Thực trạng và biện pháp nâng cao khả năng cạnh tranh của ngành công nghiệp ô tô tại Việt Nam trong quá trình hội nhập WTO

Lêi më ®Çu TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi Ngµnh c«ng nghiÖp « t« kh«ng chØ gi÷ mét vÞ trÝ quan träng trong viÖc thóc ®Èy nÒn kinh tÕ quèc d©n ph¸t triÓn th«ng qua ®¸p øng nhu cÇu giao th«ng vËn t¶i, gãp phÇn ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ kinh doanh th­¬ng m¹i mµ cßn lµ mét ngµnh kinh tÕ mang l¹i lîi nhuËn rÊt cao nhê s¶n xuÊt ra nh÷ng s¶n phÈm cã gi¸ trÞ v­ît tréi. Sím nhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña ngµnh c«ng nghiÖp nµy, c¸c n­íc ph¸t triÓn nh­ Mü, NhËt B¶n, Anh, Ph¸p, §øc, Hµn Quèc,...®· rÊt chó träng ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp « t« cña riªng m×nh trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ®Ó phôc vô kh«ng chØ nhu cÇu trong n­íc mµ cßn xuÊt khÈu sang c¸c thÞ tr­êng kh¸c. §øng tr­íc thùc tÕ hµng n¨m n­íc ta bá ra hµng tr¨m tû ®ång ®Ó nhËp khÈu xe « t« trong khi xuÊt khÈu g¹o cña 70% d©n sè lao ®éng trong ngµnh n«ng nghiÖp chØ thu vÒ ®­îc tiÒn triÖu, ViÖt Nam ®· cè g¾ng x©y dùng mét ngµnh c«ng nghiÖp « t« cña riªng m×nh víi môc tiªu s¶n xuÊt thay thÕ nhËp khÈu vµ tõng b­íc tiÕn tíi xuÊt khÈu. ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· lu«n kh¼ng ®Þnh vai trß chñ chèt cña ngµnh c«ng nghiÖp « t« trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ vµ lu«n t¹o ®iÒu kiÖn lîi th«ng qua viÖc ®­a ra c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i ®Ó khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp trong vµ ngoµi n­íc ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt « t« vµ phô tïng. Nh­ng sau nhiều n¨m x©y dùng vµ ph¸t triÓn ngµnh, c«ng nghiÖp « t« ViÖt Nam d­êng nh­ vÉn chØ ë ®iÓm xuÊt ph¸t. Thùc tÕ nµy ®· buéc ChÝnh phñ ph¶i yªu cÇu c¸c c¬ quan Bé Ngµnh liªn quan, c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh cïng vµo cuéc nh»m v¹ch ra mét chiÕn l­îc cô thÓ cho viÖc ph¸t triÓn ngµnh. Bëi lóc nµy ®©y hä ®· ý thøc ®­îc tÝnh cÊp thiÕt vµ bøc b¸ch cÇn ph¶i x©y dùng vµ ph¸t triÓn mét ngµnh c«ng nghiÖp « t« thùc sù cña riªng ViÖt Nam. ChÝnh v× thÕ, em ®· chän ®Ò tµi " Thùc tr¹ng vµ nh÷ng biÖn ph¸p nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ngµnh c«ng nghiÖp « t« t¹i viÖt nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi WTO" víi hi väng gãp phÇn cïng t×m hiÓu thùc tr¹ng ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp « t« ViÖt Nam trong qúa trình hội nhập ®ång thêi nghiªn cøu con ®­êng ®i tíi t­¬ng lai cña ngµnh c«ng nghiÖp nµy. 2, Kết cấu của đề tài Đề tài bao gồm 4 phần chính: I, Tính tất yếu của toàn cầu hóa trong quá trình gia nhập tổ chức thương mại thế giới WTO II, Quá trình hình thành và phát triển của ngành công nghiệp ô tô thế giới III, Thực trạng và khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp sản xuất ô tô tại Việt Nam trong thời kỳ hội nhập IV, Mục tiêu và một số biện pháp nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp sản xuất ô tô tại Việt Nam trong quá trình hội nhập WTO Trong quá trình nghiên cứu và viết đề tài em đã rất cố gắng để mang đến cái nhìn toàn cảnh về ngành công nghiệp Việt Nam, về thực trạng của ngành công nghiệp ô tô trước và sau khi Việt Nam gia nhập WTO. Tuy nhiên vấn đề nghiên cứu khá lớn và phức tạp cùng với những hạn chế về mặt thời gian và tài liệu nên bài làm không thể tránh khỏi những thiếu sót. Do vậy em rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của cô giáo để đề tài này được hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn Thạc sĩ Nguyễn Ngọc Điệp đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ em hoàn thành đề tài này ! Hà Nội, ngày 24 tháng 12 năm 2008 Sinh viên Lê Mạnh Cường I. TÝnh tÊt yÕu cña xu thÕ toµn cÇu ho¸ 1.1.Héi nhËp lµ xu h­íng tÊt yÕu cña ViÖt Nam vµ cña cả thÕ giíi Chúng ta đang sống trong một thế giới mới, thế giới toàn cầu hóa với những thay đổi lớn, đa dạng và phức tạp, có ảnh hưởng đến bất cứ quốc gia nào và cá nhân nào. Héi nhËp lµ mét trong nh÷ng xu thÕ chñ yÕu cña quan hÖ quèc tÕ hiÖn ®¹i. Cuéc c¸ch m¹nh khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ ®· vµ ®ang thóc ®Èy m¹nh mÏ qu¸ tr×nh chuyªn m«n ho¸ vµ hîp t¸c gi÷a c¸c quèc gia, lµm cho lùc l­îng s¶n xuÊt ®­îc quèc tÕ ho¸ cao ®é. §iÒu nµy ®· ®­a c¸c quèc gia g¾n kÕt l¹i gÇn nhau, dÉn tíi sù h×nh thµnh m¹ng l­íi toµn cÇu hay héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. VËy qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ mét qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch kinh tÕ, x©y dùng mét nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng m¹nh ®Ó thùc hiÖn tù do ho¸ trong lÜnh vùc th­¬ng m¹i hµng ho¸, th­¬ng m¹i dÞch vô, ®Çu t­, hîp t¸c tµi chÝnh, tiÒn tÖ. Tham gia vµo qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ lµm t¨ng kh¶ n¨ng phèi hîp chÝnh s¸ch, gióp c¸c quèc gia cã thÓ v­ît qua ®­îc thö th¸ch to lín vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ mang tÝnh toµn cÇu. MÆt kh¸c nã cßn t¹o kh¶ n¨ng ph©n bæ mét c¸ch hîp lý vµ cã hiÖu qu¶ nguån tµi nguyªn, tr×nh ®é khoa häc, c«ng nghÖ cña nh©n lo¹i vµ nguån tµi chÝnh trªn ph¹m vi toµn cÇu gãp phÇn ®Èy m¹nh tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ ë mçi quèc gia. Qu¸ tr×nh héi nhËp gióp c¸c n­íc s½n sµng tËn dông ­u ®·i cña c¸c thµnh viªn kh¸c ®em l¹i cho m×nh ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt më réng thÞ tr­êng hµng ho¸ vµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Để nâng cao sức cạnh tranh cho nền kinh tế nên bắt đầu từ việc quy hoạch phát triển nền kinh tế dựa trên một định vị quốc gia nhất quán. Chúng ta cần phải nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế trong tất cả các lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp, thương mại và dịch vụ. Nâng cao sức cạnh tranh ở đây không có nghĩa là đầu tư tràn lan, thiếu trọng điểm, mà ngược lại đó là phát huy lợi thế cạnh tranh của quốc gia. Cụ thể hơn, một mặt, phải ý thức được sự cần thiết phải giữ vững và phát triển các ngành kinh tế có ý nghĩa sống còn, đảm bảo tính ổn định của nền kinh tế đất nước; mặt khác phải biết đầu tư những ngành mũi nhọn có thể tạo ra đột phá cho Việt Nam trong cuộc cạnh tranh toàn cầu. ChÝnh v× thÕ mµ tham gia héi nhËp kinh tÕ lµ mét tÊt yÕu, kh¸ch quan, lµ ®ßi hái cÊp thiÕt ®èi víi mçi quèc gia nãi chung vµ ViÖt Nam nãi riªng. + Thø nhÊt, xu h­íng khu vùc ho¸, toµn cÇu ho¸ trªn c¬ së lîi Ých kinh tÕ cña c¸c bªn tham gia ®· trë thµnh nh©n tè gãp phÇn æn ®Þnh khu vùc, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c n­íc gi¶m bít c¸c kho¶n chi vÒ an ninh, quèc phßng ®Ó tËp trung c¸c nguån lùc cho viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi. Sù æn ®Þnh nµy chÝnh lµ ®iÒu kiÖn kiªn quyÕt ®Ó thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi. + Thø hai, nhê qu¸ tr×nh héi nhËp mµ mçi quèc gia cã thÓ häc hái kinh nghiÖm trong viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c n­íc ®i tr­íc, tr¸nh ®­îc nh÷ng sai sãt, tõng b­íc ®iÒu chØnh c¸c chÝnh s¸ch vµ chÕ ®é kinh tÕ phï hîp chuÈn mùc cña c¸c tæ chøc, c¸c ®Þnh chÕ kinh tÕ quèc tÕ t¹o ra m«i tr­êng chuyÓn giao c¸c c«ng nghÖ kü thuËt cao, rót ng¾n thêi gian vµ kho¶ng c¸ch ®uæi kÞp c¸c n­íc trong khu vùc vµ quèc tÕ. + Thø ba, qu¸ tr×nh héi nhËp t¹o ra mèi kinh tÕ, chÝnh trÞ ®a d¹ng, ®an xen, phô thuéc lÉn nhau, gãp phÇn n©ng cao vÞ thÕ quèc tÕ cho c¸c quèc gia tham gia b×nh ®¼ng trong giao l­u vµ quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ. MÆt kh¸c sù gi¶m dÇn c¸c hµng rµo thuÕ quan vµ phi thuÕ quan, c¸c ph©n biªt ®èi xö chÝnh thøc vµ phi chÝnh thøc, kinh tÕ vµ phi kinh tÕ sÏ t¹o c¬ héi kh«ng chØ cho c¸c c«ng ty lín, c¸c nÒn kinh tÕ lín mµ cßn cho c¶ c¸c c«ng ty nhá, nÒn kinh tÕ nhá tham gia b×nh ®¼ng vµ réng r·i vµo guång m¸y kinh tÕ thÕ giíi. + Thø t­, c¸c quèc gia cã m«i tr­êng quan träng ®Ó cã thÓ tæ chøc chÊn chØnh qu¶n lý s¶n xuÊt, ®æi míi c«ng nghÖ, n¾m v÷ng th«ng tin, t¨ng c­êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh kh«ng nh÷ng trªn thÞ tr­êng quèc tÕ mµ c¶ trªn thÞ tr­êng néi ®Þa. +Thø n¨m, nhê qu¸ tr×nh nµy cßn t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó më réng thÞ tr­êng th­¬ng m¹i dÞch vô vµ ®Çu t­ do ®­îc h­ëng nh÷ng ­u ®·i cho c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ chËm ph¸t triÓn. C¸c quèc gia ®­îc h­ëng quy chÕ tèi huÖ quèc (MFN), ®·i ngé quèc gia (NT) vµ møc thuÕ quan thÊp cho c¸c n­íc ®èi t¸c. + Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh héi nhËp còng t¹o ra nh÷ng khã kh¨n, ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ chËm ph¸t triÓn vÒ c¸c vÊn ®Ò nh­: gi¶m thuÕ quan, kh¶ n¨ng c¹nh tranh c¸c mÆt hµng, c¸c chÝnh s¸ch, hÖ thèng ph¸p luËt.. Do vËy, vÊn ®Ò lµ ë chç c¸c quèc gia ph¶i øng to¸n, vËn dông khÐo lÐo c¸c nguyªn t¾c cña tæ chøc ®Ó vËn dông vµo viÖc thùc thi chÝnh s¸ch võa phï hîp víi quèc tÕ, võa b¶o hé vµ kÝch thÝch sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh s¶n xuÊt trong tõng lÜnh vùc cô thÓ. 1.2. Mèi liªn hÖ gi÷a toµn cÇu ho¸ víi nÒn c«ng nghiÖp « t« ë ViÖt Nam. ChÝnh s¸ch cña c¸c h·ng s¶n xuÊt «t« trªn thÕ giíi trong xu thÕ toµn cÇu ho¸. 1.2.1. ChÝnh s¸ch liªn kÕt t¹o ra mét liªn minh v÷ng ch¾c. Sự thật, các thành viên trong tổ chức đều mong muốn tạo lập xây dựng nên một liên minh vững chắc, trong đó các quốc gia cùng hỗ trợ, giúp đỡ nhau phát triển. Tính đến tháng 2 năm 2008,với 152 thành viên, WTO là tổ chức quốc tế duy nhất đưa ra các quy tắc, luật lệ điều tiết quan hệ thương mại giữa các quốc gia. Khối lượng giao dịch giữa các thành viên WTO hiện chiếm trên 98% giao dịch thương mại quốc tế. Các nguyên tắc chính của WTO: - Không phân biệt đối xử (một nước không được phân biệt đối xử giữa các đối tác thương mại của mình dành quy chế tối huệ quốc – MFN cho tất cả các thành viên WTO; không được phân biệt đối xử giữa các sản phẩm, dịch vụ và công dân của nước mình và nước ngoài - tất cả phải được hưởng chế độ đãi ngộ quốc gia - NT); - Thúc đẩy thương mại tự do hơn (thông qua thương lượng loại bỏ các hàng rào cản thuế quan và phi thuế quan); - Đảm bảo tính ổn định/tiên đoán được bằng các cam kết minh bạch hoá (các công ty, các nhà đầu tư và chính phủ nước ngoài phải được đảm bảo rằng, các rào cản thương mại, kể cả thuế, các rào cản phi quan thuế và các biện pháp khác, không được nâng lên một cách độc đoán; ngày càng có nhiều mức thuế và cam kết mở cửa thị trường mang tính ràng buộc tại WTO). - Thúc đẩy cạnh tranh công bằng (bằng cách loại bỏ các hoạt động mang tính "không công bằng" như trợ cấp sản xuất, trợ cấp xuất khẩu, bán phá giá nhằm tranh giành thị phần); Cùng làm việc trong một tổ chức có nguyên tắc nhất quán, những điều luật thống nhất càng làm cho các thành viên của tổ chức gắn bó chặt chẽ. Ngày càng có nhiều hãng liên minh với nhau để sử dụng cùng một thiết bị cho nhiều mẫu xe. Một số ví dụ điển hình như: Ít người biết rằng General Motors và Toyota có một cơ sở cho ra lò những chiếc Corolla song song với những chiếc Tacoma bởi cả hai hãng là đại kình địch trên thương trường. Rồi GM hợp tác với Chrysler để sản xuất xe đa dụng. Không ít người cho rằng đó là điều viển vông nhưng họ không biết một điều từ lâu, hai ông lớn này đã cho bên kia "mượn" khá nhiều thứ. Ford và GM đã bắt tay nhau phát triển hệ truyền động 6 cấp. DaimlerChrysler, Hyundai và Mitsubishi thì cùng nhau thành lập một liên minh toàn cầu để sản xuất động cơ 4 xi-lanh tại Dundee, Scotland và vài nơi khác. Bên cạnh những bộ phận hợp tác của các hãng có thể gọi là "thân thiết" với nhau, người ta còn chứng kiến cái bắt tay giữa hai kẻ thù không đội trời chung. Đó là liên minh lâu đời nhất thế giới, đóng tại Fremont, California, giữa General Motors và "khắc tinh" Toyota. Mang tên NUMMI (New United Motor Manufacturing Inc), bộ phận này đã tròn 23 tuổi và là nơi cho ra đời những chiếc Pontiac, Toyota Tacoma và Toyota Corolla. Mazda và Ford hợp tác với nhau dưới tên gọi Auto Alliance, nơi sản xuất những chiếc Mustang huyền thoại và Mazda 6, dòng xe khá phổ biến ở Việt Nam. Thậm chí chẳng những cùng nhau phát triển, Chrysler còn lên kế hoạch sản xuất từ đầu đến cuối dòng xe đa dụng cho Volkswagen. Những thương vụ bắt tay giữa các nhà sản xuất ngày càng nhiều hơn. Ngay sau khi Giám đốc điều hành DaimlerChrysler, Dieter Zetsche, ngỏ ý muốn "ly dị" Chrysler, hàng loạt tin đồn được tung ra nhằm vào khả năng hợp tác giữa hãng này với General Motors, Ford, Hyundai. Thậm chí, một vài công ty Trung Quốc cũng đánh tiếng "cầu hôn". Rick Wagoner, Giám đốc điều hành General Motors, cho rằng kết hợp với nhau là một trong những cách tốt nhất để xâm nhập một thị trường nào đó, hạ chi phí sản xuất, nghiên cứu. Ngoài ra, đa số liên minh có lợi cho tất cả các bên tham gia. Tuy nhiên, vấn đề lớn nhất là quản lý. Các nhà sản xuất bắt buộc phải cắt cử người lãnh đạo, nhân công sang bộ phận "con chung", khiến gánh nặng nhân sự sẽ ngày càng tăng lên, đặc biệt trong trường hợp liên minh đổ vỡ hay giải tán. Có rất nhiều nguy cơ tiềm ẩn trong các mối quan hệ đó, nhất là khi các hãng đầu tư vào nghiên cứu và phát triển ở quy mô nhỏ. Tuy nhiên, xét trên khía cạnh kinh tế, hợp tác với nhau ở thời điểm này là xu hướng tất yếu và hầu hết các liên minh đều tốt đẹp Sự liên minh liên kết của các hãng sản xuất ô tô trên thế giới ngày nay ngày càng có nhiều và ngày càng mạnh mẽ, việc này vừa có ích cho các doanh nghiệp sản xuất ô tô lại vừa có ích cho người tiêu dùng trong việc tiêu dùng, lựa chọn sản phẩm. 1.2.2. Chia sÎ c«ng nghÖ vµ chÝ phÝ nghiªn cøu Ngày càng có nhiều doanh nghiệp trên thế giới bắt tay nhau, liên minh với nhau để sử dụng cùng một thiết bị cho nghiều loại xe. Những diễn biến thị trường như sáp nhập, chia tách, bán mua ngày nay đang tạo nên một trào lưu "lai tạp" sản phẩm giữa các hãng, nghĩa là động cơ của hãng này, hộp số của hãng kia và ngược lại. Trên thực tế, xu hướng này đang trở nên phổ biến bởi còn rất ít nhà sản xuất tự mày mò làm từ cái nhỏ nhất đến cái lớn nhất để lắp ráp thành xe. Theo đánh giá của các nhà phân tích, NUMMI là một trong những liên minh thành công nhất trong lịch sử công nghiệp ôtô, giữa hai hãng xe số một và số hai hành tinh. Thông qua NUMMI, General Motors học được cách tổ chức sản xuất của Toyota. Ngược lại, hãng xe Nhật Bản nhờ đó mà dễ dàng tìm hiểu thị hiếu và chinh phục người tiêu dùng Mỹ. Để hướng tới tương lai, DaimlerChrysler và BMW dắt tay nhau vào phòng thí nghiệm nghiên cứu, phát triển hệ thống hybrid xăng-điện tiết kiệm nhiên liệu. Riêng với Ford, tập đoàn DaimlerChrysler lại đề nghị nghiên cứu hệ thống pin để chuẩn bị cho thế hệ xe chạy bằng pin nhiên liệu trong tương lai xa. Chia sẻ công nghệ và chi phí nghiên cứu sẽ giúp cho các dòng xe ra đời được cải tiến hơn, mẫu mã đẹp hơn, giá cả sẽ rẻ hơn và điều này là hữu ích cho các hãng xe và cả người tiêu dùng. 1.2.3. Më réng thÞ tr­êng Việc liên kết, liên minh vững chắc, chia sẻ công nghệ và chi phí nghiên cứu đã làm cho thị trường được mở rộng, việc đi vào các thị trường mới là có cơ hội hơn; sự cạnh tranh trên thị trường khốc liệt hơn đòi hỏi các doanh nghiệp ngày càng phải cải tiến công nghệ và mẫu mã để đáp ứng được yêu cầu của khách hàng. Biên giới giữa các quốc gia lúc này là biên giới mềm, việc biên giới của quốc gia nào rộng bao nhiêu và đến đâu là do sự mở rộng thị trường của nghành kinh tế quốc gia đấy. Việc hãng ô tô nước này kết hợp với hãng ô tô nước khác và cho ra nhiều loại xe có mẫu mã và chất lượng tốt hơn là chuyện bình thường. Bằng chứng là có hàng loạt các công ty liên doanh ở nước ta từ năm 1991 tới nay và rất nhiều các loại ô tô nhập khẩu về nước ta, làm cho thị trường ô tô trong nước trở nên sôi động hơn rất nhiều. II. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nhiÖp « t« trªn thÕ giíi 2.1. LÞch sö h×nh thµnh ngµnh c«ng nghiÖp « t« trªn thÕ giíi. §Ó cã ®­îc mét ngµnh c«ng nghiÖp « t« ph¸t triÓn rùc rì nh­ ngµy h«m nay, ngµnh c«ng nghiÖp nµy ®· tr¶i qua mét thêi gian dµi ph«i thai mµ nh÷ng nÒn t¶ng ®Çu tiªn chÝnh lµ ph¸t minh ra c¸c lo¹i ®éng c¬. N¨m 1887, nhµ b¸c häc ng­êi §øc Nicolai Oto chÕ t¹o thµnh c«ng ®éng c¬ 4 kú vµ l¾p r¸p thµnh c«ng chiÕc « t« ®Çu tiªn trªn thÕ giíi. Theo lÞch sö ngµnh c«ng nghiÖp « t« thÕ giíi, n¨m ®Çu tiªn cña thÕ kû 20-n¨m 1901, trªn toµn thÕ giíi ®· cã hµng tr¨m nhµ m¸y s¶n xuÊt « t« xe m¸y. Tuy nhiªn, mèc thêi gian ®¸nh dÊu sù ra ®êi chÝnh thøc cña ngµnh c«ng nghiÖp « t« ph¶i kÓ ®Õn n¨m 1910 khi «ng Henry Ford-Ng­êi s¸ng lËp ra tËp ®oµn Ford Motor næi tiÕng, b¾t ®Çu tæ chøc s¶n xuÊt « t« hµng lo¹t trªn qui m« lín. Vµo nh÷ng n¨m 1930 cña thÕ kû 20, tr­íc chiÕn tranh thÕ giíi thø 2, « t« ®· cã ®­îc nh÷ng tÝnh n¨ng kü thuËt c¬ b¶n. Cïng víi nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt thêi ®ã, c«ng nghiÖp « t« thÕ giíi ®· thùc sù trë thµnh mét ngµnh s¶n xuÊt ®Çy søc m¹nh víi 3 trung t©m s¶n xuÊt chÝnh B¾c Mü, T©y ¢u (tõ tr­íc chiÕn tranh thÕ giíi thø I) vµ NhËt B¶n (tr­íc chiÕn tranh thÕ giíi thø II). HÇu hÕt c¸c h·ng s¶n xuÊt cã tªn tuæi trªn thÕ giíi nh­ Ford, General Motor, Toyota, Mercedes-Benz... ®Òu ra ®êi tr­íc hoÆc trong thêi kú nµy. Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø II, cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i bïng næ, « t« vµ c«ng nghiÖp « t« còng cã nh÷ng b­íc tiÕn v­ît bËc. Nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt ®­îc ¸p dông nh­ vËt liÖu míi, kü thuËt ®iÖn tö, ®iÒu khiÓn häc,.... ®· lµm thay ®æi c¬ b¶n, b¶n th©n « t« vµ c«ng nghiÖp « t« c¶ vÒ mÆt kü thuËt, khoa häc c«ng nghÖ còng nh­ vÒ quy m« kinh tÕ x· héi. Nh×n l¹i lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña « t« vµ ngµnh s¶n xuÊt « t« thÕ giíi, cã thÓ hoµn toµn ®ång ý víi ý kiÕn cho r»ng thÕ kû 20 lµ thÕ kû cña « t«. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp « t« trªn thÕ giíi cã thÓ chia lµm 3 giai ®o¹n: + Tr­íc n¨m 1945: NÒn c«ng nghiÖp « t« cña thÕ giíi chñ yÕu tËp trung t¹i Mü, s¶n l­îng c«ng nghiÖp « t« ë T©y ¢u vµ NhËt B¶n rÊt thÊp. + Giai ®o¹n 1945-1960: S¶n l­îng c«ng nghiÖp « t« cña NhËt B¶n vµ T©y ¢u t¨ng m¹nh song cßn nhá bÐ so víi Mü. + Giai ®o¹n tõ 1960 trë l¹i ®©y: NÒn c«ng nghiÖp s¶n xuÊt « t« xe m¸y NhËt ®· v­¬n lªn m¹nh mÏ vµ ®· chiÕm vÞ trÝ thø nhÊt trong ngµnh c«ng nghiÖp to lín nµy. NhËt ®· trë thµnh ®èi thñ sè mét cña Mü vµ T©y ¢u trong ngµnh c«ng nghiÖp « t«. S¶n l­îng « t« trªn thÕ giíi, tõ n¨m 1960 ®Õn nay, gÇn nh­ æn ®Þnh vµ tËp trung vµo 3 trung t©m c«ng nghiÖp lín lµ Mü, NhËt B¶n vµ T©y ¢u Tãm l¹i, trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, mçi quèc gia khu vùc ®Òu sím nhËn thÊy tÇm quan träng cña ngµnh c«ng nghiÖp « t« vµ cè g¾ng x©y dùng ngµnh c«ng nghiÖp nµy ngay khi cã thÓ. Nh­ng kh«ng v× thÕ mµ ngµnh c«ng nghiÖp « t« thÕ giíi trë nªn manh món, nhá lÎ mµ chÝnh c¸c tËp ®oµn « t« khæng lå ho¹t ®éng xuyªn quèc gia nh­ mét sîi d©y x©u chuçi liªn kÕt cã vai trß quyÕt ®Þnh trong viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp « t« c¸c quèc gia nãi riªng vµ ngµnh c«ng nghiÖp « t« thÕ giíi nãi chung. VËy nªn ngµnh c«ng nghiÖp « t« thÕ giíi h×nh thµnh, lín m¹nh vµ ph¸t triÓn g¾n liÒn víi sù ra ®êi, liªn kÕt, hîp t¸c, s¸p nhËp vµ lín m¹nh kh«ng ngõng cña c¸c tËp ®oµn « t« khæng lå ho¹t ®éng ë kh¾p c¸c quèc gia, ch©u lôc. 2.2. §Æc ®iÓm vµ xu h­íng ph¸t triÓn cña nghµnh c«ng nghiÖp «t« trªn thÕ giíi 2.2.1 §Æc ®iÓm cña ngµnh s¶n xuÊt « t« 2.2.1.1. VÒ vèn ®Çu t­ + Vèn ®Çu t­ cùc lín So víi vèn ®Çu t­ vµo c¸c ®¹i bé phËn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c, vèn ®Çu t­ vµo ngµnh c«ng nghiÖp « t« lµ cao h¬n rÊt nhiÒu, cã thÓ nãi lµ cùc lín. Mçi « t« cã ®Õn 20.000 -30.000 chi tiÕt, bé phËn kh¸c nhau. C¸c chi tiÕt, bé phËn l¹i ®­îc s¶n xuÊt víi nh÷ng c«ng nghÖ cã ®Æc ®iÓm kh¸c biÖt; chi tiÕt phô tïng cña lo¹i xe nµy kh«ng thÓ sö dông chung cho c¸c lo¹i xe kh¸c, do vËy vèn ®Çu t­ cho viÖc s¶n xuÊt 20.000- 30.000 chi tiÕt th­êng rÊt cao. Thªm vµo ®ã, do ®Æc ®iÓm cña ngµnh lµ kh«ng ngõng vËn dông c¸c tiÕn bé kü thuËt vµo s¶n xuÊt. V× thÕ, ngoµi c¸c kho¶n chi phÝ ban ®Çu bao gåm chi phÝ x©y míi nhµ x­ëng, mua s¾m trang thiÕt bÞ kü thuËt, ®µo t¹o c«ng nh©n lµnh nghÒ, vµ c¸c kho¶n chi th­êng xuyªn nh­ mua nguyªn vËt liÖu, b¶o d­ìng nhµ x­ëng, m¸y mãc, b¶o qu¶n hµng ho¸, th× chi phÝ cho c«ng t¸c nghiªn cøu vµ triÓn khai (R&D) trong lÜnh vùc « t« còng chiÕm mét phÇn ®¸ng kÓ trong tæng vèn ®Çu t­ ban ®Çu vµ t¨ng thªm. + Thu håi chËm Ngµnh c«ng nghiÖp « t« lµ ngµnh c¬ khÝ chÕ t¹o nªn phÇn lín vèn tËp trung ®Çu t­ cho c¬ së vËt chÊt, vèn cè ®Þnh chiÕm tØ träng lín. Kh«ng nh­ c¸c ngµnh dÞch vô vèn chñ yÕu tån t¹i d­íi d¹ng vèn l­u ®éng, tèc ®é quay vßng vèn nhanh vµ do ®ã, dÔ thu håi. H¬n n÷a, vèn ®Çu t­ cho ngµnh l¹i rÊt lín chØ xÕp sau s¶n xuÊt m¸y bay nªn thêi gian ®Ó thu håi vèn lµ rÊt l©u. + Sinh lîi cao C«ng nghiÖp « t« lµ mét ngµnh cã quy m« lín vµ còng ®­îc coi lµ ngµnh siªu lîi nhuËn. Tæng gi¸ trÞ hµng hãa do ngµnh c«ng nghiÖp nµy t¹o ra ®· ®¹t tíi nh÷ng con sè khæng lå. ChØ xÐt nh÷ng chi tiÕt phô tïng rÊt nhá trong « t« nh­ng nã cã gi¸ trÞ lín gÇn b»ng mét chiÕc xe m¸y cã gi¸ trÞ. §iÒu nµy chøng tá ngµnh c«ng nghiÖp « t« cã ®­îc nguån lîi nhuËn lín lµ do ngµnh t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm cã gi¸ trÞ cao. 2.2.1.2. VÒ c«ng nghÖ kü thuËt §©y lµ lÜnh vùc ®ßi hái c«ng nghÖ kü thuËt tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i. Mét s¶n phÈm « t« ®­îc tung ra trªn thÞ tr­êng lµ sù kÕt hîp cña hµng ngh×n, hµng v¹n chi tiÕt c¸c lo¹i, kh«ng gièng nhau. Mçi chi tiÕt ®Òu cã nh÷ng tiªu chuÈn kü thuËt riªng vµ ®­îc chÕ t¹o theo ph­¬ng ph¸p riªng ë nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c nhau nh­ng vÉn ®¶m b¶o tÝnh ®ång bé cña s¶n phÈm. Khi c«ng nghiÖp « t« ph¸t triÓn, xuÊt hiÖn nhiÒu chi tiÕt v­ît qu¸ kh¶ n¨ng thao t¸c cña con ng­êi, yªu cÇu ph¶i cã sù trî gióp cña m¸y mãc kü thuËt. M¸y mãc kü thuËt cµng hiÖn ®¹i cµng gi¶m bít sù nÆng nhäc vµ nguy hiÓm; nh­ng ®iÒu quan träng h¬n lµ d­íi sù ®iÒu khiÓn cña con ng­êi, nh÷ng m¸y mãc hiÖn ®¹i cã thÓ chÕ t¹o vµ l¾p r¸p c¸c chi tiÕt thµnh s¶n phÈm cuèi cïng víi x¸c suÊt sai sãt kh«ng ®¸ng kÓ. 2.2.1.3. VÒ tæ chøc s¶n xuÊt + Chuyªn m«n ho¸, hîp t¸c ho¸ trong s¶n xuÊt ChiÕc « t« lµ mét s¶n phÈm c«ng nghiÖp v« cïng phøc t¹p. Mét chiÕc « t« hiÖn ®¹i cã trªn 25.000 chi tiÕt. B¶n th©n c¸c nhµ s¶n xuÊt « t« kh«ng thÓ tù m×nh s¶n xuÊt ra toµn bé sè l­îng lín c¸c chi tiÕt ®ã. C¸c c«ng ty s¶n xuÊt « t« nhËn ®­îc tõ c¸c nhµ cung cÊp phÇn lín c¸c chi tiÕt l¾p r¸p vµ nguyªn vËt liÖu s¶n xuÊt. Sù kh¸c nhau vÒ tû lÖ còng nh­ néi dung ph©n chia gi÷a phÇn gi¸ trÞ hµng ho¸ mµ c¸c nhµ s¶n xuÊt « t« tù t¹o ra vµ phÇn mµ hä ®Æt hµng c¸c nhµ cung cÊp tuú theo truyÒn thèng vµ quan ®iÓm qu¶n lý cña tõng nhµ s¶n xuÊt. Th«ng th­êng phÇn gi¸ trÞ hµng ho¸ mµ b¶n th©n nhµ s¶n xuÊt « t« t¹o ra vµo kho¶ng 20% tíi 40% tæng gi¸ trÞ « t«. HiÖn nay, c¸c nhµ s¶n xuÊt « t« trªn thÕ giíi vÉn thùc hiÖn quy tr×nh chÕ t¹o gåm bèn c«ng ®o¹n cña h·ng Ford: rÌn dËp, hµn, s¬n, l¾p r¸p. Côm chi tiÕt quan träng nhÊt cña « t« mµ hÇu hÕt c¸c nhµ s¶n xuÊt « t« trªn thÕ giíi ®Òu tù m×nh nghiªn cøu, chÕ t¹o lµ khung vá xe. Khung vá xe ®­îc hoµn thµnh vÒ c¬ b¶n sau ba c«ng ®o¹n ®Çu lµ rÌn dËp, hµn vµ s¬n. Sau ®ã ë c«ng ®o¹n l¾p r¸p, c¸c côm vµ chi tiÕt cßn l¹i ®­îc l¾p r¸p vµo côm chi tiÕt c¬ së lµ khung vá xe t¹o nªn chiÕc xe « t« hoµn chØnh. Ngoµi khung vá xe, c¸c nhµ s¶n xuÊt « t« cßn th­êng tù s¶n xuÊt c¸c chi tiÕt vµ c¸c côm chi tiÕt c¬ b¶n, quan träng nh­ ®éng c¬, hÖ thèng truyÒn lùc, hÖ thèng treo, ... C¸c côm chi tiÕt cßn l¹i nh­ hÖ thèng ®iÖn, phÇn néi vµ ngo¹i thÊt,... thËm chÝ c¶ nguyªn vËt liÖu, kü thuËt c«ng nghÖ ®Ó chÕ t¹o c¸c chi tiÕt do nhµ s¶n xuÊt « t« tù s¶n xuÊt, ®Òu do c¸c nhµ s¶n xuÊt ®­îc chuyªn m«n ho¸ kh¸c cung cÊp. + Quy m« lín vµ xu h­íng tËp trung ho¸ lµ ®Æc tr­ng thø hai cña ngµnh c«ng nghiÖp « t« trong tæ chøc s¶n xuÊt §Ó ®¶m b¶o hiÖu qu¶ kinh tÕ kh«ng thÓ tæ chøc s¶n xuÊt « t« víi quy m« nhá. C«ng nghiÖp « t« ngay tõ khi míi h×nh thµnh ®· lu«n g¾n liÒn víi quy m« s¶n xuÊt lín. Quy m« lín cña c«ng nghiÖp « t« ®­îc thÓ hiÖn c¶ vÒ s¶n l­îng, vèn ®Çu t­ vµ thu hót lùc l­îng lao ®éng khæng lå. C«ng nghiÖp « t« thÕ giíi hiÖn nay ®ang trong qu¸ tr×nh tæ chøc l¹i víi mét lo¹t sù s¸t nhËp, liªn kÕt, hîp t¸c. 2.2.1.4. VÒ s¶n phÈm §Æc ®iÓm næi bËt cña ngµnh ®ã lµ s¶n phÈm mang gi¸ trÞ rÊt cao. ChiÕc xe «t« tõ rÊt l©u ®· kh«ng cßn ®­îc coi chØ lµ ph­¬ng tiÖn ®i l¹i ®¬n thuÇn mµ c¸c nhµ chÕ t¹o ®· kh«ng ngõng trang bÞ cho nã v« sè tiÖn Ých kh¸c, khiÕn cho « t« giê ®©y nh­ mét m¸i nhµ di ®éng, mét biÓu t­îng cña sù giµu cã, thÞng v­îng. Mét chiÕc xe «t« cã gi¸ trÞ tõ chôc ngh×n ®«la cho ®Õn hµng tr¨m ngh×n ®«, thËm chÝ cã c¸i lªn tíi 700.000 ®Õn 800.000 USD. Thªm mét sù kh¸c biÖt n÷a so víi c¸c s¶n phÈm chÕ t¹o kh¸c, mét chiÕc « t« ®­îc h×nh thµnh tõ rÊt nhiÒu chi tiÕt-gÇn 30 000 chi tiÕt ®ßi hái sù tinh vi trong chÕ t¹o. ChÝnh nhê ®Æc ®iÓm nµy mµ ngµnh c«ng nghiÖp « t« trë thµnh kh¸ch hµng cña rÊt nhiÒu c¸c ngµnh kh¸c. 2.2.2 C¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp « t« ViÖt Nam NÒn c«ng nghiÖp s¶n xuÊt « t« cña viÖt nam ®· chÝnh thøc ®­îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn tõ ®Çu nh÷ng n¨m n¨m m­¬i cña thÕ kû 20. Trong thêi kú tõ n¨m 1952-1996 lµ sù xuÊt hiÖn cña c¸c c«ng ty s¶n xuÊt « t« cña ViÖt nam ®­îc x¾p xÕp theo m« h×nh kinh tÕ tËp trung, bao cÊp. C¸c doanh nghiÖp chñ yÕu s¶n xuÊt vµ l¾p r¸p c¸c xe x· héi chñ nghÜa nh­ cña Liªn x«. Tõ n¨m 1996 ®Õn nay, khi mµ mét lo¹t c¸c liªn doanh s¶n xuÊt « t« ra ®êi th× nÒn c«ng nghiÖp chuyÓn sang giai ®o¹n ph¸t triÓn míi. Tuy nhiªn, c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt vÉn chØ dõng l¹i ë møc ®é gia c«ng l¾p r¸p chø ch­a thùc sù h×nh thµnh mét nÒn c«ng nghiÖp s¶n xuÊt « t« chÝnh quy hiÖn ®¹i theo ®óng nghÜa cña nã. III. Thùc tr¹ng vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt « t« t¹i ViÖt Nam trong thêi k× héi nhËp. 3.1 Thùc tr¹ng cu¶ ngµnh s¶n xuÊt « t« ViÖt Nam thêi kú héi nhËp Năm 2007, Việt Nam có khoảng 770.000 xe ô tô con lưu hành, tỷ lệ sở hữu là 8 xe /1000 người. Theo thứ trưởng bộ công thương Đỗ Hữu Hào, năm 2007 Việt Nam mới chỉ tiêu thụ được khoảng 100.000 ô tô các loại, trong khi đó, lượng tiêu thụ xe gắn máy vào khoảng 3,6 triệu chiếc. Thị trường xe máy đang trong thời kỳ nở rộ và theo dự đoán sẽ duy trỳ trong 5-10 năm nữa do nhu cầu về lưu thông cá nhân và hệ thống đường giao thông chưa phát triển. Tuy nhiên, ông Hào nhận định, thị trường ô tô Việt Nam sẽ là một thị trường đầy tiềm năng và việc sử dụng ô tô thay thế cho xe gắn máy sẽ đến trong một tương lai không xa. Ông Ngô Văn Trụ - Phó vụ trưởng Vụ cơ khí luyện kim và hoá chất (Bộ Công thương) đánh giá Việt Nam hiện nay đang ở thời kỳ trước “ô tô hóa” motorization với tỷ lệ 18xe/1000 dân, tương đương như Ấn Độ và Pakistan, và Việt Nam năm 2007 có thể bằng với Thái Lan thời điểm năm 1986 nếu so sánh bề tỷ lệ xe/1000 dân và mức GDP đầu người (theo ngang sức giá mua). Thứ trưởng Đỗ Hữu Hào thảng thắn vạch rõ những vấn đề nổi cộm chủ yếu của thị trường ô tô trong nước hiện nay là thị trường nhỏ, sản lượng nhỏ nhưng lại có quá nhiều nhà sản xuất lắp ráp ô tô. Thứ hai là thiếu nhà cung cấp nội địa về linh kiện, phụ tùng cho các liên doanh lắp ráp, sản xuất ô tô. Thứ ba là giá xe ô tô sản xuất lắp ráp tại Việt Nam quá cao. Ngoài ra, ngay trong khu vực thì ngành công nghiệp ô tô của Việt Nam lại đi sau các nước như Thái Lan và Indonesia. Ngành công nghiệp phụ trợ không thể phát triển được vì sản lượng nhỏ và hạ tầng giao thông kém. Hơn nữa Việt Nam chỉ còn có quỹ thời gian là mười năm để phát triển ngành công nghiệp ô tô (năm 2018, theo cam kết CEPT, thuế dành cho xe nhập khẩu nguyên chiếc từ các nước Asian chỉ còn 0%) đang đặt ra những thách thức gay gắt. Khi mức thu nhập đầu người tăng lên, các nghành cạnh tranh dựa trên chi phí lao động giá rẻ hiện nay như dệt may da giầy ... hiện nay sẽ mất dần lợi thế. Khi đó không có nghành công nghiệp ô tô phát triển mạnh có thể mang lại những hậu quả nặng nề. Điều này sẽ ảnh hưởng đến đầu tư xã hội , số lượng công ăn việc làm và ảnh hưởng tới cán cân thương mại. Ông nêu rõ quá trình ô tô hóa là xu thế tất yếu, để đem lại lợi ich, Việt Nam cần phải nâng cao thị phần của xe sản xuất trong nước với tỷ lệ nội địa hóa cao. Hay nói cách khác, nếu như không phát triển được nghành công nghiệp ô tô thì về lâu dài Việt Nam sẽ phải gánh chịu mức thâm hụt thương mại khổng lồ Trong khi đó thị trường ô tô nhập ngoại trong nước lại quá thừa, theo số liệu thống kê của tổng cục Hải quan, cho đến ngày cuối tháng 6/2008, số lượng xe nhập khẩu về Việt Nam là 1.700 chiếc. Bên cạnh đó trong tháng 4 và tháng 5/2008, số xe nhập khẩu về Việt Nam là 7.000 chiếc. Còn theo số liệu của Cục cảnh sát giao thông đường bộ, đường sắt - Bộ công an, 6 tháng đầu năm 2008 số lượng xe hơi nhập về nước khoảng gần 20.000 chiếc, thế nhưng chỉ có 12.000 chiếc được đăng ký, còn lại khoảng 8.000 chiếc được xếp vào dạng tồn kho. Bảng1: Báo cáo sản phẩm ngành công nghiệp lắp ráp ôtô Việt Nam Đơn vị: 1000 cái Ðon vị tính Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Năm 2006 Năm 2007 (%) (%) (%) (%) (%) A B C 1 2 3 4 5 6=2/1 7=3/2 8=4/3 9=5/4 10=5/1  127 Lắp ráp ô tô 1000 cái 51  49  56  48  73  -0.03 0.14 -0.15 0.53 0.09  128 - CNTƯ 0 0 14 0 19 0 0 -1 0 0  129 - CNĐP 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  130 - ĐTNN 1000 cái 41 41 42 37 54 -0.02 0.05 -0.14 0.48 0.07 Nguồn: Trích báo cáo sản phẩm của nghành công nghiệp lắp ráp ô tô ở Việt Nam tính từ năm 2003 đến cuối năm 2007 3.1.1. T×nh h×nh ho¹t ®éng cña mét sè c«ng ty ViÖt Nam tr­íc khi héi nhËp 3.1.1.1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn Hoµ nhÞp cïng sù ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam, ngµnh c«ng nghiÖp « t« ViÖt Nam còng ®· tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n th¨ng trÇm trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn. Qu¸ tr×nh ®ã cã thÓ chia thµnh c¸c thêi kú sau: * Thêi k× tr­íc n¨m 1975 Tr­íc n¨m 1954 xe « t« sö dông ë ViÖt Nam hoµn toµn lµ xe cña n­íc ngoµi mang tõ Ph¸p sang víi c¸c m¸c xe næi tiÕng nh­ Renault, Peugoet, Citroen...Phô tïng ®­îc nhËp 100% tõ Ph¸p, ta chØ lµm nh÷ng chi tiÕt ®¬n gi¶n nh­ bul«ng, ªcu…phôc vô cho söa ch÷a xe. C¸c h·ng cña Ph¸p thµnh lËp c¸c gara võa tr­ng bµy b¸n xe, võa tiÕn hµnh dÞch vô b¶o hµnh, b¶o d­ìng vµ söa ch÷a. Tuy nhiªn, sè l­îng xe « t« sö dông ë ViÖt Nam trong thêi k× nµy rÊt Ýt ái. §Õn n¨m 1950, ta më chiÕn dÞch biªn giíi, khai th«ng biªn giíi ViÖt Nam víi c¸c n­íc x· héi chñ nghÜa anh em. Ta ®· ®­îc c¸c n­íc b¹n viÖn trî mét sè xe ca GAT51 dïng ®Ó vËn chuyÓn ng­êi vµ qu©n khÝ . Lóc nµy c¸c x­ëng qu©n giíi s¶n xuÊt vµ söa ch÷a vò khÝ kiªm lu«n viÖc b¶o d­ìng vµ s÷a ch÷a xe. Sau ngµy gi¶i phãng, Bé c«ng nghiÖp nÆng thµnh lËp c¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt phô tïng 1, 2, 3 ®Ó s¶n xuÊt c¸c chi tiÕt nh­ ®éng c¬, hép sè, gÇm xe. Bé giao th«ng vËn t¶i giao cho côc c¬ khÝ trùc thuéc thµnh lËp m¹ng l­íi söa ch÷a xe vµ s¶n xuÊt phô tïng kh¾p c¸c tØnh tõ L¹ng S¬n, Hµ Néi ®Õn NghÖ An, Qu¶ng B×nh. Mét thêi gian sau, Côc c¬ khÝ Bé giao th«ng vËn t¶i thµnh lËp nhµ m¸y « t« 1-5 vµ nhµ m¸y Ng« Gia Tù s¶n xuÊt phô tïng m¸y gÇm. C¸c bé kh¸c nh­ Bé Quèc phßng, Bé C¬ khÝ luyÖn kim còng x©y dung riªng cho m×nh mét nhµ m¸y s¶n xuÊt phô tïng « t«. *Thêi k× tõ n¨m 1975 ®Õn n¨m 1991 Thêi k× nµy, tÝnh chÊt kÕ ho¹ch hãa mÊt dÇn t¸c dông, sù bao cÊp ®Çu vµo, ®Çu ra cho c¸c nhµ m¸y « t« kh«ng cßn ®­îc nh­ tr­íc, nhu cÇu vÒ phô tïng còng h¹n chÕ, thªm vµo ®ã thiÕt bÞ kÜ thuËt, m¸y mãc lçi thêi, l¹c hËu ®· kh«ng ®¶m b¶o chÊt l­îng s¶n phÈm. ë MiÒn B¾c, c¸c nhµ m¸y cña chóng ta xuèng cÊp nghiªm träng, ®øng tr­íc nguy c¬ ph¶i ®ãng cöa vµ mét sè nhµ m¸y nh­ c¬ khÝ Ng« Gia Tù 3-2, niÒm tù hµo cña chóng ta tr­íc kia, ®· ph¶i cho mét bé phËn c«ng nh©n nghØ kh«ng ¨n l­¬ng. ë miÒn Nam, chóng ta kh«ng cã nhµ m¸y s¶n xuÊt phô tïng « t«, chØ cã c¸c x­ëng söa ch÷a vµ b¸n phô tïng xe ngo¹i nhËp. Tõ n¨m 1986, ViÖt Nam b¾t ®Çu thùc hiÖn chÝnh s¸ch më cöa nÒn kinh tÕ, lµm b¹n víi tÊt c¶ c¸c n­íc trªn thÕ giíi trªn c¬ së hîp t¸c cïng cã lîi. Tr­íc t×nh h×nh ®ã, §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· nh×n thÊy nh÷ng ®iÓm yÕu vÒ vèn, vÒ c«ng nghÖ, vÒ con ng­êi, cña ng._.