Thực trạng lạm phát ở Việt Nam & giải pháp kiềm chế lạm phát

LỜI MỞ ĐẦU Lạm phát là một hiện tượng kinh tế phức tạp gắn liền với sự tăng lên đồng loạt của giá cả và sự mất giá của đồng tiền. Lạm phát mỗi lần xuất hiện đều mang theo một sức mạnh tàn phá tiềm ẩn, làm rối loạn nền kinh tế, làm phức tạp xã hội, làm giảm sút mức sống của người dân và có thể nếu ở một mức nào đó thì lạm phát gây ra rối ren chính trị- xã hội. Tại nhiều nước phát triển, lạm phát được coi là vấn đề kinh tế- xã hội rất nghiêm trọng, khi một nền kinh tế có lạm phát ở mức độ cao sẽ dẫn đến sụt giảm tiết kiệm, sụp đổ đầu tư, các luồng vốn trong nước sẽ chạy ra nước ngoài. Ngoài ra, lạm phát sẽ làm giảm nhịp độ tăng trưởng kinh tế, mất khả năng thực hiện những kế hoạch dài hạn của quốc gia và nhược điểm của nó tạo nên sự căng thẳng về chính trị và xã hội. ViÖt Nam còng nh­ phÇn lín c¸c n­íc trong giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi tõ m« h×nh kinh tÕ kÕ ho¹ch hãa tËp trung sang kinh tÕ thÞ tr­êng ®Òu tr¶i qua l¹m ph¸t cao. Trong nh÷ng n¨m qua, ViÖt nam ®­îc ®¸nh gi¸ lµ mét trong nh÷ng quèc gia cã tèc ®é t¨ng tr­ëng cao (tõ 7-8,4%/n¨m) trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Tuy nhiªn song song cïng víi nh÷ng lîi Ých vµ sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ mang l¹i, ViÖt nam còng l¹i ph¶i ®èi mÆt víi tû lÖ l¹m ph¸t ngµy cµng gia t¨ng. Vµ vÊn ®ª l¹m ph¸t lu«n lu«n lµ vÊn ®Ò ®au ®Çu cña c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch víi mong muèn kiÒm chÕ l¹m ph¸t ë møc thÊp nhÊt nh»m thóc ®Èy vµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ. V× vËy em ®· chän ®Ò tµi “ Thùc tr¹ng l¹m ph¸t ë ViÖt Nam vµ gi¶i ph¸p kiÒm chÕ l¹m ph¸t” ®Ó lµm ®Ò ¸n m«n häc.Bµi viÕt cña em gåm 3 phÇn chÝnh: Ch­¬ng 1.Tæng quan chung vÒ l¹m ph¸t. Ch­¬ng 2:Thùc tr¹ng l¹m ph¸t ë ViÖt Nam. Ch­¬ng 3 :C¸c biÖn ph¸p kiÒm chÕ l¹m ph¸t Ch­¬ng 1.Tæng quan chung vÒ l¹m ph¸t. 1.1.Kh¸i qu¸t chung vÒ l¹m ph¸t. 1.1.1.Kh¸i niÖm. L¹m ph¸t ®­îc ®Ò cËp ®Õn rÊt nhiÒu trong c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu cña c¸c nhµ kinh tÕ. Trong mçi c«ng tr×nh cña m×nh, c¸c nhµ kinh tÕ ®· ®­a c¸c kh¸i niÖm kh¸c nhau vÒ l¹m ph¸t. K.Marx ®· cho r»ng "l¹m ph¸t lµ sù trµn ®Çy c¸c kªnh, c¸c luång l­u th«ng nh÷ng tê giÊy b¹c thõa lµm cho gi¸ c¶ (møc gi¸) t¨ng vät vµ viÖc ph©n phèi l¹i s¶n phÈm x· héi gi÷a c¸c giai cÊp trong d©n c­ cã lîi cho giai cÊp t­ s¶n. ë ®©y Marx ®· ®øng trªn gãc ®é giai cÊp ®Ó nh×n nhËn l¹m ph¸t, dÉn tíi ng­êi ta cã thÓ hiÓu l¹m ph¸t lµ do nhµ n­íc do giai cÊp t­ b¶n, ®Ó bãc lét mét lÇn n÷a giai cÊp v« s¶n. Quan ®iÓm nµy cã thÓ xÕp vµo quan ®iÓm l¹m ph¸t "l­u th«ng tiÒn tÖ" song ®Þnh nghÜa nµy hoµn h¶o h¬n v× nã ®Ò cÊp tíi b¶n chÊt kinh tÕ - x· héi cña l¹m ph¸t. Tuy nhiªn nã cã nh­îc ®iÓm lµ cho r»ng l¹m ph¸t chØ lµ ph¹m trï kinh tÕ cña nÒn kinh tÕ t­ b¶n chñ nghÜa vµ ch­a nªu ®­îc ¶nh h­ëng cña l¹m ph¸t trªn ph¹m vi quèc tÕ. Milton Friedman cho r»ng l¹m ph¸t lµ mét hiÖn t­îng x· héi cña tÊt c¶ c¸c n­íc cã sö dông tiÒn tÖ hiÖn ®¹i nµo. ¤ng ®· ®­a ra mét c©u nãi næi tiÕng “l¹m ph¸t bao giê vµ ë ®©u còng lµ mét hiÖn t­îng tiÒn tÖ”. Friedman ­íc ®Þnh r»ng nguån gèc cña mäi l¹m ph¸t lµ mét tû lÖ t¨ng tr­ëng cao cña cung tiÒn tÖ ®¬n gi¶n b»ng c¸ch gi¶m tØ lÖ t¨ng tr­ëng cung tiÒn tÖ ®Õn møc thÊp nhÊt th× cã thÓ ng¨n chÆn ®­îc l¹m ph¸t. Trong thùc tÕ cã nh÷ng giai ®o¹n lÞch sö mµ mét tû lÖ l¹m ph¸t cao cho mét thêi kú kÐo dµi ®i tiÕp theo sau møc cña t¨ng tr­ëng vÝ dô ®iÓn h×nh nhÊt lµ siªu l¹m ph¸t cña §øc trong nh÷ng n¨m qua 1921-1923 víi tû lÖ l¹m ph¸t trong n¨m 1923 v­ît qu¸ 1.000.000%. GÇn ®©y ®ã lµ l¹m ph¸t ë Mü La Tinh tõ 1980 ®Õn 1990 trong ®ã Argentina cã tû lÖ t¨ng tr­ëng tiÒn tÖ cao nhÊt vµ tû lÖ l¹m ph¸t b×nh qu©n cao nhÊt trªn 10.000%. ViÖc tû lÖ l¹m ph¸t cao trong mäi tr­êng hîp trong ®ã tû lÖ t¨ng tr­ëng tiÒn cao cã thÓ ®­îc coi lµ mét sù kiÖn ngo¹i sinh lµ mét chøng cø v÷ng ch¾c r»ng t¨ng tr­ëng tiÒn tÖ cao g©y nªn l¹m ph¸t cao. Tuy nhiªn ý kiÕn cña Friedman thùc tÕ cho r»ng nh÷ng biÕn ®éng t¨ng lªn trong møc gi¸ c¶ lµ mét hiÖn t­îng tiÒn tÖ chØ khi nµo nh÷ng biÕn ®éng t¨ng lªn ®ã tõ mét qu¸ tr×nh kÐo dµi víi ®Þnh nghÜa l¹m ph¸t lµ viÖc gi¸ c¶ t¨ng nhanh vµ kÐo dµi th× ®a sè c¸c nhµ kinh tÕ ph¸i tiÒn tÖ hay ph¸i Keynes ®Òu ®ång ý víi ý kiÕn cña Friedman. Ph¸i tiÒn tÖ tin r»ng mét møc gi¸ c¶ t¨ng kÐo dµi kh«ng thÓ lµ do bÊt kú nguyªn nh©n nµo kh¸c ngoµi viÖc t¨ng cung tiÒn tÖ g©y nªn.Trong c¸ch ph©n tÝch cña ph¸i tiÒn tÖ, cung tiÒn tÖ ®­îc coi lµ nguyªn nh©n duy nhÊt lµm dÞch chuyÓn ®­êng tæng cÇu, còng chÝnh lµ nguyªn nh©n lµm nÒn kinh tÕ chuyÓn dÞch. Tæng møc gi¸ P P1 P2 P3 P4 1’ 2 3 4 Y Yn AD1 AD2 AD3 AD4 AS4 AS3 AS2 AS1 Y’ 1 2’ 3’ Ban ®Çu nÒn kinh tÕ ë ®iÓm 1 víi s¶n phÈm ë møc tû lÖ tù nhiªn, gi¸ c¶ t¹i P1. NÕu cung tiÒn tÖ t¨ng lªn ®Òu ®Æn dÇn dÇn trong suèt c¶ n¨m th× ®­êng tæng cÇu di chuyÓn sang ph¶i ®Õn AD2. Tr­íc tiªn trong mét thêi gian rÊt ng¾n, nÒn kinh tÕ cã thÓ chuyÓn ®éng ®Õn ®iÓm 1’, s¶n phÈm cã thÓ t¨ng lªn trªn møc tû lÖ tù nhiªn Y’. Nh­ng kÕt qu¶ gi¶m thÊt nghiÖp xuèng d­íi møc tû lÖ tù nhiªn sÏ lµm l­îng t¨ng lªn, ®­êng tæng cung nhanh chãng di chuyÓn vµo. Nã sÏ dõng di chuyÓn khi nµo ®¹t ®Õn AS2. T¹i ®ã nÒn kinh tÕ quay trë l¹i møc tù nhiªn cña s¶n phÈm trªn ®­êng tæng cung dµi h¹n. T¹i ®iÓm th¨ng b»ng nèi (®iÓm 2), møc gia t¨ng tõ P1 lªn P2. NÕu n¨m sau ®ã cung tiÒn tÖ t¨ng lªn, ®­êng tæng cÇu sÏ l¹i di chuyÓn sang ph¶i ®Õn AD3, ®­êng tæng cung di chuyÓn vµo tõ AS2 ®Õn AS3, nÒn kinh tÕ sÏ chuyÓn ®éng sang ®iÓm 2’ sau ®ã sang 3, møc gia t¨ng lªn P3. Cø nh­ vËy nÕu cung tiÒn tÖ tiÕp tôc t¨ng th× nÒn kinh tÕ sÏ tiÕp tôc chuyÓn ®éng ®Õn nh÷ng møc gi¸ cµng cao h¬n n÷a. Khi cung tiÒn tÖ cßn t¨ng th× qu¸ tr×nh nµy sÏ tiÕp tôc vµ l¹m ph¸t sÏ.1 x¶y ra. 1.1.2.Nguyªn nh©n g©y ra l¹m ph¸t. 1.1.2.1.L¹m ph¸t do cÇu kÐo. L¹m ph¸t cÇu kÐo x¶y ra khi tæng cÇu t¨ng lªn m¹nh mÏ t¹i møc s¶n l­îng ®· ®¹t hoÆc v­ît qu¸ tiÒm n¨ng. Khi x¶y ra l¹m ph¸t cÇu kÐo ng­êi ta th­êng nhËn thÊy l­îng tiÒn kh«ng l­u th«ng vµ khèi l­îng tÝn dông t¨ng ®¸ng kÓ vµ v­ît qu¸ kh¶ n¨ng cã giíi h¹n cña møc cung hµng hãa. B¶n chÊt cña l¹m ph¸t cÇu kÐo lµ chi tiªu qu¸ nhiÒu tiÒn ®Ó mua mét l­îng cung h¹n chÕ vÒ hµng hãa cã thÓ s¶n xuÊt ®­îc trong ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng lao ®éng ®· ®¹t c©n b»ng. ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ l¹m ph¸t cã thÓ x¶y ra khi môc tiªu c«ng ¨n viÖc lµm cao. Ngay khi c«ng ¨n viÖc lµm ®Èy ®ñ, thÊt nghiÖp lóc nµo còng tån t¹i do nh÷ng xung ®ét trªn thÞ tr­êng lao ®éng. Tû lÖ thÊt nghiÖp khi cã c«ng ¨n viÖc lµm ®Èy ®ñ (tû lÖ thÊt nghiÖp tù nhiªn) sÏ lín h¬n 0. NÕu Ên ®Þnh mét chØ tiªu thÊt nghiÖp thÊp d­íi tû lÖ thÊt nghiÖp tù nhiªn sÏ t¹o ra mét ®Þa bµn cho mét tû lÖ t¨ng tr­ëng tiÒn tÖ cao h¬n vµ l¹m ph¸t ph¸t sinh. Tæng møc gi¸ c¶ P4 P3 P2 P1 1 2 3 4 1’ 2’ 3’ AD1 AD2 AD3 AD4 AS4 AS3 AS2 AS1 Y Y’ Yn NÕu nh÷ng nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch cã chØ tiªu thÊt nghiÖp (gi¶ sö 4%) thÊp h¬n tû lÖ thÊt nghiÖp tù nhiªn (6%) th× hä sÏ cè g¾ng ®¹t ®­îc mét chØ tiªu s¶n phÈm lín h¬n møc tû lÖ tù nhiªn cña s¶n phÈm ký hiÖu Y1. Gi¶ sö ban ®Çu ë ®iÓm 1, nÒn kinh tÕ ë møc tû lÖ tù nhiªn cña s¶n phÈm nh­ng d­íi møc chØ tiªu s¶n phÈm Y1. §Ó ®¹t chØ tiªu thÊt nghiÖp 4%, c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ban hµnh c¸c chinh s¸ch ®Ó t¨ng tæng cÇu lµm ®­êng tæng cÇu di chuyÓn ®Õn AD2, nÒn kinh tÕ chuyÓn ®Õn ®iÓm 1’, s¶n phÈm ë t¹i Y1 vµ ®¹t môc tiªu thÊt nghiÖp 4%. V× t¹i Y1 tû lÖ 4% thÊt nghiÖp lµ d­íi møc tû lÖ tù nhiªn nªn l­¬ng sÏ t¨ng lªn vµ ®­êng tæng cung di chuyÓn vµo ®Õn AS2, ®­a nÒn kinh tÕ tõ ®iÓm 1’ sang ®iÓm 2. NÒn kinh tÕ l¹i sÏ tû lÖ thÊt nghiÖp tù nhiªn 6% nh­ng ë møc gi¸ c¶ P2 cao h¬n. Do thÊt nghiÖp l¹i cao h¬n møc chØ tiªu, c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch sÏ di chuyÓn ®­êng tæng cÇu ®Õn AD3 ®Ó ®¹t chØ tiªu s¶n phÈm ®Õn ®iÓm 2’, toµn bé qu¸ trÝnh Ï tiÕp tôc ®Èy nÒn kinh tÕ ®Õn ®iÓm 3 vµ xa h¬n. KÕt qu¶ lµ møc gi¸ c¶ t¨ng ®Òu dÇn vµ l¹m ph¸t. C¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch kh«ng thÓ tiÕp tôc di chuyÓn ®­êng tæng cÇu th«ng qua chÝnh s¸ch tµi chÝnh do nh÷ng giíi h¹n trong viÖc chi tiªu cña chÝnh phñ vµ gi¶m thuÕ. Do ®ã hä ph¶i ¸p dông chÝnh s¸ch tiÒn tÖ bµnh tr­íng, do ®ã g©y nªn tû lÖ t¨ng tr­ëng tiÒn tÖ cao. Nh­ vËy theo ®uæi mét chØ tiªu s¶n phÈm qu¸ cao hay t­¬ng ®­¬ng lµ mét tû lÖ thÊt nghiÖp qu¸ thÊp lµ nguån gèc sinh ra chÝnh s¸ch tiÒn tÖ l¹m ph¸t. 1.1.2.2.L¹m ph¸t do chi phÝ ®Èy Ngay c¶ khi s¶n l­îng ch­a ®¹t møc tiÒm n¨ng nh­ng vÉn cã thÓ x¶y ra l¹m ph¸t ë nhiÒu n­íc, kÓ c¶ ë nh÷ng n­íc ph¸t triÓn cao. §ã lµ mét ®Æc ®iÓm cña l¹m ph¸t hiÖn t¹i. KiÓu l¹m ph¸t nµy gäi lµ l¹m ph¸t chi phÝ ®Èy, võa l¹m ph¸t võa suy gi¶m s¶n l­îng, t¨ng thªm thÊt nghiÖp nªn còng gäi lµ “l¹m ph¸t ®×nh trÖ”. C¸c c¬n sèc gi¸ c¶ cña thÞ tr­êng ®Çu vµo, ®Æc biÖt lµ c¸c vËt t­ c¬ b¶n: x¨ng, dÇu, ®iÖn... lµ nguyªn nh©n chñ yÕu ®Èy chi phÝ lªn cao, ®­êng AS dÞch chuyÓn lªn trªn. Tuy tæng cÇu kh«ng thay ®æi nh­ng gi¸ c¶ l¹i t¨ng lªn vµ s¶n l­îng gi¶m xuèng. Gi¸ c¶ s¶n phÈm trung gian (vËt t­) t¨ng ®ét biÕn th­êng do c¸c nguyªn nh©n nh­ thiªn t¹i, chiÕn tranh, biÕn ®éng chÝnh trÞ kinh tÕ... L¹m ph¸t chi phÝ còng cã thÓ lµ kÕt qu¶ cña chÝnh s¸ch æn ®Þnh n¨ng ®éng nh»m thóc ®Èy mét møc c«ng ¨n viÖc lµm cao. Nã x¶y ra do nh÷ng có sèc cung tiªu cùc hoÆc do viÖc c¸c c«ng nh©n ®ßi t¨ng l­¬ng cao h¬n g©y nªn. Tæng møc gi¸ c¶ P1 P2 P3 P4 1’ 2 3 4 Y Yn AD1 AD2 AD3 AD4 AS4 AS3 AS2 AS1 Y’ 1 2’ 3’ Lóc ®Çu nÒn kinh tÕ ë t¹i ®iÓm 1. Gi¶ ®Þnh c«ng nh©n ®ßi t¨ng l­¬ng do hä muèn t¨ng l­¬ng thùc tÕ hoÆc do hä dù ®o¸n l¹m ph¸t sÏ lªn cao nªn ®ßi t¨ng l­¬ng ®Ó khíp víi møc l¹m ph¸t. ¶nh h­ëng cña viÖc t¨ng ®ã t­¬ng tù nh­ mét có sèc cung tiªu cùc lµm ®­êng tæng cung di chuyÓn vµo ®Õn AS2. NÕu chÝnh s¸ch tµi chÝnh, tiÒn tÖ kh«ng thay ®æi th× nÒn kinh tÕ chuyÓn tíi ®iÓm 1’ s¶n phÈm sÏ gi¶m xuèng d­íi møc tû lÖ tù nhiªn trong khi gi¸ c¶ t¨ng lªn. Khi ®ã do s¶n phÈm gi¶m, thÊt nghiÖp t¨ng, c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch sÏ thøc hiÖn chÝnh s¸ch nh»m t¨ng ®­êng tæng cÇu ®Õn AD2, quay trë l¹i møc tû lÖ tù nhiªn cña s¶n phÈm t¹i ®iÓm 2 vµ møc gi¸ c¶ P2. NÕu viÖc t¨ng l­¬ng l¹i tiÕp tôc th× ®­êng tæng cung l¹i di chuyÓn vµo ®Õn AS3, thÊt nghiÖp l¹i ph¸t triÓn khi chuyÓn ®Õn ®iÓm 2’, c¸c chÝnh s¸ch n¨ng ®éng l¹i ®­îc sö dông ®Ó di chuyÓn ®­êng tæng cÇu ®Õn AD3 vµ ®­a nÒn kinh tÕ trë l¹i t×nh h×nh c«ng ¨n viÖc lµm ®Çy ®ñ víi møc gi¸ c¶ P3. NÕu qu¸ tr×nh nµy tiÕp tôc th× kÕt qu¶ sÏ lµ viÖc t¨ng liªn tôc cña møc gi¸ c¶, nghÜa lµ g©y l¹m ph¸t. NÕu l¹m ph¸t cÇu kÐo ®i liÒn víi thêi kú mµ thÊt nghiÖp thÊp h¬n møc tû lÖ tù nhiªn th× l¹m ph¸t chi phÝ ®Êy l¹i l¹i ®i liÒn víi nh÷ng thêi kú mµ thÊt nghiÖp cao h¬n møc tû lÖ tù nhiªn. Khi l¹m ph¸t cÇu kÐo g©y nªn tû lÖ l¹m ph¸t cao h¬n th× l¹m ph¸t dù tÝnh cuèi cïng sÏ t¨ng lªn lµm cho c«ng nh©n ®ßi t¨ng l­¬ng, nªn tiÒn l­¬ng thùc tÕ cña hä kh«ng gi¶m xuèng. V× vËy cuèi cïng l¹m ph¸t cÇu kÐo cã thÓ g©y nªn l¹m ph¸t phÝ ®Èy. 1.1.2.3. L¹m ph¸t do th©m hôt Ng©n s¸ch: ChÝnh phñ cã thÓ trang tr¶i th©m hôt ng©n s¸ch b»ng c¸ch b¸n tr¸i kho¶n cho c«ng chóng hoÆc t¹o ra tiÒn tÖ (hay in tiÒn). B¸n tr¸i kho¸n cho c«ng chóng kh«ng cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn c¬ së tiÒn tÖ vµ do ®ã ®Õn cung tiÒn tÖ, v× vËy nã sÏ kh«ng cã ¶nh h­ëng râ rµng ®Õn tæng cÇu vµ sÏ kh«ng cã l¹m ph¸t. Ng­îc l¹i viÖc t¹o ra tiÒn tÖ cã ¶nh h­ëng ®Õn tæng cÇu vµ cã thÓ g©y ra l¹m ph¸t. Th©m hôt ng©n s¸ch ®­îc trang tr¶i b»ng in tiÒn sÏ g©y ra l¹m ph¸t nÕu ng©n s¸ch th©m hôt trong mét thêi kú kh¸ dµi. Trong thêi kú ®Çu nÕu thiÕu hôt ®­îc trang tr¶i b»ng t¹o ra tiÒn tÖ th× cung tiÒn tÖ sÏ t¨ng lµm ®­êng tæng cÇu dÞch sang ph¶i vµ møc gi¸ c¶ t¨ng lªn. NÕu th©m hôt ng©n s¸ch vÉn x¶y ra trong thêi kú sau, cung tiÒn tÖ sÏ l¹i t¨ng lªn vµ ®­êng tæng cÇu l¹i di chuyÓn sang ph¶i lµm møc gi¸ c¶ t¨ng h¬n n÷a. Khi th©m hôt cßn dai d¼ng vµ chÝnh phñ ph¶i tin tiÒn ®Ó trang tr¶i th©m hôt ®ã th× qu¸ tr×nh nµy sÏ tiÕp tôc vµ ®­a ®Õn l¹m ph¸t kÐo dµi. Tuy nhiªn nÕu lµ th©m hôt t¹m thêi th× nã sÏ kh«ng g©y nªn l¹m ph¸t trong thêi kú th©m hôt x¶y ra, tiÒn tÖ sÏ t¨ng lªn ®Ó trang tr¶i th©m hôt. ViÖc di chuyÓn ra cña ®­êng cÇu sÏ lµm møc gi¸ c¶ t¨ng lªn trong thêi kú sau kh«ng cßn th©m hôt th× kh«ng cßn nhu cÇu in tiÒn n÷a. §­êng tæng cÇu sÏ kh«ng di chuyÓn n÷a, møc gi¸ c¶ sÏ kh«ng tiÕp tôc t¨ng. Nh­ vËy sù t¨ng lªn mét ®ît trong cung tiÒn tÖ do th©m hôt t¹m thêi chØ g©y nªn sù t¨ng lªn mét ®ît trong møc gi¸ c¶ vµ l¹m ph¸t kh«ng më réng. MÆc dï kÕt qu¶ lµ l¹m ph¸t nh­ng chÝnh phñ vÉn th­êng xuyªn trang tr¶i th©m hôt dai d¼ng b»ng t¹o thªm tiÒn. NÕu c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn bÞ th©m hôt ng©n s¸ch, hä kh«ng thÓ trang tr¶i b»ng ph¸t hµnh tr¸i kho¸n do kh«ng cã mét thÞ tr­êng vèn ph¸t triÓn nªn ph¶i dïng ®Õn c¸ch in tiÒn. KÕt qu¶ lµ khi bÞ th©m hôt nghiªm träng so víi GNP cña hä th× cung tiÒn tÖ t¨ng tr­ëng víi tû lÖ cao vµ g©y nªn l¹m ph¸t. Ng­îc l¹i ë nh÷ng n­íc ph¸t triÓn ®Æc biÖt lµ Mü do cã thÞ tr­êng chøng kho¸n nhµ n­íc ph¸t triÓn tèt nªn cã thÓ ph¸t hµnh nhiÒu tr¸i kho¸n ®Ó tµi trî th©m hôt. Tuy nhiªn kh«ng ph¶i th©m hôt t¹i Mü kh«ng cã nguy c¬ l¹m ph¸t bëi Fed cã thÓ cã môc tiªu ng¨n chÆn l·i suÊt cao. Khi chÝnh phñ ph¸t hµnh tr¸i kho¸n ®Ó tµi trî th©m hôt cã thÓ g©y nªn ¸p lùc víi l·i suÊt. Khi ®ã Fed cã thÓ mua tr¸i kho¸n ®Ó n©ng gi¸ tr¸i kho¸n vµ ng¨n chÆn l·i suÊt t¨ng, kÕt qu¶ lµ cung tiÒn t¨ng lªn vµ g©y ph¸t sinh l¹m ph¸t. 1.2.T¸c ®éng cña l¹m ph¸t. 1.2.1. T¸c ®éng ph©n l¹i cña c¶i vµ thu nhËp. T¸c ®éng ®Çu tiªn cña l¹m ph¸t lªn ®êi sèng kinh tÕ lµ lµm thay ®æi l·i suÊt. Vµ v× l·i suÊt nµy t¸c ®éng nhiÒu mÆt ®Õn thu nhËp, tiªu dïng vµ ®Çu t­, cho nªn th«ng qua l·i suÊt, l¹m ph¸t t¸c ®éng ®Õn nhiÒu khÝa c¹nh cña ®êi sèng kinh tÕ vÜ m« vµ vi m«. Khi gi¸ c¶ t¨ng lªn mét c¸ch bÊt th­êng, ng­êi mÊt lµ nh÷ng ng­êi ®ang n¾m c¸c tµi s¶n danh nghÜa, cßn ng­êi ®­îc lµ nh÷ng ng­êi cã c¸c kho¶n nî tÝnh theo c¸c gi¸ trÞ danh nghÜa. C¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång danh nghÜa ban trong viÖc mua hoÆc b¸n, cho vay hoÆc ®i vay,®Òu cã thÓ ®­îc viÕt ra cã tÝnh ®Çy ®ñ tíi l¹m ph¸t th«ng th­êng, nh­ng chóng kh«ng thÓ tÝnh tÝnh tíi l¹m ph¸t bÊt th­êng. 1.2.2.T¸c ®éng ®Õn tæng s¶n l­îng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ. L¹m ph¸t cã h¹i ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ do nã lµm sai lÖch nh÷ng tÝn hiÖu gi¸. NÕu l¹m ph¸t ë møc th«ng th­êng, gi¸ thÞ tr­êng cña mét hµng hãa t¨ng lªn th× c¶ ng­êi mua vµ ng­êi b¸n sÏ biÕt lµ ®· cã mét sù thay ®æi thùc sù trong t×nh h×nh cung hoÆc cÇu ®èi víi hµng hãa ®ã vµ hä cã ph¶n øng thÝch hîp. Ng­îc l¹i, nÕu l¹m ph¸t cao, tèc ®é t¨ng gi¸ tiªu dïng kh«ng ngõng thay ®æi, c¸c cöa hµng sÏ liªn tôc thay ®æi gi¸ niªm yÕt, ®iÒu nµy ®Õn l­ît nã, sÏ lµm cho nh÷ng thay ®æi trong gi¸ t­¬ng ®èi kh«ng thÓ nhËn ra ®­îc n÷a. NÒn kinh tÕ sÏ rèi lo¹n, ¶nh h­ëng lín ®Õn s¶n l­îng vµ viÖc lµm. Khi cã l¹m ph¸t cao, chi phÝ c¬ hoojicuar viÖc gi÷ tiÒn ca buéc d©n chóng gi¶m bít l­îng tiÒn thùc tÕ ®ang gi÷. X· héi ph¶i dïng mét sè l­îng nguån lùc lín h¬n vµo viÖc thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng giao dÞch kinh doanh vµ do ®ã cßn Ýt nguån lùc h¬n dµnh cho viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu dïng hµng hãa, dÞch vô. Mäi ng­êi sÏ ®i ®Õn ng©n hµng nhiÒu h¬n, sÏ “mßn giµy’’ vµ tiªu tèn thêi gian quý gi¸. Chóng ta gäi hiÖn t­îng nµy lµ chi phÝ giµy da cña l¹m ph¸t cao. Nh­ng ®©y kh«ng ph¶i lµ nh÷ng chi phÝ duy nhÊt do l¹m ph¸t g©y ra. Chi phÝ thùc ®¬n cña l¹m ph¸t lµ mét vÝ dô ®iÓn h×nh. Chi phÝ thùc ®¬n cña l¹m ph¸t chÝnh lµ nguån vËt ch¸t cÇn thiÕt ®Ó in l¹i c¸c biÓu gi¸ khi gi¸ c¶ thay ®æi. Ch¼ng h¹n, c¸c nhµ hµng ph¶i lµm l¹i thùc ®¬n, c¸c c«ng ty du lÞch ph¶i lµm l¹i b¶ng gi¸, c¸c h·ng vËn t¶i cÇn ph¶i ®iÒu chØnh l¹i gi¸ c­íc... §Êy lµ ch­a kÓ ®Õn viÖc gi¸ trÞ thùc tÕ cña c¸c qu¸ tr×nh l­¬ng bæng vµ phóc lîi cña nhµ n­íc bÞ xãi mßn nÆng nÒ khi l¹m ph¸t t¨ng lªn. Gi¸ trÞ thùc tÕ cña c¸c bËc l­¬ng, c¸c kho¶n tiÒn h­u trÝ, tiÒn trî cÊp suy gi¶m nghiªm träng khi mµ gi¸ cña mäi hµng hãa bÞ ®éi lªn hµng ngµy. Ngoµi nh÷ng hËu qu¶ do l¹m ph¸t g©y ra, th× l¹m ph¸t ë nh÷ng møc thÊp nhÊt ®Þnh nµo ®ã l¹i trë thµnh cÇn thiÕt ®èi víi nh÷ng n­íc ®ang ph¸t triÓn.T¸c ®éng ph©n bæ l¹i nguån lùc.T¸c ®éng ph©n bæ l¹i nguån lùc cña l¹m ph¸t liªn quan ®Õn sù mÊt c©n ®èi trong c¬ cÊu cña nÒn kinh tÕ khi muèn t¨ng tr­ëng cao nh­ng l¹i tån t¹i nhiÒu khiÕm khuyÕt, h¹n chÕ, vµ yÕu kÐm. T×nh tr¹ng mÊt c©n ®èi lín th­êng xuÊt hiÖn lµ mÊt c©n ®èi gi÷a cÇu vµ cung l­¬ng thùc-thùc phÈm (cung th× nhá h¬n cÇu). gi÷a xuÊt khÈu-nhËp khÈu(ngo¹i tÖ cã h¹n do nhËp khÈu nhiÒu h¬n xuÊt khÈu), ng©n s¸ch th©m hôt vµ bÞ h¹n chÕ do thu ®­îc Ýt nh­ng nhu cÇu chi tiªu cao. §Ó kiÓm so¸t l¹m ph¸t cÇn ph¶i lo¹i bá ®­îc nh÷ng mÊt c©n ®èi trªn,.B»ng c¸ch nµy l¹m ph¸t ®· gãp phÇn ®iÒu chØnh c¬ cÊu cña nÒn kinh tÕ, ph©n bæ l¹i nguån lùc mét c¸ch hîp lÝ h¬n, t¨ng hiÖu qu¶ cña s¶n xuÊt cña nÒn kinh tÕ. Ch­¬ng 2:Thùc tr¹ng l¹m ph¸t ë ViÖt Nam. 2.1.Thùc tr¹ng l¹m ph¸t ë ViÖt Nam. 2.1.1.Thêi k× tr­íc ®æi míi.(tr­íc 1986) NÒn kinh tÕ vËn hµnh theo c¬ chÕ kÕ ho¹ch hãa tËp trung quan liªu bao cÊp nªn vÊn ®Ò gi¸ c¶ ch­a chÞu t¸c ®éng cña qui luËt thÞ tr­êng vµ do ®è l¹m ph¸t kh«ng xuÊt hiÖn. Tuy nhiªn, giai ®o¹n 1976-1985, nÒn kinh tÕ cã nhiÒu biÓu hiÖn suy tho¸i, khñng ho¶ng va l¹m ph¸t. Thêi k× nµy, vay nî tõ n­íc ngoµi chiÕm 38,2% tæng sè thu ng©n s¸ch nhµ n­íc vµ b»ng 61,9% tæng sè thu trong n­íc. Béi chi ng©n s¸ch nhµ n­íc vµo n¨m 1980 lµ 18,1% vµ n¨m 1985 lµ 36,6% so víi GDP. §©y lµ t×nh tr¹ng ®Êt n­íc lµm kh«ng ®ñ ¨n, t×nh h×nh kinh tÕ, x· héi khã kh¨n kh«ng kÓ xiÕt. 2.1.2.Thêi k× b¾t ®Çu ®æi míi(1986-1990) B­íc sang thêi k× ®æi míi, nÒn kinh tÕ n­íc ta ®· ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu quan träng. sau §H §¶ng 6 cuéc ®æi míi ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®Çu b­íc ®Çu rÊt ®¸ng khÝch lÖ nhÊt lµ tõ n¨m 1989. Tuy nhiªn, ®©y vÉn lµ thêi k× khñng ho¶ng kinh tÕ-x· héi, kinh tÕ ph¸t triÓn chËm vµ bÊt æn ®Þnh. Trong giai ®o¹n nµy hÇu hÕt c¸c c©n ®èi lín ®Òu c¨ng th¼ng:Th©m hôt ng©n s¸ch ë møc 8% so víi GDP, l¹m ph¸t phi m· ®· ®­îc ®Èy lïi song vÉn cßn rÊt cao. 2.1.3.Thêi k× kinh tÕ ®i vµo æn ®Þng(1991-1995) Giai ®o¹n 1991-1995, t×nh h×nh kinh tÕ-x· héi n­íc ta cã nhiÒu chuyÓn biÕn tÝch cùc, tèc ®é t¨ng tr­ëng ®¹t kh¸ cao, liªn tôc vµ toµn diÖn, nÒn kinh tÕ b¾t ®Çu v­ît qua khñng ho¶ng vµ ®i vµo æn ®Þnh. Tæng s¶n phÈm trong n­íc vµ ngoµi n­íc t¨ng h¬n 8,2% , v­ît tréi h¬n so víi tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n tr­íc ®ã, æn ®Þnh vµ liªn tôc, t¨ng tr­ëng tõ b¶n th©n nÒn kinh tÕ Ýt dùa vµo bao cÊp vµ trî lùc tõ n­íc ngoµi. L¹m ph¸t b¾t ®Çu ®­îc ®Èy lïi. 2.1.4.Thêi k× nÒn kinh tÕ cã dÊu hiÖu tr× trÖ.(1996-2000) B­íc sang giai ®o¹n 1996-2000, t×nh h×nh kinh tÕ x· héi ®i vµo thÕ æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn. Tuy nhiªn khñng ho¶ng kinh tÕ khu vùc ®· cã t¸c ®éng kh«ng nhá ®Õn nÒn kinh tÕ n­íc ta. NÒn kinh tÕ ph¶i ®ãi mÆt víi nh÷ng th¸ch thøc quyÕt liÖt tõ nh÷ng yÕu tè kh«ng thuËn lîi tõ bªn ngoµi vµ thiªn tai liªn tiÕp ë trong n­íc. §iÓm ®Æc biÖt trong thêi k× nµy lµ ®i cïng víi tèc ®é t¨ng tr­ëng nÒn kinh tÕ cã chiÒu h­íng ch÷ng l¹i vµ ®i xuèng th× tØ lÖ l¹m ph¸t d­íi møc kiÓm so¸t vµ chuyÓn sang xu thÕ thiÓu ph¸t. 2.1.5.Thêi k× nÒn kinh tÕ cã b­íc ph¸t triÓn míi(2001-204) Víi môc tiªu t¨ng tr­ëng kinh tÕ nhanh, bÒn v÷ng vµ æn ®Þnh, trong bèn n¨m 2001-2004, nÒn kinh tÕ ®· ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu kh¶ quan. Tèc ®é t¨ng tr­ëng t­¬ng ®èi cao, mäi mÆt cña ®êi sèng x· héi ®­îc c¶i thiÖn vµ ph¸t triÓn:TØ lÖ l¹m ph¸t c¸c n¨m giai ®o¹n nµy còng t¨ng dÇn lªn tõ 0,6% n¨m 2000 lªn 9,5% n¨m 2004 (n¨m 2001, chØ sè gi¸ ë møc 0,8%, 2002 lµ 4%, n¨m 2003 lµ 3,0%). Tuy nhiªn, bªn c¹nh sù ph¸t triÓn m¹n cña nÒn kinh tÕ, n¨m 2004, chØ sè gi¸ tiªu dïng lµ 9,5%, møc t¨ng cao nhÊt trong 9 n¨m qua vµ còng lµ n¨m ®Çu tiªn kÓ tõ n¨m 1999, tØ lÖ l¹m ph¸t v­ît ng­ìng do quèc héi ®Ò ra(5%). 2.1.6.L¹m ph¸t trong n¨m 2004, 2005 C©u chuyÖn l¹m ph¸t trë l¹i trë vµo n¨m 2004, chØ míi th¸ng 2 th× nã b¾t ®Çu t¨ng vät mét c¸ch kh«ng ngê lªn 4,2%sau h¬n 10 n­m yªn ¾ng, l¹m ph¸t tiÕp tôc t¨ng cho ®Õn nh÷ng th¸ng cuèi cïng cña n¨m råi dõng l¹i ®ét ngét ë møc 9,5%.Vµ l¹m ph¸t kh«ng chØ nh­ c¬n giã tho¶ng qua, n¨m 2005, tØ lÖ l¹m ph¸t ë møc 8,5%.Nguyªn nh©n g©y nªn l¹m ph¸t kh«ng chØ do ¶nh h­ëng cña gi¸ c¶ thÕ giíi t¨ng, gi¸ dÇu th« vÉn kh«ng ngõng gia t¨ng vµ dÞch cóm gia cÇm vÉn ch­a ®­îc gi¶i trõ. LÝ lÏ thø hai cho r»ng l¹m ph¸t b¾t nguån tõ tiÒn tÖ, nghÜa lµ sù t¨ng cung tiÒn mét c¸ch qu¸ møc. ë c¸ch lÝ gi¶i nµy, dï bÊt cø gi¸ c¶ cña lo¹i hµng hãa nµo cã t¨ng th× gi¸ c¶ cña hµng hãa nµo ®ã ph¶i gi¶m xuèng nÕu l­îng tiÒn trong nÒn kinh tÕ lµ kh«ng ®æi. Vµ bÊt cø tr­êng hîp nµo g©y t¨ng gi¸ ®Òu b¾t nguån tõ nguyªn nh©n tiÒn tÖ.B»ng c¶ hai c¸ch ®o c¬ b¶n bæ sung cho nhau lµ khèi l­îng tÒn m¹n vµ khèi l­îng tiÒn tÖ b¬m ra cho nÒn kinh tÕ ®Òu cho thÊy tèc ®é t¨ng hµng n¨m lµ qu¸ cao vµ tro ng mét thêi gian dµi. LËp luËn nµy cßn thuyÕt phôc h¬n khi ®Æt c©u hái so s¸nh l¹m ph¸t ViÖt Nam so víi c¸c n­íc cã hßa c¶nh t­¬ng tù. 2.2.C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn l¹m ph¸t. L¹m ph¸t cã xu h­íng thÊp xuèng, sau 4 th¸ng míi cã 3%, thÊp h¬n cïng k× 2 n¨m tr­íc. §øng tr­íc t×nh h×nh nµy, nhiÒu ng­êi ®· cho r»ng kh«ng cã g× ph¶i phµn nµn vÒ møc l¹m ph¸t hiÖn nay vµ cã thÓ yªn t©m vÒ møc l¹m ph¸t n­m 2006.Quan ®iÓm nµy kh«ng ph¶i kh«ng cã c¬ së khi xem xÐt c¸c yÕu tè t¸c ®éng ®Õn l¹m ph¸t trong thêi gian qua.Tèc ®é t¨ng vèn huy ®éng tiÕp tôc cao h¬n tèc ®é t¨ng d­ nî tÝn dông, cã nghÜa lµ tiÒn trong l­u th«ng vµo ng©n hµng th­¬ng m¹i nhiÒu h¬n tiÒn trong ng©n hµng th­¬ng m¹i ra l­u th«ng, lµm gi¶m søc Ðp ®èi víi viÖc t¨ng gi¸ tiªu dïng. Do thuÕ suÊt thuÕ nhËp khÈu ®­îc c¾t gi¶m theo cam kÕt héi nhËp víi c¸c n­íc trong khu vùc, nªn hµng hãa tõ c¸c n­íc nµy nhËp khÈu vµo n­íc ta sÏ t¨ng lªn vÒ mÆt l­îng vµ gi¸ c¶ gi¶m xuèng, lµm gi¶m søc Ðp ®èi víi viÖc t¨ng gi¸ tiªu dïng. Do cã mét l­îng tiÒn kh«ng nhá trong l­u th«ng trong thêi gian qua ®­îc thi hót vµo c¸c lo¹i hµng hãa dÞch vô kh«ng ph¶i lµ hoµng hãa, dÞch vô tiªu dïng mµ gi¸ c¶ nh÷ng mÆt hµng nµy cã tèc ®é t¨ng phi m· nªn còng lµm gi¶m søc Ðp ®èi víi viÖc t¨ng gi¸ c¸c lo¹i hµng hãa dÞch vô tiªu dïng. Tuy t¨ng thÊp h¬n cïng k×, nh­ng l¹m ph¸t vÉn kh«ng thÓ coi th­êng. C¬ së c¶nh b¸o trªn lµ diÔn biÕn cña nh÷ng yÕu tè t¸c ®éng ®Õn gi¸ c¶ trong thêi gian tíi. Mét lµ mét l­îng tiÒn qu¸ lín võa qua ®· ®­îc dån vµo c¸c c¬n sè gi¸ vµng, gi¸ c¶ cæ phiÕu sÏ chuyÓn sang chi dïng cho ®êi sèng khi nh÷ng c¬n sèt nµy gi¶m thiÖt hoÆc bong bãng bÞ x× h¬i. Gi¸ vµng dï sÏ cßn diÔn biÕn phøc t¹p theo sù biÕn ®éng gi¸ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi, theo chiÒu h­íng r¨ng c­a lóc t¨ng lóc gi¶m, sÏ lµm cho c¸c nhµ ®Çu t­ mua vµo lóc gi¸ thÊp, b¸n vµo lóc gi¸ cao, nh­ng có ®Çu t­ võa qua ®· lµm cho nhµ ®Çu t­ Ýt vèn mµ l¹i ch¹y theo phong trµo nªn thua lç nÆng. Hai lµ gi¸ x¨ng dÇu thÕ giíi hiÖn ë møc 70USD mét thïng, ®· cã lóc v­ît qua møc 75USD mét thïng cao nhÊt tÝnh tõ 1983 ®Õn nay, nÕu t×nh h×nh h¹t nh©n ë Iran diÔn biÕn phøc t¹p h¬n th× cã thÓ cßn t¨ng cao h¬n n÷a,. Sau khi ®· gi¶m thuÕ suÊt thuÕ nhËp khÈu x¨ng dÇu xuèng cßn 0%, nh­ng hiÖn nay gi¸ x¨ng dÇu cña n­íc ta ®· t¨ng ë møc kh¸ cao. X¨ng dÇu lµ ®Çu vµo cña hÇu hÕt c¸c ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh vµ chi tiªu cña c¸c hé gia ®×nh. Khi x¨ng dÇu t¨ng sÏ cã t¸c ®éng d©y chuyÒn ®Õn mÆt b»ng gi¸ c¶ hµng hãa dÞch vô nãi chung vµ mÆt hµng tiªu dïng nãi riªng. Ba lµ tiÒn l­¬ng doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi t¨ ng lªn, tiÕp ®Ðn sÏ lµ khu vùc doanh nghiÖp cña khu vùc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, råi ®Õn khu vùc hµnh chÝnh....sÏ t¹o lªn søc Ðp lªn gi¸ tiªu dïng. Ch­¬ng 3:C¸c biÖn ph¸p kiÒm chÕ l¹m ph¸t . 3.1. C¸c biÖn ph¸p kinh tÕ chung. -TiÕp tôc hoµn thµnh c¸c nh©n tè trong quan hÖ cña nÒn kinh tÕ( c¶i c¸ch doanh nghiÖp, ng©n s¸ch, thuÕ, hÖ thèng ng©n hµng) víi môc tiªu h×nh thµnh c¸c quan hÖ thÞ tr­êng minh b¹ch vµ b×nh ®¼ng. -CÇn cã sù ®iÒu chØnh ®Þnh h­íng chÝnh s¸ch kinh tÕ mét c¸ch hîp lÝ-®Æt môc tiªu kiÓm so¸t l¹m ph¸t trong dµi h¹n lªn trªn môc tiªu t¨ng tr­ëng kinh tÕ.. -Mét biÖn ph¸p chèng l¹m ph¸t hµng ®Çu lµ huy ®éng triÖt ®Ó c¬ së vËt chÊt vµ lao ®éng hiÖn cã, phôc håi qu¸ tr×nh ®Çu t­, tËp trung nguån vèn vµo c¸c dù ¸n ­u tiªn.. 3.2.ChÝnh s¸ch tµi khãa. ChÝnh s¸ch tµi khãa còng ®Æc biÖt quan träng ®èi víi æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ còng nh­ kiÒm chÕ l¹m ph¸t. VÒ phÝa chÝnh phñ, cã thÓ ®iÒu tiÕt b»ng c¸ch gi¶m thuÕ nhËp khÈu. VÝ dô c¾t gi¶m thuÕ nhËp khÈu mét sè mÆt hµng, thuÕ xuÊt b»ng 0%, hoÆc xuÊt Quü dù tr÷ quèc gia ®Ó æn ®Þnh gi¸ c¶. Tuy nhiªn ®ay chØ lµ biÖn ph¸p t×nh thÕ, nÕu vÒ l©u dµi cø tiÕp tôc xuÊt ng©n s¸ch ra bï lç thÕ nµy sÏ cµng lµm mÐo mã gi¸ c¶ trong n­íc, t¹o ®iÒu kiÖn xuÊt lËu qua biªn giíi t¸c ®éng tiªu cùc ®Õn ng©n s¸ch quèc gia, t¸c ®éng tiÒm Èn g©y nguy c¬ l¹m ph¸t. Do ®è nhµ n­íc ph¶i cã biÖn ph¸p th¾t chÆt tµi chÝnh, h¹n chÕ nh÷ng kho¶n chi bï lç ®Ó gi¶m g¸nh nÆng cho ng©n s¸ch nhµ n­íc. Kiªn quyÕt gi÷ v÷ng møc béi chi ng©n s¸ch nhµ n­íc ë møc hîp lÝ so víi GDP trªn c¬ së phÊn ®Êu t¨ng thu, tiÕt kiÖm chi, n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t­, tr¸nh l·ng phÝ, chèng thÊt tho¸t tro ng x©y dùng c¬ b¶n, chèng tham nhòng mét c¸ch quyÕt liÖt. T¨ng tû lÖ thu ng©n s¸ch nhµ n­íc b»ng c¸c biÖn ph¸p khai th¸c c¸c nguån thu, tÝch cùc chèng thÊt thu. TriÖt ®Ó thùc hiÖn tèt c¸c ph¸p leejnhveef thùc hµnh tiÕt kiÖm chèng l·ng phÝ vµ chèng tham nhòng, kiÓm so¸t chÆt chÏ chi th­êng xuyªn, c¾t bá c¸c kho¶n chi ch­a thËt cÇn thiÕt. 3.3.ChÝnh sach tiÒn tÖ tÝn dông. 3.3.1.KiÓm so¸t cung tiÒn. Ng©n hµng trung ­¬ng ®Ó æn ®Þnh søc mua cña ®ång tiÒn, chèng vµ kiÓm so¸t l¹m ph¸t do sö dông c¸c chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ®Ó qu¶n lý viÖc cung øng tiÒn tÖ phï hîp víi tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ, kiÓm so¸t l¹m ph¸t. Do ®è chÝnh phñ ph¶i thùc thi c¸c chÝnh s¸ch tiÒn tÖ thËn träng, hîp lÝ, song ph¶i ®iÒu chØnh kÞp thêi linh ho¹t theo tÝn hiÖu thÞ tr­êng, gãp phÇn kiÒm chÕ l¹m ph¸t khi gi¸ c¶ biÕn ®éng. Trong gi¶i ph¸p nµy chÝnh phñ quan t©m ®Õn c¸c vÊn ®Ò sau: 3.3.1.1.Cung øng tiÒn cña chÝnh phñ. ViÖc ph¸t hµnh tiÒn cña chÝnh phñ ph¶i dùa trªn c¬ së vÒ tæng ph­¬ng tiÖn thanh to¸n ë møc ®é hîp lÝ. V× vËy ho¹t ®éng cung øng tiÒn tÖ cña ng©n hµng trung ­¬ng ph¶i phÇn nµo ®éc lËp víi c¸c ho¹t ®éng tµi chÝnh cña chÝnh phñ, vµ kh«ng ®­îc cung øng tiÒn tÖ qu¸ nhiÒu ®Ó chi cho ng©n s¸ch nhµ n­íc, cã nh­ vËy th× ho¹t ®éng cña ng©n hµng trung ­¬ng míi ®em l¹i hiÖu qu¶ ph¸t triÓn kinh tÕ, kiÓm so¸t l¹m ph¸t. §Ó thùc hiÖn tèt qu¸ tr×nh cung øng cho nÒn kinh kinh tÕ, ng©n hµng trung ­¬ng sö dông linh ho¹t c¸c c«ng cô sau: 3.3.1.2.ThÞ tr­êng më:§iÒu chØnh cung tiÒn hîp lÝ th«ng qua mua b¸n tr¸i phiÕu, tr¸i kho¸n cña chÝnh phñ. Khi x¶y ra l¹m ph¸t, chÝnh phñ muèn gi¶m cung tiÒn th× chÝnh phñ cã thÓ b¸n tr¸i kho¸n ®Ó gi¶m cung tiÒn trong d©n c­, gi¶m cung tiÒn trong nÒn kinh tÕ. 3.3.1.3.Ho¹t ®éng cho vay vµ t¸i cÊp vèn t¹i c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i: HÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ mét c«ng cô rÊt quan träng cña chÝnh phñ ®Ó chÝnh phñ cung øng vèn ra nÒn kinh tÕ nhê vµo hÖ sè nh©n tiÒn tÖ. Do ®ã chÝnh phñ muèn gi¶m cung øng tiÒn trong nÒn kinh tÕ th× ph¶ th¾t chÆt viÖc cho vaycuar c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ ho¹t ®éng t¸i cÊp vèn cho nã. 3.3.2.KiÓm so¸t qu¸ tr×nh t¹o tiÒn cña ng©n hµng th­¬ng m¹i. Ng©n hµng th­¬ng m¹i cã vai trß quyÕt ®Þnh trong qu¸ tr×nh cung øng tiÒn. Do ®ã chÝnh phñ ph¶i kiÓm so¸t ho¹t ®éng cña ng©n hµng th­¬ng m¹i ®Ó t¹o ra ®­îc møc cung øng tiÒn hîp lÝ, qua viÖc sö dông c¸c c«ng cô sau: 3.3.2.1.Ap dông l·i suÊt chiÕt khÊu vµ t¸i chiÕt khÊu. ViÖc sö dông l·i suÊt chiÕt khÊu vµ t¸i chiÕt khÊu hîp lý sÏ ®iÒu chØnh ®­îc l­îng tiÒn mµ ng©n hµng th­¬ng m¹i sÏ ®i vay cña ng©n hµng trung ­¬ng ®Ó cung øng trong nÒn kinh tÕ. Muèn kiÓm so¸t l¹m ph¸t ng©n hµng trung ­¬ng cã thÓ t¨ng l·i suÊt nµy ®Ó h¹n chÕ l­îng tiÒn cho vay. §ång thêi l·i suÊt nµy ®­îc thùc hiÖn gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ tÝn dông vµ lµm c¬ së ®Ó ®iÒu hµnh l·i suÊt thÞ tr­êng. 3.3.2.2.Tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc t¹i c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. Chóng ta cã thÓ gi¶m l­îng tiÒn cung øng b»ng c¸ch t¨ng tû lÖ dù tr÷ t¹i c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. 3.3.2.3.Quy ®Þnh h¹n møc tÝn dông cho ng©n hµng th­¬ng m¹i. §Ó kiÓm so¸t ®­îc l­îng vèn cung øng trong nÒn kinh tÕ mét c¸ch hiÖu qu¶ ng©n hµng trung ­¬ng buéc ph¶i kiÓm so¸t ng©n hµng th­¬ng m¹i.Vµ do ®ã ngoµi c¸c chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, ng©n hµng trung ­¬ng yªu cÇu c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p vÒ tÝn dông ®Ó cung øng vèn hiÖu qu¶ cho nÒn kinh tÕ tr¸nh g©y ra t×nh tr¹n “tÝn dông nãng” lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn l¹m ph¸t.Ng©n hµng th­¬ng m¹i ph¶i thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p sau: -Ng©n hµng th­¬ng m¹i huy ®éng vè tõ thÞ tr­êng trong n­íc vµ khai th¸c hiÖu qu¶ nguån vèn tµi trî cña n­íc ngoµi mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Ng©n hµng th­¬ng m¹i ph¶i thùc hiÖn ®ång thêi viÖc cho vay sao cho vèn ®­îc sö dông hîp lý, tËp trung cho vay c¸c dù ¸n träng ®iÓm, kh¶ thi. -Thùc hiÖn ho¹t ®éng cho vay cã hiÖu qu¶ th«ng qua c¸c biÖn ph¸p qu¶n trÞ rñi ro trong hoµn tr¶ vèn cña ng­êi ®i vay, ph¶i xem xÐt vµ ®­a ra c¸c quy ®Þnh hîp lý vÒ ng­êi ®i vay thÕ chÊp tµi s¶n, sè d­ bï, xem xÐt quy m« cña c¸c doanh nghiÖp. -NHTW quy ®Þnh møc tÝn dông mµ ng©n hµng th­¬ng m¹i ®­îc phÐp cung øng tèi ®a trong nÒn kinh tÕ tr¸nh t×nh tr¹ng g©y ra hiÖn t­îng cung øng tiÒn qu¸ lín cña ng©n hµng th­¬ng m¹i cho nÒn kinh tÕ. -Khèng chÕ d­ nî trong nÒn kinh tÕ mét møc ®é võa ph¶i, n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông. -Qu¶n trÞ l·i suÊt :§Ó l·i suÊt ®­îc ®iÒu hµnh mét c¸ch linh ho¹t, theo s¸t cung cÇuvèn phôc vô ph¸t triÓn vµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ, ®ång thêi kiÒm chÕ ®­îc l¹m ph¸t. -MÆt kh¸c mét quy t¾c trong qu¶n trÞ gãp phÇn lµm gi¶m l¹m ph¸t thµnh c«ng lµ ¸p dông l·i suÊt thùc d­¬ng.§©y lµ mét ph­¬ng ph¸p trong ®iÒu hµnh nÒn kinh tÕ v× nh­ vËy th× c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i míi huy ®éng ®­îc vèn gi¶m bít tiÒn ngoµi l­u th«ng, ®­a ®Õn tæng cung tiÒn tÖ trªn thÞ tr­êng nhá h¬n tæng cung tiÒn tÖ, kÕt qu¶ lµ lµm gi¶m l¹m ph¸t. KÕt LuËn. Trong khu«n khæ c¸c vÊn ®Ò ®· ph©n tÝch ë trªn, bµi viÕt ®· tr×nh bµy nh÷ng vÊn ®Ì c¬ b¶n vµ më réng vÒ l¹m ph¸t còng nh­ viÖc kiÓm so¸t l¹m ph¸t ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. ViÖt Nam võa ra nhËp tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi WTO vµ ®¨ng cai tæ chøc héi nghÞ APEC th¸ng 11 võa qua. Nh­ vËy sau h¬n 20 n¨m ®æi míi, ViÖt Nam ®ang dÇn kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ cña m×nh trªn tr­êng quèc tÕ. ChÝnh v× thÕ, kiÒm chÕ l¹m ph¸t, thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ ®ang lµ mét nhiÖm vô hÕt søc quan träng cña mét nÒn kinh tÕ ®ang cßn trªn ®µ ph¸t triÓn nh­ n­íc ta. Qua bµi viÕt, phÇn nµo gióp chóng ta hiÓu vµ n¾m mét c¸ch c¬ b¶n vÒ l¹m ph¸t, ®ång thêi ph¶n ¸nh ®­îc t­¬ng ®èi ®Çy ®ñ vÒ nguyªn nh©n vµ c¸c biÖn ph¸p nh»m kiÒm chÕ l¹m ph¸t ë ViÖt Nam. MÆc dï ®· cè g¾ng t×m hiÓu c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn l¹m ph¸t phôc vô cho ®Ò ¸n, song víi tr×nh ®é cßn nhiÒu h¹n chÕ nªn bµi viÕt kh«ng tr¸nh khái thiÕu sãt vµ ch­a ph¶n ¸nh ®­îc hÕt mäi mÆt cña vÊn ®Ò liªn quan ®Õn l¹m ph¸t. Em rÊt mong nhËn ®­îc ý kiÕn ®ãng gãp cña thÇy ®Ó nh»m lµm bµi viÕt hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy §µo V¨n Hïng ®· h­íng dÉn em lµm ®Ò tµi nµy.  Tµi liÖu tham kh¶o. 1.Gi¸o tr×nh kinh tÕ vÜ m«-Bé m«n kinh tÕ vÜ m«-NXB Lao ®éng x· hé-2005. 2.Niªn gi¸m thèng kª c¸c n¨m 1999,2001,2002,2003,2004.Nxb Thèng kª. 3.NhËn d¹ng vµ dù b¸o l¹m ph¸t ë ViÖt Nam n¨m 2004 –._.