Thực trạng và giải pháp kiến nghị nhằm phát triển nghiệp vụ quản lý danh mục đầu tư tại Công ty chứng khoán - BSC

Ch­¬ng i : Tæng quan vÒ nghiÖp vô qu¶n lÝ danh môc ®Çu t­ chøng kho¸n cña C«ng ty chøng kho¸n 1.1. Kh¸i niÖm vµ vai trß cña nghiÖp vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­ chøng kho¸n cña c«ng ty chøng kho¸n: 1.1.1. Kh¸i niÖm danh môc ®Çu t­: Danh môc tµi s¶n ®Çu t­: lµ tËp hîp tÊt c¶ c¸c tµi s¶n ®Çu t­ mµ mét c¸ nh©n hay mét tæ chøc n¾m gi÷ vµo mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. §Ó lµm râ kh¸i niÖm vÒ danh môc tµi s¶n ®Çu t­ chóng ta cÇn lµm râ: tµi s¶n ®Çu t­ lµ g×? BÊt kú nh÷ng g× cã gi¸ trÞ trong giao dÞch mµ ng­êi ta së h÷u ®Òu lµ tµi s¶n. Tµi s¶n ®­îc ph©n ra thµnh hai lo¹i tµi s¶n chñ yÕu lµ tµi s¶n h÷u h×nh vµ tµi s¶n tµi chÝnh. Tµi s¶n h÷u h×nh: Lµ nh÷ng tµi s¶n nh­ nhµ cöa, ®Êt ®ai, ®Þaèc…§©y còng lµ tµi s¶n ®­îc c¸c nhµ ®Çu t­ lín quan t©m. Tµi s¶n tµi chÝnh: Tµi s¶n tµi chÝnh bao gåm tiÒn, ®¸ quý, kim lo¹i quý vµ chøng kho¸n. Chøng kho¸n bao gåm c¸c d¹ng chÝnh lµ chøng kho¸n nî, chøng kho¸n vèn vµ chøng kho¸n ph¸i sinh. Chøng kho¸n vèn: Tiªu biÓu cho chøng kho¸n nî lµ cæ phiÕu. Cæ phiÕu lµ chøng chØ hoÆc bót to¸n ghi sæ x¸c nhËn quyÒn së h÷u vµ lîi Ých hîp ph¸p cña cæ ®«ng ®èi víi tµi s¶n vµ nh÷ng kho¶n thu nhËp trong t­¬ng lai cña c«ng ty ph¸t hµnh. Trong ®ã cæ ®«ng lµ nhµ ®Çu t­ n¾m gi÷ cæ phiÕu cña c«ng ty, hä cã thÓ mua b¸n, chuyÓn nh­îng cæ phiÕu. Cæ phiÕu cã thÓ chia lµm nhiÒu lo¹i nh­ng xÐt ë gi¸c ®é nhµ ®Çu t­ th× cæ phiÕu th­êng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm chÝnh nh­ sau: Kh«ng cã thêi gian ®¸o h¹n. Cæ phiÕu cã nhiÒu ­u ®iÓm nh­: ®em l¹i quyÒn kiÓm so¸t c«ng ty cho cæ ®«ng, tÝnh thanh kho¶n cao, cã kh¶ n¨ng t¹o thu nhËp cao tõ sù t¨ng gi¸ vµ cæ tøc, th­êng ®­îc ­u ®·i vÒ thuÕ ®èi víi kho¶n thu nhËp tõ cæ phiÕu. Tuy nhiªn còng tiÒm rÊt nhiÒu rñi ro: cã thu nhËp kh«ng æn ®Þnh do gi¸ vµ cæ tøc biÕn ®éng m¹nh, rñi ro thanh to¸n trong tr­êng hîp c«ng ty ph¸ s¶n, rñi ro ngo¹i hèi … Tõng cæ phiÕu riªng lÎ cã thÓ rñi ro cao h¬n tr¸i phiÕu nh­ng khi kÕt hîp nhiÒu lo¹i cæ phiÕu trong cïng mét danh môc th× l¹i cã thÓ gi¶m thiÓu, thËm chÝ lo¹i bá rñi ro phi hÖ thèng rñi ro. Chøng kho¸n nî: Tr¸i phiÕu lµ mét d¹ng ®iÓn h×nh cña chøng kho¸n nî, ng­êi n¾m gi÷ tr¸i phiÕu gäi lµ tr¸i chñ. Tr¸i chñ cã ®ãng vai trß lµ ng­êi cho vay vµ cã quyÒn ®ßi nî hîp ph¸p ®èi víi chñ thÓ ph¸t hµnh khi ®Õn h¹n. Cã rÊt nhiÒutiªu thøc ph©n lo¹i tr¸i phiÕu nªn còng cã rÊt nhiÒu lo¹i tr¸i phiÕu, nh­: tr¸i phiÕu ghi danh, tr¸i phiÕu v« danh; tr¸i phiÕu cã thÓ chuyÓn ®æi, tr¸i phiÕu kh«ng thÓ chuyÓn ®æi; tr¸i phiÕu ®¶m b¶o vµ kh«ng ®¶m b¶o; tr¸i phiÕu chÝnh phñ, tr¸i phiÕu c«ng tr×nh… §øng vÒ phÝa nhµ qu¶n lý danh môc ®Çu t­ cÇn quan t©m ®Õn mét sè ®Æc ®iÓm sau cña tr¸i phiÕu: - ¦u ®iÓm: tr¸i chñ cã thu nhËp tõ gi¸ vµ tr¸i tøc, ®©y lµ nh÷ng yÕu tè Ýt thay ®æi nªn tr¸i phiÕu t¹o ra thu nhËp æn ®Þnh, Ýt rñi ro. - H¹n chÕ: tr¸i phiÕu ®a sè cã mÖnh gi¸ lín, ®Æc biÖt trong ph¸t hµnh tr¸i phiÕu th­êng cã h×nh thøc ®Êu thÇu tr¸i phiÕu ®ßi hái nhµ ®Çu t­ khi tham gia mua tr¸i phiÕu th­êng ph¶i cã sè vèn ®ñ lín. Ngoµi ra tr¸i phiÕu cßn hµm chøa mét sè: rñi ro l·i suÊt, rñi ro thanh kho¶n, rñi ro kú h¹n, rñi ro ngo¹i hèi, rñi ro ph¸ s¶n Chøng kho¸n ph¸i sinh: Chøng kho¸n ph¸i sinh lµ s¶n phÈm tµi chÝnh cña thÞ tr­êng chøng kho¸n bËc cao ®­îc ph¸t sinh tõ chøng kho¸n gèc. C¸c nhµ ®Çu t­ chuyªn nghiÖp th­êng sö dông chøng kho¸n ph¸i sinh ®Ò ®Çu c¬ hoÆc phßng ngõa rñi ro cho danh môc chøng kho¸n gèc. Hîp ®ång quyÒn chän, hîp ®ång t­¬ng lai lµ h×nh thøc ®Æc thï cña lo¹i chøng kho¸n nµy. 1.1.2. Kh¸i niÖm nghiÖp vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­  cña c«ng ty chøng kho¸n: a)Kh¸i niÖm qu¶n lý danh môc ®Çu t­: Qu¶n lý danh môc ®Çu t­: lµ viÖc x©y dùng mét danh môc c¸c lo¹i tµi s¶n ®Çu t­, thùc hiÖn theo dâi vµ ®iÒu chØnh c¸c danh môc nµy nh»m ®¸p øng tèt nhÊt môc tiªu cña nhµ ®Çu t­. Víi mçi nhµ ®Çu t­ kh¸c nhau l¹i cã nh÷ng môc tiªu kh«ng gièng nhau, nh­ng nh×n chung lu«n ph¶i c©n nh¾c mét sè vÊn ®Ò rñi ro vµ lîi suÊt ®Çu t­, thêi h¹n ®Çu t­…Cã nhµ ®Çu t­ ®Æt vÊn ®Ò rñi ro cao h¬n lîi suÊt hä sÏ ®Æt ra môc tiªu tèi ®a ho¸ lîi suÊt øng víi møc rñi ro cã thÓ chÊp nhËn. Nhµ ®Çu t­ kh¸c l¹i ®Æt coi träng lîi suÊt h¬n rñi ro vµ hä sÏ ®Æt môc tiªu tèi thiÓu ho¸ rñi ro øng víi møc lîi suÊt nhÊt ®Þnh. Qu¶n lý danh môc ®Çu t­ tèt sÏ gióp hä ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu ®ã. b) Kh¸i niÖm qu¶n lý danh môc ®Çu t­ cña c«ng ty chøng kho¸n §èi t­îng ¸p dông nghiÖp vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­ lµ c¸c chñ thÓ ®Çu t­. Cã nhiÒu chñ thÓ ®Çu t­, bao gåm: c¸c nhµ ®Çu t­ c¸ nh©n, c¸c quü ®Çu t­ chøng kho¸n vµ c¸c c«ng ty qu¶n lý quü; c¸c c«ng ty b¶o hiÓm nh©n thä vµ phi nh©n thä; c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i, c¸c C«ng ty chøng kho¸n... víi môc ®Ých lµ tù doanh vµ cung cÊp dÞch vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­. C¸c c«ng ty chøng kho¸n còng thùc hiÖn viÖc qu¶n lý danh môc ®Çu t­ víi hai môc ®Ých nµy. Khi thùc hiÖn nghiÖp vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­ cho kh¸ch hµng, ®èi víi c¸c c«ng ty qu¶n lý quü danh môc ®Çu t­ cã thÓ bao gåm tÊt c¶ c¸c lo¹i tµi s¶n (nh­ ®· tr×nh bµy ë môc 1.1.1). Tuy nhiªn ®èi víi c¸c c«ng ty chøng kho¸n danh môc ®Çu t­ chØ gåm c¸c lo¹i chøng kho¸n mµ th«i. Trong bµi viÕt nµy, ®èi t­îng nghiªn cøu lµ nghiÖp vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­ chøng kho¸n cña c«ng ty chøng kho¸n nªn sau ®©y côm tõ qu¶n lý danh môc ®Çu t­ víi côm tõ qu¶n lý danh môc ®Çu t­ chøng kho¸n sÏ ®­îc dïng t­¬ng ®­¬ng nhau. Vµ nghiÖp vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­ cña c«ng ty chøng kho¸n ®­îc xÐt ë gi¸c ®é cung cÊp dÞch vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­ cho kh¸ch hµng. Muèn thùc hiÖn nghiÖp vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­ c«ng ty chøng kho¸n sÏ ph¶i ký hîp ®ång uû th¸c ®Çu t­ víi kh¸ch hµng. Trong hîp ®ång sÏ quy ®Þnh quyÒn lîi, quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cña mçi bªn nh­: phÝ qu¶n lý danh môc ®Çu t­, møc ®é g¸nh chÞu rñi ro, quyÒn quyÕt ®Þnh danh viÖc lËp danh môc ®Çu t­ cña c«ng ty chøng kho¸n… 1.1.3.Vai trß nghiÖp vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­ cña c«ng ty chøng kho¸n. 1.1.3.1.§èi víi nhµ ®Çu t­: Mçi chøng kho¸n lu«n chøa ®ùng rñi ro mang tÝnh chÊt c¸ biÖt cña c«ng ty hay rñi ro phi hÖ thèng. Nh÷ng rñi ro nµy chØ cã thÓ lo¹i gi¶m thiÓu thËm chÝ lo¹i bá nÕu nh­ thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ ®Çu t­ hiÖu qu¶. Tuy nhiªn ®Ó thùc hiÖn ®a d¹ng hãa ®Çu t­ hiÖu qu¶ kh«ng ph¶i chuyÖn ®¬n gi¶n, c«ng viÖc nµy ®ßi hái ng­êi qu¶n lý ph¶i n¾m v÷ng c¸c lý thuyÕt c¬ b¶n vÒ qu¶n lý danh môc ®Çu t­, vèn ®· v« cïng phøc t¹p, ngoµi ra cßn ph¶i cã kh¶ n¨ng n¾m b¾t, kinh nghiÖm ph©n tÝch xö lý th«ng tin vµ ra quyÕt ®Þnh ®Çu t­ ®óng ®¾n. Mét nhµ ®Çu t­ th«ng th­êng khã cã thÓ héi tô ®ñ nh÷ng ®ßi hái trªn ®Ó thùc hiÖn tèt viÖc qu¶n lý danh môc ®Çu t­. C«ng ty chøng kho¸n víi ®éi ngò c¸c chuyªn gia chuyªn thùc hiÖn nghiÖp vô nµy míi cã thÓ ®em l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt cho nhµ ®Çu t­ dï hä ch­a ®ñ kiÕn thøc, kinh nghiÖm, thêi gian ®Ó trùc tiÕp tham gia kinh doanh trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n vÉn cã tham gia mét c¸ch gi¸n tiÕp qua nghiÖp vô nµy. H¬n n÷a viÖc ®a d¹ng ho¸ danh môc ®Çu t­ cßn ®ßi hái mét l­îng vèn ®ñ lín mµ nhµ ®Çu t­ nhá lÎ víi sè vèn Ýt ái kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc. C¸c c«ng ty chøng kho¸n víi nghiÖp vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­ cã thÓ tËp hîp c¸c nguån vèn nhá lÎ ®Ó tËn dông lîi thÕ vÒ quy m«. Mét lîi Ých kh¸c ph¶i kÓ ®Õn lµ: so víi c¸c quü vµ c«ng ty qu¶n lý quü khi thùc hiÖn nghiÖp vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­ c«ng ty chøng kho¸n cßn cã mét sè lîi thÕ kh¸c nh­ sau: - Khi kh¸ch hµng ký hîp ®ång qu¶n lý danh môc ®Çu t­ víi c«ng ty chøng kho¸n hä sÏ kh«ng ph¶i tr¶ phÝ giao dÞch. Trong tr­êng hîp giao dÞch víi khèi l­îng lín th× ®iÒu nµy sÏ ®em l¹i mét lîi Ých kh«ng nhá cho nhµ ®Çu t­. - Trong tr­êng hîp c«ng ty chøng kho¸n mua chøng kho¸n cho tµi kho¶n uû th¸c cña kh¸ch hµng th× kh¸ch hµng vÉn trùc tiÕp lµ ng­êi së h÷u chøng kho¸n ®ã cho nªn kh¸ch hµng sÏ ®­îc h­ëng quyÒn lîi trùc tiÕp tõ c¸c chøng kho¸n ®ã ®Æc biÖt lµ quyÒn biÓu quyÕt, tham gia héi ®ång qu¶n trÞ c«ng ty… 1.1.3.2. §èi víi thÞ tr­êng chøng kho¸n: Ng­êi d©n nµo khi cã tiÒn nhµn rçi hä còng muèn t×m c¸ch cho kho¶n tiÒn sinh lîi. Tuy nhiªn nhiÒu khi hä vÉn ph¶i ®Ó trong kÐt hoÆc göi ng©n hµng víi møc l·i suÊt kh«ng ®¸ng kÓ mµ kh«ng tham gia thÞ tr­êng chøng kho¸n mÆc dï hä kh«ng t×m ra bÊt kú mét h×nh thøc ®Çu t­ nµo kh¸c. Cã rÊt nhiÒu lý do khiÕn hä kh«ng trùc tiÕp tham gia thÞ tr­êng chøng kho¸n nh­: kh«ng ®ñ kinh nghiÖm, kiÕn thøc, l­îng vèn nhµn rçi kh«ng ®ñ lín… C«ng ty chøng kho¸n víi t­ c¸ch lµ nhµ cung cÊp dÞch vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­ sÏ ph¶i t×m c¸ch gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò trªn mµ nhµ ®Çu t­ gÆp ph¶i còng nh­ tho¶ m·n tèt nhÊt nhu cÇu cña hä. Trong nç lùc ®ã c«ng ty chøng kho¸n ®ång thêi còng ®· thu hót nhµ ®Çu t­ tham gia thÞ tr­êng gióp thÞ tr­êng chøng kho¸n thùc hiÖn ®­îc vai trß lµ mét kªnh huy ®éng vèn quan träng cho nÒn kinh tÕ. Khi c¸c nhµ ®Çu t­ c¸ nh©n tham gia ®Çu thÞ tr­êng chøng kho¸n nhiÒu khi kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ®¸nh gi¸ ®óng gi¸ trÞ thùc tÕ cña chøng kho¸n hay cña c¸c c«ng ty ph¸t hµnh. NhiÒu khi c¸c c«ng ty lµm ¨n tèt, cã nh÷ng dù ¸n cã kh¶ n¨ng sinh lêi cao trong t­¬ng lai th× viÖc huy ®éng vèn qua thÞ tr­êng chøng kho¸n l¹i gÆp khã kh¨n. C¸c c«ng ty chøng kho¸n cã c¶ mét chuyªn gia tµi chÝnh chuyªn lµm nh÷ng c«ng viÖc nµy cã thÓ ®¸nh gi¸ mét c¸ch chÝnh x¸c h¬n, lµm cho gi¸ chøng kho¸n ph¶n ¸nh ®óng gi¸ trÞ thùc cña nã hay gi¸ trÞ thùc cña c«ng ty. Nh÷ng c«ng ty lµm ¨n kh«ng tèt gi¸ chøng kho¸n sÏ gi¶m, cßn ®èi víi nh÷ng c«ng ty lµm ¨n tèt gi¸ chøng kho¸n sÏ t¨ng. Nh­ vËy c«ng ty chøng kho¸n khi thùc hiÖn nghiÖp vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­ sÏ gióp cho thÞ tr­êng chøng kho¸n trë thµnh mét "phong vò biÓu cña nÒn kinh tÕ". C«ng ty chøng kho¸n khi thùc hiÖn nghiÖp vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­ sÏ n©ng cao vai trß cña c¸c tæ chøc tµi chÝnh trung gian ®èi víi thÞ tr­êng chøng kho¸n. §iÒu nµy sÏ gióp n©ng cao chÊt l­îng thÞ tr­êng, t¹o ra mét thÞ tr­êng chøng kho¸n ph¸t triÓn æn ®Þnh. 1.2. C¬ së lý thuyÕt cña nghiÖp vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­: 1.2.1. Lý thuyÕt thÞ tr­êng cã hiÖu qu¶: Lý thuyÕt thÞ tr­êng cã hiÖu qu¶ ®­îc b¾t nguån tõ kÕt qu¶ nghiªn cøu cña Maurice Kendall n¨m 1953, «ng cho r»ng gi¸ cæ phiÕu thay ®æi ngÉu nhiªn, kh«ng cã quy luËt vµ kh«ng thÓ dù ®o¸n ®­îc. Trªn c¬ së nµy, ng­êi ta ®­a ra Gi¶ thuyÕt thÞ tr­êng hiÖu qu¶ (Efficient Market Hypothesis - EMH) nh­ sau: thÞ tr­êng hiÖu qu¶ lµ thÞ tr­êng mµ t¹i ®ã gi¸ chøng kho¸n ®· ngay lËp tøc ph¶n ¸nh toµn bé th«ng tin trªn thÞ tr­êng. Do ®ã gi¸ chøng kho¸n thay ®æi ngÉu nhiªn kh«ng thÓ dù ®o¸n ®­îc. Kh«ng thÓ dù ®o¸n ®­îc gi¸ chøng kho¸n v× gi¸ chøng kho¸n phô thuéc c¸c th«ng tin míi trªn thÞ tr­êng. C¸c th«ng tin míi nµy còng kh«ng thÓ dù ®o¸n ®­îc, v× nÕu cã thÓ dù ®o¸n ®­îc th× ngay lËp tøc ®· ®­îc ph¶n ¸nh trªn thÞ tr­êng. Do vËy gi¸ chøng kho¸n biÕn ®éng dùa vµo c¸c th«ng tin míi (kh«ng dù ®o¸n ®­îc) còng biÕn ®éng theo chiÒu h­íng kh«ng dù ®o¸n ®­îc. Th«ng th­êng, dùa trªn sù kh¸c nhau cña kh¸i niÖm “tÊt c¶ th«ng tin” trªn thÞ tr­êng ®­îc ph¶n ¸nh vµo gi¸ chøng kho¸n, ng­êi ta ph©n ra ba cÊp ®é cña EMH. EMH cÊp thÊp: gi¶ ®Þnh r»ng th«ng tin trong qu¸ khø vÒ giao dÞch cña thÞ tr­êng nh­ khèi l­îng giao dÞch, gi¸ c¶ chøng kho¸n...®­îc c«ng bè réng r·i vµ kh«ng mÊt tiÒn mua. NÕu nh÷ng sè liÖu nµy cã thÓ ®­a ra c¸c dÊu hiÖu tin cËy vÒ xu thÕ gi¸ chøng kho¸n trong t­¬ng lai, th× tÊt c¶ c¸c nhµ ®Çu t­ ®· sö dông dÊu hiÖu nµy. Do ®ã gi¸ c¶ chøng kho¸n ®· ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, kÞp thêi c¸c th«ng tin trong qu¸ khø vÒ giao dÞch cña thÞ tr­êng. Khi tån t¹i EMH cÊp ®é nµy th× viÖc ph©n tÝch kü thuËt trë nªn v« hiÖu hãa. EMH cÊp trung: khi thÞ tr­êng ë møc ®é hiÖu qu¶ nµy, tÊt c¶ c¸c th«ngtin liªn quan ®Õn triÓn väng ph¸t triÓn c«ng ty lu«n ®­îc ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, kÞp thêi qua c¸c nguån th«ng tin c«ng céng nh­ internet, b¸o chÝ, ti vi, ®µi ph¸t thanh…Do ®ã gi¸ c¶ chøng kho¸n còng ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi nh÷ng th«ng tin nµy. EMH cÊp cao: mäi th«ng tin liªn quan ®Õn c«ng ty bao gåm th«ng tin trong qu¸ khø, hiÖn t¹i vµ ¶nh h­ëng ®Õn triÓn väng ph¸t triÓn trong t­¬ng lai cña c«ng ty ®Òu ®­îc c«ng khai vµ ngay lËp tøc ®­îc ph¶n ¸nh qua thÞ gi¸ chøng kho¸n. §©y lµ cÊp ®é hiÖu qu¶ lý t­ëng vµ ch¾c lµ kh«ng bao giê cã ®­îc. 1.2.2. Rñi ro vµ doanh lîi trong ®Çu t­ chøng kho¸n vµ lý thuyÕt h¹n chÕ rñi ro phi hÖ thèng nhê ®a d¹ng ho¸ danh môc ®Çu t­: VÊn ®Ò c¬ b¶n nhÊt cña lý thuyÕt ®Çu t­ theo danh môc lµ tÊt c¶ nhµ ®Çu t­ ®Òu mong muèn ®¹t ®­îc møc lîi suÊt ®Çu t­ tèi ®a øng víi mçi møc rñi ro cña danh môc. Lý thuyÕt nµy còng gi¶ ®Þnh r»ng c¸c nhµ ®Çu t­ vÒ c¬ b¶n lµ ng¹i rñi ro, cã nghÜa r»ng nÕu ph¶i lùa chän gi÷a hai lo¹i tµi s¶n cïng ®em l¹i mét møc lîi suÊt ®Çu t­ nh­ nhau th× hä sÏ chän lo¹i tµi s¶n cã rñi ro thÊp h¬n. Tuy nhiªn, mçi ng­êi l¹i cã mét møc ®é chÊp nhËn rñi ro kh¸c nhau so víi lîi suÊt ®Çu t­ mµ hä cã thÓ nhËn ®­îc. 1.2.2.1.Møc ng¹i rñi ro vµ hµm h÷u dông: Trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n, viÖc tån t¹i nhiÒu lo¹i h×nh ®Çu t­ còng nh­ nhiÒu nhµ ®Çu t­ lµ ®iÒu tÊt yÕu. Do vËy, còng cã nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ rñi ro vµ møc ®é chÊp nhËn rñi ro. Khi ph©n tÝch ®Çu t­ c¸c nhµ ®Çu t­ ®Òu c¨n cø vµo møc ®é chÊp nhËn rñi ro hay møc ng¹i rñi ro cña m×nh lµm c¬ së. Qua ®ã, khi ph©n tÝch danh môc ®Çu t­, c¸c nhµ ®Çu t­ ph¶i lùa chän cho m×nh mét danh môc ®Çu t­ cã tû lÖ lîi nhuËn mong ®îi (E(r)) bï ®¾p ®­îc nh÷ng rñi ro cã liªn quan. Ph©n tÝch vÊn ®Ò nµy, c¸c nhµ kinh tÕ ®· chøng minh b»ng c¸ch ®Þnh l­îng ho¸ qua hµm h÷u dông biÓu thÞ mèi quan hÖ gi÷a rñi ro, lîi suÊt kú väng vµ møc ng¹i rñi ro cña tõng nhµ ®Çu t­. C«ng thøc biÓu thÞ mèi quan hÖ trªn b»ng hµm h÷u dông: U = E(r) + 0.5*A* δ2 Trong ®ã: U : gi¸ trÞ hµm hiÖu dông. A : chØ sè biÓu thÞ møc ng¹i rñi ro. E(r) : lîi suÊt b×nh qu©n ­íc tÝnh δ : ®é lÖch chuÈn cña E(r) ChØ sè A cµng cao th× møc ®é ng¹i rñi ro cµng cao. Nh­ vËy, víi mét nhµ ®Çu t­ cô thÓ (A cè ®Þnh) th× møc ®é hiÖu dông (U) cµng cao chøng tá danh môc t­¬ng øng cã møc ®Òn bï, bï ®¾p rñi ro cao h¬n. Nh­ vËy, nhµ ®Çu t­ cã thÓ sö dông thang ®iÓm U ®Ó ®¸nh gi¸ danh môc ®Çu t­ cña m×nh hä sÏ lùa chän danh môc mang l¹i gi¸ trÞ h÷u dông cao nhÊt. Ph­¬ng tr×nh trªn còng cho thÊy, gi¸ trÞ h÷u dông sÏ t¨ng nÕu lîi suÊt mong ®îi t¨ng vµ gi¶m nÕu rñi ro t¨ng. Víi mét danh môc ®Çu t­ phi rñi ro (δ=0) ta sÏ cã U= E(r). Nh­ vËy, ®©y lµ mét tiªu chuÈn ®Ó ®¸nh gi¸ danh môc ®Çu t­. Mét danh môc ®Çu t­ chØ ®­îc coi lµ hÊp dÉn nÕu gi¸ trÞ h÷u dông (U) cña nã lín h¬n l·i suÊt phi rñi ro ( th«ng th­êng ng­êi ta coi l·i suÊt tÝn phiÕu kho b¹c cña ChÝnh phñ lµ l·i suÊt phi rñi ro ®Ó so s¸nh). Trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n, nhµ ®Çu t­ chia lµm 3 lo¹i: + Nhµ ®Çu t­ ng¹i rñi ro (A>0): §©y lµ lo¹i nhµ ®Çu t­ lu«n c©n nh¾c mèi qua hÖ gi÷a lîi nhuËn vµ rñi ro trong tæng thÓ gi¸ trÞ h÷u dông. + Nhµ ®Çu t­ trung dung víi rñi ro (A=0): §©y lµ lo¹i nhµ ®Çu t­ chØ quan t©m ®Õn lîi nhuËn mµ kh«ng quan t©m ®Õn rñi ro. + Nhµ ®Çu t­ thÝch rñi ro (A<0): §©y lµ lo¹i nhµ ®Çu t­ xem rñi ro nh­ lµ mét sù t­ëng th­ëng cho quyÕt ®Þnh m¹o hiÓm cña m×nh. 1.2.2.2.Lîi suÊt vµ rñi ro cña danh môc ®Çu t­: a/Lîi suÊt danh môc: Lîi suÊt ®Çu t­ ­íc tÝnh cña mét danh môc ®Çu t­ lµ b×nh qu©n gia quyÒn (theo tû träng vèn ®Çu t­ vµo tõng lo¹i tµi s¶n, ký hiÖu W) cña lîi suÊt thu ®­îc tõ mçi chøng kho¸n trong danh môc ®Çu t­ ®ã. E (rp) = W1 E(r1 ) + W2 E(r2 ) + ........+WnE(rn) = Gi¶ sö mét danh môc cã hai chøng kho¸n víi tû träng cña mçi lo¹i trong danh môc ®Çu t­ lµ 0.5 (w= 0,5) vµ lîi suÊt ­íc tÝnh t­¬ng øng lµ 10,5% vµ 5% th× lîi suÊt ­íc tÝnh cña toµn danh môc ®Çu t­ lµ: E(rp ) = 0.5x10.5 + 0.5x5 = 7.75 (%) b/ Rñi ro danh môc ®Çu t­ vµ ®a d¹ng ho¸ danh môc ®Çu t­: - Rñi ro cña danh môc ®Çu t­: Khi ph©n tÝch mét danh môc ®Çu t­, ta ph¶i quan t©m ®Õn rñi ro cña c¶ danh môc chø kh«ng chØ ®¬n thuÇn quan t©m tíi rñi ro cña mét lo¹i chøng kho¸n . Trong mçi m«n häc kh¸c nhau l¹i cã c¸ch hiÓu kh¸c nhau vÒ rñi ro. Cßn trong ®Çu t­ chøng kho¸n rñi ro lµ kh¶ n¨ng (hay x¸c suÊt) x¶y ra nh÷ng kÕt qu¶ ®Çu t­ ngoµi dù kiÕn. Nh­ vËy, rñi ro cña danh môc ®Çu t­ lµ kh¶ n¨ng lµm cho møc sinh lêi thùc tÕ trong t­¬ng lai cña danh môc ®Çu t­ kh¸c víi møc sinh lêi dù kiÕn ban ®Çu. - §a d¹ng ho¸ danh môc ®Çu t­: Mét trong nh÷ng ph­¬ng ph¸p c¬ b¶n kiÓm so¸t rñi ro lµ “®a d¹ng hãa ®Çu t­”. Theo ®ã, viÖc ®Çu t­ nªn ®­îc thùc hiÖn qua nhiÒu lo¹i tµi s¶n kh¸c nhau t¹o thµnh mét danh môc ®Çu t­ sao cho tæng møc rñi ro trªn toµn bé danh môc sÏ ®­îc giíi h¹n nhá l¹i. §iÒu nµy cã thÓ thùc hiÖn ®­îc lµ do mçi mét chøng kho¸n ®Òu tiÒm Èn hai lo¹i rñi ro: rñi ro hÖ thèng vµ rñi ro phi hÖ thèng. Rñi ro hÖ thèng lµ yÕu tè do thÞ tr­êng g©y ra lµm ¶nh h­ëng ®Õn tÊt c¶ c¸c chøng kho¸n cã trªn thÞ tr­êng. Do vËy, rñi ro hÖ thèng lµ yÕu tè kh«ng thÓ lo¹i bá b»ng ®a d¹ng hãa. Ng­îc l¹i, rñi ro phi hÖ thèng khi x¶y ra chØ t¸c ®éng tíi mét c«ng ty mét nhãm c«ng ty thuéc mét sè ngµnh nµo ®ã. Trong mét sè tr­êng hîp rñi ro phi hÖ thèng cã xu h­íng tr¸i ng­îc nhau nªn khi mét chøng kho¸n ®­îc ®­a vµo mét danh môc ®Çu t­ th× rñi ro cña nã sÏ t­¬ng t¸c víi c¸c chøng kho¸n lµm gi¶m rñi ro cña c¶ danh môc. H·y xÐt mét vÝ dô ®¬n gi¶n vÒ tr­êng hîp hai c«ng ty, mét s¶n xuÊt kem trèng n¾ng vµ mét s¶n xuÊt ¸o m­a. Mïa hÌ nhiÒu m­a sÏ lµm gi¶m thu nhËp cña c«ng ty s¶n xuÊt kem trèng n¾ng nh­ng lµm t¨ng thu nhËp cho c«ng ty s¶n xuÊt ¸o m­a. Khi ®ã cæ phÇn cña c«ng ty s¶n xuÊt ¸o m­a sÏ lµ mãn “b¶o hiÓm khÝ hËu” ®èi víi c¸c cæ ®«ng cña c«ng ty s¶n xuÊt kem trèng n¾ng. Møc ®é rñi ro cña toµn danh môc cao hay thÊp sÏ tuú thuéc vµo sù t­¬ng t¸c gi÷a c¸c chøng kho¸n trong danh môc. NÕu trong danh môc cµng cã nhiÒu chøng kho¸n th× sù t­¬ng t¸c bï trõ cµng lín vµ cµng cã nhiÒu kh¶ n¨ng gi¶m thiÓu rñi ro. BiÖn ph¸p nµy ®­îc gäi lµ ®a d¹ng ho¸ danh môc ®Çu t­. H×nh vÏ sau ®©y thÓ hiÖn quan hÖ t­¬ng t¸c bï trõ nµy. §å thÞ 1.1 Rñi ro tæng thÓ Rñi ro kh«ng hÖ thèng Rñi ro hÖ thèng Rñi ro kh«ng hÖ thèng Rñi ro hÖ thèng Rñi ro tæng thÓ 2 1 (Sè l­îng chøng kho¸n) n d VÒ mÆt lý thuyÕt, ®a d¹ng hãa cã thÓ triÖt tiªu hoµn toµn rñi ro phi hÖ thèng, lóc ®ã khi mét danh môc ®­îc coi lµ ®a d¹ng ho¸ hoµn toµn hay ®a d¹ng ho¸ hiÖu qu¶. 1.2.3. M« h×nh Markowitz: Dùa vµo nh÷ng diÔn biÕn thùc tÕ vÒ gi¸ cæ phiÕu trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n Mü Harry Markowitz ®· ph¸t hiÖn ra r»ng víi mét thêi gian ®ñ lín nh÷ng g× x¶y ra víi gi¸ cæ phiÕu l¹i lÆp l¹i trong t­¬ng lai. Tõ ph¸t hiÖn nµy «ng ®· chøng minh ®­îc tû suÊt sinh lîi cña mét cæ phiÕu tu©n theo quy luËt ph©n phèi chuÈn. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ cã thÓ ®Þnh gi¸ ®­îc mét chøng kho¸n nÕu biÕt doanh lîi kú väng vµ ph­¬ng sai cña nã. Còng b»ng thùc nghiÖm «ng cßn chøng minh r»ng víi cïng mét kho¶n vèn nh­ nhau vµ cïng kh¶ n¨ng chÊp nhËn rñi ro, danh môc ®Çu t­ ®a d¹ng ho¸ mang l¹i lîi nhuËn kú väng cao h¬n danh môc chØ ®Çu t­ vµo mét chøng kho¸n riªng lÎ. Víi cïng mét kho¶n vèn nhÊt ®Þnh nhµ ®Çu t­ cã thÓ cã rÊt nhiÒu c¸ch kÕt hîp c¸c lo¹i tµi s¶n ®Çu t­ ®Ó t¹o nªn nh÷ng danh môc ®Çu t­ cã tû lÖ lîi tøc kú väng vµ ®é lÖch chuÈn kh¸c nhau. Vµ theo Markowitz, tËp hîp tÊt c¶ c¸c danh môc khi biÓu diÔn trªn ®å thÞ sÏ t¹o thµnh mét h×nh nh­ sau: §å thÞ 1.2: §­êng cong hiÖu qu¶ Markowitz B A rB rA §é lÖch chuÈn Doanh lîi kú väng δA δb X Y δi V× c¸c nhµ ®Çu t­ ®Òu muèn t¨ng doanh lîi kú väng vµ gi¶m thiÓu rñi ro nªn hä chØ quan t©m ®Õn nh÷ng danh môc n»m trªn ®­êng cong in ®Ëm XAB (kh«ng tÝnh ®Õn ®o¹n BY v× øng víi cïng mét møc rñi ro (δi ) th× tån t¹i mét danh môc kh¸c thuéc ®o¹n XAB cã møc doanh lîi kú väng cao h¬n). Markowitz gäi ®­êng cong nµy lµ ®­êng hiÖu qu¶ vµ nh÷ng danh môc n»m trªn ®­êng cong nµy gäi lµ danh môc hiÖu qu¶. §©y lµ mét lËp luËn quan ®Æt nÒn mãng cho c¸c lý thuyÕt vÒ qu¶n lý danh môc ®Çu t­ kh¸c. 1.2.4. M« h×nh CAPM: Mét trong nh÷ng nguyªn lý c¬ b¶n cña lÜnh vùc tµi chÝnh lµ x¸c ®Þnh mèi quan hÖ gi÷a rñi ro vµ thu nh©p kú väng cña tµi s¶n. Trong nghiªn cøu mèi quan hÖ nµy kh«ng thÓ kh«ng nh¾c ®Õn m« h×nh ®Þnh gi¸ tµi s¶n vèn CAPM. M« h×nh nµy ®­îc x©y dùng bëi Wiliam Sharpe, John Lintner vµ Jan Mossin vµo nh÷ng n¨m 1960 trªn nÒn t¶ng lý thuyÕt danh môc hiÖu qu¶ Markowitz. §©y lµ mét m« h×nh kh¸ phøc t¹p nªn muèn hiÓu cÆn kÏ vÒ nã chóng ta ph¶i lÇn l­ît tiÕp cËn víi mét sè vÊn ®Ò lý thuyÕt liªn quan: 1.2.4.1. C¸c gi¶ ®Þnh cña m« h×nh CAPM - C¸c nhµ ®Çu t­ chØ xem xÐt danh môc qua mét thêi kú. - C¸c nhµ ®Çu t­ ®Òu ng¹i rñi ro, tøc lµ lu«n muèn lîi nhuËn cao h¬n víi cïng mét møc rñi ro vµ rñi ro thÊp h¬n víi cïng mét møc lîi nhuËn. -C¸c tµi s¶n trong thÞ tr­êng cã thÓ ®­îc ph©n chia v« h¹n. §©y lµ c¬ së cho viÖc x©y dùng mét danh môc thÞ tr­êng hoµn h¶o. - Tån t¹i mét møc l·i suÊt phi rñi ro mµ t¹i ®ã mäi nhµ ®Çu t­ cã thÓ vay hoÆc cho vay kh«ng h¹n møc. - Kh«ng cã phÝ vµ thuÕ giao dÞch. - Th«ng tin ®ång ®Òu ®Õn mäi nhµ ®Çu t­. Do ®ã, hä cã kú väng ®ång nhÊt, tøc lµ cã cïng nhËn thøc vÒ lîi nhuËn kú väng, ®é lÖch chuÈn vµ hiÖp ph­¬ng sai cña mäi chøng kho¸n. 1.2.4.1.Danh môc ®Çu t­ thÞ tr­êng (Market Porfolio): Danh môc ®Çu t­ thÞ tr­êng lµ mét danh môc ®Çu t­ bao gåm tÊt c¶ nh÷ng tµi s¶n cã nguy c¬ rñi ro trªn thÞ tr­êng nh­ cæ phiÕu, tr¸i phiÕu…vµ mçi tµi s¶n trong danh môc nµy chiÕm mét tû lÖ ®óng b»ng tû lÖ cña tµi s¶n ®ã trong tæng gi¸ trÞ cña toµn bé thÞ tr­êng. §Ó ®¬n gi¶n ho¸, ng­êi ta ®ång nhÊt kh¸i niÖm tµi s¶n rñi ro víi cæ phiÕu lµ mét. Tû lÖ cña mçi cæ phiÕu trong danh môc ®Çu t­ thÞ tr­êng ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch lÊy tæng gi¸ trÞ thÞ tr­êng cña cæ phiÕu ®ã chia cho tæng gi¸ trÞ thÞ tr­êng cña tÊt c¶ c¸c cæ phiÕu ®ang ®­îc giao dÞch trªn thÞ tr­êng. 1.2.4.2 §­êng thÞ tr­êng vèn (The Capital Market Line - CML): Mét c©u hái ®Æt ra lµ khi ®· t¹o ®­îc danh môc ®Çu t­ cæ phiÕu hiÖu qu¶ liÖu cßn cã c¸ch nµo t¹o ra mét danh môc cã lîi suÊt cao h¬n kh«ng? C©u tr¶ lêi lµ cã nÕu nh­ trªn thÞ tr­êng tån t¹i mét møc l·i suÊt phi rñi ro (rf) mµ nhµ ®Çu t­ cã thÓ ®i vay hoÆc cho vay kh«ng h¹n chÕ ë møc l·i suÊt nµy. Lóc nµy nhµ ®Çu t­ sÏ kÕt hîp gi÷a tµi s¶n phi rñi ro vµ danh môc rñi ro hiÖu qu¶ ®· xÐt. Vµ cã mét ®iÒu thó vÞ x¶y ra lµ ®­êng biÓu diÔn mèi quan hÖ gi÷a doanh lîi vµ rñi ro trong m« h×nh Markowitz sÏ trë thµnh mét ®­êng tuyÕn tÝnh thay v× lµ ®­êng cong hiÖu qu¶ nh­ ban ®Çu. §­êng tuyÕn tÝnh nµy gäi lµ ®­êng thÞ tr­êng vèn CML. §å thÞ 1.6: §å thÞ ®­êng CML M A §é lÖch chuÈn Doanh lîi kú väng δi X Y δM rf CML §­êng hiÖu qu¶ Markowitz rA rB rm B Qua ®å thÞ ta thÊy nÕu xÐt ë cïng mét møc ®é rñi ro δi, danh môc cæ phiÕu chØ cã thÓ cã møc lîi suÊt cao nhÊt lµ rB trong khi danh môc hçn hîp cã kh¶ n¨ng sinh lêi lµ rA > rB . Nh­ vËy râ rµng danh môc hçn hîp cã kh¶ n¨ng sinh lêi cao h¬n danh môc cæ phiÕu ( danh môc rñi ro). §Õn ®©y ch¾c h¼n kh«ng Ýt ng­êi cßn ch­a khái ng¹c nhiªn lµ t¹i sao danh môc hçn hîp l¹i cã ®­îc ®­êng hiÖu qu¶ kú diÖu nh­ vËy? T¹i sao nã l¹i lµ ®­êng tuyÕn tÝnh? ThËt vËy, Ta coi danh môc cæ phiÕu ban ®Çu lµ mét tµi s¶n rñi ro cã møc lîi suÊt lµ r1 vµ ®é lÖch chuÈn lµ δ1. Cßn tµi s¶n phi rñi ro ®­¬ng nhiªn cã r2 = rf , δ2 = 0. danh môc míi (P) sÏ lµ sù kÕt hîp gi÷ hai lo¹i tµi s¶n ®ã víi tû träng cña chóng lÇn l­ît lµ x1, x2. Ta sÏ cã c«ng thøc tÝnh ph­¬ng sai cña danh môc gåm hai tµi sµn: δp2 = x12 δ12 + x12 δ22 + 2x1x2 δ1 δ2ρ12 Do δ2 = 0 δp = x1 δ1 x1 = δp / δ1 rP = x1r1 + x2 r2 = x1r1 + (1-x1) rf rP = rf + δp Ph­¬ng tr×nh trªn ®· chøng tá mèi quan hÖ tuyÕn tÝnh gi÷a rP vµ δp. §iÒu nµy còng cã nghÜa lµ ®­êng hiÖu qu¶ cña danh môc hçn hîp lµ ®­êng tuyÕn tÝnh. 1.2.4.3 §­êng thÞ tr­êng chøng kho¸n (SML): §­êng CML chØ gióp ta lùa chän danh môc hiÖu qu¶ nhÊt trong c¸c danh môc hiÖu qu¶. Tuy nhiªn ®Ó x©y dùng ®­îc danh môc hiÖu qu¶ tr­íc tiªn chóng ta ph¶i lùa chän ®­îc c¸c chøng kho¸n riªng lÎ cho danh môc ®Çu t­. Do ®ã, c¸c nhµ nghiªn cøu ®· x©y dùng ®­êng thÞ tr­êng chøng kho¸n SML (Securities market line). §å thÞ 1.4: §å thÞ biÓu diÔn ®­êng SML E (r) SML i E (ri) E (rM) Rf M bM = 1.0 0 bi b a > 0 a < 0 C¸c nhµ nghiªn cøu x©y dùng m« h×nh CAPM víi néi dung ®­îc l­îng ho¸ bëi c«ng thøc: E(Ri) = Rf + bi[(E ( RM) - Rf] Trong ®ã: E(Ri) : Lîi suÊt kú väng cña chøng kho¸n i E ( RM) :Lîi suÊt kú väng cña danh môc thÞ tr­êng. Rf : l·i suÊt phi rñi ro bi : HÖ sè rñi ro hÖ thèng cña chøng kho¸n i - Nh­ vËy m« h×nh CAMP ®· cung cÊp cho chóng ta c¸ch x¸c ®Þnh lîi suÊt kú väng cña mçi chøng kho¸n khi biÕt hÖ sè rñi ro (bi) cña chóng. bi [(E ( RM) - Rf] : ®­îc coi lµ møc ®Òn bï cho rñi ro phi hÖ thèng cña tõng chøng kho¸n riªng lÎ. Mét chøng kho¸n chØ ®­îc chän khi cã møc ®Òn bï lµ d­¬ng. - SML kh«ng chØ cã ý nghÜa khi chóng víi viÖc lùa chän c¸c chøng kho¸n riªng lÎ mµ cßn cung cÊp cho chóng ta c¬ së ®¸nh gi¸ c¸c danh môc ®· ®­îc ®Þnh gi¸ ®óng hay ch­a: + C¸c danh môc ®­îc ®Þnh gi¸ ®óng lu«n n»m trªn SML (a =0). + C¸c danh môc ®­îc ®Þnh gi¸ thÊp n»m phÝa trªn SML (a > 0). + C¸c danh môc ®­îc ®Þnh gi¸ cao n»m phÝa d­íi SML (a < 0). (a: PhÇn chªnh lÖch gi÷a lîi nhuËn thu ®­îc vµ lîi suÊt kú väng) 1.2.5. C¸c lý thuyÕt kh¸c: ë trªn chóng ta ®· ph©n tÝch nhiÒu vÒ ý nghÜa to lín vµ nh÷ng øng dông cña CAPM trong ho¹t héng ®Çu t­ chøng kho¸n tuy nhiªn cÇn ®Ó ý r»ng m« h×nh nµy vÉn cßn rÊt nhiÒukhuyÕt ®iÓm do sö dông qu¸ nhiÒu nh÷ng gi¶ thiÕt, mµ trong thùc tÕ c¸c gi¶ thiÕt nµy khã cã thÓ ®­îc ®¶m b¶o. V× lÏ ®ã tÝnh øng dông cña CAPM vµo thùc tÕ kh«ng cao. §Ó kh¾c phôc nh÷ng khuyÕt ®iÓm nµy c¸c nhµ nghiªn cøu ®· x©y dùng thªm rÊt nhiÒu lý thuyÕt míi nh»m môc ®Ých ®¬n gi¶n ho¸ m« h×nh CAPM ®Ó m« h×nh nµy trë nªn thùc tiÔn h¬n. -M« h×nh ®¬n chØ sè (Single Index Model) cña mét thÞ tr­êng ph©n lo¹i c¸c nguån gèc rñi ro thµnh c¸c nh©n tè hÖ thèng (vÜ m«) vµ c¸c nh©n tè riªng (vi m«). M« h×nh ®¬n chØ sè gi¶ thiÕt r»ng c¸c nh©n tè vÜ m« cã thÓ ®­îc ®¹i diÖn b»ng chØ sè thÞ tr­êng. M« h×nh nµy gi¶m ®­îc c«ng viÖc tÝnh to¸n ®Çu vµo trong quy tr×nh lùa chän chøng kho¸n vµo danh môc ®Çu t­ theo m« h×nh Markowitz, gãp phÇn chuyªn m«n ho¸ lao ®éng trong ph©n tÝch chøng kho¸n. M« h×nh ®¬n chØ sè ®­îc tÝnh to¸n b»ng c¸ch ¸p dông ph©n tÝch håi quy ®èi víi chªnh lÖch lîi tøc cña mét chøng kho¸n víi lîi tøc cña thÞ tr­êng. HÖ sè håi quy cña phÐp håi quy nµy chÝnh lµ HÖ sè bª-ta cña mét tµi s¶n trong khi sè h¹ng tù do lµ chØ sè alpha cña chøng kho¸n. §­êng håi quy tÝnh ®­îc cßn ®­êng gäi lµ §­êng ®Æc tr­ng chøng kho¸n (Security Characteristic Line). HÖ sè bª-ta cña håi quy t­¬ng øng víi hÖ sè bª-ta cña M« h×nh CAPM, chØ kh¸c lµ tr­êng hîp håi quy sö dông lîi tøc thùc sù, cßn CAPM sö dông lîi tøc kú väng. M« h×nh CAPM còng coi tæng hÖ sè alpha cña c¸c chøng kho¸n tÝnh ®­îc qua M« h×nh ®¬n chØ sè sÏ b»ng kh«ng. -M« h×nh ®a chØ sè (Multi-factor Model) lµ sù më réng M« h×nh ®¬n chØ sè b»ng c¸ch m« h×nh ho¸ nh©n tè vÜ m« víi nhiÒu chi tiÕt h¬n. C¸c m« h×nh nµy sö dông c¸c chØ sè nh»m cè g¾ng ®¹i diÖn cho nhiÒu yÕu tè kinh tÕ vÜ m« h¬n vµ ®«i khi sö dông c¶ c¸c chØ sè ph¶n ¸nh t­¬ng quan doanh nghiÖp. -M« h×nh ®Þnh gi¸ qua chªnh lÖch dùa trªn gi¶ thiÕt mét c¬ héi kiÕm chªnh lÖch gi¸ mµ kh«ng hÒ chÞu rñi ro nµo xuÊt hiÖn khi gi¸ cña tõ hai chøng kho¸n trë lªn cã thÓ t¹o c¬ héi cho nhµ ®Çu t­ x©y dùng mét danh môc ®Çu t­ cã tæng ®Çu t­ b»ng kh«ng mµ ch¾c ch¾n cã lîi nhuËn. C¸c nhµ ®Çu t­ sÏ muèn cã vÞ thÕ cµng lín cµng tèt trªn c¸c danh môc nµy. Sù xuÊt hiÖn cña c¸c c¬ héi chªnh lÖch nµy vµ sè l­îng lín c¸c nhµ ®Çu t­ muèn tËn dông c¬ héi nµy sÏ dÉn ®Õn mét søc Ðp lªn gi¸ chøng kho¸n. Søc Ðp nµy sÏ tiÕp tôc cho ®Õn khi gi¸ chøng kho¸n trë vÒ møc kh«ng t¹o ra c¬ héi. Khi chøng kho¸n ®­îc ®Þnh gi¸ sao cho kh«ng g©y ra c¬ héi ®Çu t­ chªnh lÖch gi¸, chóng ta nãi thÞ tr­êng ®· ®¹t ®Õn ®iÒu kiÖn kh«ng chªnh lÖch. C¸c danh môc ®Çu t­ ®­îc gäi lµ tèt nÕu chóng chøa mét l­îng lín c¸c chøng kho¸n vµ tû träng cña mçi chøng kho¸n lµ nhá so víi c¶ danh môc. Tû träng cña mçi chøng kho¸n ph¶i nhá ®Õn møc bÊt kÓ thay ®æi hîp lý nµo trong lîi tøc cña mét chøng kho¸n còng chØ cã ¶nh h­ëng kh«ng ®¸ng kÓ ®Õn lîi tøc cña c¶ danh môc. Trong mét thÞ tr­êng chøng kho¸n tÊt c¶ c¸c danh môc ®Çu t­ ®­îc ®a d¹ng ho¸ tèt cÇn ph¶i tho¶ m·n ®iÒu kiÖn t­¬ng quan lîi tøc - beta cña ®­êng thÞ tr­êng chøng kho¸n míi cã thÓ ®¸p øng ®­îc ®iÒu kiÖn kh«ng chªnh lÖch. Gi¶ thiÕt thÞ tr­êng chøng kho¸n chØ cã mét yÕu tè t¸c ®éng cã thÓ t¹o ra d¹ng thøc ®¬n gi¶n cña lý thuyÕt ®Þnh gi¸ qua chªnh lÖch kh«ng ®ßi hái c¸c gi¶ ®Þnh nghiªm ngÆt cña m« h×nh CAPM vµ danh môc thÞ tr­êng. Lý thuyÕt ®Þnh gi¸ qua chªnh lÖch còng cã thÓ ®­îc më réng sang m« h×nh nhiÒu yÕu tè ®Ó ph¶n ¸nh ®­îc c¸c nguån gèc rñi ro kh¸c nhau. -Häc thuyÕt vÒ tÝnh ngÉu nhiªn (Random Walk) Mét c¸ch kh¸i qu¸t, ng­êi ta cã thÓ thÊy r»ng: bÊt cø mét th«ng tin nµo ®­îc sö dông ®Ó dù ®o¸n diÔn biÕn cña cæ phiÕu ®· ®­îc ph¶n ¸nh hoµn toµn trong gi¸ cña cæ phiÕu ®ã. Chõng nµo cßn cã nh÷ng th«ng tin kh¸c chØ ra r»ng gi¸ cæ phiÕu ®ang bÞ ®¸nh gi¸ d­íi gi¸ trÞ, c¸c nhµ ®Çu t­ sÏ ®æ x« vµo viÖc mua chøng kho¸n nµy vµ ngay lËp tøc gi¸ cæ phiÕu sÏ ®­îc ®Èy lªn ë møc hîp lý mµ t¹i ®ã lîi suÊt cña nã ®óng b»ng lîi suÊt b×nh th­êng ®ñ ®Ó bï ®¾p cho rñi ro cña cæ phiÕu ®ã. Nh­ng, gi¶ thiÕt r»ng tÊt c¶ nh÷ng th«ng tin ta ®Òu cã thÓ tiÕp cËn ®­îc, gi¸ cña cæ phiÕu chØ t¨ng hay gi¶m khi xuÊt hiÖn nh÷ng th«ng tin ®­îc coi lµ míi. Nh÷ng th«ng tin míi lµ th«ng tin kh«ng thÓ dù ®o¸n ®­îc. NÕu lµ lo¹i th«ng tin dù ®o¸n ®­îc th× dù ®o¸n ®ã ®· s½n sµng ®­îc ph¶n ¸nh vµo trong gi¸ cæ phiÕu ngµy h«m nay. V× vËy, gi¸ cña cæ phiÕu khi nhËn ®­îc nh÷ng th«ng tin míi còng sÏ thay ®æi kh«ng thÓ dù ®o¸n ®­îc. §©y chÝnh lµ cèt lâi cña lý luËn cho r»ng gi¸ cña cæ phiÕu diÔn biÕn mét c¸ch ngÉu nhiªn (Random Walk). CÇn ph©n biÖt tÝnh ngÉu nhiªn cña viÖc thay ®æi gi¸ víi tÝnh kh«ng hîp lý trong møc gi¸. NÕu gi¸ ®­îc x¸c lËp mét c¸ch hîp lý th× chØ nh÷ng th«ng tin míi míi t¹o ra thay ®æi gi¸. V× vËy tÝnh ngÉu nhiªn sÏ lµ kÕt qu¶ tÊt yÕu cña gi¸ khi gi¸ nµy ®· bao hµm tÊt c¶ nh÷ng th«ng tin hiÖn t¹i. NÕu gi¸ cña cæ phiÕu cã thÓ dù ®o¸n ®­îc th× ®©y lµ b»ng chøng thÞ tr­êng kh«ng hiÖu qu¶ bëi v× c¸c th«ng tin ch­a ®­îc ph¶n ¸nh vµo trong gi¸. V× vËy, mét thÞ tr­êng ®­îc coi lµ hiÖu qu¶ nÕu gi¸ cña cæ phiÕu ph¶n ¸nh tÊt c¶ c¸c th«ng tin hiÖn cã trªn thÞ tr­êng. 1.3. C¸c chiÕn l­îc qu¶n lý danh môc ®Çu t­: 1.3.1.Qu¶n lý danh môc tr¸i phiÕu: 1.3.1.1 ChiÕn l­îc thô ®éng: Qu¶n lý thô ®éng lµ chiÕn l­îc mua vµ n¾m gi÷ tr¸i phiÕu cho ®Õn khi ®¸o h¹n mµ kh«ng cÇn quan t©m ®Õn c¸c biÕn ®éng l·i suÊt. Theo ph­¬ng ph¸p nµy, tèt nhÊt lµ ®Çu t­ vµo c¸c danh môc cã thµnh phÇn tr¸i phiÕu t­¬ng tù nh­ c¸c chØ sè trªn thÞ tr­êng nh»m thu ®­îc kÕt qu¶ t­¬ng tù nh­ cña chØ sè ®ã. VÝ dô trªn thÞ tr­êng Mü cã mét sè lo¹i chØ sè tr¸i phiÕu nh­: Gov.Bond Index, Eurdollar Bond Index, Merrill Lynch Domestic Market Index (5000) v.v... 1.3.1.2 ChiÕn l­îc chñ ®éng: Ngµy nay, khi thÞ tr­êng tµi chÝnh ph¸t triÓn c¸c nguån vèn l­u th«ng vµ biÕn ®æi liªn tôc th× viÖc mua vµ n¾m gi÷ tr¸i phiÕu cho ®Õn khi ®¸o h¹n ®«i khi n¶y sinh rÊt nhiÒu bÊt cËp vµ kh«ng tËn dông ®­îc c¸c c¬ héi vÒ ®Çu t­, sinh lêi…V× vËy, viÖc mua b¸n l¹i tr¸i phiÕu tr­íc h¹._.n trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n lµ mét xu h­íng tÊt yÕu. ViÖc mua b¸n tr­íc h¹n nµy cã thÓ mang l¹i nh÷ng kÕt qu¶ n»m ngoµi sù mong ®îi (dù tÝnh), qua ®ã ho¹t ®éng ®Çu t­ ®· gÆp rñi ro vÒ l·i suÊt. Do vËy, vÊn ®Ò träng yÕu nhÊt cña chiÕn l­îc qu¶n lý tr¸i phiÕu lµ lo¹i bá rñi ro l·i suÊt. Rñi ro vÒ l·i suÊt bao gåm rñi ro vÒ gi¸ vµ rñi ro vÒ t¸i ®Çu t­: Rñi ro vÒ gi¸: Lµ rñi ro khi nhµ ®Çu t­ b¸n tr¸i phiÕu tr­íc khi ®¸o h¹n mµ l·i suÊt thÞ tr­êng t¹i th¬×i ®iÓm ®ã cã sù thay ®æi so víi l·i suÊt tr¸i phiÕu khi mua vµo. Lóc ®ã, gi¸ tr¸i phiÕu sÏ gi¶m nÕu l·i suÊt thÞ tr­êng t¨ng, gi¸ tr¸i phiÕu t¨ng khi l·i suÊt thÞ tr­êng gi¶m. C¶ hai tr­êng hîp trªn ®Òu lµ rñi ro. VÝ dô: Mét tr¸i phiÕu mÖnh gi¸ 1000 USSD, kú h¹n 3 n¨m, l·i suÊt 10%/n¨m. §Õn cuèi n¨m thø nhÊt nhµ ®Çu t­ b¸n ra, l·i suÊt thÞ tr­êng t¹i thêi ®iÓm ®ã lµ r1 = 12%/n¨m. Tr¶ l·i Coupon hµng n¨m. T¹i thêi ®iÓm cuèi n¨m thø nhÊt nÕu l·i suÊt thÞ tr­êng kh«ng thay ®æi: P1 = 100/1.1 + (100 + 1000)/1.12 = 1000USD Khi l·i suÊt thÞ tr­êng t¨ng lªn 12%, gi¸ tr¸i phiÕu lµ: P1 = 100/1.12 + (100 + 1000)/1.122 =966.199USD Nh­ vËy, nhµ ®Çu t­ ®· gÆp rñi ro khi b¸n tr¸i phiÕu tr­íc h¹n. Rñi ro vÒ t¸i ®Çu t­: Khi nhµ ®Çu t­ b¸n tr¸i phiÕu tr­íc h¹n, hä sÏ ®øng tr­íc c¸c th¸ch thøc lµ sÏ t¸i ®Çu t­ víi l·i suÊt nµo ®Ó ®Õn khi ®¸o h¹n vÉn ®¶m b¶o lîi suÊt mong ®îi E(r). Kho¶n t¸i ®Çu t­ lóc nµy gåm c¸c kho¶n l·i Coupon vµ kho¶n tiÒn thu ®­îc tõ b¸n tr¸i phiÕu. NÕu l·i suÊt thÞ tr­êng t¨ng so víi l·i suÊt ban ®Çu, kho¶n thu tõ t¸i ®Çu t­ sÏ t¨ng vµ ng­îc l¹i. Qua ph©n tÝch hai lo¹i rñi ro trªn ta thÊy rñi ro vÒ gi¸ lu«n mang l¹i t¸c ®éng ng­îc chiÒu so víi rñi ro t¸i ®Çu t­. Nh­ vËy, ®Ó triÖt tiªu rñi ro ta cÇn ®­a ra gi¶i ph¸p lµm trung hoµ t¸c ®éng cña hai lo¹i rñi ro trªn, ®¶m b¶o møc lîi suÊt kú väng. Mét sè ph­¬ng ph¸p chñ yÕu ®­îc ¸p dông: a) §Ó thùc hiÖn ®­îc môc tiªu trªn, ng­êi ta ®­a ra chiÕn l­îc qu¶n lý rñi ro b»ng Duration. Duration lµ thêi gian ®¸o h¹n b×nh qu©n gia quyÒn cña c¸c dßng tiÒn thu ®­îc tõ c¸c tr¸i phiÕu. C«ng thøc Duration ®­îc thiÕt lËp nh­ sau: Duration = P : gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña tr¸i phiÕu Trong ®ã: C : L·i suÊt cuèng phiÕu ®Þnh kú. r : l·i suÊt thÞ tr­êng t : sè kú ®Õn khi ®¸o h¹n (n¨m) n : kú h¹n tr¸i phiÕu (n¨m) M : mÖnh gi¸. Qua c«ng thøc trªn ta cã nhËn xÐt: Duration lµ kho¶ng thêi gian trung b×nh cÇn thiÕt ®Ó ng­êi n¾m gi÷ tr¸i phiÕu cã thÓ nhËn d­îc toµn bé gèc vµ l·i. Duration lµ thêi ®iÓm trong toµn bé qu·ng ®êi cña tr¸i phiÕu mµ t¹i ®ã lîi tøc cña tr¸i phiÕu kh«ng thay ®æi mÆc dï cã sù t¸c ®éng cña l·i suÊt thÞ tr­êng (r). Tõ ®Æc ®iÓm trªn cña Duration ng­êi ta ®· ®­a ra ph­¬ng ph¸p lo¹i bá rñi ro l·i suÊt cho danh môc tr¸i phiÕu nh­ sau: Gi¶ ®Þnh tÊt c¶ c¸c l·i suÊt ®Òu thay ®æi mét l­îng nh­ nhau, mét danh môc ®Çu t­ tr¸i phiÕu sÏ lo¹i bá hoµn toµn rñi ro l·i suÊt khi thêi gian ®¸o h¹n b×nh qu©n cña danh môc ®Çu t­ b»ng víi thêi gian n¾m gi÷ mong muèn (kú ®Çu t­). D­íi ®©y lµ mét vÝ dô cô thÓ: Mét nhµ ®Çu t­ cã 2 triÖu USD, ®Çu t­ vµo hai tr¸i phiÕu A vµ B, kú ®Çu t­ 2.5 n¨m (D=2.5n¨m), l·i suÊt thÞ tr­êng r0 = 8%, r1 = 7.75%. Tr¸i phiÕu A: CA = 6%(l·i Coupon) tA = 2 n¨m (thêi gian ®Õn khi ®¸o h¹n) Tr¸i phiÕu B: CB = 9% tB = 4 n¨m. MÖnh gi¸ c¶ hai lo¹i lµ 1000USD. CÇn ph¶i mua mçi lo¹i bao nhiªu ®Ó ®¶m b¶o trung hoµ l·i suÊt (C: l·i suÊt tr¸i phiÕu, M: thêi gian ®¸o h¹n cßn l¹i). Gi¶i: T¹i thêi ®iÓm t0: Kú ®Çu t­ = DP = WA*DA + WB*DB = 2.5 Gi¸ tr¸i phiÕu A: PA = 60/1.08 + (60+1000)/1.082 =964USD DA = (60/1.08 + 2(60+1000)/1.082)/964 = 1.94(n¨m) Gi¸ tr¸i phiÕu B: PB = 90/1.08 + 90/1.082 + 90/1.083 + (90+1000)/1.084 =1033USD DB = (90/1.08 + 2*90/1.082 + 3*91/1.083 + 4*(90+1000)/1.084)/1033 DB = 3.54(n¨m) MÆt kh¸c, ta cã: WA + WB = 1 _ DP = WA*1.94 + (1 – WA)*3.54 = 2.5 WA = 0.65 WB = 0.35 Sè tiÒn ®Çu t­ vµo tr¸i phiÕu A lµ: 2000000*0.65 = 1300000 USD Sè tiÒn ®Çu t­ vµo tr¸i phiÕu B lµ: 2000000*0.35 = 700000 USD Sè tr¸i phiÕu A cÇn mua lµ: 1300000 : 964 = 1348.5 Sè tr¸i phiÕu B cÇn mua lµ: 700000 : 1033 = 677.6 * T¹i thêi ®iÓm t1 (1 n¨m sau): r1 = 7.75%; kú ®Çu t­ 1.5 n¨m. Nh­ vËy chóng ta cÇn khíp thêi gian ®¸o h¹n b×nh qu©n cña danh môc (DP) víi kú ®Çu t­: DP = 1.5 - Tr¸i phiÕu A: PA=1060/1.0775 = 983.76 USD DA = 1 (n¨m) - Tr¸i phiÕu B: PB= 90/1.0775 + 90/1.07752 + 1090/1.07753 = 1032.3 USD DB= (90/1.0775 + 90*2/1.07752 + (90 + 1000)*3/1.07753)/1032.3 DB=2.76 (n¨m) Ta cã: DP=W’ADA+W’BDB=W’ADA+(1- W’A)DB= 1.5 W’A= 0.71 W’B= 0.29 Do cã sù thay ®æi vÒ l·i suÊt thÞ tr­êng nªn gi¸ trÞ danh môc ®Çu t­ còng cã sù thay ®æi. Ta thùc hiÖn viÖc tÝnh l¹i gi¸ trÞ danh môc nh­ sau: Gi¸ trÞ danh môc sau 1 n¨m = 60*1348.5+983.76*1348.5+90*677.6+1032.3*677.6=2.167.980 USD. Sè tiÒn ®Çu t­ vµo tr¸i phiÕu A lµ: 0.71*2167980 = 1539266 USD Sè tiÒn ®Çu t­ vµo tr¸i phiÕu B lµ: 0.29*2167980 = 628714 USD Sè tr¸i phiÕu A cÇn ®Çu t­ lµ: 1539266/983.76 = 1565 A Sè tr¸i phiÕu B cÇn ®Çu t­ lµ: 628714/1032.3 = 609 B Ta nhËn thÊy: Danh môc ®Çu t­ ban ®Çu: 1348.5 A vµ 672.6 B Danh môc cÇn ®Çu t­ míi: 1565 A vµ 609 B Nh­ vËy cÇn b¸n 63.6 tr¸i phiÕu B céng thªm víi tiÒn l·i Coupon ®Ó mua 216.1 tr¸i phiÕu A th× sÏ lo¹i bá ®­îc rñi ro l·i suÊt cho danh môc gåm hai tr¸i phiÕu A, B. b) ChiÕn l­îc dù ®o¸n møc biÕn ®éng l·i suÊt hay cßn gäi chiÕn l­îc ®­êng cong l·i suÊt: Nguyªn t¾c chung cña chiÕn l­îc nµy lµ: NÕu nhµ qu¶n lý dù ®o¸n l·i suÊt sÏ biÕn ®éng m¹nh th× chän ®Çu t­ vµo danh môc cã ®é låi cao h¬n, nÕu dù ®o¸n l·i suÊt æn ®Þnh th× chän danh môc cã ®é låi thÊp. ë ®©y ®é låi cña tr¸i phiÕu ®­îc tÝnh b»ng c¸ch lÊy ®¹o hµm bËc hai cña hµm sè P theo y sau ®ã chia kÕt qu¶ cho P. C«ng thøc: §é låi = Trong ®ã: P : gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña tr¸i phiÕu y : l·i suÊt yªu cÇu (khi tíi h¹n) t : sè kú ®Õn khi ®¸o h¹n (n¨m) n : kú h¹n M : mÖnh gi¸ (n¨m) §å thÞ 1.5: §å thÞ vÒ ®é låi cña tr¸i phiÕu Gi¸ Lîi suÊt A B B A Tr¸i phiÕu B cã ®é låi lín h¬n tr¸i phiÕu A. Cho dï l·i suÊt thÞ tr­êng t¨ng hay gi¶m th× tr¸i phiÕu B vÉn cã gi¸ cao h¬n tr¸i phiÕu A. Cã nghÜ lµ khi l·i suÊt t¨ng, thiÖt vèn trªn B nhá h¬n thiÖt vèn trªn A, cßn khi l·i suÊt gi¶m, lîi vèn trªn B còng cao h¬n lîi vèn trªn A. Do ®ã, thÞ tr­êng sÏ ®Æt gi¸ cho ®é låi cña tr¸i phiÕu B vµ nhµ ®Çu t­ ph¶i chÊp nhËn mét l·i suÊt thÊp h¬n ®Ó cã ®­îc mét ®é låi lín h¬n. Møc ®é ®­îc chÊp nhËn lín ®Õn møc nµo tuú thuéc dù ®o¸n cña nhµ ®Çu t­ r»ng l·i suÊt sÏ thay ®æi nhiÒu hay Ýt. 1.3.1.2 ChiÕn l­îc b¸n chñ ®éng: Trªn thùc tÕ nhµ ®Çu t­ th­êng sö dông chiÕn l­îc qu¶n lý b¸n chñ ®éng b»ng c¸ch kÕt hîp hai chiÕn l­îc trªn. Sö dông ph­¬ng ph¸p thô ®éng ®Ó x©y dùng nªn mét danh môc ®a d¹ng ho¸, sau ®ã dïng chiÕn l­îc chñ ®éng ®Ó thay ®æi c¸c c¬ cÊu c¸c lo¹i tr¸i phiÕu trong danh môc ®Ó ®¹t møc sinh lêi cao h¬n thÞ tr­êng. 2.3.2.Qu¶n lý danh môc ®Çu t­ cæ phiÕu: Kh«ng gièng nh­ qu¶n lý danh môc tr¸i phiÕu ®¬n thuÇn, ë ®©y chØ cã hai chiÕn l­îc qu¶n lý chñ ®éng vµ thô ®éng mµ kh«ng cã chiÕn l­îc kÕt hîp gi÷a thô ®éng vµ chñ ®éng. Tuy r»ng trªn thùc tÕ tån t¹i mét d¹ng kÕt hîp nh­ vËy, song thùc chÊt nã vÉn mang néi dung cña qu¶n lý chñ ®éng v× môc ®Ých cña chiÕn l­îc nµy lµ t×m ra nh÷ng lÜnh vùc hoÆc chøng kho¸n bÞ ®¸nh gi¸ thÊp. 2.3.2.1.ChiÕn l­îc qu¶n lý thô ®éng: Còng nh­ ®èi víi danh môc tr¸i phiÕu, chiÕn l­îc nµy t¹o ra danh môc cæ phiÕu cã sè l­îng vµ chñng lo¹i gÇn gièng víi mét chØ sè chuÈn nµo ®ã nh»m thu ®­îc møc lîi suÊt ®Çu t­ t­¬ng ®­¬ng víi lîi suÊt cña chØ sè ®ã. VÝ dô mét sè lo¹i chØ sè phæ biÕn nhÊt ®­îc ¸p dông ë thÞ tr­êng Mü lµ S&P 500; Wilshine 5000; Russell 2000... Nh­ng cã mét ®iÓm cÇn l­u ý ë ®©y lµ ®èi víi cæ phiÕu kh«ng cã hiÖn t­îng ®¸o h¹n cßn ®èi víi tr¸i phiÕu th× l¹i hoµn toµn kh¸c. Mçi tr¸i phiÕu chØ cã mét kho¶ng thêi gian tån t¹i nhÊt ®Þnh, v× vËy chóng ta cÇn quan t©m ®Õn ®iÒu nµy ®Ó kÞp thêi thùc hiÖn c¬ cÊu l¹i danh môc míi cã thÓ ®¹t møc lîi suÊt t­¬ng ®­¬ng víi chØ sè chuÈn. 2.3.2.2.ChiÕn l­îc qu¶n lý chñ ®éng: Môc tiªu cña chiÕn l­îc nµy lµ nh»m thu ®­îc lîi suÊt ®Çu t­ cao h¬n lîi suÊt cña danh môc thô ®éng chuÈn hoÆc thu ®­îc møc lîi nhuËn trªn trung b×nh øng víi mét møc rñi ro nhÊt ®Þnh. Quy tr×nh qu¶n lý danh môc ®Çu t­ chñ ®éng nh­ sau: X¸c ®Þnh môc tiªu cña kh¸ch hµng ®Æt ra: kh¸ch hµng ®Çu t­ cã thÓ ®­a ra c¸c yªu cÇu cô thÓ cho kho¶n ®Çu t­ cña m×nh, ch¼ng h¹n ®Æt ra môc tiªu chØ ®Çu t­ vµo lo¹i cæ phiÕu c«ng ty nhá; víi hÖ sè P/E thÊp vµ øng víi mét møc rñi ro nµo ®ã, ch¼ng h¹n cao h¬n, b»ng hoÆc thÊp h¬n møc rñi ro cña danh môc thÞ tr­êng... LËp ra mét danh môc chuÈn (hay cßn gäi danh môc "th«ng th­êng") ®Ó lµm c¨n cø so s¸nh cho danh môc chñ ®éng trªn ®©y. Ch¼ng h¹n, øng víi c¸c yªu cÇu trªn ®©y th× danh môc chuÈn bao gåm tÊt c¶ c¸c lo¹i cæ phiÕu cña c«ng ty nhá (nh­ trªn thÞ tr­êng Mü th× ®ã lµ nh÷ng c«ng ty cã vèn tÝnh theo gi¸ thÞ tr­êng d­íi $500 triÖu), víi hÖ sè P/E thÊp (d­íi 80% hÖ sè P/E cña c¸c c«ng ty thuéc chØ sè S&P), víi tû träng vèn ®Òu nhau. X©y dùng mét chiÕn l­îc vµ kÕt cÊu danh môc ®Çu t­ tèi ­u tho¶ m·n nhu cÇu ng­êi ®Çu t­ theo quy tr×nh sau: a/ Thùc hiÖn ph©n tÝch nh÷ng ngµnh vµ c«ng ty riªng lÎ tho¶ m·n môc tiªu ®Æt ra, (vÝ dô nh÷ng c«ng ty nhá thuéc ngµnh viÔn th«ng), ®Ó t×m ra nh÷ng c¬ héi ®Çu t­ tèt nhÊt. VÒ mÆt kü thuËt, ®Ó thùc hiÖn viÖc lùa chän cæ phiÕu, ng­êi ta cã thÓ ¸p dông mét sè biÖn ph¸p nh­ lËp danh s¸ch theo chØ tiªu hoÆc ®¸nh gi¸ theo ®Þnh l­îng. Ph­¬ng ph¸p lËp danh s¸ch ®¬n thuÇn lµ viÖc liÖt kª tÊt c¶ c¸c chØ tiªu cÇn ®­îc tho¶ m·n (kÓ c¶ chØ tiªu do ng­êi ®Çu t­ ®Æt ra vµ chØ tiªu ph©n tÝch) vµ ®­a vµo m¸y tÝnh ®Ó lËp nªn danh s¸ch nh÷ng cæ phiÕu tho¶ m·n c¸c chØ tiªu ®ã. C¸c chØ tiªu ®Æt ra cã thÓ lµ chØ tiªu vÒ vèn; hÖ sè P/E; ngµnh nghÒ; hÖ sè thu nhËp trªn vèn cæ ®«ng (ROE); tû lÖ chia cæ tøc, cæ tøc æn ®Þnh hay t¨ng tr­ëng.... Ph­¬ng ph¸p ®Þnh l­îng ®­îc thùc hiÖn theo nhiÒu c¸ch. Thø nhÊt, nhµ qu¶n lý x¸c ®Þnh ®é nh¹y c¶m cña gi¸ (hay thu nhËp) cña cæ phiÕu tíi c¸c yÕu tè kinh tÕ nh­ tû gi¸ ngo¹i hèi, l¹m ph¸t, l·i suÊt hoÆc møc chi tiªu cña c«ng chóng ®Ó lµm c¨n cø ®Çu t­. Nhµ qu¶n lý danh môc cã thÓ dùa trªn c¸c th«ng tin ®ã cïng víi sù ph©n tÝch vµ nhËn ®Þnh vÒ diÔn biÕn t×nh h×nh kinh tÕ ®Ó ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh phï hîp. Ch¼ng h¹n, trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ suy tho¸i, anh ta cã thÓ mua nh÷ng cæ phiÕu cã ®é nh¹y c¶m Ýt nhÊt tíi c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi cña nÒn kinh tÕ, hay nãi c¸ch kh¸c ®ã lµ nh÷ng cæ phiÕu cña c«ng ty cã thu nhËp thay ®æi ng­îc chiÒu víi xu h­íng chung cña nÒn kinh tÕ. C¸ch thø hai ®­îc gäi lµ “ph­¬ng ph¸p mua vµo-b¸n khèng”, theo ®ã cæ phiÕu ®­îc ph©n chia theo nhãm . Nh÷ng cæ phiÕu ë nhãm trªn cïng th× ®­îc mua vµo, ë nh÷ng nhãm cuèi th× ®­îc b¸n khèng (sold short). Danh môc lËp theo ph­¬ng ph¸p nµy cã thÓ sÏ kh«ng bÞ t¸c ®éng cña thÞ tr­êng nãi chung v× gi¸ trÞ chøng kho¸n mua vµo t­¬ng ®­¬ng víi gi¸ trÞ chøng kho¸n b¸n khèng. Víi ph­¬ng ph¸p nµy, ng­êi ta hy väng c¸c cæ phiÕu thuéc nhãm “mua vµo” sÏ t¨ng gi¸ vµ c¸c cæ phiÕu thuéc nhãm “b¸n khèng” sÏ bÞ gi¶m gi¸ hoÆc kh¶ n¨ng xÊu h¬n lµ c¶ hai nhãm cïng t¨ng hoÆc cïng gi¶m gi¸ nh­ng nhãm “mua vµo” cho kÕt qu¶ tèt h¬n nhãm “b¸n khèng”, v× vËy kÕt qu¶ cuèi cïng cña danh môc vÉn tèt. b/TÝnh to¸n x¸c ®Þnh sè l­îng cæ phiÕu trong danh môc sao cho ®¹t møc ®a d¹ng ho¸ cao nhÊt trong ph¹m vi giíi h¹n cña kho¶n tiÒn ®Çu t­. c/ Sau khi x¸c ®Þnh sè l­îng vµ chñng lo¹i cæ phiÕu cÇn mua, b­íc tiÕp theo lµ ph©n bæ kho¶n ®Çu t­. Sè tiÒn ®Çu t­ ®­îc ph©n bæ theo nguyªn t¾c: nh÷ng ngµnh nghÒ cã xu h­íng ph¸t triÓn tèt th× ®­îc ph©n bæ mét tû träng lín h¬n, trong ®ã cÇn tËp trung vµo nh÷ng cæ phiÕu cã tiÒm n¨ng hoÆc cæ phiÕu t¹m thêi bÞ ®Þnh gi¸ thÊp. Tuy nhiªn, ®èi víi nh÷ng nhµ qu¶n lý danh môc chuyªn nghiÖp th× cã thÓ thùc hiÖn ph©n bæ tiÒn vµo c¸c lo¹i chøng kho¸n theo nguyªn t¾c t×m danh môc tèi ­u cña m« h×nh Markowitz. Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc thùc hiÖn th«ng qua ph­¬ng ph¸p lËp tr×nh m¸y tÝnh bËc hai. Tr­íc hÕt, ®­a c¸c d÷ liÖu vÒ c¸c lo¹i cæ phiÕu lùa chän ®­îc ë c¸c b­íc trªn ®©y vµo m¸y tÝnh ®Ó lËp ra mét tËp hîp c¸c danh môc hiÖu qu¶ (n»m trªn ®­êng cong hiÖu qu¶). TiÕp theo, c¨n cø theo môc tiªu cña ng­êi ®Çu t­ ®Ó x¸c ®Þnh danh môc tèi ­u øng víi môc tiªu ®ã. 2.3.2.2.Theo dâi, ®¸nh gi¸ c¸c biÕn ®éng cña cæ phiÕu trong danh môc vµ t¸i cÊu tróc danh môc: Cã 3 lý do chÝnh ®Ó t¸i cÊu tróc danh môc ®Çu t­. Thø nhÊt, c¸c nhµ qu¶n lý dùa vµo dù ®o¸n t×nh h×nh kinh tÕ vÜ m« vµ c¸c thay ®æi t×nh h×nh ho¹t ®éng doanh nghiÖp ®Ó ®¸nh gi¸ sù biÕn ®éng gi¸ t­¬ng quan gi÷a c¸c lo¹i cæ phiÕu thuéc c¸c lÜnh vùc ngµnh nghÒ kh¸c nhau hoÆc cïng mét lÜnh vùc ®Ó rót bít vèn tõ lo¹i cæ phiÕu cã nguy c¬ sôt gi¸ chuyÓn sang cæ phiÕu kh¸c cã tiÒm n¨ng h¬n. Thø hai, c¸c nhµ qu¶n lý thÊy cÇn ph¶i chuyÓn cæ phiÕu tõ lÜnh vùc nµy sang lÜnh vùc kh¸c nh»m ®a d¹ng ho¸ vµ phßng ngõa rñi ro v× lo¹i cæ phiÕu ®ang n¾m gi÷ ban ®Çu cã nguy c¬ t¨ng møc rñi ro. Thø ba, trong qu¸ tr×nh ®Çu t­, nhµ qu¶n lý ph¸t hiÖn ra mét hoÆc mét sè chøng kho¸n kh¸c ®ang t¹m thêi bÞ ®Þnh gi¸ thÊp h¬n gi¸ trÞ thùc cña nã, do vËy ph¶i mua c¸c cæ phiÕu nµy ®Ó thay thÕ cho mét sè cæ phiÕu t­¬ng ®­¬ng (cïng lÜnh vùc, cïng ®é rñi ro vv..) hiÖn cã trong danh môc, hoÆc ng­îc l¹i nÕu thÊy cæ phiÕu trong danh môc bÞ ®Þnh gi¸ cao th× cã thÓ b¸n ®i thay thÕ b»ng lo¹i t­¬ng ®­¬ng kh¸c kh«ng bÞ ®Þnh gi¸ cao. 2.3.3.Qu¶n lý danh môc ®Çu t­ hçn hîp: ý t­ëng vÒ qu¶n lý danh môc hçn hîp ®­îc x©y dùng trªn nguyªn lý m« h×nh CAPM, cô thÓ h¬n lµ nguyªn lý cña ®­êng thÞ tr­êng vèn CML. Trong ®ã danh môc ®­îc t¹o ra tõ viÖc kÕt hîp gi÷a danh môc cæ phiÕu ®¹t hiÖu qu¶ Markowitz víi chøng kho¸n phi rñi ro ®­îc gäi lµ danh môc ®Çu t­ hçn hîp. Nh­ vËy muèn thùc hiÖn viÖc ®Çu t­ theo danh môc hçn hîp tr­íc tiªn chóng ta ph¶i t¹o ra danh môc cæ phiÕu ®¹t hiÖu qu¶ Markowitz. Do ®ã ph­¬ng ph¸p qu¶n lý danh môc tæng thÓ còng bao gåm hai ph­¬ng ph¸p qu¶n lý thô ®éng vµ qu¶n lý chñ ®éng nh­ ®èi víi danh môc cæ phiÕu. 2.3.3.1.Ph­¬ng ph¸p thô ®éng: Qu¶n lý danh môc hçn hîp b»ng ph­¬ng ph¸p thô ®éng gåm c¸c b­íc nh­ sau: - Tr­íc hÕt cÇn lËp ra mét danh môc cæ phiÕu thô ®éng ®¶m b¶o ®¹t hiÖu qu¶ Markowitz, tøc lµ danh môc cæ phiÕu nµy ®­îc ®a d¹ng ho¸ hoµn toµn vµ cã møc rñi ro . - Nhµ ®Çu t­ cÇn x¸c ®Þnh môc tiªu lîi nhuËn vµ møc ®é chÊp nhËn rñi ro ®Ó cã chiÕn l­îc ph©n bæ tµi s¶n thÝch hîp. +NÕu nhµ ®Çu t­ mong muèn ®¹t ®­îc møc lîi suÊt cao h¬n vµ cã thÓ chÊp nhËn ®é rñi ro cao h¬n, lóc ®ã møc ®é rñi ro cña c¶ danh môc sÏ lµ >1 th× vay thªm tiÒn ®Ó ®Çu t­ vµo cæ phiÕu. + Tr­êng hîp ng­îc l¹i <1, th× cÇn ®Çu t­ thªm vµo tÝn phiÕu. +NÕu nhµ ®Çu t­ mong muèn ®¹t møc lîi suÊt cña thÞ tr­êng, tøc lµ =1 th× cã thÓ gi÷ nguyªn danh môc cña m×nh. 2.3.3.2.Ph­¬ng ph¸p chñ ®éng: Qu¶n lý danh môc hçn hîp chñ ®éng vÒ néi dung c¬ b¶n còng gièng nh­ ph­¬ng ph¸p qu¶n lý danh môc cæ phiÕu chñ ®éng vµ còng lÆp l¹i hai b­íc c¬ b¶n nh­ trong chiÕn l­îc qu¶n lý danh môc ®Çu t­ hçn hîp thô ®éng. Tuy nhiªn sau khi ph©n bæ tµi s¶n theo môc tiªu, nhµ ®Çu t­ vÉn ph¶i thùc hiÖn theo dâi, t¸i c¬ cÊu danh môc ®Ó cã thÓ ®¶m b¶o ®a d¹ng ho¸ tèi ®a. Trong chiÕn l­îc qu¶n lý danh môc ®Çu t­ cæ phiÕu chñ ®éng còng ph¶i thùc hiÖn viÖc t¸i c¬ cÊu nh­ng qu¶n lý danh môc ®Çu t­ hçn hîp ®ßi hái mét ph¹m vi réng h¬n. Nhµ ®Çu t­ kh«ng chØ ph©n tÝch ®¸nh gi¸ ®Ó t×m ra c¬ cÊu danh môc cæ phiÕu tèt nhÊt mµ cßn ph¶i c©n nh¾c viÖc chuyÓn tõ chøng kho¸n rñi ro sang chøng kho¸n phi rñi ro. 1.4. Néi dung nghiÖp vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­ t¹i CTCK: Qu¶n lý danh môc ®Çu t­ cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n th­êng gåm néi dung sau: TiÕp xóc t×m hiÓu ®Æc ®iÓm cña kh¸ch hµng, ®Ó x¸c ®Þnh môc tiªu ®Çu t­, c¸c ®Æc ®iÓm cÇn t×m hiÓu nh­: + Quy m« vèn ®Çu t­ + Tû suÊt lîi nhu©n kú väng + Møc ®é rñi ro cã thÓ chÊp nhËn + Thêi h¹n ®Çu t­ + Vµ mét vµi ®Æc ®iÓm kh¸c: Tuæi, nghÒ nghiÖp, t×nh tr¹ng h«n nh©n... Ph©n tÝch chøng kho¸n ®Ó x¸c ®Þnh møc ®é rñi ro, doanh lîi kú väng... - X¸c ®Þnh chiÕn l­îc qu¶n lý danh môc ®Çu t­: chñ ®éng, thô ®éng hay b¸n chñ ®éng. QuyÕt ®Þnh ph©n bæ tµi s¶n: dùa vµo rñi ro, doanh lîi ­íc tÝnh cña tõng chøng kho¸n ®Ó quyÕt ®Þnh lùa chän chøng kho¸n nµo vµo danh môc ®Çu t­ vµ tû träng cña chóng trong danh môc sao cho ®¸p øng ®­îc môc tiªu ®Çu t­ cña kh¸ch hµng. Thùc hiÖn ®Çu t­: Sau khi x¸c ®Þnh ®­îc danh môc tèi ­u nhÊt, c«ng ty chøng kho¸n sÏ dïng c¸c kü n¨ng giao dÞch cña m×nh ®Ó thùc hiÖn mua chøng kho¸n theo ®óng c¬ cÊu tµi s¶n cña danh môc tèi ­u. Trong b­íc nµy c«ng ty chøng kho¸n ph¶i tiÕn hµnh ph©n tÝch kü thuËt ®Ó thùc hiÖn giao dÞch vµo thêi ®iÓm thÝch hîp nhÊt. Theo dâi vµ t¸i c¬ cÊu danh môc ®Ó ®¹t lîi nhuËn tèi ®a. Thanh lý tµi s¶n, vµ ph©n chia lîi nhuËn víi kh¸ch hµng. §¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc hiÖn. &Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng qu¶n lÝ danh môc ®Çu t­ t¹i c«ng ty chøng kho¸n Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn viÖt Nam 2.1. Giíi thiÖu vÒ C«ng ty chøng kho¸n Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam: 2.1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn: 2.1.1.1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn: Nh÷ng n¨m 1994-1995: Víi tÇm nh×n chiÕn l­îc vÒ yªu cÇu tÊt yÕu cña sù ra ®êi thÞ tr­êng chøng kho¸n ë ViÖt Nam, l·nh ®¹o Ng©n Hµng §T&PT ViÖt Nam ®· cã nh÷ng sù chuÈn bÞ ®Çu tiªn vÒ ®éi ngò c¸n bé cña Ng©n Hµng trong lÜnh vùc nµy. Víi sù hîp t¸c, gióp ®ì cña Ng©n Hµng Nhµ N­íc, Bé Tµi ChÝnh, b¹n bÌ Quèc TÕ, mét líp c¸n bé trÎ, cã n¨ng lùc tõ nh÷ng bé phËn liªn quan ®· ®­îc cö ®i ®µo t¹o vµ nghiªn cøu chuyªn s©u t¹i c¸c tr­êng ®¹i häc lín t¹i Mü, óc vµ ViÖt Nam. N¨m 1997 Phßng chøng kho¸n cña Ng©n Hµng §T&PT VN ®­îc chÝnh thøc thµnh lËp, nh»m ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cho c¸n bé nghiªn cøu chuyªn s©u ®Þnh h­íng cho yªu cÇu ho¹t ®éng chøng kho¸n chuyªn nghiÖp sau nµy. Ngµy 07/7/ 2002 BSC chÝnh thøc khai tr­¬ng ho¹t ®éng theo giÊy phÐp ®¨ng ký kinh doanh sè 02/ GP §KKD ngµy 26/11/1999 do Uû Ban Chøng Kho¸n Nhµ n­íc cÊp. Lµ mét trong hai c«ng ty chøng kho¸n ®Çu tiªn t¹i ViÖt Nam vµ lµ c«ng ty chøng kho¸n ®Çu tiªn cña toµn hÖ thèng Ng©n Hµng ViÖt Nam. Víi sè vèn ®iÒu lÖ ban ®Çu 55 tû sau t¨ng lªn 100 tû, BSC lu«n ®­îc ®¸nh gi¸ lµ mét trong hai c«ng ty cã sè vèn ®iÒu lÖ lín nhÊt (CTCK NH§T&PT vµ CTCK NHNo&PTNT VN) vµ lµ ®Þnh chÕ trung gian c¨n b¶n cña thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam. Tªn TiÕng ViÖt: C«ng ty TNHH chøng kho¸n Ng©n Hµng §Çu T­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam. Tªn tiÕng Anh: Bank for Investment and Development of VietNam Sercurities Company Ltd. Tªn viÕt t¾t : BSC - Trô së chÝnh: Sè 20 Hµng Tre, QuËn Hoµn KiÕm, Hµ Néi. Tel: 04.9261276/ 04.9261278 Fax: 04.9261279 Webside: www.bsc.com.vn E-mail: Service@bsc.com.vn - Chi nh¸nh Tp. HCM: 146 NguyÔn C«ng Trø , QuËn 1, Tp. HCM Tel: 088.218.508 Fax: 088.218.510 2.1.1.2.LÜnh vùc ho¹t ®éng: BSC thùc hiÖn tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh chøng kho¸n vµ t­ vÊn tµi chÝnh phï hîp víi ph¸p luËt hiÖn hµnh cña Nhµ n­íc ViÖt Nam. - M«i giíi chøng kho¸n - L­u ký chøng kho¸n - T­ vÊn ®Çu t­ chøng kho¸n - Qu¶n lý danh môc ®Çu t­ - B¶o l·nh ph¸t hµnh chøng kho¸n - Tù doanh - Ngoµi ra BSC cßn cung cÊp c¸c dÞch vô kh¸c nh­: +Cho vay øng tr­íc T+3 +Chøng kho¸n ¶o +Webside on line 2.1.1.3.M« h×nh tæ chøc: NH§T&PT VN tham gia TTCK th«ng qua viÖc thµnh lËp c«ng ty con ®éc lËp víi h×nh thøc lµ c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n (TNHH) mét thµnh viªn do NH§T&PT VN cÊp 100% vèn ®iÒu lÖ, theo m« h×nh Chñ tÞch vµ Gi¸m ®èc c«ng ty ®­îc quy ®Þnh t¹i LuËt doanh nghiÖp. 2.1.1.4.Nguån lùc: a)VÒ nguån lùc tµi chÝnh: Vèn cña C«ng ty bao gåm: * Vèn ®iÒu lÖ: 100 tû VND do NH§T&PT VN cÊp 100%. C«ng ty ®­îc huy ®éng vèn d­íi mäi h×nh thøc - Ph¸t hµnh tr¸i phiÕu. - Vay vèn cña c¸c tæ chøc trong vµ ngoµi n­íc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. - NhËn gãp vèn liªn kÕt vµ c¸c h×nh thøc kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. * Vèn kh¸c: lµ vèn ®­îc h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh thanh to¸n, tiÕp nhËn viÖn trî. C¸c quü h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh ph©n phèi lîi nhuËn: - Quü dù tr÷ bæ sung Vèn ®iÒu lÖ: ®­îc trÝch hµng n¨m b»ng 5% l·i rßng cho ®Õn khi b»ng 10% Vèn ®iÒu lÖ; - Quü dù tr÷ b¾t buéc: ®­îc trÝch hµng n¨m b»ng 5% l·i rßng cho ®Õn khi b»ng 10% Vèn ®iÒu lÖ; - Ngoµi c¸c quü trªn, C«ng ty ®­îc thµnh lËp c¸c quü kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. b) VÒ yÕu tè con ng­êi: Nh©n tè con ng­êi lµ mét trong nh÷ng nh©n tè ®Æc biÖt quan träng quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña TTCK nãi chung hay CTCK nãi riªng. TÝnh ®Õn th¸ng 4/2004 BSC cã ®éi ngò c¸n bé gåm 56 ng­êi ®é tuæi trung b×nh lµ 31 tuæi, cã tr×nh ®é chuyªn m«n giái ®a sè ®­îc ®µo t¹o kh¸ bµi b¶n qua c¸c tr­êng ®¹i häc næi tiÕng cña Mü, óc hoÆc qua c¸c kho¸ häc cña UBCKNN. Víi kinh nghiÖm, chuyªn m«n vµ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cao, BSC ®· ®µo t¹o vµ x©y dùng nªn mét ®éi ngò chuyªn viªn m¹nh trong c¸c lÜnh vùc ph©n tÝch, t­ vÊn doanh nghiÖp vµ ®Çu t­. §©y chÝnh lµ thÕ m¹nh c¹nh tranh cña BSC. c) VÒ c¬ së vËt chÊt, kü thuËt. C«ng nghÖ hiÖn ®¹i lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt gióp b¶o ®¶m ®­îc c¸c nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña TTCK. §Ó t¹o ra mét thÞ tr­êng c«ng b»ng, c«ng khai, hiÖu qu¶, cÇn ph¶i cã hÖ thèng thu nhËp, ph©n tÝch, xö lý vµ c«ng bè th«ng tin ®ñ hiÖn ®¹i. Ch¼ng h¹n ®èi víi nghiÖp vô m«i giíi ®Ó cã thÓ triÓn khai ®­îc mét c¸ch cã hiÖu qu¶ cÇn ®­îc sù trî gióp cña c«ng nghÖ hiÖn ®¹i trong viÖc xö lý lÖnh nhanh chãng, chÝnh x¸c, gióp truyÒn th«ng trªn diÖn réng, kÕt nèi ®­îc nhiÒu v¨n phßng chi nh¸nh thµnh m¹ng thèng nhÊt, gióp c«ng t¸c kiÓm so¸t, kiÓm tra, ph¸t hiÖn c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn lîi Ých cña kh¸ch hµng. PhÇn mÒm m¸y tÝnh cña C«ng ty do c«ng ty tin häc cung cÊp, cã ­u ®iÓm lµ chi phÝ rÎ song l¹i gÆp khã kh¨n ë chç c¸c c«ng ty phÇn mÒm tin häc ch­a th«ng th¹o vÒ ho¹t ®éng kinh doanh chøng kho¸n, trong khi ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty l¹i ph¸t sinh th­êng xuyªn, ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng söa ®æi ch­¬ng tr×nh, do vËy ch­a thÓ thiÕt kÕ ch­¬ng tr×nh æn ®Þnh. Nh­ vËy, cã thÓ nãi nÕu c«ng ty tËp trung ®Çu t­ nhiÒu h¬n n÷a cho c¸c trang thiÕt bÞ vµ c¬ së vËt chÊt kü thuËt th× sÏ thu hót ®­îc nhiÒu nhµ ®Çu t­ h¬n vµ n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ thùc hiÖn nghiÖp vô. 2.1.2. T×nh h×nh kinh doanh cña BSC tõ khi thµnh lËp ®Õn nay KÕt qu¶ kinh doanh cô thÓ: 2.1.2.1.Tõ 27/7/2000 ®Õn 31/12/2000: 1)Ho¹t ®éng m«i giíi: Tæng sè tµi kho¶n kh¸ch hµng më vµ ®ang thùc hiÖn t¹i c«ng ty lµ 424 tµi kho¶n. Tæng sè d­ tiÒn göi giao dÞch: 3,329 tû VN§. Tæng sè giao dÞch m«i giíi chøng kho¸n qua c«ng ty ®¹t 45,352 tû VN§. Tæng sè phÝ m«i giíi thùc hiÖn ®­îc: 98,037 tû VN§. ThÞ phÇn giao dÞch chøng kho¸n cña toµn c«ng ty chiÕm 14,3% tæng giao dÞch toµn thÞ tr­êng. 2)Ho¹t ®éng tù doanh chøng kho¸n: ch­a thùc hiÖn. 3)Ho¹t ®éng l­u ký chøng kho¸n: Tæng doanh sè chøng kho¸n thùc hiÖn l­u ký qua c«ng ty: 216.100.000 VN§. §èi víi nghiÖp vô l­u ký chøng kho¸n, BSC kh«ng thu phÝ. 2.1.2.2.Tõ 1/1/2001 ®Õn 26/12/2001: 1)Ho¹t ®éng m«i giíi chøng kho¸n: Tæng sè tµi kho¶n kh¸ch hµng ®· më vµ ®ang thùc hiÖn giao dÞch t¹i c«ng ty: 1.221 tµi kho¶n, (trong ®ã t¹i BSC Hµ Néi lµ: 499 tµi kho¶n). Tæng doanh sè giao dÞch m«i giíi chøng kho¸n qua c«ng ty ®¹t 230,79 tû VN§ (trong ®ã BSC Hµ Néi lµ: 109,508 tû VN§). Tæng sè phÝ m«i giíi thu ®­îc: 1,148 tû VN§ (trong ®ã BSC Hµ Néi lµ: 541.007.000 VN§). ThÞ phÇn giao dÞch chøng kho¸n cña toµn c«ng ty chiÕm 12,48% toµn thÞ tr­êng, trong ®ã BSC t¹i Hµ Néi lµ 5,92%. 2)Ho¹t ®éng tù doanh chøng kho¸n: Tæng doanh sè tù doanh chøng kho¸n lµ: 2,624 tû VN§, trong ®ã t¹i BSC Hµ Néi lµ: 915.560.000 VN§ (trong ®ã, Tr¸i phiÕu lµ: 2,283 tû VN§; Cæ phiÕu lµ 340.900.000 VN§). Tæng l·i/lç (+,-) t¹i c«ng ty tõ ho¹t ®éng nµy lµ: + 81.540.000 VN§. 3)Ho¹t ®éng l­u ký Tæng doanh sè chøng kho¸n l­u ký t¹i c«ng ty lµ: 517.200.000 VN§. §èi víi nghiÖp vô l­u ký chøng kho¸n, BSC thùc hiÖn kh«ng thu phÝ. Ho¹t ®éng t­ vÊn, niªm yÕt, b¶o l·nh vµ ®¹i lý ph¸t hµnh ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn vµ ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ : Ký hîp ®ång niªm yÕt víi 5 c«ng ty : Savimex, Navifico, Texcjamex, BBCC, Cæ phÇn vËt t­ Sµi Gßn trong h¬n mét n¨m qua. 3-5 doanh nghiÖp ®ang ®µm ph¸n ®Ó ký kÕt hîp ®ång. 4)§· triÓn khai nhiÒu nghiÖp vô míi, nhiÒu tiÖn Ých míi cho c¸c nhµ ®Çu t­ vµ c¸c doanh nghiÖp. Thùc hiÖn nghiÖp vô nhËn uû th¸c cña NH§T ®Ó øng tr­íc tiÒn b¸n chøng kho¸n cho kh¸ch hµng. Lµm ®¹i lý ph¸t hµnh cho c«ng ty Cæ phÇn Phó Phong. BSC lµ C«ng ty Chøng kho¸n ®Çu tiªn tæ chøc ®­îc kªnh huy ®éng vèn c«ng khai trªn thÞ tr­êng. KÕt thóc ®ît ph¸t hµnh, BSC ®· ph¸t hµnh ®­îc trªn 114.000 Cæ phiÕu cho c«ng chóng, thu ®­îc 1,7 tû VN§ cho doanh nghiÖp. 2.1.2.2.Tõ 1/1/2001 ®Õn 28/12/2002: 1)M«i giíi: Tæng sè kh¸ch hµng më tµi kho¶n giao dÞch t¹i c«ng ty cho ®Õn nay lµ: 1991 nhµ ®Çu t­ bao gåm c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n, t¨ng 48% so víi n¨m 2001. Tæng phÝ m«i giíi thu ®­îc lµ: 670,3 triÖu VN§, gi¶m 39% so víi n¨m 2001. Tû träng thu phÝ m«i giíi gi÷a Héi së t¹i Hµ néi vµ Chi nh¸nh t¹i Tp Hå ChÝ Minh lµ 31:69. Cæ phiÕu chiÕm ­u thÕ trong giao dÞch cña c«ng ty: Do tû träng Cæ phiÕu cña Savimex trong c«ng ty lín, chiÕm h¬n 1/3 thÞ tr­êng, do ®ã giao dÞch Cæ phiÕu Savimex qua c«ng ty chiÕm mét tû träng kh«ng nhá trong giao dÞch cña toµn thÞ tr­êng vÒ lo¹i Cæ phiÕu nµy, còng nh­ chiÕm ­u thÕ vÒ thu phÝ m«i giíi. MÆc dï tæng phÝ m«i giíi trong n¨m 2002 gi¶m so víi n¨m 2001 nh­ng khèi l­îng vµ gi¸ trÞ giao dÞch n¨m 2002 th× t¨ng h¬n 114%. §©y lµ mét nç lùc rÊt lín cña c¸n bé nh©n viªn trong c«ng ty, ®Æc biÖt lµ c¸n bé trong Tp Hå ChÝ Minh (víi thÞ phÇn gÇn 9%). 2)NghiÖp vô b¶o l·nh, lµm ®¹i lý ph¸t hµnh vµ t­ vÊn: Còng tõ khã kh¨n trong m«i tr­êng kinh doanh, viÖc triÓn khai c¸c nghiÖp vô b¶o l·nh, ®¹i lý ph¸t hµnh vµ t­ vÊn n¨m 2002 gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n vµ trë ng¹i. Tuy nhiªn víi sù nç lùc cña Ban l·nh ®¹o trong c«ng ty vµ toµn thÓ c¸n bé trong c«ng ty, n¨m 2002 cã thÓ coi lµ thµnh c«ng ®èi víi viÖc tiÕp thÞ c¸c doanh nghiÖp, kh¼ng ®Þnh tÝnh chuyªn nghiÖp, cã bµi b¶n, cã hÖ thèng, cã uy tÝn cña c«ng ty trªn thÞ tr­êng. C«ng ty ®· ký ®­îc 14 hîp ®ång ®¹i lý ph¸t hµnh vµ t­ vÊn c¸c lo¹i, trong ®ã hå s¬ t¹i Hµ Néi lµ 3 Hîp ®ång vµ Tr¸i phiÕu Hå ChÝ Minh lµ 11 Hîp ®ång. CÇn ph¶i nhÊn m¹nh trong 14 Hîp ®ång cã nh÷ng ho¹t ®éng mang tÝnh c¹nh tranh rÊt cao do gi¸ trÞ hîp ®ång vµ uy tÝn cña doanh nghiÖp ®· ký nh­ C«ng ty gièng c©y trång Thiªn Nam, C«ng ty B«ng B¹ch TuyÕt, C«ng ty Vifon... B»ng viÖc ký kÕt c¸c hîp ®ång nµy, kh«ng chØ uy tÝn cña c«ng ty t¨ng lªn mµ ®em l¹i c¸c lîi Ých kh¸c nh­ sè l­îng kh¸ch hµng l­u ký t¹i c«ng ty, doanh sè ho¹t ®éng m«i giíi, doanh thu thu phÝ m«i giíi t¨ng mét c¸ch ®¸ng kÓ. Cã thÓ nãi ®©y lµ mét c¸ch ®ét ph¸ t¹o ®µ cho viÖc ph¸t triÓn n¨m 2003: Tæng gi¸ trÞ hîp ®ång ®· ký: 304 triÖu VN§. Tæng phØ thu tõ nghiÖp vô b¶o l·nh, ®¹i lý ph¸t hµnh vµ t­ vÊn: 127,2 triÖu VN§. 3)NghiÖp vô tù doanh Kh¸c víi n¨m 2001, ho¹t ®éng kinh doanh 2002 cã nhiÒu chuyÓn ®æi tÝch cùc v× tù doanh ®¹t: 1.621 triÖu VN§, t¨ng gÊp 7 lÇn so víi n¨m 2001. Ngo¹i trõ c¸c kho¶n thu ®­îc tõ c¸c kªnh ®Çu t­ theo quan ®iÓm thËn träng (doanh thu ®Çu t­ Tr¸i phiÕu: 534 triÖu VN§, doanh thu tõ ®Çu t­ cæ phiÕu kh¸ æn ®Þnh REE, SAM, TSM gÇn 10 triÖu VN§ trong n¨m 2002). C«ng ty m¹nh d¹n ®Çu t­ dµi h¹n ®Ó mua l¹i 407.000 Cæ phiÕu ng©n quü cña C«ng ty Savimex ë møc gi¸ 22.000 ®/CP nh»m gi¶i to¶ nh÷ng v­íng m¾c vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho C«ng ty ®­îc niªm yÕt trªn TTCK. MÆc dï trong n¨m qua, gi¸ trÞ thÞ tr­êng cña Cæ phiÕu Savimex ®· cã lóc xuèng d­íi gi¸ trÞ thùc cña Cæ phiÕu (theo b¸o c¸o ph¸t triÓn c¬ b¶n BSC vµ cña C«ng ty chøng kho¸n kh¸c, gi¸ trÞ thùc cña Savimex lµ 23.000 - 30.000 VN§ ®­îc tÝnh b»ng nhiÒu ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau) vµ víi møc cæ tøc 16% tr¶ cho c¸c nhµ ®Çu t­, th× chØ riªng cæ phiÕu nµy mang l¹i trªn 704 triÖu VN§. 4)C¸c dÞch vô míi: Trong khi chê chØ ®¹o triÓn khai cña NH §T&PT, c«ng ty ®· chñ ®éng hîp t¸c víi Ng©n hµng INDOVINA ®Ó x©y dùng quy tr×nh vµ ¸p dông mét sè s¶n phÈm dÞch vô tiÖn Ých cho kh¸ch hµng nh­ nghiÖp vô cho vay cÇm cè chøng kho¸n, cho vay øng tr­íc, cho vay b¶o chøng nh»m thu hót kh¸ch hµng vµ më réng ho¹t ®éng. §· nghiªn cøu vµ chuÈn bÞ triÓn khai s¶n phÈm qu¶n lý danh môc ®Çu t­ víi l·i suÊt cam kÕt, quü l­u ký, ®Çu t­ theo chØ sè VN-INDEX. Sau mét thêi gian nghiªn cøu vµ chuÈn bÞ c«ng phu, c«ng ty ®· hoµn thµnh c¸c b¸o c¸o ph¸t triÓn c¬ b¶n, ph¸t triÓn kü thuËt 19 c«ng ty niªm yÕt trªn thÞ tr­êng nh»m n©ng cao h¬n n÷a chÊt l­îng dÞch vô t­ vÊn, hç trî c¸c nhµ ®Çu t­ ra quyÕt ®Þnh hîp lý, cã kÕt qu¶. 2.2. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng qu¶n lý danh môc ®Çu t­ t¹i c«ng ty chøng kho¸n NH§T&PT ViÖt Nam 2.2.1.T×nh h×nh thùc hiÖn nghiÖp vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­: Tõ nh÷ng ngµy ®Çu khi míi thµnh lËp, ban l·nh ®¹o c«ng ty chøng kho¸n NH§T&PT ViÖt Nam ®· nhËn thÊy vai trß to lín cña nghiÖp vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­ ®èi víi thÞ tr­êng, nhµ ®Çu t­ vµ ®èi víi chÝnh c«ng ty chøng kho¸n còng nh­ xu h­íng ph¸t triÓn tÊt yÕu cña nghiÖp vô nµy khi thÞ tr­êng chøng kho¸n ph¸t triÓn ë tr×nh ®é cao. Vµ coi nghiÖp vô nµy mét nghiÖp vô chiÕn l­îc cña c«ng ty. Ngay lËp tøc c¸n bé phßng m«i giíi cña c«ng ty ®· b¾t tay nghiªn cøu viÖc triÓn khai ho¹t ®éng nµy víi môc tiªu ban ®Çu nh»m n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô, uy tÝn vµ danh tiÕng cho BSC. 2.2.1.1.Néi dung quy tr×nh qu¶n lý danh môc ®Çu t­ t¹i BSC: Quy tr×nh nghiÖp vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­ t¹i c«ng ty chøng kho¸n BSC ®­îc thùc hiÖn theo s¬ ®å sau: S¬ ®å 2.2: Quy tr×nh nghiÖp vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­ t¹i BSC B­íc thùc hiÖn Héi ®ång §Çu t­ HoÆc tr­ëng phßng phô tr¸ch ®Çu t­ Tr­ëng phßng Phô tr¸ch §Çu t­ C¸n bé qu¶n lý Danh môc §Çu t­ B­íc 1 X¸c ®Þnh tiªu chuÈn ®Çu t­ cho tõng thêi kú, bao gåm: Danh môc ®Çu t­; tû lÖ ®Çu t­; Møc l·i suÊt mong ®îi; ChÝnh s¸ch th­ëng, phÝ,v.v... X¸c ®Þnh chiÕn l­îc ®Çu t­ H­íng dÉn kh¸ch hµng më Tµi kho¶n Qu¶n lý Danh môc §Çu t­ B­íc 2 Qu¶n lý sè tiÒn uû th¸c Thùc hiÖn mua b¸n chøng kho¸n Theo dâi sè d­ chøng kho¸n vµ tiÒn trong tµi kho¶n Qu¶n lý Danh môc §Çu t­ Göi b¶o c¸o ®Þnh kú cho kh¸ch hµng Theo dâi, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh biÕn ®éng thÞ tr­êng D­íi sù gi¸m s¸t cña Tr­ëng phßng Phô Tr¸ch §Çu t­ §Ó tr×nh l·nh ®¹o B­íc 3 B­íc 4 Thanh lý hîp ®ång B­íc 5 L­u hå s¬ B­íc 1: X¸c ®Þnh tiªu chuÈn ®Çu t­ cho tõng thêi kú C¨n cø vµo t×nh h×nh thÞ tr­êng, kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c c«ng ty niªm yÕt vµ c¸c th«ng tin quan träng kh¸c, nh÷ng tiªu chuÈn cho viÖc ®Çu t­ chøng kho¸n cña tõng thêi kú sÏ ®­îc x¸c ®Þnh: Danh mô._. môc ®Çu t­, d­íi ®©y t«i xin ®Ò xuÊt mét sè kiÕn nghÞ nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng qu¶n lý danh môc ®Çu t­ chøng kho¸n mµ theo t«i phï hîp vµ cÇn thiÕt t×nh h×nh thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam, gåm mét sè néi dung chÝnh sau ®©y: 3.3.1. Ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n c¶ vÒ chiÒu réng vµ chiÒu s©u. Nh­ ta ®· biÕt, ho¹t ®éng qu¶n lý danh môc ®Çu t­ chøng kho¸n chÞu ¶nh h­íng rÊt nhiÒu vµo sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng chøng kho¸n chung. Nh­ng sau h¬n ba n¨m chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng, mÆc dï ®· ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh c«ng, më ra triÓn väng cho viÖc ph¸t triÓn mét thÞ tr­êng tµi chÝnh ®ång bé ë ViÖt Nam nh­ng thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam vÉn tån t¹i nhiÒu yÕu kÐm bÊt cËp cÇn kh¾c phôc. HiÖn t¹i, thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam vÉn cßn ®ang yÕu c¶ vÒ quy m« vµ chÊt l­îng víi sè l­îng Ýt ái c¸c lo¹i chøng kho¸n niªm yÕt. C¸c c«ng ty niªm yÕt trªn Trung t©m giao dÞch ®¬n gi¶n chØ v× chóng ®¸p øng ®­îc c¸c tiªu chuÈn ni©m yÕt, b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp ®ã ®Òu ch­a ph¶i lµ ®¹i diÖn cho ngµnh. Do vËy, tÝnh chÊt phong vò biÓu cña nÒn kinh tÕ cña thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam lµ ch­a râ rµng. Víi thùc tr¹ng ®ã, ho¹t ®éng qu¶n lý danh môc ®Çu t­ kh«ng thÓ cã c¬ héi ®Ó ph¸t triÓn tèt do thiÕu c¶ hai yÕu tè quan träng lµ nguån cung chøng kho¸n vµ tÝnh æn ®Þnh cña cÇu. Do vËy, yªu cÇu ®Æt ra cho thÞ tr­êng chøng kho¸n lµ ph¶i ph¸t triÓn mét thÞ tr­êng chøng kho¸n ®ång bé c¶ chiÒu réng vµ chiÒu s©u, mµ c¬ së lµ: Ph¸t triÓn ®ång bé c¶ thÞ tr­êng s¬ cÊp vµ thø cÊp, ph¸t triÓn nhiÒu lo¹i h×nh thÞ tr­êng thø cÊp bao gåm c¸c së giao dÞch chøng kho¸n vµ thÞ tr­êng OTC. Thªm vµo ®ã còng cÇn ph¶i t¨ng c­êng n¨ng lùc vµ chÊt l­îng cña cung vµ cÇu c¸c lo¹i chøng kho¸n. Cung chøng kho¸n lµ yÕu tè t¸c ®éng ®Õn kh¶ n¨ng lùa chän, ®a d¹ng ho¸ cña c¸c danh môc ®Çu t­. CÇu chøng kho¸n lµ yÕu tè t¸c ®éng ®Õn kh¶ n¨ng thµnh c«ng cña c¸c danh môc nµy. Cô thÓ: T¨ng cung c¸c lo¹i chøng kho¸n giao dÞch trªn c¸c thÞ tr­êng thø cÊp: - §èi víi cæ phiÕu: Thùc tÕ trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam hiÖn nay míi chØ cã 24 lo¹i cæ phiÕu ®­îc niªn yÕt trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n tËp trung mµ hÇu hÕt lµ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ®­îc cæ phÇn ho¸. §©y thùc sù lµ con sè qu¸ nhá cho lùa chän ®Çu t­. Do vËy, tr­íc m¾t cÇn khuyÕn khÝch c¸c c«ng ty tham gia niªm yÕt trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n trªn c¬ së c¸c ­u ®·i vÒ thuÕ, hoÆc më c¸c líp ®µo t¹o, n©ng cao hiÓu biÕt cho c¸n bé nh©n viªn, ®ång thêi phæ biÕn cho hä vÒ c¸c lîi Ých mang l¹i nhê viÖc tham gia niªm yÕt trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n. §ång thêi, ®Èy m¹nh h¬n n÷a qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp vµ g¾n viÖc cæ phÇn ho¸ víi niªm yÕt chøng kho¸n. Më réng ®èi t­îng cæ phÇn ho¸, m¹nh d¹n tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ c¸c tæng c«ng ty cã qui m« lín, kinh doanh cã hiÖu qu¶ vµ nhiÒu tiÒm n¨ng c¹nh tranh, ®­a cæ phiÕu cña c¸c doanh nghiÖp cã nhiÒu tiÒm n¨ng ph¸t triÓn nh­ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i, c¸c quü ®Çu t­… lªn niªm yÕt nh»m t¨ng tÝnh hÊp dÉn cña hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n. §ång thêi, t¨ng c­êng c«ng khai tµi chÝnh doanh nghiÖp nh»m t¹o ®iÒu kiÖn qu¶n lý vµ thuËn lîi ho¸ viÖc ph¸t hµnh vµ niªm yÕt chøng kho¸n trªn thÞ tr­êng, còng nh­ t¹o ®­îc niÒm tin ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­, ®¶m b¶o chÊt l­îng c¸c th«ng tin c«ng bè nh»m thu hót nhiÒu h¬n n÷a sù quan t©m cña c¸c nhµ ®Çu t­ c¸ nh©n vµ tæ chøc. Bªn c¹nh viÖc thóc ®Èy c¸c c«ng ty cæ phÇn ho¸ còng cÇn cã c¸c biÖn ph¸p nh»m khuyÕn khÝch thµnh lËp míi c¸c doanh nghiÖp theo h×nh thøc c«ng ty cæ phÇn b»ng viÖc h­ëng c¸c ­u ®·i theo luËt khuyÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc, lo¹i bá hoÆc níi láng nh÷ng h¹n chÕ ®èi víi ®Çu t­ n­íc ngoµi. V× c«ng ty cæ phÇn lµ nguån cung vÒ hµng ho¸ l©u dµi cña thÞ tr­êng chøng kho¸n. - §èi víi tr¸i phiÕu: Tr¸i phiÕu ChÝnh phñ lµ lo¹i chøng kho¸n ®ãng vai trß hÕt søc quan träng trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. §Ó n©ng cao chÊt l­îng c¸c tr¸i phiÕu ph¸t hµnh cÇn t¨ng c­êng tÇn suÊt cña c¸c ®ît ph¸t hµnh vµ më réng thµnh viªn tham gia ®Êu thÇu. Nh­ vËy, sÏ t¹o ra nhiÒu møc l·i suÊt ®a d¹ng vµ l·i suÊt tróng thÇu sÏ gÇn s¸t víi l·i suÊt thÞ tr­êng. Khi ®ã, l­îng cung hµng ho¸ tr¸i phiÕu t¨ng lªn, nh»m t¨ng tÝnh c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng thø cÊp vµ gi¶m thiÓu rñi ro. Ngoµi ra, cÇn lËp c¸c ch­¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ víi c¸c thêi h¹n kh¸c nhau vµ l·i suÊt huy ®éng c¹nh tranh nh»m ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i tr¸i phiÕu ph¸t hµnh, gãp phÇn t¨ng nguån cung cho thÞ tr­êng chøng kho¸n. Bªn c¹nh viÖc t¨ng c­êng tr¸i phiÕu ChÝnh phñ cho thÞ tr­êng còng cÇn khuyÕn khÝch c¸c ng©n hµng, c¸c quü ®Çu t­, c¸c c«ng ty niªm yÕt ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, n©ng cao nhËn thøc vÒ ý nghÜa vµ tÇm quan träng cña viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ®èi víi c¸c chñ thÓ ph¸t hµnh, coi ®©y lµ mét c«ng cô huy ®éng vèn thiÕt yÕu. Nh­ t«i ®· ®Ò cËp ë trªn, c¸c quy ®Þnh ph¸t luËt hiªn nay còng lµ mét trong nh÷ng yÕu tè ¶nh h­ëng tíi sù ph¸t triÓn cña nghiÖp vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­. V× vËy, cÇn c¶i thiÖn, chØnh söa vµ bæ sung c¸c quy ®Þnh ph¸p lý trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c giao dÞch mua b¸n, cÇm cè tr¸i phiÕu ChÝnh phñ. MÆt kh¸c, thùc tr¹ng t¹i ViÖt nam cho thÊy tíi nay, ch­a cã mét tæ chøc ®Þnh møc tÝn nhiÖm nµo, ngay tæ chøc ®Þnh møc tÝn nhiÖm tr¸i phiÕu h×nh thµnh vµ ho¹t ®éng, dï ®ã lµ doanh nghiÖp trong n­íc lÉn doanh nghiÖp n­íc ngoµi. Mµ viÖc ®Þnh møc tÝn nhiÖm chøng kho¸n cã vai trß quan trß quan träng. Bëi v× mét sè c«ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc trªn thÕ giíi cho thÊy nh÷ng chøng kho¸n ®­îc xÕp h¹ng cµng cao th× cµng thu hót nhiÒu h¬n c¸c luång tiÒn cña ng­êi ®Çu t­ v× ng­êi ®Çu t­ sÏ an t©m h¬n khi tiÕp cËn ®­îc mét sè th«ng tin tõ c¸c tæ chøc ®¸nh gi¸ cã uy tÝn, gióp hä dù ®o¸n, phßng ngõa rñi ro, t¹o c¬ së, nÒn t¶ng cho thÞ tr­êng chøng kho¸n ho¹t ®éng lµnh m¹nh. Do vËy, cÇn nhanh chãng thóc ®Èy sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña c¸c tæ chøc nµy.ViÖc ®Þnh møc tÝn nhiÖm chøng kho¸n do mét tæ chøc chuyªn ngµnh thùc hiÖn. §©y lµ mét tæ chøc ®éc lËp hoµn toµn, kh«ng chÞu ¶nh h­ëng cña c¸c ¸p lùc vÒ chÝnh trÞ còng nh­ sù t¸c ®éng cña c¸c tæ chøc mµ nã ®ang thùc hiÖn viÖc xÕp h¹ng. - §èi víi chøng kho¸n ph¸i sinh: HiÖn nay trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ n­íc ta ®· xuÊt hiÖn hîp ®ång t­¬ng lai. ThÞ tr­êng chøng kho¸n còng cÇn ph¸t triÓn c¸c lo¹i chøng kho¸n ph¸i sinh nµy nh­ hîp ®ång kú h¹n, hîp ®ång t­¬ng lai… §©y lµ nh÷ng c«ng cô tµi chÝnh cã tÝnh chÊt ®Çu c¬ hoÆc phßng ngõa rñi ro, nã gióp Ých rÊt nhiÒu cho c¸c c«ng ty chøng kho¸n thùc hiÖn nghiÖp vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­ ®¹t ®­îc møc lîi suÊt ®¶m b¶o cña m×nh. §èi víi cÇu chøng kho¸n: Trong thêi gian ho¹t ®éng võa qua cña TTCK ®· cho thÊy nh÷ng biÕn ®éng bÊt th­êng trong gi¸ c¸c lo¹i chøng kho¸n do sù non yÕu cña cÇu, g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c ph©n tÝch, dù b¸o cña c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­, trong ®ã cã ho¹t ®éng qu¶n lý danh môc ®Çu t­. §Ó n©ng cao chÊt l­îng cÇu, cÇn khuyÕn khÝch sù tham gia cña c¸c nhµ ®Çu t­ cã tæ chøc, c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh. C¸c tæ chøc ®Çu t­ nµy lµ nh÷ng nhµ ®Çu t­ cã tr×nh ®é chuyªn nghiÖp, cã tiÒm lùc tµi chÝnh, do vËy cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn ®Çu t­ lín vµ v÷ng vµng tr­íc biÕn ®éng cña thÞ tr­êng. Sù tham gia cña c¸c tæ chøc nµy sÏ n©ng cao tÝnh chuyªn nghiÖp trong ho¹t ®éng ®Çu t­, lµ c¬ së ®¶m b¶o cho thÞ tr­êng chøng kho¸n ph¸t triÓn æn ®Þnh, bÒn v÷ng theo ®óng quan hÖ cung cÇu, tr¸nh nh÷ng biÕn ®éng bÊt lîi do yÕu tè t©m lý g©y nªn. HiÖn nay trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam sù tham gia cña c¸c nhµ ®Çu t­ lín lµ ch­a nhiÒu. §iÒu nµy ®· t¸c ®éng kh«ng nhá tíi chÊt l­îng cña cÇu vÒ chøng kho¸n. V× vËy, yªu cÇu cÊp b¸ch ®Æt ra hiÖn nay lµ chóng ta ph¶i t×m c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch vµ thu hót sù tham gia cña c¸c tæ chøc ®Çu t­ vµo thÞ tr­êng chøng kho¸n nh­ c¸c quü ®Çu t­, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm, c¸c tËp ®oµn tµi chÝnh vµ tæng c«ng ty lín. §Ó lµm ®­îc nh­ vËy cÇn t¹o m«i tr­êng thuËn lîi, gi¶m bít c¸c rµo c¶n vµ ®­a ra c¸c c¬ chÕ khuyÕn khÝch phï hîp. UBCKNN cÇn x©y dùng c¸c ®Ò ¸n cô thÓ ®Ó thùc hiÖn ®Þnh h­íng ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n ®· ®­îc ChÝnh phñ phª duyÖt. Bªn c¹nh c¸c Trung t©m giao dÞch chøng kho¸n thµnh phè Hå ChÝ Minh, cÇn ph¶i nhanh chãng ®­a Trung t©m giao dÞch chøng kho¸n Hµ néi ®i vµo ho¹t ®éng theo c¬ chÕ cña thÞ tr­êng OTC vµ thÞ tr­êng tr¸i phiÕu. Ngoµi viÖc t¨ng c­êng chÊt l­îng vµ sè l­îng cña cung vµ cÇu hµng ho¸ chóng ta còng ph¶i ®¶m b¶o tÝnh æn ®Þnh trong c¸c chÝnh s¸ch qu¶n lý thÞ tr­êng chøng kho¸n còng nh­ ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn lµnh m¹nh, æn ®Þnh vµ b×nh ®¼ng gi÷a c¸c chñ thÓ tham gia thÞ tr­êng chøng kho¸n. Tãm l¹i, nÕu thùc sù thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam lµm ®­îc nh­ vËy sÏ t¹o ra mét m«i tr­êng kinh doanh hiÖu qu¶, thuËn lîi chung cho c¸c chñ thÓ tham gia thÞ tr­êng chøng kho¸n. Trªn c¬ së ®ã, c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý danh môc ®Çu t­ míi ph¸t huy ®­îc t¸c dông. 3.3.2. Hoµn thiÖn c¬ së ph¸p lý: HiÖn nay nghÞ ®Þnh 144/2003/N§-CP ®­îc coi lµ v¨n b¶n ph¸p luËt míi ®Çy ®ñ nhÊt vÒ chøng kho¸n vµ thÞ tr­êng chøng kho¸n. Nh­ng trong nghÞ ®Þnh nµy còng chØ ®Ò cËp nhiÒu ®Õn ho¹t ®éng cña c¸c quü ®Çu t­ chøng kho¸n mµ ch­a quy ®Þnh râ rµng vÒ nghiÖp vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­ cña c«ng ty chøng kho¸n, mµ chóng ta ®· biÕt ®©y lµ mét nghiÖp vô v« cïng quan träng ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t­ chuyªn nghiÖp. Do ®ã, cÇn chØnh söa vµ bæ sung c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt hiÖn hµnh ®iÒu chØnh ho¹t ®éng ho¹t ®éng qu¶n lý danh môc ®Çu t­. Trªn c¬ së ®ã, ®Ó t¹o ra mét c¬ së ph¸p lý minh b¹ch, râ rµng cho c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý danh môc ®Çu t­ chøng kho¸n: - CÇn t¸ch b¹ch gi÷a ho¹t ®éng qu¶n lý danh môc ®Çu t­ cho kh¸ch hµng víi ho¹t ®éng tù doanh cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n. - Ph©n biÖt râ rµng gi÷a ho¹t ®éng qu¶n lý danh môc ®Çu t­ cña c«ng ty chøng kho¸n víi c¸c quü ®Çu t­ chøng kho¸n. - CÇn ph¶i bæ sung c¸c quy ®Þnh cô thÓ vÒ quan hÖ uû th¸c tµi s¶n nh­ quyÒn, nghÜa vô cña c¸c bªn, c¸c xung ®ét lîi Ých, thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp ph¸t sinh, khiÕu kiÖn,.v.v. trong c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt. - Trong c¸c LuËt chuyªn ngµnh nh­ LuËt kinh doanh b¶o hiÓm, LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông, cÇn ph¶i bæ sung thªm c¸c quy ®Þnh vÒ ho¹t ®éng ®Çu t­ chøng kho¸n tõ nguån vèn tù cã vµ nguån vèn huy ®éng ®­îc cña c¸c c«ng ty b¶o hiÓm, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. - Bæ sung c¸c quy ®Þnh ®èi víi viÖc më réng ®Çu t­ vµo lÜnh vùc chøng kho¸n cña hÖ thèng quü b¶o hiÓm x· héi. - Bæ sung c¸c quy ®Þnh cho phÐp thµnh lËp hÖ thèng c¸c quü h­u trÝ tù nguyÖn vµ uû th¸c nguån tiÒn ®ãng gãp vµo quü cho c¸c c«ng ty qu¶n lý quü chuyªn nghiÖp qu¶n lý ®Çu t­ theo nh÷ng t«n chØ, môc ®Ých cña quü. HiÖn t¹i, tuy v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cÊp cao nhÊt trong lÜnh vùc chøng kho¸n míi chØ ë cÊp NghÞ ®Þnh, song c¸c quan hÖ vÒ uû th¸c ®Çu t­ chøng kho¸n ®· ®­îc quy ®Þnh t­¬ng ®èi chi tiÕt, râ rµng. QuyÒn lîi, tr¸ch nhiÖm cña c¸c tæ chøc nhËn uû th¸c ®Çu t­ nh­ c«ng ty chøng kho¸n, c«ng ty qu¶n lý quü ®Òu ®· ®­îc ®Ò cËp. Tuy nhiªn, trong c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn cÊp d­íi vÉn ch­a cô thÓ ho¸ ®­îc c¸c h×nh thøc qu¶n lý danh môc ®Çu t­ chøng kho¸n. V× vËy, cÇn * Cô thÓ ho¸, h­íng dÉn chi tiÕt cho ho¹t ®éng qu¶n lý danh môc ®Çu t­ nh­ h×nh thøc nhËn uû th¸c, c¸c ®iÒu kiÖn cña ng­êi nhËn uû th¸c, cña ng­êi uû th¸c, ®­a ra c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n trong viÖc lùa chän c¸c nhµ m«i giíi cho quü ®Çu t­ chøng kho¸n. * Cô thÓ ho¸ c¸c quy ®Þnh vÒ viÖc lËp c«ng ty qu¶n lý quü ®Ó qu¶n lý riªng phÇn vèn huy ®éng cña c¸c c«ng ty b¶o hiÓm nh©n thä. * §­a ra c¸c quy ®Þnh cô thÓ vÒ tr¸ch nhiÖm båi th­êng thiÖt h¹i vËt chÊt cho ng­êi uû th¸c ®Çu t­ cña tæ chøc thùc hiÖn qu¶n lý ®Çu t­ vµ c¸c tæ chøc kh¸c cã liªn quan... ViÖc t¹o lËp c¬ së ph¸p lý râ rµng, cô thÓ vµ æn ®Þnh cã t¸c dông khuyÕn khÝch c«ng chóng uû th¸c tµi s¶n cho c¸c tæ chøc qu¶n lý ®Çu t­ chuyªn nghiÖp vµ ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc qu¶n lý nµy. Muèn vËy, c¬ së ph¸p luËt ph¶i b¸m s¸t vµo nhu cÇu thùc tÕ, quy ®Þnh c¸c ho¹t ®éng ®­îc phÐp thùc hiÖn ®èi víi c¸c tæ chøc qu¶n lý danh môc ®Çu t­ chøng kho¸n. Bªn c¹nh ®ã, cÇn n©ng cao hiÖu lùc thi hµnh cña c¸c quy ph¹m ph¸p luËt trong ngµnh chøng kho¸n, tr¸nh t×nh tr¹ng xö lý kh«ng triÖt ®Ó c¸c vi ph¹m nh­ viÖc chËm trÔ trong c«ng t¸c c«ng bè th«ng tin cña c¸c c«ng ty niªm yÕt, c«ng bè th«ng tin sai lÖch… g©y ¶nh h­ëng rÊt lín tíi kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng ®Çu t­ vµ hiªu qu¶ cña ho¹t ®éng qu¶n lý danh môc ®Çu t­ chøng kho¸n. 3.3.3. C¶i c¸ch c«ng t¸c qu¶n lý nhµ n­íc: Cïng víi viÖc hoµn thiÖn c¬ së ph¸p lý, chóng ta cÇn ®Èy m¹nh c«ng t¸c c¶i c¸ch qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý danh môc ®Çu t­ chøng kho¸n ®Ó ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn æn ®Þnh, ®óng ®Þnh h­íng chiÕn l­îc ph¸t triÓn chung cña thÞ tr­êng tµi chÝnh vµ nÒn kinh tÕ. C«ng t¸c qu¶n lý nhµ n­íc cÇn chó ý mét sè ®iÓm chÝnh sau: - C¸c c¬ quan nhµ n­íc cÇn cô thÓ ho¸ c¸c quy tr×nh, thñ tôc hµnh chÝnh trong viÖc xÐt duyÖt, cÊp phÐp cho c¸c tæ chøc thùc hiÖn nghiÖp vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­ tõ nguån vèn uû th¸c. Thùc tÕ cho thÊy, c¸c tæ chøc xin cÊp phÐp th­êng rÊt lóng tóng trong kh©u hoµn thiÖn c¸c hå s¬ xin phÐp. ViÖc ban hµnh c¸c quy tr×nh, h­íng dÉn cô thÓ vÒ danh môc hå s¬ còng nh­ c¸c néi dung cÇn thÓ hiÖn trong hå s¬ sÏ gióp Ých rÊt nhiÒu cho c«ng t¸c hoµn thiÖn hå s¬. - C«ng t¸c qu¶n lý nhµ n­íc cÇn theo dâi vµ n¾m b¾t kÞp thêi nh÷ng khã kh¨n, v­íng m¾c ph¸t sinh trong ho¹t ®éng thùc tiÔn ®Ó cã nh÷ng chØnh söa, bæ sung phï hîp. §ång thêi, gi¸m s¸t c¸c tæ chøc thùc hiÖn qu¶n lý danh môc ®Çu t­ ®Ó ph¸t hiÖn ra ®­îc nh÷ng khe hë cña ph¸p luËt ®Ó kÞp thêi ng¨n chÆn nh÷ng ho¹t ®éng cã thÓ g©y tæn h¹i ®Õn lîi Ých cña ng­êi uû th¸c ®Çu t­. 3.3.5 §µo t¹o c¸c nhµ ph©n tÝch vµ qu¶n lý ®Çu t­ chuyªn nghiÖp : Mét trong c¸c gi¶i ph¸p tr­íc m¾t vµ mang tÝnh cÊp thiÕt nhÊt ®ã lµ ®µo t¹o nh©n sù cho ho¹t ®éng qu¶n ly danh môc ®Çu t­. Kinh nghiÖm tõ ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc kinh tÕ nãi chung còng nh­ c¸c c«ng ty chøng kho¸n lµ nh÷ng ®Þnh chÕ tµi chÝnh trung gian tham gia ho¹t ®éng ®Çu tiªn trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n, yÕu tè ”con ng­êi”®­îc coi lµ mét trong c¸c nh©n tè quan träng, gãp phÇn kh«ng nhá vµo thµnh c«ng trong ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty. §Æc biÖt ®èi víi ho¹t ®éng qu¶n lý quü, yÕu tè con ng­êi mµ cô thÓ ®éi ngò nh÷ng ng­êi ®iÒu hµnh quü lµ mét nh©n tè c¬ b¶n quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña b¶n th©n ho¹t ®éng qu¶n lý danh môc ®Çu t­ còng nh­ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n. Do vËy, d­íi gi¸c ®é cña c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc víi vai trß hç trî cho viÖc h×nh thµnh c¸c tæ chøc trung gian trªn thÞ tr­êng, ph­¬ng h­íng tr­íc m¾t còng nh­ c¸c ®Þnh h­íng dµi h¹n cho c«ng t¸c ®µo t¹o ®Ó cã ®­îc ®éi ngò nh©n sù chÊt l­îng cao cho thÞ tr­êng chøng kho¸n lµ: + GÊp rót so¹n th¶o c¸c ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o chuyªn s©u dµnh riªng cho nh÷ng ng­êi ®iÒu hµnh quü. + Cñng cè vµ n©ng cao chÊt l­îng ®éi ngò gi¶ng viªn, ®Æc biÖt chó träng míi c¸c chuyªn gia, trong vµ ngoµi n­íc, ®· tham gia ho¹t ®éng thùc tiÔn trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n tham gia gi¶ng d¹y. + Tæ chøc c¸c kho¸ häc thùc hµnh t¹i c¸c c«ng ty qu¶n lý quü n­íc ngoµi. & KÕt luËn: Tãm l¹i qu¶n lý danh môc ®Çu t­ lµ mét nghiÖp vô v« cïng quan träng nã kh«ng chØ gióp nhµ ®Çu t­ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn, giíi h¹n rñi ro, t¹o ra mét nguån thu nhËp ®¸ng kÓ cho c¸c c«ng ty chøng kho¸n mµ cßn gióp cho thÞ tr­êng chøng kho¸n ho¹t ®éng mét c¸ch chuyªn nghiÖp, hiÖu qu¶ h¬n. Lµ mét sinh viªn häc chuyªn ngµnh thÞ tr­êng chøng kho¸n em nhËn thÊy m×nh cÇn ph¶i n¾m ch¾c lý thuyÕt còng nh­ nghiªn cøu s©u h¬n vÒ thùc tÕ nghiÖp vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­ vµ còng muèn nãi lªn suy nghÜ cña m×nh vÒ viÖc x©y dùng vµ ph¸t triÓn lo¹i h×nh nghiÖp vô míi mÎ nµy t¹i ViÖt Nam. Trong quyÕt ®Þnh 163/2003 Q§ - TTg mµ Thñ t­íng ChÝnh phñ ®· phª duyÖt cã chiÕn l­îc ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n ®Õn 2010 ph¶i trë thµnh mét kªnh huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n hiÖu qu¶ cho nªn kinh tÕ. Muèn thùc hiÖn chiÕn l­îc nµy em cho r»ng b¾t buéc ph¶i ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh nghiÖp vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­ mµ ®Æc biÖt lµ nghiÖp vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­ cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n. C«ng ty chøng kho¸n NH§T&PT còng nh­ c¸c C«ng ty chøng kho¸n kh¸c cña ViÖt Nam ®ãng vai trß lµ ®Þnh chÕ tµi chÝnh trung gian chñ yÕu tham gia thÞ tr­êng chøng kho¸n hiÖn nay cÇn ph¶i ph¸t triÓn nghiÖp vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­ vµ coi ®©y lµ mét nghiÖp vô chiÕn l­îc cña c«ng ty mÆc dï tr­íc m¾t nghiÖp vô nµy khã cã thÓ ®em l¹i thu nhËp cho c«ng ty. §ång thêi ph¶i coi viÖc ph¸t triÓn nghiÖp vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­ lµ tr¸ch nhiÖm cña c«ng ty gióp cho thÞ tr­êng chøng kho¸n ph¸t triÓn æn ®Þnh, lµnh m¹nh, hiÖu qu¶. C«ng ty vÉn ®ang trong thêi kú thö nghiÖm lo¹i h×nh dÞch vô míi nµy vµ ®· gÆt h¸i mét sè thµnh c«ng, tuy nhiªn cßn rÊt nhiÒu vÊn ®Ò bÊt cËp cÇn ph¶i kh¾c phôc. Em còng rÊt hy väng r»ng nh÷ng ý t­ëng trong ®Ò tµi cña m×nh cã thÓ gióp Ých cho c«ng ty dï chØ lµ mét phÇn rÊt nhá. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o: 1)S¸ch: - Modern portfolio theory and investment analysis - Hand book of portfolio management - Active portfolio management: Aquantitative approach for producing superior return and antroling risk. - Investment management - Frank J. Fabozzi - §Çu t­ tµi chÝnh - Vò ViÖt Hïng 2) C¸c ®Ò tµi cña vô qu¶n lý kinh doanh- UBCKNN: - §Ò tµi UB03.10: Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn nghiÖp vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­ chøng kho¸n ë ViÖt Nam. - §Ò tµi CS03.01: Mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ chøng kho¸n tiÒm n¨ng b»ng m« h×nh marketing Mix. 3) Mét sè b¸o vµ t¹p chÝ: - B¸o ®Çu t­ chøng kho¸n - T¹p chÝ Ng©n hµng - T¹p chÝ ThÞ tr­êng tµi chÝnh tiÒn tÖ - T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ 4) Mét sè trang Web: - - - - Phô lôc: Phô lôc 1: Hîp ®ång qu¶n lý danh môc ®Çu t­ Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt nam Độc lập - Tự do - Hạnh phúc -----------–²—------------ HỢP ĐỒNG QUẢN LÝ DANH MỤC ĐẦU TƯ Số:........./HĐUT/BSC Căn cứ Bộ luật dân sự nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt nam; Căn cứ pháp lệnh hợp đồng kinh tế do Hội đồng Nhà nước ban hành ngày 25/09/1989 và Quyết định số 17/HĐBT ngày 16/1/1990 của Hội đồng Bộ trưởng quy định chi tiết thi hành Pháp lệnh Hợp đồng kinh tế; Căn cứ Nghị định số 48/1998/NĐ-CP ngày 11-7-1998 của Thủ tướng Chính phủ về chứng khoán và thị trường chứng khoán; Căn cứ vào quyết định số 78/2000/QĐ - UBCK ngày 29/02/2000 của Chủ tịch UBCKNN về việc sửa đổi, bổ sung một số điều trong Quy chế về tổ chức và hoạt động của công ty chứng khoán ban hành kèm theo Quyết định số 04/1998/QĐ-UBCK ngày 13/10/1998. Hôm nay, ngày ..... tháng ... năm 200..., tại Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam, chúng tôi gồm có: Bên uỷ thác: ............................................. Số Chứng minh nhân dân hoặc số Hộ chiếu: .............................. do CA ...................... cấp ngày .../.../.......... Địa chỉ: ........................................................................ Điện thoại: 0913214172 - Fax : ..................... – Email : ............... Tài khoản tiền (VND)...........................tại Ngân hàng............................... Sau đây gọi tắt là bên A Bên nhận uỷ thác: Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam (BSC). Địa chỉ : 20 Hàng Tre, Hoàn Kiếm, Hà Nội. Do ông : Hồ Công Hưởng - Chức vụ : Giám đốc làm đại diện Điện thoại : 04 8.262.899 – Fax : 04 8.262188 - Email : service@bsc.com.vn Sau đây gọi tắt là bên B Hai bên thoả thuận ký kết hợp đồng uỷ thác quản lý danh mục đầu tư với các điều khoản sau đây: Điều1: Mục đích uỷ thác đầu tư 1.1 - Bằng hợp đồng này bên A đồng ý ủy thác cho bên B quản lý tiền, chứng khoán trên tài khoản số 002C100...... mở tại bên B để đầu tư vào các chứng khoán được niêm yết tại Trung tâm giao dịch chứng khoán Việt Nam với mục đích sinh lời. 1.2 - Số tiền, thời hạn uỷ thác được quy định chi tiết trong Phụ lục của Hợp đồng này. Điều 2: Mức sinh lời dự kiến và Mức độ rủi ro. 2.1 - Mức sinh lời dự kiến thu được từ hoạt động quản lý danh mục đầu tư này có thể cao hoặc thấp phụ thuộc vào tình hình thị trường và những dự báo của bên B về sự biến động của thị trường chứng khoán Việt nam. 2.2 - Khi ký tên vào Hợp đồng này, bên A mặc nhiên thừa nhận giá cả chứng khoán luôn biến động và một chứng khoán bất kỳ đều có thể lên hoặc xuống giá và trong một số trường hợp có thể trở nên hoàn toàn vô giá trị. Bên A công nhận rằng luôn có một rủi ro tiềm tàng là thua lỗ có thể xuất hiện nhiều hơn là có lãi. Bên A chấp nhận mọi rủi ro, thua lỗ phát sinh từ hoạt động quản lý danh mục đầu tư này. Điều 3: Điều kiện đầu tư. 3.1 - Trong vòng 5 ngày làm việc kể từ ngày ký hợp đồng này, Bên A phải chuyển toàn bộ số tiền uỷ thác tại điều 1 vào tài khoản của bên A mở tại Công ty chứng khoán Ngân hàng Đầu tư và phát triển Việt Nam để bên B tiến hành việc đầu tư theo sự uỷ thác của Bên A. 3.2 - Khi Bên A hoàn tất việc chuyển tiền được qui định tại khoản 3.1 của điều này, bên B phải tiến hành quản lý và thông báo bằng điện thoại, bằng văn bản cho bên A trong vòng 3 ngày làm việc sau khi hoàn thành một phần hoặc toàn bộ việc đầu tư. Điều 4 : Lợi nhuận đầu tư 4.1 - Lợi nhuận đầu tư là mức lợi nhuận mà bên A đạt được sau khi chấm dứt hợp đồng này. Mức lợi nhuận này được tính bằng khoản chênh lệch giữa giá trị thu được từ hoạt động quản lý danh mục đầu tư và số tiền uỷ thác đầu tư ban đầu. 4.2 - Tỷ suất lợi nhuận đầu tư được tính bằng tỷ lệ phần trăm (%) của Lợi nhuận đầu tư trên số tiền uỷ thác ban đầu. 4.3 - Tỷ suất lợi nhuận kỳ vọng là các mức Tỷ suất được quy định chi tiết trong Phụ lục của Hợp đồng này. Điều 5: Phí và thưởng của bên B 5.1 - Bên B được hưởng phí quản lý danh mục đầu tư là ...% trên vốn ủy thác. Bên A nộp tiền phí quản lý này trong vòng 5 ngày ngay sau khi ký Hợp đồng. 5.2 - Ngoài phí quản lý danh mục đầu tư theo quy định tại khoản 5.1, bên B sẽ nhận được số tiền thưởng trong trường hợp Tỷ suất lợi nhuận đầu tư thu được từ hoạt động quản lý danh mục đầu tư cao hơn Tỷ suất lợi nhuận kỳ vọng. Mức thưởng cụ thể theo Phụ lục đính kèm Hợp đồng này. Điều 6: Quyền và nghĩa vụ của bên A 6.1 - Quyền của bên A: 1. Kiểm tra, giám sát việc đầu tư do bên B thực hiện. 2. Yêu cầu bên B cung cấp toàn bộ thông tin về danh mục đầu tư. 3. Được hưởng toàn bộ lợi ích vật chất phát sinh từ các khoản đầu tư đem lại và các quyền hợp pháp của người sở hữu chứng khoán trong thời gian hiệu lực của Hợp đồng. 4. Được bồi thường thiệt hại trong trường hợp bên B vi phạm nghĩa vụ quy định trong Hợp đồng. 6.2 - Nghĩa vụ của bên A: 1. Chuyển một lần toàn bộ số tiền uỷ thác đầu tư ban đầu vào tài khoản để thực hiện việc đầu tư trong vòng 5 ngày kể từ ngày ký Hợp đồng này; 2. Thanh toán đầy đủ và đúng hạn cho bên B phí quản lý danh mục đầu tư, các khoản thưởng nếu có theo quy định tại Điều 5 và các khoản chi phí khác để thực hiện công việc đầu tư do bên A uỷ thác; 3. Thông báo bằng văn bản cho bên B trong trường hợp muốn thay đổi cơ cấu danh mục đầu tư và giới hạn biến động giá được phép đầu tư. Điều 7: Quyền và nghĩa vụ của bên B 7.1 - Quyền của bên B: 1. Quyết định mua, bán chứng khoán theo quy định tại Điều 1 Hợp đồng này. Số chứng khoán và số tiền mua-bán chứng khoán được ghi vào tài khoản số 002C100...... mở tại bên B; 2. Yêu cầu khách hàng cung cấp thông tin, tài liệu... cần thiết để thực hiện công việc đầu tư do khách hàng uỷ thác; 3. Hưởng phí quản lý danh mục đầu tư, các khoản thưởng theo qui định tại điều 5; Được thanh toán các chi phí hợp lý để thực hiện công việc đầu tư do khách hàng uỷ thác. 7.2 - Nghĩa vụ của bên B: 1. Báo cáo bằng văn bản cho bên A tình hình hoạt động đầu tư, nêu rõ giá trị thị trường của các chứng khoán, các chứng từ trong danh mục đầu tư, các giao dịch được thực hiện trong tháng và mức lợi nhuận thu được từ việc đầu tư do bên A uỷ thác; 2. Thông báo kịp thời các biến động bất thường trên thị trường cho bên A; 3. Lưu giữ số tiền uỷ thác trong tài khoản tại Sở Giao dịch I Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt nam; 4. Giữ bí mật thông tin mà công ty biết được trong khi thực hiện công việc đầu tư do khách hàng uỷ thác; 5. Cam kết quản lý danh mục đầu tư của bên A với nỗ lực và sự cẩn trọng cao nhất. Điều 8: Trách nhiệm do vi phạm hợp đồng Bên A được bồi thường thoả đáng mọi tổn thất và thiệt hại trong trường hợp bên B vi phạm các nghĩa vụ quy định trong Hợp đồng. Điều 9: Chấm dứt hợp đồng trước hạn 9.1 - Bên B được phép đơn phương chấm dứt hợp đồng trong trường hợp bên A không hoàn thành việc chuyển tiền vào tài khoản theo qui định tại Điều 3; 9.2 - Trong trường hợp bên A muốn chấm dứt hợp đồng trước thời hạn, bên A phải thông báo cho bên B bằng văn bản. Trong vòng 07 ngày làm việc kể từ ngày nhận được thông báo này bên B có trách nhiệm thanh lý đầu tư chứng khoán theo giá thị trường và chuyển toàn bộ các khoản thu được vào tài khoản của bên A. 9.3 - Khi chấm dứt hợp đồng theo khoản 2 Điều 9, bên A vẫn phải thanh toán các khoản thưởng như đã thoả thuận cho bên B và các chi phí hợp lý phát sinh do việc chấm dứt hợp đồng trước hạn. Điều 10: Điều khoản thi hành 10.1 - Trong quá trình thực hiện hai bên cần chủ động thông báo cho nhau tiến độ thực hiện. Nếu có gì vướng mắc, bất lợi phát sinh hoặc cần phải sửa đổi, bổ xung các điều khoản của hợp đồng thì hai bên phải kịp thời thông báo cho nhau bằng văn bản và tích cực bàn bạc giải quyết trên tinh thần hợp tác, bình đẳng, cùng có lợi. Mọi sự bàn bạc, giải quyết và thoả thuận giữa hai bên phải được thể hiện bằng văn bản. 10.2 - Mọi tranh chấp, nếu không giải quyết được bằng thương lượng thì sẽ đưa vấn đề tranh chấp ra toà án kinh tế xét xử. Quyết định của toà án kinh tế là phán quyết cuối cùng mà hai bên phải thực hiện. Điều 12: Hiệu lực của hợp đồng Hợp đồng này có hiệu lực kể từ ngày bên A chuyển toàn bộ số tiền vốn đầu tư ban đầu vào tài khoản của bên A theo qui định tại điều 1 để bên B tiến hành việc đầu tư cho đến ngày hai bên tổ chức lập và hoàn thành biên bản thanh lý hợp đồng. Các văn bản, tài liệu liên quan đến Hợp đồng này là bộ phận kèm theo và có giá trị theo Hợp đồng này. Hợp đồng này được lập thành 02 bản, có giá trị pháp lý ngang nhau. Bên A giữ 1 bản, bên B giữ 1 bản. BÊN A BÊN B Hồ Công Hưởng Công ty Chứng khoán BSC Địa chỉ: Hội sở chính: 20 Hàng Tre, Hoàn Kiếm, Hà Nội. ĐT: 04.9.261.276 - Fax: 04.9.261.279 Chi nhánh: Lầu 9, 146 Nguyễn Công Trứ, Quận 1, Tp. Hồ Chí Minh. ĐT: 08.8.218.508 – Fax: 08.8.218.510 E-mail: service@bsc.com.vn PHỤ LỤC HỢP ĐỒNG Số ...../HDUT/BSC Số tiền uỷ thác: ......................................................................................... Bằng chữ: .................................................................................................... Thời gian uỷ thác: năm. Từ ngày ...../..../200... đến ngày ...../.../200... Tỷ suất lợi nhuận kỳ vọng và mức thưởng cho Công ty BSC: Tỷ suất lợi nhuận kỳ vọng Mức thưởng (% trªn sè tiÒn uû th¸c) ThÊp h¬n hoÆc b»ng 7% 0% Trªn 7% ®Õn 10% 0,25% Trªn 10% ®Õn 15% 0,5% Trªn 15% ®Õn 20% 1% Trªn 20% ®Õn 30% 2% Trªn 30% ®Õn 40% 3% Trªn 40% ®Õn 50% 4% Trªn 50% 5% - Bên A phải trả bên B: + Phí uỷ thác đầu tư: ................................. (Trong vòng 5 ngày sau khi ký Hợp đồng) + Tiền thưởng: .................................. (Ngay khi thanh lý Hợp đồng) BÊN A BÊN B Hồ Công Hưởng Phô lôc 2: B¸o c¸o T×nh h×nh Giao dÞch Tµi kho¶n ñy th¸c TK 002C110... Chñ tµI kho¶n ZZZZZZZZZZZZZ Vèn UT§T L·i ®Çu t Cæ tøc Chªnh lÖch tiÒn mua b¸n Tû lÖ l·i UT§T Sè d tiền PhÝ qu¶n lý L·i tiÒn göi Lo¹i CK Ngµy GD Mua b¸n D ck Chªnh lÖch Gi¸ SL Gi¸ trÞ gd Gi¸ SL Gi¸ trÞ gd Grand Total 22,050 616,680,000 22,050 585,472,500 - (31,207,500) DiÔn gi¶i Vèn UT§T = Sè tiÒn göi ñy th¸c ban ®Çu Chªnh lÖch tiÒn mua b¸n = Vèn UT§T + Tæng gi¸ trÞ b¸n - Tæng gi¸ trÞ mua L·i tiÒn göi = Tæng sè tiÒn l·i kh«ng kú h¹n trong thêi gian göi ñy th¸c Cæ tøc = Tæng sè cæ tøc thu ®îc tõ viÖc së h÷u cæ phiÕu Sè d tiÒn = Chªnh lÖch tiÒn mua b¸n + Cæ tøc + L·i tiÒn göi L·i ®Çu t = Tæng gi¸ trÞ b¸n - Tæng gi¸ trÞ mua C¸n bé Qu¶n lý Danh môc §Çu t­ Trëng phßng M«i giíi XXXXXX YYYYYYY Phô lôc 3: Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam Độc lập - Tự do - Hạnh phúc --------- a ¹ b --------- BIÊN BẢN THANH LÝ HỢP ĐỒNG Hợp đồng Quản lý Danh mục Đầu tư Số: 00/TLHĐ/BSC Căn cứ vào Hợp đồng Quản lý Danh mục Đầu tư Số 04/HĐUT/BSC ký ngày 29 tháng 03 năm 2002 giữa Ông Trần Hoài A và Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam; Căn cứ vào Báo cáo Tình hình Giao dịch của Tài khoản ủy thác 002C110000 đính kèm theo biên bản này; Hôm nay, ngày 11 tháng 04 năm 2003 tại Công ty Chứng khoán Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam, chúng tôi gồm có: Bên ủy thác: Ông Trần Hoài A Là chủ tài khoản ủy thác: 002C110000 Sau đây gọi là Khách hàng. Bên nhận ủy thác: Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BSC) Do ông: Hồ Công Hưởng - Chức vụ: Giám đốc làm đại diện Sau đây gọi là Công ty. Hai bên thỏa thuận tình hình thực hiện Hợp đồng ủy thác Đầu tư số 00/HĐUT/BSC như sau: Điều 1: Mức độ thực hiện Công ty đồng ý rằng Khách hàng đã thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ ghi trong Hợp đồng ủy thác Đầu tư Số 00/HĐUT/BSC và đã tạo các điều kiện thuận lợi cho Công ty để Công ty có thể thực hiện những điều khoản ghi trong hợp đồng này một cách tốt nhất; Khách hàng đồng ý rằng Công ty đã thực hiện Hợp đồng ủy thác Đầu tư Số 00/HĐUT/BSC với một tinh thần trách nhiệm cao nhất và với khả năng cao nhất của mình; Khách hàng đồng ý rằng Công ty đã thực hiện hoàn toàn các nội dung quy định trong Hợp đồng ủy thác Đầu tư Số 00/HĐUT/BSC. Điều 2: Thời hạn hết hiệu lực của Hợp đồng ủy thác Đầu tư Số 00/HĐUT/BSC 2.1 Hợp đồng ủy thác Đầu tư Số 04/HĐUT/BSC ký ngày 29 tháng 03 năm 2002 giữa Ông Trần Hoài A và Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam chính thức hết hiệu lực kể từ 11 giờ, ngày 11 tháng 04 năm 2003. 2.2 Thời điểm Hợp đồng ủy thác Đầu tư Số 00/HĐUT/BSC hết hiệu lực cũng là thời điểm đóng tài khoản ủy thác đầu tư số 002C110000. Biên bản này gồm 2 trang, được lập thành 2 bản có giá trị pháp lý như nhau và có hiệu lực kể từ ngày ký. Khách hàng Công ty Trần Hoài A Hồ Công Hưởng Nh÷ng ch÷ viÕt t¾t trong bµi: NH§T&PT :Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn. BSC :C«ng ty chøng kho¸n ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam. UBCKNN :Uû ban chøng kho¸n nhµ n­íc Môc lôc ._.