Thực trạng quản lý công tác giáo dục đạo đức qua hoạt động ngoài giờ lên lớp ở các trường tiểu học, huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh

HỌC HUYỆN BÌNH CHÁNH, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC Chuyên ngành: Quản lý Giáo dục Mã số : 60 14 05 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. VÕ THỊ BÍCH HẠNH Thành phố Hồ Chí Minh – 2011 0BLỜI CẢM ƠN uận văn này là kết quả của quá trình học tập tại trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh và quá trình công tác của tác giả tại trường Tiểu học Vĩnh Lộc A, huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh trong suốt nhiều năm qua. Với tình cảm chân thành, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn đến Ban tổ chức Chương trình 500 của Thành ủy TP. HCM, quý thầy cô đã tham gia giảng dạy lớp cao học khóa 20 chuyên ngành Quản lý Giáo dục và thầy cô ở Phòng Khoa học Công nghệ & Sau Đại học, Khoa Tâm lý – Giáo dục của trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh, tất cả cán bộ quản lý và thầy cô công tác tại các trường Tiểu học huyện Bình Chánh đã tận tình giúp đỡ tạo điều kiện cho tác giả trong quá trình nghiên cứu để hoàn thành đề tài luận văn này. Đặc biệt tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Tiến sĩ Võ Thị Bích Hạnh, giảng viên khoa Tâm lý – Giáo dục trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, người đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tác giả nghiên cứu đề tài và hoàn chỉnh luận văn. Mặc dù bản thân đã có nhiều nỗ lực nhưng chắc chắn luận văn không tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận được những ý kiến đóng góp bổ sung của quý thầy cô và các đồng nghiệp. Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 12/2010 Tác giả Trần Hồng Nhung L 1BMỤC LỤC 3TLỜI CẢM ƠN3T ........................................................................................................... 3 3TMỤC LỤC3T ................................................................................................................ 4 3TDANH MỤC CÁC KÍ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT3T............................................ 7 3TMỞ ĐẦU3T ................................................................................................................... 8 3T1. Lý do chọn đề tài:3T ....................................................................................................... 8 3T2. Mục đích nghiên cứu:3T ............................................................................................... 10 3T . Khách thể và đối tượng nghiên cứu:3T........................................................................ 10 3T4. Giả thuyết khoa học:3T ................................................................................................ 10 3T5. Nhiệm vụ nghiên cứu:3T ............................................................................................. 11 3T6. Phương pháp nghiên cứu:3T ........................................................................................ 11 3TCHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN3T ........................................................................... 14 3T1.1 Vài nét về lịch sử nghiên cứu vấn đề3T...................................................................... 14 3T1.2 Một số khái niệm cơ bản có liên quan3T ................................................................... 16 3T1.2.1 Đạo đức:3T ............................................................................................................ 16 3T1.2.2 Giáo dục đạo đức3T ............................................................................................... 16 3T1.2.3 Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp3T................................................................. 16 3T1.2.4 Quản lý:3T ............................................................................................................. 17 3T1.2.5 Quản lý giáo dục3T ................................................................................................ 18 3T1.2.6 Quản lý trường học:3T ........................................................................................... 20 3T1.2.7 Quản lý công tác giáo dục đạo đức3T .................................................................... 20 3T1.3 Giáo dục đạo đức ở trường Tiểu học3T ..................................................................... 21 3T1.3.1 Khái niệm3T .......................................................................................................... 21 3T1.3.2 Ý nghĩa3T .............................................................................................................. 21 3T1.3.3 Mục tiêu3T ............................................................................................................ 22 3T1.3.4 Nội dung3T ............................................................................................................ 22 3T1.3.5 Phương pháp giáo dục đạo đức3T .......................................................................... 24 3T1.3.6 Con đường cơ bản của giáo dục đạo đức3T ............................................................ 27 3T1.4 Nội dung quản lý công tác giáo dục đạo đức qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh các trường Tiểu học3T .......................................................................... 30 3T1.4.1 Kế hoạch hoá công tác giáo dục đạo đức qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp3T .............................................................................................................................. 31 3T1.4.2 Tổ chức công tác giáo dục đạo đức qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp3T ... 32 3T1.4.3 Chỉ đạo công tác giáo dục đạo đức qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp3T .... 33 3T1.4.4 Công tác kiểm tra, đánh giá, khen thưởng hoạt động giáo dục đạo đức qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp3T .................................................................................. 34 3TCHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CÔNG TÁC GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC QUA HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN BÌNH CHÁNH, TP.HCM3T ................................................... 36 3T2.1 Đặc điểm tình hình kinh tế - xã hội, giáo dục ở huyện Bình Chánh3T..................... 36 3T2.1.1 Đặc điểm tình hình kinh tế - xã hội3T .................................................................... 36 3T2.1.2 Đặc điểm về giáo dục3T......................................................................................... 37 3T2.1.3 Khái quát về Bậc Tiểu học của huyện Bình Chánh, TP.HCM3T .......................... 37 3T2.2 Thực trạng công tác giáo dục đạo đức qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các trường Tiểu học huyện Bình Chánh, TP.HCM3T .................................................... 38 3T2.2.1. Mô tả khách thể nghiên cứu và cách thức cho điểm, tính điểm3T .......................... 38 3T2.2.2. Công tác giáo dục đạo đức qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các trường Tiểu học3T .......................................................................................................... 40 3T2.3 Quản lý công tác giáo dục đạo đức qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các trường Tiểu học huyện Bình Chánh, TP.HCM3T .................................................... 46 3T2.3.1. Thực trạng nhận thức về tầm quan trọng của việc quản lý công tác giáo dục đạo đức qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp3T ............................................................. 46 3T2.3.2 Thực trạng lập kế hoạch giáo dục đạo đức qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp3T .............................................................................................................................. 48 3T2.3.3 Thực trạng tổ chức chỉ đạo thực hiện kế hoạch giáo dục đạo đức qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp3T .......................................................................................... 52 3T2.3.4 Thực trạng kiểm tra, đánh giá và rút kinh nghiệm hoạt động giáo dục đạo đức qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp3T .......................................................................... 59 3T2.4 Những thuận lợi và khó khăn trong quản lý công tác giáo dục đạo đức qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp3T ................................................................................... 62 3T2.4.1. Thuận lợi3T .......................................................................................................... 62 3T2.4.2. Khó khăn3T .......................................................................................................... 62 3T2.5 Nguyên nhân của những hạn chế trong việc quản lý giáo dục đạo đức qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp3T ................................................................................... 65 3T2.5.1 Nguyên nhân khách quan:3T ................................................................................. 65 3T2.5.2 Nguyên nhân chủ quan:3T ..................................................................................... 66 3TCHƯƠNG 3: CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ CÔNG TÁC GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC QUA HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN BÌNH CHÁNH, TPHCM3T ................................. 68 3T .1. Cơ sở lý luận:3T ......................................................................................................... 68 3T .2. Cơ sở thực tiễn:3T...................................................................................................... 69 3T .3. Các biện pháp:3T ....................................................................................................... 70 3T .3.1. Biện pháp 1: Tuyên truyền, giáo dục làm cho GV, cán bộ, công nhân viên, học sinh trong nhà trường và phụ huynh học sinh hiểu được tầm quan trọng, nội dung giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học qua HĐGDNGLL. 3T ............................................... 70 3T .3.2 Biện pháp 2: Xây dựng kế hoạch giáo dục đạo đức có chất lượng3T ...................... 72 3T .3.3 Biện pháp 3: Nâng cao hiệu quả việc tổ chức và chỉ đạo thực hiện hoạt động giáo dục đạo đức.3T ............................................................................................................... 73 3T .3.4 Biện pháp 4: Tăng cường sự phối hợp giữa các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường trong công tác giáo dục đạo đức qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.3T ................................................................................................................................... 80 3T .3.5. Biện pháp 5: Xây dựng tốt môi trường sư phạm3T ................................................ 82 3T .3.6. Biện pháp 6: Đầu tư hơn về thời gian, kinh phí, cơ sở vật chất cho hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.3T ......................................................................................... 84 3T .3.7. Biện pháp 7 : Cải tiến việc kiểm tra, đánh giá công tác giáo dục đạo đức qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp3T .................................................................................. 85 3T .4 Khảo cứu tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp3T .................................. 86 3T .4.1 Tính cần thiết3T ..................................................................................................... 86 3T .4.2 Tính khả thi3T ....................................................................................................... 88 3TKẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ3T ................................................................................ 91 3T1.Kết luận:3T .................................................................................................................... 91 3T2. Kiến nghị:3T ................................................................................................................. 93 3T ÀI LIỆU THAM KHẢO3T ..................................................................................... 96 3TPHỤ LỤC3T ............................................................................................................... 99 2BDANH MỤC CÁC KÍ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT CHỮ VIẾT TẮT VIẾT ĐẦY ĐỦ TPHCM Thành phố Hồ Chí Minh GDĐĐ Giáo dục đạo đức HĐGDNGLL Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp CBQL Cán bộ quản lý GV Giáo viên ĐTB Điểm trung bình x Điểm trung bình của cán bộ quản lý y Điểm trung bình của giáo viên 3BMỞ ĐẦU 10B . Lý do chọn đề tài: Nhân loại bước vào thế kỷ XXI, một thế kỷ phát triển với các đặc điểm cơ bản: sự bùng nổ thông tin, sự phát triển mạnh mẽ trên tất cả các lĩnh vực nhờ công nghệ mới, vật liệu mới và sự hợp tác rộng rãi trong khu vực, thế giới đang biến đổi cực kỳ nhanh với sự phát triển như vũ bão về khoa học – kĩ thật – công nghệ; các quốc gia, khu vực ngày càng phụ thuộc lẫn nhau; xã hội đang tiến dần đến “xã hội học tập”; con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển kinh tế - xã hội. Sự phát triển của thời đại đã làm thay đổi những giá trị của thời đại nói chung và hệ thống giá trị đạo đức và nhân văn nói riêng. Điều đó đòi hỏi con người phải được trang bị những giá trị đạo đức và nhân văn có tính phổ quát để trở thành con người nhân văn – nhân bản – nhân ái; con người công dân có bản sắc riêng, có cá tính, con người có trình độ khoa học và công nghệ, có năng lực nghề nghiệp, tay nghề cao; con người cá nhân có tính độc lập, tự chủ, tự giác, năng động, có tinh thần hợp tác, có khả năng thích ứng cao, biết giữ chữ tín và thăng tiến. Trong xu thế hội nhập toàn cầu hiện nay, vấn đề bảo vệ môi trường, vấn đề giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc, vấn đề giáo dục nói chung và giáo dục đạo đức (GDĐĐ) nói riêng đang là mối quan tâm của các quốc gia. Trong sự phát triển giáo dục của mỗi nước, đồng thời với việc cập nhật thông tin khoa học, công nghệ vào nhà trường còn phải quan tâm đến định hướng giáo dục giá trị đạo đức và nhân văn cho thế hệ trẻ. “Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai”. Đó là sự khẳng định vai trò, vị trí của trẻ em: Công dân – chủ nhân tương lai của đất nước, lớp người kế tục sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Do đó, các em phải được quan tâm giáo dục toàn diện và được hưởng một nền giáo dục đầy đủ, với điều kiện tốt nhất hiện có. Vai trò, tầm quan trọng của GDĐĐ từ xưa đến nay đã được nhiều nhà giáo dục, nhiều triết gia, nhiều học giả quan tâm và khẳng định “đạo đức như gốc của cây, ngọn nguồn của sông suối, sức mạnh của con người, sức có mạnh mới gánh được nặng và đi được xa”(Hồ Chí Minh). Đạo đức là cái gốc trong nhân cách toàn diện của mỗi con người. Chính vì vậy, việc GDĐĐ cho mọi người, nhất là với học sinh Tiểu học là việc làm có tầm quan trọng rất lớn và rất cần thiết vì ông bà ta thường nói: “Dạy con từ thuở còn thơ”, “Cây non dễ uốn” - đạo đức không tự có, nó chỉ được hình thành qua con đường giáo dục và tự giáo dục. Sinh thời, Hồ Chủ tịch rất mực yêu thương, quan tâm đến việc rèn luyện, giáo dục thế hệ trẻ. Người đã dạy: Bây giờ phải học, học để yêu Tổ quốc, yêu nhân dân, yêu lao động, yêu khoa học, yêu đạo đức. Trong việc thực hiện nhiệm vụ giáo dục toàn diện hiện nay, GDĐĐ cho học sinh là nhiệm vụ chính trị hàng đầu của mỗi nhà trường. GDĐĐ cho học sinh có vai trò rất quan trọng. Nó góp phần hình thành, phát triển nhân cách toàn diện cho các em, giúp trẻ em rèn luyện ý thức, trách nhiệm, hành vi công dân ngay từ khi còn nhỏ, biết sống hợp lí và tuân thủ pháp luật. Không thực hiện nghiêm túc công tác giáo dục này, sẽ làm cho nhân cách của học sinh phát triển méo mó. Đặc biệt trong giai đoạn hiện nay, nhiều tác động từ mặt trái của cơ chế thị trường đã ảnh hưởng không nhỏ đến ý thức, thái độ, trách nhiệm, hành vi sống của trẻ em. Bậc Tiểu học là bậc học nền tảng, cung cấp, rèn luyện, hình thành cho học sinh những kĩ năng cơ bản như: giao tiếp, đọc, viết, tính toán,…GDĐĐ là một trong các con đường quan trọng để hình thành kĩ năng giao tiếp có văn hóa, đạo đức, thẩm mĩ cho học sinh. Mặt khác, thực tiễn đạo đức đầy biến động, những yếu tố tích cực và tiêu cực đan xen, đang từng ngày từng giờ tác động vào học đường. Do đó, GDĐĐ là một nội dung giáo dục hết sức cần thiết và quan trọng nhằm trang bị cho học sinh kiến thức, kinh nghiệm, thái độ đúng mực trong lựa chọn hành vi ứng xử phù hợp chuẩn mực đạo đức của xã hội. Ngoài những hoạt động học tập các môn học, học sinh còn có những hoạt động khác như lao động, công tác xã hội, sinh hoạt tập thể, vui chơi giải trí, văn nghệ, thể dục thể thao, giao tiếp,…Đó là những hoạt động để thoả mãn những nhu cầu sống của cá nhân học sinh hoặc để đáp ứng những nhu cầu của xã hội, của tập thể học sinh, của nhà trường và gia đình…Đó chính là những hoạt động thực tiễn có tác dụng hình thành cảm xúc và hành vi đạo đức cho học sinh. Nếu hoạt động học tập các môn học là do chương trình và kế hoạch dạy học chi phối thì những hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp (HĐGDNGLL) là do cuộc sống hàng ngày của học sinh chi phối theo yêu cầu hình thành và phát triển nhân cách. Thông qua HĐGDNGLL, học sinh tiếp xúc trực tiếp với thế giới xung quanh và với những cá nhân khác trong các mối quan hệ muôn màu, muôn vẻ của cuộc sống, từ đó hình thành các phẩm chất phù hợp với yêu cầu của cuộc sống. Nếu con đường GDĐĐ thông qua việc giảng dạy các môn học có tác dụng chủ yếu là giúp học sinh nhận thức các yêu cầu của chuẩn mực đạo đức thì HĐGDNGLL giúp học sinh hình thành kĩ năng, thói quen, rèn luyện ý chí và củng cố niềm tin đạo đức. Từ đó, học sinh biết vận dụng những biểu tượng và kiến thức mà các em đã được học trong các môn học vào cuộc sống. Từ sự cần thiết trên, tôi chọn đề tài: Thực trạng quản lý công tác giáo dục đạo đức qua hoạt động ngoài giờ lên lớp ở các trường Tiểu học huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh làm nội dung cho đề tài nghiên cứu của bản thân nhằm làm rõ thực trạng và góp phần nâng cao chất lượng quản lý hoạt động GDĐĐ cho học sinh Tiểu học trên địa bàn huyện. 1B2. Mục đích nghiên cứu: Trên cơ sở khảo sát thực trạng quản lý công tác GDĐĐ qua HĐGDNGLL ở các trường Tiểu học huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh (TPHCM), phân tích nguyên nhân và đề xuất một số biện pháp quản lý công tác GDĐĐ qua HĐGDNGLL nhằm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở các trường Tiểu học. 12B3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu: 3.1 Khách thể nghiên cứu: Công tác quản lý hoạt động giáo dục ở các trường Tiểu học huyện Bình Chánh. 3.2 Đối tượng nghiên cứu: Thực trạng quản lý công tác GDĐĐ qua HĐGDNGLL cho học sinh các trường Tiểu học ở huyện Bình Chánh, TPHCM. 13B4. Giả thuyết khoa học: Hiện nay việc quản lý công tác GDĐĐ cho HS các trường Tiểu học ở huyện Bình Chánh – TPHCM qua HĐGDNGLL còn một số mặt hạn chế: − Chưa thực hiện tốt việc lập kế hoạch công tác quản lý hoạt động GDĐĐ cho học sinh Tiểu học thông qua các HĐGDNGLL. − Chưa thực hiện chặt chẽ việc tổ chức chỉ đạo công tác GDĐĐ qua HĐGDNGLL cho học sinh Tiểu học. − Chưa thực hiện có hiệu quả việc kiểm tra, đánh giá, rút kinh nghiệm công tác GDĐĐ qua HĐGDNGLL cho học sinh Tiểu học. Vì vậy, cần có những biện pháp quản lý công tác GDĐĐ qua HĐGDNGLL hợp lý hơn cho học sinh Tiểu học. Từ đó, khắc phục những tồn tại và nâng cao hiệu quả GDĐĐ cho học sinh các trường Tiểu học ở huyện Bình Chánh, TPHCM. 14B5. Nhiệm vụ nghiên cứu: 5.1 Nghiên cứu một số cơ sở lý luận về GDĐĐ và quản lý công tác GDĐĐ qua HĐGDNGLL cho học sinh Tiểu học nhằm xác lập cơ sở lý luận cho đề tài. 5.2 Tìm hiểu thực trạng quản lý công tác GDĐĐ qua HĐGDNGLL ở các trường Tiểu học huyện Bình Chánh, TPHCM hiện nay. 5.3 Đề xuất một số biện pháp quản lý công tác GDĐĐ qua HĐGDNGLL ở các trường Tiểu học huyện Bình Chánh, TPHCM nhằm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở các trường Tiểu học. 15B6. Phương pháp nghiên cứu: 6.1. Phương pháp luận nghiên cứu: 70B6.1.1 Quan điểm hệ thống cấu trúc: Vận dụng quan điểm hệ thống cấu trúc, người nghiên cứu nhận thấy thực trạng quản lý công tác GDĐĐ cho học sinh bao gồm những yếu tố sau đây: - Mục tiêu quản lý: Công tác GDĐĐ cho học sinh bậc Tiểu học. - Nội dung quản lý: + Hoạt động dạy học môn Đạo đức theo phân phối chương trình + HĐGDNGLL + Hoạt động giáo dục theo chủ điểm + Tiết chào cờ đầu tuần + Tiết hoạt động tập thể + Các hoạt động chính trị-xã hội + Ngoại khóa: mời nói chuyện nhân những ngày kỉ niệm, ngày lễ lớn, nói chuyện về phòng chống tệ nạn xã hội, bảo vệ môi trường, các tấm gương đạo đức trong cuộc sống, tham quan… + Công tác chủ nhiệm lớp, trao đổi, liên lạc với phụ huynh - Chủ thể quản lý: Hiệu trưởng, Hiệu phó chuyên môn, Giáo viên (GV), tổng phụ trách Đội ở trường Tiểu học ở huyện Bình Chánh - Đối tượng quản lý: Học sinh - Kết quả quản lý: + Thúc đẩy các hoạt động giáo dục khác nâng cao uy tín, hiệu quả đào tạo của nhà trường. + Nâng cao nhận thức của GV đối với họat động giảng dạy môn đạo đức góp phần hình thành nhân cách toàn diện cho học sinh. + Học sinh có kiến thức, hành vi, thái độ phù hợp với chuẩn mực đạo đức. 71B6.1.2 Quan điểm lịch sử: Các trường Tiểu học ở huyện Bình Chánh được khảo sát nghiên cứu trong 1 năm. 72B6.1.3 Quan điểm thực tiễn: Điều tra thực trạng quản lý công tác GDĐĐ qua HĐGDNGLL ở các trường Tiểu học huyện Bình Chánh, TPHCM giai đoạn hiện nay. Từ đó, thấy được những thành tựu cũng như những vấn đề cấp bách cần sớm khắc phục và có những đề xuất cho công tác này trong thời gian tới. Thực hiện tốt công tác này sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục ở địa bàn huyện Bình Chánh nói riêng cũng như TPHCM nói chung. 6.2 Phương pháp nghiên cứu: 73B6.2.1 Phương pháp nghiên cứu lý luận: - Nghiên cứu lý thuyết về giáo dục, GDĐĐ, quản lý giáo dục, quản lý GDĐĐ. - Phương pháp phân tích, tổng hợp lý thuyết về quản lý công tác GDĐĐ qua HĐGDNGLL. - Phân loại, hệ thống hóa lý thuyết các lý thuyết cần nghiên cứu trong phạm vi đề tài; lý luận về quản lý và quản lý công tác GDĐĐ. - Tổng hợp, nghiên cứu, khai thác những tri thức khoa học đã có trong các công trình khoa học, chính sách, chiến lược, chỉ thị,…của ngành Giáo dục và Đào tạo; sách, tạp chí chuyên ngành,…nhằm xác lập cơ sở pháp lý và cơ sở lý luận của đề tài nghiên cứu. 74B6.2.2 Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: 6.2.2.1 Phương pháp quan sát: Quan sát các hoạt động của nhà trường: sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt Sao nhi đồng, sinh hoạt chủ nhiệm lớp. 6.2.2.2 Phương pháp điều tra giáo dục: Sử dụng phương pháp điều tra giáo dục để trưng cầu ý kiến của cán bộ quản lý (CBQL), tổng phụ trách Đội và GV chủ nhiệm của một số trường Tiểu học ở huyện Bình Chánh, TP HCM. 6.2.2.3 Phương pháp thống kê toán học: Phương pháp xử lý thông tin qua điều tra: thực hiện theo phương pháp thống kê số liệu, tính phần trăm và phương pháp phân tích tổng hợp qua xử lý số liệu. 6.2.2.4 Phương pháp phỏng vấn: Phỏng vấn CBQL của một số trường Tiểu học ở huyện Bình Chánh, tổng phụ trách Đội của các trường và GV chủ nhiệm một số lớp. 4BCHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN 16B .1 Vài nét về lịch sử nghiên cứu vấn đề Trong lịch sử, đạo đức là một hình thái ý thức được hình thành rất sớm. Đạo đức được mọi xã hội, mọi giai cấp và mọi thời đại quan tâm. GDĐĐ cho con người là vấn đề được đặt ra từ thời xa xưa và luôn đổi mới để thích ứng với mọi thời đại. Đặc biệt trong nhà trường, vấn đề GDĐĐ cho học sinh luôn được quan tâm hàng đầu. Trên thế giới, trước công nguyên, nhà giáo dục Trung Hoa phong kiến Khổng Tử (551- 479 TCN) đã rất coi trọng việc GDĐĐ cho mọi người qua tác phẩm “Dịch, Thi, Thư, Lễ, Nhạc Xuân Thu”. [4] Nhà triết học Socrate (470-399 TCN) đã hướng triết học vào mục đích giáo dục con người sống có đạo đức. 1TSocrate cho rằng, đạo đức hay cái thiện cũng là một loại tri thức, mà ta có thể tự trau dồi.0T1 0T6Một kẻ ác đơn giản chỉ là một kẻ dốt nát, chứ bản chất anh ta không ác.0T6 0T1Đó là quan điểm tiến bộ vào thời bấy giờ. Tiến bộ vì theo ông, con người có thể tự hoàn thiện bản thân qua giáo dục và việc "tự suy xét". Bởi thế, triết học của ông quan tâm nhiều đến con người, dạy đạo đức cho con người.0T1 [2] Aristoste (384-322 TCN) đã nói rằng nhiệm vụ của đạo đức là tác động thuận lợi tới hạnh phúc của xã hội còn chính trị là khoa học và nghệ thuật mưu cầu hạnh phúc cho xã hội. Đạo đức và đạo đức học phải phục tùng chính trị.[2] Comenxki (1592-1670) - đóng góp của ông trong lĩnh vực này không chỉ bằng tấm gương về đạo đức của cuộc đời mình mà phương pháp GDĐĐ của ông rất chú trọng đến hành vi và động cơ đạo đức [2] A. X.Makarenco trong tác phẩm “Bài ca sư phạm” đã đặc biệt nhấn mạnh vai trò của GDĐĐ và các biện pháp giáo dục đúng đắn như sự nêu gương, nguyên tắc giáo dục tập thể và thông qua tập thể. [22] Ở Việt Nam, Đảng và Nhà nước ta rất quan tâm đến GDĐĐ. Năm 1979 Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam đã ra nghị quyết về cải cách giáo dục. Ủy ban Cải cách Giáo dục Trung ương đã ra quyết định số 01 về cuộc vận động tăng cường GDĐĐ cách mạng trong trường học. Quyết định ghi rõ “Nội dung đạo đức cần được giáo dục cho học sinh từ mẫu giáo đến đại học nội dung chủ yếu dựa vào 5 điều Bác Hồ dạy”. Nhiều tác giả đã nghiên cứu vấn đề này. Thứ trưởng Võ Thuần Nho với bài “Một số vấn đề lý luận và tư tưởng về GDĐĐ cách mạng trong trường học”. Tác giả đã đưa ra những lý luận và tư tưởng chủ đạo trong việc hình thành đạo đức cách mạng cho học sinh trong nhà trường.[29] Tác giả Đặng Vũ Hoạt với bài “Đổi mới công tác của giáo viên chủ nhiệm với việc GDĐĐ cho học sinh”. Bài viết khẳng định vai trò của GV chủ nhiệm trong việc GDĐĐ cho học sinh đồng thời đề xuất những phương pháp đổi mới công tác chủ nhiệm theo hướng tích cực hóa hoạt động tự giáo dục của học sinh. [20] Tác giả Phạm Khắc Chương – Thiều Thị Hường với bài “Thực trạng và một số giải pháp GDĐĐ cho thanh niên – sinh viên hiện nay”. Bài viết nêu lên những thành tựu và hạn chế trong công tác GDĐĐ cho sinh viên nói riêng và thanh niên nói chung, từ đó đề xuất các biện pháp cụ thể khắc phục những hạn chế đó. [4] Tác giả Trần Thị Minh Hiển với bài “Cải tiến hình thức sinh hoạt tập thể để nâng cao việc GDĐĐ cho học sinh”. Qua bài viết, tác giả đề xuất cách tổ chức GDĐĐ cho học sinh thông qua các hoạt động tập thể, giúp đổi mới, cải thiện chất lượng GDĐĐ trong nhà trường.[17] Tác giả Hà Nhật Thăng với bài “Thực trạng đạo đức, tư tưởng chính trị, lối sống của thanh niên – học sinh – sinh viên”. Qua nghiên cứu, tác giả đề cập đến những thay đổi về tư tưởng, đạo đức, lối sống của giới trẻ trong thời kỳ kinh tế - xã hội phát triển. Từ đó đề cao tầm quan trọng của công tác GDĐĐ trong cả 3 môi trường nhà trường – gia đình – xã hội. [35] Nghị quyết Trung ương 2 còn nhấn mạnh “Phải coi đầu tư cho giáo dục là đầu tư cơ bản quan trọng nhất cho sự toàn diện của đất nước, coi trọng nhân cách lý tưởng và đạo đức, trí lực và thể lực, gắn học với hành, lý thuyết với thực hành”. [12] Rõ ràng với tư tưởng này, Đảng và Nhà nước đã đặt con người vào vị trí trung tâm của chiến lược phát triển kinh tế xã hội. Thấm nhuần quan điểm này, nhà trường chúng ta đã coi nhiệm vụ GDĐĐ cho học sinh là một một trong việc hình thành và phát triển nhân cách cao đẹp cho học sinh. Nhìn chung trong những năm qua GDĐĐ trong nhà trường của nước ta được Đảng, Nhà nước và Bộ Giáo dục và Đào tạo rất quan tâm. Các hội thảo khoa học về GDĐĐ cho học sinh, sinh viên đã được tổ chức nhiều nơi trong cả nước. Tuy nhiên vẫn còn rất hạn chế những nghiên cứu, hội thảo về công tác GDĐĐ và quản lý công tác GDĐĐ qua HĐGDNGLL ở các trường Tiểu học. 17B .2 Một số khái niệm cơ bản có liên quan 31B .2.1 Đạo đức: Đạo đức là một hiện tượng xã hội, xuất hiện ngay từ giai đoạn đầu tiên khi xã hội loài người mới hình thành. Đạo đức ra đời, phát triển cùng quá trình biến đổi kinh tế - xã hội và sự tiến bộ về văn hoá vật chất và tinh thần của con người.[7] Đạo đức là một bộ phận quan trọng trong các hình thái ý thức xã hội. Theo 0T 0T1quan điểm Mác-xít,1T đạo đức là hệ thống các quy tắc, chuẩn mực hành vi của con người và đánh giá cách ứng xử trong quan hệ của người này với người khác, việc thực hiện nghĩa vụ của con người đối với xã hội.[7] Việc thực hiện các quy tắc, chuẩn mực đạo đức phản ánh các quan hệ, hành vi của cá nhân đối với cộng đồng, xã hội thông qua những lợi ích nhất định. Chuẩn mực đạo đức là những phép tắc mang tính quy phạm – tính khuôn mẫu trong quan hệ ứng xử giữa con người với con người, con người với xã hội. Đó là những yêu cầu được thể hiện bằng những tiêu chuẩn cụ thể là cơ sở cho hành vi của con người. [8] 32B1.2.2 Giáo dục đạo đức GDĐĐ là sự tác động có mục đích, có tổ chức từ nhiều phía, với những hình thức khác nhau nhằm hình thành cho con người hành vi phù hợp với chuẩn mực đạo đức của xã hội. [7] GDĐĐ là quá trình hình thành và phát triển ý thức, tình cảm, niềm tin, hành vi và thói quen đạo đức của học sinh dưới những tác động có mục đích, có kế hoạch, được lựa chọn về nội dung, phương pháp, phương tiện phù hợp với đối tượng giáo dục và sự phát triển kinh tế xã hội nhất định. [7] 3B1.2.3 Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp HĐGDNGLL là hoạt động được tổ chức ngoài giờ học các môn học. HĐGDNGLL là hoạt động nối tiếp và thống nhất hữu cơ với hoạt động giáo dục trong giờ học trên lớp. Nó là cầu nối giữa công tác giảng dạy trên lớp với công tác giáo dục học sinh ngoài lớp. Mục tiêu của HĐGDNGLL: [10] - Giúp học sinh củng cố, bổ sung những kiến thức đã được học qua các môn học ở trên lớp. - Phát triển sự hiểu biết của học sinh trong các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội, từ đó làm phong phú thêm vốn tri thức của học sinh. - Làm cơ sở giúp học sinh tự so sánh bản thân với người khác. - Hình thành và phát triển ở học sinh các kĩ năng ban đầu, cơ bản, cần thiết, phù hợp với sự phát triển chung của các em (kĩ năng giao tiếp, kĩ năng tham gia các hoạt động tập thể, kĩ năng nhận thức,…) - Giúp học sinh hình thành và phát huy tính chủ thể và tính tích cực, tự giác trong việc tham gia vào các hoạt động chính trị xã hội. Trên cơ sở đó, bồi._. dưỡng cho các em thái độ đúng đắn với các hiện tượng tự nhiên và xã hội, có trách nhiệm đối với công việc chung. 34B1.2.4 Quản lý: Có rất nhiều định nghĩa khác nhau về quản lý - Theo từ điển Tiếng Việt do Trung tâm tự điển học biên soạn 1998, khái niệm quản lý được định nghĩa là: + Trông coi và giữ gìn theo yêu cầu nhất định. + Tổ chức và điều khiển các hoạt động theo những yêu cầu nhất định - Theo Henry Fayol: “Quản lý nghĩa là dự kiến, tổ chức, lãnh đạo, phối hợp và kiểm tra”. [26] - Theo Harold Koontz: “Quản lý là một thiết yếu, nó đảm bảo phối hợp những nỗ lực cá nhân nhằm đạt được các mục đích của nhóm. Mục tiêu của mọi nhà quản lý là nhằm hình thành một môi trường mà trong đó con người có thể đạt được các mục đích của nhóm với thời gian, tiền bạc, vật chất và sự bất mãn cá nhân ít nhất”.[26] - Tác giả Trần Kiểm định nghĩa quản lý là hoạt động có sự tác động qua lại giữa hệ thống và môi trường; do đó, quản lý được hiểu là sự bảo đảm hoạt động của hệ thống trong điều kiện có sự biến đổi liên tục của hệ thống và môi trường, là chuyển hệ thống đến trạng thái mới, thích ứng với hoàn cảnh mới.[25] - Tác giả Nguyễn Minh Đạo định nghĩa: Quản lý là sự tác động liên tục có định hướng, có mục đích, có kế hoạch và có hệ thống thông tin của chủ thể quản lý (người quản lý, tổ chức quản lý) đến khách thể (đối tượng quản lý) về các mặt chính trị, văn hóa, xã hội, kinh tế…bằng một hệ thống các luật lệ, các chính sách, các nguyên tắc, các phương pháp và các biện pháp cụ thể nhằm tạo ra môi trường và điều kiện cho sự phát triển của đối tượng. [12] Tóm lại, dù định nghĩa như thế nào thì bản chất của hoạt động quản lý là cách thức tác động (tổ chức, điều khiển, chỉ huy) có tính lịch sử và tính xã hội, hợp quy luật của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý trong một tổ chức nhằm làm cho tổ chức vận hành đạt hiệu quả mong muốn và đạt mục tiêu đề ra. Quản lý vừa là pháp lý, vừa là công nghệ, vừa là khoa học và vừa là nghệ thuật. Quản lý giữ vai trò quan trọng trong mọi hoạt động trong đó có giáo dục. Nói chung, các định nghĩa về quản lý đều tập trung vào hiệu quả công tác quản lý mà điều này phụ thuộc vào các yếu tố như chủ thể quản lý, khách thể quản lý và mục đích công tác quản lý bằng tác động từ chủ thể tới khách thể quản lý nhờ công cụ và phương pháp quản lý. 35B1.2.5 Quản lý giáo dục Về bản chất, giáo dục là quá trình truyền thụ và tiếp thu những kinh nghiệm lịch sử, văn hoá, xã hội của các thế hệ loài người. Do đó quản lý giáo dục được hình thành là một tất yếu khách quan. [27] Bàn về quản lý giáo dục cũng có nhiều định nghĩa khác nhau, cụ thể như: - Theo Hà Sĩ Hồ, quản lý giáo dục là quá trình tổ chức và điều khiển sự vận hành của ba loại yếu tố (hệ tư tưởng của chủ nghĩa Mác-Lênin, tập thể con người và các điều kiện vật chất cụ thể) với các quan hệ, tác động qua lại trong quá trình giáo dục thống nhất. [21] - Trong cuốn “Tổng quan về lý luận quản lý giáo dục”, quản lý giáo dục được định nghĩa là sự tác động có ý thức của chủ thể quản lý tới khách thể quản lý nhằm đưa nhằm đưa hoạt động sư phạm của hệ thống giáo dục đạt tới kết quả mong muốn bằng cách hiệu quả nhất.[37] Chủ thể quản lý giáo dục là nhà quản lý, tập thể các nhà quản lý hay bộ máy quản lý giáo dục. Trong trường học, đó là Hiệu trưởng cùng với bộ máy giúp việc của Hiệu trưởng đến tập thể giáo viên và các tổ chức đoàn thể. Khách thể quản lý giáo dục bao gồm trường học hoặc sự nghiệp giáo dục trên một địa bàn (cơ quan quản lý giáo dục các cấp); trong đó có bốn thành tố của một hệ thống xã hội: tư tưởng (quan điểm đường lối,nguyên lý, chính sách chế độ,…), con người (giáo viên, cán bộ công nhân viên và các hoạt động của họ…), quá trình giáo dục (diễn ra trong không gian và thời gian) và vật chất, tài chính (trường lớp, trang thiết bị phục vụ cho giáo dục, ngân sách,…) Chủ thể quản lý tác động đến khách thể quản lý một cách có ý thức nhằm đạt được mục tiêu đề ra và chính các mục tiêu quản lý lại tham gia vào sự quy định bản chất của quản lý giáo dục. Bản chất của quản lý giáo dục được biểu hiện ở các chức năng quản lý. Tất cả các nhà quản lý đều thực hiện 4 chức năng: hoạch định, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra. [26] - Hoạch định: là chức năng đầu tiên của quá trình quản lý. Nó có vai trò quan trọng là xác định phương hướng hoạt động và phát triển của tổ chức, xác định các kết quả cần đạt được trong tương lai. Hoạch định là một quá trình gồm các bước: Dự báo, xác định mục tiêu, xây dựng kế hoạch thực hiện mục tiêu. - Tổ chức: là một khâu trong chu trình quản lý, là một chuỗi hoạt động diễn ra trong một giai đoạn của quá trình quản lý. Hoạt động tổ chức trước hết và chủ yếu là xây dựng cơ cấu tổ chức: xác định các bộ phận cần có, thiết lập các mối quan hệ ngang và dọc của các bộ phận, xác định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của từng bộ phận, xây dựng qui chế hoạt động. - Chỉ đạo: là thể hiện tính tích cực của người chỉ huy trong hoạt động của mình. Chỉ đạo thực hiện kế hoạch là có sự theo dõi giám sát công việc để chỉ huy, ra lệnh cho các bộ phận và các hoạt động của nhà trường diễn ra đúng hướng, đúng kế hoạch, tập hợp được các lực lượng giáo dục trong một tổ chức và phối hợp tối ưu với nhau. Chỉ đạo là quá trình liên kết, liên hệ giữa các thành viên trong tổ chức, tập hợp, động viên và hướng dẫn, điều hành họ hoàn thành những nhiệm vụ nhất định để đạt được mục tiêu của tổ chức. - Kiểm tra: là một chức năng cơ bản và quan trọng của quản lý. Theo lý thuyết hệ thống, kiểm tra chính là thiết lập mối quan hệ ngược trong quản lý. Kiểm tra trong quản lý là một nỗ lực có hệ thống nhằm thực hiện ba chức năng: phát hiện, điều chỉnh và khuyến khích. Nhờ đó, người CBQL có được thông tin để đánh giá thành tựu công việc và uốn nắn, điều chỉnh hoạt động một cách đúng hướng nhằm đạt mục tiêu. Bốn chức năng này thực chất là một chuỗi công việc kế tiếp nhau theo một cấu trúc vòng khép kín mà người ta gọi là chu trình quản lý. Trong quá trình quản lý, chu trình này luôn được lặp lại. [26] 36B1.2.6 Quản lý trường học: Quản lý trường học là quản lý, lãnh đạo hoạt động dạy của GV, hoạt động học của học sinh, hoạt động phục vụ việc học và việc dạy của cán bộ, nhân viên trong trường. Nhà trường là đơn vị, cơ sở trực tiếp giáo dục - đào tạo, là cơ quan chuyên môn của ngành Giáo dục và Đào tạo. Hoạt động của nhà trường rất đa dạng, phong phú và phức tạp nên việc quản lý, lãnh đạo chặt chẽ, khoa học sẽ bảo đảm đoàn kết, thống nhất được mọi lực lượng, tạo nên sức mạnh đồng bộ nhằm thực hiện có chất lượng và hiệu quả mục đích giáo dục. [19] Đặc trưng của nhà trường xã hội chủ nghĩa là thông qua dạy chữ để dạy người. Một trong những nội dung quan trọng của nhà trường là GDĐĐ và hình thành nhân cách cho thế hệ trẻ. Công tác GDĐĐ là nhiệm vụ chiến lược trọng tâm hàng đầu và bao trùm lên mọi mặt công tác cho nhà trường. Việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, những phẩm chất, đức tính, những giá trị tinh thần cao quý của những con người Việt Nam tùy thuộc phần lớn vào GDĐĐ trong nhà trường. Mục tiêu giáo dục đào tạo của nhà trường được xác định trong các nghị quyết của Đảng, đó là: “Hình thành và phát triển nhân cách, phẩm chất và năng lực công dân; đào tạo nên những người lao động có đạo đức, sức khỏe, học vấn và nghề nghiệp; gắn bó với lý tưởng độc lập dân tộc và xã hội chủ nghĩa; có ý thức cộng đồng…và phát huy có giá trị văn hóa dân tộc đồng thời tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại; có tính tổ chức kỷ luật và tác phong công nghiệp; đáp ứng yêu cầu của công cuộc công nghiệp hóa hiện đại hóa, phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. [11] Theo Phạm Minh Hạc: “Quản lý nhà trường là thực hiện đường lối giáo dục của Đảng trong phạm vi trách nhiệm của mình đưa nhà trường vận hành theo nguyên lý giáo dục để tiến tới mục tiêu giáo dục, mục tiêu đào tạo đối với môn giáo dục, với thế hệ trẻ và với từng học sinh”.[14] 37B1.2.7 Quản lý công tác giáo dục đạo đức Nhà trường Việt Nam là nơi đào tạo ra nguồn nhân lực có đức có tài, đáp ứng yêu cầu của xã hội. Trong trường, nhiều hoạt động cùng xảy ra đồng thời, liên tục, kế thừa và phối hợp nhiều lực lượng nhưng người thầy đóng vai trò quan trọng nhất. Quản lý công tác GDĐĐ đòi hỏi người quản lý phải chủ động tổ chức cho mọi lực lượng giáo dục cùng nắm vững mục tiêu, yêu cầu, nội dung và phương pháp GDĐĐ; chủ động đề ra kế hoạch chỉ đạo và hướng dẫn, tạo điều kiện tốt cho mọi lực lượng cùng tham gia và thực hiện tốt kế hoạch.[27] Quản lý công tác GDĐĐ đòi hỏi người quản lý phải quán triệt yêu cầu toàn diện liên tục và thường xuyên theo kế hoạch. Họ phải có sự phối hợp đồng bộ và cùng hướng vào mục đích chung, giáo dục cho học sinh những phẩm chất đạo đức tốt đẹp, bồi dưỡng nhận thức, rèn luyện hành vi thói quen đạo đức phù hợp với chuẩn mực của xã hội.[27] GDĐĐ trong nhà trường phải được tiến hành trong tất cả các hoạt động giáo dục của nhà trường, trên lớp và ngoài lớp, trong trường và ngoài nhà trường, bằng nhiều hình thức phong phú, thích hợp, sử dụng nhiều phương pháp giáo dục để đạt được mục tiêu. 18B .3 Giáo dục đạo đức ở trường Tiểu học 38B1.3.1 Khái niệm GDĐĐ cho học sinh Tiểu học là quá trình tác động từ nhiều con đường khác nhau làm cho nhân cách của học sinh phát triển đúng về mặt đạo đức. Tạo cơ sở để các em có hành vi ứng xử phù hợp với chuẩn mực đạo đức trong mối quan hệ của các cá nhân với bản thân, với người khác và xã hội. Kết quả của quá trình GDĐĐ là học sinh có được các phẩm chất đạo đức tốt đẹp, bền vững, có hiểu biết để ứng xử đúng đắn trong các mối quan hệ cụ thể. [7] GDĐĐ ở trường Tiểu học là một quá trình giáo dục bộ phận trong tổng thể quá trình giáo dục. Nó có quan hệ biện chứng với các bộ phận giáo dục khác: giáo dục trí tuệ, thẩm mĩ, thể chất, lao động, hướng nghiệp, giúp học sinh hình thành và phát triển nhân cách toàn diện. [7] Quá trình GDĐĐ giống như các quá trình giáo dục khác là có sự tham gia của chủ thể giáo dục và đối tượng giáo dục. Chủ thể tham gia vào quá trình GDĐĐ cho học sinh là thầy cô giáo, cha mẹ học sinh và những lực lượng giáo dục khác trong nhà trường, ngoài xã hội. Học sinh là đối tượng của quá trình giáo dục, chịu tác động của GV và các lực lượng giáo dục khác. Học sinh còn là chủ thể tích cực, tự giác tiếp thu các chuẩn mực đạo đức và tham gia các hoạt động giao lưu để thể hiện các giá trị đạo đức. 39B1.3.2 Ý nghĩa Trẻ em – chủ nhân tương lai của đất nước – phải được quan tâm giáo dục toàn diện và được hưởng một nền giáo dục đầy đủ với điều kiện tốt nhất hiện có, “hiền tài là nguyên khí của quốc gia”. Chính vì thế, sinh thời, chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Bây giờ phải học, học để yêu Tổ quốc, yêu nhân dân, yêu lao động, yêu khoa học, yêu đạo đức”. Đó là một tư tưởng lớn của thời đại, một định hướng đúng đắn của nền giáo dục hiện tại và tương lai. [7] GDĐĐ cho học sinh Tiểu học là vấn đề cần thiết, trước hết vì vị trí của trẻ em trong tương lai nước nhà, làm cho các em trở thành những công dân tốt, đủ phẩm chất đạo đức và năng lực trí tuệ gánh vác vận mệnh của dân tộc. Đó là nhiệm vụ chính trị hàng đầu của nhà trường nói chung và trường Tiểu học nói riêng. 40B1.3.3 Mục tiêu - Học sinh biết được những tri thức cơ bản, cần thiết về các chuẩn mực hành vi đạo đức phù hợp lứa tuổi, phản ánh các mối quan hệ hằng ngày thường gặp của các em. Từ đó, các em có niềm tin đạo đức đúng đắn. - Học sinh có những kỹ năng lựa chọn, vận dụng và thực hiện các hành vi phù hợp với những chuẩn mực hành vi quy định. Trên cơ sở đó, các em rèn luyện được thói quen đạo đức tích cực. Việc hình thành kỹ năng được thực hiện qua việc học sinh vận dụng tri thức đạo đức để liên hệ thực tế, tự đánh giá bản thân, nhận xét hành vi của người khác,…Còn hành vi đạo đức và thói quen tích cực có được là nhờ việc các em tự giác thực hiện những hành động, việc làm phù hợp với chuẩn mực hành vi đạo đức trong cuộc sống thường nhật của mình. - Học sinh bày tỏ được những xúc cảm, thái độ phù hợp liên quan đến những chuẩn mực hành vi đạo đức và từ đó có tình cảm đạo đức bền vững. 41B .3.4 Nội dung Ở Tiểu học, quá trình GDĐĐ nhằm vào việc hình thành các chuẩn mực hành vi, các nét đạo đức vững chắc. Vì vậy, quá trình GDĐĐ cho học sinh là quá trình thực hiện ba nhiệm vụ: Giáo dục ý thức đạo đức; giáo dục thái độ, tình cảm đạo đức; giáo dục hành vi, thói quen đạo đức cho học sinh. Nội dung GDĐĐ cho học sinh Tiểu học được thể hiện qua nội dung cụ thể của việc thực hiện các nhiệm cụ đó. [8] 75B1.3.4.1 Giáo dục ý thức đạo đức: Giáo dục ý thức đạo đức nhằm cung cấp cho học sinh những tri thức đạo đức cơ bản, sơ đẳng về các chuẩn mực hành vi. Trên cơ sở đó bước đầu hình thành niềm tin đạo đức cho học sinh. Các chuẩn mực hành vi này được xây dựng từ các phẩm chất đạo đức: lòng yêu nước, lòng nhân ái, thái độ mới đối với loa động, tinh thần tập thể, tính kỷ luật. Chúng phản ánh các mối quan hệ hàng ngày của các em, đó là: [8] - Quan hệ của cá nhân đối với xã hội: Tôn kính quốc kì, Quốc ca, kính yêu Bác Hồ, tự hào về đất nước, con người Việt Nam, biết ơn nnhững thương binh liệt sĩ,các chiến sĩ quân đội, công an, yêu quê hương, làng xóm, phố phường, yêu mến và tự hào về trường lớp, giữ gìn môi trường sống xung quanh, bảo vệ các di tích lịch sử, văn hoá do cha ông để lại,… - Quan hệ cá nhân đối với công việc, lao động: Trước hết là biết chăm chỉ, kiên trì vượt khó trong học tập, có phương pháp học tập tốt, tích cực tham gia các công việc lao động khác nhau (lao động tự phục vụ, lao động sản xuất, lao động công ích cho xã hội,…). - Quan hệ cá nhân đối với những người xung quanh: Đầu tiên là lòng hiếu thảo với ông bà, cha mẹ, quan tâm giúp đỡ anh chị em trong gia đình, kính trọng và biết ơn thầy cô giáo, tôn trọng, giúp đỡ, đoàn kết với bạn bè, tôn trọng và giúp đỡ hàng xóm láng giềng, phụ nữ, người già, em nhỏ, người tàn tật,…theo khả năng của mình. - Quan hệ cá nhân đối với tài sản xã hội, tài sản của người khác: Tôn trọng, bảo vệ tài sản của nhà trường (trường lớp, bàn ghế, dụng cụ lao động, sách vở đồ dùng học tập, dụng cụ thí nghiệm,…) của nhà nước (nhà cửa, máy móc, hàng hoá, các di tích lịch sử-văn hoá, những nơi công cộng,…), của người khác (đồ đạc, thư từ,…) - Quan hệ cá nhân đối với thiên nhiên: Bảo vệ môi trường tự nhiên xung quanh nơi ở, nơi học, nơi chơi, nơi qua lại; bảo vệ cây trồng, cây xanh có ích, động vật nuôi, động vật có ích, diệt trừ động vật có hại, làm vệ sinh môi trường,… - Quan hệ đối với bản thân: Khiêm tốn, thật thà, giữ vệ sinh, có trách nhiệm với lời nói và việc làm của mình,… Những tri thức đạo đức này giúp học sinh biết được cái đúng-cái sai, cái tốt-cái xấu, cái thiện-cái ác,…Từ đó các em sẽ làm theo cái đúng, ủng hộ cái tốt, tán thành cái thiện và đấu tranh, phê phán, tránh cái sai, cái xấu, cái ác,…Ý thức đạo đức đúng đắn sẽ có tác dụng định hướng cho thái độ, tình cảm, hành vi đạo đức. 76B1.3.4.2 Giáo dục thái độ, tình cảm đạo đức: Giáo dục thái độ, tình cảm đạo đức cho học sinh là thức tỉnh trong học sinh những rung động, cảm xúc đối với hiện thực xung quanh, làm cho các em biết yêu, biết ghét rõ ràng, qua đó có thái độ đúng đắn đối với các hiện tượng phức tạp trong đời sống tập thể và xã hội,…Thái độ thờ ơ, lãnh đạm là sản phẩm không mong muốn của giáo dục tình cảm. [8] 7B1.3.4.3 Giáo dục hành vi, thói quen đạo đức: Giáo dục hành vi, thói quen đạo đức là tổ chức cho học sinh lặp đi lặp lại nhiều lần những thao tác, hành động đạo đức trong học tập, sinh hoạt, cuộc sống nhằm có được hành vi đạo đức đúng đắn, từ đó có thói quen đạo đức bền vững. [8] Ở Tiểu học cần hình thành cho học sinh những hành vi, thói quen đạo đức như: - Giúp đỡ ông bà, cha mẹ, anh chị em trong gia đình bằng những việc làm vừa sức. - Lễ phép với người lớn, đặc biệt là với ông bà, cha mẹ, anh chị, thầy cô giáo. - Làm được những việc vừa sức để giúp đỡ thầy cô gáio, hàng xóm, láng giềng, phụ nữ, cụ già, em nhỏ, người tàn tật. - Có những việc làm nhân đạo vừa sức đối với các gia đình thương binh liệt sĩ, bà mẹ Việt Nam anh hùng, giúp đỡ những người gặp thiên tai, khó khăn, các bạn khuyết tật,… - Có hành động, việc làm phù hợp bảo vệ trường lớp, tài sản công cộng, môi trường thiên nhiên, đồ đạc của người khác. Cần giáo dục hành vi văn hoá cho trẻ ngay từ nhỏ, tức là hình thành cho trẻ em hành vi không những đúng về đạo đức mà còn đẹp về thẩm mĩ. 42B1.3.5 Phương pháp giáo dục đạo đức Phương pháp GDĐĐ là cách thức hoạt động giữa GV và học sinh, giữa học sinh và học sinh nhằm thực hiện nhiệm vụ giáo GDĐĐ. [7] Có thể xếp phương pháp GDĐĐ ở Tiểu học theo 4 nhóm phương pháp sau: 78B1.3.5.1 Nhóm các phương pháp hình thành ý thức cá nhân Chức năng của nhóm phương pháp này là cung cấp cho học sinh những tri thức về đạo đức theo các chuẩn mực xã hội. Trên cơ sở đó hình thành niềm tin đạo đức cho học sinh. Ý thức đó (tổng hoà của tri thức, niềm tin đạo đức) có tác dụng định hướng, điều chỉnh thái độ tình cảm, hành vi, việc làm của học sinh. a) Phương pháp đàm thoại Là phương pháp tổ chức trò chuyện, chủ yếu giữa GV và học sinh về các chủ đề đạo đức – thẩm mỹ dựa trên một hệ thống câu hỏi nhất định. b) Phương pháp kể chuyện Kể chuyện là phương pháp GV dùng lời của mình thuật lại một câu chuyện có ý nghĩa giáo dục. c) Phương pháp giảng giải Giảng giải là phương pháp GV dùng lời của mình để trình bày, giải thích, chứng minh cho một chuẩn mực nào đó. Phương pháp này có tác dụng giúp học sinh nhận thức đầy đủ, chính xác về mẫu hành vi đạo đức, hiểu sâu về chuẩn mực hành vi, nhận thức đúng, sai. Tuy nhiên, hạn chế của phương pháp này là nếu lạm dụng nó có thể dẫn đến sự thuyết giáo khô khan, kém hấp dẫn, làm hạn chế hứng thú nhận thức và tính tích cực, độc lập của học sinh. d) Phương pháp nêu gương Nêu gương là phương pháp dùng những tấm gương mẫu mực, cụ thể, sống động trong đời sống để kích thích học sinh bắt chước. Trong giáo dục, tấm gương được sử dụng như phương tiện giáo dục. Nó làm cho chuẩn mực đạo đức trở nên trực quan hơn, cụ thể hơn, có sức thuyết phục hơn. Lời nói sẽ làm giảm giá trị, giảm ảnh hưởng nếu nó không có các tấm gương thực tế sinh động cụ thể của người khác chứng minh. 79B1.3.5.2 Nhóm các phương pháp tổ chức các hoạt động xã hội, tích luỹ kinh nghiệm ứng xử Những phương pháp này giúp cho học sinh thực hiện các hành vi ứng xử trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày và tiến hành các hoạt động khác nhau của mình sao cho hiệu quả. Qua đó, hình thành cho học sinh các thao tác, các hành động, hành vi và thói quen đúng đắn; tập luyện, rèn luyện cho các em các kĩ năng, kĩ xảo thực hiện các hoạt động. Hành vi ứng xử, kinh nghiệm thực hiện công việc là thước đo nhân cách quan trọng. Có thể nói, chỉ khi nào học sinh có thói quen đạo đức, có kĩ năng, kĩ xảo về hành vi tốt, đúng chuẩn mực đạo đức thì các em mới được coi là bước đầu chiếm lĩnh được kinh nghiệm lịch sử - xã hội. a) Phương pháp nêu yêu cầu sư phạm Nêu yêu cầu sư phạm là phương pháp tổ chức cho học sinh thực hiện nội quy, quy chế dành cho chúng hay yêu cầu chúng thực hiện hành vi công việc cụ thể phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội, quy định tập thể. b) Phương pháp tập luyện Tập luyện là phương pháp tổ chức cho học sinh lặp đi lặp lại một cách thường xuyên có hệ thống các thao tác, các hành động nhất định nhằm biến chúng thành kỹ năng, kỹ xảo, thói quen cần thiết. c) Phương pháp rèn luyện Rèn luyện là phương pháp tổ chức các hoạt động vào cuộc sống đa dạng, phong phú cho học sinh, tạo cho các em điều kiện ứng xử cho phù hợp với các chuẩn mực xã hội, có các kĩ năng tổ chức các hoạt động của mình. 80B1.3.5.3 Nhóm các phương pháp kích thích hoạt động và điều chỉnh hành vi ứng xử của học sinh Nhóm các phương pháp kích thích hoạt động và điều chỉnh hành vi ứng xử trong GDĐĐ cho học sinh tức là củng cố, khích lệ, động viên, đồng tình…(đối với những hành vi và việc làm tốt) hay ngược lại – chê trách, nhắc nhở, cấm đoán, trách phạt…(đối với các hành vi, việc làm chưa tốt). Nhờ đó GV phát huy được những mặt tích cực và hạn chế những mặt chưa tốt ở học sinh. Qua đó, GV còn hình thành ở học sinh thái độ đúng đắn đối với bản thân, đối với người khác và công việc khác. a) Phương pháp khuyến khích Khuyến khích là một phương pháp GV biểu thị sự đánh giá tích cực đối với hoạt động và hành vi ứng xử của cá nhân học sinh hay của nhóm tập thể học sinh. Khuyến khích là cách tạo dư luận xã hội tích cực, đồng tình, khích lệ, ủng hộ hành vi đúng đắn. Tác dụng của khuyến khích là tạo cho các em cảm giác hài lòng phấn khởi, tự tin vào năng lực của mình và từ đó, mong muốn cố gắng tiếp tục thực hiện tốt hoạt động và hành vi đó. b) Phương pháp trách phạt Trách phạt là phương pháp GV biểu thị sự đánh giá tiêu cực những hành động, hành vi sai trái không phù hợp với các chuẩn mực hành vi xã hội và quy tắc tập thể của học sinh. Tác dụng giáo dục trách phạt là thông qua đó học sinh thấy sai trái, lỗi lầm của mình và từ đó, các em sẽ thay đổi để có những hành vi phù hợp với chuẩn mực xã hội quy định. 81B .3.5.4 Nhóm các phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục đạo đức Việc kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục là nhân tố quan trọng nhằm xác định công tác giáo dục có đạt mục đích hay không. Ở đây, đòi hỏi việc đánh giá phải toàn diện (cả ý thức, thái độ, động cơ, hành vi,…), đánh giá mọi lúc mọi nơi (ở trường, ở nhà, ngoài xã hội), qua các hoạt động khác nhau (học tập, vui chơi, lao động,…). a) Phương pháp quan sát Nhân cách của con người thể hiện trước hết ở sự tham gia vào công việc, hoạt động và các mối quan hệ khác nhau. Vì vậy, cần sự quan sát học sinh khi các em hoạt động, giao tiếp với người khác. Nhờ quan sát, có thể phát hiện kĩ năng, hành vi, thái độ,…của các em. Hoạt động càng tích cực, giao tiếp càng đa dạng thì mức độ đạt được giáo dục của trẻ càng thể hiện rõ nét. b) Phương pháp thực nghiệm tự nhiên Phương pháp này cho phép nghiên cứu học sinh trong những điều kiện được tổ chức đặc biệt – học sinh được đưa vào các hoạt động và các mối quan hệ nào đó. Trong điều kiện đó, học sinh bộc lộ thái độ, kĩ năng, hành vi của bản thân một cách tự nhiên. Dựa vào mức độ tham gia, kết quả đạt được mà GV có thể ghi nhận kết quả giáo dục của học sinh. c) Phương pháp an-két Qua việc học sinh trả lời hàng loạt các câu hỏi, GV có thể nắm bắt được ở trẻ các khái niệm, biểu tượng đạo đức, thẩm mĩ, thái độ, hứng thú hay xu hướng hành vi của trẻ. 43B1.3.6 Con đường cơ bản của giáo dục đạo đức Đó là con đường dạy học trên lớp và thông qua các HĐGDNGLL. Sự kết hợp các con đường giáo dục đó phải được tiến hành đồng thời, kết hợp chặt chẽ với những phương pháp hình thức sinh động hấp dẫn để thu hút học sinh vào rèn luyện hành vi đạo đức một cách tự nhiên, tự nguyện, tự giác và hứng thú. [7] 82B1.3.6.1 Giáo dục đạo đức bằng con đường dạy học trên lớp Thông qua con đường dạy học các môn: Đạo đức, Tiếng Việt, Tự nhiên – Xã hội, Sức khỏe, Hát nhạc, Lao động kĩ thuật, Mỹ thuật. Mỗi môn học có vai trò khác nhau trong việc thực hiện nội dung GDĐĐ cho học sinh. Trong đó, đặc biệt là môn Đạo đức có vai trò rất quan trọng: - Cung cấp kiến thức đạo đức (chuẩn mực đạo đức) một cách khoa học, cập nhật. - Giúp học sinh hiểu được ý nghĩa, tác dụng của việc thực hiện các chuẩn mực đạo đức, từ đó có thái độ tiếp nhận, lựa chọn cách ứng xử phù hợp, rèn luyện hành vi đúng chuẩn mực. - Giúp học sinh luyện tập kỹ năng, thói quen hành vi đúng chuẩn mực. Các môn học khác có thể tích hợp nội dung GDĐĐ cho học sinh. Việc tích hợp này có vai trò rất quan trọng: cùng với môn Đạo đức thực hiện nội dung GDĐĐ cho học sinh, bổ sung kiến thức cho môn đạo đức và vận dụng, củng cố kiến thức cho môn đạo đức. 83B1.3.6.2 Giáo dục đạo đức thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp HĐGDNGLL gồm hoạt động tập thể theo chủ đề, chủ điểm, các hoạt động chính trị - xã hội của học sinh (hoạt động từ thiện, nhân đạo, đền ơn đáp nghĩa, tham quan thực tế, các sinh hoạt văn hoá của địa phương,…), hoạt động Đội – Sao nhi đồng theo chương trình rèn luyện đội viên, …[7] Các hoạt động đó có tác dụng thiết thực, trực tiếp đến giáo dục đạo đức: [7] - Đó là các hoạt động đa dạng, sinh động, dễ cuốn hút học sinh vào hoạt động. - Giáo dục tinh thần tập thể, ý thức cộng đồng, đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau. - Giúp học sinh vận dụng củng cố, mở rộng kiến thức đạo đức. - Học đi đôi với hành. - Tạo cơ hội để học sinh giao lưu, hợp tác, tự khẳng định và tích lũy kinh nghiệm, làm phong phú vốn sống. Qua đó, tự điều chỉnh hành vi ứng xử. - Có điều kiện thường xuyên luyện tập để hình thành thói quen hành vi đúng chuẩn mực. - Tích hợp giáo dục các kỹ năng sống cơ bản ở mức phù hợp với lứa tuổi Tiểu học: giao tiếp, tự nhận thức, giải quyết vấn đề và ra quyết định. - Thông qua việc trực tiếp tham gia HĐGDNGLL, học sinh bộc lộ ý thức đạo đức của mình, từ đó GV phát hiện giúp học sinh phát huy những đức tính tốt, kịp thời uốn nắn sửa chữa những tính xấu. Do đó, để đạt kết quả tốt trong GDĐĐ cho học sinh, nhà trường còn phải tổ chức tốt các HĐGDNGLL, bao gồm các hoạt động sau: - Hoạt động giáo dục theo chủ điểm: + Các chủ điểm giáo dục ở Tiểu học có liên quan đến những ngày lễ lớn, ngày kỷ niệm lớn của đất nước, dân tộc. Thông qua hoạt động đó nhằm giáo dục cho học sinh truyền thống của dân tộc, niềm tự hào dân tộc, tình yêu quê hương đất nước, đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” và trách nhiệm của bản thân trong việc giữ gìn, phát huy các truyền thống đó. Hình thức giáo dục chủ điểm có tác dụng: tạo cơ hội để học sinh hòa nhập với cộng đồng, thực hiện quyền tham gia của trẻ em, tham gia giáo dục và tự GDĐĐ. Qua nhiều hoạt động như hưởng ứng các phong trào thi đua, các hoạt động chào mừng, tạo nên môi trường giáo dục thống nhất giữa nhà trường và xã hội, thống nhất giữa ý thức – thái độ – hành động ở trẻ em và tạo điều kiện phối hợp giáo dục giữa gia đình – nhà trường – xã hội. [7] + Nội dung của các hoạt động theo chủ điểm rất phong phú, đa dạng. Trước hết, nó tùy thuộc vào tính chất của bản thân chủ điểm và được thể hiện trong các hoạt động được tổ chức cho học sinh.  Tháng 9: chủ điểm truyền thống nhà trường, chào mừng năm học mới.  Tháng 10 – 11: tôn sư trọng đạo, hướng về ngày nhà giáo Việt Nam 20-11.  Tháng 12: uống nước nhớ nguồn, tưởng nhớ, biết ơn các thương binh liệt sĩ, bà mẹ Việt Nam anh hùng, những người có công với nước, kỷ niệm ngày thành lập Quân đội Nhân Dân Việt Nam 22-12.  Tháng 1 – 2: mừng Đảng, mừng xuân, chào mừng ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam 3 – 2.  Tháng 3 – 4: hòa bình và hữu nghị kỷ niệm ngày thống nhất đất nước 30 – 4.  Tháng 5: Bác Hồ kính yêu, kỷ niệm ngày sinh của Bác Hồ 19– 5, … - Tiết chào cờ đầu tuần: + Tiết chào cờ có vị trí xác định trong thời khóa biểu hàng tuần, là hành động bắt buộc, nhằm giáo dục hành vi nghiêm trang chào lá Quốc kì, hát Quốc ca, tình yêu Tổ quốc; rèn luyện ý thức, thói quen tự quản; mở rộng phạm vi giao tiếp của học sinh. + Tiết chào cờ là hình thức tập hợp học sinh toàn trường để đánh giá, tổng kết thi đua hàng tuần, khích lệ sự ganh đua lành mạnh tạo động lực tiến bộ chung; phổ biến và triển khai kế hoạch tuần tới; tổ chức hoạt động chung toàn trường; thực hiện các nhiệm vụ giáo dục cập nhật như giáo dục bảo vệ môi trường, giáo dục an toàn giao thông, giáo dục kĩ năng sống, giáo dục phòng chống tệ nạn xã hội,… + Người GV chủ nhiệm cần giáo dục học sinh hiểu rõ ý nghĩa quan trọng của tiết chào cờ, thực hiện nghiêm túc nhiệm vụ trực nhật, trực tuần, tích cực tham gia hoạt động Sao đỏ để xây dựng và thực hiện nề nếp chung của nhà trường. - Tiết hoạt động tập thể: là tiết chính khoá, có vị trí xác định trong thời khóa biểu. Tiết hoạt động tập thể được tổ chức vào cuối tuần, dành cho sinh hoạt lớp, Sao nhi đồng, Đội thiếu niên; định hướng tổ chức các hoạt động tiếp theo; rèn luyện ý thức, năng lực tự quản và tinh thần tập thể cho học sinh. Tiết sinh hoạt tập thể được tổ chức theo quy mô lớp, chi đội nên vai trò của GV chủ nhiệm rất quan trọng. Đó là người lãnh đạo sư phạm về nội dung và phương thức tổ chức cho ban cán sự lớp và Ban chỉ huy chi đội, phụ trách Sao nhi đồng. - Các hoạt động chính trị - xã hội: Đó là các hoạt động như đền ơn đáp nghĩa, từ thiện, nhân đạo, lễ hội văn hóa, thi đấu văn nghệ, thể thao, hưởng ứng ngày dân số thế giới, tuần lễ gia đình, tháng an toàn giao thông,…Các hoạt động này có tác dụng giáo dục rất lớn với học sinh, giúp học sinh hòa nhập cộng đồng, mở rộng phạm vi giao tiếp, tích lũy kinh nghiệm ứng xử; đặc biệt là được vận dụng, củng cố kiến thức đạo đức vào thực tế cuộc sống, gắn giáo dục của nhà trường với xã hội. - Ngoại khóa: Mời các báo cáo viên nói chuyện nhân các ngày kỷ niệm ngày lễ lớn, nói chuyện về phòng chống tệ nạn xã hội, bảo vệ môi trường, về các tấm gương đạo đức trong cuộc sống, tổ chức ngoại khóa, tham quan,…trong điều kiện có thể của nhà trường và địa phương với phương thức nhà trường và nhân dân cùng làm. Nếu tổ chức theo các hình thức này sẽ có tác dụng giáo dục truyền thống, hình thành niềm tin đạo đức trong học sinh. Các HĐGDNGLL phong phú đa dạng. Do đó, cần tổ chức linh hoạt theo điều kiện của lớp, trường, địa phương mình. Trong thực tế, GV chủ nhiệm vừa là người trực tiếp tổ chức các hoạt động giáo dục, vừa dạy môn Đạo đức. 19B .4 Nội dung quản lý công tác giáo dục đạo đức qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh các trường Tiểu học Quản lý công tác GDĐĐ là tiến trình hoạch định, tổ chức, điều khiển và kiểm tra công tác GDĐĐ của GV nhằm đạt mục tiêu đề ra. Hiệu trưởng chỉ đạo thực hiện hoạt động dạy học ở trên lớp nhằm đảm bảo đúng tư tưởng chính trị của bài giảng, nội dung bài giảng trên lớp (đả._.g địa phương, lịch sử văn hoá, thêm yêu quê hương đất nước. 2.2 Đối với Phòng Giáo dục - Đào tạo - Cần chỉ đạo các trường cụ thể hóa kế hoạch GDĐĐ từng năm học. - Tham mưu các cấp uỷ Đảng, chính quyền, Sở Giáo dục và Đào tạo đầu tư một cách hiệu quả về cơ sở vật chất phục vụ các HĐGDNGLL. - Tổ chức các lớp bồi dưỡng cho GV về các kỹ năng tổ chức HĐGDNGLL để đa dạng hóa các hình thức và chất lượng các hoạt động này được nâng cao hơn. 2.3 Đối với trường học - Cần xây dựng kế hoạch GDĐĐ cụ thể cho từng tuần, tháng, học kỳ và năm học. Hiệu trưởng (Phó Hiệu trưởng) chịu trách nhiệm về việc lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, chỉ đạo và kiểm tra đánh giá việc thực hiện kế hoạch. Tạo điều kiện cho giáo viên xây dựng kế hoạch phù hợp với đặc điểm riêng và tâm lý lứa tuổi học sinh lớp mình chủ nhiệm. - Tăng cường các HĐGDNGLL để học sinh có điều kiện rèn luyện các hành vi thói quen đạo đức phù hợp với chuẩn mực đạo đức của xã hội. - Cần phát huy nội lực trong việc xây dựng cơ sở vật chất, xây dựng đội ngũ, có kế hoạch lâu dài, từng bước nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong phụ huynh học sinh cũng như cộng đồng dân cư ... làm cơ sở, làm chỗ dựa cho việc xã hội hoá công tác giáo dục với tư cách là cơ quan chuyên môn tham mưu với lãnh đạo, với cộng đồng...Khi đã huy động được sự hỗ trợ, đóng góp từ các ban ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế-xã hội…Nhà trường sẽ có kế hoạch xây dựng từng bước hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện và tạo dựng được một môi trường thu hút. - Cần tạo điều kiện về mặt thời gian, kinh phí cho Đội thiếu niên hoạt động. - Hàng năm, Hiệu trưởng cần phổ biến cho phụ huynh biết những quy định của Bộ, Sở, nội qui nhà trường, các biện pháp thực hiện GDĐĐ, tạo điều kiện cho phụ huynh được góp ý xây dựng các biện pháp GDĐĐ của nhà trường. Từ đó sẽ tạo nên sự thống nhất cao và sự hỗ trợ cho nhà trường tích cực hơn trong công tác GDĐĐ. - Cần quan tâm nhiều hơn đến quản lý việc kiểm tra, đánh giá, rút kinh nghiệm công tác GDĐĐ qua HĐGDNGLL. Xây dựng các tiêu chí kiểm tra cụ thể, rõ ràng để việc đánh giá được khách quan, công bằng và chính xác. 2.4 Đối với chính quyền địa phương: - Cần tiếp tục tạo điều kiện về kinh phí hỗ trợ cho nhà trường đầu tư ngân sách hơn nữa. Hiểu rõ ý nghĩa "Giáo dục là quốc sách hàng đầu - Đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho sự phát triển" - Xây dựng các khu phố văn hóa, gia đình văn hóa mới. - Xây dựng các vui chơi giải trí lành mạnh như nhà văn hóa, nhà thi đấu thể dục thể thao, sân vận động ở từng địa phương, giúp học sinh có những sân chơi lành mạnh, bổ ích sau giờ học. - Trong các hoạt động văn nghệ, thể dục thể thao, thưởng thức nghệ thuật,…cần lựa chọn chương trình, tiết mục mang nội dung giáo dục cao, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của học sinh. 8BTÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Nguyễn Duy Bằng, Đặng Thị Thu Huyền (2010), Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về giáo dục tiểu học, Nxb Giáo dục Việt Nam. 2. Lê Thị Thanh Chung (2002), Lý luận dạy học môn đạo đức ở Tiểu học, trường Đại học Sư phạm TP.HCM. 3. Phạm Khắc Chương (2001), Giáodục gia đình, Nxb Giáo dục Hà Nội. 4. Phạm Khắc Chương – Thiều Thị Hường (1997), “Thực trạng và một số giải pháp giáo dục đạo đức cho thanh niên – sinh viên hiện nay”,Báo đại học – giáo dục chuyên nghiệp số 2/1997 5. Nguyễn Đăng Dậu, Nguyễn Mạnh Quân (1993) dịch, Những vấn đề cốt yếu của quản lý, Nxb khoa học kỹ thuật Hà Nội. 6. Dự án Phát triển Giáo viên Tiểu học (2006), Đánh giá kết quả học tập ở Tiểu học, Nxb Giáo dục. 7. Dự án Phát triển Giáo viên Tiểu học (2006), Đạo đức và phương pháp giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học, Nxb Giáo dục. 8. Dự án Phát triển Giáo viên Tiểu học (2007), Đạo đức và phương pháp giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học,Nxb Đại học Sư phạm. 9. Dự án Phát triển Giáo viên Tiểu học (2006), Đổi mới phương pháp dạy học ở Tiểu học, Nxb Giáo dục. 10. Dự án Phát triển Giáo viên Tiểu học (2006), Tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, Nxb Giáo dục. 11. Đảng cộng sản Việt Nam (1996), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII, Nxb Chính trị quốc gia Hà Nội. 12. Nguyễn Minh Đạo (1997), Cơ sở của khoa học quản lý, trang 7, Nxb Chính trị quốc gia Hà Nội 13.Nguyễn Thị Đáp (2004), Thực trạng việc quản lý giáo dục đạo đức cho học sinh trung học phổ thông huyện Long Thành và một số giải pháp, Luận văn thạc sĩ Giáo dục học, trường Đại học Sư phạm TPHCM. 14. Phạm Minh Hạc (1986), Mộtsố vấn đề về giáo dục và khoa học giáo dục, Nxb Giáo dục. 15. Bùi Minh Hiền ,Lịch sử giáo dục Việt Nam,Nxb Đại học Sư phạm. 16. Bùi Minh Hiền (2006), Quản lí giáo dục, Nxb Đại học Sư phạm, 17. Trần Thị Minh Hiển (1998), “Cải tiến hình thức sinh hoạt tập thể để nâng cao việc GDĐĐ cho học sinh”, tạp chí nghiên cứu giáo dục số 9/1998 18. TrầnBáHoành (1995), Đánhgiátronggiáodục, HàNội. 19. Đặng Vũ Hoạt, Nguyễn Hữu Dũng, Lưu Thu Thuỷ (1999), Phương pháp dạy đạo đức, Nxb Giáo dục. 20. Đặng Vũ Hoạt (1992), “Đổi mới công tác của giáo viên chủ nhiệm với việc GDĐĐ cho học sinh”,Tạp chí nghiên cứu giáo dục số 8/1992. 21. Hà Sĩ Hồ (1998), Những bài giảng về quản lý trường học, Nxb Giáo dục. 22. Nguyễn Hữu Hợp (2008), Giáo trình Đạo đức và phương pháp dạy học môn Đạo đức ở Tiểu học, Nxb Đại học Sư phạm. 23. Nguyễn Đắc Hưng, Nghiêm Đình Vỳ (2001), Phát triển giáo dục và đào tạo nhân tài, Nxb Chính trị. 24. Trần Thị Hương (2009), Giáo trình giáo dục học đại cương, Đại học Sư phạm TP.HCM. 25. Trần Kiểm (1997), Quản lý giáo dục và trường học, Viện Khoa học Giáo dục. 26. Hồ Văn Liên (2007), Bài giảng: Quản lí giáo dục, Trường Đại học Sư phạm TPHCM. 27. Hồ Văn Liên (2009), Chuyên đề quản lí giáo dục và trường học, Trường Đại học Sư phạm TPHCM. 28. Trần Thị Thu Mai (2009), Bài giảng: Tâm lí học lứa tuổi và tâm lí học sư phạm, Trường Đại học Sư phạm TPHCM. 29. Võ Thuần Nho (1980), “Một số vấn đề lý luận và tư tưởng về GDĐĐ cách mạng trong trường học”, Báo nghiên cứu giáo dục số 8/1980 30. Hoàng Đức Nhuận, Vai trò của nhà trường trong việc hình thành và phát triển nhân cách của con người Việt Nam, Nxb Giáo dục. 31. Trần Thị Tuyết Oanh (2007), Đánh giá trong giáo dục, Nxb Đại học Sư phạm. 32. Trần Thị Tuyết Oanh (2008), Giáo trình Giáo dục học tập 1 và 2 ,Nhà xuất bản Đại học Sư phạm. 33. TS.Ngô Đình Qua (2005), Phương pháp nghiên cứu khoa học giáo dục, Trường Đại học Sư phạm TPHCM. 34. Viên Chấn Quốc (2001),Luận về cải cách giáo dục, Nxb Giáo dục. 35. Hà Nhật Thăng (2002), “Thực trạng đạo đức, tư tưởng chính trị, lối sống của thanh niên học sinh – sinh viên”, Tạp chí nghiên cứu giáo dục số 39/2002 36. Nguyễn Cảnh Toàn (2002), Bàn về giáo dục Việt Nam, Nxb Lao động. 37. Trường Cán bộ quản lý giáo dục, đào tạo (1996), Tổng quan về lý luận quản lý giáodục, Hà Nội. 38. Viện Nghiên cứu và Đào tạo về Quản lý (2002), Tinh hoa quản lý, Nxb Lao động-Xã hội. 39. Phạm Viết Vượng (2001), Quản lí hành chính nhà nước và Quản lí ngành Giáo dục và Đào tạo, Nxb Đại học Sư phạm. 9BPHỤ LỤC Phụ lục 1 PHIẾU TRƯNG CẦU Ý KIẾN ( Dành cho cán bộ quản lý ) Kính thưa quí thầy cô! Để giúp chúng tôi tìm hiểu Thực trạng quản lý công tác giáo dục đạo đức qua hoạt động ngoài giờ lên lớp ở các trường Tiểu học huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh, góp phần nâng cao chất lượng quản lý hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học trên địa bàn huyện, xin Quí thầy cô vui lòng cho biết ý kiến của mình bằng cách đánh dấu (x) vào ô trống hoặc điền vào chỗ trống sau mỗi câu hỏi. Trân trọng cảm ơn quí thầy cô ! UCâu 1:U Theo quí thầy, cô giáo dục đạo đức (GDĐĐ) qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp (HĐGDNGLL) có cần thiết không? Rất cần thiết  Cần thiết  Ít cần thiết  Không cần thiết  UCâu 2:U Quí thầy, cô cho biết những khó khăn mà giáo viên gặp phải khi tiến hành GDĐĐ qua HĐGDNGLL? TT Khó khăn Mức độ Rất khó khăn Khó khăn Ít khó khăn Không khó khăn 1 Giáo viên (GV) chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng, tác dụng của HĐGDNGLL trong việc GDĐĐ cho học sinh (HS) 2 GV thiếu phương pháp, kỹ năng tổ chức HĐGDNGLL 3 Các HĐGDNGLL chưa phong phú, đa dạng, thu hút HS 4 Thời gian cho HĐGDNGLL còn thiếu 5 Điều kiện để tổ chức HĐGDNGLL lên lớp còn thiếu UCâu 3:U Theo quí thầy cô, biện pháp nào đem lại hiệu quả cao trong việc GDĐĐ cho học sinh? 1. Giáo dục đạo đức qua việc dạy môn đạo đức.  2. Giáo dục đạo đức tích hợp trong các môn học khác.  3. Giáo dục đạo đức qua các việc làm cụ thể hàng ngày.  4. Giáo dục đạo đức qua các hoạt động ngoài giờ lên lớp.  5. Giáo dục đạo đức bằng các tấm gương tốt, điển hình trong cuộc sống, nhất là tấm gương của các thầy cô giáo.  6. Biện pháp khác:...................................................................................... .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. UCâu 4:U Quý thầy cô đã tiến hành các nội dung HĐGDNGLL như thế nào? TT Nội dung Mức độ thực hiện Rất thườn g xuyên Thường xuyên Ít thường xuyên Không thực hiện 1 Sinh hoạt dưới cờ đầu tuần và sinh hoạt lớp cuối tuần. 2 Tập luyện và thi đấu thể dục thể thao, hội diễn văn nghệ. 3 Các hình thức hoạt động câu lạc bộ (toán, tiếng việt, thể dục thể thao…) 4 Các hoạt động xã hội như cứu trợ lũ lụt, nuôi heo đất, nụ cười hồng, giúp bạn vượt khó,… 5 Tổ chức báo cáo về các chủ điểm như an toàn giao thông, phòng chống ma tuý, bảo vệ môi trường. 6 Các hoạt động về nguồn thăm các di tích lịch sử, thăm các bà mẹ Việt Nam anh hùng. 7 Tổ chức phong trào thi đua giữa các lớp. 8 Cắm trại, tham quan du lịch. UCâu 5:U Tầm quan trọng của từng nội dung quản lý của Hiệu trưởng đối với công tác GDĐĐ qua HĐGDNGLL TT Nội dung quản lý Mức độ Rất quan trọng Quan trọng Ít quan trọng Không quan trọng 1 Quản lý kế hoạch chủ nhiệm 2 Quản lý nội dung, chương trình, kế hoạch GDĐĐ qua HĐGDNGLL 3 Quản lý sự phối hợp giữa các lực lượng: GV chủ nhiệm, Đội Thiếu niên Tiền phong, lực lượng xã hội, cha mẹ HS. 4 Quản lý tiết sinh hoạt chủ nhiệm 5 Quản lý việc kiểm tra đánh giá công tác GDĐĐ qua HĐGDNGLL. UCâu 6:U Công tác quản lý kế hoạch chủ nhiệm và tiết sinh hoạt chủ nhiệm TT Nội dung quản lý Mức độ thực hiện Rất thường xuyên Thường xuyên Ít thường xuyên Không thực hiện 1 Lập mẫu kế hoạch GDĐĐ thống nhất. 2 Quản lý việc chọn lựa nội dung, phương pháp, hình thức GDĐĐ phù hợp của các khối chủ nhiệm 3 Đầu tư cơ sở vật chất, mua sắm phương tiện, trang thiết bị phục vụ cho các HĐGDNGLL. 4 Xây dựng kế hoạch kiểm tra giáo án định kỳ, đột xuất. 5 Thực hiện chế độ báo cáo. 6 Lập kế hoạch xây dựng lực lượng thường xuyên theo dõi, kiểm tra việc thực hiện tiết sinh hoạt chủ nhiệm, nội dung và chất lượng các HĐGDNGLL, và dự giờ đột xuất, định kỳ ở các lớp. 7 Chú trọng tính thống nhất, đồng bộ và tác động tương hỗ giữa GVCN với Đội TNTP và cha mẹ trong công tác GDĐĐ cho học sinh. 8 Xây dựng kế hoạch kiểm tra đánh giá việc thực hiện công tác GDĐĐ của khối chủ nhiệm . UCâu7: USự phối hợp giữa các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường ở trường quý thầy cô TT Nội dung Mức độ thực hiện Rất thường xuyên Thường xuyên Ít thường xuyên Không thực hiện 1 Tổ chức, chỉ đạo thực hiện kế hoạch, chương trình, nội dung phối hợp giữa các lực lượng giáo dục ( Đội TN, Đoàn TN, Hội phụ huynh HS…) 2 Họp phụ huynh định kỳ. Phổ biến đến phụ huynh nội dung, kế hoạch, biện pháp GDĐĐ qua HĐGDNGLL cho học sinh. 3 Thực hiện việc họp định kỳ giữa Ban giám hiệu với các lực lượng giáo dục ngoài nhà trường UCâu 8:U Quản lý việc kiểm tra, đánh giá hoạt động GDĐĐ cho học sinh ở trường quí thầy cô được thực hiện như thế nào ? TT Nội dung quản lý Mức độ thực hiện Rất thườn g xuyên Thường xuyên Ít thườn g xuyên Không thực hiện 1 Kiểm tra việc chuẩn bị, quá trình hoạt động đến kết quả cuối cùng của công tác giáo dục đạo đức. 2 Quan sát, ghi nhận sự tham gia của giáo viên vào hoạt động giáo dục đạo đức và hiệu quả của hoạt động này. 3 Đánh giá hoạt động giáo dục đạo đức theo đúng chuẩn. 4 Tuyên dương, khen thưởng những tập thể, cá nhân thực hiện tốt hoạt động này và nhắc nhở, kiểm điểm những cá nhân chưa thực hiện tốt. 5 Xây dựng lực lượng kiểm tra công tác giáo dục đạo đức qua các HĐGDNGLL và đánh giá theo chuẩn. UCâu 9:U Quí thầy cô cho biết ý kiến về mức độ thực hiện các biện pháp quản lý GDĐĐ ở trường Quí thầy cô TT Biện pháp Mức độ Rất thường xuyên Thường xuyên Ít thường xuyên Không thực hiện 1 Có kế hoạch hoạt động (năm, tháng, tuần) 2 Tổ chức và chỉ đạo thực hiện công tác giáo dục đạo đức của giáo viên chủ nhiệm lớp và các lực lượng giáo dục khác 3 Phối hợp, hỗ trợ, tạo điều kiện hoạt động cho tổ chức Đội TNTP và tổ chức Đoàn TNCS HCM 4 Có quy định nhiệm vụ tiêu chuẩn thi đua cụ thể đối với giáo viên tham gia GDĐĐ. Động viên khen thưởng kịp thời 5 Hiệu trưởng mời các chuyên viên bồi dưỡng kĩ năng tổ chức hoạt động cho giáo viên về các HĐGDNGLL. 6 Hiệu trưởng cân đối giữa ngân sách được cấp và các nguồn huy động khác để thực hiện kế hoạch đầu tư CSVC, mua sắm phương tiện, trang thiết bị phục vụ cho các HĐGDNGLL. UCâu 10:U Để nâng cao hiệu quả quản lý công tác GDĐĐ qua HĐGDNGLL ở các trường Tiểu học, theo quí thầy cô, cán bộ quản lí cần có những biện pháp nào? (Xin vui lòng ghi theo thứ tự ưu tiên). 1. ..................................................................................................................... ......................................................................................................................... 2. ..................................................................................................................... ......................................................................................................................... 3 ....................................................................................................................... ......................................................................................................................... 4 ....................................................................................................................... ......................................................................................................................... 5 ....................................................................................................................... ......................................................................................................................... UCâu 11:U Để quản lý công tác GDĐĐ qua HĐGDNGLL ở các trường Tiểu học đạt hiệu quả, quí thầy cô có những kiến nghị gì đối với các cấp quản lí? 1. Đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo: ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... 2. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh: ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... 3. Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Bình Chánh: ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... UXin vui lòng cho biết thông tin về bản thân Chức vụ: Hiệu trưởng  Phó hiệu trưởng  Tổ Trưởng  Xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của Quí thầy cô! Phụ lục 2 PHIẾU TRƯNG CẦU Ý KIẾN ( Dành cho giáo viên) Kính thưa quí thầy cô! Để giúp chúng tôi tìm hiểu Thực trạng quản lý công tác giáo dục đạo đức qua hoạt động ngoài giờ lên lớp ở các trường Tiểu học huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh, góp phần nâng cao chất lượng quản lý hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học trên địa bàn huyện, xin Quí thầy cô vui lòng cho biết ý kiến của mình bằng cách đánh dấu (x) vào ô trống hoặc điền vào chỗ trống sau mỗi câu hỏi. Trân trọng cảm ơn quí thầy cô ! UCâu 1:U Theo quí thầy, cô giáo dục đạo đức (GDĐĐ) qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp (HĐGDNGLL) có cần thiết không? Rất cần thiết  Cần thiết  Ít cần thiết  Không cần thiết  UCâu 2:U Quí thầy, cô cho biết những khó khăn mà giáo viên gặp phải khi tiến hành GDĐĐ qua HĐGDNGLL? TT Khó khăn Mức độ Rất khó khăn Khó khăn Ít khó khăn Không khó khăn 1 Giáo viên (GV) chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng, tác dụng của HĐGDNGLL trong việc GDĐĐ cho học sinh (HS) 2 GV thiếu phương pháp, kỹ năng tổ chức HĐGDNGLL 3 Các HĐGDNGLL chưa phong phú, đa dạng, thu hút HS 4 Thời gian cho HĐGDNGLL còn thiếu 5 Điều kiện để tổ chức HĐGDNGLL lên lớp còn thiếu UCâu 3:U Theo quí thầy cô, biện pháp nào đem lại hiệu quả cao trong việc GDĐĐ cho học sinh? 1. Giáo dục đạo đức qua việc dạy môn đạo đức.  2. Giáo dục đạo đức tích hợp trong các môn học khác.  3. Giáo dục đạo đức qua các việc làm cụ thể hàng ngày.  4. Giáo dục đạo đức qua các hoạt động ngoài giờ lên lớp.  5. Giáo dục đạo đức bằng các tấm gương tốt, điển hình trong cuộc sống, nhất là tấm gương của các thầy cô giáo.  7. Biện pháp khác:...................................................................................... .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. UCâu 4:U Quý thầy cô đã tiến hành các nội dung HĐGDNGLL như thế nào? TT Nội dung Mức độ thực hiện Rất thườn g xuyên Thường xuyên Ít thường xuyên Không thực hiện 1 Sinh hoạt dưới cờ đầu tuần và sinh hoạt lớp cuối tuần. 2 Tập luyện và thi đấu thể dục thể thao, hội diễn văn nghệ. 3 Các hình thức hoạt động câu lạc bộ (toán, tiếng việt, thể dục thể thao…) 4 Các hoạt động xã hội như cứu trợ lũ lụt, nuôi heo đất, nụ cười hồng, giúp bạn vượt khó,… 5 Tổ chức báo cáo về các chủ điểm như an toàn giao thông, phòng chống ma tuý, bảo vệ môi trường. 6 Các hoạt động về nguồn thăm các di tích lịch sử, thăm các bà mẹ Việt Nam anh hùng. 7 Tổ chức phong trào thi đua giữa các lớp. 8 Cắm trại, tham quan du lịch. UCâu 5:U Tầm quan trọng của từng nội dung quản lý của Hiệu trưởng đối với công tác GDĐĐ qua HĐGDNGLL TT Nội dung quản lý Mức độ Rất quan trọng Quan trọng Ít quan trọng Không quan trọng 1 Quản lý kế hoạch chủ nhiệm 2 Quản lý nội dung, chương trình, kế hoạch GDĐĐ qua HĐGDNGLL 3 Quản lý sự phối hợp giữa các lực lượng: GV chủ nhiệm, Đội Thiếu niên Tiền phong, lực lượng xã hội, cha mẹ HS. 4 Quản lý tiết sinh hoạt chủ nhiệm 5 Quản lý việc kiểm tra đánh giá công tác GDĐĐ qua HĐGDNGLL. UCâu 6:U Công tác quản lý kế hoạch chủ nhiệm và tiết sinh hoạt chủ nhiệm TT Nội dung quản lý Mức độ thực hiện Rất thường xuyên Thường xuyên Ít thường xuyên Không thực hiện 1 Lập mẫu kế hoạch GDĐĐ thống nhất. 2 Quản lý việc chọn lựa nội dung, phương pháp, hình thức GDĐĐ phù hợp của các khối chủ nhiệm 3 Đầu tư cơ sở vật chất, mua sắm phương tiện, trang thiết bị phục vụ cho các HĐGDNGLL. 4 Xây dựng kế hoạch kiểm tra giáo án định kỳ, đột xuất. 5 Thực hiện chế độ báo cáo. 6 Lập kế hoạch xây dựng lực lượng thường xuyên theo dõi, kiểm tra việc thực hiện tiết sinh hoạt chủ nhiệm, nội dung và chất lượng các HĐGDNGLL, và dự giờ đột xuất, định kỳ ở các lớp. 7 Chú trọng tính thống nhất, đồng bộ và tác động tương hỗ giữa GVCN với Đội TNTP và cha mẹ trong công tác GDĐĐ cho học sinh. 8 Xây dựng kế hoạch kiểm tra đánh giá việc thực hiện công tác GDĐĐ của khối chủ nhiệm . UCâu7: USự phối hợp giữa các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường ở trường quý thầy cô TT Nội dung Mức độ thực hiện Rất thường xuyên Thường xuyên Ít thường xuyên Không thực hiện 1 Tổ chức, chỉ đạo thực hiện kế hoạch, chương trình, nội dung phối hợp giữa các lực lượng giáo dục ( Đội TN, Đoàn TN, Hội phụ huynh HS…) 2 Họp phụ huynh định kỳ. Phổ biến đến phụ huynh nội dung, kế hoạch, biện pháp GDĐĐ qua HĐGDNGLL cho học sinh. 3 Thực hiện việc họp định kỳ giữa Ban giám hiệu với các lực lượng giáo dục ngoài nhà trường UCâu 8:U Quản lý việc kiểm tra, đánh giá hoạt động GDĐĐ cho học sinh ở trường quí thầy cô được thực hiện như thế nào ? TT Nội dung quản lý Mức độ thực hiện Rất thườn g xuyên Thường xuyên Ít thườn g xuyên Không thực hiện 1 Kiểm tra việc chuẩn bị, quá trình hoạt động đến kết quả cuối cùng của công tác giáo dục đạo đức. 2 Quan sát, ghi nhận sự tham gia của giáo viên vào hoạt động giáo dục đạo đức và hiệu quả của hoạt động này. 3 Đánh giá hoạt động giáo dục đạo đức theo đúng chuẩn. 4 Tuyên dương, khen thưởng những tập thể, cá nhân thực hiện tốt hoạt động này và nhắc nhở, kiểm điểm những cá nhân chưa thực hiện tốt. 5 Xây dựng lực lượng kiểm tra công tác giáo dục đạo đức qua các HĐGDNGLL và đánh giá theo chuẩn. UCâu 9:U Quí thầy cô cho biết ý kiến về mức độ thực hiện các biện pháp quản lý GDĐĐ ở trường Quí thầy cô TT Biện pháp Mức độ Rất thường xuyên Thường xuyên Ít thường xuyên Không thực hiện 1 Có kế hoạch hoạt động (năm, tháng, tuần) 2 Tổ chức và chỉ đạo thực hiện công tác giáo dục đạo đức của giáo viên chủ nhiệm lớp và các lực lượng giáo dục khác 3 Phối hợp, hỗ trợ, tạo điều kiện hoạt động cho tổ chức Đội TNTP và tổ chức Đoàn TNCS HCM 4 Có quy định nhiệm vụ tiêu chuẩn thi đua cụ thể đối với giáo viên tham gia GDĐĐ. Động viên khen thưởng kịp thời 5 Hiệu trưởng mời các chuyên viên bồi dưỡng kĩ năng tổ chức hoạt động cho giáo viên về các HĐGDNGLL. 6 Hiệu trưởng cân đối giữa ngân sách được cấp và các nguồn huy động khác để thực hiện kế hoạch đầu tư CSVC, mua sắm phương tiện, trang thiết bị phục vụ cho các HĐGDNGLL. UXin Quý thầy cô vui lòng cho biết thông tin về bản thân Chức vụ: Giáo viên chủ nhiệm  Giáo viên bộ môn  Bí thư Đoàn trường  Tổng phụ trách Đội  Xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của quí thầy cô! Phụ lục 3 PHIẾU PHỎNG VẤN (Dành cho Cán bộ quản lý trường tiểu học) Kính thưa quý Thầy /Cô! Nhằm thu thập thông tin cho việc nghiên cứu “Thực trạng quản lý công tác giáo dục đạo đức qua hoạt động ngoài giờ lên lớp ở các trường tiểu học huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh”, xin Thầy/Cô vui lòng trả lời các câu hỏi sau. Xin chân thành cảm ơn quý Thầy/Cô! UCâu 1:U Thầy/Cô đã xây dựng kế hoạch giáo dục đạo đức hàng năm ra sao và vào thời gian nào? - Vào tháng 7 và tháng 8, kế hoạch GDĐĐ cho học sinh được xây dựng chung với kế hoạch năm học và công tác GDĐĐ được thực hiện theo từng chủ điểm các ngày lễ lớn trong năm. Sau đó phổ biến thảo luận đóng góp trong lãnh đạo, Chi bộ, Công đoàn, Đoàn thanh niên, các tổ trưởng. Tiếp theo là phổ biến kế hoạch đến toàn thể cán bộ, GV, công nhân viên thông qua hội nghị công nhân viên chức. UCâu 2:U Ngoài những khó khăn được khảo sát, Thầy/Cô cho biết còn những khó khăn nào ảnh hưởng đến chất lượng quản lý công tác GDĐĐ qua HĐGDNGLL? Đa số CBQL khi được phỏng vấn đều cho rằng sĩ số học sinh ở mỗi lớp quá đông, thường trên 40 em là một khó khăn cho công tác tổ chức các HĐGDNGLL cho học sinh. Hơn nữa, đa số phụ huynh nơi đây đều chưa nhận thức được lợi ích của việc tham gia vào các HĐGDNGLL. Vì thế họ thường không cho phép con em tham gia mà chủ yếu dành thời gian ngoài giờ lên lớp để cho các em học thêm về văn hóa, ngoại ngữ,... UCâu 3:U Trường Thầy/Cô có biện pháp gì để quản lý việc nâng cao kỹ năng tổ chức công tác GDĐĐ qua HĐGDNGLL cho giáo viên? Theo các CBQL, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện không thường xuyên tổ chức các lớp tập huân kỹ năng tổ chức công tác GDĐĐ qua HĐGDNGLL cho giáo viên. Do đó công tác này chưa được quan tâm thực hiện, dẫn đến chất lượng và hiệu quả GDĐĐ cho học sinh không cao. Một số Hiệu trưởng các trường mời các chuyên viên bồi dưỡng kĩ năng tổ chức HĐGDNGLL cho GV từ ngân sách của trường. Thêm vào đó, tổ chức cho GV học hỏi kinh nghiệm tổ chức HĐGDNGLL của các trường khác cũng như nâng cao khả năng tự học của GV. Tham dự các lớp tập huấn cán bộ cốt cán và GV trong nhà trường về phương pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. Hiệu trưởng chú ý đến thời gian tổ chức bồi dưỡng, tập huấn hợp lý, đảm bảo tất cả GV tham gia đầy đủ. UCâu 4:U Ở trường Thầy/Cô có trang bị đầy đủ các phương tiện, trang thiết bị phục vụ cho HĐGDNGLL không? Một số CBQL cho rằng ngân sách không cung cấp đủ để trang bị phương tiện, trang thiết bị cho các HĐGDNGLL trong khi có quá nhiều khoản khác phải chi và cần thiết hơn như các trang thiết bị phục vụ cho việc giảng dạy. Một số GVCN và tổng phụ trách Đội phản ánh rằng họ không có đủ phương tiện cần thiết phục vụ cho việc thực hiện các HĐGDNGLL. Các hoạt động ngoài trời, tham quan, dã ngoại, vui chơi, giải trí, tìm hiểu khoa học, thi đấu TDTT, văn nghệ... rất cần phải có các mô hình, dụng cụ, đạo cụ nhưng đa số là do họ tự chế hoặc thuê lại từ Nhà thiếu nhi, Hội đồng đội, trung tâm văn hóa và các mô hình này có giá khá cao. Do đó, chất lượng của các HĐGDNGLL còn thấp, chưa đem lại hiệu quả giáo dục cao. Xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của quí thầy cô! Phụ lục 4 QUY ĐỊNH Đánh giá và xếp loại học sinh tiểu học (Ban hành kèm theo Thông tư số 32 /2009/TT-BGDĐT ngày 27 tháng 10 năm 2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo) Chương I QUY ĐỊNH CHUNG Điều 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng 1. Thông tư này quy định việc đánh giá và xếp loại học sinh tiểu học, bao gồm: đánh giá và xếp loại hạnh kiểm; đánh giá và xếp loại học lực; sử dụng kết quả đánh giá và xếp loại; tổ chức thực hiện. 2. Thông tư này áp dụng cho trường tiểu học; lớp tiểu học trong trường phổ thông có nhiều cấp học và trường chuyên biệt; cơ sở giáo dục khác thực hiện chương trình giáo dục tiểu học; tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động giáo dục cấp Tiểu học. Điều 2. Mục đích đánh giá và xếp loại 1. Góp phần thực hiện mục tiêu, nội dung chương trình, phương pháp và hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục tiểu học. 2. Khuyến khích học sinh học tập chuyên cần; phát huy tính tích cực, năng động, sáng tạo, khả năng tự học của học sinh; xây dựng niềm tin, rèn luyện đạo đức theo truyền thống Việt Nam. Điều 3. Nguyên tắc đánh giá và xếp loại 1. Đánh giá và xếp loại căn cứ theo chuẩn kiến thức, kĩ năng và yêu cầu về thái độ trong Chương trình giáo dục phổ thông cấp Tiểu học và các nhiệm vụ của học sinh. 2. Kết hợp đánh giá định lượng và định tính; kết hợp giữa đánh giá của giáo viên với tự đánh giá của học sinh. 3. Thực hiện công khai, công bằng, khách quan, chính xác và toàn diện. 4. Đánh giá và xếp loại kết quả đạt được và khả năng phát triển từng mặt của học sinh; coi trọng việc động viên, khuyến khích sự tiến bộ của học sinh; không tạo áp lực cho cả học sinh và giáo viên. Chương II ĐÁNH GIÁ VÀ XẾP LOẠI HẠNH KIỂM Điều 4. Nội dung đánh giá Học sinh được đánh giá về hạnh kiểm theo kết quả rèn luyện đạo đức và kĩ năng sống qua việc thực hiện năm nhiệm vụ của học sinh tiểu học: 1. Thực hiện đầy đủ và có kết quả hoạt động học tập; chấp hành nội quy nhà trường; đi học đều và đúng giờ; giữ gìn sách vở và đồ dùng học tập. 2. Hiếu thảo với cha mẹ, ông bà; kính trọng, lễ phép với thầy giáo, cô giáo, nhân viên và người lớn tuổi; đoàn kết, thương yêu, giúp đỡ bạn bè và người có hoàn cảnh khó khăn. 3. Rèn luyện thân thể; giữ vệ sinh cá nhân. 4. Tham gia các hoạt động tập thể trong và ngoài giờ lên lớp; giữ gìn, bảo vệ tài sản nơi công cộng; tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường; thực hiện trật tự an toàn giao thông. 5. Góp phần bảo vệ và phát huy truyền thống của nhà trường và địa phương. Điều 5. Cách đánh giá và xếp loại 1. Đánh giá là hoạt động thường xuyên của giáo viên. Khi đánh giá cần chú ý đến quá trình tiến bộ của học sinh, đánh giá cuối năm là quan trọng nhất. Giáo viên ghi nhận xét cụ thể những điểm học sinh đã thực hiện và chưa thực hiện được để có kế hoạch động viên và giúp đỡ học sinh tự tin trong rèn luyện. Giáo viên phối hợp với cha mẹ học sinh để thống nhất các biện pháp giáo dục học sinh. 2. Học sinh được xếp loại hạnh kiểm vào cuối học kì I và cuối năm học theo hai loại như sau : a) Thực hiện đầy đủ (Đ); b) Thực hiện chưa đầy đủ (CĐ) ._.