ viÖc th«ng tin c¸ nh©n cã thÓ bÞ tiÕt lé do sù x©m nhËp tr¸i phÐp. Do vËy, cÇn cã th«ng b¸o tr­íc cho kh¸ch hµng ®Ó b¶o ®¶m: Kh¸ch hµng hiÓu râ c¸c rñi ro cã thÓ ph¸t sinh vµ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p b¶o mËt thÝch hîp. Kh¸ch hµng phèi hîp cïng ng©n hµng b¶o ®¶m thùc hiÖn chÝnh s¸ch an toµn th«ng tin trªn m¹ng. ChÊp thuËn, cho phÐp kÕt nèi, giao dÞch, chuyÓn giao th«ng tin qua m¹ng Internet, b¶o ®¶m sù an toµn, bÝ mËt th«ng tin c¸ nh©n cña kh¸ch hµng. Ho¹t ®éng ng©n hµng ®iÖn tö cã nhiÒu ­u thÕ, viÖc thiÕt lËp vµ cung cÊp dÞch vô ng©n hµng th«ng qua m¹ng Internet sÏ lµ tÊt yÕu trong thêi gian tíi. Th«ng qua ®ã, c¸c ng©n hµng cã thÓ ®a d¹ng ho¸ ho¹t ®éng cña m×nh, n©ng cao c¹nh tranh, gi¶m gi¸ thµnh trong ho¹t ®éng ng©n hµng vµ c¸c kh¸ch hµng cña ng©n hµng m×nh còng ®­îc h­ëng nh÷ng lîi Ých tõ sù hiÖn ®¹i ho¸ trong giao dÞch ng©n hµng mang l¹i. Tuy nhiªn, c¸c vÊn ®Ò mang tÝnh kü thuËt, ph¸p lý, c¸c rñi ro trong ho¹t ®éng nµy cÇn ph¶i ®­îc c¸c ng©n hµng nghiªn cøu kü l­ìng b¶o ®¶m an toµn kh«ng chØ cho ng©n hµng mµ cßn cho c¶ kh¸ch hµng cña ng©n hµng. §Ó b¶o ®¶m an toµn th«ng tin trong ho¹t ®éng ng©n hµng ®iÖn tö, b¶o ®¶m gi÷ bÝ mËt th«ng tin tiÒn göi ng©n hµng khi thùc hiÖn giao dÞch qua m¹ng Internet, c¸c ng©n hµng cÇn cã chiÕn l­îc, chÝnh s¸ch thèng nhÊt vÒ viÖc b¶o mËt th«ng tin. BiÖn ph¸p b¶o mËt ph¶i ®­îc ¸p dông mét c¸ch ®ång bé, kÕt hîp c¶ vÒ kü thuËt, c«ng nghÖ b¶o mËt ®Õn viÖc ®µo t¹o n©ng cao hiÓu biÕt, tr¸ch nhiÖm cña nh©n viªn trong viÖc b¶o ®¶m bÝ mËt, an toµn hÖ thèng. §ång thêi, cÇn kiÓm tra, x©y dùng qui tr×nh chÆt chÏ trong viÖc thiÕt lËp, cung cÊp giao dÞch ng©n hµng ®iÖn tö gi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch hµng, b¶o ®¶m tu©n thñ ®óng ®¾n c¸c qui ®Þnh, yªu cÇu ph¸p lý ®èi víi giao dÞch ng©n hµng ®iÖn tö. HiÖn t¹i, ho¹t ®éng ng©n hµng ®iÖn tö ë ViÖt Nam míi chØ ®­îc giíi thiÖu b»ng c¸c giao dÞch liªn quan ®Õn cung cÊp sè liÖu, vÊn tin tµi kho¶n, nh­ng trong t­¬ng lai cã thÓ c¸c ng©n hµng sÏ thiÕt lËp c¸c giao dÞch tµi kho¶n nh­ chuyÓn tiÒn, thanh to¸n…Do vËy, ®Ó tr¸nh rñi ro, b¶o ®¶m sù thèng nhÊt, b×nh ®¼ng gi÷a c¸c chñ thÓ cÇn cã khung ph¸p lý thèng nhÊt ®Ó ®iÒu chØnh ho¹t ®éng nµy. VÒ nguyªn t¾c, cã thÓ trao quyÒn ®Ó c¸c ng©n hµng chñ ®éng qui ®Þnh, tho¶ thuËn víi kh¸ch hµng vÒ c¸c ph­¬ng thøc, c¸ch thøc giao dÞch ng©n hµng ®iÖn tö, song luËt ph¸p còng cÇn cã qui ®Þnh khung mang tÝnh nguyªn t¾c theo ®ã ®­a ra c¸c chuÈn mùc vÒ x¸c thùc giao dÞch, kh¸ch hµng, chuÈn mùc an toµn hÖ thèng … øng dông c«ng nghÖ ®Ó thùc hiÖn giao dÞch ®iÖn tö hiÖn vÉn cã thÓ lµm ®­îc, nh­ng khã kh¨n lµ thiÕu nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó xö lý rñi ro nÕu cã. VÝ dô nh­ gi¶ sö do m¹ng bÞ virus xo¸ d÷ liÖu giao dÞch th× tranh chÊp gi÷a kh¸ch hµng, ng©n hµng ®­îc xö lý thÕ nµo ? Mét lý do kh¸c lµ viÖc øng dông nµy còng ®ßi hái c¬ së h¹ tÇng viÔn th«ng, c«ng nghÖ th«ng tin còng cÇn cã nh÷ng ph¸t triÓn song song. B»ng kh«ng, viÖc øng dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn trong lÜnh vùc ng©n hµng sÏ cßn nhiÒu trë ng¹i. Nhãm gi¶i ph¸p c¬ së vËt chÊt kü thuËt Khã kh¨n ®Çu tiªn vµ hÇu nh­ ng©n hµng trong n­íc nµo còng gÆp ph¶i trong chiÕn l­îc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña e-banking ë ViÖt Nam lµ sù h¹n chÕ vÒ vèn. ChØ so víi c¸c ng©n hµng trong khu vùc, sè vèn mµ c¸c ng©n hµng vµo lo¹i lín trong n­íc cã cßn rÊt nhá bÐ, ®iÒu nµy còng ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn sù ph¸t triÓn e-banking ë ViÖt Nam v× e-banking lµ dÞch vô hiÖn ®¹i, nã g¾n liÒn víi c«ng nghÖ vµ ph¶i cã mét c¬ së h¹ tÇng phï hîp th× míi cã thÓ triÓn khai ®­îc. §Ó kh¾c phôc h¹n chÕ nµy, mét sè ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam nh­ Ng©n hµng TMCP Ph­¬ng §«ng, Ng©n hµng TMCP Ph­¬ng Nam, Ng©n hµng TMCP §«ng ¸, Ng©n hµng TMCP Sµi gßn C«ng Th­¬ng ®· ®Ò nghÞ lªn Ng©n hµng Nhµ n­íc ®­îc thµnh lËp C«ng ty cæ phÇn thÎ. Míi ®©y, Ng©n hµng Nhµ n­íc ®· chÊp thuËn cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam ®­îc phÐp gãp vèn thµnh lËp C«ng ty cæ phÇn thÎ. C¸c ng©n hµng nµy ph¶i cã t×nh h×nh tµi chÝnh lµnh m¹nh, cã ®ñ ®iÒu kiÖn theo quy ®Þnh hiÖn hµnh vÒ viÖc ph¸t hµnh, sö dông vµ thanh to¸n thÎ. C¸c chi nh¸nh ng©n hµng n­íc ngoµi, liªn doanh t¹i ViÖt Nam còng ®­îc tham gia gãp vèn vµo C«ng ty cæ phÇn thÎ víi t­ c¸ch thµnh viªn. Tuy nhiªn, lo¹i h×nh nµy ch­a ®­îc quy ®Þnh trong LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông. V× vËy, Ng©n hµng Nhµ n­íc sÏ ph¶i xem xÐt tr×nh ChÝnh phñ cho phÐp thùc hiÖn thÝ ®iÓm. HiÖn nay, Ban trï bÞ thµnh lËp "C«ng ty cæ phÇn ThÎ tÝn dông vµ DÞch vô ng©n hµng" (C«ng ty CPTTD-DVNH) ®· chÝnh thøc tr×nh Ng©n hµng Nhµ n­íc dù ¸n thµnh lËp c«ng ty. Theo dù ¸n nµy, sÏ cã 8 ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn vµ 1 c«ng ty tµi chÝnh gãp vèn thµnh lËp C«ng ty CPTTD-DVNH. C¸c lÜnh vùc kinh doanh chÝnh cña c«ng ty lµ ph¸t hµnh thÎ tÝn dông néi ®Þa, thÎ tÝn dông quèc tÕ, trang thiÕt bÞ c¸c m¸y rót tiÒn tù ®éng… vµ c¸c dÞch vô kh¸c ®Ó phôc vô cho c¸c thµnh viªn còng nh­ c¸c ng©n hµng kh«ng ph¶i lµ thµnh viªn cña c«ng ty. Vèn ®iÒu lÖ dù kiÕn cña c«ng ty sÏ lµ 2 triÖu USD, sè vèn gãp cña mçi thµnh viªn lµ ngang nhau. ViÖc thµnh lËp C«ng ty CPTTD-DVNH sÏ cho phÐp c¸c tæ chøc tÝn dông thµnh viªn kh¾c phôc ®­îc h¹n chÕ vÒ vèn. Theo ®ã, c¸c ng©n hµng sÏ sö dông chung mét gi¶i ph¸p c«ng nghÖ, x©y dùng gi¶i ph¸p tin häc ng©n hµng b¸n lÎ triÓn khai t¹i c¸c ng©n hµng. Trªn cë së ®ã x©y dùng chung hÖ thèng thÎ, thanh to¸n liªn ng©n hµng, th­¬ng m¹i ®iÖn tö sö dông cho c¸c ng©n hµng thµnh viªn trong c«ng ty. MÆt kh¸c, hÖ thèng nµy còng cho phÐp mçi ng©n hµng cã c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn thÎ vµ marketing riªng. C¸c ng©n hµng hÖ thèng liªn ng©n hµng néi bé tù ®éng, t¨ng c­êng dÞch vô thanh to¸n, chuyÓn tiÒn nhanh, gi¶m phÝ thanh to¸n, tèi ­u vÒ thanh to¸n cho mçi ng©n hµng, mçi chi nh¸nh, b¸n chÐo c¸c s¶n phÈm cña nhau th«ng qua c¸c h×nh thøc ®¹i lý khuyÕn m·i riªng ®Ó thu hót kh¸ch hµng, n©ng cao ho¹t ®éng thÎ cña m×nh. Nhãm gi¶i ph¸p ®µo t¹o nguån nh©n lùc Mét trong nh÷ng rµo c¶n t­¬ng ®èi lín trong tiÕn tr×nh héi nhËp cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i vÒ lÜnh vùc dÞch vô ®ã lµ ng«n ng÷ (tiÕng Anh). TiÕng Anh lµ ng«n ng÷ chÝnh cña c«ng nghÖ th«ng tin vµ th­¬ng m¹i ®iÖn tö. TÊt c¶ c¸c phÇn mÒm vµ giao dÞch th­¬ng m¹i ®iÖn tö ®· cã vµ sÏ ph¸t triÓn sau nµy ®Òu dïng tiÕng Anh vµ nã sÏ g¾n liÒn víi mäi dÞch vô mµ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cung cÊp cho kh¸ch hµng trong tiÕn tr×nh héi nhËp. Trong khi ®ã, sè l­îng c¸n bé biÕt tiÕng Anh vµ mét sè ng«n ng÷ chñ yÕu kh¸c (ë møc ®ñ ®Ó nghiªn cøu vµ tù lµm viÖc) trong c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ kÓ c¶ ng©n hµng nhµ n­íc chØ tËp trung chñ yÕu vµo mét bé phËn rÊt nhá chuyªn c«ng t¸c ®èi ngo¹i, cßn l¹i hÇu nh­ ph¶i nhê ®Õn "phiªn dÞch". Râ rµng ®©y lµ mét rµo c¶n kh«ng ph¶i nhá nÕu c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i muèn më réng lÜnh vùc nghiªn cøu, më réng thÞ tr­êng, hay thö nghiÖm vµ øng dông c¸c s¶n phÈm míi cña c¸c n­íc cã nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn vaß ho¹t ®éng cña ng©n hµng m×nh th× ch¾c ch¾n sÏ gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n, nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn c¸c s¶n phÈm dÞch vô kÕt tinh ngµy mét nhiÒu h¬n yÕu tè cña nÒn kinh tÕ trÝ thøc. C«ng nghÖ th«ng tin tuy ®· ®­îc c¸c Ng©n hµng chó träng ®Çu t­ nh­ng so víi nhu cÇu héi nhËp th× v½n ch­a ®¸p øng ®­îc. MÆt kh¸c, nhiÒu ng©n hµng mong muèn më réng ®Çu t­ nh­ng l¹i bÞ h¹n chÕ vÒ nguån vèn hoÆc ch­a ®µo t¹o kÞp thêi nh÷ng chuyªn viªn cã tr×nh ®é sö dông thµnh th¹o c«ng nghÖ nµy. §iÒu nµy ®ßi hái c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i trong n­íc cÇn ph¶i nç lùc h¬n n÷a vµ ph¶i cã chiÕn l­îc ®µo t¹o nh©n lùc cô thÓ, phï hîp. C¸c ng©n hµng nªn tiÕn hµnh ®µo t¹o ®éi ngò nh©n viªn d­íi nhiÒu h×nh thøc ®Ó ®¹t hiÖu qu¶. Cã thÓ cö c¸c nh©n viªn ­u tó ra n­íc ngoµi dù c¸c kho¸ ®µo t¹o chuyªn m«n, häc hái c«ng nghÖ míi ®Ó nh÷ng nh©n viªn nµy trë thµnh nh÷ng "h¹t gièng" vÒ truyÒn l¹i kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm cã ®­îc cho c¸c nh©n viªn trong n­íc. §èi víi nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n hç trî cho c«ng viÖc nh­ tiÕng Anh hay kiÕn thøc vÒ Internet, c¸c ng©n hµng cã thÓ mêi c¸c gi¸o viªn n­íc ngoµi hoÆc c¸c chuyªn gia giái trong n­íc vÒ ®µo t¹o t¹i chç...Ngoµi ra, ng©n hµng còng nªn khuyÕn khÝch h×nh thøc tù häc qua tµi liÖu, phÇn mÒm ®µo t¹o v× h×nh thøc nµy kh«ng ®ßi hái chi phÝ tèn kÐm mµ l¹i hiÖu qu¶. Nhãm gi¶i ph¸p t¨ng c­êng hîp t¸c quèc tÕ Chóng ta cã lîi thÕ lµ ng­êi ®i sau nªn cÇn ph¶i biÕt tËn dông c¬ héi ®Ó "®i t¾t, ®ãn ®Çu" nh»m b¾t kÞp víi sù ph¸t triÓn chung cña c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy, chóng ta cÇn t¨ng c­êng hîp t¸c víi c¸c tæ chøc ng©n hµng, tÝn dông n­íc ngoµi ®Ó häc hái kinh nghiÖm. ChÝnh phñ ta lu«n chó ý t¹o ®iÒu kiÖn vµ m«i tr­êng thuËn lîi cho c¸c tæ chøc tµi chÝnh ng©n hµng n­íc ngoµi vµo ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam. ChÝnh ®iÒu nµy sÏ t¹o nªn m«i tr­êng c¹nh tranh tÝch cùc nh»m ®­a ra c¸c s¶n phÈm, dÞch vô míi hiÖn ®¹i ®Ó thu hót kh¸ch hµng. Kh«ng nh÷ng thÕ, c¸c tæ chøc ng©n hµng n­íc ngoµi cßn th­êng xuyªn hîp t¸c víi Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam më c¸c kho¸ ®µo t¹o ng¾n h¹n cho ®éi ngò c¸n bé chñ chèt cña c¸c ng©n hµng trong n­íc ®Ó trao ®æi kinh nghiÖm vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ. Ngoµi ra, c¸c cuéc héi th¶o quèc tÕ ®­îc tæ chøc ®Þnh kú nh­ héi th¶o Banking Vietnam víi sù gãp mÆt cña c¸c ng©n hµng vµ c¸c c«ng ty lín trªn thÕ giíi vÒ lÜnh vùc c«ng nghÖ th«ng tin, tµi chÝnh, b¶o hiÓm… còng t¹o c¬ héi tèt ®Ó c¸c ng©n hµng trong n­íc tiÕp cËn víi nh÷ng c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµ t×m ra ®èi t¸c thÝch hîp ®Ó ph¸t triÓn c¸c lo¹i dÞch vô ng©n hµng. Vµo hai ngµy mïng 8 vµ 9/5/2003 s¾p tíi, cuéc héi th¶o Banking Vietnam 2003 lÇn thø 2 do IDG World Expo tæ chøc sÏ diÔn ra t¹i kh¸ch s¹n Melia víi h¬n 1.000 ®¹i biÓu tham gia. §©y lµ cuéc héi th¶o lín nhÊt vÒ ng©n hµng diÔn ra hµng n¨m, chñ ®Ò n¨m nay lµ "HÖ thèng thanh to¸n vµ më réng c¸c dÞch vô tµi chÝnh ng©n hµng cho nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn ë ViÖt Nam" Héi th¶o lÇn nµy sÏ cã sù tham gia cña Bé Tµi chÝnh, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i (Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam, Ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt Nam, Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam, Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n ViÖt Nam…), c¸c C«ng ty B¶o hiÓm vµ c¸c c«ng ty C«ng nghÖ Th«ng tin. Héi th¶o sÏ tËp trung vµo c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng, ph¸t triÓn hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö, sö dông e-signature (phÇn mÒm ký tªn ®iÖn tö) nh­ mét c«ng cô ph¸p lý c¬ së trong viÖc ph¸t triÓn hÖ thèng thanh to¸n b»ng ®iÖn tö, tèi ­u ho¸ hÖ thèng phÇn mÒm qu¶n lý quan hÖ kh¸ch hµng (CRM) vµ x©y dùng h¹ tÇng cho ho¹t ®éng ng©n hµng ®iÖn tö, nh÷ng yÕu tè quan träng trong viÖc ph¸t triÓn dÞch vô thÎ/hÖ thèng ATM. Ngoµi ra, 25 gian hµng sÏ tr­ng bµy nh÷ng c«ng nghÖ vµ dÞch vô míi cña mét sè h·ng C«ng nghÖ th«ng tin lín nh­ Intel, HP, IBM, Getronics… T¹i héi th¶o lÇn nµy, nhiÒu diÔn gi¶ næi tiÕng trong n­íc còng nh­ n­íc ngoµi sÏ tr×nh bµy mäi khÝa c¹nh cña ngµnh ng©n hµng thÕ giíi nh»m ®­a ®Õn c¸c ®¹i biÓu th«ng tin cËp nhËt vÒ t×nh h×nh ph¸t triÓn ng©n hµng ®iÖn tö trªn thÕ giíi vµ nh÷ng viÔn c¶nh còng nh­ nh÷ng lùa chän hÐ më cho ngµnh ng©n hµng t¹i ViÖt Nam. Nhãm gi¶i ph¸p n©ng cao nhËn thøc x· héi §Ó ph¸t triÓn th­¬ng m¹i ®iÖn tö nãi chung vµ e-banking nãi riªng, chóng ta cßn cÇn quan t©m ®Õn viÖc n©ng cao tr×nh ®é nhËn thøc cña quÇn chóng nh©n d©n vµ ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp vÒ vÊn ®Ò nµy. Qu¶ thËt, th­¬ng m¹i ®iÖn tö ë ViÖt Nam cßn vÊp ph¶i nhiÒu khã kh¨n kh¸c n»m ngoµi ph¹m vi kinh tÕ vµ kü thuËt. Víi mét n­íc mµ 80% d©n sè lµ n«ng d©n, møc sèng, ®iÒu kiÖn tiÕp cËn th«ng tin vµ c«ng nghÖ míi ch­a cao th× phæ cËp c«ng nghÖ th«ng tin còng cßn lµ bµi to¸n nan gi¶i chø ch­a nãi ®Õn th­¬ng m¹i ®iÖn tö. Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi thÊp dÉn ®Õn søc mua yÕu lµ lÏ ®­¬ng nhiªn. Trong mét thËp kû qua, sè l­îng m¸y tÝnh sö dông còng nh­ sè l­îng ng­êi truy cËp Internet t¨ng lªn ®¸ng kÓ, nh­ng hiÖn còng míi chØ cã vµi tr¨m doanh nghiÖp cã website riªng ®Ó qu¶ng b¸ cho ®¬n vÞ, s¶n phÈm, dÞch vô cña m×nh. KÕt qu¶ cña mét cuéc thèng kª míi ®©y cho thÊy, chØ 3% trong sè kho¶ng 90.000 doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· triÓn khai th­¬ng m¹i ®iÖn tö, 7% b¾t ®Çu tiÕp cËn, cßn l¹i ch­a quan t©m, kh«ng hiÓu th­¬ng m¹i ®iÖn tö lµ g×. §©y ®ang lµ thùc tr¹ng cña Th­¬ng m¹i ®iÖn tö ViÖt Nam. Do ®ã, ngoµi viÖc x©y dùng khu«n khæ ph¸p lý, viÖc tuyªn truyÒn vÒ c¸c lîi Ých mµ th­¬ng m¹i ®iÖn tö mang l¹i, ®Æc biÖt khi héi nhËp quèc tÕ, còng rÊt quan träng. Tuy nhiªn cÇn tr¸nh ph¸t triÓn th­¬ng m¹i ®iÖn tö theo kiÓu phong trµo, "®Çu voi ®u«i chuét" ®Ó tr¸nh l·ng phÝ. CÇn cã m«i tr­êng thuËn lîi ®Ó khi khung khæ ph¸p lý ®­îc ban hµnh, cã ®ñ ®iÒu kiÖn kü thuËt cÇn thiÕt lµ doanh nghiÖp cã thÓ khai th¸c th­¬ng m¹i ®iÖn tö ®­îc ngay, kh«ng mÊt thêi gian tiÕp cËn n÷a. KÕt luËn DÞch vô ng©n hµng ®iÖn tö ë ViÖt Nam míi ®ang trong giai ®o¹n ®Çu cña sù ph¸t triÓn. Tr­íc m¾t cßn rÊt nhiÒu khã kh¨n, th¸ch thøc cÇn ph¶i v­ît qua, song viÖc ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng míi mÎ nµy lµ h­íng ®i ®óng ®¾n cña c¸c ng©n hµng ViÖt Nam. Kh«ng nh÷ng nã gãp phÇn ®Èy m¹nh sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ngµnh ng©n hµng mµ cßn gióp ViÖt Nam tõng b­íc v÷ng ch¾c chuÈn bÞ cho tiÕn tr×nh héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ cña khu vùc vµ thÕ giíi. Ngay tõ b©y giê chóng ta cÇn ph¶i xem xÐt ®Ò ra chiÕn l­îc vµ lé tr×nh phï hîp ®Ó triÓn khai thµnh c«ng dÞch vô ng©n hµng ®iÖn tö t¹i ViÖt Nam. Cã nh­ thÕ, c¸c ng©n hµng ViÖt Nam míi kh«ng ®Ó mÊt thÞ phÇn trªn chÝnh thÞ tr­êng néi ®Þa. MÆc dï ®· hÕt søc cè g¾ng nh­ng do ®Ò tµi cßn kh¸ míi, ch­a cã nhiÒu tµi liÖu tham kh¶o vµ thêi gian h¹n chÕ nªn ch¾c ch¾n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. T«i rÊt mong nhËn ®­îc ý kiÕn nhËn xÐt, ®ãng gãp cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ b¹n ®äc ®Ó nh÷ng bµi viÕt sau vÒ ®Ò tµi nµy hoµn thiÖn h¬n. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n. Tµi liÖu tham kh¶o T¹p chÝ Ng©n hµng sè 1+2 vµ 3 n¨m 2003 T¹p chÝ Ng©n hµng sè Chuyªn ®Ò 2003 vÒ Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam B¸o Thêi B¸o Ng©n hµng sè 26 ra ngµy 28/3/2003 B¸o Thêi B¸o Kinh tÕ sè ra ngµy 13/11/2002 Tµi liÖu "ANZ ViÖt Nam - DÞch vô Ng©n hµng ®iÖn tö"- 2002 Tµi liÖu "ANZLink - Control of your banking from your office"- 2000 Th«ng tin tõ trang web cña Ng©n hµng ThÕ giíi t¹i ViÖt Nam : Th«ng tin tõ trang web cña C¬ quan KiÓm so¸t TiÒn tÖ Hoa kú : ._.