Tìm hiểu công nghệ VoIP xây dựng mô hình truyền thọai PC to PC (phần nhận)

CHÖÔNG 1 GIÔÙI THIEÄU VEÀ MAÏNG MAÙY TÍNH ------------eYf------------ CAÙC KIEÁN THÖÙC CÔ SÔ Û: Ñònh nghóa: - Maïng maùy tính laø moät nhoùm caùc maùy tính,thieát bò ngoaïi vi ñöôïc keát noái vôùi nhau thoâng qua caùc phöông tieän truyeàn daãn nhö caùp,soùng ñieän töû,tia hoàng ngoaïi…giuùp cho caùc thieát bò naøy coù theå trao ñoåi döõ lieäu vôùi nhau moät caùch deã daøng. Lôïi ích thöïc tieãn cuûa maïng - Tieát kieäm ñöôïc taøi nguyeân phaàn cöùng - Trao ñoåi ñöõ lieäu trôû neân deã daøng hôn - Chia seû öùng duïng. - Taäp trung döõ lieäu, baûo maät vaø backup toát - Söû duïng caùc phaàn meàm öùng duïng treân maïng. - Söû duïng caùc dòch vuï Internet. Baêng thoâng : Baêng thoâng laø ñaïi löôïng ño löôøng löôïng thoâng tin truyeàn ñi töø nôi naøy sang nôi khaùc trong moät khoaûng thôøi gian cho tröôùc . Chuùng ta ñaõ bieát ñôn vò thoâng tin cô baûn nhaát laø bit , ñôn vò cô baûn nhaát cuûa thôøi gian laø giaây . Vaäy neáu moâ taû löôïng thoâng tin truyeàn qua trong moät khoaûng thôøi gian chæ ñònh coù theå duøng ñôn vò “ soá bit treân moät giaây” ñeå moâ taû thoâng tin naøy ( bit per second –bps) . CAÙC LOAÏI MAÏNG MAÙY TÍNH THOÂNG DUÏNG NHAÁT : Maïng cuïc boä LAN (Local Area Network) Maïng LAN laø moät nhoùm caùc maùy tính vaø caùc thieát bò truyeàn thoâng maïng ñöôïc noái keát vôùi nhau trong moät khu vöïc nhoû nhö moät toaø nhaø cao oác , khuoân vieân tröôøng ñaïi hoïc khu giaûi trí… Caùc maïng LAN thöôøng coù caùc ñaëc ñieåm sau ñaây : Baêng thoâng lôùn coù khaû naêng chaïy caùc öùng duïng tröïc tuyeán nhö xem phim , hoäi thaûo qua maïng. Kích thöôùc maïng bò giôùi haïn bôûi caùc thieát bò . Chi phí caùc thieát bò maïng LAN töông ñoái reû. Quaûn trò ñôn giaûn. Maïng ñoâ thò MAN (Metropolitan Area Network) Maïng MAN gaàn gioáng nhö maïng LAN nhöng giôùi haïn cuûa noù laø moät thaønh phoá hay moät quoác gia . Maïng MAN noái keát caùc maïng LAN laïi vôùi nhau thoâng qua caùc phöông tieän truyeàn daãn khaùc nhau ( caùp quang , caùp ñoàng , soùng…) vaø caùc phöông thöùc truyeàn thoâng khaùc nhau. Ñaëc ñieåm cuûa maïng MAN : Baêng thoâng möùc trung bình , ñuû ñeå phuïc vuï caùc öùng duïng caáp thaønh phoá hay quoác gia nhö chính phuû ñieän töû , thöông maïi ñieän töû , caùc öùng duïng cuûa caùc ngaân haøng… Do MAN noái keát nhieàu LAN vôùi nhau neân ñoä phöùc taïp cuõng taêng ñoàng thôøi vieäc quaûn lyù seõ khoù khaên hôn. Chi phí caùc thieát bò maïng MAN töông ñoái ñaét tieàn. Maïng dieän roäng WAN (Wide Area Network) Maïng WAN bao phuû vuøng ñòa lyù roäng lôùn coù theå laø moät quoác gia , moät luïc ñòa hay toaøn caàu . Maïng WAN thöôøng laø maïng cuûa caùc coâng ty ña quoác gia hay toaøn caàu ñieån hình laø maïng Internet . Do phaïm vi roäng lôùn cuûa maïng WAN neân thoâng thöôøng maïng WAN laø taäp hôïp caùc maïng LAN , MAN noái laïi vôùi nhau baèng caùc phöông tieän nhö : veä tinh (satellites) , soùng viba (microwave) , caùp quang, caùp ñieän thoaïi. Ñaëc ñieåm cuûa maïng WAN : Baêng thoâng thaáp , deã maát keát noái thöôøng chæ phuø hôïp vôùi caùc öùng duïng online nhö e-mail , web , ftp… Pham vi hoaït ñoäng roäng lôùn khoâng giôùi haïn. Do keát noái cuûa nhieàu LAN , MAN laïi vôùi nhau neân maïng raát phöùc taïp vaø coù tình toaøn caàu neân thöôøng laø caùc toå chöùc quoác teá ñöùng ra qui ñònh vaø quaûn lyù. Chi phí cho caùc thieát bò vaø caùc coâng ngheä maïng WAN raát ñaét tieàn. 4.Maïng Internet Maïng Internet laø tröôøng hôïp ñaëc bieät cuûa maïng WAN , noù chöùa caùc dòch vuï toaøn caàu nhö mail ,web , chat , ftp vaø phuïc vuï mieãn phí cho moïi ngöôøi. CAÙC MOÂ HÌNH XÖÛ LYÙ MAÏNG : Cô baûn coù 3 loaïi moâ hình xöû lyù maïng bao goàm: - Moâ hình xöû lyù maïng taäp trung. - Moâ hình xöû lyù maïng phaân phoái. - Moâ hình xöû lyù maïng coäng taùc. Moâ hình xöû lyù maïng taäp trung : Toaøn boä caùc tieán trình xöû lyù dieãn ra taïi maùy tính trung taâm. Caùc maùy traïm cuoái (Terminals) ñöôïc noái maïng vôùi maùy tính trung taâm vaø chæ hoaït ñoäng nhö nhöõng thieát bò nhaäp xuaát döõ lieäu cho pheùp ngöôøi duøng xem treân maøn hình vaø nhaäp lieäu baøn phím.Caùc maùy traïm ñaàu cuoái khoâng löu tröõ vaø xöû lyù döõ lieäu . Moâ hình xöû lyù maïng treân coù theå trieån khai treân heä thoáng phaàn cöùng hoaëc phaàn meàm ñöôïc caøi ñaët treân Server. Öu ñieåm : döõ lieäu ñöôïc baûo maät an toaøn ,deã backup vaø dieät virus, chi phí caùc thieát bò thaáp. Khuyeát ñieåm : khoù ñaùp öùng ñöôïc caùc yeâu caàu cuûa nhieàu öùng duïng khaùc nhau, toác ñoä truy xuaát chaäm. Moâ hình xöû lyù maïng phaân phoái : Caùc maùy tính coù khaû naêng hoaït ñoäng ñoäc laäp , caùc coâng vieäc ñöôïc taùch nhoû vaø giao cho nhieàu maùy tính khaùc nhau thay vì taäp trung xöû lyù treân maùy trung taâm. Tuy döõ lieäu ñöôïc xöû lyù vaø löu tröõ taïi maùy cuïc boâ nhöng caùc tính naøy ñöôïc noái maïng vôùi nhau neân chuùng coù theå trao ñoåi döõ lieäu vaø dòch vuï. Öu ñieåm : truy xuaát nhanh, phaàn lôùn khoâng giôùi haïn caùc öùng duïng. Khuyeát ñieåm : döõ lieäu löu tröõ rôøi raïc khoù ñoàng boä, backup vaø raát deã nhieãm virus. Moâ hình xöû lyù maïng coäng taùc: Moâ hình xöû lyù maïng coäng taùc bao goàm nhieàu maùy tính coù theå hôïp taùc ñeå thöïc hieän moät coâng vieäc. Moät maùy tính coù theå möôïn naêng löïc xöû lyù baêng caùch chaïy caùc chöông trình treân caùc maùy naèm trong maïng. Öu ñieåm : raát nhanh vaø maïnh , coù theå duøng ñeå chaïy caùc öùng duïng coù caùc pheùp toaùn lôùn. Khuyeát ñieåm : caùc döõ lieäu ñöôïc löu tröõ treân caùc vò trí khaùc nhau neân raát khoù ñoàng boä vaø backup , khaû naêng nhieãm virus raát cao. CAÙC MOÂ HÌNH QUAÛN LYÙ MAÏNG : Workgroup Trong moâ hình naøy caùc maùy tính coù quyeàn haïng ngang nhau vaø khoâng coù caùc maùy tính chuyeân duïng laøm nghieäp vuï cung caáp dòch vuï hay quaûn lyù. Caùc maùøy tính töï baûo maät vaø quaûn lyù taøi nguyeân cuûa rieâng mình. Ñoàng thôøi caùc maùy tính cuïc boä naøy cuõng töï chöùng thöïc cho ngöôøi duøng cuïc boä. Domain Ngöôïc laïi vôùi moâ hình Workgroup , moâ hình Domain thì vieäc quaûn lyù vaø chöùng thöïc ngöôøi duøng maïng taäp trung taïi maùy tính Primary Domain Controller . Caùc taøi nguyeân maïng cuõng ñöôïc quaûn lyù taäp trung vaø caáp quyeàn haïn cho töøng ngöôøi duøng . Luùc ñoù trong heä thoáng coù caùc maùy tính chuyeân duïng laøm nhieäm vuï cung caáp caùc dòch vuï vaø quaûn lyù caùc maùy traïm. CAÙC MOÂ HÌNH ÖÙNG DUÏNG MAÏNG : Maïng ngang haøng ( peer to peer ) Maïng ngang haøng cung caáp vieäc keát noái cô baûn giöõa caùc maùy tính nhöng khoâng coù baát kyø moät maùy tính naøo ñoùng vai troø phuïc vuï. Moät maùy tính treân maïng coù theû vöøa laø Client vöøa laø Server . Trong moâi tröôøng naøy ngöôøi duøng treân töøng maùy tính chòu traùch nhieäm ñieàu haønh vaø chia seû taøi nguyeân cuûa maùy tính mình.Moâ hình naøy chæ phuø hôïp vôùi toå chöùc nhoû , soá ngöôøi giôùi haïn (thoâng thöôøng nhoû hôn 10 ngöôøi ) vaø khoâng quan taâm ñeán vaán ñeà baûo maät. Maïng ngang haøng thöôøng duøng caùc heä ñieàu haønh sau : Win95 , Windows for Workgroup , WinNT Workstation , Win2000 Proffessional , OS/2… Öu ñieåm : do moâ hình maïng ngang haøng ñôn giaûn neân deã caøi ñaët , toå chöùc vaø quaûn trò , chi phí thieát bò cho moâ hình naøy thaáp. Khuyeát ñieåm : khoâng cho pheùp quaûn lyù taäp trung neân döõ lieäu phaân taùn, khaû naêng baûo maät thaáp raát deã bò xaâm nhaäp. Caùc taøi nguyeân khoâng ñöôïc saép xeáp neân raát khoù ñònh vò vaø tìm kieám. Maïng khaùch - chuû (Client – Server) Trong moâ hình mang khaùch chuû coù moät heä thoáng maùy tính cung caáp caùc taøi nguyeân vaø dòch vuï cho caû heä thoáng maïng söû duïng goïi laø caùc maùy chuû (Server). Moät heä thoáng maùy tính söû duïng caùc taøi nguyeân vaø dòch vuï naøy ñöôïc goïi laø maùy khaùch (Client).Caùc Server thöôøng coù caáu hình maïnh (toác ñoä xöû lyù nhanh, kích thöôùc löu tröõ lôùn) hoaëc laø caùc maùy chuyeân duïng. Heä ñieàu haønh maïng duøng trong moâ hình Client - Server laø WinNT, Novell Netware, Unix,Win2K…. Öu ñieåm: do caùc döõ lieäu ñöôïc löu tröõ taäp trung neân deã baûo maät , backup vaø ñoàng boä vôùi nhau . Taøi nguyeân vaø dòch vuï ñöôïc taäp trung neân deã chia seû vaø quaûn lyù vaø coù theå phuïc vuï cho nhieåu ngöôøi duøng. Khuyeát ñieåm : caùc server chuyeân duïng raát ñaét tieàn , phaûi coù nhaø quaûn trò cho heä thoáng. KIEÁN TRUÙC MAÏNG CUÏC BOÄ : Hình traïng maïng ( Network Topology ) Topo maïng : caùch keát noái caùc maùy tính vôùi nhau veà maët hình hoïc maø ta goïi laø toâ poâ cuûa maïng . Coù 2 kieåu noái maïng chuû yeáu ñoù laø : Noái kieåu ñieåm – ñieåm (point – to – point) Noái kieåu ñieåm – nhieàu ñieåm (point – to – multipoint hay broadcast) - Point to Point : caùc ñöôøng truyeàn noái töøng caëp nuùt vôùi nhau vaø moõi nuùt ñeàu coù traùch nhieäm löu tröõ taïm thôøi sao ñoù chuyeån tieáp döõ lieäu ñi cho tôùi ñích. Do caùch laøm vieäc nhö vaäy neân maïng kieåu naøy coøn ñöôïc goïi laø maïng “ löu vaø chuyeån tieáp “ (strore and forward). Point to multipoint : taát caû caùc nuùt phaân chia nhau moät ñöôøng truyeàn vaät lyù chung . Döõ lieäu göi ñi töø moät nuùt naøo ñoù seõ ñöôïc tieáp nhaän bôûi taát caû caùc nuùt coøn laïi treân maïng bôûi vaäy chæ caàn chæ ra ñòa chæ ñích cuaû döõ lieäu ñeå caên cöù vaøo ñoù caùc nuùt tra xem döõ lieäu ñoù coù phaûi göûi cho mình khoâng . Maïng hình sao ( Star ) Maïng hình sao coù tatá caû caùc traïm ñöôïc keát noái vôùi moät thieát bò trung taâm coù nhieäm vuï nhaän tín hieäu töø caùc traïm vaø chuyeån ñeán traïm ñích.Tuyø theo yeâu caàu truyeàn thoâng treân maïng maø thieát bò trung taâm coù theå laø Switch ,router ,hub hay maùy chuû trung taâm. Vai troø cuûa thieát bò trung taâm laø thieát laäp caùc lieân keát Point to Point. Öu ñieåm : thieát laäp maïng ñôn giaûn , deã daøng caáu hình laïi maïng (theâm , bôùt caùc traïm),deã daøng kieåm soaùt vaø khaéc phuïc söï coá, taän duïng ñöôïc toái ña toác ñoä truyeàn cuûa ñöôøng truyeàn vaät lyù. Khuyeát ñieåm : ñoä daøi ñöôøng truyeàn noái moät traïm vôùi thieát bò trung taâm bò haïn cheá (trong voøng 100m ,vôùi coâng ngheä hieän nay) Maïng truïc tuyeán tính ( Bus ) Taát caû caùc traïm phaân chia moät ñöôøng truyeàn chung (bus). Ñöôøng truyeàn chính ñöôïc giôùi haïn hai ñaàu baèng hai ñaàu noái ñaëc bieät goïi laø terminator. Moãi traïm ñöôïc noái vôùi truïc chính qua moät ñaàu noái chöõ T ( T-connector ) hoaëc moät thieát bò thu phaùt (transceiver). Moâ hình maïng Bus hoaït ñoäng theo caùc lieân keát Point to Multipoint hay Broadcast. Öu ñieåm : deã thieát keá , chi phí thaáp. Khuyeát ñieåm : tính oån ñònh keùm , chæ moät nuùt maïng hoûng laø toaøn boä maïng bò ngöøng hoaït ñoäng. Maïng hình voøng ( Ring ) - Treân maïng hình voøng tín hieäu ñöôïc truyeàn ñi treân voøng theo moät chieàu duy nhaát. Moãi traïm cuûa maïng ñöôïc noái vôùi nhau qua moät boä chuyeån tieáp (repeater) coù nhieäm vuï nhaän tín hieäu roài chuyeån tieáp ñeán traïm keá tieáp treân voøng. Nhö vaäy tín hieäu ñöôïc löu chuyeån treân voøng theo moät chuoãi lieân tieáp caùc lieân keát Point to Point giöõa caùc repeater. Maïng hình voøng coù öu nhöôïc ñieåm töông töï nhö maïng hình sao ,tuy nhieân maïng hình voøng ñoøi hoûi giao thöùc truy nhaäp maïng phuùc taïp hôn maïng hình sao. - Ngoaøi ra coøn coù caùc keát noái hoãn hôïp giöõa caùc kieán truùc maïng treân nhö :Star Bus , Star Ring CHÖÔNG 2 MOÂ HÌNH THAM CHIEÁU OSI & MOÂ HÌNH TCP/IP ------------eYf------------ Khaùi nieäm giao thöùc (protocol) - Laø quy taéc giao tieáp (tieâu chuaån giao tieáp) giöõa hai heä thoáng giuùp chuùng hieåu vaø trao ñoåi döõ lieäu ñöôïc vôùi nhau . - VD: Internetwork Packet Exchnge (IPX) , Transmission Control Protocol / Internetwork Protocol (TCP/IP) , NetBIOS Exchange User Interface (NetBEUI)… Caùc toå chöùc ñònh chuaån - ITU ( Internation Telecommunication Union): hieäp hoäi vieãn thoâng quoác teá . - IEEE (Institute of Electrical and Electronic Engineers): vieäc caùc kó sö ñieän vaø ñieän töû. - ISO (International Standarzation Organization ) : toå chöùc tieâu chuaån quoác teá , truï sôû taï Genever , Thuî Só . Vaøo name 1977 , ISO ñöôïc giao traùch nhieäm thieát keá moät chuaån truyeàn thoâng döïa treân lí thuyeát veà kieán truùc caùc heä thoáng môû laøm cô sôû ñeå thieát keá maïng maùy tính . Moâ hình naøy coù teân laø OSI (Open System Interconnection – töông keát caùc heä thoáng môû ) . Moâ hình tham chieáu OSI : - Moâ hình OSI (Open System Interconnection) : laø moâ hình töông keát nhöõng heä thoáng môû , laø moâ hình ñöôïc toå chöùc ISO ñeà xuaát töø 1977 vaø coâng boá laàn ñaàu vaøo 1984 .Ñeå caùc maùy tính vaø caùc thieát bò maïng coù theå truyeàn thoâng vôùi nhau phaûi coù nhöõng quy taéc giao tieáp ñöôïc caùc beân chaáp nhaän . - Tromg moâ hình tham chieáu OSI coù baûy lôùp , moãi lôùp coù chöùc naêng ñoäc laäp . Söï taùch lôùp cuûa moâ hình naøy mang laïi nhöõng lôïi ích sau : Chia hoaït ñoäng thoâng tin maïng thaønh nhöõng phaàn nhoû hôn , ñôn giaûn hôn giuùp chuùng ta deã khaûo saùt vaø tìm hieåu hôn . Chuaån hoaù caùc thaønh phaàn maïng ñeå cho pheùp phaùt trieån maïng töø nhieàu nhaø cung caáp saûn phaåm . Ngaên chaën ñöôïc tình traïng söï thay ñoåi cuûa moät lôùp laøm aûnh höôûng ñeán caùc lôùp khaùc , nhö vaäy giuùp moãi lôùp coù theå phaùt trieån ñoäc laäp vaø nhanh choùng hôn. - Moâ hình tham chieáu OSI ñònh nghóa caùc quy taéc cho caùc noâi duïng sau : Caùch thöùc caùc thieát bò giao tieáp vaø truyeàn thoâng ñöôïc vôùi nhau . Caùc phöông phaùp ñeå caùc thieát bò treân maïng khi naøo thì ñöôïc truyeàn döõ lieäu ,khi naøo thì khoâng ñöôïc. Caùc phöông phaùp ñeå ñaûm baûo truyeàn ñuùng döõ lieäu vaø ñuùng beân nhaän . Caùch thöùc vaän taûi , truyeàn , saép xeáp vaø keát noái vôùi nhau . Caùch thöùc ñaûm baûo caùc thieát bò maïng duy trì toác ñoä truyeàn döõ lieäu thích hôïp . Caùch bieåu dieãn moät bit thieát bò truyeàn daãn . Moâ hình tham chieáu OSI ñöôïc chia thaønh 7 lôùp vôùi caùc chöùc naêng sau : Application Layer ( lôùp öùng duïng ) : giao dieän giöõa öùng duïng vaø maïng. Presentation Layer ( lôùp trình baøy ) : thoaû thuaän khuoân daïng trao ñoåi döõ lieäu . Session Layer ( lôùp phieân ) : cho pheùp ngöôøi duøng thieát laäp caùc keát noái. Transport Layer ( lôùp vaän truyeån ) : ñaûm baûo truyeàn thoâng giöõa hai heä thoáng Network Layer ( lôùp maïng ) : ñònh höôùng döõ lieäu truyeàn trong moâi tröôøng lieân maïng. Data link Layer (lôùp lieân keát döõ lieäu ) : xaùc ñònh vieäc truy xuaát ñeán caùc thieát bò . Physical Layer ( lôùp vaät lyù ) : chuyeån ñoåi döõ lieäu thaønh caùc bit vaø truyeàn ñi. ***Chöùc naêng cuûa caùc lôùp trong moâ hình tham chieáu OSI*** Tầng 1: Vật lý ( Physical ) Tầng vật lý (Physical layer) là tầng dưới cùng của mô hình OSI là. Nó mô tả các đặc trưng vật lý của mạng: Các loại cáp được dùng để nối các thiết bị, các loại đầu nối được dùng , các dây cáp có thể dài bao nhiêu v.v... Mặt khác các tầng vật lý cung cấp các đặc trưng điện của các tín hiệu được dùng để khi chuyển dữ liệu trên cáp từ một máy này đến một máy khác của mạng, kỹ thuật nối mạch điện, tốc độ cáp truyền dẫn. Tầng vật lý không qui định một ý nghĩa nào cho các tín hiệu đó ngoài các giá trị nhị phân 0 và 1. Ở các tầng cao hơn của mô hình OSI ý nghĩa của các bit được truyền ở tầng vật lý sẽ được xác định. Ví dụ: Tiêu chuẩn Ethernet cho cáp xoắn đôi 10 baseT định rõ các đặc trưng điện của cáp xoắn đôi, kích thước và dạng của các đầu nối, độ dài tối đa của cáp. Khác với các tầng khác, tầng vật lý là không có gói tin riêng và do vậy không có phần đầu (header) chứa thông tin điều khiển, dữ liệu được truyền đi theo dòng bit. Một giao thức tầng vật lý tồn tại giữa các tầng vật lý để quy định về phương thức truyền (đồng bộ, phi đồng bộ), tốc độ truyền. Các giao thức được xây dựng cho tầng vật lý được phân chia thành phân chia thành hai loại giao thức sử dụng phương thức truyền thông dị bộ (asynchronous) và phương thức truyền thông đồng bộ (synchronous) : Phương thức truyền dị bộ: không có một tín hiệu quy định cho sự đồng bộ giữa các bit giữa máy gửi và máy nhận, trong quá trình gửi tín hiệu máy gửi sử dụng các bit đặc biệt START và STOP được dùng để tách các xâu bit biểu diễn các ký tự trong dòng dữ liệu cần truyền đi. Nó cho phép một ký tự được truyền đi bất kỳ lúc nào mà không cần quan tâm đến các tín hiệu đồng bộ trước đó. Phương thức truyền đồng bộ: sử dụng phương thức truyền cần có đồng bộ giữa máy gửi và máy nhận, nó chèn các ký tự đặc biệt như SYN (Synchronization), EOT (End Of Transmission) hay đơn giản hơn, một cái "cờ " (flag) giữa các dữ liệu của máy gửi để báo hiệu cho máy nhận biết được dữ liệu đang đến hoặc đã đến. Tầng 2: Liên kết dữ liệu ( Data link ) Tầng liên kết dữ liệu (data link layer) là tầng mà ở đó ý nghĩa được gán cho các bít được truyền trên mạng. Tầng liên kết dữ liệu phải quy định được các dạng thức, kích thước, địa chỉ máy gửi và nhận của mỗi gói tin được gửi đi. Nó phải xác định cơ chế truy nhập thông tin trên mạng và phương tiện gửi mỗi gói tin sao cho nó được đưa đến cho người nhận đã định. Tầng liên kết dữ liệu có hai phương thức liên kết dựa trên cách kết nối các máy tính, đó là phương thức "một điểm - một điểm" và phương thức "một điểm - nhiều điểm". Với phương thức "một điểm - một điểm" các đường truyền riêng biệt được thiết lâp để nối các cặp máy tính lại với nhau. Phương thức "một điểm - nhiều điểm " tất cả các máy phân chia chung một đường truyền vật lý. Các đường truyền kết nối kiểu "một điểm - một điểm" và "một điểm - nhiều điểm". Tầng liên kết dữ liệu cũng cung cấp cách phát hiện và sửa lỗi cơ bản để đảm bảo cho dữ liệu nhận được giống hoàn toàn với dữ liệu gửi đi. Nếu một gói tin có lỗi không sửa được, tầng liên kết dữ liệu phải chỉ ra được cách thông báo cho nơi gửi biết gói tin đó có lỗi để nó gửi lại. Các giao thức tầng liên kết dữ liệu chia làm 2 loại chính là các giao thức hướng ký tư và các giao thức hướng bit. Các giao thức hướng ký tự được xây dựng dựa trên các ký tự đặc biệt của một bộ mã chuẩn nào đó (như ASCII hay EBCDIC), trong khi đó các giao thức hướng bit lại dùng các cấu trúc nhị phân (xâu bit) để xây dựng các phần tử của giao thức (đơn vị dữ liệu, các thủ tục.) và khi nhận, dữ liệu sẽ được tiếp nhận lần lượt từng bit một. Tầng 3: Mạng ( Network ) Tầng mạng (network layer) nhắm đến việc kết nối các mạng với nhau bằng cách tìm đường (routing) cho các gói tin từ một mạng này đến một mạng khác. Nó xác định việc chuyển hướng, vạch đường các gói tin trong mạng, các gói này có thể phải đi qua nhiều chặng trước khi đến được đích cuối cùng. Nó luôn tìm các tuyến truyền thông không tắc nghẽn để đưa các gói tin đến đích. Tầng mạng cung các các phương tiện để truyền các gói tin qua mạng, thậm chí qua một mạng của mạng (network of network). Bởi vậy nó cần phải đáp ứng với nhiều kiểu mạng và nhiều kiểu dịch vụ cung cấp bởi các mạng khác nhau. hai chức năng chủ yếu của tầng mạng là chọn đường (routing) và chuyển tiếp (relaying). Tầng mạng là quan trọng nhất khi liên kết hai loại mạng khác nhau như mạng Ethernet với mạng Token Ring khi đó phải dùng một bộ tìm đường (quy định bởi tầng mạng) để chuyển các gói tin từ mạng này sang mạng khác và ngược lại. Đối với một mạng chuyển mạch gói (packet - switched network) - gồm tập hợp các nút chuyển mạch gói nối với nhau bởi các liên kết dữ liệu. Các gói dữ liệu được truyền từ một hệ thống mở tới một hệ thống mở khác trên mạng phải được chuyển qua một chuỗi các nút. Mỗi nút nhận gói dữ liệu từ một đường vào (incoming link) rồi chuyển tiếp nó tới một đường ra (outgoing link) hướng đến đích của dữ liệu. Như vậy ở mỗi nút trung gian nó phải thực hiện các chức năng chọn đường và chuyển tiếp. Việc chọn đường là sự lựa chọn một con đường để truyền một đơn vị dữ liệu (một gói tin chẳng hạn) từ trạm nguồn tới trạm đích của nó. Một kỹ thuật chọn đường phải thực hiện hai chức năng chính sau đây : Quyết định chọn đường tối ưu dựa trên các thông tin đã có về mạng tại thời điểm đó thông qua những tiêu chuẩn tối ưu nhất định. Cập nhật các thông tin về mạng, tức là thông tin dùng cho việc chọn đường, trên mạng luôn có sự thay đổi thường xuyên nên việc cập nhật là việc cần thiết. Mô hình chuyển vận các gói tin trong mạng chuyễn mạch gói Người ta có hai phương thức đáp ứng cho việc chọn đường là phương thức xử lý tập trung và xử lý tại chỗ : Phương thức chọn đường xử lý tập trung được đặc trưng bởi sự tồn tại của một (hoặc vài) trung tâm điều khiển mạng, chúng thực hiện việc lập ra các bảng đường đi tại từng thời điểm cho các nút và sau đó gửi các bảng chọn đường tới từng nút dọc theo con đường đã được chọn đó. Thông tin tổng thể của mạng cần dùng cho việc chọn đường chỉ cần cập nhập và được cất giữ tại trung tâm điều khiển mạng. Phương thức chọn đường xử lý tại chỗ được đặc trưng bởi việc chọn đường được thực hiện tại mỗi nút của mạng. Trong từng thời điểm, mỗi nút phải duy trì các thông tin của mạng và tự xây dựng bảng chọn đường cho mình. Như vậy các thông tin tổng thể của mạng cần dùng cho việc chọn đường cần cập nhập và được cất giữ tại mỗi nút. Thông thường các thông tin được đo lường và sử dụng cho việc chọn đường bao gồm: Trạng thái của đường truyền. Thời gian trễ khi truyền trên mỗi đường dẫn. Mức độ lưu thông trên mỗi đường. Các tài nguyên khả dụng của mạng. Khi có sự thay đổi trên mạng (ví dụ thay đổi về cấu trúc của mạng do sự cố tại một vài nút, phục hồi của một nút mạng, nối thêm một nút mới... hoặc thay đổi về mức độ lưu thông) các thông tin trên cần được cập nhật vào các cơ sở dữ liệu về trạng thái của mạng. Hiện nay khi nhu cầu truyền thông đa phương tiện (tích hợp dữ liệu văn bản, đồ hoạ, hình ảnh, âm thanh) ngày càng phát triển đòi hỏi các công nghệ truyền dẫn tốc độ cao nên việc phát triển các hệ thống chọn đường tốc độ cao đang rất được quan tâm. Tầng 4: Vận chuyển ( Transport ) Tầng vận chuyển cung cấp các chức năng cần thiết giữa tầng mạng và các tầng trên. nó là tầng cao nhất có liên quan đến các giao thức trao đổi dữ liệu giữa các hệ thống mở. Nó cùng các tầng dưới cung cấp cho người sử dụng các phục vụ vận chuyển. Tầng vận chuyển (transport layer) là tầng cơ sở mà ở đó một máy tính của mạng chia sẻ thông tin với một máy khác. Tầng vận chuyển đồng nhất mỗi trạm bằng một địa chỉ duy nhất và quản lý sự kết nối giữa các trạm. Tầng vận chuyển cũng chia các gói tin lớn thành các gói tin nhỏ hơn trước khi gửi đi. Thông thường tầng vận chuyển đánh số các gói tin và đảm bảo chúng chuyển theo đúng thứ tự. Tầng vận chuyển là tầng cuối cùng chịu trách nhiệm về mức độ an toàn trong truyền dữ liệu nên giao thức tầng vận chuyển phụ thuộc rất nhiều vào bản chất của tầng mạng. Người ta chia giao thức tầng mạng thành các loại sau:   Mạng loại A : Có tỷ suất lỗi và sự cố có báo hiệu chấp nhận được (tức là chất lượng chấp nhận được). Các gói tin được giả thiết là không bị mất. Tầng vận chuyển không cần cung cấp các dịch vụ phục hồi hoặc sắp xếp thứ tự lại.   Mạng loại B : Có tỷ suất lỗi chấp nhận được nhưng tỷ suất sự cố có báo hiệu lại không chấp nhận được. Tầng giao vận phải có khả năng phục hồi lại khi xẩy ra sự cố.   Mạng loại C : Có tỷ suất lỗi không chấp nhận được (không tin cậy) hay là giao thức không liên kết. Tầng giao vận phải có khả năng phục hồi lại khi xảy ra lỗi và sắp xếp lại thứ tự các gói tin. Trên cơ sở loại giao thức tầng mạng chúng ta có 5 lớp giao thức tầng vận chuyển đó là:   Giao thức lớp 0 (Simple Class - lớp đơn giản) : cung cấp các khả năng rất đơn giản để thiết lập liên kết, truyền dữ liệu và hủy bỏ liên kết trên mạng "có liên kết" loại A. Nó có khả năng phát hiện và báo hiệu các lỗi nhưng không có khả năng phục hồi.   Giao thức lớp 1 (Basic Error Recovery Class - Lớp phục hồi lỗi cơ bản) : dùng với các loại mạng B, ở đây các gói tin (TPDU) được đánh số. Ngoài ra giao thức còn có khả năng báo nhận cho nơi gửi và truyền dữ liệu khẩn. So với giao thức lớp 0 giao thức lớp 1 có thêm khả năng phục hồi lỗi.   Giao thức lớp 2 (Multiplexing Class - lớp dồn kênh) : là một cải tiến của lớp 0 cho phép dồn một số liên kết chuyển vận vào một liên kết mạng duy nhất, đồng thời có thể kiểm soát luồng dữ liệu để tránh tắc nghẽn. Giao thức lớp 2 không có khả năng phát hiện và phục hồi lỗi. Do vậy nó cần đặt trên một tầng mạng loại A.   Giao thức lớp 3 (Error Recovery and Multiplexing Class - lớp phục hồi lỗi cơ bản và dồn kênh) là sự mở rộng giao thức lớp 2 với khả năng phát hiện và phục hồi lỗi, nó cần đặt trên một tầng mạng loại B.   Giao thức lớp 4 (Error Detection and Recovery Class - Lớp phát hiện và phục hồi lỗi) là lớp có hầu hết các chức năng của các lớp trước và còn bổ sung thêm một số khả năng khác để kiểm soát việc truyền dữ liệu. Tầng 5: Giao dịch ( Session ) Tầng giao dịch (session layer) thiết lập "các giao dịch" giữa các trạm trên mạng, nó đặt tên nhất quán cho mọi thành phần muốn đối thoại với nhau và lập ánh xa giữa các tên với địa chỉ của chúng. Một giao dịch phải được thiết lập trước khi dữ liệu được truyền trên mạng, tầng giao dịch đảm bảo cho các giao dịch được thiết lập và duy trì theo đúng qui định. Tầng giao dịch còn cung cấp cho người sử dụng các chức năng cần thiết để quản trị các giao dịnh ứng dụng của họ, cụ thể là :   Điều phối việc trao đổi dữ liệu giữa các ứng dụng bằng cách thiết lập và giải phóng (một cách lôgic) các phiên (hay còn gọi là các hội thoại - dialogues)   Cung cấp các điểm đồng bộ để kiểm soát việc trao đổi dữ liệu.   Áp đặt các qui tắc cho các tương tác giữa các ứng dụng của người sử dụng.   Cung cấp cơ chế "lấy lượt" (nắm quyền) trong quá trình trao đổi dữ liệu. Trong trường hợp mạng là hai chiều luân phiên thì nẩy sinh vấn đề: hai người sử dụng luân phiên phải "lấy lượt" để truyền dữ liệu. Tầng giao dịch duy trì tương tác luân phiên bằng cách báo cho mỗi người sử dụng khi đến lượt họ được truyền dữ liệu. Vấn đề đồng bộ hóa trong tầng giao dịch cũng được thực hiện như cơ chế kiểm tra/phục hồi, dịch vụ này cho phép người sử dụng xác định các điểm đồng bộ hóa trong dòng dữ liệu đang chuyển vận và khi cần thiết có thể khôi phục việc hội thoại bắt đầu từ một trong các điểm đó Ở một thời điểm chỉ có một người sử dụng đó quyền đặc biệt được gọi các dịch vụ nhất định của tầng giao dịch, việc phân bổ các quyền này thông qua trao đổi thẻ bài (token). Ví dụ: Ai có được token sẽ có quyền truyền dữ liệu, và khi người giữ token trao token cho người khác thi cũng có nghĩa trao quyền truyền dữ liệu cho người đó. Tầng giao dịch có các hàm cơ bản sau:   Give Token cho phép người sử dụng chuyển một token cho một người sử dụng khác của một liên kết giao dịch.   Please Token cho phép một người sử dụng chưa có token có thể yêu cầu token đó.   Give Control dùng để chuyển tất cả các token từ một người sử dụng sang một người sử dụng khác. Tầng 6: Trình bày ( Presentation ) Trong giao tiếp giữa các ứng dụng thông qua mạng với cùng một dữ liệu có thể có nhiều cách biểu diễn khác nhau. Thông thường dạng biểu diễn dùng bởi ứng dụng nguồn và dạng biểu diễn dùng bởi ứng dụng đích có thể khác nhau do các ứng dụng được chạy trên các hệ thống hoàn toàn khác nhau (như hệ máy Intel và hệ máy Motorola). Tầng trình bày (Presentation layer) phải chịu trách nhiệm chuyển đổi dữ liệu gửi đi trên mạng từ một loại biểu diễn này sang một loại khác. Để đạt được điều đó nó cung cấp một dạng biểu diễn chung dùng để truyền thông và cho phép chuyển đổi từ dạng biểu diễn cục bộ sang biểu diễn chung và ngược lại. Tầng trình bày cũng có thể được dùng kĩ thuật mã hóa để xáo trộn các dữ liệu trước khi được truyền đi và giải mã ở đầu đến để bảo mật. Ngoài ra tầng biểu diễn cũng có thể dùng các kĩ thuật nén sao cho chỉ cần một ít byte dữ liệu để thể hiện thông tin khi nó được truyền ở trên mạng, ở đầu nhận, tầng trình bày bung trở lại để được dữ liệu ban đầu. Tầng 7: Ứng dụng ( Application ) Tầng ứng dụng (Application layer) là tầng cao nhất của mô hình OSI, nó xác định giao diện giữa người sử dụng và môi trường OSI và giải quyết các kỹ thuật mà các chương trình ứng dụng dùng để giao tiếp với mạng. Để cung cấp phương tiện truy nhập môi trường OSI cho các tiến trình ứng dụng, Người ta thiết lập các thực thể ứng dụng (AE), các thực thể ứng dụng sẽ gọi đến các phần tử dịch vụ ứng dụng (Application Service Element - viết tắt là ASE) của chúng. Mỗi thực thể ứng dụng có thể gồm một hoặc nhiều các phần tử dịch vụ ứng dụng. Các phần tử dịch vụ ứng dụng được phối hợp trong môi trường của thực thể ứng dụng thông qua các liên kết (association) gọi là đối tượng liên kết đơn (Single Association Object - viết tắt là SAO). SAO điều khiển việc truyền thông trong suốt vòng đời của liên kết đó cho phép tuần tự hóa các sự kiện đến từ các ASE thành tố của nó. II. Moâ hình tham khaûo TCP/IP : - Töông töï moâ hình OSI, moâ hình TCP/IP cuõng ñöôïc xaây döïng theo caáu truùc phaân lôùp Töông quan giöõa moâ hình OSI & TCP/IP Moâ hình TCP/IP ñöôïc chia thaønh 4 lôùp : Lôùp öùng duïng ( Application ) : - Ngöôøi söû duïng coù theå giao tieáp vôùi maïng maùy tính laø nhôø vaøo moät giao dieän laäp trình cho ngöôøi söû duïng (Application Programable Interface – API), chính laø lôùp öùng duïng. Lôùp öùng duïng cung caáp caùc giao thöùc öùng duïng duøng ñeå xaây döïng caùc trình öùng duïng treân maïng. ÔÛ lôùp naøy ta coù theå thaáy caùc chöông trình cung caáp caùc dòch vuï maïng nhö : dòch vö mail, dòch vuï truyeàn file FPT cuõng nhö caùc chöông trình giao dieän vôùi ngöôøi söû duïng nhö TELNET… Lôùp vaän chuyeån ( Transport ) : - Lôùp vaän chuyeån cung caáp khaû naêng truyeàn thoâng döõ lieäu end to end. Khaùi nieäm ñieåm keát noái cuûa moâ hình OSI töông öùng vôùi khaùi nieäm socket ôû moâ hình TCP/IP. Moät socket TCP/IP laø moät ñieåm cuoái truyeàn thoâng bao goàm moät ñòa chæ IP vaø moät port xaùc ñònh cuûa thieát bò ñaàu cuoái ñoù. Lôùp vaän chuyeån söû duïng hai giao thöùc laø TCP vaø UDP. - TCP cung caáp khaû naêng truyeàn thoâng tin caäy vaø baûo ñaûm döõ lieäu seõ ñöôïc truyeàn ñeán ñích theo ñuùng thöù töï, döõ lieäu khoâng laëp laïi vaø khoâng bò maát, neáu goùi döõ lieäu naøo bò maát thì seõ truyeàn laïi goùi ñoù. Coøn UDP laø giao thöùc truyeàn thoâng khoâng tin caäy, döõ lieäu khoâng ñaûm baûo ñeán ñöôïc ñích theo ñuùng thöù töï nhöng ñaûm baûo thôøi gian thöïc. Lôùp maïng ( Network ) : Lôùp naøy xaùc ñònh caùc ñôn vò döõ lieäu (datagram) vaø xaùc ñònh ñöôøng ñi cho caùc ñôn vò döõ lieäu naøy. Moät ñôn vò chính laø moät goùi döõ lieäu xöû lyù bôûi giao thöùc IP (Internet Protocol), trong ñoù chöùa ñòa chæ nguoàn, ñòa chæ ñích vaø caùc tröôøng ñieàu khieån khaùc. Lôùp truy caäp maïng ( Network interface physical ) : -._. TCP/IP khoâng ñònh nghóa lôùp naøy maø duøng caùc chuaån ñaõ toàn taïi nhö RS 232, Ethernet… Lôùp naøy töông öùng vôùi lôùp data link vaø lôùp physical cuûa moâ hình OSI. Caáu truùc döõ lieäu qua caùc lôùp : - Döõ lieäu ñöôïc truyeàn trong heä thoáng qua caùc lôùp, lôùp öùng duïng xöû lyù döõ lieäu döôùi daïng caùc baûn tin. Döõ lieäu ñöôïc chia thaønh caùc goùi roài truyeàn xuoáng caùc lôùp döôùi. Quaù trình xöû lyù ôû caùc lôùp seõ theâm phaàn tieâu ñeà cuûa lôùp ñoù vaøo ñaàu döõ lieäu roài truyeàn xuoáng lôùp thaáp hôn. Hình sau moâ taû caáu truùc döõ lieäu ñöôïc truyeàn qua caùc lôùp trong maïng TCP/IP. User Data User Data Application header Application Data TCP header Application Data TCP header IP header Application Data TCP header IP header Ethernet header TCP Segment IP Datagram Ethernet Frame Application TCP IP Ethernet driver Ethernet Caáu truùc döõ lieäu qua caùc lôùp cuûa maïng TCP/IP 2. Giôùi thieäu moät soá giao thöùc trong boä giao thöùc TCP/IP : a)Caùc giao thöùc ôû lôùp öùng duïng X Window laø heä thoáng xaùc laäp quaù trình giao tieáp cho quaù trình trao ñoåi thoâng tin giöõa caùc maùy tính döïa treân moâi tröôøng UNIX theo moâ hình client – server. Thoâng qua öùng duïng naøy, client seõ yeâu caàu server thöïc hieän caùc chöùc naêng cuûa noù baèng moät heä thoáng caùc taäp leänh. TELNET laø trình öùng duïng cho pheùp ngöôøi söû duïng truy nhaäp vaøo caùc ñaàu cuoái ôû xa thoâng qua moät ñaàu cuoái ñöôïc keát noái vôùi chuùng. Thoâng qua trình öùng duïng naøy, ngöôøi söû duïng coù theå thieát laäp caùc quaù trình thieát laäp quaù trình cuõng nhö laáy caùc thoâng tin veà caáu hình cuûa caùc heä thoáng ôû xa maø khoâng caàn thao taùc truy nhaäp tröïc tieáp ñeán chuùng. TELNET söû duïng giao thöùc TCP ôû coång soá 23 ñeå trao ñoåi caùc baûn tin cuûa chuùng. FTP (File transfer protocol) laø giao thöùc ñöôïc phaùt trieån ñeå phuïc cho quaù trình truyeàn nhaän file giöõa caùc maùy tính treân maïng. Ñeå thöïc hieän quaù trình truyeàn nhaän file, FTP cuõng söû duïng TCP nhö laø phöông tieän truyeàn taûi. FTP cung caáp caùc cô cheá cho vieäc nhaän daïng ngöôøi söû duïng, cuõng nhö xaùc ñònh quyeàn truy nhaäp file. DNS (Domain name server) laø trình öùng duïng ñöôïc xaây döïng theo moâ hình cô sôû döõ lieäu phaân taùn. DNS ñöôïc söû duïng trong caùc moâ hình maïng caàn phaûi söû duïng caùc cô cheá phieân dòch ñòa chæ mieàn vaø dòa chæ IP. Khi caàn truyeàn döõ lieäu maø chæ coù caùc thoâng tin veà teân mieàn cuûa ñaàu cuoái ñích, caùc ñaàu cuoái treân maïng coù theå gôûi caùc yeâu caàu mang thoâng tin teân mieàn caàn xaùc ñònh ñeán server coù thieát laäp dòch vuï DNS. Server seõ gôûi traû veà cho caùc ñaàu cuoái thoâng tin veà ñòa chæ IP töông öùng vôùi teân mieàn ñaõ xaùc ñònh. SMTP (Simple mail transfer protocol) laø giao thöùc ñöôïc thieát laäp cho quaù trình truyeàn thö ñieän töû treân maïng. SMTP xaùc ñònh caùc thuû tuïc cuõng nhö ñònh daïng caùc baûn tin ñeå mang thoâng tin veà ngöôøi gôûi cuõng nhö ngöôøi nhaän. SNMP (Simple network managerment protocol) laø giao töùc tieâu chuaån phuïc vuï cho vieäc quaûn lyù caùc coång IP vaø caùc heä thoáng maïng. SNMP xaùc laäp moät taäp caùc bieán tham soá ñeã quaûn lyù tieán trình hoaït ñoäng cuûa caùc gateway treân maïng. b)Caùc giao thöùc ôû lôùp truyeàn taûi TCP (Tranmission Control Protocol) -TCP laø giao thöùc truyeàn taûi cung caáp phöông tieän truyeàn taûi tin caäy cho caùc öùng duïng cuûa caùc lôùp treân. Ñeå ñaûm baûo tính tin caäy cho vieäc truyeàn taûi thoâng tin, TCP cung caáp cô cheá baùo nhaän giöõa caùc ñaàu cuoái. Theo ñoù caùc ñaàu cuoái seõ bieát chaéc chaén raèng caùc goùi tin maø noù chuyeån ñi ñaõ thöïc söï nhaän ñöôïc ôû ñaàu thu hay chöa. Trong tröôøng hôïp caùc baûn tin bò maát hay bò hö hoûng treân ñöôøng truyeàn, ñaàu cuoái phaùt phaûi coù nhieäm vuï phaùt laïi caùc baûn tin bò maát. -TCP coøn cung caáp caùc cô cheá ñieàu khieån löu löôïng, cho pheùp caùc ñaàu cuoái ñieàu khieån löu löôïng phaùt ñi treân maïng ñeå phuø hôïp vôùi ñieàu kieän maïng cuõng nhö khaû naêng tieáp nhaän caùc baûn tin cuûa ñaàu cuoái thu. -Ngoaøi ra ñeå ñaûm baûo thöù töï cho caùc baûn tin ñöôïc truyeàn taûi göõa caùc ñaàu cuoái, TCP seõ ñaùnh soá thöù töï cho caùc baûn tin maø noù göûi ñi. Caùc ñaàu cuoái thu seõ döïa vaøo soá thöù töï cuûa baûn tin ñeå thöïc hieän qui trình gheùp noái caùc ñoaïn baûn tin. -TCP coøn thöïc hieän chöùc naêng ña hôïp caùc goùi baûn tin ñöôïc gôûi ñeán töø nhieàu trình öùng duïng khaùc nhau thaønh luoàng döõ lieäu ñeå truyeàn ñi treân maïng ñoàng thôøi giaûi ña hôïp luoàng döõ lieäu nhaän ñöôïc ñeå chuyeån caùc baûn tin ñeán töøng trình öùng duïng thích hôïp. -Ñoái vôùi giao thöùc TCP, moãi ñaàu cuoái ñöôïc xaùc ñònh treân maïng baèng hai thoâng soá : *Ñòa chæ IP *Soá coång port giao thöùc (protocol port) -Soá coång giao thöùc laø coång ñöôïc caáp phaùt cho töøng trình öùng duïng, qua ñoù caùc trình öùng duïng coù theå gôûi caùc baûn tin cuûa mình ñeán lôùp truyeàn taûi. UDP (User Datagram Protocol) -UDP cuõng laø giao thöùc phuïc vuï cho quaù trình truyeàn taûi caùc baûn tin treân maïng, coù chöùc naêng töông töï nhö TCP. Tuy nhieân, UDP laïi khoâng ñaûm baûo cho quaù trình truyeàn thoâng. Nhieäm vuï cuûa UDP chæ laø nhaän caùc baûn tin ñöôïc chuyeån ñeán töø caùc trình öùng duïng sau ñoù phaùt chuùng ñeán ñaàu cuoái ñích maø khoâng caàn bieát ñaàu cuoái ñích coù nhaän ñöôïc baûn tin maø gôûi ñi hay khoâng. -UDP khoâng cung caáp caùc cô cheá baùo nhaän, cuõng nhö khoâng cung caáp caùc cô cheá ñieàu khieån löu löôïng. Maëc duø cô cheá truyeàn döõ lieäu ñôn giaûn cuûa UDP ñaûm baûo raèng thôøi gian phaùt caùc baûn tin giöõa caùc ñaàu cuoái seõ nhanh hôn. Tuy nhieân khi löu löôïng treân maïng lôùn, hay khi maïng ôû trong tình traïng taéc ngheõn, soá löôïng caùc goùi tin bò maát coù theå raát lôùn. -Ñoàng thôøi khi söû duïng UDP, caùc baûn tin seõ ñöôïc xöû lyù moät caùch ñoäc laäp, ñieàu naøy coù nghóa laø UDP seõ khoâng truyeàn caùc baûn tin theo cuøng moät ñöôøng truyeàn, maø tuøy thuoäc vaøo ñieàu kieän maïng, caùc baûn tin seõ ñöôïc truyeàn treân caùc ñöôøng truyeàn khaùc nhau. Nhö vaäy thöù töï caùc baûn tin seõ khoâng ñöôïc ñaûm baûo ôû ñaàu cuoái thu. Cuõng gioáng nhö TCP, UDP cuõng thöïc hieän chöùc naêng gheùp vaø giaûi gheùp caùc baûn tin ñöôïc chuyeån ñeán töø lôùp öùng duïng. Theo ñoù caùc trình öùng duïng khaùc nhau seõ ñöôïc chæ ñònh caùc coång dòch vuï khaùc nhau, qua ñoù noù coù theå gôûi caùc baûn tin ñi. c)Caùc giao thöùc ôû lôùp Internet IP (Internet Protocol) -IP laø giao thöùc thöïc hieän chöùc naêng phaân phoái caùc goùi döõ lieäu ñöôïc chuyeån ñeán töø lôùp truyeàn taûi treân maïng. IP thöïc hieän vieäc löïa choïn ñöôøng ñi cho caùc goùi baûn tin ñeå ñaûm baûo raèng caùc goùi baûn tin seõ ñi ñeán ñöôïc ñaàu cuoái ñích. -IP laø moät giao thöùc xaùc laäp ñöôøng ñi theo höôùng khoâng keát noái. Ñieàu naøy coù nghóa laø ñeå phaân phoái caùc goùi tin treân maïng, IP seõ khoâng thieát laäp moät keát noái naøo. Ñoái vôùi moãi baûn tin, IP coù theå seõ löïa choïn moät ñöôøng ñi khaùc nhau moät caùch ñoäc laäp tuøy thuoäc vaøo tình traïng maïng. Ñeå thöïc hieän quaù trình phaân phoái döõ lieäu treân maïng, IP thieát laäp moät cô cheá ñònh ñòa chæ, theo ñoù moãi nuùt maïng seõ ñöôïc xaùc ñònh bôûi moät ñòa chæ luaän lyù goïi laø ñòa chæ IP. Ñòa chæ IP goàm 4 byte, caùc byte ñòa chæ caùch nhau bôûi daáu chaám . -IP seõ thöïc hieän quaù trình löïa choïn ñöôøng daãn ñeå phaân phoái caùc goùi döõ lieäu thoâng qua thoâng tin ñòa chæ ñích ñöôïc xaùc ñònh trong tieâu ñeà cuûa caùc baûn tin ñöôïc gôûi ñi. -Ñeå thöïc hieän vieäc löïa choïn ñöôøng daãn, caùc nuùt maïng seõ löu tröõ moät baûng ñònh tuyeán, theo ñoù xaùc ñònh caùc ñöôøng daãn töông öùng vôùi caùc ñòa chæ ñích xaùc ñònh. Ví duï veà moät baûng ñònh tuyeán cho nhö hình veõ sau: Ñeán host treân maïng Ñòa chæ ñònh tuyeán ñeán 20.0.0.0 Tröïc tieáp 30.0.0.0 Tröïc tieáp 10.0.0.0 20.0.0.5 40.0.0.0 30.0.0.7 -Quaù trình thieát laäp baûng ñònh tuyeán seõ ñöôïc thöïc hieän bôûi caùc giao thöùc ñònh tuyeán nhö khaûo saùt ôû phaàn sau. Toång quaùt veà quaù trình phaân phoái döõ lieäu treân maïng ñöôïc thöïc hieän bôûi giao thöùc IP coù theå ñöôïc moâ taû nhö sau. Khi nhaän ñöôïc caùc goùi döõ lieäu ñöôïc chuyeån ñeán töø lôùp truyeàn taûi, IP seõ laáy thoâng tin veà ñòa chæ ñích. Sau khi coù thoâng tin veà ñòa chæ ñích, giao thöùc IP seõ döïa vaøo baûng ñònh tuyeán ñeå xaùc ñònh ñòa chæ cuûa nuùt maïng keá tieáp maø noù seõ chuyeån caùc goùi döõ lieäu ñeán, sau ñoù caùc goùi seõ ñöôïc chuyeån ñeán nuùt keá tieáp coù ñòa chæ ñaõ ñöôïc xaùc ñònh. Baûng ñònh tuyeán (Routing Table) Thöïc thi löïa choïn ñöôøng daãn döïa treân ñòa chæ ñích Khaûo saùt, thieát laäp ñöôøng daãn Caùc goùi döõ lieäu caàn gôûi ñi Caùc goùi döõ lieäu ñöôïc chuyeån ñeán nuùt keá tieáp töông öùng vôùi ñòa chæ ñích Quaù trình phaân phoái goùi döõ lieäu treân giao thöùc IP ICMP (Internet Control Message Protocol) -ICMP laø giao thöùc ñöôïc söû duïng cuøng vôùi IP ñeå ñaûm baûo ñoä tin caäy trong quaù trình truyeàn thoâng tin treân maïng. -Vì IP laø moät giao thöùc phaân phoái döõ lieäu khoâng keát noái vaø khoâng coù cô cheá baùo nhaän, neân noù seõ khoâng ñaûm baûo raèng ñaàu phaùt coù theå nhaän bieát tình traïng taéc ngheõn cuûa maïng cuõng nhö khaû naêng tieáp nhaän caùc goùi döõ lieäu cuûa caùc ñaàu cuoái ñích (trong moät soá tröôøng hôïp caùc ñaàu cuoái ñích coù theå ngaét keát noái maïng). ICMP laø giao thöùc cho pheùp caùc nuùt maïng gôûi caùc thoâng baùo cho ñaàu cuoái phaùt veà tình traïng taéc ngheõn cuûa maïng hay khoâng theå phaân phoái ñeán ñaàu cuoái ñích ñöôïc. -Treân thöïc teá maëc duø ICMP söû duïng IP laøm phöông tieän phaân phoái caùc baûn tin cuûa noù, nhöng ICMP khoâng naèm ôû lôùp öùng duïng maø laïi naèm ôû lôùp IP. Vaø cuõng do söû duïng IP laø phöông tieän phaân phoái caùc baûn tin neân caùc baûn tin ICMP cuõng coù theå khoâng ñöôïc truyeàn ñeán ñaàu cuoái ñích. Trong tröôøng hôïp naøy ICMP seõ thieát laäp cô cheá khoâng cho pheùp vieäc phaùt ñi caùc thoâng baùo loãi phaân phoái baûn tin gaây ra do maát caùc baûn tin ICMP. Ø Caùc giao thöùc ñònh tuyeán (Routing Protocols) -Caùc giao thöùc ñònh tuyeán coù nhieäm vuï xaùc laäp ñöôøng lieân laïc cho taát caû caùc nuùt treân maïng. Quaù trình thieát laäp ñöôøng truyeàn giöõa caùc nuùt maïng nhôø quaù trình thöïc thi caùc thuaät toaùn tìm ñöôøng ñöôïc caøi ñaët treân caùc giao thöùc ñònh tuyeán. Caùc giao thöùc ñònh tuyeán khaùc nhau seõ söû duïng caùc thuaät toaùn tìm ñöôøng khaùc nhau. -Quaù trình thieát laäp caùc ñöôøng ñi treân maïng coù theå döïa vaøo nhieàu yeáu toá nhö soá gateway treân ñöôøng keát noái giöõa hai nuùt maïng, hay cuõng coù theå döïa vaøo moät taäp caùc thoâng soá nhö baêng thoâng, toác ñoä ñöôøng truyeàn, ñeå tính toaùn chi phí cho caùc ñöôøng daãn. Caùc ñöôøng daãn sau khi ñöôïc tính toaùn vaø thieát laäp bôûi caùc giao thöùc ñònh tuyeán seõ ñöôïc löu tröõ trong caùc baûng ñònh tuyeán laøm cô sôû cho quaù trình phaân phoái döõ lieäu ñöôïc thöïc hieän bôûi caùc giao thöùc IP. -Moät soá giao thöùc ñònh tuyeán thoâng duïng treân caùc heä thoáng maïng nhö : RIP, OSPF, IGRP, EIGRP,… d)Caùc giao thöùc ôû lôùp giao tieáp maïng -Lôùp giao tieáp maïng cung caáp caùc phöông thöùc cho pheùp vieäc truyeàn caùc goùi döõ lieäu qua caùc ñöôøng keát noái vaät lyù. Caùc giao thöùc ôû lôùp giao tieáp maïng xaùc ñònh lôùp ñòa chæ rieâng, theo ñoù caùc thaønh phaàn treân maïng seõ ñöïôc xaùc ñònh bôûi moät ñòa chæ goàm 6 byte goïi laø ñòa chæ vaät lyù. Ñòa chæ naøy seõ ñöôïc söû duïng trong vieäc xaùc ñònh ñích ñeán cho caùc khung döõ lieäu ñöôïc chuyeån ñi treân caùc keát noái vaät lyù. -Ñeå ñaûm baûo cho quaù trình truyeàn thoâng thoâng suoát treân toaøn boä heä thoáng phaân lôùp, lôùp giao tieáp maïng ñöôïc trang bò moät soá giao thöùc phuïc vuï cho quaù trình chuyeån ñoåi giöõa caùc ñòa chæ IP vaø ñòa chæ vaät lyù. Giao thöùc Ethernet -Giao thöùc Ethernet laø giao thöùc ôû lôùp giao tieáp maïng ñöôïc söû duïng phoå bieán treân caùc heä thoáng TCP/IP ñaëc bieät laø treân caùc caáu hình maïng LAN. -Giao thöùc Ethernet qui ñònh caùc ñònh daïng khung döõ lieäu taïi lôùp giao tieáp maïng cuõng nhö caùch thöùc phaân phoái döõ lieäu treân caùc ñöôøng keát noái vaät lyù giöõa caùc thaønh phaàn maïng. Ethernet coøn xaùc ñònh moät lôùp caùc ñòa chæ vaät lyù ñeå phaân phoái cho caùc thaønh phaàn maïng. Quaù trình phaân phoái döõ lieäu treân lôùp giao tieáp maïng seõ döïa treân thoâng tin töø caùc ñòa chæ vaät lyù. -Ñòa chæ vaät lyù hay coøn goïi laø ñòa chæ Ethernet goàm 48 bit ñöôïc xaùc laäp theo moät tieâu chuaån chung treân toaøn theá giôùi. Caùc ñòa chæ Ethernet goàm hai phaàn, phaàn ñaàu laø soá maõ saûn xuaát (MFG) ñöôïc IEEE caáp cho moãi nhaø saûn xuaát vaø phaàn sau laø soá nhaän daïng thieát bò, xaùc ñònh duy nhaát moät thieát bò treân toaøn boä heä thoáng maïng treân phaïm vi toaøn caàu. Ñònh daïng khung döõ lieäu theo chuaån Ethernet nhö hình veõ: 8 byte 6 byte 6 byte 2 byte 46-150 byte 4 byte Môû ñaàu Ñòa chæ ñích Ñòa chæ nguoàn Loaïi khung Döõ lieäu CRC -Trong caáu truùc treân, phaàn ñòa chæ ñích goàm 6 byte xaùc ñònh ñòa chæ vaät lyù cuûa ñaàu cuoái ñích. Tröôøng loaïi khung xaùc ñònh giao thöùc döû duïng ôû lôùp giao tieáp maïng, tröôøng naøy thaät söï caàn thieát trong moâi tröôøng lieân maïng, moãi maïng coù theå söû duïng moät giao thöùc khaùc nhau. Tröôøng CRC chöùa maõ kieåm tra khung. -Ethernet xaùc laäp phöông thöùc truyeàn döõ lieäu theo kieåu broadcast, nghóa laø khi noù nhaän ñöôïc caùc goùi döõ lieäu töø lôùp Internet vaø xaùc laäp caùc khung döõ lieäu töông öùng, noù seõ chuyeån khung döõ lieäu ñeán taát caû caùc nuùt maïng. Tuy nhieân chæ coù nuùt naøo coù ñòa chæ truøng vôùi ñòa chæ ñích môùi tieáp nhaän döõ lieäu, treân caùc ñaàu cuoái khaùc, goùi döõ lieäu seõ bò loaïi boû. Ø Giao thöùc ARP (Address Resolution Protocol) -Giao thöùc ARP cung caáp moât cô cheá ñoäng cho vieäc chuyeån ñoåi ñòa chæ giöõa ñòa chæ IP vaø ñòa chæ vaät lyù. Theo ñoù ñeå xaùc ñònh ñòa chæ vaät lyù cuûa moät ñaàu cuoái ñích treân maïng, nuùt maïng seõ broadcast caùc baûn tin mang ñòa chæ IP cuûa ñaàu cuoái ñích ñeán taát caû caùc nuùt treân maïng. Khi nhaän ñöôïc caùc baûn tin ñöôïc broadcast ñeán chuùng, ñaàu cuoái naøo coù ñòa chæ IP truøng vôùi ñòa chæ IP ñöôïc xaùc ñònh trong baûn tin seõ gôûi traû veà ñaàu phaùt mang baûn tin ñòa chæ vaät lyù töông öùng cuûa noù. Ñaàu phaùt seõ söû duïng thoâng tin naøy ñeå truyeàn döõ lieäu treân caùc keát noái vaät lyù. Ø Giao thöùc RARP ( Reserse Address Resolution Protocol) -Laø giao thöùc thöïc hieän chöùc naêng ngöôïc laïi vôùi giao thöùc ARP, RARP cho pheùp vieäc xaùc laäp ñòa chæ IP cuûa moät ñaàu cuoái thoâng qua ñòa chæ vaät lyù. Thoâng thöôøng ñòa chæ vaät lyù cuûa moät ñaàu cuoái treân maïng ñöôïc gaùn coá ñònh treân caùc card giao tieáp maïng ñöôïc caøi ñaët ôû ñaàu cuoái. Ñòa chæ vaät lyù naøy ñöôïc xaùc laäp ngay khi keát noái vaät lyù giöõa caùc nuùt maïng ñöôïc thieát laäp. Trong quaù trình thoâng tin döõ lieäu treân maïng, vieäc söû duïng ñòa chæ IP laø caàn thieát ñeå ñaûm baûo söï taùch bieät giöõa caùc lôùp cung caáp dòch vuï maïng vaø caùc lôùp keát noái vaät lyù beân döôùi. Do vaäy treân maïng thöôøng söû duïng moät nuùt phuïc vuï cho quaù trình phaân phoái ñòa chæ IP döïa treân caùc thoâng tin veà ñòa chæ vaät lyù cuûa nuùt maïng ñoù. -Ñeå laáy ñòa chæ IP, caùc nuùt maïng seõ gôûi ñi caùc baûn tin mang ñòa chæ vaät lyù cuûa noù ñeán taát caû caùc nuùt treân maïng. Nhöng chæ coù nuùt thöïc hieän dòch vuï RARP treân maïng môùi nhaän bieát ñòa chæ naøy vaø cung caáp ñòa chæ IP töông öùng roài gôûi traû veà cho nuùt ñích . CHÖÔNG 3 ÑÒA CHÆ IP ------------eYf------------ TOÅNG QUAN VEÀ ÑÒA CHÆ IP : -Laø ñòa chæ coù caáu truùc , ñöôïc chia laøm hai hoaëc ba phaàn laø “network_id & host_id” hoaëc “network_id & subnet_id & host_id” -Laø moät con soá coù kích thöôùc 32 bit . Khi trình baøy ngöôøi ra chia con soá 32 bit naøy thaønh boán phaàn , moãi phaàn coù kích thöôùc 8 bit , goïi laø octet hoaëc byte. Coù caùc caùch trình baøy sau : Kyù phaùp thaäp phaân coù daáu chaám (dotted-decimal notation). Ví duï : 172.16.30.56 Kyù phaùp nhò phaân . Ví duï : 10101100 00010000 00011110 00111000. Kyù phaùp thaäp luïc phaân. Ví duï :82 39 1E 38 -Khoâng gian ñòa chæ IP ( goàm 232 ñòa chæ ) ñöôïc chia thaønh 5 lôùp (class) ñeå deã quaûn lyù ñoù laø :A ,B ,C ,D vaø E. Trong ñoù caùc lôùp A ,B vaø C ñöôïc trieån khai ñeå ñaët cho caùc host treân maïng Internet , lôùp D duøng cho caùc nhoùm multicast , coøn lôùp E phuïc vuï cho muïc ñích nghieân cöùu. MOÄT SOÁ KHAÙI NIEÄM VAØ THUAÄT NGÖÕ LIEÂN QUAN -Ñòa chæ host laø ñòa chæ IP coù theå duøng ñeå ñaët cho caùc interface cuûa caùc host. Hai host naèm cuøng moät maïng seõ coù network_id gioáng nhau vaø host_id khaùc nhau. -Ñòa chæ maïng (network address) : laø ñòa chæ IP duøng ñeå ñaët cho caùc maïng. Phaàn host_id cuûa ñòa chæ chæ chöùa caùc bit 0 . Ñòa chæ naøy khoâng theå duøng ñeå ñaët cho moät Interface. Ví duï 172.29.0.0 -Ñòa chæ Broadcast : laø ñòa chæ IP ñöôïc duøng ñeå ñaïi dieän cho taát caû caùc host trong maïng. Phaàn host id chæ chöùa caùc bit 1. Ñòa chæ naøy cuõng khoâng theå duøng ñeå ñaët cho moät host ñöôïc. Ví duï 172.29.255.255 ** Caùc pheùp toaùn laøm vieäc treân bit : Pheùp AND Pheùp OR A B A and B A B A or B 1 1 1 1 0 0 0 1 0 0 0 0 1 1 1 1 0 1 0 1 1 0 0 0 Ví duï sau minh hoaï pheùp AND giöõa ñòa chæ 172.29.14.10 vaø mask 255.255.0.0 172.29.14.10 = 10101100 00011101 00001110 00001010 AND 255.255.0.0 = 11111111 11111111 00000000 00000000 = 10101100 00011101 00000000 00000000 -Maët naï maïng (network mask) : laø moät con soá daøi 32 bit , laø phöông tieän giuùp maùy xaùc ñònh ñöôïc ñòa chæ maïng cuûa moät ñòa chæ IP (baèng caùch AND giöõa ñòa chæ IP vôùi maët naï maïng ) ñeå phuïc vuï cho coâng vieäc routing. Maët naï maïng cuõng cho bieát soá bit naèm trong phaàn host_id.Ñöôïc xaây döïng baèng caùch baät caùc bit töông öùng vôùp phaàn network_ id vaø taét caùc bit töông öùng vôùi phaàn host_id. -Maët naï maëc ñònh cuûa caùc lôùp khoâng chia maïng con Lôùp A 255.0.0 Lôùp B 255.255.0.0 Lôùp C 255.255.255.0 II. GIÔÙI THIEÄU CAÙC LÔÙP ÑÒA CHÆ : Lôùp A Daønh moät byte cho phaàn network_id vaø ba byte cho phaàn host_id. Ñeå nhaän bieát lôùp A , bit ñaàu tieân cuûa byte ñaàu tieân phaûi laø bit 0. Döôùi daïnh nhò phaân , byte naøy coù daïng 0XXXXXXX . Vì vaäy , nhöõng ñòa chæ IP coù byte ñaàu tieân naèm trong khoaûng töø 0 (00000000) ñeán 127 (01111111) seõ thuoäc lôùp A . Ví duï : 50.14.32.8 Byte ñaàu tieân naøy cuõng chính laø network_id, tröø ñi bit ñaàu tieân laøm ID nhaän daïng lôùp A , coøn laïi 7 bit ñeå ñaùnh thöù töï caùc maïng, ta ñöôïc 128 ( 27 ) maïng lôùp A khaùc nhau . Boû ñi hai tröôøng hôïp ñaëc bieät laø 0 vaø 127 . Keát quaû laø lôùp A chæ coøn 126 ñòa chæ maïng , 1.0.0.0 ñeán 126.0.0.0 Phaàn host_id chieám 24 bit , töùc coù theå ñaët ñòa chæ cho 16,777,216 host khaùc nhau trong moãi maïng. Boû ñi ñòa chæ maïng (phaàn host_id chöùa toaøn caùc bit 0 ) vaø moät ñòa chæ Broadcast (phaàn host_id chöùa toaøn caùc bit 1) nhö vaäy coù taát caû 16,777,214 host khaùc nhau trong moãi maïng lôùp A . Ví duï ñoái vôùi maïng 10.0.0.0 thì nhöõng giaù trò host hôïp leä laø 10.0.0.1 ñeán 10.255.255.254 Lôùp B Daønh 2 byte cho moãi phaàn network_id vaø host_id. Daáu hieäu ñeå nhaän daïng ñòa chæ lôùp B laø byte ñaàu tieân luoân baét ñaàu baèng hai bit 10. Döôùi daïng nhò phaân, octet coù daïng 10XXXXXX. Vì vaäy nhöõng ñòa chæ naèm trong khoaûng töø 128 (10000000) ñeán 191 (10111111) seõ thuoäc veà lôùp B. Ví duï 172.29.10.1 laø moät ñòa chæ lôùp B . Phaàn network_id chieám 16 bit boû ñi 2 bit laøm ID cho lôùp , coøn laïi 14 bit cho pheùp ta ñaùnh thöù töï 16,384 (214) maïng khaùc nhau (128.0.0.0 d8eán 191.255.0.0) Phaàn host_id daøi 16 bit hay coù 65536 (216) giaù trò khaùc nhau. Tröø ñi 2 tröôøng hôïp ñaëc bieät coøn laïi 65534 host trong moät maïng lôùp B . Ví duï ñoái vôùi maïng 172.29.0.0 thì caùc ñòa chæ host hôïp leä laø töø 172.29.0.1 ñeán 172.29.255.254 Lôùp C Daønh 3 byte cho phaàn network_id vaø moät byte cho phaàn host_id Byte ñaàu tieân luoân baét ñaàu baèng 3 bit 110 vaø daïnh nhò phaân cuûa octet naøy laø 110XXXXX. Nhö vaäy nhöõng ñiaï chæ naèm trong khoaûng töø 192 (11000000) ñeán 223 ( 11011111) seõ thuoäc veà lôùp C. Ví duï : 203.162.41.235 Phaàn network_id duøng 3 byte hay 24 bit, tröø ñi 3 bit laøm ID cuûa lôùp, coøn laïi 21 bit hay 2,097,152 (2 21) ñòa chæ maïng ( töø 192.0.0.0 ñeán 223.255.255.0) Phaàn host_id daøi 1 byte cho 256 (28) giaù trò khaùc nhau. Tröø ñi hai tröôøng hôïp ñaëc bieät ta coøn 254 host khaùc nhau trong moät maïng lôùp C. Ví duï , ñoái vôùi maïng 203.162.41.0 , caùc ñòa chæ host hôïp leä laø töø 203.162.41.1 ñeán 203.162.41.254 Lôùp D vaø E Caùc ñòa chæ coù byte ñaàu tieân naèm trong khoaûng 224 ñeán 256 laø caùc ñòa chæ thuoäc lôùp D hoaëc E . Do caùc lôùp naøy khoâng phuïc vuï cho vieäc ñaùnh ñòa chæ caùc host neân khoâng trình baøy ôû ñaây . Ví duï caùch trieån khai ñaët ñòa chæ IP cho moät heä thoáng maïng Chia maïng con ( subnetting ) : Giaû söû ta phaûi tieán haønh ñaët ñòa chæ IP cho heä thoáng coù caáu truùc nhö sau : Theo hình treân , ta baét buoäc phaûi duøng ñeán taát caû laø 6 ñöôøng maïng rieâng bieät ñeå ñaët cho heä thoáng maïng cuûa mình, maëc duø trong moãi maïng chæ duøng ñeán vaøi ñòa chæ trong toång soá 65,534 ñòa chæ hôïp leä ---> moät söï phí phaïm to lôùn . Thay vì vaäy , khi söû duïng kyõ thuaät chia maïng con , ta chæ caàn söû duïng moät ñöôøng maïng 150.150.0.0 vaø chia ñöôøng maïng naøy thaønh saùu maïng con theo hình beân döôùi : Roõ raøng khi caáp phaùt ñòa chæ cho caùc heä thoáng maïng lôùn , ngöôøi ta phaûi söû duïng kyõ thuaät chia maïng con trong tình hình ñòa chæ IP ngaøy caøng khan hieám . Xeùt veà khía caïnh kyõ thuaät , chia maïng con chính laø vieäc duøng moät soá bit trong phaàn host_id ban ñaàu ñeå ñaët cho caùc maïng con. Luùc naøy caáu truùc cuûa ñòa chæ IP goàm 3 phaàn : network_id, subnet_id vaø host_id . Soá bit duøng trong subnet_id bao nhieâu laø tuyø thuoäc vaø chieán löôïc chia maïng con cuûa ngöôøi quaûn trò , coù theå laø con soá troøn byte ( 8 bit) hoaëc moät soá bit leû vaãn ñöôïc. Tuy nhieân ta khoâng ñeå subnet_id chieám troïn soá bit coù trong host_id ban ñaàu , cuï theå laø subnet_id host_id -2. Soá löôïng host trong moãi maïng con ñöôïc xaùc ñònh baèng soá bit trong phaàn host_id ; 2x-2 ( tröôøng hôïp ñaëc bieät) laø soá ñòa chæ hôïp leä coù theå ñaëc cho caùc host trong maïng con. Töông töï soá bit trong phaàn subnet_id xaùc ñònh soá löôïng maïng con. Giaû söû soá bit laø y ---> 2y laø soá löôïng maïng con coù ñöôïc. Moät soá khaùi nieäm môùi : Ñòa chæ maïng con (ñòa chæ ñöôøng maïng) : bao goàm caû phaàn network_id vaø subnet_id , phaàn host_id chæ chöùa caùc bit 0 . Theo hình treân thì ta coù caùc ñòa chæ maïng con sau : 150.150.1.0, 150.150.2.0 ,… Ñòa chæ broadcast trong moät maïng con : baät taát caû caùc bit trong phaàn host_id leân 1 . Ví duï ñòa chæ broadcast cuûa maïng con 150.150.1.0 laø 150.150.1.255. Maët naï maïng con ( subnet mask ) : giuùp maùy tính xaùc ñònh ñöôïc ñòa chæ maïng con cuûa moät ñòa chæ host. Ñeå xaây döïng maët naï maïng con cho moät heä thoáng ñòa chæ , ta baät caùc bit trong phaàn host_id thaønh 0 . Ví duï maët naï maïng con duøng cho heä thoáng maïng trong moâ hình treân laø 255.255.255.0 Vaán ñeà ñaët ra laø khi xaùc ñònh ñöôïc moät ñòa chæ IP ( ví duï 172.29.8.230) ta khoâng theå bieát ñöôïc host naøy naèm trong maïng naøo ( khoâng theå bieát maïng naøy coù chia maïng con hay khoâng , vaø coù neáu chia thì dung bao nhieâu bit ñeå chia ). Chính vì vaäy khi ghi nhaän ñòa chæ IP cuûa moät host, ta cuõng phaûi cho bieát subnet mask laø bao nhieâu , ví duï 12.29.8.230/255.255.255.0 hoaëc 172.29.8.230/24. Ñòa chæ rieâng (private address) vaø cô cheá chuyeån ñoåi ñòa chæ maïng ( Network Address Translation –NAT ) : Taát caû caùc IP host khi keát noái vaøo maïng Internet ñeàu phaûi coù moät ñòa chæ IP o toå chöùc IANA (Internet Assigned Numbers Authority ) caáp phaùt – goïi laø ñòa chæ hôïp leä (hay laø ñöôïc ñaêng kyù ). Tuy nhieân soá löôïng host keát noái vaøo maïng ngaøy caøng gia taêng daãn ñeán tình traïng khan hieám ñòa chæ IP. Moät giaûi phaùp ñöa ra laø söû duïng cô cheá NAT keøm theo RFC 1918 quy ñònh danh saùch ñòa chæ rieâng. Caùc ñòa chæ naøy seõ khoâng ñöôïc IANA caáp phaùt – hay coøn goïi laø ñòa chæ khoâng hôïp leä . Baûng sau lieät keâ danh saùch caùc ñòa chæ naøy: Nhoùm ñòa chæ Lôùp Soá löôïng maïng 10.0.0.0 ñeán 10.255.255.255 A 1 172.16.0.0 ñeán 172.32.255.255 B 16 192.168.0.0 ñeán 192.168.255.255 C 256 Cô cheá NAT a.Giới thiệu chung về NAT Khi có hai máy tính ở trên cùng một lớp mạng (cùng subnet), các máy tính này kết nối trực tiếp với nhau, điều này có nghĩa là chúng có thể gởi và nhận dữ liệu trực tiếp với nhau. Nếu những máy tính này không trên cùng một lớp mạng và không có kết nối trực tiếp thì dữ liệu sẽ được chuyển tiếp qua lại giữa những lớp mạng này và như thế phải cần một router (có thể là phần mềm hoặc phần cứng) Ðây là trường hợp khi một máy tính nào đó muốn kết nối tới một máy khác trên internet. b.NAT hoạt động như thế nào? NAT làm việc như một router, công việc của nó là chuyển tiếp các gói tin (packets) giữa những lớp mạng khác nhau trên một mạng lớn. Bạn cũng có thể nghĩ rằng Internet là một mạng đơn nhưng có vô số subnet. Routers có đủ khả năng để hiểu được các lớp mạng khác nhau xung quanh nó và có thể chuyển tiếp những gói tin đến đúng nơi cần đến. NAT sử dụng IP của chính nó làm IP công cộng cho mỗi máy con (client) với IP riêng. Khi một máy con thực hiện kết nối hoặc gởi dữ liệu tới một máy tính nào đó trên internet, dữ liệu sẽ được gởi tới NAT, sau đó NAT sẽ thay thế địa chỉ IP gốc của máy con đó rồi gửi gói dữ liệu đi với địa chỉ IP của NAT. Máy tính từ xa hoặc máy tính nào đó trên internet khi nhận được tín hiệu sẽ gởi gói tin trở về cho NAT computer bởi vì chúng nghĩ rằng NAT computer là máy đã gởi những gói dữ liệu đi. NAT ghi lại bảng thông tin của những máy tính đã gởi những gói tin đi ra ngoài trên mỗi cổng dịch vụ và gởi những gói tin nhận được về đúng máy tính đó (client). c.NAT thực hiện những công việc sau: Chuyển đổi địa chỉ IP nguồn thành địa chỉ IP của chính nó, có nghĩa là dữ liệu nhận được bởi máy tính từ xa (remote computer) giống như nhận được từ máy tính có cấu hình NAT. Gởi dữ liệu tới máy tính từ xa và nhớ được gói dữ liệu đó đã sử dụng cổng dịch vụ nào. Dữ liệu khi nhận được từ máy tính từ xa sẽ được chuyển tới cho các máy con. Moät cô cheá môû roäng cuûa NAT laø PAT (Port Address Translation) cuõng duøng cho muïc ñích töông öùng. Luùc naøy thay vì chæ chuyeån ñoåi ñòa chæ IP thì caû coâng dòch vuï (port) cuõng ñöôïc chuyeån ñoåi ( do router NAT quyeát ñònh ). CHÖÔNG 4 PHÖÔNG TIEÄN TRUYEÀN DAÃN VAØ CAÙC THIEÁT BÒ MAÏNG ------------eYf------------ GIÔÙI THIEÄU VEÀ MOÂI TRÖÔØNG TRUYEÀN DAÃN : Khaùi nieäm : Treân moät maïng maùy tính , caùc döõ lieäu ñöôïc truyeàn treân moâi tröôøng truyeàn daãn ( transmission media ) , noù laø phöông tieän vaät lyù cho pheùp truyeàn taûi tín hieäu giöõa caùc thieát bò. Coù hai loaïi phöông tieän truyeàn daãn chuû yeáu : Höõu tuyeán ( bounded media) Voâ tuyeán (boundless media) Thoâng thöôøng heä thoáng söû duïng hai loaïi tín hieäu laø : digital vaø analog. Taàn Soá truyeàn thoâng : Phöông tieän truyeàn daãn giuùp caùc tín hieäu töø maùy tính naøy sang maùy tính khaùc . Caùc tín hieäu ñieän töû naøy bieåu dieãn caùc giaù trò döõ lieäu theo daïng caùc xung nhò phaân ( baät /taét ). Caùc tín hieäu truyeàn thoâng giöõa caùc maùy tính vaø caùc thieát bò laø caùc daïng soùng ñieän töø traûi daøi töø taàn soá radio ñeán taàn soá hoàng ngoaïi. Caùc soùng taàn soá radio thöôøng ñöôïc duøng ñeå phaùt tín hieäu LAN. Caùc taàn soá naøy coù theå ñöôïc duøng vôùi caùp xoaén ñoâi , caùp ñoàng truïc hoaëc thoâng qua vieäc truyeàn phuû soùng radio. Soùng viba (microwares) thöôøng duøng truyeàn thoâng taäp trung giöõa hai ñieåm hoaëc giöõa caùc traïm maët ñaát vaø caùc veä tinh. Ví duï nhö maïng ñieän thoaïi cellular . Tia hoàng ngoaïi thöôøng duøng cho caùc kieåu truyeàn thoâng qua maïng treân caùc khoaûng caùch töông ñoái ngaén vaø coù theå phaùt soùng giöõa hai ñieåm hoaëc töø moät ñieåm phuû soùng cho nhieàu traïm thu. Chuùng ta coù theå truyeàn tia hoàng ngoaïi vaø caùc taàn soá aùnh saùng cao hôn thoâng qua caùp quang. Caùc ñaëc tính cuûa phöông tieän truyeàn daãn : Moãi phöông tieän truyeàn daãn ñeàu coù nhöõng tính naêng ñaëc bieät hôïp vôùi moät kieåu dòch vuï cuï theå , nhöng thoâng thöôøng chuùng ta quan taâm ñeán nhöõng yeáu toá sau : Chi phí Yeâu caàu caøi ñaët Baêng thoâng (bandwidth) : cho bieát coâng söùc taûi döõ lieäu cuûa phöông tieän truyeàn daãn. Ví duï nhö caùp ñoàng truïc coù baêng thoâng 10Mbps. Baêng taàng cô sôû ( baseband): daønh toaøn boä baêng thoâng cho moät keânh truyeàn , baêng taàng môû roäng (broadband): cho pheùp nhieàu keânh truyeàn chia seû moät phöông tieän truyeàn daãn ( chia seû baêng thoâng ) Ñoä suy daàn ( attenuation ): ñoä ño söï suy yeáu ñi cuûa tín hieäu khi di chuyeån treân moät phöông tieän truyeàn daãn . Caùc nhaø thieát keá caùp phaûi chæ ñònh caùc giôùi haïn veà chieàu daøi day caùp vì khi caùp daøi seõ daãn ñeán tình traïng tín hieäu yeáu ñi maø khoâng theå phuïc hoài ñöôïc. Nhieãu ñieän töø ( Electronmagnetic Interference – EMI): bao goàm caùc nhieãu ñieän töø beân ngoaøi laøm bieán daïng tín hieäu trong moät phöông tieän truyeàn daãn. Nhieãu xuyeân keânh ( crosstalk ) hai day daãn ñaët keà nhau laøm nhieãu laãn nhau . CAÙC LOAÏI CAÙP : Caùp ñoàng truïc (coaxial) : - Laø kieåu caùp ñaàu tieân ñöôïc duøng trong caùc LAN, caáu taïo cuûa caùp ñoàng truïc goàm: Daây daãn trung taâm: day ñoàng hoaëc daây ñoàng beän. Moät lôùp caùch ñieän giöõa day daãn phía ngoaøi vaø day daãn phía trong Daây daãn ngoaøi: bao quanh day daãn tru._.a maïng IP. Neáu maïng IP ñôn thuaàn chæ xöû lyù caùc goùi thoaïi töông töï nhö caùc goùi döõ lieäu thì vieäc truyeàn thoaïi qua maïng IP seõ khoâng ñaûm baûo ñöôïc caùc thoâng soá chaát löôïng dòch vuï. Do vaäy caàn phaûi xaùc laäp caùc cô cheá xöû lyù ôû lôùp IP cho pheùp caùc giao thöùc ôû lôùp naøy coù theå nhaän bieát ñöôïc caùc thoâng soá chaát löôïng ñoái vôùi töøng loaïi löu löôïng ñi qua noù ñeå coù caùc phaûn öùng thích hôïp ñoái vôùi caùc goùi thoaïi coù yeâu caàu cao veà chaát löôïng phaân phoái goùi treân maïng ñeå giaûi quyeát caùc vaán ñeà thôøi gian thöïc, jitter, … Vaán ñeà xaùc laäp QoS cho maïng IP coù theå ñöôïc tieán haønh theo hai phöông phaùp sau: Döï tröõ taøi nguyeân cho töøng loaïi dòch vuï. Xaùc ñònh öu tieân cho caùc luoàng löu löôïng. 1. Caùc phöông phaùp xöû lyù yeâu caàu veà baêng thoâng ñoái vôùi tín hieäu thoaïi a) Giao thöùc neùn tieâu ñeà goùi thoaïi (Compressed Real-Time Protocol – cRTP) Do vieäc söû duïng theâm phaàn tieâu ñeà goùi neân ñoái vôùi moät maïng ñieän thoaïi qua IP neáu söû duïng cuøng moät phöông phaùp maõ hoùa nhö maïng thoaïi PSTN thì baêng thoâng caàn thieát cho maïng IP seõ lôùn hôn maïng chuyeån maïch keânh. Tuy vaäy neáu aùp duïng caùc thuaät toaùn maõ hoùa neùn thoaïi hay loaïi boû caùc khoaûng laëng, ñoàng thôøi söû duïng moät caùch linh hoaït, chia seõ phaàn baêng thoâng ñöôïc caáp phaùt giöõa caùc keânh thoaïi thì maïng thoaïi IP cho pheùp vieäc söû duïng baêng thoâng toái öu hôn so vôùi maïng phaân keânh coá ñònh TDM. Moät phöông phaùp höõu hieäu ñeå giaûm löôïng baêng thoâng ñöôïc yeâu caàu bôûi dòch vuï thoaïi treân maïng laø neùn tieâu ñeà goùi. Quaù trình neùn tieâu ñeà goùi seõ laøm giaûm kích thöôùc cuûa caùc goùi thoaïi vaø do ñoù giaûm söï tieâu thuï baêng thoâng daønh cho moãi goùi thoaïi ñöôïc truyeàn qua maïng. Ngöôøi ta neùn phaàn tieâu ñeà cuûa caùc goùi thoaïi baèng vieäc tích hôïp cRTP treân caùc nuùt maïng. cRTP laø moät giao thöùc cho pheùp neùn tieâu ñeà cuûa goùi thoaïi bao goàm tieâu ñeà cuûa caùc giao thöùc RTP, UDP vaø IP coù kích thöôùc 40 byte chæ coøn 2 ñeán 4 byte tuøy theo vieäc söû duïng hay khoâng söû duïng tröôøng checksum treân tieâu ñeà UDP. Kích thöôùc goùi tröôùc khi neùn 20 bytes 8 bytes 12 bytes IP UDP RTP Payload Tieâu ñeà goùi 20 -160 byte Kích thöôùc goùi sau khi neùn 2-4 byte Payload 20 -160 byte Söû duïng cRTP neùn tieâu ñeà goùi thoaïi Giao thöùc neùn tieâu ñeà goùi cRTP hoaït ñoäng treân cô sôû moät soá tröôøng thoâng tin treân phaàn tieâu ñeà goùi cuûa caùc giao thöùc IP vaø UDP thöôøng khoâng thay ñoåi treân caùc goùi khaùc nhau. Theâm vaøo ñoù caùc tröôøng thoâng tin tieâu ñeà RTP thay ñoåi theo moät qui luaät xaùc ñònh. Do ñoù cRTP chæ truyeàn ñaày ñuû thoâng tin cuûa phaàn tieâu ôû goùi ñaàu tieân vaø tieâu ñeà cuûa caùc goùi sau ñoù seõ bò neùn baèng caùch boû ñi caùc tröôøng thoâng tin laëp laïi hay söû duïng moät soá bit ñeå chæ thò qui luaät thay ñoåi thoâng tin. Theo ñoù cRTP chæ phaùt ñi caùc tröôøng Packet ID treân tieâu ñeà IP khi coù söï thay ñoåi, checksum cuûa UDP khi caùc öùng duïng ñaàu cuoái coù yeâu caàu. Ñoái vôùi caùc tröôøng soá thöù töï baûn tin hay timestamp treân tieâu ñeà RTP, cRTP seõ thieát laäp caùc tröôøng xaùc ñònh qui luaät thay ñoåi nhö soá thöù töï seõ taêng bôûi 1, coøn TS seõ taêng theo thôøi gian laáy maãu. Tröôøng quan troïng nhaát trong phaàn tieâu ñeà neùn laø tröôøng nhaän daïng phieân CID (session context identifier) goàm 8 bit xaùc ñònh moät phieân keát noái giöõa hai ñaàu cuoái. CID laø tröôøng ñaïi dieän cho toå hôïp thoâng tin xaùc laäp phieân laøm vieäc treân 3 lôùp IP/UDP/RTP bao goàm: Ñòa chæ IP. Soá coång giao thöùc UDP. Tröôøng xaùc ñònh nguoàn ñoàng boä cuûa luoàng thoâng tin RTP. Baûng so saùnh baêng thoâng khi söû duïng vaø khoâng söû duïng cRTP Tieâu chuaån maõ hoùa Baêng thoâng söû duïng Baêng thoâng söû duïng khi söû duïng cRTP G.729(1 maãu 10ms/khung) 40kbit/s 9.6kbit/s G.729(2 maãu 10ms/khung) 16kbit/s 8.4kbit/s G.729(4 maãu 10ms/khung) 24kbit/s 11.2kbit/s G.711(1 maãu 10ms/khung) 112kbit/s 81.6kbit/s G.711(2 maãu 10ms/khung) 96kbit/s 80.8kbit/s b) Resource Reservation Protocol (RSVP) RSVP laø giao thöùc cho pheùp caùc ñaàu cuoái thoâng baùo cho maïng veà thoâng soá chaát löôïng dòch vuï cuûa caùc öùng duïng ñöôïc gôûi qua chuùng, treân cô sôû ñoù maïng seõ xaùc laäp caùc phöông thöùc xöû lyù ñoái vôùi töøng loaïi löu löôïng khaùc nhau. Theâm vaøo ñoù RSVP coøn mang thoâng tin veà nhu caàu baêng thoâng cuûa töøng loaïi löu löôïng ñeán caùc nuùt maïng tröôùc khi keânh thoâng tin ñöôïc thieát laäp, theo ñoù caùc nuùt maïng coù theå chaáp nhaän hay töø choái vieäc gôûi caùc goùi tin ñeán chuùng. Caùc goùi tin seõ phaûi gôûi ñi treân moät ñöôøng daãn khaùc neáu khoâng nhaän ñöôïc caùc ñaùp öùng töø moät nuùt maïng cho caùc yeâu caàu veà söû duïng taøi nguyeân treân maïng. Nhö vaäy RSVP laø moät giao thöùc ñònh höôùng cho vieäc thieát laäp caùc ñöôøng truyeàn thoâng tin treân maïng cuõng nhö cho vieäc xaùc laäp caùc cô cheá xöû lyù thoâng tin treân moãi nuùt maïng. RSVP thieát laäp moät keânh thoâng tin rieâng ñôn höôùng ñeå phaùt caùc baûn tin cuûa noù song song vôùi keânh truyeàn döõ lieäu . Baûn tin PATH seõ mang thoâng tin moâ taû luoàng löu löôïng ñeán ñaàu cuoái ñích, coøn baûn tin RESV seõ thoâng baùo cho ñaàu cuoái phaùt bieát ñaàu cuoái ñích tieáp nhaän thoâng tin vaø phaàn baêng thoâng toái thieåu seõ caáp phaùt cho luoàng döõ lieäu. Moät öùng duïng cuûa RSVP laø cho pheùp caùc Gateway thöïc thi cô cheá ñieàu khieån vieäc chaáp nhaän cuoäc goïi. Theo ñoù baûn tin Alerting chæ ñöôïc gôûi ñi sau khi ñaõ xaùc laäp ñöôïc caùc taøi nguyeân maïng seõ caáp phaùt cho cuoäc goïi ôû caû hai ñaàu cuoái baèng vieäc thieát laäp hai keânh RSVP treân hai höôùng. Neáu moät trong hai keânh RSVP bò töø choái, cuoäc goïi seõ khoâng ñöôïc thieát laäp. 2. Ñònh möùc öu tieân cho caùc luoàng löu löôïng Thoâng soá chaát löôïng dòch vuï QoS ñöôïc thieát laäp treân maïng IP nhaèm ñaûm baûo lôùp maïng IP coù theå phaân loaïi caùc lôùp dòch vuï ñi qua noù vaø nhôø ñoù coù theå xaùc laäp caùc cô cheá öu tieân trong vieäc xöû lyù caùc goùi thoaïi. Nguyeân lyù cuûa moâ hình phaân lôùp dòch vuï naèm ôû choã lôùp maïng IP seõ phaûi phaân loaïi luoàng löu löôïng ñi qua noù ñöïa treân thoâng soá veà chaát löôïng dòch vuï khaùc nhau maø lôùp IP seõ xaùc ñònh caùc phöông thöùc xöû lyù goùi khaùc nhau. Caùc phöông thöùc xöû lyù goùi bao goàm caùc quaù trình xaùc ñònh baêng thoâng seõ caáp phaùt cho lôùp dòch vuï, thöù töï vaø thôøi gian phuïc vuï cuûa lôùp maïng IP ñoái vôùi moãi lôùp dòch vuï. Ñoàng thôøi phöông thöùc naøy cuõng xaùc ñònh phöông phaùp xöû lyù ñoái vôùi caùc goùi khi coù taéc ngheõn xaûy ra. a) Caáu truùc phaân lôùp dòch vuï (Diffirentiate Service) Ñeå coù theå phaân loaïi luoàng löu löôïng ñi qua, caùc nuùt maïng ñöôïc caáu hình caáu truùc phaân lôùp dòch vuï. Döïa vaøo caùc bit maõ hoùa ñöôïc xaùc laäp treân tröôøng ToS (Type of Service) ôû phaàn tieâu ñeà IP ñeå ñaùnh daáu caùc luoàng löu löôïng töông öùng vôùi caùc möùc yeâu caàu chaát löôïng dòch vuï khaùc nhau. Theo caùch naøy, 6 bit cao cuûa tröôøng ToS seõ ñöôïc söû duïng vaø ñöôïc goïi laø Differentiated Service Code Point (DSCP). Caùc bit DSCP treân caùc goùi IP seõ phaân loaïi löu löôïng thaønh hai lôùp chaát löôïng dòch vuï chính bao goàm: Expedited Forwarding (EF). EF laø lôùp dòch vuï coù möùc öu tieân cao nhaát, caùc goùi tin ñöôïc xaùc laäp ôû lôùp naøy ñöôïc xöû lyù tröôùc tieân ôû caùc haøng ñôïi. Dòch vuï thoaïi VoIP thöôøng ñöôïc caáu hình ôû lôùp naøy. Assured Forwarding (AF). AF laø lôùp dòch vuï coù ñoä öu tieân keá tieáp. Trong AF coøn chia thaønh 4 lôùp con vaø trong moãi lôùp con coøn phaân chia thaønh 3 möùc öu tieân. b) Chuyeån maïch nhaõn ña giao thöùc MPLS (MultiProtocol Label Switch) Ñeå xaùc ñònh ñoä öu tieân cho caùc goùi, quaù trình vaän chuyeån phaùt goùi treân maïng IP chòu söï taùc ñoäng cuûa caùc thoâng soá QoS. QoS bao goàm caùc thoâng soá ñieàu khieån doøng nhö ñoä treã, jitter, vaø xaùc suaát maát goùi. MPLS laø phöông thöùc ñaùp öùng ñöôïc caùc yeâu caàu treân thoâng qua vieäc ñieàu khieån caùc tieán trình thieát laäp ñöôøng daãn giöõa nguoàn vaø ñích baèng caùc thoâng tin treân caùc nhaõn cuûa goùi thoâng tin. Ñoái vôùi caùc maïng Ethernet, MPLS xaùc ñònh moät nhaõn môùi cho caùc goùi IP, caùc nhaõn naøy seõ ñöôïc cheøn vaøo giöõa phaàn tieâu ñeà Ethernet vaø caùc goùi IP. Nhaõn MPLS bao goàm 32 bit, vôùi 20 bit ñaàu chöùa thoâng tin chính cuûa nhaõn,8 bit cuoái laø Time to live, 3 bit Exp ñöôïc xaùc ñònh ñeå keát hôïp giöõa DS vôùi MPLS. Bit S xaùc ñònh nhaõn cuoái cuøng trong chuoãi nhaõn cuûa MPLS. Caáu truùc khung khoâng söû duïng MPLS Tieâu ñeà Ethernet IP datagarm Caáu truùc khung söû duïng MPLS Tieâu ñeà Ethernet Nhaõn MPLS (4 byte) IP datagarm Nhaõn MPLS (4 byte) Nhaõn (0:19) EXP (20:22) S 23 Time to live 24:31 Caáu truùc goùi trong chuyeån maïch nhaõn MPLS Döïa treân thoâng tin veà caùc thoâng soá QoS ñoái vôùi moãi loaïi dòch vuï qua maïng, MPLS seõ xaùc ñònh caùc lôùp chuyeån tieáp FEC (Forwarding Equipvalent Class). FEC laø doøng caùc goùi ñöôïc chuyeån tieáp theo cuøng moät phöông thöùc, vôùi cuøng moät cô cheá xöû lyù haøng ñôïi vôùi möùc ngöôõng ñoä treã, jitter cho pheùp ñeå ñaûm baûo chaát löôïng dòch vuï. Vieäc xaùc ñònh ñöôøng chuyeån maïch nhaõn cuûa moät lôùp FEC cho moät doøng goùi ñöôïc thöïc hieän ôû ngoõ vaøo cuûa maïng MPLS. Baèng quaù trình xaùc laäp moät nhaõn mang thoâng soá QoS coù yù nghóa treân toaøn maïng cho doøng löu löôïng ñoù. Khi ñi qua moãi nuùt chuyeån maïch nhaõn LSR (Label Switch Router), phaàn nhaõn treân moãi goùi tin seõ ñöôïc thay theá baèng moät nhaõn môùi ñeå xaùc laäp ñöôøng ñi keá tieáp cho chuùng. Quaù trình xaùc laäp caùc ñöôøng chuyeån maïch nhaõn LSP (Label Switching Path) seõ ñöôïc thieát laäp moät caùch töï ñoäng baèng caùc thoâng tin ñöôïc cung caáp töø caùc giao thöùc ñònh tuyeán hay seõ ñöôïc thieát laäp tónh baèng vieäc chæ ñònh moät caùch baét buoäc. c) IP Precedence vaø Type of Service: TANDBERG ñöa ra ñòa chæ IP öu tieân ( IP Precedence ) vaø kieåu phuïc vuï ( Type Of Service ToS ). IP Precedence cho pheùp video vaø audio ñöôïc quyeàn öu tieân truyeàn ñi tröôùc. Giaù trò tính hieäu baùo hieäu, video, data coù theå ñoäc laäp treân GateWay. Giaù trò ToS coù nhöõng ñaëc tröng: toái ña baêng thoâng (Maximum throughput), haïn cheá toái thieåu chi phí(Minimum monetaty cost), ñoä treã thaáp (Minimum delay), ñoä tin caäy cao (Maximum reliable). Ñaây laø nhöõng ñaëc tröng ñeå router ñöa ra nhöõng quyeát ñònh ñeå traùnh söï ngheõn maïch trong maïng. Khaû naêng QoS cuûa TANDBERG GATEWAY coù theå söû duïng ñeå quaûn trò maïng LAN vaø maïng WAN moät caùch hieäu quaû. IP Precedence vaø ToS ñöa ra nhöõng öu tieân veà ñòa chæ IP, ñieàu khieån söï ngheõn maïch vaø cho pheùp sö töông thích toát nhaát veà hoäi nghò truyeàn hình (Video Conference) trong maïng LAN. Trong xu theá phaùt trieån nhanh choùng cuûa maïng hieän nay, nhöõng ñaëc tröng ôû treân coù theå haïn cheá nhöõng döõ lieäu coù quyeàn öu tieân thaáp ñeå taêng tính linh hoaït cuûa router vaø cuõng cung caáp nhöõng khaû naêng cao nhaát cho döõ lieäu cuûa hoäi nghò truyeàn hình coù theå truyeàn ñi ñöôïc ñeán ñuùng ñích. III. CAÙC THUAÄT TOAÙN XÖÛ LYÙ HAØNG ÑÔÏI : 1. Xöû lyù haøng ñôïi caân baèng trong soá (Weighted Fair Queuing-WFQ) WFQ laø phöông phaùp xöû lyù luoàng löu löôïng ñeán moät nuùt maïng baèng caùch phaân chia luoàng löu löôïng naøy thaønh nhieàu haøng ñôïi vaø caáp phaùt cho moãi haøng ñôïi moät löôïng baêng thoâng baèng nhau. Vôùi cô cheá naøy, ñaûm baûo raèng moïi luoàng löu löôïng ñeàu ñöôïc caáp phaùt baêng thoâng vaø khoâng moät luoàng löu löôïng naøo coù quyeàn chieám duïng baêng thoâng cuûa toaøn boä maïng. Hoaït ñoäng cuûa WFQ töông töï nhö TDM trong chuyeån maïch keânh. Tuy vaäy WRQ coù öu ñieåm hôn trong vieäc söû duïng baêng thoâng nhôø coù khaû naêng thu hoài baêng thoâng ñaõ caáp phaùt cho caùc luoàng löu löôïng hieän khoâng coù nhu caàu söû duïng ñeå caáp phaùt cho caùc luoàng löu löôïng khaùc. 2. Xöû lyù haøng ñôïi tuøy choïn (Custom Queuing – CQ) Cô cheá naøy cho pheùp ngöôøi söû duïng coù theå xaùc ñònh soá löôïng caùc lôùp löu löôïng ñöôïc phaân chia, cuõng nhö löôïng baêng thoâng trung bình ñöôïc caáp cho moãi luoàng löu löôïng. Phöông thöùc xöû lyù naøy ñöôïc thöïc hieän theo cô cheá round robin, moät boä scheduler seõ laàn löôït queùt qua moãi haøng ñôïi vaø quyeát ñònh bao nhieâu goùi treân moãi haøng ñôïi seõ ñöôïc phaùt ñi treân moãi löôït. 3. Xöû lyù haøng ñôïi öu tieân (Priority Queuing – PQ) Vôùi phöông phaùp xöû lyù naøy luoàng löu löôïng ñeán moät nuùt maïng seõ ñöôïc chia thaønh 4 luoàng löu löôïng vôùi caáp ñoä öu tieân giaûm daàn bao goàm cao, bình thöôøng, trung bình vaø thaáp. Nuùt maïng seõ xöû lyù caùc luoàng löu löôïng theo thöù töï öu tieân töø cao ñeán thaáp. Caùc luoàng löu löôïng ôû möùc öu tieân thaáp hôn chæ ñöôïc xöû lyù khi taát caû caùc goùi treân luoàng löu löôïng coù thöù töï öu tieân cao hôn noù ñaõ ñöôïc truyeàn ñi. Phöông thöùc naøy ñöôïc xaùc laäp ñeå phuïc vuï cho caùc luoàng löu löôïng yeâu caàu ñoä treã cuõng nhö xaùc suaát maát goùi thaáp, nhö dòch vuï thoaïi chaúng haïn. Khi ñoù caùc luoàng löu löôïng coù thöù töï öu tieân cao seõ luoân ñöôïc caáp phaùt baêng thoâng theo yeâu caàu baát chaáp söï toàn taïi cuûa caùc luoàng löu löôïng khaùc treân maïng. 4. Xöû lyù haøng ñôïi caân baèng troïng soá phaân lôùp (Class-Based WFQ) CB WFQ laø söï keát hôïp giöõa CQ vaø WFQ, cho pheùp xaùc ñònh chính xaùc soá löôïng baêng thoâng ñöôïc caáp phaùt cho moãi lôùp. CB-WFQ cho pheùp xaùc laäp ñeán 64 lôùp dòch vuï vaø kieåm soaùt baêng thoâng ñöôïc caáp phaùt cho moãi lôùp. Neáu soá löôïng baêng thoâng ñöôïc caáp phaùt cho moãi lôùp trong WFQ phuï thuoäc vaøo soá lôùp dòch vuï treân ngoõ vaøo cuûa moãi nuùt, thì vôùi CB-WFQ , phaàn baêng thoâng caáp phaùt cho moãi nuùt maïng coù theå ñöôïc xaùc laäp ôû moät giôùi haïn nhaát ñònh bôûi ngöôøi söû duïng. 5. Xöû lyù haøng ñôïi ñaûm baûo ñoä treã thaáp (Low Latency Queuing-LLQ) Laø söï keát hôïp giöõa PQ vaø CB-WFQ, cho pheùp thöïc thi quaù trình phaân lôùp dòch vuï vaø xaùc laäp thöù töï öu tieân cao nhaát cho moät lôùp dòch vuï. Theo ñoù khi coù yeâu caàu, toaøn boä baêng thoâng cuûa maïng seõ ñöôïc caáp phaùt cho lôùp dòch vuï naøy. Baêng thoâng cuûa maïng chæ ñöôïc caáp phaùt cho caùc dòch vuï khaùc khi khoâng coøn baát kì yeâu caàu naøo töø lôùp dòch vuï coù thöù töï öu tieân cao nhaát. Phöông thöùc xöû lyù haøng ñôïi naøy ñöôïc söû duïng phoå bieán trong caùc heä thoáng VoIP do ñaûm baûo ñoä treã cuõng nhö xaùc suaát maát goùi nhoû trong vieäc truyeàn taûi löu löôïng thoaïi vôùi möùc öu tieân cao nhaát. CHÖÔNG 9 MOÂ HÌNH TRUYEÀN THOAÏI PC to PC ------------eYf------------ Moâ hình truyeàn thoaïi VoIP qua maïng LAN ñöôïc xaây döïng nhaèm muïc ñích thieát laäp moät heä thoáng truyeàn thoaïi noäi boä taïi caùc cô quan, taän duïng caùc keát noái saün coù giöõa caùc ñaàu cuoái PC, thay theá cho chöùc naêng cuûa caùc toång ñaøi PABX. Thay vì phaûi xaây döïng heä thoáng chuyeån maïch keânh nhö ñoái vôùi caùc toång ñaøi ñieän töû hay toång ñaøi soá ñeå thöïc thi caùc tieán trình keát noái thöïc hieän cuoäc goïi, thoaïi coù theå ñöôïc truyeàn taûi qua caùc ñöôøng keát noái Ethernet vôùi toác ñoä 10Mbit/s cuøng vôùi caùc thoâng tin döõ lieäu treân maïng LAN. Trong moâ hình truyeàn thoaïi PC to PC, quaù trình ñaøm thoaïi ñöôïc thöïc hieän ngay treân caùc ñaàu cuoái PC ñöôïc trang bò micro vaø loa. Micro thöïc hieän chöùc naêng chuyeån ñoåi tín hieäu aâm thanh sang daïng tín hieäu ñieän ñeå ñöa vaøo soundcard coøn loa laø thieát bò phaùt thanh. Trong moâ hình truyeàn thoaïi PC to PC, hai vaán ñeà chính caàn ñöôïc giaûi quyeát: Xöû lyù qua soundcard. - Truyeàn thoaïi qua card maïng. I. XÖÛ LYÙ THOAÏI QUA SOUNDCARD : Quaù trình xöû lyù tín hieäu thoaïi ñöôïc tieán haønh treân chip DSP cuûa soundcard. Vì baûn chaát cuûa aâm thanh laø moät tín hieäu töông töï ñöôïc thieát laäp töø 3 thaønh phaàn: bieân ñoä, taàn soá vaø pha. Trong khi maùy tính chæ coù theå laøm vieäc vôùi caùc tín hieäu soá, do vaäy ñeå coù theå löu tröõ ñöôïc caùc tín hieäu aâm thanh, boä DSP ñöôïc söû duïng ñeå chuyeån ñoåi aâm thanh sang daïng tín hieäu soá ñeå maùy tính coù theå löu tröõ vaø xöû lyù chuùng döôùi daïng soá lieäu. Ñeå thöïc hieän chöùc naêng treân, DSP ñöôïc caáu hình töø hai thaønh phaàn sau: - Boä chyeån ñoåi A/D soá hoùa aâm thanh, chuyeån ñoåi tín hieäu töø daïng töông töï sang daïng soá. Ñeå thöïc hieän ñieàu naøy, boä chuyeån ñoåi ADC phaûi laáy maãu caùc tín hieäu trong caùc khoaûng thôøi gian nhaát ñònh. Sau ñoù caùc maãu naøy ñöôïc chuyeån sang moät chuoãi soá töông öùng vôùi giaù trò ñaõ ñöôïc löôïng töû hoùa cuûa chuùng. Toác ñoä laáy maãu caøng lôùn thì ñoä chính xaùc cuûa caùc tín hieäu ñaõ ñöôïc maõ hoùa caøng cao. - Boä chuyeån ñoåi D/A coù chöùc naêng taùi taïo laïi daïng tín hieäu töông töï cuûa aâm thanh töø chuoãi bit maõ hoùa nhaän ñöôïc. DAC chuyeån ñoåi chuoãi soá sang daïng tín hieäu töông töï vaø chuyeån chuùng ñeán coång audio ñeå ñöa ñeán caùc boä khuyeách ñaïi vaø phaùt ra loa döôùi daïng caùc soùng aân thanh coù theå nhaän bieát ñöôïc. Coù hai caùch ñeå thu phaùt aâm thanh söû duïng DSP, tröïc tieáp hay thoâng qua vieäc söû duïng DMA. - Söû duïng DMA (keânh truy xuaát boä nhôù tröïc tieáp) seõ ít tieâu toán thôøi gian cuûa boä xöû lyù. Boä xöû lyù coù theå thöïc thi caùc tieán trình khaùc maø khoâng caàn maát nhieàu thôøi gian cho vieäc thu phaùt aâm thanh. - Thu phaùt aâm thanh tröïc tieáp treân DSP, cho pheùp thöïc thi taát caû caùc tieán trình ñieàu chænh tín hieäu… Tuy vaäy phöông phaùp naøy ñoøi hoûi phaûi coù söï tham gia xöû lyù cuûa CPU. Nhö vaäy ñeå thöïc thi caùc quaù trình thu phaùt, xöû lyù aâm thanh treân chip DSP coù theå thöïc hieän theo moät trong hai caùch treân vaø cuõng coù theå söû duïng nhieàu ngoân ngöõ laäp trình khaùc nhau. Tuøy theo moâi tröôøng laøm vieäc vaø coâng suaát cuûa CPU maø löïa choïn phöông phaùp phuø hôïp. - Hoaëc laäp trình heä thoáng, ñieàu khieån chip DSP treân soundcard, hai keânh DMA cuõng nhö caùc tín hieäu ngaét töø DSP tôùi CPU. Phöông phaùp naøy thöïc hieän chuû yeáu trong moâi tröôøng DOS, coù theå duøng laäp trình ngoân ngöõ assembly ñeå ñôn giaûn cho vieäc dòch maõ leänh cuõng nhö taêng toác ñoä xöû lyù CPU. Tuy nhieân phöông phaùp naøy raát haïn cheá cho khaû naêng phaùt trieån chöông trình chaïy treân nhieàu maùy khaùc nhau coù kieåu soundcard khaùc nhau, vôùi keânh DMA söû duïng vaø caùc ñöôøng ngaét daønh saün khaùc nhau. Neáu khoâng quaûn lyù toát raát deã xaûy ra tranh chaáp veà keânh DMA vaø veà ñoä öu tieân caùc tín hieäu ngaét tôùi CPU khi CPU caàn xöû lyù nhieàu nhieäm vuï khaùc nhau ñoàng thôøi. - Hoaëc laäp trình treân moâi tröôøng Windows vaø söû duïng caùc haøm ñaëc bieät daønh saün cho soundcard vì moâi tröôøng naøy coù theå quaûn lyù taát caû caùc thieát bò ngoaïi vi nhö caùc chip DSP, caùc keânh DMA. Ngöôøi laäp trình deã daøng giao tieáp vôùi moïi loaïi card aâm thanh thoâng qua giao dieän Windows API maø ñieån hình laø caùc haøm lôùp CWAVE cuõng nhö hoï MMIO bieåu dieãn thuoäc tính file *.wav. Trong moâ hình thieát keá heä thoáng truyeàn thoaïi qua IP, phöông phaùp thöù hai ñöôïc löïa choïn vì phöông phaùp naøy khoâng ñoøi hoûi phaûi giao tieáp tröïc tieáp vôùi caùc phaàn cöùng beân döôùi, vieäc ñieàu khieån chip xöû lyù DSP coù theå thöïc hieän treân lôùp öùng duïng. Ñieàu naøy mang laïi hai öu ñieåm sau: - Taùch bieät ñöôïc khoái xöû lyù phaàn cöùng vaø phaàn meàm öùng duïng. - Laäp trình treân moâi tröôøng Windows cho pheùp xaây döïng caùc giao dieän chöông trình gaàn guõi vôùi ngöôøi söû duïng. Ñeå thöïc hieän caùc quaù trình xöû lyù tín hieäu treân soundcard, chöông trình thieát laäp caùc ñònh daïng cho tín hieäu aâm thanh thu phaùt ñöôïc CODEC theo chuaån G.711 töùc maõ hoùa PCM, moãi maãu aâm thanh ñöôïc bieåu dieãn bôûi β=8 bit nhò phaân. Trong ñoù bit cao nhaát laø bit daáu, 7 bit coøn laïi bieåu dieãn 256 maãu toå hôïp töø -127 tôùi +127. Neáu tín hieäu aâm thanh laø im laëng, giaù trò cuûa maãu dao ñoäng töø -127 tôùi +125. Vì baêng thoâng thoaïi laø 4khz, theo tieâu chuaån Nyquist, taàn soá laáy maãu fs=2*BW. Do ñoù aâm thoaïi ñöôïc laáy maãu ôû taàn soá 8khz vaø toác ñoä bit laø Br: Br = fs*β = 8*8 = 64 Kbps Buffer thu coù kích thöôùc ñöôïc choïn laø 400 byte. Vieäc löïa choïn kích thöôùc cuûa buffer phaûi ñaùp öùng hai yeâu caàu sau: - Khoâng gaây ñoä treã quaù lôùn seõ laøm maát ñi tính thôøi gian thöïc cuûa dòch vuï thoaïi. - Ñaûm baûo chaát löôïng cuûa caùc tín hieäu thoaïi, khoâng gaây hieän töôïng rung hay ngaét quaõng tieáng noùi. Do ñoù kích thöôùc cuûa buffer khoâng ñöôïc choïn quaù lôùn seõ gaây treã vaø khoâng ñöôïc choïn quaù nhoû, moät maët seõ laøm hao phí baêng thoâng ñöôøng truyeàn maët khaùc laøm giaûm chaát löôïng aâm thoaïi thu ñöôïc. Treân thöïc teá giaù trò cuûa buffer ñöôïc löïa choïn thoâng qua quaù trình chaïy thöû chöông trình ñeå tìm giaù trò toái öu nhaát. Choïn kích thöôùc boä ñeäm thu laø 400 byte ñoä treã do quaù trình thu tín hieäu thoaïi laø : tthu = 400/8000 = 50 (ms) Töông töï kích thöôùc buffer phaùt cuõng laø 400 byte, thôøi gian ñeå phaùt heát buffer cuõng laø: tphaùt = tthu = 50 (ms) II. TRUYEÀN THOAÏI GIÖÕA CAÙC PC TREÂN MAÏNG LAN : Keát noái truyeàn thoaïi giöõa caùc ñaàu cuoái PC treân maïng LAN ñöôïc thöïc hieän thoâng qua lôùp TCP/IP, theo ñoù caùc goùi thoaïi ñöôïc chuyeån qua caùc soket treân ñaàu cuoái PC. Ñeå ñôn giaûn cho quaù trình laäp trình heä thoáng maïng vaø khoâng phaûi quan taâm ñeán caùc lôùp giao thöùc maïng ôû beân döôùi, heä thoáng truyeàn thoaïi qua maïng LAN ñöôïc thieát keá söû duïng caùc haøm laäp trình trong öùng duïng laäp trình VB6.0 treân Windows API theo moâ hình client server. Server Client Socket () Taïo socket bind() Ñònh teân cho socket listen() Kieåm tra keát noái töø client Chôø yeâu caàu keát noái töø client Accept() Taïo moät socket môùi ñeå chaáp nhaän keát noái, trong khi keát noái ban ñaàu tieáp tuïc chôø keát noái môùi Send()/Receive() Thu phaùt döõ lieäu Closesocket() Ñoùng socket Closesocket() Ñoùng socket Send()/Receive() Thu phaùt döõ lieäu Socket () Taïo socket Connect() Keát noái ñeán server Qui trình thieát laäp keát noái vaø truyeàn nhaän döõ lieäu treân socket Theo moâ hình ñöôïc moâ taû treân, khi thöïc thi chöông trình, caùc ñaàu cuoái seõ môû socket ñeå chôø keát noái ñeán. Khi coù yeâu caàu thieát laäp keát noái, tín hieäu chuoâng ñöôïc thu treân caùc file *.wave seõ ñöôïc phaùt ra loa ñeå thoâng bao cho thueâ bao coù cuoäc goïi ñeán. Neáu phía bò goïi ñoàng yù chaáp nhaän cuoäc goïi ñeán, soundcard baét ñaàu thöïc thi caùc quaù trình thu tín hieäu thoaïi ñeå chuyeån ra boä ñeäm phaùt. Quaù trình thu thoaïi treân soundcard seõ ñöôïc ngöøng laïi khi phaùt hieän coù söï xuaát hieän cuûa caùc goùi chöùa khoaûng laëng, luùc naøy soundcard seõ chôø nhaän caùc goùi thoaïi ôû ñaàu cuoái xa ñeå phaùt ra loa. Quaù trình thu phaùt giöõa caùc ñaàu cuoái PC seõ ñöôïc thöïc hieän lieân tuïc baèng vieäc söû duïng caùc message thoâng baùo söï kieän cuûa Window döïa treân traïng thaùi cuûa socket. Khi soundcard thu ñaày boä ñeäm, chöông trình seõ nhaän ñöôïc message yeâu caàu phaùt goùi thoaïi ñi, töông töï nhö vaäy khi caùc goùi thoaïi ñeán ñaàu cuoái PC, Window cuøng seõ phaùt message ñeå chöông trình tieáp nhaän caùc goùi thoaïi vaø phaùt ra loa. Ñeå taïo ñöôïc caùc aâm hieäu baùo hieäu lieân tuïc, chöông trình phaûi thieát laäp boä ñònh thôøi. Sau moãi khoaûng thôøi gian ñònh thôøi, tín hieäu baùo hieäu seõ ñöôïc phaùt ra loa. Ñeå chuyeån ñoåi giöõa quaù trình thu vaø phaùt thoaïi chöông trình xaây döïng thuaät toaùn taùch doø khoaûng laëng. Tieán trình phaùt caùc goùi thoaïi seõ ñöôïc döøng laïi ñeå chôø nhaän caùc goùi ñöôïc gôûi ñeán khi phaùt hieän coù baát kì goùi naøo chöùa khoaûng laëng. Treân thöïc teá vôùi thuaät toaùn naøy neáu caùc goùi thoaïi quaù lôùn seõ maát ñi tính song coâng cuûa quaù trình ñaøm thoaïi nhöng neáu choïn kích thöôùc goùi nhoû hôn 50ms thì ngöôøi söû duïng vaãn coù theå caûm nhaän quaù trình thu phaùt ñöôïc thöïc hieän ñoàng thôøi. Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc kieåm nghieäm khi chaïy thöû chöông trình. Nhö ñaõ ñeà caäp ôû treân ñeå chöông trình coù theå thöïc thi theo ñuùng tieán trình cuoäc goïi, töông öùng vôùi vieäc phaùt caùc thoâng tin baùo hieäu cuõng nhö tieán haønh caùc quaù trình thu phaùt thoaïi caàn phaûi söû duïng caùc baûn tin thoâng baùo traïng thaùi socket cuûa Windows. Caùc baûn tin thoâng baùo traïng thaùi cuûa socket bao goàm : FD-ACCEPT : söï kieän naøy xuaát hieän khi maùy PC ñöôïc goïi tôùi chaáp nhaän socket keát noái coù theå xem töông töï nhö keát noái töø toång ñaøi tôùi thueâ bao thaønh coâng, beân maùy ñöôïc goïi seõ coù tín hieäu baùo chuoâng nhö ñieän thoaïi thoâng thöôøng vaø tín hieäu chuoâng seõ bò ngaét khi ngöôøi ñöôïc goïi chaáp nhaän hoäi thoaïi. Traïng thaùi naøy töông töï nhö traïng thaùi “off hook” khi coù ngöôøi nhaác maùy ñieän thoaïi töø ñaàu ñöôïc goïi. FD-CONNECT : söï kieän naøy xuaát hieän ngay khi maùy PC goïi keát noái thaønh coâng vôùi maùy bò goïi. Ngöôøi goïi cuõng ñöôïc nghe chuoâng nhö ngöôøi nhaän cuoäc goïi xem nhö ñang nghe chuoâng reo ôû ñaàu kia. FD-WRITE : söï kieän xuaát hieän khi Windows phaùt hieän coù döõ lieäu caàn gôûi treân moät port baát kì ñang troáng. Döõ lieäu ñöôïc gôûi ñi chính laø buffer aâm thanh vöøa môùi thu ñöôïc daønh cho soundcard ban ñaàu. Kích thöôùc buffer gôûi ñi laø 400 byte. Khi truyeàn trong maïng LAN vôùi toác ñoä töø 10Mbit/s tôùi 100Mbit/s, thôøi gian caàn thieát ñeå gôûi moät buffer ñi laø khoâng ñaùng keå. Buffer thu ñöôïc neáu laø im laëng, döõ lieäu im laëng vaãn gôûi ñi nhöng chöông trình seõ taïm ngöng thu maø saün saøng nhaän buffer tôùi ñeå phaùt thanh. Coù nghóa laø phía noùi taïm ngöng thu ñeå nghe beân kia traû lôøi. Hai quaù trình thu phaùt luaân phieân lieân tuïc nhau moät khi coù phaùt hieän im laëng. Tuy nhieân cuoäc noùi chuyeän vaãn ñöôïc thöïc hieän song coâng vì kích thöôùc buffer nhoû, im laêng coù theå phaùt hieän ngay laäp töùc vaø ngöôøi nghe coù theå cheøn vaøo ngay khi ngöôøi goïi ñang noùi chuyeän. FD-READ : Söï kieän xuaát hieän khi Windows phaùt hieän coù döõ lieäu caàn nhaän treân moät port ñang troáng. Döõ lieäu ñöôïc nhaän vaøo buffer nhaän vôùi thôøi gian khoâng ñaùng keå. Buffer nhaän ñöôïc seõ chuyeån vaøo buffer DSP treân soundcard ñeå phaùt ra ngay laäp töùc. Quaù trình cuyeån ñoåi qua laïi giöõa thu phaùt dieãn ra töông töï nhö vôùi FD-WRITE ñeå hình thaønh cuoäc noùi chuyeän song coâng. FD-CLOSE : Söï kieän xuaát hieän ngay khi Windows phaùt hieän coù socket bò ñoùng do leänh closesocket() ñeán töø moät trong hai phía keát noái. Khi nhaän ñöôïc tín hieäu naøy xem nhö moät beân gaùc maùy xuoáng tröôùc, tín hieäu chuoâng baùo nhaän seõ ñöôïc phaùt ra ôû ñaàu coøn laïi ñeå thoâng baùo keát noái ñaõ ñöôïc giaûi toûa. CHÖÔNG 10 VOICE CONVERSATION ------------eYf------------ Caùch thieát laäp keát noái: Person A chaïy chöông trình öùng duïng baèng caùch kích baét ñaàu Person B ñoàng thôøi cuõng chaïy chöông trình öùng duïng cuøng luùc vôùi Person A. Person A nhaäp ñòa chæ IP cuûa Person B vaø kích keát noái. Person B khi ñoù nhaän ñöôïc thoâng baùo vaø kích OK ñeå chaáp nhaän keát noái. Keát noái thaønh coâng, khi ñoù caû Person A vaø Person B coù theà ñaøm thoaïi vôùi nhau vaø cuõng coù theå chat vôùi nhau. Keát noái chæ huûy boû khi moät trong hai boû keát noái. II. Baåy loãi trong laäp trình: Error = 10 : khoâng kích baét ñaàu, phaûi kích baét ñaàu tröôùc. Error = 11 : ñang keát noái, phaûi boû keát noái tröôùc. Error = 12 : chuaån bò keát noái, phaûi boû keát noái tröôùc. Error = 13 : khoâng theå truy nhaäp ngoõ vaøo / thieát bò Mic hoaëc thieát bò ñang söû duïng. Error = 14 : khoâng theå truy nhaäp ngoõ ra / thieát bò Mic hoaëc thieát bò ñang söû duïng. Error = 15 : sai ñòa chæ IP. Error = 19 : aâm luôïng Mic khoâng ñöôïc cung caáp bôûi thieát bò aâm thanh. Error = 20 : aâm luôïng Speaker khoâng ñöôïc cung caáp bôûi thieát bò aâm thanh. III. Caùc haøm ñöôïc söû duïng trong thö vieän .OCX : Connect() : Keát noái ñeán Person B. Giaù trò traû veà: khaùc 0 vaø loãi code coù theå laáy töø haøm GetVaxObjectError(). Disconnect() : Boû keát noái Giaù trò traû veà: khaùc 0 vaø loãi code coù theå laáy töø haøm GetVaxObjectError(). EnableBusyState() : Kích hoaït traïng thaùi baän. Tröôøng hôïp naøy xaûy ra khi Person A vaø Person B ñang noùi chuyeän vôùi nhau maø Person A kíck hoaït chöùc naêng naøy thì Person C goïi ñeán Person A seõ bò thoâng baùo baän. DisableBusyState() : Huûy boû traïng thaùi baän. 5. EnableNotAvailableState() : Kích hoaït traïng thaùi khoâng goïi ñöôïc. Ví duï nhö Person A ñang trong traïng thaùi ñang goïi maø Person A kích hoaït haøm naøy thì Person B khoâng theå thieát laäp cuoäc goïi vôùi Person A. 6. DisableNotAvailableState() : Huûy kích hoaït traïng thaùi khoâng goïi ñöôïc. 7. MuteSpk() : Taét Speaker. 8. MuteMic() : Taét Mic. GetSpkVolume() : Laáy giaù trò Speaker volume. Minumum Volume = 1. Maximum Volume = 255. 10. SetSpkVolume() : Thieát laäp aâm löôïng ngoõ ra cuûa Speaker. 11. GetMicVolume() : Laáy giaù trò Mic volume. Minumum Volume = 1. Maximum Volume = 255. 12. SetMicVolume() : Thieát laäp aâm löôïng ngoõ ra cuûa Mic. 13. AcceptIncomingCall() : Chaáp nhaän cuoäc goïi ñeán. Giaù trò traû veà: khaùc 0 vaø loãi code coù theå laáy töø haøm GetVaxObjectError(). 14. CancelIncomingCall() : Huûy cuoäc goïi ñeán. Giaù trò traû veà: khaùc 0 vaø loãi code coù theå laáy töø haøm GetVaxObjectError(). 15. SendTextMsg() : Göûi ñoaïn Text Messages. Giaù trò traû veà: khaùc 0 vaø loãi code coù theå laáy töø haøm GetVaxObjectError(). 16. GetVaxObjectError() : Baãy loãi. Haøm naøy ñöôïc goïi khi ta laøm khoâng ñuùng quy trình. CHÖÔNG 11 GIÔÙI THIEÄU CHÖÔNG TRÌNH THÖÏC HIEÄN CUOÄC GOÏI PC TO PC ._.