Tín dụng Ngân hàng và rủi ro tín dụng. Một số biện pháp
Tài liệu Tín dụng Ngân hàng và rủi ro tín dụng. Một số biện pháp: ... Ebook Tín dụng Ngân hàng và rủi ro tín dụng. Một số biện pháp
Tóm tắt tài liệu Tín dụng Ngân hàng và rủi ro tín dụng. Một số biện pháp, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Môc lôc
Lêi nãi ®Çu
N¨m 1986, ViÖt nam chuyÓn m×nh ®¸nh dÊu mét bíc ®ét ph¸ quyÕt ®Þnh trong lÞch sö kinh tÕ. Sù chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ tõ nÒn kinh tÕ tËp trung bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®· kh«ng nh÷ng mang l¹i sù ®æi thay cho bé mÆt cña ®Êt níc mµ nã cßn phñ lªn mäi thµnh phÇn kinh tÕ trong x· héi ®ã mét khu«n mÆt míi. M«i trêng kinh tÕ míi mang tÝnh c¹nh tranh ®· t¹o ra triÓn väng vµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp ng©n hµng nãi riªng më réng ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Sau khi hÖ thèng ng©n hµng ®îc tæ chøc l¹i, trë thµnh hÖ thèng ng©n hµng hai cÊp theo nghÞ ®Þnh 53/ H§BT-1990, c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ®· ®îc t¸ch ra víi t c¸ch lµ ®¬n vÞ kinh doanh tiÒn tÖ mµ môc tiªu chñ yÕu cña nã lµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn. Nhng ®ång thêi, c¬ chÕ thÞ trêng víi ®Çy rÉy nh÷ng rñi ro, bÊt tr¾c l¹i ®Æt c¸c doanh nghiÖp (trong ®ã cã c¶ nh÷ng doanh nghiÖp ng©n hµng) tríc nh÷ng thö th¸ch khèc liÖt, nghiÖt ng· bëi sù c¹nh tranh ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn.
Rñi do lu«n lµ c¨n bÖnh bÈm sinh vèn cã cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng. G¾n liÒn víi kh¶ n¨ng thu lîi nhuËn cao th× bao giê còng xuÊt hiÖn nh÷ng tiÒm tµng kh¶ n¨ng rñi ro lín ®èi víi nã. §¸ng chó ý lµ trong lÜnh vùc kinh doanh tiÒn tÖ, kh¶ n¨ng rñi ro ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ng©n hµng lµ con sè céng kh¶ n¨ng rñi ro cña c¸c doanh nghiÖp trong c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. Bëi v×, trong ®iÒu kiÖn c¬ chÕ thÞ trêng, nguån vèn vay ng©n hµng ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh - dÞch vô cña c¸c doanh nghiÖp bao giê còng chiÕm tû träng lín trong tæng nguån vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña hä. Do ®ã, bÊt kú sù rñi ro nµo dï lín hay nhá, x¶y ra ë bÊt kú mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh nµo cã quan hÖ giao dÞch tÝn dông víi ng©n hµng còng ®Òu g©y ra rñi ro cho ng©n hµng. §iÒu ®ã cho thÊy rñi ro vµ vÊn ®Ò phßng ngõa rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh tÝn dông cña ng©n hµng bao giê còng lµ mét vÊn ®Ò ®îc quan t©m hµng ®Çu v× nã cã liªn quan vµ t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn sù sèng cßn cña c¸c ng©n hµng.
ë níc ta nh÷ng n¨m võa qua ®· liªn tôc x¶y ra nhiÒu vô lõa ®¶o ng©n hµng ®Ó chiÕm dông vèn, kh«ng tr¶ nî dÉn ®Õn tÝn dông ®æ bÓ, g©y thiÖt h¹i lín cho hÖ thèng ng©n hµng. VÊn ®Ò rñi ro tÝn dông vµ c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa rñi ro tÝn dông trong kinh doanh cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ®· ®îc ®Ò cËp ®Õn tõ mÊy n¨m nay nhng chñ yÕu míi trªn ph¬ng diÖn lý luËn, cÇn cã sù tæng kÕt, ®óc rót kinh nghiÖm tõ ho¹t ®éng thùc tiÔn cña c¸c ng©n hµng vµ ®Ò ra biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó phßng ngõa vµ h¹n chÕ nh÷ng rñi ro nµy.
NhËn thøc ®îc mèi nguy hiÓm vµ hËu qu¶ kh«ng lêng tríc ®îc do rñi ro tÝn dông ng©n hµng g©y ra, cïng víi nh÷ng kiÕn thøc ®· ®îc häc vµ thùc tÕ thu thËp ®îc t¹i chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi trong thêi gian ®Õn t×m hiÓu, em xin m¹nh d¹n chän ®Ò tµi "TÝn dông ng©n hµng vµ rñi ro tÝn dông. Mét sè biÖn ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi" ®Ó nghiªn cøu. Së dÜ em lùa chän ®¬n vÞ nµy lµm ®iÓm nghiªn cøu v× ®©y lµ mét trong nh÷ng chi nh¸nh cña Ng©n hµng th¬ng m¹i lín nhÊt ViÖt Nam-VIETCOMBANK, h¬n n÷a nã l¹i ®Æt t¹i chÝnh thñ ®« Hµ Néi, trung t©m kinh tÕ cña miÒn B¾c. KÕt qu¶ kinh doanh cña chi nh¸nh ®îc ®¸nh gi¸ lµ kh¸ tèt, vµ ë ®©y viÖc h¹n chÕ rñi ro tÝn dông ®îc chó träng râ nÐt vµ ®· cã nh÷ng biÖn ph¸p hiÖu qu¶ trong viÖc phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông.
TÝn dông vµ rñi ro ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng th¬ng m¹i
Ng©n hµng th¬ng m¹i - TÝn dông ng©n hµng
Kh¸i qu¸t vÒ ng©n hµng th¬ng m¹i (NHTM)
Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng th¬ng m¹i
Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Ng©n hµng g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt vµ trao ®æi hµng ho¸. Khi s¶n xuÊt cßn kh«ng ®ñ cung cÊp cho nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi th× ng©n hµng cha xuÊt hiÖn. §Õn nöa ®Çu thÕ kû XIX, s¶n xuÊt ph¸t triÓn, hµng ho¸ ®îc t¹o ra nhiÒu lµm n¶y sinh quan hÖ trao ®æi hµng ho¸, song khi quan hÖ trao ®æi hµng ho¸ vît ra khái ranh giíi gi÷a c¸c vïng sö dông c¸c ®ång tiÒn kh¸c nhau ®· g©y c¶n trë cho sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸. Khi ®ã, nh÷ng th¬ng gia th«ng minh ®· ph¸t hiÖn ra ®iÒu nµy vµ chuyÓn sang lµm nghÒ bu«n tiÒn (nh÷ng nhµ Ng©n hµng ®Çu tiªn trªn thÕ giíi). Hä thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô ®æi tiÒn, nhËn tiÒn göi vµ b¶o qu¶n tiÒn (cho kh¸ch hµng) vµ cã thu phÝ cña ngêi göi. Cïng víi viÖc nhËn tiÒn göi, c¸c nhµ Ng©n hµng dÇn dÇn thùc hiÖn c¶ nghiÖp vô thanh to¸n hé cho ngêi göi tiÒn. NghiÖp vô cho vay n¶y sinh khi xuÊt hiÖn nh÷ng ngêi cã nhu cÇu vay tiÒn ®Ó më réng vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña hä trong khi c¸c nhµ Ng©n hµng l¹i cã s½n trong kÐt cña m×nh nh÷ng kho¶n tiÒn kh«ng sinh lîi. Khi cho vay, c¸c nhµ Ng©n hµng ®îc nhËn c¸c kho¶n tr¶ tiÒn l·i tõ ngêi vay vèn. ChÝnh lîi nhuËn tõ viÖc cho vay ®· khuyÕn khÝch c¸c ng©n hµng muèn nhËn ®îc thªm nhiÒu tiÒn göi ®Ó cho vay vµ hä chuyÓn tõ viÖc thu phÝ ngêi göi tiÒn sang viÖc miÔn phÝ tiÒn göi, thËm chÝ cßn thëng cho hä mét kho¶n tiÒn gäi lµ l·i tiÒn göi. Khi tån t¹i c¸c nghiÖp vô nhËn tiÒn göi cho vay vµ thanh to¸n hé, cã thÓ nãi: Ng©n hµng ®· h×nh thµnh.
Ho¹t ®éng c¬ b¶n cña ng©n hµng th¬ng m¹i
T¹i níc ta, theo ph¸p lÖnh Ng©n hµng, hîp t¸c x· tÝn dông vµ c«ng ty tµi chÝnh ban hµnh ngµy 24/5/1990:" NHTM lµ tæ chøc kinh doanh tiÒn tÖ mµ ho¹t ®éng chñ yÕu vµ thêng xuyªn lµ nhËn tiÒn göi cña kh¸ch hµng víi tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ vµ sö dông sè tiÒn ®ã ®Ó cho vay, thùc hiÖn nghiÖp vô chiÕt khÊu vµ lµm ph¬ng tiÖn thanh to¸n".
Nh vËy , NHTM lµ mét doanh nghiÖp kinh doanh trªn lÜnh vùc tiÒn tÖ víi môc tiªu chÝnh lµ thu lîi nhuËn. §©y lµ môc tiªu quan träng nhÊt chi phèi toµn bé ho¹t ®éng cña ng©n hµng. Theo ®uæi môc tiªu nµy, NHTM kh«ng ngõng c¶i tiÕn c¸c dÞch vô, n©ng cao chÊt lîng , ®a d¹ng ho¸ ho¹t ®éng, nhng chñ yÕu gåm 3 ho¹t ®éng chÝnh:
Ho¹t ®éng cho vay vµ ®Çu t.
Ho¹t ®éng huy ®éng vèn.
C¸c ho¹t ®éng cho vay trung h¹n.
§©y lµ 3 ho¹t ®éng truyÒn thèng cña NHTM, qua c¸c ho¹t ®éng nµy NHTM ®· thùc hiÖn chøc n¨ng t¹o tiÒn, trë thµnh nguån tÝch luü vèn cho nÒn kinh tÕ, t¹o ®iÒu kiÖn lµm ph¸t triÓn tæng s¶n phÈm XH, më réng vèn ®Çu t, gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. Nhê vµo ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn göi, chñ yÕu lµ tiÒn göi kh«ng kú h¹n mµ ng©n hµng cã c¬ héi lµm t¨ng béi sè tiÒn göi cña kh¸ch hµng trong hÖ thèng ng©n hµng cña m×nh. Vµ ®©y còng chÝnh lµ ®Æc trng c¬ b¶n ®Ó ph©n biÖt NHTM víi c¸c NH vµ tæ chøc tÝn dông kh¸c.
Ngoµi c¸c nghiÖp vô trªn, ng©n hµng cßn tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng dÞch vô kh¸c ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng nh»m thu hót kh¸ch hµng, ®ång thêi ®em l¹i nguån thu ®¸ng kÓ díi h×nh thøc lÖ phÝ, hoa hång nh: DÞch vô chuyÓn tiÒn; DÞch vô mua b¸n vµ m«i giíi chøng kho¸n; DÞch vô t vÊn ®Çu t; DÞch vô qu¶n lý tµi s¶n vµ chøng tõ cã gi¸,v.v…
Vai trß cña NHTM víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n
Víi chøc n¨ng trung gian tµi chÝnh, ng©n hµng lµ n¬i cung cÊp vèn cho nÒn kinh tÕ. Vèn ®îc t¹o ra tõ qu¸ tr×nh tÝch luü, tiÕt kiÖm cña mçi c¸ nh©n, doanh nghiÖp vµ Nhµ níc vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c trong x· héi. Ng©n hµng th¬ng m¹i chÝnh lµ chñ thÓ chÝnh ®¸p øng c¸c nhu cÇu vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh b»ng viÖc ®øng ra huy ®éng vèn tõ c¸c nguån vèn nhµn rçi vµ t¹m thêi nhµn rçi trong x· héi, th«ng qua ho¹t ®éng cña m×nh cung cÊp vèn cho mäi ho¹t ®éng kinh tÕ vµ ®¸p øng nhu cÇu vèn mét c¸ch kÞp thêi cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt. Nhê cã ho¹t ®éng cña hÖ thèng NHTM, ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng tÝn dông, c¸c doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn më réng s¶n xuÊt, c¶i tiÕn m¸y mãc c«ng nghÖ, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ. NHTM ®· thùc sù huy ®éng ®îc søc m¹nh tæng hîp cña nÒn kinh tÕ vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸, thùc hiÖn c¸c tiÖn Ých cho x· héi, nhê ®ã tiÕt kiÖm ®îc c¸c nguån lùc x· héi, t¨ng nhanh qu¸ tr×nh tÝch luü vµ tiÕt kiÖm cña nÒn kinh tÕ
Thø hai, ng©n hµng th¬ng m¹i lµ cÇu nèi gi÷a c¸c doanh nghiÖp víi thÞ trêng: Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng, ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp chÞu sù t¸c ®éng m¹nh mÏ cña c¸c qui luËt kinh tÕ kh¸ch quan nh: quy luËt gi¸ trÞ, quy luËt cung cÇu, quy luËt c¹nh tranh, v.v…§Æc biÖt, trong xu thÕ quèc tÕ ho¸ vµ héi nhËp kinh tÕ, ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ nhÊt ®Þnh theo quy ®Þnh chung cña thÞ trêng th× míi ®¶m b¶o ®øng v÷ng trong c¹nh tranh. Nh÷ng ho¹t ®éng nµy ®ßi hái mét khèi lîng lín vèn ®Çu t, ®ßi hái c¸c dÞch vô tµi chÝnh, dÞch vô th«ng tin, t vÊn chÊt lîng cao.Th«ng qua ho¹t ®éng tÝn dông, tµi trî ngo¹i th¬ng vµ dÞch vô ng©n hµng, c¸c NHTM lµ nh÷ng chiÕc cÇu nèi ®a c¸c doanh nghiÖp ®Õn víi thÞ trêng ®Ó cã thÓ ®øng v÷ng trªn thÞ trêng s«i ®éng vµ c¹nh tranh ngµy cµng khèc liÖt nµy.
Thø ba, ng©n hµng th¬ng m¹i lµ c«ng cô ®Ó nhµ níc ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ: C¸c ng©n hµng th¬ng m¹i lµ ®èi tîng vµ ®ång thêi lµ c¸c trung gian chuyÓn t¶i chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, thùc hiÖn chøc n¨ng trung gian trong viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch kinh tÕ quèc gia. ThËt vËy, th«ng qua hÖ thèng cña m×nh, b»ng ho¹t ®éng tÝn dông vµ thanh to¸n díi sù t¸c ®éng cña ng©n hµng trung ¬ng, c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ®· gãp phÇn më réng hoÆc thu hÑp khèi lîng tiÒn cung øng trong lu th«ng ®Ó æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång tiÒn c¶ vÒ mÆt ®èi néi vµ ®èi ngo¹i. Th«ng qua viÖc cÊp tÝn dông cho c¸c ngµnh trong nÒn kinh tÕ, c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i thùc hiÖn viÖc dÉn d¾t c¸c luång tiÒn, tËp hîp vµ ph©n chia vèn cña thÞ trêng, thu hót vèn níc ngoµi ®Ó gia t¨ng tèc ®é t¨ng trëng cña nÒn kinh tÕ ®ång thêi trªn c¬ së më réng s¶n xuÊt, ph¸t triÓn ngµnh nghÒ, t¹o ra c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao ®éng, gãp phÇn thùc hiÖn c¸c môc tiªu vµ chÝnh s¸ch x· héi cña nhµ níc.
Thø t, ng©n hµng th¬ng m¹i lµ cÇu nèi nÒn tµi chÝnh quèc gia víi nÒn tµi chÝnh quèc tÕ: trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ngµy nay, xu thÕ quèc tÕ ho¸ vµ héi nhËp c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ lµ mét tÊt yÕu, ngµy cµng trë nªn cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch. ViÖc ph¸t triÓn kinh tÕ cña mçi quèc gia lu«n g¾n víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ lµ mét bé phËn cÊu thµnh nªn sù ph¸t triÓn ®ã. V× vËy, nÒn tµi chÝnh cña mçi níc còng ph¶i hoµ nhËp víi nÒn tµi chÝnh quèc tÕ. C¸c ng©n hµng th¬ng m¹i víi c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh, ®ãng mét vai trß v« cïng quan träng trong sù hoµ nhËp Êy. Víi c¸c nghiÖp vô kinh doanh nh tµi trî ngo¹i th¬ng, thanh to¸n quèc tÕ, c¸c nghiÖp vô ngo¹i hèi cïng víi quan hÖ tÝn dông, thanh to¸n víi c¸c ng©n hµng níc ngoµi, hÖ thèng ng©n hµng th¬ng m¹i ®· t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy ngo¹i th¬ng kh«ng ngõng ®îc më réng, ®a c¸c tËp qu¸n, luËt ph¸p, tr×nh ®é kinh doanh xÝch l¹i gÇn nhau, tõ ®ã ®iÒu tiÕt nÒn tµi chÝnh trong níc phï hîp víi sù vËn ®éng cña nÒn tµi chÝnh quèc tÕ.
§Õn ®©y ta cã thÓ nhËn thÊy ng©n hµng th¬ng m¹i vµ ho¹t ®éng kinh doanh cña nã lµ mét lo¹i h×nh kinh doanh ®Æc biÖt, cã vai trß v« cïng to lín ®èi víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Çy sù c¹nh tranh, xu híng quèc tÕ ho¸ vµ héi nhËp lµ mét tÊt yÕu vµ ngµy cµng m¹nh mÏ. TÝn dông ®îc coi nh ho¹t ®éng chÝnh chñ yÕu cña tÊt c¶ c¸c NHTM, ®em l¹i phÇn lín lîi nhuËn cho ng©n hµng.Tuy nhiªn ho¹t ®éng tÝn dông l¹i lµ ho¹t ®éng cã nhiÒu rñi ro nhÊt vµ phøc t¹p nhÊt. Ho¹t ®éng tÝn dông liªn quan chÆt chÏ ®Õn nhiÒu lÜnh vùc quan träng cña nÒn kinh tÕ mµ mçi rñi ro trong nh÷ng lÜnh vùc nµy ®Òu tiÒm Èn rñi ro trong ho¹t ®éng tÝn dông. Rñi ro tÝn dông cã thÓ dÉn ®Õn sù ®æ vì ng©n hµng th¬ng m¹i vèn mang tÝnh hÖ thèng, l©y lan, d©y chuyÒn, cã ¶nh hëng s©u réng vµ nghiªm träng tíi ®êi sèng- kinh tÕ- chÝnh trÞ - x· héi, kh«ng nh÷ng cña mét quèc gia mµ cña c¶ khu vùc vµ thÕ giíi. Do ®ã, mét trong nh÷ng môc tiªu qu¶n trÞ c¬ b¶n, cã tÝnh chÊt thêng xuyªn vµ l©u dµi cña bÊt kú mét ng©n hµng th¬ng m¹i nµo lµ ph¶i h¹n chÕ ®Õn møc tèi ®a rñi ro trong ho¹t ®éng tÝn dông .
TÝn dông vµ vai trß tÝn dông trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng
Kh¸i niÖm, b¶n chÊt cña tÝn dông ng©n hµng
ThuËt ng÷ “tÝn dông” xuÊt ph¸t tõ ch÷ La Tinh : Creditium cã nghÜa lµ tin tëng, tÝn nhiÖm. Th«ng qua sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña tÝn dông ngêi ta cho r»ng : " TÝn dông lµ sù chuyÓn nhîng quyÒn sö dông mét lîng gi¸ trÞ nhÊt ®Þnh tõ ngêi së h÷u sang ngêi sö dông vµ khi ®Õn h¹n ngêi sö dông ph¶i hoµn tr¶ l¹i cho ngêi së h÷u víi mét lîng gi¸ trÞ lín h¬n. Kho¶n gi¸ trÞ d«i ra nµy ®îc gäi lµ lîi tøc tÝn dông, nÕu nãi theo danh tõ kinh tÕ lµ "l·i suÊt".
Trong thùc tÕ, ho¹t ®éng tÝn dông rÊt phong phó vµ ®a d¹ng, nhng dï ë bÊt cø d¹ng nµo tÝn dông còng lu«n lµ mét quan hÖ kinh tÕ cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸, nã tån t¹i vµ ph¸t triÓn g¾n liÒn víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña nh÷ng quan hÖ hµng ho¸ - tiÒn tÖ. Víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ lu th«ng ngµy cµng ph¸t triÓn, tÝn dông th¬ng m¹i kh«ng cßn ®¸p øng ®ù¬c ®ßi hái vÒ vèn ngµy cµng lín, ®a d¹ng vµ phøc t¹p cña c¸c doanh nghiÖp ®· lµ tiÒn ®Ò ®Ó tÝn dông ng©n hµng ra ®êi, ph¸t triÓn vµ trë thµnh nguån cung cÊp tÝn dông chñ yÕu cho nÒn kinh tÕ. TÝn dông ng©n hµng ®îc hiÓu lµ quan hÖ chuyÓn nhîng vèn gi÷a ng©n hµng víi c¸c chñ thÓ kinh tÕ kh¸c trong x· héi, trong ®ã ng©n hµng gi÷ vai trß võa lµ ngêi ®i vay võa lµ ngêi cho vay. §©y lµ quan hÖ tÝn dông gi¸n tiÕp mµ ngêi göi tiÒn tiÕt kiÖm, th«ng qua vai trß trung gian cña ng©n hµng, thùc hiÖn ®Çu t vèn vµo c¸c chñ thÓ cã nhu cÇu vÒ vèn. Kh¸c víi h×nh thøc tÝn dông trùc tiÕp, nguån vèn cña tÝn dông ng©n hµng lµ nguån vèn huy ®éng cña x· héi víi khèi lîng vµ thêi h¹n kh¸c nhau, do ®ã nã cã thÓ tho¶ m·n c¸c nhu cÇu vèn ®a d¹ng vÒ khèi lîng còng nh thêi gian vµ môc ®Ých sö dông.
Theo ®iÒu 20 -LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông ViÖt Nam th× : “Ho¹t ®éng tÝn dông lµ viÖc tæ chøc tÝn dông sö dông nguån vèn tù cã, nguån vèn huy ®éng ®Ó cÊp tÝn dông” ,vµ “ CÊp tÝn dông lµ viÖc tæ chøc tÝn dông tho¶ thuËn ®Ó kh¸ch hµng sö dông mét kho¶n tiÒn víi nguyªn t¾c cã hoµn tr¶ b»ng c¸c nghiÖp vô cho vay, chiÕt khÊu, cho thuª tµi chÝnh, b¶o l·nh ng©n hµng vµ c¸c nghiÖp vô kh¸c”.
Trªn c¬ së kh¸i niÖm vÒ tÝn dông ta thÊy r»ng: Sù hoµn tr¶ lµ ®Æc trng thuéc vÒ b¶n chÊt vËn ®éng cu¶ tÝn dông, lµ dÊu hiÖu ph©n biÖt ph¹m trï tÝn dông víi c¸c ph¹m trï kinh tÕ kh¸c. Ngoµi b¶n chÊt c¬ b¶n nµy tÝn dông cßn cã c¸c ®Æc trng c¬ b¶n kh¸c ®ã lµ :
TÝnh thêi gian : bÊt kú mét kho¶n tÝn dông nµo còng ®Òu ph¶i g¾n víi mét thêi gian hoµn tr¶ nhÊt ®Þnh ®· ®îc tho¶ thuËn gi÷a ngêi vay vµ ngêi cho vay.
Quan hÖ chuyÓn nhîng mang tÝnh chÊt t¹m thêi. Trong qu¸ tr×nh tÝn dông, t b¶n cho vay cã h×nh th¸i chuyÓn nhîng vµ vËn ®éng ®Æc biÖt, ®îc thÓ hiÖn b»ng viÖc chØ chuyÓn nhîng quyÒn sö dông t b¶n trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh mµ kh«ng hÒ chuyÓn nhîng quyÒn së h÷u gi÷a ngêi ®i vay vµ ngêi cho vay.
Lßng tin: quan hÖ tÝn dông dùa trªn c¬ së sù tin tëng gi÷a ngêi ®i vay vµ ngêi cho vay, v× thÕ sù tin tëng ®ãng vai trß quan träng ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña quan hÖ TDNH.
Chøc n¨ng, h×nh thøc cña tÝn dông
Chøc n¨ng
Chøc n¨ng tËp trung vµ ph©n phèi l¹i vèn tiÒn tÖ theo nguyªn t¾c cã hoµn tr¶: Thùc hiÖn chøc n¨ng nµy, tÝn dông thu hót ®¹i bé phËn tiÒn tÖ nhµn rçi trong nÒn kinh tÕ vµ ph©n phèi l¹i vèn ®ã díi h×nh thøc cho vay ®Ó bæ xung vèn cho c¸c doanh nghiÖp, c¸ nh©n cã nhu cÇu vÒ vèn nh»m ®Çu t cho s¶n xuÊt, kinh doanh vµ tiªu dïng. Ngêi ®i vay sÏ hoµn tr¶ l¹i gèc vµ mét kho¶n l·i cho ng©n hµng sau mét thêi gian sö dông ®ång vèn ®ã. HiÖn nay, vèn tÝn dông lµ mét bé phËn quan träng trong toµn bé vèn lu ®éng vµ vèn cè ®Þnh cña c¸c doanh nghiÖp. Trong ph¹m vi toµn bé nÒn kinh tÕ, tÝn dông ng©n hµng lµ h×nh thøc ph©n phèi vèn gi¸n tiÕp.
Chøc n¨ng tiÕt kiÖm tiÒn mÆt: Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, ho¹t ®éng tÝn dông ngµy cµng më réng vµ ph¸t triÓn ®a d¹ng. Tõ ®ã, nã ®· thóc ®Èy viÖc më réng thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt vµ thanh to¸n bï trõ gi÷a c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ. §iÒu nµy sÏ lµm gi¶m ®îc khèi lîng giÊy b¹c trong lu th«ng, lµm gi¶m ®îc chi phÝ lu th«ng giÊy b¹c ng©n hµng, ®ång thêi cho phÐp nhµ níc ®iÒu tiÕt mét c¸ch linh ho¹t khèi lîng tiÒn tÖ nh»m ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu tiÒn tÖ cho s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸ ph¸t triÓn.
Chøc n¨ng ph¶n ¸nh mét c¸ch tæng hîp vµ kiÓm so¸t qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ: Trong viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng tËp trung vµ ph©n phèi l¹i vèn tiÒn tÖ nh»m phôc vô yªu cÇu t¸i s¶n xuÊt, TD cã kh¶ n¨ng ph¶n ¸nh mét c¸ch tæng hîp vµ nh¹y bÐn t×nh h×nh ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ. Do ®ã, TD cßn ®îc coi lµ mét trong nh÷ng c«ng cô quan träng cña nhµ níc ®Ó kiÓm so¸t, thóc ®Èy qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c chiÕn lîc ho¹ch ®Þnh, ph¸t triÓn kinh tÕ. MÆt kh¸c, trong khi thùc hiÖn chøc n¨ng tiÕt kiÖm tiÒn mÆt, g¾n liÒn víi viÖc ph¸t triÓn thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt trong nÒn kinh tÕ, TD cã thÓ ph¶n ¸nh vµ kiÓm so¸t qu¸ tr×nh ph©n phèi s¶n phÈm quèc d©n trong nÒn kinh tÕ.
C¸c h×nh thøc cña tÝn dông
C¨n cø vµo b¶n chÊt vµ c¸c tiªu thøc h×nh thµnh mµ tÝn dông cã thÓ tån t¹i díi c¸c h×nh thøc sau:
Theo thêi h¹n tÝn dông
TÝn dông ng¾n h¹n: lµ lo¹i tÝn dông cã thêi h¹n díi mét n¨m, thêng ®îc sö dông ®Ó cho vay bæ sung thiÕu hôt t¹m thêi vÒ vèn lu ®éng cña c¸c doanh nghiÖp vµ cho vay phôc vô nhu cÇu sinh ho¹t, tiªu dïng cña c¸ nh©n.
TÝn dông trung h¹n: lµ lo¹i tÝn dông cã thêi h¹n tõ 1 ®Õn 5 n¨m . Lo¹i tÝn dông nµy ®îc dïng ®Ó cho vay vèn phôc vô nhu cÇu mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh, c¶i tiÕn vµ ®æi míi kü thuËt, më réng vµ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh nhá cã thêi gian thu håi vèn nhanh.
TÝn dông dµi h¹n: lµ lo¹i tÝn dông cã thêi h¹n trªn 5 n¨m. Lo¹i tÝn dông nµy ®îc sö dông ®Ó cung cÊp vèn cho x©y dùng c¬ b¶n, c¶i tiÕn vµ më réng s¶n xuÊt cã quy m« lín, cã thêi gian thu håi vèn l©u h¬n.
C¨n cø vµo ®èi tîng tÝn dông
TÝn dông vèn lu ®éng: lµ lo¹i tÝn dông ®îc cung cÊp nh»m h×nh thµnh vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp hay cho vay ®Ó bï ®¾p møc vèn lu ®éng thiÕu hôt t¹m thêi.
TÝn dông vèn cè ®Þnh: lµ lo¹i tÝn dông ®îc cung cÊp nh»m h×nh thµnh vèn cè ®Þnh cña doanh nghiÖp. thêi h¹n cho vay ®èi víi lo¹i tÝn dông nµy lµ trung h¹n vµ dµi h¹n.
C¨n cø vµo môc ®Ých sö dông vèn tÝn dông:
TÝn dông s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸: lµ lo¹i tÝn dông ®îc cung cÊp cho c¸c nhµ doanh nghiÖp ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt vµ kinh doanh.
TÝn dông tiªu dïng: lµ h×nh thøc tÝn dông sö dông cho c¸ nh©n ®Ó ®¸p øng c¸c nhu cÇu tiªu dïng, ®îc cung øng díi h×nh thøc b»ng tiÒn hoÆc b¸n chÞu hµng ho¸. Ngµy nay, tÝn dông tiªu dïng ®· trë thµnh mét trong nh÷ng xu híng ph¸t triÓn vµ trë thµnh mét thÞ trêng tÝn dông réng lín.
C¨n cø vµo sù ®¶m b¶o tÝn dông
TÝn dông kh«ng ®¶m b¶o (tÝn chÊp): lµ lo¹i tÝn dông kh«ng cã tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè hoÆc sù b¶o l·nh cña ngêi thø ba, mµ viÖc cho vay chØ dùa vµo uy tÝn cña b¶n th©n kh¸ch hµng.
TÝn dông cã ®¶m b¶o: lµ lo¹i tÝn dông mµ khi cho vay ®ßi hái ngêi vay vèn ph¶i cã tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè hoÆc b¶o l·nh cña ngêi thø ba.
C¨n cø vµo h×nh th¸i gi¸ trÞ tÝn dông
TÝn dông b»ng tiÒn: lµ lo¹i cho vay mµ h×nh th¸i gi¸ trÞ tÝn dông ®îc cÊp b»ng tiÒn.
TÝn dông b»ng tµi s¶n: lµ lo¹i tÝn dông mµ h×nh th¸i gi¸ trÞ cña tÝn dông ®îc cÊp b»ng tµi s¶n ( chñ yÕu lµ h×nh thøc tÝn dông thuª mua Leasing).
C¨n cø vµo ph¬ng ph¸p cho vay:
TÝn dông trùc tiÕp: lµ lo¹i tÝn dông mµ ngêi vay trùc tiÕp nhËn tiÒn vay vµ trùc tiÕp hoµn tr¶ nî vay cho Ng©n hµng th¬ng m¹i
TÝn dông gi¸n tiÕp: lµ lo¹i tÝn dông mµ quan hÖ tÝn dông cã th«ng qua (hay liªn quan) ®Õn ngêi thø ba.
C¨n cø vµo ph¬ng ph¸p hoµn tr¶:
TÝn dông tr¶ gãp: lµ lo¹i tÝn dông mµ kh¸ch hµng ph¶i hoµn tr¶ vèn gèc vµ l·i theo ®Þnh kú.
TÝn dông phi tr¶ gãp: lµ lo¹i tÝn dông ®îc thanh to¸n mét lÇn theo kú h¹n ®· tho¶ thuËn
TÝn dông hoµn tr¶ theo yªu cÇu: lµ lo¹i tÝn dông mµ ngêi vay cã thÓ hoµn tr¶ bÊt cø lóc nµo khi cã thu nhËp.
Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng
TÝn dông ng©n hµng lµ c«ng cô tµi trî vèn cã hiÖu qu¶:
TÝn dông ng©n hµng ®¸p øng vèn ®Ó duy tr× qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt, ®ång thêi gãp phÇn ®Çu t ph¸t triÓn kinh tÕ. Do ®Æc ®iÓm cña tuÇn hoµn vèn, vµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, lu©n chuyÓn tiÒn tÖ cña c¸c doanh nghiÖp cã lóc thõa, lóc thiÕu. Nguån vèn doanh nghiÖp t¹m thêi nhµn rçi cïng víi c¸c nguån tiÕt kiÖm tõ d©n c, nguån kÕt d tõ ng©n s¸ch ®îc ng©n hµng th¬ng m¹i huy ®éng vµ sö dông ®Ó ®Çu t cho c¸c doanh nghiÖp ®ang t¹m thêi thiÕu vèn, cho nhu cÇu tiªu dïng t¹m thêi vît qu¸ thu nhËp cña d©n chóng, còng nh cho yªu c©ï chi cña ng©n s¸ch nhµ níc trong lóc cha cã nguån thu. Thªm vµo ®ã TDNH cßn cã vai trß ®Æc biÖt quan träng trong viÖc cung cÊp vèn cho nhu cÇu kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá bëi chóng kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó tham gia vµo c¸c thÞ trêng vèn trùc tiÕp.Nh vËy, tÝn dông ng©n hµng ®· gãp phÇn ®iÒu hoµ vèn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ trªn ph¹m vi toµn bé nÒn kinh tÕ.
TÝn dông ng©n hµng thóc ®Èy qu¸ tr×nh tËp trung vèn vµ tËp trung s¶n xuÊt: th«ng qua viÖc tËp trung vµ u tiªn vèn cho c¸c ngµnh kinh tÕ mòi nhän, kinh tÕ träng ®iÓm, lµ nh÷ng n¬i cã nhu cÇu vèn cùc lín, tõ ®ã tÝn dông ng©n hµng gãp phÇn n©ng cao søc m¹nh, søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn c¸c quan hÖ kinh tÕ víi níc ngoµi
TÝn dông ng©n hµng lµ c«ng cô thóc ®Èy chÕ ®é h¹ch to¸n kinh doanh, t¨ng cêng qu¶n lý tµi chÝnh, t¨ng tÝch luü ®èi víi doanh nghiÖp :
VÒ phÝa ngêi vay vèn , hä lu«n c©n nh¾c gi÷a hiÖu qu¶ vèn vay mang l¹i víi thêi h¹n, l·i suÊt cña vèn vay vµ hä chØ vay khi tÝnh to¸n cã l·i, ®ã chÝnh lµ b¶n chÊt cña h¹ch to¸n kinh tÕ. VÒ phÝa ng©n hµng, tríc khi cho vay còng ®ßi hái kh¸ch hµng ph¶i tho¶ m·n nhiÒu ®iÒu kiÖn vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh còng nh chÊt lîng c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh. §iÒu ®ã buéc doanh nghiÖp ph¶i t¨ng cêng h¬n n÷a c«ng t¸c h¹ch to¸n kinh doanh, qu¶n lý tµi chÝnh vµ tÝch luü vèn.
TÝn dông ng©n hµng lµ c«ng cô cña Nhµ níc ®iÒu tiÕt khèi lîng tiÒn tÖ lu th«ng trong nÒn kinh tÕ :
Nh chóng ta ®· biÕt, khi ng©n hµng th¬ng m¹i thùc hiÖn hµnh vi cÊp tÝn dông cho nÒn kinh tÕ, cïng víi kh¶ n¨ng “t¹o tiÒn” b»ng c¸c “bót tÖ” sÏ ®îc nh©n réng, tøc lµ ®· t¹o ra mét kh¶ n¨ng cung øng tiÒn tÖ. Vµ hiÖu øng ngîc l¹i sÏ x¶y ra, khi c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i thu hÑp tÝn dông. ChÝnh tõ kh¶ n¨ng nµy tÝn dông ng©n hµng ®· ®îc nhµ níc sö dông nh lµ mét c«ng cô ®Ó ®iÒu tiÕt khèi lîng tiÒn tÖ lu th«ng th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña ng©n hµng nhµ níc nh : Dù tr÷ b¾t buéc; H¹n møc tÝn dông; L·i suÊt chiÕt khÊu; C¸c c«ng cô cña thÞ trêng më.
TÝn dông ng©n hµng tho¶ m·n nhu cÇu tiÕt kiÖm vµ më réng ®Çu t cña nÒn kinh tÕ :
TÝn dông ng©n hµng lµ c«ng cô gióp nhµ níc thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, ®ång thêi còng gióp chÝnh ng©n hµng th¬ng m¹i cã mét m«i trêng kinh doanh tèt. Víi søc mua ®ång tiÒn æn ®Þnh sÏ t¹o t©m lý an t©m trong d©n chóng, tõ ®ã huy ®éng ®îc tèi ®a c¸c nguån vèn tiÒm tµng trong x· héi, tho¶ m·n cao nhÊt nhu cÇu vèn më réng ®Çu t cña nÒn kinh tÕ. MÆt kh¸c, víi ho¹t ®éng tÝn dông, ng©n hµng th¬ng m¹i trë thµnh trung gian tµi chÝnh ®Æc biÖt cã kh¶ n¨ng gi¶m thiÓu c¸c chi phÝ vµ rñi ro, do ®ã ®· tháa m·n nhu cÇu tiÕt kiÖm vµ më réng ®Çu t cña nÒn kinh tÕ (®· ®îc ph©n tÝch ë phÇn vai trß cña ng©n hµng th¬ng m¹i víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ) .
Tãm l¹i, víi chøc n¨ng vµ vai trß nh trªn, ho¹t ®éng tÝn dông kh«ng nh÷ng trë thµnh ho¹t ®éng quan träng nhÊt, quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mét ng©n hµng th¬ng m¹i, mµ cßn cã vai trß to lín vµ ¶nh hëng s©u réng ®Õn sù ph¸t triÓn cña c¶ nÒn kinh tÕ - x· héi. Sù ®æ bÓ cña mét kho¶n tÝn dông kh«ng chØ lµm ¶nh hëng ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mét ng©n hµng mµ nã cã thÓ g©y ph¶n øng d©y chuyÒn tíi sù æn ®Þnh cña toµn hÖ thèng v× chóng cã mèi quan hÖ víi nhau th«ng qua hÖ thèng thanh to¸n. Nguy hiÓm h¬n, ®iÒu nµy cßn lµm t¸c h¹i ®Õn quyÒn lîi cña ngêi göi tiÒn, g©y ¶nh hëng ®Õn sù æn ®Þnh x· héi. V× thÕ yªu cÇu ®¶m b¶o an toµn vµ h¹n chÕ rñi ro cho mçi kho¶n TDNH lµ ®iÒu b¾t buéc.Yªu cÇu nµy ®îc thùc hiÖn ngay tõ tríc khi cho vay th«ng qua ®¸nh gi¸ thÈm ®Þnh tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n xin vay, cho ®Õn yªu cÇu thÕ chÊp cÇm cè b¶o l·nh khi vay vµ theo dâi ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn vay.
Rñi ro tÝn dông trong ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng th¬ng m¹i
Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ rñi ro
Kh¸i niÖm rñi ro
Cã nhiÒu c¸ch quan niÖm kh¸c nhau vÒ rñi ro, tuú thuéc vµo chñ thÓ vµ ho¹t ®éng cña chñ thÓ ®ã trong mèi quan hÖ víi c¸c yÕu tè kh¸c cña m«i trêng. Tuy nhiªn , c¸c quan niÖm ®ã ®Òu thèng nhÊt mét néi dung coi rñi ro lµ sù bÊt tr¾c kh«ng mong ®îi , g©y ra thiÖt h¹i vµ cã thÓ ®o lêng ®îc .
§èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng, rñi ro cã thÓ ®îc hiÓu lµ mèi ®e do¹ bÞ tæn thÊt mét phÇn nguån vèn cña m×nh vµ/ hoÆc kh«ng ®¹t ®îc thu nhËp hay ®ßi hái c¸c kho¶n chi phÝ bæ xung ®Ó thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô tµi chÝnh nhÊt ®Þnh.
Trong ho¹t ®éng kinh doanh nãi chung vµ ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng nãi riªng vÊn ®Ò rñi ro lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái, qu¸ tr×nh më réng kinh doanh ®ång thêi lµ qu¸ tr×nh më réng rñi ro. C¸c nhµ qu¶n trÞ kh«ng thÓ lo¹i bá ®îc rñi ro mµ chØ cã thÓ ph¸t hiÖn kÞp thêi ®Ó cã nh÷ng biÖn ph¸p chñ ®éng xö lý. §èi víi mét ng©n hµng, viÖc kiÓm so¸t rñi ro lµ qu¸ tr×nh phèi hîp gi÷a nh÷ng ho¹t ®éng nghiÖp vô ; gi÷a c¸c chÝnh s¸ch néi bé; gi÷a nh÷ng tho¶ thuËn hîp ®ång víi c¸c c¬ quan b¶o hiÓm, còng nh tiÕn hµnh c¸c c¸c biÖn ph¸p tù b¶o hiÓm vµ c¸c biÖn ph¸p kh¸c ®Ó gi¶m bít ®i c¸c chi phÝ, c¸c thiÖt h¹i bÊt ngê, kÓ c¶ viÖc lêng tr¸nh sù ph¸ s¶n ng©n hµng. Trong sù c¹nh tranh gay g¾t cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay, c¸c nhµ qu¶n trÞ ph¶i biÕt nhËn biÕt vµ dù ®o¸n tríc c¸c rñi ro ®Ó sím ®a ra c¸c gi¶i ph¸p phßng ngõa chèng ®ì t¸c h¹i cña nã.
C¸c lo¹i rñi ro ®Æc thï trong kinh doanh ng©n hµng
Rñi ro l·i suÊt : Rñi ro l·i suÊt lµ nh÷ng thiÖt h¹i vÒ tµi chÝnh do sù biÕn ®éng vÒ l·i suÊt mµ ng©n hµng th¬ng m¹i ph¶i g¸nh chÞu. Rñi ro l·i suÊt cã nguyªn nh©n tõ sù kh«ng c©n xøng vÒ kú h¹n gi÷a tµi s¶n Cã vµ tµi s¶n Nî. Ch¼ng h¹n, khi ng©n hµng huy ®éng vèn víi l·i suÊt kh«ng cè ®Þnh (c¸c tµi s¶n Nî cã thêi h¹n ng¾n) vµ ®Çu t víi l·i suÊt cè ®Þnh (c¸c tµi s¶n Cã cã thêi h¹n dµi), th× khi l·i suÊt biÕn ®éng t¨ng, ng©n hµng th¬ng m¹i sÏ bÞ thiÖt h¹i vµ chÞu rñi ro l·i suÊt.
Rñi ro ngo¹i hèi : Rñi ro ngo¹i hèi lµ nh÷ng thiÖt h¹i x¶y ra víi ng©n hµng th¬ng m¹i do sù biÕn ®éng vÒ tû gi¸ gi÷a ®ång néi tÖ so víi ngo¹i tÖ. Ng©n hµng l©m vµo t×nh tr¹ng rñi ro ngo¹i hèi trong khi thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô ngo¹i tÖ kh¸c nhau nh : mua - b¸n ngo¹i tÖ hoÆc cho vay b»ng ngo¹i tÖ.
Rñi ro tÝn dông :Rñi ro tÝn dông ®îc ®Þnh nghÜa lµ kho¶n lç tiÒm tµng vèn cã ®îc t¹o ra khi cÊp tÝn dông cho mét kh¸ch hµng.Cã nghÜa lµ kh¶ n¨ng kh¸ch hµng kh«ng tr¶ ®îc nî theo hîp ®ång g¾n liÒn víi kho¶n TDNH cÊp cho hä.HoÆc nãi mét c¸ch cô thÓ h¬n, luång thu nhËp dù tÝnh mang l¹i tõ c¸c tµi s¶n cã sinh lêi cña c¸c ng©n hµng cã thÓ kh«ng ®îc hoµn tr¶ ®Çy ®ñ xÐt c¶ vÒ mÆt sè lîng vµ thêi h¹n. C¸c ng©n hµng sÏ kh«ng bÞ ®e däa bëi rñi ro TD nÕu lu«n nhËn l¹i ®îc c¶ gèc vµ l·i cña c¸c kho¶n vay ®óng h¹n. Ngîc l¹i, nÕu ngêi vay gÆp khã kh¨n vÒ tµi chÝnh th× c¶ gèc vµ l·i kho¶n vay bÞ ®Æt trong t×nh tr¹ng rñi ro kh«ng thu håi ®îc. Trong ®iÒu kiÖn b×nh thêng, phÇn lín c¸c tµi s¶n do chÝnh c¸c doanh nghiÖp ph¸t hµnh vµ ®îc ®Çu t bëi c¸c ng©n hµng ®Òu ®îc ®¶m b¶o díi x¸c suÊt cao, l·i thu ®îc thêng díi d¹ng l·i suÊt cè ®Þnh. Nhng khi cã rñi ro, mÆc dï x¶y ra víi x¸c suÊt thÊp, møc vèn cã thÓ mÊt l¹i kh«ng cã giíi h¹n. NÕu kh«ng cã rñi ro, nguån thu nhËp cña ng©n hµng lµ cã giíi h¹n díi d¹ng l·i suÊt cña c¸c kho¶n cho vay hoÆc l·i suÊt tr¸i phiÕu, ngîc l¹i ng©n hµng thêng mÊt toµn bé phÇn l·i suÊt hoÆc cã thÓ mét phÇn hay toµn bé phÇn vèn gèc, ®iÒu nµy cßn phô thuéc vµo kh¶ n¨ng båi hoµn cña tµi s¶n thÕ chÊp, kÕt qu¶ cña viÖc thanh lÝ tµi s¶n trong trêng hîp ngêi ®ai vay ph¸ s¶n. MÆt kh¸c, còng cã thÓ hiÓu rñi ro tÝn dông lµ rñi ro vÒ ®Þnh gi¸ v× quan hÖ tÝn dông lµ quan hÖ tiÒn tÖ ho¸ c¸c lêi høa hÑn, ®æi tiÒn hiÖn t¹i lÊy lêi høa hÑn vµ rñi ro cho kh¸ch hµng trong t¬ng lai.
Rñi ro thanh to¸n : Rñi ro thanh to¸n lµ nh÷ng thiÖt h¹i x¶y ra khi ng©n hµng th¬ng m¹i kh«ng cã ®ñ hoÆc mÊt kh¶ n¨ng chi tr¶ cho ngêi göi tiÒn. Rñi ro thanh to¸n xuÊt ph¸t tõ sù kh«ng khíp nhau vÒ thêi h¹n gi÷a tµi s¶n Cã vµ tµi s¶n Nî, nguyªn nh©n cã thÓ lµ do kÕ ho¹ch dù tr÷ cña ng©n hµng thiÕu chÝnh x¸c; biÕn ®éng cña nÒn kinh tÕ - chÝnh trÞ t¸c ®éng tíi t©m lý ngêi göi tiÒn lµm kh¸ch hµng rót tiÒn å ¹t, g©y mÊt kh¶ n¨ng chi tr¶ cña ng©n hµng.
Rñi ro ho¹t ®éng ngo¹i b¶ng : Rñi ro ho¹t ®éng ngo¹i b¶ng lµ nh÷ng thiÖt h¹i x¶y ra mµ ng©n hµng ph¶i g¸nh chÞu khi cã sù kiÖn bÊt tr¾c buéc ng©n hµng ph¶i thùc hiÖn c¸c cam kÕt ngo¹i b¶ng, lµm c¸c tµi s¶n ngo¹i b¶ng trë thµnh c¸c tµi s¶n néi b¶ng.
Rñi ro c«ng nghÖ vµ ho¹t ®éng: Rñi ro c«ng nghÖ ph¸t sinh khi nh÷ng kho¶n ®Çu t cho ph¸t triÓn c«ng nghÖ ng©n hµng kh«ng t¹o ra ®uîc kho¶n tiÕt kiÖm trong chi phÝ nh ®· dù tÝnh; rñi ro ho¹t ®éng cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi rñi ro c«ng nghÖ, nã ph¸t sinh bÊt cø khi nµo hÖ thèng c«ng nghÖ bÞ trôc trÆc hoÆc lµ hÖ thèng hç trî bªn trong ngõng ho¹t ®éng.
Rñi ro quèc gia : Rñi ro quèc gia lµ nh÷ng thiÖt h¹i mµ ng©n hµng ph¶i g¸nh chÞu do ho¹t ®éng cña c¸c chÝnh phñ, cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ. Nh trong trêng hîp, ng©n hµng ®Çu t cho c¸c c«ng ty níc ngoµi vµ c¸c c«ng ty nµy kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc viÖc hoµn tr¶ vèn vay do chÝnh phñ níc hä cÊm hoÆc bÞ cÊm; h¹n chÕ hoÆc bÞ h¹n chÕ viÖc thanh to¸n ra níc ngoµi do kinh tÕ hoÆc chÝnh trÞ.
Rñi ro tÝn dông - Nguyªn nh©n dÉn ®Õn rñi ro tÝn dông
B¶n chÊt, ph©n lo¹i rñi ro tÝn dông
B¶n chÊt
Th«ng qua kh¸i niÖm vÒ rñi ro tÝn dông ®· tr×nh bµy ë trªn, ta thÊy r»ng: rñi ro tÝn dông lµ kÕt qu¶ cña mèi quan hÖ tÝn dông kh«ng hoµn h¶o, vi ph¹m c¸c ®Æc trng c¬ b¶n cña tÝn dông lµ: sù hoµn tr¶ vµ tÝnh thêi h¹n, g©y nªn sù ®æ vì lßng tin cña ngêi cÊp tÝn dông ®èi víi ngêi nhËn tÝn dông. VÒ b¶n chÊt ®©y lµ lo¹i rñi ro rÊt ®a d¹ng vµ phøc t¹p, rÊt khã qu¶n lý vµ thêng xuyªn lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn nh÷ng rñi ro kh¸c. Rñi ro tÝn dông cña mét ng©n hµng thÓ hiÖn ra bªn ngoµi chÝnh lµ khèi lîng nî qu¸ h¹n mµ ng©n hµng ®ã ph¶i g¸nh chÞu.
Ph©n lo¹i rñi ro tÝn dông
Rñi ro tÝn dông ®îc biÓu hiÖn ra bªn ngoµi lµ c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n víi nhiÒu lo¹i h×nh kh¸c nhau, c¨n cø vµo b¶n chÊt cña chóng vµ c¸c tiªu thøc ph©n lo¹i, ta cã thÓ chia chóng thµnh c¸c lo¹i sau:
C¨n cø vµo thêi gian:
Nî qu¸ h¹n ph¸t sinh t¹m thêi cã thÓ thu håi trong thêi gian ng¾n.
Nî qu¸ h¹n sau mét thêi gian míi thu håi ®îc (1-3-6 th¸ng).
Nî qu¸ h¹n kh«ng thÓ thu håi ®îc (thêi gian kh«ng x¸c ®Þnh).
C¨n cø vµo kh¶ n¨ng thu håi:
Nî qu¸ h¹n thu håi ®îc 100%.
Nî qu¸ h¹n thu håi ®îc mét phÇn.
Nî qu¸ h¹n mÊt tr¾ng.
C¨n cø vµo møc ®é ®¶m b¶o:
Nî qu¸ h¹n ®îc ®¶m b¶o hoµn toµn.
Nî qu¸ h¹n ®îc ®¶m b¶o mét phÇn.
Nî qu¸ h¹n kh«ng ®îc ®¶m b¶o.
C¨n cø vµo nguyªn nh©n ph¸t sinh:
Nî qu¸ ._.h¹n cã nguyªn nh©n tõ phi¸ ngêi ®i vay.
Nî qu¸ h¹n cã nguyªn nh©n tõ phi¸ ngêi cho vay.
Nî qu¸ h¹n do c¸c nguyªn nh©n kh¸c.
Mçi ng©n hµng cã mét c¸ch ph©n lo¹i kh¸c nhau tuú thuéc c¬ cÊu nî cña ng©n hµng m×nh,song viÖc ph©n lo¹i nî qu¸ h¹n cã ý nghÜa rÊt quan träng trong viÖc ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p xö lý thu håi nî gèc vµ l·i, gi¶m tû lÖ rñi ro tíi møc thÊp nhÊt.
ChØ tiªu ®o lêng rñi ro tÝn dông cña NHTM
Rñi ro trong kinh doanh lµ mét tÊt yÕu, nã cã thÓ xuÊt hiÖn ë kh©u nµy hay kh©u kh¸c díi nhiÒu d¹ng thøc kh¸c nhau. ChØ cÇn mét s¬ suÊt nhá hoÆc mét quyÕt ®Þnh thiÕu kÞp thêi còng cã thÓ ®a ®Õn cho ng©n hµng nh÷ng bÊt tr¾c khã lêng. V× vËy trong kinh doanh ng©n hµng cÇn thiÕt ph¶i ®o lêng rñi ro. ViÖc ®o lêng rñi ro ®îc thùc hiÖn qua hai chØ tiªu sau:
Mét lµ: X¸c ®Þnh sè thiÖt h¹i do rñi ro g©y ra:
Tæng gi¸ trÞ tµi s¶n = Tæng gi¸ trÞ tµi s¶n bÞ thiÖt h¹i
bÞ rñi ro do tõng lÇn rñi ro trong kú.
Hai lµ: §o lêng kh¶ n¨ng rñi ro:
Tæng gi¸ trÞ tµi s¶n bÞ rñi ro trong kú b¸o c¸o
HÖ sè rñi ro = -----------------------------------------------------------------
Tæng gi¸ trÞ c¸c mãn cho vay trong kú b¸o c¸o
Nguyªn nh©n dÉn ®Õn rñi ro tÝn dông
Nguyªn nh©n tõ phÝa ngêi ®i vay
Nguyªn nh©n tõ phÝa ngêi ®i vay lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chÝnh vµ cæ ®iÓn nhÊt g©y ra rñi ro tÝn dông. Cã thÓ chia nguyªn nh©n dÉn ®Õn rñi ro tÝn dông tõ phÝa kh¸ch hµng lµm 2 trêng hîp:
Kh¸ch hµng gian lËn: Kh¸ch hµng cè ý lõa dèi ng©n hµng b»ng viÖc lËp giÊy tê, cung cÊp sè liÖu gi¶ m¹o hßng ®¸p øng ®iÒu kiÖn cho vay vèn cña ng©n hµng. Cã trêng hîp ngêi vay lîi dông ng©n hµng kh«ng kiÓm so¸t hÕt ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh nªn sö dông vèn vay sai môc ®Ých nh ®· cam kÕt trong hîp ®ång tÝn dông víi ng©n hµng.Ngoµi ra, nhiÒu kh¸ch hµng cßn cè t×nh ch©y ú kh«ng s½n lßng chi tr¶. Gian lËn tõ phÝa kh¸ch hµng chÝnh lµ vÊn ®Ò " ®¹o ®øc ngêi ®i vay", trong trêng hîp nµy ng©n hµng hoµn toµn bÞ thua thiÖt vµ chØ cßn biÕt tr«ng chê vµo viÖc xö lý tµi s¶n thÕ chÊp.
Kh¸ch hµng kh«ng gian lËn: ®©y lµ trêng hîp kh¶ n¨ng kiÕm lêi tõ ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng bÞ gi¶m sót.Nguyªn nh©n cña sù gi¶m sót nµy cã thÓ lµ do :
c«ng viÖc kinh doanh gÆp rñi ro : søc c¹nh tranh trong kinh doanh kÐm, kh¶ n¨ng t¹o ra lîi nhuËn bÞ gi¶m sót dÉn ®Õn kh¶ n¨ng tr¶ nî ng©n hµng còng trë nªn mong manh.
yÕu kÐm vÒ n¨ng lùc qu¶n trÞ, kinh doanh, bÞ b¹n hµng lõa ®¶o hoÆc do nhËn thøc kh«ng ®Çy ®ñ, cè t×nh vi ph¹m ph¸p luËt(bu«n lËu, trèn thuÕ, vi ph¹m luËt lao ®éng…)
nguyªn nh©n kh¸ch quan : thiªn tai, ho¶ ho¹n, ®éng ®Êt…§©y lµ nh÷ng trêng hîp Ýt x¶y ra vµ cã thÓ dù ®o¸n tríc ®îc.
Nguyªn nh©n tõ phÝa ng©n hµng cho vay
Ng©n hµng thiÕu mét chÝnh s¸ch cho vay râ rµng, hay chÝnh s¸ch cho vay kh«ng phï hîp víi ®Æc ®iÓm thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ. ChÝnh s¸ch cho vay ë ®©y ph¶i ®îc hiÓu theo nghÜa ®Çy ®ñ, bao gåm ®Þnh híng chung trong cho vay, chÕ ®é tÝn dông ng¾n h¹n, trung h¹n, dµi h¹n, c¸c quy ®Þnh vÒ ®¶m b¶o cho vay, vÒ lo¹i kh¸ch hµng mµ ng©n hµng quan t©m, ngµnh nghÒ ®îc u tiªn, quy tr×nh xÐt duyÖt cho vay cô thÓ. ChÝnh s¸ch cho vay cña mét ng©n hµng lµ kim chØ nam cho ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng ®ã. Mét chÝnh s¸ch cho vay kh«ng ®ång bé, thèng nhÊt, ®Çy ®ñ vµ ®óng ®¾n sÏ t¹o ra ®Þnh híng lÖch l¹c cho ho¹t ®éng tÝn dông, dÉn ®Õn viÖc cÊp tÝn dông kh«ng ®óng ®èi tîng, t¹o kÏ hë cho ngêi sö dông vèn kh«ng ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ, dÉn ®Õn rñi ro tÝn dông- nî qu¸ h¹n.
Do thiÕu th«ng tin tÝn dông hoÆc th«ng tin tÝn dông kh«ng chÝnh x¸c kÞp thêi, cha cã danh s¸ch ph©n lo¹i doanh nghiÖp hoÆc cha cã sù ph©n tÝch ®¸nh gi¸ doanh nghiÖp mét c¸ch kh¸ch quan ®óng ®¾n nªn ng©n hµng ®¸nh gi¸ cha ®óng møc vÒ kho¶n vay, vÒ ngêi ®i vay .
Ng©n hµng qu¸ nhÊn m¹nh vµo lîi nhuËn vµ ph¸t triÓn ng©n hµng, ®Æt mong íc cã tû träng cho vay nhiÒu h¬n c¸c ng©n hµng c¹nh tranh mµ xao l·ng sù lµnh m¹nh cu¶ c¸c kho¶n vay.
Ng©n hµng thiÕu mét c¬ chÕ theo dâi, qu¶n lý rñi ro, thiÕu h¹n møc tÝn dông tèi ®a cho tõng kh¸ch hµng thuéc c¸c ngµnh nghÒ, s¶n phÈm ,®Þa ph¬ng kh¸c nhau ®Ó ph©n t¸n rñi ro, gi¸m s¸t thùc hiÖn tÝn dông kh«ng tèt, cha ®ñ c¸c tiªu thøc ®o lêng rñi ro, ®é rñi ro tèi ®a cho phÐp chÊp nhËn ®èi víi tõng kh¸ch hµng, nhãm kh¸ch hµng thuéc c¸c ngµnh kh¸ch nhau.
C¸n bé tÝn dông ®îc ®µo t¹o cha ®Çy ®ñ, tr×nh ®é thÈm ®Þnh hå s¬ tÝn dông cßn yÕu, thËm chÝ chÝnh c¸n bé tÝn dông cã vÊn ®Ò vÒ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp.
C¸c nguyªn nh©n kh¸c
Do hoµn c¶nh kinh tÕ: m«i trêng kinh tÕ cã ¶nh hëng lín ®Õn søc m¹nh tµi chÝnh cña ngêi vay vµ thiÖt h¹i hoÆc thµnh c«ng ®èi víi ngêi cho vay. Khi nÒn kinh tÕ t¨ng trëng æn ®Þnh th× c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶ vµ cã nhiÒu kh¶ n¨ng tr¶ nî cho ng©n hµng. Ngîc l¹i, khi nÒn kinh tÕ r¬i vµo t×nh tr¹ng suy tho¸i mÊt æn ®Þnh, c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶ vµ ®· ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng tr¶ nî cho ng©n hµng.
M«i trêng chÝnh trÞ, x· héi : M«i trêng chÝnh trÞ, x· héi æn ®Þnh sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn, ngîc l¹i sÏ g©y ra rñi ro nÕu doanh nghiÖp lu«n trong t×nh tr¹ng ®Êt níc cã chiÕn tranh, bÞ cÊm vËn kinh tÕ, tÖ n¹n x· héi trµn lan….tõ ®ã còng ¶nh hëng tíi mèi t×nh h×nh tÝn dông cña ng©n hµng.
M«i trêng ph¸p lý : nÕu nhµ níc x©y dùng ®îc mét hµnh lang ph¸p lý chÆt chÏ vµ cã hiÖu lùc sÏ lµnh m¹nh ho¸ c¸c quan hÖ kinh tÕ gi÷a c¸c tæ chøc kinh tÕ víi nhau còng nh gi÷a c¸c tæ chøc kinh tÕ ®ã víi ng©n hµng.Ngîc l¹i, hÖ thèng ph¸p lý láng lÎo sÏ t¹o ra nhiÒu kÏ hë g©y nªn t×nh tr¹ng m¸nh khoÐ, lõa ®¶o, tham nhòng g©y thiÖt h¹i lÉn nhau.. tõ ®ã ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n ®èi víi ng©n hµng, thËm chÝ trùc tiÕp lõa ®¶o chiÕm dông vèn cña ng©n hµng (®iÓn h×nh nh vô Tamexco, EPCO Minh Phông…g©y chÊn ®éng lín trong d luËn vµ còng giãng lªn håi chu«ng b¸o ®éng lín cho c¸c ng©n hµng vµ hÖ thèng luËt ph¸p ViÖt Nam).
Do c¸c nh©n tè kh¸c nh c¸c sù bÊt kh¶ kh¸ng: thiªn tai, lò lôt, ho¶ ho¹n, chiÕn tranh.. .
Sù cÇn thiÕt ph¶i phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông
Nh ®· ph©n tÝch ë trªn, tÝn dông ng©n hµng cã nh÷ng vai trß v« cïng quan träng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, do ®ã rñi ro tÝn dông kh«ng nh÷ng lµm mÊt ®i vai trß tÝch cùc cña tÝn dông ng©n hµng mµ ngîc l¹i, nã cßn g©y nh÷ng t¸c h¹i nghiªm träng kh«ng nh÷ng ®èi víi hÖ thèng ng©n hµng, víi ngêi ®i vay mµ ®èi víi c¶ nÒn kinh tÕ vµ x· héi.V× thÕ yªu cÇu ®¶m b¶o an toµn cho mçi kho¶n tÝn dông ng©n hµng lµ ®iÒu b¾t buéc.NÕu kh«ng cã nh÷ng biÖn ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông th× kh«ng thÓ kh¾c phôc nh÷ng t¸c h¹i to lín sau mµ rñi ro tÝn dông ®em l¹i:
Tríc hÕt ®èi víi ng©n hµng th¬ng m¹i : ë møc ®é thÊp, rñi ro tÝn dông lµm mÊt ®i c¬ héi, kh¶ n¨ng tÝch luü vèn, lµm gi¶m søc m¹nh cña ng©n hµng; ë møc ®é cao h¬n, khi thiÖt h¹i do rñi ro vît qu¸ giíi h¹n dù phßng rñi ro, th× ®èi víi ng©n hµng th¬ng m¹i (mét trung gian tµi chÝnh, nguån vèn mµ ng©n hµng sö dông ®Ó cho vay chñ yÕu lµ vèn huy ®éng víi ®¶m b¶o rÊt cao vÒ sù hoµn tr¶ vµ tÝnh thêi h¹n) rñi ro tÝn dông cã thÓ lµm xãi mßn niÒm tin vµo sù lµnh m¹nh cña hÖ thèng ng©n hµng. T¸c ®éng t©m lý d©y chuyÒn sÏ t¹o ra sù rót tiÒn å ¹t, kÐo theo sù ®æ vì cña hµng lo¹t thËm chÝ c¶ hÖ thèng ng©n hµng.
§èi víi ngßi ®i vay: th«ng thêng rñi ro tÝn dông lµ hÖ qu¶ cña rñi ro trong kinh doanh cña kh¸ch hµng. Víi nî qu¸ h¹n, ngêi ®i vay hoµn toµn mÊt nguån tµi trî tõ c¸c ng©n hµng, c¸c c¬ héi kinh doanh sÏ tuét mÊt, tµi s¶n sÏ bÞ tÞch thu hoÆc ph¸t m¹i, ngêi ®i vay sÏ ®øng tríc nguy c¬ ph¸ s¶n.
§èi víi nÒn kinh tÕ vµ x· héi : rñi ro tÝn dông chøng tá ngêi vay vèn ®· kh«ng thùc hiÖn ®îc hiÖu qu¶ ®Çu t nh ®· ®Æt ra khi nhËn vèn tÝn dông tõ ng©n hµng th¬ng m¹i vµ do ®ã, lîi Ých kinh tÕ- x· héi dù kiÕn nhËn ®îc ®· kh«ng cßn. S¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸ bÞ ®×nh trÖ, chøc n¨ng lµm c«ng cô ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ sÏ bÞ suy yÕu, quyÒn lîi cña ngêi göi tiÒn kh«ng ®îc ®¶m b¶o,¶nh hëng xÊu ®Õn tiÕt kiÖm vµ më réng ®Çu t cña nÒn kinh tÕ, ngêi lao ®éng mÊt viÖc lµm, ph¸ vì c¸c kÕ ho¹ch kinh tÕ x· héi cña nhµ níc.
LÞch sö ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng trªn thÕ giíi ®· chøng kiÕn kh«ng Ýt c¸c trêng hîp mµ c¸c ng©n hµng lín bÞ ph¸ s¶n vµ hËu qu¶ cña nã thËm chÝ kh«ng giíi h¹n trong ph¹m vi mét quèc gia mµ lan ra c¶ nhiÒu níc trong khu vùc hay toµn ch©u lôc. Do ®ã quan t©m ®Õn viÖc h¹n chÕ rñi ro tÝn dông ®Ó ®¶m b¶o an toµn ho¹t ®éng kh«ng cßn lµ viÖc riªng cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i mµ lµ sù quan t©m chung cña c¶ ng©n hµng trung ¬ng, chÝnh phñ vµ toµn x· héi.
Trong kinh doanh ng©n hµng, rñi ro tÝn dông lµ ®iÒu khã tr¸nh khái, mµ biÓu hiÖn cô thÓ vµ phæ biÕn nhÊt lµ t×nh tr¹ng nî qu¸ h¹n. SÏ kh«ng cã g× ph¶i bµn c·i nÕu nh con sè nî qu¸ h¹n chØ ®¬n thuÇn theo ®óng nghÜa cña nã. §iÒu ®¸ng lo ng¹i kh«ng ph¶i lµ sù chËm trÔ, sai hÑn trong viÖc tr¶ nî cña kh¸ch hµng, mÆc dï sù chËm trÔ ®ã cã ¶nh hëng ®Õn kÕ ho¹ch sö dông vèn cña ng©n hµng, mµ c¸i chÝnh lµ kh¶ n¨ng kh«ng thu håi ®îc cña sè nî ®ã. Thùc tÕ trong sè nî qu¸ h¹n cña c¸c NHTM ViÖt Nam hiÖn nay, mét phÇn lín lµ c¸c kho¶n nî khã ®ßi. §©y lµ vÊn ®Ò bøc xóc cÇn ®îc nhanh chãng gi¶i quyÕt ®Ó lµm lµnh m¹nh ho¸ ho¹t ®éng tÝn dông cu¶ c¸c Ng©n hµng. Ch¬ng tiÕp theo em ®i s©u nghiªn cøu ph©n tÝch t×nh h×nh tÝn dông vµ c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ViÖt Nam t¹i Hµ Néi .
Thùc tr¹ng rñi ro tÝn dông t¹i chi nh¸nh ng©n hµng ngo¹i th¬ng hµ néi .
Tæng quan vÒ chi nh¸nh Ng©n hµng ngo¹i th¬ng Hµ Néi
Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng lµ mét trong nh÷ng ng©n hµng thong m¹i quèc doanh lín cña ViÖt Nam, ®îc thµnh lËp tõ 1 th¸ng 4 n¨m 1963.Khi nh¾c ®Õn VIÖt Nam (VIETCOMBANK) ngêi ta kh«ng chØ nhí ®Õn mét ng©n hµng cã uy tÝn nhÊt, cã thÕ m¹nh vÒ tiÒm lùc kinh tÕ hµng ®Çu trong hÖ thèng ng©n hµng ë VIÖt Nam, mµ ë ®ã cã mét ®éi ngò c¸n bé nh©n viªn cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao, th«ng th¹o ngo¹i ng÷, n¾m ch¾c nghiÖp vô vµ tin häc, ho¹t ®éng cã chÊt lîng, v¨n minh, an toµn, hiÖu qu¶ vµ phong c¸ch rÊt riªng cña Vietcombank. Ngµy 17 th¸ng 9 n¨m 2002 võa qua, T¹p chÝ The Banker thuéc tËp ®oµn Financial Times cña V¬ng quèc Anh ®· b×nh chän lÇn thø ba liªn tiÕp Vietcombank lµ ng©n hµng tèt nhÊt VIÖt Nam. §Õn nay, Vietcombank ®· cã mÆt ë kh¾p c¸c tØnh thµnh trong c¶ níc víi 23 chi nh¸nh vµ hµng chôc së giao dÞch.Trong nh÷ng n¨m võa qua , t×nh h×nh kinh tÕ thÕ giíi vµ trong níc cã nhiÒu bÊt æn, song ng©n hµng vÉn duy tr× ®îc tèc ®é t¨ng trëng vµ æn ®Þnh. M«i trêng kinh doanh cßn nhiÒu khã kh¨n nhng ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng ®· ®îc c¶i tiÕn nhiÒu mÆt nªn ®¶m b¶o ®îc chÊt lîng tèt, c¸c dÞch vô ng©n hµng lu«n ®îc c¶i tiÕn vµ ®a d¹ng ho¸ nh»m ®¸p øng mét c¸ch tèt nhÊt nhu cÇu cña kh¸ch hµng.
Chi nh¸nh Ng©n hµng ngo¹i th¬ng Hµ Néi ra ®êi trªn c¬ së Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Trung ¬ng (VIETCOMBANK TW). Tríc th¸ng 03/1998, tøc lµ tríc nghÞ ®Þnh 53/ H§BT vÒ ®æi míi ho¹t ®éng ng©n hµng th× nhiÖm vô chñ yÕu cña chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi lµ võa phôc vô võa kinh doanh tiÒn tÖ tÝn dông vµ thanh to¸n cho c¸c kh¸ch hµng trªn ®Þa bµn quËn. Ng©n hµng ho¹t ®éng trong c¬ chÕ tËp trung bao cÊp cña Nhµ níc.
Sau nghÞ ®Þnh 53/ H§BT, ngµnh ng©n hµng níc ta ®· chuyÓn tõ hÖ thèng ng©n hµng mét cÊp thµnh hÖ thèng ng©n hµng hai cÊp, vµ còng chÝnh tõ ®©y chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi trë thµnh mét ng©n hµng th¬ng m¹i trùc thuéc hÖ thèng Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng VIÖt Nam.
Chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi cã ®Þa bµn ho¹t ®éng chÝnh t¹i quËn Hai Bµ Trng - mét trung t©m th¬ng m¹i lín cña thñ ®« Hµ Néi. N¬i ®©y bao gåm 25 phêng víi d©n sè kho¶ng h¬n 345 ngh×n ngêi. N»m gi÷a trung t©m kinh tÕ v¨n ho¸ cña c¶ níc, chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi cã thuËn lîi vÒ nhiÒu mÆt song kh«ng tr¸nh khái sù c¹nh tranh gay g¾t vÒ c¶ l·i suÊt còng nh giµnh giËt kh¸ch hµng cña c¸c ng©n hµng quèc doanh kh¸c, c¸c ng©n hµng cæ phÇn vµ c¸c chi nh¸nh ng©n hµng níc ngoµi t¹i ViÖt Nam. Trªn ®Þa bµn Hµ Néi cßn cã Héi së chÝnh cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ViÖt Nam nªn c¸c c¬ quan xÝ nghiÖp lín cña c¸c bé, së vµ c¸c doanh nghiÖp cã tÇm cì kh¸c thêng më tµi kho¶n vµ giao dÞch trùc tiÕp víi Héi së chÝnh. Do ®ã kh¸ch hµng cña chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi chØ lµ c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ quèc doanh nhá vµ trung b×nh. Tuy nhiªn, trong mÊy n¨m gÇn ®©y, chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi ®· chó träng vµ t×m mäi biÖn ph¸p nh»m thu hót vµ l«i kÐo thªm kh¸ch hµng vÒ më tµi kho¶n tiÒn göi vµ giao dÞch víi ng©n hµng. HiÖn nay, C«ng ty DÖt 10/10, DÖt len Mïa ®«ng, Hanel, Hapharco, Haprosimex, DÖt kim Hµ Néi, C«ng ty Giµy v¶i Thîng §×nh, C«ng ty Giµy Thuþ Khuª, C«ng ty May 40., C«ng ty XNK Intimex.. lµ nh÷ng ®¬n vÞ lín, thêng xuyªn giao dÞch, vµ cã quan hÖ vay vèn víi ng©n hµng.
Do ®Æc ®iÓm ®Þa bµn ho¹t ®éng nh vËy nªn chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi lu«n quan t©m ®Æc biÖt ®Õn c«ng t¸c kh¸ch hµng, ®Æc biÖt lµ trong n¨m 1999, 2000, bªn c¹nh viÖc tiÕp tôc duy tr× c¸c u ®·i ®èi víi kh¸ch hµng truyÒn thèng vµ kh¸ch hµng vay cã gi¸ trÞ lín, chi nh¸nh ®· quan t©m më réng kh¸ch hµng míi víi môc tiªu an toµn - hiÖu qu¶. Nhê ®ã tÝn dông t¨ng trëng nhng kh«ng å ¹t mµ æn ®Þnh, v÷ng ch¾c.
VÒ ®Æc ®iÓm vµ sè lîng kh¸ch hµng cã quan hÖ vay vèn: Do ®Æc thï ho¹t ®éng tÝn dông cña chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi tríc ®©y chñ yÕu lµ cho vay phôc vô kh¸ch hµng cã nhu cÇu xuÊt nhËp khÈu, nªn kh¸ch hµng chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp quèc doanh ho¹t ®éng vÒ xuÊt nhËp khÈu t¬ng ®èi lín, cã t×nh h×nh tµi chÝnh tèt. Nhng tõ khi nÒn kinh tÕ níc ta chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc, chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi còng ®· tÝch cùc t×m kiÕm thªm c¸c kh¸ch hµng nh»m më réng ho¹t ®éng kinh doanh vµ t¨ng khèi lîng tÝn dông, ®ång thêi lu«n t×m hiÓu t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, nhu cÇu thÞ trêng ®Ó cung cÊp vèn nh»m mang l¹i chÊt lîng, hiÖu qu¶, an toµn cho ho¹t ®éng tÝn dông cña hä, ®ång thêi sµng läc, gi¸m s¸t vµ cã quy ®Þnh chÆt chÏ víi kh¸ch hµng vay vèn lµ doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh... Bëi v× qua nghiªn cøu tõ thùc tÕ nh÷ng n¨m tríc cho thÊy:
Sè lîng kh¸ch hµng vay vèn cã hÖ thèng sæ s¸ch kÕ to¸n ®éc lËp (doanh nghiÖp quèc doanh vµ doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh) vèn dÜ ®· Ýt, l¹i cã quy m« nhá, vèn tù cã thÊp, nªn ®Ó ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®îc, c¸c ®¬n vÞ nµy ph¶i dùa vµo phÇn lín vèn vay cña ng©n hµng. MÆt kh¸c, c¸c doanh nghiÖp nµy ®a sè ho¹t ®éng trong lÜnh vùc th¬ng m¹i ,dÞch vô. §©y lµ lÜnh vùc rÊt nhËy c¶m víi nhu cÇu thÞ trêng, do ®ã chÞu ¶nh hëng nhiÒu cña biÕn ®éng vÒ m«i trêng kinh doanh. Víi n¨ng lùc tµi chÝnh nghÌo nµn, thªm vµo ®ã n¨ng lùc qu¶n lý kinh doanh cßn non nít yÕu kÐm, kh¶ n¨ng hÊp thô vèn kÐm, cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu ®ßi hái cña thùc tÕ nªn c¸c doanh nghiÖp rÊt khã cã thÓ ®¹t ®îc hiÖu qu¶ kinh tÕ cao.
Sè lîng kh¸ch hµng vay vèn cña chi nh¸nh kh«ng ph¶i lµ ®¬n vÞ h¹ch to¸n kÕ to¸n: nh÷ng thµnh phÇn nµy rÊt phøc t¹p, khã cã thÓ dù ®o¸n ®îc t×nh h×nh tµi chÝnh cña hä nªn viÖc cho vay víi c¸c kh¸ch hµng thuéc ®èi tîng nµy lµ phøc t¹p, m¹o hiÓm ®ßi hái c¸n bé tÝn dông ph¶i linh ho¹t nh¹y bÐn, cã ph¬ng ph¸p h÷u hiÖu ®èi víi tõng kh¸ch hµng cô thÓ.
Trong nh÷ng n¨m qua Chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi lu«n chøng tá lµ mét chi nh¸nh tèt trong hÖ thèng NHNT VIÖt Nam ®· t×m ra híng ®i ®óng ®¾n, chuyÓn biÕn tÝch cùc nhanh nh¹y víi yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ nãi chung vµ cña ngµnh ng©n hµng nãi riªng nªn ®· duy tr× ®îc sù ph¸t triÓn v÷ng ch¾c vµ ®¹t ®îc hiÖu qu¶ kinh doanh cao. Nh÷ng thµnh c«ng mµ chi nh¸nh ®· ®¹t ®îc , ®Æc biÖt trong ho¹t ®éng tÝn dông ®· gãp phÇn tÝch cùc vµo sù ph¸t triÓn cña thñ ®«, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng chung cña toµn hÖ thèng ng©n hµng ngo¹i th¬ng ViÖt Nam.
Ho¹t ®éng kinh doanh cña chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi
N¨m 2002 lµ n¨m thø 2 thùc hiÖn chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 10 n¨m (2001- 2010) vµ còng lµ n¨m chi nh¸nh NHNT Hµ Néi ra søc thi ®ua phÊn ®Êu nh»m ®¹t vµ vît c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch, gãp phÇn vµo tèc ®é ph¸t triÓn chung cña toµn hÖ thèng, cñng cè uy tÝn cña Vietcombank trong vµ ngoµi níc. KÕt qu¶ ho¹t ®éng 9 th¸ng ®Çu n¨m 2002 ®· kh¼ng ®Þnh nh÷ng ®Þnh híng ph¸t triÓn cña chi nh¸nh lµ hoµn toµn ®óng ®¾n vµ phï hîp víi thùc tiÔn. ChØ tÝnh trong 9 th¸ng ®Çu n¨m, c«ng t¸c huy ®éng vèn ®· ®¹t ®îc kÕt qu¶ rÊt ®¸ng khÝch lÖ. TÝnh ®Õn 30/9/2002, nguån vèn huy ®éng ®¹t 3737 tû ®ång, t¨ng 19% so víi cïng kú 2001, tæng sö dông vèn chiÕm tíi 95% tæng nguån vèn huy ®éng- t¨ng 26% so víi cïng kú n¨m ngo¸i, trong ®ã ®Çu t tÝn dông t¨ng 74%. Ngoµi ®Çu t tÝn dông, chi nh¸nh ®· tËp trung gióp nguån vèn ®iÒu chuyÓn vµ göi cã kú h¹n t¹i NHTN VIÖt Nam, t¨ng n¨ng lùc vÒ vèn cho hÖ thèng vµ sö dông tèi ®a cã hiÖu qu¶ nguån vèn cña chi nh¸nh.
VÒ c«ng t¸c tÝn dông, doanh sè cho vay 9 th¸ng ®Çu n¨m nay íc ®¹t 2.299 tû ®ång, t¨ng 52% so víi cïng kú n¨m tríc, tæng d nî cho vay ®¹t 909 tû ®ång, b»ng 96% kÕ ho¹ch c¶ n¨m 2002. Theo «ng NguyÔn Xu©n LuËt- Gi¸m ®èc chi nh¸nh NHTN HN : " Chi nh¸nh ®ang tÝch cùc tham gia vµo ch¬ng tr×nh cho vay hç trî c¸c doanh nghiÖp thóc ®Èy xuÊt khÈu vµ ®Çu t hiÖn ®¹i ho¸ m¸y mãc thiÕt bÞ , øng dông c«ng nghÖ nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn thµnh phè cã c¬ héi kinh doanh míi , héi nhËp quèc tÕ vµ gãp phÇn gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho lùc lîng lao ®éng lín trªn ®i¹ bµn thñ ®«." MÆc dï m«i trêng c¹nh tranh gi÷a c¸c NHTM trªn ®i¹ bµn thµnh phè rÊt gay g¾t, song nhê øng dông c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, n©ng cao chÊt lîng dÞch vô kh¸ch hµng, båi dìng n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô c¸n bé nh©n viªn nªn ho¹t ®éng cña chi nh¸nh vÉn ®¹t tèc ®é t¨ng trëng cao nhng vÉn ®¶m b¶o an toµn th«ng qua c¸c biÖn ph¸p xö lý vµ kiÓm tra chÊt lîng tÝn dông. §Ó cã mét c¸i nh×n tæng thÓ h¬n vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña chi nh¸nh, chóng ta h·y cïng xem xÐt t×nh h×nh huy ®éng vµ sö dông vèn t¹i chi nh¸nh nh÷ng n¨m gÇn ®©y.
T×nh h×nh huy ®éng vµ sö dông vèn t¹i chi nh¸nh
C«ng t¸c huy ®éng vèn
Ho¹t ®éng huy ®éng vèn lu«n lµ tiÒn ®Ò cho c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña ng©n hµng th¬ng m¹i.NhËn thøc râ tÇm quan träng cña vÊn ®Ò nµy, mét trong nh÷ng môc tiªu quan träng trong ho¹t ®éng cña NHNT VN chi nh¸nh t¹i Hµ Néi lµ ®Èy m¹nh c«ng t¸c huy ®éng vèn víi nh÷ng thÕ m¹nh cña m×nh nh uy tÝn, m¹ng líi kinh doanh réng, th¸i ®é phôc vô nhiÖt t×nh nhanh gän,chÝnh x¸c, thñ tôc thuËn lîi, h×nh thøc huy ®éng phong phó…..Ng©n hµng ngo¹i th¬ng Hµ Néi ngµy cµng thu hót ®îc nhiÒu kh¸ch hµng ®Õn giao dÞch, kÕt qu¶ lµ nguån vèn cña chi nh¸nh lu«n t¨ng trëng æn ®Þnh, ch¼ng nh÷ng ®¸p øng ®îc ®ñ nhu cÇu tÝn dông mµ cßn tÝch luü ®îc mét lîng vèn thõa nép NHNT VN ®Ó ®iÒu hoµ toµn bé hÖ thèng.
B¶ng 1- T×nh h×nh huy ®éng vèn t¹i NHNT Hµ Néi
ChØ tiªu
N¨m 1999
N¨m 2000
N¨m 2001
Nguån vèn huy ®éng
2.109.691
2.756.733
3.268.953
A/§ång ViÖt Nam
454.398
520.054
645.023
Trong ®ã
T/göi tæ chøc kinh tÕ
284.527
330.335
415.000
T/gØ d©n c
168.541
180.590
230.000
C¸c nguån kh¸c
1.330
9.129
23
B/Ngo¹i tÖ
1.655.293
2.236.733
2.623.912
Trong ®ã
T/göi tè chøc kinh tÕ
110.934
72.999
143.013
T/göi d©n c
1.524.985
2.097.145
2.431.221
C¸c nguån kh¸c
19.374
66.589
49.678
Nguån: B¸o c¸o t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña NHNT Hµ Néi
Sè liÖu trªn cho thÊy nguån vèn huy ®éng cña chi nh¸nh mÊy n¨m gÇn ®©y vÉn t¨ng trëng æn ®Þnh víi tèc ®é cao bÊt chÊp nh÷ng ¶nh hëng tiªu cùc cña nÒn kinh tÕ. n¨m 1999 lµ n¨m x¶y ra nhiÒu thiªn tai, lò lôt lµm cho t×nh h×nh kinh tÕ bÊt æn ®Þnh nhng chi nh¸nh vÉn thu hót ®îc 2.048.775 triÖu ®ång, t¨ng 14,68% so víi n¨m 98. N¨m 2001, t×nh h×nh c¹nh tranh gi÷a c¸c ng©n hµng diÔn ra ®a d¹ng vµ gay g¾t, theo ®ã lµ viÖc gi¶m l·i suÊt huy ®éng ngo¹i tÖ. §Ó ®¹t ®îc c¸c chØ tiªu huy ®éng vèn nh trªn, chi nh¸nh ®· ¸p dông nhiÒu h×nh thøc huy ®éng phong phó vµ n©ng cao chÊt lîng c¸c dÞch vô ng©n hµng, thay ®æi phong c¸ch phôc vô kh¸ch hµng, vµ ®iÒu ®ã t¹o ®îc uy tÝn vµ niÒm tin trong kh¸ch hµng ®Õn giao dÞch vµ t¹o thÕ ®øng v÷ng ch¾c cho Chi nh¸nh trong xu thÓ ph¸t triÓn chung cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ë thñ ®«.
C«ng t¸c huy ®éng vèn trong n¨m 2001 cña Chi nh¸nh ®· ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ tèt. §Õn cuèi th¸ng 12 n¨m 2001 tæng nguån vèn huy ®éng quy VND ®¹t3.268 tû ®ång, t¨ng 19%so víi cïng kú n¨m 2000, trong ®ã nguån vèn ngo¹i tÖ t¨ng 17% vµ chiÕm 80,27% tæng nguån vèn huy ®éng. Cô thÓ: huy ®éng tõ c¸c tæ chøc kinh tÕ chiÕm 17% tæng nguån vèn huy ®éng; huy ®éng tõ d©n c chiÕm 81% tæng nguån vèn, t¨ng 17% so víi n¨m 2000.
Tõ b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy nguån vèn nhµn rçi trong d©n c lµ rÊt lín. C«ng t¸c huy ®éng vèn cña chi nh¸nh ®· ®em l¹i hiÖu qu¶ tÝch cùc, thu hót ®îc lîng tiÒn mÆt lín nh·n rçi trong d©n c, gi¶m bít tiÒn mÆt trong lu th«ng, gãp phÇn æn ®Þnh tiÒn tÖ trªn ®Þa ban thñ ®« vµ c¸c tØnh thµnh phè kh¸c.
T×nh h×nh sö dông vèn
Nhê nguån vèn huy ®éng dåi dµo, NHNT Hµ Néi ®· tiÕn hµnh ®a d¹ng ho¸ c¸c mÆt nghiÖp vô kinh doanh dÞch vô ng©n hµng, trong ®ã chñ yÕu lµ ho¹t ®éng tÝn dông, chiÕm tíi 70% tæng sè nguån vèn ®îc sö dông. Ho¹t ®éng tÝn dông lµ ho¹t ®éng nghiÖp vô quan träng quyÕt ®Þnh thµnh qu¶ kinh doanh cña ng©n hµng, v× thÕ ng©n hµng lu«n ®Æt ra môc tiªu më réng tÝn dông ®ång thêi chó träng h¹n chÕ rñi ro ë møc thÊp nhÊt.
B¶ng 2- T×nh h×nh sö dông vèn t¹i NHNT Hµ Néi
ChØ tiªu
N¡M 1999
N¡M 2000
N¡M 2001
Sö dông vèn
1.987.419
2.623.791
3.088.474
A/ §ång ViÖt Nam
455.204
531.739
673.225
Tæng d nî cho vay
209.529
291.104
450.204
Trong ®ã
D nî vèn lu ®éng
194.570
245.410
385.000
D nî vèn trung dµi h¹n
14.754
17.700
40.000
Nî khoanh
204
204
204
Gãp vèn ®ång tµi trî
27.790
25.000
T/göi cã kú h¹n t¹i VCBTW
88.000
130.031
111.021
T/göi cã kú h¹n & Kú phiÕu t¹i c¸c TCTD
130.000
100.000
100.000
Mua c«ng tr¸i kho b¹c
10.000
10.000
10.000
C¸c kho¶n kh¸c
17.675
604
2.000
B/ Ngo¹i tÖ
1.532.215
2.092.052
2.415.249
Tæng d nî cho vay
200.042
225.036
197.795
Trong ®ã
D nî vèn lu ®éng
132.037
112.019
100.862
D nî vèn trung dµi h¹n
39.643
69.647
30.108
Nî khoanh
28.362
37.650
29.190
Gãp vèn ®ång tµi trî
5.720
37.635
T/göi cã kú h¹n t¹i VCB TW
1.332.173
1.867.016
2.217.454
Nguån: Tæng hîp c¸c b¸o c¸o phßng tÝn dông tæng hîp NHNT
Tæng sö dông vèn sinh lêi ®Õn 31 th¸ng 12 n¨m 2001 chiÕm tíi 94,4% tæng nguån vèn huy ®éng, t¨ng 19% so víi cïng kú n¨m 2000 vµ t¨ng 55.4 % so víi n¨m 1999, trong ®ã ®Çu t tÝn dông ®¹t 647 tû, t¨ng 25.5 % so víi cïng kú n¨m 2000 vµ t¨ng 58.6% so víi n¨m 1999. Ngoµi ®Çu t tÝn dông trùc tiÕp, Chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ néi ®· sö dông nguån vèn b»ng nhiÒu h×nh thøc linh ho¹t nh: mua tr¸i phiÕu kho b¹c, gñi cã kú h¹n t¹i VCBTW hoÆc mua kú phiÕu cña c¸c TCTD kh¸c víi nhiÒu kú h¹n kh¸c nhau (chñ yÕu lµ c¸c Ng©n hµng N«ng nghiÖp thiÕu vèn ®ang cÇn ®Çu t) nh»m tËn dông tèi ®a nguån vèn huy ®éng gãp phÇn ®Èy nhanh tèc ®é vßng quay ®ång tiÒn lµm cho nguån vèn lu«n ®îc sö dông ®Õn møc tèi ®a vµ cã hiÖu qu¶.
HiÖu qu¶ kinh doanh
Trong nh÷ng n¨m qua , chi nh¸nh lu«n ho¹t ®éng kinh doanh cã l·i, tæn thÊt kinh doanh kh«ng lín, ®îc ®¸nh gi¸ lµ mét chi nh¸nh tèt , v÷ng ch¾c trong hÖ thèng ng©n hµng ngo¹i th¬ng ViÖt Nam.
N¨m 1999 l·i ®¹t 25.012 triÖu VN§
N¨m 2000 l·i ®¹t 34.650 triÖu VN§
N¨m 2001 l·i ®¹t 30.207 triÖu VN§
N¨m 2001 mÆc dï cã nhiÒu khã kh¨n trong lÜnh vùc ®Çu t , nhng chi nh¸nh ®· triÓn khai ho¹t ®éng kinh doanh vµ sö dông vèn sinh lêi ®¹t hiÖu qu¶ cao.KÕt qu¶ l·i ®¹t 100% kÕ ho¹ch n¨m (30 tû VND,trong ®ã tæng thu 160 tû, tæng chi 130 tû). §i ®«i víi viÖc më réng c¸c ho¹t ®éng tÝn dông,t×m kiÕm kh¸ch hµng míi vµ c¸c dù ¸n cã hiÖu qu¶ ®Ó ®Çu t, NHNT Hµ Néi lu«n ®Æt ra môc tiªu "An toµn- hiÖu qu¶" , h¹n chÕ rñi ro tÝn dông trong kinh doanh, tËp trung xö lý nî qu¸ h¹n.
Trong ho¹t ®éng cña bÊt cø ng©n hµng nµo, tÝn dông còng lu«n lµ ho¹t ®éng trung t©m vµ hµm chøa nhiÒu rñi ro nhÊt. Nghiªn cøu ho¹t ®éng tÝn dông t¹i NHNT Hµ Néi sÏ gióp ta cã c¸i nh×n râ nÐt h¬n vÒ t×nh tr¹ng rñi ro tÝn dông , t×m ra nguyªn nh©n ®Ó tõ ®ã ®a ra c¸c gi¶i ph¸p cã tÝnh thùc tiÔn nh»m ng¨n ngõa h¹n chÕ rñi ro trong ho¹t ®éng tÝn dông, gãp phÇn t¨ng trëng æn ®Þnh , an toµn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh.
T×nh h×nh ho¹t ®éng tÝn dông
Nh×n chung chÊt lîng c«ng t¸c tÝn dông cña chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi trong c¸c n¨m, 1999, 2000,2001 duy tr× kh¸ tèt, møc ®é t¨ng trëng cao nhng an toµn – hiÖu qu¶, Ýt bÞ gia h¹n nî, qua thanh tra cña Ng©n hµng Nhµ níc cha ph¸t hiÖn ®îc nh÷ng sai sãt hoÆc vi ph¹m trong kh©u thùc hiÖn chÕ ®é tÝn dông. D nî qu¸ h¹n vµ nî khoanh chñ yÕu lµ c¸c kho¶n nî vay qu¸ h¹n tõ n¨m 1996 vµ ®Çu n¨m 1997 ®Ó l¹i.
Tõ n¨m 1999 vµ ®Çu n¨m 2000 ChÝnh phñ vµ Ng©n hµng Nhµ níc ®· ban hµnh hµng lo¹t c¸c v¨n b¶n chÕ ®é míi nªn viÖc ®Çu t tÝn dông cña ng©n hµng ®· cã nh÷ng bíc c¶i thiÖn. Tuy vËy c«ng t¸c tÝn dông cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i nãi chung vµ cña chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi nãi riªng vÉn gÆp khã kh¨n. Tû gi¸ mét sè ®ång ngo¹i tÖ biÕn ®éng thÊt thêng vµ ®Æc biÖt tû gi¸ ®ång USD t¨ng nhanh ¶nh hëng ®Õn nhËp khÈu phôc vô cho s¶n xuÊt trong níc, mÆt kh¸c mét sè hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu xuèng gi¸ liªn tôc còng ¶nh hëng lín ®Õn viÖc xuÊt khÈu vµ ®· lµm cho kÕt qu¶ kinh doanh cña c¸c ®¬n vÞ xuÊt khÈu gÆp ph¶i khã kh¨n. Rñi ro trªn thÞ trêng lín nªn c¸c doanh nghiÖp dÌ dÆt h¬n khi vay vèn ng©n hµng vµ chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi còng thËn träng h¬n trong cho vay. Trong khi ®ã c¸c ng©n hµng trªn ®Þa bµn ®· cã sù c¹nh tranh gay g¾t c¶ vÒ l·i suÊt còng nh giµnh giËt kh¸ch hµng. Tríc t×nh h×nh ®ã chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi lu«n quan t©m ®Æc biÖt ®Õn c«ng t¸c kh¸ch hµng, bªn c¹nh viÖc tiÕp tôc duy tr× c¸c u ®·i ®èi víi kh¸ch hµng truyÒn thèng vµ kh¸ch hµng vay cã gi¸ trÞ lín, Chi nh¸nh ®· quan t©m më réng thªm kh¸ch hµng míi víi môc tiªu an toµn - hiÖu qu¶. Nhê ®ã tÝn dông t¨ng trëng víi tèc ®é æn ®Þnh,v÷ng ch¾c. §Õn 31/12/2001 doanh sè cho vay ®¹t 2.199.859 tû b»ng 17,49% so víi n¨m 2000, b»ng 19,23% so víi n¨m 1999; doanh sè thu nî lµ 2.009.631tû b»ng 11% so víi n¨m 2000 vµ b»ng 17,56% so víi n¨m 1999.
C¬ cÊu tÝn dông
B¶ng 3- C¬ cÊu tÝn dông t¹i NHNT Hµ Néi
ChØ tiªu
N¨m 1999
N¨m 2000
N¨m 2001
Tæng d nî
402.894
473.382
648.270
A/Cho vay ng¾n h¹n
326.341
357.652
485.862
1.Theo thµnh phÇn kinh tÕ.
Cho vay DNNN
314.208
338.406
423.007
Cho vay DNTN vµ ®èi tîng kh¸c
12.133
19.246
62.855
2.Theo ngµnh kinh doanh
Th¬ng m¹i XNK
165.100
178.826
274.135
DÞch vô
31.000
35.789
40.083
S¶n xuÊt.
130.241
143.037
171.644
B/ Cho vay trung,dµi h¹n
76.552
115.730
132.743
1.Theo thµnh phÇn kinh tÕ.
Cho vay DNNN
71.306
108.306
122.830
Cho vay DNTN vµ ®èi tîng kh¸c
5.246
7.424
9.913
2.Theo ngµnh kinh doanh
Th¬ng m¹i XNK
17.568
27.821
33.385
DÞch vô
S¶n xuÊt.
58.984
87.909
99.358
Nguån : B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh NHNT Hµ Néi
Qua b¶ng sè liÖu tæng hîp trªn, ta thÊy mét sè ®iÓm næi bËt trong c¬ cÊu d nî tÝn dông cña chi nh¸nh NHNT Hµ Néi nh sau :
Thø nhÊt : ho¹t ®éng kinh doanh tÝn dông cña chi nh¸nh chØ chñ yÕu bao gåm mét sè nghiÖp vô cho vay truyÒn thèng nh cho vay ng¾n h¹n (chiÕm tØ träng lín), cho vay trung vµ dµi h¹n chiÕm tØ träng thÊp h¬n. C¸c nghiÖp vô kh¸c cha ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ nghiÖp vô tÝn dông thuª mua (leasing) mµ hiÖn nay c¸c doanh nghiÖp rÊt a chuéng (v× h×nh thøc nµy c¸c doanh nghiÖp kh«ng cÇn ph¶i cã tµi s¶n ®¶m b¶o hoÆc thÕ chÊp, cÇm cè hay b¶o l·nh, doanh nghiÖp chØ cÇn bá ra mét lîng tiÒn kh«ng lín l¾m ®Ó cïng vèn cña ng©n hµng mua tµi s¶n. Sau thêi h¹n thuª, doanh nghiÖp cã thÓ mua l¹i tµi s¶n tÝnh theo gi¸ trÞ cßn l¹i. Nh thÕ ®©y lµ h×nh thøc rÊt thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, chi nh¸nh nªn chó träng ®Çu t ph¸t triÓn nghiÖp vô nµy).
Thø hai: d nî cho vay c¶ ng¾n h¹n vµ trung-dµi h¹n tËp trung chñ yÕu cho c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc, cho vay c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c lµ kh«ng ®¸ng kÓ.
Thø ba : d nî cho vay tËp trung vµo mét sè ngµnh chñ yÕu nh th¬ng m¹i, xuÊt nhËp khÈu. §©y còng lµ ®iÒu dÔ hiÓu vµ thêng thÊy ë c¸c ng©n hµng v× ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ xuÊt nhËp khÈu lµ ho¹t ®éng ®ßi hái vèn lín, thêi gian thu håi vèn l©u nªn ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp nµy ph¶i ®i chiÕm dông vèn tõ c¸c nguån kh¸c (b»ng h×nh thøc ®i vay), mµ nguån cung cÊp vèn dåi dµo nhÊt lµ c¸c ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông. Cßn trong lÜnh vùc dÞch vô th× t×nh h×nh l¹i ngîc l¹i, vèn ®ßi hái Ýt h¬n, thêi gian thu håi vèn nhanh (cã thÓ nãi lµ ngay sau khi b¸n s¶n phÈm ). do ®ã ®i vay ng©n hµng trong lÜnh vùc nµy lµ rÊt Ýt. H¬n n÷a trong hoµn c¶nh níc ta hiÖn nay, lÜnh vùc nµy vÉn cßn ®ang ph¸t triÓn ë giai ®o¹n ®Çu, cha ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ chiÕm tØ träng lín trong c¬ cÊu ngµnh nghÒ nh c¸c níc ph¸t triÓn kh¸c trªn thÕ giíi.
Ho¹t ®éng tÝn dông ng¾n h¹n
ChØ tiªu
1999
2000
2001
Doanh sè cho vay
+ VND
+ Ngo¹i tÖ( USD)
Doanh sè thu nî
+ VND
+ Ngo¹i tÖ (USD)
D nî tÝn dông ng¾n h¹n
+ VND
+ Ngo¹i tÖ ( USD)
1.789.285
1.252.500
35.657
1.674.829
1.138.883
35.601
326.341
231.702
6.286
1.813.615
1.268.271
39.373
1.787.451
1.216.447
39.976
357.646
245.614
7.725
2.112.862
1.657.758
30.231
1.968.342
1.513.139
30.238
485.862
385.000
6.700
Nguån : Tæng hîp b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh NHNT Hµ Néi
Ho¹t ®éng cho vay ng¾n h¹n tËp trung chñ yÕu vµo khu vùc doanh nghiÖp Nhµ níc trong lÜnh vùc th¬ng m¹i xuÊt nhËp khÈu vµ lÜnh vùc s¶n xuÊt.(N¨m 2001, d nî cho vay ng¾n h¹n doanh nghiÖp Nhµ níc chiÕm 84% tæng d nî ng¾n h¹n). Doanh sè cho vay ng¾n h¹n lu«n gi÷ tØ träng rÊt lín trong tæng doanh sè cho vay cña chi nh¸nh. Tû lÖ nµy t¬ng øng víi c¸c n¨m 1999 lµ 96,98%, n¨m 2000 lµ 96.84%, n¨m 2001 lµ 96%. Doanh sè cho vay vµ chØ sè d nî t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m tuy chØ víi mét tû lÖ nhá, lîng t¨ng chñ yÕu lµ t¨ng b»ng VN§, cho vay ngo¹i tÖ gi¶m v× tØ gi¸ ®ång ®«la t¨ng liªn tôc nªn mét sè ®¬n vÞ cã ho¹t ®éng kinh doanh g¾n víi nhËp khÈu còng chuyÓn vay ngo¹i tÖ sang vay b»ng néi tÖ.
Ho¹t ®éng tÝn dông trung vµ dµi h¹n
ChØ tiªu
1999
2000
2001
Doanh sè cho vay
+ VND
+ Ngo¹i tÖ (USD)
Doanh sè thu nî
+ VND
+ Ngo¹i tÖ (USD)
D nî TD trung vµ dµi h¹n
+ VND
+ Ngo¹i tÖ (USD)
55.629
18.680
36.949
45.331
18.585
1.776
76.552
15.310
4.068
58.726
10.796
3.183
22.754
7.851
1.046
._.
Tr¸nh cho vay qu¸ nhiÒu ®èi víi mét kh¸ch hµng, lu«n ®¶m b¶o mét tû lÖ vay nhÊt ®Þnh ,chØ cho vay theo giíi h¹n TD ®· ®îc x¸c ®Þnh cho mçi kh¸ch hµng.
Cho vay víi nhiÒu lo¹i thêi h¹n kh¸c nhau, b¶o ®¶m sù c©n ®èi gi÷a sè vèn cho vay ng¾n h¹n, trung h¹n, dµi h¹n, ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn v÷ng ch¾c vµ tr¸nh rñi ro TD do sù biÕn ®æi cña l·i suÊt thÞ trêng.
T¹o lËp mét tû lÖ thÝch hîp gi÷a cho vay b»ng néi tÖ vµ cho vay b»ng ngo¹i tª theo tõng thêi kú, ®¶m b¶o ®¸p øng nhu cÇu vay vèn cña kh¸ch hµng, tr¸nh ®îc rñi ro TD do sù biÕn ®æi cña tØ gÝa hèi ®o¸i.
Cho vay ®ång tµi trî
§©y lµ h×nh thøc TD kh¸ míi mÎ ®èi víi c¸c NHTM ViÖt Nam.Míi mÎ kh«ng ph¶i bëi lo¹i h×nh TD mµ míi ë chç míi chØ cã Ýt NHTM thùc hiÖn nghiÖp vô cho vay ®ång tµi trî nµy( cßn gäi lµ h×nh thøc cho vay hîp vèn). Trªn thùc tÕ cã nh÷ng DN cã nhu cÇu vay vèn rÊt lín mµ chi nh¸nh kh«ng ®¸p øng ®îc , thêng lµ nhu cÇu ®Çu t cho c¸c dù ¸n lín vµ khã x¸c ®Þnh møc ®é rñi ro cã thÓ x¶y ra (nh c¸c dù ¸n ®Çu t mua s¾m trang thiÕt bÞ phôc vô x©y dùng c¬ së h¹ tÇng thµnh phè, dù ¸n ph¸t triÓn n«ng nghiÖp..). Trong trêng hîp nµy, nÕu c¸c NH cïng nhau liªn kÕt ®Ó thÈm ®Þnh dù ¸n, cho vay vµ th× hiÖu qu¶ sÏ cao h¬n vµ c¸c bªn cã thÓ san sÎ bít rñi ro , n©ng cao ý thøc nghÜa vô vµ quyÒn lîi mçi bªn. Trong thêi gian qua, NHNT HN ®· triÓn khai thö nghiÖm mét vµi kho¶n vay hîp vèn víi c¸c NHTM Nhµ níc kh¸c, rÊt thµnh c«ng vµ rÊt hiÖu qu¶ (®¹t møc d nî 61,635 tû trong n¨m 2001, trong ®ã ®¸ng kÓ nhÊt lµ cho vay ®ång tµi trî dù ¸n vïng nguyªn liÖu døa ®ãng hép xuÊt khÈu víi chi nh¸nh NHNn&PTNT thµnh c«ng).
Tæ chøc ph©n tÝch xÕp lo¹i tÝn dông doanh nghiÖp vµ xem xÐt l¹i TD
ViÖc ph©n tÝch TD chÝnh lµ x¸c ®Þnh c¸c yÕu tèt vÒ lîng cña nhu cÇu vay vèn TD. ë ®©y, NH sÏ x©y dùng quy m« cña nhu cÇu vay hîp lÝ, mµ ®iÒu nµy phô thuéc kh¶ n¨ng ho¹t ®éng cña kh¸ch hµng, quy m« nguån vèn cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn ph¬ng ¸n tµi chÝnh . Môc tiªu cña ph©n tÝch TD lµ dù kiÕn nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra ®èi víi nh÷ng kho¶n TD sÏ cÊp. V× vËy sau khi ph©n tÝch cÇn ph¶i xÕp h¹ng rñi ro kh¸ch hµng theo nh÷ng tiªu chÝ nhÊt ®Þnh. HiÖn t¹i, chi nh¸nh tiÕn hµnh ph©n tÝch vµ xÕp lo¹i TD theo c¸c bíc sau:
Thu thËp vµ xö lý th«ng tin th«ng qua b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, b¶ng kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh, t×nh h×nh quan hÖ TD víi c¸c NH kh¸ch vµ c¸c th«ng tin phi tµi chÝnh kh¸c.
Ph©n lo¹i ngµnh kinh tÕ cña DN: theo 4 nhãm ngµnh kinh tÕ lín: N«ng nghiÖp-l©m nghiÖp vµ ng nghiÖp- th¬ng m¹i &dÞch vô- s¶n xuÊt CN vµ x©y dùng c¬ b¶n.
Ph©n lo¹i doanh nghiÖp theo quy m«: dùa trªn 4 chØ tiªu: møc vèn kinh doanh, doanh thu, tæng sè lao ®éng, nép thuÕ.
Ph©n tÝch c¸c chØ tiªu c¬ b¶n:
chØ sè tµi chÝnh: kh¶ n¨ng thanh to¸nh nhanh, kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn t¹i, tèc ®é t¨ng trëng doanh thu, tèc ®é t¨ng trëng lîi nhuËn, hÖ sè lîi nhuËn rßng, hÖ sè lîi nhu©n/ tµi s¶n. hÖ sè lîi nhuËn/ vèn chñ sá h÷u, tû lÖ chi phÝ qu¶n lý, sè ngµy ph¶i thu, sè ngµy ph¶i tr¶, sè ngµy hµng tån kho, vßng quay tµi s¶n cã, hÖ sè ®ßn b¶y, hÖ sè Nî ng¾n h¹n / tængnî.
chØ tiªu phi tµi chÝnh: c¸c yÕu tè ®Æc thï vÒ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, kinh doanh cña kh¸ch hµng(nÕu cã); chÊt lîng cña bé m¸y qu¶n lý; t×nh h×nh ph¸t triÓn ngµnh hµng, vÞ trÝ, uy tÝn cña kh¸ch hµng trªn thÞ trêng tiªu thô; thÞ trêng tiªu thô chñ yÕu cña kh¸ch hµng(gi¸ c¶, ®èi thñ c¹nh tranh chÝnh); c¸c yÕu tè cã ¶nh hëng lín ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng trong thêi gian tíi( nÕu cã).
§èi chiÕu b¶ng tÝnh ®iÓm ®Ó x¸c ®Þnh ®iÓm cho chØ tiªu (dùa vµo b¶ng tiªu chuÈn ®¸nh gÝa c¸c tØ sè tµi chÝnh cña trung t©m th«ng tin TD - CIC)
KiÓm tra l¹i vµ ®a kÕt qu¶ ph©n tÝch , nhËn xÐt,®¸nh gi¸ vµ kiÕn nghÞ.
Mét c«ng viÖc n÷a còng hÕt søc quan träng lµ viÖc tæ chøc xem xÐt l¹i c¸c kho¶n TD ®ã theo thêi h¹n nhÊt ®Þnh. ViÖc xem xÐt l¹i TD trong ph¹m vi mét ng©n hµng ®îc coi lµ c«ng t¸c thanh tra, kiÓm so¸t néi bé , ®¶m b¶o ho¹t ®éng TD ®îc an toµn, ®óng híng, cã hiÖu qu¶. HiÖn nay, NHNT HN tu©n theo ®Þnh kú xem xÐt l¹i TD theo quy ®Þnh cña NHNT VN: ®Þnh kú xem xÐt phô thuéc vµo h¹ng TD. NÕu ®îc xÕp vµo h¹ng tèt nhÊt, ®Þnh kú xem xÐt l¹i lµ 360 ngµy, cßn ®èi víi c¸c kho¶n TD cã ®é rñi ro cao ®Þnh kú lµ 30 ngµy.
Môc ®Ých cña viÖc ph©n tÝch xÕp lo¹i TD DN lµ ®a ra nhËn xÐt ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ho¹t ®éng vµ kh¶ n¨ng sinh lêi, kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn t¹i vµ t¬ng lai cña DN nh»m x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng thu håi vèn cña NH, lêng tríc ®îc c¸c rñi ro cã thÓ x¶y ra trong kinh doanh ®Ó tõ ®ã cã biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi, gióp c¸c NHTM víi t c¸ch lµ nhµ ®Çu t vèn ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh thÝch hîp nh»m b¶o vÖ quyÒn lîi cña m×nh.
TrÝch lËp quü dù phßng rñi ro
VÒ thùc chÊt, quü dù phßng rñi ro kh«ng ph¶i ®Ó nh»m h¹n chÕ rñi ro mµ nã chØ cã t¸c dông "dù phßng", nh»m gi¶m bít thiÖt h¹i x¶y ra ®«Ý víi chi nh¸nh vµ ®Ó kh¾c phôc kh¶ n¨ng tµi chÝnh cho chi nh¸nh.Tõ n¨m 1998 trë vÒ tríc, chi nh¸nh trÝch lîi nhuËn sau thuÕ theo mét tû lÖ% nhÊt ®Þnh do chi nh¸nh tù quy ®Þnh ra cho phï hîp víi quy m« TD vµ møc ®é rñi ro trung b×nh cña ngµnh ng©n hµng.Tõ khi cã quyÕt ®Þnh sè 48/1999/Q§-NHNN vÒ viÖc trÝch lËp vµ sö dông quü dù phßng ®Ó xö lý rñi ro trong ho¹t ®éng NH, chi nh¸nh ®· thùc hiÖn ®óng theo sù chØ ®¹o híng dÉn cña NHNT ViÖt Nam. Nguån kinh phÝ cña quü ®îc trÝch tõ lîi nhuËn tríc thuÕ, møc trÝch quü cÇn thiÕt tuú thuéc vµo møc ®é rñi ro cña tµi s¶n Cã mµ chñ yÕu lµ c¸c kho¶n cho vay, tøc lµ tuú thuéc vµo thêi gian qu¸ h¹n cña kho¶n vay vµ tuú thuéc vµo viÖc kho¶n vay ®ã cã b¶o ®¶m hay kh«ng cã b¶o ®¶m. C¸c kho¶n trÝch lËp quü ®îc tÝnh nh sau: chi nh¸nh ph¶i trÝch 20% d nî cña kho¶n vay cã b¶o ®¶m ®· qu¸ h¹n tr¶ nî díi 6 th¸ng vµ còng møc ®ã ®«Ý víi kho¶n vay kh«ng cã b¶o ®¶m ®· qu¸ h¹n díi 3 th¸ng. Chi nh¸nh cßn ph¶i trÝch 50% d nî cña kho¶n vay cã b¶o ®¶m qu¸ h¹n tõ 6-12 th¸ng vµ ®èi víi kho¶n vay kh«ng cã b¶o ®¶m qu¸ h¹n tõ 3-6 th¸ng. §èi víi nh÷ng kho¶n vay kh«ng cã b¶o ®¶m qu¸ h¹n tõ 6 th¸ng trë lªn, chi nh¸nh ph¶i trÝch lËp quü dù phßng 100%. Kho¶n dù phßng rñi ro nµy ®îc tÝnh vµo chi phÝ ho¹t ®éng vµ trêng hîp thu håi ®îc vèn ®· ®îc xö lý b»ng kho¶n dù phßng rñi ro , sè tiÒn thu håi nµy ®îc coi lµ doanh thu.
Tû lÖ trÝch lËp quü dù phßng trªn lµ hîp lý vµ rÊt chÝnh ®¸ng ®Ó tr¸nh cho doanh nghiÖp kh«ng ph¶i lóng tóng khi cã nh÷ng kho¶n nî qu¸ h¹n x¶y ra. H×nh thøc trÝch lËp quü dù phßng rñi ro lµ mét h×nh thøc tù b¶o hiÓm cho chi nh¸nh, ®ã lµ mét viÖc lµm thiÕt thùcvµ kh«ngthÓ kh«ng lµm trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay ®Ó ®¶m b¶o an toµn ho¹t ®éng nªn ®îc chi nh¸nh thùc hiÖn tèt.
Mét sè kiÕn nghÞ nh»m h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i c¸c NHTM VN
Trong qu¸ tr×nh ph©n tÝch vµ t×m ra nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn rñi ro TD cña c¸c NHTM mµ lÊy ®iÓm nghiªn cøu cô thÓ t¹i chi nh¸nh cña mét trong nh÷ng ng©n hµng lín m¹nh nhÊt ViÖt Nam hiÖn nay, em thÊy cã mét vµi ý kiÕn sau vµ còng mong r»ng th«ng qua ®ã gãp phÇn nhá bÐ ®a ra ®îc nh÷ng biÖn ph¸p h÷u Ých vµ thùc tÕ cho c¸c NHTM níc ta.
VÒ phÝa ChÝnh phñ
§iÒu cÇn lµm nhÊt hiÖn nay lµ söa ®æi vµ bæ xung mét sè nghÞ ®Þnh ®Ó nh»m hoµn thiÖn m«i trêng ph¸p lý ®¶m b¶o an toµn cho ho¹t ®éng tÝn dông cña hÖ thèng ng©n hµng th¬ng m¹i, cô thÓ xem xÐt l¹i nh÷ng vÊn ®Ò sau:
Nhanh chãng söa ®æi N§ 178/ 1999/N§-CP ®Ó sao cho c¸c quy ®Þnh vÒ b¶o ®¶m tiÒn vay phï hîp víi thùc tiÔn vµ b¶o ®¶m lîi Ých cña c¸c bªn trong giao dÞch b¶o ®¶m, ®ã lµ vÒ c¸c vÊn ®Ò:
Hoµn thiÖn c¬ chÕ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ tµi s¶n thÕ chÊp,cô thÓ ®èi víi tµi s¶n ®¶m b¶o lµ quyÒn sö dông ®Êt mµ doanh nghiÖp ®i thuª.
§Èy m¹nh tÝnh kh¶ thi cña c¸c quy ®Þnh liªn quan ®Õn viÖc xö lý vi ph¹m trong lÜnh vùc b¶o ®¶m tÝn dông.
Quy ®Þnh vÒ ph¹m vi b¶o ®¶m tµi s¶n : do quy ®Þnh gi¸ trÞ cña tµi s¶n b¶o ®¶m tiÒn vay ph¶i lín h¬n gi¸ trÞ kho¶n vay nªn cã trêng hîp mét kho¶n vay ®îc ®¶m b¶o b»ng nhiÒu tµi s¶n. Khi ng©n hµng ph¶i xö lý tµi s¶n ®¶m b¶o, ng©n hµng cã thÓ chØ ph¶i b¸n mét tµi s¶n vÝ dô nh mét bÊt ®éng s¶n trong khèi tµi s¶n b¶o ®¶m lµ ®· ®ñ ®Ó thu håi nî (c¶ gèc vµ l·i) v× gi¸ trÞ tµi s¶n bÊt ®éng s¶n hiÖn nay rÊt cao so víi thêi ®iÓm kh¸ch hµng vay vèn.Cho nªn quy ®Þnh nµy kh«ng hîp lý ë chç nÕu kh¸ch hµng vay kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî ®Õn h¹n th× tÊt c¶ khèi tµi s¶n ®¶m b¶o cña anh ta sÏ bÞ xö lý
Trong Bé luËt d©n sù, nªn ®a danh s¸ch nh÷ng tµi s¶n ph¶i ®¨ng ký quyÒn së h÷u. NÕu häat ®éng ®¨ng ký quyÒn së h÷u ®èi víi c¸c tµi s¶n ®îc tiÕn hµnh tèt, hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng ®¨ng ký giao dÞch b¶o ®¶m sÏ ch¾c ch¾n ®îc n©ng cao, quyÒn lîi cña c¸c chñ nî còng sÏ ®îc b¶o ®¶m tèt h¬n.
VÒ ®iÒu kiÖn cã hiÖu lùc cña hîp ®ång TD: Theo kho¶n 2-§16-N§ 165/1999/N§-CP quy ®Þnh: " giao dÞch b¶o ®¶m bÞ v« hiÖu kh«ng lµm ¶nh hëng ®Õn hiÖu lùc cña nghÜa vô ®îc b¶o ®¶m, trõ trêng hîp giao dÞch b¶o ®¶m lµ ®iÒu kiÖn cã hiÖu lùc cña nghÜa vô ®îc b¶o ®¶m". Nh ®· ph©n tÝch trong phÇn nguyªn nh©n dÉn ®Õn rñi ro TD do m«i trêng ph¸p lý, ®©y lµ ®iÒu bÊt hîp lý. Do ®ã quy ®Þnh nµy nªn söa l¹i thµnh:"giao dÞch b¶o ®¶m bÞ v« hiÖu kh«ng lµm ¶nh hëng ®Õn hiÖu lùc cña nghÜa vô ®îc b¶o ®¶m", chø kh«ng quy ®Þnh thªm c¸c trêng hîp lo¹i trõ.
VÊn ®Ò xö lý tµi s¶n b¶o ®¶m tiÒn vay cña c¸c tæ chøc TD theo th«ng t liªn tÞch sè 03/TTLT/NHNN-BTP-BCA-BTC-TC§C. Cã thÓ nãi ®©y lµ mét v¨n b¶n quy ®Þnh ®Çy ®ñ vµ t¬ng ®èi cô thÓ nhiÒu vÊn ®Ò liªn quan ®Õn tr×nh tù thñ tôc xö lý c¸c tµi s¶n ®¶m b¶o ®Ó thu håi nî cho c¸c tæ chøc TD, song vÉn cßn mét sè vÊn ®Ò sau:
Thø nhÊt: vÒ quyÒn b¸n ®Êu gi¸ quyÒn sö dông ®Êt .Trong §2.1 môc II phÇn B cã quy ®Þnh c¸c tæ chøc TD ®îc phÐp b¸n ®Êu gi¸ trùc tiÕp tµi s¶n b¶o ®¶m trõ tµi s¶n b¶o ®¶m lµ quyÒn sö dông ®Êt vµ c¸c tµi s¶n kh¸c mµ ph¸p luËt quy ®Þnh ph¶i ®îc b¸n ®Êu gi¸ t¹i c¸c tæ chøc b¸n ®Êu gi¸ chuyªn tr¸ch.VËy ë ®©y "tµi s¶n kh¸c" lµ tµi s¶n g×, t¹i sao kh«ng quy ®Þnh cô thÓ tÊt c¶ c¸c trêng hîp ph¶i ®îc b¸n ®Êu gi¸ t¹i c¬ quan b¸n ®Êu gi¸ chuyªn tr¸ch ®Ó c¸c tæ chøc TD ¸p dông thèng nhÊt?
Thø 2: Khi c¬ quan b¸n ®Êu gi¸ tµi s¶n tiÕn hµnh b¸n ®Êu gi¸, nÕu bªn b¶o ®¶m kh«ng ®ång ý giao tµi s¶n , c¬ quan b¸n ®Êu gi¸ l¹i kh«ng cã chøc n¨ng cìng chÕ giao tµi s¶n, dÉn ®Õn viÖc ®Êu gi¸ kh«ng thµnh th× ai sÏ chÞu lÖ phÝ b¸n ®Êu gÝa? H¬n n÷a l¹i lµm mÊt thêi gian vµ chi phÝ cña NH. Nªn ch¨ng bá quy ®Þnh ph¶i uû quyÒn b¸n ®Êu gi¸ quyÒn sö dông ®Êt cho c¬ quan b¸n ®Êu gi¸ chuyªn tr¸ch vµ ®Ó tæ chøc TD phèi hîp víi chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng thùc hiÖn( bao gåm c¶ viÖc tæ chøc b¸n vµ cìng chÕ giao tµi s¶n ) cã lÏ phï hîp víi thùc tÕ h¬n.
Thø 3 : liªn quan ®Õn viÖc xö lý tµi s¶n b¶o ®¶m lµ quyÒn sö dông ®Êt cña hé gia ®×nh vµ c¸ nh©n n«ng d©n th× tæ chøc TD chØ ®îc xö lý chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt cña c¸c tæ chøc, cßn quyÒn sö dông ®Êt cña hé gia ®×nh vµ c¸ nh©n n«ng d©n th× kh«ng ®îc chuyÓn nhîng. §iÒu nµy sÏ g©y khã kh¨n cho c¸c tæ chøc TD thuéc c¸c tØnh hiÖn nay khi mµ d nî trªn 80% tµi s¶n thÕ chÊp cña hé gia ®×nh, c¸ nh©n n«ng d©n lµ quyÒn sö dông ®Êt .NÕu kh«ng cho xö lý hoÆc chuyÓn nhîng th× tæ chøc TD kh«ng thÓ tiÕp tôc cho hé gia ®×nh, c¸ nh©n n«ng d©n vay vèn ®îc n÷a. §©y lµ vÊn ®Ò cÇn ®îc c¸c c¬ quan chøc n¨ng xem xÐt.
Thø 4: tr¸ch nhiÖm cña UBND vµ c¬ quan c«ng an. T¹i ®iÓm 2,3 môc XI phÇn B cã ®Ò cËp ®Õn tr¸ch nhiÖm cña UBND vµ c¬ quan c«ng an n¬i c tró cña bªn b¶o ®¶m hoÆc n¬i cã tµi s¶n b¶o ®¶m cña bªn b¶o ®¶m hç trî tæ chøc TD trong viÖc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó buéc bªn gi÷ tµi s¶n b¶o ®¶m giao tµi s¶n cho tæ chøc TD. Tuy nhiªn thùc tÕ c¸c tæ chøc TD chØ cã thÓ mêi ®îc chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng hç trî trong viÖc xö lý tµi s¶n,cßn vÊn ®Ò mêi c¬ quan c«ng an tham gia lµ mét vÊn ®Ò khã kh¨n, bëi theo quy ®Þnh cña ngµnh c«ng an, c¬ quan c«ng an chØ tham gia cìng chÕ khi cã quy ®Þnh cìng chÕ cña c¬ quan Nhµ níc theo quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n thi hµnh ¸n mµ th«i. Ngµnh c«ng an cÇn xem xÐt l¹i vµ cã quyÕt ®Þnh thèng nhÊt tõ trªn xuèng ®Ó c¬ quan c«ng an ®Þa ph¬ng cã biÖn ph¸p hç trî c¸c tæ chøc TD trong qu¸ tr×nh xö lý thu håi nî.
§Ó cã ®îc m«i trêng ph¸p lý hoµn thiÖn th× viÖc hÕt søc cÇn thiÕt lµ Nhµ níc cÇn t¹o lËp ra mét m«i trêng kinh doanh lµm m¹nh cho c¸c doanh nghiÖp th«ng qua viÖc ph¸t triÓn mét nÒn kinh tÕ cã ®é æn ®Þnh cao, tõ ®ã ®¶m b¶o hiÖu qu¶ sö dông vèn TD mµ NH cÊp cho nÒn kinh tÕ. HiÖn nay, chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« cña Nhµ níc ®ang trong qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh, ®æi míi vµ hoµn thiÖn, do ®ã viÖc thay ®æi tÊt yÕu kh«ng tr¸nh khái. Song, ®Ó ®¶m b¶o cã ®îc sù æn ®Þnh t¬ng ®èi cho ho¹t ®éng cña c¸c DN trong ®ã cã ho¹t ®éng cña c¸c NHTM th× viÖc thay ®æi c¬ chÕ chinh s¸ch hoÆc ban hµnh c¬ chÕ míi cÇn nghiªn cøu mét c¸ch thËn träng tíi sù t¸c ®éng cña nã tíi c¸c doanh nghiÖp (nh trêng hîp c«ng ty xuÊt khÈu m©y tre Hµ Néi ®· ®Ò cËp ®Õn ë ch¬ng II), nªn cã nh÷ng bíc ®Öm ®Ó tr¸nh viÖc ¸p dông ®ét ngét hoÆc cã nh÷ng gi¶i ph¸p thiÕt thùc th¸o gì nh÷ng khã kh¨n g©y ra khi cã sù chuyÓn ®æi ®iÒu chØnh c¬ chÕ chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn toµn bé ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ.
VÒ phÝa Ng©n hµng Nhµ níc
HiÖn nay c¸c v¨n b¶n vÒ ph©n tÝch tÝn dông vµ ®o lêng rñi ro cßn cha ®îc ban hµnh ®Çy ®ñ hoÆc nhiÒu v¨n b¶n ®· kh«ng cßn phï hîp cÇn söa ®æi hoÆc thay thÕ. VÝ dô nh viÖc ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ vµ xÕp lo¹i doanh nghiÖp hiÖn nay, c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i vÉn ®ang ¸p dông theo c«ng v¨n sè 180/CV-TD 3 ngµy 20.06.1994 cña vô tÝn dông ng©n hµng nhµ níc ViÖt Nam trong khi ®ã chÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp ®· thay ®æi, cho nªn phÇn lín néi dung cña c«ng v¨n nµy kh«ng cßn phï hîp trong thùc tÕ.. Trong khi ®ã, trong ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i nhiÒu c©u hái nh: Tû lÖ gi÷a sè nî vµ vèn tù cã bao nhiªu lµ lý tëng, trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ ViÖt Nam kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh, thanh to¸n chung vµ thanh to¸n cuèi cïng cña c¸c doanh nghiÖp bao nhiªu lµ ®¶m b¶o hay tØ suÊt sinh lêi kinh tÕ, sinh lêi tµi chÝnh cña ngµnh nµy hay lÜnh vùc kia bao nhiªu lµ hîp lý, tû träng rñi ro khi ®Çu t tÝn dông vµo c¸c ngµnh lµ bao nhiªu..? Do ®ã ng©n hµng nhµ níc cÇn tËp hîp vµ ban hµnh thèng nhÊt c¸c v¨n b¶n vÒ ph©n tÝch tÝn dông vµ ®o lêng rñi ro ®Ó c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i cã c¬ së x©y dùng c¸c quy tr×nh tÝn dông cô thÓ cña m×nh ®ång thêi cã c¬ së ®¸nh gi¸ vµ ra quyÕt ®Þnh cho vay.
ë Mü cã mét sè tæ chøc nh : Robert Moris Associates .. hµng n¨m xuÊt b¶n mét tËp tµi liÖu dµy kho¶ng 1.000 trang, cung cÊp tÊt c¶ nh÷ng chØ sè tµi chÝnh quan träng cña c¸c tËp ®oµn vµ c«ng ty cã qui m« kh¸ vµ trung b×nh, ®îc xÕp theo tõng ngµnh, nghÒ vµ doanh thu. C¸c chñ doanh nghiÖp cã thÓ c¨n cø vµo ®ã ®Ó so s¸nh c¸c chØ sè tµi chÝnh cña c«ng ty m×nh. §ång thêi c¸c ng©n hµng còng cã thÓ dùa vµo ®ã ®Ó so s¸nh c¬ cÊu tµi chÝnh cña kh¸ch hµng khi cho vay. Trung t©m th«ng tin tÝn dông CIC cña Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam nªn häc tËp m« h×nh cña nh÷ng tæ chøc nh vËy trªn thÕ giíi ®Ó cã thÓ cã nh÷ng tæng hîp, tæng kÕt vµ xuÊt b¶n nh÷ng tËp tµi liÖu t¬ng tù.
- §¬n gi¶n ho¸ thñ tôc hµnh chÝnh, rót ng¾n thêi gian xö lý nî ®äng:NHNN ®· cã quyÕt ®Þnh 488/ 1999/ Q§- NHNN híng dÉn c¸c NHTM lËp hå s¬ ph¸p lý ®Ó xö lý xo¸ nî ®èi víi c¸c kho¶n nî tõ n¨m 1995 trë l¹i ®©y. Cßn ®èi víi nh÷ng kho¶n nî qu¸ h¹n khã ®ßi cña c¸c doanh nghiÖp ®· gi¶i thÓ tõ n¨m 1995 trë vÒ tríc do nguyªn nh©n kh¸ch quan cña nÒn kinh tÕ hoÆc do c¬ chÕ thay ®æi ph¶i lËp rÊt nhiÒu hå s¬, qua x¸c minh cña c¬ quan tµi chÝnh, c¬ quan ra quyÕt ®Þnh thµnh lËp doanh nghiÖp®Ó chøng minh kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî hoÆc kh«ng cßn tµi s¶n ®Ó cã thÓ xo¸ nî. MÆt kh¸c, sau khi ®· cã ®ñ hå s¬, viÖc xem xÐt gi¶i quyÕt nh÷ng kho¶n nî nµy ®îc thùc hiÖn bëi liªn bé( NHNN-Bé tµi chÝnh-Thanh tra Nhµ níc) nªn thêi gian kÐo dµi vµ qua nhiÒu thñ tôc hµnh chÝnh kh¸ phøc t¹p. §©y còng lµ mét vÊn ®Ò mµ NHNN cÇn kÕt hîp víi ChÝnh phñ ®Ó ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc vµ thóc ®Èy nhanh tiÕn ®é xö lý tån t¹i TD nµy.
- VÒ c¬ chÕ chuyÓn l¹i nî vay gi÷a ngo¹i tÖ vµ ®ång ViÖt Nam: c¸c DN ®· vay ngo¹i tÖ ®Ó ®Çu t trung vµ dµi h¹n vµo c¸c dù ¸n s¶n xuÊt kinh doanh nhng kh«ng cã nguån thu ngo¹i tÖ ®Ó tr¶ nî ®ang gÆp ph¶i rÊt nhiÒu khã kh¨n trong viÖc tr¶ nî b»ng ngo¹i tÖ vµ ph¶i "chÞu trËn" do tû gi¸ ngo¹i tÖ liªn tôc t¨ng.Rñi ro do tØ gi¸ mµ DN gÆp ph¶i rÊt cã thÓ dÉn ®Õn rñi ro TD cho c¸c NH cho vay, do ®ã NHNN cÇn xem xÐt ®Õn vÊn ®Ò cã mét c¬ chÕ th¸o gì cho c¸c DN khái c¸c khã kh¨n do rñi ro tØ gi¸ mang l¹i. cho phÐp c¸c NHTM cã thÓ chuyÓn tõ nî ngo¹i tÖ sang nî néi tÖ cã tÝnh ®Õn mét tû lÖ l·i ph¹t nhÊt ®Þnh.
- Cho phÐp thùc hiÖn c¬ cÊu l¹i nî dµi h¹n cò: t¹i ®iÒu 5 chØ thÞ 09/ CT-NHNN ngµy 27/8/1997 cña Thèng ®èc NHNNvÒ viÖc x¸c ®Þnh l¹i thêi h¹n d nî ®èi víi c¸c kho¶n d· cho vay: chØ cho phÐp chuyÓn c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n (díi 1n¨m) hoÆc trung h¹n (1-3n¨m) tríc ®©y sang lo¹i cho vay vèn cã thêi h¹n tõ 1-5 n¨m vµ tÝn dông dµi h¹n (cã thêi h¹n tõ 5 n¨m trë lªn),cßn ®èi víi c¸c kho¶n cho vay dµi h¹n tríc ®©y (trªn 3 n¨m) th× kh«ng ®îc x¸c ®Þnh l¹i thêi h¹n nî. Quy ®Þnh nµy ®· kh«ng gióp c¸c NHTM cã nh÷ng kho¶n vay dµi h¹n tríc ®©y cã kh¶ n¨ng c¬ cÊu l¹i nî cho c¸c DN.Trong khi ®ã v× tríc ®©y c¸c NHTM ph¶i gß Ðp cho vay dµi h¹n c¸c dù ¸n víi thêi gian ng¾n (thêng lµ 4 n¨m do khã kh¨n vÒ nguån vèn vµ t©m lý muèn thu håi vèn nhanh) nªn kh«ng phï hîp víi kh¶ n¨ng hoµn vèn cña dù ¸n, ®Õn nay c¸c dù ¸n nµy gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc thu nî. NHNN nªn xem xÐt viÖc cho phÐp thùc hiÖn c¬ cÊu l¹i c¸c kho¶n nî ®· cho vay dµi h¹n theo c¬ chÕ TD cò ®îc ®iÒu chØnh thêi h¹n cho vay phï hîp víi c¸c quy ®Þnh míi vÒ cho vay hiÖn nay còng nh phï hîp víi kh¶ n¨ng hoµn vèn cña c¸c dù ¸n.
- T¨ng cêng c«ng t¸c kiÓm tra gi¸m s¸t c¸c NHTM: Môc tiªu quan träng cña NHNN víi t c¸ch lµ NHTW lµ æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång tiÒn, gãp phÇn ®¶m b¶o an toµn cho ho¹t ®éng ng©n hµng vµ hÖ thèng c¸c tæ chøc TD, do ®ã NHNN cã nhiÖm vô thanh tra, kiÓm tra ho¹t ®éng c¸c NH. §iÒu nµy còng hoµn toµn phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña nÒnkinh tÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ níc. Ho¹t ®éng cña c¸c NH sÏ ph¸t huy ®îc hiÖu qu¶ khi nã ®îc thanh tra, gi¸m s¸t chÆt chÏ.KÕt qu¶ nh÷ng ®ît kiÓm tra chÝnh lµ nh÷ng tÝn hiÖu v« cïng quan träng ®Ó t¨ng cêng ng¨n chÆn nh÷ng xu híng tiªu cùc cã thÓ x¶y ra. Sù kiÓm so¸t thêng xuyªn cña thanh tra NHNN vµ sù kiÓm to¸n ®Þnh kú cña c¸c c¬ quan kiÓm to¸n ®éc lËp ph¶i ®i ®«i víi c¸c biÖn ph¸p buéc c¸c NHTM tu©n thñ nghiªm tóc c¸c khuyÕn nghÞ hay xö lý sau c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra.§Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, quyÒn tù quyÕt cña mçi tæ chøc tÝn dông ®îc më réng th× vÊn ®Ò t¨ng cêng kiÓm tra gi¸m s¸t chÆt chÏ tõ phÝa c¬ quan cã chøc n¨ng qu¶n lÝ Nhµ níc cµng cã ý nghÜ quan träng,lµ mét trong nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n ®¶m b¶o sù an toµn cã tÝnh hÖ thèng cho ho¹t ®éng cña c¸c NHTM.
VÒ phÝa c¸c NHTM
ChuÈn ho¸ c¸n bé NH, ®Æc biÖt lµ c¸n bé TD c¶ vÒ t c¸ch ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp vµ tr×nh ®é chuyªn m«n
Con ngêi lu«n lµ yÕu tè trung t©m quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶ trong mäi ho¹t ®éng kinh doanh.ViÖc ®µo t¹o ®îc mét ®éi ngò c¸n bé TD cã tr×nh ®é nghiÖp vô cao, cã ®¹o ®øc vµ tinh thÇn tr¸ch nhiÖm tèt ®èi víi c«ng viÖc lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p rÊt quan träng ®Ó h¹n chÕ rñi ro do nguyªn nh©n chñ quan. Bëi thÕ c«ng t¸c ®µo t¹o c¸n bé ph¶i ®îc coi lµ mét trong nh÷ng nÒn t¶ng quan träng trong chiÕn lîc ph¸t triÓn cña mçi NH vµ cÇn chó träng vµo :
§Çu t thÝch ®¸ng cho c«ng t¸c ®µo t¹o c¸n bé,x©y dùng kÕ ho¹ch ®µo t¹o c¸n bé ngay tõ khi míi ®îc tuyÓn dông c¶ vÒ chuyªn m«n, ®¹o ®øc.
cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i .®µo t¹o ng¾n h¹n vµ dµi h¹n, ®µo t¹o chuyªn s©u vµ toµn diÖn c¸c mÆt nh luËt ph¸p, tµi chÝnh, kÕ to¸n, marketing
thêng xuyªn tæ chøc c¸c líp tËp huÊn nghiÖp vô, cö c¸n bé ®i häc tËp ë trong vµ ngoµi níc ®Ó cã ®îc mét ®éi ngò c¸n bé ®ñ m¹nh chuÈn bÞ cho cuéc c¹nh tranh sÏ hÕt søc khã kh¨n ®èi víi c¸c ng©n hµng khi bíc vµo héi nhËp.
tæ chøc nh÷ng héi thi nghiÖp vô hoÆc tæ chøc nh÷ng kú thi s¸t h¹ch ®Ó chän läc ®îc nh÷ng c¸n bé cã ®ñ n¨ng lùc, ®ång thêi khuyÕn khÝch hä kh«ng ngõng tù häc hái , trau dåi kiÕn thøc nghÒ nghiÖp.
N©ng cao chÊt lîng tÝn dông
ViÖc ban hµnh c¬ chÕ nghiÖp vô tÝn dông nªn c©n nh¾c thËn träng tr¸nh m©u thuÉn chång chÐo víi c¸c quy ®Þnh cña Nhµ níc, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c ®èi tîng vay vèn do sù chØ ®Þnh cña chÝnh phñ, NH ph¶i kÕt hîp hµi hoµ gi÷a chÝnh s¸ch u ®·i vµ ®iÒu kiÖn cho vay, ®¶m b¶o hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Ó ®¶m b¶o thu håi vèn , l·i suÊt ®óng h¹n.
Cuèi mçi n¨m tµi chÝnh tæng kÕt l¹i c¸c m« h×nh cho vay, chÊn chØnh c¸c sau sãt ®Ó lùa chän ra h×nh thøc cho vay b¶o ®¶m ®Ó thu håi vèn nhanh,tr¸nh thÊt tho¸t vµ ®Ó tæng kÕt rót kinh nghiÖm.
HiÖn nay ®ang diÔn ra t×nh tr¹ng c¸c NHTM c¹nh tranh nhau b»ng h×nh thøc liªn tôc t¨ng l·i suÊt huy ®éng vèn b»ng néi tÖ. ViÖc ®iÒu chØnh l·i suÊt cho phï hîp víi t×nh h×nh kinh tÕ x· héi lµ cÇn thiÕt nhng kh«ng nªn qu¸ nhiÒu lÇn lµm ¶nh hëng ®Õn t©m lÝ ngêi göi tiÒn, ®Æc biÖt kh«ng huy ®éng ®îc vèn dµi h¹n, ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng tÝn dông. NhÊt lµ nÒn kinh tÕ thÞ trêng níc ta ®ang trong giai ®o¹n ph¸t triÓn ,nhu cÇu ®Çu t vèn dµi h¹n t¨ng nhanh.NÕu c¸c NH huy ®éng vèn trong thêi h¹n ng¾n ®Ó ®Çu t cho c¸c dù ¸n kh¶ thi dµi h¹n th× sÏ gÆp khã kh¨n trong viÖc tÝnh to¸n vßng quay chu chuyÓn vèn, liªn quan ®Õn kh¶ n¨ng tr¶ nî cña NH.
ThiÕt lËp m« h×nh qu¶n lÝ rñi ro
Cïng víi qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ vµ ®i kÌm theo nã lµ tù do ho¸ tµi chÝnh, héi nhËp quèc tÕ vÒ ng©n hµng, møc ®é rñi ro ch¾c ch¾n ngµy cµng t¨ng, ®Æc biÖt lµ rñi ro l·i suÊt, rñi ro hèi ®o¸i, rñi ro thanh to¸n vµ tÊt yÕu cuèi cïng lµ dÉn ®Ón rñi ro tÝn dông.V× vËy viÖc mçi NH tù lËp riªng cho m×nh mét m« h×nh qu¶n lý rñi ro lµ viÖc lµm cÊp b¸ch .Cho ®Õn nay, mét sè NHTM Nhµ níc ë ViÖt Nam bíc ®Çu ®· cã m« h×nh qu¶n lÝ rñi ro, ®ã lµ : Uû ban qu¶n lý rñi ro NHNT VN ; Trung t©m phßng ngõa vµ xö lý rñi ro NH N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n VN ; Phßng th«ng tin phßng ngõa vµ xö lý rñi ro NHCT VN ; Héi ®ång qu¶n lý rñi ro NH ®Çu t vµ ph¸t triÓn VN. C¸c NHTM kh¸c nªn häc tËp m« h×nh qu¶n lý rñi ro t¹i c¸c NH trªn ®Ó tõ ®ã lËp cho m×nh m« h×nh thÝch hîp nhÊtm song ph¶i lu ý "phßng h¬n ch÷a", tr¸nh thiªn vÒ biÖn ph¸p xö lý , tËp trung vµo c¸c gi¶i ph¸p nh»m dù b¸o vµ phßng ngõa rñi ro tæng thÓ còng nh cho tõng lo¹i rñi ro cã thÓ x¶y ®Õn víi ho¹t ®éng cña ng©n hµng.
Ngoµi c¸c kiÕn nghÞ mang tÝnh hÖ thèng nãi trªn, em xin m¹nh d¹n ®Ò ®¹t mét sè ®ãng gãp sau t¹i chi nh¸nh NHNT HN :
TiÕp tôc viÖc x¸c ®Þnh mét híng kinh doanh ®óng ®¾n trªn c¬ së nghiªn cøu kü t×nh h×nh thùc tÕ t¹i ®Þa bµn: Tríc tiªn ph¶i thùc hiÖn ®a d¹ng hãa cho vay b»ng viÖc më réng thÞ trêng ®Çu t: do h¹n chÕ chØ ®îc ho¹t ®éng trong ®Þa bµn Hµ néi nªn còng sÏ lµ khã kh¨n cho ng©n hµng ngoaÞ th¬ng Hµ néi trong viÖc më réng thÞ trêng ®Çu t cña m×nh. Song bªn c¹nh viÖc tiÕp tôc ph¸t huy ®Çu t vµo lÜnh vùc kinh tÕ träng nh c¸c nghµnh c«ng nghiÖp , s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng, du lÞch...vµ ngoµi viÖc ®Çu t cho c¸c doanh nghiÖp nhµ níc chi nh¸nh ng©n hµng ngo¹i th¬ng nªn chó ý tíi c¸c ®èi tîng kh¸ch hµng sau:
§èi tîng kh¸ch hµng lµ c¸c c«ng ty liªn doanh: hiÖn nay trªn ®Þa bµn cã mét sè c«ng ty liªn doanh ®· ®i vµo ho¹t ®éng vµ bíc ®Çu lµm ¨n cã hiÖu qu¶ do ®ã viÖc më réng ®Çu t víi c¸c ®èi tîng nµy cã mét sè thuËn lîi. §©y chñ yÕu lµ c¸c liªn doanh s¶n xuÊt hµng ®Ó xuÊt khÈu lµ chÝnh do ®ã hä cã nguån thu ngo¹i tÖ lµ tiÒn ®Ò ®Ó cho vay ngo¹i tÖ gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng hiÖu qu¶ sö dông vèn ngo¹i tÖ h¹n chÕ hiÖn nay, mÆt kh¸c viÖc chÊp hµnh c¸c qui ®Þnh cña luËt ph¸p, c¸c chÕ ®é kÕ to¸n thèng kª, b¸o c¸o tµi chÝnh rÊt râ rµng vµ lu«n ®îc kiÓm to¸n lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ng©n hµng trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh vµ qu¶n lý vèn vay. Ngoµi ra quan hÖ tÝn dông ph¸t triÓn sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c nghiÖp vô kh¸c cïng ph¸t triÓn nh nghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ, nghiÖp vô huy ®éng vèn...
C¸c c«ng ty xuÊt khÈu thuû s¶n: ®©y lµ c¸c c«ng ty lµm ¨n cã hiÖu qu¶, trong thêi gian qua, cã nguån thu ngo¹i tÖ vµ thêng xuyªn sö dông c¸c nghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ qua Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ néi do ®ã còng lµ nh÷ng kh¸ch hµng rÊt cã tiÒm n¨ng.
T×m c¸ch thu hót c¸c kh¸ch hµng bu ®iÖn, x¨ng dÇu, ®iÖn lùc, lµ nh÷ng kh¸ch hµng tuy cã c¬ chÕ vèn tËp trung víi tæng c«ng ty song còng cã nh÷ng dù ¸n nhá n»m trong thÈm quyÒn cña c¸c c«ng ty ®Þa ph¬ng, ®©y lµ nh÷ng ®¬n vÞ sÏ cã chÊt lîng ®Çu t tèt.
Cho vay c¸c ®¬n vÞ tróng thÇu x©y dùng: hiÖn nay viÖc x©y dùng mét sè c«ng tr×nh h¹ tÇng qu¶n träng ®ang ®îc tiÕn hµnh. Chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ néi cÇn ph¶i tiÕp tôc tiÕp cËn nh÷ng ®èi tîng nµy.
Ngoµi ra chän läc c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ cho vay tríc m¾t cÇn xem xÐt c¸c doanh nghiÖp míi ®îc cæ phÇn hãa .
Më réng cho vay cÇm cè b»ng sæ tiÕt kiÖm, kú phiÕu göi t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng vµ c¸c ng©n hµng kh¸c trªn ®Þa bµn. §©y lµ nh÷ng kho¶n cho vay cã chÊt lîng cao kh«ng nh÷ng h¹n chÕ rñi ro trong kinh doanh tÝn dông mµ cßn t¸c ®éng tèt tíi c«ng t¸c huy ®éng vèn (t¹o thuËn lîi cho nh÷ng ngêi göi tiÒn t¹i chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ néi).
TiÕp tôc nghiªn cøu c¬ cÊu l¹i c¸c kho¶n vay ®Þnh thêi h¹n cha phï hîp hoÆc xö lý chuyÓn lo¹i nî vay ®Ó tr¸nh rñi ro tû gi¸ cho c¸c ®¬n vÞ ngay sau khi Ng©n hµng Nhµ níc cã c¬ chÕ cho phÐp thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng nµy.
TÝch cùc thùc hiÖn viÖc thu c¸c kho¶n l·i treo, nhÊt lµ c¸c kho¶n l·i treo ph¸t sinh tõ c¸c kho¶n vay qu¸ h¹n ®· ®îc xö lý hoÆc ®ang dîc xö lý ®ång thêi xem xÐt ¸p dông c¸c quy ®Þnh vÒ miÔn gi¶m l·i ®Ó chia sÎ rñi ro víi kh¸ch hµng ®ång th¬× gi¶i quyÕt døt ®iÓm c¸c kho¶n l·i treo ®· qu¸ l©u vµ khã cã kh¶ n¨ng thu håi.
ViÖc thÈm ®Þnh vÒ mÆt kü thuËt c¸c dù ¸n vµ tµi s¶n ®¶m b¶o rÊt phøc t¹p, nhiÒu khi vît qu¸ kh¶ n¨ng cña c¸c c¸n bé tÝn dông do ®ã ®Ó ®¶m b¶o chÊt lîng c«ng t¸c thÈm ®Þnh , trong nh÷ng trêng hîp cÇn thiÕt ph¶i thuª c¸c c¬ quan chuyªn m«n thÈm ®Þnh vÒ mÆt kü thuËt cña c¸c dù ¸n hoÆc c¸c tµi s¶n ®¶m b¶o.
TiÕp tôp ph¸t triÓn nghiÖp vô Leasing v× thùc tr¹ng kinh tÕ Hµ néi nhu cÇu vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ nhiÒu song hiÖn nay míi chØ cung cÊp nghiÖp vô cho vay th«ng thêng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp.
§ång thêi víi viÖc tiÕp tôc chó träng x©y dùng vµ duy tr× mèi quan hÖ tèt, chÆt chÏ víi c¸c doanh nghiÖp vay vèn cÇn ph¶i ®æi míi chÝnh s¸ch kh¸ch hµng: thu hót h¬n n÷a nh÷ng kh¸ch hµng cã chÊt lîng tíi giao dÞch më réng thÞ phÇn cña chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ néi trªn c¬ së cung cÊp c¸c dÞch vô tiÖn Ých, c¸c c«ng nghiÖp ng©n hµng hiÖn ®¹i . Cã chÝnh s¸ch u ®·i nh÷ng kh¸ch hµng cã quan hÖ trän gãi (tÝn dông, thanh to¸n, kinh doanh ngo¹i tÖ...) víi ng©n hµng tõ ®ã n¾m ch¾c h¬n t×nh h×nh kinh doanh cña kh¸ch hµng còng nh t¹o ®iÒu kiÖn cho kh¸ch hµng kinh doanh hiÖu qu¶ gi¶m thiÓu rñi ro cho ng©n hµng.
KÕt luËn
Kinh doanh tiÒn tÖ tÝn dông trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ níc ta nh hiÖn nay, c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i gÆp ph¶i rÊt nhiÒu khã kh¨n vµ rñi ro. Thùc tr¹ng ®ã lµ kÕt qu¶ tæng hîp cña rÊt nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau, nhng ®Ó cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®ßi hái mçi ng©n hµng th¬ng m¹i nãi chung vµ chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi nãi riªng ph¶i biÕt vît lªn chÝnh m×nh, ®Èy lïi nh÷ng víng m¾c tån t¹i trong kinh doanh, h¹n chÕ rñi ro ë møc thÊp nhÊt b»ng nhiÒu biÖn ph¸p kh¸c nhau. Song dï c¸c gi¶i ph¸p cã h÷u hiÖu tíi ®©u chóng ta còng chØ cã thÓ h¹n chÕ rñi ro, chø ®Æt vÊn ®Ò thñ tiªu rñi ro lµ hoµn toµn thiÕu thùc tÕ. Do vËy trong qu¸ tr×nh kinh tÕ ®ßi hái mçi ng©n hµng ph¶i biÕt chÊp nhËn rñi ro ë mét møc nhÊt ®Þnh mµ vÉn ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng ng©n hµng m×nh æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn v÷ng ch¾c.Theo quan ®iÓm cña c¸ nh©n, em thÊy biÖn ph¸p h÷u hiÖu nhÊt ®Ó rñi ro kh«ng x¶y ®Õn víi c¶ ng©n hµng còng nh c¸c doanh nghiÖp lµ b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã c¸c ph¬ng ¸n kinh doanh vµ dù ¸n ®Çu t kh¶ thi, cã hiÖu qu¶ ngay tõ ®Çu.
Trong thêi gian tíi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam sÏ cã rÊt nhiÒu chuyÓn kiÕn m¹nh mÏ, khã kh¨n cò cã thÓ sÏ mÊt ®i nhng tÊt yÕu cã nh÷ng khã kh¨n míi nÈy sinh. Yªu cÇu ®Æt ra lµ ph¶i cã sù phèi kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a ChÝnh phñ víi Ng©n hµng nhµ níc vµ c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i ®Ó cã biÖn ph¸p chØ ®¹o thÝch hîp nh»m ®¶m b¶o an toµn cho ho¹t ®éng tÝn dông vµ b¶n th©n chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ néi còng cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p cô thÓ vµ hiÖu qu¶ nh»m gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n mµ m×nh ®ang vµ sÏ ph¶i ®èi ®Çu.
NhÊt ®Þnh víi nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu vµ ®ång bé, ngµnh ng©n hµng nãi chung vµ chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ néi nãi riªng sÏ v÷ng bíc ®i lªn xøng ®¸ng víi vÞ trÝ cña m×nh nh §¹i héi §¶ng ®· x¸c ®Þnh "Ng©n hµng lµ trung t©m tiÒn tÖ tÝn dông vµ thanh to¸n cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ,huy ®éng mäi nguån vèn nhµn rçi trong x· héi,thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶, gãp phÇn æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång tiÒn ViÖt Nam".
Víi thêi gian vµ tr×nh ®é cã h¹n, kinh nghiÖm thùc tiÔn cha nhiÒu nªn b¶n kho¸ luËn kh«ng tr¸nh khái thiÕu sãt, song em hi väng nh÷ng g× m×nh nghiªn cøu trong b¶n luËn v¨n nµy mang tÝnh thùc tÕ kh¶ thi vµ ®ãng gãp ®îc nh÷ng ý kiÕn thiÕt thùc cho ngµnh Ng©n hµng nãi chung vµ Chi nh¸nh ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ néi nãi riªng. Em còng rÊt mong nhËn ®îc sù ®ãng gãp ý kiÕn tõ phÝa c¸c thÇy c« vµ b¹n ®äc.
Cuèi cïng em xin ®îc göi lêi biÕt ¬n s©u s¾c tíi c¸c thÇy c« trong khoa kinh tÕ ngo¹i th¬ng, nh÷ng ngêi ®· truyÒn ®¹t cho em ®îc nh÷ng kiÕn thøc bæ Ých mµ em cã ®îc ngµy h«m nay. Em còng xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù híng dÉn vµ gióp ®ì cña c« gi¸o-Th.s TrÇn thÞ Kim Anh , ®Æc biÖt lµ c¸c anh chÞ phßng tÝn dông tæng hîp cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi ®· hç trî em rÊt nhiÒu trong qu¸ tr×nh thu thËp vµ t×m tµi liÖu ®Ó cã thÓ hoµn thµnh bµi kho¸ luËn tèt nghiÖp nµy.
Tµi liÖu tham kh¶o
Ng©n hµng th¬ng m¹i- Edward W.Reed vµ Edward K.Gill- NXB thµnh phè Hå ChÝ Minh.
Gi¸o tr×nh TÝn dông ng©n hµng- Häc viÖn Ng©n hµng-2001
Gi¸o tr×nh NghiÖp vô kinh doanh Ng©n hµng - Häc viÖn Ng©n hµng- 2000
Gi¸o tr×nh Lý thuyÕt tµi chÝnh tiÒn tÖ - §¹i häc Ngo¹i th¬ng-NXB Gi¸o dôc.
Gi¸o tr×nh Qu¶n trÞ rñi ro trong kinh doanh Ng©n hµng - Häc viÖn Ng©n hµng- NguyÔn V¨n TiÕn.
T¹p chÝ Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng c¸c sè 101/2001; 104,108/2002
T¹p chÝ Ng©n hµng c¸c sè n¨m 2001; sè 5,6, 8 n¨m 2002
Thêi b¸o Ng©n hµng sè 64/8-2002
LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông-luËt sè 02/1997/ QH10
C¸c nghÞ ®Þnh CP : N§ 165/1999, N§ 08/2000,N§178/1999, N§17/1999
Th«ng t 06/ 2000-NHNN; Th«ng t 1417/1999/TT-TC§C
C¸c v¨n b¶n ph¸p lý cña NHNT VN; V¨n b¶n nghiÖp vô tÝn dông- chi nh¸nh NHNT HN
B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh n¨m 2001, 9 th¸ng ®Çu n¨m 2002- NHNT HN
._.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
hang tcvn.doc
