Thực trạng và giải pháp để phát triển Doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam

Môc lôc Trang Lêi nãi ®Çu 2 CH¦¥NG I : Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ doanh nghiÖp võa vµ nhá 4 1.kh¸I niÖm Doanh nghiÖp võa vµ nhá 4 1.1 Kh¸i niÖm vÒ doanh nghiÖp 4 1.2 C¸c c¸ch tiÕp cËn Doanh nghiÖp võa vµ nhá 4 2:C¸c ®Æc ®iÓm cña DNV&N ë ViÖt Nam: 6 2.1 Nguån vèn cña DNV&N 6 2.2 §Æc ®iÓm vÒ øng dông khoa häc c«ng nghÖ 7 2.3 §Æc ®iÓm vÒ nguån nh©n lùc, tr×nh ®é qu¶n lÝ cña DNV&N 8 2.4 Mét sè ®¨c ®iÓm kh¸c cña DNV&N 8 3. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ph¸t triÓn Doanh nghiÖp võa vµ nhá ë ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay 9 3.1 Vai trß vµ t¸c ®éng kinh tÕ - x· héi cña DNV&N: 9 3.2 Nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc cña DNV&N ViÖt nam hiÖn nay: 10 3.3 TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña sù xuÊt hiÖn, tån t¹i vµ ph¸t triÓn c¸c DNV&N 11 CH¦¥NG II - Thùc tr¹ng cña Doanh nghiÖp võa vµ nhá ë ViÖt Nam hiÖn nay 14 1.Thùc tr¹ng cña c¸c DNV&N 14 2. Nh÷ng ®ãng gãp tÝch cùc cña Doanh nghiÖp võa vµ nhá 17 3 Nh÷ng khã kh¨n cña doanh nghiÖp võa vµ nhá 20 CH¦¥NG III – Nh÷ng gi¶i ph¸p ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vµ nhá ë ViÖt nam 29 3.1 Xu thÕ ph¸t triÓn Doanh nghiÖp võa vµ nhá ë ViÖt Nam trong thêi gian tíi: 29 3.2 Mét sè biÖn ph¸p nh»m ph¸t triÓn c¸c DNV&N ë ViÖt Nam 30 KÕt LuËn 39 Tµi liÖu tham kh¶o 40 Lêi më ®Çu Yªu cÇu thùc tiÔn cña ®Êt n­íc ®ßi hái ph¶i ®æi míi cho phï hîp, ®ã lµ vÊn ®Ò sèng cßn cña ®Êt n­íc. Sù nghiÖp ®æi míi nãi chung vµ ®æi míi kinh tÕ nãi riªng do §¶ng ta khëi s­íng vµ l·nh ®¹o ®· thøc nhËn trªn c¶ lý luËn vµ thùc tiÔn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi. §¹i héi lÇn thø IX cña §¶ng ®· kh¼ng ®Þnh nÒn kinh tÕ n­íc ta hiÖn nay cã s¸u thµnh phÇn kinh tÕ: kinh tÕ nhµ n­íc; kinh tÕ tËp thÓ; kinh tÕ c¸ thÓ, tiÓu chñ; kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n vµ kinh tÕ cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. §ång thêi nhÇn m¹nh: "Thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kinh doanh theo ph¸p luËt ®Òu lµ bé phËn cÊu thµnh quan träng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, cïng ph¸t triÓn l©u dµi, hîp t¸c vµ c¹nh tranh lµnh m¹nh; trong ®ã kinh tÕ nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o, kinh tÕ nhµ n­íc cïng víi kinh tÕ tËp thÓ ngµy cµng trë thµnh nÒn t¶ng". Bằng công cuộc đổi mới của Đảng và nhà nước ta trong thời kì đổi mới đã thu được những thành tựu rực rỡ về mọi mặt của đời sống kinh tế- xã hội. Trong đó phải kể đến là sự phát triển về kinh tế đưa nước ta từ một mước nông nghiệp lạc hậu từng bước công nghiệp hoá và hiện đại hoá. Bộ mặt đời sống nhân dân đã có nhiều thay đổi. Trong sự phát triển của kinh tế không thể không nhắc đến sự đóng góp của loại hình DNV&N, nó đóng góp phần quan trọng cho sự phát triển nền kinh tế nói chung của nền kinh tế nước ta. Tuy nhiên hiện nay do đất nước ta đang bước vào công cuộc quá độ nên CNXH nên chưa có một chính sách đồng bộ để giúp loại hình doanh nghiệp này phát triển hơn nữa xứng đáng với vị thế của nó trong nền kinh tế Việt Nam. Các DNV&N ở nước ta sẽ có nhiều bất lợi khi xu thế thi trường ngày càng phát triển nó sẽ thâu tóm các DN lại hình thành tập đoàn và công ty cổ phần, dẫn tới sự đổ vỡ của công ty còn công nhân thì mất việc làm. Đứng trước thực tế đó thì chúng ta cần phải có cái nhìn một cách chính xác về DNV&N để có những hiểu biết một cách đúng dắn nhất về nó. Vì vậy mà tôi đã chọn đề tài: “ Thực trạng và giải pháp để phát triển DNV&N ở Việt Nam”. §Ò ¸n gåm 3 ch­¬ng: Ch­¬ng I: Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ doanh nghiÖp võa vµ nhá Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng cña Doanh nghiÖp võa vµ nhá ë ViÖt Nam hiÖn nay Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m ph¸t triÓn c¸c Doanh nghiÖp võa v­a nhá ë ViÖt nam trong thêi gian tíi. Néi Dung CH¦¥NG I : Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ doanh nghiÖp võa vµ nhá 1.kh¸I niÖm Doanh nghiÖp võa vµ nhá 1.1 Kh¸i niÖm vÒ doanh nghiÖp: Doanh nghiÖp lµ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt hiÖn nay gåm c¸c doanh nghiÖp víi c¸c h×nh thøc ph¸p lý kinh doanh cã ®¨ng ký. Theo c¸ch hiÓu nµy th× khu vùc doanh nghiÖp ë ViÖt Nam ®­îc ®¨ng ký lµ doanh nghiÖp nhµ n­íc, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty cæ phÇn, doanh nghiÖp t­ nh©n, hîp t¸c x·, h×nh thøc c¸ nh©n vµ nhãm kinh doanh ®¨ng ký theo nghÞ ®Þnh 66/H§BT. 1.2 C¸c c¸ch tiÕp cËn Doanh nghiÖp võa vµ nhá Khu vùc Doanh nghiÑp võa vµ nhá (DNV&N) lµ mét bé phËn n»m trong khu vùc doanh nghiÖp nªu trªn. Doanh nghiÖp trùc thuéc tæng c«ng ty lín kh«ng lµ DNV&N v× chóng ph¶i tu©n thñ sù chi phèi cña Tæng c«ng ty mÑ. Mét sè n­íc quy ®Þnh vÒ tû lÖ cæ phÇn tèi ®a do c«ng ty lín së h÷u ®èi víi DNV&N, v­ît qu¸ møc ®é, doanh nghiÖp sÏ kh«ng ®­îc coi lµ võa vµ nhá n÷a. ViÖc ®Þnh nghÜa khu vùc DNV&N ë ViÖt Nam còng cÇn xÐt ®Õn nh÷ng khÝa c¹nh nµy.YÕu tè quan träng nhÊt khi nãi ®Õn DNV&N lµ quy m« doanh nghiÖp. Cã nhiÒu yÕu tè thÓ hiÖn quy m« doanh nghiÖp, thÝ dô vèn hoÆc lao ®éng ph¶n ¸nh quy m« ®Çu vµo, doanh thu hay gi¸ trÞ gia t¨ng thÓ hiÖn quy m« ®Çu ra cña doanh nghiÖp. Quy m« doanh nghiÖp lµ kh¸i niÖm tæng qu¸t ph¶n ¸nh møc ®é vµ tr×nh ®é sö dông c¸c nguån lùc vµ kh¶ n¨ng t¹o ra c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô ®¸p øng nhu cÇu cña x· héi. Cã nhiÒu chØ tiªn kh¸c nhau thÓ hiÖn quy m« doanh nghiÖp vµ kh«ng mét chØ tiªu hay nhãm chØ tiªu nµo cã thÓ ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ quy m« doanh nghiÖp. Trªn c¬ së nh÷ng ph©n tÝch trªn ®©y chóng ta ®­a ra ®Þnh nghÜa sau ®©y vÒ DNV&N ë ViÖt Nam, trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay: DNV&N ë ViÖt Nam lµ c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh ®éc lËp, cã ®¨ng ký kh«ng ph©n biÖt thµnh phÇn kinh tÕ, cã quy m« theo mét sè tiªu chÝ tho¶ m·n quy ®Þnh cña ChÝnh phñ ®èi víi tõng ngµnh nghÒ trong tõng thêi kú ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Tiªu chÝ vµ trÞ sè c¸c tiªu chÝ x¸c ®Þnh DNV&N ë ViÖt Nam. Trong thùc tÕ, viÖc lùa chän chØ tiªu ®Ó ®o l­êng quy m« doanh nghiÖp th­êng nh»m ®¶m b¶o tÝnh ®¬n gi¶n, th«ng dông, dÔ hiÓu vµ kh¶ thi vÒ mÆt thèng kª. Víi nh÷ng yªu cÇu ®ã th× ë ViÖt Nam, viÖc lùa chän chØ tiªu lao ®éng vµ vèn kinh doanh (nh­ nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ DNV&N ®Ò nghÞ) lµm c¸c chØ tiªu x¸c ®Þnh quy m« doanh nghiÖp lµ cã thÓ chÊp nhËn ®­îc trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay. Sù lùa chän nµy còng phï hîp víi th«ng lÖ ë phÇn lín c¸c n­íc trªn thÕ giíi vµ trong khu vùc trong viÖc x¸c ®Þnh DNV&N. ViÖt Nam hiÖn nay ®ang ¸p dông nhiÒu trÞ sè kh¸c nhau vÒ lao ®éng vµ vÒ vèn ®Ó x¸c ®Þnh DNV&N. Sau ®©y lµ mét sè thÝ dô cô thÓ: Ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt Nam coi DNV&N lµ c¸c doanh nghiÖp cã d­íi 500 lao ®éng, vèn cè ®Þnh d­íi 10 tû ®ång, vèn l­u ®éng d­íi 8 tû ®ång vµ doanh thu hµng th¸ng d­íi 20 tû ®ång. Liªn Bé Lao ®éng vµ Tµi chÝnh coi doanh nghiÖp nhá lµ cã: + Lao ®éng th­êng xuyªn d­íi 100 ng­êi. + Doanh thu hµng n¨m d­íi 10 tû ®ång + Vèn ph¸p ®Þnh d­íi 1 tû ®ång - Dù ¸n VIE/US/95/004 Hç trî DNV&N ë ViÖt Nam lµ doanh nghiÖp cã: + Lao ®éng d­íi 200 ng­êi + Vèn ®¨ng ký d­íi 0,4 triÖu USD (t­¬ng ®­¬ng kho¶ng 5 tû ®ång ViÖt Nam) - Quü hç trî DNV&N thuéc ch­¬ng tr×nh ViÖt Nam EU hç trî c¸c doanh nghiÖp cã sè lao ®éng tõ 10-500 ng­êi vµ vèn ®iÒu lÖ tõ 50 ngµn ®Õn 300 ngµn USD tøc tõ kho¶ng 600 triÖu ®Õn 3,8 tû ®ång VN. Quü ph¸t triÓn n«ng th«n (thuéc Ng©n hµng Nhµ n­íc) coi DNV&N lµ c¸c doanh nghiÖp cã: + Gi¸ trÞ tµi s¶n kh«ng qu¸ 2 triÖu USD + Lao ®éng kh«ng qu¸ 500 ng­êi. - Tiªu chÝ trªn ®­îc s¾p ®Æt cho phï hîp víi c¸c môc tiªu chÝnh s¸ch vµ c¸c tiªu chÝ DNV&N sÏ biÕn ®éng theo n¨ng lùc cña nÒn kinh tÕ vµ theo nguyªn t¾c b¶o vÖ khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp nhá, doanh nghiÖp cã xu h­íng lín m¹nh. 2:C¸c ®Æc ®iÓm cña DNV&N ë ViÖt Nam: Khi nãi tíi DNV&N nãi chung, chóng ta ®Òu nghÜ ®Õn ®Æc ®iÓm chung nhÊt ®ã lµ: sè l­îng lao ®éng Ýt, tr×nh ®é kh«ng cao; nhu cÇu vÒ vèn ®Çu t­ nhá nh­ng tû suÊt vèn cao vµ thêi gian hoµn vèn nhanh; chi phÝ s¶n xuÊt cao do ®ã gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm cao h¬n so víi s¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp lín do ®ã vÞ thÕ cña c¸c DNV&N trªn thÞ tr­êng nhá. C¸c DNV&N bÞ h¹n chÕ trong viÖc ®¸p øng nhu cÇu réng nh­ng l¹i cã ­u thÕ trong viÖc ®¸p øng nhu cÇu ®Æc thï; c¸c doanh nghiÖp nµy dÔ ph©n t¸n vµ Ýt g©y t¸c ®éng m¹nh tíi nÒn kinh tÕ – x· héi C¸c DNV&N ë ViÖt Nam hiÖn nay ngoµi nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn cßn cã nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n sau: 2.1 Nguån vèn cña DNV&N Doanh nghiệp là một chủ thể quan trọng trong nền kinh tế là nơi quyết định về các quy trình sản xuất được đưa ra đòi hỏi phải có một nguồn vốn. Các nguồn vốn có thể huy động như: Vay vốn ngân hàng, vốn tự có, vay của bạn bè, sử dụng tín dụng thương mại, phá hành nợ ra thị trường thông qua các công cụ tài chính như cổ phiếu và trái phiếu hoặc có thể liên kết giữa các doanh nghiệp với nhau. -Vốn của bản thân và của người thân thì số vốn nhỏ lẻ. - Vay vốn từ tư nhân với lãi xuất khá cao có thể có hành vi bạo lực khi mà doanh nghiệp không trả tiền đúng thời hạn. -Vay vốn từ ngân hàng: Hiện nay DNV&N có thể vay vốn từ ngân hàng khi mà trình dự án có khả thi và có tài sản thế chấp. DN chỉ dược vay vốn tối đa là 80% tài sản thế chấp ( theo tạp chí TCDN 9/2003) -Hình thức gọi vốn liên kết cũng gặp khó khăn do việc bất cân xứng thông tin của bên trong và bên ngoài. Điều này gây ra khả năng tài sản của doanh nghiệp bị dánh giá thấp và do đó giảm nhu cầu gọi vốn liên kết. - Sử dụng tín dụng thương mại loại hình này thường có thời hạn rất ngắn và lãi xuất ngầm ẩn cao hơn rất nhiều so với kì hạn tương đương của vốn vay từ ngân hàng thương mại. Lãi xuất ngầm ẩn thể hiện sự chênh lệch giữa giá cả triết khấu( nếu trả ngay) và giá cả trả chậm. Khả năng DNV&N hầu như không thể phát hành cổ phiếu 2.2 §Æc ®iÓm vÒ øng dông khoa häc c«ng nghÖ Nh×n chung c¸c DNV&N viÖc øng dông thµnh tùu khoa häc c«ng nghÖ vµo trong s¶m xuÊt cßn yÕu kÐm. C¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc quy m« võa vµ nhá cßn chÞu ¶nh h­ëng nÆng nÒ cña c¬ chÕ cò; m¸y mãc, thiÕt bÞ, c«ng nghÖ l¹c hËu, bÕ t¾c vÒ thÞ tr­êng tiªu thô vµ phÇn lín c¸c DNV&N cã tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ, trang thiÕt bÞ kÜ thuËt l¹c hËu. Vốn- thị trường- công nghệ là ba vấn đề cốt lõi của doanh nhgiệp. Điều kiện công nghệ sẽ quyết định tới năng xuất, chất lượng khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường. Trong thời kì qua, do sức ép của cơ chế thị trường thì công nghệ của các DNV&N đã có những đổi mới nhất định. Đó là việc nửa cơ khí hoá, cơ khí hoá từng phần hoặc cơ khí toàn bộ quy trình sản xuất. Công nghệ còn lạc hậu so với các nước trong khu vực và trên thế giới. Do toàn nhập các công nghệ cũ của nước ngoài. Bên cạnh đó cũng có một phần công nghệ mới nhưng vẫn còn rất hạn chế. Hiện nay công nghệ lạc hậu với hơn 70% máy móc thiết bị thuộc thế hệ những năm 50-60 của thế kỉ 20, trình độ tổ chức quản lý giám sát hoạt động sản xuất kinh doanh còn nan kém. ( theo TC TCDN 9/2003) 2.3 §Æc ®iÓm vÒ nguån nh©n lùc, tr×nh ®é qu¶n lÝ cña DNV&N - Lực lượng lao động chiếm 25-26% lực lượng lao động x· hội (nước ngoài là 50-60%). Việc đầu tư cho một chỗ làm việc ở DNV&N chỉ băng 3-10% so với doanh nghiệp lớn. Là nơi tiếp nhận số lao động mới và số lao động dư thừa do sắp sếp lại công việc. Góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập cho người lao động. ( theo TC TCDN số 10/2005). - Hầu hết các DNV&N nước ta có quy mô vốn và lao động manh mún, đội ngũ cán bộ quản lý chưa được đào tạo có hệ thống bào bản, việc cập nhật thông tin không kịp thời, trình đé chuyên môn của doanh nghiệp thấp chỉ có khoảng hơn 30% chủ doanh nghiệp ngoài quốc có bằng tốt nghiệp cao đẳng trở lên. Đội ngũ lao động của doanh nghiệp hầu như chưa qua đào tạo, mới chỉ có 5,18% trình độ đại học, nhưng lại co gần 75% chưa tốt nghiệp PTTH. Vì vậy sức cạnh tranh của DNV&N là rất thấp. ( theo TC TCDN 9/2003). 2.4 Mét sè ®¨c ®iÓm kh¸c cña DNV&N - Sù ph¸t triÓn cña c¸c DNV&N ë ViÖt Nam tr¶i qua nhiÒu biÕn ®éng th¨ng trÇm ®Æc biÖt lµ sù chuyÓn ®æi tõ c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang c¬ chÕ thÞ tr­êng ViÖt Nam lµ mét n­íc kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn nªn s¶n xuÊt nhá lµ phæ biÕn, do ®ã c¸c doanh nghiÖp cã quy m« nhá cã diÖn réng phæ biÕn. VÒ së h÷u, bao gåm së h÷u nhµ n­íc (cã trªn 4000 DNV&N) vµ së h÷u t­ nh©n (trªn 17000 doanh nghiÖp vµ c«ng ty t­ nh©n, trªn 1,8 triÖu hé kinh tÕ c¸c thÓ ho¹t ®éng theo NghÞ ®Þnh 66/H§BT). VÒ h×nh thøc tæ chøc bao gåm c¸c lo¹i h×nh: Doanh nghiÖp Nhµ n­íc, doanh nghiÖp t­ nh©n, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty cæ phÇn, hé kinh tÕ c¸ thÓ. C¸c DNV&N ë n­íc ta ph©n bè kh«ng ®ång ®Òu, tËp trung chñ yÕu ë c¸c thµnh phè lín. Xu h­íng tËp trung vµo c¸c ngµnh Ýt vèn thu håi vèn nhanh, l·i xuÊt cao nh­ th­¬ng nghiÖp, du lÞch, dÞch vô. Nhµ n­íc chØ míi cã c¸c ®Þnh h­íng lín khuyÕn khÝch DNV&N, c¬ chÕ chÝnh s¸ch thiÕu ®ång bé, nguån lùc tµi chÝnh cña Nhµ n­íc cßn h¹n chÕ. 3. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ph¸t triÓn Doanh nghiÖp võa vµ nhá ë ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay 3.1 Vai trß vµ t¸c ®éng kinh tÕ - x· héi cña DNV&N: DNV&N cã vÞ trÝ, vai trß vµ t¸c ®éng kinh tÕ – x· héi rÊt lín. Thø nhÊt, c¸c DNV&N cã vÞ trÝ rÊt quan träng ë chç, chóng chiÕm ®a sè vÒ mÆt sè l­îng trong tæng sè c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh vµ ngµy cµng gia t¨ng m¹nh. ë hÇu hÕt c¸c n­íc, sè l­îng c¸c DNV&N chiÕm trªn d­íi 90% tæng sè c¸c doanh nghiÖp. Tèc ®é gia t¨ng c¸c DNV&N nhanh h¬n sè l­îng c¸c doanh nghiÖp lín. ë ViÖt Nam con sè nµy còng t­¬ng tù. Thø hai, c¸c DNV&N cã vai trß quan träng trong sù t¨ng tr­ëng cña nÒn kinh tÕ. Chóng ®ãng gãp phÇn quan träng vµo sù gia t¨ng thu nhËp quèc d©n cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi, b×nh qu©n chiÕm kho¶ng trªn d­íi 50% GDP ë mçi n­íc. ë ViÖt Nam, theo ®¸nh gi¸ cña viÖn nghiªn cøu qu¶n lý kinh tÕ TW th× hiÖn nay khu vùc DNV&N cña c¶ n­íc chiÕm kho¶ng 45% GDP Thø ba, t¸c ®éng kinh tÕ x· héi lín nhÊt cña c¸c DNV&N lµ gi¶i quyÕt mét sè l­îng lín chç lµm viÖc cho d©n c­, lµm t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng, gãp phÇn xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo. XÐt theo luËn ®iÓm t¹o c«ng ¨n viÖc lµm vµ thu nhËp cho ng­êi lao ®éng th× khu vùc nµy v­ît tréi h¬n h¼n c¸c khu vùc kh¸c, gãp phÇn gi¶i quyÕt nhiÒu vÊn ®Ò x· héi bøc xóc. ë hÇu hÕt c¸c n­íc, DNV&N t¹o viÖc lµm cho kho¶ng 50 – 80% lao ®éng trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp vµ dÞch vô. §Æc biÖt, trong nhiÒu thêi kú c¸c doanh nghiÖp lín sa th¶i c«ng nh©n th× c¸c DNV&N l¹i thu hót thªm nhiÒu lao ®éng hoÆc cã tèc ®é thu hót lao ®éng míi cao h¬n c¸c doanh nghiÖp lín. Thø t­, c¸c DNV&N gãp phÇn lµm n¨ng ®éng nÒn kinh tÕ trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. Do lîi thÕ cña quy m« nhá lµ n¨ng ®éng, linh ho¹t, s¸ng t¹o trong kinh doanh, cïng víi h×nh thøc tæ chøc kinh doanh cã sù kÕt hîp chuyªn m«n ho¸ vµ ®a d¹ng ho¸ mÒm dÎo, hoµ nhÞp víi ®ßi hái uyÓn chuyÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cho nªn c¸c DNV&N cã vai trß to lín gãp phÇn lµm n¨ng ®éng nÒn kinh tÕ trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. Thø n¨m, khu vùc DNV&N thu hót ®­îc kh¸ nhiÒu vèn ë trong d©n. Do tÝnh chÊt nhá lÎ dÔ ph©n t¸n vµ yªu cÇu vÒ l­îng vèn ban ®Çu kh«ng nhiÒu nªn c¸c DNV&N cã vai trß to lín trong viÖc thu hót c¸c nguån vèn nhµn rçi trong mäi tÇng líp nh©n d©n ®Ó ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt kinh doanh. Thø s¸u, c¸c DNV&N cã vai trß to lín ®èi víi qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, ®Æc biÖt ®èi víi khu vùc n«ng th«n. Sù ph¸t triÓn cña c¸c DNV&N ë n«ng th«n ®· thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, lµm cho c«ng nghiÖp ph¸t triÓn m¹nh, ®ång thêi thóc ®Èy c¸c ngµnh th­¬ng m¹i – dÞch vô ph¸t triÓn. Sù ph¸t triÓn cña c¸c DNV&N ë thµnh thÞ còng gãp phÇn lµm t¨ng tû träng khu vùc c«ng nghiÖp, dÞch vô vµ lµm thu hÑp dÇn tû träng khu vùc n«ng nghiÖp trong c¬ cÊu kinh tÕ quèc d©n. C¸c DNV&N cßn gãp phÇn lµm thay ®æi vµ ®a d¹ng ho¸ c¬ cÊu c«ng nghiÖp. Thø b¶y, c¸c DNV&N cßn gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo viÖc thùc hiÖn ®« thÞ ho¸ phi tËp trung vµ thùc hiÖn ph­¬ng ch©m “Ly n«ng bÊt ly h­¬ng” Thø t¸m, c¸c DNV&N lµ n¬i ­¬m mÇm c¸c tµi n¨ng kinh doanh, lµ n¬i ®µo t¹o, rÌn luyÖn c¸c doanh nghiÖp. 3.2 Nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc cña DNV&N ViÖt nam hiÖn nay: C¸c doanh nghiÖp quy m« võa vµ nhá cã nh÷ng c¬ héi sau: G¾n liÒn víi c¸c c«ng nghÖ trung gian, lµ cÇu nèi gi÷a c«ng nghÖ truyÒn thèng víi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. C¸c DNV&N dÔ dµng vµ nhanh chãng ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ, thÝch øng víi cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Quy m« nhá cã tÝnh n¨ng ®éng, linh ho¹t, tù do s¸ng t¹o trong s¶n xuÊt kinh doanh DNV&N chØ cÇn l­îng vèn ®Çu t­ ban ®Çu Ýt nh­ng hiÖu qu¶ cao vµ thêi gian thu håi vèn nhanh. DNV&N cã tû suÊt vèn ®Çu t­ trªn lao ®éng thÊp h¬n nhiÒu so víi c¸c doanh nghiÖp lín, cho nªn chóng cã hiÖu suÊt t¹o viÖc lµm cao h¬n. HÖ thèng tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý ë c¸c DNV&N gän nhÑ, linh ho¹t, c«ng t¸c ®iÒu hµnh mang tÝnh trùc tiÕp. Quan hÖ gi÷a ng­êi lao ®éng vµ ng­êi qu¶n lý (quan hÖ chñ – thî) trong c¸c DNV&N kh¸ chÆt chÏ. Sù ®×nh trÖ, thua lç, ph¸ s¶n cña c¸c DNV&N cã ¶nh h­ëng rÊt Ýt hoÆc kh«ng g©y nªn khñng ho¶ng kinh tÕ – x· héi, ®ång thêi Ýt chÞu ¶nh h­ëng bëi c¸c cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ d©y chuyÒn. Bªn c¹nh nh÷ng c¬ héi quan träng, DNV&N còng cã nh÷ng th¸ch thøc sau: Nguån vèn tµi chÝnh h¹n chÕ C¬ së vËt chÊt kü thuËt, tr×nh ®é thiÕt bÞ c«ng nghÖ th­êng yÕu kÐm, l¹c hËu. Kh¶ n¨ng tiÕp cËn th«ng tin vµ tiÕp thÞ cña c¸c DNV&N bÞ h¹n chÕ rÊt nhiÒu Tr×nh ®é qu¶n lý ë c¸c DNV&N cßn rÊt h¹n chÕ. C¸c DNV&N cã n¨ng suÊt lao ®éng vµ søc c¹nh tranh kinh tÕ thÊp h¬n nhiÒu so víi c¸c doanh nghiÖp lín 3.3 TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña sù xuÊt hiÖn, tån t¹i vµ ph¸t triÓn c¸c DNV&N LÞch sö ra ®êi vµ ph¸t triÓn nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ g¾n liÒn víi sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp. Giai ®o¹n s¶n xuÊt hµng ho¸ gi¶n ®¬n kh«ng cã sù ph©n biÖt gi÷a giíi chñ vµ ng­êi thî. Ng­êi s¶n xuÊt hµng ho¸ võa lµ ng­êi së h÷u c¸c t­ liÖu s¶n xuÊt, võa lµ ng­êi lao ®éng trùc tiÕp, võa lµ ng­êi qu¶n lý c«ng viÖc cña m×nh, võa lµ ng­êi trùc tiÕp mang s¶n phÈm cña m×nh ra trao ®æi trªn thÞ tr­êng. §ã lµ lo¹i doanh nghiÖp c¸ thÓ, doanh nghiÖp gia ®×nh, cßn gäi lµ doanh nghiÖp cùc nhá. Trong thêi kú hiÖn ®¹i, th«ng th­êng ®¹i ®a sè nh÷ng ng­êi khi míi tr­ëng thµnh ®Ó ®i lµm viÖc ®­îc, ®Òu muèn thö søc m×nh trong nghÒ kinh doanh. Víi mét sè vèn trong tay Ýt ái, víi mét tr×nh ®é tri thøc nhÊt ®Þnh lÜnh héi ®­îc trong c¸c tr­êng chuyªn nghiÖp, b¾t ®Çu khëi nghiÖp, phÇn lín hä ®Òu thµnh lËp doanh nghiÖp nhá cña riªng m×nh, tù s¶n xuÊt – kinh doanh. Trong s¶n xuÊt, kinh doanh cã mét sè ng­êi gÆp vËn may vµ ®Æc biÖt lµ nhê tµi ba, biÕt chíp thêi c¬, cã s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt, khÐo lÐo ®iÒu hµnh vµ tæ chøc s¾p xÕp c«ng viÖc, cµn cï, chÞu khã, tiÕt kiÖm… ®· thµnh ®¹t, ngµy cµng giµu lªn, tÝch luü ®­îc nhiÒu cña c¶i, tiÒn vèn, th­êng xuyªn më réng quy m« s¶n xuÊt, kinh doanh, ®Õn mét giai ®o¹n nµo ®ã, lùc l­îng lao ®éng gia ®×nh kh«ng ®¶m ®­¬ng hÕt c¸c c«ng viÖc, cÇn ph¶i thuª ng­êi lµm vµ trë thµnh «ng chñ. Ng­îc l¹i, mét bé phËn lín ng­êi s¶n xuÊt hµng ho¸ nhá kh¸c, hoÆc do kh«ng gÆp vËn may trong kinh doanh – s¶n xuÊt vµ ®êi sèng, hoÆc do kÐm cái kh«ng biÕt chíp thêi c¬, kh«ng cã s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt, kh«ng biÕt tÝnh to¸n qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh c«ng viÖc, hoÆc thiÕu cÇn cï chÞu khã, nh­ng l¹i hoang phÝ trong chi tiªu… ®· dÉn ®Õn thua lç triÒn miªn, buéc ph¶i b¸n t­ liÖu s¶n xuÊt, ®i lµm thuª cho ng­êi kh¸c. Nh÷ng giai ®o¹n ®Çu, c¸c «ng chñ vµ nh÷ng ng­êi thî cïng trùc tiÕp lao ®éng vµ nh÷ng ng­êi thî lµm thuª th­êng lµ bµ con hä hµng vµ l¸ng giÒng cña «ng chñ, vÒ sau më réng ra ®Õn nh÷ng ng­êi hµng xãm vµ ë xa ®Õn. C¸c häc gi¶ th­êng xÕp nh÷ng lo¹i doanh nghiÖp nµy vµo ph¹m trï DNV&N . Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt-kinh doanh, mét sè ng­êi thµnh ®¹t ®· ph¸t triÓn doanh nghiÖp cña m×nh, b»ng c¸ch më réng quy m« s¶n xuÊt-kinh doanh, vµ nhê vËy nhu cÇu vÒ vèn sÏ ®ßi hái nhiÒu h¬n. Nhu cÇu vÒ vèn ngµy cµng t¨ng, nh»m n©ng cao n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt-kinh doanh ®· th«i thóc c¸c nhµ doanh nghiÖp, hoÆc mét sè ng­êi cïng nhau gãp vèn thµnh lËp xÝ nghiÖp liªn doanh hoÆc ph¸t hµnh cæ phiÕu thµnh lËp c«ng ty cæ phÇn. B»ng c¸c h×nh thøc liªn kÕt ngang, däc hoÆc hçn hîp, nhiÒu tËp ®oµn kinh tÕ, nhiÒu doanh nghiÖp lín ®· h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn. NÒn kinh tÕ cña mét quèc gia lµ do tæng thÓ c¸c doanh nghiÖp lín, nhá t¹o thµnh. PhÇn ®«ng c¸c doanh nghiÖp lën tr­ëng thµnh, ph¸t triÓn tõ c¸c DNV&N vµ th«ng qua liªn kÕt víi c¸c DNV&N. Quy luËt ®i tõ nhá lªn lín lµ con ®­êng tÊt yÕu vÒ sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng mang tÝnh phæ biÕn cña ®¹i ®a sè c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸. §ång thêi, sù tån t¹i ®an xen vµ kÕt hîp nhiÒu lo¹i quy m« doanh nghiÖp lµm cho nÒn kinh tÕ mçi n­íc kh¾c phôc ®­îc tÝnh ®¬n ®iÖu, x¬ cøng, t¹o nªn tÝnh ®a d¹ng, phong phó, linh ho¹t, võa ®¸p øng c¸c xu h­íng ph¸t triÓn ®i lªn lÉn nh÷ng biÕn ®æi nhanh chãng cña thÞ tr­êng trong ®iÒu kiÖn cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc-c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, ®¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶ chung cña toµn nÒn kinh tÕ. §Ó c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, kh«ng thÓ kh«ng cã c¸c doanh nghiÖp quy m« lín, vèn nhiÒu, kü thuËt hiÖn ®¹i lµm nßng cèt trong tõng nghµnh, nh»m t¹o ra søc m¹nh ®Ó cã thÓ c¹nh tranh th¾ng lîi trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Ngoµi viÖc x©y dùng nh÷ng doanh nghiÖp lín thËt cÇn thiÕt chóng ta cßn ph¶i thùc hiÖn nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng tÝch tô vµ tËp trung cña c¸c DNV&N, t¹o ®iÒu kiÖn cho chóng ta cã thÓ v­¬n lªn trë thµnh nh÷ng doanh nghiÖp lín. Sù kÕt hîp c¸c lo¹i quy m« doanh nghiÖp trong tõng ngµnh, còng nh­ trong toµn nÒn kinh tÕ, trong ®ã nhÊn m¹nh ®Õn ph¸t triÓn c¸c DNV&N lµ phï hîp víi xu thÕ chung vµ thÝch hîp víi ®iÒu kiÖn xuÊt ph¸t ®iÓm vÒ kinh tÕ – x· héi ë n­íc ta hiÖn nay. V× vËy, ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¸c DNV&N víi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i thÝch hîp nh»m thu hót nhiÒu lao ®éng lµ ph­¬ng h­íng chiÕn l­îc quan träng cña cña qu¸ tr×nh CNH, H§H ë ViÖt Nam. CH¦¥NG II - Thùc tr¹ng cña Doanh nghiÖp võa vµ nhá ë ViÖt Nam hiÖn nay 1.Thùc tr¹ng cña c¸c DNV&N Theo b¸o c¸o cña Bé KÕ Ho¹ch vµ ®Çu t­, kÓ tõ khi ban hµnh nghÞ ®Þnh 90/2001/CP vÒ trî gióp c¸c DNV&N tõ n¨m 2001 ®Õn nay, c¸c DNV&N t¨ng nhanh vÒ sè l­îng . ChØ tÝnh ®Õn th¸ng 6/2005, c¶ n­íc chØ cã trªn 125 ngh×n DNV&N ®­îc thµnh lËp víi tæng sè vèn ®¨ng ký xÊp xØ 250 tû ®ång, ®­a tæng sè c¸c DNV&N trong c¶ n­íc lªn gÇn 2000 doanh nghiÖp víi tæng sè vèn ®¨ng ký lªn gÇn 400 ngh×n tû ®ång (t­¬ng ®­¬ng kho¶ng 25,2 tû USD). Trong ®ã lo¹i h×nh c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n chiÕm tû träng lín. Kho¶ng 55,4%, c«ng ty cæ phÇn chiÕm kho¶ng 12,5%, c¸c thµnh phÇn kh¸c nh­ c«ng ty hîp doanh, doanh nghiÖp nhµ n­íc vµ c«ng ty TNHH mét thµnh viªn chiÕm tû lÖ nhá kho¶ng 0,3% doanh nghiÖp t­ nh©n chiÕm 31,8% cßn l¹i. Cïng víi sù ph¸t triÓn v­ît bËc vÒ sè l­îng c¸c DNV&N ®· ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n vµ n¨ng ®éng h¬n, v­¬n lªn gãp phÇn vµo nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc, víi GDP chiÕm kho¶ng 45% tæng GDP cña c¶ n­íc, hµng n¨m thu hut 90% lao ®éng míi vµo lµm viÖc. C¸c DNV&N t¹o mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi c¸c tæng c«ng ty nhµ n­íc, c¸c tËp ®oµn xuyªn quèc gia, mèi quan hÖ nµy chØ ®­îc x¸c lËp b­íc ®Çu qua viÖc cung øng nguyªn vËt liÖu, hîp ®ång phô vµ vµ thµnh lËp m¹ng l­íi vÖ tinh ph©n phèi s¶n phÈm, song ®©y lµ mét h­íng ph¸t triÓn míi, hÕt søc quan träng ®Ó thóc ®Èy nhanh sù ph¸t triÓn cña c¸c DNV&N. Một cuộc điều tra quy m« được Cục Ph¸t triển doanh nghiệp nhỏ và vừa (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) tiến hành với sự tham gia của hơn 63 ngàn doanh nghiệp tại 30 tỉnh thành phÝa Bắc. Cuộc điều tra này nhằm nắm bắt tình hình các doanh nghiệp nhỏ và vừa, các nhu cầu của doanh nghiệp cần trợ giúp. Thông qua đó, các cơ quan quản lý có thể xây dựng các chương trình trợ giúp, đề xuất bổ sung cơ chế chính sách khuyến khích phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa. Cuộc điều tra cho thấy, quy mô vốn của các doanh nghiệp còn nhỏ, gần 50% số doanh nghiệp có mức vốn dưới 1 tỷ đồng; gần 75% số doanh nghiệp có mức vốn dưới 2 tỷ đồng và 90% số doanh nghiệp có mức vốn dưới 5 tỷ đồng. Do quy mô sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp Việt Nam là rất nhỏ bé nên khả năng cạnh tranh sẽ rất kém. Việc đổi mới thiết bị, công nghệ của các doanh nghiệp là cấp thiết nhưng còn rất khó khăn. Bất cập về trình độ quản lý và công nghệ Theo thống số liệu thống kê, có tới 55.63% số chủ doanh nghiệp có trình độ học vấn từ trung cấp trở xuống, trong đó 43,3% chủ doanh nghiệp có trình độ học vấn từ sơ cấp và phổ thông các cấp. Cụ thể, số người là tiến sỹ chỉ chiếm 0,66%; thạc sỹ 2,33%; đã tốt nghiệp đại học 37,82%; tốt nghiệp cao đẳng chiếm 3,56%; tốt nghiệp trung học chuyên nghiệp chiếm 12,33% và 43,3% có trình độ thấp hơn. Điều đáng chú ý là đa số các chủ doanh nghiệp ngay những người có trình độ học vấn từ cao đẳng và đại học trở lên thì cũng ít người được đào tạo về kiến thức kinh tế và quản trị doanh nghiệp. Điều này có ảnh hưởng lớn đến việc lập chiến lược phát triển, định hướng kinh doanh và quản lý của các doanh nghiệp Việt Nam. Về trình độ sử dụng công nghệ, chỉ có khoảng 8% số doanh nghiệp đạt trình độ công nghệ tiên tiến mà phần lớn là các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI). Doanh nghiệp trong nước đang sử dụng công nghệ cũ, lạc hậu và khả năng cạnh tranh về công nghệ của các doanh nghiệp phía Bắc là rất thấp. Bên cạnh đó, chỉ tiêu về sử dụng công nghệ thông tin cũng cho thấy, tuy số doanh nghiệp có sử dụng máy vi tính lên đến hơn 60% nhưng chỉ có 11,55% doanh nghiệp có sử dụng mạng nội bộ (LAN), số doanh nghiệp có Website là rất thấp chỉ 2,16%. Đây là một kết quả rất đáng lo ngại vì khả năng tham gia thương mại điện tử và khai thác thông tin qua mạng của các doanh nghiệp phía Bắc còn rất thấp, chưa tương xứng với mong muốn phát triển thương mại điện tử của Chính phủ. Cuộc điều tra cũng chỉ ra một nghịch lý; trong khi trình độ về kỹ thuật công nghệ còn thấp nhưng nhu cầu đào tạo về kỹ thuật và công nghệ của doanh nghiệp có tỷ lệ rất thấp; chỉ 5.65% doanh nghiệp được điều tra có nhu cầu về đào tạo công nghệ. Điều này cho thấy, các doanh nghiệp Việt Nam nói chung và các doanh nghiệp phía Bắc nói riêng, chưa coi trọng đúng mức đến các vấn đề về kỹ thuật và công nghệ. Mặc dù đây là yếu tố quyết định sự thành bại của doanh nghiệp trên thương trường. Số liệu tổng hợp cũng cho thấy một sự khác biệt cơ bản giữa các doanh nghiệp Việt Nam với các doanh nghiệp của các nước khác. Trong khi các doanh nghiệp trên thế giới quan tâm hàng đầu về các thông tin công nghệ và tiến bộ kỹ thuật, thị trường cung cấp và tiêu thụ thì doanh nghiệp Việt Nam lại chủ yếu quan tâm đến các thông tin về cơ chế, chính sách liên quan đến doanh nghiệp, rất ít doanh nghiệp quan tâm đến các thông tin về kỹ thuật và công nghệ. Nhu cầu lớn về vốn, thị trường và đào tạo Qua cuộc điều tra, các doanh nghiệp tiếp tục đề cập tới nhiều khó khăn đã được nhắc đến nhiều lần. Cụ thể 66.95% doanh nghiệp cho biết thường gặp khó khăn về tài chính; 50.62% doanh nghiệp thường gặp khó khăn về mở rộng thị trường; 41.74% doanh nghiệp gặp khó khăn về đất đai và mặt bằng sản xuất; 25.22% doanh nghiệp gặp khó khăn về giảm chi phí sản xuất; 24.23% khó khăn về thiếu các ưu đãi về thuế; 19.47% khó khăn về thiếu thông tin; 17.56% doanh nghiệp khó khăn về đào tạo nguồn nhân lực... Về khả năng tiếp cận các nguồn vốn của Nhà nước: chỉ có 32,38% số doanh nghiệp cho biết đã tiếp cận được các nguồn vốn của Nhà nước, chủ yếu là doanh nghiệp Nhà nước và doanh nghiệp cổ phần hoá; 35,24% số doanh nghiệp khó tiếp cận và 32,38% số doanh nghiệp không tiếp cận được. Trong khi đó, việc tiếp cận nguồn vốn khác cũng gặp khó khăn. Chỉ có 48,65% số doanh nghiệp khả năng tiếp cận, 30,43% số doanh nghiệp khó tiếp cận và 20,92% số doanh nghiệp không tiếp cận được. Bên cạnh đó, việc tham gia các chương trình xúc tiến thương mại của Nhà nước cũng rất khó khăn. Chỉ có 5,2% số doanh nghiệp đã được tham gia; 23,12% số doanh nghiệp khó được tham gia và 71,67% số doanh nghiệp không được tham gia. Từ thực tế này, các chuyên gia thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng cần đẩy nhanh việc thành lập các quỹ bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa; đồng thời, Chính phủ cần sớm có Chương trình xúc tiến xuất khẩu dành riêng cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Qua cuộc điều tra, doanh nghiệp cũng bày tỏ nhu cầu về đào tạo trong rất nhiều lĩnh vực, trong đó có 33,64% số doanh nghiệp có nhu cầu đào tạo về tài chính, kế toán; 31,62% số doanh nghiệp có nhu cầu đào tạo về quản trị doanh nghiệp; 24,14% có nhu cầu đào tạo về phát triển thị trường; 20,17% số doanh nghiệp có nhu cầu đào tạo về lập kế hoạch, chiến lược kinh doanh; 12,89% có nhu cầu đào tạo về phát triển sản phẩm mới; 12,89% có nhu cầu đào tạo về kỹ năng đàm phán và ký kết hợp đồng kinh tế; 11,62% có nhu cầu đào tạo về quản lý nguồn nhân lực; 10,85% số doanh nghiệp có nhu cầu đào tạo về ứng dung công nghệ thông tin trong doanh nghiệp... Rõ ràng là các doanh nghiệp đã nhận thấy nhu cầu rất lớn về đào tạo nhưng chưa được đáp ứng. Đây là vấn đề mà các cơ quan chức năng cần tập trung hỗ trợ; đồng thời cũng là một thị trường đang cần rất nhiều dịch vụ đào đạo chất lượng cao, là cơ hội cho các đại học, các viện nghiên cứu... 2. Nh÷ng ®ãng gãp tÝch cùc cña Doanh nghiÖp võa vµ nhá Trong nh÷ng n¨m qua, DNV&N ®· cã nh÷ng ®ãng gãp ®¸ng kÓ trong sù ph¸t triÓn chung cña ®Êt n­íc. 2.1 c¸c doanh nghiÖp nµy gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Theo sè liÖu thèng kª vµ ®¸nh gi¸ cña c¸c chuyªn gia th× gi¸ trÞ s¶n phÈm hµng ho¸ cña DNV&N chiÕm kho¶ng 45% GDP. DNV&N t¹o ra kho¶ng 31% gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng c«ng nghiÖp, 78% tæng møc b¸n lÎ, 64% tæng l­îng vËn chuyÓn hµng ho¸, 100% gi¸ trÞ s¶n phÈm hµng ho¸ cña mét sè nghµnh nghÒ nh­ xÎ gç, chiÕu cãi, giÇy dÐp, hµng thñ c«ng mü nghÖ. Do sè l­îng DNV&N t¨ng nhanh nªn mÆt hµng phong phó, ®¸p øng ngµy cµng tèt h¬n nhu cÇu x· héi, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm t¨ng lªn, thÞ tr­êng s«i ®éng h¬n. DNV&N cßn gãp phÇn khai th¸c tiÒm n¨ng cña ®Êt n­íc ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ nh­ tµi nguyªn, lao ®éng, vèn, thÞ tr­êng ®Æc biÖt lµ tay nghÒ tinh x¶o vµ truyÒn thèng d©n téc. Nhê ph¸t huy lîi thÕ cña DNV&N nªn trong thêi gian qua, tèc ®é ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cña khu vùc kinh tÕ t­ nh©n trong ®ã chñ yÕu lµ DNV&N ®¹t kh¸ cao. Trong c«ng nghiÖp, gi¸ trÞ s¶n l­îng toµn ngµnh t¨ng lªn 251% th× khu vùc nhµ n­íc t¨ng lªn 282,4%, khu vùc c«ng nghiÖp tËp thÓ gi¶m xuèng cßn 12,59%, khu vùc c«ng nghiÖp t­ nh©n t¨ng rÊt m¹nh ®¹t 449,5%. 2.2 c¸c doanh nghiÖp nµy gãp phÇn gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò x· héi, tr­íc hÕt lµ t¹o c«ng ¨n viÖc lµm vµ thu nhËp d©n c­ Hµng n¨m n­íc ta cã kho¶ng trªn 1 triÖu ng­êi gia nhËp lùc l­îng lao ®éng. Theo sè liÖu tÝnh to¸n th× cã kho¶ng 6,6 triÖu lao ®éng lµm viÖc trong c¸c c¬ së phi n«ng nghiÖp ngoµi quèc doanh, chñ yÕu lµ DNV&N, vµ cã kho¶ng 1,2 triÖu lao ®éng lµm viÖc trong c¸c DNV&N thuéc khu vùc nhµ n­íc. Nh­ vËy DNV&N ®· thu hót 7,8 triÖu ng­êi chiÕm 25 – 26% lùc l­îng lao ®éng c¶ n­íc(1995). C¸c doanh nghiÖp nµy cßn thu hót lao ®éng bÞ lo¹i cña doanh nghiÖp nhµ n­íc vµ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Tuy nhiªn chØ tiªu nµy vÉn cßn thÊp so víi c¸c n­íc trong khu vùc, ë ®ã DNV&N thu hót 50-60% lùc l­îng lao ®éng x· héi. Lao ®éng trong c¸c DNV&N th­êng cã thu nhËp cao h¬n nhiÒu so víi thu nhËp cña lao ®éng cñ._.