Thực trạng & Giải pháp để huy động & sử dụng có hiệu quả nguồn vốn đầu tư của nước ngoài

Lêi nãi ®Çu HiÖn nay trong bèi c¶nh kinh tÕ thÕ giíi cã nhiÒu biÕn ®éng trªn thÞ tr­êng quèc tÕ, tèc ®é toµn cÇu ho¸ vµ tù do ho¸ th­¬ng m¹I diÔn ra nhanh chãng, nhiÒu quèc gia vµ nhiÒu c«ng ty ®ang n¾m trong tay l­îng vèn dù tr÷ khæng lå cã nhu cÇu ®Çu t­ n­íc ngoµi. §©y lµ ®IÒu kiÖn thuËn lîi ®èi víi c¸c n­íc thiÕu vèn cã nhu cÇu ®Çu t­ lín. V× vËy ®Çu t­ n­íc ngoµI chiÕm mét vÞ trÝ rÊt quan träng trong bèi c¶nh hiÖn nay ®èi víi kh«ng chØ nh÷ng n­íc ph¸t triÓn mµ cßn quan träng ®èi víi nh÷ng n­íc ®ang ph¸t triÓn. §Æc biÖt lµ ViÖt Nam ®Çu t­ n­íc ngoµI nh»m ®Èy nhanh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹I ho¸, chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ, chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh nghÒ, ®Çu t­ x©y ®Çu t­ n­íc ngoµI dùng kÕt cÊu h¹ tÇng, ®æi míi c«ng nghÖ thiÕt bÞ, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm vµ dÞch vô vµ søc m¹nh c¹nh tranh c¶u hµng ho¸. Trong bèi c¶nh hiÖn nay, c¸c nø¬c ®ang ph¸t triÓn cã thÓ tËn dông mäi nguån lùc cña thÕ giíi, tiÕp thu ®­îc nh÷ng tinh tuý cña nh©n lo¹I, nh÷ng cèng hiÕn vµ nh÷ng ph¸t minh vÜ ®¹I cña c¸c bËc thÕ hÖ ®I tr­íc, nh»m ®I t¾t ®ãn ®Çu trªn con ®uêng ph¸t triÓn vµ thu hÑp ®Çu t­ n­íc ngoµI dÇn kho¶ng c¸ch víi c¸c n­íc ®I tr­íc. Khi ®ã ®Çu t­ n­íc ngoµI cã vai trß nh­ mét ph­¬ng tiÖn ®¾c lùc ®Î thùcn hiÖn chñ tr­¬ng trªn, lµ mét quèc gia ®ang tr­ëng thµnh vµ ph¸t triÓn ®ång thêi ®ang tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹I ho¸ , ViÖt Nam cÇn huy ®éng tèi ®a mäi nguån lùc. §¹I héi §¶ng toµn quèc lÇn thø IX ®· kh¼ng ®Þnh: “ Kinh tÕ cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµI lµ mét bé phËn quan träng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng x· héi chñ nghÜa ë n­íc ta, ®­îc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn l©u ®Çu t­ n­íc ngoµI, b×nh ®¼ng víi c¸c thµnh phÇn kh¸c. Thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµI lµ chñ tr­¬ng quan träng, gãp phÇn khai th¸c c¸c nguån lùc trong n­íc, më réng hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ, t¹o nªn søc m¹nh tæng hîp phôc vô sù nghiÖp CNH- H§H ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc” . Víi mong muèn vËn dông kiÕn thøc ®Ó t×m hiÓu nÒn kinh tÕ ViÖt Nam nªn t«i chän ®Ò tµi: "Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ®Ó huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn ®Çu t­ cña n­íc ngoµi" . T«i rÊt mong ®­íc sù gãp ý cña thÇy c« vµ b¹n bÌ. Lêi cuèi cïng t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy ®· tËn t×nh h­íng dÉn t«i cïng th­ viÖn tr­êng §HKQD vµ c¶m ¬n ®ång nghiÖp trong viÖc gióp t«i hoµn thµnh ®Ò ¸n nµy. PhÇn a. phÇn më ®Çu I. ý nghÜa cña ®Ò tµI HiÖn nay, trªn thÕ giíi, nhiÒu quèc gia, nhiÒu tæ chøc tµI chÝnh quèc tÕ vµ nhiÒu c«ng ty ®ang n¨m l­îng vèn dù tr÷ khæng lå cã nhu cÇu ®Çu t­ ra n­íc ngoµI. §©y lµ ®IÒu kiÖn thuËn lîi ®èi víi c¸c n­íc ®ang thiÕu vèn, cã nhu cÇu ®Çu t­ lín. V× vËy nhu cÇu thu hót vèn ®Çu t­ vµ sö dông nguån vèn dã lµ mét vÇn ®Ò cÊp thiÕt, quan träng ®èi v¬ÝnhiÒu n­íc trªn thÕ giíi dÆc biÖt lµ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, trong ®ã cã viÖt nam. §èi víi n­íc ta thùc hiªn môc tiªu æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ –x· héi, thu hót vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµI (FDI) lµ mét vÊn ®Ò tÊtyÕu kh«ng thÓ thiÕu ®­îc ®èi víi ViÖt Nam trong bèi c¶nh hiÖn nay, giai ®o¹n mµ chóng ta thùc hiÖn chiÕn l­îc c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹I ho¸ ®Êt n­íc. Trong ®IÒu kiÖn hiÖn nay cña ®Êt n­íc, nh×n nhËn mét c¸ch tæng thÓ th× n­íc ta ®ang cßn lµ mét n­íc nghÌo so víi b¹n bÌ trong khu vùc, ®Æc biÖt trong khu vùc §«ng Nam ¸, mÆc dï chóng ta ®· cã nh÷ng tiÕn bé v­ît bËc so víi tr­íc ®©y, ®· cã nh÷ng ®­êng lèi, chÝnh s¸ch ®æi míi nh÷ng mµ c¸I mµ chóng ta mong muèn th× ch­a ®¹t ®­îc. V× vËy ®Ó ®Êt n­íc ngµy mét h­ng thÞnh phån vinh th× chóng ta ph¶I cã nh÷ng b­íc ®I thËt ®óng ®¾n, cã sù thèng nhÊt tõ trung ­¬ng ®Õn c¬ së nh»m t¹o nªn søc m¹nh chung ph¸t huy tèi ®a nguån lùctong n­íc còng nh­ n­íc ngoµI. ChÝnh v× vËy nghiªn cøu nh÷ng lÜnh vùc cã liªn quan®Õn vÊn ®Ò ®Êt n­íc ®ang lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña toµn x· héi. Nh÷ng vÊn ®Ò ®ã kh«ng thÓ kh«ng nh¾c ®Õn c¸I t¸c ®éng trùc tiÕp lªn toµn x· héi ®ã lµ vÊn ®Ò huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµI lµ mét néi dung quan träng. Nã liªn quan ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, chÝnh trÞ cña ®Êt n­íc, t¸c ®éng trùc tiÕp lªn c¸c mÆt ®êi sèng cña x· héi. Do vËy nghiªn cøu, më réng tÇm hiÓu biÕt vÒ nã lµ vÊn ®Ò cÇn thiÕt. N­íc ta ®ang trong thêi k× c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹I ho¸, chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ, chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh nghÒ trªn mäi lÜnh vùc, nhê sù ®æi míi ®ã mµ chóng ta thu ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ quan träng, kh«ng nh÷ng v­ît qua khñng ho¶ng triÒn miªn trong thËp kØ 80 mµ cßn ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùuto lín trong ph¸t triÓn kkinh tÕ x· héi. Tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ trong l5 n¨m liÒn (1993-1997) ®¹t møc 8-9,5 % l¹m ph¸t bÞ ®Èy lïi, ®êi sèng ®¹I bé phËn nh©n d©n ®­îc c¶I thiÖn c¶ vÒ vËt chÊt lÉn tinh thÇn. Cã ®­îc thµnh tùu kinh tÕ ®¸ng ghi nhËn nµy lµ nhê ®ãng gãp lín cña trùc tiÕp ®Çu t­ n­íc ngoµI FDI. Nã ®· gãp phÇn më réng, ®a d¹ng ho¸, ®a ph­¬ng ho¸ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹I t¹o ®IÒu kiÖn t¨ng c­êng cñng cè vµ t¹o ra nh÷ng thÕ lùc míi cho nÒn kinh tÕ n­íc ta trong qu¸ tr×nh héi nhËp nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc. II. Ph­¬ng ph¸p luËn cña ®Ò tµI . Bµi viÕt dùa trªn nh÷ng quy luËt hiÖn t­îng kh¸ch quan. Dùa vµo c¸c quy luËt cña triÕt häc nh­: ph­¬ng ph¸p duy vËt biÖn chøng. ph­¬ng ph¸p lÞch sö. ph­¬ng ph¸p so s¸nh. ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tµI liÖu. ph­¬ng ph¸p tæng hîp ®¸nh gi¸. Vµ mét sè ph­¬ng ph¸p kh¸c. III. ph¹m vi nghiªn cøu. Do ph¹m vi cña ®Ò tµI cã giíi h¹n cho nªn trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu, xem xÐt ®¸nh gi¸ nã ph¶I cã c¸I nh×n s©u s¾c, nh×n tõ nhiÒu h­íng, nhiÒu gãc ®é, khÝa c¹nh kh¸c nhau trªn c¬ së ®¸nh gi¸ s©u vÊn ®Ò. BµI viÕt ®­îc tr×nh bµy d­íi d¹ng mét ®Ò ¸n cña mét m«n häc vµ chØ dõng l¹I ë møc ®é ®Ò ¸n m«n häc. PhÇn b. Néi dung Mét sè vÊn ®Ò vÒ c¬ së lÝ luËn. 1. §Çu t­ quèc tÕ - Kh¸i niÖm: §Çu t­ quèc tÕ (Lª Nin cßn gäi lµ xuÊt khÈu t­ b¶n) lµ mét h×nh thøc c¬ b¶n cña quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹I. Nã lµ qu¸ tr×nh trong ®ã hai hay nhiÒu bªn cïng gãp vèn dÓ x©y dùng vµ triÓn khai mét dù ¸n ®©ï t­ quèc tÕ nh»m môc ®Ých sinh lîi. §Çu t­ quèc tÕ cã t¸c ®éng hai mÆt víI c¸c n­íc nhËn ®Çu t­. Nã lµm t¨ng nguån vèn, t¨ng c«ng nghÖ míi, n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý tiªn tiÕn, t¹o thªm viÖc lµm, ®µo t¹o tay nghÒ, khai th¸c tµI nguyªn, chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng hiÖn ®¹I, tiÕp cËn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn ®¹I trªn thÕ giíi.MÆt kh¸c ®Çu t­ quèc tÕ còng cã kh¶ n¨ng lµm t¨ng sù ph©n ho¸ gi÷a c¸c giai cÊp, tÇng líp trong x· héi, gi÷a c¸c vïng l·nh thæ, lµm c¹n kiÖt tµI nguyªn, « nhiÔm m«I tr­êng sinh th¸I t¨ng tÝnh lÖ thuéc víi bªn ngoµI. - H×nh thøc: Cã 2 h×nh thøc lµ ®Çu t­ trùc tiÕp vµ ®Çu t­ gi¸n tiÕp. 2. §Çu t­ trùc tiÕp: Lµ h×nh thøc trong ®ã ng­êi bá vèn vµ ng­êi sö dông vèn lµ mét chñ thÓ. Cã nghÜa lµ c¸c doanh nghiÖp c¸ nh©n n­íc ngoµI chñ ®Çu t­) trùc tiÕp tham gia qu¸ tr×nh qu¶n lý, sö dông vèn ®Çu t­ vµ vËn hµnh c¸c kÕt qu¶ ®Çu t­ nh»m thu håi vèn ®· bá ra vµ thu lîi nhuËn. §Çu t­ trùc trùc tiÕp ®­îc thÓ hiÖn d­¬Ý nh÷ng h×nh thøc sau ®©y: hîp ®ång hîp t¸c daonh nghiÖp doanh nghiÖp liªn doanh doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµI +) Hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh Hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh lµ v¨n b¶n kÝ kÕt gi÷a hai hay nhiÒu bªn quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm vµ ph©n chia kÕt qu¶ kinh ®oanh cho mçi bªn ®Ó tiÕn hµnh ®Çu t­ kinh doanh ë ViÖt Nam mµ kh«ng thµnh lËp mét ph¸p nh©n. +) Doanh nghiÖp liªn doanh Doanh nghiÖp liªn doanh lµ lo¹I h×nh doanh nghiÖp do hai bªn hoÆc c¸c bªn n­íc ngoµi hîp t¸c víi n­íc chñ nhµ cïng vêi gãp vèn, cïng kinh doanh, cïng h­ëng lîi nhuËn vµ chia xÎ rñi ro theo tû lÖ vèn gãp. Doanh nghiÖp liªn doanh ®­îc thµnh lËp theo h×nh thøc c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, cã t­ c¸ch ph¸p nh©n theo ph¸p luËt n­íc nhËn ®Çu t­. +) Doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµI. Lµ doanh nghiÖp thuéc së h÷u cña nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµI do nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµI thµnh lËp t¹i ViÖt Nam, tù qu¶n lý vµ tù tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Doanh nghiÖp 100% vèn ®Çu t­ n­íc ngoµI ®­îc thµnh lËp theo h×nh thøc c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n cã t­ c¸ch ph¸p nh©n ViÖt Nam. +) Hîp ®ång x©y dùng kinh doanh chuyªn giao (BOT). H×nh thøc nµy ®ßi hái cÇn cã nguån vèn tõ bªn ngoµI vµ th­êng ®Çu t­ cho c¸c c«ng tr×nh kÕt cÊu ha tÇng. Th«ng qua c¸c h×nh thøc trªn mµ c¸c khu chÕ xuÊt, khu céng nghiÖp míi, khu c«ng nghÖ cao vv… ®­îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn. 3. §Çu t­ gi¸n tiÕp: (Lªnin cßn gäi lµ xuÊt khÈu t­ b¶n cho vay) Lµ h×nh thøc ®©ï t­ mµ quyÒn së h÷u t¸ch råi quyÒn sö dông vèn ®Çu t­, tøc lµ nguån cã vèn kh«ng trùc tiÕp tham gia vµo tæ chøc, ®IÒu hµnh dù ¸n mµ thu lîi víi h×nh thøc lîi tøc cho vay (nÕu lµ vèn cho vay) hoÆc lîi tøc cæ phÇn (nÕu lµ vèn cæ phÇn) hoËc cã thÓ kh«ng thu lîi trùc tiÕp (nÕu lµ cho vay ­u ®·I). Sù kh¸c nhau râ nhÊt gi÷a ®Çu t­ gi¸n tiÕp vµ ®Çu t­ trùc tiÕp lµ ng­êI ®Çu t­ trùc tiÕp cã quyÒn khèng chÕ xÝ nghiÖp ®Çu t­, cßn ng­êi ®Çu t­ gi¸n tiÕp kh«ng cã quyÒn khèng chÕ xÝ nghiÖp ®Çu t­ mµ chØ cã thÓ thu lîi tøc tr¸I phiÕu cæ phiÕu vµ tiÒn l·i. Nguån vèn ®Çu t­ gi¸n tiÕp rÊt ®a d¹ng vÒ chñ thÓ vµ h×nh thøc. Trong ®Çu t­ gi¸n tiÕp chñ ®Çu t­ vÒ thùc chÊt lµ t×m ®­êng tho¸t cho ®Çu t­ d­ thõa, ph©n t¸n ®Çu t­ nh»m lo¹I bít rñi ro. Trong c¸c nguån vèn ®Çu t­ gi¸n tiÕp, mét bé phËn quan träng lµ viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (ODA) cña chÝnh phñ mét sè n­íc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn bé phËn nµy cã tû träng lín vµ th­êng ®I kÌm víi bé phËn ­u ®·I. Nguån vèn nµy nh»m vµo c¸c môc ®Ých y tÕ vµ kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh, gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, c¸c vÊn ®Ò x· héi nghiªn cøu ch­¬ng tr×nh dù ¸n b¶o vÖ m«I tr­êng sinh th¸I, hç trî ng©n s¸nh vµ hç trî nghiªn cøu khoa häc c«ng nghÖ. §Çu t­ th­êng thóc ®Èy t¹o ®IÒu kiÖn cho viÖc thu hót më réng ®Çu t­ trùc tiÕp. §Çu t­ gi¸n tiÕp lu«n kÌm víi c¸c ®IÒu kiÖn ­u ®·I cho n­íc nhËn ®Çu t­ nªn cã thÓ dïng vèn nµy thùc hiÖn c¸c dù ¸n cã møc ®Çu t­ lín, thu hót vèn ®Çu t­ dµi. §Çu t­ n­íc ngoµI cã lîi cho c¶ n­íc ®Çu t­ vµ cho c¶ n­íc nhËn ®Çu t­, th­êng dïng c¸c c«ng cô ®Çu t­ tr¸I phiÕu, cæ phiÕu. Nh×n chung nguån vèn ®Çu t­ chÝnh ®Ó phôc vô, ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nh»m thùc hiÖn sù nghiÖp CNH-H§H lµ nguån vèn tõ bªn ngoµI tøc lµ nguån vèn ®Çu t­ trùc tiÕp tõ n­íc ngoµI (FDI). II) C¥ Së Lý LUËN. Lý thuyÕt lîi thÕ so s¸nh cña P.Vernon(Hoa kú) Tr­íc khi lý thuyÕt nµy ra ®êi cã nhËn ®Þnh cho r»ng: “hÇu nh­ c¸c n­íc ®Òu ph¸t triÓn toµn diÖn”, v× vËy ng­êI ta tõng vÝ viÖc ¸p dông lý thuyÕt nµy nh­ ¸p dông ®Þnh luËt Anhxtanh trong kinh tÕ. Theo lý thuyÕt nµyVernon ®· chøng minh r»ng kh«ng cã n­íc nµo m¹nh toµn diÖn vµ còng kh«ng cã n­íc nµo yÕu toµn diÖn .NÕu chóng ta biÕt hîp t¸c th× sÏ ph¸t huy ®­îc søc m¹nh tæng hîp cã nh­ thÕ míi cã lîi cho tÊt c¶ c¸c n­íc. Hµm s¶n xuÊt: y=f (K, L) P.Vernon cho r»ng nªn tËn dông lîi thÕ sso s¸nh sao cho tû lÖ K/L ngµy cµng cao. Nh­ vËy ®èi víi viÖc ®Çu t­ ra n­íc ngoµI ®Ó khai th¸c c¸c lîi thÕ so s¸nh cña n­îc nhËn ®Çu t­, c¸c chñ ®Çu t­ sÏ ®Çu t­ vµo tÊt c¶ nh÷ng n­íc ®ang ph¸t triÓn: c«ng nghÖ vèn, mÆt hµnh mang hµm l­îng chÊt x¸m cao vµ hµm l­¬ng c«ng nghÖ lín. Cßn c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, ®Ó ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh cña m×nh sÏ tiÕp nhËn c«ng nghÖ, vèn c¸c lo¹I. Lý thuyÕt lîi thÕ tuyÖt ®èi cña A. Smith. C¬ së kinh tÕ cña nÒn kinh tÕ më g¾n liÒn víi th­¬ng m¹I quèc tÕ, tøc lµ mçi n­íc khi tiÕn hµnh th­¬ng m¹I quèc tÕ ®Òu ph¶I t×m ®­îc lîi thÕ cña m×nh trong quan hÖ quèc tÕ. Lý thuyÕt lîi thÕ tuyÖt ®èi cña Smit trong thu¬ng m¹I quèc tÕ ph¶n ¸nh hao phÝ lao ®éng ®Ó s¶n xuÊt ra mét ®¬n vÞ s¶n phÈm, hµng ho¸ dÞch vô xuÊt khÈu thÊp nhÊt so víi c¸c n­íc kh¸c, cßn ®èi víi c¸c n­íc nhËp kh¶u th× hao phÝ lao, ®éng cao nhÊt so víi c¸c n­íc kh¸c. ChÝnh v× ®IÒu ®ã mµ t¹o lîi cho c¸c n­íc, kÓ c¶ c¸c n­íc xuÊt khÈu, nhËp khÈu. C¸c n­íc xuÊt khÈu cã lîi lµ thu nhËp nÕn kinh tÕ l¹I t¨ng lªn, viÖc lµm, nhiÒu h¬n nªn tû lÖ thÊt nghiÖp gi¶m ®I, nguån lùc lao ®éng ®­îc sö dông tèt h¬n, cßn ®èi víi cÊc n­íc nhËp khÈu: th× kh¶ n¨ng tiÕp cËn víi hµng hµo nhiÒu h¬n, chÊt l­îng hµng h¸o nhiÒu h¬n, chñng lo¹I hµng ho¸ - dÞch vô phong phó h¬n, hµng ho¸ dÞch vô rÎ h¬n, ®ång thêi v× s¶n xuÊt trong n­íc c¸c n­íc nhËp khÈu nµy cã nh÷ng ®IÒu kiÖn tèt ®Ó ph¸t triÓn mau chãng nÒn kinh tÕ, v× thay vµo ®ã kho¶ng thêi gian s¶nxuÊt trong n­íc ®­îc gi¶m ®I ®¸ng kÓ , ®ñ thêi gian ®Ó tiÕp cËn mau chãng nÒn kinh më. III. C¬ Së Thùc tÕ. HiÓu vÒ vèn ®Çu t­ n­íc ngoµI. Nh­ ta ®· biÕt mäi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Òu gåm hai yªó tè c¬ b¶n lµ t­ liÖu s¶n xuÊt vµ søc lao ®éng. ThiÕu hai yÕu tè ®ã th× sÏ kh«ng cã bÊt k× mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nµo, dï lµ s¶n xuÊt tù cung tù cÊp hay s¶n xuÊt hµng ho¸. §Ó cã ®­îc hai yÕu tè ®ã, vÊn ®Ò ®Æt ra lµ cÇn cã vèn ®Çu t­ vµ thùc hiÖn ho¹t ®éng ®Çu t­. Vån ®Çu t­ dïng ®Ó x©y dùng nhµ x­ëng, mua s¾m hoÆc bæt sung thiÕt bÞ, t¹o c¬ së vËt chuÊt kØ thuËt, mua s¾m nguyªn vËt liÖu, tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng. Vèn ®ã cho dï kh¸c nhau vÒ quy m« hay c¬ cÊu song lµ qu¸ tr×nh cÇn thiÕt ®èi víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Mét bé phËn vèn ®Çu t­ quan träng cho ®Çu t­ ph¸t triÓn ®ã lµ vèn ®Çu t­ trùc tiÕp tõ n­íc ngoµI (viÕt t¾t lµ FDI) FDI lµ mét bé phËn cÊu thµnh cña toµn bé ho¹t ®éng ®Çu t­ cña quèc gia, mµ nguån n­íc trong n­íc xÐt tæng thÓ cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh. FDI kh«ng thay thÕ c¸c nguån vèn ®Çu t­ kh¸c, nh­ng cã thÕ m¹nh riªng. Tr­íc m¾t, khi nguån vèn tÝch luü tõ néi bé nÒn kinh tÕ cßn h¹n hÑp, nguån vèn ODA ch­a ®¸ng kÓ th× FDI chiÕm mét vÞ trÝ quan träng, gãp phÇn c¶i tiÕn dÇn c¬ cÊu kinh tÕ quèc d©n, t¨ng c­êng c¬ së vËt chÊt kØ thuËt cña nÒn kinh tÕ, thóc ®Èy s¶n xuÊt vµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ, më réng thu hót ng©n s¸ch nhµ n­íc, gãp phÇn gi¶ quyÕt thÊt nghiÖp, kiÒm chÕ l¹m ph¸t, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. FDI lµ viÖc tæ chøc c¸ nh©n n­íc ngoµI trùc tiÕp ®­a vµo ViÖt Nam vèn b»ng tiÒn n­íc ngoµI hoÆc bÊt k× tµI s¶n nµo ®­îc chÝnh phñ ViÖt Nam c«ng nhËn ®Ó hîp t¸c kinh doanh hoÆc doanh nghiÖp 100% vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi… Râ rµng kh¸c víi ODA, FDI kh«ng g©y ra t×nh tr¹ng nî nÇn chång chÊt cho c¸c thÕ hÖ mai sau vµ kh«ng ph­¬ng h¹I ®Õn chñ quyÒn cña ®Êt n­íc. FDI cßn cã lîi thÕ h¬n ODA, v× vËy ®©y lµ vèn cña c¸c c«ng ty vµ t­ nh©n cña n­íc ngoµI ®Çu t­ vµo ViÖt Nam trªn c¬ së hai bªn cïng cã lîi, chñ ®Çu t­ buéc ph¶I quan t©m lµm cho ®ång tiÒn sinh lîi. NgoµI ra,vÒ l©u dµi c¸c c«ng tr×nh FDI sÏ thuéc vÒ ViÖt Nam. H¬n n÷a thùc tÕ ®· kh¼ng ®Þnh, vay nî n­íc ngoµI tá ra lµ mét nh©n tè huû ho¹I qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi trong thêi gian 40 n¨m qua .V× thÕ ViÖt Nam nªn chñ yÕu dùa vµo thu hót FDI. Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh thu hót vèn ®Ç t­ cÇn tr¸nh c¸c quan ®IÓm: Quan ®IÓm coi nhÑ, thËm chÝ lªn ¸n FDI nh­ mét nh©n tè cã h¹I cho nÕn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ. Quan ®IÓm qu¸ ®Ò cao FDI g¾n cho nã mét vai trß tÝch cùc, bÊt chÊp ®IÒu kiÖn bªn trong cña ®Êt n­íc, t¸ch rêi nh÷ng cè g¾ng c¶I thiÖn m«I tr­êng ®Çu t­. Quan ®IÓm nµy dÉn tíi t×nh tr¹ng û l¹I vµo FDI mµ kh«ng khai th¸c tèI ®a c¸c lîi thÕ bªn trong. FDI tù nã ch­a thÓ quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ mµ nã ph¶I ®­îc kÕt hîp ®ång bé víi c¸c nguån kh¸c, vµ quan träng lµ t¹o ra m«I tr­êng khuyÕn khÝch m¹nh mÏ tiÕt kiÖm trong n­íc ®Ó tµI trî cho qóa tr×nh ph¸t triÓn, gi¶m bít lÖ thuéc vµo nguån vèn cña n­íc ngoµI. Ngµy nay FDI trë thµnh mét tÊt yÕu kinh tÕ trong ®IÒu kiÖn quèc tÕ ho¸ s¶n xuÊt, l­u th«ng vµ ®­îc t¨ng c­êng m¹nh mÏ. Cã thÓ nãi trong thêi ®¹I ngµy nay kh«ng mét quèc gia nµo dï lín hay bÐ, dï ph¸t triÓn theo con ®­êng TBCN hay ®Þnh h­íng x· héi chñ l¹I kh«ng cÇn ®Õn nguån ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµI, vµ coi ®ã lµ mét nguån lùc quèc tÕ cÇn khai th¸c ®Ó tõng b­íc héi nhËp,vµo céng ®ång quèc tÕ. MÆt kh¸c d­íi t¸c ®éng cña c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ nh­ hiÖn nay ngay c¶ nh÷ng n­íc cã tiÒm lùc kinh tÕ khoa häc kØ thuËt nh­ Mü, NhËt, còng nh­ c¸c n­íc EU còng kh«ng thÓ tù m×nh gi¶I quyÕt cã hiÖu qu¶ nh÷ng vÊn ®Ò ®· vµ ®ang vµ tiÕp tôc ®Æt ra trªn lÜnh vùc khoa häc c«ng nghÖ vµ vèn . Do vËy chØ cã con ®­êng hîp t¸c, trong ®ã FDI lµ lo¹ h×nh ®Çu t­ hî t¸c cã hiÖu qu¶. Do dã kh«ng cã mét n­íc nµo bá qua h×nh thøc nµy Vai trß cña vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. 2) Vai trß cña vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi Trong h¬n 10 n¨m qua, nhê nh÷ng chÝnh s¸ch luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹I ViÖt Nam mµ chóng ta ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùa ®¸ng kÓ vµ quan träng, gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu kinh tÕ – x· héi vµo th¾ng lîi c«ng cuéc ®æi míi ®­a n­íc ta tho¸t khái khñng ho¶ng kinh tÕ, t¨ng c­êng thÕ vµ lùc cña ViÖt nam trªn con ®­êng héi nhËp quèc tÕ. V× thÕ mµ ®Çu t­ n­íc ngoµI ®ang trë thµnh mét trong nh÷ng nguån vèn quan träng cho ph¸t triÓn kinh tÕ, cã t¸c dông thóc ®Èy sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹I ho¸, më ra nhiÒu ngµnh nghÒ, s¶n phÈm míi, gãp phÇn më réng quan hÖ ®èi ngo¹I vµ chñ ®éng héi nhËp quèc tÕ thÕ gi¬Ý. §Çu t­ n­íc ngoµI ®· gãp phÇn bæ sung nguån vèn quan träng cho ®Çu t­ ph¸t triÓn, t¨ng c­êng tiÒm lùc ®Ó khai th¸c triÓn khai vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông c¸c nguån vèn trong n­íc nh­ dÇu khÝ, ®IÖn n¨ng vµ nu«I trång vµ chÕ biÕn c©y c«ng nghiÖp, c©y l­¬ng thùc. MÆt kh¸c ®Çu t­ n­íc ngoµI còng gãp phÇn quan träng vµo viÖc bï ®¾p th©m hôt c¸n c©n v·ng laiv µ c¶I thiÖn c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ. Tû lÖ ®ãng gãp cña khu vùc ®Çu t­ n­íc ngoµI trong GDP t¨ng dÇn qua c¸c n¨m. Nguån thu vèn ng©n s¸ch còng t¨ng liªn tôc qua c¸c n¨m. §Çu t­ n­íc ngoµI gãp phÇn h×nh thµnh mét sè nghµnh c«ng nghiÖp míi nh­ khai th¸c vµ chÕ biÕn dÇu khÝ, s¶n xuÊt l¾p r¸p «t«, ®iÖn tö , xe m¸y .. §Çu t­ n­íc ngoµI gãp phÇn gi¶I quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng tham gia ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. §Çu t­ n­íc ngoµI gãp phÇn chuûÓn dÞch c¬ cÊu theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹I ho¸ ®Ó ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt . HiÖn nay ®Çu t­ n­íc ngoµI tËp trung vµo c¸c nghµnh c«ng nghiÖp vµ chiÕm gÇn 35% gi¸ trÞ s¶n l­îng c«ng nghiÖp , tèc ®é t¨ng tr­ëng trªn 20% gãp phÇn ®­a tèc ®é ph¸t triÓn c«ng nghiÖp cña c¶ n­íc lªn trªn 10%/ n¨m. §Çu t­ n­íc ngoµI gãp phÇn quan träng vµo viÖc hoµn chØnh ngµy cµng ®Çy ®ñ vµ tèt h¬n hÖ th«ng c¬ së h¹ tÇng ®Æc biÖt lµ giao th«ng vËn t¶I, b­u chÝnh viÔn th«ng, n¨ng l­îng. §ång thêi ®· h×nh thµnh ®­îc 67 khu c«ng nghiÖp – khu chÕ xuÊt vµ khu céng nghÖ cao trªn ph¹m vi c¶ n­íc gãp phÇn vµo viÖc ®« thÞ hãa ,h×nh thµnh khu ®©n c­ míi t¹o viÖc lµm æn ®Þnh cho hi¬n 200 ngh×n lao ®éng ®Þa ph­îng vµ hµng chôc ngµn lao ®éng dÞch vô kh¸c, ë c¸c thµnh phè lín viÖc h×nh thµnh c¸c khu chÕ xuÊt , khu c«ng nghiÖp ®· t¹o ®IÒu kiÖn cho ®Þa ph­¬ng nµy t¸ch s¶n xuÊt ra khái khu d©n c­ gi¶m thiÓu « nhiÔm b¶o vÒ m«i tr­êng ®« thÞ. 3) Vai trß cña FDI ®èi víi sù ph¸t triÕn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc. Trong ®êi sèng kinh tÕ , FDI cã vai trß quan träng lín : Tr­íc hÕt, FDI cung cÊp vèn bæ sung cho chñ nhµ ®Ó bï ®¾p sù thiÕu hôt cña nguån vèn trong n­íc, hÇu nh­ c¸c n­íc nhÊt lµ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ®Òu cã nhu cÇu vÒ vèn ®Ó thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸. Thùc tÕ ë nhiÒu n­íc ®ang ph¸t triÓn, mµ næi bËt lµ n­íc ASEAN vµ ®«ng Nam ¸, nhê cã FDI mµ gi¶I quyÕt mét sè khã kh¨n vÒ vèn nªn ®· gi¶I quyÕt mét phÇn c«ng nghiÖp ho¸, ®· vµ ®ang trë thµnh nh÷ng n­íc c«ng nghiªp míi (NICs). Thø hai: Cïng víi viÖc cung cÊp vèn kû thuËt qua thùc hiÖn FDI, cÊc c«ng ty mµ chñ yÕu lµ c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia ®· chuyÓn giao kØ thuËt c«ng nghÖ tõ c¸c n­íc ®Çu t­ sang n­íc chñ nhµ. Thø ba: Do t¸c ®éng cña vèn, cña khoa häc c«ng nghÖ, FDI sÏ t¸c ®éng m¹nh ®Õn viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. C¬ cÊu ngµnh, c¬ cÊu kØ thuËt, c¬ cÊu s¶n phÈm mµ lao ®éng sÏ ®­îc biÕn ®æi theo chiÒu h­íng tiÕn bé. Thø t­: FDI lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc hîp t¸c ®Çu t­ quèc tÕ th«ng qua h×n thøc ®Çu t­ trùc tiÕp, n­íc chñ nhµ sÏ cã thªm ®IÒu kiÖn më réng quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ. Vèn ®Çu t­ n­íc ngoµI c¸c n¨m 1991-1995 chiÕm 25,7% vµ tõ n¨m 1996 ®Õn nay gÇn chiÕm 30% tæng vèn ®Çu t­ x· héi, gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ lµ nguån bï ®¾p quan träng cho th©m hôt c¸n c©n v·ng lai, gãp phÇn c¶I thiÖn c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ. Tû lÖ ®ãng gãp cho ®Çu t­ n­¬c ngoµI trong GDP t¨ng dÇn qua c¸c n¨m: 1993 3,6% ®Õn n¨m 1998 lªn tíi 9% vµ n¨m 1999 ­íc ®¹t 10,5%. Nguån thu ng©n s¸ch nhµ n­íc tõ khu vôc ®Çu t­ n­íc ngoµI: n¨m 1994 ®¹t 128 triÖu USD ®Õn n¨m 1998 ®¹t 370 triÖu. Kim ng¹ch xuÊt khÈu cña khu vùc ®Çu t­ n­íc ngoµI t¨ng nhanh: n¨m 1996 ®¹t 786 triÖu USD n¨m 1999 ®¹t 2200 triÖu USD b»ng 21% kim ng¹ch xuÊt khÈu c¶ n­íc. Khu vùc ®Çu t­ n­íc ngoµI ®· gãp phÇn më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu vµ thÞ tr­êng trong n­íc, thóc ®Èy c¸c dÞch vô ph¸t triÓn. §Çu t­ n­ícc ngoµI gãp phÇn tÝch cùc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹I ho¸, ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt .Th«ng qua ®Çu t­ n­íc ngoµI b­íc ®Çu ®· h×nh thµnh hÖ thèng c¸c khu vùc c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt, ®Çu t­ n­íc ngoµI còng ®· ®em ®Õn nh÷nh m« h×nh thøc qu¶n lÝ tiªn tiÕn, ph­¬ng thøc kinh doanh hiÖn ®¹I trong c¸c ngµnh c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ. Thø n¨m: §Çu t­ n­íc ngoµI ®· gãp phÇn gi¶I quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, tham gia ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. §Õn nay, khu vùc ®Çu t­ n­íc ngoµI ®· thu hót kho¶ng 30 v¹n lao ®éng trùc tiÖp vµ hµng chôc v¹n lao ®éng gi¸n tiÕp kh¸c nh­ x©y dùng, cung øng dÞch vô … MÆc dï còng cã nh÷ng mÆt tr¸I cña ®Çu t­ n­íc ngoµI nh­: thu nhËp c«ng nghÖ cò, l¹c hËu, hiÖn t­îng chuyÓn gi¸ , trèn lËu thuÕ , « nhiÔm m«I tr­êng …nh­ng còng kh«ng thÓ phñ nhËn nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc cña ®Çu t­ n­íc ngoµI ë ViÖt Nam. Thø s¸u: Nh÷ng yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng thu hót vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoa×. HiÖn nay trªn thÞ tr­êng ®Çu t­ quèc tÕ ®ang cã sù c¹nh tr¹nh gay g¾t gi÷a c¸c nhµ ®Çu t­ cã nguån vèn lín còng nh­ gi÷a c¸c n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­ cña nhau qua nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu c¸c häc gi¶ kinh tÕ ®· ®­a ra 12 yÕu tè cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh cho viÖc lùa chän mét vïng hay mét n­íc nµo ®ã ®Ó ®Çu t­ ®ã lµ: §Æc ®IÓm cña thÞ tr­êng b¶n ®Þa ( quy m« , dung l­îng cña thÞ truêng, søc mua cña d©n b¶n ®Þa vµ kh¶ n¨ng më réng quy m« ®Çu t­ ) ViÖt Nam lµ mét thÞ tr­êng kh¸ réng lín víi quy m« d©n sè gÇn 80 triÖu ng­êi, nhu cÇu tiªu dïng ngµy cµng cao, ®©y lµ mét lîi thÕ song trªn 80% d©n sè sèng ë khu vùc n«ng th«n thu nhËp thÊp, søc mau ch­a cao ®©y lµ mnh©n tè c¶n trë kh¶ n¨ng thu hót FDI. LuËt ®Çu t­. YÕu tè nµy cã thÓ thóc ®Èy hoÆc h¹n chÕ ho¹t ®éng cña c¸ c«ng ty n­íc ngoµI trªn thÞ tr­êng b¶n ®Þa, luËt nµy th­¬ng b¶o vÖ lîi Ých cña c¸c nhµ s¶n xuÊt b¶n xø. Nhiªï n­íc më cöa thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµI theo c¸c ®IÒu kiÖn gièng nh­ c¸c nhµ ®Çu t­ b¶n xø. Sau nhiÒu lÇn söa ®æi bæ sung luËt ®Çu t­ n­íc ngoµI ë ViÖt Nam®· kh¸ th«ng tho¸ng vµ cëi më, song cßn tån t¹I nhiÒu yÕu tè cÇn xem xÐt, hoµn thiÖn h¬n nh»m thu hót FDI t¹I ViÖt Nam. Thø b¶y: ®Æc ®IÓm cña thÞ ttr­êng nh©n lùc. Nh©n c«ng rÎ lµ mèi quan t©m hµng ®Çu ë ®©y ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµI muèn bá vèn vµo lÜnh vùc cÇn nhiÒu lao ®éng cã khèi l­îng s¶n xuÊt lín nh­: dÖt may, l¾p r¸p ®IÖn tö, xe m¸y, … Tr×nh ®é häc vÊn vµ nghÒ nghiÖp cña c«ng nh©n ®Çu ®µn ( cã tiÒm n¨ng vµ triÓn väng ) cã ý nghÜa quan träng . ViÖt Nam cã nguån nh©n c«ng dåi dµo, gi¸ nh©n c«ng rÎ so víi c¸c n­íc trong khu vùc song cßn tån t¹I nhiÒu bÊt cËp: N¨ng suÊt lao ®éng thÊp do lùc l­îng qua ®µo t¹o Ýt t×nh tù tay nghÒ thÊp, thiÕu ®éi nhò kü s­ c«ng nh©n lµnh nghÒ vµ c¸n bé qu¶n lÝ cã n¨ng lùc thùc sù. C¬ cÊu lao ®éng ch­a hîp lÝ, xuÊt hiÖn vµ tån t¹I t×nh tr¹ng “ Thõa thÇy thØÕu thî” c¬ chÕ thi tuyÓn ch­a râ rµng, c«ng khai vµ phæ biÕn… Thø t¸m: chÝnh s¸ch tiÒn tÖ æn ®Þnh vµ møc ®é rñi ro tiÒn tÖ ë n­íc nhËn vèn ®Çu t­. YÕu tè ë ®©y gãp phÇn më réng ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña nhµ ®Çu t­. Tû gi¸ ®ång b¶n tÖ bÞ n©ng cao hay h¹ thÊp ®Òu ¶nh h­ëng ®Õn xuÊt khÈu. Thø chÝn : Kh¶ n¨ng håi h­¬ng vèn ®Çu t­ . Vèn vµ lîi nhuËn ®­îc tù do qua biªn giíi lµ tiÒn quan träng ®Ó thu hót vèn FDI. ë mét sè n­íc thñ tôc mang ngo¹I tÖ ra n­íc ngoµI kh¸ rÇy rµ , c¶n trë ho¹t ®éng vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. ë ViÖt Nam bªn c¹nh viÖc qu¶n lÝ håi h­¬ng vèn, lîi nhuËn b»ng ngo¹I tÖ chuyÓn ra n­íc ngoµI, ë mét chõng mùc nhÊt ®Þnh chóng ta ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch h¹n chÕ nh÷ng rÇy rµ, t¹o ®IÒu kiÖn cho c¸c nhµ ®Çu t­. Thø m­êi: B¶o vÖ quyÒn së h÷u . §©y lµ yÕu tè ®Æc biÖt cã ý nghÜa lín ®èi víi nh÷ng ng­êi muèn ®Çu t­ vµo nh÷ng nghµnh cã hµm l­îng khoa häc cao vµ ph¸t triÓn n¨ng ®éng ë mét sèn­íc, lÜnh vùc nµy ®ùoc kiÓm tra gi¸m s¸t kh¸ láng lÎo, chÝnh v× vËy mµ mét sè n­íc bÞ c¸c nhµ ®Çu t­ lo¹I khái danh s¸ch c¸c n­íc cã kh¶ n¨ng nhËn vèn ®Çu t­ . Thø m­êi mét: ChÝnh s¸ch th­ong m¹i. YÕu tè nµy cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng ®èi víi vÊn ®Ò ®Çu t­ vµo lÜnh vùc s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu. H¹n ngh¹ch xuÊt khÈu thÊp vµ c¸c hµng rµo kh¸c trong lÜnh vùc xuÊt khÈu, còng cã thÓ kh«ng kÝch thÝch hÊp dÉn víi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, chÝnh nh÷ng yÕu tè nµy lµm phøc t¹p cho thñ tôc xuÊt nhËp khÈu. Thø m­êi hai: chÝnh s¸ch thuÕ vµ nh÷ng ­u ®·i. Nã th­êng ®­îc ¸p dông ®Ó thu hót s¸ch nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµI. GI¶ thuÕ nhËp khÈu c«ng nghÖ, nguyªn vËt liÖu, thuÕ xuÊt, tt¨ng thuÕ nhËp thµnh phÈm; MiÔn gi¶m thuÕ thu nhËp ®èi víi c¸c vïng cã ®IÒu kiÖn khè kh¨n . Thø m­êi ba: æn ®Þnh chÞnh trÞ x· héi ë n­íc nhËn ®Çu t­ vµ trong khu vùc. §©y lµ yÕu tè kh«ng thÓ xem th­êng mçI khi bá vèn ®Çu t­ vµ rñi ro chÞnh trÞ cã thÓ g©y thiÖt haÞ lín cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµI. Ch¼ng h¹n c¸c n­íc ph¸t triÓn nh­ Mü la tinh cho thÊy, mÆc dï nguån lùc tù nhiªn cña c¸c n­íc nµy kh¸ dåi dµo nh­ng do lu«n lu«n cã nh÷ng bÊt æn vÒ chÝnh trong ®êi sèng chÞnh trÞ – x· héi nªn dßng FDI ®æ vµo c¸c n­íc nµy kh«ng æn ®Þnh. Tuy nhiªn FDI kh«ng ph¶I khi nµo vµ bÊt cø ë ®©u còng ph¸t huy t¸c ®éng tÝch cùc ®èi víi ®êi sèng kinh tÕ x· héi cña n­íc chñ nhµ. Nã chØ thÓ ph¸t huy t¸c dông tèt trong m«I tr­êng kinh tÕ, chÝnh trÞ x· héi æn ®Þnh vµ dÆc biÖt lµ nhµ n­íc biÕt sö dông vµ ph¸t huy vai trß qu¶n lý cña m×nh. NhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu vµ thùc tÕ qu¸ tr×nh thu hót FDI ë n­íc ta. 4. Quan hÖ gi÷a nguån vèn trong n­íc vµ nguån vèn ®Çu t­ ngoµI n­íc. N­íc ta ®ang trong qu¸ tr×nh CNH-H§H. Vèn lµ tiÒn ®Ò quan träng cho CNH-H§H thµnh c«ng. Vèn ®Ó CNH-H§H cã hai nguån: nguån vèn trong n­íc vµ nguån vèn n­íc ngoµI. Nguån vèn trong n­íc ®­îc tÝch luü tõ néi bé nÒn kinh tÕ quèc d©n dùa trªn c¬ së s¶n xuÊt lµ lao ®éng thÆng d­ cña ng­êi lao ®éng thùc chÊt cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Con ®­êng ®Ó gi¶I quyÕt vÊn ®Ò tÝch luü vèn trong n­íc lµ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng x· héi trªn c¬ së øng dông thµnh tùu khoa häc kØ thuËt, c«ng nghÖ hîp lÝ ho¸ s¶n xuÊt. ë n­íc ta hiÖn nay, ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng x· héi t¹o nªn nguån vèn cho tÝch luü tr­íc hÕt vµ chñ yÕu lµ khai th¸c sö dông tèt quü lao ®éng, tËp trung chung søc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp hµng tiªu dïng vµ s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu… Nguån vèn trong n­íc cßn phô thuéc vµo tû lÖ tiÕt kiÖm… TiÕn lªn chñ nghÜa x· héi tõ mét nÒn kinh tÕ nghÌo nµn, l¹c hËu lµm cho viÖc tÝch luü vèn tõ néi bé nÒn linh tÕ hÕt søc khã kh¨n, ®Æc biÖt trong thêi k× ®Çu. §Ó tho¸t khái vßng luÈn quÈn: v× nghÌo nªn tÝch lòy thÊp, th× t¨ng tr­ëng kinh tÕ chËmvµ khã tho¸t khái ®ãi nghÌo… CÇn ph¶i tËn dông mäi kh¶ n¨ng ®Ó thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµI. §©y lµ nguån vèn cã vai trß cùc k× quan träng, kh«ng nh÷ng gióp c¸c n­íc nghÌo kh¾c phôc khã kh¨n vÒ vèn trong thêi k× ®Çu mµ cßn gãp phÇn n©ng cao t×nh ®é qu¶n lÝ c«ng nghiÖp t¹o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng … V× thÕ tranh thñ nhuån vèn bªn ngoµI lµ mét lµ mét nh©n tè ®Èy nhanh thµnh c«ng cña sù nghiÖp CNH-H§H ®Êt n­íc. Tuy nhiªn mÆt tr¸I cña nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµI còng kh«ng nhá. Sö dông nhuån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµI ph¶I chÊp nhËn chÞu bãc lét, tµI nguyªn bÞ khai th¸c, nî n­íc ngoµI t¨ng lªn… Do vËy kh«ng k× väng qu¸ lín nguån vèn bªn ngoµI. Sö dông nguån vèn n­íc ngoµI lÇ rÊt quan trong nh­ng ph¶I c©n nh¾c tr­íc khi lùa chän. IV.Thùc tr¹ng vµ Gi¶I ph¸p 1/ Thùc tr¹ng: VÊn ®Ò chung: a) Xu h­íng thÕ giíi: T×nh h×nh vÊn ®Ò vÒ nguån vèn ®Çu t­ trrªn thÕ giíi ®ang diÔn ra hÕt søc s«I ®éng vµ m¹nh mÏ. Trong vßng nh÷ng n¨m tiÕp theo nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµI vµo Ch©u ¸ sÏ tiÕp tôc t¨ng, n¨m 2001 cã thÓ thu hót kho¶ng 123,1 tØ USD, n¨m 2005 ­íc tÝnh lªn tíi 4400 tØ USD, cao h¬n møc 5 n¨m qua ®¹t 3600 tØ USD Mü vÉn lµ mét quèc gia tiÕp nhËn FDI lín nhÊt thÕ giíi vµ chiÕm h¬n h¼n tæng nguån toµn cÇu giai ®o¹n nµy. Tuy nhiªn sè vèn FDI ®æ vµo EU vÉn v­ît Mü trong vai ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµI. Dù b¸o vèn FDI sÏ ®æ vµo c¸c n­íc h¸t triÓn lµ chñ yÕu mÆc dï c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn sÏ chiÕm tû träng lín trong tû gi¸ trÞ vèn FDI toµn cÇu tiÕp nhËn so víi nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Trong sè c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn chØ cã Trung Quèc vµ Brazin lµ mét trong 10 quèc gia tiÕp nhËn FDI lín nhÊt thÕ gi¬Ý. Cßn Nga lµ n­íc cã sù c¶i thiÖn vÞ trÝ ®¸ng kÓ, tõ vÞ trÝ th­ 31 lªn vÞ trÝ thø 23. Theo c¸c chuyªn gia n­íc mngoµI dù ®o¸n trong nh÷ng n¨m tíi ®IÒu kiÖn kinh doanh trªn toµn thÕ giíi sÏ tiÕp tôc c¶I thiÖn nhê nÒn kinh tÕ vÜ m« ngµy cµng æn ®Þnh vµ møc ®é tù do ho¸ ngµy cµng lín. Mü tiÕp tôc lµ n­íc cã nÒn kinh tÕ thÕ giíi m¹nh nhÊt thÕ giíi. Tuy nhiªn EU ®ang thu hÑp kho¶ng c¸ch víi Mü. C¸c n­íc Mü lµ tinh sÏ tiÕp tôc ®Èy m¹nh c¶I c¸ch, khu vùc cã tiÕn bé nhÊt vÒ kinh tÕ sÏ lµ §«ng ¢u. Cßn ®èi víi ViÖt nam th× nh­ thÕ nµo? Tr­íc nh÷ng xu h­íng vµ bèi c¶nh quèc tÕ phøc t¹p vµ mang tÝnh c¹nh tranh cao ®ßi hái chung ta ph¶I cã mét chiÕn l­îc tµI t×nh thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµI cho thêi k× 2003-2010 ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn c¸c môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cho thêi gian tíi. ChÝnh v× vËy viÖc xem xÐt ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ §TNN trong thêi gian qua, kÞp thêi th¸o gì nh÷ng khã kh¨n , ¸ch t¾c vµ ®­a ra nh÷ng gØ ph¸p khuyÕn khÝch thu hót §TNN vµo n­íc ta ®ang ®ùoc chiÝnh phñ quan t©m vµ chØ ®¹o. KÓ tõ khi ban hµnh LuËt §Çu t­ n­íc ngoµI t¹I ViÖt Nam t¬Ý nay ®· cã h¬n 3260 dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµI ®­îc cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam víi tæng sè vèn ®¨ng kÝ 44 tû USSD trong ®ã cã trªn 2600 dù ¸n cßn hiÖu lùc víi tæng sè vèn ®¨ng kÝ trªn 36tû USD .S è vèn thùc hiÖn ®Õn nay ®¹t gÇn 20tû USD b»ng 44,5% sè vèn ®¨ng kÝ trong ®ã vèn n­¬c ngoµI lµ 18tû USD. Khu vùc cã vèn FDI t¹o ra trªn 12% GDP, h¬n 34% gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. H¬n thÕ n÷a, th«ng qua §TNN chóng ta ®· tiÕp thu d­îc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, kinh nghiÖm qu¶n lÝ vµ mét sè nghµnh s¶n xuÊt míi cho nÒn kinh tÕ. NÕn tÝnh riªng 5n¨m 1996- 2000 so víi 5 n¨m tr­íc th× tæng vèn ®Çu t­ míi ®¹t 20,73 tû USD, t¨ng 27,5%. Sau mét vµI n¨m ch÷ng l¹i vµ suy gi¶m do cuéc khñng ho¶ng tµI chÝnh khu vùc, do c¹nh tranh thu hót DTNN vµ nh­ng h¹n chÕ cña m«I tr­êng ®Çu t­ , tõ n¨m 2000 §TNN ë VIÖt Nam ®· cã dÊu hiÖu phôc håi , ®Æc biÖt trong hai th¸ng ®Çu n¨m 2001 ®· cã 35 dù ¸n ®Çu t­ n­íc ngoµI ®­îc cÊp giÊy phÐp víi t«ngr ssè vèn 71,3 triÖu USD, t¨ng 16,7% vÒ dù ¸n , t¨ng 16,1% vÒ sè vèn cïng k× 2000. Nhu vËy còng cã thÊy ®­íc dÊu hiÖu cña sù t¨ng tr­ëng §TNN t¹i ViÖt Nam. Môc tiªu. §Ó thùc hiÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 2001-2010 vµ ph­¬ng h­íng nhiÖm vô kÕ ho¹ch p._.