Thực trạng và một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả các hoạt động đầu tư phát triển của Tổng Công ty thép Việt Nam

Lêi nãi ®Çu ThÐp ®­îc ®¸nh gi¸ lµ vËt t­ chiÕn l­îc kh«ng thÓ thiÕu cña nhiÒu ngµnh c«ng nghiÖp vµ x©y dùng, cã vai trß hÕt søc quan träng trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. ChÝnh v× vËy, §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· quan t©m x©y dùng vµ ph¸t triÓn ngµnh s¶n xuÊt thÐp cña ViÖt Nam tõ rÊt sím. Ngay sau khi hoµ b×nh lËp l¹i trªn miÒn B¾c, §¶ng vµ ChÝnh phñ ®· quyÕt ®Þnh x©y dùng khu liªn hîp Gang thÐp Th¸i Nguyªn do Trung Quèc gióp ®ì n¨m 1959 vµ sau ngµy miÒn Nam hoµn toµn gi¶i phãng thèng nhÊt ®Êt n­íc, Nhµ n­íc cã ®iÒu kiÖn tËp trung ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh s¶n xuÊt thÐp. Thùc hiÖn chñ tr­¬ng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc vÒ thñ tôc ®æi míi, s¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc, ngµy 29 th¸ng 04 n¨m 1995 Thñ t­íng ChÝnh phñ ký quyÕt ®Þnh 255/TTg thµnh lËp l¹i Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam. Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc n¾m vai trß s¶n xuÊt vµ kinh doanh thÐp ®ång thêi thèng nhÊt qu¶n lý ngµnh thÐp trªn ph¹m vi quèc gia. Trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, x¸c ®Þnh ®­îc vÞ trÝ tÇm quan träng cña thÐp nªn Nhµ n­íc ta ®· ®ang vµ sÏ cã nh÷ng ho¹t ®éng ®Çu t­ thÝch ®¸ng cho ngµnh thÐp ViÖt Nam nãi chung vµ Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam nãi riªng, nh»m ®­a Tæng c«ng ty trë thµnh mét trong nh÷ng donanh nghiÖp hµng ®Çu trong ngµnh c«ng nghiÖp. Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®­îc lµ kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n tån t¹i mµ Tæng c«ng ty thÐp gÆp ph¶i trong qu¸ tr×nh ®Çu t­ ph¸t triÓn cña m×nh. Víi nh÷ng kiÕn thøc vÒ ®Çu t­ vµ qu¸ tr×nh thùc tËp nghiªn cøu, t×m hiÓu thùc tr¹ng ®Çu t­ t¹i Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam. Em ®· m¹nh d¹n chän ®Ò tµi thùc tËp tèt nghiÖp cña m×nh lµ: "Thùc tr¹ng vµ mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam". Néi dung cña ®Ò tµi bao gåm: Ch­¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung. Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng ®Çu t­ ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam giai ®o¹n 2000 - 2002. Ch­¬ng 3: §Þnh h­íng ph¸t triÓn ngµnh thÐp vµ mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t­ t¹i Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam. Qua ®©y, cho em ®­îc göi lêi c¶m ¬n ch©n thµnh tíi c« gi¸o Phan Thu HiÒn vµ c¸c c¸n bé nh©n viªn Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam ®· gióp ®ì em hoµn thµnh ®Ò tµi nµy. Ch­¬ng 1 Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung I Lý luËn chung vÒ ®Çu t­ ph¸t triÓn 1. Kh¸i niÖm ®Çu t­ ph¸t triÓn 1.1 Kh¸i niÖm ®Çu t­ ph¸t triÓn XuÊt ph¸t tõ ph¹m vi ph¸t huy t¸c dông cña c¸c kÕt qu¶ ®Çu t­, chóng ta cã thÓ cã nh÷ng c¸ch hiÓu kh¸c nhau vÒ ®Çu t­: §Çu t­ theo nghÜa réng, nãi chung lµ sù hy sinh c¸c nguån lùc ë hiÖn t¹i ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng nµo ®ã nh»m thu vÒ cho ng­êi ®Çu t­ c¸c kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh trong t­¬ng lai lín h¬n c¸c nguån lùc ®· bá ra ®Ó ®¹t ®­îc c¸c kÕt qu¶ ®ã. Nguån lùc ®ã cã thÓ lµ tiÒn, tµi nguyªn thiªn nhiªn, søc lao ®éng, trÝ tuÖ (tr×nh ®é v¨n ho¸, chuyªn m«n, khoa häc kü thuËt…) vµ nguån nh©n lùc ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó lµm viÖc cã n¨ng suÊt trong nÒn s¶n xuÊt x· héi. Cßn theo nghÜa hÑp, ®Çu t­ chØ bao gåm nh÷ng ho¹t ®éng sö dông c¸c nguån lùc ®· ®em l¹i cho nÒn kinh tÕ x· héi nh÷ng kÕt qu¶ trong t­¬ng lai lín h¬n c¸c nguån lùc ®· sö dông ®Ó ®¹t ®­îc c¸c kÕt qu¶ ®ã. Nh­ vËy, nÕu xem xÐt trong ph¹m vi quèc gia th× chØ cã ho¹t ®éng sö dông c¸c nguån lùc ë hiÖn t¹i ®Ó trùc tiÕp lµm t¨ng c¸c tµi s¶n vµ nguån nh©n lùc s½n cã thuéc ph¹m trï ®Çu t­ theo nghÜa hÑp hay ph¹m trï ®Çu t­ ph¸t triÓn. §Çu t­ ph¸t triÓn lµ ho¹t ®éng sö dông c¸c nguån lùc tµi chÝnh, nguån lùc vËt chÊt, nguån lùc lao ®éng, vµ trÝ tuÖ ®Ó x©y dùng, söa ch÷a nhµ cöa vµ cÊu tróc h¹ tÇng, mua s¾m trang thiÕt bÞ vµ l¾p ®Æt chóng trªn nÒn bÖ, båi d­ìng ®µo t¹o nguån nh©n lùc, thùc hiÖn chi phÝ th­êng xuyªn g¾n liÒn víi sù ho¹t ®éng cña c¸c tµi s¶n nµy nh»m duy tr× ho¹t ®éng cña c¸c c¬ së ®ang tån t¹i vµ t¹o tiÒm lùc míi cho nÒn kinh tÕ x· héi, t¹o viÖc lµm vµ n©ng cao ®êi sèng cña mäi thµnh viªn trong x· héi. 1.2 §Æc ®iÓm cña ®Çu t­ ph¸t triÓn §Çu t­ ph¸t triÓn kh¸c víi ho¹t ®éng ®Çu t­ nãi chung lµ ®Çu t­ ph¸t triÓn ®ßi hái mét sè vèn lín (tiÒn vèn, vËt t­, lao ®éng. ChÝnh v× sö dông nguån vèn lín nh­ vËy nªn viÖc huy ®éng vèn cho c¸c dù ¸n khã kh¨n vµ qu¶n lý c¸c nguån vèn cÇn ph¶i ®Æc biÖt quan t©m. Bªn c¹nh ®ã, nh÷ng dù ¸n ®Çu t­ cßn ®ßi hái l­îng lao ®éng dåi dµo, nh­ng khi dù ¸n kÕt thóc vÊn ®Ò lao ®éng rÊt khã gi¶i quyÕt, lµm t¨ng l­îng thÊt nghiÖp trong x· héi. Thêi gian cÇn thiÕt ®Ó tiÕn hµnh c«ng cuéc ®Çu t­ cho ®Õn khi c¸c thµnh qu¶ cña nã ph¸t huy t¸c dông th­êng mÊt nhiÒu thêi gian, kÐo dµi 5 ®Õn 10 n¨m, thËm chÝ l©u h¬n. Thêi gian ®Çu t­ kÐo dµi dÉn ®Õn ®é rñi ro m¹o hiÓm trong ®Çu t­ cao do kh«ng l­êng hÕt nh÷ng yÕu tè bÊt ®Þnh cã thÓ n¶y sinh. §ång thêi, gi¸ trÞ ®ång vèn tõ lóc dù ¸n b¾t ®Çu thùc hiÖn bÞ ø ®äng, kh«ng sinh lêi lµm cho viÖc qu¶n lý trong qu¸ tr×nh ®Çu t­ khã kh¨n h¬n, dÔ bÞ l·ng phÝ vÒ vËt t­, lao ®éng vµ nguån vèn nÕu nh­ qu¶n lý dù ¸n kh«ng tèt. C¸c c«ng tr×nh ®Çu t­ ph¸t triÓn th­êng ®­îc t¹o ra t¹i mét vÞ trÝ cè ®Þnh, do vËy nã chÞu ¶nh h­ëng nhiÒu bëi ®iÒu kiÖn tù nhiªn, x· héi cña vïng. V× vËy vÊn ®Ò quan träng lµ ph¶i lµm sao ®Ó ph¸t huy ®­îc lîi thÕ cña vïng ®Ó gi¶m bít c¸c chi phÝ cho qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Çu t­ vµ vËn hµnh c¸c kÕt qu¶ ®Çu t­. Do thêi kú ®Çu t­ vµ vËn hµnh c¸c kÕt qu¶ ®Çu t­ kÐo dµi, vèn ®Çu t­ lín nªn ®Çu t­ ph¸t triÓn cã ®é rñi ro cao. Ngoµi ra ®Çu t­ ph¸t triÓn cßn cã ®é trÔ vÒ thêi gian. 2. Ph©n lo¹i c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ Trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ kÕ ho¹ch ho¸ ho¹t ®éng ®Çu t­ c¸c nhµ kinh tÕ ph©n lo¹i ho¹t ®éng ®Çu t­ theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau. Mçi tiªu thøc ph©n lo¹i ®Òu ®¸p øng nhu cÇu qu¶n lý vµ nghiªn cøu kinh tÕ kh¸c nhau. Nh÷ng tiªu thøc ph©n lo¹i ®Çu t­ th­êng ®­îc sö dông lµ: 2.1 Theo b¶n chÊt cña c¸c ®èi t­îng ®Çu t­, bao gåm ®Çu t­ cho c¸c ®èi t­îng vËt chÊt ( ®Çu t­ tµi s¶n vËt chÊt hoÆc tµi s¶n thùc nh­ nhµ x­ëng, m¸y mãc thiÕt bÞ…) cho c¸c ®èi t­îng tµi chÝnh ( ®Çu t­ tµi s¶n tµi chÝnh nh­ mua cæ phiÕu, tr¸i phiÕu, vµ c¸c chøng kho¸n kh¸c…) vµ ®Çu t­ cho c¸c ®èi t­îng phi vËt chÊt ( ®Çu t­ tµi s¶n trÝ tuÖ vµ nguån nh©n lùc nh­ ®µo t¹o, nghiªn cøu khoa häc, y tÕ…). Trong c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ trªn ®©y, ®Çu t­ ®èi t­îng vËt chÊt lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt, c¬ b¶n lµm t¨ng tiÒm lùc cña nÒn kinh tÕ, ®Çu t­ tµi chÝnh lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó thu hót nguån vèn tõ mäi tÇng líp d©n c­ cho ®Çu t­ c¸c ®èi t­îng vËt chÊt, cßn ®Çu t­ tµi s¶n trÝ tuÖ vµ c¸c nguån nh©n lùc lµ ®iÒu kiÖn tÊt yÕu ®Ó ®¶m b¶o cho ®Çu t­ c¸c ®èi t­îng vËt chÊt tiÕn hµnh thuËn lîi vµ ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi cao. 2.2 Theo c¬ cÊu t¸i s¶n xuÊt, cã thÓ ph©n lo¹i c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ thµnh ®Çu t­ chiÒu réng vµ ®Çu t­ chiÒu s©u. Trong ®ã ®Çu t­ chiÒu réng vèn lín ®Ó khª ®äng l©u, thêi gian thùc hiÖn ®Çu t­ vµ thêi gian ho¹t ®éng ®Ó thu håi ®ñ vèn l©u, tÝnh chÊt kü thuËt phøc t¹p, ®é m¹o hiÓm cao. Cßn ®Çu t­ chiÒu s©u ®ßi hái khèi l­îng vèn Ýt h¬n, thêi gian thùc hiÖn ®Çu t­ kh«ng l©u, ®é m¹o hiÓm thÊp h¬n so víi ®Çu t­ chiÒu réng. 2.3 Theo ph©n cÊp qu¶n lý, quy chÕ qu¶n lý ®Çu t­ vµ x©y dùng ban hµnh theo NghÞ ®Þnh 52/1999/N§-CP ngµy 8 th¸ng 7 n¨m 1999 ph©n thµnh 3 nhãm A,B,C tuú theo tÝnh chÊt vµ quy m« dù ¸n, trong ®ã nhãm A do Thñ t­íng ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh, nhãm B vµ nhãm C do Bé tr­ëng, Thñ tr­ëng c¬ quan ngang bé, c¬ quan thuéc ChÝnh phñ, UBND tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ­¬ng quyÕt ®Þnh. 2.4 Theo lÜnh vùc ho¹t ®éng trong x· héi cña c¸c kÕt qu¶ ®Çu t­, cã thÓ ph©n chia c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ thµnh ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, ®Çu t­ ph¸t triÓn khoa häc kü thuËt, ®Çu t­ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng.. C¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ nµy cã quan hÖ t­¬ng hç nhau. Ch¼ng h¹n ®Çu t­ ph¸t triÓn khoa häc kü thuËt vµ c¬ së h¹ tÇng t¹o ®iÒu kiÖn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶ cao, cßn ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh ®Õn l­ît m×nh l¹i t¹o tiÒm lùc cho ®Çu t­ ph¸t triÓn khoa häc kü thuËt, c¬ së h¹ tÇng vµ c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ kh¸c. 2.5 Theo ®Æc ®iÓm cña c¸c kÕt qu¶ ®Çu t­, c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ ®­îc ph©n chia thµnh: §Çu t­ c¬ b¶n nh»m t¸i s¶n xuÊt c¸c tµi s¶n cè ®Þnh. §Çu t­ vËn hµnh nh»m t¹o ra c¸c tµi s¶n l­u ®éng cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh dÞch vô míi h×nh thµnh, t¨ng thªm tµi s¶n l­u ®éng cho c¸c c¬ së hiÖn cã, duy tr× sù ho¹t ®éng cña c¸c c¬ së vËt chÊt - kü thuËt kh«ng thuéc c¸c doanh nghiÖp. §Çu t­ c¬ b¶n quyÕt ®Þnh ®Çu t­ vËn hµnh, ®Çu t­ vËn hµnh t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c kÕt qu¶ ®Çu t­ c¬ b¶n ph¸t huy t¸c dông. Kh«ng cã ®Çu t­ vËn hµnh th× kÕt qu¶ ®Çu t­ c¬ b¶n kh«ng ho¹t ®éng ®­îc, ng­îc l¹i kh«ng cã ®Çu t­ c¬ b¶n th× ®Çu t­ vËn hµnh ch¼ng ®Ó lµm g×. §Çu t­ c¬ b¶n thuéc lo¹i ®Çu t­ dµi h¹n, ®Æc ®iÓm kü thuËt cña qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Çu t­ t¸i s¶n xuÊt më réng c¸c tµi s¶n cè ®Þnh lµ phøc t¹p, ®ßi hái sè vèn lín, thu håi l©u. §Çu t­ vËn hµnh chiÕm tû träng nhá trong tæng sè vèn ®Çu t­, ®Æc ®iÓm cña qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Çu t­ kh«ng phøc t¹p. §Çu t­ vËn hµnh cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt khinh doanh cã thÓ thu håi vèn nhanh sau khi ®­a ra c¸c kÕt qu¶ ®Çu t­ nãi chung vµo ho¹t ®éng. 2.6 Theo giai ®o¹n ho¹t ®éng cña c¸c kÕt qu¶ ®Çu t­ trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi, cã thÓ ph©n ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh thµnh ®Çu t­ th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ s¶n xuÊt. §Çu t­ th­¬ng m¹i lµ lo¹i ho¹t ®éng ®Çu t­ mµ thêi gian thùc hiÖn ®Çu t­ vµ ho¹t ®éng cña c¸c kÕt qu¶ ®Çu t­ ®Ó thu håi ®ñ vèn ®Çu t­ ng¾n, vèn vËn ®éng nhanh, ®é m¹o hiÓm thÊp do trong thêi gian ng¾n tÝnh bÊt ®Þnh kh«ng cao, l¹i dÔ dù ®o¸n vµ dù ®o¸n dÔ ®¹t ®é chÝnh x¸c cao. §Çu t­ s¶n xuÊt lµ lo¹i ®Çu t­ dµi h¹n (5;10;20 n¨m hoÆc l©u h¬n), vèn ®Çu t­ lín, thu håi chËm, thêi gian thùc hiÖn ®Çu t­ l©u, ®é m¹o hiÓm cao, v× tÝnh kü thuËt cña ho¹t ®éng ®Çu t­ phøc t¹p, ph¶i chÞu t¸c ®éng cña nhiÒu yÕu tè bÊt ®Þnh trong t­¬ng lai kh«ng thÓ dù ®o¸n hÕt vµ dù ®o¸n chÝnh x¸c ®­îc. Lo¹i ®Çu t­ nµy ph¶i ®­îc chuÈn bÞ kü, ph¶i cè g¾ng dù ®o¸n nh÷ng g× cã liªn quan ®Õn kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng ®Çu t­ trong t­¬ng lai xa. Xem xÐt c¸c biÖn ph¸p xö lý khi cã c¸c yÕu tè bÊt ®Þnh x¶y ra ®Ó ®¶m b¶o thu håi ®ñ vèn vµ cã l·i khi ho¹t ®éng ®Çu t­ kÕt thóc. 2.7 Theo thêi gian thùc hiÖn vµ ph¸t huy t¸c dông ®Ó thu håi ®ñ vèn ®· bá ra cña c¸c kÕt qu¶ ®Çu t­, cã thÓ ph©n chia ho¹t ®éng ®Çu t­ thµnh ®Çu t­ ng¾n h¹n ( nh­ ®Çu t­ th­¬ng m¹i) vµ ®Çu t­ dµi h¹n ( c¸c lÜnh vùc ®Çu t­ s¶n xuÊt, ®Çu t­ ph¸t triÓn khoa häc kü thuËt, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng…). 2.8 Theo quan hÖ qu¶n lý cña chñ ®Çu t­, ho¹t ®éng ®Çu t­ cã thÓ chia ra thµnh ®Çu t­ gi¸n tiÕp vµ ®Çu t­ trùc tiÕp. §Çu t­ gi¸n tiÕp trong ®ã ng­êi bá vèn kh«ng trùc tiÕp tham gia ®iÒu hµnh qu¶n lý qu¸ tr×nh thùc hiÖn vµ vËn hµnh c¸c kÕt qu¶ ®Çu t­. §ã lµ viÖc c¸c ChÝnh phñ th«ng qua c¸c ch­¬ng tr×nh tµi trî kh«ng hoµn l¹i hoÆc cã hoµn l¹i víi l·i xuÊt thÊp cho c¸c ChÝnh phñ cña c¸c n­íc kh¸c vay ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi; lµ viÖc c¸ nh©n, c¸c tæ chøc mua c¸c chøng chØ cã gi¸ nh­ cæ phiÕu, tr¸i phiÕu… ®Ó h­ëng lîi tøc ( gäi lµ ®Çu t­ tµi chÝnh). §Çu t­ trùc tiÕp trong ®ã ng­êi bá vèn trùc tiÕp tham gia qu¶n lý, ®iÒu hµnh qu¸ tr×nh thùc hiÖn vµ vËn hµnh kÕt qu¶ ®Çu t­. §Çu t­ trùc tiÕp l¹i ®­îc ph©n thµnh hai lo¹i: ®Çu t­ dÞch chuyÓn vµ ®Çu t­ ph¸t triÓn. §Çu t­ dÞch chuyÓn lµ lo¹i ®Çu t­ trong ®ã ng­êi cã tiÒn mua l¹i mét sè cæ phÇn ®ñ lín ®Ó n¾m quyÒn chi phèi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Trong tr­êng hîp nµy, viÖc ®Çu t­ kh«ng lµm gia t¨ng tµi s¶n cña doanh nghiÖp, mµ chØ thay ®æi quyÒn së h÷u cña c¸c cæ phÇn cña doanh nghiÖp. §Çu t­ ph¸t triÓn lµ lo¹i bá vèn ®Çu t­ ®Ó t¹o nªn nh÷ng n¨ng lùc s¶n xuÊt phôc vô míi. §©y lµ lo¹i ®Çu t­ ®Ó t¸i s¶n xuÊt më réng, lµ biÖn ph¸p chñ yÕu ®Ó cung cÊp viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, lµ tiÒn ®Ò ®Ó thùc ®Çu t­ tµi chÝnh vµ ®Çu t­ chuyÓn dÞch. ChÝnh sù ®iÒu tiÕt cña b¶n th©n thÞ tr­êng vµ c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­ cña Nhµ n­íc sÏ h­íng viÖc sö dông vèn cña c¸c nhµ ®Çu t­ theo ®Þnh h­íng cña Nhµ n­íc, tõ ®ã h×nh thµnh nªn ®­îc mét c¬ cÊu ®Çu t­ phôc vô cho viÖc h×nh thµnh mét c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, cã nghÜa lµ ng­êi cã vèn sÏ kh«ng chØ ®Çu t­ cho lÜnh vùc th­¬ng m¹i mµ c¶ cho lÜnh vùc s¶n xuÊt, kh«ng chØ ®Çu t­ tµi chÝnh, ®Çu t­ chuyÓn dÞch mµ c¶ ®Çu t­ ph¸t triÓn. 2.9 Theo nguån vèn, ho¹t ®éng ®Çu t­ cña c¸c chñ thÓ cã thÓ cã nguån vèn tõ c¸c nguån huy ®éng sau: Vèn huy ®éng trong n­íc (vèn tÝch luü cña Ng©n s¸ch, cña doanh nghiÖp, tiÒn tiÕt kiÖm cña d©n c­). Vèn huy ®éng tõ n­íc ngoµi (vèn ®Çu t­ gi¸n tiÕp, vèn ®Çu t­ trùc tiÕp). Ph©n lo¹i nµy cho thÊy t×nh h×nh huy ®éng vèn tõ mçi nguån vµ vai trß cña mçi nguån vèn ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña tõng ngµnh, tõng ®Þa ph­¬ng vµ toµn bé nÒn kinh tÕ. 2.10 Theo vïng l·nh thæ, theo tØnh vµ theo vïng kinh tÕ cña ®Êt n­íc. C¸ch ph©n lo¹i nµy ph¶n ¸nh t×nh h×nh ®Çu t­ tõng tØnh, tõng vïng kinh tÕ vµ ¶nh h­ëng cña ®Çu t­ ®èi víi t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ë tõng ®Þa ph­¬ng. Ngoµi ra, trong thùc tÕ, ®Ó ®¸p øng nhu cÇu qu¶n lý vµ nghiªn cøu kinh tÕ ng­êi ta cßn ph©n chia ®Çu t­ theo quan hÖ së h÷u, theo quy m« vµ theo c¸c tiªu thøc kh¸c n÷a. 3 Vai trß cña ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¸t triÓn 3.1 Trªn gãc ®é toµn bé nÒn kinh tÕ cña ®Êt n­íc 3.1.1 §Çu t­ võa t¸c ®éng ®Õn tæng cung võa t¸c ®éng ®Õn tæng cÇu VÒ mÆt cÇu: §Çu t­ lµ mét yÕu tè chiÕm tû träng lín trong tæng cÇu nÒn kinh tÕ. Theo sè liÖu cña Ng©n hµng, ®Çu t­ th­êng chiÕm tõ 20 - 24% trong c¬ cÊu tæng cÇu cña tÊt c¶ c¸c n­íc trªn thÕ giíi. §èi víi tæng cÇu, t¸c ®éng cña ®Çu t­ lµ ng¾n h¹n. Víi tæng cung ch­a kÞp thay ®æi, sù t¨ng lªn cña ®Çu t­ lµm cho tæng cÇu t¨ng. VÒ mÆt cung: Khi thµnh qu¶ cña ®Çu t­ ph¸t huy t¸c dông, c¸c n¨ng lùc míi ®i vµo ho¹t ®éng th× tæng cung, ®Æc biÖt lµ tæng cung dµi h¹n t¨ng lªn, kÐo theo s¶n l­îng tiÒm n¨ng t¨ng vµ do ®ã gi¸ c¶ s¶n phÈm gi¶m. S¶n l­îng t¨ng, gi¸ c¶ s¶n phÈm gi¶m cho phÐp t¨ng tiªu dïng. T¨ng tiªu dïng ®Õn l­ît m×nh l¹i kÝch thÝch s¶n xuÊt h¬n n÷a. S¶n xuÊt ph¸t triÓn lµ nguån gèc c¬ b¶n ®Ó t¨ng tÝch luü, ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng, n©ng cao ®êi sèng cho mäi thµnh viªn trong x· héi. 3.1.2 §Çu t­ cã dông hai mÆt ®Õn sù æn ®Þnh kinh tÕ Sù t¸c ®éng kh«ng ®ång thêi vÒ mÆt thêi gian cña ®Çu t­ ®èi víi tæng cung cña nÒn kinh tÕ lµm cho mäi sù thay ®æi cña ®Çu t­, dï t¨ng hay gi¶m ®Òu cïng mét lóc võa lµ yÕu tè duy tr× sù æn ®Þnh, võa lµ yÕu tè ph¸ vì sù æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ cña mçi quèc gia. Khi ®Çu t­ t¨ng, cÇu cña c¸c yÕu tè cña ®Çu t­ t¨ng lµm cho gi¸ cña c¸c hµng ho¸ cã liªn quan t¨ng (gi¸ chi phÝ vèn, gi¸ c«ng nghÖ, vËt t­ ) ®Õn mét møc ®é nµo ®ã dÉn ®Õn t×nh tr¹ng l¹m ph¸t. §Õn l­ît m×nh, l¹m ph¸t lµm cho s¶n xuÊt ®×nh trÖ, ®êi sèng cña ng­êi lao ®éng gÆp nhiÒu khã kh¨n do tiÒn l­¬ng ngµy cµng thÊp h¬n, th©m hôt Ng©n s¸ch, kinh tÕ ph¸t triÓn chËm l¹i. MÆt kh¸c, t¨ng ®Çu t­ lµm cho cÇu cña c¸c yÕu tè cã liªn quan t¨ng, s¶n xuÊt cña c¸c ngµnh nµy ph¸t triÓn, thu hót thªm lao ®éng, gi¶m t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp, n©ng cao ®êi s«ng cña ng­êi lao ®éng, gi¶m tÖ n¹n x· héi. TÊt c¶ c¸c t¸c ®éng nµy t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Khi gi¶m ®Çu t­ còng dÉn ®Õn t¸c ®éng hai mÆt, nh­ng theo chiÒu h­íng ng­îc l¹i so víi t¸c ®éng trªn ®©y. V× vËy, trong ®iÒu hµnh vÜ m« nÒn kinh tÕ, c¸c nhµ ho¹t ®éng chÝnh s¸ch cÇn thÊy hÕt t¸c ®éng hai mÆt nµy ®Ó ®­a ra c¸c chÝnh s¸ch nh»m h¹n chÕ t¸c ®éng xÊu, ph¸t huy t¸c ®éng tÝch cùc, duy tr× sù æn ®Þnh cña toµn bé nÒn kinh tÕ. 3.1.3 §Çu t­ t¸c ®éng ®Õn tèc ®é t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. KÕt qu¶ nghiªn cøu cña c¸c nhµ kinh tÕ cho thÊy: muèn gi÷ tèc ®é t¨ng tr­ëng ë møc trung b×nh th× tû lÖ ®Çu t­ ph¶i ®¹t ®­îc tõ 15-20% so víi GDP tuú thuéc vµo ICOR cña mçi n­íc. Trong ®ã: Vèn ®Çu t­ ICOR = Møc t¨ng GDP Tõ ®ã suy ra: Vèn ®Çu t­ Møc t¨ng GDP = ¾¾¾¾¾ ICOR NÕu ICOR kh«ng ®æi, møc t¨ng GDP hoµn toµn phô thuéc vµo vèn ®Çu t­, ë c¸c n­íc ph¸t triÓn ICOR th­êng lín do thõa vèn, thiÕu lao ®éng, vèn ®­îc sö dông nhiÒu ®Ó thay thÕ cho lao ®éng, do sö dông c«ng nghÖ hiÖn ®¹i cã gi¸ cao. Cßn ë c¸c n­íc chËm ph¸t triÓn ICOR thÊp do thiÕu vèn, sö dông c«ng nghÖ l¹c hËu, gi¸ rÎ. ChØ tiªu ICOR mçi n­íc phô thuéc vµo nhiÒu nh©n tè, thay ®æi theo tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ vµ c¬ chÕ chÝnh s¸ch trong n­íc. Kinh nghiÖm cña c¸c n­íc cho thÊy, chØ tiªu ICOR phô thuéc vµo c¬ cÊu kinh tÕ vµ hiÖu qu¶ ®Çu t­ trong c¸c ngµnh, c¸c vïng l·nh thæ còng nh­ phô thuéc vµo hiÖu qu¶ cña c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ nãi chung. Th«ng th­êng ICOR trong n«ng nghiÖp thÊp h¬n c«ng nghiÖp, ICOR trong giai ®o¹n chuyÓn ®æi c¬ chÕ chñ yÕu do tËn dông n¨ng lùc s¶n xuÊt. Do ®ã, ë c¸c n­íc ph¸t triÓn tû lÖ ®Çu t­ thÊp th­êng dÉn ®Õn tèc ®é t¨ng tr­ëng thÊp. §èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, ph¸t triÓn ®­îc coi lµ vÊn ®Ò ®¶m b¶o c¸c nguån vèn ®Çu t­ ®ñ ®Ó ®¹t ®­îc mét tû lÖ t¨ng thªm s¶n phÈm quèc d©n dù kiÕn. Thùc vËy, ë nhiÒu n­íc, ®Çu t­ ®ãng vai trß nh­ mét " c¸i huých ban ®Çu" t¹o ®µ cho sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. 3.1.4 §Çu t­ vµ sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ Kinh nghiÖm cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi cho thÊy con ®­êng tÊt yÕu cã thÓ t¨ng tr­ëng nhanh, ®¹t ®­îc tèc ®é mong muèn lµ t¨ng c­êng ®Çu t­ nh»m t¹o ra sù ph¸t triÓn nhanh ë khu vùc c«ng nghiÖp vµ dÞch vô. §èi víi c¸c ngµnh n«ng, l©m, ng­ nghiÖp do nh÷ng h¹n chÕ vÒ ®Êt ®ai vµ c¸c kh¶ n¨ng sinh häc, ®Ó ®¹t ®­îc tèc ®é t¨ng tr­ëng tõ 5 - 6% lµ rÊt khã kh¨n. Nh­ vËy, chÝnh s¸ch ®Çu t­ quyÕt ®Þnh qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ë c¸c quèc gia. VÒ c¬ cÊu l·nh thæ, ®Çu t­ cã t¸c dông gi¶i quyÕt nh÷ng mÊt c©n ®èi vÒ ph¸t triÓn gi÷a c¸c vïng l·nh thæ, ®­a nh÷ng vïng kÐm ph¸t triÓn tho¸t khái t×nh tr¹ng ®ãi nghÌo, ph¸t huy tèi ®a nh÷ng lîi thÕ so s¸nh vÒ tµi nguyªn, ®Þa thÕ, kinh tÕ, chÝnh trÞ… cña vïng cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn nhanh h¬n, lµm bµn ®¹p thóc ®Èy nh÷ng vïng kh¸c cïng ph¸t triÓn. 3.1.5 §Çu t­ víi viÖc t¨ng c­êng kh¶ n¨ng khoa häc vµ c«ng nghÖ cña ®Êt n­íc C«ng nghÖ lµ trung t©m cña c«ng nghiÖp ho¸. §Çu t­ lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cña sù ph¸t triÓn vµ t¨ng c­êng kh¶ n¨ng c«ng nghÖ cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn nh­ n­íc ta hiÖn nay. Theo ®¸nh gi¸ cña c¸c chuyªn gia c«ng nghÖ, tr×nh ®é c«ng nghÖ cña viÖt Nam hiÖn nay vÉn cßn l¹c hËu nhiÒu so víi tr×nh ®é c«ng nghÖ chung cña thÕ giíi. Theo UNIDO, nÕu chia qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c«ng nghÖ thÕ giíi lµm 7 giai ®o¹n th× ViÖt Nam hiÖn nay ®ang ë giai ®o¹n thø 3. Víi tr×nh ®é c«ng nghÖ l¹c hËu, qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ cña ViÖt Nam sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n nÕu kh«ng ®Ò ra ®­îc mét chiÕn l­îc ®Çu t­ ph¸t triÓn nhanh vµ v÷ng ch¾c. Chóng ta ®Òu biÕt r»ng cã 2 con ®­êng c¬ b¶n ®Ó cã c«ng nghÖ, mét lµ tù nghiªn cøu ph¸t minh ra c«ng nghÖ, hai lµ nhËp c«ng nghÖ tõ n­íc ngoµi. Dï lµ tù nghiªn cøu hay nhËp tõ n­íc ngoµi ®Òu cÇn ph¶i cã tiÒn, ph¶i cã vèn ®Çu t­. Mäi ph­¬ng ¸n ®æi míi c«ng nghÖ kh«ng g¾n víi nguån vèn ®Çu t­ sÏ lµ nh÷ng ph­¬ng ¸n kh«ng kh¶ thi. 3.2 Trªn gãc ®é c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô §Çu t­ quyÕt ®Þnh sù ra ®êi, tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mçi c¬ së. §Ó t¹o dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho sù ra ®êi cña bÊt kú c¬ së nµo ®Òu cÇn ph¶i x©y dùng nhµ x­ëng, cÊu tróc h¹ tÇng, mua s¾m vµ l¾p ®Æt m¸y mãc thiÕt bÞ trªn nÒn bÖ, tiÕn hµnh c¸c c«ng t¸c x©y dùng c¬ b¶n vµ thùc hiÖn c¸c chi phÝ kh¸c g¾n liÒn víi sù ho¹t ®éng trong mét chu kú c¸c ho¹t ®éng nµy chÝnh lµ c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¸t triÓn. §èi víi c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô ®ang tån t¹i, sau mét thêi gian ho¹t ®éng c¸c c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña c¸c ®¬n vÞ nµy hao mßn, h­ háng ®Ó duy tr× qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô th× c¸c ®¬n vÞ cÇn ph¶i ®Þnh kú tiÕn hµnh söa ch÷a lín hoÆc thay míi c¸c c¬ së vËt chÊt kü thuËt ®· h­ háng, hao mßn nµy hoÆc thÝch øng víi ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng míi cña sù ph¸t triÓn khoa häc kü thuËt vµ nhu cÇu tiªu dïng cña nÒn s¶n xuÊt x· héi, ph¶i mua s¾m c¸c trang thiÕt bÞ míi thay thÕ cho c¸c trang thiÕt bÞ cò ®· lçi thêi, còng cã nghÜa lµ ®Çu t­. §èi víi c¸c c¬ së v« vÞ lîi (ho¹t ®éng kh«ng ®Ó thu lîi nhuËn cho b¶n th©n m×nh) ®ang tån t¹i, ®Ó duy tr× sù ho¹t ®éng, ngoµi tiÕn hµnh söa ch÷a lín ®Þnh kú c¸c c¬ së vËt chÊt kü thuËt cßn ph¶i thùc hiÖn c¸c chi phÝ th­êng xuyªn. TÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng vµ chi phÝ nµy ®Òu lµ nh÷ng ho¹t ®éng ®Çu t­. 4 §Çu t­ trong doanh nghiÖp 4.1 §Çu t­ ph¸t triÓn trong doanh nghiÖp Theo quan ®iÓm cña c¸c nhµ kinh tÕ th× ®Çu t­ lµ dßng vèn dïng thay ®æi quy m« dù tr÷ ®ang cã. Theo c¸c nhµ qu¶n lý, ®Çu t­ hay chi phÝ mét doanh nghiÖp ph¶i t¹o ra ®­îc nh÷ng dßng lîi Ých míi. Nh­ vËy, ho¹t ®éng ®Çu t­ hiÖn nay cã rÊt nhiÒu c¸ch ®Þnh nghÜa kh¸c nhau vÒ ®Çu t­ ph¸t triÓn trong c¸c doanh nghiÖp. Nh­ng tùu chung l¹i, th× ®ã lµ sù hy sinh c¸c nguån lùc ë hiÖn t¹i ®Ó duy tr× vµ t¨ng c­êng, më réng n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. §Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh còng nh­ c¸c ho¹t ®éng bæ trî kh¸c, doanh nghiÖp cÇn cã c¸c c¬ së vÒ vèn, tµi s¶n, vËt chÊt, nh©n lùc. C¸c c¬ së ®ã cã ®­îc chÝnh nhê ho¹t ®éng ®Çu t­ trong doanh nghiÖp. §Çu t­ trong doanh nghiÖp lµ viÖc doanh nghiÖp chi dïng vèn vµ c¸c nguån lùc kh¸c trong hiÖn t¹i ®Ó tiÕn hµnh mét ho¹t ®éng nµo ®ã nh»m thu ®­îc kÕt qu¶ trong t­¬ng lai lín h¬n chi phÝ ®· bá ra. Néi dung cña ho¹t ®éng ®Çu t­ trong doanh nghiÖp ®­îc x¸c ®Þnh dùa trªn ®èi t­îng ®Çu t­ bao gåm: - §Çu t­ ®æi míi, hiÖn ®¹i ho¸ m¸y mãc thiÕt bÞ, nhµ x­ëng. - §Çu t­ vµo nguån nh©n lùc. - §Çu t­ vµo dù tr÷. - §Çu t­ vµo tµi s¶n v« h×nh TÊt c¶ néi dung trªn ®Òu hÕt søc quan träng vµ chóng cã mèi quan hÖ t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau. Ch¼ng h¹n ®Çu t­ ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ th× cïng víi nã lµ ph¶i ®Çu t­ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ®Ó ®¸p øng nhu cÇu sö dông, vËn hµnh c¸c quy tr×nh c«ng nghÖ ®ã mét c¸ch hiÖu qu¶, ph¸t huy tèi ®a nh÷ng tÝnh n¨ng ­u viÖt cña m¸y mãc thiÕt bÞ ®ã. 4.2 Vèn vµ vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn trong doanh nghiÖp Vèn lµ mét ph¹m trï kinh tÕ mµ lý thuyÕt kinh tÕ chÝnh trÞ häc tõ tr­êng ph¸i cæ ®iÓn cho ®Õn hiÖn ®¹i ®Òu ®Ò cËp nhiÒu tíi vèn d­íi c¸c gãc ®é nghiªn cøu kh¸c nhau. Tuy nhiªn, ngµy nay, trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, ng­êi ta quan niÖm vÒ vèn víi ph¹m vi réng h¬n. Vèn ®­îc hiÓu lµ gi¸ trÞ tµi s¶n x· héi ®­îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån lùc vËt chÊt vµ phi vËt chÊt (tµi s¶n h÷u h×nh vµ tµi s¶n v« h×nh) cña x· héi, bao gåm: tµi s¶n tÝch luü, tµi nguyªn thiªn nhiªn, nh©n lùc, trÝ lùc, gi¸ trÞ v¨n ho¸ tinh thÇn vµ c¸c lîi thÕ kh¸c. Nh­ vËy, vèn lµ mét ph¹m trï kinh tÕ réng, song ®Ò tµi nµy chØ nghiªn cøu vèn b»ng tiÒn trong ho¹t ®éng ®Çu t­. Vèn ®Çu t­ kh«ng chØ bao gåm chu chuyÓn trong khu vùc Ng©n s¸ch Nhµ n­íc mµ bao gåm khu vùc doanh nghiÖp, t­ nh©n vµ toµn x· héi. Vèn ®Çu t­ cña Nhµ n­íc ®­îc h×nh thµnh tõ ho¹t ®éng Ng©n s¸ch Nhµ n­íc vµ huy ®éng tõ c¸c kªnh vèn kh¸c. Vèn ®Çu t­ cña t­ nh©n ®­îc h×nh thµnh tõ nguån tiÕt kiÖm cña d©n c­. Cho dï ®­îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån kh¸c nhau nh­ng vèn ®Çu t­ tr­íc hÕt tù th©n lµ vèn vµ ®­îc ph©n biÖt nã víi vèn th«ng th­êng nh­ sau: Thø nhÊt, trong ho¹t ®éng ®Çu t­, vèn cã thÓ theo c¸c môc ®Ých c¸ biÖt nh­ng ®Òu cã môc tiªu cuèi cïng lµ ®Çu t­ ph¸t triÓn. Do ®ã, nã mang ý nghÜa dµi h¹n. Cßn ho¹t ®éng kinh tÕ ng¾n h¹n, ViÖc bá vèn vµo ®ã th­êng cã môc ®Ých kinh doanh thu lîi trùc tiÕp, kh«ng gäi lµ vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn. Tuy nhiªn sù ph©n biÖt nµy chØ mang ý nghÜa t­¬ng ®èi. Thø hai, vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn ph©n biÖt víi vèn th«ng th­êng cßn ë chç viÖc sö dông vèn ®Çu t­ th­êng cã môc tiªu ®· ®­îc ho¹ch ®Þnh. Vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn chñ yÕu ®­îc sö dông ®Ó ®Çu t­ c¸c dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Ho¹t ®éng sö dông vèn ®Çu t­ cã qu¸ tr×nh tõ kh©u chuÈn bÞ dù ¸n ®Õn triÓn khai thùc hiÖn dù ¸n vµ khai th¸c thµnh qu¶ ®Çu t­. Qu¸ tr×nh nµy th­êng t­¬ng ®èi dµi, cã khi hµng chôc n¨m. Thø ba, do môc tiªu, c«ng dông cña vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn lµ phôc vô ph¸t triÓn, nªn qu¸ tr×nh ®Çu t­ vèn nh»m h×nh thµnh chñ yÕu c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ, x· héi, kü thuËt vµ c¸c tµi s¶n cè ®Þnh trong nÒn kinh tÕ. VÉn cßn nhiÒu ®iÓm kh¸c nhau gi÷a vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn vµ vèn th«ng th­êng. Tõ ph©n tÝch trªn ta cã thÓ rót ra kh¸i niÖm chung nhÊt vÒ vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn lµ: " Vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn lµ lo¹i vèn cã thêi h¹n ®Çu t­ dµi h¹n, h×nh thµnh tµi s¶n cè ®Þnh, bá vµo ®Çu t­ nh»m mang l¹i hiÖu qu¶ trong t­¬ng lai". 4.3 Ph©n lo¹i vèn ®Çu t­ trong doanh nghiÖp C¨n cø vµo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau ng­êi ta cã thÓ ph©n lo¹i vèn ®Çu t­ trong doanh nghiÖp kh¸c nhau: C¨n cø vµo néi dung cña ®Çu t­ ph¸t triÓn trong doanh nghiÖp. Vèn ®Çu t­ ®­îc chia thµnh vèn ®Çu t­ t¹o ra tµi s¶n cè ®Þnh, vèn t¹o ra tµi s¶n l­u ®éng, vèn chuÈn bÞ ®Çu t­, vèn dù phßng. Trong ®ã: - Vèn ®Çu t­ tµi s¶n cè ®Þnh bao gåm toµn bé chi phÝ ban ®Çu vÒ ®Êt ®ai, x©y dùng, söa ch÷a nhµ cöa, cÊu tróc h¹ tÇng, mua s¾m thiÕt bÞ m¸y mãc, c¸c kho¶n chi kh¸c. - Vèn t¹o ra tµi s¶n l­u ®éng bao gåm: vèn l­u ®éng n»m trong giai ®o¹n s¶n xuÊt nh­ mua nguyªn vËt liÖu, tr¶ l­¬ng lao ®éng, chi phÝ vÒ ®iÖn n­íc vµ vèn l­u ®éng n»m trong l­u th«ng nh­ s¶n phÈm dë dang tån kho, hµng ho¸ b¸n chÞu… - Vèn chuÈn bÞ ®Çu t­ lµ nh÷ng chi phÝ cho nghiªn cøu c¬ héi ®Çu t­, nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi, nghiªn cøu kh¶ thi, thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­. - Vèn dù phßng lµ kho¶n chi phÝ dù phßng c¸c tr­êng hîp rñi ro trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n. C¨n cø vµo nguån h×nh thµnh Vèn ®Çu t­ ®­îc chia ra thµnh vèn chñ së h÷u cña doanh nghiÖp vµ vèn do doanh nghiÖp huy ®éng. - Vèn chñ së h÷u cña doanh nghiÖp bao gåm: vèn tù cã tõ quü ®Çu t­ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp, vèn khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, vèn cã nguån gèc tõ Ng©n s¸ch nhµ n­íc ®èi víi doanh nghiÖp Nhµ n­íc. - Vèn ®Çu t­ do doanh nghiÖp huy ®éng gåm vèn tÝn dông ®Çu t­ ph¸t triÓn cña Nhµ n­íc, vèn tÝn dông th­¬ng m¹i, ph¸t hµnh cæ phiÕu, tr¸i phiÕu, vèn liªn doanh dµi h¹n, huy ®éng vèn cña c¸n bé c«ng nh©n viªn ®ãng gãp, c¸c tæ chøc trong vµ ngoµi n­íc. 4.4 Vai trß cña ®Çu t­ ph¸t triÓn trong doanh nghiÖp §Çu t­ cã vai trß quan trong trong doanh nghiÖp, nã quyÕt ®Þnh sù ra ®êi, tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. §Çu t­ quyÕt ®Þnh sù ra ®êi cña doanh nghiÖp: §Ó t¹o dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho sù ra ®êi cña bÊt kú c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô nµo th× cÇn ph¶i cã vèn ®Çu t­ ®Ó x©y dùng nhµ x­ëng, cÊu tróc h¹ tÇng, mua s¾m vµ l¾p ®Æt m¸y mãc thiÕt bÞ, tiÕn hµnh x©y dùng c¬ b¶n vµ thùc hiÖn c¸c chi phÝ kh¸c. Do vËy mét c¬ së muèn ra ®êi th× cÇn ph¶i cã vèn ®Çu t­. §Çu t­ quyÕt ®Þnh sù tån t¹i cña c¬ së: Sau mét thêi gian ho¹t ®éng c¸c vËt chÊt kü thuËt sÏ bÞ hao mßn, h­ háng, l¹c hËu. §Ó duy tr× sù ho¹t ®éng b×nh th­êng cÇn ph¶i ®Þnh kú tiÕn hµnh söa ch÷a lín hoÆc thay míi c¸c c¬ së vËt chÊt kü thuËt ®· h­ háng hao mßn nµy hoÆc ®æi míi ®Ó thÝch øng víi nhu cÇu ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ s¶n xuÊt míi. Khi ®ã th× c¬ së míi cã thÓ tån t¹i ®­îc. §Çu t­ quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn cña c¸c c¬ së: Trªn thÞ tr­êng mäi hµnh vi cña doanh nghiÖp lu«n h­íng tíi lîi nhuËn, chØ tån t¹i th«i th× ch­a ®ñ, doanh nghiÖp ph¶i ph¸t triÓn, t×m chç ®øng v÷ng ch¾c cho m×nh. V× vËy doanh nghiÖp ph¶i ®Çu t­ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh, ®Çu t­ ®Ó n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm nh»m tho¶ m·n nhu cÇu ngµy cµng cao cña kh¸ch hµng; ®Çu t­ gãp phÇn ®æi míi c«ng nghÖ, n©ng cao tr×nh ®é khoa häc kü thuËt nh»m n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm; ®Çu t­ n©ng cao chÊt l­îng nguån nh©n lùc, n©ng cao tay nghÒ, c¶i tiÕn ph­¬ng ph¸p qu¶n lý phï hîp víi tr×nh ®é m¸y mãc thiÕt bÞ. 4.5 C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi ho¹t ®éng ®Çu t­ trong doanh nghiÖp Trong doanh nghiÖp ®Ó tiÕn hµnh mét ho¹t ®éng ®Çu t­, th«ng th­êng ng­êi ta c¨n cø vµo rÊt nhiÒu yÕu tè kh¸c nhau nh­ tû suÊt sinh lêi cña vèn ®Çu t­, tû lÖ l·i suÊt thùc tÕ, lîi nhuËn kú väng. Cô thÓ: Tû suÊt sinh lêi cña vèn ®Çu t­ hay cßn gäi lµ lîi nhuËn thuÇn thu ®­îc tõ ho¹t ®éng ®Çu t­. §Çu t­ vµ lîi nhuËn thuÇn thu ®­îc tõ ho¹t ®éng ®Çu t­ cã quan hÖ ®ång biÕn víi nhau. C¸c nhµ ®Çu t­ sÏ gia t¨ng quy m« ®Çu t­ nÕu lîi nhuËn thuÇn thu ®­îc tõ ho¹t ®éng ®Çu t­ t¨ng vµ ng­îc l¹i, nÕu lîi nhuËn gi¶m hay nãi c¸ch kh¸c lµ møc gia t¨ng lîi nhuËn gi÷a c¸c n¨m gi¶m th× c¸c nhµ ®Çu t­ sÏ gi¶m dÇn quy m« ®Çu t­. Tû lÖ l·i thùc tÕ hay cßn gäi lµ chi phÝ gi¸ vèn cña ho¹t ®éng ®Çu t­. Khi c¸c doanh nghiÖp vay vèn ®Ó ®Çu t­ th× l·i suÊt thùc tÕ sÏ ph¶n ¸nh gi¸ cña kho¶n vay nî ®ã. ChÝnh v× thÕ mµ quyÕt ®Þnh cã nªn ®Çu t­ hay kh«ng sÏ ph¶i c¨n cø vµo møc l·i suÊt thùc tÕ ®i vay ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng ®Çu t­ ®ã. Trong thùc tÕ l·i suÊt thùc tÕ lu«n tû lÖ nghÞch víi ®Çu t­. L·i suÊt cao h¬n so víi tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n th× c¸c nhµ ®Çu t­ sÏ gi¶m quy m« ®Çu t­, l·i suÊt vay vèn cµng thÊp th× møc ®Çu t­ cµng t¨ng lªn. Lîi nhuËn kú väng lµ møc møc lîi nhuËn mµ nhµ ®Çu t­ hy väng ®¹t ®­îc trong t­¬ng lai nÕu tiÕn hµnh ®Çu t­. C¸c nhµ ®Çu t­ hy väng vµo t­¬ng lai ch¾c ch¾n sÏ ®¹t ®­îc lîi nhuËn cao th× hä sÏ gia t¨ng quy m« ®Çu t­ vµ ng­îc l¹i. Lîi nhuËn kú väng rÊt khã x¸c ®Þnh nh­ng nã l¹i lµ nh©n tè kÝch thÝch c¸c nhµ ®Çu t­ gia t¨ng ®Çu t­, nhÊt lµ ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ ­a m¹o hiÓm. Trªn ®©y lµ c¸c nh©n tè chñ yÕu ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi viÖc x¸c ®Þnh cã ®©u t­ hay kh«ng vµ nÕu ®Çu t­ th× ®Çu t­ bao nhiªu cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn ®Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c sù ¶nh h­ëng cña mçi nh©n tè tíi ®Çu t­ cña tõng doanh nghiÖp th× l¹i cã rÊt nhiÒu c¸ch kh¸c nhau. §Ó ®Çu t­ ®¹t hiÖu qu¶ cao th× doanh nghiÖp ph¶i c¨n cø chÆt chÏ vµo c¸c nh©n tè trªn. 4.6 §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®Çu t­ trong doanh nghiÖp a. HiÖu qu¶ tµi chÝnh HiÖu qu¶ tµi chÝnh cña ho¹t ®éng ®Çu t­ lµ ®é ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô vµ n©ng cao ®êi sèng cña ng­êi lao ®éng trong c¸c c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh dÞch vô trªn c¬ së vèn ®Çu t­ mµ c¬ së ®· sö dông so víi c¸c kú kh¸c, c¸c c¬ së kh¸c hoÆc so víi ®Þnh møc chung. Trong thùc tÕ, c¸c kÕt qu¶ do ho¹t ®éng ®Çu t­ mang l¹i rÊt ®a d¹ng. C¸c kÕt qu¶ ®ã cã thÓ lµ lîi nhuËn thuÇn, lµ møc t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, lµ sè lao ®éng cã viÖc lµm do ho¹t ®éng ®Çu t­ mang l¹i... Do ®ã ®Ó ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ tµi chÝnh cña ho¹t ®éng ®Çu t­ ng­êi ta ph¶i sö dông mét hÖ thèng c¸c chØ tiªu. Mçi chØ tiªu ph¶n ¸nh mét khÝa c¹nh kh¸c nhau vÒ hiÖu qu¶ ®Çu t­ vµ ®­îc sö dông trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh. 1. HÖ sè hoµn vèn (RR) cßn gäi lµ tû suÊt lîi nhuËn vèn ®Çu t­. HÖ sè hoµn vèn ph¶n ¸nh møc ®é thu håi vèn ®Çu t­ ban ®Çu tõ lîi nhuËn thuÇn thu ®­îc hµng n¨m. - NÕu tÝnh cho tõng n¨m ho¹t ®éng: Wipv RRi = ¾¾¾ Ivo Trong ®ã: Wipv : lîi nhuËn thuÇn thu ®­îc n¨m (i) tÝnh theo mÆt b»ng hiÖn t¹i. Ivo : Vèn ®Çu t­ ban ®Çu. - NÕu tÝnh cho toµn bé c«ng cuéc ®Çu t­ : NPV npv = ¾¾¾ Ivo Trong ®ã: NPV lµ gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña thu nhËp thuÇn cña c¶ ®êi dù ¸n, RRi vµ NPV cµng lín cµng hiÖu qu¶ cao. 2. Tû suÊt sinh lêi vèn tù cã Vèn tù cã lµ bé phËn cña vèn ®Çu t­, lµ yÕu tè c¬ b¶n xem xÐt tiÒm lùc tµi chÝnh cho viÖc tiÕn hµnh c¸c c«ng cuéc ®Çu t­ cña c¸c c¬ së. NÕu tÝnh cho mét n¨m ho¹t ®éng : Wipv = ¾¾¾ Trong ®ã: lµ vèn._. tù cã b×nh qu©n n¨m i. NPV NÕu tÝnh cho toµn bé mét c«ng cuéc ®Çu t­: = ¾¾¾¾ Trong ®ã: lµ vèn tù cã b×nh qu©n cña c¶ thêi kú ®Çu t­ tÝnh ë mÆt b»ng hiÖn t¹i. , cµng lín cµng tèt Sè lÇn quay vßng cña vèn l­u ®éng: Vèn l­u ®éng lµ mét bé phËn cña vèn ®Çu t­. Vèn l­u ®éng quay vßng cµng nhanh, cµng cÇn Ýt vèn vµ do ®ã cµng tiÕt kiÖm vèn ®Çu t­. Oi C«ng thøc tÝnh: = ¾¾¾ WCi Trong ®ã: Oi lµ doanh thu thuÇn n¨m i. WCi lµ vèn l­u ®éng b×nh qu©n n¨m i. ChØ tiªu cµng lín cµng tèt. 3. Thêi gian thu håi vèn ®Çu t­ (T) Thêi gian thu håi vèn ®Çu t­ lµ sè thêi gian cÇn thiÕt ®Ó dù ¸n ho¹t ®éng thu ®ñ vèn ®Çu t­ ®· bá ra. Ivo C«ng thøc tÝnh: T = ¾¾¾¾ Wpv Trong ®ã: Wpv lµ lîi nhuËn thuÇn thu ®­îc b×nh qu©n mét n¨m. 4 ChØ tiªu tÝnh møc chi phÝ thÊp nhÊt trong tr­êng hîp c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c nh­ nhau. TÝnh cho toµn bé mét c«ng cuéc ®Çu t­: Ivo + Cpv.T ® Min Trong ®ã: Cpv lµ chi phÝ ho¹t ®éng b×nh qu©n n¨m tÝnh theo mÆt b»ng hiÖn t¹i. 5 HÖ sè hoµn vèn néi bé (IRR) HÖ sè hoµn vèn néi bé lµ møc l·i suÊt nÕu dïng nã lµm hÖ sè chiÕt khÊu ®Ó tÝnh chuyÓn c¸c kho¶n thu, chi cña toµn bé c«ng cuéc ®Çu t­ vÒ mÆt b»ng thêi gian hiÖn t¹i th× tæng thu sÏ c©n b»ng víi tæng chi. C«ng thøc tÝnh IRR: 1 1 = (1+IRR)i (1+IRR)i C«ng cuéc ®Çu t­ ®­îc coi lµ hiÖu qu¶ khi IRR lín h¬n hoÆc b»ng IRR ®Þnh møc. IRR ®Þnh møc cã thÓ lµ l·i suÊt ®i vay vèn ®Ó ®Çu t­, cã thÓ lµ tû suÊt lîi nhuËn ®Þnh møc do Nhµ n­íc quy ®Þnh nÕu vèn ®Çu t­ do Ng©n s¸ch Nhµ n­íc cÊp. 6 §iÓm hoµ vèn §iÓm hoµ vèn lµ ®iÓm mµ t¹i ®ã doanh thu võa ®ñ trang tr¶i c¸c kho¶n chi phÝ bá ra. Hay khèi l­îng s¶n phÈm hoÆc møc doanh thu thÊp nhÊt cÇn ph¶i ®¹t ®­îc cña dù ¸n ®Ó ®¶m b¶o bï ®¾p ®­îc chi phÝ bá ra. C«ng thøc tÝnh: f x = ¾¾¾ ( p - v ) Trong ®ã: x lµ sè s¶n phÈm cÇn ph¶i s¶n xuÊt ®Ó hoµ vèn. f : lµ tæng ®Þnh phÝ cña c¶ ®êi dù ¸n. v : lµ biÕn phÝ tÝnh trªn mét s¶n phÈm. p : gi¸ b¸n mét s¶n phÈm. Thùc ra cßn cã nhiÒu c¸ch tÝnh ®iÓm hoµ vèn kh¸c nhau nh­ ®iÓm hoµ vèn lý thuyÕt tÝnh cho mét n¨m cña ®êi dù ¸n, ®iÓm hoµ vèn tiÒn tÖ, ®iÓm hoµ vèn tr¶ nî. b. HiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi HiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi cña ho¹t ®éng ®Çu t­ lµ chªnh lÖch gi÷a c¸c lîi Ých mµ nÒn kinh tÕ vµ x· héi thu ®­îc víi c¸c chi phÝ mµ nÒn kinh tÕ vµ x· héi ®· bá ra khi thùc hiÖn ®Çu t­. XuÊt ph¸t tõ gãc ®é doanh nghiÖp, lîi Ých kinh tÕ x· héi cña ho¹t ®éng ®Çu t­ ®­îc thÓ hiÖn qua c¸c chØ tiªu sau: Møc ®ãng gãp vµo Ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Sè viÖc lµm t¨ng thªm t­ ho¹t ®éng ®Çu t­. Sè ngo¹i tÖ thu ®­îc tõ ho¹t ®éng ®Çu t­. Møc t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng sau khi ®Çu t­ so víi tr­íc. Møc n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ cña ng­êi lao ®éng. T¹o thÞ tr­êng míi vµ møc ®é chiÕm lÜnh thÞ tr­êng do tiÕn hµnh ®Çu t­. N©ng cao tr×nh ®é kü thuËt s¶n xuÊt. N©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý s¶n xuÊt. C¸c t¸c ®éng ®Õn m«i tr­êng. C¸c lîi Ých kh¸c… Trong thùc tÕ khi ph©n tÝch mét dù ¸n ®Çu t­ ph¸t triÓn th× c¸c nhµ ®Çu t­ lu«n lu«n coi träng c¸c lîi Ých kinh tÕ x· héi. §Æc biÖt lµ c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn cña Nhµ n­íc. Tuy nhiªn vÉn cßn cã nh÷ng doanh nghiÖp v× lîi Ých tr­íc m¾t mµ xem th­êng c¸c lîi Ých x· héi dù ¸n ®Çu t­ cña m×nh cã thÓ ®em l¹i. Víi Nhµ n­íc khi thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t­ ph¸t triÓn th× ®«i khi kh«ng ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu tµi chÝnh nh­ng v× nh÷ng lîi Ých kinh tÕ x· héi th× Nhµ n­íc vÉn ph¶i thùc hiÖn ®Ó ®em l¹i phóc lîi cho ng­êi d©n. II Tæng quan vÒ ngµnh thÐp ViÖt Nam vµ sù cÇn thiÕt ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh thÐp 1 T×nh h×nh tµi nguyªn trong n­íc phôc vô ngµnh thÐp a) QuÆng s¾t §Õn nay ngµnh ®Þa chÊt ®· ph¸t hiÖn ®­îc trªn 200 ®iÓm quÆng s¾t lín nhá trong c¶ n­íc, trong ®ã 91 má vµ ®iÓm quÆng ®¸ng kÓ ®· th¨m dß ë c¸c møc ®é kh¸c nhau cã tæng tr÷ l­îng ®Þa chÊt kho¶ng 1,2 tû tÊn, trong ®ã tr÷ l­îng ®· th¨m dß trªn 1 tû tÊn. Cã 6 má vµ vµ khu vùc chøa quÆng s¾t t­¬ng ®èi lín vµ tËp trung lµ Th¹ch Khª, Quý Xa, Tr¹i Cau, TiÕn Bé, Cao B»ng, Hµ Giang cã tr÷ l­îng ®Þa chÊt kho¶ng 850 triÖu tÊn, trong ®ã tr÷ l­îng ch¾c ch¾n cã thÓ khai th¸c ®­îc ®¸nh gi¸ ®Õn thêi ®iÓm hiÖn nay kho¶ng 400 triÖu tÊn. Trong ®ã tæng sè c¸c má, ®iÓm quÆng s¾t ®· ®­îc tÝnh tr÷ l­îng, míi chØ cã má Tr¹i Cau ®­îc khai th¸c ë quy m« c«ng suÊt 7,5 triÖu tÊn quÆng nguyªn khai, thu gÇn 4 triÖu tÊn quÆng tinh, ®Õn any má Tr¹i Cau ®· ®­îc khai th¸c gÇn hÕt, tr÷ l­îng cßn l¹i kho¶ng 3,6 triÖu tÊn nh­ng n»m ph©n t¸n rÊt khã khai th¸c. C¸c má kh¸c míi chØ th¨m dß s¬ bé, mét sè má th¨m dß chi tiÕt nh­ng tr÷ l­îng nhá, ®iÒu kiÖn khai th¸c, vËn t¶i khã kh¨n, kh«ng ®¶m b¶o hiÖu qu¶ ®Çu t­. b) Than mì Lµ nguyªn liÖu ch­a thÓ thay thÕ trong c«ng nghÖ s¶n xuÊt gang lß cao. Tuy nhiªkhai th¸c nguån than mì cña ViÖt Nam rÊt h¹n chÕ c¶ vÒ tiÒm n¨ng vµ tr÷ l­îng cã thÓ huy ®éng vµo khai th¸c. MÆt kh¸c, chÊt l­îng than mì trong n­íc kh«ng cao, ¶nh h­ëng rÊt lín tíi kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cèc luyÖn kim. HiÖn nay, tr÷ l­îng khai th¸c ë vïng Th¸i Nguyªkhai th¸c chØ cßn 3,6 triÖu tÊn, kh«ng ®ñ cho c¸c lß cao nhá cña c«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªkhai th¸c sö dông l©u dµi. Trong t­¬ng lai khi x©y dùng c¸c nhµ m¸y thÐp liªkhai th¸c hîp theo c«ng nghÖ truyÒn thèng cã sö dông lß cao luyÖn gang chóng ta sÏ ph¶i nhËp khÈu toµkhai th¸c bé mì ®Ó ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt. c) Than Atraxit vµ c¸c lo¹i than gÇy kh¸c N­íc ta cã tiÒm n¨ng lín vÒ than Antraxit víi tr÷ l­îng ch¾c ch¾n vµo kho¶ng 3,4 tû tÊn, tæng tr÷ l­îng ®Þa chÊt kho¶ng 6,6 tû tÊn. HiÖn nay míi chØ khai th¸c trªn 10 triÖu tÊn/n¨m tËp trung ë Qu¶ng Ninh. §©y lµ tiÒm n¨ng to lín cho ngµnh thÐp ViÖt nam ph¸t triÓn b»ng c¸c c«ng nghÖ míi phi cèc nh­ c«ng nghÖ Corex, Romelt, khÝ ho¸ than ®Ó s¶n xuÊt s¾t xèp… Tuy nhiªn, c¸c c«ng nghÖ luyÖn kim phi cèc hiÖn nay trªn thÕ giíi ch­a thuÇn thôc, mét sè cßn trong giai ®o¹n thö nghiÖm vµ phÇn lín cã quy m« c«ng suÊt nhá, ch­a ®¶m b¶o ch¾c ch¾n ®Ó tÝnh ®Õn cung cÊp cho c¸c nhµ m¸y liªn hîp quy m« lín. Chóng ta cÇn hîp t¸c víi n­íc ngoµi tiÕp tôc nghiªn cøu tÝnh chÊt c«ng nghÖ cña than Antraxit ViÖt nam ®Ó sím cã kÕt luËn ®óng ®¾n vÒ kh¶ n¨ng sö dông than Antraxit trong ngµnh thÐp. Ngoµi than Atraxit, n­íc ta cßn cã mét sè ®iÓm than gÇy kh¸c, chÊt bèc cao song tr÷ l­îng nhá, ph©n t¸n, chÊt l­îng thÊp. TriÓn väng cã tr÷ l­¬ng than n©u rÊt lín ë ®ång b»ng B¾c bé, ®©y còng lµ tiÒm n¨ng cÇn tÝnh ®Õn trong t­¬ng lai ®Ó phôc vô cho ngµnh thÐp. d) KhÝ thiªn nhiªn N­íc ta cã tr÷ l­îng khÝ thiªn nhiªn ë ngoµi biÓn vµ trong ®Êt liÒn t­¬ng ®èi lín. §Õn nay ®· th¨m dß ®¸nh gi¸ ®­îc tr÷ l­îng kho¶ng 250 tû m3 ph©n bæ c¶ phÝa Nam lÉn phÝa B¾c. Trong t­¬ng lai khÝ thiªn nhiªn sÏ ®­îc sö dông réng r·i trong ngµnh thÐp, lµm nhiªn liÖu cho c¸c lß nung, lß ñ thay cho dÇu FO, lµm chÊt hoµn nguyªn ®Ó s¶n xuÊt s¾t xèp theo c«ng nghÖ Midrex, Hil… Tuy nhiªn, gi¸ khÝ thiªn nhiªn vµ tr÷ l­îng ch¾c ch¾n sÏ lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Ó ngµnh thÐp sö dông cã hiÖu qu¶ nguån khÝ thiªn nhiªn trong n­íc. e) Nguyªn liÖu s¶n xuÊt Ferro, g¹ch chÞu löa N­íc ta cã quÆng Mn tr÷ l­îng kho¶ng 3,6 triÖu tÊn tËp trung ë Cao B»ng, Cr«m ë Thanh Ho¸, Vonfram, Niken, Titan, Silic…vµ ®Æc biÖt cã tr÷ l­îng lín quÆng ®Êt hiÕm. §©y lµ nguån nguyªn liÖu quan träng ®Ó ph¸t triÓn ngµnh s¶n xuÊt Ferro phôc vô luyÖn thÐp vµ s¶n xuÊt hîp kim, thÐp ®Æc biÖt. Tuy nhiªn, do cßn h¹n chÕ vÒ tr÷ l­îng vµ chÊt l­îng quÆng kim lo¹i, chóng ta sÏ vÉn ph¶i nhËp khÈu thªm mét phÇn Ferro cao cÊp mµ trong n­íc ch­a ®¸p øng ®­îc ®Ó s¶n xuÊt thÐp hîp kim trong t­¬ng lai. Trong n­íc cã ®ñ nguyªn liÖu ®Ó s¶n xuÊt g¹ch chÞu löa th«ng dông nh­ ®Êt sÐt Tróc Th«n, Tuyªn Quang, T©n Mµi - Qu¶ng Ninh, ta cã kh¶ n¨ng tæ chøc s¶n xuÊt, tù tóc phÇn lín g¹ch chÞu löa cao cÊp, nÕu trong n­íc kh«ng s¶n xuÊt ®­îc sÏ ph¶i nhËp khÈu ®Ó ®¸p øng nhu cÇu. g) Nguån nguyªn liÖu thÐp phÕ Nguån thÐp phÕ trong chiÕn tranh ®· vµ sö dông hÕt tõ nhiÒu n¨m tr­íc. Nguån thÐp phÕ th¶i ra tõ s¶n xuÊt vµ tiªu dïng trong x· héi rÊt h¹n chÕ do nÒn kinh tÕ cßn kÐm ph¸t triÓn, møc sèng d©n c­ cßn thÊp. Do vËy, hiÖn nay c¶ n­íc chØ cã kh¶ n¨ng thu gom ®­îc kho¶ng trªn d­íi 300.000 tÊn/n¨m. L­îng thÐp phÕ th¶i ra sÏ t¨ng dÇn cïng víi sù t¨ng tr­ëng tiªu thô thÐp cña toµn x· héi, song trong 10 n¨m tíi ch­a thÓ trë thµnh nguån cung cÊp ®¸ng kÓ cho c¸c lß ®iÖn hiÑn cã vµ sÏ x©y dùng. Tõ n¨m 1995 ®Õn nay, ngµnh thÐp s¶n xuÊt ph«i thÐp chñ yÕu b»ng lß ®iÖn. Tuy nhiªn, do cã khã kh¨n vÒ nguån thÐp phÕ nªn chØ huy ®éng ®­îc kho¶ng 60% tæng c«ng suÊt c¸c lß ®iÖn, hµng n¨m ®Òu ph¶i nhËp khÈu mét l­îng lín ph«i thÐp ®Ó c¸n. §Ó ®¸p øng cho c¸c lß ®iÖn, mét mÆt sÏ ph¶i t¨ng c­êng ph¸ vì tµu cò, mÆt kh¸c ph¶i ®Çu t­ s¶n xuÊt s¾t xèp vµ nhËp khÈu s¾t phÕ. VÒ l©u dµi, nguyªn liÖu chñ yÕu cho luyÖn thÐp vÉn lµ gang. Tãm l¹i, n­íc ta cã tiÒm n¨ng ®¸ng kÓ vÒ quÆng s¾t, chÊt trî dung, nguyªn liÖu s¶n xuÊt Ferro vµ g¹ch chÞu löa, than Atraxit vµ khÝ thiªn nhiªn phôc vô ph¸t triÓn ngµnh thÐp ViÖt Nam. C¬ së tµi nguyªn trong n­íc tuy kh¸ phong phó vµ ®a d¹ng song vÉn cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh vÒ tr÷ l­îng, chÊt l­îng, ®iÒu kiÖn khai th¸c vµ vËn chuyÓn kh«ng thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt thÐp ®i hoµn toµn tõ nguyªn liÖu trong n­íc. V× vËy, viÖc nhËp khÈu quÆng s¾t, than mì, thÐp phÕ, mét sè lo¹i vËt liÖu cao cÊp lµ cÇn thiÕt ®Ó ph¸t triÓn ngµnh thÐp mét c¸ch nhanh chãng vµ hiÖu qu¶. 2 HiÖn tr¹ng ngµnh thÐp vÒ tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ trang thiÕt bÞ Cho ®Õn tr­íc n¨m 2000 c¸c d©y chuyÒn c¸n thÐp t¹i c¸c nhµ m¸y phÇn lín ®­îc chÕ t¹o tõ Trung Quèc, §µi Loan víi chÊt l­îng thiÕt bÞ rÊt h¹n chÕ vµ cßn kÐm xa so víi c¸c n­íc c«ng nghiÖp tiªn tiÕn nh­ NhËt, §øc, ý, Mü, Ph¸p... Do ®ã mµ s¶n phÈm thÐp cña c¸c nhµ m¸y nµy khã cã thÓ c¹nh tranh víi c¸c s¶n phÈm cïng lo¹i ngo¹i nhËp. T¹i c¸c nhµ m¸y liªn doanh ë ViÖt Nam, trong sè 5 d©y chuyÒn c¸n thÐp liªn doanh chØ cã 2 d©y chuyÒn c¸n liªn tôc lµ t­¬ng ®èi hiÖn ®¹i ®¹t møc trung b×nh tiªn tiÕn. C¸c nhµ m¸y thÐp liªn doanh còng chØ s¶n xuÊt mÆt hµng thÐp thanh trßn, v»n vµ thÐp d©y dïng cho x©y dùng. C¸c nhµ m¸y c¸n thÐp ë ViÖt Nam ®­îc chÕ t¹o vµ l¾p ®Æt phÇn lín ë d¹ng ®a n¨ng: Võa c¸n ®­îc thÐp thanh, võa c¸n ®­îc thÐp d©y kh«ng theo chuyªn m«n ho¸. Lo¹i m¸y c¸n nµy cã ­u ®iÓm: MÆt hµng ®a d¹ng linh ho¹t h¬n trong viÖc ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Nh­ng cã nh­îc ®iÓm so víi m¸y c¸n chuyªn dông lµ: Vèn ®Çu t­ thiÕt bÞ lín h¬n trong khi c«ng suÊt kh«ng thay ®æi, kh«ng tËn dông hÕt n¨ng lùc cña thiÕt bÞ. C«ng nghÖ s¶n xuÊt gang. HiÖn nay, cã 3 lß cao t¹i L­u X¸ ®ang s¶n xuÊt 100 ®Õn 120 tÊn gang thái mçi ngµy, ®©y lµ n¨ng suÊt thÊp so víi n¨ng suÊt cña lß cao hiÖn ®¹i. ` Trong thùc tÕ ®· kh«i phôc vµ c¶i t¹o 3 lß cao ®Ó ®¹t 190.000 tÊn gang láng/n¨m. C«ng nghÖ s¶n xuÊt thÐp. C«ng nghÖ s¶n xuÊt thÐp th« gåm toµn bé c¸c lß hå quang cì nhá, trong ®ã cã mét lß 30 tÊn vµ mét lß 20 tÊn lµ lín nhÊt mua cña Trung Quèc. Tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ c¸c chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt thuéc lo¹i thÊp l¹c hËu. Tæng dung l­îng lß ®iÖn 160 tÊn/mÎ. Trong ®ã: Lß ®iÖn hå quang: Cã tæng sè 20 lß ®iÖn hå quang cì nhá ë 10 nhµ m¸y thÐp vµ c«ng suÊt trung b×nh 8,2 tÊn/mÎ. N¨ng lùc s¶n xuÊt kho¶ng 300.000 tÊn/n¨m vµ phô thuéc vµo kh¶ n¨ng thu mua thÐp phÕ trong n­íc, kh¶ n¨ng nµy sÏ kh«ng t¨ng v× nguån thÐp phÕ ë ViÖt Nam kh«ng dåi dµo. C¸c chØ sè vËn hµnh lß kh«ng cao vµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chÝnh lµ chÊt l­îng thÐp phÕ thÊp. M¸y ®óc liªn tôc: Cã 4 m¸y ®óc ph«i liªn tôc ë 4 nhµ m¸y vµ c«ng suÊt kho¶ng 70 - 120 ngh×n tÊn/m¸y. BiÖn ph¸p ®óc nèi tiÕp ch­a ®­îc ¸p dông. Trong t­¬ng lai ph¶i cã biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó t¨ng s¶n l­îng thÐp. Tuy nhiªn viÖc t¨ng n¨ng suÊt nµy ph¶i ®i ®«i víi viÖc t¨ng thu mua thÐp phÕ lµ yÕu tè chÝnh h¹n chÕ s¶n l­îng c¸c nhµ m¸y. C«ng nghÖ c¸n thÐp. VÒ c¸c s¶n phÈm thÐp thanh, thÐp h×nh: Cã 16 nhµ m¸y s¶n xuÊt trªn 95% khèi l­îng c¸c s¶n phÈm thÐp thanh, thÐp h×nh ë ViÖt Nam. Tuy vËy, chØ cã 2 nhµ m¸y liªn doanh lµ lo¹i liªn tôc hiÖn ®¹i, cßn l¹i c¸c nhµ m¸y kh¸c thuéc lo¹i nhá cã c«ng suÊt nhá vµ c«ng nghÖ b¸n liªn tôc. C¸c s¶n phÈm dÑt: HiÖn t¹i vÉn ch­a cã nhµ m¸y c¸n s¶n phÈm dÑt ®­îc x©y dùng ë ViÖt Nam, chØ cã mét vµi liªn doanh víi c¸c c«ng ty n­íc ngoµi míi ®i vµo ho¹t ®éng ®Ó s¶n xuÊt thÐp tÊm, l¸ m¹ kÏm, èng thÐp... HiÖn tr¹ng c¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt s¶n phÈm dÑt ®­îc m« t¶ d­íi ®©y: D©y chuyÒn t«n m¹ kÏm: HiÖn cã 3 liªn doanh ®· b¾t ®Çu ®i vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt tõ n¨m 1996. D©y chuyÒn m¹ ®iÖn thiÕc hiÖn ®¹i ch­a cã. Nhµ m¸y c¸n thÐp tÊm, l¸, nãng vµ nguéi. T¹i Phó Mü ®· b¾t ®Çu x©y dùng vµo n¨m 2001. Nhµ m¸y s¶n xuÊt èng thÐp hµn cã 2 liªn doanh trong lÜnh vùc x©y dùng èng thÐp hµn ®iÖn, cßn vÒ x©y dùng èng thÐp hµn xo¾n ch­a cã nhµ m¸y nµo. Nh×n chung, trang thiÕt bÞ trong toµn ngµnh thÐp ®· cã nhiÒu tiÕn bé, t¨ng tr­ëng kh¸ nhanh vÒ sè l­îng, chÊt l­îng, c¬ cÊu s¶n phÈm còng ®a d¹ng h¬n tuy nhiªn vÉn cßn trong t×nh tr¹ng kÐm ph¸t triÓn so víi mét sè n­íc trong khu vùc, c¸c d©y chuyÒn s¶n xuÊt chñ yÕu thuéc lo¹i c«ng suÊt nhá, s¶n xuÊt manh món, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kh«ng cao; nhiÒu liªn doanh kh«ng sö dông hÕt c«ng suÊt( tØ lÖ sö dông c«ng suÊt ®¹t thÊp) g©y l·ng phÝ lín. 3 C¬ cÊu s¶n xuÊt ngµnh thÐp hiÖn nay HiÖn nay, ë ViÖt Nam cã kho¶ng 50 doanh nghiÖp tham gia s¶n xuÊt thÐp x©y dùng chØ tÝnh c¸c d©y chuyÒn c¸n cã c«ng suÊt trªn 5.000 tÊn/n¨m. Trong ®ã, cã 12 d©y chuyÒn c¸n cã c«ng suÊt tõ 100.000 tÊn/n¨m ®Õn 300.000 tÊn/n¨m. S¶n phÈm chñ yÕu cña ngµnh hiÖn cã nh­ sau: a) Gang thái. b) ThÐp c¸n: ThÐp trßn tr¬n d¹ng thanh dµi Ф15 - Ф40mm; ThÐp trßn v»n d¹ng thanh dµi D10 - D40mm; ThÐp d©y trßn vµ v»n d¹ng cuén Ф5,5 - Ф 10mm; ThÐp h×nh U, I, L, vu«ng, dÑt…cì nhá vµ võa tõ sè 2,5 ®Õn 16 (25mm ®Õn 160mm); c) C¸c s¶n phÈm gia c«ng sau c¸n: èng thÐp hµn Ф15mm - Ф114mm, thÐp l¸ m¹ kÏm, m¹ mµu, l­íi thÐp, d©y thÐp gai, ®inh c¸c lo¹i. d) Hîp kim s¾t vµ c¸c lo¹i phô gia kh¸c. M¸c thÐp phæ biÕn: ThÐp c¸c bon thÊp vµ trung b×nh (thÐp c¸c bon th­êng) vµ mét phÇn nhá thÐp hîp kim thÊp. C«ng suÊt s¶n xuÊt toµn ngµnh hiÖn cã lµ 2,6 triÖu tÊn, c«ng suÊt n¨m 2000 lµ 1,58 triÖu tÊn. HiÖn t¹i, ngµnh thÐp ViÖt Nam ch­a s¶n xuÊt ®­îc c¸c s¶n phÈm tÊm l¸. C¸c s¶n phÈm dµi s¶n xuÊt trong n­íc còng phÇn lín ®­îc c¸n tõ ph«i thÐp nhËp khÈu. Kh¶ n¨ng tù s¶n xuÊt ph«i thÐp trong n­íc cßn nhá bÐ, chØ ®¸p øng ®­îc kho¶ng 25%, cßn l¹i 75% nhu cÇu ph«i thÐp cho c¸c nhµ m¸y c¸n ph¶i nhËp khÈu tõ bªn ngoµi. Ph«i thÐp vµ thÐp c¸n trong n­íc cã chÊt l­îng th«ng th­êng vµ cßn phô thuéc nhiÒu vµo chÊt l­îng ph«i thÐp nhËp khÈu. Kh¶ n¨ng xuÊt khÈu cßn h¹n chÕ. Ch­a cã c¬ së tËp trung s¶n xuÊt thÐp ®Æc biÖt phôc vô chÕ t¹o c¬ khÝ. Nh×n chung, c¬ cÊu s¶n xuÊt cña ngµnh thÐp hiÖn nay vÉn cßn thiÕu ®ång bé, mÊt c©n ®èi gi÷a s¶n xuÊt ph«i víi thÐp c¸n, gi÷a c¬ cÊu mÆt hµng vµ c¬ cÊu chÊt l­îng s¶n phÈm. 4 §¸nh gi¸ xuÊt ph¸t ®iÓm cña ngµnh thÐp Nh÷ng n¨m qua, tuy ngµnh thÐp ®· ®­îc ®Çu t­ ®¸ng kÓ vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ, ®¹t ®­îc tèc ®é t¨ng tr­ëng kh¸ cao, cã tiÒm lùc t¨ng gÊp hµng chôc lÇn n¨m 1990, song vÉn cßn t×nh tr¹ng kÐm ph¸t triÓn so víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ thÕ giíi, thÓ hiÖn ë c¸c mÆt: Trang thiÕt bÞ cã quy m« nhá, phæ biÕn thuéc thÕ hÖ cò, kÐm hiÖn ®¹i, tr×nh ®é c«ng nghÖ thÊp, thiÕu ®ång bé. ChÊt l­îng s¶n phÈm cßn h¹n chÕ, nhÊt lµ khu vùc t­ nh©n. C¬ cÊu mÆt hµng s¶n xuÊt hÑp, ®¬n ®iÖu, míi c¸n ®­îc c¸c s¶n phÈm dµi, ch­a cã s¶n phÈm dÑt c¸n nãng, c¸n nguéi. S¶n xuÊt gia c«ng sau c¸n míi cã èng hµn, t«n m¹ kÏm vµ chÕ phÈm d©y, ®inh, l­íi… N¨ng lùc s¶n xuÊt ph«i thÐp qu¸ nhá bÐ, c¸c nhµ m¸y vµ c¬ së c¸n thÐp cßn phô thuéc nhiÒu vµo ph«i thÐp nhËp khÈu. Toµn bé s¶n phÈm c¸n dÑt trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc, ph¶i nhËp khÈu. Chi phÝ s¶n xuÊt cßn cao, n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, gi¸ thµnh kh«ng æn ®Þnh do phô thuéc vµo ph«i thÐp nhËp khÈu, nªn tÝnh c¹nh tranh ch­a cao. Kh¶ n¨ng xuÊt khÈu cña s¶n phÈm thÐp cßn h¹n chÕ. Tãm l¹i, nh×n mét c¸ch kh¸i qu¸t, ngµnh thÐp ViÖt Nam vÉn cßn trong t×nh tr¹ng s¶n xuÊt nhá, ph©n t¸n, nÆng vÒ gia c«ng chÕ biÕn tõ ph«i vµ thµnh phÈm nhËp khÈu, ch­a cã nhµ m¸y lín lµm trô cét ®ñ søc chi phèi toµn ngµnh, chi phèi thÞ tr­êng vµ thu hót c¸c vÖ tinh. §Ó c¶i thiÖn vÞ thÕ cña ngµnh nh»m ®¸p øng yªu cÇu nhiÖm vô ®Æt ra trong thêi kú míi, chñ ®éng tham gia qu¸ tr×nh héi nhËp quèc tÕ, ngµnh thÐp cÇn ph¶i ®­îc ®Çu t­ m¹nh mÏ ®Ó hiÖn ®¹i ho¸, n©ng cao n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng s¶n phÈm, t¨ng c­êng søc c¹nh tranh, tiÕn tíi kh¾c phôc sù mÊt c©n ®èi trong c¬ cÊu s¶n xuÊt hiÖn nay. 5 Vai trß cña ngµnh thÐp trong nÒn kinh tÕ Ngµnh thÐp lµ ngµnh cã vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, sù ph¸t triÓn cña ngµnh thÐp cã t¸c ®éng trùc tiÕp, quan träng tíi c¸c ngµnh kinh tÕ nh­ ngµnh x©y dùng, ngµnh giao th«ng vËn t¶i, ngµnh c«ng nghiÖp chÕ t¹o, c«ng nghiÖp ®ãng tµu, s¶n xuÊt « t« xe m¸y, s¶n xuÊt ®å gia dông, c«ng nghiÖp quèc phßng, c«ng nghiÖp khai kho¸ng, c«ng nghiÖp ®iÖn. Ngoµi ra, viÖc ph¸t triÓn ngµnh thÐp cßn t¸c ®éng gi¸n tiÕp ®Õn sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh kh¸c trong nÒn kinh tÕ. §èi víi ngµnh x©y dùng, thÐp lµ vËt liÖu cÊu t¹o vµo thùc thÓ c«ng tr×nh. Ho¹t ®éng kinh tÕ nµo còng cÇn cã c¬ së vËt chÊt t­¬ng øng nh­ v¨n phßng, m¸y mãc thiÕt bÞ, ho¹t ®éng x©y l¾p còng ®Òu ®ßi hái nguyªn liÖu thÐp. Trong thêi gian qua ngµnh x©y dùng n­íc ta rÊt ph¸t triÓn, hµng lo¹t c¸c c¬ së h¹ tÇng nh­ ®iÖn- ®­êng – tr­êng- tr¹m ®­îc ®Çu t­ n©ng cÊp hoÆc ®­îc x©y míi. TÊt c¶ c¸c c«ng tr×nh nµy ®Òu ®ßi hái nhu cÇu vÒ thÐp rÊt lín. Ngoµi ra, nhu cÇu vÒ x©y dùng nhµ ë, ph©n x­ëng, v¨n phßng, kh¸ch s¹n vµ c¸c khu vui ch¬i gi¶i trÝ còng t¨ng lªn râ rÖt cïng víi tèc ®é ®« thÞ ho¸ diÔn ra m¹nh mÏ ë tÊt c¶ c¸c tØnh thµnh trong c¶ n­íc th× thÐp còng lµ nguyªn liÖu kh«ng thÓ thiÕu. Nh­ vËy sù ph¸t triÓn cña ngµnh thÐp cã vai trß trùc tiÕp tíi sù ph¸t triÓn cña ngµnh x©y dùng. §èi víi ngµnh giao th«ng vËn t¶i, viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ cña mét ®Êt n­íc lu«n lu«n g¾n liÒn víi viÖc ph¸t triÓn cña m¹ng l­íi giao th«ng vËn t¶i. Giao th«ng vËn t¶i bao gåm ®­êng bé, ®­êng s¾t, ®­êng thuû, ®­êng kh«ng. MÆt kh¸c, viÖc ph¸t triÓn ngµnh giao th«ng vËn t¶i g¾n liÒn víi viÖc ®Çu t­ x©y dùng, n©ng cÊp c¸c con ®­êng, cÇu, c¶ng, ®­êng s¾t, s©n bay. TÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng trªn ®Òu cÇn ®Õn mét khèi l­îng thÐp lín. §Õn l­ît m×nh, viÖc ph¸t triÓn giao th«ng vËn t¶i l¹i t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ m¹ng l­íi cung cÊp thÐp trong c¶ n­íc. HiÖn nay, nhu cÇu vÒ c¸c ph­¬ng tiÖn nh­ « t«, xe m¸y ngµy mét t¨ng. ¦íc tÝnh ®Õn n¨m 2005 nhu cÇu thÐp cho ngµnh c«ng nghiÖp xe m¸y kho¶ng 8000 tÊn vµ n¨m 2010 kho¶ng 14000 tÊn. L­îng tiªu thô thÐp trong ngµnh c«ng nghiÖp xe m¸y kho¶ng 25 Kg/chiÕc, cña « t« kho¶ng 170- 250 Kg/chiÕc, chñ yÕu lµ thÐp l¸, thÐp c¸n nguéi, thÐp m¹. Trong ngµnh c«ng nghiÖp nµy tû lÖ néi ®Þa ho¸ ngµy cµng cao, do ®ã nhu cÇu vÒ thÐp còng kh«ng ngõng t¨ng lªn. Ngoµi ra, ®èi víi c¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c nh­ ®ãng tµu th× nhu cÇu sö dông thÐp hµng n¨m kho¶ng 4000 – 5000 tÊn thÐp, trong ®ã chñ yÕu lµ thÐp tÊm, cßn l¹i lµ thÐp c¸n trßn vµ c¸c lo¹i thÐp h×nh. §èi víi ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt ®å gia dông, sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi g¾n liÒn víi thu nhËp cña ng­êi d©n còng gia t¨ng. V× vËy, nhu cÇu vÒ c¸c hµng gia dông còng t¨ng nh­ m¸y giÆt, tñ l¹nh, ®iÒu hoµ…v.v. mµ nguyªn liÖu s¶n xuÊt cña ngµnh nµy còng xuÊt ph¸t tõ thÐp. §èi víi ngµnh c«ng nghiÖp chÕ t¹o m¸y, trong c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc hiÖn nay th× l­îng m¸y mãc, thiÕt bÞ s¶n xuÊt ra hµng n¨m kh«ng ngõng t¨ng lªn. ThÐp còng lµ nguyªn liÖu kh«ng thÓ thiÕu trong viÖc s¶n xuÊt cña ngµnh nµy. Nh­ vËy, qua ®ã thÊy ®­îc thÐp cã vai trß rÊt quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña mét sè c¸c ngµnh c«ng nghiÖp n­íc ta hiÖn nay. 6 Sù cÇn thiÕt ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh thÐp Tõ nh÷ng ph©n tÝch trªn ta thÊy: VÒ tµi nguyªn trong n­íc phôc vô ph¸t triÓn ngµnh thÐp, n­íc ta cã tiÒm n¨ng ®¸ng kÓ vÒ quÆng s¾t, chÊt trî dung, nguyªn liÖu s¶n xuÊt Ferro vµ g¹ch chÞu löa, than Atraxit vµ khÝ thiªn nhiªn phôc vô ph¸t triÓn ngµnh thÐp ViÖt Nam. C¬ së tµi nguyªn trong n­íc kh¸ phong phó vµ ®a d¹ng song vÉn cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh vÒ tr÷ l­îng, chÊt l­îng, ®iÒu kiÖn khai th¸c vµ vËn chuyÓn kh«ng thuËn lîi. VÒ hiÖn tr¹ng tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ trang thiÕt bÞ, vÉn cßn trong t×nh tr¹ng kÐm ph¸t triÓn so víi mét sè n­íc trong khu vùc, c¸c d©y chuyÒn s¶n xuÊt l¹c hËu, chñ yÕu thuéc lo¹i c«ng suÊt nhá, s¶n xuÊt manh món, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kh«ng cao. §èi víi c¬ cÊu s¶n xuÊt cña ngµnh thÐp hiÖn nay vÉn cßn thiÕu ®ång bé, mÊt c©n ®èi gi÷a s¶n xuÊt ph«i víi s¶n xuÊt thÐp c¸n, gi÷a c¬ cÊu mÆt hµng vµ c¬ cÊu chÊt l­îng s¶n phÈm. Ngµnh thÐp ViÖt Nam vÉn cßn trong t×nh tr¹ng s¶n xuÊt nhá, ph©n t¸n, nÆng vÒ gia c«ng chÕ biÕn tõ ph«i vµ thµnh phÈm nhËp khÈu, ch­a cã nhµ m¸y lín lµm trô cét ®ñ søc chi phèi toµn ngµnh, chi phèi thÞ tr­êng vµ thu hót c¸c c¬ së vÖ tinh. Ngµnh thÐp lµ ngµnh cã vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, viÖc ®Çu t­ ph¸t triÓn cña ngµnh thÐp cã t¸c ®éng hÕt søc quan träng tíi c¸c ngµnh kinh tÕ nh­ ngµnh x©y dùng, ngµnh giao th«ng vËn t¶i, ngµnh c«ng nghiÖp chÕ t¹o, c«ng nghiÖp ®ãng tµu, s¶n xuÊt « t« xe m¸y, s¶n xuÊt ®å gia dông, c«ng nghiÖp quèc phßng, c«ng nghiÖp khai kho¸ng, c«ng nghiÖp ®iÖn. Ngoµi ra, viÖc ph¸t triÓn ngµnh thÐp cßn t¸c ®éng gi¸n tiÕp ®Õn sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh kh¸c trong nÒn kinh tÕ. V× vËy viÖc ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh thÐp mang tÝnh chÊt tÊt yÕu kh¸ch quan. Ch­¬ng 2 Thùc tr¹ng ®Çu t­ ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam giai ®o¹n 2000 - 2002 I Kh¸i qu¸t vÒ Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam 1 Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam tªn giao dÞch quèc tÕ lµ: VIETNAM STEEL CORPORATION; ®­îc viÕt t¾t lµ: VSC; §Þa chØ: sè 91, phè L¸ng H¹, quËn §èng §a, thµnh phè Hµ Néi. Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam ®­îc thµnh lËp theo quyªt ®Þnh sè 344/TTg, ngµy 04 th¸ng 07 n¨m 1994 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ trªn c¬ së hîp nhÊt Tæng c«ng ty thÐp vµ Tæng c«ng ty kim khÝ thuéc Bé C«ng NghiÖp nÆng nay lµ Bé C«ng NghiÖp. Thùc hiÖn chñ tr­¬ng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc vÒ thñ tôc ®æi míi, s¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc, ngµy 29 th¸ng 04 n¨m 1995 Thñ t­íng ChÝnh phñ ký quyÕt ®Þnh 255/TTg thµnh lËp l¹i Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam theo néi dung quyÕt ®Þnh sè 91/TTg ngµy 07 th¸ng 03 n¨m 1994 vÒ thÝ ®iÓm thµnh lËp tËp ®oµn kinh doanh. Ngµnh s¶n xuÊt thÐp ë ViÖt Nam ®· ®­îc §¶ng vµ Nhµ n­íc quan t©m x©y dùng rÊt sím. Ngay sau hoµ b×nh, trong ®iÒu kiÖn ®Êt n­íc cßn chia c¾t, khu Liªn hîp Gang thÐp Th¸i Nguyªn do Trung Quèc gióp ®· ®­îc x©y dùng tõ n¨m 1959 víi quy m« c«ng suÊt kho¶ng 10 v¹n tÊn/n¨m vµ ®· cho ra ®êi mÎ gang ®Çu tiªn n¨m 1963. Song do chiÕn tranh vµ khã kh¨n nhiÒu mÆt, 15 n¨m sau khu Liªn hîp Gang thÐp Th¸i Nguyªn míi cã s¶n phÈm c¸n. §Õn n¨m 1978, Trung Quèc ngõng c«ng viÖc phôc håi trong t×nh tr¹ng dë dang kh«ng ®ång bé. N¨m 1973 ta ®· x©y dùng thªm nhµ m¸y luyÖn c¸n thÐp Gia Sµng víi c«ng suÊt 50.000 tÊn/n¨m do CHDC §øc gióp ®Ó bæ sung, hoµn thiÖn d©y chuyÒn s¶n xuÊt luyÖn vµ c¸n, ®¶m b¶o c«ng suÊt thiÕt kÕ 10 v¹n tÊn/n¨m cho c¶ khu Liªn hîp Gang thÐp Th¸i Nguyªn. Sau khi ®Êt n­íc thèng nhÊt, n¨m 1976 C«ng ty LuyÖn kim ®en miÒn Nam ®­îc thµnh lËp trªn c¬ së tiÕp qu¶n c¸c nhµ m¸y luyÖn c¸n thÐp mini cña chÕ ®é cò ë thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ Biªn Hoµ, víi c«ng suÊt kho¶ng 80.000 tÊn thÐp c¸n/n¨m. Tõ n¨m 1976 ®Õn n¨m 1989 ngµnh thÐp gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n do kinh tÕ ®Êt n­íc l©m vµo khñng ho¶ng. MÆt kh¸c c¸c nguån thÐp nhËp khÈu tõ Liªn X« vµ c¸c n­íc XHCN vÉn cßn dåi dµo, v× vËy ngµnh thÐp chØ duy tr× møc s¶n l­îng 40.000 - 85.000 tÊn/n¨m. Tõ n¨m 1989 ®Õn n¨m 1995: Thùc hiÖn chñ tr­¬ng ®æi míi, më cña cña §¶ng, ngµnh thÐp ®· kh¾c phôc ®­îc khã kh¨n vµ b¾t ®Çu t¨ng tr­ëng m¹nh, s¶n l­îng thÐp trong n­íc ®· v­ît qua ng­ìng cöa 100.000 tÊn/n¨m. N¨m 1990 Liªn X« vµ khèi SEV tan r·, nguån cung øng thÐp cho ViÖt Nam bÞ c¾t gi¶m còng lµ nh©n tè quan träng ®Ó thóc ®Êy ngµnh thÐp ph¸t triÓn m¹nh ®Ó bï ®¾p vµo sù thiÕu hôt. N¨m 1990 Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam thuéc Bé C«ng nghiÖp nÆng ®­îc thµnh lËp, thèng nhÊt qu¶n lý ngµnh s¶n xuÊt thÐp quèc doanh trong c¶ n­íc. §©y lµ thêi kú ph¸t triÓn m¹nh, nhiÒu dù ¸n ®Çu t­ chiÒu s©u vµ liªn doanh víi n­íc ngoµi ®­îc thùc hiÖn. C¸c ngµnh vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ®ua nhau lµm thÐp mini. S¶n l­îng thÐp c¸n n¨m 1995 t¨ng gÊp 4 lÇn n¨m 1990, ®¹t 4500.000 tÊn/n¨m vµ b»ng møc Liªn X« cung cÊp cho n­íc ta hµng n¨m tr­íc 1990. Thêi kú 1996 - 2000 ngµnh thÐp vÉn gi÷ ®­îc tèc ®é t¨ng tr­ëng kh¸ cao, tiÕp tôc ®­îc ®Çu t­ míi vµ ®Çu t­ chiÒu s©u m¹nh mÏ. §· hoµn thµnh vµ ®­a vµo ho¹t ®éng 13 dù ¸n liªn doanh, trong ®ã cã 12 nhµ m¸y liªn doanh c¸n thÐp vµ gia c«ng chÕ biÕn sau c¸n. S¶n l­îng c¶ n­íc n¨m 1999 ®¹t 1,4 triÖu tÊn/n¨m gÊp 3 lÇn n¨m 1995 gÊp 14 lÇn n¨m 1990. Lùc l­îng tham gia s¶n xuÊt vµ gia c«ng chÕ biÕn thÐp trong n­íc ®· ®­îc ph¸t triÓn rÊt ®a d¹ng, nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam vµ c¸c c¬ së quèc doanh thuéc c¸c ngµnh, ®Þa ph­¬ng kh¸c, cßn cã lùc l­îng ®¸ng kÓ cña c¸c doanh nghiÖp vµ khu vùc t­ nh©n. Tõ n¨m 1990 ®Õn n¨m 1999 riªng Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam ®· ®Çu t­ chiÒu s©u trªn 650 tû ®ång ®Ó c¶i t¹o n©ng cÊp, ®æi míi thiÕt bÞ c¸c c¬ së hiÖn cã vµ gãp vèn ph¸p ®Þnh trÞ gi¸ 33 triÖu USD ®Ó liªn doanh víi n­íc ngoµi 14 dù ¸n trong ®ã cã 12 nhµ m¸y c¸n thÐp vµ gia c«ng sau c¸n víi tæng sè vèn ®Çu t­ 233 triÖu USD. 2 VÞ trÝ cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam trong ngµnh thÐp Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam lµ mét ph¸p nh©n kinh doanh, ho¹t ®éng theo luËt doanh nghiÖp Nhµ n­íc, §iÒu lÖ tæ chøc vµ ®iÒu hµnh ®­îc ChÝnh phñ phª chuÈn t¹i NghÞ ®Þnh sè 03/CP ngµy 25 th¸ng 01 n¨m 1996 vµ giÊy phÐp ®¨ng ký kinh doanh sè 109621 ngµy 05 th¸ng 02 n¨m 1996 do Bé KÕ Ho¹ch vµ §Çu T­ cÊp. Tæng c«ng ty cã vèn do Nhµ n­íc cÊp, cã bé m¸y qu¶n lý, ®iÒu hµnh vµ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn, cã con dÊu theo mÉu quy ®Þnh cña Nhµ n­íc, tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tµi s¶n h÷u h¹n trong ph¹m vi vèn do Nhµ n­íc giao cho qu¶n lý vµ sö dông, ®­îc më tµi kho¶n ®ång ViÖt Nam vµ ngo¹i tÖ t¹i c¸c ng©n hµng trong vµ ngoµi n­íc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam lµ doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®­îc Thñ t­íng ChÝnh phñ xÕp h¹ng ®Æc biÖt. Theo quyÕt ®Þnh thµnh lËp cña Thñ t­íng ChÝnh phñ “ Tæng c«ng ty cã nhiÖm vô kinh doanh thÐp, mét sè kim lo¹i kh¸c vµ c¸c lo¹i kho¸ng s¶n cã liªn quan theo chiÕn l­îc, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch vµ chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc vÒ ph¸t triÓn c¸c kim lo¹i nµy; bao gåm x¸c ®Þnh kÕ ho¹ch ph¸t triÓn, ®Çu t­, t¹o nguån vèn ®Çu t­, x©y dùng, s¶n xuÊt kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, tiªu thô s¶n phÈm vµ cung øng vËt t­, thiÕt bÞ liªn quan ®Õn ngµnh thÐp; tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c phï hîp víi ph¸p luËt, chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc”. Tæng c«ng ty chÞu sù qu¶n lý Nhµ n­íc cña ChÝnh phñ, trùc tiÕp lµ c¸c Bé C«ng NghiÖp, Bé Tµi ChÝnh, Bé KÕ Ho¹ch vµ §Çu T­, Bé Lao §éng Th­¬ng Binh vµ X· Héi, vµ c¸c Bé, ngµnh, c¬ quan thuéc ChÝnh phñ do ChÝnh phñ ph©n cÊp qu¶n lý theo luËt doanh nghiÖp Nhµ n­íc. C¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc trªn ®Þa bµn l·nh thæ ®­îc ChÝnh phñ quy ®Þnh vµ ph©n cÊp qu¶n lý mét sè mÆt ho¹t ®éng cña Tæng c«ng ty theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam. HiÖn nay, Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam cã bé m¸y qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh Tæng c«ng ty, 14 ®¬n vÞ thµnh viªn vµ 7 doanh nghiÖp liªn doanh víi n­íc ngoµi, 1 doanh nghiÖp liªn doanh trong n­íc. C¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cña Tæng c«ng ty vµ c¸c doanh nghiÖp liªn doanh ®­îc ph©n bè trªn c¸c tØnh, thµnh phè trong n­íc nh­ Hµ Néi, H¶i Phßng, Qu¶ng Ninh, Th¸i Nguyªn, NghÖ An, Thõa Thiªn HuÕ, §µ N½ng, Qu¶ng Nam, Kh¸nh Hoµ, Qu¶ng Ng·i, T©y Nguyªn, Tp.Hå ChÝ Minh, Bµ RÞa, Vòng Tµu, CÇn Th¬, B×nh D­¬ng, Biªn Hoµ vµ c¸c khu c«ng nghiÖp lín. Ngoµi ra, cßn cã 7 doanh nghiÖp liªn doanh víi n­íc ngoµi cã vèn cæ phÇn cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn Tæng c«ng ty. C¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý doanh nghiÖp cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam theo m« h×nh trùc tuyÕn chøc n¨ng, c¬ cÊu qu¶n trÞ nµy ®ang ®­îc ¸p dông phæ biÕn hiÖn nay. Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam ®­îc Nhµ n­íc giao cho thùc hiÖn nhiÖm vô rÊt quan träng lµ c©n ®èi s¶n xuÊt thÐp trong n­íc víi tæng nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ x· héi, kÕt hîp víi nhËp khÈu c¸c mÆt hµng thÐp trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc ®Ó b×nh æn gi¸ c¶ thÞ tr­êng thÐp trong n­íc. C¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý doanh nghiÖp cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam theo m« h×nh trùc tuyÕn chøc n¨ng, c¬ cÊu qu¶n trÞ nµy ®ang ®­îc ¸p dông phæ biÕn hiÖn nay. Theo c¬ cÊu nµy ng­êi l·nh ®¹o doanh nghiÖp ®­îc sù gióp søc cña tËp thÓ l·nh ®¹o ®Ó chuÈn bÞ c¸c quyÕt ®Þnh, h­íng dÉn vµ kiÓm tra viÖc thùc hiÖn quyÕt ®Þnh ®èi víi cÊp d­íi. Ng­êi l·nh ®¹o doanh nghiÖp chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mäi lÜnh vùc ho¹t ®éng vµ toµn quyÒn quyÕt ®Þnh trong ph¹m vi doanh nghiÖp. ViÖc truyÒn lÖnh, ra quyÕt ®Þnh, chØ thÞ vÉn theo tuyÕn ®· quy ®Þnh, ng­êi l·nh ®¹o ë c¸c bé phËn chøc n¨ng( phßng, ban chuyªn m«n) Tæng c«ng ty kh«ng ra lÖnh trùc tiÕp, chØ thÞ cho ®¬n vÞ thµnh viªn cÊp d­íi. C¸c bé phËn chøc n¨ng cã nhiÖm vô nghiªn cøu, chuÈn bÞ quyÕt ®Þnh cho l·nh ®¹o Tæng c«ng ty (Héi ®ång qu¶n trÞ, Tæng gi¸m ®èc Tæng c«ng ty) qu¶n lý, ®iÒu hµnh c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn Tæng c«ng ty. §ång thêi c¸c bé phËn chøc n¨ng cã nhiÖm vô theo dâi, gi¸m s¸t, ®«n ®èc hoÆc h­íng dÉn c¸c thµnh viªn Tæng c«ng ty trong viÖc thi hµnh c¸c mÖnh lÖnh, quyÕt ®Þnh cña l·nh ®¹o Tæng c«ng ty. S¬ ®å tæ chøc qu¶n lý, ®iÒu hµnh cña Tæng C«ng ty: Héi ®ång qu¶n trÞ Tæng gi¸m ®èc C¬ quan v¨n phßng tæng c«ng ty C«ng ty Gang thÐp Th¸i Nguyªn C«ng ty thÐp MiÒn Nam C«ng ty thÐp §µ N½ng Khèi s¶n xuÊt C«ng ty VËt liÖu chÞu löa vµ KT§S Tróc Th«n C«ng ty c¬ ®iÖn luyÖn kim C«ng ty kim khÝ Hµ Néi C«ng ty kim khÝ H¶i Phßng C«ng ty kim khÝ B¾c Th¸i Khèi kinh doanh C«ng ty kim khÝ TP Hå ChÝ Minh C«ng ty kinh doanh thÐp vµ vËt t­ Hµ Néi C«ng ty kim khÝ vËt t­ tæng hîp MiÒn Trung C«ng ty kinh doanh thÐp vµ thiÕt bÞ c«ng nghiÖp ViÖn luyÖn kim ®en Khèi ®µo t¹o vµ nghiªn cøu Tr­êng ®µo t¹o nghÒ c¬ ®iÖn luyÖn kim Th¸i Nguyªn C«ng ty thÐp VSC-Posco(VPS) C«ng ty thÐp VINAKYOEI C«ng ty liªn doanh s¶n xuÊt thÐp Vinausteel Khèi liªn doanh C«ng ty TNHH NATSEELVINA C«ng ty èng thÐp ViÖt Nam C«ng ty gia c«ng thÐp Vinanic H×nh 1. C«ng ty liªn doanh Trung t©m Th­¬ng M¹i Quèc tÕ Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam ho¹t ®éng chñ yÕu trªn c¸c lÜnh vùc: Khai th¸c quÆng s¾t, than mì vµ c¸c nguyªn liÖu tr._.sù ®ång bé trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®éng lùc thùc sù cho sù ph¸t triÓn. Thø ba, ho¹t ®éng thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi gi¶m sót. Trong 14 liªn doanh c¸n thÐp vµ gia c«ng sau c¸n ®i vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt n¨m 1997 th× ®Õn nay vÉn ch­a thµnh lËp ®­îc liªn doanh míi. Chøng tá m«i truêng ®Çu t­ ch­a thùc sù hÊp dÉn ®­îc c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ®Çu t­ liªn doanh. §iÒu nµy ®· lµm h¹n chÕ kh¶ n¨ng vèn vµ c«ng nghÖ cña Tæng c«ng ty rÊt nhiÒu. Trong 3 n¨m liªn tiÕp Tæng c«ng ty thu hót nguån vèn ®Çu t­ tõ n­íc ngoµi chØ ®­îc kho¶ng 348 tû ®ång. §©y lµ con sè qua nhá bÐ so víi tæng vèn ®Çu t­ cña 3 n¨m lªn tíi 7.763,844 tû, chØ chiÕm 4,48%. Trong khi ®ã c¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c trong n­íc th× vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi chiÕm mét tû träng cao h¬n rÊt nhiÒu, th«ng th­êng chiÕm kho¶ng 30 - 40% vèn ®Çu t­ cña ngµnh. Nh×n chung, ho¹t ®éng ®Çu t­ cña Tæng c«ng ty cßn rÊt nhiÒu bÊt cËp, cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p vµ h­íng ®i ®óng ®¾n h¬n trong thêi gian tíi. 3.2 Nguyªn nh©n. Sù yÕu kÐm còng nh­ nh÷ng h¹n chÕ trong c«ng t¸c ®Çu t­ cña Tæng c«ng ty b¾t nguån tõ mét sè nguyªn nh©n chÝnh sau: Thø nhÊt, vèn ®Çu t­ cho ngµnh thÐp qu¸ thiÕu. Trong c¸c dù ¸n, vèn ng©n s¸ch Nhµ n­íc gi¶m, vèn tÝn dông ­u ®·i vµ ODA còng gi¶m. Do ®ã ®Ó thùc hiÖn c¸c dù ¸n lµ rÊt khã kh¨n, kh«ng hiÖu qu¶, do thiÕu vèn nªn c¸c kh©u ®Çu t­ bÞ co hÑp l¹i, quy m« kh«ng lín. Thø hai, m«i truêng ®Çu t­ ch­a htùc sù hÊp dÉn, c¸c dù ¸n cã hiÖu qu¶ kh«ng nhiÒu dÉn ®Õn nguån huy ®éng vèn ®Ó tù ®Çu t­ lµ rÊt Ýt. Thêi gian qua chñ yÕu lµ ®Çu t­ mét c¸ch nhá giät, dµn tr¶i, kh«ng cã träng ®iÓm. Thø ba, thÞ tr­êng tiªu thô thÐp ë ViÖt Nam ph¸t triÓn chËm, nhu cÇu ®a d¹ng nh­ng khèi l­îng nhá, rÊt khã ®¸p øng. Trong khi ®ã t×nh h×nh s¶n xuÊt thÐp trªn thÕ giíi còng g©y khã kh¨n lín cho ngµnh thÐp ë chç cung v­ît qu¸ cÇu, gi¸ thÐp lu«n biÕn ®éng vµ gi¶m m¹nh. ThÞ tr­êng tiªu thô bÞ co hÑp l¹i c¶ trong n­íc vµ quèc tÕ. Thø t­, xu h­íng héi nhËp vµ c¹nh tranh quèc tÕ ngoµi viÖc mang l¹i nh÷ng thuËn lîi cßn g©y ra cho Tæng c«ng ty nh÷ng khã kh¨n kh«ng nhá. Tæng c«ng ty ph¶i ®­¬ng ®Çu víi nhiÒu ®èi thñ c¹nh tranh h¬n trong khi søc c¹nh tranh cña Tæng c«ng ty hiÖn t¹i l¹i rÊt yÕu nªn viÖc bÞ thua, bÞ mÊt dÇn thÞ phÇn trong n­íc còng lµ ®iÒu dÔ hiÓu. Thø n¨m, c«ng t¸c qu¶n lý ®Çu t­ cña Tæng c«ng ty cßn nhiÒu h¹n chÕ. Gi÷a c¸c c«ng t¸c lËp vµ thÈm ®Þnh dù ¸n cßn nhiÒu h¹n chÕ, nh­ chÝnh c¸c chuyªn viªn vÒ dù ¸n cña v¨n phßng Tæng c«ng ty lËp c¸c dù ¸n ®Çu t­ thuéc cho v¨n phßng sau ®ã th× kh©u thÈm ®Þnh cho c¸c dù ¸n nµy còng kh«ng ®­îc coi träng. Thø s¸u, n¨ng lùc cña ®éi ngò c¸n bé cßn h¹n chÕ. Tæng c«ng ty cßn thiÕu nh÷ng ng­êi giái vÒ chuyªn m«n trong s¶n xuÊt còng nh­ kinh doanh, còng nh­ trong lÜnh vùc lËp vµ qu¶n lý thùc hiÖn dù ¸n. NhËn biÕt ®­îc nh÷ng nguyªn nh©n chÝnh g©y nªn t×nh tr¹ng ®Çu t­ cßn kÐm hiÖu qu¶ lµ ®iÒu hÕt søc cÇn thiªt ®èi víi Tæng c«ng ty trong giai ®o¹n hiÖn nay. Tõ ®ã, Tæng c«ng ty cã thÓ ®iÒu chØnh, kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n hiÖn t¹i ®Ó dÇn dÇn n©ng cao tÝnh hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c ®Çu t­ ph¸t triÓn nãi chung vµ cho tõng dù ¸n nãi riªng. phÇn iii ®Þnh h­íng ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh thÐp vµ mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t­ ph¸t triÓn t¹i Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam I §Þnh h­íng ph¸t triÓn ngµnh thÐp ®Õn n¨m 2010. 1 Dù b¸o nhu cÇu vµ thÞ tr­êng tiªu thô thÐp ®Õn n¨m 2010. §Ó dù b¸o nhu cÇu mét c¸ch t­¬ng ®èi, Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam ®· sö dông c¸ch dù b¸o vÜ m«: C¨n cø trªn quan hÖ gi÷a nhu cÇu thÐp vµ sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n (GDP) ®· ®­îc ViÖn gang thÐp Quèc tÕ m« h×nh ho¸. Th«ng qua nh÷ng c¨n cø nh­: + Tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ GDP/®Çu ng­êi cña ViÖt Nam trong tõng thêi kú theo dù kiÕn cña ViÖn ChiÕn l­îc - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­. + Nhu cÇu tiªu thô thÐp trong c¶ n­íc thêi gian qua vµ møc tiªu thô trªn ®Çu ng­êi; møc tiªu thô trung b×nh tèi thiÓu ph¶i ®¹t trong nh÷ng n¨m tíi xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu ph¸t triÓn. + Tèc ®é t¨ng tr­ëng s¶n l­îng thÐp tõ n¨m 1990 ®Õn n¨m 2000 vµ dù kiÕn ®Õn n¨m 2010. + Tham kh¶o c¸c dù b¸o n­íc ngoµi vµ t×nh h×nh ph¸t triÓn cña c¸c n­íc ASEAN. Tæng hîp kÕt qu¶ dù b¸o nhu cÇu thÐp: Dù b¸o tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n: Thêi kú T¨ng tr­ëng GDP T¨ng tr­ëng C«ng NghiÖp T¨ng tiªu thô thÐp 2001 - 2005 7,50% 12 - 12,5% 10 - 11% 2006 - 2010 7,00% 11 - 12% 10%  KÕt qu¶ dù b¸o: N¨m Tæng nhu cÇu tiªu thô thÐp (1000 T) B×nh qu©n ®Çu ng­êi (kg/ng­êi) GDP b×nh qu©n ®Çu ng­êi (USD/ng­êi) 2003 3270 39,5 470 2004 3580 43 505 2005 3900 46 543 2010 6000 65 744 2020 15000 120 1800 - 2000 Dù b¸o nhu cÇu tiªu thô thÐp theo chñng lo¹i s¶n phÈm: Chñng lo¹i N¨m 2000 N¨m 2005 N¨m 2010 Khèi l­îng (1000T) Tû lÖ (%) Khèi l­îng (1000T) Tû lÖ (%) Khèi l­îng (1000T) Tû lÖ (%) Tæng nhu cÇu 2.500 100 3.900 100 6.000 100 S¶n phÈm dµi 1.500 60 2140 55 3.000 50 ThÐp thanh trßn, v»n 670 26,8 1050 27 1500 25 ThÐp d©y cuén 550 22 625 16 780 13 ThÐp h×nh 280 11,2 465 12 720 12 S¶n phÈm dÑt 1.000 40 1.760 45 3.000 50 ThÐp tÊm 200 8 270 7 480 8 ThÐp l¸ c¸n nãng 250 10 390 10 780 13 ThÐp l¸ c¸n nguéi 175 7 350 9 600 10 T«n m¹ c¸c lo¹i 200 8 430 11 660 11 èng hµn, h×nh uèn 175 7 320 8 480 8 C¨n cø vµo nhu cÇu dù b¸o vµ kh¶ n¨ng triÓn khai c¸c dù ¸n ®Çu t­ míi. Dù kiÕn nhÞp ®é t¨ng l­îng thÐp trong c¸c thêi kú: 2001 - 2005 T¨ng 10,5%/n¨m. 2006 - 2010 T¨ng 10%/n¨m. 2011 - 2020 T¨ng 8,5%/n¨m. Dù kiÕn s¶n phÈm chñ yÕu cña ngµnh thÐp sÏ tham gia thÞ tr­êng n¨m 2010: Ngoµi s¶n phÈm truyÒn thèng lµ thÐp trßn vµ h×nh cho x©y dùng, èng hµn cì nhá vµ t«n m¹ kÏm, m¹ mµu chÕ phÈm kim lo¹i, sau n¨m 2000 ngµnh thÐp sÏ s¶n xuÊt thªm c¸c mÆt hµng: tÊm c¸n nãng, tÊm c¸n nguéi, t«n m¹ thiÕc, thÐp ®Æc biÖt vµ nguyªn liÖu s¾t xèp; ®ång thêi ®Èy m¹nh s¶n xuÊt ph«i thÐp vu«ng thay thÕ ph«i thÐp nhËp khÈu. S¶n phÈm cña nghµnh thÐp ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010 sÏ t­¬ng ®èi ®Çy ®ñ c¶ vÒ chñng lo¹i lÉn quy c¸ch, ®a d¹ng h¬n vÒ chÊt l­îng vµ c«ng dông. Cô thÓ gåm 14 lo¹i s¶n phÈm: Ph«i thÐp vu«ng 100 x 100 - 130 x 130 mm. ThÐp thanh trßn tr¬n f10 - f32 mm. ThÐp thanh trßn v»n D10 – D32/D40. ThÐp d©y cuén f5,5 - f10 mm hoÆc trªn 10. ThÐp h×nh võa vµ h×nh nhá (U,I,L,T,dÑt...) ThÐp tÊm c¸n dÇy 1,5 - 25 mm, réng max x 1600 mm. ThÐp tÊm c¸n nguéi dÇy 0,15 - 2,3 mm x 1250 mm. èng thÐp hµn th¼ng cì nhá, ®en vµ m¹ kÏm f1/2 inch - 4,0 inch. èng hµn xo¾n cì lín vµ èng thÐp ®Þnh h×nh. ThÐp h×nh uèn nguéi tõ tÊm c¸n nãng vµ c¸n nguéi. T«n m¹ kÏm vµ t«n m¹ mµu. T«n m¹ thiÕc. ChÕ phÈm kim lo¹i. ThÐp ®Æc biÖt d¹ng thanh cho c¬ khÝ vµ thÐp l¸ kh«ng gØ. 2 Nh÷ng dù ¸n n»m trong quy ho¹ch ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh thÐp ®Õn n¨m 2010. 2.1 KÕ ho¹ch 5 n¨m 2001 - 2005 §Ó n©ng cao søc c¹nh tranh, t¨ng dÇn tiÕn ®Õn chiÕm lÜnh phÇn lín thÞ phÇn trong n­íc vÒ c¸c chñng lo¹i thÐp th«ng th­êng, ngµnh thÐp cÇn ph¶i ®Èy m¹nh ®Çu t­ chiÒu s©u, khai th¸c cã hiÖu qu¶ tiÒm n¨ng s½n cã vÒ c¬ së vËt chÊt, tµi nguyªn vµ con ng­êi, tõng b­íc ®æi míi c«ng nghÖ, thay thÕ nh÷ng d©y chuyÒn s¶n xuÊt l¹c hËu ®Ó t¨ng n¨ng suÊt, chÊt l­îng, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, ®ång thêi tiÕn hµnh ®Çu t­ x©y dùng mét sè nhµ m¸y míi quan träng, cã nhu cÇu cÊp b¸ch d­íi h×nh thøc tù ®Çu t­ hoÆc gãp vèn liªn doanh víi n­íc ngoµi, cô thÓ nh­ sau: 2.1.1 C¸c dù ¸n ®Çu t­ chiÒu s©u: a) C«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn: Tranh thñ sù gióp ®ì cña ChÝnh phñ Trung Quèc, tiÕn hµnh c¶i t¹o, n©ng cÊp c«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn, ®­a c«ng suÊt s¶n xuÊt ph«i lªn 240.000 tÊn/n¨m, c«ng suÊt c¸n thÐp lªn 220.000 –250.000 tÊn/n¨m víi gi¸ thµnh h¹, cã hiÖu qu¶ vµ c¹nh tranh tèt h¬n. T¹o tiÒn ®Ò thuËn lîi më réng tiÕp giai ®o¹n 2 ngay khi ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó ®­a c«ng suÊt lªn 500.000 tÊn/n¨m vµ tù tóc hoµn toµn vÒ ph«i cho c¸n thÐp; ®Çu t­ s¶n xuÊt thÐp chÊt l­îng cao. b) C«ng ty thÐp MiÒn Nam: §Çu t­ chiÒu s©u bæ sung vµ n©ng cÊp thiÕt bÞ nh»m hiÖn ®¹i ho¸ kh©u luyÖn thÐp vµ s¶n xuÊt ph«i. §a d¹ng ho¸ mÆt hµng, thay thÕ dÇn c¸c thiÕt bÞ qu¸ nhá vµ l¹c hËu; ®Çu t­ s¶n xuÊt thÐp cacbon chÊt l­îng cao, thÐp hîp kim trong c¸c lß hiÖn cã; ®Çu t­ hiÖn ®¹i ho¸ c¸c d©y chuyÒn c¸n thÐp ®ñ ®¸p øng c¸c lo¹i thÐp chÊt l­îng víi nhiÒu chñng lo¹i kh¸c nhau. c) Khu vùc §µ N½ng: §Çu t­ chiÒu s©u nh»m c¶i t¹o, n©ng cÊp c¸c c¬ së s¶n xuÊt thÐp ë §µ N½ng, ®ång bé ho¸ c¸c kh©u s¶n xuÊt thÐp vµ c¸n. PhÊn ®Êu ®­a c«ng suÊt cña nhµ m¸y lªn 120.000 -150.000 tÊn/n¨m ®Ó ®¸p øng nhu cÇu t¹i chç. §ång thêi víi ®Çu t­ theo chiÒu s©u cho s¶n xuÊt thÐp, chó träng ®Çu t­ chiÒu s©u, c¶i t¹o n©ng cÊp c¸c c¬ së s¶n xuÊt hîp kim s¾t, s¶n xuÊt g¹ch chÞu löa, v«i cho luyÖn thÐp vµ c¸c c¬ së c¬ khÝ chÕ t¹o, söa ch÷a ®ñ phôc vô vµ ®¸p øng nhu cÇu cña ngµnh thÐp trong 5 ®Õn 10 n¨m tíi. 2.1.2 Mét sè dù ¸n ®Çu t­ míi: a) Nhµ m¸y luyÖn, c¸n thÐp Phó Mü: T¹i Phó Mü sÏ x©y dùng mét nhµ m¸y thÐp ®¹t tr×nh ®é tiªu chuÈn cña thÕ giíi, gåm c«ng ®o¹n s¶n xuÊt ph«i b»ng lß ®iÖn c«ng suÊt 500.000 tÊn ph«i/n¨m vµ chuyÒn c¸n thÐp liªn tôc cong suÊt 300.000 tÊn thÐp c¸n/n¨m. B­íc 1: 2001-2003 chuÈn bÞ vµ x©y dùng nhµ m¸y luyÖn thÐp ®óc liªn tôc, kÓ c¶ c¶ng chuyªn dïng. B­íc 2: 2003-2005 x©y dùng nhµ m¸y c¸n thÐp 300.000 tÊn/n¨m. §Õn 2005 sÏ hoµn thµnh toµn bé dù ¸n, vèn ®Çu t­ dù kiÕn 140 triÖu USD ch­a kÓ vèn l­u ®éng, trong ®ã x©y dùng c¶ng chuyªn dïng 10 triÖu USD; s¶n xuÊt ph«i thÐp 90 triÖu USD vµ c¸n thÐp 40 triÖu USD. b) Dù ¸n më réng c«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn giai ®o¹n 2: Sau khi hoµn thµnh c¶i t¹o giai ®o¹n 1, s¶n xuÊt æn ®Þnh, cã hiÖu qu¶ víi c«ng suÊt 240.000 tÊn ph«i/n¨m vµ 250.000 tÊn thÐp c¸n/n¨m, sÏ triÓn khai ngay viÖc chuÈn bÞ ®Çu t­ më réng giai ®o¹n 2. C¨n cø kÕt qu¶ nghiªn cøu kh¶ thi sÏ lùa chän ph­¬ng ¸n tèi ­u ®Ó t¨ng c«ng suÊt cña c«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn lªn 500.000 tÊn/n¨m ®ång bé c¶ luyÖn vµ c¸n. Trong t­¬ng lai nÕu ®iÒu kiÖn thuËn lîi sÏ nghiªn cøu më réng giai ®o¹n 3, t¨ng thªm c«ng suÊt hoÆc chuyÓn sang s¶n xuÊt thÐp chÊt l­îng cao. Dù ¸n giai ®o¹n 2 vµ 3 Th¸i Nguyªn sÏ g¾n víi viÖc ®Çu t­ khai th¸c c¸c má s¾t Quý Xa, TiÕn Bé, Cao B»ng. Dù kiÕn tiÕn ®é thùc hiÖn trong kho¶ng2003-2005, vèn ®Çu t­ ­íc kho¶ng 150 triÖu USD. c) Dù ¸n thÐp c¸n nguéi: Nhu cÇu thÐp c¸n nguéi lµm ph«i cho s¶n xuÊt m¹ kÏm, m¹ mµu, s¶n xuÊt èng hµn, h×nh uèn nguéi vµ chÕ t¹o s¶n phÈm c¬ khÝ, ®å dïng v¨n phßng, ®å gia ®×nh vµ phôc vô s¶n xuÊt « t«, xe m¸y, xe ®¹p...kho¶ng 300.000 tÊn/n¨m vµ ph¶i nhËp khÈu toµn bé. Dù b¸o tíi n¨m 2005 nhu cÇu thÐp c¸n nguéi sÏ t¨ng gÊp ®«i lªn 600.000 tÊn/n¨m. §Ó ®¸p øng nhu cÇu t­¬ng ®èi lín vµ cÊp b¸ch vÒ thÐp c¸n nguéi, sÏ ®Çu t­ nhµ m¸y thÐp c¸n ngu«i ®Çu tiªn vµ lµ nhµ m¸y lín nhÊt t¹i ViÖt Nam víi c«ng suÊt: B­íc 1: S¶n xuÊt 250.000 tÊn/n¨m b¨ng cuén c¸n nguéi. B­íc 2: T¨ng c«ng suÊt lªn tíi 450.000 tÊn/n¨m vµ s¶n xuÊt t«n m¹ kÏm, m¹ mµu. Vèn ®Çu t­ kho¶ng 100 triÖu USD cho b­íc 1 vµ 80 triÖu USD cho b­íc 2 d) Dù ¸n nhµ m¸y s¶n xuÊt ph«i thÐp phÝa B¾c: Nh»m ®¸p øng nhu cÇu ph«i thÐp cho c¸c nhµ thÐp khu vùc Th¸i Nguyªn, H¶i Phßng, Hµ Néi vµ thùc hiÖn chñ tr­¬ng gi¶m dÇn nhËp khÈu, cÇn thiÕt ph¶i x©y dùng nhµ m¸y ph«i thÐp 500.000 tÊn/n¨m ë phÝa B¾c. Tæng vèn ®Çu t­ ­íc kho¶ng 100 triÖu USD trong kÕ ho¹ch 2001-2005. e) Nhµ m¸y c¸n nãng thÐp tÊm: (c«ng suÊt kho¶ng 1.000.000 tÊn/n¨m) Trong khi tÝch cùc chuÈn bÞ x©y dùng nhµ m¸y thÐp liªn hîp khÐp kÝn quy m« lín, ngµnh thÐp vÉn ph¶i ®Çu t­ x©y dùng sím mét nhµ m¸y c¸n nãng trªn c¬ së nhËp ph«i ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tr­íc m¾t nh­ lµm ph«i cho c¸n nguéi, s¶n xuÊt èng hµn, h×nh uèn, s¶n xuÊt c¬ khÝ, x©y dùng ... Dù kiÕn tiÕn ®é x©y dùng 2001-2005. ¦íc tÝnh vèn ®Çu t­ kho¶ng 250-300 triÖu USD. §Ó ®¶m b¶o chÊt l­îng b¨ng cuén c¸n nãng vµ tÊm dÇy, dù kiÕn chän c«ng nghÖ c¸n liªn tôc kiÓu hép cuén. 2.1.3 C¸c dù ¸n ®Çu t­ liªn doanh: C¶ng quèc tÕ ThÞ V¶i vµ nhµ m¸y s¶n xuÊt s¾t xèp 1,2 triÖu tÊn/n¨m: sÏ tÝch cùc t×m ®èi t¸c ®Çu t­ ®Ó khëi c«ng x©y dùng vµo cuèi kú kÕ ho¹ch 2001-2005. Vèn ®Çu t­ c¶ng quèc tÕ ThÞ V¶i kho¶ng 56 triÖu USD, cßn nhµ m¸y s¾t xèp Midrex kho¶ng 350 triÖu USD. §Ó thùc hiÖn ®­îc c¸c dù ¸n nªu trªn, tæng nhu cÇu vèn ®Çu t­ trong 5 n¨m 2001-2005 cÇn kho¶ng 1400 triÖu USD, trong ®ã cã 460 triÖu USD lµ vèn liªn doanh. Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam cÇn ph¶i thu xÕp 970 triÖu USD ®Çu t­ chiÒu s©u vµ tù ®Çu t­ c¸c dù ¸n míi s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm cã nhu cÇu cÊp b¸ch tr­íc m¾t. 2.2 KÕ ho¹ch 5 n¨m 2005 - 2010 Trªn c¬ së nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc trong thêi kú 2001 – 2005, ngµnh thÐp sÏ tiÕp tôc ®Çu t­ ®Ó t¹o sù chuyÓn biÕn c¨n b¶n vÒ n¨ng lùc néi sinh, träng t©m lµ x©y dùng nhµ m¸y thÐp liªn hîp khÐp kÝn, qui m« lín lµm nÒn t¶ng cho ngµnh thÐp ViÖt Nam ph¸t triÓn m¹nh mÏ sau n¨m 2010. 2.2.1 X©y dùng nhµ m¸y thÐp liªn hîp: X©y dùng b­íc 1: träng t©m lµ nhµ m¸y c¸n nãng vµ nhµ m¸y c¸n nguéi: §èi víi nhµ m¸y c¸n nãng: C«ng suÊt ban ®Çu 1,5 triÖu tÊn/n¨m sÏ cã 2 kh¶ n¨ng ®Ó thùc hiÖn : + X©y dùng nhµ m¸y míi t¹i ®Þa ®iÓm nhµ m¸y thÐp liªn hîp vµ cïng song song tån t¹i víi nhµ m¸y c¸n tÊm nãng ®· x©y dùng tr­íc ®ã, song cã ph©n c«ng s¶n xuÊt chuyªn m«n ho¸. + C¶i t¹o nhµ m¸y c¸n tÊm nãng 1,0 triÖu tÊn/n¨m lªn 2,0 triÖu tÊn/n¨m. T¹i nhµ m¸y thÐp liªn hîp sÏ x©y dùng nhµ m¸y c¸n tÊm nãng míi khi thùc hiÖn th¸ng b­íc 3 (sau n¨m 2012). Nhµ m¸y c¸n tÊm nguéi sÏ ®­îc x©y dùng g¾n víi nhµ m¸y c¸n tÊm nãng vµ cã c«ng suÊt ban ®Çu 600.000 tÊn/n¨m, sau sÏ më réng lªn 1 triÖu tÊn n¨m. X©y dùng b­íc 2: Do yªu cÇu x©y dùng b­íc 2 cña nhµ m¸y thÐp liªn hîp cÇn vèn ®Çu t­ rÊt lín, cÇn thêi gian chuÈn bÞ kh¸ dµi vµ thêi gian x©y dùng còng kh«ng d­íi 5 n¨m. Do vËy, nhiÒu kh¶ n¨ng cã thÓ khëi c«ng x©y dùng b­íc 2 tõ n¨m 2007 hoÆc 2008 vµ kÐo dµi ®Õn n¨m 2012 míi ®­a vµo s¶n xuÊt ph«i c«ng suÊt b­íc 2 dù kiÕn 2,5 triÖu tÊn/n¨m. Dù kiÕn vèn ®Çu t­: B­íc 1: C¸n nãng 1,5 triÖu tÊn/n¨m, c¸n nguéi 0,6 triÖu tÊn/n¨m vµ mét sè c«ng tr×nh phô trî, h¹ tÇng ban ®Çu cña nhµ m¸y thÐp liªn hîp: cÇn tæng sè 960 triÖu USD. B­íc 2: Lß cao, lß thæi «xy, ®óc liªn tôc vµ më réng c¸n nãng, c¸n nguéi, x©y dùng h¹ tÇng, c«ng tr×nh phôc vô, ­íc tæng céng kho¶ng 2.900 triÖu USD. 2.2.2 Dù ¸n khai th¸c má quÆng s¾t Th¹ch Khª phôc vô b­íc 2 nhµ m¸y thÐp liªn hîp §Ó tiÕn ®é x©y dùng má Th¹ch Khª khíp víi tiÕn ®é x©y dùng lß cao vµ lß thæi «xy ph¶i chuÈn bÞ sím vµ khëi c«ng x©y dùng tõ 2007 hoÆc 2008 ®Ó ®Õn 2012 cã s¶n l­îng kho¶ng 5,0 triÖu tÊn/n¨m vµ 10 triÖu tÊn/n¨m vµo 2015. Vèn ®Çu t­ cho má Th¹ch Khª ®Õn 2010 ­íc kho¶ng 600 triÖu USD. 2.2.3 Nhµ m¸y thÐp ®Æc biÖt. C«ng suÊt 50.000 - 100.000 tÊn/n¨m, vèn ®Çu t­ kho¶ng 130 triÖu USD. NÕu thêi kú 2001 - 2005 ch­a thu xÕp ®­îc vèn, sÏ x©y dùng nhµ m¸y thÐp ®Æc biÖt trong thêi kú 2006 - 2010 khi cã nhu cÇu ®ñ lín vµ gi¶i quyÕt ®­îc vèn vµ nguyªn liÖu. 2.2.4 Nhµ m¸y ph«i thÐp Vinakyoei. Nh»m cung cÊp ph«i thÐp cho nhµ m¸y liªn doanh c¸n thÐp Vinakyoei vµ phôc vô cho viÖc më réng c«ng suÊt c¸n thÐp, Tæng c«ng ty thÐ ViÖt Nam sÏ liªn doanh víi NhËt x©y dùng nhµ m¸y ph«i thÐp thø 3 t¹i mÆt b»ng nhµ m¸y Vinakyoei hiÖn nay, c«ng suÊt 500.000 tÊn/n¨m vèn ®Çu t­ dù kiÕn kho¶ng 100 triÖu USD. Nh­ v©y trong thêi kú 2006-2010 sÏ triÓn khai 5 dù ¸n víi tæng sè vèn ®Çu t­ ®Õn 2010 kho¶ng 2800 triÖu USD, trong ®ã cã 2 dù ¸n ®Çu t­ ®Çu t­ gèi ®Çu cho giai ®o¹n sau 2010. Vèn ®Çu t­ ph¶i bá ra kh¸ lín song ph¶i ®Õn 1012 míi cã s¶n l­îng thÐp th« kho¶ng 2 triÖu tÊn slab/n¨m cÊp cho c¸c nhµ m¸y c¸n tÊm nãng, thay thÕ slab nhËp khÈu. II Mét sè kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ®Çu t­. 1 Mét sè kiÕn nghÞ ®èi víi Nhµ n­íc §Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt thÐp trong n­íc, mét trong nh÷ng yÕu tè tèi cÇn thiÕt ®èi víi Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam lµ vèn ®Çu t­ cho m¸y mãc thiÕt bÞ, khoa häc c«ng nghÖ, t¨ng c­êng kh¶ n¨ng th«ng tin tiÕp cËn víi thÞ tr­êng. Tuy nhiªn, Tæng c«ng ty lu«n ph¶i ho¹t ®éng trong t×nh tr¹ng thiÕu vèn, v× ®Æc ®iÓm cña ngµnh thÐp lµ yªu cÇu vèn ®Çu t­ rÊt lín. Do vËy, ®Çu t­ míi ®· khã, ®Çu t­ chiÒu s©u l¹i cµng khã h¬n. V× vËy, Nhµ n­íc cÇn quan t©m h¬n n÷a ®Õn Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam th«ng qua mét sè vÊn ®Ò sau: - Nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch ®Ó x©y dùng Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam thµnh tËp ®oµn kinh tÕ m¹nh (cã vèn lín, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý giái), ®ñ søc gi÷ vai trß chñ ®¹o trong ngµnh thÐp ViÖt Nam.n ®¶m b¶o cho ngµnh thÐp ®i theo ®Þnh h­íng XHCN vµ tiÕn tíi ®ñ søc c¹nh tranh víi c¸c c«ng ty thÐp lín trong khu vùc. - Nhµ n­íc cÇn hç trî tèi ®a vèn ®Çu t­ ­u ®·i trong n­íc kÓ c¶ vèn ODA cho tæng c«ng ty ®Çu t­ chiÒu s©u vµ ®Çu t­ c¸c dù ¸n míi theo ®óng quy ho¹ch ®­îc duyÖt, ®ång thêi cho vay vèn bæ xung ®Ó tr¶ nî khi c¸c nhµ m¸y míi ®i vµo ho¹t ®éng, ch­a ®ñ c©n ®èi ®Ó tr¶ nî vèn vay. Nhµ n­íc cÊp vèn l­u ®éng ban ®Çu cho c¸c nhµ m¸y míi cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam. Trong giai ®o¹n ®Çu t­ cña c«ng t¸c ph¸t triÓn thÐp, Nhµ n­íc ph¶i cã chÝnh s¸ch ­u tiªn vèn cho ngµnh thÐp ®Ó cã kh¶ n¨ng ®Çu t­ cho c¸c c«ng tr×nh thÐp lín vµ c¸c c«ng tr×nh tù lµm. Nhµ n­íc cã chÝnh s¸ch cÊp vèn cho ngµnh thÐp nhËp khÈu nguyªn liÖu thiÕt bÞ vµ phÇn x©y dùng trong n­íc. Trong ®ã bao gåm: + Nhµ n­íc cÊp vèn chuÈn bÞ ®Çu t­. + Nhµ n­íc cÊp mét phÇn vèn ph¸p ®Þnh trong phÇn vèn gãp ph¸p ®Þnh cña ngµnh thÐp trong c¸c liªn doanh víi n­íc ngoµi. + Cho phÐp ®­îc dïng gi¸ trÞ sö dông ®Êt ®Ó gãp vèn ph¸p ®Þnh vµ b¾t ®Çu thu håi vèn nµy sau khi liªn doanh lµm ¨n b¾t ®Çu cã l·i, cßn trong thêi gian ch­a tr¶ ®­îc nî cho Nhµ n­íc th× ph¶i chÞu sè thuÕ t­¬ng ®­¬ng nh­ thuÕ vèn. + Trong sè vèn cÊp bao gåm c¶ vèn l­u ®éng v× l·i suÊt vèn l­u ®éng hiÖn nay chiÕm mét tû lÖ kh«ng nhá trong gi¸ thµnh thÐp. Trong chÝnh s¸ch cho vay vèn tÝn dông ­u ®·i, thùc ra hiÖn nay míi chØ ®¸p øng ®­îc cho c¸c c«ng tr×nh c¶i t¹o më réng, ®Çu t­ chiÒu s©u. Trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña ngµnh thÐp ®Ò nghÞ Nhµ n­íc t¨ng dÇn sè vèn tÝn dông ­u ®·i cho c¸c dù ¸n ngµnh thÐp Ýt nhÊt trong c¸c n¨m ®Çu còng ®¸p øng tèi thiÓu ®­îc 30% nhu cÇu vèn cho ngµnh thÐp. Cho phÐp ngµnh thÐp ®­îc toµn quyÒn sö dông vèn khÊu hao c¬ b¶n, vµ ®­îc phÐp trÝch khÊu hao nhanh ®èi víi nh÷ng dù ¸n cã kh¶ n¨ng thu håi vèn nhanh mµ vÉn ®Èm b¶o cã laÜ. Nhµ n­íc cho phÐp Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam ®­îc vay vèn n­íc ngoµi ®Ó mua s¾m thiÕt bÞ vµ hç trî tiÒn ®Æt cäc, ®ång thêi nhËn b¶o l·nh toµn bé vèn vay n­íc ngoµi. - Nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p qu¶n lý chÆt chÏ viÖc ®Çu t­ x©y dùng c¸c nhµ m¸y thÐp x©y dùng míi trong c¶ n­íc, ®¶m b¶o ®óng quy ho¹ch nh»m kh¾c phôc t×nh tr¹ng d­ thõa c«ng suÊt trong khi nhu cÇu trong n­íc cßn t¨ng chËm. KhuyÕn khÝch c¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm thÐp xuÊt khÈu vµ thÐp chÊt l­îng cao. - §Ò nghÞ chÝnh phñ cã biÖn ph¸p kh¶ thi vµ hiÖu qu¶ ®Ó c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô ®ãng thuÕ, cã ®¨ng ký chÊt l­îng, nh·n m¸c s¶n phÈm víi c¬ quan chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n­íc vµ cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn kü thuËt ®¶m b¶o chÊt l­îng s¶n phÈm nh­ ®· ®¨ng ký. - Nhµ n­íc cÇn duy tr× chÝnh s¸ch b¶o vÖ s¶n xuÊt trong n­íc b»ng c¸c møc thuÕ hîp lý vµ thùc sù cã hiÖu lùc nh»m gióp ngµnh thÐp ph¸t triÓn vµ b¶o hé ngµnh thÐp. + Gi¶m thuÕ lîi tøc 50% cho ®Õn khi c«ng tr×nh tr¶ hÕt nî. + Gi¶m thuÕ doanh thu trong nh÷ng n¨m ®Çu khi mµ nhµ m¸y s¶n xuÊt ch­a cã l·i. + §¸nh thuÕ ®èi víi nh÷ng s¶n ph¶m vµ b¸n s¶n phÈm mµ ngµnh thÐp n­íc ta ®· s¶n xuÊt ®­îc ®Ó b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc. §i ®«i víi chÝnh s¸ch nhËp khÈu lµ chÝnh s¸ch vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi, vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i. §ång thêi cã chÝnh s¸ch hç trî xuÊt khÈu thÐp khi n¨ng lùc c¹nh tranh cña Tæng c«ng ty cßn yÕu. - §Ò nghÞ Nhµ n­íc cã chÝnh s¸ch ­u ®·i vÒ gi¸ ®iÖn, gi¸ khÝ thiªn nhiªn cho Tæng c«ng ty thÐp, ®Æc biÖt gi¸ ®iÖn cho kh©u luyÖn v× tiªu thô nhiÒu ®iÖn vµ b¶o ®¶m cung cÊp æn ®Þnh, l©u dµi ®Ó thùc hiÖn chñ tr­¬ng ®Èy m¹nh s¶n xuÊt ph«i thÐp trong n­íc. 2 Mét sè gi¶i ph¸p thùc hiÖn phÝa c¸c doanh nghiÖp 2.1 Gi¶i ph¸p vÒ vèn ®Çu t­. Vèn mua thiÕt bÞ c¸c dù ¸n do doanh nghiÖp s¶n xuÊt thÐp tù ®Çu t­ chñ yÕu vay c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi theo ph­¬ng thøc tÝn dông, ng­êi mua hµng do c¸c c«ng ty b¸n thiÕt bÞ ®øng ra dµn xÕp víi l·i suÊt OECD cho 85% gi¸ trÞ thiÕt bÞ nhËp khÈu. Thêi h¹n tr¶ nî trªn 10 n¨m. Vèn ®Æt cäc mua thiÕt bÞ vµ vèn x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh, c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt thÐp sÏ xin vay vèn tÝn dông ­u ®·i cña Nhµ n­íc vµ vay c¸c ng©n hµng trong n­íc. Tr­êng hîp trong n­íc kh«ng gi¶i quyÕt ®­îc sÏ ph¶i vay th­¬ng m¹i n­íc ngoµi. Ngµnh thÐp ®­îc vay vèn c¸c ng©n hµng trong n­íc ®Ó gãp vèn ph¸p ®Þnh thµnh lËp c¸c liªn doanh, kÓ c¶ liªn doanh trong n­íc. C¸c doanh nghiÖp cã thÓ huy ®éng vµ thu hót tèi ®a vèn tõ n­íc ngoµi, ®Ò nghÞ Nhµ n­íc ®øng ra b¶o l·nh vµ cho phÐp thÕ chÊp tµi s¶n ®Ó vay vèn. 2.2 Gi¶i ph¸p vÒ c«ng nghÖ §Ó tr¸nh ®Çu t­ trµn lan, Tæng c«ng ty chØ ®æi míi c«ng nghÖ ë c¸c c¬ së ®¸ng ®Çu t­, cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong t­¬ng lai. Tr×nh ®é c«ng nghÖ ë møc t­¬ng tù hoÆc tiªn tiÕn h¬n so víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi Tæng c«ng ty. Môc ®Ých ®Ó gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm ®èi víi c¸c c¬ së hiÖn cã ®Ó cã thÓ c¹nh tranh cã hiÖu qu¶ víi c¸c s¶n phÈm nhËp khÈu. 2.2.1 ThiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ ph«i thÐp §Ó ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi khi ra nhËp AFTA, Tæng c«ng ty cÇn ph¶i ®Çu t­ c¸c trung t©m s¶n xuÊt ph«i thÐp víi quy m« c«ng suÊt lín. Víi quy m« lín cho phÐp lùa chän c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ tiªn tiÕn, tù ®éng ho¸ s¶n xuÊt, tËn dông triÖt ®Ó c¸c nguån nhiÖt, nh»m môc tiªu n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, t¨ng n¨ng suÊt thiÕt bÞ vµ lao ®éng, ®Ó tiªu hao ®iÖn n¨ng, nguyªn vËt liÖu thÊp vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Trong quy ph¸t triÓn ngµnh thÐp cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam ®Õn n¨m 2005, ®· lùa chän c«ng nghÖ luyÖn thÐp lß ®iÖn ®Ó x©y dùng 2 nhµ m¸y s¶n xuÊt ph«i thÐp 500.000 tÊn/n¨m. §ã lµ nhµ m¸y thÐp Phó Mü (Bµ RÞa - Vòng Tµu) vµ nhµ m¸y thÐp C¸i L©n (Qu¶ng Ninh). 2.2.2 ThiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ c¸n §Ó ®ñ søc c¹nh tranh víi thÐp liªn doanh vµ thÐp trªn thÞ tr­êng khu vùc vµ thÕ giíi, Tæng c«ng ty cÇn s¾p xÕp l¹i tæ chøc s¶n xuÊt, ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ nh»m ph¸t huy thÕ m¹nh vÒ c¸c mÆt hµng mµ t­ nh©n kh«ng cã nh­ thÐp chÊt l­îng cao vµ thÐp h×nh cì trung, ®ång thêi ®Çu t­ c¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt ph«i thÐp kÕt hîp cïng c¸n thÐp víi quy m« c«ng suÊt lín nh»m tËn dông triÖt ®Ó c¸c nguån nhiÖt, gi¶m tiªu hao ®iÖn n¨ng, nguyªn vËt liÖu vµ h¹ gi¸ thµnh. Muèn vËy cÇn tËp trung nh÷ng tiÕn bé c«ng nghÖ theo h­íng: - T¨ng tèc ®é c¸n. - ¸p dông c«ng nghÖ c¸n míi: C¸n kh«ng lËt ph«i, c¸n nhiÒu dßng, c¸n v« tËn. - Cã thiÕt bÞ thay trôc c¸n nhanh ®Æt ngay c¹nh gi¸ c¸n ®Ó ®¶m b¶o qu¸ tr×nh thay trôc c¸n chØ diÔn ra trong vßng 10 phót. C¸c thiÕt bÞ nµy cã thÓ mua b»ng c¸ch: Thùc hiÖn ®Êu thÇu réng r·i, chän thiÕt bÞ hiÖn ®¹i. ¦u tiªn ®Êu thÇu mua trong n­íc c¸c thiÕt bÞ ®· s¶n xuÊt ®­îc, ®¹t yªu cÇu cña dù ¸n. C¸c gi¶i ph¸p kh¸c vÒ thiÕt bÞ nh­ tæ chøc ®Êu thÇu mua thiÕt bÞ trong ph¹m vi Nhµ n­íc cÊp tÝn dông. C¸c thiÕt bÞ trong n­íc cã thÓ ®¸p øng ®­îc th× ­u tiªn ®Êu thÇu. C¸c thiÕt bÞ ph¶i ®¶m b¶o ®ång bé, hiÖn ®¹i, gi¸ c¶ hîp lý, chuyÓn giao c«ng nghÖ ®Çy ®ñ, dÔ n¾m b¾t sö dông. 2.2.3 §Çu t­ ®Èy m¹nh ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc - kü thuËt - c«ng nghÖ Tæng c«ng ty vµ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn ph¶i kh«ng ngõng ®Çu t­ nghiªn cøu khoa häc, kü thuËt vµ c«ng nghÖ míi. Mét mÆt, nghiªn cøu ¸p nh÷ng thµnh tùu khoa häc, kü thuËt, c«ng nghÖ míi, mÆt kh¸c, nghiªn cøu t×m ra c¸c gi¶i ph¸p c«ng nghÖ, kü thuËt míi nh»m ®¹t ®­îc c¸c lîi thÕ so s¸nh vÒ chÊt l­îng vµ gi¸ thµnh. 2.3 Gi¶i ph¸p vÒ ®Çu t­ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. Tæng c«ng ty thÐp muèn ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ vµ thÝch øng ®­îc trong kinh tÕ thÞ tr­êng ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng thay ®æi vÒ m«i tr­êng kinh doanh vµ ph­¬ng ph¸p qu¶n lý, ®iÒu hµnh. VÊn ®Ò vÒ n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng, viÖc thiÕt lËp vµ më réng thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm thÐp lµ môc tiªu quan träng hµng ®Çu. Do ®ã, c¬ cÊu tæ chøc ®­îc ph©n cÊp vµ ®Þnh h­íng theo lîi nhuËn vµ qu¶n lý theo chiÒu ngang ®­îc coi träng h¬n qu¶n lý theo chiÒu däc. Nguån nh©n lùc vµ nh©n tµi ®­îc coi träng lµ yÕu tè hµng ®Çu vµ cÇn cã sù ®Çu t­ ph¸t triÓn. §Ó nguån nh©n lùc ph¸t huy t¸c dông, viÖc qu¶n lý theo ph­¬ng ph¸p míi cÇn thiÕt ®­îc ph¸t triÓn ®óng h­íng. Néi dung qu¶n lý nguån nh©n lùc tËp trung vµo: - Thay ®æi nh©n lùc phï hîp víi m«i tr­êng kinh doanh. - §Çu t­ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc theo ®Þnh h­íng t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. - Sö dông nguån nh©n lùc hîp lý vµ hiÖu qu¶. 2.4 Gi¶i ph¸p vÒ thÞ tr­êng ChØ ®Çu t­ khi cã thÞ tr­êng ch¾c ch¾n vµ nhu cÇu lín h¬n c«ng suÊt dù kiÕn. Chän nh÷ng s¶n phÈm cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh. ThiÕt lËp hÖ thèng tiªu thô réng kh¾p t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi tèi ®a ho¸ cho kh¸ch hµng. Tõng b­íc xuÊt khÈu hµng s¶n phÈm ra n­íc ngoµi ®Ó c©n ®èi ngo¹i tÖ. 2.5 Gi¶i ph¸p héi nhËp quèc tÕ. ¸p dông c¸c tiÕn bé kü thuËt, gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh vµ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm ®èi víi c¸c c¬ së hiÖn cã ®Ó c¹nh tranh cã hiÖu qu¶ víi thÐp nhËp khÈu. Tr­íc m¾t ph¶i phÊn ®Êu gi¶m gi¸ b¸n c¸c s¶n phÈm thÐp trong n­íc xuèng ngang víi gi¸ quèc tÕ vµo n¨m 2010. §èi víi c¸c nhµ m¸y míi x©y dùng, ph¶i ®¹t ®­îc n¨ng suÊt cao gi¸ thµnh h¹ chÊt l­îng s¶n phÈm theo kÞp tr×nh ®é quèc tÕ. Kiªn quyÕt dÑp bá hoÆc chuyÓn h­íng s¶n xuÊt c¸c c¬ së kÐm hiÖu qu¶, ®×nh ho·n viÖc triÓn khai c¸c dù ¸n míi nÕu ch­a ®ñ søc c¹nh tranh hoÆc cã nguy c¬ l¹c hËu so víi c¸c n­íc trong khu vùc. Kh¾c phôc t­ t­ëng bao cÊp, tù cung tù cÊp trong ngµnh s¶n xuÊt thÐp, û l¹i vµo sù b¶o hé cña Nhµ n­íc. 3 C¸c gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c dù ¸n trong ngµnh thÐp: Trong thêi gian tíi, Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam sÏ triÓn khai rÊt nhiÒu dù ¸n ®Çu t­ chiÒu réng, còng nh­ ®Çu t­ chiÒu s©u. Muèn mét dù ¸n ®Çu t­ ®¹t hiÖu qu¶ cao th× cÇn ph¶i quan t©m tíi rÊt nhiÒu yÕu tè tõ kh©u lËp dù ¸n tíi khi dù ¸n ®i vµo triÓn khai ho¹t ®éng. Trong qu¸ tr×nh lËp dù ¸n Tæng c«ng ty cÇn ph¶i quan t©m ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò sau: Thø nhÊt, lµ ®éi ngò c¸n bé lËp dù ¸n, ®ã lµ nh÷ng ng­êi quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ cña dù ¸n. X©y dùng ®éi ngò c¸n bé dù ¸n thùc sù cã tµi vµ giµu kinh nghiÖm còng lµ mét yÕu tè chiÕn l­îc mµ Tæng c«ng ty cÇn ph¶i quan t©m. Hä ph¶i lµ nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é, dù b¸o chÝnh x¸c nh÷ng biÕn ®éng cã thÓ xÈy ra ®èi víi dù ¸n vµ ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p chÝnh x¸c ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò. Thø hai, ngay tõ khi lËp dù ¸n cÇn ph¶i quan t©m nghiªn cøu tÝnh kh¶ thi vÒ mÆt thÞ tr­êng ®èi víi c¸c s¶n phÈm cña dù ¸n. Thø ba, cïng víi viÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng, th× nghiªn cøu lùa chän ®Þa ®iÓm vµ kü thuËt c«ng nghÖ ®èi víi c¸c dù ¸n ngµnh thÐp lµ kh«ng thÓ thiÕu. Do ®Æc ®iÓm tµi nguyªn thiªn nhiªn phôc vô ngµnh thÐp th­êng lµ c¸c ®iÓm quÆng, má quÆng... cã quy m« to nhá kh¸c nhau vµ phô thuéc rÊt lín vµo ®Þa h×nh. ChÝnh v× thÕ khi tiÕn hµnh mét dù ¸n cÇn ph¶i nghiªn cøu kü c¸c ®Æc tÝnh ®ã, ngoµi ra cßn ph¶i xem xÐt ®Õn c¶ yÕu tè giao th«ng ®i l¹i ®Ó c«ng t¸c vËn chuyÓn ®¶m b¶o tÝnh tèi ­u nhÊt. Cßn ®èi víi viÖc lùa chän c«ng nghÖ, Tæng c«ng ty cÇn ph¶i lùa chän sao cho phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña dù ¸n yªu cÇu, ®¶m b¶o tÝnh ®ång bé vµ hiÖu xuÊt cao. Trong lÜnh vùc nµy ®ßi hái Tæng c«ng ty ph¶i cã nh÷ng c¸n bé khoa häc kü thuËt giái, hiÓu biÕt ®Ó mua ®­îc nh÷ng c«ng nghÖ phï hîp víi quy tr×nh s¶n xuÊt, gi¸ c¶ hîp lý vµ n¨ng suÊt cao. Thø t­, c¸c chØ tiªu tµi chÝnh cña dù ¸n ph¶i ®­îc ph©n tÝch vµ xem xÐt mét c¸ch chÝnh x¸c. Thø n¨m, c¸c chØ tiªu kinh tÕ x· héi còng cÇn ®­îc quan t©m. Sau khi dù ¸n ra ®êi vµ ®i vµo ho¹t ®éng sÏ ®em l¹i nh÷ng lîi Ých g× cho nÒn kinh tÕ, ¶nh h­ëng cña dù ¸n tíi m«i tr­êng vµ c¸c h­íng gi¶i quyÕt còng hÕt søc quan träng. §©y lµ c¨n cø ®Ó c¸c Êp cã thÈm quyÒn phª duyÖt dù ¸n. Trªn ®©y lµ mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña mét dù ¸n ®Çu t­ trong ngµnh thÐp. C¸c dù ¸n ®Çu t­ ®¹t hiÖu qu¶ cao lµ nh©n tè gãp phÇn kh«ng nhá vµo sù thµnh c«ng cña Tæng c«ng ty. KÕt luËn Qua qu¸ tr×nh ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ®Çu t­ cña ngµnh thÐp trong nh÷ng n¨m qua, ®Þnh h­íng ®Çu t­ ph¸t triÓn vµ mét sè gi¶i ph¸p ta thÊy: Ngµnh thÐp lµ ngµnh kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt n­íc hiÖn nay. Bëi nã lµ mét trong nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp c¬ b¶n ®Ó ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c. ViÖc x¸c ®Þnh ®óng ph­¬ng h­íng môc ®Ých b­íc ®i trong tõng giai ®o¹n tõng thêi kú cho ngµnh thÐp lµ rÊt khã kh¨n nh­ng ®Ó tiÕn hµnh thùc hiÖn theo ®óng nh÷ng b­íc ®i ®· v¹ch ra nã cßn khã kh¨n h¬n nhiÒu lÇn. §Ó ph¸t triÓn nhanh vµ m¹nh h¬n n÷a th× ngµnh thÐp kh«ng thÓ kh«ng quan t©m ®Õn c«ng t¸c ®Çu t­ ph¸t triÓn, vµ ®©y lµ c«ng t¸c ph¶i ®­îc quan t©m hµng ®Çu. Môc tiªu tr­íc m¾t lµ ®Èy m¹nh h¬n n÷a c«ng t¸c ®Çu t­ ph¸t triÓn, tËp trung thùc hiÖn c¸c dù ¸n träng ®iÓm cña Tæng c«ng ty, ®¶m b¶o tiÕn ®é, chÊt l­îng, tr¸nh l·ng phÝ thÊt tho¸t vµ sím ®­a c«ng tr×nh vµo khai th¸c, sö dông cã hiÖu qu¶, gãp phÇn tÝch cùc vµo thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña Tæng c«ng ty vµ t¨ng c­êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ngµnh thÐp ViÖt Nam nãi chung vµ cña Tæng c«ng ty thÐp nãi riªng. Qua chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp nµy em muèn tr×nh bµy nh÷ng vÊn ®Ò mµ em ®· ®­îc häc hái, t×m hiÓu vµ nghiªn cøu vÒ thùc tr¹ng ®Çu t­ ph¸t triÓn vµ mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t­ ph¸t triÓn t¹i Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam. Do cßn nhiÒu h¹n chÕ vÒ kinh nghiÖm, thêi gian vµ tµi liÖu nghiªn cøu nªn trong ®Ò tµi sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu xãt. V× vËy em rÊt mong ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy gi¸o, c« gi¸o, c¸c c« chó trong ngµnh vµ c¸c b¹n sinh viªn nh÷ng ng­êi quan t©m ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 1. B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c n¨m 2000, 2001, 2002 Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam. 2. Quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh thÐp ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010. 3.Gi¸o tr×nh "Kinh tÕ ®Çu t­", tr­êng ®¹i häc KTQD, Hµ Néi. 4. Gi¸o tr×nh "LËp vµ qu¶n lý dù ¸n ®Çu t­", tr­êng ®¹i häc KTQD, Hµ Néi. 5. B¸o c¸o ®¸nh gi¸ tæng quan tiÒm n¨ng tµi nguyªn kho¸ng s¶n phôc vô ngµnh thÐp ViÖt Nam. 6. Thùc tr¹ng ngµnh s¶n xuÊt thÐp hiÖn nay (2000), Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam. 7. Danh môc dù ¸n ®Çu t­ giai ®o¹n 2000 - 2002, Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam. 8. B¶n tin néi bé, tõ th¸ng 1/2000 ®Õn 3/2002, HiÖp héi thÐp ViÖt Nam. 9. C¸c v¨n b¶n vÒ thµnh lËp Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam. 10. Vµ mét sè tµi liÖu kh¸c. Môc lôc ._.