Tình hình thực hiện Luật thuế giá trị gia tăng đối với sản phẩm xây dựng tại Tổng Công ty Xây dựng Công trình Giao thông 1

Lêi c¶m ¬n Trong 4 n¨m häc qua, ®­îc sù d×u d¾t, chØ b¶o cña c¸c thÇy c« trong tr­êng em ®· häc hái ®­îc rÊt nhiÒu kiÕn thøc cã Ých trong c«ng viÖc còng nh­ trong cuéc sèng sau nµy. §Ó hoµn thµnh luËn v¨n nµy, ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu ®i thùc tËp em ®· ®­îc sù h­íng dÉn, quan t©m, gióp ®ì cña c¸c thÇy c« trong khoa TC-KT, thÇy gi¸o h­íng dÉn vµ c¸c c« chó, anh chÞ trong Tæng c«ng ty X©y dùng C«ng tr×nh Giao th«ng 1. Qua ®©y em xin göi lêi c¶m ¬n s©u s¾c ®Õn: - GS. HiÖu tr­ëng TrÇn Ph­¬ng, thÇy gi¸o NguyÔn V¨n VÊn - chñ nhiÖm kho¸ 4 cïng c¸c thÇy c« trong Ban ®µo t¹o, trong tr­êng ®· quan t©m chØ b¶o em trong suèt 4 n¨m häc qua. - ThÇy gi¸o - GS. L­¬ng Träng Yªm (Tr­ëng khoa Tµi chÝnh KÕ to¸n), cïng c¸c thÇy c« trong khoa TCKT ®· h­íng dÉn, t¹o ®iÒu kiÖn tèt nhÊt ®Ó chóng em ®­îc ®i thùc tËp vµ lµm luËn v¨n. - ThÇy gi¸o - TS. TrÇn Träng Kho¸i ng­êi ®· trùc tiÕp h­íng dÉn em trong suèt qu¸ tr×nh ®i thùc tËp vµ lµm luËn v¨n. - Anh Hoµng Tr­êng Giang, anh Vâ Thµnh C«ng cïng c¸c c« chó, anh chÞ trong phßng TCKT Tæng c«ng ty ®· gióp em thu thËp sè liÖu, h­íng dÉn em trong suèt qu¸ tr×nh thùc tËp. - Sù gióp ®ì, ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c b¹n kho¸ 4 - Tr­êng §¹i häc Qu¶n lý Kinh doanh Hµ Néi. Lêi nãi ®Çu Nhµ n­íc vµ thuÕ lµ hai ph¹m trï lu«n g¾n liÒn víi nhau. Sö dông thuÕ lµm c«ng cô qu¶n lÝ, ®iÒu tiÕt vÜ m« ®èi víi nÒn kinh tÕ lµ mét sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ®èi víi mäi nhµ n­íc. Nh­ng møc ®é vµ néi dung sö dông c«ng cô thuÕ ®Ó qu¶n lý, ®iÒu tiÕt vÜ m« ë c¸c n­íc th× kh«ng hoµn toµn gièng nhau, mµ nã tuú thuéc vµo tõng nhµ n­íc nhÊt ®Þnh, víi t×nh h×nh h×nh kinh tÕ-x· héi nhÊt ®Þnh vµ ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ cô thÓ trong tõng thêi kú lÞch sö . Trong c«ng cuéc ®æi míi nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn theo h­íng kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc, yªu cÇu cña viÖc qu¶n lý nÒn kinh tÕ mét c¸ch cã hiÖu qu¶ lµ cÇn thiÕt v× vËy viÖc sö dông c¸c c«ng cô kinh tÕ thÝch hîp sÏ ®¶m b¶o cho viÖc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ bÒn v÷ng. ThuÕ lµ mét c«ng cô ®¾c lùc rÊt nh¹y c¶m víi qu¸ tr×nh biÕn ®æi cña nÒn kinh tÕ, thuÕ doanh thu ®· tõng ®ãng vai trß rÊt quan träng trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ, song ngµy cµng béc lé mét sè nh­îc ®iÓm vµ tá râ sù kh«ng phï hîp víi nÒn kinh tÕ ®ang biÕn ®æi m¹nh mÏ nh­ hiÖn nay. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy vµ gãp phÇn thóc ®Èy s¶n xuÊt, më réng l­u th«ng hµng ho¸, dÞch vô, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ quèc d©n, ®éng viªn mét phÇn thu nhËp cña ng­êi tiªu dïng vµo Ng©n s¸ch Nhµ n­íc; Quèc héi kho¸ IX kú häp thø 11 ®· th«ng qua LuËt thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng (GTGT) vµ ®­îc ¸p dông tõ ngµy 01/01/1999 thay thÕ cho thuÕ Doanh thu tr­íc ®©y. ViÖc thay thÕ thuÕ doanh thu b»ng thuÕ GTGT - mét lo¹i thuÕ tiÕn bé h¬n, hoµn thiÖn h¬n lµ mét b­íc tiÕn míi trong ngµnh thuÕ n­íc ta. Qua 4 n¨m thùc hiÖn, LuËt thuÕ GTGT ®· cho thÊy tÝnh ­u viÖt cña lo¹i thuÕ nµy: kh¾c phôc nh­îc ®iÓm cña thuÕ doanh thu, khuyÕn khÝch s¶n xuÊt ph¸t triÓn, khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, ®Èy m¹nh ®Çu t­, t¹o ra cho sù b×nh ®¼ng trong kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, t¹o nguån thu lín vµ æn ®Þnh cho NSNN, t¹o ®iÒu kiÖn cho ViÖt Nam tham gia héi nhËp nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi.Tuy nhiªn, do thùc tiÔn ®êi sèng kinh tÕ x· héi lu«n vËn ®éng vµ ph¸t triÓn nªn thuÕ GTGT vÉn cßn nh÷ng ®iÓm tån t¹i, viÖc khÊu trõ thuÕ cßn kÏ hë ®Ó bÞ lîi dông g©y thÊt tho¸t NSNN,…. XuÊt ph¸t tõ nhËn thøc trªn, sau thêi gian thùc tËp t¹i phßng TC-KT Tæng c«ng ty XDCTGT 1 cïng víi kiÕn thøc c¬ b¶n ®· häc ë tr­êng, em ®· chän ®Ò tµi: "T×nh h×nh thùc hiÖn LuËt thuÕ GTGT ®èi víi s¶n phÈm x©y dùng t¹i Tæng c«ng ty X©y dùng C«ng tr×nh Giao th«ng 1" cho luËn v¨n tèt nghiÖp cña m×nh. LuËn v¨n gåm 3 ch­¬ng: Ch­¬ng I: Tæng quan vÒ thuÕ vµ thuÕ GTGT Ch­¬ng II: T×nh h×nh thùc hiÖn LuËt thuÕ GTGT t¹i TCT XDCTGT1 Ch­¬ng III: Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ ®èi víi s¶n phÈm x©y dùng t¹i TCT XDCTGT 1. Dï ®· cè g¾ng t×m hiÓu nghiªn cøu vµ nhËn ®­îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy gi¸o h­íng dÉn, c¸c c« chó, anh chÞ trong phßng TCKT còng nh­ c¸c phßng ban kh¸c cña Tæng c«ng ty, nh­ng do tr×nh ®é hiÓu biÕt cña em cßn cã nhiÒu thiÕu sãt, h¹n chÕ. VËy em rÊt mong nhËn ®­îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp, chØ b¶o ®Ó em cã ®iÒu kiÖn bæ sung, n©ng cao kiÕn thøc cña b¶n th©n m×nh ®Ó phôc vô tèt h¬n cho c«ng t¸c thùc tÕ sau nµy. Môc lôc Lêi c¶m ¬n Lêi më ®Çu Ch­¬ng I: Tæng quan vÒ thuÕ - ThuÕ GTGT I. Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ thuÕ 1 1. B¶n chÊt cña thuÕ 1 2. Ph©n lo¹i thuÕ 1 3. Vai trß cña thuÕ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta 2 4. HÖ thèng chÝnh s¸ch thuÕ hiÖn hµnh ë n­íc ta 2 II. ThuÕ GTGT - Néi dung c¬ b¶n cña thuÕ GTGT 3 1. Kh¸i niÖm 3 2. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña thuÕ GTGT 3 3. Sù cÇn thiÕt ph¶i ¸p dông thuÕ GTGT t¹i ViÖt Nam 4 4. Néi dung c¬ b¶n cña thuÕ GTGT 5 4.1. §èi t­îng chÞu thuÕ 5 4.2. §èi t­îng kh«ng chÞu thuÕ 5 4.3. §èi t­îng nép thuÕ GTGT 7 4.4. C¨n cø tÝnh thuÕ GTGT 7 4.5. Ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ 11 Ch­¬ng II: T×nh h×nh thùc hiÖn luËt thuÕ GTGT t¹i Tæng c«ng ty X©y dùng C«ng tr×nh Giao th«ng 1 I. Kh¸i qu¸i chung vÒ Tæng c«ng ty 14 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña TCT 14 2. Ngµnh nghÒ kinh doanh 15 3. S¬ ®å bé m¸y TCT vµ phßng TC-KT 16 4. S¬ bé vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh 18 II. T×nh h×nh thùc hiÖn luËt thuÕ GTGT t¹i TCT 21 1. Ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ 21 2. T×nh h×nh thùc hiÖn luËt thuÕ GTGT t¹i MiÒn B¾c (Trô së chÝnh) 22 2.1. ThuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép 23 2.2. ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ 24 2.3. ThuÕ GTGT ph¶i nép 24 Ch­¬ng III: mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ gtgt ®èi víi s¶n phÈm x©y dùng t¹i tct xdctgt 1 I. §¸nh gi¸ chung vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn luËt thuÕ GTGT t¹i TCT 27 1. Nh÷ng mÆt ®¹t ®­îc 27 2. Nh÷ng khã kh¨n v­íng m¾c 28 II. Mét sè kiÕn nghÞ 28 KÕt luËn mét sè tõ viÕt t¾t GTGT : Gi¸ trÞ Gia t¨ng NSNN : Ng©n s¸ch Nhµ n­íc TCT : Tæng c«ng ty TCT XDCTGT 1 : Tæng c«ng ty X©y dùng C«ng tr×nh Giao th«ng 1 TCKT : Tµi chÝnh KÕ to¸n TSC§ : Tµi s¶n cè ®Þnh CBCNV : C¸n bé c«ng nh©n viªn GTVT : Giao th«ng vËn t¶i HMCT : H¹ng môc c«ng tr×nh KTQD : Kinh tÕ quèc d©n CNH - H§H : C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ Ch­¬ng I Tæng quan vÒ thuÕ vµ thuÕ GTGT I. Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ thuÕ 1. B¶n chÊt cña thuÕ: "ThuÕ lµ mét phÇn thu nhËp mµ mçi tæ chøc, c¸ nh©n cã nghÜa vô ®ãng gãp cho Nhµ n­íc theo luËt ®Þnh ®Ó phôc vô nhu cÇu chi tiªu theo chøc n¨ng c¶ Nhµ n­íc, ng­êi nép thuÕ ®­îc h­ëng hîp ph¸p phÇn thu nhËp cßn l¹i." ThuÕ lµ mét ph¹m trï cã tÝnh lÞch sö vµ lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan xuÊt hiÖn vµ ph¸t triÓn cïng víi sù ra ®êi, tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña Nhµ n­íc. Nhµ n­íc xuÊt hiÖn ®ßi hái ph¶i cã ®iÒu kiÖn vËt chÊt ®Ó ®¶m b¶o cho Nhµ n­íc tån t¹i vµ thùc hiÖn chøc n¨ng, nhiÖm vô cña m×nh. Muèn vËy, Nhµ n­íc ph¶i cã nguån tµi chÝnh, trong c¸c nguån thu ng©n s¸ch th× thuÕ lµ nguån thu chñ yÕu. ThuÕ ®­îc nhµ n­íc sö dông nh­ mét c«ng cô kinh tÕ quan träng nh»m huy ®éng nguån thu cho NSNN gãp phÇn ®iÒu chØnh kinh tÕ vµ ®iÒu hoµ thu nhËp cña doanh nghiÖp vµ x· héi. Kho¶n ®ãng gãp ®ã mang tÝnh chÊt b¾t buéc, ®­îc ph¸p luËt quy ®Þnh ®Ó ®¶m b¶o nguån thu cho c¸c nhu cÇu chi tiªu chung cã tÝnh chÊt x· héi cña Nhµ n­íc. Nh­ vËy, b¶n chÊt cña thuÕ phô thuéc vµo b¶n chÊt cña Nhµ n­íc. 2. Ph©n lo¹i thuÕ C¨n cø vµo tÝnh chÊt ng­êi ta ph©n thuÕ ra lµm 2 lo¹i: - ThuÕ trùc thu: lµ lo¹i thuÕ trùc tiÕp ®¸nh vµo thu nhËp cña c¸c tæ chøc kinh tÕ hoÆc c¸ nh©n nh­ thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp, thuÕ thu nhËp ®èi víi ng­êi cã thu nhËp cao… §èi víi lo¹i thuÕ nµy th× ng­êi chÞu thuÕ ®ång thêi lµ ng­êi nép thuÕ cho Nhµ n­íc. ChÝnh v× vËy mµ thuÕ trùc thu cã ­u ®iÓm lµ c«ng b»ng h¬n, phï hîp víi kh¶ n¨ng cña tõng ®èi t­îng. Tuy nhiªn, thuÕ trùc thu ®¸nh trùc tiÕp vµo thu nhËp cña ng­êi chÞu thuÕ nªn ng­êi nép thuÕ c¶m nhËn ®­îc g¸nh nÆng cña thuÕ vµ cã thÓ dÉn tíi nh÷ng ph¶n øng, tõ chèi hoÆc trèn lËu thuÕ… H¬n n÷a, viÖc qu¶n lý nµy phøc t¹p vµ chi phÝ qu¶n lý th­êng cao h¬n thuÕ gi¸n thu. - ThuÕ gi¸n thu: lµ lo¹i thuÕ ®­îc céng vµo gi¸, lµ mét bé phËn cÊu thµnh vµo gi¸ c¶ hµng ho¸ nh­ thuÕ doanh thu, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ GTGT, thuÕ nhËp khÈu, thuÕ xuÊt khÈu… Trong thùc tÕ, thuÕ gi¸n thu lµ lo¹i thuÕ ®¸nh vµo tiªu dïng, ng­êi tiªu dïng lµ ng­êi chÞu thuÕ nh­ng hä kh«ng trùc tiÕp nép thuÕ cho Nhµ n­íc mµ th«ng qua ng­êi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nép thay cho m×nh. ThuÕ gi¸n thu cã nhiÒu ­u ®iÓm so víi thuÕ trùc thu: tr¸nh ®­îc quan hÖ trùc tiÕp gi÷a ng­êi chÞu thuÕ víi c¬ quan thu thuÕ nªn dÔ thu h¬n; nh÷ng ng­êi chÞu thuÕ th­êng kh«ng c¶m nhËn ®Çy ®ñ g¸nh nÆng cña lo¹i thuÕ nµy,… HiÖn nay trªn thÕ giíi cã xu h­íng sö dông thuÕ gi¸n thu bëi v× thuÕ nµy cã ph¹m vi thu rÊt réng, ®em l¹i sè thu lín cho NSNN, dÔ thu, dÔ qu¶n lý, ®ång thêi chi phÝ bá ra thu thuÕ còng thÊp. 3. Vai trß cña thuÕ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta ThuÕ lµ kho¶n thu chñ yÕu cña NSNN, nã bao qu¸t ®­îc hÇu hÕt c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c nguån thu nhËp cña doanh nghiÖp vµ x· héi. ThuÕ lµ mét trong nh÷ng c«ng cô quan träng cña Nhµ n­íc trong viÖc qu¶n lý vµ ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ, thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn, më réng l­u th«ng hµng ho¸, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ trong ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp nãi riªng vµ toµn bé nÒn kinh tÕ nãi chung. ThuÕ gãp phÇn thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi, b×nh ®¼ng gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ c¸c tÇng líp d©n c­. 4. HÖ thèng chÝnh s¸ch thuÕ hiÖn hµnh ë n­íc ta Qua nhiÒu lÇn söa ®æi, bæ sung ®Õn nay hÖ thèng thuÕ ViÖt Nam gåm nh÷ng s¾c thuÕ sau: - ThuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng - ThuÕ Tiªu thô ®Æc biÖt - ThuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu - ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp - ThuÕ thu nhËp ®èi víi ng­êi cã thu nhËp cao - ThuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp - ThuÕ nhµ ®Êt - ThuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt - ThuÕ tµi nguyªn - ThuÕ m«n bµi II. thuÕ GTGT - néi dung c¬ b¶n cña thuÕ GTGT 1. Kh¸i niÖm "Gi¸ trÞ gia t¨ng lµ kho¶n gi¸ trÞ míi t¨ng thªm cña hµng ho¸, dÞch vô ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tõ s¶n xuÊt, l­u th«ng tíi tiªu dïng." ThuÕ GTGT lµ lo¹i thuÕ chØ ®¸nh trªn phÇn gi¸ trÞ t¨ng thªm qua mçi kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ tæng sè thuÕ thu ®­îc ë c¸c kh©u chÝnh b»ng sè thuÕ tÝnh trªn gi¸ trÞ b¸n cho ng­êi tiªu dïng cuèi cïng. VÒ h×nh thøc, thuÕ GTGT do c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh nép hé ng­êi tiªu dïng th«ng qua viÖc tÝnh nép thuÕ nµy vµo gi¸ b¸n mµ ng­êi tiªu dïng ph¶i thanh to¸n. VÒ b¶n chÊt, ng­êi chÞu thuÕ GTGT lµ ng­êi tiªu dïng hoÆc ng­êi s¶n xuÊt hoÆc c¶ ng­êi tiªu dïng vµ ng­êi s¶n xuÊt, phô thuéc vµo mèi quan hÖ cung cÇu cña lo¹i hµng ho¸, dÞch vô ®ã trªn thÞ tr­êng. 2. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña thuÕ GTGT ThuÕ GTGT cã lÞch sö xuÊt hiÖn tõ n¨m 1917, lóc ®ã thuÕ ®¸nh trªn doanh thu ë giai ®o¹n cuèi cïng trong l­u th«ng lµ b¸n lÎ víi møc thuÕ suÊt lµ 0,2%. N¨m 1920, thuÕ doanh thu ®­îc ®iÒu chØnh ®Ó ®¸nh vµo tõng kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, tuy tá ra cã ­u ®iÓm h¬n nh­ng l¹i ph¸t sinh nh÷ng bÊt lîi lµ tÝnh céng dån vµ ®¸nh trïng lÆp. §Ó kh¾c phôc nh­îc ®iÓm nµy, n¨m 1936 Ph¸p ®· c¶i tiÕn thuÕ doanh thu qua h×nh thøc ®¸nh thuÕ vµo giai ®o¹n cuèi cïng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt (tøc lµ chØ ®¸nh thuÕ vµo s¶n phÈm khi ®­îc ®­a vµo l­u th«ng lÇn ®Çu). Tuy nhiªn, chÝnh s¸ch thuÕ nµy l¹i ph¸t sinh nh­îc ®iÓm lµ thu thuÕ chËm vµ chØ khi s¶n phÈm ®­îc ®­a vµo kh©u l­u th«ng lÇn ®Çu Nhµ n­íc míi thu ®­îc thuÕ. §Õn n¨m 1954, ChÝnh phñ Ph¸p ®· ban hµnh lo¹i thuÕ míi víi tªn gäi lµ thuÕ GTGT. Lóc ®Çu thuÕ GTGT ®­îc ban hµnh ®Ó ¸p dông ®èi víi ngµnh s¶n xuÊt, chñ yÕu nh»m h¹n chÕ viÖc thu chång chÐo qua nhiÒu kh©u trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp, víi thuÕ suÊt ®ång lo¹t 20% vµ chØ khÊu trõ ë kh©u tr­íc ®èi víi nguyªn vËt liÖu. Khai sinh ë n­íc Ph¸p, thuÕ GTGT ®­îc ¸p dông réng r·i ë c¸c n­íc Ch©u ¢u vµ lan réng ra Ch©u ¸. HiÖn nay, trªn thÕ giíi cã kho¶ng 124/210 quèc gia ¸p dông luËt thuÕ GTGT. ë ViÖt Nam, thuÕ GTGT lÇn ®Çu tiªn ®­îc ¸p dông ë MiÒn Nam theo s¾c luËt sè 035 - TT/SLO ngµy 12/12/1972, cã hiÖu lùc thi hµnh tõ ngµy 01/07/1973. Nh­ng do nhiÒu nguyªn nh©n, thuÕ GTGT kh«ng ®­îc tiÕp tôc ¸p dông. Sau nhiÒu n¨m thÝ ®iÓm, t¹i kú häp Quèc héi kho¸ IX luËt thuÕ GTGT ®· ®­îc ban hµnh ngµy 10/05/1997 cã hiÖu lùc thi hµnh tõ ngµy 01/01/1999. §Õn nay, thuÕ GTGT ®· ¸p dông ®­îc h¬n 4 n¨m, nã ®· gãp phÇn t¨ng nguån thu cho NSNN, thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn, t¹o ®µ cho ViÖt Nam tham gia héi nhËp kinh tÕ víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. 3. Sù cÇn thiÕt ph¶i ¸p dông thuÕ GTGT t¹i ViÖt Nam ViÖc ban hµnh vµ thùc hiÖn thuÕ GTGT thay cho thuÕ doanh thu tr­íc ®©y lµ mét b­íc tiÕn míi trong hÖ thèng thuÕ cña n­íc ta. ViÖc lµm nµy lµ cÇn thiÕt v×: ThuÕ GTGT cã thÓ kh¾c phôc ®­îc nh­îc ®iÓm cña thuÕ doanh thu: thu trïng l¾p thuÕ thu trªn thuÕ, nhiÒu møc thuÕ suÊt, ch­a khuyÕn khÝch m¹nh xuÊt khÈu vµ ®Çu t­. ThuÕ GTGT ®­îc ¸p dông kh«ng nh÷ng ®¶m b¶o ®­îc møc thu æn ®Þnh cho NSNN mµ cßn gãp phÇn thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh lµ c¬ së ®Ó t¨ng thu cho NSNN. Khi ¸p dông luËt thuÕ GTGT ®· t¹o cho c¸c doanh nghiÖp c¬ chÕ tù kiÓm tra, h¹n chÕ viÖc kinh doanh trèn thuÕ. ThuÕ GTGT ¸p dông ®· thóc ®Èy doanh nghiÖp s¾p xÕp, qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh, thùc hiÖn chÕ ®é ho¸ ®¬n, chøng tõ, tÝnh to¸n gi¸ thµnh, gi¸ b¸n ®Ó nép thuÕ, ®¸nh gi¸ ®óng h¬n hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. N©ng cao ý thøc tù gi¸c chÊp hµnh luËt thuÕ cña c¸c ®èi t­îng nép thuÕ. ThuÕ GTGT ®· gãp phÇn vµo viÖc hoµn thiÖn hÖ thèng chÝnh s¸ch thuÕ ë n­íc ta phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ, phï hîp víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó tham gia vµ më réng quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ - nhanh chãng héi nhËp víi kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. T¹o ®iÒu kiÖn cho ngµnh thuÕ cã ®iÒu kiÖn hiÖn ®¹i ho¸ c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ, thu thuÕ, c¶i c¸ch hµnh chÝnh thuÕ. T¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc kiÓm tra, kiÓm so¸t cña c¬ quan chøc n¨ng, gióp chÝnh phñ cã biÖn ph¸p h÷u hiÖu trong viÖc ®iÒu hµnh vÜ m« nÒn kinh tÕ. 4. Néi dung c¬ b¶n cña thuÕ GTGT 4.1 §èi t­îng chÞu thuÕ Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 2 luËt thuÕ GTGT sè 02/1997/QH9 ngµy 10/05/1997 vµ §iÒu 2 NghÞ ®Þnh sè 79/2000/N§ - CP ngµy 29/12/2000 th×: "§èi t­îng chÞu thuÕ GTGT lµ hµng ho¸, dÞch vô dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh vµ tiªu dïng ë ViÖt Nam trõ c¸c ®èi t­îng quy ®Þnh t¹i §iÒu 4 cña luËt vµ NghÞ ®Þnh nµy". 4.2 §èi t­îng kh«ng chÞu thuÕ GTGT Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 4 luËt thuÕ GTGT sè 02/1997/QH9 vµ §iÒu 4 NghÞ ®Þnh sè 79/2000/N§ - CP, c¸c hµng ho¸, dÞch vô sau ®©y kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT: S¶n phÈm trång trät, ch¨n nu«i, nu«i trång thuû s¶n, ch­a chÕ biÕn thµnh c¸c s¶n phÈm kh¸c. S¶n phÈm muèi. Hµng ho¸ dÞch vô thuéc diÖn chÞu thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt. ThiÕt bÞ, m¸y mãc, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i chuyªn dïng vµ vËt t­ cÇn thiÕt thuéc lo¹i trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc. ChuyÓn quyÒn sö dông ®Êt thuéc diÖn chÞu thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt. Nhµ ë thuéc së h÷u Nhµ n­íc do Nhµ n­íc b¸n l¹i cho ng­êi ®ang thuª. DÞch vô tÝn dông vµ quü ®Çu t­. B¶o hiÓm nh©n thä, b¶o hiÓm häc sinh, b¶o hiÓm vËt nu«i, c©y trång vµ c¸c lo¹i b¶o hiÓm kh«ng nh»m môc ®Ých kinh doanh nh­: B¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, b¶o hiÓm lao ®éng. DÞch vô kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh, phßng dÞch bÖnh, dÞch vô sinh ®Î cã kÕ ho¹ch, dÞch vô ®iÒu d­ìng søc khoÎ, phôc vô håi phôc chøc n¨ng cho ng­êi bÖnh vµ dÞch vô thó y. C¸c s¶n phÈm, dÞch vô thuéc lÜnh vùc v¨n ho¸ nghÖ thuËt, thÓ dôc, thÓ thao nh­ ho¹t ®éng v¨n ho¸, triÓn l·m, thÓ dôc thÓ thao mang tÝnh phong trµo… D¹y häc, d¹y nghÒ. Ph¸t sãng truyÒn thanh, truyÒn h×nh theo ch­¬ng tr×nh, b»ng nguån tiÒn NSNN cÊp. In, xuÊt b¶n, nhËp khÈu, ph¸t hµnh: b¸o, t¹p chÝ, b¶n tin chuyªn ngµnh,… DÞch vô phôc vô c«ng céng, dÞch vô tang lÔ, hµng ho¸ vµ dÞch vô c«ng Ých kh¸c. Duy tu, söa ch÷a, phôc chÕ, x©y dùng c¸c c«ng tr×nh v¨n ho¸ nghÖ thuËt, phôc vô c«ng céng, c¬ së h¹ tÇng vµ nhµ t×nh nghÜa b»ng nguån vèn ®ãng gãp cña nh©n d©n vµ vèn viÖn trî nh©n ®¹o. VËn chuyÓn hµnh kh¸ch c«ng céng b»ng xe buýt. §iÒu tra, th¨m dß ®Þa chÊt, ®o ®¹c, lËp b¶n ®å do NSNN cÊp ph¸t kinh phÝ. T­íi tiªu n­íc phôc vô s¶n suÊt n«ng nghiÖp, n­íc s¹ch tù khai th¸c ®Ó phôc vô sinh ho¹t ë n«ng th«n. Vò khÝ, tµi nguyªn chuyªn dïng phôc vô quèc phßng, an ninh. Hµng ho¸ nhËp khÈu trong c¸c tr­êng hîp sau: hµng viÖn trî nh©n ®¹o, viÖn trî kh«ng hoµn l¹i, quµ tÆng cho c¬ quan Nhµ n­íc. Hµng chuyÓn khÈu, qu¸ c¶nh, m­în ®­êng qua ViÖt Nam, hµng t¹m nhËp t¸i xuÊt, hµng t¹m xuÊt khÈu, t¸i nhËp khÈu, nguyªn vËt liÖu nhËp khÈu ®Ó s¶n xuÊt, gia c«ng. Hµng ho¸, dÞch vô cung øng trùc tiÕp cho vËn t¶i quèc tÕ vµ c¸c ®èi t­îng tiªu dïng ngoµi ViÖt Nam. ChuyÓn giao c«ng nghÖ vµ phÇn mÒm m¸y tÝnh. Vµng nhËp khÈu d¹ng thái, miÕng vµ c¸c lo¹i vµng ch­a qua chÕ t¸c thµnh s¶n phÈm, mü nghÖ, ®å trang søc. S¶n phÈm xuÊt khÈu lµ tµi nguyªn, kho¸ng s¶n khai th¸c ch­a chÕ biÕn thµnh s¶n phÈm kh¸c. Hµng ho¸, dÞch vô cña nh÷ng c¸ nh©n kinh doanh cã møc thu nhËp b×nh qu©n th¸ng thÊp h¬n møc l­¬ng tèi thiÓu Nhµ n­íc quy ®Þnh ®èi víi c«ng chøc Nhµ n­íc. 4.3 §èi t­îng nép thuÕ GTGT Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 3 LuËt thuÕ GTGT vµ §iÒu 3 NghÞ ®Þnh sè 79/2000/N§ - CP ngµy 29/12/2000 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh luËt thuÕ GTGT th×: "TÊt c¶ c¸c tæ chøc, c¸ nh©n cã ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT ë ViÖt Nam, kh«ng ph©n biÖt ngµnh nghÒ, h×nh thøc, tæ chøc kinh doanh (gäi chung lµ c¬ së kinh doanh) vµ tæ chøc, c¸ nh©n kh¸c cã nhËp khÈu hµng ho¸ chÞu thuÕ GTGT (gäi chung lµ ng­êi nhËp khÈu) ®Òu lµ ®èi t­îng nép thuÕ GTGT." 4.4 C¨n cø tÝnh thuÕ GTGT Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 6 luËt thuÕ GTGT sè 02/1997/QH9 ngµy 10/05/1997 vµ §iÒu 5 NghÞ ®Þnh sè 79/2000/N§ - CP ngµy 29/12/2000 th× c¨n cø tÝnh thuÕ GTGT lµ gi¸ tÝnh thuÕ vµ thuÕ suÊt. a. Gi¸ tÝnh thuÕ GTGT §­îc quy ®Þnh chi tiÕt ®èi víi c¸c lo¹i hµng ho¸, dÞch vô t¹i §iÒu 7 luËt thuÕ GTGT sè 02/1997/QH9 vµ §iÒu 6 nghÞ ®Þnh sè 79/2000/N§ - CP. Gi¸ tÝnh thuÕ lµ mét c¨n cø quan träng ®Ó x¸c ®Þnh sè thuÕ GTGT ph¶i nép, gi¸ tÝnh thuÕ lµ gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ ®­îc ghi trªn ho¸ ®¬n b¸n hµng cña ng­êi b¸n hµng, ng­êi cung cÊp dÞch vô hoÆc ng­êi nhËp khÈu. Gi¸ tÝnh thuÕ GTGT cña hµng ho¸, dÞch vô ®­îc x¸c ®Þnh cô thÓ nh­ sau: §èi víi hµng ho¸, dÞch vô do c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh b¸n ra hoÆc cung øng cho ®èi t­îng kh¸c lµ gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ GTGT. Gi¸ tÝnh thuÕ ®èi víi c¸c lo¹i hµng ho¸, dÞch vô bao gåm c¶ kho¶n phô thu vµ phÝ thu thªm ngoµi gi¸ hµng ho¸, dÞch vô mµ c¬ së kinh doanh ®­îc h­ëng, trõ c¸c kho¶n phô thu vµ phÝ c¬ së kinh doanh ph¶i nép NSNN. §èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu lµ gi¸ nhËp khÈu t¹i cöa khÈu céng víi thuÕ nhËp khÈu; gi¸ nhËp khÈu t¹i cöa khÈu lµm c¨n cø tÝnh thuÕ GTGT ®­îc x¸c ®Þnh theo c¸c quy ®Þnh vÒ gi¸ tÝnh thuÕ hµng nhËp khÈu. S¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô dïng ®Ó trao ®æi, biÕu tÆng hoÆc ®Ó tr¶ thay l­¬ng, gi¸ tÝnh thuÕ GTGT ®­îc x¸c ®Þnh theo gi¸ tÝnh thuÕ cña s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô cïng lo¹i hoÆc t­¬ng ®­¬ng t¹i cïng thêi ®iÓm ph¸t sinh c¸c ho¹t ®éng nµy. §èi víi s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô c¬ së kinh doanh xuÊt ®Ó tiªu dïng kh«ng phôc vô cho s¶n xuÊt, kinh doanh hoÆc cho s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô kh«ng chÞu thuÕ GTGT th× ph¶i tÝnh thuÕ GTGT ®Çu ra. Gi¸ tÝnh thuÕ tÝnh theo gi¸ b¸n cña s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô cïng lo¹i. §èi víi dÞch vô do phÝa n­íc ngoµi cung øng cho c¸c ®èi t­îng tiªu dïng ë ViÖt Nam, gi¸ tÝnh thuÕ GTGT lµ gi¸ dÞch vô ph¶i thanh to¸n cho phÝa n­íc ngoµi. §èi víi ho¹t ®éng cho thuª tµi s¶n, gi¸ tÝnh thuÕ lµ gi¸ cho thuª ch­a cã thuÕ. §èi víi hµng ho¸ b¸n theo ph­¬ng thøc tr¶ gãp, gi¸ tÝnh thuÕ lµ gi¸ b¸n tr¶ mét lÇn ch­a cã thuÕ GTGT cña hµng ho¸ ®ã (kh«ng bao gåm l·i tr¶ gãp), kh«ng tÝnh theo sè tiÒn tr¶ gãp tõng kú. §èi víi gia c«ng hµng ho¸, gi¸ tÝnh thuÕ lµ gi¸ gia c«ng ch­a cã thuÕ. §èi víi ho¹t ®éng x©y dùng, l¾p ®Æt lµ gi¸ x©y dùng, l¾p ®Æt ch­a cã thuÕ GTGT cña c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay phÇn c«ng viÖc thùc hiÖn (kh«ng ph©n biÖt cã bao thÇu hay kh«ng bao thÇu vËt t­, thiÕt bÞ). §èi víi c¬ së kinh doanh ®­îc Nhµ n­íc giao ®Êt x©y nhµ, c¬ së h¹ tÇng kü thuËt ®Ó b¸n, chuyÓn nh­îng g¾n víi chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt, gi¸ tÝnh thuÕ GTGT ®èi víi nhµ, c¬ së h¹ tÇng b¸n ra hoÆc chuyÓn nh­îng lµ gi¸ b¸n, gi¸ chuyÓn nh­îng ch­a cã thuÕ, trõ tiÒn sö dông ®Êt ph¶i nép NSNN (theo gi¸ ®Êt quy ®Þnh khi giao ®Êt). §èi víi ho¹t ®éng kinh doanh bÊt ®éng s¶n, gi¸ tÝnh thuÕ GTGT ®­îc trõ gi¸ ®Êt chÞu thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt. §èi víi dÞch vô ®¹i lý tµu biÓn, dÞch vô m«i giíi, uû th¸c xuÊt nhËp khÈu vµ dÞch vô kh¸c h­ëng tiÒn c«ng hoÆc tiÒn hoa hång, gi¸ tÝnh thuÕ lµ tiÒn c«ng hoÆc tiÒn hoa hång ®­îc h­ëng ch­a cã thuÕ GTGT. §èi víi vËn t¶i, bèc xÕp, gi¸ tÝnh thuÕ lµ gi¸ c­íc vËn t¶i, bèc xÕp ch­a cã thuÕ GTGT, kh«ng ph©n biÖt c¬ së trùc tiÕp vËn t¶i, bèc xÕp hay thuª l¹i. §èi víi hµng ho¸, dÞch vô cã tÝnh ®Æc thï dïng c¸c chøng tõ nh­ tem b­u chÝnh, vÐ c­íc vËn t¶i, vÐ xæ sè kiÕn thiÕt… ghi gi¸ thanh to¸n lµ gi¸ ®· cã thuÕ GTGT th× gi¸ ch­a cã thuÕ ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: Gi¸ thanh to¸n (tiÒn b¸n vÐ, b¸n tem…) Gi¸ ch­a cã thuÕ GTGT = 1 + thuÕ suÊt cña hµng ho¸, dÞch vô ®ã §èi víi dÞch vô cÇm ®å, gi¸ tÝnh thuÕ lµ tiÒn ph¶i thu tõ dÞch vô nµy bao gåm tiÒn l·i ph¶i thu tõ cho vay cÇm ®å vµ chªnh lÖch thu ®­îc tõ b¸n hµng cÇm ®å. §èi víi s¸ch, b¸o, t¹p chÝ b¸n theo ®óng gi¸ ph¸t hµnh (gi¸ b×a) theo quy ®Þnh luËt xuÊt b¶n th× gi¸ b¸n ®ã ®­îc x¸c ®Þnh lµ gi¸ ®· cã thuÕ GTGT ®Ó tÝnh thuÕ GTGT vµ doanh thu cña c¬ së (®èi víi lo¹i chÞu thuÕ GTGT). C¸c tr­êng hîp b¸n kh«ng theo gi¸ b×a th× thuÕ GTGT tÝnh trªn gi¸ b¸n ra. §èi víi dÞch vô in, gi¸ tÝnh thuÕ lµ tiÒn c«ng in kh«ng bao gåm tiÒn giÊy in. §èi víi dÞch vô ®¹i lý gi¸m ®Þnh, ®¹i lý xÐt båi th­êng, ®¹i lý ®ßi ng­êi thø ba cña dÞch vô kinh doanh b¶o hiÓm, gi¸ tÝnh thuÕ lµ tiÒn c«ng hoÆc tiÒn hoa hång ®­îc h­ëng, bao gåm c¶ kho¶n phÝ tæn c¬ së kinh doanh b¶o hiÓm thu ®­îc. b. ThuÕ suÊt thuÕ GTGT §­îc quy ®Þnh chi tiÕt t¹i §iÒu 8 LuËt thuÕ GTGT vµ §iÒu 7 NghÞ ®Þnh sè 79/2000/N§ - CP cña ChÝnh phñ. HiÖn nay cã 4 møc thuÕ suÊt: 0%, 5%, 10% vµ 20% ®­îc ¸p dông ®èi víi tõng lo¹i hµng ho¸, dÞch vô s¶n xuÊt, kinh doanh trong n­íc hoÆc nhËp khÈu. ViÖc quy ®Þnh c¸c møc thuÕ suÊt kh¸c nhau nh»m thÓ hiÖn chÝnh s¸ch ®iÒu tiÕt thu nhËp vµ h­íng dÉn tiªu dïng víi c¸c lo¹i hµng ho¸, dÞch vô kh¸c nhau. - ThuÕ suÊt 0%: §­îc ¸p dông ®èi víi hµng ho¸ xuÊt khÈu, kÓ c¶ hµng ho¸ gia c«ng xuÊt khÈu, hµng ho¸ thuéc diÖn chÞu thuÕ TT§B xuÊt khÈu; dÞch vô söa ch÷a m¸y mãc, thiÕt bÞ, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i cho n­íc ngoµi; phÇn mÒm m¸y tÝnh xuÊt khÈu; dÞch vô xuÊt khÈu lao ®éng. Møc thuÕ suÊt nµy cã ý nghÜa kÝch thÝch s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, t¹o ®iÒu kiÖn cho hµng ho¸ xuÊt khÈu cã thÓ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Khi c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh cã hµng xuÊt khÈu kh«ng nh÷ng kh«ng ph¶i nép thuÕ GTGT ®Çu ra mµ cßn ®­îc hoµn l¹i sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®· tr¶ khi mua c¸c yÕu tè ®Çu vµo ®Ó s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu. - ThuÕ suÊt 5%: Møc thuÕ suÊt nµy ®­îc ¸p dông ®èi víi c¸c hµng ho¸, dÞch vô thiÕt yÕu cÇn khuyÕn khÝch, hoÆc s¶n xuÊt kinh doanh cßn ®ang gÆp nhiÒu khã kh¨n (40 nhãm s¶n phÈm, dÞch vô) nh­ than ®¸; s¶n phÈm c¬ khÝ; n­íc s¹ch phôc vô s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t; ph©n bãn, thuèc trõ s©u; thuèc phßng vµ ch÷a bÖnh; s¶n phÈm trång trät, ch¨n nu«i, nu«i trång thuû s¶n ch­a qua chÕ biÕn (kh«ng ph¶i do c¬ së trùc tiÕp s¶n xuÊt, khai th¸c b¸n ra); l©m s¶n ch­a qua chÕ biÕn; thùc phÈm t­¬i sèng vµ l­¬ng thùc; x©y dùng, l¾p ®Æt; vËn t¶i, bèc xÕp,… - ThuÕ suÊt 10%: Lµ møc thuÕ suÊt phæ biÕn, ¸p dông cho c¸c lo¹i hµng ho¸, dÞch vô th«ng th­êng, kh«ng quy ®Þnh trong c¸c møc thuÕ suÊt 0%, 5%, 20% (kho¶ng 17 nhãm s¶n phÈm, dÞch vô). - ThuÕ suÊt 20%: Lµ møc thuÕ suÊt cao ®­îc ¸p dông ®èi víi c¸c hµng ho¸, dÞch vô kh«ng thiÕt yÕu, cÇn cã sù ®iÒu tiÕt cao nh­ vµng, b¹c, ®¸ quý; xæ sè kiÕn thiÕt; ®¹i lý tµu biÓn, dÞch vô m«i giíi. 4.5. Phu¬ng ph¸p tÝnh thuÕ Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 9 luËt thuÕ GTGT vµ §iÒu 8 NghÞ ®Þnh sè 79/2000/N§ - CP ngµy 29/12/2000 thuÕ GTGT c¬ së kinh doanh ph¶i nép ®­îc tÝnh theo mét trong hai ph­¬ng ph¸p: ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ (sau ®©y gäi lµ ph­¬ng ph¸p khÊu trõ) vµ ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp trªn GTGT (sau ®©y gäi lµ ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp). §èi t­îng ¸p dông vµ thuÕ ph¶i nép ®­îc x¸c ®Þnh theo tõng ph­¬ng ph¸p nh­ sau: 4.5.1. Ph­¬ng ph¸p khÊu trõ a. §èi t­îng ¸p dông Lµ c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc kinh doanh, doanh nghiÖp thµnh lËp theo LuËt Doanh nghiÖp Nhµ n­íc, LuËt doanh nghiÖp, LuËt Hîp t¸c x·, doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc kinh doanh kh¸c, trõ c¸c ®èi t­îng ¸p dông tÝnh thuÕ theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp trªn GTGT. b. X¸c ®Þnh thuÕ GTGT ph¶i nép nh­ sau: Sè thuÕ GTGT = ThuÕ GTGT - ThuÕ GTGT ®Çu vµo ph¶i nép ®Çu ra ®­îc khÊu trõ Trong ®ã: ThuÕ GTGT ®Çu ra ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: Gi¸ tÝnh thuÕ cña ThuÕ suÊt thuÕ ThuÕ GTGT ®Çu ra = hµng ho¸, dÞch vô x GTGT cña hµng chÞu thuÕ b¸n ra ho¸, dÞch vô ®ã C¬ së kinh doanh thuéc ®èi t­îng tÝnh thuÕ theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ khi b¸n hµng ho¸, dÞch vô ph¶i tÝnh vµ thu thuÕ GTGT cña hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra. Khi lËp ho¸ ®¬n b¸n hµng ho¸, dÞch vô, c¬ së kinh doanh ph¶i ghi râ gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ, thuÕ GTGT vµ tæng sè tiÒn ng­êi mua ph¶i thanh to¸n. Tr­êng hîp ho¸ ®¬n chØ ghi gi¸ thanh to¸n, kh«ng ghi gi¸ ch­a cã thuÕ vµ thuÕ GTGT th× thuÕ GTGT cña hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra ph¶i tÝnh trªn gi¸ thanh to¸n ghi trªn ho¸ ®¬n, chøng tõ . Doanh thu ch­a cã thuÕ ®­îc x¸c ®Þnh b»ng gi¸ b¸n trõ (-) thuÕ tÝnh trªn gi¸ b¸n. ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: Tæng sè thuÕ GTGT ghi trªn ho¸ ®¬n GTGT ThuÕ GTGT ®Çu vµo = mua hµng ho¸, dÞch vô hoÆc chøng tõ nép thuÕ GTGT hµng ho¸ nhËp khÈu C¨n cø Th«ng t­ sè 116/2002/TT-BTC ngµy 25/12/2002 cña Bé Tµi chÝnh h­íng dÉn thi hµnh NghÞ ®Þnh sè 108/2002/N§-CP ngµy 25/12/2002 cña ChÝnh phñ vÒ viÖc b·i bá quy ®Þnh khÊu trõ thuÕ GTGT ®Çu vµo theo tû lÖ (%) ®èi víi mét sè hµng ho¸, dÞch vô sau ®©y kÓ tõ 01/01/2003: - Hµng ho¸, dÞch vô thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT mua cña c¬ së kinh doanh nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p tÝnh trùc tiÕp trªn GTGT cña ho¸ ®¬n b¸n hµng (hay lµ ho¸ ®¬n b¸n hµng th«ng th­êng). - Hµng ho¸ lµ n«ng, l©m, thuû s¶n ch­a qua chÕ biÕn mua cña c¬ së s¶n xuÊt kh«ng chÞu thuÕ GTGT ë kh©u s¶n xuÊt sö dông ho¸ ®¬n GTGT. - Hµng ho¸ lµ n«ng, l©m, thuû s¶n ch­a qua chÕ biÕn; ®Êt, ®¸, c¸t, sái, c¸c phÕ liÖu mua cña ng­êi b¸n kh«ng cã ho¸ ®¬n, cã b¶ng kª (nay lµ ho¸ ®¬n thu mua hµng n«ng, l©m, thuû s¶n ®èi víi hµng n«ng, l©m, thuû s¶n). - TiÒn båi th­êng kinh doanh b¶o hiÓm cña nghiÖp vô b¶o hiÓm thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT (tÝnh trªn gi¸ trÞ båi th­êng b¶o hiÓm) thuéc tr¸ch nhiÖm båi th­êng cña c¬ së kinh doanh båi th­êng b¶o hiÓm. Nh­ng ®èi víi hµng ho¸ chÞu thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt c¬ së kinh doanh th­¬ng m¹i mua cña c¬ së s¶n xuÊt ®Ó b¸n ra cã hãa ®¬n b¸n hµng vÉn ¸p dông khÊu trõ thuÕ GTGT ®Çu vµo theo tû lÖ %. §èi víi tr­êng hîp c¬ së kinh doanh th­¬ng m¹i mua hµng ho¸ chÞu thuÕ TT§B cña c¬ së s¶n xuÊt ®Ó xuÊt khÈu, th× kh«ng ¸p dông quy ®Þnh khÊu trõ thuÕ GTGT ®Çu vµo theo quy ®Þnh t¹i ®iÓm nµy. 4.5.2. Ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp a. §èi t­îng ¸p dông C¸ nh©n s¶n xuÊt, kinh doanh lµ ng­êi ViÖt Nam; Tæ chøc, c¸ nh©n n­íc ngoµi kinh doanh ë ViÖt Nam kh«ng theo LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam, ch­a thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn vÒ kÕ to¸n, ho¸ ®¬n, chøng tõ ®Ó lµm c¨n cø tÝnh thuÕ theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ; C¬ së kinh doanh mua, b¸n vµng, b¹c, ®¸ quý, ngo¹i tÖ. b. X¸c ®Þnh thuÕ GTGT ph¶i nép Sè thuÕ GTGT = GTGT cña hµng ho¸, x ThuÕ suÊt thuÕ GTGT ph¶i nép dÞch vô chÞu thuÕ hµng ho¸, dÞch vô ®ã C¨n cø tÝnh thuÕ ë ®©y lµ phÇn GTGT cña hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT vµ ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: GTGT cña hµng Doanh sè cña hµng Gi¸ thanh to¸n cña ho¸, dÞch vô = ho¸, dÞch vô - hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra b¸n ra mua vµo t­¬ng øng Doanh sè cña hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra lµ gi¸ b¸n thùc tÕ bªn mua ph¶i thanh to¸n cho bªn b¸n, bao gåm c¶ thuÕ GTGT vµ c¸c kho¶n phô thu, phÝ thu thªm mµ bªn mua ph¶i tr¶. Gi¸ thanh to¸n cña hµng ho¸, dÞch vô mua vµo t­¬ng øng víi hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra ®­îc x¸c ®Þnh b»ng gi¸ trÞ hµng ho¸, dÞch vô mua vµo (gi¸ mua bao gåm c¶ thuÕ GTGT) mµ c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh ®· dïng vµo s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT b¸n ra trong kú. LuËt thuÕ GTGT còng quy ®Þnh viÖc ®¨ng ký, kª khai, nép thuÕ, quyÕt to¸n thuÕ vµ hoµn thuÕ GTGT. Ch­¬ng II t×nh h×nh thùc hiÖn thuÕ GTGT t¹i tæng c«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng 1 I. Kh¸i qu¸t chung vÒ TCT XDCTGT 1 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña TCT Tæng c«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng I (CIENCO I) lµ doanh nghiÖp Nhµ n­íc, thµnh lËp ngµy 03 th¸ng 08 n¨m 1964, lµ sù hîp thµnh cña nhiÒu c«ng ty, xÝ nghiÖp, c«ng tr­êng giao th«ng vËn t¶i vèn ®· cã truyÒn thèng tõ nh÷ng n¨m 1950-1960. C¸c c«ng tr×nh ®Çu tiªn lµ x©y dùng, b¶o vÖ cÇu, ®­êng, bÕn c¶ng, nhµ m¸y s©n bay phôc vô cho cuéc chiÕn gi÷ n­íc vÜ ®¹i cña d©n téc(1964-1970). Do ph¸t triÓn nhanh chãng, nªn ngay tõ nh÷ng n¨m ®Çu cña thËp kû 70, Tæng c«ng ty ®· ®­îc giao thi c«ng nhiÒu c«ng tr×nh cÇu, ®­êng bé, ®­êng s¾t, nhµ m¸y, ®ãng míi vµ söa ch÷a tµu biÓn, nhµ ë cao tÇng-trªn kh¾p mäi miÒn ®Êt n­íc. Trong thêi kú nµy, Tæng c«ng ty XDCTGT I ®· hîp t¸c x©y dùng víi c¸c n­íc: Trung Quèc, Hµn Quèc, Liªn x« (cò), CuBa, BaLan, §an M¹ch, PhÇn Lan, Lµo, x©y dùng nhiÒu c«ng tr×nh h¹ tÇng cã qui m« lín, kü thuËt cao, gãp phÇn t¸i thiÕt ®Êt n­íc (1970-1990). Tõ nh÷ng n¨m 1990, Tæng c«ng ty b¾t ®Çu më réng ph¹m vi ho¹t ®éng cña m×nh ra n­íc ngoµi vµ tham gia ®Êu thÇu c¸c dù ¸n quèc tÕ. C«ng tr×nh th¾ng thÇu quèc tÕ ®Çu tiªn cña tæng c«ng ty (trong tæng c«ng ty liªn doanh XDCT 18-CEL 18) lµ dù ¸n c¶i t¹o ®­êng thø 4 (ADB4), ®­êng 13 B¾c Lµo tõ Lu«ngPrab¨ng-V¨ngviªng víi gi¸ trÞ trªn 30 triÖu USD. Dù ¸n ®· hoµn thµnh tr­íc thêi h¹n 1 th¸ng. B»ng nh÷ng kinh nghiÖm, uy tÝn tõ dù ¸n ADB4, Tæng c«ng ty ®· tiÕp tôc th¾ng thÇu dù ¸n ADB7, dù ¸n më réng n©ng cÊp ®­êng thñ ®« Viªng Ch¨n vµ dù ¸n ADB8 t¹i CHDCND Lµo. Víi sè l­îng c«ng tr×nh t¨ng lªn hµng n¨m, Tæng c«ng ty ®· kh«ng ngõng lín m¹nh, ph¸t triÓn víi møc t¨ng tr­ëng nhanh, n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc, trë thµnh mét trong nh÷ng Tæng c«ng ty m¹nh vµ kh¼ng ®Þnh v÷ng ch¾c vÞ trÝ cña m×nh trong ngµnh GTVT. Tæng c«ng ty XDCTGT I ®· vµ ®ang liªn doanh víi c¸c tËp ®oµn cña NhËt B¶n, Th¸i Lan, Hµn Quèc, §µi Loan, Mü, Ph¸p, ThuþSü... tham gia ®Êu thÇu vµ ®· th¾ng thÇu nhiÒu dù ¸n cã vèn ®Çu t­ cña n­íc ngoµi (nh­ cña WB, ADB, OECF NhËt...) ë QL1, QL5, QL8, cÇu §uèng, cÇu B¾c Giang, cÇu T©n ThÞnh, cÇu ThÞ CÇu, cÇu ®­êng s¾t §µ R»ng s«ng C¸i, c¶ng Sµi Gßn... víi tæng gi¸ trÞ c¸c hîp ®ång trªn 6000 tû VND. Tæng c«ng ty XDCTGT I víi kinh nghiÖm gÇn 40 n¨m x©y dùng vµ tr­ëng thµnh, cã tiÒm n¨ng hïng hËu vÒ thiÕt bÞ, c«ng nghÖ tiªn tiÕn, cã ®éi ngò chuyªn gia, kü s­ vµ c«ng nh©n lµnh nghÒ. 2. Ngµnh nghÒ kinh doanh - X©y dùng c¸._.