Thực trạng và một số giải pháp thúc đẩy xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam vào thị trường Nhật Bản

1 BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP HOÀ CHÍ MINH ÑAËNG THÒ THANH MAI THÖÏC TRAÏNG VAØ MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP THUÙC ÑAÅY XUAÁT KHAÅU HAØNG DEÄT MAY VIEÄT NAM VAØO THÒ TRÖÔØNG NHAÄT BAÛN. LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ TP HOÀ CHÍ MINH – Naêm 2005. 2 BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP HOÀ CHÍ MINH --------- ÑAËNG THÒ THANH MAI THÖÏC TRAÏNG VAØ MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP THUÙC ÑAÅY XUAÁT KHAÅU HAØNG DEÄT MAY VIEÄT NAM VAØO THÒ TRÖÔØNG NHAÄT BAÛN. Chuyeân ngaønh : NGOAÏI THÖÔNG Maõ soá : 302123059 LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ Ngöôøi höôùng daãn: TS. TRIEÄU HOÀNG CAÅM TP HOÀ CHÍ MINH – Naêm 2005. 3 LÔØI MÔÛ ÑAÀU 1. Lyù do hình thaønh ñeà taøi Trong nhieàu naêm qua, ngaønh deät may Vieät Nam ñaõ ñoùng goùp raát nhieàu cho neàn kinh teá, vaø luoân chieám tyû troïng lôùn trong toång kim ngaïch xuaát khaåu cuûa caû nöôùc. Saép xeáp theo thöù töï giaûm daàn, Nhaät Baûn laø thò tröôøng nhaäp khaåu saûn phaåm deät may cuûa Vieät Nam lôùn thöù ba sau Myõ vaø EU. Nhö chuùng ta ñaõ bieát, nhaø nhaäp khaåu khoång loà Myõ chieám 75% kim ngaïch xuaát cuûa nöôùc ta haøng naêm luoân coù nhöõng aùp ñaët veà haïn ngaïch, vaø haøng loaït nhöõng khaét khe, nhöõng raøo caûn veà moâi tröôøng, saûn phaåm, chaát löôïng, kyõ thuaät … Coøn thò tröôøng EU, tuy ñaõ ñöôïc baõi boû haïn ngaïch keå töø 01/01/2005, töùc laø cô hoäi ngang baèng giöõa caùc nöôùc nhöng tình hình xuaát khaåu cuûa Vieät Nam vaøo thò tröôøng naøy vaãn coù veû khoâng khaû quan hôn, thaäm chí coøn xaáu ñi. Trong ba thaùng ñaàu naêm 2005, kim ngaïch xuaát khaåu deät may vaøo thò tröôøng naøy ñaõ giaûm 10% so vôùi cuøng kyø naêm tröôùc, trong ñoù moät soá thò tröôøng chính giaûm ñaùng keå nhö taïi Ñöùc giaûm 20,6%; Phaùp vaø Taây Ban Nha giaûm 30%, YÙ giaûm 39% … Trong khi ñoù thò tröôøng Nhaät Baûn laø thò tröôøng nhaäp khaåu phi haïn ngaïch lôùn vôùi khaù nhieàu ñieàu kieän thuaän lôïi trong quan heä hai nöôùc, laïi coù nhieàu neùt töông ñoàng veà vaên hoùa, taäp quaùn sinh hoaït ... thì chöa ñöôïc chuù troïng phaùt trieån. Xuaát phaùt töø thöïc teá treân, luaän aùn naøy tieán haønh phaân tích veà thöïc traïng, cuõng nhö nhöõng thuaän lôïi, khoù khaên trong vieäc xuaát khaåu haøng deät may sang thò tröôøng Nhaät Baûn, chuùng ta seõ thaáy coøn ñoù raát nhieàu khaû naêng cho Vieät nam ñeå phaùt trieån vaø ñaåy maïnh xuaát khaåu haøng deät may sang thò tröôøng naøy. Beân caïnh ñoù nhöõng phaân tích veà moät soá neùt vaên hoùa trong ñôøi soáng haøng ngaøy seõ giuùp caùc doanh nghieäp deät may Vieät nam naém baét roõ hôn veà nhu caàu, thò hieáu vaø nhaän thöùc tieâu duøng veà saûn phaåm deät may cuûa ngöôøi Nhaät. 4 Ngoaøi ra, luaän aùn cuõng seõ ñeà caäp ñeán kinh nghieäm cuûa Trung Quoác_ nhaø xuaát khaåu chieám ñeán 80% kim ngaïch nhaäp khaåu deät may cuûa Nhaät Baûn vaø Campuchia_ngöôøi baïn laùng gieàng tuy kinh teá coøn keùm phaùt trieån nhöng cuõng coù khaù nhieàu chính saùch hay ñeå töø ñoù ruùt ra nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm thöïc tieãn cho caùc doanh nghieäp deät may Vieät Nam. Treân cô sôû naøy, luaän aùn cuõng seõ ñöa ra nhöõng giaûi phaùp thích hôïp ñeå giuùp caùc doanh nghieäp deät may Vieät Nam gia taêng kim ngaïch xuaát khaåu vaøo thò tröôøng Nhaät Baûn trong thôøi gian tôùi. 2. Phaïm vi nghieân cöùu 2.1 Ñoái töôïng nghieân cöùu: Xuaát khaåu haøng haøng deät may Vieät Nam sang thò tröôøng Nhaät Baûn. 2.2 Giôùi haïn cuûa luaän aùn: Luaän aùn nghieân cöùu veà thöïc traïng xuaát khaåu deät may cuûa Vieät Nam vaøo thò tröôøng Nhaät. Vieäc nghieân cöùu naøy seõ ñöôïc thöïc hieän döïa soá lieäu thoáng keâ töø naêm 1999 trôû laïi ñaây, vaø tình hình thöïc teá taïi caùc doanh nghieäp xuaát khaåu deät may sang Nhaät. Tuy nhieân do phaàn lôùn caùc doanh nghieäp deät may taäp trung ôû TPHCM neân khoâng gian nghieân cöùu cuûa luaän aùn chuû yeáu laø TPHCM. Ñoái vôùi soá lieäu töø phía Nhaät Baûn, chuû yeáu thu thaäp töø maïng Internet. 3. Phöông phaùp nghieân cöùu • Thoáng keâ, phaân tích, toång hôïp, so saùnh, ñoái chieáu vaø suy luaän logic. • Tieán haønh ñieàu tra ôû 21 doanh nghieäp deät may, trong ñoù coù 01 DN ôû Haø Noäi, 02 DN ôû Bieân Hoøa, 01 DN ôû Nha Trang vaø 17 DN taïi TPHCM. 4. Toång quan veà tình hình nghieân cöùu vaø tính môùi cuûa ñeà taøi Ñaõ coù raát nhieàu ñeà taøi nghieân cöùu veà xuaát khaåu haøng deät may cuûa Vieät Nam, nhöng chuû yeáu taäp trung vaøo hai thò tröôøng lôùn laø Myõ vaø EU. Tuy nhieân ñaây laø hai thò tröôøng coù haøng loaït nhöõng raøo caûn, nhöõng khaét khe veà chuûng loaïi, chaát 5 löôïng, tieâu chuaån moâi tröôøng, kyõ thuaät, haïn ngaïch … maø caùc doanh nghieäp Vieät Nam luoân vöôùng maéc. Noùi nhö vaäy khoâng coù nghóa laø thò tröôøng Nhaät khoâng coù nhöõng yeâu caàu cao veà chaát löôïng saûn phaåm; hoï cuõng coù nhöõng qui ñònh rieâng khaét khe cho saûn phaåm deät may. Tuy nhieân, so vôùi hai thò tröôøng Myõ vaø EU, nhìn chung caùc doanh nghieäp Vieät Nam coù nhieàu thuaän lôïi hôn trong vieäc tieáp caän vaø thaâm nhaäp saâu hôn : quan heä hai nöôùc toát ñeïp, laø thò tröôøng khoâng coù raøo caûn veà haïn ngaïch, cuøng coù nhöõng töông ñoàng veà vaên hoùa, phong tuïc taäp quaùn trong sinh hoaït. Vì vaäy nghieân cöùu veà thò tröôøng naøy laø moät ñieåm môùi cuûa ñeà taøi naøy. Beân caïnh ñoù ñeà taøi cuõng seõ ñeà caäp theâm moät soá neùt cô baûn veà vaên hoùa trong ñôøi soáng haøng ngaøy aûnh höôûng ñeán caùch aên maëc cuûa ngöôøi Nhaät, töø ñoù giuùp caùc nhaø xuaát khaåu deät may Vieät Nam ñeà ra ñöôïc chính saùch saûn phaåm cho phuø hôïp vôùi thò tröôøng naøy. 5. Keát caáu cuûa ñeà taøi: Luaän aùn goàm 5 chöông nhö sau Chöông I: Cô sôû lyù luaän Chöông II: Nhaät Baûn vaø moät soá vaán ñeà caàn naém vöõng khi xuaát khaåu vaøo thò tröôøng Nhaät Chöông III: Phaân tích ñaùnh giaù tình hình xuaát khaåu haøng deät may cuûa Vieät Nam vaøo thò tröôøng Nhaät trong thôøi gian qua. Chöông IV: Moät soá neùt veà vaên hoùa vaø loái soáng aûnh höôûng ñeán caùch aên maëc cuûa ngöôøi Nhaät Chöông V: Moät soá giaûi phaùp nhaèm thuùc ñaåy xuaát khaåu deät may vaøo Nhaät. 6 MUÏC LUÏC CHÖÔNG I: CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN I_ Hoïc thuyeát veà thöông maïi quoác teá 1. Hoïc thuyeát veà lôïi theá so saùnh cuûa D.Ricardo 1 2. Quy luaät tyû leä caân ñoái caùc yeáu toá saûn xuaát (H-O) 2 II_Moät soá vaán ñeà lieân quan ñeán caùch thöùc thaâm nhaäp thò tröôøng nöôùc ngoaøi cho moät saûn phaåm 1. Thò tröôøng muïc tieâu 3 2. Saûn phaåm 4 III_Toång quan veà tình hình deät may theá giôùi 5 CHÖÔNG II: NHAÄT BAÛN VAØ MOÄT SOÁ VAÁN ÑEÀ CAÀN NAÉM VÖÕNG KHI XUAÁT KHAÅU VAØO THÒ TRÖÔØNG NHAÄT. 1. Giôùi thieäu veà Nhaät Baûn 1.1 Ñaát nöôùc vaø con ngöôøi Nhaät Baûn 9 1.2 Kinh teá Nhaät Baûn trong nhöõng naêm gaàn ñaây 10 2. Quan heä Vieät – Nhaät 2.1 Nhöõng daáu moác trong quaù trình taùi thieát quan heä Vieät – Nhaät 14 2.2 Quan heä thöông maïi, ñaàu tö Vieät – Nhaät 15 3. Thò tröôøng deät may Nhaät vaø nhöõng vaán ñeà caàn naém vöõng khi xuaát khaåu vaøo thò tröôøng naøy 3.1 Ñaëc ñieåm chung veà thò tröôøng deät may Nhaät 17 3.2 Tình hình nhaäp khaåu haøng deät may cuûa Nhaät 19 caùc maët haøng nhaäp, caùc nöôùc xuaát khaåu chính sang thò tröôøng Nhaät 7 3.3 Caùc qui ñònh vaø qui trình nhaäp khaåu haøng deät may vaøo Nhaät 3.3.1 Qui trình 29 3.3.2 Thueá nhaäp khaåu vaø thueá tieâu thuï 33 3.3.3 Tieâu chuaån cho haøng coâng nghieäp noùi chung 34 vaø deät may noùi rieâng (JIS) 3.3.4 Heä thoáng phaân phoái, tieâu thuï haøng deät may taïi Nhaät 38 3.3.5 Luaät leä chung cho caùc saûn phaåm nhaäp khaåu 40 3.3.6 Moät soá cô quan ñieàu haønh lieân quan xuaát nhaäp khaåu deät may 41 CHÖÔNG III: PHAÂN TÍCH ÑAÙNH GIAÙ TÌNH HÌNH XUAÁT KHAÅU HAØNG DEÄT MAY CUÛA VIEÄT NAM VAØO THÒ TRÖÔØNG NHAÄT TRONG THÔØI GIAN QUA. 1. Vaøi neùt veà tình hình xuaát khaåu deät may cuûa Vieät Nam 1.1 Thöïc traïng veà tình hình xuaát khaåu deät may Vieät Nam 42 trong thôøi gian qua 1.2 Cô caáu thò tröôøng xuaát khaåu deät may cuûa Vieät Nam 44 2. Phaân tích, ñaùnh giaù tình hình xuaát khaåu haøng deät may vaøo Nhaät 2.1 Tình hình xuaát khaåu deät may cuûa Vieät Nam vaøo Nhaät 2.1.1 Kim ngaïch xuaát khaåu deät may vaøo thò tröôøng Nhaät 46 2.1.2 Cô caáu xuaát khaåu deät may vaøo thò tröôøng Nhaät theo maët haøng 48 2.2 Ñaùnh giaù tình hình xuaát khaåu deät may Vieät Nam vaøo Nhaät 48 3. Nhöõng thuaän lôïi, khoù khaên khi xuaát khaåu deät may sang thò tröôøng Nhaät Baûn 3.1 Nhöõng thuaän lôïi 3.1.1 Thuaän lôïi xuaát phaùt töø noäi taïi 50 8 3.1.2 Thuaän lôïi coù ñöôïc töø söï hoã trôï beân ngoaøi 51 3.2 Nhöõng khoù khaên 3.2.1 Khoù khaên vaø toàn taïi ruùt ra töø thöïc teá ôû caùc doanh nghieäp Khoù khaên 1: Lieân quan ñeán vaán ñeà lao ñoäng vaø naêng suaát 52 lao ñoäng cuûa ngaønh deät may Khoù khaên 2: Lieân quan ñeán nguyeân phuï lieäu, giaù gia coâng, 54 chi phí saûn xuaát vaø maùy moùc thieát bò. Khoù khaên 3: Lieân quan ñeán vaán ñeà vaän chuyeån, thuû tuïc haûi 56 quan, ñaàu tö, giaûi ngaân Khoù khaên 4: Lieân quan ñeán vaán ñeà saûn phaåm vaø tieáp caän thò tröôøng 56 3.2.2 Khoù khaên do töø yeâu caàu cuûa thò tröôøng Nhaät vaø taùc ñoäng beân ngoaøi Khoù khaên 1: lieân quan ñeán thôøi haïn giao haøng vaø heä thoáng phaân phoái 58 Khoù khaên 2: lieân quan ñeán nhu caàu vaø thò hieáu ngöôøi tieâu duøng Nhaät Baûn 59 CHÖÔNG IV: MOÄT SOÁ NEÙT VEÀ VAÊN HOÙA VAØ LOÁI SOÁNG 62 AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN CAÙCH AÊN MAËC CUÛA NGÖÔØI NHAÄT CHÖÔNG V: MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP THUÙC ÑAÅY XUAÁT KHAÅU DEÄT MAY VAØO NHAÄT 1. Muïc ñích xaây döïng giaûi phaùp 65 2. Caên cöù xaây döïng giaûi phaùp 2.1 Baøi hoïc kinh nghieäm töø Trung Quoác 66 2.2 Baøi hoïc kinh nghieäm töø Campuchia 66 3. Caùc giaûi phaùp 3.1 Nhoùm giaûi phaùp ñeå khaéc phuïc khoù khaên ruùt ra töø thöïc teá doanh nghieäp 9 3.1.1 Giaûi phaùp khaéc phuïc vaán ñeà veà lao ñoäng vaø naêng suaát lao ñoäng 68 3.1.2 Giaûi phaùp khaéc phuïc vaán ñeà lieân quan ñeán nguyeân phuï lieäu, 69 giaù gia coâng, chi phí saûn xuaát vaø maùy moùc thieát bò 3.1.3 Giaûi phaùp lieân quan vaán ñeà vaän chuyeån, thuû tuïc haûi quan vaø ñaàu tö 70 3.1.4 Giaûi phaùp lieân quan vaán ñeà saûn phaåm vaø tieáp caän thò tröôøng 70 3.2 Nhoùm giaûi phaùp ñeå khaéc phuïc khoù khaên do ñaëc ñieåm cuûa thò tröôøng Nhaät 3.2.1 Giaûi phaùp khaéc phuïc khoù khaên lieân quan ñeán thôøi haïn 73 giao haøng vaø heä thoáng phaân phoái 3.2.2 Giaûi phaùp khaéc phuïc khoù khaên lieân quan ñeán thò hieáu vaø 74 nhu caàu ngöôøi tieâu duøng Nhaät KEÁT LUAÄN 75 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO PHUÏ LUÏC 10 CHÖÔNG I: CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN I_ HOÏC THUYEÁT VEÀ THÖÔNG MAÏI QUOÁC TEÁ 1. Hoïc thuyeát veà lôïi theá so saùnh cuûa D.Ricardo Moät caùch toùm taét, luaän aùn xin ñieåm laïi moät soá neùt chính cuûa hoïc thuyeát nhö sau: - Moïi nöôùc luoân coù theå vaø raát coù lôïi khi tham gia vaøo quaù trình phaân coâng lao ñoäng quoác teá. Bôûi vì phaùt trieån ngoaïi thöông cho pheùp môû roäng khaû naêng tieâu duøng cuûa moät nöôùc : chæ chuyeân moân hoùa vaøo saûn xuaát moät soá saûn phaåm nhaát ñònh vaø xuaát khaåu haøng hoùa cuûa mình ñeå ñoåi laáy haøng nhaäp khaåu töø caùc nöôùc khaùc. - Nhöõng nöôùc coù lôïi theá tuyeät ñoái hoaøn toaøn hôn caùc nöôùc khaùc, hoaëc bò keùm lôïi theá tuyeät ñoái so vôùi caùc nöôùc khaùc trong saûn xuaát moïi saûn phaåm, thì vaãn coù theå vaø vaãn coù lôïi khi tham gia vaøo phaân coâng lao ñoäng vaø thöông maïi quoác teá bôûi vì moãi nöôùc coù moät soá lôïi theá so saùnh nhaát ñònh veà moät soá maët haøng vaø moät soá keùm lôïi theá so saùnh nhaát ñònh veà caùc maët haøng khaùc. - Ñieàu chính yeáu trong lyù thuyeát cuûa Ricardo laø thöông maïi quoác teá khoâng yeâu caàu söï khaùc nhau veà lôïi theá tuyeät ñoái. Thöông maïi quoác teá coù theå xaûy ra khi coù lôïi theá so saùnh. Lôïi theá so saùnh toàn taïi baát cöù khi naøo maø töông quan veà lao ñoäng cho moãi saûn phaåm khaùc nhau giöõa hai loaïi haøng hoùa. Tuy nhieân hoïc thuyeát cuûa Ricardo coøn coù nhöõng haïn cheá cô baûn sau ñaây: - Caùc phaân tích cuûa Ricardo khoâng tính ñeán cô caáu veà nhu caàu tieâu duøng cuûa moãi nöôùc, cho neân ñöa vaøo lyù thuyeát cuûa oâng ngöôøi ta khoâng theå xaùc ñònh giaù töông ñoái maø caùc nöôùc duøng ñeå trao ñoåi saûn phaåm. 11 - Caùc phaân tích cuûa Ricardo khoâng ñeà caäp tôùi chi phí vaän taûi, baûo hieåm haøng hoùa vaø haøng raøo baûo hoä maäu dòch maø caùc nöôùc döïng leân. Caùc yeáu toá naøy aûnh höôûng quyeát ñònh ñeán hieäu quaû cuûa thöông maïi quoác teá. - Lyù thuyeát cuûa Ricardo khoâng giaûi thích ñöôïc nguoàn goác phaùt sinh thuaän lôïi cuûa moät nöôùc ñoái vôùi moät loaïi saûn phaåm naøo ñoù, cho neân khoâng giaûi thích trieät ñeå nguyeân nhaân saâu xa cuûa quaù trình thöông maïi quoác teá. 2. Quy luaät tyû leä caân ñoái caùc yeáu toá saûn xuaát (H-O) Khaéc phuïc haïn cheá cuûa Ricardo, E.Hecksher vaø B.Ohlin ñaõ coá gaéng giaûi thích hieän töôïng thöông maïi quoác teá nhö sau: “Trong moät neàn kinh teá môû cöûa, moãi nöôùc ñeàu höôùng ñeán chuyeân moân hoùa caùc ngaønh saûn xuaát maø cho pheùp söû duïng nhieàu yeáu toá saûn xuaát ñoái vôùi nöôùc ñoù laø thuaän lôïi nhaát “. Noùi caùch khaùc, baèng caùch thöøa nhaän laø moãi saûn phaåm ñoøi hoûi moät söï lieân keát khaùc nhau caùc yeáu toá saûn xuaát (voán, lao ñoäng, taøi nguyeân, ñaát ñai …) vaø coù söï cheânh leäch giöõa caùc nöôùc veà yeáu toá naøy, moãi nöôùc seõ chuyeân moân hoùa trong nhöõng ngaønh saûn xuaát cho pheùp söû duïng caùc yeáu toá vôùi chi phí reû hôn, chaát löôïng toát hôn so vôùi caùc nöôùc khaùc. Nhö vaäy cô sôû cuûa söï trao ñoåi buoân baùn quoác teá theo H-O laø lôïi theá töông ñoái. Toùm laïi hoïc thuyeát H-O khuyeán khích moïi nöôùc ñeàu tham gia vaøo quaù trình thöông maïi quoác teá, ngay caû nhöõng nöôùc khoâng coù theå coù lôïi theá tuyeät ñoái. Nghieân cöùu caùc hoïc thuyeát veà thöông maïi quoác teá chuùng ta ruùt ra nhöõng keát luaän cô baûn sau: - Quaù trình thöông maïi quoác teá mang tính taát yeáu khaùch quan vì raèng kinh teá theá giôùi laø moät toång theå thoáng nhaát vaø söï phaân coâng lao ñoäng quoác teá laø moät taát yeáu khaùch quan. - Phaùt trieån thöông maïi quoác teá mang laïi lôïi ích cho moïi quoác gia, nöôùc giaøu coù cuõng nhö nöôùc ngheøo keùm phaùt trieån. 12 - Cô sôû ñeå phaùt trieån xuaát khaåu cuûa moãi quoác gia laø phaûi döïa vaøo lôïi theá töông ñoái vaø tuyeät ñoái cuûa mình vaø thöïc hieän nhaäp khaåu nhöõng maët haøng maø mình khoâng khoâng coù lôïi theá ñeå phaùt trieån. II_CAÙCH THÖÙC THAÂM NHAÄP THÒ TRÖÔØNG NÖÔÙC NGOAØI CHO MOÄT SAÛN PHAÅM: 1. Thò tröôøng muïc tieâu: Caùc yeáu toá lieân quan ñeán thò tröôøng ñöôïc phaân boå thaønh ba nhoùm chính sau: - Söï phaân boá töï nhieân, kích côõ vaø ñòa lyù cuûa caùc khaùch haøng: neáu caùc khaùch haøng tieàm naêng coù nhieàu ñaëc ñieåm khaùc nhau, neáu hoï phaân taùn roäng veà ñòa lyù vaø neáu hoï mua thöôøng xuyeân vôùi khoái löôïng nhoû, thì neân saün coù nguoàn haøng lôùn ñoøi hoûi söû duïng caùc nhaø baùn buoân vaø caùc nhaø baùn leû trong thò tröôøng. - Nhu caàu, mong muoán vaø sôû thích cuûa caùc khaùch haøng - Möùc ñoä phaùt trieån kinh teá cuûa thò tröôøng nöôùc ngoaøi laø yeáu toá quyeát ñònh caùch thöùc thaâm nhaäp thò tröôøng maø ôû ñoù noù aûnh höôûng ñeán toaøn boä cô caáu cuûa caùc keânh thay theá, töùc laø caáu truùc phaân phoái. - Ngoaøi ra möùc ñoä oån ñònh veà chính trò vaø söï nôùi loûng caùc haøng raøo phaùp luaät coù theå aûnh höôûng ñeán söï löïa choïn keânh marketing trong thò tröôøng muïc tieâu. Caû hai yeáu toá ñeàu baét nguoàn töø chính saùch cuûa chính phuû vaø laø caùc thuoäc tính cuûa moät thò tröôøng. Chaúng haïn moät thò tröôøng coù moät möùc ñoä oån ñònh chính trò khoâng cao veà chính trò seõ keùo theo moät möùc ñoä ruûi ro cao cho moät coâng ty söû duïng xuaát khaåu tröïc tieáp hoaëc saûn xuaát ôû nöôùc ngoaøi, trong ñoù vieäc thanh toaùn coù theå bò chaäm treã, bò taéc ngheõn hoaøn toaøn hoaëc bò haïn cheá löôïng cung tieàn teä mong muoán. Trong tröôøng hôïp naøy xuaát khaåu giaùn tieáp seõ toát hôn cho nhaø saûn xuaát. 2. Saûn phaåm : Baûn chaát cuûa saûn phaåm aûnh höôûng ñeán söï löïa choïn keânh marketing vì caùc saûn phaåm khaùc nhau raát lôùn veà ñaëc tính cuûa chuùng (giaù trò ñôn vò, troïng löôïng, vaø 13 dung löôïng, söï phöùc taïp veà coâng ngheä …) vaø khaùc nhau veà caùch söû duïng; vì vaäy vieäc baùn haøng cuõng khaùc nhau roõ reät. Chaúng haïn tính chaát coâng ngheä cuûa saûn phaåm coù theå ñoøi hoûi dòch vuï caû tröôùc vaø sau khi baùn haøng. Giai ñoaïn phaùt trieån cuûa moät saûn phaåm cuõng nhö tính chaát môùi laï töông ñoái cuûa noù ñoái vôùi thò tröôøng nöôùc ngoaøi coù theå coù moái quan heä vôùi caùc keânh ñöôïc söû duïng. Neáu moät coâng ty coù moät saûn phaåm ít ñöôïc bieát ñeán thì coù theå thaáy saûn phaåm naøy seõ trôû neân phoå bieán hôn neáu döïa vaøo ngöôøi baùn buoân vaø caùc ñaïi lyù hôn laø coá gaéng baùn tröïc tieáp. Trong chính saùch phaùt trieån saûn phaåm, coù ba kieåu chính saùch ñaùng ñöôïc chuù yù : söùc haáp daãn, söùc ñaåy vaø söùc keùo. Chính saùch haáp daãn laø moät chính saùch khoâng mang tính xuùc tieán thöông maïi, ôû ñaây caùc nhaø marketing quoác teá chæ baùn cho moät ngöôøi trung gian vaø ñeå cho saûn phaåm tìm con ñöôøng rieâng ñeå ñeán vôùi ngöôøi tieâu duøng vaø ngöôøi söû duïng cuoái cuøng. Chính saùch ñaåy laø moät trong nhöõng chính saùch mang tính xuùc tieán thöông maïi thoâng qua keânh marketing. Caùc thaønh vieân cuûa keânh phaûi naêng noå baùn haøng vaø quaûng caùo saûn phaåm ñeán caùc thaønh vieân khaùc ôû caáp thaáp hôn cuûa keânh phaân phoái. Chính saùch keùo nghóa laø caùc nhaø Marketing quoác teá tieán haønh haøng loaït quaûng caùo ôû thò tröôøng muïc tieâu ñeå ngöôøi tieâu duøng bò thuyeát phuïc mua; hay noùi caùch khaùc nghóa laø laøm moïi haønh ñoäng ñeå taïo ra nhu caàu; sau ñoù ngöôøi tieâu duøng seõ “keùo” saûn phaãm ñi qua keânh phaân phoái baèng caùch ñöa ra caùc yeâu caàu veà saûn phaåm ñoái vôùi nhaø trung gian. Moät yeáu toá khaùc maø caùc nhaø xuaát khaåu caàn quan taâm ñoù laø nhöõng khoaûng caùch veà vaên hoùa, daân toäc, moâi tröôøng, vaø khoaûng caùch khoâng gian. Khoaûng caùch veà vaên hoùa baét nguoàn töø nhöõng vaán ñeà lieân quan ñeán söï giao tieáp giöõa nhöõng ngöôøi ñeán töø nhöõng ngöôøi coù caùch cö xöû, phong tuïc xaõ hoäi, vaø nhöõng quan ñieåm khaùc nhau. Coù vaøi caù nhaân mang quan ñieåm mang tính ña daân toäc nhöng phaàn lôùn ngöôøi ta ñoàng tình duy nhaát vôùi quan ñieåm moät quoác gia maø hoï ñaõ nguyeän loøng 14 trung thaønh daân toäc vôùi quoác gia ñoù. Khoaûng caùch moâi tröôøng lieân quan ñeán vieäc caùc caù nhaân trong moät nöôùc noã löïc ñöa ra nhöõng quyeát ñònh toát nhaát cho caùc quoác gia khaùc, vaø cho nhöõng caù nhaân khaùc. Khoaûng caùch khoâng gian baét nguoàn chuû yeáu töø khoaûng caùch ñòa lyù cuøng vôùi nhöõng haïn cheá cuûa phöông tieän lieân laïc hieän taïi. Khaéc phuïc ñöôïc nhöõng khoaûng caùch naøy seõ giuùp caùc nhaø xuaát khaåu coù ñöôïc heä thoáng keânh hoaït ñoäng coù hieäu quaû, troâi chaûy. III_TOÅNG QUAN VEÀ TÌNH HÌNH DEÄT MAY THEÁ GIÔÙI : Naêm 1995 toång kim ngaïch xuaát khaåu haøng deät may toaøn theá giôùi laø 311 tyû USD (trong ñoù haøng deät laø USD 153 tyû vaø haøng may maëc laø USD 158 tyû). Nhöõng nöôùc xuaát khaåu chuû yeáu laø Trung Quoác, Hoàng Koâng, Haøn Quoác, Ñaøi Loan, Nhaät Baûn, Ñöùc, Italy, Bæ, Phaùp, Myõ. Nhöõng nöôùc nhaäp khaåu chuû yeáu laø Ñöùc, Anh, Phaùp, Italy, Hoàng Koâng, Trung Quoác, Nhaät Baûn, Myõ (trích “Quan heä kinh teá quoác teá, GSTS Voõ Thanh Thu (2003), NXB Thoáng keâ). Döï baùo nhu caàu veà deät may cuûa theá giôùi taêng nhanh vôùi toác ñoä haøng naêm 5 -7% do nguyeân nhaân laø daân soá theá giôùi taêng ñaït 6,5 tyû ngöôøi vaøo naêm 2020 vaø ñôøi soáng cuûa ngöôøi daân treân theá giôùi ñöôïc caûi thieän. Döï baùo nhu caàu veà deät may theá giôùi khoaûng 600 tyû USD / naêm (trích “Quan heä kinh teá quoác teá, GSTS Voõ Thanh Thu (2003), NXB Thoáng keâ). Theo thoáng keâ cuûa WTO, trong giai ñoaïn 1995 – 2000, kim ngaïch maäu dòch haøng may coâng nghieäp theá giôùi moãi naêm chieám khoaûng 4-5% toång kim ngaïch haøng maäu dòch theá giôùi. Trong ñoù ngaønh may maëc cuûa khu vöïc Chaâu AÙ chieám 60% löôïng may maëc cuûa theá giôùi. Vaán ñeà noåi coäm maø caùc nhaø xuaát khaåu deät may treân theá giôùi ñöôïc ñaùnh daáu vaøo ngaøy 01/01/2005, khi maø caùc nöôùc thuoäc thaønh vieân cuûa WTO ñöôïc baõi boû cheá ñoä haïn ngaïch khi xuaát khaåu haøng deät may sang EU, Myõ. Chuùng ta ñaõ bieát khi coøn haïn ngaïch, saûn xuaát haøng may maëc khoâng theo ñuùng quy luaät thò tröôøng. 15 Nhaø nhaäp khaåu coù theå phaûi chaáp nhaän ñôn giaù gia coâng cao hôn chæ vì nôi gia coâng thaáp ñaõ heát haïn ngaïch. Khi cheá ñoä naøy chaám döùt, chæ coù nöôùc naøo saûn xuaát haøng deät may vôùi giaù caïnh tranh nhaát môùi mong saûn xuaát ñöôïc haøng. Trong boái caûnh nhö theá, Trung Quoác vaø Aán Ñoä noåi leân nhö hai quoác gia coù khaû naêng thoáng lónh ngaønh deät may theá giôùi. Theo nghieân cöùu cuûa WTO, Trung Quoác seõ daàn daàn chieám ñeán 50% thò phaàn ngaønh deät may, hieän coù toång giaù trò ñeán 320 tyû USD. Theo soá lieäu cuûa Chính phuû Myõ, trong 12 thaùng tính ñeán thaùng 03/2003, Myõ nhaäp khaåu 77,8 tyû USD haøng deät may, trong ñoù nhaäp töø Trung Quoác nhieàu nhaát, ñeán 12 tyû USD, töùc 15,4% thò phaàn. Nhieàu ngöôøi döï baùo thò phaàn haøng deät may taïi Myõ cuûa Trung Quoác seõ taêng ñeán 50% trong vaøi naêm tôùi. Thò phaàn cuûa Aán Ñoä taïi Myõ cuõng taêng nhanh nhöng töø möùc xuaát phaùt thaáp hôn. Vôùi thò tröôøng EU, Trung Quoác seõ taêng thò phaàn töø 18% leân 29%, Aán Ñoä coù theå ñaït möùc taêng 6% leân 9%; coøn caùc nöôùc Bangladesh, Ba Lan, Morocco vaø Thoå Nhó Kyø seõ maát bôùt thò phaàn. Caùc nöôùc nhö Mexico, vuøng Caribean, Ñoâng Aâu vaø Baéc Phi seõ ít bò aûnh höôûng hôn döï baùo tröôùc ñaây vì nhôø vò trí ñòa lyù gaàn thò tröôøng Myõ vaø Chaâu Aâu vaø do caùc xu höôùng chuyeån dòch trong ngaønh deät may. Nhöõng nöôùc thua thieät nhieàu nhaát sau khi haïn ngaïch deät may baõi boû laø nhöõng nöôùc naèm xa thò tröôøng Baéc Myõ vaø Taây Aâu. Chòu aûnh höôûng nhieàu nhaát laø caùc nöôùc Chaâu Phi, nôi kim ngaïch xuaát khaåu haøng may maëc chieám 70%. Chaúng haïn taïi Mauritius, kim ngaïch xuaát khaåu loaïi haøng naøy hieän chieám 61% toång kim ngaïch xuaát khaåu, ñaõ coù gaàn 90 nhaø maùy ñoùng cöûa vì khoâng tìm ra khaùch haøng(theo www.vneconomy.com.vn caäp nhaät ngaøy 04/12/2004). Ngaønh deät may theá giôùi ñang daàn chuyeån mình theo moät xu höôùng môùi : tröôùc heát, khaùch haøng Phöông Taây seõ chuù yù nhieàu hôn ñeán haøng thôøi trang vì giaù quaàn aùo noùi chung seõ giaûm maïnh.Vì theá yeáu toá nhanh choùng ñöa saûn phaåm vaøo thò 16 tröôøng ngaøy caøng quan troïng. Nhaø xuaát khaåu naøo keát hôïp ñöôïc hai yeáu toá giao haøng nhanh vôùi chi phí thaáp seõ coù lôïi theá. Haïn ngaïch ñöôïc baõi boû nhöng thueá vaãn coøn, vì theá nhöõng nöôùc ôû cuøng khu vöïc thöông maïi töï do seõ coù lôïi theá hôn nöôùc ôû beân ngoaøi. Khaùch haøng nhaäp khaåu seõ chuù taâm mua haøng töø nhöõng nöôùc coù theá maïnh ôû nhöõng maët haøng ñaõ boû haïn ngaïch töø maáy naêm nay, vì hoï cho raèng theá maïnh ñoái vôùi haøng phi haïn ngaïch seõ chuyeån thaønh lôïi theá cho moïi maët haøng khi khoâng coøn aùp duïng haïn ngaïch nöõa. Nhöõng nöôùc ñaõ phaùt trieån ñöôïc ngaønh coâng nghieäp phuï trôï cuõng seõ coù nhieàu lôïi theá vì coù theå ñaùp öùng caùc ñôn haøng chuû ñoäng hôn, nhanh hôn. Nhaø nhaäp khaåu chaéc chaén seõ choïn nôi saûn xuaát naøo hoï coù theå ñaët haøng troïn goùi, töø daây keùo ñeán nhaõn maùc .... Chaúng haïn, Bangladesh hieän phaûi nhaäp ñeán 80% nguyeân lieäu vaûi ñeå gia coâng seõ gaëp khoù khaên khi thu huùt khaùch haøng. Moät xu höôùng nöõa laø ngaønh coâng nghieäp deät may seõ phaùt trieån theo chieàu höôùng ñöùng – töùc laø moät coâng ty phaûi coù quy moâ laøm heát moïi khaâu chöù khoâng phaûi theo chieàu ngang, töùc laø moãi coâng ty phuï traùch moät khaâu trong coâng ñoaïn laøm ra saûn phaåm hoaøn chænh. Quy moâ saûn xuaát nhö theá seõ giuùp giaù thaønh giaûm, taêng naêng suaát chöù khoâng theå chæ caïnh tranh nhôø giaù lao ñoäng reû. Maët khaùc, thò tröôøng deät may seõ phaùt trieån nhôø giaù saûn phaåm reû hôn. Caùc chuoãi sieâu thò, caùc cöûa haøng vaø caùc nhaõn hieäu thôøi trang noåi tieáng seõ phaûi hoaïch ñònh laïi chieán löôïc cuûa hoï, hoaëc caïnh tranh baèng giaù hoaëc coù caùch ñònh vò khaùc tröôùc. Caùc nhaõn hieäu ñaét tieàn seõ phaûi nghieân cöùu ñeå lieân tuïc cho ra ñôøi saûn phaåm môùi vaø nhaém ñeán phaân khuùc thò tröôøng nhoû hôn. Caùc nhaø phaân tích cuõng cho raèng, nhöõng loaïi raøo caûn khaùc haïn ngaïch nhö thueá choáng phaù giaù, thueá choáng trôï giaù ... seõ ñöôïc aùp duïng ngaøy caøng nhieàu. 17 CHÖÔNG II: NHAÄT BAÛN VAØ MOÄT SOÁ VAÁN ÑEÀ CAÀN NAÉM VÖÕNG KHI XUAÁT KHAÅU VAØO THÒ TRÖÔØNG NHAÄT. 1. Giôùi thieäu veà Nhaät Baûn 1.1 Ñaát nöôùc vaø con ngöôøi Nhaät Baûn: Teân nöôùc chính thöùc : Nhaät Baûn Thuû ñoâ : Tokyo Dieän tích : 378.000 km2. Goàm 4 ñaûo chính Honshu, Hokkaido, Kyushu, Shikoku vaø khoaûng 3.900 ñaûo nhoû khaùc. Daân soá : 130 trieäu ngöôøi (2004) Vò trí ñòa lyù : naèm ôû ngoaøi khôi phía ñoâng luïc ñòa Chaâu AÙ töø kinh ñoä 122o56E ñeán kinh ñoä 153o 59E, töø vó ñoä 20,25 ñeán 45,33. Khí haäu : oân ñôùi, boán muøa phaân ñònh roõ raøng. Nhieät ñoä töø 20-25 C. Toân giaùo : Ñaïo Phaät vaø Thaàn Ñaïo (Shinto) laø hai ñaïo chính ôû Nhaät Baûn. 98% ngöôøi Nhaät töï coi laø tín ñoà cuûa hai ñaïo giaùo naøy. Ngoân ngöõ : Tieáng Nhaät Baûn Quoác khaùnh : ngaøy 23/12 (ngaøy sinh cuûa vua Nhaät baûn Akihito) Teân caùc nhaø laõnh ñaïo chuû choát : - Nhaø vua : Akihito - Thuû töôùng : Junichiro Koizumi (nhieäm kyø töø 26/04/2001) - Chuû tòch haï vieän : Watanuki Tamisuke - Chuû tòch thöôïng vieän : Kurata Hiroyuki - Boä tröôûng ngoaïi giao : Yoriko Kawaguchi Ñôn vò tieàn teä : Yen (tæ giaù 104,8 yen / USD ngaøy 15/03/2005) 18 Chính trò : Theo hieán phaùp 1947 Nhaät Baûn theo theå cheá quaân chuû laäp hieán kieåu Anh, trong ñoù nhaø vua laø bieåu töôïng cuûa ñaát nöôùc vaø söï thoáng nhaát cuûa daân toäc, laø nguyeân thuû töôïng tröng veà maët ñoái ngoaïi; Nhaø nöôùc ñöôïc toå chöùc theo cheá ñoä tam quyeàn phaân laäp : - Laäp phaùp goàm hai vieän : Thöôïng vieän 252 gheá vaø Haï vieän 480 gheá - Haønh phaùp : Noäi caùc - Tö phaùp : Toøa aùn Ba cô quan quyeàn löïc naøy ñoäc laäp, kieåm soaùt vaø hoã trôï nhau. Chính phuû hieän nay laø chính phuû lieân hieäp cuûa 3 Ñaûng daân chuû töï do (lôùn nhaát), Komei, Baûo thuû. 1.2 Kinh teá Nhaät Baûn Do ñaëc ñieåm veà ñòa lyù, Nhaät Baûn laø moät trong soá nhöõng nöôùc raát hieám taøi nguyeân thieân nhieân, ngoaïi tröø nguoàn haûi saûn, do ñoù ngaønh coâng nghieäp saûn xuaát phuï thuoäc raát nhieàu vaøo vieäc nhaäp khaåu nguyeân lieäu thoâ vaø nhieân lieäu. Maëc duø laø nöôùc baïi traän, neàn kinh teá bò kieät queä trong vaø sau chieán tranh, nhöng vôùi caùc chính saùch phuø hôïp, kinh teá Nhaät Baûn ñaõ nhanh choùng phuïc hoài (1945-1954), phaùt trieån cao ñoä (1955-1973). Töø naêm 1974 ñeán nay toác ñoä phaùt trieån tuy chaäm laïi, ñaëc bieät giai ñoaïn trì treä cuûa tình traïng neàn kinh teá bong boùng trong 10 naêm töø 1992-2002; song Nhaät Baûn vaãn ñöôïc xem laø ñaàu taøu thöù hai treân theá giôùi veà kinh teá, khoa hoïc kyõ thuaät, taøi chính: - Tyû leä thaát nghieäp ôû möùc cao laø 5,4% (07/2002) vaø giaûm coøn 4,7% (2004) - Toång soá nôï trong daân cuûa chính phuû Nhaät chieám 140%GDP (khoaûng 6500 tyû USD) cao nhaát theá giôùi. - Toång ngaân saùch taøi khoùa 2002 laø 82,23 nghìn tyû yeân (khoaûng 623 tyû USD). Trong ñoù ngaân saùch ODA taøi khoùa 2002 laø khoaûng 1000 tyû yeân (khoaûng gaàn 9 tyû USD, giaûm 10,3% so vôùi naêm 2001). 19 - Toång nôï khoù ñoøi 366 tyû USD (tính ñeán 09/2002). - Döï tröõ ngoaïi teä tính ñeán 03/2002: 395,1 tyû USD, cao nhaát theá giôùi. - GDP qua caùc naêm Baûng 1: GDP cuûa Nhaät Baûn Naêm 1997 1998 1999 2000 2001 GDP (tæ USD) 4.210 3.832 4.349 4.765 4.143 GDP/ngöôøi (USD) 33.405 30.323 34.302 37.556 32.585 Nguoàn: Taïp chí The World 2000,2002 – Jetro. Nhaät Baûn laø moät trong soá nhöõng nöôùc coù neàn coâng nghieäp phaùt trieån maïnh vaø ñöùng haøng ñaàu theá giôùi trong ngaønh coâng nghieäp saûn xuaát oâtoâ, caùc thieát bò ñieän töû, hoùa chaát, ñoùng taøu …… Ñaëc tröng cuûa neàn kinh teá Nhaät Baûn laø caùc nhaø saûn xuaát cung öùng vaø phaân phoái chaët cheõ vôùi nhau thaønh nhöõng taäp ñoaøn vaø coâng nghieäp ñoùng vai troø quan troïng nhaát cuûa neàn kinh teá. Baûng 2: Kim ngaïch xuaát nhaäp khaåu cuûa Nhaät Baûn Naêm 1997 1998 1999 2001 2003 2004 Xuaát khaåu 421.010 386.869 417.413 480.683 477.540 582.600 Nhaäp khaåu 338.761 279.991 309.613 381.106 433.761 472.800 ÑVT: trieäu USD Nguoàn: Taïp chí The World – Jetro. Trong naêm 2004, veà thöông maïi toång kim ngaïch xuaát nhaäp khaåu cuûa Nhaät Baûn ñaït 1.055,40 tyû USD, taêng 12,2% so vôùi naêm 2003. Thò tröôøng xuaát khaåu chính cuûa Nhaät Baûn laø Myõ (chieám 22,4% toång kim ngaïch xuaát khaåu, chuû yeáu laø thieát bò vaän taûi vaø maùy moùc), EU(15,5%, maët haøng xuaát khaåu chính laø thieát bò vaän taûi); Trung Quoác (13%, chuû yeáu laø maùy moùc), Haøn Quoác (7,8%); 10 nöôùc ASEAN (chieám 12,9% vôùi kim ngaïch xuaát khaåu cuûa Nhaät 20 Baûn ñaït 7.893, taêng 11,5% so vôùi naêm 2003, trong ñoù Thai Lan, Singapore, Malaysia, Philippines, vaø Indonesia laø thò tröôøng xuaát khaåu chính cuûa Nhaät Baûn). Thò tröôøng xuaát khaåu cuûa Nhaät 2004 US 22% EU 16% China 13%S.Korea 8% Asean 13% Other 28% US EU China S.Korea Asean Other Veà nhaäp khaåu, kim ngaïch nhaäp coù xu höôùng gia taêng, naêm 2004 ñaït 472,8 tyû USD; taêng 10,9% so vôùi naêm 2003. Caùc maët haøng nhaäp khaåu chuû yeáu cuûa Nhaät laø nguyeân lieäu thoâ, nhieân lieäu, khoaùng chaát vaø thieát bò maùy moùc. Thò tröôøng nhaäp khaåu chính cuûa Nhaät Baûn laø Trung Quoác (chieám 20,7%); 10 nöôùc ASEAN (14,8%, trong ñoù Indonesia, Malaysia, Th._.ailand laø 3 nöôùc trong ASEAN coù kim ngaïch xuaát khaåu lôùn nhaát sang Nhaät Baûn. Vieät Nam ñöùng thöù 6 sau 3 nöôùc treân, Philipines vaø Singapore); Myõ (13,7% chuû yeáu laø hoùa chaát vaø thieát bò maùy moùc); EU (12,6%) vaø Haøn Quoác (4,85%). Naêm 2004 laø naêm ñaùnh daáu giai ñoaïn phuïc hoài roõ neùt cuûa neàn kinh teá Nhaät sau 10 naêm trì treä. Naêm 2005, kinh teá Nhaät Baûn seõ tieáp tuïc phuïc hoài nhöng vôùi toác ñoä taêng tröôûng ñöôïc döï baùo chaäm hôn so vôùi naêm 2004. Chính phuû Nhaät ñang ñaët muïc tieâu phaùt trieån kinh teá 2005 nhö sau: taêng tröôûng GDP ñaït 1,6% do neàn kinh teá theá giôùi gaëp khoù khaên vaø tieâu duøng trong nöôùc giaûm, ñaàu tö voán ñaït 3,3% (so vôùi naêm 2004 laø 5,6%), xuaát khaåu taêng 6,2%, nhaäp khaåu taêng 8,7%, tieâu 21 duøng caù nhaân taêng 0,9% (so vôùi naêm 2004 taêng 1,7%), giaù baùn buoân haøng hoùa seõ taêng 0,4% (so vôùi naêm 2004 taêng 1,4%) Thò tröôøng nhaäp khaåu cuûa Nhaät 2004 China 21% Asean 15% US 14%EU 13% S.Korea 5% Other 32% China Asean US EU S.Korea Other 2. Quan heä Vieät – Nhaät 2.1 Nhöõng daáu moác trong quaù trình taùi thieát quan heä Vieät – Nhaät Nhaät Baûn thieát laäp quan heä ngoaïi giao vôùi mieàn Baéc Vieät Nam vaøo thaùng 09/1973 vaø vaøo 07/1976 baét ñaàu quan heä ngoaïi giao vôùi nöôùc Vieät Nam thoáng nhaát, ñaët neàn taûng cho söï phaùt trieån quan heä giöõa hai nöôùc. Nhöng quan heä Vieät – Nhaät chæ thöïc söï phaùt trieån vöõng chaéc töø sau Hoäi nghò hoøa bình veà Campuchia vaøo naêm 1991, baét ñaàu baèng vieäc thaûo luaän môû laïi vieän trôï phaùt trieån chính thöùc (ODA) cho Vieät Nam. Keát quaû cuûa voøng thaûo luaän ñoù laø vaøo thaùng 11/1992, hai beân ñaõ kyù keát hieäp ñònh veà vieäc Nhaät Baûøn caáp cho Vieät Nam moät khoaûn vieän trôï coù haïn ñònh 45 tyû 500 trieäu Yen, môû ra moät trang söû môùi trong quan heä Vieät – Nhaät. Thaùng 01/1993, laõnh söï quaùn Nhaät Baûn ñöôïc môû taïi TPHCM. Thaùng 10, “thaùng vaên hoùa kyû nieäm 20 naêm thieát laäp quan heä ngoaïi giao Vieät – Nhaät” ñaõ ñöôïc toå chöùc. Thaùng 11, taïi Hoäi nghò caùc nöôùc vieän trôï cho Vieät Nam, Nhaät Baûn ñaõ quyeát ñònh vieän trôï 60 tyû Yen vaø trôû thaønh nöôùc vieän trôï tröïc tieáp lôùn nhaát cho 22 Vieät Nam. Thaùng 01/1996, Hoäi nghò hôïp taùc kinh teá laàn thöù nhaát khai maïc taïi Tokyo nhaèm muïc ñích giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà toàn ñoïng vaø xuùc tieán quan heä maäu dòch, ñaàu tö giöõa hai nöôùc. Nhìn chung quan heä hôïp taùc Vieät – Nhaät ngaøy caøng phaùt trieån toaøn dieän treân moïi lónh vöïc kinh teá, chính trò, vaên hoùa, giaùo duïc vaø y teá. 2.2 Quan heä thöông maïi, ñaàu tö Vieät – Nhaät Tính ñeán 01/03/2003 ñaàu tö tröïc tieáp cuûa Nhaät sang Vieät Nam coù 369 döï aùn vôùi soá voán ñaêng kyù 4,2 tyû USD. Trong soá 62 nöôùc, vuøng laõnh thoå coù döï aùn ñaàu tö taïi Vieät Nam, Nhaät ñöùng thöù ba sau Singapore vaø Ñaøi Loan veà soá voán ñaêng kyù nhöng ñöùng ñaàu veà kim ngaïch ñaàu tö ñaõ ñi vaøo thöïc hieän (3,26 tyû USD, xaáp xæ 77,6%). Nhaät Baûn laø nöôùc taøi trôï ODA lôùn nhaát cho Vieät Nam, töø naêm 1992- 2002 ñaït khoaûng 8,2 tyû USD; trong ñoù vieän trôï khoâng hoaøn laïi khoaûng 1 tyû USD, chieám khoaûng 40% khoái löôïng ODA cuûa coäng ñoàng quoác teá cam keát cho Vieät Nam. Quan heä kinh teá, thöông maïi vaø ñaàu tö Nhaät – Vieät ñaõ coù nhöõng böôùc phaùt trieån khaù toát ñeïp vaø maïnh meõ töø naêm 1991. Töø naêm 1990 ñeán nay, Nhaät Baûn luoân laø thò tröôøng xuaát khaåu lôùn nhaát cuûa Vieät Nam: chieám khoaûng 17 – 20% kim ngaïch xuaát cuûa Vieät Nam. Tuy nhieân so vôùi caùc nöôùc khaùc xuaát khaåu vaøo thò tröôøng Nhaät thì tyû leä xuaát cuûa Vieät Nam vaøo thò tröôøng naøy coøn raát khieâm toán, vôùi kim ngaïch hai chieàu ôû möùc 4,7-4,8 tyû USD / naêm. Caùc maët haøng chuû yeáu cuûa Vieät Nam xuaát khaåu sang Nhaät Baûn laø daàu thoâ, caø pheâ, cheø, haøng deät may, giaøy deùp, haûi saûn, thöïc phaåm cheá bieán, haøng thuû coâng myõ ngheä, goám söù vaø ñoà goã gia duïng ... trong ñoù chæ rieâng ba maët haøng coù kim ngaïch xuaát khaåu lôùn nhaát cuûa Vieät Nam vaøo Nhaät Baûn laø daàu thoâ, haûi saûn vaø deät may ñaõ chieám tôùi 70-91% kim ngaïch xuaát cuûa Vieät Nam sang thò tröôøng Nhaät vaø 23 chuùng chæ môùi ñaùp öùng moät tyû leä raát nhoû nhu caàu cuûa thò tröôøng Nhaät Baûn ñoái vôùi caùc maët haøng naøy. Baûng 3. Kim ngaïch xuaát khaåu Vieät Nam sang thò tröôøng Nhaät 1999 – 2004 Naêm 1999 2000 2001 2002 2003 2004 KNXK 1,786,253 2,621,658 2,609,802 2,438,144 2,909,151 3,502,362 Unit: US$1,000 Source: General Department of Customs Nhö vaäy coù theå thaáy Nhaät Baûn laø thò tröôøng ñaày tieàm naêng cho caùc doanh nghieäp Vieät Nam xuaát khaåu caùc maët haøng chuû löïc ñoù. Ví duï nhö daàu thoâ cuûa Vieät Nam chæ chieám khoaûng 1,8-2%; haûi saûn chæ chieám 2,8-3% vaø may maëc chieám khoaûng 3% trong toång kim ngaïch nhaäp khaåu caùc maët haøng töông töï cuûa Nhaät Baûn. Kim ngaïch xuaát khaåu cuûa Vieät Nam sang Nhaät Baûn laø töông ñoái oån ñònh, nhöng vôùi tính boå sung laãn nhau cuûa cô caáu haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu cuûa hai nöôùc thì tyû troïng coøn khaù nhoû beù so vôùi tieàm naêng vaø ñeán nay Vieät Nam chæ laø moät baïn haøng nhoû cuûa Nhaät Baûn. Naêm 2003, xuaát khaåu Vieät Nam sang thò tröôøng Nhaät laø 2,90 tyû USD vaø Vieät Nam nhaäp khaåu töø Nhaät Baûn khoaûng 2,99 tyû USD. Ñieåm haïn cheá lôùn nhaát laø cô caáu haøng xuaát khaåu cuûa Vieät Nam sang Nhaät Baûn coøn ñôn giaûn trong ñoù treân 50% laø nguyeân lieäu thoâ vaø saûn phaåm môùi qua sô cheá. Tuy nhieân, thôøi gian gaàn ñaây Vieät nam ñaõ baét ñaàu saûn xuaát ñöôïc moät soá maët haøng coù chaát löôïng cao, maãu maõ ñeïp phuø hôïp vôùi thò tröôøng Nhaät Baûn nhö haøng coâng nghieäp, tieâu duøng, thuû coâng myõ ngheä ... Caùc maët haøng nhaäp khaåu cuûa Vieät Nam töø Nhaät chuû yeáu laø maùy tính, linh kieän ñieän töû, maùy moùc, phuï tuøng thay theá, theùp, nguyeân lieäu thoâ, nhieân lieäu ……… 24 Baûng 4. Kim ngaïch nhaäp khaåu Vieät Nam töø Nhaät 1999 – 2004 Naêm 1999 2000 2001 2002 2003 2004 KNNK 1,476,691 2,250,567 2,215,265 2,509,647 2,993,958 3,552,605 Unit: US$1,000 Source: General Department of Customs 3. Thò tröôøng deät may Nhaät vaø nhöõng vaán ñeà caàn naém vöõng khi xuaát khaåu vaøo thò tröôøng naøy 3.1 Ñaëc ñieåm chung veà thò tröôøng deät may Nhaät Ngaønh deät may laø moät ngaønh then choát, coâng nghieäp deät may töøng laø ñoäng löïc cho söï phaùt trieån kinh teá cuûa Nhaät Baûn. Nhöng giôø ñaây, söùc caïnh tranh quoác teá ngaøy caøng taêng leân taïi nhöõng nöôùc Chaâu AÙ coù nguoàn lao ñoäng giaù reû nhö Thaùi Lan, Trung Quoác, Ñaøi Loan laøm cho naêng löïc xuaát khaåu cuûa ngaønh deät may Nhaät Baûn giaûm so vôùi tröôùc ñaây. Caùc haõng saûn xuaát chuû yeáu khoâng ngöøng thay theá maët haøng saûn xuaát kinh doanh chính theo höôùng chuù troïng ñeán haøng gia coâng hôn laø nguyeân lieäu nhö chuyeån töø laøm haøng sôïi sang haøng deät, roài sang haøng may maëc. Hieän nay, saûn phaåm deät may nhaäp khaåu chieám 60% veà soá löôïng vaø 60% veà giaù trò treân thò tröôøng Nhaät. Caùc maët haøng nhaäp khaåu chính cuûa Nhaät laø suits, underwear, corselette, pyjamas, babies’ garment, sock … Baûng 5 cho thaáy tyû leä nhaäp khaåu cuûa haàu heát caùc saûn phaåm deät may vaøo Nhaät trung bình treân 60%. Baûng 5_ Kim ngaïch xuaát, nhaäp vaø saûn xuaát noäi ñòa cuûa moät soá maët haøng deät may chuû yeáu cuûa Nhaät 1998 – 2001. 1998 1999 2000 2001 Domestic production 408,726 351,711 313,680 266,367 Exports 3,092 2,807 3,092 2,727 SUITS Imports 380,961 459,363 584,983 617,672 25 Domes.market total 786,595 808,266 895,570 881,31 Imports’ share 48.4% 56.8% 65.3% 70.1% Domestic production 309,550 272,925 234,184 189,664 Exports 1,872 1,816 1,917 1,725 Imports 406,481 494,401 609,023 609,365 Domes.market total 714,159 765,510 841,290 797,304 UNDERWEAR CORSELETTE PYJAMAS Imports’ share 56.9% 64.6% 72.4% 76.4% Domestic production 7,220 4,529 3,730 3,251 Exports 894 616 498 433 Imports 96,005 131,235 155,767 169,259 Domes.market total 102,331 135,148 158,999 172,077 BABIES’ GARMENTS Imports’ share 93.8% 97.1% 98.0% 98.4% Domestic production 899,804 819,947 757,854 718,869 Exports 15,855 14,462 13,846 6,924 Imports 456,902 949,451 1,037,557 783,788 Domes.market total 1,340,851 1,754,936 1,781,564 1,495,733 SOCKS Imports’ share 34.1% 54.1% 58.2% 52.4% Unit : 1,000 units Source : Textile and Consumer Goods Statistics, Japan Exports and Imports 26 3.2 Tình hình nhaäp khaåu haøng deät may cuûa Nhaät Saûn phaåm nhaäp khaåu töø nöôùc ngoaøi vaøo Nhaät ñöôïc phaân loaïi nhö sau: Caáp ñoä saûn phaåm Ñaëc ñieåm Nöôùc xuaát khaåu Caùc saûn phaåm thoâng thöôøng Nguyeân lieäu doài daøo, chuû yeáu laø haøng gia coâng Trung Quoác, caùc nöôùc Asean Saûn phaåm coù chaát löôïng vöøa phaûi Caùc loâ haøng nhoû, thôøi gian giao haøng ngaén, chuûng loaïi phong phuù hôïp vôùi nhu caàu thò tröôøng Nhaät Trung Quoác, Haøn Quoác, Hoàng Koâng vaø caùc nöôùc Asean Saûn phaåm coù chaát löôïng cao Caùc loâ haøng nhoû, chuûng loaïi phong phuù vôùi nhöõng nhaõn hieäu coù tieáng. Chuû yeáu laø haøng thôøi trang cao caáp, ñaét tieàn. Caùc nöôùc Taây Aâu, Myõ Toång kim ngaïch nhaäp khaåu haøng deät may cuûa Nhaät qua caùc naêm ñöôïc theå hieän trong baûng sau: Baûng 6 - Toång kim ngaïch nhaäp khaåu haøng deät may cuûa Nhaät Naêm 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 TNK 1,841,325 1,777,755 2,006,754 2,188,413 2,071,718 2,080,626 2,226,338 Units : Yen million Source : Japan Exports and Imports Theo doõi bieán ñoäng veà tình hình nhaäp khaåu deät may vaøo Nhaät coù theå thaáy haøng may maëc nhaäp khaåu vaøo Nhaät taêng raát nhanh vaøo nhöõng naêm 80 vaø tieáp tuïc taêng vôùi toác ñoä raát nhanh vaøo nhöõng naêm 90. Sau ñoù vaøo naêm 1997 do ñoàng Yeân maát giaù vaø tieâu duøng giaûm, haøng nhaäp khaåu chöõng laïi vaø giaûm daàn. Xu höôùng naøy vaãn 27 Kim ngaïch nhaäp khaåu deät may cuûa Nhaät 0 500000 1000000 1500000 2000000 2500000 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 tieáp tuïc vaøo naêm 1998. Sau ñoù, vôùi nhöõng bieän phaùp taêng cöôøng tieáp thò tôùi taän tay ngöôøi tieâu duøng vaø caùc cöûa haøng taêng cöôøng giaûm giaù ñoái vôùi nhöõng maët haøng coù nhu caàu thaáp ñeå kích thích ngöôøi mua haøng, naêm 1999 thò tröôøng nhaäp khaåu coù xu höôùng hoài phuïc. Nhöõng naêm tieáp theo kim ngaïch nhaäp khaåu deät may vaøo Nhaät coù xu höôùng taêng vaø oån ñònh, naêm 2001 laø 2,188,413 trieäu Yen taêng 9,9% so vôùi naêm 2000. Rieâng naêm 2002, ñaây laø naêm ñaàu tieân keå töø naêm 1999 kim ngaïch nhaäp khaåu deät may vaøo Nhaät giaûm, chæ coøn 2,071,718 trieäu Yen; giaûm 5,3% so vôùi naêm tröôùc. Naêm 2004 ñaùnh daáu söï phuïc hoài cuûa kinh teá Nhaät, vì vaäy saûn luôïng nhaäp khaåu haøng deät may taêng, leân ñeán 2,226,338 trieäu Yen. Phaân tích tình hình nhaäp khaåu haøng deät may vaøo Nhaät theo maët haøng Ta nhaän thaáy taäp trung chuû yeáu ôû hai saûn phaåm chính laø caùc saûn phaåm deät kim Kim ngaïch nhaäp khaåu deät may cuûa Nhaät theo töøng maët haøng 500,000 1,000,000 1,500,000 2,000,000 2,500,000 0 1998 1999 2000 2001 2002 Knit wear Woven wear Knit accessories Woven accessories 28 (knit wear) vaø caùc saûn phaåm deät thoi (woven wear); trong ñoù haøng deät kim chieám 42,6% veà giaù trò vaø saûn phaåm deät thoi chieám 57,4%. Saûn phaåm deät kim (knit wear) bao goàm aùo khoaùc, aùo sô mi, ñoà loùt, pyjama, quaàn aùo treû em, gaêng tay, vôù, ñoà bôi … vôùi kim ngaïch nhaäp khaåu töông ñoái oån ñònh qua caùc naêm; chieám töø 40 – 50% trong toång kim ngaïch nhaäp khaåu deät may vaøo Nhaät. Baûng 7 - Kim ngaïch nhaäp khaåu maët haøng deät kim cuûa Nhaät 1998 1999 2000 2001 2002 Knit wear 837,669 776,188 876,633 931,045 872,916 Knit accessories 5,020 5,456 6,819 8,894 10,596 TOTAL 842,689 781,644 883,452 939,939 883,512 Units: Yen million Source: Japan Exports and Imports Saûn phaåm deät thoi (woven wear) cuõng laø caùc saûn phaåm töông töï nhö haøng deät kim, beân caïnh ñoù coøn coù khaên tay, caø vaït, brassieres, girdles, corsets .... Caùc saûn phaåm naøy ñöôïc nhaäp khaåu vôùi soá löôïng taêng oån ñònh qua caùc naêm. Rieâng naêm 2002 coù giaûm hôn so vôùi naêm tröôùc; tuy nhieân nhìn chung caùc saûn phaåm deät thoi luoân chieám tyû leä dao ñoäng töø 55% ñeán 58% trong toång kim ngaïch nhaäp khaåu deät may haøng naêm cuûa Nhaät. Baûng 8 - Kim ngaïch nhaäp khaåu maët haøng deät thoi cuûa Nhaät 1998 1999 2000 2001 2002 Woven wear 992,983 990,544 1,118,235 1,243,129 1,182,931 Wovenaccessories 5,653 5,567 5,067 5,390 5,275 TOTAL 998,636 996,111 1,123,302 1,248,519 1,188,206 Units: Yen million Source: Japan Exports and Imports Chi tieát cuï theå töøng maët haøng nhaäp khaåu haøng deät may vaøo Nhaät naêm 2002 ñöôïc theå hieän qua phuï luïc 1. 29 Phaân tích tình hình nhaäp khaåu haøng deät may vaøo Nhaät theo thò tröôøng vaø xuaát xöù haøng Töø naêm 1987 trôû laïi ñaây, haøng nhaäp khaåu luoân chieám tôùi 60% tính veà giaù trò vaø treân 60% tính veà soá löôïng treân thò tröôøng Nhaät. Trung Quoác luoân ñöùng ñaàu danh saùch xuaát khaåu deät may vaøo Nhaät, chieám treân 70%. Trong naêm 2002, Trung Quoác chieám ñeán 80.5% saûn phaåm deät kim vaø 79.1% saûn phaåm deät thoi trong toång kim ngaïch nhaäp khaåu hai saûn phaåm naøy sang Nhaät. Khoâng chæ nhöõng nhaø ñaàu tö cuûa Nhaät hoaùn chuyeån saûn xuaát cuûa hoï sang Trung Quoác maø caû caùc nöôùc Chaâu Aâu, Myõ cuõng ñaõ vaø ñang tieán haønh xaây döïng caùc nhaø maùy saûn xuaát ôû Trung Quoác ñeå coù ñöôïc saûn phaåm reû hôn vaø thôøi gian vaän chuyeån ngaén hôn. Moät phaàn trong soá saûn phaåm naøy ñöôïc xuaát tröïc tieáp töø Trung Quoác qua Nhaät. Thôøi gian gaàn ñaây, nhaäp khaåu töø Haøn Quoác, Ñaøi Loan, Hongkong giaûm daàn, trong khi nhaäp khaåu töø Vieät Nam, Thailand, Indonesia, vaø caùc nöôùc Asean khaùc ngaøy moät gia taêng; tuy nhieân vieäc gia taêng naøy cuõng chöa theå giuùp caùc nöôùc naøy ñöùng vaøo vò trí ñoái thuû vôùi Trung Quoác. Naêm 2002, saûn löôïng nhaäp khaåu saûn phaåm deät kim cuûa Trung Quoác giaûm 3.7% vaø saûn phaåm deät thoi laø 4.5% so vôùi naêm 2001. Giaûm ñaùng keå veà saûn löôïng laø Haøn quoác. Nhaäp khaåu töø YÙ, caùc nöôùc thaønh vieân EU khaùc vaø Myõ chæ chieám khoaûng 10%, nhöng coù nhieàu saûn phaåm cao caáp hoaëc ñöôïc saûn xuaát döôùi license cuûa Nhaät hoaëc ñöôïc saûn xuaát tröïc tieáp töø caùc nhaø maùy ôû caùc nöôùc Chaâu AÙ khaùc. Nhìn chung nhöõng phaàn naøy khoâng aûnh höôûng ñaùng keå trong toång saûn phaåm nhaäp khaåu. Saûn phaåm deät kim Naêm 2002, Haøn Quoác giaûm suùt moät saûn löôïng ñaùng keå saûn phaåm deät kim xuaát sang Nhaät, giaûm gaàn 60% so vôùi naêm 2001; ñieàu naøy taïo theâm nhieàu öu theá cho saûn phaåm cuûa Trung quoác trong vieäc xuaát khaåu sang thò tröôøng Nhaät. Trong khi Shares of knit wear imports in 2002 (value basis)Trends in import volume by leading exporters 30 ñoù, YÙ vaø caùc nöôùc EU cuõng coù gia taêng veà saûn löôïng xuaát sang Nhaät nhöng khoâng ñaùng keå vôùi thò phaàn dao ñoäng töø 5.6% ñeán 6.3%. China 81% R.Korea 4% Italy 4% Others 11% 0 500,000 1,000,000 1,500,000 2,000,000 2,500,000 3,000,000 3,500,000 1998 1999 2000 2001 2002 China R.Korea Phaân tích theo töøng maët haøng, Trung quoác chieám khoaûng 85% ôû caùc saûn phaåm men’s suits, underwear, pyjamas, vaø babies’ garments. Ñoái vôùi saûn phaåm women’s blouse vaø gloves, thò phaàn cuûa Trung Quoác xaáp xæ 70%. Haøn Quoác vaø caùc nöôùc EU coù thò phaàn nhaäp khaåu khoaûng 12% ñoái vôùi saûn phaåm women’s blouse, trong khi ñoù Malaysia chieám ñeán 17,7% thò phaån saûn phaåm gloves. YÙ, Anh vaø caùc nöôùc EU khaùc chieám 15.1% ñoái vôùi saûn phaåm knit accessories. Baûng 9 – Saûn löôïng nhaäp khaåu maët haøng deät kim vaøo Nhaät theo thò tröôøng. 1998 1999 2000 2001 2002 Volume Volume Volume Volume Value Volume Value % China 1,551,850 2,582,174 3,154,314 2,955,111 729,680 3,040,011 702,904 80.5% R.Korea 289,988 400,427 369,332 252,453 58,216 166,657 37,172 4.3% Thailand 89,236 143,005 130,702 104,502 16,104 92,468 14,189 1.6% Indonesia 79,243 157,659 132,449 93,138 9,608 67,490 7,132 0.8% VietNam 47,702 62,380 71,377 54,978 13,337 49,204 11,069 1.3% Others 201,233 244,098 256,549 187,328 112,994 154,166 111,046 11.5% TOTAL 2,259,251 3,589,744 4,114,722 3,647,511 939,939 3,569,996 883,512 100% (EU) 20,075 17,115 19,071 20,657 51,121 16,522 54.047 6.2% Units: tons, Yen million Source: Japan Exports and Imports 31 Xeùt cuï theå ôû naêm 2002, ta nhaän thaáy ñoái vôùi saûn phaåm deät kim, Trung Quoác daãn ñaàu chieám 80.5% vôùi saûn löôïng nhieàu nhaát taäp trung ôû caùc saûn phaåm coats, suits, underwear, babies’ garments vaø products, knitted or crocheted; trong ñoù ñaëc bieät suits chieám ñeán 91.5% trong toång kim ngaïch nhaäp saûn phaåm naøy vaøo Nhaät, ñaây laø maët haøng coù nhieàu lôïi theá nhaát cuûa Trung Quoác. EU ñöôïc xeáp thöù hai vôùi toång kim ngaïch xuaát vaøo Nhaät cho maët haøng deät kim chieám 6.2% vôùi moät soá maët haøng noåi troäi nhö shirts (12% trong toång kim ngaïch nhaäp khaåu maët haøng naøy vaøo Nhaät); suits (8.3%) Haøn Quoác cuõng ñöôïc keå ñeán nhö moät trong nhöõng nöôùc coù kim ngaïch xuaát vaøo Nhaät cao vôùi moät soá saûn phaåm lôïi theá nhö shirts (12.7% trong toång kim ngaïch nhaäp khaåu maët haøng naøy vaøo Nhaät); other garments, knitted or crocheted (11.5%). Keá ñeán coù theå keå ñeán laø YÙ, Myõ, Ñaøi Loan, Malaysia vôùi caùc saûn phaåm deät kim khaùc. Vieät Nam chuùnng ta ñöôïc xeáp thöù ba ôû moät soá maët haøng nhö knitted coats men (3.1% trong toång kim ngaïch nhaäp maët haøng naøy vaøo Nhaät); coats women 4.5% vaø suits 1.0%; babies’ garments and clothing acc 1.8%; Track suits, ski suits and swimwear 5.8%. Chi tieát veà saûn löôïng cuï theå cuûa caùc nhaø xuaát khaåu haøng ñaàu saûn phaåm deät kim vaøo Nhaät naêm 2002 ñöôïc theå hieän trong phuï luïc 2. Saûn phaåm deät thoi Ñoái vôùi saûn phaåm deät thoi, Trung Quoác vaãn tieáp tuïc daãn ñaàu vôùi tyû troïng veà saûn löôïng nhaäp vaøo Nhaät taêng oån ñònh qua caùc naêm; vaø chieám 79.1% veà giaù trò trong 0 200,000 1998 1999 2000 2001 2002 400,000 600,000 800,000 1,000,000 1,200,000 1,400,000 China 79% Italy 6% Others 11% China VietNam VietNam 4% 32 naêm 2002. Keá ñeán laø Italy vôùi tyû troïng 6.3% veà giaù trò saûn phaåm deät thoi nhaäp vaøo Nhaät. Vieät Nam cuûa chuùng ta ñöôïc xeáp thöù ba vôùi tyû leä 3.9% veà giaù trò trong naêm 2002; nhìn chung xeùt veà saûn löôïng Vieät Nam taêng oån ñònh, ñaëc bieät trong naêm 2000 ñaït ñöôïc 95,748 ton; taêng 43,01% so vôùi naêm 1999. Naêm 2002 do nhöõng bieán ñoäng chung veà tình hình deät may theá giôùi vaø tình hình kinh teá gaëp khoù khaên ôû Nhaät neân saûn löôïng coù giaûm suùt ñaùng keå, chæ coøn 66,757 ton; tuy nhieân Vieät nam vaãn ôû vò trí thöù ba veà xuaát saûn phaåm deät thoi vaøo Nhaät. Baûng 10 – Saûn löôïng nhaäp khaåu maët haøng deät thoi vaøo Nhaät theo thò tröôøng. 1998 1999 2000 2001 2002 Volume Volume Volume Volume Value Volume Value % China 775,568 1,005,467 1,229,305 1,328,169 979,350 1,291,941 935,342 79.1% VietNam 31,350 66,951 95,748 90,422 50,061 66,757 45,996 3.9% Indonesia 24,029 23,954 25,242 22,764 15,251 19,430 11,554 1.0% India 13,822 16,753 22,796 22,006 11,229 16,886 8,993 0.8% Thailand 16,585 15,511 16,219 15,096 12,316 13,388 11,159 0.9% Others 95,372 87,591 79,845 74,728 180,311 59,503 175,162 14.3% TOTAL 956,725 1,216,227 1,469,156 1,553,186 1,248,519 1,467,905 1,188,206 100.0% (EU) 21,471 20,192 20,305 21,463 108,927 18,418 108,636 9.2% Tieáp ñeán laø Indonesia (1.0%), India(0.8%) , Thailand (0.9%) vaø caùc nöôùc coøn laïi chieám khoaûng 14.4%. Phaân tích theo töøng maët haøng ñoái vôùi saûn phaåm deät thoi trong naêm 2002, ta nhaän thaáy nhìn chung coù söï suït giaûm veà saûn löôïng vaø giaù trò; Trung Quoác vaãn laø nhaø xuaát khaåu haøng ñaàu vôùi tyû troïng cuûa caùc maët haøng ña soá töø 70% trôû leân; trong ñoù ñaëc bieät saûn phaåm pyjamas, underwear chieám ñeán 91,6% (women) vaø 94,6% (men). Trong soá caùc nhaø nhaäp khaåu ñöùng ñaàu thì Italy coù saûn löôïng xuaát phaân boå ñeàu ôû caùc maët haøng nhö coats (6.7%), suits mens (5.9%), suits womens (8.0%) vaø moät soá maët haøng khaùc chieám tyû troïng khaù lôùn nhö shawls , scarves, mufflers 33 (25.8%); tracks suits, ski suits and swimwear (12.7%); trong ñoù ñaëc bieät saûn phaåm ties chieám ñeán 50.4%, vöôït qua caû Trung Quoác veà giaù trò xuaát (33.7%). Vieät Nam cuûa chuùng ta ñöôïc xeáp haïng thöù ba trong vieäc xuaát khaåu saûn phaåm deät thoi vaøo Nhaät; tuy nhieân tyû troïng cuûa chuùng ta coøn quaù thaáp, noåi troäi chæ coù ba maët haøng swimwear (12.%); gloves, mittens and mitts (13.5%); brassieres (11.7%); coøn laïi ña soá caùc maët haøng chæ döôùi 6.5%. Chi tieát veà saûn löôïng cuï theå cuûa caùc nhaø xuaát khaåu haøng ñaàu saûn phaåm deät thoi vaøo Nhaät naêm 2002 ñöôïc theå hieän trong phuï luïc 3. Thò phaàn nhaäp khaåu moät soá saûn phaåm chính trong toång kim ngaïch cuûa Nhaät Trong khi saûn löôïng saûn xuaát noäi ñòa giaûm daàn qua caùc naêm thì nhaäp khaåu coù xu höôùng taêng ñaùng keå. Ñoái vôùi saûn phaåm suits, trong khi saûn xuaát noäi ñòa giaûm töø 408,7 trieäu units trong naêm 1998 xuoáng coøn 266,3 trieäu units thì nhaäp khaåu taêng moät caùch ñoät bieán töø 380,9 trieäu units (1998) leân ñeán 617,6 trieäu unit (2001); taêng ñeán 62.1%. Neáu xeùt toång theå trong giai ñoaïn 4 naêm lieàn (1998 – 2001), thò phaàn nhaäp khaåu taêng töø 48.4% ñeán 70.1%. Thöïc teá ñaõ chöùng minh vieäc nhaäp khaåu saûn phaåm coù lôïi hôn saûn xuaát taïi Nhaät do caùc nöôùc coù nguoàn nhaân coâng reû, doài daøo, vaø khaù nhieàu ñieàu kieän thuaän lôïi khaùc giuùp giaûm giaù thaønh cho caùc saûn phaåm may maëc thöôøng ngaøy coù chaát löôïng cao. Ñoù laø nguyeân nhaân vì sao saûn löôïng nhaäp khaåu cuûa Nhaät ngaøy caøng taêng, vaø saûn xuaát trong nöôùc ngaøy caûng giaûm. Baûng döôùi ñaây cho thaáy tyû troïng nhaäp khaåu moät soá maët haøng deät may so vôùi toång saûn löôïng cuûa caû nöôùc. 1998 1999 2000 2001 Domestic production 408,726 351,711 313,680 266,367 Exports 3,092 2,807 3,092 2,727 Imports 380,961 459,363 584,983 617,672 SUITS Domes.market total 786,595 808,266 895,570 881,31 34 Imports’ share 48.4% 56.8% 65.3% 70.1% Domestic production 309,550 272,925 234,184 189,664 Exports 1,872 1,816 1,917 1,725 Imports 406,481 494,401 609,023 609,365 Domes.market total 714,159 765,510 841,290 797,304 UNDERWEAR CORSELETTE PYJAMAS Imports’ share 56.9% 64.6% 72.4% 76.4% Domestic production 7,220 4,529 3,730 3,251 Exports 894 616 498 433 Imports 96,005 131,235 155,767 169,259 Domes.market total 102,331 135,148 158,999 172,077 BABIES’ GARMENTS Imports’ share 93.8% 97.1% 98.0% 98.4% Domestic production 899,804 819,947 757,854 718,869 Exports 15,855 14,462 13,846 6,924 Imports 456,902 949,451 1,037,557 783,788 Domes.market total 1,340,851 1,754,936 1,781,564 1,495,733 SOCKS Imports’ share 34.1% 54.1% 58.2% 52.4% Unit: 1,000 units Source: Textile and Consumer Goods Statistics, Japan Exports and Imports 3.3 Caùc qui ñònh vaø qui trình nhaäp khaåu haøng deät may vaøo Nhaät 3.3.1 Qui ñònh Thuû tuïc chung veà khai quan nhaäp khaåu Cuõng nhö caùc nöôùc khaùc moïi toå chöùc muoán nhaäp khaåu haøng hoùa vaøo Nhaät phaûi trình vôùi Cuïc tröôûng Haûi quan vaø ñöôïc chæ ñöôïc pheùp nhaäp sau khi hoaøn taát caùc thuû tuïc lieân quan, töø vieäc môû tôø khai ñeán vieäc hoaøn taát caùc thuû tuïc veà thanh toaùn thueá vaø caùc chi phí khaùc. Treân 90% thuû tuïc nhaäp khaåu ôû Nhaät ñöôïc vi tính hoùa. Khai baùo Haûi quan (Luaät Haûi quan, ñieàu 67 – 72) (1)Ñieàn form vaø noäp hoà sô khai quan 35 Sau khi haøng hoùa ñöôïc ñöa vaøo khu Hozei hoaëc khu vöïc ñöôïc chæ ñònh, khaùch haøng seõ tieán haønh khai baùo soá löôïng, giaù trò haøng hoùa vaø moät soá yeâu caàu khaùc cuûa cô quan Haûi quan. Ñoái vôùi moät soá maët haøng caàn giaáy pheùp thì vieäc khai baùo naøy ñöôïc thöïc hieän tröôùc khi haøng ñöôïc ñöa vaøo Hozei; nghóa laø khi haøng hoùa vaãn coøn ôû treân taøu hoaëc saø lan. (2)Ngöôøi khai quan Toå chöùc, coâng ty coù teân nhaäp khaåu seõ laø ngöôøi tieán haønh môû tôø khai. Tuy nhieân, ña soá caùc coâng ty ôû Nhaät ñeàu uûy thaùc moät ñaïi lyù giao nhaän tieán haønh laøm caùc thuû tuïc naøy cho mình. (3)Caùc chöùng töø yeâu caàu (Luaät Haûi quan – ñieàu 68) Boä chöùng töø noäp ñeå khai quan (moãi chöùng töø goàm ba baûn) bao goàm : - Invoice - Bill of Lading hoaëc Airwaybill - Certificate of origin (ñoái vôùi caùc nöôùc thuoäc WTO/ coù cam keát vôùi Nhaät) - Certificate of origin Form A (aùp duïng cho caùc nöôùc coù cam keát thöông maïi vôùi Nhaät) - Packing Lists; insurance cerificate, freight accounts. - Giaáy pheùp/ caùc giaáy chöùng nhaän khaùc ñöôïc yeâu caàu bôûi cô quan Haûi quan. - Giaáy chöùng nhaän maët haøng ñöôïc mieãn giaûm thueá (neáu coù) - Uûy nhieäm chi thanh toaùn tieàn thueá nhaäp khaåu Trong moät soá tröôøng hôïp cuï theå, cô quan Haûi quan coù theå yeâu caàu theâm moät soá giaáy tôø caàn thieát ñeå boå sung cho vieäc nhaäp haøng. (4)Heä thoáng giaùm saùt tröôùc khi haøng ñeán (Pre-Arrival Examination System) • Hoaït ñoäng cuûa heä thoáng: Sau khi nhaän ñöôïc thoâng baùo haøng ñeán, ngöôøi nhaäp khaåu noäp hoà sô khai quan vaø ñöa haøng hoùa vaøo khu vöïc chæ ñònh 36 Hozei. Haûi quan seõ kieåm tra noäi dung cuûa töøng loâ haøng. Vieäc giaùm saùt naøy seõ ñöôïc baét ñaàu chæ sau khi haøng ñöôïc mang vaøo khu vöïc Hozei. • Pre-Arrival Examination System yeâu caàu boä chöùng töø töông töï nhö boä chöùng töø khai quan. Boä chöùng töø naøy seõ ñöôïc trình cho Haûi quan giaùm saùt cuûa Hozei. Tuy nhieân trong moät soá tröôøng hôïp Cuïc Haûi quan coù quyeàn yeâu caàu khaùch haøng trình chöùng töø cho vaên phoøng Haûi Quan vuøng hoaëc moät nôi khaùc nhöng thuaän lôïi hôn cho vieäc laáy haøng. • Thôøi gian noäp chöùng töø vaøo baát kyø thôøi ñieåm naøo sau khi taøu chaïy. Hieän nay ôû Nhaät chaáp nhaän giao dòch tyû giaù vôùi USD, baûng Anh vaø moät soá ngoaïi teä maïnh khaùc. • Trong moät soá tröôøng hôïp neáu nhaø nhaäp khaåu hoaøn taát ñaày ñuû nhöõng yeâu caàu cuûa giai ñoaïn Pre-Arrival Examination System (xem chi tieát phuï luïc 8), Haûi quan coù theå xem xeùt vaø coi nhö nhaø nhaäp khaåu ñaõ hoaøn taát thuû tuïc khai quan. Nhìn chung heä thoáng kieåm soaùt haûi quan nhaäp khaåu ôû Nhaät khaù chaët cheõ vaø ñöôïc heä thoáng hoùa baèng vi tính neân vieäc thoâng quan raát nhanh vaø thuaän lôïi cho caùc nhaø nhaäp khaåu. 3.3.2 Thueá nhaäp khaåu vaø thueá tieâu thuï Nhìn chung möùc thueá haøng deät may thöôøng töø 14-16.8%, möùc thueá cho aùo sô mi thì thaáp hôn 9 – 11,2%. Nöôùc ñöôïc aùp duïng cheá ñoä öu ñaõi (GSP) thì coù möùc thueá thaáp theo ñieàu kieän phaân boå tröôùc hoaëc mieãn thueá. *Heä thoáng öu ñaõi thueá quan phoå caäp (GSP) Caùc möùc thueá öu ñaõi ñoái vôùi haøng may maëc ñöôïc quaûn lyù nhö sau: Caùc möùc thueá traàn öu ñaõi ñöôïc xaùc ñònh cho moãi naêm taøi chính vaø caùc möùc thueá öu ñaõi ñöôïc phaân boå tröôùc thoâng qua vieäc noäp ñôn xin. Ngöôøi nhaäp khaåu xin ñöôïc phaân boå thueá öu ñaõi traàn baèng caùch noäp ñôn xin lieân heä phoøng thueá quan, Vuï kinh teá 37 quoác teá, Boä coâng thöông hoaëc vaên phoøng thöông maïi quoác teá vaø coâng nghieäp khu vöïc. Ngöôøi nhaäp khaåu seõ noäp giaáy chöùng nhaän phaân boå cuøng vôùi giaáy chöùng nhaän öu ñaõi do cô quan chính thöùc cuûa nöôùc xuaát xöù caáp, cho haûi quan taïi caûng ñeán. Moät soá maët haøng coù möùc thueá öu ñaõi traàn vaø haïn ngaïch toái ña cho töøng nöôùc xaùc ñònh vaøo ñaàu moãi naêm taøi chính vaø phaûi qua kieåm tra haøng ngaøy, theo ñoù nhaäp khaåu ñöôïc tính toaùn haøng ngaøy vaø möùc thueá toái hueä quoác (MFN) ñöôïc aùp duïng 2 ngaøy sau khi möùc thueá traàn hoaëc möùc haïn ngaïch toái ña noùi treân bò vöôït quaù. Ñeå ñöôïc höôûng thueá suaát öu ñaõi, nhaø nhaäp khaåu caàn phaûi trình ñöôïc C/O ñöôïc phaùt haønh bôûi cô quan coù thaåm quyeàn cuûa nöôùc xuaát khaåu. Tuy nhieân, cô quan Haûi quan coù theå khoâng yeâu caàu xuaát trình C/O trong tröôøng hôïp toång giaù trò haøng hoùa khoâng lôùn hôn 200.000 Yen. Caùc möùc thueá öu ñaõi ñoái vôùi haøng may maëc ñöôïc quaûn lyù nhö sau: Maët haøng Thueá öu ñaõi Quaàn aùo deät kim Phaân boå tröôùc Ñoà loùt deät kim Phaân boå tröôùc Quaàn aùo deät thoi cuûa nam Kieåm tra haøng ngaøy Quaàn aùo deät thoi cuûa nöõ Kieåm tra haøng ngaøy Ñoà loùt nam Phaân boå tröôùc Ñoà loùt nöõ Kieåm tra haøng ngaøy Thueá tieâu thuï : Taát caû caùc haøng hoùa baùn treân thò tröôøng Nhaät hieän nay ñeàu phaûi chòu möùc thueá tieâu thuï laø 5% ( tröôùc ñoù cho ñeán naêm 1997 laø 3%) vaø haøng nhaäp khaåu cuõng chòu chung qui ñònh naøy. Thueá tieâu thuï = (CIF+ Thueá nhaäp khaåu) x 5% 38 Xem theâm chi tieát bieåu thueá nhaäp khaåu cho caùc saûn phaåm deät may vaøo Nhaät ôû phuï luïc 4. 3.3.3 Tieâu chuaån cho haøng coâng nghieäp noùi chung vaø haøng deät may noùi rieâng Tieâu chuaån coâng nghieäp Nhaät Baûn JIS (Japan Industrial Standard) laø moät trong nhöõng tieâu chuaån ñöôïc söû duïng roäng raõi ôû Nhaät. Tieâu chuaån naøy döïa treân “Luaät chuaån hoùa coâng nghieäp” ñöôïc baùn haøng vaøo thaùng 06/1949 vaø thöôøng ñöôïc bieát tôùi döôùi caùi teân “ daáu chöùng nhaän tieâu chuaån coâng nghieäp Nhaät Baûn” hay JIS. Heä thoáng tieâu chuaån JIS aùp duïng ñoái vôùi taát caû caùc saûn phaåm c._.treân moät thò tröôøng nôi maø coù quaù nhieàu luoàng haøng hoùa khaùc nhau nhö Nhaät. Trong tröôøng hôïp naøy caùc doanh nghieäp neân söû duïng caùc chuyeân gia tö vaán Nhaät Baûn trong vieäc caûi tieán maãu maõ saûn phaåm cho phuø hôïp vôùi thò hieáu tieâu duøng cuûa ngöôøi Nhaät. Hieän nay Nhaät Baûn ñang coù chöông trình cöû chuyeân gia cuûa toå chöùc JODC (Japan Overseas Development Corporation) sang giuùp caùc nöôùc ñang phaùt trieån trong vieäc giaûm giaù thaønh saûn xuaát, taêng cöôøng chaát löôïng saûn phaåm, ñoåi môùi coâng ngheä vaø thieát bò, kinh nghieäm quaûn lyù, nghieân cöùu phaùt trieån saûn phaåm vaø thò tröôøng, phaùt trieån nguoàn nhaân löïc (chöông trình JESA I) hoaëc trong caùc lónh vöïc caûi tieán kyõ thuaät coâng ngheä, quaûn lyù chaát löôïng, hieän ñaïi hoùa heä thoáng keá toaùn, tö vaán phaùt trieån doanh nghieäp nhoû vaø vöøa, hoã trôï phaùt trieån ngaønh coâng nghieäp baûo veä moâi tröôøng (JESA II). Chöông trình JESA 75 II giaønh cho caùc hieäp hoäi, toå chöùc Nhaø nöôùc vaø tö nhaân vôùi toaøn boä chi phí do phía Nhaät chòu. JESA I giaønh cho caùc doanh nghieäp vôùi 75% chi phí do phía Nhaät chòu. Caùc doanh nghieäp coù theå tìm hieåu thoâng tin naøy ôû VCCI hoaëc Jetro. - Haøng hoùa xuaát khaåu vaøo Nhaät caàn gaén nhaõn maùc vaø teân nhaø saûn xuaát cuï theå, töøng böôùc taïo döïng thöông hieäu rieâng, giao dòch tröïc tieáp vôùi khaùch haøng, kieåm soaùt ñöôïc caùc keânh phaân phoái nhaèm taïo theá maïnh rieâng, thay vì cöù tieáp tuïc phaûi caïnh tranh veà giaù ñeå giaønh giaät nhöõng hôïp ñoàng gia coâng. Thôøi gian ñaàu khi chöa coù thöông hieäu neân mua baèng saùng cheá, nhaõn hieäu cuûa saûn phaåm noåi tieáng ñeå laøm ra saûn phaåm cuûa hoï vôùi giaù reû hôn, tieán tôùi taäp trung ñaàu tö coâng ngheä tieân tieán trong khaâu thieát keá maãu maõ, toå chöùc tieáp thò, ñaêng kyù nhaõn hieäu, taïo ra teân tuoåi cho saûn phaåm. - Nhö ñaõ phaân tích ôû treân, raát nhieàu doanh nghieäp deät may Vieät Nam chöa thieát laäp ñöôïc maïng löôùi trao ñoåi thoâng tin, ñaïi dieän thöông maïi khu vöïc vaø caùc nöôùc Æ giaûi phaùp ñaët ra ôû ñaây laø trong tröôøng hôïp doanh nghieäp chöa töï thaân xaây döïng ñöôïc ñoäi nguõ baùn haøng rieâng thì caàn hôïp löïc moät soá doanh nghieäp laïi vôùi nhau ñeå coù maët thöôøng tröïc taïi thò tröôøng tieâu thuï tieàm naêng. Beân caïnh ñoù coù theå tranh thuû nguoàn thoâng tin töø caùc toå chöùc xuùc tieán thöông maïi, ñaëc bieät laø Phoøng thöông maïi vaø coâng nghieäp Vieät Nam (VCCI), toå chöùc xuùc tieán thöông maïi Nhaät Baûn (Jetro). Hieän nay Jetro coù maãu höôùng daãn tìm baïn haøng beân Nhaät, caùc doanh nghieäp coù theå lieân heä nhôø giuùp ñôõ. - Tích cöïc tham gia caùc hoäi chôï trieån laõm quoác teá giôùi thieäu haøng hoùa, saûn phaåm cuûa mình vôùi caùc khaùch haøng Nhaät hoaëc môû vaên phoøng ñaïi dieän taïi Nhaät Æ ñieàu naøy seõ giuùp caùc doanh nghieäp tieáp xuùc vôùi baïn haøng, ngöôøi tieâu duøng, mang laïi cô hoäi kinh doanh vaø thaønh coâng cho doanh nghieäp. 76 Hieän nay löôïng khaùch du lòch Nhaät Baûn vaøo Vieät Nam ngaøy caøng taêng, hôn nöõa laïi coù nhieàu ngöôøi Nhaät ñang soáng vaø laøm vieäc taïi Vieät Nam neân vieäc taêng cöôøng tieáp thò taïi choã thoâng qua caùc cöûa haøng baùn leû taïi caùc ñieåm du lòch vaø caùc cöûa khaåu cuõng laø moät bieän phaùp toát taïo tieáng vang cho saûn phaåm. - Taêng cöôøng giôùi thieäu, quaûng baù saûn phaåm qua maïng Internet vaø caùc phöông tieän thoâng tin khaùc: töø söï khaùc bieät veà vaên hoùa vaø coâng nghieäp neân coù moät soá maët haøng coù theå chöa xuaát hieän taïi thò tröôøng Nhaät Baûn. Vì theá vieäc cung caáp thoâng tin veà coâng duïng saûn phaåm, caùch söû duïng, ñaëc tröng, chaát löôïng cuûa saûn phaåm laø moät ñieåm quan troïng maø caùc doanh nghieäp Vieät Nam caàn löu yù. Taïi Nhaät nhìn chung thoâng ñieäp baèng ngoân ngöõ hay quaûng caùo baèng hình aûnh treân caùc heä thoáng phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng nhö: baùo aûnh, tuaàn baùo, ñaëc san, heä thoáng caùc keânh truyeàn hình cable ... ñöôïc ñaùnh giaù laø coù hieäu quaû quaûng caùo vì coù theå nhaém vaøo ñuùng ñoái töôïng khaùch haøng. Tuy nhieân caùc doanh nghieäp Vieät Nam caàn löu yù moät chieán dòch quaûng caùo coù theå trôû neân laõng phí neáu khoâng coù söï phoái hôïp vôùi caùc chuyeân gia trong ñuùng lónh vöïc vaø neáu khoâng chuaån bò moät keá hoaïch baùn haøng hoaøn haûo. Quaûng caùo vaø xuùc tieán baùn haøng laø moät phaàn chieán löôïc toång theå maø caùc nhaø xuaát khaåu neân hôïp taùc cuøng vôùi ñoái taùc nhaäp khaåu cuûa mình hoaëc caùc ñaïi lyù phaân phoái saûn phaåm taïi Nhaät ñeå tieán haønh moät caùch hieäu quaû nhaát. Nhìn chung ñeå ñöùng vöõng treân thò tröôøng Nhaät Baûn, caùc nhaø xuaát khaåu Vieät Nam caàn phaûi taïo ñöôïc moät hình aûnh ñaùng tin caäy cho saûn phaåm xuaát khaåu, thieän chí muoán thieát laäp quan heä hôïp taùc laøm aên laâu daøi vaø neân chöùng toû cho ñoái taùc thaáy raèng ñoù laø nhöõng maët haøng xuaát khaåu raát coù tieàm naêng vì ñaõ coù söï nghieân cöùu kyõ veà thò tröôøng, thò hieáu tieâu duøng, coù khaû naêng ñaùp öùng caùc ñôn haøng lôùn moät 77 caùch hoaøn haûo vaø nhanh choùng cuõng nhö thoûa maõn caùc ñoøi hoûi khaùc veà saûn phaåm vaø nhu caàu thöïc teá cuûa thò tröôøng Nhaät. Muoán laøm ñöôïc nhö vaäy khoâng chæ ñoøi hoûi noã löïc töø phía doanh nghieäp maø coøn caàn söï hoã trôï raát lôùn töø phía Nhaø nöôùc. Lôïi ích thu ñöôïc töø giaûi phaùp: Nhôø coù caùc chính saùch Marketing thích hôïp, ngaønh deät may Vieät Nam seõ taïo ra ñöôïc nhöõng saûn phaåm deät may coù chaát löôïng cao vaø mang tính chuyeân nghieäp, phuø hôïp vôùi nhu caàu tieâu duøng cuûa ngöôøi Nhaät. 3.2 Nhoùm giaûi phaùp ñeå khaéc phuïc khoù khaên do ñaëc ñieåm cuûa thò tröôøng Nhaät 3.2.1 Giaûi phaùp khaéc phuïc khoù khaên lieân quan ñeán thôøi haïn giao haøng vaø heä thoáng phaân phoái - Tính toaùn thaät kyõ veà khaû naêng ñaùp öùng ñuùng yeâu caàu giao haøng cuûa khaùch; ñeå traùnh thôøi gian “cheát” cho vieäc xaùc nhaän maãu; caùc doanh nghieäp Vieät Nam neân qui ñònh haún veà thôøi haïn xaùc nhaän ngay trong hôïp ñoàng. - Haøng hoùa vaøo thò tröôøng Nhaät qua nhieàu khaâu phaân phoái löu thoâng neân ñeán tay ngöôøi tieâu duøng thöôøng coù giaù caû raát cao so vôùi giaù nhaäp khaåu. Caùc nhaø xuaát khaåu Vieät Nam moät maët chaáp nhaän thöïc teá naøy ñeå chaøo haøng caïnh tranh, maët khaùc coá gaéng daàn chuyeån sang xuaát theo phöông phaùp FOB nhaèm naâng giaù trò gia taêng cho saûn phaåm deät may. Tuy nhieân neáu xuaát theo phöông thöùc FOB ñoøi hoûi ngöôøi baùn phaûi coù moái lieân heä tröïc tieáp vôùi ngöôøi mua cuoái cuøng, faûi coù kieán thöùc vaø kinh nghieäm trong tìm nguoàn cung öùng vaûi, nguyeân lieäu, phuï lieäu. Phaûi thöïc hieän phoái hôïp nghieân cöùu giöõa hai ngaønh deät vaø may ngay töø khaâu nghieân cöùu thò tröôøng cho ñeán nghieân cöùu caùc maët haøng cuï theå veà maøu saéc, maãu maõ, kieåu vaûi … Vôùi nhöõng loaïi vaûi ñaõ deät ñöôïc thì neân saûn xuaát loaïi haøng may maëc naøo laø thích hôïp coù theå chaøo baùn vaø ñöôïc khaùch haøng öa thích, ñoàng thôøi vôùi 78 nhöõng yeâu caàu cuûa khaùch haøng veà caùc saûn phaåm may maëc thì phaûi saûn xuaát vaûi nhö theá naøo môùi ñaùp öùng ñöôïc. Nhöõng thoâng tin hai chieàu nhö vaäy caàn ñöôïc trao ñoåi vaø phoái hôïp thöôøng xuyeân. Tuy nhieân khoâng phaûi caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû naøo cuõng coù theå laøm ñöôïc, vì vaäy giaûi phaùp ñaët ra ôû ñaây laø ñoøi hoûi söï lieân keát cuûa caùc nhoùm coâng ty ñeå hình thaønh neân moät taäp ñoaøn deät may chuyeân nghieäp hoaëc böôùc ñaàu coù theå lieân doanh lieân keát vôùi phía ñoái taùc Nhaät ñeå thöïc hieän xuaát theo hình thöùc FOB. Lôïi ích thu ñöôïc töø giaûi phaùp: Hoaøn thieän giaûi phaùp naøy giuùp caùc doanh nghieäp chuû ñoäng saép xeáp ñöôïc thôøi gian cho saûn xuaát, ñaûm baûo tieán ñoä giao haøng cho ñoái taùc Nhaät, taêng uy tín cho caùc doanh nghieäp Vieät Nam. Chuyeån sang FOB giuùp caùc doanh nghieäp taêng lôïi nhuaän, chuû ñoäng trong saûn xuaát, kinh doanh. 3.2.2 Giaûi phaùp khaéc phuïc khoù khaên lieân quan ñeán thò hieáu vaø nhu caàu ngöôøi tieâu duøng Nhaät Ñoái vôùi Nhaø nöôùc: - Toå chöùc caùc buoåi giao löu vaên hoùa, thoâng qua ñoù giôùi thieäu saûn phaåm deät may Vieät Nam, nhaèm giuùp caùc doanh nghieäp tìm hieåu, naém baét sôû thích cuûa ngöôøi Nhaät veà maët haøng naøy. Ñoái vôùi doanh nghieäp: - Ngöôøi Nhaät raát nhaïy caûm vôùi nhöõng thay ñoåi theo muøa. Vì vaäy caùc doanh nghieäp khi thieát keá maãu cho caùc saûn phaåm deät may phaûi phuø hôïp vôùi töøng muøa caû veà chaát lieäu laãn kieåu daùng. Khi xaây döïng keá hoaïch baùn haøng, caùc doanh nghieäp phaûi tính ñeán söï khaùc bieät veà thôøi tieát. Chaúng haïn aùo sô mi nam caàn ñöôïc saûn xuaát vôùi loaïi vaûi daøy cho muøa ñoâng, vaø vaûi moûng, khoâng nhaên cho muøa heø bôûi vaøo muøa naøy thôøi tieát noùng böùc, ngöôøi Nhaät coù theå khoâng söû duïng aùo vest maø chæ maëc aùo sô mi. 79 Caàn löu yù vaán ñeà duy trì chaát löôïng saûn phaåm, böôùc ñaàu caùc doanh nghieäp khoâng nhaát thieát moïi chuûng loaïi haøng hoùa ñeàu phaûi coù chaát löôïng cao, maø ñieàu quan troïng laø chaát löôïng haøng hoùa phaûi oån ñònh. - Ngöôøi Nhaät raát coi troïng hình thöùc, ñaëc bieät khi mua moät saûn phaåm hoï raát chuù yù ñeán bao bì. Vì vaäy, caùc doanh nghieäp cuõng caàn ñaàu tö thoûa ñaùng vaøo bao bì saûn phaåm, khoâng chæ taïo söï haáp daãn, loâi cuoán maø caàn neâu roõ thoâng tin chính xaùc veà tính chaát vaø chaát löôïng cuûa saûn phaåm, phuø hôïp vôùi tieâu chuaån quoác teá. Chaúng haïn treân bao bì cuûa aùo chemise caàn ghi roõ voøng coå, voøng tay, daøi aùo cho töøng size aùo. Nhieàu doanh nghieäp nghó raèng khi ñaàu tö vaøo bao bì seõ laøm taêng giaù thaønh, nhöng thöïc teá cho thaáy chính söï haáp daãn veà bao bì seõ giuùp taêng doanh soá, vaø söï goïn nheï, phuø hôïp laïi giuùp giaûm chi phí löu kho, löu baõi, töø ñoù giuùp giaûm giaù thaønh. - Phaûi naém baét thò hieáu cuûa ngöôøi Nhaät ñeå taïo ra saûn phaåm caøng gaàn thò tröôøng caøng toát. Ñieàu quan troïng laø phaûi coù phaûn öùng nhanh nhaïy vôùi khuynh höôùng cuûa ngöôøi tieâu duøng. Khoâng chæ thuï ñoäng chôø ôû traïng thaùi “coù caàu môùi coù cung” maø phaûi chuyeån sang caùch nghó “cung taïo ra caàu”. - Veà vieäc ñònh giaù saûn phaåm, ngöôøi tieâu duøng Nhaät Baûn coù ñaëc ñieåm neáu hoï thaáy caàn thieát thì duø ñaét cuõng mua. Ngöôïc laïi nhöõng thöù maø thò tröôøng khoâng öa thì giaù duø reû cuõng khoâng theå baùn ñöôïc. Tuy nhieân, duø giaù saûn phaåm taïi Vieät Nam coù reû, song neáu giaù vaän chuyeån vaø thueá cao seõ laøm cho giaù thaønh saûn phaåm taêng leân vaø coù theå cao hôn so vôùi haøng hoùa cuûa ñoái thuû caïnh tranh. Vì vaäy, vieäc ñònh giaù chaøo haøng khoâng neân döïa vaøo giaù baùn leû taïi thò tröôøng Nhaät Baûn maø phaûi chuù yù vaø so saùnh vôùi giaù caû cuûa ñoái thuû caïnh tranh. 80 KEÁT LUAÄN Chuùng ta ñaõ bieát cô sôû cuûa söï trao ñoåi buoân baùn quoác teá laø lôïi theá töông ñoái. Baèng caùch thöøa nhaän laø moãi saûn phaåm ra ñôøi ñoøi hoûi söï lieân keát gaén boù cuûa nhieàu yeáu toá khaùc nhau (voán, lao ñoäng, taøi nguyeân, ñaát ñai …) vaø coù söï cheânh leäch giöõa caùc nöôùc veà yeáu toá naøy, moãi nöôùc seõ chuyeân moân hoùa trong nhöõng ngaønh saûn xuaát cho pheùp söû duïng caùc yeáu toá vôùi chi phí reû hôn so vôùi caùc nöôùc khaùc. Ngaønh deät may Vieät Nam laø moät daãn chöùng nhö theá cho hoïc thuyeát naøy. Vôùi thò tröôøng Nhaät, chuùng ta coù khaù nhieàu thuaän lôïi veà lao ñoäng, veà söï hoã trôï cuûa chính phuû, caùc cô quan höõu quan vaø thuaän lôïi veà söï töông ñoàng vaên hoùa, gaàn guõi veà phong tuïc taäp quaùn. Tuy nhieân nghieân cöùu cho thaáy vaãn coøn ñoù raát nhieàu toàn taïi trong caùc doanh nghieäp deät may Vieät Nam vaø nhöõng khoù khaên, yeâu caàu khaét khe veà saûn phaåm töø thò hieáu ngöôøi tieâu duøng Nhaät Baûn khieán cho kim ngaïch xuaát khaåu hieän nay vaãn chöa töông xöùng vôùi noäi löïc hieän coù cuûa ngaønh deät may. Ñoù laø nhöõng vaán ñeà veà naêng suaát lao ñoäng, tay ngheà coâng nhaân, caùc thuû tuïc haønh chính, tyû leä ñaùp öùng nguyeân lieäu, yeâu caàu nghieâm ngaët veà thôøi haïn giao haøng, tính ña daïng cuûa saûn phaåm … Chuùng ta ñaõ bieát neàn kinh teá theá giôùi ñang ôû giai ñoaïn toaøn caàu hoùa, söï caïnh tranh seõ trôû neân khoác lieät hôn bôûi caùc nöôùc ngaøy caøng coù cô hoäi vaø thuaän lôïi ngang baèng nhau. Vì vaäy vieäc ñeà ra caùc giaûi phaùp ñeå khaéc phuïc nhöõng khoù khaên nhaèm taêng khaû naêng caïnh tranh laø voâ cuøng thieát yeáu vaø mang tính caáp baùch. Vôùi muïc ñích ñoù, luaän aùn ñaõ ñeà ra nhöõng giaûi phaùp ñeå giaûi quyeát nhöõng khoù khaên tröôùc maét nhö söû duïng phöông phaùp haïch toaùn ngöôïc ñeå taêng khaû naêng caïnh tranh trong khi naêng suaát lao ñoäng chöa ñöôïc caûi thieän, vaø caû nhöõng giaûi phaùp mang tính chieán löôïc laâu daøi nhö hình thaønh taäp ñoaøn deät may Vieät Nam, xaây döïng thöông hieäu, ñaàu tö vaøo heä thoáng thoâng tin ñeå söû duïng coâng ngheä CAD, CAM, taêng cöôøng ñaàu tö maùy moùc thieát bò, cho pheùp caùc haõng haøng khoâng khai thaùc theâm tuyeán bay ñi Nhaät … Thöïc hieän ñöôïc caùc giaûi phaùp naøy seõ giuùp ngaønh deät may Vieät Nam gia taêng hôn nöõa kim ngaïch xuaát khaåu haøng deät may sang thò tröôøng Nhaät, goùp phaàn vaøo söï phaùt trieån chung cuûa ngaønh deät may Vieät Nam treân böôùc ñöôøng hoäi nhaäp beàn vöõng vôùi thò tröôøng deät may theá giôùi. Höôùng phaùt trieån cuûa ñeà taøi trong töông lai seõ tieáp tuïc nghieân cöùu veà dòch vuï Logistics cho haøng deät may sang Nhaät, goùp phaàn töï ñoäng hoùa vaø naâng cao khaû naêng caïnh tranh cho haøng deät may Vieät Nam sang thò tröôøng naøy. 81 BAÛNG CAÂU HOÛI: Trong nhieàu naêm qua, ngaønh deät may ñaõ ñoùng goùp raát nhieàu cho neàn kinh teá, vaø luoân chieám tyû troïng lôùn trong toång kim ngaïch xuaát cuûa Vieät Nam. Beân caïnh hai nhaø nhaäp khaåu lôùn Myõ,EU; Nhaät Baûn cuõng laø moät trong nhöõng thò tröôøng troïng ñieåm maø caùc doanh nghieäp deät may Vieät Nam muoán höôùng tôùi ñeå naâng cao saûn löôïng xuaát vaøo thò tröôøng naøy. Xuaát phaùp töø yù töôûng ñoù, chuùng toâi tieán haønh nghieân cöùu ñeà taøi veà nhöõng khoù khaên cuûa caùc doanh nghieäp deät may xuaát khaåu Vieät Nam thöôøng gaëp trong quaù trình toå chöùc thöïc hieän hôïp ñoàng xuaát khaåu vaøo thò tröôøng Nhaät; vaø moät soá neùt ñaëc tröng trong vaên hoùa giao thöông vôùi ngöôøi Nhaät Æ töø ñoù ñeà ra moät soá giaûi phaùp nhaèm naém baét roõ hôn nhaän thöùc tieâu duøng cuûa ngöôøi Nhaät veà haøng deät may; khaéc phuïc nhöõng khoù khaên hieän coù cuûa doanh nghieäp ñeå naâng cao hôn nöõa kim ngaïch xuaát maët haøng naøy. Baûng caâu hoûi döôùi ñaây seõ giuùp chuùng toâi hieåu saâu hôn veà nhöõng vaán ñeà treân töø thöïc teá cuûa Quyù doanh nghieäp . Vì vaäy chuùng toâi raát mong nhaän ñöôïc söï hôïp taùc cuûa Quyù doanh nghieäp ! (Baûng caâu hoûi naøy daønh cho caùc doanh nghieäp tröïc tieáp laøm coâng taùc xuaát khaåu, khoâng söû duïng dòch vuï) TEÂN COÂNG TY : ÑÒA CHÆ : TEL / FAX : EMAIL : PIC : 1. Coâng ty Anh / Chò thuoäc loaïi hình naøo trong caùc loaïi hình sau ? (Nhaø nöôùc, coå phaàn, TNHH. Doanh nghieäp tö nhaân hay loaïi khaùc) DNNN CTCP CT TNHH DNTN Loaïi khaùc 82 2. Giaù trò xuaát ñi Nhaät chieám tyû troïng bao nhieâu trong toång giaù trò xuaát khaåu haøng may maëc cuûa coâng ty? 80% 3. Hình thöùc xuaát chuû yeáu cuûa coâng ty Anh/Chò laø gì? Gia coâng / CMPTQ FOB Vietnam Caû gia coâng vaø FOB 4. Nguyeân phuï lieäu mua ôû Vieät Nam hay nhaäp khaåu? Mua trong nöôùc Nhaäp khaåu 5 . Maët haøng xuaát khaåu sang thò tröôøng Nhaät cuûa coâng ty Anh/chò? (coù theå löïa choïnnhieàu loaïi trong caùc loaïi sau) Underwear Shirt Jacket Jean Jumper Towel Skirt Uniform Loaïi khaùc (neáu coù).…………………………………………………………………… 6 . Tyû troïng cuûa töøng maët haøng trong toång kim ngaïch xuaát sang thò tröôøng Nhaät cuûa Quyù coâng ty? Underwear ……………………………………………% Shirt ……………………………………………% Jacket ……………………………………………% Jean ……………………………………………% Jumper ……………………………………………% 83 Towel ……………………………………………% Skirt ……………………………………………% Uniform ……………………………………% Loaïi khaùc (neáu coù).…………………………………………………………….. 7. Ñieàu kieän thöông maïi naøo Quyù coâng ty ñang aùp duïng? EXW FOB FCA FAS CFR CIF CIP CPT DAF DES DEQ DDP DDU 8. Phöông thöùc thanh toaùn coâng ty ñang söû duïng ? LC TT CAD D/P D/A 9. Neáu phaàn traû lôøi cho caâu hoûi thöù taùm laø LC, vui loøng cho bieát möùc ñoä ruûi ro coâng ty thöôøng gaëp do baát hôïp leä veà chöùng töø: Thöôøng xuyeân Thænh thoaûng Hieám khi 10. Neáu phaàn traû lôøi cho caâu hoûi thöù taùm laø TT, CAD, D/P, D/A baïn ñaõ bao giôø gaëp phaûi ruûi ro trong vaán ñeà thanh toaùn töø ngöôøi mua chöa? Chöa Coù Neáu coù , ruûi ro ñoù laø gì ? Thanh toaùn chaäm Khoâng thanh toaùn 11. Coâng ty Anh/chò coù gaëp khoù khaên trong quaù trình khai quan xuaát khaåu khoâng ? Coù Khoâng 12. Nhöõng khoù khaên ñoù laø gì ? ( caû khoù khaên khaùch quan vaø chuû quan) ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... 13. Haøng hoùa cuûa Coâng ty Anh/chò thuoäc daïng kieåm hoùa hay mieãn kieåm ? 84 Mieãn kieåm Kieåm hoùa 14. Coâng ty Anh/chò coù khoù khaên gì trong quaù trình chuaån bò caùc chöùng töø xuaát khaåu khoâng? Coù Khoâng 15. Ñoù laø nhöõng khoù khaên gì? • C/O ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... • Bill of Lading ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... • Chöùng töø khaùc ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... 16. Coâng ty Anh /Chò coù gaëp khoù khaên töø phía Carrier / Forwarder khoâng? Khoù khaên ñoù laø gì? Coù Khoâng ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... 17. Coâng ty Anh /Chò coù gaëp khoù khaên veà thôøi haïn giao haøng khaét khe cuûa khaùch haøng khoâng? Coù Khoâng Nguyeân nhaân cuûa vieäc giao haøng khoâng kòp : Do nguoàn nguyeân lieäu chöa ñöôïc cung caáp kòp thôøi Do saûn xuaát khoâng kòp tieán ñoä Nguyeân nhaân khaùc ………………………………………………………………………………………. 18.Khaùch haøng tìm ñeán coâng ty Anh /Chò qua luoàng thoâng tin naøo trong soá caùc luoàng thoâng tin sau: Töï khaùch haøng tìm ñeán 85 Qua caùc nguoàn thoâng tin : saùch baùo, taïp chí, Internet Nguoàn khaùc ………………………………………………………………………………………………. 19.Hình thöùc naøo döôùi ñaây ñöôïc coâng ty Anh / Chò söû duïng ñeå quaûng baù coâng ty Quaûng caùo qua truyeàn hình Quaûng caùo qua saùch baùo, taïp chí, Internet Caùc hình thöùc khaùc ………………………………………………………………………………………. 20. Hieän nay baïn ñang thöôøng söû duïng hình thöùc naøo trong giao dòch vôùi ñoái taùc nöôùc ngoaøi? Email Fax Tel Gaëp tröïc tieáp 21. Ngoân ngöõ thöôøng söû duïng trong kinh doanh vôùi ngöôøi Nhaät? Tieáng Nhaät Tieáng Anh Caû tieáng Anh laãn tieáng Nhaät 22. Moät soá ñeà xuaát giuùp caûi tieán tình hình xuaát khaåu haøng deät may vaøo thò tröôøng Nhaät ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... XIN CHAÂN THAØNH CAÛM ÔN SÖÏ HÔÏP TAÙC CUÛA QUYÙ COÂNG TY ! 86 DANH SAÙCH CAÙC ÑÔN VÒ XUAÁT KHAÅU DEÄT MAY ÑÖÔÏC ÑIEÀU TRA STT Teân coâng ty Tel Fax Ngöôøi lieân heä 1 Quadrille Vieät Nam 061-891179 061-891909 Phaïm Ngoïc Höng 2 Coâng ty May Bình Minh 5531367 5533348 Nguyeãn t Toá Anh 3 Cty TNHH Taân Laïc Vieät 8650594 8627263 Ms. Mai 4 Cty TNHH Hieån Ñaït 8496103 8495924 Ms. Truùc 5 Cty May Ñoàng Tieán 061 822248 061 823441 Ms. Höông 6 Cty May Chôï Lôùn 8502961 9810329 Mr. Tröôøng 7 Cty TNHH Unimax SG 7701793 7701793 Traàn Vaên Phöông 8 Cty TNHH Lan Anh 9325509 9327735 Mr.Quyeán 9 Cty May theâu An Phöôùc 8350059 8350058 Ms.Trang 10 Cty deät may Gia Ñònh 8942145 8940291 Mr. Döông 11 Cty May Höõu Nghò 9502680 8553476 Mr. Chöông 12 Cty May Hoàng Vaân 8989591 8989590 Ms. Hoàng 13 Xí nghieäp Legamex 4 8653197 9702987 Mr. Duõng 14 Cty deät may Nha Trang 058831050 058831052 Mr. Chöông 15 Cty May 10 04-8276923 04-82760923 Mr. Hieäu 16 Cty May Nhaø Beø 8725107 8722833 Mr. Cöôøng 17 Cty May Vieät Tieán 8640800 8645085 Ms.Nga 18 Cty May Taân Bình 8492124 8490014 Ms. Hoaøng 19 Cty deät may Thaønh Coâng 8154002 8154008 Ms.Nga 20 Cty May Thaéng Lôïi 8152065 8153076 Ms. Döông 21 Cty Traàn Vuõ 9304854 9304854 Ms.Huyeàn 87 PHUÏ LUÏC 1 : Chi tieát töøng maët haøng nhaäp khaåu vaøo Nhaät naêm 2002 Value basis HS Code Items Gender Value Share 61 Total of knit wear 883,512 42,6% 6101 Coats Men’s 6,072 0.3% 6102 Coats Women’s 9,688 0.5% 6103 Suits Men’s 16,755 0.8% 6104 Suits Women’s 43,300 2.1% 6105 Shirts Men’s 30,056 1.5% 6106 Shirts Women’s 54,165 2.6% 6107 Underwear, pyjama Men’s 25,279 1.2% 6108 Underwear, pyjama Women’s 57,629 2.8% 6109 T-shirts Unisex 132,324 6.4% 6110 Jersey, cardigans Unisex 378,237 18.3% 6111 Babies’ garments and clothing acc. Unisex 15,590 0.8% 6112 Track suits, ski suits and swimwear Unisex 8,415 0.4% 6113 Products,knitted/ crocheted Unisex 4,586 0.2% 6114 Other garments, knitted / crocheted Unisex 13,074 0.6% 6115 Panty hose and socks, ect Unisex 53,442 2.6% 6116 Gloves,mittens and mitts Unisex 24,306 1.2% 6117 Accessories Unisex 10,596 0.5% 62 Total of woven wear 1,188,206 57.4% 88 6201 Coats Men’s 91,182 4.4% 6202 Coats Women’s 113,347 5.5% 6203 Suits Men’s 230,275 11.1% 6204 Suits Women’s 323,375 15.6% 6205 Shirts Men’s 83,520 4.0% 6206 Shirts Women’s 83,520 4.0% 6207 Underwear, pyjama Men’s 26,502 1.3% 6208 Underwear, pyjama Women’s 18,919 0.9% 6209 Babies’ garments and clothing acc. Unisex 3,742 0.2% 6210 Other textile materials Unisex 23,410 1.1% 6211 Track suits, ski suits and swimwear Unisex 83,976 4.1% 6212 Brassieres, girdles, corsets,ect. Women’s 56,870 2.7% 6213 Handkerchief Unisex 6,440 0.3% 6214 Shawls, scarves,mufflers Unisex 17,577 0.8% 6215 Ties Men’s 16,406 0.8% 6216 Gloves, mittens, and mitts Unisex 4,860 0.2% 6217 Accessories Unisex 5,275 0.3% TOTAL 2,071,718 100.0% Units: Yen million Source:Japan Exports and Imports 89 PHUÏ LUÏC 2: Leading exporters of knit wear to Japan by category (2002, value basis) Second Third Items Gender Value Chin a Country Shar e Country Shar e USA EU Coats Men’s 6,072 81.9 % USA 4.3% VietNa m 3.1% 4.3% 4.7% Coats Women’ s 9,688 80.9 % Italy 4.6% VietNa m 4.5% 0.9% 7.8% Suits Men’s 16,755 91.5 % Thailan d 2.8% VietNa m 1.0% 0.7% 1.3% Suits Women’ s 43,300 75.4 % R.Kore a 7.8% Italy 5.6% 3.2% 8.3% Shirts Men’s 30,056 72.2 % Italy 5.0% Thailand 3.7% 1.5% 7.9% Shirts Women’ s 54,165 67.1 % R.Kore a 12.7 % Italy 8.1% 1.8% 12.0 % Underwear,pyja mas Men’s 25,279 87.6 % R.Kore a 5.0% Thailand 2.5% 0.2% 0.6% Underwear,pyja mas Women’ s 57,629 87.9 % VietNa m 4.3% Thailand 2.2% 0.3% 2.1% T-shirts Unisex 132,32 4 77.6 % USA 5.9% R.Korea 3.2% 5.9% 4.0% Jerseys, cardigans Unisex 378,23 7 84.6 % Italy 5.9% R.Korea 2.7% 0.7% 8.2% Babies’ garments and clothing acc. Unisex 15,590 86.7 % R.Kore a 3.6% VietNa m 1.8% 0.3% 1.4% 90 Track suits, ski suits ,swimwear Unisex 8,415 77.8 % R.Kore a 8.0% VietNa m 5.8% 0.9% 2.0% Products, knitted or crocheted Unisex 4,586 85.6 % Taiwan 3.6% Thailand 2.6% 1.3% 3.1% Other garments, knitted or crocheted Unisex 13,074 69.9 % R.Kore a 11.5 % Indonesi a 4.1% 2.7% 4.6% Panty hose and socks Unisex 53,442 74.1 % R.Kore a 11.2 % Thailand 6.1% 2.4% 2.7% Gloves, mittens and mitts Unisex 24,306 65.1 % Malaysi a 17.7 % Indonesi a 4.1% 0.3% 0.5% Accessories Unisex 10,596 75.6 % Italy 8.3% UK 3.5% 1.3% 15.1 % TOTAL 883,51 2 80.5 % 1.8% 6.2% Units: Yen million Source: Japan Exports and Imports 91 PHUÏ LUÏC 3: Leading exporters of woven wear to Japan by category (2002, value basis) Second Third Items Gender Value Chin a Country Shar e Country Shar e USA EU Coats Men’s 91,182 80.7 % VietNa m 6.3% Italy 4.1% 1.4% 6.8% Coats Women’ s 113,347 82.2 % Italy 6.7% VietNa m 3.9% 0.4% 10.0 % Suits Men’s 230,275 79.3 % Italy 5.9% VietNa m 3.0% 0.9% 7.2% Suits Women’ s 323,375 78.8 % Italy 8.0% France 2.7% 1.9% 12.5 % Shirts Men’s 83,520 77.1 % Italy 3.7% Indonesi a 3.7% 1.0% 5.1% Shirts Women’ s 82,530 81.8 % Italy 6.1% India 2.7% 0.6% 8.8% U.wear,pyja mas Men’s 26,502 94.6 % Indones ia 3.9% VietNa m 0.6% 0.1% 0.2% Underwear,p yjam Women’ s 18,919 91.6 % VietNa m 4.9% Indonesi a 1.1% 0.1% 0.9% Babies’ garments and clothing acc. Unisex 3,742 81.4 % India 4.1% Indonesi a 3.3% 0.2% 2.9% Other textile materials Unisex 23,410 88.3 % VietNa m 3.8% Banglad es 1.3% 0.2% 1.8% Track suits, Unisex 83,976 80.9 VietNa 12.7 Indonesi 1.1% 0.6% 1.1% 92 ski suits and swimwear % m % a Brassieres,gir dles, corsets, ect Women’ s 56,870 77.4 % VietNa m 11.7 % Thailand 3.0% 0.4% 3.8% Handkerchief Unisex 6,440 63.2 % German y 9.1% R.Korea 7.3% 1.0% 13.2 % Shawls, scarves, mufflers ect Unisex 17,577 45.7 % Italy 25.8 % U.K. 8.9% 0.5% 43.4 % Ties Men’s 16,406 33.7 % Italy 50.4 % France 9.7% 2.1% 62.9 % Gloves, mittens and mitts Unisex 4,860 75.5 % VietNa m 13.5 % U.S.A 2.9% 2.9% 1.1% Accessories Unisex 5,275 77.5 % U.S.A 7.3% R.Korea 4.1% 7.3% 4.4% TOTAL 1,188,20 6 79.1 % 1.1% 9.2% Units: Yen million Source: Japan Exports and Import 93 PHUÏ LUÏC 4: BIEÅU THUEÁ NHAÄP KHAÅU CHO CAÙC SAÛN PHAÅM DEÄT MAY VAØO NHAÄT 94 PHUÏ LUÏC 5: MOÄT SOÁ QUI ÑÒNH VEÀ SIZE ÔÛ CAÙC NÖÔÙC 95 PHUÏ LUÏC 6: MOÄT SOÁ NHAÕN QUI ÑÒNH TRONG HEÄ THOÁNG JIS 96 PHUÏ LUÏC 7: CAÙC DAÁU CHÖÙNG NHAÄN CHAÁT LÖÔÏNG KHAÙC. YÙ nghóa Phaïm vi söû duïng Daáu Q: chaát löôïng vaø ñoä ñoàng nhaát cuûa saûn phaåm Duøng cho caùc loaïi saûn phaåm deät, bao goàm : quaàn aùo treû em vaø caùc loaïi quaàn aùo khaùc, khaên traûi giöôøng Daáu S: ñoä an toaøn Duøng cho nhieàu chuûng loaïi haøng hoùa daønh cho treû em, ñoà gia duïng, duïng cuï theå thao Daáu Len Duøng cho sôïi len, quaàn aùo len nguyeân chaát, ñoà len ñan, thaûm, haøng deät kim, coù treân 99% len môùi. Daáu SIF: caùc haøng may maëc coù chaát löôïng toát Haøng may maëc nhö quaàn aùo nam, nöõ, oâ, aùo khoaùc, baloâ vaø caùc saûn phaåm phuïc vuï cho theå thao. 97 98 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Tieáng Vieät 1. Jetro (1998), “Nhaät Baûn_Taêng cöôøng hieåu bieát vaø hôïp taùc”, tr.78-88. 2. Phoøng Thöông maïi vaø coâng nghieäp Vieät Nam (2000), Kinh doanh vôùi thò tröôøng Nhaät Baûn, tr.121 – 137., NXB Lao ñoäng. 3. Thôøi baùo kinh teá Saøi Goøn(2004), “Kyû yeáu xuaát khaåu Vieät Nam 2004”, NXB Toång hôïp TPHCM. 4. GS.TS Voõ Thanh Thu(2003), “Quan heä kinh teá quoác teá “, NXB Thoáng keâ. Tieáng Anh 1. JETRO (2002),”Marketing Guidebook for major imported products, p. III”. 2. JETRO (2001), “Import & Standard”. 3. Ken Arakawa, “How to access to Japanese market”, JETRO. Baùo, taïp chí 1. Thôøi baùo kinh teá Saøi Goøn, soá 11 ngaøy 08/03/2001; soá 33 ngaøy 09/08/2001; soá 50 ngaøy 06/12/2001; soá 06 ngaøy 31/01/2002; soá 11 ngaøy 07/03/2002; soá 12 ngaøy 14/03/2002; soá 08 ngaøy 13/02/2003. 2. Taïp chí thoâng tin thöông maïi (chuyeân ngaønh deät may), Boä Thöông maïi 3. Taïp chí Deät may Vieät nam, Hieäp hoäi deät may Vieät Nam. Maïng Internet : 1. Website Jetro Nhaät Baûn: www.jetro.go.jp 2. Website Haûi quan Nhaät Baûn: www.customs.go.jp 3. Moät soá website khaùc: www.vietrade.gov.vn; www.dei.gov.vn ; www.ncnb.org.vn ; www.vneconomy.com.vn ; www.mot.gov.vn ; www.jtia.or.jp www.jaic.or.jp ; www.miti.co.jp ; www.japansociety.co.uk www.hatrade.com; www.vinatex.com ._.