Thực trạng quản lý của hiệu trưởng nhằm nâng cao năng lực tự học cho học sinh trung học cơ sở ở huyện Long Điền, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC SÖ PHAÏM THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH _____________ ÑAËNG NGOÏC THAÙI THỰC TRẠNG QUAÛN LYÙ CUÛA HIEÄU TRÖÔÛNG NHAÈM NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC TÖÏ HOÏC CHO HOÏC SINH TRUNG HOÏC CÔ SÔÛ Ở HUYEÄN LONG ÑIEÀN, TÆNH BAØ RÒA – VUÕNG TAØU. LUAÄN VAÊN THAÏC SĨ QUAÛN LYÙ GIAÙO DUÏC MAÕ SOÁ: 60.14.05. NGÖÔØI HÖÔÙNG DAÃN KHOA HOÏC: TS. ÑOÃ HAÏNH NGA Thaønh phoá Hoà Chí Minh – Naêm 2008. LÔØI CAÛM ÔN Vôùi tình caûm chaân thaønh, toâi baøy toû loøng bieát ôn ñoái vôùi: - Ban Giaùm hieäu, Phoøng Khoa hoïc coâng ngheä - Sau Ñaïi hoïc tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm thaønh phoá Hoà Chí Minh, Khoa Taâm lyù - Giaùo duïc tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm thaønh phoá Hoà Chí Minh. - Caùc thaày giaùo, coâ giaùo ñaõ tröïc tieáp giaûng daïy vaø giuùp ñôõ toâi trong suoát quaù trình hoïc taäp vaø vieát luaän vaên. - Ñaëc bieät, toâi xin baøy toû loøng bieát ôn saâu saéc tôùi tieán só Ñoã Haïnh Nga, ngöôøi ñaõ heát söùc taän tình, chu ñaùo tröïc tieáp höôùng daãn khoa hoïc vaø giuùp ñôõ toâi hoaøn thaønh luaän vaên naøy. Ñoàng thôøi toâi xin chaân thaønh caûm ôn: - Laõnh ñaïo vaø chuyeân vieân phoøng GD&ÑT huyeän Long Ñieàn. -Caùc thaày coâ Hieäu tröôûng, Phoù Hieäu tröôûng caùc tröôøng Trung hoïc cô sôû taïi huyeän Long Ñieàn. -Gia ñình, beø baïn vaø caùc ñoàng nghieäp ñaõ ñoäng vieân, khích leä toâi hoïc taäp vaø hoaøn thaønh luaän vaên naøy. Maëc duø ñaõ heát söùc coá gaéng, nhöng chaéc chaén luaän vaên khoâng theå traùnh khoûi nhöõng khieám khuyeát. Toâi kính mong söï chæ daãn, goùp yù cuûa caùc thaày giaùo, coâ giaùo, baïn beø vaø ñoàng nghieäp. Thaønh phoá Hoà Chí Minh, thaùng 12 naêm 2008 Ñaëng Ngoïc Thaùi DANH MUÏC CAÙC CHÖÕ VIEÁT TAÉT Vieát ñaày ñuû Vieát taét Caùn boä quaûn lyù CBQL Cao ñaúng sö phaïm CÑSP Coâng ngheä thoâng tin CNTT Coâng nghieäp hoùa - Hieän ñaïi hoùa CNH - HÑH Ñieåm trung bình ÑTB Giaùo vieân GV Giaùo vieân chuû nhieäm GVCN Hoaït ñoäng giaùo duïc ngoaøi giôø leân lôùp HÑGDNGLL Hoïc sinh HS Phöông phaùp daïy hoïc PPDH Quaûn lyù giaùo duïc QLGD Quaûn lyù nhaø tröôøng QLNT Saùch giaùo khoa SGK Nghò quyeát Trung öông NQTW Taàn soá TS Trung hoïc cô sôû THCS PHAÀN MÔÛ ÑAÀU 1. LYÙ DO CHOÏN ÑEÀ TAØI: Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ta ñaõ xaùc ñònh muïc tieâu xaây döïng moät nöôùc Vieät Nam ñoäc laäp, giaøu maïnh, daân chuû vaø tieán leân chuû nghóa xaõ hoäi. Muoán hoaøn thaønh nhieäm vuï ñoù, giaùo duïc phaûi ñoùng vai troø chuû ñaïo trong vieäc ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc chaát löôïng cao – nhöõng con ngöôøi coù ñuû kieán thöùc, söùc khoûe, tay ngheà, kyõ naêng soáng, naêng löïc töï thích nghi, töï saùng taïo ñeå giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà maø cuoäc soáng ñaët ra. NQTW 4 khoùa VII (thaùng 2 naêm 1993) ñaõ xaùc ñònh phaûi “khuyeán khích töï hoïc”. NQTW 2 khoùa VIII (thaùng 7 naêm 1996) tieáp tuïc khaúng ñònh: “Töøng böôùc aùp duïng caùc phöông phaùp tieân tieán vaø phöông tieän hieän ñaïi vaøo quaù trình daïy hoïc, baûo ñaûm ñieàu kieän vaø thôøi gian töï hoïc…” Ñònh höôùng treân ñaõ ñöôïc theå cheá hoùa trong Luaät Giaùo duïc 2005, ñieàu 28.2: “ Phöông phaùp giaùo duïc phoå thoâng phaûi phaùt huy tính tích cöïc, töï giaùc, chuû ñoäng, saùng taïo cuûa hoïc sinh; phuø hôïp vôùi töøng ñaëc ñieåm cuûa töøng lôùp hoïc, moân hoïc; boài döôõng phöông phaùp töï hoïc, khaû naêng laøm vieäc theo nhoùm….” Trong phöông phaùp hoïc thì coát loõi laø phöông phaùp töï hoïc. Ñaây laø hoaït ñoäng taát yeáu gaén lieàn vôùi quaù trình hoïc taäp, laø caàu noái giöõa hoïc taäp vaø nghieân cöùu khoa hoïc. Moät yeáu toá quan troïng trong daïy hoïc laø neáu reøn luyeän cho ngöôøi hoïc coù ñöôïc phöông phaùp, kyõ naêng, thoùi quen töï hoïc, bieát vaän duïng moät caùch linh hoaït nhöõng ñieàu ñaõ bieát vaøo trong caùc tình huoáng môùi; bieát töï löïc phaùt hieän, ñaët ra vaø giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà gaëp phaûi trong thöïc tieãn thì seõ taïo cho hoï loøng ham hoïc, khôi daäy tieàm naêng voán coù trong moãi con ngöôøi ñeå hoï thích öùng vôùi cuoäc soáng, coâng taùc, lao ñoäng vaø hoïc taäp. Töø naêm hoïc 2002 – 2003, Boä Giaùo duïc – Ñaøo taïo ñaõ thay ñoåi ñoàng boä giaùo duïc baäc trung hoïc cô sôû (THCS) baèng vieäc thay ñoåi saùch giaùo khoa, noäi dung chöông trình, phöông phaùp vaø phöông tieän daïy hoïc, phöông thöùc kieåm tra vaø ñaùnh giaù theo höôùng tích cöïc hoùa hoaït ñoäng hoïc taäp cuûa hoïc sinh. Noäi dung chöông trình THCS môùi ñöôïc thieát keá theo höôùng giaûm tính lyù thuyeát kinh vieän, taêng tính thöïc tieãn, thöïc haønh; baûo ñaûm vöøa söùc, khaû thi; giaûm soá tieát hoïc treân lôùp, taêng thôøi gian töï hoïc vaø hoaït ñoäng ngoaïi khoùa. Nhìn chung, chöông trình môùi coù nhieàu tieán boä so vôùi chöông trình cuõ trong vieäc phaùt huy khaû naêng hoïc taäp tích cöïc, chuû ñoäng cuûa hoïc sinh (HS). Nhieàu HS chaêm chæ, ñöôïc thaày coâ giaùo höôùng daãn ñaõ phaùt trieån toát naêng löïc töï hoïc, khaû naêng töï chieám lónh kieán thöùc vaø vaän duïng kieán thöùc khaù nhuaàn nhuyeãn. Tuy nhieân, vaãn coøn nhieàu em tuy raát coá gaéng nhöng keát quaû hoïc taäp laïi chöa töông xöùng vôùi coâng söùc boû ra. Ngoaøi ra, vaãn coøn khoâng ít HS yeáu keùm caû veà nhaän thöùc, thaùi ñoä cuõng nhö phöông phaùp, kyõ naêng hoïc taäp. Roõ raøng caùc em chöa bieát caùch töï hoïc. Ñoái vôùi giaùo vieân (GV), chöông trình môùi mang ñeán caû thích thuù laãn thaùch thöùc. Söï hoã trôï cuûa coâng ngheä thoâng tin (CNTT) taêng theâm hieäu quaû cho giôø daïy. Tuy nhieân, GV coøn gaëp khoù khaên trong vieäc daønh thôøi gian höôùng daãn HS töï hoïc vì löôïng kieán thöùc khaù nhieàu. Nhieàu GV coøn chuyeån bieán chaäm trong vieäc thay ñoåi phöông phaùp giaûng daïy phuø hôïp vôùi yeâu caàu cuûa chöông trình cuõng nhö thieáu ñaàu tö trong vieäc vaän duïng phöông phaùp vaø phöông tieän môùi neân keát quaû daïy vaø hoïc chöa cao. Do phöông phaùp giaûng daïy cuûa GV coù aûnh höôûng lôùn ñeán phöông phaùp töï hoïc cuûa HS neân caàn thieát phaûi phaân tích ñöôïc caùc aûnh höôûng chuû quan vaø khaùch quan veà nhaän thöùc, tay ngheà cuûa GV nhaèm xaây döïng caùc chuû tröông, giaûi phaùp thích hôïp cho vieäc ñaåy maïnh phöông phaùp daïy hoïc theo höôùng phaùt huy tính tích cöïc chuû ñoäng, töï hoïc cuûa HS. Trong coâng taùc quaûn lyù nhaø tröôøng, caùc bieän phaùp quaûn lyù cuûa Hieäu tröôûng (HT) nhaèm naâng cao naêng löïc töï hoïc cho HS vaãn coøn mang tính töï phaùt, ñoái phoù vaø thieáu ñoàng boä bôûi chöa xuaát phaùt töø lyù luaän khoa hoïc phuø hôïp. Troïng taâm coâng taùc quaûn lyù nhaø tröôøng cuûa HT – quaûn lyù quaù trình daïy vaø hoïc, trong ñoù coù phaùt trieån naêng löïc töï hoïc cuûa HS – chöa ñöôïc ñaàu tö ñuùng möùc neân chöa ñaùp öùng toát yeâu caàu vaø nhieäm vuï giaùo duïc. Vì nhöõng nguyeân nhaân treân, ngöôøi nghieân cöùu xin choïn ñeà taøi “Thöïc traïng veà coâng taùc quaûn lyù cuûa Hieäu tröôûng nhaèm naâng cao naêng löïc töï hoïc cho hoïc sinh trung hoïc cô sôû ôû huyeän Long Ñieàn, tænh Baø Ròa – Vuõng Taøu.” vôùi mong muoán ñaùnh giaù ñuùng thöïc traïng quaûn lyù cuûa HT caùc tröôøng THCS treân ñòa baøn vaø böôùc ñaàu ñöa ra moät soá bieän phaùp quaûn lyù khaû thi treân cô sôû lyù luaän khoa hoïc vaø toång keát kinh nghieäm thöïc tieãn veà hoïc taäp cuûa HS, giaûng daïy cuûa GV, quaûn lyù chæ ñaïo cuûa caùn boä quaûn lyù (CBQL) ôû caùc tröôøng THCS nhaèm goùp phaàn vaøo söï phaùt trieån giaùo duïc – ñaøo taïo trong thôøi kyø môùi. 2. MUÏC ÑÍCH NGHIEÂN CÖÙU: Treân cô sôû nghieân cöùu lyù luaän veà töï hoïc vaø thöïc traïng chaát löôïng töï hoïc cuûa HS THCS, ngöôøi nghieân cöùu böôùc ñaàu ñeà xuaát moät soá bieän phaùp quaûn lyù cuûa HT nhaèm naâng cao naêng löïc töï hoïc cho HS THCS. 3. NHIEÄM VUÏ NGHIEÂN CÖÙU: 3.1. Xaùc ñònh cô sôû lyù luaän cuûa vieäc xaây döïng bieän phaùp quaûn lyù cuûa HT nhaèm naâng cao naêng löïc töï hoïc cho hoïc sinh THCS 3.2. Phaân tích thöïc traïng töï hoïc cuûa hoïc sinh THCS vaø thöïc traïng coâng taùc quaûn lyù cuûa HT nhaèm naâng cao naêng löïc töï hoïc cho hoïc sinh THCS huyeän Long Ñieàn. 3.3. Xaây döïng caùc bieän phaùp quaûn lyù cuûa HT nhaèm naâng cao naêng löïc töï hoïc cho hoïc sinh THCS huyeän Long Ñieàn. 4. GIAÛ THUYEÁT NGHIEÂN CÖÙU: Neáu xaây döïng ñöôïc moät heä bieän phaùp quaûn lyù cuûa HT mang tính khoa hoïc, khaû thi nhaèm naâng cao naêng löïc töï hoïc cho HS thì seõ taêng hieäu quaû vieäc caûi tieán, ñoåi môùi coâng taùc quaûn lyù tröôøng THCS, goùp phaàn naâng cao chaát löôïng giaùo duïc – ñaøo taïo. 5. ÑOÁI TÖÔÏNG NGHIEÂN CÖÙU VAØ KHAÙCH THEÅ NGHIEÂN CÖÙU: 4.1. Ñoái töôïng nghieân cöùu: Caùc bieän phaùp quaûn lyù cuûa Hieäu tröôûng nhaèm naâng cao naêng löïc töï hoïc cho hoïc sinh THCS. 4.2. Khaùch theå nghieân cöùu: Naêng löïc töï hoïc cuûa hoïc sinh THCS. 6. GIÔÙI HAÏN NGHIEÂN CÖÙU: 6.1. Veà noäi dung: Ñeà taøi chæ giôùi haïn ôû coâng taùc quaûn lyù quaù trình daïy - hoïc cuûa HT nhaèm naâng cao naêng löïc töï hoïc cho HS THCS maø khoâng ñi saâu nghieân cöùu heä thoáng kieán thöùc, kyõ naêng töï hoïc cuûa HS hay noäi dung, phöông phaùp vaø phöông tieän daïy hoïc cuûa GV. Caùc soá lieäu veà thöïc traïng tình hình giaùo duïc huyeän Long Ñieàn ñöôïc tính töø thôøi ñieåm huyeän Long Ñieàn ñöôïc hình thaønh (töø naêm 2003 ñeán nay). 6.2. Veà ñòa baøn nghieân cöùu: Ñeà taøi chæ khaûo saùt hoïc sinh cuûa 5 tröôøng vaø caùn boä quaûn lyù, giaùo vieân cuûa 7/7 tröôøng THCS thuoäc huyeän Long Ñieàn, tænh Baø Ròa – Vuõng Taøu. 7. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU: 7.1. Nghieân cöùu lyù luaän: Phaân tích, toång hôïp vaø heä thoáng nhöõng vaán ñeà lyù luaän coù lieân quan ñeán nhieäm vuï nghieân cöùu cuûa ñeà taøi. 7.2. Phöông phaùp chuyeân gia: Söû duïng phöông phaùp naøy trong vieäc xin yù kieán chuyeân gia (CBQL vaø chuyeân vieân Phoøng Giaùo duïc - Ñaøo taïo) veà caùc vaán ñeà coù lieân quan ñeán noäi dung ñeà taøi. 7.3. Phöông phaùp phoûng vaán: Phöông phaùp naøy ñöôïc söû duïng ñeå phoûng vaán tröïc tieáp moät soá CBQL, GV vaø HS khi tìm hieåu nhaän thöùc, thaùi ñoä, söï quan taâm cuûa hoï veà nhöõng vaán ñeà maø ñeà taøi nghieân cöùu. 7.4. Phöông phaùp ñieàu tra baèng baûng hoûi: Ngöôøi nghieân cöùu söû duïng phieáu naøy ñeå tìm hieåu thöïc traïng: - Vaán ñeà veà nhaän thöùc, thaùi ñoä, möùc ñoä quan taâm, phöông phaùp vaø kyõ naêng töï hoïc cuûa HS. - Vaán ñeà veà thöïc traïng giaûng daïy vaø ñoåi môùi phöông phaùp giaûng daïy cuûa GV - Vaán ñeà veà phöông phaùp quaûn lyù cuûa HT trong vieäc naâng cao naêng löïc töï hoïc cho HS. Soá löôïng caâu hoûi cho töøng loaïi phieáu nhö sau: + Phieáu thaêm doø yù kieán HS coù 14 caâu hoûi, maãu thaêm doø laø 506 phieáu + Phieáu thaêm doø yù kieán GV coù 15 caâu hoûi, maãu thaêm doø laø 312 phieáu. + Phieáu thaêm doø yù kieán CBQL coù 16 caâu hoûi, soá löôïng 16 phieáu. 7.5. Phöông phaùp quan saùt: Ngöôøi nghieân cöùu söû duïng phöông phaùp naøy ñeå tìm hieåu: - Coâng taùc quaûn lyù cuûa HT trong hoaït ñoäng töï hoïc cuûa HS - Hoaït ñoäng giaûng daïy, coâng taùc chuû nhieäm vaø giaùo duïc ngoaøi giôø leân lôùp cuûa GV - Hoaït ñoäng töï hoïc cuûa HS. 7.6. Phöông phaùp toaùn thoáng keâ: Duøng trong khi xöû lyù soá lieäu töø phieáu ñieàu tra. 8. NHÖÕNG ÑOÙNG GOÙP MÔÙI CUÛA ÑEÀ TAØI: 8.1. Laøm saùng toû nhöõng vaán ñeà lyù luaän vaø thöïc tieãn veà töï hoïc cuûa HS vaø coâng taùc quaûn lyù cuûa HT trong vieäc naâng cao naêng löïc töï hoïc cho hoïc sinh THCS taïi huyeän Long Ñieàn 8.2. Xaây döïng heä thoáng caùc bieän phaùp quaûn lyù cuûa HT nhaèm naâng cao naêng löïc töï hoïc cho hoïc sinh THCS taïi huyeän Long Ñieàn. Neáu phuø hôïp coù theå aùp duïng cho caùc tröôøng THCS naèm treân nhöõng ñòa baøn töông töï. 9. CAÁU TRUÙC CUÛA LUAÄN VAÊN: Ngoaøi phaàn môû ñaàu vaø keát luaän, luaän vaên goàm ba chöông sau: Chöông 1: Cô sôû lyù luaän veà quaûn lyù cuûa hieäu tröôûng nhaèm naâng cao naêng löïc töï hoïc cho hoïc sinh THCS. Chöông 2: Thöïc traïng coâng taùc quaûn lyù cuûa hieäu tröôûng nhaèm naâng cao naêng löïc töï hoïc cho hoïc sinh THCS ôû huyeän Long Ñieàn, tænh Baø Ròa – Vuõng Taøu. Chöông 3: Ñeà xuaát moät soá bieän phaùp quaûn lyù cuûa hieäu tröôûng nhaèm naâng cao naêng löïc töï hoïc cho hoïc sinh THCS ôû huyeän Long Ñieàn, tænh Baø Ròa – Vuõng Taøu. Cuoái luaän vaên coù danh muïc taøi lieäu tham khaûo vaø caùc phuï luïc keøm theo. PHAÀN NOÄI DUNG CHÖÔNG 1: CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ COÂNG TAÙC QUAÛN LYÙ CUÛA HIEÄU TRÖÔÛNG NHAÈM NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC TÖÏ HOÏC CHO HOÏC SINH THCS. 1.1. Lòch söû vaán ñeà nghieân cöùu caùc bieän phaùp quaûn lyù nhaèm naâng cao naêng löïc töï hoïc 1.1.1. Caùc quan ñieåm vaø tö töôûng trong lòch söû giaùo duïc hoïc Töø thôøi coå ñaïi, caùc nhaø sö phaïm nhö Khoång Töû, Socrates, Aristot...ñaõ töøng noùi ñeán taàm quan troïng to lôùn cuûa vieäc phaùt huy tính tích cöïc nhaän thöùc cuûa ngöôøi hoïc: Khoång Töû (551-479 tröôùc Coâng Nguyeân) ñaõ töøng nhaán maïnh: “Ñôn cöû cho bieát moät goùc, coøn ba goùc khoâng chòu töï suy nghó thì döøng laïi khoâng daïy nöõa” (Cöû nhaát ngung, tam dó baát ngung phaûn taéc, taéc phuïc daõ) hay “Hoïc maø khoâng suy nghó thì deã maéc sai laàm, suy nghó maø khoâng hoïc thì maát nhieàu thôøi gian, thaäm chí laø khoâng ñem laïi keát quaû” (Hoïc nhi baát tö taéc voõng. Tö nhi baát hoïc taéc ñaõi) [9]. Socrates (469-339 tröôùc Coâng Nguyeân) vôùi phöông phaùp mang teân mình (coøn goïi laø phöông phaùp ñôõ ñeû) luoân ñeà cao taàm quan troïng cuûa phöông phaùp ñaøm thoaïi ñeå ñi ñeán chaân lyù trong hoïc taäp. Ñaây chính laø cô sôû cuûa phöông phaùp daïy hoïc neâu vaán ñeà hieän nay [35]. Tö töôûng nhaán maïnh vai troø tích cöïc cuûa ngöôøi hoïc, xem ngöôøi hoïc laø chuû theå cuûa quaù trình hoïc taäp ñaõ ñöôïc J. A. Commenxki (1592-1670) – oâng toå cuûa neàn giaùo duïc caän ñaïi, moät Galileâ cuûa giaùo duïc, ngöôøi ñaõ ñöa ra nhöõng yeâu caàu caûi toå neàn giaùo duïc vôùi nhöõng phöông phaùp daïy hoïc nhaèm höôùng cho hoïc sinh tìm toøi, suy nghó ñeå töï naém baét baûn chaát cuûa söï vaät hieän töôïng – nhaéc ñeán töø theá kyû XVII: “Giaùo duïc coù muïc ñích ñaùnh thöùc naêng löïc nhaïy caûm, phaùn ñoaùn, phaùt trieån nhaân caùch...haõy tìm ra phöông phaùp cho pheùp giaùo vieân daïy ít hôn, hoïc sinh hoïc nhieàu hôn” [35]. J.J. Rousseau (1712-1778) ñaõ vieát trong taùc phaåm EÂ-min noåi tieáng cuûa mình: “...kheâu gôïi tinh thaàn yeâu chuoäng khoa hoïc vaø caáp cho caùc em phöông phaùp hoïc khoa hoïc khi naøo tinh thaàn yeâu chuoäng khoa hoïc phaùt trieån hôn nöõa. Ñoù laø nguyeân taéc caên baûn cuûa moät neàn giaùo duïc toát.” [50, tr. 475]. Raûi raùc trong nhieàu taùc phaåm khaùc nhau, nhöõng nhaø trieát hoïc cuûa phöông Taây ñaõ tieáp tuïc baøn veà tö töôûng töï hoïc, söï phaùt huy tính tích cöïc nhaän thöùc cuûa ngöôøi hoïc trong caùc taùc phaåm cuûa mình. Nhöõng tö töôûng aáy ñaõ goùp phaàn ñaët neàn moùng cho söï phaùt trieån cuûa giaùo duïc hieän ñaïi. 1.1.2. Caùc quan ñieåm vaø tö töôûng trong giai ñoaïn hieän ñaïi 1.1.2.1. Treân theá giôùi Theá kyû XX chöùng kieán nhöõng böôùc nhaûy voït lôùn lao cuûa toaøn nhaân loaïi. Nhaèm ñaøo taïo nhöõng con ngöôøi coù ñuû kieán thöùc, naêng löïc phuïc vuï cho söï tieán boä xaõ hoäi, caùc nhaø giaùo duïc ñaõ ñöa ra nhieàu quan ñieåm tieán boä döïa treân nhöõng cô sôû lyù thuyeát taâm lyù, giaùo duïc khaùc nhau. Treân caùi neàn chung aáy, tö töôûng töï hoïc ñaõ ñöôïc ñi saâu nghieân cöùu döôùi nhieàu goùc ñoä. Phaàn lôùn caùc nghieân cöùu ñeàu nhaán maïnh taàm quan troïng cuûa hoaït ñoäng töï hoïc ñoái vôùi söï phaùt trieån tö duy cuõng nhö reøn luyeän thoùi quen hoïc taäp vaø nghieân cöùu suoát ñôøi cho ngöôøi hoïc. Maët khaùc, caùc nhaø nghieân cöùu cuõng ñaõ chæ ra ñöôïc: muoán naâng cao naêng löïc vaø hieäu quaû töï hoïc, GV phaûi bieát toå chöùc caùc hoaït ñoäng nhaän thöùc cuõng nhö höôùng daãn töï hoïc cho hoïc sinh. Nhaø giaùo duïc Myõ J. Dewey (1859-1952) ñaõ khaúng ñònh: “Toaøn boä quaù trình giaùo duïc phaûi ñöôïc hieåu laø quaù trình hoïc suy nghó thoâng qua giaûi quyeát caùc vaán ñeà” ñeå töø ñoù hình thaønh vaø phaùt trieån trí tueä. Vaø töø trí tueä ñi ñeán naêng löïc giaûi quyeát vaán ñeà [35]. Trong taùc phaåm “Töï hoïc nhö theá naøo”, nhaø baùc hoïc, nhaø vaên hoùa Nga N.A. Rubakin (1862-1946) ñaõ chæ ra phöông phaùp töï hoïc ñeå naâng cao kieán thöùc, môû roäng taàm nhìn. Rubakin ñaëc bieät chuù troïng ñeán vieäc ñeán vieäc ñoïc saùch. OÂng khaúng ñònh: haõy maïnh daïn töï mình ñaët caâu hoûi roài töï mình tìm laáy caâu traû lôøi – ñoù chính laø phöông phaùp töï hoïc. Vaøo thaäp nieân 30 cuûa theá kyû XX, nhaø giaùo duïc noåi tieáng Nhaät Baûn Tsunesaburo Makiguchi (1871-1944) ñaõ nhaán maïnh: “Giaùo vieân khoâng bao giôø hoïc thay cho hoïc vieân maø hoïc vieân phaûi töï mình hoïc laáy. Noùi khaùc ñi, duø giaùo vieân coù laøm gì ñi nöõa thì moïi tri thöùc ñöôïc truyeàn thuï vaãn khoâng coù giaù trò neáu hoï khoâng laøm cho hoïc sinh töï mình kieåm nghieäm vaø thöïc nghieäm nhöõng tri thöùc ñoù” [28, tr. 152]. Vaøo nhöõng thaäp nieân cuoái cuûa theá kyû XX, caùc nhaø giaùo duïc AÂu Myõ ñaõ taêng cöôøng nghieân cöùu ñeå tìm ra nhöõng phöông phaùp daïy hoïc phuø hôïp vôùi nhöõng ñoåi thay lôùn lao khi nhaân loaïi ñi vaøo cuoäc caùch maïng thoâng tin vaø neàn kinh teá tri thöùc. Naêm 1999, toå chöùc UNESCO ñaõ töøng nhaéc nhôû caùc chuyeân gia cuûa mình: Ñöøng bieán ngöôøi ñöôïc ñaøo taïo vaø boài döôõng trôû thaønh moät thöù gaø coâng nghieäp. Söï “no ñaày kieán thöùc” seõ laø moät tai hoïa hôn laø moät vaän may. Haõy giuùp hoï bieát töï hoïc nhieàu hôn ñöôïc ñi hoïc. Ñoù laø maáu choát cuûa thaønh coâng. Peter Vaill, GS ñaïi hoïc Antioch nhaán maïnh: “Muïc tieâu quan troïng cuûa giaùo duïc laø giuùp hoïc sinh trôû thaønh chuyeân gia thích öùng”. Ñieàu naøy coù nghóa laø ngöôøi hoïc ñöôïc trang bò toå hôïp kyõ naêng, tri thöùc, thaùi ñoä vaø giaù trò ñeå nhaän thöùc ñöôïc taàm quan troïng cuûa vieäc hoïc, coù phöông phaùp hoïc taäp ñuùng ñaén, coù theå töï hoïc suoát ñôøi nhaèm thích öùng vôùi söï thay ñoåi nhanh choùng cuûa xaõ hoäi hieän ñaïi. Nhaø giaùo duïc S. Rassekh ñaõ baøn veà söï thay ñoåi cuûa giaùo duïc trong theá kyû XXI: “Quyeàn löïc cuûa giaùo vieân khoâng coøn döïa treân söï thuï ñoäng vaø doát naùt cuûa hoïc sinh maø döïa treân naêng löïc cuûa giaùo vieân goùp phaàn vaøo söï phaùt trieån toät ñænh cuûa caùc em...Moät GV saùng taïo laø moät GV bieát giuùp ñôõ HS tieán boä nhanh choùng treân con ñöôøng töï hoïc.” [27]. Trong taùc phaåm “Neàn giaùo duïc cho theá kyû XXI: Nhöõng trieån voïng cuûa Chaâu AÙ – Thaùi Bình Döông” (1991), Nhaø giaùo duïc AÁn Ñoä Raja Roy Singh ñaõ vieát: “Hoïc ñeå hoïc nöõa, hoïc thöôøng xuyeân vaø hoïc suoát ñôøi, taát caû gaén lieàn vôùi nhau. Cô sôû cho quaù trình naøy laø hoïc caùch hoïc, toùm löôïc muïc tieâu giaùo duïc vaø muïc tieâu cuûa vieäc hoïc vaø daïy ngay töø nhöõng giai ñoaïn ñaàu tieân. Chính trong hoaït ñoäng hoïc, trong khi tieáp thu tri thöùc vaø vaän duïng tri thöùc maø loøng ham hoïc ñöôïc kích thích vaø cuõng chính töø ñoù, khaû naêng hoïc ñoäc laäp ñöôïc phaùt trieån.” [39, tr.116]. Naêm 1996, hoäi ñoàng quoác teá Jacques Delors veà giaùo duïc cho theá kyû XXI ñaõ gôûi UNESCO baûn baùo caùo “Hoïc taäp – moät kho baùu tieàm aån”. Baùo caùo ñaõ phaân tích nhieàu vaán ñeà cuûa giaùo duïc trong theá kyû XXI, trong ñoù ñaëc bieät nhaán maïnh ñeán vai troø cuûa ngöôøi hoïc, caùch hoïc caàn phaûi ñöôïc daïy cho theá heä treû. Trong cuoán saùch noåi tieáng Caùch maïng hoïc taäp (1999), Cordon Dryden vaø Jeannette Vos ñaõ ñeà ra coâng thöùc MASTER ñeå höôùng daãn ngöôøi hoïc phaùt huy naêng löïc hoïc taäp cuûa baûn thaân (M = Mind set for successs, A = Acquire knowledge, S = Search out the meaning, T = Trigger the memory, E = Exhibit knowledge, R = Reflect how to learn). [27, tr. 93]. Haàu heát caùc nghieân cöùu gaàn ñaây cuûa caùc nhaø giaùo duïc ñeàu cho raèng: giaùo duïc ôû theá kyû XXI ñaõ coù nhöõng thay ñoåi lôùn nhaèm höôùng tôùi muïc tieâu ñaøo taïo nhöõng con ngöôøi coù naêng löïc töï quyeát ñònh. Trong töông lai gaàn, moãi ngöôøi hoïc seõ phaûi coù ñuû caùc phaåm chaát: töï hoïc (self learning), töï toå chöùc (self organizing), töï quyeát ñònh (self defining) vaø töï phaùt trieån (self developing). [4, tr.87] 1.1.2.2. ÔÛ Vieät Nam Chuû tòch Hoàø Chí Minh – taám göông saùng veà töï hoïc – ñaõ nhieàu laàn nhaéc nhôû chuùng ta coi troïng vieäc töï hoïc. Trong baøi “Söûa ñoåi loái laøm vieäc” (1947), Ngöôøi vieát: “Laáy töï hoïc laøm coát. Do thaûo luaän vaø chæ ñaïo giuùp vaøo”. Sau naøy noùi veà coâng taùc huaán luyeän vaø hoïc taäp (1950), Ngöôøi nhaán maïnh: “Phaûi naâng cao vaø höôùng daãn vieäc töï hoïc...Khoâng phaûi coù thaày thì hoïc, thaày khoâng ñeán thì ñuøa. Phaûi bieát töï ñoäng hoïc taäp.”. “Muoán coù nhieàu caùn boä, Ñaûng phaûi giuùp ñôõ caùn boä töï hoïc taäp.”[1]. Coá Thuû töôùng Phaïm Vaên Ñoàng – nhaø laõnh ñaïo voâ cuøng taâm huyeát vôùi söï nghieäp giaùo duïc cuûa daân toäc – cuõng ñaõ töøng noùi: “...bí quyeát quan troïng nhaát laø phöông phaùp hoïc taäp...”[35, tr. 13] Nguyeân Phoù Chuû tòch nöôùc Nguyeãn Thò Bình ñaõ neâu vaán ñeà phaùt huy noäi löïc ñeå phaùt trieån ñaát nöôùc: “Neáu bieát keát hôïp quaù trình ñaøo taïo ôû tröôøng, lôùp vôùi quyeát taâm töï hoïc – töï ñaøo taïo thì ñoù laø con ñöôøng ngaén nhaát ñeå taïo ra noäi löïc caàn thieát cho söï phaùt trieån cuûa moät con ngöôøi vaø cho ñaát nöôùc.” Ñoàng chí Vuõ Oanh, chuû tòch Hoäi Khuyeán hoïc Vieät Nam cuõng khaúng ñònh: “Caàn töø boû loái daïy nhoài moät laàn cho caû ñôøi, loái truyeàn thuï aùp ñaët moät chieàu, phaùt huy tö duy saùng taïo vaø naêng löïc töï hoïc, taïo ra naêng löïc vaø thoùi quen hoïc suoát ñôøi cuûa ngöôøi hoïc...” [35, tr. 17]. Tö töôûng töï hoïc – töï ñaøo taïo cuõng ñaõ ñöôïc Ñaûng ta xem nhö moät chieán löôïc ñeå thuùc ñaåy giaùo duïc phaùt trieån. Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc khaúng ñònh moät caùch nhaát quaùn ôû nhieàu vaên baûn khaùc nhau: + NQTW4 khoùa 7 (thaùng 1/1993) ñaõ xaùc ñònh phaûi “khuyeán khích töï hoïc”. NQTW2 khoùa 8 (thaùng 12/1996) laïi tieáp tuïc khaúng ñònh phaûi “ñoåi môùi phöông phaùp giaùo duïc ñaøo taïo, khaéc phuïc loái truyeàn thuï moät chieàu, reøn luyeän thaønh neáp tö duy saùng taïo cuûa ngöôøi hoïc. Töøng böôùc aùp duïng caùc phöông phaùp tieân tieán vaø phöông tieän hieän ñaïi vaøo quaù trình daïy hoïc, baûo ñaûm ñieàu kieän vaø thôøi gian töï hoïc” [4, tr. 45]. + Nhaèm phaùt huy noäi löïc cuûa ngöôøi hoïc ñeå ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån ñaát nöôùc trong giai ñoaïn CNH - HÑH, Nghò quyeát Ñaïi hoäi IX (2001) laïi tieáp tuïc nhaán maïnh: “Phaùt huy tinh thaàn ñoäc laäp suy nghó vaø saùng taïo ñeå naâng cao naêng löïc töï hoïc, töï hoaøn thieän hoïc vaán vaø tay ngheà...töï taïo vieäc laøm, chuû ñoäng tìm kieám cô hoäi laäp nghieäp”. [VKÑ, 110] + Vôùi muïc tieâu taïo söï chuyeån bieán cô baûn veà giaùo duïc vaø ñaøo taïo, Nghò quyeát Ñaïi hoäi X (2006) vaïch roõ: “Öu tieân haøng ñaàu cho vieäc naâng cao chaát löôïng daïy vaø hoïc. Ñoåi môùi chöông trình, noäi dung, phöông phaùp daïy vaø hoïc...phaùt huy khaû naêng saùng taïo vaø ñoäc laäp suy nghó cuûa hoïc sinh, sinh vieân.” [53, tr. 207] + Chæ thò 40 Cuûa Ban Bí thö TW Ñaûng ngaøy 15/06/2007 ñaõ khaúng ñònh: “Phaûi ñoåi môùi maïnh meõ vaø cô baûn phöông phaùp giaùo duïc nhaèm khaéc phuïc kieåu truyeàn thuï moät chieàu, naëng lyù thuyeát, ít khuyeán khích tö duy saùng taïo; boài döôõng naêng löïc töï hoïc, töï nghieân cöùu, töï giaûi quyeát vaán ñeà, phaùt trieån naêng löïc thöïc haønh saùng taïo cho ngöôøi hoïc...” Ñònh höôùng cuûa Ñaûng ñaõ ñöôïc theå cheá cheá hoùa ôû Luaät Giaùo duïc 2005, ñieàu 28.2: “Phöông phaùp giaùo duïc phoå thoâng phaûi phaùt huy tính tích cöïc, töï giaùc, tích cöïc, chuû ñoäng, saùng taïo cuûa hoïc sinh; phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm cuûa töøng lôùp hoïc, moân hoïc; boài döôõng phöông phaùp töï hoïc, khaû naêng laøm vieäc theo nhoùm, reøn luyeän kyõ naêng vaän duïng kieán thöùc vaøo thöïc tieãn; taùc ñoäng ñeán tình caûm, ñem laïi nieàm vui, höùng thuù hoïc taäp cho hoïc sinh.” Nhö vaäy, vieäc phaùt huy naêng löïc töï hoïc cho HS ñaõ döïa treân neàn taûng quan ñieåm chæ ñaïo cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ta nhaèm ñaùp öùng nhu caàu ñaøo taïo nhaân löïc phuïc vuï cho söï nghieäp phaùt trieån ñaát nöôùc trong thôøi kyø CNH – HÑH. Naêng löïc töï hoïc ñöôïc reøn luyeän vaø daàn daàn ñöôïc naâng cao taïo thaønh moät naêng löïc cô baûn ñeå ngöôøi hoïc coù theå hoïc suoát ñôøi. Trong xaõ hoäi hieän ñaïi, töï hoïc suoát ñôøi laø quyeàn vaø nghóa vuï cuûa con ngöôøi, giuùp hoï coù khaû naêng thích öùng cao vôùi moïi tình huoáng cuûa ñôøi soáng, baét nhòp ñöôïc söï buøng noå cuûa thoâng tin, khoa hoïc vaø coâng ngheä. Töø thaäp nieân 70 cuûa theá kyû tröôùc, caùc nhaø giaùo duïc Vieät Nam ñaõ nhìn ra ñöôïc taàm quan troïng cuûa vieäc töï hoïc. Coá giaùo sö Taï Quang Böûu (nguyeân boä tröôûng Boä Ñaïi hoïc vaø THCN) ñaõ nhaán maïnh vôùi sinh vieân ÑHBK Haø Noäi nhaân buoåi noùi chuyeän taïi tröôøng vaøo naêm 1970: “Töï hoïc laø khôûi nguoàn cuûa phong caùch töï ñaøo taïo, ñoàng thôøi laø caùi noâi nuoâi döôõng trí saùng taïo. Ai gioûi töï hoïc khi ñang ôû tröôøng, ngöôøi ñoù seõ tieán xa.” Caùc nhaø sö phaïm haøng ñaàu cuûa Vieät Nam nhö Nguyeãn Caûnh Toaøn, Nguyeãn Kyø, Ñaëng Vuõ Hoaït, Haø Theá Ngöõ, Thaùi Duy Tieân...ñaõ coù nhieàu coâng trình nghieân cöùu veà hoaït ñoäng töï hoïc cuûa ngöôøi hoïc. Haàu heát caùc taùc giaû ñeàu cho raèng naêng löïc töï hoïc khoâng chæ caàn thieát cho HS khi ngoài treân gheá nhaø tröôøng maø coøn trong caû cuoäc ñôøi. Hình thaønh naêng löïc töï hoïc cho hoïc sinh trôû thaønh moät muïc tieâu cô baûn cuûa giaùo duïc nhaø tröôøng. Trong taùc phaåm “Daïy caùch hoïc”(2003), taùc giaû Vuõ Vaên Taûo ñaõ ñieåm qua xu theá phaùt trieån giaùo duïc treân theá giôùi hieän nay. Taùc giaû ñaõ laøm roõ quan heä môùi giöõa daïy vaø hoïc. Theo ñoù, vieäc hoïc vaø ngöôøi hoïc ñöôïc xem laø lyù do cuûa vieäc daïy vaø ngöôøi daïy. Coát loõi cuûa vieäc hoïc laø töï hoïc. Do ñoù, khaâu quan troïng nhaát trong vieäc daïy laø daïy caùch töï hoïc, caùch reøn luyeän tö duy phaân tích, toång hôïp, tö duy pheâ phaùn, saùng taïo. Taùc phaåm “Quaù trình daïy – töï hoïc” (2001) do Nguyeãn Caûnh Toaøn chuû bieân laø taùc phaåm coù keá thöøa vaø boå sung nhöõng taùc phaåm taâm huyeát tröôùc ñoù cuûa oâng vaø nhöõng coïâng söï nhö “Luaän baøn vaø kinh nghieäm veà töï hoïc” cuûa Nguyeãn Caûnh Toaøn (1995), “Daïy hoïc giaûi quyeát vaán ñeà” cuûa Vuõ Vaên Taûo vaø Traàn Vaên Haø (1996), “Phöông phaùp giaùo duïc tích cöïc, laáy ngöôøi hoïc laøm trung taâm” cuûa Nguyeãn Kyø (1995)...Taùc phaåm ñaõ ñöa ra quan ñieåm: thöïc chaát cuûa daïy – hoïc laáy ngöôøi hoïc laøm trung taâm laø daïy – töï hoïc. Taùc ñoäng töø thaày laø ngoaïi löïc, naêng löïc vaø phöông phaùp töï hoïc cuûa troø laø noäi löïc. Vì vaäy ngöôøi thaày phaûi höôùng ñeán muïc ñích daïy hoïc coäng höôûng vôùi töï hoïc ñeå keát hôïp caû ngoaïi löïc vaø noäi löïc nhaèm naâng cao chaát löôïng daïy vaø hoïc. Treân caùc taïp chí nghieân cöùu veà giaùo duïc vaø taâm lyù, ñaëc san Daïy – Töï hoïc cuûa Hoäi khuyeán hoïc Vieät Nam, caùc nhaø nghieân cöùu trong nöôùc ñaõ coù nhieàu baøi baùo veà tö töôûng ñoåi môùi caùch daïy vaø caùch hoïc, taàm quan troïng cuûa vieäc töï hoïc, nhöõng nhaân toá aûnh höôûng ñeán vieäc töï hoïc cuõng nhö phöông phaùp höôùng daãn töï hoïc hieäu quaû. Ñieåm qua moät soá coâng trình tieâu bieåu nhö treân, coù theå thaáy raèng vaán ñeà töï hoïc vaø naâng cao naêng löïc töï hoïc coù cô sôû lyù luaän vöõng chaéc. Caùc nhaø nghieân cöùu giaùo duïc ôû nöôùc ta cuõng nhö treân theá giôùi ñaõ khaúng ñònh tính khoa hoïc cuûa vaán ñeà cuõng nhö ích lôïi cuûa noù trong thöïc tieãn. Maëc duø vaäy, nhöõng coâng trình nghieân cöùu chuyeân saâu veà caùc bieän phaùp quaûn lyù cuûa hieäu tröôûng nhaèm naâng cao naêng löïc töï hoïc cho ngöôøi hoïc thì coøn ít ñöôïc baøn ñeán. Do soá löôïng coøn ít - chæ moät soá coâng trình nhö: “Caùc bieän phaùp quaûn lyù cuûa HT nhaèm naâng cao naêng löïc töï hoïc cho HS THCS” cuûa taùc giaû Leâ Vaên Chieán, ÑHSP Hueá; “Caùc bieän phaùp quaûn lyù cuûa HT nhaèm naâng cao naêng löïc töï hoïc cho HS THPT” cuûa taùc giaû Leâ Khaéc Myõ Phöôïng tröôøng CBQL GD- ÑT; “Moät soá bieän phaùp quaûn lyù cuûa HT nhaèm naâng cao naêng löïc töï hoïc cho sinh vieân tröôøng CÑSPMG TW3” cuûa taùc giaû Phaïm Thò Thu Thuûy – neân vieäc xaây döïng moät heä bieän phaùp quaûn lyù phuø hôïp nhaèm phaùt huy naêng löïc töï hoïc cho ngöôøi hoïc vaãn chöa ñöôïc baøn thaáu ñaùo. 1.2. Cô sôû lyù luaän veà töï hoïc vaø naêng löïc töï hoïc 1.2.1. Khaùi nieäm veà töï hoïc vaø naêng löïc töï hoïc 1.2.1.1. Töï hoïc Caùc nhaø giaùo duïc Vieät Nam ñaõ coù nhieàu nghieân cöùu veà töï hoïc vaø ñöa ra nhieàu khaùi nieäm khaùc nhau veà töï hoïc. Taùc giaû Thaùi Duy Tuyeân cho raèng: “Töï hoïc laø hoaït ñoäng ñoäc laäp chieám lónh kieán thöùc, kó naêng, kó xaûo,...vaø kinh nghieäm lòch söû – xaõ hoäi loaøi ngöôøi noùi chung cuûa baûn thaân ngöôøi hoïc”. Taùc giaû cuõng ñöa ra nhieàu kieåu töï hoïc khaùc nhau: + Töï hoïc coù söï höôùng daãn cuûa giaùo vieân nhö töï hoïc cuûa HS, SV, nghieân cöùu sinh... + Töï hoïc khoâng coù söï höôùng daãn cuûa GV nhö tröôøng hôïp cuûa nhhöõng ngöôøi tröôûng thaønh, nhöõng nhaø khoa hoïc. + Töï hoïc trong cuoäc soáng: thöôøng gaëp ôû caùc nhaø vaên, caùc nhaø vaên hoùa, caùc nhaø kinh teá, caùc nhaø chính trò – xaõ hoäi... Taùc giaû cuõng neâu ra caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng töï hoïc nhö: ñoäng cô, toá chaát, naêng löïc, yù chí...cuûa ngöôøi hoïc; GV, cha meï, baïn beø vaø xaõ hoäi; caùc ñieàu kieän vaät chaát vaø tinh thaàn xung quanh ngöôøi hoïc nhaèm giuùp ngöôøi hoïc tìm ra choã yeáu ñeå boå sung nhaèm töï hoïc coù hieäu quaû [48]. Vuõ Vaên Taûo ñònh nghóa: “Hoïc, coát loõi laø töï hoïc, laø quaù trình phaùt trieån noäi taïi, trong ñoù chuû theå töï theå hieän vaø bieán ñoåi mình, töï laøm phong phuù giaù trò con ngöôøi mình baèng caùch thu nhaän, xöû lyù thoâng tin laáy töø moâi tröôøng soáng xung quanh mình.” [40, tr.6]. Taùc giaû Voõ Quang Phuùc cho raèng: “Töï hoïc laø moät boä phaän cuûa hoïc...Töï hoïc phaûn aùnh roõ nhaát nhu caàu böùc xuùc veà hoïc taäp cuûa ngöôøi hoïc, phaûn aùnh tính töï giaùc va._.ø söï noã löïc cuûa ngöôøi hoïc, phaûn aùnh naêng löïc toå chöùc vaø töï ñieàu khieån cuûa ngöôøi hoïc nhaèm ñaït keát quaû nhaát ñònh trong hoaøn caûnh nhaát ñònh vôùi noäi dung hoïc taäp nhaát ñònh.” Giaùo sö Nguyeãn Caûnh Toaøn – taám göông saùng veà töï hoïc - laïi quan nieäm: “Töï hoïc laø töï mình ñoäng naõo, suy nghó, söû duïng caùc naêng löïc trí tueä (quan saùt, so saùnh, phaân tích, toång hôïp...) vaø coù khi caû cô baép cuøng caùc phaåm chaát cuûa mình, roài caû ñoäng cô, tình caûm, caû nhaân sinh quan, theá giôùi quan (nhö trung thöïc, khaùch quan, coù chí tieán thuû, khoâng ngaïi khoù, ngaïi khoå, kieân trì, nhaãn naïi, loøng say meâ khoa hoïc, yù muoán thi ñoã, bieát bieán khoù khaên thaønh thuaän lôïi..) ñeå chieám lónh moät lónh vöïc hieåu bieát naøo ñoù cuûa nhaân loaïi, bieán lónh vöïc ñoù thaønh sôû höõu cuûa mình” [44, tr. 60]. Taùc giaû cuõng chia töï hoïc laøm ba kieåu: töï hoïc ôû möùc cao, töï hoïc coù höôùng daãn vaø töï hoïc giaùp maët. Taùc giaû ñaëc bieät nhaán maïnh daïng töï hoïc coù höôùng daãn nhö laø moät giaûi phaùp quan troïng ñeå giaûi quyeát moät soá khoù khaên maø ngaønh giaùo duïc ñang gaëp phaûi. Nhìn chung, caùc ñònh nghóa tuy coù khaùc nhau veà caâu chöõ nhöng noäi haøm cuûa caùc khaùi nieäm ñeàu nhaán maïnh ñeán tính töï chuû, tính ñoäc laäp vaø tích cöïc cuûa ngöôøi hoïc trong quaù trình nhaän thöùc vaø chieám lónh tri thöùc khoa hoïc. Ngöôøi thaày (hay taøi lieäu, SGK...) chæ ñoùng vai troø laø ngoaïi löïc taùc ñoäng, höôùng daãn. Muoán thaønh coâng, ngöôøi hoïc phaûi phaùt huy noäi löïc, yù chí, söï hieåu bieát, söï say meâ hoïc taäp...ñeå töï suy nghó vaø xöû lyù thoâng tin. Hoaït ñoäng töï hoïc coù theå dieãn ra ôû baát cöù ôû ñaâu, luùc naøo khi ngöôøi hoïc coù nhu caàu hieåu bieát tröôùc caùc tình huoáng ñaët ra trong cuoäc soáng. Do muïc tieâu nghieân cöùu cuûa ñeà taøi, ngöôøi nghieân cöùu ñoàng yù vôùi caùc khaùi nieäm ñaõ ñöôïc trình baøy veà töï hoïc – töï ñaøo taïo. Luaän vaên tieáp tuïc keá thöøa caùc thaønh töïu trong nghieân cöùu khoa hoïc cuûa ngöôøi ñi tröôùc. Kieåu töï hoïc ñöôïc xeùt ñeán trong luaän vaên naøy laø kieåu töï hoïc coù söï höôùng daãn tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp cuûa giaùo vieân ñeå phuø hôïp vôùi ñoái töôïng khaûo saùt laø CBQL, GV vaø HS THCS. 1.2.1.2. Naêng löïc töï hoïc Naêng löïc: Theo giaùo sö Mai Höõu khueâ: “Naêng löïc laø nhöõng phaåm chaát taâm lyù maø nhôø ñoù con ngöôøi tieáp thu töông ñoái deã daøng nhöõng kieán thöùc, kyõ naêng vaø kyõ xaûo vaø tieán haønh moät hoaït ñoäng naøo ñoù coù keát quaû”û[21, tr. 97]. Phaïm Minh Haïc ñònh nghóa: “Naêng löïc laø toå hôïp phöùc taïp nhöõng thuoäc tính taâm lyù cuûa moãi ngöôøi, phuø hôïp vôùi nhöõng yeâu caàu cuûa moät hoaït ñoäng nhaát ñònh nhaèm ñaûm baûo cho hoaït ñoäng ñoù dieãn ra coù keát quaû.” [12, tr. 280]. Nhö vaäy, naêng löïc khoâng phaûi coù saün maø naêng löïc vöøa laø tieàn ñeà vöøa laø keát quaû cuûa hoaït ñoäng töông öùng; laø keát quaû cuûa söï phaùt trieån nhaân caùch, hoaøn toaøn phuï thuoäc vaøo quaù trình phaùt trieån nhaân caùch trong hoaït ñoäng. Xeùt veà caáu truùc, nhaân caùch con ngöôøi bao goàm hai thaønh toá cô baûn: Naêng löïc (taøi) vaø phaåm chaát (ñöùc). Ngöôøi ta phaân bieät naêng löïc chung vaø naêng löïc chuyeân moân. Naêng löïc chung giuùp con ngöôøi thöïc hieän coù keát quaû nhöõng hoaït ñoäng khaùc nhau nhö naêng löïc lao ñoäng, naêng löïc hoïc taäp...Coøn naêng löïc chuyeân moân cho pheùp ngöôøi ta laøm toát moät loaïi coâng vieäc naøo ñoù nhö naêng löïc veà Toaùn, veà AÂm nhaïc... Nhö vaäy, naêng löïc laø khaû naêng hoaøn thaønh coù keát quaû moät coâng vieäc naøo ñoù. Veà thöïc chaát ñoù laø söï phuø hôïp moät beân laø yeâu caàu coâng vieäc vaø beân khaùc laø nhöõng phaåm chaát taâm lyù caù nhaân. Naêng löïc con ngöôøi gaén lieàn vôùi sôû thích cuûa ngöôøi aáy. Vì vaäy, höùng thuù ñoái vôùi moät loaïi coâng vieäc naøo ñaáy, say meâ moät hoaït ñoäng naøo ñaáy thöôøng noùi leân ngöôøi aáy coù naêng löïc veà hoaït ñoäng ñoù. Thaønh phaàn cuûa naêng löïc goàm: kyõ naêng, kyõ xaûo, tri thöùc vaø thaùi ñoä. Naêng löïc töï hoïc: Töø khaùi nieäm veà töï hoïc vaø naêng löïc neâu treân, ta coù theå khaùi quaùt veà naêng löïc töï hoïc: Naêng löïc töï hoïc laø nhöõng thuoäc tính taâm lyù hoaëc kyõ naêng maø nhôø chuùng ngöôøi hoïc töï mình xöû lyù caùc thoâng tin, caùc vaán ñeà ñöôïc ñaët ra trong hoïc taäp cuõng nhö trong cuoäc soáng nhaèm bieán kieán thöùc cuûa nhaân loaïi thaønh sôû höõu cuûa rieâng mình moät caùch hieäu quaû nhaát [32]. Naêng löïc töï hoïc ñöôïc hình thaønh vaø phaùt trieån do nhaän thöùc, thaùi ñoä vaø phöông phaùp töï hoïc toát cuûa baûn thaân ngöôøi hoïc, ñoàng thôøi phaûi ñöôïc taùc ñoäng cuûa phöông phaùp daïy hoïc (PPDH), phöông tieän hoïc taäp vaø caùc ñieàu kieän giaùo duïc trong vaø ngoaøi nhaø tröôøng. Naêng löïc töï hoïc toát seõ giuùp ngöôøi hoïc coù ñieàu kieän töï nghieàn ngaãm vaán ñeà hoïc taäp theo moät yeâu caàu vaø phöông phaùp rieâng ñeå naém noäi dung vaán ñeà moät caùch chaéc chaén vaø beàn vöõng, boài döôõng phöông phaùp hoïc taäp vaø kyõ naêng vaän duïng tri thöùc, reøn luyeän yù chí vaø naêng löïc hoaït ñoäng saùng taïo. Naêng löïc töï hoïc cuûa moãi ngöôøi laø do baûn thaân ngöôøi aáy töï xaây döïng vaø phaùt trieån thoâng qua quaù trình hoaït ñoäng baûn thaân vaø laø phaåm chaát caàn thieát cho söï phaùt trieån vaø thaønh ñaït laâu daøi cho moãi con ngöôøi. Naâng cao naêng löïc töï hoïc cho HS coù nghóa laø naâng cao nhöõng phaåm chaát, kyõ naêng, kyõ xaûo...caàn thieát ñeå HS tieán haønh töï hoïc moät caùch hieäu quaû. Töø ñoù, say meâ vaø töï giaùc hoïc taäp ñeå chieám lónh tri thöùc. Naêng löïc töï hoïc ñöôïc naâng cao seõ thuùc ñaåy, kích thích hoaït ñoäng töï hoïc trong quaù trình hoïc taäp, töø ñoù taêng hieäu quaû chaát löôïng hoïc. Nhö vaäy, chaát löôïng hoïc taäp cuûa HS laø thöôùc ño hieäu quaû töï hoïc vaø hieäu quaû töï hoïc xaùc ñònh möùc ñoä giaù trò cuûa naêng löïc töï hoïc. 1.2.2. Vai troø cuûa töï hoïc vaø naêng löïc töï hoïc Trong neàn kinh teá tri thöùc vaø söï buøng noå thoâng tin nhö hieän nay, töï hoïc laø chieác chìa khoùa thaàn kyø giuùp con ngöôøi hoïc taäp hieäu quaû. Kieán thöùc cuûa nhaân loaïi taêng leân nhanh choùng, nhu caàu luaân chuyeån tri thöùc ngaøy caøng cao neân con ngöôøi muoán thích öùng, hoøa nhaäp, töï khaúng ñònh caù nhaân mình thì phaûi khoâng ngöøng boå tuùc tri thöùc baèng con ñöôøng töï hoïc. Töï hoïc laø cô sôû cho vieäc hình thaønh naêng löïc töï hoïc ñeå ngöôøi hoïc coù theå hoïc taäp suoát ñôøi ñoàng thôøi reøn luyeän taùc phong nghieân cöùu khoa hoïc. Phöông phaùp töï hoïc laø caàu noái giöõa hoïc taäp vaø nghieân cöùu khoa hoïc. Moät yeáu toá quan troïng ñaûm baûo thaønh coâng trong hoïc taäp vaø nghieân cöùu laø khaû naêng phaùt hieän kòp thôøi vaø giaûi quyeát hôïp lyù nhöõng vaán ñeà naûy sinh trong thöïc tieãn. Neáu reøn luyeän cho ngöôøi hoïc coù kyõ naêng, phöông phaùp, thoùi quen töï hoïc, bieát linh hoaït öùng duïng nhöõng ñieàu ñaõ hoïc vaøo nhöõng tình huoáng môùi, bieát töï löïc phaùt hieän vaø giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà ñaët ra thì seõ taïo cho hoï loøng ham hoïc, tieàm naêng voán coù trong moãi con ngöôøi. Laøm ñöôïc nhö vaäy thì keát quaû hoïc taäp seõ nhaân leân gaáp boäi maø ngöôøi hoïc coøn ñöôïc chuaån bò ñeå töï hoïc khi hoïc leân cao hôn cuõng nhö khi vaøo ñôøi, deã daøng thích öùng vôùi cuoäc soáng. Töï hoïc giuùp con ngöôøi reøn luyeän ñöôïc nhöõng phaåm chaát cao quyù nhö : kieân trì, saùng taïo, noã löïc vöôn leân, hình thaønh taùc phong khoa hoïc, hoaøn thieän nhaân caùch. Söï thaønh ñaït cuûa nhöõng taám göông saùng veà töï hoïc ôû trong nöôùc nhö Hoà Chí Minh, Nguyeãn Caûnh Toaøn, Leâ Trí Vieãn; treân theá giôùi nhö Bill Gates, T. Edison laø minh chöùng huøng hoàn nhaát cho luaän ñieåm naøy. Töï hoïc laø xu theá hoïc taäp hieän ñaïi phuø hôïp vôùi xu theá ñoåi môùi giaùo duïc hieän nay treân theá giôùi noùi chung vaø ôû nöôùc ta noùi rieâng. Disterwerg ñaõ vieát: “Ngöôøi thaày giaùo toài truyeàn ñaït chaân lyù; ngöôøi thaày giaùo gioûi daïy caùch tìm ra chaân lyù.” [3, tr. 68]. Trieát lyù giaùo duïc theá kyû XXI do UNESCO ñöa ra vôùi 4 truï coät muoán nhaéc nhôû nhaân loaïi raèng con ngöôøi muoán toàn taïi trong neàn kinh teá tri thöùc thì phaûi hoïc; hoïc suoát ñôøi, hoïc theo höôùng cuûa 4 truï coät vaø phaûi hình thaønh, phaùt trieån xaõ hoäi hoïc taäp. Chieán löôïc phaùt trieån giaùo duïc 2001 – 2010 cuûa nöôùc ta laø phaûi thöïc hieän “moïi ngöôøi ñi hoïc, hoïc thöôøng xuyeân suoát ñôøi; caû nöôùc thaønh moät xaõ hoäi hoïc taäp”. Trong ñieàu kieän cuûa nöôùc ta hieän nay, muoán thöïc hieän toát ñieàu aáy, ngöôøi hoïc caàn phaûi bieát töï hoïc vaø hình thaønh naêng löïc töï hoïc. Ngöôøi hoïc laø ñoái töôïng cuûa hoaït ñoäng daïy nhöng cuõng ñoàng thôøi coøn laø chuû theå cuûa hoaït ñoäng hoïc. Neáu ngöôøi hoïc khoâng chuû ñoäng hoïc, khoâng phaùt huy noäi löïc, khoâng coù caùch töï hoïc toát thì vieäc daïy hoïc khoù loøng ñaït keát quaû cao. Vì vaäy, muoán daïy toát – hoïc toát thì chuû theå cuûa hoaït ñoäng daïy (GV) phaûi toå chöùc quaù trình daïy hoïc thaønh moät quaù trình hôïp taùc vôùi chuû theå cuûa hoaït ñoäng hoïc (HS) ñeå cuøng thöïc hieän muïc tieâu daïy hoïc. Trong quan heä hôïp taùc aáy, GV giöõ vai troø chuû ñoäng chæ ñaïo, daãn daét, gôïi môû, ñaùnh giaù...theo höôùng ñích ñaõ ñaët ra. HS giöõ vai troø chuû ñoäng phaùt huy noäi löïc cuûa mình ñeå caûi bieán chính mình, hoaøn thieän nhaân caùch. Nhö vaäy, quaù trình daïy trôû thaønh quaù trình daïy – töï hoïc. Thaày daïy ñeå troø bieát töï hoïc, hình thaønh naêng löïc töï hoïc saùng taïo ñeå hoïc taäp suoát ñôøi. GV phaûi caên cöù vaøo noäi dung daïy hoïc vaø trình ñoä phaùt trieån tö duy cuûa HS maø höôùng daãn cho HS phöông phaùp töï hoïc, ñeå ngoaïi löïc cuûa thaày keát hôïp vôùi noäi löïc cuûa troø nhaèm hoaøn thaønh muïc tieâu daïy hoïc. Daïy ñeå troø bieát töï hoïc vaø hình thaønh naêng löïc töï hoïc toát trôû thaønh muïc tieâu giaùo duïc. Toùm laïi, töï hoïc laø hoaït ñoäng taát yeáu, laø boä phaän khoâng theå thieáu cuûa hoaït ñoäng hoïc. Quaûn lyù hoaït ñoäng daïy vaø hoïc trong nhaø tröôøng phaûi quaûn lyù hoaït ñoäng töï hoïc. 1.2.3. Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán söï hình thaønh vaø naâng cao naêng löïc töï hoïc cho hoïc sinh THCS 1.2.3.1 AÛnh höôûng cuûa ñoäng cô hoïc taäp Khi HS yù thöùc ñöôïc nhieäm vuï hoïc taäp nhö moät muïc ñích töï giaùc cuûa baûn thaân thì luùc ñoù ôû hoïc sinh xuaát hieän ñoäng cô hoïc taäp. Ñoäng cô hoïc taäp laø söï giaùc ngoä nhieäm vuï hoïc taäp, laø ñoäng löïc cuûa quaù trình daïy hoïc. Noùi khaùc ñi, ñoäng löïc cuûa quaù trình daïy hoïc laø maâu thuaãn giöõa trình ñoä hieåu bieát phaûi ñaït tôùi theo yeâu caàu cuûa chöông trình vôùi trình ñoä hieåu bieát hieän coù cuûa hoïc sinh tröôùc khi nghieân cöùu vaán ñeà ñoù. Nhieäm vuï cuûa GV ôû khaâu khôûi ñoäng quaù trình daïy hoïc laø phaûi bieán maâu thuaãn khaùch quan naøy thaønh maâu thuaãn chuû quan cuûa HS ñeå hoïc sinh coù nhu caàu hieåu bieát vaø hình thaønh ñoäng cô hoïc taäp. Treân cô sôû ñoù, GV toå chöùc moät caùch kheùo leùo nhöõng coâng taùc töï löïc cho HS ñeå reøn luyeän cho hoï phöông phaùp hoïc taäp hôïp lyù vaø caû nhöõng phöông phaùp tìm toøi saùng taïo, nhôø ñoù reøn luyeän tö duy saùng taïo cho HS. Hoïc taäp nhö vaäy seõ haøo höùng vì HS caûm thaáy nieàm vui cuûa nhaän thöùc vaø cuûa lao ñoäng saùng taïo [6,tr. 27-28]. Ñoäng cô hoïc taäp coù theå chia thaønh hai nhoùm lôùn: + Caùc ñoäng cô höùng thuù nhaän thöùc: thöôøng ñeán khi baøi hoïc coù noäi dung môùi, ñoät ngoät, baát ngôø vaø chöùa ñöïng nhöõng yeáu toá nghòch lyù, thoûa maõn nhu caàu ña daïng cuûa caùc em. + Caùc ñoäng cô nghóa vuï vaø traùch nhieäm: theå hieän ôû nghóa vuï vôùi Toå quoác, vôùi queâ höông; traùch nhieäm vôùi gia ñình, thaày coâ, baûn thaân, baïn beø... Ôû ñoä tuoåi THCS, ñoäng cô hoïc taäp cuûa caùc em HS ña daïng nhöng chöa beàn vöõõng. Bieåu hieän cuï theå cuûa ñieàu naøy laø thaùi ñoä nhieàu khi maâu thuaãn, töø raát tích cöïc ñeán thôø ô, löôøi bieáng; töø noã löïc hoïc taäp ñeán thuï ñoäng hoïc thuoäc loøng töøng chöõ; höùng thuù roõ reät vôùi moân hoïc naøy nhöng laïi khoâng haøo höùng vôùi moân hoïc khaùc. Vì vaäy, vieäc giaùo duïc ñoäng cô hoïc taäp, kích thích höùng thuù hoïc taäp cho HS THCS laø vieäc raát quan troïng, ñoøi hoûi söï coá gaéng raát lôùn cuûa GV. Bôûi ñoäng cô ñuùng taïo ra höùng thuù. Höùng thuù laø tieàn ñeà cuûa töï giaùc. Höùng thuù vaø töï giaùc laø hai yeáu toá taïo neân tính tích cöïc. Tính tích cöïc saûn sinh neáp tö duy ñoäc laäp. Suy nghó ñoäc laäp laø maàm moáng cuûa saùng taïo. Ngöôïc laïi, phong caùch hoïc taäp tích cöïc ñoäc laäp saùng taïo seõ phaùt trieån töï giaùc, höùng thuù, boài döôõng ñoäng cô hoïc taäp. 1.2.3.2 AÛnh höôûng cuûa noäi dung daïy hoïc Noäi dung daïy hoïc laø moät boä phaän ñöôïc choïn loïc trong neàn vaên hoùa cuûa daân toäc vaø nhaân loaïi – ñoù laø heä thoáng nhöõng tri thöùc, nhöõng caùch thöùc hoaït ñoäng, nhöõng kinh nghieäm hoaït ñoäng saùng taïo vaø nhöõng tieâu chuaån veà thaùi ñoä ñoái vôùi theá giôùi, con ngöôøi phuø hôïp veà maët sö phaïm nhaèm hình thaønh vaø phaùt trieån nhaân caùch ngöôøi hoïc[15, tr. 45]. Caùc thaønh phaàn cuûa noäi dung daïy hoïc coù moái lieân heä maät thieát laãn nhau vaø quy ñònh laãn nhau. Noäi dung daïy hoïc ôû tröôøng phoå thoâng ñöôïc chöùa ñöïng trong saùch giaùo khoa, taøi lieäu tham khaûo vaø trong caùc nguoàn thoâng tin khaùc. Trong giaûng daïy, GV phaûi tính ñeán taùc ñoäng cuûa nhöõng keânh thoâng tin naøy ñeå phoái hôïp nhaèm phaùt huy theá maïnh cuûa quaù trình ñaøo taïo trong nhaø tröôøng laø tính heä thoáng, coù keá hoaïch chaët cheõ vaø vöøa söùc, saùt ñoái töôïng cuûa caùc thoâng tin ñöa vaøo daïy hoïc. Noäi dung daïy hoïc hieän nay phaûi ñaûm baûo cung caáp caû kieán thöùc laãn kyõ naêng, kyõ xaûo cuøng vôùi caùc phöông phaùp nhaän thöùc khoa hoïc, phöông phaùp hoaït ñoäng. Muïc ñích cuûa vieäc naøy laø nhaèm trang bò cho HS moät haønh trang ñeå coù theå vöøa tham gia ngay vaøo cuoäc soáng hieän taïi khi heát caáp hoïc, phuïc vuï cho yeâu caàu tröôùc maét vöøa phaûi chuù troïng ñeán vieäc taïo ra tieàm löïc cho söï phaùt trieån laâu daøi. Trong quaù trình hoïc taäp, HS phaûi töï mình chieám lónh tri thöùc ñeå hoaøn thieän nhaân caùch. Noäi dung daïy hoïc phuø hôïp vôùi ñieàu kieän tröôøng lôùp, trang thieát bò, thôøi gian vaät chaát daønh cho vieäc hoïc vaø phuø hôïp vôùi taâm sinh lyù, khaû naêng, söï chaáp nhaän cuûa ngöôøi hoïc seõ taùc ñoäng lôùn ñeán höùng thuù hoïc taäp, loøng say meâ, tính töï löïc vaø saùng taïo cuûa HS. Beân caïnh ñoù, phöông phaùp daïy hoïc vaø kieåm tra ñaùnh giaù cuûa GV cuõng aûnh höôûng raát lôùn ñeán vieäc naâng cao naêng löïc töï hoïc cho HS. 1.2.3.3 AÛnh höôûng cuûa phöông phaùp daïy hoïc vaø kieåm tra ñaùnh giaù Phöông phaùp daïy hoïc (PPDH) laø caùch thöùc hoaït ñoäng cuûa GV trong vieäc chæ ñaïo, toå chöùc caùc hoaït ñoäng hoïc taäp nhaèm giuùp HS chuû ñoäng ñaït caùc muïc tieâu daïy hoïc [6, tr. 41]. Nhö vaäy, ngöôøi hoïc laø ñoái töôïng cuûa hoaït ñoäng daïy vaø laø chuû theå cuûa hoaït ñoäng hoïc. Phöông phaùp daïy hoïc bao goàm caû caùch daïy cuûa GV vaø caùch hoïc cuûa HS. Thoâng qua hoaït ñoäng hoïc, döôùi söï chæ ñaïo cuûa thaày, ngöôøi hoïc phaûi tích cöïc chuû ñoäng caûi bieán chính mình veà kieán thöùc, kó naêng, thaùi ñoä, hoaøn thieän nhaân caùch, khoâng ai laøm thay cho mình ñöôïc. Vì vaäy, neáu ngöôøi hoïc khoâng töï giaùc chuû ñoäng, khoâng chòu hoïc, khoâng coù phöông phaùp hoïc toát thì hieäu quaû cuûa vieäc daïy seõ raát haïn cheá. Muoán ñoåi môùi caùch hoïc, phaùt huy naêng löïc töï hoïc cuûa hoïc sinh thì phaûi ñoåi môùi caùch daïy. Trong giaûng daïy, HS seõ ñöôïc GV cuoán huùt vaøo caùc hoaït ñoäng hoïc taäp do giaùo vieân toå chöùc vaø chæ ñaïo. Thoâng qua ñoù, HS töï löïc khaùm phaù nhöõng ñieàu mình chöa roõ chöù khoâng phaûi thuï ñoäng tieáp thu nhöõng tri thöùc ñaõ ñöôïc giaùo vieân saép ñaët. Ñöôïc ñaët vaøo nhöõng tình huoáng cuûa ñôøi soáng thöïc teá (nhaát laø ñöôïc söï hoã trôï ñaéc löïc cuûa CNTT nhö hieän nay), HS tröïc tieáp quan saùt, thaûo luaän, laøm thí nghieäm, giaûi quyeát vaán ñeà ñaët ra theo caùch suy nghó cuûa mình, töø ñoù naém ñöôïc kieán thöùc kó naêng môùi, vöøa naém ñöôïc phöông phaùp "laøm ra" kieán thöùc, kó naêng ñoù, khoâng raäp theo nhöõng khuoân maãu saün coù, ñöôïc boäc loä vaø phaùt huy tieàm naêng saùng taïo. HS khoâng chæ ñöôïc truyeàn thuï kieán thöùc maø coøn ñöôïc giaùo duïc thaùi ñoä vaø phöông phaùp hoaït ñoäng. Töø ñoù naêng löïc töï hoïc vaø töï hoïc suoát ñôøi cuûa HS môùi phaùt trieån. Trong hoïc taäp, vieäc ñaùnh giaù hoïc sinh khoâng chæ nhaèm muïc ñích nhaän ñònh thöïc traïng vaø ñieàu chænh hoaït ñoäng hoïc cuûa HS maø taïo ñieàu kieän ñeå baûn thaân GV vaø caùc caáp quaûn lyù nhaän ñònh vaø ñaùnh giaù ñuùng veà thöïc traïng daïy vaø hoïc taïi cô sôû giaùo duïc. Treân cô sôû ñoù maø ñeà ra nhöõng chuû tröông, bieän phaùp chæ ñaïo, uoán naén kòp thôøi vaø saâu saùt nhaèm naâng hieäu quaû ñaøo taïo. Kieåm tra ñaùnh giaù trong daïy hoïc coù 3 chöùc naêng cô baûn: chöùc naêng phaùt hieän, ñieàu chænh; chöùc naêng cuûng coá, phaùt trieån trí tueä cuûa hoïc sinh; chöùc naêng giaùo duïc. Moãi chöùc naêng ñeàu goùp phaàn quan troïng vaøo vieäc hình thaønh phöông phaùp hoïc taäp tích cöïc cuõng nhö hoaøn thieän nhaân caùch cho HS. Trong giaùo duïc hieän ñaïi, khi vieäc reøn luyeän vaø naâng cao naêng löïc töï hoïc cho hoïc sinh trôû thaønh moät muïc tieâu giaùo duïc thì beân caïnh vieäc ñaùnh giaù, GV phaûi höôùng daãn hoïc sinh phaùt trieån kó naêng töï ñaùnh giaù ñeå töï ñieàu chænh caùch hoïc. Lieân quan vôùi ñieàu naøy, giaùo vieân caàn taïo ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå hoïc sinh ñöôïc tham gia ñaùnh giaù laãn nhau. Töï ñaùnh giaù ñuùng vaø ñieàu chænh hoaït ñoäng kòp thôøi laø naêng löïc raát caàn cho söï thaønh ñaït trong cuoäc soáng maø nhaø tröôøng phaûi trang bò cho hoïc sinh. Muoán ñaøo taïo nhöõng con ngöôøi naêng ñoäng, sôùm thích nghi vôùi ñôøi soáng xaõ hoäi thì vieäc kieåm tra, ñaùnh giaù khoâng theå döøng laïi ôû yeâu caàu taùi hieän caùc kieán thöùc, laëp laïi caùc kó naêng ñaõ hoïc maø phaûi khuyeán khích trí thoâng minh, oùc saùng taïo trong vieäc giaûi quyeát nhöõng tình huoáng thöïc teá. Vieäc thay ñoåi khaâu ñaùnh giaù seõ coù taùc duïng kích thích ngöôøi ñöôïc giaùo duïc trôû thaønh ngöôøi töï giaùo duïc. Vôùi söï trôï giuùp cuûa caùc thieát bò kó thuaät, kieåm tra ñaùnh giaù seõ khoâng coøn laø moät coâng vieäc naëng nhoïc ñoái vôùi GV, maø laïi cho nhieàu thoâng tin kòp thôøi hôn ñeå linh hoaït ñieàu chænh hoaït ñoäng daïy, chæ ñaïo hoaït ñoäng hoïc. Ñoàng thôøi, HS cuõng coù theå thöôøng xuyeân töï kieåm tra ñeå tìm ra phöông phaùp töï hoïc toát hôn. 1.2.3.4 AÛnh höôûng cuûa ñieàu kieän vaø moâi tröôøng hoïc taäp Con ngöôøi laø toång hoøa caùc quan heä xaõ hoäi. Tính caùch HS ñöôïc hình thaønh töø söï giaùo duïc vaø töï giaùo duïc ôû nhaø tröôøng phoå thoâng vaø coøn chòu aûnh höôûng cuûa moâi tröôøng xaõ hoäi. Giaùo duïc gia ñình laø haït nhaân cô baûn hình thaønh tính caùch ngöôøi hoïc töø thöôû aáu thô. Do ñoù, chính söï taùc ñoäng maïnh meõ cuûa xaõ hoäi, nhaát laø gia ñình ñaõ hình thaønh ôû treû ñoäng cô, thaùi ñoä hoïc taäp, ñeán chaát löôïng hoïc taäp vaø söï phaùt trieån naêng löïc töï hoïc cuûa caùc em. Moâi tröôøng vaø ñieàu kieän hoïc taäp cuûa xaõ hoäi vaø gia ñình daønh cho treû coù aûnh höôûng raát lôùn ñeán quaù trình hình thaønh vaø naâng cao naêng löïc töï hoïc. Moâi tröôøng xaõ hoäi laønh maïnh, nhöõng ñieàu kieän chaêm soùc thieát yeáu töø gia ñình nhö taøi lieäu hoïc taäp, goùc hoïc taäp, söï quan taâm vaø taïo ñieàu kieän cuûa cha meï...laø nhöõng ñieàu kieän caàn thieát ñeå treû ham hoïc vaø coù khaû naêng hoïc taäp toát. Ñieàu kieän cô sôû vaät chaát, trang thieát bò vaø phöông tieän phuïc vuï hoïc taäp cuûa nhaø tröôøng coù vai troø quan troïng trong vieäc hình thaønh vaø naâng cao naêng löïc töï hoïc cho hoïc sinh. Nhaát laø vôùi muïc tieâu cuûa chöông trình THCS hieän nay, khi phöông tieän khoâng chæ döøng laïi ôû möùc ñoä minh hoïa maø ñaõ trôû thaønh coâng cuï nhaän thöùc quan troïng cho hoïc sinh. Thö vieän, phoøng thí nghieäm, saùch baùo, taøi lieäu tham khaûo, maïng internet...mang ñeán nhöõng kieán thöùc phong phuù, ña daïng giuùp caùc em coù theâm voán tri thöùc quyù baùu cuõng nhö nhöõng kyõ naêng khai thaùc thoâng tin caàn thieát ñeå coù theå töï hoïc suoát ñôøi. 1.2.3.5 AÛnh höôûng cuûa hoaït ñoäng giaùo duïc ngoaøi giôø leân lôùp Ñöa chöông trình hoaït ñoäng giaùo duïc ngoaøi giôø leân lôùp (HÑNGLL) vaøo keá hoaïch giaùo duïc phoå thoâng chính khoùa laø moät trong nhöõng bieåu hieän roõ nhaát cuûa vieäc ñoåi môùi söï nghieäp giaùo duïc theo nghò quyeát 40 cuûa Quoác hoäi. Hoïat ñoäng giaùo duïc ngoaøi giôø leân lôùp laø nhöõng hoaït ñoäng ñöôïc toå chöùc ngoaøi giôø hoïc caùc moân treân lôùp, laø söï tieáp noái caùc hoaït ñoäng daïy – hoïc treân lôùp, laø con ñöôøng gaén lyù thuyeát vôùi thöïc tieãn, taïo neân söï thoáng nhaát giöõa nhaän thöùc vaø haønh ñoäng cuûa hoïc sinh. HÑGDNGLL nhaèm cuûng coá vaø khaéc saâu nhöõng kieán thöùc cuûa caùc moân hoïc, môû roäng vaø naâng cao hieåu bieát cuûa hoïc sinh veà caùc lónh vöïc ñôøi soáng xaõ hoäi; reøn luyeän vaø phaùt trieån ôû HS caùc kyõ naêng cô baûn phuø hôïp vôùi löùa tuoåi HS THCS; boài döôõng thaùi ñoä töï giaùc tích cöïc tham gia caùc hoaït ñoäng taäp theå vaø hoaït ñoäng xaõ hoäi [4]. Quan heä giao tieáp coù yù nghóa nhaát trong löùa tuoåi THCS – thieáu nieân vaø tieàn thanh nieân - laø quan heä vôùi baïn cuøng tuoåi. Chính vì vaäây, noù mang yù nghóa giaùo duïc lôùn nhaát trong löùa tuoåi naøy. Moät khi quan heä baïn beø trôû neân coù yù nghóa hôn thì caùc HÑGDNGLL (maø quan heä baïn beø noåi leân ôû vò trí chuû yeáu) seõ coù aûnh höôûng saâu saéc ñeán söï phaùt trieån nhaân caùch cuûa caùc em. Chính vì vaäy, caùc nhaø quaûn lyù ôû tröôøng THCS phaûi bieát toå chöùc caùc hoaït ñoäng ngoaøi giôø leân lôùp phuø hôïp vôùi nhu caàu vaø khaû naêng HS ñoàng thôøi kích thích ñöôïc höùng thuù, tính saùng taïo trong hoaït ñoäng cuûa HS nhaèm giuùp caùc em coù ñoäng cô hoïc taäp ñuùng ñaén cuõng nhö caùc thao taùc tö duy, kyõ naêng, kyõ xaûo caàn thieát trong quaù trình hoïc taäp. Moâi tröôøng taäp theå vôùi nhöõng baïn beø cuøng tuoåi giuùp cho HS hình thaønh ñoäng cô, thaùi ñoä hoïc taäp ñuùng ñaén cuõng nhö caùc thao taùc tö duy caàn thieát trong quaù trình hoïc taäp vaø töï hoïc. HÑNGLL ôû tröôøng THCS coøn giuùp HS thi ñua hoïc taäp, reøn luyeän ñaïo ñöùc; khôi daäy tinh thaàn ñoàng ñoäi, giuùp nhau töï hoïc, naâng cao naêng löïc töï hoïc cho caùc em. 1.3 Cô sôû lyù luaän veà quaûn lyù 1.3.1 Khaùi nieäm veà quaûn lyù vaø caùc chöùc naêng quaûn lyù 1.3.1.1. Khaùi nieäm quaûn lyù Töø khi xaõ hoäi loaøi ngöôøi xuaát hieän thì nhu caàu quaûn lyù cuõng ñöôïc hình thaønh. Cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi loaøi ngöôøi, trình ñoä toå chöùc, ñieàu haønh cuõng ñöôïc naâng leân vaø phaùt trieån theo. Maùc vieát : "Taát caû moïi lao ñoäng xaõ hoäi tröïc tieáp hay lao ñoäng chung naøo tieán haønh treân quy moâ töông ñoái lôùn, thì ít nhieàu cuõng ñeàu caàn ñeán moät söï chæ ñaïo ñeå ñieàu hoaø nhöõng hoaït ñoäng caù nhaân vaø thöïc hieän nhöõng chöùc naêng chung phaùt sinh töø söï vaän ñoäng cuûa toaøn boä cô theå khaùc vôùi söï vaän ñoäng cuûa nhöõng khí quan ñoäc laäp cuûa noù. Moät ngöôøi ñoäc taáu vó caàm töï mình ñieàu khieån laáy mình, coøn moät daøn nhaïc thì caàn phaûi coù nhaïc tröôûng" Hoaït ñoäng quaûn lyù baét nguoàn töø söï phaân coâng lao ñoäng cuûa xaõ hoäi loaøi ngöôøi nhaèm ñaït muïc ñích, hieäu quaû cao hôn, naêng suaát cao hôn; ñoù chính laø hoaït ñoäng giuùp cho ngöôøi ñöùng ñaàu toå chöùc phoái hôïp söï noã löïc cuûa caùc thaønh vieân trong nhoùm, trong coäng ñoàng nhaèm ñaït muïc tieâu ñeà ra. Coù nhieàu khaùi nieäm veà quaûn lyù khaùc nhau vaø coù theå noùi laø chöa coù moät ñònh nghóa naøo ñöôïc moïi ngöôøi chaáp nhaän hoaøn toaøn. Harold Koontz vaø Cyril Odononnell cho raèng: “Coù leõ khoâng coù lónh vöïc hoaït ñoäng naøo cuûa con ngöôøi quan troïng hôn laø coâng vieäc quaûn lyù, bôûi vì moïi nhaø quaûn lyù ôû moïi caáp ñoä vaø trong moïi cô sôû ñeàu coù nhieäm vuï cô baûn laø thieát keá vaø duy trì moät moâi tröôøng maø trong ñoù caùc caù nhaân laøm vieäc vôùi nhau trong caùc nhoùm coù theå hoaøn thaønh caùc nhieäm vuï vaø caùc muïc tieâu ñaõ ñònh” [29, tr. 19]. Moät soá quan nieäm khaùc veà quaûn lyù: Quaûn lyù laø nhöõng taùc ñoäng coù ñònh höôùng, coù keá hoaïch cuûa chuû theå quaûn lyù ñeán ñoái töôïng bò quaûn lyù trong toå chöùc ñeå vaän haønh toå chöùc, nhaèm ñaït muïc ñích nhaát ñònh [18, tr. 7]. Quaûn lyù laø taùc ñoäng coù muïc ñích, coù keá hoaïch cuûa chuû theå quaûn lyù ñeán taäp theå nhöõng ngöôøi lao ñoäng (goïi chung laø khaùch theå quaûn lyù) nhaèm thöïc hieän ñöôïc nhöõng muïc tieâu döï kieán [21, tr. 24]. Quaûn lyù laø nhöõng taùc ñoäng cuûa chuû theå quaûn lyù trong vieäc huy ñoäng, phaùt huy, keát hôïp, söû duïng, ñieàu chænh, ñieàu phoái caùc nguoàn löïc (nhaân löïc, vaät löïc, taøi löïc)trong vaø ngoaøi toå chöùc, (chuû yeáu laø noäi löïc) moät caùch toái öu nhaèm ñaït muïc ñích cuûa toå chöùc vôùi keát quaû cao nhaát [22, tr. 15]. Caùc khaùi nieäm quaûn lyù ñöôïc neâu treân ñaây, nhìn chung, tuy khaùc nhau nhöng cuøng coù nhöõng ñaëc ñieåm sau: Hoaït ñoäng quaûn lyù laø hoaït ñoäng coù tính höôùng ñích ñöôïc tieán haønh trong toå chöùc hay nhoùm xaõ hoäi nhaèm taùc ñoäng phoái hôïp noã löïc caù nhaân ñeå nhaèm thöïc hieän muïc tieâu cuûa toå chöùc. Baûn chaát cuûa hoaït ñoäng quaûn lyù: Töø khi con ngöôøi bieát hôïp taùc vôùi nhau ñeå töï veä vaø möu sinh thì ñaõ xuaát hieän nhöõng yeáu toá khaùch quan, nhöõng hoaït ñoäng toå chöùc, phoái hôïp, ñieàu haønh ... nhaèm taïo neân söùc maïnh giuùp con ngöôøi ñaït ñeán nhöõng muïc tieâu caàn thieát. Nhö vaäy, trong quaù trình vaän ñoäng, söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi vaø quaûn lyù khoâng theå taùch rôøi nhau. Khi lao ñoäng ñaït tôùi moät trình ñoä nhaát ñònh, coù söï phaân coâng xaõ hoäi thì quaûn lyù nhö laø moät chöùc naêng, laø ñieàu taát yeáu khaùch quan. Trong moät toå chöùc nhoùm, coäng ñoàng, chuû theå quaûn lyù taùc ñoäng coù ñònh höôùng, coù chuû ñích ñeán khaùch theå quaûn lyù nhaèm ñaït ñöôïc muïc ñích. Nhöõng taùc ñoäng qua laïi ñoù coù taùc ñoäng lan toûa roäng raõi. Trong xaõ hoäi coù giai caáp thì hoaït ñoäng quaûn lyù phuïc vuï quyeàn lôïi cuûa giai caáp thoáng trò, do vaäy hoaït ñoäng quaûn lyù mang tính giai caáp roõ reät. Hoaït ñoäng quaûn lyù mang tính khoa hoïc cao, bôûi söï taùc ñoäng giöõa chuû theå quaûn lyù ñeán khaùch theå quaûn lyù thoâng qua coâng cuï, phöông tieän, phöông phaùp phuø hôïp vôùi quy luaät khaùch quan thì môùi ñaït ñöôïc hieäu quaû. Quaûn lyù ñöôïc coi laø moät ngheà. Nhöõng kyõ naêng ngheà nghieäp cuûa ngöôøi quaûn lyù ñeå thöïc hieän coâng vieäc ñoøi hoûi mang tính kyõ thuaät, theå hieän ôû nhöõng thao taùc ngheà nghieäp cuûa ngöôøi quaûn lyù. Vaäy, "Hoaït ñoäng quaûn lyù vöøa coù tính khaùch quan vöøa coù tính chuû quan vì ñöôïc thöïc hieän bôûi ngöôøi quaûn lyù. Maët khaùc, noù vöøa coù tính giai caáp laïi vöøa coù tính kyõ thuaät, vöøa coù tính khoa hoïc vöøa coù tính ngheä thuaät, vöøa coù tính phaùp luaät Nhaø nöôùc laïi vöøa coù tính xaõ hoäi roäng raõi...Chuùng laø nhöõng maët ñoái laäp trong moät theå thoáng nhaát. Ñoù laø bieän chöùng, laø baûn chaát cuûa hoaït ñoäng quaûn lyù " [38, tr. 58]. Quaûn lyù vöøa laø khoa hoïc vöøa laø ngheä thuaät. Nhaø quaûn lyù phaûi naém roõ caùc luaän ñieåm cô baûn cuûa Khoa hoïc quaûn lyù, Trieát hoïc, Ñieàu khieån hoïc, Luaät hoïc… ñeå coù theå taùc ñoäng ñeán ñoái töôïng quaûn lyù moät caùch phuø hôïp. Maët khaùc, hoaït ñoäng quaûn lyù laø hoaït ñoäng thöïc haønh neân ñoøi hoûi nhaø quaûn lyù phaûi luoân luoân saùng taïo ñeå xöû lyù nhöõng tình huoáng khaùc nhau nhaèm thöïc hieän hieäu quaû muïc tieâu ñeà ra. Neáu nhaø quaûn lyù chæ chuù troïng ñeán ngheä thuaät thì hoaït ñoäng quaûn lyù deã maát oån ñònh, thieáu ñònh höôùng. Ngöôïc laïi, chæ chuù troïng ñeán maët khoa hoïc thì deã rôi vaøo maùy moùc, giaùo ñieàu. Muoán trôû thaønh nhaø quaûn lyù thaønh coâng thì nhaø quaûn lyù phaûi reøn luyeän ñöôïc kyõ naêng bieán lyù luaän thaønh thöïc tieãn. Heä quaûn lyù bao goàm: + Chuû theå quaûn lyù: taïo ra nhöõng taùc ñoäng leân ñoái töôïng quaûn lyù + Ñoái töôïng quaûn lyù: tieáp nhaän nhöõng taùc ñoäng töø chuû theå quaûn lyù vaø cuøng vôùi chuû theå quaûn lyù hoaït ñoäng theo quyõ ñaïo cuûa muïc tieâu + Muïc tieâu quaûn lyù : do chuû theå quaûn lyù quy ñònh, do yeâu caàu khaùch quan hay do söï cam keát giöõa chuû theå vaø khaùch theå quaûn lyù. + Khaùch theå quaûn lyù: naèm ngoaøi heä thoáng, laø heä thoáng khaùc hoaëc caùc raøng buoäc cuûa moâi tröôøng. Khaùch theå quaûn lyù coù theå chòu taùc ñoäng hoaëc taùc ñoäng trôû laïi heä thoáng quaûn lyù. Chuû theå quaûn lyù caàn taïo ra nhöõng taùc ñoäng tích cöïc töø khaùch theå quaûn lyù nhaèm thöïc hieän muïc tieâu chung. Ta coù theå hình dung qua sô ñoà1.1: [22, tr. 38]. Ñoái töôïng quaûn lyù Muïc tieâu quaûn lyù Sô ñoà 1.1. Sô ñoà khaùi nieäm quaûn lyù Khaùch theå quaûn lyù Chuû theå quaûn lyù 1.3.1.2. Caùc chöùc naêng quaûn lyù - Henry Fayol : " Chöùc naêng quaûn lyù laø nhoùm hoaït ñoäng phaûi hoaøn thaønh theå quaûn lyù". "Chöùc naêng quaûn lyù laø loaïi hình ñaëc bieät cuûa hoaït ñoäng ñieàu haønh, laø saûn phaåm cuûa tieán trình phaân coâng lao ñoäng vaø chuyeân moân hoaù vieäc quaûn lyù". [22, tr. 64]. Chöùc naêng quaûn lyù laø nhöõng noäi dung vaø phöông thöùc hoaït ñoäng ._.n thöôøng gaây aûnh höôûng khoâng toát ñeán hoïat ñoäng töï hoïc cuûa HS: Stt Nguyeân nhaân aûnh höôûng Thöôøng xuyeân aûnh höôûng Thænh thoaûng aûnh höôûng Khoâng aûnh höôûng 1 Do HS coù thoùi quen hoïc thuï ñoäng 2 HS chöa ñöôïc reøn luyeän caùc kyõ naêng töï hoïc 3 Do ñieàu kieän hoïc taäp ôû nhaø thieáu thoán (khoâng coù goùc hoïc taäp…) 4 Do ñieàu kieän hoïc taäp ôû tröôøng thieáu thoán 5 Do thieáu thôøi gian caàn thieát cho töï hoïc ôû nhaø (thôøi gian ñi hoïc theâm…) 6 Do thieáu thôøi gian caàn thieát cho töï hoïc ôû tröôøng (khoái löôïng kieán thöùc nhieàu…) 7 GV chöa chuû ñoäng toå chöùc phong traøo töï hoïc toát ôû HS 8 GV ít söû duïng caùc phöông phaùp giaûng daïy tích cöïc 9 GV thöôøng ñöa baøi laøm maãu cho HS hoïc 10 GV chöa bieát taïo höùng thuù cho HS hoïc taäp 11 Thieáu taøi lieäu tham khaûo 12 Cha meï ít quan quan vieäc hoïc cuûa con 13 Caùch thi cöû/kieåm tra chöa khuyeán khích naêng löïc töï hoïc cuûa HS 14 Noäi dung chöông trình hoïc quaù taûi 15 GVCN, GVBM chöa höôûng öùng nhieät tình Caâu 15: Thaày/Coâ ñaùnh giaù nhö theá naøo veà nhöõng bieän phaùp cuûa Hieäu tröôûng nhaèm naâng cao naêng löïc töï hoïc cho HS Stt Bieän phaùp cuûa Hieäu tröôøng Raát caàn thieát Caàn thieát Khoâng caàn thieát 1 Gaén noäi dung chöông trình hoïc vôùi thöïc teá cuoäc soáng 2 Daïy HS phöông phaùp töï hoïc ôû nhaø 3 Taêng cöôøng giaûng daïy baèng caùc phöông tieän coâng ngheä thoâng tin – maùy tính, maùy chieáu 4 Yeâu caàu HS phaûi töï ñoïc tröôùc baøi môùi ôû nhaø vaø ghi vaøo phieáu hoïc taäp tröôùc khi ñeán lôùp 5 Höôùng daãn HS phöông phaùp ñoïc saùch vaø ghi cheùp 6 Thay ñoåi hình thöùc kieåm tra theo höôùng phaùt huy tính saùng taïo cuûa HS 7 Yeâu caàu GV thöôøng xuyeân söû duïng ñoà duøng daïy hoïc khi leân lôùp 8 Yeâu caàu GV giôùi thieäu saùch tham khaûo cho HS 9 Yeâu caàu GV ñöa ra caùc hình thöùc khen thöôûng nhöõng HS coù yù thöùc töï hoïc toát 10 Yeâu caàu GV giöõ moái lieân heä chaët cheõ vôùi gia ñình veà tình hình hoïc taäp cuûa HS 11 Tö vaán, tuyeân truyeàn cho PHHS veà yù nghóa cuûa töï hoïc vaø caùch toå chöùc hoïat ñoäng töï hoïc ôû nhaø. 12 Boài döôõng GV phöông phaùp daïy hoïc tích cöïc 13. Nhöõng bieän phaùp khaùc: …………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………. Caâu 16: Haõy cho bieát yù kieán cuûa Thaày/Coâ veà vai troø cuûa GV boä moân trong vieäc naâng cao naêng löïc töï hoïc cho HS? …………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………. Xin chaân thaønh caûm ôn Thaày/Coâ! PHUÏ LUÏC 2 PHIEÁU THAÊM DOØ YÙ KIEÁN GIAÙO VIEÂN Kính thöa Quyù Thaày/Coâ! Chuùng toâi caàn thu thaäp yù kieán cuûa Thaày/Coâ ñeå coù cô sôû thöïc hieän ñeà taøi nghieân cöùu: “Nhöõng bieän phaùp quaûn lyù cuûa hieäu tröôûng nhaèm naâng cao naêng löïc töï hoïc cho hoïc sinh THCS”. Thaày/Coâ haõy traû lôøi nhöõng caâu hoûi döôùi ñaây baèng caùch ñaùnh daáu X vaøo nhöõng oâ troáng hoaëc vieát caâu traû lôøi vaøo choã chöøa saün maø Thaày/Coâ thaáy phuø hôïp. I) THOÂNG TIN CAÙ NHAÂN (Xin traû lôøi baèng caùch khoanh troøn soá choïn): - Giôùi tính 1. Nam 2. Nöõ - Tuoåi ñôøi: 1. Döôùi 26 2. 26 – 30 3. 31 – 35 4. 36 – 40 5. Treân 40 - Tuoåi ngheà: 1. Döôùi 3 naêm 2. 3 – 5 naêm 3. 6 – 10 naêm 4. 11 – 15 naêm 5. 16 – 20 naêm 6.Treân 20 naêm - Thaày/Coâ ñang giaûng daïy boä moân thuoäc chuyeân ngaønh: 1. Khoa hoïc töï nhieân 2. Khoa hoïc xaõ hoäi 3. Ngoaïi ngöõ - Trình ñoä chuyeân moân: 1. Cao ñaúng 2. Ñaïi hoïc 3. Treân ñaïi hoïc - Nhieäm vuï ñöôïc phaân coâng: 1. GV Boä moân 2. GV chuû nhieäm 3. Toå tröôûng II) CAÂU HOÛI KHAÛO SAÙT Caâu 1: Theo Thaày/Coâ, hoïc sinh coù caàn thieát ñöôïc taïo ñieàu kieän töï hoïc (ôû tröôøng vaø ôû nhaø) khoâng? (Haõy ñaùnh daáu X vaøo oâ choïn). Raát caàn thieát Caàn thieát Bình thöôøng Khoâng caàn thieát Caâu 2: Thaày /Coâ ñoàng yù ôû möùc ñoä naøo veà vai troø cuûa töï hoïc ñoái vôùi hoïc sinh (haõy ñaùnh daáu X vaøo oâ choïn): Stt Vai troø cuûa töï hoïc Raát ñoàng yù Ñoàng yù Khoâng ñoàng yù 1 Giuùp HS cuûng coá tri thöùc 2 Giuùp HS naém vöõng tri thöùc 3 Giuùp HS môû roäng kieán thöùc 4 Giuùp HS phaùt huy tính tích cöïc hoïc taäp 5 Giuùp HS töï giaùc hoïc taäp 6 Giuùp HS saùng taïo hoïc taäp 7 Giuùp HS hình thaønh phöông phaùp hoïc taäp toát 8 Hình thaønh ôû HS ñoäng cô hoïc taäp toát 9 Reøn luyeän khaû naêng tö duy ôû HS 10 Reøn luyeän khaû naêng öùng phoù vôùi tình huoáng coù vaán ñeà 11 Giuùp HS hình thaønh vaø phaùt trieån nhaân caùch. 12 … Caâu 3: Thaày/Coâ coù höùng thuù vôùi chuû tröông taêng cöôøng höôùng daãn HS töï hoïc trong giôø hoïc treân lôùp? Raát höùng thuù Höùng thuù Bình thöôøng Khoâng höùng thuù YÙ kieán khaùc: …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………......................................................................................................... ........................................................................ Caâu 4: Thaày /Coâ thöôøng xuyeân söû duïng nhöõng phöông phaùp daïy hoïc naøo sau ñaây ñeå giuùp HS naâng cao naêng löïc töï hoïc? (haõy ñaùnh daáu X vaøo oâ choïn): Stt Phöông phaùp daïy hoïc Thöôøng xuyeân Thænh thoaûng Khoâng söû duïng 1 Söû duïng phöông phaùp thuyeát trình, khoâng ñaët caâu hoûi 2 Thuyeát trình keát hôïp neâu caâu hoûi vaø töï giaûi quyeát ñeå ñònh höôùng noäi dung baøi giaûng, khoâng yeâu caàu HS traû lôøi. 3 Neâu vaán ñeà, phoái hôïp heä thoáng caâu hoûi gôïi môû töø deã ñeán khoù giuùp HS traû lôøi ñeå töï tìm kieám kieán thöùc môùi. 4 Neâu vaán ñeà, ñeå HS ñoäc laäp giaûi quyeát, GV chæ tham gia hoã trôï khi HS khoâng giaûi quyeát ñöôïc. 5 Daïy HS caùch ñoïc SGK, toùm taét yù, hình thaønh noäi dung hoïc taäp 6 Chuù troïng reøn kyõ naêng thöïc haønh vaø naêng löïc phaùt hieän vaán ñeà cho HS 7 Huy ñoäng voán kieán thöùc vaø kinh nghieäm soáng cuûa HS ñeå xaây döïng baøi 8 Khuyeán khích HS neâu thaéc maéc khi ñang nghe giaûng 9 Khuyeán khích HS neâu yù kieán caù nhaân, nhaän xeùt, boå sung caâu traû lôøi cuûa GV veà nhöõng vaán ñeà ñang hoïc. 10 Toå chöùc HS laøm vieäc theo nhoùm trong giôø hoïc 11 Söû duïng coâng ngheä thoâng tin trong giaûng day 12 Khuyeán khích HS töï ñaùnh giaù vaø ñaùnh giaù laãn nhau veà möùc ñoä hoïc taäp ñeå coù höôùng ñieàu chænh caùch hoïc phuø hôïp Caâu 5: Nhaän xeùt cuûa Thaày/Coâ veà thöïc traïng naêng löïc töï hoïc hieän nay cuûa hoïc sinh (haõy ñaùnh daáu X vaøo oâ choïn): Stt Thöïc traïng naêng löïc töï hoïc Toát Trung bình Chöa toát 1 HS coù ñoäng cô thuùc ñaåy hoïc taäp 2 HS coù nhaän thöùc veà vai troø cuûa töï hoïc ñoái vôùi keát quaû hoïc taäp 3 Thaùi ñoä hoïc taäp cuûa HS 4 Kyõ naêng ñoïc taøi lieäu, saùch tham khaûo 5 Kyõ naêng söû duïng vaø phaân phoái quyõ thôøi gian 6 Kyõ naêng laäp keá haïoch töï hoïc 7 Hieåu bieát kieán thöùc, khaû naêng phaân tích toång hôïp 8 Phöông phaùp hoïc taäp Caâu 6: Ñaùnh giaù chung cuûa Thaày/ Coâ veà thöïc traïng töï hoïc cuûa HS hieän nay? Raát toât Toát Khaù Trung bình Yeáu YÙ kieán khaùc: …………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… Caâu 7: Theo Thaày/Coâ, nhöõng yeáu toá naøo sau ñaây taùc ñoäng ñeán keát quaû hoïc taäp cuûa HS? Stt Yeáu toá taùc ñoäng Taùc ñoäng raát toát Taùc ñoäng toát Khoâng taùc ñoäng 1 Chöông trình vaø saùch giaùo khoa phuø hôïp 2 Phöông phaùp daïy hoïc theo höôùng phaùt huy tính tích cöïc cuûa HS 3 Thay ñoåi caùch ñaùnh giaù ñeå khuyeán khích naêng löïc töï hoïc cuûa HS 4 Phöông phaùp daïy hoïc theo höôùng phaùt huy tính tích cöïc cuûa HS 5 Phaùt ñoäng phong traøo töï hoïc trong tröôøng 6 Coù ñuû ñieàu kieän CSVC vaø phöông tieän hoïc taäp 7 HS coù phöông phaùp töï hoïc toát 8 HS coù kyõ naêng laäp keá hoaïch hoïc taäp 9 Söï quan taâm cuûa cha meï HS vôùi vieäc hoïc cuûa con Caâu 8: Theo Thaày/Coâ, caùn boä quaûn lyù ôû caùc tröôøng THCS caàn coù nhöõng bieän phaùp taùc ñoäng naøo ñeå naâng cao naêng löïc töï hoïc cho HS? - Taùc ñoäng ñeán PHHS: …………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………. - Taùc ñoäng ñeán GV: …………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………. - Taùc ñoäng ñeán HS: …………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………. - Taùc ñoäng ñeán caùc ñoaøn theå trong vaø ngoaøi tröôøng: …………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………. Caâu 9: Theo Thaày/Coâ, moãi ngaøy HS caàn daønh bao nhieâu thôøi gian cho vieäc töï hoïc ôû nhaø (khoâng tính thôøi gian HS ñi hoïc theâm): Stt Thôøi gian töï hoïc Thöôøng xuyeân Thænh thoaûng Khoâng söû duïng 1 Döôùi 2 giôø 2 Töø 2 -3 giôø 3 Töø 3 – 4 giôø 4 Töø 4 – 5 giôø 5 Treân 5 giôø Caâu 10: Noäi dung saùch giaùo khoa hieän haønh coù thuaän tieän cho vieäc töï hoïc cuûa HS khoâng? (Haõy ñaùnh daáu X vaøo oâ choïn). Raát thuaän tieän Töông ñoái thuaän tieän Khoâng quan taâm vì chæ hoïc vôû ghi Khoâng thuaän tieän vì noäi dung khoù hieåu Caâu 11: Thaày/Coâ thöôøng höôùng daãn HS töï hoïc baèng nhöõng phöông phaùp naøo? Stt Phöông phaùp giaûng daïy cuûa GV Thöôøng xuyeân Thænh thoaûng Khoâng söû duïng 1 GV chæ ñoïc baøi cho HS cheùp 2 GV hay ñaët caâu hoûi cho HS traû lôøi 3 GV giaûng giaûi kyõ löôõng baøi hoïc nhöng khoâng ñaët caâu hoûi 4 GV söû duïng ñoà duøng tröïc quan khi giaûng baøi 5 GV giaûng baøi theo yù chính vaø yeâu caàu HS tham khaûo saùch giaùo khoa 6 GV giaûng baøi ñoàng thôøi ghi ñaày ñuû noäi dung treân baûng ñeå HS cheùp laïi 7 GV giao baøi taäp cho HS chuaån bò baøi thuyeát trình ôû nhaø, sau ñoù höôùng daãn HS thaûo luaän treân lôùp. 8 GV cho baøi vaên maãu ñeå HS hoïc thuoäc 9 GV höôùng daãn HS laäp daøn baøi vaø HS töï tìm yù ñeå vieát noäi dung baøi 10 GV giuùp HS hình thaønh khaùi nieäm baèng caùch höôùng daãn HS laøm thí nghieäm hoaëc quan saùt hieän töôïng ñeå tìm ra keát quaû 11 GV ñöa ra tình huoáng coù vaán ñeà ñeå HS suy nghó veà baøi hoïc 12 GV toå chöùc cho HS chôi troø chôi ñeå qua ñoù truyeàn thuï kieán thöùc 13 GV cuûng coá baøi hoïc baèng caùch cho HS ñoùng vai theo noäi dung baøi hoïc 14 GV yeâu caàu HS veà nhaø laøm heát baøi taäp trong SGK 15 GV cho theâm caùc baøi taäp ngoaøi SGK ñeå HS luyeän taäp ôû nhaø 16 GV thöôøng kieåm tra ñaùnh giaù quaù trình hoïc cuûa HS 17 GV yeâu caàu HS tìm ñoïc theâm caùc saùch tham khaûo 18 GV söû duïng giaùo aùn ñieän töû trong giaûng daïy Caâu 12: Theo Thaày/Coâ, ai laø ngöôøi coù theå höôùng daãn HS phöông phaùp töï hoïc coù hieäu quaû? Stt Ngöôøi giuùp ñôõ töï hoïc Coù Khoâng 1 Cha/Meï 2 Anh/ chò trong gia ñình 3 Giaùo vieân chuû nhieäm 4 Giaùo vieân boä moân 5 Baïn beø Caâu 13: Caùc hình thöùc sinh hoïat ngoaøi trôøi naøo thöôøng aûnh höôûng ñeán hoïat ñoäng töï hoïc cuûa HS? Stt Hoaït ñoäng ngoïai khoùa Thöôøng xuyeân aûnh höôûng Thænh thoaûng aûnh höôûng Khoâng aûnh höôûng 1 Tham quan ñeå cuûng coá lyù thuyeát ñöôïc hoïc 2 Caém traïi vaøo caùc dòp leã 3 Sinh hoaït Ñoaøn/Ñoäi 4 Tham gia caùc cuoäc thi ñoá vui 5 Tham gia caùc hoaït ñoäng vaên hoùa, vaên ngheä 6 Tham gia caùc hoaït ñoäng theå duïc theå thao Caâu 14: Nguyeân nhaân thöôøng gaây aûnh höôûng khoâng toát ñeán hoïat ñoäng töï hoïc cuûa HS: Stt Nguyeân nhaân aûnh höôûng Thöôøng xuyeân aûnh höôûng Thænh thoaûng aûnh höôûng Khoâng aûnh höôûng 1 Do HS coù thoùi quen hoïc thuï ñoäng 2 HS chöa ñöôïc reøn luyeän caùc kyõ naêng töï hoïc 3 Do ñieàu kieän hoïc taäp ôû nhaø thieáu thoán (khoâng coù goùc hoïc taäp…) 4 Do ñieàu kieän hoïc taäp ôû tröôøng thieáu thoán 5 Do thieáu thôøi gian caàn thieát cho töï hoïc ôû nhaø (thôøi gian ñi hoïc theâm…) 6 Do thieáu thôøi gian caàn thieát cho töï hoïc ôû tröôøng (khoái löôïng kieán thöùc nhieàu…) 7 GV chöa chuû ñoäng toå chöùc phong traøo töï hoïc toát ôû HS 8 GV ít söû duïng caùc phöông phaùp giaûng daïy tích cöïc 9 GV thöôøng ñöa baøi laøm maãu cho HS hoïc 10 GV chöa bieát taïo höùng thuù cho HS hoïc taäp 11 Thieáu taøi lieäu tham khaûo 12 Cha meï ít quan quan vieäc hoïc cuûa con 13 Caùch thi cöû/kieåm tra chöa khuyeán khích naêng löïc töï hoïc cuûa HS 14 Noäi dung chöông trình hoïc quaù taûi Caâu 15: Thaày/Coâ ñaùnh giaù nhö theá naøo veà nhöõng bieän phaùp cuûa Hieäu tröôûng nhaèm naâng cao naêng löïc töï hoïc cho HS (haõy ñaùnh daáu X vaøo oâ choïn): Stt Bieän phaùp cuûa hieäu tröôøng Raát caàn thieát Caàn thieát Khoâng caàn thieát 1 Gaén noäi dung chöông trình hoïc vôùi thöïc teá cuoäc soáng 2 Daïy HS phöông phaùp töï hoïc ôû nhaø 3 Taêng cöôøng giaûng daïy baèng caùc phöông tieän coâng ngheä thoâng tin – maùy tính, maùy chieáu 4 Yeâu caàu HS phaûi töï ñoïc tröôùc baøi môùi ôû nhaø vaø ghi vaøo phieáu hoïc taäp tröôùc khi ñeán lôùp 5 Höôùng daãn HS phöông phaùp ñoïc saùch vaø ghi cheùp 6 Thay ñoåi hình thöùc kieåm tra theo höôùng phaùt huy tính saùng taïo cuûa HS 7 Yeâu caàu giaùo vieân thöôøng xuyeân söû duïng ñoà duøng daïy hoïc khi leân lôùp 8 Yeâu caàu GV giôùi thieäu saùch tham khaûo ñeå HS töï tìm ñoïc 9 Yeâu caàu GV ñöa ra caùc hình thöùc khen thöôûng nhöõng HS coù yù thöùc töï hoïc toát 10 Yeâu caàu GV giöõ moái lieân heä chaët cheõ vôùi gia ñình veà tình hình hoïc taäp cuûa HS 11 Tö vaán, tuyeân truyeàn cho PHHS veà yù nghóa cuûa töï hoïc vaø caùch toå chöùc hoïat ñoäng töï hoïc ôû nhaø. 12 Boài döôõng GV phöông phaùp daïy hoïc tích cöïc 13. Nhöõng bieän phaùp khaùc: …………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………….…………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………. Xin chaân thaønh caûm ôn Thaày/Coâ! PHUÏ LUÏC 3: PHIEÁU THAÊM DOØ YÙ KIEÁN HOÏC SINH Em thaân meán! Ñeå coù cô sôû ñaùnh giaù caùc bieän phaùp quaûn lyù cuûa hieäu tröôûng vaø naêng löïc töï hoïc cuûa hoïc sinh, chuùng toâi caàn thu thaäp yù kieán cuûa em veà nhöõng vaán ñeà naøy. Em haõy traû lôøi nhöõng caâu hoûi döôùi ñaây baèng caùch ñaùnh daáu X vaøo nhöõng oâ troáng hoaëc vieát caâu traû lôøi vaøo choã chöøa saün maø em thaáy phuø hôïp. I) THOÂNG TIN CAÙ NHAÂN (Em haõy traû lôøi baèng caùch khoanh troøn soá choïn) - Giôùi tính : 1. Nam 2. Nöõ - Tuoåi:...................Lôùp:............Tröôøng: …………………………… - Ngheà nghieäp cuûa cha:......................................................................... - Ngheà nghieäp cuûa meï:.......................................................................... II) CAÂU HOÛI KHAÛO SAÙT Caâu 1: Theo em, hoïc sinh coù caàn thieát ñöôïc GV taïo ñieàu kieän ñöôïc töï hoïc ôû tröôøng vaø ôû nhaø khoâng? (Haõy ñaùnh daáu X vaøo oâ choïn). Raát caàn thieát Caàn thieát Bình thöôøng Khoâng caàn thieát Caâu 2: Em ñoàng yù ôû möùc ñoä naøo veà vai troø cuûa töï hoïc ñoái vôùi hoïc sinh (haõy ñaùnh daáu X vaøo oâ choïn): Stt Vai troø cuûa töï hoïc Raát ñoàng yù Ñoàng yù Khoâng ñoàng yù 1 Giuùp HS cuûng coá tri thöùc 2 Giuùp HS naém vöõng tri thöùc 3 Giuùp HS môû roäng kieán thöùc 4 Giuùp HS phaùt huy tính tích cöïc hoïc taäp 5 Giuùp HS töï giaùc hoïc taäp 6 Giuùp HS saùng taïo hoïc taäp 7 Giuùp HS hình thaønh phöông phaùp hoïc taäp toát 8 Hình thaønh ôû HS ñoäng cô hoïc taäp toát 9 Reøn luyeän khaû naêng tö duy ôû HS 10 Reøn luyeän khaû naêng öùng phoù vôùi tình huoáng coù vaán ñeà 11 Giuùp HS hình thaønh vaø phaùt trieån nhaân caùch. 12 … Caâu 3: Em ñoàng yù ôû möùc ñoä naøo vôùi nhöõng muïc ñích hoïc taäp döôùi ñaây? (haõy ñaùnh daáu X vaøo oâ choïn): Stt Muïc ñích hoïc taäp Raát ñoàng yù Ñoàng yù Khoâng ñoàng yù 1 Em raát thích hoïc taäp 2 Em muoán laøm vui loøng cha meï 3 Em muoán laøm vui loøng thaày coâ 4 Em muoán ñöôïc caùc baïn thaùn phuïc 5 Em muoán ñöôïc ñieåm cao 6 Em khoâng muoán thua keùm baïn beø Caâu 4: Em thöôøng xuyeân söû duïng nhöõng phöông phaùp hoïc taäp naøo sau ñaây khi em töï hoïc ôû nhaø? (haõy ñaùnh daáu X vaøo oâ choïn): Stt Phöông phaùp hoïc taäp Thöôøng xuyeân Thænh thoaûng Khoâng söû duïng 1 Hoïc thuoäc loøng nhöõng baøi hoïc cuûa nhöõng moân khoa hoïc xaõ hoäi (Söû, Ñòa, Vaên…) 2 Hoïc thuoäc loøng coâng thöùc, lyù thuyeát cuûa nhöõng moân khoa hoïc töï nhieân 3 Xem caùc baøi taäp maãu (Vaên maãu, Toùan…) trong caùc loaïi saùch tham khaûo ñeå laøm baøi taäp cuûa mình 4 Töï tìm hieåu vaø lieân heä thöïc teá nhöõng tình huoáng ñaïo ñöùc xaûy ra trong cuoäc soáng 5 Töï laäp daøn yù caùc baøi Taäp laøm vaên vaø laøm baøi theo daøn yù ñoù 6 Töï phaân tích, chöùng minh caùc coâng thöùc (Toaùn, Lyù, Hoùa) ñeå hieåu roõ coâng thöùc ñoù hôn 7 Töï quan saùt, tìm daãn chöùng cho caùc söï kieän lòch söû ñaõ hoïc 8 Söu taàm vaø söû duïng saùch tham khaûo ñeå coù theâm kieán thöùc veà baøi hoïc 9 Coá gaéng suy nghó ñeå laøm baèng ñöôïc baøi toaùn khoù 10 Thaûo luaän vôùi baïn beø veà baøi hoïc 11 Nhôø baïn laøm baøi vaø cheùp baøi cuûa baïn 12. Caùc phöông phaùp khaùc: …………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………….. Caâu 5: Em thöôøng xuyeân hoïc nhöõng noäi dung gì khi ôû nhaø? (haõy ñaùnh daáu X vaøo oâ choïn): Stt Noäi dung hoïc taäp ôû nhaø Thöôøng xuyeân Thænh thoaûng Khoâng bao giôø 1 Hoïc baøi cuõ ñeå traû baøi cho ngaøy hoâm sau 2 Xem laïi baøi vöøa hoïc trong ngaøy 3 Laøm baøi taäp veà nhaø 4 Xem tröôùc noäi dung baøi môùi seõ ñöôïc hoïc vaøo ngaøy mai 5 Ñoïc theâm saùch tham khaûo 6 Laøm theâm baøi taäp ngoaøi saùch giaùo khoa ñeå cuûng coá kieán thöùc ñaõ hoïc 7 Ñi hoïc theâm caùc moân hoïc chính 8 Tìm taøi lieäu treân maïng internet phuïc vuï cho hoïc taäp 9. Caùc noäi dung khaùc: ………………………………………………………................ …………………………………………………………………………………...………………………………………………………………………… ……….. ...................................................................................................................... .................... ...................................................................................................................... .................... Caâu 6: Em thöôøng hoïc taäp ôû nhaø theo hình thöùc naøo? (haõy ñaùnh daáu X vaøo oâ choïn): Stt Hình thöùc hoïc taäp ôû nhaø Thöôøng xuyeân Thænh thoaûng Khoâng bao giôø 1 Hoïc moät mình 2 Hoïc coù thaày/coâ daïy keøm 3 Hoïc vôùi ngöôøi thaân (cha/ meï/ anh chò) 4 Hoïc vôùi nhoùm baïn Caâu 7: Em töï nhaän xeùt mình coù hay khoâng coù nhöõng kyõ naêng hoïc taäp sau: Stt Kyõ naêng hoïc taäp Coù Khoâng 1 Ñoïc töïa ñeà cuûa baøi hoïc trong SGK 2 Ñoïc löôùt toaøn boä noäi dung baøi hoïc 3 Ñoïc taäp trung vaøo töøng ñoaïn, phaàn ñaõ xaùc ñònh tröôùc 4 Ñöa ra nhaän xeùt veà noäi dung ñaõ ñoïc 5 Ñoïc baèng maét noäi dung baøi hoïc 6 Ñoïc to noäi dung baøi hoïc ñeå deã nhôù baøi 7 Taäp trung chuù yù ñeå hieåu baøi 8 Ghi laïi baøi giaûng cuûa giaùo vieân 9 Gaïch (toâ maøu) vaøo nhöõng yù caàn chuù yù trong baøi 10 Laäp sô ñoà heä thoáng hoùa nhöõng kieán thöùc ñaõ ñoïc 11 Ghi cheùp toùm taét noäi dung baøi hoïc 12 Thuyeát trình tröôùc lôùp 13 Kyõ naêng tìm taøi lieäu töø thö vieän 14 Kyõ naêng tìm taøi lieäu treân internet 15. Caùc kyõ naêng khaùc: ……………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …….. Caâu 8: Em thöôøng coù nhöõng kyõ naêng laäp keá hoïach töï hoïc naøo? Stt Kyõ naêng laäp keá hoïach töï hoïc Thöôøng xuyeân Thænh thoaûng Khoâng söû duïng 1 Lieät keâ vaø ghi laïi taát caû nhöõng coâng vieäc töï laøm 2 Xaây döïng keá hoaïch theo töøng tuaàn vaø töøng hoïc kyø 3 Phaân phoái thôøi gian hôïp lyù cho moãi coâng vieäc 4 Xaùc ñònh thôøi haïn phaûi hoaøn thaønh 5 Töï kieåm tra ñaùnh giaù vieäc thöïc hieän keá hoïach 6. Caùc kyõ naêng khaùc: ……………………………………………………… ………………………………………………………………………………… Caâu 9: Moãi ngaøy em thöôøng xuyeân daønh bao nhieâu thôøi gian cho vieäc töï hoïc ôû nhaø (khoâng tính thôøi gian em ñi hoïc theâm): Stt Thôøi gian töï hoïc Thöôøng xuyeân Thænh thoaûng Khoâng söû duïng 1 Döôùi 2 giôø 2 Töø 2 -3 giôø 3 Töø 3 – 4 giôø 4 Töø 4 – 5 giôø 5 Treân 5 giôø Caâu 10: Noäi dung saùch giaùo khoa em ñang hoïc thuaän tieän cho vieäc töï hoïc cuûa em (Haõy ñaùnh daáu X vaøo oâ choïn). Raát thuaän tieän Töông ñoái thuaän tieän Khoâng quan taâm vì chæ hoïc vôû ghi Khoâng thuaän tieän vì noäi dung khoù hieåu Caâu 11: Möùc ñoä ñoàng yù cuûa em veà nhöõng phöông phaùp giaûng daïy cuûa giaùo vieân coù aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng töï hoïc cuûa em? (haõy ñaùnh daáu X vaøo oâ choïn): Stt Phöông phaùp giaûng daïy cuûa GV Raát ñoàng yù Ñoàng yù Khoâng ñoàng yù 1 GV chæ ñoïc baøi cho HS cheùp 2 GV hay ñaët caâu hoûi cho HS traû lôøi 3 GV giaûng giaûi kyõ löôõng baøi hoïc nhöng khoâng ñaët caâu hoûi 4 GV söû duïng ñoà duøng tröïc quan khi giaûng baøi 5 GV giaûng baøi theo yù chính vaø yeâu caàu HS tham khaûo saùch giaùo khoa 6 GV giaûng baøi ñoàng thôøi ghi ñaày ñuû noäi dung treân baûng ñeå HS cheùp laïi 7 GV giao baøi taäp cho HS chuaån bò baøi thuyeát trình ôû nhaø, sau ñoù höôùng daãn HS thaûo luaän treân lôùp. 8 GV cho baøi vaên maãu ñeå HS hoïc thuoäc 9 GV höôùng daãn HS laäp daøn baøi vaø HS töï tìm yù ñeå vieát noäi dung baøi 10 GV giuùp HS hình thaønh khaùi nieäm baèng caùch höôùng daãn HS laøm thí nghieäm hoaëc quan saùt hieän töôïng ñeå tìm ra keát quaû 11 GV ñöa ra tình huoáng coù vaán ñeà ñeå HS suy nghó veà baøi hoïc 12 GV toå chöùc cho HS chôi troø chôi ñeå qua ñoù truyeàn thuï kieán thöùc 13 GV cuûng coá baøi hoïc baèng caùch cho HS ñoùng vai theo noäi dung baøi hoïc 14 GV yeâu caàu HS veà nhaø laøm heát baøi taäp trong SGK 15 GV cho theâm caùc baøi taäp ngoaøi SGK ñeå HS luyeän taäp ôû nhaø 16 GV thöôøng kieåm tra ñaùnh giaù quaù trình hoïc cuûa HS 17 GV yeâu caàu HS tìm ñoïc theâm caùc saùch tham khaûo 18 GV söû duïng giaùo aùn ñieän töû trong giaûng daïy 18. Caùch daïy khaùc: ……………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……. ............................................................................................................................... ............................................................................................................................... . Caâu 12: Ngöôøi höôùng daãn em phöông phaùp töï hoïc coù hieäu quaû? Stt Ngöôøi giuùp ñôõ töï hoïc Coù Khoâng 1 Cha/Meï 2 Anh/ chò trong gia ñình 3 Giaùo vieân chuû nhieäm 4 Giaùo vieân boä moân 5 Baïn beø Caâu 13: Caùc hình thöùc sinh hoïat ngoaøi trôøi aûnh höôûng ñeán hoïat ñoäng töï hoïc cuûa em: Stt Hoaït ñoäng ngoïai khoùa Thöôøng xuyeân aûnh höôûng Thænh thoaûng aûnh höôûng Khoâng aûnh höôûng 1 Tham quan ñeå cuûng coá lyù thuyeát ñöôïc hoïc 2 Caém traïi vaøo caùc dòp leã 3 Sinh hoaït Ñoaøn/Ñoäi 4 Tham gia caùc cuoäc thi ñoá vui 5 Tham gia caùc hoaït ñoäng vaên hoùa, vaên ngheä 6 Tham gia caùc hoaït ñoäng theå duïc theå thao Caâu 14: Nguyeân nhaân thöôøng gaây aûnh höôûng khoâng toát ñeán hoaït ñoäng töï hoïc cuûa em: Stt Nguyeân nhaân aûnh höôûng Thöôøng xuyeân aûnh höôûng Thænh thoaûng aûnh höôûng Khoâng aûnh höôûng 1 Do em coù thoùi quen hoïc thuï ñoäng 2 Em chöa ñöôïc reøn luyeän caùc kyõ naêng töï hoïc 3 Do ñieàu kieän hoïc taäp ôû nhaø thieáu thoán (khoâng coù goùc hoïc taäp…) 4 Do ñieàu kieän hoïc taäp ôû tröôøng thieáu thoán 5 Do thieáu thôøi gian caàn thieát cho töï hoïc ôû nhaø (thôøi gian ñi hoïc theâm…) 6 Do thieáu thôøi gian caàn thieát cho töï hoïc ôû tröôøng (khoái löôïng kieán thöùc nhieàu…) 7 GV chöa chuû ñoäng toå chöùc phong traøo töï hoïc toát ôû HS 8 GV ít söû duïng caùc phöông phaùp giaûng daïy tích cöïc 9 GV thöôøng ñöa baøi laøm maãu cho HS hoïc 10 GV chöa bieát taïo höùng thuù cho HS hoïc taäp 11 Thieáu taøi lieäu tham khaûo 12 Cha meï ít quan quan vieäc hoïc cuûa con 13 Caùch thi cöû/kieåm tra chöa khuyeán khích naêng löïc töï hoïc cuûa HS Caùm ôn söï coäng taùc cuûa em! PHUÏ LUÏC 4 THOÁNG KEÂ VEÀ ÑOÄ TUOÅI VAØ TRÌNH ÑOÄ CUÛA HS ÑÖÔÏC KHAÛO SAÙT TT Caùc chæ soá Vaên Löông Phaïm Hoàng Thaùi Phaïm Höõu Chí Nguyeãn Traõi Traàn Nguyeân Haõn Ñoä tuoåi Nam Nöõ Nam Nöõ Nam Nöõ Nam Nöõ Nam Nöõ Toång soá 12 14 12 15 8 11 9 10 13 10 11 113 13 15 12 14 11 11 13 11 13 14 11 125 14 14 11 12 13 12 15 9 14 10 11 121 15 8 9 15 11 10 13 9 13 9 11 108 16 1 3 5 3 1 5 3 5 5 8 39 52 47 61 46 45 55 42 58 48 52 1 Toång soá 99 107 100 100 100 506 Lôùp 6 17 13 20 9 11 14 12 13 10 15 134 Lôùp 7 12 13 16 10 10 15 9 16 12 13 126 Lôùp 8 10 15 13 13 13 12 11 14 14 11 126 Lôùp 9 13 6 12 14 11 14 10 15 12 13 120 52 47 61 46 45 55 42 58 48 52 2 Toång soá 99 107 100 100 100 506 PHUÏ LUÏC 5 ÑIEÀU TRA VEÀ NGHEÀ NGHIEÄP CUÛA CHA MEÏ HS ÑÖÔÏC KHAÛO SAÙT. Vaên Löông Phaïm Hoàng Thaùi Phaïm Höõu Chí Nguyeãn Traõi Traàn Nguyeân Haõn Ngheà nghieäp cuûa cha Nam Nöõ Nam Nöõ Nam Nöõ Nam Nöõ Nam Nöõ Toång soá Caùn boä coâng chöùc 10 11 3 9 7 6 6 7 6 6 71 Chieán só löïc löôïng vuõ trang 4 1 4 2 3 3 3 3 1 3 27 Buoân baùn 8 8 6 4 9 4 9 6 4 6 64 Laøm bieån 1 1 34 19 8 21 12 26 28 28 178 Laøm ruoäng, laøm muoái 13 6 1 3 6 5 5 6 1 0 46 Dòch vuï 14 14 6 3 9 11 2 3 0 4 66 Ngheà khaùc 0 4 2 1 1 1 1 1 1 1 13 Khoâng ngheà nghieäp 1 2 2 4 2 2 3 4 4 3 27 51 47 58 45 45 53 41 56 45 51 Toång soá(*) 98 103 98 97 96 492 Vaên Löông Phaïm Hoàng Thaùi Phaïm Höõu Chí Nguyeãn Traõi Traàn Nguyeân Haõn Ngheà nghieäp cuûa meï Nam Nöõ Nam Nöõ Nam Nöõ Nam Nöõ Nam Nöõ Toång soá Caùn boä coâng chöùc 10 8 6 9 6 8 7 9 3 3 69 Chieán só löïc löôïng vuõ trang 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 Buoân baùn 19 26 19 9 15 20 5 24 19 20 176 Laøm ruoäng, laøm muoái 3 2 4 4 6 8 6 2 4 3 42 Dòch vuï 8 5 6 8 7 5 8 9 8 5 69 Ngheà khaùc 6 2 12 6 6 6 7 7 5 9 66 Khoâng ngheà nghieäp 4 3 10 9 5 5 8 5 6 11 66 50 47 57 45 45 52 41 56 45 51 Toång soá(*) 97 102 97 97 96 489 (*). Trong soá HS ñöôïc khaûo saùt, coù 14 HS nam vaø 17 HS nöõ thuoäc dieän moà coâi cha hoaëc meï hay cha meï ly hoân. Vì theá, soá lieäu thoáng keâ chæ tính 492 HS nam vaø 489 HS nöõ. PHUÏ LUÏC 6 THOÁNG KEÂ VEÀ TUOÅI ÑÔØI, TUOÅI NGHEÀ VAØ CHUYEÂN NGAØNH CUÛA GV ÑÖÔÏC KHAÛO SAÙT Caùc chæ soá Chuyeân ngaønh Nhieäm vuï ñöôïc phaân coâng Tuoåi ñôøi GT Töï nhieân Xaõ hoäi Ngoaïi ngöõ GV boä moân GV chuû nhieäm Toå tröôûng Toång soá Nam 11 4 4 13 6 0 19 Döôùi 26 Nöõ 6 32 6 20 24 0 44 Nam 12 14 2 1 25 2 28 26 - 30 Nöõ 10 30 4 5 35 4 44 Nam 17 2 8 2 15 10 27 31 - 35 Nöõ 26 16 22 6 42 16 64 Nam 11 7 3 14 7 0 21 36 - 40 Nöõ 8 14 6 8 15 5 28 Nam 2 5 2 4 4 1 9 Treân 40 Nöõ 10 13 5 12 12 4 28 Toång soá 113 137 62 85 185 42 312 Tuoåi ngheà Nam 6 3 3 6 6 0 12 Döôùi 3 naêm Nöõ 6 16 3 10 15 0 25 Nam 8 6 1 5 10 0 15 3 - 5 naêm Nöõ 8 15 4 6 21 0 27 Nam 11 9 2 9 11 2 22 6 - 10 naêm Nöõ 12 30 6 5 39 4 48 Nam 16 3 10 8 11 10 29 11 - 15 naêm Nöõ 17 17 21 11 28 16 55 Nam 10 7 1 2 16 0 18 16 - 20 naêm Nöõ 9 17 6 12 15 5 32 Nam 2 4 2 4 3 1 8 Hôn 20 naêm Nöõ 8 10 3 7 10 4 21 Toång soá 113 137 62 85 185 42 312 PHUÏ LUÏC 7 Thoáng keâ veà tuoåi ñôøi, tuoåi ngheà vaø thaâm nieân cuûa CBQL Trình ñoâï chuyeân moân Thaâm nieân quaûn lyù Chæ soá Cao ñaúng Ñaïi hoïc < 5 naêm 5 -10 naêm 11- 15 naêm 16- 20 naêm > 20 naêm Toång soá Tuoåi ñôøi Döôùi 26 0 0 0 0 0 0 0 0 26 - 30 0 1 1 1 31 - 35 1 1 1 35 - 40 2 2 2 1 1 4 Treân 40 7 3 2 5 1 2 10 Toång soá 9 7 4 3 6 1 2 16 Tuoåi ngheà Döôùi 3 naêm 0 0 0 0 0 0 0 0 3 - 5 naêm 0 0 0 0 0 0 0 0 6 - 10 naêm 1 1 1 11 - 15 naêm 2 3 3 1 1 5 16 - 20 naêm 2 1 1 2 Treân 20 naêm 5 3 1 4 1 2 8 Toång soá 9 7 4 3 6 1 2 16 PHUÏ LUÏC 8 NHAÄT KYÙ QUAN SAÙT Thôøi gian Ñoái töôïng Ñôn vò Noäi dung quan saùt Ghi chuù 09/2006 GV – HS Phaïm Hoàng Thaùi +Vieäc GVCN toå chöùc caùc hình thöùc hoïc nhoùm, hoïc toå + Caùc hình thöùc sinh hoaït Ñoäi 10/2006 CBQL Caùc tröôøng + Caùc hoaït ñoäng chæ ñaïo toå chuyeân moân thöïc hieän nhieäm vuï naêm hoïc 11/2006 Toång phuï traùch – Ñoäi vieân Vaên Löông + Vieäc toå chöùc caùc phong traøo thi ñua hoïc toát chaøo möøng 20/11. 03/2007 GV – HS Caùc tröôøng + Hoaït ñoäng ñoåi môùi PPDH thoâng qua caùc tieát chuyeân ñeà, hoäi giaûng vaø thao giaûng PHUÏ LUÏC 9 NHAÄT KYÙ PHOÛNG VAÁN Thôøi gian Ñoái töôïng Ñôn vò Noäi dung phoûng vaán Ghi chuù 10/2006 GV – HS Caùc tröôøng +Phöông phaùp töï hoïc ôû nhaø cuûa HS + Caùc daáu hieäu theå hieän naêng löïc töï hoïc cuûa HS 10/2006 CBQL Caùc tröôøng + Ñaùnh giaù veà naêng löïc töï hoïc cuûa HS + Nhöõng bieän phaùp chæ ñaïo thuùc ñaåy hoaït ñoäng daïy vaø hoïc ôû ñôn vò. 11/2006 Toång phuï traùch – GVCN Caùc tröôøng + Caùc bieän phaùp taùc ñoäng tích cöïc ñeå HS hoïc toát + Höùng thuù cuûa HS ñoái vôùi HÑGDNGLL 03/2007 GV – HS Caùc tröôøng + Caùc hoaït ñoäng daïy hoïc cuûa GV nhaèm taïo höùng thuù cho HS hoïc taäp + Nhöõng khoù khaên trong vieäc ñoåi môùi PPDH ._.