Tình hình thực tế Kế toán & tập hợp chi phí sản xuất & tính giá thành tại Công ty Xây lắp Điện 4

Lêi nãi ®Çu Trong giai ®o¹n hiÖn nay, n­íc ta ®ang cã nhøng b­íc chuyÓn m×nh míi, gia nhËp c¸c tæ chøc kinh tÕ nh­ APTA, APEC… §Æc biÖt sÏ trë thµnh viªn cña WTO. Nh»m môc ®Ých ph¸t triÓn mét nÒn kinh tÕ v÷ng m¹nh toµn diÖn theo ®Þnh h­íng XHCN. ë n­íc ta, s¶n xuÊt kinh doanh ®ãng vai trß hÕt søc quan träng. Lµ mét ngµnh s¶n xuÊt ra hµng ho¸ vµ biÕn c¸c vËt thÓ tù nhiªn thµnh c¸c s¶n phÈm cã Ých phôc vô cho con ng­êi, gãp phÇn x©y dùng, t¨ng c­êng tiÖm lùc kinh tÕ cho ®Êt n­íc. Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­êng, doanh nghiÖp s¶n xuÊt ph¶i t¹o ra s¶n phÈm hµng ho¸ cã chÊt l­îng tèt, mÉu m· ®Ñp, gi¸ thµnh phï hîp , ®­îc x· héi chÊp nhËn vµ ®em l¹i lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. §©y lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. §Ó lµm ®­îc ®iÒu ®ã vÊn ®Ò quan t©m hµng ®Çu chÝnh lµ viÖc tÝnh to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm sao cho cã hiÖu qu¶. Trªn thùc tÕ cho thÊy, ®èi víi mçi nhµ qu¶n lý kinh tÕ th× viÖc qu¶n lý chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh trong s¶n xuÊt kinh doanh lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc khã kh¨n vµ phøc t¹p v× môc ®Ých ®Æt ra lµ chi phÝ tèi thiÓu vµ ®¹t lîi Ých tèi ®a. V× vËy nÕu kh«ng qu¶n lý mét c¸ch chÆt chÏ, khoa häc th× l·ng phÝ trong s¶n xuÊt vµ kÐm hiÖu qu¶. HiÓu biÕt ®­îc tÇm quan träng cña chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, em ®· chän ®Ò tµi nµy cho b¸o c¸o tèt nghiÖp chuyªn ngµnh vµ ®· ®­îc tiÖp nhËn thùc tËp t¹i C«ng ty X©y l¾p §iÖn IV. §©y lµ c«ng ty thi c«ng, x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh vÒ ®iÖn trùc thuéc Tæng c«ng ty X©y dùng C«ng nghiÖp ViÖt Nam. Trong thêi gian th­c tËp t¹i c«ng ty, qua t×m hiÓu t×nh h×nh thùc tÕ, ®­îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña c¸c c¸n bé phßng kÕ to¸n, cè gi¸o NguyÔn Ngäc Lan. Do tr×nh ®é cã h¹n cho nªn trong b¸o c¸o kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt vËy em mong nhËn ®­îc ý kiÕn ®ãng gãp, chØ b¶o cña thÇy c« ®Ó em cã ®iÒu kiÖn bæ sung thªm kiÕn thøc phôc vô tèt h¬n cho c«ng t¸c thùc tÕ sau nµy cña m×nh. Néi dung ®Ò tµi gåm ba phÇn: ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn gåm 3 phÇn Ch­¬ng 1: Lý luËn c¬ b¶n vÒ tæ chøc kÕ to¸n t¹i C«ng ty X©y l¾p §iÖn IV. Ch­¬ng 2: T×nh h×nh thùc tÕ kÕ to¸n vµ tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh t¹i C«ng ty X©y l¾p §iÖn IV Ch­¬ng 3: Mét sè ý kiÕn hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ s¶n phÈm x©y l¾p. ch­¬ng i: lý luËn c¬ b¶n vÒ tæ chøc kÕ to¸n t¹i c«ng ty x©y l¾p ®iÖn iv I.§Æc ®iÓm kinh tÕ-kü thuËt vµ yªu cÇu qu¶n lý trong ngµnh x©y l¾p 1. §Æc ®iÓm ngµnh x©y dùng vµ s¶n phÈm x©y l¾p X©y dùng c¬ b¶n lµ mét ngµnh t¹o dùng c¸c c«ng tr×nh h¹ tÇng c¬ së rÊt quan träng trong thêi kú x©y dùng ®Êt n­íc ta hiÖn nay, ®Æc biÖt lµ trong thêi kú c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc khi h¹ tÇng cë së n­íc ta cßn nghÌo nµn, l¹c hËu. Ngµnh x©y dùng lµ mét ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt ®éc lËp cã chøc n¨ng t¹o ra tµi s¶n cè ®Þnh cho tÊt c¶ c¸c ngµnh trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, nã t¹o nªn c¬ së vËt chÊt cho x· héi, t¨ng tiÒm lùc kinh tÕ vµ quèc phßng cho ®Êt n­íc. Qu¶n lý XDCB cã nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c víi qu¶n lý c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt kh¸c trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. §iÒu ®ã xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña ngµnh vµ cña s¶n phÈm x©y dùng. S¶n phÈm x©y dùng th­êng cè ®Þnh: s¶n phÈm x©y dùng lµ nh÷ng c«ng tr×nh c«ng nghiÖp, c«ng tr×nh d©n dông... ®ñ ®iÒu kiÖn ®­a vµo s¶n xuÊt, sö dông vµ ph¸t huy t¸c dông. N¬i s¶n xuÊt ra s¶n phÈm x©y dùng còng ®ång thêi lµ n¬i sau nµy s¶n phÈm ®ã ph¸t huy t¸c dông. Nh÷ng c«ng tr×nh nµy th­êng ®­îc ph©n bæ trªn nhiÒu n¬i cña l·nh thæ (bao gåm ®Êt ®ai, mÆt n­íc, rõng nói vµ c¶ thÒm lôc ®Þa). S¶n phÈm x©y dùng cã thêi gian sö dông l©u. Khi x©y dùng xong, c¸c c«ng tr×nh ®­îc ®­a vµo s¶n xuÊt, sö dông víi t­ c¸ch lµ tµi s¶n cè ®Þnh. Nã cã thêi gian sö dông l©u. Trong qu¸ tr×nh sö dông, xÐt vÒ h×nh th¸i hiÖn vËt , nã vÉn tån t¹i trong qu¸ tr×nh sö dông, nh­ng xÐt vÒ h×nh th¸i gi¸ trÞ: nã chuyÓn dÞch dÇn tõng phÇn gi¸ trÞ, biÓu hiÖn d­íi h×nh thøc khÊu hao TSC§. S¶n phÈm x©y dùng cã qui m« lín, kÕt cÊu phøc t¹p. Nã mang tÝnh chÊt tæng hîp vÒ nhiÒu mÆt: kinh tÕ, chÝnh trÞ, kü thuËt. Nã rÊt ®a d¹ng nh­ng l¹i mang tÝnh ®¬n chiÕc, mçi c«ng tr×nh ®­îc x©y dùng theo mét thiÕt kÕ kü thuËt riªng, cã gi¸ trÞ dù to¸n riªng vµ t¹i mét ®Þa ®iÓm nhÊt ®Þnh. Thêi gian x©y dùng c«ng tr×nh tõ khi khëi c«ng ®Õn khi hoµn thµnh th­êng dµi. Qu¸ tr×nh thi c«ng chÞu ¶nh h­ëng lín bëi yÕu tè thêi tiÕt thiªn nhiªn: n¾ng, m­a, giã, bôi... Do ®ã qu¸ tr×nh vµ ®iÒu kiÖn thi c«ng thiÕu tÝnh æn ®Þnh, lu«n lu«n biÕn ®éng theo ®Æc ®iÓm x©y dùng vµ theo giai ®o¹n x©y dùng c«ng tr×nh. S¶n xuÊt x©y dùng ®­îc tiÕn hµnh theo ®¬n ®Æt hµng, hîp ®ång cô thÓ theo yªu cÇu cña ®Þa ph­¬ng x©y dùng vµ cña ng­êi sö dông. 2- Yªu cÇu qu¶n lý vµ h¹ch to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt , tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong ngµnh x©y l¾p : C¸c ®Æc ®iÓm riªng biÖt cña ngµnh vµ s¶n phÈm x©y dùng trªn ®©y ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn c«ng t¸c qu¶n lý x©y dùng. ViÖc qu¶n lý ®Çu t­ x©y dùng trong ®iÒu kiÖn chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ tõ nÒn kinh tÕ tËp trung liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng lµ rÊt khã kh¨n vµ phøc t¹p. Muèn n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c ®Çu t­ x©y dùng vµ vèn ®Çu t­ x©y dùng nhµ n­íc ta ®· ®Ò ra mét lo¹t yªu cÇu vÒ qu¶n lý dÇu t­ x©y dùng nh­ sau: - Kh«ng ngõng ®¶m b¶o vµ n©ng cao chÊt l­îng c«ng tr×nh x©y dùng, thÓ hiÖn qua: Thùc hiÖn ®óng tr×nh tù ®Çu t­ vµ x©y dùng qua c¸c kh©u ®iÒu tra, kh¶o s¸t , lËp luËn chøng kinh tÕ kü thuËt, thiÕt kÕ, thi c«ng nghiÖm thu..., cã sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c bªn A,B, thiÕt kÕ vµ tµi chÝnh trong viÖc qu¶n lý chÊt l­îng c«ng tr×nh. - C«ng t¸c qu¶n lý vµ x©y dùng ph¶i ®¶m b¶o t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm vµ dÞch vô ®­îc x· héi vµ thÞ tr­êng chÊp nhËn vÒ gi¸ c¶, chÊt l­îng, ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trong tõng thêi kú. - C¸c c«ng tr×nh x©y dùng ®¶m b¶o theo thùc hiÖn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa, ®Èy nhanh tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cña toµn x· héi. - Huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ cao nhÊt c¸c nguån vèn ®Çu t­ trong n­íc còng nh­ cña n­íc ngoµi ; khai th¸c tèt tµi nguyªn, tiÒm n¨ng lao ®éng, ®Êt ®ai vµ mäi tiÒm lùc kh¸c, ®ång thêi b¶o vÖ m«i tr­êng sinh th¸i. - X©y dùng theo qui ho¹ch ®­îc duyÖt, thiÕt kÕ hîp lý, tiªn tiÐn ,mü quan; c«ng nghÖ x©y dùng tiªn tiÕn; x©y l¾p ®óng tiÕn ®é, ®¹t chÊt l­îng cao, víi chi phÝ hîp lý vµ thùc hiÖn b¶o hµnh c«ng tr×nh. §Ó cã thÓ thùc hiÖn c¸c yªu cÇu trªn ®©y vµ ®Ó kinh doanh cã l·i trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay ®ßi hái c«ng ty x©y l¾p ph¶i kh«ng ngõng t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ mµ träng t©m lµ c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. NhiÖm vô chñ yÕu ®Æt ra cho c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh lµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh ph¶i phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña d¬n vÞ, tháa m·n yªu cÇu qu¶n lý ®Æt ra, sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh mét c¸ch khoa häc vµ hîp lý, ®¶m b¶o cung cÊp mét c¸ch kÞp thêi, chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ c¸c sè liÖu cÇn thiÕt cho c«ng t¸c qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c nhiÖm vô cô thÓ nh­ sau: - Ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, kÞp thêi toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh. - KiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc chi phÝ: vÒ vËt liÖu, nh©n c«ng, sö dông m¸y thi c«ng... vµ c¸c chi phÝ kh¸c. Ph¸t hiÖn kÞp thêi c¸c kho¶n chªnh lÖch so víi ®Þnh møc dù to¸n, c¸c kho¶n chi phÝ ngoµi kÕ ho¹ch, c¸c kho¶n thiÖt h¹i mÊt m¸t h­ háng trong s¶n xuÊt vµ ®Ò xuÊt nh÷ng biÖn ph¸p ng¨n chÆn kÞp thêi. - TÝnh to¸n chÝnh x¸c , kÞp thêi gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng, c¸c lao vô hoµn thµnh cña doanh nghiÖp. - KiÓm tra viÖc thùc hiÖn h¹ gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp theo tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh... t×m ra kh¶ n¨ng vµ biÖn ph¸p h¹ gi¸ thµnh hîp lý vµ cã hiÖu qu¶. - §¸nh gi¸ ®óng ®¾n kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ë tõng c«ng tr×nh , h¹ng môc c«ng tr×nh, bé phËn thi c«ng , ®éi s¶n xuÊt... trong tõng thêi kú nhÊt ®Þnh. §ång thêi, ph¶i kÞp thêi lËp b¸o c¸o chi phÝ gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y l¾p. cung cÊp kÞp thêi, chÝnh x¸c c¸c th«ng tin cã Ých phôc vô yªu cÇu qu¶n lý cña l·nh ®¹o doanh nghiÖp. II.Néi dung chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp x©y l¾p: Chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ trong doanh nghiÖp x©y l¾p : a.Chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y l¾p : Trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu cuèi cïng lµ lîi nhuËn th× doanh nghiÖp ph¶i bá ra nh÷ng kho¶n chi phÝ nhÊt ®Þnh. §ã lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ vÒ nguyªn, nhiªn, vËt liÖu, m¸y mãc thiÕt bÞ, tr¶ l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Nh÷ng kho¶n chi phÝ nµy ph¸t sinh cã tÝnh chÊt th­êng xuyªn g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. VËy chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y dùng lµ toµn bé c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ ®· chi ra ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh, biÓu hiÖn b»ng tiÒn . §Ó lµm râ h¬n vÒ b¶n chÊt cña chi phÝ s¶n xuÊt, cÇn ph©n biÖt ®­îc chi phÝ s¶n xuÊt vµ chi tiªu. Chi tiªu còng lµ mét lo¹i chi phÝ song ®ã chØ lµ sù tiªu gi¶m ®i cña vèn b»ng tiÒn (dï lµ chi tiªu bµng tiÒn mÆt hay kh«ng dïng tiÒn mÆt). Cã lo¹i chi tiªu lµ chi phÝ s¶n xuÊt ®ã lµ tr­êng hîp chi tiªu vµ chi phÝ cïng ph¸t sinh trong kú h¹ch to¸n vµ phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xu©t kinh doanh. Còng cã lo¹i chi tiªu kh«ng ph¶i lµ chi phÝ s¶n xuÊt ®ã lµ khi chi tiªu vµ chi phÝ kh«ng cïng diÔn ra trong kú h¹ch to¸n phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. b.Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y dùng: Trong doanh nghiÖp x©y dùng, c¸c chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm nhiÒu lo¹i cã néi dung kinh tÕ vµ c«ng dông kh¸c nhau vµ yªu cÇu qu¶n lý ®èi víi tõng lo¹i chi phÝ còng kh¸c nhau. Do ®ã ®Ó ®¸p øng nhu cÇu qu¶n lý , c«ng t¸c kÕ to¸n phï hîp ®èi víi tõng lo¹i chi phÝ cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo nh­ng tiªu thøc thÝch hîp. *Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo néi dung kinh tÕ ban ®Çu cña chi phÝ: - Nguyªn vËt liÖu chÝnh mua ngoµi: sø , ®¸, v«i, sái, xi m¨ng, s¾t thÐp... -Thµnh phÈm, nöa thµnh phÈm mua ngoµi: vËt liÖu kiÕn tróc, thiÕt bÞ g¾n liÒn víi vËt kiÕn tróc... - VËt liÖu phô mua ngoµi, phô tïng thay thÕ, c«ng cô lao ®éng thuéc lo¹i tµi s¶n l­u ®éng... -TiÒn l­¬ng: l­¬ng chÝnh, l­¬ng phô, phô cÊp cho CNV... - BHXH, BHYT, KPC§ tÝnh theo tû lÖ phÇn tr¨m so víi tæng quÜ l­¬ng - KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh - C¸c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. * Ph©n lo¹i theo tÝnh chÊt trùc tiÕp, gi¸n tiÕp cña chi phÝ: - Chi phÝ trùc tiÕp gåm: + Chi phÝ vËt liÖu: lµ gi¸ trÞ c¸c lo¹i vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, cÊu kiÖn...cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc hoµn thµnh c¸c khèi l­îng c«ng t¸c x©y l¾p cña c«ng tr×nh. + Chi phÝ nh©n c«ng: bao gåm tiÒn l­¬ng chÝnh, phô cÊp l­¬ng vµ c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c theo chÕ ®é cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. + Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng: chi phÝ khÊu hao c¬ b¶n, khÊu hao sö ch÷a lín, chi phÝ söa ch÷a nhá, chi phÝ nhiªn liÖu, ®éng lùc, chi phÝ l­¬ng c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y vµ c¸c chi phÝ kh¸c cña m¸y. - Chi phÝ gi¸n tiÕp gåm: + Chi phÝ s¶n xuÊt chung: c¸c chi phÝ phôc vô thi c«ng, chi phÝ qu¶n lý hµnh chÝnh... + Chi phÝ thiÖt h¹i trong s¶n xuÊt: Chi phÝ thiÖt h¹i do ph¸ ®i lµm l¹i. chi phÝ thiÖt h¹i do ngõng s¶n xuÊt. Theo c¸ch ph©n lo¹i trªn, mçi lo¹i chi phÝ kh¸c nhau thÓ hiÖn møc ®é ¶nh h­ëng kh¸c nhau ®Õn gi¸ thµnh c«ng tr×nh. Tõ ®ã nã phôc vô cho c«ng t¸c ph©n tÝch vµ tÝnh gi¸ thµnh theo kho¶n môc chi phÝ, phôc vô cho viÖc gi¸m s¸t t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ hµnh vµ h¹ gi¸ thµnh... Ngoµi ra, trong ngµnh x©y dùng cßn cã c¸c c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ kh¸c nh­ ph©n lo¹i chi phÝ theo thêi kú, theo chi phÝ s¶n phÈm ... Gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ c¸c lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm trong ngµnh x©y l¾p a.Gi¸ thµnh s¶n phÈm: Sù vËn ®éng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong DNSX bao gåm 2 mÆt ®èi lËp nhau, nh­ng cã liªn quan mËt thiÕt h÷u c¬ víi nhau: mét mÆt lµ c¸c chi phÝ mµ DN ®· chi ra, mÆt kh¸c lµ kÕt qu¶ SX thu ®­îc:nh÷ng s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô nhÊt ®Þnh ®· hoµn thµnh, phôc vô cho nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi cÇn ®­îc tÝnh gi¸ thµnh. VËy gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn toµn bé c¸c chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm: chi phÝ vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng, chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng vµ c¸c chi phÝ kh¸c tÝnh cho mét khèi l­îng s¶n phÈm x©y l¾p ®· hoµn thµnh. Trong doanh nghiÖp x©y dùng, gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng mang tÝnh chÊt c¸ biÖt, mçi c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, hay khèi l­îng hoµn thµnh ®Òu cã mét gi¸ thµnh riªng. MÆt kh¸c, khi nhËn thÇu mét c«ng tr×nh x©y dùng th× gi¸ b¸n (Gi¸ nhËn thÇu) ®· ®­îc x¸c ®Þnh tr­íc khi thi c«ng c«ng tr×nh do ®ã gi¸ thµnh thùc tÕ cña c«ng tr×nh chØ quyÕt ®Þnh ®Õn l·i hoÆc lç cña doanh nghiÖp khi thi c«ng c«ng tr×nh ®ã mµ th«i. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, gièng nhau vÒ chÊt v× ®Òu lµ nh÷ng hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt hãa mµ doanh nghiÖp ®· chi ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Tuy vËy gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã sù kh¸c nhau vÒ l­îng. §ã lµ chi phÝ s¶n xuÊt lu«n g¾n liÒn víi mét thêi kú nhÊt ®Þnh, cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm g¾n liÒn víi mét lo¹i s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô nhÊt ®Þnh. Trong gi¸ thµnh s¶n phÈm chØ bao gåm mét phÇn chi phÝ thùc tÕ ®· ph¸t sinh (chi phÝ tr¶ tr­íc) hoÆc mét phÇn chi phÝ sÏ ph¸t sinh ë c¸c kú sau, nh­ng ®­îc ghi nhËn lµ chi phÝ cña kú nµy(chi phÝ ph¶i tr¶). Gi¸ thµnh s¶n phÈm chøa ®ùng c¶ mét phÇn chi phÝ cña kú tr­íc chuyÓn sang (chi phÝ s¶n phÈm lµm dë ®Çu kú). b.C¸c lo¹i gi¸ thµnh trong ngµnh x©y l¾p : * Gi¸ thµnh dù to¸n c«ng t¸c x©y l¾p: ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së khèi l­îng c«ng t¸c x©y l¾p theo thiÕt kÕ ®­îc cÊp cã thÈm quyÒn duyÖt, c¸c ®Þnh møc ®¬n gi¸ cña c¬ quan cã thÈm quyÒn ban hµnh. Gi¸ thµnh dù to¸n c«ng t¸c x©y l¾p ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: Gi¸ thµnh dù to¸n Gi¸ trÞ dù to¸n cña L·i cña c«ng tr×nh, = c«ng tr×nh, h¹ng - ®Þnh h¹ng môc c«ng tr×nh môc c«ng tr×nh møc * Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch c«ng t¸c x©y l¾p: do doanh nghiÖp x©y dùng dùa trªn c¸c ®Þnh møc tiªn tiÕn cña néi bé doanh nghiÖp. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch lµ c¬ së ®Ó phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng trong giai ®o¹n kÕ ho¹ch. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch Gi¸ thµnh dù to¸n Møc h¹ gi¸ s¶n phÈm x©y dùng = s¶n phÈm x©y dùng - thµnh kÕ ho¹ch c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, h¹ng c«ng tr×nh c«ng tr×nh môc c«ng tr×nh * Gi¸ thµnh thùc tÕ: kh¸c víi 2 lo¹i gi¸ thµnh trªn, gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm,lao vô chØ ®­îc x¸c ®Þnh khi qu¸ tr×nh thi c«ng, x©y dùng ®· hoµn thµnh. §ã lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé chi phÝ trùc tiÕp thùc tÕ trong ®ã cã c¶ c¸c chi phÝ v­ît ®Þnh møc vµ ngoµi ®Þnh møc nh­: thiÖt h¹i do ph¸ ®i lµm l¹i, thiÖt h¹i do ngõng s¶n xuÊt, h­ háng...mµ doanh nghiÖp x©y dùng ®· bá ra ®Ó hoµn thµnh mét khèi l­îng x©y dùng nhÊt ®Þnh. XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm x©y dùng, gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y l¾p cßn ®­îc chia thµnh hai lo¹i sau: *Gi¸ thµnh khèi l­îng x©y l¾p hoµn chØnh: lµ gi¸ thµnh cña nh÷ng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®· hoµn thµnh, ®¶m b¶o kü thuËt vµ chÊt l­îng, ®óng thiÕt kÕ vµ hîp ®ång, ®· bµn giao vµ ®­îc chñ c«ng tr×nh nghiÖm thu vµ chÊp thuËn thanh to¸n . *Gi¸ thµnh khèi l­îng x©y dùng hoµn thµnh quy ­íc: lµ gi¸ thµnh cña tõng bé phËn cña c«ng tr×nh nh­ mãng, cét .. Nã gióp ph¶n ¸nh kÞp thêi chi phÝ s¶n xuÊt cho ®èi t­îng x©y dùng trong qu¸ tr×nh thi c«ng c«ng tr×nh, tõ ®ã gióp cho doanh nghiÖp ph©n tÝch kÞp thêi c¸c chi phÝ ®· chi ra cho tõng ®èi t­îng ®Ó cã c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý kÞp thêi. III.§èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp x©y l¾p : §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt: §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¹m vi giíi h¹n mµ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt cÇn ®­îc tæ chøc tËp hîp theo ph¹m vi giíi h¹n ®ã. Thùc chÊt cña viÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ x¸c ®Þnh: n¬i ph¸t sinh chi phÝ nh­ ph¹m vi ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt, giai ®o¹n c«ng nghÖ... hoÆc n¬i g¸nh chÞu chi phÝ nh­ s¶n phÈm, chi tiÕt s¶n phÈm c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh... §èi víi doanh nghiÖp x©y dùng do ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm vµ ngµnh x©y dùng nªn ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ th­êng ®­îc x¸c ®Þnh lµ t­ng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, tæ, ®éi s¶n xuÊt... §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm: §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¸c lo¹i s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô ®· hoµn thµnh do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra cÇn ph¶i tÝnh gi¸ thµnh. C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, c¸c lo¹i s¶n phÈm vµ lao vô mµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra, tÝnh chÊt s¶n xuÊt vµ cung cÊp sö dông chóng ®Ó x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. Cô thÓ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp x©y dùng lµ tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh hoÆc tõng giai ®o¹n x©y dùng hoµn thµnh, giai ®o¹n qui ­íc cã dù to¸n riªng ®­îc duyÖt. ViÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh trong x©y dùng lµ tïy thuéc vµo qui m«, tÝnh chÊt phøc t¹p cña c«ng tr×nh, tïy thuéc vµo hîp ®ång nhËn thÇu vµ ph­¬ng thøc thanh to¸n víi chñ c«ng tr×nh. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh kh¸c víi ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. X¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¨n cø ®Ó më c¸c tµi kho¶n, sæ chi tiÕt, tæ chøc ghi chÐp ban ®Çu, tËp hîp sè liÖu cho tõng ®èi t­îng gióp cho c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ thùc hiÖn ho¹ch to¸n kinh tÕ cña doanh nghiÖp. §Ó x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cho phï hîp trong doanh nghiÖp x©y dùng th­êng ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh kú tÝnh gi¸ thµnh trïng hîp víi ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp cã thÓ lµ tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, víi viÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh ®óng vµ phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp no gióp cho kÕ to¸n tæ chøc viÖc tÝnh gi¸ thµnh hîp lý phôc vô cho viÖc qu¶n lý vµ kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch tÝnh to¸n hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp ®­îc tèt h¬n. Do ®ã mèi quan hÖ gi÷a hai ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh tuy cã kh¸c nhau nh­ng l¹i cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau. §èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ, lµ ®iÒu kiÖn ®Ó tÝnh gi¸ thµnh theo c¸c ®èi t­îng trong doanh nghiÖp. Trong thùc tÕ ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ cã thÓ trïng hîp víi ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh (cïng lµ ®¬n ®Æt hµng, h¹ng môc c«ng tr×nh, s¶n phÈm) Tuy nhiªn, ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau. Sè liÖu vÒ chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®­îc trong kú theo tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¬ së ®Ó tÝnh gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cho tõng ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cã liªn quan. Cã thÓ mét ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt t­¬ng øng víi nhiÒu ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh vµ ng­îc l¹i. * §¸nh gi¸ s¶n phÈm x©y l¾p lµm dë dang: Trong ho¹t ®éng x©y l¾p, viÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang lµ rÊt cÇn thiÕt, bëi v× gi¸ trÞ cña mét c«ng tr×nh x©y l¾p lµ rÊt lín, thêi gian thi c«ng dµi. Do vËy sau mçi kú s¶n xuÊt kinh doanh kÕ to¸n ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña s¶n phÈm lµm dë. S¶n phÈm dë dang trong x©y dùng cã thÓ lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoÆc khèi l­îng x©y dùng dë dang ch­a hoµn thµnh trong kú, ch­a ®­îc chñ ®Çu t­ nghiÖm thu vµ thanh to¸n. §Ó ®¸nh gi¸ ®­îc gi¸ trÞ s¶n phÈm lµm dë mét c¸ch chÝnh x¸c doanh nghiÖp ph¶i cã biÖn ph¸p theo dâi kiÓm kª chÝnh x¸c khèi l­îng x©y dùng trong kú, møc ®é hoµn thµnh víi khèi l­îng s¶n phÈm ®· hoµn thµnh theo qui ­íc ë tõng giai ®o¹n thi c«ng. ViÖc tÝnh vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang trong x©y l¾p còng phô thuéc vµo ph­¬ng thøc thanh to¸n khèi l­îng thi c«ng hoµn thµnh gi÷a ng­êi giao thÇu vµ c«ng ty. *C¸c ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm ®ë dang trong doanh nghiÖp x©y dùng: @.§¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ dù to¸n Theo ph­¬ng ph¸p nµy, chi phÝ thùc tÕ cña khèi l­îng x©y dùng dë dang cuèi kú ®­îc x¸c ®Þnh c«ng thøc nh­ sau: Chi phÝ thùc tÕ Chi phÝ cña khèi l­îng + cña khèi l­îng cña khèi XD dë dang hoµn thµnh bµn l­îng Chi phÝ thùc tÕ ®Çu kú giao trong kú XD dë cña khèi l­îng XD = x dang dë dang cuèi kú Chi phÝ khèi l­îng Chi phÝ khèi l­îng cuèi kú XD dë dang ®Çu + XD hoµn thµnh bµn theo dù kú theo dù to¸n giao trong kú theo to¸n dù to¸n @. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo gi¸ trÞ dù to¸n: Theo ph­¬ng ph¸p nµy chi phÝ thùc tÕ cña khèi l­îng x©y dùng c¬ b¶n dë dang cuèi kú ®­îc tÝnh nh­ sau: Chi phÝ thùc tÕ Chi phÝ thùc tÕ cña khèi l­îng cña khèi l­îng Chi phÝ thùc tÕ XD dë dang + XD hoµn thµnh Gi¸ trÞ dù to¸n cña khèi l­îng ®Çu kú trong kú cña khèi l­îng XD dë dang = x XD dë dang cuèi kú Gi¸ trÞ dù to¸n Gi¸ trÞ dù to¸n cuèi kú cña khèi l­îng cña khèi l­îng XD dë dang + XD hoµn thµnh ®Çu kú trong kú 3. TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p : Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ ph­¬ng ph¸p sö dông sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®­îc vµ chi phÝ s¶n phÈm dë dang cuèi kú tÝnh ®­îc cña kÕ to¸n ®Ó tÝnh ra tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña nh÷ng s¶n phÈm, lao vô ®· hoµn thµnh theo c¸c kho¶n môc chi phÝ ®· qui ®Þnh vµ ®óng víi kú tÝnh gi¸ thµnh. Mçi ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cã c¸c ®Æc tr­ng riªng vµ cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi c¸c ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt do ®ã ph¶i sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh kh¸c nhau dÓ tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm hoµn thµnh. Gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c DN x©y l¾p ph¶i ®­îc tÝnh theo c¸c kho¶n môc quy ®Þnh sau: 1)Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp 2) Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp 3)Chi chi phÝ sö dông m¸y 4) Chi phÝ s¶n xuÊt chung C¸c doanh nghiÖp x©y dùng th­êng sö dông mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh sau ®©y:@.Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trùc tiÕp: Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trùc tiÕp (cßn gäi lµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n) th­êng ®­îc ¸p dông phæ biÕn trong c¸c doanh nghiÖp x©y dùng do ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm x©y dùng mang tÝnh ®¬n chiÕc, ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ th­êng phï hîp víi ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. Theo ph­¬ng ph¸p nµy gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tÝnh b»ng c¸ch c¨n cø trùc tiÕp vµo tÊt c¶ chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh ®· ®­îc tËp hîp ®­îc cho mét c«ng tr×nh hoÆc h¹ng môc c«ng tr×nh tõ khi khëi c«ng ®Õn khi hoµn thµnh bµn giao. Gi¸ thµnh thùc tÕ cña Chi phÝ thùc tÕ Chi phÝ thùc tÕ Chi phÝ thùc tÕ khèi l­îng XD hoµn = dë dang + tÕ ph¸t sinh _ dë dang thµnh bµn giao T kú ®Çu kú trong kú cuèi kú NÕu c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh cã thiÕt kÕ, dù to¸n kh¸c nhau nh­ng cïng thi c«ng trªn mét ®Þa ®iÓm do mét ®éi, tæ x©y dùng ®¶m nhËn vµ kh«ng cã ®iÒu kiÖn qu¶n lý theo dâi riªng c¸c chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh cho tõng h¹ng môc c«ng tr×nh th× tõng lo¹i chi phÝ ®· t¹p hîp cho toµn bé c«ng tr×nh sÏ ®­îc ph©n bæ cho tõng h¹ng môc theo tiªu thøc ph©n bæ thÝch hîp. Trong tr­êng hîp nµy: Ii= Gdti x H Trong ®ã: ZC H = ------------ Z Gdti Ii : Gi¸ thµnh thùc tÕ cña h¹ng môc i Gdti : Gi¸ trÞ dù to¸n cña h¹ng môc i H : HÖ sè ph©n bæ gÝa thµnh ZC : Tæng chi phÝ thùc tÕ cho c«ng tr×nh Ngoµi ra, ®èi víi c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ph¶i qua nhiÒu giai ®o¹n thi c«ng th× gi¸ thµnh thùc tÕ cña c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®­îc tÝnh nh­ sau: Z = C1 + C2 + C3 + .... + Cn + Ddk - Dck Z : Gi¸ thµnh thùc tÕ cña c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh C1,C2,...Cn : Chi phÝ x©y dùng c¸c giai ®o¹n Ddk, Dck : Chi phÝ thùc tÕ dë dang ®Çu kú, cuèi kú. @. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®Þnh møc: Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh nµy ®­îc ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã c¸c ®iÒu kiÖn sau: - Ph¶i tÝnh ®­îc gi¸ thµnh ®Þnh møc trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc vµ ®¬n gi¸ t¹i thêi ®iÓm tÝnh gi¸ thµnh. - ChØ ra ®­îc mét c¸ch chÝnh x¸c c¸c thay ®æi vÒ ®Þnh møc trong qu¸ tr×nh thi c«ng c«ng tr×nh - X¸c ®Þnh c¸c chªnh lÖch so víi ®Þnh møc vµ nguyªn nh©n g©y ra chªnh lÖch ®ã Theo ph­¬ng ph¸p nµy ta cã: Gi¸ thµnh thùc tÕ Gi¸ thµnh ®Þnh møc Chªnh lÖch Chªnh lÖch cña s¶n phÈm = cña s¶n phÈm + do thay ®æi + do tho¸t ly x©y dùng x©y dùng ®Þnh møc ®Þnh møc @. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n ®Æt hµng: Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông thÝch hîp víi c¸c DN x©y l¾p do ®Æc ®iÓm cña ngµnh x©y dùng lµ tæ chøc s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng cô thÓ (c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh). §èi t­îng tËp hîp CPSX, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®· ®ùoc giao thÇu hoµn thµnh. Nh÷ng chi phÝ trùc tiÕp ®­îc tËp hîp th¼ng vµo ®¬n ®Æt hµng, cßn chi phÝ chung cÇn ph¶i ph©n bæ theo tiªu thøc thÝch hîp. ChØ khi nµo c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh bµn giao míi tiÕn hµnh tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ. KÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh më cho mçi c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh (®¬n ®Æt hµng) mét b¶ng tÝnh gi¸ thµnh. Hµng th¸ng c¨n cø vµo chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®­îc ghi vµo tõng ®¬n ®Æt hµng chi tiÕt ®Ó ghi sang b¶ng tÝnh gi¸ thµnh cã liªn quan . Khi nhËn d­îc chøng tõ x¸c nhËn ®¬n ®Æt hµng ®· hoµn thµnh (Biªn b¶n nghiÖm thu bµn giao) kÕ to¸n céng dån c¸c chi phÝ ®· tËp hîp ®­îc trªn b¶ng tÝnh gi¸ thµnh ®Ó tÝnh tæng gi¸ thµnh c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh. 4. KÕ to¸n CPSX: Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt nguyªn t¾c h¹ch to¸n nã lµ mét quy luËt trong nÒn kinh tÕ. HiÖn nay nã nh­ lµ mét kim chØ nam h­íng dÉn kÕ to¸n viÖc ®¸nh gi¸ ghi chÐp vµ b¸o c¸o ho¹t ®éng tµi chÝnhc cña doanh nghiÖp ®ang diÔn ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Ó ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt, c¸c doanh nghiÖp ®Òu thùc hiÖn theo quy ®Þnh chung cña bé tµi chÝnh ban hµnh theo quy ®Þnh chung vÒ h¹ch to¸n hiÖn nay viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm mµ doanh nghiÖp lµm ra, chØ h¹ch to¸n nh÷ng chi phÝ c¬ b¶n trùctiÕp cßn l¹i nh÷ng chi phÝ kh¸c nh­ chi phÝ ®Çu t­, chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh c¸c kho¶n chi phÝ bÊt th­êng kh«ng h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt vµ kh«ng ®­îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp, nh÷ng kho¶n chi phÝ trªn ph¶i tÝnh riªng. Do ®ã viÖc x¸c ®Þnh nh÷ng nguyªn t¾c h¹ch to¸n chÝ phi vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã 1 ý nghÜa quan träng trong viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. 5. Chøng tõ §Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kÕ to¸n cÇn cã nh÷ng chøng tõ gèc liªn quan. ®Õn chi phÝ ph¸t sinh cña doanh nghiÖp lµm c¨n cø - PhiÕu xuÊt kho - B¶n giao nhËn kho¸n - B¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao TSC§. - B¶ng tÝnh l­¬ng Do ®ã tuú theo viÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp mµ kÕ to¸n tæ chøc lËp chøng tõ, h¹ch to¸n cho tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ (nÕu lµ chi phÝ trùc tiÕp) cßn l¹i nh÷ng chi phÝ kh¸c th× lËp chøng tõ kÕ to¸n theo kho¶n môc chi phÝ chung, tõ ®ã sÏ gióp cho kÕ to¸n h¹chh to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng ®èi t­îng chi phÝ s¶n xuÊt 6. Tµi kho¶n sö dông Mçi doanh nghiÖp nªn tæ chøc c¸c tµi kho¶n sö dông kh¸c nhau ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp m×nh. §iÒu ®ã cßn phôc thuéc vµo sù lùa chän cña doanh nghiÖp ®ã cho phï hîp víi t×nh h×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. NÕu doanh nghiÖp cÇn thiÕt cã thÓ tù më tµi kho¶n riªng cho doanh nghiÖp. - Doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú, kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n sau: + TK 621: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Dïng ®Ó tËp hîp toµn bé chi phÝ nguyªn vËt liÖu dïng cho s¶n xuÊt qu¶n lý cña doanh nghiÖp. + TK 622: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Dïng ®Ó tæng hîp toµn bé chi phÝ trùc tiÕp cña doanh nghiÖp. + TK627: Chi phÝ s¶n xuÊt chung. Dïng ®Ó tËp hîp toµn bé chi phÝ trùc tiÕp chung cho toµn doanh nghiÖp. + TK631: Gi¸ thµnh s¶n xuÊt. Dïng ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. * NÕu doanh nghiÖp ¸p dông ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn th× kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n sau: + TK 621: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Dïng ®Ó tËp hîp vµ ph©n bæ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp diïng trong doanh nghiÖp. Tµi kho¶n nµy kh«ng ®­îc më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh, tõng h¹ng môc c«ng tr×nh. Kh«ng sè d­ cuèi kú + TK622: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Dïng ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ lao ®éng trùc tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh lao ®éng s¶n xuÊt s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp gåm c¶ nh÷ng kho¶n chi nh÷ng kho¶n ph¶i tr¶ cho nh÷ng ng­êi thuéc qu¶n lý cña doanh nghiÖp vµ cho lao ®éng thuª ngoµi mµ doanh nghiÖp cho thuª. 7. Tr×nh tù kÕ to¸n S¬ ®å 1: Theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn: S¬ ®å (1) TK 152,153 (1) TK 621 (5a) TK 154 (6) TK 632 TK 334,338 (2) TK 214 (3) TK 622 (5b) TK 627 (5d) TK 111,112,331 (4) 1. XuÊt nguyªn vËt liÖu dïng cho s¶n xuÊt vµ chi phÝ qu¶n lý ph©n x­ëng 2. TÝnh tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch trong l­¬ng cña c«ng nh©n x©y l¾p trùc tiÕp, nh©n viªn ®éi qu¶n lý. 3. KhÊu hao TSC§ 4. Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi 5. KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung. 6. Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p thùc tÕ hoµn thµnh bµn giao. Ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú: S¬ ®å (2) S¬ ®å 2 TK 611 (7) (6) TK 154 (4) TK 111,112,331 (5d) TK 627 (5b) TK 622 (3) TK 214 (2) TK 334,338 TK 632 (8) TK 631 (5a) TK 621 (1) 1. XuÊt nguyªn vËt liÖu dïng cho s¶n xuÊt chi phÝ qu¶n lý ph©n x­ëng 2. TÝnh tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÞch theo l­¬ng cña c«ng nh©n x©y l¾p trù tiÕp, nh©n viªn ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng, nh©n viªn qu¶n lý ®éi. 3. KhÊu hao TSC§ 4. Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi 5. KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ m¸y thi c«ng, chi phÝ s¶n xuÊt chung. 6. KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ®Çu kú 7. KiÓm kª, ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë cuèi kú (kÕt chuyÓn) 8. Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n xuÊt x©y l¾p hoµn thµnh, bµn giao trong kú. 8. Sæ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt §Ó tiÖn cho viÖc ghi chÐp kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, kÕ to¸n kÕ to¸n sö dông 2 hÖ thèng sæ sau: - Sæ kÕ to¸n phôc vô cho qu¶n lý vÒ chi phÝ s¶n xuÊt doanh nghiÖp Tuú theo tõng doanh nghiÖp vµ yªu cÇu qu¶n lý vµ ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ mµ kÕ to¸n chi phÝ më sæ kÕ to¸n chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ. Sæ chi tiÕt ®­îc më trùc tiÕp theo ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ cña tõng tµi kho¶n tËp hîp chi phÝ. Mçi sæ chi tiÕt tuú theo tõng doanh nghiÖp thiÕt kÕ, nh­ng cã mét ®iÓm chung lµ theo dâi chi tiÕt tõng kho¶n môc chi phÝ - Sæ kÕ to¸n phôc vô cho kÕ to¸n tµi chÝnh Tuú theo tõng doanh nghiÖp ¸p dông h×nh thøc sæ kÕ to¸n kh¸c nhau, nãi chung h×nh thøc sæ kÕ to¸n nµo còng cã mét ®iÓm gièng nhau. ë sæ c¸i tµi kho¶n sö dông mçi tµi kho¶n kÕ to¸n tµi chÝnh ®­îc më 1 sæ c¸i, mçi tµi kho¶n ®Òu ph¶n ¸nh mét chØ tiªu chi phÝ s¶n xuÊt nã sÏ cung cÊp th«ng tin vÒ lËp b¸o c¸o tµi chÝnh vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. ch­¬ng II: thùc tr¹ng c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh t¹i c«ng ty x©y l¾p ®iÖn iv. I.giíi thiÖu vÒ c«ng ty x©y l¾p ®iÖn iv: 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty X©y l¾p §iÖn IV Thùc hiÖn NghÞ §Þnh 338 H§BT ngµy 20/11/1991 cña H§BT (nay lµ ChÝnh phñ) C«ng ty X©y l¾p §iÖn IV ®­îc thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh sè 349 NL\TCCB ngµy 19/6/1993 cña Bé tr­ëng bé N¨ng l­îng. Th¸ng 9 n¨m 1989 ®Õn nay C«ng ty X©y l¾p §iÖn IV lµ thµnh viªn cña Tæng c«ng ty X©y dùng ViÖt Nam theo QuyÕt ®Þnh sè ._.