Tìm hiểu tình hình ô nhiễm không khí thành phố Hồ Chí Minh do hoạt động giao thông gây nên

Chương 1 ĐẶT VẤN ĐỀ Sự cần thiết của vaán ñeà nghieân cöùu Cuøng vôùi söï phaùt trieån ngaøy caøng vöôït baäc treân toaøn theá giôùi, khi Vieät Nam trôû thaønh thaønh vieân thöù 150 cuûa WTO, nöôùc ta ñaõ böôùc vaøo giai ñoaïn Coâng nghieäp hoùa – Hieän ñaïi hoùa thöù hai theo keá hoaïch 10 naêm vôùi nhòp ñoä nhanh choùng vaø quy moâ maïnh meõ nhaèm thöïc hieän thaønh coâng muïc tieâu chieán löôïc cuûa Nghò Quyeát Ñaïi Hoäi Ñaûng laàn VIII laø “ñöa nöôùc ta trôû thaønh moät nöôùc coâng nghieäp vaøo naêm 2020”, haøng loaït caùc Khu coâng nghieäp, Khu cheá xuaát, Khu coâng ngheä cao taäp trung ñaõ ñöôïc thaønh laäp, xaây döïng vaø ñi vaøo hoaït ñoäng theo chieán löôïc neàn kinh teá coâng nghieäp quy moâ lôùn.Tuy nhieân, nhö moät heä quaû taát yeáu khi neàn kinh teá caøng phaùt trieån thì vaán naïn veà ñoâ thò hoùa, oâ nhieãm, suy thoaùi moâi tröôøng vaø tình traïng caïn kieät taøi nguyeân thieân nhieân caøng dieãn ra traàm troïng hôn. Nhìn nhaän ñöôïc vaán ñeà baûo veä moâi tröôøng laø caàn thieát vaø quan troïng cho söùc khoûe cuûa coäng ñoàng cuõng nhö höôùng tôùi söï beàn vöõng cuûa toaøn caàu, caùc nhaø moâi tröôøng ñaõ nghieân cöùu thieát laäp ñöa ra caùc bieän phaùp veà quaûn lyù(caùc chöông trình giaùo duïc moâi tröôøng cho coäng ñoàng, heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng ISO 14000, …) hay caùc bieän phaùp kyõ thuaät(nhö LCA, xöû lyù cuoái ñöôøng oáng, saûn xuaát saïch hôn) cuõng nhaèm moät muïc ñích chung laø caûi thieän moâi tröôøng ngaøy caøng toát hôn song taát caû caùc bieän phaùp treân döôøng nhö vaãn chöa ñaùp öùng cho tình hình moâi tröôøng hieän nay. Trong taát caû caùc lónh vöïc nghieân cöùu, coâng cuï phaân tích heä thoáng ñöôïc xem laø giaûi phaùp toái öu ñeå xem xeùt, ñaùnh giaù baûn chaát cuûa vaán ñeà cuõng nhö tìm hieåu ñöôïc caùc moái quan heä xung quanh vaán ñeà, qua ñoù vaïch ra ñöôïc keá hoaïch thöïc hieän. Caùc coâng cuï phaân tích naøy coù theå aùp duïng khi caàn ñeán caùc chieán löôïc ñònh höôùng nhaèm vaïch ra keá hoaïch thöïc hieän muïc tieâu phaùt trieån, hay khi xaùc ñònh lôïi ích vaø aûnh höôûng cuûa caùc nhoùm khaùc nhau trong söï lieân heä ñeán moät söï thay ñoåi trong döï aùn, chöông trình vaø chính saùch. Hieän nay, caùc coâng cuï phaân tích heä thoáng ñaõ ñöôïc öùng duïng roäng raõi taïi caùc nöôùc tieân tieán treân theá giôùi vaø ñaõ thaønh coâng trong nhieàu lónh vöïc nhaát laø trong kinh teá thöông maïi. Trong lónh vöïc moâi tröôøng cuõng vaäy; caùc coâng cuï naøy cuõng laø chìa khoùa caàn thieát cho söï thaønh coâng cuûa caùc nhaø moâi tröôøng ñeå tìm ra caùch giaûi quyeát baøi toaùn khoù hieän nay. Vôùi toác ñoä phaùt trieån kinh teá lieân tuïc taêng töø 8-11% trong nhöõng naêm gaàn ñaây, kinh teá thaønh phoá Hoà Chí Minh luoân daãn ñaàu vaø xöùng ñaùng laø “ñaàu taøu” khu vöïc kinh teá troïng ñieåm phía Nam. Ñeå ñaït ñöôïc thaønh tích nhö vaäy thì söï ñoùng goùp cuûa caùc Khu coâng nghieäp, Khu cheá xuaát, Khu coâng ngheä cao laø voâ cuøng to lôùn. Tuy nhieân cuõng töø caùc KCN, KCX naøy laïi laø nguyeân nhaân chính cuûa nhöõng löôïng raùc khoång loà, nhöõng nguoàn nöôùc thaûi chöa ñöôïc xöû lyù hay cuûa nhöõng caùc vaán ñeà moâi tröôøng noùng boûng cho thaønh phoá hieän taïi. Trong taát caû caùc KCN-KCX treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh thì chæ coù duy nhaát moät KCN naèm trong noäi thaønh laø KCN Taân Bình, vì vaäy vieäc quaûn lyù moâi tröôøng taïi KCN Taân Bình laø vaán ñeà ñöôïc quan taâm haøng ñaàu. ÔÛ ñaây coâng taùc quaûn lyù moâi tröôøng ñaõ vaø ñang ñöôïc tieán haønh; tuy nhieân moät soá doanh nghieäp vaãn chöa coù ñöôïc moät ñònh höôùng cuï theå hay caùch giaûi quyeát cho töøng vaán ñeà moâi tröôøng rieâng cuûa doanh nghieäp mình, caùc doanh nghieäp naøy vaãn duøng nhöõng quy ñònh chöa roõ raøng vaø khoâng thích hôïp vôùi ñieàu kieän cuûa KCN Taân Bình. Vì vaäy, ñieàu caàn thieát laø phaûi coù moät boä tieâu chí moâi tröôøng daønh rieâng cho KCN Taân Bình nhö laø moät “kim chæ nam”, giuùp cho caùc doanh nghieäp quaûn lyù toát hôn moâi tröôøng trong khu vöïc cuûa mình, töø ñoù goùp phaàn hoaøn thieän moâi tröôøng chung cuûa caû KCN vaø khu daân cö xung quanh. Ñaây chính laø lí do ñeà taøi “Nghieân cöùu öùng duïng coâng cuï phaân tích heä thoáng moâi tröôøng SWOT- SA trong coâng taùc quaûn lyù moâi tröôøng Khu Coâng Nghieäp Taân Bình” ñöôïc thöïc hieän laøm ñoà aùn toát nghieäp. 1.2 Mục tieâu cuûa ñeà taøi Vận dụng coâng cụ SWOT vaø SA vaøo việc xaây dựng bộ tieâu chí moâi trường KCN ñể goùp phaàn quản lí moâi trường KCN Taâân Bình hieäu quaû. 1.3 Phạm vi vaø ñoái töôïng nghieân cöùu Phạm vi nghieân cứu chæ thöïc hieän hai trong caùc coâng cụ PTHTMT laø SWOT vaø SA Đối tượng nghieân cöùu: aùp duïng cho heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng KCN Taân Bình. 1.4 Phương phaùp nghieân cứu: Phöông phaùp ñieàu tra khaûo saùt Xem xeùt vaø ñaùnh giaù chung veà hieän traïng moâi tröôøng taïi cô sôû saûn xuaát, phöông thöùc hoaït ñoäng, coâng ngheä saûn xuaát… Phương phaùp phaân tích hệ thống Xem xeùt taát caû caùc doanh nghieäp trong khu coâng nghieäp. Tieán haønh phaân tích doanh nghieäp trong KCN, tìm hieåu caáu truùc vaø quy luaät hoaït ñoäng nhaèm baûo ñaûm cho khu coâng nghieäp phaùt trieån ñuùng muïc tieâu ñaõ ñònh trong ñieàu kieän thay ñoåi cuûa moâi tröôøng beân ngoaøi. Phương phaùp chuyeân gia Tham khảo yù kiến của caùc chuyeân gia moâi trường về coâng taùc quản lí KCN, cũng như khả năng aùp dụng của caùc coâng cụ phaân tích hệ thống moâi trường trong vieäc löïa choïn caùc vaán ñeà chính, xaây döïng khung chieán löôïc, löïa choïn chieán löôïc vaø cuoái cuøng laø vaïch ra chieán löôïc chi tieát. Phương phaùp toång hôïp taøi liệu Tổng hợp taøi liệu, thu thập vaø kế thừa coù chọn lọc caùc thoâng tin, dữ liệu coù lieân quan ñến ñề taøi từ caùc nguồn dữ liệu (từ caùc ñề taøi nghieân cứu, taøi liệu hội thảo, từ Internet, saùch baùo…) về caùc coâng cụ PTHTMT sau ñoù phaân tích, toång hôïp theo töøng vaán ñeà rieâng bieät phuïc vuï cho noäi dung ñeà taøi. 1.5 Nội dung nghieân cứu: Nghieân cöùu cô sôû lyù thuyeát veà coâng cuï phaân tích heä thoáng moâi tröôøng Nghieân cöùu khaû naêng vận dụng coâng cuï phaân tích hệ thống moâi tröôøng vaøo việc chuẩn bị caùc chương trình chính saùch trong lĩnh vực moâi trường. Khảo saùt hiện trạng moâi trường KCN Tâaân Bình Tìm hiểu coâng taùc quản lí moâi tröôøng ñang thực hiện tại KCN TB vaø nhaän xeùt ñaùnh giaù Nghieân cöùu khả năng tích hợp 2 coâng cụ PTHT SWOT – SA vaøo coâng taùc quản lí moâi trường KCN Taâân Bình Xaâây dựng bộ tieâu chí moâi trường KCN. 1.6 YÙ nghóa : YÙ nghĩa khoa học SWOT – SA laø nhöõng coâng cuï neâu leân khaû naêng nhaän roõ söï vieäc. Laø những coâng cụ phaân tích coù thể aùp duïng trong taát caû lónh vöïc khoa hoïc cuõng nhö xaõ hoäi. Đề taøi nghieân cứu ứng dụng của caùc coâng cụ naøy trong coâng taùc quản lí moâi trường KCN Tâaân Bình. YÙ nghóa thực tiễn Qua vieäc öùng duïng hai coâng cụ SWOT – SA xaây dựng ñược bộ tieâu chí moâi trường vaø ñề xuất caùc giải phaùp quản lí moâi trường cho KCN Taân Bình nhằm tăng cường hiệu quả quản lyù moâi tröôøng cho chuû ñaàu tö KCN, goùp phaàn giöõ gìn moâi tröôøng Khu coâng nghieäp luoân xanh- saïch- ñeïp. Chương 2 TỔNG QUAN VEÀ ÑOÁI TÖÔÏNG NGHIEÂN CÖÙU Noäi dung chöông naøy seõ trình baøy veà coâng cuï PTHT SWOT- SA laøm cô sôû lyù thuyeát ñeå aùp duïng cho chöông sau. 2.1 Giôùi thieäu cô baûn veà coâng cuï phaân tích heä thoáng moâi tröôøng (PTHTMT) 2.1.1 Coâng cuï SWOT (Strength – Weakness- Oppprtunities- Threats) 2.1.1.1 Định nghĩa: Phaân tích SWOT laø coâng cụ tìm kiếm tri thức về một ñối tượng dựa treân nguyeân lyù hệ thống, trong ñoù: Phaân tích ñiểm mạnh (S- strength), ñiểm yếu ( W- weakness) laø sự ñaùnh giaù từ beân trong, tự ñaùnh giaù về khả năng của hệ thống (ñối tượng) trong việc thực hiện mục tieâu, lấy mục tieâu laøm chuẩn ñể xếp một ñặc trưng naøo ñoù cuûa moâi tröôøng beân trong laø ñieåm mạnh (hỗ trợ mục tieâu) hay ñiểm yếu (cản trở mục tieâu) Phaâân tích cơ hội (O- opportunities), thaùch thức (T- threats) laø sự ñaùnh giaù caùc yếu tố beân ngoaøi chi phối ñến mục tieâu phaùt triển của hệ thống (ñối tượng), lấy mục tieâu laøm chuẩn ñể xếp một ñặc trưng naøo ñoù của moâi trường beân ngoaøi laø cơ hội (hỗ trợ mục tieâu) hay thaùch thức (cản trợ mục tieâu). Hình 2.1: Moâ hình SWOT MẠNH,TÍCH CỰC YẾU,TIEÂU CỰC BEÂN TRONG HỆ THỐNG Caùc ñiểm mạnh Caùc ñiểm yếu MT BEÂN NGOAØI Caùc cơ hội Caùc thaùch thức Điểm mạnh HỆ THOÁNG Điểm yếu Mục tieâu của hệ thống Cơ hội Thaùch thức 2.1.1.2 Phöông phaùp ứng dụng công cụ PTHTMT SWOT được thực hiện qua 6 giai ñoaïn: Xaùc ñònh muïc tieâu cuûa heä thoáng: Xaùc ñònh muïc tieâu cuûa heä thoáng ñeå laøm chuaån cho phaân tích SWOT. Xaùc ñònh muïc tieâu raát quan troïng trong vieäc phaân tích vì moät ñaëc tröng cuûa heä thoáng coù theå laø ñieåm maïnh cuûa muïc tieâu naøy nhöng laø ñieåm yeáu cuûa muïc tieâu khaùc. Töông töï nhö vaäy, moät yeáu toá cuûa moâi tröôøng beân ngoaøi coù theå laø cô hoäi ñoái vôùi muïc tieâu naøy nhöng laø thaùch thöùc ñoái vôùi muïc tieâu khaùc. Vì vaäy xaùc ñònh muïc tieâu laø ñieåm töïa ñeå phaân tích SWOT. Xaùc ñònh ranh giôùi heä thoáng: Ñeå xaùc ñònh vaø khoâng nhaàm laãn giöõa ñieåm maïnh vaø cô hoäi, ñieåm yeáu vaø thaùch thöùc, caàn laøm roõ ranh giôùi heä thoáng. Caàn chuù yù hai loaïi ranh giôùi: Ranh giôùi cuï theå: laø ranh giôùi ñòa lyù, ranh giôùi mang tính vaät lyù phaân bieät baèng tröïc quan. Ranh giôùi tröøu töôïng: quy ñònh baèng theû hoäi vieân (ngöôøi coù theû laø ôû trong heä thoáng), baèng quyeát ñònh thaønh laäp toå chöùc (coù teân trong quyeát ñònh laø ôû trong heä thoáng). Xaây döïng hình aûnh nhaän thöùc veà heä thoáng vaø veõ ra sô ñoà caáu truùc heä thoáng töông ñoái chi tieát; caùc bước xây dựng bao gồm các nội dung: Heä thoáng bao goàm nhöõng thaønh phaàn naøo(phaân raõ heä thoáng thaønh nhöõng thaønh phaàn chi tieát ñeán möùc ñoä ñaùp öùng ñöôïc muïc tieâu heä thoáng) Nhöõng thaønh phaàn naøo beân ngoaøi moâi tröôøng coù taùc ñoäng quan troïng ñeán vieäc thöïc hieän muïc tieâu heä thoáng Nhöõng hoaït ñoäng naøo hieän coù trong quaù trình hoaït ñoäng cuûa heä thoáng. Söï bieán ñoåi cuûa heä thoáng coù gì ñaùng quan taâm ñoái vôùi muïc tieâu phaùt trieån. Cô caáu caáp baäc cuûa heä thoáng coù lieân quan ñeán muïc tieâu phaùt trieån Tính troäi cuûa heä thoáng coù lieân quan ñeán muïc tieâu phaùt trieån. Phaân tích: Ñieåm maïnh – Öu theá (Strengths) töø beân trong heä thoáng Caùc tieán trình phaân tích nhö sau: Hình 2.2: Tieán trình phaân tích ñieåm maïnh Xem xeùt ñaëc tröng hoã trôï muïc tieâu cuûa heä thoáng Ñaùnh giaù öu ñieåm cuûa heä thoáng coù ñöôïc so vôùi muïc tieân ñeà ra Tìm kieám nguoàn löïc thích hôïp ñeå thöïc hieän muïc tieâu Ghi nhaän yù kieán khaùch quan töø beân ngoaøi veà öu theá cuûa heä thoáng So saùnh öu theá coù ñöôïc vôùi heä thoáng caïnh tranh Keát quaû cuûa caùc böôùc phaân tích laø baûng lieät keâ caùc ñieåm maïnh cuûa heä thoáng caàn thieát cho muïc tieâu ñeà taøi. Ñieåm yeáu (Weaknesses) töø beân trong heä thoáng Hình 2.3: Tieán trình phaân tích ñieåm yeáu Xem xeùt caùc ñieåm yeáu (keå caû ñieåm yeáu tieàm taøng) cuûa heä thoáng Lieät keâ nguyeân nhaân daãn ñeán nhöõng ñieåm yeáu ñoù Ñaùnh giaù caùc bieän phaùp coù theå aùp duïng caûi tieán heä thoáng vaø so saùnh vôùi heä thoáng caïnh tranh Laáy yù kieán khaùch quan töø beân ngoaøi ñeå bieát ñöôïc nhöõng yeáu toá caàn boå sung vaøo heä thoáng Phaân tích caùc cô hoäi (Opporttunities) töø beân ngoaøi Hình 2.4:Tieán trình phaân tích cô hoäi Xem xeùt nhöõng cô hoäi coù theå aùp duïng vaøo muïc tieâu ñeà taøi. Ñaùnh giaù xu höôùng vaø lôïi theá maø heä thoáng seõ coù Tìm kieám cô hoäi keå caû trong nhöõng ñieåm yeáu cuûa heä thoáng Caùc thaùch thöùc (Threats) töø beân ngoaøi Hình 2.5: Tieán trình phaân tích thaùch thöùc Tham khaûo caùch giaûi quyeát cho nhöõng thaùch thöùc quan troïng töø caùc ñoái taùc hay ñoái thuû caïnh tranh Tìm hieåu, so saùnh vôùi caùc thaùch thöùc cuûa caùc ñoái thuû caïnh tranh Xem xeùt nhöõng thaùch thöùc maø heä thoáng seõ gaëp khi thöïc hieän muïc tieâu Ñaùnh giaù xem söï thay ñoåi coâng ngheä, söï caïnh tranh, söï ñaàu tö cuûa nöôùc ngoaøi coù ñe doïa muïc tieâu ñeà ra Sau khi hoaøn thaønh 4 böôùc phaân tích S - W - O – T giai ñoaïn tieáp theo vaïch ra chieán löôïc hay giaûi phaùp, thöïc hieän vaïch ra 4 chieán löôïc: Chieán löôïc S/O: Phaùt huy ñieåm maïnh ñeå taän duïng thôøi cô Chieán löôïc W/O: Khoâng ñeå ñieåm yeáu laøm maát cô hoäi Chieán löôïc S/T: Phaùt huy ñieåm maïnh ñeå khaéc phuïc vöôït qua thöû thaùch Chieán löôïc W/T: Khoâng ñeå thöû thaùch laøm phaùt trieån ñieåm yeáu. Baûng 2.1: Baûng vaïch ra chieán löôïc - thaùch thöùc S W O S + O O - W T S - T W - T Giai ñoaïn xöû lyù xung ñoät muïc tieâu vaø xeáp thöù töï caùc chieán löôïc: Sau khi ñaõ vaïch ra caùc chieán löôïc thöïc hieän muïc tieâu, ngöôøi phaân tích caàn xeáp thöù töï öu tieân caùc chieán löôïc vaø giaûi quyeát xung ñoät giöõa caùc muïc tieâu trong tröôøng hôïp ña muïc tieâu theo caùc quy taéc thöù töï öu tieân: Caùc chieán löôïc coù söï laëp ñi laëp laïi nhieàu laàn nhaát laø chieán löôïc öu tieân nhaát. Chieán löôïc khoâng chöùa ñöïng söï maâu thuaãn muïc tieâu coù öu tieân tieáp theo. Chieán löôïc chöùa chæ moät xung ñoät, maâu thuaãn nhöng khi thöïc hieän, söï toån haïi muïc tieâu thöù hai laø khoâng nghieâm troïng vaø coù theå khaéc phuïc ñöôïc. Caùc chieán löôïc coøn laïi thì caân nhaéc söï toån haïi caùc muïc tieâu ñeå giöõ laïi hay boû ñi. Keát quaû xeáp thöù töï öu tieân caùc chieán löôïc seõ laø caên cöù ñeå xaây döïng keá hoaïch chieán löôïc daøi haïn cho moät heä thoáng. 2.1.2 Coâng cuï SA (Stakeholder analysis) 2.1.2.1 Ñònh nghóa: SA- Stakeholder analysis – Phaân tích caùc beân coù lieân quan laø một phương phaùp luận coù tính hệ thống sử dụng caùc dữ liệu ñịnh lượng nhằm xaùc ñịnh lợi ích vaø ảnh hưởng của caùc nhoùm khaùc nhau trong sự lieân hệ ñến một sự thay ñổi trong dự aùn, chương trình vaø chính saùch. SA duøng trong những việc sau ñaây: Trong caùc dự aùn mang lại sự thay ñổi kinh tế xaõ hội Trong caùc chương trình kinh tế, xaõ hội, moâi trường Trong caùc chính saùch lieân quan kinh tế, xaõ hội, moâi trường 2.1.2.2 Trình töï phaân tích caùc beân coù lieân quan goàm 4 böôùc: Böôùc 1: Xaùc ñònh muïc tieâu vaø phaïm vi döï aùn Nhaèm nhaän daïng ñaày ñuû caùc thaønh phaàn trong döï aùn (trong heä thoáng vaø ngoaøi phaïm vi heä thoáng( moâi tröôøng beân ngoaøi). Keát quaû cuûa vieäc xaùc ñònh phaïm vi thöôøng laø moät sô ñoà ranh giôùi giöõa heä thoáng vaø moâi tröôøng hoaëc moät sô ñoà caùc beân coù lieân quan nhö sau: Caùc thaønh phaàn taøi trôï Caùc thaønh phaàn giaùn tieáp Tp 6 Tp7 Tp9 Tp8 tT Caùc thaønh phaàn tröïc tieáp Tp1 Tp3 Tp2 Tp4 Tp5 Muïc tieâu cuûa döï aùn/ chöông trình Hình 2.6: Sô ñoà ghi laïi caùc beân coù lieân quan tröïc tieáp, giaùn tieáp, coù aûnh höôûng (taøi trôï) Böôùc 2: Xaùc ñònh caùc beân coù lieân quan chính vaø lôïi ích cuûa hoï (tích cöïc hay tieâu cöïc trong döï aùn) Lieät keâ nhöõng ngöôøi coù cô hoäi (hay mang laïi thaùch thöùc) töø muïc tieâu döï aùn Phaân tích möùc ñoä aûnh höôûng cuûa döï aùn ñeán nhöõng ngöôøi ñang höôûng lôïi töø nguoàn taøi nguyeân naèm trong phaïm vi döï aùn Lieät keâ caùc beân naém giöõ quyeàn löïc (vaø nhöõng ngöôøi ñang phuï thuoäc) vaøo nguoàn taøi nguyeân trong döï aùn. Ñaùnh giaù theo thang ñieåm ñeå löïa choïn ra nhöõng beân quan troïng nhaát Hình 2.7: Tieán trình xaùc ñònh caùc beân coù lieân quan chính Keát quaû cuûa böôùc 2 laø laäp baûng keát quaû caùc beân coù lieân quan: Baûng 2.2: Baûng keát quaû caùc beân coù lieân quan Caùc beân coù lieân quan Söï ñoùng goùp Quyeàn löïc cuûa nhoùm Vai troø tieàm taøng trong döï aùn Thöù yeáu Quan troïng Böôùc 3: Ñaùnh giaù aûnh höôûng vaø taàm quan troïng cuûa töøng beân coù lieân quan cuõng nhö taùc ñoäng tieàm taøng cuûa döï aùn ñeán moãi beân coù lieân quan Hình 2.8: Tieán trình ñaùnh giaù aûnh höôûng vaø taàm quan troïng cuûa töøng beân coù lieân quan Phaân tích vai troø vaø aûnh höôûng cuûa töøng beân theo muïc tieâu döï aùn Phaân loaïi caùc aûnh höôûng cuûa töøng beân theo möùc ñoä töø cao ñeán thaáp Xem xeùt taát caû caùc beân ñaõ vaø neân tham gia vaøo muïc tieâu ñeà ra Keát quaû cuûa böôùc 3 laø laäp ra vaø söû duïng sô ñoà ñaùnh giaù aûnh höôûng, taàm quan troïng vaø möùc ñoä taùc ñoäng leân töøng beân coù lieân quan theo caùch sau ñaây: Xaùc ñònh caùc beân coù lieân quan vaø vieát leân caùc theû (moãi beân moät theû) Saép xeáp vaø thay theá caùc theû treân baûng ma traän Xem xeùt quan heä (traùch nhieäm, quyeàn, möùc ñoä maâu thuaãn) trong vaø giöõa caùc beân coù lieân quan trong moãi vuøng cuûa baûng ma traän Xem xeùt chieán löôïc coù theå (caùch tieáp caän, phöông phaùp) ñeå phoái hôïp caùc beân coù lieân quan khaùc nhau trong moãi vuøng cuûa baûng ma traän Ñaët ra caùc caâu hoûi ñeå xem xeùt nôi ñaët caùc beân coù lieân quan treân hình vuoâng phaân tích aûnh höôûng/ taùc ñoäng Hình 2.9: Löôùi phaân tích caùc beân coù lieân quan ñeå tìm ra saùch löôïc phoái hôïp AÛNH HÖÔÛNG NHIEÀU HÔN v/d: baùo chí, laõnh ñaïo v/d: ban ngaønh, caùc toå chöùc khaùc v/d: coâng chuùng roäng raõi v/d: coäng ñoàng ñòa phöông Cung caáp thoâng tin Ñoái thoaïi BÒ TAÙC ÑOÄNG BÒ TAÙC ÑOÄNG ÍT HÔN NHIEÀU HÔN Thu thaäp thoâng tin Tham vaán yù kieán Thu ñoäng nhieàu hôn Töông taùc nhieàu hôn AÛNH HÖÔÛNG ÍT HÔN Böôùc 4: Xaùc ñònh caùch naøo phoái hôïp caùc beân coù lieân quan toát nhaát Caùc kieåu beân coù lieân quan khaùc nhau seõ ñöôïc phoái hôïp theo caùc caùch khaùc nhau ôû caùc giai ñoaïn khaùc nhau trong döï aùn, töø thu thaäp vaø cung caáp thoâng tin, tö vaán, ñoái thoaïi, cuøng laøm vieäc vaø cuøng ñoàng haønh. Xaùc ñònh ai caàn vaø muoán tham gia, khi naøo, nhö theá naøo söï tham gia ñaït ñöôïc seõ cung caáp cô sôû cho vieäc xaây döïng söï hôïp taùc. Khi caùc beân coù lieân quan hieåu bieát veà döï aùn, coù theå quyeát ñònh thuyeát phuïc hôïp taùc. Keát quaû cuûa böôùc 4: laø danh saùch caùc beân coù lieân quan caàn phaûi phoái hôïp nhaèm ñaûm baûo cho döï aùn/ chöông trình/ chính saùch thaønh coâng: Baûng 2.3: Baûng danh saùch caùc beân coù lieân quan caàn phoái hôïp Saùch löôïc haønh ñoäng Caùc beân caàn phoái hôïp Ghi chuù Thu thaäp thoâng tin veà hoï Cung caáp thoâng tin cho hoï Ñoái thoaïi vôùi hoï Cuøng laøm vieäc vaø cuøng ñoàng haønh vôùi hoï 2.2 Tầm quan trọng vaø yù nghóa của caùc coâng cụ phaân tích hệ thống moâi trường 2.2.1 Coâng cuï SWOT Phaâân tích SWOT laø một caùch rất hiệu quả ñể biểu thị ưu thế, vaø khảo saùt cơ hội vaø thaùch thöùc maø Caù Nhaân hay Toå Chöùc gặp trong quaù trình sinh sống hay coâng taùc. Khi thực hiện phaân tích söû duïng SWOT sẽ giuùp Caù nhaân hay Cơ quan, Tổ chức tập trung caùc hoaït ñộng vaøo caùc lĩnh vực coù ưu thế vaø ở ñoù coù cơ hội nhiều nhất. Phaân tích SWOT rất thường ñöôïc aùp dụng: Trong baùo caùo ñịnh kỳ, trong xaây dựng mới moät tổ chức, trong việc gặp một thử thaùch cần phải quyết ñịnh, trong việc xaây dựng chiến lược phaùt triển cho một tổ chức … 2.2.2 Coâng cuï SA Một phaân tích caùc beân coù lieân quan coù thể giuùp một dự aùn hay chương trình xaùc ñịnh: Lợi ích của tất cả caùc beân coù lieân quan coù thể ảnh hưởng hoặc bị ảnh hưởng bởi dự aùn/ chương trình. Caùc xung ñột tiềm taøng hay rủi ro coù thể phaù hỏng dự aùn/ chương trình. Caùc nhoùm cần ñược khuyến khích tham dự trong caùc giai ñoaïn khaùc nhau của dự aùn. Saùch lược phuø hợp vaø caùch tiếp cận ñể phối hợp caùc beân coù lieân quan. Caùc caùch giảm caùc taùc ñộng tieâu cực leân caùc nhoùm dễ bị thiệt hại hay bất lợi do việc thực hiện dự aùn. SA caàn ñeå: SA ñaùnh giaù phạm vi maø sự thay ñổi do dự aùn/ chương trình/ chính saùch coù theå taùc ñộng ñến trong xaõ hội. Coù theå boå sung vaøo caùc phaân tích kinh tế chính trị ñeå xaùc ñònh caùc nhoùm bò taùc ñoäng ñể xem vị trí của họ trong dự aùn/ chương trình/ chính saùch ảnh hưởng của họ ñeán nhaø nước, cơ hội ñể họ tham dự nhằm ủng hộ sự thay ñổi vaø tìm saùch lược ñể vượt qua caùc trở ngại như sự cản trở của những người mất quyền lợi hay trì hoaõn thực hiện dự aùn/ chương trình/ chính saùch. SA coù thể thực hiện trong suốt chu trình dự aùn. SA laø một thaønh phần quan trọng trong giai ñoaïn phaân tích bối cảnh dự aùn. SA xaùc ñịnh ngay từ ñầu caùc beân coù lieân quan chính, chỉ ra ai laø quan trọng vaø coù ảnh hưởng vaø họ coù thể tham gia vaøo döï aùn/ chöông trình nhö theá naøo? 2.3 Caùc quy ñònh phaùp luaät lieân quan ñeán vaán ñeà quaûn lyù moâi tröôøng trong KCN Caùc vaên baûn phaùp luaät ñöôïc ban haønh nhaèm giuùp cho moïi hoïat ñoäng phaùt trieån theo khuoân khoå cuûa nhaø nöôùc quy ñònh. Trong KCN cuõng vaäy, veäc xaùc ñònh ñöôïc yù nghóa cuûa 4 ñaëc ñieåm chính trong KCN, hay tìm ñöôïc caùc beân quan troïng coù lieân quan thì muïc tieâu cuûa ñeà taøi cuõng chæ ñöôïc thöïc hieän toát khi coù caùc quy ñònh phaùp luaät kieåm tra, ñaùnh giaù vaø thaåm ñònh laïi. Beân caïnh ñoù, nhaø quaûn lyù seõ döïa vaøo caùc quy ñònh phaùp luaät laøm tieâu chuaån ñeå phaân tích xem: Cô hoäi (O) tìm kieám cho KCN coù vi phaïm luaät ñònh ñaõ ban haønh. Caùc thaùch thöùc (T) ñaët ra coù theå giaûi quyeát baèng vaên baûn phaùp luaät hay phaûi thay theá baèng coâng cuï khaùc. Caùc beân coù lieân quan trong KCN (SA) coù thöïc hieän ñaày ñuû moïi yeâu caàu cuûa phaùp luaät ñònh ra, tröôøng hôïp ôû töøng giai ñoaïn cuûa döï aùn phaûi ñaùp öùng ñöôïc caùc yeâu caàu khaùc nhau. VD: trong giai ñoaïn chuaån bò xaây döïng coù theå ñaït möùc oàn ñoù nhöng khi döï aùn hoaøn thaønh thì möùc oàn ñoù chuû ñaàu tö phaûi ñieàu chænh laïi … Baûng 2.4 : Caùc cô sôû phaùp lyù Stt Nôi ban haønh Noäi dung chính Ngaøy ban haønh 1 Quoáchoäi Luaät baûo veä moâi tröôøng 12/08/2005 2 Chính phuû Nghò ñònh 80/2006/NÑ-CP – Qui ñònh chi tieát vaø höôùng daãn thi haønh moät soá ñieàu cuûa luaät BVMT 09/08/2006 3 Chính phuû Nghò ñònh 81/2006/NÑ-CP veà xöû phaït vi phaït haønh chính trong lónh vöïc BVMT 09/08/2006 4 Chính phuû Nghò ñònh soá 34/2005/NÑ-CP- Quy ñònh veà xöû phaït vi phaïm haønh chính trong lónh vöïc taøi nguyeân nöôùc 17/03/2005 5 BoäTaøi nguyeân vaø moâi tröôøng Thoâng tö soá 12/2006/TT-BTNMT ngaøy 26/12/2006.Höôùng daãn ñieàu kieän haønh ngheà vaø thuû tuïc laäp hoà sô, ñaêng kyù, caáp pheùp haønh ngheà, maõ soá QLCTNH 26/12/2006 6 Chính phuû Nghò ñònh soá 59/2007/NÑ-CP- Quaûn lyù chaát thaûi raén 04/09/2007 7 BoäTaøi nguyeân vaø moâi tröôøng Quyeát ñònh soá 23/2006/QÑ-BTNMT- v/v ban haønh Danh muïc chaát thaûi nguy haïi. 26/12/2006 8 Boä KHCN Quyeát ñònh soá 62/2002/QÑ-BKHCNMT 09/08/2002 9 UBND thaønh phoá Quyeát ñònh cuûa UBND thaønh phoá, soá 3073/1999/QÑ-UB-KT- v/v pheâ chuaån vaø ban haønh Ñieàu leä KCN Taân Bình, quaän Taân Bình 28/05/1999 10 BoäTaøi nguyeân vaø moâi tröôøng Quyeát ñònh soá 22/2006/QÑ-BTNMT- v/v baét buoäc aùp duïng TCVN veà Moâi tröôøng 18/12/2006 11 Boä KHCN Chaát thaûi raén vaø chaát thaûi nguy haïi 23/06/1995 TCVN 6705: 2000 chaát thaûi raén khoâng nguy haïi – phaân loaïi TCVN 6706: 2000 chaát thaûi nguy haïi – phaân loaïi TCVN 6707: 2000 chaát thaûi nguy haïi – daáu hieäu caûnh baùo, phoøng ngöøa Boä KHCN Nöôùc thaûi 18/12/2006 TCVN 5945-2005 (Nöôùc thaûi coâng nghieäp. Tieâu chuaån thaûi) 12 Boä KHCN Khoâng khí 18/12/2006 TCVN 5937-2005 (Chaát löôïng khoâng khí-Tieâu chuaån chaát löôïng khoâng khí xung quanh) TCVN 5939-2005 (Chaát löôïng khoâng khí-Tieâu chuaån chaát löôïng khí thaûi coâng nghieäp ñoái vôùi buïi vaø caùc chaát voâ cô) TCVN 5940-2005 (Chaát löôïng khoâng khí-Tieâu chuaån chaát löôïng khí thaûi coâng nghieäp ñoái vôùi caùc chaát höõu cô) TCVN 5938-2005 (Chaát löôïng khoâng khí-Noàng ñoä toái ña cho pheùp moät soá chaát ñoäc haïi coù trong khoâng khí xung quanh) 13 Boä KHCN Rung ñoäng 23/6/1995 TCVN 6962-2001 (Rung ñoäng vaø chaán ñoäng-rung ñoäng do caùc hoaït ñoäng xaây döïng vaø saûn xuaát coâng nghieäp- möùc ñoä toái ña cho pheùp ñoái vôùi moâi tröôøng coâng coäng vaø khu daân cö 14 Boä KHCN Aâm hoïc 25/03/1995 TCVN 5949 (AÂm hoïc-Tieáng oàn khu vöïc coâng coäng vaø daân cö-möùc oàn toát ña cho pheùp) 15 Boä KHCN Hoaù chaát 17/06/1995 TCVN 5507-1995 (Hoaù chaát nguy hieåm-Qui ñònh an toaøn trong löu tröõ, vaän chuyeån vaø söû duïng 16 Boä KHCN Caùc tieâu chuaån nhaø nöôùc Vieät Nam- Heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng ISO 14001 23/6/1995 2.4 Hiện trạng vaø coâng taùc quản lí moâi trường KCN/ 2.4.1 Hiện trạng moâi trường ở caùc KCN: 2.4.1.1 Nöôùc thaûi Söï ra ñôøi vaø hoaït ñoäng cuûa caùc KCN gaén lieàn vôùi vieäc tieâu thuï moät löôïng nöôùc thaûi raát lôùn coù möùc ñoä oâ nhieãm cao. Tuy nhieân cho ñeán nay, phaàn lôùn KCN ôû nöôùc ta ñeàu chöa coù heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung hoaøn chænh vaø vaän haønh ñuùng quy trình. Haàu heát nöôùc thaûi cuûa nhaø maùy, xí nghieäp trong caùc KCN ñeàu chöa ñöôïc xöû lyù thích ñaùng tröôùc khi thaûi ra moâi tröôøng. Keát quaû laø taûi löôïng oâ nhieãm treân heä thoáng caùc nguoàn tieáp nhaän ngaøy moät gia taêng do khaû naêng töï laøm saïch cuûa nguoàn coù döôùi haïn,nguoàn nöôùc treân caùc soâng saïch xung quanh vuøng hoaït ñoäng cuûa caùc KCN ñang coù daáu hieäu oâ nhieãm vaø moät vaøi keânh raïch hieän ñaõ bò oâ nhieãm naëng, khoâng coøn ñaûm baûo cho baát cöù muïc ñích söû duïng naøo (ñieån hình nhaát laø heä thoáng keânh raïch noäi thaønh tp. Hoà Chí Minh) Moät ñieàu coù theå nhaän thaáy caùc KCN taäp trung ña soá naèm gaàn caùc tuyeán soâng saïch, vaø taát nhieân heä thoáng soâng saïch naøy seõ laø nguoàn tieáp nhaän nöôùc thaûi cho caùc KCN. Dieãn bieán chaát löôïng nöôùc cuûa nguoàn tieáp nhaän trong töông lai seõ phuï thuoäc raát nhieàu vaøo trình ñoä quaûn lyù vaø caùc bieän phaùp kyõ thuaät baûo veä moâi tröôøng nöôùc töø caùc KCN. Vuøng kinh teá troïng ñieåm phía Nam (VKTTÑPN) nhö ñaõ noùi treân laø ôû khu vöïc soá moät veà soá löôïng KCN taäp trung cuõng nhö soá döï aùn coâng nghieäp ñi vaøo hoaït ñoäng. Caùc keát quaû tính toaùn cho thaáy hieän taïi caùc KCN trong VKTTÑPN haøng ngaøy thaûi vaøo heä thoáng soâng Saøi Goøn – Ñoàng Nai khoaûng 130.000m3 nöôùc thaûi, trong ñoù coù khoaûng 23.2 taán caën lô löûng, 19.4 taán BOD, 41.3 taán COD, 7.5 taán Nitô toång, 1 taán Phospho toång vaø nhieàu kim loaïi naëng cuøng vôùi caùc chaát ñoäc haïi khaùc. Theo caùc quy hoaïch phaùt trieån, döï baùo vaøo naêm 2010 caùc con soá noùi treân töông öùng seõ laø 1.542.100 m3 nöôùc thaûi /nñ, trong ñoù coù khoaûng 278 taán caën lô löûng, 231 taán BOD, 493 taán COD, 89 taán Nitô toång, 12 taán Phospho toång vaø nhieàu kim loaïi naëng cuøng vôùi chaát ñoäc haïi khaùc. Töông lai phaùt trieån caùc KCN taäp trung taïi VKTTÑPN cuõng nhö treân caû nöôùc seõ daãn tôùi toång löôïng nöôùc thaûi töø caùc KCN seõ taêng leân raát nhieàu laàn, caùc doøng soâng seõ khoâng theå ñoàng hoùa ñöôïc khoái löôïng nöôùc thaûi khoång loà vôùi noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm nhö hieän taïi. Do ñoù, vieäc ñaàu tö xöû lyù nöôùc thaûi ñaït tieâu chuaån moâi tröôøng Vieät Nam laø baét buoäc vaø caáp thieát. 2.4.1.2 Khí thaûi vaø oâ nhieãm khoâng khí Khí thaûi coâng nghieäp laø nguoàn oâ nhieãm thöù hai sau nöôùc thaûi, coù khaû naêng phaùt thaûi nhanh vaø xa trong thôøi gian ngaén. Hieän nay, moâi tröôøng khoâng khí taïi caùc KCN vaø khu vöïc laân caän ñang bò oâ nhieãm bôûi hai nguoàn chính sau ñaây: Khí thaûi cuûa caùc nhaø maùy naèm trong KCN: Khí thaûi phaùt sinh trong quaù trình hoaït ñoäng cuûa caùc nhaø maùy trong caùc KCN raát ña daïng tuøy theo ñaëc ñieåm ngaønh ngheà saûn xuaát, coù theå phaân chia chuùng thaønh caùc daïng nhö sau: Khí thaûi do ñoát nhieân lieäu: Ña soá caùc nhaø maùy trong caùc KCN ñeàu söû duïng caùc loaïi nhieân lieäu (daàu FO, DO, gas) ñeå caáp nhieät cho quaù trình saûn xuaát. Khi bò ñoát chaùy, caùc nhieân lieäu naøy seõ sinh ra moät hoãn hôïp caùc khí NOx, SOx, COx, CxYy … vaø muoäi khoùi gaây aûnh höôûng ñeán moâi tröôøng xung quanh. Khí thaûi phaùt sinh ngay treân daây chuyeàn coâng ngheä saûn xuaát: Tuøy theo ñaëc tính ngaønh ngheà, caùc daïng khí thaûi naøy raát khaùc nhau. Ñieån hình nhaát trong soá caùc nhaø maùy ñang hoaït ñoäng taïi caùc KCN hieän nay laø caùc daïng khí, buïi sau: Hôi axit boác leân töø caùc daây chuyeàn maï kim loaïi; Hôi dung moâi vaø buïi sôn phaùt sinh trong caùc coâng ñoaïn sôn; Hôi khí ñoäc boác leân trong caùc daây chuyeàn ñuùc eùp nhöïa; Khí Co phaùt sinh töø caùc loø nhieät luyeän kim loaïi; Hôi chì boác leân töø caùc coâng ñoaïn haøn chì; Hôi dung moâi boác leân töø caùc khaâu chuaån bò möïc in vaø in aán bao bì saûn phaåm; Buïi nguyeân vaät lieäu, hoùa chaát vaø thaønh phaåm phaùt sinh trong caùc coâng ñoaïn phoái lieäu, maøi nhaün beà maët vaø ñaùnh boùng caùc chi tieát; Caùc loaïi buïi boâng phaùt sinh trong caùc ngaønh sôïi, may maëc …; Caùc hôi chaát ñoäc vaø buïi noùi treân coù aûnh höôûng tröïc tieáp ñoái vôùi coâng nhaân saûn xuaát caùc nhaø maùy coù nguoàn thaûi töông öùng, ñaây laø moät trong nhöõng vaán ñeà raát böùc xuùc caàn ñöôïc quan taâm vaø xöû lyù ñuùng möùc ôû caùc nhaø maùy. 2.4.1.3 Chaát thaûi raén vaø chaát thaûi ñoäc haïi: Chaát thaûi raén cuûa KCN bao goàm chaát thaûi coâng nghieäp, buøn thaûi (töø khaâu xöû lyù nöôùc thaûi) vaø raùc thaûi sinh hoaït. Ñaây laø löôïng thaûi raát lôùn, chæ tính rieâng KCN Bieân Hoøa I haøng thaùng thaûi ra khoaûng 250- 300 taán, KCN Bieân Hoøa II 500 taán. Theo caùc tính toaùn cuûa caùc nhaø khoa hoïc, khoái löôïng chaát thaûi raén saûn sinh ra trong caùc KCN trung bình khoaûng 40 kg/ha/ngaøy. Nhö vaäy, ôû thôøi ñieåm hieän taïi (toång dieän tích chieám ñaát cuûa caùc nhaø maùy ñaõ ñi vaøo hoaït ñoäng trong caùc KCN laø 23.000 ha ), haøng ngaøy toång löôïng chaát thaûi raén cuûa taát caû caùc KCN leân tôùi 92 taán. Hieän taïi, bieän phaùp chuû yeáu ñeå xöû lyù löôïng chaát thaûi naøy laø phoái hôïp vôùi Coâng ty veä sinh moâi tröôøng ñoâ thò ñeå xöû lyù. Taïi vuøng kinh teá troïng ñieåm naøy, vaãn chöa coù ñöôïc baõi choân laáp chaát thaûi coâng nghieäp ñuùng qui caùch. Ñaây laø vaán ñeà caáp baùch caàn ñöôïc nghieân cöùu, giaûi quyeát. 2.4.2 Coâng taùc quản lí moâi trường ở caùc KCN Töø hieän traïng moâi tröôøng caùc KCN, coâng taùc quaûn lyù moâi tröôøng ôû caùc KCN ñöôïc nhaän xeùt nhö sau: Hieän nay caùc beân coù lieân quan chính vaø quan troïng cuûa haàu heát caùc KCN chuû yeáu laø Sôû Taøi Nguyeân – Moâi Tröôøng tænh/ thaønh phoá hay Ban Quaûn Lyù caùc KCN thuoäc ñòa phöông. Ñaây seõ laø nhöõng nôi chòu traùch nhieäm quaûn lyù moâi tröôøng, bao goàm caùc vaán ._.ñeà moâi tröôøng töø khaâu thaåm ñònh hoà sô xin ñaàu tö vaøo KCN, caùc heä thoáng cô sôû haï taàng moâi tröôøng trong KCN ñeán vieäc thaåm tra, thanh tra caùc nhaø maùy, xí nghieäp trong quaù trình hoïat ñoäng taïi KCN. Tuy nhieân, thöïc teá cho thaáy: Ñieåm yeáu cuûa haàu heát caùc KCN trong thôøi gian qua laø khoâng ñuû phöông tieän vaø trang thieát bò ñeå thöïc hieän vieäc giaùm saùt ôû taát caû caùc nhaø maùy trong KCN. Ñieåm maïnh cuûa coâng taùc quaûn lyù moâi tröôøng KCN taïi tp.HCM vaø Ñoàng Nai hieän nay chæ laø coù ñöôïc ñoäi nguõ caùn boä - coâng nhaân vieân nhieät tình, tích cöïc xuoáng töøng nhaø maùy ñeå giaùm saùt töøng nguoàn oâ nhieãm . Traùch nhieäm cuûa caùc Sôû Taøi nguyeân-Moâi tröôøng chæ coù theå ñaùp öùng ñöôïc phaàn naøo vieäc quaûn lyù caùc vaán ñeà moâi tröôøng beân ngoaøi haøng raøo KCN (quaûn lyù moâi tröôøng ñaàu ra) nhö vieäc giaùm saùt chaát löôïng caùc doøng nöôùc thaûi ñoå ra töø KCN, chaát löôïng moâi tröôøng khoâng khí xung quanh KCN… vaø ñaây laø thaùch thöùc maø KCN naøo cuõng gaëp phaûi. Chính vì vaäy, vieäc phaân caáp quaûn lyù moâi tröôøng KCN cuõng laø moät ñoøi hoûi caáp baùch ñeå taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho coâng taùc quaûn lyù moâi tröôøng KCN. Coøn caùc vaán ñeà moâi tröôøng beân trong haøng raøo vaø KCN chæ coù theå ñöôïc quaûn lyù toát bôûi chính caùc boä phaän chöùc naêng cuûa töøng nhaø maùy trong KCN keát hôïp vôùi caùc cô hoäi tìm kieám ñöôïc töø moâi tröôøng beân ngoaøi nhö söû duïng caùc coâng ngheä tieân tieán trong xöû lyù, trong saûn xuaát… Ñieàu naøy cuõng ñaõ baét ñaàu ñöôïc thöïc hieän vaø ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû khaû quan ôû moät soá KCN troïng ñieåm nhö Taân Thuaän, Linh Trung, Bieân Hoøa II, Vieät Nam- Singapore… Chöông 3 HIEÄN TRAÏNG VEÀ COÂNG TAÙC QUAÛN LYÙ MOÂI TRÖÔØNG ÔÛ KCN TAÂN BÌNH Giới thiệu về KCN Tâaân Bình: 3.1.1 Sự ra ñời vaø phaùt trieån KCN Taâân Bình: Coâng ty Sản Xuất Kinh Doanh Xuất Nhập Khẩu Dịch Vụ vaø Đầu Tư Taân Bình (TANIMEX) ra ñời năm 1982, trong giai ñoạn nền ngoại thương TPHCM mới hình thaønh. Ban ñầu TANIMEX chỉ coù chức năng cung ứng haøng xuất khẩu cho caùc coâng ty lớn trực tiếp giao dịch với nước ngoaøi, chủ yếu laø với thị trường Lieân Xoâ vaø Đoâng AÂu. Đến nay, sau 20 năm phấn ñấu vaø trưởng thaønh, TANIMEX ñaõ vượt qua những năm thaùng ñầu thử thaùch ñể trở thaønh một doanh nghiệp nhaø nước coù uy tín, một ñơn vị kỳ cựu hoạt ñộng ña ngaønh. Hiện nay, Coâng ty TANIMEX ñaõ chuyển sang coâng ty cổ phần vaø laø chủ ñầu tư của KCN Taâân Bình. Sau khi ñược caùc cơ quan ban ngaønh xem xeùt, nghieân cứu về vị trí ñịa lí, dự aùn tiền khả thi, ñặc biệt laø những thuận lợi khi thaønh lập một KCN trong nội thaønh, KCN Taâân Bình do Coâng Ty SXKD XNK-DV & ÑT Tâaân Bình laøm chủ ñầu tư ñaõ ñược ra ñời căn cứ theo những cơ sở phaùp lí sau: Quyết ñịnh số 63/TTg ngaøy 1/2/1997 của Thủ Tướng Chính Phủ về việc thaønh lập Khu Coâng Nghiệp Tâaân Bình vaø kinh doanh kết cấu Khu Coâng Nghiệp Taâân Bình, Q.TB, TPHCM. Quyết ñịnh số 439/TTg ngaøy 17/6/1997 của Thủ Tướng Chính Phủ về việc cho pheùp Coâng Ty Sản Xuất Kinh Doanh Xuất Nhập Khẩu Dịch Vụ vaø Đầu Tư Taâân Bình sử dụng ñất ñể ñầu tư xaây dựng vaø kinh doanh khu daân cư - phụ trợ khu coâng nghiệp vaø cơ sở hạ tầng Khu Coâng Nghiệp Tâaân Bình. 3.1.2 Vị trí ñịa lí – cơ sở hạ tầng 3.1.2.1 Vị trí ñòa lí: KCN Taâân Bình coù tổng diện tích khoaûng 125ha thuộc hai phường Taây Thạnh vaø Sơn Kỳ, Q.Taâân Phuù – TPHCM Khu ñất gồm 2 phần: Phần nằm giới hạn trong keânh 19.5 vaø keânh Tham Lương ñến Nhaø Maùy Dầu Ăn Tâaân Bình. Khu vực naøy nằm saùt ranh giới phía Bắc quận Taâân Bình vaø coù diện tích 45ha. Phần nằm trong giới hạn Leâ Trọng Tấn vaø keânh 19.5 coù diện tích khoảng 60ha. Vị trí khu ñất như sau: Caùch trung taâm thaønh phố 10km Nằm cạnh saân bay Tâaân Sơn Nhất Caùch Cảng Saøi Goøn 11km theo ñường vận chuyển container Caùch xa lộ vaønh ñai Quốc lộ 1A 600km Caùch Quốc lộ 22 khoảng 400m Ngoaøi ra, dự aùn khu daân cư phụ trợ nhaø ở Khu coâng nghiệp Tâaân Bình coù diện tích 99,56 ha chia thaønh 7 khu coù chức năng phụ trợ vaø nhaø ở phục vụ cho nhu cầu bố trí ñịnh cư khi di dời xaây dựng KCN, coù ranh giới: Phía Bắc giaùp khu coâng nghiệp. Phía Nam giaùp ñường Leâ Trọng Tấn Phía Đoâng giaùp Coâng ty Dệt Thắng Lợi Phía Taâây giaùp khu coâng nghiệp Hình 3.1: Baûng höôùng daãn ñöôøng noäi boä KCN Taân Bình 3.1.2.2 Cơ sở hạ tầng: Giao thoâng Trục ñường Leâ Trọng Tấn (lộ giới 30m) vaø ñường Taâây Thạnh (lộ giới 32m) laø trục ñường xương sống của khu coâng nghiệp vaø khu daân cư phụ trợ. Từ mạng lưới ñường naøy mở ra caùc ñường khu vực lieân hệ thuận tiện trong caùc khu chức năng khu coâng nghiệp vaø khu vực xung quanh. Chỉ tieâu mật ñộ khu vực 4,6 km/km2 vaø diện tích chiếm khoảng 15% Cấp nước Nhu cầu cấp nước (sinh hoạt vaø sản xuất): 5304 km3/ng. Duøng nguồn nước Nhaø maùy nước ngầm Hoùc Moân (giai ñoạn ñầu 50000 m3/ng, giai ñoạn hoaøn chỉnh laø 100000m3/ng), Nhaø maùy khai thaùc soâng Saøi Goøn (giai ñoạn sau) coâng suất 300000 m3/ng. Ngoaøi ra, KCN Tâaân Bình ñaõ ñầu tư xaây dựng 3 trạm cấp nước sử dụng nguồn nước ngầm tại chỗ với tổng coâng suất khoûang 4800 m3/ng. Cấp ñiện Nhu cầu phụ tải khu vực qui hoạch 40,64 MVA. Nguồn ñiện: Trạm Taâân Bình coù coâng suất 2 x 63 MVA vaø coù dự truø mặt bằng ñể phaùt triển trạm khi cần thiết. Mạng ñiện: xaây dựng lưới ñiện trung thế 22 KV ñể cấp ñiện cho caùc phụ tải phaùt triển Xaâây dựng trạm phaân phối 22/ 0,4 KV hạ thế. Thoaùt nước Khu coâng nghiệp coù 2 hệ thống thoaùt nước mưa vaø nước thải rieâng biệt. Hệ thống thoaùt nước mưa ñược xaây dựng bằng hệ thống cống troøn vaø mương hở bằng beâ toâng cốt theùp; hệ thống thoaùt nước thải ñược xaây dựng bằng hệ thống ống nhựa. Hướng thoaùt nước ra keânh Tham Lương ở phía Bắc, keânh 19.5 cho khu vực trung taâm vaø keânh Tâaây Thạnh cho khu vực phía Đoâng. Xaây dựng nhaø maùy xử lí nöôùc thải ở nhoùm coâng nghiệp III, vị trí ở gần keânh Tham Lương với diện tích 5800 m2 ñể xử lí nước thải tập trung từ caùc nhaø maùy trong khu coâng nghiệp. Chiếu saùng Hệ thống chiếu saùng ñược bố trí dọc theo caùc ñường nội bộ trong khu daân cư với tổng chiều daøi laø 7188 km vaø coù: Số ñeøn chiếu saùng: 250 ñeøn Lượng ñiện sử dụng: 230000 Kwh/năm Lưới ñiện trung thế: 1500 md Lưới ñiện hạ thế: 7188 md Chiếu saùng: 7188 md Trạm hạ thế: 9 trạm 3.1.3 Phaân khu chöùc naêng Quy hoaïch khu coâng nghieäp goàm caùc phaân khu chöùc naêng sau: Ñaát xaây döïng nhaø maùy saûn xuaát coâng nghieäp: KCN Taâân Bình taäp trung caùc ngaønh coâng nghieäp: coâng nghieäp cô khí, laép raùp ñieän töû, may maëc, deät …ñöôïc boá trí treân caû 4 nhoùm coâng nghieäp 1, 2, 3, 4 vôùi toång dieän tích xaây döïng laø 82.4776 ha. Trong nhoùm coâng nghieäp 2 vaø 1 daønh ra 1 phaàn ñaát laøm khu phuï trôï coâng nghieäp. Khu phuï trôï coâng nghieäp: cuïm 1 (30.269 m2)vaø cuïm 2 (38.74 m2) nhoùm coâng nghieäp 1 naèm caïnh khu daân cö ñöôïc quy hoaïch laøm khu phuï trôï kho, baõi, dòch vuï, khoâng saûn xuaát coâng nghieäp. Cuïm 3 (29.865 m2) nhoùm coâng nghieäp 2 ñöôïc quy hoaïch laøm khu phuï trôï xaây döïng vaên phoøng , caùc chi nhaùnh ngaân haøng, böu ñieän, y teá, baõi ñaäu xe, traïm bieán aùp, haûi quan … toång dieän tích xaây döïng khu phuï trôï coâng nghieäp laø 9.8882 ha Ñaát xaây döïng ñöôøng giao thoâng: Toång dieän tích ñöôøng giao thoâng noäi boä KCN Taâân Bình coù dieän tích 21.696 ha Ñaát caây xanh: coù dieän tích 11.6481 ha Khu daân cö ñieàu chænh töø nhoùm coâng nghieäp 1: 1 phaàn dieän tích nhoùm coâng nghieäp 1 ñöôïc chuyeån thaønh daân cö (25.49 ha). Trong khu quy hoaïch naøy caùc loâ A, B, N, M, O, P do maät ñoä phaùt trieån daân cö daøy ñaëc neân seõ ñöôïc quy hoaïch chænh trang. Caùc loâ coøn laïi seõ ñöôïc söû duïng ñeå taùi ñònh cö cho caùc hoä daân di dôøi giaûi toûa. Cô caáu ngaønh ngheà Tính ñeán nay, Khu coâng nghieäp Taâân Bình ñaõ thu huùt ñöôïc 136 doanh nghieäp vaøo ñaàu tö vôùi dieän tích thueâ laø 123.3 ha, laáp ñaày 91.88% dieän tích coâng nghieäp cho thueâ coøn laïi. Vôùi toång voán ñaàu tö ñaêng kyù khoaûng 110 trieäu USD. Hieän caùc doanh nghieäp ñaõ ñi vaøo hoaït ñoäng giaûi quyeát vieäc laøm cho khoaûng 12000 lao ñoäng Trong soá 136 doanh nghieäp (DN) coù 26 DN 100% voán nöôùc ngoaøi; 7 DN lieân doanh; 69 DN TNHH; 9 DN tö nhaân; 13 DN coå phaàn; 13 DN nhaø nöôùc. Baûng 3.5: Thoáng keâ soá löôïng caùc doanh nghieäp (ñang hoaït ñoäng) theo ngaønh ngheà STT NGAØNH SAÛN XUAÁT SL DN 1 Deät nhuoäm 3 2 Döôïc phaåm, hoaù chaát 8 3 Goã 3 4 In aán 4 5 Ñieän töû 5 6 Caùc ngaønh saûn xuaát maët haøng giaáy 5 7 Cô khí 6 8 Cheá bieán thöïc phaåm 15 9 Caùc ngaønh saûn xuaát maëc haøng nhöïa 16 10 May mặc 21 11 Caùc ngaønh saûn xuaát maët haøng kim loaïi 19 TOÅNG COÄNG 136 (Nguoàn : Toå moâi tröôøng – KCN Taân Bình –Baùo caùo quaûn lyù CTR trong KCN Taân Bình, thaùng 06/2006) 3.2 Hiện trạng moâi trường ở KCN Tâaân Bình 3.2.1 Việc phaùt thải vaø thu gom, vận chuyển, xử lí chất thải ở KCN Tâaân Bình 3.2.1.1 OÂ nhieãm trong khu daân cö: Bảng 3.6 : OÂ nhieãm trong khu daân cö Nguồn gaây oâ nhieãm Loại hình gaây ra oâ nhieãm Hoạt ñoäng cuûa cuïm daân cö -Raùc thải -Nước thải Hoạt ñộng của caùc cơ sở dịch vụ, chợ, khu vui chơi, giải trí… -Nước thải, raùc thải sinh hoạt,dịch vụ -Hoả hoạn Hoạt ñộng của sở y tế, chăm soùc, sức khoẻ -Raùc ñộc hại (y tế) -Nước thải -Caùc vi khuẩn gaây bệnh 3.2.1.2 OÂ nhiễm trong khu sản xuất kinh doanh Bảng 3.7 :OÂ nhiễm trong khu sản xuất kinh doanh Nguồn gaây oâ nhieãm Loại hình oâ nhieãm/chất thải Chất thải rắn Nước thải Khí thải Coâng nghieäp vải sợi, may mặc Bao gồm caùc nguyeân liệu phế phẩm, bao bì, chất thải sinh hoạt Coù chứa phẩm nhuộm, chất hoạt ñộng bề mặt, chất ñiện li, tinh bột, chất oâxi hoaù, chất tẩy,…caùc chất hữu cơ, vi khuẩn Coù chứa caùc khí axit như: NOx, SOx, tổng lượng cacbon hữu cơ (THC), hơi hoaù chất,…bụi vải boâng, tiếng ồn, ñộ rung do hoạt ñộng của caùc nhaø maùy Coâng ngheä da giaøy Bao gồm da thuù, giả da phế thải, bao bì,… chất thải sinh hoạt Coù chứa caùc hợp chất hữu cơ, chất tẩy rửa,… Coù chứa caùc khí axit: NOx, SOx, (THC), sol khí, hơi hoaù chất ,… bụi vải boâng, tiếng ồn, ñộ rung Coâng nghiệp nhựa Bao gồm nhựa phế phẩm,bao bì, chất thải sinh hoạt của coâng nhaân Coù chứa caùc dung moâi hữu cơ, hoaù chất vaø nước sinh hoạt Coù chứa caùc khí axit như: NOx, SOx, tổng lượng cacbon hữu cơ (THC), hơi hoùa chất,…bụi vải boâng, tiếng ồn,ñộ rung do hoạt ñộng của caùc nhaø maùy Coâng nghiệp chế biến gỗ Bao gồm caùc phế phẩm, muøn cưa, vỏ bao, bao bì, chất thải sinh hoạt của coâng nhaân Coù chứa caùc chất rắn, dầu mỡ,…caùc chất hữu cơ, vi khuẩn Coù chöùa caùc khí axit như: NOx, SOx, tổng lượng cacbon hữu cơ (THC), hơi hoaù chất,…bụi vải boâng, tiếng ồn, ñộ rung do hoạt ñộng của caùc maùy moùc Coâng nghiệp chế biến thực phẩm Caùc phế thải từ coâng ñoạn sơ chế nguyeân liệu Coù chứa nhiều chất hữu cơ, chất beùo, chất dinh dưỡng Coù chứa caùc khí axit như: NOx, SOx, tổng lượng cacbon hữu cơ (THC), hơi hoaù chất,…taùc nhaân laøm lạnh CFSs, NH3, hơi Chlorine Coâng nghiệp cơ khí ñieän Bao gồm mạt, phôi tiện, kim loại phế phẩm, bao bì sản phẩm, ñai kiện ñoùng goùi Coù chứa kim loại nặng, dầu mỡ, chất tẩy rửa, axit… Coù chứa caùc khí axit như: NOx, SOx, tổng lượng cacbon hữu cơ (THC), tiếng ồn, ñộ rung do hoạt ñộng của caùc maùy moùc 3.2.1.3 Caùc vaán ñeà moâi tröôøng khaùc Bảng 3.8 : OÂ nhieãm töø caùc nguoàn khaùc Nguồn gaây oâ nhiễm Loại hình oâ nhiễm chất thải Kho chứa nguyeân liệu -Dầu mỡ, nguyeân liệu chất thải -Sự cố chaùy nổ -Caùc hoạt ñộng chống chaùy Baõi tập kết chất thải -Caùc taùc nhaân truyền bệnh trung gian -Đốt lộ thieân -Nước rỉ ra từ baõi chứa Caùc trạm bơm trung chuyển nước thải Sự cố ngừng hoạt ñộng Caùc trạm biến ñiện -Sự cố chaùy nổ -Thất thoaùt dầu chế biến Caùc taùc nhaân khaùc Seùt, gioâng baõo 3.2.1.4 Moâi tröôøng nöôùc: Nước mặt: Với chức năng laø keânh thoaùt nước của khu vực cuøng với tình trạng caùc nguồn nước rỉ raùc, nước thải sinh hoạt vaø nước thải sản xuất xung quanh ñổ trực tiếp ra keânh chưa qua xử lí, hiện nay nguồn nước keânh Tham Lương vaø keânh 19.5 ñaõ bị oâ nhiễm nghieâm trọng. Bảng 3.9 : Caùc chỉ tieâu oâ nhiễm moâi trường nước mặt (Nguoàn: CTC2 thaùng12/2006 ) STT Chỉ tieâu oâ nhieãm Đơn vị Mẫu 1 Mẫu 2 Mẫu 3 Mẫu 4 Mẫu 5 Mẫu 6 Tieâu chuẩn TCVN 5942- 2005, nguồn B GGhi chuù 1 pH Mg/l 6.3 6.2 6.7 5.9 6.3 6.6 5.5 - 9 Clo dư Mg/l - - - - - - - 3 BOD5 Mg/l 96 82 121 118.1 84.9 77.6 < 25 4 COD Mg/l 108 152 207 426.6 182.3 123.6 < 35 5 Fe tổng cộng Mg/l 0.13 0.12 0.15 263.2 1.34 0.95 2 6 Dầu mỡ khoaùng Mg/l KPH KPH KPH 11.4 6.8 3.3 0.3 7 Dầu mỡ ĐTV Mg/l KPH KPH KPH 10.4 10.6 4.1 - 8 SS Mg/l 85 60 97 17 77.1 31.2 80 9 Ni Mg/l 0.23 0.17 0.42 0.8 0.06 0.05 1 Zn Mg/l 0.06 0.03 0.11 0.84 0.08 0.03 2 1 Cu Mg/l 0.02 0.02 0.03 0.03 0.02 0.02 1 1 Tổng P Mg/l 2.17 2.03 2.86 - - - - 1 Tổng N Mg/l 31.28 52.46 55.47 - - - - 1 NH4 Mg/l 23.26 35.57 37.73 69.7 30.27 17.24 1 Mn Mg/l 0.14 0.2 0.43 1.91 0.12 0.08 0.8 1 Phenol tổng số Mg/l 0.006 KPH 0.001 0.18 0.2 0.05 0.02 1 Cyanua(CN) Mg/l KPH 0.018 KPH KPH KPH KPH 0.05 1 Thiếc(Sn) Mg/l - - - 0.32 0.09 0.02 - 1 Asen(As) Mg/l KPH KPH KPH 0.013 0.003 0.002 0.1 2 Cd Mg/l KPH KPH KPH 0.008 0.008 0.002 0.02 2 Khaùc (Cr3+) Mg/l 0.037 0.076 0.084 0.2 0.1 0.11 1 2 Coliform MPN/100ML 3.6*104 3*104 21*104 1.7*104 1.6*107 6400 1*104 Ghi chuù: Mẫu 1: nước mặt tại ñầu keânh 19.5, beân hoâng Coâng ty Mười Hợi. Mẫu 2: nước mặt giữa keânh 19.5, phía trước Coâng ty Hoàng Haø Mẫu 3: nước mặt cuối keânh 19.5 Mẫu 4: nước mặt keânh Tham Lương tại ñiểm hạ lưu caùch cống xả nhaø maùy XLNT tập trung 200m Mẫu 5: nước keânh Tham Lương gần cống xả nhaø maùy XLNT tập trung 200m. Mẫu 6: nước keânh Tham Lương tại ñiểm thöôïng lưu caùch cống xả nhaø maùy 300m Tại thời ñiểm lấy mẫu nước mặt keânh Tham Lương, do ở hạ lưu keânh Tham Lương bị bồi lấp, neân coù hiện tượng nước thải từ hạ lưu chảy ngược về thượng lưu. Nhận xeùt: Tại vị trí nước mặt keânh Tham Lương sau nguồn tiếp nhận bị oâ nhiễm vượt quaù tieâu chuẩn moâi trường nước mặt, nguyeân nhaân laø do dự aùn xaây dựng cải tạo keânh Tham Lương - Bến Caùt chưa hoaøn tất; ñồng thời, ở phía hạ lưu nước khoâng lưu thoâng, gaây ứ ñọng cục bộ. Hầu hết caùc kết quả ño ñạc caùc chỉ tieâu SS, haøm lượng chất hữu cơ, chất dinh dưỡng ñều vượt tieâu chuẩn nhiều lần. Điều naøy coù thể giải thích ñược do ngoaøi việc ảnh hưởng về chất lượng nước thải từ caùc doanh nghiệp trong khu coâng nghiệp coøn bị ảnh hưởng bởi caùc cơ sở tiểu thủ coâng nghiệp khaùc trong vuøng. Ngoaøi ra lưu vực keânh coøn chịu ảnh hưởng oâ nhiễm do nước thải sinh hoạt của nhaân daân sống trong khu vực vaø caùc vuøng thượng nguồn. Việc oâ nhiễm nước mặt như vậy sẽ gaây oâ nhiễm nghieâm trọng ñến chất lượng nước ngầm, ngoaøi ra coøn sinh ra muøi hôi thoái ảnh hưởng cuộc sống của người daân trong vuøng. Nước thải: Hầu hết caùc doanh nghiệp ñều xả nước thải trực tiếp vaøo hệ thống thoaùt nước chung của KCN trừ 1 số doanh nghiệp coù trạm xử lí nước thải cục bộ. Nước mưa: Nước mưa ñược tập trung treân toaøn bộ diện tích khu coâng nghiệp 250ha, chảy traøn ra caùc cống xả ra keânh Tham Lương vaø keânh 19.5 Trong quaù trình chảy traøn bề mặt nöôùc mưa keùo theo caùc chất bẩn, bụi. Mức ñộ oâ nhiễm của nước mưa chảy traøn phụ thuộc vaøo caùc yếu tố sau: Chất lượng moâi trường khoâng khí Khả năng tieâu thoaùt nước mưa của hệ thống cống Tình trạng vệ sinh trong khu coâng nghiệp. Việc vệ sinh thường ñược sự kiểm soaùt chặt chẽ, thường xuyeân neân nước mưa laø loại nước coù ñộ oââ nhiễm nhẹ vaø ñược qui laø nước sạch, do ñoù việc thoaùt nước mưa trực tiếp xuống keânh trong khu coâng nghiệp ñược xem laø biện phaùp an toaøn. Ngoaøi ra ñể ñảm bảo việc thoaùt nước tốt, nhaø ñầu tư ñaõ tiến haønh san lấp, naâng cao khu ñất xaây dựng, ñịnh kỳ nạo veùt thường xuyeân, mở rộng caùc keânh thoaùt nước chính vaø xaây dựng hệ thống thoaùt nước mưa hoaøn chỉnh. Nước thải sinh hoạt: Nứơc thải sinh hoạt trong khu coâng nghiệp coù thaønh phần vaø tính chất tương tự như caùc loại nước thải sinh hoạt khaùc: chứa caùc chất cặn baõ, caùc chất lơ lững, caùc chất hữu cơ, caùc chất dinh dưỡng vaø vi khuẩn. Nguồn phaùt sinh gồm: Quaù trình hoạt ñộng của coâng nhaân trong khu coâng nghiệp Quaù trình hoạt ñộng của daân cư phụ trợ trong khu coâng nghiệp Nước thải coâng nghiệp: Chia thaønh 2 loại: Nước thải coâng nghiệp qui ước sạch(nước duøng giải nhiệt) Nước thải sản xuất bị oânhiễm. Taùc nhaân oâ nhiễm: OÂ nhiễm cơ học: nước thải của 1 số nhaø maùy bị nhiễm bẩn do ñất, caùt, raùc… từ quaù trình thu gom, chuyển tải nguyeân liệu, rửa nguyeân liệu, vệ sinh thiết bị,(thường trong caùc nhaø maùy thủ coâng mỹ nghệ) OÂ nhiễm hữu cơ: Nước thải của một vaøi nhaø maùy coù thể oâ nhiễm hữu cơ như nhaø maùy chế biến rau quả, chế biến thuỷ sản, chế biến thực phẩm. OÂ nhiễm hoùa học vaø kim loại nặng: Phaùt sinh từ caùc nhaø maùy thiết bị ñiện, ñiện tử 3.2.1.5 Moâi trường khoâng khí: Chất thải gaây oâ nhiễm khoâng khí từ hoạt ñộng sản xuất trong KCN Taâân Bình chủ yếu laø khí thải khi khởi ñộng loø hơi của một vaøi nhaø maùy, tuy nhieân ñaây laø nguồn thải tạm thời, cục bộ vaø hầu như khoâng gaây ảnh hưởng ñaùng kể ñến moâi trường khoâng khí xung quanh, ngoaøi ra coøn coù thể kể ñến khí thải từ hoạt ñộng giao thoâng trong KCN. Nhận xeùt: Theo kết quả quan trắc, chất lượng moâi trường khoâng khí xung quanh tại beân trong vaø beân ngoaøi KCN Taâân Bình tương ñối sạch. Hầu hết caùc chỉ tieâu phaân tích chất lượng khoâng khí tại khu vực ñều ñạt tieâu chuẩn chất lượng khoâng khí xung quanh theo tieâu chuẩn Việt Nam; ngoại trừ chỉ tieâu bụi vaø ồn tại 2 vị trí: Tiếp giaùp KDC Phường Taâây Thạnh vaø KCN [giao giữa ñường số 3 với ñường Taâây Thạnh], gần cổng bảo vệ ngaõ tư ñường 1, 13 với ñường Leâ Trọng Tấn.Nguyeân nhaân laø do ảnh hưởng từ caùc phương tiện giao thoâng ñang hoạt ñộng. 3.2.1.6 Chất thải rắn: Hiện trạng: Chất thải rắn tại KCN Taâân Bình bao gồm 2 loại: Chất thải rắn từ quaù trình sản xuất của caùc nhaø maùy, xí nghiệp trong khu coâng nghiệp: loại chất thải naøy rất ña dạng, tuỳ thuộc vaøo từng loại coâng nghệ vaø từng loại sản phẩm, nhiều loại coù thể coù tính chất rất ñộc hại(theo thống keâ tại KCN Taâân Bình gồm hơn 10 ngaønh sản xuất khaùc nhau, trong ñoù chủ yếu laø caùc ngaønh may mặc, caùc ngaønh sản xuất những mặt haøng kim loại, caùc ngaønh sản xuất caùc mặt haøng nhựa vaø chế biến thực phẩm).Theo thống keâ từ kết quả caùc ñợt phối hợp ñiều tra khảo saùt chất thải của trường ĐH KHTN, Sở TN-MT vaø Hepza… Chất thải sinh hoạt từ caùc khu haønh chính, dịch vụ, văn phoøng của caùc Nhaø maùy trong KCN. Lượng chất thải hiện nay vaøo khoảng 12 tấn/ngaøy (căn cứ số liệu thu gom của Xí nghiệp KDDVTH). Tuy nhieân, do caùc Nhaø maùy trong KCN chưa phaâân loại chất thải rắn sinh hoạt vaø chất thải rắn sản xuất neân coù theå coù sự lẫn lộn giữa 2 loại. Bảng 3.10 : Caùc dạng chất thải trong KCN Taân Bình Dạng chất thải Tổng KL(ñvị/thaùng) Baùn ra beân ngoaøi Thải ra ngoaøi (tieâu huỷ) Đơn vị thu mua/ tieâu huỷ 1.Xỉ than - 2.Buøn sau quaù trình xử lí nước thải 160 kg Coâng ty CP Moâi trường Việt UÙc 3.Chất thải coù chứa dầu - 4.Chất thải coù chứa Axít - 5.Chất thải coù chứa kiềm - 6.Chất thải nhựa - 7.Giấy phế thải - 8.Gỗ phế thải - 9.Chất thải dệt nhuộm - 10.Chất thải ñộng thực vật - 11.Chất thải cao su - 12.Phoi sắt - 13.Phoi nhoâm - 14.Phoi ñồng - 15.Phoi kẽm - 16.Thuỷ tinh, gốm sứ - 17.Xỉ kim loại - 18.Baõ sơn - 19.Bụi từ caùc phaân xưởng coâng nghiệp - 20.Chất thải sinh ra từ quaù trình xử lyù caùc loại chất thải treân - 21.Raùc thải sinh hoạt 300 tấn Cty dịch vụ giao thoâng ñoâ thị (Nguoàn : Toå moâi tröôøng – KCN Taân Bình –Baùo caùo quaûn lyù CTR trong KCN Taân Bình, thaùng 06/2006) Chất thải nguy hại: Ngoaøi ra, theo thống keâ hiện nay, KCN Taâân Bình coù 27 DN sản xuất coù phaùt sinh chất thải nguy hại ñaùng kể thì chỉ coù 7DN coù ñaêng kyù chủ nguồn thải chất thải nguy hại, coøn lại 19 DN chưa ñăng kyù chủ nguồn thải chất thải nguy hại, do ñoù, toaøn bộ lượng chất thải rắn (raùc sinh hoạt, raùc coâng nghiệp nguy hại vaø khoâng nguy hại) của 19 DN naøy ñều giao cho Cty Taniservice thu gom.Từ ñoù, gaây trở ngại cho giai ñoạn xử lí tiếp theo vaø gaây oâ nhiễm moâi trường. Nhận xeùt tình hình thu gom, vận chuyển: Hiện nay, coâng taùc thu gom chất thải rắn tại KCN Taâân Bình ñaõ ñược thực hiện khaù tốt, chất thải rắn thoâng thường ñược caùc nhaø maùy chứa vaøo caùc thaùng chứa raùc chuyeân dụng 240l vaø 360l vaø ñược Xí nghiệp Kinh doanh Dịch vụ Tổng hợp thuộc Coâng ty Taniservice thu gom trong ngaøy bằng 2 xe eùp raùc chuyeân dụng chuyển ñến baõi raùc trung chuyển của thaønh phố. Đối với caùc chất thải phaùt sinh từ Nhaø maùy xử lí nước thải tập trung, Coâng ty Tanimex ñaõ kí hợp ñồng với Coâng ty Cổ phần Moâi trường Việt UÙc ñể thu gom xử lí, ñảm bảo khoâng ảnh hưởng ñến moâi trường. Ngoøai ra, KCN Taâân Bình laø KCN chủ yếu thu huùt caùc ngaønh nghề sản xuất khoâng gaây oâ nhiễm, do ñoù lượng chất thải nguy hại phaùt sinh tương ñối ít. Tuy nhieân, vẫn coøn một số nhaø maùy coù phaùt sinh chất thải nguy hại nhưng chưa ñược thu gom, phaân loại vaø xử lí baèng quy trình, coøn ñể lẫn lộn vaøo chất thải rắn thoâng thường. Hiện nay, ñối với coâng taùc quản lí chất thải rắn coâng nghiệp của caùc doanh nghiệp trong KCN, bộ phận moâi trường KCN ñaõ phối hợp với phoøng quản lí chất thải rắn - Sở Taøi nguyeân Moâi trường vaø Hepza tiến haønh giaùm saùt vaø nhắc nhở caùc doanh nghiệp thực hiện ñuùng caùc quy ñònh. Việc sử dụng nguyeân lieäu Baûng 3.11: Baùo caùo vieäc söû duïng nguyeân lieäu HAÏNG MUÏC ÑO VAØ GIAÙM SAÙT Teân haïng muïc Thaønh phaàn ño vaø giaùm saùt Taàn suaát ño PHÖÔNG PHAÙP THÖÏC HIEÄN ÑÔN VÒ THÖÏC HIEÄN KEÁT QUAÛ GHI CHUÙ 1laàn/ tuaàn 1thaùng/ laàn 6thaùng/ laàn NAÊNG LÖÔÏNG 1.Ñieän naêng Löôïng ñieän naêng söû duïng trong toaøn nhaø maùy x Töï ño ñaïc Toå moâi tröôøng 20.000 kwh/thaùng Caên cöù vaøo soå NKVH vaø phieáu ñieàu tra caùc khía caïnh moâi tröôøng. 2. Daàu DO Löôïng daàu DO söû duïng khi coù söï coá cuùp ñieän x 8l/thaùng HOÙA CHAÁT 1.Axit Löôïng nhaäp, löôïng söû duïng, löôïng thaûi boû. x Töï ño ñaïc Toå moâi tröôøng Nhaäp vaøo 11/2006, 1880 kg. Söû duïng: 0 kg. Thaûi boû(bay hôi): 4kg/thaùng 2.Kieàm Löôïng nhaäp, löôïng söû duïng, löôïng thaûi boû. x Nhaäp vaøo 11/2006, 1780kg. Söû duïng: 100 kg vaøo thaùng 11, töø sau thaùng 11/2006 khoâng söû duïng. Thaûi boû (traøn ñoå): 2kg/thaùng 3.Chaát khöû truøng Löôïng nhaäp, löôïng söû duïng, löôïng thaûi boû. x Nhaäp 2laàn toång coäng: 3370kg. Söû duïng: 500kg/thaùng. Thaûi boû(traøn ñoå): 3kg (3l). 4.Polimer Löôïng nhaäp, löôïng söû duïng, löôïng thaûi boû. x Nhaäp 1laàn toång coäng 50 kg vaøo thaùng 3/2007. Ñaõ söû duïng: 3kg/6thaùng Löôïng thaûi: 0kg. 5. Hoùa chaát thí nghieäm Löôïng nhaäp, löôïng söû duïng, löôïng thaûi boû. x Chaát ATH: nhaäp 150 ml, söû duïng 7ml/thaùng, thaûi boû 0ml. Chaát KOH: nhaäp 50, söû duïng 3ml/thaùng, thaûi boû 0ml/thaùng. Chaát CSB: nhaäp 150 test, söû duïng 12 test/thaùng, thaûi boû 0 test/thaùng (Nguoàn: baùo caùo keát quaû ño vaø giaùm saùt moâi tröôøng töø thaùng 1/2007– 6/2007 taïi KCN Taân Bình) Hiện trạng coâng taùc quaûn lí moâi tröôøng ôû KCN Taân Bình 3.3.1 Thanh tra, kiểm tra,baùo caùo moâi tröôøng vaø giaûi quyeát khieáu naïi veà moâi tröôøng Theo Chương VII quy chế moâi trường KCN- KCX TPHCM, ban quản lyù caùc KCX-KCN coù traùch nhiệm phối hợp với thanh tra moâi trường của bộ TNMT hoặc sở TNMT ñể thực hiện thanh tra moâi trường tại caùc doanh nghiệp. Caùc hoạt ñộng sản xuất, kinh doanh của caùc doanh nghiệp phải chịu chế ñộ thanh tra moâi trường thường xuyeân, ñònh kyø, ñoät xuaát cuûa caáp thẩm quyền. Baùo caùo moâi tröôøng: Theo quy ñịnh thì chủ ñầu tư KCN ñịnh kỳ 6 thaùng nộp baùo caùo kết quả quan trắc chất lượng nước mặt (keânh Tham Lương vaø keânh 19-5) leân ban quản lí veà Sở TNMT coâng ty ñaõ phối hợp với ñơn vị ño ñạc tiến haønh khảo saùt, lấy mẫu vaø phaân tích chất lượng nước mặt keânh Tham Lương vaø keânh 19-5 bao bọc quanh KCN vaø ñaùnh giaù theo tieâu chuẩn TCVN 5942- 1995(loọai B). Hiện nay, Coâng ty Tanimex thực hiện ñầy ñủ chế ñộ baùo caùo moâi tröôøng theo quy ñịnh: baùo caùo chất lượng moâi trường KCN ñịnh kỳ 6 thaùng/lần; baùo caùo hiện trạng moâi trường KCN 1năm/lần; caùc baùo caùo theo yeâu cầu của cơ quan chức năng như: Cục Moâi trường, Sở TN- MT vaø ban quản lí… Kế hoạch giaùm saùt chất lượng nước thải của mạng lưới thu gom: Xaùc ñònh vaø kieåm soaùt hiệu quả của caùc trạm xử lí nước thải cục bộ ở caùc nhaø maùy, bảo ñảm chất lượng nước thải trước khi thải vaøo mạng lưới thoaùt nước thải chung của KCN. Đo ñạc lưu lượng thực tế của từng nhaø maùy veà caùc chæ tieâu moâi trường ñeå laøm cơ sở tính toaùn cho việc thu phí vận haønh hệ thống xử lyù nước thải. Kiểm soaùt khoâng cho pheùp nước thải sản xuất vaø nước thải sinh hoạt chảy vaøo mạng lưới thoaùt nước mưa. Kiểm tra coâng taùc ñaáu noái của caùc nhaø maùy vaø coâng taùc ñaáu noái cuûa caùc doanh nghieäp. Giaùm saùt chaát löôïng nước thải tại hố ga ñấu nối của nhaø maùy vaøo hệ thống thoùat nước chung của KCN. Caùc keát quaû giaùm saùt tại trạm xử lyù nước thải tập trung vaø taïi doanh nghiệp ñược so saùnh với TCVN ñeå ñaùnh giaù hiệu quả của caùc coâng trình xöû lyù, nếu thấy coù sự cố bất thường kịp thời phaân tích, xaùc ñònh nguyeân nhaân vaø coù bieän phaùp giaûi quyeát. Biện phaùp giải quyết: Thực hiện kiểm tra ñột xuất veà caùc bieän phaùp giaûi quyết nếu coù trường hợp vi phạm. Trong trường hợp vượt quaù tieâu chuẩn một lần trong coâng taùc vận haønh hệ thống xử lyù cục bộ thì gởi coâng văn nhắc nhở doanh nghiệp. Trong trường hợp vượt quaù tieâu chuẩn 3 lần trong coâng taùc vận haønh hệ thống xử lyù cục bộ thì coâng văn ñề nghị ban quaûn lyù can thieäp. Đối với caùc nhaø maùy gaây bieán ñoäng moâi trường nước ngaàm nguyeân nhaân thuộc yếu tố khaùch quan như: thay ñổi loại hình coâng nghệ sản xuất, sản phẩm hoaëc caùc sự cố trong quaù trình vận haønh hệ thống xử lyù cục bộ maø baûn thaân nhaø maùy khoâng thể giải quyết kịp thời thì nhaø maùy phải phối hợp cuøng cơ quan chuyeân moân laäp phöông aùn veà kế hoạch giải quyết cụ thể. Đối với nước ngầm: Căn cứ vaøo nghị ñịnh 149/2004/NĐ-CP ngaøy 27/7/2004 về việc cấp giấy pheùp thaêm doø, khai thaùc, sử dụng taøi nguyeân nước, xả nước thải vaøo nguồn nước, 10/2004/CT-UB ngaøy 30/4/2004 về tăng cường coâng taùc quản lyù khai thaùc nước dưới ñất, haønh nghề khoan nước dưới ñất, Sở TN-MT chịu traùch nhiệm tiếp nhận, quản lí hồ sơ, giấy pheùp do UBND TPHCM cấp. Sở phối hợp với ban quản lyù, coâng ty CP KCN Taân Bình quản lyù tình hình khai thaùc nước dưới ñất của caùc coâng ty trong KCN. Theo lưu lượng vaø chất lượng nước ngầm khai thaùc Kiểm tra theo doõi caùc gieáng quan trắc Đề nghị ñoùng caùc gieáng leõ của caùc DN Baùo caùo ñịnh kỳ về kết quả quan trắc cho Ban Quản lyù KCN Taâân Bình 3.3.2 Giaùo duïc moâi tröôøng Caùc lớp tập huấn, hội thảo về coâng taùc quản lyù CTR coâng nghiệp- CTRNH maø bộ phận QLMT của KCN Taâân Bình ñaõ từng tham gia Lớp tập huấn ngắn hạn về quản lyù CTR coâng nghiệp cho caùn boä quản lyù do Sở Taøi Nguyeân- Moâi tröôøng TP HCM vaø Trường KHTN phối hợp tổ chức vaøo thaùng 11/2005 Hội thảo về coâng nghệ xử lyù vaø quản lyù CTNH do Sở TN-MT TPHCM vaø Coâng ty tư vấn Na Uy tổ chức. Mở lớp tập huấn vaø cung cấp caùc taøi lieäu tập huấn về moâi trường cho doanh nghiệp trong KCN Taâân Bình. 3.3.3 Thực hiện ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng vaø cam keát moâi tröôøng: Theo Luật bảo vệ moâi trường 2005 Chủ döï aùn quy ñịnh tại ñiều 18 coù traùch nhieäm laäp baùo caùo ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng trình cô quan nhaø nöôùc coù thaãm quyeàn phaùn quyeát. Baùo caùo ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng phaûi ñöôïc laäp ñoàng thôøi vôùi baùo caùo nghieân cöùu khaû thi cuûa döï aùn. Hiện nay tại KCN Taâân Bình coù hơn 60 doanh nghiệp coù giấy chứng nhận ñạt tieâu chuẩn moâi trường. Doanh nghiệp thực hiện nghiệm thu moâi trường với caùc cô quan coù chöùc năng sở TNMT, Ban quản lyù KCN.Ngoaøi ra doanh nghiệp phải baùo caùo hiện trạng moâi trường 6 thaùng một lần ở nhaø maùy leân ban quản lyù KCN- KCX (Phuï luïc1 : Phaân tích caùc khía caïnh moâi tröôøng) 3.3.4 Phöông aùn döï baùo, phoøng ngöøa vaø khaéc phuïc söï coá moâi tröôøng: Thaønh laäp Ñoäi phoøng chaùy chöõa chaùy KCN Taân Bình: Hiện nay, KCN Taâân Bình ñaõ thaønh lập Đội phoøng chaùy chữa chaùy(PCCC) rieâng(trực thuộc Đội bảo vệ KCN), ñược trang bị 2 xe chữa chaùy chuyeân duïng, caùc phương tiện chữa chaùy ñaït yeâu caàu vaø coù moät ñöôøng daây noùng veà PCCC trong KCN. Đồng thời treân tất cả caùc tuyến ñường nội bộ của KCN ñều coù bố trí caùc họng nöôùc chữa chaùy ñảm bảo cung cấp nước ñầy ñủ khi xảy ra chaùy nổ. Tất cả caùc Nhaø maùy trong KCN ñều ñược tập huấn thường xuyeân về coâng taùc PCCC cũng như phương aùn phối hợp với Đội PCCC KCN khi xảy ra sự cố. Định kỳ 6 thaùng/lần, Đội PCCC KCN phối hợp với Cảnh saùt PCCC thaønh phố kiểm tra việc thực hiện phương aùn phoøng choáng chaùy noå vaø ñoä an toaøn cuûa thieát bò phoøng chaùy noå cuûa caùc Nhaø maùy trong KCN. Tuần tra kiểm soaùt oâ nhieãm moâi trường trong KCN Hiện nay, hằng ngaøy Đội bảo vệ KCN thường xuyeân tuần tra bảo vệ an toaøn cho mọi hoạt ñộng sản xuất, ñồng thời sẽ baùo caùo nhanh cho caùc ñơn vị coù lieân quan về những hiện tượng bất thường xảy ra trong KCN Taâân Bình. Thực hiện yeâu cầu của cơ quan chức năng quản lyù trực tiếp leân Ban Quản lyù caùc KCX vaø Coâng nghieäp Tp.HCM(ban quản lyù), ñaõ thaønh lập bộ phận chuyeân traùch về bảo vệ moâi tröôøng ñể kịp thời phaùt hiện, ngăn ngừa sự cố moâi trường của caùc doanh nghiệ._.