Tình hình thu hút FDI giai đoạn 1988-2008 và giải pháp thu hút FDI

LỜI MỞ ĐẦU Toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®· vµ ®ang trë thµnh xu thÕ kh¸ch quan chi phèi sù ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña mçi quèc gia vµ quan hÖ quèc tÕ.ViÖt Nam còng kh«ng n»m ngoµi khu vùc ®ã.Mét trong nh÷ng sù kiÖn kinh tÕ næi bËt nhÊtcña n­íc ta n¨m 2006 lµ viÖc ViÖt Nam trë thµnh thµnh viªn thø 150 cña WTO.Sù kiÖn nµy mét mÆt kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ cña n­íc ta,kh¼ng ®Þnh sù héi nhËp cña ViÖt Nam víi thÕ giíi;nh­ng mÆt kh¸c còng ®Æt ra nh÷ng th¸ch thøckh«ng nhá cho nÒn kinh tÕ.§Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ còng nh­ chñ ®éng héi nhËp víi thÕ giíi th× nhiÖm vô ®Æt ra lµ ph¶i lµm sao t¹o ®­îc m«I tr­êng ®Çu t­ ngµy cµng th«ng tho¸ng,thu hót nguån vèn tõ khu vùc trong n­íc vµ n­íc ngoµi vµo viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi theo ®Þnh h­íng mµ §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· ®Ò ra,®Ó ngµy cµng thu hÑp dÇn kho¶ng c¸ch vÒ tr×nh ®é nhËn thøc còng nh­ ph¸t triÓn so víi c¸c quèc gia trong khu vùc còng nh­ trªn thÕ giíi.Vµ kh«ng thÓ phñ nhËn vai trß ®Æc biÖt quan träng cña nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi trong ®ã FDI lµ nguån vèn cã vai trß trùc tiÕpt¸c ®éng ®Õn ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt Nam c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. FDI lµ nguån cung cÊp vèn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam trong thêi k× c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸.Nguån vèn nµy gióp phÇn quan träng vµo t¨ng tr­ëng kinh tÕ,chuyÓn dÞch c¬ cÊu,chuyÓn giao khoa häc c«ng nghÖ,kinh nghiÖm quan lÝ tõ c¸c n­íc tiÕn bé vµo n­íc ta. §Ò tµi tËp chung nghiªn cøu t¸c ®éng cña FDI tíi kinh tÕ ViÖt Nam trong thêi gian qua,®Æt biÖt tËp chung nghiªn cøc s©u vµo t×nh h×nh thu hót FDI giai ®o¹n 1988-2008 vµ gi¶i ph¸p thu hót FDI Néi dung I. Kh¸i qu¸t c¬ b¶n 1. Kh¸i niÖm 1.1. Kh¸i niÖm vèn ®Çu t­: Vèn ®Çu t­ c¸c kho¶n tiÒn tÖ ®­îc tÝch luü cña nhµ n­íc cña c¸c tæ chøc kinh tÕ, c¸c c«ng d©n vµ c¸c kho¶n tiÒn tÖ huy ®éng tõ c¸c nguån kh¸c ®­îc ®­a vµo sö dông trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng nÒn kinh tÕ quèc d©n. Qu¸ tr×nh sö dông vèn ®Çu t­, xÐt vÒ b¶n chÊt lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn chuyÓn vèn b»ng tiÒn mÆt (vèn ®Çu t­) thµnh vèn s¶n xuÊt (hiÖn vËt) ®Ó t¹o nªn nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n cña s¶n xuÊt, kinh doanh, dÞch vô vµ sinh ho¹t. 1.2. Kh¸i niÖm vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ( Foreign direct investment - FDI) §Çu t­ n­íc ngoµi cã biÓu hiÖn lµ mét h×nh thøc cña ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i, lµ mét qu¸ tr×nh trong ®ã tiÒn vèn cña mét n­íc nµy di chuyÓn sang n­íc kh¸c nh»m môc ®Ých kinh doanh thu lîi nhuËn. VÒ nguyªn t¾c, ®Çu t­ n­íc ngoµi nh»m thu lîi nhuËn cao h¬n trong n­íc vµ lîi nhuËn ®ã ph¶i cao h¬n l·i suÊt göi ng©n hµng. HoÆc theo ®iÒu I ch­¬ng I cña luËt §Çu t­ n­íc ngoµi ngµy 12/11/1996 quy ®Þnh "§Çu t­ trùc tiÕp ë n­íc ngoµi" lµ viÖc nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®­a vµo ViÖt Nam vèn b»ng tiÒn mÆt hoÆc bÊt kú tµi s¶n nµo ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ theo quy ®Þnh cña luËt nµy. Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI = Foreign Direct Investment) lµ h×nh thøc đầu tư dài hạn của cá nhân hay công ty nước này vào nước khác bằng cách thiết lập cơ sở sản xuất, kinh doanh. Cá nhân hay công ty nước ngoài đó sẽ nắm quyền quản lý cơ sở sản xuất kinh doanh này. Tổ chức thương mại thế giới đưa ra định nghĩa như sau về FDI: Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) xảy ra khi một nhà đầu tư từ một nước (nước chủ đầu tư) cũng được một tài sản ở một nước khác (nước thu hút đầu tư) cùng với quyền quản lý tài sản đó. Phương tiện quản lý là thứ để phân biệt FDI với các công cụ tài chính khác. Trong phần lớn trường hợp, cả nhà đầu tư lẫn tài sản mà người đó quản lý ở nước ngoài là các cơ sở kinh doanh. Trong những trường hợp đó, nhà đầu tư thường hay được gọi là “công ty mẹ” và các tài sản được gọi là “công ty con” hay “chi nhánh công ty”. 1.3. C¸c h×nh thøc ®Çu t­ trùc tiÕp: * Hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh: Lµ v¨n b¶n ký kªt gi÷a hai bªn hoÆc nhiÒu bªn (gäi lµ bªn hîp doanh) ®Ó cïng nhau tiÕn hµnh mét hoÆc nhiÒu ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh t¹i ViÖt Nam trªn c¬ së quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm vµ ph©n chia kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cho mçi bªn. * Doanh nghiÖp liªn doanh: Lµ doanh nghiÖp ®­îc thµnh lËp t¹i ViÖt Nam trªn c¬ sá hîp ®ång liªn doanh ký kÕt gi÷a c¸c bªn hoÆc c¸c bªn ViÖt Nam víi c¸c bªn n­íc ngoµi; gi÷a doanh nghiÖp liªn doanh víi bªn hoÆc c¸c bªn n­íc ngoµi hoÆc trªn c¬ sá hiÖp ®Þnh gi÷a ChÝnh phñ ViÖt Nam vµ ChÝnh phñ n­íc ngoµi nh»m ho¹t ®éng kinh doanh trªn l·nh thæ ViÖt Nam. Doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi: Lµ doanh nghiÖp do c¸c tæ chøc, c¸ nh©n n­íc ngoµi ®Çu t­ 100% vèn vµ ®­îc chÝnh phñ ViÖt Nam cho phÐp thµnh lËp t¹i ViÖt Nam. * Bot: Lµ v¨n b¶n ký kÕt gi÷a c¸c tæ chøc, c¸ nh©n n­íc ngoµi víi cã quan nhµ n­íc cã thÈm quyÓn cña ViÖt Nam ®Ó x©y dùng, khai th¸c kinh doanh c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, hÕt thêi h¹n tæ chøc c¸ nh©n n­íc ngoµi chuyÓn giao kh«ng båi hoµn c«ng tr×nh ®ã cho ChÝnh phñ ViÖt Nam. Ngoµi ra cßn mét sè h×nh thøc ®ang vµ sÏ ¸p dông t¹i ViÖt Nam: Khu c«ng nghiÖp tËp chung; khu c«ng nghÖ cao, h×nh thøc "®æi ®Êt lÊy c«ng tr×nh - BO". 1.4. §Æc ®iÓm cña ®Çu t­ trùc tiÕp (FDI). - FDI kh«ng chØ ®­a vèn vµo n­íc ngoµi tiÕp nhËn mµ cïng víi vèn cã c¶ kü thuËt c«ng nghª, lêi quyÕt ®Þnh kinh doanh, s¶n xuÊt n¨ng lùc Marketing. Chñ ®Çu t­ khi ®­a vèn vµo ®Çu t­ lµ ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh vµ s¶n phÈm lµm ra ph¶i ®­îc tiªu thô ë thÞ tr­êng n­íc chñ nhµ hoÆc dïng cho xuÊt khÈu. Do vËy ph¶i ®Çu t­ kü thuËt cao, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm ®Ó t¨ng søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. - Lîi nhuËn cña c¸c chñ ®Çu t­ n­íc ngoµi thu ®­îc phô thuéc vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. ViÖc tiÕp nhËn FDI kh«ng g©y lªn t×nh tr¹ng nî cho n­íc chñ nhµ, mµ tr¸i l¹i hä cã thÓ sö dông nguån vèn nµy ®Ó ph¸t triÓn tiÒm n¨ng trong n­íc, t¹o c¬ së cho x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ quèc d©n. - QuyÒn qu¶n lý xÝ nghiÖp phô thuéc vµo møc ®é gãp vèn. 2. C¸c nguån h×nh thµnh vèn ®Çu t­ cña ViÖt Nam. C¸c nguån vèn ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam cã thÓ h×nh thµnh tõ nhiÒu nguån vèn kh¸c nhau tuúu theo tiªu thøc ph©n lo¹i. Theo NghÞ ®Þnh sè 177/CP ngµy 20-10-1994 cña chÝnh phñ ViÖt Nam vÒ viÖc ban hµnh ®iÒu lÖ qu¶n lý ®Çu t­ x©y dùng th× t¹i ViÖt Nam cã c¸c nguån vèn ®Çu t­ sau: + Vèn ng©n s¸ch nhµ n­íc: Sö dông ®Ó ®Çu t­ theo kÕ ho¹ch cña nhµ n­íc ®èi víi nh÷ng dù ¸n x©y dùng c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ, c¸c dù ¸n trång rõng ®Çu nguån, rõng phßng hé, c«ng tr×nh v¨n ho¸ x· héi, phóc lîi c«ng céng, qu¶n lý nhµ n­íc, khoa häc, an ninh quèc phßng vµ dù ¸n träng ®iÓm cña nhµ n­íc do ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh mµ kh«ng cã kh¶ n¨ng trùc tiÕp thu håi vèn. + Vèn tÝn dông ­u ®·i: Thuéc ng©n s¸ch nhµ n­íc dïng ®Ó ®Çu t­ cho c¸c dù ¸n, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ, c¸c c¬ së cña nhµ n­íc trong tõng thêi kú (®iÖn, xi m¨ng, s¾t thÐp, cÊp tho¸t n­íc….) vµ mét sè dù ¸n kh¸c cña c¸c ngµnh cã kh¶ n¨ng thu håi vèn ®· ®­îc x¸c ®Þnh trong c¬ cÊu kÕ ho¹ch cña nhµ n­íc. ViÖc bè trÝ c¸c dù ¸n nµy do chÝnh phñ quyÕt ®Þnh cô thÓ cho tõng thêi kú kÕ ho¹ch. + Vèn hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (offcial Developmen Assitance-ODA cña c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ chÝnh phñ hç trî trùc tiÕp cho ChÝnh phñ ViÖt Nam). + Vèn tÝn dông th­¬ng m¹i: dïng ®Ó ®Çu t­ míi, c¶i tao, më réng, ®æi míi kü thuËt vµ c«ng nghÖ c¸c dù ¸n s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô cã hiÖu qu¶, cã kh¶ n¨ng thu håi vèn vµ cã ®ñ ®iÒu kiÖn vay vèn theo quy ®Þnh hiÖn hµnh. + Vèn tù huy ®éng cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc: Dïng ®Ó ®Çu t­ cho ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, n©ng cao chÊt l­îng vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm. + Vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi (FDI) lµ nh÷ng kho¶n ®Çu t­ do c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n liªn doanh víi tæ chøc vµ c¸ nh©n trong n­íc theo quy ®Þnh cña L§TNN t¹i ViÖt Nam. + Vèn gãp cña nh©n d©n b»ng tiÒn, vËt liÖu hoÆc c«ng lao ®éng cho c¸c dù ¸n ®Çu t­ chñ yÕu vµo viÖc x©y dùng c¸c c«ng tr×nh phóc lîi c«ng c«ng phôc vô trùc tiÕp cho ng­êi gãp vèn theo c¸c ®iÒu kiÖn cam kÕt huy ®éng vèn. + Vèn ®Çu t­ cña c¸c tæ chøc kinh tÕ ngoµi quèc doanh vµ vèn ®Çu t­ cña nh©n d©n thùc hiÖn theo giÊy phÐp kinh doanh, giÊy phÐp x©y dùng cña c¬ quan cã thÈm quyÒn… + Vèn ®Çu t­ cña c¸c c¬ quan ngo¹i giao, c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ c¸c c¬ quan n­íc ngoµi kh¸c ®­îc phÐp x©y dùng trªn ®Êt ViÖt Nam, thùc hiÖn theo c¸c kho¶n môc hoÆc hiÖp ®Þnh ký kÕt gi÷a chÝnh phñ ViÖt Nam vµ chÝnh phñ c¸c n­íc hoÆc c¸c tæ chøc, c¬ quan n­íc ngoµi nªu trªn. Tõ c¸ch ph©n lîi theo nh­ nghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ ë trªn, ta cã thÓ chia c¸c nguån vèn ®Çu t­ chñ yÕu ®Ó thÊy râ ®­îc c¸c t¸c ®éng cña tõng lo¹i vèn nh­ sau: * Vèn trong n­íc bao gåm: Vèn ng©n s¸ch; vèn tÝn dông th­¬ng m¹i; vèn tù cã: gåm vèn tù huy ®éng cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc, vèn ®Çu t­ cña c¸c tæ chøc kinh tÕ ngoµi quãc doanh, vèn ®ãng gãp cña nh©n d©n. * Vèn n­íc ngoµi b©o gåm: c¶ vèn nhµ n­íc vµ vèn t­ nh©n, vèn ®Çu t­ cña c¸c c¬ quan ngo¹i giao, c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ c¸c c¬ quan n­íc ngoµi kh¸c ®­îc phÐp liªn doanh víi ViÖt Nam. - Vèn nhµ n­íc: phÇn lín ®­îc thùc hiÖn víi c¸c ®iÒu ­u ®·i, hoÆc trî cÊp, cho vay l·i suÊt thÊp vµ thêi h¹n dµi. _ Vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi bao gåm c¸c bé phËn: + §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi (FDI) + §Çu t­ gi¸n tiÕp Vay theo ®iÒu kiÖn th­¬ng m¹i + Mét nguån vèn n­íc ngoµi n÷a lµ c¸c h·ng xuÊt khÈu vµ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i th­êng cÊp c¸c kho¶n tÝn dông xuÊt khÈu cho nh÷ng n­íc nhËp khÈu víi tÝnh chÊt nh­ mét biÖn ph¸p khuyÕn khÝch b¸n s¶n phÈm b»ng c¸ch cho ho·n thanh to¸n. 3. Môc ®Ých cña viÖc thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ë ViÖt Nam trong giai ®o¹n ph¸t triÓn kinh tÕ hiÖn nay Lµ lµm râ c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn cña viÖc thu hót FDI vµo viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ n­íc ta. Trªn c¬ së ph©n tÝch thùc tr¹ng thu hót FDI trong thêi gian qua t×nh h×nh triÓn khai c¸c dù ¸n co vèn FDI vµ t¸c ®éng cña nã ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ ®Ó ®Ó xuÊt mét sè c¸c kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m t¨ng c­êng thu hót vµ triÓn khai c¸c dù ¸n FDI, ®ång thêi thùc hiÖn tèt h¬n viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. II. Vai trß cña viÖc thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ë ViÖt Nam trong giai ®o¹n ph¸t triÓn hiÖn nay. §Çu t­ n­íc ngoµi lµ vÊn ®Ò phæ biÕn cña mäi quèc gia trªn thÕ giíi vµ ®Æc biÖt quan träng ®èi víi ViÖt Nam - mét n­íc nghÌo míi b­íc vµo thêi kú c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸. §©y lµ mét ho¹t ®éng rÊt míi ë n­íc ta, ®ang diÔn ra séi ®éng, cã t¸c ®éng tèt ®Õn ph¸t triÓn kinh tÕ, song còng cã nhiÒu khã kh¨n, phøc t¹p c¶ trong nhËn thøc lý luËn vµ thùc tiÔn qu¶n lý, ®ang cÇn ®­îc tiÕp tôc nghiªn cøu vµ t×m kiÕm gi¶i ph¸p. *. Vai trß §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi lµ m¾t sÝch quan träng nhÊt cña vßng trßn t¸c ®éng lÉn nhau gi÷a vèn, kü thuËt vµ t¨ng tr­ëng. Trong ®êi sèng kinh tÕ quèc tÕ. FDI cã vai trß rÊt quan träng, ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng nuíc cã nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn . Tr­íc hÕt, FDI cung cÊp vèn bæ xung cho n­íc chñ nhµ ®Ó bï ®¾p sù thiÕu hôt nguån vèn trong n­íc, mµ hÇu hÕt c¸c n­íc ph¸t triÓn ®Òu cã nhu cÇu rÊt lín vÒ nguån vèn ®Ó thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸. thùc tÕ ë nhiÒu n­íc, næi bËt lµ c¸c n­íc ASEAN vµ §«ng ¸ nhê cã FDI ®· thùc hiÖn thµnh c«ng vµ trë thµnh nh÷ng NIC (Hµn Quèc, §µi Loan, Hång K«ng…) hay Singapo. Thø hai, Cïng víi viÖc cÊp vèn lµ c«ng nghÖ chuyÓn giao mµ n­íc chñ nhµ ®· cã vµ ®­îc c¶i tiÕn kü thuËt tiÕn tiÕn, kinh nghiÖm quan lý, ®éi ngò lao ®éng ®­îc ®µo t¹o vµ båi d­ìng vÒ nhiÒu mÆt. thø ba, do t¸c ®éng cña vèn, cña khoa häc c«ng nghÖ, FDI t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ l¹c hËu ë c¸c n­íc kÐm vµ chËm ph¸t triÓn. Th«ng qua FDI, c¬ cÊu ngµnh, c¬ cÊu kü thuËt, c¬ cÊu s¶n phÈm vµ lao ®éng sÏ ®­îc biÕn ®æi heo chiÒu h­íng tiÕn bé. Thø t­, FDI lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc ®Çu t­ quèc tÕ mµ th«ng qua nã mµ n­íc chñ nhµ cã thªm ®iÒu kiÖn më réng quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ trong xu h­íng hîp t¸c toµn cÇu. III.T×nh h×nh FDI tõ 1988 ®Õn nay * Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ở ViÖt Nam (chñ yÕu tõ n¨m 1988 ®Õn nay) Tõ cuèi nh÷ng n¨m cña thËp kû 70, ViÖt Nam ®· c«ng bè ®iÒu lÖ ®Çu t­ n­íc ngoµi nh­ng vÒ c¬ b¶n kh«ng thùc hiÖn ®­îc. Th¸ng 12 /1987 LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc ban hµnh, sau ®ã nhµ n­íc ®· ban hµnh hµng lo¹t c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn chi tiÕt, trong ®ã quan träng nhÊt lµ NghÞ ®Þnh139/ H§BT ra ngµy 5/9/1988. Sau h¬n mét n¨m thùc hiÖn; ngµy 30/6/1990 Quèc héi ViÖt Nam ®· söa ®æi bæ sung luËt ®Çu t­ vµ cã hiÖu lùc tõ ngµy 6/2/1991. §Õn nay ®· hoµn thµnh cã b¶n hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p lý vÒ ®Çu t­ n­íc ngoµi c¶ vÒ "chiÒu däc lÉn chiÒu ngang". §©y lµ mét cè g¾ng lín vÒ lÜnh vùc luËt ph¸p nãi chung vµ ®Çu t­ n­íc ngoµi nãi riªng 1. T×nh h×nh cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ n­íc ngoµi tõ 1988 ®Õn nay. Tinh đến cuối năm 2007, cả nước đã thu hút được hơn 9.500 dự án ĐTNN Như vậy, nếu tính cả 122,6 triệu USD vốn đăng ký bổ sung của 17 dự án đựơc cấp phép trong các năm trước thì tổng vốn đầu trực tiếp nước ngoài từ đầu năm đến 22/2 đã đạt 2,65 tỷ USD, tăng 39,2% so với cùng kỳ năm 2007. Vốn đầu tư nước ngoài thực hiện ước đạt 1,08 tỷ USD. Tổng cục Thống kê cho biết, tính từ đầu năm đến ngày 22/2/2008, cả nước có 72 dự án được cấp phép với tổng vốn đăng ký 2,53 tỷ USD. Tuy so với cùng kỳ năm trước số dự án giảm 42% nhưng tổng số vốn đăng ký vẫn tăng 56%, chủ yếu do có 3 dự án lớn được cấp phép với tổng vốn đăng ký trên 2,21 tỷ USD. LĐ) - Với việc coi khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài (ĐTNN) là một bộ phận quan trọng của nền kinh tế, đóng góp lớn vào tăng trưởng GDP, sau 20 năm thu hút đầu tư (1988-2007), VN đã gặt hái được những thành công ngoài mong đợi. Đặc biệt cùng với việc gia nhập WTO và thực hiện các cam kết quốc tế, VN đã chứng kiến một "làn sóng đầu tư thứ hai" hết sức mạnh mẽ kể từ năm 2006 đến nay, mà đỉnh cao là 20,3 tỉ USD thu hút trực tiếp FDI trong năm 2007. Ngày 24.1, một hội nghị lớn đánh giá tình hình thu hút ĐTNN 20 năm sau sẽ diễn ra tại Hà Nội.Sau thời kỳ "bùng nổ" ĐTNN tại VN (1991-1996) được xem như "làn sóng ĐTNN" đầu tiên vào VN, với tổng vốn đăng ký 28,3 tỉ USD, gồm cả vốn cấp mới và tăng vốn, nguồn vốn ĐTNN bị suy giảm vào năm 1997 do khủng hoảng tài chính khu vực và phục hồi mạnh mẽ kể từ năm 2004 đến nay.  Đặc biệt trong 2 năm 2006-2007, dòng vốn ĐTNN vào nước ta đã tăng đáng kể (32,3 tỉ USD), với sự xuất hiện của nhiều dự án quy mô lớn đầu tư chủ yếu vào những lĩnh vực chúng ta chủ trương thu hút đầu tư như công nghiệp (sản xuất thép, điện tử, sản phẩm công nghệ cao,...) và dịch vụ (cảng biển, bất động sản, công nghệ thông tin, du lịch-dịch vụ cao cấp v.v...), báo hiệu "làn sóng ĐTNN" thứ hai vào VN.  Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư (MPI), tính đến cuối năm 2007, cả nước đã thu hút được hơn 9.500 dự án ĐTNN với tổng vốn đăng ký khoảng 98 tỉ USD (gồm cả vốn cấp mới và vốn tăng thêm). Trừ các dự án đã hết thời hạn hoạt động hoặc giải thể trước thời hạn, hiện còn khoảng 8.590 dự án còn hiệu lực, với tổng vốn đăng ký 83,1 tỉ USD. Trong số này, đã có khoảng 50% số dự án triển khai góp vốn thực hiện đạt hơn 43 tỉ USD, chiếm 52,3% tổng vốn đăng ký.  Các dự án ĐTNN đi vào hoạt động đã tạo ra tổng giá trị doanh thu đáng kể, giá trị XK, đóng góp cho ngân sách, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho người lao động. Hiện khu vực có vốn ĐTNN đã đóng góp trên 17% GDP, chiếm 16% tổng vốn đầu tư toàn xã hội, đạt giá trị doanh thu trong 2 năm 2006-2007: 69 tỉ USD, trong đó giá trị XK (trừ dầu thô) đạt 28,6 tỉ USD, chiếm 41% tổng doanh thu.  Đánh giá về tác động tích cực của ĐTNN đối với nền kinh tế VN sau 20 năm, ông Phan Hữu Thắng - Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài - nhận định: "Đây là khu vực có tốc độ phát triển năng động nhất nền kinh tế, nhờ đó đã có tác động lan toả đến các thành phần kinh tế khác, giúp VN hội nhập sâu rộng vào đời sống kinh tế quốc tế như đẩy nhanh tiến trình tự do hoá thương mại và đầu tư, tạo ra sự hợp tác và cạnh tranh ở quy mô toàn cầu...". 2. T×nh h×nh thøc hiÖn 2.1. VÒ quy m« vµ nhÞp ®é ®Çu t­. NÕu nh­ n¨m 1988 - n¨m ®Çu tiªn thùc hiÖn luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi chØ cã 37 dù ¸n víi tæng sè vèn ®Çu t­ lµ 366 triÖu USD th× ®Õn hÕt n¨m 1999 Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ ®· c©p 1984 dù ¸n víi tæng sè vèn ®Çu t­ h¬n 28 tØ USD cho h¬n 900 c«ng ty, tËp ®oµn tõ h¬n 50 n­íc vµ l·nh thæ thÕ giíi, cho ®Õn hÕt th¸ng 9 n¨m 1997 MPI ®· cÊp thªm 95 dù ¸n víi sè vèn 1070 triÖu USD vµ tæng sè vèn ®Çu t­ tõ 1998 ®Õn nay ®· lªn trªn 29 tû USD víi 1634 dù ¸n trong ho¹t ®éng. Trong thêi gian tõ 1998 - 1996 nhÞp ®é vµ quy m« thu hót vèn ®Çu t­ trùc tiÕp t¨ng kh¸ nhanh, b×nh qu©n t¨ng hµng n¨m lµ trªn 50% vèn b×nh qu©n mét dù ¸n qua 9 n¨m ho¹t ®éng ®¹t 14,1 triÖu USD h¬n h¼n Trung Quèc (1,3 triÖu USD), Malaysia (3,5 triÖu USD) Ên §é (7,2 triÖu USD) trong thêi kú (1987 - 1994). Nh×n mét c¸ch tæng qu¸t th× c¸c dù ¸n cã quy m« nhá (d­íi 5 triÖu USD) tuy chiÕm sè l­îng lín vÒ dù ¸n (72%) nh­ng chiÕm tû lÖ nhá vÒ sè vèn ®Çu t­ (12%) bªn c¹nh ®ã cã mét sè c«g tr×nh cã quy m« rÊt lín, cã ý nghÜa then chèt nh­ dù ¸n B¾c Thñ Thiªm cã tæng sè vèn ®Çu t­ 2,231 tû USD vµo lÜnh vùc c¬ së h¹ tÇng vµ ph¸t triÓn ®« thÞ ë thµnh phè Hå ChÝ Minh. ViÖc ph¸t triÓn hµng lo¹t c¸c xÝ nghiÖp cã quy m« võa vµ nhá trong mét sè lÜnh vùc vÉn lµ h­íng ®i thÝch hîp, võa vËn dông cã hiÖu qu¶ c¸c c¬ sá hiÖn cã, tæ chøc qu¶n lý, ®æi míi thiÕt bÞ vµ ph­¬ng ph¸p s¶n phÈm ®Ó thÝch nghi víi nh÷ng thay ®æi cña thÞ tr­êng. 2.2. C¬ cÊu ®Çu t­ VÒ c¬ cÊu ngµnh: Qua c¸c n¨m, cã cÊu ®Çu t­ theo c¸c ngµnh cã sù chuyÓn dÞch lín ngµy cµng phï híp so víi yªu cÇu, nÕu nh­ trong nh÷ng n¨m ®Çu khi L§TNN míi ra ®êi th× vèn tËp trung vµo c¸c ngµnh dÇu khÝ (32,5%), kh¸ch s¹n (20,6%) th× tõ 1991, nhÊt lµ trong n¨m 1994, 1995, ®Çu t­ vµo c«ng nghiÖp t¨ng ®¸ng kÓ (21,07%) lªn 46% (tÝnh riªng quÝ I n¨m 1996). NÕu tÝnh c¶ ngµnh dÇu khÝ ®¹t 52,4%, n¨m 1996 c¬ cÊu ®Çu t­ vµo lÜnh vùc s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, c¬ së h¹ tÊng chiÕm 80% tæng sè vèn trong khi n¨m 1995 chØ cã 64%. Theo b¸o c¸o cña Bé c«ng nghiÖp, toµn ngµnh t¨ng tr­ëng 14,1%/ n¨m trong ®ã riªng khu vùc ®Çu t­ n­íc ngoµi ®· t¨ng 21,7%. VÒ c¬ cÊu l·nh thæ: Ngµy cµng ®­îc c©n ®èi h¬n, phÇn lín c¸c dù ¸n víi 84% tæng sè vèn ®Çu t­ ë 3 vïng kinh tÕ träng ®iÓm lµ: Thµnh phè Hå ChÝ Minh - §ång Nai - Bµ R×a - Vòng TÇu - H¶i Phßng - Qu¶ng Ninh; §µ N½ng - Qu¶ng Ng·i. Ph©n bè vèn FDI theo 3 miÒn B¾c - Trung - Nam Sè dù ¸n Tång vèn Tæng sè §Çu t­ (USD) % so víi TS Tæng sè % so víi TS MiÒn B¾c 389 26,9 6.010,2 32 MiÒn Trung 145 30,8 1.522,6 8 MiÒn Nam 907 63,0 11.309,7 60 Tæng sè c¶ n­íc 1.441 100 18.842,7 100 Nguån: Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ (tÝnh hÕt ngµy 31/5/1996) NÕu nh­ trong nh÷ng n¨m ®Çu thùc hiÖn L§TNN (tõ 1988 - 1991), c¸c tØnh phÝa B¾c cã 25 dù ¸n víi 20% tæng sè vèn ®Çu t­ cña c¶ n­íc th× ®Õn hÕt ngµy 31/5/1996 c¸c tØnh phÝa B¾c ®· thu hót ®­îc 26,9% sè dù ¸nv íi 32% tæng sè vèn ®Çu t­ cña c¶ n­íc. Së dÜ nh­ vËy lµ do mçi ®Þa ph­¬ng ®Òu cã nh÷ng thÕ m¹nh riªng, nh­ng quan träng lµ do Nhµ n­íc cã nh÷ng ®iÒu chØnh kÞp thêi vÒ chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p khuyÕn khÝch ®Çu t­ vµo nh÷ng vïng cÇn ®Çu t­ theo h­íng cña ChÝnh phñ. 2.3. VÒ ®èi t¸c ®Çu t­ n­íc ngoµi: TÝnh tõ n¨m 1988 ®Õn nay cã h¬n 50 n­íc vµ vïng l·nh thæ trªn thÕ giíi cã dù ¸n ®Çu t­ vµ ViÖt Nam. N­íc cã vèn ®Çu t­ lín nhÊt vµo ViÖt Nam (1988 - 1996) STT N­íc vµ vïng l·nh thæ Sè dù ¸n Vèn ®Çu t­ 1 Singapre 148 4.735,18 2 §µi Loan 253 4.060,68 3 Hång K«ng 176 3.137,26 4 Hµn Quèc 176 2.391,08 5 NhËt B¶n 158 2.279,90 6 Plitish nepin island 57 1.585,08 7 Malaysia 51 1.064,13 8 Mü 54 772,79 9 Th¸i Lan 70 735,34 10 Autralia 53 685,77 * Nguån: Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ - MPI Cã thÓ thÊy r»ng Singapore, §µi Loan, Hång K«ng lµ nh÷ng ®èi t¸c ®Çu t­ quan träng, song bªn c¹nh ®ã ph¶i kÓ ®Õn NhËt B¶n ®· v­¬n lªn vÞ trÝ thø 5 trong khi tr­íc ®©y c¸c nhµ ®Çu t­ NhËt B¶n rÊt dÌ dÆt khi ®Çu t­ vµo ViÖt Nam. §iÒu nµy chøng tá hä ®· tõng b­íc chÊp nhËn m«i tr­êng ®Çu t­ ë ViÖt Nam. §èi víi ®èi t¸c Mü còng t¨ng lªn ®¸ng kÓ tõ khi cã b×nh th­êng ho¸ quan hÑ ViÖt - Mü vµ trong t­¬ng lai cïng víi ®èi t¸c NhËt B¶n lµ ®èi t¸c gãp phÇn lín t¨ng vèn ®Çu t­ trùc tiÕp vµo ViÖt Nam. 2.4. C¸c h×nh thøc ®Çu t­ thùc hiÖn. LuËt §TNN t¹i ViÖt Nam quy ®Þnh 3 h×nh thøc ®Çu t­ chñ yÕu lµ: Hîp t¸c kinh doanh trªn c¬ së hîp ®ång kinh doanh, xÝ nghiÖp liªn doanh, xÝ nghiÖp cã 100% vèn n­íc ngoµi, th× ®Õn nay c¶ 3 h×nh thøc ®Òu ®­îc c¸c nhµ ®Çu t­ chÊp nhËn vµ vËn dông. TÝnh tõ 1988 ®Õn n¨m 1996, xÝ nghiÖp liªn doanh chiÕm 67,09% tæng sè dù ¸n víi 79,68 sè vèn ®Çu t­ . XÝ nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi chiÕm 26.58% sè dù ¸n víi 16,34% tæng sè vèn ®Çu t­ . C¸c lo¹i h×nh ®Çu t­ (tÝnh ®Õn hÕt 1996) §¬n vÞ: TriÖu USD H×nh thøc ®Çu t­ Sè DA Tû lÖ % Vèn §T (Tr USD) Tû lÖ % 1. XÝ nghiÖp liªn doanh 1.268 67.09 20.489,016 79,68 2. XÝ nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi 500 26,58 4.234,431 16,34 3. Hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh 119 6,33 1.184,181 4,58 Tæng sè 1.881 100 25.907,628 100 * Nguån: SCC1 ®æi míi kinh tÕ vµ chÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi ngo¹i, viÖn kinh tÕ thÕ giíi 1997 Đầu tư trực tiếp nước ngoài: 20 năm, 98 tỉ USD *Môi trường đầu tư không ngừng cải thiện Theo ông Phan Hữu Thắng, một trong những yếu tố cơ bản làm nên sức hút về ĐTNN trong 20 năm qua, là chủ trương nhất quán của Chính phủ VN trong việc coi ĐTNN là một bộ phận hữu quan của nền kinh tế. Đặc biệt, Luật Đầu tư nước ngoài được ban hành từ năm 1987 và Luật Đầu tư chung hợp nhất Luật ĐTNN và Luật Khuyến khích đầu tư trong nước năm 2005 đã tạo ra sự thống nhất trong hệ thống pháp luật về đầu tư, tạo sân chơi bình đẳng, không phân biệt đối xử giữa các nhà đầu tư.  Cùng với Luật Đầu tư, Chính phủ đã ban hành một loạt các văn bản pháp luật tháo gỡ các khó khăn vướng mắc, trở ngại trong hoạt động của ĐTNN, tuỳ từng hoàn cảnh cụ thể, Chính phủ đã có những biện pháp hỗ trợ DN trong xây dựng hạ tầng cơ sở, như đường giao thông, hệ thống cấp/thoát nước, hoàn chi phí ứng trước xây dựng đường điện tới chân hàng rào, giảm giá, phí tiến tới quy định một giá điện, nước, cước viễn thông, vận tải... cho DN FDI nhằm giảm chi phí đầu vào, giúp tăng năng lực cạnh tranh. Một trong những lý do nhà đầu tư than phiền là thủ tục hành chính rườm rà thì Chính phủ đã có biện pháp cải cách mạnh mẽ bằng việc phân cấp quản lý cho chính quyền các địa phương trong quản lý đầu tư. Từ chỗ địa phương chỉ được phân cấp cho khâu cấp và điều chỉnh GPĐT, đến nay toàn bộ quá trình quản lý hoạt động ĐTNN với 6 nội dung từ lập, công bố danh mục dự án, vận động, xúc tiến đầu tư, tham gia thẩm định dự án, cấp GPĐT... đều đã thuộc thẩm quyền của địa phương. Đồng thời với phân cấp, UBND cấp tỉnh và BQL dự án cũng là cơ quan quản lý trực tiếp các nguồn lực đầu tư về đất đai, lao động, môi trường, quy hoạch, nắm bắt sát nhất tình hình thực hiện các dự án đầu tư trên địa bàn. Chính từ sự phân cấp này mà kết quả thu hút đầu tư vượt trội của năm 2007 đã được minh chứng là một chủ trương đúng. Theo ông Phan Hữu Thắng, mặc dù đạt được những kết quả khả quan, song ĐTNN thời gian qua cũng bộc lộ những điểm cần hoàn thiện để đạt mục tiêu thu hút mạnh mẽ hơn nguồn vốn này. Một trong những điểm mấu chốt là cần hoàn thiện tư duy kinh tế. Dù chủ trương chung đều coi ĐTNN là một bộ phận cấu thành hữu cơ của nền kinh tế, được khuyến khích phát triển lâu dài, bình đẳng với các thành phần kinh tế khác, nhưng trên thực tế, việc xử lý ở nhiều bộ, ngành và địa phương vẫn còn phân biệt đối xử giữa đầu tư trong nước và ĐTNN, thể hiện ngay từ khâu quy hoạch sản phẩm, phân bổ các nguồn lực lao động, đất đai, vốn..., chưa thực sự cho phép nhà ĐTNN tham gia. Việc xử lý tranh chấp kinh tế giữa các bên cũng thiên về bảo vệ quyền lợi cho phía VN. Trong những thời điểm khó khăn, ta tranh thủ vốn ĐTNN nhưng khi điều kiện thuận lợi lại có xu hướng không khuyến khích ĐTNN mà để trong nước tự làm; những biểu hiện này có tác động làm nản lòng nhà ĐTNN. Đầu tư nước ngoài giai đoạn 2006-2010: Vốn ĐTNN thực hiện: Đạt khoảng 24 - 25 tỉ USD, chiếm khoảng 17,8% tổng vốn đầu tư toàn xã hội. Vốn đăng ký - bao gồm cả vốn FDI đăng ký cấp mới và tăng vốn đạt khoảng 55 tỉ USD, trong đó vốn cấp mới đạt 41 tỉ USD và vốn bổ sung đạt khoảng 14 tỉ USD; bình quân mỗi năm đạt khoảng 11 tỉ USD. Doanh thu: Khoảng 163,4 tỉ USD. Xuất - nhập khẩu: Xuất khẩu đạt khoảng 93,3 tỉ USD (không kể dầu thô); nhập khẩu đạt 103,tỉ USD. Nộp ngân sách nhà nước: Đạt khoảng 8,4 tỉ USD.  2.4.1. H×nh thøc xÝ nghiÖp liªn doanh: §­îc ¸p dông phæ biÕn nhÊt nh­ng cã xu h­íng bít dÇn vÒ tû träng. HiÖn cã kho¶ng 1300 xÝ nghiÖp liªn doanh ®­îc cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ víi tæng sè vèn ®¨ng ký lµ 20.489,016 triÖu USD. Së dÜ c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi thÝch ¸p dông h×nh thøc liªn doanh v×: + Hä thÊy ®­îc ­u thÕ cña h×nh thøc xÝ nghiÖp liªn doanh so víi xÝ nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi lµ tranh thñ ®­îc sù hiÓu biÕt vµ hç trî cña ®èi t¸c ViÖt Nam trong tÊt c¶ c¸c kh©u h×nh thµnh, thÈm ®Þnh vµ thùc hiÖn dù ¸n, réng h¬n xÝ nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi. + Ph¹m vi, lÜnh vùc vµ ®Þa bµn ho¹t ®éng cña xÝ nghiÖp liªn doanh Tuy nhiªn, hiÖn nay h×nh thøc nµo cã xu h­íng gi¶m ®i lµ do nh÷g nguyªn nh©n chñ yÕu sau: + Sau mét thêi gian tiÕp cËn víi thÞ tr­êng ViÖt Nam, c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, ®Æc biÖt lµ c¸c nhµ ®Çu t­ Ch©u ¸ ®· hiÓu râ h¬n vÒ luËt ph¸p, chÝnh s¸ch vµ thñ tôc ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam cã nh÷ng bÊt lîi cho hä. + Thùc tiÔn ph¸t sinh nhiÒu tranh chÊp viÖc qu¶n lý ®iÒu hµnh xÝ nghiÖp, mét phÇn do sù yÕu kÐm vÒ tr×nh ®é cña bªn ®èi t¸c ViÖt Nam. MÆt kh¸c, bªn n­íc ngoµi th­êng gãp vèn nhiÒu nh­ng l¹i kh«ng quyÕt ®Þnh ®­îc vÊn ®Ò chñ chèt cña xÝ nghiÖp v× nguyªn t¾c nhÊt trÝ trong héi ®ång qu¶n trÞ. + Kh¶ n¨ng tham gia liªn doanh cña ViÖt Nam c¬ b¶n lµ thiÕu c¸n bé qu¶n lý, chuyªn gia, thiÕu vèn ®ãng gãp (vèn ®èi øng), phÇn vèn gãp chñ yªó lµ ®Êt (chiÕm 90%) gi¸ trÞ. + 98% ®èi t¸c ViÖt Nam tham gia xÝ nghiÖp liªn doanh lµ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc, 2% cßn l¹i thuéc c¸c tæ chøc kinh tÕ ngoµi quèc doanh bao gån c¸c hîp t¸c x·, c«ng ty c« phÈn, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n vµ doanh nghiÖp t­ nh©n. Do vËy, cã nhiÒu tr­êng hîp c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc ®· cã t¸c ®éng s½n vµo qu¸ tr×nh tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp. C¸c nhµ ®Çu t­ trong n­íc vµ n­íc ngoµi ®Òu thõa nhËn quy ®Þnh vÒ xÝ nghiÖp liªn doanh cña L§TNN t¹i ViÖt Nam lµ râ rµng vµ chÊp nhËn ®­îc. Tuy nhiªn, mét sè ®èi t¸c n­íc ngoµi cho r»ng nguyªn t¾c nhÊt trÝ trong héi ®ång qu¶n trÞ lµ kh«ng phï hîp víi hÖ thèng quèc tÕ, vµ trong thùc tÕ cã nhiÒu tr­êng hîp bªn ViÖt Nam cã thÓ cè t×nh hoÆc do thiÕu hiÓu biÕt ®· vËn dông sai nh÷ng nguyªn t¾c nµy, ¸p dông nh÷ng vÊn ®Ò kh«ng ph¶i chñ chèt, g©y lªn khã kh¨n ¸ch t¾c ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. 2.4.2. XÝ nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi. §Çu t­ nhµ n­íc theo theo h×nh thøc nµy ngµy cµng t¨ng tõ 6% vÒ tæng sè vèn ®¨ng ký trog 4 n¨m tõ 1988 ®Õn 1991 lªn 21,1% n¨m 1996. TÝnh tõ n¨m 1988 ®Õn n¨m 1996 ®· cã 500 dù ¸n ®Çu t­ víi tæng sè vèn lµ 4.234,431 triÖu USD. Nguyªn nh©n gi¶m sót c«ng nghiÖp liªn doanh còng lµ nguyªn nh©n t¨ng tû träng c¸c xÝ nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi. Uû ban n­íc ngoµi vµ hîp t¸c ®Çu t­ tr­íc ®©y ®· kh«ng cÊp giÊy phÐp cho nhiÒu dù ¸n 100% vèn n­íc ngoa× räng nh÷ng ngµnh, lÜnh vùc quan träng hoÆc cã tÝnh ®Æc thï nh­: B­u chÝnh, viÔn th«ng, x©y dùng kinh doanh kh¸ch s¹n vµ phßng cho thuª, s¶n xuÊt xi m¨ng, dÞch vô xuÊt nhËp khÈu …. Nh­ng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y c¸c ®Þa ph­¬ng phÝa Nam ®Æc biÕt lµ c¸c tØnh: §ång Nai, S«ng BÐ, Bµ RÞa - Vòng TÇu ®· ñng hé m¹nh c¸c dù ¸n 100% vèn n­íc ngoµi v× hä cho r»ng c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi thuª ®Êt lËp xÝ nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi cã lîi thÕ nhiÒu h¬n lµ viÖcc giao ®Êt cho bªn ViÖt Nam gãp phÇn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®Ó tham gia liªn doanh. Xu h­íng xÝ nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi t¨ng lªn nãi ®Õn tÝnh hÊp dÉn cña m«i tr­êng ®Çu t­ ViÖt Nam, thÓ hiÖn sù yªn t©m cña c¸c nhµ n­íc ngoµi ki hoµn toµn bá vèn ra kinh doanh chø kh«ng ph¶i liªn doanh hay ký kÕt hîp ®ång hîp t¸c ®Ó võa kinh doanh võa th¨m dß t×nh h×nh n­íc së t¹i. 2.4.3. H×nh thøc hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh. Lµ h×nh thóc ®­îc ¸p dông phæ biÕn trong lÜnh vùc th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ vµ trong lÜnh vùc b­u chÝnh viÔn th«ng. Hai lÜnh vùc nµy chØ chiÕm 30% sè dù ¸n (nh­ng trong ®ã cã tíi 90% tæng sè vèn cam kÕt thùc hiÖn). PhÇn cßn l¹i chñ yÕu thuéc lÜnh vùc c«ng nghiÖp gia c«ng chÕ biÕn vµ dÞch vô, tÝnh tõ 1988 ®Õn hÕt n¨m 1996 chóng ta cã tÊt c¶ 119 tr­êng hîp hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh víi tæng sè vèn lµ 1.184.181 triÖu USD. Qua thùc hiÖn qu¶n lý hîp ®ång, hîp t¸c kinh doanh th­êng cã ph¸t sinh hai vÊn ®Ò phøc t¹p sau: + Mét lµ, cã sù nhÇm lÉmn gi÷a hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh gi÷a c¸c hîp ®ång kh¸c kh«ng thuéc ph¹m vi ®iÒu chØnh cña luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi nh­: Hîp ®ång mua b¸n thiÕt bÞ tr¶ chËm…Do vËy mét sè nhµ ®Çu t­ ®· lîi dông ®Ó ®Çu t­ chui, trèn tr¸nh sù qu¶n lý cña nhµ n­íc vÒ ®Çu t­. + Hai lµ, khi thùc hiÖn c¸c dù ¸n lín, c¸c bªn hîp doanh th­êng gÆp khã kh¨n trong viÖc ph©n phèi ®iÒu hµnh dù ¸n. Mét sè hîp doanh ®· ®Ò xuÊt thµnh lËp ban ®iÒu hµnh chung vµ ®Ò bghÞ tæ chøc ban ®iÒu hµnh ®ã nh­ mét ph¸p nh©n vµ thùc tÕ ®· cã hîp doanh tæ chøc thµnh ph¸p nh©n, cã con dÊu ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam. VÒ h×nh thøc ®Çu t­ vµ c¸c ph­¬ng thøc tæ chøc kh¸c ®Õn nay ®· cã 5 c«ng ty liªn doanh x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng, khu chÕ xuÊt vµ hai c«ng ty liªn doanh x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng c«ng nghiÖp ®­îc cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng. H×nh thøc hîp ®ång x©y dùng - vËn hµnh - chuyÓn giao (BOT) míi b¾t ®Çu triÓn khai thùc hiÖ ®· cã mét dù ¸n. Xö lý vµ cug cÊp n­íc s¹ch ë thµnh phè Hå ChÝ Minh víi tæng sè vèn lµ 30 triÖu USD, trong n¨m 1996 Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ (MPI) ®· cÊp thªm 3 giÊy phÐp cho dù ¸n BDT víi tæng sè vèn ®Çu t­ lµ 673.000.000 USD. Nh×n chung theo ®¸nh gi¸ cña c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi th× hÖ thèng luËt ph¸p vÒ BOT ®­îc xem lµ ®Çy ®ñ, hoµn chØnh so víi nhiÒu n­íc trong khu vùc. IV. NhËn xÐt ®¸nh gi¸: 1.KÕt qu¶ ®¹t ®­îc: Nền kinh tế Việt Nam tiếp tục tăng trưởng cao trong năm 2006 với mức tăng GDP trên 8,2%. Giá trị xuất khẩu đạt trên 39,6 tỉ USD, trong đó khu vực có vốn đầu tư nước ngoài đạt 57,2% kể cả dầu thô (trừ dầu thô đạt 35,6%). Số lượng mặt hàng có giá trị xuất khẩu trên 1 tỉ USD đã tăng lên so với năm 2005 (gồm: dầu thô, dệt may, giày dép, đồ gỗ, hàng điện tử, gạo, cao su). Cơ cấu kinh tế đã có chuyển biến tích cực theo hướng công nghiệp hóa. Trong năm 2006 vị thế của nước ta trên thế giới tiếp tục nâng cao hơn sau khi trở thành thành viên thứ 150 của WTO, tổ chức thành công Hội nghị APEC lần thứ 14 và được Quốc hội Hoa Kỳ thông qua PNTR. Bên cạnh đó là việc triển khai các luật mới và thủ tục đầu tư được đơn giản hóa. Các yếu tố trên không chỉ mở ra triển vọng và động lực mới cho đầu tư của các thành phần kinh tế mà còn củng cố và tạo điều kiện thuận lợi cho cộng đồng các nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt là nhà đầu tư Hoa Kỳ đầu tư vào Việt Nam. FDI in Jan-Mar 2008 - Classified by Provinces Provinc._.