Thực trạng hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty cổ phần Công nghệ Viễn thông VITECO

xuất kinh doanh HSLD : Hệ số lương khoán QTL : Quỹ tiền lương LỜI MỞ ĐẦU Trong quản lý kinh tế, chúng ta thấy quản lý con người là vấn đề cốt lõi nhất, cũng đồng thời là vấn đề tinh tế, phức tạp nhất. Khai thác được những tiềm năng của nguồn lực con người chính là chìa khoá để mỗi doanh nghiệp đạt được thành công trong sản xuất kinh doanh. Để tạo ra động lực to lớn, giải phóng được sức sản xuất, trước hết cần có quỹ tiền lương đủ lớn để chi trả cho người lao động. Tuy nhiên, việc quản lý, phân phối quỹ tiền lương đó theo cách thức nào sao cho công bằng, hợp lý, đúng luật pháp, kích thích tinh thần hăng say làm việc và khả năng sáng tạo của mọi người lao động, phát huy tác dụng đòn bẩy kinh tế của tiền lương trong sản xuất, đồng thời đảm bảo sản xuất kinh doanh có lãi, lại là một vấn đề không đơn giản đối với các doanh nghiệp. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải tìm được một phương thức quản lý, hạch toán tiền lương phù hợp, tuân thủ quy định của Nhà nước về chính sách đãi ngộ, nhưng cũng phải có những ứng dụng sáng tạo căn cứ vào thực tế sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp. Công ty Cổ phần Công nghệ Viễn thông VITECO là đơn vị thuộc Tổng Công ty Bưu chính Viễn thông Việt Nam, đơn vị có nhiều đóng góp nỗ lực cho sự phát triển vượt bậc của ngành Bưu điện. Ngay từ những ngày đầu thành lập, Công ty Cổ phần Công nghệ Viễn thông VITECO đã tự khẳng định được mình trên thương trường. Công ty đã có những bước đi vững chắc, phát triển một cách toàn diện và nhanh chóng hội nhập vào mạng lưới thông tin quốc gia, quốc tế. Những thành tựu của Ngành Bưu chính Viễn thông nói chung và của Công ty Cổ phần Công nghệ Viễn thông VITECO nói riêng đã góp phần to lớn vào công cuộc xã hội hoá thông tin của đất nước . Qua thời gian thực tập tại Công ty Cổ phần Công nghệ Viễn thông VITECO, tôi đã có điều kiện củng cố, tích luỹ, làm sáng tỏ những kiến thức tiếp thu được trong nhà trường về cách thức tổ chức, nội dung trình tự công tác kế toán trong các doanh nghiệp. Đồng thời, quá trình thực tập tốt nghiệp đã giúp tôi có thêm những kiến thức thực tế về lĩnh lực mà tôi mong muốn được tìm hiểu kỹ hơn. Đó là vấn đề hạch toán kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương. Nội dung bản chuyên đề thực tập tốt nghiệp này ngoài lời mở đầu và kết luận bao gồm 3 phần: Phần I. Tổng quan về Công ty Cổ phần Công nghệ Viễn thông VITECO Phần II. Thực trạng hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty Cổ phần Công nghệ Viễn thông VITECO. Phần III. Một số giải pháp hoàn thiện hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty Cổ phần Công nghệ Viễn thông VITECO. Vì lĩnh vực nghiên cứu này còn mới mẻ đối với bản thân tôi cho nên bản báo cáo này không tránh khỏi những thiếu sót. Tôi xin chân thành cảm ơn và rất mong nhận được sự chỉ bảo, hướng dẫn của các thầy cô trong Khoa Kế toán. Tôi xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo, Phòng Kế toán Tài chính và Phòng Tổ chức Hành chính của Công ty Cổ phần Công nghệ Viễn thông VITECO đã tạo mọi điều kiện để tôi hoàn thành chuyên đề thực tập tốt nghiệp của mình tại Công ty. Tôi cũng xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc của mình đối với sự hướng dẫn, chỉ bảo nhiệt tình của thầy giáo Thạc sỹ Nguyễn Hữu Đồng đã giúp tôi hoàn thành Chuyên đề tốt nghiệp này. PHẦN I TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN CÔNG NGHỆ VIỄN THÔNG - VITECO 1.1 QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN CÔNG NGHỆ VIỄN THÔNG. Quá trình hình thành nên Công ty Cổ phần Công nghệ Viễn thông Từ giữa những năm 80, trước xu thế phát triển như vũ bão của cuộc cách mạng công nghệ thông tin và viễn thông, ngành bưu điện đã nhận thức đúng đắn nhiệm vụ và chức năng của mình, do đó đã đặt ra yêu cầu phát triển cấp bách mạng lưới viễn thông Việt Nam. Lãnh đạo tổng cục bưu điện đã hoạch định chiến lược phát triển ngành và có nhiều cố gắng để hình thành dây chuyền sản xuất tổng đài kĩ thuật số Việt Nam. Theo các văn kiện đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 6, và gần đây là lần thứ 9, Đảng ta đã thực hiện chính sách đổi mới, khẳng định phát triển kinh tế đất nước theo hướng nền kinh tế thị trường có định hướng xã hội chủ nghĩa. Trong những năm qua ngành bưu điện đã đạt được những thành tích ban đầu rất quan trọng trong nhiều lĩnh vực. Thực tiễn của quá trình hợp tác quốc tế trong lĩnh vực kinh tế đối ngoại giữa ngành Bưu Điện Việt Nam với các tập đoàn thương mại, công nghiệp nước ngoài để trang bị kỹ thuật mới, công nghệ cao đã đem lại những kết quả và kinh nghiệm hết sức khả quan. Các kết quả đó không chỉ riêng trong phạm vi kinh tế, tài chính mà còn có trong phạm vi khác như nâng cao chất lượng mạng lưới, khả năng phục vụ thông tin, đào tạo đội ngũ cán bộ làm tiền đề cho quá trình tiếp nhận công nghệ, kỹ thuật tiên tiến để phát triển ngành công nghiệp bưu điện. Công việc đó càng cần thiết nhất là sau thời gian thực hiện các hợp đồng thương mại dưới dạng mua, nhập thiết bị, trợ giúp kỹ thuật hoặc đề án "chìa khoá trao tay" như đề tài vệ tinh mặt đất Intelal A, B tại Hà Nội, Đà Nẵng, thành phố Hồ Chí Minh, tổng đài E-10B Hà Nội, tổng đài điện tử TDX-1B tại Hải Phòng, Quảng Ninh. Do yêu cầu phát triển của xã hội nói chung và của ngành nói riêng, để đẩy nhanh tiếp thu công nghệ và đáp ứng nhu cầu mạng lưới, căn cứ vào Nghị định số 115/HĐBT ngày 07/04/1990, thông tư số 38/TCCP ngày 09/01/1991 của Ban Tổ chức cán Bộ Chính Phủ hướng dẫn thực hiện điều 11 chương II Nghị định 196/HĐBT ngày 11/02/1998 của Hội đồng bộ trưởng, theo đề nghị của Trưởng ban Tổ chức cán bộ, ngày 15/05/1991 Công ty Cổ phần Công nghệ Viễn thông được thành lập có tên giao dịch quốc tế là VietNam Telecomunication Equipment Company (gọi tắt là VITECO). Công ty Cổ phần Công nghệ Viễn thông là doanh nghiệp Nhà nước, là một đơn vị thành viên hạch toán độc lập trực thuộc Tổng công ty Bưu Chính viễn thông Việt Nam, hoạt động theo điều lệ tổ chức và hoạt động của Tổng công ty, phụ trách lĩnh vực sản xuất, lắp ráp các thiết bị chuyên ngành bưu chính viễn thông, điện tử và một số lĩnh vực khác nhằm tăng cường tích tụ, tập trung, phân công chuyên môn hoá và hợp tác hóa sản xuất để thực hiện những chỉ tiêu Tổng công ty giao. - Quá trình phát triển: Công ty Cổ phần Công nghệ Viễn thông (Viteco) là một đơn vị thành viên của Tổng công ty Bưu chính viễn thông Việt Nam, ngay từ khi mới thành lập (năm 1991) đã có rất nhiều thuận lợi để phát triển. Tuy nhiên kể từ khi Đảng và Nhà nước có chủ trương xoá bỏ độc quyền trong cung cấp dịch vụ viễn thông, cho phép các doanh nghiệp khác cùng tham gia kinh doanh trên thị trường viễn thông Việt Nam thì những thuận lợi ban đầu của công ty ngày càng mất dần. Mặt khác do chủ trương liên doanh liên kết của VNPT với các đối tác nước ngoài trong các khâu sản xuất, cung ứng và lắp đặt các thiết bị Viễn thông trên mạng lưới quốc gia, do vậy công việc kinh doanh của công ty ngày càng lâm vào tình thế khó khăn. Để hiểu rõ hơn về quá trình phát triển và sự biến động môi trường kinh doanh của công ty từ khi thành lập đến nay chúng ta có thể chia ra làm 4 thời kỳ phát triển như sau: + Giai đoạn 1 (1991-1994): Trong giai đoạn này công ty vừa được thành lập với số lượng cán bộ công nhân viên là 50 người. Để thực hiện chiến lược tăng tốc đợt 1 của ngành bưu điện, nhiệm vụ của Công ty Cổ phần Công nghệ Viễn thông là lắp đặt các tổng đài kỹ thuật số cho các tỉnh, thành phố. Đây là một trong những bước lớn về mặt kỹ thuật của ngành viễn thông (lắp đặt và cung cấp dịch vụ kỹ thuật tổng đài TDX-1B, E-10B). + Giai đoạn 2 (1994-1996) Đầu năm 1994, Công ty Cổ phần Công nghệ Viễn thông đã sáp nhập thêm VTC, là một công ty sản xuất và lắp ráp tổng đài kỹ thuật số có dung lượng vừa và nhỏ đầu tiên tại Việt Nam (DTS). Do vậy, từ thời điểm này trở đi Công ty đã có thêm nhiệm vụ mới đó là: sản xuất và lắp ráp tổng đài dung lượng vừa và nhỏ cung cấp thêm cho mạng lưới thông tin liên lạc trong toàn quốc. Trong giai đoạn này số lượng CBCNV đã tăng lên. Từ cuối năm 1994 đến năm 1996, sau khi lắp đặt các loại tổng đài trên toàn quốc và đã đi vào khai thác hơn một năm, do sự bức thiết của việc nâng cấp và đảm bảo sự an toàn cho thông tin liên lạc, Tổng công ty Bưu chính viễn thông đã giao cho Công ty Cổ phần Công nghệ Viễn thông việc bảo trì, bảo dưỡng, sửa chữa và ứng cứu đột xuất tổng đài TDX - 1B, DTS, NEAX trên toàn quốc. Trong thời kỳ này số lượng CBCNV của công ty đã tăng lên nhiều cả về số lượng lẫn chất lượng, số lượng CBCNV có trình độ đại học chiếm 85% trong toàn bộ CBCNV của công ty. Kết quả thực tế cũng cho thấy máy điện thoại vào năm 1991 tính trên đầu người là 0,1 máy/100 dân thì đến thời điểm năm 1996 là 2,6 máy/100 dân. - Từ 1996 đến nay Trong thời gian này, ngoài những nhiệm vụ trên, công ty đã được Tổng công ty giao cho nhiệm vụ bảo dưỡng, bảo trì các loại tổng đài trên mạng TDX-1B, NEAX, E10, EWSD, DMS, FETEX, HiCOM, AXE. Để phù hợp với chức năng và nhiệm vụ được giao, công ty đã tinh chỉnh lại bộ máy quản lý. Bộ máy quản lý của công ty được tổ chức theo nguyên tắc gọn nhẹ, hoạt động có hiệu quả. Ngoài ra công ty còn thành lập các trung tâm trực thuộc công ty để đảm bảo việc sản xuất tổng đài, bảo hành, lắp đặt và hoà mạng cho các tổng đài: VTC1, VTC2, O&M2, CTTA. Tính tới thời điểm hiện nay số lượng công nhân viên tăng lên đáng kể, tổng số công nhân viên trên toàn công ty là 150 người, số cán bộ công nhân viên có trình độ đại học chiếm tới 95% tổng số. Sau khi kết thúc chiến lược tăng tốc với những kết quả đạt được cực kỳ khả quan, với những khoản đầu tư ngày càng to lớn cho mạng lưới thông tin liên lạc. Do đó nằm trong kế hoạch này, giai đoạn hiện tại là một cơ hội cực kỳ to lớn đối với các công ty có hoạt động cung ứng vật tư và dịch vụ kỹ thuật cho VNPT, trong đó có VITECO. Tuy nhiên vào giai đoạn này VNPT đã thành lập một số công ty liên doanh với các đối tác nước ngoài thực hiện các khâu sản xuất cung ứng thiết bị và dịch vụ kỹ thuật cho mạng lưới viễn thông Việt Nam. Do đó công việc kinh doanh của công ty bắt đầu xuất hiện những khó khăn. Các đối thủ cạnh tranh với công ty đều là những hãng nước ngoài nổi tiếng có tiềm lực về vốn và công nghệ. Mặc dù vậy do vẫn là thành viên của VNPT nên Công ty Cổ phần Công nghệ Viễn thông vẫn được san sẻ một phần thị trường nhất định. 1.2. ĐẶC ĐIỂM HOẠT ĐỘNG KINH DOANH 1.2.1. Chức năng, nhiệm vụ Qua quá trình hình thành và phát triển, cùng với những chức năng nhiệm vụ được giao. Đến nay, Công ty Cổ phần Công nghệ Viễn thông có các chức năng và nhiệm vụ như sau: Các chức năng chủ yếu của Công ty Cổ phần Công nghệ Viễn thông bao gồm: - Sản xuất, lắp ráp các loại thiết bị bưu chính viễn thông, điện tử và tin học. - Xuất nhập khẩu vật tư, thiết bị và công nghệ về viễn thông điện tử và tin học. - Tiến hành bảo hành, bảo trì, bảo dưỡng, sửa chữa, trợ giúp vận hành và khai thác các thiết bị viễn thông điện tử tin học trên mạng lưới thông tin của Tổng công ty Bưu chính viễn thông Việt Nam. - Tiếp nhận, chuyển giao công nghệ, khảo sát thiết kế và tư vấn đầu tư các công trình viễn thông. - Liên doanh liên kết với các tổ chức trong và ngoài nước phù hợp với các qui định về pháp luật để phát triển sản xuất kinh doanh của công ty, - Kinh doanh các ngành nghề khác trong phạm vi được Tổng công ty Bưu chính viễn thông cho phép và phù hợp với quy định của pháp luật. Các nhiệm vụ cụ thể chủ yếu của Công ty Cổ phần Công nghệ Viễn thông bao gồm: Công ty Cổ phần Công nghệ Viễn thông vừa là doanh nghiệp kinh doanh vừa là doanh nghiệp hoạt động chuyên ngành với hai nhiệm vụ chính đó là: - Nhiệm vụ chính trị: kịp thời ứng cứu, đảm bảo an toàn và phát triển mạng viễn thông quốc gia. - Nhiệm vụ kinh doanh: thực hiện hạch toán độc lập, bảo toàn và phát triển vốn, làm ăn có lãi, hoàn thành mọi nghĩa vụ với Nhà nước. Với nhiệm vụ chức năng nêu trên chúng ta thấy rằng nhiệm vụ của công ty là hết sức nặng nề. Một mặt vừa phải đáp ứng hiệu quả sản xuất kinh doanh, mặt khác vừa phải đáp ứng hiệu quả sản xuất kinh doanh, mặt khác vừa phải đảm bảo nhiệm vụ chính trị là phải kịp thời ứng cứu, đảm bảo an toàn thông tin cho cả mạng lưới viễn thông của VNPT trên toàn quốc. 1.2.2. Ngành nghề kinh doanh Kinh doanh các ngành nghề trong phạm vi Tổng công ty cho phép: - Lắp ráp SKD tổng đài điện tử. - Hỗ trợ kỹ thuật. - Bảo trì các HT tổng đài,... - Và 1 số ngành nghề khác. 1.2.3. Thị trường Thi trường tiêu thụ sản phẩm của công ty cũng được chú ý đảm bảo phù hợp với hai nhiệm vụ chính trị là phù hợp cho phát triển từng vùng an ninh quốc phòng của đất nước... Nhiệm vụ kinh tế là phải phù hợp với mục tiêu kinh doanh và phát triển trong tương lai tính đến hiệu quả kinh tế để kinh doanh có lãi và không bị ứ đọng vốn. Thị trường tiêu thụ sản phẩm của công ty rộng khắp cả nước với các tổng đài điện tử loại vừa và nhỏ phù hợp với yêu cầu của khách hàng. Thị trường truyền thống của công ty từ trước đến nay là VNPT và một số lượng nhỏ các thiết bị viễn thông chuyên dụng cung cấp cho Bộ quốc phòng, Bộ công an. Cho đến nay công ty vẫn tiếp tục phát triển và làm chủ các công nghệ mới như mạch in nhiều lớp, sử dụng linh kiện bán dẫn FTGA, DSP... Phát triển và đa dạng hoá các loại sản phẩm công nghệ cao, các thiết bị viễn thông nông thôn và các thiết bị cho lớp truy nhập, thiết bị đo, thiết bị điều khiển. Công ty tiến hàng tìm kiếm hợp tác với các đối tác nước ngoài trong lĩnh vực tìm kiếm và nghiên cứu thị trường, củng cố công tác marketing, tìm kiếm thị trường mới mà công ty có khả năng hợp tác và sản xuất thiết bị truyền dẫn, các thiết bị chuyên dụng, thiết kế các sản phẩm công nghệ cao. 1.2.4. Kết quả hoạt động kinh doanh Công ty hoạt động rất tính cực và có hiệu quả với những nhiệm vụ được giao góp phần vào sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá của ngành bưu điện được thể hiên qua bảng sau: Tình hình hoạt động kinh doanh của công ty Công ty CPCN Viễn thông VITECO Đơn vị: Triệu đồng Chỉ tiêu Năm 2005 Năm 2006 Năm 2007 1. Doanh thu thuần 29822 31874 32330 2. Lợi nhuận thuần 1301 1622 1920 3. Tổng vốn bình quân 58276 49343 50554 4. Vốn chủ sở hữu 18080 18680 21920 5. Nợ ngắn hạn 40090 30020 26568 6. TSCĐ & đầu tư dài hạn 6625 6680 7486 7. Tiền 11687 14242 15057 8. Bố trí cơ cấu vốn TSCĐ trên tổng tài sản (%) 11,368 13,538 14,808 TSLĐ trên tổng tài sản (%) 88,632 86,462 85,192 9. Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu Tỷ suất lợi nhuận trước thuế trên doanh thu 9,466 8,857 8,732 Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên doanh thu 4,363 5,089 5,939 10. Tỷ suất lợi nhuận trên vốn Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu 7,196 8,683 8,759 11. Tình hình tài chính Tỷ lệ nợ phải trả trên tổng tài sản (lần) 0,690 0,621 0,566 Khả năng thanh toán Tổng quát (Tổng TS/tổng Nợ) 1,450 1,909 1,766 Nhanh (Tiền hiện có trên Nợ ngắn hạn) 0,292 0,474 0,567 (Nguồn: Báo cáo tài chính năm 2005 ,2006, 2007) Ta thấy tình hình hoạt động kinh doanh của công ty đã có chiều hướng khả quan, công ty đã duy trì tốc độ phát triển, phát huy tối đa năng lực của máy móc thiết bị và khai thác có hiệu quả các tiềm năng sẵn có. Trong những năm qua công ty vừa duy trì sản xuất tổng đài vừa và nhỏ vừa chú trọng đến mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm cung cấp một số tổng đài lớn cho các trung tâm bưu điện Hà Tây, Hà Nội... Mặc dù vậy, Công ty vẫn cần phải cố gắng để điều chỉnh khả năng thanh toán nhanh phù hợp với yêu cầu của ngành. 1.3. TỔ CHỨC BỘ MÁY Chủ trương của công ty là tổ chức mô hình theo nguyên tắc gọn nhẹ, hoạt động có hiệu quả. Các phòng, trung tâm của công ty đã được kiện toàn tổ chức, bố trí lại với cán bộ chủ chốt, có trình độ chuyên môn sẵn sàng đảm đương tốt nhiệm vụ được giao. Đội ngũ cán bộ kỹ thuật chuyên viên công nhân luôn được đào tạo, nâng cao trình độ, sắp xếp theo năng lực để họ có điều kiện áp dụng những tư duy sáng tạo trong công việc, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao phát huy hết sức mạnh tổng lực của toàn công ty. Là một doanh nghiệp hạch toán độc lập, có tư cách pháp nhân bộ máy quản lý của công ty tiến hành theo quản lý 1 cấp đầu bộ máy quản lý là Giám đốc có quyền quyết định cao nhất, chỉ đạo mọi hoạt động của công ty. Giúp việc cho Giám đốc có 2 phó Giám đốc phụ trách kỹ thuật và tài chính. Ngoài ra còn có các phòng chức năng 4 trung tâm. Sơ đồ tổ chức bộ máy GIÁM ĐỐC CÔNG TY Trung tâm VTC2 Trung tâm CTTA Trung tâm O&M1 Phòngkếhoạchvật tư Phòngkế toán tàichính thốngkê Phòng kỹthuậtcôngnghệ Phòng tổ chức hành chính - Giám đốc công ty do hội đồng quản trị của Tổng công ty bổ nhiệm, miễn nhiệm, khen thưởng, kỷ luật theo đề nghị của Tổng giám đốc công ty. Giám đốc là người đại diện pháp lý, chịu trách nhiệm trước Tổng công ty và pháp luật về quản lý, điều hành hoạt động của công ty trong phạm vi, quyền hạn và nghĩa vụ điều lệ của công ty, các văn bản quy định khác và quy định của pháp luật. Giám đốc là người quản lý và điều hành cao nhất, trực tiếp điều hành sản xuất tới từng phòng, phân xưởng bao gồm cả phụ trách trung và phụ trách công việc tổ chức, lao động, tiền lương, kế hoạch, kế toán thống kê. Ngoài ra, giám đốc có thể uỷ quyền cho phó giám đốc khi gặp những công việc đột xuất. - Hai Phó Giám đốc: Một phó giám đốc phụ trách về kỹ thuật và một phó giám đốc phụ trách tài chính có nhiệm vụ điều hành một hoặc một số lĩnh vực của công ty theo sự phân công của giám đốc, có trách nhiệm thực hiện đầy đủ và nghiêm túc, đạt kết quả tốt các nhiệm vụ được giao. Phó giám đốc chịu trách nhiệm trước giám đốc và tập thể cán bộ công nhân viên trong công ty về trách nhiệm được phân công. Việc bổ nhiệm, miễn nhiệm, khen thưởng, kỷ luật phó giám đốc do Tổng giám đốc quyết định theo tình hình cụ thể của công ty. - Phòng Tổ chức hành chính: làm nhiệm vụ quản lý nhân sự, tổ chức bộ máy quản lý hoạt động linh hoạt, điều hoà hoạt động các phòng ban, lên kế hoạch về nhân sự của công ty và quản trị công tác hành chính hàng ngày. - Phòng Kế hoạch vật tư: có nhiệm vụ thiết lập các kế hoạch sản xuất kinh doanh, đồng thời phụ trách công tác xây dựng cơ bản của công ty. - Phòng Kế toán tài chính thống kê: làm nhiệm vụ kế toán thống kê, cụ thể là theo dõi tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh, quản lý vốn, tài sản và tổ chức công tác kế toán của toàn công ty. - Phòng Kỹ thuật công nghệ: có trách nhiệm tham mưa cho Ban Giám đốc các vấn đề về kỹ thuật cho công ty. - Trung tâm nghiên cứu sản xuất và bảo dưỡng thiết bị thông tin (VTC2) chuyên nghiên cứu sản xuất chế tạo tổng đài dung lượng nhỏ và các thiết bị viễn thông khác như: Bộ truy nhập thuê bao, các thiết bị truyền dẫn quang,,... cung cấp cho mạng viễn thông Việt Nam và tiến hành bảo dưỡng, bảo trì các tổng đài và các thiết bị viễn thông do trung tâm sản xuất. - Trung tâm bảo dưỡng và hỗ trợ kỹ thuật (O&M1) có nhiệm vụ chủ yếu là bảo dưỡng bảo trì cho các loại tổng đài dung lượng lớn do công ty lắp đặt tại các tỉnh thành, trợ giúp vận hành khai thác và ứng cứu đột xuất khi xảy ra sự cố trên mạng viễn thông của các tỉnh. - Trung tâm ứng dụng và chuyển giao công nghệ và dịch vụ viễn thông (CTTA) có nhiệm vụ chủ yếu là lắp đặt các thiết bị viễn thông và cung ứng các dịch vụ về viễn thông và tin học. 1.4. TỔ CHỨC BỘ MÁY VÀ TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN 1.4.1. Tổ chức bộ máy kế toán Đặc điểm bộ máy kế toán Để phù hợp với cơ cấu quản lý gọn nhẹ, khoa học và hiệu quả bộ máy kế toán của công ty cũng được sắp xếp linh hoạt, lô gíc có hiệu quả và phù hợp với đặc điểm tình hình sản xuất kinh doanh trong công ty toàn bộ phòng kế toán thống kê tài chính của công ty bao gồm 5 người trong đó có 1 trưởng phòng (Kế toán trưởng), 1 phó phòng và 3 nhân viên. Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán Kế toán trưởng Kế toán thanh toán Kế toán tổng hợp Kế toán TSCĐ Kế toán ngân hàng và chi tiết Kế toán quỹ Phân công lao động kế toán - Kế toán trưởng (trưởng phòng kế toán) chịu sự chỉ đạo trực tiếp của giám đốc, giúp giám đốc tổ chức bộ máy của công ty thường xuyên bảo ban nhân viên các phòng ban và các trung tâm thực hiện các quy chế tài chính, phân cấp quản lý của công ty. Kế toán trưởng chịu sự kiểm tra về mặt chuyên môn của cán bộ cấp trên là người phụ trách chung chỉ đạo thực hiện thống nhất công tác kế toán, thống kê tài chính trong công ty và các trung tâm. Báo cáo mọi số liệu liên quan đến tài chính kịp thời và chính xác. Kế toán trưởng kiêm chủ tịch công đoàn đề đạt nguyện vọng của công nhân viên. - Phó phòng kế toán trợ giúp cho kế toán trưởng để hoàn thành công việc do Ban giám đốc giao, thay kế toán trưởng giải quyết mọi công việc khi kế toán trưởng đi vắng. Báo cáo lại các vấn đề có liên quan đến trưởng phòng kế toán. Phó phòng kế toán chịu trách nhiệm thanh toán nội bộ cho cán bộ công nhân viên các chứng từ hoá đơn. - Kế toán quỹ chịu trách nhiệm thu chi quỹ tiền mặt của công ty, ghi chép đối chiếu các nghiệp vụ nhập xuất, tồn quỹ làm mọi chức trách của thủ quỹ quản lý quỹ. - Kế toán thanh toán với khách hàng: Có nhiệm vụ lập các thủ tục thanh toán với khách hàng về tiêu thụ sản phẩm, xây lắp bảo trì bảo dưỡng tổng đài, tính thuế, theo dõi chi tiết tình hình mua hàng, thanh toán, chi tiết các khoản nộp ngân sách và chi phí trích trước trong doanh nghiệp. - Kế toán tổng hợp, kế toán tài sản cố định: Có nhiệm vụ theo dõi tính khấu hao TSCĐ cho toàn bộ TSCĐ hiện công ty đang nắm giữ. Đồng thời kế toán tổng hợp của công ty có nhiệm vụ theo dõi hai trung tâm CTTA và O&M1 về thu chi và quyết toán quý, năm theo đúng chế độ quy định. Quan hệ của phòng (ban) kế toán với các bộ phận khác Đảm bảo cho mọi việc được diễn ra thông suốt quan hệ giữa các phòng (ban) trong công ty là quan hệ hợp tác, mọi hoạt động của các phòng (ban) đảm bảo ăn khớp và phối hợp chặt chẽ với nhau nhằm hoàn thành các mục tiêu kế hoạch chung, đảm bảo cho công tác điều hành quản lý của công ty được đồng bộ thông suốt và có hiệu quả cao. 1.4.2. Tổ chức công tác kế toán Chính sách kế toán chung - Chế độ kế toán đang sử dụng: Công ty sử dụng hình thức "Chứng từ ghi sổ". Hình thức này rất đơn giản, dễ áp dụng theo hình thức này thì việc ghi sổ kế toán tổng hợp được chia thành hai quá trình riêng biệt. Ghi theo trình tự thời gian, ghi theo hệ thống được ghi ở sổ cái. Việc ghi chép được tiến hành theo trình tự như sau: Hàng ngày khi phát sinh nghiệp vụ kế toán, căn cứ vào các chứng từ gốc, kế toán lập bảng tổng hợp chứng từ gốc của các nghiệp vụ về lập chứng từ ghi sổ, tiền lương sau đó chứng từ ghi sổ này được chuyển cho kế toán trưởng kiểm tra ký duyệt rồi chuyển cho kế toán tổng hợp tiến hành ghi sổ cái TK334. - Niên độ kế toán là một năm: 01/01/-31/12 - Kỳ kế toán tính theo 1 tháng và vào cuối mỗi quý đều lập báo cáo tài chính. - Đơn vị tiền tệ: VNĐ - Phương pháp khấu hao TSCĐ: Có rất nhiều phương pháp khấu hao ở mỗi công ty sử dụng một phương pháp khác nhau với Công ty Cổ phần Công nghệ Viễn thông sử dụng phương pháp khấu hao theo đường thẳng quỹ lương thực hiện bằng định giá tiền lương và doanh thu thực hiện. Áp dụng chế độ kế toán Chế độ chứng từ - Phương pháp kế toán áp dụng là phương pháp kê khai thường xuyên, hàng tồn kho của công ty được ghi sổ theo giá gốc (gồm chi phí thu, thu mua, chi phí chế biến và chi phí liên quan trực tiếp khác). - Chứng từ kế toán: Các chứng từ gốc hợp lệ, hợp lý, hợp pháp mọi nghiệp vụ kế toán phát sinh tại công ty, Kế toán tổng hợp lập bảng cân đối tài khoản và lên bảng cân đối kế toán khi nhận được số liệu của kế toán phần hành mở tài khoản chữ T. - Hết năm sau khi kế toán được kiểm toán thì chuyển vào kho lưu trữ - Sổ quỹ: Tất cả các chứng từ theo tiền mặt trong ngày ghi lần lượt theo thứ tự sau đó đến các chứng từ chi tiền mặt, cũng được ghi lần lượt theo số thứ tự phiếu chi cột tài khoản ghi số liệu của tài khoản đối ứng số tiền mặt (quy mô nghiệp vụ kế toán phát sinh) được ghi vào cột thích hợp (thu hoặc chi) cuối trong sổ ghi tổng số tiền nghiệp vụ thu, và chi tiền mặt số dư cuối ngày sẽ bằng số dư cuối ngày hôm trước cộng với số thu ngày đó trừ đi số chi trong ngày. Sơ đồ Trình tự ghi sổ theo hình thức "Chứng từ ghi sổ" Chứng từ gốc Chứng từ ghi sổ Sổ cái Bảng cân đối sổ phát sinh Báo cáo tài chính Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ Sổ, thẻ kế toán chi tiết Bảng tổng hợp chi tiết Bảng tổng hợp chứng từ gốc Ghi chú: Ghi hàng ngày Ghi cuối tháng, quý Đối chiếu Hệ thống tài khoản kế toán sử dụng Công ty áp dụng hệ thống tài khoản kế toán theo quy định của bộ tài chính ban hành cho tổng công ty bưu chính viễn thông. Sổ kế toán - Tổ chức hệ thống sổ kế toán tại công ty được tổ chức theo hình thức chứng từ ghi sổ. Hình thức này ghi chép một cách đơn giản, thống nhất cách thống kê sổ nhật ký và sổ cái, số liệu kế toán dễ đối chiếu kiểm tra trình tự hệ thống theo hình thức chứng từ ghi sổ. Báo cáo kế toán Vào cuối các tháng kế toán căn cứ vào sổ ngày làm việc, ngày lễ, ngày nghỉ, lương thưởng, trích BHXH, BHYT, KPCĐ để làm lương cho CNV. Cuối mỗi quý làm Báo cáo kết quả kinh doanh và làm bảng cân đối kế toán. Báo cáo gồm 4 loại: Báo cáo kết quả sản xuất kinh doanh Báo cáo lưu chuyển tiền tệ Thuyết minh báo cáo tài chính Bảng cân đối kế toán PHẦN IITHỰC TRẠNG HẠCH TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN CÔNG NGHỆ VIỄN THÔNG VITECO 2.1. THỰC TRẠNG LAO ĐỘNG, PHÂN PHỐI TIỀN LƯƠNG TẠI CÔNG TY 2.1.1. Các loại lao động trong công ty. Lao động trong Công ty Cổ phần Công nghệ Viễn thông VITECO có tính chuyên môn hoá rất cao. Mỗi loại lao động đảm nhiệm một lĩnh vực dịch vụ riêng biệt, ngoài bộ máy quản lý các phòng ban, chức năng, Công ty Cổ phần Công nghệ Viễn thông VITECO gồm các loại lao động sau: - Các chuyên viên, kỹ sư, kỹ thuật viên, phụ trách các vấn đề về kỹ thuật sản xuất và lắp đặt tổng đài, cung cấp cho mạng lưới thông tin liên lạc trên toàn quốc. - Công nhân máy tính, công nhân khai thác tin nhắn, công nhân lái xe có nhiệm vụ thực hiện các dịch vụ phục vụ khách hàng. - Giao dịch viên có nhiệm vụ bán các thiết bị viễn thông chăm sóc khách hàng. - Nhân viên tiếp thị. - Nhân viên văn thư đánh máy. - Nhân viên kế toán, thủ quỹ, sơ cấp. - Nhân viên lao động tạp vụ. 2.1.2. Các hình thức trả lương hiện nay ở công ty Công ty Cổ phần Công nghệ Viễn thông VITECO trực thuộc Tổng công ty Bưu chính Viễn thông Việt Nam. Quỹ tiền lương của Công ty Cổ phần Công nghệ Viễn thông VITECO được xác định căn cứ vào các yếu tố: mức độ thực hiện doanh thu trong tháng, đơn giá tiền lương, có xét đến chất lượng phục vụ của các hệ thống thông tin mà công ty quản lý. Công thức xác định quỹ tiền lương của công ty CP Công nghệ Viễn thông VITECO: Quỹ lương thực hiện năm = Đơn giá tiền lương x Doanh thu thực hiện VD: Năm 2003, đơn giá tiền lương của công ty là: 340.000đ/1000đ doanh thu. Doanh thu thực hiện trong năm là 115 tỷ Ta tính quỹ lương tối đa trong năm của công ty sẽ là: 115 tỷ x 340.000/1.000 = 39,1 tỷ đồng quỹ lương tối đa trong năm của công ty sẽ là: 39,1 tỷ đồng. 2.1.3. Thực trạng phân phối tiền lương tại công ty trong 3 năm gần đây Để phân tích tình hình phân phối tiền lương tại công ty ta có thể xem xét các số liệu sau: Biểu 1: Quỹ lương kế hoạch trong các năm 2005, 2006 và 2007 Năm Doanh thu kế hoạch (tỷ đồng) Quỹ lương kế hoạch (tỷ đồng) Đơn giá tiền lương KH (/1000đ doanh thu) Mức lương TB kế hoạch (đồng) 2005 142 6,177 43,50 1.100.000 2006 165 6,435 39,00 1.200.000 2007 210 7,125 33,93 1.250.000 Biểu 2: Quỹ lương thực hiện trong các năm 2005, 2006 và 2007 Năm Doanh thu thực hiện (tỷ đồng) Quỹ lương thực hiện (tỷ đồng) Đơn giá tiền lương thực hiện (/1000đ doanh thu) Mức lương TB thực hiện (đồng) 2005 136,5 5,957 43,61 1.060.000 2006 186,3 6,508 34,93 1.220.000 2007 258 7.453 28.88 1.307.000 Biểu 3: Tỷ lệ thực hiện so với kế hoạch trong các năm2005, 2006 và 2007 Năm Doanh thu thực hiện so với kế hoạch (%) Quỹ lương thực hiện so với kế hoạch (%) Đơn giá thực hiện so với kế hoạch (%) Mức lương TB thực hiện so với kế hoạch (%) 2005 96.2 96,44 100,25 96,36 2006 116,4 101,1 89,56 101,6 2007 122,8 104,6 85,1 104,56 Tại Công ty Cổ phần Công nghệ Viễn thông VITECO, quỹ lương thực hiện bao gồm 2 thành phần: phần lương chính sách và phần lương khoán. * Phần lương chính sách gồm: - Lương cấp bậc thực tế của CB-CNV - Các loại phụ cấp khác. * Phần lương khoán: Là quỹ lương thực hiện sau khi đã trừ phần lương chính sách. Phần lương khoán được trả cho các bộ phận theo các chỉ tiêu khoán. Phần lương khoán dựa vào các chỉ tiêu khoán sau: tổng hệ số chức danh của tổ, đội; mức độ hoàn thành kế hoạch; chất lượng công tác. Do đặc thù SXKD và hạch toán của Công ty Cổ phần công nghệ viễn thông VITECO, nhằm đảm bảo mức thu nhập tương đối ổn định cho công nhân viên, hàng tháng, kế toán lương căn cứ vào chất lượng công tác của các đơn vị phân bổ quỹ lương cho các đơn vị từ tổng quỹ lương tháng tạm tính của công ty. = x 2.2. NỘI DUNG HẠCH TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN CÔNG NGHỆ VIỄN THÔNG VITECO 2.2.1. Nội dung hạch toán tiền lương * Tài khoản sử dụng Để hạch toán tiền lương kế toán sử dụng tài khoản 334 "Phải trả công nhân viên": Dùng để phản ánh các khoản thanh toán với công nhân viên của doanh nghiệp về tiền lương, tiền công, phụ cấp, bảo hiểm xã hội, tiền thưởng và các khoản khác thuộc thu nhập của họ. Kết cấu của tài khoản này như sau: Bên Nợ: - Các khoản khấu trừ vào tiền công, tiền lương của công nhân viên. - Tiền lương, tiền công và các khoản đã trả cho công nhân viên. - Kết chuyển tiền lương công nhân, viên chức chưa lĩnh. Bên Có: - Tiền lương, tiền công và các khoản khác còn phải trả cho công nhân viên chức. Dư Nợ (nếu có): Số trả thừa cho công nhân viên chức. Dư Có: Tiền lương, tiền công và các khoản khác còn phải trả công nhân viên chức * Trình tự hạch toán: Để thanh toán tiền lương, tiền công và các khoản phụ cấp, trợ cấp cho người lao động, hàng tháng kế toán doanh nghiệp phải lập “Bảng thanh toán tiền lương” cho từng tổ, đội, phân xưởng sản xuất và các phòng ban căn cứ vào kết quả để tính lương cho từng người. Trên bảng tính lương cần ghi rõ từng khoản tiền lương (lương sản phẩm, lương thời gian), các khoản phụ cấp, trợ cấp, các khoản khấu trừ và số tiền người lao ._.