Thực trạng và giải pháp thu hút đầu tư trưc tiếp nước ngoài vào ngành du lịch Việt Nam

Tr­êng §¹i Häc Ngo¹i Th­¬ng Khoa Kinh TÕ Ngo¹i Th­¬ng Kho¸ luËn tèt nghiÖp ®Ò tµi: Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo ngµnh du lÞch ViÖt Nam Gi¸o viªn h­íng dÉn : THS. NguyÔn ThÞ ViÖt Hoa Sinh viªn thùc hiÖn : §µo ThÞ Thanh Thuû Líp : A14 K38D Hµ néi - 2003 Môc lôc Tµi liÖu tham kh¶o Lêi më ®Çu Du lÞch lµ ngµnh kinh tÕ tæng hîp, cã tÝnh liªn ngµnh, liªn vïng vµ x· héi ho¸ cao cã ®ãng gãp ®¸ng kÓ cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. Theo v¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX cña §¶ng, §¶ng vµ Nhµ n­íc ViÖt Nam ®· x¸c ®Þnh du lÞch lµ mét trong nh÷ng ngµnh kinh tÕ mòi nhän. Do vËy, nhu cÇu vèn ®Çu t­ cho ph¸t triÓn du lÞch rÊt cao. Trong nh÷ng n¨m tr­íc m¾t, khi nguån vèn tÝch luü néi bé tõ nÒn kinh tÕ cßn h¹n hÑp th× viÖc huy ®éng nguån vèn ®Çu t­ bªn ngoµi lµ mét nhu cÇu tÊt yÕu vµ cã ý nghÜa hÕt søc quan träng. Trong c¸c nguån vèn ®Çu t­ bªn ngoµi, ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi (FDI) ®ãng vai trß chñ ®¹o. FDI kh«ng chØ ®­a vèn vµo n­íc tiÕp nhËn mµ ®i kÌm víi vèn lµ c¶ kü thuËt, c«ng nghÖ bÝ quyÕt kinh doanh, n¨ng lùc marketing. Tuy nhiªn, thêi gian gÇn ®©y, FDI vµo du lÞch ®· gi¶m sót, ph¸t triÓn kh«ng bÒn v÷ng. ViÖc t×m ra nguyªn nh©n vµ kiÕn nghÞ c¸c gi¶i ph¸p hîp lý ®Ó t¨ng c­êng thu hót FDI vµo ngµnh “c«ng nghiÖp kh«ng khãi nµy” lµ hÕt søc cÇn thiÕt. Sau ®©y, kho¸ luËn tèt nghiÖp víi ®Ò tµi “Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p thu hót ®Çu t­ tr­c tiÕp n­íc ngoµi vµo ngµnh du lÞch ViÖt Nam” sÏ ®i s©u nghiªn cøu t×nh h×nh FDI vµo ngµnh du lÞch ViÖt Nam, trªn c¬ së ®ã ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p phï hîp nh»m t¨ng c­êng thu hót FDI vµo lÜnh vùc nµy. Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn, tµi liÖu tham kh¶o, kho¸ luËn tèt nghiÖp ®­îc chia thµnh 3 ch­¬ng: Ch­¬ng I: Tæng quan vÒ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng thu hót vµ sö dông ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi trong ngµnh du lÞch ViÖt Nam. Ch­¬ng III: C¸c gi¶i ph¸p t¨ng c­êng thu hót vµ sö dông ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo ngµnh du lÞch ViÖt Nam. Do nh÷ng h¹n chÕ vÒ kiÕn thøc, thêi gian vµ ®Æc biÖt lµ nguån sè liÖu nªn kho¸ luËn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt nhÊt ®Þnh. Em rÊt mong nhËn ®­îc sù gãp ý cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c b¹n ®Ó kho¸ luËn thªm phong phó vÒ lý luËn vµ cã t¸c dông thùc tiÔn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« gi¸o h­íng dÉn Th¹c sÜ NguyÔn ThÞ ViÖt Hoa ®· tËn t×nh gióp ®ì em hoµn thµnh kho¸ luËn tèt nghiÖp nµy. Ch­¬ng I: Tæng quan vÒ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. I.Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi 1.Kh¸i niÖm vÒ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi (Foreign Direct Investment -FDI). Trªn thÕ giíi hiÖn nay cã rÊt nhiÒu kh¸i niÖm vÒ FDI, tuy nhiªn kh¸i niÖm ®­îc chÊp nhËn vµ sö dông réng r·i lµ do quü tiÒn tÖ quèc tÕ (IMF) ®­a ra. Nã ®­îc ®Þnh nghÜa nh­ sau: FDI lµ sè vèn ®Çu t­ ®­îc thùc hiÖn ®Ó thu lîi Ých l©u dµi trong mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng ë nÒn kinh tÕ kh¸c víi nÒn kinh tÕ cña nhµ ®Çu t­. Ngoµi môc ®Ých lîi nhuËn, nhµ ®Çu t­ cßn mong muèn dµnh ®­îc chç ®øng trong viÖc qu¶n lý doanh nghiÖp vµ më réng thÞ tr­êng. §Þnh nghÜa nµy nhÊn m¹nh ®éng c¬ ®Çu t­ vµ ph©n biÖt FDI víi ®Çu t­ gi¸n tiÕp. Trong ®ã ®Çu t­ gi¸n tiÕp cã ®Æc tr­ng c¬ b¶n lµ thu hót ®­îc lîi nhuËn tõ viÖc mua b¸n c¸c tµi s¶n, tµi chÝnh tõ n­íc ngoµi nh­ng nhµ ®Çu t­ kh«ng quan t©m ®Õn qu¸ tr×nh qu¶n lý doanh nghiÖp. Trong ®ã víi FDI, c¸c nhµ ®Çu t­ vÉn dµnh quyÒn kiÓm so¸t qu¸ tr×nh qu¶n lý. Cã thÓ nãi, mçi nhµ kinh tÕ ®Þnh nghÜa vÒ FDI theo mçi c¸ch kh¸c nhau tuú theo c¸ch hä tiÕp cËn. Tõ ®ã ta cã thÓ rót ra mét ®Þnh nghÜa chung nhÊt nh­ sau: FDI lµ h×nh thøc ®Çu t­ quèc tÕ trong ®ã chñ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Çu t­ toµn bé hoÆc mét phÇn ®ñ lín vèn ®Çu t­ cña dù ¸n nh»m giµnh quyÒn kiÓm so¸t hoÆc tham gia kiÓm so¸t dù ¸n mµ hä bá vèn ®Çu t­. 2. §Æc ®iÓm. FDI cã nh÷ng ®Æc ®iÓm chñ yÕu sau ®©y: Nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi chÞu tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp tr­íc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña hä. V× vËy, viÖc tiÕp nhËn FDI kh«ng g©y nªn t×nh tr¹ng nî n­íc ngoµi cho n­íc chñ nhµ. Chñ ®Çu t­ n­íc ngoµi ph¶i ®ãng gãp mét l­îng vèn tèi thiÓu vµo vèn ph¸p ®Þnh tuú theo quy ®Þnh cña LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi ë tõng n­íc ®Ó hä cã quyÒn trùc tiÕp tham gia ®iÒu hµnh, qu¶n lý ®èi t­îng mµ hä bá vèn ®Çu t­. Ch¼ng h¹n, ë ViÖt Nam ®iÒu 8 cña LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi cã quy ®Þnh: “Sè vèn ®ãng gãp tèi thiÓu cña phÝa n­íc ngoµi ph¶i b»ng 30% vèn ph¸p ®Þnh cña dù ¸n” (Trõ nh÷ng tr­êng hîp do ChÝnh phñ quy ®Þnh). QuyÒn qu¶n lý, ®iÒu hµnh doanh nghiÖp cã vèn FDI phô thuéc vµo vèn gãp. Tû lÖ gãp vèn cña bªn n­íc ngoµi cµng cao th× quyÒn qu¶n lý, ra quyÕt ®Þnh cµng lín. Thu nhËp cña c¸c chñ ®Çu t­ kh«ng ph¶i lµ c¸c kho¶n thu nhËp cè ®Þnh hµng n¨m mµ phô thuéc vµo viÖc sö dông vèn ®Çu t­. Th«ng qua FDI, n­íc chñ nhµ cã thÓ tiÕp nhËn ®­îc c«ng nghÖ, kÜ thuËt tiªn tiÕn, häc hái kinh nghiÖm qu¶n lÝ - nh÷ng môc tiªu mµ c¸c h×nh thøc ®Çu t­ kh¸c kh«ng gi¶i quyÕt ®­îc. Nguån vèn FDI ®­îc sö dông theo môc ®Ých cña chñ thÓ ®Çu t­ n­íc ngoµi trong khu«n khæ LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi cña n­íc së t¹i. N­íc tiÕp nhËn ®Çu t­ chØ cã thÓ ®Þnh h­íng mét c¸ch gi¸n tiÕp viÖc sö dông vèn ®ã vµo nh÷ng môc ®Ých nhÊt ®Þnh. 3. C¸c h×nh thøc FDI. HiÖn nay cã 3 h×nh thøc FDI chñ yÕu ë ViÖt Nam. Doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi: lµ doanh nghiÖp thuéc së h÷u cña nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi do nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi thµnh lËp t¹i ViÖt Nam tù chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý vµ ho¹t ®éng kinh doanh. Doanh nghiÖp liªn doanh: §©y lµ mét h×nh thøc tæ chøc kinh doanh quèc tÕ cña c¸c bªn tham gia cã quèc tÞch kh¸c nhau, trªn c¬ së cïng së h÷u vÒ vèn gãp, cïng qu¶n lý, cïng ph©n phèi lîi nhuËn, cïng chia sÎ rñi ro ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ho¹t ®éng dÞch vô hoÆc c¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu bao gåm nghiªn cøu c¬ b¶n vµ nghiªn cøu triÓn khai theo c¸c ®iÒu kho¶n cam kÕt trong hîp ®ång liªn doanh ký kÕt gi÷a c¸c bªn tham gia phï hîp víi c¸c qui ®Þnh luËt ph¸p n­íc së t¹i. Hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh: lµ v¨n b¶n kÝ kÕt gi÷a hai bªn hoÆc nhiÒu bªn ®Ó tiÕn hµnh ®Çu t­ kinh doanh ë ViÖt Nam trong ®ã qui ®Þnh tr¸ch nhiÖm vµ ph©n chia kÕt qu¶ kinh doanh cho mçi bªn mµ kh«ng thµnh lËp ph¸p nh©n míi. Ngoµi ra cßn mét sè d¹ng ®Æc biÖt cña h×nh thøc ®Çu t­ 100% vèn n­íc ngoµi ¸p dông cho c¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ së h¹ tÇng kü thuËt ®ã lµ Hîp ®ång x©y dùng- kinh doanh-chuyÓn giao (BOT); Hîp ®ång x©y dùng- chuyÓn giao-kinh doanh (BTO); Hîp ®ång x©y dùng-chuyÓn giao (BT). C¸c h×nh thøc nµy ho¹t ®éng theo LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam 1996 söa ®æi 2000 qui ®Þnh t¹i ®iÒu 19. 4. Vai trß cña FDI. 4.1.§èi víi n­íc chñ ®Çu t­: N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn: PhÇn lín c¸c n­íc nµy lµ c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn vµ hiÖn nay lµ mét sè c¸c n­íc c«ng nghiÖp míi NICs. ë nh÷ng n­íc nµy, tr×nh ®é ph¸t triÓn ®· ®¹t tíi møc kh¸ cao lµm cho c¸c nh©n tè s¶n xuÊt theo chiÒu réng ngµy cµng mÊt ®i ý nghÜa ban ®Çu kÌm theo lµ hiÖn t­îng thõa t­¬ng ®èi nguån vèn trong n­íc. B»ng c¸ch ®Çu t­ ra n­íc ngoµi hä ®· sö dông ®­îc nh÷ng lîi thÕ cña n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­ ®Ó gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Ó cã thÓ kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng tû suÊt lîi nhuËn ®ang cã xu h­íng gi¶m dÇn. KÐo dµi vßng ®êi s¶n phÈm: Theo thuyÕt chu kú sèng cña s¶n phÈm, th«ng qua FDI, c¸c n­íc chñ ®Çu t­ ®· di chuyÓn mét bé phËn s¶n xuÊt c«ng nghiÖp phÇn lín lµ m¸y mãc ë giai ®o¹n l·o ho¸ hoÆc cã nguy c¬ bÞ khÊu hao v« h×nh nhanh (trong xu h­íng ph¸t triÓn vµ ®æi míi c«ng nghÖ, s¶n phÈm ngµy cµng rót ng¾n) sang c¸c n­íc kÐm ph¸t triÓn h¬n ®Ó tiÕp tôc sö dông, kÐo dµi thªm chu kú sèng cña s¶n phÈm, hoÆc ®Ó mau khÊu hao, còng nh­ ®Ó t¨ng s¶n xuÊt tiªu thô, gióp thu håi vèn vµ t¨ng thªm lîi nhuËn. Khai th¸c nguån nguyªn liÖu ë n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­: FDI sÏ t¹o c¬ héi cho c¸c n­íc nµy më réng vµ æn ®Þnh thÞ tr­êng cung cÊp nguån nguyªn liÖu víi gi¸ khèng chÕ th«ng qua ®Çu t­ vµo c¸c ngµnh, khai th¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn cña c¸c n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­ lµ c¸c n­íc chËm vµ ®ang ph¸t triÓn. T¹o thÕ vµ lùc trªn tr­êng quèc tÕ: FDI gióp c¸c n­íc chñ ®Çu t­ t¨ng thªm søc m¹nh vÒ kinh tÕ vµ n©ng cao uy tÝn chÝnh trÞ trªn tr­êng quèc tÕ. Th«ng qua x©y dùng nhµ m¸y s¶n xuÊt vµ thÞ tr­êng tiªu thô ë n­íc ngoµi (nhÊt lµ c¸c ®Þa bµn cã gi¸ trÞ “®Çu cÇu” ®Ó th©m nhËp, më réng thÞ tr­êng cã triÓn väng), c¸c n­íc chñ ®Çu t­ më réng ®­îc thÞ tr­êng tiªu thô, tr¸nh ®­îc hµng rµo b¶o hé mËu dÞch ë c¸c n­íc, còng nh­ cã thÓ th«ng qua ¶nh h­ëng vÒ kinh tÕ ®Ó t¸c ®éng chi phèi ®êi sèng chÝnh trÞ n­íc chñ nhµ, cã lîi cho n­íc ®Çu t­. 4.2.§èi víi n­íc nhËn ®Çu t­: Tr­íc hÕt, FDI bæ sung nguån vèn cho sù ph¸t triÓn Trong giai ®o¹n ®Çu ph¸t triÓn kinh tÕ, c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ®Òu bÞ thiÕu vèn ®Çu t­ do tÝch luü néi bé thÊp hoÆc kh«ng cã tÝch luü nªn rÊt cÇn vèn tõ bªn ngoµi bæ sung cho vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn. Lo¹i h×nh FDI kh«ng quy ®Þnh møc ®Çu t­ vèn tèi ®a mµ chØ quy ®Þnh møc tèi thiÓu do vËy cho phÐp c¸c n­íc së t¹i khai th¸c ®­îc nguån vèn bªn ngoµi, lµm t¨ng thªm nguån lùc ®Ó t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. Hai lµ, FDI thóc ®Èy chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ häc tËp kinh nghiÖm qu¶n lý kinh doanh cña n­íc ngoµi. §èi víi c¸c n­íc ph¸t triÓn th× FDI gãp phÇn bæ sung vµ hoµn thiÖn c«ng nghÖ. §èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn tr×nh ®é c«ng nghÖ l¹c hËu thÊp kÐm th× FDI ®­îc coi lµ mét ph­¬ng tiÖn h÷u hiÖu ®Ó nhËp c«ng nghÖ cã tr×nh ®é cao h¬n tõ bªn ngoµi b»ng c¸c con ®­êng kh¸c nhau: NhËp khÈu c«ng nghÖ cã tr×nh ®é cao h¬n th«ng qua viÖc mua b»ng ph¸t minh vµ c¶i tiÕn c«ng nghÖ nhËp khÈu trë thµnh c«ng nghÖ phï hîp cho m×nh (nh­ NhËt B¶n vµ Hµn Quèc). Con ®­êng nµy gióp c¸c n­íc t¹o lËp ®­îc nÒn t¶ng c«ng nghÖ riªng vµ gi¶m møc ®é phô thuéc vµo c«ng nghÖ n­íc ngoµi. Khi triÓn khai dù ¸n ®Çu t­ vµo mét n­íc, chñ ®Çu t­ n­íc ngoµi kh«ng chØ chuyÓn vµo ®ã vèn b»ng tiÒn mµ cßn chuyÓn c¶ vèn hiÖn vËt nh­ m¸y mãc, thiÕt bÞ, nguyªn vËt liÖu vµ vèn v« h×nh nh­ c«ng nghÖ, tri thøc khoa häc, bÝ quyÕt qu¶n lý, kü n¨ng tiÐp cËn thÞ tr­êng...còng nh­ ®­a chuyªn gia n­íc ngoµi vµo hoÆc ®µo t¹o c¸c chuyªn gia b¶n xø vÒ c¸c lÜnh vùc ®ã. §iÒu nµy cho phÐp c¸c n­íc nhËn ®Çu t­ kh«ng chØ nhËp khÈu c«ng nghÖ ®¬n thuÇn, mµ cßn n¾m v÷ng c¶ kü n¨ng nguyªn lý vËn hµnh, söa ch÷a, m« pháng vµ ph¸t triÓn nã, nhanh chãng tiÕp cËn ®­îc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ngay c¶ khi nÒn t¶ng c«ng nghÖ quèc gia ch­a ®­îc t¹o lËp ®Çy ®ñ. Ba lµ, FDI gãp phÇn vµo ph¸t triÓn ph©n c«ng lao ®éng trong n­íc vµ quèc tÕ, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ më réng thÞ tr­êng cho n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­. ViÖc thu hót FDI cho phÐp n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­ tham gia réng vµ s©u h¬n vµo ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ (nhÊt lµ khi doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi lµ chi nh¸nh cña c«ng ty xuyªn quèc gia lín trªn thÕ giíi) vµ trong n­íc (th«ng qua viÖc ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp vÖ tinh ccña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi). H¬n n÷a, b»ng kinh nghiÖm, c«ng nghÖ, vèn tõ FDI, sÏ cho phÐp c¸c n­íc tiÕp nhËn FDI tËn dông vµ ph¸t huy ®­îc c¸c lîi thÕ vÒ tµi nguyªn, vÞ trÝ ®Þa lý vµ nguån lao ®éng... cña m×nh. §Æc biÖt nhê kªnh tiªu thô cã s¾n cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, nhê sù c¶i thiÖn chÊt l­îng vµ danh môc hµng ho¸ xuÊt khÈu s¶n xuÊt trong n­íc víi sù gióp søc vµ xóc tiÕn cña FDI...n­íc tiÕp nhËn FDI cã ®iÒu kiÖn tiÕp cËn, më mang thÞ tr­êng quèc tÕ, còng nh­ më réng ngay thÞ tr­êng néi ®Þa. Thø t­, FDI thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu nÒn kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ (CNH-H§H) B»ng sù chuyÓn giao nh÷ng c«ng nghÖ vµ lÜnh vùc s¶n xuÊt ®· mÊt søc c¹nh tranh ë chÝnh quèc, nh­ng cßn lµ míi vµ kh¸ hiÖn ®¹i ®èi víi n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­, FDI gãp phÇn c¶i thiÖn c¬ cÊu kinh tÕ n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­ theo h­íng CNH-H§H vµ quèc tÕ ho¸. Thø n¨m, FDI ¶nh h­ëng tÝch cùc ®èi víi c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ. NÕu xÐt FDI trong mèi quan hÖ víi c¸c nguån vèn n­íc ngoµi kh¸c nh­ tÝn dông quèc tÕ, chøng kho¸n quèc tÕ, hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (ODA)... th× FDI cho phÐp c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn tr¸nh ®­îc g¸nh nÆng nî nÇn, Ýt m¹o hiÓm, vµ do ®ã cã ¶nh h­ëng tÝch cùc ®Õn c¸n c©n thanh to¸n trong thêi gian tr­íc m¾t. Thø s¸u, FDI gi¶i quyÕt mét phÇn t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp vµ gióp t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng. Th«ng qua FDI, môc tiªu ®Çu t­ cña c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia lµ thu lîi nhuËn cao vµ t×m kiÕm thÞ tr­êng míi, cñng cè chç ®øng vµ duy tr× thÕ c¹nh tranh cña c«ng ty trªn tr­êng quèc tÕ. C¸c c«ng ty nµy ®Æc biÖt chó träng ®Õn viÖc tËn dïng nguån lao ®éng rÎ ë c¸c n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­. Th«ng qua viÖc t¹o ra c¸c doanh nghiÖp míi hoÆc lµm t¨ng quy m« cña c¸c doanh nghiÖp hiÖn cã, FDI ®· t¹o ra c«ng ¨n viÖc lµm cho mét sè l­îng kh¸ lín ng­êi lao ®éng, ®Æc biÖt ®èi víi nhiÒu n­íc ®ang ph¸t triÓn n¬i cã nguån lao ®éng dåi dµo, nh­ng thiÕu vèn ®Ó khai th¸c vµ sö dông. Kinh nghiÖm ë c¸c n­íc cho thÊy FDI vµo c¸c ngµnh s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu sÏ t¹o ra nhiÒu viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. Song song víi t¹o thªm viÖc lµm, FDI cßn lµm t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng bëi tiÒn l­¬ng tr¶ tõ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi th­êng lín h¬n c¸c doanh nghiÖp trong n­íc, gãp phÇn n©ng mÆt b»ng tiÒn l­¬ng trong n­íc lªn. II.Quan ®iÓm vµ chÝnh s¸ch thu hót FDI cña ViÖt Nam. 1.Quan ®iÓm cña ViÖt Nam trong thu hót FDI. §¸nh gi¸ ®óng vÞ trÝ cña FDI trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. FDI lµ bé phËn cÊu thµnh cña toµn bé ho¹t ®éng ®Çu t­ cña quèc gia mµ nguån vèn trong n­íc xÐt tæng thÓ cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh. FDI kh«ng thÓ thay thÕ ®­îc c¸c nguån ®Çu t­ kh¸c nh­ng cã thÕ m¹nh riªng cña nã. Trong nh÷ng n¨m tr­íc m¾t, khi nguån vèn tÝch lòy tõ néi bé nÒn kinh tÕ cßn h¹n hÑp, nguån ODA ch­a ®¸ng kÓ th× FDI gi÷ vÞ trÝ quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Trong qu¸ tr×nh thu hót FDI tr¸nh coi nhÑ thËm chÝ lªn ¸n FDI nh­ mét nh©n tè cã h¹i cho nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ. FDI vµo ViÖt Nam lµ mét n­íc cã ®éc lËp chñ quyÒn, cã ph¸p luËt ph¶i chÞu sù ®iÒu hµnh cña luËt ph¸p ViÖt Nam, nh÷ng qui ®Þnh kiÓm tra gi¸m s¸t cña c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc. FDI kh«ng thÓ lµ nh©n tè t¹o nªn chÖch h­íng nÕu chóng ta cã chiÕn l­îc ®óng ®¾n vµ cã biÖn ph¸p qu¶n lý tèt. MÆc dï nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi coi FDI nh­ mét ch×a kho¸ vµng cña sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ, chóng ta còng kh«ng nªn ¶o t­ëng vÒ tÝnh “mµu nhiÖm” cña FDI g¸n cho nã mét vai trß tÝch cùc tù nhiªn bÊt chÊp ®iÒu kiÖn bªn trong cña ®Êt n­íc. Chóng ta kh«ng ®­îc û l¹i vµo FDI mµ ph¶i chó ý khai th¸c tèi ®a c¸c lîi thÕ bªn trong. FDI gi÷ vÞ trÝ quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n nh­ng kh«ng ph¶i lµ nguån vèn cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Quan ®iÓm “më” vµ “che ch¾n” ViÖc më cöa lµ cÇn thiÕt ®Ó thu hót ®Çu t­ tr­c tiÕp n­íc ngoµi, lµ phï hîp víi xu thÕ quèc tÕ ho¸ nÒn kinh tÕ. Quan ®iÓm “më cöa” lµ quan ®iÓm l©u dµi nhÊt qu¸n, tuy nhiªn “më” ph¶i cã chõng mùc nhÊt ®Þnh, “më” nh­ng kh«ng quªn nh÷ng biÖn ph¸p “che ch¾n” cÇn thiÕt cho an ninh chÝnh trÞ, kinh tÕ x· héi. ViÖc che ch¾n ®­îc thùc hiÖn th«ng qua mét hÖ thèng luËt, hµnh lang ph¸p lý, c¬ chÕ, chÝnh s¸ch qui ®Þnh cô thÓ vÒ nh÷ng lÜnh vùc ®­îc phÐp ®Çu t­, h×nh thøc ®Çu t­ vµ qui ®Þnh vÒ ho¹t ®éng doanh nghiÖp. Tuy nhiªn viÖc “che ch¾n” chØ mang tÝnh chÊt t¹m thêi vµ nã sÏ thay ®æi theo thêi gian. Cïng víi xu thÕ quèc tÕ ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi, c¸c biÖn ph¸p che ch¾n sÏ ®­îc gi¶m bít dÇn. Gi¶i quyÕt hîp lý mèi quan hÖ gi÷a c¸c bªn trong qu¸ tr×nh hîp t¸c ®Çu t­. XÐt nhu cÇu, kh¶ n¨ng vµ lîi thÕ cña mçi bªn, hîp t¸c ®Çu t­ gi÷a n­íc ta víi n­íc ngoµi thùc chÊt lµ t×m “®iÓm gÆp nhau” vÒ lîi Ých ®Ó cïng nhau s¶n xuÊt kinh doanh trªn nguyªn t¾c tho¶ thuËn, tù nguyÖn, b×nh ®¼ng vµ cïng cã lîi. B×nh ®¼ng ë ®©y kh«ng cã nghÜa lµ ngang nhau, b»ng nhau mµ lµ b×nh ®¼ng trªn c¬ së x¸c ®Þnh tho¶ ®¸ng lîi Ých cña mçi bªn phï hîp víi lîi thÕ so s¸nh, phï hîp víi t­¬ng quan vÒ nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng cña bªn nµy vµ bªn kia trong hîp t¸c, cã lùa chän so s¸nh c¸i gi¸ ph¶i tr¶ cho c¸c ®èi t¸c kh¸c trong cïng mét môc tiªu vµ mét thêi ®iÓm, cã tÝnh ®Õn nh÷ng ®iÒu kiÖn vÒ m«i tr­êng ®Çu t­. §Æt lîi Ých kinh tÕ x· héi lªn hµng ®Çu trong qu¸ tr×nh ®Çu t­. §øng vÒ lîi Ých cña nhµ ®Çu t­ th× hiÖu qu¶ cao nhÊt lµ lîi nhuËn thu ®­îc. Do ®ã th«ng th­êng c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ ®«i khi c¶ ViÖt Nam chØ quan t©m nhiÒu ®Õn lîi nhuËn thu ®­îc. Trong khi ®ã, Nhµ n­íc khuyÕn khÝch nhiÒu hay Ýt mét dù ¸n FDI ph¶i mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi (t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, gãp phÇn t¹o c¬ cÊu ngµnh hîp lÝ...). V× vËy, trong khi thÈm ®Þnh xem xÐt mét dù ¸n FDI cÇn ph¶i ®Æt hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi lªn trªn vµ coi träng ®ã lµ ph­¬ng h­íng c¬ b¶n cña nh÷ng biÖn ph¸p khuyÕn khÝch ®Çu t­. 1.5.§a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc ®Çu t­ vµ ph­¬ng thøc ®Çu t­. Tõ khi LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi ra ®êi n¨m 1987, FDI vµo ViÖt Nam ®­îc thùc hiÖn d­íi 3 h×nh thøc chñ yÕu lµ: doanh nghiÖp liªn doanh, hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh vµ doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi. Nh÷ng n¨m ®Çu, sù ph©n biÖt ®èi xö gi÷a 3 h×nh thøc ®Çu t­ nµy thÓ hiÖn kh¸ râ: h×nh thøc doanh nghiÖp liªn doanh ®­îc ­u ®·i nhiÒu h¬n hai h×nh thøc cßn l¹i, h×nh thøc hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh chØ ®­îc phÐp ë mét sè lÜnh vùc. §Õn nay, sù ph©n biÖt ®èi xö nµy ®· dÇn dÇn ®­îc xo¸ bá dÇn. LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi 1996 söa ®æi n¨m 2000 ­u ®·i nh­ nhau ®èi víi hai h×nh thøc ®Çu t­ liªn doanh vµ hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh. VÒ ph­¬ng thøc ®Çu t­, sù ra ®êi cña ph­¬ng thøc ®Çu t­ khu chÕ xuÊt n¨m 1991, luËt ho¸ khu chÕ xuÊt n¨m 1992, sù ra ®êi cña ph­¬ng thøc ®Çu t­ khu c«ng nghiÖp n¨m 1994, luËt ho¸ khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp vµ khu c«ng nghÖ cao n¨m 1996 ®· thÓ hiÖn quan ®iÓm ®a d¹ng ho¸ c¸c ph­¬ng thøc ®Çu t­ cña ViÖt Nam. Trong lÜnh vùc ®Çu t­ vµo c¬ së h¹ tÇng, sù ra ®êi cña ph­¬ng thøc ®Çu t­ BOT (X©y dùng-kinh doanh-chuyÓn giao) n¨m 1992 vµ hai ph­¬ng thøc ®Çu t­ BTO (X©y dùng-chuyÓn giao-kinh doanh), BT (X©y dùng-chuyÓn giao) n¨m 1996 còng ®· t¹o nhiÒu thuËn lîi cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. 2.ChÝnh s¸ch thu hót FDI cña ViÖt Nam. 2.1. VÒ lÜnh vùc vµ h×nh thøc ®Çu t­. Theo qui ®Þnh hiÖn hµnh, nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc phÐp ®Çu t­ vµo ViÖt Nam trong hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc cña nÒn kinh tÕ (trõ c¸c dù ¸n cã liªn quan ®Õn an ninh, quèc phßng) vµ theo c¸c h×nh thøc: Hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh, doanh nghiÖp liªn doanh hoÆc doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi. ChÝnh phñ còng ®· ban hµnh quy chÕ riªng nh»m thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo c¸c khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghÖ cao, ®Çu t­ theo hîp ®ång BOT, BTO, BT víi nh÷ng ­u ®·i cô thÓ. Ngoµi ra, c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam còng ®­îc quyÒn chñ ®éng trong viÖc tæ chøc l¹i doanh nghiÖp d­íi c¸c h×nh thøc chia t¸ch, s¸p nhËp, hîp nhÊt doanh nghiÖp, chuyÓn ®æi h×nh thøc ®Çu t­ ®Ó t¹o c¬ chÕ linh ho¹t h¬n cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh doanh. 2.2. VÒ c¸c ­u ®·i vµ b¶o ®¶m ®Çu t­. §©y lµ nh÷ng vÇn ®Ò mµ c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi th­êng quan t©m vµ còng thÓ hiÖn quan ®iÓm cña ViÖt Nam trong thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi, bao gåm: ¦u ®·i vÒ tµi chÝnh: Møc thuÕ suÊt phæ th«ng ®èi víi thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp lµ 25%, c¸c møc thuÕ suÊt ­u ®·i lµ 20%, 15%, 10% vµ cã thÓ miÔn ®Õn 8 n¨m ®èi víi c¸c dù ¸n ®Æc biÖt khuyÕn khÝch ®Çu t­; thuÕ suÊt thuÕ chuyÓn lîi nhuËn ra n­íc ngoµi lµ 7%, 5%, 3% tuú quy m« vèn ®Çu t­. Hµng ho¸ nhËp khÈu ®Ó t¹o tµi s¶n cè ®Þnh ®­îc miÔn thuÕ bao gåm thiÕt bÞ, m¸y mãc, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i chuyªn dïng n»m trong d©y chuyÒn c«ng nghÖ vµ linh kiÖn, vËt t­ ®i kÌm vµ vËt t­ x©y dùng mµ trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc. C¸c dù ¸n ®Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc phÐp lç trong thêi h¹n kh«ng qu¸ 5 n¨m. MiÔn gi¶m tiÒn thuª ®Êt ®èi víi c¸c dù ¸n ®ang trong thêi kú x©y dùng c¬ b¶n; dù ¸n thuéc lÜnh vùc ­u tiªn hoÆc thùc hiÖn t¹i ®Þa bµn cã ®iÒu kiÖn khã kh¨n, c¸c dù ¸n ®Çu t­ theo hîp ®ång BOT, BTO vµ BT. Cho phÐp doanh nghiÖp ®­îc mua ngo¹i tÖ t¹i c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®Ó ®¸p øng c¸c giao dÞch v·ng lai vµ c¸c giao dÞch ®­îc phÐp; chÝnh phñ b¶o ®¶m c©n ®èi ngo¹i tÖ ®èi víi c¸c dù ¸n ®Æc biÖt quan träng. Thùc hiÖn nguyªn t¾c kh«ng håi tè nh»m b¶o ®¶m quyÒn lîi cña nhµ ®Çu t­ khi ph¸p luËt cã sù thay ®æi. ChÝnh phñ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m vµ b¶o l·nh ®èi víi c¸c dù ¸n quan träng. 2.3. VÒ thñ tôc ®Çu t­ vµ c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi Thùc hiÖn chñ tr­¬ng ph©n cÊp, uû quyÒn cho Uû ban nh©n d©n cÊp tØnh vµ Ban qu¶n lý c¸c dù ¸n ®Çu t­ n­íc ngoµi, ®¨ng ký kÕ ho¹ch xuÊt nhËp khÈu, cÊp giÊy phÐp lao ®éng cho ng­êi n­íc ngoµi, phª duyÖt, thÈm ®Þnh thiÕt kÕ c«ng tr×nh x©y dùng, kh¾c vµ ®¨ng ký sö dông con dÊu. ¸p dông qui tr×nh ®¨ng ký cÊp GiÊy phÐp ®Çu t­ theo mÉu hå s¬ ®¬n gi¶n vµ thêi gian cÊp giÊy phÐp ng¾n h¬n so víi c¸c dù ¸n thuéc diÖn thÈm ®Þnh cÊp GiÊy phÐp ®Çu t­ ®èi víi nh÷ng dù ¸n s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, c¸c dù ¸n ®Çu t­ vµo khu c«ng nghiÖp, c¸c dù ¸n s¶n xuÊt quy m« nhá vµ cã tû lÖ xuÊt khÈu cao. Rót ng¾n thêi h¹n xem xÐt cÊp GiÊy phÐp ®Çu t­ xuèng cßn 45 ngµy ®èi víi c¸c dù ¸n thuéc diÖn thÈm ®Þnh cÊp GiÊy phÐp ®Çu t­ vµ 15-30 ngµy ®èi víi c¸c dù ¸n thuéc diÖn ®¨ng ký cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ kÓ tõ ngµy nhËn ®­îc hå s¬ hîp lÖ. Tr¸ch nhiÖm, c¬ chÕ phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc vµ c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra ®­îc quy ®Þnh râ. C«ng t¸c th«ng tin, b¸o c¸o, phæ biÕn ph¸p luËt ®­îc chó träng nh»m n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý. III. FDI vµo ViÖt nam trong giai ®o¹n 1988-2003. 1.T×nh h×nh thu hót FDI vµo ViÖt Nam giai ®o¹n 1988-2003. T×nh h×nh cÊp giÊy phÐp ®Çu t­. Ho¹t ®éng thu hót FDI t¹i ViÖt Nam b¾t ®Çu tõ khi LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ®­îc Quèc héi n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam th«ng qua ngµy 29/12/1987. TÝnh ®Õn 8/2003 ViÖt Nam ®· cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ cho h¬n 4900 dù ¸n víi tæng sè vèn ®¨ng ký kho¶ng 44 tû USD. Nguån: Bé KÕ ho¹ch vµ ®Çu t­. Tõ n¨m 1988 ®Õn nay ho¹t ®éng thu hót FDI ®­îc chia thµnh 4 giai ®o¹n sau: Giai ®o¹n khëi ®éng thu hót (1988-1990) Ba n¨m nµy ®­îc coi lµ giai ®o¹n khëi ®éng thu hót FDI. C¶ n­íc cã 213 dù ¸n ®­îc cÊp giÊy phÐp víi tæng sè vèn ®¨ng ký lµ 1.582 triÖu USD. Qui m« vèn ®¨ng ký b×nh qu©n giai ®o¹n nµy ®¹t 7,4 triÖu USD/dù ¸n cÊp míi. Trong giai ®o¹n nµy, do luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam míi ban hµnh cßn ch­a hoµn thiÖn ®ång bé, c¬ së h¹ tÇng cßn l¹c hËu, chÝnh s¸ch cÊm vËn cña Mü ®èi víi ViÖt Nam vÉn ch­a chÊm døt... nªn c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi cßn b¨n kho¨n lo l¾ng khi ®Çu t­ vµo ViÖt Nam. ë giai ®o¹n nµy, c¸c nhµ ®Çu t­ tiÕn hµnh ®Çu t­ theo kiÓu th¨m dß, v× vËy sè dù ¸n ®Çu t­ ch­a nhiÒu, vèn ®¨ng ký cßn Ýt. Giai ®o¹n FDI t¨ng tr­ëng nhanh 1991-1996: Giai ®o¹n 1991-1996 ®­îc coi lµ giai ®o¹n t¨ng tr­ëng nhanh c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng FDI. Sè vèn ®¨ng ký n¨m 1991 gÇn b»ng c¶ 3 n¨m tr­íc céng l¹i, tèc ®é t¨ng vèn ®¨ng ký cña 5 n¨m tiÕp theo kh¸ cao vµ æn ®Þnh. Trong 2 n¨m 1995-1996, vèn ®¨ng ký t¨ng m¹nh. N¨m 1995 t¨ng 76% so víi n¨m 1994 vµ n¨m 1996 t¨ng 30% so víi n¨m 1995. Nh­ vËy, vèn ®¨ng ký n¨m 1996 t¨ng gÊp 6,8 lÇn n¨m 1991, ch­a kÓ vèn bæ sung cña dù ¸n, më réng qui m« s¶n xuÊt. Qui m« vèn ®¨ng ký b×nh qu©n cña mét dù ¸n cÊp míi t¨ng dÇn qua c¸c n¨m tõ 8,4 triÖu USD n¨m 1991 lªn 10 triÖu USD n¨m 1992-1994; 16,19 triÖu USD n¨m 1995 vµ 23,67 triÖu USD n¨m1996. Cã thÓ nãi giai ®o¹n 1991-1996 lµ giai ®o¹n s«i ®éng nhÊt trong 15 n¨m thùc hiÖn thu hót FDI ë ViÖt Nam tõ sè l­îng dù ¸n, khèi l­îng vèn vµ qui m« dù ¸n. Quy m« vèn ®¨ng ký b×nh qu©n mét dù ¸n giai ®o¹n nµy ®¹t 14,12 triÖu USD/dù ¸n cÊp míi. Giai ®o¹n FDI liªn tôc gi¶m sót (1997-1999) N¨m 1997, n¨m thø 10 thùc hiÖn LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ còng lµ n¨m ®Çu tiªn thùc hiÖn LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi söa ®æi, bæ sung n¨m 1996, ho¹t ®éng FDI t¹i ViÖt Nam chÞu t¸c ®éng cña nhiÒu biÕn ®éng lín cña nÒn kinh tÕ khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ ë c¸c n­íc Ch©u ¸ khëi ®Çu tõ sù ph¸ gi¸ ®ång Baht cña Th¸i Lan th¸ng 7/1997 ®· phñ bãng ®en lªn hÇu hÕt c¸c nÒn kinh tÕ khu vùc trong ®ã cã ViÖt Nam. Trong 3 n¨m 1997-1999, dßng FDI vµo ViÖt Nam liªn tôc gi¶m sót. So víi n¨m tr­íc, vèn ®¨ng ký cÊp míi n¨m 1997 gi¶m 46%, n¨m 1998 gi¶m 16%, n¨m 1999 gi¶m 60%. TÝnh chung tæng l­îng vèn ®Çu t­ ®¨ng ký giai ®o¹n nµy ®¹t 12.690 triÖu USD. Qui m« vèn ®¨ng ký b×nh qu©n cña mét dù ¸n cÊp míi gi¶m dÇn: n¨m 1997 ®¹t 13,36 triÖu USD, n¨m 1998 ®¹t 14,17 triÖu USD, n¨m 1999 ®¹t 5,04 triÖu USD. TÝnh chung qui m« vèn ®¨ng ký b×nh qu©n mét dù ¸n giai ®o¹n nµy ®¹t 10,8 triÖu USD/ dù ¸n cÊp míi. Giai ®o¹n FDI t¨ng tr­ëng nh­ng kh«ng v÷ng ch¾c (tõ n¨m 2000 ®Õn nay). N¨m 2000 ®¸nh dÊu sù t¨ng tr­ëng trë l¹i cña dßng vèn FDI vµ n¨m 2001, ®· chøng kiÕn sù phôc håi cña dßng vèn nµy.Tuy nhiªn sù gia t¨ng nµy cã ®­îc lµ do sù phª duyÖt 2 dù ¸n dÇu khÝ lín, do ®ã t¨ng tr­ëng lµ kh«ng v÷ng ch¾c. N¨m 2002, trªn ®Þa bµn c¶ n­íc cã 745 dù ¸n FDI ®­îc cÊp giÊy phÐp ®Çu t­, víi tæng vèn ®¨ng ký ®¹t 1,49 tû USD. So víi n¨m 2001, FDI n¨m 2002 gia t¨ng ®¸ng kÓ vÒ sè dù ¸n (t¨ng 42%) nh­ng gi¶m vÒ vèn ®¨ng ký cÊp míi (gi¶m 41%). Trong n¨m 2003 FDI vµo ViÖt Nam ®­îc nhiÒu chuyªn gia kinh tÕ dù b¸o lµ ®· cã dÊu hiÖu chuyÓn tõ giai ®o¹n gi¶m sót sang giai ®o¹n t¨ng tr­ëng. Tõ ®Çu n¨m ®Õn cuèi th¸ng 8/2003 ®· cã 385 dù ¸n ®­îc cÊp giÊy phÐp, víi tæng sè vèn ®¨ng ký 1.059,1 triÖu USD, so víi cïng kú n¨m tr­íc tuy gi¶m 6,8% vÒ sè dù ¸n, nh­ng ®· t¨ng 37,3% vÒ sè vèn ®¨ng ký. Tuy nhiªn sù t¨ng tr­ëng nµy cã bÒn v÷ng hay kh«ng vÉn cßn lµ mét dÊu hái. Trong thêi gian tíi ®Ó cã thÓ duy tr× tèc ®é t¨ng tr­ëng FDI mét c¸ch v÷ng ch¾c chóng ta cÇn ph¶i quan t©m ®Õn m«i tr­êng ®Çu t­ h¬n n÷a. Chñ ®Çu t­. TÝnh chung tõ 1988 ®Õn 8/2003 ®· cã 75 n­íc vµ vïng l·nh thæ ®Çu t­ trùc tiÕp vµo 60 tØnh thµnh phè cña ViÖt Nam víi 43.642,1 triÖu USD. §· cã 14 ®èi t¸c cã vèn ®¨ng ký trªn 1 tØ USD Thêi b¸o Tµi chÝnh Thø s¸u ngµy 19/9/2003 Trang 3 . §øng ®Çu lµ Singapore 6.232,2 triÖu USD, thø hai lµ §µi Loan 5.812,1 triÖu USD, thø ba lµ Hång K«ng 3.938,5 triÖu USD, thø t­ lµ NhËt B¶n 3.762,5 triÖu USD, thø n¨m lµ Hµn Quèc 3.740,4 triÖu USD, 14 ®èi t¸c nµy cã 38.219,4 triÖu USD, chiÕm 87,6% tæng sè vèn ®¨ng ký. Trong tæng sè vèn ®Çu t­ cña 14 n­íc nµy th× cã tíi 68% (25.939,5 triÖu USD) lµ thuéc c¸c n­íc Ch©u ¸, ®iÒu nµy chøng tá r»ng m«i tr­êng ®Çu t­ cña ViÖt Nam hiÖn ®ang thu hót ®­îc sù quan t©m chó ý cña c¸c nhµ ®Çu t­ Ch©u ¸... Tuy vËy, cho ®Õn nay trong tæng sè c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam th× sù cã mÆt cña c¸c nhµ ®Çu t­ thuéc c¸c tËp ®oµn lín ch­a nhiÒu (míi cã kho¶ng 50/500 tËp ®oµn kinh tÕ lín cña thÕ giíi cã dù ¸n ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam). Cßn trong sè c¸c nhµ ®Çu t­ Ch©u ¸, nÕu kh«ng kÓ c¸c nhµ ®Çu t­ NhËt B¶n vµ Hµn Quèc th× phÇn lín lµ ng­êi Hoa. §©y lµ ®Æc ®iÓm rÊt cÇn ®­îc sù chó ý trong viÖc lùa chän c¸c ®èi t¸c ®Çu t­ s¾p tíi nh»m lµm cho ho¹t ®éng FDI theo yªu cÇu cña c«ng cuéc CNH-H§H cña n­íc ta ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n. 1.3. C¬ cÊu ®Çu t­ theo ngµnh. Nh÷ng n¨m ®Çu, vèn FDI tËp trung phÇn lín vµo ho¹t ®éng th¨m dß, khai th¸c dÇu khÝ vµ kh¸ch s¹n du lÞch, c¨n hé cho thuª. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam cã xu h­íng tËp trung chñ yÕu vµo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp thùc phÈm, ngµnh giao th«ng b­u ®iÖn, x©y dùng vµ c«ng nghiÖp s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng còng nh­ mét sè lÜnh vùc dÞch vô míi: y tÕ, gi¸o dôc, ®µo t¹o. Tõ n¨m 1996 FDI trong c¸c lÜnh vùc kh¸ch s¹n, v¨n phßng cho thuª, tµi chÝnh ng©n hµng gi¶m dÇn. Nh×n chung c¬ cÊu ngµnh nghÒ ®­îc ®iÒu chØnh theo h­íng ngµy cµng hîp lý, tËp trung vµo c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng vµ c¸c c¬ së s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, chÕ biÕn, n«ng l©m thñy s¶n, sö dông cã hiÖu qu¶ tµi nguyªn thiªn nhiªn, sö dông nhiÒu lao ®éng, øng dông c«ng nghÖ cao kü thuËt hiÖn ®¹i. Tuy vËy FDI tËp trung chñ yÕu vµo nh÷ng ngµnh dù kiÕn cã thÓ thu ®­îc lîi nhuËn nhanh nªn ch­a cã nhiÒu dù ¸n nu«i trång vµ chÕ biÕn n«ng s¶n, c¬ khÝ chÕ t¹o. 1.4. C¬ cÊu ®Çu t­ theo vïng l·nh thæ. Víi mong muèn ho¹t ®éng FDI t¹i ViÖt Nam sÏ gãp phÇn lµm chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ gi÷a c¸c vïng, ChÝnh phñ ta ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, ­u ®·i ®èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t­ vµo nh÷ng vïng cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ – x· héi khã kh¨n, c¸c vïng miÒn nói, vïng s©u, vïng xa. Tuy vËy, cho ®Õn nay vèn FDI vÉn ®­îc ®Çu t­ chñ yÕu vµo mét sè ®Þa bµn cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi vÒ kÕt cÊu h¹ tÇng vµ m«i tr­êng kinh tÕ -x· héi. Còng trong thêi kú nµy, nÕu nh­ hai thµnh phè lín lµ Hµ Néi vµ Thµnh phè Hå ChÝ Minh ®· chiÕm tíi h¬n nöa (50,5%) tæng sè vèn FDI cña c¶ n­íc th× 10 ®Þa ph­¬ng cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi còng chiÕm tíi 87,8%. Thµnh phè Hå ChÝ Minh chiÕm tíi 28,3% tæng vèn ®¨ng ký cña c¶ n­íc; sè liÖu t­¬ng øng cña c¸c ®Þa ph­¬ng tiÕp theo nh­ sau: Hµ Néi: 22,2%, §ång Nai: 9,7%, Bµ RÞa – Vòng Tµu: 7,1%, B×nh D­¬ng vµ B×nh Ph­íc: 4,8%, H¶i Phßng: 4,3%, Qu¶ng Ng·i: 3,8%, Qu¶ng Nam - §µ N½ng: 2,9%, Qu¶ng Ninh: 2,5%, L©m §ång: 2,4%. (Thêi b¸o tµi chÝnh ngµy 19/9/2003 Trang 3) Sè liÖu trªn còng phÇn nµo nãi lªn r»ng vÊn ®Ò thu hót vèn FDI theo vïng l·nh thæ nh»m kÕt hîp khai th¸c c¸c tiÒm n¨ng trong n­íc ®¹t ®­îc kÕt qu¶ ch­a cao. Do vËy, trong thêi gian tíi, ®©y còng lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò cÇn chó ý ®iÒu chØnh. 2.5. H×nh thøc ®Çu t­. Cho ®Õn nay, liªn doanh ®ang lµ h×nh thøc phæ biÕn nhÊt cña FDI t¹i ViÖt Nam. Theo Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­, h×nh thøc nµy ®ang chiÕm tíi kho¶ng 48,18% sè dù ¸n vµ chiÕm kho¶ng 52,72% tæng vèn ®Çu t­ thùc hiÖn. Së dÜ nh­ vËy lµ do thêi kú ®Çu c¸c thñ tôc triÓn khai thùc hiÖn dù ¸n cßn ®ßi hái nhiÒu giÊy tê, l¹i ph¶i th«ng qua nhiÒu kh©u, nhiÒu nÊc vµ rÊt phøc t¹p trong khi ®ã ng­êi n­íc ngoµi cßn Ýt hiÓu biÕt vÒ c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi vµ ph¸p luËt cña ViÖt Nam cho nªn hä th­êng gÆp khã kh¨n trong viÖc giao dÞch, quan hÖ cïng mét lóc víi kh¸ nhiÒu c¬ quan chøc n¨ng cña ta ®Ó cã ®­îc ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn triÓn khai x©y dùng c¬ b¶n còng nh­ tæ chøc thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t­. Trong hoµn c¶nh nh­ vËy, ®a sè c¸c nhµ ®Çu t­ thÝch lùa chän h×nh thøc liªn doanh ®Ó bªn ViÖt Nam ®øng ra lo c¸c thñ tôc ph¸p lý nh»m ®¶m b¶o ho¹t ®éng cña liªn doanh cã hiÖu qu¶. Sau mét thêi gian ho¹t ®éng trong m«i tr­êng ®Çu t­ ë ViÖt Nam, c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Æc biÖt lµ c¸c nhµ ®Çu t­ Ch©u ¸ cã ®iÒu kiÖn ®Ó hiÓu biÕt h¬n vÒ ph¸p luËt, chÝnh s¸ch, phong tôc tËp qu¸n vµ c¸ch thøc ho¹t ®éng kinh doanh ë ViÖt Nam. MÆt kh¸c, do cã sù xuÊt hiÖn c¸c tæ chøc t­ vÊn gióp c¸c nhµ ®Çu t­ thùc hiÖn c¸c thñ tôc triÓn khai, tæ chøc s¶n xuÊt nªn nhu cÇu cã ®èi t¸c ViÖt Nam ®Ó tiÕn hµnh c¸c thñ tôc ®· gi¶m ®i mét c¸ch ®¸ng kÓ. §ång thêi, khi tham gia liªn doanh, bªn ViÖt Nam th­êng yÕu vÒ vèn ®ãng gãp vµ tr×nh ®é c¸c c¸n bé qu¶n lý trong khi c¸c nhµ FDI l¹i kh«ng muèn chia sÎ quyÒn lîi còng nh­ quyÒn ®iÒu hµnh nªn hä thÊy kh«ng cÇn thiÕt ph¶i cã ®èi t¸c ViÖt Nam. Do ®ã, sè dù ¸n FDI vµo ViÖt Nam theo h×nh thøc liªn doanh ngµy cµng gi¶m vµ thay vµo ®ã c¸c dù ¸n FDI theo h×nh thøc 100% vèn n­íc ngoµi ®ang ngµy cµng cã xu h­íng gia t¨ng. TÝnh ®Õn nay h×nh thøc nµy chiÕm kho¶ng 42,7% sè dù ¸n vµ 29,48% tæng sè vèn ®Çu t­ thùc hiÖn t¹i ViÖt Nam. 2.T._.×nh h×nh triÓn khai ho¹t ®éng c¸c dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam giai ®o¹n 1988-2003. 2.1. T×nh h×nh thùc hiÖn vèn ®Çu t­. TÝnh ®Õn th¸ng 8/2003 tæng sè vèn FDI thùc hiÖn ®¹t h¬n 26 tû USD (gåm c¶ vèn thùc hiÖn cña c¸c dù ¸n ®· hÕt h¹n vµ c¸c dù ¸n gi¶i thÓ tr­íc thêi h¹n) ®¹t kho¶ng 50% tæng vèn ®¨ng ký. §©y lµ tû lÖ thùc hiÖn t­¬ng ®èi cao so víi c¸c n­íc trong khu vùc. TiÕn ®é thùc hiÖn vèn ®Çu t­ ®­îc thÓ hiÖn râ trong ®å thÞ sau ®©y: §å thÞ 2: T×nh h×nh thùc hiÖn vèn ®Çu t­ ®¨ng ký ë ViÖt Nam 1991- 2002 (Nguån: Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­) Nh×n ®å thÞ ta cã thÓ thÊy, trong giai ®o¹n 1991-1996, t×nh h×nh triÓn khai dù ¸n nh×n chung tÝch cùc, vèn thùc hiÖn (tÝnh c¶ dù ¸n hÕt h¹n vµ gi¶i thÓ) t¨ng dÇn qua c¸c n¨m. N¨m 1997 ®¸nh dÊu sù sôt gi¶m trÇm träng cña l­îng vèn ®¨ng ký nh­ng vèn thùc hiÖn vÉn t¨ng do c¸c dù ¸n ®­îc cÊp giÊy phÐp tr­íc ®©y ®Õn nay b¾t ®Çu thêi kú cao trµo x©y dùng. N¨m 1998, 1999 vèn thùc hiÖn gi¶m dÇn mét phÇn lµ do t¸c ®éng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh, tiÒn tÖ trong khu vùc mµ mét sè nhµ ®Çu t­ thuéc c¸c quèc gia x¶y ra khñng ho¶ng ®ang cßn sè vèn mµ hä ch­a thùc hiÖn l¹i ph¶i dïng ®Ó ®èi phã víi t×nh tr¹ng xÊu x¶y ®Õn mét c¸ch ®ét ngét, buéc hä ph¶i dõng hoÆc chÊm døt kh«ng thÓ ®Çu t­ ®­îc. Tõ n¨m 2000 sè vèn ®Çu t­ thùc hiÖn t¨ng dÇn hµng n¨m. §iÒu nµy phÇn nµo thÓ hiÖn ®­îc sù tin t­ëng vµo m«i tr­êng ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam. MÆt kh¸c, mét sè quèc gia ®· v­ît qua nh÷ng khã kh¨n cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ nªn tiÕp tôc ®Çu t­ trë l¹i vµ triÓn khai c¸c dù ¸n ®Çu t­. 2.2. T×nh h×nh ®iÒu chØnh giÊy phÐp ®Çu t­. Trong qu¸ tr×nh triÓn khai c¸c dù ¸n FDI, cã rÊt nhiÒu dù ¸n xin ®iÒu chØnh giÊy phÐp ®Çu t­ víi c¸c lý do ®iÒu chØnh môc tiªu dù ¸n, thay ®æi ®èi t¸c, t¨ng vèn, thay ®æi møc ­u ®·i... Trong ®ã viÖc ®iÒu chØnh t¨ng vèn ph¸p ®Þnh vµ t¨ng vèn ®Çu t­ ®Ó më réng s¶n xuÊt lµ phæ biÕn. TÝnh ®Õn nay ®· cã h¬n 1.200 l­ît dù ¸n ®­îc ®iÒu chØnh víi tæng sè vèn t¨ng thªm kho¶ng 7 tû USD chiÕm tíi 16% tæng vèn ®Çu t­ ®¨ng ký. §©y lµ mét xu h­íng tÝch cùc v× chÊt l­îng nguån vèn nµy cao h¬n vµ thùc hiÖn nhanh h¬n nhiÒu so víi vèn cÊp míi. 2.3 T×nh h×nh rót giÊy phÐp ®Çu t­, gi¶i thÓ tr­íc thêi h¹n. Thùc tr¹ng rót giÊy phÐp ®Çu t­ cña c¸c dù ¸n cã vèn FDI trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· cã dÊu hiÖu ®¸ng lo ng¹i cÇn xem xÐt mét c¸ch kü l­ìng vµ toµn diÖn. ViÖc gi¶i thÓ c¸c dù ¸n FDI tr­íc thêi h¹n lµ mét b»ng chøng cho thÊy hiÖu qu¶ ho¹t ®éng yÕu kÐm cña c¸c dù ¸n nµy. Trong 3 n¨m ®Çu 1988-1990, sè dù ¸n FDI bÞ rót giÊy phÐp chØ cã b×nh qu©n 2 dù ¸n/n¨m. Thêi kú 1991-1995, con sè nµy t¨ng lªn b×nh qu©n 47 dù ¸n/n¨m, thêi kú 1996-2000: 80 dù ¸n/n¨m; thêi kú 2001-2002 ®· t¨ng lªn 95 dù ¸n/n¨m T¹p chÝ Kinh tÕ vµ dù b¸o Sè 5/2003 Trang 9 . Kh«ng chØ sè dù ¸n mµ sè vèn ®Çu t­ bÞ gi¶i thÓ tr­íc thêi h¹n kh«ng ngõng t¨ng qua c¸c giai ®o¹n. Cô thÓ, thêi kú 1988-1990 sè vèn ®Çu t­ gi¶m do rót giÊy phÐp lµ 26 triÖu USD t¨ng lªn 2.459 USD thêi kú 2001-2003. Tæng sè vèn ®Çu t­ bÞ rót giÊy phÐp ®Õn nay lµ h¬n 10 tû USD. HÇu hÕt c¸c dù ¸n bÞ rót giÊy phÐp ®Çu t­ ®Òu lµ c¸c dù ¸n kinh doanh thua lç dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ph¸ s¶n ngõng ho¹t ®éng. C¸c doanh nghiÖp liªn doanh cã tû lÖ lç vèn gi¶i thÓ nhiÒu nhÊt. Sè dù ¸n gi¶i thÓ tËp trung nhiÒu nhÊt ë mét sè ngµnh nh­ c«ng nghiÖp nhÑ, c«ng nghiÖp nÆng, x©y dùng, giao th«ng, kh¸ch s¹n- du lÞch, x©y dùng v¨n phßng, c¨n hé... Ngoµi ra, bªn c¹nh c¸c dù ¸n bÞ rót giÊy phÐp ®Çu t­ th× cßn rÊt nhiÒu dù ¸n FDI mÆc dï vÉn ®ang ho¹t ®éng nh­ng ®ang cã nguy c¬ ph¸ s¶n, kh¶ n¨ng tån t¹i thÊp. Trong t­¬ng lai, c¸c dù ¸n nµy cã thÓ sÏ trë thµnh c¸c dù ¸n gi¶i thÓ tr­íc thêi h¹n. 3.§¸nh gi¸ vÒ FDI t¹i ViÖt Nam giai ®o¹n 1988-2003 3.1. KÕt qu¶ ®¹t ®­îc. Bæ sung nguån vèn quan träng cho ®Çu t­ ph¸t triÓn Trong nh÷ng n¨m võa qua, c¸c nguån vèn n­íc ngoµi ë ViÖt Nam chñ yÕu gåm: vèn FDI, vèn ODA, c¸c kho¶n tÝn dông th­¬ng m¹i vµ kho¶n vay nî n­íc ngoµi. Trong sè ®ã, nguån vèn FDI lµ quan träng nhÊt bëi v× nã t¹o ra mét khu vùc kinh tÕ cã tr×nh ®é thiÕt bÞ kü thuËt c«ng nghÖ cao. TÝnh ®Õn hÕt th¸ng 12/2002, khu vùc FDI ®· cung cÊp 21,6 tû USD cho ph¸t triÓn x· héi. Tû träng vèn FDI trªn tæng vèn ®Çu t­ toµn x· héi t¨ng nhanh qua c¸c n¨m, ®¹t møc b×nh qu©n kho¶ng gÇn 20% tæng vèn ®Çu t­ x· héi thêi kú 1988 – 1995 vµ lªn kho¶ng 25,7% thêi kú 1996 – 2001. Niªn gi¸m thèng kª n¨m 2001 §Çu t­ n­íc ngoµi gãp phÇn tÝch cùc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng CNH- H§H; ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt. NÕu ®Çu t­ n­íc ngoµi nh÷ng n¨m ®Çu (ngoµi dÇu khÝ) tËp trung nhiÒu vµo lÜnh vùc dÞch vô, kinh doanh bÊt ®éng s¶n , th× trong thêi kú 1996-2000, tËp trung chñ yÕu vµo ngµnh c«ng nghiÖp, x©y dùng vµ dÞch vô. §©y lµ nh©n tè quan träng t¹o nªn sù dÞch chuyÓn c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng n©ng cao tû träng c«ng nghiÖp vµ dÞch vô. §Çu t­ n­íc ngoµi ®· gãp phÇn n©ng cao n¨ng lùc c«ng nghÖ cña nÒn kinh tÕ. NhiÒu c«ng nghÖ míi, hiÖn ®¹i ®· ®­îc du nhËp vµo n­íc ta, nhÊt lµ trong c¸c lÜnh vùc viÔn th«ng, dÇu khÝ, ho¸ chÊt, ®iÖn tö tin häc, « t«, xe m¸y... t¹o ra mét b­íc ngoÆt quan träng trong sù ph¸t triÓn mét sè ngµnh kinh tÕ mòi nhän cña ®Êt n­íc. VÝ dô nh­ c«ng nghÖ khai th¸c dÇu khÝ ngoµi kh¬i, l¾p ®Æt tæng ®µi kü thuËt sè, r«bèt; d©y chuyÒn tù ®éng l¾p r¸p hµng ®iÖn tö, m¹ch ®iÖn tö; c«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y biÕn thÕ, cÊp th«ng tin, cÊp ®iÖn... Nh×n chung, phÇn lín trang thiÕt bÞ ®ång bé, cã tr×nh ®é cao h¬n hoÆc Ýt nhÊt lµ b»ng c¸c thiÕt bÞ tiªn tiÕn ®· cã trong n­íc vµ thuéc lo¹i phæ cËp ë c¸c n­íc trong khu vùc. §Çu t­ n­íc ngoµi cã ®ãng gãp tÝch cùc vµ ngµy cµng lín vµo t¨ng tr­ëng kinh tÕ, më réng nguån thu ng©n s¸ch. Tû träng ®ãng gãp cña khu vùc FDI vµo GDP t¹i ViÖt Nam n¨m 1992 lµ 2%, 1995 lµ 6,3%, 1996 lµ 7,9%, 1997 lµ 9,1%, 1998 lµ 10%, 1999 lµ 11,8%, 2000 lµ 12,7% 2001 lµ 13,1%, vµ n¨m 2002 lµ 13,5% T¹p chÝ tµi chÝnh Sè 9/2003 Trang 9 . Nh÷ng con sè nµy cho thÊy chóng ta kh¸ thµnh c«ng trong c«ng t¸c thu hót FDI, tuy nhiªn so víi c¸c n­íc trong khu vùc vÉn cßn thÊp. Tuy phÇn lín c¸c doanh nghiÖp FDI ®ang trong thêi kú h­ëng ­u ®·i vÒ thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp, nh­ng nguån thu ng©n s¸ch tõ khu vùc ®Çu t­ n­íc ngoµi liªn tôc t¨ng, n¨m 1994 ®¹t 128 triÖu USD, n¨m 1995 ®¹t 195 triÖu USD, n¨m 1996 ®¹t 263 triÖu USD, n¨m 1997 ®¹t 340 triÖu USD vµ n¨m 1998 ®¹t 370 triÖu USD chiÕm 7% tæng sè thu thuÕ vµ lÖ phÝ cña ng©n s¸ch, n¨m 1999 ®¹t 7,5%, n¨m 2000 ®¹t 8,5%, n¨m 2001 ®¹t 7,8% vµ n¨m 2002 ®¹t 8,6%, b×nh qu©n chiÕm 6-7% nguån thu ng©n s¸ch (nÕu tÝnh c¶ thu tõ dÇu khÝ, tû lÖ nµy ®¹t gÇn 20%). T¹p chÝ Tµi chÝnh Sè 9/2003 Trang 9 §Çu t­ n­íc ngoµi ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc tiÕp cËn vµ më réng thÞ tr­êng quèc tÕ, n©ng cao n¨ng lùc xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. Kim ng¹ch xuÊt khÈu (ch­a kÓ dÇu khÝ) cña khu vùc ®Çu t­ n­íc ngoµi t¨ng nhanh trong 5 n¨m 1991-1995 ®¹t trªn 1,12 tû USD, thêi kú 1996-2000 ®¹t trªn 10,6 tû USD, t¨ng h¬n 8 lÇn so víi 5 n¨m tr­íc vµ chiÕm 23% kim ng¹ch xuÊt khÈu c¶ n­íc. Ngoµi ra khu vùc ®Çu t­ n­íc ngoµi ®· gãp phÇn më réng thÞ tr­êng trong n­íc, thóc ®Èy c¸c ho¹t ®éng dÞch vô ph¸t triÓn nhanh, ®Æc biÖt lµ kh¸ch s¹n, du lÞch, c¸c dÞch vô thu ngo¹i tÖ, dÞch vô t­ vÊn ph¸p lý, c«ng nghÖ; t¹o cÇu nèi cho c¸c doanh nghiÖp trong n­íc tham gia xuÊt khÈu t¹i chç hoÆc tiÕp cËn víi c¸c thÞ tr­êng quèc tÕ. C¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ n­íc ngoµi ®· gãp phÇn gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, tham gia ph¸t triÓn nguån nh©n lùc: §Õn nay khu vùc ®Çu t­ n­íc ngoµi ®· thu hót trªn 37 v¹n lao ®éng trùc tiÕp vµ hµng chôc v¹n lao ®éng gi¸n tiÕp kh¸c nh­ x©y dùng, cung øng dÞch vô... Mét sè l­îng ®¸ng kÓ ng­êi lao ®éng ®· ®­îc ®µo t¹o n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý, tr×nh ®é khoa häc, c«ng nghÖ ®ñ søc thay thÕ chuyªn gia n­íc ngoµi. Qua hîp t¸c ®Çu t­, ng­êi lao ®éng ®­îc ®µo t¹o n©ng cao tay nghÒ, tiÕp thu kü n¨ng, c«ng nghÖ tiªn tiÕn, rÌn luyÖn t¸c phong lao ®éng c«ng nghiÖp vµ thÝch øng dÇn víi c¬ chÕ lao ®éng míi. Quan hÖ lao ®éng trong doanh nghiÖp tõng b­íc ®­îc c¶i thiÖn. §éi ngò c¸n bé ViÖt Nam trong lÜnh vùc ®Çu t­ n­íc ngoµi ngµy mét tr­ëng thµnh vµ tÝch luü ®­îc nhiÒu kinh nghiÖm qu¶n lý. 3.2. Tån t¹i. C«ng t¸c quy ho¹ch chËm ®­îc thùc hiÖn, chÊt l­îng ch­a cao. Trong khi ®Çu t­ ®· thùc hiÖn ®­îc h¬n chôc n¨m nh­ng gÇn ®©y chóng ta míi tiÕn hµnh quy ho¹ch. Kh«ng cã quy ho¹ch c¸c nhµ ®Çu t­ kh«ng ®Çu t­ theo chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ViÖt Nam. §iÒu nµy dÉn tíi hËu qu¶ lµ c¬ cÊu ®Çu t­ theo ngµnh, theo vïng l·nh thæ mÊt c©n ®èi. MÆt kh¸c, do quy ho¹ch ch­a cã hoÆc ®­îc triÓn khai chËm, l¹i dùa trªn mét sè dù b¸o thiÕu chÝnh x¸c, ch­a l­êng hÕt ®­îc nh÷ng diÔn biÕn phøc t¹p cña thÞ tr­êng... nªn thêi gian qua cã t×nh tr¹ng cÊp phÐp vµo mét sè lÜnh vùc qu¸ nhu cÇu hiÖn t¹i g©y nªn t×nh tr¹ng cung v­ît qu¸ cÇu, s¶n xuÊt thõa, doanh nghiÖp ho¹t ®éng kh«ng cã l·i. M«i tr­êng ®Çu t­ cßn nhiÒu yÕu kÐm vµ h¹n chÕ HÖ thèng ph¸p luËt, chÝnh s¸ch ®ang trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn nªn thiÕu tÝnh ®ång bé vµ æn ®Þnh, ch­a ®¶m b¶o tÝnh râ rµng vµ dù ®o¸n ®­îc tr­íc m«i tr­êng kinh doanh cßn nhiÒu h¹n chÕ. §©y chÝnh lµ ®iÒu khiÕn cho c¸c nhµ ®Çu t­ cßn e ng¹i khi ®Çu t­ vµo ViÖt Nam. C¬ së h¹ tÇng kinh tÕ – x· héi cßn nhiÒu h¹n chÕ. Giao th«ng, vËn t¶i, ®iÖn n­íc, c¸c dÞch vô x· héi nh­ y tÕ, gi¸o dôc, gi¶i trÝ cho ®èi t­îng ng­êi n­íc ngoµi...ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña ng­êi sö dông, chi phÝ cßn cao. Thñ tôc hµnh chÝnh trong lÜnh vùc FDI cßn qu¸ r­êm rµ, phøc t¹p. Thñ tôc vµ c¸c b­íc tiÕn hµnh thùc hiÖn dù ¸n tõ kh©u thÈm ®Þnh, cÊp giÊy phÐp ®Õn theo dâi kiÓm tra sau khi cÊp giÊy phÐp ®· ®­îc quy ®Þnh nh­ng trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c c¬ quan qu¶n lý cßn gÆp nhiÒu lóng tóng, c¸c nhµ ®Çu t­ cßn gÆp nhiÒu r¾c rèi. Sù thiÕu ®ång bé trong viÖc cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ ®· lµm chËm trÔ cho viÖc thùc hiÖn dù ¸n FDI. C¸c yÕu tè cña kinh tÕ thÞ tr­êng ch­a ®­îc t¹o lËp ®Çy ®ñ, mét sè c«ng cô quan träng hiÖn ch­a cã hoÆc cßn s¬ khai nh­ thÞ tr­êng lao ®éng, thÞ tr­êng chøng kho¸n, thÞ tr­êng bÊt ®éng s¶n... C¬ cÊu vèn ®Çu t­ theo ngµnh cã sù mÊt c©n ®èi: Trong lÜnh vùc n«ng l©m nghiÖp, thuû s¶n, mÆc dï ta ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch ­u ®·i nhÊt ®Þnh nh­ng l­îng vèn ®¨ng ký cßn qu¸ thÊp, sè dù ¸n thµnh c«ng kh«ng nhiÒu do gÆp rñi ro, thiªn tai, nguån nguyªn liÖu kh«ng æn ®Þnh... ChiÒu h­íng t¨ng tû träng ®Çu t­ n­íc ngoµi trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp lµ tèt, tuy nhiªn, tû träng ®èi víi c¸c dù ¸n thay thÕ nhËp khÈu, h­íng vµo thÞ tr­êng néi ®Þa cßn cao, nhÊt lµ c¸c dù ¸n cña EU, Mü, NhËt. Trong lÜnh vùc dÞch vô, tû träng c¸c dù ¸n kinh doanh bÊt ®éng s¶n cßn lín, chiÕm mét phÇn ba tæng vèn ®¨ng ký, thÞ tr­êng vÒ dÞch vô tµi chÝnh, ng©n hµng, t­ vÊn ph¸p lý cßn ch­a thùc sù më ®èi víi ®Çu t­ n­íc ngoµi. C¬ cÊu vèn ®Çu t­ theo vïng l·nh thæ mÊt c©n ®èi. FDI tËp trung chñ yÕu vµo nh÷ng ®Þa ph­¬ng cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi. Tuy ®iÒu nµy cã gãp phÇn lµm cho c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm cã tèc ®é t¨ng tr­ëng cao, t¹o ®éng lùc thóc ®Èy c¸c vïng kh¸c ph¸t triÓn, nh­ng còng lµm cho chªnh lÖch vÒ kinh tÕ x· héi gi÷a c¸c vïng ngµy cµng lín. FDI cã t¸c ®éng rÊt h¹n chÕ ®Õn khu vùc miÒn nói phÝa B¾c, mét sè tØnh miÒn Trung, T©y Nguyªn vµ ®ång b»ng s«ng Cöu Long. H¬n n÷a, tû lÖ c¸c dù ¸n ph¶i rót giÊy phÐp ®Çu t­ ë c¸c ®Þa bµn kinh tÕ- x· héi khã kh¨n còng cao h¬n ë c¸c ®Þa bµn kh¸c. Phô thuéc qu¸ nhiÒu vµo c¸c ®èi t¸c Ch©u ¸: C¸c ®èi t¸c ®Çu t­ chñ yÕu cña ViÖt Nam vÉn lµ c¸c n­íc trong khu vùc Ch©u ¸ trong khi ®ã c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia, c¸c nhµ ®Çu t­ ë c¸c n­íc t­ b¶n cßn Ýt hoÆc ®ang trong qu¸ tr×nh th¨m dß ®Çu t­. Chñ ®Çu t­ phÝa ViÖt Nam chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc do kh¶ n¨ng tµi chÝnh, chÝnh s¸ch Nhµ n­íc ­u ®·i c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc h¬n c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n. Kh¶ n¨ng gãp vèn cña phÝa ViÖt Nam cßn h¹n chÕ. Vèn gãp cña phÝa ViÖt Nam th­êng lµ gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt, vèn b»ng tiÒn Ýt sÏ g©y bÊt lîi cho ViÖt Nam trong liªn doanh vÒ quyÒn h¹n, nghÜa vô, tr¸ch nhiÖm vµ lîi Ých. ViÖc gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt cã h¹n chÕ lµ Nhµ n­íc thùc tÕ kh«ng thu ®­îc tiÒn thuª ®Êt vµ t¹o ra tiÒn lÖ c¬ quan nµo cã quyÒn sö dông ®Êt lµ nghiÔm nhiªn trë thµnh ®èi t¸c ViÖt Nam trong liªn doanh bÊt kÓ nh÷ng c¬ quan nµy cã hîp ngµnh nghÒ kinh doanh hay kh«ng. C¸n bé ViÖt Nam kh«ng cã nghiÖp vô chuyªn m«n mµ vÉn vµo liªn doanh nªn dÔ bÞ n­íc ngoµi thao tóng. MÆt kh¸c, chóng ta cßn thiÕu c¬ chÕ huy ®éng c¸c nguån lùc kh¸c nhau ®Ó gãp vèn liªn doanh víi n­íc ngoµi. H×nh thøc thu hót vèn FDI ch­a phong phó. H¬n chôc n¨m qua, FDI t¹i ViÖt Nam chØ thùc hiªn theo 3 h×nh thøc lµ doanh nghiÖp liªn doanh, doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi vµ hîp t¸c kinh doanh trªn c¬ së hîp ®ång, trong ®ã c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ n­íc ngoµi chØ ®­îc thµnh lËp theo h×nh thøc c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n. Do ®ã, trong nhiÒu n¨m, ta ch­a më ®­îc c¸c kªnh míi ®Ó thu hót dßng vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cña thÕ giíi. C¸n bé lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh nh­ng ®ang lµ kh©u yÕu nhÊt. NhiÒu c¸n bé ViÖt Nam ®­îc lµm viÖc trong c¸c liªn doanh thiÕu kiÕn thøc chuyªn m«n, kh«ng n¾m v÷ng ph¸t luËt, kh«ng biÕt ngo¹i ng÷. Mét sè c¸n bé kÐm phÈm chÊt, tho¸i ho¸, lo nghÜ tr­íc hÕt ®Õn lîi Ých c¸ nh©n, thËm chÝ ®øng vÒ phÝa lîi Ých cña chñ ®Çu t­ n­íc ngoµi. ChÊt l­îng lao ®éng cña ViÖt Nam cßn h¹n chÕ, ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña c¸c doanh nghiÖp vÒ lao ®éng kü thuËt cã tay nghÒ cao, kû luËt lao ®éng cßn kÐm, n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, tr×nh ®é ngo¹i ng÷ vµ giao tiÕp h¹n chÕ. Nh­ vËy, trong h¬n 15 n¨m qua, kÓ tõ khi ban hµnh LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam n¨m 1987, ho¹t ®éng FDI ë n­íc ta ®· ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu quan träng gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ-x· héi, vµo th¾ng lîi cña c«ng cuéc ®æi míi, t¨ng c­êng thÕ vµ lùc cña ViÖt Nam trªn tr­êng quèc tÕ. Tuy nhiªn, ho¹t ®éng FDI trong nh÷ng n¨m qua còng béc lé nh÷ng mÆt yÕu kÐm, h¹n chÕ: C¬ cÊu ®Çu t­ cßn bÊt hîp lý vµ hiÖu qu¶ tæng thÓ kinh tÕ-x· héi cña ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp cßn ch­a cao, m«i tr­êng ph¸p lý cßn ®ang trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn, thñ tôc hµnh chÝnh cßn nhiÒu r­êm rµ…®Æc biÖt tõ n¨m 1997, do nhiÒu nguyªn nh©n, nhÞp ®é t¨ng tr­ëng cña ho¹t ®éng FDI liªn tôc gi¶m sót, tuy tõ n¨m 2000 cho ®Õn nay t×nh h×nh ®· cã dÊu hiÖu phôc håi nh­ng ch­a v÷ng ch¾c. V× vËy, viÖc c¶i thiÖn toµn diÖn m«i tr­êng ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam lµ vÊn ®Ò tÊt yÕu trong giai ®o¹n hiÖn nay. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng thu hót vµ sö dông FDI trong ngµnh du lÞch ViÖt Nam. I. TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña viÖc thu hót FDI vµo ngµnh du lÞch ViÖt Nam. 1.Thùc tr¹ng c¬ së vËt chÊt kü thuËt ngµnh du lÞch ViÖt Nam. 1.1. C¬ së l­u tró: Trong kinh doanh, c¬ së l­u tró lµ mét phÇn quan träng. §ã lµ nh÷ng kh¸ch s¹n, motel, bungalow, lµng du lÞch hoÆc nh÷ng biÖt thù nhá. Bé phËn quan träng nhÊt trong c¬ së l­u tró lµ kh¸ch s¹n. Tõ n¨m 1996-1997, sè l­îng kh¸ch s¹n trong c¶ n­íc ®ang ®øng tr­íc nguy c¬ khñng ho¶ng thõa. Tuy l­îng buång phßng t¨ng m¹nh nh­ng nh×n chung hÖ thèng kh¸ch s¹n ViÖt Nam cßn bÞ ph©n t¸n, kh«ng ®ång bé, mang tÝnh chÊt nhá. ChØ cã kho¶ng 2% sè kh¸ch s¹n cã qui m« trªn 100 phßng, cßn l¹i sè kh¸ch s¹n cã qui m« d­íi 20 phßng chiÕm 70%. V× vËy, kh«ng chØ gÆp khã kh¨n khi ®ãn tiÕp vµ phôc vô c¸c ph¸i ®oµn kh¸ch lín, ngµnh kh¸ch s¹n cßn rÊt h¹n chÕ trong viÖc bæ sung, khai th¸c c¸c dÞch vô còng nh­ n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô. Víi tæng sè 3.267 c¬ së l­u tró trong ph¹m vi c¶ n­íc th× chØ cã 850 kh¸ch s¹n ®¹t tiªu chuÈn tõ 1 sao trë lªn víi tæng sè kho¶ng 20.000 phßng chiÕm tØ lÖ 30% tæng sè phßng kh¸ch s¹n trong c¶ n­íc, trong ®ã chñ yÕu lµ kh¸ch s¹n 1 - 2 sao. Sè kh¸ch s¹n cã trang thiÕt bÞ néi thÊt kh¸, vÖ sinh ®¶m b¶o chØ chiÕm 30%, l­îng phßng trong tõng kh¸ch s¹n nhá (d­íi 10 phßng) l¹i thhiÕu c¸c dÞch vô bæ sung nªn kh«ng ®ñ tiªu chuÈn xÕp h¹ng. Sè kh¸ch s¹n nµy chñ yÕu cña t­ nh©n vµ ph©n bè ®Òu trong c¶ n­íc. Cßn l¹i kho¶ng 34% tæng sè buång phßng kh¸ch s¹n ®· xuèng cÊp, thiÕt kÕ néi ngo¹i thÊt kh«ng hîp lý, kh«ng ®¶m b¶o vÖ sinh, trang thiÕt bÞ thiÕu ®ång bé. Lo¹i kh¸ch s¹n nµy chñ yÕu thuéc c¸c nhµ nghØ hoÆc kh¸ch s¹n ë ®Þa ph­¬ng mµ du lÞch ch­a ph¸t triÓn, vÞ trÝ kh«ng thuËn lîi. Sè phßng cña kh¸ch s¹n nµy chñ yÕu phôc vô kh¸ch néi ®Þa vµ du lÞch “Ba l«” lo¹i kh¸ch kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n cao. §øng tr­íc t×nh h×nh trªn, viÖc ®Çu t­ n©ng cao chÊt l­îng kh¸ch s¹n lµ cÇn thiÕt ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch quèc tÕ. 1.2. C¸c c¬ së ¨n uèng: Cïng víi sù gia t¨ng kh¸ch du lÞch còng nh­ c¸c c¬ së l­u tró, c¸c c¬ së ¨n uèng ë ViÖt Nam còng ph¸t triÓn nhanh. HÇu hÕt c¸c kh¸ch s¹n, nhµ nghØ ®Òu cã phßng ¨n, quÇy bar... kh«ng chØ phôc vô kh¸ch nghØ ë kh¸ch s¹n mµ cßn c¶ kh¸ch bªn ngoµi. VÊn ®Ò ®¶m b¶o an toµn vÖ sinh thùc phÈm vµ ®å uèng ®­îc quan t©m thÝch ®¸ng. Tuy nhiªn, chØ ë vµi kh¸ch s¹n lín míi cã y tÕ kiÓm tra vÖ sinh thùc phÈm vµ ®å uèng, ®Æc biÖt lµ ®å uèng pha chÕ, cßn hÇu hÕt c¸c c¬ së ¨n uèng kh¸c vÊn ®Ò nµy ®ang bÞ bu«ng láng. 1.3.HÖ thèng giao th«ng vËn t¶i: Giao th«ng vËn t¶i cã tÇm quan träng ®Æc biÖt ®èi víi du lÞch. Nh­ng trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ n­íc ta ch­a ph¸t triÓn, nguån vèn tÝch luü ch­a nhiÒu nªn hÖ thèng giao th«ng cña n­íc ta cßn nhiÒu h¹n chÕ. HÖ thèng ®­êng bé ë n­íc ta t­¬ng ®èi kÐm so víi khu vùc, 47% lµ ®­êng xÊu, chØ cã kho¶ng 7% chiÒu dµi ®­êng quèc lé lµ t­¬ng ®èi tèt. MËt ®é ®­êng s¾t cña chóng ta cao h¬n c¸c n­íc §«ng ¸ nh­ng chñ yÕu ph¸t triÓn ë miÒn B¾c, chÊt l­îng ®­êng xÊu. Giao th«ng ®­êng hµng kh«ng cßn ch­a ph¸t triÓn, gi¸ c¶ cßn cao. §èi víi giao th«ng ®­êng thuû, c¸c c¶ng biÓn ph©n bè kh«ng ®Òu, tËp trung chñ yÕu ë miÒn Trung trong khi l­îng kh¸ch chñ yÕu l¹i tËp trung ë miÒn B¾c vµ miÒn Nam. H¬n n÷a, hµng n¨m l¹i th­êng cã lò ®ét ngét, h¹n h¸n kÐo dµi nªn khai th¸c giao th«ng ®­êng thñy cña n­íc ta ®¹t hiÖu qu¶ ch­a cao. 1.4. HÖ thèng th«ng tin liªn l¹c: Th«ng tin liªn l¹c mÊy n¨m gÇn ®©y ®· cã nh÷ng b­íc tiÕn kh¸ dµi, tho¶ m·n mét phÇn yªu cÇu cña kh¸ch du lÞch tuy nhiªn vÉn cßn ë møc ®é thÊp so víi sù ph¸t triÓn cña c¸c n­íc trong khu vùc. §Õn nay c¶ n­íc cã kho¶ng 3,5 triÖu m¸y ®iÖn tho¹i trong c¶ n­íc, b×nh qu©n 4 m¸y/100 d©n. §iÖn tho¹i di ®éng ë ViÖt Nam hiÖn nay ®· ®­îc phñ sãng hÇu hÕt c¸c tØnh trong c¶ n­íc. Bªn c¹nh dÞch vô ®iÖn tho¹i, nh÷ng ph­¬ng tiÖn th«ng tin liªn l¹c hiÖn ®¹i nh­ m¸y fax, liªn l¹c th«ng qua m¹ng internet, th­ ®iÖn tö...liªn tôc ph¸t triÓn vµ ngµy cµng hiÖn ®¹i. §©y lµ nh÷ng tÝn hiÖu ®¸ng mõng vÒ hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c t¹i ViÖt Nam. Tuy nhiªn chÊt l­îng vµ chi phÝ sö dông hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c vÉn cßn lµ mét vÊn ®Ò ®¸ng bµn. Sãng ®iÖn tho¹i ë c¸c thµnh phè lín nh­ Hµ Néi nhiÒu khi vÉn cßn yÕu khiÕn cho nhiÒu cuéc ®iÖn tho¹i di ®éng kh«ng thùc hiÖn ®­îc. Gi¸ c¶ dÞch vô viÔn th«ng th× vÉn cßn cao h¬n nhiÒu so víi c¸c n­íc kh¸c trong khu vùc. Trong thêi gian tíi, chóng ta cÇn ®Çu t­ nhiÒu h¬n n÷a ®Ó n©ng cao chÊt l­îng hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c vµ h¹ gi¸ thµnh sö dông sao cho phï hîp víi mÆt b»ng chung cña c¸c n­íc trong khu vùc. 1.5.HÖ thèng cung cÊp ®iÖn n­íc: HÖ thèng cung cÊp ®iÖn ë ViÖt Nam kh«ng æn ®Þnh, vµ còng kh«ng ®ñ ®¸p øng cho nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh. Nguån n­íc khai th¸c chñ yÕu lµ n­íc mÆn nªn ®a sè vïng n­íc ven biÓn ®Òu ®· bÞ nhiÔm mÆn. Tiªu chuÈn ë c¸c ®« thÞ lín míi ®¹t b×nh qu©n 70-90 lÝt/ngµy/ng­êi vµ ph¹m vi cÊp míi chØ kho¶ng 40%-50% thÞ d©n. Trong khi ®ã møc tiªu thô cña mét kh¸ch du lÞch lµ 230 lÝt n­íc/ngµy. Trong sè 463 ®« thÞ cã sè d©n trªn 50000 ng­êi míi cã 100 ®« thÞ cã hÖ thèng cÊp n­íc phôc vô kho¶ng 6 triÖu d©n (47% d©n sè ®« thÞ). Sè ng­êi cßn l¹i buéc ph¶i dïng n­íc trong c¸c giÕng khoan, n­íc m­a hoÆc n­íc giÕng. Nh÷ng khã kh¨n cña viÖc cÊp n­íc nµy chñ yÕu lµ do hÖ thèng n­íc ngÇm Ýt, trang thiÕt bÞ khai th¸c ch­a hiÖn ®¹i. Nh×n chung, viÖc cung cÊp ®iÖn vµ n­íc sö dông trong sinh ho¹t vµ s¶n xuÊt t¹i nh÷ng thµnh phè lín gÆp rÊt nhiÒu khè kh¨n. Tuy ®· cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn song ®©y vÉn lµ mét vÊn ®Ò nan gi¶i ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam nãi chung vµ ngµnh du lÞch nãi riªng. 1.6.C¸c c¬ së vui ch¬i gi¶i trÝ: Bªn c¹nh nh÷ng dÞch vô, th«ng tin liªn l¹c... hÖ thèng c¸c c¬ së vui ch¬i gi¶i trÝ lµ mét phÇn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong kinh doanh du lÞch. §©y lµ mét h×nh thøc nh»m lµm cho kh¸ch du lÞch sö dông hÕt thêi gian rçi trong ngµy, t¨ng c­êng søc kháe sau nh÷ng c«ng viÖc c¨ng th¼ng vµ còng lµ mét nguån thu ngo¹i tÖ lín. C¸c h×nh thøc vui ch¬i gi¶i trÝ rÊt ®a d¹ng, khã cã thÓ liÖt kª c¸c chñng lo¹i: c¸c h×nh thøc vui ch¬i gi¶i trÝ trªn mÆt n­íc, trong lßng biÓn, trªn kh«ng, vµ trªn mÆt ®Êt. Tuy nhiªn, c¸c h×nh thøc vui ch¬i gi¶i trÝ chØ ®¸p øng ®­îc mét phÇn rÊt nhá nhu cÇu tiªu dïng c¸c lo¹i h×nh dÞch vô vui ch¬i gi¶i trÝ cña du kh¸ch. Nh­ vËy, ®©y vÉn lµ mét ®iÓm yÕu kÐm cña ngµnh du lÞch ViÖt Nam. Ngo¹i trõ thµnh phè Hå ChÝ Minh víi c¸c khu vui ch¬i gi¶i trÝ nh­ c«ng viªn §Çm Sen, khu du lÞch K× Hoµ hay míi ®©y lµ Sµi Gßn WATER PARK lµ nh÷ng khu vui ch¬i gi¶i trÝ lín, thu hót ®­îc nhiÒu kh¸ch du lÞch th× c¸c ®iÓm trong khu vui ch¬i gi¶i trÝ trong nh÷ng khu du lÞch cßn thiÕu vµ ®¬n ®iÖu. ë mét sè ®iÓm, c¸c khu vui ch¬i gi¶i trÝ tËp trung ngay trong kh¸ch s¹n v× vËy h¹n chÕ thêi gian l­u tró cña kh¸ch còng nh­ hiÖu qu¶ kinh doanh du lÞch. C¸c vò tr­êng tuy ph¸t triÓn ë nhiÒu n¬i song do vÐ vµo cöa cßn qu¸ cao, chØ ®¸p øng nhu cÇu cho mét phÇn thanh thiÕu niªn vµ nh÷ng kh¸ch du lÞch trÎ tuæi. C¸c h×nh thøc vui ch¬i gi¶i trÝ kh¸c nhau mang tÝnh chÊt ®¹i chóng hÇu nh­ kh«ng cã. C¸c c¬ së dÞch vô x«ng h¬i, massage... ®· cã ë nhiÒu n¬i nh­ng chÊt l­îng ch­a b¶o ®¶m, ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña du kh¸ch. ViÖc x©y dùng, ®Çu t­ vµo nh÷ng khu vui ch¬i gi¶i trÝ lín lµ ®iÒu cÇn thiÕt. Nã gãp phÇn quan träng trong viÖc thu hót kh¸ch ®Õn, kÐo dµi thêi gian l­u tró cña kh¸ch, t¨ng thªm thu nhËp cho ngµnh du lÞch nãi riªng vµ cho nÒn kinh tÕ nãi chung. 2. TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña viÖc thu hót FDI vµo du lÞch ViÖt Nam. Nh÷ng h¹n chÕ vÒ h¹ tÇng c¬ së du lÞch nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn khiÕn cho chÊt l­îng s¶n phÈm du lÞch cña ViÖt Nam ch­a cao. HÇu hÕt c¸c s¶n phÈm còng nh­ lo¹i h×nh du lÞch cßn ë d¹ng “th«”, ch­a ®éc ®¸o ®a d¹ng. Gi¸ m¸y bay cña ViÖt Nam cßn cao, gi¸ kh¸ch s¹n cßn ®¾t so víi gi¸ mÆt b»ng trong khu vùc, chÊt l­îng dÞch vô vÖ sinh ch­a ®¶m b¶o... dÉn ®Õn c¸c tour du lÞch vµo ViÖt Nam ®¾t, h¹n chÕ l­îng kh¸ch du lÞch vµo ViÖt Nam. §©y chÝnh lµ nguyªn nh©n lµm cho du lÞch ViÖt Nam ph¸t triÓn ch­a t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng du lÞch phong phó. Trong thêi gian tíi, ViÖt Nam cÇn cã vèn ®Ó n©ng cÊp, c¶i t¹o c¬ së h¹ tÇng du lÞch yÕu kÐm, ®Ó ®a d¹ng ho¸ vµ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm du lÞch ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn du lÞch thùc sù trë thµnh mét ngµnh kinh tÕ mòi nhän. Nhu cÇu vèn ®Çu t­ cho ph¸t triÓn du lÞch do vËy lµ rÊt lín. Trong viÖc huy ®éng nguån vèn ®Çu t­ cÇn thiÕt ®Ó ph¸t triÓn du lÞch, chóng ta cÇn ph¶i qu¸n triÖt ph­¬ng ch©m: “Huy ®éng tèi ®a nguån lùc trong n­íc vµ tranh thñ sù hîp t¸c, hç trî quèc tÕ”. Nguån vèn trong n­íc cã thÓ huy ®éng ®­îc lµ ng©n s¸ch Nhµ n­íc, lµ nguån vèn t­ nh©n cña c¸c doanh nghiÖp vµ nguån vèn tiÕt kiÖm trong d©n c­. Trong nh÷ng n¨m tr­íc m¾t, khi nguån vèn tÝch luü néi bé tõ nÒn kinh tÕ cßn h¹n hÑp th× viÖc huy ®éng nguån vèn ®Çu t­ bªn ngoµi lµ mét nhu cÇu tÊt yÕu vµ cã ý nghÜa hÕt søc quan träng ®èi víi ph¸t triÓn du lÞch trong giai ®o¹n hiÖn nay vµ trong t­¬ng lai cña ngµnh du lÞch. C¸c nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cã thÓ huy ®éng gåm cã: §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi (FDI) Hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (ODA) §Çu t­ chøng kho¸n TÝn dông quèc tÕ Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam cßn ch­a ph¸t triÓn, viÖc huy ®éng vèn th«ng qua kªnh nµy sÏ lµ rÊt khã kh¨n. Chóng ta còng kh«ng thÓ tr«ng ®îi nhiÒu vµo nguån vèn hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc do t×nh h×nh chung hiÖn nay toµn bé l­îng vèn ODA vµo ViÖt Nam nãi chung vµ vµo lÜnh vùc du lÞch nãi riªng cã chiÒu h­íng gi¶m c¶ vÒ quy m« lÉn møc ®é ­u ®·i; ®iÒu kiÖn cho vay kh¾t khe, rñi ro cña biÕn ®éng tû gi¸ ngµy cµng cao. H¬n n÷a, viÖc nhËn ODA ®«i khi kÌm theo mét sè ®iÒu kiÖn bÊt lîi cho n­íc chñ nhµ nh­: rµng buéc mua hµng, rµng buéc ®iÒu kiÖn chÝnh trÞ... §ång thêi, ®©y lµ nguån vèn ph¶i tr¶ vµo mét thêi h¹n qui ®Þnh nªn nÕu viÖc sö dông nguån vèn nµy kh«ng hiÖu qu¶ sÏ g©y nªn hËu qu¶ nghiªm träng ®ã lµ sù lÖ thuéc nÆng nÒ vµo n­íc cung cÊp ODA. Do vËy, nguån vèn FDI sÏ ®ãng vai trß chñ ®¹o. FDI kh«ng chØ ®­a vèn vµo n­íc tiÕp nhËn mµ cßn ®i kÌm víi vèn lµ c¶ kü thuËt, c«ng nghÖ, bÝ quyÕt kinh doanh, n¨ng lùc marketing. H¬n n÷a, FDI kh«ng ph¸t sinh nî cho n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­. Tãm l¹i, viÖc huy ®éng nguån vèn n­íc ngoµi ®Ó ph¸t triÓn du lÞch ViÖt Nam lµ cÇn thiÕt vµ viÖc thu hót FDI lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn quèc tÕ vµ phï hîp víi hoµn c¶nh cô thÓ cña ®Êt n­íc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay. II.ThuËn lîi trong thu hót FDI vµo ngµnh du lÞch ViÖt Nam. 1.Bèi c¶nh quèc tÕ. 1.1.Xu thÕ hoµ b×nh ho¸ vµ toµn cÇu ho¸. T×nh h×nh quèc tÕ trong thêi gian qua cã nh÷ng chuyÓn biÕn s©u s¾c, xu h­íng ®èi ®Çu chuyÓn sang ®èi tho¹i ®ang diÔn ra réng kh¾p trªn thÕ giíi. ViÖc n­íc ta gia nhËp c¸c tæ chøc vµ diÔn ®µn quèc tÕ nh­ HiÖp héi c¸c quèc gia §«ng Nam ¸ (asean), DiÔn ®µn hîp t¸c kinh tÕ Ch©u ¸ Th¸i B×nh D­¬ng (APEC), Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN (AFTA)... vµ ®ang tiÕn hµnh ®µm ph¸n ®Ó gia nhËp Tæ chøc Th­¬ng m¹i ThÕ giíi (WTO), viÖc b×nh th­êng ho¸ quan hÖ víi Mü, ký hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i song ph­¬ng víi Mü...®· c¶i thiÖn ®­îc bÇu kh«ng khÝ chÝnh trÞ gi÷a n­íc ta víi c¸c n­íc gãp phÇn ®Èy m¹nh hîp t¸c ®Çu t­. 1.2.Sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña khoa häc c«ng nghÖ Sù ph¸t triÓn cã tÝnh chÊt bïng næ cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ (KHCN) ®· t¸c ®éng ®Õn tÊt c¶ mäi lÜnh vùc kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi, m«i tr­êng... Sù chuyÓn nh­îng c«ng nghÖ diÔn ra nhanh h¬n ®Æc biÖt lµ tõ c¸c trung t©m c«ng nghÖ tíi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn dÉn tíi sù xuÊt hiÖn ngµy cµng nhiÒu c¸c trung t©m c«ng nghÖ cao, vµ tèc ®é ®µo th¶i c¸c c«ng nghÖ cò diÔn ra rÊt nhanh, chu kú c«ng nghÖ vµ ®æi míi s¶n phÈm ngµy cµng ®­îc rót ng¾n. Cuéc c¸ch m¹ng KH-CN lµ tiÒn ®Ò cho sù dÞch chuyÓn c¬ cÊu kinh tÕ cña mçi quèc gia theo h­íng t¨ng tû träng ngµnh dÞch vô trong ®ã cã ngµnh du lÞch. Nhu cÇu vµ ®éng lùc chuyÓn giao c«ng nghÖ t×m thÊy ph­¬ng thøc thùc hiÖn tèt nhÊt lµ th«ng qua FDI. V× thÕ, cµng ph¸t triÓn KH-CN th× FDI cµng ph¸t triÓn c¶ vÒ quy m« lÉn h×nh thøc nhÊt lµ FDI vµo ngµnh dÞch vô trong ®ã cã du lÞch. 2.Bèi c¶nh trong n­íc. 2.1.ChÝnh trÞ x· héi æn ®Þnh. M«i tr­êng chÝnh trÞ x· héi cña ViÖt Nam trong thêi gian qua ®­îc ®¸nh gi¸ lµ æn ®Þnh l©u dµi cho c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi. Mäi ho¹t ®éng tõ Trung ­¬ng tíi ®Þa ph­¬ng trªn c¶ n­íc ®Òu ®­îc chØ ®¹o d­íi sù l·nh ®¹o s¸ng suèt cña mét tæ chøc §¶ng duy nhÊt lµ §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam. §¶ng cã uy tÝn lín trong quÇn chóng, ®­îc quÇn chóng nh©n d©n tin yªu vµ ñng hé nhiÖt t×nh. KÓ tõ khi §¶ng ra ®êi n¨m 1930 ch­a cã mét cuéc ®¶o chÝnh hay b¹o ®éng næi lo¹n nµo tõ phÝa quÇn chóng nh©n d©n chèng l¹i sù l·nh ®¹o cña §¶ng. C¸c hµnh ®éng mÝt tinh, biÓu t×nh, b·i c«ng... hÇu nh­ kh«ng xuÊt hiÖn t¹i c¸c nhµ m¸y, ph©n x­ëng. Sù æn ®Þnh chÝnh trÞ x· héi nµy lµ nÒn t¶ng v÷ng ch¾c t¹o ra m«i tr­êng thuËn lîi cho viÖc thu hót FDI. 2.2. Tiªm n¨ng du lÞch phong phó. 2.2.1.Tµi nguyªn thiªn nhiªn VÞ trÝ ®Þa lý. N»m ë trung t©m §«ng Nam ¸, ë phÝa §«ng b¸n ®¶o §«ng D­¬ng; phÝa B¾c gi¸p Trung Quèc; phÝa T©y gi¸p Lµo, Campuchia; phÝa §«ng vµ Nam tr«ng ra biÓn Th¸i B×nh D­¬ng; ViÖt Nam lµ cÇu nèi phÇn lôc ®Þa víi c¸c quÇn ®¶o bao bäc xung quanh biÓn §«ng. H¬n n÷a, ViÖt Nam cßn lµ ®Çu mèi giao th«ng tõ Ên §é D­¬ng sang Th¸i B×nh D­¬ng. B»ng ®­êng biÓn, ®­êng bé vµ ®­êng hµng kh«ng, c¸c nhµ ®Çu t­ còng nh­ du kh¸ch ra vµo n­íc ta rÊt dÔ dµng. §Þa h×nh: L·nh thæ ViÖt Nam bao gåm 3/4 lµ ®åi nói tr¶i dµi tõ miÒn B¾c vµo miÒn Nam t¹o nªn nh÷ng d·y nói vµ nh÷ng c¶nh ®Ñp thiªn nhiªn hïng vÜ. NÕu nh­ ë vïng §«ng B¾c cã §éng Tam Thanh (L¹ng S¬n), hang P¾c Pã, Th¸c B¶n Gièc (Cao B»ng), nói Yªn Tö, VÞnh H¹ Long (Qu¶ng Ninh); ®Ønh nói T©y C«n LÜnh cao nhÊt vïng T©y B¾c cã ®é cao 2.431m th× vïng nói Tr­êng S¬n B¾c vµ Tr­êng S¬n Nam l¹i cã ®éng Phong Nha (Qu¶ng B×nh) kú thó víi nh÷ng ®­êng ®Ìo næi tiÕng nh­ §Ìo Ngang, ®Ìo H¶i V©n...N¬i ®©y cßn cã c¶ nh÷ng vïng ®Êt huyÒn tho¹i chøa ®ùng nhiÒu bÝ Èn vÒ ®éng vËt, thùc vËt, nhÊt lµ nÒn v¨n ho¸ ®Æc s¾c cña c¸c bé téc Ýt ng­êi. Thµnh phè §µ L¹t, n¬i nghØ m¸t lý t­ëng ®· ®­îc h×nh thµnh tõ cuèi thÕ kû XIX. Trªn l·nh thæ ViÖt Nam cßn cã hµng ngh×n con s«ng lín nhá. 3260 km ®­êng bê biÓn, víi h¬n 100 b·i biÓn vµ c¸c h¶i ®¶o ®· t¹o nªn gi¸ trÞ tæng hîp lín chøa ®ùng tiÒm n¨ng du lÞch biÓn. NÕu ®i däc theo bê biÓn ViÖt Nam, chóng ta sÏ ®­îc chiªm ng­ìng vÎ ®Ñp kú thó cña nh÷ng b·i biÓn nh­: Trµ Cæ, L¨ng C«, Non N­íc, Nha Trang, Vòng Tµu, Hµ Tiªn..., nh÷ng n¬i nói ¨n lan ra biÓn t¹o thµnh nh÷ng c¶nh quan tuyÖt ®Ñp nh­ VÞnh H¹ Long ®· ®­îc UNESCO c«ng nhËn lµ di s¶n thiªn nhiªn thÕ giíi. Kh«ng chØ cã vËy, rõng chiÕm mét diÖn tÝch lín trªn l·nh thæ ViÖt Nam. C¸c khu rõng quèc gia ®­îc nhµ n­íc b¶o vÖ vµ cã kÕ ho¹ch ph¸t triÓn du lÞch sinh th¸i bÒn v÷ng nh­: Ba V× (Hµ T©y), C¸t Bµ (H¶i Phßng), Cóc Ph­¬ng (Ninh B×nh), B¹ch M· (HuÕ), C¸t Tiªn (§ång Nai), C«n §¶o (Bµ RÞa – Vòng Tµu)... KhÝ hËu: ViÖt Nam n»m trong vïng khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa, cã ¸nh n¾ng chan hoµ, l­îng m­a dåi dµo vµ ®é Èm cao. NhiÖt ®é trung b×nh n¨m tõ 220C-270C, rÊt thÝch hîp cho viÖc ®i du lÞch. KhÝ hËu ViÖt Nam cã 2 mïa râ rÖt, mïa kh« rÐt (tõ th¸ng 11 ®Õn th¸ng 4 n¨m sau) vµ mïa m­a nãng (tõ th¸ng 5 ®Õn th¸ng 10) rÊt thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh du lÞch theo mïa. 2.2.2.Tµi nguyªn nh©n v¨n. Bªn c¹nh nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn, n­íc ta cßn cã nguån tµi nguyªn nh©n v¨n du lÞch ®a d¹ng, phong phó, ®ang ®­îc nhiÒu kh¸ch n­íc ngoµi ­a thÝch, nÒn lÞch sö hµng ngh×n n¨m v¨n hiÕn vµ mét nÒn v¨n minh lóa n­íc l©u ®êi cïng víi lÞch sö ®Êu tranh dùng n­íc vµ gi÷ n­íc ®· t¹o nªn nhiÒu c«ng tr×nh v¨n ho¸, kiÕn tróc, nh÷ng di tÝch lÞch sö phong phó ®­îc tr¶i ®Òu mäi miÒn ®Êt n­íc. §ång thêi, nÒn v¨n ho¸ ®Ëm ®µ b¶n s¾c cña 54 d©n téc anh em còng ®· t¹o nªn nh÷ng nÐt v¨n ho¸ ®Æc tr­ng, nh÷ng lÔ héi truyÒn thèng, nh÷ng phong tôc vµ nghÒ cæ truyÒn ®· l«i cuèn vµ hÊp dÉn kh¸ch du lÞch tõ kh¾p n¬i trªn thÕ giíi. Di tÝch lÞch sö, c«ng tr×nh v¨n ho¸ kiÕn tróc. ViÖt Nam cã nh÷ng ng«i chïa, nh÷ng nhµ thê còng nh­ ®×nh, ®Òn, miÕu næi tiÕng- mét tron._.uy luËt thÞ tr­êng. Söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam hiÖn nay. Trong tiÕn tr×nh ®i ®Õn mét LuËt chung cho FDI vµ ®Çu t­ trong n­íc, tr­íc m¾t ®Ó b¶o ®¶m m«i tr­êng ®Çu t­ cã søc hÊp dÉn vµ tÝnh c¹nh tranh cao so víi c¸c n­íc trong khu vùc, cÇn söa ®æi, bæ sung mét sè §iÒu cña LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi hiÖn hµnh vµ c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt liªn quan, víi c¸c yªu cÇu: B¶o ®¶m mét khung khæ ph¸p luËt hÊp dÉn, th«ng tho¸ng, râ rµng æn ®Þnh, mét hÖ thèng ­u ®·i vµ khuyÕn khÝch mang tÝnh c¹nh tranh cao so víi c¸c n­íc trong khu vùc. LuËt ho¸, n©ng lªn møc c¸c quy ®Þnh cña LuËt c¸c chÝnh s¸ch, quyÕt ®Þnh cña ChÝnh phñ ®· ®­îc kiÓm nghiÖm qua thùc tÕ. Chñ ®éng xö lý c¸c vÇn ®Ò ph¸p lý liªn quan ®Õn viÖc thùc hiÖn c¸c cam kÕt cña n­íc ta trong lé tr×nh héi nhËp quèc tÕ. Mét sè vÊn ®Ò cÇn söa ®æi: Qui ®Þnh vÒ h×nh thøc thu hót vèn FDI VÒ h×nh thøc c«ng ty cæ phÇn: LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi n¨m 1996 söa ®æi, bæ sung n¨m 2000 qui ®Þnh 3 h×nh thøc ®Çu t­ chñ yÕu lµ hîp t¸c kinh doanh trªn c¬ së hîp ®ång, doanh nghiÖp liªn doanh vµ doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi. Ba h×nh thøc nµy chØ ®­îc tæ chøc d­íi h×nh thøc c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n. §©y còng chÝnh lµ mét h¹n chÕ cña luËt ph¸p ViÖt Nam. So víi h×nh thøc c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty cæ phÇn cã lîi thÕ h¬n trong viÖc huy ®éng nguån vèn réng r·i b»ng c¸ch ph¸t hµnh cæ phiÕu ra c«ng chóng vµ gi¶m rñi ro do kh«ng tËp trung vèn ngay tõ ®Çu vµo doanh nghiÖp. V× vËy, chóng ta cÇn bæ sung vµo luËt hiÖn hµnh qui ®Þnh cho phÐp c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc thµnh lËp c«ng ty cæ phÇn cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. VÒ h×nh thøc c«ng ty ®a môc tiªu: §Ó thuËn tiÖn cho ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, ViÖt Nam nªn cho phÐp c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi thµnh lËp c¸c c«ng ty ®a môc tiªu hoÆc ®a dù ¸n. C¸c c«ng ty nµy ph¶i khai b¸o víi Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ mçi khi thùc hiÖn mét dù ¸n míi ®Ó ®¶m b¶o sù kiÓm so¸t cña Nhµ n­íc. Qui ®Þnh vÒ h×nh thøc gãp vèn. Theo qui ®Þnh t¹i ®iÒu 7 cña LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi n¨m 1996, (söa ®æi n¨m 2000), ®èi víi c¸c kho¶n vèn gãp b»ng tiÒn mÆt, ngoµi tiÒn n­íc ngoµi, nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi chØ ®­îc gãp vèn b»ng tiÒn ViÖt Nam cã nguån gèc tõ ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam. Qui ®Þnh nµy tuy cã më réng quyÒn gãp vèn b»ng tiÒn ViÖt Nam cña nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi h¬n so víi qui ®Þnh cña LuËt n¨m 1992, nh­ng còng chØ giíi h¹n trong ph¹m vi c¸c kho¶n tiÒn ViÖt Nam cã nguån gèc tõ dù ¸n ®Çu t­ ®ang ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam (bao gåm lîi nhuËn, c¸c kho¶n thu nhËp tõ thanh lý, chuyÓn nh­îng vèn ®Çu t­). ViÖc giíi h¹n quyÒn gãp vèn b»ng tiÒn ViÖt Nam cña nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®· lµm h¹n chÕ kh¶ n¨ng thu hót ®Çu t­ cña ta, kh«ng phï hîp víi tinh thÇn khuyÕn khÝch nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi t¸i ®Çu t­ b»ng nguån thu nhËp hîp ph¸p t¹i ViÖt Nam. V× vËy, cÇn söa l¹i ®iÒu 7 cña LuËt n¨m 1996 theo h­íng cho phÐp nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi gãp vèn b»ng tiÒn ViÖt Nam cã nguån gèc hîp ph¸p t¹i ViÖt Nam thay v× chØ ®­îc gãp vèn b»ng tiÒn ViÖt Nam cã nguån gèc tõ ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam nh­ hiÖn nay. TiÕn tíi hÖ thèng ph¸p luËt ®Çu t­ thèng nhÊt cho ®Çu t­ trong n­íc vµ FDI, phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ. Trong ®iÒu kiÖn cña nÒn kinh tÕ ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ chÕ, héi nhËp vµo kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ th× viÖc ban hµnh luËt riªng vÒ ®Çu t­ n­íc ngoµi lµ cÇn thiÕt. Tuy nhiªn, thµnh tùu cña h¬n 15 n¨m ®æi míi vµ t×nh h×nh thùc tÕ ®ßi hái vµ cho phÐp tÝnh tíi mét hÖ thèng ph¸p luËt thèng nhÊt. H¬n n÷a, n­íc ta ®· trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña asean, do vËy trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt chÝnh s¸ch vÒ ®Çu t­ cÇn ph¶i tÝnh ®Õn nh÷ng ®Þnh chÕ cña c¸c tæ chøc nµy. §Ó thùc hiÖn gi¶i ph¸p nµy, ®ßi hái cÇn ph¶i chuÈn bÞ c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó rót ng¾n dÇn kho¶ng c¸ch gi÷a LuËt ®Çu t­ n­ãc ngoµi vµ ®Çu t­ trong n­íc, tõng b­íc tiÕn tíi viÖc x©y dùng bé luËt ®Çu t­ chung trong c¶ n­íc. 1.1.2. TiÕp tôc ®æi míi chÝnh s¸ch thu hót FDI. VÒ chÝnh s¸ch tÝn dông, qu¶n lý ngo¹i hèi. Gi¶m dÇn tû lÖ kÕt hèi ngo¹i tÖ ®Ó tiÕn tíi xo¸ bá viÖc kÕt hèi b¾t buéc khi cã ®iÒu kiÖn; tõng b­íc thùc hiÖn môc tiªu tù do ho¸ chuyÓn ®æi ngo¹i tÖ ®èi víi c¸c giao dÞch v·ng lai. Ph¸t triÓn m¹nh hÖ thèng ®ång bé c¸c thÞ tr­êng nhÊt lµ thÞ tr­êng vèn. C¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc tiÕp cËn réng r·i thÞ tr­êng vèn; ®­îc vay tÝn dông, kÓ c¶ trung vµ dµi h¹n t¹i c¸c tæ chøc tÝn dông ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam, tuú thuéc vµo hiÖu qu¶ kinh tÕ, kh¶ n¨ng tr¶ nî cña dù ¸n vµ cã thÓ b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n cña c¸c c«ng ty mÑ ë n­íc ngoµi. VÒ chÝnh s¸ch thuÕ, vµ ­u ®·i tµi chÝnh. ViÖt Nam ®· cã chÝnh s¸ch thuÕ ­u ®·i, song ch­a æn ®Þnh vµ cßn thiÕu hÊp dÉn. Ph­¬ng h­íng tíi cÇn ph¶i níi láng chÕ ®é ­u ®·i h¬n n÷a, lo¹i bá nh÷ng h¹n chÕ do chÝnh s¸ch thuÕ vµ nh÷ng ­u ®·i tµi chÝnh kh¸c ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­. Cô thÓ cÇn: N©ng cao hiÖu lùc vµ hiÖu qu¶ cña c¸c biÖn ph¸p ­u ®·i tµi chÝnh nh­ gi¶i quyÕt nhanh vÊn ®Ò hoµn thuÕ cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, t¹o thuËn tiÖn cho viÖc chuyÓn lîi nhuËn vÒ n­íc vµ cho viÖc gãp vèn ®­îc dÔ dµng, ®Æc biÖt lµ kh«ng nªn h¹n chÕ hoÆc ®­a ra quyÕt ®Þnh b¾t buéc c¸c nhµ ®Çu t­ ph¶i gãp vèn b»ng tiÒn mÆt khi hä còng ®ang gÆp nh÷ng khã kh¨n. Cho c¸c dù ¸n ®· ®­îc cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ ®­îc h­ëng nh÷ng ­u ®·i cña c¸c quy ®Þnh míi vÒ thuÕ lîi tøc, gi¸ thuÕ ®Êt míi; xem xÐt ®Ó miÔn gi¶m thuÕ doanh thu ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp thùc sù lç vèn. Ngoµi ra, cÇn tiÕp tôc ®Ò ra vµ thùc hiÖn c¸c cam kÕt vÒ ­u ®·i thuÕ trong khu«n khæ AFTA. §ång thêi, cÇn ph¶i t¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm to¸n ®Ó xö lý nghiªm theo luËt ®Þnh nh÷ng hµnh vi trèn thuÕ, Èn lËu thuÕ. KÞp thêi xem xÐt, ®iÒu chØnh c¸c chÝnh s¸ch cßn ch­a phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ ®Ó ®¶m b¶o cho m«i tr­êng ®Çu t­ nãi chung ngµy cµng ®­îc thªm c¶i thiÖn. VÒ chÝnh s¸ch lao ®éng vµ tiÒn l­¬ng Hoµn thiÖn c¸c lo¹i v¨n b¶n quy ®Þnh ¸p dông ®èi víi ng­êi lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. C¸c v¨n b¶n ®Æc biÖt chó träng ®Õn quy ®Þnh vÒ tuyÓn dông, lùa chän lao ®éng, chøc n¨ng cña c¸c c¬ quan qu¶n lý lao ®éng, vÊn ®Ò ®µo t¹o, ®Ò b¹t vµ sa th¶i lao ®éng, c¸c v¨n b¶n xö lý tranh chÊp vÒ lao ®éng, tiÒn l­¬ng thu nhËp. Cho phÐp c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi trùc tiÕp tuyÓn chän lao ®éng kh«ng th«ng qua trung gian. Hoµn thiÖn bé m¸y hµnh ph¸p vÒ qu¶n lý lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. T¨ng c­êng hiÖu lùc cña c¸c quy ®Þnh nhµ n­íc vÒ lao ®éng ®Æc biÖt lµ vÒ ký kÕt hîp ®ång lao ®éng, tho¶ ­íc lao ®éng tËp thÓ, xö lý nghiªm minh nh÷ng tr­êng hîp lµm sai quy ®Þnh vÒ tr¶ c«ng lao ®éng, tÝnh thuÕ thu nhËp cho ng­êi n­íc ngoµi. VÒ chÝnh s¸ch ®Êt ®ai. §Ó hoµn thiÖn chÝnh s¸ch ®Êt ®ai ®èi víi FDI cÇn chó träng c¸c néi dung sau ®©y: Ngoµi vÊn ®Ò thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt, cÇn so¸t xÐt l¹i gi¸ cho thuª ®Êt, gi¶i quyÕt døt ®iÓm vÊn ®Ò ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng ®ang g©y ¸ch t¾c ®èi víi viÖc triÓn khai dù ¸n. CÇn sím chÊm døt c¬ chÕ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt; chuyÓn sang thùc hiÖn chÕ ®é Nhµ n­íc cho thuª ®Êt. Tham kh¶o kinh nghiÖm cña c¸c n­íc vÒ viÖc ¸p dông chÝnh s¸ch ®Êt ®ai ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi nh­ Trung Quèc, Th¸i Lan, Malaixia, Mianma... ®Ó x©y dùng c¬ chÕ cho thuª ®Êt dµi h¹n (kho¶ng 70-90 n¨m), thu tiÒn mét lÇn vµ c¸c nhµ ®Çu t­ cã toµn quyÒn sö dông, ®Þnh ®o¹t, cho thuª, thÕ chÊp... trong thêi h¹n thuª ®Êt. Tõng b­íc thùc hiÖn thèng nhÊt tiÒn cho thuª ®Êt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp (kh«ng ph©n biÖt doanh nghiÖp trong n­íc hay doanh nghiÖp cã vèn FDI). Rµ so¸t vµ xem xÐt gi¶m møc tiÒn thuª ®Êt cho phï hîp víi ®Þnh h­íng thu hót ®Çu t­ ë c¸c ®Þa ph­¬ng, c¸c tØnh ®¶m b¶o møc tiÒn thuª ®Êt kh«ng cao h¬n c¸c n­íc trong khu vùc. §¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc giao ®Êt, cho thuª ®Êt. 1.2.N©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý Nhµ n­íc §Ó n©ng cao n¨ng lùc ®iÒu hµnh, qu¶n lý cña Nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng FDI ë ViÖt Nam trong thêi gian tíi cÇn xóc tiÕn c¸c gi¶i ph¸p c¬ b¶n sau: CÇn n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña c¸c Bé, c¸c ngµnh, Uû ban nh©n d©n cÊp tØnh trong viÖc qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp FDI theo luËt ®Þnh, b¶o ®¶m hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c trung t©m xö lý “nãng”, ®Þnh kú tiÕp xóc víi c¸c doanh nghiÖp, ®èi tho¹i víi c¸c nhµ FDI ®Ó t×m kiÕm nh÷ng v­íng m¾c cña hä. CÇn m¹nh d¹n h¬n n÷a trong viÖc ph©n cÊp, uû quyÒn cho c¸c ®Þa ph­¬ng trong viÖc qu¶n lý ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI trªn ®i¹ bµn ®Ó ®¬n gi¶n h¬n n÷a c¸c thñ tôc, xö lý kÞp thêi c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh. ViÖc ph©n cÊp nµy ph¶i dùa trªn c¬ së ®¶m b¶o ®­îc nguyªn t¾c tËp trung, thèng nhÊt qu¶n lý vÒ quy ho¹ch, c¬ cÊu, chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ trong ®ã chó träng ph©n cÊp qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng sau khi cÊp giÊy phÐp cña c¸c dù ¸n FDI. T¨ng c­êng sù h­íng dÉn, kiÓm tra cña c¸c Bé, Ngµnh, trung ­¬ng. Cã c¬ chÕ xö lý nghiªm kh¾c c¸c tr­êng hîp vi ph¹m luËt ph¸p, chÝnh s¸ch, quy ho¹ch trong viÖc thùc hiÖn chñ tr­¬ng ph©n cÊp qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ FDI, kÓ c¶ viÖc ph¶i thùc hiÖn chÊm døt hiÖu lùc cña c¸c giÊy phÐp ®Çu t­ cÊp sai quy ®Þnh. C¸c c¬ quan cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ ph¶i th­êng xuyªn rµ so¸t, ph©n lo¹i c¸c dù ¸n FDI ®· ®­îc cÊp giÊy phÐp ®Ó cã nh÷ng biÖn ph¸p thÝch hîp, kÞp thêi th¸o gì c¸c khã kh¨n cho doanh nghiÖp FDI. §èi víi c¸c doanh nghiÖp ®· ®i vµo s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c Bé, Ngµnh vµ Uû ban nh©n d©n cÊp tØnh trong ph¹m vi thÈm quyÒn cña m×nh cÇn ®éng viªn khen th­ëng kÞp thêi ®Ó khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng tèt vµ tiÕp tôc ph¸t triÓn, ®ång thêi cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó th¸o gì c¸c khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp, nhÊt lµ vÊn ®Ò thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm, c¸c nghÜa vô thuÕ. §èi víi c¸c dù ¸n ®ang trong qu¸ tr×nh triÓn khai th× c¸c Bé, Ngµnh vµ Uû ban nh©n d©n cÊp tØnh cÇn tÝch cùc hç trî doanh nghiÖp th¸o gì c¸c khã kh¨n nh­ vÊn ®Ò ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng ®Ó nhanh chãng hoµn thµnh x©y dùng c¬ b¶n, ®­a doanh nghiÖp vµo s¶n xuÊt kinh doanh. §èi víi c¸c dù ¸n ch­a triÓn khai, song xÐt thÊy cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn th× cÇn ph¶i thóc ®Èy viÖc triÓn khai trong mét thêi gian vµ gi¶i quyÕt c¸c v­íng m¾c, kÓ c¶ viÖc ®iÒu chØnh môc tiªu vµ quy m« cña c¸c dù ¸n. §èi víi c¸c dù ¸n ch­a triÓn khai vµ kh«ng cã triÓn väng thùc hiÖn th× cÇn ph¶i kiªn quyÕt thu håi giÊy phÐp ®Çu t­ ®Ó dµnh ®Þa ®iÓm cho c¸c nhµ ®Çu t­ kh¸c cã triÓn väng h¬n. 1.3.C¶i tiÕn thñ tôc hµnh chÝnh ViÖc c¶i c¸ch hµnh chÝnh liªn quan ®Õn ho¹t ®éng FDI do ®ã cÇn nghiªn cøu x©y dùng c¬ chÕ qu¶n lý vµ tæ chøc theo h­íng mét cöa, mét ®Çu mèi trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho ho¹t ®éng FDI. §Ó t¹o ®­îc b­íc c¨n b¶n vÒ thñ tôc hµnh chÝnh, cÇn thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p sau: T¨ng c­êng phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc ë trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng trong qu¶n lý ho¹t ®éng FDI, ph©n ®Þnh râ quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm cña tõng c¬ quan trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh, duy tr× th­êng xuyªn viÖc tiÕp xóc cña c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc víi c¸c nhµ FDI. C¶i tiÕn c¸c thñ tôc hµnh chÝnh liªn quan ®Õn c¸c ho¹t ®éng FDI theo h­íng tiÕp tôc ®¬n gi¶n hãa c¸c thñ tôc cÊp giÊy phÐp ®Çu t­, më réng c¸c dù ¸n thuéc diÖn ®¨ng ký cÊp giÊy phÐp ®Çu t­, rµ so¸t cã hÖ thèng tÊt c¶ c¸c lo¹i giÊy phÐp, c¸c qui ®Þnh liªn quan ®Õn ho¹t ®éng FDI, trªn c¬ së ®ã b·i bá nh÷ng lo¹i giÊy phÐp, qui ®Þnh kh«ng cÇn thiÕt ®èi víi ho¹t ®éng FDI. C¸c Bé, Ngµnh vµ c¸c ®Þa ph­¬ng ph¶i qui ®Þnh râ rµng, c«ng khai c¸c thñ tôc hµnh chÝnh, ®¬n gi¶n ho¸ vµ gi¶m bít c¸c thñ tôc kh«ng cÇn thiÕt, kiªn quyÕt xö lý nghiªm kh¾c c¸c tr­êng hîp s¸ch nhiÔu, cöa quyÒn, tiªu cùc vµ v« tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¸n bé c«ng quyÒn. 1.4.C«ng t¸c c¸n bé ®µo t¹o. Trong thêi gian tíi chóng ta cÇn chó träng t¨ng c­êng c«ng t¸c c¸n bé vµ ®µo t¹o c«ng nh©n kü thuËt lµm viÖc trong khu vùc kinh tÕ cã vèn FDI theo c¸c h­íng sau ®©y: Tæ chøc båi d­ìng, n©ng cao tÇm hiÓu biÕt vÒ luËt ph¸p, chÝnh s¸ch, chuyªn m«n, ngo¹i ng÷ ®èi víi ®éi ngò c¸c c¸n bé lµm viÖc víi n­íc ngoµi. ThÝ ®iÓm h×nh thøc thi tuyÓn hoÆc cã c¬ chÕ bæ nhiÖm hîp lý c¸c chøc vô quan träng trong liªn doanh. Rµ so¸t, sµng läc ®Ó n©ng cao chÊt l­îng c¸n bé, chÊm døt t×nh tr¹ng hÔ cã ®Êt gãp vèn th× mÆc nhiªn ®­îc cö ng­êi cña m×nh tham gia vµo héi ®ång qu¶n trÞ vµ ban gi¸m ®èc. §ång thêi phèi hîp víi Bé Lao ®éng, Th­¬ng binh vµ x· héi vµ c¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi tæ chøc tèt viÖc n©ng cao tay nghÒ cho ng­êi lao ®éng. 2.Gi¶i ph¸p cô thÓ cho ngµnh du lÞch. 2.1.X©y dùng quy ho¹ch ph¸t triÓn du lÞch. Trong giai ®o¹n ph¸t triÓn du lÞch hiÖn nay cña n­íc ta, cïng víi nhu cÇu thu hót vèn ®Çu t­ vµo ngµnh du lÞch, quy ho¹ch c¸c khu ®iÓm du lÞch lµ mét trong nh÷ng yªu cÇu cÊp b¸ch ®èi víi c¸c ®Þa ph­¬ng trªn toµn quèc. Cã thÓ hiÓu quy ho¹ch du lÞch lµ qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch khai th¸c c¸c tµi nguyªn du lÞch ®Ó t¹o thµnh c¸c s¶n phÈm phï hîp. Quy ho¹ch du lÞch cã nh÷ng kh¸c biÖt nhÊt ®Þnh so víi quy ho¹ch kinh tÕ – x· héi vµ c¸c quy ho¹ch chuyªn ngµnh kh¸c. Quy ho¹ch du lÞch cã tÝnh linh ho¹t h¬n, kh«ng mang tÝnh ¸p ®Æt mµ dùa trªn mét sè nguyªn t¾c, mét trong nh÷ng nguyªn t¾c quan träng nhÊt lµ nguyªn t¾c thÞ tr­êng. ThÞ tr­êng quyÕt ®Þnh ai sÏ lµ ng­êi tiªu thô c¸c s¶n phÈm du lÞch ®­îc t¹o ra, c¸c s¶n phÈm nµy sÏ bao gåm nh÷ng cÊu thµnh g×, ®­îc b¸n víi gi¸ bao nhiªu, ®­îc thiÕt kÕ nh­ thÕ nµo... Do vËy, khi x©y dùng quy ho¹ch chi tiÕt c¸c khu ®iÓm du lÞch cÇn ph¶i tiÕn hµnh nghiªn cøu thÞ tr­êng tØ mØ. Tõ ®ã x©y dùng chiÕn l­îc quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh ®èi víi tæng thÓ c¶ n­íc g¾n víi quy ho¹ch kinh tÕ x· héi cña c¶ n­íc. Quy ho¹ch ngµnh du lÞch ph¶i ®¶m b¶o ph¸t triÓn 3 vïng du lÞch träng ®iÓm g¾n víi 3 vïng ®éng lùc ph¸t triÓn kinh tÕ, h­íng cho c¸c ®Þa ph­¬ng, c¸c doanh nghiÖp khai th¸c cã kÕ ho¹ch c¸c tiÒm n¨ng du lÞch, ®iÒu kiÖn c¬ së h¹ tÇng cho phÐp ®Õn ®©u tæ chøc khai th¸c ®Õn ®ã. Quy ho¹ch ph¶i dùa trªn ®Æc ®iÓm vÒ tù nhiªn vµ v¨n ho¸ tõng vïng sinh th¸i kh¸c nhau vµ ph¶i cã sù nhÊt trÝ cña c¸c ban ngµnh cïng ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng cã g¾n bã víi du lÞch. Cã nh­ thÕ míi ph¸t huy hÕt thÕ m¹nh tõng ®Þa ph­¬ng ®Çu t­ sÏ hiÖu qu¶ h¬n (kh«ng trïng l¾p) vµ s¶n phÈm míi ®a d¹ng hÊp dÉn. Mét quy ho¹ch ph¸t triÓn du lÞch cô thÓ, râ rµng ch¾c ch¾n sÏ t¹o ®iÒu kiÖn vµ h­íng c¸c nhµ ®Çu t­ vµo nh÷ng lÜnh vùc ®Çu t­ ®óng ®¾n. Ngoµi ra bªn c¹nh viÖc x©y dùng vµ thùc hiÖn quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh du lÞch nãi chung, chóng ta ph¶i tiÕn hµnh quy ho¹ch c¸c dù ¸n ®Çu t­ n­íc ngoµi. §©y lµ mét néi dung v« cïng quan träng. ViÖc thiÕu hoÆc chËm ®­a ra mét kÕ ho¹ch quèc gia vÒ ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo lÜnh vùc du lÞch ch¾c ch¾n sÏ lµ nguyªn nh©n g©y bÊt lîi cho ho¹t ®éng qu¶n lý Nhµ n­íc vµ m«i tr­êng ®Çu t­ n­íc ngoµi trong lÜnh vùc du lÞch. §iÓm cÇn quan t©m trong quy ho¹ch ®Çu t­ lµ ph¶i t¹o cho ®­îc m«i tr­êng thu hót ®Çu t­, ®Çu t­ c©n ®èi, hµi hoµ gi÷a c¸c lÜnh vùc vµ c¸c vïng trong c¶ n­íc. H¬n n÷a, ph¶i phï hîp víi LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam, víi chÝnh s¸ch më cöa cña §¶ng vµ Nhµ n­íc thÓ hiÖn qua viÖc ®a ph­¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i. Ngoµi viÖc duy tr× c¸c nhµ ®Çu t­ “truyÒn thèng” nh­ Hång K«ng, Singapore, §µi Loan, British Virgin Island, Hµn Quèc... cÇn tËp trung nghiªn cøu kh¶ n¨ng thu hót h¬n n÷a c¸c nhµ ®Çu t­ tiÒm n¨ng tõ c¸c n­íc liªn minh Ch©u ¢u, Mü, NhËt B¶n. §©y lµ nh÷ng nhµ ®Çu t­ cã tiÒm lùc vÒ vèn, c«ng nghÖ, cã thÞ tr­êng lín. 2.2.Hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­ vµo du lÞch. Tæng côc Du lÞch, côc xóc tiÕn du lÞch vµ c¸c bé ngµnh cã liªn quan cÇn t¨ng c­êng c«ng t¸c nghiªn cøu t×nh h×nh kinh tÕ, thÞ tr­êng ®Çu t­, chÝnh s¸ch ®Çu t­ n­íc ngoµi cña c¸c n­íc, c¸c tËp ®oµn vµ c¸c c«ng ty lín ®Ó cã chÝnh s¸ch thu hót vèn FDI cho phï hîp. Bªn c¹nh ®ã, viÖc nghiªn cøu luËt ph¸p, chÝnh s¸ch vµ c¸c biÖn ph¸p thu hót ®Çu t­ cña c¸c n­íc trong khu vùc lµ cÇn thiÕt ®Ó kÞp thêi cã nh÷ng ®èi s¸ch hîp lý. HÖ thèng ph¸p luËt chuyªn ngµnh du lÞch cÇn ®¶m b¶o tÝnh cô thÓ, râ rµng, nhÊt qu¸n vµ dù ®o¸n tr­íc ®­îc. §Ó khuyÕn khÝch ®Çu t­ vµo du lÞch c¸c chÝnh s¸ch thu hót ®Çu t­ vµo du lÞch cÇn ®­îc hoµn thiÖn theo h­íng: VÒ chÝnh s¸ch thuÕ: Gi¶m møc thuÕ suÊt thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi trong du lÞch. HiÖn nay, møc thuÕ nµy ë møc 25% lµ møc thuÕ cao nhÊt, cao h¬n so víi kh¶ n¨ng thùc hiÖn. Gi¶m dÇn vµ tiÕn tíi lo¹i bá viÖc ¸p dông thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt ®èi víi lo¹i h×nh kinh doanh s©n golf bëi v× golf lµ mét h×nh thøc thÓ thao nh­ bãng ®¸, bãng chuyÒn, b¬i léi...nªn ®­îc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn chø kh«ng nªn xÕp chung vµo nhãm kinh doanh bÞ h¹n chÕ ph¸t triÓn nh­ vµng m·, thuèc l¸, r­îu bia. VÒ chÝnh s¸ch ®Êt ®ai: Tõng b­íc thùc hiÖn thèng nhÊt tiÒn cho thuª ®Êt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp. MiÔn gi¶m tiÒn thuª ®Êt ®èi víi c¸c dù ¸n ®ang trong thêi kú x©y dùng c¬ b¶n, dù ¸n thùc hiÖn t¹i ®Þa bµn cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ-x· héi khã kh¨n. Ban hµnh chÕ ®é ®Òn bï, gi¶i to¶ ®Êt theo nguyªn t¾c: Gi¸ ®Êt tÝnh ®Òn bï ph¶i s¸t víi gi¸ chuyÓn nh­îng quyÒn sö dông ®Êt Tæ chøc giao ®Êt, thuª ®Êt cã tr¸ch nhiÖm chi tr¶ tiÒn ®Òn bï cho ng­êi cã ®Êt bÞ thu, nh­ng phÝa ViÖt Nam ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm gi¶i to¶ mÆt b»ng vµ chØ giao ®Êt cho chñ dù ¸n FDI khi ®· gi¶i phãng xong mÆt b»ng. 2.3.§Èy m¹nh c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t­. ViÖt Nam b¾t ®Çu tiÕp nhËn ®Çu t­ n­íc ngoµi trong hoµn c¶nh thÕ giíi cã sù c¹nh tranh gay g¾t vÒ thÞ tr­êng ®Çu t­. NhiÒu n­íc xung quanh ta nh­ Th¸i Lan, Singapore, Trung Quèc, Malaixia...®· cã nhiÒu kinh nghiÖm vµ kh«ng ngõng c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ ®Ó t¹o sù hÊp dÉn cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Do vËy, muèn thu hót nhiÒu vèn ®Çu t­ h¬n, chóng ta cÇn ®Èy m¹nh c«ng t¸c xóc tiÕn vËn ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi mét c¸ch liªn tôc, tæ chøc tuyªn truyÒn qu¶ng c¸o ®Ó g©y sù chó ý vµ quan t©m cña c¸c nhµ kinh doanh n­íc ngoµi lµm cho hä thÊy lîi thÕ khi quyÕt ®Þnh ®Çu t­ ë ViÖt Nam. §Ó thùc hiÖn tèt c«ng t¸c vËn ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ chóng ta cÇn ph¶i thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p sau ®©y: Phèi hîp chÆt chÏ gi÷a Bé Ngo¹i giao, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­, Bé Th­¬ng m¹i, Tæng côc Du lÞch, Côc xóc tiÕn Du lÞch trong viÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng ®Çu t­ thÕ giíi vµ khu vùc, trªn c¬ së ®ã, x¸c ®Þnh c¸c ®èi t¸c tiÒm n¨ng vµ x©y dùng chiÕn l­îc xóc tiÕn ®Çu t­ cô thÓ ®èi víi tõng ®èi t¸c. Tranh thñ sù hîp t¸c gióp ®ì cña c¸c tæ chøc xóc tiÕn ®Çu t­ quèc tÕ, tr­íc hÕt lµ trong khu«n khæ c¸c n­íc ASEAN, APEC...®Ó giíi thiÖu qu¶ng c¸o vÒ m«i tr­êng ®Çu t­ ë ViÖt Nam. Tæ chøc th­êng xuyªn viÖc cung cÊp vµ tiÕp nhËn th«ng tin tõ c¸c sø qu¸n ViÖt Nam ë c¸c n­íc, cã kÕ ho¹ch cô thÓ ®Ó c¸c sø qu¸n cã thÓ tham gia mét c¸ch tÝch cùc vµ cã hiÖu qu¶ vµo c«ng t¸c vËn ®éng ®Çu t­. ThiÕt lËp mèi quan hÖ víi c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ ®Çu t­ ë mét sè n­íc ®Ó trao ®æi th«ng tin vµ kinh nghiÖm ®ång thêi ®Èy m¹nh quan hÖ víi c¸c c«ng ty t­ vÊn qu¶n lý dÞch vô ®Çu t­ quèc tÕ ®Ó thu thËp th«ng tin vµ tiÕp nhËn sù gióp ®ì trong x©y dùng ph¸p luËt, vËn ®éng ®Çu t­. T¨ng c­êng tæ chøc c¸c diÔn ®µn ®Çu t­ ë ViÖt Nam vµ n­íc ngoµi, néi dung cña tõng diÔn ®µn ph¶i thÝch hîp víi tÝnh chÊt vµ môc ®Ých tõng n¬i vµ tõng thêi ®iÓm. T¨ng c­êng phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c c¬ quan xóc tiÕn th­¬ng m¹i cña c¸c n­íc ë ViÖt Nam ®Ó tæ chøc c¸c cuéc héi th¶o giíi thiÖu luËt ph¸p, chÝnh s¸ch, qu¶ng b¸ c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ®Çu t­ nh»m môc ®Ých vËn ®éng ®Çu t­ vµo lÜnh vùc du lÞch. Tæ chøc ®Þnh kú c¸c cuéc gÆp c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ngµnh du lÞch ViÖt Nam ®Ó t×m hiÓu t×nh h×nh, th¸o gì khã kh¨n vµ hç trî cho c¸c doanh nghiÖp nµy. C«ng bè danh môc c¸c dù ¸n kªu gäi vèn FDI vµo ngµnh du lÞch, so¹n th¶o, in tµi liÖu, s¸ch nh»m phæ biÕn luËt ph¸p, chÝnh s¸ch vÒ FDI b»ng c¸c thø tiÕng th«ng dông nh­ Anh, Ph¸p, NhËt, Trung Quèc… §ång thêi c¸c Bé, Ngµnh, Uû ban nh©n d©n cÊp tØnh, thµnh phè ph¶i chñ ®éng vµ cã tr¸ch nhiÖm h­íng dÉn, chØ ®¹o ®µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång c¸c dù ¸n FDI. X©y dùng, hoµn thiÖn hÖ thèng th«ng tin vÒ FDI vµo ngµnh du lÞch lµm c¬ së cho viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, qu¶n lý ho¹t ®éng FDI vµo du lÞch. ViÖc x©y dùng c¸c trang Web vÒ FDI vµo lÜnh vùc du lÞch lµ cÇn thiÕt ®Ó phôc vô viÖc cung cÊp th«ng tin cËp nhËt vÒ chñ ch­¬ng, chÝnh s¸ch ph¸p luËt vÒ ®Çu t­ vµo du lÞch, giíi thiÖu c¸c dù ¸n kªu gäi vèn FDI, biÓu d­¬ng nh÷ng dù ¸n thµnh c«ng. 2.4. X©y dùng c¬ chÕ phèi hîp cã hiÖu qu¶ gi÷a c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ngµnh du lÞch. Trong bèi c¶nh c¸c ®Þa ph­¬ng ®­îc ph©n cÊp, uû quyÒn cÊp phÐp ®Çu t­ vµ ®­îc phÐp gi¶i quyÕt mét sè c«ng viÖc liªn quan ®Õn viÖc triÓn khai c¸c dù ¸n ®Çu t­ th× viÖc t¨ng c­êng phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan quan lý Nhµ n­íc cµng trë nªn quan träng. CÇn l­u ý r»ng viÖc ph©n cÊp, uû quyÒn kh«ng cã nghÜa lµ ChÝnh phñ Trung ­¬ng, ngµnh du lÞch kh«ng cßn quan t©m tíi nh÷ng dù ¸n kh«ng cßn thÈm quyÒn cña m×nh n÷a. Ng­îc l¹i, ChÝnh phñ cÇn chØ ®¹o cïng ngµnh du lÞch vµ c¸c ngµnh chøc n¨ng kh¸c t¨ng c­êng kiÓm tra, gi¸m s¸t tæ chøc h­íng dÉn c¸c ®Þa ph­¬ng viÖc thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng cã liªn quan ®Õn ®Çu t­ n­ãc ngoµi thuéc thÈm quyÒn cña hä trªn c¬ së quy ho¹ch thèng nhÊt vµ chiÕn l­îc ®­îc th«ng qua. ViÖc lµm nµy thÓ hiÖn tÝnh hiÖu lùc cña viÖc ChÝnh phñ thèng nhÊt qu¶n lý Nhµ n­íc trong qu¸ tr×nh thu hót vµ triÓn khai c¸c dù ¸n ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Ó ph¸t triÓn du lÞch nãi riªng vµ c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c nãi chung t¹i ViÖt Nam. 2.5.Trî gióp vÒ mÆt tµi chÝnh cho c¸c doanh nghiÖp. NhiÖm vô quan träng nhÊt mµ ngµnh du lÞch ViÖt Nam cÇn ­u tiªn thùc hiÖn ®ã lµ thµnh lËp quü tµi chÝnh nh»m cung cÊp c¸c kho¶n tÝn dông víi l·i suÊt thÊp vµ dµi h¹n cho nh÷ng dù ¸n ®Çu t­ vµo c¸c tiÓu ngµnh ­u tiªn nh­ x©y dùng khu vui ch¬i gi¶i trÝ, nghØ m¸t, vËn chuyÓn kh¸ch... §iÒu nµy cã thÓ thu hót ®­îc sù quan t©m cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi cho dï thêi gian thu håi vèn l©u h¬n. B»ng c¸ch lµm nµy, sù ph©n bæ kh«ng ®ång ®Òu hiÖn t¹i cña FDI gi÷a c¸c tiÓu ngµnh cã thÓ ®­îc c¶i thiÖn mét c¸ch ®¸ng kÓ vµ ®ã còng lµ c¸ch tèt nhÊt ®Ó h¹n chÕ nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc cña FDI vµ gãp phÇn cñng cè, n©ng cao tÝnh c¹nh tranh cña du lÞch ViÖt Nam vÒ l©u dµi. 2.6.T¨ng c­êng ®µo t¹o lùc l­îng lao ®éng trong ngµnh du lÞch. Lùc l­îng lao ®éng dåi dµo vµ chi phÝ thÊp lµ nh÷ng nh©n tè cã ¶nh h­ëng m¹nh mÏ trong viÖc thu hót FDI trong ngµnh du lÞch ViÖt Nam. Tuy nhiªn, tØ lÖ lao ®éng lµnh nghÒ vµ ®­îc ®µo t¹o tèt trong ngµnh l¹i kh¸ nhá. T×nh tr¹ng võa thõa võa thiÕu, thõa lao ®éng ch­a ®­îc ®µo t¹o, tay nghÒ thÊp nh­ng l¹i thiÕu lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt ®ang lµ t×nh tr¹ng phæ biÕn ë n­íc ta. HÇu hÕt lao ®éng ng­êi ViÖt Nam ph¶i qua ®µo t¹o l¹i tr­íc khi lµm viÖc cho c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. §iÒu nµy cã nghÜa lµ chÊt l­îng nguån nh©n lùc kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi cho dï sè l­îng lao ®éng kh¸ ®«ng. Do ®ã, viÖc ®Çu t­ tËp trung vµo ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cã thÓ lµ mét lùa chän kh«n ngoan cho ngµnh du lÞch ViÖt Nam trong viÖc thu hót thªm FDI. Trong thêi gian tíi ®Ó viÖc ®µo t¹o c¸n bé cho ngµnh du lÞch ngµy cµng tèt h¬n chóng ta cÇn lµm tèt nh÷ng viÖc sau ®©y: Thø nhÊt, ngµnh du lÞch cÇn x©y dùng chiÕn l­îc ®µo t¹o nguån nh©n lùc vµ cã kÕ ho¹ch triÓn khai cô thÓ chiÕn l­îc ®µo t¹o, båi d­ìng vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc nh»m ®¸p øng c¸c yªu cÇu mµ ngµnh ®ang ®Æt ra. X¸c ®Þnh râ ph¹m vi vµ lÜnh vùc ®µo t¹o v× ®©y lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Ó ®Çu t­ vµo ®µo t¹o. Thø hai, vÒ c¬ cÊu ®µo t¹o, cÇn ph¶i chó träng ®µo t¹o ®ång bé tõ nh©n viªn phôc vô ®Õn c¸n bé qu¶n lý kinh doanh, c¸n bé qu¶n lý, c¸n bé khoa häc c«ng nghÖ theo mét tû lÖ thÝch hîp, tr¸nh t×nh tr¹ng chØ tËp trung ®µo t¹o ë bËc ®¹i häc. Ngoµi c¬ cÊu ®µo t¹o hiÖn t¹i, nªn x©y dùng mét sè tr­êng cao ®¼ng chuyªn ngµnh ë ba miÒn, t¨ng tû lÖ giê thùc hµnh, bµi tËp t×nh huèng, tham quan nhËn thøc... chiÕm tõ 30 ®Õn 50% sè giê cña c¸c m«n häc ®Ó ®µo t¹o mét sè lÜnh vùc cßn kh¸ thiÕu nh­ marketing, nghiÖp vô kh¸ch s¹n... Thø ba, Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o nªn cïng Tæng côc du lÞch ®¸nh gi¸ ®óng thùc tr¹ng ®µo t¹o, x¸c ®Þnh nh÷ng lÜnh vùc cÇn ­u tiªn ®µo t¹o ®Ó ®Çu t­ tËp trung vµ sím h×nh thµnh nªn nh÷ng trung t©m ®µo t¹o chÊt l­îng cao. ViÖc ®µo t¹o cã thÓ do c¸c tr­êng ®¶m nhiÖm nh­ng viÖc ho¹ch ®Þnh kÕ ho¹ch ®µo t¹o vµ kiÓm tra ®¸nh gi¸ chÊt l­îng ph¶i ®­îc qu¶n lý trong mét hÖ thèng tiªu chuÈn thèng nhÊt vÒ chuyªn m«n chung cho toµn quèc. ChØ nh÷ng tr­êng cã ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn míi ®­îc cÊp giÊy phÐp ®µo t¹o. Thø t­, c¸c c¬ së ®µo t¹o trong c¶ n­íc mét mÆt cÇn thèng nhÊt néi dung, ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o d­íi sù chØ ®¹o cña Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o, Tæng côc du lÞch, mÆt kh¸c cÇn hîp t¸c víi nhau biªn so¹n c¸c gi¸o tr×nh träng ®iÓm. Thø n¨m, sù liªn kÕt gi÷a doanh nghiÖp vµ c¸c c¬ së ®µo t¹o ngµy cµng ph¶i ®­îc chó träng h¬n. Ph¸t triÓn m« h×nh ®µo t¹o t¹i c¸c doanh nghiÖp theo ®¬n ®Æt hµng lµ rÊt tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶, nã ®¸p øng ®óng nhu cÇu sö dông cña c¸c doanh nghiÖp. §ång thêi, tæng côc du lÞch cÇn chØ ®¹o c¸c doanh nghiÖp n©ng cao tr¸ch nhiÖm h¬n ®èi víi c«ng t¸c ®µo t¹o, trong viÖc tµi trî c«ng t¸c biªn so¹n gi¸o tr×nh, cÊp häc bæng cho sinh viªn, tiÕp nhËn, h­íng dÉn t¹o ®iÒu kiÖn cho sinh viªn thùc tËp. Víi chiÕn l­îc ®µo t¹o thÝch hîp, chÊt l­îng lùc l­îng lao ®éng ngµnh du lÞch sÏ ®­îc n©ng cao trong mét thêi gian kh«ng xa. kÕt luËn Trong thêi gian qua, FDI ®· thæi mét nguån sinh lùc míi vµo ngµnh du lÞch ViÖt Nam th«ng qua chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ ®µo t¹o FDI ®· gãp phÇn lµm phong phó c¬ së vËt chÊt kü thuËt du lÞch, t¹o viÖc lµm cho hµng ngµn lao ®éng, t¨ng thu ngo¹i tÖ vµ ®ãng gãp vµo ng©n s¸ch Nhµ n­íc... C¸c kh¸ch s¹n, trung t©m th­¬ng m¹i, tæ hîp v¨n phßng c¨n hé to lín, léng lÉy ®· thùc sù mang l¹i bé mÆt míi cho c¸c thµnh phè trªn c¶ n­íc, s¸nh vai cïng c¸c thµnh phè hiÖn ®¹i trªn thÕ giíi. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng mÆt tÝch cùc kÓ trªn th× FDI vµo ngµnh du lÞch cßn nhiÒu h¹n chÕ l­îng vèn ®Çu t­ cã xu h­íng gi¶m, c¬ cÊu ®Çu t­ mÊt hîp lý, hiÖu qu¶ c¸c dù ¸n ®Çu t­ ch­a cao nhiÒu dù ¸n ph¶i rót giÊp phÐp ®Çu t­ hoÆc t¹m ngõng triÓn khai ho¹t ®éng. Nguyªn nh©n s©u xa cña hiÖn t­îng trªn lµ m«i tr­êng ®Çu t­ ë ViÖt Nam trong lÜnh vùc du lÞch cßn ch­a thuËn lîi. V× vËy, trong thêi gian tíi chóng ta ph¶i hoµn thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ h¬n n÷a, t¹o ra mét m«i tr­êng ®Çu t­ thuËn lîi cã tÝnh c¹nh tranh so víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Trong mét khu«n khæ h¹n chÕ, kho¸ luËn ®· tËp trung vµo nh÷ng gi¶i ph¸p c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ nãi chung vµ mét sè gi¶i ph¸p cô thÓ cho ngµnh du lÞch nh­ x©y dùng quy ho¹ch ph¸t triÓn du lÞch, ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­, t¨ng c­êng ®µo t¹o lùc l­îng lao ®éng trong ngµnh du lÞch... Víi nh÷ng c¶i thiÖn vÒ m«i tr­êng ®Çu t­ cña ViÖt Nam cïng víi sù phôc håi kh¸ch quan cña c¸c nÒn kinh tÕ trong khu vùc, chóng ta hoµn toµn cã thÓ hy väng lµ FDI vµo ngµnh du lÞch sÏ l¹i t¨ng tr­ëng m¹nh mÏ gãp phÇn vµo c«ng cuéc x©y dùng vµ ph¸t triÓn ngµnh du lÞch nãi riªng vµ toµn bé nÒn kinh tÕ nãi chung. Tµi liÖu tham kh¶o TS. Vò ChÝ Léc, Gi¸o tr×nh ®Çu t­ n­íc ngoµi, NXB Gi¸o dôc, 1997 TiÒm n¨ng ViÖt Nam thÕ kû XXI, NXB ThÕ giíi, 2001 Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch vµ tæ chøc thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ë ViÖt Nam, NXB ChÝnh trÞ quèc gia, 2000 ViÖt Nam víi tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, NXB Thèng kª, 2001 Qu¶n trÞ Doanh nghiÖp Kh¸ch s¹n-Du lÞch. NXB §¹i häc Quèc gia Hµ Néi, 2000. Quy ho¹ch du lÞch, NXB §¹i häc Quèc gia Hµ Néi, 2000 Tµi nguyªn vµ m«i tr­êng du lÞch, Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc-2000. Niªn gi¸m thèng kª 2001, NXB Thèng kª, 2002 Tæng côc du lÞch ViÖt Nam, ChiÕn l­îc ph¸t triÓn du lÞch ViÖt Nam 2001-2010. Tæng côc du lÞch ViÖt Nam, Ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng quèc gia vÒ du lÞch 2001-2010. ViÖn nghiªn cøu ph¸t triÓn du lÞch, §Çu t­ du lÞch ë ViÖt Nam: Nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc, 1996 ViÖn nghiªn cøu ph¸t triÓn du lÞch, B¸o c¸o quy ho¹ch ph¸t triÓn du lÞch ViÖt Nam 2001-2010. ViÖn nghiªn cøu ph¸t triÓn du lÞch, B¸o c¸o vÒ hiÖn tr¹ng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo lÜnh vùc du lÞch ViÖt Nam ®Õn cuèi n¨m 2001. Ph­¬ng L©m Ngäc, §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi: chuyÓn tõ gi¶m sót sang t¨ng tr­ëng, Thêi b¸o tµi chÝnh ViÖt Nam 9/2003. Ph¹m V¨n HiÕn, Chñ ®éng, tÝch cùc gãp phÇn kh¬i th«ng c¸c nguån ngo¹i lùc, T¹p chÝ Tµi chÝnh 9/2003. TS. Vò Träng L©m, T¨ng c­êng huy ®éng vµ sö dông hiÖu qu¶ vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ë ViÖt Nam, T¹p chÝ Th­¬ng m¹i, sè 35/2003. Ph¹m Minh, §Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam ngµy cµng thuËn lîi, T¹p chÝ C«ng nghiÖp ViÖt Nam sè 1/2002. TS. NguyÔn ThÞ H­êng, TriÓn khai c¸c dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam, T¹p chÝ kinh tÕ vµ ph¸t triÓn 12/2001, Sè 54. Phan ThÕ Vinh, Rót giÊy phÐp cña c¸c dù ¸n FDI: DiÔn biÕn nguyªn nh©n vµ gi¶i ph¸p, T¹p chÝ Kinh tÕ vµ dù b¸o Sè 5/2003. TrÇn V¨n Ngîi, Sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi, T¹p chÝ Du lÞch ViÖt Nam, Sè 5/2002. Tæng côc tr­ëng tæng côc du lÞch, Du lÞch ViÖt Nam thêi c¬ vµ vËn héi ph¸t triÓn, T¹p chÝ Du lÞch ViÖt Nam, Sè 2/2002. Thø tr­ëng Bé KÕ ho¹ch-§Çu t­ L¹i Quang Thùc, Nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm tõ ®Çu t­ n­íc ngoµi trong lÜnh vùc kh¸ch s¹n- du lÞch, T¹p chÝ Du lÞch ViÖt Nam, Sè 7/2001. TS. Ph¹m Hång Ch­¬ng, TS. NguyÔn Phi L©n, §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi trong ngµnh du lÞch ViÖt Nam, T¹p chÝ du lÞch ViÖt Nam, Sè 8/2003. Thanh B×nh, Du lÞch vÉn cßn lµ miÒn ®Êt høa ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­, T¹p chÝ Du lÞch ViÖt Nam, sè 8/2003. Minh Anh, §Ó du lÞch ViÖt Nam thùc sù ph¸t triÓn, T¹p chÝ Du lÞch ViÖt Nam, Sè 4/2003. TS. Bïi Xu©n Nhµn, §µo t¹o nguån nh©n lùc thùc hiÖn th¾ng lîi chiÕn l­îc ph¸t triÓn du lÞch giai ®o¹n 2001-2010, T¹p chÝ Du lÞch ViÖt Nam, Sè 1/2003. TS. Hoµng V¨n Hu©n, §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi: mét kªnh quan träng cña ngµnh du lÞch ViÖt Nam, T¹p chÝ Du lÞch ViÖt Nam sè 1+2 n¨m 2000. ThS Chu V¨n Yªm “ Cã bét ch­a gét nªn hå” Lµm g× ®Ó thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo ngµnh du lÞch?, T¹p chÝ Tµi chÝnh Sè 7/2002. ThS TrÇn Xu©n C¶nh, VÊn ®Ò thu hót vµ sö dông vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi trong ngµnh du lÞch. T¹p chÝ Ph¸t triÓn kinh tÕ, Sè 113/2000 Trung §øc, B­íc nh¶y cña “ngµnh c«ng nghiÖp kh«ng khãi”, Con sè&sù kiÖn, Sè 10/2002. C¸c sè liÖu cña Bé KÕ ho¹ch-§Çu t­, ViÖn nghiªn cøu ph¸t triÓn du lÞch, Vô KÕ ho¹ch ®Çu t­-Tæng côc Du lÞch ViÖt Nam C¸c Web site cña: Tæng côc du lÞch ViÖt Nam: www.vietnamtourism.com www.vietnam-tourism.com www.vietnamtourism-info.com www.vietnamtourism.gov.vn Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­: www.mpi.gov.com Tæng côc thèng kª: www.gso.gov.com ._.