Thực trạng và các giải pháp đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu thịt lợn của Việt Nam
Tài liệu Thực trạng và các giải pháp đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu thịt lợn của Việt Nam: ... Ebook Thực trạng và các giải pháp đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu thịt lợn của Việt Nam
Tóm tắt tài liệu Thực trạng và các giải pháp đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu thịt lợn của Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Ch¬ng I
Kh¸i qu¸t thÞ trêng thÞt lîn thÕ giíi vµ
t×nh h×nh ch¨n nu«i lîn xuÊt khÈu ë ViÖt Nam
I. T×nh h×nh thÞ trêng thÞt lîn thÕ giíi
1. Tæng quan thÞ trêng thÞt thÕ giíi
ThÕ kû XX ®· chøng kiÕn nh÷ng thµnh tùu vît bËc cña con ngêi trong c¸c lÜnh vùc khoa häc vµ kü thuËt nh thµnh c«ng gi¶i m· gien ngêi, nh©n b¶n v« tÝnh trong ngµnh c«ng nghÖ sinh häc, t¹o ra c¸c lo¹i n¨ng lîng thay thÕ míi hiÖu qu¶ vµ dåi dµo nh n¨ng lîng mÆt trêi, n¨ng lîng nguyªn tö trong ngµnh n¨ng lîng, c¸c thÕ hÖ m¸y tÝnh nèi tiÕp nhau ra ®êi ngµy cµng hiÖn ®¹i vµ c¸c øng dông cña chóng trong ngµnh c«ng nghÖ th«ng tin, nh÷ng kh¸m ph¸ míi trong ngµnh khoa häc vò trô, chÕ t¹o nhiÒu lo¹i thuèc míi trong y häc,.... TÊt c¶ nh÷ng tiÕn bé ®ã ®· thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh kinh tÕ, x· héi, n©ng cao ®êi sèng con ngêi. §êi sèng con ngêi cµng ®îc n©ng cao, nhu cÇu dinh dìng trong c¸c b÷a ¨n hµng ngµy-nguån cung cÊp dinh dìng chÝnh cho con ngêi cµng ®îc chó ý c¶i thiÖn. Tõ ®ã, nhu cÇu ®èi víi c¸c thùc phÈm chÕ biÕn tõ thÞt ngµy cµng t¨ng, t¹o nªn ®éng lùc ph¸t triÓn ngµnh s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn thÞt thÕ giíi.
Tõ xa xa, nhu cÇu bæ sung protªin ®· lµ nhu cÇu thiÕt yÕu ®èi víi con ngêi nªn con ngêi rÊt cÇn ¨n thÞt trong c¸c b÷a ¨n. Ngêi tiÒn sö ®· biÕt s¨n b¾t thó trong rõng lÊy thÞt, råi dÇn dÇn t×m c¸ch thuÇn ho¸ c¸c con vËt hoang d¹i trë thµnh thó nu«i trong nhµ, ch¨m sãc vµ nu«i chóng lín, sau ®ã giÕt thÞt dïng trong c¸c b÷a ¨n. Nguån cung cÊp thÞt cho con ngêi khi ®ã lµ tù cung tù cÊp, kh«ng hÒ cã trao ®æi thÞt trong ®êi sèng. Thêi gian tr«i qua, ph©n c«ng lao ®éng lín lÇn thø nhÊt diÔn ra, ch¨n nu«i t¸ch khái trång trät, kÕt qu¶ cña sù ph©n c«ng nµy lµ n¨ng suÊt lao ®éng ®îc n©ng cao mét bíc, trao ®æi s¶n phÈm trë nªn thêng xuyªn, trong x· héi xuÊt hiÖn hµng ho¸. C¸c ho¹t ®éng trao ®æi c¸c lo¹i hµng ho¸ b¾t ®Çu ra ®êi vµ ngµy mét ph¸t triÓn trong ®ã trao ®æi thÞt lµ mét phÇn kh«ng thÓ thiÕu ®îc cña c¸c ho¹t ®éng nµy.
Cïng víi sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña ph¬ng thøc s¶n xuÊt T b¶n chñ nghÜa, ngo¹i th¬ng ®· h×nh thµnh vµ trë thµnh ®éng lùc ph¸t triÓn chÝnh cña ph¬ng thøc nµy. Ho¹t ®éng trao ®æi trong nhiÒu lÜnh vùc ®îc n©ng lªn mét tÇm cao míi, kh«ng chØ bã hÑp trong ph¹m vi biªn giíi mét quèc gia mµ giê ®©y, c¸c ho¹t ®éng th¬ng m¹i ®· diÔn ra trªn ph¹m vi quèc tÕ. Díi h×nh thøc xuÊt khÈu - b¸n hµng ho¸ vµ dÞch vô cho níc ngoµi vµ nhËp khÈu - mua hµng ho¸ vµ dÞch vô cña níc ngoµi, c¸c qu¸ tr×nh th¬ng m¹i quèc tÕ diÔn ra nhén nhÞp vµ mang l¹i nhiÒu lîi Ých cho c¶ ngêi nhËp khÈu vµ ngêi xuÊt khÈu. Th¬ng m¹i thÞt quèc tÕ còng dÇn h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh nµy.
Tr¶i qua qu¸ tr×nh ph¸t triÓn l©u dµi, thÞ trêng thÞt thÕ giíi ®· cã nhiÒu bíc th¨ng trÇm. Nhng cho ®Õn nay, thÞ trêng thÞt ®· cã nhiÒu dÊu hiÖu l¹c quan vµ b¸o hiÖu mét qu¸ tr×nh ph¸t triÓn liªn tôc. S¶n lîng thÞt toµn cÇu liªn tôc t¨ng, gi¸ trÞ xuÊt nhËp khÈu t¨ng cao, b×nh qu©n khèi lîng thÞt trªn ®Çu ngêi t¨ng, ®Æc biÖt cao ë mét sè níc ph¸t triÓn nh Mü, Canada, NhËt, Anh, Ph¸p, ... Cã ®îc kÕt qu¶ nh vËy lµ nhê nh÷ng tiÕn bé trong khoa häc n«ng nghiÖp víi kÕt qu¶ lai t¹o nh÷ng gièng míi, con míi cho n¨ng suÊt vµ chÊt lîng cao, ch¨n nu«i c«ng nghiÖp quy m« lín, gi¸ thøc ¨n ch¨n nu«i thÊp, kinh tÕ thÕ giíi ph¸t triÓn, thu nhËp quèc d©n vµ nhu cÇu tiªu dïng, sinh ho¹t cña nhiÒu níc t¨ng, thªm vµo ®ã mét sè thÞ trêng më cöa cho s¶n phÈm nhËp khÈu ®· thóc ®Èy s¶n xuÊt, tiªu dïng, t¹o ®µ cho s¶n xuÊt vµ th¬ng m¹i thÞt toµn cÇu t¨ng nhanh.
1.1. S¶n xuÊt
Sù t¨ng trëng m¹nh mÏ cña nÒn kinh tÕ toµn cÇu trong thËp kû võa qua ®· lµm cho nhu cÇu ®èi víi s¶n phÈm thÞt t¨ng lªn, dÉn ®Õn t¨ng t¬ng øng s¶n lîng thÞt thÕ giíi. Theo sè liÖu cña Tæ chøc n«ng l¬ng thÕ giíi FAO, s¶n lîng thÞt toµn cÇu n¨m 2001 ®¹t 236,9 triÖu tÊn t¨ng 1,5% so víi n¨m 2000 (s¶n lîng thÞt bß gi¶m 1%, thÞt gia cÇm t¨ng 3% vµ thÞt lîn t¨ng 2,2%), n¨m 2002 tû lÖ t¨ng trëng lµ 3,03% lªn 244,08 triÖu tÊn vµ dù kiÕn n¨m 2003 sÏ t¨ng 1,2% lªn 247,7 triÖu tÊn (trong ®ã s¶n lîng gia cÇm t¨ng m¹nh nhÊt víi 2,2% so víi n¨m 2002). S¶n lîng thÞt thÕ giíi chñ yÕu tËp trung vµo 3 khu vùc chÝnh lµ Mü, Liªn minh Ch©u ¢u vµ Trung Quèc.Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, s¶n lîng thÞt t¨ng chñ yÕu ë Trung Quèc, níc hiÖn nay chiÕm gÇn 40% s¶n lîng thÞt cña thÕ giíi.
Mét ®Æc ®iÓm quan träng cña ngµnh s¶n xuÊt thÞt thÕ giíi lµ s¶n xuÊt thÞt tËp trung vµo mét sè níc cã nÒn n«ng nghiÖp ph¸t triÓn vµ cã ®iÒu kiÖn tù nhiªn thuËn lîi cho ngµnh ch¨n nu«i. §ã lµ c¸c níc Mü, Liªn minh Ch©u ¢u, Trung Quèc, Braxin, Canada,... §Æc biÖt lµ Trung Quèc, Mü, Liªn minh Ch©u ©u lµ nh÷ng níc cã tèc ®é t¨ng trëng ®µn gia sóc vµ gia cÇm vµ s¶n lîng thÞt cao ®¸ng kÓ.
Hµng n¨m Trung Quèc t¨ng s¶n lîng thÞt 10%, lµ møc t¨ng nhanh h¬n bÊt cø n¬i nµo trªn thÕ giíi, giai ®o¹n 1988-1997, s¶n lîng thÞt cña Trung Quèc ®· t¨ng lªn 3 lÇn ®¹t møc 67 triÖu tÊn vµo n¨m 1997. Thµnh c«ng nµy ®· khiÕn Trung Quèc trë thµnh quèc gia s¶n xuÊt gÇn 1/2 s¶n lîng thÞt cña thÕ giíi. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn sù t¨ng trëng m¹nh mÏ cña ngµnh s¶n xuÊt thÞt cña Trung Quèc lµ do qu¸ tr×nh tù do ho¸ thÞ trêng, b¾t ®Çu tõ cuèi thËp niªn 80 cña thÕ kû XX, cïng víi t¨ng thu nhËp ngêi d©n kÕt hîp víi nh÷ng chÝnh s¸ch c¶i c¸ch, ph¸t triÓn ngµnh ch¨n nu«i. Trong c¬ cÊu s¶n xuÊt thÞt cña Trung Quèc, ®¸ng chó ý lµ sù næi lªn cña ngµnh gia cÇm nhê Trung Quèc ®· hiÖn ®¹i ho¸ ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt mÆc dï thÞt lîn vÉn ®ang lµ s¶n phÈm chiÕm u thÕ.
§øng vÞ trÝ thø hai thÕ giíi vÒ s¶n xuÊt thÞt lµ Mü, hiÖn ®ang chiÕm trªn 20% tæng s¶n lîng thÞt thÕ giíi. Nhê lîi thÕ nguån cung cÊp tù nhiªn thuËn lîi, trong khi nhu cÇu thÕ giíi vÒ thÞt t¨ng vµ thÞ trêng néi ®Þa réng lín, Mü ®· ph¸t triÓn ®îc ngµnh s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn thÞt. Trong nh÷ng n¨m 90 cña thÕ kû XX, ngµnh thÞt cña Mü ®· vît qua EU (n¨m 1994) v¬n lªn vÞ trÝ thø hai thÕ giíi. Mçi n¨m s¶n lîng thÞt cña Mü t¨ng trung b×nh 3%. Nhu cÇu cña thÕ giíi ®èi víi s¶n phÈm thÞt cña Mü lµ rÊt lín. S¶n lîng thÞt t¨ng lªn chñ yÕu lµ s¶n lîng thÞt gia cÇm, s¶n phÈm hiÖn nay chiÕm kho¶ng 45% s¶n lîng thÞt cña Mü.
VÞ trÝ thø ba trong ngµnh s¶n xuÊt thÞt thÕ giíi thuéc vÒ Liªn minh Ch©u ¢u, vèn lµ khu vùc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cao tõ l©u ®êi, søc khoÎ vµ nhu cÇu dinh dìng cña con ngêi lu«n ®îc c¸c níc nµy ®Æc biÖt chó ý. Tû träng cña ch¨n nu«i vµ nghÒ c¸, nh÷ng ngµnh s¶n xuÊt ra thùc phÈm trùc tiÕp ¶nh hëng ®Õn viÖc båi bæ søc khoÎ vµ trÝ tuÖ cña con ngêi ngµy cµng cao trong tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Liªn minh Ch©u ©u ®îc ®¸nh gi¸ lµ cã ngµnh ch¨n nu«i ph¸t triÓn rÊt cao, tû träng ngµnh ch¨n nu«i trong tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ë Liªn minh Ch©u ¢u thêng lµ 60-70%. ë nh÷ng níc nh Anh, Hµ Lan, T©y §øc, §an M¹ch, Aix¬len tû träng nµy chiÕm tíi 70-80%, níc cã tû träng thÊp nh Italia còng chiÕm tíi 50%. S¶n lîng thÞt cña Liªn minh Ch©u ©u hiÖn lµ 45,493 triÖu tÊn chiÕm kho¶ng 19% s¶n lîng thÞt toµn thÕ giíi. HiÖn nay, s¶n lîng thÞt cña Liªn minh Ch©u ¢u ®ang cã xu híng gi¶m do viÖc c¾t gi¶m c¸c chÝnh s¸ch trî cÊp xuÊt khÈu vµ dÞch bÖnh bß ®iªn, lë måm long mãng diÔn ra ë Anh, Ph¸p vµo n¨m 1999, 2001. DÞch bÖnh còng dÉn ®Õn viÖc c¸c níc nµy mÊt mét sè thÞ trêng xuÊt khÈu thÞt lín ë Ch©u ¸.
Tãm l¹i, 3 níc vµ khu vùc kinh tÕ ph¸t triÓn trªn ®· s¶n xuÊt phÇn lín s¶n lîng thÞt thÕ giíi. C¸c níc ®ang ph¸t triÓn còng ®ang cã xu híng t¨ng dÇn s¶n lîng thÞt cña níc m×nh. S¶n lîng thÞt cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn t¨ng 3,5% trong n¨m nµy. S¶n lîng thÞt cña c¸c níc ph¸t triÓn gi¶m 1% do s¶n xuÊt thÞt bß gi¶m 4%. N¨m 2001, s¶n xuÊt thÞt ë Nam Mü, Ch©u ¸ t¨ng 3%, trong ®ã s¶n xuÊt thÞt cña Indonexia, Philippin, Th¸i Lan, ViÖt Nam t¨ng lªn chñ yÕu lµ thÞt gia cÇm vµ thÞt lîn.
§Æc ®iÓm thø hai trong s¶n xuÊt thÞt thÕ giíi lµ xu híng thay ®æi c¬ cÊu s¶n phÈm thÞt (gåm c¸c lo¹i thÞt bß bª, thÞt lîn, thÞt gia cÇm, thÞt cõu dª, vµ c¸c lo¹i kh¸c) theo híng gia t¨ng tû lÖ thÞt lîn vµ thÞt gia cÇm. ThÞt gia cÇm gia t¨ng liªn tôc trong suèt thËp kû nµy víi tèc ®é 17%/n¨m trong khi thÞt lîn duy tr× ë møc ®é t¨ng khiªm tèn h¬n lµ 4%/n¨m. Khèi lîng thÞt bß vèn chiÕm u thÕ tríc kia, giê ®©y t¨ng chËm l¹i mét phÇn do gi¸ c¶ khuyÕn khÝch viÖc tiªu thô c¸c lo¹i thÞt kh¸c. HiÖn nay xu híng nµy ®· t¹m æn ®Þnh dÉn ®Õn c¬ cÊu thÞt thÕ giíi hiÖn t¬ng ®èi æn ®Þnh víi 3 lo¹i chÝnh lµ thÞt bß bª, thÞt lîn vµ thÞt gia cÇm víi cã khèi lîng chiÕm tû träng gÇn t¬ng ®¬ng. MÆc dï c¬ cÊu nµy cã thÓ thay ®æi vÒ tû lÖ theo tõng níc vµ khu vùc
B¶ng 1.1: S¶n xuÊt thÞt thÕ giíi (®¬n vÞ: triÖu tÊn)
N¨m
1999
2000
2001
2002
2003
(dù b¸o)
Gia cÇm
64,7
66,6
68,6
72,9
74,5
ThÞt lîn
89,9
91,1
93,1
94,3
95,8
ThÞt bß
58,9
60
59,4
61,3
61,2
Dª cõu
11,1
11,4
11,5
11,7
11,8
ThÞt kh¸c
4,2
4,3
4,3
4,5
4,4
Tæng s¶n lîng
228,8
223,4
236,9
244,7
247,7
Nguån: F.A.O.
Theo b¶ng 1.1, ta thÊy tæng s¶n lîng thÞt thÕ giíi lu«n t¨ng ®Òu trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Dù b¸o, xu híng gia t¨ng nµy cßn tiÕp tôc trong nh÷ng n¨m tíi tuy tèc ®é kh«ng cao b»ng nh÷ng n¨m tríc.Trong c¬ cÊu thÞt, thÞt lîn vÉn cã khèi lîng cao nhÊt ®¹t 94,3 triÖu tÊn (n¨m 2002) chiÕm 38,53%. Cßn thÞt bß vµ thÞt gia cÇm cã khèi lîng lµ 61,3triÖu tÊn;72,9 triÖu tÊn vµ vµ tû träng t¬ng øng lµ 25,1%; 29,8%.
1.2. Th¬ng m¹i
ThÞt lµ mét lo¹i thùc phÈm ®éng vËt rÊt cÇn thiÕt cho con ngêi v× tiªu dïng thùc phÈm ®éng vËt cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc båi bæ søc khoÎ vµ ph¸t triÓn trÝ tuÖ cña con ngêi. Thêi gian gÇn ®©y, do ®êi sèng con ngêi ®îc n©ng cao, nhu cÇu thay ®æi c¬ cÊu b÷a ¨n theo híng t¨ng thùc phÈm ®éng vËt ph¸t triÓn, tõ ®ã t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc gia t¨ng th¬ng m¹i thÞt toµn cÇu.
Trong suèt thËp kû 90 cña thÕ kû XX, kim ng¹ch mËu dÞch thÞt thÕ giíi ®ang t¨ng víi møc trung b×nh 2% n¨m. Ba n¨m trë l¹i ®©y, do yªu cÇu kh¾t khe vÒ vÖ sinh an toµn thùc phÈm vµ møc gi¶m chi tiªu cña ngêi d©n do møc t¨ng trëng ch÷ng l¹i cña nhiÒu nÒn kinh tÕ, kim ng¹ch trao ®æi thÞt t¨ng trëng chËm l¹i. N¨m 2001 s¶n lîng thÞt trao ®æi lµ 17 triÖu tÊn, t¨ng 0,5% so víi n¨m 2000, lµ møc t¨ng thÊp nhÊt trong vßng 15 n¨m trë l¹i ®©y. N¨m 2002 lµ 18,8 triÖu tÊn vµ dù ®o¸n n¨m 2003 khèi lîng thÞt c¸c lo¹i giao dÞch trªn thÞ trêng thÕ giíi cã thÕ ®¹t 19,2 triÖu tÊn t¨ng 2%.
Nãi chung, thÞt vÉn lµ hµng ho¸ Ýt ®îc trao ®æi víi khèi lîng xuÊt khÈu chØ chiÕm 7% tæng s¶n lîng, chØ t¨ng nhÑ ®«i chót so víi cuèi thËp niªn 80. Kh¶ n¨ng dÔ h háng cao cña c¸c s¶n phÈm thÞt ®· k×m h·m trao ®æi thÞt tõ tríc ®Õn nay. §iÒu nµy cßn ®i kÌm víi nguyªn nh©n thiÕu c¸c c¬ së h¹ tÇng thÝch hîp cho viÖc trao ®æi thÞt nh c¸c ph¬ng tiÖn cña c¶ng biÓn, kho l¹nh,...ë c¸c thÞ trêng míi næi.
B¶ng 1.2: XuÊt khÈu thÞt thÕ giíi (®¬n vÞ: triÖu tÊn)
N¨m
1999
2000
2001
2002
2003 (Dù b¸o)
Gia cÇm
6,827
7,263
7,545
7,9
8,1
ThÞt lîn
3,259
3,250
3,248
4,0
4,0
ThÞt bß
5,413
5,363
5,166
5,9
6,1
Dª, cõu
0,695
0,708
0,777
0,68
0,66
ThÞt kh¸c
0,252
0,266
0,266
0,32
0,34
Tæng s¶n lîng
16,517
16,909
17,002
18,8
19,2
Nguån: F.A.O.
Trong c¬ cÊu c¸c s¶n phÈm thÞt ®îc trao ®æi trªn thÞ trêng thÕ giíi, thÞt gia cÇm chiÕm ®a sè, t¬ng øng theo c¸c n¨m 1999, 2001, 2002 lµ 41%, 44%, 42%. N¨m 2002 kim ng¹ch xuÊt khÈu thÞt gia cÇm lµ 7,9 triÖu tÊn trong khi thÞt lîn xuÊt khÈu lµ 4 triÖu tÊn chiÕm 21,27% trong trao ®æi c¸c s¶n phÈm thÞt, thÞt bß lµ 5,9 triÖu tÊn chiÕm 31,4%.
Trong 3 lo¹i s¶n phÈm chÝnh lµ thÞt bß bª, thÞt lîn vµ thÞt gia cÇm, thÞt lîn ®îc coi lµ Ýt ®îc trao ®æi trªn thÞ trêng thÕ giíi, chØ cã 3% tæng s¶n lîng thÞt lµ xuÊt khÈu trong khi 11% s¶n lîng thÞt bß vµ thÞt gia cÇm ®îc ®em trao ®æi trªn thÞ trêng thÕ giíi. Nguyªn nh©n cña viÖc thÞt lîn Ýt ®îc trao ®æi trªn thÞ trêng thÕ giíi lµ do thÞt lîn Trung Quèc Ýt ®îc trao ®æi trong khi Trung Quèc lµ níc s¶n xuÊt nhiÒu thÞt lîn nhÊt thÕ giíi. Tû lÖ thÞt bß ®em trao ®æi quèc tÕ so víi s¶n lîng thÞt bß s¶n xuÊt ra lµ t¬ng ®èi æn ®Þnh tõ cuèi thËp niªn 80 ë møc 11%. TÇm quan träng cña thÞt gia cÇm xuÊt khÈu l¹i ngµy mét t¨ng cho ®Õn nay ®· chiÕm 11% s¶n lîng thÞt gia cÇm s¶n xuÊt ®îc.
Trªn thÕ giíi, møc tiªu dïng thÞt hiÖn nay rÊt chªnh lÖch. C¸c níc ph¸t triÓn tiªu thô thÞt nhiÒu nhÊt ë møc 76,3 kg/ngêi/n¨m. ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn, møc tiªu thô thÞt b×nh qu©n theo ®Çu ngêi ®¹t 28,2 kg/ngêi/n¨m; cßn ë ch©u ¸ møc tiªu thô nµy lµ 27,5 kg; ë ch©u Phi lµ 14,1kg. Tiªu thô thÞt b×nh qu©n ®Çu ngêi trªn thÕ giíi lµ 38,4 kg/n¨m. Trong ®ã tiªu dïng c¸c s¶n phÈm thÞt ë c¸c nhãm níc ph¸t triÓn vµ ®ang ph¸t triÓn l¹i cã xu híng tr¸i ngîc nhau.Møc tiªu dïng thÞt ë c¸c níc ph¸t triÓn t¨ng b×nh qu©n 5,53%/n¨m, cßn ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn gi¶m b×nh qu©n 0,79%/n¨m.
C¸c níc ph¸t triÓn lµ nhãm níc tiªu thô nhiÒu thÞt nhÊt ®ång thêi còng lµ nhãm níc nhËp khÈu nhiÒu thÞt nhÊt theo thø tù Nga, NhËt B¶n, Mü, EU,...trong ®ã Nga vµ NhËt B¶n chiÕm vÞ trÝ ®øng ®Çu kiÓm so¸t h¬n 1/2 gi¸ trÞ mËu dÞch thÞt thÕ giíi. NhËt B¶n ®øng ®Çu vÒ nhËp khÈu thÞt lîn víi 1,125 triÖu tÊn n¨m 2002 chiÕm 30% tæng kim ng¹ch nhËp khÈu thÞt lîn thÕ giíi. Mü nhËp khÈu nhiÒu thÞt bß nhÊt 1,5 triÖu tÊn n¨m 2002 chiÕm 32% kim ng¹ch nhËp khÈu thÞt bß thÕ giíi. Cßn Nga l¹i v« ®Þch vÒ nhËp khÈu thÞt gia cÇm 1,22 triÖu tÊn gµ giß vµ 0,165 triÖu tÊn gµ t©y n¨m 2002 (theo t¹p chÝ Ngo¹i th¬ng sè 11-20/5/2003).
C¸c níc xuÊt khÈu chÝnh trªn thÞ trêng thÞt thÕ giíi hiÖn nay lµ Mü, EU, Australia, Brazil vµ c¶ Trung Quèc còng ®ãng vai trß quan träng. Mü vµ EU lµ nhµ cung cÊp chÝnh, xuÊt khÈu h¬n 50% tæng lîng thÞt xuÊt khÈu. N¨m 2002, Mü xuÊt khÈu ®îc: 1,119 triÖu tÊn thÞt bß ®øng thø hai thÕ giíi, chØ sau Australia (1,42 triÖu tÊn); 0,709 triÖu tÊn thÞt lîn, thø ba thÕ giíi (dÉn ®Çu lµ EU 1,3 triÖu tÊn), thø nhÊt vÒ gµ giß víi kim ng¹ch 2,208 triÖu tÊn vµ thø 2 vÒ gµ t©y víi kim ng¹ch lµ 0,207 triÖu tÊn.
B¶ng 1.3: DiÔn biÕn gi¸ thÞt thÕ giíi (USD/TÊn)
N¨m
ChØ sè gi¸ thÞt cña FAO (1990-1992:100)
ThÞt gµ miÕng XK cña EU
ThÞt lîn n¹c XK cña EU
ThÞt bß n¹c Gi¸ CIF XK cña óc
ThÞt cõu
XK cña EU
1995
99
922
2.470
1947
-
1996
96
978
2.733
1741
-
1997
96
843
2.724
1880
-
1998
83
760
2.121
1754
-
1999
84
602
2.073
1894
-
2000
85
592
2.073
1957
-
2001
83
645
2.077
2138
2912
2002
-
549
1830
2127
3303
2003
(Dù b¸o)
-
510
1758
2163
2626
Nguån: F.A.O.
B¶ng 1.3 cho thÊy cho ®Õn 2001 gi¸ thÞt bß vµ thÞt lîn t¬ng ®èi æn ®Þnh vµ cao h¬n h¼n thÞt gµ ë møc 2040 USD/tÊn trong khi thÞt gµ gi¶m gi¸ ®Òu xuèng 645 USD/tÊn vµo n¨m 2001. Tõ 2002 tÊt c¶ c¸c s¶n phÈm thÞt ®Òu gi¶m gi¸, cµng lµm c¹nh tranh trë nªn gay g¾t trªn thÞ trêng thÞt thÕ giíi.
Theo dù ®o¸n cña th¸ng 3/2003 cña Bé N«ng nghiÖp Mü (USDA), tæng mËu dÞch thÞt toµn thÕ giíi n¨m 2003 sÏ t¨ng kho¶ng 1% so víi n¨m 2002, ®¹t 16,83 triÖu tÊn. Nh÷ng thay ®æi trong chÝnh s¸ch nhËp khÈu ë nh÷ng thÞ trêng lín cã thÓ g©y ¶nh hëng lín lªn møc ®é nhËp khÈu thÞt vµo c¸c thÞ trêng nµy.
2. T×nh h×nh thÞ trêng thÞt lîn thÕ giíi
2.1. S¶n xuÊt vµ ch¨n nu«i
TriÖu tÊn
N¨m
BiÓu ®å tæng s¶n lîng thÞt lîn cña thÕ giíi
Nguån F.A.O vµ t¹p chÝ th¬ng m¹i sè 40/2003 S¶n xuÊt vµ ch¨n nu«i lîn trªn thÕ giíi trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y liªn tôc t¨ng trëng vµ ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tÝch ®¸ng kÓ. S¶n lîng thÞt lîn t¨ng ®Òu ë møc 4,05%/n¨m trong giai ®o¹n 1992-1997, sau ®ã t¨ng chËm l¹i nhng vÉn ë møc 1-2%/n¨m. Nh÷ng n¨m ®Çu cña thÕ kû 21, s¶n xuÊt thÞt lîn ph¸t triÓn m¹nh trë l¹i, ®¹t ®îc tèc ®é 2,8%/n¨m vµo n¨m 2002, vµ cã thÓ ®¹t møc 1,53% vµo n¨m 2003.
ThÞt lîn lµ mét lo¹i thùc phÈm ®îc tiªu dïng nhiÒu trong b÷a ¨n cña con ngêi.Trõ mét sè níc Håi gi¸o nh Malaysia, Brunei, khu vùc Trung §«ng,...tiªu dïng rÊt Ýt thÞt lîn, hÇu hÕt c¸c níc trªn thÕ giíi ®Òu ¨n thÞt lîn vµ ®ang ®Èy m¹nh viÖc tiªu dïng thÞt lîn trong b÷a ¨n. ë mét sè níc nh ViÖt Nam, Trung Quèc,... tiªu dïng thÞt chñ yÕu lµ tiªu dïng thÞt lîn, chiÕm tíi 70% s¶n phÈm thÞt.
Tiªu dïng thÞt lîn tÝnh trªn ®Çu ngêi ë mét sè níc ®¹t møc kh¸ cao: Céng hoµ SÐc 67,9 kg/ngêi/n¨m; §an M¹ch 64,8; ¸o 57,3; T©y Ban Nha 55,9; Hång K«ng 55,4; §µi Loan 38,2; Trung Quèc 34,1; Mü 28,1 kg/ngêi/n¨m. C¸c níc ph¸t triÓn tiªu dïng nhiÒu thÞt lîn nhÊt, chñ yÕu ®Ó phôc vô b÷a ¨n hµng ngµy vµ chÕ biÕn s¶n phÈm xuÊt khÈu.
Níc s¶n xuÊt nhiÒu thÞt lîn nhÊt thÕ giíi hiÖn nay lµ Trung Quèc. §iÒu nµy còng rÊt dÔ hiÓu do Trung Quèc chÝnh lµ níc s¶n xuÊt thÞt lín nhÊt thÕ giíi. Nh÷ng n¨m 1990, s¶n lîng thÞt lîn Trung Quèc ®· chiÕm tíi 49% tæng s¶n lîng thÞt lîn thÕ giíi. Nguyªn nh©n cña viÖc ph¸t triÓn ch¨n nu«i lîn ë Trung Quèc lµ chñ yÕu do d©n sè ®«ng, nhu cÇu vÒ thÞt ®Æc biÖt lµ thÞt lîn rÊt lín, nu«i lîn l¹i rÊt phï hîp víi c¸c gia ®×nh ë n«ng th«n Trung Quèc. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, Trung Quèc ®· ®a ra nh÷ng chÝnh s¸ch hç trî vµ ph¸t triÓn ngµnh ch¨n nu«i, trong ®ã cã ch¨n nu«i lîn kh¸ thµnh c«ng nªn ngµnh ch¨n nu«i cña Trung Quèc ®îc hiÖn ®¹i ho¸, ngµy cµng v÷ng m¹nh. N¨m 2003, Trung quèc vÉn lµ níc s¶n xuÊt thÞt lîn lín nhÊt thÕ giíi: tæng ®µn lîn lµ 170.146.000 con, s¶n lîng dù ®o¸n ®¹t 44,1 triÖu tÊn, t¨ng 2% so víi n¨m tríc vµ chiÕm tíi 50,8% tæng s¶n lîng thÞt lîn thÕ giíi (theo FAO). N¨m nay lµ n¨m thø 4 liªn tiÕp s¶n xuÊt vµ tiªu thô thÞt lîn cña Trung Quèc t¨ng. ThÞt lîn Trung Quèc s¶n xuÊt ra chñ yÕu tiªu thô néi ®Þa, xuÊt khÈu tuy kh¸ cao (225.000 tÊn n¨m 2002) nhng kh«ng ®¸ng bao nhiªu so víi tæng s¶n lîng. Nhu cÇu tiªu thô thÞt lîn cña Trung quèc sÏ tiÕp tôc t¨ng kho¶ng 2,65% n¨m tíi.
Khu vùc s¶n xuÊt thÞt lîn lín thø hai thÕ giíi hiÖn nay lµ Liªn minh Ch©u ©u-khu vùc næi tiÕng cã nÒn n«ng nghiÖp ph¸t triÓn cao vµ së h÷u ngµnh ch¨n nu«i hiÖn ®¹i. S¶n lîng thÞt lîn cña khu vùc nµy chiÕm kho¶ng 20,53% tæng s¶n lîng thÞt lîn thÕ giíi. N¨m 2003, Liªn minh Ch©u ©u s¶n xuÊt ®îc 17,82 triÖu tÊn, t¨ng 0,1% so víi n¨m 2002, trong khi tiªu thô thÞt íc kho¶ng 16,55-16,56 triÖu tÊn.
C¸c níc s¶n xuÊt thÞt chñ yÕu kh¸c cßn cã Mü, Nga, Ba Lan vµ c¸c níc §«ng Nam ¸. T¹i Mü, s¶n lîng thÞt lîn ®Õn hÕt n¨m 2003 sÏ gi¶m 0,9% so víi n¨m tríc, cßn 8,82 triÖu tÊn, tiªu thô thÞt lîn gi¶m 1,75%, cßn 8,57 triÖu tÊn (theo FAO).ë Nga, mÊy n¨m 2000-2002, s¶n lîng thÞt lîn cña Nga liªn tôc t¨ng víi tèc ®é 2,5-3,5%/ n¨m. Nguyªn nh©n t¨ng trëng lµ do kinh tÕ Nga t¨ng trëng æn ®Þnh, søc mua trong d©n c t¨ng, kh¶ n¨ng s¶n xuÊt tíi 41,8%. N¨m 2003, s¶n lîng thÞt lîn cña Nga t¨ng víi tèc ®é cao nhÊt, t¨ng 6,2% so víi n¨m tríc, ®¹t 1,7 triÖu tÊn.Tèc ®é t¨nng trëng thÞt lîn cña Nga nh vËy lµ phï hîp víi môc tiªu ph¸t triÓn s¶n xuÊt thÞt lîn néi ®Þa cña níc nµy lµ kho¶ng 7%/n¨m, gi¶m dÇn sù phô thuéc vµo thÞt lîn nhËp khÈu. ë §«ng Nam ¸, ViÖt Nam còng lµ ®Êt níc cã sù t¨ng trëng ®¸ng kÓ trong ngµnh ch¨n nu«i lîn, ®µn lîn ®Õn nay ®· cã 20 triÖu con, tæng s¶n lîng thÞt hµng n¨m ®¹t 1,5 triÖu tÊn.
2.2. Th¬ng m¹i
B¶ng 1.5 : S¶n lîng vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu thÞt lîn thÕ giíi
nh÷ng n¨m gÇn ®©y
N¨m 2001
N¨m 2002
N¨m 2003
(dù b¸o)
S¶n lîng (triÖu tÊn)
91,7
94,3
95,8
Kim ng¹ch xuÊt khÈu (triÖu tÊn)
3,5
4,0
4,0
Gi¸ c¶ (USD/tÊn)
2.077
1.830
1.758
Nguån: T¹p chÝ th¬ng m¹i sè 40/2003
Theo dâi t×nh h×nh th¬ng m¹i thÞt lîn trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ta nhËn thÊy nh÷ng ®Æc ®iÓm sau:
S¶n lîng thÞt lîn thÕ giíi trong nh÷ng n¨m qua liªn tôc t¨ng vµ chiÕm tû lÖ cao nhÊt trong c¬ cÊu thÞt thÕ giíi. Theo b¶ng 1.5, n¨m 2002, s¶n lîng thÞt ®· t¨ng 2,6 triÖu tÊn so víi 91,7 triÖu tÊn n¨m 2001, vµ íc tÝnh sÏ t¨ng lªn 95, 8 triÖu tÊn n¨m 2003.Th«ng thêng, thÞt lîn thêng chiÕm 38-39% tæng s¶n lîng thÞt toµn thÕ giíi, n¨m 2002, tæng s¶n lîng thÞt lîn thÕ giíi lµ 94,3 triÖu tÊn chiÕm 38,52% tæng s¶n lîng thÞt thÕ giíi. Tuy nhiªn, th¬ng m¹i thÞt lîn kh«ng nhiÒu nh c¸c s¶n phÈm thÞt kh¸c, chØ cã 3% khèi lîng thÞt lîn s¶n xuÊt ra lµ ®em trao ®æi trªn thÞ trêng thÕ giíi, trong khi 11% thÞt bß vµ thÞt gia cÇm s¶n xuÊt ra ®îc ®em trao ®æi. Do s¶n lîng thÞt lîn t¨ng nªn th¬ng m¹i thÞt lîn còng t¨ng theo lªn 4 triÖu tÊn n¨m 2002 tõ 3,5 triÖu tÊn n¨m 2001, thÞt bß vµ thÞt gia cÇm xuÊt khÈu ®îc t¬ng øng lµ 5,9 vµ 7,9 triÖu tÊn.
Theo nguån tin tõ C¬ quan N«ng nghiÖp quèc tÕ thuéc Bé N«ng nghiÖp Mü (USDA), ®Õn th¸ng 10 n¨m 2003, th¬ng m¹i thÞt lîn thÕ giíi tiÕp tôc t¨ng trëng. Tæng khèi lîng thÞt lîn xuÊt khÈu ®Õn hÕt n¨m 2003 cã thÓ ®¹t møc dù b¸o lµ 4 triÖu tÊn, t¨ng 2 % so víi n¨m 2002.
Còng theo nguån tin nµy, do nh÷ng thay ®æi trong chÝnh s¸ch nhËp khÈu vµo c¸c thÞ trêng chÝnh nh Nga, NhËt B¶n nªn dù ®o¸n th¬ng m¹i thÞt lîn toµn cÇu n¨m 2004 sÏ gi¶m nhÑ, kho¶ng 2%.ThÞ trêng B¾c Mü sÏ t¨ng trëng trong n¨m tíi nhng nhu cÇu nhËp khÈu l¹i gi¶m m¹nh ë NhËt B¶n, Nga vµ Liªn minh Ch©u ©u.
C¹nh tranh gi÷a c¸c níc xuÊt khÈu chÝnh nh Mü, Braxin, Canada vµ Liªn minh Ch©u ©u hiÖn diÔn ra gay g¾t.
S¶n lîng thÞt lîn Mü trong n¨m 2003 tiÕp tôc t¨ng vµ dù ®o¸n sÏ cßn t¨ng trong n¨m 2004 gÇn 1%, ®a n¨m tíi thµnh n¨m thø 14 t¨ng trëng liªn tôc.XuÊt khÈu thÞt lîn cña Mü n¨m 2003 còng t¨ng ®¹t 726.000 tÊn.Tuy nhiªn, Canada ®· vît Mü trë thµnh níc xuÊt khÈu thÞt lîn lín nhÊt thÕ giíi vµ thùc tÕ Mü l¹i lµ thÞ trêng nhËp khÈu thÞt lîn lín nhÊt cña Canada, chiÕm tíi 60%. EU sau khi xuÊt khÈu thÞt lîn bÞ gi¶m m¹nh do ¶nh hëng bÖnh lë måm long mãng, thÞ trêng n¨m 2003 ®· ®îc phôc håi vµ lîng thÞt lîn xuÊt ®i íc ®¹t 1,3 triÖu tÊn.
Kim ng¹ch xuÊt khÈu thÞt lîn cña Braxin tiÕp tôc t¨ng trëng. MÆc dï n¨m qua, Braxin ®· cè g¾ng ®µm ph¸n ®Ó th©m nhËp vµo thÞ trêng NhËt B¶n nhng nh÷ng lo l¾ng an toµn thùc phÈm liªn quan ®Õn dÞch bÖnh x¶y ra ë mét sè tØnh ë Braxin vÉn khiÕn cho ngêi tiªu dïng e ng¹i.MÆt kh¸c, Braxin ®ang nç lùc ®Ó gi¶m sù phô thuéc vµo thÞ trêng Nga.
TÊt c¶ thÞ trêng nhËp khÈu lín ®Òu t¨ng cêng nhËp khÈu thÞt lîn trong n¨m 2003. MÆc dï NhËt B¶n ®· b¾t ®Çu ¸p dông møc thuÕ b¶o hé, song nhËp khÈu thÞt lîn n¨m 2003 cña níc nµy vÉn t¨ng lín ë møc kû lôc 1,2 triÖu tÊn. T¹i Nga, nÒn kinh tÕ phôc håi khiÕn khèi lîng thÞt lîn nhËp khÈu t¨ng nhÑ, tíi 710.000 tÊn. §èi víi Mü, khèi lîng thÞt lîn nhËp khÈu trong n¨m 2003 íc ®¹t 490.000 tÊn, t¨ng 2% so víi n¨m 2002. T¹i Hång K«ng, nhu cÇu nhËp khÈu thÞt lîn n¨m 2003 t¨ng 5%, lªn møc kû lôc 300.000 tÊn, do nhu cÇu tiªu thô thÞt lîn thay thÕ thÞt gµ m¾c bÖnh cóm vµ thay ®æi thãi quen tiªu thô thÞt t¬i sang thÞt l¹nh cña ngêi d©n.
Gi¸ thÞt lîn thÕ giíi trong nh÷ng n¨m qua liªn tiÕp gi¶m xuèng, theo FAO n¨m 2003 gi¸ thÞt lîn thÕ giíi lµ 1.760 USD/tÊn, FOB Mü (thÞt lîn ®«ng l¹nh). Gi¸ thÞt h¹ lµ kÕt qu¶ c¹nh tranh gi÷a c¸c níc xuÊt khÈu thÞt lîn hiÖn nay. C¸c níc muèn t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña m×nh th× ph¶i n©ng cao søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm cña m×nh, tõ ®ã t¨ng chÊt lîng vµ h¹ gi¸ thµnh. Thªm vµo ®ã, chÝnh s¸ch nhËp khÈu thÞt lîn cña mét sè níc nhËp khÈu chñ yÕu thay ®æi theo híng chÆt chÏ h¬n ®· t¸c ®éng ®Õn gi¸ thÞt lîn trªn thÞ trêng thÕ giíi.
3. T×nh h×nh xuÊt nhËp khÈu thÞt lîn trªn thÞ trêng thÕ giíi
3.1. XuÊt khÈu
Nh×n chung, quy m« xuÊt khÈu thÞt lîn cßn rÊt nhá bÐ, xuÊt khÈu chØ chiÕm kho¶ng 3% s¶n lîng thÞt lîn thÕ giíi. §ång thêi, xuÊt khÈu thÞt lîn thua kÐm xuÊt khÈu thÞt bß vµ thÞt gia cÇm. C¬ cÊu mÆt hµng nµy cho thÊy vÞ trÝ khiªm tèn cña mÆt hµng thÞt lîn xuÊt khÈu trªn thÕ giíi mÆc dï s¶n lîng thÞt lîn cao h¬n h¼n so víi thÞt bß vµ thÞt gia cÇm. Nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng nµy lµ do c¸c níc s¶n xuÊt thÞt lîn dÉn ®Çu thÕ giíi lµ Trung Quèc, Mü, EU l¹i lµ c¸c níc d©n sè ®«ng, tiªu thô thÞt lîn chñ yÕu trong níc, lîng thÞt xuÊt khÈu kh«ng cao.
Theo b¸o c¸o cña Bé N«ng nghiÖp Mü, hiÖn nay trªn thÕ giíi cã trªn 30 níc xuÊt khÈu thÞt lîn, trong ®ã, c¸c níc EU, Canada, Mü, Ba Lan, Trung Quèc thêng cã khèi lîng thÞt lîn xuÊt khÈu lín, chiÕm tíi 84% khèi lîng thÞt lîn xuÊt khÈu trªn thÕ giíi. §¨c biÖt, c¸c níc EU vµ Mü thêng chiÕm 50% kim ng¹ch xuÊt khÈu thÞt lîn cña thÕ giíi. Ngoµi c¸c níc xuÊt khÈu thÞt lîn cã khèi lîng lín nh trªn, hµng n¨m Braxin, Rumani, Hungari mçi n¨m c¸c níc nµy xuÊt khÈu kho¶ng 20.000 tÊn ®Õn 100.000 tÊn.
Mü lµ níc xuÊt khÈu thÞt lîn thø hai trªn thÕ giíi, mçi n¨m xuÊt khÈu vµo kho¶ng 700.000 tÊn. Nöa cuèi n¨m 2003, s¶n lîng thÞt lîn dù ®o¸n sÏ gi¶m do lîi nhuËn thÊp g©y ch¸n n¶n cho ngêi ch¨n nu«i. MÆc dï vËy, xuÊt khÈu thÞt lîn Mü vÉn t¨ng kho¶ng 2% trong n¨m nay, lªn møc kû lôc 726.000 tÊn do nhu cÇu t¨ng m¹nh tõ c¸c níc nhËp khÈu lín.
ViÖc Nga ¸p dông TRQ- h¹n ng¹ch vµ thuÕ nhËp khÈu sÏ ¶nh hëng trùc tiÕp tíi Mü, v× thÞ trêng Nga tiªu thô gÇn 3% thÞt lîn xuÊt khÈu cña Mü trong n¨m 2002. ViÖc Mªhic« ®iÒu tra chèng b¸n ph¸ gi¸ còng g©y bÊt lîi cho xuÊt khÈu cña Mü.Tuy nhiªn, Mü vµ Mªhic« cã lÏ sÏ t×m ®îc mét gi¶i ph¸p ®¶m b¶o cho c¶ hai níc theo tho¶ thuËn NAFTA. N¨m 2002, Mªhic« tiªu thô 21% thÞt lîn xuÊt khÈu cña Mü. Trong khi mËu dÞch víi Mªhic« vµ Nga gi¶m xuèng th× nhu cÇu thÞt lîn Mü ë Hµn Quèc cã thÓ vÉn cao. Cßn NhËt tiÕp tôc lµ thÞ trêng tiªu thô thÞt lîn lín nhÊt cña Mü (chiÕm 48% lîng xuÊt khÈu cña Mü)
Braxin ®· thµnh c«ng lín trong xuÊt khÈu thÞt lîn trong vµi n¨m trë l¹i ®©y. KÓ tõ n¨m 2000, gi¸ trÞ xuÊt khÈu thÞt lîn t¨ng 300%, tõ møc 8% tæng s¶n lîng lªn chiÕm kho¶ng 25% vµo n¨m 2004 (dù b¸o). Dù b¸o, n¨m 2004 s¶n xuÊt thÞt cña Braxin sÏ tiÕp tôc t¨ng trëng trªn 2% nhng dù ®o¸n xuÊt khÈu cã thÓ gi¶m so víi nh÷ng n¨m tríc.
Thøc ¨n gia sóc, thêng chiÕm 75% tæng chi phÝ s¶n xuÊt thÞt lîn cña Braxin hiÖn vÉn t¨ng nhng duy tr× møc t¨ng thÊp, do ch¬ng tr×nh trî cÊp trång ngò cèc 2003/2004 tiÕp tôc trî cÊp cho ngµnh s¶n xuÊt ng«. Møc tiªu thô thÞt trong níc cña Braxin t¬ng ®èi thÊp, chØ kho¶ng 18kg/ngêi/n¨m ë miÒn Nam giµu cã, nhng bï l¹i xuÊt khÈu l¹i t¨ng trëng ngo¹n môc ®Æc biÖt ë c¸c thÞ trêng Nga, Bulgari, Hång K«ng, Singapore vµ Achentina.
Chi phÝ s¶n xuÊt thÊp vµ tû gi¸ hèi ®o¸i cùc kú c¹nh tranh lµ nh÷ng thuËn lîi cho Braxin xuÊt khÈu. MÆc dï Braxin cã khã kh¨n trong th¬ng m¹i thÞt trong 6 th¸ng ®Çu n¨m do bÖnh dÞch Aujeszky, nhng c¸c nhµ xuÊt khÈu Braxin ®· cè g¾ng khoanh vïng vµ dËp t¾t dÞch bÖnh. Qu¶ thùc, Braxin ®ang chøng tá kh¶ n¨ng kh«ng chØ xuÊt khÈu ®îc sang thÞ trêng Nga (hiÖn chiÕm 80% thÞt lîn xuÊt khÈu cña Braxin) mµ cßn nhiÒu thÞ trêng kh¸c n÷a.
Níc ®øng ®Çu thÕ giíi vÒ xuÊt khÈu thÞt lîn lµ Canada, ®¹t kho¶ng 800.000 tÊn. Trong n¨m 1999, s¶n lîng thÞt lîn cña Canada t¨ng m¹nh, trong ®ã lîng thÞt xuÊt khÈu toµn bé lîng d thõa. N¨m 2000, Canada ®· vît qua Mü trë thµnh níc xuÊt khÈu thÞt lîn lín nhÊt thÕ giíi. HiÖn nay, Mü lµ thÞ trêng nhËp khÈu lín nhÊt cña Canada, nhËp gÇn 60% trong tæng khèi lîng thÞt lîn xuÊt khÈu cña Canada. Th¬ng m¹i vÒ thÞt lîn gi÷a Canada vµ Mü dù ®o¸n sÏ tiÕp tôc ®îc ®Èy m¹nh. Canada xuÊt khÈu gÇn 20% s¶n lîng thÞt lîn cña m×nh sang thÞ trêng Mü.
N¨m 2003, lîng lîn h¬i xuÊt khÈu cña Canada sÏ kh«ng ®æi so víi n¨m 2002 ë møc 6 triÖu con. Dù b¸o, nhu cÇu tiªu thô thÞt lîn cña Canada sÏ t¨ng nhÑ trong n¨m 2004.Tæng ®µn lîn sÏ t¨ng mét chót dÉn ®Õn s¶n lîng thÞt lîn n¨m tíi t¨ng kho¶ng 2%. XuÊt khÈu thÞt lîn Canada, hiÖn chiÕm trªn 50% tæng s¶n lîng, dù tÝnh ®¹t 1 triÖu tÊn n¨m 2004, cñng cè vÞ trÝ sè 1 thÕ giíi vÒ xuÊt khÈu thÞt lîn cña níc nµy.Ngoµi thÞ trêng Mü, Canada ®ang t¨ng xuÊt khÈu sang c¸c thÞ trêng kh¸c nh ¤xtr©ylia vµ Hµn Quèc.
Kim ng¹ch xuÊt khÈu thÞt lîn cña Liªn minh Ch©u ©u gi¶m m¹nh kÓ tõ 2001 do bÖnh lë måm long mãng (FMD), gi¶m 16% n¨m 2002, vµ tiÕp tôc gi¶m trong n¨m 2003 kho¶ng 4%. §ång euro lªn gi¸, chÝnh s¸ch h¹n ng¹ch nhËp khÈu cña Nga ®ang t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho Braxin, ®ång thêi ®Æt Liªn minh Ch©u ¢u vµo thÕ bÊt lîi hoµn toµn. Tuy nhiªn, toµn khu vùc EU vÉn xuÊt khÈu ®îc 1,3 triÖu tÊn thÞt lîn vµo n¨m 2003, dÉn ®Çu thÕ giíi vÒ xuÊt khÈu thÞt lîn
ë nhiÒu níc trong khu vùc nµy, sè lîn ®ang gi¶m ®Æc biÖt ë §øc vµ Hµ Lan do nh÷ng h¹n chÕ vÒ m«i trêng. Tuy nhiªn, n¨ng suÊt t¨ng cã thÓ ®a s¶n lîng thÞt lîn ë khu vùc nµy t¨ng ë mét vµi níc. §an M¹ch, hiÖn ®ang lµ níc xuÊt khÈu h¬n mét nöa lîng thÞt lîn xuÊt khÈu cña Liªn minh Ch©u ¢u, tiÕp tôc lµ níc dÉn ®Çu thÕ giíi vÒ lai t¹o lîn gièng, vµ ®Çu t quy m« réng hiÖn ®¹i ho¸ d©y chuyÒn chÕ biÕn.
Vµo ngµy 1/5/2004, EU sÏ kÕt n¹p thªm 10 níc vµ bæ xung 100 triÖu ngêi vµo c¬ cÊu khu vùc hiÖn t¹i. VÒ l©u dµi, chØ 2 trong sè c¸c níc s¾p kÕt n¹p lµ Ba Lan vµ Hungari duy tr× ®îc n¨ng suÊt cao cho xuÊt khÈu thÞt lîn.
Bªn c¹nh nh÷ng níc xuÊt khÈu thÞt lîn chñ yÕu kÓ trªn, nhiÒu níc §«ng ¸, §«ng Nam ¸ còng lµ nh÷ng ®èi thñ c¹nh tranh ®¸ng kÓ trªn thÞ trêng thÞt lîn thÕ giíi. ë c¸c níc nh Trung Quèc, §µi Loan, Hµn Quèc, Indonexia, Th¸i Lan, ViÖt Nam,...tiÒm n¨ng cña mÆt hµng thÞt lîn rÊt lín, høa hÑn më réng xuÊt khÈu.
§µi Loan tríc ®©y lµ mét níc xuÊt khÈu thÞt lîn kh¸ m¹nh trong khu vùc. Níc nµy cã nÒn n«ng nghiÖp trï phó, lu«n chó träng ®Õn c«ng t¸c nghiªn cøu, lai t¹o ®Ó cã ®îc gièng c©y con míi cã chÊt lîng vµ s¶n lîng cao. N¨m 1995, §µi Loan xuÊt khÈu kho¶ng 330.000 tÊn thÞt lîn. Tõ th¸ng 3 n¨m 1997, do dÞch lë måm long mãng lan trµn kh«ng dËp t¾t ®îc, do vËy ®Õn nay vÉn cha cã kh¶ n¨ng phôc håi trë l¹i lµ níc xuÊt khÈu chñ yÕu. §µi Loan hiÖn chuyÓn híng kh«ng ®Èy m¹nh s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu thÞt n÷a mµ chuyÓn sang nhËp khÈu thÞt tõ c¸c níc Trung Quèc, ViÖt Nam, Th¸i Lan,...
3.2. NhËp khÈu
Trªn thÕ giíi c¸c níc vµ c¸c vïng l·nh thæ nhËp khÈu nhiÒu thÞt lîn lµ: NhËt B¶n, Nga, Mü, Hång K«ng, Hµn Quèc, Mªhic«,…
TÝnh riªng 4 níc vµ l·nh thæ lµ Nga, Mü, NhËt B¶n, Hång K«ng ®· nhËp khÈu gÇn 60% s¶n lîng thÞt bu«n b¸n trªn thÕ giíi trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn lµ Mü võa lµ níc nhËp khÈu võa lµ níc xuÊt khÈu víi sè lîng lín, ®øng ë vÞ trÝ thø 2 vÒ xuÊt khÈu (sau Canada) vµ vÞ trÝ thø 3 vÒ nhËp khÈu thÞt lîn (sau NhËt B¶n vµ Nga) .
NhËp khÈu thÞt lîn cña Mü cã xu híng t¨ng vµ cã thÓ ®¹t møc kû lôc vµo n¨m 2003, ë møc 490.000 tÊn. N¨m 2002, lîng thÞt lîn nhËp khÈu vµo Mü t¨ng 13% so víi n¨m 2001 nhng n¨m nay cã thÓ chØ t¨ng 2% so víi n¨m tríc. Th¬ng m¹i thÞt lîn cña Mü chñ yÕu víi Canada do thuËn lîi vÒ kho¶ng c¸ch ®Þa lý hai níc, 80% lîng thÞt nhËp cña Mü lµ tõ Canada. EU t¨ng lîng thÞt lîn xuÊt khÈu vµo Mü n¨m 2003 sau khi gi¶m m¹nh n¨m tríc do ¶nh hëng cña bÖnh FMD.
S¶n phÈm Mü hiÖn ®ang nhËp chñ yÕu lµ thÞt lîn m¶nh, nhng xu híng nhËp khÈu thÞt lîn sèng hiÖn ®ang t¨ng m¹nh, níc nµy nhËp khÈu 5,8 triÖu lîn sèng trong ®ã 69% lµ lîn gièng n¨m 2003. N¨m tíi, muèn xuÊt khÈu thÞt lîn vµo Mü, c¸c níc cÇn lu ý ph¶i tu©n thñ quy ®Þnh COOL, quy ®Þnh vÒ d¸n nh·n nguån gèc xuÊt xø-cã hiÖu lùc tõ 30/8/2004.
NhËt B¶n nhËp khÈu lîng thÞt hµng n¨m nhiÒu nhÊt thÕ giíi v× tiªu thô thÞt cña NhËt rÊt m¹nh, 2,2 triÖu tÊn mçi n¨m, 10,2 kg/ngêi/n¨m, t¨ng trëng 9%/ n¨m. Nhu cÇu thÞt lîn cao vµ ngµy cµng t¨ng nhng ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt thÞt lîn trong níc ®._.ang gÆp nhiÒu khã kh¨n. C¸c nhµ s¶n xuÊt thÞt lîn ch¸n n¶n dÇn rêi bá ngµnh c«ng nghiÖp nµy do lîi nhuËn thÊp. Tõ 1992 ®Õn 2001, sè lîng c¸c nhµ s¶n xuÊt thÞt lîn ®· gi¶m kho¶ng 1/3 kÐo theo s¶n lîng thÞt lîn NhËt gi¶m 13% giai ®o¹n nµy. V× thÕ, NhËt B¶n ®· trë thµnh níc nhËp khÈu thÞt lîn lín nhÊt thÕ giíi, ®¹t 1,2 triÖu tÊn vµo n¨m 2003.
MÆc dï nhu cÇu thÞt lîn vÒ tæng thÓ vÉn rÊt lín nhng chÝnh phñ NhËt hiÖn ®ang ra søc b¶o vÖ c¸c nhµ s¶n xuÊt trong níc b»ng hÖ thèng gi¸ tèi thiÓu vµ thuÕ b¶o hé ®¸nh vµo thÞt lîn nhËp khÈu. ThuÕ b¶o hé mµ NhËt ¸p dông tõ 8/2002 ®Õn 31/3/2003 ®· ¶nh hëng chót Ýt tíi lîng thÞt lîn nhËp khÈu, gi¶m søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm nhËp khÈu. Theo thuÕ nµy, nhËp khÈu thÞt lîn t¬i cã lîi h¬n s¶n phÈm ®«ng l¹nh, song ph¶i chÞu nhiÒu kiÓm so¸t h¬n.Mü lµ níc cung cÊp thÞt lîn lín nhÊt cho thÞ trêng NhËt, tiÕp ®Õn lµ §an M¹ch, Canada vµ Mªhic«.
ThÞ trêng Nga hµng n¨m cã nhu cÇu nhËp khÈu víi sè lîng lín vµ nhËp khÈu tõ nhiÒu níc trong ®ã cã ViÖt Nam. Víi sè d©n 150 triÖu ngêi, n¨m 2002, Nga ®· nhËp 800.000 tÊn, chiÕm 33% lîng tiªu thô trong níc, n¨m 2003 lîng thÞt lîn nhËp khÈu gi¶m ®i 25% cßn kho¶ng 500.000 tÊn , khuynh híng nµy tiÕp tôc trong n¨m 2004 v× ngµnh s¶n xuÊt thÞt lîn Nga ®ang nç lùc ®Èy m¹nh s¶n xuÊt trong níc. Dù kiÕn n¨m 2004, Nga sÏ nhËp 530.000 tÊn (theo USDA) vµ sau ®ã t¨ng nhËp khÈu b×nh qu©n 3,43%/n¨m.
Braxin chiÕm vÞ trÝ ®¸ng kÓ trong sè c¸c nhµ xuÊt khÈu thÞt lîn sang Nga trong 3 n¨m trë l¹i ®©y, ®¹t 54% s¶n lîng thÞt lîn nhËp khÈu vµo Nga. HiÖn nay, níc nµy vÉn duy tr× ®îc vÞ trÝ thÕ m¹nh cña m×nh ë thÞ trêng Nga nhê cã chi phÝ s¶n xuÊt thÊp, marketing hiÖu qu¶ vµ thuËn lîi tõ tû gi¸ hèi ®o¸i.
ThÞ phÇn cña thÞt lîn Trung Quèc còng ®ang t¨ng m¹nh mÏ trªn thÞ trêng Nga. Kh¶ n¨ng s¶n xuÊt lín cña Trung Quèc ®¶m b¶o cho th¬ng m¹i thÞt lîn cña Trung quèc vµ Nga t¨ng ®Òu trong c¸c n¨m qua.
N¨m 2003, Nga ®· ®a ra TRQ- h¹n ng¹ch nhËp khÈu 450.000 tÊn thÞt lîn, gi¶m 21% so víi 2002, theo ®iÒu luËt 0203, nh»m t¨ng 7% s¶n lîng trong níc, gi¶m sù phô thuéc vµo thÞt lîn nhËp khÈu. Tuy nhiªn c¸c níc xuÊt khÈu lín nhÊt cho Nga nh Braxin, EU, Trung Quèc,... kh«ng bÞ ¶nh hëng nhiÒu bëi quy chÕ nµy. S¶n lîng thÞt lîn trong níc cña Nga cha thÓ ®¸p øng ®ñ nhu cÇu tiªu thô, ®ång thêi Nga sÏ ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch th¬ng m¹i quèc tÕ víi c¸c níc s¾p kÕt n¹p vµo EU, sÏ lµm gi¸ thÞt lîn ë Nga nhÝch lªn trong thêi gian tíi.
Víi dù kiÕn giai ®o¹n tõ 2001 ®Õn 2010 LB Nga vÉn lµ thÞ trêng nhËp khÈu thÞt lîn víi khèi lîng lín, gi¸ thÞt lîn t¹i thÞ trêng Nga vÉn cao, nguån thÞt viÖn trî cña mét sè níc cho Nga ngµy cµng gi¶m dÇn do ®ã c¸c nhµ xuÊt khÈu cÇn ph¶i n©ng cao søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm cña m×nh.
ThÞ trêng Hång K«ng víi 7 triÖu d©n lµ vïng l·nh thæ cã møc tiªu thô thÞt lîn tÝnh theo ®Çu ngêi cao nhÊt ch©u ¸. Nguån cung cÊp chñ yÕu dùa vµo nhËp khÈu, sè lîng thÞt c¸c lo¹i nhËp khÈu t¨ng ®Òu hµng n¨m: n¨m 1996-145.000 tÊn, n¨m 1999-260.000 tÊn, n¨m 2000-264.000 tÊn. Dù kiÕn n¨m 2010 Hång K«ng nhËp khÈu 300.000 tÊn thÞt c¸c lo¹i. Trong tæng lîng thÞt nhËp khÈu hµng n¨m cña Hång K«ng cã kho¶ng 25.000 tÊn thÞt lîn s÷a vµ 20.000 tÊn thÞt lîn choai. HiÖn nay c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam phÊn ®Êu duy tr× vµ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu thÞt lîn sang thÞ trêng Hång K«ng.
BÊt chÊp nh÷ng bÊt æn liªn quan ®Õn dÞch SARS ®Çu n¨m 2003, thÞt lîn nhËp khÈu cña Hång K«ng vÉn t¨ng trong n¨m nay vµ ë møc cao. N¨m 2004, dù ®o¸n lîng thÞt lîn nhËp khÈu cña níc nµy ®¹t møc kû lôc lµ 283.000 tÊn, t¨ng 1% so víi n¨m nay. XuÊt khÈu nhiÒu vµo Hång K«ng lµ c¸c níc Trung Quèc, Braxin, ViÖt Nam,...nhng ®Õn Hång k«ng, thÞt lîn l¹i tiÕp tôc t¸i xuÊt sang níc kh¸c (kho¶ng 19%). Khuynh híng nµy hiÖn ®ang gi¶m dÇn, nhiÒu c«ng ty ®· xuÊt khÈu trùc tiÕp sang vïng B¾c Trung Quèc, thay v× qua Hång K«ng nh tríc kia.
T¬ng ®¬ng víi Hång K«ng, Mªhic« còng nhËp khÈu thÞt lîn víi khèi lîng 300.000 tÊn/n¨m. Mü lµ níc xuÊt khÈu thÞt lîn chñ yÕu sang Mªhic«, chiÕm tíi 85% nhê nh÷ng u ®·i trong chÝnh s¸ch th¬ng m¹i cña Mªhic« víi Mü. Tõ 1/1/2003, møc thuÕ vµ h¹n ng¹ch TRQ nhËp khÈu ®èi víi thÞt lîn ®îc b·i bá theo quy ®Þnh cña NAFTA, t¹o ®iÒu kiÖn cho thÞt lîn Canada tiÕp cËn vµo thÞ trêng Mªhic« b×nh ®¼ng víi Mü. N¨m 2002, khèi lîng thÞt lîn nhËp khÈu cña Mªhic« (chñ yÕu tõ Mü) íc ®¹t 200.000 ®Çu con. Tuy nhiªn, n¨m 2003, lîng thÞt nhËp khÈu cña níc nµy gi¶m 25% do gi¸ thÞt lîn Mü t¨ng cao vµ ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn thÞt lîn cña Mªhic« tiÕp tôc ph¸t triÓn m¹nh.
II. Tæng quan vÒ ngµnh ch¨n nu«i vµ ch¨n nu«i lîn ë ViÖt Nam
1. Ngµnh ch¨n nu«i lîn ë ViÖt Nam
1.1. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ ngµnh ch¨n nu«i
Ch¨n nu«i lµ mét trong hai ngµnh s¶n xuÊt chñ yÕu cña n«ng nghiÖp, víi ®èi tîng s¶n xuÊt lµ c¸c ®éng vËt nu«i nh»m cung cÊp c¸c s¶n phÈm ®¸p øng nhu cÇu cña con ngêi. S¶n phÈm cña ngµnh ch¨n nu«i lµ thÞt, trøng s÷a, mËt ong, lµ c¸c s¶n phÈm cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao vµ ngµy cµng ®îc tiªu dïng nhiÒu h¬n cïng víi ®µ ph¸t triÓn cña x· héi. Ch¨n nu«i lµ ngµnh ngµy cµng cã vai trß quan träng trong viÖc cung cÊp c¸c s¶n phÈm ®Æc s¶n t¬i sèng vµ s¶n phÈm chÕ biÕn cã gi¸ trÞ cho xuÊt khÈu.
ë hÇu hÕt c¸c nÒn n«ng nghiÖp, xu híng ph¸t triÓn chung lµ t¨ng tû träng s¶n phÈm ch¨n nu«i so víi s¶n phÈm trång trät. Ngay trong ngµnh trång trät, c¸c ho¹t ®éng trång ngò cèc còng chuyÓn híng sang ph¸t triÓn c¸c d¹ng h¹t vµ c©y trång lµm thøc ¨n ch¨n nu«i. Ngµnh ch¨n nu«i ®ang dÇn ph¸t triÓn trªn thÕ giíi vµ mang nh÷ng nÐt ®Æc thï chung nh sau:
Thø nhÊt, ®èi tîng cña ngµnh nµy lµ c¸c c¬ thÓ sèng ®éng vËt, lu«n cÇn ®Õn mét lîng tiªu tèn thøc ¨n tèi thiÓu ®Ó tån t¹i, kh«ng kÓ c¸c ®èi tîng nµy cã n»m trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hay kh«ng. V× thÕ ngoµi chi phÝ ®Çu t c¬ b¶n cho ®µn vËt nu«i, ngêi s¶n xuÊt ph¶i ®Çu t thêng xuyªn vÒ thøc ¨n ®Ó duy tr× vµ ph¸t triÓn ®µn vËt nu«i.
Thø hai, cã 3 ph¬ng thøc ch¨n nu«i ®ang tån t¹i trªn thÕ giíi hiÖn nay. §ã lµ: ph¬ng thøc ch¨n nu«i tù nhiªn, ph¬ng thøc ch¨n nu«i c«ng nghiÖp vµ ph¬ng thøc ch¨n nu«i sinh th¸i. Trong ®ã, ph¬ng thøc ch¨n nu«i c«ng nghiÖp ®ang ph¸t triÓn réng r·i vµ ®îc chÊp nhËn trªn toµn thÕ giíi. Ph¬ng ch©m c¬ b¶n cña ph¬ng thøc nµy lµ ph¸t triÓn tèi ®a kh¶ n¨ng tiÕp nhËn thøc ¨n, gi¶m tèi thiÓu qu¸ tr×nh vËn ®éng ®Ó tiÕt kiÖm hao phÝ n¨ng lîng, nh»m rót ng¾n thêi gian tÝch luü n¨ng lîng, ph¸t triÓn khèi lîng vµ n¨ng suÊt s¶n phÈm.
Thø ba, ngµnh ch¨n nu«i lµ ngµnh s¶n xuÊt cho ®ång thêi nhiÒu s¶n phÈm. Do vËy, tuú môc ®Ých s¶n xuÊt ®Ó quyÕt ®Þnh s¶n phÈm chÝnh, s¶n phÈm phô vµ lùa chän híng ®Çu t.
Trong ch¨n nu«i, thøc ¨n ®ãng vai trß hÕt søc quan träng, nh lµ “ nguyªn liÖu” cho s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. S¶n xuÊt thøc ¨n ch¨n nu«i ph¶i ®Çy ®ñ, kÞp thêi vµ liªn tôc v× ®Æc ®iÓm vµ tÝnh h÷u hiÖu cña thøc ¨n sÏ quyÕt ®Þnh tÝnh chÊt, ®Æc ®iÓm, n¨ng suÊt s¶n phÈm ngµnh ch¨n nu«i. Thøc ¨n ch¨n nu«i gåm nhiÒu lo¹i, cã nguån gèc vµ c¬ cÊu kh¸c nhau. Tuú theo mçi ph¬ng thøc ch¨n nu«i, mçi lo¹i vËt nu«i mµ c¬ cÊu thøc ¨n ch¨n kh¸c nhau. Nguån cung cÊp thøc ¨n cho ch¨n nu«i cã thÓ tõ nguån tù nhiªn s½n cã hoÆc tõ nguån chÕ biÕn, s¶n xuÊt c«ng nghiÖp.
1.2. Ngµnh ch¨n nu«i ë ViÖt Nam
Trong lÞch sö, nÒn n«ng nghiÖp níc ta vèn ®· lµ nÒn n«ng nghiÖp trång lóa níc, ch¨n nu«i kh«ng ®îc chó träng ph¸t triÓn nh mét ngµnh s¶n xuÊt ®éc lËp mµ chØ ®îc coi lµ mét ho¹t ®éng s¶n xuÊt phô nh»m hç trî cho s¶n xuÊt cña ngµnh trång trät. Môc ®Ých chÝnh cña ch¨n nu«i lÊy thÞt, trøng s÷a, kh«ng ®îc ngêi s¶n xuÊt nh¾c ®Õn mµ dêng nh ngêi ta chØ híng tíi môc tiªu vÒ cung cÊp søc kÐo lµm ®Êt vµ cung cÊp ph©n bãn cho c©y trång.
Sau ngµy hoµ b×nh lËp l¹i vµ thèng nhÊt ®Êt níc, nÒn kinh tÕ bíc vµo giai ®o¹n phôc håi vµ ph¸t triÓn. VÞ trÝ vai trß cña ngµnh ch¨n nu«i ®· ®îc nh×n nhËn vµ ®¸nh gi¸ ®óng víi môc tiªu phÊn ®Êu ®a ngµnh ch¨n nu«i thµnh mét ngµnh s¶n xuÊt chÝnh trong n«ng nghiÖp. Nhê ®ã, ngµnh ch¨n nu«i níc ta ®· cã bíc chuyÓn biÕn tÝch cùc so víi n¨m 1975, gi¸ trÞ s¶n xuÊt ngµnh ch¨n nu«i (tÝnh theo gi¸ cè ®Þnh n¨m 1994) n¨m 2000 t¨ng gÊp 3,93 lÇn trong khi gi¸ trÞ s¶n xuÊt ngµnh trång trät t¨ng 3,08 lÇn. Tû träng gi¸ trÞ s¶n xuÊt ngµnh ch¨n nu«i trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp t¨ng tõ 14,62% n¨m 1975 lªn 19,7% n¨m 2000. ë nhiÒu ®Þa ph¬ng ch¨n nu«i chiÕm tû träng cao trong n«ng nghiÖp nh Hµ T©y 39% , riªng huyÖn §an Phîng, Hoµi §øc trªn 50%, Hng Yªn lµ 35%.
Tèc ®é t¨ng trëng b×nh qu©n cña ngµnh ch¨n nu«i ®¹t 5-6% n¨m. N¨m 1999, tæng s¶n lîng thÞt h¬i ®¹t 1,75 triÖu tÊn, t¨ng 7,7% so víi n¨m 1998. Trong thêi kú 1990-1999 ngµnh ch¨n nu«i lu«n ®¹t ®îc tèc ®é t¨ng trëng cao vµ liªn tôc.Tèc ®é t¨ng trëng b×nh qu©n 10 n¨m ®µn lîn lµ 5%/n¨m, ®µn tr©u 0,6%/n¨m, ®µn bß 3%/n¨m, ®µn gµ 6,5%/n¨m, ®µn vÞt 7,05%/n¨m, ®µn dª 11,5%/n¨m, ®µn bß s÷a 11,5%/n¨m.. ThÞt h¬i c¸c lo¹i tÝnh trªn ®Çu ngêi t¨ng tõ 15,2 kg n¨m 1990 lªn 22,43 kg ®Çu ngêi n¨m 1999.
Kh¸c víi nhiÒu níc trªn thÕ giíi, trong c¬ cÊu s¶n lîng thÞt cña ViÖt Nam ®¹i bé phËn lµ thÞt lîn, chiÕm kho¶ng 80% tæng s¶n lîng thÞt hµng n¨m trong c¶ níc. ë nhiÒu níc, trong c¬ cÊu tæng s¶n lîng thÞt th× thÞt bß bª (thêng gäi chung lµ ®éng vËt cã sõng), thÞt lîn vµ thÞt gia cÇm thêng kh«ng chªnh lÖch nhau nhiÒu. §ã lµ 3 nhãm chÝnh cña s¶n phÈm thÞt trong c¬ cÊu s¶n xuÊt vµ bu«n b¸n thÞt trªn thÞ trêng thÕ giíi.
Trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, ngµnh ch¨n nu«i ViÖt Nam cã nhiÒu c¬ héi ®Ó ph¸t triÓn. Ch¨n nu«i ViÖt Nam cã lîi thÕ tõ sù gia t¨ng s¶n lîng l¬ng thùc, t¹o nguån nguyªn liÖu dåi dµo cho ch¨n nu«i, nhu cÇu tiªu dïng s¶n phÈm ch¨n nu«i trong níc vµ tèc ®é ®« thÞ ho¸ cao, sù ra ®êi cña c¸c khu c«ng nghiÖp còng nh vÞ trÝ ®Þa lý thuËn lîi n»m ngay gÇn thÞ trêng nhËp khÈu thÞt lín nhÊt thÕ giíi nh NhËt B¶n, Nga, ... ®Æc biÖt mét sè níc vµ khu vùc l·nh thæ ë Ch©u ¸ ®ang gi¶m ®Çu t ph¸t triÓn ch¨n nu«i mµ t¨ng nhu cÇu nhËp khÈu nh §µi Loan, Hµn Quèc.
Ngoµi ra, ngµnh ch¨n nu«i cßn ph¶i ®èi mÆt víi kh«ng Ýt th¸ch thøc. N¨ng suÊt, chÊt lîng gièng vËt nu«i cßn thÊp (chØ b»ng 60-80% so víi mét sè níc ch¨n nu«i tiªn tiÕn trong khu vùc), gi¸ thµnh s¶n phÈm cao (cao h¬n 10-40%), cha cã nh÷ng s¶n phÈm ch¨n nu«i ®Æc thï vµ cßn h¹n chÕ trong an toµn vÖ sinh thùc phÈm. §Æc biÖt, ch¨n nu«i truyÒn thèng theo ph¬ng thøc tËn dông vÉn chiÕm tû lÖ cao (70%), s¶n phÈm kh«ng ®ång nhÊt vÒ chÊt lîng, l¹i cha cã kÕ ho¹ch tiªu thô s¶n phÈm ch¨n nu«i trªn thÞ trêng.
VÊn ®Ò x©y dùng th¬ng hiÖu hiÖn còng ®ang lµ th¸ch thøc chung cña c¸c s¶n phÈm xuÊt khÈu ViÖt Nam, trong ®ã cã s¶n phÈm ch¨n nu«i xuÊt khÈu. Muèn cã chç ®øng trªn thÞ trêng thÕ giíi, ngµnh ch¨n nu«i ViÖt Nam ph¶i ®Çu t x©y dùng th¬ng hiÖu cho m×nh dùa trªn chÊt lîng, gi¸ c¶, mÉu m· vµ uy tÝn cña mçi doanh nghiÖp. §©y lµ th¸ch thøc kh«ng nhá ®èi víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu nãi riªng vµ ngµnh ch¨n nu«i nãi chung.
1.3. Ch¨n nu«i lîn ë ViÖt Nam
Ch¨n nu«i lîn lµ ngµnh ch¨n nu«i lÊy thÞt chñ yÕu ë níc ta. Trong c¬ cÊu s¶n lîng thÞt cña ViÖt Nam, ®¹i bé phËn lµ thÞt lîn, chiÕm kho¶ng 80% tæng s¶n lîng thÞt hµng n¨m. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña ngµnh ch¨n nu«i nãi chung, ch¨n nu«i lîn còng liªn tôc ph¸t triÓn víi tèc ®é b×nh qu©n ®µn lîn 10 n¨m 1990-1999 lµ 5%/n¨m. S¶n lîng thÞt lîn b×nh qu©n ®Çu ngêi ViÖt Nam hiÖn nay kho¶ng 22 kg thÞt h¬i/n¨m, tæng s¶n lîng lµ 1,5 triÖu tÊn.
Ph¸t triÓn ch¨n nu«i lîn ë ViÖt Nam cã nhiÒu thuËn lîi v× níc ta cã nhiÒu tiÒm n¨ng thÝch hîp víi ®Æc tÝnh ch¨n nu«i lîn. Thø nhÊt, s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ë nhiÒu vïng n«ng th«n thêng mang tÝnh chÊt ®an xen nhiÒu lo¹i c©y trång hoa mµu l¬ng thùc lµ nguån cung cÊp thøc ¨n s½n cã t¹i chç cho ch¨n nu«i lîn. Thªm vµo ®ã ®iÒu kiÖn khÝ hËu ë hÇu hÕt c¸c vïng l·nh thæ n«ng nghiÖp ë níc ta còng rÊt phï hîp víi ®ßi hái sinh häc ph¸t triÓn cña ®µn lîn. Do vËy, ®µn lîn cã thÓ ph¸t triÓn réng kh¾p mäi vïng n«ng th«n níc ta. Thø hai, ®µn lîn cã thÓ ph¸t triÓn réng r·i ë vïng ®ång b»ng ch©u thæ víi kÕt cÊu ngµnh trång trät t¬ng ®èi ®a d¹ng c¸c lo¹i c©y mµu, võa cung cÊp ®îc c¸c lo¹i thøc ¨n tinh cho ch¨n nu«i võa cung cÊp thêng xuyªn rau xanh lµ lo¹i thøc ¨n kh«ng thÓ thiÕu trong ch¨n nu«i lîn.
NhËn thÊy lîi thÕ tù nhiªn, kÕt hîp tËn dông ngµnh trång trät, vµ nh÷ng u ®iÓm cña ch¨n nu«i lîn nh thêi gian ch¨n th¶ ng¾n, søc t¨ng trëng nhanh, chu kú t¸i s¶n xuÊt ng¾n, níc ta ®· ph¸t triÓn ch¨n nu«i lîn trong suèt 20 n¨m qua, vµ ®¹t ®îc nh÷ng thµnh c«ng ®¸ng kÓ.
B¶ng 1.8: Tèc ®é ph¸t triÓn ®µn lîn cña ViÖt Nam qua 10 n¨m
N¨m
Tæng ®µn lîn (1000 con)
Tæng ®µn n¸i (1000 tÊn)
S¶n lîng (1000 tÊn)
Khèi lîng (kg/con)
Khèi lîng h¬i/ngêi (kg)
Tû lÖ thÞt lîn/tæng c¸c lo¹i thÞt kh¸c (%)
1989
12217,3
1450,1
714,2
65,0
10,98
74,6
1990
12260,5
1572,1
728,9
65,2
11,00
72,2
1991
12183,2
1508,4
715,5
65,2
10,72
70,4
1992
13881,7
1809,9
797,5
67,1
11,50
73,4
1993
14873,9
2015,7
878,4
68,8
12,40
75,0
1994
15569,4
2182,1
937,7
67,4
13,00
75,8
1995
16307,3
2200,3
1006,9
68,0
13,51
76,1
1996
16921,4
2248,3
1076,0
69,0
14,15
76,4
1997
17635,9
2515,7
1154,2
70,0
15,10
76,8
1998
18121,1
2602,3
1230,6
69,0
15,80
77,0
1999
18885,5
2623,3
1318,2
68,5
17,05
77,0
2000
20200,0
3000,0
1400,2
70,0
18,00
78,1
Nguån: §Þnh híng ch¨n nu«i 1996 - 2000,
Bé NN - PTNT vµ niªm gi¸m thèng kª 1998. NXB Thèng kª.
Nh vËy, n¨m 2000 s¶n lîng thÞt lîn ®· ®¹t 14,2 triÖu tÊn trong tæng sè 19 triÖu tÊn thÞt c¸c lo¹i; so víi n¨m 1995 thÞt lîn h¬i t¨ng 420 ngµn tÊn, t¨ng b×nh qu©n 7,15 ngµn tÊn/n¨m tøc lµ 7,15%/n¨m. N¨m 2000 so víi n¨m 1995, ®µn lîn c¶ níc t¨ng tõ 16,3 triÖu con lªn 19,5 triÖu con, t¨ng b×nh qu©n 3,65%/n¨m. N¨m 2003, ®µn lîn ViÖt Nam ®· t¨ng lªn 20 triÖu con, ®¹t con sè cao nhÊt tõ tríc ®Õn nay. S¶n lîng thÞt lîn c¶ níc ®¹t 1,5 triÖu tÊn.
Sau 20 n¨m tõ 1980 ®Õn 2000, b×nh qu©n thÞt lîn h¬i/ngêi/n¨m t¨ng ®Òu tõ møc 6,02kg/ngêi/n¨m ªn gÊp 3 lÇn 18kg/ngêi n¨m. §iÒu nµy cho thÊy nhu cÇu tiªu dïng thÞt ë ViÖt Nam ®ang t¨ng vµ ngµnh ch¨n nu«i lîn ®· cã kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu nµy. §Õn nay, møc tiªu thô nµy tiÕp tôc t¨ng n÷a, ®¹t trªn 20 kg/n¨m. Tuy nhiªn møc tiªu thô nµy vÉn cßn thÊp so víi nhiÒu níc trªn thÕ giíi, b»ng 50% møc tiªu dïng ë mét sè níc cã møc tiªu thô cao vÒ thÞt lîn hiÖn nay.
Ch¨n nu«i lîn ë níc ta hiÖn nay chñ yÕu ë hé gia ®×nh víi quy m« nhá (1-5 con/hé/n¨m), ph¬ng thøc ch¨n nu«i thñ c«ng, tËn dông thøc ¨n t¹i chç vµ lao ®éng n«ng nhµn theo kiÓu kinh tÕ phô gia ®×nh. Bíc ®Çu ®· xuÊt hiÖn mét sè hé nu«i quy m« lín, s¶n xuÊt hµng ho¸, cã hé nu«i tíi 500 con/n¨m, doanh thu lªn tíi hµng tû ®ång/n¨m tõ viÖc nu«i lîn.
B¶ng 1.9: N¨ng suÊt ch¨n nu«i lîn ViÖt Nam vµ ThÕ giíi
ChØ tiªu
ViÖt Nam
ThÕ giíi
S¶n lîng thÞt h¬i/n¸i/n¨m(kg)
Khèi lîng xuÊt chuång (Kg)
Thêi gian nu«i thÞt (Th¸ng)
Vßng quay nu«i lîn thÞt/n¨m
Thêi gian nu«i lîn con bó s÷a (ngµy)
Tû lÖ n¹c b×nh qu©n (%)
B×nh qu©n sè lîn con xuÊt chuång /n¸i/n¨m
480 - 600
60 - 70
6 - 8
1,1 - 1,5
50 - 60
36 - 38
8 - 10
180 - 2500
90 - 100
4 - 5
2,2 - 2,5
21 - 28
52 - 55
19 - 20
Nguån: CP group (96); Pork Industry Handbook. HN, 1996.
Nh vËy cho thÊy n¨ng suÊt ch¨n nu«i lîn cña ViÖt nam cßn rÊt thÊp so víi thÕ giíi. S¶n lîng thÞt h¬i/n¸i/n¨m cña ViÖt Nam lµ 480 - 600kg, trong khi ®ã trªn thÕ giíi lµ 1800 - 2500kg. B×nh qu©n sè con xuÊt chuång cña ViÖt Nam lµ 8 - 10 con, trªn thÕ giíi lµ 19 - 20con.
VÒ c¬ cÊu s¶n xuÊt thÞt lîn ë ViÖt Nam nh sau:
B¶ng 1.10: C¬ cÊu s¶n xuÊt thÞt lîn ë ViÖt Nam tõ 1997 ®Õn 2002
§VT
1997
1998
1999
2000
2001
2002
Tæng s¶n lîng thÞt lîn h¬i
1000 tÊn
1154
1227
1318
1408
1503
1310
Tû lÖ so víi tæng s¶n lîng thÞt c¸c lo¹i
%
76,8
77
77
76
80
79
B×nh qu©n thÞt lîn h¬i/ngêi
Kg/ngêi
15,1
15,8
17,28
17,6
21,7
20,5
Nguån §Þnh híng ph¸t triÓn ch¨n nu«i lîn 2000 - 2010, Côc KNKL - Bé NN&PTNT, 2000 vµ tæng hîp c¸c b¸o.
Trong 5 n¨m qua c¬ cÊu s¶n xuÊt vµ tiªu thô thÞt lîn lu«n lu«n chiÕm tû lÖ tõ 76 - 80% trong tæng s¶n lîng thÞt, b×nh qu©n thÞt h¬i trªn ®Çu ngêi n¨m 2002 ®¹t 23 kg/ngêi, t¬ng ®¬ng víi 19kg thÞt xÎ/ngêi, trong ®ã thÞt lîn h¬i lµ 20,5kg/ngêi b»ng 79% tæng s¶n lîng thÞt c¸c lo¹i.
So víi c¸c níc khu vùc §«ng Nam ¸, s¶n xuÊt vµ tiªu thô thÞt lîn ë ViÖt Nam víi møc 23kg thÞt h¬i/ngêi (17 kg thÞt xÎ/ngêi) lµ rÊt thÊp (1997 Trung Quèc ®¹t 34,1kg thÞt xÎ/ngêi. Qu¶ng §«ng - Trung Quèc ®¹t 48kg/ngêi, §µi Loan ®¹t 38 kg/ngêi, Hång K«ng ®¹t 55kg/ngêi, Th¸i Lan ®¹t 30kg/ngêi).
VÊn ®Ò con gièng vµ thøc ¨n gia sóc lµ hai vÊn ®Ò ®îc quan t©m nhÊt hiÖn nay cña ngµnh ch¨n nu«i lîn. §µn lîn cña ta tuy ®· n©ng cao ®îc tû lÖ n¹c so víi thêi gian tríc, lîn cã tû lÖ n¹c 40-50% chiÕm trªn 50% nhng tû lÖ nµy vÉn cßn thÊp so víi thÕ giíi vµ gièng lîn thêng kh«ng thuÇn chñng do ®ã cho n¨ng suÊt thÊp, tû lÖ n¹c thÊp. Nhµ níc hiÖn ®ang chñ ®éng ®Çu t c¸c c¬ së s¶n xuÊt gièng, nh»m n©ng cao chÊt lîng con gièng, chñ yÕu lµ gièng lai cã tû lÖ n¹c cao, ph¸t triÓn ®µn lîn ngo¹i. NhiÒu nhµ m¸y chÕ biÕn thøc ¨n gia sóc cã vèn ®Çu t níc ngoµi vµ trong níc còng ®ang hëng nh÷ng chÝnh s¸ch u ®·i ®Ó ph¸t triÓn, v× vËy thøc ¨n c«ng nghiÖp ®ang thay thÕ dÇn c¸c lo¹i thøc ¨n tËn dông, kh«ng ®ñ chÊt dinh dìng cho lîn.
DÞch vô thó y vµ thuèc thó y còng lµ yÕu tè ¶nh hëng lín tíi kÕt qu¶ ch¨n nu«i. Ho¹t ®éng thó y tuy ®· ®îc quan t©m vµ thùc hiÖn nghiªm tóc h¬n nhng ngêi ch¨n nu«i vÉ cßn lo ng¹i vÒ dÞch bÖnh cña lîn nÕu dÞch vô thó y kh«ng ®¸p øng ®îc kÞp thêi víi chÊt lîng thuèc thó y b¶o ®¶m an toµn vµ ®îc qu¶n lý chÆt chÏ.
2. Thùc tr¹ng ch¨n nu«i vµ chÕ biÕn thÞt lîn
2.1. Con gièng
Con gièng lµ yÕu tè ®Çu tiªn cã tÝnh quyÕt ®Þnh ®èi víi viÖc c¶i t¹o vµ ph¸t triÓn ®µn gia sóc nãi chung, vµ ®µn lîn nãi riªng. ë ViÖt Nam, kh©u gièng vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp. HiÖn t¹i, trong sè 2,6 triÖu con n¸i trªn kh¾p c¶ níc, kho¶ng 40% lîn gièng lµ lîn néi vµ ®Þa ph¬ng n¨ng suÊt thÊp, tû lÖ n¹c thÊp (35-38%), kho¶ng 50% gièng lîn lai F1- tû lÖ n¹c ®¹t 40-42%, cßn l¹i 10% lµ sè Ýt lîn ngo¹i thuÇn chñng vµ gièng tèt cho n¨ng suÊt cao tõ 1.800-2.200 kg h¬i/n¸i. Nhu cÇu vÒ gièng lîn tèt, lîn ngo¹i ngµy cµng cao nhng c¸c c¬ së cung cÊp gièng vÉn cha ®¸p øng ®ñ nhu cÇu cña ngêi s¶n xuÊt.
Ngµnh ch¨n nu«i ViÖt Nam nh÷ng n¨m qua ®· t×m nhiÒu c¸ch ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy vµ bíc ®Çu ®· ®¹t nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh. ViÖc c¶i t¹o gièng diÔn ra theo híng t¨ng cêng lai t¹o lîn gièng tèt, lîn ngo¹i cho n¨ng suÊt cao, tû lÖ n¹c cao.
C¸c gièng lîn ®Þa ph¬ng nh lîn Ø, lîn ®¹i, lîn mãng c¸i rÊt chiÕm u thÕ tríc kia do cã kh¶ n¨ng tËn dông thøc ¨n d thõa s½n cã ®ång thêi lµ nguån cung cÊp ph©n bãn h÷u c¬ cho trång trät nay cÇn ®îc c¶i t¹o ®Ó phï hîp víi ph¬ng thøc ch¨n nu«i lîn c«ng nghiÖp ngµy nay. Ph¬ng thøc th©m canh víi møc ®Çu t thøc ¨n nhiÒu ®ßi hái gièng lîn ph¶i cã kh¶ n¨ng tiÕp nhËn thøc ¨n cao, møc t¨ng träng nhanh vµ träng lîng xuÊt chuång cao. Do vËy, c¸c gièng lîn ®Þa ph¬ng nh : Lîn Mãng C¸i, Ba Xuyªn, Thuéc Nhiªu ®· ®îc chän läc tèt h¬n ®Ó sö dông lµm lîn n¸i nÒn trong c¸c ch¬ng tr×nh lai t¹o phï hîp cho tõng vïng, tõng ®Þa ph¬ng nh»m kh«ng ngõng n©ng cao n¨ng suÊt vµ chÊt lîng ®µn lîn thÞt.
C¸c gièng lîn ngo¹i cã tû lÖ n¹c cao, t¨ng träng nhanh ®· vµ ®ang ®îc ph¸t triÓn nh»m c¶i tiÕn n©ng cao chÊt lîng ®µn lîn gièng trong níc. C¸c tØnh phÝa B¾c vµ §ång b»ng s«ng Cöu Long, nu«i lîn thÞt lai 2 m¸u (lîn ®ùc ngo¹i lai víi lîn n¸i néi) cã tû lÖ n¹c 38 - 42%. C¸c tØnh §«ng Nam Bé phÇn lín nu«i lîn ngo¹i vµ lîn lai 2 m¸u ngo¹i cã tû lÖ n¹c 50 - 52%; lîn lai 3 m¸u ngo¹i ®¹t 52 - 55% n¹c.
T¹i vïng §«ng Nam Bé, ®ång b»ng s«ng Cöu Long ®· cã hµng ngh×n hé gia ®×nh, c¸c c¬ së ch¨n nu«i, c¸c doanh nghiÖp nhµ níc nu«i lîn gièng ngo¹i, trang tr¹i nu«i lîn thÞt ngo¹i gièng yorkshire, landrace. Mét sè doanh nghiÖp níc ngoµi ®· ®Çu t ch¨n nu«i lîn víi h×nh thøc nu«i míi, quy m« ch¨n nu«i lín (C«ng ty TNHH N«ng L©m - §µi Loan, c«ng ty TNHH N«ng s¶n - §µi ViÖt...). ë c¸c tØnh phÝa B¾c, bíc ®Çu ®· cã mét sè hé gia ®×nh x©y dùng trang tr¹i nu«i lîn n¸i gièng yorkshire vµ Landrace víi quy m« kho¶ng 20 n¸i,
Nhµ níc còng ®· tËp trung ®Çu t trong lÜnh vùc ph¸t triÓn con gièng. N¨m 1997, c¶ níc ®· cã 53 tr¹i lîn gièng vµ 265 tr¹m thô tinh nh©n t¹o lîn (bao gåm c¶ Trung ¬ng, ®Þa ph¬ng vµ t nh©n). HÖ thèng c¬ së nµy ®· gãp phÇn ®a ®µn lîn lai lªn trªn 50% tæng ®µn lîn, c¶i thiÖn c¸c gièng lai, ®a tû lÖ n¹c ®µn lîn lai tõ 35-38% lªn 40-42%. Mét sè c¬ së gièng ®· thuÇn ho¸ lîn ngo¹i cung cÊp gièng cho ngêi s¶n xuÊt. Sè hé nu«i lîn ngo¹i chñ yÕu ë §ång b»ng s«ng Cöu Long (chiÕm 70,5%), ë §«ng Nam Bé (chiÕm 86,5%), lîn ngo¹i ®¹t tû lÖ n¹c cao 50-58%.
Tuy nhiªn, viÖc phæ biÕn gièng lîn ngo¹i tû lÖ n¹c cao ra c¸c hé n«ng d©n cßn rÊt khã kh¨n do gi¸ con gièng ngo¹i cao gÊp 1,5 lÇn so víi gièng néi hoÆc lai trong khi gi¸ b¸n thÞt lîn h¬i ra thÞ trêng chªnh lÖch rÊt Ýt.Gi¸ hiÖn t¹i cña lîn gièng ngo¹i lµ 1050 USD/ con. Theo kü thuËt ch¨n nu«i th× sau 6-7 n¨m ph¶i thay lîn gièng hoÆc ph¶i thay m¸u . Gi¸ con gièng qu¸ cao, khã ®îc ngêi d©n chÊp nhËn trong ch¨n nu«i ®¹i trrµ. Do ®ã, ®µn lîn gièng ngo¹i thuÇn míi chiÕm kho¶ng 10% tæng ®µn, 30-40% tæng ®µn lîn ®ang nu«i lµ gièng lîn néi, lîn ®Þa ph¬ng, cßn l¹i hÇu hÕt lµ lîn lai gièng F1.
Nh vËy, con gièng trong ch¨n nu«i lîn cßn lµ kh©u nhiÒu khã kh¨n cÇn ®îc Nhµ níc quan t©m kh¾c phôc. Môc tiªu cña c«ng t¸c gièng lµ ph¶i thay ®æi c¬ cÊu gièng theo híng ph¸t triÓn ®µn lîn lai cã tû lÖ n¹c cao, Ýt mì, cã søc ph¸t triÓn nhanh, miÔn dÞch tèt, ®Ó híng tíi n©ng cao chÊt lîng ®µn lîn, tõ ®ã ph¸t triÓn chÊt lîng s¶n phÈm thÞt , ®¸p øng ®îc nhu cÇu trong níc vµ quèc tÕ.
2.2. Thøc ¨n gia sóc
§©y lµ yÕu tè rÊt quan träng trong ch¨n nu«i vµ s¶n xuÊt thÞt lîn v× thøc ¨n gia sóc nh “nguyªn liÖu” trong “c«ng nghiÖp” s¶n xuÊt thÞt lîn. Chi phÝ cho thøc ¨n gia sóc chiÕm tû lÖ rÊt cao trong c¬ cÊu gi¸ thµnh s¶n phÈm ch¨n nu«i lîn, ë níc ta thµnh phÇn nµy chiÕm tíi 76-77%, cßn l¹i chi phÝ gièng 18-25%, c«ng lao ®éng 2-5%. S¶n phÈm thÞt lîn cã c¹nh tranh ®îc trªn thÞ trêng vÒ chÊt lîng vµ gi¸ c¶ hay kh«ng lµ nhê yÕu tè nµy.
VËy mµ, ngµnh s¶n xuÊt vµ ch¨n nu«i lîn ViÖt Nam l¹i yÕu kÐm ë kh©u mÊu chèt nµy. Thøc ¨n gia sóc còng lµ nguyªn nh©n chñ yÕu khiÕn gi¸ thÞt lîn cña ViÖt Nam cao h¬n thÞt lîn cña c¸c níc kh¸c 20-25%. Thùc tÕ, 50% thøc ¨n cho lîn ë níc ta lµ thøc ¨n tËn dông, dinh dìng rÊt thÊp, lîn nu«i b»ng nguån thøc ¨n nµy cho chÊt lîng thÞt thÊp, kh«ng thÓ xuÊt khÈu ®îc . 50% cßn l¹i lµ c¸c lo¹i thøc ¨n c«ng nghiÖp nu«i lîn mau lín, tû lÖ n¹c cao, ®ñ tiªu chuÈn nu«i lîn xuÊt khÈu. 1/3 sè thøc ¨n ch¨n nu«i c«ng nghiÖp hiÖn ®îc s¶n xuÊt trong níc. Gi¸ thµnh lo¹i thøc ¨n nµy rÊt cao thêng cao h¬n 30-40% so víi gi¸ thøc ¨n c¸c níc trong khu vùc. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do cha sö dông ®îc c¸c nguån nguyªn liÖu dåi dµo trong níc, ph¶i nhËp khÈu c¸c nguyªn liÖu chÝnh nh ®ç t¬ng, ng« h¹t, bét c¸ víi thuÕ suÊt cao 7%, n¨ng suÊt c«ng nghiÖp chÕ biÕn thÊp, gi¸ c¸c yÕu tè ®Çu vµo kh¸c cã liªn quan ®Õn thøc ¨n ch¨n nu«i (®iÖn, dÇu cho s¶n xuÊt, cíc vËn t¶i,...) còng cao so víi nhiÒu níc xung quanh.
Muèn ®Èy m¹nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ ch¨n nu«i lîn, ngµnh ch¨n nu«i cÇn ph¶i lo¹i bá thãi quen sö dông thøc ¨n tËn dông, thøc ¨n s½n cã trong nu«i lîn, t¨ng tû lÖ thøc ¨n c«ng nghiÖp ®Çy ®ñ chÊt dinh dìng vµ yÕu tè vi lîng cho lîn ph¸t triÓn. §Ó thùc hiÖn môc ®Ých nµy, gÇn ®©y, ngµnh N«ng nghiÖp ®· ®Çu t vµo thøc ¨n gia sóc chÕ biÕn c«ng nghiÖp. N¨m 1994 c¶ níc míi cã 154.000 tÊn thøc ¨n gia sóc chÕ biÕn c«ng nghiÖp, chiÕm 0,6% lîng thøc ¨n vµ nguyªn liÖu th« dïng lµm thøc ¨n, ®Õn n¨m 2000 c¶ níc ®· s¶n xuÊt ®îc 2 triÖu tÊn gÊp 13 lÇn, trong ®ã cã 26% thøc ¨n ®Ëm ®Æc. Theo Tæng C«ng ty ch¨n nu«i ViÖt Nam, hiÖn nay, c¶ níc ®· cã 167 nhµ m¸y s¶n xuÊt thøc ¨n gia sóc c¸c lo¹i, mçi n¨m xuÊt tiªu thô ®îc 3 triÖu tÊn.
Ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt thøc ¨n gia sóc cña ViÖt Nam ph¸t triÓn m¹nh khiÕn cho n¨ng suÊt vµ s¶n lîng thÞt lîn nh÷ng n¨m qua liªn tôc t¨ng. Tuy nhiªn, gi¸ thøc ¨n gia sóc cña níc ta vÉn cao h¬n thÕ giíi 30-40%, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng gi¸ thÞt lîn ViÖt Nam vÉn cao, gÊp 1,5-2 lÇn thÞt lîn Trung Quèc, Braxin vµ bÞ “nèc ao” trªn mét sè thÞ trêng xuÊt khÈu quan träng nh Nga, NhËt B¶n, Hång K«ng. 2/3 thøc ¨n gia sóc hiÖn nay vÉn ph¶i nhËp khÈu, sè cßn l¹i ®îc s¶n xuÊt trong níc bëi mét sè c«ng ty thøc ¨n gia sóc cã vèn ®Çu t níc ngoµi vµ liªn doanh, thøc ¨n gia sóc cña doanh nghiÖp Nhµ níc chiÕm tû lÖ nhá.
Trong sè c¸c nh·n hiÖu thøc ¨n gia sóc uy tÝn trªn thÞ trêng ViÖt Nam hiÖn nay, Proconco næi lªn nh mét c«ng ty hµng ®Çu. §©y lµ mét liªn doanh gi÷a c«ng ty SCPA thuéc tËp ®oµn EMC- Ph¸p víi 5 c«ng ty ViÖt Nam víi tû lÖ 53,7% vèn níc ngoµi vµ 46,7% vèn trong níc. Thµnh lËp n¨m 1991 víi sè vèn ph¸p ®Þnh lµ 1 triÖu USD, vèn ®Çu t lµ 1,7 triÖu USD, sau h¬n 10 n¨m ho¹t ®éng Proconco ®· n©ng sè vèn ph¸p ®Þnh lªn 14 triÖu USD, vèn ®Çu t lªn 50 triÖu USD, ®a nh·n hiÖu thøc ¨n “Con Cß” trë nªn th©n thuéc víi n«ng d©n ViÖt Nam.
C«ng ty hiÖn cã 4 nhµ m¸y thøc ¨n gia sóc ë Biªn Hoµ, Hµ Néi, H¶i Phßng vµ CÇn Th¬ víi c«ng suÊt 100.000 ®Õn 300.000 tÊn. Mçi n¨m, c«ng ty s¶n xuÊt ®îc 500.000 tÊn thøc ¨n gia sóc, chiÕm tíi 30% thÞ phÇn thøc ¨n gia sóc toµn quèc.Cã thÓ nãi, nh÷ng thµnh c«ng cña Proconco ®· gãp phÇn gióp ®ì ngêi ch¨n nu«i ViÖt Nam t¨ng n¨ng suÊt vµ ®Èy m¹nh ho¹t ®éng ch¨n nu«i xuÊt khÈu ë ViÖt Nam. C«ng ty sÏ tiÕp tôc ph¸t triÓn trong lÜnh vùc nµy theo híng t¨ng quy m« s¶n xuÊt vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
Bªn c¹nh Proconco, CP Group (Charoen Pokphand Group) lµ mét tËp ®oµn níc ngoµi lín ®· cã mÆt trªn thÞ trêng cña ViÖt Nam víi c¸c nh·n hiÖu thøc ¨n gia sóc Hi-Gro, CP, Star Feed, Bell Feed, DN Feed vµ Novo. Vèn ®Çu t cña tËp ®oµn nµy t¹i ViÖt Nam kho¶ng 120 triÖu USD, vµ cã 2500 c«ng nh©n. §©y lµ mét tËp ®oµn lín ho¹t ®éng ®a lÜnh vùc trong ngµnh n«ng nghiÖp nh s¶n xuÊt thøc ¨n gia sóc, cung cÊp h¹t gièng, ch¨n nu«i, chÕ biÕn thÞt. N¨m 1992, nhËn thÊy tiÒm n¨ng dåi dµo cña thÞ trêng ViÖt Nam, CP Group ®· sang kh¶o s¸t vµ ®Çu t vµo thÞ trêng ViÖt Nam, n¨m 1993, c«ng ty khëi c«ng x©y dùng nhµ m¸y s¶n xuÊt thøc ¨n gia sóc ®Çu tiªn t¹i §ång Nai. Thøc ¨n gia sóc cña CP ®¹t chÊt lîng tiªu chuÈn v× c«ng ty cã hÖ thèng kiÓm tra chÊt lîng nghiªm ngÆt tõ kh©u nhËp nguyªn liÖu vµo, thiÕt lËp nh÷ng c«ng thøc s¶n phÈm chÊt lîng cao vµ quy tr×nh s¶n xuÊt ®îc tin häc hãa.
Ngoµi nh÷ng c«ng ty lín trong lÜnh vùc thøc ¨n gia sóc ë ViÖt Nam còng cÇn kÓ tíi mét sè c«ng ty t nh©n ®· ho¹t ®éng kh¸ thµnh c«ng trong lÜnh vùc nµy. Mét trong sè ®ã lµ th¬ng hiÖu thøc ¨n gia sóc “Con heo vµng”, míi ra ®êi n¨m 1999 nhng ®Õn nay ®· kh¸ næi tiÕng. Chinh phôc kh¸ch hµng b»ng chÊt lîng s¶n phÈm, gia sóc ¨n mau lín, h¹n chÕ « nhiÔm chÊt th¶i cña gia sóc. HiÖn nay, mçi th¸ng lîng tiªu thô cña “Con heo vµng” lµ 4800 tÊn, doanh thu mçi ngµy gÇn 1 tû ®ång.
C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt thøc ¨n gia sóc nhµ níc còng ®ang ®Çu t n©ng cÊp c¬ së vËt chÊt ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh cho s¶n phÈm cña m×nh. N¨m 2001, Tæng C«ng ty Ch¨n nu«i ViÖt Nam ®· ®Çu t x©y dùng nhµ m¸y chÕ biÕn thøc ¨n gia sóc c«ng nghÖ Hµ Lan víi c«ng suÊt 100.000 tÊn/n¨m.
Nh vËy, vÊn ®Ò ®Æt ra víi c«ng nghiÖp s¶n xuÊt thøc ¨n gia sóc lµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm cµng sím cµng tèt, Ýt nhÊt lµ b»ng gi¸ thøc ¨n gia sóc trªn thÞ trêng thÕ giíi. Tuy nhiªn, chÊt lîng thøc ¨n vÉn ph¶i ®¶m b¶o ®Ó thÞt lîn ViÖt Nam cã chÊt lîng cao, gi¸ thµnh thÊp. §iÒu nµy ®ái hái nç lùc cña kh«ng chØ ngµnh c«ng nghiÖp nµy mµ c¸c ngµnh s¶n xuÊt nguyªn liÖu chÕ biÕn thøc ¨n gia sóc còng ph¶i ph¸t triÓn vµ Nhµ níc phèi hîp ®ång bé môc tiªu cña c¸c ngµnh.
2.3. C«ng t¸c thó y vµ phßng trõ dÞch bÖnh
C«ng t¸c thó y còng lµ yÕu tè ¶nh hëng lín ®Õn kÕt qu¶ ch¨n nu«i. ë ViÖt Nam, cã 3 c¬ quan chÞu sù chØ ®¹o cña Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ®Ó thùc hiÖn c«ng t¸c nµy lµ Côc thó y, C«ng ty vËt t thuèc thó y vµ ViÖn thó y. Trong ®ã, Côc thó y thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ níc vÒ c«ng t¸c phßng chèng dÞch bÖnh cho ®éng vËt, kiÓm dÞch vµ kiÓm so¸t giÕt mæ ®éng vËt vµ thuèc thó y trong ph¹m vi c¶ níc. Díi Côc thó y lµ c¸c Chi côc thó y ®Þa ph¬ng trùc tiÕp chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn c«ng t¸c thó y ë tõng ®Þa ph¬ng, vµ c¸c Tr¹m kiÓm dÞch ®éng vËt lµm nhiÖm vô kiÓm dÞch tõng khu vùc.
HiÖn nay, nhµ níc ®· ®Çu t x©y dùng theo híng tõng bíc hiÖn ®¹i ho¸ nh÷ng c¬ së s¶n xuÊt thuèc thó y, ®ång thêi nhËp khÈu thuèc, ®¶m b¶o ®îc nhu cÇu thuèc cho tiªm phßng vµ ch÷a bÖnh gia sóc trong níc. Lùc lîng c¸n bé thó y ®îc ®µo t¹o nhÊt lµ c¸n bé thó y c¬ së x·, th«ng qua kªnh khuyÕn n«ng, tæ chøc híng dÉn n«ng d©n c¸ch phßng trõ dÞch bÖnh.
Do ®Æc ®iÓm khÝ hËu níc ta nhiÖt ®íi giã mïa, võa t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ®µn lîn ph¸t triÓn t¨ng träng nhanh song còng g©y ra nhiÒu lo¹i dÞch bÖnh cho ®µn lîn. N¨m 1998, dÞch lë måm long mãng lîn ®· x¶y ra ë 11 tØnh lµm 2268 con bÞ nhiÔm dÞch.
Ho¹t ®éng thó y nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· ®îc quan t©m vµ thùc hiÖn nghiªm tóc nhng ngêi ch¨n nu«i vÉn cßn lo ng¹i vÒ dÞch bÖnh cña lîn nÕu dÞch vô thó y kh«ng ®¸p øng kÞp thêi víi chÊt lîng thuèc thó y b¶o ®¶m an toµn vµ ®îc qu¶n lý chÆt chÏ.
2.4. Thùc tr¹ng chÕ biÕn thÞt lîn
Kh©u chÕ biÕn ®ãng vai trß rÊt quan träng trong viÖc s¶n xuÊt ra mét s¶n phÈm thÞt cã chÊt lîng cao vµ ®a d¹ng s¶n phÈm. NhiÒu níc nhê hiÖn ®¹i ho¸ kh©u chÕ biÕn mµ thu ®îc lîi nhuËn cao tõ c¸c s¶n phÈm ch¨n nu«i nh EU, Mü, óc,...ViÖt Nam còng ®ang häc hái kinh nghiÖm vµ n©ng cÊp dÇn hÖ thèng chÕ biÕn cña m×nh.
HiÖn t¹i, nh×n chung, c¸c c¬ së chÕ biÕn thÞt xuÊt khÈu cña níc ta cßn th« s¬, ®¬n ®iÖu, chØ lµm ®îc thÞt m¶nh, block, lîn s÷a ®«ng l¹nh, vÖ sinh c«ng nghiÖp kÐm, cha chÕ biÕn ®a d¹ng s¶n phÈm.
NÕu tÝnh c¶ c¸c lß mæ t nh©n, hÖ thèng giÕt mæ chÕ biÕn thÞt phôc vô cho tiªu dïng trong níc vµ xuÊt khÈu kh¸ phong phó nhng chØ cã 22 c¬ së cã thÓ tham gia chÕ biÕn thÞt xuÊt khÈu, trong ®ã cã 2 nhµ m¸y VISSAN thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ VÜnh NiÖm H¶i Phßng víi c«ng suÊt chÕ biÕn 30.000 tÊn/ca/n¨m cã thÓ ®¶m b¶o chÊt lîng thÞt xuÊt khÈu tèt nhÊt sang mét vµi thÞ trêng (Nga, Hång K«ng) víi s¶n phÈm chÝnh lµ lîn s÷a vµ lîn m¶nh cÊp ®«ng; cßn l¹i 20 nhµ m¸y ë c¸c tØnh tæng c«ng suÊt chÕ biÕn chØ kho¶ng 20.000tÊn/ca/n¨m, tuy nãi chung ._.Þ trêng quen thuéc víi 150 triÖu d©n. Cïng víi møc sèng t¨ng lªn, dù b¸o ®Õn n¨m 2010 Nga nhËp khÈu kho¶ng 50-70 v¹n tÊn thÞt hµng n¨m.
ThÞ trêng Hång K«ng: hµng n¨m Hång K«ng nhËp kho¶ng 26 v¹n tÊn thÞt, trong ®ã cã kho¶ng 2,5-3 v¹n tÊn lîn s÷a, 2 v¹n tÊn lîn choai ; søc tiªu thô thÞt ®¹t 55kg/ngêi. Dù kiÕn n¨m 2010 ®¹t møc 60kg/ngêi.
ThÞ trêng Singapore vµ Malaysia: ThÞ trêng nµy chóng ta b¾t ®Çu khai th«ng nhng chÊt lîng lîn s÷a cña ta cha cao, kh«ng æn ®Þnh. §©y lµ thÞ trêng tiÒm n¨ng, ®ßi hái c¸c nhµ kinh doanh xuÊt khÈu cã c¸c gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, gi÷ uy tÝn víi kh¸ch hµng ®Ó duy tr× thÞ trêng nµy l©u dµi.
ThÞ trêng NhËt: Lµ thÞ trêng cã nhu cÇu lín, nhng ®ßi hái c¸c tiªu chuÈn vÒ s¶n phÈm ®îc tu©n thñ nghiªm ngÆt. Hµng n¨m NhËt nhËp khÈu kho¶ng 70-80 v¹n tÊn thÞt c¸c lo¹i. §©y lµ thÞ trêng tiÒm n¨ng, cÇn phÊn ®Êu l©u dµi ®Ó xuÊt khÈu thÞt sang thÞ trêng nµy.
ThÞ trêng Nam Trung Quèc: Lµ thÞ trêng tiªu thô nhiÒu thÞt lîn s÷a b»ng ®êng xuÊt khÈu tiÓu ng¹ch. Ta cÇn cè gi¾ng duy tr× chÊt lîng , h¬ng vÞ lîn s÷a nh hiÖn nay ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ngêi tiªu dïng.
ThÞ trêng c¸c níc §«ng Nam ¸ lµ thÞ trêng gÇn, cã lîi thÕ vÒ kho¶ng c¸ch vÒ vËn chuyÓn, tiªu thô víi sè lîng thÞt lín, ®îc gi¸. Nhng ®©y lµ thÞ trêng yªu cÇu chÊt lîng cao, vÖ sinh thó y chÆt chÏ. ChÝnh phñ cÇn cã HiÖp ®Þnh hoÆc tho¶ thuËn víi c¸c níc trong khu vùc, t¹o c¬ së ph¸p lý cho doanh nghiÖp xuÊt khÈu thÞt lîn víi c¸c níc §«ng Nam ¸.
Ngoµi c¸c thÞ trêng trªn cÇn tiÕp tôc ®Èy m¹nh c«ng t¸c xóc tiÕn th¬ng m¹i, th«ng tin thÞ trêng vµ ®µm ph¸n ®Ó ký kÕt hoÆc tho¶ thuËn c¸c HiÖp ®Þnh thó y víi c¸c níc nhËp khÈu thÞt lîn cña níc ta nh Trung Quèc, Mü, c¸c níc T©y vµ §«ng ¢u …
III. C¸c gi¶i ph¸p thóc ®Èy kinh doanh xuÊt khÈu thÞt lîn
1. Môc tiªu ph¸t triÓn xuÊt khÈu thÞt lîn cña ViÖt Nam thêi kú ®Õn 2010, tÇm nh×n ®Õn 2020
1.1. T¨ng s¶n lîng thÞt
HiÖn nay thÞt lîn níc ta cßn rÊt h¹n chÕ vÒ s¶n lîng chØ b»ng 0,7% cña thÕ giíi vµ chÊt lîng cha ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña thÞ trêng thÕ giíi. ®Ó t¨ng xuÊt khÈu, ph¶i n©ng cao chÊt lîng vËt nu«i phï hîp víi yªu cÇu thÞ trêng thÕ giíi, c¶i thiÖn m¹nh mÏ c«ng nghÖ chÕ biÕn, vÖ sinh thùc phÈm, ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn, ®æi míi ph¬ng thøc ch¨n nu«i tõ s¶n xuÊt nhá sang s¶n xuÊt lín , hiÖn ®¹i. ThÞ trêng ®Þnh híng tríc m¾t lµ Hång K«ng , Nga , vÒ l©u dµi lµ Singapore vµ NhËt B¶n.
Tõ n¨m 1990 ®Õn nay ch¨n nu«i lîn cña ViÖt Nam ®· ph¸t triÓn víi tèc ®é t¨ng trëng b×nh qu©n 4 - 4,5%, tæng ®µn lîn cña c¶ níc ®¹t 20 triÖu con víi s¶n lîng thÞt ®¹t 1,42 triÖu tÊn. Sù gia t¨ng cña s¶n lîng thÞt trong níc ®· ®a ngµnh s¶n xuÊt nµy trë thµnh ngµnh cã tiÒm n¨ng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam trong giai ®o¹n tõ nay ®Õn n¨m 2010, tÇm nh×n ®Õn 2020
Trong giai ®o¹n 2001–2010, víi ®Þnh híng chuyÓn dÞch c¬ cÊu s¶n xuÊt trong n«ng nghiÖp v× nh÷ng tiÕn bé cã thÓ ®¹t ®îc trong s¶n xuÊt thøc ¨n gia sóc, ch¨n nu«i lîn ViÖt Nam sÏ ph¸t triÓn theo híng tËp trung ho¸, h×nh thµnh c¸c tr¹i ch¨n nu«i cã quy m« lín vµ trªn c¬ së ®ã sÏ cã ®iÒu kiÖn ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt lîng, h¹ thÊp gi¸ thµnh. Môc tiªu ®Õn 2005 ®µn lîn ®¹t 24 triÖu con vµ ®Õn 2010 ®µn lîn lµ 90 triÖu con. S¶n lîng thÞt lîn h¬i sÏ t¨ng b×nh qu©n 11,7% n¨m trong giai ®o¹n 2001 – 2005 vµ 13,2% giai ®o¹n 2006 – 2010. S¶n lîng thÞt h¬i sÏ ®¹t 2.450 ngµn tÊn 2005 vµ 4.550 ngµn tÊn n¨m 2010.
1.2. Môc tiªu xuÊt khÈu
Giai ®o¹n 2001 – 2005:
N¨m 2005 : xuÊt khÈu 80.000 tÊn/n¨m ®¹t kim ng¹ch trªn 100 triÖu USD
Giai ®o¹n 2006 – 2010: mçi n¨m xuÊt khÈu trªn 100.000 tÊn thÞt lîn c¸c
lo¹i. Kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu ®¹t 100 – 150 TriÖu USD/n¨m.
2. c¸c gi¶i ph¸p chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, hç trî cña Nhµ níc
§Ó ngµnh ch¨n nu«i, chÕ biÕn thÞt lîn ë níc ta cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn m¹nh mÏ trong thêi gian tíi víi chÊt lîng s¶n phÈm cao, b¶o ®¶m vÖ sinh phôc vô nhu cÇu tiªu dïng trong níc ngµy cµng t¨ng vµ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, mét mÆt cÇn tranh thñ khai th¸c, thùc hiÖn tèt c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, u ®·i ®· cã cña Nhµ níc trong lÜnh vùc nµy, ®ång thêi kiÕn nghÞ Nhµ níc ban hµnh bæ sung mét sè chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p nh»m ®¶m b¶o thùc hiÖn ®îc môc tiªu, ph¬ng híng ®· nªu ë trªn.
2.1. Gi¶i ph¸p vÒ thÞ trêng
Nhµ níc cÇn hç trî c¸c doanh nghiÖp ch¨n nu«i, xuÊt khÈu thÞt lîn vµo c¸c thÞ trêng tiÒm n¨ng mµ thÞt lîn ViÖt nam cã thÓ x©m nhËp trong thêi gian tíi ®ã lµ thÞ trêng Hång K«ng, Liªn Bang Nga, NhËt B¶n, Singapore, Malaysia vµ Trung Quèc. Ngoµi ra Nhµ níc cÇn hç trî c¸c doanh nghiÖp më réng thÞ trêng xuÊt khÈu thÞt lîn sang c¸c níc kh¸c, th«ng qua c¸c níc kh¸c b»ng xóc tiÕn th¬ng m¹i, th«ng tin qu¶ng c¸o, tæ chøc kh¶o s¸t giíi thiÖu s¶n phÈm th«ng qua c¸c c¬ quan ®¹i diÖn ë níc ngoµi nh Tham t¸n th¬ng m¹i, ngo¹i giao. Tæ chøc nghiªn cøu thÞ trêng t vÊn gióp c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thÞt lîn cã ®iÒu kiÖn tiÕp cËn víi c¸c thÞ trêng míi trªn c¬ së lîi thÕ.
2.2. Gi¶i ph¸p vÒ ®Çu t
§Ó ph¸t triÓn thÞ trêng, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu thÞt lîn, rÊt cÇn sù ®Çu t b»ng nguån vèn ng©n s¸ch vµo nh÷ng kh©u träng yÕu cña qu¸ tr×nh ch¨n nu«i chÕ biÕn, xuÊt khÈu thÞt, nh÷ng kh©u mµ ngêi kinh doanh kh«ng cã kh¶ n¨ng vÒ vèn, c«ng nghÖ ®Ó ph¸t triÓn kinh doanh, cô thÓ:
§Çu t c¶i t¹o gièng ch¨n nu«i lîn xuÊt khÈu b»ng c¸ch nhËp khÈu lîn gièng vµ tinh lîn gièng cô kþ, «ng bµ cã n¨ng suÊt vµ chÊt lîng cao ; x©y dùng b×nh tuyÓn, chän läc ®µn lîn gièng, x©y dùng hÖ thèng nh©n gièng lîn ë c¸c ®Þa ph¬ng.
C¸c gièng lîn cÇn c¶i t¹o phôc vô ch¨n nu«i xuÊt khÈu lµ gièng lîn t¹o thÞt m¶nh vµ thÞt block ®«ng l¹nh, víi yªu cÇu 25kg/m¶nh ; ®é dµy mì lng nhá ®Ó xuÊt khÈu vµo thÞ trêng Hång K«ng, Malaysia, thÞ trêng Singapore, thÞ trêng Nam Trung Quèc vµ gièng t¹o thÞt lîn choai 40-50kg/con, cã tû lÖ n¹c>52% xuÊt khÈu vµo thÞ trêng Hång K«ng, Singapore, Hµn Quèc, Malaysia, NhËt B¶n.
Cñng cè, x©y dùng míi c¸c tr¹m thô tinh nh©n t¹o, c¸c vïng lîn gièng nh©n d©n, ®Çu t lîn ®ùc ngo¹i thuÇn chñng lo¹i tèt.
CÊp kinh phÝ tiªm phßng miÔn phÝ 3 lo¹i v¨cxin phßng bÖnh: dÞch t¶, tô huyÕt trïng, ®ãng dÊu trong vïng an toµn dÞch bÖnh ®Ó nu«i lîn xuÊt khÈu.
Hç trî kinh phÝ x©y dùng hÖ thèng xö lý chÊt th¶i b»ng c«ng nghÖ Biogas cho c¸c c¬ së ch¨n nu«i lîn xuÊt khÈu nu«i tõ 10 lîn n¸i hoÆc 50 lîn thÞt thêng xuyªn trë lªn.
Trî cíc vËn t¶i thÞt m¶ng, thÞt block sang thÞ trêng Nga víi møc b×nh qu©n 60USD/tÊn, tríc m¾t trong 2 n¨m tíi nh c¸c níc kh¸c trªn thÕ giíi.
Hç trî kinh phÝ khuyÕn n«ng, ®µo t¹o, híng dÉn kü thuËt cho ngêi n«ng d©n.
2.3. Gi¶i ph¸p vÒ chÝnh s¸ch tÝn dông
C¸c c¬ së ch¨n nu«i, giÕt m« vµ chÕ biÕn lîn xuÊt khÈu ®îc hëng u ®·i ®Çu t theo NghÞ ®Þnh 51/1999/N§-CP ngµy 18/7/1999 cña ChÝnh phñ, ®îc vay quÜ tÝn dông tõ Quü hç trî ph¸t triÓn theo qui ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh sè 43/1999/N§-CP ngµy 29/6/1999 cña ChÝnh phñ víi møc l·i suÊt 3% n¨m thêi kú 12 n¨m vµ hëng c¸c chÝnh s¸ch hç trî s¶n xuÊt, xuÊt khÈu kh¸c cña Nhµ níc.
2.4. Gi¶i ph¸p vÒ chÝnh s¸ch thuÕ
§Ó khuyÕn khÝch ch¨n nu«i lîn xuÊt khÈu, híng bæ sung chÝnh s¸ch thuÕ nh sau:
Nhµ níc cã thÓ miÔn thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp ë nh÷ng vïng qui ho¹ch x©y dùng trang tr¹i vµ c¸c c«ng tr×nh phôc vô ch¨n nu«i lîn xuÊt khÈu trong 3 n¨m ®Çu. TiÒn thuª ®Êt ®îc ®Ó l¹i 100% cho x· (phêng) nh»m ®Çu t x©y dùng c¬ së h¹ tÇng t¹i khu vùc qui ho¹ch lµm tr¹i ch¨n nu«i.
§iÒu chØnh thuÕ nhËp khÈu b»ng 0% ®èi víi c¸c thiÕt bÞ nhËp khÈu phôc vô ch¨n nu«i, chÕ biÕn, giÕt mæ, b¶o qu¶n, vËn chuyÓn thÞt lîn vµ c¸c nguyªn liÖu thøc ¨n nhËp khÈu nh kh« dÇu, c¸c lo¹i thøc ¨n bæ sung nh premix vitamin, premix kho¸ng, c¸c lo¹i vitamin, c¸c lo¹i muèi kho¸ng ®a vi lîng phôc vô ch¨n nu«i.
Cho c¸c c¬ së ch¨n nu«i lîn, HiÖp héi xuÊt khÈu thÞt lîn, HiÖp héi thøc ¨n ch¨n nu«i ®îc ®¨ng ký nhËp khÈu c¸c nguyªn liÖu s¶n xuÊt thøc ¨n ®Ó xuÊt khÈu theo chÕ ®é nh nhËp nguyªn liÖu ®Ó s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu.
§èi víi c¬ së giÕt mæ chÕ biÕn thÞt H¶i Phßng cña Tæng C«ng ty ch¨n nu«i ViÖt nam, x©y dùng n¨m 1991 víi thiÕt bÞ vµ vèn vay cña óc trÞ gi¸ 2,4 triÖu USD. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y xuÊt khÈu thÞt cho Nga bÞ ®×nh trÖ, kh«ng cã nguån tr¶ nî, theo ChØ thÞ cña Thñ tíng ChÝnh phñ cho khoanh nî vµ hç trî l·i suÊt 5 n¨m ®Çu (2001 – 2005) ®Ó Tæng c«ng ty tËp trung ®Çu t vèn phôc vô ngay nhu cÇu xuÊt khÈu thÞt sang Nga.
2.5. Gi¶i ph¸p hç trî, khuyÕn khÝch ch¨n nu«i, xuÊt khÈu thÞt
§Ó më réng thÞ trêng xuÊt khÈu thÞt, Nhµ níc cÇn hç trî c¸c doanh nghiÖp ch¨n nu«i, xuÊt khÈu thÞt t×m kiÕm thÞ trêng.
§Ò nghÞ Bé Tµi chÝnh bæ sung mÆt hµng thÞt lîn choai xuÊt khÈu vµo danh môc c¸c mÆt hµng ®îc thëng xuÊt khÈu theo qui ®Þnh t¹i quyÕt ®Þnh sè 65/2001/Q§-BTC ngµy 29/6/2001 cña Bé Tµi chÝnh.
3. C¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn nguån hµng thÞt lîn xuÊt khÈu cña ViÖt Nam
3.1. Quan ®iÓm, ph¬ng híng ph¸t triÓn s¶n xuÊt
QuyÕt ®Þnh cña Thñ Tíng ChÝnh Phñ sè 166/2001/Q§ - TTg ngµy 26 th¸ng 10 n¨m 2001 vÒ mét sè biÖn ph¸p vµ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn ch¨n nu«i lîn xuÊt khÈu giai ®o¹n 2001 – 2010 ®· nªu râ quan ®iÓm, ph¬ng híng ph¸t triÓn ch¨n nu«i lîn xuÊt khÈu cña ViÖt Nam nh sau:
§Èy m¹nh ph¸t triÓn ch¨n nu«i lîn hµng ho¸ nh»m ®¸p øng nhu cÇu tiªu thô thÞt lîn trong níc vµ xuÊt khÈu, t¹o viÖc lµm vµ t¨ng thu nhËp cho ngêi n«ng d©n.
Ph¸t triÓn ch¨n nu«i lîn xuÊt khÈu ë c¸c vïng cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi, ®¶m b¶o an toµn vÖ sinh m«i trêng khi ch¨n nu«i víi quy m« phï hîp. Giai ®o¹n ®Çu (2002 – 2005) tËp trung ë mét sè vïng nh ®ång b»ng s«ng Hång, B¾c Trung Bé, Duyªn H¶i, Nam Trung Bé vµ §«ng Nam Bé.
KhuyÕn khÝch mäi tæ chøc, c¸ nh©n, hé gia ®×nh thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi ph¸t triÓn ch¨n nu«i lîn gièng ®¹t tiªu chuÈn xuÊt khÈu. ë vïng ch¨n nu«i lîn xuÊt khÈu ph¶i cã ®ñ c¬ së ch¨n nu«i lîn gièng «ng, bµ (quy m« 300 – 500 con) vµ lîn gièng bè mÑ ®Ó nh©n ®ñ gièng cung cÊp cho nhu cÇu ch¨n nu«i lîn xuÊt khÈu trong vïng.
H×nh thøc tæ chøc ch¨n nu«i lîn xuÊt khÈu chñ yÕu lµ hé trang tr¹i vµ doanh nghiÖp t nh©n. KhuyÕn khÝch c¸c hé trang tr¹i nu«i tõ 50 lîn n¸i hoÆc 100 lîn thÞt thêng xuyªn trë lªn, c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi ®Çu t ch¨n nu«i lîn xuÊt khÈu quy m« phï hîp, kh«ng g©y « nhiÔm m«i trêng vµ ¶nh hëng ®Õn nguån níc ngÇm.
KhuyÕn khÝch viÖc h×nh thµnh c¸c tæ chøc kinh tÕ hîp t¸c, hîp t¸c x· lµm dÞch vô gièng, thó y, kü thuËt, vèn vµ tiªu thô s¶n phÈm.
3.2. Gi¶i ph¸p quy ho¹ch vïng ch¨n nu«i xuÊt khÈu
Tríc khã kh¨n th¸ch thøc do t×nh tr¹ng thÞ trêng xuÊt khÈu vµ tiªu thô cña ViÖt Nam kh«ng æn ®Þnh v÷ng ch¾c, s¶n lîng xuÊt khÈu cßn qu¸ bÐ. §Ó ph¸t triÓn nguån hµng thÞt lîn xuÊt khÈu æn ®Þnh, n©ng cao søc c¹nh tranh th× Nhµ níc cÇn:
Quy ho¹ch vïng ch¨n nu«i lîn xuÊt khÈu ®Ó chñ ®éng cung øng nguån nguyªn liÖu cã chÊt lîng vµ ®¹t tiªu chuÈn cho c¸c c¬ së giÕt mæ, chÕ biÕn thÞt xuÊt khÈu.
Vïng ch¨n nu«i tËp trung lµ c¸c vïng ®Êt ®îc quy ho¹ch ®¸p øng yªu cÇu x©y dùng c¸c trang tr¹i ch¨n nu«i quy m« lín vµ võa (hµng v¹n con vµ hµng ngµn con), cã ®iÒu kiÖn x©y dùng c¸c c¬ së h¹ tÇng cÇn thiÕt, thuËn lîi cho viÖc xö lý c¸c vÊn ®Ò m«i trêng, kh«ng qu¸ gÇn trung t©m ®« thÞ ; vµ ®iÒu quan träng lµ ë ®©y c¸c nhµ kinh doanh (thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi) cã thÓ thuª ®Êt ®Ó tæ chøc ch¨n nu«i theo dù ¸n ®îc hëng chÝnh s¸ch u ®·i cña Nhµ níc vÒ tiÒn thuª ®Êt, vµ ®îc sö dông kÕt cÊu h¹ tÇng c¬ së do Nhµ níc hç trî x©y dùng.
Khi cÇn thiÕt, n¬i ®©y cã thÓ thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t x©y dùng trung t©m gièng vµ thó y, c¬ së s¶n xuÊt thøc ¨n gia sóc, c¬ së giÕt mæ vµ chÕ biÕn thÞt theo c«ng nghÖ hiÖn ®¹i phôc vô trùc tiÕp cho vïng ch¨n nu«i. §ång thêi c¸c vïng ch¨n nu«i nµy còng ph¶i ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu phßng tr¸nh dÞch bÖnh vµ mét sè ¶nh hëng ®éc h¹i.
Quy ho¹ch cô thÓ nh sau:
Vïng I: Gåm 9 tØnh ®ång b»ng s«ng Hång lµ Hµ Néi, H¶i Phßng, Hµ T©y, Hng Yªn, H¶i D¬ng, Nam §Þnh, Hµ Nam, Th¸i B×nh, Ninh B×nh. §©y lµ c¸c tØnh thuÇn n«ng cã 4,3 triÖu con lîn chiÕm 22,5% ®µn lîn c¶ níc, gÇn 700 ngh×n lîn n¸i, s¶n xuÊt 340.000 tÊn thÞt chiÕm 25,6% tæng s¶n lîng c¶ níc. §©y lµ vïng cã tû lÖ lîn n¸i cao nhÊt, chiÕm 16,1% tæng ®µn lîn trong vïng (nhu cÇu cho s¶n xuÊt chØ cÇn tõ 10 – 11%) hµng n¨m vïng nµy d thõa 4 – 5 triÖu con lîn s÷a lai kinh tÕ 2 m¸u (n¸i néi x ®ùc ngo¹i) nÕu kh«ng b¸n ra ngoµi vïng hoÆc xuÊt khÈu lîn s÷a th× lîn con gièng vïng nµy sÏ thÊp h¬n gi¸ thµnh s¶n xuÊt 20 – 30 %. Vïng nµy cã 4 xÝ nghiÖp (xÝ nghiÖp giÕt mæ thÞt t¹i H¶i Phßng cña tæng c«ng ty ch¨n nu«i ViÖt Nam ; xÝ nghiÖp giÕt mæ Th¸i B×nh, Nam §Þnh vµ Ninh B×nh) ®ñ tiªu chuÈn giÕt mæ thÞt ®«ng l¹nh vµ thÞt block xuÊt khÈu sang thÞ trêng Nga. XuÊt khÈu thÞt lîn s÷a ®«ng l¹nh vµ thÞt lîn choai ®«ng l¹nh sang thÞ trêng Hång K«ng cã 9 xÝ nghiÖp ®· ®îc b¹n hµng thó y Hång K«ng, Nga kiÓm tra c«ng nhËn lµ ®ñ tiªu chuÈn ®ã lµ xÝ nghiÖp chÕ biÕn thùc phÈm t nh©n Minh HiÒn- Hµ T©y,Thanh H¶o – H¶i Phßng ; C«ng ty chÕ biÕn gia sóc xuÊt khÈu H¶i Phßng ; xÝ nghiÖp chÕ biÕn thÞt - Së th¬ng m¹i H¶i Phßng ; xÝ nghiÖp chÕ biÕn sóc s¶n xuÊt khÈu H¶i D¬ng, Th¸i B×nh, Nam §Þnh, Ninh B×nh. Sè c¬ së nµy ®ñ ®iÒu kiÖn kho tµng b¶o qu¶n l¹nh xuÊt khÈu.
Víi thÕ m¹nh vÒ thÞt lîn, lîn gièng vµ tiªu chuÈn giÕt mæ, cao, vïng cÇn ®îc ®Çu t h¬n n÷a cho c¸c c¬ së ®Ó chÊt lîng s¶n phÈm vµ b¸n s¶n phÈm ®¹t tiªu chuÈn nhËp khÈu cña thÞ trêng khã tÝnh nh NhËt B¶n, Singapore… t¨ng søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm trªn thÞ trêng quèc tÕ.
Vïng II: Gåm Thanh Ho¸ vµ NghÖ An. Hai tØnh nµy cã gÇn 2 triÖu con lîn víi ®µn n¸i chiÕm kho¶ng 11,7%, hµng n¨m xuÊt khÈu ra gÇn 2 triÖu con lîn. §©y lµ vïng nghÌo, thu nhËp thÊp, søc mua kÐm, hµng n¨m vÉn tån thÞt lîn ph¶i tiªu thô ra ngoµi vïng nh: Hµ Néi, c¸c tØnh phÝa Nam…, nhng gi¸ trÞ chÊt lîng thÊp, mì nhiÒu n¹c Ýt, phßng trõ dÞch kÐm. Cã hai c¬ së giÕt mæ thÞt xuÊt khÈu, thÞt m¶nh ®«ng l¹nh, thÞt block xuÊt khÈu cho Nga lµ chñ yÕu. Mçi c¬ së c«ng suÊt giÕt mæ ®¹t 2000 tÊn /n¨m, nhng thiÕt bÞ cò, nhµ m¸y xuèng cÊp , xÝ nghiÖp giÕt mæ cña Thanh Ho¸ cÇn ph¶i ®Çu t l¹i ®ñ tiªu chuÈn chÕ biÕn xuÊt khÈu. XÝ nghiÖp giÕt mæ xuÊt khÈu NghÖ An ph¶i ®Çu t trang thiÕt bÞ l¹i gÇn nh míi ®ñ tiªu chuÈn lµ xÝ nghiÖp chÕ biÕn xuÊt khÈu. HiÖn nay 2 xÝ nghiÖp nµy ®Òu cha ®îc phÝa ®èi t¸c nhËp khÈu thÞt cña thó y Nga c«ng nhËn lµ c¬ së ®ñ tiªu chuÈn giÕt mæ xuÊt khÈu.
ViÖc ph¸t triÓn ch¨n nu«i cã ý nghÜa quan träng trong c¶i thiÖn ®êi sèng cña nh©n d©n vïng nµy, nªn ®Çu t vµo c¬ së vËt chÊt, gièng vËt nu«i còng nh phæ biÕn ph¬ng ph¸p ch¨n nu«i trong ph¹m vi toµn vïng.
Vïng III: Gåm 5 tØnh Trung du miÒn nói phÝa B¾c lµ Phó Thä, VÜnh Phóc, B¾c Giang, B¾c Ninh, Th¸i Nguyªn. Vïng nµy cã 2,2 triÖu con lîn, trong ®ã lîn n¸i chiÕm 12,6% tæng ®µn lîn trong vïng (thùc tÕ s¶n xuÊt chØ cÇn 10 – 11% lîn n¸i lµ ®ñ), tæng s¶n lîng thÞt lµ 145.000 tÊn/n¨m. Vïng nµy duy nhÊt chØ cã mét c¬ së chÕ biÕn thÞt m¶nh xuÊt khÈu cho Nga, c¸c tØnh Phó Thä víi c«ng suÊt 500 tÊn/n¨m, thiÕt bÞ, ®éi ngò kÜ thuËt l¹c hËu.
Lîi thÕ s¶n xuÊt ch¨n nu«i lîn vïng nµy lµ vïng ®Êt trung du, vên ®åi, vên rõng, vên nhµ ®Òu réng r·i, dÔ dµng tæ chøc ch¨n nu«i qui m« tËp trung lo¹i võa vµ lín ®Ó xuÊt khÈu. Tuy nhiªn vïng nµy chÊt lîng con gièng thÊp, tËp qu¸n ch¨n nu«i cßn qu¸ l¹c hËu, hÖ thèng thô tinh nh©n t¹o lîn, tr¹m thó y, tr¹i gièng cha ®îc chó träng ®Çu t, lîi thÕ vÒ còng nh ®iÒu kiÖn vÒ ph¹m vi ch¨n nu«i lín. Tuy nhiªn cÇn chó träng ®Çu t më réng c¬ së chÕ biÕn, giÕt mæ víi tiªu chuÈn hîp vÖ sinh, an toµn thùc phÈm, phæ biÕn c¸c kiÕn thøc ch¨n nu«i vµ ®Çu t vµo con gièng kh«ng chØ cho xÝ nghiÖp mµ c¶ c¸c hé d©n.
Vïng IV: Gåm 5 tØnh duyªn h¶i miÒn trung, Qu¶ng Nam, Qu¶ng Ng·i, B×nh §Þnh, Phó Yªn, Kh¸nh Hoµ. Vïng cã 1,7 triÖu con lîn trong ®ã cã 13,8% lµ lîn n¸i ®¹t gÇn 100.000 tÊn thÞt lîn, cã 4 xÝ nghiÖp chÕ biÕn giÕt mæ thÞt lîn m¶nh, ®«ng l¹nh xuÊt khÈu sang Nga. Tuy nhiªn c¸c xÝ nghiÖp nµy cho ®Õn nay cha ®¹t tiªu chuÈn xÝ nghiÖp giÕt mæ chÕ biªn xuÊt khÈu thÞt m¶nh cho Nga. §©y lµ vïng s¶n xuÊt mÇu nhiÒu h¬n lóa, d©n ngÌo khÝ hËu kh¾c nghiÖt, nu«i lîn nhiÒu h¬n lµ chÊt ®¹m nªn lîn chãng bÐo, thÞt mì nhiÒu h¬n thÞt n¹c. C¶ vïng chØ cã mét tr¹i gièng lîn quèc doanh cña Trung ¦¬ng ë §iÖn Bµn – Qu¶ng Nam, qui m« 300 lîn n¸i ngo¹i vµ 100 lîn n¸i Mãng C¸i vµ 1 tr¹i gièng lîn ngo¹i cña B×nh §Þnh (Tr¹i Nh¬n Hoµ) qui m« 200 n¸i ngo¹i. C¸c ®Þa ph¬ng kh¸c trong vïng ®Òu cha ®Çu t tr¹i gièng lîn, tr¹i thô tinh nh©n t¹o lîn ®Ó c¶i t¹o gièng lîn gióp n«ng d©n.
§Ò ¸n ph¸t triÓn ch¨n nu«i xuÊt khÈu cña Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n (th¸ng 8 n¨m 2001) ®· ®Ò ra chØ tiªu xuÊt khÈu thÞt lîn thêi kú ®Õn n¨m 2010 cho tõng vïng s¶n xuÊt nh sau:
N¨m 2005 : XuÊt khÈu 72 ngh×n tÊn b»ng 129 ngh×n tÊn thÞt lîn h¬i ®¹t 95,4 triÖu USD.
N¨m 2010 : xuÊt khÈu 106 ngh×n tÊn b»ng 195,9 ngh×n tÊn thÞt lîn ®¹t 141 triÖu USD
ChØ tiªu cho c¸c vïng nh sau:
§ång b»ng s«ng Hång: lµ vïng chñ yÕu tæ chøc ch¨n nu«i lîn xuÊt khÈu, hµng n¨m xuÊt khÈu 7 - 10% s¶n lîng thÞt lîn vµ 10 - 30% s¶n lîng lîn s÷a s¶n xuÊt trong vïng. Sè lîng thÞt xuÊt khÈu hµng n¨m cña vïng nµy chiÕm 61- 65% so víi tæng s¶n lîng thÞt chÕ biÕn xuÊt khÈu cña c¶ níc, doanh thu xuÊt khÈu thÞt lîn ®¹t tõ 50 triÖu USD n©ng lªn 100 triÖu USD hµng n¨m.
NghÖ An vµ Thanh Ho¸:
ChØ tiªu xuÊt khÈu thÞt lîn thêi kú ®Õn n¨m 2010 nh sau:
N¨m 2005: xuÊt khÈu 16.000 tÊn thÞt lîn thµnh phÈm b»ng 21.200 tÊn thÞt h¬i ®¹t 21 triÖu USD.
N¨m 2010: xuÊt khÈu 33.000 tÊn thÞt lîn thµnh phÈm b»ng 59.700 tÊn thÞt h¬i ®¹t 46 triÖu USD.
Thùc hiÖn ®îc chØ tiªu nµy míi xuÊt khÈu ®îc 8 – 14% s¶n lîng thÞt lîn cña 2 tØnh s¶n xuÊt ra. Doanh thu tÝnh b»ng USD n¨m 2001 – 2002 míi ®¹t 7-8 triÖu USD, nhng phÊn ®Êu ®Ó sau 2005 ph¶i cã doanh thu tõ 20-40 triÖu USD/n¨m.
C¸c tØnh trung du miÒn B¾c:
ChØ tiªu xuÊt khÈu thÞt lîn thêi kú ®Õn n¨m 2010 nh sau:
N¨m 2005 xuÊt khÈu 10.000 tÊn thÞt thµnh phÈm b»ng 18.600 tÊn thÞt lîn h¬i ®¹t 13,2 triÖu USD.
N¨m 2010 xuÊt khÈu 19.000 tÊn thÞt thµnh phÈm b»ng 34.400 tÊn thÞt lîn h¬i ®¹t 24,5 triÖu USD.
Thùc hiÖn chØ tiªu nµy vïng III thùc hiÖn 10,6% s¶n phÈm dù ¸n xuÊt khÈu thÞt, doanh thu tõ 5 triÖu USD lªn 24 triÖu USD.
C¸c tØnh Duyªn H¶i miÒn Trung.
ChØ tiªu xuÊt khÈu thÞt lîn thêi kú ®Õn n¨m 2010 nh sau:
N¨m 2005 xuÊt khÈu 10.000 tÊn thÞt thµnh phÈm b»ng 21.000 tÊn thÞt lîn h¬i ®¹t 14,2 triÖu USD.
N¨m 2010 xuÊt khÈu 12.000 tÊn thÞt thµnh phÈm b»ng 21.900 tÊn thÞt lîn h¬i ®¹t 17 triÖu USD.
Thùc hiÖn c¸c chØ tiªu trªn míi chØ chiÕm 10-12% s¶n lîng thÞt toµn vïng vµ doanh thu tõ 8-17 triÖu USD, cÇn c¶i t¹o ®µn lîn, tËp qu¸n ch¨n nu«i quy m« ch¨n nu«i trong vïng.
HiÖn nay trªn c¶ níc cã h¬n 30 c¬ së giÕt mæ vµ chÕ biÕn, víi tæng c«ng suÊt giÕt mæ vµ chÕ biÕn 41.000 tÊn thÞt thµnh phÈm/n¨m, cã 14 kho l¹nh víi tæng c«ng suÊt 2.900 tÊn. Trong ®ã, cã 6 c¬ së giÕt mæ chÕ biÕn dîc c«ng nhËn ®ñ tiªu chuÈn xuÊt khÈu thÞt m¶nh cho Liªn Bang Nga vµ 9 c¬ së ®îc c«ng nhËn ®ñ tiªu chuÈn xuÊt khÈu thÞt sang thÞ trêng Hång K«ng, Malaysia
§Çu t vµo c¸c tr¹i lai t¹o lîn gièng, t¹o gièng phï hîp víi ®iÒu kh¸ch quan cña vïng, thªm vµo ®ã lµ c¸c ph¬ng ph¸p nu«i lîn cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn c¸c vïng.
Víi gi¸ bu«n thÞt trªn thÞ trêng quèc tÕ hiÖn nay so víi gi¸ thÞt tiªu thô néi ®Þa ë khu vùc Nam Bé, Thµnh phè Hå ChÝ Minh (thµnh phè 5 triÖu d©n l¹i cã hµng triÖu kh¸ch du lÞch, kh¸ch v·ng lai) lµ t¬ng ®¬ng gÇn nhau. V× vËy khi qui ho¹ch vïng ch¨n nu«i lîn xuÊt khÈu chñ yÕu tõ khu vùc Trung Trung Bé trë ra phÝa B¾c v× gi¸ thÞt lîn s¶n xuÊt ë vïng nµy thÊp h¬n. ë c¸c tØnh miÒn §«ng vµ miÒn T©y Nam Bé th× cÇn xem xÐt c¸c ®iÒu kiÖn vÒ vÞ trÝ, thêi ®iÓm, gi¸ c¶… ®Ó x©y dùng vïng nu«i lîn xuÊt khÈu.
3.3. C¶i t¹o gièng vïng ch¨n nu«i lîn xuÊt khÈu
§Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt lîn xuÊt khÈu nhanh chãng c¶i thiÖn c¬ cÊu, t¨ng n¨ng suÊt vµ chÊt lîng s¶n phÈm (t¨ng nhanh tû lÖ n¹c), Nhµ níc cÇn u tiªn ®Çu t ph¸t triÓn ®µn lîn gièng chÊt lîng theo híng n¹c.
ViÖn Ch¨n Nu«i Quèc Gia, ViÖn Khoa häc kü thuËt n«ng nghiÖp miÒn Nam, mét sè doanh nghiÖp thuéc Tæng c«ng ty Ch¨n nu«i ViÖt Nam nhËp khÈu ®µn lîn gièng cô kþ, n¨ng suÊt chÊt lîng cao vµ nu«i dìng ®µn lîn gièng «ng bµ. §Ó ®¸p øng yªu cÇu thÞ trêng Nga, ®èi víi thÞt lîn m¶nh vµ thÞt block ®«ng l¹nh, xuÊt khÈu sang Nga ®¹t yªu cÇu thÞt 25 kg/m¶nh ; ®é dµy mì lng ≤ 3cm, c¸c ®Þa ph¬ng trong vïng nu«i lîn cã thÓ thùc hiÖn mét trong hai c«ng thøc sau ®©y :
Thùc hiÖn c«ng thøc lai 3 gièng, lÊy lîn n¸i nÒn lµ lîn Mãng C¸i vµ sö dông lîn ®ùc ngo¹i tõ 2 gièng yorkshire hoÆc Landrace ®Ó cã s¶n phÈm lîn thÞt 3/4 m¸u ngo¹i, ®¶m b¶o tû lÖ n¹c 42 – 45%, ®ä dµy mì lng ≤ 3cm.
Nh÷ng n¬i chän läc lîn n¸i nÒn Mãng C¸i tèt, kiÓm tra c¸ thÓ ®ùc gièng Yorkshire hoÆc Landrace tèt, cã thÓ sö dông c«ng thøc lai hai m¸u: lîn néi Mãng C¸i x ®ùc ngo¹i Landrace hoÆc Landrece (®ùc gièng lo¹i tèt ®· qua kiÓm tra n¨ng suÊt c¸ thÓ) t¹o ra con lai F1 th¬ng phÈm 85 – 90kg/con, ®é dÇy mì lng chØ gÇn 3cm.
§Ó ®¸p øng nhu cÇu thÞ trêng xuÊt khÈu thÞt lîn s÷a cho Hång K«ng, Malaysia, t¬ng lai lµ thÞ trêng Singapore, Nam Trung Quèc, thùc hiÖn lÊy n¸i nÒn Mãng C¸i x ®ùc ngo¹i yorkshire hoÆc Landrace t¹o ra lîn s÷a th¬ng phÈm 6 – 7kg h¬i/con. §èi víi mÆt hµng nµy b¹n hµng Hång K«ng chØ yªu cÇu lµ lîn lai F1, khèi lîng sau khi giÕt mæ íp ®«ng l¹nh ®¹t 3kg/con, kh«ng r¸ch da …thÞt lîn s÷a nµy cã s½n m¸u lîn Mãng C¸i ®¶m b¶o th¬m ngon vµ ch¾c thÞt. NÕu chóng ta ®Çu t vµo c«ng t¸c chän vµ nh©n gièng tèt, ®¶m b¶o chÊt lîng nguyªn liÖu theo yªu cÇu cña ®èi t¸c sÏ lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt duy tr× b¹n hµng l©u dµi.
§èi víi nh÷ng níc nhËp khÈu thÞt lîn choai (Hång K«ng, Singapore, Hµn Quèc, Malaysia, NhËt B¶n) 40 – 45 kg/con, tØ lÖ n¹c >52% thùc hiÖn lai 2 hoÆc 3 gièng lîn ngo¹i víi nhau (yorshire, Landrace, Duroc).
C¸c tØnh trong vïng ch¨n nu«i lîn xuÊt khÈu, ®Çu t x©y dùng tr¹i lîn gièng cÊp «ng bµ víi quy m« 300- 500 lîn n¸i, ®Çu t n©ng cÊp trung t©m vµ tr¹m truyÒn tinh nh©n t¹o lîn, x©y dùng vïng gièng lîn nh©n d©n.
Nhµ níc khuyÕn khÝch vµ hç trî c¸c tæ chøc c¸ nh©n, hé gia ®×nh ch¨n nu«i lîn cã quy m« thêng xuyªn tõ 10 lîn n¸i trë lªn.
3.4. Ph¸t triÓn thªm c¬ së chÕ biÕn thøc ¨n ch¨n nu«i c«ng nghiÖp, t¨ng tû träng thøc ¨n c«ng nghiÖp, h¹ gi¸ thµnh vµ n©ng cao chÊt lîng thøc ¨n
Võa qua ChÝnh phñ ®· ®a nhiÒu chÝnh s¸ch vÒ s¶n xuÊt nguyªn liÖu thøc ¨n, miÔn gi¶m thuÕ nhËp khÈu nguyªn liÖu chÕ biÕn thøc ¨n c«ng nghiÖp… nh»m gi¶m gi¸ b¸n thøc ¨n trong níc, tuy nhiªn vÉn cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu nªn gi¸ b¸n vÉn rÊt cao. §Ó xö lý vÊn ®Ò nµy, trong thêi gian tíi cÇn ph¶i tiÕp tôc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch ®· cã, triÓn khai NghÞ QuyÕt 09/2000/NQ – CP cña ChÝnh phñ vÒ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp, c¸c ®Þa ph¬ng vµ doanh nghiÖp chÕ biÕn thøc ¨n tiÕn hµnh quy ho¹ch më réng diÖn tÝch s¶n xuÊt ng«, ®Ëu t¬ng ë nh÷ng ®Þa bµn phï hîp t¹o nguån nguyªn liÖu trong níc. §ång thêi cã kÕ ho¹ch nhËp khÈu ®¶m b¶o ®ñ nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt thøc ¨n.
Cïng víi qu¸ tr×nh nµy cÇn ph¶i quy ho¹ch vµ t×m kiÕm ®èi t¸c, vèn ®Çu t ®Ó ph¸t triÓn thªm c¸c c¬ së chÕ biÕn thøc ¨n c«ng nghiÖp, ph¸ thÕ ®éc quyÒn t¹o ra sù c¹nh tranh lµnh m¹nh, gi¶m gi¸ b¸n thøc ¨n cho ngêi s¶n xuÊt.
3.5. T¨ng cêng c«ng t¸c thó y, ®¶m b¶o an toµn dÞch bÖnh cho vïng ch¨n nu«i lîn xuÊt khÈu
§èi víi vïng nu«i lîn xuÊt khÈu, con lîn ph¶i ®îc tiªm phßng ®Þnh kú ®èi víi 3 lo¹i bÖnh: dÞch t¶ lîn, tô huyÕt trïng, ®ãng dÊu lîn, ë mét sè ®Þa ph¬ng tiªm phßng bÖnh lë måm long mãng. Thêng xuyªn kiÓm tra dÞch bÖnh miÔn phÝ cho c¸c c¬ së ch¨n nu«i lîn xuÊt khÈu, gi¸o dôc nh©n d©n cã ý thøc phßng dÞch x©y dùng chuång tr¹i hîp lý, ®¶m b¶o vÖ sinh chuång tr¹i, ®¶m b¶o vÖ sinh m«i trêng xö lý chÊt th¶i vµ cã c¸n bé thó y c¬ së.
KhÈn tr¬ng ®µm ph¸n ®Ó ký kÕt hoÆc tho¶ thuËn HiÖp ®Þnh thó y c¸c níc nhËp khÈu thÞt lîn cña ViÖt Nam, tríc m¾t tËp trung vµo c¸c thÞ trêng trong khu vùc nh Hång K«ng, Hµn quèc, Singapore, Malaysia, §µi Loan, Trung Quèc vµ NhËt.
§Çu t n©ng cÊp c¸c c¬ së giÕt mæ chÕ biÕn xuÊt khÈu theo vïng:
Vïng I: §ång B»ng S«ng Hång, vïng nµy hiÖn cã 100 c¬ së giÕt mæ gia sóc xuÊt khÈu nhng míi chØ cã 4 c¬ së ®¹t chÊt lîng xuÊt khÈu cho Nga vµ cã 9 c¬ së ®ñ tiªu chuÈn ®Ó chÕ biÕn xuÊt khÈu lîn s÷a, lîn choai cho Hång K«ng víi c«ng suÊt tõ 1.000 tÊn ®Õn 8.000 tÊn/n¨m. §Ó ®¶m b¶o tiªu chuÈn nh÷ng mÆt hµng lîn m¶nh, thÞt lîn block xuÊt khÈu cho Nga, mÆt hµng lîn s÷a, lîn choai xuÊt khÈu cho Hång K«ng, Singapore cÇn tËp trung n©ng cÊp c¸c xÝ nghiÖp chÕ biÕn thÞt xuÊt khÈu, ®Çu t trang thiÕt bÞ x©y dùng hîp lý, ®¶m b¶o vÖ sinh c¶nh quan m«i trêng, hÖ thèng xö lý níc th¶i… ®óng tiªu chuÈn, quy c¸ch theo ®óng yªu cÇu thÞ trêng.
Vïng II: T¹i Thanh Ho¸, NghÖ An, n©ng cÊp 2 xÝ nghiÖp mæ sóc s¶n chñ yÕu s¶n xuÊt mÆt hµng thÞt lîn m¶nh, thÞt block xuÊt khÈu vµo thÞ trêng Nga vµ trang thiÕt bÞ giÕt mæ lîn choai vµ lîn s÷a c«ng suÊt 2000 tÊn/n¨m.
Vïng III: 5 tØnh trung du phÝa B¾c. C¶ 5 tØnh nµy duy nhÊt 1 xÝ nghiÖp giÕt mæ gia sóc cña Phó Thä c«ng suÊt 500 tÊn thÞt m¶nh/n¨m, thiÕt bÞ néi ®Þa l¹c hËu, cò kü. CÇn quy ho¹ch x©y dùng c¬ së giÕt mæ, chÕ biÕn thùc phÈm xuÊt khÈu hiÖn ®¹i.
Vïng IV: 5 tØnh Duyªn h¶i miÒn Trung, chØ cã 4 xÝ nghiÖp giÕt mæ xuÊt khÈu (1 cña Qu¶ng Ng·i c«ng suÊt 2000 tÊn/n¨m, 2 cña B×nh §Þnh 4000 tÊn/n¨m, 1 cña §µ N½ng 1000 tÊn /n¨m). C¶ 4 c¬ së nµy ®Òu kh«ng ®ñ tiªu chuÈn vÖ sinh s¶n xuÊt s¶n phÈm xuÊt khÈu thÞt m¶nh, thÞt m¶nh block ®«ng l¹nh cho Nga vµ s¶n phÈm thÞt s÷a, lîn choai Hång K«ng, V× vËy cÇn ph¶i n©ng cÊp thiÕt bÞ, x©y dùng l¹i c¬ së chÕ biÕn vµ xö lý m«i trêng.
3.6. T¨ng cêng c«ng t¸c khuyÕn n«ng, chuyÓn giao tiÕn bé kü thuËt vµ x©y dùng vïng nguyªn liÖu xuÊt khÈu
Nhµ níc t¨ng kinh phÝ cho hÖ thèng khuyÕn n«ng ®Ó tæ chøc tËp huÊn chuyÓn giao c¸c tiÕn bé kü thuËt vÒ lîn gièng, thøc ¨n ch¨n nu«i chuång tr¹i, c«ng t¸c thó y.
C¸c c¬ së chÕ biÕn giÕt mæ lîn xuÊt khÈu cã ph¬ng ¸n ®Çu t x©y dùng vïng nguyªn liÖu, cã hîp ®ång thu mua nguyªn liÖu trùc tiÕp vµ cam kÕt râ tr¸ch nhiÖm, quyÒn lîi cña hai bªn.
3.7. T¨ng cêng c«ng t¸c thÞ trêng
Më réng m¹ng líi th«ng tin, dù b¸o thÞ trêng cho c¸c c¬ së ch¨n nu«i, giÕt mæ vµ chÕ biÕn thÞt.
Nghiªn cøu ph¸t triÓn m¹nh thÞ trêng xuÊt khÈu ®· tiÕp cËn trong nh÷ng n¨m võa qua nh Nga, Hång K«ng, Trung Quèc, ®ång thêi më thªm thÞ trêng míi.
Nhµ níc hç trî mét phÇn kinh phÝ, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c¬ së giÕt mæ chÕ biÕn, xuÊt khÈu t nh©n ®îc xuÊt khÈu trùc tiÕp vµ ®îc hëng u ®·i cña Nhµ níc hç trî mét phÇn kinh phÝ, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¬ së giÕt mæ chÕ biÕn, xuÊt khÈu t nh©n ®îc xuÊt khÈu trùc tiÕp vµ ®îc hëng u ®·i cña Nhµ Níc nh c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh.
4. Mét sè gi¶i ph¸p kh¸c
4.1. KhuyÕn khÝch, hç trî ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn thÞt
C«ng nghiÖp chÕ biÕn thÞt cïng víi hÖ thèng kho b¶o qu¶n l¹nh vµ ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn phï hîp ®ãng vai trß quan träng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu thÞt lîn. Chóng ta nªn cã nh÷ng chÝnh s¸ch hç trî, khuyÕn khÝch ngµnh nµy nh mét bé phËn cÇn thiÕt cña chÝnh s¸ch khuyÕn n«ng, trî cÊp ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ ch¨n nu«i, theo c¸c híng nh sau:
Nhµ níc cÇn sím quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh chÕ biÕn thÞt ®Ó lùa chän c¸c dù ¸n xÐt duyÖt theo quy ho¹ch vµ cÊp giÊy chøng nhËn u ®·i ®Çu t.
Kh«ng ®Æt vÊn ®Ò t¸ch riªng c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn thÞt xuÊt khÈu ®Ó cã chÝnh s¸ch u ®·i ®Æc biÖt, mµ hÖ thèng nhµ m¸y chÕ biÕn thÞt phôc vô cho nhu cÇu trong níc vµ xuÊt khÈu ®Òu ®îc hëng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vµ u ®·i chung cña Nhµ níc, ®¬n vÞ nµo ®ñ tiªu chuÈn tham gia chÕ biÕn thÞt xuÊt khÈu th× ®îc hëng u ®·i bæ sung theo quy ®Þnh hiÖn hµnh.
NÕu cÇn thiÕt, Nhµ níc cã thÓ hç trî ngµnh chÕ biÕn thÞt trong mét sè trêng hîp nh:
Khi cÇn gi÷ gi¸ s¶n phÈm ch¨n nu«i kh«ng ®Ó xuèng thÊp, thay v× hç trî trùc tiÕp cho ngµnh ch¨n nu«i, Nhµ níc hç trî cho nhµ m¸y nµo b¶o ®¶m ®iÒu kiÖn mua s¶n phÈm ch¨n nu«i ®Ó chÕ biÕn thÞt theo gi¸ híng dÉn cña Nhµ níc.
Trêng hîp cÇn më thÞ trêng xuÊt khÈu hoÆc b¶o ®¶m thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu ®· cam kÕt nh»m duy tr× quan hÖ thÞ trêng ngoµi níc, khi thÞ trêng trong níc hoÆc ngoµi níc biÕn ®éng lín vÒ gi¸ c¶,... thay v× hç trî trùc tiÕp cho ®¬n vÞ xuÊt khÈu, Nhµ níc hç trî cho c¬ së s¶n xuÊt chÕ biÕn thÞt nµo tham gia thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu cã liªn quan.
Nguån vèn hç trî trong nh÷ng trêng hîp t¬ng tù nh trªn cã thÓ rót ra tõ quü khuyÕn n«ng hoÆc Quü hç trî xuÊt khÈu.
Ngoµi ra, Nhµ níc còng cÇn cã c¸c chÝnh s¸ch trî gi¸ tiªu thô cho c¸c s¶n phÈm (thùc phÈm) chÕ biÕn tõ thÞt tríc hÕt lµ ®Ó tiªu dïng néi ®Þa t¹o tiÒn ®Ò xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm nµy trong t¬ng lai.
4.2. Gi¶i ph¸p thu hót ®Çu t níc ngoµi
Ngµnh ch¨n nu«i, chÕ biÕn thÞt theo híng kinh tÕ trang tr¹i, c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i ®ßi hái vèn ®Çu t t¬ng ®èi lín, thêng hiÖu qu¶ kh«ng cao, chËm thu håi vèn ; trong s¶n xuÊt kinh doanh l¹i hay gÆp rñi ro g©y tæn thÊt nghiªm träng ; ta cÇn thu hót thªm mét sè nhµ kinh doanh níc ngoµi v× kh«ng nh÷ng hä cã vèn mµ cßn cã nhiÒu kinh nghiªm trong tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh ngµnh hµng nµy theo quy m« lín, cã kinh nghiÖm tiÕp cËn vµ më réng thÞ trêng tiªu thô ë níc ngoµi ®èi víi lo¹i hµng ®Æc thï nµy..., cÇn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, u ®·i ®Æc biÖt, chñ ®éng t×m kiÕm ®èi t¸c, nhÊt lµ trong nh÷ng n¨m ®Çu ph¸t triÓn.
C¸c dù ¸n ®Çu t níc ngoµi trong lÜnh vùc nµy (dù ¸n liªn doanh hoÆc 100% vèn níc ngoµi) chñ yÕu lµ ®Ó thùc hiÖn môc tiªu xuÊt khÈu nh»m khai th¸c kh¶ n¨ng vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ lao ®éng cã nhiÒu thuËn lîi ë níc ta, gãp phÇn thóc ®Èy ph¸t triÓn ngµnh ch¨n nu«i chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu thÞt trong nh÷ng n¨m tíi ; ®ång thêi trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¸c c¬ së ch¨n nu«i chÕ biÕn thÞt trong níc cã ®iÒu kiÖn trùc tiÕp häc tËp, tiÕp thu ®îc kinh nghiÖm tiªn tiÕn ®Ó ®Èy m¹nh ph¸t triÓn ngµnh ch¨n nu«i chÕ biÕn thÞt ®¸p øng nhu cÇu trong níc vµ xuÊt khÈu.
4.3. Mét sè gi¶i ph¸p kh¸c
Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n cïng Bé th¬ng m¹i hç trî c¸c doanh nghiÖp thiÕt lËp HiÖp héi ngµnh hµng, HiÖp héi ch¨n nu«i, xuÊt khÈu th«ng tin vµ híng dÉn c¸c doanh nghiÖp thu mua nguyªn liÖu trong níc, chµo b¸n ra c¸c thÞ trêng níc ngoµi; h¹n chÕ t×nh tr¹ng tranh mua, tranh b¸n, Ðp cÊp, Ðp gi¸, gi¶m gi¸ b¸n ë thÞ trêng níc ngoµi.
._.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
Khoa luoan complete.doc- Danhmuc TLTK.doc
- Ketluan.doc
- Loi noi dau.doc
- Mucluc.doc
