Thực trạng phát hành và thanh toán thẻ tín dụng tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam từ 2000 đến nay

Lêi nãi ®Çu H¬n mét n¨m tr­íc, trong lóc ®ang lµm thñ tôc check-out khái kh¸ch s¹n ®Ó vÒ n­íc sau mét chuyÕn c«ng t¸c n­íc ngoµi, t«i ®­îc c« nh©n viªn tiÕp t©n lÔ phÐp hái m­în ‘credit card’ (thÎ tÝn dông) ®Ó thanh to¸n. Ng¹c nhiªn vÒ ph­¬ng thøc nµy, t«i mang theo c©u hái ngá vÒ lo¹i h×nh thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt vÒ n­íc. §ång nghiÖp trong cïng c¬ quan vµ nh÷ng ng­êi thuéc thÕ hÖ liÒn tr­íc ®Òu kh¼ng ®Þnh víi t«i tÝnh ­u viÖt cña lo¹i h×nh thanh to¸n thÎ vµ khuyÕn nghÞ ‘cËu nªn gia nhËp vµo thÕ giíi thÎ ®i’. Hä bµy ra tr­íc m¾t t«i nh÷ng ®iÒu hÊp dÉn cña viÖc dïng thÎ tÝn dông ®Ó thanh to¸n c¸c chi tiªu th«ng th­êng cña m×nh thay cho tiÒn mÆt. Nh÷ng c¸i tªn nh­ VISA, MASTER, Diners’ Club, American Express, JBC... ®· dÇn khiÕn t«i quan t©m h¬n. Tõ nhËn thøc s¬ bé ban ®Çu r»ng thÎ thanh to¸n lµ mét trong nh÷ng thµnh tùu cña ngµnh c«ng nghiÖp ng©n hµng, víi tham väng muèn t×m hiÓu râ h¬n vÒ thÎ thanh to¸n, ®Æc biÖt lµ thÎ tÝn dông quèc tÕ, ®Ó nh×n nhËn ®­îc b¶n chÊt vµ thùc tr¹ng cña viÖc sö dông thÎ tÝn dông trong thanh to¸n thay cho tiÒn mÆt. §ång thêi víi mong muèn ®i s©u t×m hiÓu thùc tÕ øng dông vµ ph¸t triÓn dÞch vô thÎ t¹i hÖ thèng ng©n hµng ViÖt nam, ®Æc biÖt lµ t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam; ®­îc sù khuyÕn khÝch cña thÇy gi¸o Phan Anh TuÊn, gi¶ng viªn khoa Kinh tÕ Ngo¹i th­¬ng, tr­êng §¹i häc Ngo¹i th­¬ng, t«i m¹nh d¹n chän ®Ò tµi cho luËn v¨n nµy lµ: ‘ Thùc tr¹ng ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ tÝn dông t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam tõ 2000 ®Õn nay’ Bè côc cña luËn v¨n ngoµi Lêi giíi thiÖu vµ KÕt luËn ra ®­îc chia lµm ba ch­¬ng lín: Ch­¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ thÎ thanh to¸n. Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam. Ch­¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m ph¸t triÓn ho¹t ®éng ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ t¹i ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam. Qu¸ tr×nh viÕt luËn v¨n nµy chñ yÕu dùa trªn ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu duy vËt biÖn chøng lÞch sö ®Ó nghiªn cøu néi dung lý luËn vÒ thÎ qua ®ã lµm s¸ng tá b¶n chÊt vµ lîi Ých cña thÎ tÝn dông, thÎ thanh to¸n. Bªn c¹nh ®ã luËn v¨n sö dông ph­¬ng ph¸p tæng hîp vµ thèng kª ®Ó t×m hiÓu thùc tr¹ng ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam trong ba n¨m võa qua ®Ó rót ra nh÷ng ®iÓm m¹nh, yÕu cña dÞch vô ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ t¹i ng©n hµng nµy vµ phÇn nµo ®­a ra nh÷ng gîi ý vµ kiÕn nghÞ cho viÖc n©ng cao chÊt l­îng vµ më réng lo¹i h×nh dÞch vô ®a tiÖn Ých nµy. §Ó hoµn thµnh ®­îc luËn v¨n nµy, t«i ch©n thµnh c¶m ¬n sù h­íng dÉn tËn t×nh vµ khoa häc cña thÇy gi¸o Phan Anh TuÊn, cña c¸c thÇy c« trong khoa Kinh tÕ Ngo¹i th­¬ng – Tr­êng §¹i häc Ngo¹i th­¬ng – vµ cña c¸c c«, chó, c¸c b¸c c¸n bé Phßng Thanh to¸n thÎ Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam. Ch©n thµnh c¸m ¬n sù gióp ®ì cña Th­ viÖn Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt nam, Th­ viÖn ViÖn kinh tÕ ThÕ giíi, Th­ viÖn ®iÖn tö cña Ng©n hµng ThÕ giíi vµ cña tËp thÓ c¸c anh chÞ c¸n bé Vô ChiÕn l­îc ph¸t triÓn Ng©n hµng vµ Vô TÝn dông – Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt nam. Ch­¬ng I Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ thÎ thanh to¸n A. Tæng quan vÒ thÎ thanh to¸n I. Kh¸i niÖm vÒ thÎ thanh to¸n: 1. §Þnh nghÜa: Ngµy nay, thÎ thanh to¸n – hay vÉn ®­îc hiÓu mét c¸ch n«m na lµ tiÒn ®iÖn tö - lµ ph­¬ng tiÖn thanh to¸n hiÖn ®¹i vµ tiªn tiÕn trªn thÕ giíi. ThÎ thanh to¸n ra ®êi vµ ph¸t triÓn g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn vµ øng dông c«ng nghÖ tin häc trong ng©n hµng. ThÎ thanh to¸n lµ ph­¬ng tiÖn thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, do ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ cÊp cho kh¸ch hµng sö dông ®Ó thanh to¸n tiÒn hµng ho¸ dÞch vô hoÆc ®Ó rót tiÒn mÆt ë c¸c m¸y rót tiÒn tù ®éng hay t¹i c¸c ng©n hµng ®¹i lý trong ph¹m vi sè d­ cña tµi kho¶n tiÒn göi hoÆc h¹n møc tÝn dông ®­îc ký kÕt gi÷a ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ vµ chñ thÎ. Ho¸ ®¬n thanh to¸n thÎ chÝnh lµ giÊy nhËn nî cña chñ thÎ ®èi víi c¬ së chÊp nhËn thÎ. C¬ së chÊp nhËn thÎ vµ ®¬n vÞ cung øng dÞch vô rót tiÒn mÆt ®ßi tiÒn chñ thÎ th«ng qua ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ vµ ng©n hµng thanh to¸n thÎ. Nh­ vËy, sÏ cã 3 hoÆc 4 thµnh viªn tham gia vµo mét giao dÞch thÎ: Chñ thÎ (Kh¸ch hµng), c¬ së chÊp nhËn thÎ (n¬i cung øng hµng ho¸ dÞch vô), ng©n hµng ph¸t hµnh, ng©n hµng thanh to¸n. 2. §Æc ®iÓm vµ cÊu t¹o thÎ: §Æc ®iÓm cña thÎ: TÝnh linh ho¹t : ThÎ thanh to¸n cã nhiÒu lo¹i, ®a d¹ng, phong phó vÒ h¹n møc tÝn dông cña thÎ nªn thÝch hîp víi hÇu hÕt mäi ®èi t­îng kh¸ch hµng, tõ nh÷ng kh¸ch hµng cã thu nhËp thÊp (thÎ th­êng) cho tíi nh÷ng kh¸ch hµng cã thu nhËp cao (thÎ vµng), kh¸ch hµng cã nhu cÇu rót tiÒn mÆt (thÎ rót tiÒn mÆt), cho tíi nhu cÇu du lÞch gi¶i trÝ…, thÎ cung cÊp cho kh¸ch hµng ®é tho¶ dông tèi ®a, tho¶ m·n nhu cÇu cña mäi ®èi t­îng kh¸ch hµng. TÝnh tiÖn lîi: Lµ mét ph­¬ng tiÖn thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, thÎ cung cÊp cho kh¸ch hµng sù tiÖn lîi mµ kh«ng mét ph­¬ng tiÖn thanh to¸n nµo cã thÓ mang l¹i ®­îc. §Æc biÖt ®èi víi nh÷ng ng­êi ph¶i ®i ra n­íc ngoµi ®i c«ng t¸c hay lµ ®i du lÞch, thÎ cã thÓ gióp hä thanh to¸n ë gÇn nh­ bÊt cø n¬i nµo mµ kh«ng cÇn ph¶i mang theo tiÒn mÆt hay sÐc du lÞch, kh«ng phô thuéc vµo khèi l­îng tiÒn hä cÇn thanh to¸n. ThÎ ®­îc coi lµ ph­¬ng tiÖn thanh to¸n tèt nhÊt trong sè c¸c ph­¬ng tiÖn thanh to¸n phôc vô tiªu dïng trong x· héi hiÖn ®¹i vµ v¨n minh. TÝnh an toµn vµ nhanh chãng: Kh«ng tÝnh ®Õn nh÷ng vÊn n¹n ¨n c¾p vµ lµm gi¶ thÎ thanh to¸n trªn toµn cÇu hiÖn nay, cã thÓ nãi ng­êi sö dông thÎ thanh to¸n rÊt yªn t©m vÒ sè tiÒn cña m×nh tr­íc nguy c¬ bÞ mÊt c¾p do mãc tói hay trém c¾p. Ngay c¶ trong tr­êng hîp thÎ bÞ lÊy c¾p, ng©n hµng còng b¶o vÖ tiÒn cho chñ thÎ b»ng sè PIN, ¶nh vµ ch÷ ký trªn thÎ… nh»m tr¸nh kh¶ n¨ng rót tiÒn cña kÎ ¨n trém. H¬n thÕ n÷a, hÇu hÕt c¸c giao dÞch thÎ ®Òu ®­îc thùc hiÖn qua m¹ng kÕt nèi trùc tuyÕn tõ c¬ së chÊp nhËn thÎ hay ®iÓm rót tiÒn mÆt tíi ng©n hµng thanh to¸n, ng©n hµng ph¸t hµnh vµ c¸c Tæ chøc thÎ Quèc tÕ. Do ®ã viÖc ghi nî, ghi cã cho c¸c chñ thÓ tham gia quy tr×nh thanh to¸n ®­îc thùc hiÖn mét c¸c tù ®éng, dÉn ®Õn viÖc qu¸ tr×nh thanh to¸n diÔn ra rÊt dÔ dµng, tiÖn lîi vµ nhanh chãng. CÊu t¹o cña thÎ: C¸c lo¹i thÎ th­êng cã ®Æc ®iÓm chung lµ: ®­îc lµm b»ng Plastic, cã kÝch th­íc theo tiªu chuÈn quèc tÕ lµ 5,5 cm Î 8,5 cm. ThÎ th­êng dµy tõ 2-2,5 mm. Trªn thÎ cã in c¸c th«ng sè nhËn d¹ng nh­: nh·n hiÖu th­¬ng m¹i cña thÎ, tªn vµ logo cña nhµ ph¸t hµnh thÎ, sè thÎ, tªn chñ thÎ vµ ngµy hiÖu lùc (ngµy cuèi cïng cã hiÖu lùc)… vµ mét sè ®Æc tÝnh kh¸c tuú theo quy ®Þnh cña c¸c Tæ chøc thÎ quèc tÕ hoÆc HiÖp héi ph¸t hµnh thÎ… MÆt tr­íc cña thÎ: BiÓu t­îng: Mçi lo¹i thÎ cã mét biÓu t­îng riªng, mang tÝnh ®Æc tr­ng cña tæ chøc ph¸t hµnh thÎ. §©y ®­îc xem nh­ mét ®Æc tÝnh mang tÝnh an ninh nh»m chèng gi¶ m¹o. VÝ dô: - VISA: H×nh ch÷ nhËt 3 mÇu: xanh, tr¾ng, vµng cã ch÷ Visa ch¹y ngang gi÷a mµu tr¾ng, trªn h×nh ch÷ nhËt 3 mÇu lµ h×nh chim bå c©u ®ang bay in ch×m. - MASTERCARD: Cã h×nh 2 h×nh trßn lång nhau n»m ë gãc d­íi bªn ph¶i (mét h×nh mÇu da cam, mét h×nh mÇu ®á) vµ dßng ch÷ Mastercard mÇu tr¾ng ch¹y ë gi÷a; trªn hai h×nh trßn lång nhau lµ hai nöa qu¶ cÇu lång nhau in ch×m. - JCB: BiÓu t­îng 3 mÇu xanh c«ng nh©n, ®á, xanh l¸ c©y, cã ch÷ JCB ch¹y ngang gi÷a. - AMEX: BiÓu t­îng h×nh ®Çu ng­êi chiÕn binh. Sè thÎ: Sè nµy dµnh riªng cho mçi chñ thÎ, ®­îc dËp næi trªn thÎ vµ ®­îc in l¹i trªn ho¸ ®¬n khi chñ thÎ thanh to¸n b»ng thÎ. Tuú theo tõng lo¹i thÎ mµ ch÷ sè kh¸c nhau vµ c¸ch cÊu tróc theo nhãm còng kh¸c nhau. Thêi gian cã hiÖu lùc cña thÎ: Lµ thêi h¹n mµ thÎ ®­îc phÐp l­u hµnh. Tïy theo tõng lo¹i thÎ mµ cã thÓ ghi ngµy hiÖu lùc cuèi cïng cña thÎ hoÆc ngµy ®Çu tiªn ®Õn ngµy cuèi cïng ®­îc sö dông thÎ. Hä vµ tªn chñ thÎ: In ch÷ næi, lµ tªn cña c¸ nh©n nÕu lµ thÎ c¸ nh©n, tªn cña ng­êi ®­îc uû quyÒn sö dông nÕu lµ thÎ c«ng ty. Ngoµi ra, cã thÎ cßn cã c¶ ¶nh cña chñ thÎ. Ký tù an ninh trªn thÎ, sè mËt m· cña ®ît ph¸t hµnh: Mçi lo¹i thÎ lu«n cã ký hiÖu an ninh kÌm theo in phÝa sau cña ngµy hiÖu lùc. VÝ dô: ThÎ Visa cã ch÷ V ( hoÆc CV, PV, RV, GV ), thÎ MasterCard cã ch÷ M vµ ch÷ C lång vµo nhau. ThÎ Amex cßn in thªm sè mËt m· cho tõng ®ît ph¸t hµnh. MÆt sau cña thÎ: D¶i b¨ng tõ cã kh¶ n¨ng l­u tr÷ c¸c th«ng tin nh­: sè thÎ, ngµy hiÖu lùc, tªn chñ thÎ, ng©n hµng ph¸t hµnh... D¶i b¨ng ch÷ ký: trªn d¶i b¨ng nµy ph¶i cã ch÷ ký cña chñ thÎ ®Ó c¬ së chÊp nhËn thÎ cã thÓ ®èi chiÕu ch÷ ký khi thùc hiÖn thanh to¸n thÎ. 3. Ph©n lo¹i: §øng trªn nhiÒu gi¸c ®é kh¸c nhau ®Ó ph©n lo¹i th× cã thÓ chia thÎ thµnh nhiÒu lo¹i kh¸c nhau. Ph©n lo¹i theo c«ng nghÖ s¶n xuÊt: Cã 3 lo¹i ThÎ kh¾c ch÷ næi: Lµ lo¹i thÎ mµ trªn bÒ mÆt thÎ ®­îc kh¾c næi c¸c th«ng tin cÇn thiÕt. Ngµy nay, ng­êi ta kh«ng cßn sö dông lo¹i thÎ nµy n÷a v× kü thuËt cña nã qu¸ th« s¬, dÔ bÞ lîi dông, lµm gi¶, mµ kÕt hîp víi nh÷ng kü thuËt míi nh­ b¨ng tõ hoÆc chip th«ng minh. ThÎ b¨ng tõ: Lµ lo¹i thÎ ®­îc s¶n xuÊt dùa trªn kü thuËt nh÷ng th«ng tin cña thÎ vµ chñ thÎ ®­îc m· hãa trªn b¨ng tõ ë mÆt sau cña thÎ. ThÎ nµy ®­îc sö dông phæ biÕn trong vßng 20 n¨m trë l¹i ®©y nh­ng cã thÓ bÞ lîi dông ®Ó lÊy c¾p tiÒn do cã mét sè nh­îc ®iÓm nh­: th«ng tin ghi trong thÎ hÑp vµ mang tÝnh cè ®Þnh nªn kh«ng thÓ ¸p dông kü thuËt m· ho¸ an toµn, cã thÓ ®äc ®­îc dÔ dµng b»ng thiÕt bÞ g¾n víi m¸y vi tÝnh. ThÎ th«ng minh: §©y lµ thÕ hÖ míi nhÊt cña thÎ, dùa trªn kü thuËt vi xö lý tin häc, mét “chip” ®iÖn tö cã cÊu tróc ho¹t ®éng nh­ mét m¸y tÝnh ®­îc g¾n vµo thÎ khiÕn cho thÎ cã tÝnh an toµn vµ b¶o mËt rÊt cao. Tuy vËy, do lµ mét c«ng nghÖ míi vµ cã nhiÒu ­u ®iÓm nªn gi¸ thµnh cao, hÖ thèng m¸y mãc chÊp nhËn lo¹i thÎ nµy còng ®¾t nªn sö dông cßn ch­a phæ biÕn nh­ thÎ tõ. ViÖc ph¸t hµnh vµ chÊp nhËn thanh to¸n lo¹i thÎ nµy míi chØ phæ biÕn ë c¸c n­íc ph¸t triÓn dï c¸c tæ chøc thÎ quèc tÕ vÉn ®ang khuyÕn khÝch c¸c ng©n hµng thµnh viªn ®Çu t­ ®Ó ph¸t hµnh vµ chÊp nhËn lo¹i thÎ nµy nh»m lµm gi¶m tû lÖ rñi ro do gi¶ m¹o thÎ. Theo chñ thÓ ph¸t hµnh: ThÎ do ng©n hµng ph¸t hµnh: Lµ lo¹i thÎ do ng©n hµng ph¸t hµnh gióp cho kh¸ch hµng sö dông linh ®éng tµi kho¶n cña m×nh t¹i ng©n hµng hoÆc sö dông sè tiÒn do ng©n hµng cÊp tÝn dông. §©y lµ lo¹i thÎ ®­îc sö dông réng r·i nhÊt hiÖn nay, kh«ng chØ trong ph¹m vi mét quèc gia mµ cßn trªn ph¹m vi toµn cÇu. VÝ dô nh­: VISA, MASTERCARD, JCB … ThÎ do c¸c tæ chøc phi ng©n hµng ph¸t hµnh: §ã lµ c¸c lo¹i thÎ du lÞch gi¶i trÝ cña c¸c tËp ®oµn kinh doanh lín, hoÆc còng cã thÓ lµ thÎ do c¸c c«ng ty x¨ng dÇu, c¸c cöa hiÖu lín ph¸t hµnh…VÝ dô: ThÎ Dinners Club, Amex… 3.3 Theo tÝnh chÊt thanh to¸n cña thÎ: ThÎ tÝn dông: Lµ lo¹i thÎ ®­îc sö dông phæ biÕn nhÊt, theo ®ã ng­êi chñ thÎ ®­îc sö dông mét h¹n møc tÝn dông tuÇn hoµn ®Ó mua s¾m hµng ho¸, dÞch vô t¹i nh÷ng c¬ së chÊp nhËn lo¹i thÎ nµy. ThÎ tÝn dông th­êng do ng©n hµng ph¸t hµnh vµ th­êng ®­îc quy ®Þnh mét h¹n møc tÝn dông nhÊt ®Þnh trªn c¬ së kh¶ n¨ng tµi chÝnh, tµi s¶n thÕ chÊp cña chñ thÎ. Chñ thÎ chØ ®­îc phÐp chi tiªu trong ph¹m vi h¹n møc ®· cho. Chñ thÎ ph¶i thanh to¸n cho Ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ theo kú hµng th¸ng. L·i suÊt tÝn dông tïy thuéc vµo quy ®Þnh cña mçi Ng©n hµng ph¸t hµnh. TÝnh chÊt tÝn dông cña thÎ cßn thÎ hiÖn ë viÖc chñ thÎ ®­îc øng tr­íc mét h¹n møc tiªu dïng mµ kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn ngay, chØ thanh to¸n sau mét kú h¹n nhÊt ®Þnh. ThÎ tÝn dông ®­îc coi lµ mét c«ng cô tÝn dông trong lÜnh vùc cho vay tiªu dïng. ThÎ ghi nî: Víi lo¹i thÎ nµy, chñ thÎ cã thÓ chi tr¶ tiÒn hµng ho¸, dÞch vô dùa trªn sè d­ tµi kho¶n tiÒn göi hoÆc tµi kho¶n v·ng lai cña m×nh t¹i ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ. ThÎ thanh to¸n kh«ng cã h¹n møc tÝn dông v× nã phô thuéc vµo sè d­ hiÖn h÷u trªn tµi kho¶n cña chñ thÎ. Sè tiÒn chñ thÎ chi tiªu sÏ ®­îc khÊu trõ ngay vµo tµi kho¶n cña chñ thÎ th«ng qua nh÷ng thiÕt bÞ ®iÖn tö ®Æt t¹i c¬ së chÊp nhËn thÎ. Chñ thÎ còng cã thÓ ®­îc ng©n hµng cÊp cho mét møc thÊu chi, tuú theo sù tho¶ thuËn gi÷a chñ thÎ vµ ng©n hµng . §ã lµ mét kho¶n tÝn dông ng¾n h¹n mµ ng©n hµng cÊp cho chñ thÎ. Cã 2 lo¹i thÎ ghi nî c¬ b¶n: ThÎ Online: Nh÷ng th«ng tin vÒ giao dÞch ®­îc kÕt nèi trùc tiÕp tõ thiÕt bÞ ®iÖn tö ®Æt t¹i c¬ së chÊp nhËn thÎ hoÆc ®iÓm rót tiÒn mÆt tíi Ng©n hµng ph¸t hµnh. Gi¸ trÞ nh÷ng giao dÞch ®­îc khÊu trõ trùc tiÕp vµ lËp tøc vµo tµi kho¶n cña chñ thÎ. ThÎ Offline: Th«ng tin giao dÞch ®­îc l­u t¹i m¸y ®iÖn tö cña c¬ së chÊp nhËn thÎ vµ ®­îc chuyÓn ®Õn Ng©n hµng ph¸t hµnh muén h¬n (kh«ng cã kÕt nèi trùc tiÕp vµo thêi ®iÓm thanh to¸n). Gi¸ trÞ nh÷ng giao dÞch sÏ ®­îc khÊu trõ vµo tµi kho¶n cña chñ thÎ sau ®ã vµi ngµy. Ngoµi 2 lo¹i thÎ phæ biÕn nhÊt lµ thÎ tÝn dông vµ thÎ ghi nî, cßn mét sè lo¹i thÎ còng ®­îc sö dông réng r·i cho mét sè môc ®Ých nhÊt ®Þnh nh­: ThÎ rót tiÒn mÆt: dïng ®Ó rót tiÒn mÆt tõ tµi kho¶n cña chñ thÎ t¹i c¸c m¸y rót tiÒn tù ®éng (ATM) hoÆc t¹i ng©n hµng vµ sö dông c¸c dÞch vô kh¸c do m¸y ATM cung cÊp (VÝ dô: kiÓm tra sè d­, chuyÓn kho¶n, chi tr¶ c¸c kho¶n vay…). Víi chøc n¨ng chuyªn dïng ®Ó rót tiÒn, yªu cÇu ®Æt ra víi chñ thÎ lµ ph¶i ký quü tiÒn vµo tµi kho¶n hoÆc ®­îc ng©n hµng cÊp tÝn dông thÊu chi. ThÎ l­u tr÷ gi¸ trÞ: ®­îc ph¸t hµnh b»ng c¸ch nép mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh ®Ó mua mét thÎ, mçi lÇn sö dông th× sè tiÒn trªn thÎ bÞ trõ dÇn. ThÎ nµy th­êng ®­îc sö dông ®Ó mua b¸n hµng hãa cã gi¸ trÞ t­¬ng ®èi nhá nh­ x¨ng dÇu ë c¸c tr¹m b¸n x¨ng tù ®éng, gäi ®iÖn tho¹i, thanh to¸n phÝ cÇu ®­êng... (thÎ ®iÖn tho¹i ë VN lµ mét vÝ dô ®iÓn h×nh). 3.4 Theo ph¹m vi l·nh thæ ThÎ néi ®Þa: Lµ thÎ ®­îc giíi h¹n sö dông trong ph¹m vi mét quèc gia do vËy ®ång tiÒn giao dÞch ph¶i lµ ®ång b¶n tÖ cña n­íc ®ã. Ho¹t ®éng cña lo¹i thÎ nµy rÊt ®¬n gi¶n, chØ do mét ng©n hµng hoÆc mét tæ chøc ®iÒu hµnh tõ viÖc ph¸t hµnh, xö lý trung gian cho ®Õn thanh to¸n. ThÎ cã nh­îc ®iÓm lµ viÖc sö dông chØ giíi h¹n trong ph¹m vi mét quèc gia v× vËy viÖc kinh doanh sÏ kh«ng cã hiÖu qu¶ nÕu sè c¬ së chÊp nhËn thÎ Ýt. ThÎ quèc tÕ: ThÎ sö dông c¸c lo¹i ngo¹i tÖ m¹nh ®Ó thanh to¸n, ®­îc chÊp nhËn trªn ph¹m vi toµn cÇu. ThÎ ®­îc hç trî qu¶n lý trªn toµn thÕ giíi bëi c¸c tæ chøc tµi chÝnh lín nh­ MASTERCARD, VISA… ho¹t ®éng thèng nhÊt, ®ång bé. ThÎ quèc tÕ rÊt ®­îc ­a chuéng v× tÝnh an toµn tiÖn lîi cña nã. 3.5. Theo môc ®Ých vµ ®èi t­îng sö dông ThÎ kinh doanh: Lµ lo¹i thÎ ph¸t hµnh cho nh©n viªn cña mét c«ng ty sö dông, nh»m gióp c«ng ty qu¶n lý chÆt chÏ viÖc chi tiªu cña c¸c nh©n viªn v× môc ®Ých chung cña c«ng ty trong kinh doanh. ThÎ du lÞch vµ gi¶i trÝ: Lµ lo¹i thÎ ®­îc ph¸t hµnh ®Ó phôc vô cho ngµnh du lÞch, gi¶i trÝ. 3.6. Theo h¹n møc cña thÎ ThÎ th­êng: Lµ mét lo¹i thÎ tÝn dông nh­ng mang tÝnh phæ th«ng, phæ biÕn, ®­îc sö dông réng r·i trªn toµn thÕ giíi. ThÎ vµng: Lµ lo¹i thÎ ­u h¹ng phï hîp víi møc sèng vµ nhu cÇu tµi chÝnh cña kh¸ch hµng cã thu nhËp cao. ThÎ ®­îc ph¸t hµnh cho c¸c ®èi t­îng cã uy tÝn, cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh lµnh m¹nh, nhu cÇu chi tiªu lín. §iÓm kh¸c biÖt cña thÎ vµng so víi thÎ th­êng lµ h¹n møc tÝn dông lín. Tãm l¹i: MÆc dï ®­îc ph©n chia thµnh nhiÒu lo¹i kh¸c nhau nh­ng c¸c lo¹i thÎ nãi trªn ®Òu cã mét ®Æc ®iÓm chung nhÊt lµ dïng ®Ó thanh to¸n tiÒn hµng ho¸ dÞch vô nªn ®­îc gäi chung lµ thÎ thanh to¸n. Trªn thùc tÕ, lo¹i thÎ tÝn dông ®­îc sö dông phæ biÕn vµ cã quy tr×nh phøc t¹p h¬n c¶. §Ò tµi nµy sÏ ®i s©u nghiªn cøu vµ lµm râ c¸c vÊn ®Ò vÒ thÎ tÝn dông vµ nghiÖp vô ph¸t hµnh, thanh to¸n thÎ tÝn dông t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam. II. Vai trß cña thÎ thanh to¸n MÆc dï ra ®êi sau c¸c ph­¬ng tiÖn thanh to¸n kh¸c, nh­ng thÎ thanh to¸n ngµy cµng kh¼ng ®Þnh vai trß cña nã trong thanh to¸n nhê vµo nh÷ng vai trß vµ tÝnh n¨ng ­u viÖt cña nã so víi c¸c ph­¬ng tiÖn thanh to¸n kh¸c. §èi víi ng­êi sö dông thÎ: Sù linh ho¹t vµ tiÖn lîi trong thanh to¸n ë trong vµ ngoµi n­íc: TiÖn Ých næi bËt cho ng­êi sö dông thÎ lµ sù tiÖn lîi vµ tÝnh linh ho¹t h¬n h¼n c¸c ph­¬ng tiÖn thanh to¸n kh¸c. Chñ thÎ cã thÓ thùc sù c¶m nhËn ®­îc ®iÒu nµy khi ®i du lÞch hay c«ng t¸c ë n­íc ngoµi. ThÎ thanh to¸n nh­ Visa, MasterCard vµ trong ph¹m vi nhá h¬n lµ Amex vµ Diners ®­îc chÊp nhËn trªn toµn thÕ giíi. §iÒu nµy cã nghÜa lµ, khi dù ®Þnh ra n­íc ngoµi, thay v× ph¶i chuÈn bÞ tr­íc mét l­îng ngo¹i tÖ hay sÐc du lÞch, chñ thÎ cã thÓ mang theo thÎ thanh to¸n ®Ó thanh to¸n cho mäi nhu cÇu chi tiªu cña m×nh. TiÕt kiÖm thêi gian mua, gi¸ trÞ thanh to¸n cao h¬n: ThÎ thanh to¸n cã nhiÒu tiÖn Ých h¬n tiÒn mÆt hay sÐc du lÞch c¶ tr­íc, trong vµ sau chuyÕn ®i. Víi sÐc du lÞch, chñ thÎ ph¶i dù ®Þnh tr­íc xem sÏ tiªu bao nhiªu vµ ph¶i ®Õn ng©n hµng lµm thñ tôc ®Ó mua sÐc tr­íc chuyÕn ®i, ®ång thêi thanh to¸n tiÒn tr­íc cho ng©n hµng cïng víi mét kho¶n phÝ dï trªn thùc tÕ hä ch­a hÒ sö dông sÐc nµy. Khi trë vÒ, nÕu ch­a sö dông hÕt sè tiÒn trªn sÐc, hoÆc ng­êi cã sÐc l¹i ph¶i mÊt thêi gian vµ chi phÝ ®Ó ®Õn ng©n hµng lµm thñ tôc ®æi l¹i tõ sÐc thµnh tiÒn hoÆc sÏ chÊp nhËn rñi ro vÒ tû gi¸ khi gi÷ sÐc ®ã l¹i cho lÇn sö dông sau. Sö dông thÎ thanh to¸n ®¬n gi¶n h¬n rÊt nhiÒu. Chñ thÎ kh«ng cÇn lªn kÕ ho¹ch chi tiªu tr­íc, còng kh«ng cÇn ph¶i tr¶ tiÒn truíc cho ng©n hµng. Sö dông thÎ, chñ thÎ ®­îc phÐp chi tiªu tr­íc, tr¶ tiÒn sau. Tµi kho¶n cña thÎ chØ bÞ ghi nî khi nµo chñ thÎ thùc sù chi tiªu vµ thanh to¸n b»ng thÎ. Thªm n÷a, tû gi¸ khi b¹n thanh to¸n b»ng thÎ còng th­êng cã lîi h¬n so víi sö dông tiÒn mÆt hay sÐc du lÞch. Nh­ vËy, kh«ng nh÷ng gióp ng­êi sö dông thÎ tiÕt kiÖm tiÒn, thÎ cßn gióp hä tiÕt tiÖm thêi gian mua hµng còng nh­ thêi gian chê lµm c¸c thñ tôc víi sÐc du lÞch hay tiÒn mÆt, h¹n chÕ ®­îc rñi ro. Kho¶n tÝn dông tù ®éng, tøc thêi: Kh¶ n¨ng mua hµng kh«ng bÞ gß bã lµ mét tiÖn Ých cña thÎ thanh to¸n. Dï viÖc mua b¸n cã ®­îc dù tÝnh tr­íc hay kh«ng th× thÎ thanh to¸n còng lµ mét nguån tÝn dông tù ®éng gióp cho c¸c chñ thÎ khái ph¶i ®Õn ng©n hµng xin vay. Th­êng th× ng­êi ta cã t©m lý ng¹i ®Õn ng©n hµng lµm thñ tôc xin vay, vµ hä sÏ ®¸nh gi¸ cao thÎ nh­ lµ mét kho¶n tÝn dông ng¾n h¹n, thñ tôc ph¸t hµnh ®¬n gi¶n (thËm chÝ cã thÎ ph¸t hµnh qua ®­êng b­u ®iÖn). H¬n thÕ n÷a, chñ thÎ chØ ph¶i thanh to¸n mét phÇn nhá (hiÖn quy ®Þnh lµ 20%) khi ®Õn h¹n thanh to¸n (th­êng lµ mét th¸ng), sè cßn l¹i chñ thÎ cã thÓ tr¶ sau. B¶o vÖ ng­êi tiªu dïng: ë c¸c n­íc ph¸t triÓn cã luËt tÝn dông tiªu dïng (ch¼ng h¹n nh­ LuËt tÝn dông tiªu dïng ë Anh ban hµnh n¨m 1974), quy ®Þnh kh¸ch hµng ®­îc b¶o vÖ ®èi víi nh÷ng mãn hµng cã gi¸ trÞ tõ 100-15.000 b¶ng Anh thanh to¸n b»ng thÎ tÝn dông. NÕu mãn hµng ®ã kh«ng ®ñ tiªu chuÈn chÊt l­îng th× chñ thÎ cã thÎ yªu cÇu ®­îc ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ b¶o vÖ, thËm chÝ cã thÓ ®­îc båi th­êng. Mét sè ng©n hµng ph¸t hµnh cßn cã chÕ ®é b¶o hiÓm kÌm theo: cã hµng ho¸ thay thÕ hµng bÞ mÊt c¾p, h­ háng hay thÊt l¹c, tr¶ tiÒn b¶o hiÓm tai n¹n hoÆc tö vong ®èi víi hµng ho¸ hay dÞch vô thanh to¸n b»ng thÎ thanh to¸n. H¬n thÕ n÷a, ng©n hµng còng cã chÕ ®é ­u ®·i cho chñ thÎ khi sö dông mét sè dÞch vô vÒ søc khoÎ (vÝ dô nh­ PPP, BUPA ë Anh), c©u l¹c bé hoÆc cã chÕ ®é th­ëng ®iÓm sau mçi lÇn sö dông thÎ vµ sè ®iÓm nµy cã thÓ céng dån l¹i ®Ó ®æi lÊy mét sè hµng ho¸ kh¸c. Rót tiÒn mÆt: Chñ thÎ cã thÓ rót tiÒn mÆt mét c¸ch nhanh chãng ë bÊt cø n¬i nµo, vµo bÊt cø lóc nµo t¹i ng©n hµng hoÆc qua c¸c m¸y rót tiÒn tù ®éng (ATM) vµ sö dông mét sè dÞch vô kh¸c do m¸y ATM cung cÊp nh­: tr¶ nî vay, chuyÓn kho¶n, xem sè d­ tµi kho¶n… KiÓm so¸t ®­îc chi tiªu: Víi sao kª hµng th¸ng do ng©n hµng göi ®Õn chñ thÎ hoµn toµn cã thÓ kiÓm so¸t ®­îc chi tiªu cña m×nh trong th¸ng, ®ång thêi tÝnh to¸n ®­îc phÝ vµ l·i nÕu tr¶ cho mçi kho¶n giao dÞch. Gi¸ cho tÊt c¶ nh÷ng lîi Ých mµ thÎ mang l¹i lµ kho¶n phÝ th­êng niªn mµ chñ thÎ ph¶i chÞu vµ tû lÖ l·i nÕu kho¶n chi tiªu kh«ng ®­îc tr¶ ng©n hµng ®óng h¹n, l·i suÊt nµy cã thÓ cao ngang víi l·i suÊt cña mét kho¶n vay thÊu chi. Tuy nhiªn, víi tÊt c¶ nh÷ng lîi Ých mµ thÎ mang l¹i cho chñ thÎ th× kho¶n phÝ nµy kh«ng ®¸ng kÓ, cã thÓ chÊp nhËn ®­îc. §èi víi c¬ së chÊp nhËn thÎ: (CSCNT) §¶m b¶o chi tr¶: §èi víi ng­êi b¸n lÎ, thÎ thanh to¸n thuËn lîi h¬n so víi sÐc. Tr­êng hîp kh¸ch hµng muèn thanh to¸n b»ng sÐc cho mét mãn hµng cã gi¸ trÞ lín h¬n møc ®¶m b¶o cña tê sÐc th× cöa hµng ®øng tr­íc sù lùa chän khã kh¨n: hoÆc lµ chÊp nhËn thanh to¸n sÐc víi sè tiÒn lín h¬n h¹n møc ®­îc ®¶m b¶o vµ chÞu rñi ro nÕu ng©n hµng ph¸t hµnh tõ chèi thanh to¸n hoÆc sÏ kh«ng b¸n ®­îc hµng, doanh sè b¸n sÏ gi¶m. Víi thÎ thanh to¸n, CSCNT cã thÓ yªn t©m lµ ®· ®­îc ghi cã vµo tµi kho¶n ngay khi th«ng tin ®­îc truyÒn qua hÖ thèng m¸y mãc ®iÖn tö ®Õn ng©n hµng thanh to¸n. Tr­êng hîp ph¶i xin cÊp phÐp th× viÖc xin cÊp phÐp tõ ng©n hµng ph¸t hµnh còng rÊt nhanh chãng vµ ®¶m b¶o qua c¸c m¸y cÊp phÐp tù ®éng. T¨ng doanh sè b¸n hµng ho¸, dÞch vô vµ thu hót thªm kh¸ch hµng ChÊp nhËn thanh to¸n thÎ lµ cung cÊp cho kh¸ch hµng mét ph­¬ng tiÖn thanh to¸n nhanh chãng, tiÖn lîi do vËy kh¶ n¨ng thu hót kh¸ch hµng sÏ t¨ng lªn, doanh sè cung øng hµng ho¸ dÞch vô cña CSCNT còng t¨ng lªn. ThÎ thanh to¸n t¹o cho CSCNT mét kh¶ n¨ng c¹nh tranh lín h¬n so víi c¸c ®èi thñ kh¸c. M«i tr­êng v¨n minh, hiÖn ®¹i trong giao dÞch, mua b¸n khi thanh to¸ thÎ lµ yÕu tè quan trong ®Ó thu hót kh¸ch hµng., ®Æc biÖt lµ kh¸ch du lÞch n­íc ngoµi, c¸c nhµ ®Çu t­. Nhanh chãng thu håi vèn: Khi d÷ liÖu vÒ giao dÞch thÎ ®­îc truyÒn ®Õn ng©n hµng hoÆc CSCNT nép ho¸ ®¬n thanh to¸n thÎ cho ng©n hµng th× tµi kho¶n cña CSCNT ®­îc ghi cã ngay. Sè tiÒn nµy hä cã thÓ sö dông ngay vµo môc ®Ých quay vßng vèn hoÆc c¸c môc ®Ých kh¸c. Nhanh chãng lu©n chuyÓn vèn lµ ®iÓm thuËn lîi h¬n so víi sÐc, sÐc th­êng ph¶i mÊt mét thêi gian nhÊt ®Þnh míi ®­îc thanh to¸n. An toµn, b¶o ®¶m: Giao dÞch thÎ ®­îc tr¶ tiÒn ngay vµo tµi kho¶n cña CSCNT , nh­ng dï ch­a ®­îc thanh to¸n ngay th× thanh to¸n thÎ còng Ýt cã nguy c¬ bÞ mÊt c¾p h¬n lµ sÐc hay tiÒn mÆt. Mét ng¨n kÐo ®Çy sÐc hay tiÒn mÆt cã gi¸ trÞ lín sÏ lµ môc tiªu cña nh÷ng nh©n viªn thiÕu trung thùc vµ kÎ trém, nh­ng còng víi mét sè tiÒn nh­ vËy ®­îc thÓ hiÖn trªn ho¸ ®¬n thÎ th× sÏ ch¶ng cã ai quan t©m ®Õn v× nã ch¼ng cã ý nghÜa víi ai kh¸c ngoµi CSCNT. Nhanh chãng giao dÞch víi kh¸ch hµng: Khi giao dÞch tiÒn mÆt, viÖc ®Õm tiÒn, ghi chÐp sæ s¸ch lµ rÊt phøc t¹p. Cßn giao dÞch thÎ, víi c¸c thiÕt bÞ chuyÓn ng©n ®iÖn tö t¹i ®iÓm b¸n hµng EFTPOS (Electronic funds transfer at point of sale) ®­îc sö dông ngµy cµng nhiÒu th× ®¬n gi¶n, ng­êi ta chØ viÖc ®­a b¨ng tõ cña thÎ qua thiÕt bÞ nµy, mäi th«ng tin trªn thÎ ®­îc nhËn d¹ng, giao dÞch ®­îc thùc hiÖn. HÖ thèng EFTPOS gióp ®Èy nhanh qu¸ tr×nh xö lý khi b¸n hµng, gióp CSCNT cung cÊp cho nhµ ph¸t hµnh thÎ nh÷ng th«ng tin vÒ viÖc b¸n hµng mµ kh«ng ph¶i xö lý thñ c«ng trªn giÊy tê. Gi¶m chi phÝ b¸n hµng Thanh to¸n thÎ gióp CSCNT gi¶m ®¸ng kÓ c¸c chi phÝ cho viÖc ®Õm, b¶o qu¶n tiÒn, qu¶n lý tµi chÝnh nhê vËy còng gi¶m ®­îc chi phÝ b¸n hµng. §iÓm bÊt ®ång gi÷a CSCNT vµ ng©n hµng lµ vÒ kho¶n phÝ mµ CSCNT ph¶i tr¶ cho ng©n hµng. Dï c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ thanh to¸n thÎ ®­îc c¸c ng©n hµng cung cÊp vµ b¶o qu¶n miÔn phÝ, nh­ng tuú theo quy ®Þnh cña ng©n hµng ph¸t hµnh, CSCNT vÉn ph¶i chÞu mét kho¶n phÝ tÝnh trªn gi¸ trÞ giao dÞch: Kho¶ng 1,6% gi¸ trÞ giao dÞch ®èi víi thÎ ph¸t hµnh ë Anh, 3-4% ®èi víi thÎ Amex (ë bÊt cø n­íc nµo) Nguån: ‘ThÎ vµ Thanh to¸n thÎ trªn thÕ giíi’, T¹p chÝ Ng©n hµng, tr 17-19, 5/2002 . §iÒu nµy cã hîp lý kh«ng khi mµ c¸c CSCNT còng mang l¹i kh«ng Ýt lîi nhuËn cho ng©n hµng? (ë ViÖt Nam th× tû lÖ phÝ nµy dao ®éng tõ 2,5- 3,6% Nguån: nh­ trªn.. ) 3. §èi víi ng©n hµng H¬n ai hÕt, ng©n hµng chÝnh lµ ng­êi ®­îc h­ëng lîi tõ ho¹t ®éng ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ. §iÒu nµy thÓ hiÖn trªn c¸c mÆt sau: 3.1 Lîi nhuËn ng©n hµng: Lîi Ých lín nhÊt mµ thÎ ®em l¹i cho ng©n hµng ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ lµ lîi nhuËn. Thu nhËp tõ thÎ mµ ng©n hµng cã ®­îc lµ: phÝ CSCNT, phÝ sö dông thÎ (phÝ th­êng niªn) vµ l·i suÊt cho kho¶n tÝn dông mµ chñ thÎ chËm thanh to¸n. §ã lµ ch­a kÓ c¸c kho¶n thu tõ c¸c dÞch vô ng©n hµng vµ ®Çu t­ kÌm theo. Mét yÕu tè n÷a cã thÓ mang l¹i lîi nhuËn cho ng©n hµng tõ thÎ ®ã lµ lßng trung thµnh cña kh¸ch hµng. Mét khi kh¸ch hµng ®· cã tµi kho¶n hoÆc thÎ t¹i ng©n hµng th× hiÕm khi hä l¹i muèn chuyÓn sang mét tæ chøc ®èi thñ kh¸c. Lîi dông t©m lý nµy cña kh¸ch hµng, ng©n hµng cã thÓ t¨ng l·i suÊt t­¬ng ®èi cho kho¶n tÝn dông thanh to¸n thÎ ®Ó t¨ng thªm lîi nhuËn cho ng©n hµng mµ kh«ng sî mÊt kh¸ch hµng ®ång lo¹t. Ngoµi ra, kinh doanh thÎ cßn t¹o ra sù “hç trî chÐo” rÊt cã hiÖu qu¶ cho ng©n hµng. Tû lÖ lîi nhuËn t­¬ng ®èi cao tõ kinh doanh thÎ cã thÓ bï ®¾p cho nh÷ng ho¹t ®éng kÐm sinh lêi h¬n cña ng©n hµng nh­ kinh doanh trªn tµi kho¶n v·ng lai (th­êng l·i suÊt thÊp). DÞch vô toµn cÇu: Lµ thµnh viªn cña mét tæ chøc thÎ quèc tÕ nh­ Visa hay MasterCard, mét ng©n hµng dï lµ nhá nhÊt trªn thÕ giíi còng cã thÓ cho kh¸ch hµng mét ph­¬ng tiÖn thanh to¸n quèc tÕ cã chÊt l­îng nh­ bÊt cø ®èi thñ c¹nh tranh lín nµo. VÝ dô, mçi ngµy Fleming/Save&Prosper (mét ng©n hµng ë Anh) ph¶i thanh to¸n c¸c giao dÞch b»ng thÎ tÝn dông víi rÊt nhiÒu ng©n hµng trªn toµn thÕ giíi. Nhê mèi quan hÖ víi c¸c tæ chøc thÎ quèc tÕ, ng©n hµng nµy chØ ph¶i thùc hiÖn duy nhÊt mét giao dÞch th«ng qua tæ chøc thÎ quèc tÕ Visa ®Ó tr¶ tiÒn cho tÊt c¶ c¸c kho¶n nµy, viÖc ph©n bæ tíi c¸c ng©n hµng kh¸c cã liªn quan sÏ do Visa thùc hiÖn. Sau lîi nhuËn, kh¶ n¨ng cung cÊp dÞch vô toµn cÇu lµ lîi Ých lín nhÊt cho ng©n hµng, t¹o ®iÒu kiÖn cho ng©n hµng tham gia vµo qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸, héi nhËp víi céng ®ång quèc tÕ. HiÖu qu¶ cao trong thanh to¸n: B»ng viÖc khuyÕn khÝch kh¸ch hµng sö dông thÎ, ng©n hµng sÏ thùc hiÖn sè giao dÞch sÐc, tiÒn mÆt Ýt h¬n. §iÒu nµy mang l¹i cho ng©n hµng nhiÒu lîi Ých: thùc hiÖn sè giao dÞch Ýt h¬n, nh÷ng th«ng tin th­êng nhËt ®­îc cung cÊp bëi c¸c tæ chøc thÎ quèc tÕ Visa, MasterCard d­íi h×nh thøc ®iÖn tö lµm cho viÖc ghi nî t­¬ng øng vµo c¸c tµi kho¶n cña kh¸ch hµng ®­îc nhanh h¬n, ®¬n gi¶n h¬n… ho¹t ®éng cña ng©n hµng nhê vËy còng hiÖu qu¶ h¬n. §a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng: ThÎ thanh to¸n ra ®êi, lµm phong phó thªm c¸c dÞch vô ng©n hµng, mang ®Õn cho ng©n hµng mét ph­¬ng tiÖn thanh to¸n ®a tiÖn Ých, tho¶ m·n tèt nhÊt nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Kh«ng chØ cã vËy, ë c¸c n­íc ph¸t triÓn, ph¸t triÓn dÞch vô ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ ng©n hµng cã thªm c¬ héi ®Ó ph¸t triÓn c¸c dÞch vô kh¸c song song nh­: ®Çu t­ hoÆc b¶o hiÓm cho c¸c s¶n phÈm. Th«ng tin vÒ c¸c lo¹i h×nh dÞch vô nµy sÏ ®­îc göi ®Õn cho kh¸ch hµng sö dông thÎ cïng víi sao kª hµng th¸ng cña ng©n hµng. Theo thèng kª, t¹i Fleming/Save & Prosper cã tíi 30% chñ thÎ ®· mua c¸c dÞch vô nµy ‘Issueing card – A big slump ?’ – Financial Times, 11/2001. . HiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng: §­a thªm mét lo¹i h×nh thanh to¸n míi phôc vô kh¸ch hµng buéc ng©n hµng ph¶i kh«ng ngõng hoµn thiÖn: n©ng cao tr×nh ®é, trang bÞ thªm trang thiÕt bÞ kü thuËt c«ng nghÖ ®Ó cung cÊp cho kh¸ch hµng nh÷ng ®iÒu kiÖn tèt nhÊt trong thanh to¸n, ®¶m b¶o uy tÝn, sù an toµn, hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng cña ng©n hµng. T¨ng nguån vèn cho ng©n hµng: Nhê thÎ thanh to¸n sè l­îng tiÒn göi cña kh¸ch hµng ®Ó thanh to¸n thÎ vµ sè l­îng tµi kho¶n cña c¸c CSCNT còng t¨ng lªn. Víi l­îng giao dÞch thÎ t­¬ng ®èi lín, c¸c tµi kho¶n nµy sÏ t¹o cho ng©n hµng mét l­îng vèn b»ng tiÒn ®¸ng kÓ, còng cã thÓ coi lµ mét nguån sinh lîi cho ng©n hµng. Lµ mét ph­¬ng tiÖn thanh to¸n hiÖn ®¹i, thuËn tiÖn, lîi Ých vÒ mäi mÆt ®èi víi nhiÒu lÜnh vùc vµ nhiÒu ®èi t­îng trong nÒn kinh tÕ, ®Æc biÖt trong c«ng cuéc toµn cÇu ho¸. Ngµy nay, trªn thÕ giíi thanh to¸n b»ng thÎ ®· trë thµnh xu thÕ tÊt yÕu. ë c¸c n­íc ph¸t triÓn, trªn 80% l­u chuyÓn hµng ho¸, dÞch vô b¸n lÎ ®­îc thùc hiÖn b»ng thÎ Nh­ trªn. . Víi ph¹m vi thanh to¸n réng nh­ vËy, vai trß cña thÎ ch¾c ch¾n sÏ ngµy cµng ®­îc kh¼ng ®Þnh vµ më réng. §èi víi nÒn kinh tÕ - x· héi: Nhê nh÷ng thµnh tùu rùc rì trong lÜnh vùc c«ng nghÖ th«ng tin nh÷ng n¨m gÇn ®©y, c«ng dông cña thÎ thanh to¸n ngµy cµng ®­îc ph¸t triÓn vµ më réng. ThÎ ngµy cµng thÓ hiÖn vai trß lín cña m×nh trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi. §iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn trªn c¸c mÆt sau: Gi¶m khèi l­îng tiÒn mÆt trong l­u th«ng Lµ mét ph­¬ng tiÖn thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, vai trß ®Çu tiªn cña thÎ lµ lµm gi¶m khèi l­îng tiÒn mÆt trong l­u th«ng. ë nh÷ng n­íc ph¸t triÓn, thanh to¸n tiªu dïng b»ng thÎ chiÕm tØ träng lín nhÊt trong tæng sè c¸c ph­¬ng tiÖn thanh to¸n. Nhê vËy mµ khèi l­îng còng nh­ ¸p lùc tiÒn mÆt trong l­u th«ng gi¶m ®¸ng kÓ. T¨ng nhanh khèi l­îng chu chuyÓn, thanh to¸n trong nÒn kinh tÕ HÇu hÕt mäi giao dich thÎ trong ph¹m vi quèc gia hay toµn cÇu ®Òu ®­îc thùc hiÖn vµ thanh to¸n trùc tuyÕn (ONLINE) v× vËy tèc ®é chu chuyÓn, thanh to¸n nhanh h¬n nhiÒu so víi nh÷ng giao dÞch qua c¸c ph­¬ng tiÖn thanh to¸n kh¸c nh­: sÐc, uû nhiÖm thu, uû nhiÖm chi… Thay v× thùc hiÖn c¸c giao dÞch trªn giÊy tê, víi giao dÞch thÎ, mäi th«ng tin ®Òu ®­îc xö lý qua hÖ thèng m¸y mãc ®iÖn tö thuËn tiÖn, nhanh chãng. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch qu¶n lý vÜ m« cña nhµ n­íc Trong thanh to¸n thÎ, c¸c giao dÞch ®Òu n»m d­íi sù kiÓm so¸t cña ng©n hµng. Nhê ®ã c¸c ng©n hµng cã thÓ dÔ dµng kiÓm so¸t ®­îc mäi giao dÞch, t¹o nÒn t¶ng cho c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ cña nhµ n­íc, thùc hiÖn chÝnh s¸ch ngo¹i hèi quèc gia. Thùc tÕ hiÖn nay, mäi chÕ ®é, chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn thÎ ®Òu dùa trªn chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi cña nhµ n­íc. Thùc hiÖn biÖn ph¸p " kÝch cÇu" cña nhµ n­íc Sù tiÖn lîi mµ thÎ mang l¹i cho ng­êi sù dông, c¬ së chÊp nhËn thÎ, ng©n hµng… khiÕn cho ngµy cµng cã nhiÒu ng­êi ­a chuéng sö dông thÎ, t¨ng c­êng chi tiªu b»ng thÎ. §iÒu nµy lµm cho thÎ trë thµnh mét c«ng cô h÷u hiÖu gãp phÇn thùc hiÖn biÖn ph¸p “kÝch cÇu” cña nhµ n­íc. KhuyÕn khÝch ph¸t hµnh, thanh to¸n thÎ còng lµ khuyÕn khÝch t¨ng cÇu tiªu dïng. §iÒu nµy còng t¹o nªn mét kªnh cung øng vèn hiÖu qu¶ cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. C¶i thiÖn m«i tr­êng v¨n minh th­¬ng m¹i, thu hót kh¸ch du lÞch vµ ®Çu t­ n­íc ngoµi Thanh to¸n b»ng thÎ lµ gi¶m bít c¸c giao dÞch thñ c«ng, tiÕp cËn víi mét ph­¬ng tiÖn v¨n minh cña thÕ giíi do ®ã sÏ t¹o ra mét m«i tr­êng th­¬ng m¹i v¨n minh, hiÖn ®¹i h¬n. §©y còng lµ mét yÕu tè thu hót kh¸ch du lÞch, c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Bªn c¹nh viÖc ®em l¹i lîi Ých to lín cho x· héi, thÎ ®­îc sö dông ngµy cµng réng r·i còng lµ nhê nh÷ng tiÖn Ých thiÕt thùc mµ nã ®em l¹i cho nh÷ng ®èi t­îng liªn quan trùc tiÕp: chñ thÎ, CSCNT, ng©n hµng. C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña thÎ thanh to¸n: Thãi quen tiªu dïng cña ng­êi d©n Thãi quen tiªu dïng cña ng­êi d©n cã ¶nh h­ëng lín ®Õn sù ph¸t triÓn cña thÎ. Thãi quen tiªu dïng cña ng­êi d©n sÏ t¹o ra mét m«i tr­êng cho thanh to¸n thÎ. Mét thÞ tr­êng mµ ng­êi d©n vÉn chØ cã thãi quen tiªu b»ng tiÒn mÆt sÏ kh«ng thÓ lµ mét m«i tr­êng tèt ®Ó ph¸t triÓn thÞ tr­êng thÎ. ChØ khi viÖc thanh to¸n ®­îc thùc hiÖn chñ yÕu qua hÖ thèng ng©n hµng th× thÎ thanh to¸n míi thùc sù ph¸t huy hiÖu qu¶ sö dông cña nã. 2. Tr×nh ®é d©n trÝ Tr×nh ®é d©n trÝ thÓ hiÖn th«ng qua nhËn thøc cña ng­êi d©n vÒ thÎ, mét ph­¬ng tiÖn thanh to¸n ®a tiÖn Ých tõ ®ã cã tiÕp cËn._. vµ cã thãi quen sö dông thÎ. Tr×nh ®é d©n trÝ cao còng ®ång nghÜa víi mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn vÒ mäi mÆt, tiÕp cËn víi nÒn v¨n minh thÕ giíi, øng dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt phôc vô con ng­ßi. 3. Thu nhËp cña ng­êi dïng thÎ Thu nhËp cao ®ång nghÜa víi møc sèng cao h¬n. Khi ®ã, nhu cÇu cña con ng­êi kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ mua ®­îc hµng ho¸ mµ ph¶i mua b¸n víi ®é tho¶ dông tèi ®a. ThÎ thanh to¸n sÏ ®¸p øng nhu cÇu nµy cña hä. Khi møc sèng ®­îc n©ng cao, nhu cÇu du lÞch, gi¶i trÝ cña con ng­êi còng cao h¬n. ThÎ thanh to¸n lµ ph­¬ng tiÖn h÷u hiÖu nhÊt ®¸p øng nhu cÇu nµy cña hä. MÆt kh¸c, chØ cã mét møc thu nhËp kh¸ cao vµ æn ®Þnh míi cã thÓ ®¸p øng ®­îc nh÷ng ®iÒu kiÖn cña ng©n hµng khi ph¸t hµnh thÎ. Khi thu nhËp thÊp, dï kh¸ch hµng cã nhu cÇu sö dông thÎ, ng©n hµng còng khã cã thÓ ®¸p øng ®­îc. 4. Tr×nh ®é kü thuËt c«ng nghÖ cña ng©n hµng Thanh to¸n thÎ g¾n liÒn víi c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i. NÕu hÖ thèng m¸y mãc nµy cã trôc trÆc th× sÏ g©y ¸ch t¾c trong toµn hÖ thèng. V× vËy, ®· ®­a ra dÞch vô thÎ, ng©n hµng ph¶i ®¶m b¶o mét c«ng nghÖ thanh to¸n hiÖn ®¹i theo kÞp yªu cÇu cña thÕ giíi. H¬n n÷a, chØ khi cã tr×nh ®é kü thuËt cao th× viÖc vËn hµnh, b¶o d­ìng, duy tr× hÖ thèng m¸y mãc phôc vô ph¸t hµnh, thanh to¸n thÎ míi cã hiÖu qu¶, gi¶m gi¸ thµnh dÞch vô, tõ ®ã thu hót thªm ng­êi sö dông nã. 5. M«i tr­êng ph¸p lý: M«i tr­êng ®­îc xem lµ mét yÕu tè quan träng ¶nh h­ëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña thÎ. Mét m«i tr­êng ph¸p lý hoµn thiÖn, chÆt chÏ, ®Çy ®ñ hiÖu lùc míi cã thÓ ®¶m b¶o cho quyÒn lîi cña tÊt c¶ c¸c bªn tham gia ph¸t hµnh, thanh to¸n, sö dông thÎ. B. NghiÖp vô ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ C¸c chñ thÓ tham gia Ho¹t ®éng kinh doanh thÎ diÔn ra theo mét chu tr×nh khÐp kÝn, bao gåm nhiÒu chñ thÓ tham gia. Cã thÓ kh¸i qu¸t chung l¹i nh­ sau: Ng©n hµng ph¸t hµnh - NHPH Ng©n hµng thanh to¸n - NHTT Chñ thÎ C¬ së chÊp nhËn thÎ, ®iÓm øng tiÒn mÆt - CSCNT Ng©n hµng ®¹i lý - NH§L Tæ chøc thÎ Quèc tÕ - TCTQT * Mét ng©n hµng thanh to¸n cã thÓ ®ång thêi lµ ng©n hµng ph¸t hµnh. Khi chñ thÎ chi tiªu t¹i mét c¬ së chÊp nhËn thÎ cña mét NHTT ®ång thêi lµ NHPH, c¸c chñ thÓ tham gia quy tr×nh thanh to¸n chØ gåm chñ thÎ, CSCNT vµ NH Ng©n hµng ph¸t hµnh Trong viÖc ph¸t hµnh thÎ thanh to¸n quèc tÕ th× Ng©n hµng ph¸t hµnh ph¶i lµ thµnh viªn chÝnh thøc cña c¸c Tæ chøc thÎ quèc tÕ. §Ó viÖc sö dông thÎ mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, ng©n hµng ph¸t hµnh ph¶i lµ ng©n hµng cã uy tÝn trong n­íc còng nh­ quèc tÕ. Ng©n hµng ph¸t hµnh còng cã thÓ lµ ng©n hµng thanh to¸n. Ng©n hµng thanh to¸n Ng©n hµng thanh to¸n lµ thµnh viªn chÝnh thøc hoÆc liªn kÕt cña tæ chøc thÎ quèc tÕ, hoÆc nh÷ng ng©n hµng ®­îc ng©n hµng ph¸t hµnh uû quyÒn lµm trung gian thanh to¸n gi÷a chñ thÎ vµ ng©n hµng ph¸t hµnh. Ng©n hµng thanh to¸n cã tr¸ch nhiÖm tr¶ tiÒn cho c¸c CSCNT ®· cung cÊp hµng ho¸, dÞch vô cho chñ thÎ, hoÆc ®iÓm øng tiÒn mÆt tr­íc khi chñ thÎ thanh to¸n l¹i cho ng©n hµng ph¸t hµnh. Ng©n hµng thanh to¸n còng cung cÊp vµ cã tr¸ch nhiÖm ®èi víi nh÷ng m¸y mãc, thiÕt bÞ chuyªn dïng vµ ho¸ ®¬n thanh to¸n cho c¸c CSCNT. C¬ së chÊp nhËn thÎ CSCNT lµ c¸c ®¬n vÞ cung øng hµng ho¸, dÞch vô chÊp nhËn thanh to¸n b»ng thÎ. CSCNT ph¶i ký hîp ®ång chÊp nhËn thanh to¸n thÎ víi ng©n hµng thanh to¸n vµ ph¶i cã tµi kho¶n t¹i ®ã. NÕu ®ñ ®iÒu kiÖn, CSCNT sÏ ®­îc cung cÊp c¸c m¸y mãc, thiÕt bÞ, ho¸ ®¬n phôc vô thanh to¸n thÎ. Mét sè ®iÒu kiÖn ®Ó cã thÓ trë thµnh CSCNT: Lµ c¸c tæ chøc, c«ng ty, c¸ nh©n cã kinh doanh hµng ho¸ hoÆc cung cÊp dÞch vô hîp ph¸p, cã ®Þa ®iÓm kinh doanh vµ ho¹t ®éng kinh doanh thuËn lîi, cam kÕt tu©n thñ mäi quy ®Þnh, luËt lÖ cña Tæ chøc thÎ quèc tÕ vµ ng©n hµng, kh«ng n»m trong danh s¸ch c¸c CSCNT cã ®é rñi ro cao hoÆc “cã vÊn ®Ò” vÒ n¨ng lùc tµi chÝnh, kh¶ n¨ng tr¶ nî, tr¸ch nhiÖm thanh to¸n… Ng©n hµng ®¹i lý Lµ tæ chøc trung gian ®­îc ñy quyÒn cña Ng©n hµng thanh to¸n ®Ó chÊp nhËn thanh to¸n thÎ hoÆc x©y dùng m¹ng l­íi CSCNT. Ng©n hµng ®¹i lý ®ãng vai trß nh­ mét CSCNT Chñ thÎ Lµ ng­êi ®­îc ng©n hµng ph¸t hµnh cho phÐp sö dông thÎ, cã hîp ®ång ký kÕt ®Çy ®ñ. Chñ thÎ lµ ng­êi duy nhÊt ®­îc quyÒn sö dông thÎ ®Ó thanh to¸n tiÒn hµng ho¸, dÞch vô t¹i CSCNT hoÆc rót tiÒn mÆt t¹i ng©n hµng ®¹i lý hoÆc m¸y ATM. Tæ chøc thÎ Quèc tÕ Lµ hiÖp héi c¸c tæ chøc tµi chÝnh, tÝn dông tham gia ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ quèc tÕ, hiÖn bao gåm: Tæ chøc thÎ Visa, tæ chøc thÎ Mastercard, c«ng ty thÎ American Express, c«ng ty thÎ JCB. Mèi liªn hÖ gi÷a c¸c chñ thÓ cña thÎ ®­îc thÓ hiÖn qua m« h×nh vµ chu tr×nh cña mét giao dÞch thanh to¸n hµng ho¸ dÞch vô hay rót tiÒn mÆt. B¾t ®Çu tõ chñ thÎ ®Õn c¬ së chÊp nhËn thÎ hay ng©n hµng ®¹i lý, qua ng©n hµng vµ tæ chøc thÎ Quèc tÕ cho ®Õn khi chñ thÎ thanh to¸n cho NHPH vÒ nh÷ng kho¶n chi tiªu cña m×nh. Chu tr×nh nµy cã tÝnh khÐp kÝn vµ thèng nhÊt, c¸c chñ thÓ cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi nhau, qua ®ã h×nh thµnh lªn mét m¹ng l­íi thanh to¸n thÎ réng kh¾p trªn toµn thÕ giíi vµ kh¸ch hµng cã thÓ ®­îc phôc vô bÊt cø ®©u hä cÇn. §iÒu nµy còng ®­îc thÓ hiÖn bëi quy m« mang tÝnh toµn cÇu cña hÖ thèng thanh to¸n thÎ Visa, MasterCard... Tr×nh tù thanh to¸n cã thÓ ®­îc tr×nh bµy qua s¬ ®å sau S¬ ®å 01: Quy tr×nh thanh to¸n thÎ Chñ thÎ Ng©n hµng thanh to¸n CSCNT hoÆc NH ®¹i lý Ng©n hµng ph¸t hµnh Tæ chøc thÎ quèc tÕ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Chñ thÎ yªu cÇu thanh to¸n hµng ho¸, dÞch vô hoÆc rót tiÒn mÆt b»ng thÎ. CSCNT cung cÊp hµng ho¸, dÞch vô cho kh¸ch hµng. Göi ho¸ ®¬n thanh to¸n thÎ cho ng©n hµng thanh to¸n. Ghi cã vµo tµi kho¶n cña CSCNT hoÆc ng©n hµng ®¹i lý. Göi d÷ liÖu thanh to¸n tíi Tæ chøc thÎ quèc tÕ. Ghi cã cho ng©n hµng thanh to¸n. B¸o nî cho ng©n hµng ph¸t hµnh. Thanh to¸n nî cho tæ chøc thÎ quèc tÕ Göi sao kª cho chñ thÎ Thanh to¸n nî cho ng©n hµng ph¸t hµnh. Qua s¬ ®å trªn, ng©n hµng thanh to¸n vµ ng©n hµng ph¸t hµnh thùc hiÖn nh÷ng nghiÖp vô kh¸c nhau. Ng©n hµng thanh to¸n x©y dùng vµ qu¶n lý m¹ng l­íi c¬ së chÊp nhËn thÎ, tæng hîp nh÷ng d÷ liÖu giao dÞch do c¬ së chÊp nhËn thÎ thùc hiÖn ®Ó chuyÓn ®ßi ng©n hµng ph¸t hµnh th«ng qua trung gian lµ Tæ chøc thÎ Quèc tÕ. Ng©n hµng ph¸t hµnh qu¶n lý c¸c chñ thÎ vµ chÞu tr¸ch nhiÖm thanh to¸n víi ng©n hµng thanh to¸n ®èi víi nh÷ng giao dÞch do chñ thÎ cña m×nh thùc hiÖn. II. NghiÖp vô ph¸t hµnh thÎ 1. C¬ së ph¸p lý: ViÖc ph¸t hµnh thÎ ph¶i dùa trªn c¬ së luËt quèc gia n¬i thÎ ®­îc ph¸t hµnh, cô thÓ lµ c¸c quy chÕ vÒ ph¸t hµnh thÎ do Ng©n hµng trung ­¬ng hoÆc c¬ quan qu¶n lý tiÒn tÖ cña quèc gia ®ã ban hµnh. Ngoµi ra, viÖc ph¸t hµnh thÎ thanh to¸n quèc tÕ cßn ph¶i ®­îc sù ®ång ý cña tæ chøc thÎ quèc tÕ th«ng qua hîp ®ång ký kÕt gi÷a ng©n hµng ph¸t hµnh víi c¸c tæ chøc thÎ quèc tÕ, ®ång thêi tu©n thñ c¸c luËt lÖ vµ quy ®Þnh hiÖn hµnh cña c¸c tæ chøc thÎ quèc tÕ. Dùa trªn c¸c c¬ së nµy, mçi ng©n hµng ph¸t hµnh sÏ cã nh÷ng quy chÕ riªng vÒ ph¸t hµnh thÎ do Ban L·nh ®¹o ng©n hµng ph¸t hµnh quy ®Þnh. 2. Nguyªn t¾c ph¸t hµnh ThÎ tÝn dông ®­îc ph¸t hµnh dùa trªn nguyªn t¾c cho vay ng¾n h¹n. Cã nghÜa lµ, khi chÊp nhËn ph¸t hµnh thÎ tÝn dông cho kh¸ch hµng, ng©n hµng cung cÊp cho hä mét kho¶n tÝn dông ng¾n h¹n víi h¹n møc nhÊt ®Þnh mµ chñ thÎ ®­îc phÐp sö dông trong chu kú tÝn dông. H¹n møc tÝn dông thÎ cña kh¸ch hµng n»m trong tæng møc cho vay chung ®èi víi kh¸ch hµng, tæng møc cho vay chung nµy kh«ng ®­îc v­ît qu¸ giíi h¹n cho vay tèi ®a cña ng©n hµng ®èi víi mét kh¸ch hµng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Khi ph¸t hµnh thÎ, mét nguyªn t¾c quan träng mµ kh¸ch hµng ph¶i tu©n thñ lµ: kh¸ch hµng ph¶i cã ®¶m b¶o víi ng©n hµng b»ng thÕ chÊp hoÆc tÝn chÊp. NÕu dùa vµo tÝn chÊp, ng©n hµng sÏ xem xÐt kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng. Cßn thÕ chÊp ph¶i b»ng tµi s¶n cã gi¸ trÞ t­¬ng ®­¬ng hoÆc cao h¬n h¹n møc tÝn dông mµ thÎ ®­îc cÊp. Tµi s¶n thÕ chÊp cña kh¸ch hµng th­êng lµ tµi kho¶n c¸ nh©n ë ng©n hµng hoÆc c¸c kho¶n tiÕt kiÖm cã kú h¹n. 3. Quy tr×nh ph¸t hµnh 3.1 Ho¹t ®éng ph¸t hµnh Khi ph¸t hµnh thÎ, ng©n hµng ph¸t hµnh ph¶i tiÕn hµnh nhiÒu ho¹t ®éng kh¸c nhau cã liªn quan nh­: Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng tiÕp thÞ, tuyªn truyÒn cho ng­êi sö dông thÎ. ThÈm ®Þnh vµ xÐt duyÖt ®¬n xin ph¸t hµnh thÎ. QuyÕt ®Þnh cÊp h¹n møc tÝn dông cho chñ thÎ. ThiÕt kÕ mÉu vµ ®Æt in thÎ tr¾ng theo mÉu quy ®Þnh. Ph¸t hµnh thÎ míi vµ ph¸t hµnh l¹i thÎ hÕt h¹n. M· ho¸ thÎ, cÊp m· sè c¸ nh©n cho chñ thÎ. Xö lý, cÊp phÐp thanh to¸n thÎ theo ®óng quy ®Þnh cña tæ chøc thÎ quèc tÕ. Cung cÊp c¸c dÞch vô trî gióp kh¸ch hµng. Thanh to¸n c¸c giao dÞch sö dông thÎ cña chñ thÎ víi c¸c ng©n hµng thanh to¸n th«ng qua tæ chøc thÎ quèc tÕ. Xö lý c¸c tra so¸t, khiÕu kiÖn cña kh¸ch hµng. Tæ chøc thu nî vµ theo dâi viÖc tr¶ nî cña kh¸ch hµng. Theo dâi vµ x©y dùng hÖ thèng qu¶n lý rñi ro. §èi t­îng ph¸t hµnh vµ ph¹m vi sö dông thÎ §èi t­îng ph¸t hµnh: Th«ng th­êng, thÎ tÝn dông ®­îc ph¸t hµnh cho c¸c ®èi t­îng c¸ nh©n lµ ng­êi b¶n xø hoÆc ng­êi n­íc ngoµi cã ®Çy ®ñ t­ c¸ch, quyÒn vµ nghÜa vô c«ng d©n (th­êng lµ tõ 18 tuæi trë lªn), sèng vµ lµm viÖc hîp ph¸p t¹i quèc gia ph¸t hµnh thÎ, ®­îc c¸c tæ chøc n¬i c¸ nh©n c«ng t¸c ®øng ra yªu cÇu NHTM cho c¸ nh©n sö dông thÎ víi tr¸ch nhiÖm thanh to¸n cña chÝnh tæ chøc ®ã (®èi víi thÎ c«ng ty); nÕu lµ thÎ c¸ nh©n th× c¸ nh©n ®ã ph¶i cã thu nhËp æn ®Þnh hoÆc ph¶i cã tiÒn ký quü, chøng tõ cã gi¸ dïng ®Ó thÕ chÊp, cÇm cè t¹i ng©n hµng theo chÕ ®é tÝn dông thÎ. C¸ nh©n, tæ chøc cã yªu cÇu sö dông thÎ ph¶i hoµn tÊt bé hå s¬ gåm: GiÊy yªu cÇu sö dông thÎ cho c¸ nh©n hoÆc c«ng ty, hîp ®ång sö dông thÎ, b¶n sao chøng minh th­ hoÆc hé chiÕu, x¸c nhËn cña c¬ quan vÒ thu nhËp vµ thêi gian c«ng t¸c, c¸c giÊy tê vÒ thÕ chÊp vµ b¶o l·nh kh¸c. Ph¹m vi sö dông: Chñ thÎ cã thÓ sö dông thÎ cho c¸c môc ®Ých sau: Thanh to¸n hµng ho¸, dÞch vô t¹i c¸c CSCNT trong vµ ngoµi n­íc. Rót tiÒn mÆt t¹i c¸c quÇy, phßng giao dÞch, c¸c ®iÓm øng tiÒn mÆt cña ng©n hµng ph¸t hµnh, ng©n hµng thanh to¸n, ng©n hµng ®¹i lý thanh to¸n , m¸y rót tiÒn tù ®éng ATM… Ngoµi ra, chñ thÎ cßn cã thÓ thùc hiÖn mét sè dich vô kh¸c nh­: KiÓm tra h¹n møc tÝn dông cßn l¹i cña thÎ vµ c¸c th«ng tin kh¸c cã liªn quan ®Õn tµi kho¶n, thanh to¸n chuyÓn kho¶n… C¸c b­íc ph¸t hµnh thÎ: Quy tr×nh ph¸t hµnh thÎ gåm c¸c b­íc nh­ sau: B­íc 1: Kh¸ch hµng nép hå s¬ yªu cÇu ph¸t hµnh thÎ. B­íc 2: Ng©n hµng ph¸t hµnh kiÓm tra hå s¬ theo quy ®Þnh. Trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh (th­êng kh«ng qu¸ 5 ngµy lµm viÖc) kÓ tõ ngµy nhËn ®­îc bé hå s¬ ®Çy ®ñ, ng©n hµng ph¸t hµnh cã tr¸ch nhiÖm thÈm ®Þnh bé hå s¬ vµ ra quyÕt ®Þnh chÊp nhËn hoÆc tõ chèi ph¸t hµnh thÎ. §èi víi nh÷ng hå s¬ ®­îc chÊp thuËn, ng©n hµng ph¸t hµnh x¸c dÞnh c¸c yÕu tè sau: + H¹ng thÎ ph¸t hµnh: thÎ vµng hay thÎ chuÈn + H¹n møc tÝn dông + Thêi h¹n thÎ + Ph©n lo¹i chñ thÎ ®Ó x¸c ®Þnh h¹n møc tiªu dïng cña mçi chñ thÎ. B­íc 3: CÊp thÎ cho kh¸ch hµng Sau khi x¸c ®Þnh c¸c yÕu tè, bé phËn qu¶n lý thÎ lËp hå s¬ kh¸ch hµng ®Ó qu¶n lý. Hå s¬ gåm: Tªn chñ thÎ §Þa chØ n¬i ë vµ lµm viÖc Sè CMND, sè hé chiÕu Sè thÎ, lo¹i thÎ Ngµy hiÖu lùc Sè tµi kho¶n chØ ®Þnh ®Ó thanh to¸n sao kª, ng­êi thanh to¸n sao kª Tµi s¶n thÕ chÊp (nÕu cã) Sau ®ã, ng©n hµng tiÕn hµnh m· ho¸ thÎ vµ in thÎ, x¸c ®Þnh m· sè c¸ nh©n (PIN) cña chñ thÎ vµ göi cho chñ thÎ. Chñ thÎ nhËn thÎ vµ ký vµo hîp ®ång sö dông thÎ vµ b¨ng ch÷ ký ë mÆt sau cña thÎ. NghÜa vô vµ quyÒn h¹n cña c¸c bªn Khi hîp ®ång cung cÊp thÎ tÝn dông gi÷a ng©n hµng vµ chñ thÎ - trong ®ã quy ®Þnh râ quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cña mçi bªn - ®­îc ký kÕt th× mét thÎ tÝn dông ®­îc ph¸t hµnh vµ sö dông. ViÖc ph¸t hµnh vµ sö dông thÎ tho¶ m·n nhu cÇu, lîi Ých cña c¶ chñ thÎ vµ ng©n hµng ph¸t hµnh. V× vËy, mçi bªn ®Òu ph¶i thùc hiÖn tèt nghÜa vô vµ tr¸ch nhiÖm cña m×nh. Ng©n hµng ph¸t hµnh: Khi giao thÎ, ng©n hµng ph¶i h­íng dÉn râ rµng vÒ c¸ch sö dông thÎ tèt nhÊt, c¸c th«ng sè, c¸c th«ng tin cÇn thiÕt vÒ thÎ. Ng©n hµng ph¶i lËp vµ qu¶n lý hå s¬ cña kh¸ch hµng. §Õn ngµy sao kª hµng th¸ng, ng©n hµng ®èi chiÕu gi÷a sè liÖu c¸c giao dÞch ph¸t sinh trong kú víi c¸c tµi kho¶n thÎ cña chñ thÎ. Sau ®ã, ng©n hµng sÏ göi sao kª chi tiÕt cho chñ thÎ, yªu cÇu chñ thÎ thanh to¸n nî. Trong tr­êng hîp ng©n hµng ph¸t hµnh ph¸t hiÖn tµi kho¶n cña chñ thÎ bÞ lîi dông hay sè thÎ cña kh¸ch hµng cã liªn quan ®Õn the gi¶ m¹o, ng©n hµng sÏ yªu cÇu kh¸ch hµng tr¶ l¹i thÎ vµ lËp hå s¬ ph¸t hµnh thÎ kh¸c cho kh¸ch hµng. Ng©n hµng còng cã thÓ yªu cÇu kh¸ch hµng ngõng sö dông thÎ khi ph¸t hiÖn hiÖn ra sù vi ph¹m cña chñ thÎ vÒ chÕ ®é tÝn dông thÎ, gian lËn trong sö dông thÎ cã thÓ g©y tæn thÊt cho tµi s¶n vèn cña ng©n hµng. Chñ thÎ: Trong qu¸ tr×nh sö dông thÎ, thÎ cã thÎ bÞ mÊt c¾p hay thÊt l¹c. Khi ®ã, chñ thÎ ph¶i kÞp thêi th«ng b¸o ngay cho ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ b»ng v¨n b¶n ®Ó kÞp thêi kho¸ thÎ vµ ®­a lªn danh s¸ch thÎ cÊm l­u hµnh (Danh s¸ch Bulletin). Chñ thÎ còng cã thÓ yªu cÇu ph¸t hµnh l¹i thÎ v× mét lý do nµo ®ã nh­ nghi ngê bÞ lµm gi¶, lé sè PIN… ®Ó ®¶m b¶o an toµn trong qu¸ tr×nh sö dông thÎ. Thêi h¹n hiÖu lùc cña thÎ chØ trong mét sè n¨m nhÊt ®Þnh tuú tõng lo¹i thÎ, quy ®Þnh cña ng©n hµng ph¸t hµnh vµ yªu cÇu cña chñ thÎ. Khi hÕt h¹n thanh to¸n thÎ, trong vßng 10 ngµy kÓ tõ khi nhËn ®­îc th«ng b¸o cña ng©n hµng, chñ thÎ cã tr¸ch nhiÖm tr¶ lêi cho ng©n hµng cã tiÕp tôc sö dông thÎ hay kh«ng, nÕu kh«ng, ng©n hµng sÏ mÆc nhiªn coi lµ kh«ng sö dông n÷a. Chñ thÎ cã tr¸ch nhiÖm thanh to¸n sè d­ nî cuèi kú vµo ngµy ®¸o h¹n, Ýt nhÊt còng ph¶i thanh to¸n sè tiÒn tèi thiÓu theo quy ®Þnh, th­êng lµ 20% sè d­ nî (bao gåm d­ kú tr­íc vµ tæng sè ph¸t sinh trong kú). Chñ thÎ còng cÇn tu©n thñ tuyÖt ®èi c¸c quy ®inh, h­íng dÉn vµ khuyÕn c¸o cña ng©n hµng ®Ó viÖc sö dông thÎ ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt, an toµn, bÝ mËt, tr¸nh rñi ro. III. NghiÖp vô thanh to¸n thÎ: C¬ së ph¸p lý: Còng gièng nh­ ph¸t hµnh thÎ, viÖc thanh to¸n thÎ còng ph¶i dùa trªn ph¸p luËt, quy chÕ vÒ thÎ cña n­íc së t¹i, cña ng©n hµng ph¸t hµnh vµ tæ chøc thÎ quèc tÕ. Quy tr×nh c¬ b¶n khi thùc hiÖn thanh to¸n thÎ tÝn dông: Quy tr×nh nµy cã thÓ ®­îc cô thÓ hãa thµnh c¸c b­íc sau: B­íc 1: Chñ thÎ dïng thÎ ®Ó thanh to¸n tiÒn hµng ho¸, dÞch vô hoÆc rót tiÒn mÆt. Khi nhËn ®­îc thÎ tõ kh¸ch hµng, ng©n hµng ®¹i lý hoÆc CSCNT ph¶i kiÓm tra tÝnh hîp lÖ cña thÎ: Logo, biÓu t­îng cña thÎ tÝn dông quèc tÕ, b¨ng ch÷ ký, ký hiÖu ®Æc biÖt, thêi h¹n hiÖu lùc, c¸c yÕu tè in næi trªn thÎ… Sau khi kiÓm tra tÝnh hîp lÖ cña thÎ, CSCNT hoÆc ®iÓm øng tiÒn mÆt ph¶i hoµn thµnh ho¸ ®¬n, ®Ò ngµy giao dÞch, sè tiÒn giao dÞch, sè cÊp phÐp (nÕu cã), tªn vµ sè hiÖu CSCNT, lo¹i hµng ho¸, dÞch vô cung øng. TiÕp ®ã, CSCNT sÏ ph¶i yªu cÇu kh¸ch hµng ký vµo ho¸ ®¬n (ch÷ ký trªn ho¸ ®¬n ph¶i khíp ®óng víi ch÷ ký ë b¨ng sau cña thÎ). Ho¸ ®¬n thanh to¸n thÎ gåm 3 liªn: 1 liªn giao cho kh¸ch hµng gi÷, 2 liªn cßn l¹i CSCNT gi÷ l¹i. Trong tr­êng hîp CSCNT vµ chñ thÎ tho¶ thuËn huû bá mét phÇn hay toµn bé giao dÞch ®· thùc hiÖn, CSCNT kh«ng ®­îc hoµn l¹i cho chñ thÎ b»ng tiÒn mÆt mµ ph¶i thùc hiÖn giao dÞch hoµn tr¶. §èi víi CSCNT cã trang bÞ m¸y EDC (Electronic Draft Capture – M¸y thanh to¸n tù ®éng) th× cã thÓ ®iÒu chØnh hay huû bá toµn bé giao dÞch tr­íc khi truyÒn d÷ liÖu. CSCNT ph¶i liªn hÖ ngay víi ng©n hµng ®Ó xin cÊp phÐp khi: - Sè tiÒn giao dÞch b»ng hoÆc lín h¬n h¹n møc thanh to¸n. - Cã nghi ngê thÎ gi¶ hay chñ thÎ cã vÊn ®Ò. ChØ sau khi ®­îc ng©n hµng ph¸t hµnh hoÆc Tæ chøc thÎ Quèc tÕ chuÈn chi giao dÞch b»ng c¸ch cung cÊp sè cÊp phÐp th× CSCNT míi ®­îc thùc hiÖn giao dÞch. B­íc 2: CSCNT giao dÞch víi ng©n hµng. ë ®©y cã sù ph©n biÖt gi÷a CSCNT cã sö dông m¸y EDC (Electronic Draft Capture ) vµ CSCNT kh«ng sö dông m¸y nµy. §èi víi CSCNT cã trang bÞ EDC: ViÖc ®äc c¸c d÷ liÖu trªn thÎ vµ in ra ho¸ ®¬n thanh to¸n thÎ sÏ do m¸y thùc hiÖn kÓ c¶ viÖc xin cÊp phÐp. D÷ liÖu vÒ giao dÞch sÏ ®­îc l­u gi÷ trªn bé nhí cña m¸y. Hµng ngµy, CSCNT truyÒn d÷ liÖu thanh to¸n vÒ ng©n hµng thanh to¸n. Cßn ho¸ ®¬n thanh to¸n EDC sÏ ®­îc tËp hîp vµ chuyÓn cho ng©n hµng thanh to¸n mçi tuÇn. §èi víi CSCNT kh«ng trang bÞ m¸y EDC: ViÖc ®èi chiÕu danh s¸ch thÎ cÊm l­u hµnh, xin cÊp phÐp ®Òu do CSCNT thùc hiÖn sau ®ã sÏ dïng m¸y cµ tay ®Ó in ra ho¸ ®¬n thanh to¸n. Hµng ngµy, CSCNT sÏ tæng hîp toµn bé ho¸ ®¬n ph¸t sinh, lËp b¶ng kª ho¸ ®¬n, gi÷ l¹i mét liªn l­u cßn mét liªn göi ®Õn ng©n hµng thanh to¸n cïng b¶ng kª sau kh«ng qu¸ 05 ngµy kÓ tõ ngµy giao dÞch. B­íc 3: Ng©n hµng thanh to¸n cho CSCNT. C¨n cø vµo d÷ liÖu EDC hoÆc ho¸ ®¬n thÎ nhËn ®­îc, ng©n hµng thanh to¸n tiÕn hµnh t¹m øng tiÒn cho CSCNT trªn c¬ së tæng gi¸ trÞ giao dÞch sau khi ®· trõ ®i mét kho¶n phÝ mµ CSCNT ph¶i thanh to¸n theo tû lÖ ®· quy ®Þnh trªn hîp ®ång ®¹i lý ký gi÷a ng©n hµng vµ CSCNT. B­íc 4: Thanh to¸n víi tæ chøc thÎ Quèc tÕ vµ c¸c thµnh viªn kh¸c. Cuèi mçi ngµy, ng©n hµng tæng hîp toµn bé c¸c giao dÞch ph¸t sinh tõ thÎ do ng©n hµng kh¸c ph¸t hµnh vµ truyÒn d÷ liÖu cho Tæ chøc thÎ quèc tÕ vµ nhËn d÷ liÖu thanh to¸n tõ Tæ chøc thÎ Quèc tÕ truyÒn vÒ. D÷ liÖu nµy bao gåm tÊt c¶ nh÷ng kho¶n mµ Ng©n hµng thanh to¸n ®­îc tr¶, nh÷ng kho¶n phÝ ph¶i tr¶ cho Tæ chøc ThÎ Quèc tÕ, nh÷ng giao dÞch bÞ tra so¸t... Ng©n hµng tiÕn hµnh thanh to¸n vµ cËp nhËt d÷ liÖu thanh to¸n vµo hÖ thèng qu¶n lý thÎ. Ngoµi ra, c¸c ng©n hµng ph¶i thanh to¸n c¸c chi phÝ theo luËt ®Þnh cña c¸c Tæ chøc thÎ quèc tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. C¸c b­íc trªn ®­îc thÓ hiÖn tõ (1) ®Õn (6) trong s¬ ®å 01 - Qui tr×nh thanh to¸n thÎ. Thanh to¸n víi chñ thÎ. Ng©n hµng ph¸t hµnh cËp nhËt th«ng tin vÒ c¸c giao dÞch chi tiªu cña chñ thÎ ph¸t sinh hµng ngµy. Nh÷ng th«ng tin nµy cã thÓ ®­îc göi tõ Tæ chøc ThÎ Quèc tÕ trong tr­êng hîp Ng©n hµng ph¸t hµnh kh«ng ph¶i lµ ng©n hµng thanh to¸n, hoÆc trùc tiÕp tõ CSCNT hay ng©n hµng ®¹i lý (khi NHPH ®ång thêi lµ NHTT). Th«ng tin nµy bao gåm: Sè thÎ, sè tiÒn giao dÞch, ngµy giao dÞch, sè cÊp phÐp (nÕu cã), ký hiÖu ngo¹i tÖ, tªn CSCNT... §Õn ngµy sao kª hµng th¸ng, ng©n hµng ph¸t hµnh tiÕn hµnh ®èi chiÕu sè liÖu c¸c giao dÞch ph¸t sinh trong kú víi c¸c tµi kho¶n thÎ cña chñ thÎ. Sau ®ã, ng©n hµng göi sao kª chi tiÕt cho chñ thÎ, yªu cÇu thanh to¸n nî. Sao kª chi tiÕt gåm: Sè d­ nî kú tr­íc. C¸c giao dÞch míi ph¸t sinh. PhÝ øng tiÒn mÆt. L·i ph¶i tr¶ tÝnh trªn trÞ gi¸ ph¸t sinh kú tr­íc. Sè tiÒn chñ thÎ nî trong kú. Sè tiÒn thanh to¸n tèi thiÓu (hiÖn lµ 20% sè d­ nî) C¸c kho¶n phÝ (phÝ th­êng niªn, phÝ chËm tr¶, phÝ sö dông qu¸ h¹n møc, phÝ tra so¸t…) Sè d­ nî cßn l¹i. Ngµy ®Õn h¹n. C¸c th«ng tin kh¸c… C¸c b­íc thanh to¸n cña NHPH víi chñ thÎ ®­îc thÓ hiÖn trong s¬ ®å 01- quy tr×nh thanh to¸n thÎ, tõ (7) ®Õn (10) Tra so¸t vµ båi hoµn B­íc nµy chØ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thanh to¸n khi mµ nhµ ph¸t hµnh hoÆc chñ thÎ kh«ng chÊp nhËn thanh to¸n giao dÞch vµ thùc hiÖn khiÕu n¹i hoÆc ®ßi båi hoµn. ViÖc nhµ ph¸t hµnh thùc hiÖn khiÕu kiÖn giao dÞch theo yªu cÇu cña chñ thÎ (giao dÞch ch­a ®­îc cung øng, sè tiÒn giao dÞch kh«ng ®óng…) hoÆc v× mét lý do nµo ®ã (CSCNT kh«ng xin cÊp phÐp, thÎ n»m trong danh s¸ch thÎ cÊm l­u hµnh, thÎ hÕt h¹n…) th× gäi lµ qu¸ tr×nh tra so¸t vµ ®ßi båi hoµn. Khi ®ã, ng©n hµng ph¸t hµnh yªu cÇu tæ chøc thÎ quèc tÕ ghi nî cho ng©n hµng thanh to¸n vµ göi c¸c th«ng tin liªn quan cho ng©n hµng thanh to¸n. Ng©n hµng thanh to¸n dùa vµo c¸c th«ng tin nµy ®Ó tiÕn hµnh tra so¸t ®èi víi CSCNT. Trong khi tra so¸t, nÕu lçi thuéc vÒ CSCNT th× ng©n hµng thanh to¸n sÏ ®ßi tiÒn tõ CSCNT hoÆc sÏ chÊp nhËn tr¶ tiÒn nÕu lçi do ng©n hµng thanh to¸n, hoÆc sÏ t¸i xuÊt tr×nh l¹i giao dÞch cho NHPH khi cã chøng cí chøng minh giao dÞch ®ßi bßi hoµn cña NHPH lµ kh«ng cã c¨n cø. NhËn ®­îc t¸i xuÊt tr×nh tõ ng©n hµng thanh to¸n, NHPH cã thÓ chÊp nhËn hoÆc tiÕp tôc ®ßi båi hoµn lÇn hai. NÕu vÉn tiÕp tôc kh«ng gi¶i quyÕt ®­îc th× cã thÓ ®­a ra träng tµi ®Ó xö lý. IV. Rñi ro trong kinh doanh thÎ Trong kinh doanh, dï ë bÊt cø lÜnh vùc nµo còng cã thÓ gÆp ph¶i rñi ro. Kinh doanh thÎ còng kh«ng n»m ngoµi quy luËt ®ã. VÊn ®Ò quan träng lµ c¸c ng©n hµng ph¶i nghiªn cøu, ph©n tÝch, tõ ®ã h¹n chÕ tèi ®a rñi ro cã thÓ gÆp ph¶i. 1. C¸c lo¹i rñi ro th­êng gÆp: 1.1 §¬n xin ph¸t hµnh thÎ víi th«ng tin gi¶ m¹o: Do kh«ng thÈm ®Þnh kü hå s¬, ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ cho kh¸ch hµng mµ kh«ng biÕt r»ng th«ng tin trªn d¬n xin ph¸t hµnh lµ gi¶ m¹o. Tr­êng hîp nµy sÏ dÉn ®Õn rñi ro tÝn dông cho NHPH khi ®Õn h¹n thanh to¸n chñ thÎ kh«ng hoÆc kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n. ThÎ gi¶ ThÎ do c¸c tæ chøc téi ph¹m lµm gi¶ c¨n cø vµo c¸c th«ng tin cã ®­îc tõ c¸c giao dÞch thÎ hoÆc th«ng tin cña thÎ bÞ mÊt c¾p. ThÎ gi¶ ®­îc sö dông t¹o ra c¸c giao dÞch gi¶ m¹o, g©y tæn thÊt cho c¸c ng©n hµng mµ chñ yÕu lµ NHPH v× theo quy ®Þnh cña Tæ chøc thÎ quèc tÕ, NHPH chÞu hoµn toµn tr¸ch nhiÖm víi mäi giao dÞch thÎ gi¶ m¹o cã m· sè cña NHPH. §©y lµ lo¹i rñi ro nguy hiÓm vµ khã qu¶n lý v× cã liªn quan ®Õn nhiÒu nguån th«ng tin vµ n»m ngoµi kh¶ n¨ng kiÓm so¸t cña NHPH. ThÎ mÊt c¾p, thÊt l¹c Chñ thÎ bÞ mÊt c¾p, thÊt l¹c thÎ vµ bÞ ng­êi kh¸c sö dông tr­íc khi chñ thÎ kÞp th«ng b¸o cho NHPH ®Ó cã c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ sö dông hoÆc thu håi thÎ. ThÎ nµy cã thÓ bÞ c¸c tæ chøc téi ph¹m lîi dông ®Ó in næi vµ m· ho¸ l¹i thÎ ®Ó thùc hiÖn c¸c giao dÞch gi¶ m¹o. Rñi ro nµy cã thÓ dÉn ®Õn tæn thÊt cho c¶ chñ thÎ vµ NHPH, th­êng chiÕm tû lÖ lín nhÊt. Chñ thÎ kh«ng nhËn ®­îc thÎ do NHPH göi NHPH göi thÎ cho chñ thÎ b»ng ®­êng b­u ®iÖn nh­ng thÎ bÞ thÊt l¹c hoÆc bÞ ®¸nh c¾p trªn ®­êng göi. ThÎ bÞ sö dông trong khi chñ thÎ chÝnh thøc l¹i kh«ng hay biÕt g× vÒ viÖc thÎ ®· ®­îc göi cho m×nh. Tr­êng hîp nµy, rñi ro sÏ do NHPH chÞu. Tµi kho¶n cña chñ thÎ bÞ lîi dông §Õn kú ph¸t hµnh l¹i thÎ, NHPH nhËn ®­îc th«ng b¸o thay ®æi ®Þa chØ cña chñ thÎ. Do kh«ng kiÓm tra tÝnh x¸c thùc cña th«ng b¸o ®ã, thÎ ®­îc göi vÒ ®Þa chØ míi kh«ng ph¶i lµ ®Þa chØ cña chñ thÎ ®Ých thùc, dÉn ®Õn tµi kho¶n cña chñ thÎ bÞ lîi dông. ViÖc nµy sÏ chØ ®­îc ph¸t hiÖn khi chñ thÎ hái NHPH vÒ thÎ míi cña m×nh hoÆc khi nhËn ®­îc sao kª thanh to¸n nî cho nh÷ng kho¶n mµ m×nh kh«ng hÒ chi tiªu. Rñi ro nµy chñ thÎ vµ NHPH cïng ph¶i chÞu. 1.6 ThÎ bÞ gi¶ m¹o ®Ó thanh to¸n qua th­, ®iÖn tho¹i CSCNT cung cÊp dÞch vô, hµng ho¸ theo yªu cÇu cña chñ thÎ qua th­ hoÆc ®iÖn tho¹i dùa vµo c¸c th«ng tin vÒ chñ thÎ: lo¹i thÎ, sè thÎ, ngµy hiÖu lùc, tªn chñ thÎ… mµ kh«ng biÕt r»ng kh¸ch hµng ®ã cã thÓ kh«ng ph¶i lµ chñ thÎ chÝnh thøc. Khi giao dÞch ®ã bÞ NHPH tõ chèi thanh to¸n th× CSCNT ph¶i chÞu rñi ro. 1.7 Nh©n viªn CSCNT gi¶ m¹o ho¸ ®¬n thanh to¸n thÎ Khi thùc hiÖn giao dÞch, nh©n viªn CSCNT cè t×nh in ra nhiÒu bé ho¸ ®¬n thanh to¸n cho mét giao dÞch nh­ng chØ ®­a cho chñ thÎ ký vµo mét bé ho¸ ®¬n. C¸c ho¸ ®¬n cßn l¹i sÏ bÞ gi¶ m¹o ch÷ ký cña chñ thÎ ®Ó thu ®ßi tiÒn tõ ng©n hµng thanh to¸n. T¹o b¨ng tõ gi¶ Rñi ro xÈy ra lµ do c¸c tæ chøc téi ph¹m dïng c¸c thiÕt bÞ chuyªn dông thu thËp th«ng tin thÎ trªn b¨ng tõ cña thÎ thËt. Sau ®ã, chóng sö dông c¸c thiÕt bÞ riªng ®Ó m· ho¸ vµ in t¹o c¸c b¨ng tõ trªn thÎ gi¶ vµ thùc hiÖn c¸c giao dÞch gi¶ m¹o. Lo¹i gi¶ m¹o dùa vµo kü thuËt cao nµy rÊt ®ang ph¸t triÓn t¹i c¸c n­íc tiÕn tiÕn g©y ra thiÖt h¹i cho chñ thÎ, NHPH, NHTT. Rñi ro kh¸c Rñi ro do kh¸ch hµng thiÕu trung thùc: Kh¸ch hµng gian dèi, hä cè t×nh sö dông thÎ ë c¸c ®iÓm tiÕp nhËn thÎ kh¸c nhau víi møc thanh to¸n thÊp h¬n h¹n møc thanh to¸n nh­ng tæng h¹n møc l¹i cao h¬n h¹n møc thanh to¸n cho phÐp. §iÒu nµy chØ ®­îc ph¸t hiÖn khi ng©n hµng thanh to¸n kiÓm tra c¸c ho¸ ®¬n do CSCNT göi ®Õn vµ ng©n hµng cã thÓ chÞu rñi ro khi chñ thÎ mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n. Chñ thÎ còng cã thÓ lîi dông tÝnh chÊt thanh to¸n toµn cÇu cña thÎ ®Ó th«ng ®ång víi ng­êi kh¸c, giao thÎ cho ng­êi ®ã sö dông ë c¸c n­íc kh¸c nhau b»ng ch÷ ký gi¶ m¹o cña chñ thÎ vµ tõ chèi thanh to¸n khi bÞ ng©n hµng ph¸t hµnh ®ßi tiÒn. Rñi ro mµ ng©n hµng thanh to¸n ph¶i chÞu do kh«ng kÞp thêi cung cÊp danh s¸ch thÎ bÞ cÊm l­u hµnh cho c¸c CSCNT khi c¸c giao dÞch ®· ®­îc CSCNT thùc hiÖn. 2. Qu¶n lý rñi ro trong thanh to¸n thÎ §Ó phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro mçi ng©n hµng ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ vµ ®óng nh­ quy tr×nh, chÕ ®é ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ. C¸c quy ®Þnh nµy ®­îc c¸c ng©n hµng ban hµnh dùa trªn quy t¾c tiªu chuÈn cña c¸c Tæ chøc thÎ quèc tÕ, quy ®Þnh cña mçi quèc gia vµ t×nh h×nh thùc tÕ ë tõng ng©n hµng. Ngoµi ra, khi ®· lµ thµnh viªn chÝnh thøc cña mét tæ chøc thÎ quèc tÕ, c¸c ng©n hµng cã ®iÒu kiÖn tham gia vµo hÖ thèng xö lý, trao ®æi th«ng tin vµ qu¶n lý rñi ro trªn ph¹m vi toµn cÇu th«ng qua mét hÖ thèng m¹ng trùc tuyÕn ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. §ã lµ ch­a kÓ ®Õn c¸c ch­¬ng tr×nh tËp huÊn, dÞch vô hç trî, ®µo t¹o nghiÖp vô mµ Tæ chøc thÎ quèc tÕ thùc hiÖn ®èi víi c¸c thµnh viªn cña m×nh. Nh­ng vÊn ®Ò cèt yÕu vÉn lµ ë quan ®iÓm, nhËn thøc cña tõng ng©n hµng trong viÖc phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro. VÒ phÝa ng©n hµng: - Tu©n thñ c¸c quy ®inh vµ tham gia ch­¬ng tr×nh qu¶n lý rñi ro cña c¸c Tæ chøc thÎ quèc tÕ. - Sö dông c¸c biÖn ph¸p kü thuËt vµ nghiÖp vô phï hîp ®Ó phßng ngõa rñi ro cho tÊt c¶ c¸c chñ thÓ tham gia vµo qu¸ tr×nh ph¸t hµnh, sö dông vµ thanh to¸n thÎ. - Tu©n thñ c¸c quy ®Þnh vÒ cho vay ph¸t hµnh thÎ: thÕ chÊp, b¶o l·nh, cÇm cè. - Thùc hiÖn viÖc thÈm ®Þnh kh¸ch hµng vµ CSCNT chÝnh x¸c. - Thµnh lËp trung t©m cÊp phÐp cho chñ thÎ vµ CSCNT. - Phèi hîp gi÷a c¸c ng©n hµng trong trao ®æi, xö lý th«ng tin vÒ thÎ. - Phèi hîp víi c¸c c¬ quan ph¸p luËt trong n­íc vµ quèc tÕ trong phßng chèng téi ph¹m gi¶ m¹o thÎ. VÒ phÝa kh¸ch hµng chñ thÎ: - Tu©n thñ c¸c quy ®Þnh trong hîp ®ång sö dông thÎ. - N¾m v÷ng c¸ch sö dông thÎ, l­u ho¸ ®¬n, thanh to¸n sao kª, thñ tôc khiÕu n¹i, tranh chÊp. - Thùc hiÖn tèt viÖc b¶o mËt thÎ, liªn hÖ ngay víi NHPH khi cã mÊt m¸t, thÊt l¹c thÎ hay thay ®æi vÒ ®Þa chØ liªn l¹c. VÒ phÝa kh¸ch hµng CSCNT: - Tu©n thñ c¸c quy ®Þnh vÒ chÊp nhËn, thanh to¸n thÎ cña ng©n hµng. - N¾m v÷ng: c¸ch ph©n biÖt thÎ thËt, gi¶; c¸ch sö dông danh s¸ch thÎ cÊm l­u hµnh; thñ tôc thanh to¸n víi ng©n hµng. - Thùc hiªn quy ®Þnh vÒ tra so¸t, khiÕu n¹i, tranh chÊp. - Qu¶n lý, gi¸o dôc ®éi ngò nh©n viªn. c. Sù cÇn thiÕt ph¸t triÓn thÎ thanh to¸n t¹i ViÖt Nam Bèi c¶nh kinh tÕ, x· héi Theo nhËn ®Þnh cña Ng©n hµng nhµ n­íc ViÖt nam, dÞch vô ng©n hµng b¸n lÎ ë ViÖt Nam hiÖn vÉn ch­a ph¸t triÓn. Ngoµi dÞch vô nhËn tiÒn göi tiÕt kiÖm d­íi h×nh thøc thñ c«ng, hÇu hÕt c¸c dÞch vô kh¸c tõ rót tiÒn, thanh to¸n ®Õn qu¶n lý tµi kho¶n, ñy th¸c ®Çu t­... ®Òu ch­a ph¸t triÓn hoÆc ch­a h×nh thµnh. Trong khi ®ã, dÞch vô ng©n hµng b¸n lÎ l¹i cã ý nghÜa rÊt lín ®èi víi ViÖt Nam trªn nhiÒu ph­¬ng diÖn. XÐt trªn gi¸c ®é kinh tÕ x· héi, dÞch vô ng©n hµng b¸n lÎ sÏ lµ c«ng cô quan träng ®Ó thu hót vèn nhµn rçi trong d©n c­. §iÒu nµy cã ý nghÜa rÊt lín trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay cña n­íc ta, khi mµ l­îng tiÒn mÆt nhµn rçi trong d©n c­ cßn qu¸ lín vµ nÒn kinh tÕ l¹i ®ang cÇn vèn ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn. DÞch vô ng©n hµng b¸n lÎ nÕu ph¸t triÓn sÏ lµ nh©n tè gãp phÇn gi¶m chi phÝ giao dÞch x· héi th«ng qua viÖc tiÕt kiÖm chi phÝ vµ tiÕt kiÖm thêi gian cho c¶ ng©n hµng vµ ng­êi s­ dông. Ngoµi ra, th«ng qua viÖc më réng thªm nhiÒu dÞch vô víi nhiÒu tiÖn Ých míi, dÞch vô ng©n hµng b¸n lÎ sÏ thªm nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm, gi¶m bít tû lÖ thÊt nghiÖp. §ã lµ ch­a kÓ ®Õn viÖc dÞch vô ng©n hµng b¸n lÎ víi nh÷ng tiÖn Ých thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt sÏ c¶i thiÖn ®­îc m«i tr­êng tiªu dïng, x©y dùng mét nÒn v¨n minh thanh to¸n, tõ ®ã gãp phÇn t¹o c¬ së ®Ó ViÖt Nam hßa nhËp víi céng ®ång ph¸t triÓn quèc tÕ. XÐt trªn gi¸c ®é tµi chÝnh vµ qu¶n trÞ ng©n hµng, c¸c ng©n hµng triÓn khai dÞch vô ng©n hµng b¸n lÎ sÏ cã ®iÒu kiÖn h¹n chÕ phÇn nµo rñi ro do c¸c nh©n tè bªn ngoµi v× dÞch vô ng©n hµng b¸n lÎ lµ lÜnh vùc Ýt chÞu ¶nh h­ëng cña chu kú kinh tÕ so víi c¸c lÜnh vùc kh¸c. Víi nh÷ng lý do trªn, viÖc ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng b¸n lÎ ë ViÖt Nam ®· trë thµnh vÊn ®Ò tÊt yÕu. Nh­ng ®èi víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i, b¾t ®Çu dÞch vô ng©n hµng b¸n lÎ tõ ®©u, sö dông c«ng cô thanh to¸n vµ ph¸t triÓn nh÷ng tiÖn Ých g× lµ ®iÒu hÕt søc quan träng, cÇn ph¶i ®­îc xem xÐt ®Ó triÓn khai thùc hiÖn. Tõ kinh nghiÖm cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi vµ thùc tiÔn ë ViÖt Nam, thêi gian qua, cã thÓ kh¼ng ®Þnh thÎ lµ mét c«ng cô thanh to¸n quan träng trong ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng b¸n lÎ. ThÎ cã thÓ ®­îc sö dông vµo viÖc rót tiÒn, göi tiÒn, vay tiÒn, thanh to¸n hµng hãa dÞch vô hay chuyÓn kho¶n. ThÎ còng ®­îc sö dông cho nhiÒu dÞch vô phi thanh to¸n kh¸c nh­ xem sè d­ tµi kho¶n, c¸c th«ng tin vÒ kh¸ch hµng, ng©n hµng… vµ hiÖn nay, c¸c nhµ khoa häc ®ang nghiªn cøu, triÓn khai øng dông thÎ thanh to¸n ra ngoµi lÜnh vùc tiÒn tÖ và thanh to¸n nh­ sö dông thÎ thay giÊy tê tïy th©n... Cïng víi yªu cÇu cña ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng b¸n lÎ, sù ph¸t triÓn cña thÎ cßn lµ ®ßi hái tÊt yÕu cña xu h­íng ®a d¹ng hãa dÞch vô trong chiÕn l­îc kinh doanh cña c¸c NHTM ë ViÖt Nam. T×nh h×nh ph¸t triÓn tÝn dông trong thêi gian gÇn ®©y gÆp rÊt nhiÒu trë ng¹i ¶nh h­ëng ®Õn doanh thu, lîi nhuËn vµ sù t¨ng tr­ëng cña c¸c ng©n hµng. §Ó kh¾c phôc khã kh¨n nµy, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cã xu h­íng ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh dùa trªn c¬ së ®a d¹ng hãa s¶n phÈm dÞch vô víi viÖc cung cÊp cho kh¸ch hµng nhiÒu chñng lo¹i dÞch vô nh»m tháa m·n tèi ®a nhu cÇu, mong muèn cña kh¸ch hµng trong lÜnh vùc tiÒn tÖ, tÝn dông vµ ng©n hµng víi môc tiªu gi÷ v÷ng kh¸ch hµng truyÒn thèng ®ång thêi ph¸t triÓn kh¸ch hµng míi. Mét trong nh÷ng dÞch vô mµ c¸c NHTM ViÖt Nam ®· vµ ®ang dÇn hoµn thiÖn lµ ho¹t ®éng ph¸t hµnh vµ kinh doanh thÎ - lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng hiÖn ®¹i. Më réng dÞch vô ng©n hµng trong khu vùc d©n c­ lµ mét chñ tr­¬ng lín cña Ng©n hµng Nhµ n­íc nh»m c¶i thiÖn t×nh h×nh thanh to¸n trong khu vùc nµy, t¹o thãi quen sö dông c¸c ph­¬ng tiÖn thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, tõng b­íc ®æi míi tËp qu¸n sïng b¸i tiÒn mÆt, ph¸t triÓn thanh to¸n qua ng©n hµng, gãp phÇn thùc thi tèt chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. MÆt kh¸c, vÒ phÝa ng©n hµng, chñ tr­¬ng nµy còng t¹o ra mét h×nh thøc huy ®éng vèn míi, tËp trung l­îng vèn tiÒm tµng trong khu vùc d©n c­ ®Ó ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn. H¬n n÷a, víi sù ph¸t triÓn cña cña c«ng nghÖ th«ng tin vµ sù héi nhËp kinh tÕ ViÖt nam vµo nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi, trong thêi gian gÇn ®©y cµng thóc ®Èy chóng ta ph¸t triÓn ph­¬ng thøc kinh doanh thÎ, mét ho¹t ®éng thanh to¸n hiÖn ®¹i, v¨n minh vµ nhiÒu triÓn väng víi kh¶ n¨ng phæ cËp réng r·i trong céng ®ång d©n c­. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn thÞ tr­ê._.µm viÖcë n­íc ngoµi, vµ mét sè Ýt trÝ thøc. V× vËy, muèn cho thÎ ®­îc sö dông réng r·i th× rÊt cÇn cã mét chiÕn l­îc marketing thÎ víi c¸c chÝnh s¸ch tiÕp thÞ, qu¶ng c¸o, khuyÕn m¹i m¹nh mÏ… ®Õn mäi tÇng líp d©n c­. §Çu t­ cho qu¶ng c¸o trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng (b¸o chÝ, ®µi ph¸t thanh, truyÒn h×nh…) hay c¸c pan« qu¶ng c¸o trªn ®­êng phè. Lµm c¸c ch­¬ng tr×nh t×m hiÓu còng nh­ gi¶i ®¸p th¾c m¾c vÒ thÎ trªn truyÒn h×nh, phæ biÕn kiÕn thøc vÒ thÎ cho mäi ®èi t­îng d©n c­. §ång thêi, Vietcombank còng nªn thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng tµi trî cho c¸c cuéc thi kiÕn thøc, trß ch¬i kinh tÕ…®Ó nh©n ®ã truyÒn b¸ vÒ thÎ còng nh­ c¸c dÞch vô kh¸c cña ng©n hµng. Ngoµi ra, c«ng nghÖ th«ng tin ph¸t triÓn, Internet còng lµ mét ph­¬ng tiÖn h÷u hiÖu ®Ó qu¶ng c¸o cho s¶n phÈm thÎ còng nh­ cho Vietcombank-NHPH. Dùa vµo t©m lý kh¸ch hµng thÝch mua hµng ho¸ víi gi¸ rÎ, Vietcombank cã thÓ ký hîp ®ång ®¹i lý víi mét sè siªu thÞ, cöa hµng ®Ó hä chÊp nhËn gi¶m gi¸ khi kh¸ch hµng thanh to¸n b»ng thÎ cña Vietcombank ph¸t hµnh. §æi l¹i, Vietcombank sÏ cã chÕ ®é th­ëng cho CSCNT tÝnh trªn % sè tiÒn trªn ho¸ ®¬n thanh to¸n b»ng thÎ Vietcombank. C¸c CSCNT sÏ ®­îc Vietcombank giíi thiÖu víi kh¸ch hµng khi ph¸t hµnh thÎ cho hä. Thùc hiÖn theo c¸ch nµy, kh«ng nh÷ng t¹o ra ®ßn bÈy khuyÕn khÝch kh¸ch hµng sö dông thÎ mµ cßn gióp c¸c CSCNT t¨ng doanh sè b¸n hµng, chñ thÎ ®­îc gi¶m gi¸. TÊt nhiªn, gi¶i ph¸p nµy chØ thùc hiÖn trong mét giai ®o¹n ng¾n cho ®Õn khi thÎ do Vietcombank ph¸t hµnh trë nªn quen thuéc víi kh¸ch hµng. T¨ng c­êng viÖc tiÕp cËn, khuyÕn m¹i ®Ó qu¶ng c¸o vÒ sö dông thÎ cho nh÷ng ®èi t­îng kh¸ch hµng tiÒm n¨ng nh­ c¸c c«ng ty lín, c«ng ty liªn doanh, c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn n­íc ngoµi ë ViÖt Nam…, phèi hîp víi hä ®Ó ph¸t hµnh mét sè l­îng thÎ lín cho nh©n viªn cña hä víi c¸c ®iÒu kiÖn ­u ®·i h¬n. §Çu t­ cho viÖc nghiªn cøu, ®­a ra nh÷ng s¶n phÈm thÎ míi: thÎ c«ng ty, thÎ liªn kÕt, thÎ ATM kiªm thanh to¸n, thÎ cã h¹n møc tÝn dông thÊp (h¹n møc nhá h¬n 10 triÖu) ®Ó chi tiªu trong n­íc… nh»m phôc vô nhu cÇu ®a d¹ng, phong phó cña kh¸ch hµng ®ång thêi tho¶ m·n c¶ ®èi víi nh÷ng ®èi t­îng kh¸ch hµng cã thu nhËp trung b×nh… Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, marketing thÎ nªn nh»m vµo ®èi t­îng kh¸ch hµng môc tiªu lµ d©n c­ ë thµnh thÞ gåm nh÷ng ng­êi lµm viÖc trong c¬ quan n­íc ngoµi, c¬ së liªn doanh, v¨n phßng ®¹i diÖn quèc tÕ ®Æt trô së t¹i ViÖt Nam hay nh÷ng ng­êi lµm viÖc trong nh÷ng ngµnh cã thu nhËp cao nh­ dÇu khÝ, b­u ®iÖn, hµng kh«ng, chñ doanh nghiÖp… §©y lµ nh÷ng ®èi t­îng cã thu nhËp cao, æn ®Þnh l¹i hay cã ®iÒu kiÖn ®i du lÞch n­íc ngoµi, c«ng t¸c trong vµ ngoµi n­íc, ¨n uèng ë nhµ hµng, nghØ ë kh¸ch s¹n… Ngoµi ra cßn cã mét bé phËn lín ng­êi n­íc ngoµi lµ c¸c nhµ ®Çu t­, chuyªn gia n­íc ngoµi… cã nhu cÇu chi tiªu th­êng ngµy lín. Mét bé phËn n÷a cã xu h­íng t¨ng lªn lµ häc sinh, sinh viªn ®i häc tËp ë n­íc ngoµi ®­îc gia ®×nh b¶o l·nh sö dông thÎ ë n­íc ngoµi. Trªn ®©y lµ nh÷ng ®èi t­îng kh¸ch hµng chÝnh mµ Vietcombank cÇn chó ý khi marketing, ph¸t triÓn viÖc ph¸t hµnh thÎ. Hîp lý ho¸ chi phÝ sö dông thÎ: HiÖn nay, chi phÝ sö dông thÎ cßn nhiÒu bÊt hîp lý. Ngoµi phÝ th­êng niªn, chñ thÎ cßn ph¶i tr¶ thªm l·i suÊt cho kho¶n tÝn dông chi tiªu, phÝ chËm tr¶, phÝ rót tiÒn mÆt, phÝ cÊp thÎ lÇn ®Çu tiªn… C¸c kho¶n phÝ nµy lµm cho viÖc sö dông thÎ trë nªn ®¾t h¬n nhiÒu so víi chi tiªu b»ng tiÒn mÆt. Thªm n÷a, l·i suÊt ®èi víi tÝn dông thÎ cao h¬n so víi l·i suÊt tÝn dông th«ng th­êng lµ mét ®iÒu bÊt hîp lý. V× vËy, hîp lý ho¸ c¸c lo¹i phÝ cho sö dông thÎ lµ mét ®iÒu cÇn chó ý ®iÒu chØnh ®Ó më réng h¬n n÷a viÖc ph¸t hµnh thÎ. T¨ng c­êng mèi quan hÖ víi c¸c tæ chøc thÎ quèc tÕ ®Ó më réng ph¹m vi sö dông thÎ: Trªn c¬ së mèi quan hÖ s½n cã, Vietcombank ph¶i th­êng xuyªn cñng cè h¬n n÷a vµ më réng mèi quan hÖ víi c¸c Tæ chøc thÎ quèc tÕ, träng tµi quèc tÕ, c¸c ng©n hµng trong vµ ngoµi n­íc. Mèi quan hÖ nµy sÏ gióp cho Vietcombank cã ®­îc uy tÝn trªn th­¬ng tr­êng, c¸c s¶n phÈm thÎ cña Vietcombank cã ®iÒu kiÖn thanh to¸n dÔ dµng, thuËn lîi cho ng­êi sö dông thÎ. §ång thêi, th«ng qua c¸c mèi quan hÖ chÆt chÏ nµy, Vietcombank cã thÓ cã ®­îc c¸c th«ng tin th­êng xuyªn, cËp nhËt liªn quan ®Õn ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ ®Ó ngµy cµng hoµn thiÖn ho¹t ®éng ph¸t hµnh cña m×nh, theo kÞp sù tiÕn bé cña thÕ giíi. 2. Vietcombank – Ng©n hµng thanh to¸n Thanh to¸n thÎ vèn lµ mét thÕ m¹nh cña Vietcombank trªn thÞ tr­êng ViÖt nam. Nh­ng tr­íc sù c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t, Vietcombank còng cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó ho¹t ®éng thanh to¸n ngµy cµng ®em l¹i lîi nhuËn lín h¬n. 2.1 Më réng m¹ng l­íi CSCNT: Thùc chÊt ho¹t ®éng thanh to¸n thÎ lµ cÊp tÝn dông tiªu dïng c¸ nh©n v× thÕ ph¶i ®Æc biÖt chó ý ®Õn së thÝch, nhu cÇu cña chñ thÎ. Muèn t¨ng sè l­îng ph¸t hµnh vµ sö dông thÎ, Vietcombank cÇn chó träng më réng c¸c ®iÓm cung øng hµng ho¸, dÞch vô chÊp nhËn thanh to¸n b»ng thÎ, sao cho ng­êi d©n cã thÓ tho¶ m·n mäi nhu cÇu sinh ho¹t t¹i c¸c CSCNT cña Vietcombank. Thùc tÕ còng ph¶n ¸nh lµ, thÎ trong n­íc nh­ng doanh sè thanh to¸n chñ yÕu lµ ë ngoµi n­íc, nªn vÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¸t triÓn CSCNT vµ tæ chøc thanh to¸n trong n­íc, ®¸p øng yªu cÇu cña c¸c tÇng líp d©n c­. HiÖn nay, m¹ng l­íi CSCNT cña Vietcombank chñ yÕu tËp trung ë c¸c thµnh phè lín nh­: Hµ Néi, thµnh phè Hå ChÝ Minh, §µ N½ng, Vòng Tµu… c¸c lÜnh vùc nhµ hµng, kh¸ch s¹n, quÇy b¸n vÐ m¸y bay, siªu thÞ vµ mét sè ng©n hµng lµm ®¹i lý thanh to¸n thÎ cho Vietcombank. Lo¹i h×nh nhµ hµng, kh¸ch s¹n chñ yÕu phôc vô cho ®èi t­îng kh¸ch n­íc ngoµi, doanh sè thanh to¸n thÎ ë ®©y chiÕm 60 – 70% doanh sè. Nh­ vËy, cßn mét lÜnh vùc rÊt réng lín mµ thÎ ch­a thùc sù ph¸t huy t¸c dông ®ã lµ c¸c ®iÓm b¸n hµng ho¸, quµ l­u niÖm, khu vui ch¬i gi¶i trÝ, nhµ trä… cã nhiÒu kh¸ch n­íc ngoµi lui tíi. Do vËy, chiÕn l­îc chung cña Vietcombank lµ ph¶i chØ ®¹o c¸c chi nh¸nh, ®¹i lý thanh to¸n thÎ trong n­íc ®Ó më réng m¹ng l­íi CSCNT. Cã nh­ vËy míi ph¸t huy ®­îc hiÖu qu¶ cña viÖc më réng ph¸t hµnh thÎ. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy, Vietcombank cÇn thùc hiÖn mét sè ®iÒu sau: T¨ng c­êng viÖc tiÕp thÞ, gi¶m chi phÝ vµ cung cÊp m¸y mãc thanh to¸n thÎ cho c¸c ®iÓm cung øng hµng ho¸, dÞch vô nh»m khuyÕn khÝch hä chÊp nhËn thanh to¸n thÎ. Cã chÝnh s¸ch ®·i ngé ®Æc biÖt ®Ó gi÷ nh÷ng kh¸ch hµng lµ CSCNT cã uy tÝn, doanh sè thanh to¸n thÎ cao, æn ®Þnh. Chó ý ph¸t triÓn m¹ng l­íi CSCNT t¹i c¸c nhµ hµng, kh¸ch s¹n, c¸c khu vui ch¬i, gi¶i trÝ mäc lªn ngµy cµng nhiÒu; c¸c cöa hµng thñ c«ng mü nghÖ, c¸c nhµ hµng ®Æc s¶n… vèn còng lµ n¬i th­êng xuyªn cã kh¸ch n­íc ngoµi lui tíi; ®ång thêi còng kh«ng quªn chó ý ph¸t triÓn h¬n n÷a viÖc thanh to¸n thÎ t¹i c¸c siªu thÞ, shop thêi trang… phôc vô cho ®èi t­îng kh¸ch hµng trong n­íc. TËp trung nguån vèn (vèn ph¸t triÓn c«ng nghÖ, lîi nhuËn, vèn vay…) ®Ó ®Çu t­ vµo c«ng nghÖ thanh to¸n thÎ: m¸y in thÎ, m¸y EDC, CAT… trang bÞ cho c¸c CSCNT ®Ó ®¶m b¶o qu¸ tr×nh thanh to¸n t¹i c¸c CSCNT ®­îc nhanh chãng, an toµn, tiÖn lîi nhÊt. Nguån vèn nµy còng cã thÓ ®­îc dïng ®Ó ®Çu t­ trang bÞ thªm c¸c m¸y ATM ®Æt t¹i c¸c chi nh¸nh Vietcombank, c¸c trung t©m th­¬ng m¹i, trung t©m gi¶i trÝ lín, c¸c khu chî… s½n sµng phôc vô nhu cÇu chi tiªu b»ng tiÒn mÆt bÊt cø khi nµo kh¸ch hµng cÇn. Thùc hiÖn chiÕn l­îc Marketing Ho¹t ®éng ph¸t hµnh thÎ ph¶i g¾n liÒn víi viÖc më réng m¹ng l­íi chÊp nhËn thÎ, vËy nªn marketing trong thanh to¸n thÎ còng g¾n chÆt víi marketing trong ph¸t hµnh thÎ. TiÕn hµnh marketing thÎ lµ tiÕn hµnh qu¶ng c¸o, xóc tiÕn sö dông cho c¶ viÖc ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ. C¸c biÖn ph¸p cã thÓ ¸p dông lµ: qu¶ng c¸o c¸c lo¹i thÎ do Vietcombank thanh to¸n vµ c¸c CSCNT cña Vietcombank trªn b¸o chÝ, truyÒn h×nh; khuyÕn khÝch ng­êi d©n më tµi kho¶n thanh to¸n qua ng©n hµng…. ThiÕt lËp mèi quan hÖ chÆt chÏ víi c¸c ng©n hµng tham gia thanh to¸n thÎ Th­êng xuyªn gi÷ mèi quan hÖ víi c¸c ng©n hµng thanh to¸n thÎ ®Ó cïng nhau trao ®æi, häc hái kinh nghiÖm trong viÖc thanh to¸n thÎ. §Æc biÖt, khi ®· cã HiÖp héi c¸c ng©n hµng thanh to¸n thÎ ViÖt Nam th× viÖc gi÷ mèi quan hÖ nµy lµ rÊt thuËn lîi. Nhê cã hiÖp héi, c¸c ng©n hµng thanh to¸n thÎ trong n­íc cã thÓ liªn kÕt víi nhau, ®Ò ra ®­êng lèi, chÝnh s¸ch chung vÒ phÝ, quy tr×nh thanh to¸n… nh»m chèng l¹i sù c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh tõ c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi ®ång thêi t¹o ra sù thèng nhÊt trong ho¹t ®éng kinh doanh thÎ ë ViÖt Nam. Mèi quan hÖ chÆt chÏ gi÷a c¸c ng©n hµng thanh to¸n thÎ ViÖt Nam ®· gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng thanh to¸n thÎ cña tõng ng©n hµng thµnh viªn vµ cña ViÖt Nam nãi chung. §iÒu nµy lµm cho uy tÝn cña c¸c NHTM ViÖt Nam t¨ng lªn trªn th­¬ng tr­êng quèc tÕ, t¨ng sù tin t­ëng cña c¸c Tæ chøc thÎ quèc tÕ còng nh­ cña kh¸ch hµng. HiÖp héi c¸c ng©n hµng thanh to¸n thÎ b»ng mèi quan hÖ chÆt chÏ gi÷a c¸c thµnh viªn ®· ®Ò ra ®­îc nhiÒu quyÕt s¸ch chung cho ho¹t ®éng cña m×nh vµ tr×nh lªn ng©n hµng Nhµ N­íc vµ chÝnh phñ, gãp phÇn lµm cho ho¹t ®éng thanh to¸n thÎ ë ViÖt Nam ngµy cµng hiÖu qu¶ h¬n. T¨ng c­êng ®Çu t­ cho hÖ thèng trang bÞ kü thuËt phôc vô thanh to¸n thÎ Trang bÞ kü thuËt phôc vô thanh to¸n ®ãng vai trß v« cïng quan träng. Tr×nh ®é kü thuËt c«ng nghÖ lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh chÊt l­îng dÞch vô thanh to¸n thÎ vµ thµnh b¹i trong c¹nh tranh. Do vËy, mét trong nh÷ng ®Þnh h­íng lín trong ho¹t ®éng cña Vietcombank nãi chung vµ phßng qu¶n lý thÎ Vietcombank nãi riªng lµ t¨ng c­êng ®Çu t­ vµo c«ng nghÖ cho nghiÖp vô thanh to¸n thÎ vÒ phÇn cøng, phÇn mÒm còng nh­ nguån nh©n lùc. Trong ®Çu t­ c«ng nghÖ, ®Çu t­ trang thiÕt bÞ thanh to¸n cho hÖ thèng CSCNT lµ kh«ng thÓ thiÕu. Nh­ng víi mét m¹ng l­íi CSCNT ngµy cµng réng th× ®iÒu quan träng lµ ph¶i ®¶m b¶o mét hÖ thèng qu¶n lý vµ xö lý th«ng tin cã hiÖu qu¶, ®¶m b¶o cho luång th«ng tin vµ luång chu chuyÓn tiÒn liªn quan ®Õn viÖc sö dông tiÒn cña chñ thÎ ®­îc th«ng suèt. HÖ thèng qu¶n lý vµ xö lý th«ng tin bao gåm c¶ phÇn cøng vµ phÇn mÒm. PhÇn cøng lµ hÖ thèng m¸y mãc, trang thiÕt bÞ, c«ng cô ®Ó thùc hiÖn. Nh­ng phÇn mÒm lµ c¸c ch­¬ng tr×nh qu¶n lý vµ bé m¸y nh©n sù còng v« cïng quan träng. ViÖc ®Çu t­ cho c«ng nghÖ kh«ng ®¬n gi¶n. Nã ®ßi hái mét l­îng vèn lín, thu håi vèn l©u dµi. Do vËy, ng©n hµng cÇn cã kÕ ho¹ch trÝch tõ quü ®Çu t­ ph¸t triÓn hoÆc huy ®éng tõ mét sè nguån dµi h¹n kh¸c ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c nµy. Cã nh­ vËy, hÖ thèng qu¶n lý míi ph¸t huy ®­îc vai trß ®¶m b¶o cung cÊp dÞch vô ®¹t chÊt l­îng cao cho kh¸ch hµng - chñ thÎ, CSCNT vµ phßng ngõa h÷u hiÖu c¸c rñi ro, thiÖt h¹i do n¹n lõa ®¶o, gi¶ m¹o g©y ra. N©ng cao h¬n n÷a c¸c tiÖn Ých cña thÎ ThÎ thanh to¸n lµ mét s¶n phÈm ®a tiÖn Ých, nh­ng ë ViÖt nam, c¸c tiÖn Ých cña thÎ míi ®­îc sö dông rÊt h¹n chÕ. §a sè sö dông thÎ ®Ó thanh to¸n ë c¸c nhµ hµng, kh¸ch s¹n, siªu thÞ.., Do vËy, n©ng cao h¬n n÷a c¸c tiÖn Ých cña thÎ ®ång nghÜa víi viÖc më réng lo¹i h×nh CSCNT: c¸c tiÖm ¨n, nhµ nghØ, cöa hµng s¸ch, tr¹m x¨ng… ®Ó chñ thÎ cã thÓ sö dông thÎ ë mäi n¬i. Ngoµi ra, Vietcombank còng cÇn triÓn khai m¹nh dÞch vô rót tiÒn tù ®éng b»ng thÎ, phôc vô 24/24 giê vµ triÓn khai viÖc thanh to¸n thÎ ®èi víi c¸c giao dÞch ®iÖn tö (E-commerce). HiÖn toµn quèc chØ cã h¬n 100 m¸y ATM cña Vietcombank phôc vô 24/24 Nguån: Phßng qu¶n lý NHNT, 12/2002 . Con sè nµy cÇn ®­îc nh©n réng ®Ó ng­êi dïng thÎ cã thÓ dÔ dµng sö dông ®­îc thÎ thanh to¸n vµ thÎ ATM cña m×nh. §èi víi chñ thÎ, Vietcombank còng cã thÓ ¸p dông chÕ ®é gi¶m l·i suÊt ®èi nh÷ng kh¸ch hµng cã doanh sè sö dông thÎ cao, th­ëng ®iÓm cho mçi lÇn cã sè tiÒn chi tiªu ®¹t mét møc nhÊt ®Þnh vµ dùa vµo sè ®iÓm ®ã ®Ó cã chÕ ®é ®·i ngé ®Æc biÖt… Ph¸t huy vai trß ng©n hµng thanh to¸n: Vietcombank thu ®­îc lîi nhuËn kh«ng nhá tõ viÖc thanh to¸n thÎ Visa, Mastercard, JCB, AMEX do vËy, trong lÜnh vùc nµy Vietcombank cÇn ph¸t huy ®Ó lµm tèt h¬n n÷a. Cô thÓ lµ: ChÊp hµnh tèt c¸c quy ®Þnh nghiªm ngÆt trong quy tr×nh thanh to¸n thÎ ®èi víi mçi lo¹i thÎ theo ®óng quy ®Þnh quèc tÕ ®Ó kh«ng xÈy ra tranh chÊp lµm mÊt thêi gian, c«ng søc, tiÒn b¹c vµ gi¶m uy tÝn cña Vietcombank. KhuyÕn khÝch c¸c CSCNT cña Vietcombank lµm tèt viÖc cung øng hµng ho¸, dÞch vô cho kh¸ch hµng vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho kh¸ch hµng thanh to¸n b»ng thÎ b»ng th¸i ®é ©n cÇn, niÒm në. TiÕp tôc phèi hîp víi c¸c CSCNT, c¬ quan c«ng an… kÞp thêi ph¸t hiÖn c¸c tr­êng hîp gi¶ m¹o vÒ thÎ hay c¸c thÎ cã vÊn ®Ò mµ kh«ng lµm ¶nh h­ëng ®Õn kh¸ch hµng, lµm cho nh÷ng kh¸ch hµng trung thùc thÊy bÞ xóc ph¹m. Vai trß thanh to¸n thÎ cña ng©n hµng t¨ng lªn còng ®ång nghÜa víi viÖc uy tÝn cña Vietcombank t¨ng lªn vµ cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó t¨ng lîi nhuËn b»ng c¸ch t¨ng sè lo¹i thÎ thanh to¸n vµ ph¹m vi thanh to¸n. C¸c gi¶i ph¸p kh¸c Thùc chÊt, më réng ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ tuy lµ hai qu¸ tr×nh kh¸c nhau nh­ng l¹i cã mèi liªn hÖ mËt thiÕt. Mèi qu¸ tr×nh ®Òu cã sù g¾n bã chÆt chÏ víi nhau, Do vËy, ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p ®Ó ®Èy m¹nh ph¸t hµnh thÎ t¹i Vietcombank còng ®ång nghÜa víi viÖc thóc ®Èy thanh to¸n t¹i Vietcombank. V× vËy, cÇn cã mét sè gi¶i ph¸p chung, t¹o ra m«i tr­êng cho ho¹t ®éng ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ cña Vietcombank. Thµnh lËp trung t©m thanh to¸n thÎ ho¹t ®éng ®éc lËp: VÊn ®Ò t¸ch phßng qu¶n lý thÎ cña Vietcombank hiÖn nay ra, lËp thµnh mét trung t©m thÎ ho¹t ®éng ®éc lËp ®· ®­îc ®­a ra tõ l©u vµ ®Õn nay ®· thµnh mét kÕ ho¹ch cô thÓ vµ sÏ ®­îc triÓn khai trong giai ®o¹n 2001-2005. C¸c c¸n bé phßng thÎ ®ang xóc tiÕn viÖc nghiªn cøu ®Ó x©y dùng mét m« h×nh ho¹t ®éng cho trung t©m thÎ cña Vietcombank. Khi ra ®êi, trung t©m nµy sÏ ho¹t ®éng ®éc lËp: doanh thu, chi phÝ ®­îc h¹ch to¸n ®éc lËp kÓ c¶ nh÷ng chi phi vÒ nh©n sù, chi phÝ qu¶n lý, khÊu hao… Mäi ho¹t ®éng cña trung t©m sÏ dùa trªn c¬ së lîi nhuËn tõ kinh doanh thÎ, hoµn toµn kh«ng phô thuéc vµo ng©n s¸ch do Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam trung ­¬ng cÊp. ViÖc ra ®êi trung t©m thÎ ho¹t ®éng ®éc lËp nh­ vËy ch¾c ch¾n sÏ lµm cho ho¹t ®éng kinh doanh thÎ cña Vietcombank ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n. T¨ng c­êng ®Çu t­ cho chiÕn l­îc nguån nh©n lùc Con ng­êi lu«n lµ chñ thÓ cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, ®ãng vai trß kh«ng thÓ thay thÕ ®­îc vµ quyÕt ®Þnh thµnh b¹i cña ho¹t ®éng kinh doanh. Víi kinh doanh thÎ, mét lÜnh vùc kinh doanh t­¬ng ®èi míi th× nh©n tè nµy ®ãng vai trß cµng quan träng h¬n. HiÖn nay, sau 12 n¨m ho¹t ®«ng trªn lÜnh vùc thÎ, Vietcombank ®· cã mét ®éi ngò c¸n bé thÎ n¨ng ®éng, v÷ng chuyªn m«n, ®¶m tr¸ch tèt c«ng viÖc cña m×nh. Tuy vËy, nÕu xÐt vÒ tiÒm n¨ng ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng kinh doanh thÎ th× nh­ vËy lµ ch­a ®ñ. Chóng ta ch­a cã c¸c chuyªn gia hµng ®Çu trong ho¹t ®éng thÎ, c¸c c¸n bé qu¶n lý ®iÒu hµnh vµ c¸n bé nghiÖp vô ngoµi tr×nh ®é ngo¹i ng÷ t­¬ng ®èi ph¶i cã mét tr×nh ®é tæng hîp kiÕn thøc nhÊt ®Þnh. Do vËy, ®Ó cã mét chuyÓn biÕn m¹nh mÏ trong lÜnh vùc thÎ, Vietcombank cÇn m¹nh d¹n ®Çu t­ cho nguån nh©n lùc c¶ vÒ l­îng lÉn vÒ chÊt. C¸c c¸n bé qu¶n lý ®iÒu hµnh ngoµi nh÷ng nç lùc cña b¶n th©n ph¶i ®­îc tham gia c¸c kho¸ häc dµi h¹n, bµi b¶n, cã thêi gian thùc tËp ®Ó co kiÕn thøc chuyªn s©u vµ tr×nh ®é nghiÖp vô v÷ng vµng trong kinh doanh thÎ. Còng cÇn th­¬ng xuyªn tæ chøc chøc c¸c líp ®µo t¹o, tËp huÊn nghiÖp vô hoÆc cö ®i häc t¹i c¸c tæ chøc thÎ quèc tÕ ®Ó th­êng xuyªn bæ xung, n©ng cao tr×nh ®é. Ngoµi ra, kh«ng thÓ thiÕu c¸c kÕ ho¹ch tuyÓn chän, båi d­ìng mét ®éi ngò c¸n bé míi ®¸p øng yªu cÇu c«ng viÖc vµ vËn hµnh tèt nh÷ng m¸y mãc thiÕt bÞ ngµy cµng hiÖn ®¹i. Phßng chèng rñi ro: Rñi ro lµ vÊn ®Ò kh«ng thÓ tr¸nh khái trong kinh doanh. Do vËy, phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro lu«n lµ mét vÊn ®Ò mµ bÊt cø ng©n hµng nµo còng cÇn ph¶i quan t©m ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ trong kinh doanh. Vietcombank cÇn th­êng xuyªn gi÷ mèi liªn hÖ víi kh¸ch hµng ®Ó tr¸nh tr­êng hîp ng©n hµng nhËn ®­îc nh÷ng th«ng b¸o kh«ng thËt vÒ chñ thÎ, dÉn ®Õn tµi kho¶n cña chñ thÎ bÞ lîi dông, sè thÎ bÞ lé. §Æc biÖt trong tr­êng hîp giao thÎ cho kh¸ch hµng qua ®­êng b­u ®iÖn cÇn cã sù x¸c nhËn chÝnh x¸c cña chÝnh chñ thÎ vµ chØ th«ng b¸o sè PIN trùc tiÕp cho kh¸ch hµng khi ng©n hµng vµ kh¸ch hµng gÆp nhau. Còng cÇn th­êng xuyªn cËp nhËt c¸c th«ng tin vÒ thÎ gi¶, thÎ cÊm l­u hµnh, thÎ bÞ mÊt c¾p, thÊt l¹c… ®Ó ®­a lªn danh s¸ch Bulletin. §ång thêi, kÞp thêi ph¸t hiÖn nh÷ng hµnh vi lîi dông nhiÒu th­¬ng vô cã gi¸ trÞ thanh to¸n nhá h¬n h¹n møc thanh to¸n ®Ó ®¹t tæng trÞ gi¸ thanh to¸n lín h¬n h¹n møc thÎ cña chñ thÎ. Mét sè kiÕn nghÞ nh»m më réng ho¹t ®éng ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ C¸c gi¶i ph¸p ®Ò ra cã thµnh hiÖn thùc hay kh«ng cßn tuú thuéc vµo nhiÒu yÕu tè. Tr­íc hÕt lµ sù nç lùc vµ kh¶ n¨ng cña Vietcombank, vµ tiÕp ®ã lµ phô thuéc vµo sù quan t©m gióp ®ì tõ phÝa Ng©n hµng Nhµ n­íc. Do vËy rÊt cÇn cã mét sè kiÕn nghÞ víi Ng©n hµng nhµ n­íc vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng ®Ó t¹o ra m«i tr­êng thuËn lîi cho ho¹t ®éng thÎ. 1. KiÕn nghÞ víi Ng©n hµng Nhµ n­íc 1.1 Hoµn thiÖn c¸c v¨n b¶n ph¸p quy vÒ thÎ Hoµn chØnh m«i tr­êng ph¸p lý lµ vÊn ®Ò cÇn thiÕt ®Ó thÎ trë thµnh ph­¬ng tiÖn thanh to¸n phæ biÕn trong x· héi. ThÎ do Vietcombank ph¸t hµnh hiÖn nay chÞu sù quy ®Þnh chÆt chÏ cña HiÖp héi thÎ quèc tÕ. Nh­ng chØ nh­ vËy lµ ch­a ®ñ. CÇn cã mét hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy hoµn thiÖn, ®Çy ®ñ cho viÖc ph¸t hµnh, sö dông vµ thanh to¸n thÎ. ë ViÖt Nam hiÖn nay míi chØ cã duy nhÊt mét Quy chÕ cña Ng©n hµng nhµ n­íc vÒ ph¸t hµnh, sö dông vµ thanh to¸n thÎ (ban hµnh ngµy 19/10/1999). §ã chØ lµ mét v¨n b¶n cã tÝnh h­íng dÉn chung cßn vÒ quy tr×nh cô thÓ th× l¹i do tõng ng©n hµng tù ®Ò ra, chø kh«ng cã sù thèng nhÊt chung. Mét khi thÎ ®· ®­îc sö dông phæ biÕn vµ trë thµnh ph­¬ng tiÖn thanh to¸n h÷u hiÖu th× rÊt cÇn cã mét ph¸p lÖnh vÒ thÎ thanh to¸n víi nh÷ng ®iÒu kho¶n chÆt chÏ, thèng nhÊt víi c¸c v¨n b¶n cã liªn quan ®Õn qu¶n lý ngo¹i hèi, tÝn dông chung. ChÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi hiÖn nay cã quy ®Þnh vÒ ®ång tiÒn thanh to¸n thÎ t¹i c¸c CSCNT nh­ng ch­a cã phÇn ®Ò cËp ®Õn h¹n møc thanh to¸n vµ tÝn dông cña thÎ do c¸c ng©n hµng trong n­íc ph¸t hµnh. ChÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi cÇn ph¶i cã quy ®Þnh riªng cho thÎ thanh to¸n, nhÊt lµ thÎ tÝn dông quèc tÕ nh»m môc ®Ých võa qu¶n lý tèt viÖc sö dông thÎ cña kh¸ch hµng, tr¸nh viÖc lîi dông thÎ ®Ó chuyÓn ngo¹i tÖ nh­ng võa ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn cho ph¸t hµnh thÎ cña ng©n hµng vµ sö dông thÎ cña kh¸ch hµng kh«ng bÞ h¹n chÕ ë møc ®é nµo ®ã. ChÝnh s¸ch tÝn dông ph¶i cã quy ®Þnh riªng cho tÝn dông thÎ – mét lo¹i h×nh tÝn dông míi nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho ng©n hµng tù chÞu tr¸ch nhiÖm thÈm ®Þnh, ®¶m b¶o tÝn dông cho kh¸ch hµng cña m×nh, gi¶m khã kh¨n phiÒn hµ cho kh¸ch hµng ®Ó t¨ng l­îng kh¸ch hµng sö dông thÎ. Kh«ng thÓ quy ®Þnh ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o tÝn dông cho kh¸ch hµng chñ thÎ nh­ ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o tÝn dông ®èi víi c¸c kho¶n vay th«ng th­êng mµ cã thÓ níi réng h¬n vµ l­u t©m h¬n ®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n cña kh¸ch hµng c¨n cø vµo tÝnh æn ®Þnh th­êng xuyªn cña thu nhËp. Ngoµi ra, còng cÇn quy ®Þnh râ vÊn ®Ò liªn quan ®Õn dù phßng rñi ro, qu¶n lý rñi ro cho chñ thÎ vµ ng©n hµng. Ho¹ch ®Þnh c¸c chiÕn l­îc chung vÒ thÎ cho toµn hÖ thèng NHTM tr¸nh sù c¹nh tranh v« Ých. Ng©n hµng nhµ n­íc ®ãng vai trß to lín trong viÖc ®Þnh h­íng chiÕn l­îc chung cho c¸c NHTM thùc hiÖn dÞch vô thÎ ®Ó t¹o ra sù thèng nhÊt vÒ qu¶n lý vµ b×nh ®¼ng trong c¹nh tranh gi÷a c¸c ng©n hµng ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ trong c¶ n­íc. Cïng víi Ng©n hµng nhµ n­íc, HiÖp héi c¸c ng©n hµng thanh to¸n thÎ ViÖt nam ra ®êi ®· cã nh÷ng ®ãng gãp ®¸ng kÓ cho sù ph¸t triÓn dÞch vô thÎ t¹i ViÖt nam. HiÖp héi c¸c Ng©n hµng thanh to¸n thÎ th­êng xuyªn lµm viÖc víi Ng©n hµng nhµ n­íc vµ duy tr× mèi quan hÖ chÆt chÏ víi c¸c Tæ chøc thÎ quèc tÕ nh»m ®Èy m¹nh h¬n n÷a viÖc ph¸t triÓn nghiÖp vô thÎ ë ViÖt Nam. Héi còng ®· thu hót hÇu hÕt c¸c ng©n hµng thùc hiÖn dÞch vô thÎ t¹i ViÖt Nam tham gia, thèng nhÊt møc phÝ, ¸p dông c¸c chÝnh s¸ch chung nh»m môc ®Ých ®¶m b¶o lîi nhuËn cho tÊt c¶ c¸c ng©n hµng vµ thÞ tr­êng thÎ c¹nh tranh lµnh m¹nh. Héi còng n¾m b¾t nh÷ng khã kh¨n, thuËn lîi cña c¸c ng©n hµng trong hiÖp héi vÒ ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ ®Ó cïng nhau ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p kh¾c phôc, b­íc ®Çu thùc hiÖn tiªu chÝ “diÔn ®µn hîp t¸c, trao ®æi kinh nghiÖm cña c¸c ng©n hµng thanh to¸n thÎ t¹i ViÖt Nam”. Tuy vËy, ho¹t ®éng cña héi còng cÇn m¹nh mÏ, cã hiÖu qu¶ h¬n, cã nh÷ng quy ®Þnh nghiªm kh¾c vÒ chÕ tµi, ®ãng gãp tÝch cùc h¬n cho sù ph¸t triÓn dÞch vô thÎ t¹i ViÖt Nam. Héi cÇn tiÕp tôc lµ nßng cèt, ®i ®Çu trong viÖc c¶i tiÕn h×nh thøc, ph­¬ng thøc ho¹t ®éng kinh doanh thÎ. Th«ng qua HiÖp héi thÎ, Ng©n hµng nhµ n­íc cã thÓ ¸p dông nh÷ng chÝnh s¸ch chung cña m×nh cho ho¹t ®éng thÎ nh­ ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc khai th¸c thÞ tr­êng, thóc ®Èy viÖc ph¸t hµnh, thanh to¸n thÎ, øng dông c«ng nghÖ thÎ ®·, ®ang vµ sÏ ph¸t triÓn trªn thÞ tr­êng thÕ giíi vµ khu vùc. Thµnh lËp trung t©m thanh to¸n liªn hµng vÒ thÎ: Thùc tÕ hiÖn nay, c¸c ng©n hµng qu¶n lý viÖc ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ theo m¹ng riªng cña m×nh, ®iÒu nµy cã lîi lµ phï hîp víi chøc n¨ng ho¹t ®éng kinh doanh, kinh phÝ ®Çu t­ thiÕt bÞ c«ng nghÖ cña tõng ng©n hµng. Nh­ng qua kinh nghiÖm cña n­íc ngoµi, chóng ta còng nªn thµnh lËp mét trung t©m chuyÓn m¹ch, thanh to¸n liªn hµng vÒ thÎ. Trung t©m sÏ xö lý c¸c giao dÞch thanh to¸n thÎ do c¸c ng©n hµng trong n­íc ph¸t hµnh nh»m khuyÕn khÝch c¸c ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ néi ®Þa trªn c¬ së ®Çu t­ m¹ng thanh to¸n trùc tuyÕn trong néi bé tõng ng©n hµng vµ t¹o ®iÒu kiÖn gi¶m chi phÝ thanh to¸n thÎ do c¸c ng©n hµng trong n­íc ph¸t hµnh. Trung t©m nµy lµ ®Çu mèi xö lý c¸c giao dÞch cÊp phÐp, thanh to¸n, tra so¸t giao dÞch thÎ cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam, ®¶m b¶o c¸c lo¹i thÎ do c¸c NHTM kh¸c nhau ph¸t hµnh cã thÓ thanh to¸n t¹i bÊt cø CSCNT nµo trong toµn hÖ thèng. C¸c giao dÞch thÎ do c¸c ng©n hµng trong n­íc ph¸t hµnh thùc hiÖn t¹i c¸c CSCNT trong n­íc sÏ ®­îc trung t©m nµy xö lý, kh«ng cÇn th«ng qua trung t©m xö lý cÊp phÐp vµ trao ®æi cña c¸c Tæ chøc thÎ quèc tÕ. §iÒu nµy sÏ lµm gi¶m tÝnh phøc t¹p vÒ h×nh thøc thanh to¸n c¸c giao dÞch néi bé trong n­íc, t¨ng tèc ®é thanh to¸n, gi¶i quyÕt ®­îc vÊn ®Ò chªnh lÖch vÒ tû gi¸, tiÕt kiÖm kho¶n chi phÝ ph¶i thanh to¸n cho c¸c tæ chøc thÎ Quèc tÕ vµ thèng nhÊt chñ tr­¬ng giao dÞch thÎ ë ViÖt Nam chØ dïng VND… ®«ng thêi qua trung t©m ®ã, c¸c thµnh viªn sÏ cã mèi quan hÖ chÆt chÏ h¬n trong mäi lÜnh vùc: CËp nhËt nhanh nhÊt c¸c th«ng tin vÒ thÎ gi¶ m¹o, tr¸nh thÊt tho¸t cho c¸c thµnh viªn; kÕt hîp in Ên danh s¸ch thÎ cÊm l­u hµnh; thèng nhÊt vÒ ®ång tiÒn thanh to¸n, phÝ, tû gi¸… Cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch më réng kinh doanh thÎ Ng©n hµng nhµ n­íc cÇn khuyÕn khÝch c¸c ng©n hµng kh«ng ng¹i ®Çu t­ më réng dÞch vô thÎ b»ng viÖc trî gióp c¸c ng©n hµng trong n­íc trong viÖc ph¸t triÓn nghiÖp vô thÎ ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn c¹nh tranh víi c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi ®ång thêi cã biÖn ph¸p xö ph¹t nghiªm kh¾c ®èi víi nh÷ng vi ph¹m quy chÕ ho¹t ®éng thÎ. Ng©n hµng nhµ n­íc cÇn cho phÐp c¸c c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i thµnh lËp quü phßng ngõa rñi ro cho nghiÖp vô thÎ, thµnh lËp bé phËn qu¶n lý phßng ngõa rñi ro chung cho c¸c NHPH, NHTT thÎ n»m trong trung t©m phßng ngõa rñi ro cña Ng©n hµng nhµ n­íc. Ng©n hµng nhµ n­íc nªn th­êng xuyªn phèi hîp víi c¸c NHTM tæ chøc nh÷ng kho¸ häc, héi th¶o, trao ®æi kinh nghiÖm vÒ thÎ cho c¸c NHTM cïng tham gia; giíi thiÖu ®Ó c¸c NHTM thu thËp th«ng tin, tµi liÖu chuyªn ®Ò vÒ thÎ; cïng c¸c NHTM trao ®æi kinh nghiÖm, gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn. Cho phÐp c¸c NHTM ViÖt Nam ®­îc ¸p dông linh ho¹t mét sè ­u ®·i nhÊt ®Þnh ®Ó ®¶m b¶o tÝnh c¹nh tranh cña c¸c lo¹i thÎ do ng©n hµng ViÖt Nam ph¸t hµnh so víi c¸c lo¹i thÎ cña c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi hay chi nh¸nh ng©n hµng n­íc ngoµi ph¸t hµnh. Ng©n hµng nhµ n­íc cÇn gi÷ vai trß chñ ®¹o trong viÖc x©y dùng c¸c ®Ò ¸n, tÝnh to¸n hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ vèn ®Çu t­ ®Ó trªn c¬ së ®ã huy ®éng c¸c nguån vèn trong vµ ngoµi n­íc ®Çu t­ cho lÜnh vùc thÎ. 2. KiÕn nghÞ víi ChÝnh phñ §Èy m¹nh c«ng t¸c ®Êu tranh chèng téi ph¹m vÒ thÎ HiÖn nay, sè téi ph¹m cã liªn quan ®Õn thÎ ngµy cµng gia t¨ng. ë ViÖt Nam, ph¸p luËt thiÕu vµ cßn nhiÒu s¬ hë, trang bÞ kü thuËt cßn thiÕu sÏ lµ m¶nh ®Êt lý t­ëng cho bän téi ph¹m ho¹t ®éng. V× vËy, cÇn tiÕp tôc ®Èy m¹nh x©y dùng ph¸p luËt, c¸c v¨n b¶n d­íi luËt vÒ kinh tÕ, bæ sung c¸c luËt hiÖn hµnh; bé luËt h×nh sù n­íc ta cÇn sím ®­a ra khung h×nh ph¹t cho c¸c téi ph¹m liªn quan ®Õn thÎ nh­: s¶n xuÊt, tiªu thô thÎ gi¶, ¨n c¾p m· sè… nãi chung vµ ho¹t ®éng ng©n hµng nãi riªng. Ngoµi ra, c¸c c¬ quan chøc n¨ng cã liªn quan nh­ Bé c«ng an, c¶nh s¸t kinh tÕ, c¶nh s¸t quèc tÕ… còng cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p phèi hîp víi ng©n hµng trong viÖc ph¸t hiÖn vµ xö lý téi ph¹m trong lÜnh vùc nµy. §Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ViÖc ®Çu t­, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, trang bÞ kü thuËt ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng kh«ng lµ vÊn ®Ò cña riªng ngµnh ng©n hµng mµ cña c¶ n­íc ta, n»m trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¶ n­íc. Do vËy, nhµ n­íc cÇn chó ý ®Çu t­ cho lÜnh vùc nµy, nhanh chãng ®­a n­íc ta theo kÞp c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi vÒ c«ng nghÖ ng©n hµng. Riªng ®èi víi lÜnh vùc thÎ, nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c ng©n hµng ®Çu t­ ph¸t triÓn vµ trang bÞ c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô thanh to¸n, ph¸t hµnh thÎ mµ nÕu chØ cã ngµnh ng©n hµng th× kh«ng thÓ ®¸p øng næi. T¹o m«i tr­êng kinh tÕ x· héi æn ®Þnh Mét m«i tr­êng kinh tÕ x· héi æn ®Þnh lu«n lµ nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cho mäi sù ph¸t triÓn. Ph¸t triÓn thÎ còng kh«ng n»m ngoµi quy luËt ®ã. Kinh tÕ x· héi cã æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng th× ®êi sèng cña ng­êi d©n míi ®­îc c¶i thiÖn, quan hÖ quèc tÕ míi ®­îc më réng, míi cã ®iÒu kiÖn tiÕp xóc víi c¸c c«ng nghÖ thanh to¸n hiÖn ®¹i cña ng©n hµng. Kinh tÕ x· héi cã ph¸t triÓn th× ng©n hµng míi cã thÓ më réng ®­îc ®èi t­îng phôc vô cña m×nh. §Çu t­ cho hÖ thèng gi¸o dôc §Çu t­ cho hÖ thèng gi¸o dôc lµ ®Çu t­ ph¸t triÓn nh©n tè con ng­êi. VÊn ®Ò nµy ph¶i n»m trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn chung cña mét quèc gia. Do vËy, muèn cã mét ®éi ngò lao ®éng cã tr×nh ®é, ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, ®Æc biÖt trong mét ngµnh ¸p dông nhiÒu c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµo bËc nhÊt trªn thÕ giíi nh­ ng©n hµng th× cÇn cã mét ®­êng lèi chiÕn l­îc chØ ®¹o cña nhµ n­íc. Nhµ n­íc cÇn khuyÕn khÝch c¸c tr­êng ®¹i häc më ra nh÷ng ngµnh häc chuyªn m«n vÒ thÎ ng©n hµng, c«ng nghÖ thÎ n»m trong khèi ngµnh kinh tÕ chung. Tãm l¹i, sù trî gióp cña nhµ n­íc lµ mét vÊn ®Ò v« cïng quan träng ®èi víi mäi ngµnh, mäi cÊp. NÕu cã nh÷ng biÖn ph¸p hç trî m¹nh mÏ cña chÝnh phñ vÒ chÝnh s¸ch thuÕ, quy ®Þnh vÒ luËt ph¸p… ®Ó c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cã ®Þnh h­íng triÓn khai dÞch vô thÎ thanh to¸n gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi l©u dµi th× nhÊt ®Þnh dÞch vô nµy sÏ thu ®­îc kÕt qu¶ kh¶ quan. kÕt luËn Theo nghÜa réng, thÎ thanh to¸n nãi chung bao gåm tÊt c¶ c¸c lo¹i: thÎ sÐc, thÎ rót tiÒn mÆt, thÎ ghi nî, thÎ tÝn dông… ThÎ thanh to¸n lµ mét trong nh÷ng thµnh tùu cña ngµnh c«ng nghiÖp ng©n hµng. §ã lµ cuéc c¸ch m¹ng trong lÜnh vùc tµi chÝnh c¸ nh©n vµ sÏ kh«ng cã sù bïng næ trong ngµnh c«ng nghiÖp b¸n lÎ vµo nh÷ng n¨m 1970 vµ 1980 nÕu kh«ng cã sù ra ®êi cña thÎ. Sù ph¸t triÓn cña thÎ lµ thµnh qu¶ cña sù ®æi míi vµ kh¶ n¨ng marketing cña c¸c chuyªn gia ng©n hµng thÕ giíi. Trong hÖ thèng ng©n hµng, h×nh thøc s¬ khai cña thÎ lµ charge-it, mét hÖ thèng mua b¸n chÞu trong ngµnh ng©n hµng. HÖ thèng nµy më ®­êng cho sù ra ®êi cña thÎ vµo n¨m 1951. Víi nh÷ng lîi Ých cña hÖ thèng thanh to¸n nµy, cµng ngµy cµng cã nhiÒu tæ chøc tÝn dông tham gia thanh to¸n. Tuy nhiªn, ®Ó h×nh thøc thanh to¸n thÎ cã thÓ thu hót ®­îc kh¸ch hµng cÇn ph¶i cã mét m¹ng l­íi thanh to¸n lín, kh«ng chØ trong ph¹m vi mét ®Þa ph­¬ng, mét quèc gia mµ trªn ph¹m vi toµn cÇu. Ngµy nay, cã 4 tæ chøc thÎ quèc tÕ lín nhÊt lµ VISA, MASTERCARD, AMEX, JCB. C¸c thÎ chñ yÕu ®Òu do 4 tæ chøc thÎ nãi trªn ph¸t hµnh. Do thÎ ngµy cµng ®­îc sö dông réng r·i, c¸c c«ng ty vµ c¸c ng©n hµng liªn kÕt víi nhau ®Ó khai th¸c lÜnh vùc thu hót nhiÒu lîi nhuËn nµy. ThÎ dÇn dÇn ®­îc xem nh­ mét c«ng cô v¨n minh, thuËn lîi trong c¸c cuéc giao dÞch mua b¸n. C¸c lo¹i thÎ MasterCard, Visa, Amex, JCB ®­îc sö dông réng r·i trªn toµn cÇu vµ cïng ph©n chia nh÷ng thÞ tr­êng réng lín. T¹i ViÖt nam, Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng lµ ng©n hµng ®Çu tiªn tiÕn hµnh nghiÖp vô thanh to¸n thÎ tÝn dông quèc tÕ - ®­a h×nh thøc thanh to¸n thÎ vµo thÞ tr­êng n­íc ta. N¨m 1990, lÇn ®Çu tiªn t¹i ViÖt Nam, NHNT ViÖt Nam ®· tham gia lµm ®¹i lý thanh to¸n thÎ tÝn dông quèc tÕ vµ thu ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ to lín. N¨m 1993, NHNT ViÖt Nam ph¸t hµnh thÎ ng©n hµng ®Çu tiªn (chip card) vµ ®Õn n¨m 1995 ph¸t hµnh thÎ ATM - thÎ ghi nî. Víi nh÷ng thµnh qu¶ ®¹t ®­îc vµ uy tÝn ngµy cµng t¨ng, tõ n¨m 1996, NHNT ViÖt Nam ®· ®­îc c¸c tæ chøc thÎ quèc tÕ lµ VISA vµ MASTER CARD kÕt n¹p lµ thµnh viªn chÝnh thøc, trùc tiÕp tham gia ph¸t hµnh thÎ tÝn dông quèc tÕ. NHNT ViÖt Nam còng ®­îc tæ chøc thÎ AMEX vµ JCB cho phÐp ®éc quyÒn thanh to¸n c¸c lo¹i thÎ cho 2 tæ chøc nµy ë ViÖt Nam. §Õn nay, NHNT ViÖt Nam võa lµ ng©n hµng ph¸t hµnh, võa lµ ng©n hµng thanh to¸n. C¸c lo¹i thÎ do NHNT ph¸t hµnh lµ MasterCard vµ Visa, c¸c lo¹i thÎ NHNT trùc tiÕp thanh to¸n lµ MasterCard, Visa, JCB, AMEX. Th¸ng 3/2003, NHNT võa chÝnh thøc khai tr­¬ng thªm dÞch vô míi cña m×nh – ph¸t hµnh thÎ AMERICAN EXPRESS VCB vµ trë thµnh nhµ ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ chÝnh thøc cña American Express t¹i ViÖt nam. DÞch vô ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ kh«ng ph¶i lµ dÞch vô míi ®èi víi ngµnh ng©n hµng thÕ giíi. Nh­ng ®èi víi qui m« vµ møc ®é ph¸t triÓn cña ngµnh ng©n hµng ViÖt nam, dÞch vô nµy vÉn cßn ch­a thùc sù ®­îc triÖt ®Ó khai th¸c. NHNT ViÖt nam lµ mét ng©n hµng lín víi kh¸ nhiÒu dÞch vô tiªn tiÕn nh­ng dÞch vô thÎ vÉn ch­a chiÕm tû träng ®¸ng kÓ trong nguån thu cña ng©n hµng. V­íng m¾c nµy cã dÊu Ên cña c¶ b¶n th©n ng©n hµng lÉn c¬ chÕ vµ m«i tr­êng kinh tÕ x· héi n­íc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay. §Ó cã thÓ thóc ®Èy vµ khuyÕn khÝch ng­êi d©n dïng thÎ thanh to¸n thay cho tiÒn mÆt, NHNT ViÖt nam cßn rÊt nhiÒu viÖc ph¶i lµm. §ång thêi, Nhµ n­íc còng cÇn cã nhiÒu biÖn ph¸p hç trî ®Ó c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cã c¬ së ph¸p lý æn ®Þnh vµ nÒn t¶ng kinh tÕ x· héi v÷ng ch¾c cho viÖc më réng vµ n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô thÎ tÝn dông, thÎ thanh to¸n trong vµ ngoµi n­íc, gãp phÇn vµo môc tiªu xãa bá dÇn thãi quen dïng tiÒn mÆt trong chi tiªu cña ng­êi d©n, t¹o nÕp sèng vµ t­ duy chi tiªu, thanh to¸n tiªn tiÕn nh­ nh÷ng quèc gia v¨n minh, ph¸t triÓn trªn toµn cÇu ./. Hµ néi, th¸ng 5 n¨m 2003 NguyÔn thÞ Thu Ph­¬ng 0 ._.