Thực trạng quản lý hoạt động học tập của học sinh hiện nay ở một số trường Trung học phổ thông tỉnh Long An

Đại học, Khoa Tâm lý giáo dục của trường cùng quý thầy cô đã giảng dạy và giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu. Đặc biệt, tôi bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc đến Tiến sĩ Ngô Đình Qua người Thầy đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình hình thành, nghiên cứu và hoàn chỉnh luận văn. Xin được cám ơn Ban Giám đốc Sở Giáo dục và đào tạo tỉnh Long An, các phòng ban chức năng của Sở, Ban giám hiệu, thầy cô, học sinh các trường THPT tỉnh Long An, đồng nghiệp, bạn bè và gia đình đã động viên và tạo những điều kiện thuận lợi để tôi hoàn thành bản luận văn này. Mặc dù tôi đã cố gắng hết sức nhưng chắc chắn không thể tránh khỏi những thiếu sót, kính mong được sự chỉ dẫn, góp ý của quý thầy, cô trong Hội đồng khoa học, bạn bè và đồng nghiệp. Long An, ngày 29 tháng 6 năm 2010 Tác giả luận văn. MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Chúng ta đang thực hiện đổi mới giáo dục trung học (GDTH) một cách toàn diện và đã đạt được một số thành tựu như: Về quy mô phát triển, mạng lưới trường lớp, chất lượng và hiệu quả giáo dục ở trung học phổ thông (THPT) có những chuyển biến đáng kể. Các điều kiện cần thiết để đảm bảo giáo dục THPT như chương trình, sách giáo khoa, đội ngũ giáo viên (GV), cơ sở vật chất - thiết bị được cải thiện [1]. Trong một số năm qua chất lượng giáo dục ở THPT đã có những tiến bộ và các điều kiện đảm bảo chất lượng giáo dục ở THPT đã được cải thiện, tuy nhiên những tiến bộ này vẫn chưa đáp ứng yêu cầu và đòi hỏi của thực tế giáo dục ở cấp THPT. Hiện nay thực trạng ở nhiều trường THPT còn một số hạn chế về tổ chức quản lý (QL) giáo dục học sinh (HS), nhất là quản lý hoạt động học tập (QL HĐHT). Sự phân định trách nhiệm và quy chế phối hợp giữa các bộ phận tham gia hoạt động giáo dục trong nhà trường chưa chặt chẽ. Công tác phối hợp ba môi trường giáo dục chưa phát huy hiệu quả. Nhiều HS mất căn bản trầm trọng, thiếu ý chí và hứng thú học tập, không gắn bó với thầy cô bạn bè, trường lớp, lười biếng, chán nản, bỏ học và nhiều tiêu cực khác…gây ra hậu quả cho bản thân HS, gia đình, nhà trường, xã hội ở hiện tại và tương lai. Bản thân HS, nhà trường, gia đình và xã hội đều mong muốn HS được phát triển toàn diện về nhân cách, trong đó cụ thể là chất lượng học tập, nhưng thực tế nhiều trường hợp những mong muốn này không được thoả mãn. Nhà trường, nhất là giáo viên bộ môn (GVBM), giáo viên chủ nhiệm (GVCN) bị lúng túng, gia đình lo lắng, nhà quản lý chưa tìm được được giải pháp hữu hiệu, đôi khi sử dụng một số biện pháp gây phản tác dụng. Trong hoạt động nhà trường công tác quản lý dạy, quản lý học, quản lý giáo dục học sinh, quản lý nhân sự, tài chính cơ sở vật chất…có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục. Chúng tôi thấy rằng quản lý học tập của học sinh là khâu đặc biệt, trực tiếp quyết định chất lượng học tập của HS, nó có mối quan hệ chặt chẽ với các mặt quản lý khác trong nhà trường. Nếu quản lý tốt thì sẽ nâng cao hiệu quả hoạt động dạy và học, trong đó công tác quản lý của Hiệu trưởng (HT) có vai trò quan trọng. Như vậy, việc nghiên cứu thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động học tập (QLHĐHT) của học sinh là vấn đề cấp thiết, đây là vấn đề luôn được đặt ra ở mỗi nhà trường, mỗi gia đình và xã hội. Nhà trường có một giải pháp quản lý học tập tốt sẽ có ý nghĩa quyết định làm nâng cao chất lượng học tập từ đó nâng cao chất lượng giáo dục, giải quyết được các vấn đề xã hội, góp phần phát triển giáo dục làm cơ sở cho công cuộc đổi mới đất nước. Chính vì vậy, chúng tôi chọn và nghiên cứu đề tài” Thực trạng quản lý hoạt động học tập của học sinh hiện nay ở một số trường trung học phổ thông tỉnh Long An”. 2. Mục đích nghiên cứu - Xác định thực trạng việc quản lý hoạt động học tập của học sinh ở một số trường THPT trong tỉnh Long An hiện nay. - Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động học tập của học sinh THPT. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Công tác quản lý của Hiệu trưởng trường THPT. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Thực trạng quản lý hoạt động học tập của học sinh ở một số trường THPT trong tỉnh Long An. 4. Giả thuyết khoa học Trong công tác quản lý hoạt động học tập của học sinh, Hiệu trưởng một số trường THPT tỉnh Long An có thể thực hiện khá tốt về các mặt: - Quản lý hoạt động học tập chính khoá. - Quản lý hoạt động học phụ đạo. - Quản lý kỷ cương nề nếp học tập ở trường. - Quản lý cơ sở vật chất phục vụ hoạt động học tập. Và có thể hạn chế về các mặt: - Quản lý hoạt động tự học ở nhà. - Quản lý hoạt động học nhóm, hoạt động ngoại khoá và các hình thức học tập khác. - Quản lý sự phối hợp với nhau giữa phó hiệu trưởng, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn, giám thị, bảo vệ, Đoàn thanh niên, gia đình, xã hội trong quản lý hoạt động học tập của học sinh. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Hệ thống hoá cơ sở lý luận của đề tài. 5.2. Khảo sát thực trạng công tác quản lý hoạt động học tập học sinh của một số trường THPT tỉnh Long An. 5.3. Đề xuất một số giải pháp trong công tác quản lý hoạt động học tập của học sinh. 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu Thực trạng quản lý hoạt động học tập của học sinh hiện nay ở một số trường THPT tỉnh Long An gồm các trường: THCS& THPT Mỹ Lạc, THPT Tân Trụ 2, THPT Châu Thành, THPT Thạnh Hoá, THPT Nguyễn Hữu Thọ, THPT Tân An, THPT Thủ Thừa. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Cơ cở phương pháp luận Một số quan điểm phương pháp luận như sau: * Quan điểm hệ thống - cấu trúc Khách thể nghiên cứu là công tác quản lý của Hiệu trưởng trường THPT bao gồm các bộ phận như quản lý hoạt động dạy, quản lý hoạt động học, quản lý giáo dục học sinh, quản lý nhân sự, quản lý tài chính, quản lý cơ sở vật chất. Các bộ phận này có mối quan hệ hữu cơ và có sự tác động tổng hợp đến chất lượng giáo dục. Quản lý hoạt động học thông qua quản lý hoạt động dạy; quản lý giáo dục học sinh có tác động lớn đến quản lý học tập; quản lý nhân sự, tài chính, cơ sở vật chất là điều kiện đảm bảo cho quản lý hoạt động học và chất lượng học tập. Các mặt quản lý của Hiệu trưởng có mối tương tác với các điều kiện kinh tế, văn hoá, xã hội [27]. * Quan điểm thực tiễn- logic Công tác quản lý hoạt động học tập của học sinh THPT trong điều kiện thực tiễn đang thực hiện đổi mới giáo dục THPT và giáo dục THPT hiện nay chưa đáp ứng được yêu cầu của xã hội, đặc biệt chất lượng học tập của học sinh còn nhiều hạn chế. Quản lý hoạt động học tập của học sinh dựa trên cơ sở khoa học và thực hiện như một quy trình quản lý. 7.2. Phương pháp nghiên cứu cụ thể - Phương pháp nghiên cứu lý luận Phân tích, tổng hợp và phân loại, hệ thống hoá lý luận. Một số nội dung lý luận được sử dụng trong đề tài là: Quản lý, quản lý giáo dục, quản lý nhà trường, quản lý quá trình sư phạm, hoạt động dạy học, bản chất của hoạt động học, hình thành hoạt động học, phát huy tính tích cực trong học tập của học sinh, cơ sở khoa học của hoạt động giảng dạy và giáo dục học sinh. - Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn Điều tra bằng phiếu hỏi:  Mục đích điều tra:Thu thập số liệu để chứng minh cho gia thuyết.  Đối tượng điều tra là Bộ máy quản lý – Giáo viên – Học sinh một số trường THPT tỉnh Long An  Nội dung của phiếu điều tra gồm 3 phần dựa trên lý luận về các chức năng quản lý và các thành tố của quá trình dạy học. Phần 1: Khảo sát bảy nội dung quản lý của Hiệu trưởng là: - Quản lý hoạt động học tập chính khoá. - Quản lý hoạt động học phụ đạo. - Quản lý kỷ cương nề nếp học tập ở trường. - Quản lý cơ sở vật chất phục vụ hoạt động học tập. Và có thể hạn chế về các mặt: - Quản lý hoạt động tự học ở nhà. - Quản lý hoạt động học nhóm, hoạt động ngoại khoá và các hình thức học tập khác. - Quản lý sự phối hợp với nhau giữa phó hiệu trưởng, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn, giám thị, bảo vệ, Đoàn thanh niên, gia đình, xã hội trong quản lý hoạt động học tập của học sinh. Ở mỗi nội dung quản lý chúng tôi liệt kê các giải pháp quản lý cụ thể và đề nghị người được hỏi trả lời ở 2 mục: mục thực hiện và mục kết quả thực hiện. Mục thực hiện có 2 cột, người trả lời đánh dấu X vào ô có hoặc không Mục kết quả thực hiện có 4 cột, người trả lời đánh dấu X vào các ô Tốt, Khá, Trung bình(TB) và Chưa đạt(CĐ). Phần 2: Chúng tôi đề xuất các giải pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng quản lý hoạt động học tập và đề nghị người trả lời đánh dấu X vào một trong hai cột đồng ý hay không đồng ý. Phần này giành cho đối tượng quản lý và giáo viên. Phần 3: Gồm 4 câu hỏi mở nhằm tìm kiếm thu thập các biện pháp quản lý mới. Phiếu điều tra dành cho học sinh khác phiếu điều tra dành cho người quản lý và giáo viên ở chổ là chỉ có mục đánh giá kết quả thực hiện của bảy nội dung quản lý hoạt động học tập. - Phương pháp toán thống kê: Chúng tôi sử dụng phần mềm thống kê SPSS 11.5 để xử lý kết quả điều tra viết với các phép toán tính tỷ lệ %, trung bình, tương quan Pearson. Cách thức xử lý như sau: Phần 1 của bảng hỏi ở mục thực hiện, cách tính điểm như sau - Mức độ thực hiện: Thực hiện (TH) = 1 ; Không thực hiện (KTH) = 0. - Kết quả thực hiện: Tốt(T) =4 ; Khá(K) = 3 ; Trung bình(TB) =2; Chưa đạt (CĐ)=1. Sau khi hoàn thành khai báo biến và nhập liệu chúng tôi tính phần trăm số người đánh giá có thực hiện và không thực hiện, tính trung bình từng nội dung. Về kết quả thực hiện tính tỷ lệ phần trăm 4 mức độ thực hiện tốt, khá, trung bình, chưa đạt và giá trị trung bình của từng nội dung quản lý. Phần 2 của bảng hỏi chúng tôi thống kê số lượng và tỷ lệ phần trăm số người đồng ý và không đồng ý với từng nội dung giải pháp quản lý hoạt động học tập của học sinh. Phần 3 của bảng hỏi chúng tôi đọc và chọn lọc những ý kiến để làm phong phú thêm phần lý luận và thực trạng. Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP CỦA HỌC SINH TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG. 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề Trong nhà trường hoạt động dạy học là hoạt động giữ vị trí trung tâm, chi phối mọi hoạt động khác và quyết định chất lượng giáo dục. Hoạt động dạy học bao gồm hoạt động dạy của thầy và hoạt động học của trò. Hai hoạt động này song song tồn tại và phát triển trong cùng một quá trình thống nhất. Ở các lĩnh vực quản lý, quản lý giáo dục, quản lý trường học, quản lý quá trình sư phạm, dạy học, quản lý hoạt động dạy học đã có nhiều công trình nghiên cứu nhưng phần lớn chỉ tập trung nghiên cứu hoạt động dạy của giáo viên hoặc nghiên cứu từng thành tố của quá trình dạy học. Việc quản lý hoạt động dạy học thực chất là quản lý hoạt động học tập của học sinh thông qua quản lý hoạt động dạy của giáo viên. Học sinh là chủ thể hoạt động học tập và tinh thần thái độ, động cơ, phương pháp học quyết định trực tiếp kết quả học tập của chính bản thân người học. Có nhiều nghiên cứu về học tập, tự học, quản lý học tập; trong phạm vi hiểu biết của mình, tôi xin đơn cử một số sau đây: Tác giả Trà Thị Huỳnh Mai (2005), với đề tài” Thực trạng quản lý hoạt động học tập đối với sinh viên trường Cao đẳng sư phạm Vĩnh Long”. Đề tài đã khái quát các nội dung quản lý học tập, vai trò của chủ thể và khách thể quản lý HĐHT, sự phối hợp giữa các chủ thể và cơ chế quản lý HĐHT. Luận văn thạc sỹ của Trần Thị Tư (2003), đề tài “ Một số biện pháp của Hiệu trưởng nhằm nâng cao chất lượng học tập cho học sinh Trường THPT huyện Châu Thành A, Tỉnh Cần Thơ”. Đề tài đề cập đến vai trò của mục đích, động cơ, thái độ, phương pháp học tập đến kết quả học tập. Tác giả cũng nêu ảnh hưởng của nội dung, phương pháp giảng dạy và điều kiện, môi trường học tập đối với kết quả học tập. Trong đề tài cũng đã nêu lên một số lý luận quản lý hoạt động học tập nhưng chưa đi sâu vào từng giải pháp cụ thể và chưa thể hiện sự phát huy vai trò của từng bộ phận, cá nhân trong nhà trường và sự phối hợp sức mạnh tổng hợp các lực lượng giáo dục. Tác giả Phạm Thị Phương Thuỷ (2004), thực hiện đề tài “Một số biện pháp quản lý của HT nhằm nâng cao năng lực tự học cho sinh viên trường Cao đẳng sư phạm mẫu giáo Trung ương 3”. Đây cũng là nội dung QL HĐHT, vì tự học của học sinh là bộ phận cốt lõi của HĐHT. Trong đề tài “ Nghiên cứu sự phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong việc QL HĐHT của HS các trường THPT tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu”. Tác giả Nguyễn Văn Trung đã khái quát một số lý luận, thực trạng và giải pháp phối hợp giữa nhà trường và gia đình nhằm nâng cao kết quả học tập của học sinh. Trường ĐHSP, ĐH Huế có đề tài luận văn thạc sỹ của Nguyễn Thanh Tiệp “ Biện pháp quản lý hoạt động dạy học của Hiệu trưởng trường THPT khu vực Đồng Tháp Mười, tỉnh Long An “. Đề tài đã đi sâu nghiên cứu biện pháp QL HĐGD và QL HĐHT, qua đó nêu được các nội dung QL HĐHT, tuy nhiên chủ yếu đề cập đến quản lý HĐGD. Qua nghiên cứu một số luận văn thạc sỹ trong nước chưa thấy tác giả nào đi sâu nghiên cứu về QL HĐHT của HS THPT. Từ thực tiễn GD và tiếp xúc nhiều đối tượng học sinh THPT, tôi phát hiện ra trong công tác quản lý, giáo dục và giảng dạy học sinh, nhà trường cũng còn nhiều thiếu sót. Khi được tiếp thu lý luận về giáo dục, quản lý giáo dục, quản lý nhà trường, kết hợp với học tập kinh nghiệm QL của các đơn vị khác, chúng tôi thực hiện một số giải pháp quản lý HĐHT bước đầu đã có kết quả rất khả quan. Việc chọn đề tài này với mong muốn góp phần nâng cao chất lượng giáo dục cho HS THPT, đặc biệt đối với những trường chất lượng học sinh đầu vào còn thấp. 1.2. Các khái niệm cơ bản 1.2.1. Quản lý Theo Từ điển Tiếng Việt thông dụng (NXB Giáo dục,1998) là: Tổ chức, điều khiển hoạt động của một đơn vị, cơ quan. F. W Taylor cho rằng:” Quản lý là biết chính xác điều muốn người khác làm và sau đó thấy rằng họ đã hoàn thành công việc một cách tốt nhất, rẻ nhất”. Các nhà nghiên cứu từ các góc độ tiếp cận khác nhau đã đưa ra các khái niệm khác nhau. Theo tác giả Nguyễn Ngọc Quang thì:” Quản lý là tác động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến tập thể người lao động nói chung là khách thể quản lý nhằm thực hiện được mục tiêu dự kiến”[28,tr.24]. Tác giả Trần Kiểm nêu khái niệm quản lý như sau:” Quản lý là những tác động của chủ thể quản lý trong việc huy động, phát huy, kết hợp, sử dụng, điều chỉnh, phối hợp các nguồn lực (nhân lực, vật lực, tài lực) trong và ngoài tổ chức (chủ yếu là nội lực) một cách tối ưu nhằm đạt được mục đích của tổ chức với hiệu quả cao nhất”[19,tr.15]. Ngày nay thuật ngữ quản lý càng trở nên phổ biến, nhưng chưa có định nghĩa thống nhất. Nhiều người cho rằng: Quản lý chính là do một hoặc nhiều người điều phối hành động của người khác nhằm thu được kết quả mong muốn. Quản lý là một khoa học và là một nghệ thuật. Quản lý là một khoa học vì nó là hoạt động dựa trên những tri thức khoa học được hệ thống hoá, chủ thể quản lý vận dụng các quy luật để giải quyết những vấn đề thực tiễn [18]. Quản lý là một nghệ thuật vì đây là hoạt động đăc biệt, hoạt động này đòi hỏi phải được vận dụng một cách khéo léo, linh hoạt vào những tình huống rất đa dạng, trong những điều kiện không gian thời gian, hoàn cảnh, đặc điểm khác nhau [5]. Từ những cơ sở trên, khái niệm quản lý có thể được hiểu như sau: Quản lý là sự tác động có tổ chức, có hướng đích của chủ thể lên khách thể bằng việc vận dụng những tri thức, kỹ năng nhằm khai thác có hiệu quả các tiềm năng và cơ hội của hệ thống tổ chức đạt được mục tiêu dự kiến. 1.2.2. Quản lý giáo dục Quản lý giáo dục là tác động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý giáo dục đến khách thể quản lý trong một tổ chức, làm cho tổ chức đó vận hành và đạt được mục đích của tổ chức. Quản lý giáo dục là sự tác động liên tục có tổ chức, có định hướng, của chủ thể quản lý (người quản lý hay tổ chức quản lý) lên đối tượng giáo dục và khách thể quản lý giáo dục về mặt chính trị văn hoá, xã hội, kinh tế,…bằng hệ thống các luật lệ, các chính sách, các nguyên tắc, các phương pháp, các biện pháp cụ thể nhằm tạo ra môi trường và điều kiện cho sự phát triển của đối tượng. Quản lý giáo dục là quá trình đạt đến mục tiêu giáo dục của hệ thống giáo dục bằng cách vận dụng các hoạt động (chức năng) kế hoạch hoá, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra [22,tr.8]. Tác giả Đỗ Ngọc Đạt cho rằng:” QLGD là sự tác động có tổ chức, có định hướng của chủ thể quản lý lên đối tượng quản lý trong hệ thống GD, sử dụng tốt nhất tiềm năng và điều kiện nhằm đạt được mục tiêu quản lý đã đề ra theo đúng luật định và thông lệ hiện” [8, tr.8]. Như vậy quản lý giáo dục là việc thực hiện một hệ thống tác động quản lý của các cấp quản lý nhà nước và từng cơ sở giáo dục đối với toàn bộ hoạt động giáo dục trong phạm vi trách nhiệm trên cơ sở pháp luật, khoa học nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục. 1.2.3. Quản lý nhà trường Trường học là đơn vị cơ sở trong hệ thống giáo dục quốc dân; là nơi diễn ra các hoạt động GD cho tập thể HS, sinh viên. Quản lý trường học là một bộ phận của QLGD. Nhà trường là nơi trực tiếp thực hiện mọi chủ trương, chính sách, đường lối giáo dục, phương pháp, nguyên tắc, nguyên lý giáo dục trong phạm vi trách nhiệm của mình nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục- đào tạo được quy định cho từng cấp học, ngành học [23]. Quản lý nhà trường là QL HĐGD của giáo viên, QL HĐHT của HS, QL nhân sự, QLHS, QL CSVC thiết bị, điều kiện phục vụ hoạt động dạy và học. Theo Giáo sư Viện sĩ Phạm Minh Hạc:”Quản lý nhà trường là thực hiện đường lối giáo dục của Đảng trong phạm vi trách nhiệm của mình, tức là đưa nhà trường vận hành theo nguyên lý GD của Đảng để tiến tới mục đích GD, mục tiêu đào tạo đối với ngành GD, với thế hệ trẻ và từng HS” [10, tr.71]. Như vậy quản lý nhà trường là quản lý toàn bộ con người cùng hoạt động giáo dục và điều kiện phục vụ; huy động, phối hợp, phát huy tất cả nguồn lực để thực hiện mục tiêu, sứ mạng của nhà trường. 1.2.4. Hoạt động dạy học Hoạt động dạy học bao gồm hoạt động dạy của thầy và hoạt động học của HS, hai hoạt động này cùng tồn tại và phát triển trong một quá trình thống nhất. 1.2.4.1. Hoạt động dạy Theo tác giả Lê Văn Hồng thì “ Hoạt động dạy là sự tổ chức, điều khiển, tối ưu quá trình HS lĩnh hội tri thức, hình thành và phát triển nhân cách của mình. Ở đây, thầy giáo là chủ thể của hoạt động dạy theo phương thức nhà trường với nội dung dạy học quy định trong chương trình, giúp HS lĩnh hội nền văn hoá xã hội, phát triển tâm lý thông qua tái tạo nền văn hoá đó, hình thành kỹ năng, thái độ” [13 ,tr.20] Chúng tôi nhận thấy rằng hoạt động dạy là việc tổ chức hoạt động học; nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức của người GV ảnh hưởng rất lớn đến phương pháp và kết quả học tập của HS. Hoạt động dạy giúp HS tiếp thu tri thức mới và qua học t ập hình thành ở HS phương pháp tư duy, kỹ năng, thái độ. 1.2.4.2. Hoạt động học Theo Giáo sư Phạm Minh Hạc thì “Học là khái niệm dùng để chỉ việc học theo phương thức thường ngày, còn hoạt động học là khái niệm dùng để chỉ việc học diễn ra theo phương thức đặc thù (phương thức nhà trường), nhằm lĩnh hội các hiểu biết mới, kỹ năng, kỹ xảo mới”[11 ,tr62]. Theo Lê Văn Hồng “ Hoạt động học là hoạt động đặc thù của con người được điều khiển bởi mục đích tự giác là lĩnh hội những tri thức, kỹ năng, kỹ xảo mới, những hình thức hành vi và những dạng hoạt động nhất định, những giá trị”[12, tr.82] Như vậy có thể nói hoạt động học là hoạt động bằng chính khối óc và cơ bắp, nhằm chiếm lĩnh tri thức, hình thành nên những giá trị, những kinh nghiệm và phương thức hoạt động tạo nên sự phát triển cho bản thân người học bằng một phương thức nhất định. 1.3. Một số vấn đề lý luận về hoạt động học ở trường THPT 1.3.1. Bản chất của hoạt động học - Đối tượng của hoạt động học (HĐH) là những tri thức và kỹ năng, kỹ xảo tương ứng với nó. Có thể nói, cái đích mà HĐH hướng tới là chiếm lĩnh tri thức, kỹ năng, kỹ xảo của xã hội thông qua sự tái tạo của cá nhân. Muốn học có kết quả, người học phải tiến hành các hoạt động học tập bằng chính ý thức tự giác và năng lực trí tuệ của bản thân mình. - HĐH là hoạt động hướng vào làm thay đổi chính bản thân mình. - HĐH là hoạt động được điều khiển một cách có ý thức nhằm tiếp thu kỹ năng, kỹ xảo. - HĐH không chỉ hướng vào việc tiếp thu những tri thức, kỹ năng, kỹ xảo mới mà còn hướng vào việc tiếp thu cả những tri thức của chính bản thân hoạt động, nói cách khác là tiếp thu cả phương pháp giành tri thức đó (cách học) [12,tr.83], [24]. 1.3.1.1.Đối tượng của hoạt động học Tri thức, kỹ năng, kỹ xảo, thái độ… là đối tượng của HĐH. Những tri thức mà HS phải học được lựa chọn từ những khoa học khác nhau, theo những nguyên tắc nhất định, làm thành những môn học tương ứng. Đối tượng của HĐH, trong thực tiễn GD được biểu hiện cụ thể ở chương trình các môn học (mà đơn vị cấu thành nó là khái niệm, kỹ năng, thái độ)[11,tr.67 ]. Như vậy người GV phải biên soạn nội dung, chế biến tài liệu học tập và tổ chức hoạt động dạy sao cho những tri thức thật sự là đối tượng học tập, nó trở nên gần gũi và tạo động lực học ở HS. 1.3.1.2. Nhiệm vụ học tập Đối với HS, mục đích bao trùm là chiếm lĩnh đối tượng của HĐH (gọi tắt là đối tượng học tập). Trong thực tiễn giáo dục, đối tượng học tập phải được cụ thể hoá thành hệ thống các mục đích bộ phận. Học sinh phải vươn tới từng mục đích bộ phận này bằng cách thực hiện từng nhiệm vụ học tập tương ứng do thầy giáo giao cho. Bởi vậy, việc tổ chức cho HS chiếm lĩnh đối tượng, trong thực tiễn giáo dục diễn ra dưới hình thức tổ chức cho các em thực hiện một hệ thống nhiệm vụ học tập. Sự sắp xếp các nhiệm vụ học tập phải làm thành một hệ thống phát triển. Do đó cũng có thể nói, thầy giáo tổ chức quá trình phát triển của HS bằng cách lập ra và tổ chức cho các em thực hiện một hệ thống nhiệm vụ học tập [11,tr.70]. Theo chúng tôi, những người xây dựng chương trình học đã sắp xếp tri thức theo một hệ thống để người học thực hiện nhiệm vụ học tập theo một trình tự khoa học, tuy nhiên chính GV là người tổ chức cho HS tiến hành các hành động học, giải quyết từng nhiệm vụ học tập theo đúng quy luật nhận thức và phù hợp với điều kiện thực tiễn. 1.3.1.3. Phương tiện học tập Theo Giáo sư Phạm Minh Hạc thì trong hoạt động học, học sinh phải tự tạo cho chính mình phương tiện thực hiện, không thể chỉ dùng những phương tiện đã có do một quá trình khác ngoài quá trình học tập tạo ra (giấy, mực, bút, …). Tính chất đặc thù của hoạt động học là ở chỗ: Mọi yếu tố của nó đang được hình thành bởi chính nó. Phương tiện hoạt động học cũng vậy, nó không có sẵn trong tâm lý chủ thể, mà được hình thành chính trong quá trình diễn ra hoạt động này. Phương tiện chủ yếu của hoạt động học trước hết là các hành động học tập. Phương tiện này được HS tự hình thành trong quá trình diễn ra hoạt động học tập[11, tr.74]. Theo chúng tôi nhận thấy hiện nay không ít người chưa nhận thức sâu sắc vấn đề này, quá đề cao các phương tiện cơ sở vật chất, tập trung đầu tư xây dựng, mua sắm trang thiết bị mà ít quan tâm phương tiện quan trọng nhất đó là chính các hành động học tập của HS. Chính phương pháp và hình thức tổ chức dạy và học sẽ quyết định chất lượng cho các hành động học. Điều này khẳng định và minh chứng cho chúng ta thấy rằng yếu tố con người có vai trò quyết định và cũng từ cơ sở này, chúng ta tin rằng có thể nâng cao chất lượng giáo dục của Việt Nam trong điều kiện đất nước ta hiện nay còn khó khăn về kinh tế. 1.3.1.4. Những điều kiện của hoạt động học Hoạt động học bao giờ cũng diễn ra trong những điều kiện chỉ đạo về mặt sư phạm của hoạt động dạy. Chất lượng và hiệu quả của hoạt động học chủ yếu phụ thuộc vào nội dung và tính chất hoạt động dạy. Nhà trường phải đổi mới nội dung lẫn phương pháp, đổi mới mối quan hệ thầy-trò trong quá trình dạy học. Hoạt động học không thể diễn ra cô lập với thầy và các bạn cùng lớp, vì vậy để đảm bảo cho hoạt động học đạt được kết quả cao thì phải có mối liên hệ hợp tác và trao đổi giữa những người cùng học dưới sự chỉ đạo và tổ chức của thầy, trong giao lưu, trong tập thể[11, tr.76]. Chúng tôi thấy rằng nội dung bài học và hình thức trình bày cùng với phương pháp dạy học tích cực, hợp tác, giao lưu có ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động học; điều này giúp HS có động lực học, nắm vững kiến thức và rèn luyện nhiều kỹ năng. 1.3.2. Hình thành hành động học 1.3.2.1. Hình thành động cơ học tập cho HS Khi nói đến hoạt động thì phải có động cơ của nó, động cơ tâm lý không phải đơn thuần ở bên trong cá thể. Nó phải được vật thể hoá ở đối tượng của hoạt động. Nghĩa là động cơ phải mang một hình thức tồn tại vật chất hiện thực ở bên ngoài. Với nghĩa đó, đối tượng của hoạt động chính cũng là nơi hiện thân của động cơ hoạt động ấy. Động cơ học tập của HS được hiện thân ở những tri thức, kỹ năng, thái độ…(đối tượng của các hoạt động học) mà giáo dục nhà trường sẽ đưa lại cho các em. Động cơ học tập, biểu hiện ra ngoài ở lòng khao khát đối với tri thức, muốn hiểu biết nhiều hơn những điều mới lạ. Nhà trường nên làm cho tri thức, kỹ năng, thái độ trở nên thiết thân đối với HS, các em yêu thích môn học, say mê hứng thú học tập [25]. Động cơ học tập không có sẵn, cũng không thể áp đặt từ ngoài, mà phải được hình thành dần dần chính trong quá trình HS ngày càng đi sâu vào chiếm lĩnh đối tượng học tập, dưới sự hướng dẫn tổ chức của thầy. Vì vậy, thầy cần tổ chức cho HS tự phát hiện những điều mới lạ (cả nội dung tri thức lẫn phương pháp giành lấy tri thức đó). Các em từng bước giải quyết thành công nhiệm vụ học tập sẽ tạo hứng thú say mê với tri thức và chính hoạt động học tập. Học tập dần dần trở thành một nhu cầu không thể thiếu được. Nó tạo nên sức mạnh tinh thần thường xuyên thúc đẩy các em vượt qua khó khăn để học tập với sự tự nguyện, say mê, hứng thú[11, tr.78,79,80,81]. Theo chúng tôi lý luận này có ý nghĩa rất quan trọng đối với thực tiễn giáo dục trong nhà trường. Để hình thành động cơ học tập cho HS phải thực hiện một số nội dung như sau: Vận dụng cơ sở tâm lý học hình thành động cơ học tập, như cho học sinh thấy mục đích học tập và sự hạnh phúc, sự thành đạt khi các em có một trình độ học vấn, năng lực. Chúng ta có thể giới thiệu những tấm gương thành đạt, tư vấn hướng nghiệp cho HS. Động cơ học tập cũng hiện thân ở những tri thức, kỹ năng, thái độ; chính vì vậy nhà trường phải tổ chức hoạt động dạy và học theo hướng toàn diện, quan tâm biên soạn nội dung dạy học, cải tiến phương pháp để HS thật sự yêu thích môn học, các em cảm thấy hạnh phúc trong từng tiết học; tạo điều kiện cơ sở vật chất, thiết bị và môi trường học tập, thực hiện kiểm tra đánh giá kích thích động cơ học tập. Đối với HS chưa có động cơ học tập tốt chúng ta không chỉ kêu gọi, răn đe, nhắc nhỡ, thuyết phục mà còn tổ chức quá trình dạy học sao cho HS yếu củng cố kiến thức cơ bản để các em có thể học nội dung bài mới, yêu thích học tập. Vậy để tạo động cơ học tập cần phối hợp giáo dục động cơ học tập và tổ chức dạy học cho HS dựa trên cơ sở tâm lý về động cơ, lý luận giáo dục và dạy học. 1.3.2.2. Hình thành mục đích học tập Giáo sư Phạm Minh Hạc đề cập đến mục đích học tập như sau: Muốn cho HĐHT thực hiện được động cơ của nó, trước hết động cơ của hoạt động này phải được cụ thể hoá thành hệ thống các khái niệm của môn học ấy. Thông qua hành động học tập, HS chiếm lĩnh từng mục đích bộ phận riêng lẻ, dần dần chiếm lĩnh toàn bộ đối tượng. Bản chất của HĐHT là hoạt động chuyển hướng vào làm thay đổi chính chủ thể của nó. Sự thay đổi này biểu hiện ở sự thay đổi mức độ làm chủ những khái niệm, những giá trị, những chuẩn mực, những quy luật và những phương thức hành vi phù hợp với chúng. Chính những cái đó làm thành nội dung của mục đích học tập[11,tr.82,83,84]. Chúng tôi thấy rằng trong quá trình học tập của HS thì từng bước các em làm chủ những khái niệm và từ đó làm cơ sở để tiếp thu những khái niệm mới, có phương pháp nhận thức và phát triển tư duy. Qua học tập từng đơn vị kiến thức ở các bộ môn dưới sự ảnh hưởng của người thầy, HS được hình thành những giá trị, chuẩn mực và hành vi. Như vậy thông qua dạy chữ để dạy người và thông qua hoạt động học các em được phát triển nhân cách. 1.3.2.3. Hình thành các hành động học tập Đối tượng của HĐHT cần phải được cụ thể hoá thành hệ thống nhiệm vụ mà học sinh sẽ thực hiện thông qua những hành động học tập. Người giáo viên trong quá trình giảng dạy cần đề ra hệ thống nhiệm vụ học tập theo một trình tự logic, HS hoàn thành nhiệm vụ học tập này làm cơ sở để giải quyết nhiệm vụ tiếp theo. Do đó học sinh phải cố gắng nắm vững kiến thức những nội dung đã học mới tiếp thu và giải quyết nhiệm vụ học tập kế tiếp. Người GV phải thường xuyên kiểm tra việc học bài và làm bài của HS, kịp thời củng cố những kiến thức cho HS, nhất là HS yếu. Việc giảng dạy trên lớp, người GV phải tổ chức được các hành động học tập cho HS, chính HS tiến hành các hành động học tập mới tạo nên sự phát triển trong tâm lý HS. Các hành động học tập ở nhà của HS vô cùng quan trọng, các em nắm vững nội dung học tập, rèn luyện tư duy, kỹ năng. Chính vì vậy, việc quản lý kiểm tra HĐHT ở nhà của HS là rất quan trọng, GV phải đề ra nhiệm vụ học tập phù hợp, đảm bảo tính vừa sức kích thích tạo động lực học tập ở nhà của HS. 1.3.3. Một số quan niệm hiện nay về hoạt động dạy và học trong nhà trường Trong tài liệu bồi dưỡng HT trường phổ thông theo chương trình liên kết giữa Việt Nam – Singapore năm 2009 đã nêu lên một số quan niệm hiện nay về hoạt động dạy và học trong nhà trường như sau: - Chuyển từ việc lấy dạy học làm trung tâm sang việc lấy học tập làm trung tâm, GV hướng sự chú ý vào việc xây dựng qui trình học tập hơn chú ý vào công nghệ dạy học; họ lấy việc học tập của HS làm trung tâm của sự nghiệp giáo dục, tạo ra cơ hội học tập cho HS phù hợp với hoàn cảnh cụ thể. - Lưu ý giúp đỡ HS có kinh nghiệm học tập, tạo môi trường an toàn về mặt tình cảm, biên soạn nội d._.ung học tập có thể lôi cuốn HS. Nhà trường cần tạo dựng những nhân tố thu hút việc dạy và học, tao không khí lớp học để các em cảm thấy được chấp nhận; cảm thấy thoải mái; và tôn trọng trật tự, quy định và quy trình rõ ràng. - Quan niệm về hoạt động dạy học là: Người học tự tìm kiếm kiến thức bằng hoạt động của chính mình; người học phải có năng lực tự thể hiện mình và năng lực hợp tác nhau, học bạn; người học phải có năng lực tự kiểm tra, tự đánh giá, tự điều chỉnh. - Xu hướng cơ bản trong đổi mới phương pháp dạy học là quan điểm dạy học tích cực. Lãnh đạo và quản lý đổi mới phương pháp dạy học là cốt lõi của đổi mới lãnh đạo và quản lý hoạt động dạy học ở trường phổ thông, đồng thời là đòn bẩy trực tiếp để nâng cao chất lượng dạy học. Với quan điểm:” HS làm trung tâm”, lãnh đạo và quản lý đổi mới phương pháp dạy học tập trung vào đổi mới cách dạy của GV và cách học của HS, làm cho HS được suy nghĩ nhiều hơn, hành động nhiều hơn, hợp tác học tập với nhau nhiều hơn, bày tỏ ý kiến của mình nhiều hơn”. - Trong lãnh đạo và quản lý hoạt động dạy học là lãnh đạo và quản lý hoạt động dạy của GV và lãnh đạo và quản lý HĐHT của HS. Tuy nhiên, việc lãnh đạo và quản lý HĐHT của HS là quản lý gián tiếp thông qua GV. Chính người GV mới là người trực tiếp quản lý việc học của HS [3], [20]. Chúng tôi thấy rằng dạy học thực chất là tổ chức hoạt động học cho HS. Việc học tập của HS là trung tâm của sự nghiệp giáo dục; tất cả hoạt động của nhà trường đều hướng đến tạo điều kiện tối ưu cho học tập. Người học tự nổ lực, chủ động, tích cực tìm kiếm tri thức trong sự tương tác với môi trường học tập. Như vậy đổi mới phương pháp dạy học là vấn đề quan trọng nhất để phát huy tối đa hiệu quả hoạt động học tập và nâng cao chất lượng giáo dục. 1.3.4. Những hình thức hoạt động học tập của HS Giáo trình giáo dục học đại cương, của Trường Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh khái quát các hình thức học tập của HS ở trường trung học như sau: HĐ HT có các hình thức như học tập chính khoá ở trường, tự học ở nhà, học nhóm, hoạt động ngoại khoá, tham quan, phụ đạo. + Hình thức học tập chính khoá ở trường Hình thức này gồm học bài mới, củng cố tri thức và rèn luyện kỹ năng, ôn tập, tiết bài tập, tiết kiểm tra. + Tự học ở nhà Tự học là hoạt động tự giác, có mục đích của cá nhân, là tự mình động não suy nghĩ , sử dụng các năng lực trí trệ và có khi cả cơ bắp cùng các phẩm chất, động cơ, tình cảm… để chiếm lĩnh một lĩnh vực hiểu biết nào đó của nhân loại, biến lĩnh vực đó thành sở hữu của mình. Cốt lõi của học là tự học. Tự học là nói đến nội lực của người học, chất lượng của học tuỳ thuộc vào nội lực. Dù điều kiện tác động từ bên ngoài đối với hoạt động học dù tốt đến mấy, nhưng nếu con người không có đủ nỗ lực bản thân để tự học, tự biến đổi mình đến mức cần thiết thì không thể nào đạt được mục tiêu mong muốn[14, tr.31]. Tự học có nhiều hình thức như tự học ở lớp khi đang diễn ra quá trình dạy và học, tự học ở nhà. Tự học ở nhà cũng là hình thức tự học có hướng dẫn của giáo viên. Tự học ở nhà của HS thường là nắm vững nội dung học tập đã học trên lớp, hoàn thành bài tập, thực hiện bài thực hành hoặc chuẩn bị bài học mới. + Hình thức học tập theo nhóm: Hình thức học tập theo nhóm là hình thức tổ chức dạy học trong đó HS được chia thành từng nhóm, trao đổi thảo luận, tranh luận… với nhau về những vấn đề nhất định của nội dung tài liệu học tập dưới sự hướng dẫn của GV[14, tr.221] Học tập theo nhóm là sự tác động trực tiếp giữa HS với nhau, phối hợp cùng hoạt động, hình thức học tập theo nhóm có sự kết hợp tính tập thể và tính cá nhân rất cao. + Hình thức hoạt động ngoại khoá Hoạt động ngoại khoá là một hình thức tổ chức dạy học có tính chất tự nguyện được tiến hành ngoài giờ lên lớp. Mỗi HS có thể căn cứ vào hứng thú, nhu cầu, năng lực… của mình mà tham gia hoạt động này hay khác. Nội dung hoạt động ngoại khoá như các mặt văn hoá, khoa học, thể dục thể thao. Tổ chức hoạt động ngoại khoá, dưới hình thức ngoại khoá các bộ môn văn hoá, câu lạc bộ … [14, tr.224]. + Hình thức tham quan học tập Tham quan học tập là hình thức tổ chức dạy học nhằm tổ chức cho HS thâm nhập thực tế cuộc sống bằng trực tiếp quan sát và nghiên cứu những hiện tượng, sự vật trong thiên nhiên, trong cuộc sống xã hội mà rút ra những bài học cần thiết[14,tr.225]. + Phụ đạo Là hình thức tổ chức dạy học bằng sự giúp đỡ trực tiếp của GV đối với từng HS. Phụ đạo thường được tiến hành với hai loại đối tượng: HS yếu kém và HS giỏi, như vậy phụ đạo đồng nghĩa với dạy học cá biệt[14,tr.227]. Theo chúng tôi học chính khoá là hoạt động học của HS theo chương trình do Bộ Giáo dục quy định, do nhà nước thống nhất quản lý, được các cấp quản lý và cơ sở giáo dục linh động triển khai tổ chức thực hiện. Trong học chính khoá GV trực tiếp tổ chức hoạt động học và nó có ảnh hưởng lớn đến các hình thức học tập khác. Các hình thức học tập tác động qua lại và hỗ trợ nhau cùng quy định chất lượng học tập và trong học chính khoá có hình thức học nhóm, tự học và phụ đạo. 1.4. Một số vấn đề lý luận về quản lý giáo dục và quản lý hoạt động học ở trường THPT 1.4.1. Lý luận về quản lý giáo dục 1.4.1.1. Chủ thể & khách thể quản lý Theo tác giả Hồ Văn Liên thì chủ thể quản lý là tác nhân tạo ra các tác động và đối tượng bị quản lý tiếp nhận trực tiếp các tác động của chủ thể quản lý và các khách thể khác chịu tác động gián tiếp từ chủ thể quản lý. Tác động có thể liên tục nhiều lần. Chủ thể quản lý phải thực hành việc tác động và phải biết tác động. Vì thế chủ thể phải hiểu đối tượng và điều khiển đối tượng một cách có hiệu quả. Chủ thể quản lý có thể là một người, một nhóm người, một thiết bị; còn đối tượng có thể là con người (một hoặc nhiều người), giới vô sinh hoặc giới sinh vật[22]. Như vậy có thể hiểu chủ thể quản lý là những người sử dụng nguyên tắc, phương pháp, những cách thức thực hiện chức năng, vai trò trong phạm vi trách nhiệm để sử dụng và phát huy nguồn lực phục vụ mục tiêu của tổ chức. 1.4.1.2. Các chức năng quản lý Đề cập đến các chức năng quản lý, tác giả Hồ Văn Liên cho rằng: Khi nhiều người kết hợp với nhau trong một tổ chức để cùng thực hiện một mục tiêu chung thì tất yếu nảy sinh nhu cầu về những hoạt động cần thiết như tổ chức, phân công, phối hợp điều hoà, hướng dẫn, động viên kiểm soát…Những hoạt động đó là hoạt động quản lý. Người thực hiện các hoạt động đó là người quản lý. Người quản lý tiến hành nhiều hoạt động khác nhau. Nghiên cứu những hoạt động này người ta cố gắng tách riêng từng hoạt động ra, dựa trên tính tương đối độc lập của mỗi hoạt động. Mỗi hoạt động tương đối độc lập được tách ra trong hoạt động quản lý được gọi là chức năng quản lý. Tất cả các nhà quản lý đều thực hiện 4 chức năng: Hoạch định - tổ chức – chỉ đạo – kiểm tra [20], [22]. Chúng tôi thấy rằng người quản lý thực hiện các chức năng quản lý theo một chu trình khép kín, các hoạt động này có quan hệ chặt chẽ với nhau. Hoạch định bao gồm dự báo, xác định mục tiêu và lập kế hoạch thực hiện; để thực hiện kế hoạch cần phải tổ chức, phân công sắp xếp, phối hợp các nguồn lực và trong quá trình thực hiện kế hoạch cần phải xem xét, đánh giá, để chỉ đạo điều chỉnh; kiểm tra làm cơ sở cho chỉ đạo, tổ chức và điều chỉnh kế hoạch [7]. * Hoạch định Hoạch định là chức năng đầu tiên của quá trình quản lý. Nó có vai trò quan trọng là xác định phương hướng hoạt động và phát triển của tổ chức, xác định các kết quả đạt được trong tương lai. Hoạch định là quá trình gồm các bước: Dự báo, xác định mục tiêu, xây dựng kế hoạch thực hiện mục tiêu.[22] Chúng ta thấy rằng hoạch định là chức năng đầu tiên nhằm xác định phương hướng, mục tiêu, sứ mạng của tổ chức. Muốn hoạch định phải xác định thế mạnh và yếu điểm, những nguồn lực, cơ hội và thách thức; dự báo tình hình trong tương lai có tác động đối với quá trình hoạt động của tổ chức, trên cơ sở đó chúng ta xây dựng kế hoạch cụ thể thực hiện mục tiêu. * Tổ chức Tổ chức là một khâu trong chu trình quản lý, là một chuỗi hoạt động diễn ra trong một giai đoạn của quá trình quản lý. Hoạt động tổ chức trước hết và chủ yếu là xây dựng cơ cấu tổ chức: xác định các bộ phận cần có, thiết lập mối quan hệ ngang dọc của các bộ phận, xác định chức năng, nhiệm vụ quyền hạn của từng bộ phận, xây dựng quy chế hoạt động.[22] Theo chúng tôi cần thiết lập các bộ phận cần có, quy định rõ về chức năng nhiệm vụ quyền hạn và xây dựng mối quan hệ đồng thời có quy chế phối hợp giữa các bộ phận nhằm tổ chức thực hiện tốt nhất mục tiêu. Căn cứ các quy định trong điều lệ nhà trường chúng ta cần cụ thể hoá nhiệm vụ của các lực lượng trong nhà trường bằng bản mô tả chi tiết nội dung công việc. * Chỉ đạo thực hiện kế hoạch Chỉ đạo là thể hiện tính tích cực của người chỉ huy trong hoạt động của mình. Chỉ đạo thực hiện kế hoạch là có sự theo dõi và giám sát công việc để chỉ huy, ra lệnh cho các bộ phận và các hoạt động đúng hướng, đúng kế hoạch, tập hợp các lực lượng trong một tổ chức và phối hợp tối ưu với nhau.[22] Theo chúng tôi người quản lý phải nắm vững tình hình thực hiện kế hoạch và mức độ hoàn thành nhiệm vụ cũng như công tác phối hợp của các bộ phận để có chỉ đạo kịp thời. * Kiểm tra đanh giá thực hiện kế hoạch Kiểm tra là một chức năng quan trọng của quản lý. Lãnh đạo mà không kiểm tra coi như không lãnh đạo. Theo thuyết hệ thống kiểm tra chính là thiết lập mối quan hệ ngược trong quản lý. Kiểm tra trong quản lý là một nổ lực có hệ thống nhằm thực hiện ba chức năng: phát hiện, điều chỉnh và khuyến khích. Nhờ có kiểm tra mà người cán bộ quản lý có được thông tin để được đánh giá được thành tựu của công việc và uốn nắn, điều chỉnh hoạt động một cách đúng hướng nhằm đạt được mục tiêu.[22] Theo chúng tôi kiểm tra có vai trò quan trọng, qua kiểm tra người quản lý có đầy đủ thông tin về tiến độ, chất lượng thực hiện kế hoạch đồng thời nắm được các điều kiện về nguồn lực trong tổ chức, từ đó có những động viên khuyến khích cũng như có quyết định điều chỉnh cho phù hợp. 1.4.1.3 Nhiệm vụ quyền hạn của Hiệu trưởng Theo Điều lệ trường trung học Hiệu trưởng có quyền hạn sau đây: - Xây dựng tổ chức bộ máy nhà trường ; - Thực hiện các nghị quyết của Hội đồng trường; - Xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện nhiệm vụ năm học; - Quản lý giáo viên, nhân viên; quản lý chuyên môn; phân công công tác, kiểm tra, đánh giá xếp loại giáo viên, nhân viên; thực hiện công tác khen thưởng, kỷ luật đối với giáo viên, nhân viên theo quy định của Nhà nước, quản lý hồ sơ tuyển dụng giáo viên, nhân viên; - Quản lý học sinh và các hoạt động của học sinh do nhà trường tổ chức; xét duyệt kết quả đánh giá, xếp loại học sinh, ký xác nhận học bạ, ký xác nhận hoàn thành chương trình tiểu học (nếu có) của trường phổ thông có nhiều cấp học và quyết định khen thưởng, kỷ luật học sinh theo quy định của Bộ giáo dục và Đào tạo; - Quản lý tài chính, tài sản nhà trường; - Thực hiện các chế độ chính sách của Nhà nước đối với giáo viên, nhân viên, học sinh; tổ chức thực hiện Quy chế dân chủ trong hoạt động của nhà trường; thực hiện công tác xã hội hoá của nhà trường. - Được đào tạo nâng cao trình độ, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ và hưởng các chế độ, chính sách theo quy định của pháp luật. - Chịu trách nhiệm trước cấp trên về toàn bộ các nhiệm vụ được quy định trong khoản 1 điều này.[2 ] 1.4.1.4. Nhiệm vụ của giáo viên trường trung học GVBM có những nhiệm vụ sau đây: - Dạy học và giáo dục theo chương trình, kế hoạch giáo dục; soạn bài ; dạy thực hành thí nghiệm, kiểm tra, đánh giá theo quy định; vào sổ điểm, ghi học bạ đầy đủ, lên lớp đúng giờ, quản lý HS trong các hoạt động giáo dục do nhà trường tổ chức, tham gia hoạt động của tổ chuyên môn; - Tham gia công tác phổ cập giáo dục ở địa phương; - Rèn luyện đạo đức, học tập văn hoá, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ để nâng cao chất lượng, hiệu quả giảng dạy và giáo dục; - Thực hiện Điều lệ nhà trường; thực hiện quyết định của Hiệu trưởng, chịu sự kiểm tra của Hiệu trưởng và các cấp quản lý giáo dục; - Giữ vững phẩm chất, danh dự, uy tín của nhà giáo, gương mẫu trước học sinh, thương yêu tôn trọng học sinh, đối xử công bằng với học sinh, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của học sinh, đoàn kết, giúp đỡ đồng nghiệp; - Phối hợp với giáo viên chủ nhiệm, các giáo viên khác, gia đình học sinh, Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh trong dạy học và giáo dục học sinh; - Thực hiện các nhiệm vụ khác theo quy định pháp luật. Giáo viên chủ nhiệm lớp, ngoài nhiệm vụ trên còn có những nhiệm vụ sau đây: - Tìm hiểu và nắm vững học sinh trong lớp về mọi mặt để có biện pháp tổ chức giáo dục sát đối tượng, nhằm thúc đẩy sự tiến bộ của cả lớp; - Cộng tác chặt chẽ với gia đình học sinh, chủ dộng phối hợp với các giáo viên bộ môn, Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, các tổ chức xã hội có liên quan trong hoạt động giảng dạy và giáo dục học sinh của lớp mình chủ nhiệm; - Nhận xét, đánh giá và xếp loại học sinh cuối kỳ và cuối năm, đề nghị khen thưởng và kỷ luật học sinh được lên lớp thẳng, phải kiểm tra lại, phải rèn luyện thêm về hạnh kiểm trong kỳ nghỉ hè, phải ở lại lớp, hoàn chỉnh việc ghi vào sổ điểm và học bạ của học sinh; - Báo cáo thường kỳ hoặc đột xuất về tình hình lớp với hiệu trưởng;[2] 1.4.2. Lý luận về quản lý hoạt động học 1.4.2.1 Chủ thể & khách thể quản lý hoạt động học Chủ thể quản lý HĐHT là hiệu trưởng, khách thể quản lý là PHT, GVCN, GVBM, GT, BV, HS. Xét trong mối quan hệ khác thì chủ thể quản lý là PHT, GVCN, GVBM, GT, BV; khách thể quản lý là HS. HS cũng là chủ thể quan trọng nhất và là người quyết định chất lượng học tập. 1.4.2.2. Các nội dung quản lý hoạt động học của học sinh Lãnh đạo và quản lý hoạt động dạy học là lãnh đạo và quản lý hoạt động dạy của GV và lãnh đạo và quản lý HĐ HT của HS. Tuy nhiên, việc lãnh đạo và quản lý HĐHT của HS là quản lý gián tiếp thông qua GV. Chính người GV mới là người trực tiếp quản lý việc học của HS. {3] Vậy hiệu trưởng quản lý hoạt động học của học sinh bằng cơ chế gián tiếp thông qua quản lý hoạt động giảng dạy và giáo dục của giáo viên, chính sự tác động quản lý của hiệu trưởng làm cho người giáo viên và các lực lượng giáo dục trong nhà trường thực hiện chức năng của họ trong quản lý hoạt động học của HS. Trong phạm vi đề tài này chúng tôi tập trung vào các nội dung quản lý liên quan tới hoạt động học tập của HS như: - Quản lý hoạt động học tập chính khoá. -Quản lý hoạt động học phụ đạo. -Quản lý hoạt động tự học ở nhà. -Quản lý hoạt động học nhóm, hoạt động ngoại khoá và các hình thức học tập khác. -Quản lý kỷ cương nề nếp học tập ở trường. -Quản lý cơ sở vật chất phục vụ hoạt động học tập. -Quản lý sự phối hợp với nhau giữa phó hiệu trưởng, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn, giám thị, bảo vệ, Đoàn thanh niên, gia đình, xã hội trong quản lý hoạt động học tập của học sinh.  Quản lý hoạt động học chính khoá: Việc học tập trên lớp của học sinh ở các môn học rất quan trọng, học sinh phải thực hiện nhiệm vụ học tập theo quy định điều lệ nhà trường. Trong giờ học, GVBM quản lý HĐHT của HS, tổ chức điều khiển quá trình học tập, thực hiện nội dung, phương pháp, phương tiện dạy học. Việc dạy học của GV chính là tổ chức hoạt động học tập của học sinh, chính sự hoạt động của bản thân HS quyết định kết quả học tập. Trong tiết học, HS tiến hành HĐHT, từng bước thực hiện nhiệm vụ học tập theo một trình tự mà giáo viên đề ra. Để việc học tập trên lớp có kết quả cao đòi hỏi GVBM thực hiện tốt nhiệm vụ tổ chức quá trình lĩnh hội tri thức của HS, bản thân HS phải có tinh thần, thái độ, động cơ, mục đích và phương pháp học đúng đắn. HĐ GD& HĐHT song song tồn tại, tác động hỗ trợ và gắn bó hữu cơ với nhau, cả hai hoạt động này đều có vai trò trực tiếp và quan trọng, quyết định chất lượng học tập. Trong học bài mới HS cần phải đạt được mục tiêu về kiến thức, kỹ năng, thái độ và có khả năng vận dụng. Các tiết ôn tập nhằm hệ thống hoá kiến thức, tìm hiểu mối liên hệ giữa các kiến thức, đây là cơ hội cho học sinh nắm vững những nội dung kiến thức đã học, giúp rèn luyện tư duy và kỹ năng. Tiết bài tập giúp HS rèn luyện khả năng vận dụng, rèn luyện kỹ năng, phát huy tích tích cực, độc lập suy nghĩ, phát triển óc sáng tạo, khả năng giải quyết vấn đề. Trong học tập có tiết kiểm tra, nhằm giúp GV đánh giá quá trình và kết quả học tập của HS qua đó GV tự đánh giá HĐGD của mình để điều chỉnh HĐGD. Qua kiểm tra giúp HS tự đánh giá, tự điều chỉnh từ đó tác động trở lại HĐHT [9].  Quản lý học phụ đạo Trong thực tiễn hiện nay, các trường THPT nhất là vùng sâu, nông thôn, chất lượng HS đầu vào rất thấp, nhiều HS bị mất căn bản trầm trọng ở nhiều bộ môn. Thực hiện dạy học cá biệt ngay trong các tiết lên lớp chính khóa, cũng cần quan tâm giảng dạy phù hợp với nhiều đối tượng HS, đặc biệt phải giúp các em yếu kém có điều kiện củng cố lại kiến thức. Trong quá trình giảng dạy, GV phải luôn thực hiện bám sát đối tượng HS, thực hiện nội dung, phương pháp giảng dạy tập trung vào đối tượng HS yếu kém. Chúng ta kiểm tra, đánh giá và phân loại đối tượng để tổ chức dạy phụ đạo ngay từ đầu năm học; điều này phù hợp với lý luận và thực tiễn dạy học.  Quản lý hoạt động tự học ở nhà Tự học, điều quan trọng là việc rèn luyện tư duy, tự học là cốt lõi của HĐ HT, nó là một bộ phận của HĐHT. Muốn quản lý tốt hoạt động dạy và học trong nhà trường thì cần phải quản lý tốt hoạt động tự học vì tự học có vai trò quan trọng đến kết quả học tập của HS. Hoạt động tự học bao gồm: Mục đích, động cơ, nội dung, phương pháp học tập, năng lực học tập, năng lực tự kiểm tra, tự đánh giá. Tóm lại, tự học có vai trò hết sức quan trọng đối với chất lượng học tập của HS, chúng ta nghiên cứu về tự học và quản lý hoạt động tự học và vận dụng tốt trong quản lý nhà trường sẽ góp phần nâng cao chất lượng GD.  Quản lý hoạt động học nhóm, hoạt động ngoại khoá, tham quan và các hình thức học tập khác Đây là những hình thức học tập có những ưu điểm nhất định so với hình thức học chính khoá và các hình thức học tập này bổ sung làm phong phú hình thức học tập; phát huy năng lực sở trường và rèn luyện khả năng học tập, phát triển nhân cách cho HS. Chúng ta cần tạo điều kiện và hướng dẫn giáo viên và học sinh tổ chức, tham gia các hình thức học tập nói trên có hiệu quả.  Quản lý kỷ cương nề nếp học tập của HS Việc quản lý kỷ cương nề nếp rất quan trọng đối với chất lượng học tập của HS. HS phải chấp hành nội quy kỷ luật nhà trường, vì nội quy nhà trường được biên soạn trên cơ sở cụ thể hoá những quy định trong Luật giáo dục, Điều lệ trường trung học và căn cứ vào điều kiện cụ thể của nhà trường. Trong nội quy nhà trường bao gồm những nội dung quy định, điều chỉnh hành vi HS về trang phục, giờ giấc, hành vi, thái độ, ứng xử, nội quy học tập, quy định những điều cấm đối với HS THPT. Đầu năm học HT tổ chức quán triệt Điều lệ trường trung học, nội quy nhà trường; phân tích, hướng dẫn HS thực hiện. Trong những ngày đầu năm học GVCN tiếp tục phổ biến, hướng dẫn thực hiện nội quy, kỷ cương nề nếp. GVCN cơ cấu tổ chức bộ máy, phân công trách nhiệm cho từng thành viên trong lớp, thiết lập quy định cho lớp học phù hợp với nội quy nhà trường và các văn bản hiện hành. Sự quản lý kỷ cương nề nếp có sự tham gia phối hợp của PHT, GVCN, GVBM, GT, BV. HS khi vào trường thông qua hệ thống bảo vệ, học sinh trực, giám thị, Đoàn thanh niên, cán bộ lớp giám sát tình hình thực hiện nội quy. Trong mười lăm phút đầu giờ có tự quản HĐHT của lớp, GT đi quan sát tình hình nhắc nhở việc học tập. Trong tiết học, GVBM quản lý kỷ cương nề nếp, trật tự trong lớp học, đảm bảo điều kiện tốt nhất cho HĐHT, ghi nhận tình hình thực hiện nội quy, tinh thần thái độ học tập của HS, khi cần thiết có thể phối hợp với các bộ phận khác trong nhà trường để quản lý giáo dục HS. GVCN, PHT, ĐTN tiếp nhận thông tin HS để giáo dục kịp thời.  Quản lý sự phối hợp với nhau giữa phó hiệu trưởng, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn, giám thị, bảo vệ, Đoàn thanh niên, gia đình, xã hội trong quản lý hoạt động học tập của học sinh Để quản lý HĐHT của HS đạt hiệu quả cần có sự phối hợp trong quản lý HĐHT, sự phối hợp giữa PHT, GVBM, GVCN, GT, BV, ĐTN. Điều lệ trường trung học có quy định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền và nghĩa vụ của các bộ phận nói trên trong quản lý giáo dục HS. Tuy nhiên hiệu trưởng cần cụ thể hoá nội dung trách nhiệm, phân công cụ thể cho từng bộ phận, cá nhân trong quản lý HĐHT; quản lý sự phối hợp giữa các bộ phận trên theo một quy trình chặt chẽ. Nhà trường phối hợp với gia đình và các tổ chức xã hội trong quản lý giáo dục HS. Sức mạnh của người hiệu trưởng là kết quả của sự huy động, kết hợp, điều chỉnh trí tuệ và tình cảm, sức mạnh vật chất và tinh thần của các lực lượng trong và ngoài nhà trường vào việc giáo dục và dạy học. Mỗi bộ phận tham gia giáo dục trong nhà trường, gia đình, xã hội và học sinh cũng như các thành tố cơ bản có vai trò khác nhau, chúng có mối quan hệ chặt chẽ với nhau ảnh hưởng đến chất lượng học tập của học sinh. Vai trò chức năng của từng thành tố tác nhân trong hoạt động giáo dục nhà trường như: HT, PHT, GVCN, GVBM, GT, BV, gia đình học sinh và các tổ chức xã hội, bản thân học sinh đều ảnh hưởng đến chất lượng học tập của học sinh trong đó vai trò chủ động tích cực của học sinh là trung tâm và giải pháp quản lý hoạt động học tập của học sinh thông qua GVBM và GVCN là khâu quan trọng nhất [15]. Công tác quản lý hoạt động học tập của học sinh thông qua việc thực hiện chức năng quản lý đối với các thành viên, các bộ phận tham gia hoạt động giáo dục trong nhà trường, quản lý sự phối hợp giữa các bộ phận này trong nhà trường, quản lý sự phối hợp giữa nhà trường và gia đình học sinh và các tổ chức xã hội. Đặc biệt quản lý hoạt động học tập của học sinh thông qua quản lý quy trình quản lý giáo dục học sinh, nhất là thông qua hoạt động của giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn, theo cơ chế gián tiếp.  Quản lý cơ sở vật chất phục vụ hoạt động học tập Cơ sở vật chất phục vụ hoạt động học tập bao gồm phòng học, các phòng chức năng, thư viện, vật tư, thiết bị dạy học. Hiệu trưởng nhà trường cần phải thực hiện đầy đủ chức năng quản lý đối với việc xây dựng, sửa chữa, mua sắm, sử dụng một cách khoa học, phát huy hiệu quả. Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP CỦA HỌC SINH HIỆN NAY Ở MỘT SỐ TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TỈNH LONG AN. 2.1. Khái quát quá trình khảo sát Để tìm hiểu thực trạng quản lý HĐHT của HS ỏ một số trường THPT tỉnh Long an, chúng tôi tiến hành điều tra bằng phiếu hỏi đối với ba nhóm đối tượng, ở bảy trường THPT: Ba nhóm đối tượng:  Nhóm quản lý gồm HT, PHT, TTCM: 55 người.  Nhóm GV: 290 người.  Nhóm HS: 896 HS (mỗi trường chọn 3 lớp, trong đó mỗi khối chọn 1 lớp) Bảy trường THPT trong tỉnh Long An: 1. THCS& THPT Mỹ Lạc, xã Mỹ Lạc, huyện Thủ Thừa(thuộc xã vùng sâu). 2. THPT Tân Trụ 2, Huyện Tân trụ (thuộc trường bán công cũ chuyển sang, ở thị trấn vùng thuận lợi ). 3. THPT Châu Thành, Huyện Châu Thành (thuộc trường bán công cũ chuyển sang , ở thị trấn vùng thuận lợi ). 4. THPT Thạnh Hoá, Huyện thạnh Hóa (thuộc các huyện vùng Đồng Tháp Mười ). 5. THPT Nguyễn Hữu Thọ, Huyện Bến Lức ( Trường ở thị trấn lớn ). 6. THPT Tân An, Thành phố Tân An ( Trường trọng điểm của tỉnh ). 7. THPT Thủ Thừa, Huyện Thủ Thừa ( Trường ở thị trấn vùng thuận lợi). Chúng tôi chọn các trường có điều kiện khác nhau để khảo sát, nhằm làm cho kết quả nghiên cứu có tính chất khách quan cao, phản ánh tương đối chính xác thực trạng quản lý HĐHT của HS. Trường thuộc các địa phương có điều kiện kinh tế xã hội khác nhau như trường thuộc các xã vùng sâu, điều kiện kinh tế xã hội còn nhiều khó khăn; Trường thuộc vùng Đồng Tháp Mười; vùng thuận lợi; thành phố. Trường có chất lượng học sinh đầu vào lớp 10 thấp như trường bán công cũ chuyển sang, trường thuộc các huyện vùng Đồng tháp Mười, trường ở xã vùng sâu. Trường THPT ở thị trấn lớn, trường trọng điểm của tỉnh. Nội dung khảo sát tập trung vào các vấn đề sau: - Tìm hiểu việc đánh giá của QL, GV, HS về kết quả thực hiện các nội dung quản lý HĐHT của hiệu trưởng một số trường THPT. -Trưng cầu ý kiến của QL,GV về một số giải pháp nâng cao chất lượng quản lý hoạt động học tập của học sinh. Cách tính điểm như sau: - Mức độ thực hiện: Thực hiện (TH) = 1 ; Không thực hiện (KTH) = 0. - Kết quả thực hiện: Tốt(T) =4 ; Khá(K) = 3 ; Trung bình(TB) =2; Chưa đạt (CĐ)=1. Nếu các trung bình kết quả thực hiện ≥3 : thực hiện khá tốt. Nếu các trung bình kết quả thực hiện < 3 : thực hiện còn hạn chế. 2.2. Tình hình HS THPT tỉnh Long An 2.2.1. Trong năm học 2007-2008 Số học sinh tuyển vào lớp 10 là 16.011 học sinh, đạt tỉ lệ 80.45% so với học sinh hết cấp THCS. Tỉ lệ HS THPT so với dân số trong độ tuổi (15-17 tuổi) đạt 47.12% (năm học 2006-2007: 46.5%). Toàn tỉnh có 43.470 HS THPT, tăng 264 HS (0.6%)so với năm học trước. Học sinh bỏ học: THPT 1892 HS, tỉ lệ 4.4% (năm học 2006-2007: 4.9%). Tỷ lệ xếp loại hạnh kiểm và học lực của HS THPT(2007-2008): Hạnh kiểm : Tốt :70.1%; Khá: 22.8%; TB: 6%; Yếu: 1.1% Học lực: Giỏi: 4.6%; Khá: 24,4%; TB: 45.95; Yếu: 23.1%; Kém:1.85%. - Tốt nghiệp THPT lần 1: 81.05%(năm học trước : 83.38%), có 10/34 trường có tỉ lệ tốt nghiệp trên 90%. Các trường có tỉ lệ tốt nghiệp cao là: THCS&THPT Mỹ Lạc: 98.64%; THPT Đức Hoà: 96.62%; THPT Tân An: 96.18%; THPT Lê Quý Đôn: 95,86%; khối trường bán công, cao nhất là THPT BC Thủ Thừa: 80.42%. các trường có tỉ lệ tốt nghiệp thấp là: THPT Mộc Hoá: 61.37%, THPT BC Tân Trụ: 44.6%, THPT BC Cần Giuộc: 35.82%, THCS&THPT tư thục Huỳnh Ngọc:19.59%.[13] 2.2.2. Trong năm học 2008-2009  Tuyển lớp 10 đạt tỷ lệ: 88,8%.  Tổng số HS THPT : 42.847 HS  Học sinh bỏ học: 1.854 HS (4.32%).  Tỷ lệ xếp loại hạnh kiểm và học lực của HS THPT (2008-2009) + Hạnh kiểm: Tốt: 72.04%; Khá: 20.44%; TB:6%;Yếu: 1.51% +Học lực: Giỏi: 6.11%; Khá: 25.91%; TB: 43.1%; Yếu: 22.18%; Kém: 2.68%. - Tỷ lệ tốt nghiệp THPT năm học 2008-2009: 86.05% (năm học 2007-2008: 81.05%), đứng thứ 2/13 tỉnh đồng bằng sông Cửu Long và thứ 21/ 63 tỉnh, thành phố trong cả nước. Trường THCS&THPT Mỹ Lạc tiếp tục đứng đầu với tỉ lệ tốt nghiệp 97.89%. Các trường có tỉ lệ tốt nghiệp trên 90% là THPT Lê Quý Đôn (97.49%), THPT Tân An (97.27%), THPT Đức Hoà (97.14%), THPT Tân Trụ (95.8%), THPT Nguyễn Hữu Thọ (95.11%), THPT Vĩnh Hưng (93.89%), THPT Nguyễn Thông (93.16%). THPT Tân Thạnh (92.8%), THPT Hậu Nghĩa (92.08%), THPT Đức Huệ (91.95%), THPT Cần Đước (91.45%), THPT Rạch Kiến (90.54%). Khối bán công cao nhất là THPT BC Rạch Kiến (86.25%)[14] 2.2.3. Kết quả xếp loại học lực và hạnh kiểm HS THPT trong những năm gần đây Bảng 2.1: Thống kê tỉ lệ học lực, hạnh kiểm của HS Năm học Tổng số HS Xếp loại học lực (%) Xếp loại hạnh kiểm (%) Giỏi Khá TB Yếu Kém Tốt Khá TB Yếu 2005-2006 42211 6.3 28.4 45.5 18.1 1.7 66.4 25.8 7.2 0.6 2006-2007 43206 4.5 25.2 46.6 22.1 1.6 67.5 25.1 6.4 1.0 2007-2008 41552 4.6 24.4 45.9 23.1 1.8 70.1 22.8 6.0 1.1 2008-2009 40786 6.0 25.3 45.2 20.7 2.8 72.7 19.3 7.0 1.0 2009-2010 40649 7.7 27.3 42.3 20.3 2.4 73.3 19.3 6.1 1.3 “Nguồn Sở Giáo dục và Đào tạo Long An” Qua kết quả trên chúng ta thấy mặc dù ngành giáo dục Long An đã có nhiều cố gắng, tuy nhiên tỷ lệ HS yếu kém vẫn còn ở mức cao. 2.3. Thực trạng quản lý hoạt động học tập của học sinh của HS ở một số trường THPT tỉnh Long An: Để nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động học tập của HS ở một số trường THPT tỉnh Long An, chúng tôi sử dụng bảng hỏi để khảo sát bảy nội dung quản lý gồm :  Quản lý hoạt động học tập chính khoá.  Quản lý hoạt động học phụ đạo.  Quản lý kỷ cương nề nếp học tập ở trường.  Quản lý cơ sở vật chất phục vụ hoạt động học tập.  Quản lý hoạt động tự học ở nhà.  Quản lý hoạt động học nhóm, hoạt động ngoại khoá và các hình thức học tập khác.  Quản lý sự phối hợp với nhau giữa phó hiệu trưởng, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn, giám thị, bảo vệ, Đoàn thanh niên, gia đình, xã hội trong quản lý hoạt động học tập của học sinh. Sau khi thu thập và phân tích số liệu thu được kết quả ở từng nội dung như sau: 2.3.1. Quản lý hoạt động học chính khoá Công tác quản lý HĐHT chính khoá được người nghiên cứ xem xét dựa trên các chức năng quản lý thể hiện trong bảng hỏi và đề nghị người được hỏi đánh giá thực trạng theo các mục đã mô tả ở phần 2.1. Xử lý số liệu, chúng tôi thu được kết quả trình bày ở bảng 2.2. Bảng 2.2: Đánh giá chung của toàn mẫu khảo sát (gồm các đối tượng QL, GV, HS ở tất cả các trường khảo sát) về kết quả thực hiện quản lý HĐHT chính khoá TT NỘI DUNG QUẢN LÝ CỦA HIỆU TRƯỞNG Điểm TB toàn mẫu I Quản lý hoạt động học chính khoá 3.5189 1 Lập kế hoạch, chỉ đạo phó hiệu trưởng chuyên môn (PHTCM) xếp thời khoá biểu hợp lý tạo điều kiện cho việc học của học sinh. 3.6189 2 Phân công trách nhiệm cho giáo viên bộ môn và các bộ phận khác trong quản lý hoạt động học tập của học sinh trong giờ lên lớp. 3.6817 3 Chỉ đạo giáo viên quản lý tinh thần thái độ học tập của học sinh trong tiết học. 3.4142 4 Kiểm tra tình hình hoạt động học tập của các lớp theo thời khoá biểu. 3.5592 5 Thông qua phó hiệu trưởng (PHT), tổ trưởng chuyên môn(TTCM), giáo viên bộ môn (GVBM) quản lý việc học của HS ở các tiết học bài mới, ôn tập, bài tập, kiểm tra, thực hành các môn học theo quy định. 3.5318 6 Cùng các lực lượng giáo dục trong nhà trường giáo dục nhận thức động cơ, thái độ học tập cho HS. 3.6648 7 Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm (GVCN), Đoàn thanh niên (ĐTN) xây dựng tập thể lớp có tinh thần tự quản tạo điều kiện tốt cho học tập. 3.4948 8 Phát động phong trà._.975), Từ điển triết học. 25. Phan Trọng Ngọ (2005), Dạy học và phương pháp dạy học trong nhà trường, NXB ĐHSP. 26. Hà Thế Ngữ, Đặng Vũ Hoạt ( 1987), Giáo dục học, Tập 1. 27. Ngô Đình Qua, Phương Pháp nghiên cứu khoa học, NXB ĐHSP TP HCM. 28. Nguyễn Ngọc Quang (1998 ), Những khái niệm cơ bản về quản lý giáo dục, trường CBQLGD Trung ương 1. 29. Sở Giáo dục và Đào tạo Long An, Báo cáo tổng kết năm học 2007-2008; 2008-2009. 30. Hoàng Tâm Sơn (2007), Khoa học quản lý và quản lý nhà nước trong giáo dục và đào tạo. PHỤ LỤC 1 THỐNG KÊ TRƯNG CẦU Ý KIẾN (Dành cho quản lí, giáo viên, học sinh THPT) Ghi chú  Các ký hiệu trong bảng: + T : tốt K : khá TB : trung bình; + CĐ : chưa đạt  Mức độ thực hiện chỉ áp dụng với đối tượng quản lí và giáo viên.  Kết quả thực hiện chỉ áp dụng với đối tượng quản lí , giáo viên và học sinh. NỘI DUNG THỰC HIỆN KẾT QUẢ THỰC HIỆN Có(%) Không (%) Trung bình T (%) K (%) TB (%) CĐ (%) Trung bình I 0.9910 3.5189 1 99.1 0.9 0.9913 67.7 27.3 4.2 0.8 3.6189 2 99.1 0.9 0.9913 71.6 25.3 2.7 0.4 3.6817 3 98.6 1.4 0.9855 51.3 40.1 7.2 1.4 3.4142 4 99.1 0.9 0.9913 64.5 28.1 6.0 1.3 3.5592 5 99.4 0.6 0.9942 60.6 32.9 5.6 0.9 3.5318 6 100 0.0 1.0000 72.5 22.1 4.8 0.6 3.6648 7 100 0.0 1.0000 60.1 30.4 8.4 1.1 3.4948 8 100 0.0 1.0000 58.4 33.0 7.2 1.5 3.4835 9 99.4 0.6 0.9942 46.6 42.2 9.3 1.8 3.3376 10 95.7 4.3 0.9565 54.9 33.3 9.1 2.7 3.4029 NỘI DUNG THỰC HIỆN KẾT QUẢ THỰC HIỆN Có(%) Không (%) Trung bình T (%) K (%) TB (%) CĐ (%) Trung bình II 0.9904 3.4943 1 98.8 1.2 0.9884 71.8 21.6 4.9 1.7 3.6350 2 99.4 0.6 0.9942 62.8 29.7 5.7 1.8 3.5351 3 99.7 0.3 0.9972 65.1 26.4 6.5 1.9 3.5471 4 98.8 1.2 0.9884 45.5 36.3 13.3 4.8 3.2256 5 98.6 1.4 0.9855 56.5 28.8 11.1 3.6 3.3803 6 99.1 0.9 0.9913 64.9 25.9 6.8 2.4 3.5326 7 98.3 1.7 0.9826 64.8 29.0 4.8 1.4 3.5721 8 97.7 2.3 0.9768 58.8 30.1 8.3 2.8 3.4488 9 99.4 0.6 0.9942 62.9 28.2 6.7 2.3 3.5165 10 98.8 1.2 0.9884 69.3 19.8 7.4 3.5 3.5496 III 0.9957 3.4488 1 99.7 0.3 0.9971 76.6 19.5 3.0 0.9 3.7188 2 99.4 0.6 0.9942 74.3 21.1 3.6 1.0 3.6873 3 99.4 0.6 0.9942 68.1 26.1 4.6 1.2 3.6108 4 99.7 0.3 0.9971 67.4 25.9 5.6 1.1 3.5963 IV 0.9884 3.3576 1 98.3 1.7 0.9826 53.0 34.7 8.2 4.0 3.3674 2 99.1 0.9 0.9913 53.0 34.5 8.9 3.6 3.3691 3 98.8 1.2 0.9884 49.7 34.3 11.8 4.2 3.2949 4 99.1 0.9 0.9913 56.2 31.1 8.9 3.7 3.3989 NỘI DUNG THỰC HIỆN KẾT QUẢ THỰC HIỆN Có(%) Không (%) Trung bình T (%) K (%) TB (%) CĐ (%) Trung bình V 0.7594 3.0939 1 72.2 27.8 0.7212 35.3 37.0 14.6 13.1 2.9444 2 77.1 22.9 0.7710 50.7 32.4 8.8 8.1 3.2562 3 74.8 25.2 0.7478 40.0 36.1 13.6 10.3 3.0588 4 79.7 20.3 0.7971 43.7 34.2 12.2 9.9 3.1160 VI 0.8913 3.1283 1 87.8 12.2 0.8783 43.2 35.1 13.5 8.1 3.1338 2 87.8 12.2 0.8783 48.0 33.2 12.0 6.8 3.2248 3 91.3 8.7 0.9130 39.2 37.9 15.1 7.9 3.0830 4 88.4 11.6 0.8899 39.9 36.0 15.1 8.6 3.0717 VII 0.9746 3.4488 1 98.3 1.7 0.9826 64.9 26.8 6.4 1.9 3.5463 2 98.0 2.0 0.9797 56.6 33.0 8.1 2.3 3.4376 3 97.4 2.6 0.9739 57.5 31.2 9.0 2.3 3.4400 4 95.7 4.3 0.9565 55.1 31.7 8.3 4.8 3.3715 PHỤ LỤC 2 THỐNG KÊ Ý KIẾN VỀ NỘI DUNG CÁC GIẢI PHÁP QL CỦA HT Nội dung các giải pháp QL của HT Đồng ý Không đồng ý Số luợng Tỉ lệ % Số luợng Tỉ lệ % 1 343 99.4 2 0.6 2 343 99.4 2 0.6 3 345 100 0 0.0 4 335 97.1 10 2.9 5 338 98.0 7 2.0 6 339 98.3 6 1.7 7 334 96.8 11 3.2 8 342 99.1 3 0.9 9 337 97.3 8 2.3 10 334 96.8 11 3.2 11 324 93.9 21 6.1 12 338 98.0 7 2.0 13 340 98.6 5 1.4 14 341 98.8 4 1.2 PHỤ LỤC 3 ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ THỰC HIỆN CÁC MẶT QL HĐHT CỦA HT MỘT SỐ TRƯỜNG THPT TỈNH LONG AN TT CÁC NỘI DUNG QUẢN LÍ ĐIỂM TRUNG BÌNH ĐÁNH GIÁ KQTH QL GV HS TOÀN MẪU I Quản lý hoạt động học chính khoá 3.5855 3.6148 3.4838 3.5189 II Quản lý hoạt động học phụ đạo. 3.5509 3.5934 3.4587 3.4943 III Quản lý việc thực hiện kỷ cương nề nếp học tập của HS. 3.5500 3.5871 3.3979 3.4488 IV Quản lý cơ sở vật chất phục vụ hoạt động học tập của học sinh. 3.5136 3.5741 3.2779 3.3576 V Quản lý hoạt động tự học ở nhà của học sinh. 2.6636 2.7129 3.2436 3.0939 VI Quản lý hoạt động học nhóm, hoạt động ngoại khoá, tham quan và các hình thức học tập khác. 2.9318 3.0776 3.1568 3.1283 VII Quản lý sự phối hợp giữa phó hiệu trưởng, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn, giám thị, bảo vệ, Đoàn thanh niên, gia đình, xã hội trong quản lý hoạt động học tập của học sinh. 3.5500 3.5871 3.3979 3.4488 Trung bình 3.3351 3.3924 3.3452 3.3558 PHỤ LỤC 4 PHIẾU TRƯNG CẦU Ý KIẾN ( Dành cho Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng và tổ trưởng chuyên môn) Kính thưa quý Thầy ( Cô ) Nhằm thu thập thông tin cho đề tài khoa học nghiên cứu về thực trạng quản lý hoạt động học tập của học sinh của Hiệu trưởng các trường THPT, xin Thầy (cô) vui lòng cho biết ý kiến của mình về một số vấn đề sau đây bằng cách đánh dấu x vào ô phù hợp theo nhận định của mình. Xin chân thành cảm ơn. Trước khi trả lời xin Thầy ( Cô ) vui lòng cho biết một số thông tin cá nhân: 1. Trường đang công tác: ……………………………………………………………………………………………. 2. Giới tính : - Nam - Nữ 3. Thâm niên công tác : - Dưới 15 năm - Từ 15 năm trở lên Ghi chú: Các ký hiệu trong bảng: + T : tốt K : khá TB : trung bình; + CĐ : chưa đạt TT NỘI DUNG QUẢN LÝ CỦA HIỆU TRƯỞNG Thực hiện Kết quả thực hiện có không T K TB CĐ I Quản lý hoạt động học chính khoá 1 Lập kế hoạch, chỉ đạo phó hiệu trưởng chuyên môn (PHTCM) xếp thời khoá biểu hợp lý tạo điều kiện cho việc học của học sinh. 2 Phân công trách nhiệm cho giáo viên bộ môn và các bộ phận khác trong quản lý hoạt động học tập của học sinh trong giờ lên lớp. 3 Chỉ đạo giáo viên quản lý tinh thần thái độ học tập của học sinh trong tiết học. 4 Kiểm tra tình hình hoạt động học tập của các lớp theo thời khoá biểu. 5 Thơng qua phó hiệu trưởng (PHT), tổ trưởng chuyên môn(TTCM), giáo viên bộ môn (GVBM) quản lý việc học của HS ở các tiết học bài mới, ôn tập, bài tập, kiểm tra, thực hành các môn học theo quy định. 6 Cùng các lực lượng giáo dục trong nhà trường giáo dục nhận thức động cơ, thái độ học tập cho HS. 7 Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm (GVCN), Đoàn thnah niên (ĐTN) xy dựng tập thể lớp có tinh thần tự quản tạo điều kiện tốt cho học tập. 8 Phát động phong trào xây dựng mối quan hệ giữa giáo viên và học sinh, giữa học sinh với nhau trong hoạt động họctheo tinh thần “ trường học thân thiện, học sinh tích cực”. 9 Thông qua PHT, TTCM, GVBM quản lý mục tiêu, nội dung, phương pháp, kết quả học tập của học sinh. 10 Triển khai, tổ chức thực hiện và kiểm tra việc chuẩn bị dụng cụ, tài liệu học tập của học sinh. II Quản lý hoạt động học phụ đạo. Thực hiện Kết quả thực hiện Có không T K TB CĐ 1 Lập kế hoạch phụ đạo, nâng cao chất lượng học tập cho học sinh yếu kém. 2 Tổ chức, phân công cho các bộ phận trong nhà trường quản lý hoạt động học phụ đạo. 3 Chỉ đạo các bộ phận trong nhà trường quản lý hoạt động học phụ đạo của học sinh. 4 HT hoặc PHT kiểm tra việc thực hiện kỷ cương, nề nếp, tinh thần thái độ, kết quả hoạt động học phụ đạo của học sinh. 5 Thông qua giáo viên kiểm tra trình độ của HS, phân loại đối tượng học sinh, tổ chức các lớp phụ đạo. 6 Chỉ đạo giáo viên tổ chức hoạt động dạy và học phụ đạo phù hợp đối tượng học sinh yếu kém. 7 HT thông qua PHT, TTCM, GVBM quản lý mục tiêu, nội dung, chất lượng hoạt động học phụ đạo. 8 Chỉ đạo giáo viên kiểm chặt chẽ việc học bài, làm bài của học sinh. 9 Quan tâm, nhắc nhở xây dựng mối quan hệ thầy – trò nhằm động viên, hướng dẫn, giúp đỡ học sinh tiến bộ. 10 Tạo điều kiện vật chất cho học phụ đạo, miễn giảm học phí cho học sinh nghèo. III Quản lý việc thực hiện kỷ cương nề nếp học tập của HS. Thực hiện Kết quả thực hiện Có không T K TB CĐ 1 Lập kế hoạch quản lý việc thực hiện kỷ cương nề nếp, nội quy học sinh. 2 Phân công cho các bộ phận trong nhà trường quản lý kỷ cương nếp học tập của học sinh. 3 Chỉ đạo cho các bộ phận trong nhà trường quản lý kỷ cương nề nếp học tập của học sinh. 4 Thông qua các lực lượng giáo dục trong nhà trường kiểm tra kỷ cương nề nếp học tập của học sinh IV Quản lý cơ sở vật chất phục vụ hoạt động học tập của học sinh. Thực hiện Kết quả thực hiện có không T K TB CĐ 1 Lập kế hoạch xây dựng, sửa chữa, bảo quản, mua sắm, sử dụng vật chất phục vụ học tập. 2 Tổ chức xây dựng, sửa chửa, bảo quản, mua sắm, sử dụng vật chất phục vụ học tập. 3 Chỉ đạo việc xây dựng, sửa chữa, bảo quản, mua sắm, sử dụng vật chất phục vụ học tập 4 Kiểm tra việc xây dựng, sửa chửa, bảo quản, mua sắm, sử dụng vật chất phục vụ học tập V Quản lý hoạt động tự học ở nhà của học sinh. Thực hiện Kết quả thực hiện có không T K TB CĐ 1 Lập kế hoạch quản lý hoạt động tự học ở nhà của học sinh. 2 Yêu cầu GVBM quản lý hoạt động tự học ở nhà của học sinh. 3 Hướng dẫn GVBM cách thức quản lý động tự học ở nhà của học sinh. 4 Thông qua GVBM kiểm tra hoạt động tự học ở nhà của học sinh và thông qua dự giờ để nắm tình hình tự học ở nhà của HS. VI Quản lý hoạt động học nhóm, hoạt động ngoại khoá, tham quan và các hình thức học tập khác. Thực hiện Kết quả thực hiện có không T K TB CĐ 1 Xây dựng kế hoạch quản lý hoạt động học nhóm, hoạt động ngoại khoá, tham quan và các hình thức học tập khác. 2 Phân công giáo viên quản lý hoạt động học nhóm, hoạt động ngoại khoá, tham quan và các hình thức học tập khác theo mục tiêu giáo dục của nhà trường. 3 Chỉ đạo hoạt động học nhóm, hoạt động ngoại khoá, tham quan và các hình thức học tập khác. 4 HT thông qua PHT, GVCN,GVBM kiểm tra hoạt động học nhóm, hoạt động ngoại khoá, tham quan và các hình thức học tập khác. VII Quản lý sự phối hợp giữa phó hiệu trưởng, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn, giám thị, bảo vệ, Đoàn thanh niên, gia đình, xã hội trong quản lý hoạt động học tập của học sinh. Thực hiện Kết quả thực hiện có không T K TB CĐ 1 Lập và phổ biến kế hoạch quản lý sự phối hợp của các bộ phận nói trên theo một quy chế. 2 Quy định trách nhiệm cụ thể cho các bộ phận nói trên để thực hiện sự phối hợp theo quy chế, đôn đốc nhắc nhỡ sự phối hợp nhanh chóng kịp thời. 3 Yêu cầu các bộ phận nói trên phối hợp thực hiện quản lý hoạt động học tập của HS tuỳ theo Xin Thầy (Cô) cho biết ý kiến của mình về những giải pháp nâng cao chất lượng quản lý hoạt động học tập của học sinh bằng cách đánh dấu x vào ô lựa chọn. STT NỘI DUNG CÁC GIẢI PHÁP QUẢN LÝ CỦA HIỆU TRƯỞNG Ý KIẾN Đồng ý Không đồng ý 1 Phân công nội dung công việc cụ thể cho phó hiệu trưởng, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn, Đoàn thanh niên, giám thị, bảo vệ trong công tác quản lý hoạt động học tập của học sinh. 2 Xây dựng quy trình quản lý học sinh bằng cách phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường. 3 Đề nghị cha mẹ học sinh quan tâm quản lý việc học tập của con mình. 4 Yêu cầu giáo viên bộ môn soạn nội dung giảng dạy phù hợp với trình độ học sinh. 5 Yêu cầu giáo viên bộ môn hướng dẫn phương pháp học tập bộ môn, từng bài, từng chương. 6 Yêu cầu giáo viên bộ môn hướng dẫn phương pháp tự học cho học sinh. tình hình từng tháng. 4 Kiểm tra việc thực hiện quy chế phối hợp giữa các bộ phận nói trên. 7 Yêu cầu giáo viên bộ môn nắm rõ trình độ, đặc điểm học sinh để áp dụng dạy học cá biệt. 8 Yêu cầu giáo viên bộ môn phát huy cao độ tính tích cực, hứng thú của học sinh trong giờ học. 9 Yêu cầu giáo viên bộ môn kiểm tra chặt chẽ việc chuẩn bị bài của học sinh. 10 Đề nghị giáo viên chủ nhiệm thăm gia đình những học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. 11 Đề nghị giáo viên chủ nhiệm hướng dẫn chi tiết cách tổ chức học tập ở nhà. 12 Đề nghị giáo viên chủ nhiệm chủ động thu thập thông tin học sinh. 13 Đề nghị giáo viên chủ nhiệm thường xuyên tư vấn giúp đỡ học sinh yếu kém, chậm tiến. 14 Yêu cầu giáo viên chủ nhiệm tìm hiểu tâm tư nguyện vọng của học sinh. Ngoài những biện pháp nêu trên xin qúy Thầy (Cô) vui lòng cho biết thêm về các biện pháp (hoặc kinh nghiệm, hoặc đề xuất) của mình trong quá trình thực hiện để nâng cao hiệu quả việc: 1. Quản lý hoạt động học tập chính khoá: …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………….. 2. Quản lý hoạt động học phụ đạo của học sinh yếu kém: …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………….. 3. Quản lý hoạt động tự học ở nhà của học sinh, học nhóm: …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………….. 4. Một số công tác khác: …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………….. Xin chân thành cám ơn Quý Thầy ( Cô). PHỤ LỤC 5 PHIẾU TRƯNG CẦU Ý KIẾN ( Dành cho giáo viên THPT) Kính thưa quý Thầy ( Cô ) Nhằm thu thập thông tin cho đề tài khoa học nghiên cứu về thực trạng quản lý hoạt động học tập của học sinh của Hiệu trưởng các trường THPT, xin Thầy (cô) vui lòng cho biết ý kiến của mình về một số vấn đề sau đây bằng cách đánh dấu x vào ô phù hợp theo nhận định của mình. Xin chân thành cảm ơn. Trước khi trả lời xin Thầy ( Cô ) vui lòng cho biết một số thông tin cá nhân: 1. Trường đang công tác: ……………………………………………………………………………………. 2. Giới tính : - Nam - Nữ 3. Thâm niên :- Dưới 15 năm - Từ 15 năm trở lên Ghi chú: Các ký hiệu trong bảng: + T : tốt K : khá TB : trung bình; + CĐ : chưa đạt TT NỘI DUNG QUẢN LÝ CỦA HIỆU TRƯỞNG Thực hiện Kết quả thực hiện I Quản lý hoạt động học chính khóa có không T K TB CĐ 1 Lập kế hoạch, chỉ đạo phó hiệu trưởng chuyên môn (PHTCM) xếp thời khóa biểu hợp lý tạo điều kiện cho việc học của học sinh. 2 Phân công trách nhiệm cho giáo viên bộ môn về các bộ phận khác trong quản lý hoạt động học tập của học sinh trong giờ lên lớp. 3 Chỉ đạo giáo viên quản lý tinh thần thái độ học tập của học sinh trong tiết học. 4 Kiểm tra tình hình hoạt động học tập của các lớp theo thời khóa biểu. 5 Thông qua phó hiệu trưởng (PHT), tổ trưởng chuyên môn (TTCM), giáo viên bộ môn (GVBM) quản lý việc học của HS ở các tiết học bài mới, ôn tập, bài tập, kiểm tra, thực hành các môn học theo quy định. 6 Cùng các lực lượng giáo dục trong nhà trường giáo dục nhận thức động cơ, thái độ học tập cho HS. 7 Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm (GVCN), Đoàn thanh niên (ĐTN) xây dựng tập thể lớp có tinh thần tự quản tạo điều kiện tốt cho học tập. 8 Phát động phong trào xây dựng mối quan hệ giữa giáo viên và học sinh, giữa học sinh với nhau trong hoạt động học theo tinh thần “trường học thân thiện, học sinh tích cực”. 9 Thông qua PHT, TTCM, GVBM quản lý mục tiêu, nội dung, phương pháp, kết quả học tập của học sinh. 10 Triển khai, tổ chức thực hiện và kiểm tra việc chuẩn bị dụng cụ, tài liệu học tập của học sinh. II Quản lý hoạt động học phụ đạo. Thực hiện Kết quả thực hiện Có Không T K TB CĐ 1 Lập kế hoạc phụ đạo, nâng cao chất lượng học tập cho học sinh yếu kém. 2 Tổ chức, phân công cho các bộ phận trong nhà trường quản lý hoạt động học phụ đạo. 3 Chỉ đạo các bộ phận trong nhà trường quản lý hoạt động học phụ đạo của học sinh. 4 HT hoặc PHT kiểm tra việc thực hiện kỷ cương, nề nếp, tinh thần thái độ, kết quả hoạt động học phụ đạo của học sinh. 5 Thông qua giáo viên kiểm tra trình độ của HS, phân loại đối tượng học sinh, tổ chức các lớp phụ đạo. 6 Chỉ đạo giáo viên tổ chức hoạt động dạy và học phụ đạo phối hợp đối tượng học sinh yếu kém. 7 HT thông qua PHT, TTCM, GVBM quản lý mục tiêu, nội dung, chất lượng hoạt động học phụ đạo. 8 Chỉ đạo giáo viên kiểm chặt chẽ việc học bài, làm bài của học sinh. 9 Quan tâm, nhắc nhở xây dựng mối quan hệ thầy – trò nhằm động viên, hướng dẫn, giúp đỡ học sinh tiến bộ. 10 Tạo điều kiện vật chất cho học phụ đạo, miễn giảm học phí cho học sinh nghèo. III Quản lý việc thực hiện kỷ cương nề nếp học tập của HS. Thực hiện Kết quả thực hiện Có không T K TB CĐ 1 Lập kế hoạch quản lý việc thực hiện kỷ cương nề nếp, nội quy học sinh. 2 Phân công cho các bộ phận trong nhà trường quản lý kỷ cương nếp học tập của học sinh. 3 Chỉ đạo cho các bộ phận trong nhà trường quản lý kỷ cương nề nếp học tập của học sinh. 4 Thông qua các lực lượng giáo dục trong nhà trường kiểm tra kỷ cương nề nếp học tập của học sinh. IV Quản lý cơ sở vật chất phục vụ hoạt động học tập của học sinh. Thực hiện Kết quả thực hiện có không T K TB CĐ 1 Lập kế hoạch xây dựng, sửa chữa, bảo quản, mua sắm, sử dụng vật chất phục vụ học tập. 2 Tổ chức xây dựng, sửa chữa, bảo quản, mua sắm, sử dụng vật chất phục vụ học tập. 3 Chỉ đạo việc xây dựng, sửa chữa, bảo quản, mua sắm, sử dụng vật chất phục vụ học tập 4 Kiểm tra việc xây dựng, sửa chữa, bảo quản, mua sắm, sử dụng vật chất phục vụ học tập V Quản lý hoạt động tự học ở nhà của học sinh. Thực hiện Kết quả thực hiện Có không T K TB CĐ 1 Lập kế hoạch quản lý hoạt động tự học ở nhà của học sinh. 2 Yêu cầu GVBM quản lý hoạt động tự học ở nhà của học sinh. 3 Hướng dẫn GVBM cách thức quản lý động tự học ở nhà của học sinh. 4 Thông qua GVBM kiểm tra hoạt động tự học ở nhà của học sinh và thông qua dự giờ để nắm tình hình tự học ở nhà của HS. VI Quản lý hoạt động học nhóm, hoạt động ngoại khóa, tham quan và các hình thức học tập khác. Thực hiện Kết quả thực hiện có không T K TB CĐ 1 Xấy dựng kế hoạch quản lý hoạt động học nhĩm, hoạt động ngoại khóa, tham quan và các hình thức học tập khác. 2 Phân công giáo viên quản lý hoạt động học nhóm, hoạt động ngoại khóa, tham quan và các hình thức học tập khác theo mục tiêu giáo dục của nhà trường. 3 Chỉ đạo hoạt động học nhóm, hoạt động ngoại khóa, tham quan và các hình thức học tập khác. Xin Thầy (Cô) cho biết ý kiến của mình về những giải pháp nâng cao chất lượng quản lý hoạt động học tập của học sinh bằng cách đánh dấu x vào ô lựa chọn. STT NỘI DUNG CÁC GIẢI PHÁP QUẢN LÝ CỦA HIỆU TRƯỞNG Ý KIẾN Đồng ý Không đồng ý 1 Phân công nội dung công việc cụ thể cho phó hiệu trưởng, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn, Đoàn thanh niên, giám thị, bảo vệ trong công tác quản lý hoạt động học tập của học sinh. 4 HT thông qua PHT, GVCN,GVBM kiểm tra hoạt động học nhóm, hoạt động ngoại khóa, tham quan và các hình thức học tập khác. VII Quản lý sự phối hợp giữa phó hiệu trưởng, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn, giám thị, bảo vệ, Đoàn thanh niên, gia đình, xã hội trong quản lý hoạt động học tập của học sinh. Thực hiện Kết quả thực hiện có không T K TB CĐ 1 Lập và phổ biến kế hoạch quản lý sự phối hợp của các bộ phận như trên theo một quy chế. 2 Quy định trách nhiệm cụ thể cho các bộ phận như trên để thực hiện sự phối hợp theo quy chế, đơn đốc nhắc nhỡ sự phối hợp nhanh chóng kịp thời. 3 Yêu cầu các bộ phận như trên phối hợp thực hiện quản lý hoạt động học tập của HS tuỳ theo tình hình từng tháng. 4 Kiểm tra việc thực hiện quy chế phối hợp giữa cc bộ phận như trên. 2 Xây dựng quy trình quản lý học sinh bằng cách phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường. 3 Đề nghị cha mẹ học sinh quan tâm quản lý việc học tập của con mình. 4 Yêu cầu giáo viên bộ môn soạn nội dung giảng dạy phù hợp với trình độ học sinh. 5 Yêu cầu giáo viên bộ môn hướng dẫn phương pháp học tập bộ môn, từng bài, từng chương. 6 Yêu cầu giáo viên bộ môn hướng dẫn phương pháp tự học cho học sinh. 7 Yêu cầu giáo viên bộ môn nắm rỏ trình độ, đặc điểm học sinh để áp dụng dạy học cá biệt. 8 Yêu cầu giáo viên bộ môn phát huy cao độ tính tích cực, hứng thú của học sinh trong giờ học. 9 Yêu cầu giáo viên bộ môn kiểm tra chặt chẽ việc chuẩn bị bi của học sinh. 10 Đề nghị giáo viên chủ nhiệm thăm gia đình những học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. 11 Đề nghị giáo viên chủ nhiệm hướng dẫn chi tiết cách tổ chức học tập ở nhà. 12 Đề nghị giáo viên chủ nhiệm chủ động thu thập thông tin học sinh. 13 Đề nghị giáo viên chủ nhiệm thường xuyên tư vấn giúp đỡ học sinh yếu kém, chậm tiến. 14 Yêu cầu giáo viên chủ nhiệm tìm hiểu tìm tư nguyện vọng của học sinh. Ngồi những biện pháp nêu trên xin qúy Thầy (Cô) vui lòng cho biết thêm về các biện pháp (hoặc kinh nghiệm, hoặc đề xuất) của mình trong quá trình thực hiện để nâng cao hiệu quả việc: 1. Quản lý hoạt động học tập chính khóa: ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………….. 2. Quản lý hoạt động học phụ đạo của học sinh yếu kém: ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………….. 3. Quản lý hoạt động tự học ở nhà của học sinh, học nhóm: ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………….. 4. Một số công tác khác: ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………….. Xin chân thành cảm ơn Quý thầy (cô). PHỤ LỤC 6 PHIẾU HỎI HỌC SINH THPT Các em học sinh thân mến ! Nhằm tìm hiểu thực trạng quản lý hoạt động học tập tại các trường trung học phổ thông, xin các em vui lòng đọc và trả lời giúp Thầy những câu hỏi dưới đây bằng cách đọc nội dung từng câu hỏi rồi đánh dấu ( x ) vào 1 trong 4 ô ở phần “ Kết quả thực hiện “. Xin chân thành cảm ơn các em. Trước khi trả lời, em hãy cho biết một số thông tin cá nhân để tiện nghiên cứu. 1. Trường đang theo học: 2. Khối lớp: 10 11 12 3. Giới tính : Nam Nữ STT Kết quả của công tác quản lý của Ban giám hiệu và thầy cô đối với những nội dung sau như thế nào? Kết quả thực hiện Tốt Khá TB Yếu I Hoạt động học tập chính khoá 1 Thời khóa biểu học chính khóa 2 Quản lý của thầy cô bộ môn trong tiết học chính khóa. 3 Tinh thần thái độ học tập của các em ở trường trong giờ học chính khoá. 4 Ban giám hiệu kiểm tra tình hình học tập của học sinh. 5 Các hình thức học tập trên lớp như học bài mới, ôn tập, bài tập, kiểm tra, thực hành. 6 Ban giám hiệu và thầy cô nhắc nhỡ các em về về động cơ, thái độ học tập như thế nào? 7 Tập thể lớp các em có tinh thần đoàn kết, giúp nhau trong học tập. 8 Việc phát động và thực hiện xây dựng nhà trường theo tinh thần “ trường học thân thiện, học sinh tích cực”’ 9 Các bạn hứng thú với nội dung học tập, có phương pháp và kết quả học tập. 10 Việc chuẩn bị dụng cụ, tài liệu học tập của các bạn cũng như việc thông báo để HS chuẩn bị và kiểm tra của nhà trường như thế nào? II Hoạt động học phụ đạo Tốt Khá TB Yếu 1 Nhà trường có kế hoạch và thông báo việc tổ chức phụ đạo cho HS. 2 Việc học phụ đạo được kiểm tra quản lý bởi một số bộ phận trong nhà trường 3 Các bộ phận trong nhà trường đều có quan tâm việc học phụ đạo. 4 Em đánh giá như thế nào về việc thực hiện kỷ cương nề nếp, tinh thần thái độ và kết quả của việc phụ đạo của các bạn ở trường em hiện nay? 5 Trước khi học phụ đạo các em được kiểm tra phân loại khả năng học tập. 6 Cách tổ chức dạy và học phụ đạo phù hợp với đối tượng HS. 7 Thầy cô bộ môn giảng dạy với nội dung thiết thực và chất lượng. 8 Thầy cô kiểm tra việc học bài và làm bài ở nhà trong các tiết học phụ đạo. 9 Trong các tiết phụ đạo các em cảm thấy được động viên, hướng dẫn giúp đỡ để tiến bộ. 10 Các em được tạo điều kiện vật chất cho việc học và học sinh khó khăn được miễn giảm học phí phụ đạo. III Việc thực hiện kỷ cương nề nếp học tập của HS. Tốt Khá TB Yếu 1 Ban Giám Hiệu có thông báo kế hoạch quản lý kỷ cương nề nếp, nội quy học sinh. 2 Thầy cô chủ nhiệm, thầy cô bộ môn, Đoàn trường…………….. . đều có tham gia quản lý việc thực hiện kỷ cương nề nếp. 3 Việc thực hiện kỷ cương nề nếp của HS được thầy cô chủ nhiệm, thầy cô bộ môn, Đoàn trường .. quản lý chặt chẽ. 4 Nhà trường thường xuyên kiểm tra việc thực hiện nội quy, kỷ cương nề nếp học tập. IV Cơ sở vật chất phục vụ hoạt động học tập. Tốt Khá TB Yếu 1 Ban Giám Hiệu có thông báo kế hoạch xây dựng, sửa chữa, mua sắm, bảo quản sử dụng, vật chất phục vụ học tập. 2 Nhà trường có quan tâm tổ chức xây dựng, sửa chữa, mua sắm, bảo quản sử dụng, vật chất phục vụ học tập. 3 Nhà trường kịp thời bổ sung và sửa chữa cơ sở vật chất. 4 Hiệu trưởng kiểm tra việc xây dựng, sửa chữa, mua sắm, bảo quản sử dụng, vật chất phục vụ học tập. V Hoạt động tự học ở nhà của HS. Tốt Khá TB Yếu 1 Nhà trường có thông báo kế hoạch quản lý việc tự học ở nhà của HS. 2 Thầy cô bộ môn quản lý việc chuẩn bị bài của HS. 3 Thầy cô bộ môn có phương pháp quản lý, hướng dẫn hoạt động tự học ở nhà của HS. 4 Thầy cô bộ môn kiểm tra việc tự học ở nhà, Ban Giám Hiệu nắm được tình hình học tập ở nhà của HS thông qua dự giờ. VI Hoạt động học nhóm, hoạt động ngoại khoá, tham quan và các hình thức học tập khác. Tốt Khá TB Yếu 1 Hoạt động học nhóm, hoạt động ngoại khoá, tham quan và các hình thức học tập khác được nhà trường thông báo và triển khai thực hiện có kế hoạch. 2 Thầy cô bộ môn, thầy cô chủ nhiệm, Đoàn thanh niên ….. . tham gia tổ chức các hoạt động học tập trên. 3 Hoạt động học nhóm, hoạt động ngoại khoá, tham quan và các hình thức học tập khác được tổ chức như thế nào? 4 Ban Giám Hiệu, Giáo viên chủ nhiệm kiểm tra hoạt động học nhóm, hoạt động ngoại khoá, tham quan và các hình thức học tập khác như thế nào? VII Sự phối hợp giữa phó hiệu trưởng, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn, giám thị, bảo vệ, Đoàn thanh niên, gia đình, xã hội trong quản lý hoạt động học tập của học sinh. Tốt Khá TB Yếu 1 Hiệu trưởng có thông báo kế hoạch phối hợp giữa các bộ phận nói trên cho HS. 2 Trách nhiệm cụ thể của các bộ phận như trên. 3 Tuỳ theo tình học tập của HS, các bộ phận như trên có giải pháp quản lý khác nhau. 4 Các bộ phận nói trên thường xuyên thực hiện sự phối hợp. Cám ơn sự hợp tác của các em. ._.