Thực trạng quan hệ phân phối & Một số giải pháp nhằm hoàn thiện quan hệ phân phối ở nước ta trong thời gian tới

lêi më ®Çu Trong bÊt kú nÒn kinh tÕ nµo, m« h×nh s¶n xuÊt nµo th× còng cÇn cã sù phèi hîp gi÷a c¸c h×nh thøc s¶n xuÊt, ph©n phèi, trao ®æi, tiªu dïng. Ph©n phèi lu«n thÓ hiÖn mét vÞ trÝ hÕt søc quan träng. Nã phô thuéc vµo s¶n xuÊt nh­ng ph©n phèi tèt hay kh«ng tèt l¹i ¶nh h­ëng ®Õn s¶n xuÊt, ®Õn trao ®æi tiªu dïng vµ ®êi sèng nh©n d©n. Khi mµ nÒn kinh tÕ cña n­íc ta chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ tù cung tù cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng th× ph©n phèi gi÷ mét vÞ trÝ hÕt søc quan träng.Ph©n phèi nèi liÒn s¶n xuÊt víi s¶n xuÊt,s¶n xuÊt víi tiªu dïng, nèi liÒn thÞ tr­êng hµng tiªu dïng ,dÞch vô thÞ tr­êng yÕu tè s¶n xuÊt, lµm cho sù vËn ®éng cña kÞnh tÕ thÞ tr­¬ng diÔn ra th«ng suèt. Tuy nhiªn, khi chuyÓn sang kinh tÕ thÞ tr­êng , hµng lo¹t c¸c vÊn ®Ò thuéc lÜnh vùc ph©n phèi thu nhËp nh­ tiÒn l­¬ng,lîi nhuËn,lîi tøc ,®Þa t« vµ ph©n phèi lao ®éng ,c¸c h×nh thóc ph©n phèi kh¸c phï hîp víi nguyªn lý kinh tÕ thÞ tr­êng còng nh­ c¸c t¸c ®äng cña chóng ®èi víi sù ph¸t triÓn kinhtÕ - x· héi ë n­íc ta®ang ®ßi hái cã s­ nghiªn cøu nghiªm tóc c«ng phu. V× vËy viÖc nghiªn cøu vÊn ®Ò quan hÖ ph©n phèi ë viÖt nam hiÖn nay lµ hÕt søc cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch . KÕt cÊu ®Ò tµi nµy gåm hai ch­¬ng ch­¬ng 1: Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ quan hÖ ph©n phèi ë nøoc ta hiÖn nay ch­¬ng2: Thùc tr¹ng quan hÖ ph©n phèi ë nøoc ta vµ nh÷ng gi¶i ph¸p hoµn thiÖn quan hÖ ph©n phèi ë nøoc ta hiÖn nay Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n th©ú ®· tËn t×nh h­íng dÉn,t¹o ®iÒu kiÖn, gióp ®ì cho em hoµn thµnh ®Ò tµi nµy . CH¦¥NG 1 Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ quan hÖ ph©n phèi ë n­íc ta hiÖn nay 1.1/TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña vai trß ph©n phèØ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng th× ph©n phèi gi÷ vi trÝ hÕt søc quan träng .Trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt thi ph©n phèi lµm kh©u trung gian nèi liÒn giòa s¶n xuÊt víi s¶n xuÊt, s¶n xuÊt víi tiªu dïng, nã phôc vô vµ thóc ®Èy s¶n xuÊt, phôc vô tiªu dïng. Nh­ng s¶n xuÊt l¹i ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh ®èi víi ph©n phèi ,s¶n xÊt tao ra ®èi t­îng vµ vËt liÖu cho ph©n phèi ,quyÕt ®Þnh quy m« vµ c¬ cÊu cña c¶i ®Ó ph©n phèi . Ph©n phèi kh«ng thÓ v­ît qóa kh¶ n¨ng cho phÐp cña s¶n xuÊt,thu nhËp thùc tÕ chØ cã thÓ t¨ng lªn theo ®µ ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt nh­ng tèc ®é t¨ng cña thu nhËp thùc tÕ ph¶i chËm h¬n tèc ®é t¨ng lªn cña s¶n xuÊt ,cã nh­ thÕ míi ®¶m b¶o t¸i s¶n xuÊt më réng . HiÖn nay nøoc ta ®ang thùc hiÖn c«ng cuéc CNH-H§H ®Êt n­íc x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho chñ nghÜa x· héi . ChÕ ®é x· héi chñ nghÜa lµ chÕ ®é lµm chñc tËp thÓ cña nh©n d©n lao ®éng trªn tÊt c¶ mäi lÜnh vùc trong ®ã lµm chñ tËp thÓ vÒ kinh tÕ lµ c¬ së. Trong chÕ ®é lµm chñ tËp thÓ vÒ kinh tÕ th× lµm chñ vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt lµ c¬ së ,®iÒu kiªn ®Ó ®¶m b¶o lµm chñtËp thÓ vÒ ph©n phèi. Mét khi t­ liÖu s¶n xuÊt la thuéc së h÷u chung cña nh©n d©n lao ®éng th× cña c¶i lµm ra còng thuéc së h÷u chung cña hä vµ viÖc ph©n phèi cña c¶i lµm ra chØ cã thÓ nh»m môc ®Ých phôc vô lîi Ých cña nh©n d©n lao ®éng .Trong ®iÒu kiÖn cña n­íc ta hiÖn nay nÒn kinh tÕ vÉn cßn ë t×nh tr¹ng l¹c hËu , nghÌo nµn ch­a ®ñ s¶n phÈm ®Ó ph©n phèi theo nhu cÇu .V× thÕ viÖc thùc hiÖn ph©n phèi theo thu nhËp trong thêi k× qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi lµ mé vÊn ®Ò v« cïng quan träng ®Î t¹o ra ®äng lùc m¹nh mÏ gãp phÇn tÝch cùc thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn, æn ®Þnh t×nh h×nh kinh tÕ -x· héi n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n thùc hiÖn môc tiªu d©n giÇu n­íc m¹nh x· héi c«ng b»ng ,d©n chñ ,v¨n minh . 1.2.B¶n chÊt vµ vÞ trÝ cña ph©n phèi. Qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi gåm bèn kh©u:s¶n xuÊt, ph©n phèi ,trao ®æi, tiªu dïng. C¸c kh©u nµy cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau,trong ®ã s¶n xuÊt lµ kh©u c¬ b¶n ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh;c¸c kh©u kh¸c phô thuéc vµo s¶n xuÊt,nh­ng chóng cã quan hÖ trë l¹i ®èi víi s¶n xuÊt còng nh­ ¶nh h­ëng lÉn nhau chÝnh vi cã qu¸ trinh ph©n phèi nµy míi cã sù t¸c ®éng qua l¹i gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïngvµ tõ ®ã thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn ,t¨ng quy m« tiªu dïng . TÝnh chÊt cña quan hÖ ph©n phèi do quan hÖ së h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh. Khi ta xÐt vÒ quan hÖ gi÷a ng­êi vµ ng­êi th× ph©n phèi do quan hÖ s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh. Quan hÖ trong s¶n xuÊt nh­ thÕ nµo th× quan hÖ trong ph©n phèi nh­ thÕ Êy. X· héi lu«n tån t¹i mèi quan hÖ s¶n xuÊt vµ s¶n phÈm. B¶n th©n ph©n phèi lµ s¶n phÈm cña s¶n xuÊt kh«ng chØ vÒ néi dung mµ c¶ vÒ h×nh thøc. Ph©n phèi kh«ng ph¶i lµ mét lÜnh vùc ®éc lËp ®øng bªn c¹nh s¶n xuÊt. B¶n chÊt cña quan hÖ ph©n phèi hoµn toµn do quan hÖ s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh. MÆt kh¸c ta thÊy r»ng ph©n phèi kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ mét kÕt qu¶ tiªu cùc cña s¶n xuÊt vµ trao ®æi mµ nã cßn t¸c ®éng m¹nh mÏ ng­îc trë l¹i trao ®æi vµ s¶n xuÊt. Ph©n phèi cã tÝnh ®éc lËp t­¬ng ®èi cña nã,nã cã chøc n¨ng cô thÓ ,cã nh÷ng quy luËt ®Æc thï t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn c¸ckh©u cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt. Tr­íc khi ph©n phèi s¶n phÈm th× nã lµ: ph©n phèi nh÷ng c«ng cô s¶n xuÊt vµ ®iÒu nµy lµ mét tÝnh qui ®Þnh n÷a còng cña mét mèi quan hÖ Êy - ph©n phèi c¸c thµnh viªn x· héi theo nh÷ng lo¹i s¶n xuÊt kh¸c nhau. Râ rµng ph©n phèi s¶n phÈm chØ lµ kÕt qu¶ cña sù ph©n phèi ®ã, sù ph©n phèi nµy ®· bao hµm trong b¶n th©n qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ quyÕt ®Þnh trong c¬ cÊu s¶n xuÊt. Xem xÐt s¶n xuÊt mét c¸ch ®éc lËp víi sù ph©n phèi ®ã, sù ph©n phèi bao hµm trong s¶n xuÊt, th× râ rµng lµ mét sù trõu t­îng trèng rçng, cßn sù ph©n phèi s¶n phÈm th× tr¸i l¹i, ®· bao hµm trong sù ph©n phèi nµy lµ sù ph©n phèi ngay tõ ®Çu ®· lµ mét yÕu tè cña s¶n xuÊt. C¬ së kinh tÕ cña sù ph©n phèi bao gåm c¶ sù ph©n phèi cho s¶n xuÊt vµ ph©n phèi cho tiªu dïng do ®ã tæng s¶n phÈm x· héi võa ®­îc ph©n phèi ®Ó tiªu dïng cho s¶n xuÊt, võa ®­îc ph©n phèi ®Ó tiªu dïng cho c¸ nh©n mçi thµnh viªn trong x· héi . Nh­ng v× sù ph©n phèi bao giê còng gåm c¶ sù ph©n phèi cho s¶n xuÊt xem lµ yÕu tè cña s¶n xuÊt vµ ph©n phèi cho tiªu dïng xem lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt,cho nªn kh«ng ph¶i toµn bé s¶n phÈm x· héi t¹o ra ®Òu ®­îc ph©n phèi cho tiªu dïng c¸ nh©n mµ cÇn trÝch ra ®Ó bï ®¾p nh÷ng t­ liÖu s¶n xuÊt hao phÝ, më réng s¶n xuÊt lËp quü dù phßng, chi phÝ vÒ qu¶n lý hµnh chÝnh tæ chøc... PhÇn cßn l¹i phï hîp víi sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng. Nh­ vËy,ph©n phèi lµ tæng s¶n phÈm x· héi vµ ph©n phèi ®Ó tiªu dïng cho s¶n xuÊt, võa ®­îc ph©n phèi ®Ó tiªu dïng cho c¸ nh©n. 1.3/ C¸c h×nh thøc ph©n phèi ë n­íc ta hiÖn nay §¹i héi ®ai biÓu toµn quèc lÇn thø VIII cña §¶ng ®· kh¼ng ®Þnh vµ §¹i héi §¶ng lÇn thø IX còng tiÕp tôc kh¼ng ®Þnh nÒn kinh tÕ n­íc ta trong thêi kú qu¸ ®é lµ nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc ,t­¬ng øng víi nã lµ nhiÒu h×nh thøc ph©n phèi nh­ng lÊy ph©n phèi theo kÕt qu¶ lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ lµ chñ yÕu , ®ång thêi ph©n phèi dùa trªn møc ®ãng gãp nguån lùc kh¸c vµo kÕt qu¶ s¶n xuÊt - kinh doanh vµ ph©n phèi th«ng qua phóc lîi x· héi. Trong nÒn kinh tÕ nµy xuÊt hiÖn nhiÒu chñ thÓ kinh tÕ kh¸c nhau víi c¸c h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau vµ còng v× lÏ ®ã mµ xuÊt hiÖn nhiÒu ph­¬ng thøc ph©n phèi kh¸c nhau.Mçi thµnh phÇn kinh tÕ cã ph­¬ng thøc s¶n xuÊt –kinh doanh kh¸c nhau nªn kÕt qu¶ kinh doanh kh¸c nhau do ®ã cÇn c¸c h×nh thøc ph©n phèi kh¸c nhau V× vËy ë n­íc ta hiÖn nay kh«ng thÓ tån t¹i mét h×nh thøc ph©n phèi duy nhÊt 1.3.1/ Ph©n phèi theo lao ®éng Trong thêi kú qu¸ ®é hiÖn nay ,h×nh thøc ph©n phèi theo lao ®éng lµ h×nh thøc ph©n phèi c¨n b¶n , lµ nguyªn t¾c ph©n phèi chñ yÕu vµ thÝch hîp nhÊt víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ dùa trªn chÕ ®é c«ng h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt (kinh tÕ nhµ n­íc)hoÆc c¸c hîp t¸c x· cæ phÇn mµ gãp vèn cña c¸c thµnhviªn b»ng nhau (kinh tÕ h¬p t¸c ) Ph©n phèi theo lao ®éng lµ h×nh thøc ph©n phèi c¨n b¶n, lµ nguyªn t¾c ph©n phèi chñ yÕu thÝch hîp nhÊt víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ dùa trªn chÕ ®é së h÷u c«ng h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt. Do ®ã dùa trªn c¬ së cña chÕ ®é c«ng h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt mµ chÕ ®é ng­êi bãc lét ng­êi bÞ xo¸ bá.Ng­êi lao ®éng lµm chñ nh÷ng t­ liÖu s¶n xuÊt nªn tÊt yÕu còng lµm chñ ph©n phèi theo thu nhËp . Lao ®éng ®ang trë thµnh c¬ së quyÕt ®Þnh ®Þa vÞ vµ phóc lîi vËt chÊt cña mçi ng­êi. ChÝnh v× vËy mµ ph©n phèi theo lao ®éng lµ phï hîp víi quan hÖ s¶n xuÊt cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®ang tån t¹i ë n­íc ta. Tr­íc ®©y n­íc ta ®· thùc hiÖn sù ph©n phèi b×nh qu©n lµ ph©n phèi cho mçi ng­êi mét l­îng s¶n phÈm nh­ nhau, kh«ng ph©n biÖt møc ®ãng gãp cña tõng ng­êi vµo s¶n xuÊt x· héi. Ph©n phèi b×nh qu©n ®· g©y ra sù bÊt hîp lý vµ tiªu cùc trong x· héi. V× vËy viÖc thùc hiÖn ph©n phèi theo lao ®éng trong c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ thuéc thµnh phÇn kinh tÕ dùa trªn c¬ së c«ng h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt lµ tÊt yÕu v×: Thø nhÊt ë n­íc ta trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay lùc l­îng s¶n xuÊt ph¸t triÓn ch­a cao, ch­a ®Õn møc cã ®ñ s¶n phÈm ®Ó ph©n phèi theo nhu cÇu. TiÕp ®ã lµ sù kh¸c biÖt vÒ tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é lao ®éng... dÉn ®Õn mçi ng­êi cã cèng hiÕn kh¸c nhau do ®ã ph¶i c¨n cø vµo lao ®éng ®· cèng hiÕn cho x· héi ®Ó ph©n phèi. Thø hai hiÖn t¹i n­íc ta vÉn cßn sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c lo¹i lao ®éng nh­ lao ®éng trÝ ãc , lao ®éng ch©n tay ,lao ®éng gi¶n ®¬n ,lao ®éng ch©n tay ….Do vËy cïng mét ®¬n vÞ thêi gian ,nh÷ng lao ®éng kh¸c nhau ®­a l¹i kÕt qu¶ Ýt nhiÒu , tèt xÊu kh¸c nhau.Do ®ã cÇn ph¶i dùa vµo kÕt qu¶ lao ®éng ®Ó ph©n phèi . MÆt kh¸c trong x· héi n­íc ta hiÖn nay vÉn cßn nh÷ng ng­êi “ muèn trót bá g¸nh nÆng lao ®éng cho ng­êi kh¸c”, do ®ã trong t×nh h×nh n­íc ta hiÖn nay th× ph©n phèi theo lao ®éng lµ phï hîp víi t×nh h×nh x· héi kÓ trªn Thø ba trong ®iÒu kiÖn n­íc ta hiÖn nay , nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn ch­a ®Õn møc cã ®ñ s¶n phÈm ®Ó ph©n phèi theo nhu cÇu .Trong ®iÒu kiÖn l­îng s¶n phÈm cßn cã h¹n , ®Ó ph©n phèi c«ng b»ng cÇn ph¶i dùa vµo kÕt qu¶ lao ®éng cña tõng ng­êi .H¬n n÷a lao ®éng ch­a trë thµnh mét nhu cÇu cña cuéc sèng , nã cßn lµ ph­¬ng tiÖn ®Ó kiÕm sèng, lµ nghÜa vô vµ quyÒn lîi , cßn nh÷ng tµn d­ ý thøc , t­ t­ëng c¶u x· héi cò ®Ó l¹i ,nh­ : coi khinh lao ®éng , ng¹i lao ®éng ch©n tay, ch©y l­êi ,thÝch lµm Ýt h­ëng nhiÒu , so b× gi÷a cèng hiÕn vµ h­ëng thô …. Trong ®iÒu kiÖn ®ã , ph¶i ph©n phèi theo lao ®éng ®Ó khuyÕn khÝch ng­êi ch¨m , ng­êi giiái , gi¸o dôc kÎ l­êi ng­êi xÊu , g¾n sù h­ëng thô cña mçi ng­êi víi sù cèng hiÕn cña hä .§©y còng lµ h×nh thøc nh»m kh¾c phôc nh÷ng t­ t­ëng tµn d­ cña x· héi cò , kh«ng chØ trong thêi kú qu¸ ®é mµ c¶ trong khi chñ nghÜa x· héi ®· ®­îc x¸c lËp ph©n phèi vÉn lµ h×nh thøc ph©n phèi chñ yÕu Tãm l¹i ph©n phèi theo lao ®éng lµ phï hîp víi chÕ ®é c«ng h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt, phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt, phï hîp víi m« h×nh s¶n xuÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc. Nã cã nh÷ng c¬ së cô thÓ ®Ó ph©n phèi mét c¸ch hîp lÝ nh­ :tr×nh ®é, sè l­îng lao ®äng, m«i tr­êng lao ®éng, tÝnh chÊt cña lao ®éng ,tiÒn c«ng, tiÒn th­ëng ….Trong mçi hoµn c¶nh kinh tÕ, ®iÒu kiÖn lµm viÖc kh¸c nhau mµ nÈy sinh c¸c h×nh thøc thóc ®Èy nh©n c«ng lµm viÖc kh¸c nhau nh­ :t¸c ®éng ®Õn vËt chÊt, ®Õn v¨n ho¸….Tuy nhiªn , ph©n phèi theo lao ®éng cßn cã nh÷ng h¹n chÕ nh­ng ®ã lµ nh÷ng h¹n chÕ khong thÓ tr¸nh khái trong giai ®o¹n ®µu cña x· héi céng s¶n chñ nghÜa. ChØ khi nµo cïng víi sù ph¸t triÓn toµn diÖn cña mçi c¸ nh©nth× khi ®ã con ng­êi míi cã thÓ th­c hiÖn viÖc ph©n phãi theo nhu cÇu vµ x· héi khi ®ã míi thùc sù b×nh ®¼ng. 1.3.2/Ph©n phèi theo tµi s¶n hay vèn vµ nh÷ng ®ãng gãp kh¸c Bªn c¹nh viÖc thùc hiÖn ph©n phèi theo lao ®éng th× n­íc ta cßn sö dông h×nh thøc ph©n phèi theo tµi s¶n hay vèn vµ nh÷ng ®ãng gãp kh¸c. NÒn kinh tÕ n­íc ta trong b­íc qu¸ ®é ®Þnh h­íng lªn chñ nghÜa x· héi . Víi c¬ cÊu nhiÒu thµnh phÇn ,nªn tÊt yÕu co nhiÒu h×nh thøc së h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt vµ còng sÏ xuÊt hiÖn nhiÒu h×nh thøc s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c nhau. Mét ®Æc ®iÓm râ nÐt cña n­íc ta trong qu¸ ®é ®Þnh h­íng lªn CNXH tõ mét nÒn s¶n xuÊt nhá lµ t×nh tr¹ng thiÕu vèn ph©n t¸n vèn. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, tÝch tô vµ tËp trung vèn ch­a cao, mét phÇn t­¬ng ®èi lín vèn vèn s¶n xuÊt hiÖn nay cßn n»m r¶i r¸c ,ph©n t¸n trong tay ng­êi t­ h÷u nhá ,t­ s¶n nhá ,trong ®ã cã c¶ d­íi dang jt­ liÖu s¶n xuÊt , vµng b¹c ngo¹i hèi vµ tiÒn mÆt vv…. §Ó sö dông nguån vèn ®ã cho s¶n xuÊt th× kh«ng thÓ sö dông c¸ chÝnh s¸ch ¾p ®Æt nh­ tr­ng thu, tr­ng mua hoÆc ®ãng gãp cæ phÇn mét c¸ch b×nh qu©n. Tõ sau nghÞ quyÕt héi nghÞ lÇn thø VI Ban chÊp hµnh trung ­¬ng (kho¸ VI) th× ë n­íc ta ®· xuÊt hiÖn c¸c biÖn ph¸p huy ®éng vèn cña d©n c­ d­íi c¸c h×nh thøc vay vèn, hïn vèn vµ gãp cæ phÇn kh«ng h¹n chÕ, víi møc l·i suÊt hîp lý. C¸ch lµm nh­ vËy cã t¸c dông ®­a ®­îc vèn nhµn rçi ®i vµo chu chuyÓn. Qua ®ã kinh tÕ quèc doanh vµ kinh tÕ tËp thÓ n¾m quyÒn sö dông mét nguån vèn to lín h¬n nhiÒu nguån vèn tù cã. Nh­ vËy mÆc dï së h÷u vèn lµ t­ nh©n, nh­ng viÖc sö dông vèn ®· mang tÝnh x· héi. XÐt t×nh h×nh ®Êt n­íc ta th× cÇn ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn ph¸p lý cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ t­ nh©n c¸ thÓ vµ tÊt c¶ mäi thµnh viªn trong x· héi yªn t©m vµ m¹nh d¹n ®Çu t­ vèn vµ s¶n xuÊt kinh doanh. Bªn c¹nh ®ã thùc hiÖn ph©n phèi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh theo vèn vµ theo tµi s¶n cña mçi c¸ nh©n ®ãng gãp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x· héi d­¬Ý h×nh thøc “lîi tøc”vµ “lîi nhuËn” vµ ®­îc coi lµ h×nh thøc ph©n phèi hîp ph¸p vµ ®­îc sù b¶o hé cña ph¸p luËt. Do sù liªn doanh liªn kÕt gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, gi÷a c¸c chñ thÓ s¶n xuÊt kinh doanh nªn ®· xuÊt hiÖn c¸c c«ng ty liªn doanh, c¸c xÝ nghiÖp cæ phÇn. ë c¸c lo¹i xÝ nghiÖp nµy, viÖc ph©n phèi dùa trªn c¬ së vèn cæ phÇn, d­íi h×nh thøc lîi tøc cæ phÇn. Ph©n phèi thu nhËp d­íi h×nh thøc lîi tøc tiÒn göi cña c¸c c¸ nh©n hoÆc tËp thÓ vµo ng©n hµng. 1.3.3/ Ph©n phèi th«ng qua phóc lîi tËp thÓ , phóc lîi x· héi Ph©n phèi theo lao ®éng vµ ph©n phèi theo tµi s¶n vµ vèn ®Òu lµ tÊt yÕu kh¸ch quan trong qu¸ ®é hiÖn nay ë n­íc ta , v× c¸c h×nh thøc ph©n phèi ®ã ®Òu nh»m môc ®Ých thóc ®Èy nÒn s¶n xuÊt ph¸t triÓn vµ t¹o lËp sù c«ng b»ng x· héi gi÷a mäi thµnh viªn trong x· héi. Nh­ng trong ®iÒu kiÖn cô thÓ cña n­íc ta hiÖn nay , nh­ng ngoµi nh÷ng ng­êi khoÎ m¹nh cã kh¶ n¨ng lao ®éng vµ ®ang lao ®éng, ®­îc tr¶ c«ng theo lao ®éng, nh÷ng cã vèn vµ tµi s¶n ®ãng gãp vµo qóa tr×nh s¶n xuÊt ®Ó ®­îc nhËn lîi tøc vµ lîi nhuËn, th× trong x· héi cßn cã nh÷ng ng­êi v× lÏ nµy hay lÏ kh¸c, kh«ng thÓ tham gia vµo lao ®éng ®­îc tr¶ c«ng cña x· héi. §êi sèng sè ®«ng ng­êi nµy ®­îc gia ®×nh ®¶m b¶o. MÆt kh¸c, ngay c¶ møc sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc Nhµ n­íc vµ nh÷ng ng­êi lµm viÖc trong tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ còng kh«ng chØ dùa vµo tiÒn c«ng c¸ nh©n. Bëi møc tiÒn c«ng theo qui ®Þnh cña Nhµ n­íc ch­a ®¶m b¶o ®­îc møc sèng. Hä ph¶i dùa mét phÇn vµo c¸c quÜ phóc lîi c«ng céng cña Nhµ n­íc, cña c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ x· héi kh¸c. V× vËy mµ ngoµi viÖc ph©n phèi theo lao ®éng, theo tµi s¶n vµ theo vèn th× trong x· héi cßn tån t¹i h×nh thøc ph©n phèi ngoµi thï lao lao ®éng, th«ng qua quÜ phóc lîi x· héi. §©y kh«ng ph¶i lµ ph©n phèi theo nhu cÇu, còng kh«ng ph¶i lµ ph©n phèi lµ ph©n phèi theo lao ®éng mµ ®©y míi chØ lµ ph©n phèi cña thêi kú qu¸ ®é mµ th«i. §©y lµ h×nh thøc ph©n phèi bæ sung cÇn thiÕt vµ quan träng ®èi víi nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng. Nã thÝch hîp víi viÖc tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu c«ng céng cña x· héi. Nã cã lîi tr­íc hÕt cho nh÷ng gia ®×nh mµ thï lao lao ®éng tÝnh theo ®Çu ng­êi t­¬ng ®èi thÊp. Nã kh«ng nh÷ng b¶o ®¶m cho tÊt c¶ mäi thµnh viªn trong x· héi ®Òu cã møc sèng b×nh th­êng tèi thiÓu mµ cßn cã t¸c dông kÝch thÝch lao ®éng s¶n xuÊt, kÝch thÝch sù ph¸t triÓn toµn diÖn cña mäi thµnh viªn trong x· héi. §©y lµ h×nh thøc ph©n phèi cña thêi kú qu¸ ®é, nã gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña mét ®Êt n­íc. C¶ ba h×nh thøc ph©n phèi trªn ®Òu lµ nh÷ng h×nh thøc ph©n phèi c¬ b¶n ë n­íc ta hiÖn nay trong ®ã ph©n phèi theo lao ®éng gi÷ vai trß chñ ®¹o.Ph©n phèi ngoµi thï lao lao ®éng qua c¸c quÜ phóc lîi x· héi ngµy cµng trë nªn quan träng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn x· héi. §ång thêi ph©n phèi theo tµi s¶n, vèn vµ nh÷ng ®ãng gãp kh¸c ngµy nay còng trë thµnh mét tÊt yÕu, hîp qui luËt. 1.4 / Kinh nghiÖm mét sè n­íc vÒ quan hÖ ph©n phèi 1.4.1/Th¸i lan Th¸i lan vÉn ®­îc coi lµ Ýt cã sù can thiÖp cña chÝnh phñ vµo ®êi sèng kinh tÕh¬n c¶ . Th¸i lan ®· thµnh c«ng trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ .Tèc ®é t¨ng tr­ëng nhanh , tû lÖ sinh ®Î h¹ tõ 3,3 trong ba thËp kû ®Çu xuèng cßn 2,2 hiÖn nay ®· lµm thu nhËp ®Çu ng­êi t¨ng mét c¸ch æn ®Þnh . Tuy nhiªn sù nghÌo khæ ë ®©y vÉn thÓ hiÖn râ nÐt , cã sù bÊt c«ng b»ng lín gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ , gi÷a c¸c khu vùc , chªnh lÖch vÒ thu nhËp ngµy cµng gia t¨ng . Tuy nhiªn Th¸i lan cung ®¹t ®­îc nhiÌu thµnh tùu trong viÖc cung cÊp c¸c dÞch vô c¬ b¶n d­íi nhiÒu h×nh thøc phong phó nh­ phóc lîi b»ng tiÒn mÆt , b»ng hiÖn vËt , phóc lîi trÎ em vµ thanh niªn ,trî gióp viÖc lµm phóc lîi cho ng­êi cã tuæi …… Tãm l¹i c¸c chiÕn l­îc c«ng nghiÖp ho¸ thay thÕ nhËp khÈu ë c¸c n­íc ASEAN ®· thÊt b¹i chñ yÕu do ph©n phèi thu nhËp kh«ng ®Òu.ChÝnh v× viÖc ph©n phãi kh«ng ®Òu ®· bã hÑp thÞ tr­êng néi ®Þa kh«ng chØ do ®«ng ®¶o quÇn chóng nghÌo khæ mµ cßn do nh÷ng ng­ßi cã thu nhËp cao th­êng mua hµng ngo¹i , hoÆc tiªu dïng nh÷ng s¶n phÈm ®¬n lÎ.Qua ®ã ®· chøng minh r»ng ,gi÷a t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ ph©n phèi thu nhËp cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau, t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau .T¨ng tr­ëng kinh tÕ kh«ng chØ dÉn ®Õn sù giµu cã chung cña ®Êt n­íc , mµ cßn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn l¬i ®Ó giópc¸cnhãm cã thu nhËp thùc hiÔn xo¸ ®ãi gi¶m ngheo mÆt kh¸c kh«ng thÓ cã t¨ng tr­ëng kinh tÕ kÐo dµi nÕu kh«ng ¸p dông c¸c chinh s¸ch ph©n phèi thu nhËp c«ng b»ng h¬n Thµnh c«ng cña c¸c n­íc nµy th­êng ®i kÌm víi sù gia t¨ng v÷ng ch¾c cña tiÒn l­¬ng thùc tÕ n¨ng xuÊt vµ sù tham gia vµo c¸c ho¹t kinh tÕ cña ®¹i ®a sè d©n chóng.Mét bµi häc chung rót ra tõ thùc tÕ c¸c n­íc ASEAN lµ thµnh c«ng trong ph¸t triÓn phô thuéc vµo sù can thiÖp mét c¸ch cã hiÖu qu¶ cña nhµ n­íc vµo ®êi sèng thùc tÕ vµ lîi Ých cña ®¹i bé phËn nh©n d©n. 1.4/Vai trß vµ ®Þnh h­íng cña nhµ n­íc trong viÖc thùc hiÖn ph©n phèi thu nhËp Trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñnghÜa x· héi bá qua chÕ ®é t­ b¶n chñ nghÜa tõ mét nÒn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp l¹c hËu ,§¶ng vµ nhµ n­íc ta chñ tr­¬ng thùc hiÖn nhÊt qu¸n vµ l©u dµi chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nÒnkinh tÕ hµng ho¸ theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ,th× vÉn cßn sù tånt¹i bÊt b×nh ®¼ng trong thu nhËp . Sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa x· héi ®ßi hái ph¶i t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò vÒ mÆt c¬ së h¹ tÇng,thÓ chÕ chÝnh trÞ ®ång thêi c¶ nh÷ng biÖn ph¸p nh»m thu hÑp vµ xo¸ bá nh÷ng bÊt b×nh ®¼ng trong x· héi. Mét trong nh÷ng môc tiªu ®Çu tiªn §¶ng vµ nhµ n­íc ta ®Ò ra lµ :Tõng b­íc thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi trong ph©n phèi thu nhËp.Tr­íc hoµn c¶nh nÒn kinh tÕ n­íc ta cã sù ®an xen cña nhiÒu h×nh thøc së h÷u ®ã,vai trß cña §¶ng,Nhµ n­íc cµng ®­îc thÓ hiÖn mét c¸ch râ nÐt.Nhµ n­íc ta trong thêi ®iÓm hiÖn t¹i ®· ®­a ra mét sè ph­¬ng h­íng cho hµnh ®éng trong thêi gian tíi : +Ph¸t triÓn ,hoµn thiÖn lùc l­îng s¶n xuÊt ngµy mét tèt h¬n trong thêi gian tíi vÒ mäi mÆt . +Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng,b×nh qu©n chèng chñ nghÜa b×nh qu©n vµ thu nhËp bÊt chÝnh.Trong vÊn ®Ò nµy,vai trß cña chÝnh phñ lµ ph¶i g¾n vhÆt tiÒn c«ng,tiÒn l­¬ng víi ng­êi lao ®éng nh»m t­êng b­íc thùc hiÖn hp©n phèi c«ng b»ng hîp lÝ.Nghiªm trÞ nh÷ng kÎ cã thu nhËp bÊt chÝnh,chóng ta ph¶i tõng b­íc tiÒn tÖ ho¸ tiÒn l­¬ng,xo¸ bá nh÷ng ®Æc quyÒn, ®Æc lîi trong ph©n phèi +§iÒu tiÕt thu nhËp d©n c­ gi÷a c¸c khu vùc kh¸c nhau.Trong hoµn c¶nh kinh tÕ nh­ hiÖn nay chóng ta ph¶i thõa nhËn sù chªnh lÖch thu nhËp gi÷a c¸c tæ chøc víi nhau.Tuy vËy vai trß cña nhµ n­íc lµ ph¶i lµm gi¶m ®i phÇn nµo sù chªnh lÖch ®ã.§iÒu tiÕt thu nhËp lµ mét yªu cÇu kh¸ch quan ë bÊt k× chÕ ®é nµo nh»m duy tr× vµ æn ®Þnh x· héi.§iÒu tiÕt thu nhËp th«ng qua c¸c h×nh thøc nh­:thuÕ thu nhËp,tù nguyÖn ®ãng gãp vµo c¸c quü phó lîi x· héi + KhuyÕn khÝch lµm giµu mét c¸ch hîp ph¸p.Môc tiªu hµng ®Çu cña n­íc ta lµ d©n giµu,nø¬c m¹nh,x· héi c«ng b»ng,d©n chñ,v¨n minh.ChÝnh phñ lu«n khuyÕn khÝch mäi ng­êi d©n,mäi tæ chøc kinh tÕ lµm giÇu mét c¸ch hîp ph¸p.Ngoµi ra chóng ta cßn thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch xo¸ ®ãi,gi¶m nghÌo,®Òn ¬n ®¸p nghÜa ®èi víi c¸c gia ®×nh chÝnh s¸ch. 1.3/ Kinh nghiÖm mét sè n­ícvÒ quan hÖ ph©n phèi 1.3.1/Kinh nghiÖm vÒ quan hÖ ph©n phèi ë liªn x« Kinh nghiÖm tõ sù v©n dông nguyªn t¾c ph©n phèi cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi ®Æc biÖt lµ nguyªn t¾c ph©n phèi cña CNXH ë Liªn X« ®¸ng ®Ó n­íc ta nghiªn cøu vµ häc hái. Trong lÜnh vùc ph©n phèi, chÝnh quyÒn X« ViÕt ®· kiªn quyÕt tiÕp tôc thay thÕ viÖc bu«n b¸n b»ng chÕ ®é ph©n phèi s¶n phÈm mét c¸ch cã kÕ ho¹ch vµ cã tæ chøc trªn qui m« toµn quèc. Môc ®Ých lµ tæ chøc toµn thÓ nh©n d©n vµo c¸c c«ng x· s¶n xuÊt vµ tiªu dïng cã kh¶ n¨ng ph©n phèi c¸c s¶n phÈm cÇn thiÕt mét c¸ch nhanh chãng nhÊt, cã kÕ ho¹ch nhÊt vµ tiÕt kiÖm nhÊt, b»ng c¸ch tËp trung chÆt chÏ bé m¸y ph©n phèi. Hîp t¸c x· lµ lµ mét ph­¬ng tiÖn qu¸ ®é ®Ó ®¹t tíi môc ®Ých ®ã. §¶ng céng s¶n Liªn X« ®· buéc tÊt c¶ c¸c ®¶ng viªn cña m×nh ph¶i lµm viÖc trong c¸c hîp t¸c x·, l·nh ®¹o c¸c hîp t¸c x· ®ã theo tinh thÇn céng s¶n. Bªn c¹nh ®ã chÝnh quyÒn X« ViÕt trung ­¬ng thùc hiÖn viÖc ph©n phèi c«ng b»ng l­¬ng thùc trong x· héi, tõng b­íc kh«i phôc c«ng nghiÖp vµ b¶o ®¶m viÖc s¶n xuÊt vµ ph©n phèi XHCN mét c¸ch ®óng ®¾n, b¶o ®¶m toµn bé nÒn trËt tù x· héi. Nhµ n­íc ®· thay ®æi chÕ ®é tr­ng thu lµ thuÕ l­¬ng thùc, viÖc kiÓm kª vµ gi¸m s¸t ®­îc ¸p dông kh¾p n¬i mét c¸ch phæ biÕn tuyÖt ®èi vÒ sè l­îng lao ®éng vµ ph©n phèi s¶n phÈm. §ã thùc chÊt lµ cuéc c¶i t¹o XHCN, mét khi giai cÊp v« s¶n ®· giµnh ®­îc vµ b¶o ®¶m ®­îc nÒn thèng trÞ chÝnh trÞ. Nhµ n­íc X« ViÕt thµnh c«ng trong viÖc ph©n phèi c«ng b»ng cßn do ®· biÕt biÕn nh÷ng c«ng viÖc trªn trë thµnh sù nghiÖp cña quÇn chóng nh©n d©n, Nhµ n­íc cïng nh©n d©n phèi hîp thùc hiÖn 1.3.2/Kinh nghiÖm mét sè n­íc cña c¸c n­íc Asean vÒ quan hÖ ph©n ph«i Trong kho tµng kinh nghiÖm ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c n­íc ASEAN th× vÊn ®Ò ®iÒu tiÕt thu nhËp ®ang ®­îc c¸c nhµ kinh tÕ thÕ giíi nãi chung vµ ViÖt nam nãi riªng l­u t©m nghiªn cøu . Nh÷ng thµnh c«ng vµ c¶ nh÷ng thÊt b¹i cña hä l»nh÷ng bµi häc quý gi¸ ®èi víi chóng ta ,®Æc biÖt lµ chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay Lµ mét quèc gia giµu cã , cã thu nhËp cao trong khu vùc còng nh­ trªn thÕ giíi nªn viÖc gi¶m bít nghÌo khæ,chªnh lÖch cã nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c.Quèc ®¶o nµy cã tØ lÖ thÊt nghiÖp nhá vµ møc l­¬ng tèi thiÓu ®· lµm cho tØ lÖ nghÌo tõ 19%nh÷ng n¨m 53-54 gi¶m xuèng cßn 0,3% vµo nh÷ng n¨m1982-1983.Mét chiÕn l­îc quan träng nh»m lµm gi¶m nghÌo khæ lµ ®µu t­ vµo con ng­êi.Chi phÝ gi¸o dôc t¨ng nhanh tõ ®Çu nh÷ng n¨m 80 trë ®i,chñ yÕu lµ tËp trung cho c¸c lÜnh vùc kÜ thuËt, ®µo t¹o chuyªn ngµnh.MÆt kh¸c tõ ®Çu n¨m 1979 c¸c chÝnh s¸ch ®­îc ¸p dông ®Ðu khuyÕn khÝch c«ng nh©n cã tay nghª cao. ChÝnh sù can thiÖp m¹nh mÏ cu¶ nhµ n­íc vµo thÞ tr­êng lao ®éng vµ gi¸o dôc cã t¸c ®éng t¹o nªn nguån vèn nh©n lùc trong c¸c hé gia ®×nh vµ c¸c c¸ nh©n.Nã gióp cho mäi c¸ nh©n cã c¬ héi cã ®­îc viÖc lµm tèt h¬n. Trong nh÷ng thËp niªn 60-70 sù ph¸t triÓn kinh tÕ ®i kÌm theo sù gia t¨ng bÊt b×nh ®¼ng trong thu nhËp.Nh÷ng nhµ t­ s¶n ng­êi Hoa vµ quan chøc hµnh chÝnh ng­êi M· lai lµ nh÷ng ng­êi ®­îc h­ëng phÇn lín kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh t¨ng tr­ëng kinh tÕ nµy.§iÒu nµy ®· g©y ra mét sè vô b¹o lo¹n vµo cuèi nh÷ng n¨m ®ã.C¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ ®­îc ®­a ra nh­ng hiÖu qu¶ nã ®em l¹i th× kh«ng ®­îc lµ bao.VÝ dô nh»m n©ng cao ®êi sèng cña nh©n d©n,chÝnh phñ M· lai ®· tËp trung nguån lùc nh»m t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng nh­ng thùc tÕ ng­êi d©n M· lai l¹i cã rÊt Ýt tµi nguyªn kinh tÕ,®Æc biÖt lµ tµi nguyªn ruéng ®Êt.T¹i M· lai chi phÝ tõ ng©n s¸ch cho c¸c dÞch vô x· héi t¨ng liªn tôc t­ c¸c n¨m 1970-1988(1970-1975:chi phÝ cho c¸c dÞch vô x· héi chiÕm 18% tæng ng©n s¸ch,giai ®o¹n 1976-1980 chiÕm 24%,giai ®o¹n n¨m 1981-1985chiÕm 35%vµ giai ®o¹n 1986-1988 chiÕm 37%).Trong c¸c dÞch vô nµy th× gi¸o dôc ®­îc ­u tiªn hµng ®Çu tiÕp theo ®ã lµ c¸c dÞch vô kh¸c nh­:y tÕ ,nhµ ë,c¸c dÞch vô chung… 1.4.2/ In®«nªxia ë In®«nªxia c¸c vÊn ®Ò ®­îc quan t©mchñ yÕu lµ gi¸o dôc vµ t¹o viÖc lµm.Tõ nh÷ng n¨m 60 chÝnh phñ ë ®©y ®· tiÕn hµnh c¸c chÝnh s¸ch nh»m t¨ng c­êng viÖc lµm ë khu vùc n«ng th«n víi mét phÇn kinh phÝ do nhµ n­íc cÊp,phÇn cßn l¹i do c¸c ch­¬ng tr×nh viÖn trî.Nhê ch­¬ng tr×nh nµy mµ giai ®o¹n tõ1976 ®Õn 1987 sè d©n sèng d­íi møc nghÌo khæ ®· gi¶m tõ 54.000.000 xuèng cßn 30.000.000.tØ lÖ nghÌo khæ ë n«ng th«n gi¶m nhanh h¬n so víi ë thµnh thÞ.T¹i quèc gia nµy c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ cã ®ãng gãp to lín trong viÖc tiÕp cËn,gióp ®ì tÇng líp nghÌo khæ d­íi c¸c h×nh thøc nh­:t­ vÊn,gióp ®ì s¶n xuÊt, huÊn luyÖn nghiªn cøu …Ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc nµy ®· ghãp phÇn gi¶m bít gµnh nÆng cho ch×nh phñ Indonexia do cã mét sè n¬i mµ hÖ thång qu¶n lÝ cña chÝnh phñ còng kh«ng thÓ víi tíi ®­îc.Víi t­ c¸ch lµ ng­êi trung gian hä chuyÓn nh÷ng nguyÖn cña ng­êi nghÌo ®Õn víi chÝnh phñ së t¹i. 1.4.3/ Malayxia ë Malayxia trong nh÷ng thËp niªn 60 – 70 sù ph¸t triÓn kinh tÕ kÌm theo sù gia t¨ng bÊt b×nh ®¼ng trong ph©n phèi thu nhËp nh÷ng nhµ t­ s¶n ng­êi hoa vµ c¸c quan chøc hµnh chÝnh, chÝnh trÞ ng­êi Malay lµ nh÷ng ng­êi ®­îc h­ëng thô phÇn lín kÕt qu¶ cña sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ nhanh cña nh÷ng n¨m 60 . HËu qu¶ lµ c¸c quan hÖ x· héi trë nªn hÐt søc c¨ng th¼ngc¸c vô b¹o ®éng lËt ®æ ®· næ ra vµo cuèi nh÷ng n¨m ®ã. Khi nh÷ng ng­êi ®­îc gäi lµ TURKS trÎ nªn n¾m chÝnh quyÒn ®· ®­a ra chÝnh s¸ch kinh tÕ míi, t¹o ®iÒu kiÖn vÒ mÆt kinh tÕ x· héi nh»m ®¹t ®­îc sù ®oµn kÕt d©n téc trªn c¬ së chÝnh s¸ch t¸i ph©n phèi thu nhËp c«ng b»ng h¬nnhê ®ã mµ tû lÖ ng­êi nghÌo ë Malayxia ®· gi¶m tõ 49,3 % xuèng cßn 17,3 %. Tuy nhiªn viÖc gi¶m tû lÖ nghÌo ë Malayxia chñ yÕu lµ kÕt qu¶ cña møc t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao liªn tôc trong nhiÒu n¨m chø kh«ng ph¶i do thu nhËp nhiÒu h¬n. ë Malayxia chi phÝ tõ ng©n s¸ch cho c¸c ho¹t ®éng x· héi t¨ng liªn tôc tõ 18 % trong suèt thêi kú 1970 ®Õn 37 % trong thêi kú 1988. Trong c¸c dÞch vô x· héi th× gi¸o dôc ®­îc dµnh vÞ trÝ ­u tiªn hµng ®Çu, tiÕp theo lµ nhµ ë, y tÕ vµ c¸c dÞch vô chung. Nhê nç nùc cña chÝnh phñ vµ sù ph¸t triÓn kinh tÕ chña x· héi nãi chung tû lÖ häc sinh s¬ cÊp t¨ng tõ 88 % lªn 96,4 %. C¸c chØ sè vÒ y tÕ nh­ tû lÖ sinh tû lÖ chÕt tuæi thä trung b×nh ®Òu cã nh÷ng tiÕn bé ®¸ng kÓ. Tuy nhiªn , viÖc tiÕp cËn c¸c dÞch vô x· héi c¬ b¶n cña nh÷ng ng­êi nghÌo vÉn cßn lµ vÊn ®Ò cÇn quan t©m. 1.4.4/ Philippin Khi nghiªn cøu t×nh tr¹ng nghÌo khæ ë Philippin c¸c nhµ kinh tÕ ®· chØ ra mét sè nguyªn nh©n sau: +.Nguån cung cÊp lao ®éng t¨ng nhanh dÉn tíi thÊt nghiÖp vµ l­¬ng thÊp. +.M« h×nh ®Çu t­ c«ng nghiÖp víi c­êng ®é vèn t¨ng nhanh ®· lµm gi¶m kh¶ n¨ng thu hót lao ®éng +.Sù thiÕu hôt vÒ viÖc lµm ®· dÉn ®Õn t×nh tr¹ng nguån nh©n lùc n«ng th«n kh«ng chuyÓn ®­îc sang c¸c nghµnh thø yÕu kh¸c. +.Sù ph©n phèi ®Êt ®ai kh¸ chªnh lÖch. +.Nh÷ng sai lÇm trong chiÕn l­îc c«ng nghiÖp ho¸ nh­:b¶o hé qu¸ møc,tËp trung qu¸ nhiÒu nguån lùc vµo trong thµnh phè... Trªn ®©y lµ mét sè vÊn ®Ò mµ Philippin gÆp trong viÖc ph©n phèi .ThËm chÝ trong chiÕn l­îc c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ Philippin còng tËp trung qu¸ nhiÒu vµo thµnh thÞ,chÝnh s¸ch ph©n phèi cã lîi cho ng­êi cã thu nhËp cao.HÖ thèng thuÕ chñ yÕu dùa vµo thuÕ gi¸n thu.C¸c gia ®×nh cã thu nhËp cao chØ ph¶i ®ãng 12%,trong ®ã c¸c gia ®×nh cã thu nhËp thÊp l¹i ph¶i ®ãng tíi 20%.Ch­¬ng tr×nh gi¶m nghÌo khæ cã môc ®Ých chÝnh lµ thùc hiÖn mét sù ph©n phèi c«ng b»ng h¬n trªn c¬ së ph©n phèi mét c¸ch hîp lÝ h¬n. 1.4.5/ Singapore Lµ mét ®Êt n­íc giÇu cã vµ cã thu nhËp cao sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao vµ liªn tôc trong nhiÒu thËp niªn ®· lµm cho viÖc xo¸ bá nghÌo khæ ë ®©y Ýt nan gi¶i h¬n tû lÖ nghÌo tuyÖt dèi gi¶m tõ19 % xuèng cßn chØ 13 %. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, chÝnh phñ Singapore ®· cã nh÷ng cè g¾ng ®¸ng khÓ ®Ó t¨ng kü n¨ng vµ chÊt l­îng cña toµn bé lùc l­îng lao ®éng. Chi phÝ cho gi¸o dôc t¨ng nhanh tõ ®Çu n¨m 80 trë ®i, chñ yÕu lµ tËp chung vµo c¸c lÜnh vùc ®µo t¹o chuyªn ngµnh. ë Singap¬re cã sù can thiÖp cña nhµ n­íc vÒ thÞ tr­êng lao ®éng vµ gi¸o dôc cã t¸c dông t¹o nªn nguån vèn nh©n lùc trong c¸c hé gia ®×nh vµ c¸ nh©n. C¸c biÖn ph¸p trªn tuy kh«ng trùc tiÕp lo¹i bá møc thu nhËp thÊp vµ nh÷ng bÊt b×nh ®¼ng vÒ cña c¶i. Nh­ng nã ®· gióp cho mäi c¸ nh©n cã c¬ héi c«ng suÊt ph¶n kh¸ng ®­îc viÖc lµm tèt víi møc thu nhËp xøng ®¸ng. 1.5. Vai trß cña chÝnh phñ §øng tr­íc xu thÕ ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi, b»ng nh÷ng g× ®· thu nhËp ®­îc qua kinh nghiÖm cña mét sè n­íc. §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· cã nh÷ng chñ tr­¬ng cô thÓ nh»m hoµn thiÖn m« h×nh ph©n phèi, tiÕn tíi kiÖn toµn nÒn kinh tÕ, hoµn thiÖn c«ng b»ng d©n chñ v¨n minh. Tr­íc môc tiªu ®ã chóng ta cÇn gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò sau: Thø nhÊt, ph¸t triÓn m¹nh mÏ lùc l­îng s¶n xuÊt bëi nh­ mét sè nhµ kinh tÕ nãi: Ph©n phèi vÒ c¨n b¶n lµ phô thuéc vµo sè l­îng s¶n phÈm ®­îc ph©n phèi. Mét lùc l­îng s¶n xuÊt ®­îc ®µo t¹o mét c¸ch bµi b¶n cã chuyªn m«n sÏ lµ tiÒn ®Ò ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. Thø hai, tiÕp tôc hoµn thiÖn chÝnh s¸ch tiÒn c«ng, tiÒn l­¬ng, chèng chñ nghÜa b×nh qu©n thu nhËp g©y ra t×nh tr¹ng bÊt hîp lý. Nh»m hoµn thµnh môc tiªu nµy chóng ta ph¶i g¾n tiÒn c«ng, tiÒn l­¬ng víi n¨ng suÊt chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ lao ®éng. Nghiªm trÞ nh÷ng kÎ cã thu nhËp bÊt chÝnh, xo¸ bá nh÷ng ®Æc quyÒn ®Æc lîi trong ph©n phèi. Thø ba, ®iÒu tiÕt thu nhËp d©n c­ h¹n chÕ sù chªnh lÖch vÒ møc thu nhËp. §iÒu tiÕt thu nhËp lµ mét yªu cÇu kh¸ch quan trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nãi chung vµ cña n­íc ta nãi riªng nh»m h¹n chÕ sù chªnh lÖch qu¸ ®¸ng vÒ thu nhËp ®Ó kh«ng dÉn tíi sù ph©n ho¸ x· héi, h×nh thµnh hai cùc ®èi lËp. C«ng cô ®iÒu tiÕt thu nhËp cã thÓ lµ h×nh thøc tù nguyÖn ®ãng gãp cña c¸ nh©n cã thu nhËp cao vµo quü phóc lîi x· héi tõ thiÖn… Nh÷ng ®iÒu ®ã nh»m trî gióp th­êng xuyªn cho nh÷ng ng­êi cã thu nhËp thÊp, trî gióp nh÷ng ng­êi thÊt nghiÖp, nh÷ng ng­êi tham gia b¶o hiÓm khi gÆp rñi ro, bæ sung thu nhËp mang tÝnh b×nh qu©n trong c¸c tæ chøc doanh nghiÖp vµo c¸c dÞp lÔ tÕt… Thø t­, khuyÕn khÝch lµm giµu ®i ®«i víi xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, môc tiªu ®Çu tiªn cña chóng ta lµ khuyÕn khÝch mäi thµnh phÇn kinh tÕ, mäi c«ng d©n, mäi nhµ ®Çu t­ më mang ngµnh nghÒ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, t¹o nhiÒu viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. Ph©n bè l¹i d©n c­ trªn ®Þa bµn c¶ n­íc më réng kinh tÕ ®èi ngo¹i, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu lao ®éng. T¹o ®iÒu kiÖn cho mäi ng­êi tù t¹o tù kiÕm viÖc lµm. ch­¬ng 2 thùc tr¹ng quan hÖ ph©n phèi ë n­íc ta hiÖn nay vµ mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn quanhÖ ph©n phèi ë n­íc ta trong thêi gian tíi 2.1 Thùc tr¹ng quan hÖ ph©n phèi ë n­íc ta hiÖn nay Cïng víi qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ tõ c¬ chÕ tËp trung , quan liªu ,bao cÊp sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ víi c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn , ®a h×nh thøc së h÷u ®ang n¶y sinh nh÷ng quan ®iÓm míi vÒ quan hÖ ph©n phèi. §Ó ®¸nh gi¸ ®­îc thùc tr¹ng ph©n phèi ë n­íc ta hiÖn nay th× ta xem xÐt 3 nguyªn t¾c ph©n phèi c¬ b¶n :ph©n phoi theo lao ®éng , ph©n phèi theo tµi s¶n vèn hay nh÷ng ®ãng gãp kh¸c ,ph©n phèi ngo._.