Thực trạng và một số giải pháp tăng cường thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam trong giai đoạn hiện nay

Lêi më ®Çu §i lªn tõ mét quèc gia cã nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp l¹c hËu, ViÖt Nam ®· tr¶i qua 2 cuéc chiÕn tranh x©m l­îc tµn khèc kÐo dµi, cïng víi ®ã lµ mét chÕ ®é kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung kh«ng cßn phï hîp víi thêi b×nh. §iÒu ®ã sÏ ®­a nÒn kinh tÕ n­íc ta vµo t×nh tr¹ng khñng ho¶ng nghiªm träng. Nã thÓ hiÖn ë chç ®êi sèng cua nh©n d©n thÊp kÐm d­íi møc trung b×nh,c¬ së vËt chÊt nghÌo nµn l¹c hËu, y tÕ, gi¸o dôc kh«ng ®­îc ®¶m b¶o. Tr­íc t×nh h×nh ®ã §¶ng vµ nhµ n­íc ta ®· thùc hiÖn mét c¶i c¸ch lín: chuyÓn dÞch kinh tÕ n­íc ta tõ kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung – nÒn kinh tÕ “®ãng cöa”sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ - nÒn kinh tÕ cöa.Sau ®¹i héi VI th¸ng 8/1986, n¨m 1997 nhµ n­íc ta ban hµnh vµ thùc hiÖn luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam.§iÒu nµy xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu vèn ®Çu t­ quèc tÕ kh«ng thÓ thiÕu trong ®iÒu kiÖn vèn n­íc h¹n hÑp. Nh­ vËy huy ®éng vµ sö dông nguån lùc n­íc ngoµi lµ gi¶i ph¸p quan träng ®­a kinh tÕ ViÖt Nam tho¸t khái t×nh tr¹ng khã kh¨n.ViÖc thùc thi ®Þnh h­íng nÒn kinh tÕ 19 n¨m qua gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo c¸c thµnh tùu c¶i c¸ch trong ®ã cã c¶ viÖc thu hót mét khèi l­îng kh«ng nhá vèn n­íc ngoµi.NhÊt lµ tõ` khi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN cã sù qu¶n lÝ cña nhµ n­íc trong mÊy n¨m qua, víi nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ, mét mÆt chØ ra gi¶i ph¸p ph¸t triÓn tæng qu¸t ®¸ng tin cËy, mÆt kh¸c nã lµm râ c¸c giíi h¹n cÇn ®­îc v­ît bá ®Ó nÒn kinh tÕ cã thÓ ph¸t triÓn nhanh h¬n, bÒn v÷ng h¬n. Trong sè c¸c giíi h¹n, nguån vèn ph¸t triÓn hiÖn ®ang lµ mét trong c¸c th¸ch thøc to lín nhÊt, khã kh¾c phôc nhÊt. ChÝnh sù quan träng cña vèn quèc tÕ trong c«ng cuéc ph¸t triÓn vµ x©y dùng ®Êt n­íc, ®Æc biÖt khi n­íc ta ®ang trong tiÕn tr×nh thùc hiÖn c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i ho¸ th× nã cµng trë nªn cÊp thiÕt. Nã cã thÓ rót ng¾n thêi gian thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸. V× vËy mµ thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp vµ viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc lu«n lµ mét vÊn ®Ò ®­îc nhiÒu ng­êi quan t©m. Víi b¶n th©n m×nh em còng thÊy ®©y lµ mét vÊn ®Ò thiÕt thùc, cung cÊp vµ trang bÞ thªm kiÕn thøc cho sinh viªn kinh tÕ khi ra tr­êng. Cho nªn em chän ®Ò tµi” Thùc tr¹ng vµ mét sè gi¶i ph¸p t¨ng c­êng thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay” ®Ó nghiªn cøu. §Ò tµi gåm:Ch­¬ng I: Lý luËn chung vÒ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµ viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam. Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p cÇn t¨ng c­êng thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc. Víi sù hiÓu biÕt cña b¶n th©n cßn h¹n chÕ cho nªn trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu ch¾c ch¾n cßn nhiÒu sai lÇm. V× vËy em rÊt mong cã sù quan t©m gióp ®ì cña thÇy gi¸o, cña c¸c b¹n häc sinh quan t©m tíi ®Ò tµi nµy ®Ó ®Ò tµi ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Cuèi cïng em xin ch©n thµnh göi lêi c¶m ¬n tíi thÇy gi¸o NguyÔn Quang Minh ®· tËn t×nh gióp ®ì em hoµn thµnh bµi viÕt nµy. Ch­¬ng I : Lý luËn chung vÒ ®Çu t­ n­íc ngoµi Tæng quan vÒ ®Çu t­ n­íc ngoµi. §Çu t­ vµ c¸c khÝa niÖm cã liªn quan. §Æc ®iÓm ®iÓn h×nh cña chñ nghÜa t­ b¶n c¹nh tranh tù do hoµn toµn lµ viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ sang c¸c n­íc ph¸t triÓn h¬n. nh­ng tíi cuèi thÕ kØ 19 ®Çu thÕ kØ 20, víi sù h×nh thµnh cña tæ chøc ®éc quyÒn th× trong nÒn kinh tÕ t­ b¶n chñ nghÜa xuÊt hiÖn thªm mét h×nh thøc xuÊt khÈu míi – xuÊt khÈu t­ b¶n. B»ng viÖc xuÊt khÈu t­ b¶n nhµ t­ b¶n tæ chøc xuÊt khÈu hµng ra n­íc ngoµi vµ s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ë n­íc ngoµi ®ã sÏ thay thÕ mét phÇn cho xuÊt khÈu hµng ho¸. Nh­ vËy sù kh¸c biÖt gi÷a xuÊt khÈu t­ b¶n vµ xuÊt khÈu hµng ho¸ lµ ë chç khi xuÊt khÈu hµng ho¸ th× nhµ t­ b¶n thùc hiÖn gi¸ trÞ thÆng d­ ë n­íc ngoµi. Cïng víi thêi gian, xuÊt khÈu t­ b¶n ®· bæ sung cho xuÊt khÈu hµng ho¸ vµ ngµy cµng ph¸t triÓn kh«ng ngõng. XuÊt khÈu t­ b¶n vÒ c¬ b¶n ®­îc thùc hiÖn d­íi h×nh thøc hîp t¸c ®Çu t­ quèc tÕ. Ho¹t ®éng ®Çu t­ lµ mét ho¹t ®éng v« cïng quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña mét quèc gia. V× vËy nã trë thµnh mét trong nh÷ng vÊn ®Ò ®­îc nhiÒu quèc gia quan t©m ®Õn. Tõ tr­íc tíi nay ®· cã nhiÒu ®Þnh nghÜa vÒ ®Çu t­ nh­ng chung quy l¹i nã ®Ò cã mét néi dung c¬ b¶n. VËy ®Çu t­ lµ g×? §Çu t­ quèc tÕ lµ mét qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh tÕmµ bªn n­íc ngoµi hoÆc c¸c tæ chøc viÖn trî quèc tÕ bá vèn vµo mét n­íc ®Ó x©y dùng, t¹o lËp c¬ së trong mét hoÆc nhiÒu lÜnh vùc kinh tÕ x· héi nh»m môc ®Ých t¹o ra sù thu nhËp, lîi Ých hoÆc t¹o ra c«ng ¨n viÖc lµm trong t­¬ng lai. Hîp t¸c ®Çu t­ quèc tÕ lµ mét qu¸ tr×nh kinh tÕ trong ®ã c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ( tæ chøc c¸ nh©n ) ®­a vèn hoÆc bÊt k× h×nh thøc gi¸ trÞ nµo vµo n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­ ®Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ kinh doanh, dÞch vô nh»m thu lîi nhuËn vµ ®¹t ®­îc c¸c hiÖu qu¶ x· héi. BÊt k× mét quèc gia nµo khi quan t©m tíi ®Çu t­ quèc tÕ ®Òu ph¶i quan t©m tíi nguån ®Çu t­ trùc tiÕp( FDI) vµ nguån viÖn trî ph¸t triÓn n­íc ngoµi. Nguån viÖn trî chÝnh thøc ODA lµ c¸c kho¶n viÖ trî kh«ng hoµn l¹i hoÆc cho vay víi nh÷ng ®iÒu kiÖn ­u ®·i cña c¸c c¬ quan tµi chÝnh thuéc c¸c tæ chøc quèc tÕ c¸c n­íc, c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ nh»m hç trî cho sù ph¸t triÓn vµ thÞnh v­îng cña c¸c n­íc kh¸c. §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi FDI lµ mét lo¹i h×nh di chuyÓn vèn quèc tÕ.Trong ®ã ng­êi së h÷u vèn ®ång thêi lµ ng­êi trùc tiÕp qu¶n lÝ vµ ®iÒu hµnh ho¹t ®éng sö dông vèn. 1.2. C¸c h×nh thøc chñ yÕu cña ®Çu t­ quèc tÕ. C¨n cø vµo tÝnh chÊt sö dông nguån vèn th× ®Çu t­ quèc tÕ th­êng ®­îc chia thµnh 3 h×nh thøc chñ yÕu lµ: ®Çu t­ gi¸n tiÕp, tÝn dông quèc tÕ vµ ®Çu t­ trùc tiÕp. 1.2.1 §Çu t­ gi¸n tiÕp. §Çu t­ gi¸n tiÕp lµ h×nh thøc ®Çu t­ quèc tÕ trong ®ã chñ ®Çu t­ chØ ®­îc gãp mét sè vèn tèi ®a nµo ®ã d­íi h×nh thøc mua cæ phiÕu, sao cho bªn n­íc ngoµi kh«ng trùc tiÕp tham gia ®iÒu hµnh ®èi t­îng mµ hä bá vèn ®Çu t­. ë ®©y quyÒn së h÷u vµ quyÒn sö dông t¸ch rêi nhau. *¦u ®iÓm: Khi cã sù cè trong kinh doanh x¶y ra víi xÝ nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi th× c¸c chñ ®Çu t­ Ýt bÞ thiÖt h¹i v× vèn ®Çu t­ ®­pùc ph©n t¸n trong sã ®«ng nh÷ng ng­êi mua cæ phiÕu tr¸i phiÕu.MÆt kh¸c bªn tiÕp nhËn ®Çu t­ hoµn toµn chñ ®éng vèn kinh doanh cña m×nh theo ý ®å cña m×nh mét c¸ch tËp trung. * Nh­îc ®iÓm: H¹n chÕ kh¶ n¨ng thu hót vèn kÜ thuËt, c«ng nghÖ cña chñ ®Çu t­ n­íc ngoµi v× bÞ khèng chÕ møc ®é ®ãng gãp vèn tèi ®a.H¬n n÷a do bªn n­íc ngoµi kh«ng trùc tiÕp tham gia ®iÒu hµnh ®èi t­îng mµ hä bá vèn ®Çu t­ nªn hiÖu qu¶ sö dông vèn th­êng thÊp. 1.2.2. TÝn dông quèc tÕ. TÝn dông quèc tÕ lµ h×nh thøc ®Çu t­ d­íi d¹ng cho vay kiÕm lêi th«ng qua l·i suÊt tiÒn vay: ¦u ®iÓm: _ Vèn vay chñ yÕu d­íi d¹ng tiÒn tÖ, dÔ trë thµnh c¸c ph­¬ng tiÖn ®Çu t­ kh¸c. _ N­íc tiÕp nhËn ®Çu t­ toµn quyÒn chñ ®éng sö dông vèn ®Çu t­ cho c¸c môc ®Ých riªng lÎ cña m×nh. _ Chñ ®Çu t­ n­íc ngoµi cã thu nhËp æn ®Þnh, th«ng qua l·i suÊt cña sè tiÒn cho vay kh«ng phô thuéc vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. _ NhiÒu n­íc chñ ®Çu t­ th«ng qua h×nh thøc nµy ®· trãi buéc mét sè n­íc vµo vßng ¶nh h­ëng cña m×nh. Nh­îc ®iÓm: _ HiÖu qu¶ sö dông vèn cµng thÊp do bªn n­íc ngoµi kh«ng trùc tiÕp tham gia ®iÒu hµnh ®èi hµnh hä bá vèn ®Çu t­. Vµ hËu qu¶ lµ nhiÒu n­íc chËm ph¸t triÓn l©m vµo t×nh tr¹ng nî nÇn, thËm chÝ cã n­íc mÊt kh¶ n¨ng chi tr¶ tõ ®ã ®­a ®Õn sù phô thuéc vµo chñ nî. H×nh tøc nµy phô thuéc nhiÒu vµo bªn ®i vay vµ bªn cho vay. 1.2.3. §Çu t­ trùc tiÕp. §Çu t­ trùc tiÕp lµ h×nh thøc ®Çu t­ quèc tÕ mµ chñ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®ãng gãp mét ssè vèn ®ñ lín vµo lÜnh vùc s¶n xuÊt hoÆc dÞch vô, cho phÐp hä trùc tiÕp tham gia ®iÒu hµnh ®èi t­îng hä bá vèn ®Çu t­. Trong tr­êng hîp nµy quyÒn së h÷u vèn thèng nhÊt víi quyÒn sö dông vèn. ¦u ®iÓm. _ MÆc dï h×nh thøc nµy vÉn chÞu sù chi phèi cña chÝnh phñ nh­ng cã phÇn Ýt lÖ thuéc vµo mèi quan hÖ chÝnh trÞ cña hai bªn so víi h×nh thøc tÝn dông quèc tÕ. _ Bªn nuíc ngoµi trùc tiÕp tham gia qu¸ tr×nh kinh doanh cña xÝ nghiÖp, nªn hä trùc tiÕp kiÓm so¸t sù ho¹t ®éngvµ ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh cã lîi nhÊt cho viÖc ®Çu t­ v× vËy møc ®é kh¶ thi cña dù ¸n kh¸ cao, ®Æc biÖt khi muèn tiÕp cËn thÞ tr­êng quèc tÕ vµ më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu. _ Do quyÒn lîi cña ®Çu t­ n­íc ngoµi g¾n chÆt víi dù ¸n, cho nªn cã thÓ lùa chän kÜ thuËt, c«ng nghÖ thÝch hîp, n©ng cao dÇn tr×nh ®é qu¶n lÝ, tay nghÒ cho c«ng nh©n ë n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­. Nh­îc ®iÓm: _ Do ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp diÔn ra theo c¬ chÕ thÞ tr­êng trong khi ng­êi ®Çu t­ n­íc ngoµi cã nhiÒu kinh nghiÖm, sµnh sái trong viÖc kÝ kÕt c¸c hîp ®ång dÉn ®Õn thua thiÖt cho c¸c n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­. _ Trong ®Çu t­ trùc tiÕp phÝa chñ nhµ kh«ng chñ ®éng trong viÖc bè trÝ c¸c c¬ cÊu ®Çu t­ theo ngµnh còng nh­ theo vïng l·nh thæ. II. TÝnh tÊt yÕu cña thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. 2.1. Vai trß cña ®Çu t­ n­íc ngoµi. Kinh tÕ vµ chÝnh trÞ lu«n song hµnh víi nhau. Kinh tÕ lµ tiÒn ®Ò ®iÒu kiÖn ®Ó gi÷ v÷ng æn ®Þnh cho chÝnh trÞ. Mét quèc gia cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cao sÏ lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ. chÝnh v× vËy ph¸t triÓn kinh tÕ lµ vÊn ®Ò sèng cßn cña mét quèc gia. MÆt kh¸c ®Çu t­ l¹i chiÕm mét phÇn v« cïng quan träng trong kinh tÕ. §Çu t­ bao gåm ®Çu t­ trong n­íc vµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. §èi víi mét quèc gia ®ang ph¸t triÓn th× ®Çu t­ n­íc ngoµi chiÕm mét tØ träng lín trong ®Çu t­ vµ GNP. V× thÕ mµ ®Çu t­ n­íc ngoµi tuy kh«ng ph¶i lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh nh­ng l¹i v« cïng quan träng trong ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. 2.1.1. Vai trß t¹o nguån vèn. Vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ bao gåm: +Vèn trong n­íc. + Vèn n­íc ngoµi. §èi víi c¸c n­íc l¹c hËu, s¶n xuÊt cßn ë tr×nh ®é thÊp, nguån vèn tÝch luü ®­îc trong nø¬c cßn ch­a nhiÒu th× vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cã ý nghÜa cùc k× quan träng ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ. ë c¸c giai ®o¹n nµy cã nhiÒu tiÒm n¨ng vÒ ph¸t triÓn lao ®éng, tµi nguyªn thiªn nhiªn nh­ng tr×nh ®é s¶n xuÊt cßn thÊp kÐm, c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt nghÌo nµn , l¹c hËu nªn ch­a cã ®iÒu kiÖn khai th¸c c¸c tiÒm n¨ng Êy. C¸c n­íc nµy chØ cã thÓ tho¸t ra khái c¸i vßng luÈn qu©n cña sù nghÌo ®ãi b»ng c¸ch t¨ng c­êng ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, t¹o ra møc t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao vµ æn ®Þnh. §Ó thùc hiÖn ®­îc ®iÒu nµy ®ßi hái c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ph¶i cã vèn ®Çu t­. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, khi mµ trªn thÕ giíi ®ang cã nhiÒu n­íc n¾m gi÷ trong tay mét khèi l­îng vèn khæng lå vµ cã nhu cÇu ®Çu t­ ra n­íc ngoµi th× ®ã lµ c¬ héi ®Ó c¸c n­íc ph¸t triÓn cã thÓ tranh thñ nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ. 2.1.2 Vai trß trong chuyÓn giao c«ng nghÖ. C¸c quèc gia nhËn ®­îc ®Çu t­ th­êng lµ c¸c quèc gia cã nÒn kinh tÕ chËm ph¸t triÓn, khoa häc, c«ng nghÖ cßn c¸ch xa so víi c¸c quèc gia ph¸t triÓn. V× thÕ c¸c n­íc nhËn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Òu muèn cã mét c«ng nghÖ hiÖn ®¹i hoÆc cã thÓ dÔ chÊp nhËn ®­îc víi quèc gia m×nh.MÆt kh¸c ta còng thÊy khi ®Çu t­ vµo mét quèc gia nµo ®ã, chñ ®Çu t­ kh«ng chØ chuyÓn vµo n­íc ®ã vèn b»ng tiÒn mÆt mµ cßn chuyÓn vèn hiÖn vËt nh­: m¸y mãc, thiÕt bÞ, nguyªn vËt liÖu (hay cßn gäi lµ c«ng nghÖ cøng) vµ vèn v« h×nh nh­ chuyªn gia kÜ thuËt, c«ng nghÖ, tri thøc khoa häc, bÝ quyÕt qu¶n lÝ, n¨ng lùc tiÕp cËn thÞ tr­êng (hay cßn gäi lµ c«ng nghÖ mÒm. Th«ng qua ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi, qu¸ tr×nh chuyÓn giao c«ng nghÖ ®­îc thùc hiÖn tu¬ng ®èi nhanh chãngvµ thuËn lîi cho c¶ bªn ®Çu t­ còng nh­ bªn nhËn ®Çu t­. 2.1.3. Thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ . Tranh thñ vèn vµ kÜ thuËt cña n­íc ngoµi, c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn muèn sö dông nã ®Ó thùc hiÖn môc tiªu quan träng hµng ®Çu lµ ®Èy m¹nh t¨ng tr­ëng kinh tÕ. §©y còng lµ c¸i møc ®Ó c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn tho¸t khái c¸i vßng luÈn quÈn cña sù nghÌo ®ãi. Thùc tÕ kinh nghiÖm cña nhiÒu n­íc cho thÊy quèc gia nµo thùc hiÖn thµnh c«ng chiÕn l­îc më cöa víi bªn ngoµi, biÕn nã thµnh nh©n tè bªn trong th× quèc gia ®ã t¹o ra ®­îc tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao. Møc t¨ng tr­ëng kinh tÕ ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn th­êng do nh©n tè t¨ng ®Çu t­ lµ chñ yÕu, nhê ®ã c¸c nh©n tè kh¸c nh­ tæng sè lao ®éng ®­îc sö dông, n¨ng suÊt lao ®éng còng t¨ng theo. V× vËy cã thÓ th«ng qua ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Ó ®¸nh gi¸ vai trß cña ®Çu t­ n­íc ngoµi víi t¨ng tr­ëng. 2.1.4 Vai trß gi¶i quyÕt viÖc lµm. Tèc ®é t¨ng lªn cña ®Çu t­ n­íc ngoµi kÐo theo sù t¨ng lªn cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt. ViÖc t¨ng quy m« vµ sè dù ¸n sÏ t¹o ra nhiÒu chç lµm viÖc míi h¬n, thu hót ®­îc mét sè ng­êi lao ®éng ®¸ng kÓ vµo viÖc gi¶m bít n¹n thÊt nghiÖp.§Æc biÖt ®èi víi nhiÒu n­íc ®ang ph¸t triÓn, n¬i cã lùc l­îng lao ®éng rÊt phong phó nh­ng ch­a cã ®iÒu kiÖn khai th¸c vµ sö dông th× ®Çu t­ n­íc ngoµi ®ùoc xem lµ ch×a kho¸ quan träng ®Ó gi¶i quyÕt viÖc lµm, v× ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹o ra c¸c ®iÒu kiÖn vÒ vèn vµ kÜ thuËt cho phÐp khai th¸c vµ sö dông c¸c tiÒm n¨ng kinh tÕ trong ®ã cã tiÒm n¨ng vÒ lao ®éng. ë ViÖt Nam hiÖn cã kho¶ng 100.000 ng­êi ®ang lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Cïng víi sù t¨ng lªn cña sè viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng th× chÊt l­îng lao ®éng còng ®­îc n©ng cao. 2.1.5. Vai trß thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ kh«ng chØ lµ yªu cÇu, ®ßi hái cña b¶n th©n sù ph¸t triÓn néi t¹i nÒn kinh tÕ mµ cßn lµ ®ßi hái cña xu h­íng quèc tÕ ho¸ ®êi s«ng kinh tÕ ®ang diÔn ra m¹nh mÏ nh­ hiÖn nay. Sù dÞch chuyÓn c¬ cÊu kinh tÕ cña mçi quèc gia phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn chung trªn thÕ giíi sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi. Ng­îc l¹i chÝnh ®Çu t­ n­íc ngoµi mµ chñ yÕu lµ FDI l¹i gãp phÇn chñ yÕu nhanh chãng qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. MÆc dï nguån ODA gãp phÇn trùc tiÕp vµo viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ kh«ng lín nh­ng nã l¹i gãp phÇn gi¸n tiÕp vµo chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. V× th«ng qua ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ®· lµm xuÊt hiÖn nh÷ng lÜnh vùc vµ ngµnh kinh tÕ míi ë n­íc nhËn ®Çu t­. §ång thêi nã còng t¹o ra sù ph¸t triÓn nhanh chãng tr×nh ®é kÜ thuËt c«ng nghÖ á nhiÒu ngµnh kinh tÕ, gãp phÇn thóc ®Èy t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ë c¸c ngµnh nµy vµ lµm t¨ng tØ phÇn cña nã trong nÒn kinh tÕ. Bªn c¹nh mét sè ngµnh ®­îc kÝch thÝch ph¸t triÓn bëi ®Çu t­ n­íc ngoµi th× còng cã mét sè ngµnh bÞ mai mét ®i råi tiÕn tíi bÞ xo¸ sæ. Nãi chung sù dÞch chuyÓn c¬ cÊu kinh tÕ mang tÝnh tiÕn bé chung cña xu thÕ chung thÕ giíi. 2.1.6. Vai trß ®èi víi thu ng©n s¸ch nhµ n­íc. §Çu t­ n­íc ngoµi gãp phÇn ®ang kÓ vµo thu ng©n s¸ch nhµ n­íc th«ng qua viÖc thu thuÕ ®èi víi c¸c ®¬n vÞ ®Çu t­ n­íc ngoµi. §©y lµ mét kho¶n thu t­¬ng ®èi lín cho ng©n s¸ch nhµ n­íc. Nã bao gåm thu: thuÕ nhµ ®Êt, thuÕ s¶n xuÊt, thuÕ xuÊt khÈu v× c¸c ®¬n vÞ ®Çu t­ n­íc ngoµi chñ yÕu tËp trung vµo s¶n xuÊt c¸c hµng ho¸ xuÊt khÈu. Nh­ng dÓ t¹o ra hµng ho¸ ®ßi hái ph¶i cã ®Þa ®iÓm s¶n xuÊt vµ sö dông c¸c c¬ së h¹ tÇng cña n­íc nhËn ®Çu t­. Do vËy ®Çu t­ n­íc ngoµi ®ãng gãp nguån thu quan träng cho ng©n s¸ch nhµ n­íc. 2.2. TÝnh tÊt yÕu cña ®Çu t­ n­íc ngoµi. Nh­ ®· biÕt trong c¬ cÊu GDP th× ®Çu t­ lu«n gãp mét gi¸ trÞ rÊt lín. BÊt k× mét quèc gia nµo muèn ph¸t triÓn ®­îc th× ph¶i cã møc ®Çu t­ rÊt lín. §Çu t­ cña c¸c n­íc chñ yÕu lµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Mét quèc gia kh«ng cã ®Çu t­ n­íc ngoµi th× ®ång nghÜa víi viÖc ®ãng cöa vµ thôt lïi vÒ kinh tÕ.N­íc ta ph¶i tr¶i qua mét thêi k× dµi nh­ vËy vµ cho tíi tËn ®¹i héi 6 ( th¸ng 8 n¨m 1986) sau khi m« h×nh kinh tÕ cña mét sè n­íc bÞ sôp ®æ do ®ãng cöa hoÆc hÐ më cñ¨ th× n­íc ta míi thùc sù thùc hiÖn nÒn kinh tÕ më cöa. M·i tíi n¨m 1987 luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi míi ra ®êi. ChÝnh sù ®ãng cöa kinh tÕ ®· ®­a ®Õn mét thêi k× dµi thiÕu vèn ®Çu t­, kh«ng thÓ ®¸p øng ®­îc nhu cÇu vÒ vèn trong n­íc dÉn tíi c¸c nhu cÇu kh¸c còng kh«ng thÓ ®¸p øng ®­îc. Tuy nhiªn viÖc chÊp nhËn ®Çu t­ kh«ng ph¶i ®i liÒn víi viÖc chñ ®Çu t­ ®i lµm kh«ng c«ng cßn bªn nhËn ®Çu t­ hoµn toµn cã lîi vµ kh«ng hÒ bÞ rµng buéc g× c¶. §iÒu ®ã lµ kh«ng thÓ x¶y ra ë bÊt k× mét quèc gia nµo. Cã thÓ thÊy mét ®iÒu r»ng viÖc ®Çu t­ chØ ®­îc thùc hiÖn khi nã ®­îc yªu cÇu tõ hai phÝa: phÝa nhËn ®Çu t­ vµ ph¸i ®i ®Çu t­. 2.2.1.Quan ®iÓm tõ ph¸i chñ ®Çu t­. §Çu t­ lµ “®¸nh b¹c víi t­¬ng lai” ®©y lµ mét ho¹t ®éng kinh tÕ mang tÝnh rñi ro cao. Song kh«ng ph¶i v× thÕ mµ c¸c quèc gia muèn ®¹t lîi nhuËn cao sÏ ®em vèn tõ n­íc m×nh ®i ®Çu t­ ë mét n­íc kh¸c mét c¸ch å ¹t mµ kh«ng hÒ suy tÝnh. Thùc tÕ cho chóng ta thÊy c¸c n­íc nµy ®Òu tÝnh to¸n mét c¸ch kÜ cµng tr­íc khi ®Çu t­ ®Ó x¸c ®Þnh xem sÏ thu ®­îc c¸i g×? sÏ thu lîi nhuËn lµ bao nhiªu? sÏ mÊt c¸i g×? xuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh kinh tÕ c¸c n­íc ®Çu t­. C¸c n­íc ®Çu t­ th­êng lµ c¸c n­íc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. Do lîi nhuËn thu ®­îc tõ trong n­íc ngµy cµng gi¶m ®i v× sè l­îng nhµ ®Çu t­ ngµy cµng t¨ng, møc ®é c¹nh tranh ngµy cµng khèc liÖt. MÆt kh¸c c¸c nhµ ®Çu t­ míi tham gia thÞ truêng trong n­íc sÏ gÆp ph¶i khã kh¨n khi t×m kiÕm thÞ tr­êng, ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng, ®èi mÆt víi c¸c nhµ ®Çu t­ lín cã nhiÒu kinh nghiÖm. Céng thªm víi nã lµ nhu cÇu trong n­íc vÒ kÜ thuËt, c«ng nghÖ cao, gi¸ rÎ, chÊt l­îng cao vµ nguån nguyªn liÖu ®Çu vµo nh­ gi¸ nh©n c«ng lµ ®iÒu hiÓn nhiªn. ChÝnh v× thÕ mµ ®Çu t­ trong n­íc m×nh sÏ kh«ng cã lîi. XuÊt ph¸t tõ ®©y c¸c nhµ ®Çu t­ ®em vèn sang ®Çu t­ ë c¸c n­íc kh¸c, c¸c n­íc kh¸c ë ®©y th­êng lµ c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn. VËy chñ ®Çu t­ ®­îc g×? Thø nhÊt, phÇn lín c¸c n­íc nµy lµ nh÷ng n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn mµ tØ suÊt lîi nhuËn ngµy cµng cã xu h­íng gi¶m vµ kÌm theo lµ hiÖn t­îng thõa t­¬ng ®èi t­ b¶n ë trong n­íc. Cho nªn, b»ng h×nh thøc ®Çu t­ trùc tiÕp quèc tÕ, c¸c n­íc nµy ®· sö dông nh÷ng lîi thÕ cña n¬i tiÕp nhËn s¶n phÈm, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn còng nh­ tØ suÊt lîi nhuËn cña vèn ®Çu t­. Thø hai, ®Çu t­ quèc tÕ kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng l·o ho¸ s¶n phÈm tøc lµ th«ng qua ®Çu t­ quèc tÕ( th­êng gäi lµ ®Çu t­ trùc tiÕp) c¸c n­íc t­ b¶n ®· di chuyÓn mét bé phËn s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, phÇn lín lµ m¸y mãc ë giai ®o¹n l·o ho¸ sang c¸c n­íc kÐm ph¸t triÓn ®Ó tiÕp tôc sö dông, kÐo dµi h¬n chu k× sèng cña s¶n phÈm. Vµo nh÷ng n¨m 70 khi cuéc khñng ho¶ng c¬ cÊu næ ra trong chiÕn l­îc t¸i triÓn khai c«ng nghiÖp lóc ®ã, c¸c n­íc t­ b¶n ®· ph¸t triÓn ®· di chuyÓn mét bé phËn c«ng nghiÖp cã kÜ thuËt ®¬n gi¶n dïng nhiÒu lao ®éng mµ g©y « nhiÔm m«i tr­êng bao gåm c¸c ngµnh nh­ quÇn ¸o, giµy dÐp, ®å ch¬i, hµng ®iÖn tö ®¬n gi¶n, c«ng nghiÖp khai kho¸ng vµ s¬ chÕ quÆng sang c¸c n­íc chËm ph¸t triÓn. Ngµy nay hä ®· chuyÓn sang vßng míi víi sù tËp trung ®Çu t­ cao h¬n ®Ó ph¸t triÓn c¸c ngµnh nh­ «t«, m¸y mãc dïng ®iÖn, c«ng cô tù ®éng. Thø ba, ®Çu t­ quèc tÕ gióp c¸c n­íc nµy x©y dùng ®­îc thÞ tr­êng cung cÊp nguyªn liÖu æn ®Þnh víi gi¸ ph¶i ch¨ng. NhiÒu n­íc nhËn ®Çu t­ cã tµi nguyªn dåi dµo nh­ng do h¹n chÕ vÒ tiÒn vèn, kÜ thuËt c«ng nghÖ cho nªn nh÷g tµi nguyªn ®ã ch­a ®­îc khai th¸c, sö dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Th«ng qua viÖc khai th¸c vµo nh÷ng nguån tµi nguyªn, c¸c n­íc chñ ®Çu t­ ®· tËn dông ®­îc nguån nguyªn liÖu ®ã, nhËp khÈu ®Ó phôc vô ngµnh s¶n xuÊt ë n­íc m×nh. Thø t­, ®Çu t­ quèc tÕ gióp c¸c n­íc chñ ®Çu t­ bµnh tr­íng søc m¹nh vÒ kinh tÕ n©ng cao uy tÝn trªn thÞ tr­êng quèc tÕ: th«ng qua x©y dùng nhµ m¸y s¶n xuÊt vµ thÞ tr­êng tiªu thô ë n­íc ngoµi mµ c¸c n­íc xuÊt khÈu vèn më réng ®­îc thÞ tr­êng tiªu thô, tr¸nh ®­îc hµng rµo b¶o hé mËu dÞch ë c¸c n­íc, ngoµi ra nhiÒu n­íc th«ng qua h×nh thøc viÖn trî vµ cho vay vèn víi quy m« lín, l·i suÊt h¹ mµ ra ®iÒu kiÖn vÒ kinh tÕ chÝnh trÞ buéc c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµo quü ®¹o ®iÒu khiÓn cña hä. Nh­ vËy ®Çu t­ ra n­íc ngoµi ®¹t ®ù¬c nhiÒu lîi thÕ h¬n h¼n so víi ®Çu t­ trong n­íc. Tuy nhiªn kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c nguån vèn ®Çu t­ tõ n­íc ngoµi ®Òu nh»m tèi ®a ho¸ lîi nhuËn, mét sè dù ¸n lµ c¸c dù ¸n do nguån viÖ trî ph¸t triÓn chÝnh thøc ODA tµi trî th× môc tiªu hµng ®Çu lµ Ých lîi. C¸c tæ chøc nµy cho c¸c n­íc vay m­în víi l·i suÊt thÊp, thËm chÝ viÖn trî kh«ng hoµn l¹i ®Ó ph¸t triÓn mét sè lÜnh vùc, th­êng lµ c¬ së h¹ tÇng nh­ gi¸o dôc, y tÕ, giao th«ng. 2.2.2. quan ®iÓm tõ phÝa c¸c n­íc nhËn ®Çu t­. Còng xuÊt ph¸t tõ quan ®iÓm vµ lîi Ých, c¸c n­íc nhËn ®Çu t­ ®Òu muèn t¨ng tr­ëng kinh tÕ ®Ó cã thÓ ®uæi kÞp c¸c n­íc ph¸t triÓn. C¸c n­íc nhËn ®Çu t­ th­êng cã xuÊt ph¸t ®iÓm thÊp, thÓ hiÖn: møc thu nhËp trªn ®Çu ng­êi thÊp, GDP thÊp, c¬ së vËt chÊt cßn nghÌo nµn, l¹c hËu, tiÒm n¨ng vÒ vèn bÞ h¹n hÑp. Do ®ã nhu cÇu vÒ vèn ®Çu t­ cña n­íc ngoµi lµ tÊt yÕu,song kh«ng ph¶i lu«n lu«n nh­ vËy. Mét sè quèc gia cã nªn kinh tÕ ph¸t triÓn rÊt cao nh­ng vÉn t¨ng c­êng thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi v× hä thÊy r»ng ®Çu t­ trong n­íc kh«ng ®¸p øng næi, ngoµi ra cßn do mét sè lÜnh vùc qu¸ míi ®èi víi c¸c n­íc nhËn ®Çu t­ cho nªn ®Çu t­ tõ n­íc ngoµi vÉn ®em l¹i lîi Ých cao h¬n tõ ®Çu t­ trong n­íc. VËy n­íc nhËn ®Çu t­ sÏ ®­îc h­ëng nh÷ng Ých lîi g×? Trø¬c hÕt ®èi víi nh÷ng n­íc ph¸t triÓn nh­ Mü vµ T©y ©u th×: + Thø nhÊt, gióp Mü gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò khã kh¨n trong n­íc nh­ thÊt nghiÖp, l¹m ph¸t. + Thø hai, cøu nguy cho mét sè xÝ nghiÖp trªn bê vùc ph¸ s¶n th«ng qua viÖc c¸c chñ ®Çu t­ NhËt mua l¹i c¸c xÝ nghiÖp ®ã. + Thø ba, t¨ng thu ng©n s¸ch d­íi h×nh thøc c¸c lo¹i thuÕ ®Ó gi¶i quyÕt t×nh h×nh béi chi ng©n s¸ch cña Mü. + Thø t­, t¹o ra m«i tr­êng c¹nh tranh ®Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ vµ th­¬ng m¹i. + Thø n¨m, gióp c¸c nhµ doanh nghiÖp Mü häc hái kinh nghiÖm qu¶n lÝ tiªn tiÕn cña NhËt. §èi víi c¸c n­íc chËm ph¸t triÓn ®Çu t­ quèc tÕ cã vai trß quan träng nh­ sau: + Thø nhÊt, ®Çu t­ quèc tÕ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò thiÕu vèn cho c¸c n­íc nµy, trong giai ®o¹n ®Çu c¸c n­íc nµy ®Òu gÆp ph¶i vÊn ®Ò nan gi¶i lµ,thiÕu vèn ®Çu t­ do tÝch luü néi bé thÊp hoÆc kh«ng cã tÝch luü. §iÒu ®ã h¹n chÕ ®Õn quy m« ®Çu t­ vµ ®æi míi kÜ thuËt g©y ra t×nh tr¹ng mÊt c©n ®èi trong xuÊt nhËp khÈu, c¸n c©n thanh to¸n th­êng xuyªn bÞ thiÕu hôt, ®Êt n­íc thiÕu ngo¹i tÖ.ViÖc thu hót vèn n­íc ngoµi cã thÓ gi¶i quyÕt khã kh¨n vÒ tÝch luü vèn vµ bï ®¾p c¸c kho¶n thiÕu hôt ngo¹i tÖ trong c¸n c©n thanh to¸n. + Thø hai, ®Çu t­ quèc tÕ gi¶i quyÕt mét phÇn t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp ë c¸c n­íc nµy. Th«ng qua viÖc t¹o ra c¸c xÝ nghiÖp míi hoÆc lµm t¨ng quy m« c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ. §Çu t­ quèc tÕ ®· t¹o ra c«ng ¨n viÖc lµm cho mét sè l­îng kh¸ lín ng­êi lao ®éng. ®øng tr­íc t×nh h×nh ®ã, nh÷ng tØ lÖ 54,46%; 23%;21% sè ng­êi lµm viÖc cho c¸c xÝ nghiÖp cã vèn n­íc ngoµi so víi tæng sè ng­êi cã viÖc lµm cña c¸c n­íc Singapore, Braxin, Mexico lµ cã ý nghÜa rÊt lín + Thø ba, ®Çu t­ quèc tÕ gióp c¸c n­íc chËm ph¸t triÓn vµ ®ang ph¸t triÓn tiÕp thu ®­îc c«ng nghÖ tiªn tiÕn häc hái ®­îc kinh nghiÖm qu¶n lý cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, ë c¸c n­íc nµy c«ng nghÖ trong n­íc th­êng lµ c«ng nghÖ cæ truyÒn, l¹c hËu, n¨ng suÊt thÊp. Do tr×nh ®é ph¸t triÓn y tÕ, gi¸o dôc, khoa häc trong n­íc kÐm, c¸ n­íc ®ang ph¸t triÓn cã rÊt Ýt cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn c«ng nghÖ míi, hiÖn ®Ëi vµ tiªn tiÕn. MÆt kh¸c kh¶ n¨ng tù nhËp khÈu cña c¸c n­íc nµy còng rÊt h¹n chÕ th­êng d­íi 1% so víi GDP d­íi ®iÒu kiÖn ®ã phÇn lín c«ng nghÖ hiÖn ®¹i lµ do ®­îc ®­a vµo tõ n­íc ngoµi qua c¸c kªnh viÖn trî, trao ®æi khoa häc, c«ng nghÖ vµ ®Æc biÖt lµ qua viÖc hîp t¸c ®Çu t­ quèc tÕ. + Thø t­, ®Çu t­ quèc tÕ gãp phÇn c¶i tiÕn c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸, ®­a nÒn kinh tÕ tham gia ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ mét c¸ch m¹nh mÏ. §Çu t­ n­íc ngoµi gi÷ mét vai trß hÕt søc quan träng trong viÖc c¶i tiÕn c¬ cÊu kinh tÕ, mÆc dï tØ träng ®Çu t­ trùc tiÕp trong tæng sè vèn ®Çu t­ cña mét sè n­íc kh«ng cao nh­ng th­êng chiÕm tØ trong lín trong ®Çu t­ tµi s¶n cè ®Þnh trong mét sè ngµnh quan träng cña nÒn kinh tÕ . TÊt nhiªn c¸c n­íc nhËn ®Çu t­ nªn nhí mét ®iÒu lµ kh«ng cã g× cho kh«ng v× vËy ph¶i c©n nh¾c thËn träng khi ®­a ra quyÕt ®Þnh vµ ph¶i lËp ra kÕ ho¹ch hîp lý cho viÖc thu nhËn vµ sö dông vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi mét c¸ch cã hiÖu qu¶. * Nãi chung ®Çu t­ vµ ®i ®Çu t­ cã quan hÖ h÷u c¬. Lîi Ých cña nh÷ng n­íc ®i ®Çu t­ vµ n­íc nhËn ®Çu t­ lµ hoµn toµn phï hîp víi nhau. III. Nh÷ng yÕu tè t¸c ®éng tíi thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. 3.1. Sù æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ vÜ m«. Nãi chung sù æn ®Þnh cña m«i tr­êng vÜ m« lu«n lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cho mäi ý ®Þnh vµ hµnh vi ®Çu t­ . §èi víi nh÷ng nguån vèn n­íc ngoµi, ®iÒu nµy l¹i cµng cã ý nghÜa h¬n. Trong m«i tr­êng vÜ m« ph¶i tÝnh tr­íc hÕt ®Õn sù æn ®Þnh chÝnh trÞ, x· héi. LÞch sö thÕ giíi cho thÊy r»ng quèc gia nµo mÊt æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ, x· héi nh­ mét sè n­íc Ch©u Phi, Nam ¸ gÇn ®©y tuy cã thÓ thu hót ®­îc mét sè viÖn trî nµo ®ã song møc ®é lµ kh«ng ®¸ng kÓ. Trong bèi c¶nh ®ã, rÊt Ýt, hoÆc thËm chÝ kh«ng cã vèn ®Çu t­ hoÆc cho vay tõ n­íc ngoµi nh»m môc tiªu ph¸t triÓn ®æ vµo. Tuy nhiªn ë ®©y, ®iÒu muèn ®­îc nhÊn m¹nh h¬n lµ møc ®é æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« víi t­ c¸ch lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó thu hót vèn n­íc ngoµi. Kh«ng xÐt ®Õn nh÷ng tiªu chuÈn tèi thiÓu b¶o ®¶m møc ®é æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«, ch¼ng h¹n nh­ l­¬ng thùc, kh¶ n¨ng duy tr× cung cÇu ®èi víi mét sè mÆt hµng tiªu dïng tèi thiÓu, tÝnh æn ®Þnh ë ®©y ®­îc xÐt theo nghÜa lµ lµm sao cho nã tho¶ m·n ®­îc hai yªu cÇu: + Thø nhÊt, sù æn ®Þnh v÷ng ch¾c kh«ng ph¶i vµ kh«ng thÓ lµ sù æn ®Þnh bÊt ®éng( tøc lµ sù æn ®Þnh hµm chøa trong ®ã kh¶ n¨ng tr× trÖ kÐo dµi vµ dÉn tíi khñng ho¶ng). Mét sù æn ®Þnh v÷ng ch¾c nh­ng bÊt ®éng chØ ®­îc coi lµ sù æn ®Þnh ng¾n h¹n. XÐt trong dµi h¹n, sù æn ®Þnh nµy tiÒm chøa trong ®ã kh¶ n¨ng g©y bÊt æn ®Þnh. Bëi v× r»ng sù æn ®Þnh vÒ nguyªn t¾c kh«ng thÓ ®ång nhÊt víi sù tr× trÖ. B¶n chÊt cña æn ®Þnh kinh tÕ g¾n liÒn víi n¨ng lùc t¨ng tr­ëng. + Thø hai, æn ®Þnh trong t¨ng tr­ëng, tøc lµ kiÓm so¸t nhÞp ®é t¨ng tr­ëng sao cho qu¸ tr×nh t¨ng tr­ëng, dÆc biÖt lµ c¸c nç lùc t¨ng tr­ëng nhanh l©u bÒn, kh«ng g©y ra tr¹ng th¸i qu¸ nãng vÒ ®Çu t­ vµ hËu qu¶ ®i liÒn víi nã lµ l¹m ph¸t. Theo mét nghÜa x¸c ®Þnh t¨ng tr­ëng cã nghÜa lµ ph¸ vì thÕ æn ®Þnh cò. Nh­ng nÕu qu¸ tr×nh t¨ng tr­ëng ®­îc kiÓm so¸t sao cho cã thÓ chñ ®éng x¸c lËp ®­îc thÕ c©n b»ng míi th× qu¸ tr×nh ®ã còng ®ång thêi lµ viÖc t¹o ra c¬ së v÷ng ch¾c vµ l©u bÒn. 3.2. M«i tr­êng ph¸p lý cho sù vËn ®éng cña vèn n­íc ngoµi. Muèn t¨ng vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®ßi hái c¸c quèc gia ph¶i t¹o ra mét m«i tr­êng ph¸p lý thÝch hîp, hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t­. XÐt mét c¸ch kh¸i qu¸t cÇn xÐt ®Õn hai ®iÓm träng yÕu: Thø nhÊt, n­íc nhËn ®Çu t­ ph¶i ®¶m b¶o vÒ mÆt ph¸p lý ®èi víi quyÒn së h÷u tµi s¶n t­ nh©n vµ m«i tr­êng c¹nh tranh lµnh m¹nh. Th¸i ®é cña nhµ n­íc ®èi víi vÊn ®Ò quèc h÷u ho¸ tµi s¶n, vèn liÕng cña ng­êi n­íc ngoµi ®­îc thÓ hiÖn râ b»ng c¸c ®¹o luËt còng lµ yÕu tè quan träng cña m«i tr­êng tæng qu¸t nµy. viÖc tuyªn bè kh«ng quèc h÷u ho¸ hay quy ®Þnh râ thêi gian chuyÓn giao quyÒn së h÷u vµ sö dông c«ng tr×nh ®­îc x©y dùng b»ng vèn n­íc ngoµi sao cho ng­êi ®Çu t­ thu ®­îc phÇn lîi nhuËn thÝch ®¸ng t¹o nªn søc hÊp dÉn ®Æc biÖt ®èi víi nhµ ®Çu t­ vµ cho vay quèc tÕ. Thø hai, quy chÕ ph¸p lý cña viÖc ph©n chia lîi nhuËn ®èi víi c¸c h×nh thøc vËn ®éng cô thÓ cña n­íc ngoµi t¹i n­íc së t¹i. VÒ nguyªn t¾c, quy chÕ nµy nh»m t¹o ra sù ­u ®·i vÒ phÇn lîi nhuËn mµ nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc h­ëng vµ m«i tr­êng thuËn lîi cho sù vËn ®éng ®ã. §ång thêi sù thuËn lîi ®ã nÕu ®­îc ®¶m b¶o cßn khuyÕn khÝch viÖc b¾t ®Çu tõ lîi nhuËn t¹i l·nh thæ do nhµ ®Çu t­ c¶m thÊy yªn t©m vµ cã lîi trong mét m«i tr­êng nh­ vËy. §Ó thÊy r»ng hai ®iÓm mÊu chèt nµy cña m«i tr­êng ph¸p lý lµ thuËn lîi h¬n, an toµn h¬n cho sù vËn ®éng cña vèn n­íc ngoµi th× kh¶ n¨ng thu hót vèn cµng cao. Tuy nhiªn, còng cÇn l­u ý tíi nh÷ng quy ®Þnh ph¸p lý cô thÓ cã liªn quan ®Õn viÖc lµm thuËn lîi ho¸ m«i tr­êng vËn ®éng cña vèn. C¸c ®¹o luËt vÒ quyÒn së h÷u ®Êt ®ai, quyÒn chuyÓn nh­îng vµ thuª m­ín ®Êt, quy chÕ vÒ träng tµi kinh tÕ nÕu kh«ng râ rµng, l¹i cã thÓ g©y trë ng¹i ®¸ng kÓ trong viÖc thu hót vµ sö dông cã hiÖu qu¶ vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. 3.3. TÝnh æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi Sù æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi còng t¸c ®éng kh«ng nhá tíi thu hót vèn ®Çu t­ cña c¸c n­íc. Thùc tÕ cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ §«ng Nam ¸ diÔn ra vµo n¨m 1997 – 1998 võa qua ®· cho thÊy khi nÒn kinh tÕ khu vùc hay thÕ giíi kh«ng æn ®Þnh sÏ dÉn tíi viÖc rót vèn ra kh«ng ®Çu t­ nhµ n­íc n÷a do t¸c ®éng xÊu ®em ®Õn sù phi lîi nhuËn tõ viÖc ®Çu t­ vµo c¸c quèc gia nµy. MÆt kh¸c sù kh«ng æn ®Þnh kinh tÕ cña c¶ n­íc ®Çu t­ còng ¶nh h­ëng tíi ®Çu t­ sang n­íc kh¸c vµ sù rót vèn vÒ n­íc ë t¹i lµ ®iÒu hiÓn nhiªn. C¸c n­íc ë khu vùc §«ng Nam ¸ nh­ §µi Loan, Singapo, Th¸ilan sau khi r¬i vµo khñng ho¶ng tµi chÝnh trÇm träng, hä ®· th«i kh«ng ®Çu t­ vµo ViÖt Nam vµ dµnh vèn ®Ó ®Çu t­ trong n­íc nh»m cøu vít t×nh h×nh kinh tÕ trong n­íc. Cã thÓ thÊy r»ng sù ph¸t triÓn kinh tÕ v÷ng m¹nh cña c¸c quèc gia trªn thÕ giíi còng t¸c ®éng kh«ng nhá tíi thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Do ®ã c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh ph¶i n¾m b¾t ®­îc ®èi t­îng, thêi ®iÓm ®Ó cã chÝnh s¸ch thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cho phï hîp. 3.4. HÖ thèng c¬ së h¹ tÇng. HÖ thèng c¬ së h¹ tÇng còng ®ãng gãp vµo viÖc t¹o ra nh÷ng ­u thÕ cho viÖc thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Nã cã thÓ ®­îc xem nh­ mét ®iÒu kiÖn, yªu cÇu mµ quèc gia ®i ®Çu t­ lu«n xem xÐt tr­íc khi quyÕt ®Þnh ®Çu t­. HÖ thèng c¬ së h¹ tÇng bao gåm: C¬ së vËt chÊt, ®uêng giao th«ng, hÖ thèng ng©n hµng, hÖ thèng th«ng tin nh÷ng thø ®ã kh«ng thÓ thiÕu ®­îc víi c¸c nhµ ®Çu t­, bëi lÏ ®Çu t­ lµ mét ho¹t ®éng kiÕm lêi, muèn kiÕm lêi ®ßi hái s¶n phÈm cña c¸c nhµ ®Çu t­ ph¶i ®ù¬c l­u chuyÓn th«ng tin trªn thÞ tr­êng mét c¸ch nhanh chãng ®Çy ®ñ. MÆt kh¸c nh÷ng nhu cÇu vÒ c¸c th«ng tin míi lu«n ®­îc ®Æt ra víi c¸c nhµ ®Çu t­. ChÝnh nh÷ng ph¶n håi ®ã ®· gióp cho c¸c nhµ ®Çu t­ cã thÓ xö lý, gi¶i quyÕt nhiÒu vÊn ®Ò trong c«ng viÖc, ®em l¹i tÝnh hiÖu qu¶ cao trong ho¹t ®éng ®Çu t­. Râ rµng lµ mét quèc gia cã ®iÒu kiÖn c¬ së h¹ tÇng tèt sÏ lµ mét lîi thÕ tèt cho thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi. 3.5. Sù c¹nh tranh gi÷a c¸c n­íc. Mét sè quy luËt kinh tÕ hiÓn nhiªn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng lµ cã cÇu ¾t ph¶i cã cung. Khi cÇu cao th× dÉn tíi cung kh«ng ®¸p øng næi vµ ng­îc l¹i. trong lÜnh vùc ®Çu t­ còng vËy, khi nhu cÇu ®Çu t­ cao sÏ dÉn tíi cung kh«ng ®¸p øng næi. Do ®ã c¸c n­íc ®Çu t­ sÏ ®Æt ra c¸c ®iÒu kiÖn kh¾t khe, v× vËy ®Ó chÊp nhËn ®­îc ®Çu t­ ®ßi hái c¸c bªn ®Çu t­ ph¶i c¹nh tranh nhau vµ nhµ ®Çu t­ nµo ®¸p øng tèt sÏ ®­îc chÊp nhËn. Song tr­êng hîp nµy x¶y ra rÊt Ýt mµ tr¸i l¹i c¸c n­íc nhËn ®Çu t­ th× nhiÒu cßn c¸c n­íc ®i ®Çu t­ th× l¹i rÊt Ýt. Cho nªn ®Ó cã c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®ßi hái c¸c ­íc nhËn ®Çu t­ ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch thÝch hîp trong viÖc thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi mçi n­íc sÏ t×m cho m×nh mét gi¶i ph¸p tèt nhÊt ®Ó thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo s¶n xuÊt kinh doanh nh­ng kh«ng ph¶i b»ng bÊt k× h×nh thøc nµo, môc ®Ých chÝnh lµ thu hót ®­îc nhiÒu nhµ ®Çu t­ nhÊt víi sè vèn cao vµo nhiÒu ngµnh, trong nhiÒu lÜnh vùc míi, quan träng. Qua ®ã cho thÊy sù c¹nh tranh giøa c¸c n­íc ®i ®Çu t­ vµ nhËn ®Çu t­ còng lµ yÕu tè ¶nh h­ëng m¹nh tíi thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµ viÖn trî ph¸t triÓn n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam. Thùc tr¹ng ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam n¨m qua. §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi FDI. 1.1._.